t

;

0

~

.

Q
.

:
-
r

.
.
~

z

:
:

..,..
..,._

.
.
.

:

'
.

-
<
:
.
.
.
.
.
.

~

~

0

V
l

<

=

~

0

--

~
-
0

A

0

0

(
)

Q
_

.
.
.
.
.

S
:
.

z

'
-
-
m

G
l

0

(
j
)

I

'

I

:
t
>

l

i

(
/
)

j

'

O
J

!

!

m

:
t
>

(

I

g

7
\

(
)

0

-
c

_
_
,

.

:
:
:
0

-
0

8

(
_

<
.
D

c
o

N

:
t
>

?
'

0

)
>

z

N

<
-
m

m

s
:

c

-
F
-
-
'
(
'

(
/
)
<

_
/

.
)

>

J,zd::.vaci:
Njegoslav VUKOTIC
Dragutin VUKOTIC
Beograd, ul. Zmajevacka 56
Rccenzenti:
Mr Nikola PR2.UU, dip!. geod. ing.
Milenko SOC:E, dip!. poljopr. ing.
L i k o v n a o brad a:
Dragutin VUKOTIC
. Ure dn i k:
Njegos!av VUKOTIC
Tirai: 300 prirnjeraka
Starnpa: Zavod z:a kartqgrafij"u ,Geokarta,
Beogm'd .- vojvode MiSica 39
,,
.:.
"'
P R E D G 0 V 0 R
nastojanjima da se
svim krajevima naae zemlje. Kako jos uvijek, poaebno u SR BiH,
nema _ dovoljno literature iz te oblasti (a n.ema ni podzakonakih
akata, iako je prvi zakon o komasaciji donijet 1974.godine),
ova knjiga nastoji da popuni tu prazninu. Namijenjena prvenstve-
nogeodetskim strucnjacima, moze koriano posluZiti i drugima:
komiaijama za komaaaciju,.potkomisijama, uceanicima u komasaciji,
u. druatveno-poli tickim. prganizaoijama, agronomima,
' '' ' sumarima, pravnicima 1 svima koji kC)maaacijom ,bave,
.., .. '--;, ,-_:.-- .. . . .;. .... ::; ,_,. '.'::;_,:._ -. .. - ;_,:\:,. ' -
',;<i-ib, . .: ,jos t?-vijek, 1 m-edu
(;;'';,>;>:;,, ; I, :. . ; '. '' ', ..!.,. -',
",i:;}", .. ,"mi;fevanje""potrebe, tehnologije,. toka,, .. dr. :,
j: . .. - . . . :, . .. . ..i.. .;. . . .- .-:..: . -_,.- -
, lito' ne" aamo da umanjuje poatignute rezul tate :ve6 moze da etvo-
..... .
SR,!B ;1 .H iakl.jucivo primjenjuje, opieane su::oenovne ,oaobine i'
rugih aprovodenja komasacije ae"dobila ali-
lca.o ogromnim mogucnostima i visestrukoj slojevitosti komasac:i-
je u sluzbi i prirode daje najbolje.rjesenje cje.i-
, ' . , ' ' . ...
lo:vitog urec1enja ne samo u ravnicarskim.terenimavec
- .. ': .. - . -.'- : .. ' : . .. .. : .;:.: :.- ;: .. ,._ .. -
i'-na "naseljenim, brdskim, aumakim itd.tj. na avim terenima, na
svakoj parceli zemljiane teritorije.
Komaaacija kao multidisciplinarna nauka zahtjeva uceace
strucnjaka raznih pro!ila. Kako se poslovi pojedinih-discjiplina
cesto prozimaju, potrebna ,je stalna koordinacija
izmedu njih a i poznavanje dijela posla drugih discipline.. Tako
npr. prilikom projektovanja putne mreze treba;osim podataka 0
aastavu terena i njegovoj visinskoj pretstavi poznavati i stru-
kturu i nacin obrade pojedinih uajeva, tezinu, sirinu, smjer kre-
tanja, !rekvenciju i dr. poljoprivrednih maaina, atrukturu po-
ajeda u atarom stanju, optimalne dimenzije tabli itd. Stoga se
negdje skoluju poaebni pro!ili strucnjaka-inzenjeri komasacije
-koji uce viae discipline. potrebnih za komaaaoiju. Kako je geo-
detski dio posla najslozeniji i najobimniji, odgovarajuci
II
smjerovi nastave osnivaju se pri geodetskim takultetima. Una-
zemlji ne postoji takav smjer.
Jednom zavrsena komasacija nije konacno rjesenje uredenja
zemljista, pa su, u zemljama sa razvijenom komasacijom, osnova-
ne posebne direkcije za komasaciju koje neprekidno prate uslo-
ve razvoja agro-industrijskog kompleksa 1, po potrebi, predla-
zu ponovno sprovodenje komasac1je 111 nekog njenog dijela.
Osnov za sprovodenje geodetsk1h radova na komasac1ji su
Zakon o komasac1j1, Zakon o premjeru 1 katastru nekretnina 1
podzakonsk1 akt11 praviln1c1 o pojed1nim geodetskim operac1jama
kao au snimanje detalja, racunanje povra1na, prenos proje-
kta na -teren 1 mnogih drugih.
Postupc1 izvoctenja'geodetsk:ih rad&va:, Opisani ovdje, do-
punjen:i. au, .1 odredbiuna zakona 1
(odnosno, nacrta 1 prijedloga tih akata),' u
SR BiH, kako b1 se potpuno obuhvatio postupak koji se mora spro-
vest1. Kod prakticnog 1zvodenja dolazice do
od ovdje odredb1 (dozvoljena -otstupanja, tacnost mre-
ze, obrasc1, nac1n prikupljanja 1ndikaoija, minimum! povrsina
koje dobivaju broj parcele itd) ne samo u sredinama, vee
i u SR BiB, no t,. nece bi tno '-lticati na postupak u cjelini ko-
::1 _ce .38 moci sprovesti na nacin Opisan U OVOj knj1zi.
Dobro izvedena komasac1ja sa
radova treba da je tacna, brza 1 jeftina. Da bi se to postiglo
potrebno je uveati automat1zac1ju prooesa geodetske prolzvodnje
pa putem elektronskog racunarskog sistema izvreavat11 '
-oc1tavanje 1 racunanje koord1nata detaljn1h
-kontrola koord1nata detaljn1h tacaka 1 sastavljanje 3A
obrasca,
-1zrada TO br.25,
-racunanje povrsina tabl1, objekata, gradevinskog reona
1 dr. 1z koordinata,
-racunanje vrijednosti tabl1,
-racunanj'e elemenata za prenos na teren d1r1govane pol1-
gonske mreze,
-racunanje elemenata za prenos na teren tjemena tabli,
-1scrtavanje kopija tabl1 u jednoj 111 u vise boja,
:i,
l
" ..
III
-racunanje povrsine parcele u tabli na osnovu zadatih
vrijednosti,
-racunanje elemenata za prenos parcels na teren,
-racunanje 1 sprovodenje ispravki po prigovorima 1 zal-
bama,
-kartiranje i 1sortavanje planova,
-iscrtavanje, po potreb1, kop1ja 11stova iste 111 drugih
razmjera u jednoj 1li vise boja
it d.
Ovdje je djelimicno op1san samo dio navedenih poslova
ee, jos-uvijek, nema dovoljno iskustva. Provodenje.potpu.ne
automatizacije geodetskih poelova pretstavlja budv.ci zadatak
geodets]!:e eluzbe, atru1:e i nauke.
i,
.Pristup
ustaljenom u
nu rada. mogu
koja aigurno
izvodenju komasacije dat je prema nacinu rada
praksi 1 odredenim zakonom._ Izmjene u naoi-
ee, pr1je avega, oceklvat1 u priprami komasa.cije
treba da je znatno obimnija_ 1 lcvalitetnija ne sa-
mo u pogledu podataka. sa kojima se u komasaoiju ula-
zi vee 1 s obzirom na ave druge podatke 1 pronjene.
terminologija, originals 1 kopije ori-
ginals komasacije, je uglavnom uobicajeha i"poznata u geodet-
skoj literaturi, npr;
-arhi vski original j e plan 111 kart a izraden na kva11 tet-
noj podlozi astralon 1 sl.)sa atanjem detalja ko-
je odgovara trenutku premjera 111 izvedene komasacije (zaklju-
cno sa na javni uvid podataka premjera). Na arhivskom
originalu n1eu dozvoljene nikakve promjene; Po ieteku vaznosti
premjera na koj1 se. odnosi predaje se na ouvanje republickom
arhivu 1 eluzi kao avojevrstan dokument razvoja druStva za dati
trenutak.
-radni original je kopija(na. kvalitetnoj podlozi) arbivskog
or1g1nala. Sluzi za odrzavanje premjera u upravi na-
d,lezn'oj za geodetake poslove.
i)r
..,_,..
..
IV
-original komasacije Je plan u okviru komasacionog podru-
cja na kYalitetnoj podlozi (uglavnom astralon) na kome je na-
nijet i detalj koji se komasacijom ne mijenja, table,
oerjekti 1 parcele projektovane u postupku komasacije,
-stabilna kopija originala komasacije je kopija originala
komasacije na stabilnoj, jeftinoj podlozi (folareks)koja sluzi
za sva projektovanja, crtanja i racunanja u postupku komasacije,
cime se original komasacije cava od ostecenja i nepotrebnog is-
(granice vrijednosnih razreda),
-katastarska parcela je dio zemljista pod jednom kulturom
ili je neplodno zemljiSte koje pripada istom vlasniku odnosno
korisniku i nalazi se u jednoj katastarskoj opstini, ;; ,_
-posjed je dio zemlji.Sta jednog vlasnika flL.korisnika ko-
ji pretstavlja jedinstvenu cjelinu katastarskoj
ni. Moze imati jednu 111 vise katastars1cih parcela., ::..
Zahvaljujem se recenzentima Mr.Nikoli Przulju, dipl.geod.
ing. 1 Milen](;u Soci, dipl.poljopr.ing, kao i kolegi Muste.t:i.
. : :. ... :.; . .. . :,_:_::.-;.. f;,;- ,-.-
Begicu, dipl,pravniku, koji su svojim 1 primjedpama
. - . .... : . -- ;_ - :: ... . .. -.. .-.;-;.::r.': ..
otklon111 mnoge dileme. . ' .
Zahvaljujem se direktoru Pokrajin.ske geodetske' upra;e
SAP Vojvodine, Mr. Panteliji Cosicu, dipl.geod.ing.na niafe-
rijalu koji rni je stavid na koriicenje. .
Pose bnu zahvalnost duguj em Odj elj enj a
.. .; .-- . ; _,. ... ' ".. .. - ..;- . . . . . .... . .; ::.
storno uredenje i komasaciju pri Bavarskom ministarstvu za is-
hranu, poljoprivredu i sume Dipl.-Ing.Univ. GOnther-u
Str;,ssner-u na odobrenju za preuzimanje slika i
knjige: Jahre F1urbereinigung in Bayern 1886 - 1_986.
Ova knjiga, prvobitno namijenjena geo4ezije,
napisana je prije viSe od godinu dana, Jlledutim nikako .....
gla izaCi jer je uvijek neito nedostajalo: jednom au .to
sredstva, drugi put treci recenzent, pa opet sredstva itd.
Stampajuci svojim sredstvima autor se nada da time sluzi
geodeziji, poljoprivredi 1 druiitvu. 1'o ne bi b11o moguce bez
odane podrake supruge Milosave koja me je potsticala U:a fak:vu
odluku 1, osim toga, dala i znacajan doprinos na kucanju tek-
sta 1 sredivanju rnaterijala.
Sarajevo,juna,l988. Au tor
J
--
.. --'
-:r
.
' r.
,
..
. ;,., .
.
.
I
:\f . . ' .. , .

SADRtAJ
UVOD
. /4:.
Tf. Agrama rdorma i
- . . ..
1'.3 Eksproprijacija
1.4. Naciomilizacija
1.5. Komasacija zemljista
2. '. RADOVI NA" KOMASACIJI ZEMUISTA
2.L Izvr5eni radovi u SFRJ
2.2. Dinamika :radova na komasaciji
/ 0 radova. na
2.4. Dijagram toka na_
. _..
'.5. :PRIPREMNI .RADOVI NAio;:QM,ASACIJI ;: .:., .. ;(' ' .. :.:.,;; ..
' . , 3.1. Poli:ret.:fuje i odobrenje komasacije < r , .. ,,,:. . ;
-- 3>.2.- Organi za
, . 3.3. Pnpreme za komasacije :. . .. ... ,.> . :.
STVARNoG stAr-fJA !NEKRETNINA --.. -
)-\!. . - .; - .. - - .: :. i:.-.:;. .. ; ':._" .. . : ."J
Strana
4
4
5
6
10
11
15
15
16
19
19
29
29
31
34
36
44 VRIJEDNosfi ZEMIJISTA ...
UTVRDIVANJE .VRiiEDNOSTI .OIUEKATA I
ZASADA I CISCENJE ZEMUISTA . . . . ,, .-. ,....
7. POSLOVI IZYOOACA GEODETSKIH RADOVA ,.
<a. PRIPREMNI GEODETSKI RADOVI .
(8.'i)Snirnanje i kartiranje granica kornasacionC?g podrucja
"8.2. Obnova
8.3. Novi prernjer .
8.4. Dqpuna .pn!rnjera
,.
50
52.
'56
56
58
61
' 62
8.5. Fom:iiranje ;novih listova i sk.ica detalj,a. 64.
8.6. Prenosenje granica procjene zemljista na originalne komasacije 66,
8.7. Izrada neophodnih geodetskih podloga 67
9! PROJEKT PUTNE I KANALSKE MRE:2:E 69 .
. .., ',o """'; ' _,__,_,., ' ((1 - ., '' ,,.,.
. PROJEKT KOMASACIJE . 75.
ioJ. Obllk,.velicina i polot.aj parcele ; 75.
10.2. l:trada projekta komasacije 82.
II. GEODETSKA OBRADA PROJEKTA KOMASACIJE 87
11.1. Prenosenje projekta komasacije na originate komasacije 87
11.2. Doi-ada skica detalja 89
obrada projekta komasacije , 89
'-"iu.l. Numerisanje detaljnih taeaka l . 89-
11.3.2. Odredivanje koordinata detaljnih tacaka' r: ,__ , 1 91
11.3.3. Ki:mtrola spiska k!>(lrdinata detaljnih .-- '' ' 95
. 11.4. Ra01nanje p<)vrlina tabli i objekata q;,__,_97:
115. Ra6manje vrijednosti tablL .. U 101'
115:t.. l..anlelisanje table ' . ' . -
11.5.2. R.aCunanje vrijednosti tabli planimetrom "" 103
115.3. RaCuna.nje vrijednosti tabli iZ koorpmata ... .- .-, , ) 104
11.5.4. vrijechtosti tabli pomofu vrijednosti ,104
11.5.5. Ra01nanje vrijednostl tab!{ iz plana " . " 107
11.6. 2pisak povrlina tabli i objekata i Vrijednosti tabli . >:
11.7. Dispozicija table . - '114
11.8. Uslovne table , . . us:
KATASTARSKIH OPSTINA: 120
. -,
FONDA KOMA.SACIONE .MASE
ZEMIJISTA STAROG STANJA
15, RACUNANJE PROCENTA ODBITAKA
16. RASPODJELA ZEMIJISTA UCESNICIMA KOMASACIJE
17. GEOD.ETSKA OBRADA RASPODJELE ZEMUISTA
17. l. Ratunanje povrline parcele u tabli na
osnovu zadatih vrijednosti '
17.1.1. Tabla itna samo .jedan vrijednosni razred
17.1.2. Ra01nartje povr5ine parcele u tabli na
osnovu zadate vrijednostiplanimetrom
17.1.3. Racunanje povrsine parce1e u tabli na
osnovu zadate vrijednosti-iz ,kOQrdinata
17.1.4. Racunanje visine h i povrsine pTR dijel:t
na osnovu trafene vrijednosti vTR
17.1.5. Raeunanje povrsine parcele u tabli na osnovu
zadate vrijcdnosti pomoeu razmjemika vrijednosti
')21
125;
134.
136
139
139'
139
140.
141
14Z
144
I
II<
,f;

J
li
r.:.
..

I




k
li,i
i.
I
I
....... : '.:
17.1.6. Racunanjc parcele u tabeli na osnovu
zadate vrijednosti :iz mjera sa plan<\
17.2. Racunanje elemenata za prenos parcela na tcrcn
17.3. Dovrsenjc skica :detalja
17.4. Iskaz i pregledni plan novog stanja.
17.5. Obiljezavanje parcela na .terenu
!8. PRIVREMENO UVODENJE U POSJED UCESNIKA KOMASACIJE
19 DIRIGOVANA POLIGONSKA MRE2A
. 19.1. Cilj postavljanja i projektovanja.
19.2. Pripreme za prenos na teren '
19.3. Prenos na teren
19.4. Opaianje
19.5. itacunanje.
20. PRENOS NA TEREN PROJEKTA KOMASACIJE
20.1. Racunanje eteriienata:-ia prenos na teren
202. Prenos na 'teren
RJESENJE 0 RASPODJELI IZ KOMASACIONE MASE
21. Qbtada planova
21.2. Numerisanje parcela
21.3. lbcunanje povrsina
21.4. Sadrlaj
215. 2"a!ba na rjesenje
22. KOH\CNO UVODENJE U POSJED UCESNIKA KOMASACIJE
23. ZAVRSNI GEODETSKI RADOVI
23.1. Snimanje detalja !
23.2. Katasta.rsko klasiranje zemijgta
233. Popisni list
23.4 .. Katastar nekretnina i reprodukcija. planova
24. GEODETSKI ELABORAT KOMASACIJE
25. TEHNICKI IZVESTAJ 0 IZVRSENOJ KOMASACIJI ZEMIJISTA
26. ZASTITA KOMASACIONOG PODRUCJA
27. KALKULACIJA POTREBNIH
28. SPECIJALNI USLOVI IZVODENJA IKOMASACIJE
28.1. Slobodna razmjena zemljista
28.2. Kornasacija 'suma :
283. Komasacij_a vinograda
28.4. Komasacija brdsko-planinskih podrucja
28.5. Komasacija naselja
LITERATURA
146
148
151
153
154
156
157
157
158
159
160
165
168 .
168
169
170
170
170
175 '
178
178
180
181
181
182
187
187
190
191
192
193
195
196
197
199
202
205
208
.... , , ..
i:l,;

!'
"';,"!
t f"'
:: .. ::: v .. = . ,_;::.: .t_.
.... .. -. . :, j .._ .... :. r .
-
.. .;,:....: :. .
.. {') ...
-rcr. : :- r; ... ;
.. .-t.! : -:,. .... .. iS ...
...... ''=- .;
, ,": ::"1; . -: ., -. :.: .... t .:
J ,:,_ .,
s.
_l:. \.... \.J
.-. i .. :.
' .,
' '.
.8
Obezbjedjenje dovoljnih kolicina hrane pretstavlja jedan
.od osnovnih uslova napretka, stabilnosti 1 nezavisnosti svake
drustvene zajednice. Stoga se svuda u svijetu taj zadatak na-
stoji rijesiti sopstvenom proizvodnjom ato nije 'nimalo iako a
{
-bez nav6anjavanjQ,
=-
odvodnjavanja,
-izlozeno
.. -obraslo u sikaru,
\ .. : .. rid . . .
. __,.. c ...
':,:
. :'.
. ....
. ::;;: ): :: :. :-... ..
, J .r.:\j ..... .,. :
.,.;-
. " 4' . ; . ;
... Prema podacima iz 1972. go dine struktu.ra posj eda it SFRJ
izgledaov:ako (Ts,bela 1):
f.S'
[1
\.X
/
'\.../
v-
Struktura posjeda u SFRJ - 1972.
TABELA 1
Teritorija . Broj Prosjecan Prosjecna
poljopr. bpoj pare. velicina velicina
domacin. domac. parce1e domacinstve.
he. he.
SFRJ
4,516.686 ll,o o,27 J,o
SR BiH
812.5o8 9,9 o,3o 2,9
SR Crna Gore.
121.911 11,9 o,43 5,2
SR Hrvatska
l,o78.'495 11,7 o,22 2,5
SR Makedonija 276.262 lJ,o o,2o 2,6
SR Slovenije.
355.528 12,5 o,31 3,9
SRSrbija-uza l,oo2.6o7 lS,o o,26 4,o
SAP Vojvodina 729.642 5.7 o,JB 1,5
SAP Kosovo
139.833 lo,7 o,J7 3,9
_sa ovakvom etrukturom posjeda!-prema
spade. medju 'pet evropskih .zeme.iJd'J:6je i.ine.ju. :: -.
.. gazdinstvu 1 ,. :"';?+ .<-:-.
.
S1tne, 1 udaljene paroele viSe koBtaju
wt ' I . t
.e o daJu, pa a toga mnoge oqtaju nenbrsdj en e. Doda .s.e .. ome
nel!:ontrolisana izgradnja objekata i poljop: .. ;tvtednog
zemljista za svrhe izvan poljoprivrede, dobice ae alike. rasta
gubitaka zemljiata koja u SFRJ godisnje iznosi
14.7oo he..
E.osledice B!l mpogobrojne; manja kn11Cina pol;Japrivrednih
Zivot 1 rad ne. selu, pr1tiauk ua s;7:udove doso-
ljenog stanovniatva, nezaposlenost, nedoa+etak paane snage na
starackih dome.cinstava i dr .
---
Komasacija zemljiata uapjeano rjesava mnoge od
:eskoca 1 pretstavlja cini1ac u razvoju 1
1!_ ekonomske mo6i zemlje, pa stoga i nale.zi ave vise
Na mnogim dijelovima teritorije SFRJ kome.se.cija zemljista
se moze sprovesti i bez pretbodne analizo opre.vdanosti sprovo-
djenje.. E!ekti grupisanja parcels., otve.ranja pristupnih pueva,
krcenje. ;edja 1 parcela, eprovedeni prvi p,;t, sigurno 6e doni-
'j'eh zna8ajno po:.Vece.nje
.. , .. -.
/:'"'

se __ !!12ze

zemljista,a moze so uz to izre.dJj:J, _ _!__.l?Fedpr_ojekt koji bi
.. .u .pu.tnoj i kanals.koj lokacij 1
drU8tvene svojine, podizanju dug()godiSnjih zasada 1 sl,!
Ovdje je obradjen prvi slucaj jer tako predvidjaju 1
'''"'''"''' "'''"'"
odredbe Zakona o komase.ciji.
zemljista. koma-
sacija i druge nas. jos
dro:sunahe vecu primjenu. -------"

_____ .. Komasa-oija zem1jista ce ae ovdje nadalje nazivati samo:
:K:ome. ..... .,.._u a..

0W
1. AGRARNE OPBRACIJE
\ll.
r--
Agrarne operacije su sprovodenje promjena
na dijelu
;

\
'
1

''
I "
I
\
'-


. "\:/
'.
ljista kojima se djelimicno ili u cjelini:
-mijenja vlasnik zemljista
-mijenja postojeca putna i kanalska mreza
-grupise drUstvena svojina
-uni8tavaju nekorisni i podizu
-grupieu parcele svih vlasnika
-mijenja namjena zemljista
novi zasadi i objekti
ili posjednika
i dr.
Agrarne najceace primjenjivane kod nas au:
-Agrarna re!orma i kolonizaoija
-Arondacija
-Eksproprijaoija
-Nacionalizacija zemlj16ta 1
-Komasaoija zemljista
i . . . . .
\(
A.J!;ra.rna reforma 1 eksp:ropri;i.e.ci.ja 1 nactc:>Pa-:-
acija su e.gra.rne operacije kojima se posjed .. .. aron-
1jom i komasacijom se ukrUpnjava.
Sve agre.rnih operacija ure<lene su za.konom.
1.1. AGRARNA REFORMA I KOLONIZACIJA
U sklopU vecih drustvenih promjena sprovode se 1
reforma i kolonizacija kojima se zemlja oduzima od velikih po-
sjednika i neprijatelja a obra<luju :.
. zom1joradnioi - koji su ili bezem1jaH i11 J nomaju d0-
_voljno. U nasoj ze'l:lji agrarna reforms je sprovo<lena u vise na-
vrata i u razlicitim drU6tveno-polit1ckim prilikama: poslije
Prvog svjetskog rata, poslije Drugog svjetskog rata 1 u drU-
gim pogodnim periodima.
Poslije Drugog svjetskog rata zemljiste je konf1skovano
i eksproprisano.
Konfiskovano je:
-drZ.avljanima Njemackog rajha i licima njemacke narodnosti
-narodnim neprijateljima i drugim licima na osnovu sudskih
wo
Eksproprisano je:
-zemljovlasnicima koji su imali vise od 45 ha ukupno,
odnosno25-J5 ha obradive zemlje ako je ta zemlja iskoriscava-
na putem zakupa ili najamne radne snage.
preduzecima, akcionarskim drustvima, crkvama,
manastirima, vjerskim ustanovama
-zemljoposjednicima, dio preko zakonom odredenog maksi-
mum a
-pojedincima koji su nestali za vrijeme rata i nisu ima-
li nasle.cl.nik:e- -
... ;.
dobiveno zemljiste raspodjeljeno je dijelom drzavnim
oprivrednim gazdinstyima a dijeloin zemljoradnicima. rsto-
je sprovodenai kolonizacija- naseljavanje zemljoradni-
kojima se pored zemlje dodjeljuje oduzeta ili novosagra-
za stanovanje 1
oruda za obradu zemlje.'' .;: ,;;:;
..yj .
: i: ; .::. j, -:.:t.:::. : . ' . ;:, f::'"!
Arondacija je agrarna operacija ciji je cilj ukrupnjava-
ili sumskog u
racionalne obrade, primjene savremene tehnologi,je, za.St.i--
. melioracija i dr. Vrsi se pripajanjein poljopriv:cednog ze4<-
ta :'Jtdividualnih vlasnika koje se nalaz.:i. u ili pored
tako sto se individualnim vlasn i; u enu
ili naknada u novcu.
Izuzetno, arondacija poljoprivrednog zemljista se moze
.sprovodi ti u korist individualnih polj oprivrednih proizvodaca
i su zakljucili ugovore o privrednoj saradnji (kooperaciji)
ili zakupu sa drustvenom svojinom.
Arondacija poljoprivrednog zemljista se moze sprovoditi
povrsina korisnika arondacije nije manja od Jo % od
Ukupne povrsine obuhvacene arondacijom. Na podrucjima sa hidro-
meliracionim sistemom procent ucesca korisnika arondacije mo-
ze biti 2o %.
Na sumskom zemljistu arondacija se moze vrsiti ako orga-
nizacija udruzenog rada koja gazduje sumama posjeduje vise od
5o % ukupne povrsine suma obuhvacene arondacijom.
Gradevinski reon oe ne moze obw1vatiti arondacijom.
I
I 6
:J
Za pripojeno zemljiste individualnih poljoprivrednih
proizvodaca daje se odgovarajuce drugo zemlj1ste tako da bu-
de iste kulture i katastarske klase 1 na priblizno istoj uda-
ljenosti od naselja. Ukoliko se to ne maze post1ci daje se
druga i katastarska klasa odgovarajuce vri-
jednosti,
Zgrade na pripojenom zemljistu prelaze u drustveno vlas-
n1stvo. Zgrade na parcelama pripadaju novim vlas-
n1cima.
Utvrdivanje op6teg interesa za pokretanje a.rondacije,pro-
vodenje a.rondacije, prijedlog, rjeaenje, komis1ja i .dr. :odre-
deni au Zakonom o arondac1ji (31. list SR __ br . 6/78).
1.,)_._ EKSPROPRIJACIJA
.
.: ' :-:.:r:r.:; -: ...
Eksproprijacija je oduzime,nje, uz naknadu,. 1m_ovine_,1 pra,-
va na nepokretnostima od vlasnika u cilju._izgradnje objekata
od opsteg 1nteresa: pr1vrednih,
3tvenih, prosvjetnih. kul turnih, narodne odbrane i . .
Eksproprijacija se moze sprovoditl' l
... ., .;... . ,-:_:_ .. _,:..z,...-:::;
cenim elementarnim nepogodsma veceg obima (zemlj_otres,' _popla-
va, pozar 1 sl.) u c1lju izgradnje. objekata 1 izvodenja rado-
vakoj 1ma se otkle.njaju posled1ce tim
zatim za potrebe Jugoslovenske narodne za eksploatac1-
ju soriih leZiata, za proizvodnju hrane iddustr1jskim far-
mama (peradarske, 1 sl.) :i''dr . c .. : ,.,.
Karakter1sticni pr1mjeri sprovodenja eksproprijacije su
oduzimanj" nepokretnost1 radi izvrsenja sl1jedecih poslova:
-izg!.'adnja zeljeznickih pruga, .:aerodro-
ma, kanala, kao i pod1zanje zgrada i postrojenja koj1 -su na-
mijenjeni za odrzavanje 1 kor18cenje .ov1h .objekata
-izg!.'adnja centrale za pro1zvodnju ele_ktricne energ1je 1
postrojenja za prenos i razvodenje te energ1je
-podizanje 1 pro61renje !abrika 1 fabrickih postrojenja,
otvaranje 1 prosirenje rudnika
-izgradnja luka, pristanista, obala, zimovnika,obalskih
dokova, brodograd1lista 1 skladista
-podizanje postrojenja telegrafske, tele!oriske, radio 1
televizijske mreze
.:,
,.,
-1strazivanje rudnog 1 drugog blaga zemlje
-regulac1ja vodotoka 1 .uredenje bujioa
1auaivanje, aaanac1ja 1 mel1orac1ja zem-
ljista
-posumljavanje
-izgradnja naselja, ulioa, trgova, parkova i skverova
-izgradnja vodovoda, kanalizacije, gasovoda, groblja
1 drugih komunaln1h objekata
-pod1zanje stambenih 1 poslovnih zgrada_
s1losa, raaadnika, sjemenak1h 1 priplodnih
ekola, muzeja, uinjetnickih galerija ,1 drugih
ekata za proavjetne 1 kulturne svrhe
7
':;\_-podizanje bolnica, ljeCilista i drugih 'objekata za zdrav:..
c.v: ..i .. sooijalne svrhe : . ----- o_ ... ,,,j:,,, ..
.-podizanj e 1grali8ta, domova za !izicku' kulturu -1. :Sport
,,,_ ... -.-,.
ekspropr1j.aoija je prenos prava vlasnietva nepo-''
svojinu.
. :;{ ':-. !' ., . ;:=--. ;.
Nepotpuna eksproprijac1ja je slulbenosti na
.. 111 i zakup zemljiSta "
vanje rudnog blaga, koriacenje
. .
,'pijeska, Bljun)ca 1 sl.) a najvHie do 5 godina. --
. .. . . . ...
. Pri odred1vanju naknade za ekspropr1sano poljoprivredno .
.. eu4.ji8te cijaniOe se kor1st koju moze dati to zemlj1ste re-
i_' 1SkorH6avanjem, korist koju je ran1j1 vlasnik
zamljista a n'arocito trZisna c:f.jena' tog zemljiSta.',
Trzisna cijena poljopr1vrednog zemljilita je Cijana !or-
podrucju naselja odnosno reona na kome se to zem-
Ako se trziSna c1jena ne tormira na tom pod-
sa trz1ana cijena suajednog podrucja.
Ako je vrijednost poljopr1vrednog zemlj1ijta uvecana usl1-
jed neposrednog ili posrednog ulaganja drustvenih sredstava
111 ako na torm1ranje trz18ne c1jene utiou okolnosti da se
poljoprivredno zemljiate nalazi u naseljima 111 u turist1ok1m
w
lV'jJ
podrucjima ili u njihovoj blizini, naknada se umanjuje
srazmjerno uticaju navedenih okolnosti.
Naknada za ekspropriaano zemljiete pod vocnjakom odredu-
je se u visini naknade koja bi se odredila za najblizu liva-
du istog polozaja, a za vocnjak koji nije poceo davati plo-
dove, naknada se odreduje prema kultriri i klasi koje je to
zemljiste !malo do podizanja vocnjaka.
Naknada za eksproprisano zemljiste pod vocnjakom intenziv-
nog uzgoja i vinogradom odreduje ae u visini naknade koja bi
ae odredila za najblizu oranicu istog polozaja, uvecanu za vri-
jednost izvrsenih ulnganja u zemljiste za podizanje takvog
vocnjaka odnosno vinograda.
' ..
Naknada za vocna 1 vinovu lozu odreduje. ae na
al1j edec1 nac1n: . . . . i,<: ,: __::;;;,, :: . . '"' ...
-za VOCna _stable. 1. v1novu lozu koj1;:B.f:!.DBlaZf:! Jl,_f3te.dijU
de.vanje. plodova: u vis1n1 c1stog prihode. tog stable. odnosno
laze, za onol1ko godine. koliko je potrebno za podizanje te
vrate vocnog stable. odnosno loze _i nj egoy, re,zv?j,; do_;,stadije.
plodova - ., .. .,"! , .. _. . ,,_;-, . . ,,:' .. '
-za vocna stabla 1 vinovu lozu koja nisu pocela davati
plodove: u viaini troskoi!l potrebnih za nabavke, 1
uzgoj takv1h sadnioa
2
- - -
Os1m ne.vedene naknad.e odreduje .ae 1 naknada za j:ehn1c1co
drvO po mjerilimi ze. davanje nakne.de ze. sumako.drvo, ukoliko
ran1j1 vlasn1k ne zadrzava za sebe posjecena a.tabla.-
Nak:nada za zemljHite pod odreduje se
u v1s1n1 naknade koja bi se odredila -za najbliz1 panjak 1stog
polozaja.
Naknada za drvnu masu (zrelu 111 pr1blizno zrelu sumu)
odreduje se na osnovu vrijednoati drveta na panju_utvrdene
u skladu sa osnovama sistema cijena.
Naknada za eumske kulture koje nisu dostigle tehnicku
zreloat odreduje aez
-za mlade sadnice kod kojih bi 'troskovi eksploatacije
bili veci od vrijednosti posjecene drvne mase daje se nak-
nada stvarnih troskova nabe.vke sadnica, sa:denja 1 uzgoja,
fiJ Wi
-za ostala starija stabla naknada za drvnu masu uvecava
se za vrijednost prirasta izgubljenog zbog prijevremene sjece.
Troskovi podizanja mlade eume, nastale vjestackim putem,
utvrduju se u visfni troskova posumljavanja, a troskovi po-
dizanja mlade eume, nastale prirodnim putem, utvrduju se u
visini troskova vjestackog posumljavanja sjemenorn.
Naknada za neplodno zemljiete, karnenjar i sl.odreduje se
v1s1ni naknade koja bi se odredila za pasnjak najnize klase
katastarskoj opstini.
1 m2 eksproprisanog gradevinskog zernljieta
se u procentu od prosjecne trziane cijene koja je
u prethodnoj godini za l m
2
starnbenog prostora u
1zgradnj1 utom mjestu, s da taj procent ne
vec_;L od: o,7,%. _niti manji c:,d o,2_%.
ekspropr1sane gradev1ns.ke naknada se odreduj-e
gradev1nske vrijednosti eksproprisanog objekta.
:t_ vr1jed.D.ost ekspropr1sanog gradevinskog obj ekta
ta: Vr1j ednost mS:ter1j elc,, vrij ednost radne snage potre-
cza izgradnju objekta, troskove transporta materijala i
skove 1zrade tehn1cke dokumentacije.
,.,. r
vr1jed.D.ost (.buhvata i troskove uredenja
koji se nadoknaduju:
koji je takve troskove snos1o kod
objekta,
ekspropr1sane stambene zgrade koji je
ne trazi obezbjedenje stana, ukoliko
stup1 1zgradnj1 nov.e .zgrade 1
3) ranijem vlasniku eksproprisane poslovne zgrade, koji
-u toj zgradi radom obavljao dozvoljenu djelatnost,
liko pr1stupi 1zgradnji druge zgrade.
Naknada utvrdena na osnovu gradevinske vrijednosti objek-
ta umanjuje se za iznos amortizacije zavisno od vijeka tra-
janja objekta. Umanjenje ne moze biti vece od 7o %. Za gra-
d:evinske objekte kojima je istekao vijek trajanja, a koji su

,..
,_

}..- "----"'
J08 u upotrebi umanjice se jos po o,5% za svaku godinu po-
slije isteka vijeke trajanja, s tim de ukupan iznos umanje-
ne prelazi 85%.
Ako je na gradevinskom izvrsena rekonstrukcija
ili potpuna kono:Jtruktiv'D.a sanacija, pri utvrd1vanju amorti-
zucije objekta se i ulozena vrijednost.
Cijene gradevin3kih materijala odreduju se prema trenutnim
maloprodajnim cijenama. Cijene gradevinskih usluga odreduju se
prema prosjecnim tih usluga koje zaracunavaju organi-
zacije udruzenog rada.
Utvrdivanje opsteg interesa za izgradnju objekata, pri-
premni radovi, rjesenje o eksproprijaciji 1 druge radnje odre-
deni su Zakonom o eksproprijaciji (Sl,list SR BiK br.l9/77) i
Zakonom o izmjenama i dopunama zakona o eksproprijacij1 (31,
list SR BiH br.l8/86).
predvidenih objekata, narocito ako su veceg
obima, moze doci do narusavanja postojecih odnosa na zemljis-
tu pa ce, npr. nastati: usitnjavanje parcela, prekidanje put-
ne mreze, narusavanje ravnoteze (uklanjanje vjetro-
pojasa, npr.) i dr. Eksproprijaciju, zato, treba
izv::>diti uz pretbodnu dobru pripremu, sagledavajuci, pritom,
uticaj planiranih radova na uredenje zamljista.
- \.
1.4. NACIONALIZACIJA zc;MLJISTA \,\._
Nacionalizacija zemljista je oduzimanje,uz naknadu, prava
svojine na zemlji3tu u naseljima gradskog karaktera kao 1 na
drugim podrucjima predvidenim za stambenu i drugu kompleksnu
izgradnju u cilju koriscenja tog zemljista za gradevin3ke,ko-
munalne ili privredne svrhe. Tako zemljiste pretstavlja
zemljiste.
Gradevinsko zemljiste (gradsko gradevinsko zemljiste) je,
orema tome, ili neizgradeno zemljiste u gradovima i
naseljima gradskog karaktera i d.rugim pod.rucjima predvidenlm
za stambenu izgradnju koja (u skladu sa zakonom ) odredi
tina.
ll\t
Na gradskom gradevinskom zemljistu ne moze se steci pravo
,woj ine. N.j ime upravlja i raspolaze opstina. Gradsko gradevin-
zemljiste se ne moze otuditi iz drustvene svoj1ne mada se
na mogu steci odredena prava kao npr. pravo ranijeg vla-
snika da zemljiste korist1 za.gradenje objekta (stambenog,npr.)
To pravo se moze iskoristiti samo prema uslovima odredenim u
Zakonu o prostornom uredenju 1 ne maze. se pren1j et1, otudi ti
ili opteret1ti. Moze se naslijed1ti.
Ran1j1 vlasnik zemlj18ta, osim toga, ima 1 privremeno pra-
vo kor1scenja neizgradenog gradskog zemljista.To
pravo traj e do _pre\.tz;hmanj a ,tog_ iS _
... .. ;' ...... ::,
Na izgradenom gradskom gradev1nskom zemljistu'ranij1 vla-
snik ima pravo koriscenja ave dok na tom zemlj1stupostoji gra-
devine.
' ;_- -. ." ,._ " .i -- ' 'l .
Naknada za preuzeto zemljiste isplacuje se prema odredba-
ma zakona o- eksproprijaciji. ' , ... ,..-, ., : ''' ..:-' ,,._,.f'c: -n: --->._ .. ,:
Donosenje odluke o odredivanju gradskog gradevinskog zem-
ljista, nadleznosti, prava, postupak sprovodenja 1-.dr. odrede-
ni su Zakonom o gradevinskom zemljistu (Sl.list SR.BiH br.34/86);


J5_gmasacija zemlji8ta je uredenje uz
vecih pravilnijih 1 grupisanih _zemljisnih pareela u
cilju povecanja produktivnost1 1 smanjenja troskova poijopriv-
proizvodnje, kao 1 opsteg zemljista.
s obzirom na obim zahvata na zemljistu u radovima na koma-
8aciji ucestvuju mnoge struke kao npr:
-geodetska
-gradevinska
-pravna
...... /

-rol,j ...lredna
to0..::i
_.,) . ..'. 22.
-::.;:i..
i :'
pa za g m0ie
na. Zato je za koma.3aciju a d z !1 :,?. ., . .i ,),
pcijela djslokruga rada sa :ukovima
faza ra1nog procesa.
::.:
0
m3.aaci.Ja se izvodi u skle.d-...:. proator!i.i:n pla:1om odr-e-
denog na principu dobrovoljnosti
ae o sprovodenju komasacije izjasnjavaju refarendumom.
Pod.ruCje no. kame se komasacije. ( komaaaciono podru-
cje) obuhvata sve parcele tog podruc.ja i n,iihove vlasnike.
TJ ok'riru koma.oacionog podrucja a na oanovu pro,jekta koma-
sacije >'lasnicima parcela se umjesto njihovih.dotadasnjih par-
cela dodjeljuj nove. Da bi ta ze..mjena bila pravicna pret-
hodno se odreduje r:ijednost zemljista na cjelorn kornasacionom
;:;odrucj:l,
Pa iako 30 nalsza po-
ostaju i ?oalije Fa au
h.-valitetniji i veCi v.o6njtlci, 7iuogr:..di, 3u.me i sl.
--
U :Jsnovne rac!ove na k:ornasacij i Si.Jada.j u:
-prethodne analize o potrebi sprovocten,je.
' -pokre tanj e postupka komasacij e
-sprovodenje referenduma
-imenovanje organa za sprovodenje komasacije
stanja u katastarskom operatu
-utvrdivanje stvarnog stanja nekretnina
-sprovodenje novog pre'"jera ili reambul9.cije
-i zrada knj ige fonda :na.J.,;
-izrada iskaza zemljista starog sts.nj9.
-izrada p9trebnih kopija planove i karata
l;
-ut"V!'div,Jnje vri,jednosti z:emlji9ta
-utvrdivanje vrijednosti objekata i
-izrad8. projekta ;:>Ut::Je i kanalske mreze
. z;:-m.l,ii-
Sta z.'3. javne i cirt.tge pot:::-ebo u skladu. .sa prostorni;n ;:;l.)"-
nom
-projektovanje, prsuos, i
mreze

-analiticka obrada projekta kornasacije
-ra3U!.l3.rlje p::::-o::!ent.tJ- odbite.ka z:.1. pot:-eD-::
-prenos teren projekta komasacije
-raspodjela zemljista ucesnicima kornasacije
-racunanje povrsine novih parcela
-racunanje elemenata za prenos na novih parcela
-izrada iskaza zemljieta novog stanja
-privremeno uvodenje u posjed
-abrade originala komasacije
-izrada, izlaganje i podjela rjesenja
-klasiranje
-iz.,..sde !lOtJ;I.ini'o
- -
-izrada operata
.--

.
Vee iz ovog pJpiss. vidi se aa su . .radovi sas tG.'Tl:.
radovi su, osi;n toga, <ru.'10-
::tego bil() kojidrugL.'S!,Q.a;.a_je<:e.lia,i o:iz;c-
<-------- ..- -- t....- '
'(ornost .. radova za ukupan kvali tet i rok
komasacije:).
-
Komaae.cija trajs.ti vise godina. Obicno <Je .:.ij.eli .t
i u
--------- ---- .
posjed vrsi se u :recoj godini taka sto se nove pgrcele obi-
lj eZavaju na ter-=n:J. odma."l poslij e a'.<idanj a u3j eva. :::::1..i moCJ.enEl-t
u S;Jrovodenju je vrlo zn.s.Caja.n jer ,j9 t')
veoma kratko-sve Sl mora prije nave
I.!
Stogn. je od presudne vaznosti za uspjeh koma<!!>l._(!_;l.je .p.rav.ilno
_planiranje izvodenja poj edinih geodetskih tak<J.
i drugih. Da bi se to postiglo investitor i izvodaci treba da
in!"
tiGm dinamiko;n izvravanja p::>jedinih poslova_fa Or_ga,_o,_i __ za Spro-
VOdenje komasacije_da to i ostvare.
..........
sprovedena komasacija moze rijesiti niz pitanja
zastite covjekove saooracajnih, agrotehnickih, eko-
nornskih, socijalnih i dr. problema kao ito su npr.pristup sva-
koj parceli, bolje povezivanje naselja, funkcionalna kanalska
mreza, sredivanje imovinsko-pravnih odnosa, grupisanje doma-
cinstava koja se moraju medusobno ispomagati, po-
lozaja stara5kih iornacinstava, srertivanje evidencija o nepokre-
tnostima i dr.
Stranke u postupku komasacije su vlasnici zemljista i no-
sioci prava r2spolaganja zemljistem u drustvenoj svojini obu-
hvacenog komasac:jom, kaoisva druga lica koja na tim zemljist!i-
ma ima.ju dr'.lga stvarna prava ili na zakonu zasnovan pravni inc-
teres. Navdene stranke se krace nazivaju u c e s n i c i
k o m a s a c i j e.
\z.-\.RAOOVI NA KOMASACJJI ZEJMLJISTA
-;::--
2.1. IZVRSSNI RAOOVI U
U SFRJ, do je izvriena, ili je u toku, koma3aoija
na oko 1,5oo,ooo ha.
u .S'R Bosni i Hercegovi:-ti kornasacija je pocela 199l.godi-
15
ne na osnovu Zakona o komasaciji (Sl.list SR BiH br.l4/74) na
komasacionom podrucju Bijeljina I koje obuhvata pet katastar-
skih opstina (k.o. Dvorovi,k.o. Medaai, k.o.Trnjaci, k.o. Daz-
darevo 1 k.o.Trijesnica) povrsiue 3.541 ha. Od tada do danas
komasacijom je obuhvaceno oko_6o.ooo ha (Bijeljina II, Bijelji-
na III, Bijeljina rV, Brcko I, Brcko II, Livno I, Grude, Odzak,
Orasje i dr.). Novi Zakon o komasaciji (Sl.list SR BiH br.24/85)
donijet je 1985. godine.
U SR Crnoj Gori se koma.sacija ne .radi.
U SR Hrvatskoj, koja ima dugu tradiciju izvodenja komasa-
cija, veci poslovi poceli au 1954. godine. Komasacijom je obu-
hvaceno oko 6oo.ooo ha, najvecim dijelom u Slavoniji u kojoj
je komasirano oko 5o % ukupne teritorije.
U SR Makedoniji se komasacija ne radi,
U SR Sloveniji koja takode ima dugu tradiciju kornasirano
je oko 9.6oo ha. Najveci dio uraden je poslednjih godina po-
cev od 1975. godine.
U SR Srbiji, bez pokrajina, komasacija je pocela l964.go-
dine, medutim veci i organizovaniji rad poceo je l978.godine.
Dosad je komasirano oko 2oo.ooo ha.
U SAP Vojvodini prvi propisi o kornasaciji poticu iz 1776.
godine. Veci radovi,poslije Drugog svjetskog rata, su
1956. godine. Komasirano je oko 6oo,ooo ha.
U SAP Kosovu je komasacija u prvim godinama rada. Uradeno
je oko 2o.ooo hA.
i(l
;rekti izvr3en.ih komi3.39. .. 'J.3ledaju se u po,,eCgnju
;->Ut:ve, p::;veCa..'1.ju druBtvencg
p:) ,j '..l. bre. "i i v-e pO'I!'-3 ( u.::;.l i j ad enj a
t>ijir! i .:ir.}, ;}:.'GJ;j ..;.:!::.).;
3ltl-

koja SB kre1e oi o,7- 1,3 ha to u oinosu na stanje pri-
je koma..;;acij,:! C.i::.i ;:J :)"! 2-) ka.o i 1.1
kof:l.a3a.cije.
2.2. RAJOVA NA KOMA3ACIJI
Dina.mik.-=. redov a :1:3. ac i j i za vis i od vremena i
odluke o sprovodenju komaaacij e, o angazovanim stru-
cnim sne.gama n2. SprQ\'Odenju komasacije 0 prilivu sredsteva, 0
terenu (konfiguracija, zaraslQst, plavljenje i dr.), o azurno-
sti izvodenja radcva i o mnogim drugim uzrocima koji ce se po-
javiti u toku rada. ovdje data dinarnika pretstavlja stoga osno-
orijentaciju rokova izvraenja kcji se, prema prilikama mo-
gu pomjerati :-ai:tL'lS. o njihovom medusobnom odnosu. Naj-
teza za rad svakeko je III godina u kojoj nisu moguca veca po-
mjere.!'l.ja rokove. je Di '<::';dina koja u praksi do-
sad ni ked ::1ij e t::-a.j al.<t ea'!1o j ed..::lu godin'.l ( u SR Bill do kraj a
1'387. godine nije u p.Jtp'.lilosti zavr:3enc. ni jedna komasacija).
RADOVI ROK ZAVRSETKA.
I GODINA
-Pre thodne ar1al i ze => po tre 'Ji sprovocl.enj a komasacij e
-Pokretanje
-Sprovodenje
-Imenovanj e organa za e komasacij e
za katastarskih
opstina
-Donosenje odle1ke o nsi':inu fin:omciranja; d?no3enje

-.:5e..gled.avs..nje o':li!lls. grar.ica
i 3a

n..i.1 1.t'r<.: :1
- i. r.q!l.j p .;, ._; >-: u ta.J t ::!:.; J.;; ()
:.-::-..::::: Jg ):"''
MJESEC
VIII
VIII
IX
X
X
.
'
XI
XII
:\ :=-:!:
i
pcdru5ja, i dr.
0 I ;J
.-:"':.:::;,..:o_ r_::', =-\

...... .j e 3
-Utvr1iva!1je
Z.1:1.3t:l'!..8.
katastarskih
-Pripreme i aerof o togr8111e trij sko
stereoparova i
-Kartirenje i obrada
-Dopuna p::-e:njera
-Izrada projekte putne i kanalsks
-Izrada koma3acije

komasacije na
e
-Geodetaka obrada projekta
-::ta5ur:.a..r1j e p:-ocen ts. odbi te..ka
-Izrada knjige fonda komasacione ma5e
zemljiffita 3tarog
starog i
komasacije
i
.: _ .. :-:: i:'i." . t:=re:1e., :- .. .
c
XII
'/..::
'.fE
'r-; 1:
.!.}c
XI

l.c
,r III
XII
XII
.'.
,.
--
II:.C
TTT
.... .!..l.
":"T";'"
..i.....:....l.
rv
I!I
:
J
)
:

_
_
_
_
:
__
.
.

