L.I.S.T. Legal Information and Study Team Numri 10, maj 2013 Qendra Legal Information and Study Team (L.I.S.T.), Rr. Brigada VIII, Tiran, gajus.qendra-list.org Ky projekt realizohet nga L.I.S.T. Ky projekt mbshtetet nga Ambasada Britanike N kt numr: EDITORIAL I dashur lexues, N kt numr, analizohet pjesa e dyt e jurisprudencs s Gjykatave m t larta, nxjerr prej tyre n muajin dhjetor 2012. Prej Gjykats s Lart jan analizuar 10 vendime civile, 22 vendime administrative, 15 vendime penale, si dhe 5 vendime t prapambetura. Ndr 10 vendimet civile, 9 prej tyre nuk sjellin risi n prmbajtje. Njri prej tyre prmban nj trajtim t ri t ligjit lidhur me pjestimin gjyqsor. Ky vendim gjyqsor sjell risi lidhur me pjestimin e sendit n bashkpronsi, n rastet kur nuk sht i mundur pjestimi i tij mes bashkpronarve, duke vazhduar bashkpronsin jo vullnetare t sendit derisa t ndryshojn rrethanat e faktit q sjellin nevojn dhe mundsin e pjestimit n natyr t ksaj pasurie. Ndr 22 vendimet administrative, 19 prej tyre nuk sjellin risi. N 3 vendimet e tjera rezultojn risi. N njrin prej tyre pohohet se punmarrsi nuk mund t merret n prov pas nj periudhe pune pran po t njjtit institucion dhe ti deklarohej nga pundhnsi se nuk i lidhej kontrata e puns pas kohs s provs. Periudha e provs sht kur punmarrsi fillon punn dhe se ndryshimi i pozicionit brenda institucionit nuk prbn marrdhnie t re pune, pasi sht i njjti pundhns. N vendimin tjetr pohohet se detyrimi pr hartimin e kontrats s puns me shkrim sht i pals s paditur, si punmarrse dhe mos-hartimi i kontrats me shkrim sipas afatit t prcaktuar n nenin 21, pika 4 e K.Puns nuk e bn t pavlefshme kontratn e lidhur gojarisht. N vendimin e tret, risia qndron n pohimin se Ligji nr. 9125, dat 29.07.2003 nuk ka shfuqizuar paragrafin e 3 t nenit 146 t K.Puns, por e ka shtuar at dhe dispozita ligjore e ndryshuar nuk thot se n qoft se zgjidhja e kontrats bhet sipas nenit 146 t K.Puns punmarrsi kthehet n punn e mparshme. Qllimi i ligjvnsit me kt shtes ka qen zbatimi i vendimeve q kan marr form t prer m par pr punonjsit e administrats publike, prandaj vendimi unifikues nr.31/2003 nuk e ka humbur fuqin e tij juridike. Ndr 15 vendimet penale t muajit dhjetor 2012 rezulton se 13 prej tyre nuk prmbajn risi. 2 t tjert prmbajn pohimin e mungess n legjislacionin penal t parashikimit ligjor mbi vlern monetare t dmit, brenda marzhit t s cils pasoja do t konsiderohet e lht apo e rnd. Ndr 5 vendimet penale t prapambetura, 4 vendime nuk sjellin risi. Njri prej tyre prmban risi lidhur me faktin se moszbatimi i detyrave t lna n rigjykim nga Gjykata e Lart nuk sjell si pasoj pavlefshmrin e vendimit, por vetm pasoja t karakterit t prgjegjsis disiplinore mbi antart e trupit gjykues. Prsa i prket Gjykats Kushtetuese jan analizuar 13 vendime. Ndr to, 7 vendime jan dhn nga Kolegji pr moskalimin e shtjes n seanc plenare. N 1 vendim, Kolegji i Gjykats Kushtetuese ka vendosur moskalimin e shtjes n seanc plenare me arsyetimin se nj pjes e pretendimeve nuk jan n kompetenc t Gjykats Kushtetuese, ndrsa pjesa tjetr jan haptazi t pabazuara. N 2 vendime, Kolegji i Gjykats Kushtetuese ka vendosur moskalimin e shtjes n seanc plenare me arsyetimin se krkuesi nuk legjitimohet ratione temporis. N 3 vendime, Kolegji i Gjykats Kushtetuese ka vendosur moskalimin e shtjes n seanc plenare me arsyetimin se pretendimet e krkuesit jan haptazi t pabazuara. Ndrsa n vendimin e shtat, Kolegji i Gjykats Kushtetuese ka vendosur moskalimin e shtjes n seanc plenare me arsyetimin se pretendimet jan t paprovuara. 6 vendimet e tjera t Gjykats Kushtetuese jan vendimi themeli, t cilat kan trajtuar shtjen e cenimit t procesit t rregullt ligjor. Prej ketyre 13 vendimeve t Gjykats Kushtetuese, 12 prej tyre nuk sjellin risi. Njri prej tyre sjell risi n zgjerimin e prmbajtjes s standardit kushtetues t arsyetimit t vendimit gjyqsor, duke prfshir n t edhe identifikimin e elementve objektiv dhe subjektiv t veprs penale, si pasoj e vlersimit t provave t administruara n nj gjykim. Prsa i prket GjEDNj-s, n kt numr jan analizuar 3 vendime t tjera t muajit dhjetor 2012. Konkretisht, bhet fjal pr vendimin B. k. Rumanis (nr. 2), (Aplikimi Nr. 1285-1203, dat 19/02/2013), vendimin Neij dhe Sunde Kolmisoppi k. Suedis, (Aplikimi Nr. 40397/12, dat 19/02/2013) dhe vendimin Garca Mateos k. Spanjs, (Aplikimi Nr. 38285/09, dat 19/02/2013). Asnj nga kto vendime nuk sjell risi prsa i prket jurisprudencs s mparshme t ksaj Gjykate. Duke ju uruar nj konsultim t mbar, Enkelejd ALIBEAJ 1. Editorial Faqe 1 2. Vendime Civile t Gjykats s Lart Faqe 2 3. Vendime Administrative t Gjykats s Lart Faqe 11 4. Vendime Penale t Gjykats s Lart Faqe 26 5. Vendime Penale t Gjykats s Lart t botuara me vones Faqe 34 6. Vendime t Gjykats Kushtetuese Faqe 37 7. Vendime t Gjykats Evropiane t t Drejtave t Njeriut Faqe 50 2 VENDIME CIVILE T GJYKATS S LART 1. Vendimi 00-2012-2796, dat 18.12.2012 i Gjykats s Lart, H.H. k. I.K., [teksti i plot] Fjalt kye: Njohje dhe kompensim i prons, KKKP, Akti administrativ, Hetim i plot dhe i gjithanshm. Faktet: Komiteti Shtetror pr Kthimin dhe Kompensimin e Prons i njohu t drejtn e pronsis dhe i ktheu trashgimtarve ligjor t subjektit t shpronsuar R.H. nj siprfaqe trualli n Komunn Ishm. Nga ana tjetr, Komiteti vendosi t mos ia njoh R.H. t drejtn e pronsis pr nj siprfaqe tjetr trualli me arsyetimin se ajo ishte e regjistruar n favor t pronarit I.K. Sipas regjistrave t ZVRPP Durrs, brenda truallit n pronsi t shtetasit I.K. gjendet nj ndrtes, ish-shkoll, t ciln shtetasi I.K. e ka bler prej Komuns Ishm n vitin 1996 me mimin e vlers s bazs materiale. Trashgimtari ligjor i subjektit t shpronsuar R.H., shtetasi H.H. ngriti padi n gjykat duke kundrshtuar pjesrisht vendimin e Komitetit Shtetror, duke thirrur t paditur AKKP Tiran. Gjithashtu, ai krkoi kundr t paditurit I.K. detyrimin e tij pr njohjen pronar dhe detyrimin e t paditurs ZVRPP t regjistroj pronsin mbi truallin n favor t trashgimtarve t R.H. Gjat gjykimit, i padituri I.K. paraqiti kundrpadi, duke krkuar pavlefshmrin absolute t vendimit t Komitetit Shtetror. Gjykata e Shkalls s Par Durrs e pranoi padin dhe rrzoi kundrpadin. Vendimi i saj u la n fuqi nga Gjykata e Apelit Durrs. I padituri k/padits I.K. paraqiti rekurs n Gjykatn e Lart duke pretenduar zbatimin e keq t ligjit dhe vlersimin e pasakt t provave. Arsyetimi i Gjykats: Gjykata e Lart ka vendosur prishjen e vendimit t apelit dhe drgimin e shtjes pr rigjykim n Gjykatn e Apelit Durrs me arsyetimin se gjykatat m t ulta nuk kan realizuar nj hetim t plot dhe t gjithanshm sipas ligjit. N kt gjykim jan katr shtje, pr t cilat gjykata duhet t kishte zhvilluar nj hetim t gjithanshm dhe t plot duke zbatuar drejt ligjin mbi rrethanat e faktit. S pari, meqense pretendohet nuliteti i aktit me prapsim dhe kundrpadi, objekt hetimi gjyqsor dhe vrtetimi duhet t ishte nse me vendimin e vitit 1995, pala e paditur AKKP Tiran ka disponuar njher m par lidhur me t njjtn siprfaqe trualli t trajtuar edhe n vendimin e vitit 2005, po t AKKP Tiran. S dyti, meq pretendohet se prona e krkuar nga pala paditse e k/paditur gjendet n nj vend tjetr, objekt hetimi gjyqsor dhe vrtetimi duhet t ishte nse pronat objekt konfikti gjyqsor jan t mbivendosura apo gjenden n vendndodhje t ndryshme, madje n lagje (fshatra) t ndryshme. S treti, meq pretendohej e prapsohej nga i padituri k/padits I.K., objekt hetimi gjyqsor dhe vrtetimi duhet t ishte nse mbi siprfaqen e truallit t pretenduar nga paditsi ka ekzistuar dhe ekziston ndonj ndrtes. S katrti, n lidhje edhe me shtjen e tret, duhet ti nnshtrohet hetimit gjyqsor dhe vrtetimit n gjykim edhe pretendimi nse i padituri k/padits I.K. ka bler a privatizuar ndonj objekt brenda truallit, objekt konfikti. Risia: Ky vendim gjyqsor nuk sjell risi, por konsolidon praktikn e ndjekur n vijimsi nga Gjykata e Lart lidhur me zbatimin e rregullave procedurale pr nj hetim t plot e t gjithanshm. 2. Vendimi nr. 00-2012-2786, dat 18.12.2012 i Gjykats s Lart, G.B. k. Spitali Rajonal Vlor, [teksti i plot] Fjalt kye: Dm, Mjekim i pakujdesshm, Dmshprblim, I mitur, Padi, Zotsi pr t vepruar, Parashkrim, Pezullim i parashkrimit. Faktet: Paditsja G.L., n Shtpin e Lindjes Vlor, lindi fmijn e seksit mashkull, t quajtur XH.B., t cilit si rezultat i trajtimit mjeksor t pakujdesshm, iu shkaktua nekroz e dors s majt n 1/3 e poshtme dhe u drguar n kirurgjin infantile pr trajtim t mtejshm. Megjithse familja e drgoi t miturin pr ndrhyrje kirurgjikale n Itali, prfundimisht ai e humbi dorn e majt, prandaj pala paditse ngriti padi kundr Spitalit Rajonal Vlor, duke krkuar shprblimin e dmit. Gjykata e Rrethit Gjyqsor 3 Vlor e pranoi padin dhe vendimi i saj u la n fuqi nga Gjykata e Apelit Vlor. Zyra Vendore e Avokaturs s Shtetit paraqiti rekurs n Gjykatn e Lart duke pretenduar shkelje procedurale n njoftimin e t paditurs, si dhe shkeljen e afatit t parashkrimit n ngritjen e padis. Arsyetimi i Gjykats: Gjykata e Lart ka vendosur lnien n fuqi t vendimit t Gjykats s Apelit Vlor me arsyetimin se rekursi i paraqitur nuk prmban shkaqet e parashikuara nga neni 472 t K.Pr.Civile. Neni 608/1 i K.Civil krkon plotsimin e 4 kushteve n t njjtn koh, t cilat jan: (i) paligjshmria e veprimeve ose mosveprimeve t personit; (ii) ekzistenca e fajit; (iii) ekzistenca e dmit t shkaktuar; dhe (iv) lidhja shkaksore ndrmjet veprimit, ose mosveprimit t paligjshm dhe dmit t shkaktuar. Gjykatat e faktit kan konkluduar se n veprimet ose mosveprimet e pals s paditur ka pasur shkelje t ligjit, sepse pasoja e rnd ka ardhur si rezultat i mosprmbushjes t rregullt t detyrs nga ana e infermieres, prandaj n rastin objekt gjykimi ndodhemi prpara krkesave n nenit 608 t K.Civil dhe pr rrjedhoj pala e paditur duhet t prgjigjet pr dmin q i ka shkaktuar pals paditse. N caktimin mass s dmit gjykatat kan zbatuar me korrektsi krkesat e neneve 618 dhe 641 t Kodit Civil, sepse pundhnsi prgjigjet ndaj t tretve pr dmin q kan shkaktuar punonjsit e tij gjat ushtrimit t detyrs dhe n rastin konkret infermierja q ka harruar zhgutin n parakrahun e fmijs sht punmarrse e pals s paditur dhe ajo e ka shkaktuar kt dm shndetsor gjat ushtrimit t detyrs s ngarkuar nga pala e paditur, e cila ka t drejtn e regresit ndaj punmarrses s saj. Pretendimi pr njoftimin nuk qndron sepse gjykata e shkalls s par e ka br njoftimin pr gjyq t ksaj zyre, e cila megjithse ka pasur dijeni rregullisht nuk sht paraqitur n seancn gjyqsore t dats 19.01.2010, prandaj gjykimi sht zhvilluar n munges t saj. Edhe pretendimi i ngritur n rekurs n lidhje me parashkrimin e padis sht i pabazuar n ligj, sepse sipas nenit 129/d t K.Civil parashkrimi pezullohet deri sa t kalojn 6 muaj, pasi fmija t ftoj zotsin pr t vepruar, e cila ftohet kur i mituri mbush moshn 18 vje, prandaj gjykata vlerson se padia mund t ngrihej n do koh, derisa i mituri Xh.B. t mbushi moshn 18 vje e gjysm. Pretendimi se kjo dispozit ligjore nuk mund t zbatohet, sepse padia nuk sht ngritur nga i mituri, por nga nna e tij, prandaj at e z parashkrimi shues, sht i pabazuar n ligj. Padia fllimisht sht ngritur n emr t fmijs, por m pas me t drejt gjykata e shkalls s par ka br zvendsimin procedurial, sepse n baz t nenit 33 t K.Pr.Civile nuk mund t ngrihet padi nga nj person q i mungon zotsia pr t vepruar, por gjithsesi duhet kuptuar se kjo padi konsiderohet si nj padi q i prket t miturit q i mungon zotsia pr t vepruar, e ngritur nga prfaqsuesi ligjor i tij. Risia: Ky vendim gjyqsor nuk sjell risi, por konsolidon praktikn e ndjekur n vijimsi nga Gjykata e Lart lidhur me shprblimin e dmit dhe parashkrimin e padis pr krkimin e dmshprblimit. 3. Vendimi nr. 00-2012-2799, dat 18.12.2012 i Gjykats s Lart, F.L. k. A.Z., V.M., AKKP- Berat, [teksti i plot] Fjalt kye: Akt Ekspertimi, Konkluzion i ekspertit, Mosmarrje parasysh e konkluzioneve. Faktet: KKKP Berat n 1996 vendosi ti njoh shtetasit O.L., t drejtn e pronsis mbi nj ar, si dhe ti kthej n natyr vetm nj pjes t saj t prcaktuar me planvendosje. Pr pjesn tjetr, i njohu t drejtn e kompensimit, por pa e prcaktuar vendndodhjen e saj. Arsyeja e kompensimit ishte ekzistenca e ndrtimeve n t. Paditsi F.L., n cilsin e trashgimtarit t pronarit O.L., ngriti padi n gjykat duke krkuar ndryshimin e pjesshm t vendimit t KKKP me pretendimin se siprfaqja e pakthyer ishte e lir dhe duhej t kthehej. Gjykata e Shkalls s Par Berat (n rigjykim) e rrzoi padin si t pabazuar n prova dhe n ligj. Vendimi u la n fuqi nga Gjykata e Apelit Vlor. Paditsi F.L. paraqiti rekurs, duke pretenduar se vlersimi i provave nuk ishte n prputhje me ligjin. 4 Arsyetimi i Gjykats: Gjykata e Lart ka vendosur prishjen e vendimit t apelit dhe kthimin e shtjes pr rigjykim n Gjykatn e Apelit Vlor me arsyetimin se ai sht mar n zbatim t gabuar t ligjit. Caktimi i nj grupi ekspertsh nga Gjykata e Apelit pr prcaktimin e sakt t vendndodhjes dhe gjendjes reale t prons s paditsit ishte nj veprim procedural i domosdoshm pr t realizuar nj hetim gjyqsor t plot e t gjithanshm me qllim plotsimin e atij hetimi t mangt gjyqsor t zhvilluar nga Gjykata e Rrethit Gjyqsor Berat. N kt kuptim, Gjykata e Apelit ka vepruar drejt duke korrigjuar kt mangsi t gjykimit n shkall t par t shtjes, por nga ana tjetr, megjithse e ka konsideruar t nevojshm kryerjen e nj akti ekspertimi, nuk ka marr parasysh n vendimin e saj asnj prej konkluzioneve t ekspertve, pr m tepr kjo n kundrshtim me nenin 224/b t K.Pr.Civile, pa arsyetuar me hollsi mendimin e saj t kundrt me mendimin e ekspertve. Risia: Ky vendim gjyqsor nuk sjell risi, por konsolidon praktikn e ndjekur n vijimsi nga Gjykata e Lart lidhur me zbatimin e rregullave procedurale pr ekspertimin. 4. Vendimi 00-2012-2759, dat 18.12.2012 i Gjykats s Lart, Krkuese D.N. etj [teksti i plot] Fjalt kye: Rishikim, Prov e re, Dokument i Arkivit Qendror t Shtetit. Faktet: Krkueset ngritn padi n gjykat duke krkuar kundrshtimin e vendimit t KKKP Fier t vitit 1994 n favor t trashgimtarve t I.V. dhe Q.V. Objekt material i gjykimit ishin 5 dyqane n Fier, pr t cilat krkueset pretendonin pronsin t ftuar nga procesi i privatizimit n cilsin e ish-punonjsve n vitin 1991. Gjykata e Shkalls s Par Fier dhe Gjykata e Apelit Vlor vendosn rrzimin e padis s tyre. Gjykata s Lart vendosi mospranimin e rekursit t paraqitur nga krkueset. M 30.11.2011, krkueset D.N., D.G., S.R., F.R. dhe E.SH. depozituan pran Gjykats s Lart krkesn pr rishikimin e vendimeve gjyqsore t t treja shkallve, duke pretenduar se kishin zbuluar prova t reja shkresore, t panjohura m par, nga Arkivi Qendror Shtetit. Arsyetimi i Gjykats: Gjykata e Lart ka vendosur mospranimin e krkess s paraqitur pr rishikimin e vendimit me arsyetimin se nuk prmbushen kushtet e nenit 494 shkronjat a) dhe b) t K.Pr. Civile. Sipas shkronjs a) t ktij neni, q prova e re t prbj shkak pr rishikimin e vendimit t forms s prer, duhet t plotsohen njkohsisht n mnyr kumulative kushtet (a) t zbulohen rrethana t reja me shkres; (b) rrethanat e zbuluara t ken rndsi pr shtjen; (c) kto rrethana nuk diheshin dhe as kishin mundsi q palt ti dinin gjat gjykimit t shtjes, n fund t t cilit sht marr vendimi q krkohet t rishikohet. N lidhje me kushtin e par, provat e paraqitura nga krkueset, pavarsisht se jan n form t rregullt shkresore, nuk sjellin asnj rrethan t re pr shtjen objekt gjykimi. N dosjen gjyqsore ndodhen nj sr dokumentesh, akte zyrtare t periudhs pas vitit 1936, t cilat i jan nnshtruar hetimit dhe debatit gjyqsor dhe q kan provuar katrciprisht faktin q n pronsi t Y.V. dhe Q.V. deri n momentin e sekuestrimit t pronave t tyre n vitin 1945 kan qen edhe 5 dyqanet. N lidhje me kushtin e dyt, provat e sjella nga krkueset, n asnj rast nuk mund t prevalojn mbi titullin e pronsis s ish pronarit dhe n asnj rast krkueset nuk vrtetuan faktin q kjo pronsi kishte ndryshuar. N lidhje me kushtin e tret, provat e paraqitura kan ekzistuar pran institucioneve shtetrore, gjat kohs q jan zhvilluar gjykimet e mparshme. Krkueset nuk kan br nj krkim pr gjetjen e provs, n nj koh q i kishin t gjitha mundsit q ta bnin at. N prfundim, pavarsisht se provat e paraqitura nuk i jan nnshtruar m par hetimit dhe debatit gjyqsor, ato nuk do t sillnin asnj lloj ndryshimi n gjykimin dhe zgjidhjen e ksaj shtje gjyqsore, pasi ato nuk provojn fakte dhe rrethana t reja, nuk jan dokumente vendimtare, aq sa t ndikonin n zgjidhjen e mosmarrveshjes midis palve ndrgjyqse, dhe nuk do t sillnin si pasoj faktin q gjykatat t jepnin nj vendim t ndryshm nga ato q kan dhn. 5 Risia: Ky vendim gjyqsor nuk sjell risi, por konsolidon praktikn e ndjekur n vijimsi nga Gjykata e Lart lidhur me zbatimin e rrugullave procedurale t rishikimit te vendimit. 5. Vendimi nr. 00-2012-2789, dat 18.12.2012 i Gjykats s Lart, L.. k. K.K.K.-Pronave, A.K. etj [teksti i plot] Fjalt kye: Vendim i KKKP, Ish-Pronar, Pron Faktet: Paditsi L.. n 1992 bleu nga ish Ndrmarrja e Riparim Shrbimeve Tiran n zbatim t ligjit nr.7512/1991, objektin njsi punime druri n Tirans dhe e regjistroi kontratn n ZVRPP. T paditurve, trashgimtar t ish-pronarit K., KKKP vendosi tiu njoh dhe kthej nj truall dhe 4 dyqane brenda tij, t bashkuara n nj objekt t vetm objekti i bler nga paditsi. N vendimin e tij, KKKP e konstatonte kt fakt, duke u shprehur se paditsi do t trajtohej pr objektin kur t dilte ligji i posam. Vendimi i KKKP u regjistrua n ZVRPP. Paditsi e kundrshtoi vendimin e KKKP-s gjyqsisht, me pretendimin se kthimi i dyqaneve ishte i paligjshm meq ato ishin ndrtuar t reja nga shteti dhe jo nga subjekti i shpronsuar, trashgimlnsi i t paditurve. Sipas paditsit, nuk kishte asnj dokument shpronsimi apo konfskimi pr vrtetimin e faktit t marrjes s prons padrejtsisht nga shteti. Gjykata e Rrethit Gjyqsor Tiran e pranoi padin, duke anulluar vendimin e KKKP pr pjesn e kthimit t truallit dhe t 4 dyqaneve, si dhe duke urdhruar fshirjen e regjistrimit n ZVRPP. Vendimi u la n fuqi nga Gjykata e Apelit Tiran (n rigjykim). T paditurit paraqitn rekurs n Gjykatn e Lart, duke pretenduar se Gjykata e Apelit n rigjykim nuk kishte prmbushur udhzimet e Gjykats s Lart. Arsyetimi i Gjykats: Gjykata e Lart ka vendosur lnien n fuqi t vendimit t Gjykats s Apelit Tiran me arsyetimin se sht i drejt prfundimi se objekti i kthyer me vendim t KKKP-s sht nj objekt i ndrtuar rishtazi dhe jo nj ndrtes e ndrtuar nga ish pronart dhe e cila mund t kishte psuar ndryshime strukture, shtesa ansore apo shtesa kati pr shkak t ndrhyrjes nga shteti. Dyqanet jan ngritur mbi nj truall, i cili rezulton t paktn q prej vitit 1942 n pronsi t trashgimlnsve t t paditurve. Nuk dihet koha e sakt se kur jan ngritur ato, por dihet me saktsi se ato jan ngritur para vitit 1960 dhe kan qen pa leje ndrtimi. N vitin 1960 ato kan qen me ndrtim tull dhe qerpii. N vitin 1991, objekti i pretenduar si 4 dyqanet, sht ndrtuar prej shtetit n vitin 1961 dhe sht vn n shfrytzim prej tij po n vitin 1961, ndrsa nuk ka shenja t qerpiit n ndrtimin origjinal t vjetr dhe ndrtesa e re q sht kqyrur n vitin 2008 nuk ka asgj t prbashkt me ndrtimin e vjetr t pretenduar. N kushtet kur objekti i kthyer me vendim t KKKP- s nuk sht n t vrtet objekti i ndrtuar nga trashgimlnsit e t paditurve, t cilit i jan br ndryshime n struktur, shtesa ansore apo shtesa kati nga shteti, por nj objekt i ndrtuar rishtazi nga ky i fundit, vendimi i KKKP-s pran Prefekturs s Qarkut Tiran n pjesn q ka vendosur kthimin e nj siprfaqe trualli dhe 4 dyqaneve t ndrtuar mbi t, me t drejt sht vlersuar nga gjykatat e t dyja shkallve si i marr n kundrshtim me ligjin e pr pasoj sht vendosur anulimi i tij pr kt pjes. Risia: Ky vendim gjyqsor nuk sjell risi, por konsolidon praktikn e ndjekur n vijimsi nga Gjykata e Lart lidhur me zbatimin e legjislacionit pr kthimin e pronave ish-pronarve. 6. Vendimi nr. 00-2012-2787, dat 18.12.2012 i Gjykats s Lart, SH.A. k. E.V. etj [teksti i plot] Fjalt kye: Bashkpronsi, Pjestim i pjesve, Pamundsi pjestimi, Sendi mbetet n bashkpronsi jo vullnetare. Faktet: Palt ndrgjyqse jan bashkpronar mbi nj siprfaqe ndrtimore dhe truallit t saj. Kjo pron, fllimisht ishte pjes e kapitalit t shoqris X sha (sot Y shpk) e krijuar n vitin 2000, ortak t t cils ishin paditsja SH.A. dhe P.V., trashgimlnsi 6 i pals s paditur. Asambleja e ortakve vendosi zvoglimin e kapitalit t shoqris dhe e kaloi kt pasuri n pronsi vetjake t dy ortakve, me pjes secili. Palt krkuan gjyqsisht pjestimin e pasuris dhe ku secila pal t ket nga t pasuris. Gjykata e Rrethit Gjyqsor Tiran, n fazn e par, vendosi pjestimin e sendit, rrethin e bashkpronarve dhe pjest takuese. Ky vendim nuk u ankimua nga asnj prej palve dhe rrjedhimisht ka flluar faza e dyt e pjestimit. N fazn e dyt, gjykata ka vendosur pjestimin n natyr t pasuris, duke prcaktuar pjest konkrete t secils pal. Gjykata e Apelit Tiran e ka ndryshuar pjesrisht vendimin e shkalls s par, vetm pr siprfaqen e oborrit, duke prishur disponimin pr shitjen n ankand t tij dhe duke e ln oborrin n bashkpronsi t t dy palve. Pala e paditur paraqiti rekurs n Gjykatn e Lart, duke pretenduar se jan shkelur dispozitat procedurale pr vlersimin e provs akt ekspertimi dhe se vendimet gjyqsore nuk i kan dhn zgjidhje t gjitha pretendimeve t palve. Arsyetimi i Gjykats: Gjykata e Lart ka vendosur lnien n fuqi t vendimit t Gjykats s Apelit Tiran me arsyetimin se sht i drejt prfundimi se shitja n ankand e oborrit nuk do t zgjidhte, por vetm do t shtonte mosmarrveshjet midis dy palve, duke shtrir potencialisht mosmarrveshjen mbi prdorimin e ksaj siprfaqe edhe tek personi i tret, i cili mund ta ftonte at nprmjet ankandit. Sipas aktit t ekspertimit, oborri ka qen e pamundur q t ndahej n natyr midis palve pr shkak t funksionit dhe specifkave t veanta t tij n raport me pjest e ndara midis palve n gjykim. Pavarsisht dshirs s palve pr t prfunduar bashkpronsin mbi pronn e prbashkt, ndarja vetm e nj pjese t saj midis palve, pr t ciln palt kan rn dakord dhe nuk kan m pretendime dhe lnia n bashkpronsi pr pjesn tjetr t ksaj siprfaqe, sht zgjidhja m e mir q garanton gzimin e plot t s drejtave t pronsis mbi pjest e caktuara secils pal si dhe limiton ngritjen ose shtimit e pretendimeve t tjera lidhur me pjesn e ln n bashkpronsi. Shitja e oborrit pr shkak t pamundsis pr ndarjen e saj midis palve, jo vetm q sht jologjike, por nuk zgjidh prfundimisht mosmarrveshjen midis palve, duke shtyr prkohsisht mosmarrveshjen dhe duke e transferuar potencialisht at edhe t personave t tret. Meq nga shitja e oborrit palt ndrgjyqse do t mund t prdorin m mir dhe pa probleme pjest e ndara, si dhe n kushtet kur kjo siprfaqe n pjesn m t madhe i shrben dhe sht n funksion t prdorimit dhe gzimit t qet t pronave t secilit, kjo pjes duhet t vazhdoj t mbetet n bashkpronsi (jo vullnetare) t palve ndrgjyqse derisa t ndryshojn rrethanat e faktit duke sjell nevojn dhe mundsin e pjestimit n natyr t ksaj pasurie. Risia: Ky vendim gjyqsor sjell risi lidhur me pjestimin e sendit n bashkpronsi, n rastet kur nuk sht i mundur pjestimi i tij mes bashkpronareve, duke vazhduar bashkpronsin jo vullnetare t sendit derisa t ndryshojn rrethanat e faktit q sjellin nevojn dhe mundsin e pjestimit n natyr t ksaj pasurie. 