UNIBERTSOAREN

SORRERA ETA BIG

BANG-REN TEORIA
UNIBERTSOAREN SORRERA:
Ez dakigu Unibertsoa nola sortu zen:
-Zientziaren aldetik Big Bang-ari buruz
dakigunaren arabera, "singulartasun" batetik
sortu zen.
-Batzuek zulo beltz baten barruko hazkuntzaz
dihardute eta beste batzuek unibertso sortzaile
eta suntsitzaile baten eiekzioaz.
-Fededunek, berriz, nahiago dute Jainkoaren
ekintza izan zela pentsatu.

BIG BANG-AREN TEORIA:

Unibertsoa duela 13.700 urte sortu zen
leherketa baten ondorioz:big bang.
Hasieran unibertsoko energia guztia puntu
batean elkartuta zegoen. Leherketa bat egon
zen, Big Bang- na, eta materia guztia aldentzen
eta hozten hasi zen. Apurka-apurka materia hori
magnetikoki erakartzen hasi zen eta lehen
galaxiak eta izarrak sortu ziren.
UNIBERTSOAREN PIZKETA:
Partikula kargatuek ( protoiek eta
elektroiek) fotoiekin elkar
elkarekintza dute.Partikula kargatu
horiek elkarren artean ( eta
quarkekin eta neutroiekin)
konbinatu, eta atomoak eratu
zituztenean, argia nahi bezala ibili
zen espazio sortu berrian.
Hori dela eta, Unibertsoa gardendu
egin zen, eta erradiazio bat sortu
zen.

LEHEN ATOMOAK:
Big banga gertatu eta 300.000 urtera
gutxi gora- behera, hidrogeno eta helio
atomoak eratu ziren.Atomo horien garai
hartako proportzioa gaur egungoaren
antzekoa da.Atomoak aldatu dira baina
ez dira gehio sortu.
ENERGIA ILUNA:
Unibertsoa sortu eta 9.000.000.000 urtera,
galaxiak gero eta azkarrago ibiltzen hasi
ziren. Grabitazio-erakarpenari kontra egiten
dion energia ilun batek azeleratzen dituela
uste da, baina ikertzaileek ez dakite zer jatorri
duen energia ilunak. Hori da unibertsoko
misteriorik handiena.

IZARREN ETA GALAXIEN ERAKETA:

Big banga gertatu zenetik 400.000.000
urtera, gutxi gora behera, dentsitate
handieneko espazioko eremuak
grabitazio-erakarpeneko gune bihurtu
zuen.Materia bildu zen gune horien
inguruan, eta nebulosa, planetak eta
izarrak eratu ziren.
EGURATSA:

Lurraren atmosfera edo Eguratsa lurra

inguratzen duen gas geruza da.

Eguratsa hainbat geruzatan zatitzen da:

-TROPOSFERA: Atmosferako geruza baxuena,
lurrazaletik 7 km-ra poloetan eta 17 km-ra
ekuatorean. Bertan gertatzen dira fenomeno
meteorologiko gehienak.
-ESTRATOSFERA: Troposferatik 50km-ra.
Bertan dago ozono-geruza.
-MESOSFERA: 50 eta 80-85 km artean,
-TERMOSFERA: 80-85 km-tik 640 km-raino
hedatzen da.
-IONOSFERA: Termosferaren barruan
kokatua, erradiazioarengatik ionizatzen den
atmosferaren zatia da.
-EXOSFERA: Kanpoan dagoen geruza, 10.000
km-raino heda daiteke.