1

FAKULTI PENDIDIKAN DAN BAHASA

JANUARI 2013
HBMT2203
TEACHING OF ELEMENTARY MATHEMATICS
PART 11


NO MATRIKULASI : 751018016607001
NO KAD
PENGENALAN
:
751018016607
NO TELEFON : 0148272808
EMAIL : noorizanme@yahoo.com
PUSAT
PEMBELAJARAN
: PUSAT PEMBELAJARAN
KELANTAN





2

ISI KANDUNGAN


1. Pengenalan
2. Pengenalan Pecahan
3. Konsep pecahan
4. Konsep Pecahan Setara
5. Kegagalan murid menguasai pecahan setara
6. Penambahbaikan Pemahaman Murid Terhadap
Konsep Pecahan Setara
7. Rancangan Pengajaran: Pecahan Setara
8. Lampiran
9. Penutup
10. Rujukan



3

1.0 Pengenalan
Pecahan merupakan topik yang paling sukar bagi murid sekolah rendah. Mereka sering
terkeliru apabila pembelajaran konsep pecahan. Ramai murid mempunyai kesukaran
mengenal apabila pecahan dua adalah sama, meletakkan pecahan dalam turutan mengikut
saiz, dan pemahaman bahawa simbol bagi pecahan mewakili satu nombor. Murid-murid juga
jarang mempunyai peluang untuk memahami pecahan sebelum mereka diminta untuk
melaksanakan operasi mereka seperti penambahan atau penolakan (Cramer, Behr, Pos, &
Lesh, 1997).

Atas sebab itu, ia adalah sangat penting bagi guru untuk menyediakan peluang bagi murid-
murid kita untuk belajar dan memahami pecahan bermakna. Guru harus menggunakan bahan
fizikal dan perwakilan lain untuk membantu murid-murid memperkembangkan pemahaman
mereka tentang konsep pecahan. Ketiga-tiga perwakilan yang biasa digunakan adalah model
kawasan (contohnya, bulatan pecahan, lipatan kertas, geo-papan), model linear (contohnya,
jalur pecahan, rod Cuisenaire, garis nombor), dan model diskret (contohnya, kaunter, set).

Bagi memulakan pengajaran topik pecahan, perkara penting bagi guru untuk mempunyai
gambaran kemahiran matematik yang terlibat dalam memperolehi konsep pecahan. Pada
permulaan tugasan ini, kita akan membincangkan tentang konsep pecahan secara keselruhan
dan konsep pecahan setara. Kita juga akan melihat setiap kekuatan dan kelemahannya dan
mencadangkan penambah baikan aktiviti untuk menjadikan topik pecahan ini adalah
pembelajaran yang menyeronokkan dan dapat menarik minat murid untuk mengikuti topik
pecahan sehingga tamat dengan jayanya, Dalam bahagian terakhir dalam tugasan ini ini, kita
akan melihat satu rancangan pengajaran matematik tajuk pecahan setara dalam Tahun 3.

2.0 Pengenalan Pecahan

Pecahan di dalam Bahasa Inggeris ialah fraction dan menurut Bahasa Latin pula ialah fractus
yang membawa maksud dipecahkan. Di mana pecahan mewakili sebahagian daripada
keselurhan atau sekumpulan data.


Pecahan terawal dalah salingan integer-integer yang menggunakan simbol mewakili satu
4

pertiga, satu perempat dan seterusnya.



Pecahan kasar atau pecahan biasa telah dibagunkan dan digunakan sehingga kini. Pecahan
terdiri daripada pengangka dan penyebut. Pengangka mewakili beberapa bahagian sama dan
penyebut pula, menunjukkan berapa banyak bahagian-bahagian tersebut yang membentuk
keseluruhan. Sebagai contoh, pecahan , pengangka, 3, menunjukkan 3 bahagian sama,
sementara penyebut, 4, menunjukkkan 4 bahagian yang membentuk keseluruhan.

