Download as doc, pdf, or txt
Download as doc, pdf, or txt
You are on page 1of 120

B GIO DC V O TO

TRNG I HC XY DNG H NI
QUN L
TI NGUY!N N"C
H NI - 2005
CH#NG I
TI NGUY!N N"C V NGUY!N T$C CHUNG
%& DNG NGU'N N"C
()( *HI NI+, TI NGUY!N N"C
()()( N-./ 01 23452 617 234892 :4; 37<
Nhng s liu thng k sau y cho thy n!c l" ngu#n t"i nguyn $hong
$h% &" 'u( gi) c*a lo"i ng+i, -. /0t t1)i t 12ng 530 t1iu 4/
2
5 t1ong 6 7i8n
&" 9i :;ng chi</ =05>?, @Ang lBng n!c th*y 'uy8n t1)i t &"o khoCng
3D5D t1iu 4/
E
5 t1ong 6 n!c /0n chi</ khoCng 3E=0 t1iu 4/
E
Fchi</ GE5G?H,
H"/ lBng /ui t1ung 7Inh t1ong n!c 7i8n l" E55?5 tJc l" khoCng E5gKlit, =0?
lLc Ma l" c)c h# thin nhin5 t1ong 6 chJa khoCng 2>0,000 nghIn 4/
E
n!c
ngNt, 33? :in tOch t1)i t P hai cQc c*a Ma cRu 7M 7Sng tuy<t 7ao $h*5 th8 tOch
c)c n%i 7Sng P 6 khoCng 2D t1iu 4/
E
5 n<u ch%ng tan 1a sT l"/ cho /Qc n!c
7i8n t1n h"nh tinh tSng th/ UD /, @1 lBng n!c ngR/ t1n th< gi!i khoCng
>5,000 4/
E
, V)c con sng t1n th< gi!i th+ng Wuyn chJa khoCng 3,200 4/
E
n!c ngNt5 tJc l" khoCng 3K3,000,000 tAng lBng n!c c)c lo9i,
@uy t1 lBng n!c &" n!c ngNt t1n t1)i t l!n nh &Xy nhng l9i $hn
7 1t khng .u thYo khng gian &" th+i gian, @hO :L t1ong khi P HaZai F[\H
lBng /a t1ung 7Inh l" 33,0>D //KnS/ thI P &]ng ^iY& FVhilH l9i ch_ khoCng >
//KnS/, @9i khu &Qc `/Yn c6 nhi.u nS/ hRu nh khng c6 /a5 t1ong khi P
NYZ aYli Fbn 2H c)ch 6 khng Wa5 c6 nS/ l9i /a lin tLc t1ong D - 5 th)ng
lin ti<$,
cit Na/5 lBng /a t1ung 7Inh td 3,000 - E,000 //KnS/5 c) 7it c6
nS/ ln <n E,D00 //, ^Bng /a t1ung 7Inh nhi.u nS/ P n!c ta l" e
0
f 3,>00
//KnS/, @Ang lBng /a h"ng nS/ t1n lgnh thA khoCng E00 4/
E
, N<u k8 cC
c)c khu &Qc P ngo"i lgnh thA A &"o thI ln <n >30 4/
E
, @hYo )nh gi) chung5
n!c ta thu2c lo9i giRu ti./ nSng &. n!c ngNt, c!i lBng n!c nh &Xy tOnh
t1ung 7Inh thYo Ru ng+i5 n!c ta thu2c lo9i cao t1n th< gi!i,
[a t1n lgnh thA cit Na/ chng $hn 7 khng .u thYo khng gian &"
th+i gian, i9i 72 $hXn c)c &]ng t1n lgnh thA c6 lBng /a &da $hCi F3,500
//KnS/H nh &]ng i#ng -jng -kc -25 i#ng -jng Na/ -25 c]ng n%i -kc -kc
-25 &" &]ng Na/ @y -kc, @9i nhng &]ng n"y5 nS/ /a nhi.u ln <n 2,000 -
2,500 //5 nS/ /a Ot chng 9t h;n 3,000 //, @1n c)c t1i.n n%i cao ing
@1+ng l;n5 Ho"ng ^in l;n5 -kc @y -kc5 lBng /a t1ung 7Inh khoCng 2,500
- 2 -
//KnS/, V)c t1ung t/ /a l!n nhm -kc nuang F-kc V9nH5 4o pnh FH" @qnhH5
Vng @u/5 lBng /a t1ung 7Inh l" D,000 //KnS/, [2t s &]ng khut gi65 /a
Ot l"m rhan sang5 @huXn HCi5 nuCng @1M5 `n -)i c6 lBng /a t1ung 7Inh l" D00
- >00 //KnS/,
V)c con s t1n y cho thy5 n!c l" ngu#n t"i nguyn to l!n &" 'u( gi)
c*a lo"i ng+i, lQ sng n6i chung khng th8 thi<u n!c5 hay tN!c lun lun
gkn li.n &!i sQ sngu, ^o"i ng+i &" /un lo"i 2ng5 thQc &Xt,,, kh)c t1n h"nh
tinh .u c6 nhu cRu :]ng n!c h<t sJc to l!n, lQ sng 7kt ngu#n td /i t1+ng
n!c &" ng"y nay sQ sng ang t#n t9i &" $h)t t1i8n chng khng t)ch khvi /i
t1+ng n!c, Ng"y nay5 7t cJ ng"nh kinh t< 'uc :n n"o chng gkn ch0t &!i
n!c cho :] ng"nh 6 thu2c lqnh &Qc Nng nghi$5 Vng nghi$ n0ng5 Vng
nghi$ nhw5 Vng nghi$ h6a hNc5 Vng nghi$ h"ng tiu :]ng5 hay c)c ng"nh
aMch &L, N!c :]ng t1ong sinh ho9t5 n!c $hLc &L nng nghi$5 n!c sx :Lng
t1ong cng nghi$5 n!c l" ngu#n th*y nSng to l!n &" Bc $hLc h#i, N!c P c)c
sng5 h# thin nhin hay n!c 7i8n .u c6 gi) t1M &. /0t nSng lBng /" td lu con
ng+i g tXn :Lng,
()()= N-./ 3>2 07?2 @.7 AB AC23
lQ 1a +i5 t#n t9i5 $h)t sinh &" $h)t t1i8n c*a sQ sng t1n h"nh tinh lun
lun gkn li.n &!i sQ c6 /0t &" &Xn chuy8n c*a n!c, lQ &Xn 2ng &" $h)t t1i8n
c*a Wg h2i lo"i ng+i chng gkn li.n &!i c)c ngu#n n!c, eg h2i c"ng &Sn /inh5
nhu cRu sx :Lng n!c &" n!c s9ch c"ng cao &!i khi lBng gia tSng /2t c)ch
ch6ng /0t ang yi hvi $hCi nghin cJu &" c6 k< ho9ch 7Co & ngu#n n!c /2t
c)ch nghi/ t%c, c!i t1Inh 2 $h)t t1i8n c*a khoa hNc &" cng ngh ng"y nay5
nhi.u lo9i nguyn &Xt liu /!i 1a +i g thay th< /2t s nguyn &Xt liu t1uy.n
thng5 1ing n!c thI khng th8 thay th< Bc,
c. n!c sinh ho9tm @hYo c)c t"i liu thng k5 lBng n!c tiu thL tOnh thYo
Ru ng+i t1ong /2t nS/ l" 3,000 /
E
Kng+iKnS/ &!i /Jc tiu thL khoCng 200 -
E00 litKng+iKng"y, @9i c)c t1ung t/ thM5 /Jc 2 n"y cyn cao h;n5 khoCng 500
lOtKng+iKng"y, Nhu cRu :]ng n!c t1ong cng nghi$ chng 1t l!n5 c6 th8 tha/
khCo 7i8u thng k :!i y F-Cng 3,3H,
BD23 ()(E TFC23 G9 2F4 /H4 IJ23 2-./ /KL MN6 AC 2312F /O23 23F7PQ
T)T N312F AD2 R4S6 T2 @U
AD2 QFVM
L-W23 2-./ IJ23
6X92 T2 @U %Y
3
2
E
D
5
aRu /v
V) h2$
sau 'uC h2$
VN giy
ei /Sng
3 tn
3000 h2$
3000 h2$
3 tn
3 tn
30 /
E
20 /
E
D0 /
E
300 /
E
D55 /
E
- E -
U
=
>
G
30
VN le @hz$
lBi nhn t9o
^Yn nhn t9o
Nh/
pWOt
3 tn
3 tn
3 tn
3 tn
3 tn
20 /
E
3020 /
E
D200 /
E
335 /
E
>5 /
E
@d Wa Wa cho <n nay5 t1ong lqnh &Qc sCn Wut nng nghi$5 n!c 6ng &ai
t1y 'uan t1Nng h"ng Ru, N!c ta l" n!c nng nghi$5 td Wa ng cha g c6 cum
Nht nc, nh phn 5 cyn ng"y nay l" kh{u hiu Thy li l bin php hng
u trong nng nghi!p, lQ tha/ gia tOch cQc c*a th*y lBi5 C/ 7Co ch* 2ng
n!c t!i c]ng &!i nhng ging l%a ngkn ng"y5 nSng sut cao g {y tc 2 th/
canh ln cao5 c6 n;i giYo t1#ng &"o thu ho9ch <n E &L l%a n!c /2t nS/, lCn
lBng nng nghi$ c*a cit Na/ tSng &Nt t1ong nhng nS/ 3GG0 g a n!c ta
t1P th"nh /2t t1ong nhng 'uc gia Wut kh{u g9o h"ng Ru t1n th< gi!i, @uy
&Xy5 nhu cRu t!i c*a c)c lo9i cy t1#ng 1t cao yi hvi $hCi Wy :Qng h thng
th*y lBi c6 khC nSng i.u ti<t l!n &" hiu 'uC sx :Lng cao h;n, -Cng 3,2 thng k
nhu cRu t!i c*a /2t s lo9i cy t1#ng,
BD23 ()=E TFC23 G9 2F4 /H4 6-.7 /KL MN6 AC 0Z[7 /\8 6X523
T)T LZ[7 /\8 6X523 T2 @U 6-.7 L-W23 2-./ 6-.7
6XZ23 ( 2]M
3
2
E
D
5
^%a
["u
-ng
4hoai
V" $h
3 ha
3 ha
3 ha
3 ha
3 ha
3D,000-3U,000 /
E
D500-5000 /
E
D500-5500 /
E
U000-U500 /
E
D000-5000 /
E
V)c ng"nh :Mch &L ng"y nay5 khng c6 ng"nh n"o sx :Lng Ot n!c5 i8n
hInh sx :Lng nhi.u n!c t1ong :Mch &L l" c)c ng"nhm aMch &L &ui ch;i giCi t1O
F@h*y cung5 Vng &in n!c,,,H5 aMch &L kh)ch s9n5 :Mch &L :u lMch &" /2t s
ng"nh :Mch &L $hLc &L Sn ung5 sinh ho9t P c)c thM,
()()^ N-./ 01 23452 2]23 0-W23 0.2
H"ng ng"y con ng+i ang khai th)c &" sx :Lng nhi.u :9ng nSng lBng td
nhi.u ngu#n kh)c nhau5 thO :Lm NSng lBng /0t t1+i t1ong sinh ho9t5 &" t1ong
ng"nh cng nghi$ &L t1L| nSng lBng td than5 :Ru5 khO thin nhin t1ong hRu h<t
c)c ng"nh &" t1ong sinh ho9t| nSng lBng td khO sinh &Xt hNc -iogas5 &" c; nSng
c*a n!c Fth*y in t1n sng &" th*y in th*y t1i.uH5 t1ong 6 ngu#n nSng lBng
n!c g Bc khai th)c td 1t s!/ &" ng"y nay &}n ang 6ng g6$ /2t $hRn 'uan
t1Nng t1ong c; cu nSng lBng 'uc gia,
NSng lBng khai th)c td ngu#n n!c ch* y<u l" c; nSng c*a :yng chCy /0t
Fsng5 suiH5 c*a th*y t1i.u &" c*a c)c :yng hCi lu, @1 lBng th*y nSng t1n th<
- D -
gi!i 1t l!n, @hYo nghin cJu &" cng 7 c*a -, elY7ingY1 t9i h2i nghM NSng
lBng to"n th< gi!i lRn thJ D F^un in - 3G50H5 t1 lBng th*y nSng t1n th< gi!i
Bc thng k t1ong -Cng 3,E,
BD23 ()^E TX_ 0-W23 6FK8 2]23 6X92 6F` 37.7 6FaZ B) X0ab723aX
c]ng ain tOch
F30
E
4/
2
H
@1 lBng
F30
U
4ZH
[Xt 2 cng sut
F4ZK4/
2
H
3, Vhu bu
2, Vhu )
E, Vhu rhi
D, -kc [\
5, Na/ [\
U, Vhu %c &" i9i :;ng
33,U0G
D3,>EG
E0,2G2
2D,2DD
3=,=G>
>,55=
200
2,E0G
3,355
=3=
3,330
33G
3=5E
5550
E>52
2G55
U255
3E5G
Tc23 /N23 6Z12 6X<7 dS6 (^e)^^f g)h(i e(jk
@hYo /2t s t"i liu nghin cJu5 n!c ta c6 t1n 3000 con sng sui Fchi.u
:"i ~ 304/H &!i t1 nSng ti./ tang khoCng 2U0 - 2>0 t 4Zh, @1 nSng l( thuy<t
t1 nSng kinh t< 4@ P cit Na/ Bc thng k t1ong -Cng 3,D &" -Cng 3,5,
BD23 ()eE TX_ 2]23 0; 6F48`6 @1 G72F 6`lGm 6F4n6 /</ 0-4 @B/ 0.2 o V7P6 NLM
@n lu &Qc sng
0

l" thuy#t
F30
U
4hH

0

$% thu&t
F30
U
4hH

0

'T
K
0

(T
F?H
3, lng ^
2, lng @hao
E, lng i"
D, lng [g
5, lng VC
U, lng ch ia - @hu -#n
=, lng @1" 4h%c
>, lng -a
G, lng l lan
30, lng l1$ok
33, lng i#ng Nai
EG,U00
25,GUE
=3,300
32,0=0
30,G50
35,5UD
5,2UG
30,02=
23,=2E
3E,5=5
2=,=3G
D,=52
=,5=2
E3,3=5
3,25U
2,55U
D,5=5
3,U>>
3,2EG
=,GD>
2,UEU
30,EE5
32
2G
DE
30
2E
E0
E2
32
EG
20
E=
Tc23 /N23 2DG,0G0 U>,G3= 2=55
BD23 ()gE TX_ 2]23 Gm 6F4n6 /</ 0-4 @B/ 0.2 o V7P6 NLM
@n lu &Qc l 7Xc thang th*y
in
Vng sut F[H
- 5 -
3, l, H#ng l, @h)i -Inh
2, l, [g l, VC
E, c]ng io Ngang5 io VC
D, l, i#ng Nai
5, Vhi lu l, [ 4ng
U, V)c lu &Qc kh)c
3E>
3>
2>
23
3D
2>
32,U00
3,D00
3,500
3,U00
2,000
2,300
Tc23 /N23 2D= 23,200
()()e Vp23 64H2 FZ12 2-./ 6XZ23 6B 2F792
)*ng tun hon nc cyn Bc gNi l" )*ng tun hon thy +,n F@hY
Hy:1ologic VyclYH l" /2t 'u) t1Inh lin tLc5 t1ong 6 n!c Bc &Xn chuy8n td
c)c 9i :;ng ln khO 'uy8n5 t!i c)c lLc Ma 1#i l9i 'uay t1P l9i 9i :;ng, nu)
t1Inh tuRn ho"n n"y Bc /inh ho9 t1ong HInh 3,3,
Hq2F ()(E Vp23 64H2 FZ12 2-./ 6XZ23 6B 2F792
i2ng lQc c*a &yng tuRn ho"n n!c l" nSng lBng /0t t1+i g l"/ 7c tho)t
h;i n!c5 ngng tL th"nh /y sau 6 /a Wung t &" /0t 9i :;ng5 td /0t t
n!c /a hInh th"nh c)c :yng chCy /0t &" ngR/ 1#i 'uay l9i 9i :;ng, @1ong
- U -
[y h;i n!c
-
r r r r
@
@ @ - -
[y h;i n!c
-
s r r r r
s lng
I
I [Qc n!c ngR/ s -
- -
it 7go hya

GF7 /Frm i9i :;ng
@m @ho)t n!c td thQc &Xt| m -c h;i td /0t t &" /0t n!c
rm [a| sm ayng chCy /0t| m ayng chCy ngR/| Im ayng th/
F@m @1ans$i1ation| m &a$o1ation| rm r1Yci$itation| sm lu1acY suno| m 1oun:ZatY1 loZ| Im
Inilt1ationH
'u) t1Inh t1n5 cht lBng n!c th+ng Wuyn 7M thay Ai5 i8n hInh nht l" n!c
/0n c*a 7i8n khi 7c h;i t1P th"nh n!c ngNt, Vhu t1Inh t1n :in 1a lin tLc t1n
$h9/ &i to"n cRu &" y l" /2t 'uy luXt &q 9i c*a tQ nhin, ao 6 khi nghin cJu
c)c &n . &. ngu#n n!c 7ao gi+ chng $hCi gkn k<t &!i 'uy luXt n"y5 y l"
nhi/ &L c*a tdng 'uc gia5 tdng khu &Qc &" c*a cC nhn lo9i,
()= TI NGUY!N N"C TR!N THs GI"I V t VI+T Nu,
()=)( T17 234892 2-./ Mv6
1.2.1.1 Ngun ti nguyn nc trn th gii
-. /0t t1)i t 12ng 530 t1iu k/
2
t1ong 6 7i8n &" 9i :;ng chi</
=05>?, @Ang lBng n!c thu 'uy8n t1)i t &"o khoCng 3D5D t1iu k/
E
5 t1ong 6
n!c /0n chi</ khoCng 3E=0 t1iu k/
E
Fchi</ GE5G?H, h"/ lBng /ui t1ung
7Inh t1ong n!c 7i8n l" E55?5 tJc l" khoCng E5gKlit, 4hoCng =? lLc Ma l" c)c h#
tQ nhin5 t1ong 6 chJa khoCng 2>0,000 nghIn k/
E
n!c ngNt, 33? :in tOch t1)i
t P hai cQc c*a Ma cRu 7M 7Sng tuy<t 7ao $h*5 th8 tOch c)c n%i 7Sng P 6 khoCng
2D t1iu k/
E
5 n<u ch%ng tan 1a sT l"/ cho /Qc n!c 7i8n t1n h"nh tinh tSng th/
UD /, @1 lBng n!c ngR/ t1n th< gi!i khoCng >500 k/
E
, V)c con sng t1n th<
gi!i th+ng Wuyn chJa khoCng 3200 k/
E
n!c ngNt5 tJc l" khoCng 3K3 000 000
tAng lBng n!c c)c lo9i,
@uy t1 lBng n!c &" n!c ngNt t1n t1)i t l!n nh &Xy nhng l9i $hn
7 khng .u thYo khng gian &" th+i gian, @hO :L t1ong khi P HaZai F[\H lBng
/a t1ung 7Inh l" 330>D //KnS/ thI P &]ng ^iY& FVhilH l9i ch_ khoCng
>//KnS/, @9i khu &Qc `/Yn c6 nhi.u nS/ hRu nh khng c6 /a5 t1ong khi P
NYZ aYli Fn 2H c)ch 6 khng Wa5 c6 nS/ l9i /a lin tLc t1ong D-5 th)ng lin
ti<$, Nhng s liu thng k t1n y cho thy n!c l" ngu#n t"i nguyn $hong
$h% &" 'u( gi) i &!i con ng+i,
@1 lBng t"i nguyn n!c c*a t1)i t Bc )nh gi) 7jng 35DD5 t k/
E
&"
$hn chia nh P 7Cng 3,U,
BD23 ()h) TX_ 0-W23 2-./ 6X92 6X<7 dS6
T
T
YFH2 6F4w :48x2
D7P2
6y/F
(i
^
M
=
*FC7
0-W23 2-./
(i
^
M
=
z AZ @.7
6c23
0-W23
3 i9i :;ng U3,E00 3,E=0,E2E GD520
2 N!c ngR/
t1ong 6 P &]ng t1ao Ai
ED,>00
>2,000
U0,000
D,000
D532
052=
E -Sng h" 3U,22= 2D,000 35U5
D N!c h# 2,05G 2>0 0503G
- = -
5 N!c t1ong tRng thA nhng >2,000 >5 0500U
U H;i n!c t1ong khO 'uy8n 30,000 3D 0,003
= N!c sng D>,000 352 0,0003
@Ang c2ng 3,D5D,=0E52 300
c6 k8 <n gRn 5000 k/
E
n!c t1ong c)c h# chJa nhn t9o
c6 k8 <n gRn 2000 k/E n!c t1ong c)c h thng t!i
eY/ c)c s liu 7Cng 3,U ch%ng ta thy n!c sng chi</ t l nhv nht
F050003?H so &!i c)c :9ng n!c kh)c c*a thu 'uy8n5 song n6 l9i c6 &ai t1y &
c]ng 'uan t1Nng i &!i con ng+i5 &I 6 l" n!c nh9t5 n!c lun &Xn 2ng FchCyH
&" tuRn ho"n nn Bc t)i t9o $hLc h#i 1t /au ch6ng, VhOnh &I th< /" tAng lBng
:yng chCy c*a sng t1n to"n cRu Bc tOnh t!i D3,500k/
E
KnS/ nghqa l" g$ ED5U
lRn khi lBng n!c chJa t1ong sng t1ong /2t th+i i8/ 6, N6i c)ch kh)c5 :yng
chCy g thay n!c ED5U lRn t1ong /2t nS/, N<u khng c6 sQ tuRn ho"n n!c nh
&Xy thI con ng+i g ch<t &I thi<u n!c5 7Pi lT nhu cRu sx :Lng n!c hin nay g
9t t!i con s 35,000 k/
E
KnS/, @1ong c)c 7Cng 3,=5 3,> &" 3,G l" nhng s liu
tha/ khCo &. $hn 7 lBng :yng chCy thYo khu &Qc &" P /2t s sng l!n,
BD23 ()k L-W23 /FD8 AO23 6FaZ /F\4 0{/
CF\4 0{/
D7P2 6y/F
(i
^
GM
=
L-W23 Ip23 /FD8 bq2F :4\2 2]M
Tc23 |GM
^
}
Bq2F :4\2 I7P2 6y/F
(i
^
M
^
~GM
=
Vhu ) DD,EUE 3E,D00 E02
Na/ [\ 3=,>ED 33,500 UD5
-kc [\ 2D,2D= U,E22 2UG
Vhu rhi E0,E3G D,020 3EE
Vhu bu 30,50= E,3D0 2GG
Vhu %c >,503 3,>G0 222
@o"n cRu 3D>,>3= D3,500 2=G

BD23 () L-W23 Ip23 /FD8 /KL MN6 AC 2-./
T92 2-./
D7P2 6y/F
(i
^
GM
=
L-W23 Ip23 /FD8 bq2F :4\2 2]M
Tc23j GM
^
Bq2F :4\2 I7P2
6y/F (i
^
M
^
~GM
=
z AZ @.7
6Z12 /H4
-1ain >,532 G,2E0 3,0>D 2252
VH^- Nga 3=,0=5 D,00E 2ED G5U
@1ung nuc G,5G= 2,550 2U> U53
Vana:a G,G=5 2,D=2 2D> 55G
- > -
[\ G,ED= 3,GE> 20= D5=
n 2 E,2UG 3,U>0 53D D53
InnWia 202= 3530 =D5 E5UD
rh)$ 553 3>E EE2 05D
rhRn ^an EE= 330 E2U 052
cit Na/ EE0 E005D G305E 05=E
@o"n cRu 3D>,>3= D3,500 2=G 300
khng k8 lBng :yng chCy td c)c n!c ln cXn,
BD23 ()f L-W23 Ip23 /FD8 MN6 AC AO23 0.2
T92 AO23
D7P2 6y/F 0-4
@B/ (i
^
GM
=
L-W23 Ip23
/FD8 6X423 bq2F
2]M GM
^
L-4 0-W23 6X423
bq2F o /L AO23
Q
i
j M
^
~A
p/aon =000 UGE0 220,000
Vng g EU=0 3E50 DE,000
Hjng 2000 3200 E>,000
a;ng tx 3GD0 UGE 22,000
-1aW/a$ut1a GEU UE0 20,000
niWy 25>0 U2D 3G,>00
[issisi$i E2=5 5GG 3G,000
ra1anaF^a rlataH E00 5GG 3G,000
[ cng >30 553 3=,500
^ na 2DG0 5EU 3=,000
1icono 30>U DD3 3D,000
I1a&ai DE3 DD3 3D,000
7i 2GG0 D00 32,=00
c. c; cu5 nc .i /0ng F7ao g#/ cC n!c 7i8nH chi</ t l l!n nhtm GD52?
khi lBng5 =05>D? :in tOch 7. /0t t1)i t, Nh &Xy5 2 su n!c t1ung 7Inh c*a
9i :;ng l" 3=G5/5 n;i su nht t!i 33,022/ F&]ng [a1ian c*a @h)i -Inh
a;ngH,
@uy nhin5 nc .i /0ng c6 2 /0n cao nn sx :Lng cyn h9n ch<5 ch* y<u khai
th)c :!i :9ng ti./ nSng &" /i t1+ng nh /i t1+ng &Xn tCi 7i8n5 /i t1+ng
$h)t t1i8n &" khai th)c hCi sCn5 sx :Lng nSng lBng thu t1i.u, i0c 7it t)c :Lng
to l!n c*a 9i :;ng l" /i t1+ng i.u ti<t khO hXu,
iJng thJ hai &. lBng l" nc ng1 FD532?H5 t1ong 6 $hRn n!c ngR/ t1ao Ai
/9nh &!i n!c /0t thng 'ua /i 'uan h thu lQc Bc !c tOnh 7jng D t1iu
k/
E
FWY/ 7Cng 3-30H,
- G -
BD23 ()(i) TX_ 0-W23 2-./ 23HM 6Z12 /H4
YF[M @7
*FC7
0-W23
(i
^
GM
^
N GFZ<23 FZ<
3~0
*FD 2]23 A I{23
P 2 su t!i 300/ D000
ch* y<u l" n!c
nh9t 3
i)$ Jng yu cRu
i &!i n!c sinh
ho9t &" n!c t!i
i2 su td 3000/ <n
U000/
khoCng
5000
rhRn l!n l" n!c
/0n5 i4H t1ung
7Inh E0-300| c6
n;i <n D00,
V6 th8 sx :Lng cho
cng nghi$ ho),
n<u sx :Lng 8
t!i ho0c c$ n!c
sinh ho9t cRn $hCi
l"/ nh9t
@Ang c)c lo9i n!c
ngR/ thYo :Q 7)o
Ft!i 2 su 35-20k/H U0,000
-ao g#/ c)c lo9i
n!c nh9t5 /0n5
n!c n6ng5 n!c
khng )$ &" c6
)$,
lx :Lng cho c)c
lqnh &Qc kh)c nhau
tuo thYo tOnh cht
&" nhu cRu
^u ( 1jng &ic )nh gi) chOnh W)c t1 lBng n!c ngR/ l" &n . kh6 t1ong i.u
kin hin nay5 &I khC nSng khoan su c6 h9n F/!i t!i 2 su G000-30,000/H5 chi
$hO khoan kh) cao5 c)c $h;ng $h)$ i.u t1a kh)c Fnh $h;ng $h)$ Ma &Xt l(5
$h;ng $h)$ $h6ng W95 &,&,,, H cyn cha cho k<t 'uC khC 'uan tin cXy i &!i 2
su l!n, l liu P 7Cng 3,30 l" k<t 'uC nghin cJu c*a NlV t1ong ch;ng
t1Inh @hX$ k 'uc t< &. thu &Sn - Ma cht giai o9n 3GUU-3G=5,
N!c P :9ng 7Sng h" &qnh cxu Bc )nh gi) t!i 2D t1iu k/
E
5 7jng g$ 2 &9n lRn
th8 tOch n!c sng, iy l" lo9i n!c tinh khi<t5 nh9t &" s9ch5 tX$ t1ung ch* y<u P
hai Ru Ma cQc c*a @1)i t F-kc &" Na/ cQcH,
N<u giC thi<t khi lBng 7Sng h" tan th"nh n!c Fth8 lvngH thI /Qc n!c 7i8n &"
9i :;ng sT :ng cao th/ UD5D/, Nh &Xy sT c6 7ao nhiu th"nh $h5 l"ng /9c5
#ng 1u2ng5&,&,,,5 k8 cC nhi.u 'uc gia 7M chI/ ngX$ t1ong n!c,
@uy &Xy5 /2t thQc t< l" nhi.u 'uc gia g &" sT thi<u n!c nh9t /2t c)ch nghi/
t1Nng5 :o 6 g c6 c)c :Q )n nghin cJu khai th)c 7Sng h"5 k8 cC &n . &Xn
chuy8n 7Sng &!i cQ ly Wa t;ng tQ nh c)c :Q )n nghin cJu l"/ nh9t n!c 7i8n
8 sx :Lng &"o /Lc Och sinh ho9t hay t!i, i;ng nhin gi) th"nh 8 c6 3 /zt
khi n!c Bc khai th)c nh &Xy cyn kh) cao5 :o 6 c)c :Q )n nghin cJu t1n
- 30 -
ch_ /!i P :9ng thx nghi/, Hy &Nng &!i sQ $h)t t1i8n c*a khoa hNc cng ngh
t1ong th< k 23 chi $hO t1ong khai th)c n!c nh &Xy sT giC/ 1t nhi.u &" &I th<
$h;ng thJc l"/ nh9t n!c 7i8n ho0c khai th)c n!c 7Sng h" sT t1P th"nh $hA
7i<n5 ch$ nhXn Bc,
1.2.1.2 Ngun ti nguyn nc Vit Nam
cit Na/5 :o Ma hInh n%i non &" khO hXu nhit !i gi6 /]a t)c 2ng su skc t!i
khi lBng &" &ic $hn $hi n!c5 nn lBng /a 1t khng .u5 gy 1a lh lLt &"
tInh t19ng thi<u n!c th+ng Wuyn, ^Bng /a t1ung 7Inh 2000 //KnS/5 nhng
$hRn l!n l" td th)ng 5 <n th)ng 33, 4hoCng =0-=5? lBng /a hjng nS/ Bc
t9o 1a t1ong E <n D th)ng &" 20-E0? Bc t9o 1a t1ong khoCng /2t th)ng cao
i8/, ^Bng n!c t1ong E th)ng c6 Ot n!c nht ch_ c6 3-2? Fo1l: -ank5 3GGUH,
cit Na/ c6 th)i thuXn lBi &. n!c :Qa t1n h thng sng ngyi chjng chMt5 Ma
hInh &" 2 /a thuXn lBi &" so &!i 'uy / :n s, @Ang s lBng n!c t1ung
7Inh h"ng nS/ l" >D= /
E
5 t1ong 6 ch_ 1ing lu &Qc sng H#ng &" sng [ 4ng
chi</ =5? Fo1l: -ank5 3GGUH, @uy nhin cit na/ nj/ hRu nh P cui h9 lu
sng [ 4ng5 sng H#ng5 sng [g5 sng VC &" sng i#ng Nai| chng h9n5 h;n
G0? lu &Qc sng [ 4ng l" nj/ ngo"i cit na/ &" G0? :yng chCy c*a n6 l"
7kt Ru P ngo"i| [2t nxa sng H#ng l" nj/ ngo"i &" 3KE :yng chCy c*a n6 7kt
ngu#n td @1ung nuc, ao 65 khC nSng c6 n!c5 0c 7it l" t1ong /]a kh khi
c)c n!c P thBng ngu#n sx :Lng nhi.u5 l" i.u nj/ ngo"i tR/ ki8/ so)t c*a
cit Na/,
cic $h)t t1i8n c)c ngu#n n!c yi hvi $hCi c6 sQ $hi hB$ 12ng 1gi t1ong khu
&Qc, 7an sng [ 4ng Bc th"nh lX$ DK3GG5 nhj/ giCi 'uy<t c)c &n .
lin 'uan <n n!c sng c*a c)c 'uc gia c6 sng [ 4ng chCy 1a,
Ngu#n n!c /0t t1n lgnh thA cit Na/ 7ao g#/ ngu#n n!c t1Qc ti<$ sCn sinh
t1n $hRn lgnh thA &" ngu#n n!c td lgnh thA n!c ngo"i chCy &"o c)c sng l!n
lin 'uc gia nh h thng sng H#ng5 sng [g5 sng VC5 sng &]ng ing Na/
-25 h thng sng [ 4ng,
@Ang :in tOch hJng n!c c*a c)c sng h thng sng l" 3 3U= 000 k/
2
, rhRn
:in tOch hJng n!c nj/ ngo"i lgnh thA l" >2E 250 k/
2
5 t1ong 6 c*a sng [
4ng =2D 000 k/
2
5 sng H#ng >2 E00 k/
2
5 sng [g 30 >00 k/
2
5 sng VC G D=0
k/
2
5 c)c sng P &]ng ing Na/ 72 U=00 k/
2
5 h thng sng -jng iang - 4o
V]ng 2U5> k/
2
,
- 33 -
@Ang lBng :yng chCy nS/ t1n c)c lu &Qc sng cit Na/ khoCng >D= t /
E
5
t1ong 6 c6 E2= t /
E
sCn sinh t1n lgng thA cit na/ cyn 520 t /
E
l" td n!c
ngo"i chCy &"o, i0c t1ng /a &" :yng chCy nS/ t1n c)c lu &Qc sng cit na/
Bc tAng hB$ P 7Cng 3,33 :!i ym
BD23 ()(( v/ 6X-23 M-L @1 Ip23 /FD8 2]M 6X92 /</ 0-4 @B/ AO23
TT L-4 @B/ AO23 |GM
=
} XZ
|MM}
Z
|(i
f
M
^
}
3 lng 4o V]ng - cit Na/
lng 4o V]ng n!c ngo"i
UE52
E0>
3500
3500
E5=0
053>
2 -jng iang cit Na/
-jng iang n!c ngo"i
D000
35U0
3=DU
3=DU
E5U2
0550
E lng nuay l;n cit Na/
lng nuay l;n n!c ngo"i
E=0
=G0
3550
3550
05EU
05==
D V)c sng c]ng ing -kc E=DD 25U0 5523
5 lng @h)i -Ing t!i rhC ^9i 32=00 3E20 >5DU
U Vhu thA sng H#ng 3E000 3UG0 335E
= lng H#ngm -ngo"i n!c
- t1ong n!c <n cit @1I
>3 200
U2 300
3500
3G>0
525G
UE5U
> lng [gm - ngo"i n!c
- t1ong n!c
30 >00
3= U00
3D00
3UD0
E5G
3D53
G lng [Qc sng `n 2>30 3=50 35=5
30 lng VCm - ngo"i n!c
- t1ong n!c cC $hL cXn
GD=0
20 52=
3D00
2000
55E2
20520
33 V)c sng nuCng -Inh =G== 2D20 3=50
32 V)c sng thu2c nuCng @1M DEUG 2U00 =533
3E lng H;ng &" $hL cXn E2G> E050 >5U0
3D lng @hu -#n 30 E50 2=>0 2550
35 H thng @a/ 4o5 @1" -#ng5 @1"
4h%c5 c
>GE5 25>0 3G5E
3U lng 4onY &" $hL cXn =20D 3=00 =52E
3= lng V)i Ninh Ho" 30D> 3=00 350U
3> lng V)i Nha @1ang $hL cXn 2GD2 2300 D5E3
3G ^u &Qc sng -a 3E >00 3=D0 G5>=
20 V)c sng Ninh @huXn5 -Inh @huXn
V)c sng nhv
G5U=
E0EE
3200
3200
D5DE
35D0
23 H thnh sng i#ng Naim - ngo"i n!c
t1ong n!c FcC &"/ cv ing5 c"/ cv
U=00
E= D00
23U0
2200
D500
EE5>
- 32 -
@yH
22 H thng sng [ 4ngm - ngo"i n!c
- t1ong n!c
=2D 000
=0 520
3D00
3>00
D525>
5553
@Ang
- @1ong n!c
- Ngo"i n!c
>D=
E2=
520

NGU'N N"C ,T
TR!N TON LNH TH
|ek 6w M
^
}
N-./ 23Z17
g=i
h(z
TXZ23 2-./
^=k
^fz
HInh 3,2 Ngun nc mt trn ton lnh th
()=)= T17 234892 2-./ 23HM
4i<n t9o Ma l( thu &Sn c*a cit Na/ l" khng &ng chkc5 c6 nhi.u cht
cac7onat &" 7aan, Ng+i ta tI/ thy c)c t1R/ tOch khng &ng chkc sut c)c
&]ng &Yn 7i8n &" chu thA &" l" :Q t1 )ng hJa hwn nht, lQ ki<n t9o td cac7onat
ch* y<u l" P /i.n -kc, V)c tRn ngX/ n!c 7aan5 hRu h<t l" P cao nguyn t1ung
$hRn l" c6 h9n5 c)c i.u t1a s; 72 !c tOnh ngu#n n!c ngR/ c6 th8 khai th)c
Bc l" khoCng U-= k/
E
/i nS/ Fo1l: -ank5 3GGUH,
Hin nay ngu#n n!c ly 1a hjng nS/ l" khng Ry 3 k/
E
, @uy nhin5 n!c ngR/
)$ Jng E0? nhu cRu &. n!c P c)c th"nh $h| H" n2i &" th"nh $h H# VhO [inh
:Qa ch* y<u &"o ngu#n n!c ngR/,
[!i ch_ 35? :Q t1 n!c ngR/ g Bc khai th)c :o ngu#n n!c /0t nhIn chung
l" :#i :"o &" khng tn kz/ t1ong hRu h<t th+i gian t1ong nS/, i#ng th+i5 ngu#n
n!c /0t Bc nhn /9nh :o nhu cRu chng lLt, Ngo"i 1a &ic ly n!c ngR/ c6
th8 cyn tn kz/ i &!i ng+i nng :n, @uy nhin5 nhu cRu $h)t t1i8n h;n na
- 3E -
ang tSng ln P c)c &]ng /" P 6 g ho0c :Q tOnh sT WCy 1a tInh t19ng thi<u c)c
ngu#n n!c P t1n /0t t5 hay P 6 cht lBng n!c ang t1P th"nh /2t &n .
chng h9n nh P c)c &]ng chu thA sng l1Y$ok5 i#ng Nai &" [ 4ng,
@1 lBng n!c ngR/ t1n c)c lu &Qc sng cit na/ g Bc W)c Mnh nh saum
^u lBng sng -jng iang-4o V]ng c6 t1 lBng 2ng tQ nhin l" E 2GU
3U0 /
E
Kng"y5 &!i / s ngR/ 25 lKs,k/
2
,
c]ng &Yn 7i8n nuCng Ninh c6 t1 lBng 2ng tQ nhin l" 3 G0= =32
/
E
Kng"y5 lu lBng :yng ngR/ l" 355 = lKs,k/
2
,
^u &Qc sng ^ Fl&f22 000 k/
2
H c6 2 chJa n!c ngho &!i t1 lBng
2ng tQ nhin U3 >DU 0UE /
E
Kng"y5 &!i / s ngR/ td E = lKs,k/
2
,
^u &Qc sng i" Fl&f2U >00 k/
2
H c6 2 chJa n!c td ngho t!i t1ung
7Inh5 t1 lBng 2ng tQ nhin 3U 5G= 2U= /
E
Kng"y5 &!i / s :yng ngR/ td
E 30 lKs,k/
2
,
^u &Qc sng @hao Fl&f32 000 k/
2
H c6 2 chJa n!c ngR/ td ngho t!i
t1ung 7Inh &!i t1 lBng 2ng tQ nhin U D2> 3U0 /
E
Kng"y5 / s :yng
ngR/ td E = lKs,k/
2
,
^u &Qc sng @h;ng Fl&fU U50 k/
2
H c6 2 chJa n!c ngho &!i t1
lBng 2ng tQ nhin 3 3DG 320 /EKng"y5 / s :yng ngR/ td 2 E lKs,k/
2
,
c]ng #ng 7jng -kc -2 F f3= 000 k/
2
H5 c6 t1 lBng 2ng tQ nhin =
3>0 5EG /
E
Kng"y5 / s :yng ngR/ 7i<n Ai td E 30 lKs,k/
2
,
^u &Qc sng VRu Fl&fU 0E0 k/
2
H c6 t1 lBng 2ng tQ nhin 3 >2E D=2
/
E
Kng"y5 / s :yng ngR/ td 2 5 lKs,k/
2
,
^u &Qc sng ^Lc Na/ Ff2 2G5 k/
2
H c6 t1 lBng 2ng tQ nhin l" GG
300 /
E
Kng"y5 &!i / s :yng ngR/ nhv h;n 055 lKs,k/
2
,
^u &Qc sng [g Ff3= U00 k/
2
H c6 t1 lBng 2ng tQ nhin 3U 5GG= 2U=
/
E
Kng"y5 / s :yng ngR/ td 2 5 lKs,k/
2
,
^u &Qc sng VC Fl&f3= =E0 k/
2
H c6 t1 lBng 2ng tQ nhin l" 33 003
U05/
E
Kng"y5 / s :yng ngR/ td 2 5 lKs,k/
2
,
c]ng &Yn 7i8n Ngh @qnh FfDUD= k/
2
H c6 t1 lBng 2ng tQ nhin 2 D0G
005 /
E
Kng"y5 / s :yng ngR/ td 2 30 lKs,k/
2
,
c]ng &Yn 7i8n -Inh @1M @hin Ff32 U=E k/
2
H c6 t1 lBng 2ng tQ nhin
l" U 5UG U>E /
E
Kng"y5 / s :yng ngR/ td 2 30 lKs,k/
2
,
^u &Qc sng @hu -#n Ff30 E50 k/
2
H c6 t1 lBng 2ng tQ nhin l" 30E
500 /
E
Kng"y5 / s :yng ngR/ td U 3E lKs,k/
2
,
c]ng &Yn 7i8n nuCng Na/ t!i -Inh iMnh Ff> >=0 k/
2
H c6 t1 lBng 2ng
tQ nhin l" 2 =G= 200 /
E
Kng"y5 / s :yng ngR/ td E 30 lKs,k/
2
,
- 3D -
^u &Qc sng -a Ff3E >00 k/
2
H c6 t1 lBng 2ng tQ nhin l" D 3=E 000
/
E
Kng"y5 / s :yng ngR/ td 3 5 lKs,k/
2
,
^u &Qc sng l lan Ff33 D50 k/
2
H c6 t1 lBng 2ng tQ nhin 5 DD3 0D0
/
E
Kng"y5 / s :yng chCy ngR/ 5 U lKs,k/
2
,
^u &Qc sng l1Y$ok FfE0 300 k/
2
H c6 t1 lBng 2ng tQ nhin 30 D02
5U0 /
E
Kng"y5 / s :yng chCy ngR/ E 5 lKs,k/
2
,
c]ng &Yn 7i8n @huXn HCi FfG ED= k/
2
H c6 t1 lBng 2ng tQ nhin l" 2
D22 D=2 /
E
Kng"y5 / s :yng ngR/ td 3 5 lKs,k/
2
,
^u &Qc sng ^a Ng" FfD3=0 k/
2
H c6 t1 lBng 2ng tQ nhin E 0U2 DD>
/
E
Kng"y5 / s :yng chCy ngR/ = 30 lKs,k/
2
,
^u &Qc sng i#ng Nai FfE=EGD k/
2
H c6 t1 lBng 2ng tQ nhin 2D 2E3
E32 /
E
Kng"y5 / s :yng chCy ngR/ 5 30 lKs,k/
2
,
^u &Qc sng -z Ff=3=0 k/
2
H c6 t1 lBng 2ng tQ nhin E 0G= DD0
/
E
Kng"y5 / s :yng chCy ngR/ 5 = lKs,k/
2
,
^u &Qc sng l"i yn Ff5030 k/
2
H c6 t1 lBng 2ng tQ nhin E 2DU D>0
/
E
Kng"y5 / s :yng chCy ngR/ 5 30 lKs,k/
2
,
^u &Qc sng c"/ Vv ing FfU>20 k/
2
H c6 t1 lBng 2ng tQ nhin 2
U53 U3U /
E
Kng"y5 / s :yng chCy ngR/ E 5 lKs,k/
2
,
^u &Qc sng c"/ Vv @y FfE2>0 k/
2
H c6 t1 lBng 2ng tQ nhin >50
3=U /
E
Kng"y5 / s :yng chCy ngR/ 2 5 lKs,k/
2
,
@Ang t1 lBng 2ng tQ nhin to"n 'uc khoCng 3G5 UUU U50 /
E
Kng"y5
t;ng ;ng 22UD /
E
Ks,
@Ang t1 lBng n!c ngR/ c$ Fp-H l" G>U 500 /
E
Kng"y, @1 lBng khai
th)c c$ V3 l" 2 D00 000 /
E
Kng"y5 c$ V2 l" 30 D00 000 /
E
Kng"y,
()^ NGUY!N T$C %& DNG V *HuI THC TI NGUY!N
N"C
()^)( N34892 6>/ A I{23 6c23 FWQ 23452 2-./
Nguyn tkc chung khi khai th)c &" sx :Lng ngu#n n!c l"m Khai thc !"
#$ng tng h%& ngun nc5 ph2i hp li 3ch gi45 cc ngnh, phn ph2i chi ph3
cho cc ngnh hp l" trn c0 67 nng c5o hi!u 8u9 6: /;ng ngu<n nc #n 1=c
c5o nht + '(i ngnh) m(i ng*i +,u c- .uy,n /0nh +1ng trong 2hai thc !"
#$ng ngun nc>
@hQc t< t1ong lqnh &Qc th*y lBi ang $hCi i /0t &!i c)c &n . saum
- 35 -
- Nhu cRu & h9n ~ 4hC nSng c6 h9n c*a ngu#n n!c|
- Nhu cRu kh) An Mnh Ft1ong th+i ko tOnh to)nH ~ 4hC nSng 7i<n
2ng tht th+ng|
- Nhu cRu c*a ng"nh n"y ~ Nhu cRu c*a ng"nh kh)c F@am VRn tOch
t1 n!c P h# chJa 8 $hLc &L /Lc Och c$ n!c t1ong /]a kit ~
Nhu cRu WC n!c 8 C/ 7Co chng lh cho 7Cn thn cng t1Inh &"
$hyng lh h9 :uH,
ao 6 7"i to)n )nh gi) hiu 'uC sx :Lng tAng hB$ 1t $hJc t9$, [un
)nh gi) /2t c)ch Ry * &" kh)ch 'uan5 cRn c6 nhng / hInh tAng hB$ &" c)c
$h;ng $h)$ ti u sx :Lng ngu#n n!c, @hng th+ng 8 )nh gi) hiu 'uC sx
:Lng $hCi thng 'ua 7"i to)n $hn tOch Vhi $hO-^Bi Och c*a :Q )n t1n 'uan i8/
tAng hB$ &" kh)ch 'uan,
Hin nay nhi.u ng"nh kinh t< 'uc :n .u c6 nhu cRu tSng ln &. sx :Lng
n!c, H;n na /2t ngu#n n!c hay /2t lu &Qc5 /2t con sng hin nay g &"
ang $hLc &L cho nhi.u ng"nh5 k8 cC c)c ng"nh nj/ t1ong $h9/ &i lu &Qc &" cC
nhng ng"nh5 nhng ;n &M nj/ P Ma 7"n thu2c lu &Qc kh)c, V6 th8 /inh hNa
tOnh a chJc nSng t1ong $hLc &L 'ua h thng sng i" P [i.n -kc n!c ta ho0c
h thng sng i#ng Nai P [i.n Na/,
c!i h thng sng i"5 ch%ng ta c]ng /2t l%c khai th)c nSng lBng c*a
:yng chCy 8 $h)t in thng 'ua nhng 7Xc thang th*y in nh Hya -Inh5 l;n
^a5 ^ai Vhu5 Hu2i nuCng5,,, t1n :yng chOnh &" :yng nh)nh, [0t kh)c nhu cRu
c$ n!c cho h9 :u F#ng 7jng chu thA sng H#ng &" sng @h)i -InhH ng"y
c"ng tSng nhanh5 yu cRu &. lu lBng ti thi8u P h9 lu 8 C/ 7Co tRu thuy.n
t1n sng i l9i 7Inh th+ng, [0t kh)c c)c h# chJa l!n P thBng ngu#n sng i"
cyn c6 nhi/ &L $hyng lh cho h9 :u5 C/ 7Co /Qc n!c lh khng uy hi<$ h
thng i.u, N<u k8 <n nhi/ &L khai th)c cCnh 'uan :u lMch &" nui t1#ng
th*y sCn lyng h# thI /i h# nh &Xy l" /Lc tiu khai th)c c*a nhi.u ng"nh kinh t<
'uc :n kh)c nhau,
@1ong khi nSng lQc c*a :yng chCy c6 h9n5 c)c ng"nh kinh t< khai th)c
ngu#n th*y lBi .u 'uan t1Nng5 thI /2t h# chJa Bc Wy :Qng $hCi thva /gn
nhi.u nhi/ &L5 nhng h# chJa n"y Bc gNi l" h# chJa sx :Lng tAng hB$ hay
H# chJa a chJc nSng, ii &!i h# chJa a chJc nSng thI nhi/ &L $h)t in
hay 7t cJ nhi/ &L n"o kh)c .u khng th8 gi &ai t1y tuyt i na /" 7u2c
- 3U -
$hCi san s chi $hO chng nh lBi Och thu Bc td ngu#n n!c, Nh &Xy &ic tOnh
to)n cn i 'u) t1Inh khai th)c tAng hB$ ngu#n n!c c"ng t1P nn $hJc t9$, cn
. sx :Lng tAng hB$ ngu#n n!c &" nng cao hiu 'uC khai th)c sT Bc l"/ 1
:Rn t1ong c)c ch;ng ti<$ thYo,
Vyn c6 /2t s h thng sng P cit Na/5 ngo"i nhu cRu t;ng tQ nh h
thng sng i" &. $h)t in5 c$ n!c $hLc &L t!i5 sinh ho9t5 giao thng th*y5
c)c cng t1Inh &" h# chJa cyn $hCi thva /gn th/ hai nhi/ &L na l" {y /0n P
h9 lu &" san s ngu#n n!c c*a lu &Qc cho c)c t_nh thu2c lu &Qc kh)c c6
ngu#n n!c /0t khng :#i :"o, Nh &Xy ch< 2 WC n!c c*a c)c h# chJa $hCi
tun th* nhi/ &L {y sJc :#n z$ c*a th*y t1i.u &" 'ua 6 gi Bc nhng :in
tOch t1#ng t1Nt Ot 7M W/ nhX$ /Sn h;n, @1ong khi 6 khC nSng c*a ngu#n n!c
$hOa thBng lu l9i 7M ckt giC/ 8 $hLc &L nhi/ &L chuy8n n!c sang lu &Qc
kh)c,
@1n y l" nhng &n . $hJc t9$ c*a 7"i to)n i.u ti<t :yng chCy t1ong
thQc t<, @1ong sQ $h)t t1i8n chung c*a Wg h2i5 2 $hJc t9$ t1n ng"y c"ng gia tSng,
ao 6 &n . sx :Lng tAng hB$ ngu#n n!c &" nng cao hiu 'uC khai th)c c"ng
t1P nn 'uan t1Nng5 t1ong c)c ch;ng ti<$ thYo5 nhng $h;ng $h)$ )nh gi) &"
$h;ng $h)$ tOnh to)n 8 giCi 'uy<t &n . t1n sT Bc . cX$ cL th8,
()^)= YF-T23 6Xq2F /\2 b23 2-./
cyng tuRn ho"n n!c t1ong tQ nhin :in 1a lin tLc t1n $h9/ &i 12ng &"
c6 sQ tha/ gia c*a nhi.u th"nh $hRn5 t1ong khi &ic nghin cJu &" sx :Lng ngu#n
n!c l9i :in 1a t1ong $h9/ &i hw$ h;n nhi.u, ao 6 $h;ng t1Inh cn 7jng n!c
i &!i /i $h9/ &i hw$ h;n ho0c i &!i /i h thng 7t ko c6 th8 Bc &i<t
nh saum
/t
/?
@ A

