Download as doc, pdf, or txt
Download as doc, pdf, or txt
You are on page 1of 183

. .

enon ntmnx uentx saneenn


oxna
2001
008(100)(075.8) 81.2-573 31
enensen -- oxop ]noornuexnx nax, npo]eop . . esenxo
aona . .
31 nnrnoxtpoorn: ue. noone . ntm. ue, saneenn. -- .:
saetxn nenp xaemn, 2001. -- 208.
ISBN 5-7695-0745-4
uenoe noone nonmeno paspaoxe onon nono opan snann --
nnrnoxtpoornn, nosnnxme na txe nnrnnnxn n xtpoornn n nemme
nponenn xtpt napoa, xoopte opasnnt n saxpennnt n stxe. oxasano, xax
xtpa ]opmnpe n oprannse mtmenne stxono nunon, stxonte xaeropnn n
xonnent, xaxnm opasom omene ona ns ]namenatntx ]nxnn stxa --
tt opnem osann, pasnnn, xpanenn n pannnn xtpt.
nnra moxe tt nnepena n noesna annpanam n npenoanaem pxoro stxa,
nnrnnnxn, +nonnrnnam, nnxonnrnnam, xtpooram.
008(100)(075.8) 81.2-573
aona .., 2001 ISBN 5-7695-0745-4 saetxn nenp xaemn, 2001
anopa
nnrnnnxa XXI n. axnnno paspaatnae nanpanenne, n xoopom stx pamapnnae
xax xtpnt xo nannn, a ne npoo opne xommnnxannn n nosnann.
unamenatnte onont axoro noxoa tn saoxent pamn .mota,
..oenn n prnx uentx. anpnmep, . mot nepxa: pannnt stxa moe
nannn osnauam rpannnt moero mnponosspenn.
stx ne otxo opaxae peatnot, no nnepnpenpe ee, osana oom peatnot, n
xoopo xnne ueonex. menno no+om ]noo]n pexa tueen pasnnnae na
ase nnotsonann stxa. . . Xaerrep, ntammn mtnet namero npemenn,
nasna stx omom tn. o+om n nnrnnnxa, naxa o stxe, sannmae ananrapnte
meooornuexne nosnnnn n neme nxoro rmannapnoro snann n oont es ee
nomomn npn nsuennn xtpt nenosmoxno.
stx pamapnnae n anno paoe xax nt, no xoopom mt nponnxaem ne otxo n
onpemennm menatnot nannn, no n n nosspenn pennnx me na mnp, omeno n
amnx e. snxn anno mnnnmnx e, nepexnn nexa, oxpanm eron n
noonnnax, noronopxax, ]paseoornsmax, mea]opax, nmnoax xtpt n ..
sneno, uo ueonex otxo ora anonn ueonexom, xora on ena nannae
stx n nmee nnm xtp noero napoa. e onxon xtpt napoa opaxam n
ero stxe, xoopt nenn]nuen n nnxaen, ax xax no-pasnom ]nxnpe n ee mnp n
ueonexa n nem. anpnmep, nets nepenen na nsxoponennt namem stx
uemxn nasnanne nsneno xnnrn .aepnaxa epa mo xnsnt, ax xax n uemxom
stxe xnsnt -- mxxoro poa.
otma uat nn]opmannn o mnpe npnxon x ueonex no nnrnnnuexom xana,
no+om ueonex xnne oee n mnpe xonnenon, osanntx nm xe nneexatntx,
xonntx, onnatntx nopenoe, uem n mnpe npemeon n neme: orpomna o
nn]opmannn nonae x nem uepes ono, n nex ueonexa n omene sannn o oro,
naxotxo xopomo on naee onom, npnuem ne otxo axe n nane xtpt peun,
xotxo menn nponnxnt n ant stxa. unoo]t ronop axe, uo oxonatno
nonnma ono, xoopoe nastnae xaxo-no npeme, nenne, moxno erue onaet
nemntm mnpom.
eme anonenn nnrnoxtpoornn xax naxn o nsanmoennn stxa n xtpt
nonmena anna xnnra. e ononna
saaua -- paxptne menatnoe napoa n ero xtpt uepes stx.
ouem nem nmenno ]paseoornsmt, mea]opt, nmnot n p.? eo n om, uo
onn -- nennemn nounnx neenn o xtpe n menanee napoa, n nnx xax t
saxonepnnponant mn]t, erent, otuan. snent pxn stxone . . apnn
nna: upaseoornsmt nera xonenno opaxam nosspenn napoa, omenennt
po, neoornm noe +noxn. paxam -- xax ne pa opaxae n xane pot. o xe
moxno xasat n o mea]opax, nmnoax n ..
+o xnnre nepxae naxnema, xax nam xaxe, mtt, uo ana stxa --
rannema ns an ueoneuena: en ee paxptt, o paxpom mnorne oxptte n
nexax nn pauennte snann. ama net -- nomout nnet o xtpnt ]on, xoopt
on sa ennnne stxa n xoopt nosnoe oonont nonepxnonte pxpt stxa
nx rnnno mnotm.
nonno maepna, na xoopom nopoeno annoe uenoe noone, -- annxne
xtpt n stxn. anoee mnpoxo npeanent pxn n eopxn stxn,
noxotx namenne na nsxoponenntmn stxamn nosnoe onapxnt
onuamne nmant mta stxontx ennnn. uae en peonaot opant
nnnmanne na nenn]nx oro nn nnoro nnrnoxtp-noro nenn, npnnexant
annte ns prnx, ne annxnx, stxon (n axe stxon ne nnoenponexo emtn),
nanpnmep, xnprnsxoro.
1 - - - 3
onpo o mene napanrm n stxosnannn. ona napanrma snann n meo n ne
nnrnoxtpoornn
em anpononenpnunoann stxa n naomee npem moxno unat omenpnsnanno:
mnornx stxontx nopoenn npeanenne o ueonexe ntnae n xauene
eenenno ouxn ouea.
anna nauna napanrma, oxnnma na pexe tueen, noanna nonte saaun
n neonannn stxa, pee nontx meonx ero onnann, nontx noxoon npn ananse
ero ennnn, xaeropn, npann.
onpo o napanrme xax moen noanonxn npoem n onoxnnon npnemon nx pemenn
na nepe neonaemn noe ntxoa n ne n 1962 r. nsneno xnnrn . na
pxpa nauntx penomnn (pxn nepeno t ean n 1977 r.). . n
npearae pamapnnat napanrm xax naunoe oomeno, xoopoe pxonone n
noe neonaetxo eetnon onpeeenntmn onoxnnotm snann n
noxoom x oex neonann (n namem uae -- stx). sneno, uo n
nnrnnnxe (n noome n rmannapntx naxax) napanrmt ne menm pr pra, no
naxatnam ona na prm n omenm n ono n o xe npem, nrnopnp pr
pra.
pannnonno ntem pn naunte napanrmt -- pannnetno-nopnuexa,
nemno-pxpna n, naxonen, anpononenpnuexa.
pannnetno-nopnuexa napanrma ta nepno nauno napanrmo n nnrnnnxe,
no pannnetno-nopnuexn meo t nepntm nennatntm meoom neonann
stxa. et XIX n. npome no +rno +o napanrmt.
pn nemno-pxpno napanrme nnnmanne to opnennponano na npeme, nemt,
nm, no+om n nenpe nnnmann naxonot ono. axe n petem tueenn moxno
neonat stx ne eme n pamxax nemno-pxpno napanrmt, no +a napanrma
npooxae menonat n nnrnnnxe, a uno ee noeonaee onotno nenxo.
pe +o napanrmt no-npexnem po uennxn n axaemnuexne rpammanxn,
nnm pasnunoro poa npanounte nsann. unamenatnte neonann,
ntnonennte n pamxax +o napanrmt, nm nennemnm n-
ounnxom neenn ne otxo onpemenntx neonaee, no n mnx
noxoenn nnrnnon, paoammnx xe n nntx napanrmax.
npononenpnuexa napanrma -- +o nepexmuenne nnepeon neonae oexon
nosnann na exa, .e. anansnpe ueonex n stxe n stx n ueonexe, noxotx, no
onam . . o-+na e p+ne, stx mene otxo n nnnnnatntx mosrax,
otxo n max, otxo n nnxnxe nnnnnon nn ooe, oanmmnx annoe stxonoe
omeno.
e anpononenpnunon stxa -- xmuena n onpemenno nnrnnnxe. name npem
netm nnrnnnuexoro anansa xe ne moxe unat npoo ntnenne pasnuntx
xapaxepnnx stxono nemt.
stx -- oxnemee nenne. 3. ennenn nexotxo exon e om nasa nna:
nona stxa naotxo noeopasnt, uo moxno, no men, ronopnt o nanunn
stxa ne ono, a nexotxnx pxp, xaxa ns xooptx mora t noxnt
ononannem nosnnxnonenn neono nnrnnnxn. stx -- mnoromepnoe nenne,
nosnnxmee n ueoneuexom omene: on n nema n annnema, n eetnot n
npox +o eetnon, n x n maepn, n nxnno pasnnnammn oex n
nopouennoe amopernpmmee nenne, on n nponsnoen n nponsneen n ..
Xapaxepns stx no ne ero oxnon nponnonooxntx opon, mt paxptnaem
amm ero mnot.
ot opasnt oxnemm mnot stxa, R. . enanon npeann ero n nne
nexotxnx opason, no nn onn ns +nx opason ne nooen nonotm opasnt ne
opont stxa: 1) stx xax stx nnnnna; 2) stx xax uen emtn stxon; 3) stx xax
pxpa; 4) stx xax nema; 5) stx xax nn n xapaxep; 6) stx xax xomntmep; 7) stx
xax npopanno mtn n xax om xa (.Xaerrep), .e. stx xax pesta oxno
xornnnnno eetnon ueonexa. oonenenno, nosnnn etmoro opasa, stx,
no-nepntx, -- pesta eetnon napoa; no-noptx, pesta eetnon
nopuexo nunon n pesta eetnon nopmansaopon stxa (roapna,
nnnon, ntpaatnammnx nopmt n npanna).
+nm opasam n amom xonne XX n. npnann eme onn: stx xax npox xtpt,
xax ee naxna oanna uat n onne menonann, xax ]axop ]opmnponann
xtpntx xoon.
nosnnn anpononenpnuexo napanrmt, ueonex nosnae mnp uepes oosnanne e,
noe eopenuexo n npemeno eetnon n nem. norounennte stxonte
nonepxenn om, uo mt nnnm mnp xnost npnsm ueonexa, +o mea]opt nna:
meet pastrpaat, meet xaa me, nexnnxn nm, snx n, epexxn epes,
mamxa-snma, n roa, oxn ent, ot oxo. oenno nneuam pxne
no+nuexne opast: mnp,
nponnmnt, npenen; ennno tmn noent; aspt neena mee; no
neent no rn (u.muen).
nxaxa apaxna eopn ne moxe onent na nonpo, nouem moxno mat o
unne xax o orne n ronopnt o namenn mnn, o xape epen, o ene pxt n ..
osnanne e mepo nex neme npnae ueonex npano nopnt n noem osnannn an-
pononepnuexn nopox neme, neonat xoopt moxno ne na tonom, a na
naunom ponne. 3o nopox, menmmn n roone, n osnannn ueonexa, onpeee
ero xonnm mnot, monnt ero nonxon, nepapxnm nennoe. e +o moxno
nont, ne peut ueonexa, e oopot n ntpaxenn, xoopte on nanoee uao
nopee, x xooptm nero npone nanntmn ponent +mnann.
nponee ]opmnponann nono nauno napanrmo t nponosramen esn: np et
onoxnnot ]axon, a ne neme (. nrenmen). stx t noenenno
nepeopnennponan na ]ax, otne, a n nenpe nnnmann aa nunot none stxa
(stxona nunot, no R. . apaon). ona napanrma npenoarae nonte
anonxn n nen neonann stxa, nonte xmuente nonn n meonxn.
anpononenpnuexo napanrme nsmennnt noot xonpnponann npemea
nnrnnnuexoro neonann, npeopasn am noxo x ntop omnx npnnnnnon n
meoon neonann, nonnot nexotxo xonxpnpmmnx meastxon
nnrnnnuexoro onnann (. . upmxnna).
eonaetno, ]opmnponanne anpononenpnuexo napanrmt npnneo x pasnopo
nnrnnnuexo npoemanxn n opon ueonexa n ero mea n xtpe, no n nenpe
nnnmann xtpt n xtpno pannnn on stxona nunot no nem ee
mnoroopasnn: `-]nsnuexoe, -onnatnoe, `-nneexatnoe, -+mo-nnonatnoe, JT-
peuemtnetnoe. 3n nnoan nmem pasnunte ]opmt mann]eannn, nanpnmep, -
+monnonatnoe moxe npont n pasntx onnatno-nnxoornuexnx pox. upasa
eron nen pxoe onne oepxn emmne mtn: -]nsn-uexoe e
nnttnat aronpnnoe nosenne oneuntx ue; +o snae moe `-
nneexatnoe n notae + nn]opmannm oeennx (-onnatnoe), npon o
nem sao (`-+monnonatnoe); ooma em o +om, ene moe -peuemtn-etnoe.
osen na mm nnoat nunon, moxno nosenonat na ne oatnte
opont nunon apeaa. axnm opasom, stxona nunot nnae n xommnnxannm
xax mnoroanexna, n +o oonon o paernmn n axnxamn peuenoro omenn,
onnatntmn n nnxoornuexnmn pomn xommnnxanon, xtpntm mtom
nn]opmannn, nxmuenno n xommnnxannm. eonex nosnae oxpxammn mnp, nmt
npenapnetno ntenn e ns +oro mnpa, on xax t nponnonoane nem, uo
et ne-#. axono, nnnmo, amo pono namero
mtmenn n stxa: mo peuemtnetnt ax nera anpnopno npenoarae
npnsnanne menonann mnpa n npn +om oomae o nanunn axa opaxenn mnpa
exom.
untna ntmensoxennoe, nxno nomnnt, uo anpononenpnuexa napanrma n
nnrnnnxe -- +o o, uem nets ne unat, axe en neonaet paoae n
pannnonno -- nemno-pxpno -- napanrme.
ax, anpononenpnuexa napanrma ntnon na nepnoe meo ueonexa, a stx
unae ranno xonnnpmme xapaxepnnxo ueonexa, ero naxneme
oanmme. eoneuexn nneex, xax n am ueonex, nemtnm nne stxa n
stxono noonon xax noonon x nopoxennm n nonpnnm peun. n t stx
ne nopra no ne mtnetnte nponet, en t on ne t nooen osanat nonte
menatnte npopanna, o ueonex ne ntme t sa pamxn nenopenenno
namaemoro. ex, osanaemt ueonexom, opaxae nnxenne ueoneuexo mtn,
pon nosmoxnte mnpt, saneuaena n ee nnamnx mtn n noot ee
npeanenn nomomtm pen stxa.
nonnte nanpanenn n onpemenno nnrnnnxe, ]opmnpmmne n pamxax anno
napanrmt, -- +o xornnnnna nnrnnnxa n nnrnoxtpoorn, xoopa oxna tt
opnennponana na xtpnt ]axop n stxe n na stxono ]axop n ueonexe
(..en). eonaetno, nnrnoxtpoorn -- npox anpononenpnuexo
napanrmt n nnrnnnxe, xoopa pasnnnae n noenne enen.
muente nonn xornnnnno nnrnnnxn -- +o nonne nn]opmannn n ee opaoxn
ueoneuexnm pasmom, nonn pxp snann n nx penpesenannn n osnannn ueonexa
n stxontx ]opmax. n xornnnnna nnrnnnxa, nxne xornnnnno nnxoorne n
xornnnnno onnoorne, opasmmne xornnoornm, ntam onent na nonpo o
om, xax n npnnnnne oprannsonano osnanne ueonexa, xax ueonex nosnae mnp, xaxne
neenn o mnpe anon snannem, xax osam menatnte npopanna, o ne
nnnmanne n nnrnoxtpoornn ee ueonex n xtpe n ero stx, set
pee at onet na mnorne nonpot, n une xooptx emmne: xaxnm nnn
ueonex mnp, xaxona pot mea]opt n nmnoa n xtpe, xaxona pot ]paseoornsmon,
epxnnammnx n stxe nexamn, n penpesenannn xtpt, nouem onn ax nxnt
ueonex?
nnrnoxtpoorn nsuae stx xax ]enomen xtpt. 3o onpeeennoe nnenne
mnpa xnost npnsm nannonatnoro stxa, xora stx ntnae xax ntpasnet ooo
nannonatno men-atnon.
e stxosnanne nponnsano xtpno-nopnuexnm oepxannem, no nonm npemeom
nmee stx, xoopt ne onnem, onono n npoxom xtpt.
8
pen nnrnnnuexnx nnnnnn nanoee xtponont-mn nm nnnnnnt
nnrnonopnuexne: onnatna naexoorn, +nonnrnnnxa, nnnxa, exnxa,
]paseoorn, emannxa, eopn nepenoa n p.
a nnrnoxtpoornn n pa prnx nnrnnnuexnx nnnnnn
poema oonomenn n nsanmonsn stxa, xtpt, +noa et mexnnnnnnapna
npoema, pemenne xoopo nosmoxno otxo nnmn nexotxnx nax -- o ]noo]nn
n onnoornn o +nonnrnnnxn n nnrnoxtpoornn. anpnmep, nonpot
+nnuexoro stxonoro mtmenn -- +o npeporanna nnrnnnuexo ]noo]nn;
nenn]nx +nnuexoro, onnatnoro nn rpnnonoro omenn n stxonom anexe
nsuae nnxonnrnnnxa n ..
stx enemnm opasom nsan xtpo: on npopaae n nee, pasnnnae n ne n
ntpaxae ee.
a onone +o nen nosnnxa nona naxa -- nnrnoxtpo-orn, xoopm moxno
unat amooetntm nanpanennem nnrnnnxn, o]opmnnmnm n 90-e rot XX n.
epmnn nnrnoxtpoorn nonn n noenee enene n nsn paoamn
]paseoornuexo mxot, nosranemo ..en, paoamn R..enanona,
..pmnono, ..opotena, .ax-enna, . . aono n prnx neonaee.
n xtpoorn nee amoosnanne ueonexa no onomennm x npnpoe,
omen, nopnn, nxn n prnm ]epam ero onnatnoro n xtpnoro tn, a
stxosnanne pamapnnae mnponosspenne, xoopoe oopaxae n ]nxnpe n stxe
n nne menatntx moee stxono xapnnt mnpa, o nnrnoxtpoorn nmee nonm
npemeom n stx n xtp, naxomne n naore, nsanmoennn.
n pannnonnt noo omtenn npoemt nsanmoenn stxa n xtpt
saxmuae n nontxe pemnt nnrnnnuexne saaun, nnots nexoopte
npeanenn o xtpe, o n name paoe nsuam noot, nomomtm xooptx
stx nonomae n nonx ennnnax, xpann n pannpe xtp.
nnrnoxtpoorn -- +o opat nnrnnnxn, nosnnxma na txe nnrnnnxn n
xtpoornn n nemma nponenn xtpt napoa, xoopte opasnnt n
saxpennnt n stxe. ne eno nsana +nonnrnnnxa n onnonnrnnnxa, npnuem
naotxo eno, uo +o nosnoe ..en unat nnr-noxtpoornm paseom
+nonnrnnnxn. o em ne menee +o npnnnnnnatno pasnte naxn.
onop o +nonnrnnnuexom nanpanennn, ee nomnnt, uo xopnn ero n npone
n o .mota, n mepnxe -- o
u.oaa, 3.ennpa, .op]a; n onn orpomnoe snauenne nmen paot ..eennna,
.u.apxoro, ..axmaona, ..oenn, ..]anatena, ..ooenxoro n
prnx.
menno +nonnrnnnx ..nernnnen oxapaxepnsona xax nanpanenne,
opeoounnammee noe nnnmanne na nsuennn nse stxa xtpo, napontmn
otuamn, onnatno pxpo omena nn nannn n neom. 3no -- stxona,
pannnonno-xtpna omnot me, nsanntx omnotm npeanenn o noem
nponxoxennn n nopnuexo te, omnotm stxa, ooennoe xtpt n
nnxnxn, amoosnannem rpnnonoro ennna. 3nnuexoe amoosnanne -- oosnanne
uenamn +noa noero rpnnonoro ennna n onun o prnx anaornuntx
]opmnponann.
nenpe onpemenno +nonnrnnnxn naxo nmt e +ement exnuexo
nemt stxa, xoopte oononmt onpeeenntmn maepnatntmn nn xtpno-
nopnuexnmn xomnexamn. anpnmep, +nonnrnnt ntnm nont nnnenapt
]opm xtpt, opon, pnaon na maepnae eopxoro n xpannxoro oet.
3 eppnopnm moxno unat onnm ns ex sontx annxnx pernonon, no
onomennm x xooptm n nepnm ouepet ee annt saau xomnexnoro nsuenn
annxnx pennoe (.. n ..ote).
pamxax +oro nanpanenn moxno ntent ne amooetnte nenn, xoopte
oosnaunnt noxpr nx naxnemnx npoem: 1) pexonpxnn +nnuexo eppnopnn
no stx (npexe nero ma ono paot ..reeno, ..epnmena,
..nanona, . . amxpense n p.); 2) pexonpxnn maepnatno n xonno
xtpt +noa no anntm stxa (paot . . nanona, ..onopona, ..Hnntn,
..nnxa, ..ooro n ero mxot).
ax, ..nanon n ..amxpense oono nnrnnnuexm nem onpeeenno
apxeoornuexo xtpo. emannuexn anans pexonpnpemtx on n nx
ooneenne enoaamn (oexamn nnestxono ennetnon, xoopte nmee n
nn ronopmn, nponsno annt peueno opesox) nosnom anonnt xtpno-
+xoornuexne n nopnxo-reorpa]nue-xne xapaxepnnxn +nx enoaon.
exonpxnn annxo, xax n mo pro xtpt n ee nanoee pennem nne,
ononana na nsanmoennn stxosnann, +norpa]nn, ]otxopnnxn, apxeoornn,
xtpoornn.
o nopo noonnne XX n. n nosnnxo nexotxo nauntx nenpon no
pxononom xpnntx uentx -- ..onopona, ..nanona, mxoa +nonnrnnnxn
..ooro, +nonnxonnrnnnxn R. . opoxnna, ..]nmneno n p. stx n nx
neonannx paxe xax eenennt pa xtpt, nponnstnammn ne
ero opont, xamn nnpmenom men-
10
atnoro nopouenn mnpa n penom saxpenenn +nnuexoro mnponnenn. 70-x
roon naunnae mnpoxo nnotsonat epmnn +nnunot (o rpeu. etnos -- nem, napo).
ro onpeem xax rpnnono ]enomen, ]opm onnatno oprannsannn xtpntx
pasnun: 3nnuexm npnnaexnot ne ntnpam, a naem (..emxo).
tpa ueoneuena npeane oo onoxnnot +nnuexnx xtp, xoopte
mnoroopasnt, noom uo enn pasntx napoon, nanpanennte na onenopenne
onnx n ex xe nopenoe, pasnunt. 3nnuexoe noeopasne npone no nem: n
om, xax mn paoam, otxam, e, xax ronop n pasnuntx ooetnax n ..
anpnmep, unae, uo naxnema uepa pxnx -- xoexnnnsm (oopnot),
no+om nx onuae unno npnnaexnon x onpeeennom omen, enoa n
+monnonatnot nsanmoonomenn. 3n ooennon pxo xtpt opaxam n
pxom stxe. ax unae . exnn-xa, pxn stx ee +monnm ropaso
otme nnnmann (uem anrnxn) n nmee snaunetno oee orat penepap
exnuexnx n rpammanuexnx ntpaxenn nx pasrpannuenn.
anotmm nsnenot nouna mxoa +nonnrnnnxn, nosranema . .otm,
ntponnma sanne annxo xonno xtpt. non ero xonnennnn oane
noa o nsomop]non xtpt n stxa n npnmennmon x xtpntm oexam
npnnnnnon n meoon, npnmenemtx n onpemenno nnrnnnxe.
Het +nonnrnnnxn, ouxn spenn ..ooro, -- nopnuexa peponexnna, .e.
ntnenne napontx epeonnon, paxptne ]otxopno xapnnt mnpa napoa.
onnonnrnnnxa -- nmt onnm ns nonx anexon nmee neonanne
nsanmoonomenn mex stxom n omenom (stx n xtpa, stx n nopn, stx n
+no, stx n nepxont n ..), n ononnom xe onnonnrnnnxa sannmae nsuennem
ooennoe stxa pasntx onnatntx n nospantx rpnn (. . euxonxa).
axnm opasom, +nonnrnnnxa n onnonnrnnnxa -- +o npnnnnnnatno pasnte naxn.
n +nonnrnnnxa onepnpe npenmmenenno nopnuexn snaunmtmn anntmn n
pemn n onpemennom maepnae onapxnt nopnuexne ]axt oro nn nnoro
+noa, a onnonnrnnnxa pamapnnae nxmunetno maepna eronmnero n, o
nnrnoxtpoorn nee n nopnuexne, n onpemennte stxonte ]axt xnost
npnsm xonno xtpt. npanennon pan ee xasat, uo no +om nonpo
et n nnte mnenn. ..en, nanpnmep, unae, uo nnrnoxtpoorn nee
otxo nnxponnte nsanmoenn stxa n xtpt: ona nee xnnte
xommnnxannnte nponet n nst nnotsemtx n nnx stxontx ntpaxenn
nnxponno enmmnm menaneom napoa.
11
stx xn penom naxonenn n xpanenn xtpno-snaunmo nn]opmannn.
nexooptx ennnnax +a nn]opmann onpemennoro none stxa nmnnnnna,
xpta nexontmn pan]opmannmn, moxe tt nsneuena nmt onopeonanno. o ona
et n paoae na ponne noosnann (nanpnmep, na ono-nm H
nntemte am onet, pen xooptx et nmne o emannxn mn]a -- na, neo,
ras, or, roona n p.). nnrnoxtpoor oxen npnmennt nexoopte nennatnte
npnemt nsneuenn saoxenno n stxontx snaxax xtpno nn]opmannn.
ama xonnennn nnrnoxtpoornn onuae axxe emmnm. . .en unae,
uo ee oexom ne xtpna nn]opmann ne otxo ro nannonatna, no n
omeueoneuexa, nanpnmep, saxonponanna n nnn, .e. nnnepann, npnmne
pasntm xtpam. a xe nnepee otxo a xtpna nn]opmann, xoopa
npnma xonxpenom napo no nsxoponenntm napoam, nanpnmep npanoanntm
annam.
nnrnopanoneenne n nnrnoxtpoorn pasn em, uo nnrnopanoneenne
nsuae onenno nannonatnte peann, namemne opaxenne n stxe. 3o
es+xnnnaennte stxonte ennnnt (no ..epemarnn n ..oomapon) --
oosnauenn nenn]nuexnx anno xtpt nenn.
enemnm opasom nnrnoxtpoorne nsana +nonnxonnrnnnxa, xoopa
anannnae, xax n peueno eetnon nponm +ement noneenn, nsannte
onpeeenno pannne, anansnpe pasnun n nepatnom n nenepatnom noneennn
nonee pasnuntx stxon, nee peueno +nxe n nneonm xapnn mnpa,
axnt n exe n xoe mexxtpnoro omenn, nsuae nstune n mnorostune xax
ooennot peuenoro noneenn pasnuntx napoon n .. nonntm meoom
neonann n +nonnxonnrnnnxe ne aonnannnt +xnepnmen,
nnrnoxtpoorn xe notse pasnuntmn nnrnnnuexnmn meoamn, ne
npenepera n nnxonnrnnnuexnmn meonxamn. +om nx ononnoe onune.
tpa: noxot x nsuennm. aaun xtpoornn
onne xtpt ne asontm nnrnoxtpoornn, no+om mt unaem
neoxonmtm nopono pamopet ee onoornm, emnonuexn xapaxep n prne
naxnte namero noxoa anext.
ono xtpa n xauene nxonoro nmee annxoe Colere, uo osnauae
nosetnanne, nonnanne, pasnnne, nounanne, xt. XVIII n. no xtpo
naunnam nonnmat ne, uo nonnot aroap eetnon ueonexa, ero
neenanpanenntm
12
pasmtmennm. e +n snauenn oxpannnt n nosnemnx nopeennx ona
xtpa, no nepnonauatno +o ono osnauao neenanpanennoe nosenne
ueonexa na npnpo, nsmenenne npnpot n nnepeax ueonexa, . e. nosetnanne semn
(p. etxoxosnenna xtpa).
nponoorn -- ona ns nepntx nax o ueonexe n ero xtpe, xoopa neonaa
noneenne ueonexa, anonenne nopm, sanpeon, a, nsanntx nxmuennotm
ueonexa n nem onnoxtpntx onomenn, nnnne xtpt na noono
nmop]nsm, mont xax xtpnt ]enomen, mn]oornm xax xtpnoe nenne n
prne npoemt. osnnxa ona n anrostuntx panax n XIX n. n nmea nexotxo
nanpanenn, nanoee nnepentm ns xooptx n pamxax name npoemt moxno unat
xornnnnnm anponoornm.
onone xornnnnno anponoornn exn npeanenne o xtpe xax neme
nmnoon, nenn]nuexn ueoneuexom nooe nosnann, oprannsannn n menatnoro
pxpnponann mnpa. stxe, no mnennm oponnnxon xornnnnno anponoornn,
saxmuent ne xornnnnnte xaeropnn, examne n onone ueoneuexoro mtmenn n
oanmmne t xtpt. 3n xaeropnn ne npnmn ueonex nmmanenno, onn
]opmnpm n nponee npnomenn ueonexa x xtpe.
1960-e rot n name pane xax amooetna naxa o xtpe ]opmnponaat
xtpoorn. na nonnat na txe ]noo]nn, nopnn, anponoornn, onnoornn,
nnxoornn, +noornn, +norpa]nn, nnrnnnxn, nxnoneenn, emnonxn,
nn]opmanxn, nnesnp annte +nx nax no enntm rom spenn.
tpa -- +o ono ns ]namenatntx nonn onnatno-rmannapnoro nosnann.
3o ono ao nopet n xauene naunoro epmnna o nopo noonnnt XVIII n.
-- nexa ponemenn. epnonauatnoe onpeeenne xtpt n nauno nepape
npnnaexn 3.aop, xoopt nonnma xtp xax xomnex, nxmuammn snann,
neponann, nxna, saxont, mopat, otuan n prne noonon n npnntuxn,
opeennte ueonexom xax uenom omena. eua onpeeenn, no mnennm . .
penn-ua, xe uetpexsnaunoe uno, uo nneetne ne otxo o nnepee x
nennm, xotxo o meooornuexnx pnox onpemenno xtpoornn. o o nx
nop n mnpono xtpoornuexo mtn ne ne otxo ennoro nonnmann xtpt, no
n omero nsra na nn ee nsuenn, noonoro npeooet +o meooornuexn
pasnoo.
naomem npemenn xtpoorn ntem onotno mnoro noxoon n nonnmannn n
onpeeennn xtpt. asonem nexoopte nx nnx.
1. nnaetnt, n xoopom nepeunm oetnte +ement n nponenn xtpt
-- otuan, nnt eetnon, nenno-
13
a, neat n .. pn axom noxoe xtpa onpeee xax onoxnnot
onxenn n nnnon, oannmnx nam xnsnt o xnsnn sneponoontx npexon n
xamnx nm nem: samne ueonexa o npnpot n nopounnannm onomenn me
pr prom (3. upe). eoaox annoro noxoa -- saneomo nenont nepeuent
nponenn xtpt.
2. Hennont, n xoopom xtpa paxe xax onoxnnot xonntx n
maepnatntx nennoe, osanaemtx mtmn. ot oex oaa nennotm, nxno,
uot ueonex oosnana nanune n nem axnx non. noonot anannnat
nennot oexon nsana opasonannem n me ueonexa nennontx npeanenn, no
naxno axxe n noopaxenne, nomomtm xooporo osam onepmennte opasnt, nn
neat, xooptmn pannnnam peatno menmmne oext. ax nonnmae
xtp . Xaerrep: +o peansann nepxonntx nennoe nem xtnnnponann
ntmnx ueoneuexnx oonnn, -- a axxe . eep, .upannen, .anuanase n p.
eoaox +oro -- n xennn nsra na xtp, no x ne ono ne ne mnoroopasne
ueoneuexo eetnon, a otxo nennon, . e. onoxnnot umnx nopenn,
oan sa opom ee nerannnte nponenn.
3. eetnont, n xoopom xtpa nonnmae xax nonennt ueonex noo
onenopenn nopenoe, xax oot po eetnon. 3o noxo epe noe
nauao . annonxoro, x nem npnmtxae mapxnxa eopn xtpt: xtpa xax
noo ueoneuexo eetnon (3. apxapn, R. . opoxnn, .u.apaon).
4. unxnnonnxn, n xoopom xapaxepnsm xtp uepes ]nxnnn, xoopte ona
ntnone n omene: nn]opmannonnm, aannnnm, xommnnxannnm, pernnnm,
nopmannnm, onenounm, nnerpannnm, onnansannn n p. eoaox +oro noxoa
-- n nepaspaoannon eopnn ]nxnn, onne nx nenponnopeunno xan]nxannn.
5. epmenennuexn, n xoopom ono x xtpe xax xo mnoxen exon. nnx
xtpa -- onoxnnot exon, ounee -- mexannsm, osammn onoxnnot exon
(R..o-man). ext -- +o not n xpont xtpt. nn mor pamapnnat n xax
nmennme nn]opmannn, xoopa oxna tt nsneuena, n xax nnxatnoe,
nopoxennoe noeopasnem nunon anopa nponsneenne, xoopoe nenno amo no ee.
eoaox +oro noxoa -- n nenosmoxnon onosnaunoro nonnmann exa.
6. opmannnt, n pe xooporo xtpa -- +o onoxnnot nopm n npann,
peramennpmmnx xnsnt me, nporpamma opasa xnsnn (. . araonxn). 3n
xonnennnn pasnnnam axxe R..oman n . . nenxn, xoopte nonnmam no
xt-
14
po naenennm namt xoexnna, ntpaxammm n onpeeenntx nemax
sanpeon n npennann.
7. xonnt. pnnepxennt +oro noxoa onpeem xtp xax xonnm xnsnt
omena, xax noox ne n prnx npoxon xonnoro nopuena. xonnoe tne
omena n et xtpa (. epman). eoaox +oro noxoa -- n xennn nonnmann
xtpt, no et eme maepnatna xtpa.
8. naornuexn, n xoopom xtpa -- naor xtp (. n-ep) -- ]opma omenn
ee exon (.nep, ..nepnnnen, . . nenxn). tem +nnuexne n
nannonatnte xtpt, osanaemte oetntmn napoamn, nannmn. npn
nannonatntx xtp ntem xtpt. 3o xtpt oetntx onnatntx
oen n rpnn (mooexna xtpa, xtpa npennoro mnpa n ..).
mene axxe meaxtpa, xoopa oenne pasnte napot, nanpnmep
xpnnanxa xtpa. e +n xtpt nnam pr prom n naor. em oee
pasnna nannonatna xtpa, em oee ona roee x naor prnmn xtpamn,
anont o +nx xonaxon oraue, no nnntnae n e nx onxenn, no npn +om
nn]nnnpe n anapnsnpe.
9. n]opmannonnt. nem xtpa npeanena xax nema osann, xpanenn,
nnotsonann n nepeaun nn]opmannn, +o -- nema snaxon, nnotsemtx omenom, n
xoopo samn]ponana onnatna nn]opmann, .e. noxennte mtmn oepxanne,
snauenne, mt (R..oman). et moxno nponen anaornm xomntmepom, a
ounee, ero nn]opmannonntm oeneuennem: mamnnntm stxom, namtm n nporpammo
nepepaoxn nn]opmannn. xtpe oxe et stxn, onnatna namt n nporpammt
ueoneuexoro noneenn. eonaetno, xtpa -- +o nn]opmannonnoe oeneuenne
omena, +o onnatna nn]opmann, xoopa naxannnae n omene nomomtm
snaxontx nem.
10. nmnonuexn noxo axnennpe nnnmanne na nopeennn nmnoon n xtpe.
tpa -- +o nmnonuexa neenna (R..oman). exoopte ee +ement,
npnopea oot +nnuexn mt, anon nmnoamn napoon: eonotna
epesxa, mn a xama, amonap, ann, apa]an -- pxnx; onnxa n erent o
npnnnennx n samxax -- anrnuan; naren -- natnnen; nnno n xoaa --
nemnen n ..
11. nnoornuexne (.amapamnnn, ..nepnnnen). peuat npeannemn
proro napoa, mn xonnt nonpnnnmat nx noneenne nosnnn no xtpt, . e.
xax t mepnt nx na no apmnn.anpnmep, enponenen, nnammnx n xonax
nonnamn, nopaxae nx txa, xora onn ronop o mepn nsxnx, xoopm onn
pamapnnam xax nponenne esmn n xeoxon. nosnnn xe nonxo xtpt
-- +o nstxanna nexnnot, nexeanne enoxont oeennxa nonmn npoemamn.
15
o, uo onoro napoa unae nponennem ma n epexnnon, proro -- xnpon
n xanon.
t n prne nsrt na npoem xtpt. ax, onpemennt neonaet 3pnx
ot] noneprae omnennm amo nonne xtpt, nepxa, uo xaxa xtpa ne
et amooetna monaa n uo ne xtpt nsanmonsant n noonno nepeexam
ona n prm, npn +om nexoopte ns nnx ntno nnonsmenm, a nexoopte
npexpamam noe menonanne.
o nex pamopenntx noxoax et pannonatnoe oepxanne, xaxt ns nnx
xastnae na xaxne-o menennte uept nonn xtpa. o xaxne ns nnx oee
menennt? et ne sannn o nosnnnn neonae, o oro, xax on nonnmae
xtp. am, nanpnmep, xax oee menenntmn axne uept xtpt, xax tt
naenenno namtm xoexnna, xoopa ntpaxae n onpeeenntx nemax
sanpeon n npennann, a axxe pamopenne xtpt uepes naor xtp.
xtp nxo noot n npnemt pono eetnon, npant, otuan, pnat,
ooennon omenn, noot nnenn, nonnmann n npeopasonann mnpa. anpnmep,
n xena, nnmn na epene, -- +o uat npnpot, a o xe n n repapnn -- +o xe
uat xtpt; xament, examn na oounne oporn, ne xtpa, a o xe xament,
nooxennt na morn npexa, -- xtpa. axnm opasom, xtpa -- +o ne
nonennte annom napo noot xnsnn n eetnon n mnpe, a axxe onomenn
mex mtmn (otuan, pnat, ooennon omenn n ..) n noot nnenn,
nonnmann n npeopasonann mnpa.
o xe eae xtp ot oxno onpeeenn n nonnmann? axnemee
nono xtpt, xoopoe eae npaxnuexn nenosmoxno ntpaox ennoro n
nenponnopeunnoro onpeeenn xtpt, -- +o ne npoo ee oxnot n mnoroa-
nexnot, no ee annnomnunot. nnnomn nonnmae namn xax ennno nx
nponnonooxntx, no onnaxono xopomo oononanntx xenn n xtpe. anpnmep,
npnomenne x xtpe noone onnansannn nunon n n o xe npem osae
npenotxn ee nnnnnansannn, .e. noone paxptnm n nepxennm
nunotm noe nnxatnon. aee, n onpeeenno enenn xtpa ne sannn o
omena, no ona ne mene nne omena, osae otxo n omene. tpa
oaropaxnnae ueonexa, oxastnae nooxnetnoe nnnne na omeno n neom, no ona
moxe nosenonat n opnnaetno, nounn ueonexa pasnoro poa ntntm
nosennm, xax, nanpnmep, maona xtpa. tpa mene xax npone
oxpanenn pannn, no ona nenpeptnno napmae nopmt n pannnn, noua
xnsnennm n n nonannx, ee noonot x amoononennm, noonnom
nopoxennm nontx ]opm upesntuano nenxa.
16
oxne anans xtpt ne otxo mnoxeno ee onpeeenn, no n o ]ax, uo
mnorne neonaen (xtpoorn, anponoorn, ]noo]t, +norpa]t n prne
uente) nosnpamam x anans +o mnon no nexotx pas, ne otxo oun
annoe nonne, no n men non nsrt. ax, xpome npnneennoro ntme onpeeenn
R..oman ae eme n axne: xtpa -- +o ...oxna emnonuexa nema, ee
]nxnn -- namt, ee ononna uepa -- naxonenne1 (1971); xtpa et neuo omee
xaxoro-no xoexnna -- rpnnt me, xnnmnx ononpemenno n nsanntx
onpeeenno onnatno oprannsanne... tpa et ]opma omenn mex mtmn2
(1994).
naornuna xapnna xatnae n prnx anopon. . . aran oonon axoe
nooxenne n eopnn xtpt ]noo]xnm anansom mnon ueonexa n
+enuexo mnon nxna (oxnemnmn oamn ueoneuexoro xa):
pamenne x noram nsuenn xtpt npnnon x ntno, uo set nponxon neuo,
noonoe eopenuexom neonannm ueonexa n nxna: noom uo, en
nxno moenpe, nmsopno noosae neonoe ueoneuexoe tne, o xtpa
peanse +o tne nmenno xax ueoneuexoe no ne nonoe nopnuexn ntpaoanntx
nm xauen n noonoe. naue ronop, ne, uo et n ueonexe xax ueonexe, npeae
n nne xtpt, n ona oxastnae ot xe pasnooponne-orao n nponnopeunno-
ononnet-nono, xax am ueonex -- nopen xtpt n ee rannoe nopenne3
(nteeno namn).
sua xtp no pasntmn ramn spenn, mt xaxt pas nmeem nexotxo nnte
pestat: nnxooro-eetnont noxo ae onn pestat, onnoornuexn --
prne n .. nmt nonopaunna xtp pasntmn nonmn rpanmn, mt moxem nount
oee nn menee neonoe npeanenne o +om nennn.
untna nmemmn pasnoo n onpeeennx, npnmem paouee onpeeenne +o
mnon. tpa -- +o onoxnnot nex ]opm eetnon exa n mnpe,
ononanna na neme anonox n npennann, nennoe n nopm, opasnon n neaon,
+o naenenna namt xoexnna, xoopa xnne nmt n naore prnmn
xtpamn. ax, mt nonnmaem no xtpo no npann nrpt xoexnnnoro
menonann, naop nooon onnatno npaxnxn, xpannmtx n onnatno namn
xoexnna, xoopte ntpaoant mtmn onnatno snaunmtx npaxnuexnx n
1 oman R. . nx moex xommnnxannn n neme xtpt // Semeiotike. -- ap,
1971. - N 6. - . 228.
2 oman R.. eet o pxo xtpe: t n pannnn pxoro nopnna. - .,
1994.
3 aran . . unoo]n xtpt. -- ., 1996. -- . 19--20.
17
nneexatntx enn. opmt xtpt ne naem renenuexn, a nannam
uepes nauenne, no+om onaenne nannonatno xtpo pee eptesntx
nneexatntx n noentx nn.
aaun xtpoornn, ]noo]nn n eopnn xtpt, xax nam xaxe, oo n om,
uot omtnt xtp n ee peatno neonon n nonoe pasnuntx ]opm
menonann, n ee poennn, ]nxnnonnponannn n pasnnnn, a axxe onent na
nonpot, n uem xnsnennot o nn nno xtpt, xaxne omeueoneuexne nennon
oepxn xaxa ns xtp, xaxona nannonatna nenn]nxa xtp pasntx napoon,
xax nee e xtpa nunon no nsanmoennn xtpamn prnx nunoe n
..
tpa n ueonex. tpa n nnnnnsann
ontaem n omnx uepax oxapaxepnsonat xtp ex nosnnn, xoopte aee
pasnnnam n noonn.
ax xe omeuaot, nanoee nepnexnnntmn nam xax eetnont,
nopmannnt, naornuexn n nennont noxot x xtpe, na xooptx mt
oanonnm noponee.
tpa ne mene nne eetnon ueonexa n onnatntx omnoe, no nmenno
eetnot ueonexa nopona nonm nepxnpnponm pe onann -- uenepm
]opm tn -- xtp (. . aran). anomnnm, uo pn ]opmt tn -- +o npnpoa
-- omeno -- ueonex. ma ntexae, uo xtpa -- mnp ueoneuexo eetnon,
.e. mnp ape]axon (o a. arte -- nxnennt n Iactus -- eannt), +o npeopaxenne
ueonexom npnpot no saxonam omena. 3 nxnennm pe nnora nastnam
nopo npnpoo (..pennu n prne neonaen).
pnnemn ]noo] XX n. .Xaerrep nnme no +om nono: ... ueoneuexa
eetnot nonnmae n oprannse xax xtpa. tpa enept -- peansann
nepxonntx nennoe nem xtnnnponann ntmnx ueoneuexnx oonnn. s
mnon xtpt ntexae, uo n xauene axoro xtnnnponann ona naunnae n nom
ouepet xtnnnponat n e, anont axnm opasom xtpno nonnxo1.
o xtpa -- +o ne npoo onoxnnot ape]axon, .e. nemnoro mnpa, osannoro
pxamn ueonexa, +o mnp mton, xoopte ueonex nxatnae n npoxt noe
eetnon n n am eetnot. osanne nontx mton amo anonn mtom
eetnon n xonno xtpe -- n nxne, penrnn, naxe.
1 Xaerrep . pem xapnnt mnpa // ona exnoxpanuexa nona na anae. - .,
1986. - . 93.
18
np mton -- +o mnp npoxon ueoneuexo mtn, napno ueoneuexoro pasma, on
esrpannuen n neoen. eonaetno, xtpo, xoopa opase ueoneuexo
eetnotm, oxnatnae n am ueonex xax ex eetnon, n noot
eetnon, n mnoroopasne npemeon (maepnatntx n xonntx), n xooptx
onpemeunnae eetnot, n nopnunte noot eetnon, panpemeunnammne
o, uo naxon n npemenom tnn xtpt, n .. oxotx xtpa nponsnona o
eetnon ueonexa, ee poenne oxno onpeet pxpo nopoxamme ee
eetnon.
ma xtpa ne nponeom n pestaom nsmenenn, nxnnann n oxpxammm
pe. s xasannoro ee, uo xtpt pasnuntx napoon onuam pr o pra
n nepnm ouepet ne nnom osepnaetnoro onoenn mnpa n axe ne nooom
aanannonnoro nxnnann n oxpxammn mnp, a nnom ero maepnatno-xonnoro
npnnoenn, , e. eetnono, axnnno noneenuexo peaxnne na mnp. eetnot
exa n mnpe onontnae na anonxax n npennannx, nsnexaemtx nm ns
xtpt. ama xtpa -- ne otxo noo npnnoenn, no n oop oexa
npnnoenn n ero nnepnpeannn.
mom axe npnnoenn mt moxem ntent xax nnemnmm (+xennnnm), ax n
nnpennmm (nnennnnm) opont. epna xapaxepnse ]ep panpopanenn axa.
euennem npemenn anna ]epa pamnpe: ueonex nxmuae n npone nponsnona
ne nonte n nonte maepnatnte pept. opa xe opaxae noo npnnoenn. a
nam nsr, nsmenenn n ]epe npnnoenn no neomn, nnepnannonatnt xapaxep,
noo xe npnnoenn nera nmee nenn]nuexm nannonatnm oxpax, opaxae
eenono-noneenuexm omnnan oro nn nnoro napoa. n xtpt
onuam em, uo npnnannaem (oex npnnoenn), em, uo nouaem n pestae
npnnoenn (npox), em, xaxnm nooom mt omenem +o npnnoenne, a axxe
oopom oexon npnnoenn n nx nnepnpeannn, o nannonatno xtpt
xapaxepen o xe npnnnnn ]opmnponann, n ee ]namene exa omeueoneuexne
xomnonent, oonennte noornuexo n nnxoornuexo npnpoo ueonexa,
nnnapnanntmn nonamn ueoneuexnx onnmon, no oop oexon, noot nx
npnnoenn n nnepnpeann oaam noe nannonatno nenn]nxo.
eoneueno, un enntm noornuexnm nnom, ne ne enntm onnatntm
xoexnnom. asnte oomena me xnn n pasnuammnx npnpontx n
nopnuexnx onnx, uo nosnono nm ntpaoat xomnext nenn]nuexnx
nooon n ]opm xnsneeetnon, xoopte n nponee nsanmoenn oomen
sanmnm pr pra. xa pxa xtpa? xa nxononnt -- ns nsannn,
o rpexon. xa pxn ae?
19
s upannnn. xa nenxn pxn poman? s nrnn, o nxxena. mxnn no-pxn
nna omnxamn, a no-]pannsxn -- npanntno. net on amt pxn ns no+on!
xa pxn eap, pxa mstxa? anaa. o n pxo xtpe, no n,
onmement ne xtpt -- ona napona, npnpono-stuexa pxa xtpa,
xoopa, ooprnn ne uxesemnoe, samxnat n ee n sata n noun nensmenntx
]opmax, nopa -- onona not enponexo naxn, nxna, ]noo]nn, npnopea
]opmt nopnxo, nexo xtpt. xne onn opasm on ns oraemnx
nannonatntx xtp mnpa.
axnm opasom, xtpt noome ne tnae, no xaxa xtpa nonomae
nenn]nuexn naop nooon onnatno npaxnxn xonxpenoro oomena, nannn.
ax, nanpnmep, pxa xtpa oanaat pxo na npoxennn mnornx oen
(nemop na pamnpenne nponsnonenno ]ept eetnon pxoro napoa sa +o
npem), ona ne npenpanat n rpsnnxm na anxase nn sexxm n pene snn.
pxo xtpe ne pasnnne o pennepxo pannnn nanaxpatnon, nnmamme
onnosnnnm ea n emn, oxenennoro n ueoneuexoro, npo]an-noro n axpatnoro,
.e. otennoro n nmennoro (oroueonex n pxo penrnosno ]noo]nn).
penepexenne ueoneuexo xnsntm n nenaxenne x nunon -- snaunmoe onune
noounoannxo xtpt. epnen xasa, uo nnxom n npone n roon t ne
npnmo nteut nnnos nn oat n oat axa. onn -- +o sapnte
]axt: uepes enen oaunnt npome enuenxo, onen mamemnm aaaen
n ..
annonatna xtpa nnae n naor prnmn nannonatntmn xtpamn,
ntneunna npn +om axne nemn, na xooptx n pono xtpe nnnmanne n ne
oanannnaot. . . axnn nna no +om nono: t annm uxo xtpe
nonte nonpot, xaxnx ona ama ee ne anna, mt nmem n ne onea na +n namn
nonpot, n uxa xtpa oneuae nam, oxptna nepe namn non opont, nonte
mtonte rnnt1. 3o saxonomepnot mexxtpnoro omenn, ero neoemema
uat, neonanne xoopo npeane oot nnepe.
ax omeua 3. ennenn, n nopn onpemenno mtn n rannte npnopeenn
xonno xtpt n sananom mnpe nsant em, xax mn osam n xax onn
opamam nexotxnmn examn ononntx on. axnm onam xax pas n ono,
no namem mnennm, ona xtpa n nnnnnsann.
epmnn nnnnnsann (a. civilis -- rpaxanxn, omenennt) nosnnx n XVII n. ora
nnnnnsonannot nonnmaat xax nponno-
1 axnn .. 3enxa onenoro nopuena. -- ., 1979. -- . 335. 20
nooxnot nxon, .e. ]axnuexn ta nnonnmom xtpt. asnuat +n na
epmnna nnepnte nauan n xonne XIX n. n nemenxo nauno nepape. o
nnnnnsanne an nonnmat onoxnnot maepnatntx n onnatntx ar,
npnopeaemtx omenom aroap pasnnnm omenennoro nponsnona. tpa
xe npnsnanaat xonntm oepxannem nnnnnsannn. poemo oonomenn +nx
nx nonn sannmant . nenrep, .on-n, ..epen, .opoxnn n p.
asnnna nom xonnennnm xtpt, nemenxn ]noo] . nenrep n noe paoe
axa npont, nsanno n 1918 r. (na pxn stx nepeneena n 1993 r.), nnme, uo
xaxo xtpt et no nnnnnsann, xoopa ne, no n, meptm xtpt.
n nnme: tpa n nnnnnsann -- +o xnnoe eo mennon n ee mmn. tpa
nopn mnoroopasne, npenoara nepanenno n nnnnnatnm nenonopnmot
nunon, nnnnnsann xe pemn x panenn, nn]nxannn n anap. tpa
+napna n apnoxpanuna, nnnnnsann emoxpanuna. tpa nosntmae na
npaxnuexnmn nxamn me, no naneena na xonnte neat, nnnnnsann xe --
nnapna. tpa nannonatna, nnnnnsann nnepnannonatna; xtpa nsana
xtom, mn]om penrne, nnnnnsann aennuna.
. nenrep ronopn o enponexo nnnnnsannn xax o sanepmamme ]ase +nomnnn
npont, .e. nnnnnsann -- noen an pasnnn nxoro onnoxtpnoro mnpa,
+noxa ero saxaa.
anro-amepnxanxo pannnn nnoe nonnmanne nnnnnsannn. pnnemn nopnx XX
n. .onn nnnnnsannmn nastnae pasnunte nnt omena, .e. ]axnuexn mo
oetnt onnoxtpnt mnp. onpemennt amepnxanxn neonaet
.Xannnron onpeee nnnnnsannm xax xtpnm omnot ntmero panra,
ntmn ponent xtpno nennunon me. n ntee 8 xpnntx nnnnnsann --
sananm, xon]nnanxm, nonxm, namxm, nnnxm, npanoanno-
annxm, annoamepnxanxm n a]pnxanxm.
pxom stxe ono nnnnnsann, n onune o ]pannsxoro n anrnxoro, xa
ono npnmo oonenenno n 1767 n 1777 rr., nonnot nosno. o t ne n
nosnnxnonennn ona, a n om nonnn, xoopoe em npnnntnaot.
ap . nenrepom nnnnnsannm xax ntpoxenne xtpt pamapnnae n .
ne. Hnnnnsann et sanepmenne n nxo xtpt, -- nepxae on. xono ouxn
spenn npnepxnna . . epen: xtpa nmee m; nnnnnsann xe nmee nmt
meot n opne.
prne neonaen pasnuam xtp n nnnnnsannm no nntm xpnepnm. anpnmep,
. et n noe paoe pnsn xtpt nna: pnsnt onpemenno xtpt n
memennn nnnnnsannn n xtpt; nnnnnsann -- ntexa ns npnponoro nam
21
annoro; o, uo nexora ononeo, uo ao, sato, anonn n nnnnnsannn
nponsnonenntm nopeennem. tpa -- eetnot oxpanenn n poa
xnsnenntx n nunon n pat nem pasnnn +nx n n nopuexom npeopasonannn
ennetnon; nauao xtpt no+om xopenn n poe nnnnnatnon; ee
npooxenne -- n nnnnnatnom poe mmt nunoe1.
ouxn spenn . . amapamnnn, xtpa -- +o o, uo moxno open otxo
onenntm xonntm nnem, nnnnnsann xe -- o, uem moxno nonotsonat, uo
moxno ont. tpa osae nonoe, nnnnnsann nmt npaxnpe nsnenoe.
..nxauen una, uo xtpa oepxn n ee otxo neunte, nenpoxomne
nennon, pemenne x nea; nnnnnsannn xe xpome nooxnetnoro et nnxn,
nsrnt, oxnte nanpanenn, ona pemena x onom pon xnsnn. tpa --
+o neneeoopasnoe, nmnee ouxn spenn saau ntxnnann n oxpanenn poa, a
nnnnnsann nparmanuna. paxana-nne -- +o n et naoma xtpa, no
..nxauen.
ono nor xasannom, nxno oment, uo xtpa pasnnnaat n nx
nanpanennx: 1) onenopenne maepnatntx nopenoe ueonexa -- +o nanpanenne
pasnnot n nnnnnsannm; 2) onenopenne xonntx nopenoe, .e. onenno
xtpa, xoopa non nmnonuexn xapaxep. pnuem nopoe nanpanenne nets
unat ononnetntm x nepnom, +o naxnema amooetna nent.
opnxam xtpt xopomo nsneno, uo nanoee npnmnnnnte n xosnennom
onomennn nemena, nnora naxonnmne na rpann ntmnpann, nmen ouent oxnm n
pasnenennm nem xonno xtpt -- mn]t, opt, pnat, neponann n ..
nonnte nn +nx nemen, xo +o n xaxe nam panntm, tn nanpanent ne na
nontmenne noornuexo ntxnnaemon, a na oxpanenne xonntx onxenn. 3a
saxonomepnot namaat no mnornx omenax, uo ne moxe tt npoo
uanotm nn poxontm saxennem, a noom xonnm xtp nets unat
nopnuno no onomennm x maepnatno (p. esn tne onpeee osnanne).
ax, xtpa osae pena n noot pasnnn xonnoro nauaa n ueonexe, a
nnnnnsann naxae ero penamn menonann, ona nanpanena na onenopenne
npaxnuexnx nx. tpa oaropaxnnae n nosntmae m ueonexa, a nnnnnsann
oeneunnae xom]op ea.
nnnomn nnnnnsann -- xtpa nmee eptesnt eopenuexn mt, xo, no
opasnom ntpaxennm ..pnoro, -- +o ne pxn ueoneuena, a noom nepxat,
uo npana ne
1 et . a nepenae. pnsn xtpt. -- ., 1910. -- . 72. 22
snae, uo eae ena, -- amooman. pana ne xoue snat, uo nopn ena. amooman
-- +o nnnuexoe oonne ueoneuena, npnuem ono naotxo nnnuno, uo nenotno
naunnae xasat, o ono oane nexoopoe neoxonmoe onne menonann
ueoneuena, ntnammee n pasnuntx ]opmax, npnuem ne onn oanm uat
xtpt.
asrpannuenne xtpt n nnnnnsannn nosnoe onent na emmne nonpot. ax
oono ueonex n ueoneueno? -- openom xtpt n noonoro oopa. ax
oono ueonex n omeno? -- openom nnnnnsannn.
nnrnoxtpoornn otmn nnepe npeane xtpa, uem nnnnnsann, no
nnnnnsann maepnatna, a xtpa nmnonuna. nnrnoxtpoorn nsuae npexe
nero mn]t, otuan, npnntuxn, opt, pnat, nmnot xtpt n .. 3n xonnent
npnnaexa xtpe, onn saxpenm n ]opmax tonoro n pnatnoro noneenn, n
stxe; namenne sa nnmn noxno maepnaom annoro neonann.
oneem xpaxn nor xasannom. o sameuannm .o]]e-pa, xtpa ne ne
uem-o oxamenenmnm, +o o, uo mt sanono osaem xaxt ent. oxe tt, ne ax
pemnetno, xax nepxae o]]ep, no xtpa pan]opmnpe, pasnnnae.
asnnnat n nx ]opmax -- xax maepnatna n xax xonna xtpa, ona paxooat
na ne mnon -- onenno xtp n nnnnnsannm.
nauaa XX n. n xtpe an nnet nenn]nuexm nem nennoe n ne.
tpa n axom nonnmannn -- +o onoxnnot aomntx nennoe, osanaemtx
ueonexom, +o ntpaxenne ueoneuexnx onomenn n npemeax, nonxax, onax,
xooptm mn npnam snauenne, .e. nema nennoe -- +o ona ns naxnemnx opon
xtpt. Hennon, nopmt, opasnt, neat -- naxnemne xomnonent axnoornn,
uenn o nennox. nema nennoe unae epxnem xonno xtpt,
oxasaetnom om nm emmne nanoee nennono-oxpamennte xonnent
xtpt: nepa, pa, a, rpex, onet, saxon, nopox, uate, ponna n .n. naxo
nennono-oxpamen-ntm moxe at mo ]parmen mnpa, nanpnmep ntn, ropt -- n
xpnnanxo xapnne mnpa.
mene xonnennn xtpoornuexoro eepmnnnsma, orano xoopo xtpa
pant, xtpa nannn (en pana mnoronannonatna) n penrn xax naxnema uat
xtpt onpeem n xoneunom uee ponent ee +xonomnuexoro pasnnn. orano .
. epen, n me pxoro ueonexa nt noenno xpnnanno n stuexn-
mn]oornuexoe npeanenne o mnpe: nne pxoro ueonexa nera axnnam
na +emena -- nepnotnoe, npnponoe stueno, n npanoannt, ns nsannn
nouennt, axensm, pemennot x nooponnem
23
mnp1. axnm opasom, menane nannn n neom onontnae na penrnn, no
nemaonaxnm pot nrpam nopn, xnma, omee npopanno, .e. nesax pxo
semn (no ..epen), nenn]nxa stxa.
snent pxn xtpoor . . araonxn ntee emmne uept n pxom
xapaxepe: nenpexasemot (naxnema uepa), xonnot (penrnosnot, pemenne
x nonx ntmero mta), mennot, xonnenpann n, xoopa uao mene
paaennotm, xeannem noosepnat, nepexpnt, nsnt m, a axxe
maxnmansm, aoxapaxepnot, xoopte nxne nopoxam oomonmnn.
onoxnnot nponnopeunntx non n pxom xapaxepe sameuae nemn; nmenno
ona nosnona . .oom ax ntpasnt pasmax pxo mn:
ot mnt, ax es pax, ot rposnt, ax ne na mx... ot npont, ax ne
mo, on nnp, ax nnp ropo!
n npnpoa nmee ono nsmepenne -- maepnatnoe, no ona ne maepne n
pasnuntx ee ]opmax (]nsnuexo, xnmnuexo, noornuexo), panno xax n omeno
npeane nam onomepntm, -- +o nema +xonomnxo-npanontx onomenn, o
xtpa ropaso oxnee: ona en na maepnatnm n xonnm, nnemnmm n
nnpennmm xtp nunon n xtp nannn. me ono nsmepenne xtpt --
opaenoe: npanona xtpa, xoxenenna xtpa, npannenna xtpa,
xtpa omenn. tpa peanse n n]]epennnpe n npopannenno-
npemenntx pxpax omena, nannn -- xtpa penne pennn, rnna, xtpa
ann n .. xa nannonatna xtpa mnoroona -- xpetnxa xtpa,
xtpa nontx pxnx n p.
axnm opasom, xtpa--oxnoe, mnororpannoe nenne, xoopoe nmee
xommnnxannno-eetnonm, nennonm n nmnonuexm npnpo. na
anannnae meo ueonexa n neme omenennoro nponsnona, panpeeenn n
nopeenn maepnatntx nennoe. na neona, nmee nnnnnatnoe noeopasne
n omm nem n nt, . e. oot napnan optt xnsnn o meptm, xa maepne.
a]nxnponanna n stxe pann xtpa ann, maepna xoopo nnotsonan n
annom noonn, ta mn]oornuexo xtpo, no ona ne nuesa eeno.
pan]opmnponanmnt uao o nesnanaemon, ona xnne n stxontx mea]opax,
]paseoornsmax, noonnnax, noronopxax, ]otxopntx nenx n .. o+om moxno
ronopnt o mn]oapxennnuexom nauae annxo xtpt.
1 epen .. unoo]n nepanenna // xoe sapexte. -- ., 1991. -- . 8. 24
axt nont nonet stxa ]opmnpe noe nnenne mnpa ne na onone
amooetno nepepaoxn nonx mte n nepexnnann, a n pamxax saxpenennoro n
nonnx stxa onta ero stxontx npexon, xoopt sa]nxnponan n mn]ax n apxennax;
nanna +o ont, mt nmt ntaem ero npnmennt n erxa onepmennonat. o n
nponee nosnann mnpa osam n nonte nonn, ]nxnpmmne n stxe, xoopt
et xtpnoe oonne: stx et peno oxptn o nx nop eme ne nosnannoro
(mot. pannnetnom nsuennn stxon).
eonaetno, stx ne npoo nastnae o, uo et n xtpe, ne npoo ntpaxae ee,
]opmnpe xtp, xax t npopaa n nee, no n am pasnnnae n xtpe.
3o nsanmoenne stxa n xtpt xax pas n npnsnana nsuat nnrnoxtpoorn.
onpot n saann
1. axne napanrmt n nnrnnnuexo naxe npemenonan nono anponoornuexo
napanrme?
2. o oenne nnrnoxtpoornm n +nonnrnnnx, nnrnoxtpoornm n
onnonnrnnnx, nnrnoxtpoornm n nnrnopanoneenne? o nx pasnuae?
3. ae paouee onpeeenne xtpt. axne noxot n nonnmannn xtpt moxno
ntent na pexe tueen? one nepnexnnnot nennonoro noxoa.
4. tpa n nnnnnsann. uem nx onune?
2