Pecahan juga digunakan untuk menunjukkan nisabah dan bahagi. Misalnya, pecahan juga
digunakan untuk menunjukkan nisbah 3:4 (tiga kepada empat) dan pembahagian 3 4 (tiga
dibahagikan dengan empat)

Konsep pecahan

Pecahan sebagai Bahagian Seluruh Unit

Pecahan adalah suatu perkongsian. Perkongsian yang paling biasa adalah separuh, iaitu
apabila kita membahagikan kepada dua bahagian yang sama, dan kuater apabila kita
membahagi kepada empat bahagian yang sama

Biasanya, pecahan dianggap sebagai bahagian keseluruhan unit. Bagi murid-murid sekolah
rendah, keseluruhan unit yang lebih dikenali sebagai "satu. Rajah 3.2 menggambarkan
makna pecahan sebagai bahagian daripada keseluruhan unit atau "satu.


5



Berikut empat idea utama dikaitkan dengan makna pecahan
i. Bentuk dan saiz init keseluruhan adakalanya tidak sama.
ii. Keseluruhan unit dibahagikan kepada bahagian yang sama saiz.
iii. Jumlah semua bahagian yang sama adalah keseluruhan unit
iv. Pecahan merujuk kepada bilangan bahagian-bahagian di bawah pertimbangan.

Pengangka menunjukkan bilangan bahagian-bahagian sama, manakala penyebut
menunjukkan bilangan semua bahagian yang sama. Sehubungan dengan itu, beberapa
bahagian yang sama meningkat, saiz setiap bahagian berkurangan.

Murid-murid akan memahami konsep pecahan dengan lebih mudah dengan menggunakan
pelbagai persembahan atau manipulatif. Segelintir murid menghuraikan pecahan sebagai
"sekeping pai untuk dimakan kerana mereka hanya melihat pecahan diwakili menggunakan
gambar rajah bulatan (Niemi, 1996). Menyediakan pelbagai jenis bahan maujud boleh
membantu murid dengan memahami pecahan dengan lebih mudah, sebagai guru, kita
hendaklah membantu murid membuat perkaitan pecahan kepada perwakilan yang berbeza

Sebagai contoh, guru mengarahkan murid melipatkan kertas pada saiz yang berbeza (lihat
Rajah 3.3 di bawah), mereka akan mendapati bahawa satu bahagian adalah lebih besar
daripada bahagian yang lain, walaupun kedua-duanya adalah
1
2


6



Mungkin ramai murid tidak melihat idea bahawa bahagian keseluruhan unit boleh
dikumpulkan. Sebagai contoh,
4
5
terbentuk daripada empat bahagian daripada lima bahagian.
Satu lagi contoh ditunjukkan di mana ia menunjukkan bahawa tiga bahagian daripada empat
dan membentuk
3
4
.



Walau bagaimanapun, anda perlu berhati-hati dengan perkara ini. Guru membantu murid-
murid memahami bahawa pecahan adalah sebahagian daripada keseluruhan. Ini adalah
pengenalan pertama mereka kepada topik dan mereka yang paling mungkin tidak akan sedar
bahawa ini adalah satu nombor seperti 1, 2 dan sebagainya. Hasilnya, terdapat kemungkinan
yang sangat kuat bagi mereka untuk melihat pecahan sebagai dua nombor berasingan
keseluruhan dan boleh dimanipulasi secara berasingan. Mereka mungkin mengatakan
(kemudian, dengan pecahan yang lebih kompleks, menyediakan gambar-gambar tidak
mudah, hanya bergantung pada gambar boleh menghalang mereka daripada membangunkan
pemikiran abstrak) jika kita boleh menambah pengangka berasingan, mengapa bukan juga
penyebut? Jadi, anda boleh mendapatkan jawapan yang pelik seperti
1
12


7


Pecahan sebagai sebahagian pegumpulan objek.

