1. RENK NEDR? Renk n meydana getirdii fiziksel bir olgudur. Birazda psikolojik bir etkisi vardr.

In farkllamas bize farkl alglamalar yarattndan, gelen k kaynann yaps, geiren veya yanstan malzemenin yaps ve alglayan g z!m!z olduu i"in deikenlikleri ierebilir. #ani yanlabiliriz. Bunun iin renk nedir sorusuna bir yerden balamak gerekirse renk ktr yant verilebilir. In olmad yerde ne g z!m!z!n nede malzemelerin renkleri vardr. #ani $er yer karanlk ve buna taktmz ad ise %iya$tr. Ik olmad iin malzemelerin renkleri g r!lemiyor, aslnda varlar demek sonu gelmez bir felsefi tartma iine girmek demektir. Bu y!zden bunu basite ifade etmek gerekirse n olmad yerde renk olmaz. Ik eittir Renk olarak tanmlayabiliriz. Buna basit bir rnek verelim. &!n ndan te"rit edilmi bir odada,Beyaz bir kada mavi spot ile aydnlattmzda mavi g z!k!r. 'alzememizin mavi g z!kmesini salayan mavi spot dr, aslnda kadmz beyazdr. (admz mavi yapan n iindeki mavi kanaln aydnlatmasdr. #ani n iindeki renk spektumunun mavi b l!m!d!r. Bir malzemeyi $angi renkle g re"eimiz onu aydnlatan k kaynann rengiyle deiir. )er evremizde g rd!!m!z maddelerin aydnlatlmas g!n *g!ne + ile oluyorsa g z!m!z!n geirdii evrim sonu"unda, g!n nn iindeki spektrumun renk bantlarn emen *asorbe eden+, ememediini *asorbe edemedii+ yanstt renk kodunu g r!r!z. ,nsan tarafndan renklerin alglanmas, a, n "isimler tarafndan yanstlna ve znenin g z yardmyla beyne iletilmesi sayesinde gerekleir. & z tarafndan alglanan k, retinada sinirsel sinyallere d n!t!r!l!p, buradan optik sinir ara"lyla beyine iletilir. & z, ! temel birletiri"i renk olan, krmz, yeil ve maviye tepki verir ve beyin, dier renkleri bu ! rengin farkl kombinasyonlar olarak alglar. Renklerin alglan d koullara bal olarak deiir. -yn renk g!ne nda ve mum nda farkl alglana"aktr. .akat, insann g rme duyusu n kaynana uyum salayarak, bizim $er iki kouldakinin de ayn renk olduunu alglamamz salar.

/ad alma, duyma, dokunma ve dier duyularmzda da olduu gibi, renklerin alglan da kiiden kiiye deiir. Bir rengi s"ak, souk, ar, $afif, yumuak, kuvvetli, $eye"an veri"i, ra$atlat", parlak veya sakin olarak alglayabiliriz. -n"ak bu tanmlama, kiinin, k!lt!r, dil, "insiyet, ya, ortam veya deneyimlerinden kaynaklanr. (sa"as diyebiliriz ki $er$angi bir renk, iki ayr insanda asla ayn duygular uyandrmaya"aktr. ,nsanlarn gamma nna duyarllklaryla da birbirlerinden ayrmak m!mk!nd!r. Bir nesnenin ekli de bu farkllklardan birini oluturmaktadr. B!y!k bir i$timalle, katalogtan setii bir !r!n!n rengi, asl rengi ile katalogdaki rengi arasnda $ibir ilgisi olmadn farkeden kii says $i de az deildir. Ik, aydnlatt nesnenin alglanmasn salayan ara olarak da tanmlanr. Biz bir nesneyi an"ak g zlerimiz nesnenin yanstt k tarafndan uyarld zaman g r!r ve bunu bir renk olarak alglarz. RENKLERN ANLAMLARI 0eitli "isimlerden yansyarak gelen nlarn g rsel alg sonu"u kiide oluturduu duygudur. 1ier bir deyile renk In "isimlere arptktan sonra yansyarak g rme duyumuzda brakt etkiye denir. &!neli bir g!nde renklerin da$a parlak ve "anl olmalar, kapal $avada ise parlakln ve "anlln kaybetmeleri

ve olduklarndan koyu g r!nmeleri rengin a bal olduunu g sterir. Ik olmad zaman $erey, ekil ve renk olarak karanlkta kaybolur. .iziki Isaak 2e3ton 45657da, prizma yardm ile g!ne nn krlmasn salam ve renklere ayran tayfn net bir ekilde g stermitir. &!ne bir prizmadan geirilin"e 6 renk grubu meydana gelir. &!ne nda depo olmu bu renkler bir eya !zerine geldiinde o "isim renklerin bir ksmn yutar, bir ksmn da yanstr. Bu olayn sonu"unda "isimler bize yanstt renkte g r!n!rler. &!ne ndaki renk grubunun ular birletirilirse de renk emberi meydana gelir. Bir g rme olaynda 8 9 Inlarn g ze gelmesi :::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::Fiziksel 9 Bu nlarn karsnda g zde ortaya kan ilemler ::::::::::::::: Fizyolojik 9 ;ismin beyinde alglanmas :::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::: Psikolojik bir olgu olarak ortaya kmaktadr. 0eitli renk duygular oluturan nlarn dalga boylar farkldr. (rlma as en k!!k olan n krmz, en b!y!k olan n mordur.* g!ne tayfnda izlenen sra + Renkli boyalarn ayn oranda kartrlmasyla siya$ln olmasna karn, renkli nlarn ayn oranda bir araya gelmesiyle beyazln olumas k ve boyann b!nyelerinin farkl olmasndan kaynaklanr. Renklerin t!m!n!n bir araya gelmesiyle ortaya kan beyazlk ve siya$lk aslnda renksizliktir. &erek siya$, gerekse beyaz renk olarak anlmazlar, n tr renklerdir. IIK - GLGE 8 'odelin $a"im ve derinliinin belirgin $ale gelmesini salayan kavrama k:g lgedenir. Ik kaynaklar g!ne, ay ve suni aydnlatma aralardr. Ik kayna eyann $er tarafn ayn dere"ede aydnlatmaz. Ia yakn olan yerler aydnlk, g rmeyen ve uzak yerler karanlk, k ve g lge arasnda kalan yerler ise eyann esas rengini verir. In aydnlatma dere"esine ton denir. Bir kaynaktan aydnlatlan varlklarn k ve g lge durumunu in"elersek bal"a < deer g r!r!z. 4: A !k "on * kl ksm +8 In eya !zerine dorudan doruya geldii en aydnlk ksmdr. Bu ksm eyann z rengini vermez. =: z "on 8In eik olarak geldii olarak geldii, yansmalarn ve parlamalarn olmad ksmdr. Bu ksm eyann z rengini verir. #uvarlak "isimlerde bu b lge ak tonla koyu ton arsnda bir gei yapt iin bu ksma pasaj denir. >: Koy# "on * z g lge +8 )yann k almayan, en koyu olan ksmdr. -k : koyu ton, bir rengin ktan g lgeye geerken ald ton dere"eleridir. <: D$%en &'l&e 8 )yann fona ya da zemine d!en g lgesidir. ? eyann biimini yanstr. )ya !zerindeki n yansmas ile fon !zerinde meydana gelen aydnlatmaya ise refle denir. Ik t!m "isimlerin rengini u ! renk fakt r!n!n belirlediini akldan karmayalm a+ z renk ( Lok)l renk *8 ?bjenin : "ismin kendi asl rengi, b+ Ia g re deien renk * "on)l renk +8 Ik ve g lgenin etkisinin sonu"u olarak g r!len deimi renk, "+ +)ns!,) renk -0evredeki dier objelerden yansyan renkler. Bu ! fakt r! de unlar etkiler @ d+ In rengi, e+ In younluu, f+ -radaki atmosfer. ANA RENKLER8:::::::::::::::::::::::::::::: (rmz ARA RENKLER8:::::::::::::::::::::::::::::: #eil .ARAF/I0 ( N.R * RENKLER8:::::::: Beyaz 'avi /urun"u %iya$ %ar 'or &ri

,ki ana rengin karmyla ortaya kan ara renk, karma katlmayan ana rengin tamamlay"sdr. -yn zamanda birbirinin gerek g!"!n! ortaya kartp birbirlerini $arekete geirdiklerinden birbirlerine kart renklerdir. (rmz::::::/amamlay"s :::::::: #eil 'avi :::::::::::::::::: AA :::::::::::::::: /urun"u %ar ::::::::::::::::::: AA ::::::::::::::::: 'or

RENKLERN 0ELLKLER 1#e - Renk8 Bir rengi dierinden ayran niteliktir. Bue, renk tekerleinde ya da spektrumunda rengin durumunu g sterir. (rmz, sar diye adlandrdmz kavramlar $ue * renk +A tir.

'C &!zel %anatlar almas RENKLERN GENEL /INIFLANDIRILMA/I K2N.RA/. 3 0I. RENKLER %ar :::::::::::::::::: 'or (rmz ::::::::::::::: #eil 'avi :::::::::::::::::: /urun"u ARM2N 3 45.5NLE+6 RENKLER 'or :::::::::::::::::: 'avi (rmz :::::::::::::: ?range %ar ::::::::::::::::: #eil RENKLERN E.KLER 'ekan iindeki konumlarna g re deiiktir. 1. 5s""en 7. +)n8)n 9. Al"")n

.:R:N6: ; (oruyu"u, $imaye edi"i, %"ak, "ana yakn, #ak" KA1<ERENG ; -r, rt!"!, /oprak gibi kuat", #ersel toprams, emniyetli A=IK MA<; Bafif, g ksel, uma $issi, %ouk, Dzaklatr", $arekete geiri"i, 1!z, p!r!zs!z /ARI ; Bafif, ak, neeli /evik, ta$rik edi"i, uyar", -yaklandr", zplama $issi /I6AK-A=IK RENKLER Cst 8 .ikri almay $zlandr" #an 8 -ktiflik veri"i, yaknlk $issetme -lt 8 (olaylatr", Bafifleti"i /I6AK - K2+: RENKLER Cs 8 (avray", rt!"!, ar, #an 8 (avray", evreleyi"i, enerji dolu, saran, kuatan -lt 8 #!r!me ve basma, emniyetli, yersel, salam