7. Vendimi nr.00-2012-2725, dat 20.12.2012 i Gjykats s Lart, P.M. etj k. Q.. etj, AKKP [teksti i plot] Fjalt kye: Privatizim, AKP, Kontrat shitje, Pavlefshmri e pjesshme. Faktet: Ministria e Bujqsis dhe Ushqimit n 1994, vendosi privatizimin e Ndrmarrjes s Trofts Delvin, duke e ndar pronn n dy pjes. Mbi kt baz paditsit (ish-punonjs) n vitin 1994, lidhn marrveshje me Agjencin e Privatizimit e Ristrukturimit t Ndrmarrjeve Bujqsore pr blerjen e sektorit e rritjes s peshkut Vrion Sarand, ndrsa n 1995, lidhn kontratn e shitjes me Ndrmarrjen e Rritjes dhe Znies s peshkut, ku u parashikua se pronsia mbi kt pasuri do t kalohej pasi blersit (paditsit) do t likuidonin shumn totale t mimit t blerjes t parashikuar n kontrat. Paditsit, pasi bn likuidimet prkatse n vitin 2004, lidhn kontratn e shitjes me degn e AKP Sarand dhe e regjistruan kontratn n ZVRPP Sarand. I padituri Q.. me degn AKP dhe Ndrmarrjen e Rritjes dhe Znies s Peshkut n vitin 1994, lidhi kontratn 7 pr privatizimin e objektit, ndrtesa 2-katshe + frigorifer, si dhe siprfaqe truall rreth ktyre ndrtesave, duke e regjistruar kontratn n ZVRPP Sarand. Po ashtu, ai ia shiti pronn me kontrat t paditurit tjetr H.H, t ciln e regjistroi n ZVRPP Sarand. N kto rrethana, shtja u b objekt mosmarrveshjeje n gjykat pr truallin, pjes funksionale e ndrmarrjes s privatizuar. Gjykata e Rrethit Gjyqsor Sarand (n rigjykim) konstatoi pjesrisht absolutisht t pavlefshme kontratn e shitjes midis Ndrmarrjes s Rritjes s Trofts dhe t paditurit k/padits Q.. e H.H., dhe zgjidhjen e pasojave (kthim mimi dhe fshirje regjistrimi). Gjithashtu, gjykata rrzoi k/padin t paditurve k/padits Q.. e H.H., si t pabazuar n ligj e prova. Ndrsa Gjykata e Apelit e ndryshoi trsisht vendimin e shkalls s par, duke rrzuar padin dhe pranuar k/padin. Arsyetimi i Gjykats: Kolegji Civil ka ln n fuqi vendimin e Gjykats s Apelit me arsyetimin se prfundimi i arritur prej saj sht i drejt. Gjykata e Apelit, ka garantuar zhvillimin e nj hetimi t plot dhe t gjithanshm t shtjes (neni 14), ka evidentuar rrethanat dhe faktet q lidhen me gjykimin e saj, duke respektuar krkesat e neneve 16, 20, 29 dhe 309 t K.Pr.Civile. Me t drejt Gjykata e Apelit Gjirokastr ka konstatuar t pavlefshme pjesrisht kontratn e shitjes se vitit 2004 (kontrat n t ciln ka kaluar pronsia e paditsave), si nj kontrat q bie ndesh me ligjin material, pasi n kohn kur AKP Sarand ka lidhur kt kontrat ajo nuk ka qen pronare e ksaj siprfaqe. Pra, AKP ka disponuar mbi nj pron ndrkoh q nuk ishte pronar i saj. Mbi kt baz, me t drejt gjykatat e apelit ka pranuar kundrpadin dhe ka vendosur t konstatoj t pavlefshme pjesrisht kontratn e shitjes s vitit 2004, vetm pr at pjes t prons q rezultonte t kishte qen n pronsi e t paditurit kundrpadits Q.. Risia: Ky vendim gjyqsor nuk sjell risi, por konsolidon praktikn e ndjekur n vijimsi nga Gjykata e Lart lidhur me interpretimin e kontrats s shitjes. 8. Vendimi nr. 00-2012-2753, dat 20.12.2012 i Gjykats s Lart, Shoqria X k. K.E.SH. OSSH sh.a., Drejtoria Zonale Tiran [teksti i plot] Fjalt kye: KESH, Konsumim i energjis elektrike, Fatur, Munges e kontrats s furnizimit, Faturim aforfe 1 muaj. Faktet: Shoqria X sh.p.k, q ushtron aktivitet privat n fushn e prodhimit t inerteve e shfrytzimit t guroreve, ka lidhur me KESH sh.a, kontratn e furnizimit me energji elektrike n vitin 2003. Ish Zona e Shprndarjes Elektrike, i ka faturuar paditsit detyrimin pr t paguar nj sasi energjie elektrike pr muajt Prill, Korrik, Gusht, Tetor, Nntor e Dhjetor 2004 dhe Janar Shkurt, Mars, Prill, Maj, Qeshor, Korrik, Shtator e Tetor 2005. Paditsi pretendon se kjo energji e faturuar sht e pamatur dhe e faturuar afrofe dhe q i korrespondon nj kontrate furnizimit q mban numr tjetr me kontratn e tij. Pr kt shkak i sht drejtuar Gjykats s Rrethit Gjyqsor Tiran me padi duke krkuar deklarimin e pavlefshm t titujve ekzekutive t ktyre faturave t energjis elektrike dhe prmbushjen e kontrats s furnizimit me energji elektrike, bazuar n nenet 609 t K.Pr.Civile dhe nenit 698 t K.Civil. Gjykata ka pranuar pjesrisht padin, duke deklaruar t pavlefshm titullin ekzekutiv q i prket faturs s muajit tetor 2005. Gjykata e Apelit Tiran e ka ndryshuar vendimin, duke deklaruar t pavlefshme faturat pr disa muaj. Arsyetimi i Gjykats: Kolegji Civil ka ln n fuqi vendimin e Gjykats s Apelit me arsyetimin se prfundimi i arritur prej saj sht i drejt. N Kreun IV t Kodit Civil t titulluar Furnizimi, ligjvnsi ka prcaktuar kuptimin, elementet e kontrats, si objektin, subjektet, prmbajtjen (t drejtat dhe detyrimet) e kontrats s furnizimit. N kt kre sht prcaktuar se q kjo kontrat t quhet e vlefshme dhe t prodhoj pasoja duhet t ekzistojn 4 element t domosdoshm t kontrats si: (i) plqimi (vullneti) kontraktor i palve; (ii) t jet e mbshtetur mbi nj shkak t ligjshm; (iii) t jet prcaktuar objekti q formon lndn e kontrats; (iv) t ket formn e caktuar nga ligji. N kushtet kur kontrata e furnizimit midis palve me nr.M436808 nuk ekziston, pra n 8 kushtet kur marrdhnia e furnizimit midis palve nuk ekziston, pr rrjedhim edhe detyrimi kontraktor t shprehur n faturat prkatse pr subjektin e faturuar, nuk mund t ekzistojn. Pala e paditur nuk arriti t provoj nse energjia elektrike e konsumuar pretenduar dhe e shprehur n faturat respektive sht konsumuar n fshatin Peshkashesh, apo n ndonj vend tjetr, dhe se kjo energji elektrike n far periudhe kohe sht harxhuar. N referim edhe t akteve nnligjore si vendimeve t ERE-s, detyrimi pr t paguar energjin elektrike t pasqyruar n faturat prkatse do t bhen gjithmon n baz t nj marrveshje t prbashkt midis palve, t ekzistencs s nj marrdhnie kontraktuale furnizimi. N rast t mungess s nj kontrate furnizimi, periudha e faturimit afrofe do t jet vetm nj muaj - gj q n rastin konkret ka vazhduar 14 muaj (n baz t faturave objekt gjykim). Sa m lart, n rrethanat kur ekzistojn shkaqet ligjore q pas sjellin pavlefshmrin e ktyre faturave respektive (sipas objektit t padis) titujve ekzekutiv, ky Kolegj e mon t drejt vendimin e gjykats s apelit pr deklarimin e pavlefshm t tyre. Risia: Ky vendim gjyqsor nuk sjell risi, por konsolidon praktikn e ndjekur n vijimsi nga Gjykata e Lart lidhur me interpretimin e kontrats s furnzimit me energji elektrike dhe titujt ekzekutiv. 9. Vendimi 00-2012-2757, dat 20.12.2012 i Gjykats s Lart, Shoqria X sh.p.k. k. Operatori i Sistemit t Shprndarjes (OSSH) sha, Drejtoria Zonale Durrs, Person i tret KESH sha, [teksti i plot] Fjalt kye: Gjykim, Person i tret, Pal n gjykim, Detyrime t prbashkta. Faktet: Shoqria X shpk dhe OSSH sha lidhn dy kontrata pr ndrtimin e rrjetit elektrik 20 KV dhe 0.4 KV n Durrs. Objektet pasi u ndrtuan dhe u kolauduan, u morn n dorzim nga e paditura, me procesverbalet prkatse. Paditsja pretendoi se e paditura nuk prmbushi detyrimin kontraktor pr pagesn dhe pr pasoj, krkoi shumn dhe kamatat e voness gjyqsisht. Gjat gjykimit, Gjykata e Shkalls s Par Durrs, thirri n gjykim n cilsin e personit t tret, KESH sha, duke iu referuar VKM- s nr.862/2006, ku prcaktohet se detyrimet e lindura deri m 31.12.2006 mbeten pr llogari t KESH sha. N prfundim, Gjykata e pranoi padin, por vendimi i saj u ndryshua nga Gjykata e Apelit Durrs, q vendosi rrzimin e padis. Paditsja paraqiti rekurs, duke pretenduar se vendimet unifkuese q Gjykata e Apelit ka referuar n arsyetimin e vendimit t saj nuk jan t zbatueshme n rastin konkret dhe se VKM nr.862/2006 ka prcaktuar qart se detyrimet e lindura deri m 31.12.2006 mbeten pr llogari t KESH sh.a., dhe si rrjedhoj KESH sha, ka detyrimin ligjor t prgjigjet pr prmbushjen e detyrimit kontraktor q OSSH sha ka ndaj paditsit. Arsyetimi i Gjykats: Gjykata e Lart ka vendosur prishjen e vendimit t apelit dhe lnien n fuqi t vendimit t shkalls s par me arsyetimin se Gjykata e Apelit Durrs ka keqinterpretuar dispozitat procedurale n lidhje me personin e tret KESH sha. Duke iu referuar VKM nr.862/2007 Pr krijimin e Shoqris OSSH sha, n pikn 5 t t cilit parashikohej se, detyrimet e lindura deri m 31.12.2006 mbeten pr llogari t KESH sha, kjo e fundit sht thirrur me cilsin e personit t tret nga gjykata n baz t nenit 193 t K.Pr.C. KESH sh.a. sht thirrur si person i tret, i pranuar edhe nga pala paditse, prderisa ekzistenca e detyrimeve referuar aktit nnligjor ishin t prbashkta mbi objektin e padis me paln e paditur. Personi i tret sht bashkuar me paln e paditur OSSH sha dhe ky fakt e ka pajisur me t drejtat prkatse procedurale, si dhe e ka br t ndrgjegjshm q n prfundim t gjykimit mund t ngarkohet edhe me detyrime. Cilsia e nj pjesmarrsi n proces prcaktohet nga t drejtat dhe detyrimet procedurale q ai ka dhe jo thjesht nga emrtimi i tij. Personi i tret KESH sh.a., ka ushtruar t gjitha t drejtat procedurale si pal n gjykim, duke iu referuar nenit 195 t K.Pr.C. Personi i tret, pas pranimit si i till nga gjykata me vendim t ndrmjetm t gjykats, bhet pal e gjykimit, duke gzuar t gjitha t drejtat dhe detyrimet procedurale 9 t palve dhe vendimi i gjykats krijon efekte mbi t, referuar nenit 196 t K.Pr.C. Risia: Ky vendim gjyqsor nuk sjell risi, por konsolidon praktikn e ndjekur n vijimsi nga Gjykata e Lart lidhur me pozicionin procedural t personit t tret n nj gjykim civil. 10. Vendimi nr.00-2012-2791, dat 20.12.2012 i Gjykats s Lart, M.M. k. ZRKKP Durrs, Persona t tret G.H. etj. [teksti i plot] Fjalt kye: Subjekt i shpronsuar, Kthim e kompensim i prons, Siprfaqe e lir. Faktet: N vitin 1996, trashgimtart e Z.A., me pretendimin se trashgimlnsi i tyre ka pasur n pronsi para vitit 1946 nj siprfaqe toke n Fshatin Hamallaj (Durrs), pasi kan ndjekur procedurat e prcaktuara n VKM nr.560/1990, iu drejtuan gjykats me padi me objekt vrtetimin e faktit juridik t pronsis mbi kt siprfaqe. Gjykata e Rrethit Gjyqsor Durrs n 1996 e rrzoi padin, me arsyetimin se nuk shpjegohej prejardhja e prons s bler. Vendimi u ndryshua nga Gjykata e Apelit Durrs, e cila duke e gjykuar shtjen n fakt pranoi padin, me arsyetimin se n gjykim u vrtetua q prona ishte bler nga Z.A. n vitin 1941. Trashgimtart e Z.A. e paraqitn kt vendim n KKKP Durrs dhe ky Komision i njohu t drejtn e pronsis bazuar n ligjin nr.7698/1993 Pr kompensimin n vler t ish-pronarve t toks bujqsore, i ndryshuar, si dhe i ktheu nj pjes t siprfaqes me argumentin se ligji i kohs parashikonte kufzim n masn e siprfaqes s kthyer n natyr. M von, trashgimtart e Z.A. iu drejtuan srish Zyrs Rajonale t Kthimit dhe Kompensimit t Pronave Durrs (ZRKKKP-Durrs) me krkesn pr kthimin n natyr t siprfaqes s mbetur, me pretendimin se ajo ishte e lire dhe se ligji nr.9235/2004 Pr kthimin dhe kompensimin e prons, nuk parashikonte m kufzim pr masn e siprfaqes q kthehej. ZRKKP Durrs nuk e pranoi krkesn e tyre dhe AKKP e la n fuqi kt vendim, me arsyetimin se, subjekti duhet ti prgjigjet kritereve aktuale pr ftimin e pronsis, pavarsisht se pronsia i sht njohur nj her n baz t nj kuadri tjetr ligjor me t tjera kushte t cilat jo vetm jan shfuqizuar por nuk prkojn me vlera provuese aktualisht. N kto kushte, paditsja n cilsin e nj prej trashgimtarve ligjor t Z.A. iu drejtua gjykats pr kundrshtimin e vendimeve t msiprme. Gjykata e Rrethit Gjyqsor Durrs e pranoi padin, duke ndryshuar vendimin e ZRKKP- s dhe duke i kthyer n natyr trashgimtarve t Z.A. siprfaqen e mbetur. Vendimi u ndryshua nga Gjykata e Apelit Durrs, e cila e rrzoi padin. Paditsja paraqiti rekurs me pretendimin se arsyetimi i vendimit gjyqsor nuk i prgjigjej fakteve dhe provave t ndodhura n dosje; dhe se ishte zbatuar keq ligji. Arsyetimi i Gjykats: Gjykata e Lart ka vendosur prishjen e vendimit t Gjykats s Apelit Durrs dhe lnien n fuqi t vendimit t Gjykats s Rrethit Gjyqsor Durrs. N interpretim t nenit 22 te Ligjit nr.9235/2004 Pr kthimin dhe kompensimin e pronave, subjekti i shpronsuar, duke qen se, me vendim t mparshm t KKKP, i sht njohur pronsia mbi siprfaqen objekt gjykimi, dhe i sht kthyer nj pjes e saj, duhet t paraqes vetm krkes me shkrim pr kthimin e pjess s mbetur t prons s pakthyer. Ky proces kthimi apo kompensimi i prons do t bhet n mnyrn, formn e kushtet e parashikuara n Kreut II dhe III t ligjit, pr at far mund t kthehet e si mund t kthehet, n kushtet aktuale t prons. Interpretimi i br nga Gjykata e Apelit Durrs sht i gabuar, kur arsyeton se krkesa e pals paditse pr kthimin fzik edhe t siprfaqes s mbetur
mbshtetet vetm n nj vendim gjyqsor pr vrtetimin e faktit juridik, nuk duhet pranuar. Vendimi i KKKP Durrs, me t cilin sht njohur e drejta e pronsis, dhe sht kthyer e lir nj pjes e saj, nuk sht akt absolutisht i pavlefshm dhe nuk sht kundrshtuar n rrug administrative apo gjyqsore. Prandaj, fakti i qenies s ish pronarit Z.A., pronar pr siprfaqen e pretenduar, nuk mund t jet objekt i nj hetimi administrativ. ZRKKP Durrs dhe AKKP ishin t detyruara n baz t ligjit nr.9235/2004 Pr kthimin dhe kompensimin e pronave, t ndryshuar, vetm t shpreheshin pr kthimin e siprfaqes s mbetur, nse do t ishte e lir. Meqense, gjat gjykimit n shkall t par, nga provat e administruara, ka rezultuar se, siprfaqja sht e lir, e regjistruar n emrin e shtetit dhe nuk ka pretendime nga persona t tret, duhet ti 10 kthehet e lir paditses dhe trashgimtarve t tjer t trashgimlnsit Z.A. Risia: Ky vendim gjyqsor nuk sjell risi, por konsolidon praktikn e ndjekur n vijimsi nga Gjykata e Lart lidhur me interpretimin e rregullave pr kthimin dhe kompensimin e prons. 11 VENDIME ADMINISTRATIVE T GJYKATS S LART 1. Vendimi nr.00-2012-2794(593), dat 12/12/2012 i Gjykats s Lart, Padits Gj.Ll. k. T paditurs Drejtoria e Policis e Qarkut Lezh, [teksti i plot] Fjalt kye: Polic, Shprblim, Shrbim publik, Rikthim, Kontrat, Pun. Faktet: Paditsi ishte punonjs policie prej muajit Prill 1999 dhe n nntor 2006 ai u emrua Specialist i Policis n Zon n Komisariatin e Policis Mirdit. N qershor 2007 ai u prjashtua nga Policia e Shtetit me motivacionin Pr shkurtim funksioni organik. Paditsi, pasi ndoqi rrugn administrative, iu drejtua Gjykats s Rrethit Gjyqsor Lezh, e cila e rrzoi padin e tij, si t pambshtetur n prova. Vendimi u la n fuqi nga Gjykata e Apelit Shkodr. Paditsi paraqiti rekurs n Gjykatn e Lart. Arsyetimi i Gjykats: Gjykata e Lart ka ln n fuqi vendimin e apelit me arsyetimin se gjykatat kan br nj hetim t plot t shtjes dhe kan dhn nj vendim t bazuar n ligj e n prova. Gjithashtu, vendimi sht n prputhje edhe me vendimin unifkues nr. 31/2003, n t cilin sht arsyetuar Sipas ligjit Pr Policin e Shtetit, kur zgjidhet kontrata e shrbimit publik nuk shtrohet fare pr diskutim problemi i mundsis s vendosjes n rrug gjyqsore t detyrimit pr rilidhjen e ksaj kontrate, nse konkludohet se sht zgjidhur n mnyr t paligjshme. Rilidhja e kontrats s shrbimit publik mund t bhet vetm me vullnetin e palve. Kur njra nga palt nuk jep plqim, kontrata nuk mund t rilidhet. Ligji pr policin nuk ka ndonj urdhrim pr rimarrjen n pun. Meqense kemi nj ligj t posam, si sht ligji pr policin, edhe mosmarrveshja objekt gjykimi duhet t zgjidhet n prputhje me kt ligj (neni 16 K.Pr.Civile). Ligji pr policin nuk e njeh rikthimin n pun. Ky ligj nuk i ka dhn t drejtn gjykats pr t rikthyer n pun punonjsit e larguar nga radht e policis. Rikthimi n pun sht n diskrecionin e administrats s policis, dhe ky diskrecion nuk i nnshtrohet shqyrtimit gjyqsor. Zgjidhja e kontrats s shrbimit publik pa shkaqe t arsyeshme sjell si pasoj prgjegjsin e pundhnsit t zhdmtoj punmarrsin pr dmet e psuara nga zgjidhja e kontrats, duke e vn at n at gjendje pasurore q do t ishte po t mos ishte larguar nga radht e policis. Gjykata q shqyrton largimin e policit nga puna nuk shqyrton kontratn e punsimit. Ajo sht zgjidhur n mnyr t njanshme. Ajo dmshprblen paln q sht dmtuar, n qoft se gjat gjykimit do t rezultoj se zgjidhja e njanshme e kontrats sht e pabazuar n ligj. I larguari nga radht e policis ka t drejt t krkoj vetm shprblimin e dmit, pasi rikthimi n punn e mparshme mund t bhet vetm me vullnetin e pundhnsit. Pr sa koh pundhnsi nuk ka vullnet pr ta rimarr n pun, kontrata e shrbimit publik nuk mund t rilidhet. Kontrata e shrbimit publik, duke qen veprim juridik duhet t jet rezultat i shprehjes s vullnetit t lir t palve. Por vlen t theksohet se, pala q ka zgjidhur kontratn pa shkaqe t arsyeshme detyrohet ti jap punmarrsit nj dmshprblim. Risia: Ky vendim nuk sjell ndonj risi. 2. Vendimi nr.00-2012-2729(598), dat 12/12/2012 i Gjykats s Lart, Padits M.D. k. T paditurs Banka e Shqipris, [teksti i plot] Fjalt kye: Punmarrs, Pundhns, Kontrat, Koh prove, Zgjidhje. Faktet: Paditsja M.D. ishte n marrdhnie pune n Bankn e Shqipris, pr 11 vjet e 5 muaj, pr periudhn 18.09.1995-13.02.2007. Kto marrdhnie pune kan zgjatur rreth 11 vjet e 5 muaj. Gjat ksaj periudhe, si ekonomiste e lart, paditsja kishte pasur detyra e pozicione t ndryshme. Me krkesn e saj, m 01.11.2006, paditsja u emrua nga Guvernatori i Banks s Shqipris n pozicionin e specialistes n Sektorin e Financs, pran Departamentit t Kontabilitetit dhe t Pagave. N kt pozicion ajo iu nnshtrua periudhs 3-mujore t puns dhe pas prfundimit, n shkurt 2007 iu komunikua ndrprerja 12 e marrdhnieve t puns. Paditsja iu drejtua Gjykats s Rrethit Gjyqsor Tiran, ku kundrshtoi zgjidhjen e marrdhnieve t puns duke pretenduar se vendosja n koh prove n nj koh q kishte mbi 11 vjet pun me paln paditse, ishte i padrejt dhe arbitrar. Gjykata e pranoi pjesrisht padin, vetm pr krkimin e shprblimit t dmit, ndrsa rrzoi krkimin pr rikthimin n pun. Vendimi u la n fuqi nga Gjykata e Apelit Tiran. Banka e Shqipris paraqiti rekurs n Gjykatn e Lart. Arsyetimi i Gjykats: Gjykata e Lart ka vendosur lnien n fuqi t vendimit t apelit. Ndryshe nga sa pretendohet n rekurs, Gjykata e Apelit, pasi ka konstatuar, n analiz juridike t rrethanave t shtjes ka br nj cilsim t sakt t fakteve dhe veprimeve q lidhen me mosmarrveshjen n gjykim, dhe ka zbatuar drejt ligjin, pr shkak se paditsja nuk mund t merrej n prov pas nj periudhe pune pran po t njjtit institucion dhe ti deklarohej nga pundhnsi se nuk i lidhej kontrata e puns pas kohs s provs. Me t drejt gjykatat kan arsyetuar se koha e provs lidhet ngushtsisht me fllimet e marrdhnieve t puns dhe se rimarrja n prov pr her t dyt nga i njjti punmarrs vjen n shkelje t nenit 142/1 t K.Puns, n t cilin prcaktohet se: Konsiderohet koh prove 3 muajt e par t puns, me prjashtim t rasteve kur palt kan lidhur nj kontrat pr kryerjen e s njjts pun. N rastin konkret nuk ka nj kontrat t re pune pr paditsen. Periudha e provs sht kur punmarrsi fllon punn dhe se ndryshimi i pozicionit brenda institucionit nuk prbn marrdhnie t re pune, pasi sht i njjti pundhns. Risia: Punmarrsi nuk mund t merret n prov pas nj periudhe pune pran po t njjtit institucion dhe ti deklarohej nga pundhnsi se nuk i lidhej kontrata e puns pas kohs s provs. Periudha e provs sht kur punmarrsi fllon punn dhe se ndryshimi i pozicionit brenda institucionit nuk prbn marrdhnie t re pune, pasi sht i njjti pundhns. 3. Vendimi nr. 00-2012-2736(599), dat 12.12.2012, i Gjykats s Lart, Padits A.K. k. T paditurit ALBETROL sha, [teksti i plot] Fjalt kye: Punmarrs, Pundhns, Kontrat, Zgjidhje kontrate, Shprblim. Faktet: Paditsi A.K. punoi n Qendrn e Prodhimit t Nafts Marinz n varsi t Albpetrol sh.a Patos pr periudhn 05.01.1990-20.02.2007, duke mbajtur pozicione t ndryshme. N shkurt 2007 atij iu ndrpre marrdhnia e puns me motivin nuk i prputhet prgatitja profesionale me vendin e puns. Paditsi, me pretendimin se gjat marrdhnies s puns ai kishte qen korrekt n kryerjen e detyrave n t gjitha pozicionet e puns dhe se q nga viti 1993, ai punonte si traktorist pastrimi pa dhn asnj shkak pr tu larguar nga puna, iu drejtua gjykats, duke krkuar shprblimin pr shkeljen e afatit t njoftimit, pr shkeljen e procedurs s zgjidhjes s kontrats s puns dhe pr vjetrsin n pun. Gjykata e Rrethit Gjyqsor Fier e pranoi pjesrisht padin n t tre krkimet, duke ulur masn e shprblimit t krkuar. Gjykata e Apelit Vlor, e ndryshoi vendimin duke pranuar vetm krkimin pr shprblimin e dmit nga shkelja e afatit t njoftimit. Paditsi paraqiti rekurs n Gjykatn e Lart. Arsyetimi i Gjykats: Gjykata e Lart ka vendosur prishjen e vendimit t apelit dhe lnien n fuqi t vendimit t shkalls s par, me arsyetimin se vendimi i Gjykats s Apelit sht marr n zbatim t gabuar t ligjit nenit 153/3 t K.Puns. N praktikn e tij t konsoliduar tashm, Kolegji Civil sht shprehur se ...n referim t nenit 153 t K.Puns, duhet t ekzistoj nj lidhje shkaksore midis shkeljeve t punmarrsit dhe pushimit t menjhershm nga puna, pr t prligjur shkakun e justifkuar t zgjidhjes s kontrats s puns nga ana e pundhnsit (nj nga kushtet kumulative pr t pranuar ekzistencn e shkakut t justifkuar sipas nenit 153 t K.Puns). Ky Kolegj mon se ristrukturimi i organiks s punonjsve ..... sht nj shkak q nuk ka lidhje me ndonj shkelje t paditsit dhe prbn nj fakt jasht vullnetit dhe veprimeve apo mosveprimeve t paditsit. Si i till, motivacioni i largimit nga puna pr shkak ristrukturimi t organiks nuk plotson nj nga kushtet kumulative pr t pranuar ekzistencn e 13 shkakut t justifkuar, sipas nenit 153 t K.Puns. N lidhje me pretendimin e dyt t paditsit, neni 155/3 i K.Puns parashikon diskrecionin e gjykats, e cila duke vlersuar t gjitha rrethanat vendos detyrimin e pundhnsit ndaj punmarrsit me nj dmshprblim jo m shum se paga e nj viti pune. N kt kontekst, vlersimi i rrethanave dhe fakteve mbetet kompetenc e gjykats s rrethit dhe t apelit dhe nuk mund t ndryshohet nga Gjykata e Lart. Risia: Ky vendim nuk sjell risi. 4. Vendimi nr. 00-2012-2727(600), dat 12/12/2012 i Gjykats s Lart, Padits J.Z. k. T paditurs Drejtoria e Prgjithshme e Metrologjis dhe Kalibrimit, [teksti i plot] Fjalt kye: Pun, Kontrat, Zgjidhje, Kthim, Bashkshort, Diplomat. Faktet: Paditsja J.Z. ishte magaziniere n Drejtorin e Prgjithshme t Metrologjis dhe Kalibrimit pr periudhn 15.12.1997-16.11.2004. Asaj iu ndrpren marrdhniet e puns, me krkesn e saj, sipas t cils krkonte largimin nga vendi i puns, pasi me transferimin e bashkshortit t saj me detyr jasht shtetit ishte e detyruar ta shoqronte at. Pas kthimit n Shqipri, paditsja i krkoi t paditurs rikthimin n detyrn e mparshme t saj, por mori prgjigjen se nuk kishte ndonj kontrat pune me t ku t ishte prcaktuar kthimi n vendin e puns. Gjithashtu, e paditura e vinte n dijeni se vendi i krkuar i puns nuk ishte i lir dhe as ndonj pozicion tjetr i barasvlershm me t. Paditsja iu drejtua gjykats, duke krkuar pavlefshmrin e zgjidhjes s kontrats s puns, detyrimin pr dmshprblim me pagn e 1 vit dhe shprblimin pr vjetrsi n pun. Gjykata e Rrethit Gjyqsor Tiran e rrzoi padin si t pabazuar n ligj e n prova dhe vendimi i saj u la n fuqi nga Gjykata e Apelit Tiran, me t njjtin arsyetim. Paditsja paraqiti rekurs n Gjykatn e Lart. Arsyetimi i Gjykats: Gjykata e Lart ka vendosur prishjen e vendimit t Gjykats s Apelit Tiran dhe drgimin e shtjes pr rishqyrtim n po at gjykat, me arsyetimin se vendimet e dy gjykatave jan dhn n kundrshtim me ligjin. Gjykatat padrejtsisht nuk kan marr parasysh ligjin nr.9095/2003, Pr Shrbimin e Jashtm t Republiks s Shqipris dhe konkretisht nenin 46 t tij Trajtimi i familjeve t personelit t prfaqsive diplomatike. Paragraf i dyt i ktij neni, prcakton se bashkshorti/ ja, q n kohn e emrimit t diplomatit jasht shtetit ka punuar n nj institucion shtetror, ka t drejt t kthehet n kt vend pune pas kthimit t bashkshortit/es n atdhe. Institucioni shtetror ku bashkshorti/ja ka qen i/e punsuar, ka detyrimin ta rimarr n t njjtin pozicion pune ose n nj pozicion t barasvlershm. Prcaktimi n ligjin e msiprm edhe pse sht i qart nuk sht marr parasysh nga gjykatat, megjithse nga ana e paditses, n krkesn e saj drejtuar pals s paditur, ka sqaruar qart arsyet e largimit nga puna. Me t drejt paditsja pas mbarimit nga ana e bashkshortit t saj t afatit t shrbimit, ka krkuar t kthehet n vendin e saj t mparshm t puns. Gjykatat, duke mos e trajtuar paditsen si bashkshorten e personit q ka shrbyer n detyrn e ambasadorit, nuk kan hetuar n lidhje me zgjidhjen e kontrats s puns s paditses, shkaqet e ksaj zgjidhje, respektimin e procedurs dhe afatit si dhe prftimin e shprblimeve t mundshme. Risia: Ky vendim nuk sjell risi. 5. Vendimi nr.00-2012-2728 (601), dat 12/12/2012 i Gjykats s Lart, Padits H.Rr. k. T paditurs Drejtoria e Shndetit Publik, Malsi e Madhe, [teksti i plot] Fjalt kye: Kontrat, Pun, Me shkrim, Me goj, Zgjidhje, Dmshprblim. Faktet: N 1993 Malsia e Madhe doli rreth m vete dhe institucioni mori emrtimin Drejtoria e Shndetit Publik, Malsi e Madhe, ku paditsja punonte sanitare. Ajo u largua nga puna dhe iu drejtua Gjykats s Rrethit Gjyqsor Shkodr duke 14 krkuar Pagesn e pags pr periudhn e papaguar nga 01.07.2005-15.10.2007 dhe interesat pr vonesn e pags. Pagesn e pushimeve vjetore dhe dmshprblime t tjera t mundshme, si dhe rikthimin n pun, duke pretenduar se megjithse e ka kryer punn rregullisht deri n dat 15.10.2007 nuk sht trajtuar me pag pr periudhn nga 01.07.2005- 15.10.2007. Gjykata e Shkalls s Par ka arritur n konkluzionin se pundhnsi ka zgjidhur kontratn e puns me punmarrsen me efekt t menjhershm pr shkaqe t pajustifkuara. Mbi kt konkluzion ka detyruar paln e paditur t dmshprblej paditsin. Gjykata e apelit, pasi ka gjykuar shtjen n fakt, ka prishur vendimin e gjykats s shkalls s par dhe ka pushuar gjykimin e shtjes, duke arsyetuar se ndrmjet paditses dhe pals s paditur nuk ka pasur marrdhnie kontraktore pune dhe paditsja nuk mund t ngrinte padin objekt gjykimi. Arsyetimi i Gjykats: Gjykata e Lart ka prishur vendimin e apelit dhe ka ln n fuqi vendimin e shkalls s par. Konkluzioni i Gjykats s Apelit se punmarrsi nuk ka provuar ekzistencn e marrdhnies s puns sht i padrejt. Edhe pse ndrmjet palve pas dats 01.07.2005 nuk ka pasur kontrat me shkrim, kontrat e cila me shkrim nuk ka ekzistuar edhe m par, marrdhnia e puns ndrmjet palve ndrgjyqse sht provuar se ka ekzistuar dhe nuk sht e detyrueshme ekzistenca apo lidhja me shkrim e kontrats s puns, pasi n nenin 21 t K.Puns, n pikn 1 thuhet se: Kontrata e puns mund t lidhet dhe t ndryshohet me goj ose me shkrim. Ajo mund t ndryshohet vetm n marrveshje midis palve. do ndryshim i kontrats s shkruar, n dm t punmarrsit, duhet t prfundohet me shkrim.... Fakti se paditsja ka vazhduar t punoj tregon se ndrmjet palve ka pasur nj marrveshje gojore dhe detyrimi pr hartimin e kontrats me shkrim ka qen e pals s paditur si punmarrse dhe mos hartimi i saj (kontrats me shkrim) sipas afatit t prcaktuar n nenin 21, pika 4 e K.Puns nuk e bn t pavlefshme kontratn e lidhur gojarisht, po sipas ksaj dispozite. Risia: Detyrimi pr hartimin e kontrats s puns me shkrim sht i pals s paditur, si punmarrse dhe mos-hartimi i kontrats me shkrim sipas afatit t prcaktuar n nenin 21, pika 4 e K.Puns nuk e bn t pavlefshme kontratn e lidhur gojarisht. 