Pecahan juga boleh dianggap sebagai bahagian daripada pengumpulan objek. Konsep ini
jelas digambarkan dalam 3.5 Rajah



Anda mungkin mempunyai kecenderungan untuk mengurangkan pecahan dalam rajah 3.5
kepada
1
2
. Pengurangan tahap kemahiran yang lebih tinggi dan guru mesti menentang
kecenderungan untuk melakukan ini

Contoh Aktiviti Kelas 3.2
Papar kelas gambarajah seperti yang ditunjukkan dalam Rajah 3.6




Pertama, meminta murid untuk mengumpulkan telur ke dalam kumpulan 2. Kemudian,
bertanya kepada mereka berapa banyak kumpulan-kumpulan yang terdapat. Seterusnya,
mengatakan bahawa dalam kumpulan-kumpulan ini yang terdiri daripada 10 telur,
4
5
daripada
mereka adalah busuk. Bagaimana anda boleh mencari bilangan telur busuk? Sekarang, murid-
murid tahu bahawa empat kumpulan adalah busuk. Dalam kumpulan, terdapat 2 biji telur.
8

Oleh itu, bilangan telur busuk adalah 4 x 2 = 8

Cuba untuk tidak menyembunyikan simbol dan manipulasi oleh penulisan (
4
5
) x 10 = 8

Ini adalah kerana dari titik pandangan murid, terdapat dua operasi mengambil tempat dan
mereka mungkin mendapati sukar. Ia adalah penting bahawa mereka tidak mendapat idea
yang salah dari awal?


Pecahan sebagai PembSahagian Nombor Bulat

Satu pecahan boleh diungkapkan sebagai pembahagian nombor bulat p/q, di mana p dan q
ialah nombor bulat. P dipanggil pengangka dan q dipanggil penyebut. Sebagai contoh,
4
5
=
4 5 dan
7
8
= 7 8.

Konsep Pecahan Setara

Untuk membantu murid memahami konsep pecahan setara, guru boleh menggunakan bentuk
geometri, papan pecahan dan garis nombor semasa pengajaran.
a) Bentuk Geometri
Gunakan kad manila atau lut sinar untuk menyediakan bentuk-bentuk yang dikehendaki.

Contoh 1

Terangkan kepada murid bahawa
1
2
bahagian yang berlorek adalah bernilai sama dengan
2
4


9


bahagian yang berlorek.
1
2
dan
2
4
dikatakan pecahan setara.

Contoh 2

1
4
dan
2
8
adalah pecahan yang bernilai sama. Oleh itu,
1
4
dan
2
4
adalah pecahan setara.

Contoh 3

1
2
dan
4
8
adalah pecahan yang bernilai sama. Oleh itu,
1
2
dan
4
8
adalah pecahan setara.

b) Papan angka pecahan

Guru boleh membimbing murid memahami pecahan setara dengan menggunakan papan
angka pecahan. Jika papan angka pecahan ini tiada maka bolehlah digantikan dengan kad
manila.


10



Contoh 1


1
3
,
2
6
,
3
9
adalah pecahan setara

Oleh itu,
1
3
=
2
6
=
3
9


Contoh 2


1
2
,
2
4
,
3
6
,
4
8
,
5
10
adalah pecahan setara.

Oleh itu,
1
2
=
2
4
=
3
6
=
4
8
=
5
10
.
11




c) Menggunakan garis nombor
Lukis tiga garis nombor pada papan tulis. Bahagikan garis nombor yang pertama kepada
tiga bahagian, garis nombor yang kedua kepada enam bahagian, dan garis nombor ketiga
kepada sembilan bahagian. Labelkan tiap-tiap garis nombor tersebut seperti berikut.




