1 | Kho st v Ngnh Ngn hng Vit Nam nm 2013

Kho st v
Ngnh Ngn hng
Vit Nam
nm 2013
kpmg.com.vn
TNG QUAN V TRIN VNG
NGNH NGN HNG VIT NAM
4
PHN TCH NGNH NGN HNG
6
KHO ST CHUNG V NGNH
NGN HNG CA KPMG
22
KHO ST V BASEL
30
MC LC
Kho st v Ngnh Ngn hng Vit Nam nm 2013 | 4
Vit Nam, nh cc quc gia Chu khc, ang trong giai on tng
trng chm. Ngoi tr ngnh Sn xut v Nng nghip, cc ngnh
khc ang b nh hng tiu cc bi tc tng trng chm v
ngnh Ngn hng khng phi l mt ngoi l. Vi tng trng tn dng
thp v t l n xu cao, r rng cc ngn hng Vit Nam ang phi
gng mnh hot ng trong mt mi trng y kh khn thch thc.
TNG QUAN V TRIN VNG
NGNH NGN HNG VIT NAM
5 | Kho st v Ngnh Ngn hng Vit Nam nm 2013
Tuy nhin bc tranh ngnh khng hon ton u m v rt nhiu tn hiu kh quan
xut hin pha trc. Ngnh ngn hng ang lin tc nhn c nhiu s quan tm
mang tnh chin lc t cc ngn hng ln trong khu vc v trn th gii thm
nhp vo th trng Vit Nam v vin cnh kinh t c nhn nhn tch cc hn so vi
1 nm trc.
nm bt nhng thch thc ny v thc y tho lun v cc gii php, KPMG Vit
Nam trn trng gii thiu kt qu Kho st ngnh Ngn hng u tin ca chng ti.
Bn kho st c gi n cc ngn hng hng u ti Vit Nam v nhn c
phn hi hon thin ca 2/3 s ngn hng c gi bn kho st.
Bo co ny c chia thnh 3 hp phn chnh:
Phn 1. Phn tch ca KPMG v ngnh ngn hng da trn thng tin tng hp thu
thp c t bo co thng nin ca 33 ngn hng*
Phn 2. Kho st chung ngnh ngn hng
Phn 3. Kho st v Basel II
Kho st lm bt ln bn thch thc chnh m ngnh ngn hng ang phi i mt:
Vn ln nht l lm sao gii quyt c n xu
Ngnh ngn hng s c cng c nh th no v nhng ai ng vai tr chnh
trong qu trnh ny
Lm sao tng trng tn dng m khng tng thm ri ro
Lm th no p dng mt c cu Qun tr Ri ro thch hp cho ngnh ngn hng
* Khng phi tt c bo co thng nin ca tt c ngn hng c phn Vit nam u c cng
b hoc cung cp cho chng ti. Thng tin bo co c ly trc tip t bo co thng nin v
cha c cng ty TNHH KPMG kim chng hoc kim tra c lp.
Kho st v Ngnh Ngn hng Vit Nam nm 2013 | 6
Cu phn bng cn i k ton ca 33
ngn hng Vit Nam
Phn nhm v phn tch cc ngn hng
tng tnh hiu qu trong vic so snh nh gi, chng ti chia 33 ngn hng trong
phn tch ca chng ti thnh 4 nhm da trn vn iu l ca tng ngn hng ti
thi im 31/12/2012:
PHN 1:
Vn iu l
S lng
Ngn hng
Nhm 1 > 20 nghn t ng 4
Nhm 2 T 5 nghn t ng n 20 nghn t ng 11
Nhm 3 T 3,5 nghn t ng n di 5 nghn t ng 7
Nhm 4 Di 3,5 nghn t ng 11
1.
Cc pht hin chnh:
T l d n cho vay khch hng trn tng ti sn ca ngn hng tng;
S d tin gi ca khch hng tng mnh trong nm 2012;
Khi lng giao dch trn th trng lin ngn hng vo thi im cui nm 2012
gim ng k so vi cng k nm 2011;
Nhm 2 l nhm ngn hng hot ng tch cc nht trn tr trng lin ngn hng.
PHN TCH NGNH NGN HNG
7 | Kho st v Ngnh Ngn hng Vit Nam nm 2013
Ba loi ti sn chnh ca cc ngn hng ti thi im ngy 31 thng 12
nm 2012:
Cho vay v ng trc cho khch hng: 57%;
Tin gi ti v cho vay cc t chc tn dng khc: 14%; v
Chng khon u t 14%.
1.1 TI SN CA CC NGN HNG
57%
14%
14%
7%
4% 2%
1%
1%
1%
1%
4% 2%
7%
53%
20%
13%
Ti sn nm 2011 Ti sn nm 2012
Tin mt, vng bc, qu
Tin gi ti v cho vay cc t chc tn dng khc
Chng khon u t
Ti sn c nh
Tin gi ti NHNN Vit Nam
Cho vay khch hng
Gp vn, u t di hn
Ti sn khc
Kho st v Ngnh Ngn hng Vit Nam nm 2013 | 8
S khc bit ln so vi nm 2011 l d n trn th trng lin ngn hng gim t
20% xung 14% ti thi im cui nm. iu ny khng c g l ngc nhin khi s d
tin gi ca khch hng (s c cp n phn sau) c s tng trng ln. S
tng trng s d tin gi ca khch hng lm gim s ph thuc vo th trng
lin ngn hng nh mt ngun tin cung cp cho cc hot ng cho vay. Tuy nhin,
cc khon tin gi ca khch hng Vit Nam thng l ngun vn t, ngc li
so vi hu ht cc th trng pht trin ni tin gi thng r hn ngun vn t th
trng lin ngn hng.
Tng trng tn dng ca h thng ngn hng trong nm 2012 c ghi nhn mc
8,91% v iu ny c phn nh trong vic t trng khon mc vay v ng trc
cho khch hng tng t 53% ln 57% tng ti sn. Khi so snh cu phn ti sn ca
cc ngn hng Vit Nam vi cc nc trong khu vc, chng ta thy mt s im
ng ch .
Cu phn Ti sn ca Ngn hng trong khu vc Chu Thi Bnh Dng
c
Trung
Quc
Singapore
Thi
Lan
Vit
Nam
Cho vay v ng trc cho
khch hng
75% 50% 61% 64% 57%
Tin gi ti v cho vay cc
t chc tn dng khc
2% 3% 10% 8% 14%
Chng khon u t 6% 19% 11% 15% 14%
Cc ti sn khc 17% 28% 18% 13% 15%
100% 100% 100% 100% 100%
Ngun: S liu ca Ngn hng Trung ng cc nc v bo co thng nin c cng b.
Da vo bng s liu ca cc nc pha trn, t l cho vay v ng trc cho khch
hng ca Vit Nam thuc loi thp nht trong khu vc Chu Thi Bnh Dng. Ch
Trung Quc c t l ny thp hn v iu ny c gii thch bi s d ln (18%) ca
cc ngn hng Trung Quc ti Ngn hng Trung ng, Ngn hng Nhn Dn Trung
Hoa, tc ng n kh nng cho vay. Mt khc, th trng lin ngn hng ca Vit
Nam l th trng si ng nht trong khu vc, d gim ng k so vi nm ngoi.
Tng Ti sn ca Nhm 1 chim gn 50% Tng Ti sn ca 33 ngn hng Vit Nam
trong phn tch ca chng ti. Nhm 2 chim t l trn 35% v phn cn li l Nhm 3
v 4 vi tng t l l 15%.
Tuy nhin, Nhm 2 l nhm hot ng tch cc nht trn th trng cho vay lin ngn
hng vi th phn chim t l 52% trong khi Nhm 1 ch chim gn 35%. Mng th
trng lin ngn hng s c cp n chi tit hn ti phn sau ca bo co.
Nhm 1 thng tr th trng cho vay v ng trc cho khch hng (hnh di) vi t l
cho vay v ng trc cho khch hng bng 60% trong khi th phn ca Nhm 2 l 28%,
t hn mt na so vi th phn ca Nhm 1. iu ny c th hiu c khi cc ngn
hng thuc Nhm 1 thnh lp lu i v c h thng mng li chi nhnh rng khp
gip h thnh cng trong vic xy dng mng li khch hng trn ton quc.
Nhm 3 v Nhm 4 gm 18 ngn hng nhng ch chim t l 13% Tng d n cho
vay v ng trc khch hng ca 33 ngn hng Vit Nam.
52%
34%
8%
6%
36%
49%
9%
6%
Nhm 1 Nhm 2 Nhm 3 Nhm 4
Tng ti sn
Tin gi ti v cho vay cc t
chc tn dng khc
31/12/2012 * nh ngha Nhm 1, 2, 3 v 4 trang 6
9 | Kho st v Ngnh Ngn hng Vit Nam nm 2013
i vi Chng khon u t, Nhm 1 v Nhm 2 c v tr tng t nh nhau vi th
phn trn 42%. C th nhn thy rng Ti sn ca Nhm 2 thin v cc Ti sn u
t hn l Cho vay. Vic u t vo Tri phiu Chnh ph v Tri phiu Cng ty c
