Keshille

Shejkh
Ibrahim ibn Amir er-Ruhejli

CKshill g
n lidhje me far duhet t merret n
konsiderat kur ndodhin mosmarrveshje
dhe rregullat e bojkotimit dhe t
kundrprgjigjes ndaj gabimtarit

Tiran 2011

CKshill g

2

Titulli i origjinalit:
En-Nesiha fi ma jexhibu mura'etuhu indel hilaf, we
dawabitu hexhri muhalifi, we redi alejhi.

Titulli n shqip:
Kshill n lidhje me far duhet t merret n
konsiderat kur ndodhin mosmarrveshje dhe
rregullat e bojkotimit dhe t kundrprgjigjes ndaj
gabimtarit.

Autori: Shejkh Ibrahim ibn Amir er-Ruhejli
Prktheu nga arabishtja: Ylli Rama
Recensoi: Shuajb Rexha
Redaktor gjuhsor: Sashenka Jaupi
Faqosja dhe kopertina: Rajan Alliu

CShejkh Ibrahim Er-Ruhejli g

3
Me emrin e Allahut, t Gjithmshirshmit, Mshiruesit!

Parathnia e botimit t par
alnderimi i takon vetm Allahut, Zotit t
botrave, paqja dhe nderimi i Allahut
qofshin mbi t Drguarin e Tij besnik, mbi
familjen e tij dhe shokt e tij t mir e t pastr.
M pas:
Nisa t shkruaj kt broshur t shkurtr me titull
Kshill rinis n fund t muajit t bereqetshm
t Ramazanit t vitit 1424 sipas hixhretit (2003) dhe
F
CKshill g

4
e mbarova at m datn tet t muajit Sheual t t
njjtit vit.
Pasi e printova kt broshur, ia drgova disa prej
dijetarve dhe kolegve tan t nderuar, t cilt
shfaqin interes pr thirrjen (davetin) dhe orientimin
e rinis. Ata e plqyen dhe e vlersuan prmbajtjen
e ksaj broshure si tem akademike; kshtu q ua
shprndava disa nxnsve t dijes, n mnyr q
ata ta shprndanin brenda shtetit ton, apo edhe
jasht tij, ashtu si ishte, si dorshkrim. M pas, m
njoftuan se ishin shprndar mijra kopje prej saj
n disa shtete.
Pak koh m von, pati nj shtim t interesimit pr
kt broshur, nga individ q nuk u kishte rn
ende n dor ndonj kopje, ndaj vendosa q ta
botoja, duke shpresuar q nga kjo t prfitojn t
gjith dhe t jet e mundshme pr t gjith.
Ky sht dhe botimi i saj i par me nj shtes, me
temn Pika e gjasht, e cila ka t bj me qllimet
e bojkotimit. E shtova kt pjes n tekstin e

5
broshurs, duke par nevojn e madhe pr kujdesin
q duhet treguar lidhur me kt pik. Po ashtu, kam
prmirsuar edhe disa detaje n disa fjali, t cilat
kan t bjn me mnyrn e t shprehurit dhe me
termat.
E pash t arsyeshme q ti vendos nj titull, me
qllim q t nxjerr n pah mesazhin q prmban
kjo broshur, por, njkohsisht duke ruajtur edhe
titullin origjinal, e pr kt arsye e titullova:
Kshill n lidhje me far duhet t merret n
konsiderat kur ndodhin mosmarrveshje dhe
rregullat e bojkotimit dhe t kundrprgjigjes
ndaj gabimtarit.
E lusim Allahun q ta pranoj kt pun, si dhe ta
bj at t dobishme, t jet ndihm pr temn q
trajton, me t vrtet Ai sht Dgjues dhe i
prgjigjet lutjeve.
Shejkh Ibrahim ibn Amir Er-Ruhejli

CKshill g

6
Parathnie
alnderimi i takon vetm Allahut, Zotit t
botrave, paqja dhe nderimi i Allahut
qofshin mbi Pejgamberin ton Muhamed,
mbi familjen e tij dhe t gjith shokt e tij.
Kjo broshur sht nj kshill pr rinin q pason
sunetin dhe xhematin, si obligim pr t dhn
kontributin ton n kshillimin e muslimanve, po
ashtu shrben edhe si bashkim mes Ehli Sunetit, pr
t ciln kan ardhur edhe argumentet q na nxisin
pr dika t till.
Shkak pr shkrimit t ksaj broshure sht br
gjendja q prjetojn shum prej t rinjve selefij n
shum prej vendeve islame, si edhe n vendet
joislame, n t cilat jetojn nj pakic e
muslimanve. Kjo gjendje sht pasoj e
mosmarrveshjeve n disa shtje akademike dhe
qndrimi q mbahet nga disa kundrshtar, e si
pasoj ndodhi prarja dhe bojkoti, deri sa kaloi n
armiqsi e padrejtsi midis pasuesve t sunetit.
F

7
Rrjedhimisht, fitneja u shtua dhe rreziku i saj u
prshkallzua, gj e cila ndikon n ecurin e davetit
pr t pasuar sunetin dhe po ashtu, u b shkak q
ti ndaloj disa persona q t bashkohen me kt
thirrje, pasi q njerzit filluan q ti prgjigjeshin
ksaj thirrje n shum prej vendeve dhe shteteve.
Po e prmbledh kt kshill n pikat e
mposhtme, duke e lutur Allahun e Lartsuar q t
jem i sinqert dhe ta arrij t vrtetn n fjal dhe
po ashtu ta kthej kt broshur n dobi pr t
gjith ata musliman q e lexojn.

CKshill g

8
para: Prej bazave themelore t fes sht
se muslimani duhet t prmirsoj veten e
tij dhe t mundohet q ta shptoj at, si
dhe t largohet prej gjrave q e shkatrrojn,
prpara se t merret me njerzit e tjer, ashtu
sikurse ka thn Allahu i Lartsuar:
`.-l | _.. _.l .> _ | _ `.., l.s .>l..l
.. _>l!, .. .l!, _
Pasha kohn! Me t vrtet, njeriu sht n
humbje, prve atyre q besojn dhe bjn vepra
t mira, i kshillojn njri-tjetrit t vrtetn dhe i
kshillojn njri-tjetrit durimin. (Asr: 1-3).
Allahu i Lartsuar tregon pr ata q shptojn nga
humbja se vetm ata jan njerzit q i prmbushin
kto cilsi. E vuri theksin tek besimi dhe puna e
mir te vetja e tyre, para se ti thrrisnin t tjert q
t kshilloheshin me t vrtetn dhe me durimin.
Ky sht thelbi pr sa i prket ksaj shtjeje.
E

9
Allahu i Lartsuar i ka qortuar Beni Israilt (ifutt),
pr shkak se e kan kundrshtuar kt parim baz,
sikurse na tregon Allahu me fjaln e Tij:
`.!. _!.l l!, ... >.. .. l.. ..>l
l1-. __
Vall, a i urdhroni njerzit q t bjn t mira
dhe veten tuaj po e harroni, ju q lexoni
Shkrimet?!A nuk arsyetoni?! (Bekare: 44).
Rinia duhet t punoj pr prmirsimin e vetes,
para se t mendoj pr t prmirsuar t tjert;
nse ata i prmbahen ksaj metode dhe nse
arrijn q t bashkojn mes zbatimit t fes s
Allahut te vetja e tyre dhe thirrjes q u drejtojn t
tjerve, ather, ata jan n t vrtet sipas
udhzimit t Selefve dhe Allahu do sjell dobi me
ta, si dhe do konsideroheshin thirrs n sunet me
fjalt dhe punt e tyre. Pasha Allahun! Kjo sht
grada m e lart, e cila nse i mundsohet dikujt q
CKshill g

10
ta arrij, ditn e Gjykimit ai do t jet nga njerzit
n grad m t lart.
Allahu i Lartsuar thot:
_. _.> _.. l.: _|| < _.s !>l.. _! _..| _.
_,.l`..l __
E kush flet m bukur se ai q i fton njerzit drejt
Allahut, bn vepra t mira dhe thot: Un, me t
vrtet jam musliman. (Fussilet: 33).
dyta: Dihet se pasuesit e vrtet t sunetit
jan shmblltyra m e mir e Islamit si n
besim, ashtu edhe n sjellje. Si rrjedhoj e
moskuptimit n mnyr t drejt, n prgjithsi
mendohet se pr t qen pasues i Sunetit ose pr t
qen selefi, mjafton q personi t ket besimin e
pastr t Ehli Sunetit, pa i dhn rndsi ans s
moralit dhe t sjelljes islame, si dhe tu jap hakun
muslimanve n marrdhniet shoqrore midis
tyre.
E