Minta murid memerhatikan ketiga-tiga garis nombor tersebut. Beritahu murid bahawa
ketiga-tiga garis tersebut adalah sama panjang tetapi garis-garis itu dibahagikan ke dalam
bahagian yang berbeza. Tanyakan soalan seperti berikut kapada murid.
i. Adakah
1
3
,
2
6
, dan
3
9
pecahan setara?
ii. Adakah
2
3
,
4
6
, dan
6
9
pecahan setara?
iii. Sebutkan dua lagi angka pecahan yang setara dengan
3
5
?
Untuk mengukuhkan lagi kefahaman murid tentang pecahan setara maka guru bolehlah
memberikan beberapa contoh lagi.







12





Misalnya,

i.

2
4
dan
4
8
adalah pecahan setara. Oleh itu,
2
4
=
4
8

ii.

1
2
,
5
10
dan
10
20
adalah pecahan setara. Oleh itu,
1
2
=
5
10
=
10
20



Kegagalan murid menguasai pecahan setara.

Murid masih gagal menguasai pecahan setara adalah kerana mereka masih tidak
memahami maksud pecahan tersebut. Contohnya
1
3
dan
3
9
. Murid keliru dengan nombor
nominal. Murid menjangka bahawa
3
9
adalah lebih besar nilainya berbanding
1
3
. Guru tidak
memberikan galakan kepada murid-murid untuk menggunakan kaedah perwakilan
gambar. Pada masa yang sama murid tidak dapat perkaitan di antara pengangka dan
13


penyebut. Murid-murid tidak dapat mengaplikasikan penyebut dan pengangka kepada
bentuk gambarajah. Murid masih belum lagi menguasai konsep asas pecahan. Ini dapat
dibuktikan murid-murid tidak dapat menukarkan dua pecahan tersebut ke dalam bentuk
gambarajah untuk membantu mereka melihat nilai sebenar kedua-dua pecahan adalah
bernailai sama.

Corak pembelajaran yang hanya berpusatkan guru adalah salah satu faktor murid tidak
dapat menguasai konsep pecahan setara. Murid tidak dibimbing untuk lebih kreatif untuk
membentuk pembelajaran bermakna. Guru tidak menggunakan teknik penyoalan yang
berkesan untuk membimbing murid membentuk konsep pecahan setara dengan baik.



Tiadakepelbagaian sumber penggunaan bahan konkrit dalam pembelajaran juga menjadi
penyebab murid sukar memahami konsep pecahan setara. Pembelajaran hanya
menggunakan kaedah talk and chalk. Guru sepatutunya boleh menggunakan salah
kaedah yang biasa digunakan dengan menggunakan perwakilan bentuk geometri yang
dilukiskan pada kad lut sinar. Atau pun guru boleh membimbing murid meneroka konsep
pecahan dengan bahan-bahan multimedia dan mengakses jalur lerbar untuk melayari
sesawang yang berkaitan.

Penambahbaikan Pemahaman Murid Terhadap Konsep Pecahan Setara.

Guru boleh menggunakan kaedah pengajaran konseptual. Di mana kefahaman konsep
pecahan setara ditekankan sebelum penguasaan dengan melibatkan bahan konkrit seperti
papan angka pecahan, bentuk geometri dan garis nombor juga boleh digunakan.
Pembelajaran berlaku berpusatkan murid dan murid boleh meneroka sendiri bentuk-
bentuk pecahan setara untuk mengukuhkan lagi pemahaman mereka. Guru boleh
menggunakan teknik penyoalan yang pelbagai untuk merangsang minda murid untuk
mencapai pemahaman konsep pecahan setara dengan lebih baik.

Kaedah pengajaran berpandukan teknologi maklumat harus diterapkan. Murid-murid
digalakkan meneroka tajuk pecahan setara di internet. Banyak laman sesawang yang
14

menyediakan tajuk pecahan setara. Tidak dapat dinafikan dengan kaedah pengajaran ini
murid dapat menyimpan maklumat dengan lebih lama dalam ingatan mereka. Di mana
konsep pecahan diterangkan secara interaktif dan berwarna-warni ini dapat menarik minat
murid untuk mengikuti proses pengajaran dan pembelajaran sehingga tamat dengan
jayanya. Guru juga boleh mencadangkan kepada murid-murid beberapa pautan yang
boleh dilayari seperti EDUWEBTV.

