UTJECAJ RAZLIITIH METODA OPERACIJE KATARAKTE I VRSTE UGRAENIH INTRAOKULARNIH LEA NA ZAMUENJE STRANJE KAPSULE

Diploms i !"# A "#$ms " %o#i&"' ())*+,())-+

M$&.o!'

SADRAJ' 1.1. Katarakta.............................................................................................................................2 1.2. Operativno lijeenje katarakte:...........................................................................................4 1.3. Intraokularne lee (IOL).....................................................................................................5 1.4. Zamuenje tra!nje kap ule lee........................................................................................" 1.5. #$:%&' la er....................................................................................................................."

(+ CILJ RADA+++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++/+ ISPITANICI I POSTUPCI+++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++0

3.1. (je to i vrijeme i tra!ivanja..............................................................................................) 3.2. I pitani*i i parametri i tra!ivanja.......................................................................................) 3.3. +tati tika o,ra$,a po$ataka..............................................................................................-

1+ REZULTATI+++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++2) 3+ RASPRAVA+++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++2/ *+ ZAKLJUCI'++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++23 -+ LITERATURA++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++2* 0+ SAETAK'+++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++24 4+ A5STRACT+++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++() 2)+ IVOTOPIS+++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++(2 2+ UVOD

2+2+ K"."!" ." 1.1.1. .e/ini*ija Ona mrena (katarakta0 *atara*ta) je vako uro1eno ili teeno 2amuenje lee ,e2 o,2ira na kvalitetu vi$a. #a2iv $ola2i o$ 3rke rijei katara o koja 2nai vo$opa$0 jer je 2jenino po$ruje u mreni ,ijelo poput vo$opa$a (1). 1.1.2. 4pi$emiolo3ija i pato3ene2a Katarakta je naje5i u2rok la,ovi$no ti i ljepoe u vijetu. +matra e $a 3otovo $vije treine lju$i i2me1u "5 i 64 3o$ine !ivota ima 2amuenje lee neko3 tupnja0 a 25 7 lju$i i2 ove kupine ima o la,ljen vi$ 2,o3 2amuenja lee (203). Opera*ija katarakte je naje5a opera*ija u pa*ijenata i2na$ "5 3o$ina taro ti0 a u +je$injenim amerikim $r!avama e 3o$i5nje o,avi oko 1"88888 takvi9 opera*ija (4). 'lavni ri2ini im,enik u na tajanju katarakte je tarenje0 me1utim0 ona mo!e ,iti i po lje$i*a traume0 meta,oliki9 ,ole ti (5eerna ,ole t)0 primjene lijekova (kortiko teroi$a)0 a mo!e na tati i kao komplika*ija $ru3i9 oni9 ,ole ti (uveiti 0 retiniti pi3mento a0 3laukom) ili e pojaviti u klopu neki9 in$roma (.o:nov in$rom) (203). Katarakta e e5e javlja u !ena0 5to e o,ja5njava $u!e !ive (5). ;i5e o$ -87 katarakti ine enilne katarakte (1). 2 tim $a !ene u pro ijeku

1.1.3. +imptomatolo3ija Ovi no o veliini i lokali2a*iji 2amuenja lee0 javljaju e metnje u ja noi i o5trini vi$a. < poetku je vi$ lokalno 2amuen0 u2 pojavu prijelomne kratkovi$no ti koja 2a9tijeva propi ivanje o$3ovarajui9 naoala0 $a ,i e ka nije pojavile i metnje u i2vr5avanju !eljeni9 i potre,ni9 $nevni9 aktivno ti0 kao 5to u vo!nja automo,ilom0 3le$anje televi2ora0 itanje ("). 1.1.4. =o$jela enilne katarakte +enilna katarakta e mo!e po$ijeliti na vi5e naina0 a naje5e u u upora,i mor/olo5ka i kla i/ika*ija prema 2relo ti katarakte. > mor/olo5ka kla i/ika*ija: 1. u,kap ularna katarakta a. pre$nja u,kap ularna ,. tra!nja u,kap ularna 2. nuklearna 3. kortikalna > kla i/ika*ija prema 2relo ti katarakte: 1. ne2rela 2. 2rela 3. pre2rela 4. (or3a3nijeva (1). 1.1.5. Lijeenje 1. (e$ikamento2no: =o toje poku5aji 2a me$ikamento2no lijeenje o$no no preavanje pro3re ije 2amuenja ra2liitim priprav*ima na primjer ?en$alin0 &nti*atara*ti*um0 Katolo0 @uinaA koji vi5e ili manje u poravaju ra2voj 2amuenja0 ali kao 2latni tan$ar$ o taje kirur3ija katarakti (1). 2. Kirur5ko: a. ek trakap ularna ek trak*ija (4BB4) ,. /akoemul2i/ika*ija (=C&BO).

