A UTOR IT E T I I MB IK QY R J E S F INA NC IA R E

P UB L IK IM MUJ OR NUMR I 55 / QERSHOR 2012

A UTOR IT E T I I MB IK QY R J E S F INA NC IA R E

PUBLIKIM MUJOR NUMRI 55 / QERSHOR 2012

LICENCIMI I NJ SHOQRIE T RE N TREGUN E SIGURIMEVE N SHQIPRI sinjal pozitiv q shprEh INTERESIN E INVESTITORVE T RINJ PR KT TREG
Enkeleda Shehi, Kryetare e AMF-s
Vijon n faqen 2

Licencohet shoqria ANSIG sh.a. pr ushtrim veprimtarie n tregun e sigurimeve. Vijon n faqen 11 Takime t Kryetares s Autoritetit t Mbikqyrjes Financiare me Shoqatn e Sigurimeve t Austris dhe shoqrit austriake q veprojn n tregun e sigurimeve n Shqipri. Vijon n faqen 11 Prfaqsues t tregjeve t kapitaleve t Evrops Juglindore llojn punn pr zbatimin e Platforms Rajonale t Integrimit. Mbshtetje nga Programi pr Stabilitet Financiar, USAID. Vijon n faqen 13

VSHTRIM MBI TREGJET

Tregu i sigurimeve pr periudhn janar-maj 2012
T ardhurat nga primet e shkruara bruto t sigurimeve pr periudhn janar-maj 2012 arritn shifrn 3,359,472 mij lek, prkundrejt 3,602,902 mij lek t realizuara n janarmaj 2011.
Vijon n faqen 3

Edukimi i konsumatorit
Opinion
H.Bakke, Iniciativat Strategjike, LLC, USA Shqipria - e dyta ndr 13 vende t rajonit pr sa i prket mbrojtjes s konsumatorve realizuar prmes faqes zyrtare n Internet t AMF-s.
Vijon n faqen 5

t rEja nga rajoni

Kroaci: Primi shkruar bruto vazhdon t bjer.
Vijon n faqen 13

zhvillimE t tjEra
Inspektim i prbashkt i Autoritetit t Mbikqyrjes Financiare n bashkpunim me Drejtorin e Prgjithshme t Policis Rrugore pr policat e sigurimit t detyrueshm t automjeteve. Vetm 0.65% e mjeteve t inspektuara nuk ishin t pajisura me polica sigurimi t detyrueshm. Vijon n faqen 8 Mbledhja e prbashkt e grupeve t puns s IOPS-it dhe OECD-s mbi Pensionet Private. Vijon n faqen 9

Greqi: Produktet e lidhura me investimet mbajn tregun.

Vijon n faqen 13

Azerbaxhan: Rritje spektakolare dhe nj lider i ri.

Vijon n faqen 14

Mali Zi: Primet e shkruara bruto rriten me 14%.

Vijon n faqen 15

Rusi: 2013, viti kur do t zbatohen sistemi TI dhe Bonus-Malus.

Vijon n faqen 15

AUTOR IT E T I I MB IK QY R J E S F INANC IAR E

LICENCIMI I NJ SHOQRIE T RE N TREGUN E sigurimeve n Shqipri sinjal pozitiv Q SHPREH INTERESIN E INVESTITORVE T RINJ PR KT TREG
Licencimi i shoqris s re t sigurimit, ANSIG, i shton tregut t sigurimeve n Shqipri edhe nj shoqri t re, duke e uar n 11 numrin e operatorve n treg. Licencimet e fundit n kt treg datojn q n vitin 2004. Shoqrit e sigurimit, q ushtrojn aktualisht veprimtari sigurimi jan licencuar para hyrjes n fuqi t Ligjit nr. 9267, dat 29.07.2004 Pr veprimtarin e sigurimit, risigurimit dhe ndrmjetsimit n sigurime dhe risigurime dhe rrjedhimisht licencimi i shoqris s re ANSIG sh.a., prfaqson shoqrin e par t sigurimit t licencuar me kuadrin rregullator n fuqi. Licencimi i shoqris ANSIG nga Bordi i AMF-s vjen pas nj procesi t gjat, gati nj vjear shqyrtimi dhe diskutimi me shoqrin aplikuese pr prputhshmrin me krkesat ligjore. N prputhje me Ligjin, n nntor 2011, Bordi i AMFs miratoi licencimin paraprak t shoqris ANSIG, q konsistonte n prmbushjen e krkesave pr konturimin e biznesit t sigurimit. Faza e dyt dhe prfundimtare e licencimit ishte e lidhur me krijimin dhe regjistrimin e shoqris, kontraktimin e stafit drejtues, derdhjen e shums s kapitalit themeltar dhe krijimin e infrastrukturs s nevojshme pr fillimin e aktivitetit. Futja e nj operatori t ri n tregun e sigurimeve, sidomos n nj moment t vshtir q po kalon ekonomia e vendit, sht nj sinjal tepr pozitiv. Ky sinjal duhet t interpretohet

Licencimi i shoqris ANSIG nga Bordi i AMF-s vjen pas nj procesi t gjat, gati nj vjear shqyrtimi dhe diskutimi me shoqrin aplikuese pr prputhshmrin me krkesat ligjore.

Enkeleda Shehi, Kryetare e AMF-s

n disa drejtime. S pari konfirmon zhvillimin e vazhdueshm t tregut dhe faktin q tregu i sigurimeve sht trheqs pr investitor t rinj. Kshtu tregut t sigurimeve i injektohen menjher edhe 370 mln lek kapitale, q do t thot kapacitet shtes pr nnshkrimin e risqeve n tregun vendas. Efektet pozitive shtrihen dhe n aspektin e hapjes s vendeve t reja t puns, pasi shoqria e re do ket prfaqsi n qytetet kryesore t vendit. T gjitha kto jan sinjale pozitive pr kt segment t tregut financiar, dinamika e zhvillimit t t cilit ka br q t jet vazhdimisht n fokusin e investitorve strategjik. Nisur nga specifika q ka biznesi i sigurimeve, pritet q futja e operatorit t ri do t rris m tepr presionin ndaj tregut pr rritjen e cilsis s shrbimit ndaj konsumatorit. Konkurrenca cilsore sht gjithnj n interes t konsumatorit, por jo vetm kaq; pr AMF-n, nj treg konkurrent me nj numr t mjaftueshm operatorsh, do t thot m tepr hapsir dhe fleksibilitet pr ushtrimin e mekanizmave mbikqyrse dhe kjo

A UTOR IT E T I I MB IK QY R J E S F INA NC IA R E

P UB L IK IM MUJ OR NUMR I 55 / QERSHOR 2012

prkthehet direkt n favor t mbrojtjes s konsumatorit. AMF n thelb t puns s saj ka gjithnj mbrojtjen e konsumatorit. Realizimi i ktij objektivi duhet par si nj proces i vazhdueshm i puns s AMF-s dhe dikton nj sr objektivash konkret, q pr vitin 2012 AMF i ka komunikuar n mnyr t vazhdueshme. Konkretisht fokusi sht

tek rritja e cilsis dhe efektivitetit t procesit mbikqyrs, prmirsimi dhe plotsimi i kuadrit ligjor e rregullativ, forcimi i pavarsis dhe transparencs s AMF-s, rregullimi efektiv i tregut t sigurimit t detyrueshm motorik, etj. T gjitha kto objektiva zbrthehen n nj sr projektesh dhe zhvillimesh q AMF ka n proces dhe q do komunikoj n vazhdimsi pr ecurin e tyre.

