1

PANEVROPSKI UNIVERZITET
APEIRON

Fakultet sportskih nauka
Banja Luka


PRESKOK
(seminarski rad)

Nastavni predmet : Sportska gimnastika



Predmetni nastavnik:
Prof.dr Miladin Jovanovi
Student:
Dalibor Vukovi



2013.

2

SADRAJ

1.0. UVOD..3
2.0. OSNOVNE TEHNIKE PRESKOKA...4
2.1. ZALET..4
2.2. NASKOK NA DASKU .......4
2.3. ODRAZ NOGAMA..4
2.4. LET DO ODRAZA RUKAMA...5
2.5. ODRAZ RUKAMA..5
2.6. LET POSLE ODRAZA RUKAMA5
2.7. DOSKOK..5
3.0. SADRAJ I METODIKA RADA.6
3.1. ODSKOK..6
3.2. NASKOK NA DASKU.7
3.3. DOSKOK..8
3.4. RAZNOKA.9
3.5. ZGRKA.10
3.6. PREMET USKLOPNO..........10
3.7. PREMET USKLOPNO NAPRIJED.11
4.0. ZAKLJUAK....12









3

1.0. UVOD
Gimnastika se javlja ve u starom Egiptu, ali je tada vie nalikovala na
akrobaciju. U staroj Grkoj gimnastika se upranjavala za odravanje dobre
tjelesne kondicije i uvjebavanje sportista, ali i kao dio vojne obuke. U staroj
Grkoj tjelesna sposobnost je bila visoko cjenjena. Mjesta na kojima se vjebalo
nazivala su se Gymnazium-i. Rimljani su prihvatili ove aktivnosti od Grka i
koristili su ih za pripremu svojih legija za rat. Padom rimske imperije nestao je
interes za gimnastiku i postala je vie oblik zabave.
Prema nekim podacima, prvo takmienje na spravama je odrano 1877.
godine u ehoslovakoj. Sa stvaranjem Meunarodnog gimnastikog saveza (FIG)
1888. godine, napravljen je presudan korak u osmiljavanju vebi na spravama. U
ovaj savez je ulanjeno preko 150 zemalja sveta, a centar je u vajcarskoj. Muka
gimnastika je bila jedan od devet sportova koji su bili uvrteni u program Prvih
olimpiskih igara 1896. u Atini. Prvo Svetsko prvenstvo u gimnastici 1903. odrano
je u Antverpenu, a Evropsko prvenstvo u gimnastici 1955. u Frankfurtu na Majni.
ene su se ukljuivale mnogo kasnije. Na Olimpijske igre 1928. u Amsterdamu, na
Svetsko prvenstvo u gimnastici 1934. u Budimpeti, a Evropsko prvenstvo u
gimnastici 1957 u Atini.

Ona ukljuuje izvoenenje vjebi koje zahtjevaju fiziku snagu, spretnost i
koordinaciju. Moderna gimnastika ukljuuje vjebe na razboju, gredi, parteru,
karikama, konju sa hvataljkamai bez njih tj. preskok.

Gimnastiari preskau konja postavljenog po duini, visina 135 cm, dok
gimnastiarke skau preko konja visine 120 cm postavljenog po irini. Zalet za
preskok i kod ena i kod mukaraca iznosi 30m. Za preskok preko konja, kao i
naskoke na gredu i razboj, koristi se odskona daska duine 1.20 m, irine 0.60 m i
visine 0.21 m. Drvene je konstrukcije i prekrivena neklizajuim tepihom.
U poslednje vrijeme u upotrebi su i eline daske sa oprugama koje moraju imati
iste dimenzije.



4

2.0. OSNOVNE TEHNIKE PRESKOKA
Osnove tehnike gimnastike discipline preskok karakteriu sledee faze bez
obzira o kojoj se strukturi preskoka radi: zalet, naskok na dasku, odskok, let do
odraza rukama, odraz rukama, let posle odraza rukama i doskok.
2.1. ZALET

Zalet je vaan element svakog preskoka i od kvaliteta njegove realizacije
umnogome zavisi nivo reprezentovanja tehnike skoka. Duina zaleta je najee 20
m i na njoj gimnastiari naprave 14 do 18 koraka zavisno od visine, odnosno
duine koraka. Pri pravilnom zaletu duina koraka se postepeno poveava.
Poslednji korak pred naskok na dasku je po pravilu neto krai od prethodnog to
ima veliki znaaj u usmjeravanju kretanja tijela u pripremi za naskok na dasku.
Preskoci kao to su salta imaju veu brzinu i ona dostie vrijednost od 8 m/ sek.
U metodici rada na obuavanju zaleta veoma je vano uvaavanja postupnosti
poveanja broja koraka. Broj koraka treba da se poveava uvjek za dva vie
(3,5,7,9 12 itd).

