Chapter 5

Guidelines for Schematic Design

1.0 Penamaan Papan Agihan
One of steps in schematic drawing is the naming of the distribution board. The DE
will name it as follows:
DB E 2 A L
Red Phase (or single phase D! onl"#
$ighting ($# % &oc'et (&# %Power (P# % (echanical ((#
$ocation ()one % *ing#
$e+el (, for second floor#
Essential (for Essential suppl"#
E-ample:
.# D! Essential (Power#
/ &ingle phase D! at le+el / 0one . "ellow phase 1 D! E/.P 2 3
, Three phase D! at le+el , 1 D! E,P
!# D! 4ormal5 without Essential suppl" ($ighting#
/ &ingle phase D! at le+el / 1 D! /$ 2 R
, Three phase D! at le+el , 0one ! 1 D! ,!$
Panduan Te'ni' Edisi 6e17 ,889 Cawangan 6e:uruteraan Ele'tri' Pg / of /;
Chapter 5
2.0 !a"lumat #ang Perlu Dalam Satu Lu"isan S"emati"
A$ %umlah Be&an 'ersam&ung ('otal )onnected Load$
/ <umlah !eban Tersambung (TC$# adalah 'esemua beban ele'tri' "ang
dire'abentu' dalam sesuatu pemasangan. (&ila ru:u' lampiran /#
, 4"ata'an dalam lu'isan s'emati' dalam bentu' TC$ *att (Current .mp#
contohn"a: 77=7* (,/.;7.#
B$ *a"tor +epel&agaian (Di,ersit- *actor. D*$
/ Perbe0aan atau nisbah di antara 6ehenda' (a'simum dengan TC$.
, D la0imn"a tida' dapat ditentu'an dengan tepat. D han"alah satu
anggaran saha:a berdasar'an panduan atau pengalaman atau data1data
terdahulu.
= !erbe0a1be0a mengi'ut fungsi dan penggunaan peralatan atau sistem.
(&ila ru:u' lampiran ,#
7 6ebiasaann"a D bagi lampu ialah 8.9 dan so'et pula ialah 8.7. (!ergantung
pada penggunaan pada bangunan itu sendiri#
)$ +ehenda" !a"simum (!a/imum Demand$
/ 6ehenda' (a'simum ((D# adalah beban "ang diguna'an oleh sesuatu
pepasangan pada satu1satu masa saha:a 'erana tida' semua beban ele'tri'
diguna'an serenta'.
, (D dan D mestilah dianggar'an supa"a tida' >o+erdesigned %
underdesigned?.
= 6urang atau sama dengan TC$.
7 4"ata'an dalam lu'isan s'emati' dalam bentu' (D *att (Current .mp#
contohn"a: 7888* (/@.A.#
(D B TC$ - D
D$ Protecti,e )urrent De,ice 0 1ncoming S2itch Gears
/ Cntu' tentu'an 'adaran ru:u' di bawah:
a. !agi D! adalah berdasar'an TC$
b. !agi &&! dan (&! terdapat , ops"en "ang bergantung 'epada
pertimbangan te'ni'al dan e'onomi' "ang tida' bercanggah:
i. berdasar'an (D D ,8E (mengambil 'ira beban di masa a'an
datang#
ii. berdasar'an TC$
Panduan Te'ni' Edisi 6e17 ,889 Cawangan 6e:uruteraan Ele'tri' Pg , of /;
Chapter 5
Panduan Te'ni' Edisi 6e17 ,889 Cawangan 6e:uruteraan Ele'tri' Pg = of /;
Chapter 5
3.0 )ontoh Pra"ti"al
Lu"isan dan e"a&entu" Papan Agihan (DB$ Lampu dan +ipas
Ru:u' pada lu'isan s'emati' /F
/ &etiap litar lampu dan 'ipas mestilah tida' melebihi /888 watt atau tida'
melebihi /8 punca bagi satu litar.
, &etiap litar lampu dan 'ipas mengguna'an (C! ber sai0 A .mp.
