Hi c mt qun cha Trc Dip Thanh

To Ebook: Nguyn Kim V Ngun truyn: vnthuquan.net

Trc Dip Thanh
Hi c mt qun cha
Cho mng cc bn n c u sch t d n sch cho thit b di ng

Ngun: http://vnthuquan.net/

To ebook: Nguyn Kim V.
MC LC
K 1
K 2
K 3
K 4

Trc Dip Thanh
Hi c mt qun cha
K 1
Mi tnh u ca vua Duy Tn

Qun cha H Th Ch - nh: do gia nh H c cung cp

Sau khi qua i, s b Diu Khng (1905-1997) li cun hi k k li cuc i ca mnh t khi
cn l qun cha H Th Hnh sng trong gia nh i thn H c Trung cho n lc xut gia theo
o Pht. Va qua, hi k ny c xut bn vi tiu ng thin sen n do hai tc gi L
Ngn, H c Hoi bin son (NXB Lao ng - Trung tm Vn ha ngn ng ng Ty n hnh).
Bo Thanh Nin xin gii thiu mt s ni dung ca tc phm.

Khong nm 1913, vua Duy Tn ln tui 13, ngi c 7 nm. hng nh vua thiu nin
vo nhng tr du h, xao nhng tm tr, khng c thi gian suy ngh v con ng cu nc nh vua
cha Thnh Thi, ngi Php cho xy dng mt ngi nh "Tha lng" Ca Tng (Qung Tr)
Hi c mt qun cha Trc Dip Thanh
To Ebook: Nguyn Kim V Ngun truyn: vnthuquan.net
nh vua ra ngh ngi, tm bin ma h. Cng trong nhng nm ny, quan i thn H c Trung,
Tng c Nam - Ngi (Qung Nam - Qung Ngi) c iu v Kinh nhn chc Thng th B
Hc (thay Thng th Cao Xun Dc ngh hu). nh vua tr c bn cng la tui n a nhng
dp ra Ca Tng, quan Thng th H c Trung khi hu vua thng mang theo 4 ngi con (2 trai,
2 gi) l 2 cng t H c im (sinh nm 1899), H c Di (1900), v 2 tiu th H Th Ch
(1902), H Th Hnh (1905). H Th Ch (km vua 2 tui) lc by gi l mt thiu n p ngi,
p nt, gii ch Hn li thng tho ting Php, rt c vua Duy Tn . Hai bn ny sinh tnh
vi nhau nhng vn rt kn o, khng vt qua khun php vua ti.
S b Diu Khng (tc H Th Hnh) nh li: "Chng ti nhn thy nhng khi Ngi ng du xun,
ngi trn kiu vng th rt uy nghi, nghim chnh, m sao khi ra chi Ngi li rt bnh dn, vui a
hn nhin, v s Mi hm t Ca Tng tr v Hu, ln no chia tay cng tht bn rn. Cc anh ti
(H c im, H c Di) n cho Ngi tht sm v a ra tn xe, cn 2 ch em ti ng xa, ch
vi cho Ngi. Ngi a tay cho li, cn ngoi u cho li. Tnh vua ti thn mt l lng!" (1).
u nm 1915 c chiu ca hai b hong thi hu (2) i H Th Ch vo hu v ban tng i vng
vng. K c ngi trong i ni ra dy cho H Th Ch nhng nghi l cung nh v bo vi gia
nh Thng th H c Trung l s xem ngy lnh thng tt lm l "np phi" cho tiu th H
Th Ch. Lc by gi c nh Thng th H c Trung u tin rng mi nhn duyn ca H Th Ch
v vua Duy Tn l iu chc chn. Bng mt iu bt ng xy ra vo cui nm lm o ln
mi vic c tnh ton trc. Vua Duy Tn cho mi i thn H c Trung vo triu ni li
t hn i vi H Th Ch m khng nu r nguyn nhn. Nh vua cn yu cu i thn H c
Trung gii thiu ngi khc a vo ngy ci nh. Vi s gii thiu ca i thn H c
Trung, vo u nm 1916, c Mai Th Vng, con gi ng Mai Khc n, c "np phi" ng
vo ngy ci c nh trc gia nh vua v H Th Ch.
iu g khin nh vua tr "thay lng i d" lm tan nt tri tim ngi m nh vua tng yu du, cn