11
Shejhul Islam Ibn Tejmijeh n fund t librit Akidetul
Wasitijeh, pasi prmendi bazat e Ehli Sunetit n
besim thot: Megjithat, ata pasi i kan t gjitha
kto baza, urdhrojn pr t mir dhe ndalojn nga
e keqja, ashtu sikurse i urdhron ata Sheriati (Islami)
dhe besojn se kryerja e Haxhit, e Xhihadit, e
Xhumave, e Bajrameve bhet me prijsit, qofshin t
mir, apo mkatar t prishur. Gjithashtu i
kushtojn rndsi namazeve me xhemat, besojn se
duhet q ta kshillojn umetin, si dhe ta besojn
fjaln e tij, paqja dhe nderimi i Allahut qoft mbi t,
ku thot:
Besimtari pr besimtarin sht si nj ndrtes e
vetme, pjest e s cils forcojn njra-tjetrn dhe
ndrthuri gishtrinjt e tij, si dhe fjaln e tij:
Shembulli i besimtarve n dashurin mes tyre
dhe mshirn e dhembshurin q kan pr njri-
tjetrin sht si shembulli i nj trupi t vetm, nse
nj pjes e tij rnkon, ather i gjith trupi
prjeton ethe dhe pagjumsi.
CKshill g

12
Gjithashtu, ata urdhrojn pr durim kur bie
fatkeqsia, pr falnderim kur jan n mirsi dhe
pr tu knaqur me caktimin, qoft ky edhe i hidhur.
Bjn thirrje pr t shfaqur sjelljet m t mira dhe
punt m t mira, si dhe t besojn fjaln e tij, paqja
dhe nderimi i Allahut qoft mbi t:
Besimtari me besim m t plot sht ai, i cili ka
moralin m t mir.
Ata e nxisin besimtarin q t mbaj lidhjet me at, i
cili i ka shkputur lidhjet, ti jap atij q nuk i ka
dhn, ta fal at q i ka br padrejtsi; urdhrojn
pr sjelljen e mir me prindrit, po ashtu, ata
urdhrojn q t ruhen lidhjet farefisnore, t sillet
mir me komshinjt, ndalojn nga mendjemadhsia,
nga mburrja, nga arroganca ndaj krijesave, qofshin
kto gjra me t drejt, apo pa t drejt. Ata
urdhrojn pr moral t lart dhe i ndalojn sjelljet
e ulta.
Gjithka q veprojn ose thon prej ktyre gjrave,
apo gjrave t tjera, e bjn duke pasuar Librin e

13
Allahut dhe Sunetin; rruga e tyre sht feja Islame,
me t ciln Allahu drgoi Muhamedin, paqja dhe
nderimi i Allahut qoft mbi t. Mbaroi fjala e Ibn
Tejmijes, (Akidetu Wasitijeh: 129-131).
treta: Prej qllimeve t mdha q Islami
ka nxitur pr to sht edhe: udhzimi i
njerzve n kt Fe, ashtu sikurse i tha
Pejgamberi, paqja dhe nderimi i Allahut qoft mbi
t, Aliut kur e drgoi at n luftn e Hajberit:
Nse Allahu udhzon nprmjet teje qoft edhe
nj person t vetm, sht m mir pr ty se sa t
posedosh devet e kuqe (Transmeton Buhariu nr.
4210 dhe Muslimi nr. 2406).
Pr kt arsye, atyre q Allahu ua ka mundsuar
udhzimin n sunet duhet q t mundohen ti
thrrasin edhe t tjert, t cilt kan humbur prej
tij, apo q kan neglizhuar n prmbushjen e tij
ashtu si duhet, si dhe t prdorin t gjitha mnyrat
e mundshme pr ti udhzuar njerzit, e pr ti
afruar zemrat e tyre tek e vrteta, duke u folur me
E
CKshill g

14
butsi, ashtu si na tregon Allahu i Lartsuar kur i
tha Musait dhe Harunit:
!,>: _|| s ..| _-L __ 1 .l !.,l
Shkoni tek Faraoni sepse ai e ka tepruar. Dhe
flisni me t me fjal t buta (Taha: 43-44).
Allahu urdhroi q atij njeriu q e ka tepruar ti flitej
me butsi, megjithse e dinte q ai njeri do t
vdiste si mohues, e duke qen kshtu, far mund
t thuhet pr ata q jan m pak t kqij se ai, pr
ata musliman q kan br gabime?!
Gjithashtu tu drejtohesh njerzve, t cilve u bn
thirrje, me titujt dhe ofiqet q u prshtaten gradave
dhe pozitave t tyre, sikundr kemi shembullin e
Pejgamberit, paqja dhe nderimi i Allahut qoft mbi
t, kur i ka shkruar Herakliut duke iu referuar:
Drejtuar Herakliut, t madhit t romakve, apo
sikurse e thrriste Abdullah ibn Ubej ibn Selulin me
llagapin Ebul Habab.

15
Thirrsi duhet t jet i pajisur me durim, n rastet
kur personat q thrriten tregojn sjellje t ftoht,
apo t sillen mir edhe kur ata sillen n mnyr t
padenj, n mnyr q t mos tregohen t nxituar
n arritjen e fryteve; si ka thn Allahu i Lartsuar:
.! !. . l` ,-l _. _.l _>-.`. >
Prandaj, ti bhu i durueshm (o Muhamed),
ashtu si kan duruar me kmbngulje t drguarit
e vendosur dhe mos krko shpejtimin e dnimit pr
ata!(El -Ahkaf: 35).
katrta: Nxnsit e dijes, n veanti ata q
jan thirrs, duhet q t bjn dallimin
ndrmjet mirsjelljes dhe lajkave.
Mirsjellja sht elementi q krkohet, i cili ka t
bj me butsin n sjellje, sikundr sht
prmendur edhe n librin Lisanul Arab (14/255):
...mirsjellja me njerzit d.m.th: t jesh i but me
ta, t sillesh mir dhe ti durosh ata, n mnyr q
mos t largohen prej teje; nga ana tjetr, lajkatimi
E
CKshill g

16
sht i urryer dhe ka t bj me fen, Allahu i
Lartsuar thot:
: l _>.. _`.>.`, _
Ata dshirojn q ti t bsh lshime, kshtu q
edhe ata t bjn lshime. (El-Kalem: 9).
Hasen el-Basri ka thn n komentimin e ktij ajeti:
Ata kan dshir q t t bjn lajka n fen tnde,
n mnyr q edhe ti tu bsh lajka n fen e tyre
(Tefsir el-Begauij: 4/377).
Ai q shfaq mirsjellje tregon butsi n
marrdhnien e tij ndaj t tjerve, por pa lshuar
gj prej fes s tij n mirsjelljen q tregon me
njerzit, ndrsa ai q bn lajka afrohet tek njerzit,
duke ln mangt dika prej fes. I drguari i
Allahut, paqja dhe nderimi i Allahut qoft mbi t, ka
qen personi me moralin m t mir, si dhe m i
buti me umetin, kjo prbn pjesn e udhzimit t tij
n butsi dhe n mirsjellje. N t njjtn koh, ai
ka qen njeriu m korrekt n fen e Allahut, nuk

17
lshonte gj prej fes, ndaj askujt dhe pr asknd,
kushdo q t ishte dhe kjo gj prfaqson forcn e
qndrueshmris s tij n fe, e cila bie ndesh me
lajkatimin.
Pr kt arsye nxnsit e dijes duhet q ta bjn
dallimin mes tyre, sepse ka disa prej njerzve q
mendojn se t jesh i but me njerzit sht dobsi
n fe dhe quhesh i lkundur, ndrsa disa t tjer
mendojn se prej cilsive, si mirsjellja dhe butsia,
sht q ta pranosh t kotn prej njerzve, si dhe t
heshtsh ndaj gabimit. Q t dyja grupet e kan
gabim, jan larg s vrtets, prandaj na nevojitet q
t kemi kujdes n kt pik, sepse rrshqitja n t
sht e rrezikshme dhe prej saj ruhet vetm
individi, t cilin Allahu e ka udhzuar dhe i jep
sukses.

