UNIVERZITET U SARAJEVU

PRIRODNO MATEMATIKI FAKULTET

Seminarski rad
ATRIBUTIVNI I VODEI FAKTOR U KOMPLEKSU FIZIKOGEOGRAFSKOG REJONIRANJA I KARTIRANJA NA PRIMJERU
SARAJEVSKE KOTLINE

Predmet: Fiziko i geografsko rejoniranje i kartiranje

Mentor: Doc. dr. Emir Temimovi
Kandidat: Rozana Oroz
Index br. 3731/G

Sarajevo, 2013.

Sadraj:
Uvod
.................................................................................................................
1
1.
GEOGRAFKI
POLOAJ
SARAJEVSKE
KOTLINE
.................................................................................................................................
2
2.

FIZIKO

GEOGRAFSKE

KARAKTERISTIKE

SARAJEVSKE

KOTLINE
.................................................................................................................................
2
2.1.
Geoloke
i
geomorfoloke
karakteristike
.................................................................................................................................
4
2.2.
Klimatske
karakteristike
.................................................................................................................................
5
2.3.
Hidroloke
karakteristike
.................................................................................................................................
7
2.4.
Pedoloke
karakteristike
.................................................................................................................................
8
2.5.
Biogeografske
karakteristike
.................................................................................................................................
9

3. VALORIZACIJA I ATRIBUTIVNI FAKTOR KOD FIZIKOGEOGRAFSKOG REJONIRANJA I KARTIRANJA

.................................................................................................................................
10
3.1.
Pojam
valorizacije
i
atributivnog
faktora
.................................................................................................................................
10
3.2.
Pojam
rejoniranja
.................................................................................................................................
11
3.3.
Pojam
kartiranja
.................................................................................................................................
12
Zakljuak
.................................................................................................................................
15
Literatura

Uvod
Sarajevska kotlina je smjetena u meugorskoj (unutargorskoj) depresiji izmeu
masiva Bjelanice i Igmana na jugozapadui niskogorskog i srednjogorskog
prostora na sjeveroistoku. Opi pravac pruanja joj je priblino dinarski

(sjeverozapad-jugoistok) gdje su, takoer, niskogorski i srednjogorski prostori:

na jugoistoku kose povijarci Trebevia, a na sjeverozapadu meudolinski rtovi
od

mladotercijarnih

naslaga.

ravni

kotline

dominiraju

hidrofilna

(hidromorfna) aluvijalno livadska tla, mijestimino zabarena, movarna, a

ocjediti dijelovi imaju karakter oglenih zemljita. Prostor kotline lei na
kontaktu unutranjih i sredinjih bosanskih Dinarida koji su u ovom prostoru
intenzivno tektonski poremeeni: ubrani i izrasjedani sa tektonskim navlakama.

1. GEOGRAFKI POLOAJ SARAJEVSKE KOTLINE

Sarajevska kotlina je smjetena na prostoru Sarajevskog polja, koje je

okrueno planinama Bjelanicom i Igmanom na jugozapadu, Trebeviem na
jugoistoku, te srednjim planinama i meudolinskim rtovima na sjeveru i

sjeverozapadu.
Prosjena nadmorska visina Sarajevskog polja je 500 m.
Najzapadnija taka polja je na 180 16' istone geografske duine. Krajnja
istona taka je na 180 27' istone geografske duine, najsjevernija je 430 53
sjeverne geografske irine, a najjunija je na 430 47' sjeverne geografske irine.
Kotlina zauzima povrinu od oko 31,7km2, sa centrom u prostoru Ilide i
Plandita. Smjetena je u izvorinoj oblasti Bosne u koju se ulivaju Zujevina sa
Rakovicom, eljeznica sa Kasindolkom, Dobrinja sa Tilavom i Miljackom.

2.

