2014

Uputstvo za rad i konfigurisanje

meraa protoka gasa Prover

Radovan Joviin
Naftagas Naftni Servisi
Odeljenje HDM
3/4/2014

Uputstvo za rad i konfigurisanje meraa protoka gasa Prover

Sadraj

Funkcija Provera .................................................................................................................................... 3

Postupak pre putanja u rad .............................................................................................................. 3
Pokretanje programa ....................................................................................................................... 4
Prvi metoda ulaznih podataka ........................................................................................................... 6
Programiranje K 8 ............................................................................................................................... 7
Potvrda ispravnog programiranja .......................................................................................................... 9
Druga metoda ulaznih podataka .......................................................................................................... 11
Trea metoda ulaznih podataka ........................................................................................................... 12
Metoda A.................................................................................................................................. 12
Metoda B .................................................................................................................................. 13
Prikazivanje oitanih podataka ........................................................................................................ 14
Napomene .......................................................................................................................................... 16
Formule za proraun ........................................................................................................................... 17
Tabela koeficijenata blende ................................................................................................................. 18

Radovan Joviin

Page 2

Uputstvo za rad i konfigurisanje meraa protoka gasa Prover

Mera kritinog protoka gasa Prover

Mera kritinog protoka gasa Prover, koristi se za merenje koliina gasa u sluaju kada gas
moe da se isputa u atmosferu ili kada je mogu velik pad pritiska. Jedini uslovi koji su potrebni
da se ispune za merenje gasa jeste podatak o uzstrujnom pritisku, uzstrujna temperatura,
specifina teina gasa i veliina merne prigunice blende.
Osnovni uslov koji je potreban za pravilno merenje jeste taj da uzstrujni pritisak mora biti
minimalno 2 (dva) puta vei od nizstrujnog pritiska.
Mera za merenje pritiska i temperature na ustima buotine (K-8 RTD) ima u sebi opcioni
dodataka za merenje koliina gasa metodom Prover, na osnovu nekoliko naina unosa osnovnih
podataka (3 naina ulaznih podataka) potrebnih za merenje.
Mera kritinog protoka gasa se montira na jednom od bonih rukavaca erupcionog ureaja,
ime je omogueno zaputanje dubinskog meraa pritiska na krovnoj prirubnici. Na mera
kritinog protoka postavimo odgovarajuu mernu prigunicu blendu, termosondu za merenje
temperature gasa, bocu za uzimanje uzorka tene faze ili peska i povrinski mera K 8.
Mera kritinog protoka je napravljen od eline cevi prenika 50.8 mm (2 incha) i duine 304.8
mm (12 incha). Sa jedne strane ima navoj za uvrtanje u bonu prirubnicu, dok sa druge strane
ima navoj za navrtanje draa merne prigunice blende. Na prednjoj strani Provera se takoe
nalazi otvor za leite uloka termo sonde, a na suprotnoj strani se nalazi navoj za navrtanje
boce za uzimanje uzorka tene faze. Na drugom kraju blie navoju prirubnice se nalazi tredoled
za uvrtanje meraa pritiska, temperature i protoka gasa K 8.
Merna prigunica blenda je izraena od prohroma prenika 66.68 mm i debljine 6.35 mm u
ijem sreditu se nalazi kalibrisani otvor koji se kree od 1/16 incha do 1 inch i 1/2. Otvor
blende je konusan ka nizstrujnoj strani pod uglom od 30 . Duina ravnog otvora pre poetka
konusa je 3.17mm, dok je ostatak debljine blende konusan.
Priprema i programiranje meraa K 8 se vri na sledei nain:
1. Programirati K 8 unosom potrebnih podataka o sastavu gasa, veliini merne blende i
veliini Proverske cevi (u naem sluaju prenik Provera je 2 incha).
2. K 8 zavrnuti na ventil Provera i to stranu Kanala 1.
3. Postaviti termo sondu u leite provera i kablom povezati sondu sa K 8.
4. Startovati K 8 pritiskom na taster 5 puta u roku od 3 sekunde.

Radovan Joviin

Page 3

Uputstvo za rad i konfigurisanje meraa protoka gasa Prover

Pokretanje programa
Povrinski mera K 8 povezati interfejsom sa laptopom pre pokretanja programa.

2 puta LK na ikonicu Calwin 2002

Radovan Joviin

Page 4

Uputstvo za rad i konfigurisanje meraa protoka gasa Prover

LK na Program, LK na Program Tool

Upozorenje da e prethodni podaci biti obrisani, LK na Yes

Radovan Joviin

Page 5

Uputstvo za rad i konfigurisanje meraa protoka gasa Prover

Prvi nain unosa podataka Flow Prover

1. Nain, Odabrati Flow Calculation On, Flow Prover, Compressibility None, LK na DONE

Upisati prenik merne blende, mernog mosta i specifinu teinu gasa, LK na DONE

Radovan Joviin

Page 6

Uputstvo za rad i konfigurisanje meraa protoka gasa Prover

Odabrati vremenski razmak memorisanja podataka.

Prethodni podaci e biti obrisani, da li si siguran? LK na Yes

Radovan Joviin

Page 7

Uputstvo za rad i konfigurisanje meraa protoka gasa Prover

Usklaivanje vremena sa laptopom, upisati Y i LK na OK

Resetovanje sata u odnosu na laptop, LK na OK

Radovan Joviin

Page 8

Uputstvo za rad i konfigurisanje meraa protoka gasa Prover

Brisanje podataka i programiranje K 8

Izgled i potvrda ispravnosti programiranog K 8

Radovan Joviin

Page 9

Uputstvo za rad i konfigurisanje meraa protoka gasa Prover

Zavretak programiranja, iskljui interfejs iz K 8 na displeju e pisati 5.00

Pritiskom na taster 5 puta u roku od 3 sekunde startovati K 8, na displeju e se prikazivati
odrbojavanje u nazad od broja 5 do 1 tokom pritiskanja tastera, nakon toga e prikazati trenutni
pritisak. Daljim pritiskom na taster kree se kroz opcije prikazenih podataka.