6. Vendimi nr. 00-2012-2772, dat 12.12.2012 i Gjykats s Lart, Krkues S.M. [teksti i plot] Fjalt kye: Vendim i KShC, Titull Ekzekutiv, Lshim i Urdhrit t Ekzekutimit, Vendim Unifkues i Kolegjeve t Bashkuara. Faktet: Krkuesi ishte npuns civil n periudhn 1997-2006. N 2006 atij iu dha masa disiplinore largim nga detyra me motivacion mosshfrytzimin maksimal t kohs s puns dhe thyerje e rregullave t etiks. Mbi ankimin e krkuesit, KShC vendosi shfuqizimin e urdhrit t largimit nga detyra, kthimin e krkuesit n detyr dhe pagesn e tij deri n ditn e ekzekutimit t vendimit. Gjykata e Apelit vendosi mospranimin e ankimit t pundhnsit ndaj vendimit t KShC. N kto kushte, duke pretenduar se vendimi i KShC ishte titull ekzekutiv, krkuesi iu drejtua Gjykats s Shkalls s Par Tiran, pr lshimin e urdhrit t ekzekutimit. Gjykata e rrzoi krkesn e tij me arsyetimin se vendimi i KShC nuk ishte titull ekzekutiv dhe vendimi u la n fuqi nga Gjykata e Apelit Tiran. Krkuesi paraqiti rekurs n Gjykatn e Lart, duke pretenduar interpretimin e gabuar t ligjit. Arsyetimi i Gjykats: Gjykata e Lart ka prishur vendimet e gjykatave t faktit dhe ka urdhruar rigjykimin e shtjes n Gjykatn e Rrethit Gjyqsor Tiran. Njohja e cilsis s titullit ekzekutiv pr vendimet e KShC, sht trajtuar n Vendimin Unifkues nr.1/2011 t Kolegjeve t Bashkuara t Gjykats s Lart. N kt vendim sht unifkuar praktika gjyqsore si vijon: Kolegjet e Bashkuara t Gjykats s Lart arrijn n konkluzionin se vendimet e KSHC t cilat ngjasojn me vendimet e shkalls s par, si pr nga tiparet e tyre ashtu dhe nga fuqia detyruese, kur ato nuk ankimohen ose kan marr form t prer, jan tituj ekzekutiv... Kolegjet e Bashkuara t Gjykats s Lart, arrijn n konkluzionin se do subjekt, n favor t t cilit sht dhn nj vendim nga KSHC (vendim i cili nuk sht ankimuar ose ka mbetur n fuqi nga gjykatat m t larta, pra ka marr form t prer), dhe ky vendim nuk ekzekutohet n mnyr vullnetare nga institucionet e administrats qendrore dhe lokale, ka t drejt t krkoj ekzekutimin e detyrueshm t tij duke krkuar pran gjykats q ka dhn vendimin 15 lshimin e urdhrit t ekzekutimit n respektim t nenit 511 t K.Pr.Civile. Duke qen se qendra e KSHC sht n Tiran, Kolegjet e Bashkuara t Gjykats s Lart mojn se Gjykata e Rrethit Gjyqsor Tiran sht gjykata kompetente e cila do t gjykoj krkimin n lidhje me lshimin e urdhrit ekzekutiv pr vendimet e KSHC t cilat kan marr form t prer. Risia: Ky vendim gjyqsor nuk sjell risi, por konsolidon praktikn e ndjekur n vijimsi nga Gjykata e Lart lidhur me zbatimin e detyrueshm t vendimeve unifkuese t Kolegjeve t Bashkuara. 7. Vendimi nr.00-2012-2781 (606), dat 18/12/2012 i Gjykats s Lart, Padits Zh.K. k. T paditurs Ndrmarrja e Shrbimeve Mbshtetse t Arsimit dhe erdheve Kor, [teksti i plot] Fjalt kye: Punmarrs, Pundhns, Kontrat pune, Zgjidhje, Dmshprblim. Faktet: Paditsja Zh.K. ishte rrobaqepse n konviktin e shkolls mekanike pran Drejtoris Rajonale Arsimore Kor (DAR). Marrdhniet e puns s saj rregulloheshin me kontratn kolektive dat 22.09.2006 me afat deri n 31.12.2009, t lidhur midis DAR Kor si punmarrs nga njra an dhe Seksionit Sindikatave t Pavarura dhe Federats s Arsimit t Rrethit Kor nga ana tjetr. N zbatim t VKM-s nr.502/2008, m 30.06.2008, t drejtat e detyrimet e DAR Kor pr paditsen dhe disa punmarrs t tjer, iu transferuan t paditurs Ndrmarrja e Shrbimeve Mbshtetse t Arsimit dhe erdheve Kor, e cila m 01.07.2008, lidhi me paditsen kontratn e puns me kohzgjatje 3 muaj. M 29.09.2008, e paditura njoftoi paditsen pr zgjidhjen e kontrats s puns me arsyetimin se ka prfunduar afati. Paditsja iu drejtua gjykats dhe krkoi dmshprblimin me pagn e nj viti pune, 2 paga pr mosrespektimin e procedurave pr zgjidhjen e kontrats, pagn deri n prfundim t afatit t kontrats dhe shprblimin pr vjetrsi, bazuar n nenet 143, 144, 145, 152 e 155 t K.Puns. Gjykata e Shkalls s Par Kor e pranoi padin dhe vendimi i saj u la n fuqi nga Gjykata e Apelit Kor. Arsyetimi i Gjykats: Gjykata e Lart ka prishur vendimin e apelit dhe ka urdhruar rigjykimin e shtjes n Gjykatn e Apelit Kor me arsyetimin se vendimet e t dyja gjykatave t faktit jan marr n mosrespektim e zbatim t gabuar t ligjit. Pavarsisht referencave n bazn ligjore t padis, shtja e dmshprblimit t paditses duhej zgjidhur n vshtrim t nenit 139/4 t K.Puns i cili rregullon rastet e mosrespektimit t procedurave nga pundhnsi kur kemi t bjm me transferim t ndrmarrjeve dhe t s drejtave q burojn nga kontrata e puns. Sipas ksaj dispozite, Kur n mosrespektim t ktyre procedurave pundhnsi ka zgjidhur kontratn n dm t punmarrsit, ky i fundit, prve pags q duhet t marr gjat afatit t njoftimit, ka t drejtn e nj dmshprblimi deri n gjasht paga mujore. Nga prmbajtja e ksaj dispozite sht i qart kufri maksimal i dmshprblimit pr raste t tilla si dhe detyrimi i punmarrsit pr t paguar pagn pr gjith afatin q neni 143 i K.Puns e detyron t respektoj pr njoftimin e zgjidhjes s kontrats. Gjithashtu paditsja ka t drejtn t prftoj edhe shprblimin pr vjetrsi n pun sipas prcaktimeve t nenit 145 t K.Puns. Risia: Ky vendim nuk sjell ndonj risi. 8. Vendimi nr.00-2012-2718(608), dat 18/12/2012 i Gjykats s Lart, Paditse G.M. k. T paditurs Drejtoria e Prgjithshme e Doganave Tiran, [teksti i plot] Fjalt kye: Pun e mparshme, Rikthim, Zgjidhje, Kontrat, Dmshprblim. Faktet: Paditsja G.M. flloi pun n administratn doganore n vitin 1995, duke kryer detyra t ndryshme dhe n fund ka qen punonjse n Zyrn e Revizionit pran Degs s Dogans Durrs. N mars 2006 ajo u largua nga puna pr shkak t konfiktit t interesave, 16 pasi n t njjtn dogan punonte si doganier edhe bashkshorti i saj. Ajo paraqiti ankim n Komisionin e Shrbimit Civil (KShC), i cili shfuqizoi urdhrin, duke e kthyer paditsen n vendin e mparshm t puns. Drejtoria e Prgjithshme e Doganave iu drejtua me padi Gjykats s Apelit Tiran, e cila pushoi gjykimin me arsyetimin se paditsja nuk u paraqit n gjykim. M pas, si vendimi i Gjykats s Apelit, ashtu dhe vendimi i KShC-s u prishn nga Gjykata e Lart, e cila e drgoi shtjen pr rigjykim n Gjykatn e Rrethit Gjyqsor Durrs. Kjo gjykat e pranoi padin dhe vendimi i saj u la n fuqi nga Gjykata e Apelit Durrs. Drejtoria e Prgjithshme e Doganave paraqiti rekurs n Gjykatn e Lart. Arsyetimi i Gjykats: Gjykata e Lart ka prishur vendimin e apelit dhe ka urdhruar rigjykimin e shtjes n Gjykatn e Apelit Durrs me arsyetimin se sipas vendimit unifkues nr.8/2007 t Gjykats s Lart punonjsit e doganave nuk e gzojn statusin e nnpunsit civil, prandaj gjykatat m t ulta e kan zgjidhur shtjen n kundrshtim me parashikimet e vendimit tjetr unifkues nr.31/2003 t Gjykats s Lart. Ky vendim i fundit, ndr t tjera, prcakton se e drejta e rikthimit n pun nuk gzon mbrojtje gjyqsore, ndrsa e drejta e dmshprblimit sht nj e drejt q gzon mbrojtje. Pala q dmtohet nga nj pushim i pa drejt nga puna gzon t drejtn e dmshprblimit n rrug gjyqsore. Paditsja pretendon se vendimi Unifkues nr.31/2003 sht marr para ndryshimeve q i jan br nenit 146 t K.Puns nga ligji nr. 9125/2003, gj e cila sht e vrtet, por duhet theksuar se ky ligj nuk ka br ndryshime n paragrafn e tret t ktij neni, por e ka shtuar at me kt parashikim Pr punmarrsit n administratn publike, kur ka nj vendim gjykate t forms s prer pr kthimin n vendin e mparshm t puns, pundhnsi sht i detyruar t zbatoj kt vendim. Dispozita ligjore e ndryshuar nuk thot se n qoft se zgjidhja e kontrats bhet sipas nenit 146 t K.Puns, punmarrsi kthehet n punn e mparshme, por qllimi i ligjvnsit me kt shtes ka qen zbatimi i vendimeve q kan marr form t prer m par pr punonjsit e administrats publike. Pr kt arsye, vendimi unifkues nr.31/2003 nuk e ka humbur fuqin e tij juridike dhe sht i detyrueshm pr tu zbatuar nga gjykatat n t gjitha rastet e zgjidhjeve t kontratave t puns, t cilat rregullohen nga dispozitat e K.Puns. N rastin konkret ndodhemi prpara krkesave t nenit 485/c t K.Pr.Civile, prandaj vendimi i gjykats s apelit duhet t prishet dhe shtja t kthehet pr rishqyrtim n gjykatn e apelit, e cila duhet ta zgjidh at n prputhje t plot me dispozitat e Kodit Puns, duke pasur parasysh edhe vendimin unifkues nr. 3/2012 t Gjykats s Lart, me t cilin sht ndryshuar praktika gjyqsore n lidhje me objektin dhe shkakun ligjor t padis. Risia: Ligji nr. 9125, dat 29.07.2003 nuk ka shfuqizuar paragrafn e 3 t nenit 146 t K.Puns, por e ka shtuar at dhe dispozita ligjore e ndryshuar nuk thot se n qoft se zgjidhja e kontrats bhet sipas nenit 146 t K.Puns punmarrsi kthehet n punn e mparshme. Qllimi i ligjvnsit me kt shtes ka qen zbatimi i vendimeve q kan marr form t prer m par pr punonjsit e administrats publike, prandaj vendimi unifkues nr.31/2003 nuk e ka humbur fuqin e tij juridike. 9. Vendimi nr.00-2012-2785(609), dat 18/12/2012 i Gjykats s Lart, Padits A.K. k. T paditurs Shoqria CEZ Shprndarje sha, [teksti i plot] Fjalt kye: Pun, Largim, Njoftim, Procedur, Zgjidhje, Kontrat. Faktet: Paditsi A.K. q nga viti 1991 ishte elektriist, inspektor dhe teknik i mesm pran t paditurs CEZ Shprndarje sha. E paditura n shkurt 2008 ushtroi kontroll n banesn e paditsit, ku konstatoi nj lidhje e dyfsht n rrjetin e energjis elektrike, prandaj pr kt shkak paditsit iu dha masa disiplinore largim nga puna. N vijim, e paditura me shkrim njoftoi paditsin pr fllimin e procedurave pr zgjidhjen e kontrats s puns dhe pasi realizoi takimin ndrmjet palve brenda 72 orve, zgjidhi kontratn e puns me paditsin. Paditsi, me pretendimin se zgjidhja e kontrats s puns ishte e menjhershme dhe e pajustifkuar iu drejtua Gjykats s Rrethit Gjyqsor Mat, e cila e pranoi padin. Vendimi i saj u la n fuqi nga Gjykata e Apelit Tiran. E paditura paraqiti rekurs 17 n Gjykatn e Lart. Arsyetimi i Gjykats: Gjykata e Lart ka vendosur lnien n fuqi t vendimit t apelit, me arsyetimin se vendimet e rekursuara jan t bazuara n ligj. N do rast kur ushtrohet nj kontroll n nj banes sht e detyrueshme q t mbahet nj procesverbal me shkrim nga personat e ngarkuar pr kontrollin, i cili duhet t nnshkruhet nga t gjith personat pjesmarrs n kontroll, duke ia njoftuar at edhe personit t cilit i sht kontrolluar banesa. Nga shkresa e Drejtoris s Prgjithshme t OSSH-s del se n t jan pasqyruar vetm masat disiplinore t marra ndaj punonjsve t Drejtoris Zonale Burrel, ku ndaj paditsit sht marr masa e largimit nga puna. N kto rrethana, shkaku pr t cilin pala e paditur ka larguar paditsin nga puna nuk ka rezultuar i provuar n gjykim. Pr pasoj, me t drejt gjykatat kan arritur n prfundimin se n rastin objekt gjykimi nuk ndodhemi prpara kritereve q t zbatohet neni 153 i K.Puns. Para se t zgjidhte kontratn e puns pala e paditur ka qen e detyruar q t njoftonte paditsin n prputhje me nenin 143 t K.Puns dhe pasi t zbatonte procedurn e pushimit nga puna, t parashikuar nga neni 144 i K.Puns, n prfundim t afatit t njoftimit kontrata e puns do t konsiderohej e zgjidhur, qndrim ky i mbajtur edhe nga Kolegjet e Bashkuara t Gjykats s Lart n vendimin nr.19/2007. Pr ti veshur veprimet e saj me nj form ligjore, pala e paditur sht prpjekur q t zbatoj krkesat e nenit 144 t K.Puns, por veprimet e saj jan krejtsisht formale dhe nuk kan pasur pr qllim zbatimin me prpikmri t procedurs s pushimit nga puna, t parashikuar nga neni 144 i K.Puns, sepse po t shihet me kujdes prmbajtja e shkresave konstatohet se paditsi sht larguar nga puna nga Drejtori i Prgjithshm n nj koh q ai ka qen me paaftsi t prkohshme pr pun, n kundrshtim me nenin 147 t K.Puns. Bisedimi me t pas shum muajsh e nxjerrja e vendimit t largimit nga puna jan veprime krejtsisht formale t pals s paditur, pasi procedura e parashikuar nga neni 144 i K.Puns zbatohet pa u zgjidhur marrdhnia e puns (parimi i mirbesimit t palve) dhe ka si qllim q t vjel nga punmarrsi mendimin e tij n lidhje me prfundimin e marrdhnies s puns. Risia: Ky vendim nuk sjell ndonj risi. 10. Vendimi nr.00-2012-2745(611), dat 18/12/2012 i Gjykats s Lart, Paditse A.H. k. T paditurs Drejtoria Arsimore Rajonale Shkodr, [teksti i plot] Fjalt kye: Kontrat, Dmshprblim, Rikthim, Pun, Zgjidhje. Faktet: Paditsja A.H. ishte zv/drejtore e shkolls s mesme teknologjike Hamdi Bushati Shkodr, q nga viti 2005. N shkurt 2008, e paditura Drejtoria Arsimore Rajonale Shkodr e transferoi paditsen n detyrn e msueses n shkolln 9 vjeare Azem Hajdari Shkodr, n vend t msueses Valbona Dibra. Me pretendimin se transferimi sht br n kundrshtim me ligjin, pala paditse i sht drejtuar Gjykats s Rrethit Gjyqsor Shkodr, e cila e pranoi pjesrisht padin. Vendimi i saj u la n fuqi nga Gjykata e Apelit Shkodr. T dyja palt paraqitn rekurs n Gjykatn e Lart. Arsyetimi i Gjykats: sht e vrtet q transferimi nuk sht i njjt me zgjidhjen e kontrats s puns, por duhet theksuar se kontrata e puns lidhet pr t njjtin vend pune dhe pundhnsi nuk mund t bj asnj lloj ndryshimi n kontrat pa dhnien e plqimit me shkrim nga ana e punmarrsit, gj e cila n rastin objekt gjykimi jo vetm q nuk sht br. E paditura ka shkelur edhe nenin 5 t kontrats kolektive t puns, duke e transferuar paditsen n nj cikl m t ult arsimi, pa e njoftuar at me shkrim 30 dit para fllimit t vitit t ri shkollor, prandaj me t drejt gjykata e apelit e ka konsideruar kt rast si zgjidhje t menjhershme dhe t pajustifkuar t kontrats s puns nga ana e pundhnsit, parashikuar nga neni 155 i K.Puns. Gjykata e apelit ka gabuar vetm pr sa i prket kthimit n pun t paditses, sepse arsyetimi i saj pr kt pjes sht n kundrshtim me vendimin unifkues nr.31/2003 t Gjykats s Lart, sipas t cilit n rastin e zgjidhjes s kontratave t puns, t cilat rregullohen nga K.Puns kthimi n pun nuk gzon mbrojtje ligjore, por pala e interesuar mund t krkoj dhe mbroj ligjrisht vetm shprblimin e dmit. Pjesa arsyetuese e vendimit t gjykats s shkalls s par q pranon se zgjidhja e kontrats sht pa shkaqe t arsyeshme nuk prputhet me dispozitivin e vendimit, ku pranohet padia vetm pr 18 moszbatim t procedurs s zgjidhjes s kontrats s puns. N kt rast kishte vend q ky vendim t korrigjohej, por paditsja nuk ka br ankim n gjykatn e apelit, prandaj me t drejt Gjykata e Apelit ka zbatuar nenin 459 t K.Pr.Civile, i cili prcakton se kur krkesat dhe pretendimet e pamarra parasysh n vendimin e shkalls s par nuk prsriten n ankim, konsiderohet sikur sht hequr dor prej tyre. I par n kt kndvshtrim rekursi i br nga pala paditse nuk mund t pranohet, sepse kjo pal nuk ka paraqitur m par ankim n gjykatn e apelit, prandaj krkimet e saj megjithse jan t bazuara n ligj kan rn n dekadenc, pr shkak t mos ushtrimit t s drejts s ankimit t gjykatn e apelit. Risia: Ky vendim nuk sjell ndonj risi. 11. Vendimi nr.00-2012-2814(613), dat 18/12/2012 i Gjykats s Lart, Padits F.S. k. T paditurit Bordi i Kullimit Mat, [teksti i plot] Fjalt kye: Vjetrsi, Pun, Kontrat, Transferim, Afat njoftimi. Faktet: Paditsja F.S. ishte topografe pran pals s paditur Bordi i Kullimit Mat dhe pran ish Drejtoris s Ujrave Dibr prej dats 01.11.1970. N vitin 2005, pas nj riorganizimi trsor t veprimtaris publike lidhur me administrimin e ujrave, nj pjes e veprimtaris s ish ndrmarrjes s ujrave Dibr sht trashguar duke iu transferuar pr kompetenc nj personi t ri juridik, t paditurit Bordit t Kullimit Mat. N janar 2008 paditses iu zgjidh kontrata e puns me motivin e mungess s pozicionit t saj t puns n organikn e re t pundhnsit. Paditsja iu drejtua gjykats me pretendimin se nuk ishin respektuar afatet e njoftimit dhe procedura e zgjidhjes s kontrats s puns t parashikuara nga nenet 143 e 144 t K.Puns, ndaj kontrata quhej e zgjidhur n mnyr t menjhershme dhe t pajustifkuar nga ana e pundhnsit. Gjykata e Shkalls s Par Dibr e pranoi padin dhe vendimi i saj u la n fuqi nga Gjykata e Apelit Tiran, me ndryshimin pr shprblimin pr vjetrsin n pun, t cilin e rrzoi. E paditura paraqiti rekurs, ndrsa i padituri paraqiti kundr-rekurs. Arsyetimi i Gjykats: Gjykata e Lart ka prishur vendimin e apelit dhe ka ln n fuqi vendimin e shkalls s par. sht i gabuar qndrimi i gjykats s apelit, e cila arsyeton se, mes palve ndrgjyqse, marrdhnia e puns ka flluar vetm n vitin 2005 kur sht krijuar Bordi i Kullimit Mat. N fakt, ktij personi juridik t ri i jan transferuar pjes t funksioneve dhe veprimtaris publike t ish ndrmarrjes s ujrave, s bashku me punmarrsit e saj, t cilt, sikurse sht rasti i paditses, kan vijuar t ushtrojn t njjtn detyr, pra me nj kontrat pune me afat t pacaktuar. N kt kuptim, sipas nenit 138 t K.Puns, jemi prpara rastit t transferimit t ndrmarrjes, sipas t cilit t drejtat dhe detyrimet q rrjedhin nga kontratat e puns i kalojn personit juridik q i transferohen kto t drejta. Sipas ksaj dispozite, pushimi nga puna pr kt motiv do t ishte i pavlefshm. Marrdhnia e puns nuk ndrpritet, rrjedhimisht edhe prftimet pr efekt vjetrsie n pun mbeten t vlefshme, n rastet kur nuk ndryshon pundhnsi edhe pse mund t ndryshoj pozicioni i puns s punmarrsit n marrdhnien kontraktore me at pundhns. Edhe nse do t ishte e motivuar zgjidhja e kontrats s puns, p.sh me motivin e ndryshimit strukturor, po sipas piks 3 t nenit 138 t ktij Kodi nga pundhnsi duhet t respektohen rigorozisht afatet e njoftimit dhe procedurat e zgjidhjes s kontrats s puns. Ndryshe nga sa disponon gjykata e apelit, duhet t mbetet n fuqi vendimi i gjykats s shkalls s par edhe n at pjes kur i njeh paditses vjetrsin n pun q nga viti 1970. Risia: Ky vendim nuk sjell ndonj risi. 19 12. Vendimi nr. 00-2012-2778, dat 18.12.2012 i Gjykats s Lart, Drejtoria Rajonale e Sigurimeve Shoqrore (DRSSh) Tiran k. M.Z., [teksti i plot] Fjalt kye: Pension, Llogaritja e mass, Pension i parakohshm. Faktet: Paditsi M.Z., n periudhn 1970 - 1997, ushtroi detyra t ndryshme si ofcer aktiv i Forcave t Armatosura t RSh. N vitin 1997 ai u nxor n rezerv pr shkak t reforms n Forcat e Armatosura, e deri ne vitin 1999, u trajtua me pag kalimtare. N baz t nenit 11 t ligjit nr.8087/1996, Pr sigurimin shoqror suplementar t ushtarakve t Forcave t Armatosura, atij iu lidh pensioni i parakohshm pr vjetrsi shrbimi. Ndrkoh, pas verifkimit dhe vrtetimit t faktit se paditsi gjat periudhs 01.01.1999 - 31.05.2006 ishte punsuar pran shoqris X sha, nga DRSSh u mbajt pensioni pr kt periudh dhe pas largimit t paditsit nga puna e re, dhnia e pensionit riflloi. Paditsi iu drejtua gjykats, duke krkuar rillogaritjen e pensionit t parakohshm, indeksimin e mass s tij n zbatim t akteve t mpasshme ligjore, si dhe kthimin e shumave t mbajtura t pensionit pr periudhn 14.05.2004 - 31.05.2006. Gjykata e Rrethit Gjyqsor Tiran e rrzoi padin, por Gjykata e Apelit e ndryshoi vendimin e saj, duke e pranuar padin pjesrisht, vetm pr rillogaritjen e pensionit pas dats 11.12.2005. T dyja palt ndrgjyqse ushtruan rekurs, ku paditsi pretendon gabime n prllogaritje, ndrsa DRSSh Tiran pretendon se ka dal ligji i ri nr. 10142/2009, sipas t cilit pensioni i parakohshm sht sa nj pension baz. Arsyetimi i Gjykats: Gjykata e Lart ka vendosur prishjen e vendimit t apelit dhe drgimin e shtjes pr rigjykim n Gjykatn e Apelit Tiran me arsyetimin se ai sht pjesrisht i paargumentuar ligjrisht dhe i pambshtetur n aktet e administruara. N t njjtn koh, vendimi pr at pjes q e ka ndryshuar vendimin e Gjykats s Rrethit Gjyqsor Tiran ka vendosur drejt, pasi pala e paditur ia ka prllogaritur pensionin e parakohshm paditsit vetm mbi bazn e nenit 11 t ligjit nr.8087/1996, ndrkoh q duhej aplikuar njkohsisht edhe neni 49 i ligjit nr.9210/2004, Pr statusin e ushtarakut t Forcave t Armatosura. Po kshtu drejt ka arsyetuar e vendosur Gjykata e Apelit Tiran n lidhje me datn 11.12.2005, nga e cila i lind e drejta e rillogaritjes paditsit (afati 3 vjear i krkimit nga dita e ngritjes s padis), si dhe me rrzimin e asaj pjese t padis q krkon rillogaritjen mbi bazn e ligjeve nr.9418/2005 dhe nr.9481/2006, ligje tashm t shfuqizuara pjesrisht nga vendimi nr.9/2007 i Gjykats Kushtetuese dhe n trsi nga ligji nr.10142/2009. Por, urdhrimit t Gjykats s Apelit i mungon edhe detyrimi i pals s paditur pr t prfshir n rillogaritjen e pensionit t parakohshm edhe dispozitat e ligjit nr.10142/2009, si ligji n fuqi n kohn e dhnies s vendimit. Nga ana tjetr, Gjykata e Apelit ka gabuar n lidhje me krkimin pr ndrprerjen e mbajtjes s pensionit t marr pr periudhn 2004-2006, pasi n vitin 2004 ka hyr n fuqi ligji nr.9210, i cili n nenin 35/2 prcakton Pensioni i parakohshm pr vjetrsi shrbimi nuk ndrpritet n rastin e punsimit t prftuesit. Po kshtu, Gjykata e Apelit, megjithse ka pranuar n arsyetimin e vendimit se mbetet detyrim i pals s paditur q n kuadr t prllogaritjes s mass s pensionitt refektoj dhe indeksimin e br sipas akteve prkatse t Kshillit t Ministrave, nuk sht shprehur n dispozitivin e vendimit pr nj detyrim t till, fakt q t krijon dyshimin se edhe ky krkim sht prfshir n pjesn e vendimit q le n fuqi vendimin e gjykats s shkalls s par (vendim i cili e rrzonte kt pretendim t paditsit). Risia: Ky vendim gjyqsor nuk sjell risi, por konsolidon praktikn e ndjekur n vijimsi nga Gjykata e Lart lidhur me zbatimin e legjislacionit pr prllogaritjen e sigurimeve shoqrore. 