th do mt s ngn hng chp nhn Tri phiu Cng ty ca mt s khch hng nh
mt hnh thc cho vay thm. Bn cnh , t l tng trng tn dng thp cng
vi t l tng trng tin gi cao gip ngn hng c thm thanh khon v lm li
sut tin gi qua m trn th trng lin ngn hng xung gn 3%. Ngn hng tm
kim cng c u t thay th v s an ton ca Tri phiu Chnh ph khin Tri phiu
Chnh ph tr thnh la chn u t hp dn. Mt im ng ch l li sut ca cc
Tri phiu Chnh ph thp hn li sut tin gi ca khch hng trong t nht 2 nm
gn y. Cc ngn hng tha thanh khon dng nh vn tip tc tr li sut huy
ng cao v u t li vo tri phiu cho n khi nhu cu v Tn dng tng.
Phn tch v cho vay
Doanh nghip ngoi quc doanh chim gn mt na Tng d n cho vay khch hng
ca 33 ngn hng Vit Nam. Khch hng c nhn chim gn 30% d n cho vay v
cc Doanh nghip quc doanh chim 16%. Doanh nghip c vn u t nc ngoi
ch chim 2% tng d n, cho thy nhiu doanh nghip c vn u t nc ngoi vay
ca cc ngn hng nc ngoi.
C cu khch hng cho vay
48%
6%
28%
2%
16%
Doanh nghip nh nc
Doanh nghip c vn nc ngoi
Doanh nghip ngoi quc doanh
C nhn
Khc
31/12/2012
Nhm 1 Nhm 2 Nhm 3 Nhm 4
Chng khon u t Cho vay khch hng
43%
10%
42%
5%
59%
8%
28%
5%
31/12/2012
Cc pht hin chnh:
D n Cho vay doanh nghip ngoi quc doanh chim gn mt na Tng D
n Cho vay khch hng;
Gn 25% Tng d n cho vay c dnh cho Ngnh sn xut v ch bin;
Hn 60% Tng d n cho vay l khon vay c k hn di 1 nm.
Kho st v Ngnh Ngn hng Vit Nam nm 2013 | 10
D n cho vay ca cc ngn hng Vit Nam tp trung vo cc ngnh Sn xut v
Ch bin (24%), Thng mi v sa cha t xe my (21%), sau n cc
ngnh khc (19%), Nng lm nghip, Thy sn, Khai thc (12%) v Xy dng (10%).
V k hn vay, hn 60% d n cho vay l cc khon vay ngn hn v cu phn ny
tng 2% so vi nm 2011. iu kin kinh t kh khn khin cho cc ngn hng
cn trng hn khi cho vay di hn nn cu phn cho vay di hn gim 4% t 26%
Tng d n trong nm 2011 xung cn 22% trong nm 2012.
Th trng lin ngn hng thay i mt cch r rt trong nm 2012. Khi lng ca
hot ng lin ngn hng gim ng k trong nm do tin gi ca khch hng
tng gip cho ngn hng bt ph thuc vo cc ngun vn trn th trng lin ngn
hng ti tr cho cc khon mc trn bng cn i k ton.
Mt nhn t na gp phn lm gim hot ng trn th trng lin ngn hng l s ra
i ca Thng t 21/2012/TT-NHNN c hiu lc t ngy 1 thng 9 nm 2012. Thng
t 21 quy nh rng cc t chc tn dng ch c th i vay trn th trng lin ngn
hng nu nh h khng c khon vay lin ngn hng no qu hn trn 10 ngy. Cc
khon vay trn th trng lin ngn hng c th c coi l km n nh hn nu so
vi cc khon tin gi di hn hn ca khch hng v bng di th hin tc ng
ca Thng t 21 ti thi im trc v sau khi Thng t c hiu lc.
C cu k hn khon vay
12 thng - 60 thng
61%
17%
22%
12 thng
60 thng
31/12/2012
C cu ngnh ngh cho vay
12%
24%
5%
10%
21%
8%
19%
1%
Nng lm, thy hi sn v khai khong
SX & PP in, nc, kh t
Bn bun, bn l, sa cha t, xe my
v xe c ng c khc
Sn xut sn phm vt cht v dch v
t tiu dng ca h gia nh
Ch bin, ch to
Xy dng
Cc dch v khc
Khc
31/12/2012
Cc pht hin chnh:
Vic tin gi khch hng tng ng ngha vi vic gim s ph thuc vo
ngun vn t th trng lin ngn hng;
Thng t 21/2012/TT-NHNN ca Ngn hng Nh nc (NHNN) lm gim nhu
cu cho vay v tin gi trn th trng lin ngn hng;
Li sut trn th trng lin ngn hng thp v khng tng xng vi mc
ri ro.
Hot ng th trng lin ngn hng
11 | Kho st v Ngnh Ngn hng Vit Nam nm 2013
Thm vo , Ngn hng cho vay phi trch lp d phng tn dng cho cc khon cho
vay lin ngn hng ca h v iu ny cng gp phn lm gim tnh hp dn ca vic
cho cc t chc tn dng khc vay.
Cc ngn hng c quy trnh ph duyt v xp hng tn dng khc nhau. Cng vi s
khng n nh ca iu kin kinh t v cc hot ng thu mua v sp nhp ca cc
ngn hng trong tng lai, cc ngn hng cn trng hn trong vic cho cc ngn
hng khc vay, do vy lm gim ton b hot ng trn th trng lin ngn hng.
iu ny c th nhn thy trong bng di so snh hot ng lin ngn hng trong
nm 2011 v 2012.
Vo thng 7/2012, li sut cho vay qua m trn th trng lin ngn hng cho tin
ng gim xung 2,5%/nm. Vic cho vay vi li sut thp nh vy khng phn nh
ht ri ro tn dng ni ti v li sut cng b tc ng bi cc yu t khc nh vic tha
thanh khon do tin gi tng v mi lin h ni b ca h thng ngn hng Vit Nam.
-
100
200
300
400
500
600
700
800
900
Tin gi ti v cho vay cc t
chc tn dng khc
Th trng lin ngn hng
Nghn t ng
Tin gi v vay cc t chc tn
dng khc
2011
2012
Nghn t ng
0
100
200
300
400
500
600
700
Trc thng t 21
Giao dch lin ngn hng t thng 1 n cui thng 11 2012
Sau thng t 21
Ngun: SBV
Kho st v Ngnh Ngn hng Vit Nam nm 2013 | 12
Lch s tng trng tn dng
Mi lin h gia Tng sn phm quc ni (GDP) v Tng trng Tn dng l khng
th ph nhn v cng khng xa l. Tng trng tn dng cao l mt cu phn trng
yu ca tng trng GDP, nhng ci gi phi tr cho tng trng tn dng cao chnh
l tha hip cht lng v n xu cao. y l mt c trng thng thy cc th
trng mi ni.
GDP ca Vit Nam hin nay tng trng mc thp nht tnh t nm 1999, NHNN
quyt on trong vic ct gim li sut tin ng trong nm 2013 v chng ti tin
rng NHNN s p dng phng php nghe ngng v quan st trong thi gian cn
li ca nm. Cc ngn hng cng h li sut cho vay v tng trng tn dng ang
c ch i tng trng mnh trong na cui nm 2013.
Cu phn Ti sn ca cc ngn hng Vit Nam
Bng di y th hin t l phn trm trn tng ti sn ca 3 cu phn ti sn chnh
ti thi im 31/12/2012 ca 33 ngn hng Vit Nam trong phn tch ca chng ti.
Bng ny khng ch trng ti quy m ca cc ngn hng m tp trung vo s a
dng v cu phn tng ti sn ca cc ngn hng Vit Nam. Bng ny cng khng
phn nh cht lng ti sn.
im ng ch l gn cc ngn hng c t hn tng ti sn l cc khon cho
vay khch hng. Vi 2 chc nng c bn ca mt ngn hng l nhn tin gi v cho
vay, mt vi ngn hng trng khng ging nh mt ngn hng thng mi. Gn 50%
cc ngn hng c ti sn lin ngn hng mc trn 20% tng ti sn.
0%
10%
20%
30%
40%
50%
60%
70%
80%
90%
100%
Cu phn chnh ca ti sn
Cho vay & ng trc cho khch hng Tin gi ti v cho vay cc t chc tn dng khc Chng khon u t
0%
10%
20%
30%
40%
50%
60%
9,0%
8,5%
8,0%
7,5%
7,0%
6,5%
6,0%
5,5%
5,0%
2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012
T