FIZIKO

GEOGRAFSKE

KARAKTERISTIKE

SARAJEVSKE

KOTLINE
Kotlina zauzima povrinu od oko 31,7km2, sa centrom u prostoru Ilide i
Plandita. Smjetena je u izvorinoj oblasti Bosne u koju se ulivaju Zujevina sa
Rakovicom, eljeznica sa Kasindolkom, Dobrinja sa Tilavom i Miljackom.
Prosjena visina kotline je oko 500m. Na osnovu geolokog sastava i prije
svega, geomorfolokog sklopa, prostor Sarajevske kotline je mogue
izdiferencirati na vie izdvojenih, krupnih cjelina:
- prostor planinskog oboda,
- prostor zaravnjene depresije sa Sarajevskim poljem.
Prostor planinskog oboda karakterie nekoliko posebnih cjelina, koje imaju
2
razliite hidrogeoloke odlike uvjetovane razliitim srtukturnim i facijalnim

sastavom. To su: najvii planinski vrhovi, planinska oblast srednje visine i pojas
niskog oboda. Najvii planinski vrhovi su visine oko 1000m i vie i u njihovoj
grai dominiraju karastificirani krenjaci i dolomiti. To su: Bjelanica, Igman,
Trebevi, Jahorina, Crepoljsko i sl. Planinski prostori srednjih visina (700 do

1000m) morfoloko su sloeniji. Ovdje je krenjaka masa zastupljena

uglavnom manjim zonama, izoliranim tablama ili blokovima, izmeu kojih su
rasprostranjene ue ili ire zone verfenskih sedimenata. Intenzivni egzogeni
procesi ispod strmih krenjakih procesa obrazuju krenjake osuline razliitih
razmjera (sjeveroistne padine Trebevia, Romanije i dr.). Pojas niskog oboda
obuhvata prostor od 520 do 700m (Breka, Kobilja Glava, Sedrenik, Bistrik,
Vraca i dr.) i morfoloki se znatno razlikuje od predhodno dvije cjeline. ovdje
se, pored krenjaka i dolomita kao i donjeg trijasa javljaju i znatno ire zone
verfena, a u viim dijelovima i reliktni ostatci slatkovodnog tercijara.
Prostor zaravnjene depresije sa Sarajevskim poljem ini drugu veliku
morfogenetsku jedinicu, gdje slatkovodni tercijarni kompleksi prekrivaju
naslage ljunkovito pjeskovitih sedimenata razliite debljine. Sarajevsko polje
se u uem smislu, moe izdiferencirati na dva dijela. Prvi najmlai, se prostire
neposredno od podnoja Igmana (malo junije od Vojkovia do Vrela Bosne) pa
dalje prema istoku priblino do linije Blauj Ilida, Kotorac (na kojoj se nalazi
prva barijera podzemne akomulacije). Na istonom rubu ovoga prostora dolazi
do pojave termalnih voda i kiseljaka koji se dalje nastavljajau ka
sejeverozapadu.
U ravni kotline dominiraju hidrofilna (hidromorfna) aluvijalno livadska tla,
mjestimino zabarena, movarna, a odcjeditiji dijelovi imaju karakter oglejnih
zemljita. U pedolokom smislu naroito su karakteristini prostori duinom
podnoja Igmana koji se odlikuju velikim koliinama tera rose koja je znatno
braunizirana (osmeena), to je znako poveanja humidnosti klime.
2.1. Geoloke i geomorfoloke karakteristike

