Bi ging c# s$ l thuy%t ho h)c

thinhbk@gmail.com
CHUONG VIII: CC QU TRNH IN HO

I.NGUYEN TAC BIEN HA NANG THANH IEN NANG
1. Phan ng oxy ho khu
V du: Xt phan ng oxy ho khu thong thung xay ra trong dung dich khi nhng thanh
Zn vo dd CuSO
4

Zn + CuSO
4
= ZnSO
4
+ Cu
Zn + Cu
2+
Zn
2+
+ Cu DH
o
= -230 KJ


Cu
2+
truc tiep den thanh Zn nhan e
Zn-2e =Zn
2+
Qu trnh oxi ha
Cu
2+
+2e = Cu Qu trnh khu
ac diem cua phan ng oxi ha khu:
- e truc tiep t chat khu sang chat oxi ha.
- Nang luong phan ng oxi ha khu giai phng dui dang nhiet.
Trong phan ng oxy ho khu ny chat khu v chat oxy ho duoc tiep xc vi nhau, cc
electron s duoc chuyen truc tiep t chat khu sang chat oxy ho v nang luong cua phan ng
ho hoc duoc toa ra dui dang nhiet. Nhung neu ta thuc hien qu trnh oxy ho Zn v qu
trnh khu Cu
2+
o 2 noi rieng biet v cho e chuyen t Zn sang Cu
2+
bang 1 day dan dien, c
nghia l tao nen mot dng e nhat dinh th nang luong cua phan ng ny duoc chuyen thnh
dien nang, lm xuat hien trong day dan 1 dng dien nguoc chieu vi dng electron. cng
l qu trnh xay ra trong moi pin.
2. Nguyen tac bien ha nang thnh dien nang
- Thuc hien qu trnh oxi ha o 1 noi, qu trnh khu o mot noi khc.
- Cho e chuyen t chat khu sang chat oxi ha nh day dan dien th nang luong cua phan
ng ha hoc (giai phng dui dang nhiet) s bien thnh dien nang duoc goi l 1
pin. Pin l 1 dung cu thuc hien nguyen tac bien ha nang thnh dien nang.
3.Cau tao hoat dong cua pin Cu-Zn
a. Cau tao: gom 2 dien cuc
+ Mot cuc l Zn nhng vo dung dich ZnSO
4

+ Mot cuc l Cu nhng vo dung dich CuSO
4

Hai dien cuc ny duoc ni vi nhau bang 1 day dan dien. Hai dung dich ZnSO
4
v CuSO
4

duoc ni vi nhau bang mot mng ngan.
2e
Bi ging c# s$ l thuy%t ho h)c
thinhbk@gmail.com
Thanh Zn c du e ( du dtch -) hon thanh Cu => thanh Zn l cuc am (-),, thanh Cu l dien
cuc duong (+).
b. Hoat dong
Cuc (-):xay ra qu trnh oxy ho: Zn - 2e Zn
2+

dien cuc Zn bi an mn dan (dien cuc mn dan) v Zn
2+
tang dan.
Cuc (+): xay ra qu trnh khu: Cu
2+
+ 2e Cu
2+
.
dien cuc Cu dy them , nong do Cu
2+
giam
Phan ng tong cong xay ra trong pin: Zn + Cu
2+
= Zn
2+
+ Cu
* K hieu pin:
Vat lieu lm
dien cuc 1
Dd nhng
dien cuc 1
Dd nhng
dien cuc 2
Vat lieu
lm dien cuc 2
=> so do pin Cu-Zn: (-)Zn | ZnSO
4
|| CuSO
4
| Cu (+)
Khi ni dien cuc Cu v Zn bang 1 day dan, cc e s chuyen t cuc Zn (-) sang cuc (+) do
gia 2 cuc c su chenh lech the, lm xuat hien mot dng dien di chuyen nguoc chieu vi
dng electron. Nhu vay, de tao dng dien trong pin th gia 2 dien cuc phai xuat hien mot
hieu s dien the.
II. CC LOAI IEN CUC
1. ien cuc kim loai:
Khi nhng thanh kim loai M vo nuc th do tuong tc cua
cc phan tu nuc c cuc ->cc ion kim loai bi tch ra khoi
be mat kim loai di vo dung dich cn cc e o lai trong thanh
kim loai. Ket qua thanh kim loai s tch dien am, cn dung
dich st kim loai s tch dien duong, tao thnh mot lp dien
tch kp.
Trong dung dich ton tai can bang: M M
n+
+ ne