/
'
(
}

....

-
r
;

c
.
_

,

... .
.
:
:

,...:..._

..._

_
_

,.
.-
_

,
;

;
/

;
:
.

j
'

(
j

,'
_
)

h

..

c

:
J
)
.
'

I

,
r
r
-
-
;
-

-
0
,

_
;
J
;
:
-
-
:
:
v
:
;

/
'
-
:.."
.
.:...-(.
(

,
'

!

__.
,
_

1
.
-
J

r

-
.

"
"
t?
,
/

_
(
.
/

.
r
'
-
r
;
-
:

I

/
!
}
,

I
.
;

f
-
.

:

1
0
(
.

,
/
'

/
;
V
J

.
:
.
/
_
)

,
j

I

!

-
-

:
.
.
(
_

;
:
.....

;
,

.
.


.:
\

:

>
(
-
:

/
}

\
.
r

'
'
i
t
'
-
-
i

)

I
'

.

.

-
, ,

___ !
:
_
:
,
,
__ ;
_
L
,
_
,

_
l/
J
:
:
:
;
:
.

"
7

.....-
.....
;

\
.

1

f

l

v
:

?
.
,
_
,
.

"
'

(
i

,
)
/
_
,
.
'

)
'
;
)

?

I

.
J
'
.

I

'

/.
:
-
-

-
;
n

:
:
:
;

;
/
}
l
{

_
!
(
;
;

.
-
:
:
:
'
}
j
(
;
"

/

,
!
{
.
,

,
/

.

I

/
{
/

>
/
;

/
(
.
-
/
;

/

'
>
/
;
_
_
:

;
(
/
_
-
,

i

,-
;
_
!
;
_
<

I

{
.
/
(
!
(
/
(
'
:

;
j

..

'.
:
:
_

.
!

;
-

/
,

/

1
1
"

.
.
-
_
.
f
.
,
:
-
-
.
:
.

;

.
r
:

(

'
f
j

\
.

f
-"'-(
I

1

.
_
... 1
1

,
-

!
'

-

-
-

.

-
-
1

,
-
-,
/
"
'

:
.

/
-
c
;
(

f

'

.
.

"
}
?

,
\

..
.
(
,
.

:
_
:

_
'

,.
':
_
_

(
.
"

/
-
c
_
_
.

1
'
-
'
.
_
-
.

(
.
/
:
J


7
'

.

L

-
/
:
-
-
;
_

:
,

;
'
i
(
/
c

c
,

{
(
)

;
/
/

,
c

y
_
;
,

-
,
;

.

I
.'I
_
:
-
'
C
:

t
-

/

.
,
.

'

,
'
:
.-
:
,.
:
}

'
"

,
'
]
"
)

'
(

f

-
-
n

I
.

"
'
/
)
-
>

)
'
"
7
/

.
.
.

;
7

;
(
/
.

/

..
_
,.
_
_

C
'
c
_
,
(
r
'

J

,
.
\
,

"

-
-
,
.
,

.
j

i

;
:

-
.
,
,

D
I
J
A
G
R
A
M

T
O
K
A

h
A
D
U
V
A

N
A

K
O
M
A
3
A
C
I
J
I

Z
E
M
L
J
I
S
T
A

P
o
k
r
e
t
a
n
j
e

p
o
s
t
u
p
k
a

k
o
m
a
s
a
c
i
j
e
:

-
O
O
U
R

i
z

o
b
l
a
:
J
t
i

p
o
l
j
o
p
r
i
v
r
e
d
e

-
z
e
m
l
j
o
r
a
d
n
i
6
k
a

z
s
d
r
u
g
a

-
s
r
z

-
v
e
c
i
n
a

v
i
a
s
n
i
k
a

z
e
m
l
j
i
s
t
a

-
i
z
v
r
s
n
i

o
d
b
o
r

S
O

T

-
l

S
k
u
o
8
t
i
n
a

o
p
s
t
i
n
e

r
a
s
o
i
s
u
j
e

r
e
f
e
r
e
n
d
u
m

I

:
1

,;_

)
.

S
k
u
p
s
t
i
n
a

o
p
3
t
i
n
e
:

-
d
o
n
o
s
i

o
d
l
u
k
u

o

o
d
o
b
r
e
n
j
u

k
o
m
a
s
a
c
i
j
e

-
o
b
r
a
z
u
j
e

k
o
m
i
3
i
j
u

z
a

k
o
m
a
s
a
c
i
j
u

-
d
o
n
o
s
i

n
a
c
e
l
a

k
o
m
a
s
a
c
i
j
e

-
d
o
n
o
s
i

o
d
l
u
k
u

0

n
a
c
i
n
u

f
i
n
a
n
c
i
r
a
n
j
a

k
o
-
m
a
s
a
c
i
j
e

-
z
a
k
l
j
u
c
u
j
e

u
g
o
v
o
r
e
:

-
z
a

i
z
v
o
d
e
n
j
e

g
e
o
d
e
t
s
k
i
h

r
a
d
o
v
a

-
z
a

i
z
r
a
d
u

p
r
c
j
e
k
t
a

k
a
n
a
l
3
k
e

m
r
e
i
e

-
z
a

k
o
p
a
n
j
e

k
a
n
a
l
a
,

k
r
c
e
n
j
e

z
a
s
a
d
a
,

p
o
r
a
v
n
a
n
j
e

z
e
m
l
j
i
s
t
a

i

d
r
.

(

'
-
-
.
-
'
(

,
.

n
}

-
>
-
I
Z
V
O
!
J
A
C

c
;
:
:
o
D
O
:
'
l
"
3
K
I
H

R
A
D
O
'
/

f
..
"
'

0

,
.
,
....

..

=
-
-
.
.
-
-
,
_
.
.
.
.
.
,
.
_

:
:
iib

l

K
o
m
i
s
i
j
a

z
a

k
o
m
a
s
a
c
i
j
u
:

-
s
a
z
i
v
a

z
b
o
r

u
c
e
s
n
l
k
a

n
a

k
a
m
e

b
i
r
a

o
d
b
o
r

u
c
e
s
n
i
k
a

-
v
o
d
i

r
a
c
u
n
a

0

k
o
l
i
c
i
n
i
,

k
v
a
l
i
t
e
t
u

i

d
i
n
a
m
i
c
i

i
z
v
r
s
a
v
a
n
j
a

r
a
d
o
v
a

r
a
d

s
v
i
h

o
r
g
a
n
a

i

o
r
g
a
n
i
z
a
-
c
i
j
a

k
o
j
e

v
r
s
e

o
d
r
e
d
e
n
e

p
o
s
l
o
v
e

u

k
o
m
a
s
a
c
i
j
e

-
o
b
r
a
z
u
j
e

p
o
t
k
o
m
i
s
i
j
e

-
r
j
e
s
a
v
a

p
r
i
g
o
v
o
r
e

u

p
r
v
o
s
t
e
p
e
n
o
m

p
o
s
t
u
p
k
u

-
d
o
n
o
s
i

r
j
e
s
e
n
j
a

o

r
a
s
p
o
d
j
e
l
i

k
o
m
a
s
a
c
i
o
n
e

m
a
s
e

U
t
v
r
d
j
i
v
a
r
i
j
e

s
t
v
a
r
n
o
g

s
t
a
-
n
j
a

n
e
k
r
e
t
n
i
n
a

P
r
e
u
z
i
m
u
n
j
e

k
a
t
a
s
t
a
r
-
s
k
o
g

o
p
e
r
a
t
a

i

r
a
d
n
i
h

o
r
i
g
i
n
a
l
a

i
z

O
G
U

U
t
v
r
d
i
v
a
n
j
e

s
t
v
a
r
n
o
g

s
t
a
n
j
a

n
e
k
r
e
t
n
i
n
a

s
a

s
n
i
m
a
n
j
e
m

p
r
o
m
j
e
n
a

i

r
e
g
i
s
t
r
o
v
a
n
j
e
m

n
a

p
l
a
n
o
v
i
m
a

-
-
;
:
-
'
(

U
t
v
r
d
i
v
a
n
j
e

v
r
i
j
e
d
n
o
o
t
i

z
e
m
l
,
i

:
:
:
;

t
a

I
z
r
a
d
a

s
k
i
c
a

d
e
t
u
l
j
n

s
t
a
r
o
g

s
t
a
n
j
a

i

p
r
i
p
r
e
m
a

p
r
e
g
l
e
C
.
n
o
g

p
l
a
n
a

O
r
i
j
e
n
t
a
c
i
o
n
a

p
r
0
c
j
e
n
a

n
a

t
e
r
e
n
u

v

t

U
t
v
r
d
i
v
c
n
j
e

v
r
i
j
e
d
n
o
s
t
i

o
b
j
e
k
a
t
a

i

d
u
g
o
g
o
d
i
s
n
j
i
h

z
e
.
s
a
d
a

P
r
o
c
j
e
n
a

v
r
i
j
e
d
n
o
3
t
i

o
b
j
e
k
a
t
a

i

d
u
g
o
g
o
d
i
f
i
n
j
i
h

Z
B
S
B
Q
R

I
z
r

d
e

s
j
e

e

1

k
r

e
n
j
a

s
n
j

h

z
a
s
R

a
,
,
,
.

N

K
o
n
t
r
o
l
a
:

P
k

=
P

i
z

z
a
p
i
s
n
i
k
a

0

t
p

K
R
A
J

u
t
v
r
d
j
i
v
a
n
j
a

s
t
v
a
r
n
o
g

s
t
a
n
j
a

n
e
k
r
e
t
n
i
n
a

1

-
-
-
K
a
r
t
i
r
a
n
j
e

d
e
t
a
l
j
n
e

p
r
o
p

E
j
e
n
e

z
e
m
l
j
i
s
t
a

n
a

r
a
d
-
n
i
m

o
r
i
g
i
n
a
l
i
m
a

D
A

,
.

I
z
r
a
d
a

z
a
o
i
s
n
i
k
a

0

o
r
i
j
e
n
t
a
c
i
o
n
o
j

p
r
o
c
j
e
n
i

J

D
e
t
a
l
j
n
a

p
r
o
c
j
e
n
a

s
a

s
n
i
m
a
n
j
e
m

g
r
a
n
i
c
n
e

l
i
n
i
-
j
e

p
r
o
c
j
e
n
e

J
,

D
a

l
i

s
u

r
a
d
n
i

o
r
i
g
i
-
n
a
l
i

s
l
o
b
o
d
n
i
?

N
E

j
,

I
z
r
a
d
a

p
l
a
n
a

d
e
t
a
l
j
n
e

p
r
o
c
j
e
n
e

t

n

K
o
p
i
r
a
n
j
e

r
a
d
n
i
h

o
r
i
g
i
n
a
-
l
a

i

i
z
r
a
d
a

p
r
e
g
l
e
d
n
o
g

p
l
a
n
a

d
e
t
a
l
j
n
e

p
r
o
c
j
e
n
e

L

_
_
_
_
_

I

_
j

I

l

I
z
l
a
g
a
n
j
e

n
a

j
a
v
n
i

u
v
j
_
d

z
a
p
i
s
n
i
k
a

o

o
r
i
j
e
n
t
a
c
i
-
o
n
o
j

p
r
o
c
j
e
n
i

i

p
r
e
g
l
e
d
-
n
o
g

p
l
a
n
a
J

K
o
m
i
s
i
j
a

z
a

k
o
m
a
s
a
c
i
j
u

r
j
e
s
a
v
a

p
r
i
g
o
v
o
r
e

l

K
o
m
i
s
i
j
a

z
a

k
o
m
a
s
a
c
i
j
u

u
s
-
v
a
j
a

o
r
i
j
e
n
t
a
c
i
o
n
u

p
r
o
c
j
e
-
n
u

i

p
r
e
g
l
e
d
n
i

p
l
a
n

d
e
t
a
l
j

n
e

p
r
o
c
j
e
n
e

S
p
r
o
v
o
d
j
e
n
j
e

p
r
o
m
j
e
n
a

n
a

p
r
e
g
l
e
d
n
o
m

p
l
a
n
u

(
1

n
a

r
a
d
n
i
m

o
r
i
g
i
n
a
l
i
m
a
,

a
k
o

s
u

k
o
r
i
s
6
e
n
i
)

i

u

z
a
p
i
s
n
i

k
u

o

o
r
i
j
e
n
t
a
c
i
o
n
o
j

p
r
o
-
c
j
e
n
i

'
,

K
o
m
i
s
i
j
a

z
a

o
v
j
e
r
a
v
a

p
r
e
g
l
e
d
n
i

p
l
a
n

i

z
a
p
i
s
n
i
k

K
R
A
J

u
t
v
r
d
j
i
v
a
n
j
a

v
r
i
j
e
-
d
n
o
s
t
i

z
e
m
l

i
s
t
a

I
z
r
a
d
a

p
r
o
j
e
k
t
a

p
u
t
n
e

i

k
a
n
a
l
s
k
e

m
r
e
z
e

K
o
m
i
3
i
j
a

z
a

k
o
m
a
s
a
c
i
j
u

p
r
i
b
r
w
l
j
a

m
i
s
l
j
e
n
j
e

o
d
-
b
o
r
a

u
c
e
s
n
i
k
a

J

I
z
l
a
g
a
n
j
e

n
a

j
a
v
n
i

u
v
i
d

p
r
i
j
e
d
l
o
g
a

p
l
a
n
a

s
j

e
c
e
-
z

a

j

e

d

n

0

s
a

i
z
l
a
g
a
-
n
j
e
m

p
u
t
n
e

i

k
a
n
a
l
s
k
e

m
r
e
z
e

!

K
o
m
i
s
i
j
a

z
a

k
o
m
a
s
a
c
i
j
u

r
j
e
s
a
v
a

p
r
i
g
o
v
o
r
e

i

d
o
-
s
t
a
v
l
j
a

s
k
u
p
s
t
i
n
i

o
p
s
t
i
-
n
e

p
r
i
j
e
d
l
o
g

v
r
i
j
e
d
n
o
s
t
i

o
b
j
e
k
a
t
a

i

d
u
g
o
g
o
d
i
s
n
j
i
h

z
a
s
a
d
a

i

p
l
a
n

s
j
e
c
e

i

k
r
c
e
n
j
a

J

S
k
u
p
a
t
i
n
a

o
p
s
t
i
n
e

u

r
o
k
u

o
d

)
o

d
a
n
a

d
a
j
e

a
a
g
l
a
s
-
n
o
s
t

n
a

d
o
s
t
a
v
l
j
e
n
i

p
r
i
j
e
d
l
o
g

t

S
p
r
o
v
o
d
j
e
n
j
e

p
r
o
m
j
e
n
a

n
a

p
r
o
j
e
k
t
u

k
o
m
a
s
a
c
i
j
e

K
o
m
i
3
1
j
a

z
u

k
o
m
a
s
a
c
i
j
u

o
v
j
e
r
a
v
a

p
l
a
n

s
j
e
c
e

i

k
r
c
e
n
j
a

K
R
A
J

u
t
v
r
d
j
i
v
a
n
,
j
a

v
r
i
j
e
-
d
n
o
s
t
i

o
b
j
e
k
a
t
a

1

d
u
g
o
-
g
o
d
i
e
n
j
i
h

z
a
s
a
d
a

l

'
I
(

.
r

;, 2; -- - -J.
I
())- ...
Kartiranje detaljne pro-
cjene zemljista na rad-
nim originalima (ako nije
uradjeno)
-:r
Izrada knjige fonda
komasacione mase
L-- l __ -x:)

IZVODJAC RADOVA
Analiza postoje6e
ske osnove, planova 1 ka-
tsstarskog operata, sagle-
davanje obima zadatka 1
prikupljanje podataka za
sastavljanje ugovora
Obn0va
mrcze IV reda
Sn1manje i kartiranje
granica komasac1onog podr
Potoeba novog premjera?
NR t
Pregled radn1h orig1nala
(dopunjen1h utvrdjivanjem
stvarnog stanja) 1 dono-
senje odluke 0 nacinu
preuzimanja detalja koj1
se nc mijenja
k-- - ----
l'ormirante novih listova
detalja originali koma-
sac1je)
cja
---------------------.
A
l
I
Pripreme za aerofotogra-
metrijsko snimanje deta-
lja
Aerofotogrametrij0ko
snimanje detalja
.J,
''
.iaoa .e .J.r :&J_I'f/UCtlfiiJ_URtta;;rz.trf: __ t
.-9)

Izrada iskaza zemljista
starog stanja 1 sumarnika
iskaza
1
Izlaganje iskaza zemlji-
sta starog stanja na javni
uvid i uzimanje zelja .uce-
snika
l
Komisija za komasaciju
rjesava prigovore
l
Sprovodjenje kroz elabo-
rat usvojenih
J
Raspodjela zemljista
Izrada preglednog plana
raspodjele
"'
Preuzimanje detalja,koj1
sa ne mijenja,sa radnih
or1ginala na orig1nale
komasac1je
.1
Iscrtavanje u tusu deta-
lja koji ne ulazi u koma-
sac1ju 1 form1ranje novih
skica detalja
I
J'
Prenosemje procjene zem-
lj1sta na nove listove
detalja
l
Izrada neophodn1h geodet-
sk1h podloga odgovaraju-
61h razmjera
1
Razgranicenje katastar-
skih opstina
---\1)
Izrada projekta komasaci-
je
J,
Odredjivanje veznih taca-
ka i rjesavanje soereo-
parova
T
,j,
---
detalja
Restitucija detalja
;
I _____________ J
-- ----- . -- r
(,'>--- ------- - ----
+
......... ,
"-
.c.
,__,
Vo
G
e
o
d
e
t
s
k
a

o
b
r
a
d
a

r
a
s
p
o
d
j
e

l
e

z
e
m
l
j
i
s
t
a

-
r
a
c
u
n
a
n
j
a

I

l

]
z
r
a
d
a

i
s
k
a
z
a

z
e
m
l
j
i
S
t
a

n
o
v
o
g

s
t
a
n
j
a

J

I
z
l
a
g
a
n
j
e

p
r
e
g
l
e
d
n
o
g

p
l
a
-
n
a

i

i
s
k
a
z
a

z
e
m
l
j
i
s
t
a

n
o
v
o
g

s
t
a
n
j
a

1

K
o
m
i
s
i
j
a

z
a

k
o
m
a
s
a
c
i
j
u

r
j
e
s
a
v
a

p
r
i
g
o
v
o
r
e

1

S
p
r
o
v
o
d
j
e
n
j
e

k
r
o
z

e
l
a
b
o
-
r
a
t

u
s
v
o
j
e
n
i
h

p
r
i
g
o
v
o
r
a

1

1

D
o
r
a
d
a

s
k
i
c
a

d
e
t
a
l
j
a

r
-
-
-
O
b
i
l
j
e
z
a
v
a
n
j
e

p
a
r
c
e
l
a

(
u

o
k
v
i
r
u

t
a
b
l
i
)

r
i
a

t
e
-
r
e
n
u

J

n

I

-
J

K
o
m
i
s
i
j
a

z
a

k
o
m
a
s
a
c
i
j
u

p
r
i
b
a
v
l
j
a

m
i
s
l
j
e
n
j
e

n
a
d
-
l
e
z
n
o
g

o
r
g
a
n
a

o

p
r
o
j
e
k
t
u

p
u
t
n
e

i

k
a
n
a
l
s
k
e

r
n
r
e
z
e

~

I
z
l
a
g
a
n
j
e

p
r
o
j
e
k
t
a

k
o
m
a
-
s
a
c
i
j
e

1
-
-
-
{

)

K
o
m
i
s
i
j
a
.
z
a

k
o
m
a
s
a
c
i
j
u

r
j
e
s
a
v
a

p
r
i
g
o
v
o
r
e

}
-
-
-
-
-
-
{
]
)

S
p
r
o
v
o
d
j
e
n
j
e

u
s
v
o
j
e
n
i
h

p
r
i
g
o
v
o
r
a

n
a

p
r
o
j
e
k
t

k
o
-
m
a
s
a
c
i
j
e

i

d
r
.

K
o
m
i
s
i
j
a

z
a

k
o
m
a
s
a
c
i
j
u

o
v
j
e
r
a
v
a

p
r
o
j
e
k
t

k
o
m
a
s
a
-
c
i
j
e

1

.

P
r
e
n
o
i
!
i
e
n
j
e

p
r
o

s
a
c
i
j
e

n
a

o
r
i
g

s
a
c
i
j
e

i

d
o
r
a
d
j
e
k
t
a

k
o
m
a
-
i
n
a
l
e

k
o
m
a
-
a

s
k
i
c
a
.
d
e
-
t
a
l
j
a

A
n
a
l
i

t
i
c
k
a

o
b

t
a

k
o
m
a
s
a
c
i
j
e

v
r
i

j

e
d
n
o
s
t
i

t

d
i
s
p
o
z
.
i
c
i
j
a

t

r
a
d
a

p
r
o
j
e
k
-
'

r
a
c
u
n
a
n
j
e

a
b
l
i
,

i
z
r
a
d
a

a
b
l
i

P
r
o
j
e
k
t
o
v
a
n
j
e

d
i
r
i
g
o
v
a
n
e

p
o
l
i
g
o
n
s
k
e

m
r
e
z
e

I

i

-
v

P
r
i
p
r
e
m
e

z
a

p
r
e
n
o
s

n
a

t
e
r
e
n

D
P
M

I

t

P
r
e
n
o
s

n
a

t
e
r
e
n

D
P
M

l

O
p
a
z
a
n
j
e

D
P
M

R
a
c
u
n
a
n
j
e

l

J

R
a
1
5
u
n
a
n
j
e

e
l
e
m
e
n
a
t
a

z
a

p
r
e
n
o
s

n
a

t
e
r
e
n

p
r
o
j
e
k
t
a

k
o
m
a
s
a
c
i
j
e

l

P
r
e
n
o
s

n
a

t
e
r
e
n

p
r
o
j
e
k
t
a

k
o
m
a
s
a
c
i
j
e

i
'
-
-
_
_

@

_
_
_
_

)
"
'
~

-
-
-
-
'
-
-
-
-

-
-
-
-
_
_
]

P
r
i
v
r
e
m
e
n
o

u
v
o
d
j
e
n
j
e

u

n
o
s
:
l
e
d

l

O
b
r
a
d
a

p
l
a
n
o
v
a
,

n
u
r
n
e
r
i
-
s
a
n
j
e

p
a
r
c
e
l
a
,

r
a
c
u
n
a
n
j
E

p
o
v
r
e
i
n
a

i

d
r
.

l

r
z
r
a
d
a
,

i
z
l
a
g
a
n
j
e

i

u
r
u
c
i
v
a
n
j
e

r
j
e
s
e
n
j
a

!

R
e
p
u
b
l
i
c
k
i

s
e
k
r
e
t
a
r
i
j
a
t

z
a

f
i
n
a
n
s
i
j
e
-
R
e
p
u
b
l
i
c
k
a

u
p
r
a
v
a

z
a

i
m
o
v
i
n
s
k
o
-
e
r
a
v
n
e

p
o
s
l
o
v
e

r
j
e
s
a
v
a

z
a
l
b
e

t

R
a
c
u
n
a
n
j
e

p
r
o
c
e
n
t
a

o
d
b
i
-
t
a
k
a

I

I

@
)
.
-
-
-
-
-
_
j

28
. 1. ' '.: . ?' .. ; i. . . '-. -! ,; .
1 , 1,
1
i u .
1

i/IJ.tf{ Lr(:' ';p 1 fi fl ITt' If, vn

. .... } J .. , L..'' r-. "i. .. . \_-' . . r_.}JL;/
.F f.. ,, . 1.1-
-::K'. f.:.:C.\'iU {r({
!-1g
l)c'/''-l.i VPcf.iJ11l.-i f f.(e if1 , :' '' <i (

/;
,f>'Ce1
' I '
/ (_.
./, I ;;y;
.r 11 \.\---vL v-
'f. :;_ }J ( ' . i .. .
<.r,V<.-[1.(\j\:'. :'-{.i\t' :,p11C[{.I._/.. '!/!) ;VJ'.({;U''[t'!J
.. . -r _, .) . .2 ! . .. r. . /- .',.
cJ!..itl}"J i
. . J u
I ' / , .l/J . ' , j /f I ,
t. 'A-UL,v v\\ ;:..y
,.:V"I..
1
. / . ..., _. .. -... _ -. \'?') _ ..:' . I -/I
/"i t':?<Y(_\ tl-().u.\r.J/lT'-'
..-L.. \.. il . ' 'f . ' I
( ! /: ' .
i
I
.---
I
CD
P.
o-.
.
!>DO
0

<1)

.... <ll.
<':'
....
al

C'i.
.00

'""'"'
ill
aJ
al+'
..-,0)
Cil d
'1:1+'
CDal

P.
-M
..,..,
al al
Q)>+'
HOal

..-,aji!)
> .-1 P.
b P. 0
l__:___ ____ ,.,

I
0
.0
aJ
.-1
CD'ri
.0
Nrl
Oal
t.>N
..!.1
...,j J--,
CD
I..-,
0-M
P.O
aJ

h
al
>
0
r::!
al
rl
0,
al
.,..,
-M
0
..!.1

't:1
0

P.
ill
P::
-Mal
t!)j,l
00.
O::l
0+'
'1:11>]
0
illP.
0

+'.,.,
1---;l
0>0
O!D
I-->
u;\ ve-e
al -M I
> Cl>
CDJj
0 0 ill

"' ....
.;
...,...,j,io+>
al Ill 0) ill C'l
r--r
,0 al .... o.J "' I al ..!.1 >Ol N .!-!
.-1 0,
CD-MQ..-,-M
0
i
al 0 al CD 0 Ill
...... ol
illl!l<ll't:10l-M

p., P. 0 0 0.+'
r---
"' "r.>
c

...;
in
al
.-1
H
0
.'>4
I
al -rl -rl ....
N +' Ol
>t!J 0 aJ -rl
alO.-rlOJrl
+'O'dal
Dl ri-M

C'lallll-M
.S:: 1-t 1-t.l<l P.
rl al -M ll] 0
..,
<

::.:
..-,r:::
dill
!1)-r;,
.,.,0
'1:1;>
Ot!J

0
....
P.al

L__.
aj
CDS
"r.>O
r::!..!.l
i1l
"r.>al
'1:1..!.1
0-M
> r::!

ill
o>o
r::!
>o
C!l't:1
c "'
0.,..,


-MOO
.... .,
><DO OJ
0, Ol
;j +' E
j,l_!,!Q
U)\ll-"'
U) aJ
....
al>IJJ
........
t!).,-,
C!lri
+-' E
aJ "'

L___j
r::! .... t!) 0,
"'"'alal
-MalE+'
O,+'OOJ-MCD
oalj,iaJ..o+'
.:>.-"4 .... !l)j,l

al N .'>4 +' n
't:1rl 0.0
a:iCDIOO.O

H 0 S:: 01 0.. N
r----
1
0
0,
i
ul
ill I
.,.., I
I
al
<>t>O
.,..,a:l
r::!ri
illN
.,..,.,.,
'0
0<1>
l>"r.>
t;..

P.. co
\ . f.-,._. . -.

--- l
--- I
\\
29
3. PRIPREMNI RADOVI NA KOMASACIJI
-t./
s obzirom na ciljeve i rezultate koje po3tize komaaacija
... ---.-- ... - ., i
!rna siri ... cl!ustv,ni znacaj, pa __ poslovi koma:,acije zakonom
... .. -- ----------- -- .;- - +- --------------- ---
od cps re
Komasacija se sprovodi u skladu sa prostornim planom na
osnovu srednjorocnih programa koje donosi Republika i godi-
snjih plano;a koje donose opstine. Na taj mogude je
na.vrijeme saciniti realnu dinamiku izvodenja radova.
Pripremni radovi,ovdje navedeni, ne odnose se na analize
1 zakljucke sprovedene u izradi srednjorocnih programa.
3.1. P03TUPKA I ODOBRENJE KOMASACIJE
0 sprovodenju komasacije, na nekom zemljistu, odlucuje
skupstina opstine na cijem se podrucju nalazi to zemljiste.
Sprovodenje komasacije pokrece. se zahtjevom za odobrav.J.nje
komasacije koji sepodnosi skupstini opstine. Zahtjev mogu
podnijeti:organizacija udruzenog rada iz oblasti
de, zemljoradnicka.zadruga, samoupravna zajednica
vodoprivrede, vecina vlasnika zemljista i izvrsni odbor skup-
stine opstine.
Zahtjev sadrZi:
-obrazlozenje o potrebi komasacije
-podatke za komasaciono podrucje:naziv katastarskih
opstina, povrsine po kulturama, broj parcela, broj
ucesnika korna3acije, broj dornacinstava, prosjecne ve-
licine parcela za svaku katastarsk:u opstinu; posebno
za zemljista u drustvenoj svojini a posebno za zemlji-
sta na koje postoji pravo svojine
-broj mjesta na kojima se nalazi zemljiste u drustveno.i
svojini
/
. ! \() !
\;
-podatke o ulozenim ili planiranim sredstvirna za ulaganja
u rneliracione radove
-prijedlog radova i mjera koji bi se proveli uporedo sa
komasacijom
-podatke o troskovima. komasacije i izvorima financiranja
Uz zahtjev se prilaze izvod iz prostornog plana opstine
. .
i pregledna karta na kojoj je prikazano postojece stanje put-
ne i kanalske mreze, stanje zemljista u drustvenoj svojini i
zemljista na koje postoji pravo svojine, kao i granica koma-
sacionog podrucja i urbanih podrucja i gradevinskog zemljista.
Skupsina opstine ce razmatrati opravdanost zahtjeva i
zekljuciti da se mole sprovesti:
l.ako se arondacijom ne moze urediti i zaokruziti poljo-
privredno zemljiste u drustvenoj svojini koje koriste orga-
nizacije. udruzenog rada iz oblasti poljoprivrede,
se zbog velike razbacanosti, usitnjenosti i nepra-
vilnog oblika zemljisnih parcela to zemljiste ne moze racio-
nalno obradivati,
Joako se zbog poatojecih posedovnih i svojinskih odnosa
ili zbog velike razbacanosti i nepravilnog oblika zemljisnih
parcela ne moze organizovati proizvodnja koja obezbjeduje reri-
tabilnost sredstava koja treba ulozi ti na podrucjima gdje je
odobreno izvodenje, gdje se izvode ili su izvedeni melioraci-
oni radovi drustvenim sredstvima,
4.ako izgradnja vecih sao?racajnica (putevi, zeljeznicke
pruge), drugih objekata (nasipi, kanali, vjestacka jezera i
dr.) ili uredenje vecih vodotokova izaziva ili ce izazvati da-
lje usitnjavanje postojecih zemljisnih parcela i poremecaja
putne 1 kanalake mreze,
5.ako to,radi stavranja uslova za racionalnije o.bradiva-
nje zemljista,zatrazi vecina vlasnika zemljista sa podrucja
na kojem predlazu da se vrsi komesacija,


II
,--:or)



dnosno, de treba sprovesti:
'---'
j
l.ako se utvrdi de bi se predlozenim grupisanjem i
smjestajem zemljista podnosioca zahtjeva za odobrenje provode-
nja komasecije i odredjivanjem komasacionog podrucja pogor-
sali uslovi za poljoprivrednu proizvodnju ostalih ucesnika
komasacije,
2.ako podnosilec zahtjeva nije pruzio dokaze da su osi-
gurana sredstva za sprovodjenje komesacije,
J.ako troskovi komasacije ne bi bili srazmjerni koristi-
ma koje se ocekuju od komasacije,
4.ako se predlaze provodjenje komasacije bez
nog provodjenja na podrucju na kojem se bez
hidrmmelioracije ne mogu postici zadovoljavajuci rezultati u
poljoprivrednoj proizvodnji,
s.ako na podrucju, na kojem ce se sprovoditi komasacija,
nisu rijesene uzurpacije i drugi imovinsko-pravni odnosi.
Ukoliko se zakljuci da komasaciju treba skup-
atina ce, prije donosenja odluke 0 odobravanju komasa-
. 1;,- " . . . .. "" .... . .. ....
cije, raspisati referendum da bi pribavila i misljenjt'l u:Sesni-
-------- ... , .. , .. -...... - .. .
ka komasacije.
Odluka o odobravanju komasacije sad:rzi opis granice ko-
masacionog podrucja i nacin finansiranja.
Donosenjem odluke zabranjuje se gradjenje i podizanje du-
gogodisnjih zasada i usjeva.
3.2. ORGANI ZA SPROVODENJE KOMAJACIJE
Komasaciju sprovodi komisija za komasaciju. za
komasaciju opstine._ .:iastoji se
ti diplomirani pravnik, i, najmanje,
..koj'i;;;;;: .. ..
de_tski strucnjak, pretstavnik organizacije udruzenog rada ko-
ja" icori'sH.zeniiTfste i pretstavnik vlasnika zemljista na kojem
se provodi komasacija.
Djelatnost komisije za koma$aciju odnosi se na sve poslo-
ve komasacije kao i na sve poslove koji komasaciju prate.
. \:',
' . .J'iv
1,/3}
Komiaija za komasaciju:
-Sa3tavlja prijedlog nacela komasacije
-stvara ualove za rad 1 koordinira poslove svih organa
i organizacija koji u sprovodenju komasacije
-saziva zbor ucesnika na kome bira odbor ucesnika
-vodi racuna 0 kolicini, kvalitetu i dinamici izvrsenih
radova
-obrazuje potkomisije
-rjesava prigovore u prvostepenom postupku
-donosi rjeaenja o raspodjeli komasacione mase.
Stvaranje uslova za rad podrazumijeva blagovremeno
obezbjedenje pogodnih prostor1ja, namjestaja, vozila, biljega
1 dr.
Koor.diniranje rada je donosenje 1 pracenje dinam1ke
1zvodenja radova.
lo o:
Z b o r u c e s n 1 k a se saziva da bi se
. i nacinu izvodenja investicionih radova
-v1sini troskova komasacije
-uslovirna, nacinu i izvor1mq osiguranja sredstava za
kornasacije
raspodjele troikova komasac1je
-nacinu 1 mogucnost1 placanja troskova komasacije
-orijentacionorn zemljista u druitvenoj
svoj1n1 1 zemljiata na koje postoj[ pravo svojine
-zemljiitu za opste 1 zajednicke potrebe ucesnika ko-
masac1je 1
-drugim p1tanjima od interesa za komasaciju.
0 d b o r u c e s n i k a irna sectam do petnaest
clanova medu koj1ma su obavezno pretstavnik podnos1oca
zahtjeva za izvodenje komasacije 1 pretstavnik organizac1je
udruzenog rada 1z oblasti poljoprivrede c1je sc zemlj1ate
nalaz1 na komasac1onom podrucju.
Odbor ucesn1ka pretstavlja komasac1je. U radu
kornisije za komasaciju ucestvuje kao savjetodavni organ.
1
-t..
f
;!I




,.
.:.:-
r
3J
Komisija za komasac1ju prati 1zvraenje ugovora po ko-
l1cini 1 d1nam1c1 u cjel1n1, a po kval1tetu po potrebi, uko-
Liko ugovorom 1li zakonom nije drugacije odredeno. Saraduje
sa organima uprave, sudovima, mjesnim zajednicama, 3LZ-ovima
i dr.
Kornisija za korna3aciju obrazuje potkomis1je za:
-utvrdivanje stvarnog stanja nekretnina
-procjenu vrijednosti zemljista
-procjenu objekata i dugogodiinjih zasada
-izlaganje iskaza starog stanja sa uzimanjem zelja
ucesnika komasacije zemljiata 1 raspodjelu zemljiata.
Komisija za komasaciju, po potrebi, moze obrazovati 1
druge potkomisije.
)
_./
Komisija za komasaciju rjesenjem odreduje sastav 1 djelo-
krug rada potkomisija.
Sastav 1 djelatnost pojedinih potkomisija objasnjeni su
uz opis odnosnih radnji .
Prigovori na iskaz zemlj1sta, vrljednost zemlj1sta, na-
djelu 1 sl. podnose se komisiji za komasac1ju 1 pretstavljaju
postupak. S obzirom na karakter komasacije, koja
sa zbog velikog obima posla, 1, moze :le reci, fiksnog roka uvo-
denja u posjed mora izvoditi po strogo utvrdenoj dinamic1,
zalba na.rjesenje prigovora ne moze se izjaviti sve dok sene
dobije rjeienje o raspodjeli komasacione mase, kada se zalbom
maze pobijati ne samo to rjeaenje vee 1 utvrdena vrijednost
zemljiata, raspodjela i dr.
d
\..;
\.; 34
3.3. PRIPREME ZA SPROVODENJE KOMASACIJE
na prijedlog komisije za komasaciju
utvrduje i donosi komasacije koja sadrze:
-polozaj u svojini
-potrebne za zemljista u opstoj upotrebi (putevi,
kanali i dr.)
-polozaj za opste i zajednicke potrebe naselja
(sportski tereni, skolsk1 i zdravstveni objekti, groblja
i dr.) u skladu sa prostornim planom i urbanistickirn re-
dom
-zastitne zone u kojima sene moze vrsiti poljoprivredna
i druga proizvodnja 1 drugi radovi koji bi mogli dovesti
do zagadivanja ili povecanja zagadivanja podzemnih voda
-nacin grupisanja na kojima postoji pravo svo-
jine
-polozaj zemljista starackih domacinstava
-polozaj zemljista udruzenih zemljoradnika
-grupisanje zemlj1sta clanova domacinstva
-zemljista pod kulturom narocite vri.jednosti i objektima
-nacin i vrijeme krcenja suma, uklanjanja meda, ubiranje
poljoprivrednih usjeva i dr.
-nacin i vrijeme predaje zemljista, zgrada i drugih obje-
kata
-vis1nu troskova koje ce snositi ucesnici komasacije 1
nacin uplate troskova
-i 0 drugim pitanjima koja su od znacaja za
komasacije.

Ako se na komasacionorn podrucju nalazi na:se,lj e od.redice
se granice zemljista koje pripada naselju (gradevinski reon)
a sluzi za uredenje naselja, stvaranje parcela pravilnog obli-
ka za okucnice, opste potrebe i dr. Gradevinski reon se, u ko-
masaciji zemljista, obicno, izuzima iz komasacione mase. Unu-
tar naselja mog"uce je sprovesti komasaciju naselja(po mogucno-
sti)zajedno sa komasacijom zemljista. Velicina gradevinskog
4


/:..
)'J;
,,,
:.\,

......._
35
reona moze znatno ut1cati na efekte komasac1je. Veliki grade-
vinski reon onemogucava pravilan razvoj putne i kanalske mre-
ze, vece ukrupnjavanje posjeda, iltV9ranje Vecih tabli t dr.
u selima rastrkanog tipa moze se sprovesti komasac1ja i bez
odredivanja gradevinskog reona, a ukoliko se na namjerava
sprovodit1 komasacija naselja, tada gradevinski reon treba
najprije odrediti sasvim blizu naselja pa ga, po zelji, prosi-
riti poslije komasacije.
Izvodaci radova sagledaju obirn posla i pripremaju podatke
za sastavljanje dinam1ke radova i ugovora.
Izvodac geodetskih radova treba da se upozna sa stanjem
katastarskog operata i radnog originala, povrsinom podrucja
koje sa komasira i podrucja koje ne ulazi u komasaciju, stanjem
putne i kanalske mraze, rascjepkanosti posjeda, stanjem geodat-
ska osnove, zarascenosti terena, plavnosti, zaatupljenosti usje-
va, naroc1 to onih koji mogu uticati na vrijeme potrebno za izvo-
danje radova, mogucnost nalazenja radne snage na terenu, cije-
nama i dr.
Kornisi;)a za komasaciju priprema prijedlog nacala komasaci-
je, aastavlja ugovore, nalazi prostorije za rad, izuzima kata-
starski operat, radni original i druge dokumente iz opstinskog
organa nadleznog za geodetske poslove, obezbjaduje vozila za
svoj rad 1 rad potkomisija, nabavlja biljege za.razgranicenje
katastarskih opstina, tabli 1 parcela 1 dr.
\
0-
,,_' i
\'!..I
''.)-J
4. UTVRDIVANJE STVARNOG STANJA NEKRETN!NA
...
LPa bi se tacno ustanovilo sta pojedini ucesnik komasacije
unosi u koma3aciju pristupa utvrdivanju stvarnog stanja ne-
kretnina. Za svakog ufesnika se utvrduje poloiaj, povrsina'
kultura svake parcele kao i pravo svojine, kori-
scenja i dr.
Utvrdivanje stvarnog stanja nekretnina (naziva se
utvrdivanje faktickog stanja) sprovodi potkomisija u
pretsjednik koji mora biti diplomiri;Uli pre.vnik i clanovi_QSL
jedan mora biti geodetski strucnjak, a drugi pretstavnik
--------
ucesnika komasacije. S obzirom na zadatak potkomisije treba na-
stojati da pretsjednik bude sudija Opstinskog suda, a geodetski
strucnjak da ima iskustva u odrzavanju premjera.
Za rad na utvrdivanju stvarnog stanja nekretnina, ukoliko
na podrucju nije pot:
--
komisija treba de dobiip:
1) Od Opstinskog suda: prepise zemljiano-knjiznih ulozaka,
ako pos toj 1 zen:< ::.ina knj iga,
2) Od opstinskog organa nadleznog za geodetske poslove
(najcesce je to opstinska geodetska uprav.o-u daljem
tekstu: OGU) :p:,.nove 1 dijelove katastarskog operata
koji moraju biti tacni i uredni i to:
-planovi na kojima je odrzavan premjer-radni original!
sa nanijetim gradevinskog reona, komasacio-
nog podrucja 1 podrucja van komasacije
skice
-skice naknadnog premjera (manuali)
-posjedovni listovi
-azbu0ni (abecedni) pregled posjednika
-spisak kuca
-spisak parcela
-spisak povrsina
' . ,
).{:i


.
'\
.,
J:
-sumarnik prihoda
-register dijeljenih parcela
-a po potrebi i drugo:poda.:i detaljnog racunanja po-
vrsina, skice detalja prvobitnog premjera, sumarnik
katastarskog prihoda, elaborat agrarnc aron-
dacije, eksproprijacije, nacionalizacije i dr.
je katastar nekretnina sva
potrebna dok:umentacija nalazi u OGlj. _
1
. 1 j
1
J: ..
;:..;... _____________ S lv <- '0> ne. f"r
Na osnovu nevedene dokumentacije potkomisija utvrduje
stvarno stanje nekretnina.,Ako se stvarno ste:nj_e ;-e -P-ocructara
sa stanjem u zemljisnoj knjizi ili u katastarskom
uslijed promjena koje su u meduvremenu nastupile (diobe, kupo-
prodaje, razmjene 1 dr.),- uzece se kao mjerodavno stvarno ste-
nj e aka j e nesporno tj. ako ucesnici komasacij e, koj 1 su izvr-
sili promjene, ne dirajuci u prava trecih lica, medusobno, pred
potkomisijom, svojim potpisima na zapisnik o utvrdivanju stva-
rnog stanja nekretnina, priznaju sve navedene promjene, pri
cemu ne podnose nikakav dokument kao dokaz.
U postupku utvrdivanja stvarnog stanja_,.-a-- je do
-
njegovog zavrsetka, moze se sporazumom vrsiti
!ta u komasacionom podrucju za zemljiste izvan komasacionog
podrucja.
Sporovi koji se ne mogu rijesiti pred potkomisijom rjesa-
vaju se pred nadleznim sudom.
Stranke se pozivaju po unaprijed utvrdenom
na osnovu spisks kuca. Poziv za stranku sadrzi osim
ja stranke jos i odrediste gdje se treba javiti, dokumentaci-
ju koju treba sa sobom oonijeti, koga sa sobom povesti i
Donji dio poziva je dostavnica koja se otkine od poziva kad
je stranka potpise i cuva kao dokaz o urednoj obavijestenosti
stranke.
Stranke koje se nikako nisu mogle obavijestiti (pogresna
privremena otsutnost iz zem-
ucesnika koji ce
potpisati zaoisnik o utvrdivenju stvarnoD' stna"'
38
_ _l?:i.JLo .utvrd:j.v,mju stvarnog stl3.njl3. _nekretn:i.na sd
7
. e
parce_le, po_vr8iriu potes, broj _ posj edovnog lista,
broj zemlj isno-knj
parcelama koje su u komasaciji .i van
!se'i ov jeru clanova
nadalje u okviru katastarske opstine. Omot zapisnika nosi broj
odluke o odobravanju uz koji se, kao podbroj, upi-
suje redni broj zapisnika.
Za pozvane stranke geodetski strucnjak, clan potkomisije
(dan ranije), priprema potrebnu dokumentaciju: pomocu azbucnog
(abecednog) pregleda posjednika pronalazi posjedovne listove
i prepise zemljiSno-knjiznih ulozaka. Provjera sa strankom obu-
hvata najprije provjeru podataka na naslovnoj strani posjedov-
nog lista. Eventualne promjene odmah se upisuju u azbucni (abe-
cedni) pregled posjednika i spisak kuca. Zatim se provjeravaju
broj parcele, povrsina, potes i dr. Ako ima promjena unose se
u Spisak promjena, a podaci iz jednog posjedovnog lista brisu
i unose u drugi. Ukoliko se pojavi vlasnik koji ranije nije
imao svoj ;:>osjedovni list, tada se za njega formira novi, nu-
merise :!. napise: "novi".
Provjera podataka o vlasnistvu takode podrazumijeva azuri-
ranje zemljisno-lmjiznih ulozaka (brisanje tereta, dozivotnih
i sl. ako su ispunjeni uslovi za to).
Po izvrsenoj provjeri pretsjednik potkomisije sastavlja
zspisnik koji potpisuju stranka i pretstavnik potkomisije, za-
tirn formira omot koji osim zapisnika sadrzi jos i dostavnicu i
druge dokumente koji su bili neophodni za utvrdivanje stvarnog
stanja.
odnosi se razvrgavaju uvijek kad je to moguce.
?romjene koje se ne mogu utvrditi uvidom u planove snimaju
se na terenu. Pojedine diobe mogu se registrovati bez izlaska
na teren ukoliko se odnose na dijelove parcela jasno izrazene
i ukoliko stranke mogu objasniti kako su podijeljene.
\
.::t
..;.
1
I
.
l
"2
l

i

:t
:!
I
j
il
j
2
a
>
Jt
j
:1
:<i
-:.:-
:;;- e
.. .=
.. ;::.:

D "'
!l 0
:!.
]
I
I
I
I
I
I
!
i
I
1
I
i

Q)l
m en'
Q) .-il

' .:. ml
I"Nf
8 !
!
..c:
0
"'
..
0\
;:!
0
+'
<D
>O
0

N
.
Ill
<,ltl
z
H
"'p::j

8'(.)
.: -rl
-
Q I>
z p 0
tf) 't!
- .. -rl
c.
.:t:
N
;;,::E
.,
2: -rl
<'<>
5

...
;;, 0
0 J:l
<t>
n
.-i
I>

ui
al!
roi
a1
o
oM(
s:::
>Ni

ali
IN!
6
-
I
""I "'
CF\
s1
;;j
f
<
al
()
-rl
c
>N

.-i
al
t'l
-
" -"


"
.
.