VSHTRIM MBI TREGJET

Tregu i sigurimeve pr periudhn janar-maj 2012
T ardhurat nga primet e shkruara bruto t sigurimeve pr periudhn janar-maj 2012 arritn shifrn 3,359,472 mij lek, prkundrejt 3,602,902 mij lek t realizuara n janar-maj 2011 ose 6.76% m pak se e njjta periudh e vitit t kaluar. Primet e shkruara bruto t sigurimit vullnetar zun 54.98% dhe ato t sigurimit t detyrueshm 45.02% t tregut. Prsa i takon tregjeve, n veanti, kemi nj rnie n masn 12.13% t sigurimeve t Jets dhe nj rnie prej 5.88% t sigurimeve t Jo-Jets. Nga t ardhurat gjithsej t tregut 88.63% e primeve u gjenerua nga sigurimet e Jo-Jets, 11.25% nga veprimtaria e Jets dhe 0.13% nga veprimtaria e risigurimit. N janar-maj 2012 u nnshkruan rreth 381,367 kontrata sigurimi, ose 25.65% m pak se n janar-maj 2011.
0,13%

T ardhurat nga primet e shkruara bruto t sigurimeve pr periudhn janarmaj 2012 arritn shifrn 3,359,472 mij lek

Struktura e tregut t sigurimeve, pr janar-maj 2011

11,25%

54,98%

45,02%

88,63%

Sigurim i Detyrueshm

Sigurimi Vullnetar

Sigurim i Jets

Sigurim i Jo- Jets

Risigurimi

Volumi i primit t shkruar bruto, pr janar-maj (2011-2012) Lloji i sigurimit janar-maj A) Sigurim i Jets B) Sigurim i Jo-Jets Nga kto: a) Sigurimi Detyrueshm b) Sigurimi Vullnetar (Jo-Jet) C) Risigurimi TOTAL Vlera (n mij Lek) 2011 353,555 2,585,341 1,273,443 1,311,899 2,938,897 2012 314,890 2,374,626 1,172,198 1,202,428 4,262 2,693,779
3

AUTOR IT E T I I MB IK QY R J E S F INANC IAR E

Volumi i primit t shkruar bruto, pr janarmaj 2011 (Jeta dhe Jo-Jeta)

Pron dhe t tjera 28,04%

Jet dhe Shndeti 20,07%

e par e zun sigurimet nga zjarri dhe dme t tjera n pron me 46.36% t pasuara nga sigurimet e aksidenteve dhe shndetit me 20.18% dhe nga sigurimi kasko me 15.61 %, pesh m t ult patn sigurimi i prgjegjsive t prgjithshme civile, sigurimet e garancis. T ardhurat nga sigurimet e aksidenteve dhe shndetit, n janarmaj 2012, arritn n 295,625 mij lek, 29.64% m pak se n t njjtn periudh t vitit t kaluar. Peshn m t madhe e mbajtn sigurimet e klass 1, sigurimi i aksidenteve me 54.69% t t ardhurave t ktij grupi. Primet n sigurimet e jets n janarmaj 2012 arritn n 377,795 mij lek, ose 12.13% m pak se n janar-maj 2011. Ndarja e tregut midis shoqrive t sigurimit Tregu shqiptar i sigurimeve t JoJets ndahet ndrmjet shoqrive t sigurimit: Sigal Uniqa Group Austria, Sigma Vienna Insurance Group, Insig, Atlantik, Interalbanian, Albsig, Intersig Vienna Insurance Group dhe Eurosig. Sigal Uniqa Group Austria udhhoqi tregun me 32.46 % t primeve.
Pjesmarrja e shoqrive n tregun e sigurimit, pr janar-maj 2012 (Jo-Jeta)
Albsig 8,11% Interalbanian 15,42% Insig 6,79% Sigma Vienna Insurance Group 12,63%

Primet e shkruara bruto t sigurimit TPL e brendshme pr janar-maj 2012, arritn 1,144,241 mij lek, ose 24.07 % m shum se janar-maj 2011.

Motorike 51,89%

Sigurimet e detyrueshme motorike N janar-maj 2012, sigurimet e detyrueshme motorike solln 1,512,312 mij lek t t ardhurave nga primet e shkruara bruto t tregut t sigurimeve. Primet e shkruara bruto t sigurimit TPL e brendshme pr janar-maj 2012, arritn 1,144,241 mij lek, ose 24.07 % m shum se janar-maj 2011. N janar-maj 2012, primet e shkruara bruto t Kartonit Jeshil ishin 270,943 mij lek, ose rreth 50.83% m pak se n janar-maj 2011. Kjo ulje e primit t shkruar bruto Karton Jeshil lidhet me liberalizimin tregut t sigurimit t detyrueshm n gusht t vitit 2011. Primet e kontrats s sigurimit kufitar gjat janar-maj 2012 arritn n 97,128 mij lek, apo 6.51% m shum se n janar-maj 2011. Sigurimet vullnetare Pr janar-maj 2012, t ardhurat nga sigurimet vullnetare arritn n 1,847,160 mij lek, ose 9.38% m pak se t ardhurat e janar-maj 2011. N sigurimet vullnetare t Jo-Jets, me t ardhura 1,465,103 mij lek, vendin

Eurosig 8,66% Intersig Vienna Insurance Group 8,20% Atlantik 7,74%

Sigal Uniqa Group Austria 32,46%

A UTOR IT E T I I MB IK QY R J E S F INA NC IA R E

P UB L IK IM MUJ OR NUMR I 55 / QERSHOR 2012

Pjesmarrja e shoqrive n tregun e sigurimit, pr janar-maj 2012 (Jeta)

Sigal Life Uniqa Group Austria 41,92% Insig 27,45%

Group Austria, Insig dhe Sicred. SigalLife Uniqa Group Austria udhhoqi tregun me 41.92 % t primeve. Dmet Totali i dmeve t paguara bruto nga shoqrit e sigurimeve n janar-maj 2012 kapi vlern 1,302,489 mij lek, ose 44.20 % m shum se n janar-maj 2012. Pr vet strukturn e tregut t paraqitur m sipr, pjesa m e madhe e dmeve t paguara u prket sigurimit motorik me 877,127 mij lek, apo 53.57 % t totalit.