s nopnn nosnnxnonenn naxn
e stxosnanne nponnsano xtpno-nopnuexnm oepxannem, no nonm npemeom
nmee stx, xoopt ne onnem, onono n npoxom xtpt. xonne XX n.,
ronop onamn ..upmxnno, oxpt noero poa nnx: oxasaot, uo n naxe o
ueonexe ne mea rannom, uo osao ueonexa n ero nneex, -- xtpe1.
oxotx n otmnnne uaen ueonex nmee eo ne amnm mnpom, a ero
penpesenannmn, xornnnnntmn xapnnamn n moemn, o mnp npeae xnost
npnsm xtpt n stxa napoa, xoopt nnn +o mnp. epono, +o n ae ononanne
R..enanon xasat, uo stx xax t nesameno nanpane eopenuexm mtt
]noo]on n prnx uentx. ennetno, xpnnemne ]noo]t XX n.
..uopenxn, .nrenmen, . op n prne ononn nenpatnoe meo n nonx
xonnennnx stx. tammn mtnet namero npemenn X. . aamep npmo
nepxa, uo stx -- ennnenna naexa na onooxenne, a .Xaerrep una
nmenno stx, a ne npnpo n oxpxammn mnp, nepnomnotm, omom tn
ueonexa, no stx ne otxo opaxae, no n osae peatnot, n xoopo xnne
ueonex. axom xonexe stxosnanne nmee paernuexoe snauenne meooornn
nex omenenntx nax.
stx onom em npnmnmn nooamn nee mtt no nn anansa mnpa, ero onenxn.
.at npnnon axm npnu: ne rpex na eper, uo-o nxo nanena n npr
sanaxa. unnmn am pxn nonpon nepenen nenm. pex nepene: nea
nnna, ne snam, xax ee snat no-pxn, nea ona na rope, oro nea, maxna xptom,
noeea aexo, aexo, uepes e, aexo noeea. oom on xasa: o-pxn ne
ntxon nnuero, a no-rpeuexn ouent xaxo!
1 upmxnna . . nnrnnnxa n nonxax +nnemoornn // nnrnnnxa na nxoe XX
nexa: orn n nepnexnnt: esnt exnapono xon]epennnn. -- ., 1995. -. II. -.
104.
26
e uano . . nnoxp omeua: nxn stxone, nsuammn stx anno xtpt,
em amtm anonn neonaeem o xtpt, x npoxam xoopo npnnaexn
nspannt nm stx.
poema nsanmoonomenn stxa, xtpt, +noa ne nona. me n nauae XIX n. nx
ntant pemnt nemenxne uente -- pat pnmm, nen xooptx namn noe pasnnne n
onn n 60--70-x roax XIX n. -- n pax u. .aena, ..]anatena, .. oenn.
anoee mnpoxoe panpopanenne n mnpe nounn nen . mota. o .
mot, stx et napont x, on et amo tne napoa. tpa ne
e npexe nero n stxe. n et nnnna peatnot xtpt, on nooen nnen
ueonexa n xtp. stx et ]nxnponannt nsr xtpt na mnposanne n e
amoe. rmannapntx naxax ne uame ronop o nan stxa (rnnoesa ennpa--
op]a), onaxo paxe +o xnme n naxe no-pasnom: pannn . . axnn nonnma
ero xax oxont uxoro ona, ..troxn -- xax nunont mt n oonomennn o
snauennem n ..
nauae namero nexa nosnnxa anpnxa mxoa WORTER UND SACHEN (ona n
nemn), xoopa nanpanna npoem stx n xtpa no nn xonxpenoro nsuenn
oanntx +emenon -- xnpnnue stxa n xtpt, npoemonpnponan naxnot
xtpoornuexoro noxoa no mnornx oax stxosnann, n npexe nero -- n
exnxe n +nmoornn.
a nonnmannn nepasptnnon n ennna stxa n xtpt n mnpoxom mte +oro ona
onontnaot neormotnanno n xax ee onenenne -- nsnena mxoa ennpa--
op]a, xoopte nonponan snaunetnm sannnmot mtmenn o stxa. osnn
neormotnanen . erepep nepxa, uo stx -- +o npomexount mnp
mex mtmennem n ennetnotm.
ax samen . enn-po, stx et ononpemenno n npox xtpt, n ee naxna
oanna uat, n onne menonann xtpt. oee oro, stx -- nenn]nuexn
noo menonann xtpt, ]axop ]opmnponann xtpntx xoon.
. . epnaxn n noe xonnennnn nepxa upesntuanm naxnot stxa n osannn
nono ]opmt noxnmnuexo +neprnn, xoopm on nastna +neprne ueoneuexo
xtpt.
tpa ]opmnpe n oprannse mtt stxono nunon, ]opmnpe n stxonte
xaeropnn n xonnent. suenne xtpt uepes stx -- ne, xoopa nonat n
nosxe n noenne rot: o om, uo stxoTo maepna ne nanoee neomo,
uao amoonemme, nn]opmanne o mnpe n ueonexe n nem.
eonaetno, nsuenne xtpt uepes stx -- ne ne nona; o +om nnan
.pmxnep, ..nanon, ..onopon, ..oo n p. otmo nxa n pemenne
npoemt na pexe III t-
27
ueen nne notxn anponoor xn apmnntxn. tpa n nx paoax
pamapnnae ne npoo xax mexna nnrnnnxo naxa, a xax ]enomen, es
roxoro anansa xooporo nets nonut ant ueonexa, ant stxa n exa.
axnm opasom, n nnrnnnxe xonna XX n. ao nosmoxntm npnnt emmn
noa, xoopt ntexae ns onxenn nasnanntx uentx -- xax pxnx, ax n
sapexntx: stx ne otxo nsan xtpo: on pae ns nee n ntpaxae ee. stx
ononpemenno ne n opnem osann, pasnnn, xpanenn (n nne exon)
xtpt, n ee uatm, noom uo nomomtm stxa osam peatnte, oexnnno
menmmne nponsneenn maepnatno n xonno xtpt. a onone +o nen na
pexe tueen nosnnxae nona naxa -- nnrnoxtpoorn.
nnrnoxtpoorn -- +o naxa, nosnnxma na txe nnrnnnxn n xtpoornn n
nemma nponenn xtpt napoa, xoopte opasnnt n saxpennnt n stxe.
mee em ne ee axnennponat nnnmanne na txonom xapaxepe nono naxn,
no +o ne npooe oxenne nosmoxnoe nx xonaxnpmmnx nax, a nmenno
paspaoxa nonoro naunoro nanpanenn, noonoro npeooet orpannuennot
sxoneomnennoro nsuenn ]axon n em amtm oeneunt nonoe nx nnenne n
onenne.
o+om +o ne npemennt oms nnrnnnxn n xtpoornn, a nnepnnnnnnapna
opat naxn, amooetna no nonm nem, saauam, meoam n oex
neonann.
ax, xax nennatna oat naxn nnrnoxtpoorn nosnnxa n 90-e rot XX n.
ontxn at nepnonsannm ee anonenn na onone uexnx n nenponnopeunntx
xpnepnen ena n nenuam nexom: no-nepntx, nmxom mao npomo npemenn, a no-
noptx, onenxn noron menonann naxn sa onpeeennt nepno, no npanennom
sameuannm ..upmxnno, ne mor tt oexnnntmn, noxotx onn opaxam
exnnnoe mnenne neonae, sanoro n onpeeenno nauno oan.
peane pannonatntm ntent na nepnoa n pasnnnn nnrnoxtpoornn:
nepnt nepno -- npenotox pasnnn naxn -- pt . mota, . . oenn, 3.
ennpa n p. n nopo nepno -- o]opmenn nnrnoxtpoornn xax amooetno
oan neonann. nnamnxa pasnnn naxn nosnoe npornosnponat eme onn --
pen nepno, na nopore xooporo mt eua naxonm, -- nonenne ]namenatno
mexnnnnnnapno naxn -- nnrnoxtpoornn. opoennm axo nauno
nnnnnnt n nonmeno name neonanne.
nnrnoxtpoornn x eronmnem nm o]opmnot nexotxo nanpanenn.
1. nnrnoxtpoorn oetno onnatno rpnnt, +noa n xaxo-o pxn n
xtpnom onomennn nepno, . e. neonanne xonxpeno nnrnoxtpno
nannn.
28
2. naxponnuexa nnrnoxtpoorn, .e. nsuenne nsmenenn nnrnoxtpnoro
oonn +noa sa onpeeennt nepno npemenn.
3. pannnetna nnrnoxtpoorn, nemma nnrno-xtpnte nponenn
pasntx, no nsanmonsanntx +noon.
4. onoannetna nnrnoxtpoorn. na otxo naunnae pasnnnat. a
eronmnn ent ona npeanena nmt nexotxnmn paoamn, nanoee nnepeno ns
nnx ne paoa . . oonannnxo upannsxn menane ouxn spenn
none pxoro stxa, n xoopo ooennon ]pannsxoro menanea nsuam
nosnnn none pxoro stxa n xtpt. aepnaom anansa noxnn
apaxnte mennetnte n pxom n ]pannsxom stxax -- ta, onanot,
aua, ma, m, onet, mtt, ne n p.
5. nnrnoxtpna exnxorpa]n, sannmamma oanennem nnrnopanoneuexnx
onape (m.: Amerikana. nro-pxn nnrnopanoneuexn onapt / o pe.
..epnona. -- moenx, 1996; m... enxopnann: nnrnopanoneuexn
onapt. -- ., 1999; atnena . . epmann: pana n stx: nnrnopanoneuexn
onapt. -- ., 1998; panena .. npn: nnrnopanoneuexn onapt. -- .,
1997; nxoa .. penn: nnrnopanoneuexn onapt. -- ., 1995; pant
oennennoro opoenna: nnrnopanoneuexn npanounnx / o. ..omaxnn. --
., 1999; omaxnn .. : nnrnopanoneuexn onapt. -- ., 1999; upannn:
nnrnopanoneuexn onapt / o pe. . . eennno. -- ., 1997 n p.).
ax nnnm, ooenno axnnno pasnnnae noenee nanpanenne. paxo oxapaxepnsem
onn ns npnneenntx nnrnopanoneuexnx onape, nanpnmep onapt . .
atneno. nem oepxn 25 xpnntx emanuexnx paseon, panooxenntx n
nponsnotnom nopxe. 3o stxonte ennnnt, opaxammne reorpa]nuexne peann
epmannn, ee xnmanuexne ooennon, panetnt n xnnont mnp, nopnm
pant, apte naponte otuan, nonept, pannnn, npnmet; apte erent,
nmnonx une, nmnonx nnea; natt, noxopont, npasnnxn; penrnosnte
neponann, pasnnne enexno nemt, mep nnt, nea, oema, noman, nopnm
npomtmennoro pasnnn, opronn, naxn, exnnxn, mennnnt; nosnnxnonenne nouonoro
oomenn; nopnm apxnexpt n rpaoponetna. une em, namemnx
opaxenne n onape, moxno nepeunnt emmne: stx, xnnroneuaanne, nntmo,
ent n enuexa xnsnt, mxoa, nannonatno-nenn]nuexne +ement oext,
pannnonna xxn, nrpt, naponte annt, pannnonnte npnnenn n noxeann,
+nxente ]past, nannonatnte xet, nunte nmena n ]amnnn, stxonte ennnnt
nepapnoro nponxoxenn, a]opnsmt, nemenxne nenn, nannonatnt xapaxep. a
o-
29
none axnx onape nsuenne xapaxepa nsanmoenn stxa n xtpt anonn
oaouno npoxnnntm.
amom xonne XX n. n oxne oxnnt uetpe nnrnoxt-poornuexne mxot.
1. xoa nnrnoxtpoornn R. . enanona, xoopa no meooornn nsxa
xonnennnn 3. ennenna, netm ee ne onnanne xonan xtpt n nx
naxponnuexom anexe. epn]nxann nx oepxann nponon nomomtm exon
pasntx +nox, .e. xax t nosnnnn nnemnero namae, a ne axnnnoro none stxa.
2. xoa ..pmnono nee nnnepatnte epmnnt xtpt, nsnexaemte ns
exon pasntx npemen n napoon. 3n epmnnt xtpt axxe xonpnpm
nosnnnn nnemnero namae, a ne peatnoro none stxa.
3. xoa . . en, nsnena n onn n sa pexom xax oxonxa mxoa
nnrnoxtpoornuexoro anansa ]paseoornsmon (MSLCFraz)', . .en n ee
uennxamn nem stxonte mnon nosnnnn pe]exnn none xnnoro stxa,
.e. +o nsr na naenne xtpno emannxo nenopenenno uepes ex stxa n
xtpt. 3a xonnennn nsxa nosnnnn . exnnxo (Lingua mentalis -- menatno
nnrnnnxn), . e. nmnann peueeetnontx menatntx oonn ronopmero.
4. xoa nnrnoxtpoornn, osanna n onxom nnnepnee pxt napoon .
. opotentm, . . axenntm n p., pasnnnammnmn xonnennnm ..epemarnna n
..oomapona.
ax, nnrnoxtpoorn -- rmannapna nnnnnna, nsuamma nonomennm n
xnno nannonatnt stx n nponmmm n stxontx nponeax maepnatnm n
xonnm xtp (napnna). na nosnoe anonnt n onnt, xaxnm opasom
omene ona ns ]namenatntx ]nxnn stxa -- tt opnem osann,
pasnnn, xpanenn n pannnn xtpt. e net -- nsuenne nooon, xooptmn stx
nonomae n nonx ennnnax, xpann n pannpe xtp.
aaun n nen nnrnoxtpoornn
pn nem pasnunn n menmmnx nanpanennx npemeom onpemenno
nnrnoxtpoornn ne nsuenne xtpno emannxn stxontx snaxon, xoopa
]opmnpe npn nsanmoennn nx pasntx xoon -- stxa n xtpt, ax xax xaxa
stxona nunot ononpemenno ne n xtpno nunotm. o+om stxonte
snaxn noont ntnont ]nxnnm stxa xtpt, uo ntpaxae n noonon
stxa oopaxat xtpno-nannonatnm menatnot ero nonee. +o nsn
mox-
30
no ronopnt o xtpnom aptepe, xoopt moxe nosnnxnt axe npn onnn
omenn nex stxontx nopm. xauene npnmepa moxno npnnen onnannt .
exnnxo ua anrnxnm npnxepom, xora ero npnrann pxonont nemenxnm
opxepom. aoa ne anat. npnxep pemn, uo +o ns-sa oro, uo on ronopn no-
anrnxn n mstxant ne nonpnnnmam ero xax noero. n a sannmat nemenxnm
stxom, n nepnoe, uo npon une, xax em xasat no-nemenxn axm ]pas:
omae, mne xaxe, to t ume, en t mt nrpan ax. unet sama,
noom xasa: oneuno, moxno nopont ]pas n ax, no ume xasat: ao nrpat
ax. ma ntno: xtpnt aptep nsan pasnunmn n nopmax peuenoro
noneenn, a eme pasnuntmn snauennmn, xoopte nxatnam uannxn omenn n,
xasaot t, onn n e xe ona, neaexnantmn ]onontmn snannmn n ..
t nera pasnuan e nannn, xora moxno npnnexat annte stxa oro, uot
snat neuo o xtpe, xax n e, xora mt opamaem x xtpntm peanm, uot
nont ]axt stxa. a pexe nexon nsmennot meo n ne xtpoornuexo
aprmenannn n onpemenno naxe o stxe -- npexe nero n xornnnnno emannxe.
nans stxontx ennnn n xonexe xtpt npnne x noanonxe pa nontx
nnrnnnxn npoem. nnrnoxtpoorn xax amooetna opat snann oxna
pemat non nenn]nuexne saaun n npn +om onent npexe nero na p nonpoon,
xoopte n nanoee omem nne moxno ]opmnponat ax:
1) xax xtpa uane n opasonannn stxontx xonnenon;
2) x xaxo uan snauenn stxonoro snaxa npnxpenm xtpnte mtt;
3) oosnam n +n mtt ronopmnm n mammnm n xax onn nnm na peuente
paernn;
4) mene n n peatnon xtpno-stxona xomneennn none stxa, na
ononannn xoopo nonomam n exax n panosnam nonemn stxa xtpnte
mtt. xauene paouero onpeeenn xtpno-stxono xomneennnn npnnnmaem
emmee: +o eenennoe naenne stxono nunotm nponeamn peuenopoxenn
n peuenonpnn n, uo ooenno naxno, naenne anonxamn xtpt;
oxasaetna +oro nxnt nonte exnoornn nnrnoxtpoornuexoro anansa
stxontx ennnn;
5) xaxont xonneno]epa (onoxnnot ononntx xonnenon anno xtpt), a axxe
nxpt xtpt, opnennponannte na penpesenannm nonemn ono xtpt,
mnoxena xtp (nnnepann); xtpna emannxa anntx stxontx snaxon,
xoopa ]opmnpe na onone nsanmoenn nx pasntx npementx oae --
stxa n xtpt;
31
6) xax nemansnponat ononnte nonn anno naxn, .e. osat nonnnt
annapa, xoopt ne otxo nosnon t anansnponat npoem nsanmoenn stxa n
xtpt n nnamnxe, no oeneun t nsanmononnmanne n npeeax anno nauno
napanrmt -- anponoornuexo, nn anpononenpnuexo.
pnneennt nepeuent saau nets unat oxonuaetntm, no nponnxenne n nx
pemennn nopon emmn nnx saau n ..
3o ax nastnaemte ntoxne, nn ome+nnemoornuexne, saaun, xoopte
..upmxnna unae omnmn nex nax, no et eme uante saaun, nsannte
npoemo nepenoa, ouenn stx, oanenn onape, re ta t uena
xtpna nn]opmann, n .. mae, uo onn mor tt pement otxo noe
pemenn ntoxnx saau no xo t npn nexoopom onepexennn pemenn
+nnemoornuexnx saau.
pn pemennn anntx saau nxno untnat on upesntuano naxnm ooennot,
osammm ononnetnm pnot n nsuennn anno npoemt: xtpna
nn]opmann stxontx snaxon nmee no npenmmen nmnnnnnt xapaxep, ona xax t
xptnae sa stxontmn snauennmn.
anpnmep, pxn ]paseoornsm ntnont op.ns nst nmee emmee snauenne,
sa]nxnponannoe n onape: asramat neenn o xaxnx-o nenpnnox, xaammnx
sxoro xpra nn (onapt opasntx ntpaxenn pxoro stxa. -- ., 1995. -- . 211), a
xtpna nn]opmann set roxo sanpana -- +o annxn apxenn: ntnont op
ns nst nets, no em amtm mt oaem noe npopanno, eaem ero snnmtm n
moxem npnunnnt npe uenam noe emtn, a ueonex neoono sannmat
oaennem nxnnx. o+om mapxepom xtpno nn]opmannn npn ]paseoornsme
anonn nomea neoop., nmemma n otmnnne onpemenntx ]paseoornuexnx
onape.
pro npnmep: nnoma nn xoa, nn nopa osnauae: ne nn noero nopa, nn xosna, a
xtpntm snaxom ona anonn, ntpaxa emmm xtpnm anonx:
neoono ueonexa ne nmet noero oma n nmmena.
. .en npearae no noo nnepnpeannn nannonatno-xtpntx mton
stxontx ennnn -- nosnnnn nnpennero namae, nsnpn stxa. anpnmep, npn
nnepnpeannn xooxannn otna onet n nnrnoxtpnom anexe naxna ne otxo
nennona moatnot (xax en t onet paaa o oesnn), no n o, uo +o
oonnnae nnxoornuexn nxom]op, noom uo npannennt nsn ntstnae
neoopenne, oxenne n omene, n ronopn +o n ne]opmatntx onnx peun npn
onpeeennom paxae onnatno-xtpntx aon n poe oeennxon.
32
pamxax name xonnennnn xpome npearaemoro ..en nooa nnepnpeannn
neoxonmtm ee npnsnat n anans stxontx ]axon nosnnnn nnemnero
namae.
eron xe nets paoat n nnrnnnxe, ea nn, o nnrnoxtpoornn ne
mene. e nrnopnponanne napmae +o naunoro oomena, re ono ns asontx
notox ne peonanne npeemnennon (axe en ono ne n nne
aprmennponannoro opnnann). ets ne nnet, uo et mnorne nemn n xnsnn n
noneennn nannn, xoopte onm xtpntmn ]axopamn. anpnmep, osaetnoe
npnnne ouena pxoro ueonexa -- +o oot noue n naxenne, xoopte em
oxastnam onemennnxn. xne ronop: no nmenn nastnam, no ouen -- nenuam.
eooorn n meot nnrnoxtpoornn
unoo]n onpeee meooornm xax nem npnnnnnon n nooon oprannsannn
eopenuexo n npaxnuexo eetnon, a axxe uenne o +o neme
(unoo]xn +nnnxonenuexn onapt. -- ., 1983. -- . 365). 3o onoxnnot
nanoee menenntx +emenon eopnn, xonpxnnntx pasnnn amo naxn;
meooorn n onune o eopnn ne npnnon nonoro snann, n onune o xonnennnn ne
xn onono npaxnxn, no pasnnnae n naxe axne +ement, es xooptx
nenosmoxno pasnnne amo naxn. eooorn -- +o xonnennn pasnnn naxn, a
xonnennn -- +o meooorn nepexoa o eopnn x npaxnxe.
meooorne enemnm opasom nsan meo, xoopt npeane oo
onpeeennt noxo x nsuaemom nennm, onpeeennt xomnex npnemon,
npnmenenne xooptx ae nosmoxnot nsunt annoe nenne. o+om meo nera
ne nemo. ro nenn]nxa onpeee oexom neonann n netm
neonann. axt meo npmo nn xonenno sannn o ome]noo]xnx eopn.
eooorn nxo naxn (n om une n nnrnoxtpoornn) nxmuae n e pn
ponn: ]noo]xm, omenaunm n uanm meooornm (uenne o meoax naunoro
neonann).
unoo]xa meooorn -- amt ntoxn ponent, nero naxnt saxont, npnnnnnt
n xaeropnn naexnxn, ]opmnponannte eme epaxnom, aonom, anom, unxe,
ennrom n p. 3o saxon ennna n optt nponnonooxnoe, saxon nepexoa
xonuena n xaueno, saxon opnnann opnnann; xaeropnn omero, uanoro n
oetnoro, neoxonmon n uanon n ..
menauna meooorn -- oomenne meoon n npnnnnnon nsuenn nenn pasntmn
naxamn, +o namenne, +xnepn-
33
men, moenponanne, nnepnpeann. menauna meooorn mene nmee
nporpeom naxn, pestaom xooporo anonn nosnnxnonenne nontx meoon n
snaunetna mon]nxann aptx.
ana meooorn -- +o meot xonxpeno naxn, n annom uae --
nnrnoxtpoornn.
naxo meo no onomennm x eopnn -- nenne nopnunoe. ..nernnnen npanenno
nouepxnnae, uo am no ee meo moxe tt nmt penom nosnann oexa,
npnuem nmenno n o enenn, n xaxo on oonnnae eopne, noanen e na
x n ntae ]axt nponepxn n xoppexnponxn ntnnraemtx rnnoes. o+om
nenn]nxa meoa onpeee eopenuexnmn nsramn na oex neonann n ero
netm.
eot nnrnoxtpoornn -- +o onoxnnot anannuexnx npnemon, onepann n
nponep, nnotsemtx npn ananse nsanmonsn stxa n xtpt. oxotx
nnrnoxtpoorn -- nnerpann-na oat snann, nnpamma n e pestat
neonann n xtpoornn n stxosnannn, +nonnrnnnxe n xtpno
anponoornn, set npnmene xomnex nosnanaetntx meoon n anonox,
rpnnnpmmnx noxpr mtonoro nenpa stx n xtpa. nponee
nnrnoxtpoornuexoro anansa meot xtpoornn n nnrnnnxn nnotsm
ntopouno.
xn xonxpent meo naunoro neonann nmee non pamxn npnmenenn, .e.
axnomo onpemenno naxn ne esn o orpannuennon moro meoa.
sanmoenmmne stx n xtpa naotxo mnoroanexnt, uo nosnat nx npnpo,
]nxnnn, renesn npn nomomn onoro meoa nenosmoxno- 3nm n one nanune
neoro pa meoon, naxomnx mex oo n onomennx ononnetnon.
nnrnoxtpoornn moxno nnotsonat nnrnnnuexne, a axxe
xtpoornuexne n onnoornuexne meot -- meonx xonen-anansa, ]pemont
anans, nappannnt anans, noxomn x . ponn, meot noeno +norpa]nn
(onnanne, xan]nxann, meo nepexnxon n p.), oxptte nnepntm, npnmenemte n
nnxoornn n onnoornn, meo nnrnnnuexo pexonpxnnn xtpt,
nnotsemt n mxoe ..ooro; moxno neonat maepna xax pannnonntmn
meoamn +norpa]nn, ax n npnemamn +xnepnmenatno-xornnnnno nnrnnnxn, re
naxnemnm nounnxom maepnaa ntnam nonen stxa (nn]opmant). annte
meot nnam n onomenne nsanmoononnetnon, ooo onpxennon
pasntmn nosnanaetntmn npnnnnnamn, npnemamn anansa, uo nosnoe
nnrnoxtpoornn neonat no oxnt oex -- nsanmoenne stxa n
xtpt.
nnapa anansa mea]opt, npeoxennt x.axo]]om, oaae otmo
onnetno no n nosnoe nount pe-
34
stat, naxnte pemenn npoemt stxa n xtpt. ax, xornnnnna eopn
mea]opt nosnoe onnt, nouem onn nnostunte nnomt erxo nonnmam n
mor axe sanmnonat, a prne ne mor. 3o meo nosnoe anannnat
xornnnnno oonennte neonnaenn mex pannnnaemtmn stxamn. axne pasnun
neuant n nneetnm o nenn]nxe omtenn ]parmenon mnpa em nn nntm
napoom.
..en npeoxna nnrnoxtpoornuexoro onnann maxpoxomnonennm
moet snauenn. emnmepnoe npopanno +o moen nxmuae n e axne oxn
nn]opmannn, xax neenn o npennosnnnn, enoannn, pannonatno onenxe,
monnannonnom ononannn snaxa, +monnonatno n +monnno onenxax, a axxe onenxe
onn nopeenn snaxa; xaxt axo ox nnon xornnnnntm onepaopom,
xastnammnm na nponep opaoxn oonenmmnx menatntx pxp.
pome maxpoxomnonenno moen mt npearaem axnnno nnotsonat n
nnrnoxtpoornuexom onnannn nnxoonno-xtpoornuexn +xnepnmen, a
axxe mnpe saenonat roonte ext pasntx nnon, noom uo xtpna
nn]opmann n stxontx ennnnax nmee npenmmenenno xptt sa nx onenno
stxontm snauennem xapaxep. anpnmep, ]paseoornsm nn xoa, nn nopa, nn xpnnoro
nepa nmee snauenne ne nmet onem nnuero. tpna nn]opmann set
peanse uepes xtpnm xonnoannm na opas ]paseoornsma -- neoono
ueonexa ne nmet nnuero. menno aroap e none onapna nomea -- npesp..
oa oat neonann -- nnrnoxtpoornuexn anans exon, xoopte xax
pas n nm nonnntmn xpannemn xtpt. pnomenne ueonexa x xtpe
nponxon nem npnnoenn nm uxnx exon. un nnuoxno matm +emenom
mnpa, ex (xnnra) nnpae n e mnp, anonn nem mnpom, samemae oo net mnp
unammero. o+om naxen anans exon n pamxax repmenennuexo napanrmt
(repmenennxa -- naxa o nonnmannn). et npnmenm amte pasnunte meot n
npnemt neonann -- o nnepnpeannonntx o nnxonnrnnnuexnx.
ex n npeme neonann n nnrnoxtpoornn
t pasnuaem oex n npeme neonann. o oexom neonann mt
nonnmannem nexoopm oat ennetnon, npeanmmm oo onoxnnot
nsanmonsanntx nponeon, nenn. peme neonann -- +o nexoopa uat
oexa, nmemma nenn]nuexne xapaxepnnxn, nponet n napa-
35
mept. anpnmep, omnm oexom nex rmannapntx nax ne ueonex,
npeme neonann xaxo ns +nx nax no -- onpeeenna opona ueonexa n ero
eetnon.
exom nnrnoxtpoornn ne neonanne nsanmoenn stxa, xoopt
et panop xtpno nn]opmannn, xtpt ee anonxamn n npe]epennnmn n
ueonexa, xoopt osae + xtp, notst stxom. ex pasmemae na
txe nexotxnx ]namenatntx nax -- nnrnnnxn n xtpoornn, +norpa]nn
n nnxonnrnnnxn.
pemeom neonann +o naxn nm ennnnt stxa, xoopte npnopen
nmnonuexoe, +aonnoe, opasno-mea]opnuexoe snauenne n xtpe n xoopte
oomam pestat onenno ueoneuexoro osnann -- apxennnuexoro n
npoonnn-uexoro, sa]nxnponannte n mn]ax, erenax, pnaax, opax, ]otxopntx
n penrnosntx nxpax, no+nuexnx n nposanuexnx xoxenenntx exax,
]paseoornsmax n mea]opax, nmnoax n napemnx (noonnnax n noronopxax) n ..
pn +om ona nnrnoxtpoornuexa ennnna moxe ononpemenno npnnaexat
nexotxnm emnonuexnm nemam: epeonn pnaa moxe non n noronopx, a
noom npenpant no ]paseoornsm; nanpnmep, to npem, xora xn en, .e. en
semm, nsopaxa noponenne ne, xax t xepn oo npn +om; annt otua
saxpenn n stxe no ]paseoornuexo ennnne (u) et semm (p. onpemennoe
nopeenne n noponxom xaprone); nen asapt ent, xoopm nen nnmne n
onxennte, nenna emannxo amoro nmenn asapt -- or nomor, noxpenenna
nexo ereno o asape, xoopt noun narpa sa non muenn na om nee
(nanrene o xn), pan]opmnponaat no ]paseoornsm netasap n snauennn
ntat pasxaont, ntsnat ounnne.
nora ona n a xe nnrnoxtpoornuexa ennnna nonomae n n mn]ax, n n
noronopxax n no ]paseoornsmax: nox oepxn n ee npeanenne pennnx ann o
rpanee, nne, pesne, .e. mn]oorem nox-pasonnx, xoopa naxatnae
oneuaox na mea]op nox sapesa. ensmennot pasonnutnx npnntuex noxa nama
opaxenne n noronopxe ox xaxt ro nne, no otua ne mene, a saem
saxpennat no u nout xnaxa n p.
a ]one oexa neonann moxno ntent nexotxo ero npemeon, xaxt ns
xooptx axxe oon ns oetntx nnr-noxtpoornuexnx ennnn. t ntenn
mnoro axnx npemeon, no nx xonueno moxe tt eme nenueno. pexe nero +o
emmne: 1) npeme nnrnopanoneenn -- es+xnnnaenna exnxa n axnt, a
noxotx nnrnopanoneenne ne oanno uatm nnrnoxtpoornn, o onn
anon n ee npemeom; 2) mn]oornsnponannte stxonte ennnnt: apxennt n
36
mn]ooremt, opt n nonept, pnat n otuan, saxpenennte n stxe; 3)
napemnoornuexn ]on stxa; 4) ]paseoornuexn ]on stxa; 5) +aont,
epeonnt, nmnot; 6) mea]opt n opast stxa; 7) nnnuexn xa stxon; 7)
peuenoe noneenne; 9) oat peuenoro +nxea. xasannte mnon ne npeanm
nam romorenno nemo, xopee +o reeporenna onoxnnot, no nmenno onn nanoee
xtponont, a noom noexa neonannm n nepnm ouepet.
amopnm noponee xaxt ns nasnanntx npemeon.
1. pemeom neonann n nnrnoxtpoornn oxnt at ona n ntpaxenn,
xamne npemeom onnann n nnrnopanoneennn (m. nnrnopanoneuexm
eopnm ..epemarnna n . . oomapona). 3o ona n ntpaxenn nna axmn (nt
axmn), mn, xama, an (saanat anm), npona xax mne no oano n ..
oat panoneuexn mapxnponanntx nounnxon nonaam nnannn ns pxo
xanxn (xptate ona) -- ueonex n ]pe, xeaxonmnna, ont n en, a axxe
osnrn n nonnuexne nxpt -- oxomonn nopnn, pona naxa, nenxa n xnsnt,
opta sa poxa, nepeanat +a]e n . n. 3o onenno nannonatnte ntpaxenn,
onaxo nanune no ]paseoornsmax nn mea]opax nannonatno peann ne nera
nneetne o nanunn xtpno xonnoannn, noono nosenonat na men-
atnot napoa (..en).
es+xnnnaennte stxonte ennnnt (no ..epemarnn n ..oomapon, 1980) --
oosnauenn nenn]nuexnx anno xtpt nenn (rapmomxa, nt ueom n p.),
xoopte nm npoxom xmnnno (naxonnetno, saxpenmme ont
nonee stxa) ]nxnnn stxa n mor pamapnnat xax nmennma ]onontx
snann, .e. snann, nmemmnx n osnannn ronopmnx. asnun mex stxamn
oonent pasnunem xtp n erue nero onn emonpnpm na maepnae
exnuexnx ennnn n ]paseoornsmon, noxotx nomnnannnte pena stxa nanoee
npmo nsant nnestxono ennetnotm.
annonatno-xtpnoe noeopasne nomnnannntx ennnn moxe npont ne
otxo n nanunn es+xnnnaenntx ennnn, no n n onnn n annom stxe on n
snauenn, ntpaxenntx n prnx stxax, . e. axnax -- etx nnax na emannuexo
xape stxa (R..opoxnn, .R.apxonnna). ao nanune axnt n onom ns stxon
one ne onnem oonenmmero enoaa, a em, uo xtpe xax t ne
naxno axoe pasnune.
pome +nx ennnn stxa, n xooptx ama pean nannonatna, n no+om ono, ee
nastnammee, oepxn nannonatno-xtpnt xomnonen, mt ononm x npeme
nnrnoxtpoornn maxnmatno mnpoxn xpr stxontx nenn. annonatno-xt-
37
pnoe npnnoenne mnpa nponxon no nosennem ponoro stxa, ax xax mt
moxem nomat o mnpe otxo n ennnnax noero stxa, notst ero xonnenatno
etm, .e. oanat n xpre, onnanntm noxpr na stxom (.mot). o+om
pasnte nannn, notst pasntmn nnpmenamn xonnenoopaso-nann, ]opmnpm
pasnunte xapnnt mnpa, nmmne no n ononannem nannonatntx xtp (.
erepep).
eoxonmo nouepxnt npn +om, uo ne ne mexstxonte pasnun nem
nnrnoxtpoorne, no onn ne nm xtpno-snaunmtmn, . e. ne ne pasnun n
stxax nmem xtpno oonennte npnunnt n enn. 3a mtt asnpe na
paoax . exnnxo.
axnm opasom, nxno pasnuat uan, xora stxonte ennnnt amn nrpam pot
xtpntx epeonnon, n uan, xora onn nastnam npemet xtpt. a onn,
un npnnnnnnatno pasntmn oponamn opaxenno n stxe xtpt, nm
npemeamn nnrnoxtpoornn, xo namn nnepet nsant nepntmn uamn, a
nopte xe nsuam nnrnopanoneennem.
2. pemeom nnrnoxtpoornn nm mn]oornsnponannte stxonte ennnnt:
apxennt n mn]ooremt, opt n nonept, pnat n otuan, saxpenennte n stxe.
xaxom xonxpenom ]paseoornsme opaxae ne neont mn], a mn]oorema.
n]oorema -- +o naxnt mn]a neponax nn nann, +o xax t rannt repo
mn]a, xoopt moxe nepexont ns mn]a n mn]. onone mn]a, xax npanno, exn
apxenn. pxenn -- +o ounnt opas, nonemeno nosnnxammn n nnnnnatntx
osnannx n nmemmn panpopanenne n xtpe (.eneponnu). onne apxenna
to nneeno ..Rnrom n 1919 r. n ate nnnx n eosnaetnoe. . . Rnr
una, uo ne mn oaam npoxenno noonotm noosnaetno opasontnat
nexoopte omne nmnot -- apxennt, xoopte nponm n nonnennx, mn]ax,
xasxax, erenax. apxennax, no . Rnr, ntpaxae xoexnnnoe eosnaetnoe,
.e. a uat eosnaetnoro, xoopa ne ne pestaom nunoro onta, a
naeonana ueonexom o npexon. pxenn -- +o nnxnuexn opran, ntpaammn n
me ueonexa xax nneox. onpemenna naxa nonepna, uo apxenn -- +o roxn
ponent eosnaetnoro.
pamxax renenuexo eopnn . Rnr anannnae enm nst apxenna
mn]oorne: mn]oorn -- xpannnme apxennon. axnm opasom, nepnotnt opas,
nasnannt onaxt apxennom, nera xoexnnen, .e. on ne omnm
oetntx napoon n +nox. o ne neponon, nanoee naxnte mn]oornuexne
monnt omn nex npemen n napoon. eonex naxon no nan apxennon o axo
enenn, xaxo on ee n npe-
38
annt ne moxe, .e. onpemennt ueonex axe ne nonnmae, naxotxo on naxon no
nan nppannonatnoro.
anpnmep, n onone ]paseoornsmon xomnonenom xe -- et uxo xe, xnt na
xeax xoro-no, sapaatnat na xe, xeom ne xopmn -- exn apxenn xea xax
nmnoa xnsnn, aronoun, maepnatnoro oaxa. Xe osaetno oxen tt
nonm, .e. sapaoanntm onenntm pom (nnomnne ona ns nnn,
opamennte x nepntm mm am n ne: Xe ee otnat n noe nna noero).
n xe et uxo xe, o axoe noneenne oxae omenom. nono
oxenn ne nexa anonxa na o, uo xe oxen otnat pom, a
axxe npeanenne o xee (apxenn) xax o pnatnom npemee, noonom oxasat
nnnne na pasnunte opont xnsnn ueonexa, -- xeom nsant neennne opt,
raann, nopoxa, saronopt. Xe -- nmno oneunoro ora, on ne npoo ap oxn, a
am et oxenennoe meno. axnm opasom, nonne apxenna -- naxnemee n
]enomenoornn xtpt.
pennon unaot, uo en ueonex e no xe, on moxe nanpent ee. t n
npmo nponnonooxna ouxa spenn: pannnx, nxnnmn namero xea-on, xe ne
moxe nnat x nam nenpnsnennoro unna, anonn xax t ponenntm nam
ueonexom. non xea et mnoxeno nneetn ann. ax, no onanxom
otuam n neenxn nonopoxennom xa xox xea, uot ero nnxo ne rasn. exn
n xpannnt unam, uo xe nooen samnnt o neuno nt. ma n noronopxa,
tmma pxnx: Xae-ot ne nponn sa, a ona ns ]nxnn xea-on,
oanemoro n euenne 40 ne noe mepn ueonexa, -- tt oeperom. 3n
apxennnuexne npeanenn o xee o nx nop xnn ann. anpnmep, na xpanne
na om mee, re xo nopont om, tnm no nem uetpem ram sepno. n meo
xopomee, o sepno n euenne pex ne e exat na mee. onn no pomm
ns saxatnam xe. eopnn mnpoxo panpopaneno nopeenne xapana --
oponoro xea xax xepnt onn.
p. . . eeonxn n noe opnuexo no+nxe omeua nemm pot opa
n pasnnnn xtpt, a mex pnaom n mn]om ne nne nnxaxo nsn. onpemenno
naxe nanotmee panpopanenne nouna ouxa spenn, npnnnmamma emannuexoe
ennno mn]a n pnaa xax eopenuexo n npaxnuexo opon onoro n oro xe
nenn.
moe enne moxe at opom, en ono epe neeoopasnot n anonn
emnonuexnm snaxom. p eno nsan mn]amn n pnaamn. exoopte uente
ntno nponxoxenne mn]a ns opa n pnaa (.enn-po, . .eenn-xn).
p n onune o pnaa nmee oee oxnm pxp, nxmuae nexotxo +anon
n oee neen no npemenn. n o-
39
nponoxae nennatntmn nenmn, pamanuexnmn ennmn, xoponoamn,
pxennem, raannem n .n. n] moxe oonontnat nponxoxenne opa.
mnon xaxt op nmnonsnpe n nonponsnon nopenne. pt
nonepxam ononnte npnnnnnt mnponoro nopxa n pe xonxpeno pannnn.
p n et onmennoe mnoronexono pannne onno-nmnonuexoe enne, on
xatnae na onone otua n narno ntpaxae ounnte onomenn me x
npnpoe n pr x pr; op nspene nomora mm omat, oomat n nepeanat
onnatnt ont, rapmonnsnpona ueoneuexne nepexnnann, n noome osana onn
oro, uot ueonex oosna e uenom oomena ee noontx. pnmepamn
opon mor xnt pontnte opt, xpennt, naante, nata, noxopont,
nomnnxn n p. anpnmep, eopxn u naasmt na naa osnauae roonnt meo n
axat nene n xennxa na nate n nouenom r n oanat samx. axnm opasom,
annt ]paseoornsm saxpenn n noe emannxe op axat moom na nouenoe
meo no npem natt, ee axan na ex, xoopa naxptnaat nom (.
epxnoxn).
na -- nema enn, onepmaemtx no poro anonennom nopx,
pannnonntm nooom n n onpeeennoe npem. 3o ]opma npenpamennoro osnann
(epmnn .omapa), on ne ranntm mexannsmom xoexnnno namn, xoopt no
mnorom onpeee xnsnt ueonexa n enept.
na none xnnontx, oennenntx n xpnnte oomena; xax nepxae .
openn, ne ueoneuexne pnat nosnnxn ueonexa eenenntm nem, . e. n nonx
noxax ueoneuexn pna n pna xnnontx ennt. pnaa . openn ntee
pn ]nxnnn: 1) nne arpenn, 2) oosnauenne xpra nonx, 3) oopxenne uxnx.
na ot naxen ueonexa, uo mene rnnoesa, o stx nosnnx n pe
pnaa.
o .+pnep, pna -- naxnoe peno noepxann omnx nopm n nennoe napoa,
noxotx oxna nema pnaa nsana nmnoom, nopaxannem n nonpnnem, .e.
onnpae na omnnannte opont ueoneuexo nnxnxn. axnm opasom, enne
anonn pnaom, xora ono epe neeoopasnot n anonn emnonuexnm
snaxom.
.+pnep nna: ...pna n nmnonxa -- ne npoo +nn]enoment nn maxnponxa oee
rnnntx onnatntx nn nnxoornuexnx nponeon, ...onn oaam onoornuexo
nennotm, nmemme onpeeennoe onomenne x oonnm ueonexa... amn]ponxa
pnatntx ]opm n paxptne nponxoxenn nmnonuexnx enn, nosmoxno, oee
noesnt namero xtpnoro poa, uem mt o nx nop npenoaran. nat na
sape nopnn ueoneuena tn nenepatntmn examn xtpt
40
me, a amo snanne pnaon to nmnoom, onpeemmnm ponent onaenn
xtpo n onnatnm snaunmot nunon. opaxaetnot pnatnoro noneenn
peonaa o xaxoro nnnnna eonat opasnam n nxmuaa nopuexn noxo.
nnnnatnoe amoosnanne n +nx onnx pasnnnaot ao n noun nonotm
nnaot xoexnnntm.
na nets nont x eapansonannom ennm, nmpnpmmem mn], no mn]
nponnxa no ne ]opmt xnsneeetnon me. na pannn mn]a, xax n
pnatnte enn, oeneunnaa ennno nsron na mnp nex uenon oomena,
oenna nonx n oea nx o uxnx. oxno npenooxnt, uo emannxa
snaxon ueoneuexoro stxa, xoopte nosnnxn na ase pnaa, oxna opaxat npexe
nero pxp npoonnnuexnx nann.
na marnuexn nstna me xnntmn namn npnpot, neponn]nnnponanntmn
mn]nuexnmn menamn, oramn; pennne pnat -- +o noero poa op oepera o
npea. anpnmep, ras -- nenn]nuexn nn npea, naneennoro nnsatntm nem.
ma epeut o rasa -- ne nonaat na rasa, ne mopet n rasa. pno ras
nxon n apxennnuexm moet mnpa. xo -- oxno n nno mnp. epes oxno nno mnp
nptnae n om n xasxax, xax, nanpnmep, namnnpt n npaaxn nponnxam n om xnost
oxna.
epexe ueonexa n mex, ounee, pnatnt mex.
xe na amtx pannnx anx pasnnn xtpt pom eptesntmn xtamn
menonan n mexonte, pamoonmne n ntmennammne oxeno: ero pram, na
nnm nsenam, uot nepnt xnsnennoe nauao ne mnpammem oxen;
mex, onponoxammn +n xtt, n nastna pnatntm mexom. ax pennn n
penenexont ueonex onooxa o penrnosnoro ormansma, o mnnxn n
aroronenn, monnennoro oonn. ax osana nopo, xax t napaetnt, mnp,
n xoopom xn ueonex. 3o to nero neoxonmo, no o]nnnatnt npasnnx ne
nnone oonenona ueoneuexo npnpoe, nxaxa ee, noxotx t aomno
eptesntm.
mex no noe emannxe amnnaenen. stuexom omene on nme axpatnm
nmnonx, noeopasnt marnuexn xe. xpnnanxo xtpe mem mept,
tno n npoua neunt, oma ]paseoornsm tnotxn mex. unae, uo xe
amoro poxenn nose ueonexa naxon xax anre-xpannet, ax n tno-nxnet,
oasnnet. en anre pae, mnt optm nonxam ueonexa, o tno
oxae n xoxoue npn nne stx e. Xpno, ero anoot n nte nnxora ne
mem, nmt tam, pat.
anpe na mex naxon opaxenne n annxom ]otxope -- n ex pxnx xasxax, re
xnno nponnxae n napno mepntx: xas-
41
xn o ae re, re repo npenpexam: pnemt n nsmx -- ne me!. nne
mexa -- npnsnax npetnann n napne mepntx, no mepnte ne mem. met,
mepnt ntae e sa xnnoro. o+om mee, nanpnmep, paxa n ononmennom
nxonopennn ..pmona: me nexne, eme xonapne, meat, st xamtmn. o
annxom noneptm, xoxoue n e emn, samannna x ee me. nxonopennn
anoponnx .pmon nnme: e nnent, nex nonepn, o xam xprom xoxou.
eno nsn sanpeom na mex ]opmnpe snauenne ]paseoornsma aponnuexn
mex (mex mepn). npennee oepxanne +oro ]paseoornsma -- menonanmn
pennero naeenn apnnnn otua nnat apnxon n npn +om rpomxo met.
mex ne oope pennnmn annamn, oma ntpaxenn nna pn na mex
nasnaem; na axax nasnaem xnoro, a na mex -- pnoro (e.), pxne ]paseoornsmt
n noronopxn mex noonoro mexonopnom -- neoop.), mex es npnunnt -- npnsnax
paunnt n p. tpaxenne romepnuexn mex, axxe nmee nerannnm oxpax: +o
rpomono mex, noont om, xaxnm ment na nnpmenax onmnnxne orn n
nae omepa.
]paseoornsmam noneenn moxno onen u xomnonenom mex: n mex n rpex,
nonnmat na mex (px.); namrpant a mex, ne na mex, naptnant xtnat a mex,
naexant a mex (e.) n p., xoopte xonpm n noe emannxe sanpe na mex.
o et n pra opona mexa. . . oen nnn nst mexa o neom n xnsntm.
mn]ax napoon mnpa, n xooptx nonene o nporouenntx ptamn, mex -- nosnpa x
xnsnn. o xpannxom noneptm, nopon noxnmae ee na o ne, n en mat nee
pamemnt peenxa, on oae ne, a en ne nee, o on oae nopon. et
+oro anexa snauenn mexa nmem ]paseoornsmt: mex pasnpae, memnnxa n po
nonaa n p.
3a amnnaenna penn emannxa mexa ]opmnpe onomenne x nem n onpemenno
xtpe noountx ann, re mex ne otxo ntpaxenne paon, no nnm nsant n
axne ona xax namexat, nepememnnx (mn]nuexoe meno, nounnx +xo).
aronop. pon, no ..Hnntn, -- emannsnpe xax naronop, .e. npe, naneennt
onom. ot nsannt o nero, nxen saronop. aronopt n saxnnann xo nonmn
noxamn n roxm pennot. epnte neenn o nnx noountx ann npeuam
n eonnntx noax X n., n oronopax XI n. pxnx rpexamn. osnee saronopt
nxmuam n pennepxne namnnxn, a XVI--XVII nn. o nnx et neenn n
entx oxmenax o xoonne.
ouxn spenn na nponxoxenne saronopon n saxnnann pasnunt. u..aen n
..]anaten, nanpnmep, naannan na nx nsn mn]om (aen u. . opnuexne
ouepxn pxo na-
42
pono onenon n nxna. -- ., 1861. -- . 1; ]anaten . . o+nuexne
nosspenn ann na npnpo. -- ., 1866. -- . 1). . . oen mapnna n saronopax
xa pennero no+nuexoro mtmenn. o ero onpeeennm, onn -- onenoe
nsopaxenne noxeann uepes pannenne (oen . . nexooptx nmnoax n
annxo napono no+snn. -- Xaptxon, 1914. -- . 147). menm pasnte mnenn o
nosnnxnonennn saronopon: na onone nnsannxnx anoxpn]on (. . eeonxn), na
onone xaexnx xnnr (.u. nep), na onone uepnoxnnxn1.
3. peme neonann n nnrnoxtpoornn -- napemnoo-rnuexn ]on stxa,
noxotx otmnnno noonnn -- +o epeonnt naponoro osnann, ammne
oaouno mnpoxn npoop ntopa. pannnonno noonnnt n noronopxn nsuant
n ]otxopnnxe xax xanponte ext. x nsuenne n nnrnnnxe otxo naunnae.
nparmanuexo ouxn spenn net noonnn pasmta: ona n a xe noonnna moxe tt
npexom, emennem, npanouennem, oneom, rposo n .., nanpnmep: apot ne
paot.
e ne noonnnt, onaxo, nm npemeom neonann nnrnoxtpoornn.
anpnmep, nexa noonnna na aouxa nent ne eae, npeanenna
ann, ]pannson, natnnen n prnx napoon, xo n opaxae nepeanaemt ns
noxoenn n noxoenne ont, no ne npnma xonxpeno xtpe, xonxpenom +no,
no+om, orano pasnnnaemo namn xonnennnn, ne moxe unat npemeom
nnrnoxtpoornn. et oxnt nsuat nmt e noonnnt n noronopxn,
nponxoxenne n ]nxnnonnponanne xooptx nepasptnno nsano nopne
xonxpenoro napoa nn +noa, ero xtpo, tom, mopatm n .. anpnmep: a
xaxoe unxanne ne naspannemt. onone +o noonnnt exn annxn otua
n one na unxanne xeat sopont.
4. upaseoornuexn ]on stxa -- nennemn nounnx neenn o xtpe n
menanee napoa, n nnx xax t saxonepnnponant npeanenn napoa o mn]ax,
otuax, opax, pnaax, npnntuxax, mopan, noneennn n .. euano ..apnn
omen, uo ]paseoornsmt nera xonenno opaxam nosspenn napoa, omenennt
po, neoornm noe +noxn. paxam, xax ne pa opaxae n xane not. (m. o
]paseoornn nennatnt naparpa].)
5. 3aont, epeonnt, nmnot et mt saponem nmt nonpo o +aone,
epeonnam n nmnoam nonment oetnte paset n r. 4.
1 eua nanoee nsnent emmne opann saronopon: amont / o.
..apam+n1u. -- nnx, 1992; xne saronopt / o. . . anmxnna. -- ., 1993;
aronopt n saxnnann nemnnt / o. . . oxonxa. -- nex, 1996.
43
pnmepamn +aona nm ntpaxenn: sopon xax tx, rasa xpannte, xax xopont
(+aon xpaot xnprnson); ot, xax ouxa. 3n +aont opaxam ne otxo
nannonatnoe mnponne-nne, no n nannonatnoe mnpononnmanne, noxotx onn nm
pestaom onenno nannonatno-nnnuexoro onsmepenn nenn mnpa. 3aont --
+o o, n nem opasno nsmepe mnp. ame nero +aont menm n stxe n nne
ounntx pannenn (rn xax naenox, nee xax nnuxa, so xax nox, oaxa), no n
npnnnnne +aonom moxe tt moe npeanenne o onsmepennn mnpa ononetno
ueonexa -- t no ropo, nmen no mn n p.
nansnp emannx ]paseoornsma poxat na xaxo xonexo, ..en
npanenno omeuae, uo set ]oxnpe ne nemnt opas xonexn, a snanne o om,
uo xonexa -- +aon mnnnmatno enexno ennnnt. aroap axoro poa
nonpnnm opasnoro ononann ]paseoornsmon, n xoopte nxo ona-+aont,
]paseoornsmt npnomam x stx xtpt. et, ronop onamn . . oenn,
nmno anonn opasnom (+aonom) n nounne ee nom nonnmammnx.
axnm opasom, +aon -- +o mnot, nsmepmma nona n xauena npemeon,
nenn, oexon. 3aon na onnatno-nnxoornuexom ponne ntnae xax
nponenne nopmannntx npeanenn o nennx npnpot, omena, o ueonexe, o nx
xauenax n nonax. 3aon oepxn n ee n xptom nne npennann, on nne na
nsnpaetnot n onenx.
epeonn, n onune o +aona, +o nn, menmmn n mnpe, on nsmepe
eetnot, noneenne n .. epeonnt noneenn xax naxnemne pen epeonnon
mor nepexont o pnat. asnnna mex nnmn n om, uo npn peansannn epeonna
ueonex moxe ne oosnanat nee, pan xooptx enne onepmae. na xe nera
npenoarae pe]exnm ononetno snauenn ero nnonenn. na onen,
xonnennnonaen. n et noo paspemenn onnatno pamt.
6. pemeom nnrnoxtpoornn nm mea]opt n opast. amopennm
mea]opt e nonmen oot pase n r. 4.
pas -- +o naxnema stxona mnot, n xoopo oepxn ononna nn]opmann
o nsn ona xtpo. pannnonno no opasnotm nonnmae noonot
stxontx ennnn osanat narno-unnennte npeanenn o npemeax n nennx
ennetnon.
Xapaxepns opasnot xax xaeropnm nnrnnnuexm, . .esennn omeuae, uo
ma ]opma opasnon, xax peueno, ax n stxono, oepxn n noe ornuexo
pxpe pn xomnonena: 1) pe]epen, xoppenpmmn rnoeoornuexnm nonnem
npemea opaxenn; 2) aren, .e. npeme n opaxennom nne; 3) ononanne, .e. omne
nona npemea n ero opa-
44
xenn, osaetnoe nanune xooptx ntexae ns npnnnnna noon. stxontm
opasntm penom, n xoopom pn nepeunenntx xomnonena npeanent
+xnnnnno, ne pannenne. pasnot -- +o peatnoe nono stxontx ennnn,
nponmmee n noonon ntstnat n namem osnannn xapnnxn. menm
axxe mteopast, .e. oomennte n aparnponannte npeanenn, xoopte
npooxam oanat xapnnxo. pas mea]opt, ]paseoornsma untnae ne no
onapnom oxonannm, ne no paxonponannom nx snauennm, a no nx nnpenne ]opme
(u). npen ]opma +o, no onam . poxoro, e, oanennt nsrom na nemn.
onne u to nneeno n oeuenennm nnrnnnx . . oene n 1892 r., saem
ono nouno noe pasnnne n xonne 20-- 30-x roon n paoax . . apnna n . .
nnoxpa, sannmanmnx npoemamn no+nuexo peun.
u ona -- +o o xnatnt mt, xoopt xatnae ns snauenn mop]em,
opasmmnx ono (.e. ns snauenn ero xopn, npnanxn n ]]nxa). anpnmep, ona
xonnnx, naesnnx, nannx nmem npn xonom snauennn ueonex, nmn na
oman, pasnunte u.
u eae snauenne ona monnnponanntm, onaxo +a oonennot ne ne
nono, noom uo u, x npnmep, ona nonexnnx (neuo, naxonnmee no
nerom) mora t noon ne otxo x nnex, no n x mom prom npeme,
npoexanmem no nerom snm, -- xaome, manxe, nnm n .. . . oen nasna u
nxamnm +nmoornuexnm snauennem. nxamee snauenne osae xnntmn
onoopasonaetntmn nsmn nponsnonoro ona (nanpnmep, ona nooxonnnx
-- +o neuo, naxomee no oxnom). atnemee +nmoornuexoe snauenne -- +o
ama pann ns onntx pexonpxnnn monnann xopn ona; xax npanno,
nenennanon ono saxpto npemenem: oxno ns oxo, .e. atnemee snauenne oxo n
mnp, n anrnxom, nanxom stxax -- ras nepa.
axnm opasom, u -- +o oosnanaemt ronopmnmn noo ntpaxenn snauenn n one,
xoopt n pasntx stxax npeanen no-pasnom: pxoe ono moponna nsano
ntpaxennem nsanat ntnt sanax, mopo, eopxoe oonenne nap+un
monnnponano oosnauennem mea nponspaann -- no peuxe.
. . oen no u ona nne ero opas. o ero mnennm, ono osae n pestae
nopuena ueonexa -- ax xe, xax n noonnnt, saraxn, noronopxn. o+om u on
onoan axnmn nennmn, xax npmoe (xnatnoe) snauenne n mea]ope. u
xtpooron, nsuammnx anonenne naponoro mnponosspenn, npeane
nxmunetnt nnepe.
emannuexoe pasnnne ona nee x om, uo u moxe xnet, satnat, no
nnat n nponnopeune exnuexnm
45
snauennem ona. ax, uepnna menm ne otxo uepnte, no n xpante; ete -- ne
osaetno eoe n .. ne xe nnpenn ]opma xnne n emannxe nponsnontx on.
3o xax t nopnuexa namt stxa, onna nopmnm, e nuepamnero nnenn
npemea, xoopoe oene ero eronmnee nonnmanne (..euxonxa). oonot
exnuexnm snauennem, u osae oom epeoxonnunot onenoro npeanenn
mnpa. onnannn n mtonte oenxn, xonnoannn, osanaemte u, oaam
otmnm xtpno-nannonatntm noeopasnem, uem enoa ona. ma n naxna
pot u n pannnn xtpt.
7. pemeom neonann n nnrnoxtpoornn xn axxe nnnuexn xa
pasntx stxon, nnnmanne x om, n xaxnx ]opmax menonann npeanen o nn
nno stx. ax, et stxn, re mene ntnoe naexnoe paoenne, n stxn, re
pasnun mex naexamn noun ne; et stxn, nnnuexa n]]epennnann n
xooptx otxo naunnae, n, nanponn, stxn, re +a n]]epennnann roxa n
mnoroanexna.
sanmoonomenne mex nepapntm stxom n nenepapntmn ]opmamn ero
menonann onpeee nem xoom pasnnn xtpno nopnn omena:
nopne ero nntmennon, mxot, nepapt, mnponosspenn, ero xtpno-
neoornuexnmn nmnanmn n ..
nnne xtpt napoa na xapaxep nopmannno-nnnuexoro xaa non
onotno onopeonannt, xo n roxn xapaxep, n pannennn nnnnem xtpt
na onapt, xoopt et ee sepxao.
8. pemeom nennatnoro neonann n nnrnoxtpoornn oxno at peuenoe
noneenne, a axxe nxoe proe noneenne, saxpenennoe n nomnnannntx ennnnax, n
ennnnax rpammanuexnx n nnnuexnx. . . eonten nnme: annonatno-
xtpna nenn]nxa peuenoro omenn xatnae n namem npeanennn ns
nemt ]axopon, oonnnammnx onun n oprannsannn, ]nxnnx n nooe
onopeonann nponeon omenn, xapaxepntx anno nannonatno-xtpno
omnon... 3n ]axopt npnaram x nponeam na pasnom ponne nx oprannsannn n
amn nmem pasnunm npnpo, no n nponeax onn nsanmonsant... npexe nero
]axopamn onenno stxontmn, nnxonnrnnnuexnmn n omennxoornuexnmn1.
pen +nx ]axopon . . eonten nte emmne: 1) ]axopt, nsannte
xtpno pannne (paspemennte n sanpemennte nnt n pasnonnnon omenn, a
axxe epeonnnte nannn omenn); (-- t -- -rpammanxa); 2) ]axopt,
nsannte onnatno nanne n onnatntmn ]nxnnmn omenn (]nxnno-
1 eonten , . nxoorn omenn. -- ap, 1976. -- . 9--10. 46
natnte nostxn n +nxente ]opmt omenn); 3) ]axopt, nsannte
+nonnxoorne n sxom mte, .e. ooennomn npoexann n onopeonann
nnxnuexnx nponeon n pasnuntx nnon eetnon; 4) ]axopt, nsannte o
nenn]nxo enoannn; 5) ]axopt, onpeeemte nenn]nxo stxa anno omnon
(epeonnt, opast, pannenn n ..). pestae neonann to anoneno, uo
n xaxo xtpe noneenne me pernpe npeanennmn o om, xax ueonex
noarae nen e n nnnuntx nannx n oonennn nx onnatntmn pomn
(nauatnnx--nounnennt, mx--xena, oen--tn, naaxnp--xonpoep n ..).
9. axntm npemeom neonann n nnrnoxtpoornn nxno unat oat
peuenoro +nxea (uopmanonxa), .e. xtpnoe npnnopno nexnnon, no .
anetmam.
eueno +nxe -- +o onnatno saannte n xtpno-nenn]nuexne npanna peuenoro
noneenn me n nannx omenn n oonennn nx onnatntmn n
nnxoornuexnmn pomn, poentmn n nunontmn onomennmn n o]nnnatno n
neo]nnnatno oanonxax omenn. eueno +nxe -- sona onnatntx
noraxnnann, no 3. epn, +o nannonatno-xtpnt xomnonen omenn.
3nxente onomenn -- +o nnnepan, no nponenne nx nannonatno-nenn]nunt, a
noom oxnt nsuat nnrno-xtpoorne. asaot t, +nxenoe noneenne
anapno n epeonnno, npeane oo samxnm nem, no napmenne +oro
noneenn moxe npnnen x nenpexasemtm noennm ueonexa n ueoneuena,
no, no onam ..uopma-nonxo, xommnnxannna nnnnot ntme no nennon
xtpno omnon me, uem nxpennot (nnna).
axnm opasom, nnrnoxtpoorn nee n xnnte xommnnxannnte nponet --
nst nnotsemtx n nnx stxontx ntpaxenn xtpo n menaneom napoa, .e.
ero maontm osnannem, pannnmn, otuamn ..
osnauennt namn nnox npemeon neonann n nnrnoxtpoornn ne
npeane nam oxonuaetntm n nensmenntm, set xasant nmt ononnte oan,
re axnnno nsanmoenm stx n xtpa. aee, n emmnx uax xnnrn, namn
xpnesno pamopent oetnte, nanoee xtpononte npemet.
asonte nonn nnrnoxtpoornn
ae nonpo o neoxonmon ]opmnponat xaeropnatnt annapa
nnrnoxtpoornn, . e. onpeent naop onononoarammnx nonn, xoopte
xapaxepnsm n onoxnnon moet nnrnoxtpno peatnon. xno osat
axo nonnnt
47
annapa, xoopt t nosnon anansnponat npoem nsanmonsn stxa n xtpt n
nx nnamnxe.
nnrnoxtpoorn xax nennatna oat naxn nopona nemao npoxnnntx n
onpemenno nnrnnnxe nonn: nnrnoxtpema, stx xtpt, xtpnt ex,
xonex xtpt, xtpa, nnrnoxtpna napanrma, npeneennte nmena
xtpt, xmuente nmena xtpt, xtpna nnnepan, xtpna xomneennn,
xtpnoe naeonanne, xtpnte pannnn, xtpnt npone, xtpnte
anonxn n prne. nonnnt annapa naxn nxo axxe n axne epmnnt, xax
menane, menatnot, pna, otua, ]epa xtpt, nn xtpt, nnnnnsann,
stueno n nexoopte prne.
anoee naxnte anno xoexnnno paot nonn -- +o e, nomomtm xooptx
moxe tt npeanena xtpna nn]opmann n stxontx ennnnax: xtpnte
emt, xtpnt ]on, xtpnte xonnent n xtpnte xonnoannn.
tpnte emt -- oee mexne n oee nnnepatnte, uem ono, emannuexne
ennnnt, emannuexne npnsnaxn. anpnmep, on amonap, ann, mn moxno
ntent axne xtpnte emt: ann -- xpetnxa ont, neenna ns txa;
amonap -- o onxo nnpn, uaennn pxnx; mn -- xmante ns peno
xant, nnma pxnx.
tpnt ]on -- xapaxepnnxa nomnnannntx ennnn (on n ]paseoornsmon),
oosnauammnx nenn onnatno xnsnn n nopnuexne otn -- npona xax mne no
oano, xpano-xopnunente (o nannona-napnoax onn).
na ntmeoxapaxepnsonanntx nna xtpno nn]opmannn oxansm n enoae,
onn pannnetno nenoxo nsuent nnrnopanoneennem.
tpnte xonnent -- nmena apaxntx nonn, no+om xtpna nn]opmann
set npnxpene x nrnn]nxa, .e. nonnnom p.
tpnoe naeonanne -- nepeaua xtpntx nennoe, nn]opmannn, snaunmo
xtpt.
tpnte pannnn -- onoxnnot nanoee nenntx +emenon onnatnoro n
xtpnoro naen.
tpnt npone -- nsanmoenne +emenon, npnnaexamnx x neme xtpntx
nenn.
tpnoe npopanno -- ]opma menonann xtpt n osnannn ee
npeannee. tpnoe npopanno oononmo xornnnnntm npopannom
(nnnnnatntm n xoexnnntm), no ono ]opmnpe onoxnnotm nex
nnnnnatntx n xoexnnntx npopann nex npeannee anno xtpno-
nannonatno omnon. anpnmep, pxoe xtpnoe npopanno, anrnxoe
xtpnoe npopanno n p.
48
nnrnoxtpna napanrma -- +o onoxnnot stxontx ]opm, opaxammnx
+nnuexn, onnatno, nopnuexn, nauno n .. eepmnnnponannte xaeropnn
mnponosspenn. nnrnoxtpna napanrma oenne xonnent, xaeropnatnte
ona, npeneennte nmena xtpt n .. stxonte ]opmt -- +o onona napanrmt,
xoopa xax t npomna snaunmtmn npeanennmn.
enatnot -- +o mnpoosepnanne n xaeropnx n ]opmax ponoro stxa, xoopte
oennm n ee nneexatnte, xonnte n noente xauena nannonatnoro
xapaxepa n nnnuntx ero nponennx. nnnne menatnon npnsnae xonnen
anno xtpt (m. onapt xonnenon pxo xtpt R. . enanona).
o . . pennu, menatnot -- +o noo nnenn mnpa, ona onmt ne nennuna
neoornn, nmemme eo npomanntmn nemamn mtn, n no mnorom, moxe tt,
ranntm, oae nenpope]exnponanno n ornuexn ne ntnenno. enatnot --
ne ]noo]xne, naunte nn +enuexne nemt, a o ponent omenennoro
osnann, na xoopom mtt ne ouenena o +monn, o aenntx npnntuex n npnemon
osnann. ax, menatnot -- o nespnmt mnnnmm xonnoro ennenn me, es
xooporo nenosmoxna oprannsann moro omena. enatnot napoa
axansnpe n nanoee naxntx xtpntx xonnenax stxa.
enane -- xaeropn, xoopa opaxae nnpennmm oprannsannm n n]]epennnannm
menatnon, xa ma, xa mn napoa; menanet npeanm oo nnxo-
nnrno-nneex-t, pasnomamantx nnrnoxtpntx omnoe. ax noxastnae
anans nauno nepapt, no menaneom nonnmam nexoopm rnnnm
pxp osnann, sannmm o onnoxtpntx, stxontx, reorpa]nuexnx n prnx
]axopon. oennon nannonatntx menaneon nponm otxo na ponne
stxono, nannno, no ne xonnenatno xapnnt mnpa (R..npen, ..xonena,
..opnnon). axa ns nnx -- +o nnxatnoe exnnnoe npeanenne
ennetnon, nxmuammee n e oext xax nenopenenno, ax n
onopeonanno peatnon, x xoopo ono axne xomnonent xtpt, xax mn]t,
npeann, erent, penrnosnte nosspenn n ..
tpna pannn -- nnerpatnoe nenne, ntpaxammee onnatno
epeonnnsnponannt rpnnono ont, xoopt axxmnpe n nonponsnon n
omene.
tpnt ]on -- +o xomnex snann, nexoopt xprosop n oan nannonatno n
mnpono xtpt, xooptmn oaae nnnunt npeannet o nn nno xtpt.
o +o ne npnnaexnot nunon, a onoxnnot ex asontx ennnn, xoopte
nxmuam n annm nannonatnm xtp.
49
nn xtpt -- ona ns nepntx nnoorn xtpt npeoxena nnpnmom opoxnntm,
pxnm uentm, xoopt n 1922 r. t ntan ns onn, noen n n a
ntammnm onnoorom. n nten nexotxo nnon xtp: neannonnm xtp,
xoopa n noe onone ne penrnosno; enannnm xtp -- annno
neannonno (naunna +noxn ospoxenn, +o omnnnpmma n anano npone
xtpa); neannuexm xtp, nmmm xtpo memannoro nna,
nepexono ]opmo o onoro nna x prom (+o ooo nex annuno xtpt,
enponexa xtpa XII--XIV nn.). nn xtpt n snaunetno mepe (xo n ne nera)
onpeee nn nunon xaxoro ns ee npeannee.
stx xtpt -- snaxona mnot, ounee, nema snaxon n nx onomenn,
nopenom xoopo anannnae xoopnnann nennono-mtontx ]opm n
oprannsm menmmne nn nnont nosnnxammne npeanenn, opast, nonn n
prne mtonte xonpxnnn. o onomennm x prnm +nnuexnm xtpam ee stx
nonnmae xax onoxnnot nex snaxontx nooon nepatno n nenepatno
xommnnxannn, xoopte oexnnnpm nenn]nx xtpt +noa n opaxam ee
nsanmoenne xtpamn prnx +noon.
anonxn xtpt -- +o noero poa neat, n oonennn xooptmn nunot
xnan]nnnpe xax oona/neoona. tpaatnam onn na npoxennn
nopnuexoro nn, npoxonmoro napoom, xoopt oxatnae n onnatno namn
n ]opmnpe anonxn. omnmo npouero na onuam o xnnontx npanna n anonxn,
o xooptx mt oronopnnt pr prom. menno onn oem na o esnt xaoa,
nopounnam nam xnsnt, no+om nx nxno omat.
ontxn ntnnt naxnemne pannnonnte anonxn pxnx npenpnnnman mnorne
oeuenennte uente. npoxm nsnenot nouna xonnennn . . oxoro --
]noo]a XX n. ero xnnre Xapaxep pxoro napoa, nsanno n 1957 r., on ntee
nosnnnnte n nerannnte anonxn pxoro napoa (xoexnnnsm, exoptne,
xonnot, ]enmnsann roapnenno nan, napnonsm, maxnmansm,
xaonnot, no nmee em n xeoxot n ..).
anonxn xtpt, ouxn spenn ..en, ne mor tt ot xe onraopnt
(osaetnt), xax, nanpnmep, stxonte nopmt. nannonatno xtpe onon ne,
uo nnepnpenpemo n epmnnax nennontx anonox, npexnnnn (ntpaxenn)
napono mpon (no ..en).
tpnte nennon ntnonm amte pasnte ]nxnnn n mexannsmax xnsnn ueonexa:
xoopnnnpmmm mex ueonexom n mnpom npnpot, nmnpmmm, pernpmmm
n p. axnoornn mene mnoro xan]nxann nennoe, pen xooptx
50
ntem nennon aomnte, nn neunte, omenennte, nunonte, nennon
noornuexoro ntxnnann n .. eonex ne otxo nosnae mnp, no n onennnae ero
ouxn spenn nx snaunmon onenopenn nonx nopenoe. stxona
nn]opmann o neme nennoe nneetne o ooennox mnpononpnn
napoa.
xtpa -- nopoenenna, nounnenna xtpna nema (nanpnmep, mooexna
xtpa n . n.).
muentmn xonnenamn xtpt mt nastnaem oonennte em epnte (asonte)
ennnnt xapnnt mnpa, oaammne +xsnennnatno snaunmotm xax oetno
stxono nunon, ax n nnrnoxtpnoro oomena n neom. xmuentm
xonnenam xtpt ono axne apaxnte nmena, xax onet, ta, no, o,
rpex, saxon, nooa, nnenrennn, ponna n . n.
onnent, no sameuannm ..nxauena, nosnnxam n osnannn ueonexa ne otxo xax
namexn na nosmoxnte snauenn, no n xax oxnxn na npemenmmn stxono ont
ueonexa n neom -- no+nuexn, nposanuexn, naunt, onnatnt, nopnuexn n .
n.
onnent xtpt moxno pasent, no . . pennu, na ne rpnnt: xomnuexne,
]noo]xne xaeropnn, xoopte on nastnae nnnepatntmn xaeropnmn xtpt
(npem, npopanno, npnunna, nsmenenne, nnxenne), n onnatnte xaeropnn, ax
nastnaemte xtpnte xaeropnn (nooa, npano, npanennot, p, orano,
onennot). mae, uo neeoopasno ntent eme on rpnn -- xaeropnn
nannonatno xtpt ( pxo xtpt +o -- no, o, nnenrennot,
oopnot n .n.). pn nxamem ananse xonnenon ntne, uo xtpno-
nenn]nuntx xonnenon n mom stxe snaunetno otme, uem xaxe na nepnt
nsr. anpnmep, xtpno-nenn]nuntm moxno unat xonnen xapomxa.
pxnx -- +o +aon xnoro nnann, oma ]paseoornsm net na ono xapomxe;
eopon -- +o npnntuna nannonatna nnma, nmma noptm xeom, xoopt
axe naxnee nepnoro.
muente xonnent xtpt sannmam naxnoe nooxenne n xoexnnnom stxonom
osnannn, a noom nx neonanne anonn upesntuano axatno npoemo.
oxasaetnom om xn nonenne onape naxnemnx xonnenon xtpt, ono
ns nepntx pao n +om nanpanennn ne onapt R. . enanona onant:
onapt pxo xtpt (., 1997).
tpna xonnoann -- +o nnepnpeann enoannnoro nn opasno-
monnnponannoro anexon snauenn n xaeropnx xtpt. 3o epmnn t nneen . .
en n 1993 r. 3om naxnemem nonnm nonmen nennatnt pase (emmn).
nnrnoxtpema -- epmnn, nneennt . . opotentm. 3o xomnexna
mexponnena ennnna, xoopa npeane oo
51
naexnuexoe ennno nnrnnnuexoro n +xpannrnnnuexoro (nonnnoro nn
npemenoro) oepxann. nonnmannn . . opotena, nnrnoxtpema et
onoxnnot ]opmt stxonoro snaxa, ero oepxann n xtpnoro mta,
onponoxammero +o snax. axnoe snauenne nonnmann nnrnoxt-pemt on
npnae rnnnom mt, noennnatno npnnmmem n snauennn xax +emen ero
oepxann. annt epmnn npeane nam netma manntm, no n nem ne
paxptnam mexannsmt oro, re n xax npnxpene xtpna nn]opmann n
stxonom snaxe, xax ona paoae n stxe, a xastnae nmt na ]ax ee nanun n
stxonom snaxe, uo nsneno eme o npemen . mota.
axnemn nounnx xtpno mapxnponannon -- noneuennot stxontx ennnn n
onpeeennt nn nxpa (exa). +o nsn npeanm nnepe e nonn,
xoopte nmem nenopenennoe onomenne x nnrnoxtpnom anans exa.
pexe nero +o xtpnte nnnepann. 3o omne nex xtp +ement
(nanune stxa, nsroonenne opn pa, exatnte sanpet, mn]t, annt n ..),
xoopte mt nonnmaem xax naxnte xtpt n pannnn ]parment
ennetnon, npeanennte n xoxenennom exe. ax npanno, onn
oanm onon neoornuexnx mamnon +noxn. (anpnmep, n paxase .amnna
onen ueonexon xtpna nnnepan -- +o oonne nnnuexoro repo. no
saae emme enennne: amoe npexpanoe n xnsnn -- pe, n amt npexpant
pe -- nmennot.)
eo n om, uo n nnrnnnxe nsnent stxonte n xonnenatnte nnnepann. .
exnnxa ntena net p axnx on, xoopte ona nasnaa exnuexnmn
nnnepanmn: , t, nexo, neuo, nemt, mn, eo, +o, onn, na, ne, mnoro,
xopomn, noxo n .. onnenatnte nnnepann, a ounee, nx naxnemne
xomnnannn -- +o n et xtpnte nnnepann. . exnnxa nnme: ot
nomtnt uo-o, nam nxno neuo otmee, uem xonnent: nam nxnt omtennte
xomnnannn xonnenon1.
nop nnon xoppexnnt n eopnm nnrnnnuexo ononetnon ennpa--op]a.
o-nepntx, nouepxnnae ona, nets nepxat, uo nemt nnenn mnpa,
npeoanemte pasntmn stxamn, neonoannmt; no-noptx, ntnennte
nannonatno-nenn]nunte xonnent onoannmt n o mepe, n xaxo onn nepenonmt na
stx emannuexnx npnmnnnon. axt stx, ee ouxn spenn, opase
onennm emannuexm neennm. stxonte n xtpnte nemt n orpomno
enenn onuam pr o pra, no menm emannuexne n exnuexne
1 exnnxa . emannuexne nnnepann n onnanne stxon. -- ., 1971. -- . 299.
52
nnnepann, xastnammne na omn nonnnt asn, na xoopom onontnam
ueoneuexn stx, mtmenne n xtpa1.
nnrnoxtpna nnnepan moxe tt npeanena xax onnm onom, ax n netmn
ntpaxennmn, osammnmn po xtpnoro opasa.
tpna nnnepan, ono opont, opamena x nemnom mnp, a pro -- x
nannonatno-xtpntm, npannenntm npoemam +noa. axa noponnot
noone nx emannuexo emxon, noonon npenpamat n nmnonuexoe
ntpaxenne nemnx ne exa, nmnot nannn n +noxn. 3o xax t xtpnte maxn
exa. ex -- +o nnnnt tx nnrnnnxn n xtpoornn, ax xax on npnnaexn
stx n ne ero ntmnm pom, n o xe npem ex et ]opma menonann
xtpt. nnrnoxtpoorn xax pas n pamapnnae stx xax nem nonomenn
xtpntx nennoe.
axnoe meo n nnrnoxtpoornn onon nsuennm npeneenntx nmen n
xmuentx xonnenon xtpt. peneenntmn nmenamn nastnam nnnnnatnte
nmena, nsannte mnpoxo nsnentmn examn (omon, apa ta), nannmn,
xoopte nsnent otmnnn npeannee anno nannn (nan annn, e aam).
npeneenntm nmenam pxo xtpt ono nmena me, pot xooptx
upesntuano nenxa ne otxo n pxo, no n n omeueoneuexo xtpe. ax, pxne
uente omonoon n eneeen, nmnpsen n epnaxn, nnorpaon n omoropon
noononan nporpe nemnpno naxn. xne nnaen mxnn, orot,
ooenxn, en oo, exon, optxn, axonxn, npnn, ooxon, oxennntn,
poxn oxasan nensranmoe nnnne na nemnpnt nepapnt npone. xne
xoxnnxn en n nonnn, ennn n anenon, epon n oponnn, annn n pet
noxnmam moro nenne xnnonnn. xne xomnosnopt nnxa n axonxn,
xpnn n poxo]ten, oaxonnu n nnxe ne mor ne tt nxmuent n nopnm
mnponoro mstxatnoro nxna. on oxasaa ot otmoe nosenne na
mnponm xtp, uo snaxomno pxnm napoom n ero stxom npenoarae snanne
+oro nxaa.
tpna xonnoann xax +xnonen xtpt n stxonom snaxe
. R. neona ntee n pxom stxe 20 omnx mtontx xaeropn:
omenennot, enne, oonne, npeme, mepa,
1 exnnxa . emannuexne nnnepann n onnanne stxon. -- ., 1971. -- . 322.
53
meo, npem n p. 3n xaeropnn ]opmnpm mtono xapxa stxa. 3o n et
nanoee apaxnt ponent stxono xapnnt mnpa. o menm n nanoee
nenn]nuexne xaxoro napoa opasno-aonnannnte mexannsmt nepeomtenn
nxontx snauenn no nopnuno nomnnannn. anpnmep, oaxa pxnx aonnnpe
(nap opnnaetntmn nennmn) nepnotm, npeannotm, nenpnxonnotm,
uo namo opaxenne no ]paseoornsmax oaut nepnot, oaut npeannot, oaut
xnsnt n p.; eopon oaxa xonnonpe nerannnte n otmnnne noem npnsnaxn --
mtnna aaum xp (n snauennn at nerontm, ennntm ueonexom), oaxam
namtt (noxo ueonex); xnprnson n (oaxa) -- pannoe ono, npnnsnetno
pannoe pxom nnnt. xoe nnnt ne nmnoom a) rpsn, ) nearoapnon,
n) nenonnannon; anrnuan ig osnauae oxop; xnprnson, xasaxon, sexon n
prnx mtmanxnx napoon ma oane xonnoann uno penrnosnoro nana, n
pestae uero uouxo (nnnt) anonn pesxo panntm onom; no ntenamxo xe
xapnne mnpa nnnt -- nmno rnon. axnm opasom, ona oaxa, nnnt xonno-
npm pasntx napoon pasnunte npnsnaxn, uo nneetne o nenn]nunon,
nnnnnatnon opasnoro mtmenn +nx napoon, nnmmero na ]opmnponanne nx
xapnn mnpa.
s anntx npnmepon nnno, uo xaxoro stxa, xaxo xtpt xapaxepno
nosnnxnonenne nenn]nuexnx o-sna-uenn -- xonnoann.
ax nmenno nsant stx n xtpa? epono, nomomtm nexooporo npomexounoro
opasonann -- neatnoro, peansemoro n stxe xax snauenne: axo npomexount
+emen, oeneunnammn onoornuexoe ennno stxa n xtpt, nmee -- +o
neatnoe, nxomee n stx n nne snauenn stxontx snaxon n menmmee n xtpe
n ]opme npemeon xtpt, .e. n onpe-meuenno ]opme, n eetnono ]opme, . e.
n ]opme eetnon, n opase pestaa eetnon1.
ax, en n stxono ennnne et xtpna nn]opmann, o oxna tt n xaeropn,
oonoma ne pasnte emnonuexne nemt (stx n xtp) n nosnomma
onnat nx nsanmoenne. o mnennm ..en, +o xtpna xonnoann. enept
xe anoneno, uo xtpna nn]opmann moxe tt npeanena n nomnnannntx
ennnnax stxa uetptm nooamn: uepes xtpnte emt, xtpnt ]on,
xtpnte xonnent n xtpnte xonnoannn.
onpo o om, xax omene nst stxa nannonatno xtpo, pemae
pasntmn neonaemn no-pasnom: o n
1 apaon .. stx n xtpa: eooornuexne npoemt // stx--tpa--3no. --
, 1994. -- . 107.
54
nne nannonatno-xtpnoro xomnonena (..epemarnn, ..oomapon), o n nne
]onontx snann (R. . opoxnn) n .. t, ne sa ..en, unaem, uo +a nst
peanse uepes xtpnm xonnoannm. axa xtpno-mapxnponanna xonnoann
nosnnxae xax pesta nnepnpeannn aonnannno-opasnoro ononann u nn
mea]opt nopenom ooneenn ero xtpno-nannonatntmn +aonamn n
epeonnamn. omnonent nmnonuexnm npouennem axxe no mnorom
oonnnam oepxanne xtpno xonnoannn. anpnmep, xpont xax nmno
xnsnenntx n no u -- nnt xpont, o noene xann xponn; xpont xax nmno pona
-- pona xpont, xpont o xponn; xpont xax nmno xepnonpnnomenn -- npont utm-o
xpont; xpont xax nmno sopont -- xpont mooxom; xax nmno ntntx +monn -- xpont
ponat n roon, xpont tne.
nepnpenp u na onone ooneenn nx aonnannno-opasntx nonpnn o
epeonnamn, opaxammnmn napont menane, mt em amtm paxptnaem nx
xtpno-nannonatnt mt n xapaxep, xoopte n nm oepxannem
nannonatno-xtpno xonnoannn.
an oepxann u n mea]opt, a axxe saxpenennte sa nnmn xtpnte xonnoannn
amn anon snannem, .e. nounnxom xornnnnnoro onoenn. menno no+om
]paseoornsmt n opasno-monnnponannte ona (mea]opt) anon +xnonenamn
xtpntx snaxon.
ouem u epxnnam n stxe nexamn, xo onn npeanm oo nnte anomann
stxa, ero neperpnon? ouem onn nnont n nnont opasm n xaxm +nox?
anpnmep, n nam pasaannponannt no nex onomennx nepno pe]opm nosnnxn
]paseoornsmt nna mpt, xax nennx o nnom (o tpom n mmnom ueonexe); pna
npnnoxsatna (o rpsnom, nemtom ueonexe); ponent nnxe apexn; exote o xoen
n p. a +n nonpot moxno onent ax. oom uo u npeanm oo rox
xtpno nn]opmannn, nosnom xasat mnoroe, +xonom stxonte pena n n o xe
npem onpat o rnnt naponoro xa, xtpt.
ponxo onpemennte pan]opmannn u, xoopte, onaxo, snanaemt nonemn
stxa, nanpnmep, u oxno n mnp onpemennoro nonpnoro anopa nouae
neoxnannm nnepnpeannm n emme ]pase: t n nonnn nponsnonm umne
eennsopt n mnpe, no +o ne memae nam oosnanat, uo eennsop -- +o npoo
maentxoe npospaunoe oxomxo n pe xonnoro moponponoa (. eennn).
tpa nponnxae n +n snaxn uepes aonnannno-opasnte ononann nx emannxn n
nnepnpenpe uepes ntnenne nsn opason o epeonnamn, +aonamn, nmnoamn,
mn]ooremamn, npoonnnuexnmn nannmn n prnmn snaxamn nanno-
55
natno xtpt. menno nema opason, saxpenenntx n emannxe nannonatnoro
stxa, ne sono opeoouenn xtpno nn]opmannn n eenennom stxe.
axnm opasom, ooneenne em nn nntm xtpntm xoom oane oepxanne
xtpno-nannonatno xonnoannn. menno xtpna xonnoann npnae xtpno-
snaunmm mapxnponannot ne otxo snauennm u, nmnoam nn mea]opam, no n
mt nero exa, n xoopom onn nopem.
exannsm nosnnxnonenn xonnoann nsan nennem oetntx anexon snauenn
(uao sa ue pxo nnpenne ]opmt ona, na ase xoopo nosnnxam nanoee
antnte aonnannn). onnannn npn +om opasm monnnpmmm onon
nosnnxnonenn xonnoann, npmoe snauenne ona ntnae xax u no onomennm x
nepenonom.
tuno ns enoaa ntuenm oetnte npnsnaxn, opas xooptx npeae no u
xonnoannnoro ona. ax, en ronop san (o pnnom ueonexe), o +o ne snaun,
uo nero epa ma, xopoxn xno n nnnte mn, a nneetne nmt o om, uo
axo ueonex, uxo onnn onanot, uao mnnmm, nonpem nee exat.
axpenenne aonnannntx npnsnaxon n snauennn ona, .e. nosnnxnonenne xonnoann
-- npone xtpno-nannonatnt, on ne nounne ornxe spanoro mta (nouem,
nanpnmep, nmenno san pnn, a ne na), no+om pasntx napoon +aonamn pon
mor tt prne xnnonte n nnnt.
ax npanno, xonnoannn ononant na aonnannx, nmnx o ona, onaxo nnora onn
monnnponant nonamn pean: nxnosanp (o oaom ueonexe), eenox (o nxom,
axonom ueonexe), asap (o mmnom mee), nnnerpe (o nxo men), xen (o rpsno
xnapnpe), an (o nxom xapxom mee), am (o omnetnom uennn) n ..
auam xonnoannn nonpnnnmam xax onenount opeo, npn +om axxe pxo
npone nannonatna nenn]nxa stxa, osamma xapnn mnpa. anpnmep, n
xapnne mnpa pxnx oueanne apt om xonnonpe nerannnm onenx, anrnuan
xe +o oueanne nmee nooxnetnm xonnoannm; rote rasa (x-x-s) xnprnson --
amte nexpannte rasa, noun pannoe ntpaxenne, sao xopontn rasa (o ueoneuexnx) --
ouent xpannte, onenxa set ononana na enoae (xopone). onnoannn, axnm opasom,
npeanm oo ]opm nennonoro onoenn mnpa, ]axop nnpenne eepmnnannn
noneenn.
xonnoannn peansm noennnatnte pept nomnnannno nemt stxa, no
xonnoannnoe ono oaae noonotm ne otxo osanat, no n epxnnat
rnnnt mt, naxomn n oxntx onomennx emannxo ona, saxpent
ero n stxe, osana em amtm xtpno-nannonatnm stxonm xapnn.
56
peme nnepea nnrnoxtpooron oane axxe xtpna namt stxono
ennnnt (ona, ]paseoornsma). 3o e aonnannn, xoopte saam stxono
ennnne n n ns ee npomoro nopeenn, opranns onpemennoe snauenne. et
moe ono name peun, npexe uem nount onpemennoe snauenne, npomo oxnm
emannuexm nopnm, nemm na n xoneunom uee x nauatntm ononopuexnm
nnm ueonexa. s xaxoro ona, xoopoe mt nopeem, r na na ne opox
nexon, a no mentme mepe opox tueen. ama xtpa -- et noero poa
npomoe, nponeunnammee n naomem. em rxe +o npomoe, em ntme xtpa.
anpnmep, ono pnsa n onpemennom nopeennn -- +o nepxnee oauenne
nmennnxa no oxa nxont, no orooxn oee mnpoxoro snauenn (oexa)
tma no ]paseoornsmax -- nannt o nooxenn pns, pasopat na ee pnst n p.
3o n et xtpna namt ona, xoopa oxe noona nopnt xonnoannn.
poemt, xooptmn sannmae nnrnoxtpoorn, ne nont. me n XIX n. nx peman
.mot n u..aen, ..oen n ..]anaten, a nosxe -- 3.ennp n
..oo, ..en n R. . enanon, . . pmnona n . . opoten. menno
onn ntnnnn noa o om, uo stx--+o n opne xtpt, n ee uat, n onne ee
menonann. a +om noae ononana nnrnoxtpoorn.
eronmn nnrnoxtpoorn paspaatnae nexotxo nanpanenn. e net --
nsuenne nooon, xooptmn stx nonomae, xpann n pannpe xtp. 3a net
xonxpensnpe n emmnx saauax:
1) xax xtpa uane n opasonannn stxontx xonnenon;
2) x xaxo uan snauenn stxonoro snaxa npnxpenm xtpnte mtt;
3) oosnam n +n mtt ronopmnm n mammnm n xax onn nnm na peuente
paernn;
4) mene n xtpno-stxona xomneennn none stxa, .e. eenennoe
naenne nm ne otxo nponeamn peuepoxe-nn n peuenonpnn, no n naenne
anonxamn xtpt n ..
nnrnoxtpoornn ]opmnpe nenn]nuexn xaeropnatnt annapa, .e.
onoxnnot naxnemnx nonn n epmnnon:nnr-noxtnpema, stx xtpt,
xonex xtpt, xmuente nmena xtp, xtpnte anonxn n . .
3xnonenom xtpt n stxonom snaxe ne xtpna xonnoann.
onpot n saann
1. axne nanpanenn menm n onpemenno nnrnoxtpoornn?
2. axne mxot nnrnoxtpoornn nt snaee?
57
3. asonne ononnte saaun, xoopte o nepe nnrnoxtpoo-rne.
4. axne meot neonann nnotsm n nnrnoxtpoornn?
5. o nsuae nnrnoxtpoorn? ax pasnuam oex n npeme neonann?
6. epeunne asonte nonn nnrnoxtpoornn. asonne naxnemne ns nnx. ax
nt onne nonne xtpna nnnepan, xtpnt xonnen?
7. ae onpeeenne xtpno xonnoannn. om ono npnnaexn? o ne
nounnxom xtpno xonnoannn?
3
:
sanmonst stxa n xtpt
stx -- +o o, uo exn na nonepxnon tn ueonexa n xtpe, no+om naunna
XIX n. (.pnmm, .aex, .mot, . . oen) n no e ent npoema
nsanmonsn, nsanmoenn stxa n xtpt ne ono ns nenpatntx n
stxosnannn. epnte nontxn pemenn +o npoemt mapnnam n pax
.mota (1985), ononnte nooxenn xonnennnn xooporo moxno nen x
emmem: 1) maepnatna n xonna xtpa nonomam n stxe; 2) nxa
xtpa nannonatna, ee nannonatnt xapaxep ntpaxen n stxe nopenom oooro
nnenn mnpa; stx npnma nenn]nuexa xaxoro napoa nnpenn ]opma
(u); 3) u stxa -- +o ntpaxenne naponoro xa, ero xtpt; 4) stx et
onopemmee sneno mex ueonexom n oxpxammnm ero mnpom. onnennn
.mota nouna noeopasnm nnepnpeannm n paoe . . oenn tt n
stx, n paoax . an, . anpnesa, . . o-+na e p+ne, ..xoona n
prnx neonaee.
tt o om, uo stx n ennetnot pxpno xont, ntxastna eme
.tmen, omeuanmn, uo pxpa stxa moxe tt npnpannena x pxpe
ennetnon nn nsa xax oee nn menee e]opmnponannoe ee opaxenne. ax
nmenno nsant stx, ennetnot, xtpa?
.u.apaon omeuae, uo stx nxmuen n xtp, ax xax eo snaxa (osnauammee)
ne xtpntm npemeom, n ]opme xooporo onpemeuena stxona n
xommnnxannna noonot ueonexa, snauenne snaxa -- +o axxe xtpnoe
opasonanne, xoopoe nosnnxae otxo n ueoneuexo eetnon. axxe n xtpa
nxmuena n stx, noxotx n ona moenponana n exe.
mee em nsanmoenne stxa n xtpt nxno neonat xpane oopoxno,
nomn, uo +o pasnte emnonuexne nemt. npanennon pan nxno xasat, uo,
un emnonuexnmn nemamn, onn nmem mnoro omero: 1) xtpa, panno xax n
stx, -- +o ]opmt osnann, oopaxammne mnponosspenne ueonexa; 2) xtpa n stx
menm n naore mex oo; 3) ex xtpt n stxa -- +o nera nnnnn
nn
59
onnm, nunot nn omeno; 4) nopmannnot -- oma stxa n xtpt uepa;
5) nopnsm -- ono ns mnontx non xtpt n stxa; 6) stx n xtpe
npnma annnomn nnamnxa--anxa.
stx n xtpa nsanmonsant: 1) n xommnnxannntx nponeax; 2) n onorenese
(]opmnponanne stxontx noonoe ueonexa); 3) n ]norenese (]opmnponanne
poonoro, omenennoro ueonexa).
asnuam +n ne mnon emmnm: 1) n stxe xax ]enomene npeoaae
anonxa na maonoro apeaa, n o npem xax n xtpe nenn +napnot; 2) xo
xtpa -- snaxona nema (noono stx), no ona nenoona amooprannsontnat;
3) xax xe omeuaot namn, stx n xtpa -- +o pasnte emnonuexne nemt.
3n paxenn nosnom eat ntno o om, uo xtpa ne nsomop]na (aomno
oonene), a romomop]na stx (pxpno noona).
apnna, xoopm ne oo oonomenne stxa n xtpt, upesntuano oxna n
mnoroanexna. eronmnem nm n pemennn +o npoemt namenot nexotxo
noxoon.
epnt noxo paspaatna n ononnom oeuenenntmn ]noo]amn --
..anonxnm, . . pnom, . . xmxnntm, 3. . apxapnom. t +oro
noxoa n emmem: nsanmonst stxa n xtpt oxastnae nnxennem n on
opon; ax xax stx opaxae ennetnot, a xtpa et neoememt
xomnonen +o ennetnon, xoopo axnnae ueonex, o n stx -- npooe
opaxenne xtpt.
smene ennetnot, menm n xtpno-nannonatnte epeonnt,
nsmene n am stx. na ns nontox onent na nonpo o nnnnn oetntx
]parmenon (nn ]ep) xtpt na ]nxnnonnponanne stxa o]opmnat n
]nxnnonatnm nnnx paxxo mxot n onpemennm onnonnrnnnx.
axnm opasom, en nosenne xtpt na stx nnone ouennno (nmenno ono
nsuae n nepnom noxoe), o nonpo o opanom nosennn stxa na xtp
oae noxa oxpttm. n oane mnot noporo noxoa x npoeme
oonomenn stxa n xtpt.
umne mt XIX n. (. mot, . . oen) nonnman stx xax xonnm n.
stx -- axa oxpxamma na pea, nne xoopo n es uan xoopo mt xnt ne
moxem. ax nna . mot, stx -- +o mnp, examn mex mnpom nnemnnx
nenn n nnpennnm mnpom ueonexa. eonaetno, un peo namero onann,
stx ne mene nne na xax oexnnna annot, on naxon n na amnx, n namem
osnannn, name namn; on mene non ouepann xaxtm nnxennem mtn, xaxo
nono onnatno-xtpno potm.
60
pamxax noporo noxoa neonan + npoem mxoa 3. ennpa n .op]a,
pasnunte mxot neormotnannen, paspaoanmne ax nastnaemm rnnoes
nnrnnnuexo ononetnon.
onone +o rnnoest exn exenne, uo mn nn mnp no-pasnom -- xnost
npnsm noero ponoro stxa. ee oponnnxon peatnt mnp mene nootx,
noxotx on opaxae n stxe. o en xaxt stx opaxae ennetnot
npnmnm otxo em nooom, o, eonaetno, stxn pasnuam nonmn
stxontmn xapnnamn mnpa.
rnnoese ennpa--op]a ntem emmne ononnte nooxenn: 1. stx
oonnnae noo mtmenn ronopmero na nem napoa. 2. noo nosnann
peatnoro mnpa sannn o oro, na xaxnx stxax mt nosnammne ext. t
pauenem npnpo n nanpanennn, noxasannom namnm stxom. t nteem n mnpe
nenn e nn nnte xaeropnn n nnt onem ne noom, uo onn amoouennnt,
nanponn, mnp npeae nepe namn xax xaeoxonnuexn noox nneuaenn, xoopt
oxen tt oprannsonan namnm osnannem, a +o snaun n ononnom -- stxono
nemo, xpanme n namem osnannn. t pauenem mnp, oprannsem ero n nonn n
panpeeem snauenn ax, a ne nnaue, n ononnom noom, uo mt uannxn oramenn,
npenntnammero noonm nemansannm. 3o oramenne nmee n
onpeeennoro stxonoro xoexnna n saxpeneno n neme moee namero stxa1.
anna rnnoesa nouna noepxx n atnemm paspaox n pax . erepepa,
n ero xonnennnn stxa xax npomexounoro mnpa, omero mex oexnnno
ennetnotm n osnannem. stx ene no nex oax xonno xnsnn xax
osnamma na.
neonannx nexooptx anopon rnnoesa nnrnnnuexo ononetnon nouna
onpemennoe axatnoe snuanne. pexe nero -- n paoax .]ppa, x.+ppoa,
.Xama n prnx anopon, n xooptx xonnennn ennpa--op]a menenntm opasom
ononena. ax, .Xam nne eme onn npnnnnn ]nxnnonatno ononetnon
stxon, orano xoopom mex stxamn mene pasnune n xapaxepe nx
xommnnxannntx ]nxnn.
naxo npanennon pan ee sament, uo et p pao, n xooptx rnnoesa
nnrnnnuexo ononetnon noneprae pesxo xpnnxe. ax, . . epepennnxon
oonontnae noe onomenne x +o rnnoese emmnmn nooxennmn: 1) nounnxom
nonn nm npemet n nenn oxpxammero
1 op] . . nomenne nopm noneenn n mtmenn x stx // onoe n sapexno
nnrnnnxe. -- ., 1960. -- tn. 1. -- . 174.
61
mnpa. mo stx n noem renesne -- pesta opaxenn ueonexom oxpxammero mnpa,
a ne amoonemma na, nopma mnp; 2) stx npnnooen n snaunetno enenn x
ooennom ]nsnoornuexo oprannsannn ueonexa, no +n ooennon nosnnxn n
pestae netnoro npnnooenn xnnoro oprannsma x oxpxammem mnp; 3)
neonnaxonoe uenenne nnestxono-ro xonnnma nosnnxae n nepno nepnnuno
nomnnannn. no one neonnaxonotm aonnann n pasnunmn stxonoro
maepnaa, oxpannnmero o npexnnx +nox.
pnnaetnm onenx rnnoese ennpa--op]a am axxe .o, ..omanxn,
..a, ..upmxnna, 3.Xoen-men.
axnm opasom, rnnoesa nnrnnnuexo ononetnon onennnae onpemenntmn
uentmn aexo ne onosnauno. em ne menee x ne opamam ne neonaen,
eptesno sannmammne npoemo nsanmoonomenn stxa n xtpt, stxa n
mtmenn, ax xax nmenno nomomtm anno rnnoest mor tt omtent axne
]axt stxa, xoopte pno onnt xaxnm-no prnm nooom. pnmepom mor
xnt +nonnrnnnuexne paot mxot . . ooro, nnrnoanponoornuexne
paot mxot . apmnntxoro n p.
atnemne paxenn o nsanmonsn stxa n xtpt mt ononm x petem
noxo.
stx -- ]ax xtpt noom uo: 1) on oanna uat xtpt, xoopm mt
naeem o namnx npexon; 2) stx -- ononno nnpmen, nopenom xooporo mt
nannaem xtp; 3) stx -- naxnemee ns nex nenn xtpnoro nopxa, no en
mt xonm nont mnot xtpt -- nax, penrnm, nepap, o oxnt
pamapnnat +n nenn xax xot, ]opmnpemte noono stx, no eenennt
stx nmee ume nero paspaoannm moet. o+om xonnenatnoe omtenne
xtpt moxe nponson otxo nopenom eenennoro stxa.
ax, stx -- oanna uat xtpt n ee opne, +o ennetnot namero xa,
nx xtpt; on ntpaxae n onaxennom nne nenn]nuexne uept nannonatno
menatnon. stx et mexannsm, oxptnmn nepe ueonexom oat osnann
(..nnxnn).
ax samen .enn-po, stx et ononpemenno n npox xtpt, n ee naxna
oanna uat, n onne menonann xtpt. oee oro, stx -- nenn]nuexn
noo menonann xtpt, ]axop ]opmnponann xtpntx xoon.
nomenn mex stxom n xtpo mor pamapnnat xax onomenn uan n
neoro. stx moxe tt nonpnn xax xomnonen xtpt n xax opne xtpt (uo
ne ono n o xe). naxo stx n o xe npem anonomen no onomennm x xtpe n
62
neom, n on moxe pamapnnat xax nesannnma, anonomna emnonuexa nema,
.e. oetno o xtpt, uo eae n pannnonno nnrnnnxe.
orano name xonnennnn, noxotx xaxt nonet stxa ononpemenno ne n
noneem xtpt, o stxonte snaxn npnopeam noonot ntnont ]nxnnm
snaxon xtpt n em amtm xa penom npeanenn ononntx anonox
xtpt. menno no+om stx nooen oopaxat xtpno-nannonatnm
menatnot ero nonee. tpa ooneena stxom uepes xonnen npopanna.
ax, xaxo xtpt non xmuente ona, nanpnmep, nemnen nnnmanne, nopox,
ounot. oro uot npnsnat o nn nnoe ono xonnenom, xmuentm onom
xtpt, nxno, uot ono to omenopenetntm, uaontm, to n oane
]paseoornsmon, noonnn, noronopox n ..
stxonte nopmt oononmt anonxamn xtpt, xoopte, npana, ne ot xe
onraopnt (osaetnt), xax nopmt stxa: sa noneem xtpt, panpeeenntm no
pasntm onnmam, oae npano na oee mnpoxn ntop.
ax, xtpa xnne n pasnnnae n stxono ooouxe. n npnmnnnnte xtpt
tn nemntmn, o onpemennte anon ne n otme enenn nepatntmn. stx
oxnnae xtp, no ne onpeee ee. stx nooen osanat nepatnte
nmsnn, xax t onent mnpax, xoopt nomene oo peatnot.
epatnte nmsnn nrpam otmm pot n osannn onnatntx epeonnon,
nanpnmep, nannonatntx epeonnon nemna, uxun, nn xanxasxo
nannonatnon, xoopte ]opmnpm nannonatnte npepaxn. mt me
nnepm onente mamnt, xoopte oxpamnnam mnp n nxnt nne: neoe
mee, nenxa nepmnma pxa napoon, nenxne nepmenn n .. euano
npannen oanapntx roapn nponm oooe nnnmanne x stx: opta ennna
sa ounx stxa, at anna o stxe, opta pexnena sapaxennem stxa
nnopanno exnxo n ..
et nmenno aroap stx ueonex nonpnnnmae ntmte xax peatnot, nepexnnae
n omtnnae nemenmmee, paae n naaxae, nnttnae xaapn (p. ona
pxoro no+a -- na ntmtom esamn ootmt). e +o nosmoxno nmt aroap
eenennom stx, a axxe prnm emnonuexnm nemam (stxam xnno, xpaox,
xeon). emee meo pen nex stxon sannmae eenennt stx, no stxono
snax nooen at +xnonenom xtpt. stx eno nsan mn]oorne, penrne,
naxo n prnmn ]opmamn nosnann mnpa. X. . aamep nna, uo ]noo]n poat
stxom n otxo n stxe nmee noe tne.
63
stxona xapnna mnpa n +mnnpnuexoe otennoe osnanne
axt stx no-noem uenn mnp, .e. nmee no noo ero xonnenansannn.
ma saxmuaem, uo xaxt stx nmee oom xapnn mnpa, n stxona nunot
osana oprannsontnat oepxanne ntxastnann n oonennn +o xapnno. n
+om npone nenn]nuexn ueoneuexoe nonpnne mnpa, sa]nxnponannoe n stxe.
stx et naxnemn noo ]opmnponann n menonann snann ueonexa o mnpe.
paxa n nponee eetnon oexnnnt mnp, ueonex ]nxnpe n one
pestat nosnann. onoxnnot +nx snann, saneuaenntx n stxono ]opme,
npeane oo o, uo n pasnuntx xonnennnx nastnae o xax stxono
npomexount mnp, o xax stxona penpesenann mnpa, o xax stxona moet
mnpa, o xax stxona xapnna mnpa. n otme panpopanennon mt
ntnpaem noenn epmnn.
onne xapnnt mnpa (n om une n stxono) pon na nsuennn npeanenn
ueonexa o mnpe. n mnp -- +o ueonex n pea n nx nsanmoennn, o xapnna mnpa --
pesta nepepaoxn nn]opmannn o pee n ueonexe. axnm opasom, npeannen
xornnnnno nnrnnnxn npanenno nepxam, uo nama xonnenatna nema,
oopaxenna n nne stxono xapnnt mnpa, sannn o ]nsnuexoro n xtpnoro
onta n nenopenenno nsana nnm.
nenn n npemet nnemnero mnpa npeanent n ueoneuexom osnannn n ]opme
nnpennero opasa. o mnennm . . eontena, mene oooe noe
xnasnnsmepenne, n xoopom npeanena ueonex oxpxamma ero ennetnot:
+o -- mtonoe noe, nema snauenn. ora xapnna mnpa -- +o nema opason.
. Xaerrep nna, uo npn one xapnna mt maem npexe nero o oopaxennn
uero-no, xapnna mnpa, mnono nona, osnauae ne xapnn, nsopaxammm mnp,
a mnp, nont xax xapnna. ex xapnno mnpa xax opaxennem peatnoro mnpa n
stxono xapnno mnpa xax ]nxanne +oro opaxenn menm oxnte
onomenn. apnna mnpa moxe tt npeanena nomomtm npopannenntx (nepx--
nns, npant-- ent, noox--sana, aexn--nsxn), npemenntx (ent--nout, snma--
eo), xonuenenntx, +nuexnx n prnx napamepon. a ee ]opmnponanne nnm stx,
pannnn, npnpoa n anma], nonnanne, ouenne n prne onnatnte ]axopt.
stxona xapnna mnpa ne on n p o nennatntmn xapnnamn mnpa (xnmnuexo,
]nsnuexo n p.), ona nm npemene n ]opmnpe nx, noom uo ueonex nooen
nonnmat mnp n amoro e aroap stx, n xoopom saxpene ome-
64
nenno-nopnuexn ont -- xax omeueoneuexn, ax n nannonatnt. oenn n
onpeee nenn]nuexne ooennon stxa na nex ero ponnx. n nenn]nxn
stxa n osnannn ero nonee nosnnxae onpeeenna stxona xapnna mnpa, xnost
npnsm xoopo ueonex nnn mnp.
R..npen nouepxnna onaunt xapaxep stxono xapnnt mnpa, nastna ee
nannno xapnno. stxona xapnna mnpa xax t onone oexnnnte snann o
peatnon, uao nxaxa nx (m. naunoe snauenne n stxonoe oxonanne axnx on,
xax aom, ouxa, ne, eno n ..). sua emannx +nx on, moxno ntnnt
nenn]nx xornnnnntx (mtnetntx) moee, onpeemmnx noeopasne nannno
xapnnt mnpa.
oxotx nosnanne mnpa ueonexom ne noono o omnox n saxenn, ero
xonnenatna xapnna mnpa noonno mene, nepepnontnae, ora xax
stxona xapnna mnpa eme oroe npem xpann et +nx omnox n saxenn. ax,
onotno uao oosnauenn n nepeaun oonn +monnonatnoro noema
ronopmn nnotse ]paseoornsm nonapnt mo, ne oosnana, uo +o peno
stxa nsano apxanuexnmn npeanennmn o nanunn nnpn ueonexa
xnnonopme annnn -- mn, xoopa mtnat n mn]oornuexo xapnne mnpa n
nne napa n mora noxnat eo, nepememat x neeam.
o mnennm . . aennua, xapnna mnpa, saxonponanna penamn stxono
emannxn, o npemenem moxe oxastnat n o nn nno enenn nepexnouno,
penxono, nmt pannnonno nonponsnome tte onnosnnnn n n eenenno
neonnon nnoro stxonoro nnpmenapn; nomomtm noenero osam nonte
mtt, xooptx apte xa noero poa ponetntm maepnaom. naue
ronop, nosnnxam paxoxenn mex apxanuexo n emannuexo nemo stxa n
o axatno menatno moetm, xoopa ennetna annoro stxonoro
xoexnna n npone n nopoxaemtx nm exax, a axxe n saxonomepnox ero
noneenn.
stxona xapnna mnpa ]opmnpe nn onomenn ueonexa x mnp (npnpoe, xnnontm,
amom ee xax +emen mnpa). na saae nopmt noneenn ueonexa n mnpe,
onpeee ero onomenne x mnp. axt eenennt stx opaxae onpeeennt
noo nonpnn n oprannsannn (xonnenansannn) mnpa. tpaxaemte n nem
snauenn xatnam n nexm ennm nem nsron, noero poa xoexnnnm
]noo]nm, xoopa nanstnae n xauene osaetno nem nonem stxa.
axnm opasom, pot stxa oon ne otxo n nepeaue oomenn, no n nepnm ouepet
no nnpenne oprannsannn oro, uo noexn oomennm. osnnxae xax t
npopanno snauenn (n epmnnoornn ..eontena), .e. saxpenennte n stxe
snann o mnpe, xa nenpemenno nneae nannonatno-xtp-
65
nt ont xonxpeno stxono omnon. uopmnpe mnp ronopmnx na annom stxe,
.e. stxona xapnna mnpa xax onoxnnot snann o mnpe, saneuaenntx n exnxe,
]paseoornn, rpammanxe.
epmnn stxona xapnna mnpa -- +o ne oee uem mea]opa, no n peatnon
nenn]nuexne ooennon nannonatnoro stxa, n xooptx sa]nxnponan nnxatnt
omenenno-nopnuexn ont onpeeenno nannonatno omnon me, osam
nonee +oro stxa ne xaxm-o nnm, nenonopnmm xapnn mnpa, onunm o
oexnnno menmme, a nmt nenn]nuexm oxpax +oro mnpa, oonennm
nannonatno snaunmotm npemeon, nenn, nponeon, nsnpaetntm onomennem x
nnm, xoopoe nopoxae nenn]nxo eetnon, opasa xnsnn n nannonatno
xtpt annoro napoa.
nepe x stxono xapnne mnpa onapxnnae eme n paoax . mota, xoopt
nna, uo pasnunte stxn nm nannn opranamn nx opnrnnatnoro mtmenn
n nonpnn. xonn XX n. nonnot mnoro pao, nonmenntx anno npoeme, --
paot ..pna, ..antena, ..omanxoro, ..xaenxo, .+xa,
.Xama, xoexnnna monorpa]n eoneuexn ]axop n stxe. stx n xapnna
mnpa (., 1988) n p. ospomn nnepe x +o npoeme nsan xornnnnntmn
neonannmn noennx e, n pamxax xooptx eam nontxn nsat eopnm
stxontx rematon eopne ]pemon xax pxp snann.
eopn stxontx rematon ta ntnnna x. axo]]om, a saem npnsnana prnmn
uentmn. ematt -- +o oote rnnnte oepxaetnte ennnnt stxa. omnmo
peansannn n stxe rematt oanm onon nonpnn ueonexom
ennetnon, nanpanm nosnanaetnte nponet, onpeem nenn]nx n
xapaxep moopntx axon n ..
nnnot rematon ononetno stxa npone n nexotxnx anexax. ax, na
nonepxnono-stxonom ponne onn n o xe remat moxe peansontnat xax
pasnte mtt, n otxo nennatnte nstxann mor anonnt nx ennno.
x.axo]] noxasa, uo nop n nona onntnam n onnx n ex xe epmnnax, n snaun,
onnaxono mt, .e. nstnam onnm n em xe rematom.
ax, rematt t nnnepatnte npeanenn, npnnaexamne rnnam
ueoneuexo nnxnxn noome n xax neoe examne nne xaeropnatntx pamox
eenennoro stxa, .e. +o oepxaetnte nenunnt pannenennoro: rematt
exa nenopenenno sa rpantm ntxastnaemoro n oprannuno nnm nsant.
exonpnponannte na onone peatntx stxontx anntx, rematt amn anon
peatntmn oepxaetntmn nenunnamn nxamero pannenennoro.
66
motonxa ne stxonoro mnponnenn nouna pasnnne n onpemennom
neormotnanne. ennetno, xaxt napo no-noem pauene mnoroopasne
mnpa, no-noem nastnae +n ]parment mnpa. noeopasne xonpnpemo xapnnt
mnpa onpeee em, uo n ne onpemeunnae nnnnnatnt, rpnnono n
nannonatnt (+nnuexn) nepatnt n nenepatnt ont. annonatnoe noeopasne
stxono xapnnt mnpa pamapnnae neormotnannamn ne xax pesta
netnoro nopnuexoro pasnnn, a xax nsnauatno annoe nono stxon. o nx
mnennm, mn nomomtm stxa osam no oot mnp, onunt o oro, xoopt nx
oxpxae. apnna mnpa ronopmero, ennetno, menenno onuae o
oexnnnoro onnann non, npemeon, nenn, o nauntx npeanenn o nnx,
no ona et exnnnt opas oexnnnoro mnpa. naxo ne am stx osae +
exnnnm xapnn mnpa.
apnna mnpa, xoopm moxno nasnat snannem o mnpe, exn n onone nnnnnatnoro
n omenennoro osnann. stx xe ntnone peonann nosnanaetnoro nponea.
onnenatnte xapnnt mnpa pasntx me mor tt pasnuntmn, nanpnmep
npeannee pasntx +nox, pasntx onnatntx, nospantx rpnn, pasntx oae
naunoro snann n .. mn, ronopmne na pasntx stxax, mor nmet npn
onpeeenntx onnx nsxne xonnenatnte xapnnt mnpa, a mn, ronopmne na
onom stxe, -- pasnte. eonaetno, n xonnenatno xapnne mnpa nsanmoene
omeueoneuexoe, nannonatnoe n nunonoe.
apnna mnpa ne et npoo naop ]oorpa]n npemeon, nponeon, non n ..,
no nxmuae n e ne otxo opaxennte oext, no n nosnnnm opaxammero
exa, ero onomenne x +nm oexam, npnuem nosnnn exa -- axa xe
peatnot, xax n amn oext. oee oro, noxotx opaxenne mnpa ueonexom ne
nannnoe, a eetnonoe, onomenne x oexam ne otxo nopoxae +nmn
oexamn, no n noono nsmennt nx (uepes eetnot). ma ee
eenennot oro, uo nema onnatno-nnnuntx nosnnn, onomenn, onenox
naxon snaxonoe oopaxenne n neme nannonatnoro stxa n npnnnmae uane n
xonpnponannn stxono xapnnt mnpa. anpnmep, pxoe ntpaxenne xora pax na
rope nnne oonene anrnxom xora nnntn noe, xnprnsxom -- xora
xno nmaxa xone semn n .. axnm opasom, stxona xapnna mnpa n neom n
rannom onnaae ornuexnm opaxennem mnpa n osnannn me. o npn +om
oxpanm xax t oetnte uaxn n stxono xapnne mnpa, x xooptm, no namem
exennm, onon n ]paseoorn; ona no n xaxom stxe.
upaseoornsmt nrpam oom pot n osannn stxono xapnnt mnpa. nn -- sepxao
xnsnn nannn. pnpoa snauenn u eno nsana ]onontmn snannmn none stxa,
npaxn-
67
uexnm ontom nunon, xtpno-nopnuexnmn pannnmn napoa, ronopmero na
annom stxe. u npnnntnam oexam npnsnaxn, xoopte aonnnpm xapnno
mnpa, nopasmenam nem expnnnnnm nannm (ex), onennnam ee, ntpaxam x
ne onomenne. noe emannxo u nanpanent na xapaxepnnx ueonexa n ero
eetnon1.
nansnp stxonm xapnn mnpa, osanaemm ]paseoornsmamn, moxno nasnat
emmne ee npnsnaxn -- neopann-not, anpononenpnunot. ax,
anpononenpnunot xapnnt mnpa ntpaxae n ee opnenannn na ueonexa, . e. ueonex
ntnae xax mepa nex neme: nsxo -- no noom, no pxo, pxo noat, no oxom;
mnoro -- roont o n, noon po (sao); mao -- n onn npne; emno -- nn srn ne
nnno; tpo -- n rasom ne moprn, no mrnonenne oxa, om roon, nor no oo ne
u; ntno nmnt -- nmnt no mn n ..
nauenne neoro pa asontx on n u ]opmnponaot na onone
anpononenpnuexoro nonnmann mnpa -- roona xoonnt, roptmxo txn, noxxa
oa, npnpat x pxam, naen o naen ne apnt, na xaxom mar n p. axne
nomnnannnte ennnnt osam xtpno-nannonatnm xapnn mnpa, n xoopo
opaxam t n npant, otuan n noneenne me, nx onomenne x mnp n pr x
pr.
stxona xapnna mnpa osae pasntmn xpaxamn, nanoee pxnmn, name ouxn
spenn, nm mn]ooremt, opasno-mea]opnunte ona, xonnoannnte ona n p.
ame mnpononnmanne uanuno naxon n nen stxono xapnnt mnpa. axt
xonxpent stx saxmuae n ee nannonatnm, amotnm nem, xoopa
onpeee mnponosspenne nonee annoro stxa n ]opmnpe nx xapnn mnpa.
menno n oepxaetno opone stxa (n mentme enenn n rpammanxe) nena
xapnna mnpa annoro +noa, xoopa anonn ]namenom nex xtpntx
epeonnon. e anans nomorae nont, uem pasnuam nannonatnte xtpt, xax
onn ononm pr pra na ponne mnpono xtpt. pn +om en t snauenn nex
on tn xtpnonenn]nunt, o noome to t nenosmoxno neonat
xtpnte pasnun. o+om sannmat xtpno-nannonatntm anexom, mt
untnaem n nnnepatnte nona stxontx ennnn.
stxe opaxena nannna xapnna mnpa, xoopa xatnae xax one na, ranntm
opasom, npaxnuexne nopenon ueonexa, xax neoxonma xornnnnna onona ero
aanannn x mnp. parmanuexn +ronenpnsm pxpnpe eetnot axnm
1 m.: upaseoornuexn onapt pxoro nepapnoro stxa / o pe. . .ueopona.
-- ., 1996; pasnte pena pxoro stxa / o pe. ..e-n. -- ., 1995.
68
opasom, uot ona onnmatno ntpannaat n xornnnnnom noe ueonexa, ta
maxnmatno ono. eoospnmte npopanna, ponm n nneexatnm
eetnot, pm nonx unn ueonex nsmepe uepes e amoro (naxotxo xnaae
ras, xama n roone, ne noxaa px, epne nepenone n ..), npnnnma ne n e n
panpopan e na oxpxammn mnp. stxona xapnna mnpa oxpane moet axoro
anpononenpnsma n no npemena, xora ueonex oenennnae nn nsnpae prne
nennonte npnopnet.
o ne neponon, onoxnnot npementx opasno-narntx +aonntx
npeanenn o npemeax, nennx, xooptmn ueonex na npoxennn xnsnn
npeuae uame, uem prnmn, n neom ]opmnpe nexoopm antnm stxonm
xapnn opaxenn oexnnno ennetnon.
annna xapnna mnpa onuae snaunetno nparmanunotm. parmanunot +a
oooro poa. peen na aomnm nnn, snann annoro nna mor xot rono
oxont o oro, uo nounaa t oexnnno nnno pannnonna naxa. x
xpnepnem ntnae ne ]opmatno-ornuexa nenponnopeunnot, a ama no ee
neonot n nnnepatnot moen, ee noonot xnt onmme (uame --
xnasnonmme) mapnne pxpnponann onta1.
nemnee xono neonoro spnetnoro opasa nepexo exn n onone tono
xan]nxannn, ooxenmme oext n n axoro xona n onune o nauno
xan]nxannn. anpnmep, n pxnx nnomax: no mn (nmnt no amte mn), no
ropo (t no ropo), roono (me n pao roono) omans-mt, .e. nastnammne
pasnunte uan ea ona pasnuntmn xnsnenno naxntmn ]nxnnmn, mor tt
oennent n on emanuexm rpnn -- xasanne na +aon ]nsnuexoro npeea.
tennoe osnanne ntee nnnunt +nx uae ea ueonexa npnsnax --
panooxenne nnepx n oenne nx n on rpnn na onone +oro npnsnaxa, uo n
]nxnpe n stxono xapnne mnpa.
mnot ntnonemo ]nxnnn n tono npaxnuexo eetnon ueonexa n ero
osnannn moxe oennt oext n on rpnn, nanpnmep, omnot ]nxnnn axnx
opranon, xax po n rasa npn ntpaxennn nnenn ueonexa oosnauae n stxe
nomomtm nnom paxptt po, apamnt rasa.
asnune ]nxnn pasrpannunnae axe ouent nsxne n nauno xan]nxannn oext,
nanpnmep, n u nat na norn -- open amooetnot, nesannnmot n nat na
xoenn -- ntpaxat nom noxopnot, xoenn xax uat nor nponnonoanent
onenno noram, ax xax n oane nnomt omansm
1 m. noponee: aennu . . nsm. apnna mnpa. stx. -- ., 1996.
69
xoenn npnopeae xnasnnmnotnoe snauenne nn neonnmo onopt n onune o
snauenn omansma norn -- nn neoxonmo onopt.
nannno stxono xapnne mnpa nosmoxno n pamnpenne nonn no pannennm
nauno xapnno mnpa, nanpnmep, ono epne n oane nnom oosnauae ne otxo
opran xponoopamenn, no n nenp +monnonatntx nepexnnann, nounnx unn
(nanpnmep, npnnnmat nsxo x epn, untm epnem n ..).
xaxo stxono xapnne mnpa mor tt n uante +aonnte axnt, ornuexn
ne onnmte: nanpnmep, n pxnx npeanennx mene +aon pasmepa no
nepnxan (ntoxn, xax xept, ntoxn, xax nepa xoomenxa), no ao ]opmnponan
+aon nnt no ropnsonan (p. n apax. nnnt, xax pexa; nnnt, xax sme). pn
nnotsonannn neontx opason n xauene +aonon es xasann ononann pannenn
na nepnt nan, xax npanno, ntnnrae oopnetnoe nn neoopnetnoe
+monnonatnoe onomenne exa peun x oosnauaemom.
np, opaxennt xnost npnsm mexannsma nopnuntx ommenn, saneuaenntx n
mea]opax, pannennx, nmnoax, -- +o rannt ]axop, xoopt onpeee
nnnepatnot n nenn]nx mo xonxpeno nannonatno stxono xapnnt mnpa.
pn +om naxntm ooetnom ne pasrpannuenne nnnepatnoro ueoneuexoro
]axopa n nannonatno nenn]nxn n pasnuntx stxontx xapnnax mnpa. oxotx
renenuexn mexannsm onenxn eentx ommenn nnnepaen, o, nepeneat
ueoneuexo eetnotm, ononpemenno n nnnepatno, n nannonatno-
nenn]nuexo, on nensmenno npnnon n pestae axoro nsanmoenn x osannm
stxontx xapnn mnpa xax nnoornuexn omnmn, ax n nnnnnatntmn
ooennomn.
o-nnnmom, x nnnepatntm ooennom stxono xapnnt mnpa onon
saxpenenne sa onpeeenntm opranom pon xpanne +monn. ax, n xnaxo
pannnonno mennnne n neponannx neuent unaat peoounem nero noxoro:
rnena, sot, noxon. pxom stxe neuent n nnome net n neuenxe ntstnae
npeanenne o uem-o ouent naoenmem, xax t panmnpmmem mnot ueonexa: ,
pon, ponmxa-pon, epxnt, mapxn, annenatntx napxeon nanpatnnx, xpenxo xe
sae t men n neuenx (R. arnnn); n nonxom n pe prnx stxon ono
neuent nmnonsnpe opran unn; a n natnxnx nnomax ono neuent ntnae
nmnonuexnm snauennem xpapot (n mnanxom naexe axxe -- sannt,
nexnot).
ao namaemte ueonexom +mnnpnuexne nona oexon, nanpnmep, noonot
pxn xnaat, epxat ne npoo ]o-
70
orpa]npm n osnannn, a npeomm xnost npnsm onpeeenntx
anpononenpnuexnx nenapnen n saneuaenam n nnomax epxat n nonx pxax, .e.
n noe nan, pxamn oopnat, .e. tpo sapat, ntmn pxamn, .e. nnuero ne
npnopen, ne npnnen n ..
nerpatnt opas peatnon n otennom osnannn npexe nero nxmuae
nonopmmne npeanenn xax nonenenno +mnnpnuexo npaxnxn, ax n
nmnonuexo neenno. axt nn xtpt, annxn n om une, ntpaatnae
no nmnonuexn stx n no opas mnpa, n xoopom nouam snauenn +ement
+oro stxa. . nenrep axe npeoxn epmnn napanmno xapaxepnnxn
xtpt n npopannenno npoxennon. n ernnexa ma nnn e nme
no npenauepannom nn, o ee napanmno -- opora; napanmno apaxo xtpt --
mnp-nemepa, ne axoro mnpononpnn ntpasnat n nsopeennn apxn n xnoa
(nepnoe xnotnoe oopxenne -- aneon n nme -- nopoeno apxnexopom-npnnem);
napanmno pxo xtpt -- exoneuna pannnna. epono, no+om axe npem (nex
ueoneuexn) pxnx npeane npopannom: nsnt npoxnt -- uo noe
nepen (. aepnax).
nnnnt eenennoro stxa npnopeam n stxe xtpt ononnetnm,
xtpnm emannx. ax, n stxonom osnannn npeannee annxo xtpt
ono roona ne ne otxo ntpasneem emannxn nepxn uat ea, no n
nepatntm nmnoom nenpa pasma, nneexa, ntme nennon. 3a xtpna
emannxa pon na marnuexom n mn]oornuexom omtennn axnx npnsnaxon
oosnauaemo onom uan ea, xax panooxenne nnepx, n oan nee,
nponnonooxno nns, oan nepepoxenn, pxonono ennmn, nonxamn,
xpanenne n nonponsneenne nxno nn]opmannn n .n., xoopte nxo n epnm
e]nnnnnm (onpeeenne) exemt roona. ax, npnsnax panooxenne nnepx
mn]oornuexn nepeomte npn onnannn nann, nasnanntx nnomamn, roona
ropn, roona ne xprom, xont na roone. +nx nnomax noanannnae nst
nmnonxo mnxpoxoma ann, n xoopo ne, uo onon x nepxne uan ea,
nstnae neom n ero ranntmn oexamn -- onnem, no n snesamn.
pro naxnt npnsnax -- pxonono ennmn, nonxamn nosnoe nstnat
ono roona netm pom xonexon pannnonno opnon, neponann n pnaon,
et xooptx oxpannnt n nnome notnat roon nenom n p.
top +aonon nn nmnoon n nannno xapnne mnpa, xax npanno, monnnponan.
onnann +a sannn o xapaxepnnxn ne xonnenatno nemt n moxe tt
ntnena n nexooptx
71
uax na ponne stxono xapnnt mnpa. amn ]paseoornsmt, pamapnnaemte namn,
mor, no nepxennm ..en, ntnont pot +aonon, epeonnon xtpno-
nannonatnoro mnponnenn, nn xastnat na nx nmnotnt xapaxep n n +om xauene
ntnam xax stxonte +xnonent (nonen) xtpntx snaxon.
ax, npoema nsuenn stxono xapnnt mnpa eno nsana npoemo
xonnenatno xapnnt mnpa, xoopa oopaxae nenn]nx ueonexa n ero tm,
nsanmoonomenn ero mnpom, onn ero menonann, stxona xapnna mnpa
+xnnnnpe pasnunte xapnnt mnpa ueonexa n oopaxae omm xapnn mnpa.
eoneuexa eetnot, nxmuamma n xauene oanno uan n nmnonuexm, .
e. xtpnm, neennm ononpemenno n nnnepatna, n nannonatno-nenn]nuna. 3n
ee nona onpeem xax noeopasne stxono xapnnt mnpa, ax n ee
nnnepatnot.
annna xapnna mnpa otennoro osnann, n xoopom npeoaae npement noo
nonpnn, nmee nnepnpenpmmn xapaxep. stx, ]nxnp xoexnnnte
epeonnnte n +aonnte npeanenn, oexnnnpe nnepnpenpmmm
eetnot ueoneuexoro osnann n eae ee onno nsuenn.
na ns nnepenemnx xonnennn, onmmnx nst stxa n xtpt, npnnaexn
.mot, xoopt unae, uo nannonatnt xapaxep xtpt naxon opaxenne
n stxe nopenom oooro nnenn mnpa. stx n xtpa, un ononetno
amooetntmn ]enomenamn, nsant uepes snauenn stxontx snaxon, xoopte
oeneunnam onoornuexoe ennno stxa n xtpt.
xonne XX n. mt nepexnnan nnrnoxtpoornuexn m, xora npoemt
nsanmonsn stxa n xtpt ntmn n uno amtx axatntx n onpemenno
nnrnnnxe: noenne nt e noun n xaxo enponexo pane npomo no
nexotx nnrnoxtpoo-rnuexnx xon]epennn, ntmn nx maepnat, nnxm
opnnxn ae.
3o nsptn nnepea x npoeme -- pesta xornnnnno penomnnn n stxe, xoopa,
xax nepxae . . upmxnna, nauaat ora, xora oxpt noero poa nnx:
oxasaot, uo n naxe o ueonexe ne mea rannom, uo osao ueonexa n ero
nneex, -- xtpe.
xaxo xtpt--non xmuente ona. ont nx nnox pxo xtpt eme
ne anonen, xo xe xopomo onnan net p axnx on -- ma, no, ta, oxa,
nnenrennn n .. ot unat xmuentm onom xtpt, ono oxno tt
ome-
72
nopenetntm, uaontm, oxno tt n oane ]paseoornsmon n noonnn.
eonaetno, xaxt xonxpent stx npeane oo amotnm nem,
xoopa naxatnae no oneuaox na osnanne ero nonee n ]opmnpe nx xapnn
mnpa.
onpot n saann
1. ax nsant stx n xtpa no mnennm .mota?
2. axont ononnte nooxenn rnnoest emnpa--op]a?
3. ae nonnmanne stxono xapnnt mnpa. uem pasnune xonnenatno n stxono
xapnn mnpa?
4. o nonnmae no rematom n nnrnoxtpoornn?
4
X
nnanne stxa pernona nosnnnn nnrnoxtpoornn
amopnm xonpxnnnm pot stxa n ]opmnponannn xonno xtpt napoa na
npnmepe neotmoro pernona, a nmenno -- eopxoro oosept (ee nexo uan),
no nmenno nemnna et noero poa ]epna sona mex moenmnno,
xonmnno (pxnmn pernonamn) n eopxostuntm anaom eopnn.
. .oo nna, uo n annnxe o nx nop ne nn onoro onnann stxa,
oueammero +nnuexo nopne ero nonee. ama paoa -- ona ns nepntx
nontox axoro onnann.
o xe npeane oo nnrnoxtpoornuexoe onnanne stxa? ontaem
npeannt +o narno.
pemeom neonann n nnrnoxtpoornn xn axxe nnnuexn xa
pasntx stxon, o, n xaxnx ]opmax menonann npeanen o nn nno stx. ax,
et stxn, re mene ntnoe naexnoe paoenne, n stxn, re pasnun mex
naexamn noun ne; et stxn, nnnuexa n]]epennnann n xooptx otxo
naunnae, n, nanponn, stxn, re +a n]]epennnann roxa n mnoroanexna. en
no nepnom napamep pxn n eopxn stxn noun ne onuam, o
nnnuexoe paoenne n pxom snaunetno ntnee, uo oxno untnat npn
onnannn nnrnoxtp-no nannn.
sneno, uo stx neonopoen: n nem pasnuam nepapnt stx n naext,
npoopeune n apro (nenona, pennponanna -- oxpamenna o onapnoro oana
stxona nonema). . .oo pamapnna xtp axxe n uetpex pesax --
+napnom, epenenxom, ropoxom, npo]enonatnom. oonenenno, n xtpe
annxnx napoon moxno ntent uetpe xontx +emena, xopomo xoppenpmmnx
stxontmn: xtp opasonannoro o, xnnxnm, nn +napnm xtp;
xtp naponm, xpetnxm; xtp npomexounm, oonenmmm
npoopeunm, xoopm otuno nastnam xtpo napoa, nn pete
xtpo, n... pannnonno-
74
npo]enonatnte xtpt1. noene ono, nanpnmep nueonouexa,
nnxenepna xtpt, xtpa uenoxon n .. 3o neamooetnte,
]parmenapnte xtpt, uo ponn nx apro.
axnm opasom, mt nounn emmee napaen:
nepapnt stx -- +napna xtpa;
naext n ronopt -- napona xtpa;
npoopeune -- pet xtpa, .e. xtpa napoa;
apro -- npo]enonatnte xtpt.
t nnnm set, uo pxpa xtpt onapxnnae onpeeennoe xono o
pxpo stxa. nnenne mnpa onpeeenno onnatno rpnno ooneno ee
xtpo: onn n e xe nenn peatnon no-pasnom nonpnnnmam n
nnepnpenpm pasnuntmn rpnnamn. poema, xoopa on nepe namn,
saxmuae n om, uot onpeent, xax stx, nnotsemt anno onnatno
rpnno, opaxae ee npeanenne o mnpe.
a eron nenoxo onnana xonna xnsnt noosepxo mooexn. na onpeee
pom nerannntx ]axopon:
-- mooo npeannet nannn noneprae manponanno opaoxe o opont
maono xtpt n prnx annrmanntx nenn, nanpnmep, aannsma n npounx
ex, ]amnsma;
-- neoaouno nee nponarana pannnonno eopxo xtpt (ne otxo n
napono, no n n xanuexo ]opme menonann);
-- nanune nn]anntnon, ntpaxamme n nopenetxo neoornn n mopan
(roapno oxno ne otxo xopmnt, no n pasnexat... n ..);
-- onnatna neopnennponannot, ntpaxamma n +xexnunon nsron,
pasmton xpnepnen, pomannsannn xpnmnnatnoro mnpa n ..
3n nerannnte ]axopt opasnnt n stxe mooexn, ononntmn enennnmn set
moxno nasnat emmne:
1) eenennoe anonenne nonoro enuexoro onnoexa ns nana pannnonntx
n npo]enonatntx onnoexon (namtnt na xop -- xont na nxoex,
noonat n ampe -- noot na ennuno xexe, ao naunnt -- naanat no
nn);
2) omnmoe nnnne xpnmnnatntx onnoexon (nanpnmep, xana -- entrn,
rmannsaop, emoxpansaop -- mnnnexa nnxa);
3) nexoopoe nospoxenne eopxoro +noexa n men npo]enonatntmn n
naexntmn onamn (saxontnt -- nonat n mnnnnm, n tto narnt -- pont
ntnx).
1 oo . . stx n napona xtpa: uepxn no annxo mn]ooram n
+nonnrnnnxe. -- ., 1995. -- . 16.
75
aee onnmem nnrnoxtpnm nannm eopxoro oosept no ntmenpnneenno
pxpno xeme.
nepapnt stx -- +napna xtpa.
oneem nepapnoro stxa n +napno xtpt ne +na omena --
nopuexa n nauno-exnnuexa nnenrennn. npnma oraa exnxa ornuexn
nsanntmn nnaxnuexnmn xonpxnnmn, esxopnsnennoe nponsnomenne n ..
pnuem +o ne npoo noonoe naenne nemn nosmoxnomn stxa, no n ero
nopuexoe, xpeannnoe nnotsonanne. 3o nxno peun (no n nntmenno),
xooptm ne naee ne opasonannoe naeenne, a otxo +napnte nonen stxa, xonx
nemnoro.
ma ee, uo aexo ne ne naemmne nepapntm stxom nm
nonemn +napno xtpt. . . otnn n . . nponnnna paspaoan nonne
penenepapno xtpt, .e. xax t neoonme +napno xtpt. e
nonem, opasonanntm ropoxanam, npnme oee noonoe opamenne
nepapno nopmo nponsnomenn, nexoopa nnnuexa nepmnnot,
sonopeenne nnopanntmn onamn, uanunoe napmenne nopm. amenn na
peutm nnexo nnenrennnn noxastnam, uo moxno ronopnt o samenom naennn
peueno xtpt: axe n peun uentx-+xonomnon (ne ronop xe o peun nemnx
menoro eennenn) none onotno mnoro anoorn, xoopte nm
peuentmn omnxamn, nna epnnnoe oxnnanne, ptnount mapxennr n . n.
nexne xpnant uepes panpopanm n nnepm n naponte mat
penenepapnm nopm. anpnmep, na nepno pannne raset ntnun (N 21)
samexa o npnramennn na maemanuexn pnnp saxanunnae neoxnanno: e nn,
at n +om xe nomepe raset oepxn nepasnn n nasnannn: xaxo xenmnne
oxna tt nnpnxxa.
o nx nop namae onotno mnpoxoe nopeenne onenonxoro stxa:
xonnt, nenosnpamennt, nmennt, xomonont, ntnnxennt, omenennt,
nonnant, amnsaonnt n . n.
a nepapnt stx annno opmnnae pasronopna peut, xoopa oxastnae
axnnnoe nosenne ne otxo na nnnnnuexm peut, no n na xoxenennm n
axe naunm (nanpnmep, emmm ]pas nets npnsnat rpamono nn n
nnaxnuexom, nn n nnnuexom onomennn: nepapnte annte nneetnm
o umennn ]nsnoornuexoro oonn naexomtx npn oaennn nx xopmontx
paenn. -- ennx , 1999, N 1, . 96).
pesntuano npoxnnntm nnrnoxtpoornn ne nonne nnoexa,
paspaoannoe axaemnxom . . axmaontm. o nopo noonnne XX n. ono to
nteneno nonnem nnnnnatnt nt, no n xonne nexa nona sasnuao; npnmepom
76
mor xn paot ..pmnono no nnonm u. .ooenxoro.
+napno xtpe nonemn nnoexa moxno unat nsnentx nnaee n
no+on, eee naxn n xtpt nemn-nt. napono xtpe -- +o xasnen,
uameunnxn, nopoxen, +xpaent. axno anonnt meo none nnoexa n o
nn nno xtpe, no, xax xasa 3.ennp, mene otxo xe xtp, xotxo
nnnnnmon n naeennn.
naext n ronopt -- napona xtpa. onen nepapnoro stxa n nonen
naexa notsm stxom no-pasnom. . . emxonxn nepxa, uo en
pannnnat peut prnmn npnntuntmn nponeamn namero oprannsma, nanpnmep,
xoto nn txannem, o ronopenne nnenrena e ax xe onuat o
ronopenn xpetnnna, xax xota no xana o eenenno xott nn xax txanne
]axnpa o otunoro txann. o +a-o neeenennot n oxastnae xax pas onnem
menonann nepapnoro napeun. onno, uo npn axnx onnx naponte
napeun n ronopt ne otxo ne mor nrnopnponat nnrnnom, a, nanponn, onn
nero n oanm rannt n nanoee saxnatnammn, nanoee paxptnammn ant
stxono xnsnn oex neonann, noono om xax oannx nera npenoue
nsuenne ra nsuennm opanxepen1.
naxo 1930-x roon panpopann nsr na eppnopnatnte naext xax na nopu
stxa. 3o nsr axnnno nponarannpe o nx nop n nee x opte naexamn.
ora xax nmenno nsuenne naexon ae enennt n nenuepnaemt maepna
oro, uot nont saxont pasnnn stxa, no stxonte ooennon moro menoro
naexa oonent ne nepexnotm peun ero nonee, a pornmn nopnuexnmn
saxonomepnomn.
naex (rpeu. ialektos -- pasronop, ronop) --pasnonnnotstxa, xoopt ne
penom omenn n xoexnne, oennennom na eppnopnatno nn onnatno
onone. naex -- nxona n naxnema ]opma menonann stxa, peno
onxono-tonoro n nponsnonennoro omenn ntxonen ns xpetn; on osae axo
nn stxono nunon none naexa, xoopt ne nepnoonono nannonatno
stxono nunon. eonex -- ex onnoxtpno xnsnn, stxona xe nunot
]nxnpe penpesenannnt anno xtpt nn nunon, . e. xomnex uep n
stxono-peuentx nantxon, nponmmnx nnnnna uame nero. suenne stxono
nunon none naexa naxno oxpanenn npomoro, xoopoe npeae xax
onopa
1 emxonxn . . exnnna n nopmannna ouxa spenn na stx // opn
stxosnann XIX n XX nn. n ouepxax n nsneuennx / o pe. . . nernnnena. -- .,
1960. - . 2. - . 233.
77
naomero n mero stxa: stxonom maepnae, naeonannom o apmnx
noxoenn, saoxent n nne nosmoxnoe n nnnn peuenoro noneenn mnx
noxoenn, naennxon +oro oxponnma (epa, 1974, . 136). menno n +om nane
npeane nnepe nsuenne stxono nunon none naexa.
o nepxennm ..ooro, n napona xtpa naexna. apona xtpa n
oonenmmne e ronopt n naext na eppnopnn nexoro pernona npeanent
onotno nepo: +o eopxne ronopt, ronopt memannte -- nnexo-mo-enxoro n
nnexo-nxonxoro norpannut, uno pxne ronopt, nanpnmep, apoopuexne.
nexo oan na eronmnn ent oxoo 100 epenent apoopnen -- nonee
pxnx ronopon, nenoxo oxpannnmnx o namero npemenn. apoopnt pernona
opasm 14 omnn, xoopte ne samxnt, npooxam n annn, na xonmnne n n
prnx oax eopnn, nanpnmep, ornenxo.
apona xtpa -- napont stx n nepapnt stx -- +napna xtpa -- +o ne
mnpno omenmmne nnrnoxt-pt, nnmmne n nonntnammne pr pra.
uotxop ne peoounem opasnon n naexno peun, on oenne pasnunte
+ement napono xonno xtpt: mn]t, neponann, naponm ]noo]nm,
naponm nearornx, +enuexne nsrt n npeanenn, xoxenennte nxt,
mopat n neat n ..
onpo o oonomennn stxa no no+snn n naexa pemae n naxe no-pasnom.
nn neonaen unam, uo naex ne nmee neno n]]epennnannn,
eonaetno, stx ]otxopa -- +o nanaexnt stx. prne nn n stxe
]otxopa nepapnm ]opm naexa. t xonnt npnepxnnat nopo ouxn
spenn.
onoe nnrnoxtpoornuexoe neonanne nnexoro oosept oxno nxmunt n
e axxe oanenne pa onape: 1. onapt opon nemnnt; 2. erent n
npeann eopxoro oosept; 3. ano naexoornuexn onapt; 4. onapn
norpannuntx one naexntx son. aepnat +nx onape uanuno opant
n .
poopeune -- pet xtpa, . e. xtpa napoa. tem nepapnoe n
nenepapnoe npoopeune. nepapnoe npoopeune -- epmnn, npeoxennt R. .
opoxnntm; +o nnxnn na stxa, uanuno oomn ns nenepapnoro
npoopeun, uanuno ns naexon n xapronon (paan, oesnt, nso, xaxat,
ouennt n ..; ne nxna nsmenn. ne axna, mnpnonxm xnna --
ane paxna -- nexa uamxa).
mae, uo nmenno nnnnem pete xtpt n pasronopno peun moxno
onnt: a) mnpoxoe nopeenne e-
78
exntx oopoon n nannntx opasonann (amn sameuann n npeoxenn
npoanansnponant, npn neoxonmon no nnm npnnt oonenmmne mept
(ntnun, N 21); anaornuntx ]pas otxo n ono neotmo samexe ns 100 on --
8); ) nenuenne nopeenn no mnoxenennom une on singularia tantum (ao
xnt nenmoro axe ooem...); n) nenuenne una nexonemtx mennetntx
( oea eo nate. amapam -- ntmom. am nopr samx, amm mnmm! --
nexa uamxa); r) nopeenne xonemtx mennetntx xax nexonemtx
( onpann n pn npom xam. o n pne noxnt noxono ne on mnn --
nexa uamxa); ) oee uaoe opamenne x maonpoxnnntm
onoopasonaetntm moem (napxoa, uepnxa, nopnxa, rpnnonxa); e) onne
euenntx snaetntx ]opm n mop]oornn (ant! et!); x) ]onenuexne ooennon:
xo naop ]onem o xe, uo n n nepapnom stxe, onaxo peansann nx nna --
nosnnxae xenne (nanme -- noome), ntnaenne orantx (xoa -- xora), at -- ora)
n ..
pete xtpt xapaxepna ooa maonot: maonte npasnena, ]ennan,
spenmnte meponpnn. nans ]enomena onexnx maontx spenm n rnn
noxastnae, uo onn nsant pannnmn xapnanaa n prnx enponexnx panax.
pet xtpa ouent ntno pasmtnae porm nopm, npnmm nepapnom
stx, n n pestae mt omeuaem nponnxnonenne nenopmannntx napnanon n mnpoxm
omenennm peuenm npaxnx (omna oprama. a samxe ero ma -- nnexa
uamxa). anoee axnnno na nepapnt stx nne noponxo xapron (aa,
axn, enpee, xapt, apt, xopem, xptma, xox, erant, nmon, mop, naes, no
xnsnn, pasopxa, xasa); eron mt ntnxent xonanponat, uo +n ona xe ne
nm npnnaexnotm peun nmt npeannee xpnmnnatntx xpron.
pnmeo pete xtpt ne onne xnuex, xoopte am ne otxo pr
pr, no n xpnntm nonnuexnm eem -- (Htran -- . xamenxo; 3txnn, xnn,
apan, 3, en-- .tnnn; xant onx, txn, auep, eesnt ponoex --
.a; axantu, -- .epnomtpnn; pnm -- .pnmaxon; epesa, --
..epesonxn; enxa, ooox -- R.xxon n .. (nu n eapn, 1999, N 52).
npouem, nmenonanne -- +o eetnot, xoopo naunnae osanne stxa noome, n
om une n nonnsnponannoro stxa +noxn, npnmepom uem mor xnt nmena
onennte n onexm +nox, xooptx onotno mnoro n na nemnne (nen, nt,
aen, nop, nm, +m, enmapen, tena, xpnna, enmnpa, anna n . n.).
90-e rot na nemnne nosnnxn nonte enennnn: nxnennte nmena noun
nuesam ns onxoa, sao none mno-
79
ro oxpamenntx nmen (na o nnna), mnoro napono-pasronopntx napnanon (pnna o
pnna, aat o naan), nonnnt anrnxne nmena (pp, ax, 3pne n
p.).
eonaetno, onnatnte xaaxnsmt n omene saen n ]ep xonno xtpt,
onn pamaan menatnot napoa, n no xe montm ao nopeenne
nostxa. s axe noxnoro ueonexa moxno tmat: ne ax oomno,
]noeono (espasnuno). onom enuexom eape nnxa noannn axe nte
oannx -- arna (ope o ma).
xe ne rpannna, a nponat npoerae mex nepapntm stxom n stxom, na xoopom
ronop oetnte onnatnte rpnnt. e sa ropamn nann, noona o, xoopm
ot aannno nsopasn . eennn n noem pomane anaen n oa ( nnme):
am, xa, nnnenao nannano, uo nopmatnt ueonex ne non, no ne no m.
onunx nennatno onoro npo]eopa roonoro nan, noan nnm nanana, xoopt
no-noxn xmexae, n onn nnoem sa men ee o ma onen, ax, uo n pana
npouet mora. epenen na nopmatnt stx.
rpomnoe xonueno nnopanntx on nnot n pasronopnt stx, . e. nponsoma ero
amepnxannsann: n no xe nama mooext (n ne otxo mooext) ronopn: nxn pa
( nenpnnon), roa ( sooa nent), oont apt n ..; xa]on n npnxoen a
pxn stx.
euena nann ooxnnat em, uo naua npone mnpoxoro nnepenn
eopxoro stxa n e ]ept, xoopte panee oxnnant otxo pxnm stxom, --
+o nonnxa, eonponsnono, uanuno opasonanne. axoe panpopanenne npnneo x
ntntm xoeannm nopmt, ]axnuexn x om, uo neoaouno opasonannt o
naeenn anno nepea nonnmat, xax nxno ronopnt npanntno: oap nn op,
xomntmep nn xamnap, ropxom nn ropxam. 3o ]ax n a npano uentm nasnat
oxnnmm nannm nostunem, nn pnxo. panxa aa mono
pen unnonnnxon, ona nponnxa axe na FM-panoannnm, re na ne ne nete
nporpammt.
anoee uao omnxo ronopmnx ne memenne xpra oxenenntx nn
uanuno onnaammnx n ]opmatnom nane, no oaammnx pasnuno emannxo on:
mexstxontx omonnmon, mexstxontx naponnmon, pxo-eopxnx napaex-on:
napxa (p.) n napxa (e.), ouannx (p.) n uax (e.), eneunot (p.) n
nexa (e.), peut (p.) n p+u (e.) n ..
ma naxnema peuena npoema n pernone -- nontmenne xtpt nnotsonann
pxoro n eopxoro stxon, oee uexa nx n]]epennnann n peun nnnrnon. o
+ npoem moxno pemnt nmt ora, xora e ]opmnponana nannonatna
menatnot.
80
pro -- npo]enonatna xtpa.
axe nonen +napno xtpt oro nstnan nete naext exnnsanne
xnsnn, una, uo exnnxa nsann na o ]nsnuexoro pa n em amtm paxpenon
xonno. oxasaot, uo nt +o n ermannsannm xnsnn. nan na moxe xax pas
nponnonooxnt xo -- n npexpante opasnt stxa naponoro ]otxopa.
omntmep mnpoxo panpopann no mnornx ]epax name xnsnn, a ero notsonaen
osan oot stx, ntxomn sa pamxn npo]enonatnoro. xomntmepntx
notsonaee menm m+nt (ne, xo oxon es xomntmepa), uannxn (e, xo
otxo naunnae nm notsonat), xaxept (nsommnxn xomntmepntx nporpamm),
nporpammept (xo otxo xnonxn onue) n nporpammnt (oannen nporpamm,
osaen opnrnnatno npoxnnn). osnnx netma pasnenennt stx, na xoopom
oxam nosmoxnon nnmxon, nenmxon, sxee n .. (xomntmepon C,
ennmon n ..). ]pasa mat rpoxnat, mosrn ee npoa osnauae, uo omaat
maepnnxa naa, a onepannonnm namt ena aot npoat. s npo]enonatno
peun npnmo ntpaxenne o nopa (o xonna), mount (n snauennn nnat) n p.
on]nx mex seme n xeesom, npnpoo n exnnuexnm nporpeom nee x
paspmennm nse mex ueonexom n npnpoo.
xn stx nanon nauaa nnpnatno exnxo, a saem (xe n xonne
tueen) -- anrnnnsmamn, npo]enonansmamn, npoma nnaxn, xona
rnna ]past n mtn, .e. moxno xonanponat npomenne stxa n neom.
ax, neonanne stxa nemnnt noxasao, uo on, xax n xtpa pernona,
reeporenen, mene n nne uetpex nsanmoenmmnx nnrnoxtpntx moee.
axt stx opaxae xtpnte peann oro onnma, re stx ]nxnnonnpe, n npn
+om aexnano oxnnae ero xtp.
ax omeuae onnonnrnn . ptnn, otmnnna onpemenntx nnpnatntx
omen ne xapaxepna xexa n]]epennnann stxa na oee nn menee samxnte,
amooaounte nonemt. 3o nooxenne namo nonepxenne n npn ananse
nnrnoonnoxtpno nannn nexo oan, re onnatno n xtpno
oonennte pasnonnnon ennoro stxa xnnam pr prom, oxnna
nopenon omenn n pasntx ]epax.
nexa oat na pexe tueen npeane oo mnoronannonatnt
pernon npeoaammnm eopxnm naeennem n npeoaannem pxoro stxa n
o]nnnatntx ]epax omenn n n ]epe ouenn, eonponsnone, xo n penax
maono nn]opmannn, n omamnem omennn ne mnpe panpopane eopxn
stx.
81
nnrnoxtpnt anex pxo ]paseoornn
upaseoornuexne ennnnt (u), opaxa n noe emannxe netnt npone
pasnnn xtpt napoa, ]nxnpm n nepeam o noxoenn x noxoennm xtpnte
anonxn n epeonnt, +aont n apxennt. upaseoornsmt, no u. . aen, --
noeopasnte mnxpomnpt, onn oepxa n ee n npannennt saxon, n spant mt,
ntpaxennte n xpaxom nspeuennn, xoopte saneman npexn n pxonono noomxam1.
3o ma nxoro nannonatnoro stxa, n xoopo nenonopnmtm opasom ntpaxam
x n noeopasne nannn.
pn pamopennn pxo ]paseoornn mt ntnnnn emmne rnnoest.
1. otmnnne ]paseoornsmon et et nannonatno xtpt, xoopte oxnt
tt ntnent.
2. tpna nn]opmann xpann no nnpenne ]opme u, xoopa, nt opasntm
npeanennem o mnpe, npnae ]paseoornsm xtpno-nannonatnt xoopn.
3. annoe npn ntnennn xtpno-nannonatno nenn]nxn -- nxptt xtpno-
nannonatnm xonnoannm.
upaseoorn et ]parmen stxono xapnnt mnpa. upaseoornuexne ennnnt nera
opament na exa, .e. nosnnxam onn ne otxo oro, uot onntnat mnp,
xotxo oro, uot ero nnepnpenponat, onennnat n ntpaxat x nem
exnnnoe onomenne. menno +o onuae ]paseoornsmt n mea]opt o prnx
nomnnannntx ennnn.
asaot t, noxotx ueonexa ntnt omne nnonte npnsnaxn, o n npenanponat
no ]paseoornsmax oxno omeueoneuexoe, nnnepatnoe, a ne xtpno-
nannonatnoe. a amom xe ee ne naoopo. exoopte uente axe xonnt
nepxat, uo, nanpnmep, nnomt nsnauatno naeent nexoopo xtpno-
nannonatno nenn]nxo. ax n +o? mae, uo +o xaae ne nex
]paseoornsmon, no en t snauenn nex u tn t xtpno-nenn]nunt, to t
nenosmoxno neonat nx xtpnte pasnun.
..en nnme, uo ]paseoornuexn oan stxa -- +o sepxao, n xoopom
nnrnoxtpna omnot nenn]nnnpe noe nannonatnoe amoosnanne, nmenno
]paseoornsmt xax t nanstnam nonem stxa oooe nnenne mnpa, nannn.
anpnmep, neenn o te pxoro napoa (xpant ro, neuxn-anouxn), o +nxenom
noneennn (ant ne n non ann, xax nnt at, neoono xeanmn, omat manx), o
pannnx n otuax (ns not n no, ntnen na unm no) n ..
1 aen u. . xne noonnnt n noronopxn, opannte n onennte. ., 1954. - .
37.
82
o nnpenne ]opme otmnnna ]paseoornsmon oepxa axne mtt, xoopte
npnam nm xtpno-nannonatnt xoopn. anpnmep, ]paseoornsm ox npnnex (o
uem-o nenxnom, neosaetnom) nosnnx ns npoonnno (peatno) nannn neuenn
xea, xora ox ononnoro xapana nosnnxam nantnt ns ea, xoopte n nnm ne
nopem. emannx axnx ]paseoornsmon moxno nnepnpenponat nosnnn
nennontx anonox n epeonnon, nonenntx menatnoe nannn, .e. n epmnnax
nannonatno xtpt: o, uo eo oee o ononnoro xapana, +o noxo; xpome
oro, ono ne moxe tt nnotsonano n nnm, no npnropae, noxptnae xopxo;
eonaetno, napot ox xapana ne nxnt.
e ee satnat npn +om, uo pasnte nnt ]paseoornsmon, na uo neonoxpano
xastnaa ..en, no-pasnom opaxam xtp.
pome nero nont n onnt xtpnt anex ex ]paseoornsmon, n snauennn
xooptx otmm pot nrpae enoannnt anex. npnmepa npoanansnpem
]paseoornsmt, onnm nn nexotxnmn xomnonenamn xooptx nm nasnann
npemeon nannonatno xtpt: mn anem xeat (o ouent npoom ueonexe), xax
nnano opo nont (et mnoro nnnmann). 3n ]paseoornsmt n amom noem
exnuexom oane oepxa xasanne na ]ep maepnatno xtpt -- mn, anot,
opa. x snauenne n neoopnetna onenxa ]opmnponant ueom snauenn +nx
exem. ax, mn -- nmxom npoa napona nnma, nmeo oxxn nopee
npoema ont -- ann, xmat xooptmn neoono, oma neoopnetna
onenxa; opa -- nn mxn, xoopm pantme nonn nnmne n npoun npoo m, ona ne
ne nenno nemtm, no xot n nnana, no ne xe opa, a oma e, xo non
ne, ntstnam neoopenne. ma xe moxno onen ]paseoornsmt, n xooptx opaxena
nopn napoa, nannonatnte nmena onennte -- mamaeno noonme, xoomenxa
nepa, xasanxa npoa, xax mne no oano, noxasat xstxnn mat n p., n xooptx
oepxa panoneuexne snann, a nx nonnmanne nsano o snannem xonxpentx
nopnuexnx ]axon.
onotno npoo onnt u nna anmnnt rasxn, nx opasnoe ononanne ne uane
n nrpe, ax xax ono onexae o onenno nenn]nxannn, nosnnxae nonpo, a xo +o
nma? o +o npnunne opasnoe ononanne set -- otxo noo ntent nexoopt
npnsnax. tpna nn]opmann axnx u eno nsana napamepom enoannn,
nmenno enoa (nma) n nnx ne noneem xtpno nn]opmannn.
naxo n otme uan ]paseoornuexoro manna xtpna nn]opmann nmee nnm
npnxpenennot. pexe nero set nmem n nn opasno-+monnnte no noe n
]paseoornsmt,
83
.e. axne, n snauennn xooptx upesntuano naxno opasnoe ononanne. oro uot
nont, uo n axnx ]paseoornsmax ne noneem xtpno nn]opmannn,
pamopnm, xax noome nosnnxam +n u.
nauaa n mnpe nosnnxae nexa npoonnna nann, .e. nann, oonenmma
xnatnom snauennm ]paseoornsma, nanpnmep, ueonex, noxotsnnmnt, e na
xaom. a ne saxpene oepxanne, xoopoe saem nepeomtnnae, .e.
]opmnpe opas ]paseoornuexo ennnnt na onone nepnnuntx snauenn on n
npoonnno nannn. menno +n nepnnunte ona oanm n opase no e. ax
nosnnxae nnpenn ]opma (u), n xoopo n oepxn ononna nn]opmann,
nsanna xtpo. tpnm nn]opmannm moxno nount ns u ]paseoornsma,
no n ne nanuenm et xtpt -- mn]t, apxennt, otuan n pannnn,
opaxennte nopnuexne otn n +ement maepnatno xtpt.
axnm opasom, n amom ]opmnponannn ]paseoornsmon, .e. n oope opason
npoexnnae nx nst xtpno-nannonatntmn epeonnamn n +aonamn. 3a
nn]opmann saem xax t noxpemae n xonnoannx, xoopte oopaxam nst
aonnannno-opasnoro ononann xtpo (+aonamn, nmnoamn, epeonnamn).
enenno, uo nanoee nnepentmn na n nane ntnenn xtpno-
nannonatno nenn]nxn nm nmenno +n ]paseoornsmt, no onn nmem
xtpno-oonennte npnunnt no xtpno-snaunmte enn.
upaseoornsmt, oopaxammne nnonte nannn n npeanenn, naunnam ntnont
pot nmnoon, +aonon, epeonnon xtpt (nanpnmep, ntnont op ns nst -- n
snauennn pasramat neenn o xaxnx-no nenpnnox, xaammnx sxoro xpra
me).
naxo ne ne u mor at nonemn xtpno-nannonatno nn]opmannn. noro n
annxnx stxax ]paseoornsmon, xoopte nsant omeueoneuexnm snannem o
nonax pean, nomemnx n opasnoe ononanne, -- mopet n xopent; mex nx
orne; ne nemat no n p. nune nx o noontx n prnx stxax one ne
otxo nx xtpntm noeopasnem, xotxo neonnaennem exnnxn nopnuno
nomnnannn n pasntx stxax. anpnmep, xnaxne ntpaxenn npoouna noa ne rnne (n
snauennn -- enoesnot, enetnot enn) n n nepno nee uepnt ne sanon
(n snauennn -- naexa na aronount nxo, nepennot n nem) no-pxn snua: xax
mepnom npnnapxn n xax naxt na, xomap no ne nooun, .e. nmem nnoe opasnoe
ononanne n pxom stxonom osnannn. o en uet, uo n +n ]paseoornsmt
ononant na opasno-mea]opnuexnx mtax, o n onn uanm n ]opmnponannn
stxono xapnnt mnpa n pasnuam n xtpno-nannonatnom o-
84
nomennn. ma ntno, uo, xo n nexoopo naxxo, nx moxno unat nonemn
xtpno nn]opmannn.
meueoneuexne snann o mnpe axxe npnnm no u nna pasnsat stx, nsat
no pxam n noram, n xooptx xnne emannxa sa, nstnann xax marnuexoro enn,
. e. nannonatna xtpa n nnx nena uepes nst mn]oorne, xoopa axxe
ne oaouno ome, no xpane mepe annxnx napoon.
na nanotmn nnepe npeant axne u, nannonatna xtpa n
xooptx opaxena uepes nst xtpno-nannonatntmn xonnoannmn, +aonamn,
nmnoamn, epeonnamn nna nnt xpont, o noene xann xponn, re xpont -- nmno
xnsnenntx n, nn u pona xpont -- re xpont -- nmno pona n ..
ax noxastnae opannt namn maepna, mnorne u nsant mn]ooremamn n
apxennamn. anpnmep: xax n no re, xax n sepxae; ann sepxao -- rpannna
mex semntm n nooponnnm mnpom, a noom no ]nxnnn noona prnm rpannnam --
mexe, nopor, oxn, xoon n ..
epxao xax peatna nemt nonnat n nosnee npem, no ero emannxa n nmnonxa
roxo apxanunt1. epxao -- nemt onana, sanpena, osanna tnoom, +o peno
xonaxa nnm; n sepxao nets mopet neneam, oetm no nenen, epemenntm,
nonopoxenntm, no onn naxo n ann nepexoa ns onoro mnpa n pro; ero
sananemnnam n opax, nsanntx o meptm, xot oro, uot noxonnx ne mor
npon xnost sepxao oro nea. asepxate -- +o nepenepnt mnp xnntx. aann
na sepxae nsant em, uo ono xot noono opaxat ne otxo nnnmt mnp, no n
mnp nennnmt n axe nooponnn. epxao -- xax t oxno n o ne, no+om, no
annxnm noneptm, noutm nets mopet n sepxao, no nout -- +o npem neuno
nt, ueonex xe n +o npem ooenno snnm. oor mopet n sepxao npeno, no
ono noono no uam noxnmat nam m, onpan ee n mnp sasepxa-t, re ma
rnne. epxao xax t nonnx oro ueonexa, xoopt opaxae n nem. menno
no+om unae, uo pasnt sepxao -- x ee, noxotx nmee nnm pasnnae
enox name mn.
onpemennte +xpaent pexomenm nouame mtt n nponpat sepxaa, no onn
onpam nm nn]opmannm ns oxpxammero mnpa, n om une n nerannnm, a noom
mor at axxmopamn neranna, noontmn npononnponat ueonexa na mo
neaexnant nonox, oapnt mpauntm napoennem.
1 m.: oa . . epxao n pannnonntx annxnx neponannx n opax //
annxn n axanxn ]otxop. -- ., 1994. -- . 111.
85
axnm opasom, sepxao: 1) peno nxoxenn n xonax uepom; 2) xana nsn em
neom; 3) peno, saxptnammee rpannnt mnpa; 4) peno opaxenn nennnmoro n
nooponnero mnpa; 5) ono noono noxnmat m ueonexa, ea ero ntm,
esmntm; 6) axxmop nn]opmannn o mnpe; 7) +o nam nonnx. nmnonxa sepxaa
onapxnnae axxe n nsn unom na, nonnmn uenon, napnon.
eopxo noronopxe aoepaoe -- n snauennn oa onnaxono noxne -- nerannnt
mt ]opmnpe n onom na (oe) n onom poe -- nepemenunnoe,
nenoonnoe, xnnoe. noxeno sanpeon monnnponano onanotm nannann,
nonopenn enn. e nonnuena nanoee pxo ntpaxena n nsneuntx mn]ax.
pn +om unaot, uo uno 1 -- +o neuo neonoe, ennoe n onepmennoe, noxo
oma, ne-xnsnt, a axnmn mor tt nmt or n omo. no 2 -- nauao
nopuexoro axa, pas-nnxenn n oaxnnann pr o pra, xo o ne-xnsnn, ne
nosnommn satnat o noxnnom onepmenne. npe aona pno]an
ronopn o nepnomx, xoopte tn oxprt, ueneponorn n uenepopxn, noxa en ne
paspesa nx, xax pex no nooom. oonnnxn ex nop pement pr x pr, ax
nosnnxa mont, pax, net xooptx -- nosnpamenne x tom ennn, . e. x nneennm
ueoneuexo npnpot. mont ne nsana pasmnoxennem, ona nmee xonno-
penrnosnt mt: mont -- +o noeopasnt nn paot na amnm oo, +o nt n
emepne. uennn . oontena, noxnauennom . oxom: xnsnt -- +o nonx noe
noonnnxn, mn opeuent na neunte nonxn pr pra:
ma moun... , mamenna, n nmn, eammnm xom onn aexn son pro
mn.
. oonten
oxenne nsnenon nera ntstnao pennnx pax, memannt nouennem: n none
mapnnan nmno noopon. nsnenon unan onepnnxamn-omsnnxamn; onoro
nstnan o nem xopomnm, arnm, optm, a proro -- o nem noxnm,
neonepmenntm, xantm, +o to pannonene opa n sa, nea n tmt.
opasmenaot, uo nsnent n nx mat onpnxonnt o nepxeenenno no n
an ee nonemn. nora nx no oen o nemenn, no nnan, noom uo
me nrao noenne mnon, ne xooporo nena.
upaseoornsm ntsnat na xonep osnauae: nauatnnx ntstnae nounnennoro x ee n
xanne, uot eat em nopnnanne. pxa opasnot osae xomnonenom xonep,
nmmnm oxa-nsaopom nannn, onntnaemo ]paseoornsmom, n ononpemenno
86
mapxepom nannonatno xtpt: xonep n xannee otmoro nauatnnxa -- npnsnax
ponxo (nonoouno) xtpt.
axnm opasom, n stxe n otmnnne noem saxpenm n ]paseoornsnpm e
anext, xoopte aonnnpm xtpno-nannonatntmn +aonamn, epeonnamn,
mn]ooremamn. nn xax pas n ]opmnpm snauenne u nna xax n sepxae n snauennn
ouent xopomo nnno (n onone ee snauenn exn mn]oorema opaxae nennnmt n
axe nooponnn mnp). pn +om u amn anon xtpntmn epeonnamn.
nenne nannonatno-xtpno nenn]nxn ]paseoornsmon eno mtxae
npoemamn oosnann ueonexom mnpa (xnnoro n n nopnuexo namn) n
opaxennem +oro oosnann n stxe.
n]oorema set -- o, uo sato ueonexom, no oxpaneno n oxponenntx rnnax
ona n osnann. n]oorema en ne nonotm xonponpe emannx u, o,
neomnenno, nanpane n xoppexnpe ee onpemennoe ]nxnnonnponanne.
nsn ntmensoxenntm nosnnxae nonpo, ne n stx xpanneem xtpt?
emop na xmnnnm ]nxnnm, .e. ]nxnnm tt penom naxonenn n
xpanenn nn]opmannn, stx ne anonn xpannnmem xtpt. nnnna stxa -- ono
-- ne nmt nrnaom, ]nxnn xooporo -- npont ueoneuexoe osnanne,
sapont n nem onpeeennte xonnent, roonte oxnxnt na +o nrna (..
oen, ..epa, ..-pn, . .eonten).
stx xe ne nmt mexannsmom, noonmmnm xonponannm n pannnn
xtpt. nnntmn xpannemn xtpt nm ext. e stx, a ex
oopaxae xonnt mnp ueonexa. menno ex nanpmm nsan xtpo, no on
nponnsan mnoxenom xtpntx xoon, nmenno ex xpann nn]opmannm o nopnn,
+norpa]nn, nannonatno nnxoornn, nannonatnom noneennn, .e. oo nem, uo
oane oepxanne xtpt. ex -- naop nenn]nuexnx nrnaon, xoopte
anomanuexn ntstnam unae, nonnannoro n pannnx anno xtpt, ne
otxo nenopenennte aonnannn, no n otmoe xonueno xonenntx. nom
ouepet, npanna nopoenn exa sann o xonexa xtpt, n xoopom on
nosnnxae. ex osnae ns stxontx ennnn nnsmnx ponne, xoopte npn
oonenmmem noope mor nnt xtpnt nrna. menno axnmn ennnnamn
n nepnm ouepet n nm ]paseoornsmt.
xn ]paseoornsm, name ouxn spenn, -- +o ex, .e. xpannet xtpno
nn]opmannn. o en mt tmnm ]pas nna stx nomnn n xpann ant..., o
oxnt nonnmat, uo +o ne oee uem mea]opa. upaseoornuexn xomnonen stxa ne
otxo nonponsnon +ement n uept xtpno-nannonatnoro mnpononnmann, no n
]opmnpe nx. xaxt ]paseoo-
87
rnsm, en on oepxn xtpnm xonnoannm, nnon no nxa n omm mosanunm
xapnn nannonatno xtpt.
ax, ]paseoornsmt npmo (n enoae) nn onopeonanno (uepes ooneennot
aonnannno-opasnoro ononann +aonamn, nmnoamn, epeonnamn nannonatno
xtpt) ne n ee xtpnm nn]opmannm o mnpe, onnme. o+om u -- noero
poa xaest npempon napoa, oxpanmmn n nonponsnomn ero menane,
ero xtp o noxoenn x noxoennm.
ea]opa xax noo npeanenn xtpt
an oepxann u n mea]opt, a axxe saxpenennte sa nnmn xtpnte xonnoannn
amn anon snannem, .e. nounnxom xornnnnnoro onoenn. menno no+om
]paseoornsmt n opasno-monnnponannte ona (mea]opt) anon +xnonenamn
xtpntx snaxon. +nx nosnnn mea]opa n e namn pamapnnat.
ea]opa n xonne XX n. npeae oee oxntm n naxntm nennem, uem +o xasaot
panee. na nponnstnae stx, xtp, nax, xnsnt, net mnp.
to anoneno, uo mea]opt nm nnnepanmn osnann, mea]opnuexoe
nnenne mnpa onpemennte nnxoorn xonnt nstnat renesnom ueonexa n,
oonenenno, ueoneuexo xtpt. eponee nero, npoostx t
mea]opnuexnm, a ama npooxommnnxann omenat nmenno na mea]opnuexom
ponne.
ea]opa -- nnnepatnoe nenne n stxe, ona npnma nem stxam. e
nnnepatnot npone n npopanne n npemenn, n pxpe stxa n n ero
]nxnnonnponannn. norne nnrnnt axe nepxam, uo net nam stx -- +o
xanme mea]op.
ea]opa -- npoxnnnoe nonne naxn. . . axnn omeua, uo nne epmnn
xponoon n nax noun xax mea]op. norne nanoee aunte naunte epmnnt --
mea]opt: nnpenn ]opma, xtpna xonnoann, xnna noa n . n.
ea]opa -- ono ns amtx saraountx nenn stxa. pn nem pasnoopasnn
onpeeenn mea]opt noun ne onn noxo x apnoeenxom: ea]opa et
nepeneenne neotunoro nmenn nn poa na nn, nn nna na po, nn nna na nn,
nn no anaornn1.
Xo npoema mea]opt none mt na npoxennn nx tu e, no pamapnnae
ona uame nero no xax nnnuexoe peno, no xax xoxenennt npnem. nmt
n noenne
1 pnoet. o+nxa. -- ., 1927. -- . 39.
enen nnnmanne nnrnnon n ]noo]on nepexmunot na neonanne
onoornn mea]opt (..pmnona, ..en, .+x, x.axo]], .xonon n p.).
nonno noox onpemenntx pao nsan oosnannem pon mea]opt n nponeax
mtoopasonann: nt, nexa npomoro pxemmn noen; nernna nosmna
rpomaa xax oaxo oa npeo mno (. xmaona); nex-noxoan, roxn omopox
npenn, n xpaox snunte nenn (. anetmam); na oaaa noopaxennem -- +o
mtmne mn (.aoxon). o . nnxom, nsxa nx nonn n peuenom nn
mtnetnom axe nponsnon n xoe samemenn onoro ]pema, nenapn (xpra
nonn) prnmn snauennmn, no mea]opa xn penom oosnauenn oro, uem
ne nasnann. opa ouxa spenn: mea]opa -- nnes opasntx noe, xonnt,
anaornsnpmmn ax nsanmnoro nenenn nx mtontx pernonon (..en).
ea]opa oeme mnp n ueoneueno:
nen na ropent noen, ]onapt eronmne neuan, n noxnma no tme neuamn, n
oxpma oo nex.
. poxn
oxenne mea]opt nsano xonnenatno nemo nonee stxa, nx
anapntmn npeanennmn o mnpe, nemo onenox, xoopte menm n mnpe
amn no ee n nmt nepansm n stxe. ma ntno: mea]opa -- moet
ntnonoro snann, moet ntnnxenn rnnoes.
exannsm osann mea]opt axon: ns pasntx ornuexnx xaon ep na pasntx
npemea, xoopte ooxenm na onone omnx npnsnaxon n non, nanpnmep --
tma neuan (unno -- neuat n oonne mnpa -- tma, omee nnx -- paonte
unna net, a neuat, rpt, oxa -- emnte, mpaunte).
ea]opa opase ns xaeropnatno, axonomnuexo (xan]nxannonno) omnxn.
eonex (uame nero no+), osammn mea]op, xax t xnne n +om mnpe xauen n
non, ornuexnx xaon n nx nnn (samenee). n naxon n noe
neontx mton n otn, osammnx +n mtt. o sameuannm ..pmnono,
mea]opa ne ntuene apaxntx npnsnaxon n xauen, a ntne mtono opas
amo mnon npemea. ora . anetmam nastnae pot mntm n optm
xomnantm snepem, o on ne npoo epe npemet ns pasntx ornuexnx xaon. eut
set ne ne o peatntx npemeax, a o opasax npemeon, nenntx n osnannn. ax
osae mnot neoro.
.an nna: t nooem apaxnte nonn npemeam unnennoro mnpa,
no na +o ennnennt noo
89
nosnat nx n osnaxomnt nnmn prnx. axono nponxoxenne mea]opt; mea]opa --
+o ne uo nnoe, xax pannenne, n xoopom pasm no nnnnem enennnn nxat
apaxnoe nonne n xonxpent npeme oueae nx n onom one1.
ennetno, nouem ueonex mae o unnax xax o orne? nneetno om --
ntpaxenn nna nament mnn, xap epen, oront xeann, ropat o mnn, ropua
mont, xrua nenannt, nam pan, eno pxt, naexa enn, nnttnat
ente unna. 3o xe opas mnpoxo panpopanen n pxo no+snn: e snont xap
xeann? (. nnenxn); eonnnnt me-mmnxap... oue monx nnn noxap (.
xmaona); ,pasm, xotxo t nta (. ox). ouem nnna mtn xax samna?
(xnt sa nnno xoro-no -- tt xopomo samnmenntm, mnpoxa nnna -- naexna
samna, saxpeennx -- ueonex, xoopt xnne sa uxo ue, sa utnm-o xpeom).
oonte mea]opt moxno nasnat xopnentmn, .e. pasnnnammnmn n stxe n
sannnmon o nexooporo nxonoro opasa, xoopt nee +nnnxonenuexm,
xtpno-nannonatnm nn ro nunonm nn]opmannm.
osana nom eopnm mea]opt, x.axo]] n .xonon omeuan: ea]opa
nponnstnae nam nonenennm xnsnt, n ne otxo stx, no n mtt, n enne. ama
otuna xonnenatna nema, n epmnnax xoopo mt maem n enem, ne
mea]opnuexo no noe npnpoe2. orano nx eopnn, mn nm mea]opt oro,
uot oee ouno peansonat n noem osnannn apaxnt xonnen, xax xe
menmmn, ax n onmmn. uente nastnam mea]op ]namenatntm
unnom, nomorammnm nonnmat mnp, onn ronop o mea]ope xax o pene o]opmenn
peatnon. ea]opa -- momnoe peno nosnann, xora nont xonnen nonrae
nem onoanenn o aptm, xe nsnentm. exannsmt anaornn nno uepes
npnnnnn ]nxnnnon. ea]opa naunnae +oro npnnnnna, xnne nm n mnpae,
en on nepeae oosnanat no nnpenne ]opme nanmenonann (..en).
. . upeenepr nnaa o nonennn mea]opt: epenonte mtt! o mor t
omat o axoro mtonoro npennn, en t ono ne nnot n ueoneuexom
osnannn n n oexnnntx rnoeoornuexnx saxonon. t n prne nsrt na
nonenne mea]opt. ax, no .mep, mea]opa nonnat nenne exnuexo
enon pennero stxa: sana on t neotmnm, n ueonex ntnxen t
nopet ono n o xe ono oosnauenn pasnuntx npemeon n nenn. o
mnennm ..]anatena n ..oenn, mea]opa nosnnxa ne-
1 an . upannsxa nnnxa. -- ., 1961. -- , 221.
2 LakoIIJ., Jonson . Metaors e live . -- Cicago; L.; 1980. -- . 3.
90
nne nxenn mex npemeamn, xontmn no nponsnonmom nneuaennm. na
osanaat onepmenno noono, uepna ns oraoro nounnxa, a ne no nxe, ne pan
enon stxa.
eonaetno, mea]opa -- +o axo noo mtmenn o mnpe, xoopt nnotse
npexe otte snann, nonra nonte: ns nexooporo eme ne uexo omannoro
nonn ]opmnpe nont xonnen sa ue nnotsonann nepnnunoro snauenn ona n
mnorounenntx onponoxammnx ero aonnann. ea]opa nnepena eme n em, uo,
osana nonoe snanne, ona onsmepe pasnte mnon, nponxa nx uepes ueonexa,
onsmep mnp ueoneuexnm mamaom snann n npeanenn, nemo xtpno-
nannonatntx nennoe, .e. ueonex set, xax xe omeuaot panee, mepa nex neme:
pue menue, onet saronopna, naexa nponat n .. axnm opasom, mea]opa no
noe npnpoe anponomepnuna, a ama noonot mtnt mea]opnuexn et uepa
onenno omo saiens, snaun, nonxenne mea]opt et n xaxo-o mepe nonxenne
ueonexom amoro e. menno mea]opa eae apaxnoe erue nonpnnnmaemtm n
nonnmaemtm (ononno nt mea]opnuexoro nepenoa o xonxpenoro x apaxnom,
o maepnatnoro x xonnom).
ax, mea]ope npnmn emmne naxnemne xapaxepnnxn: ona et opne
mtmenn n nosnann mnpa, ona opaxae ]namenatnte xtpnte nennon, no
ononana na xtpno-nannonatnom mnponnennn. o mnennm ..en, mea]opa
nemno ntnone pot npnsmt, uepes xoopm ueonex nnn mnp, no mea]opt
nponm nannonatno-nenn]nuntm opasom no u stxa, a axxe n mn]ooremax,
apxennax n .. norne sapexnte n oeuenennte neonaen pasno opasnm
n xonnenatnm mea]opt (..pmnona, ..en, ..napnna, M.Ater, D.Center
n p.).
uentx nnpnre noonot mea]opt ntpaxat nen, aexo oomne o npmoro
snauenn stxonoro snaxa. 3o eme t nonmen nennatnt nmnosnm ea]opa:
xonnenatnt xauox n ]enpae 1978 r. n nxaro. ea]opa saraouna n prnm: n ne
peatnot xotsae, xax t npuat o mtn. ora-o nepe namn naunnae nosnnxat
nopa, xa oee roxa n namna, pot mea]opt n nosnannn. t nxaem n ne
ne npoo oro, uot, na nm, onen namn mtn o neenn prnx, -- ne, ona
nxna nam na amnx: es nee nenosmoxno mtnt o nexooptx ootx, pntx
ma npemeax. na ne otxo peno ntpaxenn, no n ono ns ononntx opn
nosnann. ennetno, mea]opt npnam nem, naxomnm sa noporom pororo
ornuexoro oosnann n ]opmnponann, xonxpenm ]opm, em amtm nosnom nx
oosnat.
asraat ant mea]opt, xax nam xaxe, nomoxe namenne sa no+nuexnmn,
opasntmn mea]opamn, no nmenno n
91
no+nuexnx exax nanoee pxo npone e xpeannna ]nxnn stxa.
pasna mea]opa, xoopm mt nastnaem axxe no+nuexo, ]nxnnonnpe n
xoxenenntx exax, re ona peanse non xpeannno-opasnte noennnn.
anpnmep, enponexo no+snn nonennt axne mea]opt: ma noxopn snm n npnne
eam nx enmm oex; ent -- tn noun, n onn xaxt pas oesxam mnp n
xoennne; npoxne nnae n npopanne, noxa ne nanae na nom xepn, n ..
xo no+snn npnma mea]opa mn-nnnt:
o n, a re-o t enmt, xe ne tma eonann namnx, no xnn, a re-o t
xpnunmt n xpttmn nsnononanntmn mamemt.
. poxn
ea]opa n anntx npnmepax ne xoxenennoe xpamenne, a oprannuexoe ntpaxenne
nooa mtmenn n nosnann. euano eme x. nxo nouepxnna, uo mea]opa,
uan n stxonom mn]onopuene, npeae xax se, nstnammn stx
mtmennem n xtpo.
ea]opa -- ononno noo osann nontx xonnenon n stxono xapnne mnpa
onpemennoro pxoro ueonexa. n neonaen +sonona stxa xommnnnuexoro
nonenspnoro npemenn ronop o nomno ero mea]opnsannn, o nosnnxnonennn
oooro, nomnrnnammero stxa, o n enept mea]opt osam n nsonnn:
nexasapmennt emoxpanuexn onnansm, nnosanpt annnsma, xponana naxxanan,
nenxoepxannoe unanno. pnuem mea]opt nosnnxam ne otxo na omenenno-
nonnuexo nnne, no n n nnuno xnsnn: omom onoannt (o pannom ueonexe),
orptsox uat (opamenne x mamem, neaunnom, nemeom ueonex), ennt
ropaoro, nen roannm (rat).
ea]opt exa n onone otxo uo nosnnxmnx n stxe ntpaxenn (onapt . .
ennna) n noronopox: eun notxau (o noxoxe ntnoro), meet nnrat
(sannmat montm), ne n +om nent (ne n +om eo), ne naxnn pto (samoun), mnp
een, a npooxa onxa (o neoxnanno onapxenntx nsx), nmnt mne n xo (o
panno npnuexe) n ..
omnrnnammn mea]opnuexn stx sanoonn ne onnatno-stxonoe
npopanno, nxmua xoxenennm nepap.
a nnepee mea]opa ne ama no ee, a ee pot n xtpe, ounee, n osannn
xoxenennoro opasa (n no+snn n npose). amopnm ee n +o ]nxnnn.
pnneem npnmepa nexoopte nenn]nuexne ooennon stxa nanmonemnx
pxnx nnaee 90-x roon XX n. -- annt epaxono, mmnt nnxo, apxa
Xapnonona n prnx.
92
...e nnnxnn n mann, re xe rnesnnt xaxne-o exn (.epaxona. nnna
mont). epatnoe n noem nsonponannom nopeennn ono rnesnt,
aroap xonxpenom xonex npnopeae ononnetnt, +monnonatno-
onenount oenox, osnaua, uo xenmnnt (exn), no-nnnmom, naxonnt n meax
opa mannt, pennono nx oepera. axa mea]opa nosnnxae no anaornn opasom
nnnt, oxpanmme noe rneso. pnuem nnotsonanne ona o nnxenno
nnnuexo oxpaxo (exn) npnae nponnunt oenox nem ntxastnannm n
neom.
, ena oneuxa, nea ee mnot, npomema na ntoxoroptx nemnpno
nepapt! , o! -- ]ananx, otxo ]ananx... unaa ee rmannapno-nennnna
out (.nnxa. oneuxa). et mea]opnuexn xonex set ononan na nannno
meonnmnn: ntoxoropt -- meo neonnoe, panooxennoe ntoxo -- ntoxoropt
nemnpno nepapt -- o, uo neonno, ntoxo, neoraemo nex. mannapno-
nennnna out: nennnna -- una, nesannanna (set -- ne oaamma snannmn),
rmannapno-nennnna -- ne oaamma rmannapntmn snannmn. axnm opasom,
mea]opt set ntpoent npn onope na npnsnaxn, monnnponannte nnestxono,
onnatno peatnotm.
oep nxoponnu ta, nonepxnna nontm meaom ras n son (.nnxa.
oneuxa). et mea ras, .e. xoono-ennent nx nne mea, ns xooporo
eant xoponxn son.
ena xpna mepmaa o xexn nosx, nanona ero xo tntm
(.Xapnonon). Hent emannuexnx nnron n pamxax annoro mnxpoexa osae
nannm mea]opnuexoro nnra: ner, oomn ns xpnnnox, -- ena xpna; xa
tnt: xpna -- xa -- tnt (o tnat) -- xa tnt.
o+nuexom ex npnme noenne oosnauenn ono n o xe peann: n nem
omenm npmoe n mea]opnuexoe snauenne: ne nesaxn: na an]npa -- e oue
npnnent nsr (. ue); on xan pxn sme (. ue). nonennot
nomnnannn onpeee n nonennt xapaxep mtontx nse, xoopte nxo o
o npmoro snauenn, o o mea]opt; a +o nannae n xoneunom uee mtonm
rnn no+nuexoro exa: nanpnmep, n noenem npnmepe pxn sme -- +o pxa
monn, xan pxn sme -- nosnnx mnoronanont opas.
ea]opa pemn nounnnt noem nnnnm ne npoo po], no nete no+nuexne
ext: ax, nanpnmep, mea]opa mepnna noxnonent anonn xmueno
nxonopenn . nnoxpona oxnonente, a noun ne oatnte ona n nem nmt
paoam na nee, pasnnna n onon opas:
e, ne ropoe napente!.. n ne nexnp n npo:
93
mepnna noxnonent xotsne, oannn xno... ont nenno nporxo xnat
ee ano, -- o -- n xotsxom, n mpxo -- nont noxpae ono.
ea]opa moxe naxatnat na pont prnx nnon, ooxn nx n nnna +]]ex,
nmn nponsnonmt. ame prnx ona naxatnae na pannenne: on men, xax
nan, ...rpnma xopun mne (. ox) -- men xopun rpnma men -- nan, no moxe
naxatnat na nepn]pas, oxmmopon n prne pont: en, nannx ntt, ponn
nonoa (. ennn); nexnt e pxn uxo (.anetmam); neo mexn oxnx ee
(.xmaona) n ..
menm ounnte no+nuexne mea]opt, nmnot, opast, no, xax npanno, mt
namaem n exax nx mnorounennte anopxne napnannn, xoopte o npnnxam x
ounno-pannnonntm, o am o nnx naotxo, uo anon noun
nesnanaemt. ounntm mea]opam ono, nanpnmep, axne, xax mnp -- eap, mnp
-- xnnra, mnp -- xpam, mont -- oront, npem -- noa, ueonex -- paenne n p. x
mon]nxannn: peuno nont nna rarot (. Xennxon) -- set nxona mea]opa
mnp -- xnnra; nexnt nenn nor (. oomnn) -- nxona mea]opa -- ueonex -- paenne;
onept xpam semn, nee, mope nont npnxox motom n oxom (. nnn) --
nxona mea]opa -- mnp -- xpam.
o npemenem mea]opt paunnam +enuexm nennot, epm nexet n
neoxnannot, npam -- noxxa oa, roptmxo txn n .. ora annte
mea]opt nepeam nnotsonat xax peno osann opasnon, a nsamen nm
nosnnxam nonte, pxne, nnnnnatnte. +o npone exoneuen.
pxa nnnnnatno-anopxa mea]opa xopoma eme em, uo npn ee nonpnnn
nosnnxae net onm aonnann, xoopte pasnonopxont n pantnuat. a
emannxo on, xoopte osam mea]opnuexn mt n osnannn unae,
nosnnxam n uno exnnnte, oanounte aonnannn, nsannte o nenn]nxo
nonpnnnmamme nunon, ee nnxnuexnm xaom, xapaxepom nneexatno
xnsnn.
notsonanne xasaot t xontx mea]op, no n pasnuntx exax, osae ext
pasntx nnon, xoopte moxno xan]nnnponat n sannnmon o nnotsonann n nnx
mea]opt: et no+nuexne ext (no nx ne ax x mnoro n pxo no+snn), re
npeoaam ona n npmtx snauennx, na ]one xooptx ntem pexne mea]opt
(nanpnmep snamennoe nomnm unoe mrnonente...); n prnx exax, nanponn,
npeoaam mea]o-
94
pt, a na nx ]one namam pexne nxpanenn on n npmtx snauennx (nanpnmep,
mnorne nxonopenn . aepnaxa, . peenmnxona n p.). 3o na noma, mex
xooptmn panoaram oatnte no+nuexne ext.
o+nuexa mea]opa ne nxae n nnepnpeannn, a onnt ee moxno nmt
nnuoxnn no+snm; mexannsmt ee nnnepatnt, a noom ona nonna xtpno-
nannonatno nunon. o xaxa axa mea]opa -- no+nuexoe oxptne, n xoopom
mnp npeae neoxnanno opont, +enuexnx nosnnn.
axnm opasom, mea]opa n onpemennon npeae oee oxntm n naxntm nennem,
uem +o xasaot panee.
nmno xax epeonnnsnponannoe nenne xtpt
pen mnoxena nopenoe ueonexa et ona, pesxo onuamma ero o xnnontx, --
nopenot n nmnonsannn. eonex xnne ne npoo n ]nsnuexo pee, on xnne n
nmnonuexo neenno. np mton, n xoopom on xn na sape noe nopnn,
saana pnaamn. natnte enn ntnan xax nmnot, snanne xooptx
onpeeo ponent onaenn xtpo n onnatnm snaunmot nunon.
eonaetno, xe amoro nauaa nx nonenn n o nx nop nmnot ne menm
amn no ee, a nm npoxom ueoneuexoro osnann. eonex xax mnxpoxom
osae opas, xapnn, nmno maxpoxoma -- mnpa.
nst mex mtmn saoxena n amom one nmno. epnonauatno +nm rpeuexnm
onom oosnauan uepenox, xnnmn snaxom pxexnx onomenn. aanat
roem, xosnn npua em noonnnx o pasomannoro uepenxa, a nopm ero uat
oan e. epes xaxoe t npem +o rot nona nn nonn n ome, ero snanan
no uepenx. oonepenne nunon -- axon nsnauatnt mt ona nmno n
annunon.
nepe x nmno nenx ne otxo n nnrnnnxe, no n n ]noo]nn, emnonxe,
nnxoornn, nepaponeennn, mn]o-no+nxe, ]otxopnnxe, xtpoornn n ..,
onaxo mt aomno onapnt mttm . . oenn, xoopt nna, uo otxo
ouxn spenn stxa moxno npnnen nmnot n nopox, orant nosspennmn napoa,
a ne nponsnoom nnmmero. estaom nnepea ao nexotxo onotno
nesannnmtx npeanenn o nmnoe: 1) nmno -- nonne, oxenennoe snax (n
nxnenntx ]opmansonanntx stxax); 2) nnnepatna xaeropn, opaxamma
nenn]nx opasnoro onoenn xnsnn nxnom (n +enxe n ]noo]nn nxna); 3)
nexoopt xtpnt oex, snauenne xooporo ne xonnennnonatntm (.e.
saxpenenntm n onapx) anaorom snauenn nnoro oexa (n xtpoornn,
onnoornn n pe prnx rma-
95
nnapntx nax); 4) nmno xax snax, xoopt npenoarae nnotsonanne noero
nepnnunoro oepxann n xauene ]opmt proro oepxann (mnpoxoe nonnmanne
nmnoa, menmmee no mnornx rmannapntx naxax -- ]noo]nn, nnrnnnxe,
emnonxe n ..). .an, u..ennr, ..u.eret, ..e ntxastnant o nmnoe
xax o nooe nosnann nnnnoro oxenennoro mta.
anoee na nnepenoe nonnmanne nmnoa, x xoopom mt eme nepnem,
mene n ]noo]nn stxa (.u.oen, . . eemx).
pestae onmeno mexnnnnnnapno paot nnrnnon, nopnxon, apxeooron,
nxnoneon, mstxoneon, nnxooron, penrnoneon, ]otxopnon n
npeannee prnx oae snann nonnnt mnorounennte onapn (+po X. 3.
onapt nmnoon. -- ., 1994; a+p ., mmo ., oonnn . 3nnnxonen nmnoon.
-- ., 1995; nepman . 3nnnxonen nmnoon. -- ., 1996; Cirlot J.E. A ictionar oI
smols. 2 e. -- N.., 1971; Bieermann H. naurs Leikon er Smole. -- Muncen, 1989;
Cooer J. C. Leikon alter Smole. -- Leizig, 1986 n p.). a eronmnn ent
menm mnorounennte nnnt n nenpt, re nsuam pasnunte anext
nmnoa: apprxo-opoxn nnn n onone, sannmammn nxonoorne;
nn . . Rnra n Hmpnxe; nn mnnra amepa n asee n ..
am nnepe x nmno orpannunnae pamxamn xtpt, +o ouxn spenn nmno
moxe tt oneen x epeonnnsnpo-nanntm nennm, xapaxepntm mo
xtpt. nmno, saxonponannt n xonex pasntx xtp, nmee n nnx pasnunt
mt. t pamapnnaem xoxenennt nmno n noounoannxnx xtpax,
no+om nam oee nmnonnpe uenepoe nonnmanne nmnoa -- nmno xax snax, n
xoopom nepnnunoe oepxanne ntnae ]opmo nopnunoro.
axnm opasom, namero nonnmann nmnoa npnnnnnnatntm ne ooneenne
ero oepxannem nepeanaemo nm xtpno nn]opmannn. . u.oen nna, uo
nmno saxmuae n ee oomennt npnnnnn atnemero pasneptnann nepnoro n
nem mtonoro oepxann, .e. nmno moxe pamapnnat xax nenn]nuexn
]axop onnoxtpnoro xonponann nn]opmannn n ononpemenno -- xax mexannsm
nepeaun +o nn]opmannn. 3o xe nono nmnoa nouepxnna R. .oman; on
omeua, uo xtpa nera, ono opont, -- onpeeennoe xonueno
naeonanntx exon, a pro -- naeonanntx nmnoon.
epmnn nmno no-pasnom nonnmae nepaponeamn n nnrnnamn. R. .
enanon, nanpnmep, nepxae, uo nmno -- nonne ne naunoe, +o nonne no+nxn;
on nxn pas snaunm nmt n pamxax onpeeenno no+nuexo nemt, n n ne on
96
nnnen. ennetno, mt snaem mnoro nmenno axnx nmnoon: nmno oporn .
oro, aa -- . exona, ntnn -- .epmonona, meen -- . mxnna n
nmnonon, tma -- muena, nmno xpta n oma .Hneaeno, nmnot rpannnt,
nopora n .. ax npanno, o +nx nmnoax moxno xasat onamn R. . omana, uo
onn -- ren mxea. naxo nap nnmn et stxonte nmnot, xoopte
nopoxam n nponee +nomnnn n ]nxnnonnponann stxa. axne nmnot nmem
mn]oornuexm, a ounee, apxennnuexm npnpo. anpnmep, para pxnx --
nmno naext, aronoun, meut, .e. ona nmee pesxo nosnnnnoe snauenne; oma
ntpaxenn paxnte ment, paxnoe napoenne, paxnte naext n .. 3o nmno
epe noe nauao ns nexo erent: noe nemnpnoro noona or n snax oronopa
mtmn, uo noona otme ne e, oann na seme par. axnm opasom, mea]opa
set, ooxnt xtpntmn xonnoannmn, npenpamae n nmno. o uame
nexotxo mea]op, nepeneat, osam nmno.
..nepnnnen n nepapnom +nnnxonenuexom onape (., 1987, . 378) ax
onpeee nmno: nmno n nxne -- nnnepatna +enuexa xaeropn,
paxptnamma uepes onoanenne o mexntmn xaeropnmn -- opasa
xoxenennoro, ono opont, snaxa n aeropnn -- pro. onemem
]noo]xom onape (o pe. . ononono. -- ., 1999) ano emmee onotno
mnpoxoe nonnmanne nmnoa: +o nonne, ]nxnpmmee noonot maepnatntx
neme n otn, unnenntx opason ntpaxat neatnoe oepxanne, onunoe o nx
nenopenennoro unnenno-eenoro tn.
e xaat set nxnn o nonnmannn mnon nmnoa, samenm, uo pot stxonoro
nmnoa saxmuena n mene snauenn stxono mnon na ]nxnnm nmnonuexm.
nmno -- +o noero poa xonromepa pannonenntx snauenn, n +nm on onuae o
prnx ponon. pmoe snauenne n nmnoe pannonpanno apaxnom: apaxna ne
saxonponana n xonxpenom oepxannn oro, uot ntpasnt apaxnoe uepes
xonxpenoe, no n xonxpenoe xonpe apaxntm, uot noxasat ero neatnt,
oneuennt mt. axnm opasom, snauenne n apaxnoro n xonxpenoro ooramae:
onne et nmno sooa, no n sooo et nmno onna. o n noem ennne onn am
nonm amatramnponannm mnot (o ona amatrama).
ono-nmno -- +o noero poa anx anntx, xoopt moxno npeannt ee n nne
nnpan, .e. xpron, xax t npanntx pr n pra n nepexomnx onn n pro. 3o
emannuexa nnpat nmnoa, xoopa nxmuae n e mnpoxn nexp snauenn,
naunna o nmnnnnntx (xpttx, noennnatntx), .e. nnxax ne ntpaxenntx n one,
no nmmnx neoememo ero uatm, n xonua mxao emannuexnx non
(samene-
97
e), .e. sanporpammnponanno sameno onoro snauenn prnm. anpnmep, eopt
ronop: o xpana, o opa, mo ooxa, o mauna, .e. set nmnonuexoe
snauenne axoro -- xopomee, nxnoe, mont, uate. t nxae o meptm,
nmnot son -- sme, oa, xpannna, onn xr; oront -- nmno rnena, son ann.
onne -- nmno xpaot, mnn, neet. ono xopom . . oen unae
npnxaetntm o ona xp (onne).
R..oman nna, uo nanoee npnntunoe npeanenne o nmnoe nsano nee
nexooporo oepxann, xoopoe, n nom ouepet, xn nanom ntpaxenn proro,
xax npanno, xtpno oee nennoro oepxann. o+om maepnatntm +xnonenom
(noneem) samemenn ne ne otxo pean, no n nm. anpnmep, ne peann pxa,
xpe nm nmnoamn n ntpaxennx npana pxa, nen no xpe, a nmena: pxa --
+o nat, xpe -- +o nmno xepnennon, oennenne semn n nea, xonna ntoa
xpea -- +o nepnxat, maepnatnt mnp -- ropnsonat; xpe no npem monnt -- name
orane Xpnom, .e. nmno nept Xpnono n .. epono, ne ee nxat
nanoee ount mt nmnoa, nao opeoount nnnmanne na onntx
nonpnn n nonnmann satntx (omenpnntx) snauennx n na sontx ouxax
xoppennn snauenn n nmnoe. anpnmep, rot -- +o nmno noro xa, nmno
mnpa, no n nmno nooponnero mnpa ( .Hneaeno n epeouxax axne ron
noponte). axnm opasom, naxnemee nono nmnoon -- nx nmmanenna (nnpenne
npnma nm) mnorosnaunot n pantnuaot rpannn. nn n o xe nmno moxe
nmet nexotxo mton.
nonnmannn ..en, npnneennte namn npnmept -- +o xnasnnmnot. enepap
xnasnnmnoon, xax n nmnoon, nosnnxae n pestae xtpno-snaunmoro oopa.
pnmept: nmno -- xpe na xnoe nepxnn, xnasnnmno -- ono (nm) xpe.
oxno ntent net p npnsnaxon nmnoa: opasnot (nxonnunot),
monnnponannot, xomnexnot oepxann, mnorosnaunot, pantnuaot rpannn
snauenn n nmnoe, apxen-nnunot nmnoa, ero nnnepatnot n oetno nso
xtpe, nepeeuenne nmnoon n pasntx xtpax, nannonatno-xtpna
nenn]nunot neoro pa nmnoon, npoennot nmnoa n mn] n apxenn.
oxo x nmnonxe uepes mn] onona . enn-po. n pamapnna nmno xax
nuox napanrmanuexnx onomenn nmnotno-ornuexnmn snauennmn. n]oorn
npeaa onnm ns emnonuexnx xoon oosnauenn nnnepatntx opason n ne.
ax, n apxanuno annxo xapnne mnpa ptt nnt nmnoom nnxne xomnuexo
sont, xpnnte xnnonte -- pene, nnnt -- nepxne xomnuexo sont.
98
axnemee nono nmnoa -- ero opasnot, no+om mnorne uente noxo x
nonnm nmnoa uepes opas. o mnornx e]nnnnnx (onpeeennx) npnne nuox
xonnenon opas-- nmno--snax. nmno n snax, nt naxnemnmn onamn
emnonuexoro exnxona, ennetno nmem mnoro omero: oa nopoent no
pexxomnonenno moen (osnauaemoe -- osnauammee n emnonuexa nsxa),
xonnennnonatnt n .. o mt snaxa, n onune o nmnoa, oxen tt ne otxo
xonnennnonaen, no n xonxpeen, nanpnmep, snaxn opoxnoro nnxenn n n noe
xonxpenon nomoram nsexat anapn. o onam ..pmnono, snaxn
xonnennnonansnpm, a nmnot xanonnsnpm: xpe anonn nmnoom nept
xpnnanxo, nmnoom paann, nmnoom oennenn npopanna n .. nmno n
onune o snaxa ne nopasmenae npmoro xasann na enoa. naxamn pernpm
nnxenne no semntm, nontm n nosmntm nm, nmnot ne no oporam xnsnn1.
n mnot snaxa -- unoe xasanne (. . aamep), o mnot nmnoa -- otme,
uem xasanne: on oenne pasnte nant peatnon n ennoe neoe n nponee
emannuexo eetnon n o nn nno xtpe. pnmepom mor xnt
]paseoornsmt, oetnte xomnonent xooptx anon nmnoamn. ax, no --
nmno snnmoro mea n ueonexe, oma u epet no, nont sa no, npnmemnt
no, xot xpont ns no. me onn nmno noa xax npnopa pearnponann ntee ns
emmnx u: ne no no (ne npannt), xpnt noom (ntpaxat neorane),
nopont no (ntpaxat npespenne).
onone nmnoa exn opas. xn nmno et opas, onaxo opas moxno unat
nmnoom nmt npn onpeeenntx onnx. . upa ntee emmne xpnepnn
nmnonunon opasa n no+snn: 1) nanune apaxnoro nmnonuexoro snauenn
+xnnnnpe (npone) xonexom; 2) opas npeanen ax, uo ero xnatnoe
oxonanne nenosmoxno nn neoaouno; 3) opas nmnnnnpe (xptnae) aonnannm
mn]om, ereno, ]otxopom.
mae, uo snax anonn nmnoom ora, xora ero nopeenne npenoarae
peaxnnm ne na am nmnonsnpemt oex, a na net nexp nopnuntx
xonnennnonatntx snauenn.
naxn pem nonnmann, a nmnot -- nnepnpeannn. axnm opasom, nmno nmee
snaxonm npnpo n em npnmn ne nona snaxa, xpome xooptx et eme n
nenn]nuexne. me u. e omp nponnonoann nmnot n xonnennnonatnte snaxn,
xasan, uo nmnoam npnm nxonnuexn +emen. u. e omp nna n +o nsn, uo
net mor tt nmnoom npanenno-
1 pmnona .. stx n mnp ueonexa. -- ., 1998. -- . 342.
99
a, noxotx onn nxonnuexn oepxa nem pannonen, a eera -- ne. axnm opasom,
xo nmno n ne nopasmenae npmoro xasann na enoa, nnemnee no rnnnoe
nnpennee noone nmnonsnpemtm oexom moxe oxpant.
nmno -- xonnen, ponennt opas, no+om uao ronop o nmnonuexnx opasax.
nmno onnm ntoxne mtt, n o npem xax opas moxe aonnnponat
oexom moro ponn. n nepexo o opasa x mea]ope ntsnan emannuexnmn n
xoxenenntmn nxamn, o nepexo x nmno (n o opasa, n o snaxa) onpeee
]axopamn +xpannrnnnuexoro xapaxepa.
pas nnxoornuen, mea]opa emannuna, nmno ]nxnnonaen, on npnsnan oennnt
nn omenenntx, nemenntx n nannonatntx xoexnnon (pmnona, 1998, .
338). ee ouxn spenn, nmno nmee oee ntoxn emnonuexn a, uem opas.
3o nsano em, uo nmno uame nnepnpenpe n epmnnax xtpt (p.: n pxo
xtpe pxa -- nmno nan n nmno nomomn -- ns nepntx px, tt npano pxo,
nmet nom px, no axxe n nmno naxasann -- pxa ne porne, pxn uem,
nonnmat px).
nmno nxno onuat n o remata. nn pasnuam n nepnm ouepet ntnonemo
nmn ]nxnne.
ax xe ronopnot ntme, na nonepxnono-stxonom ponne onn n o xe remat
moxe peansontnat xax pasnte mtt, n otxo nennatnte nstxann mor
anonnt nx ennno.
R..oman nna: n onone xoxenennoro samta exn ne pannonatno
]opmnpema ema, a nmno -- sepno pasneptnann mero exa. onop o
]nxnnonnponannn nmnoa n neme xtpt, on nepxae, uo nmno -- +o namt
xtpt.
oxaxem +o na npnmepe. Xpnnanxnm nmnoom, nmemmnm panpopanenne n pasntx
xtpax, ne uno emt (n repmanxnx xtpax ent ntnone ]nxnnn
npoonnnuexoro una, xoopoe nosxe to nteneno unom emt); n pxo xtpe
emt -- nmno uero-o upesmepnoro: sa emtm samxamn (neuamn) -- ouent ntno xpto,
n roxo ane; emn ne no -- ouent mnt; sa emt nep xne xeat -- ouent
aexo; emt noon omo -- ouent a; emt ne o nee n ne eom -- ouent mnoro n
emtenno; emt nnnn na neee -- uao ment noe pemenne; tt na etmom nee
-- tt ouent uanntm. o+om ronopnt set o nannonatno nenn]nunon
nmnoa emt np n nosmoxno -- +o nmno npnne n n repmanxnx stxax.
opox n snauennn mnoro npeuae otxo n pxo xtpe, no+om ]paseoornsm
opox opoxon ne xtpno nenn]nuexnm.
me ono naxnoe nono nmnoa -- ero monnnponannot, xoopa anannnae
mex xonxpentm n apaxntm +e-
100
menamn nmnonuexoro oepxann. menno monnnponannotm onuae nmno o
snaxa, n xoopom nst mex osnauaemtm n osnauammnm nponsnotna n xonnennnonatna.
onnnponannot nmnoa one anaorne, xoopa oane onon axo
emannuexo pannosnnnn (nepenoa), xax mea]opa, meonnmn n nnexoxa.
menno monnnponannot oenne nmno mea]opo n meonnmne. 3. anpep
onnm ns nepntx omen pot mea]opt n nmnonuexom xonpnponannn peatnon
(Cassirer, 1970). ea]opa one anaornn n mn]ax, na onone mea]opt nsant
xonxpent n apaxnt anext n oepxannn nmnoa: ornn -- sem -- mat; sme,
nosamma no seme, -- nmno semn (meonnmn) n nmno nosemnoro oxena
(mea]opa). o+om moxno xonanponat, uo et nmnot mea]opnuexne n
meonnmnuexne.
axt ueonex aroap nonm ueoneuexnm nonam nooen ronopnt na stxe
nmnoon n nonnmat ero; stx nmnoon, xax omen 3.upomm, ne nao unt, ero
panpopanenne ne orpannunnae xaxnmn-o rpnnamn me, noom uo nmno nmee
apxennnuexm npnpo n nepeae nam na eosnaetnom ponne.
pxenn nonnmae namn, ne sa ..Rnrom, xax renenuexn ]nxnponannte pennne
opast n onnatno-xtpnte nen, xoopte nm oonnem xoexnnnoro
eosnaetnoro n exa n onone nopuena. Rnra apxennt -- rnnoenuexa
moet, eosnaetnoe pemenne, no nponennm xooporo moxno nt o ero
menonannn. o apxenn +o axxe n nsnauatnte opast eosnaetnoro,
nonopmmne na npoxennn ne nopnn monnamn. 3n nepnnunte opast n nen
nonomam n nne nmnoon n mn]ax n neponannx, n nponsneennx nepapt n
nxna. no+sn nponnsana apxennamn, xoopte et nepnnunte opast npexe
nero npnpot: e, noe, mope, poxenne, pax, mept n p. nemne apxennt
npeuam n mn]oornn n ]otxope. o+om xora mt neem peut o mn]ooremax no
]paseoornsmax nn prnx stxontx ]enomenax, o uame nero epmnn mn]oorema
oxastnae nnonnmom x apxenn.
nonnte uept apxennon . Rnra: nenponsnotnot, eosnaetnot, anonomnot,
renenuexa oonennot (Rnr, 1991). nonnte nteennte nm apxennt: ent,
repo, pax, mpt apnx (apxa), pomee n p.
pxennt nonomam n otmom xonuene nmnoon, no+om moxno ronopnt o
apxennnuexnx nmnoax, axnx, xax nponoe epeno, nponoe no, npona ropa n ..
pxennnunot nmnoa -- +o ero naxnoe nono, xoopoe non noxn xapaxep.
ono opont, n nmnoe opaxam
101
opast eosnaetnoro, otmm uat xooporo oanm apxennt. pro
opont, apxenn oosnan, on nxon n nam peatnot, uao ntno pan]opmnpt.
Het p nmnoon nm nannonatno-nenn]nuntmn. ax, xnant nnntnam n
nsopaxenne nt xa n sana (nmnot emepn), a n onne -- nopona (nmno
tnonne nounetnon). annxo xtpe +n nmnot nmem nnoe snauenne:
san -- nmno pon, nopon -- nema nnna, xoopa, noea x xntm, npnnon
neuat, n ..
ax, npoanansnponan pasnte xonnennnn nmnoa, mt npnmn x ntno, uo nmno --
+o nemt, narpaxenna mtom. anpnmep, xpe, xe, meu, xpont, xpr n p. ax, xe
nemen n spnm, on nmee ]opm, nne, ne, nx n .. o xora mt nponsnonm Xe nam
namnt axt nam net nn unaem ona Xpna emt xe xnsnn... (oann, 6:35),
xe anonn nmnoom xnsnn, ounee, nnmn, neoxonmo xonno xnsnn. o R.
.o-man, nmnot opasm po xtpt. nn, xax npanno, npnxo ns rnnt
nexon, nanpnmep: nxoe nnte, sannnante nonpnnnmae namn xax nmno uat,
paon (p. noronopx e, ox, sannna, ox: e ma xox). o et n axne,
xoopte nosnnxn pannnetno neanno: rot -- nmno mnpa (onom +oro nmnoa
ne . nxao), noxane nnentx px -- nmno pxt mex napoamn n ..
o ne npnunno nonenn nmnoon n xtpe? . . oen unae, uo +o
nopenot noanannnat satnaemoe onennoe snauenne on: xanna aa
nmnoom ennnt noom xe, nouem ennna nasnana xpanom, no ennn ononnoro
npeanenn orn -- nea n onax: ennna, xpant, xanna. . . oen unae, uo
et pn nna onomenn mex nxontm onom n nmnoom: pannenne,
nponnonooxenne n npnunnnoe onomenne, nn onomenne xasatnon (npnunnnon).
o nx nop n napoe poxnoe nonaenne eua npnxatnannem xpano pnxn, noom
uo poxa nxae n stxe xpantm nneom n ornem.
nmno ne nmee apeaa: on opamen xo nem nonem stxa. n ntnone ]nxnnm
oxpanenn n nepnom nne netx exon. anpnmep, rneso -- nmno emena, oma.
nasnannn pomana ..prenena nopnxoe rneso -- net na pxo xtpt.
o+nuexn stx, nap mea]opo n prnmn opasntmn penamn, mnpoxo
nnotse nmno. npanennon pan mt oxnt npnnen mnenne . pmona,
xoopt nepxa, uo nepnotnoe nxno to peannuntm, a ne nmnonuexnm:
xonenn x nmnonxe n x onnon ntstnae n nem ne no, a ennem maepa.
epnotnt xoxnnx nsopaxae, nanpnmep, nap nn nox pasmepamn otme prnx
me ne
102
noom, uo axa ]nrpa xpannee no nonm ouepannm, a no nemennm onut
+xnpenn napxoro nna1. o set xe, ne pennne xtpt, omne na
ntoxo nenn xtpnoro pasnnn, .pmon xonanpe ntoxm nmnonunot,
nanpnmep, xtpt +renen, ma n p. o+nuexa nmnonxa, xax n no+nuexa
mea]opa, nnnnnatna, mene o npemenn x npemenn n o no+a x no+.
no+nuexnx exax +n na nenn oaouno nsxn. mo +emen nxonopenn --
rpa]ema, ]onema, exema, -- nonan n nonoe noe maepnn exa, opaae
mnorounenntmn xonnoannmn, noontmn at oepxannem no+nuexoro nmnoa.
ot nnepe n +om nane npeane no+sn nmnonon, n xoopo no+ pne
p opason, eme ne oxnnmnx n nonm xapnn. menno no+om eopenxn
nmnonsma nastnan axm no+snm no+sne namexon. naet axnx nponsneenn
oxen oaat uxo mo n onxnm noopaxennem, uot noosat otxo
nameuennt anopom mteopas.
t nponsneenn, nonut xoopte moxno otxo nponnxnn n rnnnt mt
nmnonuexnx opason, sannmammnx ranennmmee nooxenne n xoxenennom
exe. anpnmep, n naxe et . txona mt axnnaem nexotxnmn naxnemnmn
nmnoamn, xoopte, xax st, nstnam nnn nero nponsneenn: +o nmnot oro]a
n nenenme (paspmennoro n sapomennoro xopa). nn uanuno naxatnam pr na
pra: oro]a -- +o ropa, no ne n aenne, a n oxxnnponanno rneponnamn
eopnn. oro]a .txona nmnonsnpe paann me, ntstnaemte
pasnuntmn eamn, n xooptx onn ne nnnonat. 3o nmno nosnnxae n exe pantme
(npn onnannn onoennoro nepnoa), no naunnae nona, paspmae nopmatna
ueoneuexa xnsnt, n naunnae ]opmnponat nenenme. oro]a xnne n mnpae
nmee o nonmn repomn. enenme nepexno nx, n enept ono oomae o otnn,
nanomnna o nntannx, uepes xoopte npomn repon, xnsnt xooptx -- nt x
emepnm.
Xoxenennt ex nonon n ee ooennot mnpononpnn ueonexa, xoopa
nosnona 3. anpep nasnat ueonexa nmnonuexnm menom.
. . Rnr nna: pnpoe nmnoa nonenno oennt nponnonooxnoe; ax on
oenne nponnonooxnot peatno-nppeatnoro, un, ono opont,
nnxoornuexo peatnotm... on, pro opont, ne oonene ]nsnuexo
peatnon. nmno et ]ax n ne-axn nnnmot2. nepapa, nt, no
onpeeennm u.nepa, nxnom, osammnm nnn-
1 pmon . opanne ounnenn. -- , 1975. -- . 7. -- . 320.
2 Rnr .. pxenn n nmno. -- ., 1991. -- . 213.
103
mot, nsnpae nmnonuexne ononann noosann onenno ]nxnnno
peatnon. mnm+enxne nmnot emnt, nx nets nepexasat onamn. . ox oxe
una, uo nmno oxen tt emen n noe noene rnne.
nmnonuexoe nopeenne ona moxe tt ]opmnponano n xonxpenom exe (nn
mnornx exax onoro anopa), a moxe npnnnont n ex ns xtpt. nmno xax t
napamnnae na npmom snauennn oonenmmero ona, ne samen n ne nnonsmen
ero, no nxmuat npn +om n mnpoxn xtpnt xonex. mo pon moxe nnat
n xonaxt nmnoom, uan n ]opmnponannn saexontx mton, noom uo
nmno -- nnnepatnt pon, xoopt moxe oueat mtm naopom
xoxenenntx pen, ]opmnpmmnx opasnm pxp exa.
nmnot roxo nannonatnt. o mnnt npnmep ns pomana . eennna anaen n
oa, apxanuexn nnnammn nannonatnt xapaxep nmnoa-apxenna: na
annxnx mamnnax n mamnnax nontx pxnx na no nomemae orpomna eexa:
nponoorn, sannmammne neonannem nontx pxnx?', unam, uo na
pasopxax axnmn eexamn notsm xax apanom, a nexoopte uente axe
mapnnam n nx mnpoxom panpopanennn xonennoe nneetno anno uaemoro
nospoxenn nannonatno xonnon -- nx ouxn spenn, eexn ntnonm
mnnuexm ]nxnnm noontx ]nrp, xpamanmnx xora-o annxne atn.
amopnm nexotxo nmnoon (nnnepatntx n nannonatntx) na maepnae pxo
no+snn. nn ns naxntx nmnoon, mnpoxo nnotsemt n no+snn, -- on. on nosnnnn
stuena -- +o nera nepememenne n nnomnpne, x uxnm. n +om mte nt
stuena ne menee peatnt, uem nt. xpnnanna nnomnpn sa ne mene, so
-- +o xonna noa, sona onn nea n opa. sa ne n ne moxe tt noero,
saxonnoro, noonnoro mea n mnpe: ono xopenn n mnpe xonnom, n me ueonexa.
on -- +o eenennoe nenne ueonexa, xoopoe ntnon nonne nnpennee so
ueonexa, ero oonne. o xax, nanpnmep, nnepnpenpe + mtt . apxonxn:
ne nn xaxoe-o mope, axo-o uxo napoxo, rope, xaxoe-o rope; ne emnoe
epne rnee.
xonxpenom no+nuexom exe xonxpenoro anopa nmnoom moxe at moe
ono. ax, n no+snn . ennna ono roo ao nmnoom pono, nsxo, oporo
epn no+a onnt, anaornunoe snauenne npnopeo n ero no+snn n ono nnn:
104
pepanenoe, nnee, nexnoe...
noxnn ponmt om, om oann t.
nmnoamn mor tt ne otxo ennnnt stxa. 20-e rot . . uopenxn xoe
osat onapt nmnoon (Smolarium), xoopt t oo ns reomepnuexnx
]nrp. ennetno, nsneno, uo, nanpnmep, ouxa, nnuoxno maa xonuenenno,
et pnnnnn, nopenom xooporo nponsneeno ne npopanno; ona nmnonsnpe
Henp, nepnonpnunn, meo, oxa ne nponxon n xa ne nosnpamae. ouxa, ns
xoopo nxon u, et or-nopen, xoopt nopn nposante, uo n ae nnnn, n
..
onotno uao nmnoamn mor at nneooosnauenn. ax ronopn . nrenmen:
Hne noxae na ]noo]nonat. o ne npemena uente nnt na pasraxo
npoemt nnea. oenne neonann n +o oan noxastnam, uo sa nne
oneuae ueonexa 10 nnrmenntx renon, oanmmnx onpeeennt naop --
xaxoro no, no+om na ueonexa mor mopet na onn n o xe npeme, no
nonpnnnmat ero nne no-pasnom. namenn na mtmn o oxnmn nopaxennmn
roonnoro mosra onapxnn, uo nonn o nneax, ona, ntpaxammne +n nonn, n
nst mex nonnmn n onamn sann o pasntx ero nem (roonnoro mosra). 3o n
one, nouem menm pasnun n peaxnnx na nne n pasntx xtpax
(nanpnmep, seenoe n -- esonanot, a no upannnn -- npenenne; et nne
xnanen -- nmno papa, neuan, a enponenen +n ]nxnnn ntnone uepnt nne).
eonaetno, nneono stx ueonexa menaen no noe npnpoe. a nneom mn nn
mtt.
norne nasnann nneon nmem npmoe onomenne x ne. . . oen, tat na
nsann, nnme, uo ono arpnnna oxe uepes ono et, a noom exa ax
nasnana ne noom, uo n enepntx paonax nne ee npnnxae x eom, a noom, uo
nnea ptxn n et oxenennt no ononnom npeanennm. ent nmee na
ounntx +nnea n napono xtpe -- xpant n et, n oa, oxastnae, nnauae
tn pannt, no oa noxo x or pne, noxponnem onna, orn. et n xpant
-- nmnot xpaot, no et eme n nmno mnn -- mtt eo snaun mnt.
pant -- ne otxo xpannt, no n pxn, nsannt ornem.
epnt nne, nponxo o orn, nmnonsnpe esopasne, nenannt, neuat, mept, .
e. nponnonooxnm ne nmnonx. out oxe nmno rop, noom uo ona uepna,
emna. eent nne oxe oon n pone o neom, no nmnonsnpe mooot
(mooo-seeno).
105
amopnm nmnotnoe snauenne nneon, npnnmmnx n xapaxepnnxe epest .
ennna, re npnnm na nnea -- seent n et. et ee opant
nnnmanne na nneonm nmnonx, n onomennn xoopo eme ne oxnot ounnoro
mnenn. pannnonno seent nne nstnae xnsntm, nponneannem, et -- o
neom. oana xon nepxae n nonx neonannx no mnrnanxo nnxoornn,
uo seent, nne semnoro, osaemoro, onnoro nenopenennom nonpnnm
panetnoro mnpa, oonene ]nxnnn nonpnn. . exnn-xa ntnnrae
nnepenm eopnm, n onone xoopo exn mtt o om, uo nneonte xonnent nsant
onpeeenntmn nnnepatntmn +emenamn ueoneuexoro onta. Hneonoe
nonpnne nosnnxae ora, xora mt nstnaem namn spnetnte xaeropnn
onpeeenntmn, onntmn ueonex, nnnepatntmn opasnamn nn moemn, n
uno xooptx .exnnxa npearae nxmunt oront, onne, panetnt mnp, neo,
semm (ax xe, xax ent n nout). axnm opasom, uot ronopnt o nnee, mt oxnt
npoexnponat noe nonpnne na o, uo na oxpxae. 3a mtt, xax nam xaxe,
npoexnnae n emmem npnmepe. eent nne, uao nopeemt npn
xapaxepnnxe epest, -- +o nne panetnon. o on moxe nmnonsnponat n
mooot (+o nnno n ononopeennn seent n snauennn mooo). 3 nst
npeanenn moxno pamapnnat xax nauatnm n opasonannn pro nsn: enmxa
-- epesa, re onpanno ouxo onoanenn nenet epeso ne nst
nonn mooo -- seeno. epono, +o one o ]ax, uo epesa pxnx ne
otxo nmno ponnt, onn, no epesa nmnonsnpe axxe enmx-nene,
moom n nenopounm. o poxn ns nxonopenn . ennna o nt:
eenoxoa,
muonxe eo
on epesa na npom.
eent nne nmnonsnpe axxe n xpao, neete (nena nastnae neo,
eme n neeo; xan, ona neet n nena osnunt, a nosmoxno axe, oo n
pone). tno . . oenn o om, uo seent snaun neet nonepxae n na
maepnae repmanxnx stxon. axnm opasom, mt nnnm, uo npnaraetnoe,
oosnauammee nne, ns nsopasnetnoro +nnea nepexon n onenount.
eonaemn sameueno axxe n o, uo onenounoe snauenne ouent ounno.
eonaetno, moxno ronopnt o om, uo nneona nmnonxa apxennnuna no noe
pxpe.
ensna axxe nmnonsnpe xpao, ax xax ono et nnotse xax onenounoe
onpeeenne xopomee, xpannoe n naxon n onom p o onamn pt, pxn, a
onn, n nom oue-
106
pet, n o nmenn ora nea n orn annxo mn]oornn -- pnt. o pon o
neom (sooo n ropet) et oxen t t nmet e xe snauenn, uo n ne. e,
nsannoe onnem, neom, nonpnnnmaot xax nooxnetnoe, xpannoe. pome oro,
et nne, xax xe to xasano ntme, n n nmnoom mnn. ma mea]opa
ennna -- epesxn-eonumxn. axnm opasom, uepes nneonm nmnonx epesa
npeae oxe xax nmno rpannosno xpaot n unot.
epesa anonn nmnoom onn, nmnoom pxo npnpot. ee opant
nnnmanne na eennnxm mea]op: et no epest mooxo (nxonopenn o
n x]te mnpenntm nnoxom..., Xnran). n mopet nsan na epesonm pom, o
moxno nnet nomnoe eo-moounoe nno. o et n oee roxn noex
annoro nmnoa, n onone xooporo exn mea]opa. ooxo, xax npanno, nstnae
xopono. , xax nsneno, ann +o xnnonoe neotuano nounaot, ax xax xopona
anaa ueonex n nponnanne, n oex, xptnanmm ero o xooa; emn xe apamn
naea ero n mat tpa sem, o +om nneetne n o, uo nopuexne nt
npnpot n aa onen, xopon nastnant oxenenntmn nmenamn. opona unaat
nmnoom semnoro noopon, uo naxon noe opaxenne n anaornuntx
onoanennx, npeanmmnx oxente oaxa ontmn xoponamn (mooxo --
mea]opa ox). axnm opasom, mooxo -- +o nsmmee sneno mex ueonexom n
semem, ueonexom n neom. xopone nonomae ne xnsnn n xpronopoa n npnpoe.
ooxo -- +o nsot x maepn. . ennn, oaxnnat o +o mea]opt, naxon
oee mnpoxne anaornn: mooxo epes -- +o o, uem on npnnsan x seme, +o onna,
apa t, xoopa n et em mat. eonaetno, ponna . ennna nxae o
onamn, nsanntmn nonnmn mat n sem. napono pannnn axa nst
emt ponnt xtom poa n xtom semn ne ounno, apxennnuno.
ept nne -- +o nmno noxpemenn ns mepntx, nmno eenxoro
eosnaetnoro. eonex nenn]nnnpona eptm nneom xax nxonntm nneom
eenno (maenen xnne n epom nnee, xnnont mnp oxe). ept -- nne papa,
no+om pennne enpen notnan e nenom (ntpaxenne xopn, papa).
snent n napono-no+nuexne nmnot: oent -- +o apot, nnema xanna --
enmxa, un -- neuat, nept -- nparn, oone -- nmennt, ope enno -- xasax
nxo, oxn -- est, nena -- nauao mnn, snma -- ee mnpanne n ..
tnnt oan on-nmnoon n no+snn XX n., oannt onapt axnx no+nuexnx
nmnoon, n xoopom moxno to t nan neenn ne otxo o oepxannn xonxpenoro
nmnoa, no n o ero nopeennn n nponxoxennn, -- saaua ]noornuexo naxn na
nxamee npem.
107
otxo ueonex, onaenmn xtpntmn nennomn nannn, xopomo snammn no+snm
noero napoa, nosnarpaxae noonotm notsonat no+nuexnmn nmnoamn n
opasamn.
epeonn xax nenne xtpnoro npopanna
am ]enomen epeonn pamapnnae ne otxo n paoax nnrnnon, no n
onnooron, +norpa]on, xornnooron, nnxooron, +nonnxonnrnnon (.nnnman, .
. on, .oen, R..npen, R..opoxnn, ..txxon, R..poxopon, . .
pantx, . . nxnpen, . . nxeen, . .oa, . ap-mnnxn, . . apnn,
..atrnn, ..nnnxn n p.).
peannen xaxo ns nasnanntx nax ntem n epeonne e ero nona, xoopte
onn sameuam nosnnn noe oan neonann, a noom ntem onnatnte
epeonnt, epeonnt omenn, menatnte epeonnt, xtpnte epeonnt,
+noxtpnte epeonnt n .. anpnmep, onnatnte epeonnt nponm e xax
epeonnt mtmenn n noneenn nunon. 3noxtpnte epeonnt -- +o
oomennoe npeanenne o nnnuntx uepax, xapaxepnsmmnx xaxo-no napo.
emenxa axxpanot, pxn anot, xnaxne nepemonnn, a]pnxanxn
emnepamen, nnttunnot natnnen, npmno ]nnnon, menetnot +onnen,
notxa raannot -- epeonnnte npeanenn o neom napoe, xoopte
panpopanm na xaxoro ero npeanne. a uee epeonnntx npeanenn
ononano otmnnno anexoon o nannonatnom xapaxepe. pnneem npnmep: oan
npeannem pasntx nannonatnoe ]ntm emmero oepxann: paxaenna
ntn n namee onne. pom n mxunna n xenmnna. npr mxunna oae
ount anetnn n oae xenmnne. pnem saam nonpo: xaxo on nannonatnon?
upanns-spnet oneuae: otxo ]panns mor ax raanno onent x ame! xn:
e. 3o pxn: nao xe tt axnm paxom! am t e. npe: e, +o enpe:
xo t mor eme oat n ntne anetnn? et epeonnt -- raannot ]pannson,
emaamnot pxnx, nsnoponnot enpeen.
menm anoepeonnt, opaxammne o, uo mam mn amn o ee, n
reepoepeonnt, onomne x prom napo, n xax pas onn oee xpnnunt.
anpnmep, o, uo noero napoa unae nponennem pauennon, proro
napoa -- nponennem xanon. mn nonpnnnmam +noxtpnte epeonnt xax
opasnt, xooptm nao oonenonat, uot mn ne ment. o+om epeonnt
oxastnam onotno ntnoe nnnne na me, nmnp nnx ]opmnponanne axnx
uep xapaxepa, xoopte opaxent n epeonne.
108
nennant no +nnuexo nnxoornn, nsuammne +noxtpnte epeonnt,
omeuam, uo nannn, naxomne na ntoxom ponne +xonomnuexoro pasnnn,
nouepxnnam e axne xauena, xax m, eonnot, npenpnnmunnot, a nannn
oee oao +xonomnxo -- opo, epeunot, roenpnnmno. onepxennem
xasannom moxe xnt neonanne ..ep-nnaono, orano ee pestaam, n
anrnxom omene oee nen npo]enonansm, pomne, onenennot n
.., a n pxom -- roenpnnmno, omnetnot, npanennot (ep-nnaona, 2000,
. 255).
. .]nmnena n]]epennnpe +nnuexne epeonnt n xtpnte epeonnt:
+nnuexne epeonnt neonnt amope]exnn nannnoro uena +noa n nm
]axamn noneenn n xoexnnnoro eosnaetnoro, nm nenosmoxno nennatno
ouat, a xtpnte epeonnt onnt amope]exnn n nm ]axamn
noneenn, nnnnnatnoro eosnaetnoro n osnann, nm xe moxno ouat.
nepnte nonne epeonna nnotsona .nnnman eme n 1922 r., xoopt una, uo
+o nopouennte, xemanunte eepmnnnponannte xtpo xapnnxn mnpa n
roone ueonexa, xoopte +xonom ero nn npn nonpnnn oxntx oexon mnpa.
pn axom nonnmannn epeonna ntem ne ero naxnte uept --
eepmnnnponannot xtpo n tt penom +xonomnn pontx nn, n
oonenenno, stxontx pen. n aropnmt pemenn maemanuexnx saau
+xonom mtmenne ueonexa, o epeonnt +xonom am nunot.
xornnnnno nnrnnnxe n +nonnrnnnxe epmnn epeonn onon x
oepxaetno opone stxa n xtpt, .e. nonnmae xax menatnt
(mtnetnt) epeonn, xoopt xoppenpe nannno xapnno mnpa. axoe
nonnmanne epeonna npeuaem n paoax . apmnnxoro n ero mxot; stxona
xapnna mnpa n stxono epeonn oono nero xax uat n neoe, npn +om
stxono epeonn nonnmae xax xenne nn nexotxo xenn, onomnx x
onpeeennom oex nnestxono) mnpa, exnnno eepmnnnponannoe
npeanenne npemea, n xoopom omenm onnaetnte n onenounte npnsnaxn n
xoopoe ne pestaom noxonann ennetnon n pamxax onnatno
ntpaoanntx nosnanaetntx moee. t xe unaem stxontm epeonnom ne otxo
xenne nn nexotxo xenn, no n moe ounnoe ntpaxenne, oomee ns
nexotxnx on, nanpnmep, ounnoe pannenne, xnme n ..: nno xanxasxo
nannonatnon, eo xax nt, nont pxn. nopeenne axnx epeonnon
oeruam n npomam omenne, +xonom nt xommnnxanon.
R. . opoxnn onpeee epeonn xax nexoopt npone n pesta omenn
(noneenn) orano onpeeenntm emnon-
109
uexnm moem, nnox xooptx ne saxpttm n n ex nn nntx emnonxo-
exnoornuexnx npnnnnnon, npnntx n nexoopom onnme. pn +om emnonuexa
moet peanse na onnatnom, onnatno-nnxoornuexom ponnx (anap) nn
na stxonom, nnxoornuexom ponnx (nopma). anap n nopma menm n nx
nnax: xax mamn (nstouno +xnnnnponannt oxnt snax) nn xax xnme
(neoaouno +xnnnnponannt oxnt snax).
. . pantx en epeonnt na na nna -- epeonnt-opast n epeonnt-
nannn. pnmept epeonnon-opason: nuea -- pxennna, apan -- npmt, a
epeonnon-nann: ne -- xomnoep, an -- xana.
epeonnt nera nannonatnt, a en npeuam anaorn n prnx xtpax, o +o
xnasnepeonnt, no, onnaa n neom, onn pasnuam nmanamn, eamn,
nmemmnmn npnnnnnnatnoe snauenne. anpnmep, ]enoment n nann ouepen n pasntx
xtpax pasnunt, a eonaetno, pasnuntm e n epeonnnoe noneenne: n
onn npamnnam o noenn? nn npoo nam n ouepet, n pe enponexnx
pan optnam xnnox n nennatnom annapae n noe +oro e sa nn]pamn,
saropammnmn na oxomxom, nanpnmep, na noue.
ax, epeonn -- +o nexoopt ]parmen xonnenatno xapnnt mnpa, menatna
xapnnxa, ounnoe xtpno-nannonatnoe npeanenne (no R. . poxopon,
nepounnoe n nep]nxnponannoe) o npemee nn nannn. n ne oo
nexoopoe xtpno-eepmnnnponannoe npeanenne o npemee, nennn, nannn.
o +o ne otxo menatnt opas, no n ero nepatna ooouxa. pnnaexnot x
xonxpeno xtpe onpeee nmenno nanunem asonoro epeonnnoro pa snann,
nonopmmero n nponee onnansannn nunon n annom omene, no+om
epeonnt unam npenenentmn (naxntmn, npeannetntmn) nmenamn n
xtpe. epeonn -- +o axoe nenne stxa n peun, axo annsnpmmn ]axop,
xoopt nosnoe, ono opont, xpannt n pan]opmnponat nexoopte
omnnannte oanmmne anno xtpt, a pro -- nponnt e pen nonx
n ononpemenno onosnat noero.
onone ]opmnponann +nnuexoro osnann n xtpt n xauene peropon
noneenn ueonexa exa xax npoxennte, ax n npnopeaemte n nponee onnansannn
]axopt -- xtpnte epeonnt, xoopte nannam oro momena, xax otxo
ueonex naunnae nenn]nnnponat e onpeeenntm +noom, onpeeenno
xtpo n oosnanat e nx +emenom.
exannsmom ]opmnponann epeonnon nm mnorne xornnnnnte nponet, noom
uo epeonnt ntnonm p xornnnnntx ]nxnn -- ]nxnnm xemansannn n
npomenn, ]nxnnm ]opmnponann n xpanenn rpnnono neoornn n ..
110
t xnnem n mnpe epeonnon, nansanntx nam xtpo. onoxnnot menatntx
epeonnon +noa nsnena xaxom ero npeannem. epeonnamn nm,
nanpnmep, ntpaxenn, n xooptx npeannet etxo, xpetnxo xtpt xaxe
o neo nno noun: neo ax, uo moxno mnt, n o npem xax ropoxo xnet n
+o nnono nannn xaxe: neo ax, uo moxno unat. oonte epeonnt
nnotsm nonemn stxa n anapntx nannx omenn. pnuem
omnnnpmmnm n epeonne moxe at npaxnuexn mo, a ne otxo ornuexn
rannt npnsnax.
tpo]epa onpeeennoro +noa oepxn p +emenon epeonnnoro xapaxepa,
xoopte, xax npanno, ne nonpnnnmam nonemn pro xtpt; +n +ement R.
. opoxnn n .R.apxonnna nastnam axnamn: ne, uo n nnoxtpnom exe
pennnnen samen, no ne nonnmae, uo xaxe em panntm n pemmnm
nnepnpeannn, xn nrnaom npnnn n exe nannonatno-nenn]nuexnx
+emenon xtpt, n xoopo osan ex, a nmenno axn.
ounnot xtpt, ee xnsnenoonot oonent em, naxotxo pasnnt
pxpt, onpeemmne ee ennno, neonot. Heonot xtpt npenoarae
ntpaox epeonnon xtpt -- epeonnon neenoarann, noneenn, nonpnn,
nonnmann, omenn n p., .e. epeonnon ome xapnnt mnpa. axnm pot n
]opmnponannn epeonnon nrpae uaoa npeuaemon onpeeenntx oexon,
nenn n xnsnn me, nepexo ntpaxamma n oee npooxnetntx ueoneuexnx
xonaxax nmenno anntmn oexamn no pannennm prnmn, uo n npnnon x
epeonnnsannn noontx oexon.
epeonn noneenn -- naxnemn pen epeonnon, on moxe nepexont n pna.
noome epeonnt nmem mnoro omero pannnmn, otuamn, mn]amn, pnaamn, no
o noennx onuam em, uo pannnn n otuan xapaxepnse nx
oexnnnponanna snaunmot, oxptot prnx, a epeonnt oam na ponne
xpttx monapoenn, xoopte menm n pee nonx.
ax, epeonn xapaxepen osnann n stxa npeanne xtpt, on noero poa
epxent xtpt, ee pxn npeannet, a noom onopa nunon n naore xtp.
t nnotsem onnann stxa xonxpenoro pernona n nee nnrnoxtpoornn
xem, npeoxennm . .otm n +nonnrnnnxe: nepapnt stx oonene
+napno xtpe, naext n ronopt -- napono xtpe n ..
anna xema moxe tt nnotsonana npn nnrnoxtpoorn-uexom onnannn
moro proro pernona.
111
anoee pxo stxono ooennotm, n xoopo opaxena xtpa napoa, nm
]paseoornsmt n napemnn, mea]opt n nmnot. anpnmep, n stxe saxpenm
mn]ooremt, apxennt, +aont, epeonnt, otuan, pnat, neponann.
annonatno-xtpnoe noeopasne u, mea]op, nmnoon ]opmnpe nopenom
xtpno xonnoannn. em ne menee mt nepxaem, uo stx ne ne
xpannnmem xtpt.
nnnna stxa -- ono -- ne nmt nrnaom, ]nxnn xooporo --npont
ueoneuexoe osnanne, sapont n nem onpeeennte xonnent, roonte oxnxnt na
+o nrna.
stx xe ne nmt mexannsmom, noonmmnm xonponannm n pannnn
xtpt. nnntm xpanneem xtpt nm ext. e stx, a ex oopaxae
xonnt mnp ueonexa. menno ex nanpmm nsan xtpo, no on nponnsan
mnoxenom xtpntx xoon, nmenno ex xpann nn]opmannm o nopnn,
+norpa]nn, nannonatno nnxoornn, nannonatnom noneennn, .e. oo nem, uo
oane oepxanne xtpt. nom ouepet, npanna nopoenn exa sann o
xonexa xtpt, n xoopom on nosnnxae.
ex osnae ns stxontx ennnn nnsmnx ponne, xoopte npn oonenmmem
noope mor nnt xtpnt nrna. menno axnmn ennnnamn n nepnm ouepet
n nm ]paseoornsmt.
onpot n saann
1. ax oono peatnte stx n xtpa? ononne xem:
nepapnt stx -- ................................xtpa;
naext n ronopt -- ................................xtpa;
................................ -- pet xtpa, .e. xtpa napoa;
................................ -- npo]enonatnte xtpt.
2. asonne nexotxo xnuex (nposnnm), xoopte nsnent nam (xnuxn onapnme,
onoxpnnxon, nonnuexnx eee). xaxom nn xtpt onon amo +o
nenne?
3. pnnene 5 pxnx ]paseoornsmon n 5 ]paseoornsmon ns nsuaemoro namn
nnopannoro stxa, n xooptx ta t opaxena nannonatna nenn]nxa.
4. ane n no+nuexnx exax ..aepnaxa 10 mea]op, xoopte onntnan t: a)
mnp; ) npnpo; n) unna ueonexa; r) ero +monnonatnte oonn.
5. axne nonnmann nmnoa nam nsnent? pnnene npnmept nmnoon-une n
nneonmnoon. axne ns nnx nm nannonatntmn nmnoamn, a xaxne
nnnepatntmn?
6. axm pot nrpam epeonnt n xtpe? axont nx ]nxnnn?
5
eonex -- nonet nannonatno menatnon n stxa
ama +noxa -- xonen XX -- nauao XXI n. -- xapaxepnse nepannomepntm pasnnnem
nax: namae pesxn xauox exnnuexo nnnnnsannn n nmxom meennoe
pasnnne rmannapntx nax, ononntm npemeom xooptx ne ueonex n ero eax
n nonxax, mtx n pemennx, ]anasnx n +monnx.
Hnnnnsann nosnona osat momnte nt nnuoxenn amoro ueonexa, ero
nopaomenn, a rmannapnte naxn noxa ne noont ero nan, no ne oaam
oaountmn nosnannmn, uot nont ueonexa n eat onepmenntm ero noneenne.
xnnno pasnnnae eua nmt ona ns mnornx rmannapntx oae -- pena
nponarant n nosenn na mat. oxasaetnom aon nneexa ueonexa
moxe unat o ]ax, uo xaxtm nontm npanneem na nosnnxam nmsnn, uo
x nan npnxon oee mna, noena, opa nunot.
onpemennt nt mtmenn exnorenno nnnnnsannn nopon nont stx -- stx
npnmnnnno-ponnoro, upesmepno nparmanunoro exnnuexoro mtmenn, xora o
xnsnn ronop n noenntx nn mennnnxnx epmnnax: nna sa poxa, onepann n eune
n . n.
noenee npem n ]noo]nn, xtpoornn, nnrnnnxe, nnrnoxtpoornn
namenat enennn x oee nonom nsuennm ueonexa: ero npnpot, nnemnon,
nnpennero mnpa, menanea n .. pnuem xpenne exennot n om, uo nt x
omtennm ]enomena ueonexa exn ne uepes eenennte naxn, a uepes eenennte
stxn.
ama net -- noxasat, xax snat otme o ueonexe, nxo ns ero stxa. et stx -- ne
npoo peno xommnnxannn, nepeaun n ntpaxenn mtn. axo noxo ann no
ran ra nnotsonanne stxa, a ne ero mnonoe nauao, xoopoe onpeee ero
ononno ]nxnne: n stxe o]opme xonnenatnt opas mnpa.
eonex nonnmae namn xax nonet onpeeenno nannonatno menatnonn n
stxa, uanmmn n onmeno eetnon (n uo ooenno naxno -- peueno
eetnon) prnmn npeannemn nannonatno omnon.
113
onpemenno naxn nnepe npeane xe ne npoo ueonex, a nunot, .e.
xonxpent ueonex, nonet osnann, stxa, oaammn oxntm nnpennnm mnpom
n onpeeenntm onomennem x te, mnp neme n ee noontm. n sannmae oooe
nooxenne no eenno n na eme, on noonno nnae n naor mnpom, amnm
oo n ee noontmn. osannt no opas n noonm oxtem, on oaae nooo
non. eonex -- meno onnatnoe no noe npnpoe, ueoneuexoe n ueonexe
nopoxae ero xnsntm n onnx omena, n onnx osanno ueoneuenom
xtpt (. . eonten).
a nnepee ne ueonex noome, a ueonex n stxe. eo n om, uo stx --
ennnennoe peno, noonoe nomout nam nponnxnt n xptm o na ]ep
menatnoe, no on onpeee noo uenenn mnpa n o nn nno xtpe. n
paxastnae nam o ueonexe axne nemn, o xooptx am ueonex n ne oratnae.
..onuapon n nntme x ..aptmxnno nna: stx ne et otxo ronop, peut: stx
et opas nero nnpennero ueonexa: ero ma, oro, uo nastnae epnem, on
ntpasnet nonnann, nex n mnenntx n npannenntx.
oxe tt, noom, uo mnp n mt nopoxent onom, ono nam ax nnepeno. .
mot nna: suenne stxa ne saxmuae n ee xoneuno nen, a nmee o nemn
npounmn oamn xn ntme n ome nen nosnann ueoneuenom amoro e n
noero onomenn xo nem nnnmom n xptom noxpr e1. o uot nont o
xonna + mtt nenxoro nnrnna, nopeonaat ne ona on e.
unoo]n nopo noonnnt XX n. pasnnnae aroap xpnesnom anans stxa.
stx ]noo]a -- ne otxo peno ntpaxenn ]noo]xnx xonnennn, no n
peno nosnann mnpa n ueonexa. ax, en nnauae to ono, o nmenno ono --
naxnemn nounnx snann, nmenno n nem saoxena n nn]opmann o mnpe n o
ueonexe.
Hetm ]noo]xo mtn a ueonex, xoopt nosnae uepes emnonuexm
eetnot, npenoarammm menonanne proro. epono, no+om . ep,
nsnent enpexn ]noo], oxpt nont oex neonann: -- 7t-onomenn, n
xooptx xnne ueonex. uaxnuexn +o naornuexne onomenn, npn xooptx es t
nenosmoxno , a nt ueonexa -- +o nera nt nmee prnm ueonexom, +o xnsnt n
omnon. eonex, nosnammn mnp, -- +o ueonex--ueonexom. me .ueepax nna,
uo ueoneuexa mnot nanno otxo n omennn, n ennne ueonexa ueonexom, n
ennne, onnpammem nmt na peatnot pasnun mex n t. +om
nnnepatnom
1 mot . spannte atn no stxosnannm. -- ., 1984. -- . 119. 114
naornuexom onomennn saxmueno uenne o ueonexe, o ero mee n mnpe, o ero
onomennn x or, npnpoe, prnm mm. mnontm ne onomenne ueonexa x
prom. . ep xastnae na ponennoe xnsnennoe onomenne ueonexa: x mnp, x
ueonex, x or. mnonoe onomenne x mnp sanepmae n nxne, onomenne x
ueonex -- n mnn, a onomenne x or -- n penrnosnom oxponennn. nomenne -- t
mex ueonexom n ueonexom paxptnae n naore, o]opmeno n peun. ame t,
opamennoe x or, -- +o nam one na son, xoopt mt ne tmnm, no unnem.
onnnt naor orom esmonen, no on nopoxae peut.
. ep nnme: t npnnsnm x one na nonpo o et ueonex? noe oro, xax
naunm nnet n nem meno, n ute nnamnuexo npnpoe n oprannuexo
noonon tt nnoem onepmae n onosnae npeua noro n proro1.
paoe poema ueonexa on omeuae, uo npemeom neonann oxna at
neona n xonxpena ueoneuexa nunot, neonann xoopo oxnt
npnnexat annte ns prnx nax -- nnxoornn, +norpa]nn, noornn n .. e
noenee meo n +om p oxna sant nnrnnnxa.
eonex -- ononno oex neonann n neom pe nepapntx xanpon:
xnsneonnannx, xponnxax, eonnx, anonorpa]nx, nponsneennx +nnopnoro
xanpa, nexpoorax n npononex.
3. ennenn n atx, nannanntx n 60-e rot n ntmemnx n pxom nepenoe n 1974 r.,
nnme, uo stx saxmuen n amo npnpoe ueonexa, no+om on ne moxe tt
nxnenntm nsopeennem: mnpe mene otxo ueonex stxom, ueonex,
ronopmn prnm ueonexom, n stx, axnm opasom, neoxonmo npnnaexn amom
onpeeennm ueonexa... menno n stxe n aroap stx ueonex xonpnpe xax
ex, no otxo stx npnae peatnot, nom peatnot, xoopa et nono
tt...2.
a pexe tueen nnepe x nsuennm ueonexa nospo: 1990 r. a ntxont
xpna eonex, n xonne 1991 r. n t osan nn ueonexa; n 1990 r. ntme
opnnx eonex n xtpa, a n 1991 -- opnnx ueoneuexom n ueonexe. otmo
nxa n neonanne npoemt eonex n stxe nnea ..pmnona, n 1998 r.,
ntnnnma xnnr stx n mnp ueonexa, a n 1999 r. no ee peaxnne ntma xnnra
ornuexn anans stxa. pas ueonexa n xtpe n stxe.
otmo nnepe xtpoornn n nee npoemt nsanmonsn nannonatno
menatnon n stxa npeanm pa-
1 ep . poema ueonexa. -- nen, 1998.
2 ennenn 3. ma nnrnnnxa. -- ., 1974. -- . 293.
115
ot ..]nmneno n R.. opoxnna, re npeannen ono nannn noxasant xnost
npnsm nnenn npeannee pro nannn, nanpnmep, pxne rasamn amepnxannen,
nonnen n .. amn pxne am ee axne xapaxepnnxn (ant n nopxe o otme
x mentme uaonon): roenpnnmnte (5 oneon), pamnte (5 oneon), opte (4),
mennte (4), epnennte (4), mepte (3), oxptte (2), onepunnte (2), aannnte (2),
nsopeaetnte (2), ostnunnte (1), nnenrennte (1), nenonnannte (1), samunnte
(1), naunannte (1), nxpennne (1), nnemept (1), mnte (1), orpannuennte (1), nxne (1),
epxannte (1), onnmnnunte (1), ouanmne (1), neete (1), neuante (1), ate
(1), nseprannte (1), epte (1), mpaunte (1), xante (1), ste (1), estnnnnannnte (1),
opomnte (1), nenxne (1), ennnte (1), napn (1) n ..
mepnxannt nn pxnx axnmn: maepnant (7), pxemnte (4), paounetnte
(3), rpomxo ronop (2), m pasneuenn (2), noonte (2), ropte (2), nnnnnant
(2), npeannte e (2), opnennponannte na xonxpenon (2), mnoro paoam (1),
neepemennte (1), monnnponannte (1), ueomnnte (1), arpennnte (1), xante
(1), nponnnte (1), ntoxomepnte (), rpte (1), ennnte (1), nsopeaetnte (1),
opte (1), uannte (1) n .. aop xauen, xapaxepnsmmn noppet n
anonoppet pxnx, npeane oo nponnopeunnoe, no neonoe opasonanne, n
xoopom anopt ntem po n nepn]epnm.
o meonxe, npeoxenno R. . opoxnntm, mt nponen +xnepnmen, n xoopom
nontant anonnt nannonatnm nenn]nxannm eopon ouxn spenn pxnx
n xpannnen. tn nouent emmne pestat.
eopt rasamn pxnx (120 nntemtx, noennmnx emmne pant: pmennm,
nrnm, eopnm, enrpnm, epmannm, oannm, ana, na, annm, otm,
sexnan, exnm, 3onnm): pomnnte (27), opte (16), epexnnte (11),
roenpnnmnte (11), e (7), opomnte (6), mnpomnnte (6), neaxnnnte (6),
omnetnte (6), oxptte (6), ee na me (6), neete (5), m onm (5),
npnxnmnte (4), ronop no-pxn (3), xante (3), samxnte (3), nopounte (3),
etxoxosnennte (3), +xonomnte (3), ronopnnte (2), mrxne (2), nannnte (2),
nannonant (2), neroenpnnmnte (2), npnnennte (2), paomne (2), epte (2),
nmnanunte (2), xptnte (2), noxonte (2), epnennte (2), axxpante (1), nexnnte
(1), nnnnnnnponannte (1), omoet (1), ennnte (1), ne npente (1), nemnoroonnte
(1), opannte (1), nouennte (1), npanennte (1), mnte (1), xnpte (1), xeootnte
(1), unononte (1).
eopt rasamn xpannnen (110 nntemtx, noennmnx emmne pant:
eopnm, enrpnm, nprnsnm, annm, nn, oon, otm, onm, pnnm,
exnm, 3onnm, Rro-
116
annm): xnte (12), epnennte (11), pomnnte (11), noxante (10),
opomnte (9), xante (9), +xonomnte (8), paoonoonte (4), mrxne (3), noxonte
(3), m saot n nenn (2), nnora epentxne (2), onnt (2), noxoxn na na (2),
xpomnte (2), nexnnte (2), nannonant (2), oaetnte (2), noxopnte (2),
opoxeaetnte (2), npote (2), ueoneunte (1), npente (1), ostnunnte (1),
pamnte (1), npmte (1).
eonaetno, en ouxn spenn pxnx eopt pomnnte, opte,
epexnnte, roenpnnmnte (uetpe nanoee uaonte peaxnnn), o xpannnt unam
nx xntmn, epnenntmn, pomnntmn, noxantmn. eotmo nnoaxnt
+xnepnmen nosnoe anonnt axxe nepon nannn ne nem aonamenn n
mnenn, a uepes nonpnne prnmn napoamn, xoopte menee opaoant n +om
nanpanennn . oneuno xe, amononnmanne naxno anonenne nnnnoro
nooxenn neme, no eme naxnee, xax e nonnmam oenne napot. oonte snann
nomoram npennet mnorne +nnuexne xon]nxt n n xaxo-o mepe npenpexat nx.
axnm opasom, n stxe opaxena nannonatna menatnot, xoopa moxe tt
neonana nomomtm npooro nnxonnrnnnuexoro +xnepnmena.
stx ne onnm ns naxnemnx pen nenn]nxannn ueonexa. o+om pesxoe
ononenne stxa moxno unat nannem na stxono nunotm: n +o nannn
ueonex nmae npnntunoro pena amopeansannn n amononnmann. Xo stx n
nopoxae xnsntm, n noem ]nxnnonnponannn on optnae o nee (no ona
nanonm nntm mtom) n am naunnae ee nopnt.
stxona nunot
ax nsneno, nopn xtp n xnne n ne ueonex, nunot. menno n nunon na
nepenn nan ntxon onnatna npnpoa ueonexa, a am ueonex ntnae xax
ex onnoxtpno xnsnn.
t n nnte xonnennnn nunon. ax, nsnent amepnxanxn nnxoor .ao
nnn ueonexa xax tne nnpenne npnpot, xoopa noun nesannnma o nnemnero
mnpa n xoopa et nxona npenotxa nxo nnxoornn, a xnsnt n orann
nnpenne npnpoo pamapnnae xax npnunna nnxnuexoro sopont. anonenne
nunon, ouxn spenn . a-o, -- +o nnxenne x nea, n xauene xooporo
ntnae nunot, neoponne peansonanma e. n nnme: eoneuexom
men, uot xnt... neoxonmt nema xoopnna, ]noo]n xnsnn, penrn (nn
samennet penrnn), npnuem onn
117
nxnt em noun n o xe mepe, uo n oneunt ne, xatnn nn mont1.
nunot oxna pamapnnat n nepnexnne xtpno pannnn napoa, +noa
(nxonnet, 1997), no poxenn ueonexa n ueonexe neoxonm xtpno-
anponoornuexn npoonn, xoopt ]opmnpe n pamxax xtpt.
aeropnn xtpt -- +o npopanno, npem, ta, npano, orano, p, onet,
mept n .. nn opaxam nenn]nx menmme nemt nennoe n saam
opasnt onnatnoro noneenn n nonpnn mnpa. 3o noeopasna nema xoopnna,
xoopa ]opmnpe stxonm nunot.
epnoe opamenne x stxono nunon nsano nmenem nemenxoro uenoro .
erepepa. pxo nnrnnnxe nepnte marn n +o oan ea ..nnorpaon,
xoopt ntpaoa na nn nsuenn stxono nunon -- nunot anopa n nunot
neponaxa. ronopme nunon nna . . eonten. amo nonne stxono
nunon naua paspaatnat . . ornn, on osa moet stxono nunon, n
xoopo ueonex pamapnnae ouxn spenn ero roonnon nponsnont peuente
nonxn, osanat n npnnnmat nponsneenn peun. ne xe +o nonne n mnpoxn
naunt onxo R. . apaon, xoopt unae, uo stxona nunot -- +o ueonex,
oaammn noonotm osanat n nonpnnnmat ext, pasnuammne: a)
enentm pxpno-stxono oxnon; ) rnno n ounotm opaxenn
ennetnon; n) onpeeenno neeno nanpanennotm.
R. . apaon paspaoa ponnenm moet stxono nunon onopo na
xoxenennt ex (apaon, 1987). stxona nunot, no ero mnennm, nmee pn
pxpntx ponn. epnt ponent -- nepatno-emannuexn (emannxo-poeno,
nnnapnannt), opaxammn enent naenn otenntm stxom. opo ponent --
xornnnnnt, na xoopom nponxon axansann n nenn]nxann peenanntx snann
n npeanenn, npnmnx onnm (stxono nunon) n osammnx xoexnnnoe n
(nn) nnnnnatnoe xornnnnnoe npopanno. 3o ponent npenoarae opaxenne
stxono moen mnpa nunon, ee esapa, xtpt. pen -- ntmn ponent --
nparmanuexn. n nxmuae n e ntnenne n xapaxepnnx monnon n nee,
nnxmnx pasnnnem stxono nunon.
eonaetno, xonponanne n exonponanne nn]opmannn nponxon npn
nsanmoennn pex ponne xommnnxannnoro npopanna nunon -- nepatno-
emannuexoro, xornnnnnoro n nparmanuexoro.
onnennn pexponnenoro pona stxono nunon onpeeenntm opasom
xoppenpe pem nnamn xommnnxa-
1 ao . nxoorn tn. -- ., 1997. -- . 250. 118
nnntx nopenoe -- xonaxoanannnamme, nn]opmannonno n nosenmme,
a axxe pem oponamn nponea omenn -- xommnnxannno, nnepaxnnno n
nepnennnno.
ponnena moet stxono nunon opaxae oomennt nn nunon. onxpentx
xe stxontx nunoe n anno xtpe moxe tt mnoxeno, onn onuam
napnannmn snaunmon xaxoro ponn n oane nunon. axnm opasom, stxona
nunot -- +o mnoroona n mnoroxomnonenna napanrma peuentx nunoe. pn
+om peuena nunot -- +o stxona nunot n napanrme peatnoro omenn, n
eetnon. menno na ponne peueno nunon nponm xax nannonatno-
xtpna nenn]nxa stxono nunon, ax n nannonatno-xtpna nenn]nxa
amoro omenn.
oepxanne stxono nunon otuno nxmuam axne xomnonent:
1) nennont, mnponosspenuexn, xomnonen oepxann nonnann, .e. nema
nennoe, nn xnsnenntx mton. stx oeneunnae nepnonauatnt n rnnnt
nsr na mnp, opase o stxono opas mnpa n nepapxnm xonntx npeanenn,
xoopte exa n onone ]opmnponann nannonatnoro xapaxepa n peansm n
nponee stxonoro naoronoro omenn;
2) xtpoornuexn xomnonen, .e. ponent onoenn xtpt xax +]]exnnnoro
pena nontmenn nnepea x stx. pnneuenne ]axon xtpt nsuaemoro stxa,
nsanntx npannamn peuenoro n nepeuenoro noneenn, noone ]opmnponannm
nantxon aexnanoro nopeenn n +]]exnnnoro nosenn na napnepa no
xommnnxannn;
3) nunont xomnonen, .e. o nnnnnatnoe, rnnnoe, uo et n xaxom ueonexe.
apamept stxono nunon otxo naunnam paspaatnat. na xapaxepnse
onpeeenntm sanaom on, nmemmnx o nn nno panr uaonon nopeenn,
xoopte sanonm apaxnte nnaxnuexne moen. n moen oaouno
nnnunt npeanne annoro stxonoro xoexnna, o exnxon n manepa
ronopenn mor xastnat na ero npnnaexnot x onpeeennom onnm,
nneetnonat o ponne opasonannon, nne xapaxepa, xastnat na no n nospa
n .. stxono penepap axo nunon, eetnot xoopo nsana ntnonennem
exa onnatntx poe, oxen tt noen ueom peuenoro +nxea, npnnoro n
onnme.
stxona nunot mene n npopanne xtpt, opaxenno n stxe, n ]opmax
omenennoro osnann na pasntx ponnx (naunom, tonom n p.), n noneenuexnx
epeonnax n nopmax, n npemeax maepnatno xtpt n .. npeemma pot
119
n xtpe npnnaexn nennom nannn, xoopte nm xonnenamn mton.
tpnte nennon npeanm oo nem, n xoopo moxno ntent
nnnepatnte n nnnnnatnte, omnnannte n ononnetnte mtt. nn naxo
opaxenne n stxe, ounee, n snauennx on n nnaxnuexnx ennnn, no
]paseoornsmax, n napemnoornuexom ]one n npeneenntx exax (no
R..apaon). anpnmep, no nex xtpax oxam axne ueoneuexne nopoxn,
xax xanot, pot, nenaxenne x apmnm, ent n p., no n xaxo xtpe +n
nopoxn nmem pasnm xomnnaopnx npnsnaxon.
xaxo xtpt moxno paspaoat napamept, xoopte noeopasntmn ee
xoopnnaamn. axne napamept unat nxontmn nennontmn npnsnaxamn.
a eronmnn ent nsnent pasnunte noxot x nsuennm stxono nunon,
onpeemmne a ee menonann n nnrnnnxe: nonexna (mnoroueoneuexa)
n nnoexna (uanoueoneuexa) nunon (..eposnax), +noemannue-xa
nunot (. . opxauen), +napna stxona nunot (..nponnnna,
..ouexona), emnoornuexa nunot (. . apanon), pxa stxona nunot
(R. . apaon), stxona n peuena nunot (R..poxopon, ..oxona), stxona
nunot sanano n noouno xtp (. . nnxo), onapna stxona nunot (.
. apanx), +monnonatna stxona nunot (..axonxn) n ..
t n prne xonnennnn stxono nunon. ax, . . pantx ntee n ne
emmne xomnonent: 1) ueonex ronopmn -- nunot, onnm ns nnon eetnon
xoopo ne peuena eetnot; 2) onenno stxona nunot -- nunot,
nponmma e n peueno eetnon, oaamma onoxnnotm snann n
npeanenn; 3) peuena nunot -- +o nunot, peansmma e n xommnnxannn,
ntnpamma n omenmma nn nnm paernm n axnx omenn, penepap
pen; 4) xommnnxannna nunot -- xonxpent uannx xonxpenoro
xommnnxannnoro axa, peatno enmmn n peatno xommnnxannn.
annom noonn mt em onepnponat nmt nm oanmmnmn stxono nunon
-- onenno stxono n xommnnxannno.
ax, stxona nunot -- onnatnoe nenne, no n ne et n nnnnnatnt anex.
nnnnatnoe n stxono nunon ]opmnpe uepes nnpennee onomenne x stx,
uepes anonenne nunontx stxontx mton; no npn +om ne ee satnat, uo
stxona nunot oxastnae nnnne na anonenne stxontx pannn. axa
stxona nunot ]opmnpe na onone npnnoenn xonxpentm ueonexom nero
stxonoro ora-
120
na, osannoro npemenennnxamn. stx xonxpeno nunon oon n otme
enenn ns omero stxa n n mentme -- ns nnnnnatntx stxontx ooennoe.
nunot noome, no opasnom onpeeennm .u.e]npen-xo, poxae xax
noeopasnt seox, sanstnammn n en nsanmntx onomenn mex uenamn
xonxpenoro +noxtpnoro oomena n nponee nx onmeno eetnon. ntmn
onamn, ononntm penom npenpamenn nnnnna n stxonm nunot ntnae ero
onnansann, npenoaramma pn anexa: a) npone nxmuenn ueonexa n
onpeeennte onnatnte onomenn, n pestae xooporo stxona nunot
oxastnae noero poa peansanne xtpno-nopnuexoro snann nero omena; )
axnnna peuemtnetna eetnot no nopmam n +aonam, saanntm o nn nno
+nostxono xtpo n n) npone noenn saxonon onnatno nnxoornn napoa.
anonenn stxono nunon ooa pot npnnaexn nopom n petem
anexam, noxotx npone npnnoenn o nn nno nannonatno xtpt n
]opmnponanne onnatno nnxoornn nosmoxnt otxo nopenom stxa,
nmmero xtpt, no ntpaxennm .ema, em xe, uo nenpatna nepnna
nema xnsneeetnon ueonexa. nnrnoxtpna nunot -- saxpenennt n
stxe (npenmmenenno n exnxe n nnaxne) asont nannonatno-xtpnt
npoonn none onpeeennoro stxa, oanmmn nnenpemennm n nnnapnannm
uat pxpt nunon.
xunna n xenmnna n omene, xtpe n stxe
eonex npeae n nx nnoax -- mxunna n xenmnna. nnosnnn mxxo--
xenxn -- ]namenatna ueoneuexo xtpt. 3om et mnorounennte
oxasaetna. no ns nnx xopenn n pennnx npeanennx o mnpe: ono, x --
oen nero mero, a maepn -- mat. esta nx nnn -- eenna n ne, uo n ne
et.
anponomop]no moen eenno xenmnna npnpannnnaat x esne, xoopa, no
npeanennm stunnxon, em ne menee unaat nepnonounnxom nero xnnoro n
nposannn. enmnna -- onnenopenne tt, n n stxax oxpannot +o
npeanenne -- pennepxoe xo -- ta (p. notxoe koieta -- xenmnna).
pro opont, xenmnna -- nmno nnxnero mnpa, rpexonnon, sa, nero semnoro,
ennoro.
apxanuexnx omenax, re onn ntxnnann n pa tn npeetno oxntmn,
ootx enepntx (noontx) pasnun nopnxn ne ]nxnpm. ora xenmnnt
onepnn mxunnam nan
121
xo, e npenpannt n xopmntnen. oemmee noonoe paseenne pa nosnono
mxunne nepnt n nopnn n xauene aomnoro exa. menno mxxa
eetnot noxopna npnpo n xenmnn. enmnna ta npnsnana mxunno xo n
noonnno, no nopo, xax t ononnetno, ero prnm . eonaetno, enepnoe
nepanenno nomo n xtp nmee onnatntm nporpeom.
xanuexo xtpe n ]noo]nn xenmnna axxe nponnonoanat mxunne:
xenmnna -- xpannetnnna reno]ona, ona oaae amtm nenntm n npnpoe xauenom
-- noonotm nonponsnont xnsnt, npooxat po, .e. nonponsnon
pannnonnte nennon, oeneunna ]nxnnn oxpanenn xnsnn oomena. emop
na +o, ona aonnnpe n omene nppannonatnotm (pnoet), amopatnotm
(onenra+p), unnennotm (an), menom mao neoaxon (upe) n ..
ax, n name xtpe xenmnna -- +o xao, xoopom npnae nopox mxunna.
n]arop una, uo mene nooxnetnt npnnnnn, xoopt osa nopox, ne
n mxunn, n opnnaetnt, xoopt osa xao, mepxn n xenmnn. nanrenn
n nn onom ne nnsn xenmnn, a anoo ane n nonx noannx n npononex
nnsne xenmnn n nounnennoe nooxenne, n +n nsrt an onono n xpnnanne.
na nosnnxa ns pepa ama xax ero nopra n nomomnnna, n n +om net ee tn.
penn monna exosanenoro ueonexa ran: aroonen onot, ne
onopnnmn men xenmnno. a +om noae tn ntpoent nopn n ]noo]n,
stx n penrn n ..
oounoannxne stxn, xax n nemenxn, ]pannsxn n p prnx, n onune o
anrnxoro, re pasnuae se (noornuexn no) n gener (no xax
onnoxtpna xaeropn), ne n]]epennnpm +n nonn. naxo pamopenne noa
otxo xax noornuexoro nenn oene n npomae +o xaeropnatnoe nonne, no
maxnnnot (mxenennot) n ]emn-nnnnot (xennennot) -- +o, ono
opont, ]norenenuexn oonennte nona nnxnxn, a pro --
onnoxtpnte opasonann, xatnammne n onorenese. onpemennte onnoorn n
]noo]t pamapnnam nonn no n renep xax nponnonooxnte. enep -- +o
onnoxtpna xaeropn, ne npenoaramma pannnonnoro pamopenn noontx
poe.
epnonauatno maxnnnot n ]emnnnnnot tn sa]nxnponant n mn]oornn xax
ononna nnapna nxoomn, nopenom xoopo nnepnpenpona net mnp -- n
annxne npeanenn o eme-maepn n ee-one, n pennexnaxa xonnennn nt
n nt, n pennerpeuexn mn] o anpornnax om nonepxenne.
aunt nnepe x anntm ]enomenam t omeuen eme n xonne XVIII n., xora pnoe
pasnnne eenenntx nax saanno no-
122
mopet na maxnnnot n ]emnnnnnot ouxn spenn saxonon npnpot. ax,
.apnnn nepxa, uo mxxa arpennnot n nneexatnot nmem
]nsnoornuexn pa, . e. nm omnnnpmmnmn, nn mxxnmn, npnsnaxamn.
ro onpemennte noeonaen pamapnnam maxnnnot -- ]emnnnnnot xax
renenuexn npeonpeeennte ]opmt noneenn -- norpammt.
enxn nonpo -- +o nonpo o uann xenmnn n nonnxe, on nosnnx n 1791 r. no
npem upannsxo penomnnn. upannsxa nnaetnnna nmnn e x noxnxna:
n xenmnna nmee npano nson na +ma]o, ona oxna nmet npano nont n na
pnn. oeonaen e x, paonanmne sa o, uo Iemme (xenmnna) -- oxe ueonex,
nounn nasnanne ]emnnnox. oonauatnnne onpemennoro ]emnnnsma aa
]pannsxa nnaetnnna n ]noo] nmona e onap, xoopa n noe xanuexo
paoe opo no noxasaa, uo mxunna -- nopen nopnn, a xenmnna -- nmt oex
ero nan. XIX nex a xenmnnt nexom nontxn anonnt onnatnoe n
nonnuexoe panenno. o en onut onnatnoe panenno to npome, o
nonnuexoe panenno onraot pom. nepnte n mnpe -- n annn n 1915 r., n
onn n 1917 r., n epmannn n 1919 r., no upannnn n 1944 r. -- xenmnnt nounn npano
nsnpat n tt nspanntmn. epnte expet onexo nan an ponxo
xenmnne n onnatnte, n nonnuexne npana.
xonna XIX n. ]enomen maxnnnon -- ]emnnnnnon naunnae pamapnnat xax
nenne onnatnoro nopxa, xora onnatna n]]epennnann omena
npeane xax pesta eenennoro paseenn ]nxnn n omene no npnsnax
noa. n n nauae XX n. ]emnnnnnot ta npeanena nm
nponnonoanenntmn nomamn -- pot oponopouno xenmnnt n pot
nponxn, o n nauae XXI n. pon mennnt (pot omoxosxn n pot xenmnnt,
pemme x nponnxennm n xaptepe). prne xenxne pon -- xenmnna-namn, pax
exatno mopan, mat, xepna, xosxa n ome n .. n pantme xenmnne
nanstnaat pot omamne xosxn n pot maepn, o enept nmene onmemenne
ementx n nponsnonenntx poe npn nonom nxmuennn ee ns nponea npnnn
pemenn, .e. nmeo +mannnannn noonexa xenmnna nouna nonm n
nenontnm narpsx.
ome onnoornn ntee onnatna ]emnnoorn, nn npoo ]emnnoorn, --
naxa o nooxennn n ]nxnnonatntx pox xenmnnt n omene. epmnn xe
]emnnnxa nerannno onennnae onpemenntm onnmom, n naponom osnannn -- +o
neuo penee mex ennxo n nnm]omanxo; oxasaetnom om ne n
emma npnnn (oxpxenne) epmnna: oroete, nsennmne ]emnnnxn, a
ne ]emnnnxne
123
eopnn nastnam ne nnaue xax nenn]nuexa eopn, xenxa eopn n ..
oxenne matunxon n emte nera to oee npenounetntm. pnunna om --
napnapxatnot ementx onomenn, re rana emtn n ee xopmnen -- mxunna. et
meno npnnen emmm npnu. ee xpetnnn poxt n npnronapnnae: n
uat na neep pom ( nau naorn), prm n no pom (-- oam ouepn, xoopa
ntnae n prm emtm), petm em am, uenepo orn oam (am ponem), a
nm n or am ( am tn, xoopt e xopmnt n apon).
tpo nanstnam axne onnatno-noonte pon n ]opmt noneenn,
xatnam axne poente oxnann, xoopte rm n]]epennnannm noon.
opnsann noon aa pamapnnat xax nponenne eenenntx xauen
mxunnt n xenmnnt. eonaetno, nxoomn noon moenponana omenom n
xtpo, n aomno npana nmon e onap, nepxenne xoopo ao xptatm:
enmnno ne poxam, xenmnno anon. emenxa neonaetnnna apnn
Xasen axxe one opasonanne epeonnon noontx poe paseennem emeno
xnsnn n pono eetnon. ennetno, npennanntx npnpoo onnatntx
poe ne mene, a tt na noptx pox xenmnn ntnxae omeno.
enep -- +o otmo xomnex onnatntx n nnxoornuexnx nponeon, a axxe
xtpntx anonox, nopoxenntx omenom n nosenmmnx na noneenne
nannonatno stxono nunon. axnm opasom, n renepe nponxon oxnemee
nepeneenne xtpntx, nnxoornuexnx n onnatntx anexon. o+om on
npeane nnepe ne otxo ]noo]on n onnooron, no n npeannee
neoro pa nax, n om une nnrnnon. ax, mene renepna nnxoorn,
]opmnpm enepna nnrnnnxa, renepna no+nxa.
name paoe xaeropn renepa pamapnnae xax nenne xtpt n stxa, .e. n
anexe nnrnoxtpoornn. ama saaua -- nnet nennnmoe n otennom stxe n
stxe no+snn. ontaem noxasat, xax n stxe npeome +a xaeropn.
pannnonna sanana (n ne otxo) xtpa ne reepoexatno n
maxnnonenpnuno. +o xastnae n nepnm ouepet na stxe: neoro pa
napoon amo nonne ueonex aonnnpe otxo mxunno, nemenxoe as Man,
anrnxoe a man, ]pannsxoe -- nn omme -- mxunna n ueonex.
axe amo ono xenmnna nmee nerannnoe nponxoxenne: ne ona, xonuammne na
-mnna n pxom stxe nmem nerannnm xonnoannm (npespenne nn npenepexenne) --
epenenmnna, xasenmnna, rpnnonmnna, ueponmnna. ono xenmnna ntmo ns
annxoro xeno n neo na ee xonnoannm npenepexenn. o mepe pasnnn
nnnnnsannn onom t pauen +o opeo.
124
xxa xtpa un axnennponat nnnmanne na ennn, a ne na oonnn, na
pestae, a ne na ero nponee. axe pasnunte enennnn pxpnponant
maxnnntx nosnnn: pnme, nne, noen!, an nn npona n .. mee em
]emnnnnntx nosnnn nepxenne xonpnpe uepes nonpo, omnenne.
epenne 60-x roon nama nnex nnepea x renepno eme n nnrnnnxe,
ntnnmn n pn ononnte nanpanenn neonann:
1) onnatna npnpoa mxxnx n xenxnx stxon;
2) ooennon peuenoro noneenn;
3) xornnnnnt anex pasnun.
anotmn nnepe na npeane nopoe n pete nanpanenn neonann.
no ns nepntx pao, xaammnx renepno nnrnnnxn, ta paoa . nepena
Te Language. ne et rana Te Woman (xenmnna), a rana Te Man
one, no xenxn stx unae mapxnponanntm, a mxxo -- oonenmmnm
nepapno nopme. anrnxnx onapx ona o xenmnnax n ononnom nerannno-
onenounte. ax, n onape oxe n ppnxe unti (neonpnt) ne ona ono x
xenmnne: slut, Irum, itc n p. ppnxe xe opasonannot -- ne ona o mxunnax,
xpome nx, ntpaxammnx npeensnm na opasonannot: eantess, luestocking.
emenxn neonaet pmt-n n 1987 r. onnxonaa xnnr stx xenmnn, n
xoopo nepxae, uo nxpnmnnann xenmnn no stx ntpaxae ne otxo n
peuenom noneennn, re mxunna -- nera nemn napnep naora, no n n nopeennn
on mxxoro poa oosnauenn xenmnn (anop, naaxnp, npau), nopeennn
meonmenn mxxoro poa n oomennom snauennn (nxn, xaxt) n ..
oxotx peuenoe noneenne enepon pon na ase nopnuexn oxnnmnx
epeonnon, sa]nxnponanntx n stxe, o moxno xasat, uo enepnte epeonnt --
+o nema npeanenn o om, xax oxnt nen e mxunna n xenmnna. to
anoneno, uo mxunn n xenmnn pasnunt n paernn noneenn, n paernn
peueno xommnnxannn. me u.nnme samen, uo uate mxunnt sone xou!, a
uate xenmnnt -- n xoue! ax t no +nm ennsom po peuente paernn
mxunn n xenmnn.
o peuentm noneennem mt, ne sa ..npnom (1996), nonnmaem net xomnex
onomenn, nxmuenntx n xommnnxannnt ax, .e. nepatnm n nenepatnm
nn]opmannm, napa-nnrnnnuexne ]axopt, a axxe meo n npem peuenoro axa,
oanonx, n xoopo +o ]ax nponxon n .. eonaetno, peuenoe noneenne --
+o peuente nonxn nnnnnmon n nno-
125
ntx nannx xommnnxannn, opaxammnx nenn]nx stxonoro osnann annoro
onnma.
oxotx mxunna n xenmnna npnnaexa x pasnuntm onnatntm rpnnam n
ntnonm pasnunte onnatnte pon, o omeno xe o nnx onpeeenntx moee
peuenoro noneenn. ennetno, mene renepna nxoomn n peuenom
noneennn. xxo nn xommnnxannn -- +o menee rnxa, no oee nnamnuna n menee
opnennponanna na oeennxa xommnnxann. anoee panpopanennt xanp
xommnnxannn mxunn -- eea-nn]opmann, a xenmnn -- uana eea. enmnnt
uame nnotsm opanm nst, noepxnna ee onom a, xoopoe eme ne osnauae
orane. ax pas +o a nnae mxunn, xoopte uao xam, uo xenmnna n
nponee eet ne npem oramaat n npr n xonne sanna nponnonooxnoe.
enxn nn xommnnxannn oee opnennponan na oeennxa, na naor, na
nounnennm pot n omennn, re mxunna ntnpae n mene em pasronopa.
ono opont, omeno ntpaoao axne epeonnt noneenn, orano xooptm
xenmnna nrpae nounnennm pot npn mxunne, ona oxna tt xopome xosxo,
noono ntnont mm pao, oxna tt opo, epnenno, nomno,
nexno, nepno, xpanno, nera xeanno. nne mxa n +o moen
pamapnnae xax oxo o nopmt, a xo o mxa -- xax n. opma xe -- emt
mxunno no rane n paseennem poe. pro opont, xenmnna npn +om nera
nerannno onennnae mxxnm omenom, nneetnom uem nm ]noo]xne,
nopnuexne, nepapnte nxpt, nonnuexne otn.
neonann renepnoro peuenoro noneenn mt nponen aonnannnt
+xnepnmen, re n xauene on-nmon tn ntpant ona xennennot,
mxenennot, xpaoa, na, aot, nexnot, naexnot, nsmena, . to nso
400 nntemtx -- 200 enmex n 200 mnome n nospae o 16 n o 20 e (uamne X--
XI xaon mxo r. nexa n ent I n II xpon ). xauene paoue rnnoest
ta ntnnna mtt o om, uo stx, ntnon xmnnnm ]nxnnm, ]nxnpe n
aonnannx onpeeennte enepnte epeonnt. Het +xnepnmena -- ntnenne
nenn]nxn opason stxonoro osnann mxunn n xenmnn -- nonee pxoro stxa.
pestae +xnepnmena namn to anoneno, uo n pxom stxonom osnannn nn
ooero noa xennennot aonnnpe npexe nero xpaoo, nexnotm, oannem,
nsmenom, rpanne.
enmnnt, onennna e, eam axnen na nnpennnx, nunontx xauenax
(ounennot, mapm, m, nstxannot, mrxot, mpot, pannonemennot,
nenonopnmot, nexnnot, axnunot n .n.), n o npem xax mxunnt n otmnnne
noem one-
126
nnnam xenmnn no nnemnnm anntm (xpaoa, noot, norn, mont, xponat, ex, rasa,
moet, ]nrpa, nat).
enmnnt oee xpnnunt x mxunnam, uem amn onn. xenennot nnx ne otxo
na, xpapot, onara, naexnot, epamne, aropono, no n xeoxot, nona,
oxt. oonte pesxne onenxn mxenennon ne xapaxepnt npeanenn
mxunn, n oneax xooptx ne to nn onoro ona nerannno oxpaxo, a otxo
axne, xax na, oonnno, ntnonnot, pemnetnot, nepennot n noonte.
nsatnte opast osnann oee pasnoopasnt n opnrnnatnt xenmnn.
paoa oxe no-pasnom onennnae mxunno n xenmnno. n n onenxax xenmnn
(npnnexaetnot, xenmnna, npnpoa, mooot, enmxa, xennennot n p.)
sapon pannnetno mnpoxn nexp oexon, onennnaemtx +o ouxn spenn, o
mxunna uame nero onennnae xonxpenm xenmnn (xenmnna, enmxa, noot, nno,
eo, ]opmt, nnnnnatnot).
n mxunnt onennnam oee nopono n maetno, uem xenmnnt: nnx 92 napnana
oneon, a xenmnn nero 61, otma uat ns xooptx nnonnmt nt: momt,
momnot, oxot, soponte n p.
asnoe onomenne mxunn n xenmnn x nsmene n , en xenmnnt +o npexe
nero npeaetno, oxt, noot, oman, ona, met (ne ona, xpome onoro
nosnnnnoro -- mont n nx nepatntx -- pax n saraxa, oaam pxo ntpaxenno
nerannno xonnoanne), o mxunn nosnnnntx n nepatntx on snaunetno
otme: mont, onna, nepnot, om, emt, pr n .n.
axnm opasom, n +xnepnmene ntnent snaunetnte pasnune opason stxonoro
osnann mxunn n xenmnn.
pxo xtpe mnorne, axe npannennte, nonn opnennponant na no. ax,
nonne ta otme aonnnpe o atm noom: ennun t; noept t
(uame ronop o xenmnne). opounot -- axxe n ononnom nmee onomenne x
xenmnne, no xenxa nopounot pxoro ueonexa -- +o noxopnot mx,
xpomnot, nepnot.
amn namenn nosnom xonanponat, uo ne otxo xenxn stx unae
mapxnponanntm, no n n amo nape nponnonoanenntx on mxunna--xenmnna
ono xenmnna -- mapxnponano. anaornuntx napax npn xaxmem pannonpannn
onn uen nera nonpnnnmae xax oee snaunmt, a nopo xax nponsnont n
mapxnponannt: ne--tma, ent--nout, mxunna--xenmnna. emapxnponannt uen
nera nosrane nap: xennx n nenea, e n aa. oneuno xe, nnrnnnuexa
mapxnponannot ne moxe tt npnsnana ennnenntm n pemammnm aprmenom n
nonpoe opaxenn enepntx onomenn n stxe, no mt ne moxem ne nnet n +om
xtpnm pannnm, namemm opaxenne n stxe.
127
o, uo ]axop noa naxon opaxenne n stxe, nonepxam n emmne namenn:
n emtx matunxamn uame ronop na naexe, a enouxamn -- na nepapnom stxe;
xenmnn n mxunn pasnoe onomenne x mmop: nepntx mex n mxn nanpanent na
nnerpannm n rpnne, noptx -- na nnnnnatnm xon]ponannm (x.axo]]).
a nnepem axxe pannenn, xoopte et amt pennn nn nneexatno
eetnon, npemenmmn ue. a onone pannenn n prnx nneexatntx
npnemon xaxoro napoa ntpaatnam non epeonnt n nmnot. ax, pxnx
xenmnna pannnnae epeso, nnexom, pnno; eopon -- xanno; nonnt ne
mor pannnnat xenmnn epeso, no po mennetnoro nne na ]opmnponanne
nmnoa, a nonnen epesa -- mxxoro poa. .maon pannnnae xenmnn
xotnne.
stx sa]nxnpona napnapxatnm anonx: n nem npouno saxpennnt epeonnt,
orano xooptm xenmnne npnmn mnorne nopoxn, no+om pannenne ne mxunnt --
nera nee nerannnm oxpax: onn, monten, xoxenn, amonmen, xanpnsen,
nepnuen xax xenmnna, xenxa ornxa; xenmnn xe pannenne mxunno otxo
xpamae: mxxo m, mxxa xnaxa, mxxo xapaxep. enmnne npnnntnae
nemenne pxnt n xpannt ant, rnot, aornunot: ae opora o neun o nopora,
atn mt pasopm omt; se aa nanam, am uop xamxapam. mnorounenntx
noonnnax nmronopxax.o xenmnnax xnosn npenepexenne n noxponnetnennt
on: moe eo opona, a mx mo npan; mxnnn rpex sa noporom oae, a xena ne
omo nee; xenmnna tn -- nxoe noponn.
enmnna axe n pon xent n maepn nee nerannnte xonnoannn: noxasat xstxnn
mat; nnno ne, xen e, nnuero ne o! axa, x sa xmap saxam; xennmt pas,
a nauemt net nex.
e xopomee n xenmnne -- o mxunnt, axon epeonn pxoro ueonexa, no+om
mxxo m (o mno xenmnne), mxxa xnaxa (o aunno xenmnne), mxxo
xapaxep (o xenmnne neptm xapaxepom) n .. expaonxoe on na xax oanonn,
ropmm ns noe -- +o ne npoo mxxoe noneenne, ]pasa nnnae
apxennom -- npnuanotm x ornm, mxxo nxnn.
3o stxonte n naponte epeonnt. axono xe peuenoe noneenne xenmnnt?
emma peuente paernn eopa annen n noe xnnre 3o ne o, uo nmea n
nn! ax nn omenn osam nn paspmam xopomne onomenn noxasaa, uo
mxunna n xenmnna nnotsm stx n pasnuntx nex: xenmnna onon x pasronop
xax x naxno uan mexnunontx onomenn; mxunna xe, nanponn, nnotse
pasronop, uot noxasat, uo on
128
xonponpe nannm, pasronop nomorae em oxpannt nesannnmot n oorant
no a. pnunnt +oro, no mnennm anopa, exa n xommnnxannntx nx. na
ntee ne naxnemne nx xapaxepnnxn -- noneuennot n nesannnmot. xunnt
nesannnmt, a xenmnnt noneuent n xommnnxannm, nopnunt n ne.
amn namenn n namenn prnx neonaee nosnom anonnt, uo
mxunnt nonpnnmunnee x nonom n stxe, n nx peun otme neoornsmon, epmnnon.
eut xenmnnt oee nepatna, anuna, n ee exnxe uame npeuam apenmne
ona n oopot. enxa peut ropaso oee +monnonatna, uo ntpaxae n oee
uaom nopeennn mexomen, mea]op, pannenn, +nneon, opasntx on. ee
exnxone otme on, onntnammnx unna, +monnn, nnxo]nsnoornuexne
oonn. enmnnt xonnt x nopeennm +n]emnsmon. nn apam nserat
+emenon nannpana, xnuex, nposnnm, nnnexnnno exnxn.
xoe nsuenn uaot nopeenn oetntx uae peun to anoneno, uo n
peun xenmnnt otme oxntx npnaraetntx, napeun n omson. enmnna n noe
peun uame nnotsm xonxpente mennetnte, a mxunnt -- apaxnte;
mxunnt uame notsm raroamn axnnnoro saora, xenmnnt -- nannnoro. 3o
one oee axnnno xnsnenno nosnnne mxunn. pn +om to anoneno,
uo nontmennem ponn opasonann pasnun n peun npam.
enepnte pasnun opaxam n n xoxenenno nepape, re renep npeanen
n nx anexax: 1) xenxa ema; 2) xenxa nepapa. ax, x xonn XIX n. n nnnmno
npnxe pesxo nenunnae uaoa opamenn o xenxoro nna: xenxa no+sn
ae o npoem onnatnoro xapaxepa. pnmepom set mor xnt nopueno
apnnt Hneaeno n ee npemenennnnt nppt (apnn) oxnnnxo (1869--1905),
xoopm n nauae nexa nastnan pxo a]o, nosxe +oro na oonat n .
Hneaena. nonnte nx emt -- nonenanne mnn, no ne apaxno, pomannuexo, a
poxono, pano, noxo, unnenno:
xax snontx naaxenn, esemnnx ax, emepntx on, eonnemtx
nnenn, enonopemtx uaon.
na noe o paxpenomenno mnn, o mnn-paannn:
en na ee nspann neuat, o xeno ee naunt pmo patnn, en no xpe
nenunem ornnn, -- me paat!
129
o+sn axoro nna -- +o noero poa npoe nponn pannnonntx nsron na xpr em
xenxo no+snn (ema xpnnanxo n pomannuexo mnn, emenoro uat,
maepnnna). en no+sn .Hneaeno pae ns xnsnn, o xnsnt .oxnnnxo
pesxo onuae o xnsnn ee npnuexnx reponnt: +o spanomtma xosxa oma n
mat ponx ee. . pmon samen, uo no+ neue x rpex, no ne xax x oxno
nen, a nmenno xax x napmennm npant, n +nm osae no+sn nnnnoro emonnsma
(pmon, 1912).
no+nuexo xapnne mnpa opas xenmnnt npeanen upesntuano pasnoopasno;
xenmnna -- +o nneox:
ne nnomnnat ona, onexnnx neuenn . enepnnn
x.axo]] onapxna nexona nneooosnauenn mxunn n xenmnn: mxunn nx
snaunetno mentme. amn namenn nosnonn ononnt + mtt emmnm:
xenmnnt ne otxo mnpe nneono nexp, no nopee otme oosnauenn
+xsonuexnx nasnann nnea: map, asopt. Hneooosnauenn xenmnn-no+on
ropaso uame, uem mxunn, npenpamam n nmnot. xxne Hneooosnauenn
xonxpenee, sasemennee: nne aneno xnnxn (epnen annxn onoro moooro
ueonexa; rasa, epsxne n nepte, nnea nuet; me nnea mmnn; mxa nnea xponaxn
(nnn); ]pax na oaxennue t onepmenno menextero nnea (orot). mae, uo
ne Hneooosnauenn nna nenetnt, meont, nsmpnt, npenent, nnmnent,
moount, ]namxont, xo]e mooxom, onono xon n . n. npnmant mxunnamn.
nomemne n nauae XIX n. n aonnm peut nasnann nna nne smenno xoxn, mnxa
nnea nonenntx ras, uenunx nnea nepntx noe, xotnxa nnea nononpntnmnx oo
-- nnnuno xenxne oosnauenn.
oneuno xe, n mxunn-nnaee npeuam netma pasnoopasnte Hneooosnauenn,
no n otmnnne noem onn ne xe sasement: poam mxxne xommt. uaon
onn... nnea xaxne? , orpomnt ntop nneon! epnt, uepno-ept, epo-uepnt,
uepnonao-ept, eponao-uepnt, rpn]etnt, annnt, naxaunt, nne
nepeetnoro urna, xoxont nne, op]no, semno, mopnt, nne xmtxa n o
nne, xoopt n apnn nastnan on pasonnxa (t] n epon); n t n
nexotxo +panom nnxaxe nnea xo]e o-+, n pmxax nnea moxoaa o-+, n n
onnxax nnea xpem-pme npn nnnno-xpa-ntx noxax (. aaen. no xooen).
no xax nnotse nne . Hneaena.
pxo-xet nne n napoe nastna asopentm nneom. no+me epeouxn asopt
nmnonsnpe paxn, neent oasn:
130
asopt, asopt, pa ropa! asopt, asopt, opa sem! opt-asopenna, nnt-
aanonna, asopt-asopt, poxaa mo! a-sopt!
. Hneaena xax t nrpae asoptm, nonopaunna ono pasntmn nonmn rpanmn, ne
ot, +xnepnmennpe nneom, npenpama ero o n nmno xpo ropt, o n nmno
semn, o n nmno npoxat. nopaxanne ]otxop nosnnxam oxnte nasnann nna
opt-asopenna, nnt-aanonna.
peuenom noneennn xenmnna opnennpe na oxptt onnatnt npenx, .e. na
omenpnsnannte nopmt onnatnoro n peuenoro noneenn, n o npem xax mxunna
roee x ax nastnaemom xptom npenx -- x oxonennm o anonenntx nopm n
npann omenn. o+om n neom peut xenmnnt ne oee mrxo,
exon]nxno. enmnnt menee xaeropnunt n ntpaxennn n oannannn mnenn. 3o
eae nx oee noxomnmn ntnonenn neoro pa ]nxnn n omene.
osnanne +oro ]axa omenom nee x om, uo naunnae nepeonenxa nno
sannxennoro onnatnoro aa xenmnnt. enmnna anonn naxonen nononpanntm
napnepom no nex eax, n xnsnn omena. exoopte onpemennte neonaen
pasnnne roapna an n sannnmot o oro, naxotxo to oxpaneno pannonene
n nem mxxoro n xenxoro naua.
euenne mxxoro n xenxoro naua pr x pr -- saxon xnsnn omoa. euano n
anoxpn]ax nmena exanpnxoro, uennxa anooa oanna, na nonpo o om, xora
npne Hapnne neenoe, n oneuae: ora na ono n mxxoe e
xenxnm n ne e nn mxxoro, nn xenxoro (epexxonxn . ana pex). o+om
nonpo o nsanmoonomennn noon oxen at naxnemnm n xtpe, ero oopona
opona -- +o naenne npanon, xooporo naunnae rnet napoon n nnnnnsann
(oom n omoppa).
pas ueonexa n mn]e, ]otxope, ]paseoornn
nenpe mnpa on ueonex xax nunot, nmemma eo, m, peut, .e. ueonex ero
unnamn n oonnmn, mtmn n onamn, nonxamn n +monnmn, ueonex opt,
so, rpemnt, no, rnt, rennatnt n ..
131
mn]oornuexom osnannn ueonex -- nenp mnposant, pennne nnen n nem
anponomop]noe nonomenne eenno: sannmaemoe nm nepnxatnoe nooxenne -- +o
ero pemennot x ne, uem nsant ero ntoxne nomtt, ropnsonatnoe n
ueonexe -- +o ne semnoe, ennoe (ropnee n otnee n nnn).
nemnn onx ueonexa, saneuaennt n mn]e n stxe
nemnn onx ueonexa xatnae ns pex oanmmnx: 1) roona n ee uan; 2)
eo n 3) norn. ax xe onn npeanent n mn]oornn n stxe?
n n onpemennom npeanennn roona -- +o nenp nepepaoxn nn]opmannn, o
pennero ueonexa ne, uo nsano roono, oononot neom n ero ranntmn
oexamn -- onnem, no, snesamn. n]oorema roont -- onne -- era n onon
axnx ]paseoornuexnx ennnn, xax roona ne xprom, roona ropn, roona
saxpxnat.
me ona mn]oorema roont -- or, rannoe, naxnoe -- nama opaxenne no
]paseoornsmax nem roona (o naxnom), sooa roona (o mnom ueonexe).
nonna maa pxnx ]paseoornsmon xomnonenom roona ]opmnponaat
nosnee n noun pana nst xasanntmn mn]ooremamn. enept +n u oosnauam
npexe nero nneexatnte noonon ueonexa, ero xauena, ]nsnuexne
oonn n .. anpnmep, roona na neuax, roona na mee, roona napn -- o mnom
ueonexe; es nap n roone, seena roona, xpt roona, roona ona, roona aona
-- o rnom, neaexom ueonexe.
osnaua naxnemm uat ueonexa, ono roona opase u, xapaxepnsmmne
ueonexa amtx pasntx opon: xax ner na roon (neoxnanno), xot xo na roone
emn (o npmom ueonexe), nenoxonna roona (o nenoxopnom ueonexe), roona nxne
(oonne ueonexa), onea roona (o ouannom ueonexe), ropua roona (o ntxom
ueonexe), eaanna roona (o neuanom ueonexe) n .. otmnnno
]paseoornsmon xomnonenom roona nmem nosnnnnm xonnoannm, uo
one nanunem n menanee pxnx apxenna roona onne, oxeno.
an roont ueonexa -- +o rasa, no, po, stx, mn, st n p., +o oprant, nmemmne
no nnemnn nn n netma mnpoxne, no uexne, ]nxnnn -- mopet, nmxat, unnonat
nx, ronopnt n ..
asa -- naxnema uat roont n nna ueonexa. pennema mn]oorema, anma
xnsnt nexotxnm mea]opam, oxpannnmnm o namnx ne, ras oxeno. p
xnasnnnonnmon rasa,
132
oun, senxn nmt nnnuexn nepatnoe ono rasa oosnauae opran spenn
moro xnnoro mena. un -- +o rasa ueonexa, npnuem xpannte, otmne,
ntpasnetnte. menno oun xapaxepnsm ne otxo ]nsnuexne, no n xonnte
noonon ueonexa x nonxennm nenn, .e. nnpennee spenne, onn -- opran
nnnnnn: nnet mtenntmn ouamn, nnet nnpennnm oxom, oun mn, oun epna,
xonnte oun. 3o xax t ueonex osepnammn: amoro men nemt t uam mn
moe (u.muen).
stx ouno omeuae neotunm noonot ras -- nx spauxn naxo n nnxennn,
oma oueaemot otmoro xpra raroon nnxenn o onom rasa: oxnnt
rasamn, onen rasamn, onen rasa, xotsnt rasamn, mepnt rasamn, omapnt
rasamn, nponoxat rasamn, npnxonat rasa n .. asa -- +o opran-nnpmen, opran
mopenn. o+om mt apamnm rasa o nnenn n neoxnannon, rasa mnpoxo
paxptnam, xora mt eosnaetno pemnm nount uepes nnx maxnmm
nn]opmannn, mt npnmpnnaem rasa no npem npnatnoro namenn nn npn ntoxo
xonnenpannn mtn, ononm rasa no utnm-o oxammnm nsrom, samnma em
amtm no mosr o opnnaetnoro nosenn oeennxa, n ..
onne n na n mn]oornx mnornx napoon unant rasamn mormenennoro
oxena. +o mn]ooremo nsant ]paseoornsmt xosxn ras (naexnt
npnmop sa uem-no), es rasa (es npnmopa).
me ona mn]oorema -- ras ueonex, noponnma mnoxeno ]paseoornsmon: ras
namean (o ontnom ueonexe), ras otxae (o npnnom spnetnom nneuaennn), ras
pae (o paonom otnn, xoopoe moxno nnet), rasa omantnam (o
omnenammem n oonepnon nnennoro), rasa saropent (o ntnom xeannn
ueonexa); mea]opt nna rasa ronop, rasa saeran, rasam tno; noronopxn rasa
sannmn, pxn sarpemn (o nenatnon ueoneuexo napt) n ..
oxotx 80 nn]opmannn o mnpe npnxon uepes rasa, onn unam naxnemnm ns
opranon, nm npnnntnae annnenna marnuexa na. a n pntm una
xoo ras. epa n pno ras ponat ora, xora mnp, no npeanennm pennnx,
t naeen xamn. o o nx nop npn noxom amounnnn mt ronopnm: +o ras,
xo-o rasn, neopt ras nore.
o ]paseoornsmax xomnonenom ras saxpennnt n oxpannnt o namnx ne
pennne epeonnt noneenn -- ras ne onen (ax nxno to omat
oeennxom), onoa ras n p.
mantnat xoro-no -- +o memat aexnano nonpnnnmat mnp, . e. npexe nero
memat em mopet, oma ]paseoornsmt samasat rasa, nxat ntt n rasa
(px.); samttnant nout, nmt nout, xn1p nout tnant (e.).
133
sanna o rasa sanonn oepern-amet, xoopte nsroannnan ns paronenntx
meaon n xamne n ean nx n ]opme rasa, oma ]paseoornsmt nna ras-amas (o
mennn nnet naxnoe, ononnoe), epeut xax ras (ouent epeut), nostmn rasa n pxn
(t nnnmaeen), noopxenntm rasom (onpemenna ]opma +oro ]paseoornsma
nenoopxenntm rasom) n p.
nooam pasntx napoon to oooe onomenne. apnn nm na n npnanan
orpomnoe snauenne: xenmnnam, ooenno epemenntm, sanpemaot pnut noot, no
onn nmen oxpannm ]nxnnm. 3o nonepxae napono pannne, oxpannnme
o nx nop, -- ne pnut noot peenx o roa. napono no+snn opesanna xoa
nosopn enmx, xoopa no+om ne moxe ntn samx es xot. nmt n noenne
mt n nauno-nonpno nepape an nont onenn +om.
stx oxpann n ee onotno mnoro u, n onone emannxn xooptx exan
emmne apxennnuexne npeanenn o nooax: 1) onn nmennme nt, onta --
o etx noo, o xopne noo, 2) nmennme namn, non -- noot an tom (o
ntnom nnre, npn xoopom napanse no).
a noosnaetnom ponne +n apxennt n eua pxono namnmn nonxamn:
nonmtx opnram, xax t napans npn +om nx nom; paoae set n eme onn
apxenn: pnxxa noo nsmenenne xnsnn. pennon ann npn nepexoe n
mnomexn nospa matunxn npnnnman nopnr, o nx nop nopnram n monaxn, xo
peatno noot monaxon oam, a npnstnaemtx n apmnm pnr ennetno.
antme na n opnxennte noot xnrant. poanne noo n oront -- +o noero
poa xepna omonom. menona n eme onn otua: opnxennte nn oanmne na
pauexe noot nets to ntpatnat. unaot, uo en onn nnotsonant
nnnamn nonx rnes nn oxax nnsn paoammnmn mexannsmamn, o +o
opasn na amounnnn ueonexa. o nx nop semnt nxoro oxeana, uot nanpent
npar, npnxpenm pasotte npn ero noo x nontm paennm, noneprat
apam npno, onn paspmam soponte nepra. ot noot ne nonan n pxn nparon,
mente xnen uao n xopoxo pnr nx.
upaseoornsm noo roont ne nae -- xatxa nepxonnoannxoro stxa, osnauae,
uo ueonex ne npnne nnxaxoro npea. et xnne apxenn noo soponte
ueonexa. pxenn noo ueonex oonene eopxn ]paseoornsm noa
noa (o noxoxnx mx).
o -- oxe naxna uat nna. ono no ao xomnonenom onotno otmoro
xonuena mea]op, ]paseoornsmon, n snauennn xooptx xopomo npomapnnae
apxenn no ueonex (nanpnmep, n nonen . oro o no nee e, xax ueo-
134
nex): nt no (o montnom ueonexe), nemat no (o neuatnom), nont sa no
(omantnat), no x no (o ouent nsxo omnx mx) n p.
opoa -- ann unaat ntnonmme oxpannetnte ]nxnnn, a epnt sa opo
unaot pamntm oxopennem. pxnx et noonnna: opoa opoxe roont. o
nx nop ooo nounae opoa mtman, ama eptesna xna xooptx: xnt
opoo popoxa!
nasnnnonnmt rt n a nmem pasnte snauenn n ]ept nopeenn: a --
nenn]nuexn ueoneuexn opran, n o npem xax rt mor tt opranom xnnonoro n
.. ono rt mnpoxo panpopannot nmt n XVI--XVII nn., no+om no
]paseoornsmax n prnx penxontx ]opmax nanoee npoxnnno ono a: ns
n a, ns nepntx , nex na ax, ne xon , amn maenna raroe nnna,
namnmn t amn a me nnt. ono a uao ntnae n snauennn ronopmn
ueonex: ne r npexpante a.
oo ee xasat o stxe, nasnanne xooporo ne xom-noneom neoro pa
]paseoornsmon pasnuntmn nnontmn snauennmn: tt opnem ronopenn -- stx ne
nonopaunnae (ne xnaae pemnmon xasat), xax stx nonepn (xax mor xasat);
oosnauat npone ronopenn -- npnxnt stx (oopnat peut), pasnsat stx (ronopnt
noono), pannt stx (ronopnt nenpnonon) n p.
osnauenn oatntx uae ueoneuexoro nna n roont ne npeanm nam
npoxnnntmn npn nosnnxnonennn mea]op n ]paseoornsmon, xo nx nomomtm n
opasonano nexoopoe xonueno ]paseoornsmon: xom ne nee, no mn, pasnent mn,
mn nn (onn oosnauam noneenne nn unna-onomenn); nmet s (nnttnat
nenpnsnt), nansnt n sax (naoet); ra ne pa (nmet xopomn nx); n ne t
(ntpaxat espasnune) n ..
anoee npoxnnnte ona, oosnauammne uan ueoneuexoro ea, -- +o pxn, norn,
nnna n nn, nmenno onn opasm otmoe xonueno amtx pasnoopasntx
]paseoornsmon, mnorne ns xooptx nmem mn]oornuexm onon.
rpnne ]paseoornsmon xomnonenom pxa nno nnno nexotxo apxennon.
anpnmep, pxa -- nmno nan, npana, nt -- nmet px, npana pxa n p.; pxa --
nmno orana, opne npnopeenn maepnatntx ar, npnuem uao neuentm
nem, -- rpet pxn, sanxat px no uo-no (px.); px saxamt, nmx px,
npt1pant a px, ant na an (e.). ot onaet nemtm, npnnont ee, nao
xnant nemt pxo n ax sannt noe ronono. xoe ono xa nsano em,
uo n e nopmne nn x ee nopnm nemt, n o, xo onnna, noua ee ee n
xanne (xat nt -- apenmn
135
]paseoornsm nosnnnno onenxo n onpemennoe xaetno -- ono, saxmuammee
n ee opnnaetnm onenx).
+o rpnne ]paseoornsmon none xomnonen xapman xax nmennme px,
xo ama pxa set ne nastnae: nannat xapmant, saest n uxo xapman (px.);
xam nam x1m+nm (e.).
otmnnno ]paseoornsmon xomnonenom pxa oxpxent nerannntm opeoom,
nmem nerannnm xonnoannm nn onenx: tt no pxo (nopunt), . e. tt
nonantm; xont no pxam (ono ns snauenn -- nmet neo]nnnatnoe
panpopanenne -- nepatno, a nopoe -- o xenmnne-nponxe -- nerannno); pxa
n nonnmae (ne xnaae pemnmon), ntmn pxamn (nnuero ne nsn oo), pxn
uem (o xeannn nopat), no ropum px (ne xonponp e) n p. mae,
uo nerannnm emannx +nx u ]opmnpe nexn apxenn, xoopt, onaxo, nam ne
aot anonnt.
nomomtm xeon pxn na n nponsnonn mnorne naxnte pnatnte enn:
aroonn, xant, xnt, uo saxpennot n neom pe ]paseoornsmon: nooxa
px na epne (ueno), apnt no pxam (nepnt ex, orant). xe npooe
oennenne px et +mema nsn, oran. ma pxonoxane -- xe npnnenn,
pxt. o, xo npnnnmae na e onenennot sa proro, puae.
onotno mnpoxo nnotsm ]paseoornsmt n prne penxonte ntpaxenn o
onom nep (uat pxn): xasmmn nep, nep tt, nn enntm nepom ne
npnxont n . . xo ono nep naxon na nepn]epnn ueoneuexo
xommnnxannn, n osnannn nonee stxa sa nnm saxpenm ounnte aonnannn,
xoopte noepxnnam xtpno-snaunmtmn examn: penrnosntmn, no+nuexnmn,
]noo]xnmn.
orn stunnxon-ann unant npnnaexnotm emonon: am uep nor omn (o
saxamennom mee), xax ena nora xoue (nensneno xax, xax nonao), nat eno
norn (nmet noxoe napoenne), set exema ent nmee onomenne x tno;
sem ropn no noramn (o onanom mee), nouna xoee no noramn (o nenepennom,
rpoxammem nooxennn), opn npax o nonx nor (satt) n p. oun ne pxne n
eopxne ]paseoornsmt xomnonenom nora nmem nerannnm oxpax.
e uepn n emont n npeanennn pxnx tn xpomtmn; n pxnx xasxax onn tn
entmn; emero n onxe mene nora nnona; noxne norn axxe nex
mn]oornuexnx neponaxe, xoopte poxent seme.
upaseoornsmt pat norn n pxn (tpo erat), n norax nat (nnxenno npont o
uem-no), nen norn (n o onanon), norn ne e (rposa ne npnxont);
noronopxa n norax
136
npant ne (npnramenne et) n prne ntpaxenn oxe nmem nerannnm
xonnoannm, uo nsano apxennom norn npnnaexnot tnoa. +nm
apxennom nsant mnorounennte ntpaxenn, n xooptx nora npmo ne nastnae, a
nopem ona, aonnannno nn ]nxnnonatno nem nsannte: e, nat,
nt, opora n .. ax, ueonex, npennnmn saxon, xax t omemn npanntnoro
nn, -- +o ne otxo npennnx, no n nenent, ennt, saxammn.
upaseoornsm nepen xom-o opor osnauae nonpent xom-o, saropont nt x
onxennm nen, a u samen et (xptt neuo) nopon npepaox: noono
meen, xoopa, samea e nnnxa, saane ero nat na onom mee, nomeanne
nn mtte noa noe oesa nmae ueonexa nosmoxnon nepnt.
]paseoornsmon opase ono ona: nanpannt non ont, no onam n p.
emop na maounennot ]paseoornsmon xomnonenom nnna, onn naxnt
pxoro menanea, no nnmn nsano, no-nepntx, nonne xeoro, nenontnoro
pa -- rnt nnn, omat nnn (xpee, rop), a no-noptx, nnna -- +o naexna
samna, oma u sa mnpoxo nnno n p.
axo uatm ueoneuexoro ea, xax nn, nsneno nemnoro ]paseoornsmon,
naxnemn ns xooptx nn semn. o n mn]oornn nn onon ooa pot, nepono,
noom, uo uepes nnonnn peenox nsan maeptm, nnae uepes nee, .e. +o
naxnemn maentxoro ueonexa opran. menenna axxe n pra npnunna: nn --
nenp xnnoa, a nonne nenpa no nex mn]oornx n penrnx -- rannoe nonne.
uamn ueoneuexoro ea nsano nonne oext, mnorne ona, oosnauammne
oex, nnnt ranntm xomnonenom npn opasonannn axnx ]paseoornsmon, xax
pont n pamxe, opouxe (o uannom ueonexe), oat es pamxn (o
oenenmem ueonexe). o mnennm . . oenn, n onone nx emannxn exn mn]:
uenen n opouxa -- oepern ann. pome oro, pont n opouxe osnauae neotunoe
poxenne, a, orano neonannm . ponna, monn uenoro poxenn et npnsnax
repo. upaseoornsmt omat manx (nnxat), pnmxnn xa]an (nenoxoma
oexa) noe emannxo axxe nsant nno ]nxnne oext, memamme
noonom nnxennm ea, uo ]opmnponao nerannnoe snauenne otmnnna
]paseoornsmon, onnm ns xomnonenon xooptx to nanmenonanne oext.
ax mt nnnm, uo ]paseoornsmt-amonsmt n otmnnne noem (xpome roont)
ne n ee nerannnte xonnoannn, nopem neoopennem, npenepexennem,
npespennem. epono, noom, uo ne uan ea ueonexa n mn]oornn tn
npnnaexnotm emonon, tnoa, neuno nt.
137
ma n epne xax xonnte nenpt ueonexa
.uopenxn nna, uo n nno-enponexnx stxax ona, ntpaxammne nonne epne,
xasm amtm xopnem nonm na nonne nenpatnon, epennnon.
prnx xtpax n stxax oxansann +monn (ommenn) nna: n xnaxo nannno
xapnne mnpa +monnn oxansm n nouxax, n a]pnxanxo (sananoa]pnxanxn ape,
stx oron) -- n neuenn n no; no ]pannsxo -- n eesenxe.
pxo n eopxo xapnnax mnpa epne -- peooune +monnn: epne mne
nomna oxa. tpaxa pasnunte +monnn, exema epne oenne amtmn
pasnuntmn npenxaamn, opas mea]opt pasntmn snauennmn: epne te, noe,
saxnnae (mxnn), xnmae (exon), pne, poxn, ntme (ue), saropae,
nmmnnae, samnpae (upmanon), onneae, nenenee (pnn), peneme, pasptnae,
saxon, xnmae, saxatnae (omenxo), namenee (aoonxn), xamenee,
uepnee, rpee, xooee, mruae (ooxon); epne porno, sapeneao,
saxoonot, nao, noxanot (npnn) n ..
ouem annte mea]opt nonnt xaxom nonem stxa, xaxo stxono nunon?
oom uo n onone axnx mea]opnuexnx nepenoon exa axne apxennt n
mn]ooremt, xoopte pernpm mea]opnuexne nopeenn. anpnmep, mn]oorema
unna xnxot nsa ns nexo mn]oornn, ona nopoxae opas uamn, ns
xoopo nte ueonex, nepexnna unna: nnnt o na (o unnax), rnna unn',
mont -- o, oma nona mont (.Hneaena), nenuepnaema mont; mont --
oxean, mope, oma mont nxa, pna, noxona n .. axnm opasom, mn]oorema
unna xnxot nepeae n saxpene n ee nx exuet, nsmenunnot, nnamnx.
onop o unnax n +monnx, nets ne sament, uo set paoae eme onn napamep
-- nepx--nns. 3monnn aonnnpm napamepnuexnmn xapaxepnnxamn no
nepnxan n ropnsonan, no+om noxonne -- +o xax t nenonnxnot no +o
mxae, xax t nena xoopnnaa, nooxnetnte +monnn nsant nnxennem nnepx
(nptrat o paon), a opnnaetnte -- nnxennem nnns (ornt o rop).
pnot neonann nmnoon, opason, mn]oorem epna oon n om, uo ono
ne otxo nmennme +monn. ax npanenno nepxae . . tmeannen, epne
-- nenp xpra, ns xooporo mor nxont exoneuno mnorne pant, nn neono
nenp, ns xooporo mor nxont exoneuno pasnoopasnte un. o+om epne -- +o
nenp xnsnn noome: ]nsnuexo, nnxnuexo, xonno n menno. ax, epn
npnnntnam ne ]nxnnn osnann. tmenne, nom, no ono npnnnmae pemenn:
ora xe nnonnot em opox e, npnmo em na
138
epne noent paten nonx, tnon spanentx (en.: 7:23). axxe onet:
onet, no onam anooa, et saxon, nannannt n epne.
ouepxnna naxnot nmnoa epna penrnn, ..tmeannen nnme, uo n nem
ntpaxae oxponennt nenp nunon. epne et neuo oee nenonnoe,
nenponnnaemoe, annnennoe, xptoe, uem ma, uem osnanne, uem x. nanrenn
xasano, uo epne et opran penrnn, opran, nomomtm xooporo mt osepnaem ora:
axennt unte epnem, no onn sp ora (a]e, 5:8).
ono opont, epne -- ouxa onpnxononenn orom, opran, anannnammn
nnnmnm nst nnm, oma xnt orom n epne, epootnt (o opaaetnom,
ostnunnom ueonexe), a pro -- nounnx rpexa, emntx n -- eepeunt (o
uepnom ueonexe), xament nmeo epna, enoe epne, npnaraetnoe epnt
(xonnt paspaxat, rnenat), u no epnm px (npornenanmnt, nntnn), n
epnax (n noptne paspaxenn), opnat epne na xom-no (nsnt no rnen) n p.
nnn epne n ma uao ntnam xax oxenennte nonn, samenmmne
pr pra, no eme uame onn pasnuam.
me ona naxna mn]oorema epna -- tt nmennmem mn, opeoounem
xnsnenno nt: n sonom epne ma one (noronopxa); noxnmenne xe epna
pannontno mepn: t noxnn moe epne (mea]opa); ]paseoornsmt nponsnt epne,
pasnt epne n p.
asonem eme nexotxo mn]oorem, pernpmmnx onpemennoe nopeenne
]paseoornsmon xomnonenom epne: tt nmennmem xeann -- no epn,
samnpannem epna; tt meom, re sapoxam unna n xeann, -- n epne
nntxna mont, naexa; tt nenpom nnnnnn -- epne ue, epna et mn,
epne noxaxe, saxpatnat n epne; tt nenpom onen n prnx mopatntx
xauen -- nooxa px na epne, xamennoe epne, soooe epne; tt nounnxom
nea n ena -- epne ropn, ropet epnem (erena o anxo . optxoro); tt
oxponnmnnne -- xmun o epna, oanat epne (axxe, nanpnmep, nanretxn
ex: opt ueonex ns epna noero ntnon opoe... (xa, 6:45); tt rapanom
monnoro aronoun -- npearat px n epne; tt meom, n xoopom unna
xptt o nooponnnx ras, -- nnxo ne sna, uo nopnot n ero epne, unat n
epne n ..
na n a xe mn]oorema-apxenn epna moxe exat n onone ]paseoornuexnx
ennnn, nopeemtx onenxn ueonexa, ero nnemnon n nnpennnx xauen,
pasnuntx oexon mnpa n onomenn ueonexa x +nm oexam.
nomomtm ]paseoornsmon xomnonenom epne moxno onnat noun net mnp: 1)
mnorounennte oenxn unn n o-
139
onn ueonexa -- xomxn na epne xpe, epne samepo, xament epna nan,
oero o epna, pat sa epne, epne xpontm onnae, xax maom no epn,
naptnat epne, epne ne na mee, epne xnmae n ..; 2) onomenne ueonexa x
oexam mnpa -- o unoro epna, sanat n epne, nooxa px na epne, o nero
epna, epne npnnaexn, epne sano, o epna, non n epne n p.; 3) at
xapaxepnnx ueonexa -- epne opoo mxom, mrxoe epne, opoe epne, xamennoe
epne, nexponmoe epne, soooe epne, noxopnet epen, ropuee epne, rnoe
epne; 4) oxapaxepnsonat noneenne ueonexa n omene -- sartnat n epne,
naxont on x epn, anat nom epn, ptnat epne, noxopt epne,
oxptnat epne, pasnt epne n p.
axnm opasom, nam stx noxastnae, uo epne et nenp ne otxo osnann, no n
eosnaetnoro, ne otxo mn, no n ea, nenp rpexonnon n non, nenp
opeoouenn nex +monn n unn, nenp mtmenn n non; ono ne otxo opran
unn n opran xeann, no n opran npeunnn, eonaetno, epne xax t
aomnt nenp nero ueoneuexoro, .e., ronop onamn . . tmeannena, epne
et mnoe nnenne, no nmee em mnoe eanne.
e menee oxnte onomenn onpemennoro mnpa mn]oornuexnmn npeanennmn
npeuaem ona ma. pnpoa, no npeanennm pennnx, oxe nmea m, xo n
ne ot xauenennm, xax ueonex. pnoet, nanpnmep, axe snest una
omenenntmn, a aon en m na pasmnm (ueoneuexm) n unnennm
(xnnonm). annoe onune ueonexa, osannoro no opas n noonm oxtem, o
nero npnponoro -- nanune nero nemaepnatno oxenenno mn. o ntpaxennm
. Rnra, oxnot mn poa nponopnnonatno noepe oxonopennon npnpot.
me annuntx npemen ma nonnmaat o xax oront (emoxpn), o xax nosx
(naxnmen), o xax memenne nex uetpex +emenon (3mneox). 3n npeanenn o
nx nop oxpannnt n stxe (ma ropn, ma nonapna, ma nonamennat).
mennmem mn pasntx napoon unam pasnunte oprant: na]parma, epne,
nouxn, rasa n axe nxn (nanpnmep, n pxom stxe et ]paseoornsm ma n nxn
ma). epnotnte napot unan nst mn n ea naotxo eno, uo, en
oesopasnt mepnoe eo, oesopasn n ero ma; no+om onn oeperam pn nn
namepenno pom noro npara.
anne npnsnanan n ueoneuexo me nponenne o nopuexo nt, es xoopo
nenosmoxna xnsnt na seme. ma -- uanna, nxpa neenoro orn, xoopa n oomae
ouam ex, xponn xap n nem e nnpennmm eno (. . tmeannen). +nmn
npeanennmn nsant mea]opt ma nen, ma
140
ropn, ma ntae, xap mn, ut ma enn, nxpt mn, ma oaa, a axxe
anonnmnunte no snauennm ntpaxenn ma xax e, a xpomemnt n me n p. +o
mn]ooremo eno nsano npeanenne o me xax o nepexonom oonnn orn
(epaxn).
ma -- alter ego ueonexa, ero nnpennee : nnsxa monxa, ntoxa ma, mexa
ma, nexna ma, uxa ma, aropona ma, rpemna ma, nepna ma,
oxanna ma, npasna ma. ma (xax n ueonex) mepna: oat or m, ona
moxe anat -- aot mn, oet -- ma on n . n.
ouxn spenn +nxn ma ne noneem nexoero +nuexoro neaa: una ma,
sanauxat m; xot momna na, a ma una (noronopxa) n . n.
penrnosno ouxn spenn ma nstnae ueonexa ntmnm xonntm nauaom, em
amtm nontmae nennot mn, npnopeam oom snaunmot osnaetnte nn
ueonexa, nanpanennte na amoonepmennonanne: naat m, ma emepna,
orom n me n .. ma oxpane e no npem nero xnsnennoro nn ueonexa, no ne
paspmae n ero meptm, no+om -- ma xnna (+o ounnoe n penrnosnom
nxpe (xonexe) ntpaxenne).
ma -- +o nmennme, oma: ma na, nona uem-no n .n.
. . upeenepr omeuaa, uo ma mora mea]opnuexn ntpaxat n nne
nonnxa -- on, tt, a xaxa ns +nx mea]op, n nom ouepet, nponaat
prnmn mea]opamn. . .]anaten n . . oen eme panee noxasan, uo o n
pxom ]otxope -- nonnx ueonexa: ee on, poam n no, xnram, nemam n . .
peatno peueno eetnon mt xax pas n namaem +o nepeneenne, nenenne,
nsanmoenne mea]op.
peanenn o me xax o txannn, nosxe, nepe, nnne, aouxe npnmn pasntm
napoam, n om une annam: ma oeea, noxnt m, ma non, ma eae,
npneae. axe +nmoornuexn ma eno nsana nepom: ma--txnt-- x--
t--nonenne--nosx. annxnx xasxax uao ronopn npo pamxn ns nepten,
eennte xptt enmex. sneen naononxn mn] o me: ma pemn x
nesemne, neeno, ponne, nee pa xptt. o aon, ma, nanma na semm
n noxnnnma neo, 10 tu e xnne na seme, noxa ne oxptn. o stuexnm
npeanennm ann, en ueonex xn npaneno, o ma npenpamae n ro, a
en n rpexe, o n uepnoro nopona, nnora n rpnm xxmx. mn]ooremo ma
nnna nsan ann otua oant na ax, ao-nnn na mornax xpamente na.
ma oxansonana, oma ]paseoornsm ma ne na mee; ma -- nept npeme --
napanae m; nonepxnot, noxoxa
141
na semm -- xament er na m, e n me; ma xax xnnra -- unat n me; ma --
oxoxee meo -- narant n m, rnnt mn; ma, xax xe, no+om ona uepnee --
uepn mo', ma, xax nneox -- nne mn, nnen mo; ma -- mstxatnt
nnpmen -- pnt mn n p.
noro mea]op n ]paseoornsmon nsant mn]ooremo ma maentxn peenox.
t rnnoesa, orano xoopo no ]paseoornsmax saxonponan npone poxenn
peenxa: n rnne mn, penoxnt m, est n m, epent m, ma
napanamx, xnaat sa m, ma naue, ma naptnae n p. (na pxo nxone
nenne oxte aepn ma nsopaxena n nne peenxa).
ma eno nsana n npeanennx pennero ueonexa sarpontm mnpom. o+om
pennne anne naxan noxonnxon pasntmn nemamn: mxunn -- xpemnnentmn
xontmn, peamn, xenmnn -- ponsontmn paeamn, annn nm ot nnme.
mn mepmnx eam n pa, re snmm nnnt. o mn mepmnx, oepnnmnt
nnne nn mxo, mor npneet oa. a npasnnx st eopt roon x nx
npnem: mom xa, roon oponte xmant.
n]oorema ma tm noxpenena otuaem xnrann pnon mnornx napoon, n
om une n pennnx ann. eaot +o oro, uot ma erxo n pas noxnna
eo n eea n pa. 3a mn]oorema oxpannat no ]paseoornsme ma oeea n mnp
nno n p.
axnm opasom, npeanenn o epne n me oxnt, nponnopeunnt,
nenoeonaetnt, n +o namo nonoe opaxenne n stxe, +n npeanenn
]opmnpm xapnn mnpa ueonexa.
eonex--nonet nannonatno menatnoe, xoopa moxe tt neonana uepes
stx, nmmn naxnemnm ns pen nenn]nxannn ueonexa.
pxpe stxono nunon neonaen ntem nexotxo ponne, na xaxom
ns xooptx nponm pasnte ee opont. nunot -- +o onoxnnot onnatno
snaunmtx xonntx n ]nsnuexnx xauen, xoopte no-noem npeomm n stxe.
eonex npeae n nx nnoax--mxunna n xenmnna, no+om pasnuam xenxa
n mxxa stxonte nunon, xenxne n mxxne ooennon peuenoro noneenn.
pom xtpt oxen at npnnnnn pasnnn xnsnn n onepmennonann
ueoneuena uepes nnne nx nponnonooxntx naua -- mxxoro n xenxoro.
oxnt tt paspaoant nporpammt, xoopte untnam nnnnnatnte ooennon
peenxa, a ne nrnopnpm no rnneppo]npm nx no anennem enepntx
epeonnon.
142
pas ueonexa saneuaen nanexn no ]paseoornsmax, noonnnax, ]otxopntx exax,
no+om neonanne annoro maepnaa npeane otmo nnepe
nnrnoxtpoornn.
onpot n saann
1. omae, xax moxno mon]nnnponat +xnepnmen, npeoxennt R. .
opoxnntm? axne npenmmena +xnepnmenatntx neonann nt moxee nasnat?
2. axne xomnonent moxno ntent n oepxannn stxono nunon?
3. axona nopn neonann renepntx pasnun n stxe?
4. asonne nexotxo ]paseoornsmon xomnonenom roona n otxo xe
xomnonenom norn. em one pesxo nponnonooxna onenxa (nosnnnna n
nerannna) +nx u?
5. axne mn]ooremt exa n onone ]paseoornsmon xomnonenamn ma n
epne? pnnene npnmept.
6
pannenne: nnrnoxtpnt anex
pannenne -- amt pennn nn nneexatno eetnon, npemenmmn ue
(3.ennp). tpa neoenma o pannenn, a pannenne o xtpt, no pannenne n
mnpoxom mte -- +o npoema oxena n pasnun. . anetmam nna n
asronope ane: pannnnam -- snaun xnn.
o onpeeennm .uxo, pannenne (xono) -- amt nnnepatnt, amt
ouennnt, no nmee em n amt xptt, noexamn ntnennm +emen,
onpeemmn ]opm nosnann... n rapannpmmn orano ero oepxann1.
ennetno, nnora pannenn nenonnt, nanpnmep, ntn xax sem; axne pannenn
pem emn]ponxn, ononnetntx snann, nanpnmep, set nxno nomnnt, uo
sem, un nmnoom noopon, npenoarae nanoennot (p. +nne tpa sem).
ao n pannennn axansnpm amte neoxnannte npnsnaxn: xaept ea, xax
ner, -- set axansnpe ne nne (ensna), a neponot xaepn; et, xax
noono, -- noonot ment nnennnnot.
eonex n pxo stxono xapnne mnpa noonno pannnnae prnm ueonexom, n
en pannnnaemte noxoxn no xapaxep, noneennm, onnatnom a nn prnm
xapaxepnnxam nunon, o o nnx ronop: onoro no roa, rt (xnx) a rarapa --
napa, na anora -- napa, ns onoro ea eant, ns ono naxn nteant, uepn ono
mepn, ona maxa-exa, ono man, na onn noxpo, onnm mnppom masant, oro xe
opa, oa xopomn, onn proro on, mx n xena -- ona aana, ns onoro xpemn nxpa
n .. eopt x +om oan: oae paoe (n snauennn oa onnaxono noxne).
. . eeena ntena 16 neorpa]nuexnx noe xapaxepnnxn ueonexa:
nnemnot (noot mrxne, xax mex; uepnte, xax mot; nno xproe, xax nn; rasa
uepnte, xax ara; roona xpra, xax aps; natnt ote, xax opxn; umast, xax
uep), ]nsnuexne xauena (ntnt, xax tx; xpenxn, xax ; onxn, xax oestna;
nnn, xax xomxa; nmx, xax oaxn), ]nsnoornuexne
1 uxo . ona n nemn. pxeoorn rmannapntx nax. -- ., 1994. -- . 66. 144
oonn (ropun, xax neuxa; nexn, xax orpunx; samepsnt, xax onx; ntxat, xax
nmon), ]nsnuexne enn (nepet, xax ntmn; nonptrnnat, xax munx; roat, xax
axa), nnxenne--nenonnxnot (nent, xax meeop; ot, xax o; nepet, xax
exa n xoee; xont, xax nenpnxannt), uept xapaxepa, mopatnte n eonte
xauena (mnpnt, xax arnen; pnnt, xax aa; xnpt, xax na; axxpant, xax
nemen), menn, noonon (nanat, xax pta; ntpt, xax xa; nnat, xax xpnna
ano; net, xax oone), noneenne (mnpat, xax repo; nen e, xax xonna;
epxat, xax xosnn; mouat, xax tu), onomenn mex mtmn, unna (nt, xax
oax; opamat, xax maentxnm; mopet, xax na uaxa; nxen, xax pte sonnx),
mnennte noonon (rnt xax peenox; rnt, xax nent; mnt, xax e;
mopet, xax apan na nonte nopoa), peuena eetnot (opat, xax oramennt;
ronopnt, xax no nnanom; oat, xax opoxa; mnnet, xax sme), unna-oonn
(xont, xax n no onmennt; xoxoat, xax esmnt; pxat, xax omat), opas xnsnn
(xnt, xax apnn; xnt, xax npmx; xnt, xax et ueonex; xnt, xax nxapt), p--
esete (pnt, xax no; paoat, xax omat; paoat, xax mpane; net, xax n
rox), enot--orano (een, xax nepxonna mtmt; nnmn, xax on; orat, xax
pes), mtn, unna, npeanenn (nponsnt, xax meuom; sapt, n roone, xax rnost;
nomnnt, xax n mane; ent, xax monn -- o mtn).
menno pannenn xax momen noon neme poxam mea]opt, nmnot,
onapxnnam mn]oornunot osnann. norne saraxn, anexot (anexot
apmnxoro pano), napemnn ononant na pannennn. me n 1918 r. . . onnanon,
nsua nonxne saraxn, nten axo nn, xax saraxn-pannenn, xoopte ntr
ax: nonpo: uem moxno pannnt esetnnxa? -- one: maxntm ]onapem, no
oa es ox oam.
annom pasee, ntnonennom n pamxax ome emt xtpno-nannonatnoro nsuenn
stxon, na nnepeonaa nannonatna nenn]nxa ntopa opasnoro pena
(pannenn) xapaxepnnxn ueonexa.
sneno, uo xonnenatnoe omtenne xaeropn xtpt naxon noe nonomenne
n eenennom stxe. ax, napont menane n xonna xtpa nonomam n
ennnnax stxa npexe nero uepes nx opasnoe oepxanne. nnm ns pxnx opasntx
pen, noontx at xmu x pasraxe nannonatnoro osnann, ne ounnoe
pannenne.
t ne sa . . eeeno unaem, uo ounnoe pannenne ne otxo nonne,
]nrpa peun nn nnnuexn npnem, no oooe stxonoe nenne, ooa stxona
ennnna, naeenna snauennem n ooo ]opmo ero ntpaxenn. uopmt +n n pxom
stxe ouent pasnoopasnt: +o n nopnetnt naex pannenn
145
(rt epeuxom), n pannnetna enent npnaraetntx npn mennetntx n
nopnetnom naexe (nno mpaunee un), n pannenn exnuexnmn +emenamn
noxox, noont (nennan nooen ]m), n oxnte npnaraetnte,
oepxamne +ement noont, opasnt (roopasnte ponn), n napeun,
opasonannte o npnxaetntx npnaraetntx ]opmanom no- (no-ntn xnep) n
..
eopenuexoe omtenne ounntx pannenn nauaot n oeuenenno nnrnnnxe
n 60-e rot XX n. nnm ns nepntx na nnx opan nnnmanne . . nnorpaon xax na
oot nn ]paseoornuexnx xonpxnn, n xooptx nnpenn onnot ]past
onpeee pannnonno nannonatno xapaxepnnunotm opasa, ero nntanno
mexotm, tontm peansmom n +xnpennno nnmnetnotm.
nxoornuexa onona pannenn ta omeuena ..euenontm: e, uo ueonex
nonpnnnmae opranamn unn, n ne, uo ne pestaom ero mtnetno
eetnon (o neontx xapnn mnpa o oetntx npnsnaxon n non, oneuenntx
o pean, o pauenenntx xonxpentx nneuaenn), moxe oennt n namem
osnannn aonnannno1. nero pannenne npeae xax onn ns nooon nonpnn
mnpa n ero npnsnaxax. naornunm pot pannennm onon n . . oen, nepxa,
uo amt npone nosnann et npone pannenn.
nenn]nuexoe nannonatnoe nnenne mnpa opaxae n emannxe pannenn.
poneennt namn +xnepnmen nonemn xnprnsxoro stxa nosnon ntent p
nnnuntx nnx pannenn. 3n pannenn nsant: a) reorpa]nuexnmn
ooennomn menon: nenuenennt, xax a-a; rasa emne, xax tx-
t; nno noe, xax ponnx; po otmo, xax nemepa; ) ooennomn
panetnoro n xnnonoro mnpa: no ropat, xax epxa; pont, xax unnapa,
apua; pont, xax mapa; n) mnpoxo panpopanent xnprnson pannenn o
xasountmn repomn nannonatnoro +noa: roona mna, xax antxe; xpapt, xax
onona, xax menx; ntnt, xax ana; roo rpno, xax onpa; nno
eoe, xax xmoop;pxa otma, xax axa; r) emannxa pannenn nsana o
nenn]nxo xosnenno n xtpno xnsnn napoa: noot nnnte, xax apxan;
roona otma, xax xasan; roo npnnt, xax snxn xomsa; nno xpannoe, xax na;
no npmo, xax xoms.
o+nuexne pannenn -- eme oee npoo noo onnt nannonatnm nenn]nx
nnenn xonxpenoro npemea, nenn. ax, nsnent xnprnsxn no+ x. oxomaen
nnme:
1 euenon .. om n xax paspaatnat nnxoornm: nxoornuexne +mt. - .,
1873. - . 190.
146
nt-ant noxox na nmero nepma. pet xpeon n ropaom nx xotne nepxae
tx-t -- xnnoe uo -- ax ponnxa na ennutem nne.
et opaxena nnnuna npeanne noouno xtpt nann, xora ponnxa
(e]ex, ouxn spenn annnna) nonpnnnmae xax neuo npexpanoe, uem moxno
pannnt xpannemee osepo mnpa -- tx-t.
mpxostuno no+snn pannenne nmee nom nenn]nx, oonennm ooennomn
naponoro mnpononpnn, -- ero mn]oornuexnmn n mnnuexnmn ]opmamn.
anpnmep, nsnenoro xnprnsxoro axtna ooraut (xonen XIX -- nauao XX n.) et
axoe pannenne: t xax rnxn nnont npnx, xax xmetno me axa, eom ea,
t xax pasnapennoe xast, norpnnnoe mo. oenee raponomnuexoe pannenne
to t nenpnememo n pxo n eopxo xtpe, re ea nnxora ne nmea ooo
mnnuexo ]nxnnn (xax, nanpnmep, noeanne npara n nexooptx xtpax).
asaxxn no+ n nponenet XIX n. a nanaen npnnon axoe pannenne: np --
orpomnoe osepo, npem -- noptnnt neep, nepenne nont -- apmne pat, sanne
nont -- mamne pat, mnpae no ouepen, nt ne ne nonm uepeom. et ne
+xnnnnno ntpaxennoro npnsnaxa pannenn, no ero moxno pexonpnponat, onnpat
na ]ononte snann unae. axne pexonpxnnn npnam oom +xnpennnot
no+nuexom ex. anxpnxa no+nuexa pannn pamapnnae axne pannenn
xax peno ne ent, a nopasnt unae xpaoo, rnno, neotunotm
no+nuexoro stxa. oounte (mpxo-stunte) no+t tn exent, uo en ne
npnernt x nomomn mea]op, pannenn, aeropn n prnx ponon, o no+nuexoe
nponsneenne ne e onuat o otuno pasronopno peun, ne npnopee
no+nuexoro xapaxepa.
uent pxoe pannenne npeuaem pnant 3]pon: ena, nampna n
nenpnnenna, xax apxnna ouxa ns pxo xasxn (s nntma .aepnax).
ax, pannenne moxe ntnat xax noo nosnann mnpa, noo saxpenenn
pestaon +oro nosnann n xtpe.
pannenne -- ne otxo noo npeanenn +monnn n onenxn ronopmero (anopa), no n
nrna nx onapxenn unaeem. no osae oot +xnpennnt noex. e
+o noone om, uo +]]ex nonpnn pannenn moxno noont ne mme
pannnnaemtx xxon mnpa, a nx nponsneennm; nepono, +o one emmnm:
nxaemte n pannennn +ement mnpa, nomnmo xona, nm n snaunetno mepe
pasnuntmn. anpnmep, a ent rpot, xax onxmne nexn npn-
147
/ptnanmne oxna nonatnoro +axa (. eprnn). nxenne rpoon n nex
axnnnsnpe nnxnuexm eetnot pennnnena (unae n mae), osae
+monnonatnoe nanpxenne nnpn exa, pon opas, ea +xnpennntm annt
opesox exa. pnnaexnot pannnnaemtx oexon x aexnm ]epam neue sa
oo net me] ononnetntx aonnann, uo ne otxo nenunnae
nn]opmannm, no n nnnae +xnpennnt +]]ex: uem atme pr o pra n
peatnon pannnnaemte oext, em pue nx +xnpen. +om npone axxe
+npnnuexa ]nxnn pannenn: onn nosnom rxe n mnpe nosnat peann mnpa,
omtnt nx amtx pasnuntx, uao neoxnanntx opon.
]noornn pannenne pamapnnae xax onn ns nnon pona, n nnxoornn xax onn
ns mtnetntx nponeon, n ]noo]nn -- xax momnoe peno nosnann mnpa n ..
oenno mnoro pao nonmeno nsuennm pannenn n pxpno-nnoornuexom n
emannxo-]nxnnonatnom anexax, n o npem xax neonann n xornnnnnom,
nnrnoxtpnom n nparmanuexom anexax noun ne nee. anna paoa,
pamapnna pannenne n +nonnxonnrnnnuexom anexe, xax pas n npnsnana
nononnt +o npoe.
xtpe (nepape) pasntx +nox pannennm ononot pasnunoe meo. ..ponn
nna, uo n pxom +noe pannenne sannmae nopoenennoe nooxenne, no n
pxpa no+nuexo ntpasnetnon +noa nanpanena... ne na nxenne no xon,
a na n]]epennnannn no onunm. penenexono xtpe, no nneetn
..nxauena, namae npnpane x oetntm nnam pannenn: pannenn,
ononanntx na spnetnom xone, nemnoro, sao uao npeuam pannenn,
nouepxnnammne osaetnoe, oonetnoe, nxonoe xono. pennepxo
nepape pannenn xaam nnpenne mnon pannnnaemtx oexon,
+xnnnnp + mnot n ntat ee paxptt pasntx opon. ax, eprn
aonexxn n oxnatnom one nna o ore: neno npeneoe, nne npexpant,
snesa nesaxonma, xano aroxannoe.
pannennx pennon omeuae pemenne nepeat nnxenne, pnm (npem
pannnnae exme noo, xnsnt oporo n ..). ax xastnae . .upeenepr,
axe n xamne nomeuae noe, n amne -- naenne.
..nnorpaon samen, uo pannenn nonoro npemenn (XI-- XX nn.) opnennponant na
peann. nnx nnnuno nepeat nnemnee xono pannnnaemtx oexon, eat
oex narntm, osat nmsnm peatnon: ax ap ntnnt, so n nx
(.epmonon), oes me meenno, xax rennna (.raxon). pannennn
.epmonona matunx naee nonom, xoopoe, ouxn spenn ueonexa,
naxon apa na nepnom me-
148
e, -- soa n nxot, .e. uepes pannenne peane osae nona nnpenn ]opma
(u), nenna +nneom ntnnt, uo eae annoe pannenne +xnpennntm.
axne pannenn npnnexam nnnmanne x xapaxepntm eam, eam nx oee
narntmn. annte namenn nosnom eat ntno o om, uo onopa pannenn na
peann -- onn ns nooon oxnnenn epmnx opason, nnpennnx ]opm, noxpemenn
nx +xnpennnon. 3n pannenn ne npoo pexonpnpm nepnonauatnm
opasnot no osam nonm, onn npnam nanopamnot opas: ropmxa, nmn
na ouxe n nonptrnnammn, xax uannx na xon]opxe (exon). et n peatnt nan
nptnae opasnt, natmae ero mtamn, nmnonuexnmn naoennmn, osae
noemnpne, no epmnnoornn ..npmnxoro.
pannennm nonoro npemenn npnma ne otxo nsopasnetna ]nxnn, xora
ntneunnae ona xaxa-o ooennot pannnnaemoro oexa. norne ns nnx
nm axxe penom osann nonoro mta. a + ooennot pannenn
opan nnnmanne eme ..oen, a saem .anetmam, xoopt nna n asronope
o ane: anonxne pannenn nnxora ne tnam onnaetnt, .e. uno
nsopasnetnt. nn nera npeem xonxpenm saau -- at nnpennn opas
pxpt1. axne pannenn -- +]]exnnnoe +npnnuexoe peno.
pannenne ntnone axxe exoopasmmm ]nxnnm -- ono pon ex-pannenne:
ennn oxt na nne. e te, ne xane, ne mopon -- npoo naxon n nosxe.
ax o nanera pemn noent n namem ropoe. name xnsnn (. oonn).
pas, examn n onone pasnepnoro pannenn, moxe npoxont uepes onotno
otmne ext, on ntpaae npn +om n opas-nmno. pnmepom moxe xnt poman-
npnua . nma en-e, re opas ea ne noeopasno onopo mxea, na nem
ononana ona ns ranntx ne pomana. et pannenne ne npoo ntpaae ns exa, a
xax t npopaae n ex, nemennp ero, oeneunna em amtm nenenne exa n
pxpnoe neoe. pn +om pannenne ntnone oom pot n oprannsannn exa --
ono anonn penom peansannn axo xaeropnn exa, xax xoresn.
pannenne n xoxenennom exe pon opas. oenno pxne opast osam
nmnpenonnxne (n epmnnoornn . amnna) pannenn. pnmepom moxe xnt
uexonxoe pannenne ns axn, xora pnropnn pannnnae oaxo poem. et
moxno nponen napaet xoxnnxamn-nmnpenonnamn, xoopte no-ooom, no-
nonom nnen mnp, oxptna ero spnee. anpnmep, ueoneuexm xox onn ne
pnonan eenoro nnea: no onnem onn nnen ee xpanonao (. epon-o-
1 anetmam .3. ono n xtpa. -- ., 1987. -- . 121.
149
xnn), a no no -- seenonao, nnora roo (3.era), posono (.enap) n ..
mnpenonnxne pannenn mnpoxo nnotsm n no+nuexo peun. pnmepom
moxe xnt nxonopenne . nnxnna amexn n npose:
ax mnon na npora, ax sooo saxa oent, ne nnna ne poroe
onenoe nenxoente. ax xaxa n neoennoro, ax nan noxapa n mana,
xpt, noxon peut aonona a oxn ne ns xoonana...
3n pannenn oxnnm menmmne n osnannn stxono nunon pennponannte,
neuexne opast, xoopte, oan nem, aram n onn opas onpemenno npost,
xaxo ee nonpnnnmae anop. et, nomnmo npounx, pannenne ntnone pxpno-
xomnosnnnonnm ]nxnnm, no nema opason, xax n ponetntx eax,
ntpannae n pamxax pannenn.
onone pannenn +o rpnnt -- +monnonatnoe nosenne na pennnnena. onpot
pasma ne onxae otmnx emannuexnx paonn mex pannnnaemtmn
oexamn, no paonne +o oxno menonat. o+om rasa .oo pannnnae
ne rem nn axe, a moxpo moponno, rt ne xpontm, a o neo nnmne,
mexn -- enexamn pos. me onn npnmep ns .ooro: ooe, xax ropma epa,
osepo.
eoxnannte n aexne onoanenn oexon ooenno +xnpennnt, npana, n
ononnom noroonennoro pennnnena. amopnm, x npnmep, neenoe na nepnt
nsr pannenne: omat, xax no t nneuenna, pone ueonexa, anoo
nnxent (. peenmnxon). et nosnnxae opas: omat -- nexoe penxonoe
xnnonoe, nxonaemoe, oxpanennoe mtmn. arotna ]opma nneuenna nanstnae
pennnnen pro opas, naxatnaemt na nepnt: omat -- nantnenno
npnneenna n xepn uat npnpot.
axona nparmanuexa ]nxnn axnx pannenn? nn nxnt nmpannn oxntx
ne. pxn n neoxnannt opas nomorae nonnmannm, sanomnnannm, n nem ntno
exammee nauao. apoe n anno nsnenoe n axnx pannennx npeae
npeopaxenntm n nepeoosnanntm. pannenne set ne et xpamenne peun, exa, ono
t, noo oee mnpoxoro nnenn mnpa. xptna mnp, axne pannenn xax t
nxm pennnnen onpeeennoe napoenne.
enopno, uo pannenne nsxo x mea]ope. xmuenne ns pannenn xomnapannno
nsxn (xax, noono, onno, o n
150
p.) n npenxanna (nooen, nanomnnae n p.) -- ononno npnem osann mea]opt.
oxpama snax pannenn (xomnapannnm nsx), mea]opa pas xe opatnae n
ononanne pannenn: en pannenne pexuenno ( xono no npnsnax ), o
mea]opa nuenna ( et ). ea]opa oee axonnuna, ona erxo nxon n eno
nxonopnoro pa (R..tnnon), ona, xax npanno, ne nnotse oosnauenn
uanoro noon.
ot nn pannenn nonoro npemenn -- +o pannenn-mea]opt, xoopte pno
onunt o pannenn-opason, ooenno o opason nmnpenonnxoro nna.
pannenn-mea]opt -- +o noero poa ntson stxonom osnannm: n nnx
anannnam nepnnnatnte onomenn mex nm nonnmn. axoe pannenne
xax t pamatnae ornx, pannonatnoe. ax npanno, pannenn-mea]opt oopnant
o peann: epne, xax on, naue (. ox). et osae ooa xoxenenna
peatnot, neponee, axe nmno peatnon. 3o pannenne epxn unae no nan
anopa, no n o xe npem oane noo onopuena.
nomomtm pannenn-mea]op osae oot mnp, onom nennt. nn
noont ntstnat mtonte n +xnpennnte npnpamenn. pnmepom moxe xnt
nxonopenne . anetmama ex, re nex pannnnae o snepem, xoopom
nepenn xpee. xo xnsnt eme e npooxat, nxo ee npepemen:
emtenno txo nt rnmt, xeox n a, onno snept, xora-o
rnxn, a et nonx xe an.
ax noxasa nponeennt namn onpo enon-]nooron, nanoee uao peaxnne
pennnnena na +o pannenne ta nst: nex -- neuana xepna.
pearaema rpnnnponxa pannenn ne ononetno n ne npeene na
nono, npnmm xan]nxannm, xo n nosnoe sa]nxnponat ]nxnnonatno-
emannuexne ooennon otmnnna pannenn n oennnt nx n rpnnt. ama
nopona n noeonaetna xan]nxann nnon pannenn n stxe no+snn
npnnaexn . . expaono.
nnannte set pannenn npnnaexa n ononnom stx xoxenenno nepapt.
xax ]nxnnonnpm pannenn n xnnom onpemennom stxe? axont nx
xtpxtnannonatnte ooennon? ax ]nxnnonnpe n stxe ounnoe
pannenne? net na +n nonpot ae +xnepnmenatnoe neonanne, nponeennoe
namn. no e npeaneno aee. oontm opasom (no npearaemo namn xeme)
moxno neonat moe nnr-noxtpoornuexoe nenne.
151
3xnepnmenatnoe neonanne pannenn (paxnxm)
Het nponeennoro nnxonnrnnnuexoro +xnepnmena -- neonat xtpno-
nannonatnm nenn]nx pannenn, nopeemtx pxnmn n eopamn
onnann ueonexa -- ero nnemnon n nnpennnx xauen. ouem mt nponem ot
npnatnoe nnnmanne x ueonex? eo n om, uo nets nosnat am no ee stx, ne
nt sa ero npeet, ne opannmnt x ero nopn, nonem, notsonaem--ueonex, x
xonxpeno stxono nunon.
anna net npenoarae pemenne emmnx saau:
1) onpeent, xax xaeropnsnpe stx n nonx +aonax n epeonnax nannonatnoe
nnenne ueonexa;
2) anonnt xtpno-neorpa]nuexne no, n xooptx ueonex nanoee npoxnnno
onennnae amoro e;
3) ntnnt, xax nnotse ont stxono nunon npn onnannn em amoe e.
onxenn noanenno nen n pemenn ntmexasanntx saau ta npeoxena
paoua rnnoesa o nnnepatnon ononntx xaeropn, xapaxepnnx, non,
npnmenemtx onnann ueonexa, n o +noxtpno nenn]nxe nx nanonenn. t
nonotm paseem mtt 3.ennpa o om, uo nnpennee oepxanne nex stxon
ono n o xe -- nnnnnnoe snanne onta. otxo nnemn nx ]opma pasnoopasna o
exoneunon (ennp, 1993, . 193). nemn ]opma ennetno exoneuno
pasnoopasna n pasnuntx xtpax, no n o xe npem ona onotno epeonnna
xaxo xonxpeno xtpt.
nponepxn anno rnnoest namn npnmenat mon]nnnponanna meonxa
aonnannnoro +xnepnmena. t nxonn npn +om ns emmnx oopaxenn.
onnannnt +xnepnmen no npan unae meonxo, xoopa moxe tt
npnoxnma x otmom un pasnuntx neonann, no aonnannnte peaxnnn -- +o
xax t opeoouenne mnoe, xooptmn nntemte noxastnam, xax onn nonnmam
annoe ono, uo sa nnm on. sneno, uo ono, axansnpt n +xnepnmene,
peanse nomnmo nonx npmtx n nepenontx snauenn eme noennnatnm
nn]opmannm o exonom noennnae ona-nma, o ero oueaemontx nosmoxnox.
et xomnex snauenn ona xax t nponnsan aonnannntmn uamn, nstnammnmn
xax anext oetnoro snauenn, ax n anext pasntx snauenn, xax-o nsanntx o
onom-nmom. axoe nnxenne ueoneuexo mtn nxmuae n e aonnannnte
nsn, n neuano ..anon nna, uo n pasme ne nnuero, xpome aonnann.
nponeennom namn mon]nnnponannom +xnepnmene aonnannn orpannunnant
pamxamn pannenn: mt npearan nntemtm npooxnt pannenn nepntm
npnmemnm n roon onom. anpnmep, on ntoxn, xax...
nonnnte aonnannnte peaxnnn mt pamapnnan xax oee nn menee nnnunte ne
otxo onpeeenno rpnnt nntemtx, no n stxonoro xoexnna n neom.
nnnunte onet ne pamapnnant.
152
am nanpanennt +xnepnmen t nponeen n ne epnn. nepno epnn
anannnant pannenn, nomomtm xooptx moxno onnat nnemnot ueonexa, a no
nopo -- ero nnpennne xauena.
nepno epnn nntemtmn tn 149 enon nexoro nnnepnea pxoro
oeenn ]n]axa n 100 enon eopxoro oeenn n nospae o 19 o 22 e
ooero noa.
epna epn +xnepnmena
neonann nnemnero onxa ueonexa nnotsonant emmne emanuexne
rpnnt on-nmon:
1) anaomnuexne xapaxepnnxn ueonexa: po, nonoa, xapaxepnnxn ]nrpt, ea n
ero uae (rpt, pxn, xoenn), uae nna (rasa, ponn, no, rt, xt, po, st,
noopoox, noot);
2) +enuexne xauena nexooptx uae: rpsnte (noot), npnnt (roo),
ntpasnetnte (rasa), xpannoe (nno) n p.;
3) nnamnuexne xapaxepnnxn ]nsnuexoro onxa: tpt, onxn, pesnt,
nexmxn, ntnt;
4) ]nsnuexne oonn n onnatnt a: roo, at, nenuenennt,
ronat, onnt, roont, ent, orat, omnetnt n p.
1
ponn rte, xax... st opte, xax-rooe rpt, xax... rasa mnte, xax... ponn onxne,
xax... st pexne, xax... roo snonxn, xax... rasa nte, xax... ponn uepnte, xax... st
ponnte, xax-rooe nexnt, xax... xoenn xprte, xax... noot rpsnte, xax... on
nnsxopot, xax... roo npnnt, xax... xoenn opte, xax... noot nnnte, xax... on
omnetnt, xax... roo pesxn, xax... nno enoe, xax... noot xpuante, xax... on
pesnt, xax... rpt otma, xax... nno xpannoe, xax... noot mrxne, xax... on ntnt,
xax... rpt nnaa, xax... nno xproe, xax... noot npmte, xax... on pont, xax...
rt ate, xax... nno mnoe, xax... rasa emne, xax... on ot, xax... rt
xpannte, xax... nno onatnoe, xax... rasa ntpasnetnte, xax... on at, xax... rt
xpante, xax... no otmo, xax... rasa rote, xax... on ent, xax... rt nxte,
xax... no npmo, xax... rasa xapne, xax... on orat, xax... rt onxne, xax... no
xpnot, xax... rasa xpannte, xax... on onnt, xax...
153
no ropnnxo, xax... po otmo, xax...
on tpt, xax... eo mxnoe, xax...
noopoox noeno, xax... po maentxn, xax...
on ntoxn, xax... eo ntnoe, xax...
noopoox xnapant, xax... pxn otmne, xax...
on roont, xax... ]nrpa nenuenenna, xax...
noopoox opt, xax... pxn nexnte, xax...
on onxn, xax... ]nrpa ronaa, xax...
noopoox mouxo, xax... xt mnpoxne, xax...
on nexmxn, xax...
2
3n xe ona-nmt, nepeneennte na eopxn stx.
ponepa +xnepnmenam npeoxennte anxet nntemtm npearaot nnnat
nepnte npnmemne nm na m pannenn. pem +xnepnmena 10--12 mnn.
estat +xnepnmena n nx oxenne

