BI 1: NHNG VN CHUNG V BO H LAO NG I- Mc ch, ngha, tnh cht ca cng tc bo h lao ng 1- Khi nim Lao ng l hot ng quan trng

ng nht ca con ngi, n to ra ca ci vt cht v cc gi tr tinh thn ca x hi. Lao ng c nng sut, cht lng v hiu qu cao l nhn t quyt nh s pht trin ca t nc, x hi, gia nh v bn thn mi ngi lao ng. Bt c mt ch x hi no, lao ng ca con ngi cng l mt trong nhng yu t quyt nh nht, nng ng nht trong sn xut. Ch tch H Ch Minh ni: "X hi c cm n, o mc, nh l nh ngi lao ng. Xy dng giu c, t do dn ch cng l nh ngi lao ng. Tri thc m mang, cng nh lao ng. V vy lao ng l sc chnh ca s tin b x hi loi ngi". Trong qu trnh lao ng to ra ca ci vt cht cho x hi, con ngi lun phi tip xc vi my mc, trang thit b, cng c v mi trng... y l mt qu trnh hot ng phong ph, a dng v rt phc tp, v vy lun pht sinh nhng mi nguy him v ri ro... lm cho ngi lao ng c th b tai nn hoc mc bnh ngh nghip, v vy vn t ra l lm th no hn ch c tai nn lao ng n mc thp nht. Mt trong nhng bin php tch cc nht l gio dc thc bo h lao ng cho mi ngi v lm cho mi ngi hiu c mc ch, ngha ca cng tc bo h lao ng. 2- Mc ch ca cng tc Bo h lao ng Mt qu trnh lao ng c th tn ti mt hoc nhiu yu t nguy him, c hi. Nu khng c phng nga, ngn chn, chng c th tc ng vo con ngi gy chn thng, gy bnh ngh nghip, lm gim st, lm mt kh nng lao ng hoc gy t vong. Cho nn vic chm lo ci thin iu kin lao ng, m bo ni lm vic an ton, v sinh l mt trong nhng nhim v trng yu pht trin sn xut, tng nng sut lao ng. ng v Nh nc ta lun quan tm n cng tc bo h lao ng, coi y l mt nhim v quan trng trong qu trnh lao ng, nhm mc ch: - m bo an ton thn th ngi lao ng, hn ch n mc thp nht, hoc khng xy ra tai nn trong lao ng. - m bo cho ngi lao ng mnh khe, khng b mc bnh ngh nghip hoc cc bnh tt khc do iu kin lao ng khng tt gy nn. - Bi dng phc hi kp thi v duy tr sc khe, kh nng lao ng cho ngi lao ng. 3- ngha ca cng tc bo h lao ng a- ngha chnh tr Bo h lao ng th hin quan im coi con ngi va l ng lc, va l mc tiu ca s pht trin. Mt t nc c t l tai nn lao ng thp, ngi lao ng khe mnh, khng mc bnh ngh nghip l mt x hi lun lun coi con ngi l vn qu nht, sc lao ng, lc lng lao ng lun c bo v v pht trin. Cng tc bo h lao ng lm tt l gp phn tch cc chm lo bo v sc khe, tnh mng v i sng ngi lao ng, biu hin quan im qun chng, quan im qu trng con ngi ca ng v Nh nc, vai tr ca con ngi trong x hi c tn trng.