Neu them mui cha ion M
n+
vo dung dich tren th can bang chuyen dich theo chieu nghich
v s c mot s ion M
n+
t dung dich chuyen vo thanh kim loai v can bang tren van duoc
thiet lap.
Khi can bang, gia be mat kimloai- dung dich xuat hien 1 hieu s dien the goi l the
dien cuc kim loai. The dien cuc kim loai phu thuoc vo: ban chat cua KL v dung moi, nong
do ion kim loai M v nhiet do.
Neu xt o cng 1 nhiet do, cng 1 dung moi, the dien cuc kim loai dac trung cho ban chat
kim loai: neu the dien cuc c gi tri cng (-) th kim loai hoat dong cng manh v nguoc lai.
2. ien cuc tro nhng trong dung dich cha cap oxy ho khu
M
+
+
+
+
Bi ging c# s$ l thuy%t ho h)c
thinhbk@gmail.com
- Cau tao dien cuc tro: Kim loai lm dien cuc tro ve mat ha hoc. V du Au, Pt..
- V du: xt dien cuc oxy ho khu l mot thanh kim loai Pt duoc nhng vo dung dich
cha cap oxy ho khu FeCl
2
, FeCl
3
. Khi d Fe
3+
s lay e cua thanh Pt v chuyen thnh Fe
2+
:
Fe
3+
+ e Fe
2+
, nen thanh Pt s tch dien duong, cn dung dich du Cl
-
s tch dien am. Mat
khc, thanh Pt tch dien (+) s ngan can Fe
3+
tiep tuc lay them e, nhung lai c kha nang nhan
them e cua FeCl
2
de bien Fe
2+
thnh Fe
3+
: Fe
2+
- e Fe
3+
. Nhu vay: can bang Fe
3+
+e Fe
2+

nhanh chng duoc thiet lap, do d tren danh gii gia dien cuc v dung dich s xuat hien mot
hieu s dien the, dac trung cho tnh hoat dong cua cap oxy ho khu. Hieu so dien the ny phu
thuoc vo ban chat cua cp oxy hoa khu, nong do cua chat oxy hoa, chat khu v nhiet do.
3. ien cuc kh:
ien cuc kh l dien cuc tiep xc vi kh v dung dich cha dang oxi ha( hoac dang khu)
cua n. ieu kien:
1. Kim loai lm dien cuc tro
2. Khong tc dung ho hoc vi kh
3. C kha nang hap phu kh v lm xc tc cho phan ng gia kh v ion cua n
V du: ien cuc kh H
2

uoc lm bang 1 thanh Pt tren c phu mot lp muoi Pt c tc
dung hap phu kh H
2
v duoc nhng vo dung dich H
2
SO
4


o dien cuc c can bang sau:

2H
3
O
+
+2e H
2
+ 2H
2
O

Gia dien cuc v dung dich cng xuat hien mot hieu s dien
the phu thuoc vo nong do cua ion H
3
O
+
, p suat cua H
2
v
nhiet do.
- ien cuc H
2
chuan: V khong the xc dinh duoc gi tri tuyet di cua hieu s dien the gia
dien cuc v dung dich, nen phai quy uc lay 1 dien cuc no d lm chuan v gn cho n mot
gi tri hieu s dien the. Ngui ta quy uc lay dien cuc chuan hidro lm chuan. l dien cuc
kh H
2
c them dieu kien sau: atm P
H
1
2
= v [H
3
O
+
]=1M. Trong dieu kien nhu vay, hieu s
dien the cua dien cuc vi dung dich o nhiet do bat k duoc quy uc bang 0,00(V) v duoc k
hieu l
0
e
* ieu kien chuan cua cc loai dien cuc:
- Nong do cc dang tham gia phan ng dien cuc bang 1M, neu l chat kh th P= 1atm.
H
2

