Kristian Naupang - May, 2014

You might also like

Download as pdf or txt
Download as pdf or txt
You are on page 1of 36

MAY 2014

1
www.mizoramsynod.org
MAY 2014
2
www.mizoramsynod.org
Kum 19-na May 2014 Bu 236-na
Editor
Upa C. Lalbiaktluanga
Managing Editors
Rev. K. Lalpiangthara
Zohmingliana
Joint Editors
Upa Bonny Lalrindika
Upa Liansailova
Lalremmawia
Circulation Manager
Lalfakzuala
K R I S T I A N
N A U P A N G
A man pe duh leh a bu la duh
chuan Circulation Manager
hriattir tur a ni.
Kum khat lak man Rs. 50.
Synod Office
Mission Veng, Aizawl -796001
Phone - 0389-2324590
e-mail:
kristiannaupang@gmail.com
Kristian Naupanga thu chhuahte hi Editor ngaih dan a ni vek kher lo
A chhunga thu awmte Phek
1. Editorial ................... 3
2. Nu leh pa chawimawi ................... 4
3. Kristian naupang chu ................... 6
4. Kristian naupangte tan ................... 9
5. Tleirawl huaisen C. Vanlalhruaia ................... 11
6. Testimony ................... 15
7. Mizo naupangte tih tur ................... 17
8. Hringlang tlng ................... 19
9. Naupang rinawm ber Lucy ................... 23
10. Sachin leh Tiranga \hatloh zia ................... 24
11. A nu thuchah hnuhnung ................... 25
12. Hriatzauna huang ................... 27
13. Crossword ................... 29
14. Cheichhuah ................... 30
15. Bible milem ................... 31
Ka hmuh ang hmu thei rawh (Inside Cover)
MAY 2014
3
www.mizoramsynod.org
Pathian Biak In hi kan zah twk lo deuh \hn. Hngte hi lo
chhinchhiah ila - Biak In compound chhng leh Sunday School
Hall velahte tlan vel chiam loh tur. Biak In compound luh tawh
hnuah thil ei leh hmuam te chn loh tr. Biak In \hutthleng hnuai
lamah chewing gum \hial hnu bel a tam thei hle. A rka Biak Ina
gum \hial \hn kan tam hle tihna a ni a, chn loh tur a ni.
Biak In chhngah mobile phone khla, Biak In chhnga mite
sms hmanga chhaih \hnte pawh kan awm ta.
Hei bkah hian \awng\ai laia luh leh chhuah chng kan
awm fo mai. Loh theih loha inkhwm i tlai palh a nih pawhin
\awng\ai lai chuan luh loh hrm tr. |henkhat
chu \awng\airual laia zun ram thiara chhuak
zl zl hmuh tr kan awm fo. Pathian \ihna
avangin heng hi tih hauh loh tr a ni. Biak In
chhnga i \hutin fel takin \hu la, i chhuah leh
luh rng rngin fel tak leh mawi takin kal ang
che. Hei hian Pathian kan zaha, kan \ih a ni tih
a lantr a ni.
KRISTIAN NAUPANG CHANCHINBU
LA TAM KOHHRANTE
1. Ramthar Veng, Aizawl Copies 358
2. Chanmari, Aizawl Copies 306
3. Mission Veng Copies 299
4. Electric Veng, Aizawl Copies 270
5. Republic Veng Copies 248
6. Mission Vengthlang Copies 217
7. Champhai Vengthlang Copies 216
8. Ramhlun North, Aizawl Copies 206
9. Bungkawn Copies 203
10. Chanmari West Copies 191
MAY 2014
4
www.mizoramsynod.org
Pro. Pastor Malakia Lalnunfela
Buarpui
NU LEH PA CHAWIMAWI
u leh pa chawimawi chu mi zawng zawngin kan chakin
kan duh \heuh awm e. Kan duh em em laiin kan chawimawi
vek thei kher lo. A \hen chuan kan duh viau laiin kan tum lem lo
va, kan peih lo bawk. Nu leh pa chawimawi hi thil harsa lo te,
mahse kan thatchhiat vang te, mahni thu kan duh vang te leh
luhlul vang mai mai tein kan ti lo \hin a ni ang. Bible pawhin nu
leh pa chawimawi turin min zirtir a, thil \ha leh dik, Pathian thu a
ni bawk a ni. Nu leh pa kan chawimawi theih dan kawng thum
han tr lang dawn ila, kan tr lan bakah hian chawimawi dan
kawng hrang hrang a la awm thei ang.
1. Nu leh pa zah thiam
Kan nu leh pa te hi min
enkawltu leh min hmangaihtu
ber an nih avangin an thu kan
zah thiam em em tur a ni. Thil
kan tih tur reng rengah hian nu
leh pa thurawn lak thiam a \ha
hle. |hian kan kawm te, kan len
chhuah dawn te leh thil dang
reng rengah kan nu leh paten
an phal leh phal loh zawh leh
dil hmasaka, an phalna leh
remtihna ang ngeia thil kan tih
\hin a \ha hle. Mi eng ang a
lehkha thiam leh hmel\ha, fel
nih pawh hlawh mah se, a nu
leh pa thu a ngaihchan thiam
lohva, mahni thu ang anga a
awm chuan, mi zah a kai
ngai lo va, a nu leh pa a
chawi mawi thei lo. Nu leh
paten an phal ngei tur pawh
hriattir zel a \ha.
2. Aia upa zah
Tunlai a \halaiten ka
tlakchham tk em em tia an
MAY 2014
5
www.mizoramsynod.org
sawi \hin chu aia upa zah a ni.
Mahni aia upate kan zah thiam
chuan mi tu pawhin min zah ve
ang. Mahni aia upate kan zah
rual hian, kan naute kan dawm
thiam pawh a ngai. Mahni aia
upate tirh hnial te, hnial pawng
pawng te, insualpuia cho te, zah
lo taka \awng khum te hi tih lo
tur a ni. Keini aia upate kan zah
thiam chuan kan nu leh pate kan
chawimawi tihna a ni. Khawi lo
kal nia motor-a chuan ten
\hutna ken te hian kan zahna
kan tilang a, keimah niin fak kan
hlawh mai bakah nu leh pa kan
chawimawi a ni. Mi kan koh
dawn pawn, ka u, ka pi, ka pu,
ka pa, ka nu tia kan koh hian kan
zahna kan tilang bawk.
3. Taimak
Kan nu leh pa
te kan chawimawi
theihna dang leh
chu kan thiltih
apianga taimak hi a
ni. Zirlai kan nih
chuan kan lehkha
zirlai taima taka kan
zir hian kan nu leh
pa kan chawimawi
a. Hnathawh hi
puitling chauh
thawh tur a ni lo va,
naupang pawhin
kan phak tawk
thawh tur kan nei
vek. Mahni phak tawk taima
taka kan thawh te, in
chhungkhura khawsak relah
nu leh pa kan puih te hian kan
nu leh pa kan chawimawi a ni.
Sawi tur dang tam tak
pawh a la awm. Tu pawhin nu
leh pa chawimawi kan duh vek
ang. Nu leh pa chawimawi dan
awl ber leh Pathian thu awihna
chu an thu awih a ni. Chhiartu
duh tak, i nu leh pa zah thiam
la, i aia upa te zah thiam bawk
la, taima taka i zirlai te i zir a, i
phak tawk hna te taima taka i
thawh chuan, i nu leh pa i
chawimawi ang a, Pathian in
mal a sawm ngei ang che.
MAY 2014
6
www.mizoramsynod.org
Upa C. Lalbiaktluanga
Kulikawn
KRISTIAN NAUPANG CHU...
