Talaan ng Paggamit ng Ortograpiya

Paaralan:

Purok:

Sangay:

Rehiyon:


Kailan natanggap sa paaralan:

Gamitin ang sumusunod na titik sa pagtatala ng kondisyon ng modyul:

A (Bago)
B (Gamit na ngunit maayos pa)
C (May kaunting sira)
D (Maraming sira)
Pangalan ng
Humiram
Kailan Ipi-
nahiram
Kondisyon Kailan Isinauli Kondisyon







iii



Agsursurotayo nga Agbasa
Tarabay iti Panagisuro iti Ilokano
ILOKANO Ortograpia

Grace Donata S. Abugan
Leila Piera Areola






Kagawaran ng Edukasyon
Republika ng Pilipinas

HINDI IPINAGBIBILI
PAG-AARI NG PAMAHALAAN
INILAAN PARA SA

Distrito/Paaralan:
Dibisyon:
Unang Taon ng Paggamit:
Pinagkukunan ng Pondo:

1
Agsursurotayo nga Agbasa
Tarabay iti Panagisuro iti Ilokano
Karapatang - Ari (Hindi ipinagbibili)
Unang Edisyon, 2012

Paunawa hinggil sa karapatang-sipi. Isinasaad ng Seksiyon 176 ng
Batas Pambansa Bilang 8293: Hindi maaring magkaroon ng karapatang sipi sa
ano mang akda ng Pamahalaan ng Pilipinas. Gayon pa man, kailangan muna
ang pahintulot ng pamahalaan o tanggapang kung saan ginawa ang isang akda
upang magamit sa pagkakakitaan ang nasabing akda. Kabilang sa mga maaring
gawin ng nasabing ahensiya o tangapan ay ang patawan ng bayad na royalty
bilang kondisyon.

Inilathala ng Kagawaran ng Edukasyon
Kalihim: Br. Armin Luistro FSC
Pangalawang Kalihim: Dr. Yolanda S. Quijano
Kawaksing Kalihim: Dr. Elena R. Ruiz















Inilimbag sa Pilipinas ng ____________

Department of Education-Instructional Materials Council Secretariat
(DepEd-IMCS)
Office Address: 2
nd
Floor Dorm G, PSC Complex, Meralco Avenue.
Pasig City, Philippines 1600
Telefax: (02) 634-1054 or 634-1072
E-mail Address: imcsetd@yahoo.com
Mga Bumuo ng Ortograpiya

Konsultant: Juan SP Hidalgo, Jr.

Coordinator: Rosalina J. Villaneza

Mga manunulat: Leila Piera Areola
Grace Donata S. Abugan

Mga tagasuri: Estrella Fuertes
Francisca S. Nicolas

Gumuhit ng mga larawan: Noel B. Corpuz
Francisca S. Nicolas
Jason Villena

Naglayout: Aro R. Rara
ii

Dagiti Linaon

Pakauna nga Sao .......................................................... iv
Ortograpia ti Pagsasao nga Ilokano .......................... 1
Alagaden ti Gramatika ............................................... 14
Pagkitaan ti Kaipapanan
Dagiti Kadawyan a Sao ken Balikas .................. 28
iii

Mensahe
Bro. Armin Luistro
Ortograpia
Ti Pagsasao nga Ilokano
2

Tarabay iti Panagisuro iti Ilokano
Alpabetong Ilokano
Alpabeto
Pagannurotan
dagiti Bulod a
Sao
Bilang
dagiti
(Paaweng)
Bilang da-
giti
(Pauni)
Diptonggo/
Agsaruno a
Pauni


28

*Adda 20 letra
ti Ilokano. Dagi-
toy dagiti suma-
ganad:
a, b, k, d, e, g, h,
i, l, m, n, ng, o, p
r, s, t, u, w, y.
Umanayen dagi-
toy a mangbukel
kadagiti balikas
ti Ilokano
*Aramaten dagiti
sumaganad a
walo (8) a binu-
lod a letra a
c ,f, j, ,
q, v, x, ken
z a mangbukel
kadagiti nagan ti
tao, lugar, institu-
sion, ken scien-
tific/technical a
balikas
*Para kadagiti
balikas nga awan
kaibatuganna ti
Ilokano,
aramaten ti orihi-
nal a balikas.

(5)

a-atis
e-ekis
i-ina
o-oso
u-unas









(23)

b-bituen
k-kalding
d-dudon
g-getteng
h-hamon
l-lobo
m-manok
n-nuang
ng-ngipen
p-pal-id/paid
r-rasa
s-saka
t-tarampo
w-wasay
y-yoyo
c-
computer
f-fax
j-jacket
-Nio
q-
quadrangle
v-van
x-x-ray
z-zebra

ay-balay
oy-lumboy
aw-aldaw
iw-assiw

br-kubra
ts-tsinela
pl-
planggana
tr-trapal
gr-gripo
dr-dram





3

Tarabay iti Panagisuro iti Ilokano
Dagiti Alpabeto
Aa










atis
Ee










ekis
Ii









ina
Oo









oso
4

Tarabay iti Panagisuro iti Ilokano
Uu










unas
Bb










bambanti
Kk










kain
Dd










dudon
5

Tarabay iti Panagisuro iti Ilokano
Gg





gatas
Hh










hamon
Ll










laki
Mm










manok
6

Tarabay iti Panagisuro iti Ilokano
Nn









nuang
NGng










ngipen
Pp










pustiso
Rr










rosas
7

Tarabay iti Panagisuro iti Ilokano
Ss










saka
Tt










tian
Ww










wasay
Yy










yoyo
8

Tarabay iti Panagisuro iti Ilokano
Cc










computer
Ff










fax
Jj









Jacket











Sto. Nio
9

Tarabay iti Panagisuro iti Ilokano
Qq










quadrangle
Vv










van
Xx










x-ray
Zz










zebra
10

Tarabay iti Panagisuro iti Ilokano
Ti Alpabeto ti Ilokano
Lenguahe ILOKANO
Alpabeto 28
Paaweng
5
Ilokano English
A aso dog
E eroplano airplane
I itlog egg
O oso bear
U uong mushroom
11

Tarabay iti Panagisuro iti Ilokano
Lenguahe ILOKANO
Alpabeto 28
Pauni
23
Ilokano English
B bituen star
K kalding goat
D dudon grasshopper
G getteng scissors
H hamon ham
L lobo balloon
M manok chicken
N nuang carabao
12

Tarabay iti Panagisuro iti Ilokano
Lenguahe ILOKANO
Alpabeto 28
Pauni
23
Ilokano English
NG ngipen teeth
P pal-id/paid fan
R rasa crab
S saka foot
T tarampo top
W wasay ax
Y yoyo yoyo
C computer computer
13