Radovan Joviin

Page 10

Uputstvo za rad i konfigurisanje meraa protoka gasa Prover

Drugi nain unosa podataka Simple Setup

2. Nain, Odabrati Flow Calculation On, Flow Prover, Simple Setup, LK na DONE

Upisati Specifinu teinu gasa, procenat CO2 i N2, mernu blendu, merni most. LK na DONE
Sve ostali koraci programiranja su isti kao to je prethodno opisano.
Radovan Joviin

Page 11

Uputstvo za rad i konfigurisanje meraa protoka gasa Prover

Trei nain unosa podataka Faktor kompresibilnosti

3. Nain unosa podataka je na osnovu kompresibilnosti gasa i u sebi sadri 2 opcije unosa
Metoda A. Compressibility, ulazni podaci po Gross metodi (AGA 92 god). LK na DONE

Upisati specifinu teinu gasa, procenat CO2 i N2, mernu blendu i merni most. LK na DONE
Radovan Joviin

Page 12

Uputstvo za rad i konfigurisanje meraa protoka gasa Prover

Metoda B. Compressibility, ulazni podaci Detailed metodi (AGA 92 god). LK na DONE

Upisati vrednosti sastava gasa u molskim procentima, ukupna vrednost sastava gasa mora biti 1
Na osnovu unetog sastava gasa izraunae koliki je faktor kompresibilnosti koji se moe videti u
izvetaju o pravilnom programiranju. Ovde je jo potrebno uneti prenik otvora merne blende i
prenik mernog mosta. LK na DONE. Ostali koraci su isti kao prethodno opisani.
Radovan Joviin

Page 13

Uputstvo za rad i konfigurisanje meraa protoka gasa Prover

Prikazivanje oitanih podataka

LK na Presentation, LK na Advanced Graph

Odabrati eljeno merenje levim klikom, LK na Open

Radovan Joviin

Page 14

Uputstvo za rad i konfigurisanje meraa protoka gasa Prover

Ukoliko ne elimo sve podatke da nam prikae dovoljno je samo raskaiti u ek boksu podatak
koji ne elimo za prikaz. LK na Show Graph.

Izgled grafikog prikaza svih podataka kao i tabelarni prikaz ispod. Podaci u srednjoj koloni,
obeleeni plavom bojom su oitavanja mesta na kom se nalazi kursor.

Radovan Joviin

Page 15

Uputstvo za rad i konfigurisanje meraa protoka gasa Prover

Napomene

Prikazane formule se odnose na proraun kritinog protoka gasa bez uea podataka o faktoru
kompresibilnosti. Podrazumeva se da je dostignuta brzina protoka gasa od 1 maha ukoliko je
uzstrujni pritisak vei minimalno za 2 puta u odnosu na nizstrujni pritisak.

Formula za proraun faktora blende je:

C = Fu * Fb * Y * Ftf * Fpv

Fu Jedinini konverzioni faktor;

Fb Bazni faktor blende;
Y Ekspanyacioni faktor;
Ftf trenutni faktor temperature;
Fpv Faktor superkompresovanosti.

Radovan Joviin

Page 16

Uputstvo za rad i konfigurisanje meraa protoka gasa Prover

Formule za proraun kritinog protoka gasa

Osnovna Formula u Anglo-Saksonskim jedinicama:

=

/24]

Qg Ukupna koliina gasa (Mcf/24h Miliona kubnih fita za 24 sata)

C Koeficijent blende (imperial)
P Uzstrujni pritisak (PsiA apsolutni pritisak u psi)
SG Specifina teina gasa (Vazduh = 1)
T Apsolutna temperatura (R + F, Rankini sabrani sa oitkom u Farenhajtima)

Prilagoena formula u SI jedninicama:

=

/24]

Qg Ukupna koliina gasa [Sm3 /24 h]

C Koeficijent blende (metric)
P Uzstrujni pritisak (MPaA)
SG Specifina teina gasa (Vazduh = 1)
T Apsolutna temperatura (izraena u Kelvinima)

Radovan Joviin

Page 17

Uputstvo za rad i konfigurisanje meraa protoka gasa Prover

Tabela koeficijenata blende

Orifice Diameter
Coeficient C Coeficient C Variance
(in)
(mm)
(imperial)
(metric)
(%)
1/16
1.6
1.524
4.666
3.61
3/32
2.4
3.355
10.27
1.14
1/8
3.2
6.301
19.29
2.25
3/16
4.8
14.47
44.30
3.88
7/32
5.6
19.97
61.14
3.82
1/4
6.4
25.86
79.17
1.88
5/16
7.9
39.77
121.8
2.13
3/8
9.5
56.58
173.2
2.74
7/16
11.1
81.09
248.3
2.33
1/2
12.7
101.8
311.7
2.29
5/8
15.9
154.0
471.5
1.56
3/4
19.1
224.9
688.5
1.03
7/8
22.2
309.3
946.9
2.31
1"
25.4
406.7
1245.0
2.09
1" 1/8
28.6
520.8
1594.0
1.26
1" 1/4
31.8
657.5
2013.0
3.61
1" 3/8
34.9
807.8
2473.0
2.05
1" 1/2
38.1
1002.0
3068.0
6.32
For 2 NPS (60.3 mm) Critical Flow Prover (2 inch [50.8 mm] bore)

Radovan Joviin

Page 18