miq iudcjdoh$Okjdoh hkqfjka fn ;s n q K q iudc mrudoY hq . ,h kj ikaoNhlg we;= h' m%xY ma,jh u.ska ;yjqre jQ ksoyi iudkd;au;djh iy ifyda o ;a j h hk foa Y md,k mrudoY ;=k reishdf fnd,afIla ma,jh u.ska zw;a ksidZ ixl,amh njg wdfoa Y h' f,da l fha m% : u jrg mer iudcfha yr moaO;sfhka le fjka w;a u yr moa O ;s h la iys; ksiqka u.ska zw;a iudchlaZ ksudKh l< yels njg jQ WmkHdih f,dalhg bm;a lf<a ld,a udlaiah' Tyq tu woyi m%ldY lf<a fldhqksia m% l dYkh yrydh' w;a u ks f il= ksudKh lsu .ek fnd,afIlhkaf.a woyi oe f,iska fN!;sljd tlls' Tjqkag wkqj w;a ksfil= ys lsug k mer ksidf.a Yrfha .uka lrk mer rerh fjkqjg ;reK mrmrdf rerh mdr,kh l< hq;=h' f,kska mjd Yajdi lrk ,oafoa zfjkiaZ lsu fN!;sl ugka ish hq;= njhs' flfia kuq ;a 1989 zOkjdohg l,amhla ke;Z hk igka mdGh yryd Okjdoh f,dal ugka ;yjqre jQ miq fjkia lsu ms<n s `o zma,jhZ k woyi o fnd<`o tlla njg mj;kh h' tys ir, woyi jkafka zma,jhZ u.ska mjd mer iudcfhka le hdula is fkdjk njhs' f iu`.u iudcjdoh flfrys ta olajd mej;s iqcd;Ndjh o .s,syS .sfhah' iudcjdohg tf;la mej;s wkq,a,x>kSh iodpdrd;aul l;smhdldrh 1989 g miq wfydais jQ g
12
2014 ud;=
jdudxYslhkag w;a wNsfhda.hla yuqh'
tk jdudxYslhka hkq o mj;sk l%uhg w{dksl Nla;shla we;s msila i ienE ma,jjdka fkdjk njh' Woh .ukams, iy ,d,a ldka; w;r fjki uelS .sfha f ikaoNh ;=<h' 89g miq iudcjdoh uqyqK ka fuu ufyalaI iqiudoYS fjki jug w;a wNsfhda. hls' w;a m%Yakh jkafka zkrlZ krl hehs fmkajd u fkdj zfyd|Z hehs Wml,amkh lsu fodaI iy.; njhs' ir,j lS f jd;a krl ;ru fyd| o kmqreh ke;fyd;a zkrlZ hkq o wdlIKhls' ,a la,skagka fudksld f,kaials iu`. ckdm;s ldhd,fha ,sx.sl lS%vd lsu iudchg fy<sor jQ miq weuldkq ckhd Tyqj ms<sl=,a lrkjd fjkq j g Tyq g wdlIKh h' zma,jhZ hk woyig mer iudcfhka le fjka ula ms < s n `o mj;khls k a f;drj meje;a u la ke;' Okjd wdl jHq y fha uq L H mj;kh hkq ;yxh u; ls%hd;aul jk ixialD;shhs' kuq;a 89 g miq ysjQ Okjd iudch jv jvd ;yjqre lrkafka ;yx bj;a lrk iudchla h ' tg tjeks iudchl W,a,x>khg foaYmd,k fyda ksudKd;aul Njhla ke;' wo oji jk g mdfNdack ixialD;sh hkq u W,a , x>khls ' f ft;s y dis l miq u ;= < 89g miq fmd hym; fjkqfjka lghq;= lsu iodpdrd;aul ls%hdjla hkak m%Yakld u wdrN h' iagd,skajdoh hkq hym;a iudchla ksudKh lsu fkdj iagd,skaf.a Iag wruqKq idlaId;a lr .ekSug wgjk ,o jHdmD;shla njg ksjpkh h' fyd`o wruqKq ;=< Iag f;kd we;s j. bka oHudk h'
f ksid ma,h iudc wruqKla