/2>:K - A=IK RENKLER Cs t8 #!kseklik,aydnlat" #an 8 %ouk, uzaklatr" -lt 8 (omay tevik edi"i /2>:K - K2+: RENKLER Cst 8 /e$dit edi"i, kayg uyandr" #an 8 %ouk? $!z!nl! -lt 8 Bareketleri arlatr", yere ekim %"ak ve koyu : s"ak8Renklere sa$ip elemanlar, n plana karlar. %ouk ve -k : souk8 Renkler ise geri planda kalrlar. DE>ER ( <AL:E * 8 Bir rengin aklk veya koyuluk dere"esini g sterir. -k mavi ile koyu mavi arasnda ton fark vardr. %iya$tan beyaza doru gri tonlarn g steren 4E kademeli bir ton ubuunda en parlak, kl rek beyaz en koyu ksz renk ise siya$tr. Renklerin deerini siya$ ve beyaz ilavesiyle deitirmek m!mk!nd!r. +2>:NL:K ( D2+:M DERE6E/ * 8 Rengin doyum kalitesi ya da iddetinin l!s!d!r. %pektrumdaki renklerin doyum kalitesi en !st d!zeydedir. RENK /PEK.R:M: RENKLERN P/K2L2@K 0ELLKLER - -tein sar : krmz rengi s"ak renk armn@ buzun mavi : yeil rengi souk renk armn oluturmas, rengin s"akve souk renkler olarak ikiye ayrlmasna neden olmaktadr. /I6AK RENKLER 8 (rmz, sar, turun"u /2>:K RENKLER 8 #eil, mor, mavi -ra renklerden mor ve yeil kendilerini oluturan s"ak vesouk renklerin miktarna bal olarak deiir. (esin bir snr koymak m!mk!n deildir. Renk, g rsel olarak alglanan, bir ok duygusal etkinlie sa$ip olan ve estetik amalara $izmet veren bir elemandr. Rengin yapsal niteliklerine bal olarak duygusal etkinlikleri aada zetlenmektedir. 4: Renk kullanld mekan etkilemektedir. Frnein bir mekanda parlak renklerin youn olarak kullanlmas $eye"an ve neeli bir etki yaratrken@ sakin ve pastel tondaki renkler dinlendiri"i bir etki yaratmaktr. =: 'ekana birlik ya da eitlilik kazandrr. %"ak veya souk grup iindeki benzer renk d!zeni veya tek renkten oluan bir d!zen birlik duygusuna katkda bulunurken@ farkl renklerden oluan bir d!zen eitlilik duygusu vermektedir. >: 'alzemenin 'z - ni"eliAini ifade eder <: Renk formu belirler. Bir izgi, iki boyutlu bir y!zey ya da ! boyutlu bir $a"im, evresiyle, geri planyla kart renklerin kullanmyla belirlenmektedir. G: ?ranlar etkiler, yatay izgilerde zt renklerin kullanm genilik duygusunu, d!ey dorultularda kullanm ise y!kseklik duygusunu uyandrmaktadr. 5: Flei ortaya kartr, belli eder. /ek renkli elemanlardan oluan bir yapnn leini uzaktan belirlemek g!t!r, an"ak yap elemanlar zt renklere sa$ip ise lei uzaktan da$a kolay anlalmaktadr. 6: -rlk duygusu oluturur. (oyu renkli elemanlar ar, ak renkli elmanlar ise da$a $afif g r!nmektedir.

RENKLERN ALGILANAN E.KLER 3 ANLAMI MA< - (oyu tonlarda ya da youn olarak kullanldnda moral bozan, kasvet veren bir etki, ak tonlarda kullanldnda veya beyazla kartrldnda yattr" ve g!ven veren bir etki yaratmaktadr. 'avi sindirmeyi ve korumay sembolize eder. +EL8(ullanld mekanda sakin, barl, $assas, yumuak bir etki yaratmaktadr. 2ee ve s!kuneti ifade etmektedir. /ARI 8 (ullanld mekanda uyaran, neelendiren, dikkat eken bir etki yaratmaktadr. genilemeyi, iletiimi ifade etmektedir. KIRMI0I - (ullanld mekanda $eye"anlandr", uyar" bir etki yaratr. Beyazla kartrldnda "ana yakn bir etki uyandrmaktadr. (rmz enerji ve g!"! ifade eder. PEM4E 8 (!!k alanlarda kullanldnda zenginlii ve nemi vurgular, geni alanlarda ise ra$atsz edi"i bir etki yaratmaktadr. KA1<ERENG 8 (ullanld mekanda mutsuz, kederli ve melankolik bir etki yaratmaktadr. -n"ak sar veya beyazla birletirildiinde dinlendiri"i ve ra$atlat" bir etki yaratmaktadr. GR 8 'aviye doru giden tonlarda kullanldnda kasvetli, beyaza doru giden tonlarda kullanldnda ise $uzurlu bir etki yaratmaktadr. 4E+A0 8 (ullanld bir mekr.r.r.r.r.r.r.r.n yanstyorsa uyar", neeli bir etki yaratmaktadr. Ber gede olduu gibi renk gesinde de doann verileri ok zengindir. 1oadaki zengin renk armonileri de eitli ztlklar ierirler. 1oada serbest bir d!zen ierisinde bulunan renkler kendi yerlerini alrlar. %anat ise bu renk yaklamlarn kiisel anlatm istekleri dorultusunda d!zenleyerek yorumlar. Renkler bir araya geldiklerinde bir deer kazanrlar veya kazandrrlar. Renk ilikileri ya bir uygunluk ya da ztlk erevesi iersinde oluur. Renk uygunluklar armoniyi tekil eder. &enel olarak etkili, g!zel, anlalr armoniler renk ztlklarna dayanrlar. Bir d!zenlemede renk armonileri, genel olarak zt renklerin birliinden doan renk uyumlardr. RENK )ki - 1)B) CrensiDi H %ar : Iimon J /urungiller /uzlu - /# CrensiDi H #eil, yeil : mavi : la$ana, prasa /atl - A"e% CrensiDi H (rmz, pembeye kadar J elma -" - +er CrensiDi H 1erin maviden viyolete kadar J patl"an * 2e3ton, ;$evral * Kevral +:, Belm$oltz * Belmaz +:,)mpresyonistler renk !zerine aratrma yapmlardr.+ Inlarn t!m!n! alan bir y!zey $epsini olduu gibi yanstrsa s z konusu y!zey beyazdr. %iya$ "isimler ise gelen n $epsini yutar. (rmz "ismin bu rengi, krmz $ari b!t!n nmlar yutarak alkoymasndan kaynaklanr. )er b!t!n nmlar eit oranda yutulursa "isim gri g z!k!r. Ku $alde renk maddenin k !zerine etkime tarzndan baka birey deildir ve /undallA n ifadesine g re n urad ilemin sonu"udur. * 1alga boyu en ksa krmz, en uzun mor dur. + Bu g!ne kadar yaplan uygulamalar ! anlay ortaya koymutur. Bunlar@ Ik : g lge"i, Renki k g lge"i ve renki anlaylardr. ,zlenim"ilere kadar ki k : g lge"i anlaytaki k : g lge, koyu : ak olarak d!!n!ld!!nden koyu : ak kontrastlarna elverili olmayan renk, iersine grileri alarak renklilik zelliini kaybeder. Ik ve g lge ayr ayr renklerle deil rengin en koyusundan en ana kadar deiik deerlerle gerekletirilmitir. Bunlara bakldnda ilk izlenim zaten renk deil koyu ve aktr. Ik : g lge"i anlayn bir ok uygulamalarnda n sar : turun"u g lgenin koyulatrlm sar : turun"u ile

gerekletirildii g r!l!r. (oyu@ aa, $afifletilmi bir gei ile balanr. #alnz, izlenim"iler k : g lge uygulamalarnda g!ne tayfndaki renkleri setiler.* 'or, la"ivert, mavi, yeil, sar, turun"u, krmz + Ikta ayr, g lgede ayr renk uyguladlar. &enel olarak g lgede mavi, yeil : mor gibi souk tonlar, klarda turun"u,sar gibi renkleri kullandlar. &eilerde ise ya sar : mor ya da krmz , yeil ara"larn setiler. ? $alde renki k g lge"i anlayta k ve g lge, ilkinde olduu gibi koyu : ak kontrastlaryla deil, renk kontrastlaryla olumaktadr. Renk kontrastlar, koyu : ak kontrastlarn kabul etmez. Bunun iindir ki renki k g lge"iler, resimlerinde renk ilikilerine dayanan bir evren ortaya koyarlar. 7. RENK .A+FI /elekom!nikasyonda kullanlan radyo dalgalar gibi, k da elektromanyetik bir dalgadr. In zellikleri, radyo dalgalarndan gamma nlarna kadar gidebilen, elektromanyetik dalgann boyuna g re deiir. B!y!kl!kler yaklak <EEnm J6EE nm *4 nanometre, metrenin milyarda birine eit, n dalga boyunu lmekte kullanlan uzunluk birimidir+ arasnda deien dalgalar ara"lyla tanan enerji, retinadaki al"lar uyararak, renk uyarlar !rete"ektir. ;I) *;ommission Internationale de l7)"lairage+ >LE nm ile 6LE nm arasndaki dalga boylarn Mg r!lebilirN olarak belirlemitir. ,nsanlar le n Mbeyaz kN olarak alglarlar. Bu g r!len n <EE nm7den *mavi+ 6EE nm7ye *krmznmnmnmnmnmnmnmnmnasyonlardr. Beyaz n bir prizmadan getii esnada, k krlr ve g kkuann yedi rengine ayrlr. Bu k bir "isimle karlatnda, bir b l!m! "ismin !st!ne yansr. Bizim nesnenin rengi olarak algladmz ey de ite bu yansmadr.

9. DREK. RENK <E +AN/I+AN RENK ,nsanlar iki eit rengi alglayabilirler. Ik yayan bir "ismin rengi Mdirekt renkN ve aydnlatlm bir "ismin rengi Myansyan renkN olarak adlandrlr. Ik yayan bir "isim, g!ne gibi doal veya bilgisayar ekran, ampulden oluturulan yapay olabilir. #ansyan renk, aydnlatlm bir "ismin rengidir. Bu renk "ismin y!zeyinden ve y!zeyinin i ksmndan yansyan n bir birleimidir.

E. 4RLEK KARIIMININ .EMEL 5= RENG ,nsan g z! <EE:GEE nm "ivarindaki dalga boylarn mavi, GEE: 5EE nm "ivarndakileri yeil ve 5EE:6EE nm "ivarndakileri krmz olarak alglar. Bilgisayar d!nyasnda bunlar ! temel renk@ R&B olarak tannr. 1oadaki t!m renkler yalnz"a bu ! dalga boyunun farkl younluklarda kullanlmasyla elde edilebilir. C!n!n O4EE orannda karmndan beyaz k elde edilir. Ber bir eleman OE oranna indirgendiinde ise kszlk, karanlk yani siya$ elde edile"ektir.

C R&B renginin farkl ekillerde ekleyerek deiik renkler elde etme sanatna birleme karm denir. Bu teknik bilgisayar ekrannda renk oluturmak iin kullanlr. F. A+RIIK KARIIMININ .EMEL 5= RENG Beyaz k ! temel rengin O4EE orannda karmndan elde edilir. (armdan krmz ayrtrld zaman siyan9 *mavi ve yeil karm bir renk+. #eil kartldnda magenta99 , mavi kartldndaysa sar elde edilir. Beyaz ktan renklerin kartlmasyla yeni renkler elde etme ilemine ayrk karm denir. Boya ve vernikler bu teknikle !retilir8 boya veya pigment krmzy emip, mavi ve yeili yanstt zaman, siyan rengini g r!r!z. #eil emildii ve krmz ve mavi yansdnda, magenta@ mavi emilip , yeil ve krmz yansdndaysa sar rengini g r!r!z. %iyan, magenta ve sar, ayrk karm metodunda kullanlan ! temel renktir. &enellikle bu karma siya$ da eklenerek, d rt renklik ;'#( modeli elde edilir. 9siyan H "yan@ mavi:yeil karm 99 magenta H mora yakn bir renk

R&B parlak ve floresan renkleri g r!r. ;'#( ise bu renkleri g remez.