2+(+ Op$!".i6&o li7$8$&7$ "."!" .$' 1.2.1. =ovije ni pre3le$ Zamuene lee o$ tranjivale u e jo5 o$ 2888 3o$ina prije nove ere. (e1utim0 matra e $a je prava kirur3ija katarakte poinje 1-58. 3o$ine ka$a je +ir Carol$ Di$leE nakon ek trakap ularne ek trak*ije 45>3o$i5njoj 3o po1i u3ra$io prvu intraokularnu leu. I$eja o u3ra$nji takve lee potekla je o$ tu$enta me$i*ine (10406>-). 1.2.2. In$ika*ije 2a opera*iju: a) po,olj5anje vi$a je $aleko naje5a in$ika*ija 2a opera*iju katarakte0 iako potre,e variraju o$ o o,e $o o o,e. Opera*ija e ra$i ka$a e katarakta ra2vije $o tupnja ka$a je ote!ano o,avljanje vako$nevni9 aktivno ti. ,) me$i*in ke in$ika*ije u one ko$ koji9 katarakta lo5e utjee na tanje oka (3laukom0 $ija,etika retinopatija). *) ko2metike in$ika*ije u rijetke0 na primjer uklanjanje 2rele katarakte ra$i po ti2anja *rne ,oje 2jeni*e. (1). 1.2.3. 4k trakap ularna ek trak*ija katarakte 4k trakap ularna ek trak*ija katarakte (4BB4) 2a9tjeva relativno veliku *irkum/eren*ij ku in*i2iju0 ()>18 mm) kro2 koju e me9aniki ek tra9ira nukleu lee i a piriraju kortikalne ma e o tavljajui intaktnu tra!nju kap ulu lee. Fa$a e implantira intraokularna lea (1). 1.2.3. Gakoemul2i/ika*ija Gakoemul2i/ika*ija (=C&BO) je uvremenija meto$a opera*ije katarakte. (ala 5uplja i3la0 o,ino o$ titana0 pojena a on$om0 u koju je po tavljen pie2oelektrini kri tal0 vi,rira lon3itu$inalno ultra2vunom /rekven*ijom. ;r9 i3le e po tavlja na nukleu lee0 $ola2i $o kavita*ije u2 vr9 i3le i nukleu ,u$e emul2i/i*iran. Iri3a*ij ko>a pira*ij ki u tav uklanja emul2i/i*irani materijal i2 oka (1). (anja in*i2ija (302 mm) ini opera*iju i3urnijom0 jer e i2,je3ava $ekompre ija oka0 5to manjuje in*i$en*iju po lije opera*ij ki9 komplika*ija (1). 1.2.4. Komplika*ije opera*ij ki9 2a9vata (o$erni2a*ijom te9nika opera*ija katarakte komplika*ije po taju ve rje1e0 ali ipak e javljaju u o$re1enim po tot*ima: 4

> > > >

ruptura tra!nje kap ule 8.2>1"7 uprakoroi$alno krvarenje 8.83>8.8"7 en$o/talmiti 8.86>8.137 a,la*ija mre!ni*e 8.85>1.67.

Ipak0 naje5a komplika*ija je 2amuenje tra!nje kap ule lee (18>12).

2+/+ I&.!"o 9l"!&$ l$:$ ;IOL< Ka$a e ukloni 2amuena lea0 a ne implantira nova umjetna0 vi$ je promijenjen. Fakav vi$ e mo!e u pore$iti 3le$anjem po$ vo$om otvorenim oima0 $akle vi$ $ovoljan 2a kretanje0 ali $a ,i mo mo3li o,avljati i ve prija5nje aktivno ti potre,ne u naoale ili kontaktne lee. .ana5nji tan$ar$i u o/talmolo3iji nameu u3ra$nju0 umjetne0 intraokularne lee. +vaka lea ima voju o$re1enu re/rak*ij ku jako t i o$re1uje e prema potre,i oka. Ka$ e primjenjuje ek trakap ularna ek trak*ija0 kori ti e t2v. Htvr$aH lea= $ok e ko$ /akoemul2i/ika*ije lea pin*etom mo!e pre aviti0 kako ,i e implantirala kro2 minimalni re2 (302 mm). Lee 2a /akoemul2i/ika*iju e to na2ivaju HmekeH lee ili H lo!iveH lee. =rvu leu je u3ra$io +ir Carol$ Di$leE 1-58. 3o$ine i o$ ta$a e one $ijele u 5e t 3enera*ija: > prvu 3enera*iju pre$ tavlja Di$leEeva lea > $ru3u 3enera*iju pre$ tavljaju lee 2a pre$nju onu o,i*u > treu 3enera*iju pre$ tavljaju iri >/ik irajue lee > etvrtu 3enera*iju pre$ tavljaju lee i2 $ru3e 3enera*ije kojima e poku5ao rije5iti pro,lem 2amuenja tra!nje kap ule lee nakon ek trakap ularne ek trak*ije > peta 3enera*ija u =((& lee koje u i $ana 2latni tan$ar$ me1u tvr$im leama i kori te e u 2emljama koje jo5 ni u u mo3uno ti kori titi =C&BO > 5e ta 3enera*ija u avitljive lee koje e mo3u u3ra$iti kro2 mali re2 i koje e kori te ko$ /akoemul2i/ika*ije (1).

2+1+ Z"m9:$&7$ s.!">&7$ "ps9l$ l$:$ 1.4.1. In*i$en*ija #a tanak 2amuenja tra!nje kap ule lee ovi i o$ vremena proteklo3 nakon opera*ije. 'o$inu $ana nakon opera*ije pojavljuje e u 127 lju$i0 nakon tri 3o$ine u 2170 a nakon pet 3o$ina u 2)7 operirani9 pa*ijenata (13). Zamuenje tra!nje kap ule pre$ tavlja i veliki tro5ak 2a 2$rav tveni u tav. < +je$injenim &merikim .r!avama e u ra2$o,lju o$ je$ne 3o$ine0 i2vr5i 3otovo milijun opera*ija #$:%&' la erom0 5to 2$rav tveni u tav ko5ta 258 milijuna $olara (14). 1.4.2. +imptomi: > ni!enje vi$ne o5trine > ni!enje kontra tne o jetljivo ti >monokularne $iplopije (1). 1.4.3. Lijeenje < lijeenju 2amuenja tra!nje kap ule kori ti e #$:%&' la er0 pomou ko3a e tvara umjetni otvor na tra!njoj kap uli0 koji 2a po lje$i*u ima ne metan vi$. (1).