fjkqfjka ls%hd;aul jk mqoa.,hkag w;a wNsfhda.hla u;= h' Tf wruqK hym;a jq j ;a ta ;= < ie`.jq K q Ia g f;kdjla mej;sh yels hehs Tnf.a mi;=rd iska fpdaokd l< yelsh' th tfia fkdf hehs Tmamq lsu myiq ke;' fujeks ft;sydisl yerjqula jdudxYhg uqK .eiSu ksid ;uhs ia,dfjda cela k odYkslhd ysfjkafk' Tyq iska lrka f ka l= u la o @ ma , h fjki ufyalaI ugka l< fkdyels k th laIq ugka l< yelsh hkak fmkajd u celaf.a kHdhhs' fuu woyi Tyq Wmqgd .kafka ufkda Yaf,aIKfhks' ufkda Yaf,aIKhg wkqj iudch ksid frda.S jk ksfil= th ks i du ks f rda . S h yel' ne ne,aug fmfkk fuu mriamr woyi Tyq iudcjdofha hym; fjkq f jka fmkS iskakkaj m%Yak lrk OfkaYajr iodpdrjdkaj fmr<d m%Yak lsu i|yd fhdod .;af;ah' WodyrKhla jYfhka iagd,ska yryd iudcjdofha fyd`o$krl m% Y a k lrk whf.ka cela weiq f weuldf zihs f ldZ jk fkda u ka fiaf.a fyd`o$krl .ekh' iudchg fyd|la ls f wruq K u; mok jQ foaYmd,k jHdmdrj, zf;kdjZ m%Yak lsu wdrN jQfha X lKa v dhf u;s l hka yrydh' tys miqu ydiHcklh by; .%y l< ft;sydisl miqu jgyd .ekSug wod< fmd;a folla tjlg ixOdkfha kHdhsl lghq;= mlaId lrka is ifyda o rjreka ls y s m fofkl= g ud iska imhk ,' wo wm idlPd lrk .egjg wod< fmd; jQfha wdf,kald iqmeka;a k ka;sldjf.a (Ethical Suspention of Politics) k lD;shhs'
tjlg zysiahdjZ fmd; imdokh
ls u i|yd mQ K wjOdkh fhduq lrka is ud fj; wdf,ka l df.a woyi isxy,-fn!oaO wdldrhg h<s mefha 2004-12-26 jkodh' uf.a wrla l = j ,s k a ugu m% ; s p dr oela u wdrN jQ w;r uq , is g u ixl,am Nd;fha .eg iy.;Ndjhla we;s lrk ,' iudcjdoh Okjdohg reoaOj ls%hd;aul f 89 g fmr iudcjdohg iodpdrd;aul wNsfhda. hla Ofka Y a j r ms f ,ka wdf ke;' kuq ; a 89 g miq ks i q k a f .a ojfia ;fha fyd`o$krl ksKdhlh u.ska foa Y md,kh uks k ,' fuh wmg fufia ixlaIsma; l< yel' hqla;sfoh u.ska foaYmd,kh w;aysgqu' (Ethical Suspention of Politics) fujeks ;;a;j a hla Wod jQ miq foaYmd,kh lrk flfkla lrk zls%hdjZ m%Yak lrkafka foaYmd,k .egqula f,i fkdj iodpdr .egq u la f,is k s ' wms WodyrKhla .uq' w;a ;;a;ajh ;=< iqoYkf.ka lsisjl= fuf,i wikafka ke;( zTn m%;i s xialrKjdfhlao@Z Tjqka wikafka fujekakls( zTn ma;s iu`. tlg jev lrka ;jrg;a m%cd;ka;%jdfhla lshd is;kjdo@Z ^fuh iodpdrfhka foaYmd,kh w;aysgquls'& uu ka fmd; yhg fkdlshjd tys yrh zthZ iska fhdackd lrk wka;hg yd;amiska fjkia Ydjlg yerjQ whg wmj h l< yels o @ wdf,kaldf.a jHdc wkqlrKh wmg wNsfhda.hlao@ m<uqfjka wm f wh imQKfhka idjoH f,i myrKh lrk zwdpdrOuZ hk jpkh i,luq Ethics hkq ufkdaYaf,aIK ikaoNh ;= < wdpdrOu fkdf' wdpdrOu hkq iodpdrh .ek lrk odYksl jrKhhs' f i`oyd .eUqre uYk lrd hd hq;= ke;' th lsmShdfjka o bf.k .; yelsh' wdf,kald iqmeka;a Ethics ls h d ls h ka f ka ldka f.a oYkfha idlPd jk hq l a ; s f oh ^Deontology) wms oeka ldkag wkqj iodpdrh ksjpkh lruq' iodpdrh tla wfhl=g iSud jQjla fkdf' th tfia k m;l yqol,dj j;a ug is jQ frdkaika
iqks,df.a ls%hdj wm;%