Bagi lampu berkuasa tinggi saiz MCB DE perlu pertimbangkan menurut
beban lampu tersebut.
= (enentu'an !ilangan Gala D!.
Tambah ,8E 'epada bilangan litar "ang diguna'an.
Haitu (R# B 9 D ,8E (/.,# B @., litar
(3# B 9 D ,8E (/.,# B @., litar
(!# B 9 D ,8E (/.,# B @., litar
Oleh itu bilangan hala "ang paling hampir dalam pasaran ialah (/8 hala -
= fasa#. Pemilihan bilangan hala 'ebiasaann"a adalah ang'a genap.
7 Penentuan sai0 (CC! % &uis Iear.
Daripada lu'isan s'emati' /5 'ita dapati:
<umlah TC$ B /57@* (,5.=5.#
Oleh itu berdasar'an pada TC$ 'adaran (CC! untu' D! ini adalah 78.
DP /8 '.
D B 8.9
(D B TC$ - D
B /57@ - 8.9
B /,=@* (,8.,9.#
(D a'an diguna'an untu' :umlah di pering'at &&! 'ela'
5 6epe'aan RCC! "ang ditetap'an bagi litar lampu dan 'ipas ialah /88m.5
'adaran arus ambil "ang ma'simum iaitu A=.
A Penentuan sai0 'abel daripada (C! 'e litar a'hir.
Cntu' litar lampu dan 'ipas5 'abel "ang diguna'an ialah 'abel PJC /.5
mmK.
Bagi lampu kuasa tinggi DE perlu pertimbangkan menurut beban lampu
tersebut.
; 4ama'an D! dengan mengambil 'ira tempat di mana D! tersebut henda'
dileta''an
Panduan Te'ni' Edisi 6e17 ,889 Cawangan 6e:uruteraan Ele'tri' Pg 7 of /;
Chapter 5
$u'isan &'emati' /
Panduan Te'ni' Edisi 6e17 ,889 Cawangan 6e:uruteraan Ele'tri' Pg 5 of /;
Chapter 5
Panduan Te'ni' Edisi 6e17 ,889 Cawangan 6e:uruteraan Ele'tri' Pg A of /;
Chapter 5
4.0 Lu"isan dan e"a&entu" DB So"et Alir +eluar (S0S05$
Ru:u' pada lu'isan s'emati' ,F
/ &etiap litar so'et mestilah tida' melebihi /588 watt. dan punca so'et /=.
pula tida' lebih dari A. &ebagai norma setiap bili' dileng'ap'an dengan
se'urang1'urangn"a , bilangan so'et untu' 'egunaan am. !agi setiap
bili' "ang a'an dileng'ap'an dengan point 'omputer5 perlu tambahan ,
lagi so'et.
, (enentu'an sai0 (C!
(C! "ang biasa diguna'an adalah ,8. dan =,..
!ergantung 'epada :enis litar "ang diguna'an
Ring circuit 2 =8. (tida' lebih daripada /8 bilangan &%&%O#.
Radial circuit 2 ,8. (tida' lebih daripada A bilangan &%&%O#.
= (enentu'an !ilangan Gala D!.
Tambah ,8E 'epada bilangan litar "ang diguna'an.
Haitu (R# B 5 D ,8E (/# B A litar
(3# B 5 D ,8E (/# B A litar
(!# B 5 D ,8E (/# B A litar
Oleh itu bilangan hala "ang paling hampir dalam pasaran ialah (A litar - =
fasa#. Pemilihan bilangan hala 'ebiasaann"a adalah ang'a genap.
7 Penentuan sai0 (CC! % &uis Iear.
Daripada lu'isan s'emati' ,5 'ita dapati:
<umlah TC$ B /@588* (=/.@.#
Oleh itu berdasar'an pada TC$ 'adaran (CC! untu' D! ini adalah 78.
DP /8 '.
D B 8.5
(D B TC$ - D
B /@588 - 8.5
B @;58* (/A.8.#
(D a'an diguna'an untu' :umlah di pering'at &&! 'ela'
5 (enentu'an 6epe'aan RCC!