F3,3H
@1ong 6m I m ^u ^Bng n!c &"o h thng F/
E
KsH
m ^u ^Bng n!c 1a khvi h thng F/
E
KsH
/?B/t m lQ 7i<n Ai c*a :ung tOch n!c t1ong h thng
t1n ;n &M th+i gian
- ii &!i /2t h thng sx :Lng n!c /0t5 c6 th8 &i<t $h;ng t1Inh cn 7jng
n!c nh saum
r s
3
- s
2
sg - s - @s - I f ls F3,2H
- 3= -
- ii &!i h thng sx :Lng n!c ngR/m
I
3
-
2
- sg - g - @g f lg F3,EH
- @Ang hB$ F3,2H &" F3,EH ta c6 $h;ng t1Inh cn 7jng n!c cho /2t h thng
n6i chungm
r - Fs
2
- s
3
H - Fs gH - F@s @gH - F
2
-
3
H f ls lg F3,DH
@1ong 6m rm [a t1n 7. /0t
s
3
5 s
2
m ayng chCy /0t &"o &" 1a khvi h thng
s5 gm -c h;i td 7. /0t &" td lyng t
@s5 @gm @ho)t h;i thQc &Xt td 7. /0t &" td lyng t

3
5
2
m ayng chCy ngR/ &"o &" 1a khvi h thng
Im ayng th/ td /0t t Wung tRng t 7n :!i,
sgm ayng chCy ngR/
- rh;ng t1Inh cn 7jng n!c cho /2t &]ng c6 th8 &i<t ;n giCn nh saum
r - s - - - @ f l F3,5H
- c!i th]ng o 7c h;i ta c6m
r - f l F3,UH
Nh &Xy c)c $h;ng t1Inh cn 7jng n!c td F3,2H <n F3,UH l" c)c $h;ng
t1Inh cn 7jng n!c t1ong t1+ng hB$ cL th85 ch%ng l" 7i8u hin 1ing c*a $h;ng
t1Inh cn 7jng n!c tAng 'u)t F3,3H,
3h4 #$ 1.1m @1ong /2t nS/ 'uan t1kc c*a /2t lu &Qc 12ng 30,000 4/
2
c6 s liu l"m lBng /a 3500//5
lu lBng t1ung 7Inh nS/ t9i cxa sng c*a lu &Qc l" 320 /
E
Ks, Hgy !c tOnh l!$ n!c tAn tht
7c &" tho)t h;i td lu &Qc t1ong nS/,
5i6im lx :Lng $h;ng t1Inh F3,5Hm C D E D F D - D T G ? &" :#n 7c tho)t h;i sang /2t &< &!i
k( hium @5 ta c6m -T G C D E D F D ?, @1ong 6 @ cha 7i<t5 r F/aH &" s F:yng chCy
/0tH g 7i<t, Nh &Xy cRn $hCi 7i<t Bc F:yng chCy ngR/H &" l F2 thay Ai :ung tOch n!c
t1ong nS/H thI /!i c6 th8 tOnh Bc @,
[un &Xy cRn $hn tOch &" lX$ c)c giC thi<t nh saum
- cI lu &Qc 1t l!n F300004/
2
H :o 6 c6 th8 coi +ng $hn th*y 7. /0t &" $hn th*y n!c
ngR/ l" t1]ng nhau, ao 6 th"nh $hRn c6 th8 coi l" Y1o F^u ( 1jng &!i lu &Qc nhv thI giC
thi<t n"y khng cyn $h] hB$ naH,
- @1ong th+i o9n 3 nS/ Fkh) :"iH5 c6 th8 coi :ung tOch n!c ngR/ c*a lu &Qc l" khng Ai5
cyn :ung tOch $hRn n!c /0t FlBng n!c c6 t1ong sng suiH chng khng Ai t1ong nS/, Nh
&Xy l f 0, F^u ( 1jng &!i th+i o9n ngkn thI giC thi<t n"y sT /kc sai s 1t l!n nn khng sx
:Lng BcH,
c!i hai giC thi<t t1n $h;ng t1Inh cn 7jng n!c cyn l9im -T G C D E,
iAi s th"nh l!$ n!c /0t 7Inh 'un t1ong nS/ Flu ( <n Ai ;n &MH nh saum
)
2
m (
lv
F
1
x
m
mm
x
nam 1
s
x
s
3
m
) mm ( R
- 3> -
mm 4 , 378
6
10 10000 x 1 x 1 x 1
1 x 1000 x 31536000 x 120
R
ao 6 tOnh Bcm -T G HIJJ D KLM,N G HHOH,P 11Bn,1
3h4 #$ 1.2m Vhng t1ong lu &Qc t1n5 P @19/ khO tBng p c6 'uan t1kc 7c h;i /0t n!c td th]ng o 7c h;i5
l!$ n!c 7c h;i td th]ng o t1ung 7Inh t1ong nS/ l" G>0 //, Hgy tOnh l!$ n!c tAn tht td
tho)t n!c thQc &Xt t1ong nS/,
5i6im @d $h;ng t1Inhm -T G C D E hay T G C D E D - 5 thay s liu &"o ta Bcm
T G HIJJ D KLM,N D QMJ G HNH,P 11Bn,1>
()^)^ C</ QF-T23 QF<Q GFL7 6F</ 617 234892 2-./
()^)^)( YF\2 0Z[7 2]23 0-W23 2-./
NSng lBng n!c hay gNi tkt l" 3h7y N8ng5 l" nSng lBng ti./ t"ng t1ong
n!c, NSng lBng n!c ti./ {n :!i 7a :9ngm Ro n,ng, Nhi!t n,ng &" S0 n,ng,
Ho) nSng c*a n!c 7i8u hin ch* y<u t1ong &ic t9o nn c)c :ung :Mch
/ui5 sQ hya tan c)c t #i n%i t1ong n!c sng5 n!c 7i8n, [0c :] lo9i nSng
lBng n"y ti./ {n /2t lBng 1t l!n5 nhng $hn 7 1t $hn t)n5 cho nn <n nay
con ng+i cha tI/ Bc $h;ng $h)$ khai th)c ch%ng /2t c)ch c6 hiu 'uC,
Nhit nSng c*a n!c thin nhin c6 th8 sx :Lng thng 'ua c)c s; # khai
th)c /Jc chnh lch nhit 2 giha c)c l!$ n!c ho0c gia n!c &" khng khO
F-i8n nhit !i c6 nhit 2 l!$ n!c $hOa t1n khoCng 20
0
<n 25
0
5 cyn c*a l!$
7n :!i l" D0
0
| Nhit 2 n!c c)c sng khng 6ng 7Sng P c)c cQc t1)i t l"
3
0
<n D
0
t1ong khi nhit 2 khng khO l" -E0
0
<n -D0
0
H, @uy nhin cho <n nay
con ng+i chng cha lu ( &" tI/ Bc c)c 7in $h)$ hiu 'uC 8 khai th)c nhit
nSng c*a n!c /2t c)ch tX$ t1ung,
V; nSng c*a n!c thin nhin 7ao g#/m nSng lBng n!c /a 1;i t1ong khO
'uy<n5 sQ chuy8n 2ng c*a c)c tCng 7Sng5 sQ &Xn chuy8n lin tLc c*a n!c &" $h]
sa t1ong sng sui thin nhin5 :yng chCy c*a c)c :yng hCi lu5 nSng lBng s6ng
7i8n &" s6ng t1i.u, Hin nay cha c6 con s !c tOnh &. t1 nSng ti./ t"ng c*a
s6ng 7i8n t1n t1)i t5 nhng c6 th8 tha/ khCo /2t !c tOnh c*a nSng lBng s6ng
7i8n t1n 3 4/ chi.u :"i 7+ 7i8n $hOa chu bu c*a i9i @y a;ng khoCng
300,000 4, @uy &Xy cng sut 6 1t tht th+ng &" thay Ai l!n thYo th+i gian,
@uy c6 /2t s t19/ thO nghi/ sx :Lng lo9i nSng lBng n"y nhng yi hvi $hCi
giCi 'uy<t 1t nhi.u &n . k\ thuXt $hJc t9$5 :o 6 hin nay cyn cha )nh gi)
Bc t1i8n &Nng, @hYo tOnh to)n 1t s; 72 nSng lBng ti./ t"ng c*a s6ng th*y
t1i.u ln &" Wung &"o khoCng &"i t1S/ t1iu 4, NSng lBng th*y t1i.u khng
.u nhng c6 chu ko 1 1"ng5 $h;ng $h)$ tOnh &" $h;ng $h)$ khai th)c :9ng
nSng lBng n"y g Bc t1i8n khai th"nh cng P [\5 pnh5 rh)$,,, Nhng chi $hO
- 3G -
Wy :Qng lo9i t19/ $h)t in n"y 1t l!n cho nn hin nay s lBng c)c t19/ in
th*y t1i.u cyn h9n hw$,
sing &ic sx :Lng c; nSng c*a :yng chCy /0t t1ong sng c6 /2t ( nghqa
to l!n &" thQc thi5 ng"y nay &ic khai th)c th*y nSng sng ngyi 7jng @@i g 1t
$hA 7i<n t1n th< gi!i 7Pi &I nhng u i8/ c*a lo9i hInh khai th)c n"y, i6 chng
l" n2i :ung ch* y<u c*a /n hNc @h*y NSng, @uy nhin &. /0t kh)i ni/5 ch%ng
ti chng Win i8/ 'ua i nzt &. nSng lBng c*a s6ng 7i8n &" nSng lBng th*y
t1i.u t1!c khi i su &"o &n . th*y nSng sng ngyi,
()^)^)= <2F 37< 23452 2]23 0-W23 2-./ AO23 A4C7
NSng lBng n!c sng n6i 1ing &" nSng lBng n!c n6i chung Bc )nh
gi) cao thng 'ua nhng 0c i8/ ch* y<u saum
- ^" ngu#n nSng lBng ti./ t"ng &!i t1 lBng 1t l!n|
- ^" ngu#n nSng lBng Bc t)i t9o h"ng nS/|
- ^" ngu#n nSng lBng s9ch5 khng gy nhi/ /i t1+ng|
- V6 th8 tOnh to)n &" tX$ t1ung khai th)c thuXn lBi|
- V]ng /2t l%c c6 th8 khai th)c c)c /0t lBi &" khkc $hLc nhng /0t
7t lBi c*a :yng chCy t1ong sng i &!i +i sng con ng+i,
()^)^)^ T2 @U dZ /O23 A4S6 @1 d7P2 2]23
cn . ;n &M o lun lun l" $hJc t9$ &I /i n!c5 0c 7it l" nhng n!c
cng nghi$ $h)t t1i8n .u c6 h ;n &M o 1ing c*a /Inh, [0c :] c6 hai h ;n
&M o Bc sx :Lng 12ng 1gi h;n cC l" h [zt F[Yt1ic lystY/H &" H pnh F-1itish
lystY/H5 nhng t1ong lqnh &Qc nSng lBng5 thQc t< l9i t#n t9i kh) nhi.u h o, @hO
:L ;n &M tOnh cng sut th+ng l" 45 t1ong khi c)c hgng sCn Wut /)y th*y lQc
c*a l9i :]ng ;n &M [g lQc 8 ghi t1n /)y c*a hN FHrm c)c h"ng pnh5 rlm c)c
hgng iJc5 Vcm c)c hgng rh)$H, ao 6 cRn thi<t $hCi t1ao Ai &. ;n &M o cng
sut &" in nSng 8 thuXn tin t1ong sx :Lng,
ii &!i cng sutm ;n &M o thng :Lng nht t1n th< gi!i &" P n!c ta l"
4iloZatts Fc6 th8 k( hiu l"m 45 k hay 4ZH, Vyn ;n &M o nSng lBng l"m
4iloZatt-i+ hay 4iloZatthou1s5 k( hiu l" 4h, 4hi s lBng l!n h;n ;n
&M5 c)c chu{n o c6 th8 l"m
CO23 A4S6 7P2 2]23
3 4iloZatt F4H f 30
E
att
3 [YgaZatt F[H f 30
U
att f 30
E
4 3 [YgaZatt-gi+ f 30
E
4h
3 igaZatt FH f 30
G
att f 30
U
4 3 igaZatt-gi+ f 30
U
4h
3 @Y1aZatt F@H f 30
32
att f 30
G
4 3 @Y1aZatt-gi+ f 30
G
4h
- 20 -
- ii &!i ;n &M [g lQc FHrH lu ( c6 2 lo9i ;n &M o l"m Hr h [Yt1ic &"
h$ h -1itishm
3 Hr [Yt1ic systY/ f 05G>UE h$ -1itish systY/
3 h$ -1itish systY/ f 3503D Hr [Yt1ic systY/
- Ngo"i ;n &M o l" 45 Hr cyn ;n &M o cng sut l"m kg/Ks Fkilog1a/-
/YtKgiyH &" ;n &M o in nSng l" kg/ Fkilog1a/-/YtH,
3 Hr f =5 kg/Ks f =5 W G5>3 f =EU f 05=EU 4 F2,3H
3 4 f 35EU Hr f 302 kg/Ks F2,2H
@d F2,3H &" F2,2H suy 1am
3 Hr-gi+ f 05=EU 4h f 2=0,000 kg/ F2,EH
3 4h f EU=,000 kg/ f EU= tn / F2,DH
- N<u chuy8n Ai sang ;n &M Valo FValH ta c6m
3 Val f D2= kg/ F2,5H
3 4h f >U0 Val F2,UH
3h4 #$ 2.1m @Onh nSng lBng thu Bc 7jng 4h khi t 3kg than lo9i nhit lBng D000 calKkg t9i
/2t nh" /)y nhit in c6 hiu sut to"n 72 l" 2D?,
iCim cI hiu sut tAng c2ng l" 2D? 5 khi t 3 kg than t1n sT thu Bcm 052D W D000fGU0
Val
@d F2,UHm 34h f >U0 Val ta c6m GU0K>U0 f 3532 4h,
3h4 #$ 2.2m @Onh s kg than Flo9i nhit lBng D000ValKkgH ti<t ki/ Bc t1ong /2t nS/ khi a
/2t nh" /)y th*y in &Xn h"nh &!i cng sut t1ung 7Inh t1ong nS/ l" >000 4, iC
sx 7i<t t sut sCn Wut in 7jng than l" E500 ValK3 4h,
iCim lCn lBng in t1ong 3 nS/ c*a @@i tOnh Bc l"m
>000 4 W EU5 ng"y W 2D gi+Kng"y f =0 30
U
4h
N<u c]ng sCn lBng t1n thI nh" /)y nhit in $hCi c$ * s Valo saum
E500 ValK4h W =0 30
U
4h f 2D55 30
30
Val
Vui c]ng ta tOnh Bc s kg than D000 FValKkgH ti<t ki/ Bcm
$g
$g S5l
S5l T
=
30 32 5 U
K D000
30
30 5 5 2D

()^)^)e N]23 0-W23 A23 b7x2
NSng lBng s6ng 7i8n chng c6 ngu#n gc td nSng lBng 7Jc W9 /0t t1+i5
nguyn nhn t1Qc ti<$ t9o nn s6ng t1n 9i :;ng l" :o gi65 nhng gi6 l9i c6
nguyn nhn td )nh s)ng /0t t1+i thay Ai thYo ng"y &" /, ^Mch sx sx :Lng
nSng lBng s6ng 7i8n c6 th8 Bc tOnh td nS/ 3G2U t9i th"nh $h ptlantic Vity
khi /)y $h)t in ch9y 7jng nSng lBng s6ng 7i8n sx :Lng cho thk$ s)ng, @uy
- 23 -
&Xy sau 6 nhi.u thX$ k5 khng c6 nhi.u nhng cng t1Inh thx nghi/ t;ng tQ,
@1ong c)c c gkng ch< t9o c)c h thng sx :Lng lo9i nSng lBng n"y thI h thng
rhao t1ng - NYo Bc thx nghi/ nhi.u, H thng n"y c6 cu t9o s; 72 nh saum
[2t $hao nAi hInh t1ng 7n ngo"i cun :y5 hai Ru :y Bc nYo c Mnh Wung
)y 7i8n5 :!i t)c 2ng c*a s6ng 7i8n $hao t1ng lSn i lSn l9i &" t1uy.n chuy8n
2ng lSn t!i t1Lc /)y $h)t in,
c. /0t l( thuy<t5 c)c nh" khoa hNc pnh5 Nauy5 @hLy ii8n5 [\5 Vana:a &"
NhXt -Cn c6 cng i Ru t1ong &ic nghin cJu )nh gi) ti./ nSng s6ng 7i8n5 Wy
:Qng l( thuy<t tOnh to)n &" s; # nguyn l( khai th)c nSng lBng s6ng, NSng
lBng ti./ t"ng c*a s6ng 7i8n FtOnh thYo 4 ho0c kg/KsH Bc tOnh t1n 3 /zt
:"i thYo $h;ng &ung g6c &!i con s6ng t!i,
Vng sut t1ung 7Inh :o /2t con s6ng hInh lin c6 th8 tOnh thYo cng thJc
sau FWY/ cun ^oZ-HYa: roZY1 rlants5 /il [osonyi5 -u:a$Yst 3G>=Hm
1
]
1

m /
s
kgm
) kd ( T H
32
g
N
2
F2,=H
Ho0c chi ti<t h;n c6 th8 thYo cng thJcm
1
]
1

1
]
1

m /
s
kgm
) kd ( h g tan
) kd 2 ( h Sn
d k 2
1 T H
32
g
N
2
F2,>H
@1ong 6m m @1Nng lBng 1ing c*a n!c 7i8n FkgK/
E
H
gm ia tc t1Nng t1+ng FG5>3 /Ks
2
H
Hm Vhi.u cao s6ng F/H
@m Vhu ko s6ng FsH
:m Vhi.u su n!c F/H
km l s6ng f 2 t1n 3/ :"i s6ng,
N<u thay f 30D0 kgK/
E
5 g f G5>3 /Ks
2
&" giC thi<t Fk:H f3 &"o cng thJc
F2,>H thI gRn %ng ta c6 cng thJc tOnh cng sut ti./ t"ng ;n &M c*a s6ng 7i8n
l"m
N f 05GG5 H
2
@ F4K/H F2,GH
[2t s nghin cJu cho 1jng5 c6 th8 khai th)c Bc khoCng 50? nSng lBng
ti./ t"ng t1n t1n c*a s6ng 7i8n5 &" n<u hiu sut /)y khai th)c khoCng 50? na
thI td cng thJc F2,GH c6 th8 s; 72 tOnh Bc t1 nSng k\ thuXt c*a s6ng 7i8n l"m
N f 05GG5 H
2
@ W 0525 0525 H
2
@ F4K/H F2,30H
- 22 -
c!i $h;ng $h)$ !c tOnh nh t1n5 cng sut k\ thuXt o9n 3000k/ :Nc
7+ 7i8n $hOa @y c;ng 'uc pnh c6 th8 khai th)c Bc 32,000 [,
3h4 #$ 2.9: lx :Lng cng thJc F2,30H !c tOnh cng sut c6 th8 khai th)c Bc td s6ng 7i8n t1n
chi.u :"i 3500 k/ c*a n!c ta5 n<u chi.u cao s6ng t1ung 7Inh l" 352/5 &" chu ko s6ng
l" E0 giy,
iCim @d F2,30H thay c)c s liu &"om
N f 0525 W 352
2
W E0 W 3500 30
E
f 3U,200 [
c. l( thuy<t ta c6 th8 khai th)c ngu#n nSng lBng s6ng l!n lao n"y5 tuy
nhin &. thi<t 7M &" cng ngh5 cha c6 /2t h thng n"o n"o tv 1a c6 hiu 'uC5
/0c :] nhi.u thx nghi/ g a 1a c)c s; # cng ngh &" k<t cu kh)c nhau 8
c6 th8 khai th)c, HInh 2,3 gi!i thiu /2t t1ong c)c s; # khai th)c 65 s; # c6 tn
gNi N^ -1YakZatY1 Von&Y1tY1 - [)y $h)t in s6ng &a N^,
!h"# s%ng
&h'ng kh()a
N* + , d-ng
d. s%ng
/ 0 1 23n /0 1 23n
N* + , h4
d. s%ng
&h'ng kh(v5.
!h"# s%ng
Hq2F ()^E %T d5 GFL7 6F</ 2]23 0-W23 A23 b7x2 NL
NhIn s; # ta thy tuc 7in khO Bc 0t P tRng t1n5 tRng n"y thng &!i
tRng :!i &" thng &!i 7n ngo"i 'ua nhng &an /2t chi.u, 4hi s6ng t)c 2ng
l"/ /Qc n!c P tRng :!i :ng cao5 {y lu#ng khng khO 'ua tuc 7in l"/ 'uay
tuc 7in &" /)y $h)t in, NgBc l9i khi /Qc n!c tRng :!i h95 thI khng khO td
ngo"i t1"n &"o 7u#ng t1n5 'ua tuc 7in 8 Wung tRng :!i &" /2t lRn na t1ao
nSng lBng cho tuc 7in &" /)y $h)t in,
()^)^)g *FL7 6F</ 2]23 0-W23 6F4w 6X7?4
Hin tBng th*y t1i.u c6 nguyn nhn l" chnh lch sJc h%t c*a [0t t1+i &"
[0t t1Sng i &!i nuC t, @1ong /2t ng"y /5 /Qc n!c 7i8n c6 th8 /2t Ft1i.u
c6 chu ko 3 ng"yH hay hai lRn Ft1i.u c6 chu ko nxa ng"yH nng cao Ft1i.u c+ngH
&" Wung th$ h;n /Qc n!c t1ung 7Inh, V)c lo9i t1i.u kh)c l" nhng tA hB$ kh)c
- 2E -
nhau c*a hai lo9i t1i.u t1n, c!i 'uan i8/ khai th)c nSng lBng n!c5 nSng
lBng th*y t1i.u kh) hJa hwn 7Pi t1 lBng l!n5 l" ngu#n nSng lBng t#n t9i c]ng
&!i th+i gian &" khC thi t1ong khai th)c, @1n th< gi!i5 /2t s n!c g Wy :Qng
nh" /)y in th*y t1i.u5 1ing P cit Na/ &n . n"y cyn 7v ngv, @uy &Xy5
ch;ng n"y chng :"nh /2t $hRn nhv gi!i thiu ngkn gNn &. :9ng nSng lBng n"y
&" $h;ng $h)$ khai th)c,
;a< 3r=m th7y +in th7y tri,u
@hYo c)c t"i liu thng k5 c6 th8 'uan s)t Bc 2 :ng cao c*a th*y t1i.u
t9i /2t s &]ng 7+ 7i8n nh saum
VJ23 b b7x2 ,/ 6X7?4 /-23 ,LR |M} ,/ 6X7?4 /-23 TB |M}
3, Vanaa 3550 3E55
2, pnh 3D53 3050
E, rh)$ 3D53 3050
D, -i8n -kc 550 E5=
5, cit Na/ - -
c!i /Jc 2 chnh lch c2t n!c nh &Xy n<u tX$ t1ung Bc lu lBng thI
c6 th8 khai th)c sCn lBng in nSng )ng k8, @@i thu t1i.u l!n nht c6 lT l" P
&Mnh rassa/a'uo::y5 gRn 7in gi!i [\-Vana:a &!i Nl/ f 300-350 [ &" Ru
t khoCng D0 t1iu la thYo th+i gi) l%c 6 F3GE5-3GE>H,
@hYo $hn tOch5 t19/ in th*y t1i.u ch_ hiu 'uC khai 'uy / khai th)c l!n
FNl/ l!nH5 td &"i t1S/ [ hay h;n na, [2t s $h;ng )n kh)i th)c in th*y
t1i.u c6 th8 k8 1a nh saum
@19/m sancY r1oYct F3G50Hm Nl/ f 223 [|
0
f 550 h
rassa/a'uo::y giai o9n 2 F3GUGHm Nl/ f DG00 [|
0
f 3U,000 h
lY&Y1n stua1inY F3G=>H m Nl/ f =200 [|
0
f 3E,000 h
BD23 ()(=E ,N6 AC IB <2 6FK8 d7P2 6FK8 6X7?4 |6FaZ ),) 70A6Z2j L6aX YZaXj f~(f^}
nuc gia cM t1O Wy :Qng Nl/
F[H

0
FhH
l lBng @-
lo9i a
3
f=5U/
i2 :ao
ng t1i.u
@-
pnh
n i2
H"n nuc
-1ail
[\
Vana:a
lY&Y1n stua1inY
[Y1sYy stua1inY
lt1ango1: ^ough
lhannon stua1inY
ul o 4utch
4an:la
a1oli/ -ay
-acanga
4nik p1/
Vu/7Y1lan: -asin
=,200
525
230
E3>
-
U00
D>0
E0
2,220
3,3D=
3E,000
3,020
5E0
=35
-
3,U00
3,200
55
5,500
E,D20
2E0
23
E0
E0
-
DE
E2
2
>0
E=
G5E
U5=
E53
E5>
-
552
D5U
D53
=5>
3055
- 2D -
@1ung nuc
^ine FchH
Vu7Y'ui: -ay
pnna$olis soyal
iangWia
^u/7o&sky
[YYnskaya
D,02>
20
E
D00
30,000
32,U00
50
33
-
-
30U
3
U W F255/H
-
-
325D
U5=
U
U
U
l; # khai th)c t19/ in th*y t1i.u &. /0t nguyn tkc c6 th8 giCi thOch
t1ong HInh 3,D,
Nguyn tkc ho9t 2ng c*a s; # nh" nh saum
4hi /Qc n!c 7i8n t1ung 7Inh5 can 3 &" 2 .u 6ng5
l%c n"y /Qc n!c 78 -3 cao h;n -25 khi t1i.u lnm
can 3 #ng th+i /P can3 &" c$ n!c cho tuc 7in5 /Qc
-i8n n!c P -3 cao ln :o n!c 7i8n t1"n &"o5 khi t1i.u
1%tm 6ng &an 3 &" /P can 2 8 n!c t1ong 78 -2
-3 chCy 1a 7i8n, nu) t1Inh n"y l0$ i l0$ l9i nh &Xy,
`u cRu ho9t 2ng c*a can 3 &" 2 1t nhM$ nh"ng5
can 2 -2 tuy nhin nSng lBng khai th)c Bc khng lin tLc
/" th"nh chu ko thYo chu ko 6ng /P &an hay chu
ko t1i.u c+ng &" t1i.u 1%t,
Hq2F ()eE %T d5 GFL7 6F</ 2]23
0-W23 6FK8 6X7?4
|TFaZ )) Ia VZA}
aQa thYo s; # nguyn l( t1n &" thYo c)c $h;ng )n khai th)c kh)c nhau
nhj/ giC/ tOnh khng lin tLc t1ong khai th)c5 @@i t1i.u c6 th8 Bc $hn th"nh
c)c lo9i saum
^o9i Im @@i t1i.u &!i /2t 78 c$m
F3H m H thng 'uay &yng ;nm
F3aHm H thng &yng ;n khai th)c l%c t1i.u 1%t FHInh 3,DH
F37Hm H thng &yng ;n khai th)c khi t1i.u c+ng FHInh 3,5H
F2Hm H thng 'uay &yng kz$m khai th)c cC hai chi.u FHInh 3,UH
^o9i IIm @@i t1i.u &!i 2 78 c$m
FEHm H thng 2 78 l"/ &ic thay Ai FHInh 3,=H
FDHm H thng 2 78 l"/ &ic #ng th+i
- 25 -
t0
t1 t2 t5 t6
t3 t4 t7 t8
0
T 6 1 ng51 78 m
T 9h0 t 7:n T 7%ng
Hmn
H0
Hmn Hmn
*
;
Hmax
<=, n* + , 23n T>
<=, n* + , t)"#
<
=
,
n
*
+
,
t4
2
3 ?h0 t 7:n
&h'ng 9h0 t 7:n
bc h a
bin
H@nh 2A3B SC 7D 1 23kha th0 , vEng 7Cn kh t)"# )Ft
HInh 3,5m l; # 78 khai th)c &yng ;n khi t1i.u 1%t
*
t0
t1
t2
t5
t6 t3
t4
t7 0
T 6 1 ng51 78 m
T 7%ng T 9h0 t 7:n
Hmn
Hmn
;
Hmax
<=, n* + , 23n T>
<=, n* + , t)"#
<
=
,
n
*
+
,
t4
2
3
?h0 t 7:n
&h'ng 9h0 t 7:n
bc ha
bin
H@nh 2A4B SC 7D 1 23kha th0 , vEng 7Cn kh t)"# ,* Gng
HInh 3,Um l; # khai th)c 78 &yng ;n khi t1i.u c+ng
t7 t0
t1
t2
t5
t6
t3 t4 0
T 6 1 ng51 78 m
T 9h0 t 7:n T 9h0 t 7:n
Hmn
*
;
Hmax
<=, n* + , 23n T>
<=, n* + , t)"#
<
=
,
n
*
+
,
t4
2
3
?h0 t 7:n
&h'ng 9h0 t 7:n
bc h a
bin
H@nh 2A5B SC 7D 1 23kha th0 , vEng kH9
T 7%ng T 7%ng
t8
tI t10
HInh 3,=m l; # 3 78 khai th)c &yng kz$
- 2U -
t0
t1
t2
t5 t6
t3
t4
t7
0
T 6 1 ng51 78 m
*
;
<=, n* + , 23n T>
<=, n* + , t4 23 th* J ng l* #
H@nh 2A6B SC 7D h:thKng 2 23l5m v:, 7Dng thG
t8
tI
<=, n* + , t4 23 h4 l* #
Lan 1
Lan 2
Bi n
N<T/
>3th* J ng l* #
>3h4 l* #
HInh 3,=m l; # h thng 2 78 l"/ &ic #ng th+i
@1ong c)c c; # t1n5 &. /0t nguyn tkc5 nSng lBng :o chnh lch c2t
n!c c*a khi n!c t1ong 78 thBng lu &" 7i8n ho0c 78 thBng lu &" 78 h9 lu
Bc t1uy.n cho tuc 7in, Vhng &. /0t nguyn tkc5 :o th+i gian t1i.u c+ng &"
t1i.u 1%t c6 chu ko5 cho nn nSng lBng thu Bc chng thYo chu ko, nua c)c s; #
t1n Ftd 3,D <n 3,=H5 /i 7!c cCi ti<n .u :}n <n &ic nSng lBng thu Bc sT
i.u hya h;n5 t1ong 6 s; # h thng 2 78 c]ng l"/ &ic cho nSng lBng i.u
hya h;n cC, l; # n"y :Qa t1n nguyn tkc t;ng tQ nh &!i c)c @@i t1n sng5
khi $h)t in5 nSng lBng ch* y<u $hL thu2c &"o cao t1Inh &" khi lBng n!c
t1ong hai 78, Vyn P s; # hai 78 2c lX$ Fhay l"/ &ic thay AiH thI nSng lBng
thu Bc :o chnh lch c2t n!c c*a khi n!c gia 78 &" /Qc n!c 7i8n Ft1+ng
hB$ n"y khi c)c tA /)y c*a hai 78 l"/ &ic lch $ha nhau sT cho 7i8u # nSng
lBng tAng c2ng kh) i.u hya, N6i chung :o chu ko th*y t1i.u ngkn5 ch_ >-3D gi+5
cho nn h thng thi<t 7M l" 1t 'uan t1Nng5 tuc 7in l!n5 l"/ &ic thYo cC hai
chi.u5 h thng &an $hCi l"/ &ic tQ 2ng &" 1t nhM$ nh"ng5,,, Ngo"i 1a5 &n Ru
t cho @@i th*y t1i.u $hCi 1t l!n &" 'uy / t19/ chng $hCi 1t l!n5 s lBng tA
/)y c6 th8 ln <n h"ng t1S/ tA /)y,
HInh 3,> :!i y t1Inh 7"y /2t s; # 7 t1O nh" /)y in th*y t1i.u 8
/inh hNa, Nh" /)y n"y c6 c)c tuc 7in l"/ &ic hai chi.u &!i h thng c*a &an
Woay, c. nguyn l( tOnh to)n th*y nSng cho t19/ th*y in t1i.u sT Bc . cX$
7n :!i,
- 2= -
Hq2F ()E BC 6Xy 6X[M 6FK8 d7P2 6X7?4 @.7 64C/ b72 01M @7P/ FL7 /F7?4 @1 FP 6FC23 /L @L2 RZL8
|TFaZ G) 7/GaX6}
()^)^)h N]23 0-W23 Ip23 /FD8 Mv6
U5V N,ng lng ton phn + n,ng lng cW thX $h5i thc c
@1!c h<t ch%ng ta W)c Mnh nSng lBng c*a /2t h9t n!c c6 khi lBng
ang chuy8n 2ng t1ong :yng n!c chCy5 sau 6 sT nghin cJu tAn tht /a s)t &"
W)c Mnh nSng lBng c*a :yng chCy t1ong /2t o9n lyng :}n, -kt Ru &!i FHInh
3,GH,
- 2> -
c!i c)c ghi ch% t1n HInh 3,G5 khi lBng h9t n!c l" 5 chMu )$ sut r5 chuy8n
2ng &!i &Xn tc &5 t9i cao 2 h
3
cao h;n cao t1Inh /0t chu{n &" c)ch /0t n!c
/2t 2 su h
2
5 /0t n!c c6 )$ sut khO t1+i r
0
, Vh%ng ta 7i<t c; nSng c*a n!c
Fcht lvngH th8 hin :!i 2 :9ngm @h< nSng &" i2ng nSng, @1ong 6 th< nSng g#/
cM nSng F,H5 )$ nSng F $KH5 cyn i2ng nSng F,&
2
K2gH
YZ~
& F(
G Q~
F
F=
[0t chu{n cao 2
Hq2F ()fE %T d5 F[6 2-./ /F48x2 dN23
H s 2ng nSng c6 th8 gRn %ng coi 7jng 3, Nh &Xy )$ :Lng cng thJc
-Ycnuili &!i /0t chu{n cao 2 t1ong t1+ng hB$ h9t n!c chuy8n 2ng5 ta c6
th8 tOnh nSng lBng Fc; nSngH tAng c2ng c*a h9t n!c 7jng cng thJcm

,
_

+ +
9
g 2
v
h M N
2
1 kg/
thaym $K f h
2
$
0
K &"o cng thJc t1n ta Bcm

,
_

+ +
0
2
9
g 2
v
h M N kg/ F2,2UH
Vng thJc F2,2UH 7i8u thM nSng lBng tAng c2ng c*a h9t n!c so &!i /0t
chu{n, N<u ly /0t chu{n sao cho )$ sut 7jng )$ sut khi t1+i F$
0
KH hay th< nSng
t9i /0t chu{n l" F $
0
KH thI c; nSng tAng c2ng c*a h9t n!c c6 khi lBng so
&!i /0t chu{n l"m

,
_

+
g 2
v
h M N
2
kg/ F2,2=H
Vng thJc F2,2=H th8 hin cho tt cC c)c h9t n!c c6 khi lBng chCy
t1ong :yng chCy .u5 khng k8 l" h9t n!c P l!$ /0t hay l!$ )y5 y l" nSng
lBng ti./ t"ng khi h9t n!c tha/ gia 'u) t1Inh chuy8n 2ng, NSng lBng n"y
thQc t< l9i khng khai th)c Bc h<t 7Pi &I th"nh $hRn h
2
f $K c*a h9t n!c ang
Wzt l" :o )$ sut c*a c)c h9t n!c Wung 'uanh t9o nn, ao 6 i.u 1t 'uan t1Nng
l" $hn 7it nSng lBng c6 th8 khai th)c Bc Fk( hiu l"
0
H c*a h9t n!c ch_ l"m

,
_

+
g 2
v
h M N
2
1 0
kg/ F2,2>H
- 2G -
c!i lu ( t1n ch%ng ta sT nghin cJu c)ch tOnh to)n t1 nSng Fc; nSngH c*a
/2t o9n sng,
UbV N,ng lng c5 1Yt o.n 6ng
3 2
&
3
H
3
n
H
&
2
H
2
3
[0t chu{n 2
HInh 3,30m @Onh nSng lBng /2t o9n sng
ezt /2t o9n sng Bc gi!i h9n 7Pi hai /0t ckt 3-3 &" 2-2 FHInh 3,30H, @1ong
'u) t1Inh :yng chCy td [V3-3 <n [V2-2 :yng n!c g tiu tn /2t nSng lBng
&"om
- 4hkc $hLc n2i /a s)t &" /a s)t gia :yng chCy &!i lyng :}n
- @9o &Xn tc c*a 7Cn thn :yng chCy
- e6i lP lyng :}n td [V 3-3 <n [V 2-2
- cXn chuy8n 7]n c)t &" &Xt nAi c]ng &!i :yng chCy
i8 tOnh Bc $hRn nSng lBng t1n5 ch%ng ta cRn nu /2t s giC thi<t nh saum
- ^u lBng chCy 'ua [V 3-3 &" 2-2 l" n F/EKsH5 khng c6 sQ thay Ai tX$
t1ung &. lu lBng gia hai /0t ckt|
- Voi h s $hn 7 2ng nSng t9i hai /0t ckt
3
&"
2
gRn %ng 7jng 3|
- Voi :yng chCy l" An Mnh,
Nh &Xy t1ong khoCng th+i gian l" t giy sT c6 th8 tOch n!c f n t F/
E
H
i 'ua hai /0t ckt, NSng lBng to"n $hRn t9i 3-3 &" 2-2 nh saum