-g
I

E'
0..
: .-i
i
;
;
!
.
I
I
-
!I
:.::,_
39
z
"i
E
c:

...

<D <t>
'0 al '0
c
Q) c <D
8
.,..., -rl
.,...,
-rl I> -rl
&
.-i 0:: .-i ::
Cl H Cl

al Ill Ill
J:l 't:l s:l
0 Lf'.-i 0 1!'1
c
.-i "'0\ t-.-i
't Q) C\J .q- 1!'1 0
t

"' t- C\J

C\J
"'
:J
.-i
S'

al

.;-, al O'l al 't:l
s:l al I> < I> al
:;
::E >OJ 3 .....
::E -rl I>
:.: 0
>CI)i2
0
.,..., -rl
t>:: Z >-'I


al-
;;
t
J:l
.,..,
a
H -rl H .-i
IN
>
IN >
> <
. Q) :: ::
<
+' ::

8
>o
8
H
z




.q-
Ol.J- C\J =
"
J

M C\J I
Q) Q)
.. ........ ........ ................
Cj:

1!'1 1!'10\ .-i .-i

"' "'vi
Q) Q)
o.

rl
-e
g ........
0:
i_;
.-i C\J
"' "'
.:1
.-i .-i
I
e'lS';I .q- v
"AOP[rod .q- - -
.q- ::
roJa .-i
.
.-i
Kako, u momentu utvrdivanja stvarnog stanja nekretnina,
stranke, vecinom, vrlo malo znaju o daljem toku komasacije,
a utvrdivanje vrijednosti zemljista ili nije ni poceto ili je
u toku,sprovodenje promjena moze imati nezeljene posljedice
se dijeli (koja ulazi u komasacionu masu, a nije
stalna kultu.ra) ciji SU IJOjedini dijelovi razliCitih .vrijedno-
sti. Tad ce, ako se vodi racuna o povraini, doci do raz-
like U vrijednostima koje pojedinom Ucesniku, sto
ti da su na vrijeme upozoreni,vjerovatno ne bi htje-
11, Tako npr. ako na jednoj parce1i (njiva) sa dva vrijednosna
razreda postoje tri suvlasnika (sapo 1/3 vlasnistva), koja
zele podjelu, tada nije svejedno kako ce se ta podjela 1zvesti.
Nista nece znac1t1 ni cmedavanje na terenu 1 snimanje pojedi-
nih dije1ova parcele jer i ako se podijeli na "1dea1ne" dije1o-
ve (povrsine) ne moraju se dobiti iste vrijednosti sa kojima ce
pojedini od suvlasnika uci u komasaciju (sl. 1 i 2).
,

"'
@I j /
1:1..5/1
/
/
I / /
/
-125.J./"1;:/2.
/
1,25/3
/
/ 1J.S)
/I
t/
G)
12.5/3 0
sl.l
s1.2
Iz s1. 1 se vid1 da je parce1a br, 125/1 vec1m dije-
1om u drugom, a parce1a br, 125/3 u prvorn vrijednosnom razredu,
pa ce suvlasnik koj1 dobije parce1u br.125/3 dobit1 1 vecu vri-
jednost sa kojom ulazi u komasaciju. Slicna greska ce se napra-
viti i ako se izvrsi podjela kao na s1, 2, pa je stoga neopho-
dno stranke upozorit1 na moguce posljedice 1 predloz1ti 1m po-
djelu na po 1/J vr1jednosti, a ne 1/J povrsine parcele,
-1-
J:.
...
-(1
),
!:
:_t!'
.:j
Ukoliko stranke pristanu , u zepisnik treba upisati nape-
menu: 1/3 vrijednosti, zatim sracunati i u rubrici povrsina
upisati 1/J povriline p:3.rcele 1 na planu rijeciC1e.: l/3 vri,jed..."lo-
sti. Time su interesi strenaka, u za3ti-
Ceni i i zvrS ene pripreme za i npravno une.nj e ige fonda k-J-
rne.sacione ma.se.
Parcele. koja je podijeljena ne. viile i.o:te V:::"i,ied ..:1o-
sti sastojace se od parcela iste pe
i neprav1lnog oblika ito je bez ZR ko-
masacije. Samim suvlasnicima to takode nista znaci nji-
hova suv1asnicka parcela poslije komnss.c:ije nese posto,jsti.
Pri1ikom sastav1janja knjige fon::, c':'masacione mase sre-
cunace se povrsina pod svakim poj ed:c :::.. .::"-:.j ednosnim razredo;-r.
u okviru date parcele, izravnati n.c .. parcele i podije-
liti sa brojem dijelova, Svaki ce dobiti svoj dio u
svakom od vrijednosnih razreda.
Neka je u povrsina parcele br.l25:
2 i d . . . _,_ - _, 9 2
12.ooo m , povrs na po prv1m V:':'LJeUJ,oSnlm razrev.cm .ooo m-,
a pod drugim J,ooo m
2
ce svaki od ucesnika 1mati u prvom
2 2
vrijednosnom razredu J.ooo m , au drugom l,ooo m Ukupno to
je 4.ooo m
2
sto i jeste trecina povrsine u zapisniku
o utvrd1vanju stvarnog stanja nekretnina.
i_Tz utvrriivanje stvarno(l; stanja nekretnina potrebno je
snirniti i sve sta1ne kulture 1 objekte koji se nece mijenjati
u postupku komasacije. To se radi novim ili dopunskim premje-
rom, koji su opisani u B.J. i 8.4. Najbolje bi bilo podatke
tih premjera imati prije pocetka utvrdivanja stvarnog stanja
nekretnina, jer se povrsine istih parce1a, stalnih kultura,
uglavnom nece slagati sa povrsinama ranijeg premjera, pa ce se
desiti da ce u zapisniku 0 utvrdivanju stvarnog stanja nekretni-
na biti jedna povrsina za stalnu kulturu, a u rjesenju o raspo-
djeli komasacione za tu istu parcelu. Cak i kada
su granice parcele i cvrste ograda n?r.),
razlika u povrini moie nastati uslijed metoda ra-
da, tacnosti i sl. Iako mal.a, nra,'Tlo, svqka r'n:clik< dovodi c'.o

'-
'!.J
42 \ . '
osporavanja kvaliteta radova. Stoga je potrebno ova pitanja
na8lasiti i raspraviti prije pocetka radova, kako, kasnije,
ne bi doslo do nesporazuma i nepotrebnih zalbi ko-
masacije.
Kontrole sastavljanja zaoisnika o utvrdivanju stvarnog
stanja nekretnina su slijedece:
1. Za sve promjene sastavlja se Spisak promjena u koji
se registruje stero i novo stanje koje treba da ima iste I
povrsine.
2. U rubrici Primjedba Spiska parcela treba registro-
vati: broj zapisnika, broj dodatka spiska parcela 1 naznaku
gdje se nalazi parcela (gradevinski reon GR, komasacija K,
van komasacije VK).
J. Sve parcele iz zapisnika registruju se u registar
parcela radi kontrole da 11 je neka parcela preskocena.
4. Formira se obrazac Rekapitulacija zapisnika u koji
se unose broj zapisnika, broj parcele i povrsine u GR, K, VK
i ukupna po zapisniku. Sporno zemljiste se dodaje na kraju.
Ukupna povrsina u reonu, u komasaciji i van ko-
masacije treba da je jednaka ukupnoj povrsini svib zapisnika.
Kada se na to doda povrsina 90d spornim zemljistem dobice se
ukupna povrsina katastarske opstine koja se mora slagati sa
povrsinom katasterske opstine iz katastarskog operatR.
5. Na kraju,

da je neka parcela pogresno

uvedena u neko podrucje, npr. u komaaaciono podrucje a treba
u gradevinski reon. Ovdje se moze sprovesti vise kontrola,
a jedna od tih bice 1 izlaganje iskaza starog stanja. Medutim,
svakako je potrebno 1 prethodno sprovesti kontrolu koja se
moze izvreiti i tako sto ce se podaci svih zapisnika uvesti
u racunar (trebece i dalje - za iskaze) a zatim stampati spi-
skovi parcela u pcjedinim podrucjima. Kontrola se sprovodi
uporedenjem spiska i plana za podrucje sa najmanje
parcels.


43
zapisnik o utvrdivanju stvarnog stanja nekretnina sluii
dalje za izradu iskaza zemljista starog stanja. U postupku ko-
roasacije koristice se ponovo u slucaju rjesavanja zalbi.
AkO se koristi prilikom izlaganja katastarskog operata pret-
stavljace osnovni pravno valjani dokument. Stoga se kao takav
treba i formirati,voditi i cuvati.
Izuzetno, ako se saglasi republicki organ nadlezan za geo-
detske poslove, ne mora se utvrdivati stvarno stanje nekretnina
za cijelu katastar3ku opatinu, vee samo za dio koji ulazi u ko-
masaciju. To ce npr. biti slucaj kad je komasacijom zahva6en
manji (5-6 ha,npr.), peri!erni dio katastarske opstine.
44
I I
, / I
\\)
\.
5. UTVRDIVAN.JA VRIJEDNOSTI ZEMLJI.ST-\
?ovrSino. zernlji:3ta u n:.:;e
1oV'ol.ja:! ;>cd;..:..tak ne.. osnoV"J. ko,se. 7;0(iJ-
ljibce. Osnov nadjele je Stoga
ti ze:nljiSta ZR. :nraku pa.:-celu k:oje.. se
u Zbi:r vrije'iL"lOsti k''" ..\}8
1
1;5esn.i
-:Sin:L uku.pnu v:i.jednost sa kojom ucesnik ulazi '.1 kome.saciju..
Kako se '.lredarljem zemijiSta. jeda.n die zs ,otrebe
(D.C"'-.ti pur:e-vl, k:analif igraliSts. sl.) po.jevi.Ce se WUB..L""ljenje
povrsirLe i vri.Jc>dnosti komasacione mase sto snose svi ucesni-
ci koms3acije pro?orcionalno veli6ini vrijednosti koju u koma-
.saci.3u .mose. Stuga se t:.kupna vrijednost ucesnika
mora umlillj ). ti. za odredeni procen t koj i se nazi ve.: ::nocen t od-
15.).
utvreivanja vrijecinosti u
ovi:r. ?ravilno projekto'ltanje i
:?C6 ...tza.nj :. Burna, vin'Jgrada i sl. ne moZe 3e izvesti
'aez J .. O.:ri.m o
zernljita i pcslije
:,)cu'Z.d.!"-i7'i l:Jne.::; svc ::aC.ove
po.::L-td;}'l-.
S obzirorn IlG potrstu podataka o vrijdnosti
p;ili:{08 utvrd.ivanja st-..rarnog stc.n:e. nek:retni!!a.
1
utvrdive.njs vrijdnosti dugogod{njih zaaada, projektovanja
;JU'tne i kanal:>ke mreze, kao i izradi projekta komasacije,
najbolje je utvrdivanjs. vrijednosti zemljita spro-
vesti u I godini komasacije, Kako je to cesto neizvodivo zbog
niza nerijeenih pitanja,koja Be tek tada prlpremaju, >Jtrebno
je u !I godini komasacije, prije, a nbjkasnije do kraja ju-
la za7riti postupuk utvrdivanja vrijedno3ti




;
._:,r,
::-=


:i



,,1
'
:g.
..
l
: \'
45 Y\
Utvrdivanje vrijednosti zemljista sprovodi potkomisija
za prcc;janu zemljiSta koja i,me. ns.;jmar..5e 3 Clans.. Pretsjednik
biti diplomirani poljoprivrede, a jedar. od cla-
nove. pret:.navnik, UCeSnii<:a k)tnU.'l<iCije, A.ko ko;nasaciono ?Odru-
cje obuhV9.tB Viile naselja, U potk0misiju .98 bire>. pO jedan
clan iz svakog naselja.
Vrijednost zemljista se razvrstava u vrijednosne razreda
(zovu se jos i procenbeni razredi, komasacione klase i sl.).
Broj vrijednosnih rezreda je najcesce sedam. Najvrijedniji je
prvi vrijednosni razred. Radi lakseg racunanja procijenjena
vrijednost pojedinih razreda di,jeli se sa procijenjenom vrijc-
ct.noscu prvog vrijednosnog razreda. Tako se dobije da prvi vri-
jednosni razred ima vrijednost l,oo a svi ostali manje oG. 1.
Relativni odnos Yrijed.nosti izmedu poj edinih razred.. time dje
:narusen.
Da bi se doalo d9 vrijednosti svake pojedine parcele, ide
se principom "od veceg ka manjem" tj. procjenju.ie se,
ukupna teritorija komasacionog poC.!:'uc.ja, bt".J,j
dnosnih razrede. i nj ihov medusa bni odno s, r:'s.j poss.:: "-'" nazi'' a
o r i j e n t a c i o n a
o r o c j e n -'
Deta',jna
p r o c j e n a
prets:avJ.ja
nje granice. 17.medu poje:iic..ih vrijecinosnin uzr."da .. se L'd.re-
Ltuje i vriJednost svake parcele.
Orijentaciona procjena treba da utvrd.i jecii:1stveue kri"Ce-
rijume za ocjenu proizvodne vrijednosti zemljista. Z8. rb.zliku
od drugih, slicnih procjena, oclnosi se na rr.an,ju teri toriju ze.
koju se, s obzirom n2. znacaj procjenjivanjr, vrijednosti
te u komasaciju i dobivene iz .sagledava svaki detacj
bi tan u ocijeni proi:;vodne spoaobno.s.i zemlj ista. stoga se for
miraju i posebni &:rit:.rijumi koji se od.no.se s8.ll!O na da-
ta komasaciono
Orijentaciona procjena radi se za cijelo podru-
cje,bez obzira na to da lj se u njerr.u komasacija izvoditi
odjednom ili vise godina,
46
Razvrstavanje zemljista u razrede vrsi se na osnovu pri-
rodnih i ekonomskih cinflaca kao sto su: tip zemljista, boni-
tet zemljista, poloiaj i udaljenost zemljista, uticaj reiima
voda na isYoriscavanje zemljista, pedoloske, geomorfoloske,
hidroloake, klimatske i druge osobine zemljista. U tu svrhu
otvaraju se, i opisuju pedoloski profili. Gustina
profile zavisi od razudenosti pedoloskih pojava i moie biti
jedan profH na oko Jo ha (na Kosovu) ili jedan profil na oko
loo ha (u Vojvodini).
Podaci o izvrsenoj orijentacionoj procjeni registruju se
na kopiji radnog originala (od koga se mogu formirati akice)
taka sto se mjesto profile naznaci trouglom i rijecima napi-
se "Profil br. " Nadalje se u bojama crtaju granice vo-
doleinosti, plavnosti, tipova, podtipova, varijeteta i fermi
zemljista tako da se jasno vidi na osnovu cega je neko zemljiste
svrstano ';1 odredeni vrij ednosni razred. Tako predoceni podaci
pretstavljaju bitan dokument prilikom objasnjavanja procjene
za vrijeme izlaganja procjene na jevni uvid,- kao 1 za prace-
nje kvaliteta izvrsenih radova na procjeni. Kasnije sluze 1
kao pouzdan oslonao kod rjesavanja zalbi na procjeni.
Vrijednost zemljista utvrduje se na osnovu uglednih zem-
ljista koja se biraju u okviru svakog vrijednosnog razreda za
svaki tip, podtip, varijetet i zemljiSnu formu. Pri utvrdivanju
uglednih zemljiSta pocinje se sa najboljim zemljistem na koma-
sacionom podrucju.
Za svako uglednm zemljiete se na osnovu statistiokih poda-
taka 1 putem anketiranja ucesnika komasacije utvrduje prosje-
can prinos najzastupljenijih kultura kao i prometna vrijednost
Na osnovu taka dobivenih podataka ugledna zemljiata
se svrstavaju u grupe po vrijednosnim razredima, prema bonitetu,
proizvodnim sposobnostima,prinosima pojedinih usjeva 1 prometnoj
vrijednosti.Za svaku grupu se sracunaju prosjecni prinosi (kg/ha)"
pojedinih kultura. Srednja vrijednost prosjecnih prinosa svih
grupa cini prinos odredene kulture u okviru datog vrijednosnog
razreda. Na taj nacin ae sracunaju prinosi svih kultura u okvi-
ru svih vrijednosnih razreda. Nadalje se, na isti nacin,
47
sracuna prometna vrijednost zemljista (din/ha) za svaki vrije-
dnosni razred.
Vrijednosti svih vrijednosnih razreda sada se podijele
vrijednoscu prvog vrijednosnog razreda (koji dobiva vrije-
dnost l,oo), cime se dobivaju relativni odnosi vrijednosti
(vidi Tabelu 2) iz kojih ae racuna konacni srednji relativni
odnos tako sto se najprije sracuna samo za sve kulture, zatim
za ave kUlture i prometnu vrijednost, pa, ako nema znatnijih
otstupanja, svodi na okrugao iznos pogodan za racunanje.U Tabe-
ii 2 Konacne vrijednosti,koje ce se koristiti za dalja racu-
nanja, au: q
1
=l,oo; q
2
=o,9o; q
3
=o,8o; q
4
=o,65; q
5
=o,5o;
q
6
=o,Jo i q
7
=o,2o.
0 orijentacionoj procjeni sastavlja se zapisnik u koji ae
unoai kraci opis 1' komasacionog pod.rucja (oso-.
bine zemljista, klima, hidrografija, konfiguracija terena i dro),
broj utvrdenih razreda, popis uglednih zemljista po razredi-
ma sa naznakom njohovih osobina 1 brojeva katastarskih parce-
la 1 medusobni odnos izmedu vrijednosnih razreda.
Zatim se nastavlja detaljna procjena zemljista. Detaljnom
pr9cjenom zemljista se na terenu tacna odreduju granioe vrije-
dnosnih razreda, tako da se nedvosmisleno jasno odredi koje
cele ili dijelovi parcele pripadaju-kome vrijednosnom razredu.
Istovremeno sa odredi vanj em granica poj edinih vrij ednosnih raz-
reda vrsi 'se i snimanje tih granica, koje maze da se izvede bi-
lo kojom geodetskom metodom. Najcesce se anima apsoisnim odmje-
ranjem po frontu parcele.
Po zavrsenoj i snimljenoj detaljnoj procjeni zemljista
.izraduje se plan detaljne procjene zemljista. Ta-
cnost 'toga plana je znatno ispod tacnosti geodetskog plana pa
se,rnoze korlstiti kopija radnog originala. Medutim, kako na
preglednom planu granice vrijednosnih razreda moraju biti kar-
tirane (da bi svaki ucesnik komasacije mogao tacna vidjeti ko-
ji dio njegove parcele pada u koji razred) i kako ce se, sva-
kako; prije izrade knjige fonda komasacione mase, granice vri-
jednosnih razreda morati kartirati na radnim originalima treba

-
.,
.
48
I 1
0
:: al
rl "t:: "'t:S 0 rl 0 l.['\ 0 ('"'\
al. gl :::! ;I g
I
C-M-MN::l.C 1/ oj r<l '"\JI' c, '""
-oi-ICal ., !
f
O>OJi-1 rl ri' .--<
1
r-l
('J I I
C I o 0\ CO ...o lf""'
0
0
0
0
;I I (J) 0 I 0 0 I 1.['\
' >O I - I - - -
j
1
.--; o cJ o o o o
E-<1..., . o I I i I
I .>; I I I
.;:j
'
""
.,.,
!..
..-1 I
!l> 0
al s:: c
Cll +' ""
0
0
.....
0'
CD
0
0
CD
0
tro I CD
-.o I ..;-
o I o
0
""
0
0
('J
0
I j - I I I I I I I I
0 "' (J)
s:: s .,..,
-M 0 ..-1 -M
i-1 r-. i-1 P
0. 0. "' "'
+' .,.,
al .-;
.-< E
"' (J)
!:>:: N
Ill
Dl
0
s::
...
N H
-M 0.
al E
C I CD
..., 'C N a!
"' Ill +'
E "'r.) ....... >O'l
C .,....! C') "T-f.
!.. 1-t o ....,
al
.<::
;:$ ......
c
....
0
0
.....
0 0
0 0
0
rl
0
0\
0
0 CD
0 co
0
0
ll\
0
p.. > f:! .-! ...... , I
""
0
0
..;-
""'
-M
>
Ill
oro
C')
;:!
al
E
al
.>;
i-1
Ill
0
;:!
rl
0 0
0 c:
0 -
rl
co
0
rl
0 0
0 a-.
('J
0
t'-
0 0
0 0\
0
0
0
CD
0
0 0'
0 t'-
ll\
0
rl
<"\
0
I
o I o
o U""\ I o ""
0 \..:: I 0
0 I 0
0
'.0
(\J
o I o
1.['\
:r.J
.....
0 ,-;: 0 0 0
0 1.['\
0 -
co.! g "".
ol o 1 o
v:J ltro l"d'
0 01 0 t-
OCOO'-D
0 0
0 0
0 tr\
0
Ol o I o
0
.....,
0
0 0
0 ""'
0
0
0
('J
.--1
0 .....
0 .....,
1.['\
0
"'
0
('J
0
0 ('J
0 ('J
0
o"
0
0'
0 0'
0 .....
1.['\
0
.....
Ill d
'00.
Ill Ill
)0) r_.
I
g g
0
""'
t-
('J
0 0
0 0\
tr\
0
v
..;- I o II.['\
N N ri
0 01 0 '-D
OCOO'-D
0 .. r"\
0 0
v
""'
0 0
0 ll\
1.['\
0
N
0 0
0 ""'
tr\
0
rl i -i I I u I I I I I I
0 0
0 0
0
rl
tr\
c:J
"'
....,
al
z
"'
I
-M 0 -M
r-. c s::
> 'd OJ
..,
::l
r-.
.Q

""
Ill "'
I'< i-1
0 0
0 0
co
rl
t'-
.-<
0 0
'"" 0'
0
0
t-
.
f\J
0 01 0 1.['\
ll\COtrov:J
N .. 0
ol o
'-D tr\
'"'
v
0 0
0 1.['\
0'
0
""'
1.['\
0 0
tr\ ""'
""' .
0
N
"'
0 0
ll\ ('J
1.['\
0
rl
.
t'-
:,;J.
:f!:

f.

izbjeci dvostruko vaci posao, tako sto ce se kartiranje grani-
cs. izvesti na radnim originalima, a pregledni plan dobiti k:o-
piranjem tih origint>.le.. ?ritom -'"' :roogu izr"lditi 1
rezliaitih rezmjera puteva,
masacije i d:-.
koje cie pod:1tak o
zemljiSte.
Ke..rtira!1je n.::.. raC..r1ir:J lilOZe bi ti oteZ.e:..::.o aka
ti originali istov:-emeno ko:-iste zs. utvrdi.,an.je stvarncg; star:,je.
nekretnina. K-3.ko, me;tutim, se...mo i kop:i.ran.je ne trsje
dugo, a ni potkomisija ne :-adi ne?rekidno, uvijek se mofe na6i
nacina da se izvrsi i ovaj zadatak.
Radi bolje preglednosti, povrsine pod pojedinim vrijednosnim
razredima se na mogu obojiti razlicitim bojarnu,
vodeci racuna da granice i brojevi parcela ostanu vidljivi.
Zapisnik o orijentacionoj procjeni i pregledni plan datalj-
ne procjene izlafu se na javni uvid koji trajati
do 15 dana.
rnogu staviti prigovor na prccjenu. ?ri-
govore rjesava i procjenu usvaja komisija za komasaciju.
Eventualne izmjene 5ranica vrijednosnih razreda treba sprc-
vasti na pregledr.tm ple.nu ins radnom (aka .je na njemu

Izvodac geodetsk:ih rs.dova ce na osnovu preglednog plana de-
taljne procjene zemljista izvoditi cjelokupan de.lji postupak
komasacije. Stoga nikakav rad ne treba ni da zapocinje dok od
komisije za k:omasaciju ne dobije ovj eren pregledni plan koji .ri-
se, do izrade rjesenja 0 raspodjeli komasacione mase nece imati
nikakve izmjene, jer ih ni Zakon o komasciji ne predvida. Time
se osigurava nesmetan rad izvodaca geodetskih radova, koji mora
voditi racuna o ispunjavanju rokova i sprecavaju sve moguce gre-
s_ke namjernog ili nenamjernog pomjeranja granica vrijednosnih
razreda. U torn cilju komiaija za komasaciju mora imati jedan pri-
mjerak preglednog plana (potpisan od strane izvodaca geodetskih
radova) kod sebe, a jedan stalno izlozen kako bi bio dostupan
svim uce3nicima komasacije.
50
\i
ll. UTVRDIVANJE VRIJEDNOSTI OBJEKATA I DUGOGODISNJIH
ZASADA I CISCENJE ZEMUISTA
Na komasacionom podruaju de se morati rusiti neki objekti
(slabije kuce, zgrade, bunari i sl.) i sjeci i krciti
neke sume, vocnjaci, vinogradi i sl. da bi se sproveo planira-
ni orojekt uredjenja zemljista. Sta ce oct objekata i dugogo-
disnjih zasada ostati a sta ne, utvrdjuje potkomisija za pro-
cjenu objekata i dugogodisnjih zasada koja ima najmanje tri
clana. Pretsjednik potkomisije mora imati odgovarajucu struku
(gradjevinska, surnarska). Jedan clan potkom1sije mora bit1
pretstavnik ucesn1ka komasacije.
Potkomis1ja obilazi teren, stvarne vrijednost1
objekata 1 dugogodisnjih zasada koji se bez vece state ne mogu
ukloniti sa zemljista 1 o tome sastavlja zap1snik. Nakon toga,
a na osnovu rnjer1la koja utvrdjuje komis1ja za komasacije, sa-
stavlja se prijedlog plana sjece i krcenja dugogod1snjih zasa-
da.
Prijedlog plana sjece 1 krcenja dugogod18nj1h zasada, sa
procjenjenom vrijednoscu objekata 1 dugogodisnjih zasada, izla-
ze se na j'avni u trajanju od 15 dana. Izlaze se zajedno
sa izlaganjem putne 1 kanalske mreze rad1 provjere
sti oba pr1jedloga.
Prigovore rjesava komis1ja za komasaciju, koja, po rjesa-
vanju pr1govora, utvrdjuje procjenu vrijednosti objekata i du-
gogodisnjih zasada i plan sjece 1 krcenja.
Dalja realizacija plana sjece i krcenja ne moze se sprovo-
diti dok skupstina opstine ne da svoju saglasnost.
Da bi potkomisija mogla predloziti neke zasade za krcenje
mora imati izgradjene kriterijume: biraju se ugledni zasadi
koji su razlicitih oblika, velicina, polozaja, kvaliteta 1
strukture karakteristicne za odredjene dijelove podrucja i
boniteta zemljista, Pribavljaju se, zatim, podaci o broju
..;,


.,,

'\-:




,.
stabala 1 panjeva, prinosu, vrstama drveca, sklopu, obrastu,
starosti, kolicini i kvalitetu drvne mase, nacinu kori3cenja
i dr.
Koji ce zasad biti za sjeau zaviside od: boni-
teta z.emljista, polozaja, oblika i velicine zasada, kvaliteta
zasada i projektovanih kanala. Uglavnom su to zasadi koji se
nalaze na plodnom zemlji3tu nepravilnog obl1ka, nepovoljnog
polozaja i slabog kvaliteta.
51
Izuzetak mogu biti zasadi u vecirn depresijarna cije krce-
nje nije ekonomski opravdano, kao i zasadi pored
kanala, ako ne ometaju stvaranje pravilnih parcela.
Uz prijedlog plana sjece i krcenja daje se i projekt po-
aumljavanja zemljista nepodesnog za poljoprivrednu proizvodnju,
zatim popunjavanje suma ostavljenih za uzgoj, kao i podizanje
suma koje ce kao zastita od vjetrova.
Po usvojenom planu sjece i krcenja, komis1ja za komasaci-
ju moze pojedinim UCesnicima Odobriti sjeCU dugogodisnjih Za-
Sada. Takvi ucesnici tada unose u komasaciju samo Zefi'!ljiste,
Sjeca zasada i krcenje zivica povjerava se izvodjacu ko-
ji ima odgovarajucu mehanizaciju 1 moze garantovati predvidje-
ne rokove, jer se na jednu parcelu ili medju,u posturku krce-
nja, dolazi cetiri puta radi: sjece'i odvoza drvne mase, kr-
cenja panjeva, odvoza panjeva i poravnanja zemljista, pa se
krcenje mora zavrsiti prije postavljanja mreze geodetskih ta-
caka, kako bi se izbjeglo njihova unistavanje i obnavljanje,
koje bi dovelo do povecanja troskova 1 pomjeranja utvrdjene
dinamike izvodjenja radova na komasaciji.
i I
! I
L}
-
.. '.L
.
..,
)
7. POSLOVI IZVOOACA GEODETSKIH RADOVA.
gao1Atskih se n slove u-
_k_l,iucuje vee U T 2:0di:1i kOnlcU'-'.ci;je,
za davsnje ponude radove. pri sagle-
.. .. r
1
P ovi
ski ooerat, starost oremicra. geodetska osnova i dr),
'zati_m obim poslovs, d.ins.mi.ku izvr.Seni.'.l radoyq, n3.Cin j yrjjn:ne -
granica i
... poslu i utvrd.jenu dinruniku, lizvodjac
geodetskih radova mora predvid,io.ti potrebo.n broj svojih izvr-
siTaca, 1nstrurnente, vozila i dr. kako bi uspjesno i na vrije-
svoj e zada tke -=-osnov- za takvo planiranj e, kao i za
ju koiiltaaja ti-h--I:t;Ldova, treba da je
(i, po mogucnosti, sa usaglaseni) na
izvodjenju pojedinih vrsta radova (vidi poglavlje 27.),
'
izvodjenja oojedinih radova zavisice od
.uslova koje propisuje investitor i od opremljenosti
se p_si3dine operacije mogu izvodi ti na viSe ntdi-
na, birace se optimalni, tj. nacin koji najvise odgovara izvo-
djacu. To rnoze biti zelja da l) poslov1 izvrse u zadatom roku,
sa . .ijmanj om cij en om kos tan,j a, moze se trazi ti skracenj e r''::.:a
izvodjenja za odredjeno vrijeme (jer se treba ukljuciti i u
neke radove), moze biti ograniceno vrijeme koriscenja
nekih instrumenata itd. Biranje nacina rada tj.
optimalne tehnologije izvodjenja radova na kome.saciji, kao i
u okviru svih poslova nekog (geodetskog) preduzeca, pretstav-
lja jedan od bitnih uslova doorog poslovanja.
Odredjivanje optimalne tehnologije izvodjenja radova ma-
ze se dobiti racunski, na osnovu matematickog (linear-
nim programiranjem, npr.), ako se datu funkciju ciJ.ja dob-
ra definisu i uvedu potrebni uslovi. danas se u na-
eoj zemlji tehnolo5ija izvodjenja radova odredjuje na osnovu
iskustva, navike i sl. pa, cak,cesto, nije ispunjeno ni tac-
na pracenje ostvarenih kolicina i utroenih sredstava, ito je


\.

i;

do'
;
./i
<r\)
)J
osnovna pretpostavka,kako za planiran.je, tR.ko, i.sto, i za
varivanje rokova.
Izvodjac geodetskih ncdova se u ko:Tusnci .. ':t uld.iuC:t.:.je O'i-
me.h ne. prJt:.:;t-:-.rl,j:-:.,zl.::im, ki:>:-:u. r>J:Jl:.:>.r:-1
ji se o.e. komase .. ciji .izvod<=:, da . .soli:-tu
gotovo
ne u;ovori kao nosil.qc poslq,
To su npr. geodetski poslovi na utvrdjivRnju
nekretnina, procjeni zemljita, odredjivanju !coordinate oso-
vina kaiJ.ala i puteva, prenos na teren tih osorina i r.ekih dru--
gih objekata, zatim izlaganje na javni uvid raznih podatak2,
izrada rjesenja i sl,
Jasno se vidi, pa se stoga opet i nsglasava, da je po3ao
geodetskog stru:5njaka,u postupku komaGacije, po obimu GVakako
najveci, a po znacaju najslozeniji. Stoga ce se za buduce ko-
mase.cije, po?ebno na podrucjima gdje su komasacije vee jednom
izvrsene, traziti vise znanja i kompletniji strucnjaci svih pro-
fila. za je zato
geodetski strucnje.k, koji ce za svoju nadgradnju trebati daleko
manje dodatne nastave, nego 1 o profiL-
Takav, za komasaciju obrazovani strucnjak, narocitu ulogu imace
u po:'lt'.tpku donosenja odluka o sprovodenju komasacije,Njegov'
uloga ce biti da prouci katastarske. planove i katastarski ope-
rat, da statisticki obradi sve podatke znacajne za komasaciju,
da analizira funkcionisanje postojece mreze kanela, puteva, na-
cin njihove izgradnje i odrzavanja, strukturu usjeva, kao 1 mno-
ge druge da iz svera izvuce zakljucke o sta-
nju poljoprivredne proizvodnje i da obrazlozi razloge zbog kojih
bi komasaciju ponovo trebalo sprovoditi.
roslovi izvodaca radova nisu isti na svakom ko-
masacionom podrU.cju. Ovdj e su zriacajnij i
Mlti" fn6Vi.prem.jer} ne moraju uvijek raditi. To su:
'"
J .'
54
c. \
\ ,
-prikupljanje podataka za davanje ponude 1 sastavljanje
ugovora,
-snimanje granica komasacionog podrucja,
-pripreme za aerosnimanje,
-aerosnimanje i izrada fotomaterijala,
-rjesavanje stereoparova i desifrovanje detalja,
-formiranje novih listova detalja i restitucija,
-obrada planova,
-ucesce na utvrdivanju stvarnog stanja nekretnina,
-izrada skica detalja potrebnih za procjenu zemljieta,
-kartiranje granica procjene zemljista,
-izrada neophodnih geodetskih podloga,
-izrada preglednog plana procjene zemljista,
-izrada knjige fonda komasacione mase,
-izrada iskaza zemljista starog atanja,
-obnova trigonometrijske mrefe IV reda,
-izrada projekta komasacije,
-prenosenje projekta komasacije na nove listove detalja,
-analiticka razrada projekta komasacije,
-racunanje povrsina tabli i objekata,
-racunanje vrijednosti tabli,
-izrada dispozicija tabli,
-racunanje procenta odbitaka,
-geodetska obrada raspodjele zemljieta-racunanje povrsina
parcela na osnovu zadate vrijednosti,
-racunanje elemenata za prenos parcela na teren,
-izrada skica detalja,
-izrada iskaza novog atanja,
-izrada preglednog plana novog stanja,
-obiljezavanje parcela na terenu,
-privremeno uvodenje u poajed ucesnika komasacije,
-izrada projekta dirigovane poligonske mreze,,
-pr1prema elemenata za prenoa na teren dirigovane poli-
gonake mreze,
-prenos na teren dirigovane poligonske mreze,
-mjerenje d1rigovane poligonske mreze,
-nivelanje dirigovane poligor.nk:e mreze,
-racunanje dirigovane poligonske mreze po polozaju i
visini
-racunanje elemenata za prenos na teren projekta koma-
sacije,
-prenoa na teren projekta komasacije,
-obrada i iscrtavanje,
-numeracija parcela,
-racunanje povrsina parcela,
-pripreme za 1zradu rjesenja o raspodjeli komasac1ona
mase,
-izrada rjesenja o raspodjeli komasac1one mase,
-ucesce u rjesavanju zalbi,
-provodenje kroz elaborat usvojenL; 3alb1,
-preoOS na teren prom,jena zalbama 1 konacno
uvodenje u posjed ucesnika
-katastarsko klasiranje zemljista,
-izrada popisnih lista,
-izlaganje popisnih liata,
-provodenje promjena nakon izlaganja,
-izrada katastarskog operata,
planova.
55
Ovdje nije navedeno snirnanje promjena pa vankomasacionom
podrucju u okviru katastarske opstine koja sa komasira (kad se
ne rad1 novi prernj er), za tim aprovodenj e promj ena posli.j e izla-
ganja na javni uv1d 1skaza zemljista starog stanja, preglednog
plana procjene zemlj1sta, iskaza zemljista novog stanja i sl.,
jao ni sprovodenje mnogobrojnih kontrola izvrsenih radova:
slaganje operata, elaborate, iskaza, provjera ocitanih, upi-
aan1h 1 sracunat1h koord1nata, povrs1na, elemenata za iskolce-
nje itd. sto je sastavni dio svakog geodetskog posla. Takode.
nisu naveden1 ni neki drug1 poslovi, koji se 111 podrazumije-
vaju ili izvode alternativno, a detaljno au obradeni u odgo-
varajucem poglavlju.
IJ;.
j

.
:-..

Sl
t

)




PRIPREMNI GEODETSKI
Priormn1
-snirnanje i gr.snica ....
'
-..... o __
-provo.renje ili dopuna
I i:::ij a ;:Jroc.; ene zer.1lj na _ _!:.,o:;_
: 3 tove de tal.j e.,
-izradfl. geodet.skih pocilo;-;.'1 i ir.
Veci dio ovih radove. moze se zapoceti izvrsavati ili
p:ipremati odmah po zaljucenju u;ovora tj. u prvoj godini koma-
-----
se.cije. Nek1 od nJ1h (sn1manje 1 kartiranje granica komasaci-
npr.) ne moraju biti povjereni izvodacu geodet-
skoh radova na komasaciji, vee ih moze, prethodne, izvrsiti
inve3titor (OGU, npr.) i predati izvodacu kae dati podatak.
8.1. Sr-IIlliANJ:Z I i<A ... qTBA..'IJE GRANICA KOMA.SACIOrWG PODRUCJA
Po odredivanju granica komasacionog podrucja kata.starska
opstina ostaje, podijeljena u tri dijela: gradevinski
reon, komasaciono 1 tzv. vankoma3acieno pedrucje. Ts-
C2.n polozaj odnosnih granicnih linija bice potreban vee prili-
kom utvrdivanja stvarne,z stanja nekretnina ke.da e"' se morati
utvrditi ne same gdje parcela spada, vee 1 koliki je njen
dio u podrucju, ako je ta parcela presjeSena nekom
od granicnih linija.
Za sve dalje radove granicna linija komasacionog pedrucja
mora biti definise.na koordinatama. Stoga je snimanje granica
kome..3e.cionog podrucje. jede.n od prvih zadataka :1a komasaciji.
To je istovremeno 1 veoca esjetljiv pesae, jer se mora uaagla-
siti sa podacima postejeeeg premjera. Ukoliko se prije komn-
sacije ne radi nevi premjer cjelekupnog podrucja, vee se ko-
riste podaci postojeceg snimanje gra-
koma3acionog poiru6jR morq se prije sprovo1snja
ubjekata i parcela koji kroz koma3aciju
ili prdmjer). Aka se radi


)'


:!.
:
,.
..
-7 \' ) \
premjer,ovo snimanje se maze smatrati njegovirn pocetkom.
Granicne linije komasacioneg podrucja nadlezne sluzbe
skupstine opstine ponekad 1 ne obiljeze na terenu, a ako ih
1
obiljeze, onda su to se.mo to.cke. K3.l-::J ;;;re-ni':Sna li-
pritom, cesto, sijece pojedine medc, na svakom presjeku
treba stebilizovati mednu te.cku betonskom biljegom predvide-
oem za oznacavanje parcela.
Tako stabilizovane detaljne tacke kornasacionog
podrucja, snimaju se jednom ed metoda saimanja detalja 1 karti-
raju na radnim originalima, Pritom mogu nastupiti neslaganja
snimljene granice i postojeceg detalja. Glavni razlog nesla-
ganja su:
-pogresna identi!ikacija na terenu postojecih meda,
-razlike (ili greske) u ranijoj i novoj geodetskej esno-
vi i
-tacnost snimanja detalja.
identifikacija meda moie se izbjeei ako se pret-
hodno, na osnovu podataka izvrsenog (i edrzavanog) premjera
pr-ipreme elementi 1 na teren prenese tacan poleiaj sveke mede.
To je,medutim, i veoma skup nacin pa se uglavnom izbjegava.
Samim tim se, onda, ne izvrsava ni stabilizacija svake medne
tacke granica vee ae stabilizuju aamo prelomne tacke e. ave
medne tacke keje su u prs.vcu izmedu njih grafickim pre-
sjekem na planu. Time se znatno olak.sava, pojeftinjuje 1 skra-
cuje pestupak snimanja, medutim, novi problemi na8tupaju kada
se, kasnije, snima preostali dio parcele i dobije povrsina koja
otstupa ed povrsine dobivene u postupku utvrdivanja stvarnog
stanja nekretnina. Aka je taj dio parcele u gradevinskom reonu
koji se obicno snima u drugoj, krupnijej, razmjeri to
se tumaci poveeanjem tacnesti, inace, valjano opravdanje se ne
maze naci.
Najbolji slucaj je kada se osim granice anima i sav detalj
koji ostaje poslije kornasacije. Medutirn i tu odredenih spe-
cificnosti o kojima se mora voditi racuna. Detaljne tacke koje
ce se koristiti u komasaciji moraju se snimnti sa tacnoscu
\,'
58
\"-.;
koja obezbjeduje njihovo tacno uspostavljanje na terenu. Ako
je, npr. razmjera planova komasacionog podruoja 1:25oo tada
sve detaljne tacke koje ce b1t1 1 granicne taoke tabli ili
dijelova tabl1 ne mogu b1t1 snimljene aerofotogrametrijskim
metodom sa razmjerom l:loooo kako se obiono snima za tu raz-
mjeru planova. Te se granione tocke ili moraju kla-
sicno 111 ce se izabrat1neka druga razmjera aerosn1manja.
Stab111zac1ja 1 tacnost geodetske osnove sa koje se
da odgovara dirigovanoj poligonskoj mrez1. Sni-
manje detalja treba da odgovara taonosti detalja sn1mljenog
za kart1ranje u razmjeri l:looo.
Snimljene gran1one l1n1je kart1raju se 1 pr1kazuju po-
sebnom bojom ili topografsk1m znakom na radnim orig1nal1ma.-
Snimanje 1 kartiranje gran1ca komasacionog podruoja mora
se zavrsit1 do kraja I god1ne komasac1je kako b1 se nesmetano
moglo otpocet1 sa pr1premama za utvrdivanje stvarnog stanja
nekretnina.
I 8.2. OBNOVA TRIGONOMETRIJSKE MREZE IV REDA )
\ __ ---... ------------------
Odred1vanje polozaja detaljne tacke na komasac1onom po-
drucju podrazumjeva koriscenje njen1h koord1nata za racunanje
povrsina, projektovanje 1 prenos na teren objekata i tabli, ra-
cunanje vrijednosti, prenos paroela na teren odmjeranjem po
frontu 1zmedu dv1je takve tacke i dr. sto znac da koordinate
.. odgovarajucu visoku tacnost.
geodetska Zato j e ispi tati
1 ___ ti sku mrezu IV
nova mreze obuhvata stabilizaciju, pro sea e i mjer;;D.je.Ka-
ens 1, za potrebe komasacije, radice se s oro
uv1jek, na svakom podruoju,jer ce b1t1 taoaka koje su unistene,
koj e se viSe ne dogledaju, ne odgovaraju po pol.ozaju 1 Osim
toga, zbog potrebe stalnog koriscenja tih tacaka, naroc1to u
III godini komasacije, kada se radi skoro preko cijele godine,
a pojedini usjevi (kukuruz, npr.) dostizu vis1ne i preko 2m,
obnova stab111zacije se moze prilagoditi terenu i vegetac1ji
I I
59 \./--
pa
08
pogodn1m mjest1ma treba pod1ci i po polozaju odrediti
stalne signale 1, takode, odrediti koord1nate visok1h objekata
koji mogu posluz1ti za orijentaciju.
Tako pripremljena data mreza, dobro stabilizovana i odre-
dena, pretstavlja sigurn1 oslonac novog 1 dopunskog premjera
a nezamjenljiva je za projektovanje, postavljanje i odred1va-
nje dirigovane pol1gonske. mreze, prenos na teren projekta ko-
masacije itd.
Obnova tr1gonometr1jske mreze IV reda je zaseban zadatak,
izdvojen i nezavisan od drug1h. To pretstavlja posebnu pred-
nost jer se moze brzo izvrs1ti. Sve druge mreze koje se
ojaju na ovu sada su znatno pogodnije za rad jer na kratkim
rastojanj1ma 1maju s1guroe oslonce.
mreze IV reda moze se iz-
-;;-
vesti jednovremeno sa razvijanjem dirigovane
t;ko sto umjesto tr=!:5onometrijskih tacaka
nac1n daje rezultate oo taonos
1 cilju postavljanja, veoml!.. _;
nepovoljan., narocito ako se, kao ato se. u preksi
9
l1
9
reca,
-
stavi nekoliko desetina cvornih tacaka. Racunanje, koje polazi
od cvornih tacaka, ponekaq ;of,; dugo zbog tra-
zenja greske u mjerenju 1 priprem1 podataka.
Sa obnovljenom trigonometrijskom mrezom, dirigovana poli-
gonska mreza moze b1ti sraounata istog momenta kad je i opa-
!ana jar ce se sastojati od vlakova koji se oslanjaju na vee
odredene tacke. Kako je racunanje poligonskog vlaka dzepnim ra-
cunarima vrlo brzo, moze sa odmah, na terenu, sracunati i utvr-
d1ti postoji i1, 111 ne, greska u mjerenju.
Obnova trigonometrijske mreze moze se izvoditi 1 uovorava-
ojem pol1gonskih vlakova, duzine 1-2 km, ato daje dobru tacnost
(jer se strane mjere prec1znim elektronskim daljinomjerima) a
ne zaht1jeva mnogo vremena.
\\
\;
'-I
60
!rigonometrijske tacke IV reda stabi11zuju se karnenim
i11 betonskim dirnenzija 12om x 12om x 6oom.)Ug1o-
vi se rnjere .j<:!dnosekuncinim teodolitom, a duzine elektronskim
daljinomjerom,tacncsti (5rr@ + 5ppm).
Ovako pocitav1jena obnova trigonometrijske mreze rv reda
vodi ka mreii, koJa bi se mogla nazvati: komasaoio-
na trigonoruetrijska mreza. Buduci pravi1nici,iz ave oblasti,
o tome, svakako, treba da vade racuna,