13. Vendimi nr.00-2012-2769(614), dat 20/12/2012 i Gjykats s Lart, Padits H.B. k. T paditurs Drejtoria e Shndetit Publik Berat, [teksti i plot] Fjalt kye: Marrdhnie pune, Afat njoftimi, Procedur, Zgjidhje kontrate. Faktet: Paditsja H.B. ishte n marrdhnie pune 20 pran t paditurs Drejtoria e Shndetit Publik Berat prej vitit 1993, fllimisht si garderobiste rrobaqepse dhe m pas si magaziniere. N mars 2007 asj iu ndrpren marrdhniet e puns me motivacionin: Pr shkak t reforms n DSHP q konsiston n bashkimin e ksaj t fundit me Drejtorin e Kujdesit Shndetsor Parsor sepse numri i punonjsve ka ardhur me 4 punonjs m pak. Paditsja iu drejtua Gjykats s Shkalls s Par Berat, e cila e pranoi pjesrisht padin. Gjykata e Apelit Vlor e la vendimin n fuqi pr dmshprblimin pr mosrespektim t procedurs n zgjidhjen e kontrats, ndrsa krkimet e tjera i rrzoi. Paditsja paraqiti rekurs n Gjykatn e Lart. Arsyetimi i Gjykats: Kolegji Civil i Gjykats s Lart mon se . N rastin konkret zgjidhja e kontrats s puns nga pala e paditur do t konsiderohet e br pa shkaqe t arsyeshme pasi sht vepruar ndesh me nenin 153/3 t K.Puns, sipas t cilit konsiderohet shkak i arsyeshm n ngarkim t punmarrsit vetm ato raste kur ai vepron me faj t rnd. E paditura, zgjidhjen e kontrats s puns e ka br n mnyr t njanshme dhe duke mos respektuar afatin e njoftimit dhe procedurat pr njoftimin, shkelje kto q gjithashtu e bjn t pajustifkuar zgjidhjen e kontrats s puns. Arsyetimi i Gjykats s Apelit Vlor se zgjidhja e kontrats s puns do t konsiderohet me shkaqe t arsyeshme pr arsye t ristrukturimit t DSHP Berat sht i gabuar dhe vjen ndesh me nj qndrim tashm t konsoliduar t Gjykats s Lart, sipas t cilit, edhe kur jan rastet e parashikuara nga neni 153 i K.Puns, do t konsiderohet zgjidhje e kontrats pa shkaqe t arsyeshme n rast se pundhnsi n zgjidhjen e kontrats s puns nuk do t respektoj detyrimet q burojn nga dispozitat e nenit 141 dhe 143 t K.Puns dhe q lidhen me afatin dhe procedurat e njoftimit. Risia: Ky vendim nuk sjell ndonj risi. 14. Vendimi nr.00-2012-2760(615), dat 20/12/2012 i Gjykats s Lart, Padits A.A. k. T paditurs Bashkia Patos, [teksti i plot] Fjalt kye: Marrdhnie pune, Shkaqe t arsyeshme, Zgjidhje kontrate, Shprblim. Faktet: Paditsi A.A. lidhi kontrat individuale pune me t paditurn Bashkia Patos m 02.08.2004, me afat deri n datn 02.02.2005. Pas mbarimit t afatit paditsi vazhdoi marrdhniet e puns me paln e paditur. E paditura n maj 2007, n mbshtetje t ligjit nr.8224/1997, Pr organizimin dhe funksionimin e Policis Bashkiake dhe t Komuns dhe t K.Puns, i ndrpreu paditsit marrdhniet fnanciare me motivacionin tejkalim kompetencash dhe shprdorim detyre. Paditsi iu drejtua Gjykats s Rrethit Gjyqsor Fier, e cila e rrzoi padin pr konstatimin e pavlefshmris s zgjidhjes s marrdhnieve t puns dhe detyrimin pr t paguar shprblimin. Gjykata e Apelit e ndryshoi vendimin, duke e pranuar padin. E paditura paraqiti rekurs n Gjykatn e Lart. Arsyetimi i Gjykats: Gjykata e Lart ka prishur vendimin e apelit dhe ka ln n fuqi vendimin e shkalls s par. Zgjidhja e kontrats s puns nga i padituri Bashkia Patos me paditsin sht br pr shkaqe t arsyeshme dhe q lidhen me nj sr veprimesh t kryer nga ana e paditsit n kundrshtim me prmbushjen e detyrs. N shkelje t ligjit nr.8224/1997 Pr organizimin dhe funksionimin e Policis Bashkiake dhe t Komuns dhe t ligjit nr.8652/2000, Pr organizimin dhe funksionimin e qeverisjes vendore paditsi ka nxjerr, frmosur dhe vulosur urdhra t cilat kan qen n kompetenc t kryetarit t bashkis, veprime q n kuptim t nenit 153/1 t K.Puns prbjn rrethana q objektivisht nuk lejojn ti krkohet atij q e ka zgjidhur kontratn vazhdim t marrdhnieve t puns. Risia: Ky vendim nuk sjell ndonj risi. 21 15. Vendimi nr.00-2012-2763(616), dat 20/12/2012 i Gjykats s Lart, Padits B.S. k. T paditurs Drejtoria e Prgjithshme e Policis s Shtetit, [teksti i plot] Fjalt kye: Polici, Pun, Shprblim, Zgjidhje, Kontrat. Faktet: Paditsi B.S. ishte shef i Seksionit dhe Specialist krkimi n Seksionin e Policis Kriminale n Komisariatin e Policis Rinas, t Drejtoris s Prgjithshme t Policis s Shtetit. N tetor 2005 ai u prjashtua nga Policia e Shtetit bazuar n nenin 19/2 t ligjit nr.8553/1999, Pr Policin e Shtetit dhe n nenin 12/7 t Rregullores s Disiplins s Policis s Shtetit. Prokuroria e Rrethit Gjyqsor Tiran, n janar 2007 pushoi shtjen penale t flluar n ngarkim t paditsit, me argumentin se nuk provohet kryerja e veprave penale pr t cilat ai akuzohej. N kto rrethana, paditsi iu drejtua gjykats duke krkuar anullimin e urdhrit pr prjashtimin e tij nga policia e shtetit, rikthimin n detyr, si dhe pagimin e shprblimit t dmit me pagn e 1 viti. Gjykata e Shkalls s Par Tiran e pranoi pjesrisht padin, vetm pr anullimin e urdhrit t prjashtimit nga policia e shtetit, duke rrzuar krkimet e tjera. Vendimi u la n fuqi nga Gjykata e Apelit Tiran. Paditsi paraqiti rekurs n Gjykatn e Lart. Arsyetimi i Gjykats: Gjykata e Lart ka prishur vendimin e apelit, duke urdhruar rigjykimin e shtjes n Gjykatn e Apelit Tiran. Nga ana e gjykatave, n kundrshtim me ligjin, nuk i sht dhn zgjidhje krkesave t paditsit lidhur me pasojat q i kan ardhur atij nga nj urdhr i paligjshm, shkak pr t cilin shtja duhet ti drgohet pr rigjykim pr ekonomi gjyqsore Gjykats s Apelit Tiran. N rigjykim gjykata, bazuar n provat q do t administroj duhet t prcaktoj masn e shprblimit q i takon paditsit nga zgjidhja e marrdhnieve t puns e lidhur kjo me kohn q ai ka qndruar n detyr dhe pagn q ka marr gjat qndrimit n detyr, si dhe t hetoj nse qndrojn krkimet e tjera t paditsit lidhur me shprblimin pr mosrespektim t afatit t njoftimit apo t procedurave t njoftimit. Risia: Ky vendim nuk sjell ndonj risi. 16. Vendimi nr.00-2012-2767(617), dat 20/12/2012 i Gjykats s Lart, Padits S.C. k. T paditurit Autoriteti Portual Durrs, [teksti i plot] Fjalt kye: Pun, Kontrat, Kthim, Shkaqe t arsyeshme, Njoftim. Faktet: Paditsja S.C. ishte n marrdhnie pune pran pals s paditur Autoriteti Portual Durrs q prej shkurtit t vitit 1981, ku ka punuar n detyra t ndryshme dhe s fundmi ka qen me detyrn e evidencieres n sektorin e trageteve. M 09.02.2004, mes palve ndrgjygjse u lidh kontrata individuale e puns me afat t pacaktuar. N mars 2007, Autoriteti Portual Durrs zgjidhi kontratn e puns me paditsen n zbatim t vendimit 2006, mbi ndryshimin e strukturs menaxhuese dhe operative t Autoritetit. Paditsja iu drejtua gjykats, duke krkuar pavlefshmrin e zgjidhjes s kontrats, rikthimin e saj n vendin e puns, si dhe shprblimin pr periudhn e qndrimit pa pun. Gjykata e Rrethit Gjyqsor Durrs e pranoi padin dhe vendimi u la n fuqi edhe nga Gjykata e Apelit Durrs. I padituri paraqiti rekurs n Gjykatn e Lart. Arsyetimi i Gjykats: Gjykata e Lart ka prishur vendimet e gjykatave t faktit dhe ka rrzuar padin, me arsyetimin se ndryshe nga sa kan arsyetuar gjykatat e faktit, zgjidhja e marrdhnieve t puns sht realizuar n respektim t dispozitave t kreut t XIV t K.Puns. Zgjidhja e kontrats s puns mban datn 13.03.2007, dat n t ciln paditsja nuk ka qen me raport mjeksor, duke mos shkelur kshtu parashikimet e nenit 147 t K.Puns. N detyrim t krkesave t nenit 143/1 dhe 144 t K.Puns, paditses, pasi jan kryer bisedimet dhe sht vn n dijeni t vendimit t pals s paditur, duke qen se kishte mbi 5 vjet pun i sht dhn nj afat tre mujor njoftimi, afat gjat t cils paditsja ka vazhduar t marr pagn prkatse. Po kshtu, pala e paditur n respektim t krkesave t nenit 145 t K.Puns i ka paguar paditses edhe shprblimin pr vjetrsi n pun. N rastin konkret nuk ndodhemi prpara rasteve t zgjidhjes s kontrats s puns pa shkaqe t arsyeshme duke br kshtu q paditsja t mos prftoj nga parashikimet e dispozits s nenit 146 t K.Puns. Gjithashtu, sht e gabuar 22 zgjidhja q gjykatat e faktit i kan dhn krkess s paditses duke vendosur kthimin e saj n vendin e mparshm t puns pasi ky qndrim, edhe nse do t ndodheshim prpara rastit q zgjidhja e kontrats s puns ndrmjet palve ka qen pa shkaqe t arsyeshme, Gjykatat nuk mund t vendosnin rikthimin e paditses n pun, pasi kjo vendimmarje do t vinte ndesh me vendimin unifkues nr.19/2007 t Gjykats s Lart. Risia: Ky vendim nuk sjell ndonj risi. 17. Vendimi nr.00-2012-2777(618), dat 20/12/2012 i Gjykats s Lart, Padits Z.M. etj k. T paditurs Drejtoria e Policis e Qarkut Lezh, [teksti i plot] Fjalt kye: Urdhr zhdmtimi, Akt administrativ, Njoftim, Padi. Faktet: Paditsit punonin n strukturat e Drejtoris s Policis s Qarkut Lezh. N korrik t vitit 2008, Drejtoria e Auditit t Brendshm n Ministrin e Brendshme paraqiti Raportin Final mbi vlersimin e puns n Drejtorin e Policis s Qarkut Lezh, duke specifkuar edhe marrjen e masave konkrete. Ministri i Brendshm, n korrik 2008, urdhroi Drejtorin e Policis Qarkut Lezh pr zbatimin e rekomandimeve dhe detyrave t lna nga Auditi i Ministris s Brendshme. Drejtori i Policis s Qarkut Lezh, n vijim, nxori urdhr zhdmtimet respektive q iu kundrejtohen paditsave, duke i klasifkuar si debitor dhe q jan t detyruar q t kthejn shumat n lek respektive. Paditsit iu drejtuan Gjykats s Rrethit Gjyqsor Lezh pr anulimin e ktyre urdhrave, e cila e pranoi padin. Vendimi u la n fuqi nga Gjykata e Apelit Shkodr. Drejtoria e Policis s Qarkut Lezh paraqiti rekurs n Gjykatn e Lart. Arsyetimi i Gjykats: Gjykata e Lart ka prishur vendimet e gjykatave t faktit t prishen dhe ka vendosur pushimin e gjykimit t shtjes. Mes palve ndrgjyqse nuk ekziston ndonj mosmarrveshje administrative, pr zgjidhjen e t cils t investohet gjykata, sikurse sht ngritur padia n gjykim. Urdhr zhdmtimi objekt gjykimi drejtuar pals paditse, sht thjesht nj njoftim q pala e paditur, me pretendimin se sht kreditore e pals paditse i bn ksaj t fundit, duke i komunikuar detyrimin e pretenduar dhe duke i krkuar asaj q kt detyrim ta shlyej. N munges t ushtrimit t pushtetit shtetror, urdhri i zhdmtimit nuk mund t konsiderohet akt administrativ dhe t goditet si i till n gjykat, sikurse ka vepruar pala paditse. Duke mos qen akt administrativ, akti i pals s paditur urdhr zhdmtimi nuk ka fuqi detyruese ndaj pals paditse dhe n kt kuptim, ashtu sikundr dhe rezulton n fakt, ai nuk ka cenuar aktualisht dhe as mund t cenoj t drejta apo interesa t ligjshme t saj dhe njkohsisht nuk prbn shkak t ligjshm pr lindjen e ndonj detyrimi dhe/ose mosmarrveshje. Risia: Ky vendim nuk sjell ndonj risi. 18. Vendimi nr.00-2012-2773(619), dat 20/12/2012 i Gjykats s Lart, Padits P.K. etj. k. T paditurit Kshilli Kombtar i Radiotelevizionit, [teksti i plot] Fjalt kye: Afat, Rekurs, Njoftim, Paraqitje, Npuns civil, Ristrukturim. Faktet: Paditsi P.K. ishte prgjegjs i Sektorit t Shrbimeve n Drejtorin Ekonomike n Ministrin e Drejtsis, me statusin e npunsit civil. N mars 2008, n zbatim t urdhrit t Kryeministrit Pr miratimin e strukturs dhe organiks s Ministris s Drejtsis, ai u lirua nga detyra pr shkak t ristrukturimit dhe n zbatim t nenit 23/2 t ligjit nr.8549/1999 u sistemua n listn e pritjes, q pr organet e administrats qendrore, administrohet nga DAP-i. Pasi u vu n dijeni t njoftimit t KKRT- s pr pozicion t lir pune prgjegjs i sektorit t administrats, paditsi bri krkes. Drejtoria e Burimeve Njerzore bri przgjedhjen paraprake t kandidatve dhe shpalli listn e tyre, ndrmjet t cilve fguronte me status npunsi civil ekzistues pr kt pozicion, vetm paditsi. N kto kushte, ai i krkoi 23 Drejtoris s Burimeve Njerzore dhe Shrbimeve t KKRT-s ta konsideronte t prfunduar procedurn e konkurrimit t hapur dhe ti propozonte eprorit direkt kandidaturn e tij pr ta emruar. Ky krkim nuk u pranua nga ana e institucionit me arsyetimin se eprorit direkt i paraqiten t paktn 3 kandidatura. Paditsi paraqiti ankim n Komisionin e Shrbimit Civil, i cili e pranoi ankimin. Mbi ankimin e KKRT- s, Gjykata e Apelit Tiran vendosi lnien n fuqi t vendimit t KShC-s. KKRT paraqiti rekurs n Gjykatn e Lart. Arsyetimi i Gjykats: Gjykata e Lart ka vendosur mospranimin e rekursit me arsyetimin se ai sht paraqitur jasht afatit ligjor. N seancn e shpalljes se vendimit nga Gjykata e Apelit Tiran m 21.12.2009, KKRT ka qen i pranishm, prfaqsuar n gjykim nga juristja E.N.. N baz t nenit 444 t K.Pr.Civile, afati i parashikuar nga neni 443/2 i K.Pr.Civile pr kt pal ndrgjyqse fllonte nga e nesrmja e shpalljes s vendimit, pra nga data 22.12.2009. Duke iu referuar shnimeve prkatse t sekretaris gjyqsore rekursi i KKRT sht paraqitur jasht afatit 30 ditor, kur ky i fundit prfundonte m dat 20.01.2010, ndrkoh q rekursi sht dorzuar m dat 22.01.2010. Risia: Ky vendim nuk sjell ndonj risi. 19. Vendimi nr.00-2012-2754(624), dat 20/12/2012 i Gjykats s Lart, Padits Z.V. k. Drejtoria Rajonale e Sigurimeve Shoqrore Lezh, [teksti i plot] Fjalt kye: Mosmarrveshje, Ankim administrativ, Juridiksion, Pension, Trajtim i veant. Faktet: N 2002, paditsja Z.V. prftoi nga e paditura pension pleqrie si trajtim i veant minatori. N janar 2008, e paditura njoftoi paditsen pr mbylljen e pensionit. Paditsja krkoi shfuqizimin e aktit administrativ n Gjykatn e Rrethit Gjyqsor Lezh, e cila ia pranoi padin. Gjykata e Apelit Shkodr, e prishi vendimin e shkalls s par dhe vendosi pushimin e gjykimit t shtjes me arsyetimin se shtja nuk bnte pjes n juridiksionin gjyqsor. Paditsja paraqiti rekurs n Gjykatn e Lart. Arsyetimi i Gjykats: Gjykata e Lart ka prishur vendimin e apelit dhe ka urdhruar rigjykimin e shtjes n Gjykatn e Apelit Shkodr, me arsyetimin se sht keqinterpretuar dhe zbatuar gabim neni 4 i ligjit nr.8685/2000, Pr nj trajtim t veant t punonjsve q kan punuar n miniera n nntok, i ndryshuar dhe neni 86 i ligjit nr.7703/1993, Pr Sigurimet Shoqrore n Republikn e Shqipris, i ndryshuar. shtja objekt gjykimi i prket juridiksionit gjyqsor. Juridiksioni sht shtje q prcaktohet shprehimisht nga ligji dhe nuk mund t prcaktohet mbi interpretimet apo qndrimet q rrjedhin nga dispozita referuese q nuk jan t zbatueshme pr rastin konkret. Mosmarrveshja objekt gjykimi ka t bj me marrdhnie q rregullohen nga ligji nr.8685/2000, i cili pr subjektet q pretendojn se cnohen nga veprimet e Drejtorive Rajonale t Sigurimeve Shoqrore, nuk ka ndonj dispozit q t parashikoj n mnyr t sakt e t detyrueshme, pa ekuivoke rrugn administrative t ankimit ndaj ktyre vendimeve, organin ku duhet t ankohet, si dhe modalitetet e ankimit. Risia: Ky vendim nuk sjell ndonj risi. 20. Vendimi nr.00-2012-2756(625), dat 20/12/2012 i Gjykats s Lart, Paditse Shoqria Y. shpk etj k. T paditurve Dega e Dogans Tiran, Drejtoria e Prgjithshme e Doganave, [teksti i plot] Fjalt kye: Dogan, Akt administrativ, Prishje, Kthim pr rigjykim, Kod tarifor. Faktet: Pala paditse importoi n qershor 2006 disa frigorifer. E paditura Dega e Dogans Tiran ushtroi kontroll fzik mbi mallrat e deklaruara dhe konstatoi diferenca deklarimi nga paditsi, pr t cilat mbajti procesverbalet e praktikave doganore, duke evidentuar se paditsi kishte deklaruar frigorifer me kod tarifor t ndryshm nga ai q i prkiste realisht mallrave t zhdoganuara. Mbi bazn e ktyre 24 procesverbaleve, e paditura Dega e Dogans Tiran vendosi detyrimin doganor t papaguar nga paditsi dhe gjob ndaj tij. Paditsi u ankua n Drejtorin e Prgjithshme t Doganave, e cila e rrzoi ankimin si t pambshtetur n ligj dhe n prova. Paditsi paraqiti padi n Gjykatn e Rrethit Gjyqsor Tiran, e cila e rrzoi padin. Gjykata e Apelit Tiran e prishi vendimin e shkalls s par dhe urdhroi rigjykimin e shtjes n Gjykatn e Rrethit Gjyqsor Tiran. Dega e Dogans Tiran paraqiti rekurs n Gjykatn e Lart. Arsyetimi i Gjykats: Gjykata e Lart ka prishur vendimin e apelit dhe ka urdhruar rigjykimin e shtjes n Gjykatn e Apelit Tiran, me arsyetimin se vendimi i saj sht rrjedhoj e nj hetimi t pamjaftueshm, pasi sht mbshtetur vetm n pretendimet e njrs pal. Ky qndrim i Gjykats s Apelit Tiran sht nj proces i parregullt ligjor dhe pr pasoj vendimi i saj pashmangshmrisht duhet t prishet dhe shtja duhet t rigjykohet. N nenin 467/e t K.Pr.Civile, ligjvnsi ka prcaktuar se Gjykata e apelit mund t prish vendimin dhe t drgoj shtjen pr rigjykim n gjykatn e rrethit gjyqsor n rastet kur:e) kur mungojn ose jan t pavlefshme padia, procesverbali gjyqsor, ankimi, si dhe do dokument tjetr q ka ndikuar n dhnien e vendimit. N vendimin e saj, Gjykata e Apelit Tiran nuk ka argumentuar asnj nga kto shkaqe t prcaktuara nga ligjvnsi. Risia: Ky vendim nuk sjell ndonj risi. 21. Vendimi nr. 00-2012-2774, dat 20.12.2012 i Gjykats s Lart, H.K. k. Drejtoria Rajonale e Sigurimeve Shoqrore Tiran (DRSSh), [teksti i plot] Fjalt kye: Pension, Ish-kooperativ bujqsore, Punonjs miniere, Mosh ligjore, Dokumentacion provues. Faktet: Paditsi H.K. prftoi trajtim t veant fnanciar si punonjs nntoke me vendim t ans s paditur. N qershor 2007, atij iu pezullua trajtimi i veant dhe n nntor 2007, iu mbyll prftimi i pensionit, duke u deklaruar debitor n nj shum leksh, me arsyetimin se nga kontrolli i ushtruar ishte konstatuar se paditsi nuk plotsonte vjetrsin e prgjithshme n pun, pasi n prllogaritjen e vjetrsis s tij gabimisht ishte prfshir dhe periudha e puns n kooperativ para moshs 14 vje. Paditsi iu drejtua gjykats, duke krkuar shfuqizimin e urdhrave t DRSSh Tiran. Gjykata e Shkalls s Par Tiran e rrzoi padin, por vendimi u ndryshua nga Gjykata e Apelit Tiran, e cila e pranoi padin, duke shfuqizuar urdhrat e t paditurs. DRSSh paraqiti rekurs, duke pretenduar se padia ishte pranuar jasht afatit ligjor; dhe se nga kontrolli i ushtruar pr vrtetsin dhe saktsin e dokumentacionit kishte rezultuar se paditsi nuk plotsonte vjetrsin e prgjithshme pr t prftuar sipas nenit 2 t ligjit nr.8685/2000. Arsyetimi i Gjykats: Gjykata e Larte ka vendosur lnien n fuqi vendimit t Gjykats s Apelit Tiran. N referenc t neneve 472 dhe 310 t K.Pr.Civile, pretendimet e ngritura n rekursin e pals s paditur kan gjetur arsyetim n vendimin e Gjykats s Apelit Tiran. Pavarsisht parashikimit q prmban dispozita e nenit 48 t K.Civil n fuqi n momentin e ekzistencs s marrdhnies s puns s pals paditse, kjo e fundit nuk mund t mos konsiderohet si subjekt q trheq t drejta nga puna e kryer, prsa koh pala e paditur nuk ngre pretendime n lidhje me falsitetin e dokumentacionit provues t ksaj periudhe punsimi. Gjykata e Lart nuk mund t marr n shqyrtim pretendimet e kundrta t parashtruara n rekurs, pr sa koh Gjykata e Lart, sht nj gjykat ligji, q nuk mund t rimarr n shqyrtim procesin e t provuarit, pr sa koh ai sht kryer n prputhje me dispozitat procedurale dhe ato materiale, q prbjn kto t fundit dhe bazn ligjore t padis. Duke qen se gjykatat e faktit e gjejn t provuar ekzistencn e marrdhnies s puns s pals paditse edhe nn moshn 14 vje, kjo periudh punsimi, pr sa koh nuk kundrshtohet si e pasqyruar fktivisht, do t duhet t llogaritet nga pala e paditur, n zbatim t ligjit t posam, prej t cilit burojn t drejta t ligjshme pr paln paditse. Risia: Ky vendim gjyqsor nuk sjell risi, por konsolidon praktikn e ndjekur n vijimsi nga Gjykata e Lart lidhur me interpretimin e rregullave 25 pr prcaktimin e pensionit dhe pr rolin e Gjykats s Lart si gjykat ligji. 22. Vendimi nr. 00-2012-2641(537), dat 22/11/2012 i Gjykats s Lart, Padits P.K. k. Ministria e Drejtsis, [teksti i plot] Fjalt kye: Struktura, Organika, KShC, Ministria Drejtsis, Kategori, Pozicion pune, Efekte fnanciare. Faktet: Paditsi P.K. ishte prgjegjs i Sektorit t Shrbimeve n Ministrin e Drejtsis. Ai kundrshtoi n KShC kategorizimin e pozicionit t tij t puns n nivelin 3-b. KShC e rrzoi krkesn e tij si t pabazuar n ligj, por urdhroi pagesn e tij n nivelin 3-b sipas strukturs s miratuar duke flluar efektet fnanciare nga data 19.04.2007, e hyrjes n fuqi t ligjit nr.9694/2007. Ministria e Drejtsis iu drejtua gjykats me pretendimin se, konkluzioni i KShC-s pr fllimin e efekteve fnanciare, nuk ka bazueshmri ligjore. Gjykata e Apelit Tiran vendosi rrzimin e padis, duke ln n fuqi vendimin e KShC-s. Ministria e Drejtsis paraqiti rekurs n Gjykatn e Lart. Arsyetimi i Gjykats: Gjykata e Lart ka ln n fuqi vendimin e Gjykats s Apelit Tiran. Nga KShC dhe Gjykata e Apelit sht muar se, momenti i fllimit dhe zbatimit t kategorizimit t br, do t konsiderohet jo data e miratimit t strukturs nga Kryeministri, por data 19.04. 2007 q sht data e hyrjes n fuqi t ndryshimeve t bra n ligjin organik t Ministris s Drejtsis, me ligjin nr.9694/2007 Pr disa ndryshime n ligjin nr.8678, dat 14.05.2001, Pr organizimin dhe funksionimin e Ministris s Drejtsis, i ndryshuar. Ky ligj n nenin 10 t tij ka parashikuar se struktura dhe organika e Ministris s Drejtsis prcaktohen sipas nenit 7 t ligjit nr.9000, dat 30.01.2003, Pr organizimin dhe funksionimin e Kshillit t Ministrave. Pr pasoj, urdhri i Kryeministrit pr strukturn ka dal n baz t n nenit 7 t ligjit nr.9000/2003, Pr organizimin dhe funksionimin e Kshillit t Ministrave. Kjo dispozit, midis t tjerash, parashikon se struktura dhe organika e ministris prcaktohen me urdhr t Kryeministrit, me propozimin e ministrit prkats. Megjithat, ky urdhr hyn n fuqi me botimin e ligjit nr.9694/2007 Pr disa ndryshime n ligjin nr.8678, dat 14.05.2001, Pr organizimin dhe funksionimin e Ministris s Drejtsis, t ndryshuar. Risia: Ky vendim nuk sjell ndonj risi. 26 VENDIME PENALE T GJYKATS S LART 1. Vendimi nr. 00-2012-1696 (344), dat 19.12.2012, i Gjykats s Lart, Prokuroria e Shkalls s Par pr Krime t Rnda k. A.B. dhe K.M., t akuzuar pr veprat penale t t vjedhjes me pasoj vdekjen, n bashkpunim dhe t armmbajtjes pa leje, t parashikuara nga nenet 141 dhe 278/2 t K.Penal. [teksti i plot] Fjalt kye: Rishikim i vendimit penal, Prova shkresore, Prova t reja, Pretendime, Mospranim i krkess pr rishikim. Faktet: Gjykata e Shkalls s Par pr Krime t Rnda dnoi t pandehurin A.B. pr veprn penale t vjedhjes me pasoj vdekjen, n bashkpunim, t parashikuar nga neni 141 t K.P. dhe t pandehurin K.M. pr veprn penale t armmbajtjes pa leje, t parashikuar nga neni 278/2 i K.P. Vendimi u ndryshua nga Gjykata e Apelit pr Krime t Rnda, e cila e kualifkoi veprn penale t kryer nga i pandehuri A.B. n vrasje me dashje n lidhje me nj krim tjetr, n bashkpunim, t parashikuar nga neni 77 i K.P. Kundr ktij vendimi ushtroi rekurs i pandehuri A.B., i cili nuk u pranua nga Kolegji Penal. A.B. iu drejtua srish Gjykats s Lart me krkes pr rishikimin e vendimit t forms s prer me pretendimin se ishin zbuluar prova t reja. Arsyetimi i Gjykats: Kolegji Penal ka vendosur mospranimin e krkess pr rishikimin e vendimeve t t dy gjykatave pr krimet e rnda dhe t Kolegjit Penal me arsyetimin se kjo krkes mbetet pa objekt meqense pretendimet e ngritura kan gjetur zgjidhje gjat gjykimit t themelit t ksaj shtje dhe jan trajtuar, si nga vendimi i Gjykats s Apelit, ashtu edhe nga Gjykata e Lart. Shkresat e paraqitura nga krkuesi, si prova shkresore, nuk prbjn prova t reja n kuptimin q i jep provs ligjvnsi n dispozitn e nenit 149 t K.Pr.P., nisur dhe nga Vendimi Unifkues nr. 06/2002, i Kolegjit Penal, pasi jo vetm se nuk jan marr n formn e krkuar nga ligji, por dhe pr faktin se kto pretendime jan ngritur dhe gjat gjykimit t shtjes n themel. Risit: Ky vendim nuk sjell risi. 2. Vendimi nr. 00-2012-1689 (345), dat 19.12.2012, i Gjykats s Lart, Prokuroria e Rrethit Gjyqsor Tiran k. S.Sh. i akuzuar pr veprn penale t shprdorimit t toks t parashikuar nga neni 199 i K.Penal. [teksti i plot] Fjalt kye: Kundrvajtje penale, Gjob, Pushim i shtjes, Amnisti. Faktet: I pandehuri S.Sh. u kap n fagranc nga shrbimet e drejtoris pyjore dhe u gjobit pr veprimet e tij n kundrshtim me ligjin nr. 9385/2005 Pr pyjet dhe shrbimin pyjor, i ndryshuar. Gjykata e Rrethit Gjyqsor Tiran e deklaroi fajtor dhe e dnoi me gjob pr kryerjen e kundrvajtjes penale Shprdorim i toks, parashikuar nga neni 199 i K.P. Ky vendim u prish nga Gjykata e Apelit Tiran, e cila e pushoi shtjen penale n ngarkim t t pandehurit. Kundr ktij vendimi ushtroi rekurs prokuroria. N seancn gjyqsore, prokurori pran Gjykats s Lart krkoi pushimin e gjykimit t shtjes pasi kundrvajtje penale e shprdorimit t toks sht amnistuar n baz t ligjit nr. 107/2012. Arsyetimi i Gjykats: Kolegji Penal ka vendosur pushimin e shqyrtimit t shtjes me arsyetimin se rekursi n kt gjendje nuk duhet t pranohet. Heqja dor nga rekursi sjell mospranimin e tij. Risit: Ky vendim nuk sjell risi. 27 3. Vendimi nr.00-2012-1691 (346), dat 19.12.2012, i Gjykats s Lart, Prokuroria e Shkalls s Par pr Krime t Rnda k. H.S. i akuzuar pr veprn penale t trafkimit t femrave t parashikuar nga neni 114/b/1 t K.Penal. [teksti i plot] Fjalt kye: Rekurs, Pushim i shtjes, Prishje e vendimeve, Prova, Pretendime, Prezumimi i pafajsis, Element t veprs penale, GJEDNJ. Faktet: I pandehuri H.S. u kallzua nga e dmtuara E.V., e cila deklaroi se ishte viktim e trafkimit dhe e shfrytzimit si prostitut nga i gjykuari. N kto kushte, Gjykata e Shkalls s Par pr Krime t Rnda e dnoi t pandehurin H.S. pr veprn penale t Trafkimit t femrave parashikuar nga neni 114/b/1 t K.P. Ky vendim u la pjesrisht n fuqi nga Gjykata e Apelit pr Krime t Rnda, e cila ndryshoi masn e dnimit. Kundr ktij vendimi ushtruan rekurs prokuroria dhe i pandehuri. Arsyetimi i Gjykats: Kolegji Penal ka vendosur prishjen e vendimeve t t dy gjykatave pr krime t rnda dhe pushimin e shtjes penale n ngarkim t t gjykuarit me arsyetimin se asnjher nga gjykatat nuk sht pretenduar dhe nuk sht vrtetuar veprimtaria konkrete e t gjykuarit, identifkimi i padyshimt n cilsin e pjesmarrsit n veprimtarin kriminale, apo provat dhe rrethanat q t ojn n vrtetimin e drejtprdrejt, t plot dhe t padyshimt t akuzs. Kshtu, pr aq koh sa i gjykuari nuk pretendohet dhe, nuk provohet t ket kryer veprime konkrete n funksion t ndonj qllimi kriminal t caktuar, do t thot q mungojn element t rndsishm t fgurs s veprs penale, m t dalluarit, ana objektive dhe ana subjektive. N vendimin q i prket shtjes Breukhoven k. Republiks eke, nr.44438/06, dat 21.07.2011, pr rrethana fakti thuajse t njjta, GjEDNj prvijon jurisprudenc t qart, n lidhje me mundsin dhe vlern e prdorimit t provave, si dhe t kualifkimit t akuzave nga ana e gjykatave t faktit. Duke i konsideruar arritjet dhe standardet e GjEDNj n praktikn e cituar, me vlera t jurisprudencs, vlersohet se n gjykimet dhe arritjet e gjykatave t faktit t njjtat mangsi dhe t meta, jo vetm n respektimin e krkesave t nj procesi t rregullt ligjor, por edhe n vlersimin e keq t ligjit material, i kushtzuar nga shkeljet e kryera. Kto vlersime gjenden t bazuara, jo vetm n rregullimin e nenit 6 t KEDNJ-s, por edhe n praktikn e GJEDNj dhe t Gjykats Kushtetuese. Risit: Ky vendim nuk sjell risi por konsolidon qndrimin e mbajtur nga jurisprudenca vendase dhe ajo evropiane pr mbrojtjen e t drejtave t njeriut, mbi respektimin e parimit t prezumimit t pafajsis, si nj ndr parimet baz pr nj proces t rregullt gjyqsor. 