H
2

Pt
Bi ging c# s$ l thuy%t ho h)c
thinhbk@gmail.com
- o nhiet do xc dinh.
V du dien cuc kim loai Cu
2+
+ 2e = Cu [Cu
2+
] = 1M hay dien cuc chuan cua Cu l
thanh Cu nhng trong dung dich Cu
2+
nong do 1mol/l.
IV. SUAT IEN ONG CUA PIN
1. Dinh ngha: Suat dien dong (sdd) cua pin l gi tri hieu s dien the ln nhat gia 2 dien
cuc cua pin, duoc do bang (V), k hieu l E.
E = e(+) - e(-)
Trong d: e(+)- dien the cua dien cuc duong
e(-)- dien the cua dien cuc am
(Neu theo quy uc tren E luon duong, trung hop tong qut E = dien the dien cuc phai -
dien the dien cuc tri)
2. Cc yeu to anh huong den E- Cong thc Nernst
Xt pin: (-) Pt | Sn
4+
, Sn
2+
|| Fe
3+
, Fe
2+
| Pt (+)
Cuc (-): Xay ra qu trnh oxi ha : Sn
2+
- 2e = Sn
4+

Cuc (+): Xay ra qu trnh khu : 2Fe
3+
+ 2e = Fe
2+

Phan ng trong pin l phan ng tong cong 2 qu trnh o 2 dien cuc:
2Fe
3+
+ Sn
2+
2Fe
2+
+ Sn
4+
(*)
Neu pin lm viec thuan nghich nhiet dong o T, P =const th:
.F n.E G
'
max
- = = B
Trong d: n- l s e trao doi gia chat khu v chat oxy ho
F- Hang s Faraday, F = 96.500 C.mol
-1

E- Suat dien dong cua pin.

n.F
G
E

- = neu o dieu kien chuan =>

nF
C
E
0
0
D
- =
Vi phan ng (*) c
2 3 2
2 2 4
0
] ][ [
] ][ [
ln
+ +
+ +
+ D = D
Fe Sn
Fe Sn
RI C C
I I

Chia ca 2 ve cho 2F c:
2 3 2
2 2 4

] ][ [
] ][ [
ln
2F
RT
2F
G
2.F
G T
o
T
+ +
+ +
- - = -
Fe Sn
Fe Sn


[ ][ ]
[ ][ ]
2
2
2
3
+ +
+ +
+ =
Fe
Fe
4
2
o
Sn
Sn
ln
2F
RT
E E
Tong qut: Phan ng xay ra trong pin l:
aA + bB <=> cD +dD ( A, B, C, D l chat tan trong dung dich)
Bi ging c# s$ l thuy%t ho h)c
thinhbk@gmail.com
C
d c
b a
D C
B A
nF
RI
E E
] [ ] [
] [ ] [
ln + =
0
-> Cong thc Nernst bieu thi E =f(C,T).
cc yeu t anh huong den E l: Nong do v nhiet do.
o T = 298K, thay R = 8,314 J.K
-1
.mol
-1
, F = 96.484 C.mol
-1
v doi sang logarit thap phan.