Nang erawh chu engkimah fimkhur la, hrehawm tuar la,
Chanchin |ha hriltu lam hna thawk la,
i rawngbawlna kha hlen rawh. (2 Tim 4:5)
Kristian naupang han tih
hian keini Kristian society-ah
chuan a hranpaa Kristian
naupang kan awm chuang lo
angin a lang. Amaherawhchu,
Kristian naupang tih ngam tur,
Pathian \ih mi, naupang fel leh
thu awihte chu Kristian
naupang kan han tih tur chu an
ni ngei ang. Kristian naupang
chu mi zaidam, hawihhawm,
inngaitlawm, mite tibuai ngai
lo, Pathian Biak Ina inkhawm
\hin, \awng\ai \hin, Bible chhiar
\hin, nu leh pa thu awih an ni
ngei ang. Kristian naupangte
tih ngei tur thil pathum han
sawi ila.
|awng\ai: |awng\ai hi
Pathian kan biakna a ni a, kan
thlarau lam thwk lakna a ni.
Kan tisa tan chaw \ha kan ei
\hin a, boruak thianghlimte
kan hip \hin a, kan lo hrisel
\hin. Chutiang chuan kan
thlarau lam a lo chak a, a lo
hrisel theih nan kan thlarau
lam thawk lakna \awng\ai hi
a pawimawh tak zet a ni.
I \awng\ai ngai em? Eng
hunah nge i \awng\ai \hin?
Chaw ei dawnin rei lo te kan
kun zawk a, Biak Ina kan luhin
rei lo te kan kun leh zawk a,
mut dawnin khumah kan \hu
a, kan kun leh zawk a, thil tam
MAY 2014
7
www.mizoramsynod.org
tak kan sawi hman lo tih a hriat
reng mai. Heng kan han sawi
huna kan \awng\ai hi Pathian
hnena \awng\ai chu a ni ve
ngei a, mahse \awng\ai tak tak
chu hemi piah lama tih tak
meuhva \awng\ai a ni.
Mut dawna kan \awng\ai
hunte hi hun \ha lutuk a ni a,
kan tih dan \hin, rei lo te,
thawmhnaw kan hlih vek
tawh hnua han kun zawk mai
ni lo, awm dan (position) pawh
tidanglam ngam, \hing\hi
emaw, kut pharin emaw, kan
inngaihtlawmna lantirna
bawkkhupin emaw, fel taka
position lain uluk leh tih tak
meuhva kan \awng\ai \hin
phawt chuan Pathian min lo thlir
rengtu chuan min chhang ngei
dawn a ni. Mi dangte min rawn
hmuh palh pawha tim mai lovin,
tu mah zah (care) \it \et lovin
Pathian chauh thlirin \awng\ai
rawh. Tichuan, Kristian naupang
tak tak i lo ni ang a, i thiltih
apiangah Pathian Thlarau
Thianghlimin a chenchilh ang
che ang a, i awm dan tur a hrilh
zel ang che. Ringhlel suh la,
\awng\ai fo rawh, i hlawhchham
dawn si lo va.
Inkhawm: Mizote hi inkhawm
nasa tak hnam kan ni a. Mahse,
inkhawm hun kan siam tam
ang huin inkhawm ziah hi chu
kan tam lo khawp mai. Kar
khat chhungin kohhran
inkhawm vawi nga lai a awm
a, Kohhran Hmeichhia, K|P,
Pavalai leh Masihi Sangati te
nen chuan a tam khawp mai.
Mahse, inkhawm a tam hle
rual hian naupang \henkhat
chu Sunday School chauh
inkhawm \hin tam tak an
awm. Sunday School kan kai
\ha hle a, chawhnu naupang
inkhawm kan tlem leh hle a,
zanah kan inkhawm lo leh a, a
bak Nilai zan leh Inrinni zanah
te phei chuan kan inkhawm
ngai tawh mang lo.
Chuvangin, rawng-
bawltu pawimawh fate pawh
inkhawm ngai mang lo kan tam
khawp mai nia. Pathian Biak Ina
kal \hinte hi Pathian mite an ni
MAY 2014
8
www.mizoramsynod.org
a, an mualpho ngai lo. Pathian
biak inkhawm huna tlan bova,
fawr kual \hinte hian tawh sual
an tawk duh bik. Setana
thangah an awk nge nge \hin.
Kristin naupang chu Biak Inah
a inkhawm fo tur a ni ang. Sun-
day School kai \ha tak, kai kim
lawmman la zat zat \hin; mahse,
Pathian Biak Ina inkhawm ngai
mang lo, naupang/tleirawl kan
awm thei dawn a ni. Inkhawm
\hinte hi inkhawm ngai loten min
lehpel ngai lo va, inkhawm ngai
lote tih ang chu kan ti hman ve
tho \hin a ni.
Lehkha zir: Khawvela kan
awm chhung hian zir zel tura
siam kan ni. Mihringa i lo pian
khan zir tura lo piang chhuak i
ni a, rualbanlote pawh an tih
theih tawk ang tur kan zirtir
hram hram \hin a ni.
Chuvangin, mihring pangngaia
i lo piang ve a nih chuan nasa
taka zir tur i ni phawt mai.
Naupang \henkhat chuan
lehkha zir hi an peih lo em em
mai. Lehkha thiam thei vak lo
kan nih pawhin matric tal thlen
hma chuan chawlhsan mai thei
lo tluk kan nih avangin
theihtawp chhuaha zir phawt
mai tur kan ni. Chu chu min
hriangtu kan nu leh pate duh
zawng leh min fuihna pawh a
ni chiang hle.
Lehkha zir hi kan ti mi lo a
nih pawhin vui tur a ni lo va,
hrehawm tiha bei tih dawn tur a
ni hek lo. Pathian kan rin tlat
chuan lehkha thiam lo pawhin,
mi zahawm tak leh awhawm
tak, lehkha thiam takten an thlen
theih loh kan thleng thei tho a ni
tih hriat reng tur a ni. Chutiang
thleng tur chuan Pathian \ih a
pawimawh a, taimak a
pawimawh a, tumruh a
pawimawh hle a ni. Sam 19:9-ah
chuan Lalpa rorelnate chu a tak
a, a fel vel vek a ni, a ti. Miin
Pathian a rin tlata, a taimak
bawk chuan Pathianin a
timualpho ngai lo vang. Pathian
ring tlat chunga taimak tur a ni.
Chutiang mi zirlai chu a tum
ang chiahin awm lo mah sela,
Pathianin a tana \ha zawk turin
a hruai mai dawn a ni. Kristian
naupang ni la, Kristian puitling
i lo ni dawn nia.
Zawhte hian an dam chhung hun zaa 66 (66%) hi muthilhna atan
an hmang.
U\awk te hian meng chungin an thil ei an lem thei miah lo!
Tui-daidp (dragonfly) te hian ke 6 an nei a; mahse, an ke hi kal nan
an hmang ngai lo, an thlwk nghal zel \hin!
MAY 2014
9
www.mizoramsynod.org
Lalhmingliana Ralte
Beginner Ztu., Ramthar Veng, Aizawl
KRISTIAN NAUPANGTE TAN
S
etana leh a tirhkohte hian kan taksaah min bei ni tin \hin a.
Hlauhna thlarau sual kha i rilrua a lo luh vaih chuan hlauh
loh pawh tum mah la awmzia a awm chuang lo vang. Thlemna
leh harsatna zawng zawngte pawh hi kan rilru vek a ni a. Chu
chuan kan taksa a thunun ta \hin a ni Setana leh a hote min
beihnate chu a lo hneh theih a ni.
Jakoba 4:17-ah chuan,
Chutichuan, Pathian thu thuin
awm rawh u. Amaherawhchu,
Diabola do dal rawh u; tichuan,
a tlan bosan ang che u, a ti a.
Ka nau duh tak, Lalpaah
chuan mi vannei ber kan ni.
Mahse, Setana chuan vanduai
anga min inhriattir a tum \hin
a. Chu chu awih miah suh ang
che. Thupuan 22:17 chuan,
Tuihal apiang lo kal rawh se, a
duh apiangin nunna tui hi a
thlawnin la rawh se, a ti a ni.
He hring nun hi duhna leh
mamawhna hlirin a khat a,
chung thil zawng zawng min pe
theitu chu min tlantu, Lal Isua
chauh hi a ni.