CKshill g

18
pesta: Ai q i thrret njerzit, mund t
prdor dy mnyra t ligjshme, pr t cilat
kan ardhur edhe argumentet.
Mnyra e par: duke ndjekur rrugn e afrimit, t
inkurajimit dhe t nxitjes pr pun t mira.
Mnyra e dyt: duke ndjekur rrugn e bojkotimit
dhe trheqjes s vrejtjes.
Ai q e prgjithson prdorimin e njrs prej ktyre
dy mnyrave me do person gabon. Prkundrazi,
me njeriun q gabon, ai duhet t ndjek at rrug
q shpreson se sht m e dobishme pr t, m
afr pranimit t s vrtets prej tij dhe m afr
prmirsimit t tij, kjo sht rruga q duhet t
ndiqet me t. Nse bojkotimi sht m i dobishm
tek ai, ather ai prbn rrugn m t ligjshme ndaj
ktij personi.
Ai besimtar thirrs, i cili ndjek rrugn e afrimit dhe
t inkurajimit ndaj individit q meriton bojkotimin;
ai ka gabuar dhe sht treguar neglizhent, ndrsa ai
E

19
besimtar thirrs, i cili ndjek rrugn e bojkotimit ndaj
atij q meriton butsin dhe afrimin, sht sjell n
mnyr t ashpr dhe bhet shkak q i thirruri t
largohet.
Shejhul Islam Ibn Tejmijeh n lidhje me kt thot:
Bojkotimi ndryshon sipas gjendjes s personave q
bjn bojkot, n varsi t forcs ose t dobsis s
tyre, si dhe nga fakti nse jan shum apo pak,
sepse qllimi i bojkotimit sht qortimi i personit q
i bhet bojkot dhe edukimi i tij dhe po ashtu ka pr
qllim q njerzit e thjesht t largohen nga ai
veprim i gabuar. Nse bojkotimi ndaj personit ka
dobi dhe shpie n paksimin e sherrit, apo n
largimin e tij nga sherri, ather bojkotimi sht i
lejuar. Nga ana tjetr, n qoft se atij q i bhet
bojkot dhe t tjert nuk ndikohen prej bojkotimit,
por prkundrazi sherri shtohet, ndrkoh q
bojkotuesi sht i dobt, duke br q dmi t jet
m i madh se dobia ather bojkotimi nuk lejohet.
Pr kt arsye, butsia me disa njerz sht m e
dobishme se sa bojkotimi i tyre, ndrsa bojkotimi i
CKshill g

20
disa njerzve sht m i mir se sa butsia me ta,
prandaj edhe Pejgamberi, paqja dhe nderimi i
Allahut qoft mbi t, me disa prej njerzve sillej
but, ndrsa disa t tjerve u bnte bojkot.
Kjo tem sht e ngjashme me shtjen e armikut,
me t cilin n disa raste sht e ligjshme lufta, n
disa raste armpushimi dhe paqja, e n raste t
tjera marrja e xhizjes, t gjitha kto, n baz t
dobis dhe n varsi t situats. Prgjigjet e
dijetarve t mdhenj, si imam Ahmedi dhe t tjer,
n lidhje me kt shtje bazohen pikrisht n kt
parim. (Mexhmuul Fetaua: 28/206).
Gjithashtu ai, Allahu e mshiroft, kur sqaron
gabimin e atyre q prgjithsojn prdorimin e
bojkotit, apo sjelljes s but, pa marr parasysh
rregullin e lartprmendur, thot:
Disa njerz e prgjithsuan bojkotimin dhe e
prdorn at, n shtje q nuk ishin t urdhruar ta
bnin, as nuk e kishin detyr dhe as nuk ishte e
plqyer, e ndoshta me at q bn lan pas dore

21
detyra dhe pun t plqyeshme dhe bn gjra t
ndaluara. Ndrsa disa besimtar t tjer e lan
trsisht pas dore parimin e bojkotit, duke mos e
bojkotuar at q e meritonte, si pasoj e bidateve
dhe e punve t kqija (Mexhmuul Fetaua:
28/213).
gjashta: Bojkotimi lejohet pr tri qllime
fetare; pr t cilat kan treguar argumentet
si dhe e kan vendosur dijetart e mdhenj.
Qllimi i par: Bojkotimi i cili sht n dobi t
personit i cili bn bojkotin. Muslimani ka t drejt
q t bojkotoj doknd q e dmton nse
shoqrohet me t, si p.sh: pasuesit e bidatit ose
gjynahqart, t cilt e dmtojn fen e tij nse ai
shoqrohet me ta.
E pr kt shtje na tregon hadithi i Ebu Musa el-
Eshariut, i cili gjendet n dy sahihet se Pejgamberi,
paqja dhe nderimi i Allahut qoft mbi t, ka thn:
E
CKshill g

22
Shembulli i shokut t mir dhe i shokut t keq sht
si shembulli i atij q mban er t mir dhe farktarit;
njeriu i cili mban ern e mir, ose prej tij do t
merrje nga kjo er e mir, ose s paku prej tij do t
nuhassh er t mir, ndrsa farktari ose do t ti
djeg rrobat ose s paku prej tij do t nuhassh er
t keqe (Transmeton: Buhariu me numr: 3101 dhe
Muslimi me numr: 2628).
N kt hadith kemi udhzimin e Pejgamberit,
paqja dhe ndermi i Allahut qoft mbi t, n
shoqrimin e njerzve t mir, se si prfiton prej
tyre dhe po ashtu, si t kemi kujdes nga shoqrimi
me njerz t kqij, duke qen se si pasoj e
shoqrimit me ta dmtohet feja jote.
N kt hadith kemi udhzimin e Pejgamberit,
paqja dhe nderimi i Allahut qoft mbi t, q t
shoqrohemi me njerzit e mir e t devotshm,
sepse mirsia e tyre u prcillet edhe shoqruesve t
tij, si dhe t mos shoqrohemi me t kqijt sepse
shoqrimi i tyre t len pasoja dmtuese n fe.

23
Sipas ktij hadithi del n pah lejimi i bojkotimit t
individit, nga i cili druhemi se na dmton fen nse
shoqrohemi me ta dhe individt q nuk druhen
nga dmtimi i fes s tyre nse shoqrohen me ta;
sikurse mund t jen p.sh., dijetart, prej t cilve
shpresohet q t tjert t prfitojn prej dituris s
tyre, pa e dmtuar dijetarin n fen e tij, ksaj
kategorie individsh nuk u lejohet q t bjn
bojkotim, por prkundrazi, u lejohet t shoqrohen
me persona t till, n mnyr q t ndikojn tek
ta, nse dobia sht e konsiderueshme.
Qllimi i dyt: Bojkotimi n dobi t umetit: Lejohet
bojkotimi ndaj personit, nse umeti prfiton dobi
nprmjet bojkotimin e tij; si p.sh., t bojkotosh
disa prej atyre q kundrshtojn sunetin n mnyr
q t tjert t marrin msim prej bojkotit t tij e
mos t veprojn si ai.
Si shembull prej sunetit mbi kt shtje na vjen n
ndihm transmetimi i Buhariut dhe Muslimit t
hadithit t Ebu Hurejrs, Allahu qoft i knaqur prej
tij:
CKshill g

24
Se t Drguarit t Allahut (paqja dhe nderimi i
Allahut qoft mbi t) i sillnin xhenaze q kishte
pasur borxhe dhe ai pyeste: A ka ln pasuri? Nse i
tregonin se ka ln pasuri pr t shlyer borxhin, ai ia
falte namazin, n t kundrt thoshte: Faljani
namazin shokut tuaj. (Buhariu: 5371 dhe Muslimi:
1619).
Pejgamberi, paqja dhe nderimi i Allahut qoft mbi
t, nuk ia falte namazin e xhenazes megjithse ai
mund t ishte besimtar i kapur pas fes, por nuk
kishte ln se me far t lante borxhin n mnyr
q t tjert t merrnin msim dhe mos t vepronin
si ai, si dhe e ka shtjelluar shejhul Islam Ibn Tejmije
(Allahu e mshiroft) ku thot: Ai q i bn gjynahet
haptas, megjithse kan besimin, si p.sh., individt
q bjn gjynahe t mdha, ktyre duhet patjetr q
tua falin xhenazen disa prej muslimanve, por nse
ndokush nuk ua fal namazin e xhenazes n mnyr
q t tjert q jan si ai t marrin msim, sikurse ka
vepruar Pejgamberi, paqja dhe nderimi i Allahut
qoft mbi t, i cili nuk ua ka falur namazin atyre q

25
kan vrar veten, apo atyre q kan qen vrass,
borxhlinjve q nuk kan ln pasuri pr t lar
borxhin dhe po ashtu shum prej selefve nuk e
kan falur namazin e bidatinjve, kjo vepr prej tij
sht sunet i mir (Mexhmuul Fetaua: 24/286).
Qllimi i tret: Bojkoti n dobi t atij q i bhet
bojkot (personit q ka kundrshtuar sunetin).
Lejohet bojkotimi i personave q kan kundrshtuar
sunetin, t till si bidatinjt ose ata q bjn
gjynahe, nse n bojkotin q u bhet ka dobi pr ta,
n mnyr q t largohen nga kryerja e asaj vepre
dhe t pendohen pr at q kan br.
Pr kt lloj bojkoti dshmon edhe ngjarja e
t, kur i bri bojkot Kab ibn Makit dhe dy shokve
t tij, deri sa ata u penduan pr at q vepruan dhe
kjo ngjarje sht transmetuar nga dy sahiht nga
hadithi i Kab ibn Malik. (Trasmenton: Buhariu: 6255
dhe Muslimi: 2769).
CKshill g