d c
b a
D C
B A
n
E E
] [ ] [
] [ ] [
lg
.059 0
0
+ =
V. THE IEN CUC (THE KHU)
1. Cap oxi ha khu:
V du: Trong dung dich ton tai Cu
2+
nhung trong phan ng th Cu
2+
+ 2e = Cu
goi Cu
2+
/Cu l 1 cap oxi ha khu.
* inh nghia: Cap oxi ha khu l mot cap gom chat oxi ha v chat khu, chng c the bien
doi lan ra nhau trong qu trnh phan ng.
- K hieu cap oxi ha khu l chat oxi ha/chat khu hoac chat oxi ha, chat khu.
- Vi cch quy uc ny phan ng dien cuc bao gi cng l qu trnh khu
oxi ha + ne = Khu
- Cap oxi ha khu chuan: L cap oxi ha khu khi [oxi ha] =[khu] = 1M ( neu l chat kh P=
1atm).
2. The khu
Quy uc qu trnh dien cuc l qu trnh khu dang: Oxh + ne -> Kh
The do duoc goi l the khu cua cap oxiha khu. K hieu l
Kh
ox
e
* The khu l dai luong dac trung cho kha nang oxi ha khu cua cap oxi ha khu
- Neu
Kh
ox
e c gi tri cng ln (cng duong) -> dang oxi ha hoat dong manh, dang khu
yeu.
- Neu
Kh
ox
e c gi tri cng nho (cng am) -> dang khu hoat dong manh, dang oxi ha
yeu.
The khu cua 1 cap oxiha khu chuan goi l the khu chuan
Kh
ox
0
e
* Cch xc dinh the khu chuan cua mot cap oxiha khu:
Viec xc dinh gi tri tuyet di the khu cua cc dien cuc l khong the lm duoc, nhung neu
quy uc the khu cua mot dien cuc no d lm chuan v bang cch so snh s xc dinh duoc
the khu cua cc dien cuc khc
- Quy uc: Chon dien cuc kh hydro lm dien cuc so snh vi [ ] 1atm P 1M, O H
2
H 3
= =
+
v
gn cho n gi tri dien the = 0 o moi nhiet do, k hieu 2 3
/H O H
o
,
+
= 0,00 (V). Hieu s dien
the ny tuong ng vi can bang o dien cuc: 2H
3
O
+
+ 2e H
2
+ 2H
2
O
Bi ging c# s$ l thuy%t ho h)c
thinhbk@gmail.com
- e xc dinh the khu cua mot dien cuc ngui ta ghp dien cuc ny vi dien cuc chuan
H
2
thnh mot pin, roi xc dinh suat dien dong cua pin tao thnh. Gi tri suat dien dong
cua pin chnh l the dien cuc chuan cua dien cuc can xc dinh dien the. N c gi tri
duong neu the cua dien cuc xc dinh cao hon the cua dien cuc chuan H
2
v nguoc lai.
VD: Pt, H
2
(1atm) || Cu
2+
| Cu
o duoc E
0
= 0,34 (V) =
0
2
Cu
Cu
+
e -0=0,34 (V). (v Cu l dien cuc duong cua pin)
Bang phuong php ny ngui ta d xc dinh duoc the khu chuan cua nhieu chat v lap
thnh bang the khu chuan.
- Vi cc nguyen t c nhieu mc oxi ha khc nhau-> tnh
0
e cua 1 cap dua vo
0
e cua cc cap khc bang cch lap chu k khu kn:
VD: Fe
3+
+ 1e Fe
2+
,
0
1
0
77 0
2
3
e e = =
+
+
) ( , \
Fe
Fe

Fe
2+
+ 2e Fe
0
2
0
44 0
2
e e = - =
+
) ( , \
Fe
Fe

Fe
3+
+ 3e Fe ? =
+
0
3
Fe
Fe
e
e tnh
0
e ,lap chu trnh khu kn:
S oxi ha (+) cao nhat S oxi ha (+) thap nhat
S oxi ha (+) trung gian
+n
1
e
+n
2
e
+ne
0
C D
0
2
C D
0
1
C D

( F nE C
0 0
- = D = F n
0
e - )
=> F n F n F n
0
2 2
0
1 1
0
e e e - - = - =>
n
n n
0
2 2
0
1 1 0
e e
e
+
=
Cu the v du tren:
Fe
3+
Fe
Fe
2+
+1e
+2e
+3e
0
C D
0
2
C D
0
1
C D



=> ) ( ,
) , ( ,
v 036 0
3
44 0 2 77 0
3
2 1
0
2
0
1 0
- =
- +
=
+
=
e e
e
0
2
0
1
0
C C C D + D = D
0
2
0
1
0
C C C D + D = D
Bi ging c# s$ l thuy%t ho h)c
thinhbk@gmail.com
) . ] lg([H
4
0,059
2
4 0
O
p
+
+ = e e
3. Cc yeu to anh huong den the dien cuc
T v du tren vi phan ng: 2Fe
3+
+ Sn
2+
2Fe
2+
+ Sn
4+

