Fungsi Gamma

Definisi 1. Fungsi gamma didefinisikan sebagai :

dx x e
x

0
1
) (

, untuk sembarang bilangan riil.

Fungsi gamma mempunyai sifat rekursif
) ( ) 1 ( +
. Pernyataan
tersebut dapat dibuktikan dengan integral parsial sebagai berikut.
Untuk = 1
( )
1
1
0
0
1 1

dx e
dx e x
x
x
Untuk = 2,
1 1 . 1 ) 1 ( . 1 ) 1 1 ( ) 2 ( +
Untuk = ,
! 2 1 . 2 ) 2 ( 2 ) 1 2 ( ) ( +
Untuk = ",
! ! 2 . ) ( ) 1 ( ) " ( +
#ari p$la di atas dapat disimpulkan ba%&a

! ) 1 ( + , dengan bilangan bulat
p$sitif.
'elan(utnya untuk = ) dapat di%itung nilai ) 2 * 1 ( .
+isalkan t = ,
2
maka dt = 2, d,
) (
) ( - .
) 1 (
0
0
0
0

1
1

dx x e
dx x e x e
dx x e
x
x x
x

dx e
dx e
dx x x e
dt t e
x
x
x
t
2
2
2
) 2 * 1 (
2
2
) 2 * 1 (
0
0
1
2 * 1
0
dy dx e
dy e dx e
dx e
y x
y x
x

1
]
1

1
]
1

1
]
1

) (
2
2
2 2
2 2
2
)- 2 * 1 ( .
Untuk memuda%kan penyelesaian bentuk di atas, digunakan k$$rdinat bidang
p$lar, dengan :
, = r /$s 0, y = r sin 0, d, dy = d1 = r dr d0, se%ingga
[ ]

0
2
0
2
2
) 2 1 (

d dr r e /
r
2 2 * 1
-
0
2

r
e

( ) 2 * 1
Untuk n suatu bilangan asli dan

suatu bilangan riil p$sitif berlaku

) ( ) )...( 2 )( 1 ( ) ( + + + n n n .
2ukti persamaan di atas adala% sebagai berikut,
) 1 1 ( ) ( + + + n n

) 1 ( ) 1 ( + + n n
) 2 ( ) 2 )( 1 ( + + + n n n
) 1 ( )) 1 ( )...( 2 )( 1 ( + + + + + n n n n n n
) 1 ( )) 1 ( )...( 2 )( 1 ( + + + + n n n n
.
2erdasarkan nilai dan [ ] ( 1*2) maka dapat diper$le% ) )...( )( ( ) (
2
1
2

2
1
2
1
+ n n n .
Untuk m, n, k suatu bilangan asli dan suatu bilangan riil p$sitif berlaku :

+ + + + + + +
1
0
) ( ) 1 ( ) 1 (
m
k
k n m n n m .
2ukti :
) 1 ) ( ( ) 1 ( + + + + + + m m n m n m
)) ( ( )) ( ( m m n m m m n m + + + +
)) 1 ( ( )) 1 ( ))( ( ( + + + + + + + + m m n m m m n m m m n m
))... 1 ( ))( ( ( + + + + + m m n m m m n m
)) 2 ( ( )) 2 ( ( + + + + m n m m n m
))... 1 ( ))( ( ( + + + + + m m n m m m n m
)) 1 ( ( )) 1 ( ))( 2 ( ( + + + + + + m n m m n m m n m
)) ( ))( 1 ( ( m m n m m n m + + + +
)) 1 ( ))( 2 ( ))...( 1 ( ( + + + + + + + m n m m n m m m n m
)) 1 ( )...( 1 )( 0 ))( 1 ( ( + + + + + + + + m n m n m n m m n m

+ + + + + + +
1
0
) ( ) 1 ( ) 1 (
m
k
k n m n n m .
Fungsi Beta
Fungsi 2eta didefinisikan
du u u q p B
q p

1
0
1 1
) 1 ( : ) , (
.
Fungsi 2eta (ika dinyatakan dalam k$$rdinat p$lar adala% sebagai berikut.
+isalkan
2
sin u maka
d du /$s sin 2
.
du u u q p B
q p

1
0
1 1
) 1 ( ) , (

2
0
1 2 1 2
/$s sin 2 ) (sin ) (/$s

d
q p

2
0
1 2 1 2
/$s sin ) (sin ) (/$s 2

d
q p

2
0
1 2 1 2
sin /$s 2 ) , (

d q p B
p p
.
Fungsi 2eta dapat dinyatakan dalam fungsi 3amma sebagai
) (
) ( ) (
) , (
q p
q p
q p B
+

.
2ukti :
+isal
2
x z maka
dx x dz 2
dx e x dz e z u
x u z u
2
0
1 2
0
1
2 ) (

.
#engan /ara yang sama diper$le%
dy e x v
y v
2
0
1 2
2 ) (

.
'elan(utnya
dy e y dx e x v u
y v x u
2 2
0
1 2
0
1 2
" ) ( ) (

dy dx e y x v u
y x v u

0
) (
0
1 2 1 2
2 2
" ) ( ) ( .
Persamaan di atas ditransf$rmasi dalam k$$rdinat p$lar misal
/$s p x
dan
sin p y

maka
d dp p dy dx
. 1kibatnya

d dp p e p p v u
p p
p
v u

2
0
) /$s sin (
0
1 2 1 2
2 2 2 2
) sin ( ) /$s ( " ) ( ) (

d dp p e p p
p v u
p
v u

2
0
1 2 1 2
0
1 2 1 2
2
sin /$s "

d dp p e p
v u
p
v p v u

2
0
1 2 1 2
0
1 2 1 2 2
sin /$s "
2

d dp e p
v u
p
p v u

2
0
1 2 1 2
0
1 2 2
sin /$s "
2

,
_

,
_

d dp e p
v u
p
p v u
2
0
1 2 1 2
0
1 2 2
sin /$s "
2

,
_

,
_

d dp e p
v u
p
p v u
2
0
1 2 1 2
0
1 ) ( 2
sin /$s 2 2
2

) , ( ) ( ) ( ) ( v u B v u v u +
.
4adi
) (
) ( ) (
) , (
v u
v u
v u B
+

.
Pada fungsi 2eta berlaku
) , ( ) (
1
0
1 1
q p B t dx x x t
q p
t
q p +