Ngc li, nu cng tc bo h lao ng khng tt, iu kin lao ng khng c ci thin, xy ra nhiu tai nn lao ng nghim trng th uy tn ca ch , uy tn ca doanh nghip s b gim st. b- ngha x hi Bo h lao ng l chm lo i sng, hnh phc ca ngi lao ng. Bo h lao ng l yu cu thit thc ca cc hot ng sn xut kinh doanh, ng thi l yu cu, l nguyn vng chnh ng ca ngi lao ng. Cc thnh vin trong mi gia nh ai cng mong mun khe mnh, trnh vn ha, ngh nghip c nng cao cng chm lo hnh phc gia nh v gp phn vo cng cuc xy dng x hi ngy cng phn vinh v pht trin. Bo h lao ng m bo cho x hi trong sng, lnh mnh, mi ngi lao ng khe mnh, lm vic c hiu qu v c v tr xng ng trong x hi, lm ch x hi, t nhin v khoa hc k thut. Khi tai nn lao ng khng xy ra th Nh nc v x hi s gim bt c nhng tn tht trong vic khc phc hu qu v tp trung u t cho cc cng trnh phc li x hi. c- ngha kinh t Thc hin tt cng tc bo h lao ng s em li li ch kinh t r rt. Trong lao ng sn xut nu ngi lao ng c bo v tt, iu kin lao ng thoi mi, th s an tm, phn khi sn xut, phn u c ngy cng, gi cng cao, phn u tng nng sut lao ng v nng cao cht lng sn phm, gp phn hon thnh tt k hoch sn xut. Do vy phc li tp th c tng ln, c thm iu kin ci thin i sng vt cht v tinh thn ca c nhn ngi lao ng v tp th lao ng. Chi ph bi thng tai nn l rt ln ng thi ko theo chi ph ln cho sa cha my mc, nh xng, nguyn vt liu... Tm li an ton l sn xut, an ton l hnh phc ca ngi lao ng, l iu kin m bo cho sn xut pht trin v em li hiu qu kinh t cao. 4- Tnh cht cng tc bo h lao ng Bo h lao ng c 3 tnh cht: a- Tnh php lut Tt c nhng ch , chnh sch, quy phm, tiu chun ca nh nc v bo h lao ng ban hnh u mang tnh php lut. Php lut v bo h lao ng c nghin cu, xy dng nhm bo v con ngi trong sn xut, n l c s php l bt buc cc t chc nh nc, cc t chc x hi, cc t chc kinh t v mi ngi tham gia lao ng phi c trnh nhim nghim chnh thc hin. b- Tnh khoa hc - k thut Mi hot ng trong cng tc bo h lao ng t iu tra, kho st iu kin lao ng, phn tch nh gi cc nguy him, c hi v nh hng ca chng n an ton v sinh lao ng cho n vic xut v thc hin cc gii php phng nga, x l khc phc u phi vn dng cc kin thc l thuyt v thc tin trong cc lnh vc khoa hc k thut chuyn ngnh hoc tng hp nhiu chuyn ngnh. V d: Mun chng ting n phi c kin thc v m hc, mun ci thin iu kin lao ng, nng nhc v v sinh trong mt s ngnh ngh phi hiu v gii quyt nhiu vn tng hp phc tp lin quan n kin thc khoa hc nhiu lnh vc nh thng gi, chiu sng, c kh ha, tm sinh l hc lao ng... ng thi vi

nn sn xut cng nghip ha, hin i ha, ngi lao ng phi c kin thc chuyn mn k thut sn xut, mun sn xut c hiu qu v bo v c tnh mng, sc khe, an ton cho bn thn, th phi hiu bit k v cng tc bo h lao ng. Nh vy cng tc bo h lao ng phi i trc mt bc. c- Tnh qun chng Tnh qun chng th hin trn hai mt: Mt l, bo h lao ng lin quan n tt c mi ngi tham gia sn xut, h l ngi vn hnh, s dng cc dng c, thit b my mc, nguyn vt liu nn c th pht hin c nhng thiu st trong cng tc bo h lao ng, ng gp xy dng cc bin php ngn nga, ng gp xy dng hon thin cc tiu chun, quy phm an ton v sinh lao ng. Hai l, d cho cc ch chnh sch, tiu chun quy phm v bo h lao ng c y n u, nhng mi ngi (t lnh o, qun l, ngi s dng lao ng n ngi lao ng) cha thy r li ch thit thc, cha t gic chp hnh th cng tc bo h lao ng cng khng th t c kt qu mong mun. II- Ni dung bo h lao ng Cng tc bo h lao ng bao gm nhng ni dung ch yu sau: K thut an ton; V sinh an ton; Cc chnh sch, ch bo h lao ng. 1- K thut an ton K thut an ton l h thng cc bin php v phng tin v t chc v k thut nhm phng nga s tc ng ca cc yu t nguy him trong sn xut i vi ngi lao ng. t c mc ch phng nga tc ng ca cc yu t nguy him trong sn xut i vi ngi lao ng, trong qu trnh hot ng sn xut phi thc hin ng b cc bin php v t chc, k thut, s dng cc thit b an ton v cc thao tc lm vic an ton thch ng. Tt c cc bin php c quy nh c th trong cc quy phm, tiu chun, cc vn bn khc v lnh vc an ton. Ni dung k thut an ton ch yu gm nhng vn sau: Xc nh vng nguy him; Xc nh cc bin php v qun l, t chc v thao tc lm vic m bo an ton; S dng cc thit b an ton thch ng: Thit b che chn, thit b phng nga, thit b bo him, tn hiu, bo hiu, trang b bo h c nhn. 2- V sinh lao ng V sinh lao ng l h thng cc bin php v phng tin v t chc v k thut nhm phng nga s tc ng ca cc yu t c hi trong sn xut i vi ngi lao ng. ngn nga s tc ng ca cc yu t c hi, trc ht phi nghin cu s pht sinh v tc ng ca cc yu t c hi i vi c th con ngi, trn c s xc nh tiu chun gii hn cho php ca cc yu t trong mi trng lao ng, xy dng cc bin php v sinh lao ng. Ni dung ca v sinh lao ng bao gm: - Xc nh khong cch v v sinh - Xc nh cc yu t c hi cho sc khe Gio dc thc v kin thc v sinh lao ng, theo di qun l sc khe.