Tarabay iti Panagisuro iti Ilokano
Lenguahe ILOKANO
Alpabeto 28
Pauni
23
Ilokano English
F fax fax
J jacket Jacket
Nio Nio
Q quadrangle quadrangle
V van van
X x-ray x-ray
Z zebra zebra
Alagaden ti Gramatika
15

Tarabay iti Panagisuro iti Ilokano
GRAMATIKA - ILOKANO

I. PANGNAGAN

A. Panagpaadu
Adda dagiti pangnagan a mangibaga ti ad-adu. Ma-
bukel dagitoy babaen kadagiti sumaganad a wagas:

1. Uliten ti umuna nga ebkas/silaba ti sapasap-a-nagan.
Kas pangarigan:
kabsat kakabsat
gayyem gagayyem
kasinsin kakasinsin
kadua kakadua

2. Uliten ti umuna a paaweng iti sapasap-a-nagan.
Kas pangarigan:
ubing ubbing
anak annak
ina inna
ama amma

BUGBUGTONG ADDUAN
kabsat kakabsat
gayyem aggayyem
ina inna
ama amma
kasinsin kakasinsin
kadua kakadua
ikit iikit
sabong sabsabong
nateng natnateng
16

Tarabay iti Panagisuro iti Ilokano

3. Uliten ti umuna a silaba ken ti paaweng a sumaruno kaday-
toy santo isilpo ti puon-a-balikas.
Kas pangarigan:
talon tal + talon taltalon
makan mak + makan makmakan
nateng nat + nateng natnateng

4. Uliten ti umuna nga ebkas/silaba a pasarunuan ti umuna a
pauni ti balikas santo isilpo ti puon-a-balikas.
Kas pangarigan:
balasang ba + b + balasang babbalasang
lalaki la + l + laki lallaki
tao ta + t + tao tattao
B. Gender

Para Babai Para Lalaki
Para Lalaki
ken Babai
Neuter
nanang tatang nagannak tugaw
ikit uliteg manursuro bola
manang manong kabsat ullaw
ipag kayong anak balay
inang amang ubing danum
lelang lelong gayyem buok
baket lakay abalayan ules
upa kawitan doktor pungan
ninang ninong dentista bato
madre padi inhiniero ikan
babai lalaki tao karayan
nana tata abirat ulep
17

Tarabay iti Panagisuro iti Ilokano
1. Adda dagiti sumagmamano a pangnagan a para lalaki.
Kas pangarigan:
tatang manong lelong
uliteg kayong ninong
amang kawitan lakay

2. Adda dagiti sumagmamano a pangnagan a para babai.
Kas pangarigan:
nanang manang lelang
Ikit ipag ninang
Inang upa baket

3. Adda dagiti sumagmamano a pangnagan a mabalin a
para lalaki wenno para babai.
Kas pangarigan:
anak nagannak gayyem
abalayan ubing kabsat

4. Adda dagiti sumagmamano a pangnagan a saan a para
lalaki ken saan met a para babai.
Kas pangarigan:
tugaw lapis mula
taraon danum bola

C. Artikulo
1. Aramaten ti artikulo a ti no maymaysa ti dakamaten a
sapasap-a-nagan (common noun).
Kas pangarigan:
Ti lapis ni Ben ket ababa.
Agsangsangit ti maladaga.

2. Aramaten ti artikulo a dagiti no dua wenno adu dagiti
dakamaten a sapasap-a-nagan.
Kas pangarigan:
Dagiti ay-ayam ni Ramon ket kabarbaro.
Napintas dagiti sabsabong iti hardin.

18

Tarabay iti Panagisuro iti Ilokano
II. PANGSANDI-A-NAGAN (PRONOUN)

A. Pangsandi-a-Nagan iti Pangpersonal (Personal Pronoun)

Bugbugtong Aduan
Umuna a Persona siak dakami/datayo
...ak, ... ...kami/...tayo
Maikadua a Persona sika/...ka dakayo/...kayo
Maikatlo a Persona isuna /...na isuda/...da

1. Aramaten ti siak/...k/...ak para iti tao nga agsasao.
Kas pangarigan:
Siak ti nagluto itattay.
Linutok daytoy dinengdeng.

2. Aramaten ti dakami para iti dua wenno adu a tattao nga
agsasao malaksid iti tao a kapatpatang.
Kas pangarigan:
Dakami kada Elena ken Nestor ti agdalus ita.
Agdaluskami ita kada Elena.

3. Aramaten ti datayo/tayo para iti dua wenno adu a tattao
nga agsasao karaman ti kapatpatang a tao.
Kas pangarigan:
Datayo a tallo ti mangdalus iti siled-pagadalan.
Agdalustayo ti siled-pagadalan.

4. Aramaten ti sika para iti maysa a tao a kapatpatang.
Kas pangarigan:
Ruben, sika ti mangpakan ti aso.

5. Aramaten ti dakayo/...kayo para iti dua wenno adu a tat-
tao a kapatpatang.
Kas pangarigan:
Sarah ken Rina, dakayo ti agsibog kadagiti
mulmula.
Agsibogkayo kadagiti mumula, Sara ken Rina.

6. Aramaten ti isuna/...da para iti maysa a tao a pagpa-
patangan.
19

Tarabay iti Panagisuro iti Ilokano
Kas pangarigan:
Ayabam ni Lorna ta isuna ti mangpunas ti lamisaan.
Isuna ti mangpunas ti lamisaan.

7. Aramaten ti isuda/...da para iti dua wenno adu a tattao a
pagpapatangan.
Kas pangarigan:
Isuda ti agurnos ti liblibro.
Ayanda?

B. Pangsandi-a-Nagan iti Panagtagikukua (Possessive Pronoun)

Bugbugtong Aduan
Umuna a Persona ko, ...k mi/ta/tayo
Maikadua a Persona mo yo
Maikatlo a Persona na da

1. Aramaten ti ko/...k no ti akinkukua ket ti agsasao.
Kas pangarigan:
Aruatek dayta.
Bagko dayta nalabaga..

2. Aramaten ti ...mi no ti akinkukua ket ti agsasao ken sabali
pay a tao malaksid iti tao a kapatpatang.
Kas pangarigan:
Bakami dayta basbassit.

3. Aramaten ti ...ta/...tayo no ti akinkukua ket ti agsasao
kaduana ti kapatpatang a tao.
Kas pangarigan:
Balontayo amin daytoyen.
Kuata laeng daytoy intugotko.