Chn tur zawng zawnga
chn hlauhawm ber chu
chatuan nunna hi a ni. Leia sum
leh pai, hausakna te, kan
thawmhnaw mawite chu chn
mah ila kan dam phawt chuan
kan thawk chhuak leh thei a.
Mahse, chatuan nunna erawh
chu vawi khat kan chn tawh
chuan neih let leh theih a ni
tawh lo.
Chanchin |ha buaipui
duh lotu chuan, a duh emaw,
duh lo emaw chanchin chhia a
buaipui tho tho \hin a ni tih hi
ka nau duh takte u, in hriat loh
ka duh lo. Pathian rawngbawl
duh lotu chuan Setana rawng a
bawl a ni.
MAY 2014
10
www.mizoramsynod.org
Sam 126:5-6 chuan,
Mittui tla chunga tuhte chuan
hlim takin an t ang. |ap
chungin buh chi feh chhuahpui
mahsela, A buhphalte kengin
hlim takin a lo haw leh ang, a
ti a. Hrehawm i tawrh tam poh
leh hlimna leh hlawhtlinna tam
takin a lo hmuak che tih i hre fo
dawn nia.
Daihlim nuam taka i awm
theih nan thingbuk chuan ni sa
a tuar \hin a. Lal Isua i
hmangaihzia i lantirna turin
engtia nasa nge i lo tuar ve
tawh. Eng ang zat chiaha tam
nge i chhandamtu tan hian i
inhuam ve le?
Kan \hiante, kan unaute
leh kan chhungte kan
hmangaihna heti em ema a nat
si chuan, thisen chhuaka min
tlantu Lal Isua i hmangaihna hi
engtiang taka nasa nge ni ang le?
A tawp berah chuan
Kristian naupang duh tak,
khawvel hian nangmah ang hi
a hmu nawn dawn tawh lo,
nangmah ang hi nangmah
chiah an awm asin. Chuvang
chuan, i \hat lai hun zawng
zawng hi mi dangte \anpui nan
hmang la, mi dangte tan
malsawmna nih tum ang che.
Paradise-a i kal hunah chuan
nangmah ang hi khawvelah an
awm tawh dawn lo. I dam lai
hian thil \ha ti \hin ang che.
1. Bel khaina a awm ve lo.
2. Cake rawng a inang lo.
3. Banga Love Sign a kim lo
4. Sana ban a kim lo.
5. Arsi a awm ve lo.
6. Pitar sama pin sen a awm lo.
MAY 2014
11
www.mizoramsynod.org
Tleirawl Huaisen
C. VANLALHRUAIA (VASS-A)
C. Vanlalhruaia (Vass-a) hi C. Lalsangliana leh Zothanpuii-
te fa niin Dt. 1.2.1985 khan Venghlui, Aizawlah a lo piang a.
Naupang fel leh thu awih tak, nu leh pa thu zah thiam tak a ni a.
A tleirawl chhuak chiah, kum 17 a nihin misual nen an inbeihnaah
a nunna laksakin a awm ta a. He tleirawl huaisen, Vass-a nun
tawp dan lungchhiat thlak tak mai hi \hangthar tleirawlten kan
theihnghilh mai loh nan i lo ngaithla teh ang.
Kum 2002 Sept. 2 a ni a,
Vass-a pa, Pu Lalsangliana chu
Synod Revival Team rawng-
bawlna avangin Agape Camp-
ing Centre, Durtlang,
Aizawlah a riak a. C. Vanlal-
hruaia (Vass-a) erawh chu ni
dang ang bawkin hlim takin
Sunday School a kai a; tlaiah
pawh a haw hun pangngaiah
hawin lehkha a zir leh nghal a.
Zanriah eikham dar 6:30
velah chuan Senior Deptt.-in
Sunday School naupang
inkhawmpui hmang tura an
inbuatsaih ngawrh lai a ni a.
Anni \hianho pawh male voice
nei tura ruat an nih avangin
Vass-a chu hl a zir turin a
chhuak ve a.
An hla zir zawh zan dar
10 velah a haw a. A haw hnuah
lehkha a zir leh a. A mu tur
thawm hriain a nu chuan, I la
meng a ni maw, dar eng zat
nge ni tawh a? a ti a. Vass-a
chuan, Dar 12 chiah, a ti a. Tui
takin an mu tlang ta a.
Zing lam dar 2:30 a\anga
dar 3 vel inkar velah chuan a
nau, C. Lallianpuii (Kuri) kum
13 mi chu a rawn \e a. Mahse, a
mumang lamah eng emaw a
hmu ang a, a \e chhuak palh ve
mai mai a nih ringin engah
mah an ngai lem lo va.
Mahse, Kuri chu a rawn
\e leh ta a. Chu chu hriain an
thlang lama mu a nu chuan,
Kuri, enga ti nge? a han ti a.
A piah bang dan lawka mu a u
Vass-a chu a rawn tlan phei
nghal a. Kuri khum i nzar
hliahna puan pan te a han keu
MAY 2014
12
www.mizoramsynod.org
chuan a rin loh lutukin khum
bulah chuan mi sual hmai
tuam a han hmu ta thut mai a.
Vass-a chu a nu te khum
lamah chuan tawlh let thlain a
\e ta nghek nghek mai a. Vawi
thum lai chu, Tu nge i nih?
tiin a au va. A inhum ruh sauh
sauh bawk a.
A nu leh a nau, kum sarih
mi lek, C. Vanlalfela, Tika, tia
koh \hin chu an khum a\anga
lo thovin, a nu chuan, Enga ti
ta vak vak nge? tiin a ngaihna
hre lo takin a zawt a.
Chutih lai tak chuan parda
pan t chu rawn keuvin mi sual
hmai tuam, chemte keng bawk
chu a rawn lang ta hlawl mai a.
A nu pawh chu thlabar takin a
rak ta chel chul a.
Mi sual hmai tuam chu
kawngka lamah a chhuak mai
dawn emaw an tih laiin Vass-a
te nufaho awmna lam panin a
kal thla ta mai a.
Chutah zet chuan Vass-a
chuan a pa a awm loh avangin
in chhunga mipa awm chhun
a ni tih hriaa intihuaisenin mi
sual hmai tuam chemte keng
chu kut lawngin a zuan chho
ve ta ringawt mai a. Mi sual chu
Kuri khum mawng lamah
chuan a bawh thlu nghal \huai
mai a. Mahse, mi sual chuan a
chemte ken chuan Vass-a
dulah chuan a vit ta pawk mai
a. Vass-a na ti lutuk chu
Kuri khumah chuan a let tawp
mai a.
Chu veleh mi sual chu
khum mawng lam a\anga
rawn tho chhuakin a chhuah
pah chuan khuma mu kawm
reng Vass-a hnungah chuan a
vit zui leh hram a. Hetih lai vel
hian Vass-a nu Pi Zothanpuii
leh a fa naupang ber C.
Vanlalfela chu pawnah an tlan
chhuak a, Pi Zothanpuii chuan
\anpuitu a au va.
Mi sual chuan a duh
tawka Vass-a a vih hnuah
chuan muangchangin a
chhuak a. Pawn kawngka
thlang lam bang nghenga hlau
thawng taka lo ding Pi
Zothanpuii chu kal pahin a
taiah a vihsak leh hram a.
Chumi hnuah chuan thlang
lamah a tlan thla ta a ni.
Chumi hnuah Pi
Zothanpuii leh a fa naupang
ber Tika chu Vass-a leh Kuri
awmna lamah chuan an tlan
lut nghal a. An thawm hre
phak \henawm khawveng te
MAY 2014
13
www.mizoramsynod.org
chu an rawn tlan khawm
nghal \ak \ak bawk a. An han
en chian chuan Vass-a nau Kuri
pawh a bek-ah tubohin a chhu
bawk a lo ni a.
An \henawmte chuan
Vass-a chu Aizawl Civil Hos-
pital-ah an phur phei nghal a;
Hospital an thlen phei hun tak
hi zing dar 3:15 vel a ni.
Vass-a chuan a hliam chu
na a tih em avangin khawih
hlan a nghakhlel hle a. Mahse
doctor-te chuan zing dar 8 hnu
lamah an khawih ta chauh va.