Perlu buat , D! berasingan untu' &%&%O.
a# D! untu' peralatan mudah alih
Cntu' D! peralatan mudah alih5 'epe'aan RCC! ditetap'an
=8m.5 selaras dengan Peraturan =A (=# Peraturan 2 Peraturan
Ele'tri' /@@7.
b# D! 'egunaan 'omputer
Panduan Te'ni' Edisi 6e17 ,889 Cawangan 6e:uruteraan Ele'tri' Pg ; of /;
Chapter 5
Cntu' D! 'omputer5 'epe'aan RCC! perlu di'ira berdasar'an
bilangan 'omputer "ang a'an diguna'an. .rus bocor / set
'omputer (monitorDCPCDprinter# dianggar'an antara /.5m.
hingga =m.. (engambil ?worst case scenario?5 RCC! 'epe'aan
=8m. han"a memboleh'an anggaran /8 'omputer saha:a dalam
D! tersebut. Dengan itu DE perlu mengira dan menimbang
bilangan 'omputer "ang a'an disambung'an 'e sesuatu D!
&%&%O5 supa"a tida' terlampau ban"a' dan :uga tida' terlalu
ban"a' D! "ang 'ecil. 6ebiasaann"a RCC! 'epe'aan /88m.
diguna'an. .malan ini selaras dengan Peraturan =A (7# Peraturan
2 Peraturan Ele'tri' /@@7. Dalam 'eadaan ini bilangan hala D!
perlu diselaras'an.
6adaran arus ambil "ang ma'simum iaitu A=..
A !agi D! 'omputer &PD t"pe ! diwa:ib'an. Refer Chapter /; untu'
ma'lumat lan:ut &PD.
; Penentuan sai0 'abel daripada (C! 'e litar a'hir.
Cntu' litar :e:ari (radial#5 'abel PJC 7 mmK diguna'an.
Cntu' litar gelang (ring#5 'abel PJC ,.5 mmK diguna'an.
9 4ama'an D! dengan mengambil 'ira tempat di mana D! tersebut henda'
dileta''an
Panduan Te'ni' Edisi 6e17 ,889 Cawangan 6e:uruteraan Ele'tri' Pg 9 of /;
Chapter 5
$u'isan &'emati' ,
Panduan Te'ni' Edisi 6e17 ,889 Cawangan 6e:uruteraan Ele'tri' Pg @ of /;
Chapter 5
6.0 Lu"isan dan e"a&entu" DB &agi &e&an 7 &e&an lain
Ru:u' pada lu'isan s'emati' =F
/ &ebai'1bai'n"a peralatan me'ani'al seperti split air cond unit5 dsb "ang
dalam :umlah "ang munasabah5 mempun"ai D! tersendiri.
,(enentu'an sai0 (C!
Cntu' .ircond (window atau split unit# dengan compressor tida' melebihi ,
h.p5 sai0 (C! "ang diguna'an ialah =,..
Pemanas air :uga mengguna'an sai0 (C! "ang sama.
!agi peralatan lain penentuan sai0 mengi'ut beban "ang sebenar.
= 6ebiasaann"a D B / bagi beban me'ani'al.

7 Cara untu' menentu'an bilangan Gala D! sama seperti untu' lampu dan
so'et.
5 Penentuan sai0 (CC! % &uis Iear.
Daripada lu'isan s'emati' =5 'ita dapati:
<umlah TC$ B 78==8* (AA.8.#
Oleh itu berdasar'an pada TC$ 'adaran (CC! untu' D! ini adalah /88.
TP4
D B /
(D B TC$ - D
B 78==8 - /
B 78==8* (AA.8.#
(D a'an diguna'an untu' :umlah di pering'at &&! 'ela'
A Pemilihan 'epe'aan RCC!