fkdjk hym;a tlla ug k mej;sh hq;=j ;snQ fldkafoais fudkjdo@ hqksfp,d fyda udia fyda,aka.aia jeks .duka *elaghl fiajh l< hq;= wh ia;%Sjdoh fjkqfjka igka lrkakg weh f;dardf.k we;' nia kej;=ul isk g ;uka lrd tk nia r:h zfld<UZ hkakg ;sfnk wjika nia r:h hehs is;d ls%hd lrk whf.ka hq;=l n,dfmdfrd;a;= jkafka fudavhkah' lDDfida ms<sn`o uk#l,ams; jD;a;dka;h iodpdrfha mru ;;a ; a j h ms < s nq lrkafka hehs lSu n`h' th iodpdr yqol,djls' iodpdrh hkq fkdfhla mq o a . ,hka f .ka iuka ; iudchl flfkl=f.a yeisu we.hq lsuls' ldka iska fuh /l,a mj;khla lr iodpdrh hq l a ; s f ohla lrk ,' Tyq g wkq j ks f il= f .a ls % h dj fyd`o$krl ms<sn`o ksYaphla fkdf' th ksoyi ms<sn`o m%Yakhls' Tyqg wkqj hym;a f;kdjg tyd hula ke;' WodyrKhla jYfhka X lKavdhf u;slhka uf.ka wik ,oafoa ir, m%Yakhls' zTn wmf.a wdYdjg hg;a knqj wdrlaId lr.kakjdo@ ke;ak wmf.a wdYdjg wNsfhda. lr kskaodjg m;afjkjdo@Z fuu m%Yakh bkamiq rf foaYmd,k m%Yakhla jYfhka y`kd .;a w;r fuu m%Yakfha ft;sydisl miqu .ek lsisjla fkdoek fndfyda fokd th w: jrKh lrk ,' flfkl=f.a ls%hdjla hqla;sfo@ fujeks .egjlg ms < s ; = r e f wm m<uq j ixhq l a ; WodyrKhlg huq' ,xldf iudchg fndfyda fyd`o jev l< iqks,d wffialrg reoaOj jka b,a,d weh <`. jev l< ia;S%ka lsysmfofkla kvqjla mjrd we;' fuh
fyd`o jevlao@ fuys fyd`o$krl ksKh
ls ug ldka j fhdod.ka f ka k iodpdr oYkhg wkqj iqks,d jerh' wehg reoaOj kvq oud we;s ldka;djka ksjerh' tfia jkafka ukao@ fukak f .ek lrk idlPdjg ;uhs wms ls h ka f k wdpdr oHdj ls h ,d' ^wdpdrOu lshkafk wd.l w:fhka iodpdrh .ek lrk idlPdj& iqks,d lr we;af;a Ialr m<d;aj, /lshdjla iy wkd.;hla ke;s ;rehka lsysm fofkl=g /lshdjla iy iqrlaIs; wkd.;hla ilia lsuhs' ldka k odYkslhdg wkqj iqks,df.a f;kdj msis ke;' flfkl=g wef.a f;kdj fuf,i pdrh l< yel' zwef.a fuu ls%hdj hq;=lula nj ienEh' tfy;a ta ls%hdj ksid weh wksjdhfhkau hq;=lu hq;=lu i`oydu h hq;=Zhehs is;d ls%hd l< njla woyia fkdf' weh fufia lrkq ,enqf iudcfha fyd`o kula idod f.k fyd`og j;aug hehs flfkl=g ;l l< yelsh' iqks,df.a lS;s kduh i|yd f.h hq;= jkah jkafka wef.a i;=g i`oyd <`.g .;a wh fjkqfjka weh hula lsuhs' ldka k odYks l hdg wkq j iqks,df.a ls%hdj wm;% fkdjk hym;a tlla ug k mej;s h hq ; = j ;s n Q fldkafoais fudkjdo@ hqkf s p,d fyda udia fyda,aka.aia jeks .duka *elaghl fiajh l< hq;= wh ia;%Sjdoh fjkqfjka igka lrkakg weh f;dardf.k we;' nia kej;=ul isk g ;uka lrd tk nia r:h zfld<UZ hkakg ;sfnk wjika nia r:h hehs is;d ls%hd lrk whf.ka hq;=l n,dfmdfrd;a;= jkafka fuda v hka h ' INFORM wdh;kfha isfuka;s lvd .fvd,a fjka lr fyda f whg jka f.h hq;=h' tg f whf.a uy;a j reka g f.d; .ika fodvjk wdpdr Ou .ek ks y `v ug is jkq we;' uka o h;a bka m iq Yud,a fjOk,dg jka f.jkakg lsisjl= b;s fkdjk ksidh' lS;sh" fld<U ia ; S % k a " udOHfl" mq y q wdvnrh jeks wm;% f;kd rys;j foaYmd,kh lrkakg iQodk wh wmg tg yuq f ' foa Y md,kh we;s j Q odg Tjqka z,xldmhgZ hkjd fjkqjg fmd<j fldgkakg hkq we;' ma,jh mgka .kafka tjeks ks i q k a f .a wIaGdkfhks