8.3. NOVI PREMJER
Nevi premjer katastarske oostine, kRO priprerna u
kU komasaoije, obuhvata, po aerofotogrametrijsko
snimanje sta1nih objekata i zasada na komasaci-
onom podrucju (koje de svoj oblik i poslije komasa-
cije), snimanje gradjevinsk:og r3ona i vankomasgcionog podru-
cja. Izuzev smanjenog obima posla nR dijelu katastarske cps-
tine, obuhvacenog sve ostalo je isto kao i kod
provodjenja novog premjera,
Pripreme za aerofotogrametrijsko snimanje sadrze:
-sastavljanje proglasa o snimanju,
-odrzavanje zborova gradjana po mjesnim zajednicama,
-otkrivanje i fotosignalisa..>1je de.te mre7,e,
61
-pregled stabilizacije i fotosignalisanja medjnih tacaka,
-sastav1janje spiska kuca,
-razgranicenje katastarskih op8tina
i dr.
Proglas za detalja donosi skupstina opstine,
stampa ga kao plakat i istice na vidljivim, javnim mjestima
..sadrzi podatke Zakona o premjeru i katastru rekretnina o oba-
vsznosti i nacinu 1 i signalisanja medja, omoguca-
vanju rada geodetskih strucnjaka, vremenu snirnanja i dr.
Zborovi gradjana treba da razjasne sve detalje u vezi sa
snimanjem, pa je, stoga, na njima obavezno prisustvo geodets-
kog strucnjRka.
Stabilizacija,fotosignalisanje, razgranicenje
skih optina, vidljivost detaljnih tacaka i dr. izvode se po
propisima Pravilnike. o snimanju detalja.
Velicina fotosignala za rHzmjeru karturanja l:looo je
2ocm x 2ocm, a za razmjeru kartiranja 1:25oo je 5ocrn x 5ocm
(nep;dje i 4ocm x 4ocm, zsvisno da li je razmjerOl aeros:1imanja
l:loooo ili l:Booo).
ipiskovi se sastavljaju u skupstini
no ,je, oritom, orovjeriti i no :Jotre':Ji :JIenwnerisati kuO::e.
62
Kstastarske opstine se razgranicavaju ukoliko je doslo
do promje:1e granicne linije. Ukoliko je granicna linija os-
tala neprornjenjena, tada se samo obidje, fotosignalise, ob-
novi unistena 3tabilizaci,ja i,po potrebi, dopune stabiliza-
cija i opis. Granicna linija, koja ide kroz komasaciono po-
drucje, ne odredjuje se dok se ne izradi projekt komasacije.
Razgranicenje katastarskih opstina vodi komisija za raz-
granicenje koju imenuje skupstina opstine u skladu sa Zako-
nom o premjeru i katastru nekretnina (Sl.list Sr BiH br.22/84).
Aerofotogrametrijsko snimanje izvodi se na osnovu plana
leta av1ona, kojim se odredjuje razmjera sn1manja, visina le-
ta, i1ina daljina, pravac 1 razmak izmedju redova, brzina avi-
ona, vr1jeme eksponaie 1 dr.
Snirna se kad nema vegetacije kako bi se post1gla
rnalno moguca v1dljivost fotosignal1sanih tacaka. Odmah po
izvrsenorn aerosnimanju razvija sa negativ da se utvrdi kvali-
tet sn1manja: jasnoca, smetnje ( oblaci), ostvareni pravac le-
ta, nagnutost aviona i dr. Ukoliko je snimanje uspjelo, izra-
djuju se kontakt-kopije koje sluze za rjesavanja stereoparova,
foto-skice na kojima se desifruje i dijapozitiv place ili film,
sa kojih sa kartira putem stereorestituciotiih instrumenata.
Dimenzije kontakt-kopija i dijapozitiva iste su kao i dimenzi-
je negative (2Jcm x 2Jcm). Dimenzije foto-skica su 4ocm x 4ocm.
Rjesavanje stere.oparova, desifrovanje 1 restitucija izvo-
de se na osnovu pravilnika koje propisuje republicki organ,
nadlezan za geodetske poslove, Izvodjenje ovih poslova na no-
vom premjeru, za potrebe komasacije, ne razlikuje se ni u ce-
mu od novog premjera ili obnove premjera katastarske opstine.
8. 4. DOPUNA PRE:MJERA
Ukoliko investitori ocijene da postojeci premjer 1 njego-
vo odrzavanje rnogu pruziti potrebnu tacnost, urnjesto ponovnog
premjera radice se samo snimanje promjena, koje redovnim odr-
zavanjem premjera nisu obuhvacene. Tu spadaju, na terenu ost-
varen1, nesnimljeni novi putevi, kanali, dalekovodi, ave nove
zgrsde, bunari, podijeljene parcels 1 sl,
prethodno se otkrivaju 1 obnavljaju postojece geodetske
mreze, vodeci racuna da se mogu kor1stiti i kasnije, za pot-
rebe komasacije, da imaju potrebnu tacnost i da su funkcio-
nalne tj. da su dovoljno blizu detalju koj1 se snima.
Snimanje detalja u okviru komasacionog podrucja mora po
tacnosti odgovarat1 snimanju istog detalja sa dirigovane po-
ligonske mreze, koja ce, kasnije, na komasacionom podrucju
zamjeniti sve druge postojece - osim trigonometrijske.
63
Objekti 1 stalni zasadi, koji ostaju 1 koji su vee pri-
kazani na planu, zavispo od starosti izvrsenog premjera, mogu,
na terenu, rnanje ili vise, promjeniti svoj polozaj, To se na-
rocito odnosi na neasvaltirane puteve, cije se trase pomjera-
ju prema cvrstini podloge na kojoj se nalaze i na sume, koje
se, najcesce, lagano prosiruju, pa se stanje na planu i fak-
. ticko stanj e na terenu mogu razlikova ti i po nekoliko me tara.
Radi provjere je, stoga, u postupku dopune premjera, potrebno,
,sa nekoliko detaljnih tacaka, provjeriti njihov stvarni polo-
zaj, pa ih, ako zatreba, snimiti ponovo. To snimanje ce biti
blagovremeno i stvorice uslov za neometano dalje sprovodjenje
komasacije. Ukoliko se n.e otkriju dopunskim premjerom, ta ce
nealaganja doci do izrazaja u najnep9voljnije vrijeme, u III
godini komasacije, kada ce ae morati, ne samo ponovo snimiti
i k.artirati, vee mijenjati cijeli, vee zavrseni, elaborat
komasacije.
To ce se takodje desiti 1 sa svim neregistrovanim i ne-
snimljenim objektima (zgrada, kanal i dr.). Dopuna premjera,
zato, osim snimanja poznatih promj ena na terenu,
ida cjelokupni teren, a narocito komasaciono podrucje, de-
taljno pretrazi, registruje, snimi, kartira i sracuna sve
promjene na njemu,
I
\ j, ___
'.J 64
J
8.5. FORMIRANJE NOVIH LISTOVA I SKICA DETALJA
Novi listovi detalja formiraju se za c1jelu
sku kada se radi novi prer:1jer, odnosno, s.<OJ.mo za ko-
ma:>aciono podrucje jedne opstine, kade. se rc;.d.i
dopun". premjer.s. listo;a dete.lja na komasacionom
je, uglavnom, 1:25oo, na podrucju
takodje, au gradjevinskom reonu l:looo. Novi listovi detelja
razmjere l:25oo su fermata korisnog prostora 9ocm x
9ovri1ne 337,5o ha. Opta i lokalna oznaka lista, spoljni
opis i dr. propisani su Praviln1kom za izradu i reprodukci-
ju geodetskih planova i racunanje povrsina.
Pormiranje listova detalja u ovoj fazi komasacije je
nanosenje i 1scrtavanje u tusu decimetarske mreie, ispisiva-
nje tuiem koordinata i cjelokupnog spoljnog opisa, uz nano-
senje detalja koji se komasacijom ne mijenja. Nanosenje deta-
lja moze biti restitucija aerosnimanja, kartiranje podataka
dopunskog premjera ili jednostavna, preuzimanje detalja sa
star.i h . planova - radnih originals. To ce bi ti slucaj evi "kom-
pleksa parcela,npr. suma, koje su samo obodno snimljene, a
unutrasnje granice ostaju neprcmijenjene, zatim neki objekti,
putevi, zgrade, vecih poljoprivrednih dobara i sl.
?reuzimanje detalja maze se i::;vr.'iiti direk+:cim p:i.kiranjem
ta5aka na novom planu eko je radni original iste razmjere
kgo novi list detalja i je taj nevi list providan (as-
tralon).
Ako su stari i novi list detalja razlicite razmjere,
preuzimanje detalja moze se izvrsiti pantografisanjem, pre-
slikavanjem radnog ori&inala na razmjeru novog, prekartira-
njem i sl.
Detalj koji nece imati nikakav dodir sa komasiranim
parcelama, odmah se iscrta u tusu. Granicni frontovi na ko-
je mogu pasti tacke detalja, projektovane komasacijom, ne
iscrtavaju se u tusu, medjutim, sve tacke detalja (svi piki-
ri) se zasite tusem, kako bi ostali tr.qjno uocljivi.
'i:
..
:K
.!t5.-,.
'
1:
i::l
:;i'


.
r-
Ukoliko se planovi obraduju racunarom i
crteju no. ploteru, tads se odmah mog-< iscrtati svi frontovi.
taka li3t 3kis0
(i)
Skica detelja se ne formira za dio li,;tc. detal.ja koji je pra-
zan. spoljni opis skice detalja odmah se ispise u tusu, a dc-
talj prenese koristeci se decimetarskom mrezom. Sav detalj
08
skici .detalja se iscrta tusem, au pojedine parcele se, ta-
kode tusem, upisu indikacije odnosno broj iz azbucnog ( abece-
dnog) spiska posjednika.
Tako formirani listovi i skice detalja pretstavljaju prvu
!azu u njhovoj izradi. Kasnije ce se na njih prenositi grani-
08 procjene zemljista (ako nisu prenijete zajedno sa staln1m
detaljem), projekt komasacije 1 na kraju polozaj pojedinih par-
oela u okviru table.
Kako ce se, u daljem radu, listovi detalja veoma cesto ko-
ristiti, tada se, poslije nanosenja granice procjene zemljista
(u olovci), mogu kopirati na pogodan, stabilan i jeftin rnateri-
jal (npr. folareks). Na njemu se procjene mogu izvuci
tuaem u boji-zelenim-pa ce biti stabilne i vidljive tokorn svih
projektovanja, iscrtavanja 1 racunanja. Listovi detalja mogu se
skloniti do zavrsetka privrsmenog U po2jed ucesnika
masacije.
Ski9e detalja, kada se konacno zavrse, sluzico za privro-
meno uvodenje u posjed ucesnika komasacije, sto znaci da ce se
koristiti za rad na terenu gdje su izlozeoe prljanju, kvasenju
1 sl. Da bi se sacuvale treba ih zastiti tankim plasticn1m orne-
tom otvorenim samo sa jedne strane kroz koju se skica izvlaci.
se naruciti odmah, u fazi formiranja skica detalja. Po za-
vrsetku komasacije, kada vise nema nikakvih 1zmjena na skicama
detalja, otvorena strana omota se zatvara, cime se traj-
na zastita skica detalja,a time i izvornih podatake komasacije.
Zatita listova 1 skica detalja od prljavstine, vode, sun-
ca i dr. kao 1 od nepozeljnih interesovanja ucesnika komasacije,
provodi se, strogo, i na terenu, tako sto se drze u posebnim me-
talnim ormanima, koji se po zavrsetbJ rada
,' 66
p
Novi listovi detalja ce se ovdje, nadalje, nazivati: ori-
ginali komasacije, a njihove kopije na stabilnom materijalu:
radne kopije originala komasacije.
8.6. PRENOSENJE GRANICE PROCJENE ZEMLJISTA NA ORIGINALE
KOMASACIJE
Granice procjene zemljista, kartirane i iscrtane na rad-
nim originalima, treba prenijeti na originals komasacije, da
bi se mogla racunati vrijednost tabli i povrsina novih parcela.
Prenosenje granica moze biti istovremeno kad i prenosenje
starog dets.lja koji se preuzima sa radnih original-a. Nacini pre-
nosenja su, pritom, isti, tj:
-ako su radni original i providni original komasacije iste
razmjere tadfr se granica prenosi direktnim kopiranjem (u olovci)
ili pikiranjem lomnih tacaka,
-ako su radni original i original komasacije razlicite raz-
mjere, grariice se mogu prenijeti pantografisanjem ili presli-
kavanjem radnog originals. na razmjeru originala komasacije, pa
zatim direktnim kopiranjem.
Tacnost prenosa granicnih linija procjene zemljista na ori-
ginals komasacije maze biti manja od tacnosti prenosenja deta-
lja, ali ne slabija od o,5 M mm (M je imenilac razmjere origi-
nala komasacije).
Ukoliko se umjesto originala komasacije nadalje koriste
njihova kopije, tada granicne linije procjene na njima mogu
ostati u olovci. U suprotnom, granice se na originalima ko-
masacije iscrtavaju tusem, kako bi ostale vidljive 1 stalnog
polozaja. U tu svrhu koristi se plavi tus koji_ se prilikom
reprodukcije planova ne vidi. Na taj nacin se na reproduko-
vanim planovima brisu granice procjene zemljista koje au bi-
le neophodne za racunanja u komasaciji, a za dalje odrzavanje
premjera i katastarskog operata nemaju nikakvog znacaja i sa-
me mogu biti smetnja ako se na planovima nalaze.
67
ljiva
Da bi plava linija sa originala komasacije ostala nevid-
prilikom reprodukcije, mora se iscrtati pazljivo, ravno-
mjerno i bez
vati, ako je
ponavljanja, jer ce se i plava linija reproduko-
iscrtana gustim, zasi6enim tuem.
Ukoliko ce za dalja racunanja u komasaciji biti potrebne
i koordinate granicnih linija procjene, tada ih je najbolje
odmah pripremiti ocitavanjem sa radnih originala. Iz tako do-
bivenih podataka mogu se iscrtati, na ploteru, granicne linije
u razmjeri radnog originala (radi kontrole) i u razmjeri ori-
ginals. komasacije, direktnim iscrtavanjem na njemu ili na nje-
govoj kopiji, radi dalje obrade.
Kako ce se, u slucaju autornatske obrade planova,izradjiva-
ti orig1nali planova 1 za ce sluz1ti, sada se jos ne moze
pouzdano znati, jer ne postoji dovoljno iskustva na tom podru-
cju.
8.7. IZRADA NEOPHODNIH GEODETSKIH PODLOGA
Pojedine operacije u postupku komasacije izvode se na ko-
pijama radnih.originala i or1ginala komasacije. Kopije radnih
originala sa granicom komasacije sluze za:
-rad na procjeni zemljista,
-izradu preglednog plana procjene zemljista,
-rad na procjeni stalnih objekata 1 dugogodisnjih zasada,
Kopije radnih sa nanijetom granicom komasacije
i granicama procjene zemljista, sluze za:
-izradu prijedloga plana sjece, krcenja i posumljavanja,
-izradu projekta putne i kanalske mreze,
-izradu projekta komasacije,
-izradu preglednog plana novog stanja,
Sve kopije radnih originals., s obzirorn na namjenu, mogu
imati otstupanja od originala i do 4-5 mm po duzini lista od
9o' em, pa se rnogu kopirati brzo i jeftino i na fotokopir-apa-
ratima ("kseroks") pre],azeci, pritom,iz date u trazenu razmje-
ru. Razmjera kopija ce, najcesce, biti 1:25oo, l:Sooo ili
l:loooo, vee prema razmjeri originala, gustini detalja: namje-
ni kopije i dr.

bez
za
JO
Origineli komesacije se kopiraju kontRktnim kopiranjem,
otstupanja, ukoliko se te kopije (folareks, npr.) koriste
dalje obrade u oostupku koma_se.cije,
Ost8.le kopije original8. . .)e, sl:1Ze za izr,.idU
karats novog stnnja, kao Ato sa npr: ooljoprivredna
karta, kerte vodoleinosti, pedoloika kar:a i dr. takodje se
fotokopirati. tih karata, medjutim, ne speda u
pripremne geodetske radove,
9. PROJEKA.T PUTNf l KANALSKE MREZ.E
Prcjektovqnje i povjeravq se spe-
rednoj koja u svcme sestavu ima
strucnjake odgov'J.r!l,j'.l.cih ::-rofile.. ?rojekt :JUtne i karu1lske
je oGnov a to zna6i da bitno
uticati na ukupa.Il uspjeh kornasacije. Mada su precizno uslov-
ljeni mnogirn tehnicki:n zahtjevirna, oba ova projekta pretstav-
ljeju osnovni kreativni poseo komasacije.
Kanelska mreza se postsvlja da bi se ne odredjenom po-
drucju postiglo:
-zestite od poplav9.,
-zastita od zaberivanja,
-snizenje previsokog nivoa podzemnih voda,
-povecanje preniskog nivoa podzemnih voda
i dr.
Sastoji se od kanala (recipijente) i kanalske rnreze
I, II i III reda., Kanalska mreza III reda se uliva u kanalsku
mJ:ezu II reda i 'l?retstavlj e., uglevnom, gran ice tebli. S ..
rom ne. namjenu, li:olicina i brzine. vode u kanelima III reda
name neku vecu tako ,; '3. se, ako teren i drugi uslovi
rl:C'Zvoljeve.ju, ulivanje kanala III reda u kanale II rede r;nze
projektovati pod pravim uglom, Time kanaJ..ske rnreze nista ne
gubi, a te.bli i parcels u njime znatno dobiva.
()l_)
Keko projektovana kanalska mreza ne.dalje uslovljeva putnu
mrezu, a time, vee i definise table,projektant kanalske
1 putne mreze treba cia vodi racUila i o projektu komasecije, tj.
o strukturi posjeda, ooliku i velicini tabli i percela, smjeru
obrade usjeva, smjeru. nedjele, vrijednosti zernljiste, poseb-
no pored novoprojektovanih kanala itd,
Kanelska mreza treba de dovoljen broj puteva pored
sebe (siri kanali strane) kako se moze redovno cisti-
ti i d.ovoljan oroj :nosto.:a, da r:e prets tavlja sr;Jetnju za sao-
bracaj,
. \
\:-)
J
_,
70
Pri projektovanju kanalske mreze treba voditi racuna i o
dimenzijama kanala, zatim o padu, koji mora biti konstantan i
dovoljan, o nagibu terena, o kolicinama iskopa i odlaganju is-
kopane zemlje, o poravnanju terena, o kapacitetu crpnih stani-
ca, 0 ukupnoj funkcionalnosti kanalske mreze i dr.
Posebna paznja pri projektovanju kanalske mreze mora se
posvetiti bonitetu zemljista, rasporedu i kvalitetu stalnih
zasada i postojecim objektima, kako se ne bi desilo da kanali
prolaze plodnim zemljistem,kvalitetnim zasadima i zasadima
ostavljenim za uzgoj, da prelaze preko kuce, dalekov-oda, spo-
rnenika i sl.
Kanalska mreza se projektuje na podlozi koja ima i hori-
zontalnu i visinsku pretstavu terena tzv. situacioni plan. Taj
plan treba da ima evidentirane sve podatke o zemljistu, koje
interesuju projektanta. Ukoliko nije izradjen neposreduo prije
projektovanja kanala, treba ga dopuniti, azurirati tj. nanije-
ti sve promjene, zatim nanijeti granicu komasacije, granice
vrijednosti zemljista i prijedlog plana sjece, krcenja i po-
sumljavanja. To ce se sve tesko ostvariti na vrijeme, pa se
projektovanje moze izvoditi po fazama, korigujuci projekt pre-
rna podacima koji se imaju, medjutim, projektovanje, svakako,
ne treba pocinjati bez situacionog plana (bez obzira na s t ~
rost) i kopije radnog originala na kome se nalaze granica ko-
masacije i granice vrijednosti zemljista.
Zavrsen plan sa nanijetom kanalskom mrezom treba na kraju
provjeriti, prolaskom na terenu-ppojektovanim trasama kanala
kako bi se sagledale i one osobine terena, objekata, usjeva i
dr. koje se sa plana nisu mogle uociti.
Za geodetske obrade narocit znacaj ima odredjivanje tac-
nog polozaja kanala i sirine pojasa koji zahvata.
Da bi osovine projektovanih kanala bile nedvosmisleno jas-
no utvrdjene, po zavrsetku projekta kanalske mreze, projektant
je duzan (a to je i u njegovom interesu) da svakoj osovini
kanala odredi koordinate. Time je svaka promjena polozaja,
71
bilo kog kanala, uslovljena promjenom koordinata njegove osovi-
ne, cime se obezbjedjuje kontinuitet i povezanost rada razlici-
tih izvodj aca.
Sirina pojasa koji kanal zahvata, zavisice ne same od nag-
nutosti bocnih strana kanala, vee i od dubine kanala ispod po-
vrsine terena (sl.J). Kako kanal ima konstantan pad cijelom
svojom duzinom, nalazice se na razlicitim dubinama, pa ce i si-
rina pojasa koji zahvata biti razlicita. Ako se tacno nanese,
sl.J
ta sirina ce biti kriva linija koja
se u komasaciji ne maze koristiti
(sl.4), pa se zamjenjuje pravom, pa-
ralelnom osovini kanala, udaljenom
od nje toliko da obuhvati i najsiri
pojas. Kod veoma dugackih kanala, u
slucaju znacajnijih razlika u stvar-
noj sirini "kanala, na pojedinim ve-
cim dionicama kanala, prava linija
se moze, na pogodnom mjestu, slomiti
(pod pravim uglom) i nadalje nastavi-
ti opet pravoEI linijom, odgovarajuce,
veoe ili manje, F.itrine.
Putna mreza prati kanalsku, ali
zavisi i od niza drugih uslova. To s u ~
raspored i kvalitet postojecih puteva,
polozaj naselja, kvalitet zemljista,
struktura usjeva, struktura posjeda,
orijentacija puteva i dr. Na osnovu
prikupljenih podataka izradjuje se
projekt putne mreze. Najbolje je pro-
jekt komasacije nastaviti na projekt
sl.4 kanalske mreze, u okviru iste projek-
tantske organizacije, ukoliko za to postoje uslovi.
Putevi se dijele ua kategorisane i nekategorisane.: Katego-
risani su de!inisani zakonom i dijele se na:
-magistralne,
-regionalne i
i \
\/ \.. ..
'\.J
-lokalne
1 1maju svoje oznake.
Nekategor1san1 su opst1nsk1 putevi, poljski putevi,sum-
ski putevi 1 dr. U komasaciji zemljista radi se
0
poljskim pu-
tev1ma koji, uglsvnorn, sluze ze transport i prijevoz u poljo-
privred1. Narn1jenjen1 su prevoz ljudi, repromater1jala,po-
ljopr1vrednih proizvoda, transport poljoprivrednih masina i
dr.
Opstinski putevi su medjumjesni 1 putevi u na'salju. Me-
djumjesni putevi susjedna naselja, spajaju glavne
saobracajnice - kategorisane puteve - i obezbjedjuju
oak na kategor1sani put.
Putevi u naselju sluze za saobracaj u naselju i pret-
stavljaju nastavak atarskih puteva koji dolaze do naselja.
Poljski {atarski) putevi su: sabirni put, povezni put, pri-
stupni put 1 poprecni rut. Sabirni put sakuplja saobracaj sa
atarskih puteva nizeg reda i usmjerava ga najkracim putem ka
naselju 111 putu v1seg reda.
Povezni put pristupne puteve aa najblizim sa-
b1rnim, medjumjesn1m 111 k.stegorisanim putevima. Kod velikih
tabli je i put.
Pristupni put omogu:Sa"a pristup parcel1., a sluZi i za
okretanje poljoprivrednih masine u radu.
Poprecni put atarske puteve poprecnim vezama.
Sumski putevi se dijele na sabirne i pristupne,
Pri projektovanju putne mreze vodi se racuna 0 poato-
jecim putevima, narocito 0 brzim, koji treba
da su, ako je moguce, isklJuceni od presjeka sa poljskim
putevima. U tu svrhu, pored takvog puta,projektuje se, para-
lelno, nekategorisani sabirni put, a izuzetno, na jednom ili
dva mjesta, u jeQne katastarske opatine, po potrebi,
rnoze se projektovati kategorisanog puta.
73
Mreza puteva, narocito najnizih, trebs da je ortogonalna,
bi se dobile table oblika ili pravougaonika.
Rastojanje iz:ned,ju po,iedin1h niZih outeva zavis:!. ad s'!:ruk-
ture posjeda koja ce diktirati velicinu tabli. Projektant putne
koji ns poznaje geodetski dio komasacija, ovaj posao na-
de ni moci uraditi, nego ce projektovati samo sab:!.rne i povezne
puteve, a pristupni i putevi se prilikom
izrade projekta komasacije.
Sirina pojedinih vrsta puteva zavisi od pleglednos'!:i, za-
ustavnog puta, krivina, gustine saobrac:oja, vrste i brzine vo-
zila, obima prevoza i dr.
U poljoprivredi se koriste ka.nn:..:r:: :r-aktori, plugovi, ta-
.... njirace, lrultivatori, sjetvospreme::Si., i :t'3.eione sitnilice, si-
jacice, kombajni, prikolice i dr. .'':: .. :!.ndividualni poljopriv-
redni proizvodjaci ne koriste ri." .. od njih, moze se uzeti
da je najveca iirina radnih maiina:
-u drustvenom sektoru
-u individualnom sektoru
4,8o r;t, a
J,5o m.
irinu poljskih puteva. treba podesiti taka da se
funkcionalni putevi, kcji imaju dovoljnu irinu za nesmetani
transport (mimoilaze.nje vozila., ostecenja outeva i dr.), 2. Hi-
su presi:::-oki, Sime tede poljoprivredno zemljiste. Za opt:..
malnu sirinu,pojedinih vrsta puteva,mogu se uzeti slijede6e
vrijednosti:
put 7,5 - S,o m,
-sabirni put 6,o - 7.o m,
-povezni put 5,5 - 6,o m,
-pristupni put:
-indiv1dualn1 posjed 4,0 - 4,5 m,
-drustveni posjed 5,o m,
-poprecni put 4,o m i
-put granici katastarskih
oostin3. 4,0 -
/
o,v m.
Projektant outne .le,
(koordinFite osovina puteva i :1e o.sn-:JVU ko,ji.-...,
3e rJutevi :nogu na
!89
,,
\
\
\
74
,
+ ,.
0 0
"
\ .


' ,' ' '.
: .,
............_ "''o.o'a <:
:\.o .
'C.. '

. 'r'L..
\_'
, .. . :.
,.1, . .,o ''
..._."' ..
\:.
\
',
0-<:> 1-
J'.....-o

"
'\
-<{ G-.-))
J'/' 0_,..
-<:lv-f-
"'1..::

" .... " .. .,:.
,
'?92, : .:
-:-'. Q ,;.r:: _.; "
., c-"
o."..,
.,.
.... : Q ,; :..
' ., .,
.......... ,.-!
I:
,,
:.. .. "
75
10. PROJEKAT KOMASACIJE
Projekt i kanalske koji se radi od
projekta komasacije, sastavni je dio sa
kojim pretstavlja jedan, jedinstvani projekt. Za izradu pro-
jekta komasacije, koji je najsloieniji i kreativni dio koma-
sacije, potrebno je voditi racuna o novom uredjenju zemljista,
prikupiti veliki-broj razlicitih podataka kao sto su prostor-
ni plan, struktura posjeda, vrijedno.'3t zemljista, objekata,
stalnih zasada i dr,
lo,l. OBLIKj VELICINA I POLOZAJ PARCELE
Projektom komasacije ce se, _sto je moguce vise, prikupi-
ti,na jedno mjesto,posjedi istog vlasnika, ce se u to-
me uspjeti zavisice od velicine i rasporeda stalnih zasada ko-
je je ucesnik unio u komasaciju, od broja i unijetih
parcela.i dr. Objedinjavanje i okrupnjavanje posjeda
nog sektora, bice jednostavnije jer se, uglavnom,radi o veli-
kim povrsinama koje ce zahvatiti Individualni
posjed ce zaposjesti dio table, pa postoji i vise mogucnosti
!ormiranja novih parcela. Stoga projektant komasacije utvrdju-
juci velicine i orijentacije tabli, smjer nadjele i dr. more.
voditi racuna o velicini i odnosu strana parcele, udaljenosti
od naselja, orijentaciji i dr. tj. o obliku, velicini i po-
lozaju parcele, koji s obzirom na date pocetne uslove (sa ko-
jima se u komasaciju uslo) daje najveci prinos uz najmanje
troakove.
Uticaj velicine parcele na potrebno radno vrijeme (PRV)
po hektaru dat je na s1.5. Potrebno radno vrijeme pretstavlja
vrijeme za pripremu, vrijeme na putu, glavno radno vrijeme
(oranje, sjetva, ietva i sl.), sporedno vrijeme (prazni hodo-
vi, okretanje masina) 1 izgubljeno vrijeme (popravke). Vidi
se da se povecanjem velicine parcele sa o,25 ha na 4,o ha
dobiju slijedece godianje ustede u vremenu:
-kod krmnog bilja 63% (43 oasa/ha),
-kod zitarica 57% (32 casa/ha) i
-kod krompira JJ% (8o casova/ha).
.)/
PRV P\;"c!
, ....

. --- ---:---t -- - -:

-

i
}(it----
I
...... ---
'
--- ____ _,
!C'--- !l:--
.,:.
!0!. :o7"-- .. - -------j
! !
..
L. ____ _______ i 20L __ -... ---,. ..... ___ j
1 1 ) ' 't. i /l
Pvwi"c "'""'' u he. Po ;,,.a u :-a r u I'IQ
811 DU'U\0 'CI ---1 ----. __ ,
s1.5: Potrebno radno vrijeme po hektaru za
povrsina 1 ku1tura (uda1jenost 1 km,
sirini 2:1)
parce1e raz1icitih
odnos duzine prema
Najvise se vremena, po hektaru, gubi u obradi parcela
manjih od 1 ha. Za parce1e, koje su vece od 1 ha, a manje od
4 moze se, nade1je, ocekivati izvjesno skracivanje PRV.
PRVI C.as/ha)
1 bOO
1.00
I 100
1000
800
\
I
\
\
\ \
\ \
\\ '-.. -.. ______ _
. '-
\ .. _ :-.::::.-.--:.: ::_-:: ::::.: .::- =:-_;_-:---
...... _

0 05
' 5
Vfli!JnO parc.elt l hal
Pro...ou9oonk - - 1=5 -- 1:1 ---- S-1
sl. 6
71
Ako se uticaj ve1icine parcele i ob11ka parcele po-
smatraju zajedno, dobi6e se, takode, rezu1tat da obrada
parce1e manje od 1 ha zahtijeva najvise vremena po hekta-
ru. Osim toga dobi6e se i uticaj ob1ika parce1e na potre-
bno vrijeme obrade. U primjeru, na sl.6, uze-
to je gazdinstvo velicine 2o ha na kome se pretezno gaje
zitarice i okopavine. Ve1icine parce1a su o,2, o,5, l,o,
2,o 1 5,o ha, a oblici su pravougaonici sa odnosom duzine
prema airini 511, 1:1 i 1:5 i troug1ovi sa odnosom osnovice
prema visini J:l i 1:1.
Potrebno radno vrijeme po hektaru, kao .sto se vidi, naj-
manje je kod pravougaonika sa odnosom duzine prema sirini
5:1.
Uticaj duzine parce1e na potrebno radno vrij erne prikazan
je na sl.7.
j "'" :E ---- - .....
uO - -----J 60 . _____ j :;.;: __ \, ..

l I

. 'of--- __J -- i
I
SO '00 200 JOO ")J SO IOCr LCO YJU !.D 100 200 JOO Jti
D.Jbn'J porctle Q:,,na po.rcl'lt Oui:na P<HCtlt
po.r"lr -- 01'iiha --IOI'Ia ---lOha -lOne
a1o7: Potrehno radno vrijeme po hektaru za parce1e razne
duzine i ve1icine (uda1jenost 1 km, na parce1i je
jedna ku1tura)
,
'-..;
78
Duza parcela je povoljnija jer smanjuje broj okretanja
masina na parceli cime se smanjuju i ukupni troskovi transporta.
sa loo m na 4oo m daje sli-
jedece ust.ede:
-kod krmncg bilja
-kod
-kod krompira
3 casa/ha,
4 casa/ha i
J2 casa/ha.
Povecanje duzine preko 4oo m ne donosi vece ustede. Kod
malih parcela posebno se mora voditi racuna o koriscenju ma-
sina sirolcog zahvata kako se ne bi desilo da poslednji red bu-
de nedovoljno iskoriscen.
Trouglaste percale _1 parcele trapeznog oblika au izrazito
nepovoljne za obradu.
U Holandiji je trazen optimalni oblik parcele minimizira-
njem troskova po kilogramu proizvoda u zavisnosti od:
-transporta na parceli,
-transporta na putu ka parc.eli,
-smanjenja prihoda uz duze ivice parcele i
-smanjenja prihoda uz k:race ivioe
a) ''
---y----
,
' :
, :
-- ---
== g!avni P'JI = =. put .
8 tarrra.k.q zgroda - gra.-.iro farm ----gron.c:a pQfult
s1.B: Primjeri organizacija povrsina !armi
7'
Za oblike parce1a kao na
sracunati su po formuli
salasu c) sl.8 navedeni uticaji
E
F
2wB + 2rD + 1/2 VD + 1/2 nv'B
DB
_j2w + 1/2nv') + (2r + 1/2v) f
{iF
(l)
gdje su: D - duzina parcele u hm
B - sirina parce1e u hm
F - DB - povrsina parce1e u he
f - i - odnos i sirine parce1e
w - gubici na kracim ivicama parcele u guldenima/hm
godisnje
r - gubici na duzim ivicama parcele u guldenima/hm
v
v'=
godienje
- transportni troskovi na parceli u guldenima/ha
godisnje
- t'ransportni troskovi na putu ka farmi u
guldenima/ha godisnje
n - broj parcela na !armi.
Ako sa prvi izvod !unkcije (1) izjednaci sa nulom dobice
se optimalne vrijednosti !
0
1 F
0
:
i
f = A;w + nv'
0
4r + v
F = 4w + 4r!
0 ,
nv + v!
Za konkretan primjer u Holandiji je dobiveno:
!
0
= 6,4 i
Fo
4 ha.
(2)
(3)
" ........
Kad se za trazenje optimalnog oblike parcele uzimaju u
obzir samo gubici na ivicama parcele w i r dobice se:
"' = ...
. .
( 4)

o r
( 5)
Priblizne vrijednosti gubitaka prinosa na ivicama
mogu se izreziti u procentima ukupnog prinosa, pa je:
parcele
-na kracim ivicama, na loa m duzine J,5%
-na duzim ivicama, na lao m duzine 1,9%
Uticaj udaljenosti parcele na potrebno radno vrijeme pri-
kazan je na sl.9.
sl.9:
""""0 .""---,
llC -- .. --- NJ
/ i j
. ----. ..L---J -. .,.
/ .
.. I
/ ' '
---------------;::;;
!1:;;!01-!PJR
........
/, .... .--- I
:
10 10
" "'
l.c=CII'fi'\IZJI
O!. o
I
"
JC LO
U<:IOijlfiO.SI k..,
'"b'- ------ ;
------------ ---;
"'----- --i
i
05 10 20 JO tO
IJdai]"'OJI
oor(l --<JHI'Io --O.SPu:: -tOI\o
Potrebno radno vrijeme po hektaru za razne udaljenosti
1 velicine parcela (odnos strana 2:1, na jednoj parceli
se gaji jedna kultura)

: ;:.."
;':,
povecanjern udaljenosti za 1 km, kod npr. parcela
od o,25 ha povecava se potrebno radno vrijeme po
-kod krmnog bilja 18 casova/hs,
-kod zitarica 7 casova/ha i
-kod krompira
18 casova/ha.
XI
Iz svega nevedenog moze se zakljuciti da su oblik, veli-
cina i polozaj parcele znacajni cinioci u odredivanju trosko-
va proizvod..:1je 1 visine prinosa. 'rime je i posao projektanta
komasacije de1ikatniji i odgovorniji, pa s obzirom na struk-
turu posjeda mora voditi racune da putnu mrezu taka projektuje
da budu zadovoljeni slijedeci us1ovi:
1 ha,
-velicina parcele da je
-duzina parcele ne manja od
2oo m,
-udaljenost parcele:
-za male parcele do 1 km,
-za velike parcele do 4 km,
-za parce1e duze od Joo m mora se obezbjediti put sa obje
(krace) strane parcele,
-duze ivice parcele treba da su paralelne,
-ugao izmedu ivice parce1e i puta da od 9o
0
ne otstupa
za vise od! Jo
0
,
-odnoS du;ine 1 Sirine (pravougaone) parcele treba d.F je
oko 5:1. U tom c11ju treba, po mogucnosti, grupisati par-
cele po velicini:
l.grupa: 1 - 3 ha (prosjek 2 ha),
2.grupa: 3- 5 ha (prosjek 4 ha),
J.grupa: 5- loha (prosjek 7,5ha)
i za njih projektovati table cije ce sirine biti:
za l.grupu: oko )Qo m,
za 2.grupu: oko 45o m i
za J.grupu: oko 6oo m.
82
lo.z. IZRADA PROJEKTA KOMASACIJE
Projekt komasacije izradu,ie se na osnovu podat11ka o ko-
masacionam podrucju i njegovoj okolini, koji su od znacaja
za uredenje zemljista 1 raspodjelu komasacione mase. To su:
-granice komasacionog podrucja,
-prostorni plan oostine,
-azurirani radni original!,
-nacin koriscenja zemljista,
-vrijednost zemljista,
-vrijednost objekata,
-vrijednost dugogodisnjih zasada,
-polozaj zemljista odredenog za posumljavanje,
-polozaj poljozastitnih suma,
-projekt kanalske mreze,
-projekt putne mreze,
-polozaj zemlj1sta u drustvenoj svojini,
-struktura posjeda,
-oblik i velicina novih parcela,
-uredenje naselja,
-pravac 1 snaga vjetrova
i dr.
Projekt komasacije se :i.zraduje na kopiji azuriranih radnih
originala u razmjert 1:25oo, l:Sooo ili l:loooo, zavisno od ve-
licine katastarske opstine, komasac1onog podrucja 1 gustine pri-
kazanog deta1ja, Svi podaci prikazani na proj ektu komasacij e
moraju biti jasni i razumljivi svakom ucesniku komasacijeo To
su:
-izvod iz prostornog plana opStine,
-sve parcel a starog stanja sa ci tko .isp;l.san1m brojem par-
cels, ukljucujuc1 i promjene provedene posl1je
nja stvarnog stanja,
-granice katastarsk1h opst1na, komasac1onog podrucja, gra-
dev1nskog reona 1 vankomasacionog podrucja.
-granioe vrijednosti razreda,
-granice 1 polozajstalnih objekata,
-granice dugogodisnjih zasada 1 zemljista odredenog
za p?sumljavanje 1 poljozastitu,
-projekt putnc mreze,
-projekt kanalske mreze,
-projekt tabli sa citko ispisanim brojevima tabli,
-raspored zemljistB u svojini,
-raspored izdvojenog za zajednicke potrebe,
kao i za druge nam.jene oredvidene prostornim planom.
koma3acije, uvidom u projekt komasacije, treba
da dobije jasnu sliku o izgledu uredenog zemljista nakon
komasacije i o tacnosti evidencije prikazane na projektu
(zgrade, granice i dr.) narocito kad se radio njegovom po-
sjedu.