- Bin php v sinh hc, v sinh c nhn, v sinh mi trng. - Cc bin php k thut v sinh: K thut thng gi, thot nhit, k thut chng bi, chng n, chng rung ng, k thut chiu sng, k thut chng bc x, phng x, in t trng... Trong qu trnh sn xut phi thng xuyn theo di s pht sinh cc yu t c hi, thc hin cc bin php b sung lm gim cc yu t c hi, m bo tiu chun v sinh cho php. 3- Chnh sch, ch bo h lao ng Cc chnh sch, ch bo h lao ng ch yu bao gm: Cc bin php kinh t x hi, t chc qun l v c ch qun l cng tc bo h lao ng. Cc chnh sch, ch bo h lao ng nhm bo m thc y vic thc hin cc bin php k thut an ton, bin php v v sinh lao ng nh ch trch nhim ca cn b qun l, ca t chc b my lm cng tc bo h lao ng, cc ch v tuyn truyn hun luyn, ch thanh tra, kim tra, ch v khai bo, iu tra, thng k, bo co v tai nn lao ng... Nhng ni dung ca cng tc bo h lao ng nu trn l rt ln, bao gm nhiu cng vic thuc nhiu lnh vc cng tc khc nhau, hiu c ni dung ca cng tc bo h lao ng s gip cho ngi qun l cao trch nhim v c bin php t chc thc hin cng tc bo h lao ng t kt qu tt nht. III- H thng php lut v cc quy nh v bo h lao ng Trong nhng nm qua, p ng yu cu ca cng cuc i mi v s nghip cng nghip ha- hin i ha t nc, cng tc xy dng php lut ni chung v php lut v bo h lao ng ni ring c cc cp cc ngnh ht sc quan tm. V vy n nay Nh nc ta c mt h thng vn bn php lut, ch chnh sch v bo h lao ng tng i y . H thng lut php, ch chnh sch bo h lao ng v lin quan n bo h lao ng bao gm: 1- Hin php nc Cng ha XHCN Vit Nam ban hnh nm 1992 ( c sa i b sung theo Ngh quyt s: 51/2001/QH10 ngy 25 thng 12 nm 2001 ca Quc hi kha X, k hp th 10) - iu 56 ca hin php quy nh: Nh nc ban hnh chnh sch, ch bo h lao ng. Nh nc quy nh thi gian lao ng, ch tin lng, ch ngh ngi v ch bo him x hi i vi vin chc Nh nc v nhng ngi lm cng n lng; khuyn khch pht trin cc hnh thc bo him x hi khc i vi ngi lao ng. - Cc iu 39, 61, 63 quy nh cc ni dung khc v bo h lao ng. 2- B Lut lao ng v cc lut khc, php lnh c lin quan n an ton v sinh lao ng B Lut lao ng ca Nc Cng ha x hi ch ngha Vit Nam c Quc hi thng qua ngy 23/6/1994 v c hiu lc t ngy 01/01/1995 quy nh quyn v ngha v ca ngi lao ng v ngi s dng lao ng, cc tiu chun lao ng, cc nguyn tc s dng v qun l lao ng, gp phn thc y sn xut.