Sicred 30,64%

Aktivitetin e Sigurimit t Jets e ushtruan kompanit Sigal-Life Uniqa

Edukimi i konsumatorit
Shqipria - e dyta ndr 13 vende t rajonit pr sa i prket mbrojtjes s konsumatorve realizuar prmes faqes zyrtare n internet t AMF-s
Opinion
H.Bakke, Iniciativat Strategjike, LLC, USA
Holly Bakke ishte trainerja q udhhoqi takimin rajonal Mbrojtja konsumatore n sigurime, praktikat m t mira dhe standardet ndrkombtare q u zhvillua n Tiran m 31-maj deri m 1 qershor. Gjithashtu ajo pati takime konsultative n vazhdim edhe me stafin e Autoritetit t Mbikqyrjes Financiare n Tiran pr t diskutuar mbi forcimin e rolit t Autoritetit n mbrojtjen e konsumatorit. T dy kto aktivitete u mbshtetn nga USAID nprmjet Programit t Zhvillimit t Sektorit Financiar n Shqipri FSVC dhe Programit Rajonal PFS. Holly Bakke ka prfunduar studimet B.A. n Drew University, USA, 1973. Ajo sht antare e Institutit pr Menaxhimin e Gjykats dhe ka marr diplomn e nivelit m t lart nga Seton Hall University-Shkolla e Ligjit n vitin 1982. Gjat karriers s saj, znj Bakke ka shrbyer si Zvends Komisionere n Departamentin e Sigurimeve n New Jersey dhe si antare e Bordit t Fondit pr Paknaqsit e Krkesave pr Dmshprblim ndaj Vendimeve Gjyqsore. Ajo ka qen edhe Drejtore Ekzekutive e Shoqats s Garancis s Sigurimit t Prgjegjsis ndaj Prons n New Jersey, si pjes e sistemit kombtar, prgjegjse pr menaxhimin e dmeve t papaguara. N kt cilsi, ajo gjithashtu mbikqyr Fondin e Garancis pr Sigurimin Ndrkufitar dhe Shoqatn e Risigurimeve pr Neglizhencn n Fushn e Mjeksis. Gjat puns saj si Komisionere pr Bankat dhe Sigurimet n New Jersey u hartuan dhe miratuan reformat revolucionare t sigurimit motorik duke prfshir sanksionet m t rrepta n t gjith vendin pr mashtrimin n sigurimin motorik; mbrojtjen konsumatore e njohur kombtarisht; metodat te reja pr zvoglimin e numrit te shoferve te pasiguruar, si dhe u ndrmorrn dhe hapat e mtejshm pr t ulur presionin pr tarifat pr shofert e mir. Ajo gjithashtu paraqiti rregulla t reja n fushn e pasurive t patundshme, mbrojtjen e konsumatorit dhe praktikat e huadhnies. M posht sht opinioni i znj. H.Bakke mbi mbrojtjen e konsumatorit shqiptar n sigurime.

USAID sht mjaft i angazhuar dhe ndjek me vmendje ecurin e tregjeve t sigurimeve n vendet n zhvillim.

Ne shikojm disa komponent, shikojm se si kompanit jan t rregulluara financiarisht dhe ndjekim
5

AUTOR IT E T I I MB IK QY R J E S F INANC IAR E

gjithashtu me vmendje mbrojtjen q u bhet konsumatorve n kto tregje. Koht e fundit ne kemi ndrmarr nj anketim n 13 vende t Evrops Juglindore dhe kan dal rezultate interesante. Sipas studimit, Shqipria renditet e dyta pr sa i prket mbrojtjes s konsumatoreve, e cila shihet n faqen zyrtare t Autoritetit. Ne mendojm q kjo sht veanrisht e rndsishme, ndrkoh q njerzit familjarizohen me prdorimin e internetit dhe ai shtrihet n t gjith vendin. Nga bisedimet me AMF-n ne kemi par se po ndrmerret nj program shum i plot pr mbrojtjen e konsumatorit. Dua t theksoj prsri, se Shqipria renditet e 2-ta nga t gjitha vendet q ne anketuam n Evropn Juglindore dhe Euroazi pr informacionin q jepet pr konsumatorin n faqen e Internetit. Prve ksaj, kemi par interes t rritur n ofrimin e materialeve pr konsumatort, q do t thot t ndihmohen konsumatort e t kuptojn produktet e sigurimit. Gjithashtu stafi i AMF-s ndihmon konsumatort n ankesat e tyre. Nse nj individ ka shqetsim n lidhje me nj kompani t veant dhe pretendime ndaj saj, ata e din se pran AMF-s u sigurohet asistenc. Nj nga gjrat pr t cilat edhe AMF sht e vetdijshme sht shtimi i numrit t qytetarve q duhet ti prdorin kto mundsi dhe t deklarojn ankesat e tyre pran Autoritetit. Deri tani numri i ankesave ka qen nn 100 dhe AMF pret t shoh q ky numr t rritet n mnyr q qytetart t ndrgjegjsohen q AMF e siguron kt lloj shrbimi. AMF ka br nj pun t madhe pr sa i prket mbrojtjes s konsumatorit dhe me rezultate t mira. Ka disa fusha t tjera ku AMF mund t prezantoj procedura t reja dhe praktika q do tiu sigurojn konsumatorve mbrojtje edhe m t madhe. Un do t doja t theksoj katr prej tyre:

Dua t theksoj prsri, se Shqipria renditet e 2-ta nga t gjitha vendet q ne anketuam n Evropn Juglindore dhe Euroazi pr informacionin q jepet pr konsumatorin n faqen e Internetit. Prve ksaj, kemi par interes t rritur n ofrimin e materialeve pr konsumatort, q do t thot t ndihmohen konsumatort e t kuptojn produktet e sigurimit.

- E para, ka t bj me prpjekjet pr t arritur gjithnj e m shum tek konsumatort. Deri tani kam prmendur broshurat q AMF ka apo linjn telefonike n shrbim t ankesave t publikut. Do t doja t bhet m shum pr t shkuar prtej qyteteve t mdha, pr t arritur tek zonat rurale dhe pr tu treguar se AMF sht pr ti ndihmuar ata. - S dyti, ne dshirojm t shohim q AMF t angazhohet m shum me kompanit, n drejtim t asaj q se cilat jan pritshmrit e AMF-s ndaj kompanive kur kto t fundit prballen me ankesat. Ne jemi n diskutime rreth nj protokolli q do tu jepet kompanive, n qoft se ka nj ankes duke ju thn se ky sht informacioni q ne presim q ju tu siguroni konsumatorve, kjo sht se si ne presim q ju ta trajtoni at ankese. Ky koordinim do t rezultoj n mbrojtjen m t mir te konsumatorit. - S treti, un mendoj se sht e rndsishme q konsumatori t dij se mbrojtja q AMF ofron shkon m tej se vetm dhnia e informacionit apo ndihma me ankesat. Kshtu konsumatort vlersojn faktin se AMF punon do dit pr t siguruar q kompanit e sigurimit jan financiarisht t qndrueshme, pra n gjendje pr t prmbushur detyrimet e tyre ndaj konsumatorve. Gjithashtu, sht e rndsishme q edhe ndrmjetsit, t cilt shesin policat e sigurimit, t jen t aft, t ken njohurit e duhura dhe t trajtojn konsumatort n mnyr t drejt dhe t ndershme. Pra, pavarsisht puns s madhe q sht br deri tani me ndrmjetsit, me prospektin financiar t shoqrive dhe me mbrojtjen e konsumatorit, un

