1

INDUSTRIJSKO-OBRTNIKA KOLA
SLAVONSKI BROD
Eugena Kumiia 55
35000 Slavonski Brod


ZAVRNI RAD
DIMOVODNE INSTALACIJE






Uenik:Alen Areli
Razredni odjel: 3. G
Zanimanje uenika: Plinoinstalater

Mentor: prof. Tomislav osi, dipl.in.str

Slavonski Brod, svibanj 2014

2


Sadraj
1.UVOD .................................................................................................................................................... 3
2.DIMNJAK ............................................................................................................................................... 4
3. FUNKCIJA DIMOVODNE INSTALACIJE .................................................................................................. 5
4.OSNOVNE KARAKTERISTIKE DIMNJAKA ............................................................................................... 6
5.DIJELOVI DIMOVODNE INSTALACIJE .................................................................................................... 8
6.DIMOVODNE CIJEVI .............................................................................................................................. 9
6.1. Izvedba ......................................................................................................................................... 9
6.2. Slobodan presjek .......................................................................................................................... 9
7.POSTAVLJANJE DIMOVODNIH CIJEVI ................................................................................................. 10
7.1. MINIMALNI PRESJEK DIMOVODNE CIJEVI-DIMNJAE ........................................................ 11
8.FIZIKA DIMNJAKA ............................................................................................................................... 12
9. ZAKLJUAK ......................................................................................................................................... 13
10.LITERATURA ...................................................................................................................................... 14




3


1.UVOD

Na najstarijim kuama se odvoenje dima sa ognjita vrilo preko potkrovnog
prostora i u 15. vijeku se pojavljuju dimnjaci koji se proteu iznad krovova i
odvode dim izvan kua. Prvi dimnjaci su bili drveni odnosno od drveta i ilovae ali
kasnije uglavnom iz protupoarnih uvjeta se zidaju dimnjaci od opeke. U ovom
maturalnom radu u pisat o dimnjaku i dimovodnim instalacijama, funkciji dimnjaka i
postavljanju dimovodnih cijevi.


4

2.DIMNJAK

Dimnjak je graevinska konstrukcija koja predstavlja integralni dio energentskog
sustava. Od presudne vanosti za iskoritavanje sustava (energentska korisnost)
zbog utjecaja na okoli (ekoloka podobnost te zbog sigurnosti rada (zatita poara).
Dimnjak sa spojnim komadom , dimnjaom i ostalim konstruktivnim elementima
opisanima u daljnjem tekstu ini dimovodnu instalaciju. Dimnjak je dio kue,zgrade ili
industrijskog objekta namijenjen za odvoenje dima odnosno plinova nastalih
sagorijevanjem. Na industrijskim objektima (zgradama) dimnjak se obino naziva
industrijski dimnjak. Moe biti napravljen od cigala(zidanjem)ili od betonskih cijevi ili
od cijevi izraenih od nekog drugog materijala.



5

3. FUNKCIJA DIMOVODNE INSTALACIJE

Osnovni zadaci dimovodne instalacije jesu:

-nesmetano odvoenje dimnih plinova u atmosferu
-osiguravanje optimalnog pogona loita pri svakom optereenju
-osiguravanje minimalnog oneienja okolia

Dimnjak moe sluiti za ventilacijske svrhe takvi dimnjaci zovu ventilacioni kanali koji
mogu biti opremljeni i ventilatorima naroito kada se ne moe graditi dovoljno visoki
dimnjak ili ventilacijski otvor dovoljnih presjeka



Slika 1. Shematski prikaz rada dimnjaka




6

4.OSNOVNE KARAKTERISTIKE DIMNJAKA
Funkcionalnost dimnjaka odreena je njegovim karakteristikama koje uvjetuje razvoj
sustava i tehnologije graevnih materijala. Osnovne znaajke koje dimnjak mora zadovoljit
su:
a)Trajnost izvedbe unato vedim temperaturnim naprezanjima(u nepovoljnom sluaju
temperatura naraste i do 980C)
b) Trajnost izvedbe unato agresivnim utjecaju sumporne (HSO) sumporaste kiseline
(HSO) koje u radu nastaju iz sumpornog dioksida (SO) sumpornog trioksida (SO) i
vodene pare ili kapljica vode.
c)Odgovarajudi toplinski kapacitet tj. sposobnost dimnjaka da akumulira manje ili vie
topline dovedene dimnim plinovima
d)Zadovoljavajuda toplinska izolacija potrebna za zatitu okolnih dijelova zgrade od previsoke
temperature te za povedanje uzgona.
e) Zadovoljavajuda nepropusnost stijenke dimnjaka kako za dimne plinove prema van, tako i
za okolni zrak prema unutra. Nepropusni moraju biti i spojevi. Kao tetna propusnost moe
se uzeti koliina proputenog plina iznad 10m/h po m unutarnje povrine dimnjaka pri
razlici tlaka od 0,4 bar prema okolini.
f)Odgovarajuda izvedba koja dimnjaku omoguduje dilatacije po visini i po presjeku, koje je
jednostavna za izvoenje i pouzdana u eksploataciji.
g) Ekonomina izgradnja tj. najmanje dimenzije za instalirani toplinski uin, trajnost jednaka
trajnosti itave zgrade , trokovi amortizacije niski. Te karakteristike ine dimnjak
univerzalnom konstrukcijom koja slui za nesmetano odvoenje produkata izgaranja u
atmosferu.


