ZAŠTITA PRIRODE I ŽIVOTNE SREDINE

Osnovni zadatak STRATEGIJE RAZVOJA je da se suočimo sa problemima

uređenja i razvoja Grada i da optimalno iskoristimo dragocene resurse, vrednosti i
potencijale koji omogućuju održiv razvoj u zdravom okruženju.

Prof. dr Milica Bajić-Brković

Ass mr Biserka Mitrović
Jelena Gurbaj M-2008/289
Karta dominantnih izvora buke, zagađenja, emisije u vazduhu i puteva transporta
opasnih materija

Karta nivoa podzemnih voda i zona zaštite izvorišta vodosnabdevanja

 RAZVOJ GRADA BEOGRADA JUČE I DANAS

UTICAJI POJEDINIH ČINILACA NA ŽIVOTNU SREDINU

1.SAOBRAĆAJ NEPOSTOJANjE VISOKOKAPACITETNOG JAVNOG PREVOZA VELIKI

BROJ VOZILA ZAGAĐENjE I BUKA

2. NEKONTROLISANO NASELjAVANjE NEKONTROLISANA GRADNjA PRENAMENA

ZEMLjIŠTA UGROŽENI PRIRODNI SISTEM
RAZVOJ GRADA BEOGRADA JUČE I DANAS
 VIZIJA, CILjEVI I KONCEPCIJA BUDUĆEG RAZVOJA GRADA
OPŠTI CILj - voditi računa o realnim potencijalima, resursima i vrednostima grada,
kao i o ograničenjima i preprekama za njihovo održivo korišćenje u budućnosti

-zaštititi, urediti i unaprediti prirodnu i kulturnu baštinu

-razviti svest, sistem pokazatelja i znatno unaprediti životnu sredinu (posebnu
pažnju posvetiti vodi, vazduhu i zamljištu)
-obnoviti zelene površine, a naročito REČNE OBALE SAVE I DUNAVA

OSNOVNI STRATEŠKI CILj - obnova i unapređenje degradirane životne

sredine, recikliranje građevinskog zemljišta i preventivna zaštita od svih
planiranih aktivnosti koje mogu da ugroze postojeći kvalitet životne sredine

KLjUČNI PRINCIPI RAZVOJA

- ODRŽIVOST JE OSNOVNI RAZVOJNI PRINCIP
-razvijanje prijateljskog odnosa prema prirodi i životnoj sredini, uvođenje svesti o
neophodnosti održive prirodne i životne sredine kao preduslova razvoja
-unapređenju odnosa stanovništvo/prirodno okruženje, razvojem ekološki
prihvatljivih ponašanja u poljoprivredi, energetici, industriji, saobraćaju, turizmu i
drugim aktivnostima
-POLICENTRIČNOST- stvaranjem više centara se otvara mogućnost unapređenja
životne sredine, jer ne dolazi do prezauzetosti jednog područja
-DOSTUPNOST-značajna snaga ovog dela Beograda je u tome što se nalazi na
samoj obali reke Dunav, koja je evropski koridor VII
 VIZIJA, CILjEVI I KONCEPCIJA BUDUĆEG RAZVOJA GRADA

OPERATIVNI CILjEVI
1. OČUVANjE POSTOJEĆIH PRIRODNIH VREDNOSTI
-rezervisati i ćuvati područja i vrednosti koja se iz strateških razloga ne smeju
degradirati (izvorišta vodosnabdevanje, zaštićena prirodna dobra, zaštitni pojasevi..)
-zadržati i štititi prirodno vredne i očuvane ekosisteme, kao i prostore u kojima
kvalitet životne sredine nije bitnije narušen
-uskladiti potencijale i ograničenja u raspolaganju prirodnim vrednostima i resursima
-očuvati šumsko i poljoprivredno zemljište
2. PREVENTIVNA ZAŠTITA OD ZAGAĐENjA
-sprovoditi sistematska praćenja kvaliteta vazduha, vode, zemljišta i nivoa buke
-razvoj privrede i saobraćaja planirati u ekološkom skladu sastanovanjem,
rekreacijom i zaštićenim dobrima
-smanjiti rizik od hemijskih udesa u industrijskim postrojenjima u procesu
proizvodnje i skladištenja opasnih i štetnih materijala, kao i pri njihovom transportu
3. OBNOVA I UNAPREĐENjE DEGRADIRANE ŽIVOTNE SREDINE
-unaprediti kvalitet poljoprivrednih površina degradiranih neadekvatnom primenom
agrohemijskih sredstava, kao i otpadnim vodama i stajskim đubrivom
-smanjiti zagađenost površinskih voda aktiviranjem i/ili unapređenjem sistema za
prečišćavanje komunalnih i industrijskih otpadnih voda
-smanjiti nivo aerozagađenja i buke duž prometnih saobraćajnica (Zrenjaninski i
Pančevački put)
 SOCIJALNO
O
ODRŽIVA
D
R
ZAJEDNICA
Ž
I
V
O
S
T