4. Vendimi nr. 00-2012-1672 (347), dat 19.12.2012, i Gjykats s Lart, Prokuroria e Rrethit Gjyqsor Tiran k. D.SH., E.S. dhe E.SH., t akuzuar pr veprn penale t prodhimit dhe shitjes s narkotikve, dhe moskallzimit t krimit, t parashikuara nga nenet 283/1 dhe 300/1 t K.Penal. [teksti i plot] Fjalt kye: Pezullim i ekzekutimit t dnimit, Rrezikshmri shoqrore, Rrethana, Aktivitet kriminal, Qllimi i dnimit, Burgim, Standarde. Faktet: I gjykuari D.Sh u akuzua dhe u dnua pr veprn penale Prodhimi dhe shitja e narkotikve, parashikuar nga neni 283/1 i K.P., ndrsa t pandehurit E.S. dhe E.Sh. pr veprn penale Moskallzim i krimit, parashikuar nga neni 300/1 i K.P. Ky vendim i Gjykats s Rrethit Gjyqsor Tiran u la n fuqi nga Gjykata e Apelit Tiran. Kundr ktij vendimi ushtroi rekurs i pandehuri D.Sh. Arsyetimi i Gjykats: Kolegji Penal ka vendosur lnien n fuqi t vendimit t Gjykats s Apelit Tiran dhe pezullimin e ekzekutimit t dnimit me burgim pr t gjykuarin D.Sh., me arsyetimin se rrethanat e kryerjes s veprs penale, pr t ciln sht deklaruar fajtor dhe dnuar i gjykuari tregojn pr shkall rrezikshmrie t vogl t tij. N rastin e t gjykuarit midis nevojs pr ndshkimin pr nj veprim t kundrligjshm penalisht t dnueshm, 28 e cila parashikon dnimin me heqje lirie n terma t prgjithshm dhe t prfshirjes rastsore pr her t par n nj aktivitet kriminal, dhe t ekzistencs t disa rrethanave t provuara, t cilat zbusin rrezikshmrin shoqrore t veprs dhe at t autorit, ka vend pr tu aplikuar pezullimi i ekzekutimit t dnimit me burgim, duke konkluduar se dhe n kt rast arrihet qllimi i dnimit t dhn. Sipas standardeve ndrkombtare, prdorimi i burgimit si form dnimi duhet kufzuar rreptsisht dhe t jet nj extrema ratio n raste t veanta, ather kur nuk mund t zbatohen masa t tjera t prshtatshme. Risit: Ky vendim nuk sjell risi. 5. Vendimi nr.00-2012-1663 (348), dat 19.12.2012, i Gjykats s Lart, Prokuroria e Shkalls s Par pr Krime t Rnda k. F.K., M.H., P.Z., D.L., t akuzuar pr veprat penale t trafkimit t lndve narkotike, kryer n bashkpunim t parashikuar nga neni 283/a/2 t K.Penal. [teksti i plot] Fjalt kye: Bashkpunim, Bashkpunim i thjesht, Dyshim i arsyeshm, Struktur, Organizim kriminal, Detyra dhe role. Faktet: T gjykuarit F.K., M.H., P.Z. dhe D.L. u deklaruan fajtor nga Gjykata e Shkalls s Pr pr Krime t Rnda pr veprn penale t Trafkimit t narkotikve, n bashkpunim, m shum se nj her, parashikuar nga neni 283/a/2 t K.P. dhe u deklaruan t pafajshm pr veprat penale Grup i strukturuar kriminal dhe Kryerja e veprave penale nga organizata kriminale dhe grupi i strukturuar kriminal, parashikuar nga nenet 333/a/2 dhe 334 t K.P. Ky vendim u ndryshua nga Gjykata e Apelit pr Krime t Rnda, e cila i deklaroi t gjykuarit F.K., M.H., P.Z. dhe D.L. fajtor pr veprat penale Grup i strukturuar kriminal dhe Trafkim i narkotikve m shum se nj her n kuadr t grupit t strukturuar kriminal, parashikuar nga nenet 333/a/2, 283/a/2 dhe 334, pika 1 t K.P. Kundr ktij vendimi ushtruan rekurs t katr t gjykuarit. Arsyetimi i Gjykats: Kolegji Penal ka vendosur prishjen e vendimit t Gjykats s Apelit pr Krime t Rnda Tiran dhe lnien n fuqi t t Gjykats s Shkalls s Par me arsyetimin se bashkpunimi i t gjykuarve n kryerjen e veprs penale nuk u arrit q t provohet, tej do dyshimi t arsyeshm, se sht realizuar n formn e grupit t strukturuar kriminal, pr pasoj, ky lloj bashkpunimi ndrmjet tyre do t konsiderohet si bashkpunim i thjesht. Vlersohet se pr t qen para bashkpunimit t veant n formn e grupit t strukturuar kriminal krkohet detyrimisht t provohet krijimi i grupit, si dhe i personave q jan krijues t grupit dhe i personave q jan pjesmarrs n t. Nga provat e shqyrtuara, si dhe nga vendimi i gjykats s apelit, q ka pranuar ekzistencn e ksaj forme t bashkpunimit, nuk rezulton t dal e qart se, kush sht personi apo personat q e kan krijuar kt grup t strukturuar kriminal, dhe cilt jan personat q kan marr pjes n t, duke prcaktuar edhe rolin e secilit n kt grup t strukturuar. Bashkpunimi ndrmjet t gjykuarve sht br duke u bazuar m shum n rrethana t rastit, fakt ky q rezulton nga bashkpunimi ndrmjet t gjykuarve me persona t ndryshm, q kan pasur role t ndryshme. Bashkpunimit ndrmjet t gjykuarve, prve mungess s strukturs apo organizimit minimal, n kryerjen e veprs penale pr t ciln akuzohen, i mungon edhe nj element tjetr i rndsishm, q ka t bj me ndarjen minimale t detyrave dhe roleve, si pjes e grupit t strukturuar ndrmjet t gjykuarve, element q nuk rezulton q t provohet n kt rast. Risit: Ky vendim konsolidon praktikn gjyqsore mbi interpretimin dhe dallimin e bashkpunimit t thjesht nga bashkpunimi i grupit t strukturuar kriminal, duke dhn nj analiz t detajuar mbi elementt juridik t aktit t bashkpunimit. 29 6. Vendimi nr. 00-2012-1727(349), dat 19.12.2012, i Gjykats s Lart, Prokuroria e Rrethit Gjyqsor Durrs k. E.S., A.S., L.H., R.N., t akuzuar pr veprn penale t prodhimit dhe shitjes s narkotikve t parashikuar nga neni 283/2 t K.Penal. [teksti i plot] Fjalt kye: Pezullim i ekzekutimit t dnimit me burgim me kusht, Rekurs, Prova, Rrezikshmri. Faktet: T pandehurit A.S., L.H., R.N., dhe E.S. u kapn n fagranc duke transportuar nj sasi prej 6.5 kg lnd narkotike, canabis sattiva. Pr kt arsye, ata u dnuan nga Gjykata e Rrethit Gjyqsor Durrs pr veprn penale t Prodhimit dhe shitjes s lndve narkotike, parashikuar nga neni 283/2 K.P. Ky vendim u la n fuqi nga Gjykata e Apelit Durrs, e cila vendosi edhe moszbatimin e pezullimit t ekzekutimit t dnimit me burgim me kusht pr t pandehurin E.S.. Kundr ktij vendimi ushtroi rekurs i pandehuri E.S. Arsyetimi i Gjykats: Kolegji Penal ka vendosur lnien n fuqi t vendimit t Gjykats s Apelit Durrs me arsyetimin se vendimi sht rrjedhoj e vlersimit t drejt t fakteve dhe rrethanave mbi t cilat sht kryer vepra penale dhe rrezikshmris jo t vogl q paraqet kjo vepr. Bazuar n provat e administruara, vepra pr t ciln sht deklaruar fajtor dhe dnuar i gjykuari, nuk tregon pr shkall rrezikshmrie t vogl, si t vet t gjykuarit, po ashtu edhe t veprs s kryer, vepr e cila parashikon si mas dnimi, nga 7 deri n 15 vjet burgim. sht e drejt e gjykats q t vlersoj rast pas rasti, kushtet pr aplikimin e nenit 59 t K.P, por gjithmon duke u nisur nga respektimi i kritereve t prcaktuara n kt nen q n rastin konkret plotsohet vetm njeri prej ktyre kushteve, ai q ka t bj me masn e dnimit. Risit: Ky vendim nuk sjell risi. 7. Vendimi nr. 00-2012-1709(350), dat 19.12.2012, i Gjykats s Lart, Prokuroria e Rrethit Gjyqsor Shkodr k. B.B. i akuzuar pr veprat penale t vrasjes me paramendim t mbetur n tentative, vrasjes me dashje dhe mbajtjes pa leje t armve luftarake, t parashikuara nga nenet 78/1, 22, 76, 278/2 t K.Penal. [teksti i plot] Fjalt kye: Zbutje e mass s dnimit, Rrethana lehtsuese, Vlersimi i rrethanave, Qllimi i dnimit, Mnyra e kryerejs s veprs penale. Faktet: I gjykuari B.B. u dnua nga Gjykata e Rrethit Gjyqsor Shkodr pr veprat penale t vrasjes me paramendim t mbetur n tentativ, vrasjes me dashje dhe mbajtjes pa leje t armve luftarake, t parashikuara nga nenet 78/1, 22, 76, 278/2 t K.P. Ky vendim u la n fuqi nga Gjykata e Apelit Shkodr. Kundr ktij vendimi ushtroi rekurs i gjykuari. Arsyetimi i Gjykats: Kolegji Penal ka ln n fuqi pjesrisht vendimin e Gjykats s Apelit Shkodr, ku ka ndryshuar masn e dnimit pr veprn penale t vrasjes me dashje me arsyetimin se gjykatat nuk kan marr parasysh nj sr rrethanash lehtsuese n caktimin e mass s dnimit ndaj t gjykuarit. Nuk sht marr parasysh gjendja psikologjike e rnduar e t gjykuarit n momentin kryerjes s veprs penale, nuk sht marr parasysh fakti i normalizimit t marrdhnieve me familjen e viktims, dhe se i gjykuari ka shprehur pendim t thell dhe sht vetdorzuar n prokurori s bashku me armn, me t ciln ka kryer veprn penale. Nisur nga vlersimi i rrethanave t faktit penal, mnyra e kryerjes s veprs penale, qllimi i dnimit, i cili nuk sht vetm ndshkimi i autorit t veprs penale pr veprn e kryer, por edhe rehabilitimi i tij dhe n kushtet kur konkurrojn disa rrethana lehtsuese, masa e dnimit duhet t ulet, duke i dhn nj dnim m t but. Risit: Ky vendim nuk sjell risi. 30 8. Vendimi nr. 00-2012-1719 (351), dat 19.12.2012, i Gjykats s Lart, Prokuroria e Rrethit Gjyqsor Dibr k. A.M., i akuzuar pr veprat penale t prodhimit dhe mbajtjes pa leje t armve luftarake dhe municionit dhe kanosjes t parashikuara nga nenet 278/2 e 84 t K.Penal. [teksti i plot] Fjalt kye: I pafajshm, Prov, Veprime aktive kriminale, Deklarime, Dshmi, Autor i veprs penale. Faktet: I gjykuari A.M. u akuzua pr veprat penale t Prodhimit dhe mbajtjes pa leje t armve luftarake dhe municionit, dhe Kanosjes t parashikuara nga nenet 278/2 e 84 t K.P., duke u bazuar n kallzimet e tre shtetasve. Gjykata e Rrethit Gjyqsor Dibr e deklaroi t pafajshm t gjykuarin pr kryerjen e ktyre dy veprave penale. Vendimi u la n fuqi nga Gjykata e Apelit Tiran. Kundr ktij vendimi ushtroi rekurs prokuroria. Arsyetimi i Gjykats: Kolegji Penal ka vendosur lnien n fuqi t vendimit t Gjykats s Apelit Tiran me arsyetimin se fakti kriminal nuk provohet me dshmit e shtetasve dhe as me prova t tjera q t krijojn bindjen tek gjykata q sht pikrisht i gjykuari autor i veprs penale. Deklarimet e dhna prpara prokurorit ose ofcerit t policis gjyqsore mund t vlersohen si prov, nse ato lidhen me prova t tjera q konfrmojn vrtetsin e tyre. Nga provat e nnshtruara shqyrtimit gjyqsor nuk u provua q i gjykuari t ket ndrmarr veprime aktive kriminale, t cilat konsistojn n ndrmarrjen e veprimeve q rrezikojn t cnojn n mnyr t dukshme jetn ose shndetin e personit ndaj t cilit drejtohen dhe as veprime aktive kriminale n formn e mbajtjes s armve pa leje t organeve kompetente shtetrore. Risit: Ky vendim nuk sjell risi. 9. Vendimi nr. 00-2012-1701 (352), dat 19.12.2012, i Gjykats s Lart, Prokuroria e Rrethit Gjyqsor Kuks k. N.V. e akuzuar pr veprn penale t trafkimit t mjeteve motorike, t parashikuar nga neni 141/a t K.Penal. [teksti i plot] Fjalt kye: Prishje e vendimit, Kundrshtimi i vendimit t sekuestrimit, Kthimi i sendit t sekuestruar, Lnie n ruajtje t mjetit t sekuestruar, Prfaqsues ligjor. Faktet: T gjykuars N.V. iu sekuestrua automjeti i saj me dyshimin se mjeti ishte vjedhur n Zvicr dhe ishte ende n krkim nga Autoritetet Zvicerane. Mbi bazn e ktyre fakteve organi i akuzs regjistroi procedimin penal pr veprn penale t Trafkimit t mjeteve motorike, parashikuar nga neni 141/a i K.P. Gjykata e Rrethit Gjyqsor Kuks, mbi bazn e krkess s t gjykuars, ia ktheu asaj sendin e sekuestruar s bashku me dokumentacionin prkats, duke vendosur detyrimin pr paraqitjen e automjetit n do koh q krkohej n organin e Prokuroris dhe moslejimin e tjetrsimit apo dmtimit t mjetit. Ky vendim u ndryshua nga Gjykata e Apelit Shkodr, e cila ka vendosur vleftsimin e ligjshm t proces- verbalit Mbi sekuestrimin e provave materiale- automjeti dhe dokumenti dhe lnien e mjetit pr ruajtje dhe kujdesje prfaqsuesit ligjor. Kundr ktij vendimi ushtroi rekurs e gjykuara. Arsyetimi i Gjykats: Kolegji Penal ka vendosur prishjen e vendimit t Gjykats s Apelit Shkodr dhe lnien n fuqi t vendimit t Gjykats s Rrethit Gjyqsor Kuks me arsyetimin se e gjykuara e ka bler automjetin n mnyr t ligjshme dhe nuk sht e dyshuar pr kryerjen e veprs penale t Trafkimit t mjeteve motorike. N mbshtetje t neneve 217- 218 t K.Pr.P, mjeti nuk sht i nevojshm t mbahet pasi tashm provat q kan lidhje me automjetin jan marr dhe sekuestroja nuk sht e nevojshme pr qllime prove. Nse krkueses i kthehet automjeti q ka n pronsi, nj gj e till nuk do t dmtoj hetimin. Risit: Ky vendim nuk sjell risi. 31 10. Vendimi nr. 00-2012-1678 (353), dat 19.12.2012, I Gjykats s Lart, Prokuroria e rrethit Gjyqsor Durrs k. K.S. dhe A.S., t akuzuar pr veprn penale t prodhimit dhe shitjes s narkotikve, n bashkpunim t parashikuar nga neni 283 dhe 25 t K.Penal. [teksti i plot] Fjalt kye: Bashkpunim, Kualifkim ligjor, Ndryshim vendimi, Unifkim i praktiks gjyqsore. Faktet: T gjykuarit K.S. dhe A.S. n bashkpunim edhe me persona t tjer, mbanin dhe shprndanin lnd narkotike. Pas kapjes s tyre n fagranc, Gjykata e Rrethit Gjyqsor Durrs i deklaroi fajtor pr veprn penale t Prodhimit dhe shitjes s narkotikve, n bashkpunim, parashikuar nga neni 283/25 t K.P. Vendimi u ndryshua nga Gjykata e Apelit Durrs, e cila i deklaroi fajtor t gjykuarit pr veprn penale t Prodhimit dhe shitjes s narkotikve, parashikuar nga neni 283/1 t K.P. Ky vendim u rekursua nga prokuroria. Arsyetimi i Gjykats: Kolegji Penal ka vendosur prishjen e vendimit t Gjykats s Apelit Durrs dhe lnien n fuqi t vendimit t Gjykats s Rrethit Gjyqsor Durrs me arsyetimin se sht i gabuar ndryshimi i kualifkimit ligjor t veprs penale t kryer nga t gjykuarit duke hequr rrethann cilsuese t bashkpunimit. Mbi domosdoshmrin e ekzistencs s elementit t bashkpunimit, praktika gjyqsore sht konsoliduar tashm me vendimin unifkues nr. 4/2011 t Kolegjeve t Bashkuara. N rastin konkret prmbushen t gjitha kushtet e nevojshme pr ekzistencn e bashkpunimit n kryerjen e veprs penale. Risit: Ky vendim nuk sjell risi. 11. Vendimi 1 nr. 00-2012-1673(354), dat 20.12.2012, i Gjykats s Lart, Prokuroria e Rrethit Gjyqsor Berat k. L.Q., I.V., E.Q., H.H., t akuzuar pr veprat penale t mashtrimit, falsifkim t dokumentave dhe falsifkimit 1 Ky vendim ka mendim pakice t nj antari t Kolegjit Penal. t akteve t gjendjes civile, t parashikuara nga nenet 143/2, 186/2 dhe 191/2 t K.Penal. [teksti i plot] Fjalt kye: Akt ekspertimi, Vler monetare, Pasuri, Mashtrim, Pushim i gjykimit, Prishje vendimi. Faktet: Gjykata e Rrethit Gjyqsor Berat deklaroi fajtor t gjykuarit L.Q. dhe I.V. pr veprat penale t Mashtrimit, Falsifkim i dokumenteve dhe Falsifkimit t akteve t gjendjes civile t parashikuara nga nenet 143/2, 186/2 dhe 191/2 t K.P.; t gjykuarn H.H. pr veprat penale t Falsifkimit t dokumenteve dhe Falsifkimit t akteve t gjendjes civile, dhe pushoi gjykimin pr t pandehurn E.Q. pr kto dy veprat e fundit penale. Ky vendim u la pjesrisht n fuqi nga Gjykata e Apelit Vlor, e cila e prishi vendimin pr pjesn e deklarimit fajtor t t pandehurit I.V., duke e pushuar shtjen ndaj tij. Kundr ktij vendimi ushtruan rekurs i pandehuri I.V. dhe prokuroria. Arsyetimi i Gjykats: Kolegji Penal ka vendosur lnien n fuqi t vendimit t Gjykats s Apelit Vlor me ndryshimin e mass s dnimit pr t gjykuarin L.Q. me arsyetimin se sht provuar tej do dyshimi t arsyeshm se i gjykuari L.Q. ka konsumuar elementt e veprs penale t Mashtrimit, duke prdorur gnjeshtrn, e cila sipas doktrins prkufzohet si: paraqitja e rreme e rrethanave ose fakteve si t vrteta, ku ato objektivisht nuk jan t tilla, por ana tjetr, duke fshehur faktet dhe rrethanat e vrteta nga fajtori.Gjithashtu vlerat e parave t marra nga t dmtuart, jan pasoj e rnd. Lidhur me vlern e pasuris q konvertohet n shuma ose sende me vler jan shprehur Kolegjet e Bashkuara me vendimin unifkues nr. 5/2003. N ligjin penal nuk kemi t parashikuar shprehimisht se deri n far vlere dmi do t konsiderohet pasoj e rnd apo do t konsiderohet pasoje e leht. Ndrkoh q nga i gjykuari I.V., nuk jan konsumuar elementt e veprs penale t Mashtrimit. Risit: Ky vendim nuk sjell risi por prsrit mungesn n legjislacionin penal t parashikimit ligjor mbi vlern monetare t dmit, brenda marzhit t s cils pasoja do t konsiderohet e lht apo e rnd. 32 12. Vendimi nr. 00-2012-1688(355), dat 20.12.2012, i Gjykats s Lart, Prokuroria e Rrethit Gjyqsor Tiran k. F.K., i akuzuar pr moskallzim krimi t parashikuar nga neni 300/1 t K.Penal. [teksti i plot] Fjalt kye: Dshmitar okular, Fshehje me dashje, Kallzim, Zbulim. Faktet: I gjykuari F.K. u drgua pr gjykim nn akuzn e veprs penale t moskallzimit t krimit, parashikuar nga neni 300/1 i K.P. Pr kryerjen e ksaj vepre penale ai u dnua nga Gjykata e Rrethit Gjyqsor Tiran, vendim i cili u la n fuqi nga Gjykata e Apelit Tiran. Kundr ktij vendimi ushtroi rekurs i gjykuari. Arsyetimi i Gjykats: Kolegji Penal ka vendosur lnien n fuqi t vendimit t Gjykats s Apelit Tiran me arsyetimin se i gjykuari ka fshehur me dashje emrin e autorit t krimit duke konsumuar n kt mnyr veprn penale t mos kallzimit t krimit. Pr t pranuar se nj person ka br nj kallzim pr nj vepr penale, q do t kryhet apo sht kryer, detyrimisht duhet t tregoj jo vetm ngjarjen, e cila sht evidente, por edhe gjith rrethanat e tjera q lidhen me t pr t muar n zbulimin e s vrtets, por detyrimisht dhe autorin e saj kur del se ai sht i dukshm i njohur nga personat okular n ngjarje. Risit: Ky vendim nuk sjell risi. 13. Vendimi nr. 00-2012-1677 (356), dat 20.12.2012, i Gjykats s Lart, Prokuroria e Rrethit Gjyqsor Lezh k. P.GJ., i akuzuar pr veprat penale t mashtrimit dhe falsifkimit t dokumenteve, t parashikuara nga nenet 143 dhe 186/1 t K.Penal. [teksti i plot] Fjalt kye: Kualifkimi ligjor i veprs penale, Gjob, Ndryshim vendimi, Prjashtim nga ekzekutimi i dnimit, Sigurime, Amnisti. Faktet: I gjykuari P.GJ pa dijenin e shtetases M.Gj., prftoi t ardhura nga nj pension invaliditeti t pamerituar prej saj. Ai u akuzua pr veprat penale t Mashtrimit dhe t Falsifkimit t dokumenteve, t parashikuara nga nenet 143 dhe 186/1 t K.P. Gjykata e Rrethit Gjyqsor Lezh e deklaroi fajtor vetm pr veprn penale t mashtrimit dhe vendimi i saj u la n fuqi nga Gjykata e Apelit Shkodr. Kundr ktij vendimi ushtroi rekurs prokuroria. Arsyetimi i Gjykats: Kolegji Penal ka vendosur ndryshimin e vendimeve t t dy gjykatave t faktit, duke e deklaruar fajtor t gjykuarin pr veprn penale t mashtrimit n sigurime dhe e dnon me gjob me arsyetimin se i gjykuari ka konsumuar elementt e veprs penale t parashikuar nga neni 145 i K.P. I gjykuari nprmjet vnies n prdorim t dokumenteve t falsifkuar ka br t mundur q t siguroj nj pension invaliditeti t pamerituar pr shtetasen M.Gj. dhe m pas n padijeni t plot nga kjo shtetase ta prftoj. I gjykuari nuk duhet t mbaj prgjegjsi penale pr falsifkimin, jo pr faktin se nuk provohet ta ket kryer, por se veprimet e tij n lidhje me prdorimin e dokumenteve t falsifkuar jan pjes prbrse e realizimit t qllimit kriminal t mashtrimit n sigurime. Gjithashtu bazuar n nenet 3 dhe 4 t ligjit nr. 107/2012, dat 08.11.2012, Pr dhnie amnistie, gjykata urdhron prjashtimin e t gjykuarit nga ekzekutimi i dnimit. Risit: Ky vendim nuk sjell risi. 14. Vendimi nr. 00-2012-1686 (357), dat 20.12.2012, i Gjykats s Lart, Prokuroria e Rrethit Gjyqsor Kor k. L.R., i akuzuar pr veprn penale t shkeljes s rregullave t qarkullimit rrugor, t parashikuar nga neni 290/2 t K.Penal. [teksti i plot] Fjalt kye: Rekurs, Pretendime, Akti i ri- ekspertimit, Rishqyrtim, Rekurs, Rishqyrtim, Lidhja shkaksore. Faktet: I gjykuari L.R. u deklarua fajtor nga Gjykata e Rrethit Gjyqsor Kor pr veprn penale Shkelje 33 e rregullave t qarkullimit rrugor, t parashikuar nga neni 290/2 i K.P. Ky vendim u la n fuqi nga Gjykata e Apelit. N vijim, Gjykata e Lart vendosi prishjen e vendimit t apelit dhe drgimin e akteve pr rishqyrtim n at gjykat me tjetr trup gjykues. Gjykata e Apelit prishi vendimin e gjykats s rrethit dhe e pushoi shtjen n ngarkim t t gjykuarit. Kundr ktij vendimi ushtruan rekurs prokuroria dhe kundr-rekurs i gjykuari. Arsyetimi i Gjykats: Kolegji Penal ka vendosur lnien n fuqi t vendimit t Gjykats s Apelit Kor me arsyetimin se nuk ekziston lidhja shkaksore, midis veprimeve e mosveprimeve t t dhe pasojs s ardhur. Me t drejt, gjat gjykimit n shkalln e dyt, u jan dhn prgjigje pretendimeve t organit t akuzs n lidhje me aktin e riekspertimit autoteknik, ku sht analizuar drejt e n mnyr shkencore prcaktimi i ri i piks s goditjes mes dy mjeteve. Bazuar n konkluzionet e aktit t ri-ekspertimit me t drejt sht konkluduar se i gjykuari nuk ka kryer veprn penale pr t ciln sht akuzuar, pasi kan qen veprimet n kundrshtim me kodin rrugor t viktims, si drejtues i mjetit tjetr, ato q kan sjell ardhjen e pasojs fatale t humbjes s jets t vet drejtuesit t mjetit dhe familjarve t tij t cilt ndodheshin n kt automjet. Risit: Ky vendim nuk sjell risi. 15. Vendimi 2 nr. 00-2012-1670 (358), dat 20.12.2012, i Gjykats s Lart, Prokuroria e Rrethit Gjyqsor Fier k. L.T., E.P., J.G., A.S., t akuzuar pr veprat penale t vrasjes n rrethana t tjera cilsuese, n tentativ dhe t mbajtjes pa leje t armve luftarake, m shum se nj her, t parashikuara nga nenet 79/dh dhe 278/2 t K.Penal. [teksti i plot] Fjalt kye: Cilsim juridik, Ndryshim i mass s dnimit, Vlersim i provave, Motiv Faktet: Gjykata e Rrethit Gjyqsor Fier deklaroi 2 Ky vendim ka mendim pakice nga nj gjyqtar, antar i trups gjykuese fajtor t gjykuarin A.S. pr veprat penale t vrasjes n rrethana t tjera cilsuese n tentativ dhe t mbajtjes pa leje t armve luftarake, parashikuar nga nenet 79/dh-23 dhe 278/2 t K.P; dhe t gjykuarit J.G., L.T. dhe E.P. pr veprn penale t prkrahjes pas kryerjes s krimit, parashikuar nga neni 302 /2 t K.P. Vendimi u ndryshua nga Gjykata e Apelit Vlor, prsa i prket mass s dnimit. Arsyetimi i Gjykats: Kolegji Penal ka vendosur ndryshimin e vendimeve me arsyetimin se gjykatat n marrjen e vendimit pr cilsimin juridik t veprs s kryer nga i gjykuari A.S. nuk kan respektuar krkesat e nenit 152 t K.Pr.P. Gjykatat nuk kan vlersuar objektivisht provat e paraqitura dhe i kan trajtuar ato njanshmrisht. Nga analiza trsore e provave t marra, arsyetimet n vendimet e gjykatave dhe n pretendimet e palve, mohet se cilsimi i veprs penale nuk sht i bazuar e duhet t ndryshohet e si rrjedhoj edhe caktimin e dnimit n prputhje me cilsimin e ri. Gjithashtu duhet patur parasysh se motivi e qllimi i kryerjes s nj vepre penale duhet t bhen prezent e kjo sidomos n ato vepra penale q motivi prbn bazn pr cilsimin ligjor t veprs (si vrasje pr interes, gjakmarrje etj.), ndrsa n veprn penale t vrasjes parashikuar nga neni 76 i K.P. nuk krkohet motivi pasi ajo kryhet aty pr aty, pa paramendim, por nxitur vetm nga rrethanat e astit. Risit: Ky vendim nuk ka sjell risi n praktikn gjyqsore. 