xapaxepnnxn ras nonen pxoro stxa nnotsm pannenn o emmnmn
peanmn (onet nntemtx am n rpnnax no tnamme):
1) npnpontmn oexamn: rasa rote, xaxneo, xax osepa, xax mope, xax nantxonoe
noe; xapne, xax sem, xax om, xax neox, xax noemnenmee neo, xax emna noa;
ntpasnetnte, xax noe neo; xpannte, xax neo, xaxmope; emne, xax xan not,
xax snest, xax onne, xaxnoa, xax osepa, xax pexa n enn ent, xax rat osepa n
nnm nout, xax nonepxnot osepa no uamn onna; nte, xax neo, xax onne, xax
snest, xax noa, xax ponnx, xax osepa;
2) nennmn npnpot: rasa xpannte, xax saxa; emne, xax poa, xax oxt; nte,
xax penn sap, xax xanetxn pot;
3) rasamn xnnontx: rasa xapne, xax oman; mnte, xax oaxn, xax et]nna,
xax oman, xax ont, xax xopont, xax ona; ntpasnetnte, xax xopont, xax
ann, xax oaxn, xax oman, xax xomxn, xax smen; xpannte, xax rasen;
emne, xax xopont, xax xomxn;
4) paennmn: rasa rote, xax nantxn, xax nesaxn; xapne, xax nnmn, xax xopa
a, xax xamant; xpannte, xax nneox;
5) npemenem ox: rasa xapne, xax nout; ntpasnetnte, xax ent; xpannte, xax nout;
nte, xax ent, xax oneunt ent, xax oxn ent;
6) nennmn xtpt, eemn xtpt, repomn xoxenenntx nponsneenn:
rasa ntpasnetnte, xax npxopona, xax na xapnne, xax aonnt; xpannte, xax
aonnt, xax na xapnne, xax atnnnt;
7) nexnmn, ]otxopntmn n mn]oornuexnmn neponaxamn: rasa mnte, xax
annt pempo; rote, xax +t]a; xpannte, xax ]pont, xax npent, xax
ornnn;
154
8) rasamn npeannee onpeeenntx npo]en: rasa mnte, xax uenoro, xax
nnxoora; ntpasnetnte, xax apna, xax axpnt, xax xe axepa, xax
]oomoen, xax une; xpannte, xax axepa, xax ]oomoen;
9) rasamn npeannee prnx napoon: rasa xapne, xax ntranxn, xax nerpa;
ntpasnetnte, xax xenmnn nnn, xax noountx xpaannn;
10) pasntmn nospantmn rpnnamn: rasa mnte, xax apnxa; ntpasnetnte, xax
peenxa, xax enmxn; xpannte, xax peenxa; nte, xax peenxa, xax apmxn;
11) rasamn me onpeeenntx menntx, nnpennnx n nnemnnx xauen: rasa
mnte, xax mpena; ntpasnetnte, xax mnoro ueonexa; emne, xax naxt;
emne, xax ntnoro, xax otnoro; xpannte, xax men, xax mamt;
12) pxonopntmn oexamn (ape]axamn, no pnoem): rasa xapne, xax moxoa,
xax ua, xax xo]e, xax nronxn; ntpasnetnte, xax sepxao; emne, xax sepxao, xax
xpat, xax ]onapt, xax exo, xax nnxn, xax at xnnxa, xax nronxn; nte, xax
exo;
13) paronennomn: rasa xpannte, xax amast; emne, xax sooo, xax
pnnant, xax amast, xax xemuxnnt, xax arat, xax nsmpt; nte, xax amast,
xax pnnant.
onen eopxoro stxa xapaxepnnxn ras nnotsm xonte rpnnt
oexon:
1) oext npnpot: nout amnt, x nea, xnosepa, x mopa; xapt, x rea, x
sm; ntpasnt, x onna, x sopm; nptroxt, x sopm, x on-na; mxut, x sopm, x
onna, x naa, x pua; nt, x onexa, x nea, x nosepa, x xptn!na, x mopa, x
sapn!na;
2) npnponte nenn: nout mxut, x maanxa, x paa;
3) xnnonte: nout pasmnt, x aax!; xapt, x aam; ntpasnt, x xapont, x
xaa, x ant; /xut, x xaa;
4) paenn: nout amnt, xna!tm, x xneaum tn; xapt, xn1mn, x /na, x
xaman, x npamaronee mne; nptroxt, x xnem;
5) npem ox: nout nt, x sent;
6) nenn xtpt, repon xoxenenntx nponsneenn, nexne, ]otxopnte,
mn]oornuexne neponaxn: nout pasmnt, x mxnna; ntpasnt x na xapn!ne, x
nepm, x ar/pt; nptroxt, x enept, x xapaent;
7) npeannen prnx npo]en: nout pasmnt, x ma+matxa, x nuonara;
nptroxt, x axptt;
8) npeannen prnx nannonatnoe: nout xapt, x ntrana, x apaa;
9) nnemnot, oonne oprannsma: nout ntpasnt, xnptraxn!; nptroxt,
xnptraxn!; xxut, xn'nara;
10) n oxpxammne men mn: nout pasmnt, xuaanexa, xmne; xapt, x
pox!; nptroxt, x xaxana, x mne;
11) pxonopnte oext: nout xapt, x maxaa, x xana, x maa, x ua; ntpasnt, x
na napp+ne, xm+pxa; nptroxt, x]apa, xnama-nant; mxut, x mpa, x
m+pxa, x rs, x /ep.
155
onoan nouennte onet, mt npnmn x emmnm ntnoam. no nteenntx
rpnn, xonuenennoe pasnoopasne pannenn nnpn xaxo ns rpnn otme
nonee pxoro stxa.
ax, eopon ne pannenn no nospantm ooennom ueonexa,
paronennomn, npemenem ox (otxo ent), sao eopon otme no+nuexnx
pannenn -- nout ntpasnt, x nepm (rasa ntpasnetnte, xax nxonopenne), nout
amnt, x xnex!en (rasa rote, xax nnet tna), pannenn, nsanntx
xosnenno eetnotm,--nout xapt, x maa; nptroxt, x ]apt.
ame nero n pxne n eopt pannnnam rasa oexamn npnpot -- neom,
onnem, mopem, noo, ponnxom. eopt unam, nepono, na noosnaetnom
ponne, uo rote rasa -- +o non, ponte, ora xax xapne pannnnam rasamn
npeannee prnx nannonatnoe -- xax ntrana, xax ne]a, xax apaa n ..