-Pojam održivog razvoja označava

nastojanje sadašnje generacije da kroz -Da bi se ostvarila socijalno održiva
razvoj zadovolji svoje potrebe, ali tako da se zajednica, potrebno je da se
ne ugroze mogućnosti razvoja budućih postigne takva kombinacija
generacija. zemljišta, rada, kapitala i
-Održiv razvoj se može definisati i kao tehnologije, u odnosu koji
ekonomska, socijalna i ekološka obezbeđuje kvalitetan materijalni
jednakost i međuzavisnost. standard za svakoga.
 STRATEŠKI PRIORITETI 2008-2012.
1.ZAŠTITA PRIRODNE I ŽIVOTNE SREDINE
prioritetni projekat 1.3. proširenje sistema za osmatranje kvaliteta vazduha, vode,
zemljišta i nivoa buke
prioritetni projekat 1.5. prelazak na regionalni sistem deponovanja otpada i
uvođenje reciklaže
prioritetni projekat 1.6. ozelenjavanje
prioritetni projekat 1.3. smanjenje rizika od nastanka udesa u industrijama koje
proizvode, koriste i skladište opasne materije

2.EKONOMSKI RAZVOJ
prioritetni projekat 2.1. intenzivna zaštita, uređenje i unapređenje prirodnih
sistema i elemenata; očuvanje prirodnog dobra i biodiverziteta. To pre svega
podrazumeva uređenje obale Dunava i Save, pošumljavanja i zaštita biodiverziteta
poljoprivrednog zemljišta
prioritetni projekat 2.3. rešavanje problema vezanih za zoohigijenu-definisanje
propisa i rešavanje pitanja koja se odnose na ptice i domaće životinje i njihov
neposredan uticaj na životnu sredinu i zdravlje građana i ukupan ekološki sistem

4.RAZVOJ TEHNIČKE INFRASTRUKTURE

prioritetni projekat 4.5. rešenje kanalisanja otpadnih voda kao dela opšte sanitacije
Beograda-traženje dugoročnih rešenja za odvođenje otpadnih voda, kako bi se
izbegle aktivnosti koje negativno utiču na prirodnu okolinu. Jedna od akcija jeste
da se uredi leva obala Dunava
 STRATEGIJA RAZVOJA TURIZMA GRADA BEOGRADA
-isticanje postojećih gradskih atrakcija-promocija bogatstva prirode suburbanog
okruženja, podsticanje eko, seoskog i vikend turizma. Osnovni sadržaj ovog pravca
koji predstavlja deo evropskog koridora VII vezan je za kulturu, nautiku i turizam.

Turistički punktovi koji se odnose na levu obalu Dunava, ili njeno okruženje:
-Veliko ratno ostrvo
-Ušće Save u Dunav
-reke Sava i Dunav, koje na teritoriji Beograda imaju 200km rečnih obala, dok
leva obala Dunava zahvata dužinu od oko 12km
-jezero ,,Veliko Blato”

NEGATIVNE KARAKTERISTIKE POSMATRANOG PODRUČJA KOJE UTIČU NA

TURIZAM:
-kvalitet voda reka Save i Dunava ne zadovoljava II klasu kvaliteta, što znači da ne
odgovara kvalitetu voda za kupanje i rekreaciju na vodi
-Beograd je najveći grad na Dunavu i Savi koji nema kompletno rešen problem
otpadnih voda
-neuređenje rečnih obala
 STRATEGIJA RAZVOJA POLjOPRIVREDE GRADA BEOGRADA
-OD 2001.god. dolazi do znatnog smanjenja učešća poljoprivrede, lova i
šumarstva u formiranju ukupnog društvenog proizvoda, a imajući u vidu potencijal
za razvoj ove delatnosti (69,1% teritorije Beograda čine poljoprivredne površine)
poljoprivredi se mora posvetiti pažnja.