7


Slika 2 . Kriteriji zatite od poara





8

5.DIJELOVI DIMOVODNE INSTALACIJE
Osigura strujanja ureaj to slui za zatitu loita op prejakog propuha ili povratnog
strujanja. Izvodi se kao sastavni dio plinskog loita
Dimovodna zaklopka element dimovodne instalacije koji se prema potrebi ugrauje u nju
neposredno iza osiguraa strujanja. Zaklopka se mora automatski otvoriti im se loite stavi
u pogon. Zaklopka se mora automatski otvoriti im se loite stavi u pogon. Zaklopka se smije
bitno smanjiti slobodan presjek.
Dimovodni nastavak spoj je plinskog loita i dimovodne cijevi. ini sastavni dio loita.
Dimovodna cijev (dimnjaa) - spoj loita (od dimovodnog nastavka) i dimnjaka. Kod
zatvorene komore izgaranja (fasadna ped) dimovodna cijev je izravno spojena s atmosferom
Vjetroban ili statiki aspirator ureaj postavljen na vrh dimnjaka radi sprjeavanja
negativnog atmosferskog utjecaja na uzgon dimnih plinova
Djelotvorna visina dimnjaka vertikalna udaljenost izmeu donjeg ruba osiguraa strujanja
najvieg prikljuenog plinskog loita i vrha dimnjaka.
Plinski dimnjak dimnjak gdje se jedno ili vie loita prikljuuje na jedan kanal.
Dimnjak s prisilnim propuhom dimnjak gdje se produkti izgaranja odvode pomodu
ekshaustora i pod tlakom izbacuju u atmosferu.



9


6.DIMOVODNE CIJEVI
6.1. Izvedba
Cijevi moraju biti od nesagorivog materijala postojanog oblika i zatidene od korozije.
Izrauje se od lima odgovarajudih kvaliteta. Aluminijski lim za izradu od lima odgovarajudih
kvaliteta. Aluminijski lim za izradu dimovodnim cijevi moe se upotrebljavati za prikljuak
kotlova nazivnog uina od 100Kw, ALI samo za kotlove s atmosferskim plamenicima i
osiguraem strujanja. Minimalna debljina stijenke ne smije biti manja od 1mm. Minimalne
debljine stijenke za dimovodne cijevi od elinog lima iznose:
-0,75mm limene cijevi promjera do 100mm
-1 mm za limene cijevi promjera do 150mm
-3 mm za limene cijevi promjera do 250mm
-4 mm za limene cijevi promjera do 500mm
Cijevi moraju biti zatidene od korozije

6.2. Slobodan presjek
Slobodni presjek dimovodne cijevi mora biti dovoljno velik da produkti izgaranja nesmetano
odlaze u dimnjak. Promjer cijevi mora odgovarati promjeru dimovodnog nastavka. Pri
promjeni oblika presjeka ne smije se smanjiti povrina presjeka. Kod pravokutnog presjeka
dulja stranica smije biti najvie 1,5 puta veda od krade stranice. Vodoravno postavljena
dimovodna cijev treba imati slobodan presjek 25% vedi od od slobodnog presjeka dimnjaka.
Kod prikljuaka drugog loita na istu dimovodnu cijev ako je povedanje vede od 25% uina
prvoprikljuenog loita, promjer treba proiriti na minimalnu vrijednost ved prije uvoenja
drugog prikljuka.