U geolokoj grai srednje Bosne, u kojoj se nalazi Sarajevo, uestvuju

metamorfne i magmatske stijene, ali su zastupljeni i mezozojski krenjaci i
dolomiti. Ovaj dio Bosne i Hercegovine se odlikuje planinama zaobljenih
vrhova i zaravnjenih bila, ija je prosjena visina od 1000-1500 m. Iznad njih
izdiu se vrhovi od otpornih stijena visine od 1500-2000 m. Ove planine
pripadaju zapadnoj zoni mladih vjenanih planina, odnosno Dinaridima.
Nii dijelovi kotline prekriveni su rijno-jezerskim sedimentima nataloenim u
toku tercijera, dok su neto vii obodni dijelovi, visine od 550-700 m, izgraeni
od slatkovodnih sedimenata iz kvartara, te predstavaljaju rijeno-jezerske terase,
na kojima su nastala stara, istoimena naselja: Bistrik, Sedrenik, Vinjik, Vraca,
Mojmilo.
Sarajevo je okrueno planinama u vidu visoke barijere: Igman (1504
m)Bjelanica(2067 m), Treskavica (2088 m), Jahorina (1913 m), Romanija
(1647 m), Ozren (1452 m) i Trebevi (1629 m). Izgraene su od trijaskih
krenjaka i dolomita, ponegdje sa izraenim krakim reljefom, pa se javljaju
peine, vrtae, jame, ali i omanja kraka polja. U viim planinskim predijelima
zapaaju se i tragovi ledenog doba, a naroito na sjevero-istonim padinama
Bjelanice, u vidu morenskog materijala i ostataka cirkova. Meutim Treskavica
je daleko poznatija po glacijalnim tragovima, jer se na njoj nalazi pet glacijalnih
jezera, a to su: Veliko, Bijelo, Crno, Platno i Malo jezero.
Od geomorfolokih objekata u okolini Sarajeva, koja je bogata naslagama
krenjaka, znaajne su i peine. Neke od njih su Bijambarska peina, Orlovaa,
peina Starine Novaka, peina Litovac u dolini Miljacke i druge.

2.2. Klimatske karakteristike

Sarajevska kotlina ima umjereno-kontinentalnu klimu, sa dobro izraena etiri

godinja doba, ali i estim pojavama temperaturne inverzije. S obzirom da je

Sarajevo od Jadranskog mora udaljeno oko 150 km bilo bi za oekivano da

postoji vei uticaj maritimne klime, meutim nije tako. Naime, grad je sa juga
okruen planinskim masivima Igmana, Bjelanice, Treskavice i Ivan planinom,
ime je zatvoren prolaz toplog i vlanog vazduha sa Jadrana. U vezi s tim,
postojali su planovi da se buenjem tunela na Ivan planini, kojim bi se
omoguila i mnogo bolja saobraajna veza sa Mostarom i Neumom, obezbijedi
prodor vazdunih masa sa juga i na taj nain zime uine toplijim, te grad nebi
imao problema sa velikim snijenim pokrivaem, ali bi se omoguilo i opte
strujanje vazduha, pa bi se rijeio problem smoga, koji je u Sarajevu izuzetno
izraen. Sa druge strane, na sjeveru, nalaze se Zvijezda, Romanija i Jahorina na
zapadu, ime je onemoguen prodor otrijih kontinentalnih masa, te tako
izolovano nastaju uslovi za formiranje lokalne, mikro-klime.

Tabela 1. Srednje mjesene i godinje temperature vazduha u C u Sarajevu

(1975-1984).
I

II

III

-0,2 1,2 5,9

IV

VI

VII

VIII

8,5 14 16,9 18,5 17,6

IX

XI

XII

Sred.
god.

14,9 10,9 4,2 1,1 9,4

Izvor: Meteoroloki godinjak, Savezni hidrometeoroloki zavod, Beograd.

Iz tabele 1. se moe zakljuiti da je januar najhladniji mjesec je januar sa 0,2
C, a zatim slijedi decembar i februar sa 1,1, odnosno 1,2C. Juli mjesec je
najtopliji sa srednjom temperaturom od 18,5C i avgust sa 17,6C. Srednja
godinja temperatura u periodu od 1975-1984. godine iznosi 9,4C.
Zanimljivo je da se zimske temperature mogu spustiti i ispod 10, pa i do -20C.
Za posljednjih 120 godina, od kada se vre meteoroloka mjerenja, najnia
5
temperatura je izmjerena 21. 2. 1946. godine i iznosila je 26,4C, dok je najvia
izmjerena dvije godine kasnije 8. avgusta u iznosu od 40C

U Sarajevu i njegovoj blioj okolini vjetar nije suvie izraen. Najvjetrovitiji

mjeseci su mart, april i februar, a najdominantiji vjetrovi su sjeverni i juni.
Prosjena

jaina

vjetra,

po

Boforovoj

skali

iznosi

1,35

F.