A UTOR IT E T I I MB IK QY R J E S F INA NC IA R E

P UB L IK IM MUJ OR NUMR I 55 / QERSHOR 2012

mendoj se ka shum pika t forta pr t cilat AMF duhet t vazhdoj t punoj pr ti forcuar. - S fundi, sht mnyra se si do t ndrtohet e gjith kjo. Deri tani ne kemi diskutuar prgjithsisht situata individuale, ankesa individuale t konsumatorve dhe statusin individual t nj shoqrie. Nj nga gjrat q ne do t donim t shihnim t realizohej n Shqipri, (e cila sht br jo vetm n SHBA, por edhe n vendet e tjera) sht q t zhvillohet nj program pr sjelljen e tregut. Shqipria sht prmendur pr punn e mir q ka br n analizn financiare t shoqrive dhe q n thelb thot se sht kjo sht shoqri sht financiarisht e qndrueshme pr t prmbushur detyrimet e veta. Por kjo analiz financiare nuk e shpjegon se si shoqria i trajton mbajtsit e polics s sigurimit. Pikrisht kt analizon nj program mbi sjelljen e tregut. Analiza e sjelljes s tregut i jep rregullatorit, AMF-s, mundsin pr t par praktikat e biznesit t nj shoqrie n tregun e saj. Kshtu mund t shikohen reklamat dhe n se jan prdorur sakt ato, mnyrn se si shkruhen policat e sigurimit, a jan t ndershm shoqrit pr sa i prket policave q ofrojn, a jan refuzuar polica q nuk duhen t ishin refuzuar, a paguhen dmet n koh, etj. Kshtu, q nga prmbledhja e ktyre faktorve, ne do t themi se si operon n treg kjo shoqri. Ne besojm fuqishm se kto dy informacione, si ai q i prket stabilitetit financiar t shoqris dhe ashtu edhe mnyra sesi ajo sillet n treg, jan faktor kritik pr t qen nj rregullator sa m efektiv. Nj nga pikat q nj rregullator duhet t

mbaj parasysh sht se konsumatort jan zotruesit e polics s sigurimit. Kshtu, q si kompania e sigurimit ashtu edhe autoritetet rregulluese kan detyrime ndaj zotruesit t polices s sigurimit, pra konsumatorit. Nga eksperiencat ndrkombtare, kompanit e mira njohin faktin q pr t vazhduar t zgjerohen si biznese, t shtojn fitimet e tyre dhe t shtojn numrin e konsumatorve, ata duhet ti marrin shum seriozisht detyrimet ndaj konsumatorve. Kshtu, kompanit e suksesshme dhe t respektuara shkojn tek zotruesi i sigurimit me informacion e sakt mbi produktet q po shesin. E prsris, kompanit e mira, ato q duan t trheqin zotrues t rinj t policave, sigurohen q t paguajn dmet n koh. Nj tjetr pjes e rndsishme sht konkurueshmria n treg. Ajo far e dallon nj kompani t mir nga nj tjetr sht mundsia dhnies s informacionit nprmjet faqes s tyre t internetit, apo fakti q klientt mund t shkojn tek kompania e t thon: kam nj ankim, kujt duhet ti drejtohem. Dhe kompania gjen menjher personin e duhur, i cili duhet t ket jo vetm njohjen e nevojshme, por edhe autoritetin pr ta zgjidhur ankesn. N kushte ideale, kur kompania bn nj pun t mir, ky ankim asnjher nuk arrin t shkoj deri tek Autoriteti rregullator. Kjo sht ndoshta nj periudh tranzicioni si pr kompanit shqiptare edhe pr rregullatorin q t zgjerojn e zhvillojn m tej aftsit pr mbrojtjen e konsumatorve. Idealja do t ishte, q n nj treg sigurimesh konkurues, kompanit t vlersojn dhe t sigurohen se zotruesit e polics s sigurimit jan trajtuar me drejtsi, kjo sht rruga e tyre drejt suksesit, kshtu ato bhen kompani m fitim prurse dhe zgjerojn pjesmarrjen n treg. Kur kompanit kuptojn kt, ather

AMF ka br nj pun t madhe pr sa i prket mbrojtjes s konsumatorit dhe me rezultate t mira.

AUTOR IT E T I I MB IK QY R J E S F INANC IAR E

N mnyr q nj autoritet t siguroj mbrojtje t prshtatshme pr konsumatorin duhet q ai vet t jet i pavarur nga ana nanciare dhe operative dhe kshtu konsumatori t jet n qendr t vmendjes. Pavarsia nanciare e ndihmon Autoritetin t ket burimet e mjaftueshme q i nevojiten pr t mbrojtur konsumatorin, t ket stan e duhur, t aft e t mirtrajnuar dhe t gjitha kto jan vendimtare.

ata bhen zgjidhsit e problemit pr konsumatort e tyre dhe rregullatort duhen vetm kur nj zotrues sigurimi nuk arrin t knaqet nga kompania, por kjo bhet gjithmon dhe m e rrall, sepse kompanit i realizojn detyrimet e tyre ndaj zotruesit t polics s sigurimit. Nj nga shtjet me t cilat t gjith jemi t shqetsuar sht kur konsumatort i drejtohen autoritetit rregullues apo shoqris s sigurimeve pr t zgjidhur nj ankes, ata t gjith duan q shtja t zgjidhet shpejt dhe me nj prfundim t qart. N shum vende ku sistemi gjyqsor sht tepr i ngarkuar, mund t marr nj koh shum t gjat pr t zgjidhur shtje t vogla t ankesave pr sigurimet. Kshtu kto vende kan krkuar mnyra t tjera pr t zgjidhur problemet me sigurimet. Disa sisteme gjyqsore kan siguruar nj teknik q quhet Ndrmjetsim. Kshtu q kur nj mosmarrveshje sigurimi i paraqitet gjykats, m par i ohet nj programi ndrmjetsimi. Ndrmjetsuesi sht nj person neutral, i cili takohet me t dy palt: si prfaqsuesit e shoqrive t sigurimit ashtu edhe klientin q sht zotruesi i sigurimit dhe ata shpjegojn shqetsimet, mosmarrveshjen dhe

ndrmjetsuesi i ndihmon t arrijn n nj prfundim. Nqoftse nuk arrijn ta zgjidhin mosmarrveshjen ather shtja i shkon gjyqit. Nse ndrmjetsuesi arrin ta zgjidhi mosmarrveshjen, ather palt e interesuara largohen me shtjen e zgjidhur dhe n koh m t shkurtr. N mnyr q nj autoritet t siguroj mbrojtje t prshtatshme pr konsumatorin duhet q ai vet t jet i pavarur nga ana financiare dhe operative dhe kshtu konsumatori t jet n qendr t vmendjes. Pavarsia financiare e ndihmon Autoritetin t ket burimet e mjaftueshme q i nevojiten pr t mbrojtur konsumatorin, t ket stafin e duhur, t aft e t mirtrajnuar dhe t gjitha kto jan vendimtare. Do t ishte e vshtir t mbrohet konsumatori pa pasur numrin e duhur t punonjsve, pa njerz t trajnuar. Nga ana tjetr, pavarsia operacionale sht gjithashtu e rndsishme. Autoriteti sht n pozicionin m t mir pr t vendosur se si t mbroj konsumatorin n fushn e sigurimeve, t vendos se cili duhet t jet qllimi i mbrojtjes s konsumatorit. Suksesi i Autoritetit varet nga pavarsia operative dhe prpjekja pr t influencuar dhe pr t vendosur se cila shtje duhet t rregullohet dhe cila jo.