4. Aramaten ti ...na no ti akinkukua ket ti tao a
pagpapatangan.
Kas pangarigan:
Apay nga innalam diay lapisna?

20

Tarabay iti Panagisuro iti Ilokano
5. Aramaten ti ...da no ti akinkukua ket dagiti tao a pagpa-
patangan.
Kas pangarigan:
Nuangda dagita agar-arab.

C. Demonstrative Pronoun
daytoy (this) dayta (that) daydiay (that)
dagitoy (these) dagita (those) dagidiay (those)

1. Aramaten ti daytoy / dagitoy no ti banag nga aramaten
ket ig-iggaman wenno asideg ti tao nga agsasao wenno
asideg kadagiti tattao nga agsasao.
Kas pangarigan:
Bagko daytoy.
Dagitoy dagiti baro a bagko.
Tugawko daytoy.
Tugawko dagitoy.

2. Aramaten iti dayta/ dagita no ti banag a dakamaten
ket adayo kadagiti tattao nga agsasao.
Kas pangarigan:
Regalo ni manangmo kenka kadi dayta?
Nagpintas dayta lupotmo.
Dagiti regalom kadi dagita?

3. Aramaten ti didiay wenno sadiay no ti lugar a
dakamaten ket adayo kadagiti agpapatang a tattao.
Kas pangarigan:
Mapantayo didiay baybay.
Apsariartayo sadiay igid ti baybay.


III. SARITA A MANGIBAGA TI TIGNAY (VERB)

Napasamaken (Past) (nalpasen/naaramiden)
Mapaspasamak (Present) (madama a maaramid)
Mapasamak to (Future) (Maaramid to pay laeng)
21

Tarabay iti Panagisuro iti Ilokano

A. Napasamaken (Past Tense)
1. Ikkan ti na- iti puon-a-balikas (root word) ti sao nga agrugi
ti a, e, i, o, ken u.
Kas pangarigan:
arado nagarado
ulaw naulaw
2. Ikkan ti nag iti puon-a-balikas (root word) nga
agrugi iti b, k, d, g, h, l, m, n, p, r, s, t, w, ken y.
Kas pangarigan:
basa nagbasa
surat nagsurat
3. Kadagiti sao nga agrugi ti um, sukatan ti u ti im.
Kas pangarigan:
umay immay
umuli immuli

B. Mapaspasamak (Present Tense)
Madama a Mapaspasamak (Present Progressive Form)
1. Uliten ti umuna a tallo a letra ti puon-a-balikas.
Kas pangarigan:
magna magmagna
mangan mangmangan
agbasa agbasbasa
agtudo agtudtudo
Mapaspasamak (Simple Present Form)
1. Ikkan ti ag ti rugi ti puon-a-balikas.
Kas pangarigan:
basa agbasa
tudo agtudo


C. Mapasamak to (Future Tense)
1. Inayon ti to ti ungto/udi iti sao (Simple Future Form).
Kas pangarigan:
mangan manganto
umay umayto
mapan mapanto
22

Tarabay iti Panagisuro iti Ilokano

2. Ikkan ti ag ti rugi ti puon-a-balikas ken isilpo ti
nto iti ungto ti sao nga agturpos ti paaweng
(vowel).
Kas pangarigan:
ag+kanta+nto agkantanto
ag+basa+nto agbasanto
3. Ikkan ti ag ti rugi ti puon-a-balikas ken isilpo ti to iti
ungto ti sao nga agturpos ti pauni (consonant).
Kas pangarigan:
ag+taray+to agtarayto
ag+bayad+to agbayadto
ag+gapas+to aggapasto

IV. SARITA A MANGILADAWAN (ADJECTIVE)

A. Digiti Panangidilig (Degrees of Comparison)
Positive Comparative Superlative
Dagiti wagas a pangbukel ti comparative a degree dagiti sao
a mangiladawan.
1. Buklen ti comparative degree ti sao a mangiladawan
babaen ti panangulit ti umuna nga ebkas/silaba iti puon-a-
balikas (root word).
Kas pangarigan:
dakkel dakdakkel
bassit basbassit
nalaka nalaklaka
natayag nataytayag
napintas napinpintas
nasingpet nasingsingpet

2. Buklen ti superlative degree ti sao a mangiladawan
babaen ti panangikabil ti ka- ti rugi ken isilpo ti -an ti
ungto ti puon-a-balikas (root word).
Kas pangarigan:
dakkel kadakkelan
bassit kabassitan
23

Tarabay iti Panagisuro iti Ilokano
laka kalakaan
tayag katayagan
pintas kapintasan


V. PHRASES AND SENTENCES

A. Grupo Dagiti Sao nga Awan Kaipapanan Na (Phrase)
Kas pangarigan:
Dua a bay-on
Dagiti mulmula
Ti nasingpet nga ubing

B. Patang (Sentence)
Grupo dagiti sao a kumpleto ti kaipapanan wenno
kapanunotan.

Nadumaduma a tabas dagiti grupo dagiti sao.
1. Panangisarita (Declarative)
Aramaten a panangibaga wenno panangistoria kadagiti
paspasamak wenno bambanag. Agturpos daytoy ti tuldek
(.).
Kas pangarigan:
Dua a bay-on a kamatis ti napurosmi.
Nalangto dagiti mulmula.
Nasingpet nga ubing ni Dina .
Adda tarakenko nga aso.
Puraw ti marisna.
Atiddog ti ipusna.
2. Panagsaludsod (Interrogative)
Aramaten daytoy iti panagsaludsod wenno pagdamag. Ag-
turpos daytoy iti marka a pagsaludsod (?).
Kas pangarigan:
Ania (What) ti naganmo?
Asino/Siasino (Who) dagiti nagannakmo?
Sadino (Where) ti papanam?
Apay (Why) a nagsangit?
24

Tarabay iti Panagisuro iti Ilokano
Kasano (How) ti agluto ti bibingka?
Mano (How many) ti kakabsatmo?
Mano (How much) ti maysa kilo a karne ti baboy?

3. Panagibaon (Imperative/Command)
a. Panangibaon (Command). Agultimo daytoy ti tuldek (.).
Kas pangarigan:
Mangankan.
Agriingka a nasapa.
Pakanem dagita taraken.
b. Pagpakaasi (Request)
Aramaten a panagdawat ti pabor. Aramaten dagiti
pagsasao nga paki wenno mabalin. Mabalin nga
agturpos daytoy ti tuldek (.) wenno marka a pagsaludsod
(?).
Kas pangarigan:
Pakibagam man kenni Ben nga umay ditoy.
Mabalin a bulodek dayta lapismo?