Usvojen1 projekt komasacije komisija za komasaciju ovje-
svojim potpisima 1 pecatom, jednu ovjerenu kopiju dosta-
izvodacu geodetskih radova, a jednu ostavlja stalno 1zlo-
Bilo kakve promjene nakon toga 1zvodac geodetskih radova
moze prihvatiti sarno po pismenom nalogu kom1sije, a ako se
na vrijeme sporazumije sa 1nvestitorom, i to utvrdi ugovorom,
tada ne mora uvaziti nikakve promjene do zavrsetka pr1vremenog
uvodenja u posjed. Time se izvo1ac geodetskih radova obezbje-
od cestih izmjena koje mu mogu usporiti dinamiku 1 znatno
poskupiti radove, naroc1to u slucaju da komisija za komasaciju
nije dovoljno strucna ni samostalna i da ne postuje zakonsku
proceduru sprovodenja komasac1je.
Za izradu projekta komasacije, pored podataka dobivenih
od komisije za komasaciju i pojedinih potkomisija, projektant
prikuplja 1 druge, posebno 0 ind1vidualnim ucesnicima komasa-
cije za koje sa3tavlja slijedece preglede:
-ukupna'broj ucesnika 1 broj aktivnih poljoprivrednika
sa procentom rasta,
-gustina naseljenosti: opsta, opsta gustina agrarne nase-
ljenosti 1 cista gustina agrarne naseljenosti,
-starosna struktura: indeks starenja, procent omladine do
19 godina, procent ucesnika starijih od 6o godina,
-broj ucesnika prema zemlji8nog posjeda i to:
sa zemljom do o,5 ha, od o,5-l,o ha, od l,o-J,o do J,o ha,
od J-5 ha, od 5-8 ha i od 8 ha, sa indeksom rasta,
prema s:rt;.kturamtl i to: ukupan broj i indeks
raJta 1 prema izvoru prihoda. (iz pol,joorivrede, mjeaovits. 1
nepoljoprivredna),
prema veli:in1 po3jeda: sa zemljom
od o,5-l ha, od 1-) ha, od J-5 ha, od 5-3 ha i viae od a ha sa
indeksom ra.'lte.,
-udruzeni ze:nljoradnici koji zele ds. grupisu posjede,
-staracka domacinstv.<J: ko,!a prenose posjed u drustvenu
svojinu,
-staracka koja su u kooperaciji pa ih
nadijeliti uz drustveno zemljiste,
-domacinstva koja grup1sanjem posjeda u jednu ili u vise
tabli zele da kooperacijom ugovaraju sjetvu istih kultura
1 dr.
Duze strane tabli (gdje to nolozaj naselja, postojeci
objekt1, granice atara, konfiguracijs. t";rcna i domins.ntni vje-
tar dozvoljavaju ) treba da su priblizno u pravcu
istok-zapad kako bi duze parcele bile u pravcu sjever-
jug (sa ne vecim od 45) i 10 mogucnosti upravne
na domina:1tni vjetar r,.,'i bo: jeg osuncavanja i oprasivanje.
usjeva. U krajevima gdje je vjetar cest 1 snazan, usjevi se mo-
gu stititi podizanjem poljozastitnog pojasa uz pristu-
pne puteve.
Uz projekt komasacije se opis 1 numericki prikaz
projekta komasacije,
Opis projekta komasacije sadrzi:
l.ko su uce.3nic1 na projekta i vrijeme izrade pro-
jekta,
2.uvod u kome se navcdi: izvod iz rjesenja skupstine op3ti-
ne o sprovodenju i odredivanju komasacionog podrucja,
izvod iz rjesenja opstine o imenovanju komisije za ko-
masaciju,
-
). projektni zadatak: gdje se navodi naziv investitora-
narucioca projekta i izvoda5a radova, izvod iz ugovora koji
se odnosi na izradu projekta, da li ima
plan opstine ili smjernice, izvod datih planYkih
koji se odnose na podrucje, izvod iz srednJoroc-
nog plana i razvoja op;tine, koji se
odnosi na osnovi1i ciljevi izrade izvu-
dackog prcjekta i sprovoJenja komasacije,
4. i velicina cpstine (za cije se kataJtarske
optine radi projekt) sa potrebnim statistickim
podacima,
5. obim izvrsene komasacije i novog premjera u opstini
1 uredenja,
6 . polozaj, ob:!.ik, granice i velicinu katastarske opsti-
ne koja se komasira: ukupna povrsina atara (drustvenc i pri-
vatno u procentima), povrsina u faktickom stanju, neplodno i
pod objektima, polozaj i velicina gradevinskog reonn naselja
(privatno, drustveno i prosjeci velicine parcela) i dr.,
85
7, povrsine zemljista prema katastarskim sek-
toru vlasnistva procentima, indeks i prosjek rasta: povrsina
plodnog (produktivnog), po pojedinim b.llturama, uku;;:>GO obrad.iva
1 poljoprivredna povrsina po aktivnom po-
1joprivrednom st.:.novniku), pod sumom i prosjecno po stanovnih.<-'-
8. stanje pod.ataka u katastru za
starske opstine koja se komasira,
9, osnovni elementi reljefa komasacionog podrucja,
lo. osnovni elementi klime komasacionog podrucja,
11. karakteristike komasacionog podrucja po pitanju tvrdih
i poljskih puteva, kanalske mreze, uredenosti privatnog i dru-
stvenog posjeda i tabli, postojecih ekonomskih dvorista, pra-
vilnosti oblika parcela, tabli i granice kataatarske opstine,
12. prikaz stanja postojeceg posjeda prema velicini povrsi-
ne, razbacanosti (broju mjesta u ataru) i rascjepkanosti (bro-
j;.; parcela u ata.ru). pc reonima i s<'!ktoru vlssnistva, u
centima i prosjecne velicine: za domacinstva koja imaju po3jed
u za domacinstva ciji clanovi zive u susjednim ili u
drugim mje3tima, uiruiene i dr. (po reonima i
pno), za poljoprivred.ne rad.ne (po reonima i
Uh.'l.l-
86
ukupno). Pri tome,uz to,treba prikazati raspored povrsina zem-
ljista prema vrijednosnim razredima, stepenu vodoleznosti i po-
godnosti za poljoprivrednu (biljnu) proizvodnju,
13. elementi i smjernica za uredenje atara:
istaci sve objekte, granicu atara, polozaj, oblik i granice
gradevinskog reona, table stanja, postojece salase,
swne i druge elemente koji cine ogra.nicenja ze. ure<:!.:onje teri-
terije atara. Istaci i nabrojati elemente dogovorenih smjernica
koje Ce se ugraditi u projekt nove putne i kanalske mreze kao
osnov za uredenje i racionalnu organizaciju teritorije atara.
prikaz projekta komasacije sadrzi tabelarne i
graficke prikaze podataka koriscenih za izradu projekta koma-
aacije date posebno za drustveni, a posebno za individualni
sektor.
Nadopunjeni pokazateljima stanja prije i poslije
komasacije, tabelama i grafikonima, opis projekta, numericki pri-
kaz, projekt komasacije, kao i svi drugi podaci koji su sluzi-
li za izradu projekta komasacije, kao sto su: pregledni plan
procjene zemljista, objekata, zasada, posumljavanja, projekt
putne 1 kanalske mreze, zatim razni kartografski prikazi stanja
poslije komasacije (karta novog stanja 1
dr.) cine zajedno tehnicki izvjestaj 0 izvrsenoj komasaciji
zemljiSta.
Projekt komasacije se moze izraditi na sitnijoj razmjeri
(npr. l:loooo) na kojoj ce se prikazati cjelovito rjesenje ure-
denja zemljista na komasacionom podrucju, ali se nece moci vid-
jeti pojedini detalji kao npr. brojevi parcela pa i same grani-
ce parcela, bilo na cijelom projektu, bilo na pojedinim njegovim
dijelovima. Da se to izbjegne moze se projekt (ili samq njegov
dio) prikazati u krupnijoj razmjeri (1:25oo, npr.) uz nanose-
nje dodatne informacije na ili uz projekt o podijeli na listove
detalja krupnije razmjere.
Table se numerisu u okviru katastarske opstine od 1 do n
pocev od sjeverozapadnog dijela komasacionog podrucja iduci
slijeva nadesno, zatim zdesna nalijevo i tako redom do kraja.
87
11. GEODETSKA 09RADA PROJEKTA KOMASAC!JE:
Nakon usvojenog projekta koma3acije komisija za komasaciju
predaje izvodacu geodetskih radova jednu kopiju ovjerenog pro-
jekta Prateci elaborat, pregledni planovi, karte
i projekti, kao 1 Spisak koordinata osovina kanala i puteva,
njihova irine i dr. vee se nalazi kod izvodaca geodetzkih ra-
dova i nadalje ce 3luziti za tacan prenos projekta komasacije
na originale komasacije iz cega ce slijediti dalja obrada u
cilju odredivanja koordinata detaljnih tacaka, racunanja po-
tabli i objekata, racunanja vrijednosti tabli i dr.
11.1. PRENOSEN.JE PROJEKTA KOMA.iAC:.:E NA ORIGINALE
KOMASACIJE
Originali komasacije formirani su 1 na njih je nanijet
detalj koji se ne mijenja postupkom komasacije, joe u pri-
premnim geodetskim radovima (8.5.). Na njih su nanijete i
granice vrijednosti zemljite (8.6.) .. Gada ce se (na njih
ili na njihove kopije) nanijeti kanali, putevi, table 1 drugo
odredeno projektom komasacije.
Najprije se koordinatama osovine kanala i puteva.
Zatim se, iz projek"a putne i kanalske mreze, preuzmu i na
planu, u olovci, konstruisu sirine kanala i puteva cime se
graficki dobiju presjeci koji pretstavljaju tjemena tabli.
Potom se povuku i zatvore ostali dijelovi tabli, prema uslo-
vima oznacenim na projektu. Time je zavrseno prenosenje pro-
jekta koma9acije. Crtez tabli i objekata je u olovci, a polo-
zaj na planu detaljnih tacaka nije fiksiran Ubodom pikir-igle.
Najprije treba sracunati svih detaljnih tacaka a
zatim ih nanijeti na originale komasacije velikim koordinato-
grafom. Time se postize slijede6e:
1) postojanje crteza u olovci pretstavlja kontrolu odre-
divanja koordinata detaljnih tacaka i
2} duzine (frontovi} izmedu detaljnih tacaka, sracunate
iz koordinata, ne otstupaju od duzina ocitanih sa plana,
88
ako su detaljne tacke nanijete koordinatama, sto nije uvijek
slucaj ako se detaljne tacke nsjprije naneau (pikiraju i
tusem), a zatim ocitaju njihova koordinate. Ta neslagenja po-
sebno mogu biti neprijatna kod nanoaenja parcela u okviru tab-
le kada se zbir frontova svih parcela nece slagati (u okviru
dozvoljenih otstupanja) sa table.
Kartirane detaljne tacke, tjemena tabli, zasite se tuiem
kako bi njihov poloiaj ostao trajnc obiljeien, Frontovi tabli
se ne izvlace jer ce se na njima nanositi detaljne tacke par-
cels koje ce ih prekidati. Ukoliko se radi na radnim kopijama
originala komasacije frontovi tabli se mogu izvuci tusern.
Ostali detalj, kao sto su': putevi, kanali, pojas
i sl. koji cine jednu cjelinu, a imaju tacne elemente odrede-
ne projektom, ne treba izvlaciti jer ce uvijek ostati
otvoreno pitanje da li su izvedeni po projektu i da li au uop-
ete izvedeni. Detaljne tacke tih objekata mogu se ne planu pi-
kireti i zasititi tusem, a po zavrsetku izgradnje pojedinog ob-
jckta i po izvrsenoj kontroli na terenu, ukcliko je izveden po
projektu, spojice se tusem frontovi izmedu odgovarajucih de-
taljnih tacaka.
07dje treba napomenuti da, iako au na plenu, po pclozaju,
fi!!:si.:-e.ne det l _jne tacke tabli' to ne znac' da su na _en pre-
nijets bez Aka sr pola7t od da geodetski plan
pretstavlja sliku terena, bi bilo sprovesti snimanje
detalja i oa osnovu podataka snimanja kartirati plan. o'tome
je vise receno u 23.1.
Navedena tebnologija prenosa projekta komasacije oa ori-
ginale kor.asacije ne odnosi se na automatsku obradu planova
i karata.
11.2. DORADA SKICA DETALJA
Po prenosenju projekta kornasacije na originals koma-
aacije i po zavrsetku numeracije detaljnih tacaka rnogu se
nastaviti radovi na skicarna detalja koje su u pripremi for-
mirane (8.5.), taka sto ce se na njih prenijeti pol6zaj tab-
li 1 objekata. Svi frontovi tabli izvlace se crnim tusem,
linijcm debljine (najcesce) o,B mm.
netaljne tacke tabli se oznacavaju taka sto se ljubi-
castim tusem oacrta kvadratic i ispiee broj detaljne tacke.
Dio unutrasnjsg opisa, kao sto au nazivi vodnih obje-
kata, saobracajnih objekata i dr. sto se maze upisati izvan
table, upisuje se. Takode se unose 1 podaci koji ce se ko-
ristiti prilikom prenosa projekta na teren (!rontovi, kosa
Qdmjeranja i dr.).
Ukoliko je zavrsena, nanosi se 1 dirigovana poligonska
mreze..
11. 3. A-.TiALITIC->'\ ')BRADA PROJEKTA KOMASACIJE
Prenosenjem projekta komasacije na komasacije
zavreen je graficki projckta. Da bi se, na-
m0glo prenositi projekt na teren itd. po-
trebno je imati koordinate detaljnih tacaka tj. projekt de-
!inisati analiticki tako ato ce se najprije detaljne tacke
numerisati, sracunati njihova koordinate i na kraju kontro-
liaati dobiveni spisak koordinata.
11.).1.!\'lJMERISANJE DETALJNIH TACAKA
Deta)jne tacke projekta komasacije mogu se. numerisati
na vise nacina. Najcesca au slijedeca tri:
-numerisanje od 1 do n u okviru komasacionog podrucja
ne vodeci o granicama katastarskih opstina,
-numerisanje od 1 do n u okviru jedne katastarske
opstine i
89
90
'\ l)
'-.._)
-numerisanje u okviru table.
-Numerisanje u okviru cijelog komasacionog podrucja je
moguce ukoliko broj detaljnih tacaka nije prevelik i ne angazu-
je vise od dva do tri izvortaca na geodetskim racunanjima.
-Numerisanje od 1 do n u okviru katastarske opstine, koju
vecinom, obraduje samo jedan geodetski strucnjak, smanjuje mo-
gucnosti i dupliranja brojeva detaljnih tacaka i
ostavlja izvodacu vise slobode u radu. Prije pocetka rada po-
trebno je, sa drugim izvodacima, definisati zajednicke linije,
granice katastarskih opstina, odrediti izvodaca koji ce ih nu-
merisati (i dalje obraditi) i na preglednom planu izvrsenja
radova svakom izvodacu naznaciti pripadajuci zadatak.
-Numerisanje u okviru table izvodi se petocifrenim brojem
cije prve tri cifre pretstavljaju broj table, a drugs dvije
broj detaljne tacks u okviru table. Tako npr. br. 2o8 pret-
stavlja detaljnu tacku ciji je broj 8 u okviru table br.2.
U slucaju da dvije table imaju zajednicke tacks, te tac-
ks se numerisu u okviru table koja ima manji broj.
Ako se dalja analiticka obrada izvodi iskljucivo iz ko-
ordinata, tada ce se morati numerisati 1 prelomne tacke gra-
nica detaljne procjene ciji sec brojevi sada, jednostavqo, na-
stavljaju na brojeve detaljnih tacaka tabli.
Prednost ovog nacina numerisanja detaljnih tacaka je
sto, osim obuhvatanja detaljnih tacaka procjene, omogucuje
laksu kontrolu i koriscenje koordinata detaljnih tacaka ko-
je se za jednu tablu, u spisku kovrdinata nalaze sve na jedn0m
mjestu, a u slucaju greske, svojim brojem vee odreduju mjesto
na kome treba da se nalaze.
Nedostatak ovakvog nacina nwnerisanja je vrlo veliki broj
koji neka detaljna tacka moze imati, npr. 189ol i veliki broj
preskocenih mjesta (lol, lo2, lo4, , 2ol, 2o2, itd)
u spisku koordinata moze dovesti do zabuna.
Detaljne tacke se numerisu olovkom na originalu koma-
sacije, a tusem (ljubicastim) na radnoj kop1ji originala
komasacije.
11.3.2. ODREDIVANJE KOORDINATA DETALJNIH TACAKA
Koordinate detaljnih tacaka mogu ae dobiti ocitavanjem
sa plana, racunanjem.iz podataka snimanja detalja i racuna-
njem iz zadatih vrijednosti.
Ocitavace sa detaljne tacks cije mjesto je projektom
aamo naznaceno. To su npr. osovine kanala 1 puteva koje se
mogu ocitat:i 1 sa projekta putne i kanalske mreze, Te tacke
da ocita projektant i da ih dostavi izvodacu geodet-
\F;;c(/ifl!/','.:.Skih radova. Tacnost l!ldredivanja njihovog polozaja moze biti
oko 1-2 m od nacrtanog, projektovanog polozaja, jer to za
projektovanu trasu, narocito ako je.duza, nama mnogo
Qstali dijelovi projekta, nadalje se moraju izracunavati sa-
svim tacno kako bi se ostvarile projektovane geometrijske
osobine,
Osim osovina trase, ocitavati se mogu i detaljne taoke
parcela koje ostaju u komasaciji i cije su potre-
bne, ukoliko nisu, za potrebe komasacije poriovno snimljene.
Ocitavaju se a.a radnih originala, koordinatografom.
Detaljne tacke granica komasacionog podrucja, zatim
objekata i dugogodiSnjih zasada i dr. iz komasacionog
podrucja, cije SU koordinate potrebne Za analiticku obradu
projekta komasa,.cije, uglavnom se snimaju .jednom od metoda za
snimanje detalja, p& se njihova koordinate mogu sracunati iz
.podataka snimanja.Ak:o su snimljene fotogrametrijski registru-
ju se najprije "mas1nske
11
koordinate (u koordinatnom sistemu
stereorestituc1onog instrumenta) pa se zatim transformisu u
drzavni koordinatni aistem.
91
I r.-
\JL

Ostale tacke projekta racunaju se iz zadatih vrije-
dnosti, Tu su najcesca racunanja linijskih tacaka koje mo-
gu na liniji, u produzetku linije 1 na upravnoj, Du-
Zine poj edinih ods_j eo aka mogu bi ti odredene graf1ck1, sa
plana 1 pogresne i do 1-2m (9ir1ne 1 duzine tabl1), dok
neke od njih moraju imati cent1metarsku tacnost (sirine
puteva, kanala 1 sl,),
__ q_
09,.. ..... _.,- ....- ...-
a . --,
o,:===4(\ \\'
sl,lo
Na ul.lo prikazan je jedan dio projekta komasacije.
Tacke o1 1 0
2
pretstavljaju osovinu kanala viaeg reda - npr.
I reda. Koordinate .tacaka o
1
i 0
2
projektant je ocitao sa
projekta 1 dostav1o izvodacu geodetskih radova. Polozaj taca-
ka o
3
1 o
4
, koje su osovine kanala II reda, upravnih na ka-
nal I reda, odreden je razmakom izmedu kanala i pravcem de-
!inisanim tackama 0
1
i o
2
Za tacke o
3
1 o
4
se umjesto koordi-
nata mogu dati priblizna rastojanja. Prilikom prenosa projekta
komasacije na originals komasacije, tacke 0
1
i 0
2
se nanose
koordinatama, spajaju olovkom i konstruise sirina kanala.
93
Dobice se tacke 1, 2, 3 i 4. Duz r:J i 2:4 su parale1ne oso-
vini o-6
2
(osim u rijetkim slucajevima kad postoje'lomovi -
1 .
vidi 9.). Iz tacaka o
3
i 0
4
konstruisu se upravno na osovinu
0
o:TI 1 nanose sirine kanala. Dobice se tacke 5,6,7 i a. Na s1i-
l 2 .
can nacin razraduje se cijeli projekt komasacije, kako je to
vee objasnjeno u 11.1. Potrebno je odrediti koordinate deta1j-
nih tacaka koje su dobivene navedenom konstrukcijom. Koordi-
nate detaljnih tacaka 1,2,3 i 4 odredice se kao koordinate ta-
caka na upravnoj podignutoj na strani

Duzina upravne je
polovina sirine kana1a I reda. Izmedu tacaka 1 i J, koje su
sada date tacke, treba sracunati koordinate 1inijskih tacaka
5,6,7 i s. Duzine od tacke 1 do tacke 5 i od tacke 6 do tacke
7 mogu se ocitati razmjernikom sa plana, medutim, duzine iz-
medu tacaka 5 i 6 i izmedu tacaka 7 i 8 moraju se uzeti tacno
iz projekta, prema projektovanoj sirini kanala.
Osim ovog nacina racunanja koordinata deta1jnih tscaka,
moze se primijeniti i neki drugi, kao npr. postupak da se sve
detaljne tacke, date na s1ici racunaju kao upravne. Znacajnije
ustede u vremenu pa 1 kvalitstu racunanja dobice se primjenom
racunara sa digitajzerom na kome se mogu kombinovati ocitava-
nja i racuno..nja, Tako npr. za racunanje koordinata deta1jnih
tacaka 5,6,7 i 8 koje su na liniji 1-3 se postupiti na
slijedeci nacin: ocitaju se koordinate tacke 5 koje su pribli-
zno na liniji. Racunar izracuna duzinu izmedu tacaka 1 i 5 i
za tu vrijednost sracuna koordinate linijske tacke 5, zatim sa
unese projektovana sirina kana1a pa se sracunaju koordinate
linijske tacke 6, ocitaju se i preracunaju koordinate linij-
ske tacke 7 i za zadatu sirinu .kanala sracunaju koordinate li-
nijske taoke 8. Za kontro1u se mogu ocitati koordinate detalj-
ne tacke J i uporediti ostatak linije iz ocitavanja i iz ko-
ordinata. Kompjuterski program se jednostavno podesi da trazi
instrukcije o kakvoj vrsti deta1jne tacke se radi i racuna-
nja nadalje mogu ici veoms brzo ukoliko je prethodno

dobra priprema. Priprema obuhvata numerisanje detaljnih ta-
caka, naznaku tacaka koje se ocitavaju 1 nanosenje na plan
sirina zadatih projektom. Aka je kompjuterski program pro-
vjeren, kvalitet i brzina rada zavisice samo od kvaliteta
priprerna.
Osim navedenih slucajeva maze se pojaviti i niz specifi-
cnosti koje treba rjesavati u toku priprema. To je npr. po-
jedini kanal ili put, koji mora zadrzati svoju projektovanu
sirinu, a sa drugim objektom se ne sijece pod pravim uglom,
vee sa njim neki ugao (sl.ll). Tada se za racuna-
njekoardinata tacke lo, ako se racuna na liniji 1-3, mora
sracunati duz 9:10 koja.iznosi:
9,10
----,JL
Sln o
1_
.sl.ll ,
Ukoliko ugao nlJe zadat projektom moze se ocitati
sa plana uglomjerom. Koordinate detaljnih tacaka 9 1 lo osim
na liniji, mogu se racunati i kao tacke presjeka dvije prave.
Po odredivanju koordinata detaljnih tacaka sastavlja se
Spisak koordinata - TO br. 25 detaljnih tacaka.
Koordinate prelomnih tacaka procjene zemljista mogu se
odrediti ocitavanjern sa plana (digitajzerorn, koordinatografom,
trouglirna).

Koordinate presjeka granice vrijednosti zemljista sa
frontom table mogu se dobiti racunanjem presjeka ili racu-
nanjem linijske tacke za zadatu duzinu (ocitanu razinjerni-
kom) ili na neki drugi nacin, ali svakako treba da su na
frontu table.
ll.J.J. KONTROLA SPISKA KOORDINATA DETALJNIH TACAKA
Postoji vise nacina kontrolisanja spiska koordinata.
Koji ce se od njih prirnjeniti zavisice od tehnologije izvo-
daca geodetskih radova, njegovih tehnickih mogucnosti, kad-
rova, rokova i dr. Ovdje ce se navesti tri koja su najceace
\1 upotrebi&
Y5 v/
'l)Velikim koordinatografom se, na osnovu episka koordinata,
nanesu detaljne tacke na .original komasacij e ( vidi 11.1.).
Poklapanje pikira sa crtezom u olovci uzima se kao dokaz tac-
nog odredivanja koordinata.
koordinata se unese u racunar ili se uracunaru
!ormira u postupku odredivanja koordinata detaljnih ta.caka.
Uz lcompjutersko atampanje spiska koordinata racunaju se, i
u spisku stampaju, i frontovi izmedu susjednih.detEujnih taca-
ka. Kontrolom sracunatih i na planu (razmjernikom) mjerenih
!rontova dobice se gruba kontrola odredivanja
J)Kako se koordinate detaljnih tacaka nadalje koriste za
racunanje elemenata za prenos na teren projekta komasacije,
racunanje povrsina tabli i objekata, povrsina parcela i zada-
tih vrijednosti, elemenata za prenos na teren parcela i dr.
1 kako na jednom komasacionom podrucju moze biti i vise de-
setina hiljada detaljnih taoaka, od kojih svaka ima tri po-
datka: broj tacke, Y i X slijedi da je kontrolu i
sve abrade izvoditi u racunaru. Stoga se, odrnah, sve koordinate
i_brojevi detaljnih tacaka unesu u racunar. Kontrolise se crta-
njem, na ploteru, projekta komasacije.Da bi se mogle nacrtati
7
_\lJ96
"v
pojedine figure (table 1 objekti) sastavlja se spisak brojeva
detaljnih tacaka (obrazac JA) koje te figure obrazuju. Pritom
ce, 03im granica komasacionog pOdrUCja, 3Vaka linija (front)
izmedu dvije susjedne detaljne tacke biti u TO br.)A unijeta
dvaput, a na planu takode iscrtana dvaput. Crtez na ploteru
se moze nanositi na hartiji slabijeg kvaliteta, jer ce odmah,
u pocetku biti i grubih greaaka koje treba nalaziti i otklanja-
ti. Tacnost crteza se jedoostavno provjerava ako je original
komasacije providan. Svako, i najmanje, otstupanje uocava se
Usaglasavanje crteza na ploteru 1 na origi-
nalu komasacije znaci ispravnost spiska koordinata, ali ne
uvijek i JA u kame se mogu 1 dalje nalaziti odredene
greske kao npr. izostavljanje jedne cijele table ili objekta
i sl.
Kontroia obrasca JA postize se racunanjem povrsina svih
tabli i objekata koje pripadaju jednom originalu komasacije
ciji zbir, akd je cijeli list sa detaljem, mora dati nomi-
nalnu povrsinu toga lista (3)7,5 hazaR 1:25oo
0
npr.). Die
!.ista bez detalja maze se uvesti kao posebna grupa cija . :e
povrsina sracuna i dada ostalim.
Po zavrsenoj kontroli i<tampaju se potrebni podaci kao npr.
T>isak Spisak tabli i objekata i dr.
Spisak koord.fnata Jbavezno sadrzi broj tacke i koordinate
Y i X. Mogu se dati i trontovi izmedu susjednih tacaka i dr.
Spisak tabli i objekata maze imati broj table ili objekta,
povrsinu, povrsiou po listovima detalja (aka tabla ili objekt
pada na vise listova detalja), spisak detaljnih tacaka sa nji-
hovim koordinatama i duzinama frontova izmedu njih za sve tacke
koje tu tablu ili objekt cine i dr.
Ovako obraden spisak koordinata pretstavlja oe same uno-
senje u racunar i kontrolisanje spiska koordinata, vee i dio
dalje geodetske obrade projekta komasacije, koja je, na ovaj
nacio., dij elom zavriieoa a dij elom pripremlj en a.
11.4. RACUNANJE POVRSINA TABLI I OBJEKATA
povrsine tabli i objekata se racunaju iz koordinata de-
taljnih tacaka koje tu tablu ili objekt cine. Time se postize
da tacnost sracunate povrsine ne prelazi 1 m
2
sto je jedan od
uslova tehnicki tacoo sprovedene raspodjele komasacione ma3e.
X


I , I
: : . 4 !
::c) x..: X:.\
I I
1 d a 0. 9, >Y
',j,
sl 12
Povrsioa oeke figure, cije su koordinate tjernena poznate
u datom koordioatnom sistemu, racuna forroiranjem trapeza
na jednu ili drugu koordinatou osu. Na sl. 12 trapezi su
miraoi na Y-osu tako da su irn paralelne strane: x
1
i xi+l'
a visioe, razlika: yi+l - y
1
Povrsina bilo kog trapeza je:
xi + xi+l
pi -. 2 (yi+l - yi) (6)
Suma povrsioa svih trapeza daje povrsinu P figure:
n
1 '\ .
P 2t_ (xi+ xi+l)(yi+l- yi)
( 7)
i=l
97
vodeci racuna da su koord1nate detaljne tacke,od koje se po-
elo i za koju je 1 = 1, istovremeno i koordinate tacke n + l.
Za racunanje povrsine figure,oeke povrsine trapeza se sabi-
raju, a neke oduzimaju, kao sto se vidi na sl.l2, rnedjutim,
o predznaku povrsine pojedinih trapeza ne mora se posebno vo-
diti racuna, jer ce razlika yi+l - yi biti nekad pozitivna
'
I
\!)i 98
a nekad -negativna, je odredjen i predznak tra-
peze, sto je narocito pogodno za sastavljanje kompjuterskih
programa koji se mogu taka napraviti da je za racunanje povr-
sine potrebno iz spiska koordinata (ili iz 3A) redom unositi
koordinate Y 1 X detaijnih s tim da se pocne i zavrsi
na istoj tacki.
Formula (7) se maze preurediti, pa ce biti:
p
l n
L Y i ( xi -l - xi+ l )
i=l
( 8)
Ova druga formula bila je narocito pogodna za racunanje
masinom. U obrazac JA upieu se sve koordinate detaljnih taca-
ka, od toga neke dvaput. Zatim se (od kartona) napravi sablon
kao na sl.lJ koji se postavi tako da ae u 1ijevom otvoru vidi
yi' u gornjem desnom x
1
_
1
i donjem desnom. x
1
+
1
Racuna se
tako sto se obrazuje raz1ika izmedu dva desna otvora i pomnozi
lijevim, zatim se sab1on pasti za jedan red, sve to ponovi i
doda prethodllom zbiru itd.Ovaj nacin se, po potrebi, moze 1
danas koristiti. Dovoljno j.e imati dzepni racunar sa jednom
memorijom:
[ I
I I
I - . J
sl.1J
xi-1
xi+1
=
X
yi
2
M+
itd.
Ako su povrsine tabli i objekata sracunate iz
unijetih u veliki racunar 1 kontrolisane na nacin opisan u
11.3.3. tada se moze nastaviti racunanje vrijednosti tabli.
Ako se _povrsine tabli i objekata racunaju kao povrsine
cjelovitih figure ne vodeci racuna na koje listove detalja
padaju, tada je nemoguce .izvrsiti kontrolu po listovima de-
talja. Za kontrolu treba sracunati iz koordinata povrsinu
.
c
.
.;;
-,;
99
ro
-
'
c .
.....
'"'
:0 -o
ro
.c g .E c
u
.?.
-o
.
N
c
..... .
:2: ttl
0
.c

0
0 0
a: c.
::t:.
Tl
I I
I 1
I I I I
Tl
N
ro
c
)U)
: -=

-t----1---1--_:j 1-L-U-- -- __ _[_--=I=-
.
..... .
>
.r.
0
c.
(1)
c
ro
c
:J
>()
B
ro
....
ro
N ,( E
u
on
ro
a: E
N
0 u
ro 0
....
"' ..c
I
,;. E
0

-I


Ul
"'.
;::

(1)
E
0 ..
C 3 ;; adnJD
0
"'
<;>::
"""
'"<"
}
.:r

0
Cj
""'
O:ii

-+--
0 .:;; a:
'" "'I OJSJl
..... ...
l--l--1


komasacionog podrucja ili njegovih dijelova koji ce pretstav-
ljati kontrolne grupe. To ce donijeti dobre rezultate, narc-
cite ked pravilnih tabli, sa rnanjim brojem detaljnih tacaka.
Buduci da je granica komasacionog podrucja presjekla po-
jedine stare parcele cije su povrsine, u postupku utvrdivanja
stvarnog stanja nekretnina, razracunate, sabiranje povrsine
komasacionog podrucja, koje je sada iz koordinata,
sa povrsinorn ostalog dijela katastarske opstine nece dati
prethodnu povrsinu katastarske opstine. To moze biti zbog raz-
like u tacnosti odredivanja tacaka i racunanja povrsina ili
zbog izostavljanja neke parcele, narocito manje. Stoga je ne-
ophodno proves_ti pazljivu kontrolu kako bi se u dalju obradu
unijeli tacni podaci.
Table koje padaju na vise listova detalja-originala ko-
masacije-za obradu, kao 1 za kasnije odrzavanje premje-
ra i katastra nekretnina, treba da imaju, osim unijete, jos
i povrsine po listovima detalja. Kako je to vrlo veliki posao,
ako se ne radi automatski, cesto se izbjegava u postupku geo-
detske obrade kornasacije, a takve se kopiranjem
ili koordinatama nanesu na stabilne podloge isje.cene na format
tabli ili na format A3 (drafteks, npr.) pa se na.njima, nada-
lje, provode ave obralt: racunanje povrsina po vrijednosnim
razreC.ima, ;'aproksimacije" i dr. Sastavljanje 1 lijepljenje
originala komasacije, u tu svrhu, ne moze dati zadovoljavaju-
cu tacnost.
Kod konacne abrade planova, numerisanja 1 racunanja po-
vrsina parcela, bez povrsina tabli i objekata po pojedinim 11-
stovima detalja ne moze se dobiti ni ukupna povrsina lista de-
talja.
U izuzetnim slucajevima koji se mogu pojaviti u praksi,
jedna strana table ciji oblik je odreden terenom, moze biti
dubok i krivudav potok obrastao aumom (sl.l4). u tom slucaju,
narocito ako ima vise takvih tabli, ne treba odredivati
..
101
koordinate detaljnih tacaka potoka jer nemaju nikakav znacaj.
Tu se moze naci vise rjeeenja kao sto su podjela table na ma-
nje, sastavljanje dvije 1 Tiee tabli u jednu i al.
I
T ,7
sl.l4
11.5. RACUNANJE VRIJEDN03TI TABLI
Zemljiste u okviru jedne table moze biti istog ili razli-
kvaliteta tj. nalazice se u jednom ili u vise vrijed-
nosnih razreda. Ako se nalazi u j ednom vrij ednosnom rc.:;redu,
vrijednost te table ce biti:
VT "' PT x qi
(9)
gdje je:
VT - vrijednost table,
PT - povrsina table i
qi - relativna vrijednost zemljista i-tog vrijednosnog
razreda.
Ako se, kao na sl.l5, nalazi dijelom u prvom, a dijelom
u trecem i sedmom vrijednosnom razredu, vrijednost table je:
VT = plql + p2q3 + p3q7
odnosno, uopste:
VT =.Lpiqi
(lo)
( '
\_'(/
i 102
\{'
gdje je: pi - povrsina pod pojedinim vrijednosnim razredima,
pri camu ja:
PT = L Pi (11)
sl.l5
Racunanja povrsina pod pojedinim vrijednosnim razredi-
ma maze se izvrsiti na vise nacina:
-planimetrom - graficki,
-iz koordinata detaljnih tacaka tabli i prelomnih taca-
ka granicne linije procjene zemljista - analiticki,
-pomocu razmjernika vrijednosti - graficki,
-.iz mj era sa plana - graficko-anali ticki,
ili na neki drugi nacin.
Koji 6e se nacin izabrati zavisi od tahnickih uslova
koje propisuje investitor, od opremljenosti izvodaca radova
i, narocito, od predvidene tehnologije dalje obrade podataka.
ru
11.5.1. LAMELISANJE TABLE
Ako se paralelno jednoj strani table, koja odgovara smja-
nadjele (najcesce: uzoj), povuku linije kroz prelomne tac-
vrijednosnih razreda table 1
ke
kroz prelomne tacke table,
dobice se podjela table na tzv. lamele (sl.l6).
103
_____/
AkO su tabla oblika pravougaonika i lamele su pravo-
ugaonici (ili kvadrati, u rijetkim alucajevima), inaca su
trapezi. Poalednja lamela nepravilne table ja trougao.
L 3
L2
L-i
G)

sl.l6
U jednoj lameli se moze nalaziti samo jedan vrijed-
nosni razred kao u L-1, al.l6 ili viae, kao u L-3 npr.
Povraine pod pojedinim vrijednosnim razredima u okviru la-
mele su oblika trapeza ili trougla. Zbir tin povrsina daje
povrsinu lamele, zbir povrsina svih lamela daje povrsinu
table.
Istim putem ee racuna 1 vrijednost table.
Racunanje povrsina trougla, kyadrata, pravougaonika 1
trapeza, kod automatske obrade podataka sa racuna po !or-
muli za racunanje povrsine trapeza cime se izbjegava nepo-
trebno prepoznavanje odredene figure. Da bi 1 trougao bio
potrebno je zadati osnovicu, visinu 1 drugu paralel-
nu stranu cija je duzina nula.
11.5.2. RACUNANJE VRIJEDNOSTI TABLI PLANIMETROM
Sracunaju se povrsine pi pod pojedinim vrijednosnim
razredima, sl.l5 i po formul1 (lo) pomnoze odnosnim relativ-
nim vrijednostima q
1
Tacnost racunanja pojedinih povrsina
1 ukupne povrsine table odreduje se prema dozvoljenim
104
\\\ ';
otstupanjima za racunanje povrsina katastarskih parcela
1 iznosi:
AP = 1,4o VP
za razmjeru 1:25oo.
11.5.3. RACUNANJE VRIJEDNOSTI TABLI IZ KOORDINATA
I ovdje se primjenjuje formula (lo) s tim eta se
povrsine po pojedinim vrijednosnim razredima racunaju iz
koordinata, sl.l7.
Nacin numerisanja detaljnih tacaka i nji-
hovih koordinata opisani su u 11.3.1. i 11.3.2.
i!L.l7
11. 5. 4. RACuNANJE VRIJEDNOSTI TABLI POMOCU
RAZMJERNIKA VRIJEDNOSTI
Za primjenu ave metoda tablu treba lamelisati (11.5.1.)
a zatim sracunati povreinu 1 vrijednost svake lamele. Zbir
povrsina i vrijednosti svih lamela daje povrsinu 1 vrijed-
nost table.
Neka je data lamela sa tri vrijednosna razreda, kao na
sl.l8.
&., ;. ..
0 z
,a., A._ .<1,3
sl.l8
Povrsina P
1
, te lamele, je:
a
1
+b
1
a
2
+b
2
a
3
+bJ
P
1
= --h + --h + h
2 2 2
vrijednost V
1
je:
a
1
+b
1
a
2
+b
2
a
3
+bJ
v = ---hq + --hqJ + hq
1 2 2 2 2 4
ili,ako se izvuce h i. pomnozi sa q
1
:
_ alq2+blq2
8
2q3+b2q} a3q4+b3q4
v
1
-h( + + )=
2 2 2
_ (alq2+a2q3+a3q4)+(blq2+b2q3+b3q4)
-h(
=h
va + vb
2
2
(12)
( 13)
(14)
(15)
Duz a
1
odnosno bi dobije se tako sto se (stotinarom)
izmjeri duzina na planu aPL i pomnozi imeniocem razmjere
plana R. Dobice se a
1
= ap
1
R. Umjesto mnozenja, kao sto je
poznato, postoje vee formirani razmjernici na koje se nane-
se (otvor sestara) sa plana i direktno ocita stvarna
duzina.
105
I
\J(
'
I
\]\,'
106
Proizvod a
1
q
1
odnosno b
1
q
1
dobio bi se tako sto bi se
stvarna duzina mnoz11a sa q
1
Urnjesto toga moze se za svaku
re1ativnu vrijednost zernlji3ta q
1
nacrtati poseban razmjernik
sa bi se umjesto duzine odmah citao proizvod. Ako se
aiqi
napise u obliku:
a?LRqi = aPL(Rqi)
(16)
vidi se, da se, za svako q, moze dobiti poseban razrnjernik
mnozeci imenilac osnovne razmjere planaR sa q
1
Takvi raz-
mjernici nazivaju so razmjernici vrijednosti (sl.19).
Za
ql = 1 slijedi
R
1
"' Rq
1
"' R
q
2
= o,9 slijed1
R
2
= Rq
2
= o,9R
q
3
= o,8 slijedi
RJ = Rq
3
=;< o,8R
it d.
Ako je R = 25oo tada je:

l:R
1
= 1:25oo
l:R
2
= l:225o
l:R
3
= 1:2ooo
o 5o loo l5o. 2oo
o 5o loo 15o , 2oo
0
5o
sl.19
loo
l5o
Vrijednost lamele &ada se moze dobiti mjerenjem duzina
pc jednoj - ai i drugoj - bi ivici lamele, njihovim ocitavanjem
na razmjerniku vri!anosti i racunanjem po formuli
(14).
PRDJJER: Neka je za lamelu datu na sl.l8 h
= 2o m,
a
1
q
2
= 28,1,
a
2
q
3
= J6,o, a
3
q
4
= 42,),
b
1
q
2
"'4o,2,
b2qJ = 2o,4,
b3q4
= 4o,8, bice:
(28,1 + J6,o + 42,)) + ( 4o,2 + 2o,4 + 4o,8l).
2
lo6,4 + lol,4= 2o78 vrijednosnih jedinica.
2
Radi lakseg rada podeci ze pojedine lamele se mogu up1-
sivati u poseban obrazac.
Broj
le.mele
1
2
h
2o,o
35,6
v
a
vb
lo6,4
lol,4
0
va + vb
I
vL.
2

loJ,9
I 2 o78
5o,7 1 8o5
VTABLE
3 88)
107
U primjeru je data tabla kojU cine dVije lamele: jedna je
sracunata - to je lamela sa sl,l8, a druga je produzetak
te lamele, oblika trougla. Vrijednost table je J 883 vrijedno-
. a nih j edinica.
Upotreba obrasca za racunanje vrijednosti table korisno
je ne same zbog uvijek moguce kontrole racunanja, vee 1 zbog
kasnijeg rai5unanja povrsina parcela na osnovu zadat1h vr.ijedno-
st1(17.1.5,) kada 6e se podaci iz obrasca direktno uvoditi u
11.5.5. RACUNANJE VRIJEDN03TI TABLE IZ MJERA 3A PLANA
Za primjenu eve metode tablu je potrebno prethodno lame-
lisati (11.5.1,). Za svaku lamelu preuzmu se (stotinarom) vri-
jednosti sa plana za a, b 1 h (sl.l8) i ocitaju na razmjerniku
koji odgovara razmjeri plana.Povrsina lamele dobice se po
108
formuli (12), a vrijednost lamele po formuli (13) izdvajaju-
ci pritom povrsine pojedinih dijel6va lamele kako se ne bi
dvaput racunale:
PL " L pi
(17)
Pi - povrsina pod odnosnim vrijednosnim razredom,
VL = L pi qi
(18)
Povrsina 1 vrijednost dobivene na ovaj nacin ima-
ju "graficku" tacnost. Zavise od tacnosti ocitavanja duzina i
od tacnosti lamelisanja; tj, povlacenja paralelnih linija. Da
se to prevazide moze se:
-povecati tacnost lamelisanja i
-izmjerene vrijecj.nosti izravnati na date - iz koordinata,
Tacnost lamelisanja table moze se povecati nanosenjem tab-
le na posebnu, stabilnu, foliju (dra!teks, npr, fermata AJ),
na koju je prethodno, stampom, nanijeta milimetarska mreza.
se nanese tako da se zadati srnjer nadjele - koji je de-
finisan jednom stranom table - poklapa sa linijom milimetarske
mreze, Time su sve paralelne linije definiaane 1 treba ih samo
izvuci tusem. Linije granice vrijednosnih razreda iscrtavaju
se tusem u boji ( zelenirn). Pored lamele, sa strane se upi-
se njen broj (vidi primjer). Ocitani elementi lamele upisuju
se tusem u lamelu (u tu svrhu- moze se tabla kopirati na obican
papir).
Daljoj obradi lamela i table prethodi izravnanje izmjere-
nih vrijednosti na date, Na sl, 2o prikazana tabla ima sest
detaljnih tacaka i sedam
Nadalje ce se koristiti oznake: visine.lame1a su h
1
, a po-
jedini otsjecci osnovice 1ame1a su:
aij' i = 1, ,7, j = 1,2
pri cemu je:
ai = L aij (19)
a
1
- donja osnovica lamele jednaka je
sumi izmjetenih
\)"0
vrijadnosti avih
1 da
kom
L--7
-- b
I_-- s
L- 4
l_-3
L-:z

/
/
-- -------- -r--
/
-- - ----(-- ---
\
\
------ ---'- --
J._
\
\I
----a:;;----.::::.---:.-.3 l
--A;;- T----:a-;,_--1,:
4
A-11 4.,_
sl.2o
Za svako a
1
moze da se
se razlika izmjerene i
otsjeSku a
1
j na poznati
sracuna data duzina iz koordinata
date vrijednosti fd raspodjeli sva-
nacin:
fd
fij = aij'
Time 6e suma svih otsjecaka biti jednaka datoj duzini.
Data vrijednost za a
1
, sl,2o, je duz odredena tackama
4 i 5, a2 se dobije kad se za zadatu, izravnatu, visinu h
1
sracuna jednacina prav9 paralelne sa stranom i nadu nje-
ni presjeci sa stranama J;4 i iz kojih sa onda aracuna
trazena duzina, itd.
Na isti nacin se ocitavaju i izravnavaju visine, Zbir
visina h1 1 h
2
sa al,2o treba da je jednak tacke
3 od prave definisane tackama 4 1 5, visina h
3
treba da je
jednaka rastojanju izmedu paralelnih pravih kroz tacke 3 1 6
itdo
Racunanje, na ovaj nacin, povrsine dijelova lamele, la-
mele i na kraju table treba da ae alaze do na 1 m2 sa povr-
sinom table sracunatom iz koordinata (11.4.). Vrijednost table
Ill l,l
se dobije mnozenjem pojedinih dijelova lamele odnosnim koefi-
cijentima q
1
Kontrola racunanja vrijednosti table sprovodi se
sabiranjem dijelova istog vrijednosnog razreda i mnoienjem
odno3nim kooeficijentom q
1

Vrijednost izravnatih visina i osnovioa lamele kao i sva
navedena racunanja upisuju se 1 izvode u posebnom obraacu (vi-
di primjer str. 112 ).
Dijelovi osnovice u kojima se dvije linije suticu, pa na
taj nacin cine trougao, upisuju ae sa duiinom nula. Na sl.2o
to je dio osnovice lamele L-3 za koji je a
32
=o. Povrsina di-
ela lamele L-2 koji je trougao racuna se po !ormuli:
a22 + a32 h2
2
a22 + o h2
2
dijela lamele L-3 koja je takode trougao po formuli:
0
h)
+ a42 h
J
2
tj. obje po !ormuli za racunanje povrsine trapeza.
nacin abrade table zahtijeva mnogo racunanja, pa
je stoga primjenljiT samo na racunaru - moze i na dzepnom -
za koji pripremljeni 1 programi.
U odnosu na racunanje vrijednosti table planimetrom, iz
koordinata, pa i razmjernikom vrijednosti, ovaj nacin racunan,ja
vrijednosti table je najsporiji jer trazi najvise pripreme.
Medutim, koriscenje razmjernika vrijednosti 1 mjera sa plana,
koje nadalje obraduju analiticki, ima znacajnu prednost
prilikom racunanja povrsina parcela na osnovu zadatih
dnosti (aproksimacije) jer se tada primjenjuje lamelacija ko-
ja je pripremljena prilikom racunanja vrijednosti table, ka-
da je bilo dovoljno vremena za sve neophodne pripreme (vidi
Dinamiku, 2.2., pocetak III gadine komasacije), a aproksima-
cija se racuna krajem te III godine, cesto uz povecane napore
za odriavanje rokova utvrdenih Dinamikom izvodenja radova.
112
...,.


:;:::::
t-.:
<
""
.;.
]-1 -tt i j J_.f_i __ l__
I Ll1 I ' i I
=

m
__'i' i I iS; ! i l I J
___
. ., ... : "'I ; CIJ I I I I
" .... ' ' C'{! !
I
I
i
- 1:1 r 1 1 1 1 1 1 1 1---r=
c1_ e :1 w 1
::: I 1(1 01- I
.: 1
"e ?. i
o1 t-; : I I I
r. r.- ...s> I
C: -: I ,
z. S!e 00 I I
1
<::::

,_. I "l f--0- 00 ,
C: 01 ::! r::o./1 ' CT> I : i
C .:::: ""i I I .:t-1 oi :
;:= ;-: e 1 1 :
;
-- .

-: :L f-o;-h: _,, ! '
- .,._ I
<l """"'' .:.
:- :: " -11 I I 1 . i
; ; ,l. fl """
1
.::t- l I ! !
- =- ..(j II, "
-7 H c::t1
E q"'d"" tl"' 'I I-
C.. I . I
z:
<
z

0
<
:;::::

I I I I I I J 1 I
e.!ll!l''f

I.
-..:
t:=
-


"
.,_-j I I I")
I ,
; e ... -< I I I
= = I
! lU . ' .
I ! i
:u:,11 1 i
3<luJ:) N
; = l
t:L1!'1
I
-r
I i
1\3
Izravnanjem visina i osnovica lamele na duzine defini-
sane koordinatama, izaziva pomjeranje granicne linije pro-
cjene, pa se maze po3taviti pitanje tacnosti ovc metoda.
Ne postoje istraiivanja na osnovu kojih bi se moglo re-
ci kolika je tacnost ovako definisane granicne linije, ali se,
s obzirom na tacnost duzina na koje se izravnava, maze oceki-
vati da je neeto veca od graficke.
'L>(
Tacnost definisanja granicne linije prilikom racunanja
planimetrom i razmjernikom vrijednosti je graficka. Kad se
povrsine vrijednosnih razreda racunaju iz koordinata, tacnost
zavisi od nacina dobivanja koordinata granica vrijednosnih
razreda. Ukoliko se citaju sa plana dobice se graficka tacnost,
ako se za to koristi digitajzer dobice se veca tacnost - koli-
,, .. , .. zavisice od razlucujuce moci digi'tajzera?
',;...
11.6. SPISAK POVRSINA TABLI I OBJEKATA I VRIJEDNO::iTI
TABLI
Po zavreenom racunanju povrsJ..na tabli i objekat!'- formira
6
e obrazac u koj i se sve. table i obj ekti unose svoj 1-m rednim
brojem. Kao odgovarajuci maze posluziti isti obrazac koji se
koristi za izradu knjige fonda komasacione mase (13._). Vrijed-
noati tabli upisuju se crveno.
Racunanje povrsina pod pojedinim vrijednosnim razredima
u okviru table maze se direktno izvoditi u ovom obrascu u slu-
caju kad se racuna planimetrom. Aka se ti dijelovi racunaju
na neki drugi nacin upisuju se iz podataka racunanja.
Rekapitulacija po stranema i rekapitulacija strana (13.)
dace ukupnu povrsinu tabli i objekata koja treba da je jedna-
ka povrsini komasacionog podrucja sracunatoj iz koordinata
a od povrsine sracunate nekom drugom metodom, npr. graficki-
planimetrom, dobivene utvrdivanjem stvarnog stanja nekretnina,
moze se razlikovati u okviru otstupanja dozvoljenog za racuna-
nje povrsina planimetrom.
114
Na taj na6in dobide se i zbir povriina svih tabli, Nada-
lje se napravi rekapitulacija svih povriina pod pojedinim
vrijadnosnirn r9zredima - potpuno istm kao za knjigu fonda koma-
3acione mase - i kontroliie tih povriina i vrijedno-
sti tabli. Ta kontrola je dovoljna da se nadalje ra6una sa ta6-
nim podacima o povriini i vrijednosti tabli, pa se ne moraju
racunati objekata, koje, osim sto bi sluzile za kon-
trolu, ne bi imale drugu svrhu,
Rekapitulacija tabli daje povrsinu i vrijednost zemljista,
koje de se raspodijeliti ucesnicima komasacije,
Ukoliko su ra6unanja povrsina i vrijednosti sprovedena 1.
stamp ana elektronskim racunarom, tad.a ce se i navedene rekapi-
tulacije stampati racunarorn na obrascu iste ili slicne sadrzi-
ne.
11.7, DISPOZICIJA TABLE
Po sracunatoj povrsini i vrijednosti table, priprernaju se
podaci u obliku obrasca koji ce sluziti potkomisiji za raspo-
djelu kornasacione mase. Obrazac je nazvan " Dispozicija table "
i sadrzi broj table, naziv katastarske opstine, naznaku vlasni-
stva ili privatno), broj lista detalja na kojern se
tabla nalazi, P i V table, podatke o uslovnim parcelama, datu-
me izvrsenja i potpise izvrsilaca raspodjele, aproksimacije,
parcelacije, dorade skica detalja, uvodjenja u posjed ucesnika
komasacije, izmjene raspodjele i dr, (Prilozi str. 115 i 116),
U obrazac Dispozicija table ulaie se skica table izradjena na
formatu A4 (Prilog na str. 117), Na skicu sa nanase jos i broj
table, brojavi detaljnih ta6aka table, granice vrijednosnih
razreda (u boji), potpis strucnjaka koji je skicu izradio 1 dr.
Ako je obrada table izvrsena pomocu mjera sa plana (11.5,5.)
moze se koristiti originalni crtez izradjen na milimetarskoj
foliji ili njegova kopija,
Dispozicija table, sa svim podacima koje moze da unase
izvodjac geodetskih radova, predaje se potkomisiji za raspodJelu
115
Dispozicija table br.
Z11 pc,djr.lu wlc.lolrot na I,. D. br. ---
ari
.. ha
Ukupn povriin
m"!
........... jedinica
19 ....... ... f ....................... ----
19. god.
.. ... .. .. --- ---
19 god ........................... -------------------- -
( potpio )
19 -- god ..... .......... ......................... --.
indilucijc na S. D. .............. 19 .
...
......... -
Uporedno nanoienjr- parcehcijc na S. D.
19 ................ god ..
' potPi; ._..
Uweo u pojcd podjeljene uCe1nik.e 19 --- god.--- ... < ... ...> .._ .......... _ .................. -
hmjenu ; obr:u!enr table zbog:
19 - ............... god.
( " P. polpio)
IQ.. god. .. .................. . ................................................ .
potpis )
;u. uvodenje Ll
p01Jrd 11p1UO ...... _ .............. , .. -- 19 .................. god.
i po<ri)
Poaive u uvodenje u potjed
i11piuo i po1lao u ............... ..
god ..
19 ........... .
( polpi& ,
ZborDo rnjrto rw uunk kod ...
u poluku
1\..o

"'""
116
PororiiCno. i roiJ,no
podjr.ljcnog uCr.-snika
T .I II I. I 11 n
stnnn\'anja
ku'. hr.
nroj
iskn'I.O!