gy ting th phi cho gia nh i thn H c Trung? Cun hi k ca s b Diu Khng gip
ngi i sau hiu r s tht v s kin thuc loi "thm cung b s" ny.
Nm 1915, khi tnh cm gia vua Duy Tn v H Th Ch chn mui v c hai b hong thi
hu tha nhn th cng l lc nh vua bt lin lc vi Hi Quang Phc ca hai ng Thi Phin, Trn
Cao Vn, v ngi quyt tm dn thn vo cng cuc cu dn, cu nc. Bit trc y l cng
vic nguy him, nh vua khng mun cho gia nh i thn H c Trung vi nhng ngi con
cn nh phi chu lin ly (c H c Trung lc ny c 10 ngi con c trai ln gi, phn ln
ang tui n hc), mt khc nh vua cng khng mun tr hon vic "np phi" v s ngi Php nghi
ng. Vi thng sau ngy ci, vo m 3 rng ngy 4.5.1916, vua Duy Tn b mt ri hong cung
tham gia cuc khi ngha v trang do lnh o Hi Quang Phc vch k hoch. Cuc khi ngha tht
Hi c mt qun cha Trc Dip Thanh
To Ebook: Nguyn Kim V Ngun truyn: vnthuquan.net
bi v b ni phn, nh vua b bt vi ngy sau . Cho n tn lc ny, ng H c Trung mi v l
l do nh vua t hn vi H Th Ch l nhm trnh s lin can cht ngi cho nng v cho c gia
nh mnh.
Li thm mt s c xy ra i vi c H Th Ch khng lu sau . Sau "ci dp" ca Hm Nghi ri
Thnh Thi, Duy Tn, ngi Php rt ra bi hc v chn c mt ng vua b nhn l Khi nh.
Mt thi gian ngn sau khi ln ngi, mt hm Khi nh cho mi H c Trung n v ng mun
ci H Th Ch lm v kim phin dch khi lm vic ring vi ngi Php m khng tin c mt
thng ngn. i vi ng H c Trung, y l mt tin st nh v ng bit con gi ng rt nng tnh
vi cu hong Duy Tn, khng d g chp nhn lm v Khi nh! ng nh th, khi nghe cha ni
li nh ca Khi nh, c H Th Ch va khc va tha vi cha: "Con xin nguyn vi cha
m trn i khng ly ai na ht!". Ni xong c v phng ring thn thc.
C nh lc c ng b H c Trung, ngi anh c H c Khi, em gi H Th Hnh hp bn
tm cch thuyt phc H Th Ch v h tha bit tuy Khi nh mi ng nhng y l "khu d"
ca nh vua, nu khng nghe theo th c nh khng trnh khi ti "khi qun","khng ch", tai ha
khn lng. H ngh n chuyn hai cha con H c Trung, H c Khi xin t quan v lm
rung. Lin my ngy m c nh ra sc khuyn gii H Th Ch. C em H Th Hnh m nm bn
ch r r thuyt phc: "Thy v anh Khi u l vn nhn, nay v lm rung sao c. Hung na
cn 4 anh em ang hc H Ni vy ai l ngi nui cc anh nn tng lai? Nu ch m khng bit
hy sinh th ch cn thua nng Kiu bn mnh chuc cha. Cn Ngi (Duy Tn) v quc gia, vy
sao ch khng v gia nh nh Ngi hy sinh v nc?". Lng nghe ti ni, ch nm im lng khng
tr li. Sng hm sau, i mt cn sng hp, nt mt bun phin ch sang phng C ti v tha: con
xin nghe li Thy v anh! C ti mng qu a nc mt ni: Thy bit n con v hiu qun tnh, nh
vy l c nh anh em u c phc nh con " (3).
l s tht v s kin con gi ng H c Trung 2 ln "np phi". Sau khi n qun cha H Th
Ch tr thnh b n phi khng bao lu th Khi nh qua i. Phn i cn li, b sng trong trng
thi trm ut nng. B qua i nm 1982, mn nguyn v c gp cc anh (cc ng H c
im, H c Di) theo khng chin tr v sau ngy ton thng.