n
g

t
r

n
g

t

n

d

n
g
T

n
g

t
r

n
g

G
D
P
So snh Tng trng tn dng v Tng trng GDP
Tng trng tn dng Tng trng GDP
Ngun: IMF
13 | Kho st v Ngnh Ngn hng Vit Nam nm 2013
T biu v th trng lin ngn hng, chng ta c th thy ng tin gi gn
nh bm st ng cho vay. iu ny c ngha cc ngn hng gi v mn tin
ln nhau, lm tng Bng cn i k ton ca mnh, m khng thc s cung cp sn
phm dch v no.
1.2 N PHI TR CA CC NGN HNG
V pha N phi tr, im ng ch nht ca cc Ngn hng Vit Nam trong nm
2012 l s tng trng ca Tin gi ca khch hng. Vn v thanh khon ca tin
ng m cc ngn hng Vit Nam tri qua vo cui nm 2011 c gii quyt nh
vo li sut huy ng tin ng cao, ng thi vic ny cng gip kim ch lm pht
m ti thi im t l lm pht l trn 20%. Cc nh u t khng th b qua li
sut huy ng tin ng ln n 14% v chuyn la M sang tin ng v iu
ny gii quyt vn thanh khon ngn hn. ng thi, n cng gip n nh t gi
VND/USD bi v nhu cu tin ng tng ln ng k lm gim nhu cu v la M.
Vi li sut tin la M mc 2% hoc thp hn, mt lng ln tin tit kim ca
cc h gia nh c chuyn sang tin ng.
Nh k vng, N phi tr trn th trng lin ngn hng cng gim t 19% vo cui
nm 2011 xung 15% vo cui nm 2012.
N phi tr nm 2011 N phi tr nm 2012
70%
15%
3% 4%
5%
3%
59%
19%
4%
Tin gi v vay cc t chc tn dng khc
Vn ti tr, y thc u t, cho
vay t chc tn dng chu ri ro
Tin gi ca khch hng
Pht hnh giy t c gi
Cc khon n khc
Cc khon n chnh ph v NHNN
6% 5%
7%
Tin gi ti v cho vay cc t chc tn dng khc Tin gi v vay cc t chc tn dng khc
0
20
40
60
80
100
120
N
g
h