C
[ ][ ]
[ ][ ]
2
2
2
3
+ +
+ +
+ =
Fe
Fe
4
2
o
Sn
Sn
ln
2F
RT
E E
M
- +
- = e e E v - + - =
0 0 0
e e E nen c:
[ ]
[ ]
[ ]
[ ]
)
Sn
Sn
ln - (ln
2F
RT
2
4
+
+
+
+
- +
- +
+ - = -
2
2
2
3
0 0
Fe
Fe
e e e e
=>
[ ]
[ ]
2
2
2
3
0
+
+
+
+
+ =
Fe
Fe
ln
2F
RT
e e

[ ]
[ ]
+
+
-
-
+ =
2
4
0
Sn
Sn
ln
2F
RT
e e
Tong qut:
C phan ng dien cuc: axh + ne bKh
=>
[ ]
[ ]
b
a
i
i
Kh
Oxh
ln
nF
RT
+ =
0
e e
o 25
0
C:
[ ]
[ ]
b
a
i
i
Kh
Oxh
lg
n
0,059
+ =
0
e e
* i vi dien cuc kim loai: M
n+
+ ne M

* i vi dien cuc kh: v du : O
2
(k) + 4 e + 4 H
+
2H
2
O



* i vi dien cuc tro trong dung dich oxi ha khu: Neu trong phan ng khu c mat H
+
, OH
-

=> pH thay doi => pH lm thay doi the khu.
VD1: Sn
2+
+ 2e Sn
4+
[ ]
[ ]
+
+
+ =
2
4
0
Sn
Sn
lg
2
0,059
e e

VD2: MnO
4
-
+ 5e + 8H
+
Mn
2+
+ 4 H
2
O
] [
] ][ [
lg
,
+
+
-
+ =
2
8
4
0
5
059 0
Mn
H MnO
e e

] lg[M
n
0,059
n+
+ =
0
e e
Bi ging c# s$ l thuy%t ho h)c
thinhbk@gmail.com
V. CHIU VA TRANG THI CN BANG CUA PHAN NG OXI HA KHU XAY RA
TRONG DUNG DICH NUC.
1. Chieu cua phan ng oxy ho khu:
i vi phan ng oxy ho khu dua vo mi lien he gia DG v E de xt chieu, biet rang
DG = -n.E.F. e phan ng xay ra th DG < 0 hay -n.E.F <0 E > 0 m di vi phan ng oxy
ho khu th E = e
ox
- e
kh
e
ox
> e
kh

Trong d: e
ox
- The khu cua cap oxy ho khu c dang oxy ho tham gia phan ng
e
kh
- the khu cua cap c dang khu tham gia phan ng
Quy tac v chiu cua phan ng oxy ho khu:
C 2 cap oxy ho khu ox
1
/kh
1
v ox
2
/kh
2
, neu
2 2 1 1
kh ox kh ox / /
e e >
th phan ng xay ra theo
chieu: ox
1
+ kh
2
ox
2
+ kh
1
.
o dieu kien chuan: DG
o
= - n.E
o
.F < 0 E
o
>0 e
o
ox
> e
o
kh

Ch :
Trong trung hop tong qut de xt chieu cua phan ng oxy ho khu th phai tnh the
khu cua cc cap oxy ho khu trong dieu kien phan ng roi mi so snh v rt ra ket
luan
Theo cong thc Nernest the khu cua mot cap oxy ho khu phu thuoc vo nong do cc
dang oxy ho, dang khu, phu thuoc vo nhiet do v do pH cua moi trung, nen khi
thay doi mot cc thong s tren th the khu cua cc cap s thay doi v c the dan den
lm thay doi chieu cua phan ng oxy ho khu.
Dui day xt mot vi v du ve chieu cua phan ng oxy ho khu.
V du 1: Cho biet can bang sau o 25
o
C trong dung dich nuc:
2Cr
2+
+ Cd
2+
2Cr
3+
+ Cd, biet 0,41V ,
2 3
/Cr Cr
o
- =
+ +
, 0,4V , /Cd Cd
o
2
- =
+