,
_

+
g 2
v 9
O P N
2
1 1 1
1 1 kg/
F2,2GH

,
_

+
g 2
v 9
O P N
2
2 2 2
2 2 kg/
F2,E0H
NSng lBng /" khi n!c tiu hao t1ong o9n 3-3 <n 2-2 l"m
- E0 -

,
_

,
_

+
g 2
v 9
O P
g 2
v 9
O P N N N
2
2 2 2
2
2
1 1 1
1 2 1
kg/ F2,2>H

,
_

+
g 2
v v 9 9
) O O ( P N N N
2
2 2
2
1 1 2 1
2 1 2 1
Vng sut t;ng Jng l"m

,
_


g 2
v v 9 9
) O O ( Q
t
N
N
2
2 2
2
1 1 2 1
2 1
kg/5s F2,E3H
@1ong 6 $hRn t1ong ngo0c gNi l" c2t n!c to"n $hRn FHt$H

,
_

+
g 2
v v 9 9
) O O ( H
2
2 2
2
1 1 2 1
2 1 t9
V2t n!c to"n $hRn g#/ E th"nh $hRnm V2t n!c Ma hInh5 V2t n!c )$ sut
&" V2t n!c &Xn tc, @hYo giC thi<t t1n &" n<u coi o9n sng kh) ngkn5 ta c6 th8
coi c2t n!c )$ sut &" c2t n!c &Xn tc .u 7jng khng, Vui c]ng c2t n!c c6
( nghqa nht &. nSng lBng i &!i o9n sng l" c2t n!c Ma hInh FHH,
H f
3
-
2
F2,E0H
@hay f G>30 NK/
E
hay f 3000 4gK/
E
ta c6 FNm kg lQc5 4g l" ;n &M o khi
l;ngHm
N f G>30 n H N/Ks F2,E3H
cI 3 N/Ks f 3 att &" 3000 N/Ks f 3 4 nn ta c6m
N f G5>3 n H 4 F2,E2H
f G5>3 n H t 4h F2,EEH
Vng thJc F2,E2H &" F2,EEH l" nhng cng thJc Bc sx :Lng 8 tOnh to)n
cng sut &" in nSng l( thuy<t c*a /2t o9n sng, Hai cng thJc n"y th+ng
Wuyn Bc sx :Lng sau n"y, ^u ( ;n &M c*a c)c 9i lBng t1ong c)c cng thJc
6 l"m
G5>3 m 4NK/
E

n m /
E
Ks
H m / c2t n!c
t m gi+
()^)^)k <2F 37< 2]23 0-W23 /KL MN6 /Z2 AO23
U5V Tr4 n,ng l" thuy#t c5 1Yt con 6ng
i8 )nh gi) t1 nSng l( thuy<t c*a /2t con sng hay c*a cC h thng sng
l!n g#/ :yng chOnh &" c)c $hL lu5 $h;ng $h)$ th+ng Bc sx :Lng t1ong
- E3 -
thQc t< l" :]ng c)c cng thJc F2,E2H &" F2,EEH cho tdng o9n ngkn c*a sng5 sau
6 c2ng lu\ tOch cho to"n 72 c)c $hL lu &" :yng chOnh, i8 thuXn tin t1ong sx
:Lng5 c6 th8 thYo c)c 7!c sau ym
F3H @hu thX$ c)c t"i liu cRn thi<t 7ao g#/m 7Cn # Ma hInh khu &Qc
Fth+ng l" t l 3K50,000H5 7Cn # &" t"i liu o /a5 o lu lBng
Fn<u c6H,,,
F2H Nghin cJu 7Cn # Ma hInh &" ti<n h"nh $hn o9n thYo nguyn tkcm
$hn o9n cho sng nh)nh t1!c5 sng chOnh sau, Vhi.u :"i /i o9n
khng 'u) l!n Fc6 th8 ly chi.u :"i /i o9n khng l!n h;n 30 4/H
&" t1ong o9n c6 c)c y<u t th*y lQc Ot thay Ai5 th+ng c)c /0t ckt
$hn o9n l" nhng ch c6 sng nh)nh A &"o5 ch c6 th)c n!c5 ch
:Q Mnh sT Wy :Qng cng t1Inh,
FEH e)c Mnh +ng $hn th*y lu &Qc cho /i o9n, io :in tOch lu
&Qc tX$ t1ung n!c c*a /i o9n,
FDH e)c Mnh cao 2 )y sng t9i c)c /0t ckt $hn o9n| e)c Mnh lu
lBng t9i c)c /0t ckt $hn o9n,
F5H ii &!i /i o9n5 tOnh 2 chnh /Qc n!c 7jng 2 chnh Ma hInh
gia hai /0t ckt5 lu lBng tOnh to)n l" t1ung 7Inh c2ng c*a lu
lBng /0t ckt Ru &" /0t ckt cui c*a o9n, lx :Lng cng thJc
F2,E2H 8 tOnh cng sut l( thuy<t c*a o9n sng, lau 6 c2ng l\ tOch
cng sut c*a c)c o9n ta sT c6 cng sut l( thuy<t c*a cC con sng
hay h thng sng, iin nSng l\ thuy<t c*a con sng t1ong /2t nS/
Bc W)c Mnh thYo F2,EEH5 t1ong 6 th+i gian t f >=U0 gi+5 cng sut
l" cng sut l( thuy<t c2ng :#n &da tOnh Bc,
FNh &Xy /Jc 2 chOnh W)c c*a k<t 'uC sT $hL thu2c kh) nhi.u &"o
&ic chia o9n :"i hay ngkn5 !c tOnh 2 :c c*a o9n sng &" W)c
Mnh lu lBng /i /0t ckt nh th< n"oH,
lau khi tOnh cng sut &" in nSng l( thuy<t t1ong nS/ c*a con sng hay
h thng sng5 cRn $hCi W)c Mnh th/ /2t s s liu kh)c n6i ln 0c t1ng
chung c*a lu &Qc sng nhm 2 :c t1ung 7Inh c*a con sng Fhay 2 :c t1ung
7Inh c*a lu &QcH5 chi.u 12ng t1ung 7Inh c*a lu &Qc sng5 2 kh%c khuu c*a
:yng sng5 /Xt 2 cng sut F4K4/
2
H5 /Xt 2 in nSng F4hK4/
2
H5 $hn 7
cng sut thYo chi.u :"i sng5,, ,
V)c k<t 'uC tOnh to)n t1n y n6i ln t1 nSng ti./ t"ng hay t1 nSng l(
thuy<t c*a con sng5 n6 c6 ( nghqa 'uan t1Nng t1ong ho9ch Mnh h!ng nghin cJu
t1ong khCo s)t &" khai th)c chung, V6 th8 nhXn Wzt ngay 1jngm &]ng thBng ngu#n
c6 lyng sng :c h;n nhng lu lBng l9i nhv h;n Ft9i y khai th)c @@i ki8u
- E2 -
+ng :}n l" hB$ l(5 &]ng t1ung :u c6 2 :c lyng sng &" lu lBng t;ng i
l!n nn nSng lBng tX$ t1ung cao nht Ft9i y Wy :Qng c)c $h;ng )n khai th)c
k<t hB$ gia tX$ t1ung c2t n!c &" h# i.u ti<t 8 tX$ t1ung lu lBng l" hB$ l(H5
t9i &]ng h9 :u lyng sng :c 1t Ot nhng lu lBng :yng chCy l9i 1t l!n Fn<u
khai th)c th*y in lyng sng c2t n!c th$ l" $h] hB$H, @uy nhin khng th8
khai th)c h<t nSng lBng ti./ t"ng t1n y c*a sng ngyi Bc5 /" $hRn nSng
lBng c6 th8 khai th)c Bc ch_ l" t1 nSng k\ thuXt &" t1 nSng kinh t< sT Bc
. cX$ P ti<t 2,U,2,
UbV Tr4 n,ng $% thu&t + tr4 n,ng $inh t# c5 1Yt con 6ng
@1 nSng k\ thuXt c*a /2t con sng l" $hRn t1 nSng l( thuy<t con ng+i
c6 th8 khai th)c Bc :!i g6c 2 k\ thuXt &" $h] hB$ &!i t1Inh 2 k\ thuXt cng
ngh c*a /Inh, c. k\ thuXt ch%ng ta ch_ c6 th8 Wy :Qng c)c cng t1Inh th*y lBi
t9i nhng &M t1O /" i.u kin Ma hInh5 Ma cht cho $hz$5 h;n na chng khng th8
tXn :Lng Bc to"n 72 t1 nSng l( thuy<t c*a nhng $hL lu nhv5 nj/ 1Ci 1)c t1n
c)c t1i.n n%i cao, i8 )nh gi) Bc t1 nSng k\ thuXt c*a /2t con sng5 ng+i ta
$hCi nghin cJu /2t s tuy<n t9i 6 c6 th8 Wy :Qng Bc t19/ th*y in5 )nh
gi) 'uy / c*a t19/ thng 'ua c2t n!c &" lu lBng c6 th8 khai th)c Bc F'u)
t1Inh n"y Bc gNi l" tOnh to)n @h*y nSng-@h*y lBi5 sT Bc . cX$ P Vh;ng Ic
&" cH, @Ang hB$ cng sut &" in nSng c6 th8 khai th)c Bc t1n $h;ng :in
k\ thuXt n"y l9i5 sT cho t1 nSng k\ thuXt c*a con sng, @1 nSng k\ thuXt l" $hRn
t1 nSng /" con ng+i c6 th8 khai th)c $hLc &L /Lc Och c*a /Inh,
@1 nSng kinh t< hay t1 nSng kinh t< - k\ thuXt l" $hRn t1 nSng k\ thuXt
/" con ng+i /un khai th)c /2t c)ch c6 hiu 'uC kinh t<, N6i c)ch kh)c5 c6
nhi.u tuy<n )$ Jng c)c i.u kin k\ thuXt 8 Wy :Qng Bc t19/ th*y in5
nhng sT c6 tuy<n cho hiu 'uC khai th)c cao &" c6 tuy<n cho hiu 'uC khai th)c
th$, Nh &Xy5 tuo thu2c &"o 'uan ni/ &. hiu 'uC kinh t< /" ch%ng ta lX$ c)c
$h;ng )n Ru t khai th)c5 Ru t cng t1Inh n"o khng Ru t cng t1Inh n"o
Ru t cng t1Inh n"o t1!c Ru t cng t1Inh n"o sau,,, i)nh gi) t1 nSng kinh
t< - k\ thuXt c6 ( nghqa t;ng i &" $hLc &L /Lc Och c*a con ng+i t1ong tdng
giai o9n, V6 th8 n6i khi t1Inh 2 con ng+i g $h)t t1i8n cao5 nhu cRu nSng lBng
l!n thI t1 nSng kinh t< sT ti<n :Rn t!i t1 nSng k\ thuXt c6 th8 khai th)c Bc td
sng ngyi,
@hng th+ng t1 nSng kinh t<-k\ thuXt chi</ td 20? <n D0? t1 nSng l(
thuy<t c*a to"n 72 h thng sng, i)nh gi) t1 nSng k\ thuXt /2t s h thng
sng P cit Na/ F7Cng 3,DH, Ngo"i 1a c6 th8 tha/ khCo s liu tAng hB$ saum
- EE -
- @1 nSng l( thuy<t c)c sng sui /i.n -kc n!c tam 3>2,30
G
4hKnS/
F@1ong 6 t1 nSng k\ thuXt l" chi</ khoCng 25?Hm D5,30
G
4hKnS/
- @1 nSng l( thuy<t c)c sng sui /i.n Na/ n!c tam 33>,30
G
4hKnS/
F@1ong 6 t1 nSng k\ thuXt l" chi</ khoCng E2?Hm E>,30
G
4hKnS/
()^)^) C</ QF-T23 QF<Q GFL7 6F</ 2]23 0-W23 2-./ Mv6
Nh g . cX$ P t1n5 nSng lBng c*a sng sui tiu hao :Nc +ng 8 khkc
$hLc sJc kh)ng th*y lQc5 W6i /yn t ) lyng sng5 &Xn chuy8n khi n!c k/
thYo 7]n c)t &" &Xt nAi,,,, i8 sx :Lng nSng lBng 6 c*a sng cRn $hCi giC/ tAn
tht th*y lQc &" tX$ t1ung nSng lBng $hn t)n :Nc :yng sng l9i 8 khai th)c,
@1n nguyn tkc nh &Xy5 khi WY/ Wzt cng thJc F2,E2H ho0c F2,EEH ta thy5 cng
sut c*a :yng n!c $hL thu2c &"o hai th"nh $hRn l"m V2t n!c FHH &" ^u lBng
c*a :yng chCy FnH5 :o 6 c)c 7in $h)$ tX$ t1ung nSng lBng thng 'ua ho0c l"
tX$ t1ung c2t n!c ho0c tX$ t1ung lu lBng ho0c k<t hB$ cC hai, c. /0t nguyn
tkc c6 th8 k8 1a c)c $h;ng $h)$ tX$ t1ung nSng lBng nh saum
- @X$ t1ung c2t n!cm @X$ t1ung c2t n!c c6 th8 tXn :Lng 2 chnh Ma hInh
tQ nhin 8 ho0c l" Wy :Qng cng t1Inh :ng n!c FiX$ :ngH5 ho0c Wy :Qng
cng t1Inh :}n n!c Fc6 )$ ho0c khng )$H t1n /2t chi.u :"i nht Mnh 8 t9o 2
chnh so &!i /Qc n!c h9 lu5 ngo"i 1a c6 th8 tX$ t1ung c2t n!c nhn t9o thng
'ua t19/ th*y in tOch nSng, iMa hInh thuXn lBi cho lo9i hInh khai th)c n"y l" khu
&Qc /i.n n%i5 thBng ngu#n c*a sng sui,
- @X$ t1ung lu lBngm t19ng th)i tQ nhin to"n 72 lBng n!c t1ong c)c
sng sui .u lin tLc chCy Wui 1a <n 7i8n5 n<u 8 ( <n tOnh c6 chu ko c*a :yng
chCy t1ong nS/ t1n sng sui5 ch%ng ta c6 th8 Wy :Qng c)c h# chJa nhj/ tOch
t1 n!c t1ong /]a nhi.u n!c 8 tSng lu lBng c*a :yng chCy t1ong /]a Ot
n!c, cic l"/ nh &Xy gNi l" i.u ti<t :yng chCy sT Bc t1Inh 7"y k\ h;n t1ong
Vh;ng III &" Vh;ng Ic, ^o9i hInh khai th)c n"y $h] hB$ &!i Ma hInh &]ng
t1ung :u &" h9 :u c*a sng ngyi,
U5V T&p trung cYt nc bZng &p /ng
rh;ng $h)$ n"y yu cRu $hCi Wy :Qng /2t X$ ngSn sng 8 nng cao
/Qc n!c P $hOa thBng lu &" giC/ 2 :c th*y lQc F2 :c +ng /0t n!cH
c*a :yng sng $hOa thBng lu #ng th+i giC/ &Xn tc :yng chCy P thBng lu5
:o 6 tX$ t1ung Bc nSng lBng :yng chCy thng 'ua &ic tX$ t1ung c2t n!c,
V)c t19/ th*y in sx :Lng s; # n"y Bc gNi l"m @@i sau X$ &" @@i lyng
sng Fhay @@i ngang X$H, l; # t19/ th*y in sau X$ khai th)c nSng lBng
- ED -
:yng chCy thng 'ua &ic tX$ t1ung c2t n!c Bc t1Inh 7"y t1ong HInh 3,33,
>
&
h
H
H.
2 */R9 d-ng
3 * N<T/
1 * HD ,hSa
1
2
3
>
&
Hq2F ()((E %T d5 6X[M 6FK8 d7P2 AL4 dnQ GFL7 6F</ /N6 2-./ 6nQ 6X423 /KL Ip23 /FD8
rh;ng $h)$ khai th)c nSng lBng thYo c)ch tX$ t1ung c2t n!c 7jng X$
:ng l" /2t t1ong nhng $h;ng $h)$ Bc )$ :Lng 12ng 1gi &" s!/ nht t1ong
lMch sx $h)t t1i8n ng"nh Wy :Qng t19/ th*y in, @1n th< gi!i c6 nhi.u th"nh tQu
&q 9i &. 'uy / chi.u cao c*a X$5 thYo thng k c6 t!i h;n E0 X$ c6 chi.u cao
h;n 200/5 /" :!i y l" /2t s X$ cao nht th< gi!i,
T92 @1 0Z[7 dnQ Q4C/ 37L CF7?4 /LZ dnQ |M}
Nu1Yk FX$ tH ^in e ch E00
1an: aiWancY F-@ t1Nng lQcH @hLy lq 2>5
caiont FX$ &y/H Italy 2U2
[ica FX$ ) AH Vana:a 2D5
layano lhushYnsk F-@ t1Nng lQcH ^in e ch 2D5
[au&oisin FX$ &y/H @hLy lq 2E=
-hak1a F-@ t1Nng lQcH n i2 22U
N!c ta c6 X$ Hya -Inh cao 32> / F)y X$ cao 2 -5505 _nh X$ cao 2
32E/H5 l" X$ ) A chng th/ 7jng li szt5 X$ l;n ^a :Q ki<n Wy :Qng l" lo9i
7 tng t1Nng lQc chng c6 2 cao h;n 300/ F)y X$ cao 2 G55 _nh X$ P cao
2 220/ ho0c 2=0/H,
UbV T&p trung cYt nc bZng [ng /\n
4hi Ma hInh tQ nhin thuXn lBi5 n!c sng Bc ly &"o +ng :}n Fknh
hay +ng hR/ :}n n!cH c6 2 :c th*y lQc nhv h;n 2 :c c*a lyng sng5 h;n
na tuy<n +ng :}n sT i tkt5 ckt ngang Ma hInh t!i tuy<n h9 lu n;i Wy :Qng
- E5 -
t19/ th*y in5 t9i 6 cao 2 )y sng th$ h;n 1t nhi.u so &!i /Jc n!c thBng
lu t9i i8/ 7kt Ru ly n!c, N<u +ng :}n c"ng :"i thI 2 chnh /Qc n!c t9o
Bc c"ng l!n, i+ng :}n c6 th8 l" knh hP5 +ng hR/ khng )$5 +ng hR/ c6
)$5 nhi/ &L c*a +ng :}n l" t9o c2t n!c Fnhi/ &L chOnhH &" &Xn chuy8n n!c
t!i @@i, Vhng c6 th8 tSng c2t n!c $h)t in 7jng c)ch tXn :Lng 2 :c :Nc c*a
sng $hOa h9 lu, 4hi 6 ta sx :Lng knh tho)t n!c c6 2 :c nhv h;n 2 :c
c*a lyng sng thin nhin $hOa h9 lu, l; # /2t s ki8u t19/ th*y in ki8u
+ng :}n Bc gi!i thiu P HInh 3,32, V)c k( hiu t1ong hInh &T chng t;ng tQ
nh t1ong HInh 3,325 ch_ th/ tuy<n +ng :}n5 78 )$ lQc P cui +ng :}n &"
tuy<n +ng ng )$ lQc :}n n!c t!i tuc 7in, @1+ng hB$ n"y X$ :ng n!c
th+ng 1t th$5 ch_ l"/ nhi/ &L :ng n!c * 8 chCy &"o +ng :}n n!c,
1*!Ta lU1 n* + ,
2 */R9 d-ng
3*&8 nh dVn 4*>30 9 l=,
>
5*/ * Gng Kng 0 9 l=,
H
H.
6*N<T/
&
h
2
>
1
3
4
6
&
5
MWng 7"# 0 9
/ R9 d-ng
>
/ * Gng Kng 0 9 l=,
h
H
H.
N<T/
&
/R9 d-ng v5 >30 9 l=,
>
/* Gng Kng 0 9 l=,
N<T/
ngXm
H
H.
h
&
/* Gng hXm xY
Hq2F ()(=E %T d5 6X[M 6FK8 d7P2 d-23 I2 GFO23 <Q GFL7 6F</ /N6 2-./ 6nQ 6X423 /KL Ip23 /FD8
rh;ng $h)$ khai th)c nSng lBng thYo c)ch tX$ t1ung c2t n!c 7jng
+ng :}n chng l" /2t t1ong nhng $h;ng $h)$ hiu 'uC &" Bc )$ :Lng 12ng
1gi t1n th< gi!i, nuy / &. c2t n!c l!n nht P c)c t19/ th*y in t1n th< gi!i
Bc thng k :!i y Fcho c)c @@i c6 c2t n!c l!n h;n 3000/H,

T92 TT Q4C/ 37L CN6 2-./ 0.2 2FS6 |M}
^au1Ys Italy 20E0
sYissYck-41YuYck o 3==3
Vhan:olinY @hLy l\ 3=50
ully @hLy l\ 3U5D
- EU -
uan Va1osio r su 3DD0
ro1tillon : llY rh)$ 3D00
lYll1ain - lil o 32E=
-isso1tY rh)$ 3350
cYnous Italy 3300
lchZan:Yn @hLy l\ 30G0
^ucYn:1o @hLy l\ 3000
rh;ng $h)$ n"y 1t hay Bc )$ :Lng ngay cC khi $hCi chuy8n n!c lu
&Qc5 n<u :yng sng P lu &Qc ln cXn th$ h;n hn so &!i tuy<n khai th)c P lu
&Qc Wy :Qng h#5 l%c 6 n!c td h# c*a lu &Qc nghin cJu Bc chuyn 7jng
+ng :}n sang N[@i 0t P lu &Qc th$ h;n kia5 7jng c)ch n"y c2t n!c $h)t
in sT tSng ln 1t nhi.u, @19/ th*y in +ng :}n ia Nhi/ P n!c ta )$ :Lng
hInh thJc chuy8n n!c lu &Qc 6 &" t9o nn c2t n!c $h)t in 1t l!n F=G>/H5
l" t19/ c6 c2t n!c l!n nht c*a ch%ng ta hin nay,
V)c t19/ th*y in tX$ t1ung c2t n!c 8 khai th)c nSng lBng :yng chCy
th+ng c6 c2t n!c $h)t in ln <n h"ng t1S/ /zt5 &" ch%ng cyn Bc gNi l"
TT] cYt nc c5o,
UcV T&p trung lu lng bZng h< ch=5
nuay l9i cng thJc F2,E2H5 1 1"ng cyn /2t hInh thJc tX$ t1ung nSng lBng
c*a :yng chCy 8 khai th)c thng 'ua lu lBng sx :Lng 'ua t19/ th*y in, i8
tX$ t1ung lu lBng5 c)c h# chJa c6 :ung tOch l!n Bc Wy :Qng, i2 l!n c*a h#
$hL thu2c &"o nhi.u y<u t nhm t1Inh 2 khai th)c5 i.u kin Ma hInh5 Ma cht5
kinh t<5 Wg h2i5,,, Nhng 'uy / ti a c*a h# khng &Bt 'u) khC nSng c6 th8
c*a :yng chCy thng 'ua tAng lBng n!c <n t1ong nS/ t9i tuy<n Wy :Qng,
l; # t1ong HInh 3,33 ho"n to"n c6 th8 sx :Lng 8 / tC cho $h;ng $h)$
khai th)c 7jng c)ch tX$ t1ung lu lBng, c!i /2t :ung tOch * l!n c*a h# chJa5
ngo"i khC nSng tX$ t1ung c2t n!c5 h# cyn l"/ nhi/ &L ]i^u ti#t /*ng chCy5 tJc
l" $hn $hi l9i :yng chCy thin nhin <n h# 8 c6 Bc lu lBng WC 'ua tuc
7in i.u hya h;n t1ong chu ko tOnh to)n5 lu lBng g i.u hya n"y gNi l" lu
lBng i.u ti<t, ^u lBng i.u ti<t l" lu lBng tha/ gia &"o cng thJc F2,E2H 8
$h)t in5 n6 c6 gi) t1M l!n h;n lu lBng thin nhin t1ong /]a Ot n!c 7Pi &I h#
chJa g cung c$ th/ td :ung tOch n!c Bc t1 l9i t1ong /]a nhi.u n!c,
V)c h# chJa $hLc &L $h)t in th+ng c6 :ung tOch h"ng t /
E
n!c &" chu
ko i.u ti<t th+ng :"i FnS/ ho0c nhi.u nS/H, H# Hya -Inh c6 :ung tOch tAng
c2ng l" G5D5 t /
E
5 t1ong 6 :ung tOch hu Och chi</ khoCng 50?, H# @1M pn F7Xc
cui c]ng t1n :yng chOnh i#ng NaiH chng c6 h# chJa lBi :Lng tAng hB$ &!i :ung
- E= -
tOch tAng c2ng l" 25> t /
E
, H# l;n ^a thYo 'uy ho9ch chng c6 $h;ng )n khai
th)c &!i :ung tOch :ung tOch h;n 20 t /
E
, @1n th< gi!i c6 nhi.u h# :ung tOch cQc
l!n :o con ng+i Wy :Qng $hLc &L /Lc Och $h)t in &" c)c /Lc Och kh)c5 c6
th8 k8 <n nhng h# l!n nht &!i :ung tOch h;n 300 t /
E
nhm
T92 F5 /FL T92 AO23 D423 6y/F F5 |(i
f
M
^
}
ZYn alls NilY 205
4akho&skaa aniY$Y1 3>2
4a1i7a a/7Yi 3>0
-1atsk pnga1a 3UG
la::-Yl-pli NilY 3UD
pkoso/7o colta 3D>
aaniYl ohnson [anicouagan 3D2
u1i Va1oni 3EU
U/V Sc hnh th=c $h5i thc $hc
@1n y l" 7a $h;ng $h)$ tX$ t1ung &" khai th)c nSng nSng lBng c; 7Cn,
@1ong thQc t<5 khi g Wy :Qng h# chJa l"/ nhi/ &L i.u ti<t :yng chCy thI chng
#ng th+i tX$ t1ung Bc c2t n!c &" ngBc l9i, HInh thJc n"y Bc gNi l"
rh;ng $h)$ hn hB$, rh;ng $h)$ hn hB$ l" hInh thJc $hA 7i<n nht t1ong
lqnh &Qc th*y lBi-th*y in5 0c 7it &!i nhng h# chJa l"/ nhi/ &L khai th)c
tAng hB$ ngu#n n!c,
[2t hInh thJc c6 t;ng lai hJa hwn l" @19/ th*y in tOch nSng, @ tPng
c*a lo9i @@i n"y Wut $h)t td &ic in nSng sCn Wut 1a n<u khng Bc tiu thL
ngay sT 1t kh6 lu t1 l9i, [2t t1ong c)c hInh thJc 6 l"m sx :Lng nSng lBng
thda c*a h thng in 8 h%t n!c td h9 lu ln t1 &"o h# chJa5 khi h thng c6
nhu cRu thI lBng n!c g t1 Bc WC 'ua tuc 7in 8 $h)t in, Nh &Xy cC tuc
7in th*y lQc &" /)y $h)t in th*y lQc P @@i tOch nSng $hCi l"/ &ic Bc cC hai
chi.u c*a :yng chCy FgNi l" tuc 7in thuXn nghichH5 chi.u thuXn l" $h)t in P ch<
2 tuc 7in &" /)y $h)t in5 chi.u nghMch P ch< 2 /)y 7;/ n!c &" 2ng c;
in,
c!i @@i tOch nSng5 tuy 7M hai lRn tAn tht5 lBng in nSng t1C l9i cho h
thng in ch_ khoCng U0? =5? nhng &}n hiu 'uC 7Pi &I gi) in nSng khi ly
td h thng 1t 15 cyn gi) in nSng khi t1C l9i in nSng cho h thng l9i cao h;n,
c!i 0c tOnh n"y5 @@i tOch nSng lun lun Bc 7 t1O l"/ &ic P _nh 7i8u #
$hL t9i tJc l" &M t1O /" nhu cRu :]ng in 7i<n Ai nhi.u thYo th+i gian, 4hi h
thng in # s2 nh hin nay5 &ai t1y &" &M t1O c*a @@i tOch c"ng tv 1a cRn thi<t
&" t;ng lai $h)t t1i8n lo9i t19/ n"y 1t l!n t1ong t;ng lai,
()^)^)f C</ 6FO23 AC /T bD2 @? 2]23 0-W23 /KL 6X[M 6FK8 d7P2
- E> -
@1ong $hRn n"y gi!i thiu /2t s thng s c; 7Cn $hCn )nh t1Qc ti<$ hay
gi)n ti<$ khC nSng cung c$ nSng lBng c*a t19/ th*y in, V)c thng s n"y chia
th"nh D nh6/ l"m Nh6/ thng s &. c2t n!c| Nh6/ thng s &. lu lBng|
Nh6/ thng s &. cng sut &" in nSng| &" Nh6/ c)c h s,
U5V NhW1 thng 62 cYt nc
Nh g nghin cJu5 c2t n!c n!c ti./ {n nSng lBng c*a khi n!c5 thYo
Mnh nghqa Bc tOnh 7jng 2 chnh lch gia /Jc n!c thBng lu 7. /0t h#
chJa &" /Jc n!c h9 lu /0t 7. :yng chCy 1a t9i th+i i8/ tOnh to)n, s 1"ng
t1ong /2t th+i o9n tOnh to)n FNg"y5 tuRn5 nS/5,,,H c2t n!c $h)t in t9i c)c th+i
i8/ kh)c nhau n6i chung l" kh)c nhau, ao 6 8 7i8u 9t sQ tha/ gia c*a c2t
n!c &"o 'u) t1Inh sCn Wut nSng lBng5 ng+i ta a 1a D lo9i c2t n!c l"m
- V2t n!c l!n nht FH/aWHm l" c2t n!c l!n nht t1ong th+i o9n tOnh to)n|
- V2t n!c nhv nht FH/inHm l" c2t n!c nhv nht t1ong th+i o9n tOnh to)n|
- V2t n!c t1ung 7Inh FHt7Hm l" c2t n!c 7Inh 'un gia 'uy.n t1ong th+i o9n
tOnh to)n|
- V2t n!c tOnh to)n FHttm l" c2t n!c tOnh to)n c*a tuc 7in5 l" c2t n!c nhv
nht /" t9i 6 lu lBng 'ua tuc 7in 9t gi) t1M l!n nht &" c6 th8 $h)t Bc cng
sut Mnh /Jc, V)c c2t n!c tOnh t1n y .u c6 ;n &M l" /zt F/H c2t n!c5 l"
c2t n!c Ma hInh cha tOnh <n c2t n!c lu tc :o :yng chCy c6 &Xn tc gy
nn,
UbV NhW1 thng 62 lu lng
^u lBng Bc Mnh nghqa l" :ung tOch n!c chCy 'ua /2t ti<t :in t1ong
/2t ;n &M th+i gian5 lu lBng c6 ;n &M o l"m /
E
Ks5 litKs5 /
E
Kgi+5,,, ^u lBng
c*a /2t t19/ th*y in chia 1a c)c lo9i saum
- ^u lBng l!n nht 'ua 3 tA /)y Fn@[/aWHm ^" gi) t1M l!n nht tAng :ung
tOch n!c chCy 'ua 3 tuc 7in c*a @@i t1ong /2t ;n &M th+i gian,
- ^u lBng l!n nht 'ua @@i Fn
@i/aW
Hm ^" gi) t1M l!n nht tAng :ung tOch
n!c chCy 'ua c)c tuc 7in c*a @@i t1ong /2t ;n &M th+i gian, N<u s tA /)y
Fs tuc 7inH c*a @@i l" thIm
n
@i/aW
f , n
@i/aW
F2,EDH
^u lBng n"y cyn Bc gNi l"m lu lBng Mnh /Jc c*a @@i5 l" lu lBng
nhv nht /" @@i c6 th8 $h)t 1a cng sut Mnh /Jc,
UcV NhW1 thng 62 n,ng lng Ucng 6ut + i!n n,ngV
- EG -
Nh6/ thng s n"y 7ao g#/m
- Vng sut Mnh /Jc c*a tuc 7inm l" cng sut l!n nht /" tuc 7in c6 th8
l"/ &ic Bc P t19ng th)i Mnh /Jc :o nh" /)y sCn Wut thi<t k< t1!c
Fthng th+ng ch< 2 Mnh /Jc Jng h!i Htt &" n@[/aWH, Vng sut Mnh
/Jc c*a tA /)y th+ng Bc nh" sCn Wut ghi t1n nhgn c*a /)y &" Bc
gNi l" Vng sut lk$ /)y c*a tA /)y5 k( hiu l" N@[l/,
- Vng sut lk$ /)y c*a @@im l" tAng cng sut Mnh /Jc Fhay cng sut lk$
/)yH c*a c)c tA /)y c*a @@i, 4( hiu l" N@il/, @;ng tQ ta c6m
N
@il/
f N
@il/
F2,E5H
- iin nSng t1ung 7Inh nS/ c*a @@im l" sCn lBng in F4hH /" @@i sCn
Wut t1ong 3 nS/,
- iin nSng t1ung 7Inh nhi.u nS/ c*a @@im l" sCn lBng in t1ung 7Inh
nhi.u nS/ F4hH c*a @@i,
U/V Sc thng 62 $hc
- Hiu sut $h)t in c*a @@i F
@i
H l" hiu sut to"n 72 t1ong 'u) t1Inh sCn
Wut in nSng, NSng lBng :yng n!c tOnh thYo cng thJc F2,E2H l" nSng
lBng c6 th8 khai th)c Bc td :yng chCy5 tuy nhin khi kh)i th)c5 :o tAn
tht th*y lQc khi :yng n!c 'ua c)c thi<t 7M5 tAn tht 1y 1_5 tAn tht /a s)t
t9i c)c t1Lc 'uay5 tAn tht in-td t1+ng t9i /)y $h)t in5 /" nSng lBng
Ru 1a nhv thua nSng lBng Ru &"o,
N<u k( hiu c)c lo9i tAn tht 'ua tuc 7in l"
@-
5 ttAn tht c)c lo9i t9i /)y
$h)t in l"
[
5 tAn tht kh)c l"
4H
thIm

@i
f
@-
W
[
W
4H
F2,EUH
4<t hB$ &!i cng thJc F2,E2H c6 th8 tOnh cng sut $h)t in c*a @@im
N f G5>3
@i
n H 4 F2,E=H
N
@il/
f G5>3
@i
n
@i/aW
H
tt
4 F2,E>H
N<u hiu sut t1ung 7Inh c*a tuc 7in l" G2?5 hiu sut /)y $h)t in l"
G5? &" hiu sut kh)c l" G>? thI hiu sut $h)t in khoCng >U?, Vh%ng ta sT c6
cng thJc s; 72 8 !c tOnh cng sut l"m
N f p

n H 4 F2,EGH
- D0 -
@1ong 6m p f G5>3
@i
f >50 <n >5U F2,D0H
Vng thJc F2,E=H5 F2,E>H5 F2,EGH &" F2,D0H l" nhng cng thJc th+ng Bc
sx :Lng t1ong tOnh to)n sau n"y,
- H s sx :Lng cng sut lk$ /)y F4s:Hm l" t s gia cng sut $h)t t1ung
7Inh nhi.u nS/ &" c*a @@i chia cho N@il/, N<u ly th+i gian t1ung 7Inh
t1ong /2t nS/ l" >=U0 gi+ ta c6m
lm
0
TZ
lm
t2
sd
N x 8760
N
N
N
&

F2,D3H
- l gi+ sx :Lng cng sut lk$ /)y Fhs:Hm l" s gi+ Bc tOnh thYo cng thJc
saum
sd
TZ
lm
0
sd
& x 8760
N
N
h
gi+
F2,D2H
@hQc 1a hs: &" 4s: .u $hCn )nh /Jc 2 khai th)c so &!i khC nSng khai
th)c c*a thi<t 7M5 'ua c)c h s n"y c6 th8 7i<t cng sut lk$ /)y thin l!n hay
nhv so &!i khC nSng c*a :yng chCy,
@hng th+ng hs: hay Bc sx :Lng P n!c ta5 tuo thu2c &"o /Jc 2 khai
th)c &" &M t1O l"/ &ic c*a @@i t1ong 7i8u # $hL tCi c*a h thng in /" hs: c6
gi) t1M td E000 gi+ <n h;n 5000 gi+ t1ong /2t nS/,
@hO :L 2,5m Hgy tOnh c)c thng s cRn thi<t c*a t19/ th*y in - n<u 7i<t c)c s liu saum
l tA /)y c*a @@i l" D5 c2t n!c tOnh to)n l" >0/5 lu lBng Mnh /Jc c*a tA /)y l" 2D5 /
E
Ks5 in nSng t1ung
7Inh nhi.u nS/ l" E50 t 4h,
iCim @d c)c cng thJc g 7i<t5 ta lRn lBt tOnh Bc c)c thng s saum
- ^u l;ng l!n nht c*a @@i l"m
_T]15T G ` T _Ta15T G N T ONI G QMJ 1
K
B6
- N<u ly h s p f >555 cng sut lk$ /)y c*a tA /)y l"m
NTal1 G b T _Ta15T T Rtt G M,I T ONI T MJ G HPP>PJJ (c
- Vng sut Mnh /Jc c*a to"n @@i l"m
NT]l1 G ` T NTal1 G N T HPP>PJJ G PPP>NJJ(c G PPP,N ac
- H s sx :Lng cng sut lk$ /)y l"m
53D 5 0
D00 , UUU >=U0
000 , 000 , 000 , E