Chutianga doctor ten an
han en chian nak chuan a
dulah chauh ni lo, a nakah leh
a hnungzangah pawh a lo vit
a; chu phei chuan a chuap a
khawih chhe hial nghe nghe a
lo ni a.
A thisen a chhuah nasat
em avangin veng chhunga mi
tlawmngaite leh St. Pauls
Higher Secondary School
zirlaite chuan thisen unit 40 lai
an pe a. Chuti chung chuan
Vass-a erawh chu a chau ta
tawlh tawlh mai a. Doctor leh
nurse ten theihtawp chhuaha
chhan an tum laiin a hliam na
tak chu tuar chhuak zo lovin
September ni 3, 2002 zan dar
8:15-ah chuan mi sual hmai
tuam, mi nunrawng tak awm
phak tawh lohna chatuan ram
panin he khawvel hi a
chhuahsan ta a ni.
A ruang chu Venghlui
Branch YMA-in motor-a phurh
pawh phal lovin ruah sur
hnuaiah Hospital a\anga an in
thlengin a zawnin an zawn
thleng ngat a. Mi tam takin a
hnungah zuiin an \awiawm
bawk a. Chumi zan chuan
Vass-a avanga \ap leh thinrim
thawm chuan Civil Hospital
leh Vass-a te in inkar chu a awh
khat a ni ber mai.
September ni 3, 2002 zan
chuan lumen a ni a. A tukah
Postmortem a ni a. Chhun dar
12-ah vui a ni. A \hiante chuan
amah thlah nan Vass-a hla duh
ber an sa a. St. Pauls Higher
Secondary School zi rlai
zawng zawng chu Vass-a an
hmuh hnuhnun ber a nih tawh
dawn avangin entir vek an ni
a. Chumi hnuah puan dum
batin an lo intlar put bawk a.
Mi khawngaih a hlawh em
avangin amah hre ngai lote
pawh hemi ni hian an pung
khawm \hahnem hle a ni.
Vass-a vui a nih lai hian a
nu leh a nau, Kuri (Lallianpuii)
MAY 2014
14
www.mizoramsynod.org
chu thi chhawngin damdawi
i nah an l et reng a. Vass-a
thlahna-ah chuan an lang ve
thei ta lo va. Chu chauh ni
lovin, an dinhmun enin Vass-
a boral thu pawh hrilh ngam
an ni l o. Mahse, hun eng
emaw chen liam hnuah chuan
Pathi an khawngai hna
avangin an lo \ha chhuak ve
leh ta a.
Vass-a huaisenzia leh a
chhungte chhanhim nana a
nunna hial pawh hlan ngamtu
a ni h avang chuan India
sawrkar laipui pawhin hetiang
hian chawimawina a hlan.
January 26, 2003 khan
New Delhi-a Republic Day
lawmnaah India ram Prime
Minister, AB Vajpaee chuan
Vass-a pa, Pu Lalsangliana
hnenah National Bravery
Award-ah pawh a chungnung
ber, Bharat Award a hlan a.
President of India, Dr. APJ
Abdul Kalam hnen a\angin
nunna chhanhim lawmman,
Uttam Jeevan Raksha Padak
tangkapui, Certificate leh Rs.
45,000/- hlan a ni bawk.
Mizoram Chief Minister-
in Aug. 15. 2003 khan
chawimawina a hlan bawk a.
Heng bakah hian YMA, MUP
leh tlawmngai pawl dangte
pawhin chawimawi na chi
hrang hrang an hlan bawk.
India ram pum huap
pawha chanchinbu lian leh lar
tak tak, The Times of India,
The Hindu, The Telegraph, In-
dian Express leh Vai \awng
chhuak chanchinbu tam takah
a chanchin an chhuah nasa hle
bawk. Mizorama chanchinbu
hrang hrang a luah hneh hle.
Engkim hriatna a famkim
hun, chatuan khawvar, vanram
kawtchhuahah chuan Mizo
mipuiten kan hriat chak em
em Vass-a khawihtu hi kan la
hria ang.
Lal Isuan, Miin a \hian
tan a nun a pek al iama
hmangaihna nasa zawk tu man an
nei lo, a ti (Jn 15:13 Lehlin thar)
(Source: VLC Vanlalhriatrenga,
Mizo tleirawl huaisente)
Zin chhuah nikhuaa kan theihnghilh nasat ber chu ha nawhna (tooth-
brush) a ni e, an tih teh tlat chu!
MAY 2014
15
www.mizoramsynod.org
Upa Lalthanzama
Dam Veng, Aizawl
TESTIMONY
K
ristian Naupang Chanchinbu chhiartu zawng zawngten
ka testimony hi an \angkaipui beiseiin ka rawn ziak a ni.
1. Kan duh angin kan piang
lo. Kan nun danah erawh
mawh kan phur: Nu leh pa
innei lo fa ka ni. Ka nu
enkawlna hnuaiah pi leh pute
uapna dawngin ka sei lian a, ka
chhung ten min hmangaih em
em chungin sawn nih
inhriatna hian ka naupan laiin
ka nun a tihlim ngai lo. Lo
piang lo law law ila, tih
changte pawh ka nei. Hei hi ka
lo hre ta.
(1) Kan pian danah thu kan
nei lo; kan nun dan zel turah
erawh mawh kan phur.
(2) Sawn kan ni emaw, nu leh
pa in\hen fa kan ni emaw, eng
pawh ni rawh se, sual phah nan
hmang lo ila, kan sual phah phei
chuan kan chawh tawlh tawlh
dawn a ni.
2. Ka nihlawhna thuruk:
Pian leh murna a chhuanawm
tawh loh nak alaiin ka naupan
laiin ka chhungten kohhran
lawina mumal an nei lo va.
Mission Veng Kohhran Sunday
School-ah ka kai ve \hin a,
hei hi ka nihlawhna thuruk
chu a ni.
Beginner Dept. a\anga Se-
nior Dept. thleng Mission Veng
Kohhranah ka kai a. Kai \ha
lawmman ka la fo va. Sunday
school exam honour lawmman
ka la fo bawk. Tin, naupang
chawhnu inkhawmah ka
inkhawm \hin bawk. Heng kan
puala kohhranin an siam
inkhawmte hi an va hlu em! Lo
tel \hin lo ila chuan heng thu ziak
tur hi ka awm lo vang. Chhuang
em emin, Mission Veng
Kohhran Naupang Sunday
School product ka ni, ka ti \hin.
Tin, in tan hei hi ka sawi duh
(1) Chawhnu inkhawm hi
darkar rei lo te a ni a, kal leh kal
MAY 2014
16
www.mizoramsynod.org
loh hian nasa takin kan nunah
awmzia a nei \hin. Nun hlui
mual liam hnu ka thlir let a,
heng inkhawma kal ve lova
khawlaia awm mai maiho kha
an ral deuh vek tawhin ka hria.
(2) Sunday School lawm-
manah lehkhabu min pe \hin a,
bu hnih chu ka la vawng \ha a,
ka naupan lai leh tleirawl lai
hian chung lehkhabu chu ka
chhiar tlut tlut \hin a. Lehkhabu
chhiar min ngainattirtu a lo ni.
(3) Vawiina Pathian thu min
pawl \hintu tam zawk hi Sun-
day School-a Bible chang kan
vawn thute kha a ni. Lalpan
khang thute kha a rawn tinung
\hin a ni. Bible chang vawng
\euh \euh rawh u.
3. Mizo thawnthu hi a dik
ber lo: Mizote thawnthuah
hian fahrahte hi an riang
ngawih ngawih a, an nuhrawn/
pahrawnte hian an tiduhdah fo
\hin niin kan chhiar \hin a.
Vanduaithlak takin nuhrawn,
pahrawn kan neihin chutiang
chu ni turah kan ngai fo. A tak
chu hei zawk hi a ni.
(1) Kan nuhrawn leh
pahrawnte hian min hmangaih
ve tho. Kan nu tak, pa takte
pawhin min hauvin min zilh fo
va, annin an tih vanga lak
kawih hi a dik lo.