n

t

n
g
Vay v tin gi trong th trng lin ngn hng
Kho st v Ngnh Ngn hng Vit Nam nm 2013 | 14
T l pht hnh cc giy t c gi cng gim t 7% xung 5% tng n phi tr. iu
ny phn nh s kh khn ca nn kinh t cng nh ca ngnh ngn hng khi hu ht
cc giy t c gi ngn hng pht hnh thng c bn cho cc ngn hng khc.
Cu phn N phi tr trong khu vc Chu Thi Bnh Dng
c
Trung
Quc
Singapore
Thi
Lan
Vit
Nam
Tin gi ca khch hng 65% 83% 78% 85% 70%
Tin gi v vay cc
TCTD khc
3% 9% 11% 6% 15%
Cc khon n khc 32% 8% 11% 9% 15%
100% 100% 100% 100% 100%
Ngun: S liu ca Ngn hng Trung ng cc nc v bo co thng nin c cng b
So vi cc nc trong khu vc Chu Thi Bnh Dng, cc nh u t chu c v
nh kh tp trung vo tin gi ti ngn hng, coi nh mt s la chn u t. Cc
ngn hng c c truyn thng phi vay t nc ngoi b p cho khon thiu ht
gia tin gi v cho vay v c t l ln sn phm phi sinh trong khon mc cc khon
n khc.
Tng t nh bn ti sn, Nhm 1 chim 50% tng n phi tr ca 33 ngn hng Vit
Nam. Nhm 2 chim 36% v phn cn li l Nhm 3 v Nhm 4 (tng ng vi 9% v
5%). Tuy nhin, cu phn n phi tr khc nhau gia cc Nhm.
Tin gi v vay t chc
tn dng khc
Tin gi ca khch hng
32%
51%
10%
7%
52%
33%
10%
5%
Nhm 1 Nhm 3 Nhm 2 Nhm 4
31/12/2012
Tng n phi tr
50%
36%
9%
5%
Nhm 1
Nhm 3
Nhm 2
Nhm 4
31/12/2012
* nh ngha Nhm 1, 2, 3 v 4 trang 6
15 | Kho st v Ngnh Ngn hng Vit Nam nm 2013
Bn ngn hng thuc Nhm 1 chim hn na Tng s tin gi ca 33 ngn hng Vit
Nam, trong khi 11 ngn hng thuc Nhm 2 chim 33%. iu ny c th phn nh
sc mnh v nn tng ca cc ngn hng Nhm 1, cng nh cc vn cn tn ti
ca cc ngn hng c phn quy m ln.
Tuy hot ng th trng lin ngn hng trong nm 2012 gim, Nhm 2 chim hn
s d ca th trng ny. Nh vy, vn v thanh khon cui nm 2011 v u
nm 2012 mc d c gii quyt, Nhm 2 vn tip tc da vo ngun vn t th
trng lin ngn hng ti tr cho cc hot ng cho vay ca mnh.
iu th v l Nhm 3 c t l cho vay khch hng l 8% tng cho vay ca 33 ngn
hng Vit Nam nhng t l tin gi ca khch hng li cao hn 10% ca tng tin
gi. S bt thng ny c th c gii thch bng vic cc ngn hng nh hn c
li sut huy ng cao hn i th cnh tranh. iu ny phn nh s khc bit ln i
vi cc ngn hng Nhm 3.
1.3 VN IU L
Nhm 1 gm 4 ngn hng quc doanh chim tng s 38% tng vn iu l ca 33
Ngn hng Vit Nam, Nhm 2 vi 11 ngn hng cng chim 38% tng vn iu l.
Vn ch s hu - 2012
Nhm 1
Nhm 3
Nhm 2
Nhm 4
38%
38%
12%
12%
Pht hnh giy t c gi
5%
41%
43%
11%
Nhm 1
Nhm 3
Nhm 2
Nhm 4
31/12/2012
Kho st v Ngnh Ngn hng Vit Nam nm 2013 | 16
Li nhun nm 2012 ca ngnh ngn hng nhn chung gim nh, ngoi tr mt s t
ngoi l. Chng ti xin trnh by di y phn tch mt s ch s hot ng chnh cho
33 ngn hng thng mi Vit Nam.
2.
Li nhun sau thu ca ngnh ngn hng gim 23% xung cn 31 nghn t ng so
vi nm 2011 (40 nghn t ng). Li nhun gim ng k ch yu do chi ph ri ro
tn dng v chi ph hot ng tng, iu ny s c cp n trong mt phn tch
ring di y, v thu nhp rng t li gim.
Do tnh hnh kinh t kh khn trong nm 2011-2012, cc doanh nghip tip tc gp
kh khn trong nm 2012. Cc doanh nghip vn gp kh khn trong nm 2011
nay tip tc tri qua nhiu kh khn hn trong nm 2012, trong khi nhng doanh
nghip hot ng hiu qu trong nm 2011 phi i mt vi nhiu thch thc trong
nm 2012. Do , cc ngn hng phi trch lp d phng nhiu hn do cht lng
danh mc khon vay suy gim.
Thm vo , trong khi hu ht cc doanh nghip c gng khng vay thm v ch duy
tr hot ng, cc ngn hng cng ngn ngi hn khi cho vay do t l n xu tng cao.
ROA v ROE trung bnh ca h thng ngn hng trong nc nm 2012 gim so vi
nm 2011 nh trong biu trn. ROA gim hn 27% trong nm 2011 so vi nm 2012
v ROE gim gn 33%. Trong s 33 ngn hng, ch c 2 ngn hng c ROA v ROE
tng trong khi c ti 8 ngn hng c ROA v ROE gim hn 50% so vi nm 2011.
Nhng pht hin chnh:
Li nhun sau thu nm 2012 l 31 nghn t ng, gim 23% so vi nm 2011;
T s li nhun trn ti sn (ROA) nm 2012 l 0,78%, gim so vi mc 1,06%
ca nm 2011 (gim 27% so vi nm trc);
T s li nhun trn vn ch s hu (ROE) nm 2012 l 9,56%, gim so vi
mc 14,19% ca nm 2011 (gim 33% so vi nm trc).
0%
2%
4%
6%
8%
10%
12%
14%
16%
ROA
Thc o tnh sinh li
ROA = Li nhun sau thu/Tng Ti sn ROE = Li nhun sau thu/Tng Vn ch s hu
ROE
2011
2012
-
5
10
15
20
25
30
35
40
45
Li nhun sau thu
2011
2012
Nhng pht hin chnh:
Li nhun sau thu gim 23% so vi nm trc, nguyn nhn chnh l do chi
ph hot ng v chi ph ri ro tn dng tng mnh;
Hot ng khng ng u gia cc ngn hng nh;
Chi ph cho nhn s chim t trng ln nht trong chi ph hot ng, vi tng s
nhn vin trong ngnh ngn hng ngy cng tng ;
T l n xu c bo co l 4,67%.
PHN TCH HOT NG KINH DOANH
2.1 LI NHUN SAU THU
17 | Kho st v Ngnh Ngn hng Vit Nam nm 2013
Nhng pht hin chnh:
NIM tng nh trong ton ngnh;
Ch c duy nht mt ngn hng c thu nhp rng t li m ;
Ngn hng Pht trin M Kng (MDB) c NIM cao nht trong c hai nm 2011
v 2012 (ln lt l 13,08% v 10,93%);
Cc ngn hng nh c xu hng c NIM cao hn.
Cc ngn hng nh c xu hng c NIM cao hn (cc ngn hng Nhm 4 mc
5,68% trong khi cc ngn hng Nhm 1 ch mc 4,01%). Cc ngn hng ln
thng kht khe hn khi ph duyt tn dng trong khi cc ngn hng nh hn hng
n doanh nghip va v nh, bn l v c th chp nhn ri ro cao hn. ng thi,
li sut tin gi trong ton ngnh ngn hng tng i ng u v NHNN gn y
quy nh mc trn ca li sut tin gi l 14% trong nm 2012 v gim xung cn 7%
trong nm 2013.
Chng ti khng quan st thy nhiu bin ng mnh trong v gia Nhm 1 v
Nhm 2, trong khi , Nhm 3 c nhng khc bit ln v NIM, giao ng t -0,65%
n 13,08%.
Mc d l mt ch s xc nh tnh hiu qu hot ng tt, NIM khng phn nh y
tnh sinh li ca ngnh ngn hng. Tnh sinh li ca mt ngn hng b nh hng
bi m hnh ring bit ca chnh ngn hng , chnh l c th hot ng, thnh
phn khch hng v chin lc huy ng vn. Khng c hai ngn hng no l ging
ht nhau, c bit trong h thng ngn hng Vit Nam. Ti mt u, t l NIM cao
nht thng c quan st thy ti cc ngn hng vi m hnh huy ng vn v cho
vay truyn thng. Ti u cn li, mt s ngn hng nh nc vn c th hot ng
hiu qu vi t l NIM thp v quy m hot ng ln ca h.
NIM khng tnh n ph dch v cng nh nhng thu nhp ngoi li khc v chi ph
hot ng, nh chi ph nhn s v ti sn, hoc chi ph ri ro tn dng, do khng
phn nh c ton din tnh sinh li ca ton ngnh ngn hng. Chng ti s
cp n nhng vn ny trong phn tch di y.
-
1%
1%
3%
5%
7%
9%
11%
13%
2011
2012
T l li cn bin i vi cc ngn hng thng mi
2.2 T L LI CN BIN (NIM)
Kho st v Ngnh Ngn hng Vit Nam nm 2013 | 18
NII bao gm nhng cu phn nh di y:
Li thun t hot ng dch v: 6,47%;
Li thun t hot ng kinh doanh ngoi hi v giao dch vng: -0,70%;
Li thun t hot ng mua chng khon kinh doanh: 0,44%;
Li thun t mua bn chng khon u t: 1,10%;
Li thun t hot ng khc: 5,99%;
Thu nhp t gp vn, mua c phn: 0,99%.
NII so vi cc quc gia Chu Thi Bnh Dng khc
c Trung Quc Singapore Thi Lan Vit Nam
T l NII 33% 21% 40% 36% 14%