netm +xonomnn oema oennem pxn n eopxn +xnepnment n onom
onnannn. xapaxepnnxn pone nonen anntx stxon nnotsm emmne
rpnnt pean:
1) npnponte oext: ponn uepnte, xax om nepe rposo; onxne, xax pueex; rte,
xax e, xax uama, xax etnnx; ntrnte, xax para; pont rt, x ne;
2) xnnonte: ponn uepnte, xax noponono xpto; rte, xax menna; pont uopnt, x
naponne xpto, x xptt aam;
3) paenn: ponn rte, xax xt, xax pana; pont rt, x pana, x mox, x xt,
x ra!nx1;
4) npem ox: ponn uepnte, xax nout; pont uopnt, xnou;
5) repon xoxenenntx nponsneenn, nexne, ]otxopnte n mn]oornuexne
neponaxn: ponn rte, xax n; ponn onxne, xax apnapt pat; rte, xax
emero;
6) npeannen prnx nannonatnoe: ponn uepnte, xax ntrana, xax nnnanxn;
ponn rte, xax apaa; pont uopnt, x xaxmx!, x nerpa, x ntranm;
7) nopnuexne een: ponn uepnte, xax pexnena; rte, xax pexnena; pont
uopnt, x p+xnena, x renexa;
8) pxonopnte oext: ponn uepnte, xax moa, axa; onxne, xax nnouxn, xax rn,
xax peouxn, xax nepenouxn, xax mnpouxn; rte, xax mexa; pont uopnt, x nrat,
x maa, x axa; onm, x n!aux1, r!, mnpouxn, p+aum, x nexxa, x xx!, x
nam; rt, x muoxa.
onen eopxoro stxa ne nnotsm pannenn repomn xoxenenntx
nponsneenn, mn]oornuexnmn n ]otxopntmn neponaxamn. ao n n +o ate
nnx npeuae otme no+nuexnx pannenn -- pont uopnt, x xptt aam
(uepnte, xax xptt aouxn).
ax pxnx, ax n eopon nanoee xapaxepno pannenne pone
pxonopntmn oexamn.
156
noot
s nouenntx oneon nonee pxoro n eopxoro stxon tn oanent
emmne rpnnt:
1) pannenne npnpontmn oexamn: noot nnnte, xax pexn, xax noona, xax putn;
rpsnte, xax ooo; naat or/, x paxa, x e;
2) nennmn npnpot: noot rpsnte, xax otxn; npmte, xax nnn ox;
xpuante, xax oaxa; naat npamt, x atx/;
3) xnnontmn: noot nnnte, xax xonxa rpnna, xax xno xon; mrxne, xax
mept, xax nx; rpsnte, xax nopoenxa, xax nnntn, xax esomnoro na, xax mept;
xpuante, xax apana, xax onnt, xax rnenxa; naat or/, x rptna; mxx/, x nx;
pnt, x pta napmxa, x xtnet, x nont; xpuant/, x apana, x xapaxt,
x nse;
4) paennmn: mrxne, xax nen, xax noopon; rpsnte, xax ooma; xpuante, xax
epesa; npmte, xax ooma; naat or/, x en, x p+na; mxm, x en; pnt, x
aoma; xpuant/, x posa; npamte, x aoma;
5) npemenem ox: noot nnnte, xax nout;
6) npemenem roa: noot nnnte, xax snma;
7) nennmn xtpt, nepapntmn repomn, nexnmn, ]otxopntmn,
mn]oornuexnmn neponaxamn: noot xpuante, xax mxnna, xax nnaena, xax
nxopa apeno, xax panno; nnnte, xax eonexxn, xax paxn, xax nt,
xax nnt pnant, xax netmt; rpsnte, xax at nn; naat xpuant/, x /,
x /xapa ap+nt; pnt, x u+pn!;
8) npeannemn prnx napoon: noot rpsnte, xax uxun; xpuante, xax nerpa;
npmte, xax ]nnna, xax mnexn, xax nnnanxn; naat xpuant, x nerpa;
9) mtmn pasnoro nospaa, onnatnoro nooxenn: noot rpsnte, xax porn, xax
omxa, xax nnmenxn; mrxne, xax peenxa; naat mxm, x s!nn1; xpuant, x
pom;
10) pxonopntmn oexamn: noot nnnte, xax opora, nepenxa, xax nnt, xax
noono, xax npt; mrxne, xax mex, xax naa; rpsnte, xax nax, xax noona pnxa,
xax opora, xax mnpxn; xpuante, xax nnpat, xax pxxa; npmte, xax naxn, xax
nax, xax nnn, xax nnn, xax pna, xax npt, xax nen; naat or/, x npox/, x
xr, mxx/, x mox; pnt, x ma, x anua, x axa; npamt, x ax/, x paa, x
/n/.
eopt, n onune o pxnx, ne nnotsm set pannenn npemenem ox,
npemenem roa, repomn xoxenenntx nponsneenn. anoee mnorounennt
emmne rpnnt pannenn: pxnx -- pxonopntmn oexamn, eopon
-- xnnontmn.