Buna yaplabile"ek bir ey yoktur. Belki ileride teknolojik gelime bu kayplar kapatabilir. Bizim yapa"amz bu kayplar bilmek ve resim d!zeltme programlar ara"lyla kayplar aza indirmektir. R&B model ,inde ! temel rengi barndran R&B, $er renk iinde de iki rengi barndrr. R&B modele i$tiya varmdr )er yapa"amz i bask ortamna tanmaya"ak ise elbette vardr. ,nternet veya yapa"amz i sade"e ekranda sunum ise R&B modeli kullanmanzda yarar var. 2edeni basit diskinizde $em az yer tutar $emde parlak renkleri ierdii iin g r!nt!n!z da$a iyi olur. Baka bir yol ise d k!mannz ok y!ksek megabayt tutuyorsa R&B almanz. #alnz burada dikkat ede"einiz bir konu, iiniz bittikden sonra ;'#( modele d nmeniz ve ;'#( modele d nerken referanslardan evirme ilemini nasl yapa"anz belirleminizdir. ,lerki b l!mlerde ele alnan refaranslar b l!m!nde anlatlanlara bakarak bu ilemi yaparsanz R&BAden ;'#(Aya evrim ilemini az kaypla yapabilirsiniz. Fn"eden taranm bir g r!nt! !zerinde alrken bu o kadar sorun olmaz ama kendinizin yaratt bir dosya ise sorun olabilir. 0evrimden n"e ne kadar kayba uradnz $akknda bilgi edinmek isterseniz &amut uyars komutunu kullanabilirsiniz. Kekilde g r!ld!! gibi R&BAyi oluturan renkleri sralarsak@ (rmz ile %ar birleerek R)1 kanaln, 'avi ile %ar birleerek &R))2 kanaln, (rmz ile 'avi birleerek BID) kanaln olutururlar. &enel olarak %"annerler bir g r!nt!y! bilgisayarlara bu kanallar kullanarak aktarrlar. (sa"a R&B model, ofset $azrlkta renkli bir g r!nt!y! kanallarna ayrma g revi g r!r. ;'#( model bu ! filtreyi kullanarak, ilerindeki zt renklerin birbirlerini g rmemesi ilkesinden yararlanp temel renkleri elde eder. Frnek vermek gerekirse bir resme@ Red filtresi ile baktmzda mavi rengi, Blue filtresi ile baktmzda sar rengi, &reen filtresi ile baktmzda krmz rengi g r!r!z Bu ayrma bask standart olan ;'#( modele alt yap oluturur. -ma ortada siya$ yoktur. ;'#( modelin tek bana bir kanal olarak siya$ rengi iinde bulundurmas gerekmektedir. Bu nedenle ;'#(, R&B kanallarn d n!t!r!rken siya$ kanal dier renklerden eksilterek oluturur. ;#'( 'odel Prosess diye adlandrdmz ;'#(Aya neden i$tiya"mz vardr R&B kanallar ile oluturulan bir g r!nt!y! ofset makinalarnda basamayz. 2edeni basittir. R&B $er kanalnda iki ayr rengi barndrr. Baskdaki temel boyalar ikili rengi iermezler. Cst !ste gelen renklerin nasl bir sonu vere"ei bilinemez. -yr"a siya$ renk de ortada yoktur. 0!nk! R&B modelde siya$ renk $er kanaln eit miktarda karmdan elde edilir. )kranda R&B ile oluturduumuz siya$ rengi bask ortamna tadmzda koyu ka$ve veya da$a farkl renk ile karlarz. Bu t!r karkl ortadan kaldrmak iin ;'#( bir bask standart olarak gelimitir. ;'#( doada olmayan siya$ rengi oluturarak bask yoluyla bir kat !zerinde g r!nt!y! oluturur. 1olaysyla %iya$ ekleme bir renktir. )er siya$ rengi ;Q'Q#Aden elde etmeye kalkarsak koyu ka$verengiyi oluturur ve detay kaybettirir. ;'#( temel olarak kabul ettii d rt rengi ekilde g r!ld!! gibi ayrtrr. Buna g re ;'#(Ay tanmlamak gerekirse8 ;'#( d rt renk !zerine kurulu bir modeldir. 'avi:(rmz:%ar ve %iya$ renklerden oluur. Bask ortamnda yar transparan m!rekkepler kullanarak g r!nt!y! kada aktarr. B%I Renk kontrol ve d!zeltme modelidir. Bue renk z!n!, %aturate doyma noktasn yani matlk ve parlakln, Iig$tness ise aklk ve koyuluunu denetler. Bir resim !zerinde detay kaybetmeden renk deiiklikleri yapma olana verir. &ray%"ale %ekt r!m!zde %RB fotoraf olarak adlandrlr. %ade"e siya$ plakadan oluur. ;'#(Ann siya$ plakas ile ayn deerleri tamaz. /!m renklerin birleiminden tek plaka $aline d n!t!r!lerek elde edilir. Pantone /ek y!zey renk d!zenidir. &enelde spot renk diye adlandrlr. Bask ortamlarnda ekstra renkler ile baslr. ,inde farkl renkleri barndrd iin iki ayr pantone rengi birletiremeyiz. Birletii zaman ne t!r sonular ala"amz n"eden kestiremeyiz. -n"ak tint */ram+ kullanarak kendi y!zey rengini deitirebiliriz.

P$otos$op G.E artk %pot renklari kullanabilmekte. ;'#( kanal dnda kullanabile"einiz spot kanallar yaratmada ve onlar film basksna tayabilmektedir. ,lerki sayfalarda g re"eimiz gibi, rnein desen almalarnda parlak olarak basa"anz renkleri veya yaldz renkleri ayr bir kanalda toplayabilirsiniz. 1uatone 1ubleS veya %epya olarak bilinir. ,ki ya da da$a fazla rengi ierebilir. &enelde temel renk olarak siya$ arlkl allr. ;'#( ve dnda kalan spot renklerde kullanlabilir. -yr ayr plakalarla oluturulan bir g r!nt! istenirse ;'#(Aya evrilerek prosess olarak baslabilir. Bu t!r bir alma yapldnda eer sade"e vermi olduunuz spot renklerin baslmasn *kendi renk adlar ile+ istiyorsanz dosyanz mutlaka )P% formatnda kaydetmelisiniz. Frnein dosyanzda kullandnz renklerden biri %iya$ dieri ise Pantone >L5, resminizi )P% formatnda kaydedip $er$angi bir sayfa d!zenleme programna ardnzda resmin renk adlarn arm olduunuz programn renk paletinde g rebilirsiniz. Resminizin iinde kullandnz Pantone >L5 rengi sayfa !zerinde $er$angi *yaz veya izim+ bir objeye verebilirsiniz. B ylelikle resminizin iinde kullandnz renk ile sayfanz iinde kullandnz renk ayn palet iinde filme aktarla"aktr.

R)2&,2 T-%I.I-RI Bir renk ! karakterde bulunur8 4. Renk olarak =. /on olarak *-ydnlk, -k:(oyu+ >. %aturasyon H (roma *1oymuluk, #ounluk, %aflk Bali+ Bir rengin ton deeri o rengin aydnlk, ak veya koyu olmas durumudur. Bir renkteki k veya karanlk miktardr. /on s z"!! renk ifade etmez. Renkler baka bireydir ve bunun zttdr. -k bir mavi ile koyu mavi arasndaki fark, ton farkdr. Bir renk iinde boyay" madde unsuru *renk maddesi:pigment+ azaldka, k ve karanlk, yani aklk ve koyuluu ifade eden ton deeri de o dere"e $akim olur. (urunkalem veya k m!r kalemle yaplan resimlerde renk yoktur. #alnz ton deeri vardr. #ani, o resmi meydana getiren ey tek bir rengin aklk ve koyuluudur. .ransz ressam (oro, renkten ziyade ton deerine nem vermitir. 1aima grinin b!t!n dere"elerini kullanm ve ton deeri konusunda en ileriye gitmitir. /on deerine nem verilmeyerek, yalnz renge nem verilen tablolarda uyum bulunmaz. B yle eserlerde renklerin ton deerini ok iyi dere"elendirmek arttr. Renge nem verilmeyerek yalnz"a ton deerleri tam yaplan resimler ok dengeli ve uyumlu olabilir. Ber renk ayn aklkta ve aydnlkta bulunmaz. 'esela, ayn krmz renk, uzakta veya yaknda olmasna g re, baka ton deerlerinde g r!n!r. Buna bir rengin Uton deeri ayrlU ya da Uton farkU denir. /on fark, renkler kara kalemle ifade edildiinde koyuluklar g steren dere"edir. /on deeri, bir rengin aydnlnn dere"esidir. 'esela, ak, aydnlk bir krmz ile koyu karanlk bir krmznn kalite fark gibi.

Al,)n ki,y)G! HilIel, 2s"J)l8K!n &eli%"ir8iAi 2s"J)l8 sis"e,in8e? Dir ren&in e%i"li 'rnekleri? Dir k'%esin8e siy)I? Dir k'%esin8e Dey)z? Dir k'%esin8e 8e o ren&in s)L 'rneAi D#l#n)n Dir $ &en i in8e &r#Cl)n8!r!l!r.

Renk izel&eleri? renklerin Delirli Dir 8ereGelen8ir,e sis"e,ine &'re I)rL Be s)y!l)rl) ")n!,l)n,)s!n) y)r)r. A4DKli AlDer" M#nsell sis"e,in8e Ier renk "on# Dir I)rL &r#D#yl) &'s"erilir. rneAin? /G+ ye%ili,si s)r!8!r. /is"e,in 8eAer Be Derr)kl!k (kro,)* izel&elerin8eki s)y!l)r 8) Delirli Dir "on#n C)rl)kl!A!n! () !kl!k Be koy#l#k 8eAerini* Be keskinliAini &'s"erir. rneAin /G+ M31N? C)rl)kl!k 8eAeri M Be Derr)kl!A! 1N ol)n ye%ili,si s)r! ren&i Delir"ir. Ber rengin bir deeri *val r+ vardr. Te ton dere"elerini g steren "etvel ile karlatrlarak $angi k dere"esini veya koyuluunu g steriyorsa o, rengin zel koyuluu olur. Bu deer tayin ve tespit edilir ve buna da Urenk deeri (kro,)OGIro,)*P denir. Birbirinden ayr, uzak olan renkler, da$a ok birbirine kontrast vaziyettedirler. 1eerleri > ve L olanlar gibi. Bir rengin deeri, onun ak veya koyu bulunma $alini bildirir. -k mavi, koyu mavi ton dediimiz gibi. #ani $er rengin aklk ve koyuluu ton kelimesi ile belirtilir. /onlar beyazla alr@ siya$la koyular. /onlara beyaz katldka, yani beyaz ile aldka, parlak ve kl g r!n!rler. 1olaysyla kuvvetlenirler, fakat younluklar d!er. /onlara siya$ katldka, yani renkleri siya$la koyulatrldka karanlk ve ksz olurlar, zayflarlar ve kuvvetleri azalr. Renklerin bu koyuluk ve aklk farklarna Uton *val r+U denir. -ydnlk, n dere"esine g re renk ve tonlarda eitlilik g sterir. Bir rengi siya$la beyaz arasnda birok ak ve koyu tona b lebiliriz. /?2 0DBDVD 'unsell sistemi, renk kalitelerinin tonlarnn tayinini g steren merdiveni ve ara l!lerini belirtir. '!nsell beyaz ile siya$ arasnda olan renk tonlarn *koyuluk ve aklklarn+ deerlendirmek iin U leyU denen Uton ubuuUnu kullanr. /on ubuu, renklerin tam beyazla tam siya$ arasndaki koyuluk farklarnn deerlerini, bir dere"elendirme ubuu !zerinde eit olarak deimesini ve tonlarn bir oran iinde azalmalarn temsili olarak g steren bir erittir. /on ubuu boyayla yaplan resimlerde ok nemlidir. Renklerin aklk:koyuluk dere"elerinin birbirlerine nazaran uygun d!erek armoni yapmalar iin ton ubuuna g re deerlendirilirler. ,ki veya ! rengin bir resimdeki d!zenlemesi, an"ak ton ubuundaki koyu:ak:orta dere"elerindeki koyuluk deerlerine g re yaplrsa bir armoni oluturur. Renklerin karlatrmas ton ubuuna g re bu ekilde yaplr.