Ngun: S liu ca Ngn hng Trung ng cc nc v bo co thng nin c cng b
So vi cc quc gia Chu TBD khc, Vit Nam c t l NII kh thp. Mt trong
nhng yu t chnh l do phn khc bn l Vit Nam c c tnh ch trong
khong 15%. Ti cc quc gia pht trin, phn khc dch v ngn hng c
pht trin hn nhiu. V d, ti c, cc ngn hng ang tch cc gim st t l Khch
hng vi 4 Sn phm v thm ch Khch hng vi 8 Sn phm. Cc ti khon bn
l l mt trong nhng ngun thu ph dch v chnh nh Cho vay mua nh c th chp,
Th tn dng v Ti khon hng ngy, nhng nhng sn phm ny cha ph bin ti
Vit Nam so vi cc quc gia khc.
Ngoi ra, th trng chng khon trong nc va tri qua mt nm 2012 y kh
khn v t gi VND/USD b qun l cht ch cng hn ch giao dch ngoi hi.
Mc d c t l thp hn so vi cc quc gia trong khu vc, NII trong nm 2012 ca
Vit Nam tng 7% so vi nm 2011 v chng ti nhn nh rng NII s cn tng
cao trong nm 2013, c bit khi tt c i tng c kho st ca chng ti khng
nh rng ngn hng ca h s cung cp cc dch v mi trong nm 2013.
2011
2012
Thu nhp thun ngoi li
- 40%
- 20%
0%
20%
40%
60%
80%
100%
120%
140%
2.3 THU NHP THUN NGOI LI (NII)
Nhng pht hin chnh:
NII chim 14% Tng Thu nhp t hot ng (Thu nhp li thun+NII);
Nhm 1 l Nhm duy nht c c t l NII n nh mc 19% ;
Hiu qu hot ng khng ng u gia cc ngn hng cn li ;
Li thun t hot ng dch v l cu phn ln nht trong NII.
19 | Kho st v Ngnh Ngn hng Vit Nam nm 2013
Chi ph hot ng ni chung tng trong nm 2012 mc d cc ngn hng c nh
ct gim chi ph. Chi ph hot ng chim n 49% tng thu nhp t hot ng ca 33
ngn hng thuc phm vi phn tch ca chng ti, trong chi ph hot ng ca hn
20 ngn hng chim n hn 50% tng thu nhp. So vi hot ng ngn hng ca
cc quc gia Chu TBD khc, Vit Nam c t l chi ph hot ng so vi thu nhp
t hot ng cao nht, v v th, cc ngn hng cn tm kim nhiu bin php hn
cc chi ph ny.
c Trung Quc Singapore Thi Lan Vit Nam
Chi ph hot ng 42% 40% 38% 44% 49%
Ngun: S liu ca Ngn hng Trung ng cc nc v bo co thng nin c cng b
Chi ph lng v cc chi ph lin quan n nhn vin chim n hn 50% tng chi
ph hot ng, do l cu phn ln nht ca chi ph hot ng. iu ny i ngc
li vi xu hng ton cu, theo phn trm chi ph cho nhn vin trong chi ph hot
ng gim xung di 40%.
Nh c th hin trong biu bn, tng s nhn vin ngnh ngn hng lin tc
gia tng. Mc d nhiu bi bo gn y a tin v k hoch ct gim nhn s ca
mt s ngn hng, chng ti nhn nh rng s nhn vin ngnh ngn hng s tip
tc tng trong nm 2013. Nhn nh ca chng ti cng ph hp vi nhng pht hin
v chi ph nhn s v chi ph hot ng trn. Cc khch hng bn l lun yu cu
ngn hng cung cp nhiu sn phm, cht lng dch v tt hn cng nhiu khuyn
mi v u i. Hn na, khi tnh hnh kinh t ang phc hi dn, cc khch hng kinh
doanh ang bt u tip tc vay m rng hot ng. V vy, cc ngn hng trong
nc ang chu p lc m rng phm vi hot ng v ci thin dch v khch hng.
Thm vo , cc ngn hng nc ngoi cng ang ginh c nhiu th phn ti th
trng ti chnh ngn hng vn rt cnh tranh. Cc ngn hng trong nc phi tm
con ng tng th phn mt cch nhanh nht: bng cch tng s lng chi nhnh v
phng giao dch, do dn n tng s nhn vin.
iu ny i ngc li vi xu hng ton cu khi cc ngn hng trn th gii ang lin
tc ct gim chi ph hot ng. Chng ti c th nhn nh rng s lng nhn vin
ngnh ngn hng ti Vit Nam s tip tc tng, mc d vi tc chm hn.
Tng s nhn vin ngnh
ngn hng
100,000
120,000
140,000
160,000
180,000
200,000
220,000
2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011
Nhn vin
Cc phn chi ph hot ng
51%
18%
19%
7%
1%
1%
1%
Chi np thu v cc khon ph, l ph
Chi v ti sn
Chi ph bo him tin gi ca khch hng
Chi ph khc
Chi ph cho nhn vin
Chi cho hot ng qun l
Chi ph d phng gim gi u t
di hn khc
31/12/2012
Nhng pht hin chnh:
Chi ph hot ng tng 14% trong nm 2012;
Chi ph hot ng chim n 49% Tng Thu nhp t hot ng;
Ch c hai ngn hng ct gim c chi ph hot ng trong nm 2012;
Chi ph lng v cc chi ph lin quan tip tc l cu phn ln nht ca Chi
ph hot ng.
2.4 CHI PH HOT NG
Kho st v Ngnh Ngn hng Vit Nam nm 2013 | 20
T l n xu c cng b chnh thc ang trong chiu hng tng dn t nm 2009
v mc 4,67% ti thi im thng 3 nm 2013. Cc t chc xp hng c lp cng
nh cc nh kinh t khc cho rng mc n xu cha c cng b thc s cn cao
hn rt nhiu. Nhiu c nhn v t chc cho rng con s n xu 4,67% cha thc s
phn nh trung thc tnh trng kh khn ca cc doanh nghip Vit Nam, hoc cht
lng tn dng ca cc ngn hng.
NHNN ban hnh rt nhiu quy nh kim sot v qun l tnh trng n xu ti
cc ngn hng thng mi, nh ban hnh Thng t 02/2013/TT-NHNN v phn loi
n (c hiu lc t thng 6 nm 2014) v thnh lp VAMC (Cng ty Qun l Ti sn
Vit Nam) mua li n xu ca cc ngn hng gip cc ngn hng x l n xu.
Cc kt qu v phn tch phn nh ton b ngnh ngn hng. Nhng pht
hin chnh:
T l n xu c cng b chnh thc ca ngnh l 4,67% ;
Chi ph d phng ri ro tn dng cng tng ng k trong nhng nm gn y.
2.5 N XU
2,9%
3,2%
3,0%
2,0%
3,5%
2,2%
2,6%
3,4%
4,08%
4,67%
0%
1%
2%
3%
4%
5%
T l n xu
Ngun: S liu c NHNN cng b
Vi mi quan tm ln i vi n xu, chng ta cng nn ch n nhiu nguyn
nhn bn ngoi v nguyn nhn ni ti ca ri ro tn dng. Cc yu t ngoi cnh
nm ngoi tm kim sot ca ngn hng, v vy cc ngn hng cn tp trung n lc
ci thin cc yu t ni ti.
21 | Kho st v Ngnh Ngn hng Vit Nam nm 2013
Nguyn nhn u tin dn n Ri ro Tn dng l m hnh tn dng khng c thit
k cht ch, v kt qu Kho st Ngnh Ngn hng ca KPMG c trnh by trong
phn tip theo cho thy cha n 50% cc ngn hng Vit Nam trong phm vi thm
d hi lng vi cc m hnh Xp hng Ri ro Tn dng Ni b hin ti ca h. Cc
thiu st trong m hnh hin ti bt ngun t t l khng cn i gia cc yu t nh
tnh v nh lng. Ngoi ra, hin khng c cc m hnh thit k ring cho khch
hng Doanh nghip Va v Nh (SME) hoc t chc ti chnh (FI) v khng c s
lin kt gia xp hng tn dng v nh gi. Cc m hnh ny cn c iu chnh
ph hp vi khu v ri ro v chin lc ca ngn hng.
Trong s 33 ngn hng thuc phm vi phn tch ca chng ti, ch c hn na cng
b s liu t l n xu trong Bo co Thng nin 2012. S liu n xu ca cc ngn
hng ny c th hin trong biu di y.
Yu t to nn ri ro Tn dng trong Ngn hng?
Yu t bn ngoi Yu t ni b
Yu t kinh t v m M hnh Tn dng khng c thit k cht ch
Mi trng php l Danh mc u t tp trung
Gian ln Gian ln
Mi trng hot ng Thiu Kim sot tn dng
Quy trnh Gim st khng y
Tht bi trong qu trnh r sot tn dng
N xu
0%
1%
2%
3%
4%
5%
6%
7%
8%
9%
Cc thng tin so snh vi cc quc gia trong khu vc c s dng trong cc bng ca bo co ny c thu
thp t d liu c cng b ca Ngn hng Nh nc ca cc quc gia trn, hoc t mu i din bo co
thng nin c cng b t cc ngn hng ln ca cc quc gia trn.
Kho st v Ngnh Ngn hng Vit Nam nm 2013 | 22
PHN 2:
KHO ST CHUNG V NGNH
NGN HNG CA KPMG
Trong mi trng php ch thay i lin tc, cng vi nn kinh t ni
chung pht trin chm, gn 70% cc cn b iu hnh ca cc ngn
hng Vit Nam tham gia Kho st Ngnh Ngn hng nm 2013 ca