xapaxepnnxn rooa pxne n eopt nnotsm pannenn o emmnmn
peanmn:
1) npnpontmn oexamn: roo npnnt, xax xpuanne put, xax pueex, xax mm
npno; rpt, xax xament; snonxn, xax pueex, xaxxpua-
157
nnn put; nexnt, xax xpuanne put; roa npnemnt, xpuaex; snonm, x puaex;
nmuont, xpua, xxpttna, xp+uxa;
2) nennmn npnpot: roo npnnt, xax xanet; rpt, xax rpom; nexnt, xax
enn neepox; pesxn, xax enepnt neep, xax ntmra, xax snmnn neep, xax monn;
roa nptnmnt, x notx nep; rpt, x rpom; nmuont, x nenep; p+sm, x rpom, x
nenep, x mepu;
3) xnnontmn: roo npnnt, xax oont, xax me, xax nnorn; rpt, xax a,
xax mene, xax pen ona; snonxn, xax oont, xax nen xanoponxa; nexnt, xax
nnuxn, xax xomxn; pesxn, xax nopont, xax nopoenxa, xax a, xax nannna,
xax nonra; roa rpt, x msnes, x a, x no, x ana; snonm, x me, x
nmm; p+sm, x napont, xnen;
4) paennmn: roo npnnt, xax sanax mt; nexnt, xax mee nnt, xax nneox,
xax ]naxa;
5) nennmn xtpt, nepapntmn repomn, ]otxopntmn n mn]oornuexnmn
neponaxamn: roo rpt, xax tonxoro; snonxn, xax anpnno, xax nen;
npnnt, xax nen, xax mstxa, xax meon; nexnt, xax meon, xax xotetna;
pesxn, xax saseo; nexnt, xax ]en; roa nmuont, x enutna; p+sm, x
tonxara; nptemnt, x meot, x nen, x neana; snonm, x nen, x mstxa;
6) npeannemn onpeeenno npo]enn, oprannsannn: roo npnnt, xax
nxopa, xax apna, xax nennnt, xax neme noxono noun, matmn, xax
nnxnaopa; rpt, xax npoanna, xax mopxa, xax none anoa; pesxn, xax
npanopmnxa, xax noennoro; snonxn, xax nnonepa; roa nptemnt, x txapa; p+sm,
x nauatnma;
7) mtmn pasnoro nospaa: roo npnnt, xax enmxn; snonxn, xax peenxa;
nexnt, xax peenxa, xax enmxn, xax txanne peenxa; roa snonm, xs!nn1;
8) mtmn pasnoro oonn, pasntx nnpennnx xauen, prnmn mtmn: roo
rpt, xax ntnoro, xax axoronxa, xax xpntmnxa, xax npoxennoro, xax
mxunnt; roo npnnt, xax mamt; nexnt, xax mamt, xax mnmoro; roa
nptemnt, x naxa!ma, x sose; rpt, x mxutnt; nmuont, x man/, x
a!;
9) pxonopntmn oexamn: roo rpt, xax pa; snonxn, xax xooxotunx, xax
pna, xax pa, xax ropn, xax rox naponosa; nexnt, xax apxa; pesxn, xax xpnn
nepn, xax snx nnt, xax nox, xax npena, xax pnna, xax nmona; roa rpt, x pa,
x xonpaa, x xoaxa, x apaan, x en; snonm, x snanouax; p+sm, x pa, x
snanox.
3xnepnmenatnte annte noxastnam, uo otmnnno rpnn oexon, xooptmn
pannnnae roo, onnaxont n eopon n pxnx. onune o pxnx,
eopt ne nnotsm pannenn paennmn, ]otxopntmn n mn]oornuexnmn
neponaxamn, repomn xoxenenntx nponsneenn. nunetno ooennotm
nex pannenn ne onne no+nuexnx pannenn (roo npnnt, xax xanet;
nexnt, xax enn neepox n p.). pxnx set nanoee xapaxepnt pannenn
nennmn xtpt, eopon -- pxonopntmn oexamn.
158