26
Shembuj t till ka plot n sunetin e Pejgamberit,
dhe nderimi i Allahut qoft mbi t, po ashtu edhe
prej punve t selefve t par ku jan bojkotuar
ata q e kan kundrshtuar sunetin, n mnyr q
t marrin msim dhe t edukohen.
Ky lloj bojkotimi, bojkoti pr t mirn e personit q
bojkotohet, megjithse n thelb t tij sht i lejuar,
duhet t ket parasysh rregullat q kan t bjn
me vrtetsin e tij dhe zbatimin e tij tek nj person
i caktuar, prej atyre q e kan kundrshtuar
sunetin, gj t ciln do ta sqarojm n pikn e
mposhtme.
shtata: Ai q e shikon bojkotimin e
kundrshtarit tek qllimi i tret prej
qllimeve t bojkotit (i cili sht: bojkotimi
i kundrshtarit pr t mirn dhe pr prmirsimin
e tij), duhet q t marr parasysh rregullat fetare
lidhur me kt tem, pr t cilat kan folur
dijetart e me an t s cilave mund t shohim
E

27
qartsisht se kujt duhet ti bhet bojkot dhe kujt
nuk duhet ti bhet bojkot prej kundrshtarve.
Prej rregullave jan:
1- Rregulla q kan t bjn me individin i cili
bn bojkotin:
Ai duhet q t jet i fort n karakter, n mnyr q
bojkoti i tij t ndikoj n edukimin e kundrshtarit,
sepse nse ai sht i dobt, ather bojkoti nuk e
kryen funksionin e tij; kjo ndodh nse duke br
bojkot merret si qllim prmirsimi dhe edukimi i
kundrshtarit, e nse qllimi i bojkotit sht t
ruhet prej tij, duke u druajtur nga fakti q shoqrimi
me t do t ndikoj negativisht n fen e tij,
ather ai mund t bojkotoj doknd q e dmton
at, sikurse e prmendm edhe m sipr.
2- Rregulla q kan t bjn me personin t
cilit i bhet bojkot:
sht i lejueshm t bhet bojkot nse bojkoti q i
bhet nj individi ka aq dobi sa ai t kthehet dhe t
CKshill g

28
ndjek rrugn e vrtet; e nse atij nuk i bn dobi
kjo, por prkundrazi, ia shton atij largimin dhe
inatin, bojkoti i tij nuk lejohet dhe kjo ka t bj me
natyrn e disa personave q jan t fort n
karakter dhe t ashpr n sjellje dhe q nuk
nnshtrohen, edhe nse ai dmtohet. Ktij individi
nuk i bn dobi ndshkimi dhe bojkotimi, por mund
ti bj dobi butsia n sjellje dhe afrimi e ndoshta,
n mosprfitimin e tij nga bojkoti mund t ndikojn
disa faktor t jashtm, si p.sh: t jet person me
pozit ose person i pasur, apo person me gard.
Ksaj kategorie individsh, n shumicn e rasteve,
nuk u bn dobi bojkotimi sepse ata mendojn se
nuk ia kan nevojn individit q i bn bojkot nse ai
i bojkoton ata, pr kt arsye Pejgamberi, paqja dhe
nderimi i Allahut qoft mbi t, i afronte dhe u
fitonte zemrat atyre q konsideroheshin si pari n
popujt e tyre dhe ishin njerz me pozita t larta
shoqrore, si Ebu Sufjani, Ujejnetu ibn Hisn, Ekreu
ibn Habis etj.

29
Shejhul Islam Ibn Tejmije thot: Pejgamberi, paqja
dhe nderimi i Allahut qoft mbi t, disa i afronte dhe
disa t tjer i bojkotonte, sikurse veproi me tre
persona, t cilt nuk morn pjes n luft,
megjithse ata ishin m t mir se shum prej tyre
q ai i afronte dhe u prfitonte zemrat sepse kta t
fundit ishin prijs dhe me pozita shoqrore n fiset e
tyre (Mexhmuul Fetua 28/206).
3- Rregullat q kan t bjn me llojin e
kundrshtimit:
Nuk ekziston ndonj lloj kundrshtimi q t mund
t thuhet se pr kt lloj bojkotimi vlen prher,
apo pr nj lloj tjetr, bojkotimi asnjher nuk
mund t ket vler, sikurse mendojn disa se bojkot
u bhet bidatinjve e jo atyre q bjn gjynahe, apo
hexhr (bojkot) u bhet atyre q bjn bidate q t
nxjerrin nga Islami, ndrkoh q disa bidateve t
tjera nuk u bhet bojkot; ose nse bojkoti bhet pr
gjynahet e mdha e jo pr t voglat, por
prkundrazi bojkoti sht pr t gjitha llojet e
gjynaheve, edhe nse jan t vogla, nse
CKshill g

30
konsiderohet prej personave q bojkotimi mund t
ket dobi ndaj tij. E gjith shtja kthehet n
pyetjen se a i bn apo nuk i bn dobi bojkotimi, atij
personi q ka kundrshtuar sunetin, pa marr
parasysh nse kundrshtimi sht i vogl apo i
madh.
Duke u bazuar n kt bojkot mund t ti bhet nj
personit prej pasuesve t sunetit pr ndonj
kundrshtim t vogl, sikurse veproi i Drguari i
Allahut, paqja dhe nderimi i Allahut qoft mbi t,
kur i bri bojkot disa prej shokve t tij n gjra t
vogla, si p.sh: t moskthyerit selam nga ai, paqja
dhe nderimi i Allahut qoft mbi t, t Amar ibn
Jasirit, Allahu qoft i knaqur prej tij, kur ky u
parfumos me Zaferan
1
. (Transmeton: Ebu Davudi
(4601) dhe e ka cilsuar si Hasen (t mir) shejh
Albani n librin Sahih Ebu Davud).
Gjithashtu, moskthimi i selamit nga ai, paqja dhe
nderimi i Allahut qoft mbi t, ndaj shokut t tij, i

1
Sh.p.: Lloj bime prej t cils nxirret esenc parfumesh.

31
cili kishte ndrtuar nj kube, derisa ai e shembi at.
(Transmetoi: Ebu Davudi (5237) dhe e ka saktsuar
hadithin shejh Albani n librin Sahih Ebu Davud).
N t njjtn koh mund t mos bhet bojkot ndaj
disa personave, megjithse kan gabime t mdha
dhe q jan n grad m t ult krahasuar me ata
q u bhet bojkot. Shembull pr kt sht afrimi
q Pejgamberi, paqja dhe nderimi i Allahut qoft
mbi t, i bnte Ekreu ibn Habis dhe Ujejnete ibn
Hisn, si dhe afrimi q i bnte disa munafikve si
Abdullah ibn Ubej etj. E gjith kjo bhej duke par
dobin, si dhe duke pasur parasysh rregulla t tjera
q kan t bjn me bojkotimin.
4- Rregulla q kan t bjn me kohn dhe
vendin n t cilin ndodhin gabimet:
Mes vendeve dhe kohrave n t cilat ndodhin
gabimet dhe gjynahet ka dallim, po ashtu edhe nse
prania e tyre sht m e madhe, n vende dhe n
kohra, n t cilat gabimet jan t pakta dhe
vepruesit e tyre jan m t pakt. Nse n ndonj
CKshill g

32
vend apo koh dominojn pasuesit e sunetit,
ather bojkotimi lejohet, duke pasur parasysh
rregullat e tjera t bojkotimit; sepse ai i cili gabon
sht i dobt dhe me kt bojkot ai disiplinohet, si
ka thn Allahu n lidhje me Kab ibn Malik dhe
shokt e tij:
_.> :| !. `,ls `_ !., ,`> !. `,l. `.. .L
!>l. _. < | ,l|
... ather kur toka, sado e gjer, iu duk e ngusht
dhe shpirtrat iu shtrnguan, aq sa u bindn se nuk
ka strehim tjetr prve Allahut ... (Et-Teube:
118).
Shembull disiplinimi dhe korrektese sht rasti i
Sabig ibn Asel, i cili u bojkotua nga Umeri dhe
umeti, sikurse dihet. Mirpo nse n ndonj vend
apo koh t caktuar dominimi sht i t kqijve dhe
i pasuesve t s kots, bojkotimi nuk lejohet,
prvese n rrethana t veanta, sepse bojkotimi
nuk e prmbush qllimin e tij pr ndshkim dhe

33
edukim, por prkundrazi kjo mund t dmtoj
pasuesit e s vrtets.
Shejhul Islam Ibn Tejmije thot: Pr kt arsye,
ekzistojn dallime mes vendeve ku pasuesit e bidatit
jan t shumt, ashtu si ishin pasuesit e Kaderit n
Basra, astrologt n Horasan, apo shiizmi n Kufe
dhe vendeve q nuk jan t till. Gjithashtu ka
dallim midis bojkotit prej dijetarve, t cilve u
dgjohet fjala dhe bojkotit t br nga individ t
tjer. Kur njihen qllimet e fes ndiqet rruga m e
shkurtr dhe m e dobishme q t on drejt saj
(Mexhmuul Fetua: 28/206-208).
5- Rregulla q kan t bjn me kohzgjatjen
e bojkotit:
Kjo koh duhet t jet e prshtatur me gjendjen e
njeriut q gabon dhe llojit t gjynahut q ka br;
sepse ka disa prej njerzve q edukohen me
bojkotimin e nj ose dy ditve, nj ose dy muajve,
ndrkoh q ka prej tyre, pr t cilt krkohet m
shum, apo m pak koh. Nse prej bojkotimit
CKshill g

34
arrihet qllimi, ather bojkotimi duhet t
ndrpritet sepse n rast t kundrt arrin n
gjendjen q e humbet shpresn, ashtu sikurse
bojkoti nuk sjell dobi n rast se bhet n mas t
pakt.
Ibn Kajimi, duke prmendur dobit q prfitohen
nga bojkotimi i Pejgamberit, paqja dhe nderimi i
Allahut qoft mbi t, Kab ibn Malikut dhe shokve
t tij, thot: N kt shtje ka argument se
bojkotimi bhet prej prijsit, dijetarit dhe personit
me pozit ndaj atyre q e meritojn qortimin.
Bojkoti pr ta sht si ilai, n nj mnyr t till q
nuk e dobson arritjen e shrimit, si dhe nuk shtohet
n sasin dhe mnyrn e prdorimit pr arsye se do
shkaktonte shkatrrimin e personit, sepse qllimi
sht t edukohet dhe jo t shkatrrohet (Zadul
Mead: 3/20).