T
6/
(
- l gi+ sx :Lng cng sut lk$ /)y l"m
h6/ G (6/ T MLPJ G NIJJ gi[
()^)^)(i BC 6Xy /O23 6Xq2F 6FK8 0W7 6FK8 d7P2
- D3 -
V)c $h;ng $h)$ tX$ t1ung &" khai th)c nSng lBng c*a :yng chCy n6i
chung .u :}n t!i &ic ngSn :yng5 l$ sng 8 Wy :Qng X$ :ng n!c t9o h#
chJa ho0c 78 chJa &" nh" /)y th*y in, @un th* nguyn tkc sx :Lng tAng hB$
ngu#n n!c5 t9i tuy<n X$ :ng &" :Nc thYo 7+ h# thBng lu ho0c :yng sng h9
lu ng+i ta sT Wy :Qng th/ c)c cng ly n!c F$hLc &L t!i5 c$ n!c thBng
&" h9 lu5 Wy :Qng cng t1Inh nng tRu 'ua X$ FC/ 7Co giao thng th*y thng
sut nh t1!c khi Wy :Qng X$H5 Wy :Qng +ng c) i 'ua X$ nhj/ C/ 7Co
sinh t#n cho c)c lo"i c) &" th*y sCn c6 nhu cRu ngBc :yng n!c t1ong /]a sinh
sCn hay :i t1%, Ngo"i c)c h9ng /Lc cng t1Inh &da nu5 8 C/ 7Co an to"n cho
7Cn thn cng t1Inh cRn $hCi Wy :Qng cng t1Inh th)o lh FX$ t1"n t1n /0t hay
:!i su ho0c k<t hB$ t1"n /0t &" WC suH5 cng t1Inh WC c)t5,,, @X$ hB$ c)c cng
t1Inh nj/ Wung 'uanh tuy<n X$ ngSn sng nh X$ :ng5 t1"n WC lh5 nh" /)y
th*y in5 u tRu5 +ng c) i5 cng ly n!c,,,Bc gNi l" cc cng trnh u 12i
thy liDthy i!n,
ao tuy<n ngSn sng th+ng hw$5 nhi/ &L c*a cng t1Inh lBi :Lng tAng hB$
l9i /un hInh /un &5 cho nn cRn $hCi nghin cJu giCi $h)$ 7 t1O c)c cng
t1Inh /2t c)ch hB$ l( nht &" hiu 'uC nht5 khi 7 t1O c)c h9ng /Lc cng t1Inh
cRn 0c 7it ch% ( <n c)c giCi $h)$ thi cng Wy lk$ cng t1Inh t1ong 6 &n .
ngSn :yng l$ sng &" :}n :yng thi cng l" h<t sJc 'uan t1Nng, @1n 'uan i8/
khai th)c nSng lBng c*a cng t1Inh lBi :Lng tAng hB$ ngu#n n!c5 $hL thu2c &"o
c2t n!c c*a @@i ng+i ta sT c6 nhng $h;ng )n 7 t1O cng t1Inh Ru /i
t;ng Jng t1n /0t 7jng nh t1ong HInh 3,3E,
- D2 -
Hq2F ()(^E C</ AT d5 bC 6Xy /O23 6Xq2F dH4 MC7 @1 TT G7x4 dnQ @1 d-23 I2
3- u tRu5 2-iX$ t1"n5 E-N[@i5 D-Vng ly n!c5 5-iX$ 7 tng5 U-i+ng ng &"o tuc 7in5
=- Vng t1Inh ngSn 1)c5 >-iX$ t hay X$ ) A5 G-i<ng i.u )$5 30-@h)$ ly n!c5
33-i+ng hR/ WC n!c5 32-i+ng :}n khng )$5 3E--8 )$ lQc5 3D-4nh WC sau N[@i
35-i+ng :}n c6 )$5 3U-i+ng hR/ WC c6 )$ sau N[@i
c!i Tr.1 thy i!n $iXu l*ng 6ng FHInh 3,3EaH5 N[@i l" /2t $hRn c*a
X$ :ng n!c5 t+ng thBng lu c*a N[@i t1Qc ti<$ tha/ gia ngSn gi n!c
c]ng &!i X$ :o 6 $hCi C/ 7Co i.u kin 7.n &" An Mnh nh X$ &Xy, @@i ki8u
lyng sng sx :Lng t1ong t1+ng hB$ c2t n!c t;ng i nhv, rh9/ &i c2t n!c
thOch hB$ cho ki8u n"y cyn $hL thu2c &"o cng sut tA /)y nhng th+ng khng
&Bt 'u) E0/ <n D0/, HInh 3,3D /inh ho9 th"nh $hRn c*a /2t @@i ki8u lyng
sng,
- DE -
Hq2F ()(eE TF12F QFH2 /O23 6Xq2F /KL 6X[M 6FK8 d7P2 0p23 AO23 /O23 A4S6 6X423 bq2F
3-@uc 7in5 2-[)y $h)t in5 E-VRn t1Lc cRu5 D-Vxa &an t1n /0t t1"n5 5- VRu cng t)c
U-iX$ t5 =-iX$ t1"n 7 tng5 >-@1L $in &" t+ng $hn :yng5G-N[@i5 30-ng h%t
4hi c2t n!c $h)t in l!n h;n5 ng+i ta chuy8n sang s; # 7 t1O TT] $iXu
65u &p nh t1ong HInh 3,3E75c5:55Y, @1ong c)c s; # n"y5 N[@i 0t sau X$5
X$ c6 th8 l" X$ t5 ) A5 7 tng t1Nng lQc hay X$ &y/5,,, Vng t1Inh ly n!c
cho @@i c6 th8 0t P /0t t1!c c*a X$ :ng hay 7n 7+ c*a X$, i+ng hR/
:}n n!c &"o N[@i c6 th8 0t nj/ t1ong thn X$ 7 tng5 :!i X$ t5 X$ )
A hay &yng 'ua &ai X$, rh9/ &i c2t n!c $h)t in c*a lo9i n"y th+ng nj/
t1ong khoCng E0/ <n &"i t1S/ /zt, HInh 3,35 l" $hi cCnh /2t ki8u @@i sau
X$5 N[@i nj/ ngay sau X$ thu2c $hRn lyng sng,
Hq2F ()(gE YFC7 /D2F MN6 TT 0.2 G7x4 AL4 dnQj /N6 2-./ 6X423 bq2F
3-iX$ t1"n 7 tng5 2-N[@i5 E-V)c u tRu5 D-Vxa u tRu
- DD -
4hi c2t n!c l!n &" 1t l!n5 ng+i ta sx :Lng @@i ki8u +ng :}n nh
t1ong HInh 3,3Eg5h5i, c!i ki8u @@i +ng :}n5 +ng :}n n!c c6 th8 l" khng
)$ FHInh 3,3Eg5iH5 +ng hR/ c6 )$ FHInh 2,32hH, V2t n!c c*a t19/ th*y in
+ng :}n thay Ai t1ong $h9/ &i l!n td &"i t1S/ <n h"ng nghIn /zt, a9ng
chung c*a /2t @@i ki8u +ng :}n c6 )$ Bc /inh ho9 t1ong HInh 3,3U,
Hq2F ()(hE YFC7 /D2F /F423 /KL TT d-23 I2 / <Q
3-H# chJa5 2-Nh" 0t thi<t 7M c*a hR/ i.u khi8n5 E-Vng t1Inh ly n!c5 D-iX$ :ng5 5-Vng t1Inh WC lh5
U-i<ng i.u )$5 =-i+ng hR/ :}n n!c c6 )$5 >-i+ng ng )$ lQc :}n n!c &"o tuc 7in5 G-N[@i
()^)^)(( Bn/ 6FL23 6FK8 d7P2 @1 /</ F5 /FL
ao nhi.u ki.u kin Cnh hPng &. tQ nhin5 k\ thuXt5 kinh t<5 Wg h2i5 /i
t1+ng5,,, /" /2t @@i khng th8 khai th)c nSng lBng c*a /2t o9n sng :"i5
khi 6 ng+i ta $hCi chia o9n sng :"i 6 th"nh /2t s o9n nhv h;n &" t1n /i
o9n nhv Wy :Qng /2t h# chJa &" /2t t19/ th*y in, Nhi.u t19/ th*y in
Bc 7 t1O lin ti<$ t1n /2t :yng sng nh &Xy Bc gNi l" b&c th5ng cc TT]
Fhay @@i lin h ni ti<$ &!i nhauH, @hi<t k< 7Xc thang c)c @@i nhj/ sx :Lng
2 :c sng /2t c)ch ho"n thin &" hiu 'uC kinh t< nht5 t9o th"nh 7Xc thang c)c
h# chJa chng 1t hiu 'uC &. i.u ti<t :yng chCy &" c$ n!c hB$ l( h;n cho c)c
ng"nh kinh t< 'uc :n,
- t1O s; # 7Xc thang c)c h# chJa5 t1!c h<t cho $hz$ sx :Lng /2t c)ch c6
hiu 'uC h;n :yng n!c g Bc i.u ti<t, [i khi n!c Bc i.u ti<t chng
nhng c6 t)c :Lng i.u hya i &!i 7Cn thn @@i P 7Xc 6 /" cyn c6 t)c :Lng
&!i t19/ P 7Xc :!i :o 6 nng cao in nSng &" cng sut C/ 7Co c*a c)c t19/
t1ong h thng 7Xc thang, - t1O 7Xc thang cyn cho $hz$ giC/ nhv tAn tht c2t
- D5 -
n!c P o9n +ng cong :ng n!c F+ng n!c :.nh ui h#H &" tAn tht :o
th)o c9n h#,@1ong nhi.u t1+ng hB$ cyn cho $hz$ 1%t ngkn +ng :y cao th< &"
cho $hz$ c)c t19/ l"/ &ic c; 2ng h;n t1ong h thng in, H;n na t1n 'uan
i8/ hiu 'uC Ru t &" thJ tQ u tin Wy :Qng 8 )$ Jng nhu cRu tSng ln :Rn
:Rn &. nSng lBng c*a n.n kinh t<5 khai th)c thYo ki8u 7Xc thang cho $hz$ sx
:Lng hB$ l( tdng o9n sng $h] hB$ &" cn i &!i nhu cRu &. in &" khC nSng
)$ Jng c*a ngu#n &n,
4hi thi<t k< 7Xc thang5 sT tSng th/ /2t lo9t c)c &n . cRn giCi 'uy<t nhm
$hn o9n :yng sng5 lQa chNn 'uy / h# thOch hB$ cho /i o9n5 7 t1O t;ng
i gia c)c t19/5 7 t1O h# chJa &" &n . i.u ti<t :yng chCy gia c)c h#5 &Xn
h"nh lin hB$5 thJ tQ a &"o khai th)c5,,, Nhng &n . t1n th+ng $hCi Wut
$h)t td i.u kin tQ nhin cL th8 c*a /i o9n sng &" thng 'ua tOnh to)n kinh t<
nSng lBng /!i c6 th8 giCi 'uy<t Bc, @uy &Xy &n . cRn lu ( nht khi $hn
o9n sng &" chNn 'uy / h# chJa &" @@i l" sQ Cnh hPng t;ng i gia 7Xc
thang :!i &" 7Xc thang t1n n6, c. /0t l( thuy<t ho"n to"n c6 th8 W)c Mnh Bc
&M t1O hB$ l( 8 $hn o9n n<u Wut $h)t td ho0c i8/ cui $hOa h9 lu ho0c $hOa
thBng lu5 tuy nhin &. /0t thQc t< thI tuy<n $hn o9n l9i $hL thu2c nhi.u &"o
i.u kin Ma hInh5 Ma cht5 :n sinh kinh t< Fhay tOnh khC thi &" thQc thi c*a
tuy<n $hn o9n sng 6H, V6 th8 ly HInh 3,3= 8 $hn tOch kh)i 'u)t Cnh hPng
t;ng i &. /0t th*y lQc &" nSng lBng gia hai 7Xc thang k< ti$,
[
>
H1
h1 !
Z
H2
N
M
&
H3
<
H4
H\
H\t9
h3
>R, 1
>R, 2
>R, 3
>R, 4
Hq2F ()(kE %T d5 bn/ 6FL23 F5 /FL @1 D2F F-o23 37_L /</ bn/ 6FL23
@1ong HInh 3,3= c6 D 7Xc thang h# chJa5 7Xc 3 t1n c]ng c6 c2t n!c tqnh
l" H35 ti<$ <n 7Xc 2 c6 c2t n!c tqnh H25 7Xc E c6 c2t n!c tqnh HE5 &" 7Xc D
:!i c]ng c6 c2t n!c tqnh l" HD, N<u thay &I Wy :Qng D 7Xc /" ch_ l"/ /2t 7Xc
&!i X$ cao &" 'uy / l!n t9i &M t1O 7Xc cui c]ng thI c2t n!c tqnh c6 th8 sx :Lng
Bc l" H cyn c2t n!c to"n $hRn t;ng Jng l" Ht$,
- DU -
s 1"ng tAng c2t n!c tqnh c*a c)c 7Xc sT nhv thua c2t n!c tqnh tAng c2ng
H5 tJc l"m
H3 H2 HE HD H
@hYo hInh &T5 9i lBng c2t n!c khng Bc sx :Lng l" h3, V2t n!c
khng Bc sx h3 gia h# 3 &" h# 2 l" :o /Qc n!c h# :!i th$ h;n /Qc n!c
c6 th8 khai th)c Bc t9i chn X$ 3 Fi8/ -H, @1+ng hB$ n"y Bc gNi l" d&c
th5ng h7 chn hay N2i ti#p gin o.n5 l%c n"y c2t n!c c*a o9n sng --V khng
Bc sx :Lng,
@1+ng hB$ h# 2 &" h# E thI /Qc n!c h# :!i &da 7jng &!i /Jc n!c c6
th8 khai th)c Bc t9i chn X$ 2 Fii8/ VH, @1+ng hB$ n"y Bc gNi l" N2i tip
gip u5 khng 7v $hO nSng lBng c*a o9n sng gia X$ 2 &" X$ E,
c!i h# E &" h# D thI c6 sQ t1]ng lk$ &. c2t n!c sx :Lng :}n <n $hO $h9/
c2t n!c hE Fia i8/ 4 &" H, @1+ng hB$ n"y gNi l" d&c th5ng ng&p chn hay
N2i ti#p g2i u,
@1ong thQc t< tOnh to)n5 khi khai th)c t1ong khoCng /2t chu ko i.u ti<t :"i
F3 nS/ hay nhi.u nS/H sQ an WYn gia c)c tInh hung5 ngX$ chn &" hP chn sT
WCy 1a &I /Jc n!c h# :ao 2ng td /Qc n!c cao nht Wung /Jc n!c th$ nht
thi<t k< c*a h#, ao 6 &ic tOnh to)n chOnh W)c yi hvi khi lBng l!n, Ng"y nay
&ic $h)t t1i8n t1ong tin hNc g g6$ /2t cng cL 'uan t1Nng &" khng th8 thi<u
Bc t1ong nhng 7"i to)n i.u ti<t nhi.u h# 7Xc thang t1ong h thng,
Ngo"i lin h th*y lQc :9ng 7Xc thang5 c)c h# chJa cyn c6 lin h th*y lQc
thYo hInh thJc song song5 tJc l" c)c h# chJa nj/ t1n :yng chOnh &" :yng nh)nh
c*a /2t h thng sng5 ho0c t1ong t1+ng hB$ chuy8n n!c sang lu &Qc ln cXn
nh g . cX$ P t1n, Hin nay i &!i h thng sng l!n5 thO :L nh h thng
sng i#ng Nai5 h thng sng H#ng sT c6 h"ng chLc h# chJa t1ong /i h thng5
ch%ng 'uan h &!i nhau thYo hInh thJc 7Xc thang5 ho0c song song5 k8 cC t1+ng
hB$ chuy8n n!c lu &Qc, Vh%ng ta sT cyn . cX$ <n &n . b&c th5ng &" 6ong
6ong P c)c ch;ng ti<$ thYo,
()e TNH TON THU NNG THU LI NGU'N N"C
()e)( *F<7 27PM @1 2N7 I423 6y2F 6Z<2 6F4w 2]23 l 6F4w 0W7 23452 2-./
()e)()( *F<7 27PM @? HP 6FC23 6F4w 0W7
@A hB$ c)c giCi $h)$ k\ thuXt cng ngh5 c)c cng t1Inh &" thi<t 7M /)y
/6c Bc sx :Lng 8 khai th)c t"i nguyn n!c Bc gNi l" h thng thu lBi sx
:Lng ngu#n n!c,
@hi<t k< h thng thu lBi - thu in 7ao g#/ c)c n2i :ungm
- D= -
F3H @hi<t k< c)c giCi $h)$ k\ thuXt cng ngh nhj/ sx :Lng ngu#n n!c hB$ l(
&" hiu 'uC
F2H @hi<t k< c)c cng t1Inh &" thi<t 7M /)y /6c 7Co C/ thQc hin c)c giCi
$h)$ k\ thuXt cng ngh P t1n,
FEH @hi<t k< c)c giCi $h)$ &" cng t1Inh nhj/ khkc $hLc c)c Cnh hPng :o sx
:Lng n!c gy 1a,
()e)()= NN7 I423 6y2F 6Z<2 6F4w 2]23 6F4w 0W7 23452 2-./
i8 thQc hin cng t)c thi<t k< /2t h thng thu lBi th*y in cng t)c
t1!c tin l" ti<n h"nh tOnh to)n thu nSng thu lBi ngu#n n!tOnh to)n thu nSng
thu lBi ngu#n n!c 7ao g#/m
- ii.u t1a ngu#n n!c &" ch< 2 ngu#n n!c :Q ki<n a &"o khai th)c sx
:Lng
- e)c Mnh 'uy /5 nhu cRu c*a i tBng sx :Lng n!c &" i chi<u &!i
ngu#n n!c,
- @Onh to)n lQa chNn c)c thng s cng t1Inh &" thi<t 7M /)y /6c,
- e)c Mnh hiu 'uC sx :Lng n!c khi )$ :Lng c)c giCi $h)$ k\ thuXt
cng ngh g ;c thi<t k<
- e)c Mnh ch< 2 thi<t k< &" 'uy t1Inh i.u h"nh h# chJa 8 thoC /gn
yu cRu sx :Lng ngu#n n!c Jng &!i giCi $h)$ k\ thuXt cng ngh g
chNn,
- @Onh to)n i.u ti<t :yng chCy W)c Mnh c)c thng s chOnh c*a cng t1Inh
&" thi<t 7M sx :Lng n!c
()e)= C</ 617 07P4 IJ23 6XZ23 6y2F 6Z<2 6F4w 2]23 6F4w 0W7
()e)=)( TF4 6FnQ 617 07P4 GFy 6-W23l6FK8 @]2
ii tBng chOnh c*a /n hNc l" :yng chCy t1n sng sui &" c)c $h;ng
$h)$ tOnh nhj/ khai th)c tAng hB$ ngu#n n!c5 0c 7it l" th*y nSng, @uy nhin
'u) t1Inh hInh th"nh :yng chCy 1t $hJc t9$5 chMu Cnh hPng c*a nhi.u y<u t khO
hXu5 Ma hInh5 Ma cht &" Ma cht th*y &Sn, i8 c6 th8 hInh :ung tAng 'u)t &.
nhng t"i liu cRn thi<t $hCi thu thX$ $hLc &L /Lc Och tOnh to)n5 ch%ng ti lit k
nhng t"i liu khO tBng th*y &Sn cRn thu thX$,
F3H Nhng t"i liu khO tBng cRn thu thX$ 7ao g#/m
- [a, [a g#/ c6 /a gi+ FBng /a l!n nht thYo gi+H5 /a ng"y
FlBng /a 7Inh 'un ng"yH5 /a t1ung 7Inh th)ng5 /a t1ung 7Inh nS/,
- D> -
V)c t"i liu /a c6 th8 thu thX$ td c)c t19/ o /a t1n lu &Qc, 4hi thu
thX$ cRn thi<t ghi chz$ tn t19/ o /a &" c)c thng tin lin 'uan nh cao
2 0t t19/5 &M t1O Ma l( c*a t1a/,,,5 th+i ko 'uan t1kc /a,
- -c h;i, @"i liu 7c h;i c6 th8 thu thX$ td c)c t19/ khO tBng, ao s
lBng t19/ khO tBng Ot &" $hn 7 1Ci 1)c5 cho nn n<u khng c6 t19/ khO
tBng t1ong lu &Qc thI $hCi thu thX$ t"i liu 7c h;i td c)c t19/ khO tBng
gRn nht t1ong khu &Qc, @"i liu 7c h;i th+ng l" 7c h;i t1ung 7Inh
th)ng5 7c h;i ng"y /, ^u ( $hn 7it c)c t"i liu 7c h;i /0t t5 /0t
n!c &" k/ thYo $h;ng $h)$ o 7c h;i,
- i2 {/, @"i liu &. 2 {/ th+ng l" 2 {/ t;ng i t1ung 7Inh th)ng5 l!n
nht t1ong th)ng5 nhv nht t1ong th)ng, Nhng t"i liu n"y chng Bc thu
thX$ t9i c)c t19/ khO tBng,
- Nhit 2, @;ng tQ nh &!i 2 {/ t;ng i5 t"i liu &. nhit 2 chng Bc
thu thX$ td nhng t19/ khO tBng, Nhit 2 chng Bc thu thX$ :!i E
:9ngm t1ung 7Inh th)ng5 l!n nht &" nhv nht th)ng,
- i6, @"i liu &. gi6 g#/ c+ng 2 gi65 h!ng gi6 Jng &!i c)c tRn sut kh)c
nhau, @"i liu &. gi6 chng Bc thu thX$ t9i c)c t19/ khO tBng,
F2H Nhng t"i liu th*y &Sn cRn thu thX$ 7ao g#/m
- @"i liu &. :yng chCy t1ung 7Inh l" lu lBng t1ung 7Inh th+i o9n t9i
thuy<n 'uan t1kc t1n sng, @h+i o9n th+ng l" th)ng ho0c nS/,
- @"i liu &. lu lBng tJc th+i &" /Qc n!c t;ng Jng t9i tuy<n 'uan t1kc5
:9ng n"y th+ng l" lu lBng &" /Qc n!c c*a c)c t1Xnh lh 'uan t1kc thYo
th+i gian Wut hin c*a t1Xn lh, @;ng tQ nh &!i t"i liu &. lh5 ng+i ta cyn
thu thX$ c)c t"i liu &. lu lBng &" /Qc n!c t1ong c)c th+i ko h9n &" cQc
h9n, ^u ( khi thu thX$ t"i liu &. lu lBng &" /Qc n!c5 lun lun $hCi
ghi chz$ tn t19/ o5 lu &Qc tX$ t1ung n!c t9i tuy<n 'uan t1kc,
- @"i liu &. 7]n c)t l; lxng &" :i {y t9i tuy<n 'uan t1kc, ^o9i t"i liu n"y
th+ng :!i :9ng h"/ lBng 7]n c)t t1ung 7Inh th)ng,
FEH Nhng t"i liu Ma hInh5 Ma cht cRn thu thX$ 7ao g#/m
- iMa hInh &]ng lyng h#5 c)c /0t ckt ngang &" :Nc c)c tuy<n nghin cJu5 8
'ua 6 c6 th8 Wy :Qng Bc c)c +ng 0c t1ng lyng h# &" +ng 'uan
h gia lu lBng &" /Qc n!c h9 lu c*a X$ t1"n hay nh" /)y th*y in,
- iMa hInh chung t1ong lu &Qc 7ao g#/m 2 :c lu &Qc5 chi.u :"i :yng
chCy5 chi.u 12ng t1ung 7Inh lu &Qc5 2 un kh%c c*a sng sui5,,,
- @Onh cht c; - l( - h6a c*a c)c tRng t t1n /0t t1ong lu &Qc, i0c i8/
c*a thC/ thQc &Xt t1n lu &Qc,
()e)=)= NF_23 @S2 d? 6F-23 3vQ 6XZ23 6F4 6FnQ 617 07P4 6FK8 @]2
- DG -
ii &!i nhng :Q )n Wy :Qng th*y lBi-th*y in l!n5 khi thu thX$ t"i liu
khO tBng5 th*y &Sn th+ng c6 Ot &n . nCy sinh5 0c 7it l" t"i liu khO tBng
t1ong 6 c6 t"i liu /a th+ng c6 th8 thu thX$ Ry * &!i th+i ko 'uan t1kc kh)
:"i, @hX/ chO5 n<u cRn5 ng+i ta c6 th8 7 t1O 'uan t1kc 7A sung ngay td khi c6 (
# &. :Q )n, Nhng &!i nhng :Q )n c6 'uy / khng l!n l9i nj/ t1n nhng lu
&Qc nhv thI &n . &. thu thX$ &" Wx l( t"i liu th*y &Sn 7ao gi+ chng $hJc t9$
yi hvi :Ry cng nghin cJu &" tOnh to)n, @9i nhng lu &Qc nhv5 t"i liu khO
tBng th+ng c6 Ot &n .5 :o 6 P y ch_ tX$ t1ung 7"n &. t"i liu th*y &Sn,
4hi thu thX$ t"i liu th*y &Sn5 th+ng hay $hCi Wx l( nhng t1+ng hB$ sau
ym
F3H 4hng c6 t"i liu thQc o Ft"i liu 'uan t1kcHm ho"n to"n khng thu thX$
Bc lo9i t"i liu thQc o &. th*y &Sn t1n lu &Qc nghin cJu,
F2H V6 Ot t"i liu thQc om thu thX$ Bc /2t s Ot t"i liu 'uan t1kc t1ong th+i
gian ngkn5 7Pi &I c)c t19/ 'uan t1kc th*y &Sn /!i Wy :Qng ho0c sau /2t
th+i gian ho9t 2ng g :dng l9i thi khng 'uan t1kc ti<$ na,
FEH V6 t"i liu nhng khng lin tLcm c6 t19/ 'uan t1kc nhng t"i liu khng
lin tLcm ho0c l" thi<u t"i liu th+i ko Ru5 cui ho0c /t t"i liu t1ong
khoCng gia th+i ko 'uan t1kc,
FDH V6 t"i liu thQc o nhng khng #ng 72m 2 :"i t"i liu &" th+i ko 'uan
t1kc khng t1]ng nhau5 so lY nhau,
@1ong khi t"i liu thQc o thi<u5 ngkn5 khng #ng 725 ho0c khng c65
nhng cng t)c tOnh to)n &" thi<t k< yu cRu 7u2c $hCi c6 t"i liu Ru &"o, i8 giCi
'uy<t Bc nhng &n . t1n5 t1ong l( thuy<t th*y &Sn &" th*y &Sn cng t1Inh5
ng+i ta g . Wut 1t nhi.u $h;ng $h)$ &" / hInh to)n hNc 8 Wx l( nhj/
cung c$ Bc c)c t"i liu Ru &"o $hLc &L cho cng t)c thi<t k<, rhRn :!i y
sT . cX$ /2t s $h;ng $h)$ Wx l( t"i liu hay Bc sx :Lng nht t1ong th*y
&Sn, 4hi khng c6 t"i liu 'uan t1kc th*y &Sn5 ch_ c6 t"i liu &. khO tBng5 l%c 6
$hCi sx :Lng $h;ng $h)$ / $hvng 8 t9o lX$ lit th*y &Sn, 4hi t"i liu ngkn c6
th8 sx :Lng $h;ng $h)$ h"/ s ho) 'u) t1Inh :yng chCy nhj/ kzo :"i lit 'uan
t1kc5 6 l" )$ :Lng c*a +ng tRn sut l( luXn, Vyn $h;ng $h)$ t;ng 'uan n6i
chung 1t hu hiu t1ong &ic 7A sung t"i liu thi<u td chui t"i liu * t1ong lu
&Qc,
()e)^ C</ b17 6Z<2 6y2F 6Z<2 d7?4 67`6 Ip23 /FD8
- 50 -
()e)^)( B17 6Z<2 d7?4 67`6 Ip23 /FD8 6c23 :4<6
Vh%ng ta g nghin cJu kh)i ni/ i.u ti<t :yng chCy &" c6 k<t luXn 1jngm
ii.u ti<t :yng chCy l" t)c 2ng c*a con ng+i &"o tQ nhin nhj/ ch* 2ng h;n
t1ong &ic khai th)c &" sx :Lng :yng chCy thin nhin, Nh &Xy 'u) t1Inh i.u ti<t
$hL thu2c kh) nhi.u &"o nhng y<u t nhm
- i0c tOnh tQ nhin c*a :yng chCy 7M i.u ti<t5 l" :yng chCy nS/5 :yng
chCy kit5 :yng chCy lh hay :yng chCy 1kn F7]n c)tH5,,,|
- Vhu ko Fhay th+i ko tOnh to)nH i.u ti<t l" ngkn h9n hay :"i h9n|
- rh;ng $h)$ tOnh to)n i.u ti<t lin 'uan <n 'uan ni/ &. :yng
chCy l" ng}u nhin hay l" c6 'uy luXt|
- Vng cL 8 ti<n h"nh i.u ti<t5 tJc l" i.u ti<t 7jng 785 7jng h# chJa
;n hay h thng h#5 l" nhng h# chJa c6 'uan h thu lQc :9ng 7Xc
thang hay :9ng song song5,,,|
- [Lc Och c*a i.u ti<t &" /Jc 2 yu cRu &. i.u ti<t|
H"ng lo9t y<u t t1n y l"/ cho &n . i.u ti<t :yng chCy t1P nn h<t
sJc $hong $h% &" a :9ng5 chng chOnh &I $hong $h% &" a :9ng cho nn &n .
i.u ti<t :yng chCy lun l" &n . $hJc t9$5 &" lun l" . t"i nghin cJu 8 h!ng
t!i sQ ho"n thin, ao 7"i to)n i.u ti<t :yng chCy 1t $hong $h%5 a :9ng &" $hJc
t9$5 t1!c h<t cRn / tC &" Wy :Qng 7"i to)n i.u ti<t :yng chCy tAng 'u)t,
-"i to)n i.u ti<t :yng chCy tAng 'u)t c6 th8 Bc $h)t 7i8u nh saum
)i 1Yt tuy#n Ty /eng &p + h< ch=5 no W 5ng nghin c=u, $h9 n,ng
c5 /*ng ch9y thin nhin t.i tuy#n W f bi#t, chu $g i^u ti#t + ph0ng php
t3nh f le5 chhn> Rfy UHV ic jnh /ung t3ch i^u ti#t cn thi#t c5 h< ch=5 nhZ1
thk5 1fn nhu cu 6: /;ng ncl homc UOV ic jnh $h9 n,ng cp nc c5 h<
ch=5 $hi /ung t3ch i^u ti#t c5 h< f cho trc> [ hInh 7"i to)n i.u ti<t :yng
chCy tAng 'u)t Bc /inh hNa t1ong HInh 3,3>,
Nh &Xy 7"i to)n i.u ti<t :yng chCy th+ng thu2c /2t t1ong hai :9ngm e)c
Mnh :ung tOch i.u ti<t khi 7i<t t1!c nhu cRu sx :Lng n!c ho0c W)c Mnh khC
nSng cung c$ n!c td h# chJa khi :ung tOch i.u ti<t Bc n Mnh t1!c, @1ong
hai lo9i 7"i to)n t1n5 ngo"i k<t 'uC t1Qc ti<$ l" :ung tOch i.u ti<t ho0c khC nSng
c$ n!c5 7ao gi+ chng $hCi k/ thYo _uy lu&t i^u ti#t t0ng =ng,
- 53 -
-i<t :yng chCy <n ntn f FtH
i0c tOnh lyng h# &" c)c t"i liu kh)c
^Qa chNn /Lc tiu &" $h;ng $h)$ tOnh
e)c Mnh lo9i 7"i to)n
-"i to)n F3H -"i to)n F2H
e)c Mnh :ung tOch i.u ti<t c*a h# e)c Mnh khC nSng c$ n!c c*a h#
e)c Mnh 'uy luXt i.u ti<t
nhj/ thva /gn /Lc Och c*a 7"i to)n
nt f FtH
4<t 'uC -@ F3H 4<t 'uC -@ F2H
chi 4hC nSng c$ n!c
4<t th%c 7"i to)n i.u ti<t
HInh 3,3>m [ hInh 7"i to)n i.u ti<t :yng chCy tAng 'u)t
cXy 'uy luXt i.u ti<t l" gI nuy luXt i.u ti<t hay 'uy tkc i.u ti<t Bc
hi8u l" 'u) t1Inh lu lBng i.u ti<t thYo th+i gian t1ong /2t chu ko i.u ti<tm nt
f FtH, ao /i 'uan h ch0t chT gia lu lBng i.u ti<t &!i :ung tOch &" /Qc
n!c h#5 cho nn i khi ng+i ta cyn 7i8u :in 'uy luXt i.u ti<t :!i :9ng :ung
tOch ho0c /Qc n!c h# thYo th+i gian,
ii &!i 7"i to)n :9ng F3H5 ch%ng ta cRn W)c Mnh :ung tOch i.u ti<t c*a h#
nhj/ thva /gn Bc c)c nhu cRu sx :Lng n!c c*a con ng+i t1ong c)c ng"nh
kinh t< 'uc :n kh)c nhau, -"i to)n n"y $hJc t9$ h;n 7"i to)n :9ng F2H 7Pi &I
nhu cRu sx :Lng n!c 1t a :9ng5 $hong $h% &" thay Ai thYo th+i gian, N<u nhu
cRu :]ng n!c 8 $hLc &L $h)t in thI 7"i to)n i.u ti<t :yng chCy cyn Bc gNi
l" 7"i to)n i.u ti<t &" t3nh ton thy n,ng5 7"i to)n th*y nSng sT Bc nghin cJu
1t t /_ t1ong Vh;ng c, N<u nhu cRu :]ng n!c 8 $hLc &L t!i cho cy t1#ng
ho0c $hLc &L n!c sinh ho9t5 n!c cng nghi$ thI gNi l" 7"i to)n i.u ti<t $hLc
&L t!i &" c$ n!c, N<u nhu cRu n!c h9 :u l" {y /0n ho0c $hLc &L giao thng
th*y thI 7"i to)n l" i.u ti<t :yng chCy $hLc &L giao thng &" {y /0n, N<u i.u
ti<t 8 C/ 7Co an to"n chng lh cho cng t1Inh &" h9 :u thI Bc gNi l" 7"i to)n
i.u ti<t lh, Ng"y nay5 /i h# chJa5 0c 7it &!i h# chJa P 'uy / t1ung 7Inh &"
'uy / l!n thI h# th+ng $hCi l"/ nhi/ &L tAng hB$5 $hLc &L c$ n!c cho
nhi.u ng"nh, VhOnh &I &Xy 7"i to)n i.u ti<t :yng chCy ng"y c"ng t1P nn $hJc
- 52 -
t9$5 &" /Lc tiu lQa chNn c*a 7"i to)n ng"y c"ng kh6 khSn, cn . $hn $hi chi
$hO &" thu nhX$ chng nh )nh gi) hiu 'uC c*a cng t1Inh ng"y c"ng $hJc t9$
h;n t1!c,
ii &!i 7"i to)n :9ng F2H5 khi 7i<t :ung tOch i.u ti<t h#5 cRn W)c Mnh Bc
khC nSng c$ n!c c*a h# chJa, -"i to)n n"y c6 $hRn ;n giCn h;n n<u nh :yng
chCy thin nhin <n l" 7i<t t1!c ho0c c6 :Q 7)o chOnh W)c, ^u lBng i.u ti<t P
sau X$ sT Bc $hn $hi cho c)c ng"nh nh th< n"o i khi khng thu2c /Lc
Och c*a 7"i to)n i.u ti<t :yng chCy,
Vng cL 'uan t1Nng nht i &!i /i 7"i to)n i.u ti<t :yng chCy l" $h;ng
t1Inh cn 7jng n!c c*a h# chJa5 /i th+i o9n tOnh to)n c6 /2t $h;ng t1Inh cn
7jng5 &!i lu ( l" :ung tOch h# cui th+i o9n n"o 6 chOnh l" :ung tOch h# P Ru
th+i o9n ti<$ sau5 ch%ng ta sT c6 /2t h hay /2t chui c)c $h;ng t1Inh cn
7jng n!c c*a h# chJa, H c)c $h;ng t1inh cn 7jng n!c c]ng c)c i.u kin
7in c*a 7"i to)n &" c)c $h;ng t1Inh nhi/ &L F$h;ng t1Inh nSng lBng i &!i
th*y inH sT cho $hz$ ch%ng ta giCi Bc 7"i to)n i.u ti<t :yng chCy,
e)=)= YF-T23 QF<Q 6y2F 6Z<2 d7?4 67`6 Ip23 /FD8
c. /0t $h;ng $h)$ tOnh &" c)ch ti<$ cXn 8 giCi 7"i to)n i.u ti<t :yng
chCy5 cho <n nay &}n t#n t9i hai $h;ng $h)$ $hA 7i<n l"m
F3H Ch0ng php Tc jnh hay cyn gNi l" ph0ng php th= te th[i gi5n5
$h;ng $h)$ n"y coi 'u) t1Inh :yng chCy g :in 1a t1ong 'u) khJ sT l9i
:in 1a nh &Xy t1ong t;ng lai, Nh &Xy lit :yng chCy t1ong t;ng lai
Bc Wy :Qng 7jng c)ch )$ :Lng lit :yng chCy t1ong 'u) khJ5 y l" 0c
i8/ c; 7Cn nht c*a $h;ng $h)$ &" c)ch ti<$ cXn n"y, V; sP c*a $h;ng
$h)$ l" coi t1Nng tOnh cht c6 'uy luXt c*a :yng chCy &" 'u) t1Inh :yng
chCy, @1ong 'u) t1Inh tOnh to)n cn 7jng n!c5 lit t"i liu Ru &"o &" k<t
'uC Ru 1a c*a 7"i to)n i.u ti<t .u cho :!i :9ng thJ tQ th+i gian,
rh;ng $h)$ W)c Mnh c6 u i8/ c; 7Cn l" tOnh to)n ;n giCn5 #ng th+i
k<t 'uC i.u ti<t chng 9t /Jc 2 tin cXy n<u nh lit :yng chCy t1ong 'u)
khJ * :"i &" sQ 7i<n 2ng &. khO tBng5 th*y &Sn5 Ma hInh5 Ma /9o5,,,
t1ong t;ng lai khng l!n, VhOnh &I u i8/ n"y /" $h;ng $h)$ W)c Mnh
t1P nn 1t $hA 7i<n &" Bc )$ :Lng 12ng 1gi t1ong /Ni giai o9n c*a thi<t
k< &" &Xn h"nh cng t1Inh h# chJa n!c,
@uy nhin :o giC thi<t l" 'u) t1Inh :yng chCy t1ong t;ng lai sT ging &!i
'u) t1Inh :yng chCy g :in 1a t1ong 'u) khJ cho nn5 k<t 'uC tOnh to)n
chkc chkn sT khng th8 thXt chOnh W)c khi )$ :Lng &"o t;ng lai khai th)c
cng t1Inh, iy l" nhBc i8/ ch* y<u &. /0t $h;ng $h)$ luXn c*a
$h;ng $h)$ n"y, VhOnh &I lT 65 $h;ng $h)$ thJ hai thYo c)ch ti<$ cXn
coi :yng chCy /ang 7Cn tOnh ng}u nhin Bc Wy :Qng &" $h)t t1i8n,
- 5E -
F2H Ch0ng php Tc 6ut5 $h;ng $h)$ W)c sut :Qa t1n 'uan ni/ cho
1jng :yng chCy &" 'u) t1Inh :yng chCy /ang 7Cn tOnh ng}u nhin W)c sut,
ao 6 8 c6 th8 tOnh to)n i.u ti<t 9i lBng ng}u nhin5 ng+i ta :Qa &"o
l( thuy<t W)c sut &" thng k to)n hNc 8 giCi 'uy<t &n .,
rh;ng $h)$ W)c sut WY/ 'u) t1Inh :yng chCy l" /2t 9i lBng ng}u
nhin Bc 7i8u :in :!i :9ng /2t luXt $hn $hi W)c sut &!i c)c thng
s 0c t1ng, ao 6 k<t 'uC nhXn Bc td 7"i to)n i.u ti<t chng :!i :9ng
c)c 0c t1ng W)c sut, Nghqa l" c)c +ng cong W)c sut c*a lu lBng
i.u ti<t5 lBng n!c WC5 /Jc 2 Ry h# t1ong tdng th+i o9n,,, &" nhng
y<u t 7i8u thM ch< 2 l"/ &ic .u 7i8u thM :!i :9ng W)c sut chJ khng
$hCi 7i8u :in thYo thJ tQ th+i gian W)c Mnh,
rh;ng $h)$ W)c sut c6 u i8/ ch* y<u l" $h;ng $h)$ luXn ch0t chT5
nguyn l( tOnh to)n ho"n thin5 &" cho k<t 'uC $h] hB$ &!i 7Cn cht ng}u
nhin c*a 'u) t1Inh :yng chCy, Nhng $h;ng $h)$ n"y $hJc t9$5 khi
lBng tOnh to)n l!n 0c 7it khi $hCi giCi 'uy<t c)c 7"i to)n i.u ti<t h
thng h#,
@1ong 'u) t1Inh $hn lo9i i.u ti<t5 'u) t1Inh nghin cJu &. i.u ti<t &" tOnh
to)n th*y nSng5 ch%ng ta sT lRn lBt . cX$ t!i hai $h;ng $h)$ tOnh to)n i.u ti<t
t1n, @1ong thQc t< c)c 7"i to)n i.u ti<t $hLc &L c$ n!c h9 :u &" 7"i to)n th*y
nSng5 cC hai $h;ng $h)$ .u Bc )$ :Lng 12ng 1gi, Nhj/ tXn :Lng u th< c*a
cC hai $h;ng $h)$5 hin nay ng+i ta $hi hB$ cC hai 'uan ni/ t1n thng 'ua
7"i to)n i.u ti<t thYo $h;ng $h)$ thJ tQ th+i gian5 nhng &!i 'u) t1Inh :yng
chCy g Bc / hInh h6a thYo 9i lBng ng}u nhin, VhOnh nhng / hInh t9o
lit :yng chCy hay / hInh kzo :"i lit :yng chCy g gi!i thiu P Vh;ng III nh
/ hInh @ho/as iY1ing hay [ontY Va1lo5,,, g t9o nn lit :yng chCy /ang X/
7Cn cht W)c sut &" n6 ho"n to"n c6 Bc WY/ l" sT WCy 1a t1ong t;ng lai, @6/
l9i &. /0t $h;ng $h)$ tOnh &" c)ch ti<$ cXn5 ch%ng ta c6 7a $h;ng $h)$ l"m
- rh;ng $h)$ W)c Mnh Fhay $h;ng $h)$ thJ tQ th+i gianH
- rh;ng $h)$ W)c sut &" thng k to)n hNc
- rh;ng $h)$ k<t hB$ Fsx :Lng / hInh h6a :yng chCy thYo 7Cn cht
W)c sut &" :]ng $h;ng $h)$ W)c Mnh 8 giCi 7"i to)n i.u ti<tH,
C\4 F7 @1 b17 6nQ QFH2 (
3, @1Inh 7"y c)c kh)i ni/ chOnh &. sx :Lng tAng hB$ ngu#n n!c
2, @1Inh 7"y nguyn tkc sx :Lng tAng hB$ ngu#n n!c Nu &O :L /inh ho9
- 5D -
E, Ngu#n nSng lBng n!c t#n t9i :!i nhng :9ng n"o &" hInh thJc 7i8u
hin c*a ch%ng NSng lBng :yng chCy t1ong sng ngyi c6 nhng :9ng
n"o5 /inh hNa
D, V)c lo9i ngu#n n!c /0t &" nu c)c s liu &. ngu#n n!c /0t t1n th<
gi!i
5, Ngu#n n!c ngR/ t1n th< gi!i
U, V)c lu &Qc sng P cit Na/ &" c)c 0c t1ng lu &Qc &" :yng chCy c*a
ch%ng
=, @Onh nSng lBng thu Bc 7jng 4h &" @/ khi t 5 kg lo9i c6 nhit
lBng D000 calKkg t9i /2t nh" /)y nhit in c6 hiu sut to"n 72 l" E0?,
>, N<u a @@i /!i &!i cng sut t1ung 7Inh t1ong nS/ l" 2,D00 [ thI s
than ) lo9i nhit lBng D000 ValKkg ti<t ki/ Bc t1ong /2t nS/ sT l"
7ao nhiu N<u 7i<t t sut sCn Wut in 7jng than l" E>00 ValK4h,
G, @9i :Ci 7+ 7i8n :"i 320 k/ P t_nh V5 'uan t1kc Bc chi.u cao s6ng t1ung
7Inh l" 252D / &!i chu ko s6ng l" D5 giy, Hgy !c tOnh nSng lBng F4hH
c*a s6ng t9i :Ci 7+ 7i8n 6 t1ong 3 nS/,
30, @1Inh 7"y c)c s; # nguyn l( khai th)c nSng lBng th*y t1i.u 7jng t19/
th*y in th*y t1i.u
33, @Onh lu lBng 'ua tuc 7in &" in nSng t1ung 7Inh nS/ c*a @@i th*y
t1i.u n<u 7i<t c)c t"i liu saum :in tOch /0t tho)ng c*a Yo 7i8n Bc ngSn
l9i l"/ 78 chJa $h)t in l" D5 4/
2
5 7+ c*a Yo 7i8n :c Jng| Vhu ko ln
Wung c*a t1i.u 'uan s)t Bc l" 3255 gi+5 t;ng Jng &!i 2 h9 th$ /Qc
n!c l" 555/5 2 giao 2ng c2t n!c t1ung 7Inh t1ong chu ko l" D/5 ly
hiu sut $h)t in l" =255?,
32, @hi<t lX$ &" $hn tOch cng thJc tOnh c2t n!c to"n $hRn c*a /2t o9n
sng @h"nh lX$ cng thJc tOnh cng sut &" in nSng c*a /2t o9n sng
3E, @1 nSng c*a /2t con sng Bc )nh gi) nh th< n"o
3D, Hgy t1Inh 7"y s; # nguyn l( c*a c)c $h;ng $h)$ tX$ t1ung &" khai th)c
nSng lBng c*a :yng chCy t1n sng
35, @1Inh 7"y &. c)c thng s &. nSng lBng c*a @@i t1ong nh6/ c2t n!c
nh6/ lu lBngnh6/ nSng l;ng &" c)c h s hay sx :Lng
3U, Hgy tOnh c)c thng s cRn thi<t c*a t19/ th*y in - n<u 7i<t c)c s liu
saum
l tA /)y c*a @@i l" >5 c2t n!c tOnh to)n l" GD/5 lu lBng Mnh /Jc
c*a tA /)y l" E00 /
E
Ks5 in nSng t1ung 7Inh nhi.u nS/ l" G55 t 4h,
3=, Hgy nu &" giCi thOch c)c s; # 7 t1O cng t1Inh Ru /i c*a c)c lo9i @@i
3>, 48 tn @@i lyng sng5 sau X$5 +ng :}n P n!c ta F/i lo9i /2t tn
t19/H
3G, l; # khai th)c nSng lBng thYo ki8u 7Xc thang &" song song c)c h# chJa
c6 u &" nhBc i8/ gI
- 55 -
T17 07P4 6FLM GFDZ
3, i)o t1Inh th*y nSng5 -2 /n @h*y iin - i9i hNc @h*y lBi5 Nh" Wut
7Cn Nng @hn-H" n2i 3G=D,
2, r,r, p1gun$ @19/ th*y in - Nguyn l( sx :Lng nSng lBng n!c5 -2
/n @h*y in FH,e, iInh5 r, rhL5 N,n, nuonhH-i9i hNc Wy :Qng-@"i
liu :Mch5 @* s)ch i9i hNc Wy :Qng-H" N2i 3GU>,
E, V; sP nSng lBng c*a @19/ th*y in5 rh9/ rhL5 Nh" Wut 7Cn i9i hNc
&" @1ung hNc chuyn nghi$5 H" N2i 3G=5,
D, @uc 7in n!c5 ^ rhu5 @* s)ch i9i hNc Wy :Qng5 H" N2i 3G=3,
5, ^oZ-HYa: roZY1 rlants5 /il [osonyi5 -u:a$Yst 3G>=,
U, High-HYa: roZY1 rlants5 /il [osonyi5 -u:a$Yst 3G>=,
=, nuc h2i5 3GG>m ^uXt @"i nguyn n!c &" nghM Mnh h!ng :}n thi h"nh,
Nh" Wut 7Cn chOnh t1M 'uc gia5 2003,
>, o1l: -ank5 3GGUm )intn51 c5tnr En6ourcn6 ?nctor En+ino, a5in rnport,
p oint 1Y$o1t 7y thY o1l: -ank5 psian aY&Ylo$/Ynt -ank5 p5 Nar5
an: thY N atY1 sYsou1cYs 1ou$ in coo$Y1ation Zith thY InstitutY o
atY1 sYsou1cYs rlanning5 ciYtna/,
- 5U -
CH#NG II
NHNG VN V TH CHs QUN L
TI NGUY!N N"C
=)( C</ GF<7 27PM @? 6Fx /F`
=)()( C</ 6F12F QFH2 6Fx /F`
4h)i ni/ &. th8 ch< /!i c*a 'uCn l( tAng hB$ t"i nguyn n!c 7ao g#/ 7a
th"nh $hRn ch* y<um
- V)c chOnh s)ch &" luXt $h)$5
- 4hung th8 ch<5
- H thng 'uCn l( t"i nguyn n!c,
@t cC c)c th"nh $hRn n"y .u lin 'uan &!i nhau &" c6 /Lc Och l"/ sao cho t"i
nguyn n!c Bc khai th)c5 sx :Lng hiu 'uC &" Bc 'uCn l( /2t c)ch ch0t chT
)$ Jng c)c yu cRu c*a 'uCn l( thYo nguyn tkc tAng hB$ F1igg5 3GGUH,
;1< >h4nh !ch ? lu@t &h&
VhOnh s)ch 7ao g#/ c)c chOnh s)ch lin 'uan <n khai th)c sx :Lng &" 'uCn l(
7Co & t"i nguyn n!c nhm
- V)c tiu chu{n 8 lQa chNn :Q )n|
- V)c chOnh s)ch &. gi) n!c &" thu h#i &n Ru t Wy :Qng c)c cng
t1Inh|
- rhn $hi n!c gia c)c ng"nh :]ng n!c chng nh chuy8n n!c gia
c)c &]ng hay sang lu &Qc ln cXn|
- VhOnh s)ch 6ng g6$ &. kinh t<5 &. sQ tha/ gia c*a ng+i :]ng n!c,
V)c chOnh s)ch n"y c6 th8 Bc 7an h"nh :o c)c c$ 'uCn l( kh)c nhau td t1ung
;ng <n Ma $h;ng5 nh chOnh s)ch n!c 'uc gia c*a c$ t1ung ;ng &" c)c
chOnh s)ch n!c c*a c)c t_nh ho0c c)c tA chJc 'uCn l( lu &Qc sng P c$ Ma
$h;ng,
^uXt $h)$ &. n!c 7ao g#/ c)c &Sn 7Cn $h)$ luXt &. n!c &" c)c khOa c9nh lin
'uan <n n!c nhm
- nuy Mnh &. 'uy.n sx :Lng n!c5
- iCi 'uy<t c)c Wung 2t t1ong sx :Lng n!c5
- 5= -
- @1)ch nhi/ &" sQ tha/ gia c*a c)c th"nh $hRn lin 'uan &" c2ng #ng
:n c t1ong 'uCn l( sx :Lng n!c5
- V)c c; ch< i.u h"nh,
V)c &Sn 7Cn $h)$ luXt &. n!c c6 th8 Bc so9n thCo :!i :9ng c)c i.u luXt5 c)c
'uy tkc5 c)c i.u khoCn thQc hin ho0c c)c 'uy Mnh &. tA chJc 'uCn l(, Vh%ng
Bc 7an h"nh /2t c)ch chOnh thJc t1ong c)c nghM Mnh5 thng t5 ho0c h!ng :}n
c*a c)c c; 'uan 'uCn l( nh" n!c c6 th{/ 'uy.n, Ngo"i 1a ch%ng cyn 7ao g#/
tc)c 'uy tkc5 'uy Mnh &. 'uCn l( n!c n2i 72u c*a c)c tA chJc tha/ gia 'uCn l(
n!c t1n sng5 thO :L nh c*a c; 'uan 'uCn l( lu &Qc sng5 c*a c)c c; 'uan
'uCn l( n!c t9i Ma $h;ng &. c)c &n . thQc hin 'uCn l( n!c P lu &Qc &" P
c)c Ma $h;ng F1igg5 3GGUH,
^uXt $h)$ cit na/ <n th+i i8/ hin t9i g c6 Ry * c)c &Sn 7Cn $h)$ luXt &"
chOnh s)ch &. n!c, -ao g#/m
- ^uXt t"i nguyn n!c F3GG>H
- ^uXt 7Co & /i t1+ng F2005H
- ^uXt in lQc,F200DH
- Vhi<n lBc $h)t t1i8n 7.n &ng F200DH
- Vhi<n lBc $h)t t1i8n ng"nh in F200D
- NghM Mnh thi h"nh luXt t"i nguyn n!c F3GGGH,
;2< Khung thA ch
4hung th8 ch< W)c Mnh 1 c)c i tBng n"o tha/ gia thQc hin 'uCn l( n!c
thYo nguyn tkc tAng hB$ chng nh chJc nSng 'uy.n h9n &" c; ch< cRn thi<t cho
c)c i tBng 6 tha/ gia &"o cng t)c 'uCn l( n!c Bc hiu 'uC, 4hung th8
ch< c*a n^@H@NN $hCi $h)t t1i8n thYo c)c c$ &" c)c khu &Qc kh)c nhau c$ td
t1ung ;ng <n Ma $h;ng5 cho khu &Qc nh" n!c &" t nhn5 cho lu &Qc sng
FVa11uthY1s Yt, al,5 3GGUH,
4hi so9n thCo th8 ch< cRn $hn tOch &" a 1a Bc c)c hInh /}u tA chJc c)c c;
'uan 'uCn l( ngu#n n!c c)c c$ $h] hB$ &!i i.u kin Ma l(5 c; ch< tA chJc5
chOnh t1M c*a /i 'uc gia &" i.u kin kinh t< Wg h2i c*a lu &Qc sng5 W)c Mnh
1 chJc nSng chng nh t1)ch nhi/ c*a c; 'uan 'uCn l( n!c 8 l"/ sao cho c)c
c; 'uan n"y ho9t 2ng tt &" $hi hB$ &!i nhau giCi 'uy<t c)c &n . nCy sinh
t1ong thQc t<,
- 5> -
cic th"nh lX$ c)c c; cu tA chJc chng $hCi thOch Jng &!i c)ch ti<$ cXn /!i c*a
n^@H@NN5 0c 7it l" c)ch ti<$ cXn td :!i ln sao Y/ l9i hiu 'uC cao nht cho
ng+i :]ng n!c, @1ong t1+ng hB$ n"y c6 th8 . Wut lX$ th/ c)c c; 'uan hay
tA chJc /!i so &!i t1!c y 8 tha/ gia &"o h thng 'uCn l( ngu#n n!c5 nh
BCi #Dng nc tha/ gia &" $h)t t1i8n 'uCn l( c)c h thng c$ n!c, i#ng th+i
chng cRn t9o sQ cn 7jng gia nhng tA chJc c*a c2ng #ng :n c &" c)c c; 'uan
c*a nh" n!c tha/ gia t1ong 'uCn l( t"i nguyn n!c,
;9< B thEng t chFc .u6n lG nc
^" h thng c)c &Sn 7Cn 'uy Mnh &. tA chJc c)c c; 'uan 'uCn l( n!c5 'uCn l(
lu &Qc sng5 chng nh c)c cng cL i.u h"nh5 cng cL kinh t< 8 cho c)c c; 'uan
n"y ho9t 2ng hu hiu t1ong thQc t<,
@h8 ch< &" chOnh s)ch 'uCn l( n!c chMu sQ t)c 2ng c*a c)c nhn t 7n ngo"i
7ao g#/m h thng chOnh t1M5 c)c chOnh s)ch kinh t< 'uc gia5 khung luXt $h)$ c*a
nh" n!c5 i.u kin kinh t< Wg h2i &Sn ho) t1uy.n thng5 &" i.u kin &. t"i
nguyn thin nhin c*a khu &Qc,
=)()= NN7 I423 @? :4D2 0; 6c23 FWQ 617 234892 2-./
;1< HEi ?i nc ? cc yu tE mIi tr*ng lin .uan +n nc
nuCn l( tAng hB$ tt cC c)c th"nh $hRn ngu#n n!c Fn!c /0t5 n!c ngR/ &"
n!c &]ng cxa sng &Yn 7i8nH,
nuCn l( tAng hB$ tt cC c)c ng"nh sx :Lng n!c nh t!i5 $h)t in5 c$ n!c
