1

Aleksandra Pavlovi

Broj 28, 1950
Dekson Polok (Amerikanac, Kodi, Vajoming 19121956, Ist
Hempton, Njujork)

Osnovni podaci o slici:
Lokacija: Metropoliten muzej
Autor: Dekson Polok
Naziv dela: Broj 28
Datum: 1950.godina
Tehnika: emajl na platnu
Klasifikacija: slika
Dimenzije: 68 1/8 x 105 in. (173 x 266.7 cm)
Registarski broj: 2006.32.51

Opis dela:

Ova slika je poznato remek-delo iz umetnikovog najplodnijeg dela ivota. Poto se
preselio sa Menhetna u istoni Long Ajlend, Polok u svoj umetniki rad vrada tehniku kapanja i
prelivanja iz 1947.godine, koju je deset godina ranije imao priliku da naui od Davida Alfara
Sikuerosa. Platna koja su bila potpuno obojena, napravljena u periodu od 1947. do 1951.
godine, ine njegov najvedi uspeh. Kao gotovo sve njegove njujorke kolege, Polok je zapoeo
svoje apstrakcije crtanjem figura, koje su kasnije bile apstrakovane ili potpuno izbrisane.
Ovo platno pokazuje na svojoj poleini tragove crtanja crnom i utom bojom koji vie
nisu vidljivi na povrini, poto ih je zaklonio slojem aluminijuma, sivom i maslinastozelenom
bojom koje su oivljene plavom, ruiastom i utom bojom. Polok je zavrio sliku novim crno-

2
belim crteom gde je ponovo uveo malo sive i bele boje u zavrnim slojevima crne. Kao i u
drugim all-over slikama, on je gazio po platnu dok ju je stvarao, debelom etkom je prskao po
platnu, prosipao boju iz probuene kante i tako postigao ovaj efekat. Ovde nema namernog
stvaranja iluzije prostora, nema predmeta, efekata planova niti optikog fokusa slike.

Kljuni pojmovi:
Dekson Polok, Broj 28, efekat all-over, kontrast, iluzija prostora, prskanje, apstraktni
ekspresionizam

Kustoski komentar:
Apstraktni ekspresionizam je termin prvi put upotrebljen u vezi sa slikarstvom Vasilija
Kandinskog, a ameriki kritiar Robert Koats usvojio ga je 1945. godine kao odrednicu za ono
to pod tim nazivom danas podrazumevamo, za grupu amerikih umetnika, uglavnom iz
Njujorka, i njihovo stvaralatvo iz '40-ih i '50-ih godina. Apstraktni ekspresionizam nije stil, ne
moemo govoriti o stilskoj uniformnosti, niti je u pitanju umetnika grupa, mada su umetnici
uglavnom bili povezani prijateljskim ili drugaijim vezama. Uprkos nazivu nisu svi umetnici uvek
predstavljali apstraktne sadraje, niti za sva dela moemo redi da su ekspresionistika. Ipak,
zajedniki su tenja da se radi na platnima izuzetno velikih dimenzija, kao i naglasak na povrini
slike. Na ujednaenosti povrine, kako u pogledu izravnjenosti same strukture platna, tako i u
pogledu jednake vanosti koju svaki deo platna dobija u odnosu na celinu. Moemo, konano,
govoriti o zajednikoj ideji oslobaanja slikarstva, tenji ka uspostavljanju slobodne slikarske
ekspresije.
Dekson Polok je zasigurno najpoznatiji predstavnik ove grupe umetnika, i pretrpeo je
kako najvie pohvala, tako i najvie kritika, to od strane umetnike kritike, to od strane laika.
Uostalom, on i nije koristio etkicu i tafelaj, prosipao je nasumice boje po platnima prosutim
po podu. Prividno nasumino nabacivanje, prskanje, izlivanje boje, Poloka i ostalih predstavnika
slikarstva akcije nije nekontrolisano. Ukoliko se zadrimo na Polokovim delima, primetidemo da

3
takozvane prskane slike raene izmeu 1947. i 1951. godine, poseduju neto to ih ini
bliskim, prepoznatljivim i jedinstvenim u odnosu na ostala dela. One nisu proizvod sluajnosti.
Harold Rozenberg je odgovoran za termin slikarstvo akcije koji se najede dovodi u
vezu sa Polokom. Pod njim se ne podrazumeva nekakva fizika aktivnost umetnika, ved ideja da
je slika samo konani proizvod procesa stvaranja koji zajedno sa njom ini umetnost. Slika se
namede kao ambijent, posmatra se oseda apsorbovan slikom. A odnos posmatraa i platna
koje je ispred njega osnovna je preokupacija slikara.