2.2. NASKOK NA DASKU
Naskok na dasku se realizuje u momentu postizanja najvee horizontalne
brzine i veoma je bitno da se steeno ubrzanje u naskoku ne gubi. U momentu
naskoka na dasku, tijelo se usmjerava naprijed kao rezultat skraivanja zadnjeg
koraka. U toku leta, noge prestizu trup pri emu odrazna noga sustie zamanu i
zajedno se isturaju naprijed u pripremi za odskok. Ruke se iz poloaja zaruenja
kreu dole i naprijed i u momentu dodirivanja nogama na mjesto odskoka, one se
nalaze neto ispred tijela.
2.3. ODRAZ NOGAMA
Kao i svaki drugi odskok i odraz nogama se realizuje intezivno i sa
zamahom rukama. Smatra se da pravovremeni zamah rukama poveava efikasnost
odraza za 25%. Odraz nogama i zamah rukama kod koordinisanog odskoka se
zavravaju istovremeno. Noge se na dasku postavljaju paralelno i sa odstojanjem
jednog stopala od drugog za njegovu irinu. Odraz se izvodi sa prednjeg dijela
5

stopala pri emu se koljena neznatno savijaju. Mjesto odskoka je 2/3 daske
odnosno njen najelastiniji dio.
2.4. LET DO ODRAZA RUKAMA

Visina i duina leta zavisi od brzine zaleta i intezivnosti odraza nogama.
Putanja leta zavisi od vrste preskoka i njegovih zahtjeva. Kod skokova manje
sloenosti kao to su premeti, premeti stranice, potrebna je vea putanja leta a kod
skokova vee sloenosti pokreta, pslije odraza rukama putanja leta treba da je nia.
U smislu obezbjeivanja vee visine i duine leta najee se poveava rastojanje
izmeu odskone daske i sprave. Po pravilu svaka gimnastiarka treba traiti
duinu rastojanja sprave od mjesta odskoka koja je specifina samo za nju.
2.5. ODRAZ RUKAMA

Znaajna faza svakog preskoka je odraz rukama. Ruke se na spravu
postavljaju u irini ramena. U momentu odraza, glava je neto povijena naprijed a
tijelo oprueno. Odraz se realizuje prije nego to tijelo proe vertikalu oslonca
rukama. Tako realizovan odraz rukama e doprinjeti poveanju visine leta pa i
uspjenosti izvoenja tehnike preskoka.
2.6. LET POSLE ODRAZA RUKAMA
Let poslije odraza rukama predstavlja fazu u kojoj se realizuje tehnika
svakog preskoka. Ova faza je samo rezultat efikasnosti svih dosadanjih faza i ona
se ocjenjuje na osnovu kvaliteta njihovog reprezentovanja.
2.7. DOSKOK
Pravilnim i uravnoteenim se najee procjenjuje ispravnost tehnike svakog
skoka i zato je on vaan dio procjene obuavanja. Doskok je uvjek na prednji dio
stopala u rastojanju od 15-20 cm. Trup je ravan, glava uspravna a ruke u uzruenju.


6

3.0. SADRAJ I METODIKA RADA

3.1. ODSKOK
Uspostavljena koordinaciona usaglaenost opruanja nogu i zamaha rukama
ini pretpostavku dobre ovladanosti tehnike odskoka. Pravovremen zamah rukama
poveava efikasnost odraza do 25% . Odskok treba da je brz-energian i njegovo
trajanje je otprilike 0.10-0.20 sek. Odskok se izvodi sa prednjeg dijela stopala i u
poloaju neto savijenih nogu (ugao grenja je 160-170)

Odskok se zavrava prolaskom centra teita tijela kroz vertikalu oslonca.
Trup je svo vrijeme ravan. Ruke iz zadnjeg poloaja prolaze naprijed i dole
savijajui se u zglobu lakta i unaprijed, ne prelaze visinu glave.
U metodici rada praksa sa najmlaim kategorijama gimnastiarki pokazuje da ne
trba posebno insistirati na tanosti pojedinih tehnikih zahtjeva (ruku).
Panju treba usmjeravati na bitne, opte osnove a preputati polaznicima
slobodnije kretanje koje e samo proizvesti najracionalniju realizaciju.
Sa ovladanou elemenata odskoka, pridravajui se rukama prelazi se postupno na
vjebe povezanosti rada nogu i ruku.
Korisno sredstvo ovladavanja odskokom je duga i kratka vijaa. Ono nosi u sebi i
elemente emocionalnosti- igre, pa je otuda potrebno esto upranjavanje.