(2) Keimahni zawkin rilru dik
kan zir a \ul.
(3) Keimahni hmangin
Pathianin Kristian thawnthu -
Nuhrawn, pahrawn, fahrawnte
inkar chanchin ngaihnawm
siam turin min ruatah pawm ila,
Isua Krista zarah kan ti thei, tih
hi khawvel i hriattir ang u.
4. |ang fan fan rawh u:
Naupan lai leh tleirawl hun \ha
taka in hman chhoh chuan in sual
thar thut tawh lo vang.
Chuvangin, Sunday School
chawhnu naupang leh tleirawl
inkhawm hi tlan bosan phal chi a
ni lo tih hriain i kal sup sup ang u.
Kan awm dan turah
mawh kan phur avangin
nungchang hi i uluk hle ang u
aw. Heng thu kan sawina
chhan hi pian leh murna avanga
rilru mumal lote tam tak Mizo
society-ah kan awm a. Sual
phah kher hi a va \ul lo em tih
hi puan chhuah ka duh a ni e.
India ramah hian bawng (cow) maktaduai 200 vel awm anga chht
a ni.
MAY 2014
17
www.mizoramsynod.org
Pro. Pastor Lalngaihawma
Zamuang
MIZO NAUPANGTE TIH TUR
M
i zawng zawng hian tih tur leh tih loh tur kan nei \heuh
va, hnam hrang hrang pawhin tih dan leh chin dan hrang
hrang kan nei bawk a, kan thil chin te leh kan tih \hin te pawh thil
inang lo tak tak a awm \euh awm e. Mizote pawh hian hnam
dangte tih ve ngai loh tih \hin te, an tih ang tih ve loh pawh tam
tak kan nei a ni. Chutiang zelin Mizo zingah rau rau pawh nu leh
pa tih tur te, naupang leh tleirawlte tih tur bik pawh tam tak sawi
tur a la awm leh zel a ni. Tun \umah chuan kan thupui Mizo tleirawl
leh naupangte tih tur hi a pawimawh zual tlem azwng kan sawi
dwn a ni.
1. Nu leh pa zah, an thu
awih leh chawimawi: Nu leh
pa zah te, thu awih te leh
chawimawi tih te hi thil
inzawm tlat a ni a, sawi hran
vek theih a nih rualin thil
inzawm vek a ni. Kan Pathian
thu chuan nu leh pa te thu
zawma anmahni chawimawi
turin thu min pe a, chu mai chu
ni lovin nu leh pa thu awih chu
dam reina a ni tih chiang takin
Bible -ah pawh min hrilh a ni.
He leiah hian dam rei kan duh
chuan kan nu leh pate thu kan
zawm tur a ni. Amaherawhchu,
tunlai khawvelah tleirawl leh
naupang tam tak mahni nu leh
pate zawh nachang hre lo leh
an thu pawh wih lo tam tak
hmuh tur leh hriat tur an awm
ta fo mai. Mizo Kristian
naupangte tih atan chuan a
inhmeh lo hle a ni. Kan nu leh
pate hi min hringtu leh min
enkawl seiliantu, tun dinhmun
kan thlen theihna tur atana
Pathianin a ai awh tura min pek
te an ni a, eng ang mi pawh ni
se kan zahin an thu kan awih
ngei ngei tur a ni.
|henkhat chuan an nu leh
pate mi zingah an zahpui \hin
a, keini Mizo Kristian
naupangte chuan kan ti ve tur
MAY 2014
18
www.mizoramsynod.org
a ni lo. Tin, kan nu leh pate thu
kan awiha, kan zirlaite \ha taka
kan zira, hlawhtlinna kan
chante hian kan nu leh pate kan
chawimawi a lo ni mai thin.
Chutih rual chuan mawi lo taka
kan awm te, sual kan tih \hin te
hian kan nu leh pate kan
chawimawi lo mai ni lovin kan
tihmingchhe em em \hin a ni tih
kan hre reng dawn nia.
2. Aia upate zah leh an thu
awih: Kan Mizo hla pakhat
chuan aia upate zah hi pi pute
ro thil hlu a ni, a ti a. Aia upa te
zah hian kan Mizo nunah hman
lai a\ang tawhin hmun a chang
sang hle \hin a ni. Chaw ei
khawm nikhua te hian aia upa
te chaw pawh an bar khalh ngai
lo a ni. Tunah erawh chuan aia
upa te zah leh an thu awih
kawngah hian kan tlahniam ta
hle niin a lang. Naupang leh
tleirawlte zingah aia upa
zawkten an tirh hleih theih
tawh loh hmuh tur kan awm ta
fo mai te, city bus-a upa zawkte
leh hmeichhe chak lo zawkte an
din reng laia inthlahrung hauh
lova naupang leh tleirawlte kan
\hu \hap zel mai te hi kan
inenfiah a ngai ta hle mai.
Heng kan hnam ro hlu tak
chawisanga tinung thar leh tur
hian tu dang mah an awm lo va,
keini Mizo Kristian naupangte
leh tleirawlte chauh hi kan ni.
Chuvangin, theihtawpin hma la
thar leh ila, a bul \antu nih i tum
\heuh ang u.
3. Pathian \ih: Tunlai
khawvelah Its my life hei hi
ka nun a ni, tia mahni duh dan
dana awm, Siamtu Pathian
pawh \ih nachang hre tawh lo
an tam ta hle mai. Kan nunna
hi kan kuta awm ni lovin
Pathian siam leh a kuta awm
kan ni tih kan hriat thar fo a
ngai a ni. Keimahni chakna leh
theihna ringawt chuan second
khat pawh kan nung thei lo va.
Kan nun danah hian fimkhur
tak leh Pathian \ih tak chunga
kan nun hi kan hman zel a
pawimawh hle a ni. A tawp
berah chuan he khawvel
thiamna leh finna te hi a
pawimawh em em a, chu
thiamna leh finna nei tur pawh
chuan kan bei ve zel tur a ni.
Amaherawhchu, Lalpa \ih hi
finna bul tak tak chu a ni, tih
kan hre reng dawn nia.
Khawvela lehkha chhiar chak/rang ber nihna chelhtu (World Speed
Reading Champion) Anne Jones-i chuan Harry Potter thawnthu bu
phek 607-a chhah chu minit 47 chhungin a chhiar zo vek hman!
MAY 2014
19
www.mizoramsynod.org
Upa H. Ngurthansanga
Mission Vengthlang
HRINGLANG TLNG
P
iang nawn leh ila, nun hi a bul a\anga \an \hat leh theih chu
ni sela aw, kan ti vawng vawng \hin. Ruih hlo ngai ni ve lo
tn chuan kan nun khawharthlkzia hi hriat thiam chi a nih ka
ring lo. Kan nihna dik tak hi mahni pawh kan inhre thiam lo fo va,
mi dangte phei chu nia kan inhriat dn min \wmpui tura beisei
ngam tur kan ni lovin ka hria. Mite min hriat dn hrang hrang
pawh a inang lo hlawm hl-in ka hre \hn. Police-te chuan dn
bawhchhia min ti a; VDP leh JAC te chuan mi sual, awm \ha duh
lo min ti bawk a; Psychiatrists-ten dam lo min ti a, social worker-
te chuan mi vnduai, hum sual di min ti thung. Evangelists te
erawh chuan piangthar lo min ti ve leh mai a, kan nu leh pate phei
chuan thu awih lo, thatchhia, hmangaihna pawh nei ve lo min ti
hial \hn.
He khawvl hian
kalphung pangngai a nei a,
mihring tungchhova piang
tawh phawt chuan mi chhe ber
a\anga milian ber thlengin, kan
pianpui mahni twka
zahawmna te, hmangaihna te,
mawhphurhnate leh hmaswn
zl tura tumnate kan nei vek.
Hlimna leh lwmna pawh
mawhphurhna hlen chhuaka
hmaswnna kan neih ang zlin
kan chang \hn.
Amaherawhchu, ruih hlo
ngite nunah chuan hng
mihring pngngai nihphung hi
nasa taka tihchhiatin a awm a.