Ch thch:
1): Nhng on in ch nghing trong bi l trch tc phm ng thin sen n.
(2): B m ch ca vua Duy Tn - con gi i thn Nguyn Thn v b m l b Nguyn Th
nh (cn gi l b Sanh).
(3): Lc ny (1916) ng H c Trung cn c 4 con trai ang hc H Ni l H c im, H
c Di, H c n, H c Lin.
Hi c mt qun cha Trc Dip Thanh
To Ebook: Nguyn Kim V Ngun truyn: vnthuquan.net

Trc Dip Thanh
Hi c mt qun cha
K 2
Bn n xt x Vua Duy Tn

Sau ngy thng nht t nc (1975), s b Diu Khng c vit tp hi k Vua Duy Tn v gia nh
H c Trung (cha xut bn). V s kin sau ngy vua Duy Tn b bt v cuc khi ngha v trang
do Quang Phc Hi khi xng b bi l, s b k:
Thn sinh ti (ng H c Trung) Thng th b Hc, c vua Duy Tn tin cn, nn trong cuc
khi ngha khng khi b lin can. Li thm mt mnh giy quyn do 2 ng Trn Cao Vn v
Thi Phin t trong ngc t hnh nh "c Ngo" ao ph th lc by gi chuyn tn tay cho Thy ti
nhng khng may lt vo tay ngi Php. Trong mnh giy y c ghi 2 cu i nh sau:
"Trung l ai? Ngha l ai? Cn ai vng lng l ai? N c thn t nghit
Tri cn , t cn , x tc sn h cn , min cho thnh thng sinh ton"
"V mnh giy ny m Thy ti b bt giam my ngy ta Khm s iu tra. Nu khng nh vua
Duy Tn gii cu t Thy ti phi chung s phn vi 2 ng Trn, Thi.
"Sau y l li khai ca vua Duy Tn khi b Php ct vn:
"Hi: Ngi ngh sao v mnh giy quyn ny?
"p: 2 ng Trn, Thi lm vic ln khng thnh s ti b t hnh nn cu cu vi ng H c
Trung.
"Hi: V l g trc y Ngi t hn vi tiu th h H? (tc H Th Ch-TDT)
"p: V ti thng ng H c Trung ng con s ng y b lin ly. V li, cc ng ch ca ti
khuyn ti nn trnh gia nh y bo mt.
"Hi: V l g 2 ng Trn, Thi li bo a mnh giy ny cho ng H c Trung?
"p: V ng H c Trung hay cu ngi nh cu 42 nh cch mng tnh Qung Nam nm
1908 trong v dn "xin xu" trong khi ng ang lm tng c tnh y.
"Hi: Ngi c bo m ng H c Trung v ti trong v khi lon ny khng?
"p: Ti xin hon ton bo m cho ng y"
(Diu Khng - Vua Duy Tn v gia nh H c Trung)
Cng v s kin ny, trong cun hi k ng thin sen n s b cn cho bit v li khai ca 2 ng
Trn, Thi vi ngi Php v l do 2 ng gi mnh giy quyn c ghi 2 cu i cho ng H c
Hi c mt qun cha Trc Dip Thanh
To Ebook: Nguyn Kim V Ngun truyn: vnthuquan.net
Trung: "V khi trong lao Qung Nam, chng ti c ha vi c H c (tc H c Trung lc
by gi l Tng c tnh Qung Nam-TDT) sau mi nm mi hot ng ( i li s t do-TDT).
Nay tuy mi su nm, nhng gp c hi tt: Php thua c, giao hng vn cy sng vo tay
ngi Vit sp i nh thu, nu nh vua (Duy Tn) cho mt li chiu qun lnh quay sng li, th