a. o dieu kien chuan phan ng xay ra theo chieu no ?
b. Tron 25 ml dung dich Cr(NO
3
)
3
0,4M vi 50 ml dung dich Cr(NO
3
)
2
0,02M, 25 ml
dung dich Cd(NO
3
)
2
0,04M v bot Cd. Hoi chieu phan ng o dieu kien ny ?
Giai:
a. e
o
ox
= 0,4V , /Cd Cd
o
2
- =
+
: e
o
kh
= 0,41V ,
2 3
/Cr Cr
o
- =
+ +

e
o
ox
> e
o
kh
, vay o dieu kien chuan phan ng xay ra theo chieu thuan
b. Tnh nong cua cc dang oxy ho v dang khu
[ ] M 1 0
1 0
025 0 4 0
,
,
, . ,
Cr
3
= =
+
: [ ] M 01 0
1 0
05 0 02 0
,
,
, . ,
Cr
2
= =
+
: [ ] M 01 0
1 0
025 0 04 0
,
,
, . ,
Cd
2
= =
+

Bi ging c# s$ l thuy%t ho h)c
thinhbk@gmail.com
[ ]
[ ]
0,351V
0,01
0,1
0,059lg 0,41
Cr
Cr
lg
1
0,059
, ,
2
3
/Cr Cr
o
/Cr Cr
2 3
2 3
- = + - = + =
+
+
+ +
+ +

[ ] 0,459V lg0,01
2
0,059
0,4 Cd lg
2
0,059
, ,
2
/Cd Cd
o
/Cd Cd
2
2
- = + - = + =
+
+
+

0,351V , ,
2
/Cr
3
Cr ox
- = =
+ +
: 9V 0,4 , ,
/Cd Cd
kh
2
5 - = =
+
, vay o dieu kien ny phan ng xay ra
theo chieu nghich.
V du 2:
Anh huong cua nong do cua dang oxy ho v dang khu len chieu cua phan ng oxy ho
khu
Cu
2+
+ e Cu
+
:
+ +
/Cu Cu
o
2
,
= 0,153V
Sn
4+
+ 2e Sn
2+
: 0,15V ,
2 4
/Sn Sn
o
=
+ +

o dieu kien chuan do
+ +
/Cu Cu
o
2
,
>
+ + 2 4
/Sn Sn
o
,
nen phan ng xay ra theo chieu Cu
2+
+ Sn
2+

Cu
+
+ Sn
4+

Neu tang nong do cua [ ]
+ 4
Sn hoac [ ]
+
Cu th:
[ ]
[ ]
[ ]
[ ]
+ =
- + =
+
+
+
+
+ +
+ +
+ +
+ +
Cu
Cu
0,059lg , ,
Sn
Sn
lg
2
0,059
, ,
2
/Cu Cu
o
/Cu Cu
2
4
/Sn Sn
o
/Sn Sn
2
2
2 4
2 4

en khi
+ + 2 4
/Sn Sn !
>
+ +
/Cu Cu
o
2
,
hay
+ + 2 4
/Sn Sn
o
,
>
+ +
/Cu Cu
2
!
th phan ng s xay ra theo chieu
nghich.
2. Trang thi can bang cua phan ng oxy ho khu
Phan ng oxy ho khu dat den trang bang khi 0 .F n.E -G
T T
= - = E
T
= 0 hay e
ox
= e
kh
.
Hang s can bang cua phan ng oxi ha khu:
K RI C ln - = D
0

mat khc
0 0
nFE C - = D
=>
0
nFE K RI - = - ln

RT
.F n.E
lnK
o
= (phan ng trong dung dich th K=K
p
=K
C
).
o T = 298K
0,059
n.E
lgK
o
=
Trong do: n- l s e trao doi gia dang oxy ho v dang khu
Bi ging c# s$ l thuy%t ho h)c
thinhbk@gmail.com
E
o
= e
o
ox
- e
o
kh