Prosjena vlanost vazduha za period od 1975-1984. g. je iznosila 71,4 %.

Najvea vlanost vazduha je u decembru, januaru i novembru, kada iznosi 80 %,
a najmanja u martu, aprilu i maju oko 60 % (Savezni hidrometeoroloki zavod).
Tabela 2. Srednja mjesena i godinja insolacija (u asovima) za Sarajevo
(1975-1984).

II

III

IV

VI

VII

VIII IX

XI

XII

Sred
god.

64,7 87,4 135,4 143,8 178,7 198,9 253,6 205,7 179,6 135,8 71,5 39,9 1695
Izvor: Meteoroloki godinjak, Savezni hidrometeoroloki zavod, Beograd.
Iz tabele se moe zakljuiti da je insolacija najmanja u decembru mjesecu kada
iznosi svega 39,9 h, kada je, logino oblanost najvea 331,9 h. Insolacija je
najvia u mjesecu julu u iznosu od 253,6 h, dok je oblanost u istom mjesecu
najmanja 106,4 h. U ukupnom godinjem prosjeku za navedeni period insolacija
je iznosila 1695 h, dok je oblanost u prosjeku iznosila 2685 h, iz ega se moe
zakljuiti da, u prosjeku, u Sarajevu ima vie oblanih (224 dana), u odnosu na
sunane (141 dan), odnosno 1000 h oblanosti vie nego sunca.

Tabela 3. Srednje mjesene i godinje sume padavina (u mm) u Sarajevu (19751984).

I

II

III

IV

VI

VII VIII IX

XI

XII Sred. god.

74,4 61,3 65,1 75,5 82,6 93,5 81,9 73,3 79,3 80,7 85,2 79 931,8

Izvor: Meteoroloki godinjak, Savezni hidrometeoroloki zavod, Beograd.

Iz tabele se moe oitati da najvie atmosferskih izluevina padne u junu
mjesecu 93,5 mm, dok je sekundarni maksimum u novembru 85,2 mm, u kom
periodu je i oblanost najvea. Najmanja koliina padavina karakteristina je za
februar mjesec, kada iznosi 61,3 mm, dok je prosjena godinja suma padavina
za period od 1975-1984. godine iznosila 931,8 mm. Takoe je uoljivo prilino
ravnomjerno izluivanje padavina tokom godine. Znaajno je i to da se snijeg u
gradu zadrava oko 60 dana godinje.
Ovakvi povoljni klimatski uslovi su povoljno uticali na razvoj turizma, naroito
zimskog. Snijeni pokriva se na okolnim planinama zadrava u prosjeku 200
dana, zbog ega ski sezona traje sve do poetka maja.
2.3. Hidroloke karakteristike
Grad Sarajevo, kao i njegovo ire podruje, veoma su bogati vodom, najvie u
obliku rijenih tokova i izvora. Kroz sam grad itavom njegovom duinom
protie rijeka Miljacka, inei na taj nain njegovu kimu. Miljacka nastaje
spajanjem Paljanske i Mokranjske Miljacke, koje su duboko usjekle svoja korita,
kao i Miljacka, u vidu kanjona, u duini od nekolik kilometara, prije njenog
ulaska u grad. Vodu odvodnjavaju sa Jahorine i Romanije. Tee kroz grad
ureenim koritom, podzidanim i regulisanim poslije dolaska Austrougara.
irokim oko 35 m i dubokim oko 1,5 m. U Miljacku se uliva i nekoliko potoka
od kojih su najvei Koevski, Veleiki, Bistriki potok i Moanica iji je izvor
u potpunosti kaptiran i iskorien za vodosnabdijevanje grada, jo u doba
7
Turaka. Svi su oni regulisani i veim ili manjim dijelom teku ispod ulica grada.