/onlarn en ak ve parla beyazdr. /onlarn en koyu ve karanl da siya$tr. Bu iki u arasndaki koyuluklar, renklerin gri olarak kabul edilmi farklar *n!anslar+ dr. U&ammaU deerlerinin en koyusundan en ana kadarki esas l!s! beyaz, en andan en koyusuna kadarki esas l!s! ise siya$tr. /abiatta tam olarak ne beyaz ne de siya$ vardr. )n koyu siya$ bile bir miktar yanstr. Beyaz da bir miktar yutar. /on ubuunda an"ak bir ile dokuz arasndaki deerler elde edilebilir. /on dere"elerini g steren ton ubuu renk konusunda nemli bir emadr. 0!nk! $er rengin deeri ton ubuunun koyuluk dere"eleri ile karlatrlarak yaplr. Bu ise renkler arasnda bir uygunluk temini konusunda bize yol g sterir. -rmoni kurmakta isabetli davranm oluruz. U%pe"trum %olarU renklerinin aklk:koyuluk deerleri ton ubuunun dere"elerinde aratrlarak tayin edilir. Bu suretle %ar rengin sekizin"i dere"ede ak tonlardan biri olduu, 'or rengin de !!n"! dere"ede koyu tonlardan biri olduu anlalr. #ani %ar L n"i, 'or da > n"! koyuluk dere"esine uyar. 1ierleri@ /urun"u 6, #eil G, (oyu 'avi < n"! ton dere"esine uyarlar. /on deeri zayf olan bir rengin tonunu kuvvetlendirmek iin ierisine ton deeri kuvvetli olan bir baka renk katlr. 'esela mavi renge biraz parlak sar renk katlrsa, mavi rengin ton deeri kuvvetlenmi olur. 1a$a parlak, "anl bir mavi elde edilir. /urun"u rengin iine de biraz sar katmak suretiyle tonunu kuvvetlendirmek ve "anl bir deere y!kseltmek m!mk!nd!r. #alnz bu miktarlar ok dikkatli katlmaldr. 2e fazla ne de eksik. -ksi $alde "anl bir mavi yerine yeilimsi bir mavi veya kuvvetli bir turun"u yerine sarms turun"u gibi tonlar meydana gelerek istenilen neti"eye varlamaz. .akat bu suretle ton deeri y!kseltilen renk, renk deeri bakmndan kromasndan *younluk:doymuluk+ kaybeder. 'esela, iine sar katlan turun"unun tonu y!kselir, fakat turun"uluundan bir miktar eksilmi olur. #ani renkte bir para deiiklik olur. Bir renge beyaz katmakla da tonunu kuvvetlendirebiliriz, fakat renk bakmndan deerini kaybeder. Ber$angi bir rengin iine istenildii kadar beyaz ve siya$ katarak onu bir s!r! tona ayrabiliriz. )n parlak ve tonu en kuvvetli olan sar renge siya$ katarak tonunu zayflatabiliriz. /on deeri en zayf olan mor renge de beyaz katarak onu beyaza yaklatrarak tonunu kuvvetlendirebiliriz. Ikl olan renklere Uak renklerU denir. Renklerin akl, iddet ve s n!kl!! ile ilgili deildir. -k mavi, ak sar denilen renkler, koyu mavi, koyu sar ile yanyana konulup siya$a g re aklk dere"eleri yle okunur. -k sar, koyu sardan, ak mavi, koyu maviden da$a zayf bir siya$lktadr. Buna UkoyulukU denir. Bir rengin koyuluu k azln ifade eder. Rengin younluu ile ilgisi yoktur. (oyu ve ak sar iki renk yanyana konularak bunlarn kurunkalemle koyuluklar tespit edilse, koyu sarnn ak sardan da$a siya$ bir leke tekil ettii g r!l!r. (romay yle aklyabiliriz. 'esela n!m!zde iki krmz olsa8 -yn renkte -yn deerde *yani $ibiri dierinden ne ak ne de koyu+ .akat iddetleri birbirinden farkl, biri tekinden ok da$a "anl ve saf, dieri de "ansz, zayf ve griye kam ise, ite bu fark kromann l!s!d!r. #ani kroma farkdr. Bu krmzlardan $angisinin renk dere"esi iddetli ise onun kromas y!ksektir. Bir kroma dere"esi, renk iinde deien l! birimidir ve nat!rel gri ve en iddetli renk arasnda deiir. Renk ne kadar kuvvetli ise safl o dere"e fazladr. &riye alan renkler kroma itibariyle zayftr. )n saf renklerin deeri en y!ksek kromay tar. 'esela parlak ak yeil denildii zaman parlak kelimesi kromay, ak s z! tonu, ve yeil de rengi anlatr. Renklerin Us"ak:soukU $allerinden baka Ukl:g lgeliU zellikleri vardr. Ikl renkler, en ok aydnlk tesiri veren sar, turun"u ve bunlarn serisinde olanlar, g lgeli renkler ise, sar serisinin azalmas ve bu renklere krmz, mavi ve yeilin karmas ile meydana gelenlerdir. (romalar *renk deerleri+ zayf ve orta olan renkler Uarmoniy zU ya da UuygunU, birbirine benzer ayn renklerdir. Bunlar yanyana getirildikleri zaman g zde $o bir etki yaratrlar. (romas < olan renkler gibi.

(romalar y!ksek, iddetli, kuvvetli olan renkler kontrast veya da$a farkl renklerdir. Bunlar yanyana koyulduklar zaman da$a kontrastl, da$a etkili g r!n!rler. (romalar 4E olan renkler gibi. (roma resimde nemli bir deer tar. Renk armonileri kurarken UrenkU, Uton *deer+U ve Ukroma *"$roma+U deyimlerini daima birbirinden ayrt edebilmeliyiz. 1eerleri ayn iki krmz renk arasnda kuvvet, iddet, younluk fark varsa, bu kromadan *renk deeri+ meydana gelir. &-''- *P)R1)+ Bir rengin aktan koyuya ya da koyudan aa doru dere"elendirilmesi sonu"u oluturulan renk takmlarna Ugamma *perde+U denir. ,ki t!rl! gamma ekli vardr. Renklere siya$ ya da beyaz katlarak oluturulan gammaAya Uamprik gammaU, resim !zerinde bir rengin yanna siya$, beyaz ya da gri tonlarnn konulmas sonu"u g z !zerine oluan gammaAya da Uestetik gammaU denir. )sas renklerin $erbiri aa yukar ayn renkte olmak !zere saylamaya"ak kadar ok dere"elere ve farklara ayrlabilirler. 'esela esas bir krmz renk, ak ve koyu olarak y!zler"e dere"ede olabilir. ? rengi amak ya da koyulatrmakla pembe, koyu pembe, nar kabuu rengi, kiraz krmzs, ate krmzs ve lWl gibi krmznn birok dere"esini elde edebiliriz. )stetik gamma, renklerin resim !zerinde yanlarna konula"ak, belli miktar ve b!y!kl!kteki siya$, beyaz ve gri renklerle g zde deiik tonlarn meydana getirilmesi ile armoni oluturulmasn salar. )stetik gamma yoluyla renklerin armonilerini resimde yaratabilen ressam g!zel eserler meydana getirebilir. Bir kompozisyonun zenginlii renk gammalarnn okluuna ve armoni iinde tatl balar kurmasna baldr. Renk armonisinde gammaAlar amprik veya estetik yolla ortaya karlrlar. R)2(I)R T) 'C2-%)B)/I)R, Renk emberinde *%pe"trum %olarAn ularnn biraraya getirilmesiyle oluturulan ember ya da ressamlarn kulland birin"il ve ikin"il renklerden oluturulmu ember:kromatik daire+ yanyana bulunan bitiik renklere Uuygun renklerU denir. %ar ile yeil, mavi ile la"ivert ve mor uygun iki renktir. 0!nk! bu renkler emberde yanyanadrlar.

Dygun renkler ayn zamanda birbirlerine eit miktarlarda kartrld zaman uyumlu ve g!zel tonlar meydana getirirler. %ar:(a$verengi, 'avi:#eil birbirlerine uyukan renklerdir. Bu durumda bir rengin, mesela mavi rengin uygun renkleri $angileridir sorusuna, Usa ve solunda bulunan, yani $er iki taraftan kensidine bitiik olan yeil ve mor renkleridirU "evab verilmelidir. Bunlara uygun renkler denilmesinin asl sebebi, bu renkler arasnda birbirlerini balayan, balant yapan ortak bir rengin bulunmasdr. %ar ve yeil uygun renklerdir !nk!, sarnn birleiminde ortak yeil renk vardr. 0!nk! sar renk, krmz ve yeilin katmndan meydana gelir. Bu iki rengin $akikaten uygun olup olmadn u ekilde anlayabiliriz8 %ar:#eil X %arH(rmzQ#eil HHX %arnn bileiminde #eil vardr. *0karmsal %isteme & re