POLjOPRIVREDNI POTENCIJALI LEVE OBALE DUNAVA

-Beograd je okružen sa dve različite celine: Panonskom nizijom-pod njivama,
pretežno severno od reka Save i Dunava; i Šumadijom-brdovitim predelom pod
voćnjacima i vinogradima, južno od Save i Dunava.
-U periodu od 2001-2005.god. u opštini Palilula evidentirano je najveće prosečno
učešće investicija u ukupno ostvarenim investicijama na teritoriji grada
Beograda, od 29,22%.
-Na prostoru leve obale Dunava preovlađuje ratarska proizvodnja, a parcele su
velike jer im to omogućava konfiguracija trerena. Međutim, problem ove
proizvodnje je nedostatak sredstava za finansiranje tekuće proizvodnje i sve veće
smanjenje raspoloživih obradivih površina usled nekontrolisane promene namene
poljoprivrednog zemljišta.
-Teritorija Beograda ima značajne prednosti u odnosu na ostala područja u Srbiji za
organizovanje proizvodnje i prerade lekovitog i aromatičnog bilja (bogata
sirovinska baza, odlike klime, reljefa i zemljišta koji omogućavaju raznolikost
vrsta). ‘’BILjE BORČA’’ je najveći proizvođač lekovitog bilja u Srbiji i jedan je od
retkih koji ima dozvolu za proizvodnju prirodnih lekova.
 STRATEGIJA RAZVOJA POLjOPRIVREDE GRADA BEOGRADA
INTENZIVNA POLjOPRIVREDA I OČUVANjE ŽIVOTNE SREDINE
-Usled širenja grada na levoj obali Dunava, resursi kao što su: veliki broj
vodotokova, biološka raznovrsnost, prisustvo poljoprivrednih i šumskih
površina, su u znatnoj meri ugroženi i treba ih na odgovarajući način zaštititi.
Trenutno stanje životne sredine karakterišu brojni i složeni ekološki problemi koji
se ogledaju u velikom broju zagađivača, prekomernoj eksploataciji prirodnih
resursa i nedostatku infrastrukture u oblasti zaštite životne sredine. Usled
velikog broja stanovnika, kao problem se javlja intenzivan saobraćaj i ogromna
količina otpada, u čvrstom ili tečnom stanju, koji treba odložiti, odnosno prečistiti na
način bezbedan po životnu sredinu.

-Beograd ne poseduje uređaje za prečišćavanje otpadnih voda. U reke Savu i

Dunav, kao i u veliki broj manjih vodotokova, izlivaju se bez ikakvog tretmana
otpadne vode različitog porekla (komunalne, industrijske i otpadne vode sa farmi).
Zagađivanje može biti direktno ili se otpadne vode prvo sprovode u kanalizacioni
sistem, odakle se, bez ikakvog prečišćavanja, izlivaju u reke.
-Zagađivači koji utiču na kvalitet površinskih voda utiču i na kvalitet podzemnih voda
koje se koriste za vodosnabdevanje stanovničtva. Stoga je neophodno sprovesti
mere sanacije i zaštite kvaliteta voda.
 PROCENA BUDUĆIH KRETANjA U POLjOPRIVREDI
-Osnovni cilj strategije razvoja poljoprivrede je sagledavanje stanja i mogućih
razvojnih pravaca koji predstavljaju preduslov za definisanje ciljeva i instrumenata
nove strategije razvoja i prilagođavanja poljoprivrede na teritoriji grada Beograda.
STRATEŠKI CILjEVI –
1.Poboljšati produktivnost i konkurentnost poljoprivrednog sektora u gradskim
područjima na principima održivog razvoja.
2.Očuvanje i zaštita prirodnih resursa i revitalizacija degradirane i zagađene okoline.

SPECIFIČNI CILjEVI –
1.Unapređenje zemljišne infrastrukture i razvoj poljoprivrednog zemljišta.
2.Uspostaviti sistem monitoringa ispunjavanja ekoloških zahteva u poljoprivredi.
3.Razviti politike očuvanje zemljišnih resursa, voda i agrodiverziteta.