10

7.POSTAVLJANJE DIMOVODNIH CIJEVI

Dimovodne cijevi treba postaviti tako da produkti izgaranja imaju najkradi put do dimnjaka.
Cijev treba postaviti s usponom od 10do 45 u smjeru strujanja plinova.Dimovodna cijev ne
smije strati u slobodni presjek dimnjaka.Duljina dimovodne cijevi sa svim koljenima i
skoenjima ini polaznu toku prilikom dimenzioniranja dimnjaka. Pri odreivanju duljina
treba uzeti u obzir i ekvivalentne duljine koljena. Broj koljena treba svesti na minimum, a
otra zakrivljena izbjegavati. Za koljena s odnosom R=D moemo informativno uzeti ove
ekvivalente duljine:
D
(mm)
50 80 100 125 150 200 250
Lekv
(m)
0,4 0,7 1,0 1,4 1,7 2,4 3,2

Minimalni razmak dimovodne cijevi od normalno ili teko upaljivog materijala treba iznositi
5cm, odnosno 10cm ako prolazi kroz graevnu konstrukciju. Prolazi li dimovodna cijev kroz
drveno zie ili ugraene ormare, polae su u zatitnu cijev 12cm vedeg promjera. Takva cijev
treba strati najmanje 30cm iz zia i mora imati ventilacijeske otvore. Prolaze li dimovodne
kroz prostoriju u kojoj se mogu nalaziti zapaljive ili eksplozivne tvari, dimovodnu cijev treba
zatiti tako da zapaljene ili eksplozije nisu mogudi ni zbog zraenje topline ni od povrinske
temperature. Dimovodne cijevi treba ugraditi tako da je moguda laka demontaa.Prolazi li
dimovodna cijev kroz hladnu prostoriju treba je izolirati od gubitaka topline. Dimovodne
cijevi treba uvrstiti ovjesom ili potpornjem na svaki 1,5metar duine. Kotlovi s
atmosferskim plamenicima s gornjim dimovodnim nastavkom trebaju imati dimovodnu cijev
u visini od 3D vertikalno pa se tek onda vodi u dimnjak. Dimovodne cijevi se prikljuuju na
dimnjak na istom katu na kojem se nalazi loite.

11

7.1. MINIMALNI PRESJEK DIMOVODNE CIJEVI-DIMNJAE

Slika 3.Tablica






12

8.FIZIKA DIMNJAKA
Odreivanje potrebne (dovoljne) visine klasinih dimnjaka predstavlja rjeavanje
problema fizike dimnjaka . Dimnjak mora imati dovoljnu djelotvornu visinu kako bi
mogao obaviti dva kljuna zadatka:
Odvoditi plinovite produkte izgaranja iz loita u okoli
Dovoditi dovoljnu koliinu svjeeg zraka u loite
Dimnjak koji uspjeno obavlja ova dva zadatka stvara preduvjete za siguran boravak
ljudi u prostoriju s loitem, i nain rada loita prihvatljiv za okoli. Rjeavanje
pitanja djelotvorne visine dimnjaka je problem koji se rjeava prirodnim zakonima
termodinamike i mehanike fluida.
Visina dimnjaka proporcionalna kvadratu protoka dimnih plinova i temperaturi
okolia, tj. to je protok dimnih plinova vei i temperatura okolia vea visina
dimnjaka mora biti vea . Takoer, visina dimnjaka je obrnuto proporcionalna
kvadratu promjera dimnjaka i razlici temperature dimnih plinova i okolia, tj to su
dimni plinovi topliji to visina dimnjaka moe biti manja i obratno. Termodinamika i
mehanika fluida dimnjaka dovolnjo sloene da se mogu pojaviti kao problem.
Osnovne fizikalne veliine koje utjeu na rad dimnjaka otvorenog loita (npr. Pe na
drva ili atmosferski plinski aparat). Osnovni fizikalni parametri rada dimnjaka, a to su
tlak i temperatura. Dimnjak se smatra efikasnim ako se svi plinoviti produkti izbace u
okoli.




13

9. ZAKLJUAK

U ovom maturalnom radu sam pisao o dimnjaku, funkciji dimovodne instalacije,
karakteristikama dimnjaka, Dijelovima dimovodne instalacije,dimovodnim cijevima i
kako se one postavljaju. Vano je naglasiti da dimnjak treba dobro izolirat zbog
sigurnosti i da nema toplinskih gubitaka. Cijevi treba tako postaviti da imaju najkrai
ut do dimnjaka. Pisao sam o fizici dimnjaka i treba naglasiti kljune zadatke
dimnjaka odvoditi plinovite produkte izgaranja iz loita u okoli i dovoditi dovoljnu
koliinu svjeeg zraka u loite.


14

10.LITERATURA