Potpis umetnika:
- sa donje desne strane postoji potpis i datum: Jackson Pollock 50

Muzealizacija:
galerija Beti Parsons, Njujork, kao Polokova poiljka, 1950-1952.
Galerija Sidni Denis, Njujork, 1953.
Gospodin i gospoa Dej. Z. Stajnberg, ikago, kupljeno od Denis, 16.marta 1953. - kao
poklon Muriela Kalisa Stajnberga Njumana Metropoliten muzeju, 2006.

Mogui konteksti izlaganja:
Dela Deksona Poloka
Apstraktni ekspresionizam
Efekat all-over
Umetnost apstrakcije
Amerika umetnost


4
Istorija izlaganja:
Dekson Polok, galerija Beti Parsons, Njujork, 28.novembar 16.decembar, 1950, bez
kataloga
Ben on, Vilijem de Kuning, Dekson Polok, Klub umetnosti ikaga, 2-27.oktobar, 1951,
izlobeni katalog broj 38
Petnaest Amerikanaca, Muzej moderne umetnosti, Njujork, 9.april-27.jul, 1952,
izlobeni katalog Doroti Miler, strana 46
Ameriki izbor: kolekcija Muriel Kalis Stajnberg Njuman, Metropoliten muzej, Njujork,
21.maj-27.septembar, 1981, izlobeni katalog Vilijama Libermena, strana 156
Dekson Polok, Muzej modern umetnosti, Njujork, 28.oktobar 1998-2.februar 1999.
Galerija Tejt, London, 11.mart-6.jun 1999, izlobeni katalog Kirka Varnedoa i Pepe
Karmel, broj 177, strane 275 i 325
Apstraktni ekspresionizam i drugi moderni radovi: Kolekcija Muriel Kalis Stajnberg
Njuman u Metropoliten muzeju, Metropoliten muzej, Njujork, 18.septembar 2007-
3.februar 2008, izlobeni katalog Garija Tinterova, Lise Majnc Mesinder i Nan Rozental,
broj 32, strane 4,5,6, 98-99, 100-101, 102-103 (esej Pepe Karmel)
Literatura:
Amerika moda: Novi, neniji izgled, proledne balske haljine, Vog, 1.mart 1951, strana
157
Frenk OHara, Dekson Polok (Njujork: Dord Braziler, 1959), strana 26
Brajan Robertson, Dekson Polok (Njujork: Hari N. Abrams, 1960), strane 19, 73, 96
Eleonor Pejd, Ona ivi u Muzeju umetnosti, ikago Tribjun, 13.septembar 1964, tredi
deo, strana 3
Herbert Rid, Enciklopedija umetnosti (Njujork: Meredit Pres, 1966), strana 722
Frensis V. OKonor, Dekson Polok (Njujork: Muzej moderne umetnosti, 1967) strane 56,
61, 65
Italo Tomasoni, Polok (Njujork: Groset i Danlap), strana 36
Alberto Businjani, Dekson Polok (Firenca: G.C.Sansoni, 1970), strane 34, 89

5
Hans Namut, Radionica Deksona Poloka (Pariz: Makula, 1978), Rojalind Kraus i Frensis
V. OKonor, strana 89
Monika Minan, Energini kolekcionari, Selo i grad, izdanje 132, broj 4981 (septembar
1978, strana 148)
Frensis V. OKonor i Eugen Viktor Tou, Dekson Polok: katalog razumnih crtea, slika i
drugih radova (Njuhevn i London: Jejl univerzitet, Pres 1978), izdanje 2, broj 260, strana
82; izdanje 4, strana 254
Teruo Fudieda, Dekson Polok (Tokio: Biducu upan-a, 1979)
Dudit Goldman, Sakupljanje u ikagu: Ljubavne afere sa umetnodu, Artnjuz, izdanje
78, broj 2, februar 1979, strana 49
Alis Hes, Velike private kolekcije: vizionari ikaga, Subotnje novine, izdanje 7, broj 14,
oktobar 1980, strane 72-75
Grejs Gluk, Met je dat za 12 miliona dolara umetnikoj kolekciji, Njujork tajms,
10.decembar 1980, strana 21
Anonimni, ikago daje umetnost njujorkom muzeju, ikago santajms, 11.decembar
1980, strana 8
Deri Krimins, Njena umetnost i srce, sada Njujorkova, ikago tribjun, 11.decembar
1980.
M.V.NJuman, ikago, Frenklin Mint Almanak, izdanje 12, broj 4, jul-avgust 1981,
strana 20
Eugen Viktor Tou, Apstraktni ekspresionisti, Metropoliten muzej, izdanje 44, broj 3,
zima 1986-1987, strane 39, 24-25
Stiven Najfeh i Dord Vajt Smit, Dekson Polok: amerika saga (Njujork: Klarkson N.
Poter, 1989), strana 613