4. Mangibaga ti Nalaus a Karirikna (Exclamatory)
Aramaten a panangibaga ti karirikna kas iti nalaus a ragsak,
nalaus a pungtot, nalaus a buteng, pannakakigtot, ken
dadduma pay.
Kas pangarigan:
Yehey, nangabakkami!
Alla! Nalipatak daytay pitakak.
Adda uleg! Adda uleg!
Uram! Uram!

VI. TARABAY TI PAG - SPELLING

A. Suroten ti orihinal nga spelling dagiti bukod-a-nagan ti tao,
lugar, ken dadduma pay.
Kas pangarigan:
Jose Rizal
Sto. Nino, Cagayan
B. Suroten ti orihinal nga spelling dagiti sao a pangteknikal, pang
25

Tarabay iti Panagisuro iti Ilokano
siensia, ken dagiti simbulo ti siensia ken matematika.
Kas pagarigan:
Varicose veins
Chemotherapy
Fe (Iron)
C. Suroten ti orihinal nga spelling dagiti bulod nga balikas.
Kas pangarigan:
French fries spaghetti
zodiac fax
pizza x-ray
D. Para ti diphthong ken consonant cluster
1. Singin a paaweng a letra ai. Saan nga agbaliw ti spelling
ti ai no daytoy ti maudi nga ebkas ti balikas a buklen.
Kas pangarigan:
paria, saan a parya
baria, saan a barya
Ngem agbalin nga ya no ti umuna nga ebkas ti balikas
ket paaweng.
yatang, saan a iatang
yawat, saan a iawat
2. Singin a paaweng/patimek a letra nga ie, io, ken iu.
Saan nga agbaliw ti spelling dagitoy no aramaten a mang-
bukel ti sao. Ngem ti paaweng a letra ie ket agbalin nga
ye no daytoy ti maudi nga ebkas ti buklen a balikas.
Kas pangarigan:
piek, saan a piyek
dies, saan a diyes
kalye, saa a kalie
molye, saan a molie
radio, saan a radyo
pariok, saan a paryok
*Ngem saan a pagbalinen ti spelling bagyo (typhoon) ti
bagio tapno adda paggidiatan da ti Baguio a nagan ti
lugar.
26

Tarabay iti Panagisuro iti Ilokano
3. Agbalin a wa ti singin a paaweng/patimek a letra nga
oa , we para ti oe, ken wi para ti oi malaksid laeng
dagiti nagan ti tao, lugar, ken dadduma pay.
Kas pangarigan:
awan, saan nga aoan
nagsaway, saan a nagsaoay
Paoay, saan a Paway
sawen, saan a saoen
tawen, saan a taoen
kawil, saan a kaoil
pawil, saan a paoil

wa(ua) we(ue) wa(ui) wo wu
SAWEN
SAO + EN
SAOEN
SAUEN
SAWEN

4. Saan nga agbalbaliw ti spelling dagiti singin a paaweng/
patimek a letra nga ua , ue, ken ui.
Kas pangarigan:
sua, saan a suwa wenno swa
parsua, saan a parsuwa wenno parswa
paskua, saan a paskuwa wenno paskwa
puek, saan a puwek
suek, saan a suwek
suitik, saan a suwitik
kuitis, saan a kuwitis
5. Agnanayon nga umuna ti letra u ngem o no agsaruno
dagitoy a naaramat iti maysa a sao.
Kas pangarigan:
buok, saan a bouk
ruot, saan a rout
27

Tarabay iti Panagisuro iti Ilokano

6. No ti letra o ken u ket inaramat ti mano a daras iti maysa
a sao, agnanayon a ti letra o ti makita ti ultimo ti sao.
Kas pangarigan:
puyupoy, saan a puyopuy
kutukot, saan a kutokut

7. Agnanayon nga adda iti umuna a balikas ti u no uliten ti
balikas (syllable) tapno makabukel ti sao.
Kas pangarigan:
purpor, saan a purpur wenno porpur
bukbok, saan a bokbuk wennu bukbuk

8. No ti sao ket nabukel manipud ti panangdagullit ti isu met
laeng a sao nga adda letra na nga o, saan nga agbal-
baliw ti spelling na daytoy.
Kas pangarigan:
budobudo, saan a budubudo
killokillo, saan a killukillo
*Ngem saan nga agbalin a halohalo ti haluhalo gapu
ta saan a makapagmaymaysa ti sao a halo.

9. No adda suffix a maisilpo iti sao nga agturpos ti dua a letra
i, daytoy ket agbalin nga iy.
Kas pangarigan:
rabii, agbalin a karabiyan
rabii
rabii + an = rabiyan

10. Ti letra nga i ket agbalin a y no isilpo daytoy ti sao nga
agturpos ti w ken no maikkan ti suffix na.
Kas pangarigan:
babawi, agbalin a babawyen
babawi + en
babawien=babawyen
28

Tarabay iti Panagisuro iti Ilokano


11. Saan nga agbalbaliw ti spelling ti puon-a-balikas nga
agturpos ti letra i uray masilpuan daytoy ti suffix.
Kas pangarigan:
babai, agbalin a babaien
lalaki, agbalin a lalakien
pati, agbalin a patien


12. Ti letra e ket agbalin nga i kasta met ti letra o ket
agbalin nga u no ti puon-a-balikas nga agturpos ti letra
e wenno o ken masilpuan daytoy ti suffix nga agrugi ti
e. Ngem no ti suffix a maisilpo ti puon-a-balikas nga ag-
turpos ti e ket a, ti spelling ti sao ket saan nga agbal-
baliw.
Kas pangarigan:
kape, agbalin a kapien ken kapean
korte, agbalin a kortien ken korteam
bato, agbalin a batuen
arado, agbalin nga araduen

13. No bagas ti sao ket agturpos ti ao, o wenno yo ken
masilpuan daytoy ti suffix, dagitoy ket agbalin a w.
Kas pangarigan:
gao, agbalin a gawen gao + en
kayo, agbalin a kaywen gaoen
dayo, agbalin a daywen gawen
Pagkitaan ti Kaipapanan
dagiti Kadawyan a Sao
ken Balikas
30