34 VENDIME PENALE T GJYKATS S LART T BOTUARA ME VONES 1 1. Vendimi nr. 00-2012-1705 (280), dat 24.10.2012, i Gjykats s Lart, Prokuroria e Rrethit Gjyqsor Tiran k. D.R. i akuzuar pr veprn penale t falsifkimit t dokumenteve, t parashikuar nga neni 186/1 t K.Penal. [teksti i plot] Fjalt kye: Dokument i rregullt, Fotokopje, Konkluzion shkencor, Akt ekspertimi, Ekzaminim. Faktet: I pandehuri D.R. u deklarua fajtor nga Gjykata e Rrethit Gjyqsor Tiran pr veprn penale t Falsifkimit t dokumenteve, n formn e prdorimit t dokumentit t falsifkuar, t parashikuar nga neni 186/1 t K.P. Vendimi u prish nga Gjykata e Apelit Tiran, e cila e pushoi shtjen penale me arsyetimin se nuk provohet fajsia e t pandehurit. Kundr ktij vendimi ushtroi rekurs prokuroria. Arsyetimi i Gjykats: Kolegji Penal ka vendosur lnien n fuqi t vendimit t Gjykats s Apelit me arsyetimin se mungon origjinali i kontrats s qiras dhe do ekspertim i kryer mbi nj fotokopje do t ishte faktikisht i pamundur. N kushtet kur kontrats s paraqitur pr ekspertim i mungojn ekstremitetet e duhura ligjore pasi sht kontrat fotokopje dhe aq m tepr nuk sht e noterizuar, apo e njehsuar njsia me origjinalin, ajo nuk mund dhe nuk duhet t trajtohet si dokument i rregullt. Qndrimi se akt- ekspertimi sht i pamundur t kryhet mbi fotokopje sht mbajtur n vendimin e Gjykats s Lart nr. 223/2006 dhe n vendimin e Gjykats Kushtetuese nr. 18/2006. Risit: Ky vendim nuk sjell risi por konsolidon qndrimin e mbajtur m par nga vet kjo gjykat dhe nga Gjykata Kushtetuese mbi pamundsin e kryerjes s akt-ekspertimit mbi nj dokument n format fotokopje. 1 Kto vendime penale t Gjykats s Lart jan botuar me vones sepse n kohn e hartimit t numrit GAJUS q permbante keto vendime, arsyetimi i tyre nuk ishte zbardhur ende nga Gjykata e Lart. 2. Vendimi nr. 00-2012-1570 (292), dat 07.11.2012, i Gjykats s Lart, Prokuroria e Rrethit Gjyqsor Fier k. S.S. i akuzuar pr veprat penale t falsifkimit t dokumenteve dhe mashtrimit, t parashikuara nga nenet 186/1 dhe 143/1 t K.Penal. [teksti i plot] Fjalt kye: Akt ekspertimi, Prova shkencore, Dyshim i arsyeshm, Fajsi. Faktet: I pandehuri S.S. u deklarua fajtor, fllimisht, nga Gjykata e Rrethit Gjyqsor Fier pr veprat penale t falsifkimit t dokumenteve dhe t mashtrimit, t parashikuara nga nenet 186/1 dhe 143/1 t K.P. Ky vendim u prish nga Gjykata e Apelit Vlor. M tej, Gjykata e Rrethit Gjyqsor Fier deklaroi t pafajshm t pandehurin S.S. pr dy veprat penale t cituara m lart. Ky vendim u la n fuqi nga Gjykata e Apelit. Kundr ktyre vendimeve ushtroi rekurs prokuroria. Arsyetimi i Gjykats: Kolegji Penal ka vendosur lnien n fuqi t vendimit t Gjykats s Apelit me arsyetimin se gjykatat i kan muar drejt provat dhe se nuk u provua gjat gjykimit se me veprimet e tij i gjykuarit t ket konsumuar elementt e veprave penale t mashtrimit dhe falsifkimit t dokumenteve. Meq nuk kemi nj prfundim kategorik t aktit t ekspertimit, me t drejt gjykatat kan arritur n prfundim se n munges t provave shkencore nuk mund t arrihet n konkluzionin pr t provuar tej do dyshimi t arsyeshm fajsin e t gjykuarit, i cili nuk mund t ngarkohet me prgjegjsi penale. Pr m tepr, n baz t nenit 4 t K.Pr.P., dyshimet mohen n favor t t pandehurit, e trajtuar kjo edhe me qndrimin e Gjykats Kushtetuese n vendimin nr. 19/2008. Risit: Ky vendim nuk sjell risi. 3. Vendimi nr. 00-2012-1569 (313), dat 21.11.2012, i Gjykats s Lart, Prokuroria e Rrethit Gjyqsor Elbasan k. A.(B.)H. dhe A.M. (G.B.), t akuzuar pr veprat penale t vrasjes me paramendim dhe t mbajtjes 35 pa leje t armve luftarake dhe municionit, t parashikuara nga nenet 78 dhe 278/2 t K.Penal. [teksti i plot] Fjalt kye: Pavlefshmri, Rigjykim, Prishja e vendimit, Prova. Faktet: T pandehurit A.(B.)H. dhe A.M.(G.B.) u deklaruan fajtor nga Gjykata e Rrethit Gjyqsor Elbasan pr veprat penale t vrasjes me paramendim n bashkpunim dhe t mbajtjes pa leje t armve luftarake t parashikuara nga nenet 78-25 dhe 278/2 t K.P. Ky vendim u la n fuqi nga Gjykata e Apelit Durrs. Gjykata e Lart i prishi kto vendime dhe e ktheu shtjen pr rishqyrtim n Gjykatn e Rrethit Gjyqsor Elbasan, me tjetr trup gjykues. Gjykata e Elbasanit i deklaroi fajtor t pandehurit pr dy veprat penale t cituara. Gjykata e Apelit e prishi kt vendim dhe vendosi kthimin e shtjes pr rigjykim n po at gjykat, me tjetr trup gjykues. Kundr ktij vendimi ushtroi rekurs prokuroria. Arsyetimi i Gjykats: Kolegji Penal ka vendosur prishjen e vendimit t Gjykats s Apelit Durrs dhe kthimin e shtjes pr rishqyrtim n po at gjykat, me tjetr trup gjykues, me arsyetimin se kjo gjykat duke disponuar n kundrshtim me krkesat e nenit 428/3 t K.Pr.P., e cila parashikon n mnyr taksative dhe eksplicite rastet kur nj gjykim i zhvilluar n shkall t par sht i pavlefshm dhe prsritjen e tij, ka shkelur parimin e nj procesi t rregullt ligjor t parashikuar nga neni 6 i K.E.D.NJ- s, duke sjell n kt mnyr zvarritje t procesit gjyqsor dhe mosprfundimin brenda nj afati t arsyeshm t procesit penal. Gjykata e Apelit n do rast kur ka pretendime pr sa i prket zbatimit t detyrave t lna n rigjykim nga nj gjykat m e lart, duhet t vlersoj nse ato jan plotsuar dhe nse objektivisht ka qen e mundur marrja e tyre. N kushtet kur konstaton nj moskryerje t detyrave pa shkak ligjor ajo ka detyrimin q ta plotsoj kt t met duke e plotsuar detyrn nprmjet rieljes s hetimit gjyqsor. Risit: Ky vendim sjell risi lidhur me faktin se moszbatimi i detyrave t lna n rigjykim nga Gjykata e Lart nuk sjell si pasoj pavlefshmrin e vendimit, por vetm pasoja t karakterit t prgjegjsis disiplinore mbi antart e trupit gjykues. 4. Vendimi nr. 00-2012-1626 (317), dat 26.11.2012, i Gjykats s Lart, Prokuroria e Rrethit Gjyqsor Berat k. F.Sh. i akuzuar pr veprn penale t vrasjes me paramendim t mbetur n tentativ, t parashikuar nga neni 78/1 t K.Penal. [teksti i plot] Fjalt kye: Vleftsim i ligjshm i arrestit n fagranc, Mas sigurimi personal, Arrest n shtpi, Arrest n burg, Pushim i gjykimit, Ndryshim i rrethanave. Faktet: I pandehuri F.Sh.goditi shtetasin A.Zh. duke i shkaktuar humbje t aftsis s prkohshme t aftsis pr pun mbi 9 dit. N kto rrethana, Gjykata e Rrethit Gjyqsor Berat vleftsoi t ligjshm arrestin n fagranc t t pandehurit dhe caktoi masn e sigurimit arrest n shtpi, pr veprn penale t vrasjes me paramendim n tentativ, t parashikuar nga nenet 78/1-22 t K.P. Ky vendim u la n fuqi nga Gjykata e Apelit Vlor. Kundr ktyre vendimeve ushtroi rekurs prokuroria. N seancn gjyqsore, prokurori pran Gjykats s Lart, krkoi pushimin e gjykimit t shtjes pasi kan ndryshuar rrethanat gjat hetimeve paraprake, ku prokuroria ka ndryshuar cilsimin juridik t veprs penale t kryer nga i pandehuri, duke e akuzuar pr veprn penale t Plagosjes s leht me dashje, parashikuar nga neni 89 i K.P. Arsyetimi i Gjykats: Kolegji Penal ka vendosur pushimin e shqyrtimit t shtjes me arsyetimin se rekursi n kt gjendje nuk duhet t pranohet. Heqja dor nga rekursi sjell mospranimin e tij. Risit: Ky vendim nuk sjell risi. 36 5. Vendimi nr. 00-2012-1628 (320), dat 26.11.2012, i Gjykats s Lart, Prokuroria e rrethit Gjyqsor Durrs k. A.G., t akuzuar pr veprn penale t prodhimit dhe mbajtjes pa leje t armve dhe municionit, t parashikuar nga neni 278/2 t K.Penal. [teksti i plot] Fjalt kye: Kufzim, Rndim i pozits n gjykim, Mas sigurimi personal, Detyrim pr tu paraqitur n policin gjyqsore, Arrest n burg, Lnie n fuqi. Faktet: I pandehuri A.G. u arrestua n fagranc pr veprn penale t mbajtjes pa leje t armve luftarake t parashikuar nga neni 278/2 i K.P. Gjykata e Rrethit Gjyqsor Durrs e vleftsoi t ligjshm arrestimin n fagranc dhe caktoi masn shtrnguese Detyrim pr tu paraqitur n policin gjyqsore. Vendimi u la n fuqi nga Gjykata e Apelit Durrs. Kundr ktyre vendimeve ushtroi rekurs prokuroria. N seancn gjyqsore, prokurori pran Gjykats s Lart, krkoi lnien n fuqi t vendimit t Gjykats s Apelit pasi ka prfunduar shtja e themelit n Gjykatn e Rrethit dhe i pandehuri sht dnuar me burgim pr veprn penale t parashikuar nga neni 278/2 i K.P. Arsyetimi i Gjykats: Kolegji Penal ka vendosur lnien n fuqi t vendimit t Gjykats s Apelit Durrs me arsyetimin se gjykata nuk mund t caktoj nj mas sigurimi m t rnd se ajo e krkuar nga prokurori dhe e kondicion vendimmarrjen me masn e krkuar nga prokurori duke vendosur kufzim n disponim. mohet se nuk mund t rndohet pozita e t pandehurit, dhe nuk mund t jet objekt shqyrtimi gjyqsor rekursi i paraqitur, pasi kjo do t prbnte njkohsisht cenim t thelbit t nj gjykimi dhe n veanti t s drejts pr nj proces t rregullt ligjor, n kuptim t nenit 42 t Kushtetuts dhe t nenit 6 t KEDNJ-s, e trajtuar kjo edhe n vendimin nr.13/2003, t Gjykats Kushtetuese. Risit: Ky vendim nuk sjell risi. 37 VENDIME T GJYKATS KUSHTETUESE 1. Vendimi nr. 139, dat 17.12.2012 i Kolegjit t Gjykats Kushtetuese, Krkuese E.M., Shfuqizim vendimi gjyqsor, [teksti i plot] Fjalt kye: Proces i rregullt, Pretendim me natyr kushtetuese, Pretendim haptazi i pabazuar. Faktet: Krkuesja iu drejtua gjykats me padi pr pavlefshmrin e kontrats s shitjes dhe kthimin e sendit apartament me pretendimin se n shitje nuk ishte marr plqimi i saj si bashkpronare. Gjykata e Rrethit Gjyqsor Tiran e pranoi padin, por Gjykata e Apelit Tiran e ndryshoi vendimin, duke e rrzuar padin. Gjykata e Lart, n dhom kshillimi, vendosi mospranimin e rekursit t krkueses me arsyetimin se ai nuk prmbante shkaqet e nenit 472 t K.Pr. Civile. Krkuesja iu drejtua Gjykats Kushtetuese, duke pretenduar se Gjykata e Apelit dhe Gjykata e Lart jan antikushtetuese, pasi jan rrjedhoj e mosrespektimit dhe zbatimit t keq t ligjit. Arsyetimi i Gjykats: Kolegji i Gjykats Kushtetuese ka vendosur moskalimin e shtjes n seanc plenare me arsyetimin se nj pjes e pretendimeve nuk jan n kompetenc t Gjykats Kushtetuese, ndrsa pjesa tjetr jan haptazi t pabazuara. Pretendimi pr vlersimin e provave nuk ka natyr kushtetuese t procesit t rregullt ligjor, por i takon themelit t shtjes. Vlersimi nse vendimet objekt krkese jan marr n kundrshtim me provat apo ligjin, shtja nse sht cenuar e drejta e prons s krkueses apo pretendimi se gjykatat kan br nj vlersim t gabuar t provave, jan shtje q i takojn themelit t gjykimit dhe jo aspekteve procedurale q prfshihen n standardet kushtetuese t procesit t rregullt ligjor. Pretendimet nse kontrata ishte absolutisht e pavlefshme dhe se subjektet e interesuara nuk ndodheshin n kushtet e ftimit t pronsis me parashkrim ftues, jan haptazi t pabazuara. Kto shtje ishin n thelb t gjykimit dhe gjykatat i kan dhn nj prgjigje t arsyetuar atyre. Pretendimi pr mnyrn e vlersimit t nnshkrimit t krkueses n kontrat sht haptazi i pabazuar. sht funksion i Gjykats s Apelit, si gjykat e themelit t shtjes, q nj prov, si sht akti i ekspertimit n shtjen konkrete, ta vlersoj n harmoni me provat e tjera q i jan paraqitur. Risia: Ky vendim nuk sjell risi. 2. Vendimi 1 nr. 55, dat 18.12.2012 i Gjykats Kushtetuese, Krkuese Z.D., Subjekt i interesuar Prokuroria e Prgjithshme, [teksti i plot] Fjalt kye: Proces i rregullt, Arsyetim i vendimit gjyqsor, Vlersim i provave, Elementt e veprs penale, Akses n gjykat, Juridiksion kushtetues. Faktet: Krkuesja Z.D., me profesion notere, n 2004 redaktoi tre akte noteriale, prdorimi i t cilave dmtoi t drejtn e pronsis s disa shtetasve. Pr redaktimin e ktyre akteve ajo u procedua penalisht dhe u dnua nga gjykatat e faktit pr veprn penale t shprdorimit t detyrs t parashikuar nga neni 248 i K.Penal. Gjykata e Lart, n dhom kshillimi vendosi mospranimin e rekursit. Krkuesja iu drejtua Gjykats Kushtetuese, duke krkuar shfuqizimin e vendimit t apelit dhe t Gjykats s Lart me pretendimin e cenimit t procesit t rregullt ligjor n drejtim t arsyetimit t vendimit, t barazis s armve, t paansis n gjykim, t t drejts s mbrojtjes dhe t aksesit n Gjykatn e Lart. Arsyetimi i Gjykats: Gjykata Kushtetuese e ka pranuar krkesn, duke shfuqizuar vendimet dhe duke urdhruar rigjykimin e shtjes n Gjykatn e Apelit, me arsyetimin se sht cenuar standardi kushtetues i arsyetimit t vendimeve gjyqsore (nenit 42 t Kushtetuts dhe neni 6 i KEDNj). Vendimet, objekt shqyrtimi, nuk kan respektuar standardin kushtetues t arsyetimit t vendimeve gjyqsore. Arsyet nuk lidhen me mosarsyetimin e vendimit n mnyrn e duhur apo bindse, por me mosplotsimin e kritereve baz t arsyetimit, q duhet t prmbush nj vendim gjyqsor, n kuptimin kushtetues. 1 Ky vendim ka dy mendime pakice, t kryetarit t Gjykats dhe t dy gjyqtarve 38 E drejta pr nj proces t rregullt ligjor (nenet 42, 142/1 i Kushtetuts dhe neni 6 i KEDNj), prfshin edhe t drejtn pr t pasur nj vendim gjyqsor t arsyetuar. N rastin konkret, Gjykata e Apelit Shkodr, n arsyetimin e vendimit, nuk ka analizuar elementt e veprs penale dhe m konkretisht, ann subjektive t saj. Procesi i vlersimit t provave, i pasqyruar n vendim, prbn thelbin e arsyetimit gjyqsor, nprmjet t cilit gjykata arrin n konkluzionin e shprehur n dispozitiv. Mungesa e argumentimit ligjor mbi prmbushjen e elementve subjektiv t veprs penale, prbn nj t met t pakaprcyeshme t arsyetimit t gjykats. Nga leximi integral i vendimit konstatohet se rrjedha logjike e prdorur n arsyetim nuk sht e qart dhe e kuptueshme; argumentet e pjess arsyetuese nuk jan t lidhura logjikisht dhe nuk formojn nj prmbajtje koherente brenda vendimit, ka bn q arsyetimi t mos ket nj harmoni t brendshme. Pr pasoj, n kushtet e mungess argumentative q vihet re n arsyetim, edhe silogjizmi ligjor, mbi t cilin mbshtetet vendimi, sht i mangt. Duhet nnvizuar detyrimi q ka Gjykata e Apelit pr t arsyetuar vendimin gjyqsor n mnyr t qart dhe t detajuar, veanrisht n rastet kur ajo e ndryshon vendimin e gjykats s shkalls s par. Nse gjykata e apelit e l n fuqi vendimin e gjykats s shkalls s par, arsyetimi edhe mund t jet minimal apo i reduktuar, ndrsa kur ajo e ndryshon vendimin, sht e detyruar t paraqes dhe t shtjelloj n mnyr t plot argumentet ligjore, si pasoj e t cilave ka arritur n nj vendimmarrje t ndryshme nga gjykata m e ult. Krkuesja e ka ngritur pretendimin e mosarsyetimit t vendimit t gjykats s apelit edhe n Gjykatn e Lart. Kjo gjykat nuk e ka vlersuar dhe nuk ka mbajtur qndrim n lidhje me kt pretendim t krkueses. Prandaj, edhe vendimi i Gjykats s Lart sht i cenueshm, n kushtet kur sht konstatuar cenimi i standardit t arsyetimit dhe Gjykata e Lart nuk e ka vlersuar vendimin e gjykats s apelit n kt aspekt. Pretendimet e krkueses, pr cenimin e parimit t barazis s armve, paansis n gjykim dhe t drejts s mbrojtjes, jan t pambshtetura. Argumenti i krkueses, n drejtim t mungess s arsyetimit t gjykats n lidhje me mospranimin e pretendimeve t mbrojtsit t saj, nuk qndron se detyrimi i gjykatave pr arsyetimin e vendimeve t tyre nuk mund t kuptohet sikur krkohet nj prgjigje e detajuar pr do argument apo pretendim t palve. Pr sa i prket vlersimit material t provave, q sht parashtruar si rrethan pr njanshmrin e gjykats s apelit, tashm ka nj jurisprudenc kushtetuese t konsoliduar se interpretimi i ligjit material e procedural, zbatimi i tij n shtjet konkrete, si dhe vlersimi i fakteve dhe rrethanave jan shtje q ndajn juridiksionin e gjykatave t zakonshme nga juridiksioni kushtetues. Pretendimi pr cenimin e t drejts s aksesit n Gjykatn e Lart nuk qndron. Veprimtaria seleksionuese e dhoms s kshillimit nuk sht nj shkelje e t drejts s palve pr tiu drejtuar gjykats, por sht nj veprimtari e domosdoshme n funksion t aksesit n gjykat vetm t atyre shtjeve q i parashikon ligji, duke ln jasht przgjedhjes krkesat e paarsyeshme dhe haptazi t pambshtetura n ligj. N rastin konkret, Kolegji Penal i Gjykats s Lart n pjesn arsyetuese t vendimit ka br vlersim mbi ekzistencn e shkaqeve t parashtruara n rekurs, duke arritur n prfundimin se shkaqet e pretenduara nuk plotsojn krkesat e parashikuara nga neni 432 i KPP-s. Pr rrjedhoj, Kolegji Penal nuk i ka cenuar, n thelb, krkueses t drejtn e aksesit n Gjykatn e Lart. Risia: Me kt vendim Gjykata Kushtetuese ka zgjeruar prmbajtjen e standardit kushtetues t arsyetimit t vendimit gjyqsor, duke prfshir n t edhe identifkimin e elementve objektiv dhe subjektiv t veprs penale, si pasoj e vlersimit t provave t administruara n nj gjykim. 3. Vendimi nr. 140, dat 19.12 2012 i Kolegjit t Gjykats Kushtetuese, Krkues H.B., Subjekt i interesuar Prokuroria e Prgjithshme, Shfuqizim vendimi gjyqsor, [teksti i plot] Fjalt kye: Proces i rregullt, Ratione temporis, Gjykim in absentia. Faktet: Krkuesi, n vitin 2007, u gjykua dhe u dnua 39 n munges me 18 vjet burgim pr veprat penale t vrasjes me paramendim dhe t mbajtjes pa leje t armve luftarake t parashikuara nga nenet 78/1 e 278/2 t K.Penal. Vendimi u la n fuqi nga Gjykata e Apelit, ndrsa Gjykata e Lart, n dhom kshillimi, n 2010, vendosi mospranimin e rekursit. Vendimi u ekzekutua n mars 2010 n shtetin grek dhe pas ekstradimit, krkuesi u rivendos n afatin e apelit nga Gjykata e Rrethit Gjyqsor Mat. Mirpo, Gjykata e Apelit Tiran vendosi mospranimin e ankimit dhe n vijim, Gjykata e Lart nuk e pranoi rekursin ndaj ktij vendimi t Gjykats s Apelit. N kto rrethana, krkuesi iu drejtua Gjykats Kushtetuese pr proces t parregullt ligjor, n aspektet: (i) e drejta e ankimit t t gjykuarit n munges; (ii) e drejta e mbrojtjes sepse mbrojtsi nuk ishte zgjedhur personalisht prej tij; (iii) prezumimi i pafajsis n drejtim t vlersimit t provave; (iv) marrja e provave n mnyr t paligjshme; (v) standardi i arsyetimit t vendimeve gjyqsore. Arsyetimi i Gjykats: Kolegji i Gjykats Kushtetuese ka vendosur moskalimin e shtjes n seanc plenare me arsyetimin se krkuesi nuk legjitimohet ratione temporis. N baz t nenit 30 t ligjit nr. 8577/2000, Pr organizimin dhe funksionimin e GjK, krkesa e individit paraqitet jo m von se 2 vjet nga konstatimi i shkeljes. Prcaktimi i afatit nuk prbn nj qllim n vetvete, por bhet pr mbrojtjen e t drejtave t t tjerve dhe n funksion t parimit t siguris juridike. N rastin konkret, krkuesi, kur sht vn n dijeni t dnimit, m 27.03.2010 ka paraqitur krkes pr rivendosje n afat dhe nuk i sht drejtuar Gjykats Kushtetuese. Krkuesi i ka shteruar shkallt e juridiksionit t zakonshm nprmjet paraqitjes s ankimit n Gjykatn e Apelit Tiran dhe rekursit n Gjykatn e Lart, n prputhje me rregullat dhe jurisprudencn kushtetuese n fuqi, pr sa i prket prfaqsimit me avokat t caktuar nga familjart. T vetmet mjete ligjore q krkuesi kishte n dispozicion pr tu ankuar ndaj nj vendimi t forms s prer, n momentin e marrjes dijeni t vendimit prkats, ishin: a) rishikimi n Gjykatn e Lart; b) krkesa drejtuar Gjykats Kushtetuese pr shkelje t procesit t rregullt ligjor. N kto rrethana, krkuesi ka ardhur n dijeni t dnimit t tij m 27.03.2010 dhe ka depozituar krkesn n Gjykat Kushtetuese m 17.10.2012 pra jasht afatit 2 vjear. Risia: Ky vendim nuk sjell risi, por evidenton rndsin q ka zgjedhja prej individit t mjetit m efektiv pr t siguruar rishikimin e shtjes s tij, n rastet kur ai sht gjykuar n munges dhe shtja e tij ka kaluar t tre shkallt e gjykimit t zakonshm. N kto raste duhet proceduar ose me krkes pr rishikimin e vendimit penal ose me krkes drejtuar Gjykats Kushtetuese pr proces t rregullt ligjor. 4. Vendimi nr. 141, dat 19.12.2012 i Kolegjit t Gjykats Kushtetuese, Krkues I.E., Subjekt i interesuar Prokuroria e Prgjithshme, Shfuqizim vendimi gjyqsor, [teksti i plot] Fjalt kye: Proces i rregullt, E drejta e mbrojtjes, E drejta pr tu dgjuar, Barazia e armve dhe kontradiktoriteti, Veprimtaria seleksionuese n dhomn e kshillimit. Faktet: Krkuesi sht gjykuar dhe dnuar me 7 vjet burgim pr veprn penale t mashtrimit me pasoja t rnda t parashikuar nga neni 143/2 t K.Penal. Gjykata e Lart ka vendosur mospranimin e rekursit. Ai iu drejtua Gjykats Kushtetuese pr proces t parregullt ligjor n Gjykatn e Lart me pretendimin se sht cenuar n aspektet: (i) e drejta pr tu dgjuar; (ii) e drejta e mbrojtjes; dhe (iii) parimi i barazis s armve dhe kontradiktoritetit. Arsyetimi i Gjykats: Kolegji i Gjykats Kushtetuese ka vendosur moskalimin e shtjes n seanc plenare me arsyetimin se pretendimet e krkuesit jan haptazi t pabazuara n drejtim procesit t rregullt ligjor (neni 42 i Kushtetuts). E drejta e t akuzuarit, pr t qen i pranishm n seancn dgjimore t akuzave t ngritura kundr tij, prfshin jo vetm pranin fzike, por edhe aftsin pr t dgjuar dhe ndjekur procedimet, pr t kuptuar provat dhe argumentet, pr t orientuar prfaqsuesit ligjor dhe pr t dhn fakte. Nga ana tjetr, q e drejta e mbrojtjes t jet reale dhe efektive dhe jo vetm teorike, ushtrimi i saj nuk duhet t pengohet, por prkundrazi, gjykata duhet t marr t gjitha masat ligjore q n funksion t 40 procesit t drejt, jo vetm t siguroj pranin e mbrojtsit n gjykim, por dhe ti jap atij mundsin t bj mbrojtje reale, duke respektuar barazin e armve. Respektimi i parimit t barazis s armve dhe t kontradiktoritetit, veanrisht n procesin penal, presupozon q, secils pal duhet ti ofrohen mundsi t arsyeshme pr t paraqitur pretendimet pr shtjen, n kushte t tilla q t mos e ven n disavantazh me paln tjetr. Mirpo, veprimtaria seleksionuese e dhoms s kshillimit nuk sht nj shkelje e t drejts s palve pr tiu drejtuar gjykats apo t asaj pr nj gjykim publik, por sht nj veprimtari e domosdoshme n funksion t aksesit n gjykat vetm t atyre shtjeve q i parashikon ligji, duke ln jasht przgjedhjes krkesat e paarsyeshme dhe haptazi t pambshtetura n ligj. Dhoma e kshillimit sht e legjitimuar t veproj pa pjesmarrjen e palve dhe t selektoj krkesa pr shtje themeli q kan lidhje me fajsin ose pafajsin e t pandehurit, para se ti kaloj pr shqyrtim n seanc gjyqsore. N dhomn e kshillimit, shtja nuk shqyrtohet n themel por bhet vetm verifkimi nse krkesa i plotson ose jo kriteret formale dhe ligjore pr t kaluar n seanc gjyqsore. Ktij lloj shqyrtimi i mungon karakteri kontradiktor i gjykimit n seanc dhe pr rrjedhoj prania e palve nuk sht e domosdoshme. Gjithashtu, nga aktet e dosjes rezulton se, rekursin e ka br krkuesi ka e bn qartazi t pabaz pretendimin e tij se nuk sht njoftuar pr rekursin, n kushtet kur vet ai i sht drejtuar Gjykats s Lart. Risia: Ky vendim nuk sjell risi. 5. Vendimi nr. 142, dat 19.12.2012 i Kolegjit t Gjykats Kushtetuese, Krkuesi Gj.Ll., Shfuqizim vendimi gjyqsor, [teksti i plot] Fjalt kye: Proces i rregullt, Pretendim haptazi i pabazuar, Interpretimi dhe zbatimi i ligjit, juridiksion kushtetues. Faktet: N vitin 2008, krkuesit Gj.Ll. iu dha masa disiplinore e largimit nga shrbimi civil prej Drejtoris s Prgjithshme t Tatimeve (DPT). Ai u ankua n KShC dhe n gjykat, por ankesa e tij u rrzua. N prfundim, Gjykata e Lart, n dhom kshillimi, vendosi mospranimin e rekursit me arsyetimin se ai nuk prmbante shkaqet e parashikuara nga neni 472 i K.Pr.Civile. Krkuesi u ankua n Gjykat Kushtetuese, duke pretenduar cenimin e t drejts pr nj proces t rregullt ligjor pr shkak t kundrligjshmris s mass s dhn ndaj tij, ndonse ai e kishte prmbushur me zell funksionin e tij. Arsyetimi i Gjykats: Kolegji i Gjykats Kushtetuese ka vendosur moskalimin e shtjes n seanc plenare me arsyetimin se pretendimet e krkuesit jan haptazi t pabazuara. Kontrolli kushtetues ndaj vendimeve gjyqsore sht i kufzuar vetm n funksion t mbrojtjes s t drejtave kushtetuese t individit pr nj proces t rregullt ligjor. Problemet e interpretimit dhe t zbatimit t ligjit pr zgjidhjen e shtjeve konkrete nuk prbjn juridiksion kushtetues, nse ato nuk shoqrohen me cenimin e ktyre t drejtave. N kt kuptim, pretendimet e krkuesit lidhen me mnyrn e vlersimit dhe interpretimit t ligjit dhe provave dhe, si t tilla, hyjn n juridiksionin e gjykatave t zakonshme. Pretendimet lidhur me procedurn administrative t zhvilluar n DPT dhe ligjshmrin e vendimit t dhn nga ky institucion, krkuesi ka pasur mundsin ti parashtroj n rrug gjyqsore dhe atyre u sht dhn prgjigje me vendim t arsyetuar t gjykatave. Risia: Ky vendim nuk sjell risi, por vjen n vazhdn e praktiks s Gjykats Kushtetuese, sipas t cils ankuesi duhet ti ngrej pretendimet e tij n nivel kushtetues dhe t argumentoj se cilt element t procesit t rregullt jan cenuar. 6. Vendimi nr. 143, dat 19.12.2012 i Kolegjit t Gjykats Kushtetuese, Krkues N.N., Shfuqizim vendimi gjyqsor, [teksti i plot] Fjalt kye: Proces i rregullt, Ratione temporis, Afat dyvjear. 