nht nh ngi Php phi ri khi Vit Nam. V vy m chng ti (2 ng Trn, Thi) xin gp
Ngi h Tnh Tm v nh ngy khi ngha. Khng ng c ngi phn bi ch im, nn Ngi b
bt. Vy chng ti xin hon ton chu ti". (1)
Chnh nh c 2 bn khai vi ngi Php nh trn m Thng th H c Trung c thot nn.
Song ngi Php cn giao cho ng 2 nhim v trc khi tr ng. Mt l: "Phi kim cho ngi Php
mt ng vua khc, ng c u c cch mng". Hai l: "Phi tho t trnh v ci n ca vua Duy
Tn". V nhim v th nht, c b H c Trung gi : "Vy ci ng Hong(2) m ti thng gp
cha Ty Thin l r c Trng Nh Cng , con ngi thch eo vng, nhn nh n b , ng
ngh sao? ng C ti mng qu ni: phi, khi vua ng Khnh mt ng cn nh qu nn h khng
tn ln thay m tn vinh vua Thnh Thi ri Duy Tn l con chu Ngi Dc c"(3). Sau ng H
c Trung a vn ng Hong C (Bu o) ra bn c triu nh nht tr v ngi Php cng
chp nhn ngay. Ngay sau Bu o c tn ln ngi vua ly nin hiu Khi nh (1916).
Cn v nhim v th 2, sau khi a ra bn bc triu nh, tt c cc quan Thng th u nht tr
y quyn cho Thng th H c Trung tho t trnh vi yu cu khng cho vua Duy Tn phi
gnh ti cht. ng H c Trung nh li 2 cu i ca cc ng Trn, Thi vit t trong ngc v
ng nhn ra li gi gm ca 2 nh cch mng sp b t hnh ny l khuyn ng nn ht ti cho
h v phi cu cho c mng sng ca vua Duy Tn (min cho thnh thng sinh ton). Ngay sau
ng tp trung mi tinh lc "b c cm nc, vit sut m" hon thnh "bn n"ca Nam
triu gi cho ngi Php xt ti vua Duy Tn c nhan : "Vng thnh sm ngn, khuynh nguy x
tc" (nghe li dua nnh, lm cho x tc lm nguy). Theo s b Diu Khng nh li bn n i khi
nh sau: "Vua Duy Tn cn nh tui, tuy rt thng minh, song cn cn ngh, b bn ngi mu phn
kch thch lng i quc nn nghe theo. Nu ng tui trng thnh th ti Ngi rt nng, song Ngi
cn v thnh nin, tng khng ng trch m nn thng tnh. ng v pha Chnh ph Bo h th
Ngi can ti "phn nghch" nhng ng v pha chnh ph Nam triu th Ngi l mt ng Vua bit
thng dn v c lng dn. Nh vy lun v ti th qu tht Ngi c ti vi ngi Php, cn i
vi nhn dn Vit Nam th Ngi khng c ti g c.
"Vy nn xt tnh m ch trut ph Ngi v cho Ngi c t do v vi danh ngha mt ng
Hong t nh trc. Nh vy lng dn mi khi on thn Chnh ph Php l khc nghit" (Diu
Khng-Vua Duy Tn v gia nh H c Trung).
"Bn n" c l, c tnh hn na cn n giu li rn e ngi Php ng qu nng tay vi vua Duy
Hi c mt qun cha Trc Dip Thanh
To Ebook: Nguyn Kim V Ngun truyn: vnthuquan.net
Tn m phi lnh hu qu nh trn c ngi Php chp nhn. Vua Duy Tn phi nhn ti i
y nhng vn gi danh v hong t.