Tarabay iti Panagisuro iti Ilokano
Glosario ti Ilokano

Kadawyan a Panagkablaaw ken sarsarita
ILOKANO
Panangiyallatiw ti
FILIPINO ENGLISH
Naimbag a bigat. Magandang umaga Good morning.
Naimbag a malem. Magandang hapon Good afternoon.
Naimbag a rabii. Magandang gabi Good evening.
Naimbag nga aldaw. Magandang araw Good day.
Dios ti agngina, apo./
Agyamannak, apo.
Salamat po. Thank you.
Awan aniamanna Walang anuman Don't mention it.
Kumustaka/kayo, apo. Kumusta kayo? How are you?
Nasayaat, apo. Mabuti po I am fine/good.
Pakawanen nak, apo Patawarin mo ako. Forgive me.
Dispensarennak, apo. Ipagpaumanhin po. I am sorry./Excuse me.
Agpakadaakon, apo Paalam na po Goodbye.
Kastan/Kasta pay, apo Hanggang sa muli Till then.
Innakon, apo Alis na po ako I am going.
Di la mabalin /
Pangaasiyo man
apo
Pwede ba Maaari
po ba,,
Will you please
Please
Inkamin, apo Alis na po kami. We are going.
Dios ti kumuyog. (for
the one who is leaving)
Sumainyo ang Pangi-
noon
May God be with you.
31

Tarabay iti Panagisuro iti Ilokano
Paset iti bagi (Parts of the body)
ILOKANO
Panangiyallatiw ti
FILIPINO ENGLISH
Dios ti agbati. (for the
one who will stay be-
hind)
Sumainyo ang
Panginoon.
May God be with you.
Naragsak a Paskua Maligayang Pasko. Merry Christmas.
Naragsak a Baro a
Tawen.
Maligayang bagong
taon.
Happy New Year
Narang-ay a Baro a
Tawen.
Masaganang
bagong taon.
A Prosperous New
Year.
Naragsak a panag-
kasangay.
Maligayang kaara-
wan.
Happy birthday.
Ay-ayaten ka. Mahal kita I love you.
Ipatpateg ka.
Pinapahalagahan
kita.
I care for you.
ILOKANO
Panangiyallatiw ti
FILIPINO ENGLISH
ulo ulo head
mata mata eyes
lapayag tainga ear
agong ilong nose
ngiwat bunganga mouth
bibig bibig lips
32

Tarabay iti Panagisuro iti Ilokano
ILOKANO
Panangiyallatiw ti
FILIPINO ENGLISH
timid baba chin
tengnged leeg neck
teltel batok nape
muging noo forehead
pingping pisngi cheeks
buok buhok hair
karabukob lalamunan throat
kiday kilay eyebrows
takkob dagiti mata talukap ng mata eyelids
kurimatmat pilik mata eyelash
pispis sintido temple
ngadas ngalangala hard palate
gugot, gigis gilagid gums
e
33

Tarabay iti Panagisuro iti Ilokano
ILOKANO
Panangiyallatiw ti
FILIPINO ENGLISH
ngipen ngipin teeth
pangal panga jaw
dila dila tongue
abaga balikat shoulder
siket baywang waist
barukong dibdib chest
patong balakang hips
suso suso breast
takiag bisig arms
ima kamay hand
siko siko elbow
kilikili kilikili armpit
pungopunguan pupulsuhan wrist
ramay daliri fingers
34

Tarabay iti Panagisuro iti Ilokano
ILOKANO
Panangiyallatiw ti
FILIPINO ENGLISH
kuko kuko fingernails
tangan hinlalaki thumb
tammudo hintuturo pointing finger
pasiraw-at palasingsingan ring finger
kikit kalingkingan little finger
dakulap palad palm
luppo hita thigh
sip-ang/sillang singit loin
tumeng tuhod knee
gurong binti legs
lakkong alak-alakan back of the knee
saka paa foot
dapan talampakan sole
mukod sakong heel
lipay-lipay bukong-bukong ankle
35

Tarabay iti Panagisuro iti Ilokano

Kameng ti pamilia (Members of the Family)
ILOKANO
Panangiyallatiw ti
FILIPINO ENGLISH
bukot likod back
puseg pusod navel
bangabanga bungo skull
pidit-pidit ear lobe
kudil balat skin
ubet puwit buttocks
ukel-ukel bayag testicles
kimmut/kerret anus
ILOKANO
Panangiyallatiw ti
FILIPINO ENGLISH
nanang, inang, ina ina mother
tatang, amang, ama ama father
Kabsat a lalaki kapatid na lalake brother
kabsat a babai kapatid na babae sister
manong kuya elder brother
manang ate elder sister
ading
nakababatang ka-
patid
younger sibling
Lelong/lilong lolo grandfather
Lelang/lilang lola grandmother
uliteg tiyo uncle
36

Tarabay iti Panagisuro iti Ilokano

ILOKANO
Panangiyallatiw ti
FILIPINO ENGLISH
ikit tiya auntie
kayong bayaw Brother-in-law
ipag hipag sister -in-law
kapiddua pinsan makalawa second degree cousin
kapitlo pinsan makatlo third degree cousin
kasinsin pinsan cousin
apong ninuno
great grand father/
mother
amang lakay lolo sa tuhod great grand father
inang baket lola sa tuhod great grand mother
buridek bunso youngest
inauna panganay eldest
anak a babai anak na babae daughter
anak a lalaki anak na lalake son
apo/appo/apuko apo grandchild/children
kaanakan a lalaki pamangkin na lalake nephew
kaanakan a babae
pamangkin na ba-
bae
niece
manugang a babai
manugang na ba-
bae
daughter-in-law
manugang a lalaki manugang na lalake son-in-law
katugangan biyenan parents-in-law
katugangan a babai biyenan na babae mother-in-law
katugangan a lalaki biyenan na lalake father-in-law
maladaga musmos baby
37

Tarabay iti Panagisuro iti Ilokano
Agpapaay ti ili (Community Workers)

ILOKANO
Panangiyallatiw ti
FILIPINO ENGLISH
mannalon magsasaka farmer
mangngalap mangingisda fisherman
karpintero karpintero carpenter
tsuper/drayber tsuper/drayber driver
manursuro/maestro/
maestra
guro/lalaking guro/
babaeng guro
teacher/male teacher/
female teacher
nars nars nurse
suldado kawal/sundalo soldier
mangngagas/doktor manggagamot doctor
polis pulis policeman
inhiniero inhinyero engineer
abogado abogado lawyer
dentista dentista dentist
aglaklako tindero/tindero vendor
labandera labandera laundrywoman
dianitor dyanitor janitor
partera/mammaltot hilot/komadrona midwife
mayor alkalde mayor
panadero/panadera panadero/panadera baker
padi pari priest
madre madre nun
kapitan punong barangay barangay captain
albulario/baglan albularyo quack doctor
38