cho sinh ho9t &" cng nghi$5 n!c cho giao thng thu5 $h)t t1i8n thu sCn5
ngh_ ng;i5 giCi t1O5 thYo cC th+i gian &" khng gian,
nuCn l( tAng hB$ cC s lBng &" cht lBng n!c5 t1ong 6 ch% t1Nng 'uCn l(
&" ki8/ so)t c)c ngu#n n!c thCi 8 h9n ch< nhi/ n!c,
nuCn l( cC cung c$ n!c &" nhu cRu n!c, Ngo"i 'uCn l( n!c nh hin t9i5
n^@H@NN cyn 'uCn l( cC nhu cRu &!i $h;ng ch/ )$ Jng n!c thYo nhu
cRu c*a ng+i :]ng5 nhj/ sx :Lng n!c ti<t ki/ &" c6 hiu 'uC h;n,
nuCn l( sx :Lng n!c t1ong /i lin 'uan &!i sx :Lng t &" c)c y<u t sinh
th)i kh)c t1ong lu &Qc sng,
nuCn l( tAng hB$ &ic khai th)c sx :Lng n!c cC thBng lu &" h9 lu5 h9n
ch< c)c /u thu}n t1ong sx :Lng n!c c*a c)c &]ng n"y,
- 5G -
;2< V, &hJng #in .u6n lG
eY/ Wzt tAng hB$ cC kinh t<5 Wg h2i &" /i t1+ng t1ong 'uCn l( n!c5 i.u
6 c6 nghqa l" khi 1a 'uy<t Mnh &. 'uCn l( n!c $hCi :Qa t1n c)c chi $hO &"
lBi Och &. kinh t< chng nh Wg h2i &" /i t1+ng,
nuCn l( thng nht thYo Ma gi!i h"nh chOnh5 t1ong 6 {y /9nh sQ $hi hB$
t1)ch nhi/ 'uCn l( n!c &" c)c ho9t 2ng P /Ni c$5 7ao g#/ c$ t1ung
;ng5 t_nh Ma $h;ng5 c2ng #ng, i#ng th+i Wy :Qng /2t c; cu tA chJc &"
$h)$ l( 1 1"ng i &!i 'uCn l( t"i nguyn n!c,
nuCn l( tAng hB$ &. /0t Ma l(5 ly 1anh gi!i thu &Sn l"/ ;n &M c; sP c*a
'uCn l( n!c hay gNi l" 'uCn l( n!c thYo lu &Qc sng, V]ng khai th)c sx
:Lng n!c5 cRn ch% t1Nng 'uCn l( 7Co & tAng hB$ c)c t"i nguyn &" /i
t1+ng 8 :uy t1I khC nSng t)i t9o c*a ngu#n n!c,
nuCn l( thYo $h;ng thJc td :!i ln5 7kt Ru td c2ng #ng :n c &"
nhng ng+i hPng lBi,
iC/ 7Co lBi Och cho tt cC c)c th"nh $hRn tha/ gia 0c 7it l" ng+i :]ng
n!c5 thng 'ua C/ 7Co 'uy.n :]ng n!c5 sQ cng 7jng t1ong :]ng n!c,
nuCn l( n!c c6 sQ tha/ gia c*a tt cC nhng th"nh $hRn lin 'uan5 0c
7it l" c2ng #ng :n c t1ong tt cC c)c lqnh &Qc5 k8 cC t1ong 'uy ho9ch &"
thQc hin, nua 6 nng cao sQ tha/ gia c*a c2ng #ng5 0c 7it l" c*a $hL
n t1ong 'uCn l( sx :Lng &" 7Co & ngu#n n!c F1igg5 3GGUH,
=)()^ C</ 234892 6>/ 6XZ23 :4D2 0; 6c23 FWQ 617 234892 2-./
-n nguyn tkc au7lin Bc thCo luXn &" thng nht t1ong h2i nghM &. N!c &"
[i t1+ng nS/ 3GG2 l"/ c; sP n.n tCng cho n^@H@NN, Nhng nguyn tkc n"y
g $hCn )nh sQ thay Ai nhXn thJc &. t"i nguyn n!c, lau y sT t1Inh 7"y &kn
tkt c)c nguyn tkc c; sP c*a n^@H@NN n"y,
;1< Nguyn tKc 1: Nc nght l ti nguyn h4u h.n, $hng ti nguyn no cW thX
th5y th# c, rt thi#t y#u X /uy tr cuYc 62ng, pht triXn Tf hYi + 1i tr[ng
NhXn thJc n!c l" /2t t"i nguyn hu h9n khng $hCi l" & h9n nh t1!c y
'uan ni/5 0t 1a t1ong 'uCn l( &" sx :Lng n!c $hCi h9n ch< c)c sQ tht tho)t &"
- U0 -
$hCi coi n!c l" /2t t"i sCn tQ nhin chOnh y<u cRn thi<t $hCi :uy t1I Y/ l9i
nhng lBi Och /ong /un &" 7.n &ng,
Von ng+i 7jng c)c ho9t 2ng c*a /Inh c6 th8 gy nn c)c t)c 2ng tiu cQc l"/
suy giC/ khC nSng t)i t9o c*a ngu#n n!c chng nh l"/ suy giC/ s lBng &"
cht lBng n!c5 #ng th+i chng c6 th8 c6 t)c 2ng tOch cQc t!i ngu#n n!c c*a
sng nh i.u ti<t l9i :yng chCy 8 tSng khC nSng sx :Lng n!c, V)c &n . n"y
cRn $hCi ch% t1Nng t1ong 'uCn l( sx :Lng n!c,
;2< Nguyn tKc 2: Cht triXn + b9o +! ti nguyn nc ph9i /e5 trn ph0ng
php ti#p c&n cW 6e th51 gi5 c5 tt c9 cc thnh phn b5o g<1 nh4ng ng[i
/png nc, ng[i l&p 8uy ho.ch + ng[i Ty /eng ch3nh 6ch 7 cc cp>
nuCn l( n!c t1uy.n thng khng ch% t1Nng <n sQ tha/ gia c*a c)c th"nh $hRn5
nht l" c*a ng+i :]ng n!c, Nguyn tkc 2 a 1a c)ch ti<$ cXn /!i &. /0t 'uCn
l( c6 tOnh 'uy<t Mnh 8 nng cao hiu 'uC c*a &ic sx :Lng n!c5 t1ong 6 &ai t1y
c*a ng+i :]ng n!c chng $hCi coi t1Nng nh c*a ng+i lX$ 'uy ho9ch chng nh
Wy :Qng chOnh s)ch &. n!c, Nguyn tkc nhn /9n sQ tha/ gia thXt sQ c*a c)c
th"nh $hRn lin 'uan l" /2t $hRn c*a 'u) t1Inh 1a 'uy<t Mnh, V6 sQ tha/ gia th8
hin P c)c khOa c9nh nh c2ng #ng :n c tX$ hB$ nhau l9i 8 chNn c)ch sx :Lng
chng nh 'uCn l( cung c$ n!c5 ho0c 7Ru /2t c)ch :n ch* c)c c; 'uan 'uCn l(
$hn $hi n!c,
rh;ng $h)$ ti<$ cXn c6 sQ tha/ gia l" c)ch :uy nht 8 9t t!i c)c sQ thoC thuXn
chung c6 tOnh lu :"i t1ong 'uCn l( &" sx :Lng n!c, i8 9t Bc i.u 65 c)c
th"nh $hRn lin 'uan &" c)c c)n 72 c*a c; 'uan 'uCn l( n!c cRn $hCi nhXn thJc
Bc sQ 7.n &ng c*a ngu#n n!c l" &n . chung nht /" tt cC c)c 7n cRn $hCi
7i<t hy sinh 'uy.n lBi 1ing Fn<u cRnH &I /2t k<t 'uC chung tt w$,
@hQc hin 'uCn l( thYo c)ch ti<$ cXn c6 sQ tha/ gia thI chOnh 'uy.n c)c c$ td
t1ung ;ng <n Ma $h;ng cRn $hCi t9o c)c c; ch< thuXn lBi cho sQ tha/ gia c*a
c)c 7n5 0c 7it l" c*a c2ng #ng :n c5 nhng ng+i t1Qc ti<$ Bc hPng lBi
hay 7M thit h9i, V)c c$ chOnh 'uy.n chng cRn h t1B 8 nng cao nSng lQc tha/
gia c*a c2ng #ng5 nht l" c*a $hL n &" nhng tRng l!$ :n c c6 t1Inh 2 th$
t1ong Wg h2i, lQ tha/ gia cyn l" /2t $h;ng tin 8 cn i gia $h;ng $h)$
'uCn l( td t1n Wung &" $h;ng $h)$ td :!i ln,
;9< Nguyn tKc 9: Ch; n4 cW +5i tr* trung t1 trong +i!c cung cp, 8u9n l" + b9o
+! ngu<n nc>
- U3 -
@1ong thQc t< ng+i $hL n c6 &ai t1y ch* y<u t1ong &ic sx :Lng &" 7Co & ngu#n
n!c :]ng cho sinh ho9t c*a gia Inh &" cho sCn Wut nng nghi$5 nhng &ai t1y
c*a hN l9i 1t h9n ch< t1ong &n . 'uCn l( chng nh 1a 'uy<t Mnh lin 'uan <n
t"i nguyn n!c, @d thQc t< nu t1n nguyn tkc E g nhn /9nh l9i &ai t1y c*a
ng+i $hL n &" ch_ 1 cRn $hCi c6 nhng c; ch< thOch hB$ 8 nng cao khC nSng
ti<$ cXn c*a $hL n tha/ gia &"o n^@H@NN, Nguyn tkc n"y chng ch_ 1 t1ong
n^@H@NN cRn $hCi c6 nhXn thJc Ry * &. gi!i tOnh5 cL th8 l" $hCi WY/ Wzt c)ch
thJc c*a c)c Wg h2i kh)c nhau n Mnh &ai t1y Wg h2i5 kinh t<5 &Sn ho) c*a na/ gi!i
&" $hL n 8 td 6 Wy :Qng $h;ng thJc tha/ gia Ry * &" hiu 'uC c*a $hL n
P /Ni c$ &"o &ic 1a 'uy<t Mnh t1ong 'uCn l( &" 7Co & ngu#n n!c,
;L< Nguyn tKc L: Nc cW gi trj $inh t# trong 1hi hnh th=c 6: /;ng + cn ph9i
c Tn1 nh 1Yt lo.i hng ho cW li 3ch $inh t#>
[2t sai lR/ kzo :"i h"ng nhi.u th< k t1!c y l" g khng nhXn 7i<t Bc gi) t1M
kinh t< c*a t"i nguyn n!c &" coi n!c nh l" /2t ngu#n lBi c*a tQ nhin c6 th8
sx :Lng tQ :o ho"n to"n /in $hO, ii.u n"y khi<n cho n!c Bc sx :Lng /2t
c)ch tuo tin &" kz/ hiu 'uC t1ong c)c th+i gian c*a 'u) khJ &" ng+i :]ng
khng c6 ( thJc 7Co & nSng lQc t)i t9o c*a t"i nguyn n!c, @1ong n^@H@NN
cRn $hCi tOnh to)n Ry * gi) t1M c*a n!c 7ao g#/ gi) t1M kinh t< &" gi) t1M n2i t9i
c*a t"i nguyn n!c5 &" t9o c; ch< cho ng+i :]ng n!c c6 * khC nSng sx :Lng
n!c &" t1C * c)c chi $hO cho &ic /ua n!c chng nh t1)ch nhi/ c*a hN t1ong
7Co & ngu#n n!c,
-n nguyn tkc c*a au7lin g ch_ 1a nhng thay Ai t1ong nhXn thJc &" c)ch 'uCn
l( sx :Lng n!c cRn thi<t 8 th)o g nhng t#n t9i hin nay, @d nhng nguyn tkc
n"y5 kh)i ni/ &" /2t $h;ng $h)$ 'uCn l( t"i nguyn n!c /!i :Qa t1n nguyn
tkc tAng hB$ g hInh th"nh5 )$ Jng yu cRu thQc t<,
=)= TFx /F` 6XZ23 :4D2 0; 617 234892 2-./ o V7P6 2LM
=)=)( *F423 QF<Q 0;
1. >hin l%c ? ch4nh !ch .uEc gia lin .uan +n mIi tr*ng nc
Vhi<n lBc rh)t t1i8n 4inh t< - eg h2i giai o9n 2003-2030 t1Inh 7"y kh)i 'u)t
nht &ic Wy :Qng chi<n lBc &" chOnh s)ch 'uc gia, V6 1t nhi.u /Lc tiu5 n2i
:ung lin 'uan <n n!c Bc nu t1ong chi<n lBc n"y Fo1l: -ank5 200EH, ig
- U2 -
c6 /2t s k< ho9ch h"nh 2ng &" chi<n lBc cho c)c $hn ng"nh lin 'uan <n
ng"nh n!c nhm
4< ho9ch $h)t t1i8n t"i nguyn n!c <n nS/ 2000 &" :Q ki<n k< ho9ch $h)t
t1i8n t"i nguyn n!c <n nS/ 2030 F-2 NNr@N@5 UK3GG>H,
rh;ng h!ng &" nhi/ &L $h)t t1i8n t"i nguyn n!c <n nS/ 2030 F-2
NNr@N@ GK3GGGH,
Vhi<n lBc 'uc gia &. n!c s9ch &" & sinh /i t1+ng nng thn,
Vhi<n lBc 'uc gia &" k< ho9ch h"nh 2ng &. 'uCn l( &" giC/ nhw thin tai
P cit Na/ giai o9n 2003-2020 F-2 NNr@N@ &" 7an $hyng chng
lLt 7go @1ung ;ng5 32K2003H,
Vhi<n lBc $h)t t1i8n 7.n &ng l 35EK 200DK ni-@@g ng"y 3= t h)ng
> nS/ 200D c. &i c 7an h"nh iM nh h!ng chi <n l Bc $h)t t 1i 8n
7.n &ng P ci t Na/.
c$ Ma $h;ng5 0c 7it c6 sQ th5y qi chi#n lc +&n hnh + /uy tu cc h!
th2ng ti + tiu, V; cu th8 ch< hin h"nh cho cng t)c &Xn h"nh &" :uy tu c)c
h thng t!i &" tiu khng t9o nn Bc /2t khung th8 ch< Ry * 8 c6 th8 nng
cao cht lBng ho9t 2ng c*a to"n 72 h thng, Hin nay5 ng+i sx :Lng n!c Ot
c6 &ai t1y t1ong h thng 'uCn l( chung &" 1t Ot c)c c; ch< khuy<n khOch 8 c)c
cng ty 'uCn l( c6 th8 cCi thin &ic cung c$ c)c :Mch &L, VhOnh $h* g thay Ai
&. chi<n lBc &" hin ang th%c {y &ic giao 'uy.n tQ ch* cho c)c cng ty thu
nng &" tSng c+ng c)c nh6/ sx :Lng n!c, [2t s t_nh g 7kt Ru chuy8n giao
chJc nSng &Xn h"nh &" :uy tu c)c h thng thu lBi nhv cho c)c nh6/ ng+i sx
:Lng n!c &" c)c c; 'uan chJc nSng Ma $h;ng, @uy nhin hiu 'uC 9t Bc
t1ong 'u) t1Inh thQc thi c)c chOnh s)ch /!i n"y &}n cyn h9n ch<,
2. Mu@t 3i nguyn nc
^uXt t"i nguyn n!c P n!c ta Bc thng 'ua nS/ 3GG> &" g c6 hiu lQc td
th)ng 3 nS/ 3GGG, Hin nay5 ch_ /!i thQc thi Bc /2t $hRn nhng cCi c)ch /"
luXt n"y Y/ l9i, H thng c)c &Sn 7Cn :!i luXt h!ng :}n chi ti<t &ic thQc thi
luXt cyn ang t1ong 'u) t1Inh Wy :Qng Fc$ $hz$ khai th)c t"i nguyn n!c :!i
t5 c$ $hz$ sx :Lng t"i nguyn n!c /0t5 c)c gi!i h9n thCi5,&,&,,,H,
ii8/ 0c 7it c*a luXt t"i nguyn n!c l" c)ch ti<$ cXn 'uCn l( t"i nguyn n!c
/ang tOnh lin ng"nh &" $hi hB$, V)ch ti<$ cXn n"y g Bc t1i8n khai thng 'ua
&ic th"nh lX$ H2i #ng nuc gia &. @"i nguyn n!c P c$ 'uc gia &" c)c -an
'uCn l( &" 'uy ho9ch lu &Qc P c$ Ma $h;ng, V)c c; 'uan n"y l" c)c ;n &M
- UE -
t1Qc thu2c VhOnh $h* &" c6 nhi/ &L t &n5 i.u $hi &" 'uy ho9ch gi%$ chOnh
$h* Fnuc h2i5 3GG>H,
c. c; 7Cn5 ^uXt @"i nguyn n!c Bc Wy :Qng l"/ khung $h)$ l( linh ho9t5 &"
sT Bc 7A sung /2t s nghM Mnh ti<$ thYo, V)c nghM Mnh n"y sT 'uy Mnh t1)ch
nhi/ &" nhi/ &L c*a c)c tA chJc5 c; 'uan thQc hin luXt @NN Fo1l: -ank5
200EH,
NghM M nh c*a VhO nh $h* s 3=GK 3GGGK Ni-Vr ng"y E0 t h)ng 32 nS/
3GGG 'uy M nh &i c t hi h"nh ^uXt @"i nguyn n!c,
9. Vai trN c7a OC ti nguyn ? 'Ii tr*ng
^uXt t"i nguyn n!c 'uy Mnh -2 NNr@N@ thay /0t VhOnh $h* chMu t1)ch
nhi/ 'uCn l( t"i nguyn n!c, @1)ch nhi/ 'uCn l( n"y nay g Bc chuy8n giao
cho -2 @N[@5 nhng c)c chJc nSng lin 'uan <n :Mch &L nh thu lBi5 cung c$
n!c s9ch cho nng thn &}n :o -2 NNr@N@ ti<$ tLc thQc hin, 7an nhn
:n c)c t_nh t1Qc ti<$ chMu sQ 'uCn l( c*a chOnh $h*5 sT chMu t1)ch nhi/ thQc thi
c)c chJc nSng 'uCn l( n"y P c$ t_nh &" huyn t1ong $h9/ &i 'uy.n h9n c*a /Inh,
V)c chJc nSng cL th8 'uCn l( c6 lin 'uan <n sx :Lng &" 'uCn l( t"i nguyn n!c
Bc $hn cho c)c -2 ng"nh lin 'uan nh P 7Cn E,3m
-Cng 2,3 >hFc n8ng .u6n lG c- lin .uan +n ti nguyn nc c7a mCt !E OC
V; 'uan @1)ch nhi/
-2 @"i nguyn &" [i
t1+ng
nuCn l( chung &. t"i nguyn n!c
-2 Nng nghi$ &" rh)t
t1i8n nng thn
nuCn l( c)c h thng $hyng chng 7go
c)c cng t1Inh thu lBi5 cng t)c cung c$
n!c s9ch &" & sinh /i t1+ng nng
thn
-2 Vng nghi$ ey :Qng &Xn h"nh &" 'uCn l( c)c c; sP
thu in
-2 ey :Qng nuy ho9ch khng gian &" Wy :Qng c)c
cng t1Inh c$ tho)t n!c &" & sinh
-2 iao thng nuy ho9ch5 Wy :Qng &" 'uCn l( c)c h
thng giao thng thu
-2 @hu sCn -Co & &" khai th)c c)c ngu#n lBi thu
sCn
-2 ` t< nuCn l( cht lBng n!c :]ng t1ong Sn
- UD -
ung
-2 4< ho9ch &" iRu t ey :Qng k< ho9ch &" Ru t cho ng"nh
n!c
-2 @"i chOnh ey :Qng c)c chOnh s)ch &. thu< &" $hO
t"i nguyn
^uXt @"i nguyn n!c l" /2t 7!c chuy8n 7i<n 'uan t1Nng nj/ ti<n t!i 'uCn l(
tAng hB$ t"i nguyn n!c5 nhng /!i ch_ thQc thi Bc /2t $hRn nhng cCi c)ch
Bc a 1a t1ong luXt, V)c &Sn 7Cn $h)$ 'uy :!i luXt cRn thi<t 8 thQc thi nhi.u
/Lc tiu &}n cha Bc Wy :Qng, V)c &Sn 7Cn n"y nn c6 nhng i.u khoCn 'uy
Mnh &. &ic WC thCi n!c thCi 7M nhi/ &"o c)c h thng n!c :!i t &" n!c
/0t5 c)c 'uy Mnh &. sx :Lng t"i nguyn n!c /0t Fo1l: -ank5 200EH,
=)=)= N]23 0B/ @1 6Fx /F`
NS/ 2002 -2 @"i nguyn &" [i t1+ng /!i Bc th"nh lX$ thYo NghM Mnh s
G3K2002KNi-Vr c*a chOnh $h*, sau 6 chJc nSng 'uCn l( nh" n!c &. t"i nguyn
n!c chng Bc giao cho VLc nuCn l( @"i nguyn N!c t1Qc thu2c -2 @N[@, lQ
chuy8n Ai n"y c6 &ai t1y 'uan t1Nng i &!i &ic $hn Mnh c)c chJc nSng &. sx
:Lng t"i nguyn n!c, @1!c y5 chJc nSng &. 'uCn l( &" sx :Lng t"i nguyn
n!c .u :o VLc nuCn l( @"i nguyn n!c &" Vng t1Inh thu lBi t1Qc thu2c -2
NNr@N@ C/ nhi/, V)c -2 kh)c chMu t1)ch nhi/ 'uCn l( c)c &n . cL th8
c6 lin 'uan <n t"i nguyn n!c nh t1ong -Cng E,3,
@1ong -2 @"i nguyn [i t1+ng5 c)c cLc5 &L5 &in lin 'uan <n 'uCn l( t"i
nguyn n!c nh saum
); ai tr[ngm ey :Qng c)c chi<n lBc5 k< ho9ch &" tiu chu{n &. /i
t1+ng5 &" Wy :Qng 7)o c)o hin t19ng /i t1+ng h"ng nS/,
VLc -Co & [i t1+ngm thQc hin chJc nSng 'uCn l( nh" n!c &. 7Co &
/i t1+ng, E chi cLc &]ng hin ang t1ong 'u) t1Inh th"nh lX$,
); thr1 jnh + nh gi tc Yng 1i tr[ngm chMu t1)ch nhi/ Wy
:Qng &" 7an h"nh c)c chOnh s)ch5 khung $h)$ l( cho ho9t 2ng )nh gi)
)nh gi) t)c 2ng /i t1+ng &" )nh gi) /i t1+ng chi<n lBc 7ao
g#/ )nh gi) sau th{/ Mnh &" )nh gi) &. /0t /i t1+ng c)c k< ho9ch
$h)t t1i8n lu &Qc sng,
- U5 -
S;c _u9n l" Ti nguyn Ncs nuCn l( nh" n!c &. @"i nguyn n!c5
7ao g#/ cC H2i #ng 'uc gia &. t"i nguyn n!c5 ti<n h"nh ki8/ k5
Wy :Qng &" 'uCn l( c; sP : liu &. t"i nguyn n!c,
S;c ]j5 cht + (hong 69n )i!t n51s nuCn l( nh" n!c &" ti<n h"nh
khCo s)t &. Ma cht5 t"i nguyn kho)ng sCn5 7ao g#/ cC n!c kho)ng,
); (h3 tng Thut +,ns nuCn l( nh" n!c &. c)c ho9t 2ng khO tBng
thu &Sn5 7ao g#/ Wy :Qng c)c chOnh s)ch5 tiu chu{n &" 'uy t1Inh5 ti<n
h"nh khCo s)t c)c thng s n.n &" 'uCn l( : liu,
Trung t1 (h3 tng thut +,n _u2c gi5s rhn tOch : liu &" cung c$
thng tin &. khO tBng thu &Sn5 thQc hin :Q 7)o th+i ti<t,
)i!n Nghin c=u ]j5 cht + Ti nguyn $hong 69n
)i!n (h3 tng thut +,n
V)c $hyng5 c; 'uan lin 'uan c$ t_nh sT Bc chuy8n giao cho c)c sP @N[@
c$ t_nh thYo 'uy<t Mnh s D5Knaa-@@ ng"y 2KDK200E c*a @h* t!ng VhOnh
$h*,
VLc @"i nguyn sT C/ nhi/ t1)ch nhi/ nghin cJu sxa Ai ^uXt @"i nguyn
n!c Fo1l: -ank5 200EH, VRn W)c Mnh 1 h;n /2t s sk$ W<$ &. tA chJc :!i
ym
H2i #ng nuc gia &. @"i nguyn n!c &" c)c -an nuy ho9ch &" nuCn
l( lu &Qc c)c sng H#ng-@h)i -Inh5 i#ng Nai &" Vxu ^ong g Bc
th"nh lX$, @uy nhin5 c)c c; 'uan n"y ang ho9t 2ng :!i sQ 7Co t1B
c*a -2 NNr@N@,
Nhng cCi c)ch &. h"nh chOnh P c$ t1ung ;ng &}n cha Bc t1i8n khai
P c$ t_nh5 l" c$ cha c6 2ng th)i n"o 8 ti<n t!i 'uCn l( tAng hB$ t"i
nguyn n!c &" cyn thi<u sQ ch_ 9o &" y<u &. nSng lQc,
@6/ l9i5 cho :] $h9/ &i 'uy.n h9n &. 'uCn l( t"i nguyn n!c c*a -2
NNr@N@ &" -2 @N[@ g Bc l"/ 1 nhng &}n cyn 1t nhi.u c; 'uan kh)c
c6 c)c chJc nSng lin 'uan t1ong ng"nh n!c, ao 6 yi hvi -2 @N[@ $hCi c6 sQ
'uCn l( ch0t chT &" th8 hin &ai t1y lgnh 9o t1ong &ic hB$ t)c &" i.u $hi t1)ch
nhi/ gia c)c c; 'uan n"y Fo1l: -ank5 200EH,
=)=)^ ,o XN23 @1 dL I[23 FZ< dH4 6- /FZ /T Ao F[ 6H23
- UU -
cic /P 12ng Ru t cho c; sP h9 tRng ng"nh n!c5 cRn $hCi ch% t1Nng t1!c tin
<n khC nSng : 7M tAn th;ng t1!c c)c hin tBng thay Ai khO hXu &" thin tai5
c)c ho9t 2ng &" 'uy<t Mnh c*a c)c 'uc gia &]ng thBng lu, ii.u n"y c6 th8 sT
t9o Bc nSng lQc / 8 gi%$ t n!c t1)nh $hCi hJng chMu nhng t)c 2ng :o
c)c chu t1Inh th+i ti<t khkc nghit &" /ang tOnh th+ng Wuyn gy 1a5 chng nh
t1)nh Bc hXu 'uC t1Qc ti<$ Cnh hPng <n &]ng h9 lu :o &ic sx :Lng c6 tiu
hao hay khng tiu hao t"i nguyn n!c, iRu t cho c; sP h9 tRng chng sT gi%$
cit Na/ )$ Jng c)c yu cRu &. cht lBng n!c &" :yng chCy,
a. Bin +=i ho cc h thEng thuP nIngm l" cRn thi<t khi ng"nh nng nghi$ ang
ng"y c"ng a :9ng &" t"i nguyn n!c ng"y c"ng khan hi</, V; sP h9 tRng /!i sT
cCi thin tInh t19ng $hn $hi n!c5 gi%$ c)c cng ty c; h2i Bc cung c$ c)c
:Mch &L t!i &" tiu tho)t n!c /2t c)ch 7Inh ng h;n5 tin cXy h;n &" linh ho9t
h;n,
/. >Q& thot nc cc 2hu +I thR: V; sP h9 tRng $hLc &L c$ tho)t n!c P c)c
khu thM chng l" /2t &n . gay cn, i8 9t Bc /Lc tiu . 1a cho nS/ 2020
l" 300? c :n thM Bc c$ n!c s9ch5 cRn thi<t $hCi huy 2ng t"i chOnh td tt
cC c)c ngu#n ngn s)ch nh" n!c5 &n &ay n!c ngo"i5 Ru t c*a t nhn &" thu
$hO td c)c h2 tiu :]ng,
c. NSng cao tP l +%c cQ& nc !=ch l thch thFc ln: Ngo"i 1a cyn c6 nhu cRu
1t l!n cho &ic tSng th/ Ru t 8 giCi 'uy<t tInh t19ng thi<u n!c t1ong /]a
kh5 nng cao nSng lQc :Q t1 n!c t1ong /]a lh &" Wy :Qng c)c c; sP &Xt cht
$hLc &L 'uCn l( &" giC/ nhw thin tai,
#. HTu t ti ch4nh cho .u6n lG ti nguyn nc: @tdng 7!c giCi 'uy<t c)c
th)ch thJc sT th%c {y c)c lo9i hInh Ru t t"i chOnh /!i nhj/ cCi thin hiu 'uC
Ru t &" Mnh /Jc hiu 'uC cng t1Inh nhj/ cCi thin t1)ch nhi/ 'uCn l(,
U. VhSn cQ& .u6n lG m=nh hJn: VhOnh $h* &}n ti<$ tLc t1i8n khai &" {y nhanh
ti<n t1Inh thQc thi c)c chOnh s)ch &. $hn c$ c)c t1)ch nhi/ 'uCn l( &" tQ h9ch
to)n t"i chOnh cho c)c cng ty 'uCn l( c)c h thng thu nng5 c)c nh" /)y n!c5
c)c c; sP :Mch &L thQc hin thu &" Wx l( n!c thCi,
=)=)e T]23 /-23 /O23 6</ 64\2 6FK @1 /-23 /F`
nuy<t t/ chOnh t1M &" nSng lQc tA chJc 8 thQc thi cng t)c cng ch< thi h"nh
luXt &}n cyn y<u, V6 th8 thy 1t 1 i.u n"y P c)c con sng chOnh5 chCy 'ua khu
thM &" cng nghi$ 7M nhi/ &!i /Jc 2 cao, V gkng Co ngBc Wu th< suy
- U= -
giC/ cht lBng n!c &" tOnh a :9ng sinh hNc :!i n!c nj/ cCi thin sJc kho
&}n ang l" th)ch thJc ch* y<u, i8 9t Bc i.u n"y5 /!i y5 VhOnh $h* g 7kt
Ru chuy8n h!ng chi<n lBc sang )$ :Lng c)c 7in $h)$ kinh t< &" cng khai
thQc hin #ng th+i &!i t9o 1a nhng thay Ai thYo c)ch ti<$ cXn tki8/ so)t &"
/nh lnhu, Ngo"i 1a $hCi /P 12ng &ic )$ :Lng c)c lo9i $hO &" cng khai ho),
@Sng c+ng )nh gi) t)c 2ng /i t1+ng cho c)c :Q )n &. n!c &" 7Co t#n tOnh
a :9ng sinh hNc chng cRn $hCi cng ch< &" tun th* tt h;n,
=)=)g TF4 Fr6 AB 6FLM 37L /KL 23-7 I\2 2318 /123 2F7?4 FT2
Ng+i :n tha/ gia t1ong c)c 'u) t1Inh lX$ k< ho9ch, cic c)c H2i #ng nhn :n
Wg tha/ gia 6ng g6$ ( ki<n t1ong c)c ch;ng t1Inh nuc gia &. n!c s9ch &" c
sinh c6 th8 l" /2t &O :L &. thQc hin 'uy.n Bc tha/ gia c*a ng+i :n,
rh)t t1i8n c)c Vng ty &" Hi$ h2i sx :Lng n!c 8 nng cao &ai t1y c*a c)c c2ng
#ng ng+i sx :Lng n!c P Ma $h;ng, Ng"nh n!c /un ho9t 2ng hiu 'uC
$hCi sx :Lng c)c Hi$ h2i ki8u n"y nh l" /2t lo9i hInh c; 'uan t1ong ng"nh 8
thu h%t sQ tha/ gia nhi.u h;n c*a khu &Qc t nhn5 c)c tA chJc 'uRn ch%ng &" chi
h2i $hL n t1ong 'uCn l(5 ho9t 2ng &" :uy tu c)c c; sP &Xt cht ng"nh n!c,
C\4 F7 @1 B17 6nQ /F-T23 =
3, V)c th"nh $hRn &. th8 ch< t1ong 'uCn l( t"i nguyn n!c
2, V)c n2i :ung c*a 'uCn l( tAng hB$ t"i nguyn n!c
E, -n nguyn tkc c*a au7lin t1ong 'uCn l( tAng hB$ t"i nguyn n!c
D, 4hung $h)$ l( &" ^uXt t"i nguyn n!c P cit Na/
5, VhJc nSng &" &ai t1y c*a -2 @N[@ chJc nSng cL th8 'uCn l( c6 lin 'uan <n
sx :Lng &" 'uCn l( t"i nguyn n!c Bc $hn cho c)c -2 ng"nh lin 'uan nh
th< n"o
U, VhJc nSng cL th8 'uCn l( c6 lin 'uan <n sx :Lng &" 'uCn l( t"i nguyn n!c
c*a c)c cLc5 &L t1ong -2 @N[@
=, @hCo luXn &. c)c th)ch thJc chOnh P cit Na/ i &!i &ic 7an h"nh luXt &"
th"nh lX$ nhi.u c; 'uan tA chJc5 tSng Ru t &" $hn 'uy.n nhj/ 'uCn l( ngu#n
t"i nguyn n!c tt h;n
T17 07P4 6FLM GFDZ /F-T23 =
- U> -
3, Va11uthY1s I,a, an: [o11ison ,p, F3GGUH5 Institutions in ZatY1 1Ysou1cYs
/anagY/Yntm Insights 1o/ NYZ Institutional cono/ics5 in r,HoZsa/ an:
s,V, Va1tY1 FY:s,H5 atY1 $olicym pllocation an: /anagY/Ynt in $1acticY5
r1ocYY:ings o IntY1national VonY1YncY on atY1 rolicy5 Va1:iY ni&Y1sity5
2E-2D lY$tY/7Y15 $$, 205-2325 in @hY [anagY/Ynt o atY1 sYsou1cYs E5
Vha$tY1 2D,
2, 1igg5 NYil l, F3GGUH5 atY1 sYsou1cYs [anagY/Ynt5 [c1aZ-Hill5 NYZ
`o1k5 Vha$tY1 U FatY1 an: n&i1on/Yntal ^aZ5 sYgulation an:
p:/inist1ationH5 $$, 3DE-3UD,
E, 1igg5 NYil l, F3GGUH5 atY1 sYsou1cYs [anagY/Ynt5 [c1aZ-Hill5 NYZ
`o1k5 Vha$tY1 G Fp Vo/$1YhYnsi&Y 1a/YZo1k o1 atY1 [anagY/YntH5 $$,
235-2E3,
D, nuc h2i5 3GG>m ^uXt @"i nguyn n!c &" nghM Mnh h!ng :}n thi h"nh, Nh"
Wut 7Cn chOnh t1M 'uc gia5 2003,
5, o1l: -ank F200EH5 -2 @"i nguyn &" [i t1+ng5 &" c; 'uan rh)t t1i8n nuc
t< ian /9ch F200EHm -)o c)o :in 7i<n /i t1+ng cit Na/5 [i @1+ng
n!c,
- UG -
CH#NG ^
QUN L CHT LNG NGU'N N"C
^)( NHNG VN T Ru V"I TI NGUY!N N"C
iMa hInh &" khO hXu gi6 /]a c*a cit Na/ gy 1a lh lLt th+ng Wuyn t1ong /]a
/a &" khan hi</ n!c t1ong /]a kh, Nhi.u &n . lin 'uan <n nhng i.u
kin n"y &n g nghi/ t1Nng c6 nguy c; c"ng t1R/ t1Nng h;n khi tSng t1Png
/9nh &. :n s &" kinh t<, V)c /Lc sau sT nu ln nhng &n . chOnh ang nAi
c2/ nh lh lLt5 h9n h)n5 khan hi</ suy kit n!c nhi/ ngu#n n!c5 nhi/
/0n5 sQ Wung c$ c*a lu &Qc sng,,,
()^)( L 0{6
^h lLt l" thin tai nghi/ t1Nng nht5 0c 7it khi a $hRn c*a =0 t1iu :n n!c ta
sng P nhng &]ng t th$ 7M lLt l2i, c. /0t lMch sx5 lh lLt &" ngX$ %ng l" &n .
nAi c2/ P &]ng chu thA sng H#ng &" sng [ 4ng, @o"n 72 nhng thit h9i
:o lLt l2i gy 1a t1ong nS/ 3GGD tAng c2ng l" 2U0 t1iu la &" 500 ng+i ch<t5
sCn Wut nng nghi$ 7M cCn t1P nghi/ t1Nng,
4hi :n s &" kinh t< c6 Wu h!ng tSng /9nh5 thI cRn $hCi cCi thin /Jc 2 cng
t)c $hyng chng lh lLt, NgX$ %ng t1ong th+i gian :"i l"/ cho t canh t)c khng
sx :Lng Bc &" l"/ cho i.u kin sng 1t kh6 khSn,
V)c 7in $h)$ chng lLt P c)c &]ng c6 sQ kh)c nhau, Vhng h9n5 t1ong khi
i.u :Nc c)c con sng &" 7+ 7i8n P $hOa 7kc sng H#ngKchu thA sng @h)i -Inh
chjng chMt5 thI khng c6 h9 tRng c; sP P c)c t_nh /i.n @1ung &" &]ng n%i n;i c6
c)c c;n lh 2t ng2t &" ngX$ n!c5 chOnh 'uy.n c)c Ma $h;ng ang tX$ t1ung &"o
h thng :Q 7)o &" c)c h# chJa n!c a chJc nSng P Ru ngu#n, chu thA sng
[ 4ng5 $hRn l!n &]ng n"y khng Bc 7Co & &" lh lLt P y kzo :"i &" lan
12ng, V)c 7in $h)$ 'uy ho9ch chng lh lLt P y nh Wy :Qng nhng k th$
P nhng &]ng 7M %ng n0ng 8 7Co & khvi nhng c;n lh s!/ hay h thng i.u
Ry * P nhng &]ng t nng nghi$ th$ .u cha c6 tOnh thuy<t $hLc &. kinh
t<5 Wg h2i &" /i t1+ng,
[2t 7in $h)$ c6 hiu 'uC 8 chng lh l" Wy :Qng h# chJa sx :Lng a /Lc tiu,
cO :L ho9t 2ng c*a h# chJa n!c a /Lc tiu Ho" -Inh, iX$ Ho" -Inh t1n
sng i"5 nh)nh sng chOnh c*a sng H#ng5 Bc ho"n th"nh nS/ 3G>G, [0c :] l"
- =0 -
ngu#n thu in chOnh c*a t n!c5 u tin h"ng Ru cho ho9t 2ng c*a h# chJa
n!c l" nhi/ &L ckt lh &!i :ung tOch $hyng lh cho h9 :u l" 55U t /
E
,
()^)= H[2 F<2
iMa hInh &" khO hXu gi6 /]a chng gy 1a tInh t19ng thi<u n!c th+ng Wuyn h"ng
nS/ &"o /]a kh, c"o th)ng 33 <n th)ng D h"ng nS/ P n!c ta lin tLc WCy 1a
hin tBng h9n h)n5 gy cCn t1P <n tInh hInh sCn Wut nng nghi$, ^Bng n!c
t1ong 7a th)ng c6 Ot n!c nht ch_ chi</ 5->? :yng chCy hjng nS/ &" lBng
n!c h"ng th)ng t1ong th)ng c6 Ot n!c nht ch_ c6 3-2?, -in $h)$ 8 khkc $hLc
sQ thi<u n!c &. /]a kh l" $hCi tOch n!c &. /]a lh P c)c h# chJa l"/ nhi/
&L i.u ti<t :yng chCy,
()^)^ VS2 d? A48 G7P6 @1 O 2F7M 23452 2-./
nu) t1Inh 6ng g6$ tOch cQc t1ong sQ $h)t t1i8n kinh t< Wg h2i chng nh c)c ho9t
2ng c*a con ng+i cyn l" nguyn nhn ch* y<u gy 1a /2t s hin tBng nghi/
t1Nng Cnh hPng <n /i t1+ng, cn . /i t1+ng &" t"n $h) /i t1+ng5 t1ong
6 c6 sQ suy kit &" nhi/ ngu#n n!c Bc cC th< gi!i 'uan t/ 7Pi c)c nguy
hi8/ saum
lQ $h) th*ng tRng n
[a aWit
Nhit 2 c*a t1)i t tSng ln
nhi/ c)c ngu#n t"i nguyn t5 n!c &" khng khO
ii &!i t"i nguyn n!c5 sQ suy kit ngu#n n!c ang :in 1a nhanh ch6ng P hRu
h<t c)c 'uc gia t1n th< gi!i5 0c 7it P c)c n!c ngho &" c)c n!c ang $h)t
t1i8n5 t1ong 6 c6 cit na/, -i8u hin c*a sQ suy kit ngu#n n!c l"m Nhi.u sng
sui t1P nn ngho n"n &. lBng n!c| c6 sng sui t1P nn kh kit hn| 'u)
t1Inh sa /9c ho) ang :in 1a nhanh ch6ng t1ong c)c lu &Qc| nhi.u ao h# thin
nhin 7M l$ i t1ong 'u) t1Inh thM ho)| /Jc n!c ngR/ giC/ 1 1t :o &ic khai
th)c n!c ngR/ 'u) /Jc,
Ngo"i suy tho)i5 ngu#n n!c cyn 7M nhi/ nghi/ t1Nng, Ngu#n n!c 7M coi l"
nhi/ khi th"nh $hRn &" tOnh cht l(5 ho) hNc c*a n!c 7M thay Ai5 khng C/
7Co cht lBng l" ngu#n cung c$ $hLc &L c)c /Lc Och sinh ho9t Sn ung, V)c
ngu#n gy nhi/ ch* y<u l"m
Ngu#n th"nh thM5 thng 'ua cht thCi lvng &" cht thCi 1kn td c)c khu thM
khng Bc Wx l(5 WC thng &"o ngu#n n!c,
- =3 -
Ngu#n n!c thCi khng Bc Wx l( ho0c Wx l( s; s"i td c)c khu cng
nghi$ c)c nh" /)y WO nghi$5 0c 7it n!c thCi td c)c ng"nh cng nghi$
ho) hNc,
Ngu#n nhi/ td c)c ho) cht t1ong nng nghi$ nh thuc t1d su5 thuc
:it chu2t5 $hn ho) hNc,
c" ngu#n tQ nhin nh W)c cy /Lc 1a5 t] Nng,
cit Na/ n!c thCi t1ong c)c gia Inh P c)c &]ng th"nh $h l" nguyn nhn
h"ng Ru c*a tInh t19ng nhi/ n!c &" &n . n"y cyn c6 th8 cyn Wu th/m
^Bng cht thCi &" cng 1gnh tSng ln P c)c &]ng th"nh thM $h)t t1i8n nhanh &I c6
:n s tSng nhanh5 nhng khC nSng c*a c)c h thng cng 1gnh l9i khng tSng ln
kM$, cI &Xy5 n!c 7{n 7M thCi t1Qc ti<$ &"o c)c con sng /" khng c6 sQ ki8/
so)t, @hYo thng k5 &ic thCi c)c cht 7{n c*a con ng+i gRn c)c th"nh $h
chi</ =0-G0? h"/ lBng c)c cht hu c; t1ong c)c h thng sng, cn . c"ng
Wu i :o sQ 'uCn l( cht thCi 1kn &" Wx l( c)c cht thCi cng nghi$ khng Ry *
P c)c thM Wg &" th"nh $h l!n, ao c)c ng"nh cng nghi$ sT ti<$ tLc $h)t t1i8n P
hRu h<t c)c lu &Qc sng5 nn tInh t19ng nhi/ &n g Wu5 sT l9i c6 chi.u
h!ng nghi/ t1Nng h;n n<u khng c6 c)c 7in $h)$ ngSn ch0n kM$ th+i,
@Inh t19ng nhi/ ngu#n n!c 1 1"ng nht l" P H" N2i &" @h"nh $h H# VhO
[inh, H" N2i5 n!c Fc)c sng5 h#5 aoH ni li.n &!i /;ng /)ng &" 1gnh n!c
&" c6 chJc nSng nh l" /2t h thng hn hB$ cng 1gnh &" tho)t n!c /a, @hQc
t< l" c)c cht thCi gia Inh &" cng nghi$ .u khng Bc Wx l(, V)c cng 1gnh
nAi t1n /0t t th+ng 1t n0ng /]i t1ong /]a kh, cI th"nh $h c6 c; sP cng
nghi$ kh) l!n5 nn c)c cht thCi cng nghi$ l" ngu#n )ng k8 c*a tInh t19ng
nhi/ n!c, @Inh hInh P th"nh $h H# VhO [inh chng t;ng tQ5 t1d &n . h
thng tho)t n!c c6 nghi/ t1Nng h;n, [0c :] nhi/ :o cht thCi cng
nghi$ khng nghi/ t1Nng 7jng5 song th"nh $h H# VhO [inh l" /2t t1ong
nhng cCng chOnh &. c)c sCn $h{/ :Ru nn t1ong nhng nS/ gRn y &n .
nhi/ /0t n!c :o :Ru loang ang yi hvi $hCi giCi 'uy<t,
@c 2 tSng t1Png cao /" ng+i ta :Q tOnh c*a c)c th"nh $h &" cng nghi$ ch_
c6 th8 l"/ Wu i tInh t19ng nhi/ n!c &n g nghi/ t1Nng P c)c th"nh $h,
@hYo /2t s nghin cJu 'uc t<5 n<u cit Na/ khng giCi 'uy<t s!/ Bc &n
. nhi/ ngu#n n!c5 thI sJc kho c*a ng+i :n &" cht lBng +i sng sT Wu
i &" c)i gi) $hCi t1C sT lYo thang nhanh ch6ng,
()^)e %B R\M 2FnQ Mv2
lQ W/ nhX$ c*a n!c /0n P :Nc 7+ 7i8n t1ong /]a kit l" &n . chOnh &. cht
lBng n!c P $hOa Na/ n!c ta5 t)c 2ng <n thu lBi F$h) ho9i /]a /"ngH &"
- =2 -
&ic cung c$ n!c P &]ng nng thn, cn . n"y nghi/ t1Nng khi khng c6 *
:yng chCy &. $hOa 7+ 7i8n 8 ngSn ch0n :yng chCy ngBc l9i c*a n!c 7i8n, s
nht l" P chu thA sng [ 4ngm N!c thu t1i.u /9nh t1ong /]a kh l"/ cho
sQ W/ nhX$ ln su &"o t li.n t!i =0 k/, Ng+i ta :Q tOnh :in tOch &]ng 7M
n!c /0n t)c 2ng sT tSng td 35= t1iu ln 252 t1iu ha5 n<u khng c6 c)c 7in
$h)$ ngSn ch0n, chu thA sng H#ng5 tInh t19ng n!c /0n W/ nhX$ khng
nghi/ t1Nng &I X$ Ho" -Inh /!i Wy :Qng gi%$ i.u ho" :yng chCy Fo1l:
7ank5 3GGUH,
V)c giCi $h)$ ngSn ch0n 7ao g#/ c)c 7in $h)$ &. cng t1Inh5 chng h9n nh l"
th/ c)c cng t1Inh &Yn 7i8n5 c)c h# chJa a /Lc Och chng nh cCi t9o c)c con
g 7M Wung c$, @uy nhin5 n<u &ic k<t hB$ c)c 7in $h)$ cng t1Inh &!i c)c
7in $h)$ $hi cng t1Inh thI hiu 'uC 9t Bc sT cao h;n5 chng h9n nh c6 c)c
'uy Mnh &. th)o n!c P c)c h# chJa5 thay Ai tX$ 'u)n t1#ng t1Nt &" i.u ch_nh
&ic sx :Lng n!c nhj/ :uy t1I :yng chCy ti thi8u t1ong sng,
()^)g %B R4C23 /SQ /KL /</ 0-4 @B/ AO23
ao tInh t19ng n g5 0c 7it l" P c)c &]ng /i.n n%i &" khai hoang :u canh5 nn
c)c lu &Qc sng g 7M $h)t 'uang 1dng &" Wung c$, @Inh t19ng n"y g gy 1a
W6i /yn &" 7#i lkng, cn . n"y Wu i )ng k8 t1ong nhng thX$ k gRn ym
iRu nhng nS/ 3GD0 1dng 7ao $h* gRn =0? :in tOch &" <n 3GG3 cyn khng Ry
E0?,
@Inh t19ng W6i /yn gy 1a nhi.u &n ., @1!c tin5 &ic tSng c)c cht c0n lkng
Nng l"/ giC/ khC nSng :Q t1 c*a h#, @hJ hai5 P nhng sui &" knh /;ng
khng Bc 'uCn l( $h] sa 'u) nhi.u c6 t)c 2ng tiu cQc <n lBng n!c :]ng
cho thu lBi5 :ng lh &" khC nSng i l9i t1n sng ngyi &" chng l"/ tSng chi $hO
cho &ic Wx l( n!c cho tiu :]ng th"nh thM &" cng nghi$, @hJ 7a5 /Jc 2 lkng
Nng cao c6 th8 chng t)c 2ng tiu cQc t!i h sinh th)i n!c, @1+ng hB$ X$ Ho"
-Inh5 c; sP thu in l!n nht P cit na/ l" 7"i hNcm !c tOnh n<u khng c6 7in
$h)$ ki8/ so)t W6i /yn P &]ng lu &Qc5 tuAi thN thQc t< c*a X$ n"y sT giC/ :Q
tOnh 250 nS/ Wung cyn 300 nS/,
^)= C# %t NH GI CHT LNG N"C
N!c sng ngyi5 h# ao chJa nhi.u c)c cht hu c;5 & c;5 c)c lo9i sinh &Xt kh)c
nhau, @ l th"nh $hRn c*a c)c cht t1n c6 t1ong /2t /}u n!c $hCn )nh cht
lBng n!c c*a /}u, - t1O nhng &M t1O ly /}u5 $hn tOch Mnh h!ng5 Mnh
lBng th"nh $hRn c)c cht t1ong /}u n!c t1ong $hyng thO nghi/ l" n2i :ung
ch* y<u 8 )nh gi) cht lBng &" $h)t hin tInh hInh nhi/ ngu#n n!c,
^)=)( NF_23 6FO23 AC @n6 0;j FZ< F/j A72F F/ /KL /FS6 0-W23 2-./)
- =E -
V6 E lo9i thng s $hCn )nh c)c 0c tOnh kh)c nhau c*a cht lBng n!c l" thng
s &Xt l(5 thng s ho) hNc &" thng s sinh hNc,
3, @hng s &Xt l(m @hng s &Xt l( 7ao g#/ /"u skc5 /]i5 &M5 nhit 2 c*a
n!c5 lBng c)c cht 1kn l; lxng &" ho" tan t1ong n!c5 c)c cht :Ru / t1n 7.
/0t n!c,
rhn tOch /"u skc c*a ngu#n n!c cRn $hn 7it /"u skc thQc c*a n!c &" /"u
skc c*a n!c khi g nhi/ 7{n, ^o9i &" /Xt 2 cht 7{n l"/ thay Ai /"u skc c*a
n!c, N!c tQ nhin khng /"u5 khi nhi/ 7{n th+ng ngC sang /"u s}/, Vyn
lBng c)c cht 1kn t1ong n!c Bc $hCn )nh 'ua 2 Lc c*a n!c,
2, @hng s ho) hNcm @hng s ho) hNc $hCn )nh nhng 0c tOnh ho) hNc hu
c; &" & c; c*a n!c,
i0c tOnh ho) hNc hu c; c*a n!c th8 hin 7Pi 'u) t1Inh sx :Lng Wy ho" tan
t1ong n!c c*a c)c lo9i &i khu{n5 &i sinh &Xt 8 $hn hu c)c cht hu c;,
N!c tQ nhin tinh khi<t hyan to"n khng chJa cht hu c;, N!c tQ nhin g
nhi/ 7{n thI th"nh $hRn c)c cht hu c; t1ong n!c tSng ln5 c)c cht n"y lun
7M t)c :Lng $hn hu c*a &i sinh &Xt, N<u lBng cht hu c; c"ng nhi.u thI lBng
Wy cRn thi<t cho 'u) t1Inh $hn hu c"ng l!n5 :o 6 lBng Wy ho" tan sT giC/
Wung5 Cnh hPng <n 'u) t1Inh sng c*a c)c sinh &Xt :!i n!c, rhCn )nh 0c
tOnh c*a 'u) t1Inh t1n c6 th8 :]ng /2t s thng s saum
- Nhu cRu Wy sinh hNc -a F/gKlH
- Nhu cRu Wy ho) hNc Va F/gKlH
- Nhu cRu Wy tAng c2ng @a F/gKlH
- @Ang s c)c 7on hu c; @V F/gKlH
V)c thng s t1n Bc W)c Mnh 'ua $hn tOch t1ong $hyng thO nghi/ /}u n!c
thQc t<, @1ong c)c thng s5 -a l" thng s 'uan t1Nng nht5 $hCn )nh /Jc 2
nhi/ 7{n n!c 1 1t nht,
i0c tOnh & c; c*a n!c 7ao g#/ 2 /0n5 2 cJng5 2 $H5 2 aWit5 2 ki./5
lBng cht chJa c)c ion /angan F[nH5 clo FV^H5 sunat Fl
D
H5 nhng ki/ lo9i
n0ng nh thu ngn FHgH5 chI Fr7H5 V1/ FV1H5 #ng FVuH5 kT/ FnH5 c)c hB$ cht
chJa nit; hu c;5 a/niac FNH
E
5 N
2
5 N
E
H &" $ht $h)t Fr
D
H,
E, @hng s sinh hNcm @hng s sinh hNc c*a cht lBng n!c g#/ lo9i &" /Xt 2
c)c &i khu{n gy 7nh5 c)c &i sinh &Xt t1ong /}u n!c $hn tOch, ii &!i n!c
cung c$ cho sinh ho9t yu cRu cht lBng cao5 $hCi 0c 7it ch% ( <n thng s
n"y,
^)=)=) NF4 /H4 A72F F/ BOD
- =D -
3, 4h)i ni/
V)c cht 7{n t1ong n!c $hRn l!n l" c)c cht hu c;5 ch%ng khng $hCi l" nhng
cht 2c i &!i sinh &Xt sng, Vh%ng khng Cnh hPng t!i 2 $H, @1ong n!c5
hRu h<t c)c cht hu c; 7M t)c 2ng $hn hu c*a c)c &i sinh &Xt th"nh hB$ cht
;n giCn, nu) t1Inh 6 &i sinh &Xt cRn Wy, N<u lBng cht hu c; t1ong n!c
c"ng l!n &" /Xt 2 &i sinh &Xt c"ng cao thI lBng Wy cRn thi<t cho 'u) t1Inh $hn
hu yu cRu c"ng nhi.u, ^Bng Wy cRn thi<t 8 c)c &i sinh &Xt $hn hu c)c cht
hu c; t1ong /2t ;n &M /}u n!c l" nhu cRu sinh hNc -a, i;n &M c*a -a l"
/gKl, @hng th+ng5 8 W)c Mnh -a ng+i ta $hn tOch /}u n!c t1ong i.u
kin nhit 2 20
0
V t1ong th+i gian 5 ng"y &" Bc gNi l" -a
5
,
rhn tOch -a t1ong /2t /}u n!c thO nghi/ chJa t1ong /2t 7Inh thu tinh
c6 th8 thy 'u) t1Inh sx :Lng Wy c*a t< 7"o &i sinh &Xt chia th"nh hai giai o9n,
iRu tin5 nhn c*a t< 7"o &i sinh &Xt :]ng Wy 8 $hn hu c)c cht hu c; th"nh
nSng lBng cho /Inh, iai o9n n"y :in 1a t1ong khoCng 3> <n EU gi+, iai
o9n ti<$ thYo l" giai o9n t1ong 6 c)c t< 7"o &i sinh &Xt :]ng Wy 8 Wy ho)
hay cho c)c 'u) t1Inh t1ao Ai cht 7n t1ong c)c t< 7"o &i sinh &Xt, iai o9n n"y
khng :"i h;n 20 ng"y, @c 2 c*a $hCn Jng t1ong giai o9n Ru th+ng g$ td
30 <n 20 lRn tc N c*a giai o9n sau5 nn +ng cong -a t1ong giai o9n Ru
chng 1t :c5 sau thoCi :Rn,
2,Vng thJc -a
nu) t1Inh sx :Lng Wy t1ong thO nghi/ t1n c6 th8 7i8u thM :!i :9ng cng thJc
to)n hNc nh saum
Ni ^ l" lBng Wy hya tan t1ong n!c, @1ong 'u) t1Inh sx :Lng Wy c*a &i sinh
&Xt5 lQ 7i<n Ai c*a ^ thYo th+i gian c6 :9ng m