41 Faktet: Krkuesi N.N. paraqiti padin me objekt detyrimin e Drejtoris s Bujqsis dhe Ushqimit Lezh pr dmshprblim monetar. Gjykata e Rrethit Gjyqsor Lezh e rrzoi padin dhe vendimi i saj u la n fuqi nga Gjykata e Apelit n rigjykimin e shtjes t urdhruar nga Gjykata e Lart. Gjykata e Lart, n dhom kshillimi, n vitin 2007, vendosi mospranimin e rekursit me arsyetimin se ai nuk prmbante shkaqet e parashikuara nga neni 472 i K.Pr.Civile. Krkuesi u ankua n Gjykatn Kushtetuese pr shfuqizimin e vendimit t Gjykats s Lart t vitit 2007 me pretendimin se i ishte cenuar e drejta pr proces t parregullt ligjor. Arsyetimi i Gjykats: Kolegji i Gjykats Kushtetuese ka vendosur moskalimin e shtjes n seanc plenare me arsyetimin se krkuesi nuk legjitimohet ratione temporis. Neni 30, pika 2, i ligjit nr.8577, dat 10.02.2000 Pr organizimin dhe funksionimin e GjK, ka parashikuar nj afat dyvjear pr paraqitjen e krkess prpara Gjykats Kushtetuese. Krkuesi ka paraqitur krkesn m 19.11.2012, me t ciln krkon shfuqizimin e vendimit t Gjykats s Lart dat 25.05.2007, pra krkesa sht paraqitur tej afatit ligjor 2-vjear. Risia: Ky vendim nuk sjell asnj risi. 7. Vendimi nr. 144, dat 20.12.2012, i Kolegjit t Gjykats Kushtetuese, Krkues P.B., Subjekt i interesuar Prokuroria e Prgjithshme, Shfuqizim vendimi gjyqsor, [teksti i plot] Fjalt kye: Proces i rregullt, Shterim i mjeteve juridike, Barazia e armve, Prova t mbledhura n mnyr t paligjshme, Arsyetim i vendimit t mospranimit n Gjykatn e Lart. Faktet: Krkuesi, n vitin 2008 u deklarua fajtor dhe u dnua me gjob nga Gjykata e Rrethit Gjyqsor Lezh pr veprat penale t shkatrrimit t prons dhe t prerjes s drurve dekorativ t parashikuara nga nenet 150 dhe 206 t K.Penal. Mbi ankimin e krkuesit, Gjykata e Apelit Shkodr e ndryshoi vendimin duke ln n fuqi vetm dnimin pr veprn penale t prerjes s drurve dekorativ dhe duke pushuar shtjen pr akuzn e shkatrrimit t prons. Krkuesi u ankua n Gjykatn e Lart, e cila vendosi mospranimin e rekursit me arsyetimin se ai nuk prmbante shkaqet e parashikuara nga neni 432 i K.Pr.Penale. Krkuesi iu drejtua Gjykats Kushtetuese, duke pretenduar cenimin e t drejts pr nj proces t rregullt ligjor n drejtim t standardeve t neneve 31/a, 31/d dhe 32/2 t Kushtetuts. Arsyetimi i Gjykats: Kolegji i Gjykats Kushtetuese ka vendosur moskalimin e shtjes n seanc plenare me arsyetimin se pretendimi i krkuesit pr cenim t s drejts pr nj proces t rregullt ligjor, sht haptazi i pabazuar. N kuptim t nenit 131/f dhe 134/g t Kushtetuts, krkuesi mund ti drejtohet Gjykats Kushtetuese pr proces t rregullt ligjor, pasi t jen shteruar t gjitha mjetet juridike pr mbrojtjen e ktyre t drejtave. Ky rregull nnkupton jo vetm q krkuesi tu jet drejtuar t gjitha instancave t zakonshme, por edhe q t gjitha pretendimet q ngre n kt Gjykat ti ket paraqitur m par n kto instanca t paktn n substanc, duke respektuar krkesat formale dhe afatet e parashikuara n ligjin procedural. Pretendimi pr cenimin e nenit 31/a t Kushtetuts nuk sht ngritur n ankimin dhe rekursin e paraqitur nga krkuesi. Si pasoj, krkuesi nuk ka shteruar mjetet juridike n kuptim t nenit 131/f t Kushtetuts, dhe pr rrjedhoj, nuk mund t vr n lvizje gjykimin kushtetues lidhur me kt pretendim. Pretendimi i krkuesit pr cenimin e parimit t barazis s armve nuk sht i bazuar. Edhe pse gjat gjykimit n shkall t par gjykata nuk ka pranuar disa krkesa t t pandehurit pr marrjen e disa provave, gjat gjykimit n apel, gjykata ka vendosur t prsris pjesrisht hetimin gjyqsor dhe, n kt drejtim, ka marr provat e krkuara dhe ka ndryshuar vendimin e shkalls s par. Pretendimet e krkuesit pr deklarimin fajtor t krkuesit mbi bazn e provave t mbledhura n mnyr t paligjshme nuk jan t bazuara. N rastin objekt shqyrtimi nuk ekzistojn rastet e papajtueshmris s ekspertve pr kryerjen e detyrs. Pr m tepr, gjykata e apelit ka analizuar 42 dhe shqyrtuar t gjitha rrethanat e shtjes, provat e paraqitura, i ka dhn prgjigje pretendimeve t palve dhe ka parashtruar n vendim argumentet pr deklarimin fajtor t krkuesit. S fundmi, vendimi i mospranimit t Gjykats s Lart nuk cenon t drejtn pr t pasur nj vendim t arsyetuar. Referuar natyrs s gjykimit kushtetues t krkesave individuale, vetm kur jan t pranishme pretendime q kan t bjn me shkeljen e parimeve themelore t procesit gjyqsor, si dhe kur kto pretendime gjejn pasqyrim n materialet e shtjes, ather vendimi i Gjykats s Lart, pr mospranimin e rekursit, v n dyshim t drejtn pr nj proces t rregullt ligjor. N kt drejtim, edhe GJEDNj sht shprehur se arsyetimi i kufzuar i dhn nga Gjykata e Lart n formuln e saj t vendimeve de plano, tregon se krkuesi nuk ka ngritur shkaqe nga ato q parashikojn krkesat ligjore dhe se n kt rast nj arsyetim shum i kufzuar mund t knaq krkesat e nenit 6 t KEDNj-s. Risia: Ky vendim nuk sjell risi, por vjen n vazhdn e jurisprudencs s konsoliduar t Gjykats Kushtetuese mbi nivelin q duhet t ken pretendimet pr tu pranuar pr shqyrtim n seanc plenare. 8. Vendimi nr. 146, dat 20.12.2012 i Kolegjit t Gjykats Kushtetuese, Krkues B.I., Proces i parregullt ligjor dhe Shprblim dmi, [teksti i plot] Fjalt kye: Proces i rregullt, Ekzekutim vendimi gjyqsor, Afat i arsyeshm, Shprblim dmi. Faktet: Krkuesi B.I, n vitin 2002 paraqiti n Gjykatn e Rrethit Gjyqsor Tiran kallzim ndaj dy shtetasve, B.M. dhe H.S., prkatsisht, kryetari i athershm i Gjykats s Rrethit Gjyqsor Elbasan dhe shoferi i tij pr veprat penale t parashikuara nga nenet 84, 186 dhe 248 t K.Penal. Gjykata Tiran, m 26.11.2002 konstatoi mungesn e juridiksionit dhe urdhroi drgimin e akteve Prokuroris s Rrethit Gjyqsor Tiran. Krkuesi priti t kontaktohej nga prokuroria dhe kur nj gj e till nuk ndodhi ai u interesua dhe mori prgjigjen se vendimi dhe dosja nuk kishin shkuar pran Prokuroris s Rrethit Gjyqsor Tiran. Pavarsisht krkimeve t tij n rrug zyrtare, atij iu mohua ekzistenca e nj vendimi dhe dosjeje t till. Krkuesi m 06.08.2012 iu drejtua Gjykats Kushtetuese, duke krkuar konstatimin e cenimit t t drejts pr nj proces t rregullt ligjor, si rezultat i mos-hetimit dhe mosgjykimit brenda nj afati t arsyeshm t shtjes. Gjithashtu, ai krkoi t dmshprblehet pr dmin pasuror dhe jopasuror q ka psuar nga ky mosveprim n koh, bazuar n nenin 44 t Kushtetuts. Arsyetimi i Gjykats: Kolegji i Gjykats Kushtetuese ka vendosur moskalimin e shtjes n seanc plenare me arsyetimin se pretendimet jan t paprovuara. Krkuesi, duke iu referuar nenit 42 dhe 142 t Kushtetuts, ka ngritur pretendime q lidhen me cenim t procesit t rregullt, si pasoj e mosekzekutimit brenda afatit t arsyeshm t vendimit gjyqsor pr drgimin e akteve prokuroris n vitin 2002. Nga shqyrtimi i akteve rezulton se Gjykata Tiran e ka drguar vendimin dat 26.11.2002, pran Prokuroris m 10.12.2002. Kjo e fundit, ia ka kthyer materialin kallzues krkuesit me shkres m 29.01.2003, duke i sugjeruar q kallzimin ta paraqiste n Prokurorin Elbasan. Nga kto verifkime del qart se krkuesi faktikisht sht vn n dijeni t ecuris s materialit kallzues t tij. Gjithashtu, konstatohet se organet prkatse kan vepruar brenda nj kohe t shkurtr, duke prmbushur n kt mnyr detyrimet e tyre ligjore. N kto kushte, nuk konstatohet ndonj cenim i parimit t procesit t rregullt ligjor. Pr pretendimin e dyt, krkuesi nuk legjitimohet, pasi nuk sht kompetenc e Gjykats Kushtetuese t shqyrtoj e t vlersoj dmin pasuror e jopasuror t shkaktuar pr arsye q lidhen me moszbatimin e nj vendimi gjyqsor, aq m tepr kur ky fakt nuk provohet nga krkuesi. Risia: Ky vendim nuk sjell risi n standardet kushtetuese. 43 9. Vendimi nr. 56, dat 21.12.2012 i Gjykats Kushtetuese, Krkues A.K., Subjekte t interesuara Drejtoria e Prgjithshme e Tatimeve dhe prmbaruesi gjyqsor privat S.., Proces i parregullt ligjor, [teksti i plot] Fjalt kye: Proces i rregullt ligjor, Ekzekutim i vendimit, Kohzgjatje e arsyeshme, Kompleksiteti i shtjes, Sjellja e krkuesit, Sjellja e autoriteteve publike. Faktet: Krkuesi, n vitin 2007, u lirua nga detyra e inspektorit t kontrollit n Degn e Tatimeve Kor, pjes e shrbimit civil, pr shkak t ristrukturimit. Ai ndoqi t gjitha hapat ligjor deri n gjykat dhe ftoi t drejtn e kthimit n detyr dhe t pagimit t pags. Vendimi gjyqsor u b i ekzekutueshm m 27.04.2009, me dhnien e vendimit t Gjykats s Apelit. M 29.05.2009, Gjykata e Rrethit Gjyqsor Kor lshoi urdhrin e ekzekutimit dhe n datat 03.06.2009 dhe 03.05.3020, krkuesi i paraqiti Drejtoris s Prgjithshme t Tatimeve (DPT) dy krkesa pr ekzekutimin vullnetar t detyrimeve ligjore dhe fnanciare q rridhnin nga vendimi gjyqsor. DPT krkess s dyt iu prgjigj se meq vendimi gjyqsor ishte ankimuar prej saj n Gjykatn e Lart, vetm pas dhnies s vendimit prej ksaj gjykate, do t ndiqte procedurat e ekzekutimit. Krkuesi i paraqiti DPT-s edhe dy krkesa t tjera m 05.01.2011 dhe 24.08.2011, por DPT iu prgjigj krkess s fundit se krkuesi nuk kishte dokumentacion t plot pasi mungonte vendimi i Gjykats s Lart. N fakt, Gjykata e Lart dha vendim pr mospranimin e rekursit t DPT-s m 10.02.2012 dhe m 29.02.2012 krkuesi iu drejtua shrbimit prmbarimor gjyqsor privat pr ekzekutimin e detyrueshm. Prmbaruesi njoftoi m 29.02.2012 DPT-n pr ekzekutimin vullnetar, ndrsa m 11.05.2012 ai urdhroi Degn e Thesarit Tiran pr vendosjen e sekuestros n llogarin e DPT- s. N kto rrethana, krkuesi iu drejtua Gjykats Kushtetuese duke krkuar konstatimin e procesit t parregullt ligjor, si pasoj e mosekzekutimit t vendimit gjyqsor t forms s prer brenda nj afati t arsyeshm. Arsyetimi i Gjykats: Gjykata Kushtetuese ka pranuar krkesn me arsyetimin se organet shtetrore, nprmjet sjelljes s tyre, kan cenuar t drejtn e krkuesit pr nj proces t rregullt ligjor (neni 42 i Kushtetuts dhe neni 6 i KEDNj), pr shkak t mosekzekutimit t vendimit gjyqsor brenda nj afati t arsyeshm. Ekzekutimi i vendimeve gjyqsore t forms s prer prbn nj element t rndsishm t s drejts pr nj proces t rregullt ligjor sepse sht faza prfundimtare e realizimit t nj t drejte t ftuar gjyqsisht. N nj shtje q prfshin prcaktimin e nj t drejte civile, kohzgjatja e procedurave normalisht llogaritet nga momenti i fllimit t procedurs gjyqsore, deri n momentin kur jepet vendimi dhe ekzekutohet ai. Kohzgjatja e arsyeshme e procedimeve, duhet t vlersohet nn dritn e rrethanave t shtjes dhe duke marr n konsiderat kompleksitetin e shtjes, sjelljen dhe interesin e krkuesit, si dhe sjelljen e autoriteteve prkatse. shtja konkrete nuk paraqet kompleksitet nga pikpamja faktike ose ligjore, ka mund t justifkonte vonesat apo sjelljen mosvepruese t organeve t ngarkuara nga ligji me kt qllim. Vet krkuesi ka vepruar n prputhje me t drejtat e tij procedurale, duke shteruar mjetet ligjore n dispozicion pr rivendosjen e t drejts s cenuar. Ndrsa DPT-ja, jo vetm nuk ka br asnj veprim q t krijoj bindjen se ka vullnetin pr t ekzekutuar vendimin gjyqsor t forms s prer, por madje ka refuzuar ekzekutimin e tij. I takon debitorit t gjej nj mundsi zgjidhjeje sa m t prshtatshme me, qllim vnien n vend t s drejts s kreditorit. Krkuesit nuk duhet ti mohohet e drejta pr t prftuar nga ekzekutimi i vendimit gjyqsor thjesht duke u mbshtetur n argumentin e pamundsis fnanciare t shtetit. Pr pasoj, argumentet e paraqitura nga DPT-ja, lidhur me arsyet se prse nuk sht ekzekutuar vendimi gjyqsor i forms s prer, jan t pambshtetura. Lidhur me sjelljen e prmbaruesit, mjetet e prdorura prej tij kan qen formale dhe ky subjekt nuk ka prdorur t gjitha mjetet ligjore shtrnguese n dispozicion, si jan sanksionet ndaj personave prgjegjs pr mosekzekutimin. Risia: Ky vendim nuk sjell risi, por konsolidon qndrimin e Gjykats Kushtetuese mbi kuptimin e procesit t rregullt ligjor n drejtim t kohzgjatjes s arsyeshme t procedurave gjyqsore, t cilat prfshijn edhe fazn e ekzekutimit. 44 10. Vendimi 2 nr. 57, dat 21.12.2012 i Gjykats Kushtetuese, Krkues N.K., Subjekt i interesuar Prokuroria e Prgjithshme, Shfuqizim vendimi gjyqsor, [teksti i plot] Fjalt kye: Proces i rregullt ligjor, Mbledhja e paligjshme e t dhnave, Barazia e armve, Gjykat e paanshme, Prezumimi i pafajsis, Arsyetimi i vendimit gjyqsor, Mbrojtja n Gjykatn e Lart. Faktet: Krkuesi u deklarua fajtor dhe u dnua me 20 vjet burgim nga Gjykata e Rrethit Gjyqsor Kavaj, n vitin 2008, pr veprat penale t vrasjes me dashje dhe t mbajtjes pa leje t armve luftarake t parashikuara nga nenet 76 e 278/2 t K.Penal. Vendimi u la n fuqi nga Gjykata e Apelit Durrs, n 2009 dhe nga Gjykata e Lart, n 2010. N vitin 2011 krkuesi iu drejtua Gjykats Kushtetuese duke krkuar shfuqizimin e vendimeve gjyqsore me pretendimin se i ishte cenuar e drejta pr nj proces t rregullt ligjor. Arsyetimi i Gjykats: Gjykata Kushtetuese ka vendosur rrzimin e krkess me arsyetimin se pretendimet jan t pabazuara. Pretendimet e krkuesit pr deklarimin fajtor mbi bazn e t dhnave t mbledhura n mnyr t paligjshme, sht haptazi i pabazuar (neni 32 i Kushtetuts). Marrja e provave n mnyr t ligjshme prbn nj aspekt t rndsishm t respektimit t s drejts pr nj proces t rregullt ligjor (neni 42 i Kushtetuts dhe neni 6 i KEDNj). Pr t prcaktuar nse procesi ka qen i rregullt, duhet kontrolluar nse e drejta e mbrojtjes sht respektuar dhe duhet verifkuar n veanti nse krkuesit i sht dhn mundsia pr t vn n dyshim autenticitetin e provave dhe kundrshtuar prdorimin e tyre. Nga analiza e akteve t fashikullit gjyqsor rezulton se pretendimi i krkuesit pr mosrespektimin e afateve procedurale t fllimit t hetimeve paraprake, zgjatjen e tyre tej afateve t parashikuara nga ligji, pr mosprdorimin e veprimeve hetimore t kryera tej afateve dhe, pr rrjedhoj, cenimin e t drejts s mbrojtjes dhe ankimit, sht i pabazuar. N vshtrim t rrethanave t shtjes dhe standardeve kushtetuese, krkuesi ka marr prgjigje t arsyetuar nga Gjykata e Rrethit Gjyqsor Kavaj dhe Gjykata e Apelit Durrs, n 2 Ky vendim ka mendim pakice t dy gjyqtarve lidhje me pretendimet e parashtruara. Pretendimi i krkuesit pr cenimin e parimit t barazis s armve gjat procesit gjyqsor n ngarkim t tij, sht i pabazuar. Ky parim, veanrisht n procesin penal, prbn elementin m t qensishm dhe thelbsor t procesit t rregullt ligjor n kuptimin kushtetues. Prandaj, gjykata duhet t prmbush me rigorozitet nj sr detyrimesh, mes t cilave rndsi t veant paraqet, sipas rastit, edhe njoftimi i t pandehurit apo mbrojtsit t tij ligjor pr akuzn, ankimin, rekursin, ditn dhe vendin e gjykimit t shtjes, etj. Synim kryesor sht realizimi i nj debati real ndrmjet akuzs dhe mbrojtjes, gj q ndikon pozitivisht dhe n mnyr t drejtprdrejt n zbulimin e s vrtets dhe dhnien e drejtsis nga gjykata, me objektivitet e paansi. Kto krkesa kushtetuese e ligjore jan n funksion t mbrojtjes sa m efektive t t pandehurit, pasi prball tij qndron vet shteti, i prfaqsuar n procesin penal nga prokurori q paraqet dhe mbron akuzn kundr tij. N rastin konkret asnj nga palt n proces nuk sht vn n disavantazh, por secila ka pasur mundsin t krkoj administrimin e provave q i vlerson t nevojshme. Krkuesi ka qen i prfaqsuar gjat ktyre proceseve gjyqsore nga mbrojts t zgjedhur personalisht, t cilt kan pasur mundsin e arsyeshme t informohen plotsisht pr akuzat e ngritura, pr t komentuar dhe kundrshtuar, prmes debatit kontradiktor, provat e paraqitura nga akuza, pr t parashtruar krkesa pr marrjen e provave q i kan vlersuar si kye pr t mbshtetur pretendimet e tyre si dhe pr t prgatitur nj mbrojtje efektive pr mbrojtjen e interesave ligjore t krkuesit. Pr m tepr, shtjet e interpretimit t ligjit dhe vlersimit t provave i takojn sfers s juridiksionit t zakonshm dhe jo atij kushtetues. Pretendimi pr cenimin e parimit t gjykimit t shtjes nga nj gjykat e paanshme sht i pabazuar. Nj nga elementt e rndsishm t procesit t rregullt ligjor sht gjykimi i shtjes nga nj gjykat e paanshme. Gjykata merr parasysh, inter alia, veanrisht problemin e prbrjes s trupit gjykues, n mnyr q t mnjanohen nga gjykimi i shtjes gjyqtart q nuk ofrojn garancit e krkuara pr paanshmri n kuptimin objektiv. Parimi i paanshmris ka n vetvete elementin e vet subjektiv, i cili lidhet ngusht me bindjen 45 e brendshme q krijon gjyqtari pr zgjidhjen e shtjes n gjykim, si dhe elementin objektiv, me t cilin kuptohet dhnia e garancive t nevojshme pr gjykim t paanshm nga vet gjykata, prmes mnjanimit nga vet ajo t do dyshimi t prligjur n kt drejtim. Mirpo, pretendimi i krkuesit nuk sht ngritur n nivel kushtetues, pr faktin se mungojn argumentet pr t provuar se gjykatat nuk kan ofruar garanci procedurale t mjaftueshme dhe se kan pasur interesa personale n shtjen n shqyrtim (testi objektiv dhe subjektiv). Pretendimi pr cenimin e parimit t prezumimit t pafajsis (in dubio pro reo) sht i pabazuar. Gjykata e ka interpretuar kt parim n kuptimin q gjykatat e zakonshme nuk duhet ta fllojn procesin me bindjen se i pandehuri ka kryer krimin pr t cilin akuzohet, se barra e provs i takon pals akuzuese, se do dyshim duhet t shkoj n favor t t pandehurit, se gjykata duhet ta mbshtes vendimin n prova direkte dhe indirekte q duhet t provohen nga akuza. Ky parim konsiderohet i shkelur nse nj vendim gjyqsor, q i prket nj individi t akuzuar penalisht, refekton nj opinion q ai sht fajtor prpara se t jet provuar fajsia e tij sipas ligjit. Edhe nse nuk ka ndonj konkluzion formal, mjafton q t ket nj arsyetim, i cili l t kuptohet se gjykata e konsideron t akuzuarin fajtor. N rastin konkret nuk rezulton ndonj e dhn, e cila t tregoj se antart e gjykatave t zakonshme, q kan shqyrtuar shtjen n ngarkim t krkuesit, e kan flluar procesin me paragjykimin se ai ka qen autori i kryerjes s veprs penale pr t ciln akuzohet. Pretendimi pr cenimin e standardit kushtetues t arsyetimit t vendimeve gjyqsore, sht i pabazuar. Vendimi gjyqsor duhet t mbshtetet vetm mbi faktet q jan paraqitur gjat procesit gjyqsor dhe duhet t prmbaj bazn ligjore mbi t ciln bazohet zgjidhja e mosmarrveshjes, analizn e provave dhe mnyrn e zgjidhjes s mosmarrveshjes. N do rast, vendimi gjyqsor duhet t jet logjik, i rregullt n form dhe i qart n prmbajtje. N trsin e tij ai duhet konsideruar si nj unitet, n t cilin pjest prbrse jan t lidhura ngushtsisht mes tyre. N rastin konkret, n ndryshim me sa pretendon krkuesi, gjykatat e juridiksionit t zakonshm kan arritur t shpjegojn mjaftueshmrisht arsyet e themelit t dhnies s ktij vendimi, duke iu referuar fakteve pr t cilat sht zhvilluar procesi, provave t administruara t cilat jan analizuar n harmoni me njratjetrn, ligjeve t zbatueshme dhe krkesave t ndryshme t palve n gjykim, ka ka prmbushur prgjithsisht detyrimin e sanksionuar n nenin 142 t Kushtetuts. Pretendimi i krkuesit pr cenimin e t drejts s mbrojtjes n Gjykatn e Lart, sht haptazi i pabazuar. Ekzistena e mbrojtjes sht tregues thelbsor t nj procesi t rregullt penal. Q e drejta e mbrojtjes t jet reale dhe efektive dhe jo vetm teorike, ushtrimi i saj nuk duhet t pengohet, por prkundrazi, gjykata duhet t marr t gjitha masat ligjore q n funksion t procesit t drejt, jo vetm t siguroj pranin e mbrojtsit n gjykim, por dhe ti jap atij mundsin t bj mbrojtje reale, duke respektuar barazin e armve. N lidhje me gjykimin n Gjykatn e Lart, kur rekursi paraqitet nga i akuzuari, prania personale e tij n seanc nuk sht e domosdoshme sepse vendimi i gjykats m t ult nuk mund t ndryshohet n disfavor t t pandehurit. Kur rekursin e ka paraqitur prokurori, q mbart mundsin e prkeqsimit t pozits s t pandehurit, nse as avokati dhe as i pandehuri nuk paraqiten n seanc n Gjykatn e Lart, sht e palejueshme q ajo t vazhdoj. Prezumimi se i pandehuri nuk ka marr pjes n gjykim me vetdije, mund t justifkohet vetm nse atij i sht br njoftimi personalisht dhe mund t vrtetohet q ai e ka marr vet at. N rastin konkret, Gjykata e Lart sht vn n lvizje mbi bazn e rekursit t paraqitur nga krkuesi dhe, n prfundim t gjykimit, ka vendosur lnien n fuqi t vendimit t Gjykats s Apelit Durrs. Vendimi i Kolegjit Penal nuk e ka rnduar pozitn e krkuesit, pasi nuk ka ndryshuar n disfavor t tij vendimet e gjykatave m t ulta. N kto kushte, duke qen se t gjitha argumentet ligjore kan qen t depozituara me shkrim n rekurs dhe shtesn e rekursit, Gjykata e Lart nuk kishte ndonj penges pr t vazhduar shqyrtimin e shtjes edhe n munges t mbrojtsve t krkuesit, t cilt, pa shkak t arsyeshm, nuk kan marr pjes. Risia: Ky vendim nuk sjell risi, por konsolidon qndrimin e Gjykats Kushtetuese mbi disa aspekte t rndsishme t procesit t rregullt ligjor. 46 11. Vendimi 3 nr. 58, dt. 24.12.2012 i Gjykats Kushtetuese, Krkues M.P. e Sh.P., Subjekt i interesuar Prokuroria e Prgjithshme, Shfuqizim vendimi gjyqsor, [teksti i plot] Fjalt kye: Proces i rregullt ligjor, Legjitimim, Shterrim i mjeteve juridike, Arsyetim i vendimeve gjyqsore, E drejta e mbrojtjes, Akses n gjykat, Zbatimi i marrveshjeve ndrkombtare. Faktet: Krkuesit, s bashku me t pandehur t tjer, u prfshin n ngjarjen e dats 17 qershor 1997, n Urn Vajgurore, Berat, ku u shkatrrua nj mjet i blinduar i policis dhe mbetn t vrar katr punonjs t policis, u plagosn dy t tjer dhe u vra dhe nj civil. N vitin 2000, ata u hetuan, gjykuan dhe dnuan n munges, t mbrojtur nga nj avokat i caktuar kryesisht, prej Gjykats s Rrethit Gjyqsor Tiran. Mbi ankimin e bashktpandehurve t tjer, Gjykata e Apelit Tiran n vitin 2000 dhe m pas, Gjykata e Lart n vitin 2001 e lan n fuqi vendimin e shkalls s par. Dy krkuesit n 2007 zgjodhn nj mbrojts dhe paraqitn krkes pr rivendosje n afatin e apelit, e cila u pranua nga Gjykata e Rrethit Gjyqsor Tiran. Mirpo, Gjykata e Apelit Tiran, vendosi mospranimin e apelit t rivendosur n afat, me arsyetimin se s pari, prfaqsuesi nuk kishte tagrat e nevojshme pr t paraqitur ankim n emr krkuesve dhe, s dyti, se meqense shtja ishte shqyrtuar njher n t gjitha shkallt e gjykimit ather vendimi kishte marr form t prer q prej vitit 2000, prandaj, n zbatim t nenit 147/2 t K.Pr.Penale, e drejta pr t br rivendosje n afat i prket vetm krkuesve, pasi t arrestohen dhe t provojn q nuk kan pasur dijeni pr vendimin gjyqsor. Mbi ankimin e prfaqsuesit t krkuesve, Gjykata e Lart n 2009 vendosi mospranimin e tij me arsyetimin se nuk prmban shkaqe nga ato q parashikon neni 432 i K.Pr.Penale. Krkuesit iu drejtuan Gjykats Kushtetuese duke krkuar shfuqizimin e vendimeve gjyqsore me pretendimin se procesi ligjor i zhvilluar ishte i parregullt, n drejtim t arsyetimit t vendimeve, t t drejts s mbrojtjes dhe t aksesit n gjykat. Arsyetimi i Gjykats: Gjykata Kushtetuese ka 3 Ky vendim ka mendim paralel t tre gjyqtarve, si dhe mendim pakice t nj gjyqtareje shfuqizuar vendimin e Gjykats s Lart, duke urdhruar rigjykimin e shtjes prej saj, si dhe ka rrzuar krkimet e tjera. N zbatim t nenit 131, shkronja f t Kushtetuts, nj krkues legjitimohet pr t paraqitur prpara Gjykats Kushtetuese vetm ato pretendime pr t cilat provon se ka shteruar mjetet juridike. N shtjen konkrete, krkuesit nuk kan br objekt t rekursit t tyre dhe t debatit gjyqsor pran Gjykats s Lart shtjen e antikushtetutshmris s vendimit t vitit 2000 t Gjykats s Apelit Tiran dhe vendimit t vitit 2001 t Gjykats s Lart. Rrjedhimisht, ata nuk legjitimohen pr t pretenduar prpara saj shfuqizimin e ktyre dy vendime pasi nuk kan shteruar mjetet e prshtatshme juridike. Nga ana tjetr, prapsimi i subjektit t interesuar pr legjitimimin e prfaqsuesit t krkuesve sht i pabazuar sepse prfaqsuesit kan tagra t plota mbshtetur n prokurn e posame, t hartuar prpara autoriteteve kanadeze dhe vrtetuar pran Ambasads s Republiks s Shqipris n Kanada. Lidhur me standardin kushtetues t arsyetimit t vendimeve gjyqsore, vendimi gjyqsor n do rast duhet t jet logjik, i rregullt n form dhe i qart n prmbajtje. N trsin e tij ai duhet konsideruar si nj unitet, n t cilin pjest prbrse jan t lidhura ngushtsisht mes tyre. Krkuesit i jan drejtuar me rekurs Gjykats s Lart, duke pretenduar, ndr t tjera, se vlersimi i Gjykats s Apelit Tiran rreth prokurs ishte jo logjik dhe kontradiktor. Gjykata e Lart nuk i ka dhn prgjigje n vendimin e saj ktij pretendimi, ndonse sipas nenit 432 t K.Pr.Penale ishte detyr e saj q t verifkonte dhe shqyrtonte kt pretendim, duke i dhn nj prgjigje t arsyetuar. N kto kushte, Gjykata Kushtetuese, nuk mund t investohet n ekzaminimin e pretendimeve t krkuesve lidhur me vendimmarrjen e gjykatave m t ulta, pa u shprehur m par Gjykata e Lart. Nj qndrim i ndryshm do t ishte n kundrshtim me parimin e subsidiaritetit (komplementaritetit), duke e nxjerr Gjykatn Kushtetuese jasht funksionit t saj. E drejta e nj personi t akuzuar, pr t qen i pranishm n seancn dgjimore t akuzave t ngritura kundr tij, sht thelbsore pr nj proces t drejt. Kjo e drejt prfshin jo vetm pranin fzike, por edhe aftsin pr t dgjuar dhe ndjekur 47 procedimet, pr t kuptuar provat dhe argumentet, pr t orientuar