6epe'aan RCC! "ang ditetap'an bagi litar "ang mempun"ai beban
me'ani'al seperti motor5 'ompressor dll. ialah /88m. untu' satu fasa dan
=88m. untu' peralatan tiga fasa.
6epe'aan RCC! "ang ditetap'an bagi litar "ang mempun"ai beban water
heater atau ber'aitan dengan air ialah /8m..
6adaran arus ambil "ang ma'simum iaitu /88..
; Penentuan sai0 'abel daripada (C! 'e litar a'hir
Panduan Te'ni' Edisi 6e17 ,889 Cawangan 6e:uruteraan Ele'tri' Pg /8 of /;
Chapter 5
Perlu di'ira mengi'ut beban sebenar biasan"a "ang diberi'an oleh C6(.
Cntu' .ircond (window atau split unit# dengan compressor tida' melebihi ,
h.p5 'abel 7 mmK PJC diguna'an dan peralatan "ang mengguna'an
beban mencapai = h.p mengguna'an 'abel bersai0 A mmK (bergantung
pada +oltan :atuh (+olt drop#5 :enis motor5 :ara'5 dsb#.
Ru:u' :adual /.
)urrent
ating
)a&le Si8e
1EE 14th. Edition 'a&le
1! 9 2!
1EE 1:th. Edition 'a&le
;D1
)ross7
sectional area
(mm<$
=d 0 A 0m )ross7
sectional area
(mm<$
=d 0 A 0m
/5. &P4
TP4
, - ,.5 /AmJ , - /.5 ,9mJ
7 - ,.5 /7mJ 7 - ,.5 /5mJ
,8. &P4
TP4
, - 7.8 /8mJ , - ,.5 /;mJ
7 - 7.8 9.9mJ 7 - ,.5 /5mJ
=8. &P4
TP4
, - A.8 A.9mJ , - 7.8 //mJ
7 - /8.8 =.5mJ 7 - A.8 A.,mJ
75. &P4
TP4
, - /A.8 ,.AmJ , - /8.8 7.,mJ
7 - /A.8 ,.,mJ 7 - /8.8 =.;mJ
A8. &P4
TP4
, - ,5.8 /.AmJ , - /A.8 ,.;mJ
7 - ,5.8 /.7mJ 7 - /A.8 ,.=mJ
/88. &P4
TP4
, - 58.8 8.@;mJ , - =5.8 /.=mJ
7 - 58.8 8.97mJ 7 - =5.8 /./mJ
/A8. TP4 7 - ;8.8 8.A,mJ 7 - ;8.8 8.A,mJ
,88. TP4 7 - /,8 8.7,mJ 7 - /,8 8.7,mJ
<adual /
9 4ama'an D! dengan mengambil 'ira tempat di mana D! tersebut henda'
dileta''an
Panduan Te'ni' Edisi 6e17 ,889 Cawangan 6e:uruteraan Ele'tri' Pg // of /;
Chapter 5
$u'isan &'emati' =
Panduan Te'ni' Edisi 6e17 ,889 Cawangan 6e:uruteraan Ele'tri' Pg /, of /;
Chapter 5
Lampiran 1: Panduan TCL
Tarikh Dikemaskini: 15.5.2006
BIL BUTIRAN ANGGARAN BEBAN
1 18W Fluorescent 24W
2 36W Fluorescent 42W
3 60W Tungsten 60W
4 100W Tungsten 100W
5 1 8W F! "# 10W
6 2 8W F! #$%&' ()* +,-. 20W
/ 0W &#1 15W
8 11W &#1 1/W
0 13W &#1 10W
10 18W &#1 24W
11 0W &#1" 10W
12 11W &#1" 12W
13 13W &#1" 14W
14 18W &#1" 20W
15 50W 2alogen 3ul4 50W
16 /0W %etal 2ali5e6+7. 80W
1/ 150W %etal 2ali5e6+7. 1/0W
18 250W %etal 2ali5e6+7. 280W
10 400W %etal 2ali5e6+7. 440W
20 74struction #ight 100W
21 #oceng "lektrik $4aikan