('
/t
/'

FE,3H
@1ong 6 m 4 - h s tc 2 t1ung 7Inh c*a $hCn Jng t1ung 7Inh -a,
@Och $hn FE,3H ta Bc m

(t
t
n ' '

0 FE,2H
@1ong 6 m ^
0
- tAng s lBng Wy sx :Lng t1ong $hCn Jng |
^
t
-a cyn l9i5 th+i i8/ t|
i0t yf ^
0
^
t
l" tAng s Wy g sx :Lng ho9c -a g sx :Lng sau th+i gian t5
$h;ng t1Inh FE,2H c6 th8 &i<t th"nh m

H 3 F
0
(t
n ' y


FE,EH
ho0c
- =5 -

H 30 3 F

0
t (
' y


FE,DH
@1ong 6 m 4 h s tc 2 t1ung 7Inh c*a $hCn Jng t1n c; sP c; s 30, nuan h
gia 4 &" 4 nh sau m

E0E 5 2 ( (
FE,5H
@1ong $h;ng t1Inh FE,EH h s 4 $hL thu2c s lBng &" 0c tOnh tQ nhin c*a
nhng cht hu c; c6 t1ong ngu#n n!c thCi, ii &!i :yng n!c thCi gi"u cht
hu c;5 tc 2 sx :Lng Wy t1ong giai o9n /2t 1t nhanh nn h s 4 l!n, ii
&!i :yng n!c thCi g Wx l(5 lBng cht hu c; cyn th$ nn hRu h<t lBng Wy
:]ng t1ong giai o9n hai &" h s 4 th$ h;n nhi.u5 c6 th8 thy 1 i.u n"y 'ua
7Cng :!i y,
-Cng E,3mH s tc 2 t1ung 7Inh c*a c)c lo9i n!c
LZ[7 2-./ 6FD7 * |0~2318}
N!c thCi cha Wx l(
N!c thCi g 'ua 72 $hXn
lNc
N!c thCi g Wx l( &i sinh
&Xt
N!c sng nhi/ Ot 7{n
0,35-0,2>
0,32-0,22
0,0U-0,30
0,0D-0,0>

Hai h s 45 4 .u l" {n s t1ong $h;ng t1Inh -a5 ch%ng c6 th8 tOnh to)n gi)n
ti<$ :Qa &"o s liu thQc o,
cV ?e Ty hW5 trong ph9n =ng d@u
lQ Wy h6a t1ong thO nghi/ -a nh t1n WCy 1a thYo hai giai o9n m
Wy h6a c)c hB$ cht chJa Vac7on FV)c7onat h6a H &" Wy h6a c)c hB$ cht chJa
Nit; FNit;1at h6aH,
nu) t1Inh Wy h6a c)c hB$ cht chJa Vac7on WCy 1a Ru tin &" Bc th8 hin nh
$h;ng t1Inh FE,EH m

H 3 F
0
(t
n ' y


c" thYo 'u) t1Inh V
W
H
y

V
2
H
2

nu) t1Inh Wy h6a hB$ cht Nit; ti<$ thYo sau 'u) t1Inh Vac7onat h6a thYo 'u)
t1Inhm
- =U -
NH
E

N
2
N
2
c!i tc 2 chX/ h;n,
@1ong /2t s i.u kin5 c6 th8 cC hai 'u) t1Inh Wy h6a t1n WCy 1a #ng th;I,
Nhng n6i chung5 sQ Nito1at ho) ch_ 7kt Ru khi nhu cRu c)c 7on g thva
/gn,-i8u thJc to)n hNc c*a $hCn Jng sT g#/ hai $hRn m
H 3 F H 3 F
2
2
3
t
(
N
(
@
n ' n ' y

+ FE-UH
@1ong 6 m
^

- nhu cRu oWy h6a ti a cho 'u) t1Inh cac7onat h6a |
^
N
- nhu cRu oWy h6a ti a cho 'u) t1Inh nit;1at h6a |
4
3
- h s tc 2 c*a sQ cac7onat h6a |
4
2
- h s tc 2 c*a sQ nito1at h6a ,
^)=)^) C</ dv/ 6X-23 /FS6 0-W23 2-./ CODj TODj TOC
F3H Va l" nhu cRu oWy cRn thi<t cho oWy h6a hNc c)c cht t1ong /2t ;n &M /}u
n!c F/gK/lH, N<u 7i<t Bc $h;ng t1Inh $hCn Jng h6a hNc thI c6 th8 tOnh Bc
lBng Va thYo l( thuy<t, cO :L m
Wy h6a 3,000/g $hYYnol m V
U
H
5
H =
2

UV
2
EH
2

VRn Va
l( thuy<t
f F3,000HF22DHKGD

f 2,E>E/g
4hng $hCi tt cC c)c cht hu c; .u : :"ng 7M Wy h6a, V)c lo9i +ng5 c)c
cht 7zo c6 cu t1%c /9ch $hn nh)nh th+ng : 7M Wy h6a ho"n to"n, Vyn -Yn
Yn5 @oluYn khng 7M Wy h6a, V)c aWit a/in5 aWit c6 cu t1%c /9ch thng c6 th8
ho"n to"n 7M Wy h6a khi c6 cht W%c t)c l" sun $h)t nh/ pl
2
Fl
D
H
E
tha/ gia,
Ngo"i c)ch l( thuy<t5 Va chng Bc cho t1ong sA tay tnhng $h;ng $h)$ tiu
chu{n 8 ki8/ t1a cht lBng n!c &" n!c thCiu ,
F2H @a l" nhu cRu Wy tAng c2ng cRn thi<t cho hai 'u) t1Inh Wy sinh
hNcF-aH &" Wy h6a hNc FVaH ,i;n &M @a l" /gKl ,
FEH @V l" tAng s cac7on hu c; t1ong /2t ;n &i /}u n!c, @V Bc W)c
Mnh nh+ :Lng cL $hn tOch Vac7on,
@1ong thO nghi/ n"y /2t /}u n!c ho0c n!c thCi Bc a &"o /2t ng &!i
nhit 2 td G00 <n 3000
0
V 5 n!c sT 7c h;i5 c)c cht c)c 7on sT 7M Wy h6a
ho"n to"n nh+ cht W%c t)c co7an &" lu#ng oWy thAi 'ua, ^u#ng khO g#/ V
2
5
2
5
h;i n!c sT Bc :}n <n 7Inh ngng tL 5 cyn khO V
2
5
2
ti<$ tLc :}n <n /)y
- == -
$hn tOch h#ng ngo9i, ^Bng cac 7on hu c; sT Bc W)c Mnh &" &T t1n 7i8u #
7jng 72 $hXn tQ ghi ,
^)^ NH HtNG CHT LNG N"C D"I CC HOT NG *INH
Ts
Vht lBng n!c 7M chi $hi 7Pi c)c y<u t tQ nhin chng nh :n sinh, 4<t
'uC sx :Lng /9nh /T t"i nguyn n!c khng ch_ l"/ thay Ai lBng n!c :]ng
cho c)c lqnh &Qc ho9t 2ng kh)c nhau /" cyn l"/ thay Ai th"nh $hRn c)n cn
n!c5 ch< 2 th*y &Sn c*a i tBng n!c &" 0c 7it l" thay Ai cht lBng n!c,
ii.u 6 Bc giCi thOch :o a s sng ngyi &" h# &da #ng th+i l" ngu#n n!c
&da l" n;i ti<$ nhXn :yng chCy thCi cng c2ng5 cng nghi$ &" nng nghi$, ii.u
n"y :}n <n nhng &]ng ng :n t1n Ma cRu hin nay khng cyn nhng h
thng sng l!n &!i ch< 2 th*y &Sn tQ nhin &" th"nh $hRn h6a hNc khng 7M $h)
h*y 7Pi c)c ho9t 2ng nhn sinh,
V)c :9ng chOnh c*a ho9t 2ng kinh t< gy Cnh hPng l!n nht <n sQ thay
Ai s lBng &" cht lBng t"i nguyn n!c l" m nhu cRu :]ng n!c cho cng
nghi$ &" nhu cRu cng c2ng 5 A n!c thCi 5chuy8n :yng chCy5 thM h6a5 th"nh
lX$ h# chJa5 t!i &" l"/ ngX$ t kh5 tiu5 c)c 7in $h)$ nng l/ nghi$ ,&,&
ao 6 5 t1n /i o9n :Q t1 n!c .u chMu t)c 2ng Ot nhi.u c*a c)c y<u t t1n
nn khi k< ho9ch h6a kinh t< n!c &" i.n ti<t cht lBng n!c cRn thi<t $hCi tOnh
<n Cnh hPng tdng nhn t 1ing 7it chng nh tAng hB$ c)c nhn t, 4hi WY/
Wzt /i nhn t 2ng ch9/ t!i hai &n . m thay Ai ch< 2 th*y &Sn &" th8 tOch
:yng chCy c]ng &!i sQ thay Ai cht lBng t"i nguyn n!c, ao c)c t)c 2ng nhn
sinh gy 1a sQ nhi/ 7{n n!c tQ nhin5 tJc l" l"/ thay Ai th"nh $hRn &" tOnh
cht n!c :}n t!i l"/ giC/ cht lBng n!c, Nguy hi8/ nht i &!i c)c ngu#n
n!c tQ nhin &" c; th8 sng l" nhi/ W9, N!c 7M nhi/ 7{n gy 7t lBi i &!i
ng+i sx :Lng nn khi )nh gi) Cnh hPng c*a c)c ho9t 2ng kinh t< i &!i t"i
nguyn n!c cRn $hCi tOnh <n khng ch_ sQ thay Ai s lBng /" con cC cht
lBng n!c,
^)^)() CO23 23F7PQ
i0c i8/ sx :Lng t1ong cng nghi$ l" P ch $hRn l!n t1ong n!c sau khi
sx :Lng t1ong 'u) t1inh sx :Lng t1ong 'u) t1iInh sCn Wut Bc t1C l9i sng ngyi &"
h# :!i :9ng n!c thCi, nhu cRu :]ng n!c khng ho"n to"n l9i chi</ $hRn
khng l!n t1ong n!c :]ng F5 - 30?H &" khng gy Cnh hPng l!n <n thay Ai
lBng t"i nguyn n!c c)c khu &Qc l!n, Vyn cht lBng n!c P ngu#n n!c :!i
Cnh hPng c*a :yng chCy cng nghi$ thay i 1t nhanh5 tJc l" &ic A n!c thCi
:}n t!i sQ nhi/ 7{n sng sui &" thu lQc,
- => -
^Bng n!c &" th"nh $hRn cht nhi/ 7{n t1ong n!c thCi cng nghi$ $hL
thu2c &"o :9ng sCn sut5 nhin liu gc5 c)c sCn $h{/ $hL tha/ gia &"o c)c 'u)
t1Inh cng ngh,
Ngo"i 1a5 th"nh $hRn n!c thCi c*a /2t nh" /)y cL th8 $hL thu2c &"o cng
ngh ang :]ng P nh" /)y5 &"o :9ng &" sQ ho"n thin c*a 72 /)y sCn Wut &,&,
@h"nh $hRn n!c thCi cng nghi$ 1t a :9ng5 thX/ chOi &!i /2t &" ch_ /2t
nh" /)y :ao 2ng t1ong /2t $h9/ &i & c]ng l!n, c!i sQ Wut hin c)c lqnh &Qc
cng nghi$ /!i Fho) :Ru5 tAng hB$ cht hu c; &,&H5 sQ tSng t1Png t1ong sx
:Lng c)c hB$ cht ho) hNc :}n <n n!c thCi cng nghi$ tSng &" $hJc t9$ h;n,
Ngu#n n!c /0t 7M nhi/ 7{n /9nh nht l" :o n!c thCi td c)c lqnh &Qc
cng nghi$ nh gang thz$5 ho) hNc5 giy - WYnlul5 ho) :Ru thCi 1a, V)c cht
nhi/ 7{n ch* y<u t1ong n!c thCi c)c lqnh &Qc cng nghi$ n"y l" :Ru5 $hnol5
ki/ lo9i /"u5 c)c ho) cht $hJc t9$, @hYo k<t 'uC 'uan t1kc t1ong nhng nS/ gRn
y5 n!c /0t P n!c ta 7M nhi/ 7{n :o sCn $h{/ :Ru chi</ >0? c)c t1+ng
hB$5 $hnol - U0?5 ki/ lo9i n0ng - D0?,,,
aRu &" c)c sCn $h{/ :Ru khng $hCi l" th"nh t tQ nhin c*a th"nh $hRn
n!c sng &" thu &Qc5 cho nn sQ Wut hin ch%ng t1ong n!c c6 th8 coi l"
nhi/ 7{n, lQ c6 /0t t1ong n!c c)c sCn $h{/ :Ru t)c 2ng t!i sQ $h)t t1i8n c*a
t1Jng c) &" c) nhv5 ln s lBng t"i nguyn thJc Sn c*a sng5 $hCn )nh 'ua cht
lBng &" lBi Och t1ong thJc Sn c*a c) nui, lQ t9o th"nh c)c /"ng t1n /0t n!c
l"/ giC/ khC nSng tQ l"/ s9ch c*a thu &Qc, cXn tc ho" tan sinh ho) $hL thu2c
&"o nhi.u nhn t nh nhit 2 n!c5 sQ c6 /0t c*a Wy t1ong &Xt cht &i sinh|
&"o th"nh $hRn ho) hNc c*a sCn $h{/ :Ru thCi 1a5 sQ c6 /0t c*a c)c thQc &Xt 7Xc
cao t1ong n!c &,&, @uy nhin thX/ chO &!i c)c i.u kin thuXn lBi5 c)c tRng
:Ru l; lxng &" ho" tan t1ong n!c FsQ chI/ lkng &" :9t td thu &QcH :in 1a khng
nhanh h;n 300 - 350 ng"y,
Nhi/ 7{n n!c /0t :o $hnol Fth+ng c6 :9ng $hnol nguyn tx 7ayH
l"/ $h) & c)c 'u) t1Inh sinh hNc :in 1a t1ong n!c,
ao ho9t 2ng c*a c)c WO nghi$ ho) cht thCi &"o ngu#n n!c c)c hB$ hu
c; c6 th"nh $hRn &" tOnh cht a :9ng5 t1ong s 6 c6 nhng cht td t1!c <n nay
khng t#n t9i t1ong tQ nhin, [2t $hRn c)c cht n"y 1t ho9t 2ng td $h;ng :in
sinh hNc5 ch%ng 1t kh6 lNc t{y 7jng c; hNc5 t)c 2ng thYo c; ch< &Xt l(5 tJc l"
kh6 t)ch 1a khvi :yng chCy, Vht t{y 1xa l" /2t t1ong nhng ho) cht thu2c lo9i
n"y, @hYo c)c nghin cJu Bc thQc hin P [\5 &ic sx :Lng c)c cht tCy 1xa l"/
tSng h"/ lBng $ht $ho t1ong
V)c sng ngyi P HB$ ch*ng 'uc Hoa 4o5 :}n t!i sQ $h)t t1i8n /9nh t1ong
c)c thu thQc &Xt5 l"/ Ai /"u n!c &" thu &Qc5 l"/ c9n kit Wy t1ong khi
n!c, Nzt tiu cQc thJ hai cCu cht t{y 1xa l" n6 khng gy kh6 khSn cho ho9t
- =G -
2ng cCu c)c knh :}n n!c5 l"/ giC/ c)c 'u) t1Inh W)o t12n khi l"/ s9ch n!c
t1n c)c t19/ :}n n!c,
y t)c 2ng ho"n to"n 7t lBn t1n sng cyn c6 n!c thCi chJa /2t h"/
lBng l!n #ng &" kT/, ^Bng #ng &" kT/ t1ong c)c thu &Qc nhi/ 7{n khng
l!n &" $hL thu2c &"o nhit 2 /]a &" ch< 2 thu &Sn c*a sng ngyi, H"/ lBng
#ng t1ong n!c tQ nhin chi</ 3-30/ic1oga/Kl5 cyn kT/ chi</ 3-
E0/ic1oga/Kl, N#ng 2 c)c cht n"y t1ong n!c sng hay thu &Qc tSng l"/
chX/ 'u) t1Inh tQ l"/ s9ch c*a n!c khvi c)c hB$ cht hu c;5 :}n t!i $h) hu
+i sng sinh &Xt c*a thu &Qc, @Inh hInh cacng t1P nn su skc &I #ng &" kT/
khng th8 t)ch ho"n to"n 1a khvi thu &Qc /" ch_ c6 th8 thay Ai :9ng &" tc 2
$hn hu c*a ch%ng, Nh &Xy5 khi thCi n!c thCi chJa c)c ki/ lo9i n0ng n"y cRn
$hCi tOnh <n sQ h9 th$ n#ng 2 c*a ch%ng 7jng c)ch $ha logng,
a9ng nhi/ 7{n cng nghi$ 0c 7it c*a thu &Qa l" nhi/ 7{n nhit :o
thCi n!c n6ng td c)c t19/ nSng lBng kh)c nhau, [2t lBng nhit l!n W/ nhX$
c]ng n!c thCi n6ng &"o sng5 h# &" c)c h# cha nhn t9o gy Cnh hPng kh) l!n
<n ch< 2 sinh hNc &" ch< 2 nhit c*a thu &Qa, V)c 'uan t1kc ti<n h"nh t1ong
&]ng t)c 2ng c*a n!c n6ng chJng tv 1jng t1ong &]ng n"y 7M $h) & /i t1+ng
sng c*a c)5 c6 th8 c)c otlankon 7M ch<t5 l"/ tSng 2 nhi/ 7{n c*a c),
V+ng 2 Cnh hPng c*a nhi/ 7{n nhit $hL thu2c &"o nhit 2 hun n6ng
n!c, a!i y l" &O :L &. t)c 2ng c*a nhit 2 n!c tSng ln t1n c)c h# 7ioWYn
&" c)c th*y &Qc nhn t9o t1ong /ua hm
- c!i nhit 2 :!i 2U
0
Vm khng 'uan s)t thy t)c 2ng c6 h9i|
- @1ong khoCng 2U-E0
0
Vm Wut hin t19ng th)i khng thuXn lBi cho +i
sng c*a c)|
- Vao h;n E0
0
Vm 'uan s)t thy t)c 2ng 7t lBi cho 7ioWYn|
- @d ED-EU
0
Vm Wut hin c)c i.u kin hu ho9i i &!i c) &" c)c tA chJc
hu c; kh)c,
cic lk$ 0t c)c thi<t 7M l"/ l9nh kh)c nhau i &!i sQ thCi n!c c*a c)c
t19/ nhit in c6 lu lBng l!n :}n t!i tSng gi) t1M th"nh $h{/ &" &Xn h"nh c*a
ch%ng, cI th<5 nghin cJu nhi/ nhit Bc 'uan t/ 0c 7it t1ong th+i gian
gRn y,
^)^)=) %72F FZ[6E
N!c thCi cng c2ng chi</ khCng 20? to"n 72 th8 tOch :yng ch{y W/
nhX$ &"o c)c h# chJa n!c /0t F=0->0? l" $hRn n!c thCi cng nghi$H, @uy
nhin5 n<u th8 tOch n!c thCi cng nghi$ &" lBng &Xt cht nhi/ 7{n t1ong 6 c6
th8 l"/ giC/ F:o &Xn h"nh c$ n!c 'uay &yng5 thay Ai cng ngh sCn WutH thI
- >0 -
n!c thCi cng c2ng th+ng 0c t1ng 7Pi sQ tSng th8 tOch khng ngdng5 7M chi
$hi 7P sQ tSng :n s5 tSng nhu cRu :]ng n!c5 tSng c)c i.u kin & sinh :Mch t
t1ong sinh ho9t cCu c)c th"nh $h hin 9i &" c)c i8/ :n c,
^Bng cht nhi/ 7{n t1ong n!c thCi cng c2ng th+ng kh) An Mnh F th8
tOch nhi/ 7{n t1n /2t Ru ng+iH5 $hL thu2c &"o s :n5 nhu cRu :]ng n!c5
t1)ch nhi/ Wg h2i,&,&
Vh_ tiu nhi/ 7{n t1ung 7Inh cho /2t Ru ng+i Bc :}n t1ong 7Cn E,2,
lQ Ang Mnh th"nh $hRn n!c thCi cng cng cho $hz$ :Q 7)o lBng n!c
t1ong c)c thu &Qc ti<$ nhXn $hL thu2c &"o lBng n!c &" ch< 2 thu &Sn5 W)c
:Mnh khC nSng tQ l"/ s9ch chng nh lBng nhi/ 7{n 'ua :n s,
-Cng E,2, Nhi/ 7{n n!c thCi sinh ho9t :o 3 ng+i :n,
Vht ch_ thM &" ch_ tiu 2 nhi/ 7Cn FgK ng"y /H
Vht l; lxng U5
[ui FNH >
rht$hat E,E
rhot$hat chJa t1ong cht tCy 1xa 3,U
HB$ cht Vlo G
pWit 5-=
Hin nay5 thX/ chO t1n c)c sng l!n nj/ :!i c)c th"nh $h l!n chng
'uan s)t thy sQ nhi/ 7{n /9nh5 i.u n"y Bc giCi thOch 7Pi c)c tOnh cht 0c
7it c*a n!c thCi sinh ho9t - g#/ nhi.u cht thCi kh)c nhau, N!c thCi sinh ho9t
gy nn sQ ch% ( 7Pi tOnh cht 2c h9i c*a n6 l" nguyn nhn Wut hin nhi.u
cSn 7nh l9,
^)^)^) O 6FU FZ<)
i thM ho) l" 'u) t1Inh tX$ t1ung :n c &" lQc lBng sCn Wut P th"nh $h,
nu) t1Inh thM ho) gkn li.n &!i tSng t1Png :n s &" c)ch /9ng khoa hNc k\
thuXt, V+ng 2 'u) t1Inh n"y tSng ln 2t ng2t &"o nxa th< k ee5 7kt Ru td
nS/ 3G505 tc 2 tSng t1Png :n c th"nh $h &Bt 'u) tc 2 tSng t1Png :n
c nng thng, N<u nh nSng 3GU0 t1ong tAng :n c t1n @1)i it gRn E t
- >3 -
ng+i5 th"nh $h &" nng thn $hn chia thYo t l 3m2 thI <n nS/ 2000 $hR l!n
:n c @1)i it sng P c)c th"nh $h,
lQ tX$ t1ung :n c5 cng nghi$5 Wy :Qng t1n :in tOch hu h9n F t1ong
c)c n!c $h)t t1i8n5 th"nh $h &" c)c l"ng /9c ki8u th"nh $h chi</ 5? in tOch
c)c n!c 6H :}n t!i sQ thay Ai /Ni th"nh $hRn c; 7Cn cCu /i t1+ng thin
nhinm lu &Qc khng khO 5 l!$ $h* thA nhng &" thQc &Xt5 n!c /0t &" n!c
ngR/, 4hi Wzt <n thay Ai t"i nguyn n!c t1n c)c lgnh thA thM ho) cRn t)ch
79ch hai &t . ch* y<um :!i Cnh hPng c*a c)c nhn t n"o5 cht lBng n!c
/0t &" c)n cn n!c thay Ai 1a sao &" ch< N n!c sng ngyi thay Ai 7jng c)ch
n"o F tJc l" Wzt sQ thay Ai &. lBng &" cht lBng t"i nguyn n!c :!i Cnh
hPng c*a thM ho)H,
lQ thay Ai cht lBng n!c tQ nhin t1n lgnh thA thM ho) 7M chi $hi
7Pi lBng n!c thCi cng nghi$ &" sinh ho9t,Ngo"i 1a5 /2t lBng n!c nhi/
7{n l!n W/ nhX$ &"o c)c ngu#n n!c td :yng chCy /0t t1ong th"nh $h F Vyn
gNi l" n!c 1xaH &" td /a khO 'uy8n F :yng chCy /a 1"oH,
nh hPng c*a n!c 1xa &" /a 1"o <n cht lBng n!c thu &Qc l" 1t
l!n, V)c lo9i n!c n"y chJa /2t lBng l!n c)c cht kho)ng &" hu c;5 tAng lBng
cht nhi/ 7{n t1ong c)c lo9i n!c n"y chi</ >-35? tAng lBng &Xt cht W/
nhX$ td n!c thCi t1n c]ng /2t lgnh thA Fdnlitrnnco, ?+ntTo+, HQLPV>
nh hPng #ng th+i c*a n!c thCi cng nghi$5 n!c thCi cng c2ng5
n!c /a 1"o &" n!c 1xa l"/ thay Ai cSn 7Cn th"nh $hRn n!c tQ nhin t1n
lgnh thA thM ho)m tSng n#ng 2 ho" tan c)c cht sinh hNc &" hu c;| giC/ 2t
ng2t h"/ lBng Wy ho" tan| cht nhi/ 7{n 0c t1ng l" c)c cht tAng hB$ Bc
sx :Lng /9nh cC t1ong cng nghi$ l}n cng c2ng| tSng nhi/ 7{n 2c h9i,
lQ thay Ai lBng t"i nguyn n!c t1n lgnh thA thM ho) chi $hi t1!c
h<t 7Pi sQ tSng nhu cRu :]ng n!c c*a :n c &" cng nghi$,
Nhu cRu tSng ln &. n!c c6 th8 thoC /gn :o chOnh t"i nguyn Ma $h;ng
&" :o cC &ic cun h%t t"i nguyn td ngo"i $h9/ &i n;i :]ng n!c F thay Ai nhn
t9o t"i nguyn n!cH, Nhn t 'uan t1Nng thJ hai l" sQ hin :in t1n lgnh thA
thM ho) c)c :in tOch khng th/ n!c ho0c Ot th{/ n!c F nh" cxa5 l!$ $h*
+ng5 c)c cng t1Inh cng nghi$ ho9c kinh t<H5 cCn t1P 'u) t1Inh th/ l"/ tSng
h s :yng chCy &" hXu 'uC l" :}n t!i sQ t)i $hn 7 c)c th"nh $hRn n!c /0t &"
n!c ngR/ c*a t"i nguyn n!c,
@t cC i.u 6 :}n t!i &ic :yng chCy td lgnh thA thM ho) kh)c 7it hn
&!i lu &Qc tQ nhin, sQ kh)c 7it t1ong /Jc 2 n"y hay /Jc 2 kh)c lin 'uan
t!i th8 tOch :yng chCy5 lu lBng n!c cQc 9i &" cQc ti8u5 t l gi th"nh $hRn
:yng chCy /0t &" :yng chCy ngR/,
- >2 -
ayng chCy nS/ td lgnh thA thM ho) c6 th8 tSng td 30? ho0c h;n so &!i
:yng chCy td lgnh thA khng thi ho) F thi<u sQ cun h%t c)c t"i nguyn 7A sung
td c)c $hOaH, Nguyn nhn sQ tSng n"y l" c)c h s :yng chCy cao &" c)c tAn tht
khng ho"n l9i Ot h;n5 lin 'uan <n th/ chng nh sQ tSng lBng /a P c)c
th"nh $h,
@1ong c)c t1+ng hB$ nh &Xy5 khi sQ c$ n!c Bc thQc hin td /Jc
n!c khng 7M ng/ 7Pi sng &" chuy8n n!c td c)c &]ng kh)c5 cyn n!c thCi A
Wung sng thI :yng chCy sng ngyi c6 th8 tSng /2t &"i lRn,
i thM ho) Ot Cnh hPng t!i sQ thay Ai th8 tOch &"o th+i ko lu lBng lh
chng nh chi $hi sQ thay Ai c)c h s :yng chCy t1ong $h9/ &i lgnh thA th"nh
$h,
Vhnh lch l!n nht gia lu lBng lh t1n c)c lu &Qc tQ nhin &" lgnh thA
thM ho) 'uan s)t Bc &!i c)c gi) t1M nhv &" t1ung 7Inh khi sQ $hn ko t1ong c)c
h s :yng chCy l" cQc 9i, c!i lBng /a 1"o sut C/ 7Co chi</ F5?H5 sQ
kh)c 7it t1ong lu lBng lh giC/ Wung F :o t1ong i.u kin n"y c)c h s :yng
chCy 7. /0t tQ nhin &" nhn t9o ging nhauH,
@Onh cht Cnh hPng c*a thM h6a <n :yng chCy kit $hL thu2c &"o
ngu#n n"o Bc sx :Lng 8 c$ n!c, @1ong t1+ng hB$ khi c$ n!c Bc ly td
c)c ngu#n Ma $h;ng thI th+ng WCy 1a sQ giC/ :yng chCy kit :o h9 th$ th/
n!c /a &" tuy<t tan, lQ tSng :yng chCy kit c6 th8 WCy 1a t1ong t1+ng hB$
C/ 7Co n!c h# th"nh $h td ngu#n $hn 7 ngo"i $h9/ &i lu &Qc c$ n!c5
t1ong khi 6 n!c thCi l9i Bc thQc hin t1ong $h9/ &i c*a n6,
^)^)e) 2F F-o23 /KL /</ b7P2 QF<Q 6-.7 6794
i8 C/ 7Co cho nhn lo9i c)c sCn $h{/ :inh :ng cRn sQ /P 12ng lin
tLc :in tOch t1#ng t1Nt5 tSng c+ng 7in $h)$ thu lBi5 a &"o sx :Lng t1ong sCn
Wut nng nghi$ c)c &]ng t /!i nh t kh h9n ho0c t {/ !t, VC t!i
chng nh tiu gy Cnh hPng l!n <n t"i nguyn n!c tQ nhin c*a n!c ngNt
t1n lgnh thA t!i tiu5 tuy nhin tOnh cht &" c+ng 2 c*a Cnh hPng n"y kh)c
nhau khng $hL thu2c &"o :ang 7in $h)$ thQc hin, nh hPng c*a t!i &" tiu
lin sQ thay Ai c)n cn n!c5 ch< 25 i tBng n!c5 sQ thay Ai cht lBng
n!c /0t t1n lgnh thA t!i tiu Bc t1Inh 7"y :!i y,
vnh h7ng c5 tis
@!i gy Cnh hPng l!n t!i ch< 2 n!c &" t"i nguyn n!c lgnh thA, a!i
Cnh hPng c*a t!i :yng chCy t1ung 7Inh nS/ thay Ai5 $hn 7 t1ong nS/ &" c)c
gi) t1M cQc t1M c*a :yng chCy F0c 7it l" :yng chCy cQc ti8uH thay Ai, [un i
k/ n!c t!i :}n t!i &ic tSng 2 kho)ng ho) c*a n!c t1ong sng5 l"/ thay Ai
th"nh $hRn ho) hNc c*a n!c, @Onh cht &" c+ng 2 thay Ai c)c 0c t1ng k8
- >E -
t1n $hL thu2c &"o nhi.u i.u kinm Ma l( tQ nhin5 thu &Sn5 thu ho) &" thX/
chO cC k\ thuXt F $h;ng $h)$ t!i5 t19ng th)i k\ thuXt c*a h thng t!i,&,&H,
nh hPng c*a t!i t!i 0c t1ng :yng chCy sng ngyi i &!i c)c sng
nhv Bc nui :ng ch* y<u l" :yng chCy /0t &" i &!i c)c h thng sng l!n5
chia ckt /Ni l!$ c$ n!c :!i t g Bc Wzt t!i,
@1n c)c lu &Qc nhv5 t1ong &]ng c$ n!c t!i5 to"n 72 tAn tht :o 7c h;i
nn l"/ giC/ ho0c ch/ :Jt ho"n to"n :yng chCy c)c sng 7z,
@1n c)c sng l!n5 sau khi sx :Lng n!c t!i5 :yng chCy 1a c6 th8 giC/ i
ch%t Ot ho0c thX/ chO khng thay Ai, rh;ng )n cui c6 ch Jng t1n c)c lu
&Qc5 n;i c]ng &!i t!i thQc hin c)c 7in $h)$ kinh t< kh)c F:it cv hoang5 giC/
n!c sng &" giC/ th+i gian ngX$ 7gi 7#i &,&H5 chi $hi &ic giC/ 7c h;i &" 7A
t1B cho &ic tSng 7c h;i t1n :in tOch t!i, @uy nhin5 sQ thay Ai :yng chCy
khng )ng k8 nh &Xy t1n c)c sng l!n c*a c)c &]ng Bc t!i ch_ %ng <n
/2t gi!i h9n nht Mnh F $hL thu2c &"o c)c i.u kin Ma l( khu &Qc5 sQ hin :in
c*a c)c nhn t 7A t1B5 :in tOch t t!i t1n khu &Qc &" c)c nhn t kh)cH5 sau 6
:yng chCy 7kt Ru giC/ 1 1t,
lQ giC/ :yng chCy :o t)c 2ng c*a t!i kh)c nhau )ng k8 t1ong c)c nS/
thu2c $ha n!c t!i kh)c nhau, @1ong c)c nS/ {/ u!t5 sQ suy giC/ n"y khng
)ng k85 cyn c)c nS/ kh h9n :yng chCy sng giC/ 1t /9nh,
nh hPng c*a t!i ln sQ $hn $hi :yng chCy t1ong nS/ &" c)c gi) t1M
thQc nghi/ gy 1a nh sau - giC/ :yng chCy &"o th+i ko tSng t1Png F :o tSng
tAn tht n!c 'ua tho)t h;i n!c H &" tSng :yng chCy &"o /]a thu &" ng5 khi
:in 1a :yng nhX$ lu td c)c /Cng t!i &"o /9ng l!i thu &Sn,
lQ thay Ai th"nh $hRn ho) hNc &" cht lBng n!c t1ong &]ng t t!i
Bc chi $hi 7Pi sQ tCi /ui td c)c /Cng t!i, ^Bng /ui W/ nhX$ &"o sng
l" h"ng chLc5 cyn t1ong i.u kin t nhi/ /0n l" h"ng t1S/ tn t1n /2t ha,
ia /2t lBng /ui nh &Xy &"o sng l"/ tSng )ng k8 2 kho)ng ho) c*a n!c
&" l"/ thay Ai th"nh $hRn ho) hNc c*a n6, [Jc tSng 2 kho)ng ho) $hL thu2c
&"o t s lu lBng n!c sng &" lu lBng n!c ho"n l9i5 &"o t s 2 kho)ng
ho) c*a ch%ng5 &"o $hRn t1S/ t t!i &" tng :in tOch lu &Qc sng ngyi,&,&, ,,
e/ nhX$ &"o n!c sng 7jng c)ch ng/ :}n t!i sQ tSng 2 kho)ng ho)
c*a n!c t1ong 6, 4hi 6 Cnh hPng gy nn 7Pi :yng chCy td c)c /Cng t!i t
l thuXn &!i $hRn t1S/ :in tOch c*a n6 t1;ng :in tOch lu &Qc,
vnh h7ng c5 tius
@1ong n!c ta hin nay c6 khoCng 30 t1iu ha R/ lRy &" t thda {/, nh
hPng c*a tiu gy 1a ch* y<u <n sQ thay Ai c)n cn n!c c*a lgnh thA t!i tiu
- >D -
F thay Ai i.u kin :yng chCy td R/ lRy5 giC/ /Qc n!c ngR/ t1ong !i thng
khO &,&H &" thay Ai c)c 0c t1ng th*y &Sn cCu c)c sng lRy ho) F :yng chCy
nS/5 cQc 9i &" cQc ti8u5 sQ $hn 7 :yng chCy t1ong nS/H, 4hi 65 7in $h)$
tiu Cnh hPng thYo c)ch kh)c nhau <n ch< 2 n!c sng5 $hL thu2c &"o c)c
i.u kin khO hXu5 thA nhng5 Ma l( thu &Sn c*a lu &Qc5 &"o /Jc 2 R/ lRy
ho) c*a ch%ng5 :9ng R/ lRy Bc tiu5 tOnh cht t!i tiu c*a t &,&@1ong
/2t s t1+ng hB$ Cnh hPng n"y khng )ng k85 cyng t1ong c)c t1+ng hB$
kh)c l9i th8 hin 1t 1 1"ng, [0c :] k<t 'uC nghin cJu cCu c)c t)c giC kh)c nhau
&}n c6 th8 a 1a c)c k<t luXn chung &. t;ng 'uan Wu th< thay Ai :yng chCy
sng ngyi c)c lu &Qc t!i tiu t1ong &]ng thda &" * {/ nh saum
- @1ong nhng nS/ Ru tin c*a tiu :yng chCy /]a &" :yng chCy nS/
tSng5 7M chi $hi 7Pi sQ giC/ 7c h;i tAng c2ng &" h9 t1 lBng n!c
ngR/,
- @i<$ thYo5 khi khai th)c tOch cQc t tiu %ng5 ch< N :yng chCy ngR/
t1P ln An Mnh5 7c h;i F:o tho)t h;iH tSng5 :yng chCy nS/ ti<n &. gi)
t1M 7an Ru,
- [un :yng chCy cQa 9i c6 th8 tSng ho0c giC/,
[2t t1;ng nhng nhn t chOnh l"/ thay Ai :yng chCy cQc 9i l" tOnh cht
thay Ai :ung tOch tOch tL c*a lu &Qc, @1ong c)c lu &Qc sng ngyi5 7#n thu n!c
cu t9o 7Pi t ) th/ tt5 sau khi tiu 'uan s)t thy sQ h9 th$ lu lBng cQc
9i5 cyn t1n c)c lu &Qc cu t9o 7Pi )t thA nhng Ot th/ 9i lBng n"y l9i
tSng, V)c tOnh cht thu l( c*a t thA nhng W)c Mnh tOnh cht thay Ai th8 tOch
:yng chCy lh Wun &" $hn $hi :yng chCy t1ong nS/, i6i &!i lu &Qc cu t9o
7jng t th/ tt5 sQ h9 th8 tOch lh Wun Bc 7] 7Pi sQ tSng :yng chCy /]a kit5
tJc l" $hn 7 l9i :yng chCy t1ong nS/,
e)c Mnh sQ h9 lu lBng cQc 9i :!i Cnh hPng c*a tiu tun thYo 'uan
h nh saum
w1 03U , 0 3
FE-=H
c!im - H s tOnh <n sQ giC/ lu lBng cQc 9i :o 7in $h)$ tiu |
/- /Jc 2 tiu c*a lu &Qc F?H
@Onh <n sQ thay Ai c*a lu lBng cQc 9i lh Wun cho $hz$ giC/ kOch
th!c c*a cng t1Inh k\ thuXt thu &" :}n t!i sQ h9 gi) th"nh c*a ch%ng,
c. tAng th85 sQ h9 lu lBng cQc 9i &" tSng :yng chCy &"o th+i ko n!c
kit c6 th8 WY/ nh l" thay Ai tt cho 7in $h)$ tiu /ang l9i,
^)^)g) %B 6FL8 dc7 /FS6 0-W23 2-./ 6XZ23 F5 /FL)
- >5 -
HInh th"nh h# chJa n!c sT :}n t!i sQ thay Ai ch< 2 thu ho) &" cht
lBng n!c t1ong h# so &!i n!c sng c*a :yng chCy c; 7Cn,
lQ hInh th"nh ch< 2 thu ho) h# chJa &" cht lBng n!c :in 1a :!i Cnh
hPng c*a h"ng lo9t c)c nhn t5 t1ong s 6 ch* y<u l" thu ho) c*a :yng nhX$5
sQ thay Ai ch< 2 n!c &" c)c 'u) t1Inh thu sinh t1ong th*y &Qc,
@)c 2ng chOnh <n sQ thay Ai ch< 2 thu ho) l" c+ng 2 t1ao Ai n!c
t1ong h# chJa F /Jc 2 chCy Hm
4fhcKcn FE->H
&!i hcm th8 tOch h# chJa|
nm :yng chCy nS/,
4m V"ng tSng thI c"ng Ot thay Ai ch< 2 kho)ng ho) n! t1ong h#
chJa so &!i n!c c*a sng nui :ng n6, ia 2 kho)ng ho) t1ung 7Inh c*a
n!c t1ong h# chJa I
h
&" 2 kho)ng ho) t1ung 7Inh c*a n!c t1ong sng &!i Is
c6 sQ t1ao Ai n!c kh)c nhau F4~3H5 ta c6 'uan hm
( A
A
h
2U , 0
GG , 0