2+3+ N#'?AG l"s$! 1.5.1. Fe9nika i2vo1enja +i3urna i u pje5na la er kap ulotomija 2a9tjeva tono /oku iranje i upora,u najmanje potre,ne ener3ije. +na3a la era e poetno po$e5ava na 1 mI po pul u0 a poveava e ako je potre,no. +erija punktura pravi e u o,liku o,rnuto3 lova < (inverte$ < *ap ulotomE) (15). 1.5.2. Komplika*ije #$:%&' la era: a) o5teenje intraokularne lee (IOL) ,) *i toi$ni e$em makule *) re3mato3ena a,la*ija retine $) povi5enje intraokularno3 tlaka e) tra!nja u,luk a*ija ili $i loka*ija IOL (1").

"

(+ CILJ RADA
1. <tvr$iti pojavno t 2amuenja u3ra$njom akrilatne lee. 2. <tvr$iti pojavno t 2amuenja tra!nje kap ule lee nakon ek trakap ularne ek trak*ije u3ra$njom polimetil metakrilat lee. 3. < pore$iti tupanj 2amuenja tra!nje kap ule i2me1u i pitivane i kontrolne kupine. 4. < pore$iti potre,ito t 2a #$:%&' la er kap ulotomijom i2me1u i pitivane i kontrolne kupine. 5. &nali2irati vrije$no ti vi$ne o5trine i intraokularno3 tlaka i2me1u i pitivane i kontrolne kupine. tra!nje kap ule lee nakon /akoemul2i/ika*ije

/+ ISPITANICI I POSTUPCI
3.1. (je to i vrijeme i tra!ivanja #a O$jelu 2a one ,ole ti K? (o tar prove$ena je povije na pro pektivna tu$ija u ra2$o,lju o$ 1. ijenja 2884 $o 31. pro in*a 288" 3o$ine. =o u troju tu$ije ovo je pre jeno i tra!ivanje.

3.2. I pitani*i i parametri i tra!ivanja < i tra!ivanje u ukljueni pa*ijenti tariji o$ "8 3o$ina0 koji u po$vr3nuti opera*iji katarakte meto$ama /akoemul2i/ika*ije u3ra$njom akrilatne lee i ek trakap ularne ek trak*ije u3ra$njom polimetilmetakrilat lee. =o$at*i u prikupljeni i o,ra1eni na temelju uvi$a u povije ti ,ole ti0 koji e nala2e u pi mo9rani Klinike ,olni*e (o tar0 te na temelju kliniko3 pre3le$a ,ole nika. Kriteriji i kljuenja u ,ili: ,ilo koji operativni ili la er ki 2a9vat na oku o im opera*ije enilne katarakte0 3laukom te mre!nina i makularna patolo3ija. < pore1ivali mo tupanj 2amuenja tra!nje kap ule lee0 vi$nu o5trinu i intraokularni tlak najmanje 5e t mje e*i nakon opera*ije. < i tra!ivanju mo kori tili tupnjevanje 2amuenja tra!nje kap ule o$ 8 $o 3 mo$i/i*irano po Kru3eru (16) (Fa,li*a 1). Tablica 1. +tupnjevanje 2amuenja tra!nje kap ule po Kru3eru: 8 1 +tupanj 2amuenja tra!nje kap ule 2 3 #ema 2amuenja na tra!njoj kap uli ?la3o peri/erno 2amuenje koje ne 2a9vata re$i5nju vi$nu o <mjereno 2amuenje koje minimalno 2a9vata re$i5nju vi$nu o ali je vi$ni !iva* ja no vi$ljiv Zamuenje prekriva re$i5nju vi$nu o i vi$ni !iva*

< tu$iji mo anali2irali $vije kupine pa*ijenata: &) =rva kupina je +K<=I#& I+=IF&#IK& koju ine pa*ijenti operirani /akoemul2i/ika*ijom. .o, i pitanika e kree o$ "2. 3o$. (najmla1i) $o 64. 3o$. (naj tariji). +kupina o,u9vaa 2" i pitanika operirani9 /akoemul2i/ika*ijom.

?)

.ru3a

kupina je KO#FDOL#& +K<=I#& koju ine pa*ijenti operirani

ek trakap ularnom ek trak*ijom. .o, i pitanika e kree o$ "8. 3o$. (najmla1i) $o 63. 3o$. (naj tariji). +kupina o,u9vaa 23 i pitanika operirani9 ek trakap ularnom ek trak*ijom. I2 protokola O$jela 2a one ,ole ti K? (o tar o$a,rali mo "8 ,ole nika. Gakoemul2i/ika*ijom je ,ilo operirano 38 pa*ijenata0 a ek trakap ularnom ek trak*ijom je operirano tako1er 38 pa*ijenata. =ri o$a,iru pa*ijenata vo$ili mo rauna $a e oni 5to manje ra2likuju po $o,i0 polu i vremenu opera*ije tako $a je$ina ra2lika ,u$e vr ta operativno3 2a9vata (=C&BO i 4BB4). +vim pa*ijentima je napravljen opi o/talmolo5ki pre3le$ koji ukljuuje o$re1ivanje naj,olje kori3irane vi$ne o5trine0 mjerenje intraokularno3 tlaka aplana*ij kom tonometrijom0 pre3le$ pre$nje3 ono3 e3menta na ,iomikro kopu i pre3le$ one po2a$ine in$irektnom o/talmo kopijom u2 pomo lupe o$ -8 $ioptrija. #akon kliniko3 pre3le$a0 2,o3 i kljuujui9 kriterija ( enilna makularna $e3enera*ija0 $ija,etika retinopatija makularnim e$emom0 makularna ruptura i u2napre$ovali 3laukom)0 i2 kupine operirani9 /akoemul2i/ika*ijom i pitanika0 a i2 kupine operirani9 u3ra1enom akrilatnom leom i kljuena u etiri ek trakap ularnom ek trak*ijom u3ra1enom

polimetilmetakrilat leom i kljueno je e$am pa*ijenata.