Zhvillime t tjera
Nga inspektimet rezultoi se 0.65% e mjeteve t kontrolluara nuk ishin t pajisura me polic sigurimi t detyrueshm DMTPL.

Inspektim i prbashkt i Autoritetit t Mbikqyrjes Financiare n bashkpunim me Drejtorin e Prgjithshme t Policis Rrugore pr policat e sigurimit t detyrueshm t automjeteve
Autoriteti i Mbikqyrjes Financiare, n kuadr t marrveshjes s bashkpunimit dhe shkmbimit t informacionit me Ministrin e Brendshme realizoi, n datat 25-27 prill 2012, nj inspektim t prbashkt me punonjsit e Policis Rrugore t Durrsit, Elbasanit dhe Lezhs. Qllimi i ktij inspektimi ishte zbatimi i dispozitave t Ligjit Pr sigurimin e detyrueshm n sektorin e transportit, n lidhje me:

A UTOR IT E T I I MB IK QY R J E S F INA NC IA R E

P UB L IK IM MUJ OR NUMR I 55 / QERSHOR 2012

- Evidentimin dhe verifikimin e mjeteve motorike pa polica t sigurimit t detyrueshm motorik; - Evidentimin dhe verifikimin e mjeteve motorike me polica t parregullta t sigurimit t detyrueshm motorik dhe t paraportuara n koh reale n AMF n regjistrin elektronik online t shitjeve t sigurimit t detyrueshm motorik. Inspektimi u krye n pikat hyrse e dalse t qyteteve, pika t cilat ishin prcaktuar m par, aty ku edhe fluksi i qarkullimit t mjeteve motorike sht m i madh. Gjat tri ditve t inspektimit u kontrolluan 308 mjete motorike nga t cilat 33 mjete me targa t huaja. Inspektimet konstatuan disa mangsi n lidhjen me pajisjen e mjeteve me polica sigurimi t detyrueshm, ndonse kto u vrejtn tek nj numr i kufizuar mjetesh. Nga inspektimet rezultoi se 0.65% e mjeteve t kontrolluara nuk ishin t pajisura me polic sigurimi t detyrueshm DMTPL. Ndrkoh kishte disa parregullsi n raportimin e t dhnave t detyrueshme sipas bazs ligjore n fuqi nga shoqrit e sigurimit n Regjistrin Online t Sigurimeve t Detyrueshme Motorike t Autoritetit. Kto lidheshin me mosprputhjen e targs s shnuar n policn e sigurimit me at mjetit pr shkak t zvendsimit t targave t vjetra me t reja, apo t lshimit t polics pr mjetin e siguruar

prpara se ai t targohej. Autoriteti i Mbikqyrjes Financiare, me qllim mbrojtjen e konsumatorit dhe pr t kontribuar n rritjen e siguris rrugore kombtare, do t vazhdoj bashkpunimin me Drejtorin e Policis Rrugore. Aktualisht Polica Rrugore mund t kontrolloj n koh reale policat e sigurimit t detyrueshm t mjeteve motorike. N qendrat operative t Policis Rrugore sht br e mundur hyrja n Regjistrin Online t Sigurimeve t Detyrueshme Motorike t Autoritetit t Mbikqyrjes Financiare (www.amf.gov.al). Pr realizimin me sukses t ktij projekti, Policia Rrugore u ndihmua teknikisht nga Programi i Departamentit t Drejtsis i Ambasads Amerikane n Tiran (ICITAP). AMF vlerson gatishmrin e bashkpunimin e deritanishm me Policin Rrugore dhe dshiron t forcoj edhe n t ardhmen t tilla bashkpunime. AMF po punon pr t mos lejuar mangsi n drejtim t pajisjes me polica sigurimi t detyrueshm t automjeteve, si edhe do t vazhdoj t monitoroj shoqrit e sigurimeve n drejtim t raportimit t sakt t policave shitura prej tyre n sistemin online t shitjeve. Ky monitorim i vazhdueshm q AMF realizon, sht n funksion t rolit t saj n mbrojtje t konsumatorit dhe forcimit t tregut t sigurimeve.

Mbledhja e prbashkt e grupeve t puns s IOPS-it dhe OECD-s mbi Pensionet Private
Organizata Ndrkombtare e Mbikqyrsve t Pensioneve (IOPS) n bashkpunim me Organizatn pr Bashkpunim dhe Zhvillim Ekonomik (OECD) zhvilluan n datat 4-6 qershor 2012 n Paris, Franc, mbledhjet e Komitetit Teknik dhe Ekzekutiv t IOPS-it, si dhe mbledhjen e prbashkt t grupit t puns IOPS&OECD mbi Pensionet Private, WPPP. N mbledhjen e WPPP u diskutuan shtjet q lidhen me principet baz t pensioneve, tregjet e kapitalit dhe instrumentat pr transferimin e riskut t jetgjatsis. N mbledhje u dhan eksperienca mjaft t rndsishme mbi sistemin e fondeve t pensioneve n

AUTOR IT E T I I MB IK QY R J E S F INANC IAR E

autoritete homologe si Rusi e Sloveni. Me rndsi ishin projekti mbi riskun e jetgjatsis dhe projekti mbi investimet afatgjata. N panelin Projekti mbi riskun e jetgjatsis pr nj menaxhim sa m t mir t tij, diskutimet kishin t bnin me dy shtjet e rndsishme: disa zgjidhje t tregut t kapitalit pr riskun e jetgjatsis dhe instrumentat financiare pr menaxhimin e riskut t jetgjatsis dhe instrumentat pr transferimin e tij. N Mbledhjen e Komitetit Teknik t IOPS-it tema kryesore ishte rigjenerimi nga kriza nanciare globale q prfshiu edhe sistemin e pensioneve duke theksuar ktu rolin e madh t mbikqyrsve t ktij tregu. N panelin e Projektit mbi investimet afatgjate u theksua se menaxhimi i riskut t jetgjatsis krkon q fondet e pensioneve dhe ofruesit e pensionit vjetor t ken pr kt qllim mekanizma sa m t prshtatshme n dispozicion t tyre. Nga pjesmarrsit u dhan mendimet t vlefshme mbi kto mekanizma. shtje t tjera me rndsi t diskutuara ishin edhe t tilla si: G20 mbi fondet e pensioneve dhe infrastrukturn e gjelbr; zbatimi i llogarive dhe rregullimeve ligjore n investimet afatgjata, si dhe fondet e pensioneve dhe infrastruktura n tregjet n zhvillim. N mbledhjet e radhs s Komiteteve t IOPS-it diskutimet u fokusuan ne problemet m t mprehta t mbikqyrjes s sistemit t pensioneve. N panelin e Komitetit Ekzekutiv diskutimet prfshin: Prmbledhje nga sekretariati i IOPS-it t zhvillimeve t mbledhjes s fundit t Komitetit Ekzekutiv, si dhe zhvillimet e fundit n tregun e pensioneve; Projektet DC (skemat me kontributet e prcaktuara);