FE-GH
nuan h cho $hz$ khi thi<t k< h# chJa tOnh Bc 2 kho)ng ho) :Q ki<n
t1ong 6 Fi &!i c)c gi) t1M cL th8 c*a Is &" 4H,
lQ thay Ai cht lBng n!c t1ong c)c h# chJa Bc chi $hi 7Pi sQ thay
Ai ch< 2 n!c chng nh c)c 'u) t1Inh sinh hNc t1ong thu &Qc, lQ giC/ &Xn tc
:yng chCy5 tSng 2 t1ong sut5 Wut hin c)c thang nhit 2 &" khq khi tSng h"/
lBng c)c cht hu c; &" 7iogYn t1ong n!c F:o cun thYo td t nj/ t1n cao5 :o
sQ W/ nhX$ c*a n!c thCi cng nghi$5 n!c thCi cng c2ng &" nng nghi$H
l"/ tSng 2t ng2t c)c 'u) t1Inh sCn Wut sinh hNc t1ong c)c h# chJa,
^"/ giRu n!c 7jng c)c cht 7iogYn gy nn sQ $h)t t1i8n tSng c+ng c*a
$hyto$lanton5 :}n t!i n!c Ai /Ru, 4hi n!c Ai sang /Ru Wanh l) cy F0c
t1ng cho khi hXu n !i &" nhit !iH thI t1ong 6 g t9o nn c)c lo9i tCo5 cht
lBng n!c giC/5 Wut hin /]i hi &" kh6 chMu, N!c 7kt Ru 7t lBi cho nhu
cRu sinh ho9t,
@1ong th+i ko suy tho)i /2t sinh khi l!n &i sinh &Xt hay 9i thQc &Xt l"/
giC/ 2t ng2t cht lBng n!c5 l"/ giC/ h"/ lBng Wy ho" tan5 Wut hin c)c
/]i kh6 chMu,
Hin tBng n"y F thay Ai cht lBng n!c :o $h) & ti<n t1Inh tQ nhin cCu
'u) t1Inh sinh hNcH Bc gNi l" nhi/ 7{n thJ sinh F linh hNcH hay hin tBng $h%
:ng,
- >U -
Hin nay &n . Ai /Ru n!c Bc ch% ( 0c 7it, V)c nghin cJu sinh
hNc g chJng /inh 1jng tCo lLc c6 t1ong thin nhin l" k th] &" k hu :it,
Nhi.u t)c giC g cng 7 h;n 20 lo9i &i1ut cCn t1P &ic $h)t t1i8n c*a lo9i tCo n"y
chng nh g khCo s)t5 nghin cJu c)c ho) cht t1d khx c)c t)c 2ng c6 h9i c*a tCo
lLc,
i8 gIn gi cht lBng n!c t1ong c)c h# chJa cRn l"/ s9ch k\ lng )y
h# khvi thQc &Xt &" nhi/ 7{n t1!c khi c$ n!c5 cRn nghi/ ch_nh tun th* th+i
h9n &" Mnh /Jc thu :Nn t1n c)c lgnh thA Wung 'uanh5 h9n ch< td /Ni $hOa n#ng
2 7iogYn t1ong n!c thCi &"o h# chJa5 chNn &M t1O t1ong &]ng c6 2 t1ong sut
cao nht,&,&
^)e CC BI+N YHY BO V+ QUN L N"C ,T *HI NHI,
BN)
-Co & &" 'uCn l( n!c khvi nhi/ 7{n Bc hi8u l" c)c 7in $h)$ C/
7Co t19ng th)i 7Inh th+ng c*a i tBng n!c Ft;ng Jng &!i $h)$ ch< n!c
ang t#n t9i H t1ong i.u kin cht ch_ thM sx :Lng l" n!c, @hQc hin c)c 7in
$h)$ n"y yi hvi giCi 'uy<t h"ng lo9t c)c &n . khoa hNc k\ thuXt5 c)c &n .
chOnh t1ong s o l"m
- Vhu{n ho) cht lBng n!c5 tJc l" so9n thCo c)c ch_ tiu $h] hB$ i
&!i c)c :9ng nhu cRu :]ng n!c kh)c nhau|
- iC/ th8 tOch thCi nhi/ 7{n &"o thu &Qc 7jng c)ch ho"n thin c)c 'u)
t1Inh cng ngh &" cCi ti<$ $h;ng $h)$ l"/ s9ch n!c thCi|
- Nghin cJu &" tOnh to)n c)c 'u) t1Inh tQ l"/ s9ch n!c thCi khi A
ch%ng Wung thu &Qc,
iCi 'uy<t #ng 72 c)c &n . n"y &" a ch%ng &"o thQc tin kinh t< n!c
cho $hz$ thQc hin nhi/ &L 7Co & t"i nguyn n!c5 sx :Lng ch%ng hB$ l(5 t9o
i.u kin tSng t1Png kinh t< &" nng cao hiu 'uC sCn Wut Wg h2i,
^)e)() CF4V2 FZ< /FS6 0-W23 2-./)
@1ong n!c ta5 chu{n ho) cht lBng n!c c)c thu &Qc Bc thQc hin
tun thYo Sc tiu churn cht lng 1i tr[ng TS)N,OJJJ &" 'u&t 1i
tr[ng, [Lc Och so9n thCo &" khng Mnh $h)$ luXt l" cCnh 7)o &" tit t1d nhi/
7{n 7Pi n!c thCi c)c sng h#5 h# chJa5 ao5 c)c knh nhn t9o sx :Lng 8 cung
c$ n!c ung &" c)c nhu cRu cng c2ng kh)c c*a :n c chng nh cho cng
nghi$,
-Cng E,E, `u cRu chung i &!i th"nh $hRn &" tOnh cht c*a n!c cho c)c sng
8 ung &" ch_ Mnh 1ing,
@@ Vh_ tiu th"nh $hRn V$ n!c cho sinh ho9t i8 tk/5 th8 thao
- >= -
&" tOnh cht n!c
thu &Qc
&" kinh t< c)c lo9i &" ngh_ :ng
3 Vht l; lxng 4hng 'u) 0,25/gKl 4hng'u)
0,=5/gKl
2 @9$ cht nAi 4hng Bc c6 &Xt nAi5 /"ng &" &<t nh;
E []i &" &M @{y Vlo @1Qc ti<$
D l)c t 20c/ 30c/
5 Nhit 2 4hng 'u) t1ung 7Inh nhi.u nS/ E
0
V /]a h
U $H 4hng 'u) $HfU,5->,5
= @h"nh $hRn kho)ng
hNc
4hng 'u) E50/gKl clo5
500/gKl sunat &"
3000/gKl tAng c2ng
Vao h;n /2t ch%t
> Wy ho" tan 4hng Ot h;n D/gKl t1!c 32gi+
G Nhu cRu Wy sinh
hNc
E/gKl U/gKl
30 [R/ 7ch 4hng chJa /R/ 7nh
33 Vht 2c h9i 4hng chJa cht 2c h9i
@1ong c)c &Sn 7Cn g $hn ho) c)c yu cRu &. th"nh $hRn &" tOnh cht c*a
n!c i &!i tdng :9ng nhu cRu :]ng n!c &" nhn /9nh c)c nguyn tkc5 t1)ch
nhi/ 7Co & n!c, @1ong t1+ng hB$ sx :Lng #ng th+i thu &Qc i &!i c)c nhu
cRu kh)c nhau c*a nn kinh t< 'uc :n5 cRn Wut $h)t td nhng yu cRu ch0t chT
nht t1ong h"ng lo9t ch_ tiu t1]ng hB$ c*a cht lBng n!c,
i0c 7it lu (5 c/ A &"o thu &Qc n!c thCi chJa c)c $h< liu gi) t1M5 c)c
nhin liu sCn Wut5 Vh%ng c6 th8 tiu hu 7jng cng ngh $h6ng W9, ii.u kin
WC n!c thCi &"o thu &Qc Bc W)c Mnh tOnh <n /Jc 2 W)o t12n c6 th85 khi 6
th"nh $hRn &" tOnh cht c*a n!c sng hay th*y &Qc cRn $hCi $h] hB$ &!i tiu
chu{n P tuy<n o $hn 7 c)ch 3 k/ &!i i8/ nhu cRu :]ng n!c gRn nht,
`u cRu chung i &!i th"nh $hRn &" tOnh cht c*a n!c cho c)c sng 8
ung &" ch_ Mnh 1ing Bc :}n t1ong 7Cng E,E5 cyn i &!i c)c thu &Qc sx :Lng
cho ngh. c) t1ong 7Cng E,D,
c!i sx :Lng 8 ung ho0c ch_ Mnh 1ing5 c)c i tBng n!c cho 33 ch_
tiu th"nh $hRn &" cht lBng n!c5 cyn i &!i D20 cht 2c h9i g Bc W)c
- >> -
Mnh n#ng 2 gi!i h9n cho $hz$ Fra4H c6 th8 c6 t1ong thu &Qc &" t19/ ki8/
so)t, ii &!i thu &Qc5 sx :Lng cho ngh. c) c6 > ch_ tiu &" =2 cht 2c h9i,
-Cng E,D, `u cRu i &!i th"nh $hRn &" tOnh cht c*a n!c sx :Lng t1ong ng
nghi$,
@@ Vh_ tiu th"nh $hRn &"
tOnh cht n!c thu &Qc
Ng nghi$ &" nui
t1#ng thu sCn
4hng :]ng 8
nui t1#ng thu
sCn
3 Vht l; lxng 4hng 'u) 0,25/gKl 4hng 'u)
0,=5/gKl
2 @9$ cht nAi 4hng Bc c6 &Xt nAi5 /"ng &" &<t nh;
E [] &" &M @{y Vlo @1Qc ti<$
D l)c t 20c/ 30c/
5 Nhit 2 4hng 'u) t1ung 7Inh nhi.u nS/ E
0
V /]a
h
U $H 4hng 'u) $HfU,5->,5
= Wy ho" tan 4hng Ot h;n D/gKl t1!c 32gi+
> Nhu cRu Wy sinh hNc U/gKl D/gKl
G Vht 2c h9i 4hng chJa cht 2c h9i
N#ng 2 gi!i h9n cho $hz$ c)c cht 2c h9i Bc W)c Mnh 7Pi c)c 7)c sq &
sinh :Mch t5 c)c nh" sinh hNc &" Bc khng Mnh P c$ 2 an to"n nht, [Ni cht
2c h9i thYo Cnh hPng c*a /Inh t1n c; th8 con ng+i &" +i sng thu &Qc
Bc chi 1a 7a h9ng F ch_ tiu 2c h9i t!i h9n ^rcH|
- Vht l"/ thay Ai tOnh cht sng c*a n!c F/Ru5 /]i5 &MH|
- Vht Cnh hPng <n t19ng th)i & sinh chung c*a thu &Qc F VL th8 l"
&Xn tc chCy c*a c)c 'u) t1Inh tQ l"/ s9chH|
- Vht gy Cnh hPng t!i c)c c; 'uan c*a con ng+i &" thu sinh &Xt
F cht gy 7nhH
@1ong c)c &Sn 7Cn g ch_ 1a 1jng5 h"/ lBng /i cht 2c h9i t1ong thu
&Qc khng Bc &Bt 'u) ra4, N<u nh t1ong th"nh $hRn c*a n!c thCi chJa
/2t s cht 2c h9i thI 8 tOnh to)n n#ng 2 cho $hz$ c*a ch%ng t1ong n!c thu
&Qc c6 nhi.u c)ch ti/ cXn kh)c nhau5 $hL thu2c &"o &ic ch%ng thu2c &"o /2t
nh6/ haly c)c nh6/ t1ong Nrc kh)c nhau, N<u nh cht 2c h9i gkn &!i c)c
- >G -
nh6/ Nrc kh)c nhau thI /i cht t1ong 6 c6 th8 c6 n#ng 2 t!i h9n cho $hz$
kh)c nhau,
N<u c)c cht 2c h9i thu2c &"o /2t nh6/ thYo ^rc thI n#ng 2 c*a ch%ng
cRn $hCi giC/ sao cho tAng t l c*a ch%ng t1ong ra4 khng &Bt 'u) 3m
3 ,,,
2
2
3
3
+ + +
Cu(n
Sn
Cu(
S
Cu(
S
FE-30H
4hi giCi 'uy<t &n . &. khC nSng th)o n!c thCi &"o thu &Qc ng+i ta
thQc hin &ic )nh gi) t19ng th)i & sinh c*a n6 thYo cng thJc FE-30H,
N<u nh
>3
3
3
Cu(
S
thI &ic th)o n!c thCi cng nghi$ &"o i tBng
n!c t1ong n#ng 2 thYo k< ho9ch 7M c/, @Onh to)n n#ng 2 &Xt cht nhi/ 7{n
t1ong tuy<n o ki8/ t1a Bc thQc hin &!i &ic tOnh <n lRn $ha logng thJ n5
Bc tOnh thYo 'uan hm
3
3
_
_ _
n
+

FE-33H
c!i m n ^u lBng t1ung 7Inh th)ng sut C/ 7Co G5? F/
E
KsH
n3 lu lBng :yng chCy cong nghi$ F/
E
KsH
@Onh t!i &ic $ha logng n#ng 2 t1n tuy<n o ki8/ t1a FVktH sT 7jngm
n
St
S$t
FE-32H
&!i Vt - n#ng 2 ch_ thM WY/ Wzt t1ong n!c thCi,
N#ng 2 tOnh to)n t1ong tuy<n o ki8/ t1a Bc so s)nh &!i ra4 i &!i
&ic )nh gi) c6 khC nSng hay khng c6 khC nSng A n!c thCi cng nghi$ &"o
i tBng g cho, lQ khng $h] hB$ c*a Vkt &!i yu cRu cCu chu{n :}n t!i &ic
nht thi<t $hCi tSng /Jc 2 l"/ s9ch5 giC/ th8 tOch n!c thCi5 t1ang 7M n;i tX$
t1ung &" thCi &!i c)c i.u kin thu &Sn thuXn lBi &,&^+i giCi c)c &n . n"y
Bc thQc hin &!i sQ WY/ Wzt #ng 72 /Ni Mnh /Jc &. 7Co & thin nhin -
giC/ lBng nhi/ 7{n5 tOnh <n c)c 'u) t1Inh tQ l"/ s9ch5 ki8/ t1a &ic tun th*
c)c nguyn tkc 7Co &,&,&
^)e)=) C</ QF-T23 QF<Q bDZ @P /FS6 0-W23 2-./)
N.n tCng k\ thuXt t1ong &n . 7Co & n!c ho" l}n &!i &ic sx :Lng hB$ l(
t"i nguyn n!c5 h9 th$ sQ nhi/ 7{n ti a c)c ngu#n n!c5 C/ 7Co &ic cung
c$ n!c cho n.n kinh t< 'uc :n lBng n!c cRn thi<t &" ch)t lBng n!c thYo
yu cRu, V)c $h;ng $h)$ 7Co & n!c 7ao g#/ khng ch_ c)c $h;ng $h)$ l"/
s9ch n!c thCi /" cyn ho"n thin cng ngh sCn Wut5 cho $hz$ 1%t 7!t hay lo9i
- G0 -
7v ho"n to"n sQ W/ nhX$ 7{n &"o c)c i tBng n!c, V)c 7in $h)$ nh thi<t
lX$ c)c s; # k\ thuXt5 lo9i 7v ho"n to"n &ic A n!c thCi &"o sng &" thu &Qc5
Y/ l9i sQ c$ n!c kOn hay 'uay &yng5 tXn :Lng $h< liu sCn Wut5 thay th< l"/
l9nh h;i n!c 7jng khng khO5 chuy8n n!c g sx :Lng sang WO nghi$ kh)c yi
hvi yu cRu /i.n th$ h;n t!i cht lBng n!c5 cRn $hCi 6ng /2t &ai t1y )ng k8
t1ong &ic ch/ :Jt nhi/ 7{n sng ngyi &" thu &Qc,
^"/ s9ch n!c thCi l" 7in $h)$ 7kt 7u2c &" kt v5 7M chi $hi 7Pi c)c 'u) t1Inh
cng ngh cCu c)c WO nghi$ cng nghi$ cha * ho"n ch_nh t1ong khOa c9nh sx
:Lng n!c n!c, Ng"y nay5 &ic l"/ s9ch n!c thCi Bc WY/ nh l" $h;ng
$h)$ ch* 7Co & n!c khvi nhi/ 7{n,
cn . l"/ s9ch n!c thCi c*a WO nghi$ &" c)c i8/ :n c t1!c khi A 1a
thu &Qc l" ho"n to"n $hJc t9$ :o sQ $hong $h% c)c cht nhi/ 7{n5 sQ Wut hin
t1ong th"nh $hRn c*a ch%ng c)c hB$ cht /!i5 sQ $hJc t9$ ho) th+ng Wuyn
th"nh $hRn c*a ch%ng, N!c thCi c6 th8 chia 1a hai nh6/ l!nm n!c thCi cng
nghi$ &" n!c thCi sinh ho9t5 kh)c 7it nhau thYo tOnh cht &" th"nh $hRn,
rh;ng $h)$ Wx l( n!c thCi )$ :Lng ng"y nay P t1ong &" ngo"i n!c c6
th8 chia 1a hai nh6/m $h;ng $h)$ Wx l( t1ong i.u kin nhn t9o Ft1n c)c cng
t1Inh &" t19/ chuyn :LngH &" $h;ng $h)$ Wx l( t1ong i.u kin tQ nhin Ft1n
t t!i5 #ng th/5 &hng sinh hNc &,&H, ^Qa chNn $h;ng $h)$ l"/ s9ch Bc
W)c Mnh 7Pi th"nh $hRn &" n#ng 2 cht nhi/ 7{n t1ong n!c thCi,
L} X 0; 2-./ 6FD7 6XZ23 d7?4 G7P2 2F\2 6[Z
rh;ng $h)$ Wx l( n!c thCi t1ong i.u kin nhn t9o 1t a :9ng5 nhng
ch%ng th8 $hn th"nh D :9ng c; 7Cnm Wx l( c; hNc5 ho) hNc5 l( ho) &" sinh h6a
hNc,
ex l( c; hNc Bc )$ :Lng 8 t)ch 1a khvi n!c thCi c)c hB$ cht hu c;
&" & c; t12n l}n khng ho" tan 7jng c)ch lkng5 lNc5 'uay ly t/5 s"ng, ii &!i Wx
l( c; hNc ng+i ta sx :Lng c)c l!i $hn lNc cu t9o kh)c nhau nh s"ng5 l!i5,
^!i &" s"ng th+ng 6ng &ai t1y 7Co & ngSn c)c h9t kOch c l!n nh $h< liu
sCn Wut l"/ hu ho9i cng t1Inh, ^Nc svi :]ng 8 t)ch khvi n!cthCi c)t &" c)c
&Xt liu lkng Nng, c]ng &!i c)c hB$ cht kho)ng khi lNc cyn gi l9i c)c cht c6
ngu#n gc hu c; /" 2 l!n th*y lQc c*a ch%ng gRn &!i 2 l!n thu lQc c*a c)t,
V)c cng t1Inh n"y :Qa t1n sQ lkng Nng c*a c)c $hRn tx l; lxng chJa t1ong n!c
thCi khi thay Ai i.u kin 2ng hNc c*a :yng, @hYo 0c i8/ ch< t9o5 $hn 7it
1a c)c lo9i thng Jng nj/ ngang &" 'uay &yng,
i8 Wx l( n!c thCi khvi c)c hn hB$ c; hNc ng+i ta chng )$ :Lng chu
t1Inh thu nh+ n6 t)ch 1a c)c cht td :yng chCy :!i t)c 2ng c*a lQc ly t/5 Wut
hin t1ong chuy8n 2ng 'uay c*a cht lvng, -Pi lQc ly t/ c6 th8 l!n h;n h"ng
- G3 -
t1S/ lRn lQc t1Nng t1+ng &" tSng t l thuXn &!i &n tc lkng Nng c*a $hRn tx,
ii.u n"y :}n <n th8 tOch &" :in tOch chi</ 7Pi chu t1Inh thu nhv h;n l!i s"ng
c]ng cng sut h"ng t1S/ h"ng chLc lRn, thYo s liu c*a cIn nghin cJu khoa
hNc to"n ^in 7ang e &i<t &. c$ n!c5 knh :}n5 cng t1Inh k\ thuXt thu &" Ma
cht thu &Sn cng t1Inh5 &ic )$ :Lng chu t1Inh thu l"/ giC/ chi $hO nhi.u lRn
cho c#ng t1Inh Wx l( n!c,
ex l( ho) hNc &" l( ho) Bc )$ :Lng 8 t)ch khvi n!c thCi c)c hB$ cht
ho" tan & c; /Mn &" c)c cht hu co kh6 l"/ s9ch 7jng $h;ng $h)$ sinh hNc
7jng c)ch $hn tOch5 lkng Nng &" $hn hu nh+ c)c hB$ cht ho) hNc5 7jng &ic
k<t hB$ c)c $h;ng $h)$ t)c 2ng &Xt l( &" ho) hNc,
ex l( sinh ho) hNc th+ng Bc )$ :Lng 8 t)ch khvi n!c thCi c)c cht
$hn t)n th, rh;ng $h)$ Wx l( sinh ho) hNc :Qa t1n khC nSng c*a /2t s :9ng
&i khu{n sx :Lng 8 Sn c)c cht hu c; c6 t1ong n!c thCi l" ngu#n sng i &!i
ch%ng, rhn 7it hai giai o9n c*a 'u) t1Inh Wx l( :in 1a &!i tc 2 kh)c nhaum
tX$ t1ung td n!c thCi c)c t9$ cht ho" tan &" $hn t)n /vng cht hu c;5 & c;
ln 7. /0t &Xt th8 &i khu{n5 sau 6 $h) hu cht c Nng t1ong t< 7"o &i khu{n
7jng c)ch a c)c 'u) t1Inh ho) hNc &"o ch%ng,
nu) t1Inh Wx l( sinh ho) hNc c6 th8 :in 1a cC t1ong i.u kin nhn t9o l}n
t1ong i.u kin tQ nhin,
ex l( sinh ho) hNc t1ong i.u kin nhn t9o Bc thQc hin t1ong 78 lNc
sinh ho) hNc5 78 lNc sinh ho) hNc &!i cxa ly n!c thCi $hn t)n5 &!i sQ t1uy.n
khO tQ nhin &a nhn t9o t1n 78 sinh hNc,
-8 lNc sinh hNc l" /2t 78 chJa A Ry 7]n ho9t tOnh F7]n ho9t tOnh l" /2t
khi c)c cht th"nh $hRn kho)ng &" hu c; nhi.u &i khu{nH, 4hi cho n!c thCi i
'ua 78 lNc sinh ho) hNc5 c)c &i khu{n cun h%t c)c kho)ng cht &" cht hu c;
l"/ thJc Sn cho ch%ng nh aot td aniac5 nit1it5 aWit a/in5 $ht $ho &" kali td ui
kho)ng c)c hB$ cht 6, ii &!i cng &ic 7Inh th+ng c*a 78 lNc sinh ho)5 7]n
ho9t tOnh cRn ;c thay th< Mnh ko,
-8 lNc sinh hNc l" /2t cng t1Inh A Ry c)c &Xt liu nhv5 t1n 6 t1!c khi
A n!c thCi cRn t9o nn /2t /"ng sinh hNc ho9t tOnh 7ao g#/ khng ch_ c)c &i
khu{n /" cC c)c thu sinh &t t9o nn /2t 'un th8 $hJc t9$ tha/ gia &"o 'u)
t1Inh Wx l(,
b} X 0; 2-./ 6FD7 6XZ23 /</ d7?4 G7P2 6B 2F792
ex l( sinh ho) hNc Bc thQc hin t1n c)c c)nh #ng t t!i5 #ng lNc5 t1n c)c
khu &Qc t!i :!i t5 t1ong c)c &hng sinh hNc &" knh Wx l(, @1ong /Ni t1+ng
hB$5 'u) t1Inh Wx l( :in 1a & h9i t1ong t &" n!c :!i sQ tha/ gia c*a c)c 'u)
t1Inh tQ nhin, ex l( sinh hNc t ai 7ao g#/ &ic a td td c)c cht hu c; c*a
- G2 -
n!c thCi <n c)c hB$ cht kho)ng sCn ;n giCn nht :!i t)c 2ng c*a c)c &i
khu{n t ai c6 ( nghqa ch* y<u, V)c sinh &Xt c*a cht lvng thCi tX$ t1ung &"o
l!$ t t1n c]ng &" tSng nhanh tOnh 7go ho" ssinh khi, 4hi 65 /2t s t1ong
ch%ng 7M ch<t :!i t)c 2ng c*a &i khu{n Sn thMt5 s cyn l9i nj/ t1ong t c6 i.u
kin thuXn lBi5 nhn 12ng 1a &" tQ /Inh tha/ gia &"o 'u) t1Inh l"/ s9ch t khvi
c)c hB$ cht hu c; td n!c thCi a &"o, it nh l" /2t $hong thO nghi/ tQ
nhin5 n;i 6 :in 1a c)c 'u) t1Inh sinh hNc tOch cQc5 :}n t!i &ic kho)ng ho) c)c
cht hu c; chJa t1ong n!c thCi &" :o t)c 2ng c*a ch%ng hRu nh giCi $h6ng
ho"n to"n &i khu{n, i0c 7it 'ua t1Nng l" $h;ng $h)$ l"/ s9ch ho"n to"n lo9i 7v
cac W/ nhX$ t1Qc ti<$ c*a n!c thCi &"o thu &Qc /0t n!c5 tJc l" 7Co & ch%ng
khvi nhi/ 7{n /2t c)ch tt nht,
i#ng t t!i l" /2t :in tOch chuyn :Lng t1n 6 ti<n h"nh Wx l( n!c
thCi ch_ Mnh c)c cy t1#ng kh)c nhau, 4hi khng c6 cy t1#ng5 c)c khoCnh t
n"y Bc gNi l" #ng lNc, rh+ng $h)$ Wx l( n!c thCi 7jng t t1ong th+i gian
gRn y 1t Bc ch% (5 i.u 6 giCi thOch 7jng khC nSng giCi 'uy<t #ng th+i
nhi/ &L n7Co & n;c khvi nhi/ 7{n &" tSng c+ng sCn Wut nng nghi$,
Ngo"i 1a5 2 su Wx l( n!c thCi cng c2ng cao h;n khi sx :Lng $h;ng $h)$ thA
nhng,
cic /P 12ng .u 0n c)c cng t1Inh Wx l(5 ho"n thin cng ngh sCn Wut5
sx :Lng nhi.u lRn n!c t1ong cng nghi$ chkc chkn sT h9n ch< th8 tOch nhi/
7{n W/ nhX$ &" th8 tOch n!c thin nhin, @uy nhin5 hin nay khng $hCi /Ni
n!c thCi .u Bc Wx l( | ngo"i 1a &!i /Jc 2 hin t9i c*a cng ngh Wx l( 5 /2t
$hRn nhi/ 7{n nht Mnh cyn t#n Nng P n!c thCi5 :o 6 cRn tOnh to)n c)c 'u)
t1Inh tQ l"/ s9ch n!c thCi chCy 'ua khi A ch%ng Wung th*y &Qc, lx :Lng &hng
sinh hNc nh l" /2t th*y &Qc nhn t9o &!i 2 su 0,5-3,5/5 Bc chia th"nh /2t
s ngSn F2-5 ngSn H,N!c thCi Bc A &"o tuRn tQ thYo /Jc 2 Wx l(, ii &!i sQ
$hn 7 .u c*a n!c thCi t1ong $h9/ &i &hng n!c Bc A &"o &" {y n!c 1a
l"/ /t sQ tX$ t1ung, ain tOch &hng 0,5-3,0 ha, ex l( ki8u n"y hiu 'uC nht l"
&"o th+i gian / )$ t1ong nS/, ^u ( 1jng5 t1ong t1+ng hB$ n"y hiu 'uC Wx l(
n!c thCi t1ong c)c i.u kin nhn t9o chng gRn &!i hiu 'uC Wx l( t1ong tQ nhin,
-in $h)$ cng t1Inh
-in $h)$ cng t1Inh th%c {y &ic 7Co & t"i nguyn n!c khvi nhi/ 7{n5 c6 th8
$hn 1a c)c :9ng nng nghi$ 5 l/ nghi$ &" th*y cng ,
-in $h)$ l/ nghi$ l" t1#ng c)c thQc &Xt cy g &" thn 7Li t1ong $hRn thBng
lu &" t1ung lu c*a lu &Qc 5 l"/ giC/ :yng chCy /0t &" l"/ giC/ 'u) t1Inh W6i
/yn :o n!c,
Nh6/ 7in $h)$ nng nghi$ g#/ ti<n h"nh chu{n W)c c)c cng t)c nh" nng,
- GE -
-in $h)$ th*y cngm ch* y<u l" i.u ti<t ch< 2 n!c 5 khng khO c*a t &" thA
nhng 8 t1#ng c)c lo9i cy t1#ng kh)c nhau5 cRn $hCi gi t khvi 7M /t c)c
cht :inh :ng, -in $h)$ n"y 7ao g#/ &ic gIn gi c)c thung lhng5 c)c s+n
#i &" ch 7#i khvi 7M $h) h*y,
@A chJc ti<n h"nh c)c 7in $h)$ cng t1Inh tAng hB$ cho $hY$ giC/ )ng k8 sQ
nhi/ 7{n tQ nhin,
@)c 2ng l!n t!i cht lBng n!c l" nhi/ 7{n khO 'uy8n, &n . n"y g Bc
WY/ Wzt P $hRn thJ nht c*a giao t1Inh n"y,
4hai th)c t"i nguyn thin nhin gy Cnh hPng 1 1t <n tOnh nhi/ 7{n c*a /i
t1+ng n!c nht l" c)c hi8/ hNa :o t1"n :Ru5 ch)y 1dng &" & ,
V)c $h;ng $h)$ nu t1n cCnh 7)o sQ nhi/ 7{n t"i nguyn n!c cyn cha tOnh
<n nhng i.u 6 ,Vyn c6 nhi.u 7in $h)$ gi n!c kh)c cho $hz$ h9n ch< khi
lBng &" h9 th$ /Jc 2 nhi/ 7{n n!c thCi, @uy nhin5 c)c $h;ng $h)$ 6
ch_ c6 th8 t)ch /2t $hRn nhi/ 7{n n!c tQ nhin nhng khng lo9i 7v Bc n6,
Vho nn khi &n . n!c s9ch c6 th8 ch_ giCi 'uy<t 7jng h thng c$ n!c kOn ,
^)e)^) Q4< 6Xq2F 6B 01M A[/F /KL 2-./ 6B 2F792
N!c thCi khng Bc Wx l( hay Wx l( /2t $hRn A &"o c)c i tBng n!c :}n
t!i sQ thay Ai c)c tOnh cht &Xt l( &" th"nh $hRn h6a hNc c*a ch%ng5 l"/ thay Ai
cht lBng n!c nhi/ 7{n n!c,
@1ong n!c thCi sinh ho9t &" n!c 7M nhi/ 7{n :in 1a c)c 'u) t1Inh $hJc t9$
:}n t!i &ic ho"n l9i t1ng th)i tQ nhin c*a sng5 h# &" h# chJa , @A hB$ c)c 'u)
t1Inh th*y 2ng lQc5 sinh h6a5 h6a hNc &" &Xt l( :}n t!i &ic tAng hB$ n#ng 2 c)c
cht nhi/ 7{n t1ong n!c &" Bc gNi l" tQ l"/ s9ch khi n!c, @1ong /i 'uan
h 6 5 c)c &Xt cht n"o FtX$ t1ung hay khng tX$ t1ungH P t19ng th)i n"o Fl; lxng
hay hya tanH A &"o th*y &Qc 7Pi n!c thCi5 t1ong 'u) t1Inh tQ l"/ s9ch sT chi</
u th< ho0c 'u) t1Inh th*y 2ng lQc ho0c 'u) t1Inh h6a hNc hay sinh hNc, V)c cht
hya tan tX$ t1ung khng chMu t)c 2ng 7Pi /2t 'u) t1Inh chuy8n h6a n"o 5 n#ng 2
c*a ch%ng giC/ ch_ :o sQ $ha logng F'u) t1Inh th*y 2ng lQc H,
@1ong 'u) t1Inh tQ l"/ s9ch khi n!c5 c)c cht l; lxng t1ong n!c thCi sT lkng
Wung )y Fnu) t1Inh &Xt l( &" th*y 2ng lQcH, @Q l"/ s9ch khi n!c khvi c)c
cht hya tan khng tX$ t1ung :o k<t 'uC $ha logng chng nh c)c t)c 2ng t;ng
h &!i c)c th"nh t kh)c ch%a t1ong n!cFnu) t1Inh th*y 2ng lQc5 h6a hNc &"
sinh h6a H,
i8 tOnh to)n sJc tCi c*a sng sui &" th*y &Qc :yng chCy nhi/ 7{n5 8 :Q 7)o
th"nh $hRn &" tOnh cht c*a khi n!c c6 tOnh <n tQ la/ s9ch5 nht thi<t $hCi
Mnh lBng &ai t1y c*a tdng 'u) t1Inh t1ong &ic chuy8n h6a c)c cht hya tan &" l;
- GD -
lxng c6 ngu#n g6c hu c; &" & c;, @uy nhin5 khng $hCi /Ni 'u) t1Inh .u
Bc nghin cJu P /Jc 2 cRn thi<t, ^in 'uan t!i i.u n"y5 khi /ghiYYn cJu 'u)
t1Inh nhi/ 7{n &" tQ l"/ s9ch hin nay chia 1a c)c h!ng nghin cJu ch* y<u
sau y m
aH Nghin cJu 'u) t1Inh t12n &" $ha logng n!c thCi t1ong c)c th*y &Qc &" sng
sui c6 tOnh <n 7i<n 2ng c*a c)c nhn t th*y 2ng lQc &" th*y &Sn |
7H e)c Mnh /i 'uan h thay Ai cht lBng n!c &"o ch< 2 th*y &Sn &" c)c
0c t1ng :yng chCy |
cH Nghin cJu sQ chuy8n h6a h6a hNc &" h6a l( c)c cht nhi/ 7{n t1ong c)c i
tBng n!c|
:H 4hCo s)t 'u) t1Inh sinh h6a 7i<n :9ng nhi/ 7{n|
Hai h!ng Ru tin c]ng &!i &ic so9n thCo $h;ng $h)$ tOnh to)n $ha logng
n!c thCi &" $h;ng $h)$ tOnh to)n lkng Nng &Xt cht l; lxng nhi/ 7{n c6 th8
Bc gNi l" c)c khOa c9nh th*y &Sn hNc c*a &n . tQ l"/ s9ch, V)c &n . 6
hin nay Bc nghin cJu th"nh cng P h"ng lo9t c)c &in nghin cJu khoa hNc P
n!c ta &" g . Wut h"ng lo9t c)c 7in $h)$ k\ thuXt tOnh to)n cht lBng n!c,
-n c9nh c)c nhn t th*y &Sn t1ong c)c 'u) t1Inh l"/ s9ch tQ nhin &ai t1y 'uan
t1Nng thu2c &. c)c 'u) t1Inh l( h6a &" sinh h6a ,
nu) t1Inh h6a hNc t1ong n!c tQ nhin gkn ch0t &!i 'u) t1Inh sinh hNc &" th+ng
kh6 $h)t 7i8u u l" k<t th%c /2t 'u) t1Inh &" 7kt Ru 'u) t1Inh kh)c
cai t1y 'uy<t Mnh t1ong lin hB$ n"y l" c)c 'u) t1Inh sinh hNc5 tuy nhin c)c 'u)
t1Inh l( h6a l" thng t1M khi t1ong n!c c6 /0t c)c cht nhi/ 7{n /Mn 7Xc cao
ho0c t9o nn c)c i.u kin 7t lBi cho sQ sng c*a c)c c; th8 sng &" th*y sinh
&Xt ho9t 2ng5 khi 6 'u) t1Inh sinh hNc Bc sx :Lng ti thi8u ,
nu) t1Inh l( h6a &" sinh h6a chuy8n :Mch c)c cht nhi/ 7{n t1ong c)c i tBng
n!c Bc ti<n h"nh t1ong nhi.u tA chJc nghin cJu khoa hNc P n!c ta,
4<t 'uC c)c cng t1Inh cRn $hCi $hLc &L cho c; sP so9n thCo5 ki8/ chJng &" hiu
ch_nh c)c $h;ng $h)$ :Q 7)o 5tOnh to)n /Jc 2 nhi/ 7{n chng nh tQ l"/ s9ch
c)c sng sui 5th*y &Qc
C\4 F7 @1 B17 6nQ /F-T23 ^
3, Hgy t1Inh 7"y nhng &n . thx th)ch l!n i &!i n!c s9ch hin nay P c)c
n!c ang $h)t t1i8n
2, Nhng chi<n lBc ch* y<u nhj/ $h)t t1i8n 7.n &ng t"i nguyn n!c Bc a
1a hin nay nh th< n"o
- G5 -
E, i)nh gi) cht lBng n!c :Qa t1n c; sP n"o
D, V)c thng s -a5 Va5 @a5 @V c6 ( nghqa nh th< n"o i &!i cht
lBng n!c
5, nh hPng c*a cng nghi$ <n cht lBng n!c :in 1a nh th< n"o
U, cn . thM ho) &" sinh ho9t t)c 2ng t1Qc ti<$ <n cht lBng ngu#n n!c
nh th< n"o
=,H# chJa &" c)c 7in $h)$ t!i tiu Cnh hPng t1Qc ti<$ <n ngu#n n!c nh th<
n"o
>, Hgy nu c)c chOnh s)ch t1ong th8 ch< &" tA chJc 7Co & &" 'uCn l( ngu#n
n!c
G, @1Inh 7"y tiu chu{n ho) cht lBng n!c
30, -Co & cht lBng n!c-c)c 7in $h)$ Wx l( n!c
33, nu) t1Inh tQ l"/ s9ch ngu#n n!c &" )$ :Lng t1ong 'uy ho9ch h thng sx
:Lng ngu#n n!c
32, Vhi<n lBc &" c)c y<u t giCi 'uy<t th)ch thJc &. cht lBng n!c P n!c ta
T17 07P4 6FLM GFDZ /F-T23 ^
3, alkYn/a1k5 [, F3GGGH5 o1Za1: to thY utu1Ym a concY$tual 1a/YZo1k o1
ZatY1 :Y$Yn:YncY5 b1bio, 2>FDH5 $$, E5U-EU3 in @hY [anagY/Ynt o atY1
sYsou1cYs E5 Vha$tY1 3,
2, Husch/i:t5 [,[, F3GGEH5 atY1 $oliciYs o1 sustaina7lY :Y&Ylo$/Ynt5 in
-isZas5 p,4, Yt al,5 atY1 o1 sustaina7lY :Y&Ylo$/Ynt in thY tZYnty i1st
cYntu1y5 $$, U0-UG5 in @hY [anagY/Ynt o atY1 sYsou1cYs E5 Vha$tY1 E,
E, a1:5 ,p, an: [ichYlsYn5 p, F2002H5 @hY Ycono/ic &aluY o ZatY1 in
ag1icultu1Ym concY$ts an: $olicy a$$lications5 c5tnr Colicy 5 col, D555 $$, D2E-
DDU,
D, unatilakY5 H,[, an: o$alalak1ishan F2002H5 r1o$osY: atY1 rolicy o1 l1i
^ankam @hY rolicy &Y1sus thY rolicy r1ocYss5 Antnrn5tion5l xourn5l ow c5tnr
En6ourcn6 un+nlop1nnt5 col, 3>5D5 $$, 5D5-5U2,
- GU -
Chng 4
Qun l bn vng ti nguyn nc
e)( CF7`2 0-W/ :4D2 0; b?2 @_23 617 234892 2-./ o /</ 2-./ dL23
QF<6 6X7x2
e)()( v6 @S2 d?
[Lc tiu 8 9t Bc /2t Wg h2i cng 7jng &" 7.n &ng t1ong c)c cu2c hN$ 'uc
t< g i <n k<t luXn 1jng tn!c s9ch 6ng &ai t1y tAng hB$ &" 'uy<t Mnh <n cht
lBng c*a to"n 72 sQ sngu,
Nhng &n . thx th)ch l!n i &!i n!c s9ch nhm sJc z$ &. :n s ng"y c"ng
gia tSng t1ong c)c n!c $h)t t1i8n5 sQ 7i<n Ai khO hXu to"n cRu khng 'uy luXt5 &"
/u thu}n t1ong khi khai th)c ngu#n n!c sT Bc $hn tOch 1 P $hRn :!i y,
FaH lJc z$ &. :n s &" cht lBng cu2c sng ng"y c"ng gia tSng t1ong /2t &"i
thX$ k t!i P cit Na/m
NS/ 3GGG :n s cC n!c l" =U5E t1iu5 t l thM ho) l" 2E55?, aQ 7)o nS/
2025 :n s tSng ln khoCng 300 t1iu ng+i &" sT An Mnh t!i /Jc 320 t1iu
ng+i t1ong &yng 2-E thX$ k sau na, lQ gia tSng :n s &" nng cao cht lBng
cu2c sng thI nhu cRu n!c cho $h)t t1i8n sCn Wut &" t1!c h<t l" n!c s9ch cho
sinh ho9t l" /2t th)ch thJc l!n nht i &!i sQ $h)t t1i8n &" 'uCn l( t"i nguyn
n!c 'uc gia,
@Sng t1Png kinh t< khng ngdng &" ng"y c"ng cao5 nhu cRu n!c c*a c)c ng"nh
kinh t< Wg h2i tSng ln nhi.u5 /u thu}n &. nhu cRu n!c gia c)c ng"nh yi hvi
$hCi c6 giCi $h)$ C/ 7Co nhu cRu n!c &" sQ i.u ch_nh hB$ l( 8 9t /Lc tiu
$h)t t1i8n n.n kinh t< Wg h2i chung c*a cC n!c ti<n ln cng nghi$ ho)5 hin 9i
ho),
F7H lQ 7i<n Ai khO hXu to"n cRu
lQ 7i<n Ai khO hXu to"n cRu khng 1 1"ng &" $hi 'uy luXt5 nh nhit 2 tSng5
thay Ai /a5 /Qc n!c 7i8n5 sQ 7i<n Ai c+ng 2 &" W)c Wut c*a 7go, @"i
nguyn n!c 7kt Ru suy tho)i &" ti<$ tLc 7i<n Ai chMu t)c 2ng c*a n9n $h)
1dng5 nhi/ &" sQ 7i<n Ai khO hXu to"n cRu, @hin tai 7go lLt5 h9n h)n5 W/
nhX$ /0n5 %ng5 ngX$ lLt5 s6ng t1i.u5 nhi/ ngu#n n!c,,,5 ng"y c"ng tSng5 l"
/i Y :o9 th+ng Wuyn &" gy thit h9i to l!n &. ng+i &" t"i sCn P n!c ta,
eu th< thay Ai c)c y<u t khO hXum
@)c 2ng c*a hin tBng l-Nino c6 Cnh hPng /9nh t!i sQ 7i<n Ai c)c y<u t
khO hXu nh nhit 25 lBng /a &" s t1Xn 7go WCy 1a t1ong nS/, @1ong &yng D0
- G= -
nS/ gRn y F3G50-3G>GH c6 30 l-Nino Cnh hPng /9nh /T t!i ch< 2 khO hXu
c*a c)c n!c kh)c nhau5 Cnh hPng kzo :"i nh td th)ng 3K3G>2 t!i th)ng DK3G>E,
4<t 'uC nghin cJu :Q 7)o &. Wu h!ng thay Ai c)c y<u t khO hXu cit Na/ ch_
1a 1jngm
- l t1Xn 7go h"ng nS/ P &]ng &Yn 7i8n cit Na/ tSng 05D t1Xn t1ong th+i ko 30
nS/,
- Nhit 2 t1ung 7Inh nS/ tSng 053
o
V t1ong th+i ko 30 nS/, [2t s &]ng cyn c6
sQ thay Ai nhit 2 l!n h;n, V)c th)ng /]a h5 sQ 7i<n Ai c*a nhit 2 td
053052
0
V, V)c th)ng /]a ng nhit 2 c6 Wu h!ng giC/,
- eu h!ng lBng /a P c)c &]ng c6 Wu h!ng tSng ho0c giC/ t1ong gi!i h9n
053055?,
- !c tOnh c)c y<u t khO hXu :Qa t1n kMch 7Cn Vs3s t!i nS/ 20305 nhit 2
t1ung 7Inh nS/ sT tSng 05E05=
o
V, ^Bng /a sT khng thay Ai nhi.u, Nhng
&]ng &Yn 7i8n5 lBng /a l!n nht sT tSng 5?,
- @!i nS/ 20=05 nhit 2 P $hOa 7kc tSng 352D55
o
V5 P $hOa Na/ sT tSng 05DE
o
V,
^Bng /a $hRn lLc Ma tSng 530? t1ong /]a /a &" giC/ 530? t1ong /]a
kh,
@)c 2ng c*a sQ thay Ai khO hXu t!i ngu#n n!cm
- ayng chCy nS/m WY/ Wzt Cnh hPng c*a sQ thay Ai c*a c)c y<u t khO hXu c6
Cnh hPng t!i t"i nguyn n!c, P /2t s lu &Qc sng P cit Na/ g ch_ 1a 1jngm
^u &Qc sng H#ngm t l thay Ai c*a :yng chCy nS/ khng l!n h;n 3>?
cho th+i ko kh)c nhau, 4hi nghin cJu c)c t1+ng hB$ 7i<n Ai c*a lBng /a
nhit 2 cho thym
@1+ng hB$ 3m Nhit 2 tSng D55
o
V5 lBng /a /]a /a tSng 30?5 :yng chCy
nS/ tSng U?5 :yng chCy /]a kit giC/ 30?, i_nh lh tSng 32?,
@1+ng hB$ 2m Nhit 2 tSng D55
o
V5 lBng /a /]a /a giC/ 30? nhng
lBng /a /]a kh tSng 30? thI :yng chCy nS/ t1ung 7Inh giC/ 3E?5 :yng
chCy kit giC/ 3E?5 :yng chCy lh tSng 35?,
@1+ng hB$ Em Nhit 2 tSng D55
o
V5 lBng /a /]a kh &" /]a /a giC/
30? thI :yng chCy nS/ t1ung 7Inh giC/ 3G?5 :yng chCy kit giC/ 35?5 :yng
chCy lh giC/ 5?,
ayng chCy sng [ 4ng
@1+ng hB$ 3m Nhit 2 tSng E
o
V5 lBng /a tSng 20?5 :yng chCy nS/
giC/ D?5 :yng chCy nhv nht giC/ 2?5 :yng chCy lh tSng 35?,
@1+ng hB$ 2m Nhit 2 tSng E
o
V5 lBng /a tSng 25?, ayng chCy nS/
giC/ 35?5 :yng chCy kit giC/ 3U?5 :yng chCy lh tSng 3G?,
- G> -
@1+ng hB$ Em Nhit 2 tSng E
o
V5 lBng /a giC/ 30? thI :yng chCy nS/
giC/ 35?5 :yng chCy kit giC/ 2D?5 :yng chCy lh giC/ =?,
4<t 'uC nghin cJu ch_ 1a 1jng lBng /a /]a /a giC/5 :yng chCy nS/
giC/ td 3020?5 :yng chCy kit giC/ td 3025?, ^u lBng lh l!n nht sT
tSng 3035? P sng H#ng5 3020? P sng [ 4ng, N<u lBng /a ng"y
/aW tSng 25?5 tRn sut Wut hin lh hin t9i l" 3? thI t;ng lai sT t;ng Jng
&!i 5?,
@)c 2ng c)c y<u t khO hXu t!i /Qc n!c 7i8n
- [Qc n!c 7i8n P cit Na/ chMu Cnh hPng 7Pi c)c y<u t nh sQ thay Ai
khO hXu5 hin tBng l-Nino5 7go5 'uy luXt thu t1i.u, ao thi<u t"i liu 'uan
t1kc nn ch_ )nh gi) sQ thay Ai c*a /Qc n!c 7i8n :Nc thYo 7+ 7i8n cit
Na/,
l liu 'uan t1kc t9i t19/ Hyn au td 3G5=-3GG0 cho thy /Qc n!c 7i8n tSng
E5D //KnS/,
- Hin tBng l-Nino Cnh hPng t!i /Qc n!c 7i8n, @1ong nhi.u nS/ khi hin
tBng l-Nino WCy 1a5 /Qc n!c 7i8n th$ h;n 230 c/ t9i Hyn au5 EUc/
t9i nuy nh;n5 D30c/ t9i i" Nng5 3Ec/ t9i chng @"u,
- N;c 7i8n :ng chng t)c 2ng l!n t!i sQ 7i<n 2ng c*a /Qc n!c :Nc 7+
7i8n, c]ng cxa sng H#ng /Qc n!c 7i8n :ng c6 th8 cao 255/5 &]ng cxa
sng Vxu ^ong cao 05>/,
- aQ 7)o t!i nS/ 20=0 /Qc n!c 7i8n tSng th/ G0c/5 nn h thng khng
Bc tSng cao thI 500 000 ha c*a chu thA sng H#ng &Yn 7i8n &" 3552,30
U
ha
#ng 7jng sng Vxu ^ong sT 7M ngX$ lLt 7Pi thu t1i.u,
- [Qc n!c 7i8n :ng sT l"/ cho khC nSng tiu tho)t lh kz/5 khC nSng tiu
n!c lh $hCi sx :Lng 7jng 7;/ g$ 2-255 lRn th+i gian hin nay, Vng sut
$hLc &L cho 7;/ ln t!i 30003500[ cho #ng 7jng sng Vxu ^ong, N<u
nh khng thay Ai c; cu cy t1#ng chuy8n Ai sang t1#ng &L h thu &!i :in
tOch l!n h;n,
- ao n!c 7i8n :ng cao 1dng ngX$ /0n5 1dng !c P chu thA sng H#ng5
sng Vxu ^ong 7M ngX$ giC/ :in tOch 1dng5 /t 25E0,30
U
/
E
g,
@6/ l9i sQ 7i<n Ai c*a y<u t khO hXu :}n t!i sQ thay Ai ngu#n n!c, Ngu#n
n!c hin t9i l" >D=,30
G
/
E
5 :Q 7)o t!i nS/ 2025 cyn >0=,30
G
/
E
5 nS/ 20=0 cyn
=U5,30
G
/
E
&" nS/ 2300 l" =22,30
G
/
E
,
- @Ang lBng n!c /]a kh l" 302,30
G
/
E
hin t9i5 t!i nS/ 2025 cyn >G,30
G
/
E
5
=U,30
G
/
E
&"o nS/ 20=0 &" =2,30
G
/
E
&"o nS/ 2300,
- GG -
847
807
768
722
hei
hhi
hi
kii
k=i
kei
khi
ki
ii
=i
ei
hi
Tc2
3