3.3. +tati tika o,ra$,a po$ataka +imetrino t varija,li te tirana je Kolmo3orov>+mirnov te tom. Za kontinuirane po$atke0 koji u imali imetrinu ra po$jelu0 2a prika2 re$nje vrije$no ti i mjere ra pr5enja kori tili mo aritmetiku re$inu i tan$ar$nu $evija*iju. Za or$inalne varija,le kori5ten je me$ijan i interkvartilni ra pon kao re$nja vrije$no t i mjera ra pr5enja po$ataka. =ri u pore$,i kontinuirani9 varija,li0 2,o3 imetrino ti po$ataka0 kori5ten je F>te t 2a ne2avi ne u2orke. (ann>J9itneE < te t kori5ten je pri u pore$,i $viju or$inalni9 varija,li. Za ra2liku ra2$io,a nominalni9 i or$inalni9 varija,li kori5ten je 9i>kva$rat te t i %ate ova korek*ija. Za tati tiku anali2u $o,iveni9 po$ataka ra,ljen je pro3ram ki u tav SPSS for Windows (inai*a 13.80 +=++ In*0 Chicago, Illinois0 +&.) i Microsoft Excell (inai*a 11. Microsoft Corporation, Redmond0 J&0 +&.).

1+ REZULTATI

#ije po tojala

tati tiki 2naajna ra2lika i2me1u i pitivane i kontrolne 3rupe

u pore1ujui i9 po polu (K2 te tL80881M PL10888M %ate ova korek*ija) (Fa,li*a 2).

Tablica 2. =rika2 i pitanika te tne kupine operirani9 =C&BO i kontrolne kupine i pitanika operirani9 4BB4 te9nikom u o$no u na pol i pitanika0 u K? (o tar0 u ra2$o,lju 1. ijenja. 2884. $o 31. pro in*a 288". 3o$ine ;arija,le ?roj i pitanika (u5ki Nene
2

?roj (7) i pitanika =C&BO 2" 120 (4"015) 4BB4 23 110 (460)2) 120 (52016)O

140 (530)4) OK te tL80881M PL10888M %ate ova korek*ija.

;rijeme proteklo o$ opera*ije0 koje u i pitivanoj kupini i2no i 210)4P60") mje e*a0 a u kontrolnoj kupini 23016P50"2 mje e*a (aritmetika re$inaP tan$ar$na $evija*ija).nije e tati tiki 2naajno ra2likovalo i2me1u i pitivane i kontrolne kupine. (t>te t 2a ne2avi ne u2orke0 PL804-)) (Fa,li*a 3). =ro jena taro t i pitanika i2me1u i pitivane i kontrolne kupine nje e tati tiki ra2likovala. (t>te t 2a ne2avi ne u2orke0 PL80165) (Fa,li*a 3). Intraokularni tlak ne poka2uje tati tiki 2naajnu ra2liku i2me1u i pitivane i kontrolne kupine. (t>te t 2a ne2avi ne u2orke0 PL801)") (Fa,li*a 3).

18

Tablica 3. =rika2 i pitanika te tne kupine operirani9 =C&BO i kontrolne kupine i pitanika operirani9 4BB4 te9nikom u o$no u na vrijeme proteklo o$ opera*ije0 $o, i pitanika i vrije$no t intraokularno3 tlaka0 u K? (o tar0 u ra2$o,lju 1. ijenja. 2884. $o 31. pro in*a 288". 3o$ine ;arija,le &ritmetika opera*ije =C&BO re$inaP tan$ar$na 4BB4 23016P50"2 ""052P30-" 1)084P1055 804-) 80165 801)" $evija*ija PO

;rijeme proteklo o$ 210)4P60") opera*ije .o, i pitanika ")084P3064 Intraokularni tlak 16034P2082 (IOF) Ot>te t 2a ne2avi ne u2orke

(e$ijan vi$ne o5trine u i pitivanoj kupini i2no i 80-8P8018 a u kontrolnoj kupini 8068P8048 (me$ijanPinterkvartilni ra pon). =o toji tati tiki 2naajna ra2lika u vi$noj o5trini i2me1u i pitivane i kontrolne kupine ((ann>J9itneE <L1"80888M PL80884).

11

< ta,li*i 4. prika2an je tupanj 2amuenja tra!nje kap ule i2me1u i pitivane i kontrolne kupine. Zamuenje je tupnjevano po ,rojevima o$ 8 $o 3 (po Kru3eru) 3$je 8 prika2uje najmanji0 a 3 najvei tupanj 2amuenja. <2imajui u o,2ir tupanj 2amuenja u o$no u na ,roj i pitanika0 i2me1u i pitivane i kontrolne kupine po toji tati tiki 2naajna ra2lika u 2amuenju tra!nje kap ule (K2 te tL130534M PL80882M %ate ova korek*ija).