\rij,dno,;t
Ost a 11 Ia hi i
jnS 7,;a u
Stra
I "' I I 1 I I I I I I I -JI
1
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
: - I I I I I I I I
32 ----- ----
.1.\
34
35
.%
:\7
38
]Q }-.----
.w
i I I I I l
71K l _:;lrnp.o. r.e-l'ldf'!cki U\Od 11
:;
ll7
112
111
751
752
275
113
1291
llo
27
430
114
1
3o6 : ! 3o5
118 ll9
komasacione mase. Po izvrsenoj raspodjeli (16.) potkomisija
dispoziciju table geodetskih radova na dalju
obradu (17. ).
?odaci u dis pozic ij i koj e Wlosi po tkomisij a moraj u bi ti
ovjereni potpisima potkomisije ( na str. 1 ili 2
odmah ispod zavrsene raspodjele).
Oorazac Dispozicija table sastoji se od cetiri strane.
Dvije unutrasnje nose brojeve 1 i 2. Strana 2 ista je kao i
strana 1 s tim sto nasi redne brojeve od 21 do 4o. Po potre-
bi, u da se u tabli nadjeljuje vise od 4o ucesnika ili
da je vise puta mijenjan njihov sastav i redoslijed, moze se
ubaciti ulozak.strana l i 2. U prilogu nije data strana 2, ko-
ja se neznatno razlikuje od .strane l i poslednja strana (omota),
koja sadrzi podatke o promjenama razdiobe - ukoliko ih je bilo
vise. Ukoliko je bila jedna promjena, podaci o tome upisuju se
na prvu stranu omota.
11.8. USLOVNE TABLE
u okviru projel:tovane table mogu se naci parcele koje \!
cjelini ili djelimicno zadrzavaju svoj prvobitni oblik (kuca
sa dvoristem, npr.). Po povrsini 1 vrijednosti
table rae una se pon sin a i vrij ednost tih parcel a kako bi se
dobila"vrijednost preostalog dijela table koji ce se raspodje-
ljivati. Osim toga, kako je u cilju grupisanja posjeda najbolje
uz detu parcelu dodijeliti istom ucesniku jos jedan dio table,
da se dobije zaokruzen i pravilan posjed, potrebno je znati
kolika je. vrijed.nost te date parcele, kako bi se raspodjela
izvrsila u okviru vrijednosti koju je ucesnik unio u komasaci-
j u.
Na sl.2l, na dvoriste je dodata njiva, koja sa dvoristem
cini posjed pravilnog oblika.
Podaci o datim parcelama (vlasnik, povrsina i vrijednost)
unose se u Dispoziciju table u toku priprema, a prije predava-
nja Dispozicija potkornisiji za raspodjelu.
/
/
<
\.
\
)
/
/
/
--.7--: ...
tzUa
a
I ;
sl. 21
s obzirom na nepromjenljivost tih parcela u okviru table,
na uslov da se te iste po polozaju, obliku
1 povrsini, table u kojima se nazivaju se uslovne tab-
a same parcele - uslovne parcele.
.. Uslovne parcele se ne bi posebno racunale ako bi bile
(svjesno) prilikom sasta.vljanja iskaza z.!lmljista
starog stanja, ako prilikom izrade projekta komasacije ne bi
pretrpj ele nikakve i ene i ako bi nj ihove bile is to-
. vremeno i granice tabli. To se na radi, ne samo zai:"> i.to se
. ne moze ostvariti, vee i zbog togs:' sto uredjenjem zemljista
raste vrijednost i stalne parcels (narocito ako se oko nje
grupise ostali dio posjeda) pa i za nju treba snositi dio tro-
skova komasacije.
120
12. RAZGR.A ,:\'tCENJE OPSTINA
Za pripremnih geodetskih radova komisija za
razgranicenj e
17
.,<i tastarskih ops tina obilazi granicne lini-
je i, po potre: ._, obnavlja staru ili opisuje novu liniju
(8.3. ), ne od:r-": Jjujuci dijelove granicnih linija koji idu
preko podrucja, jer su u tom momentu nedefini-
sane.
Po projekta komasacije, komisija za razgra-
nicenje nastav: ja sa razgranicenjem taka ato odmah defini-
ae granicnu kako bi se s tim" upoznali i ucesnici
komasacije 1
Nacin stabilizacija, opis, rjeaavanje
spora i dr. se prema odredbama Pravilnika o snima-
nju det&lja.
!3. KNJIGA FON,OA KOMASACIONE. MASE
p
0
zavrsenom utvrdjivanju stvarnog stanja nekretnina
poznato je kolika je i kome pripada svaka parcela. Kako,
nadalje, ucesnici komasacije ne unose u komasaciju povrsi-
ne, nego vrijednosti zemljiata koja posjeduju, potrebno je,
najprije, za svaku parcelu odrediti vrijednost na osnovu
izvrsene procjene vrijednosti zemljista. Odredjivanje vrije-
dnosti pojedinih parcela vrsi se u knjizi fonda komasacio-
ne mase (KFKM).
121
Knjiga fonda komasacione mase sastavlja se za svaku
tastarsku parcelu po zavrsenom utvrdjivanju stvarnog stanja
nekretnina 1 po zavraenoj procjeni zemljista.
Ukoliko ranije, u utvrdjivanja procjene zernlji-
sta, granica procjene zemljista nije nanijeta na radne ori-
ginale, to treba uciniti prije pocetkA. rada na KFKM. Nanosi
se tusem u boji (zelenim) radi bolje uocljivosti.
Da bi se dob.Lla vrijednost ".e'O:e pa:r-cele potrebno je
utvrditi u kom vrijednosnom razredu se ta parcela nalazi, pa
akv je cijela u jednom razredu, tada se njenapovrsina mncii
ec. odnosnim koe"i.cijentom toga q
1

Ako parcela lezi u dva ili'vise vrijednosnih razreda, naj-
prije se sracunaju dijelovi povrsine parcele u tim vrijedno-
anim razredima,, a zatim pomnoze od.nosnim koeficijentima q
1

sl. 22
Vrijednost parcele izrazava se u vrijednosnim jedini-
cama, na dvije decimale,koje se dobiju taka sto se povrsina,
122
izrazena u m
2
, pomnozi koeficijentom q., npr.

p = 2 ha J8 ari 21 m
2
q
5
= o,5
v = 2J 821 x o,5 = ll 9lo,5o vrijsdnosnih jedinica.
NB. sl.22 parcels br. Jol je cijela u prvom vrijednosnom
razredu, pa je i njena vrijedno3t jednaka njenoj povrsini
izrazenoj u rn
2
(jer je q
1
=l,o), parcela br. 298 je cijela u
drugom vrijednosnom razredu, pa ce se njena povraina samo
preuzeti i mnoziti sa q2,parcele br. 299, Jo2 i Jo3 su dijelom
u prvorn, a dijelom u drugom vrijednosnom razredu, pa ce dije-
love ujihovih povrsina trebati racunati, parcela br. Joo na-
lazi as u tri vrijednosna razreda, sto znaci da ce se razra-
cunavati na tri dijela itd.
Dijelovi parcele racunaju se planimetrom. Zbir pojedinih
dijelova izravnava se na datu povrsinu parcele, pri C"emu je
dozvoljeno otstupanje jednako otstupanju za racunanje katas-
tarskih klasa:
Ap = j; 2,o VP
za razmjeru l:25oo.
Podaci o iacunanjima upisuju- se u knjigu fonda komasaci-
one mase. Prethodno se u KFKM upisu sve parcele po svom rednom
broju.
KFKM sadrzi: broj radnog originala, broj parcele, broj
posjedovnog lista, broj zapisnika o utvrdjivanju stvarnog
stanja, kulturu, racunanje i izravnanje dijelova parcele, pri-
kaz povrsina i vrijednosti pojedinih dijelova 'parcels po vri-
jednosnim razredima, ukupnu vrijednost parcele i ukupnu povr-
sinu parcele {Prilog na strO 123).
Podaci o ukupnoj vrijednosti parcele upisuju se u
crvenim da se razlikuju od ostalih pod'a taka.
Izravnate povrsine dijelova parcele pod vrije-
dnosnim razredima upisuju se u odgovarajuce kolone. Zbir svih
dijelova parcsle treba da je jednak ukupnoj (datoj) vrijedno-
sti parcele.
.;:

Cf)
<
:::E
.w
2:
0
-u
<
Cf)
<
;:;g
0

<
0
2:
0
t...
<
0
.......
r -
1
. ,
21
I t


I


::! -
. ;; ; =


: .:
"' "'

. .
::!

"'- -wl 1 1 1 1 1 1
"
" <.:
::
"'
-
n I I I I I I l
zl' -I'll I 1 I I I. -1

o E
.; J
i
r,nJf":'t I""
rlt!!IIU"''I.,

. .... I rp .. '!dnd 1"':
r, ....,, ..
ruoqd -
123
124
Kontrola KFKM po razredima vrsi se iz dvije ruke, vizuel-
no, da se provjeri upisivanje dijelova parcele u odgovarajucu
kolonu..
Kontrola racunanja u okviru jedne strane KFKM-e (rekapi-
tulacija po postize se taka sto se saberu sve povrsi-
ne upisane u kolone pod pojedinim vrijednosnim razredima, pom-
noze odnosnim q
1
1 zatim saberu. Tako dobiveni
zb1r treba da je jednak zbiru svih ukupnih vrijednosti te stra-
ne.
Rekap1tulacija sv1h strana tj. prepis1vanje pojedinih
zbirova svih strana, njihova sabiranje 1 kontrolisanje - isto
kao u okviru jedne strane - daje za cijelo komasaciono podru-
cje:
-povre1nu pod pojedinim vr1jednosnim razredima,
-ukupnu J;Ovrs1nu komasacionog podrui!ja 1
-ukupnu vrijednost komasacionog podrucja.
Izrada i kontrola KFKM time nije zavrsena, jer i ako se
slazu sve rekapitulacije, maze se desiti da je neka parcels
izostavljena . Stoga povrsinu podrucja, d.obivenu
u KFKM, treba uporedi ti sa povrsinmm dobivenom p.rilikom utvr-
djivanja stvarnog sts..:ja nelcretnina, pa aka se te dvije povr-
sine slazu, maze se 161 dalje u izradu iskaza zeml,Hsta sta-
rog stanja.
!4. IS.KAZ ZEMLfgTA STAROG STANJA
Knjiga fonda komasacione mase sadrzi sve parcele slo-
zene po rednom broju, povrsine i vrijednosti parccla. Na
osnovu podataka iz KF'KM sastavlja se za savkog ucesnika po-
pis pa.rcela koj e unosi u komasaciju.
Popis parcela ucesnika unosi se u obrazac koji se nazi-
va iskaz zemljista starog stanja.
125
Osim parcela koje se unose u komasaciju, a na osnovu
zapisnika o utvrdivanju stvarnog stanja nekretnina, u iskaz
zemljista starog stanja upisuju se, odvojeno i sa posebnim
naslovom, parcele koje ucesnik ima u gra6evinskom reonu 1 par-
cele koje ima u preostalom dijelu opstine, koji
je van komasacionog podrucja.
Na taj nacin prikazan je sav posjed jednog ucesnika u
okviru jedne katastarske opstine. Iskazi zemljista starog sta-
nja sastavljaju se, prema tome, za svaku katastarsku opstinu
posebno. Da bi se poveze.li sa drugim iskazima, na naslovnoj
stre.ni se pisu brojevi tih iske.ze.. Time se olaksava rad pri-
likom re.spodjele komase.cione mase, kad se sastavljaju posjedi
cle.noVS jednog domacinstve., prenosi (aka je moguce) p1Sjed iz
jedney ke.te.starske opstine drugu i sl.
Iskaz zemljista ste.rog ste.nja sadrzi podatke koji se uno-'
sa prije izlage.nja iske.za na javni uvid:
-naziv opstine u kojoj se ne.le.zi komasaciono podrucje,
-ne.z1v katastarske opst1ne,
-broj iskaae. (po pre.vilu isti kao i broj ze.pisnika o
utvrdive.nju stvarnog stanja nekretnina),
-broj zapisnika o utvrdive.nju stvarnog stanja nekretnina,
-podatke o ucesniku komaaacije (indikacije), ne.ziv nosi-
oca prava re.spolaganje. na zemljistu u drustvenoj svoji-
ni 1 nje&ovo sjediste, odnosno: prezime, ocevo ime i
ime vle.snike. ili korisnike. zemljista, mjesto stanovanja,
ulica i kucni broj,
126
-podatke da 11 je ucesnik komasacije jedini vlasnik ili
je suvlasnik,
-redne brojeve drugih iskaza sa kojima je dati iskaz po-
vezan u domacinatva,
-podatke da 11 je komaaacije starjesina ili clan
domacinstva (iakazane preko broja: za clanove do-
macine;tva se u rubrilru kc.br. pise "bez"),
-podatke o parcelama koje su obuhvacene komasacijom
(broj parcele, zvano mjesto, pates,, povrsina, lrultura,
vrijednosni razred, vrijednost),
-podatke o umanjenju vrijednosti zemljista, koju je uce-
snik unio u komasaciju, zbog izgradnje objekata za za-
jednicke potrebe,
-izjavu ucesnika komasacije da je saglasan sa izlozenim
podacima,
-podatke o teretima,
-izjavu (zelju) ucesnika o dodjeli zemljista iz komasaci-
one mase.
Po izvrsenoj raspodjeli zemljista u iskaz se unosi:
-zemljiste koje je ucesnik dobio: broj parcele, plana,
table, povrsine, vrijednosti 1 sl.
-razlika izmedu unijete 1 dobivene vrijednosti ("potra-
zuje" ili "duguje")i
-zbir svih novih povrsina i vrijednosti.
Iskaz zemljista starog stanja sastavlja se prema nosio-
cima vlasnistva na parcelama. To maze biti jedan ucesnik (ci-
ji je dio posjeda 1/1) ili vise ucesnika koji su suv1asnici
sa odgovarajucim dije1orn posjeda (1/n npr. ako svi imaju jed-
nak dio). Imena svih uceanika- suvlasnika piau se u iskaz uz
naznaku dijela posjeda koji imaju.
Kako jedan ucesnik moze biti suvlaanik na vise parcela,
zajedno sa nekim drugim ucesnicima i sa raz1icitim dije1ovi-
ma posjeda, des16e se da ce se ime tog ucesnika pojaviti na
vise iskaza. Aka se uz to, prilikom raspodjele komasacione
127
mase, ne vodi racuna o ucesnicima, vee o posjedu (tj. nadje-
ljuje se prema iskazima), suvlasnistvo ce sa zadrzati 1 u
novom stanju. To ce umanjiti efekte komasacije jer 6e ostati
vise sitnijib parcela, narocito u krajevima u kojima su suvla-
snistva pretezni oblik vlasnistva. Stoga treba prilikom izla-
ganja iskaza, sag1asno sa ucesnicima komasacije razvrgavati
sva suv1asnistva koja u novoj raspodjeli, inace, vise nece
imati nikakvog smisla. U krajevima, u kojima je skoro svaki
iskaz suvlasnicki, moze se, prethodno, jos u toku odrzavanja
zborova sa ucesnicima komasacije dogovoriti da se iskazi od-
mab sastav1jaju po ucesnicima. Time se dobiva u vremenu i tro-
skovima izrade iskaza, a izlaganj e iskaza se izvodi j ednostav-
...-..
nije i brze jer se umjesto svih suvlasnika, kojih moze biti
1 nekoliko desetina, a od kojih se pojedini pozivaju i po ne-
puta, poziva samo jedan ucesnik i to jedanput.
Po aastavljanju svih zem1jista starog stanja, radi
kontrole, sastav1ja se sumarnik iskaza starog stanja u koji
se unose.podaoi iz svih iskaza. Rekapitulacija iskaza po stra-
nama i svih strana treba da odgovara povrsinama datim u KFKM
1 Rekapitulaciji zapisnika o utvrdivanju stvarnog stanja ne-
kretnina. Za iskaze sastavljene .obradom podataka
kontrola se sprovodi u procesu pripreme podataka, pa se su-
. marnik ne stampa.
Iskazi zemljista starog stanja izlazu se na javni uvid
u trajanju koje odredi komisija za k:omasaciju.
Po izvrsenom izlaganju podataka iz iskaza zem1jista
starog stanja pristupa se u z 1. m a n j u z e 1 j a
komasacije, tako sto se naznaoe_ table u kojima
uoesnici ze1e da imaju nove parce1e. Ako se dobra uradi,
:taj posao ce znatno o1aksati jednu od najosjetljivijih ope-
}acija: raspodjelu zem1j ista.
128
SR BOSNA I HERCSGOVINA
Opstina -------------
Katastarska
Zemljisno-knjizni ulozak
broj
opstina
Broj raspravnog zapisnika ____
BROJ __ _
Cini zajednicko domacinstvo
sa iskazom zemljista broj
I S K A Z
Z E M L J I g T A
S T A R 0 G S T A N J A
Prezime, ocevo ime 1 ime
ucesnika komasacije
Mjesto stanovanja
Kucni Dio
bro.i pos.i eda
-
TERETI
Z.k.ul. Redni
Ime hipotekarnog
Vrijednost
broj broj vjerovnika ili
Vrsta uknjizbe dinara
tereta korisnika uknjizbe
Zelja uc.esnika --------- Dodijeljeno
I
l29
:0


H

3
H
I I I I I \---1--
;
J
.i
1 I I I I I I I I
I I I I I I 1 1 I I 1-

; -, l T _l I I I 1 l l
i - I 1 I I L I I I 1 -
; I I l I
' f-l.
; = '- I J . _j_
- e : l _j_ j
. -
-
I --;-
..., ,, ,It, -

::!lor: l
c:.. I r--:- .
. :--=-
.... .,., .,.
o: !r-l-
1> ;
I
:rl

N <
I I I I I
r--+--1 ___ LI I I t I
Unll"')l IV'I
... , ... 1 -
;, ..... II I I I I I I I I I I I
.......... 1
.. ,.,., ..
r"r\.1 I-
f
l
r
o
j

P

0

S

t
:

r
J

I
'

0

I
.

I

J

t
:

L
'
I
t

t
:

A

f
.
,'i
1

'

/'\'
A

I
'

A

R

<
..:

.
.

.
.
.

l
l
a
.-
1
'

l
u
r
n

..

.
.

I
"
"
'T
r
O
r
n
a

lh
o
J
:
U
j
r

f
o

d
,
.

.
.
.
l
f
o
.
,
d
a

l'r
o
t
n
J

o
llo
o

.
.

(
)
i

.

P

I
l
i
a
.

P

l
S

.
.

"

2
0

2
1

2
1

<
!J

2
4

2
5

:
!
6

r
7

%
8

.
)
(
l

J
I

J
l

J
J

U

J
8

)

I

I

I

i

S
U
M
A
R
N
I
K

I
S
K
A
Z
A

P
O

P
O
V
R
S
I
N
A
M
A
,

\
'
0
-
I
R
.
S
I
\
.
J
t
:
.
.

K
.
l
.
.
A
S
"
'
-
1

'
I
R
.
.
I
;
J
e
b
\
J
o
:
:
,
T
I

n

I

'
2

0

f
-
-
2

O
l
)
E
.
0
0

1
1
'1
\
:
.

o
J

>
-

7
-
6
-
7
-

0

I
)

i
-
'
2
.
-
rJ
J

>
if
}

u
)

r
/
1

L
!
C
E
.
S
"
-
:
l
i
>
<
:
A

h
a
l
o
.

1
m
2

m
'

h
a
l
o

l
n
-
,
1
-
0

I

N
O

w

'
t
l

0
1

t
V

.
_
J

n

t
o

5
1

D
"
'

I
f
>

D
i
n

I
p

l
l
'
1
n

l
o

t
1
n
l
o

b
i
n
i
:

b
1
n

l
:
Y
1
0
-
l
o

c
D

1
\1

r

1

2

3

4

:
:
,

G

7

8

9

1
0

-
'\
'1

-
'1
2

I

!

I

'

\

i

i

1

I

I

T

'
i

\

1

I

I

I

l

w

0

jj2
.
0
.
;,::
<(


>-o
&::I

f

....,,,_,
f-i--'l
b:::U}
il<j2

H
E<
")
0
s

,...,
H

>
1-;
<
::E
<(
[/)
<(
!2
;g
<:it) ; ....... 1--- ---------------
i ...
hc,-..o; 1----
r\;.! J _ _.g I
lo.
0
rJf.)-----
? 0 4:
I c
.... /"l p
...
!.zi
- ' 'J
9 o 2 tV E
ri
"9\u=.,\.,PO\J


.S
-Q1>t';';."'
"D)Ov'O">.
I . o
N --------+------ ----------
I ri

I ::i) f----------1- ---1----
,-
rs-11 ri L-t----------+-
. c .....
. I- '

------
t_
1 1
[if
c/.
"1 'E
I I
0 1--.r---r-:-t-:-
f--
)I[;
I
f---
1----
c01-.-+-+-

N "'
za
Izlaganje vodi Yomisija za komasaciju ili potkomisija
izlaganje, ako je !ormirana. U toku izlaganja koristi se
kopija projekta komasacije.
svakom ucesuiku. ?rijedlozi
zemljista evidentiraju se u
Sadrzaj iskaza objasnjava se
ucesnika a novom razmjestaju
iskaz.
scm.
Saglasnost sa iskazorn Ucesnik potvrduje potpi-
Iskaz potpisuju, takode, i c1anovi komisije (potkomi-
sije).
u s1ucaju nes1aganja sa podacima u iskazu ucesnik mo-
ze. u roku od 8 dana, od dana saopstavanja podataka, da sta-
vi prigovor komisiji za komasaciju. Ako se prigovor usvoji
sprovesce se promjene u iskazima. KFKM-e, zapisnicima o
utvrdivanju stavarnog stanja i drugom e1aboratu. Sve pro-
mjene se registruju u Spisku promjenjenih iskaza koji se
!ormira kao poseban obrazac.
Na str. 128, 129 i 13o date su stranice obra3ca iskazs
zemljista starog stanja, a na str. 131 i 132 surnar-
nika iskaza starog stanja.
IJJ
134
15. RAC:UNANJE PROCENTA ODBI'fAKA
Ukupna vrj_jednost komasacionog podrucja (komasacione
mase), v
5
- stara vrijednost, sracunata je u KFKM. Vrijednost
tabli, koja ce sluziti za raspodjelu komasacione mase,
VN - nova vrijednost, dobivena je rekapitulacijom povrsina i
vrijednosti tabli (11.6. ). Nova vrijednost je uvijek, osim u
rijetkirn izuzecima, manja od stare, pa se nastali manjak vri-
jednosti mora nadoknaditi. Kako je manjak vrijednosti nastao
uslijed brojnije i po povrsini vece putne i kanalske mreze,
kao i zbog d7Ugih povrsina odvojenih za javne potrebe, sto
sve omogucava brzi i bolji pristup parcelama, komunikaciji
izmedu potesa, naselja i dr. razliku u vrijednosti izmectu sta-
rog i novog stanja snose ucesnici komasacije proporcionalno
vrijednosti koju u komasaciju. Da bi se sracunalo ko-
liko se svakom ucesniku odbija racuna se tzv. procent odbita-
ka po formuli:
D
(V
5
- VN) loo
vs
(2o)
Ovako sracunat procent odbitaka racuna se za cijelo ko-
masaciono podrucje.
Ako se procent odbitaka racuna za dio komasacione mase
u okviru jedne katastarske opstine, tada se moze desiti da se
vrijednost v
5
iz KFKM mora popraviti (povecati ili smanjiti)
ukoliko je projektom i razgranicenjem katastarskih
opatina pomjerena ranija granicna linija.
Iz ukupne koma.:;acionog podrucja Vs izdvajaju
se i vrijednosti izgradenih objekata ako su im vrijedndsti od-
redene i ako sene mijenjaju sprovodenjem komasacije.
Procent odbitaka se upisuje u svaki iskaz zamljista sta-
rog stanja. Ukupna vrijednost iskaza smanjuje se za taj
procent i tako dobivena vrijednost pretstavlja osnov za
dobivanje novog posjeda tj. to je vrijednost koju ucesnik
unosi u komasaciju.
u slucaju da se pojavi, visak zemljista se dodjelju-
je organizaciji udruzenog rada iz oblasti poljoprivrede,
tj. to zemljiste postaje drustveno.
Visak zemljista se moze pojaviti uslijed smanjenja
putne i kanalske mreze, promjene rjecnog toka, nasipanja
1 sl.
135
.. ,
16. RASPOD1ELA KOMASACfJE
Komisija za komasaciju maze obrazavati potkomisiju
za raspodjelu zemljista ucesnicima komasacije.
Raspodjela je svakako najosjetljiviji dio ko-
masacije, narocito u slucaju kada se posjed u starom stanju
sastoji od vise malih, medjusobno znatna udaljenih parcela i
kada je velika razudjenost vrijednosti zemljista. Na kvalitet
izvrsene raspodjele utice i citav niz drugih c1nilaca, kaa
sto su polozaj zemljista u drustvenoj svojini, kvalitet pro-
jekta komasacije, nacin abrade zemljista, struktura usjeva,
kvalitet prethadno 1zvrsenih poslova, objektivnost rada pot-
komisije i komisije, mentalitet stanovnistva i dr.
Zakonom regulisani uslovi raspodjele u SR BiH odredjuju
da ucesnik komasacije mora dobiti zemljiste koje po vrijedno-
sti ne otstupa vise od 5%, a po povrsini 2o% od vr1jedno-
st1 1 povrsine koje su un1jete u komasaciju. Te su
st1 utvrdjene 1 upisam t iskaz zemljista starog stanja (14.).
Unijeta vrijednost je vrijednost sv1h parcels. umanjena za
procent odbitaka (15.).
Ukupna povrsina koje se dobiva iz komasacione
mase moze biti veca od zemljisnog maksimuma.
Zakonski uslovi po kojima se mora sprovoditi raspodjela
nisu isti u svim republikama i pokrajinama. Take se negdje
ne spominje povrsina, negdje se za otstupanje vrijednosti
daje veci procent, ali. sa u njega ukljucuje i procent odbi-
taka, zatim se zahtijeva da se, bez saglasnosti ucesnika ko-
masacije, ne moze dodjeljivati zemljiste koje se po vrijedno-
sti razlikuje za vise od dva vrijednosna razreda u odnosu na
ranije zemljiste itd.
Raspodjela zemljista se izvodi pomocu podataka iz iskaza
zemljista starog stanja, projekta komasacije, povrsine i vri-
jednosti table i drugih podataka koji mogu korisno posluziti.
137
Na osnovu izrazene zelje ucesnika,. zatim polozaja, povr-
eine i vrijednosti ranijih parcela, uslovnih parcels., projek-
ta kamasacije i dr. izvrsice se raspodjela zemljista taka da
se ispune 1 zakonski uslovi.
patkom1sija za raspodjelu, pa izvrsenoj raspadjeli u jed-
naj tabli popunjava obrazac Dispozicija table taka da se vidi,
jasno, redoslijed ucesnika i vrijednast kaju dobiva u toj tab-
li (11.7.). svih vrijednosti raspodjeljenih ucesnicima,
mora biti jednaka vr1jednosti table, Vr1jednost nadjeljena
ucesniku registruje se na njegovom 1skazu zemljista starog
stanja kako bi se mogla sprovest1 dalja raspodjela.
Ukoliko se tabla popunjava po predvidjenom smjeru raspo-
djele, pa preostane jedan (manji) d1o table u koji treba smje-
stiti vise ucesnika sa malim vrijedncstima (sl,2J), tada se
moze promijeniti smjer raspodje'le (za 9o
0
), kako bi se dobi-
le parcele pogodne za obradu. Takvim parcelama treba obezbje-
diti pristupni put,
r
1
-
s1.23
U uslovn1m tablama (11,8.) najprije se dodjeljuje zem-
ljiste us uslovne parcele, Da se ne bi grubo otstupilo od
vrijednosti koju ucesnik ima, za takve, nove, parcele, vri-
jednost se dobije take sto se, najprije, sracunaju povrsine
parcele po vrijednosnim razredima.
Ako ucesnik komasacije dob1je iz komasac1one mase zem-
ljiste ili objekat vece vr1jednosti od vrijednosti koju je
138
unio u kornasaciju, uplatice razliku u novcu. Ako je dobio rna-
nju vrijednost isplatice mu se razlika. Kolika je vrijednost
te razlike odredjuje komisija za komasaciju prema mjerilima
utvrdjenirn zakonom.
Prilikorn raspodjele zemljista, rasporedjene parcele se
registruju na preglednom planu, a po zavrsenoj raspodjeli, sa-
stavlja se iskaz zemljista novog stanja (17.4.). Pregledni
plan i iskaz zemljiata novog stanja izlazu se na javni uvid u
trajanju od 15 dana.
Tokom javnog uvida svaki ucesnik komasacije se upoznaje
sa podacima izlaganja i ako je nezadovoljan, moze staviti
prigovor komisiji za komasaciju.
Komisija za komasaciju je duzna da pismeno izvjesti pod-
nosioca prigovora da li mu je prigovor usvojen ili je odbijen.
Odbijeni prigovor moze se pobijati zalbom na rjesenje o
raspodjeli komasacione mase (21.5.),

....
11. GEODET.5KA Ot3RADA RASf>ODJELE ZEMUISTA
Po zavrsenoj raspodjeli zemljista ucesnicima komasacije,
komisija za komasaciju dostavlja izvodjacu geodetskih radova
sav materijal koji je sluzio za raspodjelu, Dispozicije tabli
u kojima su ispisane indikacije, broj iskaza i raspodijeljena
vrijednost, moraju biti ovjerene potpisima clanova potkomisi-
je i pretsjednika komisije. Izmjene u raspodjeli, sprovedene
nakon izlaganja raspodjele na javni uvid, ovjerava komi8ija
za koma.saciju.
139
Na osnovu takvih podataka izvodjac geodetskih radova moze
pristupiti daljoj tehnickoj obradi, kako bi.raspodjeljene vri-
jednosti pretvorio u parcele na olanu i na terenu,
17,1. RACUNANJE POVRSINE PARCELE U TABLI NA OSNOVU
ZADATE VRIJEDNOSTI
Prilikom raspodjele zemljista, svakom ucesniku komasaci-
je dodijeljena je odgovarajuca vrijednost v
1
, koju, sada, tre-
ba pretvoriti u povrsinu pi. Izuzetak su dijelovi uslovnih
tabli cije su sracunate (16,), Ovdje se razmatraju
table bez uslovnih parcela jer se i uslovne mogu na to
svesti. Parcela u tabli (posjed) je dio povrsine table pi koji
odgovara zadatoj vrijednosti vi'
s obzirom na prve nacine rjesavanja, ovaj problem se 1
danas cesto naziva: "aproksimacija".
Postoje dva, za biino'razlicita slucaja:
-cijela tabla se nalazi u jednom vrijednosnom razredu i
-tabla se nalazi u dva ili vise vrijednosnih razreda.
17,1.1, TABLA IMA SAMO JEDAN VRIJEDNOSNI RAZRED
Neka se cijela tabla nalazi u jednom vrijednosnom razredu
cija je relativna vrijednost q Povrsina table je PT,
a VT, Raspodijeljenim vrijednostima v
1
, koje .se
140
odnose na pojedine u5esnike (iskaze), odgovaraju povriine pi
koje su:
pi

q


sl, 24
Za kontrolu je:
:L Pi
PT, tj,
'LPi = L vi _ VT
q --
q
(21)
PT.
Ako tabla ima vise vrijednosnih razreda, tada se povrsi-
ne parc.ela u tabli mogu rae una ti:
-planimetrom,
-iz koordinata,
-pomocu razmjernika vrijednosti 1
17- mjera sa plana.
17.1.2, RACUNANJE POVRSINF. PARCELE U TABLI NA OSNOVU
ZADATE VRijEDNOSTI - PLANIMETROM
Ovo je jedan od prvih, ako ne i prvi na5in, ra5unanja ko-
ji aproksimativno dolazi do povriine. U tabli se, na planu,
olovkom, povu5e linija paralelna smjeru nadjele, tako da pret-
stavlja mogucu granicu parcele. Zatim se, u tako dobivenoj
parceli, sracunaju povrsine pod pojedinim vrijednosnim razre-
dima, pomnoze odnosnim koeficijentom q
1
, saberu i uporede sa
zadatom vrijednosti v
1
Ukoliko je razlika u okviru otstupanja,
dozvoljenih za ra5unanje povrsina planimetrom, polozaj parce-
le na planu i njena povraina au odredjeni - ako je razlika ve-
ca od dozvoljene, tada se granicna lini"ja ( iscrtana olovkom)
pomjeri, pa se ponovo racunaju povrsine (cijele ili samo iz-
medju dvije granicne linije), dok se, aproksimativno, ne dodje
do zadate vrijednosti.
Ovaj nacin je spor, nedovoljno tacan i nepodesan za
izravnanje.
)<11
17 .1. J, RACUNANJE POVRSINE PARCELE U TAB1I NA OSNOVU
ZADATE VRIJEDNOSTI - IZ KOORDINATA
u 11.5-3- obradjeno je racunanje vrijednosti table iz
koordinata. Za takvu obradu neophodno je koriecenje velikog
racunarskog sistema u koji mogu da se smjeste svi podaci,pro-
grami, uputstva i sl. jar se i dalja obrada moze uspjesno
nastaviti sama automatskom obradom (izuzev sasvim jednostavnog
slucaja).
Tablu je, najprije, potrebno lamelisati. 1amelacija se
izvodi po principima datim u 11.5.1. racunski. PovrBine se
racunaju na nacin pokazan slijedecim primjerom:
L-7
l-b
L-s

L-::.
L-1
L...:.1
sl.25
/
/
/
. /
/
/
iH
I
I
I
J._l "1"'/ ., - I ' "I
. ' \
sl.26
Neka je data. tabla kao na sl. 25. Poznati au, za svaku
lamelu: povrslna P
1
i vrijednost v
1
lamele, povrsine dijelova
lamele pod pojedinim vrijednosnim razredima, duzine osnovica
L:a
1
i z::c
1
i visina H (sl. 26). Zadata je vrijednost vi koju
je dobio ucesnik komasacije. Trazi se povrsina pi koja odgova-
ra toj vrijednosti,
Na sl. 25 se vidi da se moze poci od lamele 1-1 pa
do poslednje. Uporedi se vrijednost 1-1 sa v
1
pa ako je v
1
ve-
ce sabere se v
1
_
1
+ v
1
_
2
i ponovo uporedi sa v
1
Kad je zbir
vrijednosti pojedinih lamela vee! od zadate vrijednosti v
1
,
tada se granicna linija parcele u tabli nalazi u lameli koja je
142
). ... !..
poslednja dodata. Crtkasta liaija u 1-), sl.25, znaci da je
VL-1 + VL-2 < v1 < VL-1 + V1-2 + V1-3
Trazena povrsina p
1
jednaka je zbiru povrsina lamela 1-1
i L-2 i dije1u povrsine 1-).
Povrsine 1-1 i 1-2 su poznate, treba sracunati trazenu
povrsinu dijela 1-), pTR:
PTR = P1 - PL-1 - PL-2
na osnovu trazene vrijednesti, vTR:
vTR = vl - vL-1 - v1-2"
Na sl. 26 taj die ima visinu h.
(22)
(23)
Najprije se racuna h. Moze se dobiti iterativne take da
se odredi prihlizna vrijednost za h, pa se, zatim, sracunaju
potrebni presjeci, povrsine i vrijednosti, uporedi sa vTR' pa
ako se ne s1aze, mijenja se vrijednost za h sve dek se nw s1e-
zi (u granicama unaprijed zadate tacnesti).
Osim iterativnog nacina, visina hse moze sracunati di-
rektne pemocu datih elemenata lame1e (17.1.4.).
Preostali dio lamele L-3 se uzima kao nova lamela keja
se uporedjuje sa novom vrijednoscu v
2
iz Dispozicije table
itd. do kraja table.
Zbir povraina svih u tabli pi
ti sa ukupnom povrsinom table PT do na 1 m
2

mora se slaga-
17.1.4. RACUNANJE VISINE h I POVRSINE pTR DIJELA
LAMELE NA OSNOVU VRIJEDNOSTI vTR
Dato je (s1.26): P
1
, v
1
, H, a
1
, o
1
, i=l, ,n
qj, j=1, .; ,B i vTR.
Trazi se: P'l'R LPi' h, y
1
, i=1, ,n.
143
Povrsina P
1
melisanja table.
datih podataka.
i vrijednost v
1
1amele dobiju se prilikom la-
Ako nisu dati, mogu se sracunati iz ostalih,
Iz sl.26 se vidi da je:
VTR = p1 q2 + p2ql + p3q2 + p4q) = L pi qi
(24)
gdje se q
1
odnosi na povrsinu pi:
ai + Yi
pi = 2 h
(25)
Za slucaj da je neka povrsina pk treugao, tada bi se pi-
sale ak=O i racunale na isti nacin, pe formuli (25).
C "
-r--7 ' ._-.c.:.
I \ --,
H r \ I \ y- ..
.l. 'v_ 1,..._
;()...;,. - -+
-sl. 27
tada je:
x
1
= t
1
h
1
Yi c ai - xi = ai - tih
pa je:
Pi
a
1
+ a
1
- t
1
h
h
2
1
- t h
2a1 1 hq
1
2
VTR = L
odnosno:
2a
1
2
Iz sl.27 je:
ai - oi xi
=-
H h
Ako se uvede oznaka:
ai - oi = ti
H
tih h
t
1
qi) h
2
- 2( l: aiqi) h + 2vTR = o
odakle je:
(26)
(27)
(28)
(29)
(Jo)
(Jl)
()2}
144
h
aiqi - {< L aiqi)
2
-

tiqi
L tiqi
()))
Moze se pokazati da ispred kvadratnog korjena treba uzi-
mati samo predznak minus, kako bi se dobilo da je h<H tj. da
j e u trapezu.
Za slucaj da je a
1
= c
1
za svako i, formula (33) ce i-
mati neodredjenu vrijednost , pa se mora koristiti formu-
la (32) iz koje je:
VTR
h = ---=::....
L aiqi
(34)
Kad je sracunato h dalje se, prema (29), moze racunati yi:
Yi = ai - tih.
iz cega se, nadalje, dobije pi i = PTR
Time je sracunata trazena povri'iina koja odgovara zadatoj
trazenoj Dio lamele koji je preostao za dalju ra-
spodjelu, moze se smatrati lamelom sa poznatim podacima:
PL- PTR' VL- vTR, H- h, yi' ci.
17.1.5. RACUNANJE POVRSINE PARCELE U TABLI NA OSNOVU
ZADATE VRIJEDNOSTI - POMOCU RAZMJERNIKA
VRIJEDNOSTI
Racunanje povrsine table pomocu razmjernika vrijeqnosti
pokazano je u 11.5.4. Osim vrijednosti table i pojedinih la-
mela, tu su sracunate i "vrijednosti" strana lamele tj. duzi-
ne strana pomnozene koeficijentima qi. Na taj nacin se radi
sa"vrijednosnim" trapezom, umjesto sa geometrijskim. Takav
trapez prikazan je na sl.28 i pretstavlja jednu lamelu cije
su strane va i v
0
,pomocu razmjernika vrijednosti, izrazene
u vrijednosnim jedinicama, pa je, po formuli (15):
v + v
VL = a c H
2
i
va+(va-x)
VTR = h
2
(35)
i \
\

\
'Vn
y..,_
sl. 28
odnosno:
2vTR vTR
h c
=-
X
2v
a - x
v
a -
Nadalje je iz sl.
28:
X V - V
- = ......!!..- c
h
H
tj.
v - v
x=h-a- c
gdje je:
v - v
a c
H
H
k
poznato, pa se moze pisati:
X "' h k
145
(36)
( 37)
(38)
( 39)
Time su formule za racunanJe visine h i vrije-
dnosne duzi x iterativnim postupkom: Najprije se po formuli
(36) za x = o sracuna h, zatim se, pomocu toga h, po formuli
(39) sracuna x, pa se to x uvrsti u formulu (36) i ponovo
eracuna h itd. dok se ne dobiju stabilne vrijednosti za
h 1 x.
PRIMJER: Dato je: vTR=72o: H=3o,6om, v =65,2 1 v =58,4
a c
Trazi se: h.
B1ce:
k 6212 - 2811 =
o,222
3o,6
h'=
72o
= ll,o4 m
x'= ll,o4
o,222 c 2,45
65,2
h,, = 12o
" 11,25 m
X
, ,
= 11,25.
o,222 = 2,5o
65,2-1,22
I
146
72o
-----
65,2 - 1,25
11,26 m x
a 11,26 o,222
2,5o
pa je h 11,26 rn.
Pomacu visine h magu se dalje oavrsine pod
pojedinim vrijednasnim razredima, kao i ukupna trazena pa-
vrsina pTR (sl.25).
Isti zadatak maze se rije3iti graficki pomocu razmejr-
nika vrijednosti taka sto bi se konstruisala srednja linija
trazene povrsine, adredila njena vrijednost, a zatim aprok-
simativno pomjerala dok se ne bi doslo do vTR"
Takode je moguce preurediti 1 formule date u 17.1.4.
sto ovdje nije uradeno jer se razmjernik vrijednosti sve
manje koristi zbog ogranicene, graficke tacnosti, a opisani
postupak primjene, pomocu formula (36) i (39) ima, za ovu
metodu, zadovoljavajucu brzinu i tacnost.
17.1.6. RAC!JN"AlfJE POVRSINS PARCELE !J TABLI NA 03NOVU
ZADATE VRIJEDNOSTI - IZ MJERA SA PLANA
Oorada lamela pomocu mjera sa plana opisana je u 11.5.5.
Recunanje pqvrsine iz zadatih vrijednosti i ovdje se
izvodi postepeno preko pojedinih lamela, sl.25, take sto se
prethodno sacini obrazac U koji se Upisuju podaci 0 parcelama,
lamelama i njihovim vrijednostima:
broj iskaza
1
43o
27
lamela
dio L-1
dio L-1
dio L-2
it d.
vrijednost
14 3oo,oo
11 o7o,5o
11 11o
1
2o
22 2lo,7o
Ovakav obrazac pretstavlja plan racunanja. Dijelovi la-
mela obraduju se prema 17.1.4. (Primjer na str. 147). Ako su
mjere sa plana izravnate na date duzine, dobivene iz koordi-
nata, ta-da se zbir povri3ina svih parcela sa povrsinom table
. 2
mora slagati do na 1 m
.

r

<
::;:
Cl
w
Cl::
N
<
Cl::
::;::

w
c:o
z
WI
<

u<

Q.U
0.:;
Q., ......
_u:;
_:::<:
a::O
;:g:

;it
oUi
0::
;>
0
Q.,
w
2
<


>U
<
Cl::
.
c
0..
147
" = --?--- -+--
d "' - ----- ---r-- ..
,} i i . --t-
1 t t---+-+-----1--- '

I n t-i-t-+-+-t---H--+--+--+--+--+---+--
,. ":;- -
.91 J_ :;;

-= .
:: ...::
ei
o1 1; a;
9 - =
ti -;;
0 1 ..; <i ...,.
"'
o.' I t
ol I- '
.-. = 1(1
g rl I '
o1 ::: < :
N r
:: -' ' I
I'll I
.,. cp,
- - 1 I
:: r !
e\IUdu,J :r.; j
a; ...,. !;:
]
J_ o I
lc. r <:< '
. '
...,.
U!U!I'! ..c II --
.
I
.. -<"' I
"' ..!J J -1
5 i
J 2 21 9 ,2 . A !
0
i A "'!1 "'!:i j
1:.1an1 0
.-. "'<' r:t; I I
I.C"'III .:r c< i j
e 1
Cl .. I ; . !
Cllll'l - I
I ! I I
''-.....,
148
17.2. RACUNANJE ELEMENATA ZA PRENOS PARCELA NA TEREN
Po izvrsenoj raspodjeli zemljista i stacunatim povrsi-
nama na osnovu zadatih vrijednosti, poznat je redoslijed i
povrsina svake parcele u okviru table. Da bi se prenijele
teren potrebno je poznavati lijeve s
1
. i desne sD. bocne
l l
frontove koji leze izmedu tacaka table. Na sl.29 parcela ko-
ja pripada iskazu br.l ima front s
1
koji je na pravcu detalj-
nih tacaka 6 i 7 i front sD koji je na pravcu tacaka 5 i 4.
Desna strana parcele iskaza br 43o sastoji se od dva fronta:
Na pravcu tacaka 4 i 5 i na pravcu tacaka 4 i 3 itd.

r I
r.-------_J
8

s = I
: 3
11 =
')..7
I
., :
43 0
;4
S=
t
i
" = \b:t.,S3
---
L: t1 = 4gs,qo
sl.29
s =
Jl =
S =
= 485', 17
s = 104,<.'
H = 1o4, 1b
I,\\= So\,4-7
Racunanje elemenata za prenos parcele na teren sastoji
sa u racunanju bocnih frontova koji ce se prenositi na teren,
apscisno, izmedu datih tacaka tabli.
Racunanje frontova se moze izvrsiti na vise nacina, zavi-
sno od podataka sa kojima se raspolaze. Ako je data visina h
maze se racunati na slijedeci nacin (sl.Jo):
1)
I
\
----l
S;/
-----,
_____ ...d
Data je: = i hi
Trazi se: s
1
Iz sl.Jo je:
si hi
:::15=:-Ji
SA HA
149
A
odnosno:
sB
A
si = ::E hi
HA
(4o)
sl.Jo
aka ima vise frontova na jednoj strani table, tada je:
sB
A

A
k
si = k.h
1
Visina H! pol.nata je iz lamelacije table. Strana
racuna se iz koordinata tacaka A(yA,xA) i B(yB,xB):
sB =
A
, I 2 2
\J (yA - yB) + (xA - xB)
Data je tabla sa poznatim elementima Si i Hi,
sl. 29, i slijedecim visinama parcela hi:
h1.
=
98,22 m
h43o
=
49,15 m
h27
=
147,94 m

"'
loo,43 m
hl61-L
=
1oo,l6 m
h161-D
=
lo5,73 m
Racunanje elemenata za prenos parcela na teren data je
u obrascu na str. 15o.
150
=
Broj
I I
/sL
I
iskaza!
hL
I
j
I
I m
i
I
I
I
l r-z
I
11
I 9s,22
4Jo E5
I -
27
115,46
1)2,481
I
hD
!SL
1;-
h.

I
m I m
3 l

I
98,22ilo5,1J
5 '941 52,61
4),21
141,961 16,54
I
I
I
5,93\14),91
18 17,68T1oo,4) 19,21
161
I
j 82,75
i
I
! 9o,55
lloo,1611o5,7) 1o9,6o
i
I
I
495,9oi5o1,47
I
I
I
TABLA BR.
n FE
I apsci- jed-
SD
rOd ILijeva
apsci-
\do
I sa
H: hi do sa ra
I
m
=ff:,oo
12.2..,_U
157.74:
98,26
5,94
4),22
7 1174,281141,98
7 I o, oo
W&l 5,98
8 I 16),12l1oo,46
---
8 o,oo

1 J2oo,l5l 1o5,76
l
l
I
1
I
4
4
)
)
2

lo4,2o
o,oo

185 ,20r
I
0 ,oc
2.....2.