#eilH%arQ'avi+ (rmz:/urun"u X /urun"uH(rmzQ%ar HHX /urun"unun bileiminde (rmz vardr. 'avi:'or X 'orH(rmzQ'avi HHX 'orun bileiminde 'avi vardr. Bir resimde uygun renk beraberlii ile yaplan armoni g z! yormayan, $uzur veri"i bir armoni olur. 0!nk! komu renkler g r!n! itibariyle birbirlerine yakn olduklarndan, birbirlerinin renk kuvvetlerini, g r!n!lerini krarlar, yumuatrlar. R)2( -B)2&, *-R'?2,+ -R'?2,, renkler arasnda uygunluk, a$enk, badama demektir. &enel olarak, bir tablodaki bileimin estetik bakmdan dengeli ve g!zel olmasdr. /amamlay" renk resimde armoniAnin temel prensiplerindendir. #anyana duran renkler birbirlerinin etkilerini tamamlayarak armoni iine girerler. -rmoni bir renk senfonisidir. -rmonide eki"ilik nemlidir. Resimde bak kendine eken zelliktir. Renk, bir tablonun "anlln arttran ve etkileyen bir elemandr. Birok renk kullanarak g!zel bir resim meydana getirilemez. /ablo bir renk panayr deildir. &!zel bir resmin meydana gelmesi iin iki, ! renk ve tonlar kafidir. Ressam $er eyden n"e tablosunda renk kombinasyonlarn renk kurallarna g re $azrlamasn, $angi rengin nerede ve nasl kullana"an bilmesi lazmdr. Pol %ezan8 UResimde $er eyden n"e armoni gelirU der. Renkli bir tablonun $er noktasnn ayn deerde olmas ve seyir"inin g z!n! bir yere saplamadan tablonun $er tarafn ayn anda g rmesi lazmdr. Renk adedinin azl bizi daima sadelie g t!r!r. Ber tabloda $akim renk vardr. 2asl ki m!zikte ritim ad verilen sabit bir melodi varsa, b!t!n parann devamn"a bu melodi tek bana ya da tamamiyle karakterini bozmadan dier melodilerle kararak tekrar ediyorsa@ resimde de $akim renk saf olarak ya da dier renklerle kararak resmin deiik yerlerinde tekrar edilirse renk armonisi meydana gelir. Bangi renk olursa olsun resimde tek bana braklmamaldr. 'utlaka ona benziyen kl veya g lgeli tonlar kullanlmaldr. Bu yaplmazsa istenilen a$enk ve denge elde edilemez. *%iya$:Beyaz, yal boya olarak tek bana s!r!lmez. 1onmu bir koyu leke ve i bir k etkisi yapar.+ Renk armonileri $azrlayabilmek iin renkleri ve renkler arasndaki ballklar ok iyi bilmek lazmdr. Renk armonisi kombinasyonlar $azrlanrken daima kromatik daire $atrlanmaldr. ,ngiltereAde 'aS3ell, -lmanyaAda & t$e, .ransaAda ;$evreul renklerin armonisi !zerinde aratrmalar yapmlardr. Te bu aratrmalarn kromatik dairelerle aklamaya almlardr. -rmoni, g ze $o g r!nmedir. .akat bu $o g r!nme renk uygunluklarna ve orantlarna baldr. /abiatn b!t!n g!zellikleri bu uygunluk ve orantlardan meydana gelir. 0ieklerin, kularn g!zellii, sa$ip olduklar renklerin birbirlerine uygun ve orantl olmasndan kaynaklanr. 'aS3ell der ki8 U(omu iki renk m!kemmel bir armoni iindedirler. Bunlar birbirleriyle tam bir anlama *orant+ iinde kartrlm olurlarsa m!kemmel bir n!ans meydana getirirler.U Rozentiyel de@ UBeyaz k kavram veya armoni ! esas etkinin eit ta$riki sonu"udur. Renklerin armonisi ! renkli etkinin eit uyarmasyla meydana gelir.U der. Basit olarak yle form!le edilir8 Renk armonisinin oluabilmesi iin retina !zerinde beyaz n *dairede meydana gelen sansasyon+ kavranmas lazmdr. & t$e renk ve renk armonisi $akknda yle der8 URenklerin armonisine en g!zel rnek iyi tertiplenmi bir kromatik dairedir. .akat armoninin olumas iin sade"e iki renk yetmez. Bu renkler t!mler olsalar bile... & z bir rengi ayrd eder etmez der$al baka bir rengin etkisinde kalr. #ani g z yeni bir renk idrakn kavrar, ite bu renk birin"i renkle beraber kromatik dairenin b!t!n!n! *griyi : kta beyaz+ oluturur.U RENK ARM2N/NN 1A0IRLANMA/INDA KR2MA.K DARENN +APILMA/I

,ki veya da$a fazla renk kartrld zaman n tr griyi */oplamal karmda saf beyaz+ veriyorsa bu renkler arallarnda kontrasttrlar. Bunu yle bir deneyle g zlemleyebiliriz. Bir dairenin 44EY lik a alan krmz, LEY lik a alan sar ve 46EY lik a alan mavi esas renkleriyle boyanr ve bu daire bir eksen etrafnda $zla evrilirse UgriU bir renk etkisi meydana gelir. *Bu esas renkler m!mk!n olduu kadar saf ve katksz seilmelidirler.+

Renk armonisi konusunda kurula"ak form!ller kromatik dairenin bu esaslarna g re ayarlanmaldr. Kayet bu renkler dairede eit alanlarda yerletirilseydi gri tesir meydana getirilemezdi. 2itekim, daire !zerinde ayn renkler iin 4=EAlik eit alanlar ayrlarak daire evrilseydi n trden olduka uzaklam sanmtrak bir turun"u gri elde edilirdi. Bu krmz ve sar renklerin kuvvetli bir k tamalarndan ileri gelir, zellikle kuvvetli ve "anl olan sar. 'avinin k kuvveti dier iki renkten da$a azdr. -rmoninin salanmas maksadyla bir gri elde etmek iin maviden ilave etmek, yani mavinin daire !zerinde kaplad yeri geniletmek, fazlalatrmak ve bu suretle k orantsn denkletirmek lazmdr. (uvvetli ve "anl olan sar rengin ayn daire !zerinde 4=EY lik eit bir alan kaplamas krmz ve mavi renkler tarafndan absorbe edilmemesindendir.

Bu alanlarn genilii, <. b l!mde anlatlan U-lan &enilii (ontrastU bal altnda verilen oranlara g re yaplmaldr. Bu konu ilerki b l!mlerde da$a detayl bir ekilde anlatla"aktr. Bu renklerin kromalar *doymuluk:berraklk+ ve ton deerleri birbirinden !st!nd!r@ ite daire !zerindeki bileimde sar renk iin da$a az yer ayrlmasnn sebebi budur. 1emek ki bir alan !zerinde bu ! esas renkle bir armoni kurmaya alrken, yani bir resim !zerinde bu ! renkle alrken, resim !zerinde mavinin kaplaya"a yer krmzdan da$a fazla, krmznn da sar renkten da$a ok olmas lazmdr. Bu ! rengin genilii, para, para kaplad alanlar, kromatik daire !zerindeki form!le g re $esaplanarak resme konulursa, resmimizde armonik bir renk kombinasyonu kurmu oluruz. 1a$a da sadeletirmek gerekirse, bir resimde renk armonisi oluturmak iin, ya kullana"amz renklerin kromatik dairedeki oranlarn g z n!ne alarak bu renkleri resimde, kromalarn *doymuluk+ oranlarna g re deitirerek ayn boyutlarda kullanmalyz, ya da yine kromatik dairedeki oranlarn g z n!ne alarak bu renkleri resimde, oranlarna g re yer kaplaya"ak ekilde ayn kromada kullanmalyz. 5s""eki 8)ireler8e? renklerin "on 8ereGeleri QFN or)n!n8) )l!n)r)k? kro,)"ik 8)ire8eki or)nl)r!n) &'re Derr)kl!kl)r! 8eAi%"iril,i%"ir. G'r8$A$n$z &iDi 8)ireler8e Dir )Ienk? Dir )r,oni ol#%,#%? Ii Dir renk Dir 8iAerinin 'n$ne &e iC 8ikk)"i ken8i $zerine ek,e,i%"ir. Al"")ki 8)ireler8e ise? yine )yn! renklerin "on 8ereGeleri QFN )l!n,!% Be )yn! Derr)kl!k (kro,)* 8eAeri Beril,i%"ir. 4# ne8enle 8)ireler8e Dir renk )Ien&i ol#%,),!% Be D)z! renkler 8iAerlerini D)s"!r)r)k 8ikk)" ek,i%"ir. .akat yine de baz durumlarda, g z! resimdeki bir eye da$a fazla ekebilmek iin, bu oranlar deitirilebilir. & z bir eye evrilmek isteniyorsa, bu enin renkleri ve ton deeri, resimdeki dier renklere g re kuvvetlendirilmeli ve oran arttrlmaldr. -yn ekilde bu durum, arka planda bulunan elere derinlik duygusu katarak onlar da$a da arkalara ekmek iin de kullanlabilir.

Bir kompozisyonda !l! renk armonisi elde etmek iin, renkler arasndaki k orantsn tonlarna g re denkletirmek lazmdr. Bu esas, armoninin ana$tardr. Renklerin kromatik dairede kapladklar alanlarn b!y!kl!k ve k!!kl!klerine, "insine, kuvvet ve "anllk farklarna ve saflk dere"elerine dikkat ederek bu ite baarl olmaya allmaldr. )er bir resimde bu kurallara uyulmazsa, g z ister istemez dalga boylar y!ksek olan renklere *krmz, sar, yeil gibi+ doru y nele"ektir. Bu durum da ou zaman istenen birey deildir. 0!nk! bir sanat, istisnai $aller dnda, resmin $er tarafn izleyi"iye ayn anda, bir b!t!n olarak g stermek ister ki, yaptnda anlatmak istediini en etkili ekilde izleyi"iye aksettirebilsin.

KR2MA.K DAREDE .5MLER RENKLERN E.KLERNN ARA.IRILMA/I (rmz, %ar ve 'avi renkler iin renk armonisinin salanmas iin, bu dairede bu renklerin kaplad alanlar u ekilde form!lize edilebilir8 44EY (rmz Q LEY %ar Q 46EY 'avi H 2 tr &ri Kimdi ikin"i bir daire !zerinde, #eil renk iin 4<GY ilk bir alan, 'avi renk iin 4>GY lik bir alan ve /urun"u iin LEY lik bir alan ayralm ve bu alanlar boyadktan sonra daireyi $zla evirelim. 1aire n tr bir gri etkisi yapar. Kayet daire !zerinde $er renk iin 4=EY lik alanlar ayrlsayd, n tr bir gri yerine turun"u $akimiyeti altnda bir gri meydana gelirdi. Bu 4=EU lik tertip ise bize armoniyi salayamaz. Ku $alde armoninin olumas iin renklerin daire !zerindeki alan l!leri konusunda yle bir d!zen kurulmaldr. 4<GY #eil Q 4>GY 'or Q LEY /urun"u H 2 tr &ri Bu renkler, birin"i daire !zerindeki ana renklerin t!mleri *komplemanteri+ dir. Kimdi bu iki daire !zerindeki b!t!n renkleri !!n"! bir daire !zerine, kapladklar alan ve l!lerine g re yerletirelim. Bu yerletirmede renkler yanyana u srada olsun8 (rmz, /urun"u, %ar, #eil, 'avi, 'or Bu daireyi evirelim. #ine n tr gri salayarak armoni meydana gelir. Ber rengin dere"esi ikiye b l!n!rse renkler dere"e olarak yle yerletirilir8 *44EY R =+ Q *LEY R =+ Q *LEY R =+ Q *4<GY R =+ Q *46EY R =+ Q *4>GY R =+ yani GGY (rmz Q <EY /urun"u Q <EY %ar Q 6=Y #eil Q LGY 'avi Q 5LY 'or H &ri -lt renkten meydana gelen bir armoni kombinasyonu kurarken bile bu renklerin kromatik daire !zerindeki alan geniliklerini, kromalarn *berraklklarn+, ton dere"elerini g z n!nde tutarak bir tertip ve d!zen kurmaya allmaldr. Renk emberinde renklerin kapladklar alanlara baklrsa, mor rengin kaplad alann yeil ve mavi renkten da$a fazla ve sar renge en az alan ayrld g r!l!r. Bundan da anlalyor ki 'or renk #eilden, #eil de %ardan da$a az "anldr. (rmz renk nlar 'or nlardan ok da$a kuvvetlidirler. Birbirlerine komu olan bu alt renkten $er ikisinin arasnda ara *pasaj+ renkler dediimiz renkler vardr. (rmz : /urun"u aras

%ar : #eil aras 'avi : (rmz aras gibi. Bu renklerle kombinasyonlar kurarak bir renk armonisine gidilir. .akat bunlar arasnda mev"ut olan form!lleri bulmak ve alanlarn ona g re d!zenlemek arttr. (romatik dairede bu pasaj renklerin t!mlerlerini de bulmak kolaydr. Bunlarn karlarna d!en renkler, o renklerin t!mlerleridir. R&B *Red, &reen, Blue : (rmz, #eil, 'avi+ toplamsal renk sistemine g re bir rengin t!mlerini bulmak iin, o rengin R&B deerini beyaz rengin R&B deerinden karmak gerekir. Frnein RH=GG &HE BHE R&B deerlerine sa$ip (rmz rengin t!mleri, beyazn R&B deeri olan RH=GG, &H=GG, BH=GG karlarak, yani RH=GG: =GG, &H=GG:E, BH=GG:E, R&B deeri RHE, &H=GG, BH=GG olan ;yan*/urkuaz+ rengi olarak bulunur. (romatik daireye bakld zaman bu rengin (rmz rengin karsnda olduu g r!l!r.