Trc Dip Thanh trch dn v gii thiu

Ch thch:
Xem t bi Mi tnh u ca vua Duy Tn Bo Thanh Nin s ngy th su, 19.6.2009
(1,3) Trch cun ng thin sen n (NXB Lao ng-2009)
(2) Ch Hong t Bu o (cn gi l ng Hong C) hong t trng ca vua ng Khnh.

Trc Dip Thanh
Hi c mt qun cha
K 3
Ngi sng lp Hi Lc Thin


Sau ngy ngi ln ngi bu, Khi nh ng li cu hn vi tiu th H Th Ch con gi Thng th
H c Trung, v vi tnh th bt buc khng th khc, H Th Ch buc phi vo cung nhn danh
hiu n phi (nh giai phi). Thng th H c Trung tr thnh quc trng (cha v vua) uy
quyn rt ln.





ng ln lt c phong ng cc i hc s, tc Khnh M qun cng, ng vo hng t tr
di triu Khi nh v c Bo i sau ny. Tuy nhin ng vn gi thi quen sinh hot gin d, chn
thnh, khng li dng quyn th chn p ngi khc t li. Cc con ng cng c hng vinh
hoa, ph qu theo tc hiu ca cha: cc con trai c gi l cng tc, con gi l qun cha,
song tt c u c gio dc theo nn np gia phong: hiu tho vi cha m, anh ch em thng yu
nhau...
iu c bit l trong bi cnh t nc b Php xm lc t di ch thuc a, cc con ca
Hi c mt qun cha Trc Dip Thanh
To Ebook: Nguyn Kim V Ngun truyn: vnthuquan.net
ng c trai cng nh gi u c gio dc tinh thn yu nc, thc gi gn bn sc vn ha dn
tc. Cc con trai ca qun cng, tr ng H c Khi tt nghip Nho hc v ra lm quan ln n
Hip bin i hc s, Thng th b H, 5 v cn li u chm ch hc hnh v ln lt c qun
cng cho i du hc Php. D sng Php ni ting phn hoa, xa x nhng cc sinh vin H c
vn gi np sng gin d, tit kim, dn sc hc hnh u t cao, v sau Cch mng Thng Tm
1945 lt xc i theo cch mng v tr thnh nhng nhn s, tr thc ni ting di ch mi:
tin s lut khoa H c im, gio s - tin s y khoa H c Di, k s m-a cht-nh gio H
c Lin, tin s dc khoa H c n...
Bn qun cha th ba ly chng mn ng h i. Ring qun cha H Th Hnh - con gi t - t
nh c t tng, ch hng khc thng. Nm 15 tui sau khi ngi ch k vo cung lm n phi
Khi nh, H Th Hnh ngh hc trng ng Khnh phng dng cha m v t hc,
nghin cu nhiu sch bo k c sch, bo nc ngoi trau di kin thc. H Th Hnh sm c
nng khiu hc ngoi ng: gii ch Hn, thnh tho ting Php, ting Anh. C c nhiu sch ni
v cch mng Php, Nga, Trung Quc v rt hm m Gandhi n .
Nhng nm u thp k 20 ca th k trc, kinh thnh Hu, H Th Hnh tham gia hot ng
x hi bn cnh mt s nhn vt c xu hng cch mng nh Hi Triu, Trn Th Nh Mn... Qun
cha cng b m Phng (1) ng ra t chc Hi N cng lc u Tha Thin, sau lan ra nhiu
tnh Trung k tp hp ph n ngho dy ngh, c ng cho phong tro u tranh ginh n quyn.
Qun cha sng tc bi th c ph cp rng ri trong gii ph n lc by gi c nhng cu: N
cng sng lp ti Tha Thin - Kinh t nng cao bc n quyn - Gnh vc giang sn thn gi Vit -
Duy tr ni ging t thn tin.... (2)
gy dng qu Hi v biu dng s n ngh nhn c tay ngh gii, qun cha t chc u xo