35
teta: Kundrprgjigja dhe refuzimi q i
bhet kundrshtarit duhet t jet me
qllimin q ta kshillosh at, si dhe t
mbrosh umetin prej gabimit t tij.
Kjo pik prbn nj prej bazave m t mdha t Ehli
Sunetit, si dhe prej xhihadit m t lart, por n
zbatim t saj duhet q t merren parasysh rregullat
fetare dhe kushtet nprmjet t cilave t arrihet
qllimi fetar.
Prej ktyre rregullave:
1- Ky bojkot t jet i sinqert dhe me nijet t
pastr pr t ndihmuar t vrtetn, kjo gj
t jet parsore.
Prej elementve q tregojn se ekziston sinqeritet
n at bojkot sht q t duash udhzimin e
kundrshtarit dhe kthimin e tij tek e vrteta, si dhe
duke ndjekur t gjitha rrugt e mnyrat q t
shpien n afrimin e zemrs s tij, e jo n largimin e
tij. Gjithashtu ta shoqrosh kt, duke iu lutur
E
CKshill g

36
Allahut t Lartsuar q ta udhzoj at, sidomos
nse ai person sht prej atyre besimtarve q e
pasojn sunetin. Pejgamberi, paqja dhe nderimi i
Allahut qoft mbi t, ka br dua q t udhzohen
disa prej pabesimtarve, e si mund t qndroj
shtja nse bhet fjal pr dik q sht
musliman, njsues i Allahut?!
2- Kundrprgjigja t vij nga nj person i
ditur, i cili sht i thelluar n dituri.
Ky njeri i ditur, i cili i njeh hollsisht detajet,
kndvshtrimet dhe shtjellimet e shtjes pr t
ciln bhet kundrprgjigja, nga aspekti i
argumenteve fetare dhe i thnieve t dijetarve,
sht n gjendje t prcaktoj masn reale t
gabimit q ka br kundrshtari, t kuptoj se ku
qndron keqkuptimi i kundrshtarit dhe sht n
dijeni t asaj se far kan thn dijetart lidhur me
kt keqkuptim, t prfitoj prej fjalve t tyre mbi
kt tem. Ai individ q merr prsipr ti
kundrprgjigjet gabuesit duhet t ket

37
argumentim t fort mbi sqarimin e s vrtets dhe
largimin e keqkuptimeve, t jet i sakt n fjalt q
prdor, n mnyr q fjalt e tij t mos
keqkuptohen sepse nse individi q krkon t
merret me kt aspekt nuk i posedon kto kushte
gjat kundrprgjigjes s tij, ather dmi do t jet
i madh.
3- T marr n konsiderat gjat
kundrprgjigjes s tij dallimet q
ekzistojn ndrmjet gabimtarve n at q
kan gabuar.
Po ashtu, duhet t marr n konsiderat pozitn q
mund t ket gabuesi, qoft n aspektin fetar, apo
n at material (pr shtje dynjaje). Gjithashtu t
bj dallimin mes qllimeve q shrbenin si nxitje
n gabimin e tij, mos vall i erdhi nga padituria, apo
nga plotsimi i tekave n mnyr t vazhdueshme
dhe bidatit ose ka gabuar n t shprehur, sht
nxituar n fjal (lapsus), sht ndikuar nga ndonj
dijetar, nga banort e vendit ku ai jeton, nga ndonj
shpjegim i gabuar dhe keqinterpretim, apo nga
CKshill g

38
shum faktor t tjer q mund t shpien n
gabime fetare.
Ai individ q nuk i merr n konsiderat kto dallime
dhe nuk i ka parasysh gjat kundrprgjigjes, mund
t bjer n ekstremin e teprimit ose t neglizhimit,
gj e cila e bn q gabuesi t mos prfitoj nga
fjalt e tij ose prfitimi i tij t jet i pakt.
4- T marr n konsiderat arritjen e asaj q
sht m e dobishme nga ana fetare.
Nse pas kundrprgjigjes s tij shkaktohet dm m
i madh se sa dmi i gabimit q ka br kundrshtari,
ather nuk lejohet q ti kundrprgjigjesh; sepse
nuk mund t largojm nj t keqe dhe n vend t
saj t sjellim nj t keqe akoma m t madhe se ajo
q larguam.
Shejhul Islam Ibn Tejmije thot: Nuk lejohet q t
keqen e vogl ta largojm me nj t keqe m t
madhe, e as t largojm dmin e vogl duke
shkaktuar nj dm q sht m i madh se ai; sepse

39
feja ka ardhur me qllimin q t bj t mundur
arritjen e t mirave dhe prsosmrin e tyre, si dhe
t bj t mundur shmangien e s keqes ose ta
paksoj at, sipas mundsis. Ajo q krkohet
sht e mira m e madhe ndrmjet t mirave, nse
nuk sht e mundur q ti arrish t gjitha, si dhe
largimin e t keqes m t madhe mes t kqijave,
nse nuk sht i mundur largimi i t gjitha t
kqijave (El-Mesail el-Mardinijeh: 63-64).
5- Duhet q prhapja e kundrprgjigjes t
jet n prputhje me prmasat e prhapjes
s gabimit.
Nse gabimi gjendet n nj vend ose n nj shoqri
t caktuar, kundrprgjigja nuk duhet q t
shprndahet, qoft n form t shkruar, n form
auditive, apo n forma t tjera, nj n vend tjetr
ose n nj shoqri tjetr q nuk ka dgjuar pr
gabimin; nse kundrprgjigjja shprndahet, edhe
gabimi do t prhapet n mnyr jo t
drejtprdrejt, n kt mnyr njerzit mund ta
dgjojn gabimin dhe u mbetet atyre dika prej
CKshill g

40
gabimit, nse nuk binden me kundrprgjigjen.
sht m mir q njerzit t qndrojn n qetsi
dhe n mirsi duke mos dgjuar pr gabimin, se sa
ta dgjojn at dhe m pas t dgjojn
kundrprgjigjen e tij. T part tan t mir e
merrnin n konsiderat dika t till n
kundrprgjigjet e tyre. Shum prej ktyre
dijetarve, n librat dhe kundrprgjigjet q
shkruanin e argumentonin t vrtetn, pa e
prmendur fare gabimin dhe kjo tregon pr nivelin
e dituris q kishin, gj e cila mungon tek disa
dijetar t kohve t fundit.
Ajo q u theksua m sipr lidhur me shprndarjen e
kundrprgjigjes n at vend q gabimi nuk sht
prhapur, theksohet edhe n lidhje me at shoqri
q nuk e ka dgjuar dika t till edhe nse ai gabim
mund t gjendet n shtetin e tyre. Kjo sht arsyeja
q kundrprgjigjet nuk duhet q t prhapen mes
njerzve t thjesht, t cilt nuk kan dgjuar pr
t, qoft nprmjet librave ose kasetave. Sa e sa
fitne u jan paraqitur njerzve t thjesht dhe si

41
pasoj kan rn n dyshime dhe po ashtu jan
hutuar rreth bazave t fes, si pasoj e asaj q kan
par tek kundrprgjigjet, gjra q mendja e tyre
nuk mund ti perceptonte. Individt q angazhohen
n prhapjen e ktyre gjrave mes njerzve t
thjesht ta ken frik Allahun, si dhe t ken kujdes
mos t bhen shkaktar q t sprovojn njerzit n
fen e Allahut.
Prej gjrave m t uditshme q kam dgjuar lidhur
me kt tem sht se disa prej nxnsve t dijes
jan angazhuar duke u shprndar libra t till disa
besimtarve q sapo kan pranuar Islamin, t cilt
nuk kan n Islam m shum se disa dit, apo disa
muaj, ndrsa ata i kan kshilluar q ti lexojn kto
libra! Pasha Allahun! Sa t uditshm jan kta
persona n at q veprojn!!!