Kan nunah hmaswnna hmuh
tur a awm loh avngin kan
zahawmna neih ve te nasa
takin kan hloh a,
mawhphurhna la tlk kan nih
loh avngin chhngkua leh
khawtlngah tlangnl taka
khawsak ve hleih theih a ni lo.
Tin, kan chhn lt loh
hmangaihna tam tak min
MAY 2014
20
www.mizoramsynod.org
hmangaihtute lak a\angin a
luang ral a; chuvngin, min
hmangaihtu ni \hnte nna kan
inkr pawh a lo zau tulh tulh
\hn. Chutiang dinhmun a\ang
chuan hringnun khawvl kan
chnna hi kan rlkhat thlr a,
harh fm chnga mahni han
inngaihtuah chian tak tak
chuan hringnun khawvl, a
nihphung pangngaia kan
chanvo ve kha a ngaihawm m
m \hn a ni. Mahse, ruih hlo
avngin chu chu kan kalsan
tawh a, kr leh thei kan ni tih
chu ring \hn mah ila harsatna
tam tak pal tlang tur a awm
avngin kr leh tak tak erawh
hi chu tih hleih theih lovah kan
ngai fo \hn.
Nia kan inhriat dnin
khawvl hi kalsan tawh mah
ila, kan thlarauvin kan taksa a
la chhuahsan lo va, thlarau
khawvlah kan la chng bk si
lo. Kan pi leh pute sakhuaa
'hringlang tlng a\ang chuan
thlarauvin khawvl an thlr a,
an lng a lng m m a,' an tih
nn khn kan danglam chuang
lo hlein ka hre \hn a, a tak
takah chuan kan nun khua hi a
har a, kan lung a lng ngawih
ngawih \hn a ni.
Ruih hlo ngaite nun hi a
awhawm lo va, an hmuh-
sitawm tih hre reng chunga ruih
hlo ngai kan han ni ve leh tlat
si hi thil mak tak zawng a ni e.
Rilru fm tak pu chunga mahni
kan inbih lt chng chuan kan
nihna ni awm lo tak tak kan
nunah kan hmu a, mahse,
chngte chu kan nihna dik tak
an ni bawk si a.
A trah chuan nuam kan ti
a, nuam kan tih avnga rui pawh
kan ni; chu nuam kan tih thilah
chuan mi dangte an tel ve thei
lo pawh a ni satliah lo va, mi
dang a tibuai a, min
hmangaihtute ngat phei chuan
rilru lamah tal, thil na tak an
tawrh phah a ni tihte hi kan hre
lo pawh a ni bk lo, chuti chung
chunga kan la ruih chhunzawm
zl \hin avng hian ruih hlo
ngaite hi chu mahni hmasial tak
kan ni tih hi phat rual a ni lo.
Harsatna leh thil
huphurhawm nia lang,
pumpelh duhna te, tawrh hrim
hrim kan hlauh avnga ruihhlo
hmanga bihruksan \hn te kan
nih avngin midawihzep tak
pawh kan lo ni e. Tin, mahni
pawh inenkawl zo lo \anpui
ngai kan nih tak reng avng
hian kutdawh aiin kan
chungnung bk rng rng lo tih
hi thu dik a ni! Dwt sawite hi
hrt lo thei kan ni hlei nm,
MAY 2014
21
www.mizoramsynod.org
vntlng leh chhngte duh loh
zwng thil tih kan ngah m
avngin thup duh tam tak kan
nei tlat a ni.
Ruihhlo hian taksa
hrislna nasa taka a tihchhiat
avngin taksa a chak lo va,
thaza a neih theih loh, chuvng
chuan ruihhlo ngai chungin mi
taima tak kan ni thei lo reng
reng. Taksa chauh ni lo, rilru lam
pawh a khawih chhe nasa a,
mahni kea ding tura inrin
twkna nasa takin kan hloh
tawh a, hlauhthwn kan ngah
m avngin kan nihphung hi a
thlaphng a, a invng tlat a,
mahni inkhawngaihna rilru no
takte hi kan nei nasa m m a
ni. Ka inpuang ta sa sa, \hiante
sawi duh loh \ha \ha ka sawi ta
zl mai a nih hi.
Mi thiamte chuan ruih hlo
ngaihna hi min thlahtu, nu leh
pate thisen a\angin a chhawm
theih an ti a, chutiang mi
vanduai bkte tih loh mihring
pangngai lo piang chhuakte
zngah ruih hlo ngai sa a awm
theih loh. Amaherawhchu, ruih
hlo ngaihna hian luhna
kawngka tam tak a nei a, a
kawngka zau ber chu tih chhin
hi a ni. Ti chhin duh miah lo
chuan ruih hlo an ngai ve ngai
lo. Mahse, damdawi atna
hmang, ngai zui ta erawh a
awm theih.
Eng pawh ni se, ruih hlo tih
chhin chkna lak ata invn hi
ruih hlo ngaihna laka invnna
\ha ber chu a ni a. Chutiang tih
chhin chkna laka invng zo lo
te chu keini ruihhlo ngaite hi kan
ni a, ruihhlo ngaihna bawiha kan
luhna kawngka pawh a inang lo
thluah mai. Mi dang dinhmun
thlr lk lova mahni inngaihtuah
leh mahni inkhawngaih chng
te; mi dawihzep, huaisen tak
anga lan duh mi te; thinrim luat
avnga ti tau, mi dang runluih
chng te; rilru n, beidawn luat
vng te; mi dangte znga intah
luh nn leh \hiante znga
tlktlum duh vnga mi tlawn
chng te; mi thatchhia
intihhlimna duh ve si te;
ngaihhlut tur hre thiam lo, tum
mumal nei si lo te kan ni hlawm.
Hetianga chhan hrang
hrangte hi mi pangngai,
ngaihtuahna tluantling tak
hmang \hn mi te tn chuan
humsual dai phahna chhan a
tling lm lo. Chuvngin, ruih
hlo hiala mi a lo intirui duh a
nih chuan, a rilru putziaah mi
dang a pha lo va, a rilru lam a
dam lo sa ve rng a ni an lo tih
\hin hi ngai haw thei kan ni
meuh lo. Enkawltu leh
MAY 2014
22
www.mizoramsynod.org
kaihhruaina kan dawn \hat
twk ve loh vng te erawh a ni
thei ang chu.
Hringlang tlang (Ruih hlo
ngaite khawvel) a\anga
hringnun hlimawm tak ngai
m ma kan thlr \hin chu,
leilung dn ni tura Khuanu
duan s a pngngai t-in a kal
reng si a, kan chhuahsan tawh
hnu chuan min rawn pan thei
tawh bawk si lo. Ka \hiante tam
takin min thihsan tawh a,
\henkhat rualbanlo, piangsual
an ni tawh a, AIDS vei eng
emaw zat an awm bawk, chu
chu ka hmabaka min hmuaktu
a ni tih ka hre ve reng a.
Chuvangin, Kristian
chhngkuaa piang nih ve
manah, ka awmna hmun hi p
leh pte hringlang tlng tak tak
pawh kha a ni hlei nm maw
le, kr lehna kawng a awm anga
tiin ka ngaihtuah a; mittui leh
hnaptui nasa taka sngin
hmuhsit leh rinhlelhna krah,
ruh leh thlng kra za zawr
zawr tuar chungin, beidawng
rum rum, beidawng hlen phal
si lovin kawng ka zawng a. A
twpah chuan kei leh ka
\hiante tam tak aiawhin he tes-
timony hi ka ziak thei ta a ni.
Ruih hlo ngaihna laka dam leh
tura ka beih nasatzia te,
\anpuina ka dawn nasatzia te,
theihtawp ka chhuahzia te leh
a hautakzia ka ngaihtuah
chang chuan rapthlk ka ti a,
he hringlang tlngah hian kir
leh ka tum tawh lo. Damna
kawng zawha ka zin kawngah
thil tam tak ka hmu chhuak a,
ka \hiante leh \hangthar lo
awm leh zl turte tn thil
\angkai a nih beiseiin heng thu
te hi ka ziak a ni.