V vy, B lut lao ng c v tr quan trng trong i sng x hi v trong h thng php lut quc gia. Trong b Lut lao ng nhng chng lin quan n an ton v sinh lao ng: - Chng VII : Quy nh thi gian lm vic, thi gian ngh ngi. - Chng IX : Quy nh v an ton lao ng, v sinh lao ng. - Chng X : Nhng quy nh ring i vi lao ng n. - Chng XI : Nhng quy nh ring i vi lao ng cha thnh nin v mt s lao ng khc. - Chng XII : Nhng quy nh v bo him x hi. - Chng XVI : Nhng quy nh v thanh tra Nh nc v lao ng, x pht vi phm php lut lao ng. 3- Mt s lut, c lin quan n an ton v sinh lao ng a- Lut bo v sc khe nhn dn, ban hnh nm 1989 - Quy nh trch nhim ca ngi s dng lao ng phi chm lo, bo v v tng cng sc khe cho ngi lao ng. - Phi to iu kin cho ngi lao ng c iu dng, ngh ngi, phc hi chc nng lao ng. - Phi thc hin ng cc tiu chun v sinh lao ng, phi t chc khm sc khe nh k cho ngi lao ng - Nghim cm vic lm nhim cc ngun nc sinh hot, trnh lm nhim t, nc v khng kh... b- Lut bo v mi trng, ban hnh nm 2005 - Lut ny quy nh v hot ng bo v mi trng; chnh sch, bin php v ngun lc bo v mi trng, quyn v ngha v ca t chc, h gia nh, c nhn trong bo v mi trng. - Lut ny p dng i vi cc c quan Nh nc, t chc h gia nh, c nhn trong nc; ngi Vit Nam nh c nc ngoi, t chc, c nhn nc ngoi c hot ng trn lnh th nc cng ha x hi ch ngha Vit Nam. Trng hp trong iu c quc t m Cng ho x hi ch ngha Vit Nam l thnh vin c quy nh khc vi quy nh ca lut ny th p dng theo iu c quc t . c- Lut cng on ban hnh nm 1990 Trong lut cng on quy nh trch nhim v quyn hn ca cng on trong cng tc bo h lao ng, t vic phi hp nghin cu ng dng khoa hc k thut bo h lao ng, xy dng tiu chun, quy chun, quy phm an ton lao ng, v sinh lao ng n trch nhim tuyn truyn gio dc cng tc bo h lao ng cho ngi lao ng, kim tra vic chp hnh lut php bo h lao ng, tham gia iu tra tai nn lao ng... 4- H thng cc vn bn quy nh ca chnh ph, ca cc b ngnh chc nng v h thng cc tiu chun, quy phm v an ton lao ng, v sinh lao ng, h thng cc quy nh an ton lao ng theo ngh v cng tc Cng vi cc ngh nh ca Chnh ph, cc thng t, quyt nh ca cc b, ngnh chc nng, h thng cc tiu chun, quy phm v an ton lao ng, v sinh

lao ng, cc quy trnh v an ton bao gm: Tiu chun, quy phm cp Nh nc, Tiu chun, quy phm cp ngnh; Ni quy, quy nh ca n v sn xut ban hnh nhm m bo an ton cho ngi lao ng. IV- Ni dung k hoch bo h lao ng 1- ngha ca k hoch bo h lao ng Cng tc bo h lao ng l cng tc nhm ch ng phng nga, ngn chn tai nn lao ng, bnh ngh nghip hoc nhng tc ng xu n sc khe ngi lao ng. Do k hoch bo h lao ng l mt vn bn php l ca doanh nghip nu ln nhng ni dung, nhng cng vic doanh nghip phi lm nhm t cc mc tiu trn. Mt khc, y cng l ngha v u tin trong cc ngha v ca ngi s dng lao ng. Ngh nh s: 06/CP ngy 20/01/1995 ca Chnh Ph quy nh "Hng nm, khi xy dng k hoch sn xut kinh doanh ca doanh nghip, doanh nghip phi lp k hoch, bin php an ton lao ng, v sinh lao ng v ci thin iu kin lao ng" K hoch bo h lao ng l mt yu t rt quan trng bo m cho cng tc bo h lao ng ca doanh nghip c thc hin tt. 2- Ni dung ca k hoch bo h lao ng K hoch bo h lao ng gm 5 ni dung c bn sau: - Cc bin php v k thut an ton v phng chng chy n. - Cc bin php v k thut v sinh lao ng, ci thin iu kin lm vic. - Trang b phng tin bo v c nhn cho ngi lao ng. - Chm sc sc khe ngi lao ng, phng nga bnh ngh nghip. - Tuyn truyn, gio dc, hun luyn v bo h lao ng. 3- Yu cu ca k hoch bo h lao ng - K hoch bo h lao ng phi m bo an ton v sinh lao ng, p ng yu cu sn xut kinh doanh ca doanh nghip. - K hoch bo h lao ng phi bao gm 5 ni dung trn vi nhng bin php c th km theo kinh ph, vt t, ngy cng, thi gian bt u, thi gian hon thnh, trch nhim ca tng b phn, c nhn trong vic t chc thc hin. 4- Lp v t chc thc hin k hoch bo h lao ng a- C s lp - Nhim v, phng php k hoch sn xut kinh doanh, tnh hnh lao ng ca nm k hoch. - K hoch bo h lao ng v nhng thiu st tn ti ca nm trc - Cc kin ngh ca ngi lao ng, kin ca t chc cng on, kin ngh ca thanh tra, kim tra. - Tnh hnh ti chnh ca doanh nghip. Kinh ph trong k hoch bo h lao ng c hch ton vo gi thnh sn phm, ph lu thng ca doanh nghip. b- T chc thc hin - Sau khi k hoch bo h lao ng c ph duyt th b phn k hoch ca doanh nghip c trch nhim t chc trin khai thc hin.