Tarabay iti Panagisuro iti Ilokano
Kadawyan a bambanag (Common objects)
ILOKANO
Panangiyallatiw ti
FILIPINO ENGLISH
libro aklat book
pisara pisara chalkboard
papel papel paper
tsart tsart chart
ikamen banig mat
lapis lapis pencil
ladawan larawan picture
istorya kuwento story
lamesa/lamisaan mesa table
tugaw upuan chair
diding dingding wall
ridaw/ruangan pinto door
datar/suelo sahig floor
tawa/bentana bintana window
bestida bestida dress
palda saya skirt
pantalon pantalon pants/trousers
kamiseta kamiseta shirt
blusa blusa blouse
paraimeng/sweater/
dyaket
sweater/jacket sweater/jacket
sinturon/barikes sinturon belt
sapatos sapatos shoes
medias medyas socks
relo relo watch
antiparra salamin sa mata eye glasses
kallugong sumbrero cap
39

Tarabay iti Panagisuro iti Ilokano

ILOKANO
Panangiyallatiw ti
FILIPINO ENGLISH
payabyab balanggot hat (big)
kattukong salakot
hat (made from skin of
white squash/upo)
singsing singsing ring
aritos hikaw earrings
kuentas kuwintas necklace
pulseras/purselas pulseras bracelet
relo orasan/relo watch
katre kama bed
pungan unan pillow
ules kumot blanket
muskitero kulambo mosquito net
sarming salamin mirror
aparador aparador dresser
pinggan pinggan plate
kutsara kutsara spoon
tinidor tinidor fork
baso baso glass
duyog
container made of co-
conut shell
malukong/mallukong mangkok bowl
platito platito saucer
kaldero kaldero kettle
aklo sandok ladle
dalikan/dapugan kalan stove
pariok kawali frying pan
siliasi kawa vat
burnay banga earthen jar
tayab lutuan na banga
40

Tarabay iti Panagisuro iti Ilokano

ILOKANO
Panangiyallatiw ti
FILIPINO ENGLISH
karamba banga
earthen jar (to keep
drinking water)
garapon garapon jar (made of glass)
landet/landek sangkalan chopping board
immuko/kampit kutsilyo knife
buneng itak bolo
wasay palakol axe
botelia bote bottle
bola bola ball
bato bato stone
bay-on bayong basket
iit walis tinting hardbroom
sagad walis tambo softbroom
danum tubig water
innapuy kanin boiled rice
ikan/lames isda fish
sida ulam viand
bambanti panakot scare crow
kuaderno/notbuk kuwaderno notebook
alad bakod fence
ruot damo grass
makan/taraon pagkain food
daniw tula poem
samiweng/kanta/saniweng awit song
pagkappian tasa cup
kutsarita kutsarita teaspoon
sartin sartin cup (can)
sungrod panggatong firewood
nisnis basahan rag
41

Tarabay iti Panagisuro iti Ilokano
Kadawyan a Dingdinguen
ILOKANO
Panangiyallatiw ti
FILIPINO ENGLISH
aso aso dog
uken tuta puppy
pusa pusa cat
nuang kalabaw carabao
baka baka cow
kabalio kabayo horse
kalding kambing goat
pato bibe duck
itik itik wild duck
ganso gansa goose
manok manok chicken
upa inahin hen
kawitan tandang rooster
piek sisiw chick
billit ibon bird
tukak palaka frog
kuriat kuliglig cricket
uleg ahas snake
bao/utot daga rat
marabutit bubuwit mouse
42

Tarabay iti Panagisuro iti Ilokano


ILOKANO
Panangiyallatiw ti
FILIPINO ENGLISH
alutiit butiki house lizard
kuton langgam ant
kulibangbang paruparo butterfly
kulalanti/kulintaba alitaptap firefly
kurarapnit paniki bat
kuto kuto lice
andidit kuliglig cicada
abal-abal/sibbaweng salagubang June beetle
ugsa usa deer
lamok lamok mosquito
ngilaw langaw housefly
timel pulgas flea
bingraw/dingraw bangaw fly
buaya buwaya crocodile
sipet/ipes ipis cockroach
kiteb surot bed bug
sunggo unggoy monkey
barrairong uwang coconut beetle
alimbubuyog bubuyog bee
dudon tipaklong grasshopper
43

Tarabay iti Panagisuro iti Ilokano
Kadawyan a Mulmula
ILOKANO
Panangiyallatiw ti
FILIPINO ENGLISH
kaimito kaymito star apple
mangga mangga mango
santol santol santol
salamagi sampalok tamarind
sarguelas siniguelas Spanish plum
lumboy/lungboy duhat black plum
bayabas bayabas guava
sua suha pomelo
atis atis custard apple
tsiko tsiko chico
damortis/kamantiris kamatsile guamachile/camachile
narra narrra narra
abokado abokado avocado
bugnay bignay chinese laurel/currant
tree
akasia akasya acacia
sagat molave molave
kariskis ipil ipil ipil
bulo kawayan bamboo
kawayan/bayog/killing kawayan bamboo
balite balete banyan tree
mustasa mustasa horseradish
marunggay malunggay moringa oleifera
paria ampalaya bittergourd
sandia pakwan watermelon
murod melon melon
44

Tarabay iti Panagisuro iti Ilokano

ILOKANO
Panangiyallatiw ti
FILIPINO ENGLISH
tarong talong eggplant
kamatis/tamatis kamatis tomato
karabasa kalabasa squash
tabungaw upo bottlegourd/white squash
kabatiti patola patola
mais corn corn
mani mani peanut
pagay palay rice
utong sitaw stringbeans
pallang sigarilyas winged bean
kawkawati
madre de kakaw/
kakawate
madre de cacao
balangeg kangkong swamp cabbage
kuantong kulitis spinach
bilunak alugbati red vine spinach
singkamas singkamas turnip
mansanas mansanas apple
ubas ubas grapes
bua nganga betel nut
kamutig/kamutit kamote sweet potato
kahoy kamoteng kahoy cassava
ubi ube yam
aba gabi taro
katuday katuray vegetable hummingbird
lasona sibuyas onion
laya luya ginger
bawang bawang garlic
pipino pipino cucumber
45

Tarabay iti Panagisuro iti Ilokano
Kadawyan a Paset ti Balay





Kadawyan a Paset ti Pagadalan
ILOKANO
Panangiyallatiw ti
FILIPINO ENGLISH
salas/laem sala living room
siled a pagturugan silid-tulugan bedroom
kusina kusina kitchen
kasilias palikuran restroom
banio banio bathroom
pagidulinan/pagipaknian bodega storeroom
grahe/garahe garahe garage
panganan silid-kainan dining room
sarusar kamalig rice granary
suelo/datar sahig floor
atep bubong roof
adigi haligi
main post of the
house
diding dingding wall
bobida bobeda ceiling
bangsal/bansag batalan
wash area near the
kitchen
ILOKANO
Panangiyallatiw ti
FILIPINO ENGLISH
siled-pagadalan silid-aralan classroom
opisina ti mangidadaulo iti
eskuela
opisina ng punong-
guro
principals office
siled -pagbasaan silid-aklatan library
pagay-ayaman palaruan playground
minuyongan hardin garden
kasilias palikuran comfort room
kantin kantin canteen
klinika klinika clinic
entablado entablado stage
46