Kimdiye kadar tandmz bu renkler orantlarna g re yanyana sralanrsa, Ukromatik daireU dediimiz renk emberi meydana getirilir. Bu daire, aralarnda armoni yapla"ak renkleri bulmakta, semekte ve d!zenlemekte esas yardm" eleman ola"aktr. Bu suretle meydana getirilen bu kromatik daireye URenk %olfejiU denir. ?na bavurularak $er t!rl! armoni yaratlabilinir. 'esela, krmz ile bir armani mi yaplmak isteniliyorZ Biliyoruz ki, armoninin tamamlanmas iin yeil:mavi bir tona i$tiya vardr. Bi teredd!t etmeden rengi ve n!anslarn alabiliriz. Ber renk iin bu d!!n"e ve aratrma yaplmaldr. Bir armoni kurarken bir rengi tek olarak d!!nmeye zorunlu deiliz. 1er$al renk sistemini d!!nerek onu dier bir renkle veya iki renkle armonize etmek gerektiini d!!nmeliyiz. (romatik daire !zerinde $er rengin, $er n!ansn, $er tonun komplemanteri bulunabilir. Resim !zerinde renk kombinasyon d!zenleri ile bir renk armonisine gidilirken, daima kromatik emberi ve onun yapsndaki s"ak:souk renk ayrmn, uygun renk niteliklerini, kontrast ve tamamlay" zelliklerini g z n!nde bulundurmaldr. -yr"a $er rengin kombinasyona girerken kromasn, ton deerini, dierlerine g re alan orantsn uygulamak gereklidir. #ine renk dilimlerinin *kromatik embere g re+ paralarnn b!y!kl!! iyi tanzim edilmi ve d!zenlenmi bir renk emberi de ayn sonu"u, yani n tr gri etkisini meydana getirir. Kayet bu renklerden biri daire !zerinde dierlerinin zararna, kendi l!s!nden fazla bir alan kaplamsa, gri renk o renge alar. Bakim renk etkisi uyanr. (ompozisyonun $akim rengi olur. Bu $akim rengi kaybetmek ve n tr bir gri etkisi elde etmek iin renkleri birbiri arasnda bir d!zen ve l!ye sokmak gerekir. )er birok rengin kompozisyonu ile bir armoni kurulmak isteniliyorsa, $ereyden n"e renk alanlarn daire !zerinde orantl olarak yerletirmek gerekir. -ksi $alde gri etkisi yaratlamaz. Bakim renk rg!s! salam olan b!t!n tablolarda renkler bu griyi elde ettire"ek oranlarda, kuvvetlerde ve kontrast ilgiler g z

n!nde tutularak boyanmlardr. Bu konuda tablolar !zerinde aratrmalar yaparak bilgilerinizi salamlatrabilirsiniz. Renk armonisi kombinasyonlarn kurma konusunda 4R=, 4R>, 4R<, 4R4E gibi dilimlere ayrlm renk dairelerinden istifade edilir. Bu iliki resim !zerinde, kompozisyonlarda tatbik edilir. 'esela@ resmin 4R4E u sarya, 4R< ! krmzya, 4R= si mavi renklerle ve geri kalan >R=E lik paras griye ayrlmak suretiyle bir resim yaplmak isteniliyorsa, armoniyi salaya"ak gri form!l kromatik daire !zerinde $emen $esaplanr8 'avi 4R=, (rmz 4R<, %ar 4R4E H 'avi 4ER=E, (rmz GR=E, %ar =R=E eklini alrlar. #ani@ =ER=E resim alan =E para !zerinden renklendirilir. Bu renklerin miktarlar ve alanlar kromatik daire !zerinde yle bulunur8 (romatik daire !zerinde $er bir para 4LY lik yer tutar. >5EY 8 =E H 4LY %ar iin kromatik dairede 4LY S = H>5Y lik alan, (rmz iin kromatik dairede 4LY S G H [EY lik alan, 'avi iin kromatik dairede 4LY S 4E H 4LEY lik alan &ri iin kromatik dairede 4LY S > H G<Y lik alan. Bunlarn toplam >5EY lik bir daire alan meydana getirir. 1emek ki, resmin 4ER=E si 'avi, GR=E si (rmz, =R=E si %ar ve >R=E si &ri renklerle rt!l!rse *dank ya da para para+ armoni gerekleir. 0!nk! bu renklerin tuvalde bu miktarda kombinasyonu gri etkisi yapar. Kayet bu kompozisyonda, bu renklerden biri $akim klnmak isteniliyorsa, yani resmin etkisi o renkte *s"ak veya souk+ oka g ze g z!kmesi arzu ediliyorsa, o zaman daire veya resim !zerinde bu rengin sa$as zellikle birinin zararna da olsa b!y!t!l!r. .akat bu b!y!tme o rengi s n!kletirerek, iddetini krarak yaplr. Renk dengesizliinden saknmak, denklemi bozmamak iin, b!y!t!len bu rengin sat!ratesini siya$la, beyazla, gri ile, t!mleri ile veya komu renklerinden birinden en az bir miktar katmakla bu i $alledilir. ARM2N No" - Bu yazdaki renk terimleri, ressamlarn kullandklar renk sistemine *(rmz, %ar, 'avi birin"il renkler, /urun"u, #eil, 'or ikin"il renkler olarak kabul edilir+ g re anlatlmtr. Baz ksmlarda parantez iinde bu deerlerin /oplamal (armdaki deerleri de verilmitir. -ma ou zaman, ressamlarn kulland bu renk deerlerinin, bilgisayar ortamndaki resimlerde de ayn ekilde kullanlmasnda bir sakn"a yoktur. %ade"e renk karm yaparken, belirtilen renk karmlarn R&B */oplamal (arm+ sistemine g re yapmak gerekir. Frnein, bu yazda #eilAi oluturmak iin %ar ile 'aviAyi kartrn diyorsa, siz bu ilemi yapmak iin, R&B sisteminde & *&reen+ deerini uygun bir seviyeye getirmelisiniz. -yn ekilde, burada %ar renk, birin"il *ana+ renk olarak belirtilmesine ramen, siz bilgisayar ortamnda bu rengi (rmz ve #eil rengi kullanarak elde ede"eksiniz demektir. Bunlarn $ari"inde, renklerin resim !zerinde birbirlerine olan etkileri tamamen ayndr * rnein komplemanter renkler gibi+. R)2(I)R,2 -R'?2, 1DRD'I-RI

,nsanlarda g!zel renk bulma arzusu tari$ n"esi alarda balamtr. /opraktan kardklar turun"u, kiremit krmzs ve siya$ renkleri akl koyulu tonlar $alinde s!rerek maara resimlerine izdikleri resimleri boyarlard. Bayranlkla seyrettiimiz tabiat, uygun ve zt armoniler iindedir. Bibir renk doada saf olarak bulunmaz. (esinlikle o rengin deiik n!anslar bulunur. Renk kombinasyonlar kurulurken, tabiatn bu g!zelliinin srrn aratrmak da faydal olur. Fzellikle iek, ku ve kelebeklerin renkleri in"elenirse, ne kadar g!zel a$enk ve tatl orantlar iinde olduklar g r!l!r. U)er bunlar !zerinde $akim renk varsa $angisidirZU, UBakim rengin yannda dier renklerin miktarlar *alanlar+ ve aralarndaki orant nedirZU, UBangi renkler yanyana, ne ekilde gelmitirZU, U/on kymetleri nelerdirZU, UBangi k kuvveti iinde bu g!zellii almlardrZU gibi fikir egzersizlerine gidilir ve aratrmalar yaplrsa, armoni kurmada yardm" bir temele sa$ip olunur. Renk, resmin tesirini salayan bir elemandr. Renk, bir resimde izgi sisteminden da$a etkili duygulara da$a yakndan seslenen bir elemandr. &!zel bir renk uyumu, uygun bir renk d!zeni karsnda $er insan duygulanr. Renklerin armonisini salamak g! bir itir. URenkler nasl d!zenlenir, armoni nasl gerekletirilirZU sorusu daima renkle uraan sanatlar d!!nd!rm!t!r. -rmonili renk kombinasyonlar d!zenlemek ve bunlarn resimde kullanm alanlarn belirlemek, form!llemi, prensiplemi renk kurallarna g re yaplr. .akat bilinmesi gereken ilk prensip udur8 (ombinasyonlarn $angisi kullanlrsa kullanlsn, mutlaka bir $akim renk seilmesi gereklidir. Bu, renk alanlarnn eit olmaya"ak ekilde g sterilmesiyle salanr. 0!nk! eit renk alanlar, optik *k+ karmnda, renk etkisini $afifletir. Bunun iindir ki, baz renklerin b!y!kl!kleri birbirinden farkl olmaldr. 1eiik ekillerde d!zenlene"ek $er armoni, bir ana renk *$akim renk+ ve ona katlan ikin"i, !!n"! renkten yaplr. Bu, renklerin b!y!k : da$a k!!k : en k!!k ekilde resim alann rtmeleri demektir. Bu da, bir resimde uyum yaratmak iin, bir ana *$akim+ renge ikin"i ve !!n"! renklerin onu besleye"ek oranda, b!y!kl!kte, kuvvette kombinasyona katlmas gerekir demektir. -rmoni iin renkler birbirine yakn seilmelidir. Birbirinden ok farkl ekiller ve renklerle meydana getirilmi bir resimde armoni kurulamaz.

-R'?2, K)(,II)R, T) %,%/)'I)R, Renk armonisinde esas kombinasyonlar unlardr8 Monokro,)"ik Ar,oni - Bir rengin deiik tonlaryla yaplan armoni.