Tablica 4. =rika2 i pitanika te tne kupine operirani9 =C&BO i kontrolne kupine i pitanika operirani9 4BB4 te9nikom u o$no u na tupanj 2amuenja tra!nje kap ule0 u K? (o tar0 u ra2$o,lju 1. ijenja. 2884. $o 31. pro in*a 288". 3o$ine S.9p"&7 @"m9:$&7"

?roj (7) opera*ija

ECCE " (2"08)) 5 (21063) - (3-013) 3 (13084)O

PHACO 1 (30)4) 3 3 (11053) 2 " (23086) 1 1" ("-05") 8 2 OK te tL130534M PL80882M %ate ova korek*ija.

< i pitivanoj kupni0 2amuenje tra!nje kap ule tree3 tupnja0 koje pre$ tavlja in$ika*iju 2a #$:%&' la er kap ulotomiju0 ra2vio je amo je$an i pitanik. < kontrolnoj kupini i to 2amuenje ra2vilo je 5e t i pitanika. #ema tati tiki 2naajne ra2like i2me1u kupina (K2 te tL302)1M PL80868M %ate ova korek*ija).

12

3+ RASPRAVA
Zamuenje tra!nje kap ule je je$na o$ naje5i9 komplika*ija opera*ije katarakte. Ono je u ovi no ti vremenu proteklom o$ opera*ije. Fako1er ovi i i o vr ti u3ra1ene lee. Ko$ u3ra$nje polimetil metakrilat (=((&) lee 2amuenje je ->5870 a ko$ u3ra$nje akrilatne lee 8>147 (4). #a5e i tra!ivanje je poka2alo $a je in*i$en*ija 2amuenja polimetilmetakrilat lee0 ne3o nakon /akoemul2i/ika*ije kla$u vjet kim i tra!ivanjima (1)01-). (e1utim0 pojavno t 2amuenja tra!nje kap ule koje 2a9vata re$i5nju vi$nu o 0 nije poka2alo tati tiki 2naajnu vrije$no t i2me1u i pitivani9 kupina ( PL80868). Faj re2ultat nije u kla$u a vjet kim i tra!ivanjima. Da2lo3 tome0 vjerojatno e nala2i u injeni*i $a u na5em i tra!ivanju ni mo imali $ovoljno veliki ,roj i pitanika0 jer e na O$jelu 2a one ,ole ti K? (o tar opera*ija /akoemul2i/ika*ijom o,avlja tek nekoliko 2a$nji9 3o$ina. Fako1er0 vrijeme proteklo o$ opera*ije (en3. /ollo: up) ,ilo je prekratko $a ,i e u potpuno ti ra2vilo 2amuenje tra!nje kap ule koje ,i i2i kivalo #$:%&' la er kap ulotomiju. =o toji vi5e teorija koje poku5avaju o,ja niti na tanak 2amuenja tra!nje kap ule0 ali e u literaturi naje5e pominje proli/era*ija epitelni9 tani*a lee na tra!njoj kap uli (28>22). CaEa 9i i Colli*k u i tra!ivali ,iokompati,ilno t intraokularni9 lea i 2akljuili $a prijanjanje tra!nje3 pola intraokularne lee u tra!nju kap ulu ima veliku va!no t u preven*iji na tanka 2amuenja tra!nje kap ule0 jer e na taj nain prjeava mi3ra*ija epitelni9 tani*a lee i tvaranje 2amuenja (23024). <natra3 po lje$nji9 $va$e et 3o$ina poku5ava e otkriti koji to me9ani2mi $ovo$e $o 2amuenja tra!nje kap ule. =re3le$ano je 3otovo 28888 pa*ijenata koji u ,ili po$vr3nuti opera*iji katarakte i kojima je u3ra1ena intraokularna lea (25>26). .o5lo e $o 2akljuka $a u na tajanju 2amuenja tra!nje kap ule veliku va!no t imaju kirur5ka i2ve$,a ame opera*ije i vr ta u3ra1ene intraokularne lee. Ci$ro$i ek*ijom potpomo3nuto i5enje o tatni9 kortikalni9 ma a je vrlo va!an korak u amoj opera*iji0 jer e na taj nain uklanja veliki ,roj ekvatorijalni9 tani*a lee0 te prjeava nji9ovo talo!enje na tra!nju kap ulu i na tanak 2amuenja (2)). tra!nje kap ule lee u3ra$njom tati tiki 2naajno vea (PL80882) nakon ek trakap ularne ek trak*ije

u3ra$njom akrilatne lee 5to je u

13

.ijametar kap ulorek e ,i tre,ao ,iti manji o$ promjera intraokularne lee0 jer e na taj nain IOL ,olje /ik ira u tra!nju kap ulu. Fako1er e manjuje i kru!enje one vo$i*e0 koja a$r!i makromolekule i me$ijatore upale0 i2ravno oko lee i prjeava njeno 2amuenje (2-). .a ,i e po totak 2amuenja tra!nje kap ule manjio0 poku5alo e i primjenom ra2ni9 lijekova u tra!nju kap ulu 2a vrijeme opera*ije. 'lavni 2a$atak ti9 lijekova je $a uni5ti ve preo tale tani*e epitela lee i prijei nji9ovu proli/era*iju. < tu vr9u u kori5teni ra2ni antimeta,oliti0 *itotok ini lijekovi0 imunotok ini i antipro tan3lan$ini ali na!alo t nji9ova primjena jo5 nije $ovoljno i3urna0 pou2$ana i praktina (38>32). Qim,eni*i koji utjeu na 2amuenje tra!nje kap ule mo3u e po$ijeliti u: Qim,eni*i ve2ani u2 am kirur5ki 2a9vat: > > > 9i$ro$i ek*ijom potpomo3nuto i5enje o tatni9 kortikalni9 ma a /ik a*ija intraokularne lee u tra!nju kap ulu $ijametar kap ulorek e i2ve$en tako $a je tek ne5to manji o$ promjera lee. (1).