CKshill g

42
6- Kundrprgjigjja ndaj kundrshtarit sht
prej farzeve kifaje
2
.
Nse dikush prej dijetarve e kryen kt obligim,
arrihet me t qllimi fetar ndaj gabuesit, si dhe i
trhiqet vmendja umetit prej atij gabimi, dijetart
e tjer nuk jan t obliguar q edhe ata t bjn
dika t till, si sht e njohur tek dijetart pr t
gjitha shtjet q jan farz kifaje.
Nga gabimet e prhapura sht: Nse publikohet
nj kundrprgjigje e nj dijetari ndaj nj gabuesi,
apo del ndonj fetva q trheq vrejtjen pr ndonj
gabim, shum prej nxnsve q pretendojn se
pasojn Sunetin, u krkojn dijetarve apo
nxnsve t tjer t dijes t shfaqin qndrimin pro
apo kundr q kan ndaj kundrprgjigjes apo ndaj
fetvas, derisa ka arritur situata q t krkohet prej
disa nxnsve t vegjl se far qndrimi kan, apo
edhe prej njerzve t thjesht, e m pas n baz t

2
Sh.p.: Farz kifaje - obligim kolektiv, q do t thot, nse nj
grup personash e kryejn at, bie obligimi i t tjerve.

43
prgjigjes q u jepet ata lidhin dashurin apo
armiqsin, e si pasoj e gjith ksaj vjen bojkotimi i
njerzve, ku arrin puna q disa prej nxnsve t
bojkotojn disa prej shujuhve t tyre, prej t cilve
kan prfituar nga dija e tyre dhe besimi i tyre i
pastr pr vite me radh. Ndodh q mund t
prhapet fitneja npr shtpit e njerzve, ku
shikon se si vllai bojkoton t vllan, apo fmija
ftohet me prindrit e tij, e ndoshta mund t arrij
shtja q burri t ndaj gruan e tij duke br q t
oroditen fmijt.
E nse i hedh nj sy shoqris, e shikon at t ndar
n dy ose m shum grupe, ku do grup fajson
grupin tjetr, lshon lum akuzash dhe u obligon t
tjerve q ta bojkotojn at grup. E gjith kjo ndodh
tek individt q pretendojn se jan pasues t
Sunetit, ku asnj grup nuk mund ta akuzoj grupin
tjetr n besimin q ka, e as n metodologjin q
ndjekin, prpara se t ndodhte kjo mosmarrveshje.
E gjith kjo e ka burimin tek injoranca e madhe q
kan mbi sunetin dhe rregullat e qortimit tek Ehli
CKshill g

44
Suneti ose ata pasojn tekat (epshet) e tyre. E lusi m
Allahun e Lartsuar q t na ruaj e t na shptoj
prej gjrave t tilla.
nnta: Dijetart e sunetit q jan t
njohur pr besimin e tyre t pastr dhe pr
mundin q kan dhn n prhapjen e
sunetit dhe t triumfit t tij, duhet q t ruhet
pozita e tyre dhe tu njihet vlera q kan. Kurrsesi
nuk lejohet q t prfliten, apo t konsiderohen si
bidatinj, apo t akuzohen se pasojn tekat e tyre
(epshet), apo se jan nervoz, vetm pr shkak t
ndonj gabimi q mund t ndodh prej tyre, si
pasoj e ixhtihadit (mundit q japin n arritjen e s
vrtets).
Shejhul Islam Ibn Tejmije thot: Nuk ka dyshim se
gabimi q bhet n shtjet delikate, e t imta t
dijes konsiderohen prej gabimeve q i falen umetit,
edhe nse kan t bjn me shtjet e besimit. Sikur
t mos ndodhte dika e till, shum prej njerzve me
vlera t umetit do t shkatrroheshin. Prderisa
E

45
Allahu e fal at person, i cili nuk e di se alkooli sht
i ndaluar, nse sht rritur n nj vend ku sundon
injoranca, edhe pse ai nuk e ka krkuar dijen, sht
m parsore q ti falet gabimi i njeriut me vlera, i
cili sht treguar i zellshm n krkimin e dijes, sipas
mundsive q ka pasur n kohn e tij dhe n vendin
e tij, pr sa koh q qllimi i tij sht i pastr, me
qllim pr t pasuar t drguarin e Allahut sipas
mundsive. Ky individ ka m prparsi q ti
pranohen punt e mira, t shprblehet pr mundin e
tij dhe t mos merret n llogari pr gabimet e tij,
dhe e gjith kjo, n prmbushje t fjals s Tij ku
thot: Zoti yn, mos na ndshko pr at q
harrojm apo veprojm pa qllim! El-Bekare 286
(Mexhmuul Fetaua: 20/165).
Gjithashtu ai thot: Kjo sht ajo far kan thn
dijetart e mdhenj selefij si Ebu Hanifeja, Shafiu,
Theuri, Davud ibn Ali dhe t tjer. Ata nuk e
konsideronin gjynahqar nj njeri q jepte mundin e
tij pr t kuptuar t vrtetn, por gabonte, qoft n
ndonj nga shtjet baz ose dytsore, si e ka
CKshill g

46
prmendur kt prej tyre Ibn Hazmi dhe t tjert.
Ata thon: Ky prfundim sht ajo q njihet prej
sahabve dhe tabijnve, si dhe prej dijetarve t
mdhenj t fes, se ata nuk nxirrnin asknd prej
Islamit, e as nuk e konsideronin gjynahqar at q
gabonte, pasi jepte mundin e tij pr t vrtetn,
qoft ky gabim n shtje themelore ose dytsore t
fes. Gjithashtu kan thn se: "ndarja e shtjeve
fetare n shtje themelore dhe dytsore
3
sht
ndarje e formuluar nga pasuesit e bidatit, si
apologve, mutezilive, xhehmijve e kushdo prej tyre
q pason rrugn e tyre (Mexhmuul Fetaua
19/207).
Kjo nuk do t thot q t mos e kshillojm dijetarin
nse gabon, prkundrazi, kshillimi i tij prbn
obligimin q kemi ndaj tij, madje sht pjes e
mirsjelljes dhe e dashamirsis q kemi ndaj tij,
por nga ana tjetr kshilla duhet q t jepet me

3
Sh.p.: D.m.th. t arsyetohen n shtjet dytsore e mos t
arsyetohen n shtjet themelore kur gabojn.

47
butsi dhe n mnyr q ti prshtatet pozits s tij
q ka n dituri.
M pas, nse ai nuk i prsrit m gabimet e tij dhe e
prmirson sjelljen, kjo sht m e mira,
rrjedhimisht, pas ksaj, nuk lejohet q t flitet m e
as t qortohet pr gabimet e tij, po ashtu, nuk
duhet q t vihet n dyshim sinqeriteti i kthimit t
tij n rrug t drejt.
E nse ai nuk ndrgjegjsohet pr gabimet, si pasoj
e ndonj paqartsie, apo e ndonj keqinterpretimi
q ndikon tek ai q t mos arrij tek e vrteta,
duhet q gabimi i br rishtazi t vlersohet:
a- Nse gabimi ka t bj vetm me t
personalisht, ather obligimi q kemi ndaj
tij kryhet me kshillim n mnyr t veuar
nga t tjert.
b- Nse gabimi i tij prhapet mes njerzve,
ather u trhiqet vrejtja njerzve q t
CKshill g

48
ruhen nga ky gabim, por duke e ruajtur
pozitn q ka ky dijetar.
Ktu duhet q t trheqim vrejtjen pr dy parime
kryesore t mdha:
E para: Duhet q nijeti t jet i pastr
vetm pr t arritur t vrtetn dhe larg
do nijeti pr qllime t tjera.
E dyta: Duhet q t ruajm pozitn q kan
dijetart.
Kto dy baza nuk bien ndesh me njra-tjetrn tek
pasuesit e sunetit dhe po ashtu, nuk i jepet
prparsi njrs m shum se tjetrs.
Ti duam dijetart dhe ti njohim vlerat e tyre, nuk
do t thot q t heshtim ndaj gabimeve q bjn,
e t mos u trheqim vrejtje njerzve pr gabimet e
tyre, si dhe t jemi t sinqert se duam t vrtetn.
Duke trhequr vrejtje pr gabimet q ka br
dijetari, nuk do t thot q ti prgojojm ata, apo
ti nnvlersojm, prkundrazi mundsojm

49
bashkim ndrmjet ktyre parimeve, nse Allahu jep
sukses pr nj gj t till.
Ai individ q e njeh rrugn e dijetarve n trheqjen
e vrejtjes ndaj gabimeve t njri-tjetrit, pa e
cnuar pozitn e individit konkret, arrin t kuptoj
t vrtetn e ksaj shtjeje. Shembujt rreth ksaj
teme jan t shumt n fjalt e dijetarve.
dhjeta: Pasuesit e bidatit, t cilt e kan
kundrshtuar besimin e Ehli Sunetit dhe
metodologjin e tyre mbi mnyrn e
argumentimit, edukimit, msimdhnies, thirrjes
tek Allahu, t cilt kan pasuar tekat (epshet),
duke mos ndjekur dijetart e Ehli Sunetit, por
prkundrazi duke i ofenduar ata, i prgojojn,
madje mendojn se jan m t mir se ata; kta
jan bidatinj t humbur q duhen luftuar e duhet
tu trhiqet vrejtja ndjeksve t tyre, pr rrugn e
keqe q ata ndjekin, mbi largimin dhe devijimin q
kan prej sunetit.
E
CKshill g