KPMG nhn nh rng iu kin kinh t trong nm 2013 khng kh
quan hn trong nm 2012. i vi ngnh ngn hng, tng doanh thu,
cng c qun tr ri ro v ci thin m hnh Xp hng tn dng ni b
l nhng mc tiu chnh ca cc ngn hng trong nm nay.
Vi nhng iu kin v mc tiu ny, cn b iu hnh ngn hng ni
rng h s tip tc tp trung tng doanh thu, tip tc u t vo cc
gii php QTRR, c bit v tn dng v h tng c s CNTT v s
c t kh nng mua li hoc sp nhp hn so vi thi im mt nm
trc y.
KPMG gi 2 bn kho st cho cc ngn hng ln ti Vit Nam.
Chng ti nhn c cu tr li hon thin t khong 2/3 s ngn
hng ny v kt qu kho st c trnh by trong phn 2 v phn 3.
Bn kho st u tin bao gm cc cu hi v ngn hng ca i
tng kho st v quan im ca h v ngnh ngn hng. Bn kho
st th hai bao gm nhng cu hi c th tin trnh chun b cho
Basel II ca cc ngn hng. Chng ti khng bao gm tt c cc cu
hi trong phn Kt qu kho st phn 2 v 3 di y.
23 | Kho st v Ngnh Ngn hng Vit Nam nm 2013
NHNN Vit Nam c 2/3 i tng kho st nh gi l ang rt ch ng trong
cng tc ci t h thng ngn hng. ng nh vy, NHNN va ban hnh mt lot cc
Thng t v Lut quan trng nh Thng t 02/2013/TT-NHNN v phn loi n, lut
chng ra tin/ chng ti tr khng b (07/2012/QH13) c hiu lc t ngy 1 thng 1
nm 2013 v thng t 44/2011/TT-NHNN v h thng qun tr ni b.
C quan gim st ng mt vai tr rt quan trng trong vic nh hnh mi trng
cho cc quy trnh, chc nng v bo co ca ngn hng. Tuy NHNN ban hnh rt
nhiu vn bn php lut mi cng c ngnh ngn hng, vn cn kin cho rng
vn cn nhiu im c th ci thin tt hn. Tiu biu nh lc lng gim st ti chnh
(Financial Action Task Force FATF) gn y nhn xt v cc quy nh phng
chng ra tin (PCRT) / chng ti tr khng b (CTTKB) mi ca Vit Nam bng vic
nhn nh rng mc d Vit Nam c nhiu bc tin mi ci thin ch PCRT/
CTTKB nhng vn cha thc s n lc trong vic trin khai k hoch hnh ng v
vn cn mt s hn ch trong PCRT/CTTKB. Mt s kin cho rng NHNN c th p
dng mt phng php cng rn hn khi thi hnh cc vn bn lut v quy ch mi,
nh PCRT.
Hn th na, vo Thng 4 nm 2012, c thng tin cng b rng NHNN s gii thiu
mt phng php gim st da trn ri ro theo Basel II trong vng 5 nm ti. Mt
t chc qun l d n c la chn gim st cc bc u ca d n ny,
nhng hin ti vn cn rt t thng tin cp nht v d n ny.
1. NHNN ch ng trong cng tc ci t h thng ngn hng cha?
C Khng Khng r
67% 20% 13%
CC CU HI KHO ST CHNH V PHT HIN
CA KPMG
Kho st v Ngnh Ngn hng Vit Nam nm 2013 | 24
Ngnh ngn hng vng chc l mt yu t rt quan trng cho bt k mt nc ang
pht trin no. Chnh ph v NHNN Vit Nam bit r iu ny v ban hnh k
hoch ti cu trc ngnh ngn hng vo thi im cui nm 2011 ci t h thng
ngn hng vo nm 2015. Mt phn ca k hoch ci t l gim bt s lng t
chc tn dng quy m nh v yu km v hnh thnh mt s ngn hng thng mai
c quy m ln hn. K vng ny t c mt s thnh cng, ni bt nht l vic
3 ngn hng nh Thnh ph H Ch Minh sp nhp thnh Ngn hng TMCP Si
gn (SCB), ngn hng SHB v Habubank sp nhp v tha thun hp tc c
xut gia Sacombank v Eximbank. Tuy nhin, tin trnh ny cn chm v hin nay
Vit Nam c hn 40 ngn hng trong nc. Vic sp nhp cc ngn hng khng h
n gin do nhng phc tp khi kt hp con ngi, quy trnh, cng ngh, chi nhnh
v thng hiu. Hn th na, s ngn hng ca Vit Nam lun tng qua cc nm
t nm 1992, v th cn thiu kin thc v kinh nghim nn tng hp nht ngnh
ngn hng qua vic sp nhp cc ngn hng.
Thm vo , cn c nhiu vn v thiu ngun vn, t l n xu cao v qun tr ri
ro cha y . C v nh cc ngn hng cn min cng khi chp nhn sp nhp
do thng tin ti chnh thiu minh bch, v cng nh quan im c ngi c li v
ngi b thua thit trong tin trnh ny. S thnh cng ca k hoch ci t ngn hng
ca Chnh ph s quyt nh kh nng tng trng bn vng ca Vit Nam.
2. Anh/ch c ngh vic c khong 15-17 ngn hng trong nc vo nm 2015
l kh thi?
C Khng Khng r
7% 67% 26%
3. Anh/ch c d kin s lng nhn vin ca ngn hng ca anh/ch s tng
trong nm 2013 khng?
C Khng Khng r
54% 46% 0%
Hn mt na cc ngn hng d kin s lng nhn vin s tng trong nm 2013 v
trong mt s trng hp l do vic m thm cc chi nhnh c cp php t nm
ngoi. Biu v Tng s nhn vin ngn hng trong Phn 1 ca bo co ny cho
thy s tng trng mnh v s lng nhn vin ngn hng trong 7 nm va qua.
V vy chng ta bt ng khi thy gn na s ngn hng tham gia kho st khng k
vng s lng nhn vin ngn hng ca h tng trong nm 2013.
Xu hng s lng nhn vin tng ca cc ngn hng Vit Nam i ngc li xu th
ca th gii. Cc ngn hng quc t hin nay tp trung vo cc sn phm v dch
v kt hp k thut mi, nh ngn hng in t (internet banking) v ngn hng qua
in thoi di ng (mobile banking), nhng sn phm/dch v khng i hi pht trin
mng li khch hng thng qua cc chi nhnh. Ti Vit Nam, cc sn phm ngn
hng kt hp vi k thut vn ang pht trin v phn ln cc khch hng hin ti
cha tng s dng cc sn phm ny. Cc vn gn y lin quan n vic mt
tin qua ngn hng in t khin khch hng cn trng hn trong vic s dng cc
sn phm internet banking v mobile banking. Cng ty phn mm bo mt Kaspersky
gn y xp Vit Nam vo nhm 5 nc c nguy c cao b tn cng bi cc hot
ng la o qua internet banking. iu ny lm tng nhu cu tng tc trc tip
gia ngn hng v khch hng v lm tng nhu cu v nhn vin ngn hng
Thm vo , theo c tnh ch c khong 15% dn s Vit Nam c ti khon ngn
hng, v vy cc ngn hng ang c gng tng th phn thng qua kh nng tip cn
v o to th trng, iu ny yu cu tng thm nhn lc. Tuy nhin, gn 90% s
ngn hng d kin s lng nhn vin tng cho bit mc tng khng nhiu.
25 | Kho st v Ngnh Ngn hng Vit Nam nm 2013
4. Ngn hng ca anh/ch thc hin sa i chnh sch PCRT tun
th theo lut PCRT s 07/2012/QH2013 mi ban hnh v c hiu lc t ngy
1/1/2013 cha?
C Khng Khng r
73% 7% 20%
5. Ngn hng ca anh/ch c tun th theo o lut v tun th thu i vi
cc ch ti khon nc ngoi (FATCA) ca Hoa K khng?
C Khng Khng r
33% 13% 54%
Ra tin qua cc t chc ti chnh ang ngy cng tr thnh mt vn quan trng
cho cc ngn hng v c quan gim st trong nhng nm gn y. Trong nm 2012,
nhiu ngn hng ton cu phi ng tr tin pht k lc do nhng vi phm trc
y i vi quy nh chng ra tin, mt s khon pht vt qu 1 t USD. Mt trong
nhng vi phm phng chng ra tin lin quan n vic x l cc giao dch cho khch
hng c ri ro cao t Trung ng. Mt trng hp khc lin quan n vic mt ngn
hng tr thnh phng tin ra dng tin chy ra t Mexico v cc sai lm v
nghip v ngn hng khc.
Hai v d trn cho thy ngn hng rt d tr thnh phng tin ra tin v cc c
quan gim st nc ngoi ang rt kht khe trong vic phng chng v loi b hnh
vi phm ti ny. Ti Vit Nam, NHNN ban hnh Lut 07/2012/QH2013 Lut
PCRT/CTTKB c hiu lc t ngy 1 thng 1 nm 2013.
Chng ti kh ngc nhin khi 73% i tng kho st ca chng ti tr li rng
ngn hng ca h sa i Chnh sch PCRT. KPMG ti Vit Nam tham gia h
tr mt s ngn hng tch cc thc hin r sot chn on chnh sch v quy trnh
PCRT hiu c nhng tn ti trong vic tun th lut PCRT mi. Chng ti nhn
ra rng cc ngn hng cn c h tr trong vic chnh sa chnh sch, thc hin