Qim,eni*i ve2ani u2 vr tu IOL: > > > u3ra$nja ,iokompati,ilne lee koja nee in$u*irati taninu proli/era*iju mak imalni kontakt tra!nje plo9e IOL i tra!nje kap ule (,ioa$9e2ivni materijal) 3ra1a optike IOL etvrta tim ru,om. (1).

14

*+ ZAKLJUCI'
1. =ojavno t 2amuenja tra!nje kap ule lee nakon /akoemul2i/ika*ije akrilatne lee je 30)47. 2. =ojavno t 2amuenja tra!nje kap ule lee nakon ek trakap ularne ek trak*ije u3ra$njom polimetil metakrilat lee je 2"08)7. 3. Zamuenje tra!nje kap ule je tati tiki 2naajno manje ko$ i pitanika operirani9 /akoemul2i/ika*ijom u3ra1enom akrilatnim leom u o$no u na pa*ijente operirane tati tiki 2naajno manja u ek trakap ularnom ek trak*ijom u3ra1enom polimetil metakrilat leom. 4. =otre,ito t 2a #$:%&' la er kap ulotomijom nije pa*ijenata operirani9 /akoemul2i/ika*ijom. 5. ;rije$no ti vi$ne o5trine /akoemul2i/ika*ijom. ". ;rije$no ti intraokularno3 tlaka ni u tati tiki 2naajno manje u pa*ijenata operirani9 /akoemul2i/ika*ijom. u tati tiki 2naajno vee u pa*ijenata operirani9 u3ra$njom

15

-+ LITERATURA
1. Kre5imir Qupak0 #iki*a 'a,ri0 Iva .eklari 0 #ino lav Rpoljari i Neljka Karaman. Lea. <. Kre5imir Qupak0 #iki*a 'a,ri0 ?ranimir Berov ki i ura$ni*i. O/talmolo3ija. .ru3o po,olj5ano i2$anje. Za3re,. #akla$ni 2avo$ 'lo,u 2884M tr. 5"3>""6. 2. &pple ..I.0 Dam I0 Go ter &0 =en3 @. 4volution o/ *atara*t ur3erE an$ intrao*ular len e (IOL ): IOL SualitE. +urv Op9talmol 2888M45:+53>+"-. 3. %ano// (0 .uker I+. Op9talmolo3E.01. i2$anje Lon$on: (o ,E0 1---. 4. &pple ..I.0 Dam I0 Go ter &0 =en3 @. =o terior *ap ule opa*i/i*ation ( e*on$arE *atara*t). +urv Op9talmol 2888M45:+188>+138. 5. Lun$ trom (0 +tenevi <0 F9or,urn J. F9e +:e$i 9 national *atara*t re3i ter: & ->Eear revie:. &*ta Op9talmol 2882M)8:24)>56. ". Katarakta Tpri tupljeno 25.84.2886.UM .o tupno na: 9ttp:VV:::.pliva2$ravlje.9rVW e*tionLpriru*nikX e*tionYmenuL,ole tiX,i$L5)>11) 6. Danta =M Kivela F. Detinal $eta*9ment in p eu$op9aki* eEe :it9 an$ :it9out #$:%&' la er po terior *ap ulotomE. Op9talmolo3E 1--)M18:2126>213. ). Danta =0 Fommila =0 Immone I0 +ummane =0 Kivela F. Detinal ,reak ,e/ore an$ a/ter #$:%&' po terior *ap ulotomE. I Batara*t De/ra*t +ur 2888M2":11-8>11-6. -. Ia//e #+0 Ia//e (+0 Ia//e 'G. Batara*t ur3erE an$ it *ompli*ation .0 ". i2$anje. Foronto: F9e B.;. (o ,E BompanE0 1---. 18. Gro t #&0 +parro: I(0 +tron3 #=0 Do ent9al &D. ;itreou lo 51. 11. B9u K(0 'reen DL. +upra*9oroi$al Cemorr9a3e. +urv Op9t9almol 1---M43:461>)". 12. =o:e #D0 +*9ein O.0 'ie er +B0 Fiel *9 I(0 Lut9ra D0 Iavitt I0 +tein,er3 4=. +Ent9e i o/ t9e literature on vi ual a*uitE an$ *ompli*ation /ollo:in3 *atara*t eAtra*tion :it9 intrao*ular len inplantation. Batara*t =atient Out*ome De ear*9. Feam &r*9 Op9talmol 1--4M112:23->52. 13. +*9aum,er3 .&0 .ana (D0 B9ri ten J'0 'lEnn DI. & i temati* overvie: o/ te9 in*i$en*e o/ po terior *ap ule opa*i/i*ation. Op9talmolo3E 1--)M185:1213>21. 14. &pple .I0 +olomon K.0 Fet2 (D0 & ia 4I0 Collan$ 4%0 Le3ler <G0 et al. =o terior *ap ule opa*i/i*ation. +urv Op9t9almol 1--2M36:63>11". 15. Zeki +(. Inverte$ <Z trate3E /or 9ort pul e$ la er po terior *ap ulotomE. &*ta Op9talmol +*an$. 1---M66:565>6. in planne$ eAtra*ap ular *atara*t eAtra*tion $oe lea$ to poorer vi ual out*ome. 4Ee 1--5M-:44">

1"