Ka sawi vek seng lo, hei
hi erawh ka chah mawlh
mawlh che tih hria la, drugs leh
AIDS natna te hi tihpalh
thilthua khawvela lo awm ve
an ni lo va, Pathianin duh taka
a siamte an ni; khawvel awm
chhung chuan an awm ve
dawn. Ruihhlo lakah hian a
inven theih a, a inveng tur
pawh mahni \heuh hi kan ni
mai, invenpui hleih theih pawh
a ni lo. Vawi khat inveng la, vawi
khat dang inveng zel la,tu
mahin an ti lui lo vang che. AIDS
natna erawh hi chu vanduai
thilah kai theih a ni tehmeuh
mai a, amaherawhchu, a vei
tawh zingah vanduai vanga vei
chu mi tlem te an ni tih hre reng
ang che.
MAY 2014
23
www.mizoramsynod.org
Retold by Liansangpuii (14), Sacrament Dept.
Bethlehem Vengthlang Kohhran
Naupang
rinawm ber
H
manlai hian khaw pakhatah hian ringtu hi an awm a, chung
ringtute chuan Biak In an nei a. An Biak In kawtah chuan
Isua lem an dah a. Ringtute zingah chuan naupang pakhat Lucy a
awm a, inkhawm pawh a taimain a hlim thei hle \hin a ni.
LUCY
Vawi khat chu an
inkhawm laiin sipai an lo kal a.
Sipaihote chuan Biak in
pawnah chuan mipuite chu an
hruai chhuak a, Isua lem an dah
chu chil chhak zel turin an ti a.
Mipuite chuan an hreh hle
hlawm a. Sipoaite chuan nasa
takin an nawr lui a. Hreh tak
chungin Isua lim chu chil an
chhak ta zel a. An Pastor-in a
chhak zawh hnu chuan Lucy
chuan a chhak ve duh ta lo va,
chil chhak ai chuan a hru fai ta
zawk a, mak an ti hle a.
Sipaiho chu Vantirhkoh
an lo ni reng a, Vantirhkohho
chuan Lucy chu kawkin, Hei
ngei hi a nih hi Pathian tana
mi rinawm, Pathian rama lut
tur chu, an ti a. Tin, Isua lima
chil chhaktute chu kawkin,
Nangni hi mi rinawm lo, sual,
Setana fate ngei chu, an ti a.
Hremhmunah an hruai a. Lucy
chu vanramah an hruai a, hlim
takin a awm ta a.
Keini Kristian naupangte
pawh Lucy ang hian i rinawm
tlat ang u. Vanah kan lallukhum
tur chu a awm si a.
MAY 2014
24
www.mizoramsynod.org
Lalduhawmi Fanai, Junior Dept.
Ramthar Veng, Aizawl
SACHIN LEH TIRANGA
|HAT LOHZIA
K
haw pakhatah hian naupang
pahnih hi an awm a, an hming
chu Beki leh Lalhlimpuii te an ni a.
Beki chu a taima em em a, a nu leh pa
thute a awih bawk a. A \hiannu
Hlimpuii erawh chu a thatchhiain a
nu leh pa thu pawh a awih duh lo va.
Tiranga te, sachin te a ei \hin a.
Lehkha pawh a thiam thei lo em em a
ni. Ni khat chu Hlimpuii chuan Beki
sachin te, tiranga te ei ve rawh, a tui
alawm, a ti a. Mahse, Beki chuan a
duh lo va. Sunday-a an inkhawm
bang chu Hlimpuii pum chu a na ta
vak mai a. Damdawi inah an hruai nghal a, doctor-te chuan, Zai
nghal a ngai, an lo ti a, an zai ta nghal a.
Kar khat hnuah chuan Beki chuan Hlimpuii chu a va kan a,
Hlimpuii chuan a thil
chin \hat loh avanga na a
tawrh zawng zawng leh
a inchhirzia te a lo hrilh
a, taksa tana \ha lo eng
mah ei lo turin Beki chu
a lo hrilh a. Tichuan, hlim
takin an titi dun ta a.
MAY 2014
25
www.mizoramsynod.org
A NU
THUCHAH HNUHNUNG
D
r. R.A. Torrey-a, Pathian thuhriltu hmingthang tak, Krista
hnena mi tam tak thlarau hruai thlengtu khan rawlthar a
nih lai chuan Pathian leh Bible hi a han ring lo nasa khawp mai a.
Khawvel parmawina tlangin a nun a hmang zo vek \hin a. A nu
erawh chu Kristian \ha zet mai, \awng\ai peih tak mai a ni thung
a, a fapa pianthar theih nan nasa takin a \awng\ai \hin a ni.
Ni khat chu, a nun chumi
chungchang thu a hrilh lai
chuan Torrey-a chu a thinur ta
hle mai a. Thinrim takin a nu
hnenah chuan, Chutiang ka
sualna thua i \awng\aina
chungchang chu ka ngaithla
peih tawh lo. I tihbuai phak
lohvah ka tlan bo dawn, a ti ta
a. A nu chuan a fapa thu tihtluk
dan chu pawi a ti em em a;
mahse, Torrey-a chuan a na lam
a chhawn tlat si a. A fapa
hnenah chuan, Ka fapa,
kawng dik lo i zawh a ni.
Mahse, i nun a lo tawp dawn
hunah chuan i nu Pathian hi i
rawn au dawn nia; tichuan,
anin a lo \anpui ang che, a ti
zui lawm lawm a.
An in a\anga a tlan chhuah
hnu chuan sual lamah a tlan
nasa tawlh tawlh a; mahse,
khawvel thil eng mahin a
tilungawi zo lo. Zawi zawiin a
nun sualzia leh khawrozia chu
a hre chiang tial tial a,
khawharna leh him loh rukna
chuan a tuam ta hlup hlup a,
MAY 2014
26
www.mizoramsynod.org
mutmu pawh a tuah thei lo va
fo mai. A nun chu a nin em
avang leh beidawnnaa a khah
tlat avangin a chenna hotel
pindanah chuan intihhlum a
tum ta a.
A pawhdawha puakruk
lak chhuah a tum lai chuan a nu
thuchah hnuhnung kha a hre
chhuak zawk mai a. Chutah,
Thlarau Thianghlim chuan a
sualna zawng zawng a han
hmuhtir ta a le! Chutah meuh
chuan a insum zo ta lo va, a
\hing\hi a, Aw Pathian, ka nu
Pathian, i awm tak zet a nih
chuan i mi \anpui ka ngai a ni.
Mi \anpui chuan ka zui zel
tawh ang che, tiin a \awng\ai
ta a.
Rei lo teah chuan a phurh
zawh rual loh phurrit chu a
kiang ta nghal a; a thinlung,
beidawn avanga thim mupah
chuan beiseina a lo awm a, a lo
eng a, hlimna leh remnain a lo
khat ta. Isua Kristan a thinlung
ruak chu a rawn luah khat tih a
hre chiang a, Isua Kristaah
chuan siam thar a lo ni ta. Chu
hun duhawm leh hlu tak
a\anga Pathian hnena a
inpumpek tak tlat avang chuan
Pathian thuhriltu lar leh
hmingthang a lo ni ta a ni.
Nangni thawk rim leh
phurrit phur zawng zawngte u,
ka hnenah lo kal ula, keiman ka
chawlhtir ang cheu u.... ka
nghawngkawl chu a nuam a, ka
phur pawh a zang a ni (Mt 11:
28,30).
(Source: Lalbiakenga Fanai,
Nunna Chhang)
MAHNI HMASIALNA
Pa pakhat hi relah a chuang a, seat \ha ber a hauh a. A bula
seat awlah chuan a bag a dah a. Tlangval pakhat hi a lo kal a, \hut
a tum lai chuan, Ka \hianpa seat a nia, hei a bag pawh, a lo ti a.