50
Dyshimeve t tyre duhet tu kundrprgjigjemi dhe
ti trajtojm si bidatinj n do koh dhe n do
situat; gjithashtu kjo nuk na ndalon q ti thrrasim
ata drejt s vrtets dhe po ashtu, t dialogojm
me ta nprmjet dijetarve, duke prdorur
mnyrn m t mir, nse kjo do t ndikonte n
kthimin e tyre tek Suneti.
Duhet pasur kujdes q mos t prziesh mes
dijetarve t Ehli Sunetit dhe mnyrs se si duhet t
sillesh me ta, edhe nse kan gabime, duke ua
ruajtur pozitn q u takon, e duke ua njohur vlerat
q kan, sikurse e theksuam edhe m sipr. Pra, ka
dallim mes tyre dhe mes dijetarve q pasojn
bidatin, me t cilt e ke pr detyr q mos t
bashkpunosh me ta, ti bojkotosh, si dhe tu
trheqsh vrejtjen t tjerve prej tyre.
Ky dallim bhet sepse gabimi q ndodh nga
dijetart e Ehli Sunetit ndodh prgjat mundit q
tregojn n krkimin e s vrtets, duke ndjekur
rrugn e sakt n mnyrn e argumentimit, ndrsa

51
gabimi q shfaqet nga pasuesit e bidatit sht si
pasoj e epsheve dhe mendimeve t devijuara dhe
po ashtu si pasoj e mosndjekjes s rrugs s sakt
n argumentim. Ekziston nj dallim t madh
ndrmjet dy gjendjeve.
Ky sht dallimi i madh midis pasuesve t sunetit
dhe pasuesve t bidatit. N kt mnyr, tek
personi mendjempreht bhet i qart shkaku, i cili i
bn dijetart e mdhenj q t mos i konsiderojn
bidatinj disa prej dijetarve t sunetit, t cilt jan
pajtuar n disa pjes t mendimeve, apo t
thnieve me pasuesit e bidatit.
njmbdhjeta: Po e mbyll kt kshill me
disa udhzime t mira, t vyera dhe t
dobishme, t cilat i vlersoj si t arsyeshme
dhe se besimtari q i v n zbatim arrin shprblim
t madh, sevape dhe grada t larta tek Allahu.
U bj thirrje vllezrve t mi q t punojn me to
dhe ti ken parasysh, sidomos n kt koh, n t
ciln jan shtuar fitnet, kan sunduar epshet dhe
E
CKshill g

52
sht prhapur injoranca, me prjashtim t atyre
q Allahu i ka mshiruar dhe i ka udhzuar.
1- Dije o vlla i sunetit, se nse ti je vrtet
pasues i sunetit, ty nuk do t t dmtojn
kurthet q banort e toks thurin ndaj teje
dhe po ashtu, ty nuk mund t t nxjerrin prej
sunetit akuzat q t bjn duke t cilsuar si
pasues t bidatit.
Edhe nse do ishe i humbur dhe i devijuar, Allahu t
ruajt nga dika e till, nuk do t t sillte ty ndonj
dobi tek Allahu lavdrimi i njerzve dhe fjalt e tyre
q t t cilsojn si pasues i sunetit, po ashtu edhe
lvdatat me epitetet e gnjeshtrta q ti atribuojn
n mnyr t pamerituar, pr sa koh q Allahu e di
prej brendsis tnde at q n t vrtet ti di pr
veten tnde; ndaj ruaju nga mashtrimi i vetvetes. T
mjafton si prkujtim n kt rast kshilla e

53
t, q i bri Ibn Abasit
4
.(Transmeton Tirmidhiu me
numr: 2516 dhe imam Ahmedi me numr: 2669).
Dhe hadithin q tregon tre grupet e njerzve, me t
cilt do t ndizet zjarri Ditn e Gjykimit, Allahu m
ruajt mua dhe ty prej tij
5
. (Transmeton imam
Muslimi me numr: 1905).

4
Sh.p.: Autori ka pr qllim hadithin e Ibn Abasit, Allahu qoft
i knaqur prej tij, ku thot: Isha nj dit pas t drguarit t
Allahut , paqja dhe nderimi i Allahut qoft mbi t, dhe m tha:
"O djalosh! Un do t msoj disa fjal: bindiu Allahut n
mnyr q Allahu t t ruaj ty, bindu Allahut q t t gjendet
pran, nse krkon dika krkoje prej Allahut, e nse krkon
ndihm krkoje prej Allahut. Dhe dije se nse umeti do t
mblidhet pr t br dobi ty, nuk do ken mundsi t t bjn
dobi m shum se ajo q e ka caktuar Allahu, e nse mblidhen
pr t t shkaktuar dm ty, nuk do t dmtojn vetm aq sa
Allahu e ka caktuar. Ndaj lapsat jan ngritur dhe fletushkat
jan thar". Hadithin e ka saktsuar imam Albani, Allahu e
mshiroft, n "Xhamiu Sagir" me numr: 13917.
5
Ka pr qllim hadithin e Ebu Hurejrs, Allahu qoft i knaqur
prej tij, ku thot: Kam dgjuar t drguarin e Allahut, paqja
dhe nderimi i Allahut qoft mbi t, duke thn: "Njeriu i par
q do t gjykohet ditn e gjykimit do t jet ai i cili ka rn
dshmor n luft. Do t thirret dhe do t'i tregohen mirsit e
Allahut ndaj tij dhe ai do t'i pranoj, do t'i thuhet atij: far
CKshill g

54
2- Dije se dijetart e mdhenj t sunetit arritn
n gradat e larta n fe, me ndihmn q
Allahu u dha, me durim dhe me bindje t
thell. Allahu i Lartsuar thot:

veprove me to? Do t thot: Kam luftuar n rrugn Tnde
derisa rash dshmor. Do ti thuhet: Gnjen, ti ke luftuar pr
t t thn njerzit q je trim dhe ashtu than. M pas
urdhron q ta trheqin zvarr me fytyrn e tij dhe hidhet n
zjarr. Dhe personi i cili msoi diturin e ua msoi at t tjerve
si dhe lexoi Kur'anin. Do t thirret dhe do t'i tregohen mirsit
e Allahut ndaj tij dhe ai do t'i pranoj, do t'i thuhet atij: far
veprove me to? Do t thot: Msova diturin dhe ua msova
at t tjerve dhe e lexova Kur'anin pr hirin Tnd! Do t'i
thuhet atij: Gnjen, ti e msove dijen q t t thon t tjert se
je dijetar si dhe e lexove Kur'anin q t t thon t tjert se je
lexues dhe ashtu than. M pas urdhron q ta trheqin zvarr
me fytyrn e tij dhe hidhet n zjarr. Si dhe personi t cilit i ka
dhn Allahu nga t gjitha llojet e pasuris, do t thirret dhe
do t'i tregohen mirsit e Allahut ndaj tij dhe ai do t'i pranoj,
do t'i thuhet atij: far veprove me to? Do t thot: Nuk kam
ln rrug q Ti ke pasur dshir q t shpenzohet n t, vetm
se kam shpenzuar n t pr hirin Tnd. Do t'i thuhet atij:
Gnjen, vetm se ti shpenzove q t t thon njerzit se je
bujar, dhe ashtu than. M pas urdhron q ta trheqin zvarr
me fytyrn e tij dhe hidhet n zjarr".