nhng thay i trong quy trnh v o to cn b tun th theo lut PCRT mi.
FATCA l o lut v Tun th thu i vi cc ch ti khon nc ngoi ca chnh
ph Hoa K. y l mt lut nh ca chnh ph Hoa K nhng s nh hng n
phn ln cc ngn hng Vit Nam. FATCA c hiu lc t nm 2014 v c thit k
nhm ngn nga v pht hin cc hnh vi trn thu ca cc i tng np thu M
nc ngoi. thc hin vic ny, FATCA a ra b cc quy nh phc tp v ton
din s nh hng n hu ht mi t chc ti chnh trn th gii. Cc ngn hng,
qu v cc t chc khc khng tun th FATCA c th b buc phi ri khi cc th
trng ti chnh M, hoc khng c u t vo cc ti sn ca M. Hn mt na
i tng kho st ca chng ti khng r v tnh trng tun th FATCA ti ngn
hng ca h.
Vi vic ban hnh FATCA, cc T chc ti chnh nc ngoi nhn chung u phi
thc hin sot xt cc ch ti khon v cc nh u t ca mnh xc nh xem ti
khon ca h c phi l ti khon Hoa K khng. Ngoi ra, cc Ngn hng s phi
la chn gia vic s k mt tha thun vi S Thu v Hoa K, xc nh v bo co
ln S Thu v Hoa K cc thng tin trc tip v gin tip v cc ch ti khon Hoa
K, hay chu p mc thu khu tr 30% i vi tt c cc khon thu nhp trc tip
hay gin tip t Hoa K.
Vic mt s ngn hng Vit Nam trong kho st ca chng ti tr li rng ngn hng
ca h ang tun th vi FATCA l rt ng ngc nhin. Chng ti khng bit c bt
k ngn hng no trong khu vc Chu Thi Bnh Dng hon ton tun th theo
cc yu cu ca FATCA.
Rt nhiu cc ngn hng nc ngoi hot ng ti Vit Nam bt u d n
FATCA v KPMG Vit Nam cng ang tham gia h tr nhng d n ny.
Kho st v Ngnh Ngn hng Vit Nam nm 2013 | 26
Ban iu hnh ca cc ngn hng Vit Nam nhn chung kh kh quan v trin vng
ti chnh ca ngn hng v doanh thu trong tng lai. y l mt gc nhn tch cc
khi 70% i tng kho st cho rng iu kin kinh t trong nm 2013 s khng c
ci thin so vi nm 2012. Ngnh ngn hng va tri qua mt nm 2012 y thch
thc, vi tng trng tn dng chm, t l NIM thp v chi ph hot ng cao dn n
li nhun gim 23% so vi nm 2011.
Tuy nhin, iu kin kinh t ca Vit Nam cng cho thy nhng du hiu tch cc.
V mt v m, lm pht trong mc kim sot; li sut gim v t gi tin ng
c n nh vi s gim st ca NHNN. Hn na, NHNN ang rt tch cc trong
cng tc ci t h thng ngn hng v Nh nc cng ang tin hnh nhiu bin php
khi phc li nim tin vo th trng bt ng sn cng vi vic cho vay u i
thc y tng trng cc ngnh. Do , nhiu ngn hng c l do tin tng rng
iu kin kinh doanh ang c ci thin trong na cui nm 2013. Hn na, 100%
i tng kho st ca chng ti tr li rng ngn hng ca h s cung cp nhng
sn phm, u i v khuyn mi trong nm 2013. Chng ti tin rng nhn nh ca cc
ngn hng trong nc v trin vng ti chnh ca h l hp l v c th t c.
6. So vi mt nm trc y, anh/ch cm thy th no v trin vng ti chnh
ca ngn hng ca anh/ch
Rt kh quan Kh kh quan Kh bi quan Rt bi quan
7% 73% 20% 0%
7. Ti ngn hng ca anh/ ch, doanh thu s thay i nh th no trong vng
12 thng ti?
Tng mnh Tng nh Gim nh Gim mnh
7% 80% 13% 0%
8. Anh/ch c k vng tng trng tn dng ca ngn hng ca anh/ch s
vt mc 10% trong nm 2013 khng?
C Khng Khng r
80% 20% 0%
Trong nm 2012, NHNN chia cc ngn hng trong nc thnh 4 nhm v p mc
trn tng trng tn dng (17%, 15%, 8% v 0%) i vi cc ngn hng trong mi
nhm. Tuy nhin, mc tng trng tn dng thc t ca ton ngnh ngn hng trong
nm 2012 l 8,91%, v mc tng ny c s chnh lch ln gia cc ngn hng.
0%
10%
20%
30%
40%
50%
60%
2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012
Tng trng tn dng
Ngun: IMF
27 | Kho st v Ngnh Ngn hng Vit Nam nm 2013
9. Anh/ch c hi lng vi cht lng qun l ri ro ti Ngn hng ca anh/ch
khng?
C Khng Khng r
64% 29% 7%
10. Anh/ch c hi lng vi h thng xp hng tn dng ni b hin ti khng?
C Khng Khng r
47% 40% 13%
Trong nm 2013, NHNN mt ln na t ra mc tiu tng trng tn dng cho mi
ngn hng. Do thng tin ny khng c ph bin cng khai, c thng tin cho rng c
3 nhm mc tiu tng trng c t ra l 12%, 9% v 5%. Tuy nhin, mt s ngn
hng c cho rng c ph duyt mc tng trng ngoi l. Vic cc mc tiu
tng trng t ra trong nm 2013 thp hn nm trc l mt du hiu cho thy rng
NHNN d kin tnh hnh kinh t trong nm nay c th vn cha c ci thin r rt.
Do cc i tng kho st ca chng ti c xu hng l nhng ngn hng Vit Nam
ln hn v tt hn, mc tng trng tn dng trn 10% l kh thi khi xem xt mc
tng trng tn dng thc t gn 9% ca ton h thng tn dng trong nm 2012. Con
s c NHNN cng b ngy 30 thng 7 nm 2013 cho thy tng d n trong ngnh
ngn hng tng 4,91% trong su thng u nm 2013. Trong khi , iu th v ng
lu l Tin gi trong cng k tng 9,48%.
Cc i tng tham gia kho st nhn chung hi lng vi cht lng Qun l Ri ro
ti ngn hng mnh. Cc nhn s iu hnh ngn hng c ngh xc nh c
th ri ro no c qun l tt v khng tt. Cc cng c v quy trnh kim sot ri
ro thanh khon c nh gi tt nht (79%), trong khi ri ro hot ng c nh
gi l ng quan ngi nht (57%), ri ro tn dng v ri ro th trng c xp gia
hai kt qu ny. Chng ti cho rng nguyn nhn l do cc p lc i vi ri ro thanh
khon trn th trng hai nm trc y c gii quyt nhanh chng v tp trung
ti tr s. Vic qun l cc loi ri ro cn li ca ngn hng ch c tp trung ha
trong thi gian gn y nhng vi quy trnh di dng v thiu cc cht kim sot.
Nguyn nhn chnh ca ri ro tn dng l do cc m hnh tn dng c thit k yu
km v cha ti 50% s ngn hng c kho st hi lng vi m hnh hin ti. Gn
nh ton b cc ngn hng ti Vit Nam s dng cng m hnh Xp hng tn dng
ni b tng t nhau vn c trin khai t bn n nm nm trc y. Nhiu
ngn hng Vit Nam khng cn tin tng vo m hnh ca h na v h ph
duyt cc khon vay cho nhng i tng i vay khng c kh nng tr n v gp
phn lm n kh i mc cao nh hin nay.
Ngoi ra, m hnh rt ging nhau cng c p dng ti hu ht cc ngn hng.
Ngnh ngn hng trong nc phn loi thnh nhiu nhm ngn hng khc nhau, v
vy khng th s dng cng mt m hnh cho mt ngn hng quc doanh ln v mt
ngn hng c phn nh bi v cc ngn hng ny c chin lc pht trin v nhm
i tng khch hng khc nhau. Cc m hnh cn c iu chnh theo c th
ca mi ngn hng ph hp vi chin lc, v cc thng s c th cn c iu
chnh theo khu v ri ro ca tng ngn hng. Ngoi ra, khng c mt phng php
no c thit lp xp hng tn dng t chc ti chnh trong bi cnh hot ng
lin ngn hng cao ti Vit Nam.
Kho st v Ngnh Ngn hng Vit Nam nm 2013 | 28
11. Ti ngn hng ca anh/ch, chi ph cho cc gii php/c cu v qun l ri
ro s thay i nh th no trong 12 thng ti?
Tng mnh Tng nh Gim nh Gim mnh
20% 73% 0% 7%
12. Ti ngn hng ca anh/ch, chi ph dnh cho xy dng quy trnh qun tr
ri ro tn dng tin tin hn s thay i nh th no trong 12 thng ti?
Tng mnh Tng nh Gim nh Gim mnh
27% 67% 0% 6%
Qun l ri ro ti Vit Nam cha bao gi gp kh khn ln nh ti thi im ny.
Cc ngn hng trong nc vn nhn bit c mi lin h gia qun l ri ro v li
nhun; tuy nhin, qun tr ri ro vn cn l mt chc nng kh mi m i vi cc
ngn hng Vit Nam trong bi cnh cc ngn hng ang cht vt xc nh khu v ri
ro, kh nng chu ng v cc gii hn ri ro, cng nh lm th no nng cao quy
trnh, kim sot v cc ngun lc.