1". Burti J.I.0 Iavitt I. Bompli*ation o/ neo$Emium:Ettrium>aluminum>3arnet la er *ap ulotomE. Burr Opin Op9talmol. 1--4M5:38>4. 16. Kru3er &I0 +*9auer ,er3er I0 &,ela B0 et al. F:o Eear re ult : 9arp ver u roun$e$ opti* e$3e on ili*one len e . I Batara*t De/ra*t +ur3 2888M2":5""[68. 1). DEan +I. Detina.0 3. i2$anje +t. Loui : (o ,E0 2881. 1-. #i 9i O0 #i 9i K0 &kura I. +pee$ o/ *ap ular ,en$ /ormation at t9e opti* e$3e o/ a*rEli*0 ili*one0 an$ polE (met9Elmet9a*rElate) len e . I Batara*t De/ra*t +ur3 2888M2":1))>-6. 28. &u//art9 '<0 'ole *u &0 ?e*ker K&0 ;ol*ker C4. @uanti/i*ation o/ po terior *ap ule opa*i/i*ation :it9 roun$ an$ 9arp e$3e intrao*ular len e . Op9talmolo3E 2883M118:622>)8. 21. Frive$i DC0 Jerner L0 &pple ..I.0 =an$eE +K0 I2ak &(. =o t *atara*t>intrao*ular len (IOL) ur3erE opa*i/i*ation. 4Ee 2882M1":216>41. 22. +*9mi$,auer I(0 ;ar3a L.'.0 =en3 @0 4 *o,ar>'ome2 (0 Jerner L0 &rt9ur +.#.0 &pple ..I. =o terior *ap ule opa*i/i*ation. Int Op9talmol Blin 2881M41:18->31. 23. CaEa 9i K0 CaEa 9i C0 #akao G0 CaEa 9i G. B9an3e in po terior *ap ule opa*i/i*ation a/ter polE(met9Elmet9a*rElate)0 an$ a*rEli* intrao*ular len implantation. I Batara*t De/ra*t +ur3. 2881M26:)16>24. 24. Colli*k 4I0 +palton .I0 <r ell ='0 =an$e (. Len epit9elial *ell re3re ion on t9e po terior *ap ule :it9 $i//erent intrao*ular len material . ?r I Op9talmol 1--)M)2:11)2>). 25. &pple .I. In/luen*e o/ intrao*ular len material an$ $e i3n on po toperative intra*ap ular *ellular rea*tivitE. Fran &m Op9t9almol +o* 2888M-):256>)3. 2". Dam I0 &pple .I0 =en3 @0 ;i e ook #0 &u//art9 '<0 +*9o$er,ek DI0 et al. <p$ate on /iAation o/ ri3i$ an$ /ol$a,le po terior *9am,er intrao*ular len e . =art II. B9oo in3 t9e *orre*t 9apti* /iAation an$ intrao*ular len $e i3n to 9elp era$i*ate po terior *ap ule opa*i/i*ation. Op9t9almolo3E 1---M18":)-1>-88. 26. ;ar3a L'0 =en3 @0 &pple .I0 4 *o,ar>'ome2 (0 =an$eE +K0 &rt9ur +#0 et al. 4valuation o/ 3 mo$ern in3le>pie*e /ol$a,le intrao*ular len e : *lini*opat9olo3i*al tu$E o/ po terior *ap ule opa*i/i*ation in a ra,,it mo$el. I Batara*t De/ra*t +ur3. 2882M2):1241>58. 2). =en3 @0 ;i e ook #0 &pple .I0 =an$eE +K0 Jerner L0 4 *o,ar>'ome2 (0 et al. +ur3i*al prevention o/ po terior *ap ule opa*i/i*ation. =art III. Intrao*ular len opti* ,arrier e//e*t a a e*on$ line o/ $e/en e. I Batara*t De/ra*t +ur3 2888M2":1-)>213. 16

2-. =en3 @0 &pple .I0 ;i e ook #0 Jerner L0 =an$eE +K0 4 *o,ar>'ome2 (0 et al. +ur3i*al prevention o/ po terior *ap ule opa*i/i*ation. =art II. 4n9an*ement o/ *orti*al *lean up ,E /o*u in3 on 9E$ro$i e*tion. I Batara*t De/ra*t +ur3 2888M2":1))>-6. 38. B9un3 C+0 Lim +I0 Kim C?. 4/e*t o/ mitomE*in>B on po terior *ap ule opa*i/i*ation in ra,,it eEe . I Batara*t De/ra*t +ur3 2888M2":1536>42. 31. =o:er JI0 #eElan .0 Bollum L(F. .aunoru,i*in a an in9i,itor o/ 9uman len epit9elial *ell proli/eration in *ulture. I Batara*t De/ra*t +ur3 1--4M28:2)6>-8. 32. =an$eE +K0 Bo*9ener ?0 &pple .I0 Jerner L0 ?ou3ran D0 Bolin I. Intra*ap ular rin3 u taine$ 5>/luoroura*il $eliverE E tem /or prevention o/ po terior *ap ule opa*i/i*ation in ra,,it : a 9i tolo3i*al tu$E. I Batara*t De/ra*t +ur3 2882M2):13->4).