Stress test i fondeve t pensioneve DC; Prditsimin e direktivave t Institucionit pr Sigurimin e Daljes n Pension (IORP) nga prfaqsuesi i Komisionit Evropian; Informacionin nga antart mbi zhvillimet m t fundit n autoritetet prkatse. N Mbledhjen e Komitetit Teknik t IOPS-it tema kryesore ishte rigjenerimi nga kriza financiare globale q prfshiu edhe sistemin e pensioneve duke theksuar ktu rolin e madh t mbikqyrsve t ktij tregu. Mbledhja e Komitetit Teknik solli n vmendje t pjesmarrsve nj prmbledhje t problematikave t diskutuara n mbledhjen e fundit. N mbledhje u diskutuan gjithashtu shtje administrative t organizats. N vazhdim diskutimet u prqendruan mbi projektet n vazhdim t organizats: Draft udhzuesi mbi qeverisjen e autoriteteve mbikqyrse t pensioneve; Diskutim mbi prdorimin e principeve t IOPS&OECD dhe FSAP mbajtur nga prfaqsuesi i BB; Prezantim mbi strukturn e autoriteteve mbikqyrse t pensioneve mbajtur nga sekretariati i IOPS-it; Mbikqyrja e ndrmjetsve t pensioneve, si dhe; Nga OECD u mbajt n prezantim mbi punn e G20 dhe mbrojtjen konsumatore. Mbledhja e ardhshme vjetore e IOPS-it do t zhvillohet ne Kili m 22-24 tetor 2012.

10

A UTOR IT E T I I MB IK QY R J E S F INA NC IA R E

P UB L IK IM MUJ OR NUMR I 55 / QERSHOR 2012

Licencohet shoqria ANSIG sh.a. pr ushtrim veprimtarie n tregun e sigurimeve

N mbledhjen e dats 22 qershor 2012, Bordi i Autoritetit t Mbikqyrjes Financiare miratoi dhnien e licencs, shoqris ANSIG sh.a., pr ushtrimin e veprimtaris n tregun e sigurimeve, pr klasat e JoJets n prputhje me Ligjin nr. 9267, dat 29.07.2004. Licencimi i shoqris ANSIG sh.a. vjen pas nj shqyrtimi t kujdesshm t dokumentacionit dhe hapave t ndrmarra nga shoqria, n prputhje me krkesat e dispozitave ligjore n fuqi. Licencimi i shoqris ANSIG kaloi n dy faza: n nntor t 2011 Bordi i Autoritetit t Mbikqyrjes Financiare miratoi licencimin paraprak t ksaj shoqrie, e cila lidhej m prmbushjen e krkesave t nevojshme pr konturimin e biznesit t sigurimeve. N fazn e dyt, shoqria prmbushi detyrimet lidhur me krijimin dhe regjistrimin e shoqris, przgjedhjen e stafit drejtues, derdhjen e shums s kapitalit fillestar dhe krijimin e infrastrukturs s nevojshme pr fillimin e aktivitetit. AMF i ka vlersuar me kujdes t gjith kta element, duke i kushtuar kujdes t veant edhe profesionalizmit t stafit. Futja e nj operatori t ri n tregun e sigurimeve sht nj sinjal tepr pozitiv. Ky sinjal duhet t interpretohet n disa drejtime. S pari konfirmon zhvillimin e vazhdueshm t tregut dhe faktin q tregu i sigurimeve sht trheqs pr investitor t rinj. Tregut t sigurimeve i injektohen menjher edhe 370 milion lek kapitale, q do t thot kapacitet shtes pr nnshkrimin e risqeve n tregun vendas. S dyti, efektet pozitive shtrihen dhe n aspektin makro pr ekonomin n prgjithsi, duke realizuar hapjen e vendeve t reja t puns, pasi shoqria e re do ket prezenc n disa qytete kryesore t vendit. S treti, futja e operatorit t ri do t rris m tepr presionin ndaj tregut pr rritjen e cilsis s shrbimit ndaj konsumatorit. Konkurrenca cilsore sht gjithnj n interes t konsumatorit, por jo vetm kaq, pr AMF-n, nj treg konkurrent me nj numr n rritje t operatorve, do t thot m tepr hapsir dhe fleksibilitet pr ushtrimin e mekanizmave mbikqyrse dhe kjo prkthehet direkt n favor t mbrojtjes s konsumatorit. Dinamika e zhvillimeve t tregut t sigurimeve, si segment i tregut financiar, e ka br kt treg t jet vazhdimisht n fokusin e investitorve strategjik.

Licencimi i shoqris ANSIG sh.a. vjen pas nj shqyrtimi t kujdesshm t dokumentacionit dhe hapave t ndrmarra nga shoqria, n prputhje me krkesat e dispozitave ligjore n fuqi.

Takime t Kryetares s Autoritetit t Mbikqyrjes Financiare me Shoqatn e Sigurimeve t Austris dhe shoqrit austriake q veprojn n tregun e sigurimeve n Shqipri
Me ftes t Shoqats s Sigurimeve t Austris, (VVO), n datn 28 qershor 2012, znj. Enkeleda Shehi, Kryetare e Autoritetit t Mbikqyrjes Financiare dhe znj. Violanda Theodhori, Drejtore e Departamentit Juridik, zhvilluan disa takime pune n Vjen me kt shoqat dhe me shoqrit e sigurimit Uniqa Group Austria dhe Vienna Insurance Group (VIG). Synimi ktyre takimeve ishte forcimi i bashkpunimit dhe

11

AUTOR IT E T I I MB IK QY R J E S F INANC IAR E

koordinimi i prbashkt i prpjekjeve pr nj treg sigurimesh t suksesshm. Gjat takimeve Kryetarja e AMFs, Znj. Shehi, prezantoi treguesit kryesor t zhvillimit t tregut t sigurimeve n Shqipri, zhvillimet e reja, veanrisht n fushn legjislative, si edhe tendencat e rritjes s ktij tregu. Q prej nnshkrimit t marrveshjes s bashkpunimit midis AMF-s dhe Autoritetit t Tregjeve Financiare t Austris (FMA), n korrik t 2009, sht shtuar bashkpunimi dhe shkmbimi i eksperiencave midis dy vendeve. N takimet me Drejtorin e Prgjithshm t Shoqats s Sigurimeve t Austris, Dr. Louis Norman-Audenhove u diskutua pr mundsit e forcimit t bashkpunimit institucional midis dy organizmave si dhe mundsia e mbshtetjes nga kjo shoqat me eksperienc shumvjeare pr Shoqatn e Siguruesve t Shqipris dhe Byron Shqiptare t Sigurimit. Takime t veanta pune u zhvilluan edhe me prfaqsues t menaxhimit t lart t Uniqa Group Austria dhe Vienna Insurance Group (VIG). T dy kto shoqri austriake sigurimesh jan t pranishme n tregun shqiptar t sigurimeve prej vitit 2007 duke zotruar aktualisht 36.62% t aksioneve n shoqrit shqiptare t sigurimeve dhe duke zn 64.45.% t volumit t prgjithshm t primeve t shkruara bruto1. Gjat takimit n UNIQA Group, Dr. Wolfgang Kindl, Drejtues Ekzekutiv i UNIQA International, dhe antar i Bordit t Drejtorve UNIQA Group, si