Miljacka nakon Alipainog mosta naputa grad i poslije nekoliko kilometara se

uliva u Bosnu.

Bosna, zapravo neprotie kroz grad. Ona nastaje na vrelu Bosne, od nekoliko
vrela koji izviru u podnoju Igmana, na nadmorskoj visini od 492 m. Bosna se
na svom putu dugom oko 230 km uliva u Savu kod Bosanskog amca. Bosna
neposredno poslije izvorita prima nekoliko pritoka: eljeznicu, Dobrinju,
Miljacku.
eljeznica izvire podno Treskavice. Ona protie kroz sarajevsko naselje i
optinu Ilidu, gdje se i uliva u Bosnu. Rijeka Dobrinja, u svom gornjem dijelu
Tilava, izvire ispod Trebevia. Protie kroz naselja Lukavicu i Nearie, a zatim
pod nazivom Dobrinja kroz istoimeno naselje, koje poput novosadskim
Limanima, nosi numeraciju od 1 do 4. Neto nizvodnije se uliva u Bosnu.
2.4. Pedoloke karakteristike
Za Sarajevsku kotlinu, kao i za iru okolinu Sarajeva karakteristino je vie
tipova zemljita, ali se u osnovi svodi na nekoliko varijeteta smeeg tla. To su,
prije svega smea tla na krenjaku i dolomitu, kiselo smea tla, lesivirano tlo.
Naravno, u dolinama rijeka se javljaju aluvijalne ravni, gdje su zastupljena
aluvijalna tla sa semiglejom. Po svojstvima su veoma razliita. Ima ih vrlo
plitkih, ali i veoma dubokih. Po pravilu sadre malo humusa (oko 1 %). Kako
zauzimaju ravniarska podruja, ova tla su veoma pogodna u uzgoj svih kultura,
a uz navodnjavanje daju veoma visoke prinose. Podruja grada oko rijeka
Miljacke, eljeznice i Bosne nalazi se na ovom tlu.
U prostoru oko njih dolaze lesivira tla. Nastaju iz smeeg tla ispiranjem estica
gline iz povrinskih u dublje horizonte, koji su zbog toga slabije vodopropusni
od povlatnih. Ova tla su kisela (pH 5-6,5), a sadre oko 2 % humusa. Zahtjrvaju
8
agrotehnike mjere: kalcifikacije, fosfatizacije i humizacije i svrstavaju se u tla
srednje plodnosti.

ire podruje grada se nalazi u zoni smeeg tla na krenjaku i dolomitu. Ova tla
imaju slabo kiselu reakciju, a stepen zasienosti bazama je vei od 50 %. Po
teksturi su ilovaste glinue i glinue, ali su dobro vodopropusna, jer im je
struktura poliedrina. Svrstavaju se u srednje duboka tla, a preteno se nalaze u
brdskim i planinskim podrujima.
Kiselo smea tla nastaju na kiselim stijenama i imaju kiselu reakciju, gdje je
stepen zasienosti bazama nii od 50 %. Sadre 2-5 % humusa, ali su siromana
fosfatima. Srednje su dubine i pogoduju za uzgoj krompira, rai, jema i zobi.
Potrebna im je fosfatizacija, kalcifikacija i unoenje azotnih ubriva.
2.5. Biogeografske karakteristike
Vegetacija na podruju Sarajeva prepada srednjeevropskoj zoni. Po umama i
livadama nalaze se formacije centralnoevropske zone, a to su : hrast, bijeli grab,
omorika, jela, bukva, bor, topola, lipa. Kao granica mediteranske flore javlja se
crni bor, munika, estika, crveni javor. U vertikalnom pravcu se zapaaju tri
vegetaciona pojasa. Najnii dolinski predstavlja Sarajevsko polje, slijedi
potplaninski pojas do 1700 m i na kraju planinski pojas iznad pomenute visine.
Trebevi, planina na domak Sarajeva, najomijljenije je izletite Sarajlija.
Ljepotu Trebevia, koji je ukras Sarajeva, karakterie itav niz specifinosti kao
to su: vie stotina vrsta drvea, grmlja, zeljastih biljaka koje su ovdje prirodno
zastupljene, zasaene stogodinje kulture Panieve omorike, crnog i bijelog
bora, munike, molike, aria, limbe, zatim planinska botanika bata
Alpinetum, koja je osnovana 1948. godine ispod samog vrha Trebevia, te
9
itav niz endeminih vrsta (Knantia sarajevoensis, Iris bosniaca, Primula