212,29
_____,
I
1
I
l
I
0
Is r
Ukoliko su podaci o tabli i njenim lamelama smjesteni u ra-
polozaj bocnog fronta parcele u odnosu na stranu table
dobije se uporedjujuci zbir visina parcela sa zbirom visina la-
mela. Problem se moze rijesiti 1 racunanjem koordinata presjeka
strana table sa pravom koja je paralelna osnovi table sl.29)
1 od nje udaljena za neko Hi.
Ukoliko nije sracunato h, nego je sracunato samo PTR roo-
race se prethodno lamelisati de bi se mogli sracunati elementi
za iskolcenje. Kako to zahtijeva znatno vise vremena, upravo u
momentu kad ga najmanje ima (vidi Dinamiku) i kako je u okviri-
gra!icke tacnosti, vise se skoro i ne radi, pa ovdje nije ni
Elementi za prenos parce1a na sluze i za dovrsenje
detalja i za kartiranje na originalima komasacije, pa se,
toga, ra<Sunanje elemenata neziva "parcelac_ija" ( ovaj
i kod numer:!..a;mja parcel a i kod proj ektova-
novih parcela za naselja).
17.). DOVRSENJE SKICA DETALJA
Skice detalja su najprije !ormirane (8.5.), a zatim je na
nanijet projekt komasacije (11.2.). Da -bi posluzile za pre-
:,_ nos parcela na teren, uvodjenje u posjed i obradu planova. pot-
rebno je jos ucrtati i upisati parcele, frontove, indikacije i
linijama debljine o,) mm.
svake parcele upisuju se frontovi na osnovu kojih ce se
eti na teren.
.U parcelu se upisuju podaci o ucesniku komasacije (indi-
je) i crta kruzic u koji ce se prilikom katastarskog kla-
luranja upisati kul tura i klasa
Indikacije se utvrdjuju i upisuju na slijedeCi nacin:
-ako je isto lice v1asnik i posjednik nekretnina, upisuje
se sarno vlasnik nekretnina,
I 'iJ t.
-na nekretninama gdje ima viae vlasnika upisuju se svi su-
vlasnici sa suvlasnickim dijelovima,
-ako vise lica u jednom domacinstvu ima nekretnine pojedi-
nacno u vlasnistvu, a zajednicki ih koriste, upisuju se kao
vlasnici svaki na svojoj nekretnini,
-ako na nekretninama ostavioca nije provedena ostavin8ka
rasprava, a nekretnine ni3u podijeljene, nekretnine ostavioca
se upisuju na na3ljednike sa odgovarajucim dijelovima prema
izjavama nasljednika,
-ako gradjanin drzi u posjedu gradsko gradjevinsko zernlji-
ste, gradjanin se upisuje kao posjednik, a opitina kao
prava raspolaganja,
-nekretnine bivsih lonetskih selista,koja nisu presla u
vlasnistvo pojedinaca (neprovjerena lonetska selista) upisuju
se kao vlasnistvo na clanove dornacinstva koji su zateceni u
posjedu 18.o8.1951. gcidine,
-na neraspravljenim begluckim zemljistima upisuju se kao
vlasnici lica kojima nekretnine pripadaju, osim suma koje se
upisuju na drustvenu svojinu,
-nekretnine date u zakup upisuju se kao vlasnistvo zdcu-
podavca (vlasnika),
-sporne nekretnine medju suvlasnicima upisuju se kao
vlasnistvo na sve suvlasnike sa naznakom
-pristupni putevi u vlasnistvu upisuju se na vlasnike
tih puteva,
-pristupni putevi kao vlasnistvo ili suvlasnistvo uz sa-
glasnost vlasnika, odnosno suvlasnika, upisuju se na javno
dobro - putevi,
-nekretnine koje su po bilo kom osnovu postale drustvena
svojina (konfiskacija, nacionalizacija, eksproprijacija, ag-
rarna reforma 1 kolonizacija, poljoprivredno zemljisni fond
1 dr.), a bivsi vlasnici ih drle u posjedu, upiiuju se kao
drustvena svojina, sa naznakom nos1oca prava raspolaganja, a
posjednik prema stanju na terenu,
!53
:" -e.ko j e ne. zemlj 18 tu drus tvene svoj 1ne, vangradskog gra-
djevinskog reona,bespravno sagradjen objekt,takav objekt i zem-
ljiste se snima i upisuje bespravni graditelj kao posjednik, a
za zemljiste se upisuje nosilac prava raspolaganja drustvene
svojine,
-ako je vlasnik nekretnina ustupio nekretnine na dozivotno
upisace se kao vlasnik nekretnina vlasnik koji je us-
kao posjednik gradjanin kome su nekretnine
uZivanje,
tupio nekretnine, a
ustupljene,
-podrustvljeno zemljiste koje nije izuzeto od vlasnika, kao
1 zemljiste dodijeljeno rjesenjem skupstine opstine za izgradnju,
upisuje se na korisnika tog zemljiSta,
-zgrada sa vise vlasnika ili nosilaca prava raspolaganja
se na iste bez idealn1h dijelova.
---
,,,.Podaci o obimu prava piau se u obliku razlomka sa najmanjim
s!ffi.ickim imeniocem, tako da zbir svih dijelova jedne vrste
iznosi 1/l.
... :,.,. Uz rednj . broj, iz azbucnog pregleda vlasnika 1 korisnika,
<,Gpisuje se, u zagre.di, slovo (v) ' .'rlasnik, (p) - posjednik,
. - pravo raspolaganja i (k) - pravo koriScenja, izuzev u
kada je isto lice vlasnik i posjednik nekretnina i kada
podruetvljeno zemljiste nije od vlasnika.
17.4 ISKAZ I PREGLEDNI PLAN NOVOG STANJA
Izlage.nje raspodjele komasacije izvodi
se preko iskaza 1 preglednog plana novog stanja.
Iskaz zemljista novog stanja sadrzi: broj iskaza, licne
podatke ucesnika komasacije, broj table, redni broj parcele u
te.bli, povreinu, vrijednosni razred i vrijednost svake parcele,
ukupnu povrsinu 1 vrijednost raspodjeljenog zemljista, terete,
sluzbenosti i dr.
Pregledni plan je jasna kopija projekta komasacije sa
ucrtanim parcelama po tablama i ispisanim brojevima iskaza u
njima. Granice parcela se na pregledni plan nanose frontovima
parcela, kako bi se dobio tacan polozaj parcele, tj. da bi u-
cesnik u komasaciji vidio na planu koje zemlji8te obuhvata
154
njegova parcela. Tacno ucrtane granice parcela doprinose da se
rnoogi nesporazumi otklone vee u toku izlaganja na javni uvid
raspodjele zemljista, kada se promjene izvode lakse i brze, um-
jesto poslije privremenog uvodjenja u posjed, kada se vise ne
vrse ispravke, nego se ceka rjesenje 0 raspodjeli komasacione
mase i na njega ulaze zalba. Rjesenje zalbe i sprovodjenje to-
ga rjesenja oe moze biti zavrseno prije proljetnje sjetve u IV
godini komasacife, tako da ce nezadovoljni Ucesnik komasaeije,
dob1veou parcelu, obradj1vati barem jedou godinu dana.
17.5. OBILJEZAVANJE PARCELA NA TERENU
Parce,le se ob1ljezavaju u okv1ru table koja je prethodno
na terenu ob1ljezena stabiln1m b1ljegarna d1menz1ja 1o em x
1o em x 6o em (2o.2).
Gran1cne tacke parcela ob11jezavaju se b11jegama d1menz1-
ja lo em x lo em x 4o em. D1menz1je b1ljega prop1sane su pra-
v1ln1e1ma 111 uputstv1ma 1nvest1tora, pa mogu bit1 raz11c1te,
8 em x 8 em x 4o em, npr.
Ob1ljezavanje pareela na terenu 1zvod1 se apscisn1m odmje-
ranjem !rontova pareela 1zmedju dv1je deta1jne tacke table, na
osnovu prethodno sracunat1h (17.2.) 1 na sk1ee deta1ja nan1je-
tih (17.3.) podataka.
Apse1se se mjere hor1zonta1no.
Pantlj1kom se moze mjer1t1 po horizonta1nom 111 b1ago nag-
nutom terenu.
E1ektroosk1m da1j1nomjerom (111 nek1m drugim) moze se mje-
r1t1 po terenu sv1h kategorija.
Dozvoljeno otstupanje 1zmjerene duz1ne S 1 sracunate 1z
koord1nata, bez obz1ra cime se mjeri",. je:
.6.S = o,oo7 Ys m, S j& u metr1ma.
Prenosenje parce1a na teren moze se 1zvrsiti. 1 .bilo kojom
drugom metodom (ortogonalna, polarna. presjeeanje 1 sl.) ukoli-
ko to terensk1 uslovi zahtijevaju 1 ako je 1zvrsena odgovaraju-
ca pr1prema.
Polozaj tacke oa terenu se obiljezi, zatim ae ukopa
biljega (stabilizuje) vodeci racuna da se eentar te bilje-
ge poklapa sa obiljezenim polozajem tacke.
Stabilizae1ja tacaka parcela kontroliae se mjerenjem
!rontova parcela s
1
Dozvoljeno otstupanje 1zmjerene 1 ara-
ounate vrijednosti je:
As
1
= o,oo7 1/S;. + o,o5 m, s
1
je u metr1ma. ( 41)
. . Frontovi. pareela koj 1 se prenose na tarim vec1nom su
;:: .Jcra6i !rontov1 pareele. Stoga ce greska njihovog prenosenja
.. : 1zazvat1 vecu gresk:u u povrs1n1 parcels. nego greska u odre-
..vanju duz.e strane. Take npr. za parce1u pravougaonog obl1-
l;;d1menzija loo m x Joo m greska u pr.enosenju strane od
.H'i m moze b1 ti 12 sto na Joo m 1znos1 )6 m
2
111 o,l2 % od
!55
povrsine parcele, dok dozvoljena greska prenosenja atra-
od )00 m 1znos1 18 em iito na loom c1n1 18m
2
111 o,of6b.uk:u-
pareele.
Formula (41) kojom sa odreduje dozvoljeno otstupanje pre-
enja na teren !ronta parcele, kao iitose vid1, n1je uzela
obz1r 1 sirinu odnoano utioaj greske !ronta na
etu povrs1nu parcele. Moze ae, medut1m, ocek1vat1, da
u nas1m uslovima, maksimalna greska u povrs1n1 paree1e bi-
oko o,l%od .njene ukupne pov.rsine.
Prije pocetka mjerenja na terenu pantlj1ka ae mora kom-
t1, a daljinomjer ispitati.
Razlike 1 dozvoljena otstupanja piau se, na terenu, na
_.ci detalja crvenim tusem
156
ts. PRIVREMBNO UVODENJE U POSJEb UCESNIKA KOMASACfJt
Kornisija za kcrnasaciju ili njena potkomisija uvodi u
posjed ucesnike komasacije, na terenu, po tablama, poka-
zujuci svako;n ucesnilru granice njegovih novih parcela.
Kako su ucesnici duzni prihvatiti dodijeljanu parcelu
i u slucaju neslaganja sa izvrsenom raspodjelorn ili nekirn
drugirn rjesenjem donijetim u postuplru izvrsenja komasacije,
ne mogu podnijeti prije dobivanja rjesanja o raspodjeli
komasaciona mase, ovo uvodenje u posjed naziva se privremenim.
Privremeno uvodenje u posjed izvodi se po zavrsenoj ras-
(i rijesenim prigovorima) zemljista ucesnicima ko-
masacije (16.), i izvrsenoj geodetskoj obradi raspodjele zernlji-
sta (17.) .
0 predaji zemljista sastavlja se zapisnik. Komisija za ko-
masaciju odreduje rokove do kojih se moraju ubrati plodovi sa
zamljista unijetog u komasaciju, nacin isplate razlike u nov-
cu 1 dr.
Pri.vremeno uvodenje u posjed izvodi se na osnovu pismenog
zakljucka komisije za komasaciju u ktji se unosi i vrijeme uvo-
denja 1 poz1v ucesnllru da prisustvuje.
Protiv zakljucka o privremenom uvodenju u posjed ne maze
se izjaviti posabna zalba.
157
19. DIRIGOVANA POLiGOJ!_SKA
postojeca geodetska osnova na komasacionom podrucju: tri-
gonometrijska, poligonska i dr. mreza, formiranjem novih par-
cela naci ce se dijelom u tim parcelama izlozena unistenju, a
d1jelorn van funkcije, pa se po izradi projakta komasacije pri-
stupa izradi projekta nova geodetske osnove, posebno poligonske
mreze. Polozaj nove poligonske mreze uslovljen je pravcima pru-
zanja putne i kanalske mreze, velicinom tabli i dr. te se pored
principa o razvijanju poligonske mreze mora voditi racuna i o
funkciji poligonskih tacaka. Stoga se ova mreza naziva
poligonska mreza.
19.1. CILJ POSTAVLJANJA I PROJEKTOVANjA
poligonska mreza se postavlja da bi, najprije,
pos1uzila prenosenju na teren projekta komasacije. Oslanja sa
trigonometrijsku mrezu i povezuje sa mrezom koja j6 sluzila
animanje granica. Po potrebi se ucvorava. Prilikom projekto-
a treba voditi racuna o slijedecem:
-po1igonska tacka treba da je blizu detalja. se
postavlja na raskrsnici puteva. Za poligonsku tacku maze se uze-
ti 1 detaljns. tacka table ( stabilizovariCJ. kao poligonska tacka),
-duzina vlaka ne treba da je veca od 2,5 km,
-poligonski vlaci treba da su, sto je moguce vise, ispru-

-odnos duzina susjednih strana poligonskog vlaka treba
_da je veci od 1:5,
-duzine poligonskih strana ne treba da su manje od 5o m ni
vece od 5oo m,
-poligonski vlaci kojima 3e odreduju cvorne tacke treba da
ravnomjerno rasporedani po horizontu i da su priblizno iste
duzine, sa priblizno istim brojem strana,
-poligonski vlaci se ne smiju sjeci u istom nivou terena.
Projekt dirigovane poligonske mreze izraduje se na kopiji
komasac1je,
A
j
i1
158
Po1igonske tacke numerisu se od 1 pa dalje u okviru
tastarske opstine ili u okviru komasacionog podrucja za koje
vazi jedinstvena dinamika izvodenja radova.
Visine poligonskih tacaka odreduju se geometrijskim ni-
ve1rnanom u ravnicar.skom podrucju, a trigonometrijskim nive1-
manom u brdsko-p1aninskom podrucju.
19.2. PRIPR2ME ZA PRENOS NA TEREN
Dirigovana po1igonska mreza se na teren prenosi sa pro-
jekta taka da tacke padaju na stabilan i da se projekto-
vani pravci mogu ostvariti, Kako je, cesto, predvideno mjesto
tacke raskrsnica i1i put sa nekoliko metara sirine, tacnost od-
redivanja koordinata, koje ce sluihti za prenos na teren poli-
gonskih tacaka, ne mora biti narocito velika. Koordinate poli-
gonskih tacaka stoga se, graficki, ocitavaju sa projekta diri-
govane poligonske mreze.
Na osnovu tako dobivenih koordinata poligonskih tacaka
racunaju se elementi za prenos na teren dirigovane po1igonske
mrez(,., '('(' su uglovi i duzine koji se racunaju na slijedeci na-
cin;
cq_
1.8-'
\
'
/
/
$ $
sl. 31
159
polazi se od date tacke (trigonometra) sa koje se nastoje
obezbjediti dogledanja najmanje dvije date tacke (sl.)l). Ra-
cunaju se direkcioni uglovi na ave tacke (date i i duzi-
ne strana ka novim tackama, Na slici 31 to su za B A: direk-
. . \l> ,\c. . _\'I . 1
cioni YA
7
YA "' YA i strane SA. Racuna se u
TO br,S. Nada1je se za 0 1 racunaju direkcioni uglovi
-{; ::o ! -1Bd' .._ itd.
Time su sracunati elementi za prenos na teren dirigovane
po1igonske mreze.
19.3. PRENOS NA TEREN
Na osnovu sracunatih elemenata, a polazeci od datih taca-
prenosi se na teren dirigovana po1igonska mreza.
Instrument za mjerenje ug1ova (teodolit) se postavi na
tacku. Neka je to B A na s1. 31. Navizira se data tacka
sluzi za orijentaciju, B, i na horizontalnom za-
. ,\'l!t
uzme citanje koje odgovara direkcionom ug1u YA. Navizira se
.alijedeca data tacka i provjeric da li je ci tanje horizontal-
nom 1imbu jednako sracunatom Ako jeste zauzme se citanje
na noVu tacku koju treba prenij eti na teren, Na taj nacin
odreden je pravac u kojem se nova tacka, 0 1, na1azi. Tacan
polozaj nove tacke dobice se mjerenjem duzine ka:nj,oj, s!. Tac-
ka se stabilizuje, instrument se prenese na novu tacku itd.
Prilikom zauzimanja pravca ka novoj tacki moze se desiti
da na terenu postoji prepreka koja se na projektu komasacije
nije mog1a vidjeti (drvo, npr.). Nova tacka ce se pomjeriti
ustranu vodeci racuna da oetane na stabilnom terenu. Da1ji re:d
se moze nastaviti sa pripremljenim elementima ukoliko pomjera-
nove tacke nije veliko i ako preostali dio v1aka nije duga-
,' tako da i tacke vlaka ostanu na stabilnom tere-
nu. Aka to nije izvodljivo tada treba izmjeriti promjenu pri-
premljenih e1emenata i na osnovu njih sracunati nove. To se,
j
!60
dzepnim racunarima, moze izventi odmah na terenu. Takode je
moguce poci sa drugog kraja vlaka,
Po1igonske tacke se stabi1izuju ravno sa terenom baton-
skim bi1jegama sa krstom, dimenzija 12 em x 12 em x 5o em
ispod kojih se postavlja podzemni eentar - p1ociea sa ure-
zanim krstom.Mjesto stabi1izaeije se, ako je moguce, obi1je-
zi lako uocljivom oznakom kako bi ga odmah mogli naci i dru-
gi izvoda6i i kako bi se, eventua1no,sacuva1o od unistenja,
Prenos dirigovane mreze na teren ne mora ici po v1acima,
Priprema se maze izvrsiti taka da se sa jedne date tacke obi-
ljezavaju sve nove tacke koje se dogledaju.
Ukoliko na starim p1anovima, odnosno na projektu diri-
govane poligonske mreze, ima dovoljno detalja, po1ozaj poje-
dinih tacaka moze se odrediti na terenu i bez mjerenja,
Prenos na teren dirigovane poligonske mreze, osim sta-
bilizacije, obuhvata i ostvarivanje dog1edanja krajnjih ta-
caka projektovanih strana i izradu opisa polozaja (TO br.27)
ioji se, u komasacionom podrucju, dijelom (br.tacke,
table, tip biljege) moze uraditi odmah, a dijelom (skica par-
cele i.indikacije) po izvrsenoj raspodje11 zem1jista.
19.4. OPAZANJE
Uglovi se mjere jednosekunru1im teodolitom na markice
sa prisi1nim centrisanjem, u dva girusa.
Duzine se mjere elektronskim da1jinornjerom cija tacno-
st nije manja od (5mm + 5ppm).
Prije upotrebe instrumenti se moraju ispitati i podaci
o tome upisati na prvu stranu prve sveske.
Kod teodolita se ispituje upravnost alhidadne ose na osu
libele, upravnost vizurne ose na obrtnu osu durbina, uprav-
nost obrtne ose durbina na alhidadnu osu, opticki visak kao
i citanje na vertikalnom limbu.
Na markicarna se ispituju libela i opticki visak.
Razlika izmedu citanja na istu tacku u dva po1ozaja
durbina- dvostruka ko1imaciona greska- mora biti stabil-
na. Raz1ika izmedu najvece i najmanje dvostruke kolimacio-
ne greske, u istom girusu, ne smije bi ti veca od 2o".
Razlika izrnedu uglova izmjerenih u dva girusa ne smi-
je biti veca od 2o".
Elektronski da1jinomjeri se ispituju rRdi utvrdivanja
vrijednosti adicione i multiplikacione konstante,
Pri mjerenju duzina obavezno se mjeri i u zapisnik
unosi temperatura vazduha. Umjesto mjerenja vazdusnog pri-
ka moze se koristiti visina terena.o6itana sa karte.
Pri obradi rezulatata mjerenja duzina racunaju se po-
za svodenje na horizontalnu ravan, na nultu nivosku
i na ravan Gaus-Krigerove projekeije. Popravke se ra-
u do na milimetar.
Za svaku katastarsku opstinu izraduje se skica poligon-
od razmjera: 1:5ooo, l:loooo i1i 1:2oooo
-decimetarsku mrezu sa ispisanim koordinatama izvan ok-
:vira lista,
-date tacke nanijete koordinatama i njihova brojeve
,'( orvenim tua em) ,
-novoodredene tacke nanijete uglovima i stranama, nji-
---hove brojeve (crnim tusem),
-granicu katastarske opstine (neprekidna 1inija deblji-
ne o,B mm, zelenirn tusem),
-tromede sa susjednim katastarskim opstinama oznacene
duzine ) ern, deb1jine o,S mm (ze1enim tusem). Iz-
dvij e tromede ispisuj e se nazi v susj edne ka tas ta.Dske
;:, ..opstine
.- '
-granicu gradevinskog reona (neprekidna 1inija deblji-
ne o,5 rom, zutim tusem),
161
-podjelu na listove (neprekidnom linijorn debljine o,5mm,
ljubicastim tusem) 1 skice detalja (neprekidnom linijom
162
debljine o,2 mm, ljubicastim tusem,
-direktno mjerene strane iscrtane neprekidnom linijom,
a racunske isprekidanom linijom (debljine linije o,2mm, cr-
nim tusem).
Za poligonsku mrezu koja je jedinstvena za cijelo ko-
masaciono podrucje, bez obzira na granice katastarsk1h op-
stina, izraduje se i jedinstvena skica pol1gonske mreze.
Skice poligonske mreze izraduju se na jednom 111 na
vise listova, formata loo em x 7o em 111 7o em x 5o em za-
visno od velicine katastarske opst1ne i izabrane razmjere.
Na skici poligonske mreze prikazuje se plan racunanja
poligonskih vlakova povlaceci paralelno poligonskim straria-
ma neprekidnu liniju debljine o,2 mm, crvenim tusem, sa kru-
zicem o,5 mm na pocetku i strelicom na kraju. Ova
linija pokazuje smjer racunanja poligonskog vlaka i izvlaci
se sa one strane vlaka na koju se odnose izmjereni prelomni
uglovi.
Poligonski vlaci se numerisu pocev od broja 1 pa dalje
posebno za svaku katastarsku opstinu, odnosno, za svako je-
dinstveno radiliste.
Na skici poligonske mreze brojevi poligonskih vlakova
ispisuju se crvenim .tusem u sredini vlaka, pored linije ko-
ja oznacava smjer racunanja. Brojevi se ispisuju ciframa ve-
licine 2 mm i zaokruzuju crvenim tusem.
Za svaku jedinstvenu poligonsku mrezu izraduje se reg1-
star poligonskih vlakova koji sadrzi: broj vlaka, broj strane
TO br.l9 i za.pisnika "K", brojeve pocetne i zavrsne tacke vla-
ka, zbir strana vlaka, kategoriju terena, broj veznih 1 pre-
lomnih uglova, uglovna i linearna otstupanja vlaka, relativ-
nu greaku vlaka, dozvoljena otstupanja i dr. (Prilog na str.
163).
?odaci o vlacima upisuju se u registar po rednim broje-
vima vlakova.
CP CP51-1JA
1(.0. ------- .. ------
Pt:.niCTAP nOJIHf"OHCHHX BJIAI<ODII
rEnrG:JII'II;,, no,1CTCKA vnr,H;\ cr
I Crpaua. j ):u;J ! Yr,..c':l"n u .-.vrO.t..,:
OQ .. rTHG \1 tTpa"Q . ;. i
GpoJ lv.alul. t: d J t:"
b,Aoko
1
, K
m, "

r
-1----
r1
.
I I
I l : I
1-! I I
163
C1;:oto.---
. .
i

A
-; "'R nrwt-tE .\.SA.
c
'
I n.
I
-1
-
-- -
-
-L
=r
/)!
1


-I

-1
I
r
=,-
-:- -
"f

.J
I
I
I
! I
164
rEnvunl!'II>A rE0,1ElCJ{A vrir.\o.\ cr CJ>f,JIJE.
C P CPE.I-UAr.
C::wT"UM-:1
OnLJTH PEIIiCTAP
K 0 . .'.... -.. ...... -- .......... - ..
r-t
-
__ i
I
-!
_I
Radi jednostavnog i brzog pregleda svih podataka u po-
iigonskoj mreii sastavlja se opiti registar, Opati registar
sadrzi, za svaku tacku geodetske osnove, brojeve strana tri-
gonometrijskih obrazaca br. 27, 1, 18, tahimetrijskih i ni-
ve1manskih zapisnika, a kod fotogrametrijskog snimanja i bro-
jeve kontakt-kopija, U opiti registar se numerickim redom u-
pisuju, kao odvojene grupe, date trigonometrijske,po1igono-
metrijske i po1igonske i novoodredene po1igonske i 1inijske
tacke (Pri1og na str.l64).
Nive1manski instrument se prije upotrebe mora ispitati
narocito paz1jivo dotjerati horizonta1nost vizure.
Nive1a se iz sredine sa maksimalno dozvoljenom duzinom
od 8o m.
bozvoljena raz1ika nivelanja naprijed-nazad ne smije bi-
6a od lo ;mm/km.
19,5. RACUNANJE
165
Dirigovana poligonska mreza se racuna u tzv. umetnutim
poligonskim vlacima. To su vlaci koji se na oba k:raja zavr-
savaju na date tacke. Uslov za takvo racunanje je prethodno
dobra postavljena i odredena mreza datih tacaka (8,2.). Uko-
liko takva mreza nije postavljena, dirigovana mre-
la 6e imati jedan broj cvornih tacaka. Sto je rjeda data mre-
la bice vise cvornih tacaka, a to znaci znatno usporenjerado-
Va jer se najprije sve mora izmjeriti, zatim sracunati koor-
dinate cvornih tacaka, pa tek onda sve ostale.
Ako je data mreza dovoljno gusta pa ima svega nekoliko
cvornih tacaka, tada se umetnuti vlaci mogu racunati odmah
po zavraenom mjerenju, na terenu, tako da racunanje dirigo-
vane po1igonske mreze moze biti zavrieno zajedno sa opaza-
njem. Posebna prednost je otkrivanje greiaka mjerenja koje
su lokalizovane na dio mreze, na jedan vlak, pa se lako ot-
krivaju i otk1anjaju.
166
Dozvoljena otstupanja za racunanje poligonskog vlaka
(TO br.l9) oslonjenog na trigonometrijske ili cvorne tac-
ke su:
-uglovna:
/::;. = + 2o" r;;
r.> - 'l n
gdj e j e n broj veznih i prelomnih uglova,
-linearna:
6f
d
fd
[d J (: 1: loooo
gdje je fd =
V r; + r; a [ d] - auma duzina u vlalru.
Dozvoljena otstupanja za ostale vlakove su:
-uglovna:
~ =.:!: Jo" Vn
-linearna:
f
~ =....!! ~ 1:6ooo
d [d]
Izravnanje visdcvornih tacaka moze se sprovesti elek-
tronskim racunarom na osnovu poznatih principa racuna iz-
ravnanja. Takvo izravnanje je najbolje jer aadrzi-kontrole
podataka, daje najbolje rezultate, ima stampanje izravnatih
vrijednosti itd.
U SR B i H su, medutim, do danas, mreze izravnavane,
vecinom, iterativnim postupkom, tzv. "L" - obrascem. Ovo
izravnanje moze u izvjesnim uslovima imati prednosti nad
strogim izravnanjem:
-za manji broj cvornih tacaka brze se izvodi,
-moze se primjeniti direktno na terenu,
-mogu ga, 1 u vecem obimu, primjeniti i izvodaci koji
nemaju svoj racunar,
-ne treba posebno poznavanje racuna izravnanja da se
izvede.
!67
po zavrsenom racunanju dirigovane poligonske mreze sas-
tavlja se spisak koordinata i nadmorskih visina poligonskih
tacaka (TO br.25), u koji se upisuje broj tacke i koordinate,
tako da se najprije pisu date tacke a zatim novoodredene.
Jt:IU
20. PRENOS NA TEREN PROJEKTA KOMASACIJE
Pod prenosom na teren projekta komasacije ovdje se pod-
razumjeva prenos dijelova projekta koj1 je u funkcij1 nove
raspodjele zemljista. To su table 1 to je zadatak izvodaca
geodetskih radova. Ostali dio kao npr. osovine
kanala, na teren prenosi izvodac hidromelioracion1h radova,
medutim, nezavisno od djelokruga rada, nac1n prenosenja pro-
jekta na teren je 1sti, pa se moze uopsteno govoriti o preno-
su na teren projekta komasacije, tim prije sto je i mreza sa
koje se prenosi ista. To je dirigovana poligonska mreza koju
je postav1o i odredio izvodac geodetskih radova.
2o.l. RACUNANJE ELEMENATA ZA PRENOS NA TEREN
Element1 za prenos na t.eren su (direkc1on1) ugao 1 duzi-
na. Racunaju se po principima TO br.8 na isti nacin kao u
19.2. Orijentacija se mora obavezno racunati na dvije date
tacke. Kako su to tacke d1rigovane poligonake mreze koja je
gusta, uvijek se moze sracunati orijentacija na vise od dvi-
je date tacke za slucaj da se neka trenutno ne dogleda
ili da je unistena. Posebno je korisno odrediti or1jentaciju
na markantnu, visoku, makar i udaljenu datu tacku. To nekad
(u kulrur-tzu v1sokom preko 2 m, npr.) 11oze bi ti jedina or1jen-
tacija koja se odmab v1di.
Ako se duzine mjere pantljikom tada duzina do detaljne
tacke ne smije biti veca od So m. Ako se mjeri elektronskim
daljinomjerom duzina do detaljne tacke ne smije biti veca od
15o m.
Duzina do detaljne tacke ne sm1je biti veca od duzine
do date tacke koja sluzi za or1jentaciju.
Za udaljene detaljne tacke treba pripremiti elemente
za prenos na teren sa najmanje dvije date tacke, kako bi se
izbjegle eventualne smetnje 1 sprovela kontrola prenosenja.
Element1 za prenos na teren projekta komasaeije racu-
naju se iz koordinate tacaka geodetske oanove (19.5.) i
koordinata detaljnih tacaka (11.).2. i ll.).J.).
Osim polarne metode, koja je najpogodnija, moze se,
prema terenskim uslovima, i neka druga metoda.
2o.2. PRENOS NA TEREN
169
Granicne tacke tabli stebilizuju se ne terenu bilje-
gams dimenzijs lo em x lo em x 6o em, ravno sa terenom. Ra-
di bolje preglednosti mogu .se gornje obojiti (erve-
no). Tako ce se razlikovati od grani8nih tacaka pareela i
mogu po3luziti za kontrolu iskolcenja puteva i kana-
la.
Odredivanje polozaja na terer:,,, na osnovu pripremlje-
nih elemenata,izvodi se mjerenje'" ugla i duzine 1 kontroli-
se po izvrsenoj stabilize.eiji prije nego sto se biljega de-
finitivno ucvrsti, kako bi se osigurala visoka tacnost fron-
tova table koja ne smije biti rnanja od (17.5.):
.6. S = .:!: o,oo7 Vs m,
S je u metrima.
Ukoliko se o tome ne vodi racuna prilikom stabiliza-
eije granicr.ih tacaka tabli, nastupice neslaganja prilikom
ob1ljezavanja pareela ns terenu.
Za kontrolu se, odmah, pantljikom, mjere bliski fronto-
v1 izmedu tabli koji se nalaze na raskrsnieama puteva (gdje
je skoro uvijek postavljena i poligonska tacka). Takode se
moze, ukoliko to teren i usjevi dozvoljavaju, 1zrnjer1ti,
elektronskim daljinomjerom i nekoliko drugih frontova tabli,
obiljezenih sa raznih tacaka d1rigovane poligonske mreze.
170
21. RJESENJE 0 RASPODJELI IZ KOMAsACiONE MASE
-
?o zavrsenom privremenom uvodjenju u novi posjed, pri-
stupa se obradi planova i pripremi podataka za izradu rjese-
nja o raspodjeli iz komasacione mase, Rjesenje donosi komi-
sija za komasaciju, Najpovoljniji slucaj je kada se donose-
nje rjesenja, zalbe na rjesenje, rjesavanje i sprovodjenje
rjesenja moze zavrsiti prije pro1jecne sjetve, Zakon je, sto-
ga, za obradu planova i druge pripreme ostavio izvodjacu
geodetskih radova rok od cetiri mjeseca po zavrsetku privre-
menog uvodjenja u novi posjed.
21.1. OBRADA PLANOVA
Origina11 komasacije sadrze, olovkom, nacrtane table sa
pikirauim 1 tuaem zasicenim detaljnim tackama, Dalja obrada
se sprovodi na originalima komasacije i u slucaju da su do
tada koriscene kopije originala komasacije,Na osnovu podata-
ka sa skice detalja, kartiraju se parcele u okviru table. Po
zsvrFi;o,r;om ke>-1.tiranj u pikiri se zasi te, a sav detalj iscrta
tuaem, linijom deb1jine o,2 mm, vodeci racuna o redoslijedu
iscrtavanja na p1anovima, topogratskim znacima, unutrasnjem
opisu i dr.
U zamjenu za pates 111 zvano mjesto, u tablu se moze
upisati njen broj,
Duzina table izmjerena na planu, moze, od kartiranih
deta1jnih tacaka, otstupati najvise za o,2 mm na planu,.
odnosno o,2 x M mm u prirodi. Za M = 25oo to je o,5 m.
Kad se planovi obradjuju automatski, ovakva ogranicenja
nisu potrebna.
21.2, NUMERISANJE PARCELA
Parcela u okviru table, dodijeljena je.dnom ucesniku
komasacije, moze, ali ne mora, cijela biti jedna katastarska
parcel a,
Prilikom numerisanja parcela treba voditi racuna o defi-
nic1ji parcele, date u Zakonu:Katastarska parcela je dio zem-
ljista pod jednom kulturorn ili je neplodno zemljiste koje
pripada istom vlasniku, odnosno korisniku i se u jed-
noj katastarskoj opstini. Izuzetno, u okviru jedne parcele,
moze sa nalaziti vise ku1tura ili neplodnih zemljista, koja
pojedinacno nemaju minimum povrsine potrebne za formiranje
katastarske parcele.
Svaka katastarska parcela oznacava se brojem.
Osnovna teritorijalna jedinica za katastar-
skih parcela je katastarska opstina.Parcele se numerisu redom
od 1 pa dalje. Zajednicki objekti na granicikatastarskih
opstina numerisu se po3ebno u svakoj od njih, po dijelovima,
od tromedje do tromedje.
171
Radi pravilnijeg redoslijeda numerisanja parcela i
seg i boljeg odredjivanja njihovih povrsina, obrazuju se gru-
pe 'parcel a i izradjuj e skica podj ele na grupe, .za. katastarsku
opstinu (po potrebi i za odredjeni reon, u krupnijoj
posebno).
Nacini formirarija grupa odredjeni su pravilnikom za iz-
radu i obradu planova.
Parcelni broj dobice katastarska parcela, zemljiste ili
zemljiste objektom,u slucaju kada:
-se parcela granici sa svih strana parcelama drugih.vla-
snika ili korisnika, bez na povrSinu,
-parcela razlicite namjene (kulture), koja se nalazi _u
kompleksu zemljista istog vlasnika ili korisnika, ima minimum
povrsine od 2oo m
2
( Napomena: Ovdje nisu jedinstvena rjesenja
u SFRJ - tako se, u nekim slucajevima trazi npr. slijedeci
minimum:
-njiva i
-vrt, vocnjak i vinograd
-suma i pasnjak
5oo
250
looo
m2
m2
m2 ),
Ako je povrsina manja OQ toga minimuma, ne dobiva broj, nego
39 pripaja parceli, cija je veca Od mini-
muma, Ako u kompleksu nema ni jedne parcele sa propisanim
172
minimumom,sve parcele se spajaju znacima pripadnoeti i do-
bivaju jedan parcelni broj. u sum::3kim kompleksima drustvene
svojine ne parcelisu se pasnjaci i nenlodna zemlji3ta (krs,
goleti, vododerine, klizista 1
-zasebne brojeve parcela dobivaju neplodne povrsine kao
9tc su krs, goleti, obalni pojas uz vododerine, sprudo-
vi, erodirane stra::1e bez .regetacije, jaruge, bare bez vegeta-
cije, klizista onesposobljena za irulturu, majdani kamena, slj''.-
nkare, ugljenokopi, krecane, suva rijecna korita ispunjena
1 sljunkom i rudnici, kao i zemljista koja se poljo-
privredno ne 1skoricavaju, nego se koriste u druge svrhe kao:
putev1, pristanista, zeljeznicke pruge, stanice i postrojenja,
vojni objekti ako su na planovima pretstavljeni same spoljnom
granicnom linijom, postrojenja i objekti za odbranu od popla-
va ili za navodnjavanje i odvodnjavanje (nasipi, kanali, crp-
ne stani.ce i sl.), obj ekti koj i sluze saobracaju na rijekama
1 plovnim kanalima (splavnioe, prevodnice i sl.), izgradena
i ogradena sportska igralieta, vasarista, skverovi,
ulice, trgovi, skolska drvorista, ekonomska dvoristP. poljopri-
vrednih organizac1ja, krugovi fabrika, groblja, dvorista bogo-
molja 1 sl,
-prirodn1 vodotoci (r1jeke, potoci) i kanali, ako su
pretstavl"jeni sa najll'.anje dvije linije, numerisu se zasebnim
parcelnim brojev1ma. Vodot.oci provedeni kroz trup komunikacij-
objekata tako da ekspropr1jacioni pojas i trup objekta
n1su prek1nut1, numerisu se po dijelovima. Vodenice, zajedno
sa prilazima, numer1su se zasebnim brojevima, a vodenicni jaz
po d1jelovima, ako je proveden kroz zgradu, Vodotok koji izla-
zi iz katastarske opstine, pa se u nju ponovo vraca, za svaki
dio dobiva zaseban broj,
-kod vjestackih jezera zasebno se nume.risu: prirodni vo-
dotok uzvodno od jezera, vjestacko jezero u okviru ekspropri-
jacionog pojasa, vodotok nizvodno od brane i objekti prema na-
mjeni (zasebno sa uredajima i postrojenjima za iskori-
scavanje vode u elektro privredi i vodoprivredi, a zasebno
uredaji za rijecni saobrecaj, splavnice, prevodnice 1 dr),
-parcelnim brojem numerisu se jezera, ribnjaci, javni
bunsri 1 pojila zajedno sa pristupnim zemljistem za korisce-
nje, zatirn ostrva na jezerirna i rijekama, ako au iznad sre-
dnjeg vodostaja i obrasla vegetacijom,
-aka granicu izmedu dvije katastarske opstine pretstav-
lja ucrtana sredisna linija prirodnog vodotoka, svaki die
tog vodotoka se posebno numerise u odnosnoj katastarskoj op-
atini, od tromede do tromede,
173
-pri ukratanju prirodnog i vjestackog vodotoka prvenstvo
ima prirodni 1 on dobiva broj, dok se vjestacki vo-
dotok numerise po dijelovima,
-na pristanistima dobivaju zasebne brojeve kejovi, lu-
iobrani, gatovi, molovi i ogradeni prostori za lucki pogon,
. -zeljeznicke pruge sa zemljistem u granicama ekspropri-
.c . __ ionog pojasa dobivaju zasebne brojeve, Stanicna zgrada
,,,_,,._,,., , ... ,.,. zemljistem 1 drugiiiJ, ebj.ektima numerise s.e zasebno,
-put se kao parcels uzima u granicama eksproprijacionog
pojasa kao cjelina. Ako je presjecen vodotokom, dijelovi pu-
, : ta dobivaju posebne parcelne brojeve; bez obzira na katego-
riju, osim u slucaju kada je vodotok proveden kroz trup pu-
ta take da eksproprijacionilpojas 1 trup p_uta nisu prekinu-
ti,
i presjecanju puteva razlicitih kfltego-
rija, prvenstvo u numerisanju odredeno je kategorijom po
principu: put vise kategorije sijeQe put nize kategorije na
dijelove koji se numerisu posebnim brojevima,
-pri ukrstanju zeljeznicke pruge i puta prvenstvo u nume-
risanju ima zeljeznicka pruga,
-uredeno mjesto za zadrzavanje vozila van eksproprijaci-
onog pojasa puta dobiva zasebni parcelni broj,
-putevi stalnog karaktera u okviru jednog posjeda, nume-
rieu se kao i javni pitevi,
-putevi privremenog karaktera, staze i jarkovi se ne
numeriau, nego se oznakom pripadnosti vezuju ze parcelu ko-
joj pripadaju,
-ulica se numerise jednim parcelnim brojem po cijeloj
tluzini za koju nosi isti naziv, ako nije presjecena trgom
11 vaznijom saobracajnicom, kada se numerise po dijelovima,
174
-javni park sa svim stazama i objektima koji mu sluze
dobiva same jedan broj. Zgrade u parkovima koje sluze dru-
goj namjeni numer1su se sva.ka zasebnim brojem,
parkovi i rezervati, kao 1 sume koje sluze
posebnoj namjeni, dobivaju, po pravilu, posebne brojeve (1
kada se nala::e u sklopu sumskog kompleksa),
-prosjeke, koje sluze aumskoj privredi u aumama, ne
numer18u se, nego se znakom pripadnosti vezuju za parcelu
kojoj pripadaju, a eksproprisane prosjeke (za druge namjene)
dobivaju zasebne brojeve,
-zemljiste pod zgradom na .parcel1 1stog vlasn1ka 111 ko-
risnika, ne numer1se s.e zasebn1m parceln1m brojem, nego se
spaja sa parcelom na kojoj je zgrada 1zgradena,
-zemljiate pod zgradom na parcel1 drugog vlasn1ka 111
korisnika (supered1!ikat) numerise se zasebn1m brojem,
pod zgradom u etaznoj svojin1 i zemljiste
koje sluz1 za redovnu upotrebu te zgrade, numerise se kao
posebna parcela,
-dvor1ste koje se nalaz1 uz neku od kultura 1stog vla-
snika ne dob1va broj, nego se pripaja znakom pr1padnosti su-
sjednoj kulturi koja dobiva broj.Kod izrade popisnog lista
razdvajaju se povrsine pod zgradama, zat1m stvarna 111 maksi-
malno dozvoljena povraina dvorista 1 povrsina pod kulturom
kojoj je dvorista pripojeno,
-natkrivene terase uz pr1pajaju se znakom pripad-
nosti zgradi; Nenatkrivene terase 1 stepenista uz zgradu pri-
pajaju se znakom pripadnosti uz zgradu (dvoristu ili drugoj
kul tu:d),
-sporni dio parcele ne dobiva parcelni broj, nego se
pripaja parceli posjednika,
-dijelovi parcele pretstavljeni na planu crtezom kon-
kretnih topografskih znakova za objekte (rov, zid, svjet-
larnik, trotoar, travnjak, vodovod i sl.) spajaju se znaci-
ma pripadnosti, izuzev osovina zeljeznickih pruga, mostova
i akvadukta na koje se ne stavljaju znac1 pripadnost1,
-zgrade se numerisu u okviru parcele pocevsi od 1 pa
dalje. Najprije se numerisu stambene, pa zatim stambeno-po-
slovne, poslovne i na kraju pomocne.
prilikom numerisanja objekata vodi se racuna o redo-
slijedu, tako da se najprije numerisu vode, zatim zeljez-
nice, javni putevi i zajednickim objekti bez sredisnje li-
n1je.
21.). RACuNANJE POVRSINA
Katastarske parcele mogu 1mati vee sracunatu povrsinu
)dob1venu u postupku geodetske obrade projekta komasac1je
(11.8.) 1 raspodjele zemljista (17.1.).
Katastarske parcele koje se nalaze u okviru zemljista
dod1jeljenog ucesniku komasac1je (parcela u tabl1) racunaju
jednim od poznat1h nacina racunanja povrsina 1 izravnava-
na povrsinu parcele u tabli.
Ako se u R 1:25oo racuna plan1metrom, podatak planime-
tre. treba da je 4o. Povrsine manje od 2ooo m
2
ne racunaju se
ov1m
Dozvoljeno otstupanje, za R 1:25oo, izmedu dva racuna-
1ste povrsine je:
AP = 1,4o VP
a za 1zravnanje grupe parcela na njihovu datu povrsinu je:
b.P=VP
je P- povrsina parcele 111 grupe izrazena u m
2

Parcele sa racunaju i izravnavaju u obrascu P-3 (Pri1og
str. 176).
Po 1zvr6enom racunanju parcela sastavlja se, za svaku
katastarsku opstinu, spisak pov.r91na parcela, obrazac P-4
(Pr1log na str. 177).
!75
1-1 ')o
K o. ...
OOJ'IJHII fl.)
llOilPlll!IHE TI,\I'I(EjJA
M PJ,. Apnr
h

J"JII)'IfH.. p., .... C' Jo\t'lrt.l-.11.,
1 111 '"''"'"' """'""""' . """'""""' , ,
I I: . .., \
c 1-11""
1
-'
11
(l ,. /' r:qt.1u.1
I II Pl./ ---t-
1


JlolOun "'P"" j j
I rn .1 nr J m: h:. .1 u::
- , ; :.,,
'7 /Ls :: t: 2
f9;;? L; :.: S:JE.7.,.. I,J
Lly =.;... f,2.
'rJt,/, 1 <0.
i., a S:J.?!J ..,..2,1
L,. = 5j.S,O .,. '1,()
U.,:: .,..?.Cl
:::(
-- I - .. .., .... 7 .. 01 I 9.2,
J.";t:Jot;o .<:; S.2,-ro1 I I
o' mt- :._

3'-' t L"-' (rn j) E.{//;"

- I I I r;,' 2 .l. (. ...;..