55
!.l-> .. . _. !..!, !.l `. .l !...,!:,
`.`, __
Ne zgjodhm prej tyre prijs, t cilt udhzonin
me urdhrat Tan, pr sa koh q ishin t
durueshm dhe besonin bindshm. (Es-Sexhde:
24).
Shejhul Islam Ibn Tejmije thot: Me durim dhe
bindje arrihet q t jesh prijs n fe.
Bindja e thell: sht forca e dijes, e bazuar n
argumentin e sakt, si dhe n kuptimin e pastr, e
jo ashtu si zgjodhn disa nxns dije pr vete q
hiseja e tyre e dituris t jet thjesht pasimi i nj
dijetari, apo i ndonj nxnsi t dijes, duke
pretenduar se e vrteta sht vetm me t dhe se
askush nuk e ka kuptuar sunetin m mir se ai.
Durimi: sht vazhdueshmria me kmbngulje n
krkimin e dijes, duke e zbatuar at, si dhe duke u
angazhuar me t n ort e nats dhe t dits, e t
mos jesh si ata q u ka rn vullneti nga krkimi i
CKshill g

56
dijes, kan rn n qetsi duke ia dorzuar veten
epsheve, si pasoj e mungess s vullnetit n
krkimin e dijes dhe n t punuarit me t.
3- Dije se t konsiderosh njerzit si mohues,
bidatinj, apo gjynahqar sht e drejt
vetm e Allahut, prandaj ki kujdes dhe ruaju
q t mos e konsiderosh ndonj besimtar t
dal nga feja, apo nga suneti, apo ta quash
gjynahqar, nse ai nuk e meriton dika t
till, edhe nse ai t nxjerr ty jasht Islamit
duke t konsideruar si mohues ose jasht
prej sunetit, apo t konsideron si gjynahqar.
Pasuesit e sunetit nuk e trajtojn
padrejtsin q u bhet nga kundrshtari me
padrejtsi sepse nj gj e till sht nga
shenjat e bidatinjve.
Shejhul Islam Ibn Tejmije thot: Hauarixht i
konsiderojn si t dal nga Islami pasuesit e Sunetit
dhe t xhematit, gjithashtu edhe mutezilit i
konsiderojn t dal nga Islami kundrshtart e

57
tyre, po ashtu bjn edhe rafidit. At person q nuk
e nxjerrin nga Islami e konsiderojn gjynahqar
(mkatar nse nuk i pason ata), ndrsa Ehli Suneti
pasojn t vrtetn nga Zoti i tyre, t ciln ia zbriti
t Drguarit, paqja dhe nderimi i Allahut qoft mbi
t, dhe nuk i nxjerrin nga Islami kundrshtart e
tyre, ata jan m t diturit e njerzve rreth s
vrtets dhe jan m t mshirshmit me krijesat
(Minhaxhu Suneh 5/158).
4- Mos e bojkoto at q t bojkoton nga
vllezrit e tu, prvese nse bojkotimi i tij
sht i krkuar (i ligjshm), por jepi selam i
pari dhe prfitoja zemrn, si dhe largoja
dyshimin q ka ndaj teje, e nse ai prsri
largohet pas ksaj, mos e beso bojkotin e tij
me zemrn tnde, por n t njjtn koh
mos e mundo veten tnde duke e ndjekur at
nga pas; sepse ti je i pastr nga gjynahu i
ndrprerjes s lidhjes, ndrsa n kt situat
ai sht gjynahqari.
CKshill g

58
5- Prgojimi q njerzit t bjn ose vjen n
trajtn e ofendimit t personit tnd, ose t
mveshin nj t kot, e cila bie ndesh me
besimin e Ehli Sunetit. Nse prflitesh n
lidhje me individualitetin tnd si p.sh.,
etiketimi: injorant, i humbur, njeri q nuk
kupton, etj., mos u prpiq q t
kundrprgjigjesh (me t njjtn monedh)
sepse prndryshe do t biesh n lavdrimin e
vetvetes, gj e cila prbn humbjen e qart.
sht transmetuar se nj person e nnmoi njrin
prej dijetarve t mdhenj t sunetit me nj fjal
dhe ai ia ktheu: Nuk sht e largt ajo q the.
Pasuesit e bidatit i etiketonin dijetart e sunetit me
akuza t mdha n personalitein e tyre, por ata nuk
ua vinin veshin dhe u kundrprgjigjeshin vetm n
shtjet e fes, n t cilat kishin gabuar dhe e
kshillonin umetin, ndaj dhe ne kemi shmblltyrn
m t mir tek ata.

59
Nse t mveshin dika prej fjalve t kota si p.sh:
filani thot kshtu ose ashtu, dika q ti nuk e ke
thn, ather mohoje kt nga vetja jote n
mnyr q mos t t mvishet dika e kot.
Dijetart, vazhdimisht mohojn fjal q u mvishen
atyre dhe q realisht nuk i kan thn, e kjo nuk
konsiderohet lavdrim i vetes, por sht kshill
ndaj umetit. Pr kt arsye ekziston nj dallim
ndrmjet ksaj situate dhe situats s par. Pasoji
dhe kapu pas udhzimit t dijetarve n lidhje me
kt shtje, e mos u sill si disa injorant, t cilt
nse prgojohen me dika, e mbushin botn me
lvdata ndaj vetes, Allahu na ruajt prej poshtrimit.
S fundmi:
6- Dije se njerzit i mojn shum ata q
veprojn, nse je prej pasuesve t sunetit, ti
do t mohesh do dit e m shum n t
dhe me kalimin e ditve ti do t jesh prijs n
t. Allahu i Lartsuar thot:
CKshill g

60
!.l-> .. . _. !..!, !.l `. .l !...,!:, `.`, __
Ne zgjodhm prej tyre prijs, t cilt udhzonin
me urdhrat Tan, pr sa koh q ishin t
durueshm dhe besonin bindshm. (Es-Sexhde:
24).
E nse je prej bidatinjve, do dit ti mohesh tek
ata, me kalimin e ditve ti do t bhesh prijs n
kt (t keqe). Allahu i Lartsuar thot:
_ _. l _ .l.l :..,l ` _..-l .. _.> :| !. .s`, !.|
,.-l !.| s!.l _.l-,. _. > . !.l>. -. ..`> __
Thuaj (o Muhamed): Atyre q jan t humbur, i
Gjithfuqishmi u dhnt jet, n mnyr q, kur t
shohin at q u sht premtuar: ose dnimin (n
kt jet) ose Orn (e Kiametit), ather ta marrin
vesh se kush ka pozit m t keqe dhe rreth m t
dobt. (Merjem: 75).

61
Po ashtu ka thn pr Faraonin dhe pr popullin e
tij, pasi i cilsoi ata me mendjemadhsi n
padrejtsi:
..l-> . _`s., _|| !.l , ..,1l _`..`, _
Ne i bm ata udhheqs, q thrrisnin pr n
zjarr, ndrsa n Ditn e Kiametit askush nuk do ti
ndihmoj (Kasas: 41).
Ndaj, sot zgjidh pr veten tnde punt q dshiron,
n mnyr q nesr t jesh prijs n to.
Allahu e di m s miri.
Paqja dhe nderimi i Allahut qoft mbi robin dhe t
Drguarin e Tij Muhamed.

CKshill g

62
Prmbajtja
Parathnia e botimit t par .......................3
Parathnie .........................................6
E para: Nj nga bazat themelore t fes sht: Muslimani
duhet q t prmirsoj veten e tij ..............8
E dyta: Duhet q t dij se Ehli suneti jan me t vrtet t
denj q ta paraqesin Islamin e plot si n besim, ashtu edhe
n sjellje ........................................10
E treta: Prej qllimeve t mdha, pr t ciln Islami ka nxitur
sht; udhzimi i njerzve n kt fe ..............13
E katrta: Duhet q nxnsit e dijes t bjn dallimin midis
mirsjelljes dhe lajkave.........................................................15
E pesta: Thirrsi gjat thirrjes q u bn njerzve ka dy metoda
t lejuara: metoda e nxitjes dhe metoda e bojkotimit............18
E gjashta: Bojkotimi lejohet pr tre arsye fetare ......21
E shtata: Duhet q individi, i cili shikon n bojkotim t ket
parasysh rregullat fetare..............................................26

63
E teta: Kundrprgjigja ndaj kundrshtarit bhet si kshill
ndaj tij dhe t ruhet umeti nga gabimi i tij
.............................................................35
Rregulla fetare n lidhje me kundrprgjigjen ndaj
kundrshtarit ..................................................................35
1- Qllimi t jet i sinqert .............35
2- Kundrprgjigja bhet nga nj dijetar
................................................................36
3- T marr n konsiderat gjat kundrprgjigjes s tij
dallimet q ekzistojn ndrmjet gabimtarve n at q
kan gabuar....................................................................37
4- T ket parasysh me kundrprgjigjen ndaj kundrshtarit
q t arrij dobin fetare me at kundrprgjigje
.............................................................................38
5- T ket parasysh q kundrprgjigja t jet n prmasat
e gabimit.........................................................................39
6- Kundrprgjigja ndaj kundrshtarit sht prej farzeve
kifaje...............................................................42
E nnta: Dijetart e Ehli Sunetit q njihet prej tyre besimi i
pastr dhe mundi q kan dhn n ndihmn e sunetit duhet
CKshill g

64
q tu ruhet atyre vendi q kan dhe t vlersohet mundi i
tyre.......................................................................................44
E dhjeta: Pasuesit e bidatit, t cilt kan kundrshtuar besimin
e Ehli Sunetit dhe metodologjin e tyre n argumentim,
msim, msimdhnie dhe n thirrjen pr tek Allahu si dhe
pasojn epshin dhe nuk morn shmblltyr dijetart e
sunetit, por prkundrazi i poshtrojn dhe i nnvlersojn ato,
kta emrtohen bidatinj..................................49
E njmbdhjeta: E mbyll kt kshill me disa udhzime t
vogla, t dobishme e t mueshme q nse zbatohen nga
besimtari, do t prfitohet shprblimin m i madh dhe grada
m t larta tek Allahu .............................................................51
Prmbajtja .........62

Keshille

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Keshille

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

Shejkh

Ibrahim ibn Amir er-Ruhejli

You might also like