auricula, Hieracium trebevicianum, Iris bosniacum i dr.).

Na okolnim planinama mogu se nai razne vrste divljai. Najznaajniji su: vuk,
mrki medvjed, lisica, divokoza, veliki tetreb, divlja svinja, srna, jelen, kuna.

3. VALORIZACIJA I ATRIBUTIVNI FAKTOR KOD FIZIKOGEOGRAFSKOG REJONIRANJA I KARTIRANJA

Kvalitativna valorizacija ili ocjena sredine je postupak donoenja zakljuaka da
li i u kome stepenu ta sredina ili neka njena geokomponenta odgovara odreenoj
namjeni, za razliku od drugih strunih profila geograf ravnopravno tretira sve
elemente sredine i daje njenu kompleksnu kvalitativnu ocjenu. Kvalitativna
valorizacija sredine podrazumjeva ocjenu njenog poloaja tj. lokacijoni faktor i
svojstva date sredine ili atributivni faktor. Geografski poloaj je veoma vana
odrednica za vrednovanje pojedinih dijelova sredine. Pri ovome, potrebnoje
imati u vdu relativnost lokacijonog faktora. Ovo se prvenstveno odnosi na
vrednovanje poloaja sredine za razliite namjne. Tako, npr. kada je rije o
vrijednosti umskog kompleksa za zdravlje onda e se ona iskazati ocjenom
visoke vrijednosti, dok e movara pored ume biti ocjenjena kao nepovoljna
sredina za ljudsko zdravlje. Meu najznaajnije odrednice valorizacije ivotne
sredine spada atributivni faktor. Na osnovu njega uoavamo kvalitativne razlike
pojedinih cjelina u datoj geografskoj regiji.
3.1. Pojam valorizacije i atributivnog faktora
Valorizacija moe biti kompleksna, komponentna ili granska i elementarna.
Kompleksna valorizacija ivotne srediine obuhvata ocjenu i uporeivanje svih
elemenata, odnosa i veza odreenog geokompleksa pri emu se sve
geokomponente, procesi i pojave tretiraju u potpunom obliku.
Granska ili komponentna valorizacija podrazumjeva obradu samo onih
10
elemenata koji su neophodni i koji su u funkciji neke privredne djelatnosti.
Elementarna valorizacija obuhvata istraivanje i ocjenu samo jednog elementa
ivotne sredine. Ona je obino vezana za namjenske planove.