T dy kto shoqri austriake sigurimesh jan t pranishme n tregun shqiptar t sigurimeve prej vitit 2007 duke zotruar aktualisht 36.62% t aksioneve n shoqrit shqiptare t sigurimeve dhe duke zn 64.45.% t volumit t prgjithshm t primeve t shkruara bruto

dhe drejtues t lart t ksaj shoqrie, bn nj panoram t zhvillimeve t fundit t ksaj shoqrie n rajon dhe m gjer, t objektivave afatmesme si dhe tendencat n zhvillimin dhe fuqizimit e biznesit n t dy vendet. M pas delegacioni i AMF-s parashtroi problematikat dhe nevojn e forcimit t bashkpunimit n drejtim t rritjes s standardeve, prmirsimit t legjislacionit, sjelljes m t mire dhe aplikimit t eksperiencs austriake n drejtim t zgjerimit t gams s produkteve dhe rritjes s cilsis s shrbimit ndaj konsumatorit. Gjithashtu, edhe n takimin e zhvilluar n ambientet e Vienna Insurance Group (VIG), pas nj ekspozimi t Z. Hans Raumauf, antar i Bordit Ekzekutiv t VIG Grup dhe drejtues t tjer t lart t ksaj shoqrie t aktivitetit, nga ana e AMF-s u theksua rndsia e prezencs dhe rritjes s influencs s investitorve si VIG n tregun Shqiptar t sigurimeve. Ndikimi i ksaj kompanie n prmirsimin e treguesve, sjelljes s eksperiencave dhe standardeve austriake jan t dukshme. Por krahas arritjeve nga kryetarja e AMF iu prezantuan disa problematika specifike pr seciln nga shoqrit shqiptare t sigurimeve n mazhoranc t VIG. N kt kuadr u forcuan m shum urat e bashkpunimit dhe rritja e transparencs. Bashkpunimet e Autoritetit t Mbikqyrjes Financiare me VVO jan nj tradit e rndsishme. Ato jan n vazhdim edhe t takimeve t zhvilluara vitin e kaluar.

1) Shoqrit shqiptare t sigurimeve tek t cilat ka pjesmarrje t kapitalit austriak n zotrimin e aksioneve t tyre jan: Sigma Vienna Insurance Group sh.a., Sigal Uniqa Group Austria sh.a., Intersig Vienna Insurance Group sh.a. dhe Sigal-Life Uniqa Group Austria sh.a., Interalbanian sh.a.

12

A UTOR IT E T I I MB IK QY R J E S F INA NC IA R E

P UB L IK IM MUJ OR NUMR I 55 / QERSHOR 2012

Prfaqsues t tregjeve t kapitaleve t Evrops Juglindore fillojn punn pr zbatimin e Platforms rajonale t integrimit. Mbshtetje nga programi pr stabilitet Financiar, USAID.
Programi pr Stabilitet Financiar i USAID-it zhvilloi m 29 qershor 2012, n Zagreb, Kroaci takimin e radhs me prfaqsues nga Rregullatort, Bursat dhe Depozitart Qendror t vendeve t Ballkanit. N kt takim u prfaqsua edhe Autoriteti i Mbikqyrjes Financiare. Takimi konsistonte n diskutimin e finalizimit t Planit t Zbatimit n lidhje me projektin e integrimit t bursave t rajonit dhe t krijimit t nj burse rajonale t quajtur T-REX. Eksperti i projektit, Z. Hannes Takacs,me prvoj t gjat n tregun e kapitaleve. prezantoi modelin e burss rajonale, ku sht parashikuar integrimi i 8 bursave t rajonit, prfshir edhe Bursn e Tiranes. N takim u krijua edhe Komiteti Drejtues, i cili do te jet prgjegjs pr zbatimin n detaj t Planit t Veprimeve. Gjithashtu, n takim u diskutua dhe roli i institucioneve financiare ndrkombtare dhe donatorve, n mbshtetje t projektit t integrimit t tregjeve t kapitalit pr vendet e Ballkanit.

N kt takim u prfaqsua edhe Autoriteti i Mbikqyrjes Financiare. Takimi konsistonte n diskutimin e nalizimit t Planit t Zbatimit n lidhje me projektin e integrimit t bursave t rajonit dhe t krijimit t nj burse rajonale t quajtur T-REX.

T reja nga Rajoni

Kroaci: Primi shkruar bruto vazhdon t bjer
http://www.xprimm.com/ Sipas t dhnave t Byros Kroate t Sigurimeve, shuma e primeve t shkruara n tregun e sigurimeve gjat tremujorit t par t vitit 2012, ishte 2.53 miliard n monedhn vendase Kuna, (338 milion Euro), ose 0.8% m pak se e njjta periudh e vitit te kaluar. N t njjtn koh, dmet e paguara t 27 siguruesve Kroat ishin n 1.12 miliard Kuna ose 5.34% m shum se nj vit m par. Tkurrja e tregut t sigurimeve u prcaktua kryesisht nga rnia n vler e primeve te shkruara t Jo-Jets me 1.6% ose n 1.96 miliard Kuna. Rnie ka patur n volumin e sigurimit Kasko. Shumica e vlers s primeve t shkruara t ksaj klase t sigurimit u ul krahasuar me tremujorin e par t vitit 2011 me gati 75%. Tregu i sigurimit t Jets u zhvillua n drejtim t kundrt n fillim t ktij viti: Primi i shkruar bruto arriti n 573 milion Kuna ose 2% m shum se gjat t njjts periudh t vitit t kaluar.

Tkurrja e tregut t sigurimeve u prcaktua kryesisht nga rnia n vler e primeve te shkruara t Jo-Jets me 1.6% ose n 1.96 miliard Kuna.

Greqi: Produktet e lidhura me investimet mbajn tregun

http://www.xprimm.com/ Prodhimi i prgjithshm i primeve t tregut t sigurimit grek pr tremujorin e par t vitit 2012 u reduktua me 5%. Sipas nj studimi t Shoqats Greke t Kompanive t Sigurimit (HAIC) n shoqatat e Jets t lidhur me investimet, prodhimi i primit n degn e sigurimit sht rritur fort me 79%

13

AUTOR IT E T I I MB IK QY R J E S F INANC IAR E

Gjashtdhjet e dy kompani sigurimesh kan marr pjes n studimin e HAIC q prfaqson 96.2% t prodhimit t primeve (prfshir t drejtat e kontrats) sipas t dhnave t plota t industris s sigurimeve pr vitin 2011. Nga kompanit e msiprme, 22 vepronin n Sigurimin e Jets (99.3% e tregut) ndrsa 51 n sigurimin e Jo-Jets (93,9% t tregut).

