Student: Selma Fajkovi Acc: Mr Elvira ati Kajtezovi

Sa aspekta menadmenta, organizacija je djelatnost oblikovanja, pa se u tom smislu govori o organizovanju, dizajniranju ili projektovanju organizacije. U tom se kontekstu organizacija (organizovanje) javlja kao jedna od funkcija menadmenta, to navodi i Fayol u svojoj definiciji. Pored ostalog, jedan od kljunih zadataka menadmenta je uspostavljanje adekvatne organizacije kako bi se izvrile odreene aktivnosti od kojih zavisi ostvarivanje odreenih ciljeva.
Pored ovog funkcionalnog pojma, postoji jo i univerzalni, institucionalni i strukturni pojam organizacije, koji su predmet izuavanja poslovne organizacije, kao posebnog predmeta. Organizacija se moe posmatrati kao nauka,vjetina, process aktivnosti, hijerarhijski odnos, socijalni sistem, radna cjelina, pravni oblik i djelatnost organizovanja.

 Organizacijska

struktura je sustav odnosa meu ljudima radi izvravanja odreenih zadataka i to je najvaniji dio svake organizacije.
struktura je sveobuhvatnost veza i odnosa izmeu svih inilaca proizvodnje i poslovanja, kao i sveukupnost veza i odnosa unutar svakog pojedinog inioca posebno.

Organizacijska

 imbenici

koji utjeu na oblikovanje organizacijskih struktura:

vanjske

imbenike kojima se poduzee mora prilagoavati, unutarnje imbenike na koje poduzee moe utjecati.

 Organizacije

su u savremenom svijetu postale primarni oblik drutvenih institucija. Struktura predstavlja sastavni dio svake organizacije. Organizacijska struktura se sastoji od tri komponente: sloenosti, formalizacije i centralizacije.

 Nivoi

organizacije uspostavljaju se radi efikasnijeg koritenja resursa, ali i radi efikasnijeg rukovoenja.
aspekta organizacijskih nivoa, organizacijske strukture mogu biti organizacijske strukture sa irokim rasponima.

Sa

 Formalna

organizacija je formalno uspostavljena organizacijska struktura koja je nastala kao rezultat procesa organiziranja na temelju unaprijed utvrenog rasporeda poslova i sustava meusobnih veza u poduzeu. Neformalna organizacija je stvarna organizacija koja nastaje spontano u procesu proizvodnje, odnosno tijekom funkcioniranja formalne organizacijske strukture.

 Da

bi organizacijska struktura bila kvalitetna,ona treba da postavi i oblikuje neke faktore,da bude svrsishodna i da omoguava ljudima uspjean rad na ostvarivanju tekuih i buduih ciljeva organizacije. Ona treba da komponuje: ciljeve i planove organizacije da odrava svoju sredinu,da ukljuuje sve njene vanije premise,ekonomske, politike,pravne,tehnoloke, da se bazira na obuenim ljudima kao i da respektira njihove mogunosti

 Pet

kriterija za izbor i ocjenu kvaliteta organizacijske strukture:

prilagoavanja viak konfliktnih situacija u

sposobnost suradnja

organizacijski koordinacija relativizacija

organizaciji

 Organizacija

se razlikuje od poslovnog drutva i uvijek se javlja kao dio svjesne aktivnosti koju nazivamo organizacijskom izgradnjom,koja ini sastavni dio aktivnosti svakog poslovnog drutva. Ona je proces kojim se uspostavlja odreena nova ili mijenja postojea struktura,i utvruje odgovarajue organizacijsko stanje.

 Organizacijske sistemu

strukture se razlikuju po:

kontrole metodama stimulacije nainu delegiranja i komuniciranja razliitosti ciljeva i strategija

 Modeliranje

i izbor odgovarajue strukture jedna je od najvanijih odluka. Istraivanja upuuju na zakljuak da nema jednog naina,kao najboljeg naina strukturiranja organizacije. Mogui su razliiti pristupi u strukturiranju,modeliranju organizacije,jer razliiti faktori razliito utjeu na pojedina poduzea a novom se organizacijom u konkretnom poduzeu eli postii i novi kvalitet.

Prema klasinoj teoriji,organizacija bi trebala biti postavljena odozgo prema dolje,po tzv.top down sistemu.
Mogui su i drugi naini oblikovanja,struktuiranja organizacije: odozgo prema dolje po basis-upward sistemu kombinirani pristup koji istovremeno struktuira organizaciju odozdo prema gore I odozgo prema dolje,po tzv.bipolarnoj strategiji strategija klina,koja podrazumijeva da promjene poinju sa srednjih nivoa rukovoenja strategija veeg broja nukleusa,koja podrazumijeva da organizacijske promjene u poduzeu zapoinju istovremeno i na razliitim nivoima i dijelovima poduzea.

 Suvremeni

menadment preferira organizacijske strukture koje je mogue brzo prilagoditi promjenama koje stalno nastaju u okruenju. U skladu s tim, organizacijske strukture se dijele na:

klasine,

neprilagodljive ili neorganske osnovna, funkcijska i divizijska; neoklasine, poluprilagodljive i poluorganske - projektna, matrina; moderne, prilagodljive ili organske procesna, mrena.

 Organizacijske

strukture su se razvijale kroz povijest pod sljedeim pretpostavkama i uvjetima koji utjeu na njihovu mo prilagoavanja: koja okolina ih okruuje, koji su ciljevi koje moraju ostvariti, odgovornost organizacijske strukture, poticaj organizacijske strukture, poslovna kultura organizacijske strukture (prednosti), glavni problem organizacijske strukture (nedostaci).

 Jednostavna

struktura Linijska struktura Funkcionalna organizacijska struktura Divizijska organizacijska struktura Teritorijalna organizacijska struktura Matrina organizacijska struktura Tenzorska kombinovana struktura Projektna organizacijska struktura Organizacijska struktura stratekih biznis jedinica (SBU)

 Trino

orijentisana organizacijska struktura Mrena organizacijska struktura Organizacijska struktura u neprofitnim organizacijama Multinacionalne organizacijske strukture

oblik organizacije Virtualna organizacija Mrena organizacija Izvrnuta organizacija Organizacija paukove mree Timska organizacija Front/Back organizacija Ameba organizacije Klaster organizacija Fraktalna organizacija

 Hipertekstna

organizacija Kolateralna forma Task force Organizacijska struktura po Mintzbergu

Pod organizacionom strukturom podrazumijevamo problem rada unutar preduzea, podjelu na pojedine dijelove koji predstavljaju organizacione jedinice u kojima se realizuju odreene funkcije i zadaci. Struktura predstavlja sastavni dio svake organizacije, a ujedno je i njen najvaniji dio. Izbor odgovarajue vrste organizacione strukture preduzea, predstavlja jednu od najvanijih odluka preduzea, jer ukoliko se usvoji organizaciona struktura koja ne odgovara situaciji u kojoj se organizacija nalazi, ona e usporiti ili zakoiti sposobnosti upravljakog sistema.