Meu najznaajnije odrednice valorizacije ivotne sredine spada atributivni

faktor. Na osnovu njega uoavamo kvalitativne razlike pojedinih cjelina u datoj
geografskoj regiji. Atributivna svojstva mogu biti vezana za elemente
fizikogeografske ili na elemente drutvenogeografske sredine. Skup svih
svojstava definie datu sredinu kao povoljnu, nepovoljnu ili nemoguu za
ljudske aktivnosti.
3.2. Pojam rejoniranja
Fizikogeografsko rejoniranje predstavlja proces izdvajanja realnopostojeih
prirodnoteritorijalnih cjelina nastalih djelovanjem na Zemljenu povrinu
zonalnih i azonalnih faktora geografske diferencijacije. Landaft je osnovna
jedinica za fizikogeografska rejoniranja. Taksonomski sistem jedinica
rejoniranja:
- tipoloko rejoniranje taksonomske jedinica: landaft, razdjel landafta, klasa
landafta, poredak landafta, odred landafta, sekcija landafta, rod landafta,
vid landafta, raznovid landafta, varijacija landafta.
Za svaku taksonomsku jedinicu daje se kriterijum klasifikacije.
- individualno rejoniranje ravnina, gora i mora: landaft, pojas, kontinent, okean,
sektor, strana bazena, horizontalna i vertikalna zona, provincija, oblast. Za svaku
jedinicu daje se razmjer u kilometrima.
- individualno tipoloko rejoniranje jedinice: vid pojasa, kontinenta, okeana,
sektora, strane, bazena, zone, provincije.

3.3. Pojam kartiranja

11

Kartiranje je postupak unoenja legendom definiranih slova i slikovnih simbola

unutar kartografske podloge. Karta je umanjen, generaliziran uvjetnodeformiran

i objanjen kartografski prikaz povrine Zemlje, ostalih nebeskih tijela ili

nebeskog svoda u ravnini, kao i objekata povezanih s tim objektima. Katra je
medij za pohranu i prijenos informacija. Na njoj se mogu na najbolji nain,
istodobno:
- prikazati prostorni odnosi objekata,
- izvesti mjerenja poloaja, duljina, povrina objekata,
- stvoriti predodba o prostoru na temelju znakovnog modela.
Svojstva karte su:
- prostornost,
- mjerljivost,
- modelnost,
- tonost,
- cjelovitost,
- estetinost.
Tematske karte su one na kojima su jedan ili vie topografskih ovjekata ili neki
drugi tematski objekti posebno istaknuti. Veliki broj tematskih karata moe se
grupirati po razliitim kriterijama:
- po svojstvima objekata prikaza,
- po metodama istraivanja,
- po oblicima prikaza i primjenjenoj kartografici,
- po tematskim podrujima.

12

Slika 1. Prometna karta kantona Sarajevo

13

Slika 2. Prostorni plan kantona Sarajevo (2003-2023)

14

ZAKLJUAK
Na osnovu atributivnog faktora uoavamo kvalitativne razlike pojedinih cjelina
u datoj geografskoj regiji. Atributivna svojstva mogu biti vezana za elemente
fizikogeografske ili na elemente drutvenogeografske sredine. Skup svih
svojstava definie datu sredinu kao povoljnu, nepovoljnu ili nemoguu za
ljudske aktivnosti. Sarajevska kotlina zauzima povrinu od oko 31,7km 2, a
prosjena visina kotline je oko 500m. Na osnovu njenog geolokog sastava,
geomorfolokog sklopa, klimatskih uvjeta, biolokih, pedolokih i hidrolokih
karakteristika, Sarajevska kotlina je povoljna za ljudske aktivnosti.

15

Literatura
1. Muriz S. Osnove geoekologije, Harfograf Tuzla, Tuzla 1999.
2. Drekovi N. Klima Sarajeva magistarski rad, PMF Univerzitet u
Sarajevu, Sarajevo 2004.
3. uni L. Drutveno geografske komponente kao faktor prostornog
plana za grad Sarajevo, PMF Univerzitet u Sarajevu, Sarajevo 2008.
4. Internet:
-

http://dp.ks.gov.ba/sites/dp.ks.gov.ba/files/BCP_MSKS_01.jpg

http://zpr.ks.gov.ba/sites/zpr.ks.gov.ba/files/pp/Prostorni_plan/PROSTORNI_PL
AN.jpg

16