: '
4
. ':,'ja/;:o = 1-:-J _ ___ , __ g,las- _ 2 -21..?_
1
__ _
-S' I
<lo
geo
1.,62"-,::Z
.>
J.1,8=
5.,;
'T"
SJ
-'
s.:
-;;;;-
,.J.t,./, e

U-02'= .98
I
J'P. 8. .S,o =."o . .- I yl2 17"
?.-'J.J.B rz
-- IO(Im2.
!:..!.__ I -
U.OJ
1
= S/3 o/&1 JIJ= S!O (fro ) slt2 31 . t5'f
- loou I+ 2 !,o
fo.1G -- -1 - .
-- .;.eo 1 '
I 0
Cf9/
l;o4 --;;;-_n-
0 ,OD


"' ,,
.,' ,, 'r.;r=- , __ -,
.,. 3 69
5?& 1..0
... 1
s I I I . '
: .. _
I
t-: :2 ('O 12,5)


f4G8
,,C>

;'J,o7.;
"' I I _.if:0___L 6'6'
BOB I .,
--;-m- _.---; I
{ "S" ; _ ...!l!2L _7 3:._\_.-
- J" <'-8 6.S "-2.<'3'
1
-- -'t> :, G = r 8!:
I -:1 . -;:,- -;;I;;J I . ( .. GS;
40S'
I
00'0
2""2
hoG
""1992

I
n11.a tl')!lru Hll4
1-T-i

Jrra.l .. ,
!77
00pJJ.111 rl -1
ll:., .. cJI'j.t
Cq111u:1 ur.p,tt:ll:t
111.11-:!.
f"
- ----
1'7-,.r
.;:::.:.1 r .

n"
.-.--:::!
178
21.4. SADRZAJ
Rjeaenje o raspodjeli komasacione mase sadrzi:
l.ime, prezime i prebivaliste,odnosno naziv i sjediste
ucesnika komasacije i drugih stranaka,
2.naznacenje svih nepokretnosti koje je svaki ucesn1k
unio u komasac1onu masu i koje 1ma na komasacionom podrucju
(broj parcele, naziv, kultura, povrsina 1 dr.) sa podacima
o procjenjenoj vrijednost1 zemljista i objekata,
J,odredbu o prestanku prava svoj1ne, odnosno prava ra-
spolaganja, koriscenja 111 uprav1janja na nepokretnost1ma
koje su unijete u komasac1onu masu, kao i naznaku prava i
obaveza koje ostaju,
4.iznos umanjenja vrijednosti zem1jista, unijetog u
komasacionu.masu, radi podmir1vanja opstih i zajednick1h po-
treba,
5.naznacenje nepokretnosti koje se dodjeljuju 1 na koje
ucesnik komasacije stice pravo svojine, odnosno prava u po-
gledu koriscenja, uprav1janja i raspo1aganja,
naknade u novcu (ako su za to ispunjeni us1o-
vi),
7,odredbe 0 pOSebnim pravima i pojedinog Uce-
sn1ka
8,odredbe o teretima, s1uzbenostima i ograniC:enjima
prava vla3n1stva,
9.odredbe o troskovima postupka komasac1je,
lo.obraz16zenje 1
11.uputstvo o pravnom lijeku.
21.5. ZALBA NA RJESENJE
Rjesenje o raspodje11 komasacione mase iz1aze se na javni
uvid u trajanju od 15 dana.Pos1ije toga se svakoj stranci do-
stavlja izvod iz rjesenja, koji sadrzi:
-uvod rjesenja,
-dio dispozitiva koji se odnosi na ucesnika komasacije,
odnoano
-obrazlozenje sa posebnim navodenj em zahtjeva u-::esnika
179
i razlozima zbog kojih nije uvazen zahtjev 111
ovor,
-uputstvo o pravnom lijeku.
ProtiV rjeaenja komisije za komasaciju ucesnik komasa-
.cije moze izjaviti za1bu u roku od 15 dana od dana dostav1ja-
nja izvoda iz rjesenja. Za1bom se mogu pob1jati 1 sve radnje
1 od1uke kom1sije za komasaciju po prigovorima koje komis1ja
nije usvoji1a.
Zalba se u SR B i H podnosi Repub11ckom sekreterijatu
- Republickoj upravi za imovinsko-pravne pos1o-
(u SR Srbiji: Republickoj geodetskoj upravi, npr.).
I!JJ<J
22. KONACNO UVOOEKJE U POSJED UCESNIKA KOMASACIJE\
Uvodenje u posjed ucesnika komasacije smatra se kona-
cnim nakon pravosnaznosti rjesenja od dodjeli komasacione
mas e.
u slucaju da je ucesnik komasacije najavio zalbu i da
je nakon rjesavanja zalbe doslo do promjene, sprovesce se
nova racunanja, crtanja, iskolcenja i uvodenje u posjed.
Obim ovih poslova ne moze se prethodno ugovoriti.
Konacnim uvodenjem u posjed svih ucesnika komasacije
zavrsava se postupak komasacije.
Melioracioni objekti, tehnicki uredaji i zemljista .na-
mijenjena opstim i zajednickim postrebama predaju se na ko-
riscenje nadleznim organima.
Skupstina opstine donosi akt o okoncanju postupka ko-
masacije, poslije cega komisija za komasaciju moze obavljati
samo poslove koji se odnose na investiciona ulaganja u vezi
sa provodenjem komasacije, kao i na troskove komasacije.
Sluzbenosti, tereti i ogranicenja u pogledu svojine ko-
ji poslije raspodjele komasacione mase ucesnicima komasaci-
je vise nisu potrebni, brisu se. Nove sluzbenosti, tereti i
ogranicenja svojine mogu se ustanoviti ako je potrebno s ob-
zirom na novu raspodjelu zemljista iz komasacione mase i ako
to zatraze lica u ciju korist su bila upisana.
Poreze i druge obaveze vlasnika zemljista, koje je unio
u komasacionu masu, snosi raniji vlasnik do dana predaje zem-
ljista, a obaveze u pogledu zemljista primljenog iz komasaci-
one mase, snosi novi vlasnik od dana konacnog prijema rjese-
nja.
' p _, -:
23. ZAVRSNI .GEODETSKI RADOVI
poslije konacnog uvodenja u posjed ucesnika komasacije,
pristupa se zavrsnim geodetskim radovima radi izrade kata-'
., starskog operata, planova, reprodukcij e planova i dr.
2).1. SNIMANJE DETALJA
Geodetski plan sadrzi podatke snimanja detalja, sto zna-
da se postojeci detalj na zemljistu snima jednom od meto-
snimanja detalja, a zatim kartira.
Original komasacije nije rezultat snimanja detalja-
detalja na njemu kartiran je na osnovu projekta detalja.
se projektovano i izvedeno stanje ne mora slagati, izu-
komasaciji zemljista, nijedan projekt nikada ne sluzi
za kartiranje.Na komasaciji se otstupilo od toga
a, jer:
-pogreano prenijet projekt ne .moze biti usvojen - otstu-
e se mora popraviti prema stanju ns projektu,
'" -podatak projekta je osnov za raspodjelu, naknade u nov-
dr.
-isti izvodac projektuje, prenosi na teren i kartira,
-snimanje .detslja na cijelom podrucju komasacije je no-
' veliki, trosak pa se 1 ne radi,
-kontrole u radu osiguravaju tacno prenosenje na teren
i parcela u tablama,
181
snimanja detalja svodi se, tako na komasaciji zem-
kontrolu prenosenja na teren projektovanih vrijed-
Svakako je to najbolja moguca kontrola koja ce otkri-
otstupanja ( izmj es tanj e meda od strane poj edinih uce-
npr.).
Ako se izvodi, snimanje detalja ce se sprovesti poslije
UVodenja U posjed UCeSnikR komasacije.
182
2J.2. KATASTAR.SKO KLASIRANJE ZEMLJISTA
Klasiranje zemljista je odredivanje katastarske kulture
i katastarske klase za svaku parcelu plodnog zemljita, uzi-
majuci u obzir prirodne i ekonomske uslove za proizvodnju.
Zemljiste se klasira po katastarskim opstinama prema
jedinstvenim mjerilima koja se utvrduju za svaki katastarski
srez posebno.
Katastarski srez je teritorijalna jedinica u okviru ko-
je se klasira. Sastoji se od vise povezanih katastarskih op-
stina koje pretstavljaju prostornu i ekonomsku cjelinu sa sli-
cnim i drugim uslovima za poljoprivrednu i sumsku
proizvodnju.
U cilju odredivanja jedinstvenih mjerila za klasiranje
zemljista, utvrduje se osnova za klasiranje zemljista. Osnovu
za klasiranje zem1jista utvrduje Repub1icka uprava za geodet-
ske poslove i katastar nekretnina.
Osnovu za klasiranje ze.m1jista cine:
1.ugledna zemlj:._j;:a za podrucje katastarskog sreza, tzv.
sreska ugledna zem1jista, za svaku klasu postojecih kultura,
2.okviri k1asa za svaku kulturu zem1jista podrucju
svake katastarske op'i ;ine u katastarskom srezu 1
opis karakteristika katastarskog sreza.
U postupku utv;t'divanja osnove za klasiranje, za svaku kul-
turu utvrduje se broj k1asa koje postoje na podrucju katastar-
skog sreza, tako da jedna ku1tura moze imati najviae osam kla-
sa.
Klasiranje zemljista sluzi kao osnovica za obracun i ut-
vrdivanje katastarskog prihoda u katastarskom srezu.
Svaka parcela p1odnog zemljista se, prema nacinu iskori-
scavanja, svrstava u jednu od s1ijedecih ku1tura i klasa:
183
-njiva,
broj klasa 1-8,
-vrt,
II
l-5,
-vocnjak,
II
1-6,
-vinograd,
II
1-6,
-livada, "
1-8,
-pasnjak,
II
1-6,
-suma i sikara
II
1-8 i
-trstik i mocvara
II
l
Neplodne povrsine 1 zemljista koja se koriste ze posebne
ene ne rasporeduju se ni u jednu kulturu.
se utvrduju prema slijedecim osnovnim obiljezji-
au zemljista na kojima se i1i naizmjenicno
aju: st.rna zi okopavine' krmno bilj e i1i indus.trij sko
, bez obzira da 1i se na.tim gaje sva-
.godine 111 ta zem1jista povre:ne:10 ostaju neobradena radi
ili nekog drugog raz1oga,
-vrtovi su zemljista na kojima se gaji povrce a postoje
us1ovi ili vjestacki uredaji za navodnjavanje,
-vocnjaci su zemljista na kojima su zasadena vo6na sta-
bez obzira na nacin gajenja,
,. -vinogradi su zemljista na kojima je zasadena vinova 1o-
!,; .
. .. bez obzira na nacin gajenja,
-livade su zemljista na kojima rastu prirodne trave koje
"redovno kose,
; -pasnjaci su zemljiSta na kojima raatu prirodne trave ko-
. . ..... ... ..,
1sk1jucivo s1uze za. pasu,
-aume i sikare su zem1jista na kojima raste sumsko drve-
namjenom koriscenja drvne mase,
-trstici su zem1jista na kojima raste trska a mocvare
'''zemljiSta na kojima raste mocvarno bilje (sas i rogoz).
184
Zemljista na kojima se prolazno mijenja kultura, o.sim
vrtova, uvrscuju se u onu kulturu za koju su zamljista sta-
lno prema plodoredu i nacinu njihovog iskorisca-
vanja, Njive koje se odmaraju i za to vrijeme se zemljiste
kao. pasnjak, nisu pasnjaci nego su njive, livade ko-
je se
povremeno oru da bi se unistio korov i popravila tra-
tina, nisu njive nego su livade,
Pored osnovnih obiljezja za utvrdivanje kultura, u po-
jedine kulture uvrscu.ju se i:
-u kulturu njiva: vocni, lozni i sumski rasadnici,jago-
dnjaci, zemljista na kojima se proizvodi povrce a ne navo-
dnjava se, kultivisani vrbaci za proizvodnju pruca, kao i
zasadi hmelja,
-u kulturu vrt: zemljiste zasadeno cvijecem i ukrasnim
biljem ukoliko sluzi za prodaju, kao i rasadnici ukrasnog bi-
lja,
-u kulturu vocnjak: zasadi maline, ogrozda, lijeske i
kupine, kao i zasadi oraha i pitomog kestena, ako sluze za
dobivanje ploda,
-u kulturu livada: zemljiste zasijano smjesom trava, a
ima karakter prirodne livade,
-u kulturu pasnjak: zemljiste zasijano smjesom trava, a
sluzi iskljucivo za ispasu, kao i zemljiste pod sikarom (glog,
kleka, borovnica, ljeska, trn i sl.), na kojem nije zabranje-
na ispasa 1 brst,
-u kulturu suma: sumske sjecine i proplanci ako se ne
obraduju i ne kose, kao i zasadi oraha i pitomog kestena za
proizvodnju drvne mase,
Drvoredi koji se sastoje iz pojedinih stabala, zasadenih
u razmaku, kao i usamljena stabla, ne smatraju se posebnom
kulturom, nego se uvrscuju u kulturu parcele na kojoj se na-
laze,
Plodna zemljista koja se privremeno ili povremeno ne isko-
riscavaju za poljoprivrednu proizvodnju (stovarista gradevin-
skog materijala, drveta ili drugog materijala, ciglane i sl.)
svrstavaju se u kulturu okolnog ili najblizeg zemljista jed-
nake 111 slicne plodnosti,
Ako je u pojedinim krajevima uobicajeno da se na istoj
parceli gaji vise raznih kultura, takve parcels dobivaju sve
postojece kulture, ako imaju propisani minimum povrsine.
185
Ako je na parceli izmjesano plodno i neplodno zemljiste
tako da se premjerom ne moze izdvojiti u posebne parcels, ne-
plodno zemljiste se izdvaja, ocjenom, u procentima od ukupne
povrsine parcels.
Napustene parcels koje su pogodne za obradivanje zadrza-
vaju kulturu ranijeg nacina iskoriscavanja, a ako nisu pogod-
ne za obradivanje svrstavaju se u kulturu koja je najpriklad-
nija za njihova kori86enje.
Zemlj1eta koja se zbog svojih prirodnih osobina ne mogu
korist1ti za poljoprivrednu proizvodnju u poljopr1vred1 1 su-
marstvu, kao s.to su: krs, golet, jaruga, sprud, bara, r1jeka,
potok, povrainski kop rudn1ka, kl1z1ate onesposobljeno za kul-
turu 1 sl. svrstavaju se u neplodne povreine.
Zemljiata koja sluze za posebne namjene i ne koriste se
u poljoprivredi 1 eumarstvu, kao: zemlj1sta koja sluze za re-
dovnu upotrebu zgrada 1 objekata u drustvenoj svojini, javn1
park, nacionalni park, botan1cka basta, zooloski vrt, gradske
zelene povraine, sportsko 1gral1ete, djecije 1gral1ate, ku-
paliste, bazen, skver, ul1oa, trg, put, pu.t na zemljiatu u
svojin1 gradana, pijaca, vaaariste, jaz, kanal, ribnjak, jav-
na cesma, groblje, krecana, sljunkara, majdan kamena, zelje-
znicka pruga, koje sluZi za potrebe JNA i narodne
odbrane, aerodrom, h1podrom, streliste, postrojenja za odbra-
nu od poplava 1 za navodnjavanje, autobuska stanica, dvoriste
bogomolja, deponija sme6a 1 sl. zemljista ne 'uvrstavaju se ni
u jednu kulturu, vee se oznacava njihova namjena koris6enja.
Zemljiate povrsine do 5oo. m
2
uz zgrade za stanovanje u
svojini gradana ne uvratava se u kulturu. Povrsina dvorista
preko Soo m
2
uvrstava sa u kulturu okolnog 111 najblizeg zem-
ljista iste 111 slicne plodnosti.
IOU
Zemlj1ste uz zgrade za odmor 1 rekreac1ju, u svoj1n1 gra-
dana (vikend kuce), uvrscuju Sa U postojeCU kulturu, a ako je
nama, u kulturu okolnog 111 najbl1zeg zemljiata iste ili slic-
ne plodnosti.
Neizgradeno gradevinsko zemlj1ste u drustvenoj svojini,
koje opstina nije izuzela od ranijeg vlasnika, uvrscuje se
u postojecu kulturu, a ako je nama, u kulturu riajblizeg zem-
ljista iste ili.slicne plodnosti.
Kulture zemljista oznacavaju se i upisuju na skici detalja,
odnosno na fotoskici, za svaku parcelu, slijedecim oznakama:
-njiva sa "nj",
-vrt sa "vr",
-vocnjak sa "vC",
-vinograd sa "vg",
-livada sa "ln

-pasnjak sa "pSn,
-suma i sikara sa "6"

-trstik sa "t" i
-mocvara sa "mn.
Neplodne povrsine se oznacavaju skrc.cenicom "np" sa nazna-
kom uzroka neplodnosti (np kamanjar, np bara, npr.).
za posebne namjene oznacavaju se nazivom njiho-
va namjenske upotrebe (k9.llal, sajmiste, aerodrom, 1 sl.).
Dvorista 1 zemljista uz stombene zgrade eznacavaju se
skracenicem "dv", a visak dvorista i eznakem kulture i klase
(dv-vc
3
).
Katastarske kla3iranje zemljista vrsi kemisija koju obra-
zuje opstinska uprava za geodetske posleve i katastar nekret-
nina. Komisija se sastoji od pratsjednika i dva clana (1 nji-
hovih zamjenika). Pretsjadnik komisije i njegov zamjenik su
agronorni sa polozenirn strucnim ispitom, a clanovi kemisije i
njihovi zamjenici su neposredni poljoprivredni proizvodaci sa
podrucja katastarske opstine koja se klasira.
.,. 187
23.3. POPISNI LIST
Podaci premjera izlazu se na javni uvid da bi se svaka
zainteresovana stranka upoznala sa nacinem i kvalitetem obra-
de njenih nekretnina, da bi se otklenile eventualne greske
premjera, da se evidentiraju promjene nastale u periodu od
momenta snimanja detalja do zavrsetka obrade planova 1 racu-
nanja povrsina parcela i da se prikupe pedaci koji se ne megu
prikupiti snimanjem det&lja.
Osnov za' izlaganje na javni uvid je pepisni list. Sastav-
lja se za zemljiste, objekte i prava na nekretninama.
Kako u komasaciji rjeeenje o raspodjeli komasaciene mase
obuhvata veliti dio koje sadrze 1 popisni listovi,
ne komasacion6m podrucju se izlazu same podaci koji nisu sa-
drzani u njima. To au atastarska kulturai klasa 1 objekti,
1 neka prava, ,te same na te podatke stranka (ucesnik ko-
masacije), moze staviti prigovor.
Dio katastarske opstine koji nije obuhvacen komasacijom
izlaze se na jaVni uvid na nacin utvrden zakenom.
23.4. KATASTAR NEKRETNINA I REPRODUKCIJA PLANOVA
Katastar nekretnina se posebno za svaku katastar-
sku epstinu. SadrZi: .
-katastarske planove,
-katastarski operat i
-zbirku isprava.
Katastarski planovi na komasacionom podrucju su original!
komasacije. Ne sadrze vertikalnu pretstaVu terena.
Katastarski operat sadrzi:
-katastarsko - knjizne uloske,
-spisak katastarskih parcela,
-sumarnik podataka o zemljistu,
-sumarnik pedataka e zgradama,
-sumarni pregled povrsina i katastarskog prihoda po kul-
klasama 1 neplodnim zemljiatima,
188
-sumarni pregled podatnka o zgradama, stambenim 1 poslov-
nim prostorijama,
-cpisak obveznika poreza iz licnog dohotka od poljopriv-
redne djelatnosti,
-spisak vlasnika, odnosno korisnika nepokretne imovine
(zgrada ili stanova, poslovnih prostorija i garaza) i
-azbucni (abecedni) pregled vlasnika odnosno korisnika
nekretnina.
Zbirka isprava se sastoji iz originala 111 ovjerenih
prepisa isprava na osnoTU kojih au izvrseni upisi u katastar
nekretnina.
Katastar nekretnina se dostavlja opstinskoj upravi za
geodetske poslove 1 katastar nekretnina ria koriacenje s tim
ato se umjesto na arhivskim originalima.planova premjer odr-
zava na originalima. Uz katastar nekretnina predaje se
i zapisni.k o upisu granica katastarskih opstina, originalni
elaborat geodetske osnove (trigonometrijska, poligonska i 11-
nijska mreza, mreza veznih tacaka i nivelmanska mreza), ski-
ce detalja, radni original osnovne karte, spisak uglednih zem-
ljista, elatorat izlaganja podataka i,indikacione skice.
Original! kOmasacije, kao 1 original! premjera po zavr-
senoj izradi tzv. arhivski original! koji sluze sa-
mo za reprodukciju planova. Na njima se ne provode nikakve
promjene. Po prestanku premjera na koji se odnose,
arhivski original! se u republickom arhivu i sluze
kao dokument stanja na zemljistu u odredenom trenutku istori-
je jednog naroda 1 drzave.
Kopije arhivskog originals mogu na korektostatu,
hameru, kartografskoj hartiji, pausu ili na plasticnim fo-
lijama.
Kopija arhivskog originals na stabilnoj (plasticnoj)
podlozi, koja ne sadrzi vertikalnu pretstavu terena i sluzi
za odrzavanje premjera, naziva se radni original.
!89
Topografsko-katastarski planovi sadrze horizontalnu i
vertikalnu pretstavu terena.Vertikalna pretstava terena se
stampa u smedoj boji (sepija).
Za potrebe odrzavanja premjera i katastra nekretnina
izraduju se indikacione skice koje se dobiju kada se origi-
nal! planova (bez vertikalne pret3tave terena) reprodukuju
na kartografaku hartiju, na cetiri dijela (prema
dimenzijama korisnog prostora skice detalja) i nalijepe (ka-
siraju) na platno.
190
24. GEODETSKI ELABORAT KOMASACIJE
Geodetski elaborat komasacije sadrzi:
-rjesenja o imenovanju komisija (za razgranicenje katastar-
skih opstina, za izlaganje na javni uvid podataka premjera i dr.)
i potkomisija koje vode geodetske poslove,
-potvrdu 0 azurnosti operata sa kojim se uslo
u komasaciju,
-elaborat geodetske osnove: trazenje 1 obnavljanje tr1go-
mreze (sa kopijama)
1
projektovanje 1 opazanje diri-
govane poligonske mreze, .n1velmanske mreze i dr.
-podatke o snimanju granica komasacionog 'podrucja,
-zapisn1k o razgre.nicenju ka ta.starsk1h ops tina,
-spisak koord1nata detaljnih tacaka tabli 1 objekata,
-r.acunanje elemenata za prenos na teren projekta komasa-
cije,
-knjigu fonda komasacione mase,
-spisak povrsina tabli i objekata 1 vrijednosti
-racunanje procenta odbitaka,
-racunanje povrsina u tabli na osnovu zadatih
i ednosti,
-racunanje elemenata za prenos parcela na teren,
-racunanje povrsina katastarskih parcela,
kao i druge podatke 1 racunanja koji su sluzili za spro-.
vodenje komasacije.
Svi geodetski podaci moraju biti uredno vodeni, citki,
ukoriceni, numerisani, opisani i ovjereni potpisom geodetskog
strucnjaka koji je izvodio radove, kako bi se dugo nakon za-
vrsetka komasacije mogli koristiti jednostavno, neposredno,
bez nepotrebnog gubljenja vremena.
Pogresni brojevi precrtavaju se jednom i iznad njih upi-
suju, citko, nevi. Pogresna racunanja precrtavaju se, dijago-
nalno, jednom linijom na se napiae broj strane gdje je
ponovo racunata: "vidi str ".
191
25. TEHNICKI .ZZVJEiSTAJ 0 .IZVRSENOJ KOMASACIJI ZEMLJIStA
Po zavrsenoj komasaciji zemljista u cilju sagledavanja
kValiteta i obima izvrsenog posla, radi daljeg koriscenja
analiza i podataka koma.sacije, kao i radi permanentnog pra-
cenja i poboljsavanja uslova poljoprivredne proizvodnje, pro-
vodenja plana uredenja zemljista i dr. sastavlja se tehnicki
1zvje8taj o izvrsenoj komasaciji zemljista koji sadrzi podatke
0
zemljistu, posjedu, putevima, kanalima, surname. i dr. a naro-
cito:
-opis svih re.dova izvrsenih na komasaciji,
-nacela komasacije,
-zapisnik o utvrdivanju stvarnog stanja nekretnina,
-zapisnik oorijentacionoj procjeni 1 pregledni plan de-
taljne procjene zemljista,
-prijedlog plana. sjece i krcenja dugogodisnjih zasade. :!.
rusenja objeke.te.,
-projekt putne,i ke.nalske mreze,
-pregledne karte ste.nje. prije i poslije komasacije: poljo-
pri Yiedna kart e., kart a vodoleznosti, boni tetnf', kart a, pedoloska
karta, karte. vrijednoati zemljista poslije komasacije itd.,
-projekt komasacije sa opisom i numerickim prikazom,
-tabelu uporednih pokazatelja stanja prije i poslije
komasacije,
-geodetski elaborat komasacije i
-druge zapisnike 1 odluke na oanovu kojih je komasacija
sprovedena.
Tehnicki izvjestaj o komasaciji zemljista, za-
jedno sa skice.ma detalja, reprodukove.nim originalima komasaci-
je (novi re.dni original), radnim originalima osnovne karte,
spiskom uglednih zemljista, elaboratom izlaganja podataka, no-
vim indike.cionim skice.ma 1 zbirkom isprava dostavlje. se op-
stinskoj upre.vi za geodetske poslove i kataste.r nekretnina na
cuvanje i koriscenje.
192
Izvod iz tehnickog izvjestaja, po narudzbi inveatitora,
je ukoricena kopija tehnickog izvjestaja koja ne aadrzi ave
geodetske podatke 1 sluzi drugim sluzbama u opstini za anali-
ziranje izvedene komasacije, predlaganje i sprovodenje drugih
rnjera na zemljistu.
26. ZASTITA KOMASACIONOG PODRUCJA
Na komasacionom podrucju, na kojem je izvrsena komasacija,
po sada vazecem zakonu, ne moze se mijenjati oblik i povrsina
katastarske parcele, ako su nova parcela ili preostali dio par-
cele manji od jedan hektar izuzev u slucaju kad se zemljiste
otuduje u korist drustvene svojine.
193
27. KALKULACIJA POTREBNIH NORMA-DANA
Da bi se moglo planirati i dosljedno sprovesti planiranu
dinamiku izvodenja geodetskih radova, moraju se imati utvrdene
radne norma, tj. vrijeme potrebno za izvrsenje pojedinih rad-
nih zadataka. Zavisno od vremena na koje se odnose koriste se
norma-cas 1 norma-dan. Norma-dan ima 7 norma-casova.
Iz ukupnog obima posla na osnovu ucinka koji je utvrden
za jedan norma-dan moze se sracunati potreban broj norma-dana.
Kalkulacija potrebnog broja norma-dana moze se izvrsiti
rucno na unaprijed pripremljenom obrascu (Prilog na str;l94)
koji bi sadrzavao naziv operacije (posla), stavku (redni broj)
radnih normi, jedinicu mjere, potreban broj norma-casova po je-
dinici mjere, obim posla (izrazen u jedinici mjere), broj norma-
casova po operaciji i cijenu.
Suma podataka iz kalona 7 i 8 daje ukupno potreban, plani-
rani, broj norma.-casova i cijenu na jednom komasacionom podru-
cju.
Prilikom kompjuterske kalkulacije potrebnih norma-dana,
podaci kalona 7, 3, 4 i 5 mogu biti trajGo memorisani. Unose se,
po potrebi, podaci kolona J i 6 na osnovu kojih se rP.cuna i stam-
pa kalkulacija radilista ili njegovog dijela.
194

Norma
Naziv Stavka Jedini casova
operacije radnih ca po je-
normi mjere dinici
mjere
_l 2
'
4
')
Kartiranje
granicnih
linija vri
47
jednosnih
lo83 hektar o,o35o
razreda na
radnim
originali-
ma
Iscrte.va-
nje tusem
I granica
48
vrijedno-
loB. :lektar o,ol56
jiiilih re.zre
da ns. rad-
nim origi-
:--alimc,

it d.
Obim Norma
operaci cas ova
je u je po ope Cijena
dinici raciji
mjere
6 7 8
loooo 35o
ha
loooo 156
he.
/ __ :{"
:.;.


-
1t
.


)
i
:I
I
I
)

.:f
' ;?:

_,.
. (j
195
28. SPECIJALN USLOVI IZVODENJA KOMASACIJE
Komasacija zemljista se, kao sto je vee ranije spomenuto,
u SFRJ, a posebno u SR B i H, moze izvoditi i bez posabna, pret-
hodne, analize opravdanosti sprovodenja, jar ca sigurno donijeti
koristi. Glavni zadatak komasacije je, jos uvijek, uredenje po-
ljoprivradnog, ravicarskog, zemljista sa stanovista poboljsanja
uslova i rezultata poljoprivredne proizvodnje, zanemarujuci pri
tome i neke druge afekte (uredenje prostora, npr.) koji bi sa
mogli ostvariti jednostavno (projektom komasacije) i bez pose-
bnih napora. Mada se sve vise primjenjuje, posebno u SAP Vojvo-
din1 1 SR Hrvatskoj, au poslednje vr1jeme 1 u SR Srbiji 1 SR
Bosni 1 Hercegovini, komasacija jos.nije dobila_puni zamah jer
1zostaju m!loge njene primjene. Nema vecih radova na uredenju na-
selja (osim u SR Hrvatskoj), v1nograda, brdsko-planinskih terena
i dr. sto znaci da je ogroman dio teritorije nasa zemlje i dalje
neureden, sa sitnim, neuslovnim parcelama, nepogodan za obradu,
izlozen eroziji itd. tj. bez mogucnosti da pruzi egzistenciju ili
dio prihoda.vecem broju stanovnistva. Nauredena nasalja ogranica-
vaju uslove zivota i rada i u podrucjima intenzivna poljoprivre-
dne proizvodnje, a na podrucjima slabih poljoprivradnih mogucno-
sti ostaj; napustena. T,' dovodi do p.ritiska na gradove koji ne-
maju dovoljno posla pe. ni sredstava :a .svo:ie _i dalju
izgradnju. Time sa stvaraju mnogobroJne teskoce privredi, opste-
narodnoj odbrani i drustvu u cjelini, drzava osiromasuje jer se
ne proizvodi ni ono sto sa moze u dat1m uslovima, a moraju sa na-
ci nacini za obezbjadenje baram minimalne egzistencije nezaposle-
nom dijelu stanovnistva.
U momentu razvoja privreda kada se tezi povecanju broja rad-
nika, problem napustanja sale. sa ne primjacuje. To ja proces uo-
cen i u drugim evropskim drzavama gdje sa sada nastoje stvoriti
uslovi za zivot na svakom dijelu teritorija. Tu se prvenstvano
misl1 na uredenje zemljista a zatim, po potrebi i na stvaranje
mogucnosti za ostvarivanje dodatnog
196
Kako u nasoj. zemlji nema vecih iskustava na sprovodenju
razlicitih oblike. komasacije, ovdjesu dati,. ukratko, sarno osno-
vni principi.
28.1. SLOBODNA RAZMJENA ZEMLJISTA
u cilju boljeg iskoriscavanja zemljiste., smanjivanja du-
zina meda, boljeg koriscenja mehanizacije itd. maze se spro-
vesti slobodna razmjene. zemljista, ukoliko se za to odluce svi
vle.snici odnosno korisnici, zemljista odredene teritorije.
Slobodna razmjena zemljista obicno obuhvata relativno malo
podrucje na kame nisu potrebni veci zahvati na uredenju zemlji-
sta. U SR B r H nije zakonom posebno regulisana.
Za primjer uzeta je razmjena zemljista u se1u Ernegg, op-
stina Er1ng u Bavarskoj (sl.)2}.
sl.)2
Povrsina 14,62 he.
Broj parce1a u starom
stanju: 61
Broj parce1a u novom
stanju: 9
ODNOSI:. 7:1
197
28. 2. KOMASACIJA SU1'.1A
Visestruki znacaj kvalitetnih suma zahtijeva neprekidnu bri-
gu
0
njima, pravilno uzgajanje, iskoriscavanje itd. sto nije mo-
guce na malim parcelama nepravilnog oblika. Gubici koje sumska
privreda zbog toga ima ocjenjuju se npr. u Bavarskoj na milione
njemackih maraka.
Nepovoljna struktura suma maze se popraviti komasacijom
koja obuhvata uglavnom sumsko zemljiste tj. komasacijom suma.
Ne.jbolji rezultati ce se postici ako se istovremeno sprovodi 1
komasacija (okolnog) zemljista. Na taj nacin se cjelovito rje-
. savaju svi furtdamentalni zahvati na uredenju zemljista: putevi,
kanali i dr. stvaraju se vece mogucnosti raspodje1e komasacione
mase, odredivanje mjesta za lagerovanje drveta, odredivanje te-
za posumljavanje i dr.
Komasacija euma kod nas nije zakonom posebno regulisana.
Projekt komasacije suma mora voditi racuna o uslovima sum-
. ske privrede koji diktiraju sirinu puteva i kvalitet njihova
: podloge ( kako bi dij elom mogli primati 1 teske kamione), obliku
parcele (najpovoljniji je kvadratni), zastiti prirode, lovu,
mjestu za odmor, turizmu itd.
Granida 1 obradivog zemljista treba da je prava.
Odred1vanje vrijednost1 sumske parcele sastoji S!l od odre-
divanja vrijednosti zemljista i odredivanja vrijednosti drvne ma-
posmatra kao sumsko 1 taka mu se odre-
vrijednost, pa, stage., ima manji broj vrijednosnih razreda.
Rad1 omogucavanja zamjene za poljoprivredna zemljiste tre-
ba uspostaviti odnos vrijednosti sumskog 1 poljoprivrednog zem-
ljista.
Vri.j ednost drVne mase se odreduj e na osnovu vrste drveta,
starosti, prirasta, gustine, kvaliteta i povrsine pod pojedinim
dijelovima sume.
" .>

Na sl.JJ i 34 prikazan je primjer komasacije suma u selu
SUss, opstina Hahnbach, u Bavarskoj.
.;Ji. 33: sta:r-o stanj e

sl.34: Novo stanje
Povrsina komaeacionog podrucja
Pod iiumom
Za komaeaciju euma
1}61 ha
385 ha
32o ha
14
199
Broj ucesn1ka komasacije suma
Vrijednost zemljista
Vrijednost drvne mase
)ooo do 6ooo DEM/ha
)ooo do 6oooo DEM/ha
Duz1na novih puteva:
-nasutih
-nenaautih
Broj mjesta za lagerovanje drveta
Komasacija BUilla
Broj parcela
Prosjecna velicina u ha
Najmanja parcela u ha
Najveca parcela u ha
Duzina meda u km
staro stanje
5oo
o,6
. o,o5
3,8.
16,2
28.3. KOMASACIJA VINOGRADA
1,1 km
),2 len
4
novo stanje
2lo
1,5
o,5
8,5
6,5
Komasacija posebnih kultura 1 zasada (voca, povrca, duvana,
hmelja, 1 dr.) kod nas je gotovo nepoznata- vec1 za-
mah dobiva u drugim zemljama sa razvijenom kcmasacionom praksom.
Izuzetak je, donekle, komasacija vinograda koja se aprovodi ces-
ce i u vecem obimu.
Komasaoija vinograda se po uslovima razlikuje od svih dru-
gih komasacija. Osnovne speci!icnost1 au: .
-neuporediva razlika u cijeni kostanja koja je oko 15 puta
veca od komasacije zemlj1sta,
-veoma gusta putna i kanalska mreza (za1ivn1 sistemi),
-potpuni prestanak berbe u roku od tri godine
1 dr.
"
.
200
Navedeni uslovi, cesto, ucesnicima izgledaju toliko nepo-
voljni da se ne odlucuju za komasaciju. Tek poslije jedne, us-
pjesno provedene komasacije vinograda, kad se prednosti nove
proizvodnje mogu vidjeti u praksi, dolazi do vece primjene ko-
masacije vinograda.
Na sl.35 i 36 je data komasacija vinograda u Ipsheim-u,
Bavarska.
1!!11!!!11
I l.
Flurbereinigung lpsheim 2
Landkreis Neustadt I A.lsch- Bad Wln:lshelm
Zeidlenerl<IBrung :
St....&en u.blltlbenM - Grenu doll N.....,.d...,.,oQOOOlt.,.
ElnzelbAIIIM I I blelbend I
-
(!Jl;JL]
sl.35: Stare stanje
Elnlo Ek11.Nr. 1/111
(II Rebl'lkt>e<ll
Hut.....,g.Oio.oZOtlOI
Fiurbereinigung lpsheim 2
Landkreis Neustadt I Aisdl. Bad Windsheim
f' .. ..
Zeichener1d8.rung :
klluJfltiefte Stra&en Wege
Rebwlede<eulb ..u ( MUI.... Th,Becci"us J
33
<:::::::::)
I ,.nn.t.l


Oew1,.,., Nr,
WaJMrf!JrwVng


Ql)lllbillu"''' ElnzlllbAume ( blelbend 1
gttpftanE'I



-
fZ2::l
(Stlver>ef,l<.elrner)
Hutung, Oko Zont
').rente del Nevot"CI......,OSO'I'biiiiiU
Abllndung 6eii.Nr_ 1/171

A
sl.36: Novo stanje
Nadmorska visina
Nagib terena
Pravac pruzanja
Broj ucesnika
Pocetak postupka
Godina sadenja
J5o-42o m
2o%-45%
jugozapad do jug
66
15 .ll.l976.god.
1984.god.
201
,J
.;:.;:
202
Povrsina
Sorte
28,2 ha sa oko 12o 000 cokota
84% MUller Thurgau
8% Silvaner
7% Bacchus
1% Kerner
Izvedeni gradevinski
radovi na oko 3o ha p1aniranje
2B ha rigo1ovanje
8,5 km bitumenskih puteva
1 3oo m cijevi
1 Boo m jaraka
Boo m ciscenja jaraka
1 7oo m zastitno rastinje
Cijena 7 5oo ooo DEM
Ocekivana berbe. 19B6. god.
28,4, KOMASACIJA BRDSKO-PLAlHNSKIH PODRUCJA
Pretezan dio seoskih naselja, OKJ 85%, nalazi se na brdsko-
planinskom podrucju. Razvoj agro-inrlustrijskog kompleksa na ovom
podruc,i' stoga je od izuzetnog znaca5'i i pretsta,lja predmet D!;;.
pre><:or:;:og izucavanjP KomE>sacija zem ... Jista, suma, vinograd..:. i dr.
ce ubrzati proces modernizacije poljoprivredne proizvodnje
i stvoriti uslove za razvoj idustrije, zanatstva, trgovine itd.
Komasaciju treba prvenstveno sprovoditi na brdskom terenu (oko
4oo-7oo m nadmorske visine), tako da se narocito vodi racuna o:
-sprecavanju erozije zemljista,
-postavljanju odgovarajuce vodoprivredne osnove,
-organizovanju savremena sumske proizvodnje,
-odredive.nju zemljistv za ratarsku proizvodnju,
-odredi'ranju zemljiSta za livade i pasnjake,
-odredivanju zastitnih sumskih pojasa,
-grupisanju
-povezivanju naselja,
-odredivanju zernljista za podizanje industrijskih i drugih
objekata,
I .;.,ij
J''
,,
..:;
I
fi




;:
.'i.
"!
.::

l
iJ
{ .. .
'
.:, ...
}
,,
.'l
')
J

f
;>
I
I
j
I
I
l
203
problema snabdjevanja energijom komasacionog
podrucja ili njegove blize okoline,
-stvaranju uslova za lov, ribolov,odmor i rekreaciju, turi-
zam 1 el.
i dr,
Narocita paznja posvecuje se sprecavanju erozije zemljista.
U tu svrhu se procjena vrijednosti zemljista dopunjava podacima
o terenu na osnovu kojih se moze utvrditi stepen ugrozenosti i
mjere za sprecavanje erozije. To su:
-klimatske karakteristike,
-geoloski sastav,
-kon!iguracij a,
-nacin iskoriscavanja (njiva, vocnj.ak, Tinograd, 1ivada i
pasnjak),
-nagib terena i intenzitet erozije vodom,
-intenzitet eolske erozije
1. dr.
Takode se s obzirom na nacin iskoriscavanja zemljista sa-
gledava teskih poljoprivrednih masina i odreduju zemlji- )
eta na kojima se mogu koristiti.
Zastita od erozije izvodi se na nacina u zavisnosti
od ugroieno1 ii terena erozijom, terenai nacina
iskoriscavanja. Postoje dvije grupe medusobno bitno razlicite:
mehanicka 1 bioloska. U mehanicke ne.cine, ug1avnom, spadaju:
konturna sadnja i obrada, konturne terase, odvodni kana1i, bra-
zde i grebeni, au bio1oake: humi!ikacija,.mu1ciranje i gajenje
pokrovnih ku1tura.
Parcele se projektuju tako da su duze strane na izohi.psi
(konturna sadnja) tj. da se obraduju (oru) po izohipsi, kako
bi svaka brazda pretstavljala prepreku nesmetanom oticanju va-
de. Do zemljistaodredenog za njive, na donjem dijelu,
po potrebi se ostavlja ili podize pojas zemljista koje dobro
upija vodu (travnjak). U slucaju vece ugrozenosti zasaduje se
pojas sume ili voca (sl.37).
204
' '
f I
l . c ' ..
' j ; ' .. , lj t 1
$ I ' ., 'to I
....... . .. ..
ll I "P. -----
: . ._," -. -
.' <\ ..... ' '
, I J : ! j
'"' t;ll II till - \ .
LillJJ ;.- ft \
..



' .f
"
..
1

1
-
I ! -: I' p II d .
!_lUlllL_
! I l II H
I - t\ 1;1 -
II
J 'j./
I .. ,
i I 1 i -
i ( >. ' '
iII _t
;:::>- <=!' ' ltv
. I ... . ,

I
1
I
I ,
r==
sl.J7(vtclt (18))
;!,
205
28.5. KOMASACIJA NASELJA
Uredenje seoskog naselja kojim se otvaraju novi i pro-
siruju stari putevi, stvaraju povrsine za javne potrebe, uvo-
di kanalizacija, vodovod i sl. pretstavlja mjere za bolje
funkcionisanje javnog zivota, pri cemu uslovi rada seoskog do-
macinstva ostaju nepromjenjeni ili pogorsani. Osim toga, veci
zahvati na uredenju naselja zahtijevaju eksproprijaciju zem-
ljista cime se postojec1 posjed usitnjava a pitanje pravicne
naknade cesto nije moguce dobro rijesiti .
Komasacija naselja je sveobuhvatna mjera koja u selu, na
najbolji nacin, rjesaTa odred1vanje povrs1na za javne potrebe
(zelene povraine, obdanista, trgovacke radnje, p1jace 1 dr.),
proiHren.je puteva, otvaranje novih puteva, stvaranje funkc1o-
nalnih dvorieta (d}o uz kucu za stanovanje, ekonomsk1 dio, baa-
ta, veza sa atarom 1 dr.), pjeaacke staze 1td. da seoska
naselja dobivaju na !unkcionalnosti 1 uslovima zivota 1 rada,
a sela uz gradove, na taj nacin, postaju dio t1h gradova.
Procjena zemlj1sta,pretezno vodi racuna o vrijednosti gra-
devinskih parce1a,koja je vr1o visoka, pa i procent odbitaka
moze biti zna.tno.-v:eci nego kod komasacije zemljista
Znacajniji rezu1tati uredenja nase1ja kod nas su postignu-
ti u SR Hrvatskoj gdje je Zakon o komasaciji zemljista iz
godine uveo obavezu regulacije 1ntrav11ana. U per1odu od 1954.
-1974. god. po ovom Zakonu obuhvaceno je, sa manje 111 vise
uspjeha, 248 se1a, u kojima su stvoreni us1ovi za p1anski raz-
voj naselja,sprecavanje divlje izgradnje 1 dr. Zakonom o pro-
stornom urede.nju 1 koriscenju gradevinskog zemljista iz 1973.
godine u SR Hrvatskoj je predvideno uredenje nase1ja, manjeg
od 2ooo stanovnika, u postupku komasacije. Plan uredenja nase-
lja izraduje izvodac geodetskih radova u saradnji sa opstinskim
organom uprave nadleznim za urbanisticke pos1ove.
Uredenje nase1ja komasacijom naselja veoma je razvijeno u
zem1jarna sa dugogodisnjom tradicijom sprovodenja komasacije.
Tako je npr. u Bavarskoj u periodu od 1981.-1985. godine kroz
nase1ja postignuto s1ijedece:
206
1, Za pobo1jsanje saobracaja u nase1ju izgradeno je:
- 54 km u1ica dobi1o je cvrstu pod1ogu,
- 28 km puteva na obodu nase1ja,
Jo pjesackih staza,
13 obi1azaka nase1ja i
61 pri1az nase1ju.
12, Za pristup, pobo1jsanje ob1ika i prosirenje posjeda:
- 613 pristupa,
- 447 posjeda prosireno za oko 66 ha,
- 483 posjeda dobi1o bolji oblik i
114 prava pro1aza kroz nase1je - ukinuto.
3. Za gradenje:
- 4o4 gradevinska placa,povrsine 46 ha,
8o ha za industriju i s1.i
11 gredavinskih p1aceva, povrsine 5 ha za javne potrebe.
4. Za zajednicke potrebe:
88 p1aceva za igralista i s1. povrsine 24 ha,
34 p1aca za svecanosti i s1. povrsine 5 ha,
22 prosirenja i1i ostav1janje zem1jista za nova groblja,
povrsine 7 ha,
12 seoskih sveti1ista,
3 ha ma1ih vrtova,
- 13o postrojenja za i vodovod, povrsine 27 ha i
13 ha za osta1e potrebe.
5. Na pojedinim privatnim
567 gradevinskih intervencija na privredniro zgradama,
- 277 gradevinskih intervencija na stambeniro zgradama,
31 zajednicka zgrada i
- 111 zgrada sruseno.
6. Za izg1ed nase1ja:
18 km Zasada zivice pored puteva i kana1a,
- 2oo zasada i zelenih povrsina na 8 ha,
6o izvora, kapela, krstova i sl. restaurirano i
497 intervencija na zgradama.
..
l
.l'
ij

207
U Zakonu o komasaciji SR B i H iz 1985. godine ostavlje-
na je mogucnost djelimicnog uredenja naselja (cl.14) tako
sto se u sk1adu sa prostornim p1anom opstine odreduje grani-
ca nase1ja u sto pravilnijem obliku, a prema potrebi, moze
se odrediti zemljiste za nove okucnice, kao i za zajednicke
potrebe naselja.
Komasacije zem1jista sprovedene u SR B i H uglavnom su
izostav1ja1e naselja, koja su bila odvojena 1inijom grade-
vinskog reona. Time su ukupni rezultati komasacije znatno uma-
njivani.
Naselja rastrkanog tipa, koja se mogu naci i u ravnicar-
skiro terenima, ne mogu ae izuzeti iz komasacije jer zahvataju
ve1iku povrsinu. Uredenje naselja znatno je 1akse jer
pruza vece mogucnosti grupisanja posjeda, projektovanja novih
puteva i sl. Primjer takvog naselja je selo Trnjaci u opstini
Bijeljina.

.,
L I T E R A T U R A
(1) Bayerisches Staatsministerium fUr Ernahrung,Landwirtscha!t
und Forsten: loo Jahre Flurbereinigung in Bayern 1886-
1986, Mttnchen, 1986.
(2) Bogdanovic B:
()) Vulevic P:
(4) Vukotic Nj:
(5) Vukotic
(6) Gostovic M:
(7) Jovanovic S:
(8) Medic V,1
Agrarne operacije, Naucna knjiga,Beograd,
1983.
Jedan od nacina analiticke deobe komasaci-
one table, Geodetska sluzba br.2o, 1978.
Racunanje povrsina i vrijednosti tabli,
"aproksimacije" i elemenata za iskolcenje
parcels, dzepnim racunarima HP-67 1
HP-41cv, Glasnik, juni 1985.
Geodetski prirucnik - Instrument!, Izdanje
autora, Beograd, 1987.
Parcels individualnog gazdinstva kao ele-
ment komasacije, Geodetska sluzba br.43,
1985.
Agrarne operacije, Beograd, 1973.
K0 masacija zemljista, Sveuci1iste u Zagre-
bu, Zagreb, 1978o
(9) Pokrajinska uprava za geodetske i imovinsko-pravne poslove
SAP Yravilnik o nacinu izrade izvodackog pro-
jekta komasacionog podrucjs. Novi
(lo) Puda S: Komasacija zemljista i savremena poljopri-
vreda, Savez publicists Srbije, Beograd,l98o.
(11) Republicka uprava za premjer i katastar nekretnina SR Bosne
(12)
(13)
i Hercegovina: Nacrt Uputstva za radove na komasaciji
zemljista, Sarajevo, 1984.
II
II
Prijedlog Pravilnika za izradu i reproduk-
ciju geodetskih planova i racunanje povr-
sina, Sarajevo, 1986.
Prijedlog Pravilnika o izlaganju na javni
uvid podataka o nekretninama 1 utvrdivanju
prava na nekretninama.

(14)
Repub11cka uprava za premjer i katastar nekretnina SR Bosne
1 Hercegovina: Prijed1og Pravilnikri o katastarskom klasi-
ranju zem1jista, Sarajevo, 1986.
(15)
(16) savez geodetskih
(17) Savez geodetskih
(18) Todorovic Z:
Prij edlog Pravilnik" o snimanju deta1j a,
Sarajevo, 1986.
inzenjera 1 geometnra Bosne i Hercegovina:
Zbornik zakona, Gla:mik, okto bar 1986.
inzenjera i geometara Jugoslavije:
Savetovanje: Komasar.ija i uredenje zemljista,
Kragujevac, 1983.
Mogudnost primene komasacije u
. brdsko-planinskom podrucju SR Srbije,
SGIGJ, Savetovanj e: Kome.sacij a 1 uredenj e
zem1jista, Kragujevnc,1983.