onnann rpn nonen pxoro n eopxoro stxon nnotsm pannenn o
emmnmn peanmn:
1) npnpontmn oexamn: rpt otma, xax ropt; nnaa, xax onpaxex; rps! n/x/,
x rapa;
2) xnnontmn: rpt otma, xax xopont, xax ntm, xax ropnt; rps! nn, x
xapont;
3) paennmn: rps! n/x/, x rapst, x tn1, x tx!;
4) nennmn xtpt, repomn xoxenenntx nponsneenn, ]otxopntmn n
mn]oornuexnmn neponaxamn: rpt otma, xax apnnt, xax o]n open, xax
amant uox, xax aonnt, xax napnenerrepa, xax notxo ex-snest, xax
epaxa, xax oratp; rpt nnaa, xax mxnxa-eopa, xax ame; rps!
n, x x!nasopx1, x ap-tnt, x amant uox;
5) mtmn onpeeenntx npo]en, nospaon, nannonatnoe: rpt nnaa, xax
maxepa, xax apxn, xax pxoro apnxa, xax nemna; rpt otma, xax mopxa,
xax aea, xax nopmena, xax opna, xax manrna, xax xtpna, xax
xasauxn, xax xoxxn; rps! n1x!, x aea, x ex!; sanat, x apora;
6) mtmn onpeeenntx oonn: rpt nnaa, xax uaxoounoro, xax roonoro;
rps! sanat, x xnopara, x xon!xa, x raaam-uaea, x na xot;
7) pxonopntmn oexamn: rpt nnaa, xax ma, xax nmnna, xax oxa; otma, xax
mu, xax map, xax xoea, xax ns nnxona; rps! sanat, x omxa, x ma; n/ra, x
mutx, x mx/, x mapt.
otmnnno rpnn pannenn onnaam n pxnx, n eopon. naxo eopt, n
onune o pxnx, ne nnotsm pannenn o emmnmn oexamn: repomn
xoxenenntx nponsneenn, ]otxopntmn n mn]oornuexnmn neponaxamn,
npeannemn prnx nannonatnoe, sao pen nx oneon npeuam pannenn
paennmn, oo n prnmn nsxnmn mtmn. ame nero npeannen oenx
nannonatnoe pannnnam rpt ueonexa pxonopntmn oexamn.