An)lo&$s? R'l)"i" Ar,oni - #akn, benzer renkler ile yaplan armoni. Kon"r)s"in&? Inrol)"i" Ar,oni - (ontrast renklerle yaplan armoni. Kimdi bu kombinasyon ekillerini in"eleyelim8 Monokro,)"ik Ar,oni - Bir rengin kendi iindeki armonisine denir. Bir rengin deiik renk tonlaryla yaplr ve kombinasyonlarn en basitidir. Bakim renklerin ak ve koyu tonlar, ara tonlar olarak kullanlr. Bir renge baka bir renk kartrmadan onu yalnz beyazla aarak veya siya$la koyulatrarak ak, orta ve koyu gibi deiik tonlara b ld!kten sonra, bunlar resimde istediimiz etkiyi, ekli yarata"ak bir d!zende koyulu akl yanyana bir d!zende sralamakla, yani bir tondan dier bir tona yavaa gemek yoluyla armoni yaplr. Buna UkambiyoU ya da Uton !st!ne ton almasU denir. 'esela8 'avinin, ak mavi, orta mavi, koyu mavi tonlar kullanlarak bu rengin armonisine gidilir. Bu tonlar resim !zerinde $akim renk etrafnda $akim renk !zerinde toplanmaldr. An)lo&$s (N$)ns* Renklerle Ar,oni - (romatik dairede g r!n!leri itibariyle birbirine benzer renklerle ve onlarn tonlaryla yaplan armonidir. Frnein %arnn benzer renkleri turun"u, sar:turun"u, sarnn dere"eleri *bir rengin komu renkleriyle kartrlarak deiik tonlarda yanyana getirilmesiyle+ dir. Bu renklerden biri $akim renktir ve dier renkler de bu rengi oluturan m!terek bir renge sa$ip olduklarndan birbirlerine benzerler ve g ze $o g r!n!rler. 'esela, #eil ve %ar, (rmz ve /urun"u, 'or ve 'avi gibi renkler kromatik dairede analog s renklerdir, yanyanadrlar. 0!nk!, %arnn bileiminde #eil *karmsal sistemde #eilin bileiminde %ar+, /urun"unun bileiminde (rmz, 'orun bileiminde de 'avi vardr. -nal g!s renkler yanyana geldiklerinde birbirlerinin kuvvetlerini krarlar ve olduklarndan zayf g r!n!rler. Bu ekilde yaplan bir armoni ra$atlk veri"idir. -nal g!s armonisinde, $akim rengin sa ve solundaki n!anslarla d!zenlemeler yaplarak kompozisyon meydana getirilir. 'esela %u, mavi:yeil ve & k mavi: mor kombinasyonu ile meydana getirilemez miZ Benzer renklerin orantl tonlar ve n!anslar iinde boyanm olan bir tuval g zde $o bir etki brakr. Dygun renkler yerine bazen n tr *beyaza yakn+ renkler kullanlabilir. Benzer renklerin kombinasyonlarna birka rnek vermek gerekirse8 %arnn kombinasyonlar 8 /urun"u, %ar:/urun"u, 'avi /onlar ve b!t!n bunlara benzer ton dere"eleridir. 1eniz mavisinin kombinasyonlar8 /urkuaz *%iyan+, 'avi:/urkuaz, 'or:'avi ve 'orAdur. (rmznn kombinasyonlar8 /urun"u, (rmz:/urun"u, (rmz:'or *'agenta+ ve 'eneke 'oruAdur. Kon"r)s"in& Ar,oni - (ontrast renkler kartrldklar zaman birbirlerinin kuvvetini yiyen ve yanyana geldikleri zaman birbirlerinin renklerini da$a fazla belirten, zt renklerdir. Frnein krmz bir g!l, yeil yapraklar arasnda ate gibi parlar. (ontrast renkler kromatik dairede tam kar karya d!erler. K yle ki@ : (rmznn t!mleri /urkuaz *0karmsal sisteme g re #eil+ : #eilin t!mleri 'agenta *0karmsal sisteme g re %arnn t!mleri 'or+ : 'avinin t!mleri %ar *0karmsal sisteme g re /urun"u+ dr. (ontrast renkler k durumuna g re, birletikleri noktada $er iki renk titriyormu gibi g r!n!r. Bu $al g z! yorar ve $oa gitmeyen etkiler yapar. Buna engel olabilmek iin renklerin tonlarn deitirerek bu titreimin n!ne geilmelidir. Bu t!mler renklerin sert etkilerini yumuatarak uygun bir armoniye sokmak iin birinin renginden dierine az miktarda kartrmak lazmdr. (atlan bu m!terek renk, sert renkleri zayflatmak yoluyla kontrast renkleri akrabalatrarak uygun bir armoniye geilmesini salar. (ontrast almalarnda daima t!mler renkler arasnda b yle bir al:verie girerek onlar zayflatmak, s nd!rmek yoluna gidilmelidir. Renklerin kontrast, siya$a oranla beyazn, koyu maviye g re de ak sarnn yanyana konulmasyla ortaya kan ztlktr.

Renk emberinde bir renk, seilen dier bir renkten ne kadar uzaklarsa, aralarndaki kontrast kuvveti de o kadar artar. (arlkl bulunduklar zaman ise kontrast $alinin en iddetli $aline y!kselirler. (ontrast, krmz:yeil, sar:mor, turun"u:mavi kontrast renkler kar karya konulmak suretiyle yaplr. Bu karlkl kontrast renkleri anlalabile"ek ekilde bulmak ve semek kolay deildir. #anyana konulan bu iki renk bazen bakmaya dayanlamaya"ak dere"ede insan sinirlendirir. Birbirleriyle uyuamayan iki tane t!mler *komplemanter+ renk g z! ra$atsz eder. ,te bu nedenle bir armoni kurulurken unlara dikkat edilmelidir8 o %af iki t!mler *komplemanter+ renk yanyana konulmamal *rtkanlklar ortadan kaldrmak iin+, aralarna n tr renkler konulmal veya etraflar evrilmelidir. o /!mler renklerin iine krlma yetenei ayn olan *tayfta birbirlerine yakn+ yaln renkler ilave edilebilir. o /!mler renklerden birine beyaz ilave edilerek deeri d!!r!lerek aydnlatlabilir ya da grileirilebilinir. o /!mler renkler az miktarda birbirlerine katlarak akrabalatrlabilinir. ,yi bir armoni etkisi yaratabilmek iin, iki t!mler renk kullanlmaldr. .akat bu iki renk de en y!ksek iddetlerinde *kromalarnda+ kullanlmamaldr. Bunlardan birisinin iddeti feda edilmelidir. Beye"an vere"ek bir armoninin d!zeni iin renklerin tonlar !zerinde denemeler yapmak gerekir. Ber$angi bir tonda mavinin kontrast ola"ak turun"uyu seerken, bu turun"u rengin kesinlikle bu mavinin tonuna uygun bir ayarda *tonda+ olmas gerekir. -ksi $alde armoni meydana gelmez. Bu iki rengin ak ve koyular !zerindeki ton yaylmlarnn birbirlerine uygun d!zeyde olmas gerekir. \ira tondan tona, koyudan aa veya aktan koyuya gemek ve kaynatrmak, armoniden uzaklamaya neden olur. 1oada ok rastlanan kontrastlardan biri /urun"u:'avi kontrastdr. Dygun renklerden da$a $o ve zengin etkiler yaratrlar. (omplemanter renklerle yaplan bir armoniye girerken !!n"! renk dengenin kurulmasna, kontrast armonisinin da$a $o, da$a yumuak ve etkili olmasna yardm eder. (ontrast armonisi srasnda kullanla"ak siya$, beyaz ve n tr izgiler $em renklerin birbirlerinden ayrlmasna yardm eder, $em de t!mler renklerin kuvvetii g ze arpa"ak dere"ede iddetlendirerek kontrast armonisini d!zenlerler. &ri renkler $akim rengi besler ve "anllk verir. .akat bir tuvalde $akim rengi besleyen ve ona "anllk veren kontrast renklerdir. 'esela, bir resimde turun"u armonisine *ton ve n!anslaryla beraber+ t!mleri *komplemanteri+ olan mavi rengin girmesi resmi $emen etkili bir duruma getirir ve resimde eksik olan bir "anllk ve g!zellik eleman belirir. 1ier armoni kurallarnda olduu gibi, kontrast armonisinde de kontrast renklerin tuvalde kaplaya"a alanlar kromatik dairedeki orantlarna g re $esaplamak lazmdr. -rmoniye gire"ek olan mavi rengin alann tuval !zerinde $esapl olarak belirlemek gerekir. -ksi takdirde armoni olmaz. 'esela, kontrast mavi renk, orantsndan fazla b!y!k olarak tuvalde yerletirilir, serpitirilirse bu sefer turun"u ile mavi renk arasnda $akim olma rekabeti balar. Bu ise tatsz bir renk kombinasyonudur ki, g z! yorar. (ontrast bir armonide t!mler renklerin g revi, dier renklerin "anllklarn, etkilerini ve g!zelliklerini belirtmektir. /urun"u:'avi kontrast armonisinde mavi, $akim renk turun"u renge deerini kazandrd zaman g revini yapm olur. Dnutulmamas gereken bir nokta da, kontrast armonisinde t!mler renkler s n!k renkleri uyandrmak ve onlara bir renklilik ve kuvvet vermek iin kullanlr. Bu renkler yanlarndaki renkleri uyandrrlar. 'esela, bir orman resmi, iinde kuvvetli yeil, parlak ksmlar olursa yanndaki s n!k ve donuk yeillikleri "anlandrr. -yn ekilde kromatik daire !zerinde veya deneyerek bu renkleri seerken dikkatli olunmaldr. Bakim rengin t!mleri biraz sa ve solundaki renklere doru kaarsa, $akim rengin o zaman ona g re tonunu deitirmek gerekir. /!mler renkler kromatik daire !zerinde tam kar karya gelen renklerdir. Bazen kontrast iki renkle yaplan basit armonide t!mler olan kontrast renklerden biri yerine n tr renkler de kullanlr. 0ounlukla ressamlar t!mler renkler veya kontrastlarla alrlar. .akat bu demek deildir ki ressam yalnz krmz:yeil, mavi:turun"u veya sar:mor renk uyumlaryla resim yapmak zorunluundadr. B yle basit bir almann sanat deeri nemsizdir. B yle yalnz bana yaplan kontrast, sert bir g r!n!

iinde dekoratif bir etki yapar. Bu anlaytan kendimizi kurtararak resimde zengin renk kontrast d!zenlerini, birletiri"i renk ortamn yaratmaya allmaldr. Bu kontrast ortam resimde armoniyi yaratr. -rmoni ise $er resme $uzur, s!kun ve "anllk verir. -rmoninin b!t!n renklerle bir ball ve $akim, oturmu bir durumu vardr, ,te resimde $uzur veren bu armoniyi arama, kontrastn $eye"an veri"i sertliini yumuatr. Resimdeki kontrastta armoniyi, armonide de kontrast birbirlerini tamamlay", b!t!nleyi"i iki eleman olarak aramal ve kullanmalyz. -razi resimlerinde toprak ksmlarna konulan birka para kuvvetli krmz renk, o topran rengini uyandrr. )yalarn renkleri, k ve iinde bulunduklar atmosfere g re belirlenir. )er beyaz bir vazo krmz bir duvarn n!ne konulursa, duvardan bir miktar yansyan krmz rengi tutar. & z, renkleri n trletirme eiliminde olduundan tutulan bu krmz renk, g ze krmznn t!mleri olan turkuaz renginde g z!k!r. Tazonun s"ak atmosfere uymas iin onu turkuaz ya da $afif bir yeile boyamanz gerekir. Bir resimde b yle n tr renkleri yanlarndaki $akim renklerin kontrastlaryla $afife boyayarak onu genel renk armonisine sokmak gerekir. #ine yeil bir duvar n!nde beyaz bir vazo krmz g r!n!r. Resimde bu etkiyi aksettirerek vazoyu armoniye sokmak iin, yeilin kontrast olan krmz ile vazoyu $afife boyamak gerekir. Realist *gereki+ resimde rengi k akislerinin *r fle+ oyunlarn in"elemek ok eki"idir. o o /Cli" (P)r )l)n,!%* Ko,Cle,)n"er Renk Ar,onisi - %eilen $akim bir rengin, renk dairesinde, t!mler renginin sa ve sol yanna d!en renk n!anslarnn kombinasyonu ile yaplr. 'esela %ar ile (rmz:'or, 'avi:'or gibi *toplamal karmda 'avi:'or, 'avi:/urkuaz+. Do#Dle (ki Renkli* Ko,Cle,)n"er Renk Ar,onisi - (rmz:/urkuaz, %ar:'or */oplamal (armda %ar:'avi+ gibi karlkl kontrastlar alnan iki renkle yaplan armonidir. Bu renklerin birbirleriyleanlaabile"ek, uyum g sterebile"ek tonlarn bulmak ve semek gerekir. Bu armoniye giren bir !!n"! renk ise dengenin kurulmasna yardm eder. (ullanla"ak siya$:beyaz izgiler *n tr+ ise renklerin birbirinden ayrlmasna yardm eder. /!mler renklerin kuvvetlerini arttrarak kontrast armonisini d!zenlerler. Frnein, %ar ve #aprak #eili seilmesi ve t!mlerleri olan olan 'avi ve (rmz:'or ile dengeye getirilmesi ile bu armoni kurulur. 1ier renk kombinasyonlar unlardr8 : (rmz:/urun"u, %ar:#eil 8 /urkuaz:'avi, 'eneke 'oru : 'avi:#eil n!anslar 8 (rmz:/urun"u, %ar : %ar:/urun"u dere"eleri 8 'avi:/urkuaz, 'or .ri)8s (5 Renkli* Ko,Cle,)n"er Renk Ar,onisi - Renk emberinde $emen $emen birbirinden eit uzaklkta olan ve !gen oluturan, birin"il ve ikin"il renklerle yaplan kombinasyonlardr. Renklerden biri $akim renk olarak seilir, dierleri de bu rengin $akimiyeti altna girer. (ullanlan birka !nl! renk kombinasyonu unlardr8 : #eil, *%ar:(rmz+, *'or:'avi+ : %ar, */urkuaz:#eil+, *)flatun+ : #eil:%ar, *'or+, *%ar:/urun"u+ Resim ekollerinin $epsinde ! ana renk, biri dierlerine $akim olmak artyla, bol bol kullanlmtr. &otik devirde kiliselerin pen"ere "amlarna ve duvarlarna siya$ n trler katarak bu renklerle s!slemilerdir. Renklerinin iinde g!ne nn etkisini belirtmek iin !l! armoniisisisisisisisisarak sary kullanrlard. Kark minyat!rlerinde bu renklerin en !zel armonileri kurulmutur. 'odern ekollerden .ovistAler ve )kspresyonistAler bu renklerle ok "anl ve ifadeli tablolar meydana getirmilerdir.