Tlangval chuan, A lo kal hma ka lo \hu lawk ang e, tiin bag chu
a pawm a. Chu mahni hmasialpa \hianpa chu a lo thleng thei si lo
va, a tawpah chuan tlangval chuan, A lo thleng thei si lo va a
bag tal hi a hloh loh nan, tih pahin bag chu kawngkaah chuan a
theh chhhuak ta daih a. A hmaa lo \hu pa chuan mahni hma a sial
em avangin a bag chu a chan ta a ni.
(Source: Lalngaihawma, Kristian Encyclopaedia)
MAY 2014
27
www.mizoramsynod.org
- Lalremmawia
Australia rama cheng
hmasate zinga a tam zawk khu thil
sual ti British sawrkarin hrem
nana hmanga a thawn bote an ni.
Kum 1873 khan Danube lui
kama khawpui pahnih Buda leh
Pest chu an inzawm a, Budapest
(Hungary ram khawpui) tih a lo
ni ta.
Ui chi khat, dalmatian-te hi
Europe khawmualpuia Balkan
Peninsula-a Dalmatia ram a\anga
rawn chawr chhuak an ni.
Latin America-a ram
pakhat, Costa Rica khu Spanish
\awng chuan vaukam hausa
tihna a ni a. Spanish-ho khan
rangkachak an hmu lo va; mahse,
tunlaiah chuan khu ram te reuh
te khuan balhla te, lakhuihthei
te, coffee te, chini te a thar chhuak
hnem em em a ni.
China ram khawpui ber,
Beijing khawpui lailia Forbidden
City an tih sak nan khian
leirawhchan maktaduai 3.1 zet zu
hmang a!
April ni 5, 1949 khan Boy
Scouts leh Girl Guides chu chhn
finin, a hmingah Bharat Scouts
and Guides tih a lo ni ta.
January ni 28, 1950 khan
Supreme Court of India khu din
\an a ni a, Chief Justice of India
hmasa ber chu Justice Hiralal
J. Kania a ni.
Kumpinu sawrkar laka In-
dia a zalen hnua chhiarpui hmasa
ber chu February ni 9, 1951 khan
\an a ni a. He chhiarpuia a lan dan
chuan, India ramah \awng chi
hrang hrang 72 a awm a, hnam
hrang hrang 2,300 aia tam an awm
bawk.
Imperial Bank of India chu
July ni 1, 1955 khan sawrkarin a
pawmpui a, chuta \ang chuan
State Bank of India tiin a hming
thlak nghal a ni.
Las Vegas (Spanish \awnga
vaukam mualpwng tihna) khu
kum 1905 khan khawpui (city)-a
puan a ni a; a awmna state, Ne-
vada, USA-a state 36-na khu kum
MAY 2014
28
www.mizoramsynod.org
1864 thleng khan Mexico
rambung pakhat a ni thung.
Statue of Liberty kuta
lungphekah khuan July 4, 1776 tih
a inziak a; chu chu USA-in Great
Britain lak a\anga zalnna a puan
ni a ni.
Cartoon film, sound neia
siam hmasak ber chu Steamboat
Willie, kum 1928-a chhuah daih
tawh kha a ni a. He film, Mickey
Mouse channa hmasa berah hian
Mickey Mouse siam chhuaktu,
Walt Disney-a aw hman a ni.
Film siam nan hian pawisa
an hmang hnem \hin hle a. Tun
thlenga movie siam nana pawisa
la hman tam berna chu Pirates of
the Caribbean: At Worlds End tih
kha a ni a, dollar maktaduai 200
vel zet an hmang a ni.
Denmark khawpui,
Copenhagen-a lawng chawlh-
naah chuan Little Mermaid lim a
awm ve tlat nia!
Internet, tunlaia inbiakna lar
tak, khawvel pumah ramri pawh
awm lova mi tam takin ni tina an
hman mek hian January ni 1, 2014
khan kum 31 a tling.
India ram chhim twp chu
Andaman & Nicobar Island-a
Indira Point a niin Great Britain
chhim twp chu Lizard Point a ni.
Ui t ber chi, Chihuahua hi
Mexican state pakhat, Chihuahua
hming chawia phuah a ni.
Thlawhna keah hian boruak
chi khat, nitrogen an thun \hin.
FIFA (Khawvela football
lama thuneitu sang ber) chuan
kum 2030-a World Cup kum 100-
na thleng dun turin Argentina
leh Uruguay a beisei. Heng ram
pahnihte hian kum 1930-a World
Cup hmasa berah khan final an
lo khel dun tawh a; khami \um
khan Uruguay-in thlengin,
champion hmasa ber a ni ta nghe
nghe.
Singapore hming khi San-
skrit \awng a\anga phuah a ni
daih mai a, singa leh pura tih chu
sakeibaknei khawpui tihna a ni.
Kolkata-a sawrkar pisapui
khu Writers Building (Ziak mite
In) tih a ni teh tlat a, a chhan i hria
em le? Khu in khu a tirah chuan
India rama Kumpinu (East India
Company) hmunpui a ni a,
Kumpinu hnathawktute (Clerk-
ho) chu ziakmite tia an sawi mai
\hin vang a ni.
Karate hi kum 1920 vela Ja-
pan rama chn chhuah a ni a, a
hming hi kut lwng tihna a ni.
Rimawi hmanraw chi khat,
Saxophone hi Adolphe Sax-an
kum 1840 vela a siam chhuah a ni
a; a hming hi Belgian rimawi tum
thiam, Antoine-Joseph Sax-an
kum 1846-a Paris khawpuia a
phuah a ni.
MAY 2014
29
www.mizoramsynod.org
CROSSWORD No. 14
1 2 3 4 5
6 7
8 9 10
11 12 13 14
15
16
17 18 19
20 21
C H U N G A R A R A T
G G M A L
I N D U H U M O S I A
L A L O
B U H S I U M D C
O I S A K H I O H
A M A A R A M R I
N W I B
H L A W K L A H A B A
I U H M I
P A K H A T B I A N G
CROSSWORD No. 13 DIKNA
A PHEI: 1. Tu leh fate (5); 3. Moab lal (6); 8. Hma lama kal (5);
9. Hluihlawn thil latu (5); 11. Nabotha huan chhuhsaktu lal (5);
15. Fapa chu nu... (Thuf 10:1) (5); 16. Thlalera Israel-te chaw pakhat
(5); 17. Lawmman chu a ni chiah lo (5); 19. Thing lar tak (5); 20. Abrama
hmei (6); 21. Melkisedeka lalna hmun (5).
A CHHUK: 2. In chhung lam
hotu (1 Lal 4:6) (7); 4. Zibeona
fapa (Gen 36:24) (3); 5. Gia depa
tlang hming (2 Sam 2:24) (3); 6.
Isua chawimawi nana phah atan
an st (6); 7. Temple a then fainaa
Isua hmanrua (9); 10. Johanan a
baptis-na lui (Joh 3:23) (5);
12. Martar hmasa ber (5); 13. Mi
chak hmingthang (7); 14. Israel-
te hmelma (6); 17. Hnathawh
laia awm dan (3); 18. Awlsam
lo (3).
MAY 2014
30
www.mizoramsynod.org
CHEI CHHUAH
Ramsa \angkai leh nalh tak a ni!
Chei dan tur
1 = Pawl, 2 = Uk/Buang
MAY 2014
31
www.mizoramsynod.org
Bible Milem
ZAKARIA
MAY 2014
32
www.mizoramsynod.org
Bible Milem
ZAKARIA
MAY 2014
33
www.mizoramsynod.org
Bible Milem
ZAKARIA
MAY 2014
34
www.mizoramsynod.org
Bible Milem
ZAKARIA
MAY 2014
35
www.mizoramsynod.org
a
A chunga lemziak chi hnih khi ngun takin en la, a inan
lohna chi ruk hmu thei rawh.
A hnuaiah hian a chhanna lo ziak la
1...................................................................................................
2 ................................................................................................
3.................................................................................................
4..................................................................................................
5.................................................................................................
6.................................................................................................
A chhanna chu thla lehah kan rawn chhuah ang.
KA HMUH ANG HMU THEI RAWH
MAY 2014
36
www.mizoramsynod.org

You might also like