Disamping menggunakan kaedah pembelajaran penerokaan pada jalur lebar, penggunaan
perisian matematik juga dapat memudahkan murid untuk topik pecahan setara. Di mana
gabungan teks, grafik, audio dan sebagainya akan mempengaruhi motivasi murid
terhadap proses penerimaan maklumat dan membawa unsur realistik atau keadaan
sebenar kepada pengguna dengan mempengaruhi perasaan dan emosi penggunanya
(Jamalludin & Zaidatun, 2003). Disamping itu, pembelajaran dapat dilakukan
berulangkali. Murid berpeluang belajar pada bila-bila masa dan boleh mengulangi
pelajaran topik pecahan setara seberapa banyak yang perlu.


Rancangan Pengajaran: Pecahan Setara

Tarikh : 3.3.2013 Masa : 1015-1115
(60 minit)
Kelas : 3 Intan Bil
Murid
: 25 orang
Mata pelajaran : Matematik
Tajuk : Pecahan
Objektif : Menyatakan pecahan setara
Hasil
Pembelajaran
: Di akhir pembelajaran murid dapat;
Menulis pecahan setara


Pengetahuan
Sedia ada
: Murid telah mengenali pacahan wajar
Alatan : Kad imbasan, kertas A4, dan marker pen

15

Langkah/
Masa
Isi pelajaran Aktiviti Pengajaran dan Pembelajaran

Catatan

Set
Induksi
(5 minit)

Pecahan wajar
dan pecahan
tak wajar

Guru membawa murid
ke dewan sekolah
untuk membuat
aktiviti luar.
Guru menyediakan 6
keping kad imbasan
yang mengandungi
pecahan-pecahan
wajar .

Rujuk lampiran A

Guru mengarahkan
6 orang murid
untuk mengambil
kad imbasan
tersebut.

Memastikan
murid
melakukan
aktiviti
dalam
keadaan
terkawal
Langkah
1
(15 minit)

Mengenal
pecahan wajar
dan pecahan
tak wajar

Guru meminta setiap
murid yang
mengambil kad
imbasan untuk tampil
ke hadapan.

Tanpa menerangkan
maksud pecahan
setara, murid harus
meneka dengan
mencari pasangan
pecahan setara
masing-masing.

Guru menerangkan
dan memberi
penekanan maksud
pecahan setara kepada
semua murid

(RUJUK LAMPIRAN B)


Murid keluar
ke hadapan

Murid cuba
mencari
pasangan
pechan setara

16

Langkah
2
(20 minit)

Memahami
Konsep
pecahan setara

Murid dibahagikan
kepada 8 kumpulan
yang mempunyai tiga
hingga empat orang
ahli.

Setiap kumpulan
diberikan tiga helai
kertas A4 putih dan
marker pen pelbagai
warna (merah, hitam
dan biru).

Guru menerangkan
bahawa ketiga-tiga
pecahan ini
merupakan pecahan
setara. Walaupun
penyebut dan
pengangkanya berbeza
tetapi nilai pecahan itu
tetap sama (kawasan
berlorek yang sama
besar).

Guru menerangkan
cara yang paling
mudah untuk
mendapat kan pecahan
setara selain
menggunakan gambar
dengan menggunakan
rumus iaitu dengan
mendarabkan
pengangka dan
penyebut dengan
nombor yang sama.

Guru mengarahkan
agar:

Murid 1 :
melipat kertas
A4 kepada 3
bahagian dan
lorekkan 1
bahagian dan
namakan
pecahan.