(rmz, %ar, 'avi */oplamal karmda (rmz, #eil, 'avi+ birin"il renkleri veya /urun"u, #eil, 'or */oplamal karmda /urkuaz, 'agenta, %ar+ ikin"il renkleri, armoni kurallarna uyarak orantl bir ekilde paral kullanlrsa g!zel armoniler meydana getirilebilinir. Bu renklerle kurulan kompozisyonlar etkili olur. Bollandal ressam Tan &og$, bil$assa krmz, sar ve mavi !l! esas renklerle *paral+ armoniler kurmasn ok severdi. -ydnlk, kl g!ne sars tablolarnda sar renk $akimdir. Bu etkiyi elde etmek iin, tablo armonisine katlm b!t!n renklerin ierisine sar renkten bir miktar kartrrd. Cl! armonide kullanla"ak renklerden $akim renk en fazla, ikin"i renk orta, !!n! renk ise az miktarda kullanlmaldr. )er bu ! esas renk ayn miktarda kullanlms s s s s s s s $akim renk etkisi g ze arpmaz, $akim renk kaybolur. Kark minyat!rlerinden il$am alan modern ressamlar, /urun"u:#eil:'or ikin"i dere"eden renklerin kombinasyonunu kullanmlardr. Fzellikle RenoirAin tablolar 'or:Ieylak uyumu iinde yaplmtr. Resimde armoni kurarken $akim renk ok kuvvetli ve "anl renklerden seilmelidir. 1ierleri, iinde daima biraz gri bulunan yumuak ve tatl renklerden alnmaldr. -yn zamanda resmin renk armonisi, $akim atmosfere uygun olmaldr. -ksi taktirde istenilen etki yaratlamaz. %"ak renklerin $akimiyetinde yaplm bir k manzarasnda renklerin etkileri ile resmin ifadesi arasnda bir ilgi yoktur. .e"r)8s (D'r" Renkli* Ko,Cle,)n"er Renk Ar,onisi - Renk dairesi !zerinde yakn ! komu rengin m!terek bir komplenmanteri bulunarak kombinasyona katlr. (omplemanter renk saa sola kaydka komu renklerin n!anslar da dengeli olarak saa sola kayar. 'esela8 %ar, #eil, 'aviAnin ortak komplemanteri (rmz gibi. #anyana d!en > renkle8 'esela %ar:#eil:'avi ve %ar ile 'avinin n!anslar kullanlarak bunlarn ortak bir kontrast armoniye eklenerek yumuak, tatl bir kontrast armoniye gidilir. Bu kombinasyonla, renk armonilerinin en dramatik ekilleri yaplabilir. Dyumsuz Renkler Renk emberinde birbirine bitiik olmayan ve birbirlerine g re karlkl d!meyen *t!mler olmayan+ renklere Uuygun olmayan renklerU denir. Bu nedenle bu renkler arasnda ne yakn *armoniy z+ ne de uzak *kontrast+ bir armoni kurulamaz. Dyumsuz renkler unlardr8 : (rmz:%ar : %ar:'avi : 'avi:(rmz : /urun"u:#eil : #eil:'or : 'or:(rmz ,ki rengin uygun armoni tekil edebilmesi iin aralarnda m!terek bir rengin bulunmas arttr. Balbuki yukardaki ift renkler arasnda ne m!terek bir renk vardr, ne de uzak $ali *kontrast+ mev"uttur. Bir resmin renk armonisine zengin bir $ava vermek iin bazen bu armoniye az miktarda uyumsuz renkler serpitirilir. 'esela /urun"u:'or renkler yanyana konulsalar birbirlerine uygun d!mezler. )tkileri ra$atsz edi"i ve zevksiz olur. 0!nk! kromatik daire !zerindeki durumlarna g re aralarnda ne yakn ne de uzak bir ilgi vardr. Buna ramen renk emberinde birbirine bitiik olmayan krmz:sar, yeil:mor, turun"u:mor gibi renklerin, kompozisyonlarda g sterdikleri s!rpriz etkiler, tatl tesad!fler ve dier renkleri biraz kymetlendirmek bakmndan renk kombinasyonlarnn iine ounlukla girerler. Resimde uyumsuz renkler eit olmayan miktarlarda *alan+, ift olarak kullanlrlar. )it olmayan bu alanlarn dengesi renk deerlerini deiik tutmakla salanr. -n"ak bu alanlarn b!y!kl!!, renklerin "anllk, donukluk ve dengeyi salamas *geni alan zayf renk, k!!k alan kuvvetli ve "anl renk+ resmin renk armoni sistemine baldr. Dyumsuz renklerin d!zenini, miktarn karrsak, kurmak istediimiz armoni kombinasyonunu bir t!rl!

gerekletiremeyiz. Bu renk uyarszl bamza dert olur. 0!nk! bunlar arasnda ne yakn ne de uzak bir armoni kurulabilir. Resim iinde uyumsuzluk etkisi yaratr. Renk emberinde uygunsuz renklerin yerlerini ok iyi semek gerekir. -ksi $alde armoni renklerinden birisinin $avasna girerek renk armonisinden beklediimiz etkiyi alamayz. Dyumsuz renkler armoni kombinasyonunda dier renklerle karmamal ve ayr durmaldr. Kayet resim iinde uyumsuz renklerden biri armonide fazla uyumsuzluk yapyorsa, $akim renkten ya da kendi t!mlerinden kendisine bir miktar katarak genel armoni kombinasyonu ile bir balant kurulmaya allmaldr. .akat bu yola saplmamas da$a dorudur. -rmoniye fazla renk katarak zevksizlie gitmekten kanlmaldr. 2F/R */-R-.%I\+ R)2(I)R,2 1)2&)%, #anna ve !st!ne gelen renklere bir etkisi olmayan, onlarn g r!n!lerini deitirmeyen renklere Un tr renklerU denir. 2 tr renk, ! ana renk olan (rmz, %ar, 'avi */oplamsal karmda (rmz, #eil, 'avi+ veya ayr ayr iki t!mler renk karmndan meydana gelen koyu beyaza yakn tam renksizliktir. ,kin"i dere"eden renkler olan /urun"u, #eil, 'or */oplamsal karmda /urkuaz, 'agenta, %ar+ un da karmndan n tr renkler meydana gelir. Bu karmlarda $angi renk fazla l!de tutulursa n tr renk o renge alar $ale gelir. Bu suretle de $er rengin n tr renge yaklaan bir tonu elde edilir. Bu n tr rengi de beyazla aarak, n tr renklerin mu$telif dere"eleri elde edilir. /on ubuu n tr renklerin dere"elerini g sterir. Beyaz ve siya$ da$il, bu iki u arasndaki b!t!n renkler n tr renklerdir. Bir kompozisyonda grilerin rol! b!y!kt!r. ,ine gri girmeyen renk olmad gibi araya gri renk katlmadan bir armoni de oluturulamaz. 0!nk! gri renkler armoni iindeki dier renkleri besler ve kuvvetlerini meydana karrlar. Bazen n tr renkler, kombinasyonlarn iinde birin"i dere"ede yer alrlar. -rmoni iine giren gri renkler dier renklerle bir denge salamaya alrlar. (ompozisyonda k!!k:b!y!k alanlar igal ederek, bu dengenin baarl olmasna yardm eder. Bununla beraber renk deerleri !zerine kurulmu bir resmin kompozisyonunda gri renkler pek az g r!l!rler. ]aponlar grilerle beraber baarl renk kompozisyonlar meydana getirmilerdir. Bir kompoziyonda griler iki t!rl! kullanlr8 4. (ompozisyonda m!stakil renk gibi ak:koyu lekeler $alinde. *Renki kolorist ressamlar bu tarz kullanrlar+ =. Ber rengin ierisine katlarak renkleri griletirerek tonlama yapma yoluyla. Renklerle beraber kullanlan n tr renkler u ! etkiyi meydana getirirler8 4. %iya$ ve beyaz $angi rengin yanna gelirse, kuvvetli ve parlak kontrastlar meydana getirir. =. Renklerin aralarna giren griler $afif ve yumuak etki yaratrlar. Renklere azar azar gri renk katarak veya grilemi renklerin grilerini azaltp kromalarn oaltarak baklar bir noktaya eke"ek kadar etki yaratmak m!mk!nd!r. 2 tr renkler *griler+ bir armoninin besleyi"isi g revini g r!rler. Kekle derinlik verirler. Te renklerin da$a zevkli g r!nmelerine neden olurlar. &ri renkler kompozisyonda ok fazla kullanlrsa resme tek renk *monokrom+ etkisi verirler. Beyazla alm bir rengin yanna * rnein krem rengi+, o rengin siya$la koyulatrlm tonu yakmaz. -yn ekilde siya$la koyulatrlm souk bir rengin yanna s"ak renkler yakmaz. B-I-2% *1)2&)+

Renk d!zeninde en nemli ey dengedir. 1enge, deiiklikler arasnda birlii salayan elemandr. (ompozisyonda ilgi ekmek, deiiklik ve birlik ile salanr. Bu iki zt kuvveti ayarlamak arttr. 1ozu karlm bir deiiklik art"dr, g ze $o gelmez. UBirlikUte doz karln"a monoton bir ey meydana gelir. ,yi bir renk d!zeni oluturulurken bu iki zt kuvvet arasnda durula"ak yeri iyi bilmek gerekir. Ber rengin bir arl vardr. (!!k ve kl bir leke alan, geni, karanlk bir leke alanna l! balans oluturur. /ersine, k!!k, karanlk bir leke alan da geni bir aydnlk leke alanyla balans, l! yapabilir. B!y!k lekeler g r!n!te da$a sakin ve iddeti azaltlm ola"aktr. Buna karlk k!!k lekeler da$a iddetli g z!ke"ektir. Parlak renklere kar s n!k, l! renkler kullanlmaldr.