7

3.2. NASKOK NA DASKU
Naskok na dasku se realizuje u momentu postizanja najvee horizontalne
brzine. Smanjenje brzine pred naskok to je veoma est sluaj kod djece, negativno
utie na izvoenje efikasnog odskoka.
U momentu naskoka trup se naginje neto naprijed (5-20). Noge u toku leta
prestiu trup. Odrazna noga sustie zamanu i zajedno se postavljaju na dasku.

Ruke iz krajnjeg zadnjeg poloaja se opruaju kretanjem dole i naprijed. U
momentu sputanja nogu na dasku ruke se nalaze u priruenju i spremne su za
potpomaganje intezivnijeg odskoka. U uspjenosti odskoka veliki znaaj ima
visina naskoka na dasku. Visoki naskok smanjuje horizontalnu brzinu kretanja, a
suvie nizak dovodi do prelijetanja tijela mjesta odskoka to umanjuje efikasnost
odskoka.

U metodici obuavanja poeti sa iskorakom odrazne noge i ruku u
zaruenju. Zatim poveanjem broja koraka s obuenosti odskoka sa 3 koraka zaleta
prei na izuavanje uvijek za 2 koraka vie.
Visina medicinke (15-20 cm) postavljena na sredini izmeu daske i zadnjeg koraka
doprinosi stvaranju osjeaja visine naskoka.
Mjesto odskoka na dasci za preskok je najelastiniji dio daske (ispred tamne
povrine vrha daske). Stopala u odskoku su razmaknuta za irinu stopala.






8

3.3. DOSKOK
Pravilan i stabilan doskok je znaajan pokazatelj kvaliteta tehnike realizacije
preskoka u cjelini. Ovom elementu se ne poklanja puno panje to ne bi trebalo da
je praksa s obziro da se radi o krajnjem efektu koji umnogome odreuje visinu
ocjene.
U doskoku noge su malo rairene (stopala su razmaknuta 5-10 cm) a koljena
blago savijena. Prvi kontakt sa tlom je prednjim dijelom stopala. Poslije
amortizacije doskoka stopala se sputaju na cijelu povrinu a pete sastavljaju.
Prsti i koljena su rastavljeni u stranu. Trup je uspravan (znaajnije naprezanje
miinih grupa ramenog pojasa), glava pognuta a pogled pravo. Ruke su u
odruenju.
S obzirom da je u doskoku veoma znaajno dranje trupa i glave, metodika
obuavanja poinje sa fiksiranjem pravilnog poloaja tijela. Zatim slijede vjebe
doskoka iz iskoraka, skoka u dubinu sa obukom amortizacije i stabilnosti, iz zaleta
preskokom malih visina.
Na odreenom nivou obuenosti prizemljenja elementarnim vjebama prii
postupno uslonjavanju zadataka putem pojaavanja zahtjeva: u fazi leta uhvatiti
loptu i izvesti pravilno prizemljenje, poveavanjem visine za skok u dubinu i u fazi
leta realizacija odreenog zadatka, doskok sa okretom za 90 i 180, prizemljenje sa
realizacijom dva zadatka, hvatanje lopte u letu i prizemljenje u tano odreenom
prostoru.
Odravanje ravnotee treba da je fiksirano na odreeno vrijeme 2-3 sekunde.


9

3.4. RAZNOKA
U strukturi preskoka raznoka se smatra najelementarnijom. Sa njenim
obuavanjem je mogue zapoeti i prije nego to se usvoji tehnika pojedinih faza
preskoka (zaleta, odskoka i sl) i u nedostatku snanih sposobnosti.
Koritenjem odskoita sa vie platforme mogue je izvoditi i obuavati tehniku
raznoke u cjelini.
Ruke se najkraim putem postavljaju na povrinu kozlia pod uglom koji je
nii od 90. Ruke su pruene a ake okrenute u pravcu odraza.
Ruke naputaju povrinu odraavanja najkasnije kada ramena prelaze vertikalu
oslonca. Samo tada ruke e doprinjeti podizanju trupa na gore. U suprotnom
doskok e biti realizovan nepravilno.
Prema tome razvoj faze odraza rukama e biti efikasan samo u sluaju
pravovremenog i brzog naputanja rukama povrine sprave. Kod dobro ovladanog
odraza rukama vrijeme zadravanja na spravi je 16-25 dijelova sekunde. U
obuavanju odraza rukama dobra je vjeba hvatanja lopte u fazi leta i to je dobar
znak da ruke vre funkciju pravilnog odraavanja.