hng ha th cng m ngh do ch em lm ra. Qun cha cn m ca hng c bin hiu Nam ha
Hu lm ni bn hng th cng m ngh ca Hi v nhn n lm hng cho nhiu ngi nc
ngoi. Ngi Php khng a g nhng hot ng ca qun cha m h cho l bi ngoi, c xu
hng Gandhi Vit Nam.
Trm mt thm Php Hu mi qun cha n cnh co. Bng ting Php tri chy, qun cha
ni r tn ch, mc ch ca Hi N cng v dng dc cht vn: Kim cng n vic lm cho ph
n ngho l c ti sao? Xin cc ng cho ti bng c phn ng v ti xin chu ti. Bn chng buc
phi th qun cha v nhng khng qun rn e: Nu khng n mt c Thng (Thng th H
c Trung) th chng ti bt c ri!. (3)
Vi s gi ca c Thng, qun cha thnh lp Hi Lc Thin chuyn lm cc cng tc t thin.
Vi vn ting Php lu lot v uy tn ca mnh, H Th Hnh mi c b Ton quyn Php nhn
lm ch tch danh d cho Hi v nhiu phu nhn quan chc cao cp, thng gia ngi Php, ngi
Hi c mt qun cha Trc Dip Thanh
To Ebook: Nguyn Kim V Ngun truyn: vnthuquan.net
Vit ng tn hi vin. Hi Lc Thin khng nhng c uy tn rng m cn c ngun ti chnh di
do t chc cc t cu tr cho ng bo gp thin tai, dch bnh...
Nm 1931, c tin ng bo b tn st trong cuc ni dy X Vit Ngh Tnh, b m Phng
hp Hi N cng gp bn vic cu t. Qun cha xc nh: ch c Hi Lc Thin mi m nhn
ni vic ny v xung phong nhn trch nhim t chc cu t. Ra n Ngh An, qun cha trc
tip gp cc quan chc ng u tnh c ngi Php v ngi Vit thuyt phc h cho php Hi
Lc Thin t chc cu t vi l do nhn o. Kt qu t cu t on ca Hi Lc Thin cp tin
mua quan ti chn ct cho hng chc t s, cp hng vin tr cho hng trm gia nh b mt ngi
thn ang lm vo cnh thiu i...
c trc tip chng kin cnh au thng ca ngi dn, qun cha rt xc ng sng tc bi
th Thy cnh tang thng, c nhng cu: Lam Giang sng cun trm dng l - Hng Lnh tro vi
nhng nm xng.... Bi ny c m Phng khen hay m khng dm cho ai nghe. Ch c b
c T l m ca T Quang Bu c.... (4) Mi sau nm 1975, bi th ny mi c ng trn mt
t bo ca Pht gio vi bt hiu Diu Khng. (Cn tip)


Ch thch:
(1): - m Phng: n s m Phng (1881-1947) l b Nguyn Phc ng Canh, v ca ng
Nguyn Khoa Tng. B l nh hot ng x hi ni ting Hu na u th k XX. - Hi Triu:
Nguyn Khoa Vn, con ca ng Nguyn Khoa Tng v b m Phng. Hi Triu l nh l lun
mc-xt trc Cch mng Thng Tm 1945. - Trn Th Nh Mn: (1907-1992) gio vin trng n
hc ng Khnh, sau ny l phu nhn nh s hc o Duy Anh.
(2, 3, 4): Trch hi k ca s b Diu Khng, sch ng thin sen n (NXB Lao ng - 2009)

Trc Dip Thanh
Hi c mt qun cha
K 4
Cuc hn nhn bt ng

Khong nm 1924, lc H Th Hnh trn 19 tui, qun cha c chuyn xut ngoi u tin trong i.
Nm nh vua nc Cao Min lng ging (nay l Campuchia) bng h. Nam triu c qun cng
H c Trung lm s thn i din sang ving tang. Cng i c mt bc s, mt phin dch, mt li
Hi c mt qun cha Trc Dip Thanh
To Ebook: Nguyn Kim V Ngun truyn: vnthuquan.net
xe v c con gi cng H Th Hnh theo hu cha.