prfaqsuesit ligjor dhe pr t dhn fakte. N rastin konkret, krkuesit, gjat gjykimit t zakonshm pas rivendosjes n afat t s drejts s ankimit, kan ngritur, nprmjet prfaqsuesve t tyre, pretendimin se jan hetuar, gjykuar dhe dnuar, edhe pse n asnj rast nuk jan njoftuar sipas rregullave procedurale. Krkuesit i jan referuar faktit q n dosjen gjyqsore nuk ndodhet asnj dokument n lidhje me njoftimin e tyre. Edhe pse ky pretendim i krkuesve prbn nj aspekt t rndsishm kushtetues t procesit t rregullt ligjor, Gjykata e Lart nuk sht shprehur n lidhje me t. N kto kushte, Gjykata, referuar rolit t Gjykats s Lart n kontrollin e respektimit t standardeve kushtetuese pr nj proces t rregullt ligjor, mon se ajo duhet t shprehej pr qndrimin e saj lidhur me pretendimin e msiprm. Krkuesit pretendojn se gjat gjykimit t shtjes s tyre nga Gjykata e Rrethit Gjyqsor Tiran, mbrojtsi i caktuar kryesisht nga ajo gjykat nuk u ka garantuar atyre nj mbrojtje efektive. N rastin n shqyrtim krkuesit nuk kan ngritur kt pretendim n rekursin drejtuar Gjykats s Lart. N kto kushte, krkuesit nuk kan shteruar mjetet ligjore q kishin n dispozicion pr t rivendosur kt t drejt dhe, pr pasoj, nuk mund t paraqesin pr shqyrtim kt pretendim prpara saj. E drejta e aksesit n gjykat mund ti nnshtrohet kufzimeve deri n at mas sa ato t mos cenojn thelbin e ksaj t drejte. N rast se mohohet nj e drejt e till, procesi konsiderohet i parregullt, sepse aksesi n gjykat sht, para s gjithash, nj kusht kryesor pr t realizuar mbrojtjen e t drejtave t tjera. Shteti i s drejts nuk mund t konceptohet pa u njohur individve t drejtn dhe mundsin pr tiu drejtuar gjykats. Megjithat, e drejta e aksesit nuk konsiderohet e mohuar apo e kufzuar nse vet sjellja apo veprimet e subjektit jan n origjin t mohimit apo kufzimit. N rastin n shqyrtim, krkuesit kan ngritur pretendimin se vendimmarrje e Gjykats s Apelit Tiran pr mospranimin e apelit pr shkak t mungess s tagrave t prfaqsuesit, u ka cenuar t drejtn kushtetuese t aksesit n Gjykat. Ky pretendim nuk ka marr nj prgjigje t arsyetuar nga Gjykata e Lart, e cila ishte e detyruar q t shprehej me nj arsyetim t detajuar pse ky pretendim, n kundrshtim me sa parashtronin krkuesit, nuk prfshihej tek shkaqet e parashikuara n nenin 432 t K.Pr.Penale. Pretendimi pr moszbatimin e marrveshjeve ndrkombtare pr riatdhesimin e t dnuarve, q parashikojn rigjykimin e t dnuarit n munges nuk sht argumentuar n nivel kushtetues. Risia: Ky vendim nuk sjell n vetvete risi, por prforcon qndrimin e Gjykats Kushtetuese se kontrolli i respektimit t standardeve kushtetuese pr nj proces t rregullt ligjor, sht funksion edhe i gjykatave t zakonshme, e aq m tepr i Gjykats s Lart. 12. Vendimi nr. 59, dat 24.12.2012 i Gjykats Kushtetuese, Krkues S.T., Subjekt i interesuar Drejtoria e Prgjithshme e Tatimeve, Proces i parregullt ligjor, [teksti i plot] Fjalt kye: Gjykata Kushtetuese e ka pranuar krkesn, duke konstatuar cenimin e procesit t rregullt ligjor, si rrjedhoj e mosekzekutimit t vendimit gjyqsor (neni 42 i Kushtetuts dhe neni 6/1 i KEDNj). Faktet: Krkuesi ishte inspektor n Sektorin e Kontrollit n degn e tatim-taksave, Kor, nga data 18.02.2000. N qershor 2007, ai u lirua nga shrbimi civil prej Drejtoris s Prgjithshme t Tatimeve (DPT) Tiran, pr shkak t ristrukturimit. Ai ndoqi t gjitha hapat ligjor deri n gjykat dhe ftoi t drejtn e kthimit n detyr dhe t pagimit t pags. Vendimi gjyqsor u b i ekzekutueshm m 03.12.2008, me dhnien e vendimit t Gjykats s Apelit. Gjykata e Rrethit Gjyqsor Kor n janar 2009 lshoi urdhrin e ekzekutimit. Krkuesi iu drejtua DPT n shkurt 2009, pr ekzekutimin e vendimit, por nuk mori prgjigje. Krkesave t tij n maj 2010 dhe janar 2011, DPT-ja iu prgjigj se do t vepronte vetm pas vendimit t Gjykats s Lart. Kjo Gjykat, n mars 2012, nuk e pranoi rekursin e DPT-s dhe krkuesi vazhdoi komunikimin me DPT-n, por pa sukses. N nntor 2011, ai iu 48 drejtua nj shoqrie prmbarimore private, e cila flloi procedurat deri n sekuestrimin konservativ t llogaris s DPT-s n Zyrn e Thesarit Tiran. Krkuesi iu drejtua edhe Avokatit t Popullit dhe Komitetit Shqiptar t Helsinkit, por pa sukses. Ai u ankua n Gjykatn Kushtetuese, duke krkuar konstatimin e cenimit t procesit t rregullt ligjor si rezultat i mosekzekutimit t vendimit gjyqsor. Arsyetimi i Gjykats: Gjykata Kushtetuese ka konstatuar cenimin e procesit t rregullt ligjor, si rrjedhoj e mosekzekutimit t vendimit gjyqsor (neni 42 i Kushtetuts dhe neni 6/1 i KEDNj). Ezekutimi, brenda nj afati t arsyeshm, i nj vendimi t forms s prer t gjykats, sht pjes prbrse e s drejts pr nj proces t rregullt ligjor. do organ shtetror detyrohet t marr masat prkatse pr zbatimin e tyre. Ekzekutimi sht faza prfundimtare e realizimit t nj t drejte t ftuar gjyqsisht dhe me realizimin e tij individi vendos plotsisht n vend t drejtn e tij t ftuar. N nj shtje civile, kohzgjatja e procedurave llogaritet nga momenti i fllimit t procedurs gjyqsore, deri n momentin kur ekzekutohet vendimi. Kohzgjatja vlersohet nn dritn e rrethanave t shtjes dhe duke marr n konsiderat kompleksitetin e shtjes, sjelljen dhe interesin e aplikantit dhe sjelljen e autoriteteve prkatse. N shtjen konkrete, periudha ka flluar m 03.12.2008 dhe vazhdon n mnyr t pandrprer. shtja e kthimit n pun dhe e pagimit t pags nuk paraqet kompleksitet nga pikpamja faktike ose ligjore, ka mund t justifkonte vonesat. Vet krkuesi ka vepruar n prputhje me t drejtat e tij procedurale, duke shteruar mjetet ligjore n dispozicion t tij pr rivendosjen e t drejts s cenuar, q tregon se sjelljet e tij nuk jan br shkak pr mosekzekutimin. Edhe Zyra Prmbarimore i ka kryer veprimet prmbarimore n prputhje me legjislacionin n fuqi dhe sjelljet e saj nuk jan br shkak pr mosekzekutimin. Ka qen pala debitore, DPT, ajo q jo vetm q nuk e ka prmbushur kt detyrim ligjor, por nuk ka shfaqur vullnet dhe nuk ka kryer veprimet e duhura n plotsim t detyrimeve t saj pr ekzekutimin e vendimit gjyqsor t forms s prer. Risia: Ky vendim nuk sjell risi, por konsolidon qndrimin e Gjykats Kushtetuese mbi kuptimin e procesit t rregullt ligjor n drejtim t kohzgjatjes s arsyeshme t procedurave gjyqsore, t cilat prfshijn edhe fazn e ekzekutimit. 13. Vendimi nr.60, dat 28.12.2012, i Gjykats Kushtetuese, Krkues B.S., Subjekt i interesuar J.H., Shfuqizim vendimi gjyqsor, [teksti i plot] Fjalt kye: Proces i rregullt ligjor, Krkes e dyt, Shkak i ri kushtetues. Faktet: Subjekti i interesuar J.H. ishte qiramarrs i nj apartamenti n Tiran pr periudhn 1961- 1985. Atij iu zgjidh kontrata e qiramarrjes n 1985 kur u largua jasht shtetit. N 1991, krkuesi B.S. mori autorizimin pr t lidhur kontratn e qiras pr kt banes dhe n 1994 e bleu kt banes, duke e regjistruar edhe n ZVRPP. Krkuesi dhe subjekti i interesuar u prfshin n dy shtje gjyqsore pr pavlefshmrin e qiras dhe pr pavlefshmrin e shitjes s baness. Kto gjykime u zhvilluan deri n Gjykatn Kushtetuese. N prfundim, Gjykata e Apelit Tiran n 2010 konstatoi pavlefshmrin absolute t kontrats s shitjes, duke urdhruar kthimin e palve n gjendjen e mparshme. Gjykata e Lart, n dhom kshillimi, n mars 2011 vendosi mospranimin e rekursit t krkuesit me arsyetimin se ai nuk prmbante shkaqet e parashikuara nga neni 472 i KPC-s. Krkuesi iu drejtua Gjykats Kushtetuese n prill 2011 me krkesn pr shfuqizimin e vendimit t Gjykats s Apelit dhe t Gjykats s Lart. Mbledhja e Gjyqtarve t Gjykats Kushtetuese vendosi moskalimin e shtjes pr shqyrtim n seanc plenare me arsyetimin se krkesa nuk prmbante pretendime q lidheshin me procesin e rregullt ligjor n kuptim t nenit 42 t Kushtetuts. Krkuesi iu drejtua srish Gjykats Kushtetuese, duke krkuar tashm vetm shfuqizimin e vendimit t Gjykats s Lart me pretendimin se i ishte cenuar procesi i rregullt ligjor. Arsyetimi i Gjykats: Gjykata Kushtetuese ka rrzuar krkesn me arsyetimin se krkesa sht paraqitur pr her t dyt para saj, por ndonse sht brenda afatit, nuk prmban nj shkak t ri kushtetues. Duke i krahasuar t dyja krkesat e paraqitura nga krkuesi, nxirret prfundimi se, n thelb, pretendimet e ngritura prej tij, n t dy rastet, kan t bjn me moszbatimin e parimit t gjs s gjykuar nga gjykatat e juridiksionit t zakonshm. Nj krkes e t njjtit individ mund t rishqyrtohet, 49 me t njjtin objekt, nse krkuesi brenda afatit 2 ligjor vjear argumenton nj shkak t ri pr anti- kushtetutshmrin e vendimmarrjes s gjykatave t juridiksionit t zakonshm. Mirpo, krkuesi nuk ka parashtruar asnj shkak t ri apo argument shtes. Risia: Ky vendim nuk sjell risi, por vjen n vazhdn e qndrimit t Gjykats Kushtetuese, sipas t cilit, nj krkes e dyt me t njjtin objekt mund t merret pr shqyrtim prej saj vetm nse plotsohen dy kushte: (i) krkesa e dyt t jet brenda afatit ligjor; dhe (ii) krkesa e dyt t ket nj shkak t ri pr gjykimin kushtetues. 50 VENDIMET E GJEDNJ-S 1. B. k. Rumanis (nr. 2), Aplikimi Nr. 1285- 1203, dat 19/02/2013 [teksti i plot] Fjalt kye: Shrbime sociale, Skizofreni, Institucion psikiatrik, Kujdestari, Izolim, Shndet mendor. Faktet: Aplikantja sht asistuar nga shrbimet sociale nga viti 1996 e m tutje, pasi ishte klasifkuar si person me aftsi t kufzuara dhe e paaft pr pun. N vitin 2000 ajo u diagnostikua me skizofreni paranoike . Dy nga fmijt e saj ishin t mitur n at koh. Nuk u parashikua asnj mas mbi kujdestarin, apo administrimin e fmijve t saj. Q nga viti 2000, ajo ka qen e shtruar shpesh her n institucione psikiatrike, pasi sht shoqruar atje nga policia. Fmijt e saj nuk jetonin me t dhe u vendosn n streha pr fmij t braktisur. Aplikantja u ankua n baz t nenit 8 t Konvents pr munges t mbrojtjes s mjaftueshme ligjore n procesin e mbylljes s saj n institucion psikiatrik dhe t fmijve t saj streht e kujdesit pr fmijt. Arsyetimi i Gjykats: N lidhje me izolimin e aplikantes, GjEDNj vrejti se n shumicn e rasteve t gjykuara m par nga Gjykata n lidhje me persona t smur mendrisht, procedurat e brendshme lidhur me izolimit psikiatrik ishin shqyrtuar sipas nenit 5 t Konvents. Rrjedhimisht, pr t prcaktuar nse izolimi n rastin konkret ishte n pajtueshmri me nenin 8 t Konvents, Gjykata e gjeti t prshtatshme t referohej, mutatis mutandis, n jurisprudencn e saj, sipas Nenit 5, paragraf 1 (e). Prkundr faktit se ligji pr mbrojtjen e personave me aftsi t kufzuara impononte marrjen e nj mase ligjore pr mbrojtje n formn e kujdestaris, apo administrimit, asnj mas e till nuk ishte miratuar n lidhje me aplikanten, edhe pse gjendja e saj shndetsore njihej mir nga autoritetet para se t fllonin periudhat e saj t izolimit. Dobsia ishte vn n dukje dhe ishte sjell n vmendjen e gjykatave vendase nga raportet e shumta t shrbimeve sociale. Por as shrbimet sociale dhe as gjykatat nuk kishin arritur n ndonj prfundim pr sa i prket mbrojtjes ligjore t vet aplikantes. Ishin pikrisht mangsit e autoriteteve q kishin kontribuar n privimin e garancive t saj sipas legjislacionit t shndetit mendor, veanrisht t s drejts s pacientit pr tu ndihmuar, kur jep plqimin, apo detyrimin pr t njoftuar prfaqsuesin ligjor t pacientit pr masn e izolimit dhe arsyet pr aplikimin e tij. Ndryshimet e fundit t legjislacionit t shndetit mendor parashikonin q n rast se pacienti nuk kishte prfaqsues ligjor, apo nuk ishte n gjendje t caktonte nj t till pr shkak t paaftsis mendore, ather, spitali kishte detyrimin t lajmronte autoritetin vendor, n mnyr q t ndrmerreshin hapat e duhur ligjor. Gjithsesi, aplikantja nuk kishte prftuar nga kto ndryshime ligjore. Dispozitat e ligjit vendas pr izolimin psikiatrik dhe mbrojtjes s personave q nuk mund t kujdeseshin pr interesat e tyre nuk ishte zbatuar ndaj aplikantes n frymn e t drejts pr t respektuar jetn e saj private sipas Nenit 8. Kshtu, autoritetet kishin dshtuar n obligimin e tyre pr t ndrmarr masat e duhura pr mbrojtjen e interesave t aplikantes duke shkelur kshtu Nenin 8 t Konvents. N lidhje me vendosjen e fmijve t aplikantes n kujdesin e shtpive t fmijve t braktisur, pr shkak t mungess s mbrojtjes s veant pr aplikantes, s cils, n mnyr specifke nuk i ishte caktuar nj avokat gjat procedurs s vendosjes, apo gjat do lloj procedure kujdestarie ad litem, ajo nuk kishte qen n gjendje t merrte pjes n mnyr efektive n procedurn lidhur me vendosjen e fmijve t saj n streh, apo t mbronte interesat e saj. Pr m tepr, gjendja e saj familjare ishte shqyrtuar vetm dy her gjat nj periudhe kohore prej dymbdhjet vitesh. S fundi, nuk kishte asnj dshmi se puntort social kishin pasur kontakte t rregullta me aplikanten, q do ti mundsonte asaj t bnte t ditura pikpamjet e saj tek autoritetet. Pr kto arsye, procesi i vendimmarrjes q oi n vendosjen e dy fmijve t saj t mitur n institucione pr fmij t braktisur, nuk sht kryer n prputhje me t drejtat q i garantohen asaj nga neni 8 i Konvents. Gjykata i akordoi aplikantes shumn prej 1000 Euro si dmshprblim pr dm jopasuror. 51 Risia: Me kt vendim Gjykata nuk sjell ndonj risi, por theksoi se mosofrimi nga ana e autoriteteve t mbrojtjes s mjaftueshme ligjore n procesin e izolimit n institucion psikiatrik t prindit apo vendosjes s fmijve n streht e kujdesit pr fmijt pa i dhn mundsi prindit q t marr pjes n mnyre aktive n kt proces prbn shkelje t Nenit 8 t Konvents. 2. Neij dhe Sunde Kolmisoppi k. Suedis, Aplikimi Nr. 40397/12, dat 19/02/2013 [teksti i plot] Fjalt kye: Krim kibernetik, E drejta pr informim, Kompjuter, Internet, Materiale dixhitale Faktet: Gjat viteve 2005 dhe 2006 dy aplikantt ishin t prfshir n aspekte t ndryshme t njrit prej shrbimeve m t mdha botrore t shprndarjes s t dhnave n internet, n faqen e internetit The Pirate Bay (TPB). Shrbimi i ofruar nga TPB, mundsonte prdoruesit t kontaktonin njri tjetrin prmes dosjeve torrent 1 dhe t kmbenin materiale dixhitale prmes ndarjes s dosjeve, pa ndrmjetsimin e kompjuterve t TPB -s. N vitin 2008 ata dhe t tjer, u akuzuan pr bashkfajsi n kryerjen e krimeve n shkelje t Aktit t s Drejts s Autorsis me argumentin se kishin shtyr prdoruesit e faqes s internetit t shkelnin t drejtat e autorsis n muzik, flma dhe lojra kompjuterike. Aplikantt u dnuan. Pas apelit, aplikanti i par u dnua me burgim dhjet muaj dhe aplikanti i dyt me tet muaj. Ata u quajtn bashkrisht prgjegjs me t pandehurit e tjer pr dme q arrinin prafrsisht vlern 3,300,000 Euro. Aplikantt u ankuan n baz t Nenit 10 t Konvents pr shkelje t s drejts s tyre pr t marr dhe shprndar informacion. Arsyetimi i Gjykats: Gjykata vrejti se aplikantt kishin ngritur nj sistem q t tjert t mund t shprndanin dhe merrnin informacion n prputhje 1 Torrent, ktu, ka kuptimin e nj lloji t caktuar materiali (fle) i cili qarkullon n mnyr konstante n nj rrjet t gjer interneti, nga ku mund te ngarkohet dhe shkarkohet n pjes ose si i tr prej prdoruesve t ndryshm. me dispozitat e nenit 10. Veprimet e tyre mbroheshin nga kjo dispozit dhe rrjedhimisht dnimi i tyre ndrhynte n t drejtn e tyre pr tu shprehur lirisht. Duke qen se ata u dnuan vetm pr ato materiale q mbroheshin me t drejt autori n prputhje me Aktin e t Drejtave t Autorit, ndrhyrja ishte n prputhje me ndrhyrjen e parashikuar me ligj. Ndrhyrja kishte pasur si qllim t ligjshm mbrojtjen e t drejtave t t tjerve dhe parandalimin e krimit. Sa pr shtjen, nse ndrhyrja ishte e nevojshme n nj shoqri demokratike, Gjykatave iu desh t peshonin interesin e aplikantve pr t lehtsuar shkmbimin e informacionit kundr interesave n mbrojtje t t drejtave t autorve. Si pron intelektuale, e drejta e autorit mbrohej nga dispozitat e nenit 1 t protokollit nr.1 t Konvents. Duke qen se kishte pr t balancuar dy interesa konkurruese t cilat mbroheshin t dyja nga Konventa, Shteti i paditur kishte shfrytzuar nj hapsir t gjer vlersimi. N t vrtet, kjo hapsir ishte veanrisht e gjer n rastin konkret, ku lloji i materialit n lidhje me t cilin aplikantt ishin dnuar nuk kishte t njjtin nivel mbrojtje q iu jepej opinioneve politike dhe debateve. Pr m tepr, duke qen se autoritetet suedeze ishin t detyruara t mbronin t drejtat e paditsve sipas Aktit t Konvents mbi T drejtat e Autorit, kishte arsye t rndsishme pr kufzimin e liris s shprehjes s aplikantve. Gjykatat suedeze kishin paraqitur arsye t qndrueshme dhe t mjaftueshme se aktiviteti i aplikantve n suaz t aktivitetit tregtar t TPB-s prbnte sjellje kriminale. S fundi, dnimi me burg dhe caktimi i dmshprblimit nuk mund t konsiderohet si jo i prshtatshm, duke marr parasysh faktin se aplikantt nuk kishin ndrmarr asnj veprim pr t hequr materialet torrent n fjal, pavarsisht se iu ishte krkuar ta bnin kt dhe duke marr parasysh indiferencn ndaj faktit se materialet q mbroheshin nga t drejtat e autorit kishin qen subjekt i aktiviteteve t kmbimit t materialeve nprmjet TPB-s. N prfundim, duke konsideruar n veanti natyrn e informacionit t shkmbyer dhe arsyet e rndsishme t paraqitura, ndrhyrja n lirin e shprehjes s ankuesve kishte qen e nevojshme n nj shoqri demokratike. Kshtu ankimi i aplikantve u 52 konsiderua si i pabazuar nga GjEDNj. Risia: Me kt vendim Gjykata nuk sjell ndonj risi, por theksoi se dnimi pr krijimin e lehtsive palve t treta pr t kryer akte t cilat cenojn drejtn e autorit, apo edhe vepra t tjera, nuk prbn ndrhyrje n lirin e shprehjes. 3. Garca Mateos k. Spanjs, Aplikimi Nr. 38285/09, dat 19/02/2013 [teksti i plot] Fjalt kye: Diskriminim gjinor, shtje punsimi. Faktet: N shkurt 2003, duke u mbshtetur n rregulloret e puns, aplikantja i krkoi pundhnsit t saj nj reduktim t orve t puns, pasi ajo kishte n kujdestari djalin e saj, i cili ishte nn kufrin e moshs gjasht vjeare. Kur pundhnsi i saj refuzoi, ajo ngriti nj padi pran Tribunalit t shtjeve t Punsimit, por ankesa e saj u pushua. N nj vendim t vitit 2007, Gjykata Kushtetuese pranoi ankesn amparo (ankim individual pr mbrojtjen e t drejtave) t aplikantes. Ajo konstatoi se parimi i mosdiskriminimit n baz seksi ishte shkelur n lidhje me aplikanten, pasi pundhnsi i saj e kishte penguar at t kombinonte jetn e saj profesionale me at familjare. Ajo ktheu srish shtjen n Tribunalin e shtjeve t Punsimit pr nj gjykim t ri. N vitin 2007, Tribunali pushoi srish shtjen e aplikantes dhe ajo depozitoi nj ankes t re amparo. N vitin 2009, Gjykata Kushtetuese konstatoi se gjykimi i saj n 2007, nuk ishte zbatuar si duhet dhe e deklaroi t pavlefshm gjykimin e Tribunalit t shtjeve t Punsimit. Megjithat, vendosi se nuk do ishte e prshtatshme t drgonte srish shtjen pr gjykim n Tribunalin e shtjeve t Punsimit, pasi djali i aplikantes kishte mbushur tashm gjasht vje. Ajo m tej vendosi se nuk mund t shprehej mbi kompensimin, duke qen se kjo nuk lejohej nga Ligji Institucional pr Gjykatn Kushtetuese. Aplikantja u ankua n baz t Nenit 14 t Konvents n lidhje me nenin 6, paragraf 1, pr moszbatim t nj vendimi gjykate pr arsye diskriminimi gjinor. Arsyetimi i Gjykats: GjEDNj theksoi se shteti duhet ti jepte mundsin aplikantes t prftonte nga zbatimi i duhur i vendimeve t gjykatave vendase. N vendimin e saj t 2009-s, Gjykata Kushtetuese kishte vrejtur se e drejta e aplikantes pr zbatimin e vendimit t saj t par, duke iu pranuar shkelja e parimit t antidiskriminimit, ishte shkelur. Nj vendim, apo mas n favor t aplikantit nuk e privonte at nga statusi i viktims, duke prjashtuar ktu rastet kur autoritetet kishin njohur shprehimisht, apo substancialisht, dhe m pas kishin marr masa pr shkeljen e Konvents. Shkelja e gjetur nga Gjykata Kushtetuese nuk ishte adresuar, pavarsisht dy vendimeve nga kjo gjykat. Synimi fllestar i aplikantes nuk ishte t prftonte kompensim, por t krkonte njohjen e t drejts s saj pr orare pune t reduktuara, n mnyr q ajo t mund t kujdesej pr djalin e saj kur ai ishte ende nn gjasht vje. M pas, ajo paraqiti nj krkes kompensimi pr shkak se ajo nuk kualifkohej m pr orar t reduktuar, pasi fmija e kishte kaluar kufrin e moshs. Gjykata Kushtetuese, pasi e refuzoi kompensimin n vendimin e saj t vitit 2009, nuk i dha asnj udhzim n lidhje me mundsin e shqyrtimit t krkesn e saj nga ndonj organ tjetr administrativ, apo gjyqsor. Ishte e vrtet se pr shkak t moshs s fmijs n fund t procedurs, nuk ishte m e mundur t jepej nj dmshprblim alternativ pr shkeljen e s drejts s aplikantit. Gjykata as nuk mund t kshillonte shtetin se si t vepronte n rastin e ankess amparo. Ajo thjesht vinte n dukje se mbrojtja e ofruar nga Gjykata Kushtetuese kishte rezultuar joefektive . Pr m tepr, krkesat e aplikantes n Tribunalin e Punsimit n lidhje me refuzimin pr ti dhn asaj nj reduktim t orve t puns nuk ishin shpallur mbi merita , pavarsisht se dy gjykimet e pafavorshme t Tribunalit Punsimit ishin shpallur t pavlefshm. Prve ksaj, apelimi i krkess s saj amparo kishte rezultuar i pakuptimt, pasi Gjykata Kushtetuese ishte shprehur se ligji nuk parashikonte dmshprblim si mas pr shkeljen e nj t drejte themelore. Pr pasoj, paaftsia pr ti siguruar aplikantes t drejtat e saj t plota e kishte shndrruar n t rrem mbrojtjen e ofruar prmes lnies n fuqi t ankess amparo. N prfundim t shtjes Gjykata gjeti shkelje t Nenit 14 t Konvents n lidhje me nenin 6, paragraf 1, pr moszbatim t nj vendimi gjykate pr arsye diskriminimi gjinor dhe i 53 Qendra Ekipi pr Studim dhe Informim Ligjor Legal Information and Study Team (L.I.S.T.) Rr. Brigada VIII, Pallatet Agimi, Tiran. qendralist@gmail.com / info@ qendra-list.org gajus.qendra-list.org akordoi aplikantes shumn prej 16000 Euro pr dm jopasuror. Risia: Me kt vendim Gjykata nuk sjell ndonj risi, por theksoi rndsin e zbatimit t vendimeve t gjykatave n kohn e duhur dhe rndsin e parimit t mosdiskriminimit. 4. Previti k. Italis, Aplikimi Nr. 1845-1808, dat 02/12/2013 [teksti i plot] Fjalt kye: Mitmarrje, Parashkrim i ndjekjes penale. Faktet: N vitin 1996, prokurori publik i Milanos nisi procedimet kundr aplikantit pr akuzn e mitmarrjes. Procedurat u pushuan nga gjykata n vitin 2000. Prokuroria apeloi. N 2005 Parlamenti miratoi nj ligj i cili, ndr t tjera, reduktoi afatin e parashikuar pr ndjekjen e veprs penale t mitmarrjes nga 15 vjet n 8 vjet. Duke qen se vepra n fjal prcaktohej t ishte kryer rreth vitit 1992, afati parashkrues mbaronte n vitin 2000. Megjithat, sipas nj dispozite kalimtare, aplikanti nuk ishte n gjendje t prftonte nga ndryshimet n periudhn e parashikuar, pasi rasti i tij ishte n pritje pr gjykim n Gjykatn e Kasacionit n kohn kur ligji i ri hyri n fuqi. N vitin 2007, aplikanti u dnua pas rishqyrtimit t rastit. Apeli i tij mbi shtje t ligjit u pushua. Aplikanti u ankua n baz t Nenit 7 t Konvents pr mungesn e efektit prapaveprues, favorizues, t ligjit penal e cila n rastin e tij i shkurtonte afatin e ndjekjes penale. Arsyetimi i Gjykats: GjEDNj theksoi se sipas Konvents, dispozitat q prcaktojn veprat penale dhe dnimet pr to, rregullohen nga dispozita specifke pr efektet prapavepruese, prfshir dhe parimin se nj legjislacion penal m favorizues ka efekt prapaveprues. Megjithat, ashtu si Dhoma e Lart kishte konfrmuar n rastin e Scoppola k. Italis (nr. 2), ishte e arsyeshme pr gjykatat vendase t aplikonin parimin tempus regit actum n lidhje me ligjet procedurale. N gjykimin e saj, mbi Come dhe t tjert k. Belgjiks, Gjykata kishte prcaktuar rregulla mbi periudhat e kufzimeve n ligjet procedurale. Kto rregulla nuk prcaktonin veprat penale, apo penalitetet prkatse dhe mund t interpretoheshin se thjesht prcaktonin kushtet paraprake pr shqyrtimin e nj shtje. Rrjedhimisht, duke qen se ndryshimi legjislativ i kontestuar nga aplikanti, kishte t bnte me nj ligj procedural dhe me kushtin q nuk ekzistonte arbitraritet, asgj n kt Konvent nuk e pengonte legjislativin italian t rregullonte aplikimin e procedurave ende t pazgjidhura n kohn e hyrjes n fuqi. Prjashtimi i parashikuar me dispozitn kalimtare kufzohej pr shtje n pritje t apelit, apo procedurs s kasacionit. Dispozita nuk ishte as arbitrare dhe as e paarsyeshme. N kto rrethana, Gjykata nuk gjeti shkelje t dukshme t nenit 7 t Konvents dhe e deklaroi aplikimin si t papranueshm. Risia: Me kt vendim Gjykata nuk sjell ndonj risi, por theksoi rndsin e zbatimit t ligjit procedural penal n koh, duke evidentuar edhe nj her ndryshimin midis ligjit material dhe ligjit procedural n drejtim t efektit prapaveprues.