Sa obuenou zaleta od 5 i vie koraka poinje se sa usvajanjem i
usavravanjem raznoke iz zaleta.
Panja treba da je usmjerena na ritminost zaleta (postupnost rasta brzine) i
zavretku zaleta uvjek na istoj odraznoj nozi.


10

3.5. ZGRKA
Sve karakteristike pojedinih faza iskazane u tehici raznoke su i specifinosti
tehnike izvoenja zgrke.

3.6. PREMET USKLOPNO
Premet usklopno je prolazna faza u sklopu obuavanja premeta uporom, na
parteru i kod preskoka.
Znaajna pretpostavka uspjenosti njegovog izvoenja je u pravilnom fiksiranju
upora na lopaticama. Najee zbog velike duine i brzine zaleta ova pozicija se
preskae to u konanom ishodu ima za posledicu nisku putanju leta pa i
nepravilnost doskoka. Otuda je veoma znaajno da zalet odgovara karakteru vjebe
odnosno da je brzina usmjerena.

Padanjem tijela nazad i oslobaanjem teine sa ruku poinje faza opruanja
intezivnim i istovremenim radom nogu i ruku.
Sa ovladanou prvom vjebom prelazi se na drugu naskokom sa vieg i sa
usvojenou zaleta 3,5,7 i 9 koraka realizovati premet usklopno iz kretanja.

11

3.7. PREMET USKLOPNO NAPRIJED
Poslije odraza tijelo se usmjerva prema vertikali upora i u momentu
postavljanja ruku na spravu treba da se nalaze pod uglom od 75-80 u odnosu na
horizontalu. Ruke su u fazi leta u uzruenju, opruene i u pripremnom stanju
oekuju kontakt sa spravom. Kontakt sa spravom je neto ranije nego to tijelo
doe u vertikalu oslonca i takav odraz obezbjeuje usmjerenost tijela naprijed i
gore.ake su postavljenje u pravcu kretanja tijela, laktovi su oprueni, ramena
uvuena unutra, glava u prirodnom poloaju izmeu ruku. Poslije odraza rukama
glava se odvodi unazad a ramena potiskuju naprijed.

Odraz rukama treba da je energian i kratak (trajanje faze odraza traje od
0.16 do 0.25 sekundi) i da se zavrava prije vertikale stava u uporu.
U metodici rada je vana pretpostavka uspjenosti i dobre ovladanosti predmetom
naprijed na tlu. Inteziviranje obuavanja se vri pomou korienja elastinih
svojstava federa i uz pomo platformi kao to je gimnastiki sanduk.








12

4.0. ZAKLJUAK
Prilikom pisanja ovog seminarskog rada dosao sam do zakljuka, da je za
bavljenje ovom disciplinom neophodna snaga, fleksibilnost, ravnotea, savitljivost
i elasticnost. Kao i u drugim gimnastiarskim disciplinama neophodno je to ranije
poeti sa treninzima i radom sa djece kako bi to bolje savladali tehniku bavljenja
ovim sportom.

Preskok je prvo bio enska takmiarska disciplina, dok je u mukoj
konkurenciji zavladala tek kasnije. Danas, poveanjem elastinosti odskone daske
i sve boljom fizikom pripremljenou vjebaa, za preskoke koji se izvode nije
bitna stroga podjela konja na poetak, sredinu i kraj, pa su i poprene linije
odstranjene kao i nova konstrukcija konja za preskoke.















13


LITERATURA:

Prof.dr Miladin Jovanovi;Prof.dr Dalibor Fulurija-Sportska gimnastika -I-
,Teorija sportske gimnastike
Prof.dr Jovan Petrovi: Sportska gimnastika.Beograd
http://www.savremenisport.com/Sportovi_Sportska_gimnastika.html
http://bs.wikipedia.org/wiki/Gimnastika