Tarabay iti Panagisuro iti Ilokano
Kadawyan a Luglugar iti Komunidad
ILOKANO
Panangiyallatiw ti
FILIPINO ENGLISH
balay bahay house
arubayan bakuran yard
purok pamayanan community
siudad lungsod city
ili bayan town
igid ti baybay/pantar tabing-dagat beach
plasa/tiendaan palengke market
tiendaan/gareta tindahan store
simbaan simbahan church
pagadalan paaralan school
opisina tanggapan office
klinik klinika clinic
karayan ilog river
danaw lawa lake
lipnok lawa pond
kalsada daan/kalsada road
munisipio munisipiyo town hall
parke/plasa parke park
ospital ospital hospital
istasion dagiti bus/lugan istasyon ng bus bus station
mall mall mall
istasion ti pulis/presinto presinto police station
gymnasium gymnasium gymnasium
dissuor talon waterfalls
burayok/ubbog bukal spring
waig batis creek
47

Tarabay iti Panagisuro iti Ilokano


Maris


Sukog
ILOKANO
Panangiyallatiw ti
FILIPINO ENGLISH
nalabaga/nalabbaga/
nalabbasit
pula red
arindaraen pulang-pula bloody red
kiaw/amarillo/duyaw dilaw yellow
orange/kahel/orens kulay dalandan orange
malarosas kulay rosas pink
nangisit itim black
puraw puti white
asul/bugagaw bughaw blue
immubi/kolor-ubi lila/ube violet
berde luntian green
maradaga kayumangi brown
maris dapo/kolor-dapo abuhin gray
ILOKANO
Panangiyallatiw ti
FILIPINO ENGLISH
nagbukel bilog round
kuadrado parisukat square
rektanggulo parihaba rectangle
tryanggulo tatsulok triangle
mara-itlog biluhaba oblong
marabituen hugis-bituin star-shape
maradiamante hugis-diyamante diamond
48

Tarabay iti Panagisuro iti Ilokano
Angot, Raman, ken Dadduma Pay

Dagiti Aldaw iti Makalawas
ILOKANO
Panangiyallatiw ti
FILIPINO ENGLISH
Lunes Lunes Monday
Martes Martes Tuesday
Mierkules Miyerkules Wednesday
Huebes Huwebes Thursday
Biernes Biyernes Friday
Sabado Sabado Sabado
Domingo Linggo Sunday
ILOKANO
Panangiyallatiw ti
FILIPINO ENGLISH
naangdod/naangot/
nabangsit
mabaho odorous/bad odor
naangseg mapanghi foul smell (urine)
nabanglo mabango fragrant
nasam-it matamis sweet
napait mapait bitter
naapgad maalat salty
nagasang maanghang pungent/spicy
naimas masarap palatable/delicious
naalsem maasim sour
nananam/naraman malinamnam tasty
nasabeng
natamnay matabang lacks salt
nasugpet/nasigpet mapakla
49

Tarabay iti Panagisuro iti Ilokano

Konsepto ti Oras
ILOKANO
Panangiyallatiw ti
FILIPINO ENGLISH
bigat/agsapa umaga morning
parbangon madaling araw dawn
aldaw araw daytime
rabii gabi night/evening
agmatuon/tingngat
aldaw
taghaling tapat high noon
malem hapon afternoon
sardam agaw-dilim dusk
tingnga ti rabii hatinggabi midnight
apagbittak ti lawag bukang liwayway dawn
apagsipnget dapit hapon twilight
alauna ika-isa one oclock
alas dos ikalawa two oclock
alas tres ikatlo three oclock
alas kuatro ikaapat four oclock
alas singko ikalima five oclock
alas sais ikaanim six o clock
alas siete ikapito seven o clock
alas otso ikawalo eight o clock
alas nuebe ikasiyam nine o clock
alas dies ikasampu ten oclock
alas onse ikalabing-isa eleven o clock
alas dose ikalabindalawa twelve o clock
tallopulo a minuto kal-
pasan ti ala una
tatlumpung minuto
makalipas ng ikaisa
one-thirty
50

Tarabay iti Panagisuro iti Ilokano
Dagiti Bulan iti Makatawen

Kasasaad ti Panawen
ILOKANO
Panangiyallatiw ti
FILIPINO ENGLISH
Enero Enero January
Pebrero Pebrero February
Marso Marso March
Abril Abril April
Mayo Mayo May
Hunyo Hunyo June
Hulyo Hulyo July
Agosto Agosto August
Setiembre Setyembre September
Oktubre Oktubre October
Nobiembre Nobyembre November
Disiembre Disyembre December
ILOKANO
Panangiyallatiw ti
FILIPINO ENGLISH
nasayaat a panawen mabuting panahon fair weather
nainit/agin-init umaaraw sunny
naulep maulap cloudy
naangin mahangin windy
natutudo/nepnep maulan rainy
kalgaw tag-init summer
nalamiis/nalam-ek/
nasalemsem
malamig cold
napudot/nadagaang mainit/nasalimuot hot
agbagbagio bumabagyo stormy
naangep mahamog foggy
51

Tarabay iti Panagisuro iti Ilokano
Karirikna
ILOKANO
Panangiyallatiw ti
FILIPINO ENGLISH
ragsak saya/ligaya joy/happiness
namnama pag-asa hope
liday lungkot sadness/loneliness
unget, pungtot poot, bangis fury
busor galit/uyam anger
ayat pag-ibig love
gura tampo hatred
buteng takot fear
duadua duda doubt
kigtot gulat surprise
apal inggit envy
agom kasakiman greed
imon selos jealousy
annad/alwad ingat care
takrot duwag coward
imot madamot stingy
52

Tarabay iti Panagisuro iti Ilokano
Numero manipud 0 agingga iti 100
ILOKANO
Panangiyallatiw ti
FILIPINO ENGLISH
sero/ibbong wala zero
maysa isa one
dua dalawa two
tallo tatlo three
uppat apat four
lima lima five
innem anim six
pito pito seven
walo walo eight
siam siyam nine
sangapulo sampu ten
sangapulo ket maysa labing-isa eleven
sangapulo ket dua labindalawa twelve
sangapulo ket tallo labintatlo thirteen
sangapulo ket uppat labing-apat fourteen
sangapulo ket lima labinlima fifteen
sangapulo ket innem labing-anim sixteen
sangapulo ket lima labimpito seventeen
sangapulo ket walo labinwalo eighteen
sangapulo ket siam labinsiyam nineteen
duapulo dalawampu twenty
53

