Maxinski fakultet Beograd

Katedra za mehaniku fluida

19. januar 2006. god.

HIDRAULIKA I PNEUMATIKA - pisani deo ispita

1. Kruni otvor preqnika D0 = 100 mm na dnu rezervoara je zatvoren homogenim zatvaraqem (z = 7800 kg/m3)
oblika lopte preqnika D = 150 mm (slika 1). Odrediti minimalni intenzitet sile F kojom treba delovati na klip teine G = 150 N i preqnika d = 80 mm pri kome e doi do otvaraa otvora. Ostali
poznati poda i: m = 13600 kg/m3, H = 1 m i h = 150 mm.
(20 poena)

0110 1010
10 10
1010 1010
1010 1010
10 10
1010 1010
10 10

0110 1010
10 10
1010 1010
1010 1010
10 10
1010 1010
10 10

PSfrag repla emen

m
z

D0

F =?
1111111111111111
0000000000000000
0000000000000000
1111111111111111
0000000000000000
1111111111111111
0000000000000000
1111111111111111

Slika 1

2. Pumpa karakteristike YP = Y0 [1 (V /V0 )2 ], gde su Y0 = 400 J/kg i V0 = 0.025 m3/s potiskuje vodu iz
velikog rezervoara A u ilindriqni rezervoar V koji na svom dnu ima otvor oxtrih ivi a preqnika
d = 50 mm i koefi ijenta protoka = 0.62 (slika 2). Preqnik evovoda je d0 = 100 mm, duina l = 200 m
i izlazni presek evovoda je na visini H = 25 m iznad nivoa vode u rezervoaru A. Koefi ijenti lokalnih
gubitaka energije su: u = 0.5, k = 0.3, v = 2, a koefi ijent trea je = 0.02. Preqnik rezervoara V je
D = 1.6 m, a iznad nivoa teqnosti u rezervoaru A vlada natpritisak pm = 0.05 bar. Odrediti:
Protok kroz evovod.
Visinu ravnoteog nivoa teqnosti (HR ) u sudu V.
Vreme koje je potrebno da se prethodno prazan sud V napuni do visine HR /3.
(30 poena)
k

PSfrag repla emen

D

, l, d0

H
pm

B
A

11
00
00
11
00
11
00
11
00
11

Slika 2

, d

3. Na sli i 3 je prikazana jedna raqva koja je zavrtaskim vezama A-A, V-V i S-S priqvrxena za evi
preqnika D1 = 300 mm, D2 = 180 mm i D3 = 150 mm. Kroz raqvu struji voda ( = 1000 kg/m3) i poznate
su vrednosti zapreminskih protoka V2 = 0.05 m3/s i V3 = 0.025 m3/s, kao i vrednost ugla = 30.
Odrediti maksimalnu vrednost natpritiska u preseku A-A tako da radna sila koja optereuje zavrtasku vezu na istezae u tom preseku ne bude vea od Fist = 2500 N.
Za tu vrednost natpritiska u preseku A-A, odrediti i intenzitet sile smi aa koja optereuje
zavrtasku A-A.
Napomena: zanemariti sve gubitke strujne energije.
PSfrag repla emen
(20 poena)
B
V 2
AA

D2

V 1

C
D1

V 3

D3
C

Slika 3

4. Na sli i je prikazan jedan UHS koji za sinhroniza iju kretaa klipaqa hidro ilindara (D = 120 mm,
D0 = 60 mm) brzinom vk = 3 cm/s koristi priguxno-nepovratne ventile (slika 4). Sile koje se savlauju
na klipaqama su F1 = 10 kN i F2 = 5 kN, a takoe su i poznati sledei poda i: d = 20 mm (za sve evi),
l1 = 5 m, l2 = l3 = 1 m, l4 = l5 = 3 m, l6 = 1 m, pf = 0.5 bar, hidrauliqka karakteristika razvodnika je
data izrazom p = aV 2 , gde je a = 1.2 103 bar/(l/min)2 , = 900 kg/m3 i = 5 105 m2 /s.
Odrediti koliki treba da bude pad pritiska na priguxno nepovratnom ventilu u deoni i 5, p2 ,
ako je pad pritiska na prvom ventilu u deoni i 4 p1 = 1.6 bar.
Koliki je stepen korisnosti UHS-a, ako je mehaniqki stepen korisnosti ugraene pumpe = 0.75?
Kinetiqku i poten ijalnu energiju fluidne struje, kao i sve lokalne otpore, izuzev na u no-hidrauliqnim
komponentama, zanemariti.
(30 poena)
PSfrag repla emen
D
R

PV

PV

F1

vk

D0

vk

F2

pP1 V

pP2 V

4
A

pR

pf
P

6
,

Slika 4