22 2 8W F! ,nsect )iller 20W
23 1500mm )i8as +iling 80W
24 1200mm )i8as +iling 60W
25 400mm )i8as Din5ing 60W
26 500mm )i8as Din5ing 80W
2/ 400mm )i8as $utomatik 80W
28 200mm )i8as &ela9as 15W
20 250mm )i8as &ela9as 25W
30 300mm )i8as &ela9as 40W
31 13$ 3& +9itche5 +ocket 7utlet 250W
32 15$ +9itche5 +ocket 7utlet 500W
33 15$ +&. ,solator ,kut )a5ar ).) %otor
34 20$ +&. ,solator ,kut )a5ar ).) %otor
35 30$ +&. ,solator ,kut )a5ar ).) %otor
Panduan Te'ni' Edisi 6e17 ,889 Cawangan 6e:uruteraan Ele'tri' Pg /= of /;
Chapter 5
Lampiran 1: Panduan TCL (sambungan)
BIL BUTIRAN ANGGARAN BEBAN
33 15$ +&. ,solator ,kut )a5ar ).) %otor
34 20$ +&. ,solator ,kut )a5ar ).) %otor
35 30$ +&. ,solator ,kut )a5ar ).) %otor
36 15$ T&. ,solator ,kut )a5ar ).) %otor
3/ 20$ T&. ,solator ,kut )a5ar ).) %otor
38 30$ T&. ,solator ,kut )a5ar ).) %otor
30 45$ T&. ,solator ,kut )a5ar ).) %otor
40 60$ T&. ,solator ,kut )a5ar ).) %otor
$lat &engha9a Dingin
41 1 2& /46W
42 1.5 2& 1110W
43 2 2& 1402W
44 2.5 2& 1865W
45 3 2& 2238W
46 &emanas $ir 3)9
4/ 1ooker /.5)9
48 3ooster &um8 ,kut )a5ar ).) %otor
40 Fire Fighting &um8 ,kut )a5ar ).) %otor
50 &anel &enggera )e4akaran 250W
51 172 &oint 500W
52 +$T+ +:stem 500W
53 2, )#"". +:stem ,kut )a5ar ).) %otor
Panduan Te'ni' Edisi 6e17 ,889 Cawangan 6e:uruteraan Ele'tri' Pg /7 of /;
Chapter 5
Panduan Te'ni' Edisi 6e17 ,889 Cawangan 6e:uruteraan Ele'tri' Pg /5 of /;
Chapter 5
Lampiran 2> *a"tor +epel&agaian (D*$
'ari"h +emas"ini> 1? %anuari 200?
Bangunan Se"olah
+esihatan
!as@id De2an
Asrama De2an
!a"an0
+antin
Pe@a&at
!a"mal
+uarters
Essential
Aon7
Essential
Se"olah E"se"utif +omputer Sains
$ampu % 6ipas 8.9 8.9 8.@ 8.@ 8.9 8.9 8.9 8.9 8.9 8.9 8.9 8.9
/=. &%&%O 8./ 8.7 8.7 8.7 8.7 8./ 8.7 8.7 8.7 8.A 8.A 8.5
.C (otor Pump / / / / / 1 / / / / / /
Outdoor $ighting / / / / 1 1 1 1 / / / 1
*ater Geater 1 1 1 1 1 1 / / 1 1 1 /
Coo'er Cnit / / / 1 1 1 1 1 1 1 1 1
Hsolator / / / / / / / / / 1 1 1
4ota: L <i'a &%&%O terlalu ban"a'5 fa'tor 'epelbagaian perlu direndah'an 'epada 8.,
L D mung'in perlu dipertimbang'an berdasar'an wa'tu penggunaan 2 profil beban siang dan malam
Panduan Te'ni' Edisi 6e17 ,889 Cawangan 6e:uruteraan Ele'tri' Pg /A of /;
Chapter 5
Panduan Te'ni' Edisi 6e17 ,889 Cawangan 6e:uruteraan Ele'tri' Pg /; of /;