- B phn bo h lao ng hoc cn b lao ng cng vi b phn k hoch n c kim tra vic thc hin v thng xuyn bo co vi ngi s dng lao ng. - Ngi s dng lao ng c trch nhim nh k kim im, nh gi vic thc hin k hoch bo h lao ng v thng bo kt qu thc hin cho ngi lao ng trong n v bit. IV- Cng tc thanh tra, kim tra bo h lao ng Cng tc thanh tra, kim tra v bo h lao ng nc ta c thc hin di cc hnh thc: Thanh tra Nh nc, kim tra ca cp trn vi cp di; t kim tra ca c s v vic kim tra, gim st ca t chc Cng on cc cp. 1- H thng thanh tra Nh nc v bo h lao ng nc ta hin nay gm: Thanh tra v An ton lao ng t trong B Lao ng - Thng binh v X hi; Thanh tra v v sinh lao ng t trong B Y t. Cc h thng ny c nhim v thanh tra vic thc hin php lut v bo h lao ng ca tt c cc ngnh, cc cp, cc t chc, c nhn c s dng lao ng. Thanh tra vin c quyn x l ti ch cc vi phm, c quyn nh ch hot ng sn xut nhng ni c nguy c xy ra tai nn lao ng hoc nhim mi trng nghim trng. 2- Cc cp a phng hoc ngnh trong phm vi qun l ca mnh cn tin hnh cc t kim tra nh k hoc t xut v bo h lao ng i vi c s. 3- Cc c s phi nh k tin hnh t kim tra v bo h lao ng nh gi tnh hnh, pht hin nhng sai st, tn ti v ra cc bin php khc phc cho cng tc bo h lao ng c thc hin tt theo quy nh ca lut Cng on v php lnh bo h lao ng, t chc Cng on cc cp c quyn tin hnh kim tra gim st cc ngnh, cc cp tng ng, ngi s dng lao ng, ngi lao ng trong vic chp hnh php lut bo h lao ng. ng thi Cng on cp trn tin hnh vic kim tra cp di trong hot ng bo h lao ng. 4- Ngoi cc hnh thc thanh tra, kim tra nu trn, Lin b v Tng Lin on lao ng cng nh cc s v Lin on Lao ng a phng hoc cc cp di cn tin hnh cc t kim tra lin tch i vi cc ngnh, a phng, c s trong vic thi hnh php lut, ch chnh sch v bo h lao ng. VI- Khai bo, iu tra tai nn lao ng Cng tc khai bo, iu tra tai nn lao ng l ht sc quan trng, bi v n nhm mc ch phn tch, xc nh c cc nguyn nhn tai nn lao ng trn c s ra cc bin php phng nga, ngn chn cc trng hp tai nn tng t ti din, ng thi phn r trch nhim i vi nhng ngi lin quan n tai nn. Tt c cc trng hp tai nn xy ra i vi ngi lao ng (Khng phn bit trong bin ch hay hp ng tm tuyn, hp ng di hn hay ngn hn) trong gi lm vic cng trng hay khi i cng tc u phi khai bo v iu tra theo Quyt nh s: 45/KB-Q ngy 20/3/1992 ca Lin b Lao ng - Thng binh v X hi, y t v Tng Lin on Lao ng Vit Nam. Mun cho cng tc iu tra t kt qu tt, khi tin hnh phi lun nm vng cc yu cu sau:

1- Khn trng, kp thi: Tin hnh iu tra ngay sau tai nn xy ra, lc hin trng ni xy ra cn c gi nguyn vn, vic khai thc thng tin cc nhn chng cng kp thi. 2- Bo m tnh khch quan: Phi tn trng trong s tht, khng bao che, khng nh kin, khng suy din ch quan thiu cn c. 3- C th v chnh xc: Phi xem xt mt cch ton din, k lng tng chi tit, trnh tnh trng qua loa, i khi. Trong iu tra tai nn lao ng phi thc hin tt cc yu cu trn mi a ra c nhng kt lun ng n v nguyn nhn v trch nhim ca nhng ngi lin quan n v tai nn.
CU HI N TP

1- Mc ch, ngha, tnh cht ca cng tc Bo h lao ng. 2- Nhng lut c lin quan n an ton, v sinh lao ng v nhng quy nh c bn ca lut v an ton v sinh lao ng.