Murid 2 :
melipat kertas
A4 kepada 6
bahagian dan
lorekkan 2
bahagian dan
namakan
pecahan

Murid 3 :
melipat kertas
A4 kepada 12
bahagian dan
lorekkan 4
bahagian dan
namakan
pecahan

(Rujuk Lampiran
C)








BBM:

Bahan
maujud dan
kad nombor

Nilai:
Bekerjasam
a
17


(Rujuk Lampiran D)




Langkah
3
(15 minit)

Memadankan
kad pecahan,
kad nama
pecahan dan
kad gambar
Pecahan

Permainan Happy
Fraction Family
(seperti permainan kad
Happy family)

Bilangan pemain : 3
pemain setiap
kumpulan.

Di akhir permainan,
guru menyoal sama
ada kad padanan dari
keluarga satu adalah
setara dengan padanan
keluarga kedua.


(Rujuk Lampiran E)

Peraturan
permainan :
Pemain perlu
memadankan
kad tersebut
mengikut
padanannya.

Semasa
permainan
dijalankan,
pemain perlu
menyoal
kepada
pemain lain
untuk
mendapatkan
padanan
contohnya,
boleh saya
mendapatkan
kad
bergambar
tiga per
empat?

Langkah tersebut
diteruskan
sehingga padanan
kad mencukupi

BBM:
kad
pecahan,
kad nama
pecahan,
kad ber-
gambar
Penutup
(5 minit)

Pecahan setara

Guru mengedarkan
kertas lembaran kerja

Murid
menjawab

18

kepada murid sebagai
latihan pengukuhan
(Rujuk Lampiran F)

Guru dan murid
membuat
perbincangan jawapan
serta jalan kerja yang
betul.
soalan latihan
secara
individu

Murid
membuat
pembetulan



































19




LAMPIRAN A



CONTOH KAD IMBASAN















20



LAMPIRAN B

ANDAI JAWAPAN;












21




LAMPIRAN C

Murid A



Murid B





Murid C








1
3

2
3

4
12

22





Lampiran D

Mendapatkan pecahan setara dengan kaedah rumus


Murid A


1
3
=
2
6



Murid B

2
6
=
4
12



Jadi
1
3
,
2
6
dan
4
12
adalah pecahan setara





X
X
2
2
X
X
2
2
23



LAMPIRAN E













24



Lampiran F

Uji diri
Tuliskan pecahan setara bagi pecahan yang berikut.
a)
2
5
=
4

b)
1
4
=
8

c)
1
5
=
d)
2
3
=





25


Penutup
Pemahaman konsep pecahan dan konsep pecahan setara perlu dikuasai oleh murid tahun 3.
Konsep pecaha dan konsep pecahan setara banyak digunakan dalam topik matematik yang
lain seperti topik perpuluhan. Oleh itu, dalam tugasan ini saya mengupas tentang membina
konsep asas daripada kaedah bentuk geometri, garis nombor dan papan angka pecahan. Pada
peringkat awal pengenalan topik pecahan ini kita memperkenalan pecahan sebagai satu unit,
sebagai satu kumpulan objek dan pecahan sebagai pembahagian nombor bulat. Kelemahan
dan penambahbaikan untuk memastikan murid memahami topik pecahan ini dengan mudah.
rancangan pengajaran juga disediakan bagi topik pecahan setara. Ia bertujuan untuk memberi
kan gambaran bagaimana pembelajaran berpusatkan murid.

Jumlah perkataan: 2332 patah perkataan
Rujukan

Chong Liep Kiong, Kao Thuan Keat, Murugiah Velayutham, Wong Woy Chun.
(2012). HBMT2203 TEACHING OF ELEMENTARY MATHEMATICS
PART II. Kuala Lumpur. Open University Malaysia.

Maimunah Hj.Daud, Noraini Idris.(1994).Pengajaran dan Pembelajaran
Matematik KBSR Buku 4. Kuala Lumpur.Dewan Bahasa dan Pustaka,
Kementerian pendidikan Malaysia.

http://ms.m.wikipedia.org/wiki/p/nota-pengenalan-konsep-pecahan.html

http://www.scrib.com/mobile/doc/57401575/embed?access_key=key-
miewgqfovq793edy9to&widt=1280