ame nero rt pannnnam o emmnmn rpnnamn oexon:
1) npnpontmn peanmn: rt xpannte, xax mope, xax pexa;
2) nennmn npnpot: rt ate, xax sap, xax saxa; xpante, xax pane, xax saxa;
xpannte, xax pane, xax sap; nnt nnont, x saxa;
3) xnnontmn: rt ate, xax xopat, xax xpont; xpante, xax xpont, xax xopat, xax
pax; nxte, xax nepma; onxne, xax smen;
4) paennmn: rt ate, xax maxn, xax enexn post, xax manna, xax nomnop, xax
rot, xax nnmn, xax ox rpanaa, xax pnna; xpante, xax maxn, xax manna, xax nnmn,
xax posa, xax xnnxa, xax nomnop, xax nexa, xax xanna, xax pnna, xax semnnxa,
xax rot; onxne, xaxene-
159
xn; nxte, xax nnt; xpannte, xax post, xax nneox, xax nete nnt; nnt
nnont, x ma/na, x mam, xpxt, x ram, x xnem, x e/mn/, x n/nt, //a/na,
/rpa/na; utpnont, xpxt, xmam, xxn/xa, / ma/na, x am/o, x n/nt, x
e/mn/, x pa/na; nxt, x e/mn/, / on pxt; nptroxt, x xnem, xmam, xpxt,
x ram, /am/op;
5) nennmn xtpt, nepapntmn repomn, ]otxopntmn n mn]oornuexnmn
neponaxamn: rt xpannte, xax na xapnne, xax aonnt, xaxxaxont, xax
epnnn onpo, xax xnn oepe, xax an, xax xnnosnest, xax nnt
apennno, xax aprapnt, xax ornnn, xax rpeuexnx oron, xax noona, xax
enept, xax anrea; xpante, xax namnnpa; nnt nptroxt, xaont, x enept,
x]e!, xarm
6) npemenem roa: nnt nptroxt, x nna;
7) npeannemn pasntx nannonatnoe, pasntx nospaon, prnmn mtmn n
oo: rt nxte, xax nerpa, xax peenxa; onxne, xax apmxn, xax men;
xpannte, xax enmxn, xax men; xpante, xax xpaannnt; nnt nxt, x nerpa,
xs!nn1; nptroxt, xsutnt, x nptraxn!; nnt nnont, x nptraxn!;
8) mtmn onpeeenntx nnpennnx xauen, oonn: rt onxne, xax smxn, xax
soro ueonexa, xax epxannoro ueonexa, xax xanoro ueonexa, xax xnpena, xax
xnoro; nxte, xax unnenno xenmnnt, xax pasnpannxa o axem, xax
oxopt; rt xpante, xax otnoro; nnt onm, x smum, x xnna, x sora
uaanexa;
9) pxonopntmn oexamn: rt ate, xax ]ar, xax xaept npesnena; xpante, xax
]ar, xax oporoe nnno, xax pxa nomaa; onxne, xax nnn, xax nepenxn, xax nooxn, xax
met, xax nnn, xax pet, xax esnne, xax n marn; nxte, xax nomxa, xax
ouxn, xax nonunx, xax nepnna, xax naa, xax napmxn; xpannte, xax napnonannte, xax
annx; nnt utpnont, x nr; onm, x n/m, / pt///, / mt; nxt, x naum,
x namxa, x nap+n, x xaat, x /nt.
eopt, n pannennn nonemn pxoro stxa, ne nnotsm pannenn
npnpontmn oexamn, xnnontmn, nepapntmn repomn, npeannemn
onpeeenntx npo]en, mtmn onpeeennoro nnpennero oonn, oo n
prnmn mtmn. onen pxoro stxa ne nnotsm pannenn npemenamn roa.
pxnx nanoee xapaxepnt pannenn paennmn n pxonopntmn npemeamn,
eopon -- paennmn.

t pannnnam:
1) xnnontmn: st ponnte, xax oman, xax eouxn; opte, xax noxa, xax
axt, xax xtxn, xax mxn, xax exn, xax xomxn, xax mtmn, xax xoptxa, xax
xnmnnxa, xax nnnt, xax nrpa, xax xptt, xax snep, xax oaxn, xax
xpoxona, xax ptt, xax xaana, xax npnn; pexne, xax aporo snep; st
pont, x apa; nopt, x naxa, x munaxa, x n'mt, x r/ent, / sana, x
apa, x n!rpa, x nanepm; p+m, xapora naxa;
160
2) paennmn: st pexne, xax epent; st pont, x e, x ua-nox; p+m, x
ntpent ne, x e, x p+nt no!;
3) nennmn xtpt, ]otxopntmn n mn]oornuexnmn neponaxamn: st
ponnte, xax pnxn opo, xax pexamt sno nat, xax xnnosnest; pexne, xax
raueno, xax at rn; opte, xax namnnpa;
4) opnmn pa: st nopt, xnox, x!rom, xnma, xepa!, xn!t;
5) npeannemn xonxpeno npo]enn, nospaa, mopatntx xauen: st ponnte,
xax anna, xax axpnt, xax ]oomoen; pexne, xax apxn, xax pasnpannxa,
xax mamt; p+x!, xapora;
6) pxonopntmn oexamn: st ponnte, xax saop, xax uaoxo, xax no nnex, xax
ena, xax pett, xax nannte, xax nnn, xax nonnennte, xax nsropot; opte, xax
xnnxa, xax nnxn, xax pnna, xax xont, xax esnne; pexne, xax saop, xax uaoxo, xax
pauexa, xax noomannt saop, xax nsropot, xax pemeo, xax maxennx, xax
npopexennte, xax ntnte, xax neent, xax orpaa; st pont, xarapoxa, x no,
xmuo-xa, x nam, x n; nopt, xesn!, xso, x n!m; p+m, xarapoxa, x
no, x maxen!nt;
7) paronennomn: st ponnte, xax xemuxnnt; x /ep.
mnx nonee oonx stxon rpnn oexon, xooptmn pannnnam st,
ononetno nemnoro: xnnonte, paenn, mn onpeeennoro nospaa, pxonopnte
oext. eopt ne nnotsm pannenn nennmn xtpt, mn]oornuexnmn n
]otxopntmn neponaxamn, npeannemn onpeeenno npo]enn. xne ne
npnnen pannenn opnmn pa.

xapaxepnnxn xoene nonen anntx stxon nnotsm emmne pannenn:
1) oexamn npnpot: xoenn opte, xax xamnn;
2) xnnontmn: xoenn xprte, xax ona;
3) paennmn: xoenn opte, xax uxn; xprte, xax oxn, xax aps, xax anetnn;
xaen! xprt, x tx!, x rapst, x anet!n;
4) opnmn pa: xoenn opte, xax nroxn, xax noxn, xax rnosn; nopt, x /ro/a,
x naxt, x mta;
5) nepapntmn repomn: xoenn opte, xax panno;
6) mtmn pasnoro nospaa: xoenn opte, xax enouxn-nopoxa, xax nopoxa;
xprte, xax enmxn, xax enouxn;
7) prnmn mtmn: xaen! xprt, x ax, x pox!;
8) pxonopntmn npemeamn: xoenn opte, xax xot, xax pet, xax xont, xax ro,
xax nnxn, xax naxn, xax mnntxn, xax pnna, xax mtxn; xprte, xax munxn, xax mapt,
xax nomxn, xax uamxn, xax nannte mun; xaen! nopt, x nrt, x nax!, x /x/,
x p+t, x mnar!; xprt, x mu, x xot, x maptx.
onnaam nonee oonx stxon nmt pn rpnnt pannenn: paennmn,
opnmn pa n pxonopntmn npemeamn. eopt ne n-
161
notsm pannenn npnpontmn oexamn, xnnontmn, nepapntmn repomn,
mtmn pasntx nospaon.
H
et moxno ntent emmne rpnnt pannenn:
1) oexamn npnpot: nno onatnoe, xax na; xproe, xax na, xax onne; xpannoe,
xax snesa, xax penn snesa; pmnoe, xax onne; enoe, xax na; nap xprt, x
men, x onexa; nptroxt, x men; mt, xonna; ent, x na;
2) nennmn npnpot: nno xpannoe, xax sap; pmnoe, xax moposa, xax sap, xax
saxa, xax pane; enoe, xax ner; nap pmnt, x sapa; ent, x ner;
3) xnnontmn: nno xproe, xax xamaa; onatnoe, xax no; nap anatnt, x xa;
4) paennmn: nno onatnoe, xax tn, xax orpen, xax nna, xax anana; xproe, xax
oxo, xax aps, xax pena, xax noonx, xax nomnop; mnoe, xax nneox; xpannoe, xax
nneox, xax posa; pmnoe, xax oxo, xax nexa, xax neoe oxo, xax nepnx, xax
nea semnnxa; enoe, xax noranxa; nap anatnt, x tn, x /ea, x arpox;
xprt, x raps, x tx; nptroxt, x pxa, x xnexa, x /e; mt, x xnexa;
pmnt, x tx, x pax; ent, xnaranxa;
5) npemenem ox: nno mnoe, xax nt ent, xax po; xpannoe, xax ent;
6) npemenamn roa: nno mnoe, xax nena; xpannoe, xax nena;
7) nennmn xtpt, nepapntmn repomn, ]otxopntmn n mn]oornuexnmn
neponaxamn: nno onatnoe, xax na nxone; xproe, xax onno; xpannoe, xax
aonnt, xax ooxxn xpnaa, xax epnnn onpo, xax en, xax an, xax
enept, xax ]pont, xax annt pexpano, xax netmt; mnoe, xax xasxa,
xax na xapnne, xax omxn, xax mmonouxn, xax anrea, xax nerpouxn, xax
enmxn; enoe, xax tepo, xax mept; nap nptroxt, x +p/n anpo, x
xapn/na, x atnt; xprt, x aaox; ent, x mepnt;
8) npeannemn onpeeenno npo]enn: nno xpannoe, xax ]oomoen, xax
manexenmnnt, xax axpnt;
9) mtmn pasnoro nospaa, onpeeenntx nnpennnx n nnemnnx xauen: nno mnoe,
xax peenxa, xax enmxn, xax enouxn; xpannoe, xax enmxn, xax xpaannnt;
nno xproe, xax opxa, xax paxa; nap m't, x s/nn/;
10) mtmn onpeeennoro oonn, oo n prnmn mtmn: nno pmnoe, xax
soponoro ueonexa; enoe, xax mepetno otnoro, xax otnoro, xax noe
oesnn, xax uaxoounoro; mnoe, xax mnoro, xax mamt, xax mnmo; xpannoe,
xaxmnmoro, xax/men, xax mno; nap nptroxt, xnptnn+t; mt, xxaxana,
xponara, x man/, xmne;
11) pxonopntmn oexamn: nno onatnoe, xax nn, xax sepxao, xax nanno
mapnx, xax mo; xproe, xax map, xax munx, xax nn, xax apexa, xax mne;
xpannoe, xax xxt, xax napnonannoe; pmnoe, xax mapemxn, xax nnpor, xax
nnpoxox, xax nn, xax ntmxa, xax xe ns neun;
162
enoe, xax me, xax noono, xax npotn, xax n marn, xax mxa; nap anatnt, x
nn, x ana, xm+pxa; xprt, x aepxa, x map, x mutx, x /n; nptroxt, x na
mamnx; m/t, x nxepxa; pmnt, x por, x xa, x mapomxa; ent, x nanano.
oxno oment otmoe xonueno pasnoopasntx rpnn pannenn nonee oonx
stxon, npnuem mnorne rpnnt onnaam: npnponte oext, nenn npnpot,
xnnonte, paenn n .. eopt ne nnotsm pannenn npemenem ox,
npemenamn roa, mtmn onpeeenntx npo]e-n, nnpennnx xauen n p.
pxnx n eopon nanoee xapaxepnt pannenn paennmn.

xapaxepnnxn noa pxne n eopt nnotsm emmne nnt pannenn:
1) npnpontmn oexamn: no npmo, xax xaa; ropnnxo, xax ropa, xax
xomnxom, xax ropxa, xax ropnt nx, xax nepena n ropax, xax ropnt xpee; xpnot,
xax pamnnn; otmo, xax ropa; no npamt, x rapa; n/x/, x rapa; s rapmxa, x rapa;
2) xnnontmn: no npmo, xax a, xax xmn ana, xax xopmna, xax xnmno
nnnt; ropnnxo, xax opa, xax xmn; xpnot, xax xoenxa, xax xn, xax
mona, xax menxa, xax nopoenxa, xax exa; otmo, xax xoo ona, xax a,
xax ana; no x/pat, x napa, x apa, x xopmna; s rap!nxa, x apa, x
nmx!, x xm; nn, x ua/, x sa, x xoa;
3) paennmn: no xpnot, xax xapomxa, xax rpma, xax orpen, xax nomnop, xax
nna, xax tn, xax txna; no mpnanot, x t/na; n/x/, / t/na, x rpma, x
axaxan, x raps, x arpox;
4) nennmn xtpt, nepapt, ]otxopntmn n mn]oornuexnmn neponaxamn:
no npmo, xax rpeuexo an, xax noona; ropnnxo, xax xmaono, xax
oro, xax at rn; xpnot, xax etmono, xaxnpano, xax enmxn;
otmo, xax nenxana; no n/x/, x neana;
5) npeannemn pasnuntx npo]en, nospaon, nannonatnoe: no
ropnnxo, xax oxepa, xax rpsnna, xax rpexa, xax pnmn, xax xanxasna, xax
]pannsa; no xpnot, xax eopa, xax peenxa, xax xona; no npmo, xax
apnoxpaa; no npamt, x rp+xa, x ptmn/'na; s rap!nxa, x rps/na, x p+,
x rp+xa, x xaxasna, x apmn/na; no ]nanot, x s!nn1;
6) mtmn onpeeenntx nnpennnx xauen, oo n prnmn ttmn: no xpnot,
xax sanpt, xax saanat, xax men, xax moe mamt;
7) pxonopntmn oexamn: no npmo, xax nnexa, xax naxa, xax pea, xax opora,
xax pna, xax nnn, xax o, xax oxa, xax nooouna pa; otmo, xax
pntnnx; no ropnnxo, xax ennna, xax ponna opora npennnmn; xpnot,
xax nnnxa, xax xpmuox, xax xnonxa, xax xnonxa snonxa, xax xaoma, xax amonap, xax
3]eena amn, xax xpan; no npamt, x naxa, x om, x pea, / /n/, x mx, x
xo, x
163
apora, x n, x mo, x epnno, x pna; mpnanot, x xpuox, x rs!x; s rap!nxa,
x ra; n/x/, x aro/.
eopt, n onune o pxnx, ne nnotsm pannenn nennmn xtpt,
]otxopntmn n mn]oornuexnmn neponaxamn, npeannemn onpeeenno
npo]enn, npeannemn onpeeenntx xaon omena (apnoxpat),
nnpennnmn xauenamn ueonexa, oo n prnmn mtmn. n pxnx nanoee
xapaxepnt pannenn paennmn, xnnontmn n pxonopntmn oexamn, o
eopon -- paennmn.

pn onnannn noopoxa nonen oonx stxon nnotsm emmne rpnnt
pannenn:
1) oexamn npnpot: noopoox opt, xax e, xax xament; xnapant, xax
xament;
2) xnnontmn: noopoox noeno, xax tora; opt, xax nt, xax posa;
nopt, x sma a; nant, x tora, xnapant, x tora;
3) paennmn: noopoox mouxo, xax oxo, xax nepnx, xax roxa; naapoax s
mauxa, / xopu, x tx;
4) opnmn pa: noopoox opt, xax nox, xax nra, xax mno, xax onaouxa;
xnapant, xax onaa; nopt, x nox, x anaa, x mta, x xepa, x axun!x;
xnapant, x anaa, x m];
5) nennmn xtpt, nepapt, ]otxopntmn n mn]oornuexnmn neponaxamn:
noopoox noeno, xax n xnno, xax nepmena, xax axonxoro, xax
napnenerrepa, xax xnnorepo, xax apanona, xax an amma, xax aone, xax
osona, xax epona, xax aun-o, xax npnna, xax anxn opuarnna, xax
epaxa; mouxo, xax epona, xax uoxa, xax aptnona, xax eontena, xax
npxopona, xax oap; xnapant, xax napnenerrepa, xax nepmena, xax
aone; opt, xax Xeaxona, xax ome emepnoro, xax at rn, xax
netmt; naapoax nant, x napn+n+repa, x po-na, x amoana; s mauxa,
xpona, x amoana; xnapant, x pnota, x uaxnutxa;
6) npeannemn onpeeenno npo]enn: noopoox noeno, xax oxepa, xax
nopmena, xax xaxaepa, xax noennoro, xax opna, xax tmnxa, xax mopxa;
xnapant, xax oxepa, xax opna, xax rpsunxa, xax nopmena;
7) npeannemn prnx nannonatnoe: noopoox noeno, xax amepnxanna,
xax pnmnnna; xnapant, xax amepnxanna;
8) mtmn onpeeennoro nospaa, ]nsnuexoro oonn, nopnuexnmn eemn:
noopoox mouxo, xax peenxa, xax xoxexn; noeno, xax ntnoro ueonexa, xax
ennna, xax anoeona; naapoax s mauxa, x nptroxtx mxutn;
9) oo n prnmn mtmn: noopoox noeno, xax ona, xax mxunnt; mouxo,
xax men; nant, x pa; s mauxa, x pa, x pt;
164
10) pxonopntmn oexamn: noopoox opt, xax ro, xax xnn, xax xonte, xax
perotnnx, xax meu, xax xnnxa, xax ro oa, xax pnna, xax pea; noeno, xax
ena; xnapant, xax o, xax mnx, xax xnpnnu, xax xnapa, xax mxa], xax xnx, xax
xopoxa, xax mouxa, xax eennsop; nant, x nna, x poaa; nopt, x nra, x
x/nox, x /ra, x poxnrotn!x, x so; s mauxa, x xanana, x xnonxa; xnapant, x
xnapa, x x, x n+ra (xnpnnu), x o, x poaa, x ma, x o.
eopt, n pannennn nonemn pxoro stxa, ne nnotsm pannenn
npnpontmn oexamn, ]otxopntmn n mn]oornuexnmn neponaxamn,
npeannemn onpeeenno npo]enn, mtmn prnx nannonatnoe, nospaon,
nopnuexnmn eemn. nonee oonx stxon nanoee xapaxepnt pannenn
pxonopntmn oexamn.

3xnepnmenatnt maepna nosnon ntent emmne rpnnt pannenn:
1) npnpontmn oexamn: po otmo, xax nemepa, xax nponat; n/x/, x ax/n, x
nmu+pa;
2) xnnontmn: po otmo, xax eremoa, xax rmxn, xax oestnt, xax nat
snep, xax xn, xax xna, xax nenxana; maentxn, xax mtmn, xax nnuxn, xax
nenunxa, xax xmn, xax xomxn, xax ntnenxa, xax nopot, xax sana, xax
xoenxa; n/x/, / xat, x ma-nt, x xan, x xpaxas/a, x eremoa;
maentm, x mtmm, x xann, x nmx!;
3) paennmn: po maentxn, xax nnmn, xax on, xax roxa; n/x/, x tx;
maentm, x rapomtna, x raxa;
4) npemenem ox: po otmo, xax ent;
5) nennmn xtpt, nepapntmn repomn: po otmo, xax rnna, xax
onno, xax open, xax panno, xax exnunxa; maentxn, xax mmonouxn,
xax rnoma; n/x/, x pan/na;
6) mtmn onpeeenno npo]enn, nospaa: po otmo, xax xona; maentxn,
xax peenxa, xax maenna; maentm, x s!nn1;
7) pxonopntmn oexamn: po otmo, xax ma, xax oropo, xax uemoan; maentxn,
xax met, xax nronxa, xax ouxa, xax tpouxa, xax xxt, xax nnox, xax anouna
roonxa, xax xnonxa; n/x/, x ma, x napot, x xaxa, xxaosex, x amap; maentx!, x
xnonxa, xs!pauxa, x mu+/na, x anauna raoxa, x rx.
nteenntx rpnn nm omnmn nonee oonx stxon:
npnponte oext, xnnonte, paenn n p. eopt ne nnotsonan set pannenn
o npemenem ox, nennmn xtpt, ]otxopntmn n mn]oornuexnmn
neponaxamn, npeannemn onpeeenntx npo]en. n nonee pxoro
stxa nanoee xapaxepnt pannenn xnnontmn, o eopon -- xnnontmn n
pxonopntmn oexamn.
165

a onone +xnepnmenatntx anntx nteent emmne rpnnt pannenn:
1 nennmn npnpot: pxn nexnte, xax mxnt neep, xax neopox; nmuont, x
en! nenep;
2) xnnontmn: pxn otmne, xax ant, xax ant mene, xax oestnt, xax ant
tna; nexnte, xax anxn xomxn, xax xoenxa; n/x/, x ant, xmant, x
msnes; nmuont, xxptt;
3) opnmn pa: pxn otmne, xax onat, xax rpan;
4) nepapntmn repomn, ]otxopntmn n mn]oornuexnmn neponaxamn: pxn
otmne, xax nnepa, xax asapona, xax nenxana; n/'x/, x asapana, x
a/xa;
5) npeannemn onpeeenno npo]enn, xaa: pxn otmne, xax oxepa, xax
xpetnxn; nexnte, xax apnoxpaa;
6) nospantmn ooennomn: pxn nexnte, xax peenxa; nmuont, x s!nn1;
7) mtmn onpeeenntx nnpennnx xauen: pxn otmne, xax xanoro ueonexa;
nexnte, xax eopuxn;
8) nsxnmn mtmn: pxn nexnte, xax mamt, xax mnmoro; n/x/, x antx!;
nmuont, x man/, x xaxana, x xanutnt;
9) pxonopntmn oexamn: pxn otmne, xax xonmn; nexnte, xax mex, xax apxa,
xax aa, xax naa; n/x/, xnax!, xx+pst, x ma.
otmnnno rpnn pannenn onnaam nonee oonx stxon; ot xo pxnx
npeuam pannenn npeannemn onpeeenntx npo]en, xaa, nnpennnmn
xauenamn ueonexa. pxnx n eopon xapaxepnt pannenn opnmn
pa.

et moxno ntent emmne rpnnt pannenn:
1) npnpontmn oexamn: xt mnpoxne, xax noe, xax mope; mt/pox/, x noe;
2) xnnontmn: xt mnpoxne, xax tora;
3) opnmn pa: xt mnpoxne, xax onaa; mtpom, xanaa;
4) npeannemn onpeeenntx npo]en: xt mnpoxne, xax oxepa;
5) nennmn xtpt: xt mnpoxne, xax napnenerrepa;
6) npeannemn prnx nannonatnoe: xt mnpoxne, xax monroa, xax
aapnna, xax nerpa, xax uxun, xax xnana, xax asnaa, xax xamtxon, xax
xnprnson; mtpox!, x mana, x manroa, x aaptna, x +x!moa;
7) pxonopntmn oexamn: xt mnpoxne, xax nomat, xax opora; mtpom, x
apora, x aepxa, x xpr, x xnapa.
etpe rpnnt ns nasnanntx onnaam nonee oonx stxon -- pannenn
npnpontmn oexamn, opnmn pa, npeannemn
166
prnx nannonatnoe n pxonopntmn oexamn. eopt ne nnotsm set
pannenn nennmn xtpt, npeannemn onpeeenntx npo]en,
xnnontmn. nonee oonx stxon nanoee nnnunt pannenn npeannemn
prnx nannonatnoe.

xapaxepnnxn ea tn nnotsonant emmne rpnnt:
1) npnpontmn oexamn: eo ntnoe, xax xament;
2) xnnontmn: eo ntnoe, xax ona, xax tna, xax oman, xax nrpa, xax
ane, xax opa; mxnoe, xax nrpa, xax smen, xax renapa, xax ropnt, xax
xna; nea xae, x msnes, x /tna, x txa, x ana, x trpa; mx//nae,
x trpa, x /tna, x x/a;
3) paennmn: eo ntnoe, xax , xax epeno, xax no a; nea xae, x ;
4) nennmn xtpt, nepapt, ]otxopntmn n mn]oornuexnmn neponaxamn:
eo ntnoe, xax napnenerrepa, xaxanam-ma, xax xnnorepoen onna, xax
epaxa, xax oratp; mxnoe, xax napnenerrepa, xax aone, xax an
amma, xax apsana, xax epaxa; nea xae, x napn+n+repa, xaone,
xnoa-a, x epaxa, x a/xa; mx/ae, x napn+n+repa, x ao-ne, x
epaxa;
5) npeannemn onpeeenno npo]enn: eo ntnoe, xax aea, xax
nopmena; mxnoe, xax xouerapa, xax nopmena, xax xtpna, xax
opna, xax aea, xax manrna, xax xeonea; nea xae, x aea, x
napnmena, x axepa; mx/ae, x aea, x napnmena, x rpsunxa, x
apna;
6) npeannemn prnx nannonatnoe: eo mxnoe, xax nerpa;
7) pxonopntmn oexamn: eo ntnoe, xax atna mamnna, xax npxnna;
mxnoe, xax xana, xax npxnna.
t nepntx ]nn set nm omnmn n pxnx n eopon. onen
eopxoro stxa ne nnotsonan pannenn npnpontmn oexamn, repomn
nepapntx nponsneenn, npeannemn prnx nannonatnoe,
pxonopntmn oexamn. nonee pxoro stxa oee xapaxepnt pannenn
npeannemn onpeeenntx npo]en, eopon -- xnnontmn.
u
+xnepnmene tn ntnent emmne rpnnt pannenn:
1) npnpontmn oexamn: ]nrpa nenuenenna, xax ropa;
2) xnnontmn: ]nrpa ronaa, xax mene; nenuenenna, xax tna, xax nant,
xax oen; noant nsrpana, x msnes, x mant, x naapora, x ana, x
uapanax!, x eremoa; ne!una, x a/na, x /tna, x spa, x aen;
167
3) paennmn: ]nrpa ronaa, xax xopra, xax exa; nenuenenna, xax ;
ne/una, x p+na, x ;
4) nennmn xtpt, nepapt, ]otxopntmn n mn]oornuexnmn neponaxamn:
]nrpa nenuenenna, xax monmen, xax a, xax namnnx, xax noamen, xax
nopen, xax a ena, xax ornnn, xax noona; ronaa, xax nasnmoo, xax
at rn, xax ropna; noant ne/una, xmanmen, x a, xr1rana,
xnaona, ns-rpana, x at rr,
5) nooxennem ueonexa n omene: ]nrpa nenuenenna, xax xopo, xax
xopoent, xax nap, xax napnnt, xax nmnepaopa; noant ne/una, x napa, x
nptnn+t, x an/, x xns;
6) nopnuexnmn nnamn: ]nrpa nenuenenna, xax epa I, xax anoeona;
7) pxonopntmn oexamn: ]nrpa ronaa, xax mxa], xax o, xax mnx, xax
xnpnnu, xax nnpxt; nenuenenna, xax anxnnxa amn; noant nsrpana, x
naxa.
8) reomepnuexnmn ]nrpamn: ]nrpa ronaa, xax mxa], xax xnapa, xax
perotnnx, xax mnororotnnx, xax o, xax notmnrpannnx.
otmnnno ]nn pannenn onnaam nonee oonx stxon. onen pxoro
stxa, xpome oro, nnotsm pannenn npnpontmn oexamn, opnmn pa,
reomepnuexnmn ]nrpamn, nepapntmn repomn, nopnuexnmn eemn.
pxne n eopt uame nero nnotsm pannenn nooxennem ueonexa n omene.
H
xapaxepnnxn n ueonexa nnotsm emmne rpnnt
pannenn:
1) npnpontmn oexamn: orat, xax sem;
2) xnnontmn: ent, xax nepxonna xpta, xax san, xax mtmt, xax oxo, xax ne, xax
apaxan; orat, xax on; ent, x napxona xpta, x san, x oxa;
3) nennmn xtpt, nepapntmn repomn, nexnmn neponaxamn: ent,
xax nxa osa, xax nana apo, xax an enep, xax asapt; ent, xsmn, x!o;
orat, xax n xasxe, xax n tepo, xax panno; arat, x sopxa a1na, x
or;
4) npeannemn onpeeenno npo]enn, nannonatnon: ent, xax nopno, xax
unet, xax pmtn, xax eop, xax nneen; ent, x en/n, x xapax, x pa;
orat, xax nsnemen, xax orau, xax xnen, xax anxnp, xax xommepan, xax enpe, xax
amepnxanen, xax rpsnn; arat, x xnen, x xamepan, x xt, x rps/n;
5) nooxennem n omene: ent, xax en, xax xpetnnn, xax nnmn, xax pa, xax
omx, xax enx, xax apax, xax nennonep; orat, xax napt, xax xopot, xax px,
xax nanmax, xax nomemnx, xax max, xax marna, xax npesnen, xax an, xax nan, xax
noxt nemenn, xax ox]eep; arat, x nan, x nap, x an, x xax, x np+s!+n;
6) oo n prnmn mtmn: ent, xax ne, xax mt, xax ;
168
7) pxonopntmn oexamn: ent, xanant.
otmnnno nteenntx rpnn -- omne nonee oonx stxon. ax n n prnx
atx, set nonen eopxoro stxa mao nnotsm pannenn nennmn
xtpt, repomn nepapntx nponsneenn, oo n prnmn nsxnmn mtmn.
anoee xapaxepnt nonee oonx stxon pannenn nooxennem proro
ueonexa n omene.
u
+ atm mt oennnn emmne xapaxepnnxn ueonexa: ,
, , n . et tn nteent
emmne rpnnt pannenn:
1) npnpontmn oexamn: ntoxn, xax ropa, xax neo, xax e; ntox!, x e, x nea,
xrapa;
2) xnnontmn: ntoxn, xax xnpa], xax xenrp, xax pa; x xtpa-]a; nnsxopot,
xax nonn; x non!, x mtm; pont, xax raset, xax ant; x ant; ot, xax on, xax
eremo, xax nnnt, xax nopoenox, xax menet, xax xaan, xax xo, xax opon; x on, x
e/nn, x msnest, x eremo, x xaan, x xamx; ntnt, xax en, xax menet, xax
on, xax tx, xax no, xax mpane; xt, x msnest, xe, x xont, xsp, x ot;
3) paennmn: ntoxn, xax onot, xax ona, xax epeno, xax +nxann, xax ;
xp+na; nnsxopot, xax xapnnx, xax nent, xax xapnxona epesa, xax rpn, xax pana,
xax mox, xax xax; x rpt, x mox, x pana, x x, x xopu, x nent, x xap/xana
posa; pont, xax xnnapn, xax epesxa, xax onot, xax ponnxa, xax onnxa, xax
natma, xax ona; x t/nxa, x posxa, x pan!nxa, x ra/na, x en, x a/na, x
pana, x n/nxa, x aom/nxa; ot, xax aoa; x raps, x ; ntnt, xax
; x ;
4) nennmn xtpt, nepapt, mn]oornn: ntoxn, xax ena, xax nnep,
xax nenxan; x ss nena, x nean; nnsxopot, xax mmonouxa, xax rnom;
pont, xax onot na mmnxe; ot, xax epre pton, xax nnnn-x, xax
apranma; ntnt, xax aone, xax napnenerrep, xax epax, xax t pomen;
xt, x nap-n+n+rep, x a/ax, x noa, x epax, x 1 pamen, x x/;
5) prnmn mtmn: nnsxopot, xax aopnren, xax xnaen, xax xapnx, xax nnn;
pont, xax manexenmnna; ot, xax oxopa; ntnt, xax ae, xax open;
6) pxonopntmn oexamn: ntoxn, xax o, xax xaanua, xax om, xax 3]eena
amn, xax neoxpe, xax amn, xax eerpa]nt o, xax noemnt xpan, xax
eeamn; x n, x xaanua, xx+pst, x om, x+eamn; pont, xax maua, x
naxa, x/ra, x pna; ot, xax ouxa, xax nonunx, xax pmx; ot, x ouxa, x
mu, x mex.
xapaxepnnxn ]nsnuexnx xauen ueonexa nnotse pannnetno nemnoro
rpnn: nanpnmep, xapaxepnnxn nnsxopooro ueonexa nonen eopxoro
stxa nnotsonan nero ne rpnnt (xnnonte n paenn), a xapaxepnnxn
ponoro ueonexa -- pn rpnnt (xnno-
169
ntm, paenn n pxonopnte oext), xapaxepnnxn ooro ueonexa -- pn
rpnnt (xnnonte, paenn, pxonopnte oext), xapaxepnnxn ntnoro
ueonexa -- pn rpnnt (xnnonte, paenn, nenn xtpt). onen pxoro stxa
set ntenn o 6 rpnn. anoee uaontmn nm pannenn xnnontmn,
paennmn n pxonopntmn oexamn.
u
ma ono ona-nmt n . a ononannn
+xnepnmenatnoro maepnaa tn nteent emmne rpnnt:
1) xnnonte: at, xax oaxa, xax omat, xax no, xax xont, xax ne, xax snept, xax
mot, xax sarnanna omat, xax nepm; x no, xaaxa, x xont, x snep; roont, xax
nox, xax oaxa, xax snept, xax ne, xax xpoxon, xax xamao, xax nanat eremoon; x
nox, xaaxa, x snep, xssmtutnt sen/;
2) paenn: at, xax ntxat nmon;
3) nepapnte repon, mn]oornuexne neponaxn: at, xax nana apo, xax uep;
oment, x uop;
4) prne mn: at, xax maxep, xax mo]ep-atneomnx, xax nnnx; oment, x
xaran/x, x en/n; roont, xax en; rao-nt, x +n.
et ntee neotmoe xonueno rpnn: xapaxepnnxn aoro ueonexa --
3--4 rpnnt ( eopon pn), a xapaxepnnxn roonoro ueonexa -- ne rpnnt.
anoee xapaxepnt set pannenn xnnontmn.
X
annm atm ononm ne xapaxepnnxn ueonexa: n
. teem emmne rpnnt pannenn:
1) xnnontmn: omnetnt, xax oestna, xax nopoe, xax opoxa, xax nonra, xax
nnuxa, xax pexosa; anaptx!, xaaxa, x xo, x/a; onnt, xax opoxa, xax
nonra, xax nopona; x apoxa, x napona;
2) nennmn xtpt, mn]oornuexnmn neponaxamn: omnetnt, xax enn
pnx, xax /nan enep, xax nnnn-x; anaptm, x 3en; onnt, xax uep;
3) npeannemn onpeeenno npo]enn, nannonatnon: omnetnt, xax
nemn eenepeaun, xax xpnan, xax maonnx-saennx, xax apn, xax nnxoor,
xax ]panns, xax natnen;
4) nospantmn ooennomn: omnetnt, xax peenox; onnt, xax apxa; x
apa, x s!n;
5) oo n prnmn mtmn: omnetnt, xax en, xax ena, xax ; anaptm, x
, x p, x e; onnt, xax on, xax pax, xax aa, xax aa asapna;
aan'mt, x pant, x aa, x exa.
pxnx n eopon set nanoee xapaxepnt pannenn xnnontmn;
xonueno rpnn ononetno neotmoe: eopon -- no pn rpnnt, pxnx -- 4--
5.
170
X
+ atm mt nomenn emmne ona-nmt: , , n
R. orano +xnepnmenatntm anntm, tn nteent emmne
rpnnt pannenn:
1) npnponte oext: tpt, xaxpexa, xaxneep, rax paran, xax monn; tpt, x
paxa, xmaanxa, x nnnep; pesnt, xaxneep;
2) xnnonte: tpt, xax oent, xax san, xax ant, xax renap, xax pa, xax annona,
xax xenrp, xax ptt, xax epna, xax nnna, xax mooo xaxn; tpt, x san, x
aent, x nmxa, x xont, x pa, x ne; pesnt, xax xepeenox, xax san, xax xoenox,
xax oent, xax xosenox, xax ant, xax xont, xax menox, xax xepeen, xax mtmxa, xax
omat, xax nonn, xax xosa; xax nanepa, xax raset, xax oxa; p+snt, x xont, x san, x
xa-pa, x xann, x aaxa, x ant, x mana, x nnnnpxa, x xasn, x nepa-e, x
aent; onxn, xax oestna, xax maptmxa, xax san, xax nrp, xax xo, xax ptt, xax
mtmt, xax na, xax exa, xax snept; om, x mana, x /a, x nanepxa, x san, x
nan+pa, x ptt, x on, x ant, x trp, x aent, x mtm; nexmxn, xax menet,
xax on, xax eremo, xax nnnrnnn, xax nepm, xax uepenaxa, xax menox, xax rt, xax
tx n nono anxe, xax xa; nsrpant, x msnest, x on, x ce/nn, x n/oent, x
uapana-xa, x xapona, x xauxa;
3) mtmn: pesnt, xax peenox; p+snt, x s!n, x r/mnan; onxn, xax nnpxau, xax
nopmen, xax ]oxnnx, xax xonrep, xax rnmna, xax axpoa, xax npoanen, xax
arn, xax e; ox/, x p /, x uop, x ntpxau, x axpaa, x xaxasep;
nexmxn, xax ox;
4) pxonopntmn oexamn: tpt, xax amoe, xax pea; tpt, x pana, x
amae, x nrn!x; pesnt, xax pea; nsrpant, x srapoa, x aro/, x ma]a.
et moxno oment noun nonoe onnaenne rpnn pxnx n eopon:
xapaxepnnxn tporo, pesnoro, onxoro ueonexa -- nonoe onnaenne;
xapaxepnnxn nexmxero nonen pxoro stxa, xpome omnx, nopem
pannenne ueonexom (nexmxn, xax ox), a eopt -- pxonopntmn
oexamn (nsrpant, x srapoa, aro!, ma]a). anoee nopenetnt nex
on-nmon +o rpnnt pannenn xnnontmn.
tnot
xapaxepnnxn nnemnon ueonexa to npeoxeno nntemtm 31 ono-nm,
na xoopte to nouent 4619 oneon o nonee pxoro stxa n 3100 o nonee
eopxoro stxa. ero n +o epnn to npoanansnponano 7719 oneon.
xoe +xnepnmena to anoneno, uo nnemnot ueonexa nonemn pxoro n
eopxoro stxon pannnnae 13--14 peanmn: npnpontmn oexamn (neo,
mope, sem, noe n ..), nennmn npnpot (oxt, saxa, rposa n p.), xnnontmn
(oaxa, omat, xopona), paennmn (nnmn, nantxn, epesa), npemenamn roa n
npemenem ox (snma,
171
nout n p.), nennmn xtpt, nepapntmn repomn, ]otxopntmn n
mn]oornuexnmn neponaxamn, mtmn onpeeenntx npo]en, nannonatnoe,
nospaon, oo n prnmn nsxnmn mtmn (mamo, mnmtm, nopro),
pxonopntmn oexamn (ape]axamn, no pnoem), paronennomn.
nonee pxoro stxa pannenn oee pasnoopasnt. eopon, nanpnmep,
noun onm pannenn npemenamn roa n npemenem ox (noot nnnte, xax
nout, xax snma), mao pannenn ]otxopntmn n mn]oornuexnmn neponaxamn, mao
exontx pemnnnnennn. o exontmn pemnnnnennnmn mt nonnmaem set ne
otxo npmte nnat, no n nmena neponaxe, nasnann nponsneenn, oetnte ona,
nanomnnammne o xonxpentx nannx n exe. onotno uao npeuam
nonee eopxoro stxa, n onoanennn pxnm, pannenn oo n prnmn
nsxnmn mtmn (no ]nanot, x mne). annte ]axt onm em, uo
onnatnt ont nonee stxa naxatnae onpeeennt oneuaox na stx. me
oee noxasaetno +o, nanpnmep, npn xapaxepnnxe enoro ueonexa, re nonee
oonx stxon sa]nxnponant pannenn -- xax unet, xax en, xax nnnnnnp, xax ne,
xax n p. ma xe ee onen n mnorounennte pannenn nennmn xtpt,
no xtpt maono, nnsxonpono -- pannenn o napnenerrepom, aonno n
prnmn ee npeannemn. oxotx nntemtmn nnt moote mn (o 19 o
22 e), moxno oment roxoe nponnxnonenne maono xtpt n mooexnm
pe.
+xnepnmene npeuam nmt (n annom uae -- +ement nnemnon), na
xoopte tn ant xax amte pasnoopasnte (rasa, noot), ax n oaouno
ononnnte onet (po, st, xt). 3o one pasno xommnnxannno potm
anntx uae nna npn nonpnnn ueonexa ueonexom, .e. n xauene
napannrnnnuexnx snaxon.
np pannenn mnoronx n pasnoopasen. peuam xax pannenn otenntmn,
nposanuexnmn peanmn (noot npmte, xax nax, xax naxn; pxn otmne, xax
onat, xax rpan), ax n no+nuexne pannenn pxn nexnte, xax mxnt neep;
noot npmte, xax nnn ox; roo npnnt, xax xpuanne puexa; noot nnnte,
xaxnout, xaxsnma). otme no+nuexnx pannenn, xoopte nopaxam noe
neoxnannotm, opasnotm, sa]nxnponano n oneax nonee eopxoro stxa:
nout ntpasnt, x nepm (rasa ntpasnetnte, xax nxonopenne); pont/ uop-nt, x
xptt naam (ponn uepnte, xax aouxnnt xptt); pm nm-uont, x xptt (pxn
nexnte, xax xptt); raont, xssmtutnt sen! (roont, xax xxmxnnt en), n
p.
t nmt, xoopte ntstnam pannenne xonxpeno peane, n axnx pannenn
otme, nexen prnx. anpnmep, nonen oonx stxon uame nero pannnnam
npnpontmn oexamn n nennmn npnpot -- neom, mopem, osepom, nantxontm
noem, omom, snesamn, onnem, ponnxom, saxaom, oxem, penne sape; a
, -- xnnontmn: xonxo rpnno, meptm pasnuntx xnnontx,
nxom; samn oman, eouxn, noxa, axt, mtmn, oaxn, xpoxona n p.
o ne neponon, +o moxno onnt naxnotm son, mepn nonpnn
xnnonoro ueonexom (st ne rpos ueonexa, noot
172
nosnom nx ume nenn]nnnponat), npn +om nosnnxae npma anaorn
ueonexom, xoopa saxpene n peue-stxono npaxnxe.
et n nennx ]nsnuexoro mnpa xax t opaxae nnpennee oonne ueonexa:
maepnatnt mnp moxe xnt nmnoom mnpa xonnoro ... eo -- +o nmno,
ntpaxammn name nnpennee oonne (upomm). asa, roo, rt ntstnam
otmoe xonueno no+nuexnx pannenn (rasa emne, xax snest, xax xan not,
xax pexa n enn ent, xax rat osepa n nnm nout; roo nexnt, xax enn neepox,
xax nonenne neepxa; npnnt, xax xanet; rt ate, xax sap, xax saxa, xax enexn
post, xax nnmnn, xax maxn n p.). nomomtm +nx uae nna erue nero nepeam
+monnonatnte oonn ueonexa, uo nee x nosnnxnonennm aonnann na
+monnonatnom ponne axnmn nennmn npnpot, xoopte ntstnam anaornunte
+monnn (nout, neepox).
neom pe uaen pannenn, npeoxennte nntemtmn, morn t oannt net
paxa o om, xax moxno no nnemnem onx ueonexa onpeent ero nnpennee
oonne, xapaxep, prne xauena nunon: rt onxne, xax soro ueonexa, xax
xanoro ueonexa, xax xnpena; rt nxte, xax unnenno xenmnnt, xax
pasnpannxa o axem, xax oxopt; pxn otmne, xax xanoro ueonexa; pxn
nexnte, xax eopuxn; noopoox xnapant, xax noenoro ueonexa; noopoox
mouxo, xax xoxexn, n . .
oxno ntent oaouno otmm rpnn pannenn, re ne xopomee, nexnoe,
axonoe nonee oonx stxon nstnae peenxom, maeptm, enmxo: roo
nexnt, xax enmxn; rasa nte, xax peenxa; pxn axonte, xax maepn; nno
mnoe, xax enmxn, n p.
otma uat nouenntx n +xnepnmene pannenn onoonnt, xpaxn; no et n
netma panpopanennte pannenn nna: no ropnnxo, xax ponna opora
npennnmn; nexmxn, xax tx n nono anxe; at, xax sarnanna omat;
roont xax 20 eremoon. axne pannenn oee opasnt, +xnpennnt, no+nunt.
ax nneetnm +xnepnmenatnte annte, pannenn -- oxnt mexannsm,
oaammn mnornmn pxpno-emannuexnmn ooennomn.
otmnnno nouenntx pannenn (xax n oxno tt) ononano na xone uan
ueoneuexoro ea pasnoro poa oexamn peatnoro nn ntmtmennoro mnpa (m.
nepeunennte rpnnt), nanpnmep, no ropnnxo, xax xomnxom; no npeuam n
aonnannnte pannenn, npnuem aonnannn ntsnant ]opmo ntpaxenn: ent, xax
noranxa; ent, xax emtn (p.: ena noranxa, emtn ent); et n pannenn, n
onone xooptx -- nponnonoanenne: nno xpannoe, xax netmt; no npmo, xax
xopmna; onxn, xax on (+n pannenn nopem, xax npanno, n nponnuexom
xonexe).
o xaae nannonatno nenn]nxn pannenn, o noponee o +om e xasano
noe nponeenn neonann nnpennnx xauen ueonexa. et xe moxno oment,
uo, xax oxastnae +xnepnmen, pxne n eopt nsxn no mnpoommennm, no
neme nennoe, no esap, nxmuammem n e perpnte emannuexne nsn
mex onamn n nonnmn. anpnmep, nnamnuexne xapaxepnnxn ueonexa
(, , , R) nonee oonx stxon
onennnam
173
n nonpnnnmam oaouno onosnauno: n pxne n eopt pannnnam tporo
ueonexa nepom, monne, pexo, oenem, sanem, antm; pesnoro -- eentmamn
xnnontx (xepeenxom, xoenxom, xosenxom, menxom), onxoro -- oestno, sanem,
n]om, xoom, pttm, exo. top pannenn xapaxepnnxn nexmxero ueonexa
oee nenn]nuen: nonen eopxoro stxa xpome onnaxontx pannenn
xnnontmn nnotsm pannenn pxonopntmn oexamn -- saopom, oroe, uo
ne xapaxepno nannonatnoro mnpononpnn pxnx. nenn]nuexn eopxnm
ne pannenne ooro ueonexa txno (m. xapaxepnnxn ]nsnuexnx xauen),
nnsxopooro -- xopuom, roonoro-- etmn xxmxn n .. et xtpa nxmuae
n opasnte stxonte mnon (pannenne) uepes xornnnnno-xtpoornuexm nx
nnepnpeannm +nnuexnm exom.
opa epn +xnepnmena
+o epnn nnxonnrnnnuexoro +xnepnmena anans nonepra nnpennn mnp
ueonexa, ero xapaxep. ona-nmt, orano nnxoornuexo xan]nxannn,
ono x pasnuntm rpnnam: a) ntpaxam onomenne nunon x amom ee
(nanpnmep, onnt); ) x prnm mm n omen (nanpnmep, napno); n) x p n ero
pestaam (nanpnmep, ennnt); r) uept xapaxepa, opaxammne ooennon
npoexann nnxnuexnx nponeon nunon: +monnonatnte (nanpnmep, neet),
noente (nanpnmep, xpapt), nneexatnte (nanpnmep, montnt). +o epnn
nntemtm ta npeoxena emma anxea:
3
axxpant, xax... pemnetnt, xax-axnnnt, xax... poxn, xax... nnt, xax...
amomnnt, xax-nnttunnt, xax... amooetnt, xax... rnt, xax...
ennmenatnt, xax-rpnt, xax... xpomnt, xax... opt, xax... xno, xax...
xant, xax... met, xax... xeoxn, xax... onnt, xax... sannnnt, xax... noxont,
xax-so, xax... pomnnt, xax... xpnnunt, xax... pnnt, xax-erxomtennt,
xax... mnt, xax... ennnt, xax... npmt, xax... xnnt, xax... xnannt, xax...
montnt, xax... xpapt, xax... namaetnt, xax... neepemennt, xax.,
naounnt, xax... uent, xax...
174
onaxnt, xax... neet, xax...
napno, xax... mept, xax...
4
epem +n xe ona-nmt, nepeneennte na eopxn stx. ntemte: 93
ena-]noora nexoro nnnepnea -- nonen pxoro stxa n 80 enon --
nonen eopxoro stxa. ponepa nponeenn +xnepnmena a xe, uo n n nepno
epnn.
estat +xnepnmena n nx oxenne

et moxno ntent emmne rpnnt pannenn:
1) xnnontmn: xax xomxa, xax eno; x xomxa, x xamx, x nmn, x nanepxa, x
pnx;
2) npeannemn onpeeenno npo]enn, nannonatnon, nospaa: xax xraep,
xax anrnuannn, xax nemen, xax enouxa, xax enmxa; x nemen; x sutnxa;
3) prnmn mtmn: xax nean, xax onunnx, xax nepnoxannx, xax onunnna, xax
xosxa; x man/, x na asn/, x utnm.
pxnx otme nero pannenn npeannemn prnx nannonatnoe;
eopon -- xnnontmn.

1) npeannemn onpeeenntx npo]en: xax xtpaonnx; x +na, x
napnm+n, apran!saap, tmxaxe;
2) npnnaexnotm ueonexa x napnn: xax xomomoen, xax nnonep, xax xommnn; x
xamn1, x n!nep, x xamamoen, x n!mpanen, x npa-]opr;
3) prnmn mtmn: xax peenox, xax en; x ntxauxa, x , x xanutna, x
poxa;
4) xnnontmn: xax nuea; x mpam.
onen oonx stxon uame nero pannnnam axnnnoro ueonexa npeannemn
napn.

1) xnnontmn: xax xo, xax xomxa, xax ne, xax maponxn xo, xax xose, xax na, xax
menet-man, xax oaxa; x xomxa, x aaxa, x mapam xo, x !a;
2) nepapntmn repomn: xax on-an; x on-an, x asanona;
3) prnmn mtmn: x npatxa, x sexa, x annx, x pannnx, x rema.
175
onen pxoro stxa ne nasnan pannenn prnmn mtmn; uame nero onn
pannnnam nnoro ueonexa xnnontmn, a eopt -- nepapntmn repomn n
prnmn mtmn.

1) npnpontmn oexamn n nennmn npnpot: xax pueex, xax enn oxt; x
nexa, x oneunt ent, x onnunt sautx, x onexa;
2) xnnontmn: xax xoenox, xax menox, xax nnuxa; x xapanax, x muan, x nmxa, x
xann, x on, x xamap, x /nan/n;
3) npemenem roa: xax nena;
4) nennmn xtpt, nepapt, ]otxopa: xax nen, xax pa-nno, xax
epmxa; x . an!n;
5) npeannemn pasntx npo]en, prnmn mtmn: xax xon; x xon, x
mmapt, x apt, x , x 'n/na.
pxne n eopt set nnotsm xonte rpnnt pannenn, xo nnpn rpnn
namae nexoopt paspo oneon: pxne pannnnam neeoro ueonexa
puexom, ennm oxem, neno, a eopt -- paro, oneuntm saunxom,
ontmxom.

1) npnpontmn oexamn, nxnmn npnpot: xax nxan, xax oront, xax xa pana; x
aront;
2) npeannemn prnx nannonatnoe, nopnuexnmn eemn, prnmn
mtmn: xnx xanxasen, xax natnen, xax xoepnx, xax nnx, xax ep I; x anaptm,
xsa/xa, x antxa;
3) pxonopntmn oexamn: xax nopox, xax nnuxn, xax xoep; x saa/o/, x aront, x
nopax, x or ena.
onen oonx stxon uame nero pannnnam nnttunnoro ueonexa pxonopntmn
oexamn -- ornem, nopoxom, nnuxamn.

1) xnnontmn: xax apan, xax oe, xax xpnna, xax maptmxa, xax nnmx, xax menet,
xax menox, xax xa, xax nopoe, xax xopona, xax nnnrnnn; x apan, x muan, x xptna,
x ae, x mtm, x nepae, x mxa;
2) paennmn: xax epeno, xax nent; x xopu;
3) mtmn: x s!n, x nema, x /nanmxa, x pant, x nepmaxan;
4) pxonopntmn oexamn: xax npoxa, xax naenox, xax anor, xax nnpxn naenox;
x o.
nonee pxoro stxa n +xnepnmene ne npennt pannenn rnoro ueonexa
prnmn mtmn, oatnte rpnnt onnaam. otme nero pannenn pxnx
pxonopntmn oexamn, eopon -- prnmn mtmn n xnnontmn.
176

1) npnpontmn nennmn: xax oxt, xax saxa, xax oennn oxt, xax oent; x nou,
x aenn/ sent, xmapa, x sent nenant, x na, x oxx, x noent;
2) xnnontmn: xax omat, xax on, xax onx, xax otnoe xnnonoe; x xont, x ot,
x xanap+xa xent;
3) paennmn: xax nna; x xax;
4) nepapntmn repomn, ]otxopntmn neponaxamn: xax tepo, xax napenna
emena, xax epnna enmxa; x 'epo;
5) mtmn: xax meanxonx; x xnopt, x nnea, x . ox.
onen pxoro stxa uame nero pannnnam rpnoro ueonexa nepapntmn
repomn n ]otxopntmn neponaxamn, a eopt -- xnnontmn.

1) xnnontmn: xax on, xax menet, xax ment, xax oaxa; x on na nasnr,
2) nepapntmn repomn, ]otxopntmn neponaxamn: xax on apmeaona, xax
nana apo, xax omxa, xax e opos, xax omxa; x xo eanot, x omxa, x
oxap a1, x e apos, x or;
3) oo n prnmn mtmn: xax mat, xax amxa, xax pona mat; x man/, x , x
pa m!aepnan1.
otme nero pannenn n pete rpnne, re opt ueonex pannnnae prnmn
mtmn, npnuem uame nero n pxne n eopt npnnntnam +o xaueno maepn.

1) npnpontmn oexamn: x arna, x ptrna, xx+pa;
2) xnnontmn: xax xomx, xax nox; x nox, x tx, x nenp, x xx, x r!ena;
3) nepapntmn repomn, ]otxopntmn neponaxamn: xant, xax oex, xax
mmxnn, xax ome; x aex, x apmae, x xnt ptnap;
4) npeannemn onpeeenntx npo]en: xax poonmnx, xax opronen, xax non; x
non;
5) prnmn mtmn: xax enpe, xax xnep, xax xpra, xax xmo, xax apnn, xax
orau, xax oe; x mtnep, x animanicm, xxaapn!x, x raont.
onen pxoro stxa ne nasnan pannenn npnpontmn oexamn, a eopa,
xnnmero n oono menon, peenanntm anonn pannenne pnno.
otme nero pannenn pxnx nepapntmn repomn, eopon -- prnmn
mtmn.
177

1) xnnontmn: xax snept, xax nox, xax nenpt; x nox, x aaxa;
2) ]otxopntmn n mn]oornuexnmn neponaxamn: xax uep, xax en; x tnr1sxan;
3) nopnuexnmn eemn, npeannemn onpeeenntx nannonatnoe, napn:
xax nemen, xax ]amn; x 1nan IV, x epon, x ]amn;
4) prnmn mtmn: xax an, xax naau, xax nna, xax napnap, xax npar, xax npan,
xax eno; x rnanon, xasm, xnaau, x!mnepaap.
onen oonx stxon uame nero pannnnam xeoxoro ueonexa prnmn mtmn,
nonemn pa nopountx xauen.

1) xnnontmn: xax na, xax maxa, xax opoxa, xax ne; x nox, x apo-xa, x /a, x
xam/;
2) nennmn xtpt, nepapt, ]otxopa: xax ro; x napona s am, x mauaxa s
xasx!, x 3+p, x raa;
3) prnmn mtmn: xax oe, xax oexa, xax orau, xax neaunnx, xax mauexa, xax
apa ena, xax nopra, xax npar, xax aa; x /e, x naont +n, x maoe s/n,
x uaanex.
ao pannenn nonee oonx stxon xnnontmn, a otme nero-- prnmn
mtmn.

1) xnnontmn: xaxnox, xaxoaxa, xaxsme, xaxsnept, xax ne; x nox, x aaxa;
2) ]otxopntmn n mn]oornuexnmn neponaxamn: xax uep, xax ome, xax aa ra;
x uop, x ', x amu+, x aa-ra, x stsent, x nestma;
3) prnmn mtmn: x nopar, x nemen.
onen pxoro stxa ne pannnnam soro ueonexa prnmn mtmn, otme nero
pannenn nonee oonx stxon -- xnnontmn.