1)

0+ SAETAK'
UVOD' Zamuenje tra!nje kap ule lee naje5a je ka na komplika*ija nakon opera*ije katarakte. Oituje e manjenjem vi$ne o5trine0 kontra tne o jetljivo ti i monokularnim $iplopijama. Lijei e o$ tranjivanjem tra!nje kap ule pomou #$:%&' la era. CILJ' <tvr$iti pojavno t 2amuenja tra!nje kap ule lee nakon opera*ije katarakte u3ra$njom akrilatne lee i ek trakap ularne

po tup*ima /akoemul2i/ika*ije (=C&BO)

ek trak*ije (4BB4) u3ra$njom polimetilmetakrilat lee. ISPITANICI I POSTUPCI' I tra!ivanje je prove$eno u o,liku povije ne pro pektivne tu$ije. < i tra!ivanje u ukljueni pa*ijenti tariji o$ "8 3o$ina0 koji u po$vr3nuti opera*iji katarakte meto$ama =C&BO i 4BB4. < pore1ivali mo 2amuenje tra!nje kap ule lee i manjenje vi$ne o5trine najmanje 5e t mje e*i nakon opera*ije. I pitivanu kupinu ine pa*ijenti operirani /akoemul2i/ika*ijom (nL2"). Kontrolnu kupinu ine pa*ijenti operirani ek trakap ularnom ek trak*ijom (nL23). REZULTATI' De2ultati u poka2ali $a je 2amuenje tra!nje kap ule tati tiki 2naajno (P=80882) manje u i pitivanoj ne3o u kontrolnoj kupini. =otre,a 2a #$:%&' la er kap ulotomijom nije tati tiki 2naajno (PL80868) manja u i pitivanoj ne3o u kontrolnoj kupini. Da2lika u vi$noj o5trini je tati tiki 2naajno (80884) vea u i pitivanoj ne3o u kontrolnoj kupini. ZAKLJUAK' Ovo i tra!ivanje je poka2alo pre$no t /akoemul2i/ika*ije u3ra$njom

akrilatne lee u o$no u na ek trakap ularnu ek trak*iju u3ra$njom polimetilmetakrilat lee. KLJUNE RIJEI' katarakta0 /akoemul2i/ika*ija0 ek trakap ularna ek trak*ija0 2amuenje tra!nje kap ule lee0 #$:%&' la er kap ulotomija.

1-

4+ A5STRACT
INTRODUCTION' =o terior *ap ule opa*i/i*ation i one o/ t9e mo t /reSuent *ompli*ation a/ter *atara*t ur3erE. AIM' Fo a e in*i$en*e a/ter po terior *ap ule opa*i/i*ation a/ter *atara*t ur3erE ,E p9a*oemul i/i*ation :ere involve$ a*rEli* len 0 an$ eAtra*ap ular eAtra*tion :ere involve$ polEmet9El met9a*rilat len . MATERIALS AND METHODS' F9i i retro pe*tive tu$E. In tu$E :ere involve$ patient ol$er t9en "8 Eear o/ a3e0 t9at 9ave *atara*t an$ :ere operate$ ,E p9a*oemul i/i*ation :ere involve$ a*rEli* len 0 an$ eAtra*ap ular eAtra*tion :ere involve$ polEmet9El met9a*rilat len . Je *ompare$ po terior *ap ule opa*i/i*ation an$ vi ual 9arpne :ere patient :it9 4BB4 ur3erE (nL23). RESULTS' De ult 9ave 9o:n t9at t9ere i a tati ti*lE i3ni/i*ant $i//eren*e ,et:een te t 3roup0 an$ *ontrol 3roup in po terior *ap ule opati/i*ation ( PL80882). In*i$en*e /or #$:%&' la er *ap ulotomE 9ave not ,een proven tati ti*lE i3ni/i*ant ,et:een t9o e t:o 3roup (PL80886). F9ere i i3ni/i*ant $i//eren*e ,et:een t:o 3roup in vi ual 9arpne (PL80884). at la t iA mont9 a/ter operation. Fe t 3roup :a ma$e out o/ patient :9it =C&BO ur3erE (nL2")0 an$ *ontrol 3ruop

CONCLUSION' F9i

tu$E $emon trate$ t9at t9e p9a*oemul i/i*ation i ,etter te*9niSue t9en

eAtra*ap ular eAtra*tion. KE? AORDS' *atara*t0 p9a*oemul i/i*ation0 eAtra*ap ular eAtra*tion0 po terior *ap ule opati/i*ation0 #$:%&' la er *ap ulotomE.

28

2)+ IVOTOPIS
;la$imir Ie3$i A#!$s"' .u,rovaka )1 )) 888 (o tar ?o na i Cer*e3ovina D".9m i m7$s.o !oB$&7"' 18. li topa$a 1-)2. (o tar0 ?iC OC!"@o6"&7$' OR \O man ]iki^0 (o tarM (1.[4. ra2re$) OR \Ivan 'un$uli^0 (o tarM (5.[). ra2re$) +re$nja me$i*in ka 5kola +e tara milo r$ni*a0 (o tar0 opi mjer0 1--6[2881 (e$i*in ki /akultet +veuili5ta u (o taru0 2881[2886 N"s."6&$ s.9#$&.s $ " .i6&os.i' Ljetna interni tika prak a0 rpanj 2885. na O$jelu 2a internu me$i*inu0 K? O ijek te na O$jelu 2a ko!ne i polne ,ole ti K? (o tar Ljetna kirur5ka prak a0 rpanj 288". na O$jelu 2a kirur3iju0 te na O$jelu 2a 3inekolo3iju K? Za3re, Qetvrti europ ko>ameriki kon3re /oren2ike 3enetike0 te molekularne i tanine me$i*ine0 .u,rovnik 5>-. rujan 2885. I@6"& &"s."6&$ " .i6&os.i' Or3ani2ator prvo3 teni ko3 turnira i2me1u lijenika i tu$enata me$i*ine _.OBZ+ O=4# 2886`.

21