SEJARAH KOMPANG

Kompang ialah sejenis alat muzik tradisional yang paling popular bagi masyarakat Melayu. Ia tergolong dalam kumpulan alat muzik gendang. Ia dikatakan berasal daripada Parsi dan digunakan untuk menyambut kedatangan Rasulullah S.A.W. Selain itu, kompang juga digunakan untuk menaikkan semangat tentera Islam ketika berperang. Alat muzik ini diba a ke !usantara oleh pedagang Arab yang datang berdagang. Mereka memperkenalkan alat muzik ini dan mendapat sambutan yang hebat di kalangan penduduk "anah Melayu terutamanya orang#orang $a a. Kulit kompang biasanya diperbuat daripada kulit kambing. Pada kebiasaannya, seurat rotan akan diselit dari bahagian belakang antara kulit dan bingkai kayu bertujuan menegangkan permukaan kompang, bertujuan menguatkan bunyi kompang. Kini, gelung plastik turut digunakan. Alat muzik ini berasal dari dunia Arab dan diper%ayai diba a masuk ke "anah Melayu sama ada ketika zaman Kesultanan Melaka oleh pedagang India Muslim, atau melalui $a a pada abad ke#&' oleh pedagang Arab. Kompang biasanya berukuran enam belas in%i ukur lilit dan ditutup dengan kepingan kulit pada sebelah permukaan. Ia mempunyai bukaan %etek dan dimainkan dengan memegang dengan sebelah tangan sementara dipalu dengan sebelah tangan yang lain. (ara memalu kompang ialah dengan menepuk kulit kompang dengan bahagian jari# jari atau tapak tangan mengikut rentak. Kompang biasanya dimainkan semasa perarakan, kenduri dan upa%ara#upa%ara tradisi lain. )unyi yang berlainan dihasilkan dengan membezakan %ara bukaan tapak tangan. )unyi *bum+ di perolehi dengan tepukan di sisi kompang dan tapak tangan dikun%up,rapat. )unyi *%ak+ di perolehi dengan tepukan di tengah kompang dengan jari tangan yang terbuka

. Alat muzik ini bulat dan diperbuat daripada kayu yang kuat dan berkualiti. Kayu yang berbentuk bulatan penuh ini dikenali sebagai balon atau badan kompang. )iasanya kayu yang digunakan ialah pokok %engal dan palau. Penggunaan kayu yang kuat akan memastikan balon kompang tidak pe%ah atau retak apabila terjatuh. Kulit kambing betina pula digunakan sebagai penutup pada permukaan balon kompang. Satu lagi permukaan kompang yang terbuka dikenali sebagai mulut kompang. Kompang terdiri daripada pelbagai saiz. Kompang yang dimainkan di $ohor tidak mempunyai saiz tertentu. Ada yang mempunyai ukuran garis pusat sepanjang --.. sentimeter, -. sentimeter, -/.. sentimeter dan ada juga yang men%e%ah sehingga '. sentimeter. Kebanyakan pemain di $ohor menggunakan kompang yang sama saiznya. 0al ini demikian kerana kompang yang pelbagai saiz menghasilkan bunyi yang berbeza. Pemain di negeri Perak dan Selangor pula menggunakan alat muzik sampingan yang lain untuk mempelbagaikan bunyi. Kompang dimainkan se%ara berkumpulan dalam keadaan duduk , berdiri atau berjalan. )agi majlis seperti berzanji, pemain akan duduk bersila atau di atas kerusi. Manakala bagi majlis yang melibatkan perarakan, pemain akan berjalan mengiringi pengantin atau pembesar negara. Kompang dimainkan menggunakan kedua#dua belah tangan. Sebelah tangan memegang kompang, manakala sebelah tangan lagi memukul kompang. "erdapat tiga rentak dalam permainan kompang, iaitu rentak biasa, rentak ken%et, dan rentak sepulih. Rentak yang biasa dimainkan ialah rentak biasa. Rentak ken%et ialah rentak di tengah# tengah pukulan yang seolah#olah terhenti seketika. Manakala rentak sepulih pula dimainkan untuk memulihkan semula lagu. Kumpulan kompang ini dipe%ahkan kepada tiga kumpulan ke%il mengikut peranan yang tertentu. Kumpulan pertama bertindak sebagai *pembolong+ yang akan memukul kompang dengan bunyi pukulan khusus se%ara seragam. Pukulan jenis ini dikenali sebagai pukulan dasar. Kumpulan kedua pula dikenali sebagai *peningkah+ dan berperanan sebagai master untuk menga al keseluruhan %orak permainan. Manakala kumpulan ketiga pula dikenali sebagai *penyilang+ yang akan melengkapi rentak pada keseluruhan pola paluan. Kompang perlu dijaga dengan baik. Ada masyarakat Melayu yang per%aya baha a kompang tidak boleh diletakkan di merata#rata tempat, dilangkah atau dipijak. $ika perkara tersebut dilanggar, mereka akan naik *sheikh+ dan tidak sedarkan diri ketika memalu kompang. Paluan akan terus dibuat sehinggalah tangan mereka ter%edera.