Gjashtdhjet e dy kompani sigurimesh kan marr pjes n studimin e HAIC q prfaqson 96.2% t prodhimit t primeve (prfshir t drejtat e kontrats) sipas t dhnave t plota t industris s sigurimeve pr vitin 2011. Nga kompanit e msiprme, 22 vepronin n Sigurimin e Jets (99.3% e tregut) ndrsa 51 n sigurimin e Jo-Jets (93,9% t tregut). N tremujorin e par t vitit 2012, krahasimi i prodhimit t primit me t njjtn periudh t vitit 2011, pr 62 kompanit e msiprme t shoqrive ishte 1.20 miliard Euro prkundr 1.26 miliard n vitin 2011, e cila prfaqson nj rnie prej 5%. Segmenti i sigurimit t Jets sht rritur me 4.7% me nj prodhim t prgjithshm 559 milion euro

kundrejt 534 milion Euro n vitin 2011. Nj rritje edhe m e madhe sht vrejtur n shoqatn e Jets q lidhet me sektorin e investimeve me 79%, me nj prodhim t prgjithshm pr tremujorin e par rreth 155 milion Euro kundrejt 86 milion n vitin 2011. Sigurimet e Jo-Jets gjat tremujorit t par t vitit 2012 reduktuan produktivitetin e primeve me 12% duke mbledhur 645.89 milion Euro kundrejt 733.89 milion Euro n vitin e kaluar. Pr segmentet m t rndsishme t JoJets, ulja m e lart n primet u vrejt n 3 degt e sektorit t sigurimeve te Jo-Jets lidhur me n sigurimin kasko me 23% (73.6 milion Euro prkundrejt 95.6 milion Euro n vitin 2011). Zjarri dhe rreziqet shtes shnuan nj ulje 12.8%.

Azerbaxhan: Rritje spektakolare dhe nj lider i ri

http://www.xprimm.com/ N periudhn janar - mars 2012, tregu i sigurimeve i Azerbaxhanit u rrit sipas monedhs Evropiane me 78%. Nga t ardhurat totale, u fituan nga sigurimi i Jets 9.1 milion Euro, ndrkoh q nga sigurimi i Jo-Jets u arritn 68.7 milion Euro. N t njjtn koh, Sigurimi Shtetror i Shrbimit t Mbikqyrjes (The State Insurance Supervision Service), nn mbikqyrjen e Ministris s Financave raportoi pr tremujorin e par 2012, se volumi total i pagesave sht 15.9 milion Euro, pr 28 kompanit e sigurimit q kryejn aktivitetin n Azerbaxhan. Sipas rezultateve t centralizuara t Autoritetit Mbikqyrs, PASHA Sigorta sht lideri i ri n tregun e sigurimeve n Azerbaxhan. Lideri i ri i tregut pr tremujorin e par t vitit 2012, nnshkruajti mbi 22 milion Euro prime bruto. Kjo kompani z 28.3% t tregut. Treshja e par q dominon tregun, plotsohet dhe nga kompanit si AzSigorta (7.3 milion Euro) dhe ATESGAH Sigorta (6.9 milion Euro).

Lideri i ri i tregut pr tremujorin e par t vitit 2012, nnshkruajti mbi 22 milion Euro prime bruto. Kjo kompani z 28.3% t tregut.

14

A UTOR IT E T I I MB IK QY R J E S F INA NC IA R E

P UB L IK IM MUJ OR NUMR I 55 / QERSHOR 2012

Mali Zi: Primet e shkruara bruto rriten me 14%

http://www.xprimm.com/ Duke u bazuar n t dhnat e Agjencis s Mbikqyrjes s Sigurimeve t Malit t Zi, pr 12 kompanit e sigurimit q operojn n treg, primet bruto n fund t marsit zn vlern n total 15.6 milion Euro, me nj rritje prej 14.2% m shum, n krahasim me t njjtn Seksioni 5 i trajton s bashku kta faktor dhe periudh t vitit 2011. ndjek kronologjin e rnies. Raporti mbyllet me msimet q mund t nxirren, pr t evituar Shifrat e fundit t publikuara, tregojn katastrofat e ardhshme. Prmbledhje: Dshtimi i AIG-s u shkaktua nga nj ndrthurje Rusi: 2013, viti kur do t zbatohen sistemi TI dhe Bonus-Malus e: http://www.xprimm.com/ 1. Faktorve t brendshm, tek fuqia N Asamblen e mbshtetja Prgjithshme t i dhn nj bonus ose nj malus, duke e operacioneve t sigurimeve t AIG-s pr t Bashkimit Rus t Siguruesve Motorik, u bazuar n t dhnat historike t fituar nj vlersim t lart krediti, pr t ndryshimet Rregullat e Aktivitetit krijuar produkte n novatore financiare jasht dmeve. Profesional miratuan: nj person operacioneve t sigurimeve; forma e nuk mund t lidh nj kontrat MTPL pa Sipas prfaqsuesve t Bashkimit kontratave t CDS-ve; modelet e meta patur informacionin e plot lidhje tRus t Siguruesve Motorik, deri m 1 financiare; mungesa e menaxhimitn t duhur m kontratn e mparshme, n mnyr nntor 2012, sistemi i TI do t testohet riskut. q t prfundojn t dhnat e sistemit nga t gjitha kompanit e sigurimit. 2. Faktorve tsistem jashtm i but TI. Ky i rimakro TI do rregullim t ndihmoj n Sistemi do t zbatohet plotsisht n bankar, pa asnj rregullim t instrumenteve prezantimin e sistemit Bonus-Malus, e fillim t vitit tjetr. derivative (ideologjia e tregjeve t lira); flluska cila synon shofert e disiplinuar duke dhe rnia e tregut t shtpive (ideologjia e t drejts pr t patur shtpi); rritja e shndrrimit t kredive n letra me vler; mbshtetja te agjencit e vlersimit t kreditit. T gjith kta faktor u bashkuan, pr t shkaktuar kolapsin: munges rregullimi t produkteve t sofistikuara financiare me vlersime t larta krediti => rritje t CDS-ve => modele t meta q nuk parashikonin kolapsin e tregjeve t shtpive dhe rnien e vlersimit t kreditit => krkesa pr dhnien e garancive n formn e mjeteve monetare => katastrofa e likuiditetit => dshtimi dhe shptimi. Vijon n numrin tjetr... Sipas prfaqsuesve t Bashkimit Rus t Siguruesve Motorik, deri m 1 nntor 2012, sistemi i TI do t testohet nga t gjitha kompanit e sigurimit. se segmenti i sigurimit t Jo-Jets sht rritur me 15.8% me vler 13.7 milion Euro, ndrkoh q primet e shkruara bruto t sigurimit t Jets u rritn me 4.6% me vler 1.9 milion Euro. LOVCEN vazhdon t udhheq tregun lokal t sigurimeve (me 39%), e vazhduar nga DELTA GENERALI (rreth 20% t tregut) dhe SAVA Montenegro (15% t tregut).

Pr kt numr punuan: Pr kt numr punuan: E. Shehi, R. Guri, J. Mele, R. Guri, D. Kalaja, Dh. Hazbiu, R. Eltari, E. Kokona R. Eltari, E. Kokona

PUBLIKIM MUJOR I AUTORITETIT T MBIKQYRJES FINANCIARE, NR. 45, KORRIK 2011 Pr do informacion t mtejshm, ju lutemi na kontaktoni 15 Rr. Dora D'Istria, Nr. 10 , P.O.Box 8363, Tiran / Tel: +355 42 251 355/6 / Fax: +355 42 250 686 amf@amf.gov.al / www.amf.gov.al