V du: Tnh hang s can bang K cua phan ng sau:
2Fe
3+
+ Sn
2+
2Fe
2+
+ Sn
4+
:
0,77V ,
2 3
/Fe Fe
o
=
+ +
: 0,15V ,
2 4
/Sn Sn
o
=
+ +

+ +
=
2 3
/Fe Fe
o
ox
o
! !
:
+ +
=
2 4
/Sn Sn
o
kh
o
, ,


21
059 0
15 0 77 0 2
=
-
=
,
) , , .(
K lg K= 10
21

VI. QU TRNH IEN PHN
1. inh nghia:
ien phan l qu trnh oxy ho v qu trnh khu xay ra tren be mat dien cuc khi cho dng
dien mot chieu di qu dung dich chat dien ly hoac chat dien ly nng chay.
V du: ien phan dung dich CuCl
2

Khi cho dng dien mot chieu di qua dung dich CuCl
2
th dui tc dung cua dien trung
cc cation Cu
2+
di ve cuc am, cn anion Cl
-
di ve cuc duong. Tai cc dien cuc s xay ra hien
tuong phng dien.
Catt (-): Cu
2+
+ 2e Cu
Ant (+): 2Cl
-
-2e Cl
2

Cu
2+
+ 2Cl
-
Cu+ Cl
2

ay chnh l phan ng oxy ho khu xay ra khi dien phan dung dich CuCl
2
. Phan ng ny
khong tu xay ra duoc, m n chi xay ra duoc dui tc dong cua nguon dien mot chieu ben
ngoi. Do d qu trnh dien phan l qu trnh bien doi dien nang thnh ho nang.
2. Su phan cuc:
Khi dien phan trang thi dien cua dien cuc (the v mat do dien tch cua lp dien tch kp)
bi thay doi. The cua dien cuc s khc vi the cua n lc can bang (khi chua c dng dien).
Hien tuong ny duoc goi l su phan cuc.
Tuy thuoc vo tnh chat cua qu trnh lm thay doi the cua dien cuc c 3 loai phan cuc
khc nhau:
a. Su phan cuc v nng do:
Khi dien phan nong do cua cc ion o catt v ant bi thay doi. o ant do kim loai bi ho
tan, nong do cua ion tang len, cn o catt xay ra su khu nen nong do cua ion giam di, dan
den the cua dien cuc giam. Neu mat do dng dien cng ln th su bien doi nong do cua cc
ion cng ln, do d su phan cuc cng ln. Can khuay manh de giam su phan cuc.
b. Su phan cuc ho hoc:
Bi ging c# s$ l thuy%t ho h)c
thinhbk@gmail.com
Khi dien phan cc san pham thot ra o cc dien cuc dan ti su tao thnh 1 pin c chieu
nguoc vi chieu dng dien
c. Su phan cuc dien ho:
Khi nhng 2 dien cuc vo dung dich chat dien ly v ni 2 dien cuc vi nguon dien mot
chieu th cc e s di ant (+) de ti catt (-) nhung cc e khong tu di qua dung dich duoc,
nen neu tren cc dien cuc khong xay ra cc qu trnh dien ho th mot dien cuc s tch dien (-
) do tha e, cn dien cuc kia tch dien (+) lm cho cc lp dien tch kp o cc dien cuc bi
thay doi, do d gia 2 dien cuc s xuat hien mot hieu s dien the c chieu nguoc vi chieu
nguon dien ben ngoi.
V du: ien phan dung dich CuCl
2