Nhng nm trc , c b thn mu ca H Th Hnh thng thc gic con gi t ly chng. Cng
c lm vng tn, cng t con nh quyn qu, giu c, mn ng h i ao c c lt vo mt
xanh ca nng qun cha tr p, ti gii, nt na vo bc nht kinh Hu lc by gi. Song H Th
Hnh nhit tnh vi cng tc x hi bao nhiu th nng li h hng chuyn chng con by nhiu! V
vy hai c - nht l c b - gi gm nhiu hy vng v chuyn chng con ca qun cha trong chuyn
i xa ny ca hai cha con.
n nc bn, mt hong t Cao Min c phn cng tip n rt ngc nhin khi tip xc vi mt
qun cha ngi Vit tr p, ni ting Php lu lot v rt am hiu v Pht gio. Trc khi n
cm, ti thy ng ta chp tay vi, ti hi th ng ni l cng Pht trc khi n. Ti hi: ng tu t
hi no? ng ni: t khi 6 tui n 12 tui ng mt cha trong i ni, hc o lm ngi. Nu
khng hc, d l mt ng hong cng khng ai g v cho. Chng ti u ci ni lng i. Khi v
nh, ng c ti cho bit: ng hong y mun qua Vit Nam gp con tr li. Ti tha: Thy nn t
chi ngay i, gia nh lm kh ch con, thi ng lm kh con na!... C ti th di im lng
khng ni g na (2).
C mt s kin trong chuyn xut ngoi nh du mt bc ngot v cuc i ca qun cha. l
chuyn gia qun cha v ngi th k trong on. ng ny l Cao Xun Xang, con th ca ng
Cao Xun Dc, Thng th B Hc tin nhim ca Thng th H c Trung. ng ln hn qun
cha 6 tui, hin ang lm Thng t C mt vin nn cn gi l ng Thng. V gii ting Php,
ng c ng H c Trung chn lm th k kim phin dch. Qua cu chuyn gia hai ngi, qun
cha bit ng Thng c mt i v, v cht li 6 a con lt nht c trai ln gi, a u ch
10 tui, a t mi ln 2 tui. ng Thng cn b bnh lao phi nng cha bit sng cht lc no!
Vn sn tnh thng ngi, qun cha bng thy cm cnh cho l nh con ng Thng, nu cha
chng c mnh h no th cuc sng ca chng s ra sao? Sau khi xin kin song thn, nm 1926
qun cha n 6 a con ng Thng v nhn lm m ca l tr. Ri mt quyt nh to bo cht
n: qun cha bo cho song thn nh s kt hn vi ng Thng! Khng ring c nh c Thng
H c m c bn b khi bit tin u sng st bt ng! Nm 1929, cuc hn nhn ca qun cha vi
ng Thng c tin hnh khng phi trong ting ci hoan h m trong ting khc ca c hai h!
11 thng sau ngy ci, b Thng (gi theo tn chng) sinh h mt con trai t tn l Cao Xun
Chun (3). ng Thng do bnh nng va thy mt con th qua i (1930).