Tarabay iti Panagisuro iti Ilokano
ILOKANO
Panangiyallatiw ti
FILIPINO ENGLISH
duapulo ket maysa dalawamput isa twenty-one
duapulo ket dua dalawamput dalawa twenty-two
duapulo ket tallo dalawamput tatlo twenty-three
duapulo ket uppat dalawamput apat twenty-four
duapulo ket lima dalawamput lima twenty-five
duapulo ket innem dalawamput anim twenty-six
duapulo ket pito dalawamput pito twenty-seven
duapulo ket walo dalawamput walo twenty-eight
duapulo ket siam dalawamput siyam twenty-nine
tallopulo tatlumpu thirty
tallopulo ket maysa tatlumput isa thirty-one
tallopulo ket dua talumput dalawa thirty-two
tallopulo ket tallo tatlumput tatlo thirty-three
tallopulo ket uppat tatlumput apat thirty-four
tallopulo ket lima talumput lima thirty-five
tallopulo ket innem tatlumput anim thirty-six
tallopulo ket pito tatlumput pito thirty-seven
tallopulo ket walo tatlumput walo thirty-eight
tallopulo ket siam tatlumput siyam thirty-nine
uppat a pulo apatnapu forty
54

Tarabay iti Panagisuro iti Ilokano

ILOKANO
Panangiyallatiw ti
FILIPINO ENGLISH
uppat a pulo ket maysa apatnaput isa forty-one
uppat a pulo ket dua apatnaput dalawa forty-two
uppat a pulo ket tallo apatnaput tatlo forty-three
uppat a pulo ket uppat apatnaput apat forty-four
uppat a pulo ket lima apatnaput lima forty-five
uppat a pulo ket innem apatnaput anim forty-six
uppat a pulo ket pito apatnaput pito forty-seven
uppat a pulo ket walo apatnaput walo forty-eight
uppat a pulo ket siam apatnaput siyam forty-nine
limapulo limampu fifty
limapulo ket maysa limampu't isa fifty-one
limapulo ket dua limampu't dalawa fifty-two
limapulo ket tallo limampu't tatlo fifty-three
limapulo ket uppat limampu't apat fifty-four
limapulo ket lima limampu't lima fifty-five
limapulo ket innem limapu't anim fifty-six
limapulo ket pito limapu't pito fifty-seven
limapulo ket walo limampu't walo fifty-eight
limapulo ket siam limampu't siyam fifty-nine
innem a pulo animnapu sixty
55

Tarabay iti Panagisuro iti Ilokano
ILOKANO
Panangiyallatiw ti
FILIPINO ENGLISH
innem a pulo ket maysa animnapu't isa sixty-one
innem a pulo ket dua animnapu't dalawa sixty-two
innem a pulo ket tallo animnapu't tatlo sixty-three
innem a pulo ket uppat animnapu't apat sixty-four
innem a pulo ket lima animnapu't lima sixty-five
innem a pulo ket innem animnapu't anim sixty-six
innem a pulo ket pito animnapu't pito sixty-seven
innem a pulo ket walo animnapu't walo sixty-eight
innem a pulo ket siam animnapu't siyam sixty-nine
pitopulo pitumpu seventy
pitopulo ket maysa pitumpu't isa seventy-one
pitopulo ket dua pitumpu't dalawa seventy-two
pitopulo ket tallo pitumpu't tatlo seventy-three
pitopulo ket uppat pitumpu't apat seventy-four
pitopulo ket lima pitumpu't lima seventy-five
pitopulo ket innem pitumpu't anim seventy-six
pitopulo ket pito pitumpu't pito seventy-seven
pitopulo ket walo pitumpu't walo seventy-eight
pitopulo ket siam pitumpu't siyam seventy-nine
walopulo walumpu eighty
56

Tarabay iti Panagisuro iti Ilokano
ILOKANO
Panangiyallatiw ti
FILIPINO ENGLISH
walopulo ket maysa walumpu't isa eighty-one
walopulo ket dua walumpu't dalawa eighty-two
walopulo ket tallo walumpu't tatlo eighty-three
walopulo ket uppat walumpu't apat eighty-four
walopulo ket lima walumpu't lima eighty-five
walopulo ket innem walumpu't anim eighty-six
walopulo ket pito walumpu't pito eighty-seven
walopulo ket walo walumpu't walo eighty-eight
walopulo ket siam walumpu't siyam eighty-nine
siam a pulo siyamnapu ninety
siam a pulo ket maysa siyamnapu't isa ninety-one
siam a pulo ket dua siyamnapu't dalawa ninety-two
siam a pulo ket tallo siyamnapu't tatlo ninety-three
siam a pulo ket uppat siyamnapu't apat ninety-four
siam a pulo ket lima siyamnapu't lima ninety-five
siam a pulo ket innem siyamnapu't anim ninety-six
siam a pulo ket pito siyamnapu't pito ninety-seven
siam a pulo ket walo siyamnapu't walo ninety-eight
siam a pulo ket siam siyamnapu't siyam ninety-nine
sangagasut isang daan one hundred
57

Tarabay iti Panagisuro iti Ilokano
Konsepto ti Panagrukod
ILOKANO
Panangiyallatiw ti
FILIPINO ENGLISH
salop salop ganta
supa gatang 1/8 ganta
rakem/gemgem dakot fistful
kustal/langgusti/sako sako sack
karton kahon box
dangan dangkal
agpa/deppa dipa arms length
sangabukel buo whole
kagudua kalahati half
apagkapat isangkapat one-fourth
apagkatlo isangkatlo one-third
apagkalima isangkalima one-fifth
atiddog mahaba long
ababa maigsi short
kilo kilo kilogram
litro litro liter
kadapan talampakan foot
bettek/reppet bugkos bundle
kelleng parcel of ricefield
raay Kumpol/buwig bunch
bulig cluster
sapad
teppeng

Para sa mga katanungan o puna, sumulat o tumawag sa:

Bureau of Elementary Education
Curriculum Development Division
Department of Education (DepEd)
Rm. 204, Bonifacio Bldg., DepEd Complex (ULTRA), Meralco Avenue
Pasig City, Philippines 1600
Telefax: (632) 638-4799 or (632) 637-4347
e-mail:
ISBN