Vic thit lp quy trnh Qun tr Ri ro hiu qu ph hp v kh thi cho cc ngn hng
Vit Nam s mt thi gian. iu ng khch l l hu ht cc ngn hng trong phm vi
thm d ca chng ti s ci thin chc nng qun l ri ro ca mnh trong 12 thng
tip theo.
Qun l ri ro Tn dng c lch s lu di nht so vi cc loi ri ro khc ti Vit Nam,
tuy nhin ri ro ny lun l vn gy au u nht cho Ban Qun tr v gii lnh o
cp cao ngn hng. Cc ngn hng ton cu phn b hn 80% vn php nh cho ri
ro tn dng, phn cn li dnh cho ri ro hot ng v th trng. Do , vic qun l
ri ro tn dng, l vn ti quan trng i vi s trng tn ca bt k ngn hng
no v i vi kh nng sinh li bn vng.
Hu ht ton b cc ngn hng thuc phm vi thm d ca chng ti cho bit rng
h s chi tiu nhiu hn cho cng tc qun tr ri ro tn dng. Vi kinh nghim v tn
dng ca chng ti ti cc th trng khc, cng nh ti Vit Nam, KPMG tin rng
cc ngn hng trong nc vn c th ci thin cc bin php kim sot c bit lin
quan n nh gi v thm nh tn dng, thit lp cc cht kim sot gip ngn nga
v pht hin i vi vic ph duyt v gian ln, trin khai cc quy trnh gim st nh
h thng cnh bo sm, nng cao quy trnh thu hi n v lu tm n cc k hoch
cng vic ca b phm kim ton ni b m bo rng b phn ny hot ng
hiu qu ng chc nng ca n.
29 | Kho st v Ngnh Ngn hng Vit Nam nm 2013
Kho st v Ngnh Ngn hng Vit Nam nm 2013 | 30
KHO ST V BASEL
PHN 3:
Trong nm 2012, NHNN bt u mt chng trnh lin quan n
vic trin khai phng php gim st da trn ri ro theo Basel II
Vit Nam. Hin cn c rt nhiu thch thc ang ch i pha trc,
nhng t nht c th d kin trc cc yu cu lut nh xung quanh
vn nh th no v s nh hng n cc quy trnh ca ngn hng
nh th no.
a ra khung qun l vn linh hot v nhy cm vi ri ro
Ba Tr ct
Yu cu vn
ti thiu
Gim st Quy lut th trng
RR Tn dng RR Hot ng RR Th trng
BASEL II
Hu ht cc ngn hng (80%) u nhn thc c rng NHNN lp k hoch thc
hin Khung gim st theo Basel II, NHNN ti tr cho cc kha o to gii thiu
ngha ca Basel II cho cc ngn hng Vit Nam nhng li cha a ra hng dn v
vic khi no cc quy nh mi s c ban hnh, cc ngn hng cng cha sn sng
cam kt thc hin l trnh trin khai hay a ra mt quyt nh quan trng gy tn
km.
Hn mt na i tng tham gia kho st thnh lp i d n trin khai Basel II.
Hu ht cc ngn hng u ln k hoch p dng Basel II cho tt c cc hot ng
qun l ri ro nh ri ro tn dng, ri ro hot ng, ri ro th trng v ri ro thanh
khon.
31 | Kho st v Ngnh Ngn hng Vit Nam nm 2013
Khng
C
0% 20%
20%
40% 60% 80%
80%
100%
Nhn thc v thc hin khung gim st Basel II
i vi ri ro tn dng, gn mt na cc ngn hng (47%) ni h s s dng phng
php tip cn tiu chun tnh yu cu vn. Phng php IRB C bn c s
dng bi 33% cc ngn hng v 20% cc ngn hng cn li cha quyt nh s theo
phng php lun no tnh yu cu vn cho ri ro tn dng.
Phng php tnh yu cu vn cho tn dng
0% 10% 20% 30% 40% 50%
20%
33%
47%
Cha quyt nh
IRB - C bn
Phng php tiu chun
Kho st v Ngnh Ngn hng Vit Nam nm 2013 | 32
Ngn hng Thanh ton Quc t (Bank for International Settlement) gn y c a
ra bo co v cc phng php tnh vn ri ro c la chn bi cc ngn hng
thuc 47 nc thnh vin. im ng ch l mc d phng php Tiu chun d
trin khai nht v khng khc so vi Basel I (1988), di 20% cc ngn hng chn
phng php ny so vi t l 47% trn ca cc ngn hng Vit Nam. Thm vo ,
khng c ngn hng Vit Nam no chn phng php IRB Cao cp trong khi t l ny
cc ngn hng thuc cc nc thnh vin ca BIS l 40%.
Phng php tnh vn ri ro tn dng
IRB Cao cp
Th gii Chu u Anh
IRB C bn
Tiu chun
0%
10%
20%
30%
40%
50%
60%
70%
80%
90%
100%
i vi ri ro hot ng, 64% cc ngn hng s s dng phng php tiu chun
tnh vn trong khi 14% ngn hng li s dng phng php ch s c bn v 21%
vn cha quyt nh. Kt qu ny khng khc bit my khi so vi kt qu kho st t
cc ngn hng trn th gii.
Tuy nhin, gn 80% cc ngn hng ngh rng phng php tip cn ca h s thay
i trong vng 5 nm ti i vi c ri ro tn dng v ri ro hot ng. Tt c cc ngn
hng ch ra rng cn c rt nhiu kh khn khi trin khai p dng Basel II. Hai kh
khn chung c nhc n nhiu nht t cc i tng kho st chnh l chi ph trin
khai Basel II (85%) v thiu d liu lch s (78%).
Gii ti chnh ton cu ban u nhn nhn Basel II (2004) nh mt cn au u mang
tn Tun th. Tuy nhin Hip c Basel khng ch l tun th, tip nhn thc hin
Basel chnh l thc hin chun mc ti thiu nh gi ri ro ngn hng phi i mt
v m bo vn, tng hiu qu hot ng ni chung. Cc ngn hng ang dn
nhn ra cc li ch thng mi/kinh doanh khi thc hin Basel, cng nh cc c hi
tit kim vn tim nng. Nng cao danh ting ca ngn hng, h thng xp hng v
nh gi hiu qu hn l nhng li ch d dng nhn ra nht.
Gii quyt cc vn ri ro trong ngn hng khng ch n gin l chi ph thc hin
kinh doanh; n cn l con ng hiu r hn hot ng kinh doanh ca ngn hng
qu v v t c hiu qu v li nhun. S kt hp gia s gim st ca NHNN,
s hiu bit su ca t vn, v s sn sng v ch ng ca cc ngn hng s gip
xy dng h thng ngn hng Vit Nam vng mnh.
33 | Kho st v Ngnh Ngn hng Vit Nam nm 2013
LIN H VI CHNG TI
Kim ton
Trn nh Vinh
Ph Tng Gim c
[T]: +84 8 3821 9266 (8387)
[E]: vdtran@kpmg.com.vn
Trng Vnh Phc
Gim c
[T]: +84 8 3821 9266 (8347)
[E]: pvtruong@kpmg.com.vn
Nguyn Minh Hiu
Trng phng cp cao
[T]: +84 4 3946 1600 (6176)
[E]: hmnguyen@kpmg.com.vn
Qun tr ri ro ti chnh
John Ditty
Ch tch - Trng b phn T vn
[T]: +84 8 3821 9266 (8100)
[E]: jditty@kpmg.com.vn
Steve Punch
Gim c
[T]: +84 4 3946 1600 (6443)
[E]: spunch@kpmg.com.vn
Thm nhp th trng
Nguyn Cng i
Ph Tng Gim c
[T]: +84 8 3821 9266 (8235)
[E]: acnguyen@kpmg.com.vn
Mua bn v ti cu trc doanh nghip
James Malackey
Ph Tng Gim c
[T]: +84 8 3821 9266 (8715)
[E]: jamesmalackey@kpmg.com.vn
Phil Smith
Gim c
[T]: +84 4 3946 1600 (6447)
[E]: psmith@kpmg.com.vn
Phan Thanh Bnh
Ph Tng Gim c
[T]: +84 8 3821 9266 (8336)
[E]: bphan@kpmg.com.vn
Mi thng tin y u l thng tin chung khng c cung cp cho bt k trng hp c th ca bt k t chc hay c nhn
no. Mc d chng ti c gng cung cp thng tin chnh xc v cp nht nht mt cch c th, tuy nhin chng ti khng th
m bo rng nhng thng tin ny cn chnh xc lc n tay ngi ngi c hin ti hay trong tng lai. Bt c ai cng khng
nn da trn thng tin y p dng vo mt trng hp c th no nu khng c c s t vn tham kho t cc
chuyn vin.
2013 Cng ty TNHH KPMG, mt cng ty Trch nhim Hu hn mt thnh vin c thnh lp ti Vit Nam v l mt cng
ty thnh vin trong mng li cc cng ty KPMG c lp, lin kt vi Hip hi KPMG Quc t (KPMG Quc t), mt t chc
Thy S. Tt c cc quyn c bo h.
Tn cng ty KPMG, biu tng v cu cutting through complexity c ng k bn quyn ca Hip hi KPMG Quc t
(KPMG Quc t).
Thnh ph H Ch Minh
Lu 10, ta nh Sun Wah,
115 Nguyn Hu, Qun 1
[T]: +84 8 3821 9266
H Ni
Tng 46, Ta thp Keangnam Hanoi Landmark Tower,
E6 ng Phm Hng, M Tr, T Lim
[T]: +84 4 3946 1600
Thanh Ha
ng Hng, Tnh Thanh Ha.
[T]: +84 3 7391 0199
kpmg.com.vn
Cng ty TNHH KPMG
ADVKBS02-0813