Hi c mt qun cha Trc Dip Thanh
To Ebook: Nguyn Kim V Ngun truyn: vnthuquan.net


Sa Di ni Diu Khng
Bt u cuc i th hai
Mt nm sau, b Thng giao li cc cng vic ca Hi N cng, thu xp cng vic Hi Lc
Thin, gi Cao Xun Chun cho b ng y (ch rut), gi cc con nui vo hc ni tr 2 trng
Quc hc v ng Khnh chnh thc bc vo con ng tu hnh. Lc ny, b H Th Ch, n
phi ca Khi nh, ch rut ca b Thng, sau khi mn tang vua xin ra cha Chu , hiu l
Khi n T (thng gi l cha b Phi). B Thng cng ln cha ny cng vi ch. Nm 1932,
H Th Hnh c ha thng Gic Tin truyn thp gii lm Sa ni di vi php t Diu Khng,
nhng vn tc lm pht s.

Cng vic ln u tin Diu Khng lm l cng vi ha thng Gic Tin ch tr sng lp Hi Pht
hc. Vic tho n xin php thnh lp, d tho iu l Hi xong, c H c Trung, c Tn Tht
Hn ph chnh thn thn rt ng h, ring ng Nguyn Hu Bi (theo Cng gio) lc y lm Thng
th u triu vn khng cho php. Diu Khng vi s quen bit sn vi ni cung vo gp Thnh
cung Hong thi hu (4) bo co vic tr ngi v xin thnh cung gi thng h s cho vua Bo i
(lc ny ang Php) k gi v. Thnh cung ha s chuyn h s xin thnh lp Hi Pht gio km
th ring ca ngi cho Bo i. Mt thng sau, thnh cung cho gi Diu Khng vo v trao h s
thnh lp Hi c vua Bo i ph duyt. Ngi cn k li: ng Bi vo c n ni l ngi
nghe con nt! Ti la cho v ni: Sao ng binh vc o ca ngi Php m li b o ca Vit
Nam t ngn i? ng lui v v gin ng ta ni: Cc cha nn thn trng !. (5)

Sau ngy song thn t trn (1941), duyn trn thm nh gnh, vo ma thu nm Gip Thn (nm
1944), lc 39 tui vi 12 nm th thp gii, Diu Khng xung tc th tam n cu tc ti i gii
n Thuyn Tn (Hu) do ha thng Gic Nhin nh tng thng Gio hi Pht gio VN lm n
u. Vo lc ny Mt trn Vit Minh ang ro rit hot ng li cun ng o qun chng tham gia
Hi c mt qun cha Trc Dip Thanh
To Ebook: Nguyn Kim V Ngun truyn: vnthuquan.net
ginh chnh quyn, trong hng ng pht t tham d ng o. "Ngy Bo i thoi v cng c s
tham gia ca Pht gio ni cung m c Phm Khc He u c bit! Cng nh vy m Bo i
khi thi lui mt cch n ha nn cng khng mu dn chng nhng cng lm cho b Nam
Phng Hong hu gn b nga, v k hoch ca ngi Nht giao cho khng thnh cng (6).


T.D.TTrch dn v gii thiu ( Thanh Nin)
Ch thch:
- (1, 2, 5, 6) Trch hi k ca s b Diu Khng - ng thin sen n (NXB L 2009) -
(3) Cao Xun Chun c ngi ch ca H Th Hnh l b ng y - thn mu ca nh bc hc
Bu Hi - nui. Nm 16 tui ang hc Si Gn c gia nh gi sang Php cho gia nh Bu Hi
nui, k s, ly v Php v nh c Php. -
(4) B Thnh cung Hong thi hu tc b Nguyn Th Nhn (1870-1935) con gi i thn Nguyn
Hu , Nht giai phi ca vua ng Khnh. Sau khi b thnh cung qua i, b T cung tc b
Hong Th Cc m Bo i mi c nh hng ln trong thi gian cn li.

Li cui: Cm n bn theo di ht cun truyn.
Ngun: http://vnthuquan.net
Pht hnh: Nguyn Kim V.

Ngun: Gic Ng
c bn: Thanh Vn a ln
vo ngy: 10 thng 12 nm 2009