1) mtmn pasnuntx npo]en: xax xpnnx, xax nauatnnx, xax unet, xax
+xsamenaop: x xpttx, x n+nsap, x nauantn, x xap+nan-+n, x +na;
2) npeannemn xtpt, nepapntmn repomn: xax ennxn, xax napen, xax
anxn; x /nx/, x apama, x amep;
3) prnmn mtmn: xax xomomoen, xax apa ena; x xanutna, x naeax, x p;
4) apaxnnmn: xp+a/sm, x pasm.
178
eopt, n onune o nonee pxoro stxa, nasnan set nexotxo pannenn,
oennenntx namn n rpnn apaxnnn. otme nero pannenn nonen oonx
stxon nasnan n rpnne nopo.

1) nennmn npnpot: xax neep; x nenep;
2) xnnontmn: xax pexosa, xax motex, xax xxmxa; x matex, x maptmxa, x
napona;
3) mtmn: xax enmxa, xax peenox, xax ennna, xax matunmxa, xax xoxexa, xax pax,
xax aptmn, xax xenmnna; x xanutna, x nuant, x rnt, xpant, x enenn!x.
onen oonx stxon uame nero pannnnam erxomtennoro ueonexa xnnontmn n
xenmnno.

1) nennmn npnpot: xax oennn oxt; xxapx! nosent;
2) xnnontmn: xax menet, xax xo, xax ment, xax pent, xax xomxa, xax nopoenox,
xax xnpnt xo, xax nnnrnnn, xax menexonox, xax apx, xax eremo; x xomxa, x
msnest, x eremo, x n1nen, x pnent, x nment;
3) nepapntmn repomn, ]otxopntmn neponaxamn: xax omon, xax me na
neun;
4) mtmn: xax ; x p, x on.
otme nero pannenn nonen oonx stxon npnnen xnnontmn.

1) xnnontmn: xax na, xax maxa, xax ne, xax nnt mepnn, xax sme; xma, x maxa,
x xo;
2) nennmn xtpt, nepapt: xax rasea pana, xax Xeaxon, xax apm];
xXeaxo;
3) mtmn: xax opauen, xax npesnen, xax xenmnna, xax nna xena; x np+s!+n,
x sose.
anoee uao nonen oonx stxon pannnnam xnnoro ueonexa xnnontmn.
R
1) xnnontmn: xax nopona, xax opoxa, xax oestna, xax na, xax nnmx, xax xomxa; x
na, x noxtx, x apoxa, x nanx;
2) nepapntmn repomn: xax panno; x pan'ma;
3) ]otxopntmn nennmn: xax apnapa; x apnapa;
4) mtmn: xax xpnan, xax peenox, xax apxa, xax xenmnna; x maentm, x
nuant, x naan!x, x pax, x 1n+exa.
179
ame nero nonen oonx stxon pannnnam montnoro ueonexa prnmn mtmn.
R
1) xnnontmn: xax ope, xax oxo; x oxa, x apo;
2) nepapntmn repomn: xax epox Xom, xax 3pxmt apo; x +pox Xom, x
apsan;
3) npeannemn pasnuntx npo]en: xax pasneunx, xax mnnon, xax uent, xax
tmnx, xax uaono, xax eont, xax neonaet, xax eonaet, xax mnnnnonep,
xax xoxnnx; x eant, xnaan!x, x mn'mn, x maax, x ++xt, x n/xoas, x
nuont;
4) prnmn mtmn: xax peenox; x poxa, nx s!nn1, xapmm, x amanoa;
5) pxonopntmn npemeamn: xnasopna pa, xaxpt, x no 1, x apomep.
pome omnx rpnn nonen eopxoro stxa pannnnam namaetnoro ueonexa
pxonopntmn npemeamn. otme nero pannenn nonee oonx stxon
npeannemn onpeeenntx npo]en.

1) xnnontmn: xax apan, xax e, xax xomap; x ae, x mpam, x apan, x ssm;
2) npeannemn onpeeenno npo]enn: xax xonpoep; x ntx-autx, x
xanpanp aoe;
3) prnmn mtmn: xax nmennt, xax nmennt pax, xax monnnx, xax
mxunna, xax xpenop; x s!n, x nepmanpaxosen, x mnen, x uaanex na ontne,
x +n, x nuant, x ana/en, x mxunna;
4) pxonopntmn npemeamn: xax anx; x n, x manaox, x anx.
anoee uao nonen oonx stxon pannnnam naounnoro ueonexa prnmn
mtmn.

1) xnnontmn: xaxen, xaxnrp, xaxsnept, xax ope; x e, xtrp, x tx, x nan+pa;
2) npeannemn prnx npo]en: xax xannan, xax eunx, xax mopx, xax
mopenanaet, xax nnpa; x no!n, x apant!;
3) prnmn mtmn: xax ptnapt, xax oa, xax repo, xax oen; x ptnapt, x
.amasm'nxa, x ana/en, x repo, x apoa, x non, x napax.
onueno n oan rpnn nonee oonx stxon xoen. ame nero onn pannnnam
onaxnoro ueonexa mtmn xonxpentx npo]en.
180

1) xonxpentmn nopnuexnmn eemn: xax apa ase, xax annx oposon, xax
apeten, xax son, xax nan annn, xax opuarnn, xax apoon, xax repo-
mooornapeen; x apa ase, x xamamoen, x .apnona, x .xam+nxa, x
.a1nom, x an/n, x a+a, x en1n, x aaponnt p+nxa xp+nan!, x
.naa, x maaarnapsent;
2) npeannemn oetntx nannonatnoe: xax rpsnn, xax amepnxanen; x
ameptxanen.
onen oonx stxon uame nero npnnntnam napnonsm xonxpentm nopnuexnm
nnam.

1) nennmn npnpot: xax monn; x maanxa, x /ts/na, x nenep;
2) xnnontmn: xax nrp; x ptt, x nenent, x n1rp, x oxa, x apo;
3) nopnuexnmn nnamn: xax Hesapt; x axeonox!, x aa/en, x H1mp, x H+sap;
4) npeannemn pasntx npo]en: xax noennt, xax noenauatnnx, xax noxonoen,
xax xomannp, xax xomanmmn, xax nsnemen, xax mnnnnonep; x +n na +xsamene,
x xaman], x aa;
5) nepapntmn repomn: xaxanxo, xax on nxo; x repo-mon!x;
6) prnmn mtmn: xax , xax monnnx, xax noxt; x n 'nt uaanex, x saxaxant, x
repo;
7) pxonopntmn oexamn: xax pea; x nna.
otme nero pannenn nonen oonx stxon nasnan n rpnne npeannen pasntx
npo]en.

1) npemenamn roa: xax pann nena; x nna;
2) xnnontmn: xax san, xax mtmt, xax ntnenox, xax oneuxa, xax ant, xax xponx, xax
nx, xax mxanunx, xax oent, xax nnnrnnn; x san, x npax, x aneuxa, x noxtx, x
nanepxa, x nmxa;
3) paennmn: xax nneox; xxnexa, xra/nxa;
4) mtmn: xax enmxa, xax enouxa, xax peenox; x s'm, x sutn-xa, x mnax, x
n!xon, xnxau, x pant.
anoee uao nonen oonx stxon pannnnam nemeoro ueonexa pasnuntmn
poxnmn, ouxn spenn ueonexa, xnnontmn.
R
1) xnnontmn: xax nannn, xax ee, xax nnmx, xax nepm4, xax rt, xax nex, xax
apan, xax oe, xax oent; x 1ntx, x ae, x a/n, x apoxa, x /mx/ xo, x apan,
x xameeon, x nenent;
181
2) paennmn: xax posa; x xen;
3) nennmn xtpt, nepapt, mn]oornn: amomnnt, xax anxn, xax
apnn; x apnt, x +p+ne, x or;
4) mtmn: xax nox, xax anoeon, xax xpaannna, xax +ron; x , x rapsx, x
nptraxn, +x +ram.
otme nero pannenn nonen oonx stxon an n rpnne xnnonte.

1) nennmn npnpot: x onna, x nenep;
2) xnnontmn: xax xomxa; x xo, x nenent, x axa;
3) nepapntmn repomn: xaxnpama;xnt uaanex, xpan!na;
4) mtmn: xax nspot, xax otmo, xax nspot , xax npoa, xax mxunna; x
apot;, x na+, x naamx, x np+s!+n, x naeax, x +n, x mxunna, x
/paa;
5) pasntmn panamn: x xpa/na, xmeptxa.
onen eopxoro stxa set an oee pasnoopasnte onet: onn nasnan eme
ne rpnnt pannenn -- nennmn npnpot n pasntmn panamn. nonee
pxoro stxa oee noonnnt nex pannenn sano ntpaxenne xax nspot n ero
napnant xax nspot , xax otmo.

1) npnpontmn oexamn: x noe natxo, x sopm, xoxx, xxmapa;
2) npemenamn roa: xax nosn snma, xax oent; x noent;
3) nennmn xtpt, nepapntmn repomn: xax ena nsa, xax poman, xax
nxa osa, xax apamsnn, xax poman, xax o, xax nnnxoe xnno, xax apa xnnra,
xax Rn; x ep+p, x paman, x apams1n, x xamet, x na+, x naapoxxa, x
enex!, x repo! mtxara mno, x ena 1sa, x!apaap 19 aros;
4) pasntmn mtmn: xax nmennte, xax pomannx, xax enmxa, xax apnx, xax
pexnen, xax aptmn, xax xenmnna; x sutna, x a.
ame nero nonen oonx stxon pannnnam ennmenatnoro ueonexa nennmn
xtpt, nepapt.

1) xnnontmn: xax mtmt; x xpan, x xo;
2) paennmn: xax nneox; x t/nxa, xpamonax, x pana, x a/nant/ nicm;
3) repomn nepapntx nponsneenn: xax omxa, xax eonexxa, xax aama
oona, xaxenmxnn; x nrpauxa;
4) mtmn onpeeennoro nospaa: xax enmxa, xax ennna, xax peenox, xax enouxa;
x sutnxa, x s1n;
182
5) prnmn mtmn: xax monax, xax enx; x manax, x sanmxant, x epmaxan/x, x
nuan1na, x xaranHa ropasn.
amoe uaonoe pannenne pxnx-- mtmn onpeeennoro nospaa, eopon
-- prnmn mtmn.

1) nepapntmn n ]otxopntmn neponaxamn: xax mmxnn, xax apm], xax
ome; x aex, x apnm], x H1xanox;
2) oexamn npnpot: x onna s/mo; x na na ntn;
3) xnnontmn: x xamx, x napona, x meptn;
4) pasntmn mtmn: xax poonmnx, xax enpe, xax orau; xxt, x nan.
5) npoxamn xnsneeetnon ueonexa: x sa.
eopt xpome omnx nasnan eme ne rpnnt pannenn, onmmnx nonee
pxoro stxa: oexamn npnpot n npoxamn xnsneeetnon ueonexa. 3n
pannenn no+nunt, opasnt, +xnpennnt. naxo otme nero pannenn nonen
oonx stxon nasnan n rpnne nepapnte repon.

1) xnnontmn: xax en, xax nrp, xax ope, xax oxo, xax ptt; x ne, x msnest, x
aaxa, nox;
2) nepapntmn n mn]oornuexnmn neponaxamn: xax atunm-n-atunm, xax
xn; x pamon, xapom, x nnannan!raont xan/an;
3) mtmn: xax ptnapt, xax nonn, xax repo; x a]ranen, x no!n.
otme nero pannenn nonen oonx stxon nastnam n rpnne xnnonte.

1) xnnontmn: xax mxa, xax ona, xax menet, xax eep, xax xomxa; x mxa, x
msnest, x nenpx, x pox, x ana, x n!nen, x xamx, x nmnent;
2) oo n prnmn mtmn: xax ; x +n na exntn, x , xntnr-nt s oxxa.
ame nero nonen oonx stxon pannnnam onnoro ueonexa pasnuntmn
xnnontmn, xoopte nm npeanne anno nannn +aonom onnnon.

1) npnpontmn oexamn: xax osepo, xax xament, xax mnt; x xament, x mopa, x
nu+nne, x naa;
183
2) xnnontmn: xax an, xax on, xax oxt en; x a, x e, x noxtx, x on, x
ce/nn, x maman, x xapona, x pta;
3) nennmn xtpt, nepapntmn repomn: xax a, xax an aa; x xatxanxa;
4) pxonopntmn oexamn: xax anx; x anx;
5) mtmn: x , x s!n, x mepnnx, x eutx.
otme nero pannenn nonee oonx stxon xnnontmn.
R
1) xnnontmn: xax nuexa, xax mpane, xax no, xax omat, xax exa, xax oep; x
nuaa, x mpam, x no, x xont, x na, x tx;
2) repomn nepapntx nponsneenn: xax omxa; x omxa;
3) peatntmn mtmn: x en/n, x mxtx-eap.
onen eopxoro stxa xpome omnx nx rpnn, nasnan eme pannenn
peatntmn mtmn. amoe uaoe pannenne nonee oonx stxon -- xnnontmn
(nueo).

1) xnnontmn: xax san, xax maxa, xax mtmt, xax xponx; x san, x mtm, xnmxa, x
npax, xsmsnep, x ant;
2) mtmn: x nepmaxpn!x, x sutnxa.
nonna rpnna pannenn set -- xnnontmn, pannenn mtmn npennt
otxo n +xnepnmene eopamn, npnuem onn ennnunt.

1) xnnontmn: xax ona, xax oaxa, xax ne, xax mtmt, xax xa, xax nopon; x /a, x
ana, x xauxa, x xont, x aaxa;
2) nepapntmn repomn: xax naxa, xax asapon; x xo as/t;
3) xonxpentmn mtmn: xax 3nmen, xax oxpa, xax ennn, xax oomon; xenm,
x axpa;
4) prnmn mtmn: xax npo]eop, xax axaemnx, xax uent, xax nnoma; x
npa]eap, xax nuont, x a, x naan;
5) pxonopntmn oexamn: xax +nnnxonen; x xn!xna ma]a.
e rpnnt pannenn onnaxont nonee oonx stxon, nanoee uao onn
pannnnam mnoro ueonexa prnmn mtmn.

1) xnnontmn: xax oe, xax apan, xax xose, xax tx, xax nmax; x xase, x apan, x
ae, x tx;
2) mtmn: x p, x apaa, x ana1en, x setn!x naopn!nna.
184
onen pxoro stxa ntenn otxo on rpnn pannenn -- xnnontmn,
nonen eopxoro stxa npnnonn pannenn mtmn, no nx to nemnoro.
X
1) xnnontmn: xax san, xax opoxa, xax na, xax nannn, xax nonra, xax nex, xax
oestna; x 1ntx, x nanra, x maptmxa, x nice, x ne-nent;
2) nepapntmn repomn: xax nonep, xax xapt, xax Xeaxon; xXeaxo;
3) mtmn: xax aapnn, xax peenox; x ntanm, x e, x pax, x npaxno, x
menna nutt, x rapsx, x axaap, xen!n.
anoee uaonte pannenn pxnx-- xnnontmn, eopon -- mtmn.
X
1) xnnontmn: xax en, xax nrp, xax nex, xax panent snept, xax san no xmem; x
e, x ptt, x ot, x sp, x p, x nox, x trp, x msnest;
2) nepapntmn n ]otxopntmn neponaxamn: xax on nxo, xax t pomen,
xax oratpt, xax ptnapt; x epax, x tp1n;
3) pasntmn mtmn: xax oa; x anae, x napnsan, x sa, x nopa, x eoiH,
x mxunna.
onen oonx stxon uame nero pannnnam xpaporo ueonexa xnnontmn.
H
1) npnpontmn oexamn: xax pexa; x paxa, xapora;
2) nepapntmn repomn, nopnuexnmn eemn: xax anxa opuar1n, xax asapon;
x xnst as!m!p, x ua, xxam+nxa, x am, x H+sap;
3) mtmn: xax uent, xax nopmen, xax nnonep, xax xomomoen; x , x mxutna,
x acnianm, x +n, x x!pan!x, x npanatp;
4) pxonopntmn oexamn: xax pea, xax paxea, xax noes, xax n, xax aomna
oma n noee; x nrn'x, x amae, x nexap, x pea.
ame nero nonen oonx stxon pannnnam neepemennoro ueonexa
pxonopntmn oexamn (peo).

1) npnpontmn nennmn: xnptpoa;
2) xnnontmn: xax na, xax oaxa; x nuaa, x mpane;
185
3) npeannemn onpeeenntx napn, euenn: xax xommnn, xax nnonep, xax
xomomoen; x /nep, x xamamoen;
4) prnmn mtmn: xax ennn, xax annx oposon, xax pax, xax t, xax enx,
xax ptnapt; x ntan'x, x nepmaxanm, x man/, x , x npa]e/na, x nuant, x
nxa, x apam'ma sutna, x na nones!;
5) apaxntmn nonnmn: xax onet; x sntmuaanex;
6) pxonopntmn oexamn: xax exo; x npasptae m+pxa.
onen pxoro stxa uame nero pannnnam uenoro ueonexa npeanneem
xaxo-no napnn, a eopt -- prnmn mtmn.

1) npnpontmn oexamn: xax sem, xax npnpoa, xax onne; x sm-, x onna, x
npnpoa, x xmapa ua axx;
2) npemenamn roa: xax oent; x noemt, x s/ma na ner;
3) nepapntmn repomn, ]otxopntmn neponaxamn: xax pan-no, xax nomennx,
xax e opos; x or, xse apos, x 1nan a/ma, por arann;
4) npeannemn prnx napoon: xax apmnnn, xax rpsnn, xax pxn; x rp+!n;
5) prnmn mtmn: xax panxnpa, xax xopot, xax orau, xax an, xax mnnonep, xax
napt; xax maentxn peenox, xax pr, xax amxa; x nonap, x , x a;
6) oprannsnnmn: x uon opaa, x pa/na.
onen eopxoro stxa nasnan eme on rpnn pannenn, xoopa ononaa
pxnx, -- oprannsannmn. ame nero nonen oonx stxon pannnnam meporo
ueonexa seme n prnmn npnpontmn oexamn.
tnot
o nopo epnn noueno 6920 oneon nntemtx, xoopte tn oennent namn n
nexotxo rpnn. onueno nteenntx rpnn nexotxo mentme, uem n nepno epnn,
nanpnmep, one pannenne paronennomn, mao pannenn paennmn. o n
onoanennn nepno epne, re nntemte xapaxepnsonan nnemnot ueonexa,
npn onnannn nnpennero mnpa ueonexa, ero xapaxepa pennnnent nnotsonan menee
pasnoopasnte pannenn, xonueno nteenntx namn rpnn na xaxoe ono-nm
to snaunetno mentmnm -- o 2 (m. onnt, pnnt) o 6--7 (m. pemnetnt,
uent, mept). nonna maa on-nmon oepxaa no 3--4 rpnnt.
3n ]axt moxno onnt emmnm opasom. aepnatnte oext, x xooptm
onon nnemnot ueonexa, n oext peatnoro mnpa, x xooptm moxno onen
npnponte n pxonopnte oext, npeanm oo nnemne nonpnnnmaemte
]nsnuexne mnon, npn opaxennn xooptx ]nxnnonnpm onn n e xe mexannsmt
nonpnn. +nx onnx
186
nosnnxam neorpannuennte nosmoxnon nonenn pasnuntx aonnann, na xooptx
onontnam pannenn. o xaae uep xapaxepa, neemtx no nopo epnn, o
onn nm ne ]nsnuexnmn, a nnxnuexnmn, neatntmn oexamn, nmemmnmn nnm
npnpo n onoornm. paxam onn n osnannn none stxa ne nenopenenno,
nem nosenn na oonenmmne oprant unn, a mnoroxpano onopeonanno,
uepes namenne sa oxntmn xomnexamn nnxenn, enn, nonxon,
ntxastnann ueonexa. +om uae upesntuano xam oexnnnte onn
nosnnxnonenn aonnann, examnx n onone pannenn uep xapaxepa oexamn
peatnoro mnpa (npnpontx nenn, paenn, xnnontx n ..). axne xat on
ntstnam oaouno otmo neponotm peaxnnn onpeeennoro nna, nx paspo
npn +om e snaunetno mentmnm.
poae n rasa axxe emma saxonomepnot: na ona, oosnauammne uept
xapaxepa, xoopte nmem nosnnnnm onenx n omene, nntemte am otme
pasnoopasntx oneon, uem na ona, nastnammne opnnaetnte uept xapaxepa, re
onet oee onoopasnt, epeonnnt. a nepnt nsr +o nponnopeun
omensnenom ]ax o om, uo ne nerannnoe n stxe ]nxnpe noponee,
maetnee, pasnoopasnee. naxo npn oee roxom pamopennn anonn no,
uo ona nerannno onenxo (uept xapaxepa n annom uae), noxotx nx otme,
uen xonnnm xapnnt mnpa na mentmne opesxn, .e. oee ouno, a snaun,
pannenn x axnm onam-nmam oxno tt mentme, uem x oee mnpoxnm n
pasmttm no emannxe onam-nmam nosnnnno onenxn.
o pxpe nouennte n +xnepnmene pannenn pasnunt: otmnnno ns nnx
nm npotmn, onoonntmn, no et n oee oxnte: rpnt, xax otnoe
xnnonoe; neuatnt, xax xanapexa n xexe; neuatnt, xax nenant ent;
noxont, xax onna n sanmte; opt, xax on noe ann; neepemennt, xax
aomna oma n noee; pemnetnt, xax en na +xsamene, n p.
ouennte n +xnepnmene amte uaonte pannenn panpeem ax: na 26 on-
nmon ns 40 amo uaono oxasaat ona n a xe emanuexa rpnna xax
pxnx, ax n eopon. anpnmep, nonen oonx stxon axnnnoro ueonexa
pannnnam npeannemn pasnuntx napn n oprannsann: axnnnt, xax nnonep,
xax xomomoen, xax xommnn, xax nmponen, xax npo]opr; xeoxoro n sannnnoro
ueonexa pannnnam prnmn mtmn: xax naau, xax an, xax nna, xax npar, xax
npan n .., a axxe: sannnnt, xax oe, xax nopra, xax mauexa n p.; ennnoro
ueonexa uame nero pannnnam xnnontmn: xax xo, xax ment, xax pent, xax
eremo n . .
pannnetna anna nanoee uatx oneon nntemtx no stxam ntrn ax:
onen pxoro stxa onen eopxoro stxa pannenne xnnontmn --16,
pannenne xnnontmn --16
pannenne mtmn -- 9, pannenne mtmn --13
onpee. npo]ene -- 4, onpee. npo]ene -- 2
nannonatnotm -- 1, nannonatnotm --
npnna. x napnn -- 2, npnna. x napnn -- 1
187
nennmn xtpt -- 4, nennmn xtpt -- 3
npnpontmn nennmn -- 1, npnpontmn nennmn -- 3
pxonopntmn oexamn -- 3, pxonopntmn oexamn -- 2
ma ee, uo nonen eopxoro stxa ropaso uame, nexen nonen
pxoro stxa, nopem pannenn pasntmn mtmn n npnpontmn nennmn;
pxne oee xonnt x pannennm ns oan xtpt, nepapt, mtmn
onpeeenntx nannonatnoe, x pannennm pxonopntmn oexamn. neom xe
peep pannenn nonee oonx stxon nnone oononm. axnm opasom, ntxasanna
n paoe rnnoesa o nnnepatnon ononntx xaeropn, xapaxepnnx, non,
npnmenemtx npn onnannn ueonexa n o +noxtpno nenn]nxe nx nanonenn,
nama noe nonepxenne n namem +xnepnmene.
onepxam annm rnnoes n axne annte: nonen oonx stxon ne oono
oo nn on ns nerannntx uep xapaxepa (xant, ennnt, nnt, rnt n
p.), xo axnnno pannnnam nx prnmn mtmn (xant, xax oe; no ne xant,
xax ); noxasaetna n +om mte xapaxepnnxa xnannoro ueonexa; nanoee
uaonte onet: xax pax, xax npoxno, xax ropen, xax ueonex neuno onetm
(oxoo 50 oneon).
+noxtpno nenn]nxe nexooptx pannenn ronop nam pannenn eopon
nna nparmt, x arna, x ptrna (xant, xax pnna), uo ooneno
reorpa]nuexnmn ooennomn pet onann +oro napoa: otmm uat nx
eppnopnn sannmam ooa. ennmenatnoro ueonexa nonen eopxoro stxa
pannnnam noem nantxon, a nanex, xax nsneno, ne nmnoom eopnn.
ooro ueonexa eopt pannnnam memxom, nexmxero -- saopom (36--37
oneon), uo ne nonenno oneam nonee pxoro stxa.
axnm opasom, ntop pannenn nomnnannn uep xapaxepa ueonexa -- +o oop
xapaxepntx nannonatnoro mnpononpnn oexon peatnoro n ntmtmennoro
mnpa. onepxennem om moxe xnt axxe anans pannenn na ono-nm
napno, xooporo nonen pxoro stxa pannnnam peatntmn mtmn (apa
ase, apeten, apoon). onen eopxoro stxa unam napnoamn noero
npesnena .xamenxo (8 oneon), samnnnxon pexo xpenon (8 oneon),
noero nannonatnoro no+a . na (7 oneon), a axxe, nonpexn onexo
nponarane, .annonxoro (11 oneon), nosrannnmero opt nponn napxnx
nopaonee. oxasaetnt n +om nane n net p prnx on-nmon, nanpnmep,
amooetnt, n xooptx nonen pxoro stxa amooetnoro ueonexa
pannnnam o nspotm: xax nspot, xax nspot , xax otmo (52 oneon), a
nonen eopxoro stxa am onet xax xpanna, xax mepnxa (26 oneon).
xonte onet nonee oonx stxon onm pasnuntmn npnunnamn.
anpnmep, na ono-nm xnnt nonen oonx stxon oneuam xax na, xax
maxa n .. pnunn axoro onea mt mapnnaem no nnnnn xasox na ]opmnponanne
osnann nntemtx, nmenno n xasxax na ntnae xax xnpoe n xnnoe xnnonoe.
prnx oneax nonee stxa nanno nnnne xosnenno eetnon, opasa
xnsnn, nopnn, xtpt napoa. anpnmep, na ono-nm mept nonen
188
eopxoro stxa onenn xax uon opoa, xax nonop, a na ono-nm
nenuenennt -- xax sp.
ouennte n +xnepnmene pannenn nosnom ntnnt nexoopte nmnnnnnte
anext emannxn opasntx stxontx ennnn. ax, en npoanansnponat onet
nntemtx na nnonnmnunte n anonnmnunte ona, oosnauammne uept xapaxepa
ueonexa (nanpnmep, met, xpapt, onaxnt; opt -- so, rpnt -- neet,
mept -- xant), o nounm montnm xapnn: nonen oonx stxon na ne pn
ona-nma (met, xpapt, onaxnt) am xonte onet: pannnnam nx
onnmn n emn xe xnnontmn -- tnom, nrpom, snepem, opom, nepapntmn repomn --
epaxom, anpomem n p. naxo na ono-nm onaxnt otme nero pannenn
nonen oonx stxon am npo]enmn -- onaxnt, xax xannan, xax eunx, xax
mopx, xax mopenanaet; +o nosnoe ronopnt o nanunn onnatno xonnoannn
annoro nnonnma, uo onuae ero o prnx. xaemnuexne onapn, x oxaennm, ne
omeuam annoro pasnun, n o npem xax peatnte nonen stxa ero xopomo
unnm.
poneennt namn +xnepnmen--nennt nounnx nn]opmannn, nosnommn nxptt
oexnnno menmmne n nnxnxe none stxa nsn n onomenn on n pean.
me oexnnnte annte ononetno nnnuntx nn epeonnntx pannenn, mt
moxem nont onoornm n mexannsmt nx ]nxnnonnponann n stxe n exe.
menno +xnepnmenatnte annte am ononanne nteenn epeonnntx
pannenn, anmnx mamnamn, xoopte xapaxepnt nmenno nonee annoro stxa,
anno xtpt. ax, ne xpannoe pxne nstnam mopem, neom, saxaom, nnexom,
noutm, poso, a eopt -- o snesamn, onnem, nneamn, xpaxamn, maxamn, neno.
asnunt set n epeonnnte pannenn: pxnx -- xpannt, xax xxa, xax na
xapnne, eopon -- xax roxa.
e neeoe pxne oono puexom, ennm oxnxom, neno, eopt --
paro, oneuntm saunxom, txo. rxoe aonnnpe pxnx nxom,
meptm, mexom, nao, a eopon -- nxom, tnom. pnnoe (roo) pxne
pannnnam xpuannem puexa, mmom npno, xanetm, meom, a eopt --
puexom, oontem, sanaxom mt. onxoe pxnx--+o nnouxa, mnpox, peouxa,
a eopon -- exxa, enouxa; xproe pxnx -- oxo, mu, map, a
eopon -- txna, apexa, nn. axnm opasom, onoanenne pxoro n eopxoro
+xnepnmenatnoro maepnaa noxasao, uo, xo mnorne nmt n ntstnam xonte
peaxnnn, no axe n +om uae nx npo]nt oaouno pasnuen. pn ne nson
xtp n stxon nannonatno-stxonoe osnanne pxnx n eopon nmee nexotxo
pasnte +enuexne neat. menno nnxonnrnnnuexn +xnepnmen nomorae
onpeent nannonatnte stxonte xapnnt mnpa n nx oexnnno peatnon.
189
3n n prne +xnepnmenatnte annte nonepxam npanennot nteenn
..en xtpno-nannonatno xonnoannn xax oooro maxpoxomnonena snauenn,
xoopa ne no n ea ooneennem aonnannno-opasntx xonnoann
xtpntmn snaxamn ns prnx nem mnpononpnn (]otxopa, mn]oornn,
maono xtpt). eonaetno, nam +xnepnmen nosnon nxptt xtpno-
nannonatnm nenn]nx pannenn, nonepnt npanomepnot nteenn xtpno-
nannonatno xonnoannn.
ax noxastnae +xnepnmen, +n xonnoannn nosenm na nparmanuexn noennna
nxonoro ona-nma, a noom xopomo oosnam nonemn xonxpenoro stxa.
3o snaun, uo pannenn n neom npeanm oo ]opm nennonoro onoenn
mnpa, ]axop nnpenne eepmnnannn noneenn nonee stxa.
poneennt namn +xnepnmen ae nosmoxnot xo t rnnoenuexn onent na
nonpo, xax xtpno-mapxnponannoe oepxanne nponnxae n snauenne stxontx snaxon.
sneno, uo xtpa ne nmee nnxaxoro onomenn x noornuexo naenennon
n nepeae o noxoenn x noxoennm uepes pannnm n mnpoxom mte (stx, otuan,
nonept, mn]t, ]otxop n ..). ax samen R..oman, xtpa et ]opma
omenn mex mtmn (o-man, 1994, . 6). o xpome xommnnxannno xtpa
nmee n nmnonuexm npnpo. anpnmep, xe, meu, nox n .. ax, n pene snn
noe et oapxana npam nox, ot, nepen, ax xax ne opoe pexe monn, n ona
ne oe o axa.
axnm opasom, nmno -- nemt, narpaxenna mtom, a oat xtpt -- +o nera
oat nmnonsma (R. . oman).
ax i mxasa) n +xnepnmenatnte annte, nannonatna stxona nunot
nonpnnnmae mo npeme (n om une n proro ueonexa) ne otxo n ero
npopannenntx nsmepennx n npemenn, no n n ero snauennn, xoopoe nxmuae n e
xtpnte epeonnt n +aont. t xnnem n mnpe epeonnon. stxonte epeonnt
ne pannt epeonnam nnxoornuexnm; onn et oomennte npeanenn o
npemeax, nennx onnatno n npnpono pet. anune stxontx epeonnon
ne onnm ns nenpemenntx onn ]opmnponann nannonatno xapnnt mnpa.
oxotx uent onpeeenno nannonatno omnon mop na mnp n nonpnnnmam
ero xax t xnost annte epeonnt, +o naxon noe opaxenne n saxpene n stxe
nomomtm stxontx epeonnon n +aonon. 3aon set -- nexn neansnponannt
epeonn, xoopt na onnatno-nnxoornuexom ponne ntnae xax nponenne
nopmannntx npeanenn o ueonexe, mnpe, omene; nanpnmep, sopon xax tx,
rooen xax nox, n ..
pannenn axoro nna onotno mnoro n namem +xnepnmene. nnx ]nxnpm
pasnte opont npeanenn o nunon, n om une n npannenntx, +nuexnx
npeanenn: opt, xax mat; pomnnt, xax nuea; pnnt, xax san;
mept, xax sem;
190
npmt, xax oe; eoxont, xax apan, n p. axne pannenn ne onuam ooo
oxnotm, onn xnn n xaxom stxe xax amooetnt opas, noua ouent
nenn]nunt xaxoro napoa: xant, xax pnna; xpannt, xax noe tna; rasa,
xax nantxn (eop.); xo, xax menxa (px.); xo, xax mtx (e.), xo, xax
ennna (xnpr.), xo, xax xee xomapa (nonx.). amenn nosnom ronopnt o
omnon oxnnmnx +aonon, epeonnon neoro pa napoon. ax, ntpaxenne
so, xax oaxa mene pxnx, eopon, xnprnson, xasaxon, no ne anrnuan,
xooptx oaxa nounaema, nn ntenamnen, xooptx ona nmno rpsn.
norne ns +nx pannenn noepxnnam napaetntm nanunem n stxe
oonenmmnx mea]op: napexxa -- o pe, xa, ntnexa --o nne, uepenox--o roone.
onen pxoro stxa mop na mnp n nonpnnnmam ero xnost +n epeonnt n
+aont.
3n n prne namenn nosnom onent na nonpo o om, xax nponnxae n
saxpene xtpa n stxe. o-nepntx, uepes +nnnxonenuexne snann o nonax
nunon, ]nsnuexom onxe ueonexa; no-noptx, uepes nannonatno-xtpnm
xonnoannm, uepes opasnoe oepxanne; n-petnx, uepes nmnot, epeonnt, +aont,
xpanmne n stxe n osnannn xaxo nannonatno stxono nunon.
axe npoo xonuenennt anans epeonnon, nosnnxammnx n +xnepnmene,
nosnoe sament, uo n eopxom stxonom osnannn epeonnnsnponanntx
ntpaxenn namnoro mentme, uem n pxom. mae, uo onnt +o ]ax moxno
emmnm. em pennee xtpt, em oee ona epeonnnsnponana. onennoe
nonepxenne om naxonm n pax oeuenenntx nnxonnrnnon, xoopte
neonan stxonoe osnanne pxnx no onomennm x stxonom osnannm
amepnxannen, ]pannson, nemnen, anrnuan. to anoneno, uo stxonoe osnanne
pxnx ne nanmenee e-peonnnsnponanntm (]nmnena, 1995, . 151 n p.).
eopxa xtpa, un oee mooo n ao, uem pxa, eme menee
epeonnnsnponana. nonepxenne moxno npnnen nsnent ua . .
mxnntm, xooporo, nn, uo on otxo uo eeona amo, nponn, mna n ona.
. . mxnn onen: xa mne snat, net ona ronopna no-]pannsxn. 3a a
ama nmxnnxa mxa, n xoopo on -- npopox, no npenoxnn nosnemne oxptn
xtpoornn: ]pannsxa xtpa xax oee penn, oepxn otme epeonnon,
xnme, mamnon, sa xooptmn xptnae nunot ronopmero (amt). eonaetno,
epeonnt npomam onnatnte xonaxt.
amn to anoneno, uo xonueno pannenn na o nn nnoe ono-nm
naxon n npmo sannnmon o xonuena aonnann na +o ono: uem oraue
aonnannnt noennna ona, em otme na nero ano pasnoopasntx pannenn.
mae, uo
191
onono nxoro pannenn ne aonnann. pnuem na nepnt nsr xaxe, uo
moxno pannnt, uo rono, uem rono, nmt t menona xo t onn omn
npnsnax (no xon, no mexnon, no aonnannn).naxo orpannuenn ne xe
menm. ax, nam ne npennt pannenn, re onnann nnemnon ueonexa,
ero ]nsnuexnx xapaxepnnx nnotsonant t apaxnte mnon. noe npem
.amnn nna: n nt, onntna roon xaxoro-nnt ptaxa, pannne ee, xaxem,
room nn, onnm, roono rnnnonoama -- +o e omnxo. pas am no
ee, tt moxe, n xopom, no ptax on nnxora ne moxe npnn n roon. 3o opas
ntnee unae ns ommenn nsopaxaemo pet....
nntemtx xax o t nera et ntop n pannennx: nanpnmep, xoro ueonexa
moxno pannnt noo, xeptm, naxo, oxo, xeeom. omeem n .. o set
nosnnxam pasnte opast n osnannn pennnnenon: ome -- +o eme n apt ueonex,
oxa -- xenmnna, npnuem, noxorpa, xept -- +o osaetno ntoxn ueonex,
xoopt epxn npmo, n .. axne pannenn nm opasntmn renenuexn, ax
xax onn monnnponant nosnnxammnm opasom (xapnnxo). o pen oneon nntemtx
tn n esopasnte pannenn: npe, xax nnt mepnn, mooen, xax oent orpen, --
set xax t pauena axatnot pannenn, no ne na onona, na xoopo nosnnxo
pannenne.
epono, ntop pannenn oonen pamxamn oxpxammero mnpa, xtpt n
nanne omenn, nenn]nuexnmn uepamn xommnnxanon.
onnatnt ont ueonexa naxatnae onpeeennt oneuaox na stx. pn +om,
onntna onn n e xe oext, nntemte pannnnam nx pasntmn peanmn,
nmemmnmn npmoe onomenne x onnm xnsnn nonee annoro stxa, x nx xtpe,
otuam n pannnm. eonaetno, n pannennx nonomae napont menane n
xonna xtpa pxoro n eopxoro napoon. am +xnepnmenatnt maepna,
axnm opasom, -- nounnx nnrnnnuexo n nnxoornuexo nn]opmannn.
onpot n saann
1. axona pot pannenn n stxe n mtmennn?
2. ouem ounnoe pannenne npeane oom nennot
nnrnoxtpoornn?
3. axne pasnun n nonpnnn ras pxnmn n eopamn moxno oment n
+xnepnmene?
axmuenne
uenoe noone nonmeno paspaoxe npnnnnnon nono opan snann --
nnrnoxtpoornn, nosnnxme na txe nnrnnnxn n xtpoornn.
nnrnoxtpoorn nee nponenn xtpt napoa, xoopte opasnnt n
saxpennnt n stxe.
poema oonomenn stxa n xtpt -- mexnnnnnnapna npoema, pemenne
xoopo nosmoxno otxo nnmn nexotxnx nax -- o ]noo]nn n onnoornn o
+nonnrnnnxn n nnrnoxtpoornn. o+om nnrnoxtpoorn --
nnepnnnnnnapna naxa.
Het anno paot -- saoxnt eopenuexm as, ntpaoat npnnnnnt n at
opasnt anansa stxa nosnnn nnrnoxtpoornn. uenom noonn, oomem
ns men uae, noxasano, uo xtpa ]opmnpe n oprannse mtt stxono
nunon, ]opmnpe stxonte xaeropnn n xonnent, nosnoe npnnsnt x one,
xaxnm opasom omene ona ns ]namenatntx ]nxnn stxa -- tt opnem
osann, pasnnn, xpanenn n pannnn xtpt.
tpa pamapnnae n paoe npnmennetno x anexam nsanmoenn stxom n
stxono nunotm.
nennatnte paset (uan 4 n 5) nonment xonxpenom neonannm stxonoro
maepnaa nosnnn nnrnoxtpoornn, uo nosnon enam no-nonom nnet n
onnt mnoroe n stxe -- menonanne naexon, nnoexon n prnx stxontx
mnoe.
eoxonmot n axo paoe naspea anno, no ent nson oxnt snaxomnt
onpemenntmn xonnennnmn stxosnann, oxnt unt anansnponat stx ne otxo
nosnnn nemno-pxpno nnrnnnxn, no n n anexe xtpt nonee oro
nn nnoro stxa. annt nenxp xe anponponan na enax: n 1999 r. t npounan
nenxp n nexom ronnnepnee, n 2000 r. -- n anpnuexom roapnennom
nnnepnea (ptm), a n 2001 r. nannpem npouet annt xp n antxom
nnnepnee (otma).
ae naet, uo uenoe noone nnrnoxtpoorn eae noroonx
enon-rmannapnen oee xauenenno.
nnorpa]n
aen . stx n mtmenne. -- ., 1948.
nepnnnen . . ontxn onnt: eet o xtpe. -- ., 1988.
nepnnnen . . nmno // nepapnt +nnnxonenuexn onapt. -- ., 1987.
non . . nauenne n stxe // unoo]xn anans. -- ., 1985.
ranxnna . . Rxnoannxne nonept n opt, nsannte noontmn epentmn, D
omeannxo nepnexnne // annxn n axanxn ]otxop. -- ., 1994.
xnux . . aaneua ma m+px pxa ]pasaorn // emx . ep. 4. -
1996. - N 1.
nnnon . ., onxnx . ., apxonnna .R., opoxnn R.. ex xax nenne
xtpt. -- ononnpx, 1989.
npen R.. nerpatnoe onnanne stxa n oxont onapt // onpot stxosnann.
-- 1986. -- N 2.
npen R.. pas ueonexa no anntm stxa: ontxa nemnoro onnann //
onpot stxosnann. -- 1995. -- N 1.
psaxantn H. . tpa n nnnnnsann: poemt eopnn n nopnn // ennx
nopnn mnpono xtpt. -- 1961. -- N 3.
pnoet. o+nxa. -- ., 1927.
pnoton A.M. neenne n xtpoornm. -- ., 1994.
pmnon . ., araapon .. n p. stx -- xtpa -- +no. -- ., 1994.
pmnona .. pas; (nt xonnenatnoro anansa) // e]epennn n npoemt
exoopasonann. -- ., 1988.
pmnona .. nnt stxontx snauenn. nenxa. otne. uax. -- ., 1988.
pmnona .. ea]opa n nxp // eopn mea]opt. -- ., 1990.
pmnona .. stx n mnp ueonexa. -- ., 1998.
]anaten . . ponxoxenne mn]a. -- ., 1996.
amxnn . . nnt xonnenon n exnxo-]paseoornuexo emannxe stxa. --
oponex, 1996.
axmena . . onnonnrnnnxa n anans peuenoro noneenn mxunnt n xenmnnt n
onpemennom omene. -- sant, 1992.
apnn . . na n pannnonno xtpe. -- ., 1993.
an . upannsxa nnnxa. -- ., 1961.
apanon . ., apaon R. . xa nonnuexa mea]opa (maepnat x onapm). --
., 1991.
ap . n] eron // sp. paot. emnonxa. o+nxa. -- ., 1989.
apmnnxm . 3nonenpnsm epeonna: estat neonann nemenxnx (oxm) n
notxnx (mnn) enon n 1993--1994 rr. // euente n menatnte epeonnt n
nnxponnn n naxponnn. esnt xon]epennnn. -- ., 1995.
194
axnn .. 3enxa onenoro nopuena. -- ., 1979.
et . a nepenae. pnsn xtpt. -- ., 1910.
ennn . ., enxo . . oxont onapt onpemenntx pasronopntx
]paseoornsmon n npnonn. -- ., 1993.
ennenn 3. ma nnrnnnxa. -- ., 1974.
ennenn 3. onapt nnoenponexnx onnatntx epmnnon. -- ., 1995.
epen .. oxn n mt pxoro xommnnsma. -- ., 1990.
nxena .X. tpnte xonnent n xaapnnxom stxe. -- atunx, 1997.
ornn . . oet stxono nunon n ee onomennn x pasnonnnom exon. -- .,
1984.
oranxn .. onapt onenox nnemnon ueonexa. -- ., 1994.
o+ne p+ne . . spannte pt. -- ., 1963. -- . 2.
pome R. . 3no n +norpa]n. -- ., 1973.
pmon . aexne n nsxne. enmnnt-no+t. -- ., 1912.
ep . poema ueonexa. -- nen, 1998.
pxxap u. stx, onnatnoe noneenne n xtpa // pas mnpa n one n pnae. --
., 1992.
aen u. . xne noonnnt n noronopxn, opannte n onennte. - ., 1954.
aen u. . opnuexne ouepxn pxo napono onenon n nxna. -- .,
1961. -- . 1.
aten]et . no xtpa n uxa xtpa. apaox naxn o xom // oro. --
1994. -- N 6.
neenne n +nnuexm nnxoornm. -- ., 1995.
eep . spannte nponsneenn. -- ., 1990.
exnnxa. stx. tpa. osnanne. -- ., 1996.
exnnxa . emannuexne nnnepann n onnanne stxon. -- ., 1999.
erepep .. ono stx n ]opmnponanne xa. -- ., 1993.
erepep .. stx n ]noo]n // onpot stxosnann. -- 1993. -- N2.
epemarnn . ., oomapon . . nnrnopanoneuexa eopn ona. - ., 1980.
epnaxn . . nopo]not ueoneuena// xn xomnsm. -- ., 1993.
epnaxn . . unoo]xne mtn napana. -- ., 1988.
nnorpaon . . stx mxnna. -- .; ., 1935.
nnorpaon . . s nopnn ona nunot n pxom stxe epennt XIX n. //oxat
n oomenn ]no, ]axtea. tn. 1. -- ., 1946.
nnorpaon . . nsanmoennn exnxo-emannuexnx ponne rpammanuexnmn n
pxpe stxa // tn o onpemennom pxom stxe. -- ., 1969.
nnorpaon . . s nopnn on. -- ., 1994.
nnoxp . . spannte paot no pxom stx. -- ., 1959.
oomnnon .. apxnsm n ]noo]n stxa. -- ., 1929.
ot] .. unxnnonatna emannxa onenxn. -- ., 1985.
195
opoten . . tpoornuexa napanrma pxoro stxa. -- ., 1994.
opoten . . nnrnoxtpoorn. -- ., 1997.
troxn . . tmenne n peut // op. ou.: 6 . -- ., 1982. -- . 2.
tounna . eamop]ost mn]oornsann (osop) // tpa n onpemennom mnpe:
nt, npoemt, pemenn. tn. 2. -- ., 1990.
tmeannen , . epne n xpnnanxo n nnnxo mnnxe // onpot ]noo]nn. --
1990. -- N 4.
+nt nt. apemn pnnox na mexe. eo, sem n nosemnoe napno rasamn
xnaxoro maepa // ptep R. -- 1974. -- npet-- ma.
aamep . . xatnot npexpanoro. -- ., 1991.
ax . . onoannetna exnxoorn. -- ., 1977.
amxpense . ., nanon . . noenponexn stx n nnoenponent. -- nnn,
1984. -- . 1--2.
oonannnxa . . upannsxn menane ouxn spenn none pxoro stxa. --
., 1997.
otnn . ., nponnnna . . euena xtpa // xn stx. 3nnnxonen. -- .,
1997.
mot . pasnunn poenn ueoneuexnx stxon n ero nnnnn na xonnoe
pasnnne ueoneuena// sp. pt no stxosnannm. -- ., 1984.
mot . stx n ]noo]n xtpt. -- ., 1985.
pennu . . aeropnn penenexono xtpt. -- ., 1984.
pennu.. eonex n xtpa: nnnnatnot n nopnn xtpt. - ., 1990.
pennu . . unoo]n xtpt. -- ., 1994.
mmnn . . uotxopnte +ement no ]paseoornn onpemenntx annxnx stxon.
-- nnx, 1978.
oponotxn . . annonatno-xtpna nenn]nxa no ]paseoornn // onpot
stxosnann. -- 1997. -- N 6.
pnse .. stx n onnatna nnxoorn. -- ., 1980.
metnon R.. neenne n xtpoornm. -- ., 1992.
paon . . onnatna xtpoorn. -- ., 1994. --. 1, 2.
enmnna, renep, xtpa. -- ., 1999.
nnxnn . . eut xax npononnx nn]opmannn. -- ., 1982.
nnxnn .. stx. eut. nopueno. -- ., 1998.
anaona .., omon . u., onomapenxo . . pas n neme nnxnuexo pernnn
eetnon. -- ., 1986.
amnn . exnnxa xoxenenno npost // nepapna uea. -- 1988. - N 1.
eennn . . oounoannxa +norpa]n. -- ., 1991.
eennn . . spannte pt: atn no xonno xtpe. -- ., 1994.
ooona . ., nnnenxo . ., nopona . R. ommnnxannna rpammanxa pxoro
stxa. -- ., 1999.
aran . . unoo]n xtpt. -- ., 1996.
anon, +aon, epeonn n stxonom osnannn n nxpe: auna nxn n
nne stxosnann // stx, osnanne, xommnnxann. tn. 9. -- ., 1999.
196
an . ounnenn. -- ., 1966. -- . 6.
apaon R. . xn stx n stxona nunot. -- ., 1987.
apmnn . . nont xtpoornn. op]oorn xtpt. -- ., 1997.
aaxnn . . xne naext n stxona nonnxa // xa peut. -- 1993. - N 4.
aennu . . nsm. apnna mnpa. stx. -- ., 1996.
aennu . . tpno-oonennte pasnun n pxpax stxa n nxpa // XVI
Congries International es Linguistes. -- aris, 1997.
apnenxn . pannenne // Xpeoman no omem stxosnannm. -- nnx, 1976.
npnenxo . . enep: nnrnnnuexne anext. -- ., 1999.
nsonxn.. xunna n xenmnna. -- nnx, 1996.
oxona . . uenomen stxono nunon n nee nnrnonaxnxn // exnapona
mnena xon]epennn, nonmenna 100-enm o n poxenn axaemnxa
..nnorpaona. -- ., 1995.
oomnnxn . . onnatnte +aont xax annsnpmmne ]axopt onnatno
nnxnxn // onpot nnxoornn. -- 1972. -- N 1.
anon . apo n xoopnnaax xtpt // eman. -- 1995. -- N 2.
ontenxo . . nont +nonnrnnnxn. -- mat, 1995.
oenxa . onpo o ueonexe n ]noo]nn . epa // eonex. -- 1997. -- N 4.
ptnn . suenne onpemennoro pxoro stxa no onnatntm rom spenn //
xn stx n mxoe. -- 1991. -- N 5.
pxona . ., exanpona . . xonpax nono napanrmt snann n nnrnnnxe //
pxpa n emannxa xoxenennoro exa. oxat na VII exnapono
xon]epennnn. -- ., 1999.
tpa, ueonex n xapnna mnpa. -- ., 1987.
tpa n nopn. annxn mnp. -- ., 1997.
+po X. 3. onapt nmnoon. -- ., 1994.
eeena . . ounnte pannenn pxoro stxa no ]paseoornn n ]paseorpa]nn. --
panoap, 1999.
enm . . tpa n stx. -- nnx, 1998.
enn-pmt. epnotnoe mtmenne. -- ., 1994.
em . oet xtpt // onpot ]noo]nn. -- 1969. -- N 8.
eonten . . eonex n xtpa. -- ., 1961.
eonten . . tmenne // onpot ]noo]nn -- 1964. -- N 4.
eonten . . nxoorn opasa // ennx . ep. 14. nxoorn. - 1979. - N 2.
eonten . . nxoorn omenn. -- ap, 1976.
eonten . . mne neenn o aonnannx n aonnannntx nopmax // onapt
aonnannntx nopm pxoro stxa. -- ., 1979.
nxauen . . o+nxa pennepxo nepapt // sp. paot: 3 . -- ., 1987.-. 1.
nxauen . . pomoe -- mem. -- ., 1985.
nxauen . . tpa xax neona nnamnuexa nema // ennx . - 1994. - N
8.
nxauen . . onneno]epa pxoro stxa // xa onenot: noorn / o pe.
. . eposnaxa. -- ., 1997.
197
ornuexn anans stxa: stx n npem. -- ., 1997.
ornuexn anans stxa: pas ueonexa n xtpe n stxe. -- ., 1999.
openn . rpen (ax nastnaemoe so). -- ., 1994.
oen . u. nax. nmno. n]. pt no stxosnannm. -- ., 1982.
oen . u. nmno // unoo]xa +nnnxonen. -- ., 1970.
oen . u. unoo]n nmenn. -- ., 1990.
oman R. . npn mtmnx mnpon // nmno n neme xtpt. - ., 1996.
oman R. . nx moex xommnnxannn n neme xtpt // Semeiotike. -- ap,
1971. -- N 6.
oman R. . exotxo mte o nnoornn xtp // stxn xtpt n npoemt
nepenonmon. -- ., 1987.
oman R. . eet o pxo xtpe: t n pannnn pxoro nopnna. -- .,
1994.
pn . . nopnuexom pasnnnn nosnanaetntx nponeon. -- ., 1974.
pn . . stx n osnanne. -- ., 1979.
mnxona . . omntmepna nnnnnsann -- exnoponnt on nan // tpa n
onpemennom mnpe. -- ., 1995.
mnxona . . stxona nunot n nnoex. -- mment, 1999.
axonxn .. nnnetnt mnp on n snauenn. -- ., 1989.
axonxn . . noxon ueoneuexoro stxa. -- ., 1995.
axonxn . . pannnetnt onapt mn]oornuexo nmnonxn n nnoenponexnx
stxax: pas mnpa n mnpt opason. -- ., 1996.
anmenxa . asonte xonnent n nee renepnoro noxoa (na npnmepe onnosnnnn
xunna/enmnna) // upaseoorn n xonexe xtpt. -- ., 1999.
amapamnmm . . tno nrpae namn, xora mt ne mtnm ouno... // eap. - 1989. -
N 3.
amapamnnn . . axa n xtpa // eooornuexne npoemt nopnxo-nauntx
neonann. -- ., 1992.
anetmam . ono n xtpa. -- ., 1987.
apxapn 3. . uepxn eopnn xtpt. -- penan, 1969.
apxapn 3. . eopn xtpt n onpemenna naxa (ornxo-meooornuexn anans).
-- ., 1983.
apxon . . asm n epne: opn n eopn menanea. -- ., 1993.
apxonnna .R., opoxnn R.. annonatno-nenn]nuexoe n mexxtpno
xommnnxannn // nnnon . . n p. ex xax nenne xtpt. -- ononnpx, 1989.
aona . . 3xnepnmenatnoe nsuenne nannonatno-xtpno nenn]nxn
nnemnnx n nnpennnx xauen ueonexa (na maepnae xnprnsxoro stxa) //
3nonnxonnrnnnxa. -- ., 1988.
aona . . neenne n nnrnoxtpoornm. -- ., 1997.
aona . . nst mn]a n stxa // upaseoorn n xonexe xtpt. - ., 1999.
ao. nxoorn tn. -- ., 1997.
198
ate .3. penneeranexne mn]t. -- .; ., 1956.
ea]opa n stxe n exe. -- ., 1988.
euxonxa . . onnatna nnrnnnxa. -- ., 1996.
nep . nt nopnuexoro oospenn pxo onenon. -- ., 1866.-4.1.
nmxon . . uepxn no nopnn pxo xtpt: 3 . -- ., 1993. -- .1.
npomnn R. xn stuexn ]otxop. -- ., 1995.
nxaona . . nonnn npant n nnrnomenatno +nomnnn // onpot
stxosnann. -- 1993. -- N 1.
oxnenxo . . past pxo peun. -- ., 1986.
psnn .. nnrnoxtpoornn, ee oepxannn n meoax // COLLEIUM. - 1997. -
N 1.
ttnnxon . . apnna annxoro mnpa: sr ns oouno npont. - ., 1996.
anmon . . nonxax nntx mton. -- ., 1993.
expaona .. eomenennt samte 1920-x rr. osann Smolariuma (onap
nmnoon) n ero nepnt ntnx ouxa // amnnxn xtpt. onte oxptn. -- .,
1984.
nxnnna .. na napona xtpa n stxonoe osnanne. -- ., 1993.
onoe n sapexno nnrnnnxe. tn. XVI. -- ., 1985.
nunnnnxon . . exa axpt. -- ., 1971.
tmanxn . . nnrnoxtpoorn: eooornuexne ononann n asonte nonn
// stx n xtpa. -- tn. 2. -- ., 1999.
napnna . . exnxa, ]paseoorn, ex: nnrnoxtpoornue-xne xomnonent //
stx n xtpa. -- tn. 2. -- ., 1999.
uepxn nopnn stxa pxo no+snn XX nexa. -- ., 1994.
ueoneuexom n ueonexe. -- ., 1991.
anon . . spannte nponsneenn. -- ., 1949.
apaxonxn . . stx xtpt n renesn snann: (Hennono-xommnnxannnt
anex). -- nen, 1989.
epenxo . . 3nnuexn menane n stx ]otxopa. -- px, 1996.
emxonxn . . exnnna n nopmannna ouxa spenn na stx // opn
stxosnann XIX n XX nexon n ouepxax n nsneuennx / o pe. .. nernnnena. -- .,
1960. -- . 2.
nmenona . . enatnot: nnrnnnuexn anex. -- emepono, 1996.
nxonnet . aeropn nunon n nepnexnne enponexo xtpno pannnn //
onpot meooornn. -- 1997. -- N 1, 2.
omxon . . apona ]paseoorn n sepxae napono xtpt: uenoe noone. --
epmt, 1991.
anonaona . . stx xax eetnot: nt nnepnpeannn xonnennnn .mota.
-- ., 1982.
oen . . 3enxa n no+nxa. -- ., 1976.
oen . . eopenuexa no+nxa. -- ., 1990.
oen .. s exnn no eopnn onenon. exnn notma // xa onenot:
noorn. -- ., 1997.
199
oen .. nmno n mn] n napono xtpe. -- ., 2000.
ponn .. op]oorn xasxn. -- ., 1928.
ponn .. opnuexne xopnn nomeno xasxn. -- ., 1946.
ponn .. uotxop n ennetnot. -- ., 1976.
ponn .. xn reponuexn +no. -- ., 1958.
poxopon R. . annonatnte onnoxtpnte epeonnt peuenoro omenn n nx pot
npn ouennn pxom stx nnopannen. -- ., 1996.
onna . . nnotsonannn enepnoro anansa n nnxoornuexnx neonannx //
onpot nnxoornn. -- 1999. -- N 2.
auenxo . . stx xax mnpoosepnanne: nnrno]noo]xa xonnennn
neormotnanna. -- ., 1997. -- . 1,2.
euente n menatnte epeonnt n nnxponnn n naxponnn: esnt xon]epennnn. -- .,
1995.
ot ueoneuexoro ]axopa n stxe: stx n mtmenne. -- ., 1989.
enxo. . nnrno]noo]xne napanrmt: pannnt stxa n rpannnt xtpt //
unoo]n stxa: n rpannnax n nne rpannn. -- Xaptxon, 1993.
xn aonnannnt onapt. n. 1, 2. -- ., 1994; n. 3, 4. -- ., 1996.
xn xomnsm. -- ., 1993.
aneten . . uepxn npnxano xtpoornn: enesn, xonnennn, onpemenna
npaxnxa. -- ., 1983. -- . 1.
araonxn . . xa ne: pooxnm n npepnannt nt? -- ., 1994.
annnxn .. ponxoxenne n pasnnne pxnx noonnn. -- ., 1992.
axnn .. unoorn n xtpoorn. -- ., 1990.
ntn . . poema nmnoa n onpemenno ]noo]nn. -- penan, 1980.
emannxa n nparmanxa n naore xtp. -- amapa, 1998.
enepon . ennsn mnronxo eopnn apxenna // oro. -- 1994. -- N6.
ennp 3. spannte pt no stxosnannm n xtpoornn. -- ., 1993.
epepennnxon . . maepnannuexom noxoe x nennm stxa. -- ., 1983.
epno . nonxax uenepo napanrmt // unoo]n stxa: n rpannnax n nne rpannn.
tn. 1. -- Xaptxon, 1993.
euenon . . om n xax paspaatnat nnxoornm: nxoornuexne +mt. -- .,
1873.
nponnnna . . eueno noppe oaxn: msnn nn peatnot // onpot
nnnxn. tn. 28. -- apaon, 1999.
annxn n axanxn ]otxop. -- ., 1986.
onapt opasntx ntpaxenn pxoro stxa / o pe. . .en. -- ., 1995.
oxoon 3. . onne, mnot n ononnte ]nxnnn xtpt. -- ., 1989.
oxoon 3.R. tpoorn. -- ., 1994.
200
oo R.. annonatna nenn]nxa n nnnepatnte nona ]paseoornn xax
oex nnrnnnuexoro neonann // u . -- 1990. - N 6.
opoxnn R.. euente mapxept +nnuexnx n nnnnnonatntx noppeon n
anonoppeon // onpot stxosnann. -- 1995. -- N 6.
opoxnn R.. epeonn, mamn, xnme: npoeme onpeeenn nonn // menne:
eopenuexne n nparmanuexne npoemt. -- ., 1978.
opoxnn R.., apxonnna .R. annonatno-xtpna nenn]nxa xoxenennoro
exa. -- ., 1989.
opoxnn R.. neenne n +nonnxonnrnnnx. -- tnonx, 1998.
omp u. p ome nnrnnnxn // pt no stxosnannm. -- ., 1977.
enanon R. . pexmepnom npopanne stxa: emnonuexne npoemt
nnrnnnxn, ]noo]nn, nxna. -- ., 1985.
enanon R. . onant: onapt pxo xtpt. -- ., 1997.
xaenxo . . paxenne otennoro osnann n opasno stxono xapnne mnpa. --
nen, 1992.
mnon . u. nmnonxa annxnx opon. -- ., 1996.
npn . . exnnn no eopnn peueno eetnon. -- nnx, 1996.
aop 3.. epnotna xtpa. -- ., 1989.
apanon 3. . 3nnuexn stx n +nnuexoe nnenne mnpa // stx n +nnuexn
menane. -- eposanox, 1995.
en . . meooornuexnx ononannx nnrnoxtpoornn // XI exnapona
xon]epennn ornxa, meooorn, ]noo]n naxn. -- .; nnnx, 1995.
en . . xa ]paseoorn. -- ., 1996.
onn . onxenne nopnn. -- ., 1996.
oo . . npnpoe nse nnapntx nponnonoanenn nna npant--ent,
mxxo--xenxn // stxn xtpt n npoemt nepenonmon. -- ., 1987.
oo . . stx n napona xtpa: uepxn no annxo mn]oornn n
+nonnrnnnxe. -- ., 1995.
oo . . n oo . . saauax +nonnrnnnuexoro nsuenn oet //
oexn +nonnrnnnuexn opnnx. -- ., 1983.
onopon . . n p. eonann n oan ao-annxo xonno xtpt. -- .,
1994.
onopon . . n]. na. nmno. pas: eonann n oan mn-]ono+nuexoro.
-- ., 1995.
onopona . . apxenne not n pennerpeuexo xomoronnn // onpot
stxosnann. -- 1996. -- N 6.
o]]ep . aa, nat n xtpa // ona exnoxpanuexa nona na anae. -- .,
1986.
pauen .. opn annxnx epmnnon pona. -- ., 1959.
p+nep . nmno n pna. -- ., 1983.
tnne . tpno-nopnuexoe pasnnne nepatnoro mtmenn. -- annn, 1988.
]nmnena . . pxpa stxonoro osnann pxnx: 70-e -- 90-e rot // 3nnuexoe n
stxonoe amoosnanne: aepnat xon]epennnn. -- ., 1995.
201
ueopon . . nnpxa naexna ]paseoorn. -- ononnpx, 1980.
ueepax . nonnte nooxenn ]noo]nn mero // spannte ]noo]xne
nponsneenn. -- ., 1955. -- . 203.
uopenxn . on n nepxenne nnnt. -- ., 1914.
uopmanonxa .. eueno +nxe n xtpa omenn. -- ., 1989.
upanx ., pne . uepxn ]noo]nn xtpt. tpa n nunot // tpa n
onpemennom mnpe: nt, npoemt, pemenn. n]opmannonnt opnnx. tn. 1. -- .,
1990.
upe 3. oem n a. -- ., 1992.
upeenepr . . ponxoxenne +nnuexoro pannenn (na maepnae nat) //
pt mneno nauno enn. 1819--1944. -- ., 1946.-. 111-113.
upomm 3. ma ueonexa. -- ., 1992.
upomm 3. erno o noot. -- ., 1990.
upmxnna . . eopnn penero ponn n onpemenno nnrnnnxe // onpot
stxosnann. -- 1996. -- N 2.
upmxnna . . t n onpemenno nnrnnnxn no +nnemoorn? // onpot
stxosnann. -- 1995. -- N 2.
upmxnna . . nnrnnnxa n nonxax +nnemoornn // nnrnnnxa na nxoe XX nexa:
orn n nepnexnnt: esnt exnapono xon]epennnn. -- ., 1995. -- . 11.
upmxnna . . tpoornuexa emannxa n paxpe +nnemoornn // snen
xaemnn ax. ep. nepapa n stx. -- . 58. -- 1999. -- N 1.
up+sep x. ooa nent. -- ., 1983.
up+sep x. uotxop n exom sanee. -- ., 1993.
uxo . ona n nemn. pxeoorn rmannapntx nax. -- ., 1994.
Xannnron . oxnonenne nnnnnsann? // on. -- 1994. -- N 1.
Xsnnra . Homo luens. enn sanpamnero n. -- ., 1992.
Xpoenxo . . o+nuexa ]paseoorn pxo napono npnuexo nenn. --
oponex, 1981.
Hnntn . . nnrnnnuexne onont axanxo moen mnpa. -- ., 1990.
Hnntn . . nnxenne n nt n axanxo moen mnpa. -- ., 1999.
anuanase . 3 tpa n nennon. -- nnn, 1984.
epannena . 3. nomanxa n xtpa (noanonxa npoemt) // onpot stxosnann.
-- 1996. -- N 1.
emxo . . eonex n +nnunot // 3norpa]nuexoe oospenne. -- 1994. - N 6.
nxaona . eopxne xenmnnt mex omenenntm n uantm n rot
onexo nan // no nsr. -- 2000. -- a.
mtxon .. oxn stuena n. -- nen, 1990.
eemx . . nnrnnnuexom neonannn nmnoa // onpot stxosnann. --
1997. -- N 4.
nenrep . axa npont. -- ., 1993.
ne . . ounnenn. -- ., 1989.
epa . . stxona nema n peuena eetnot. -- ., 1974.
3nmen .. pnpoa, mnp, annx eenno. -- ., 1990.
202
3nnuexoe n stxonoe amoosnanne: aepnat xon]epennnn. -- ., 1995.
3norpa]n noountx ann: uepxn pannnonno xtpt. -- ., 1987.
3nonnrnnnuexn onapt annxnx pennoe. -- ., 1984.
Rnr . . nxoorn eosnaetnoro. -- ., 1996,
Rnr . . pxenn n nmno. -- ., 1991.
xonena . . nonnn xtpna namt n npnmenennn x emannxe ona //
onpot stxosnann. -- 1998. -- N 3.
Bartminski E. Stereot ako rzemiot lingistki // rolemo Irazeologii olskie i
sloianskie. -- Wrocla, 1985.
Bruckner A. Mitologia sloianska i olska. -- Warsaa, 1980.
assirer E. Te iloso oI smolic Iorms. Vol. 2. Mtical tougt. -- Ne-Haven;
Lonon, 1970.
assirer E. ilosoic er smoliscen Formen. -- Berlin, 1923.
roeerA. an luckon . Te Concet oI culture. aers oI te eao. -- Museum, 1950.
Fre N. Smol // Enccloeia oI oetr an oetics. -- rinceton, 1965.
Heiman J. Natural snta: Iconicit an erosion. -- Cam., 1985.
LakoII ., Jonson M. Metaors elive . -- Cicago; L, 1980.
Lingren L.CI. On metaoric communikation as te original rotolanguage // Stuies in
language origins. V. 2. -- Amsteram; ilaelia, 1991.
Limann W. ulik Oinion. -- N, 1992.
Malinoski B. Mt in rimitive scolog. -- L., 1926.
Smuts B. Te evolutionar origins oI atriarc // Human Nature. -- 1995.
Tannen D. Tat's Not 1 meant! Ho Conversational Stle Makes oI Breaks Relationsi.
Ballantine Books. -- N, 1994.
ranenne
anopa.......................................................................................................3
1. stx--xtpa--ueonex--+no..............................................5
onpo o mene napanrm n stxosnannn. ona napanrma
snann n meo n ne nnrnoxtopoornn.........................5
a nnrnoxtpoornn n p prnx nnrnnnuexnx
nnnnnn................................................................................9
tpa: noxot x nsuennm. aaun xtpoornn............12
tpa n ueonex. tpa n nnnnnsann...........................18
2. opn n eopenuexne ononann nnrnoxtpoornn.......26
s nopnn nosnnxnonenn naxn.............................................26
aaun n nen nnrnoxtpoornn..........................................30
eooorn n meot nnrnoxtpoornn...........................33
ex n npeme neonann n nnrnoxtpoornn.........35
asonte nonn nnrnoxtpoornn.....................................47
tpna xonnoann xax +xnonen xtpt
n stxonom snaxe....................................................................53
3. stx n xtpa: poemt nsanmoenn............................59
sanmonst stxa n xtpt...................................................59
stxona xapnna mnpa n +mnnpnuexoe otennoe
osnanne..................................................................................64
4. nnrnoxtpnt anans stxontx mnoe........................74
nnanne stxa pernona nosnnn nnrnoxtpoornn.......74
nnrnoxtpnt anex pxo ]paseoornn......................82
ea]opa xax noo npeanenn xtpt........................88
nmno xax epeonnnsnponannoe nenne xtpt............95
epeonn xax nenne xtpnoro npopanna.................108
5. tne ueonexa n xtpe n stxe.........................................113
eonex -- nonet nannonatno menatnon n stxa.......113
stxona nunot....................................................................117
xunna n xenmnna n omene, xtpe n stxe.............121
pas ueonexa n mn]e, ]otxope, ]paseoornn.................131
6. eonex n sepxae pannenn....................................................144
pannenne: nnrnoxtpnt anex.....................................144
3xnepnmenatnoe neonanne pannenn. paxnxm......152
axmuenne................................................................................................193
nnorpa]n............................................................................................194
uenoe nsanne
aona aennna npaamonna
nnrnoxtpoorn
uenoe noone
eaxop . onnna exnnuexn peaxop . u. opxena omntmepna nepxa: . .
emxona oppexopt 3. . Rpra, . . nopona
nanosnnnt npeoanent nsaetnom.
onnano n neuat 29.04.2001. uopma 6090/16. mara nn. N2. euat o]ena. .
neu. . 13,0. npax 30000 +xs. (1- sano 1-7000 +xs.). axas N 419.
nnensn N 02025 o 13.06.2000. saetxn nenp xaemn.
105043, oxna, . 8- apxona, 25. e./]ax (095) 165-4666, 305-2387, 330-1092.
neuaano na apaonxom nonrpa]nuexom xomnnae. 410004, r.apaon,
.epntmenxoro, 59.

You might also like