(+) Ant: (-) Catt:
2Cl
-
-2e Cl
2
Cu
2+
+2e Cu
Xuat hien Cl
2
/Cl
-
Cu
2+
/Cu
San pham thot ra o cc dien cuc dan ti su tao thnh mot pin E
pin
= the phan cuc = E
fc
.
3. The phan huy:
Su dien phan chi xay ra o mot dien p hon ton xc dinh. ien p ti thieu gia 2 dien
cuc de su dien phan bat dau xay ra duoc goi l the phan huy.
Nhu vay, ve mat l thuyet th E
fh
= suat dien dong cua pin tao boi cc san pham thot ra o
ant v catt = E
fc
, nhung thuc te E
fh
> E
fc
v E
fh
= E
fc
+ h h = E
fh
- E
fc
, h duoc goi l qu
the. h phu thuoc vo ban chat cua dien cuc, trang thi be mat dien cuc, thnh phan dung
dich, mat do dng, ...
4. Su dien phan chat dien ly nng chay
Khi cho dng dien mot chieu di qua chat dien ly nng chay th cc cation di ve catt (-),
cn cc anion di ve ant v xay ra hien tuong phng dien.
V du: dien phan nng chay NaCl
(-): Na
+
(+): Cl
-
Na
+
+ e Na Cl
-
-e 1/2Cl
2

NaCl Na + 1/2 Cl
2

5. ien phan dung dich cc chat dien ly:
Trong dung dich ngoi cc ion do chat dien ly phan ly ra cn c ion H
3
O
+
v OH
-
do nuc
dien ly ra. Khi cho dng dien mot chieu di qua dung dich cc cation kim loai M
n+
v ion
H
3
O
+
s di ve catt cn cc anion gc axit v ion OH
-
s di ve ant (-).
a. Qu trnh o catot:
Xay ra phan ng khu cc cation M
n+
theo phan ng: M
n+
+ ne M (1) hoac ion H
3
O
+

theo phan ng 2H
3
O
+
+ 2e H
2
+ 2H
2
O (2) tuy thuoc vo kha nang oxy ho cua chng duoc
Bi ging c# s$ l thuy%t ho h)c
thinhbk@gmail.com
dnh gi bang the khu. Trong dung dich c pH = 7 the khu cua hydro l :
0,413V 0,059.pH ,
2 3
/H O H
- = - =
+ . V o pH =7 phuong trnh (2) duoc viet dui dang 2H
2
O
+ 2e -> H
2
+ 2OH
-

Cc kim loai c the khu
0,413V , ,
2 3
n
/H O H /M M
- = >
+ + th bi khu o catt theo (1).
Theo bang dy the dien cuc tieu chuan d l nhng kim loai dng sau sat, nhung do
qu the cua hydro nen bi day den cc kim loai dng sau Al (khong ke Al) bi khu o
catt.
Trung hop nguoc lai: Cc ion kim loai t Al tro ve truc dy the khu s khong bi
khu m ion H
3
O
+
s bi khu theo phuong trnh (2).
b. Qu trnh o anot:
Xay ra su oxy ho hoac anion, hoac ion OH
-
hoac chat lm dien cuc tuy thuoc vo kha
nang khu cua chng.
Neu l dien cuc kim loai: Do kim loai c kha nang khu manh chat nen ant s bi tan
ra thao phan ng: M- ne M
n+

Neu ant l dien cuc tro: Xay ra qu trnh oxi ho anion gc axit hoac ion OH
-
tuy
theo kha nang khu cua chng giam dan theo dy sau: S
2-
> I
-
>Br
-
> Cl
-
> F
-
> OH
-
>
anion cha oxy.
V du 1: Viet so do dien phan dung dich Na
2
SO
4
dng graphit lm dien cuc( ant tro).
Catot Na
2
SO
4
Anot
2Na
+
+ SO
4
2-
2Na
+
SO
4
2-
H
2
O ,
H
2
O,
2H
2
O + 2e = H
2
+ 2OH
-
3H
2
O - 2e = 2H
3
O
+
+ 1/2 O
2

T so do dienphan tren ta thay thuc chat l su dien phan nuc. Vai tr cua Na2SO4 o day chi
l chat dan dien.
V du 2: Viet so do dien phan dung dich CuSO
4
dng anot bang dong.
Catot CuSO
4
Anot (Cu)
Cu
2+
+ SO
4
2-
Cu
2+
SO
4
2-
H
2
O ,
H
2
O,
Cu
2+
+ 2e = Cu
Cu - 2e = Cu
2+
Anot tan dan
Cu tao thnh bm vo catot