0
-
W2
3

I
p
2
3

/
F
D8

M
v6
|
(
i
f
M
^
~
2
}
=iii =i=g =iki =(ii
D BO BIsN I NGU'N N"C ,T
HInh D,3 aQ 7)o 7i<n Ai ngu#n n!c /0t P cit Na/
FcH [u thu}n khi khai th)c ngu#n n!c chung
4hai th)c t"i nguyn n!c c*a c)c 'uc gia P thBng lu &Qc c)c sng 'uc t< &I
lBi Och 1ing ng"y c"ng tSng ln nhi.u &" kh6 ki8/ so)t ch0t chT, @hQc t< P nhi.u
lu &Qc sng 'uc t< thu2c khu &Qc chu rhi5 @1ung ing5 Na/ [\,,, g WCy 1a
t1anh ch$ 'uy<t lit gia c)c 'uc gia &Yn sng, iy l" /2t th)ch thJc l!n &"
ti./ t"ng &. t1anh ch$ ngu#n n!c cRn &Bt 'ua t1ong lqnh &Qc $h)t t1i8n &"
'uCn l( t"i nguyn n!c a 'uc gia,
[u thun &. 'uy.n lBi lin 'uan <n ngu#n n!c gia c)c Ma $h;ng g nCy
sinh &" sT ti<$ tLc gia tSng, @Inh t19ng n"y g th8 hin P c)c h thng thu lBi lin
t_nh lin huyn, ig c6 t1+ng hB$ yi chia h thng khi t)ch ;n &M h"nh chOnh,
e)()= CF7`2 0-W/ :4D2 0; b?2 @_23 617 234892 2-./ o /</ 2-./ dL23 QF<6
6X7x2
@"i nguyn n!c lin 'uan <n nhi.u khOa c9nh c*a sQ sng5 td sQ sng c*a h
sinh th)i <n sJc kho c*a con ng+i5 td sQ cRn thi<t thJc Sn cho sQ tSng :n s
t1n t1)i t <n sQ cRn thi<t cung c$ nSng lBng, c" ch_ t1ong &"i nS/ gRn y
sQ $hJc t9$ &" /i lin 'uan gia ch%ng /!i t1P nn 1 1t h;n,
4hi :n s tSng #ng th+i kzo thYo sQ tSng t1Png kinh t< tSng5 nhu cRu n!c cho
con ng+i chng tSng thYo, i8 thoC /gn c)c nhu cRu n"y cRn $hCi thay Ai c)c
h!ng c*a chu t1Inh thu &Sn5 chuy8n n!c td &]ng n"y sang &]ng kh)c5 Wy
:Qng th/ h# chJa 8 t1 n!c cho /]a kh5 khai th)c 8 sCn Wut in5 7;/
n!c td ngu#n n!c ngR/,,,
- 300 -
Ng"y nay5 nhu cRu n!c s9ch ti thi8u cho con ng+i &}n cyn cha Bc )$ Jng5
sQ nhi/ 7{n n!c /0t &" n!c ngR/ ng"y c"ng tSng5 sQ ly lan 7nh t1uy.n
nhi/ gy 1a lin 'uan <n ngu#n n!c &}n cyn Y :o9 con ng+i, ao 6 con
ng+i cRn sQ c gkng 8 giC/ 7!t c)c &n . n"y,
cI &Xy5 /2t s chi<n lBc ch* y<u Bc a 1a 8 nhj/ $h)t t1i8n 7.n &ng t"i
nguyn n!c t1ong c)c n!c ang $h)t t1i8n nh sau FalkYn/a1k5 3GGGHm
F3H @hu thX$ &" chia s t"i liu &. t"i nguyn n!c
@"i liu thu thX$ thng 'ua & tinh hay h thng thng tin Ma l( hin nay cyn c6
nghi ng+, lQ c gkng cRn 9t Bc nhm c)c s liu c; 7Cn &. t"i nguyn n!c cRn
$hCi Bc $hA 7i<n &" t1uy cX$ : :"ng cho 7t cJ nhng ai cRn <n n6, V)c s
liu t"i nguyn n!c c*a &]ng &" c)c 'uc gia cRn $hCi thu thX$ &" chia s cho
nhau sT l" y<u t 'uan t1Nng 8 'uCn l( t"i nguyn n!c, 4hi c)c 'uc gia khng
thva thun chia s s liu thu thI cRn <n /2t c; 'uan t1ung gian thJ 7a c6 th8 l"
^in Hi$ 'uc ho0c /2t tA chJc kh)c 8 giCi 'uy<t,
F2H 4inh t< t"i nguyn n!c
N!c l" t"i nguyn hi</ t1n th< gi!i &Xy /" cho <n nay &}n cyn coi l" h"ng ho)
khng /t ti.n5 tQ :o khai th)c5 7t cJ ai chng c6 th8 tQ :o 7;/ n!c ho0c ly td
ngu#n n!c ngR/5 ho0c ly n!c td sng5 h#, Vh%ng ta $hCi t1C ti.n 8 chuy8n
n!c td ch n"y sang ch kh)c5 8 sx :Lng n!c5 nhng ch%ng ta cha 8 ( <n
chi $hO c; h2i sx :Lng n!c P ch kh)c c6 gi) t1M h;n, @h/ na5 l"/ nhi/ 7{n
n!c thI khng $hCi t1C ti.n ho0c 1t Ot5 chi $hO /i t1+ng thI khng th8 o Bc
td &ic sx :Lng n!c c*a con ng+i, Nhng lo"i chi/5 c)c 2ng &Xt 'u( hi</
$hL thu2c &"o n!c chng khng th8 7i<t n6i 8 n6i ln nhng &n . /i t1+ng
/" th+ng thI i &!i ch%ng ch_ c6 th8 l" sng ho0c ch<t, Vh_ cho <n khi gi)
n!c $hCn )nh %ng gi) t1M c*a n6 /!i c6 th8 th%c {y &ic sx :Lng n!c c6 hiu
'uC,
i8 C/ 7Co sQ $h)t t1i8n 7.n &ng $hCi c gkng )$ :Lng &ic 'uCn l( t"i nguyn
n!c5 tOnh l9i gi) n!c5 giC/ ho0c h9n ch< c)c t1B c$ chOnh $h*5 a 1a thM
t1+ng kinh :oanh n!c5 cung c$ ti.n 8 8 C/ 7Co cho c)c ho9t 2ng c*a h
sinh th)i,
FEH ^uXt &" 'uCn l( t"i nguyn n!c
lQ sk$ 0t th8 ch< cho sQ $hn $hi n!c c6 Wu h!ng $hJc t9$5 h thng 'uCn l(
t"i nguyn n!c th+ng cJng 1kn &" khng c6 hiu 'uC, ^uXt t"i nguyn n!c thI
thay Ai 1t kh)c nhau gia c)c 'uc gia, V)c chOnh $h* thYo :i &" 'uCn l( t"i
nguyn n!c thng 'ua c)c 72 nh 72 /i t1+ng5 72 th;ng /9i5 72 nng
nghi$5 t"i chOnh5 y t<5 thu sCn ho0c :u lMch, Nhng khOa c9nh 7Co & &" sx :Lng
n!c kh)c nhau th+ng Bc chia 1a c)c c; 'uan kh)c nhau,
^uXt n!c c6 th8 $hn 'uy.n sx :Lng n!c cho c)c h2 sx :Lng t P gRn sng5
ho0c cho ng+i sx :Lng Ru ngu#n ho0c thng 'ua c)c giy $hz$,
- 303 -
Nh &Xy nht thi<t $hCi c6 /2t khung 72 luXt thng nht cho c)c Ma $h;ng5
&]ng5 'uc gia &. 'uCn l( &" sx :Lng t"i nguyn n!c, rhCi ch% ( <n tOnh linh
ho9t c*a c)c 72 luXt n"y nhj/ giC/ c)c 1*i 1o &" /u thu}n &. sx :Lng t"i
nguyn n!c,
FDH lx :Lng n!c c6 hiu 'uC
@Sng hiu 'uC sx :Lng n!c gia c)c ng"nh, @1ong c)c 'uc gia cng nghi$ ho)5
thI c6 th8 giC/ Ru t n!c cho th;ng /9i5 sinh ho9t, lx :Lng c)c cng ngh
thi<t 7M :]ng 8 ti<t ki/ n!c /" khng l"/ tSng chi $hO cXn 7in,
F5H rh)t t1i8n c)c :Q )n Ru t t"i nguyn n!c /!i
[2t s :Q )n $h)t t1i8n t"i nguyn n!c cRn $hCi Bc Ru t c*a n!c ngo"i cho
c)c &]ng ngho 6i nh chng lh5 c$ n!c t!i5 $h)t in l" 1t cRn thi<t, Ngo"i
1a cyn Ru t cho c)c :Q )n l"/ giC/ nhw t)c 2ng /i t1+ng t)c 2ng Wg h2i5
C/ 7Co tOnh cng 7jng cho ng+i hPng lBi td :Q )n,
FUH iCi $h)$ 'uCn l( t"i nguyn n!c t1uy.n thng
c)c n!c ang $h)t t1i8n thI c6 1t nhi.u kinh nghi/ &. 'uCn l( t"i nguyn
n!c thYo $hong tLc t1uy.n thng, V)c h thng cng t1Inh Ma $h;ng c6 'uy /
nhv th+ng ho9t 2ng c6 hiu 'uC thoC /gn nhu cRu c*a c2ng #ng /" khng cRn
$h)t t1i8n 'uy / l!n, c" 'uCn l( &" $h)t t1i8n t"i nguyn n!c c6 sQ tha/ gia
c*a c2ng #ng sT nhXn Bc tt c)c lBi Och kinh t< sJc kho gi)o :Lc, Nhng giCi
$h)$ n"y th+ng thay Ai $hL thu2c &"o ngu#n n!c sn c65 0c i8/ Wg h2i &Sn
ho) c*a Ma $h;ng5 i.u kin khO hXu t ai5 &" /2t s nhn t kh)c,
[2t s $h;ng $h)$ c6 th8 )$ :Lng nhm ^Qa chNn lo9i cy t1#ng $h] hB$ &!i
ngu#n t &" n!c h;n l" t1#ng cy Wut kh{u5 $h)t t1i8n / hInh t!i &i / cho
&+n5 chng nh lo9i cy c6 th8 th;ng /9i, lx :Lng 1u2ng 7Xc thang cho /2t s
&]ng cao c6 th8 tSng nSng sut cy t1#ng, ey c)c X$ :ng nhv c6 th8 t1)nh c)c
t)c 2ng Wu /" &}n c6 th8 /ang l9i lBi Och t!i5 $h)t in5 c$ n!c sinh ho9t
cho ng+i :n,
V)c chOnh $h* &" h2i #ng $h)t t1i8n 'uc t< l9i th+ng hay nghi ng+ c)c $h;ng
$h)$ 'uCn l( t1uy.n thng, V)c $h;ng $h)$ n"y 7M ngSn ch0n5 i.u t1a &" khng
nhXn Bc ch;ng t1Inh &in t1B c*a 'uc t<5 7M td chi *ng h2 c)c :Mch &L &.
gi)o :Lc &" thng tin5 &" hN thi<u c)c :Q )n Ru t c6 'uy / l!n,
@6/ l9i ch%ng ta $hCi khai th)c &" khuy<n khOch nhng ho9t 2ng c6 'uy / nhv
8 tSng sQ hi8u 7i<t5 nng cao cCi thin +i sng c*a ng+i :n P nhng &]ng
ngho nht t1n th< gi!i,
F=H iC/ sQ 1*i 1o &" /u thu}n lin 'uan <n n!c
[2t s /u thu}n WCy 1a t1ong khi sx :Lng ngu#n n!c a 'uc gia5 &I &Xy cRn
$hCi c6 luXt &" th8 ch< 'uc t< 8 7Co & t"i nguyn /i t1+ng, Nhng tA chJc
'uc t< chng cRn Bc Jng 1a giCi 'uy<t nhng /u thu}n khi c6 sQ t1anh ch$
t1ong &ic chia s ngu#n n!c nh l" nhng tA chJc t1ung gian,
- 302 -
Vui c]ng5 n<u c)c 'uc gia nhXn 7i<t Bc lBi Och c)c hi$ !c Bc thi h"nh5
c)c cu2c "/ $h)n th"nh cng &" thQc hin c)c thoC thuXn 'uc t< thI sT giC/
Bc c)c 1*i 1o &" /u thu}n lin 'uan <n ngu#n n!c,
F>H [Lc tiu 7.n &ng
i &ng Bc cht lBng c*a cu2c sng con ng+i l" l"/ sao cho $h] hB$ &ic
sx :Lng t"i nguyn thoC /gn nhu cRu nguyn &Nng c*a con ng+i5 /2t t1ong c)c
nhu cRu c; 7Cn l" n!c s9ch cho cu2c sng, Hi8u 1 sQ lin 'uan gia n!c &" c)c
&n . kh)c sT gi%$ ta c6 Bc nhng $h;ng $h)$ $h] hB$ &" th"nh cng &.
'uCn l( 7. &ng t"i nguyn n!c,
lQ $hn u c*a ch%ng ta $hCi 9t Bc nh lo9i t1d c)c 7nh ly t1uy.n thYo /i
t1+ng n!c5 C/ 7Co n!c cRn thi<t cho sQ sng cho h sinh th)i5 t1)nh c)c /u
thu}n lin 'uan <n n!c5 &" C/ 7Co Ry * n!c s9ch cho /Ni ng+i t1n th<
gi!i,
e)= CFy2F A</F 617 234892 2-./ /FZ AB QF<6 6X7x2 b?2 @_23 o /</
2-./ dL23 QF<6 6X7x2
Vh%ng ta ang P th+i ko c*a n.n kinh t< t"i nguyn n!c ho"n thin &!i sQ c9nh
t1anh :]ng n!c ng"y c"ng tSng5 n!c 7M nhi/ 7{n ng"y c"ng tSng5 &" 0c 7it
chi $hO /i t1+ng Wg h2i kinh t< sT cao h;n,
lQ thay Ai Wu h!ng td cung c$ n!c <n 'uCn l( nhu cRu :]ng n!c, eu
h!ng n"y cRn thi<t $hCi c6 /2t chOnh s)ch t"i nguyn /!i 0c 7it t1ong c)c
n!c ang $h)t t1i8n, V)c tA chJc 'uc t< g ti<n h"nh c)c cu2c thCo luXn &.
chOnh s)ch t"i nguyn n!c /!i cho t;ng lai nh h2i nghM n!c c*a lin hi$
'uc &"o nS/ 3G==5 7)o c)c &. chOnh s)ch $h)t t1i8n 7.n &ng t"i nguyn P chu
nS/ 3GG0, Ngn h"ng th< gi!i ang ti<n h"nh /2t ch;ng t1Inh nghin cJu
chi<n lBc5 chOnh s)ch &" ch;ng t1Inh 'uCn l( t"i nguyn, Vui c]ng nh6/ &Sn
$hyng c*a ^in hB$ 'uc g . Wut chOnh s)ch chi<n lBc $h)t t1i8n t"i nguyn
n!c cho thX$ k t!i,
lau y sT t1Inh 7"y . Wut chOnh s)ch $h)t t1i8n 7.n &ng t"i nguyn n!c to"n
:in t1ong c)c n!c ang $h)t t1i8n, @X$ t1ung ch* y<u &"o chOnh s)ch t"i nguyn
n!c c$ 'uc gia5 /2t khung chOnh s)ch $h)t t1i8n 7.n &ng t"i nguyn n!c5 n6
ch_ 1a l"/ th< n"o chOnh s)ch n"y lin k<t &!i chOnh s)ch c)c ng"nh kh)c 7ao g#/
t"i chOnh5 nng nghi$5 nSng lBng5 cng nghi$5 th;ng /9i5 y t<5 Mnh c5 giao
thng &" /i t1+ng, [Lc Och 8 W)c Mnh nhng y<u t cRn thi<t c*a chOnh s)ch
t"i nguyn n!c 'uc gia, lQ c gkng n"y nhj/ cung c$ sQ hi8u 7i<t su skc lin
'uan <n &ic hInh th"nh chOnh s)ch $h)t t1i8n 7.n &ng t"i nguyn n!c /!i,
- 30E -
e)=)( ? R4S6 GF423 /Fy2F A</F 617 234892 2-./
4hung chOnh s)ch t"i nguyn n!c Bc th8 hin P t1ong nhng :9ng kh)c nhau
nhm hi<n $h)$5 luXt5 i.u l h"nh chOnh5 k< ho9ch :"i h9n &" ch;ng t1Inh5 &"
ngn s)ch, st Ot khi nhng khung chOnh s)ch n"y Bc thi<t lX$ gNn g"ng &"
nhanh ch6ng 8 ch%ng c6 th8 : :"ng Bc ch$ nhXn, cI &Xy hInh th"nh nhng
nhn t 0c 7it c*a khung chOnh s)ch t"i nguyn n!c l" /2t i.u kin tin 'uy<t
cRn thi<t 8 cho sQ )nh gi) tOnh Ry * &" thOch hB$ c*a ch%ng, aQa &"o /i
t;ng 'uan c*a 7a h thng th8 hin P hInh D,25 /2t khung chOnh s)ch Bc $hn
tOch nh saum
C c ho t
ng ca con
ng i
Ngun n c
t nhin
Hthng
u!n "# t$i
ngu%n n c
&hch'($ t)
chc
*+ ",t ($
h n h n
Nhi-. b/n
N
0
n
g

c
a
o

c
h
1
t

"

2
n
g

n

c
3
4
i

t
5

n
g

n

c
N
h
u

c
6
u

n

c
7
8

9
,
n
g

n

c

c

a

c
o
n

n
g

i
HInh D,2 i. Wut khung chOnh s)ch t"i nguyn n!c FHusch/i:t5 3GGEH
@hJ nht l" h! th2ng ngu<n nc te nhin l" h tuRn ho"n n!c Fh tuRn ho"n
thu &SnH &!i c)c th"nh $hRn /a5 7c h;i5 :yng chCy /0t5 :yng chCy ngR/ cyn
gNi l" sQ lin tLc c*a n!c FsQ lin tLc thu &SnH 7ao g#/m t5 sinh &Xt5 khng khO
&" n!c, 2$ chung l9i thI h thng n"y gNi l" ngu#n t"i nguyn n!c sn c6 cung
c$ cho con ng+i,
@hJ hai l" h! th2ng ho.t Yng c5 con ng[i 7ao g#/ c)c ho9t 2ng con ng+i
t)c 2ng ho0c 7M t)c 2ng 7Pi h thng ngu#n n!c tQ nhin, H thng ngu#n
n!c tQ nhin 7M thay Ai 7Pi c)c ho9t 2ng c*a con ng+i nh Wy :Qng h# chJa5
cng t1Inh :}n n!c5 nhj/ thoC /gn c)c nhu cRu c*a con ng+i nh t!i5 n!c
sinh ho9t5 tho)t n!c thCi5 giao thng thu5 $h)t in5 giCi t1O5 ki8/ so)t lh5 h9n
h)n,,,
@hJ 7a l" h! th2ng 8u9n l" ngu<n nc g#/ c)c ho9t 2ng &" c)c /i lin 'uan
gia c)c ng"nh cng c2ng &" t nhn &!i sQ ho" hB$ gia cung &" cRu 8 9t
Bc c)c /Lc tiu c*a Wg h2i, @1ong $h9/ &i &n . n"y thI cRu 7ao g#/ cC hai
- 30D -
&n . l" nhu cRu :]ng n!c c*a con ng+i nh t!i5 sinh ho9t,,, &" t)c 2ng
ngBc l9i nh sQ nhi/ :o t)c 2ng c*a con ng+i5 t1ong khi cung ch_ 7ao g#/
nhng t)c 2ng ngBc t1P l9i 7Pi h thng ngu#n n!c tQ nhin ln c)c ho9t 2ng
c*a con ng+i nh lh lLt5 h9n h)n,
c" cui c]ng5 sQ cRn thi<t c6 Bc h thng 'uCn l( ngu#n n!c tQ nhin5 6 l"
/2t khung th8 ch< &" tA chJc cho sQ 'uCn l( Bc ch_ 1a t1ong hInh D,2,
lau y sT W)c Mnh c)c y<u t c*a khung chOnh s)ch t"i nguyn n!c 'uc gia
lin 'uan thOch hB$ cho tdng h thng, [2t khung chOnh s)ch t"i nguyn n!c c6
hiu 'uC 7ao g#/ c)c y<u t c; 7Cn saum FaH -Co & to"n &wn h thng ngu#n n!c
tQ nhin| F7H V$ n!c &" :Mc &L n!c cho con ng+i c6 hiu 'uC kinh t<5 cng
7jng5 /i t1+ng tt5 &" 7.n &ng FHusch/i:t5 3GGE},
e)=)= HP 6FC23 617 234892 2-./ 6B 2F792
auy t1I sQ to"n &wn c*a ngu#n n!c lin tLc l" sQ cRn thi<t cho sx :Lng n!c 7.n
&ng h thng ngu#n n!c tQ nhin, VhOnh s)ch n!c c6 lin 'uan <n hi8u 7i<t
khoa hNc &. tOnh lin tLc c*a n!c5 &" sx :Lng sQ hi8u 7i<t 6 &"o 'uy ho9ch &"
)nh gi) ngu#n n!c cho thOch hB$, V)c chOnh s)ch 6 c6 th8 l"m
@hi<t lX$ &" gi gIn /2t h thng s liu thu &Sn 'uc gia c6 hiu 'uC| k<t hB$
h thng n"y &!i c)c h thng s liu t nhn ho0c cng c2ng 0c 7it kh)c| a
ngn h"ng : liu &"o sx :Lng| g6$ $hRn &"o h thng thng tin Ma l( k<t hB$
&!i chui s liu &. t n!c &" c)c ngu#n t"i nguyn kh)c| {y /9nh nhng tiu
chu{n khoa hNc cao nht t1ong /Ni ho9t 2ng,
ng h2 7.n &ng cho nghin cJu h thng t"i nguyn n!c tQ nhin &" sQ lin k<t
c*a n6 &!i c)c ngu#n t"i nguyn kh)c &" h thng ho9t 2ng c*a con ng+i,
@hng 'ua khi thng nht &. khng gian cho &ic )nh gi) &" 'uy ho9ch ngu#n
n!c nh lu &Qc sng ho0c tRng n!c ngR/5 8 k<t hB$ ch0t chT sQ t;ng 'uan
gia h sinh th)i - n!c - t,
@hng 'ua 'uCn l( k<t hB$ s lBng &" cht lBng c*a n!c /0t &" n!c ngR/ 8
:uy t1I tOnh to"n 72 c*a h tuRn ho"n thu &Sn &" 9t Bc sx :Lng n!c c6 hiu
'uC,
nuCn l( t"i nguyn n!c a /Lc tiu 8 giC/ sQ c9nh t1anh &" W)c Mnh sQ /u
thu}n c*a &ic sx :Lng n!c t1ong h thng t"i nguyn n!c tQ nhin,
HB$ nht &ic )nh gi) t)c 2ng /i t1+ng &"o 'uy ho9ch ngu#n n!c5 7ao g#/
c)c t)c 2ng c*a sQ $h)t t1i8n ln h sinh th)i5 ln con ng+i5 &" ln /i t1+ng,
e)=)^ HP 6FC23 FZ[6 dN23 /KL /Z2 23-7
V)c chOnh s)ch 0c 7it lin 'uan <n h thng ho9t 2ng c*a con ng+i l"
- 305 -
FaH Nhu cRu 0c 7it cho c)c ho9t 2ng c*a con ng+i nh n!c t!i cho nng
nghi$5 n!c cho sinh ho9t5 &" n!c cho cng nghi$5 $h)t in5 tho)t n!c thCi5
giao thng thu5 thu sCn5 giCi t1O|
F7H iC/ thi8u t)c h9i c*a thin tai nh lh lLt5 h9n h)n| &"
FcH lQ $h;ng h9i :o con ng+i gy 1a i &!i h tQ nhin nh nhi/5 lkng
Nng5 nhi/ /0n,
NhIn chung nhng chOnh s)ch n"y lin 'uan <n t)c 2ng c*a c)c ho9t 2ng c*a
con ng+i 8 giC/ t)c 2ng ngBc t1P l9i ln h thng ngu#n n!c tQ nhin &" ti
thi8u tAn tht &. kinh t< &" Wg h2i :o thin tai FHusch/i:t5 3GGE},
FaH Nhu cRu cho c)c :Mch &L c$ n!c
@hng 'ua 'uCn l( nhu cRu5 l" /2t $hRn c*a 'uCn l( t"i nguyn n!c 7ao g#/
t1Inh 7"y &" )nh gi) $h;ng $h)$ giC/ nhu cRu5 &" chi<n lBc nh 7A sung &"
thay th< c)c :Q )n cung c$ n!c 8 ti<n t!i :Q )n cn 7jng cung &" cRu n!c,
lx :Lng gi) cC nh l" /2t cng cL cho 'uCn l( nhu cRu5 g#/ c6 gi) n!c t1n ;n
&M th8 tOch c$ n!c ho0c tho)t n!c thCi t1n c; sP chi $hO sx :Lng ho0c chi $hO
cXn 7in5 song song &!i tSng t_ l tdng khi, N;i c6 gi) thYo /]a &L h9n h)n thI
$hCi g)nh chMu th/,
@hQc hin 7in $h)$ k\ thuXt c6 hiu 'uC 8 giC/ 7!t tAn tht t1ong 'u) t1Inh
cung c$ n!c, N6 7ao g#/ thay Ai +ng ng :}n n!c5 yi hvi ti<t ki/ t1ong
c)c thi<t 7M :]ng n!c t1ong nh"5 ch;ng t1Inh 7Co & &" ki8/ so)t 1y 1_ c*a
+ng ng5 7Co C/ sQ &Xn h"nh &" :uy tu tt,
^Qa chNn c)c $h;ng tin k\ thuXt /!i &" t)i ch< 8 giC/ t_ l n!c cho cng
nghi$5 0c 7it l" 'u) t1Inh l"/ l9nh,
lx :Lng c)c $h;ng tin 8 ki8/ so)t n!c t!i5 7ao g#/ t!i nhv giNt5 t!i
$hun5 tuy<n knh5 song song &!i c)c $h;ng tin th8 ch< nh thay Ai h thng
luXt n!c 8 khuy<n khOch sx :Lng n!c t!i c6 hiu 'uC,
a]ng n!c P /Jc th$ cho c)c /Lc Och sinh ho9t5 th;ng /9i5 cng nghi$, lx
:Lng n!c h;i /0n &" n!c thCi Bc Wx l( cho c)c /Lc Och khng $hCi :]ng 8
ung th+ng Bc lk$ 0t i i &!i h thng cung c$ n!c,
F7H iC/ thi8u t)c h9i c*a thin tai nh lh lLt &" h9n h)n
4i8/ so)t sQ chi</ t c*a con ng+i P c)c &]ng : WCy 1a lh lLt 8 giC/ ti
thi8u sQ 1*i 1o c*a lh, N6 7ao g#/ &ic thi h"nh c)c 'uy Mnh c6 hiu lQc 8
khuy<n khOch sx :Lng t thOch hB$ nh giCi t1O5 nng nghi$ &" th;ng /9i5
t1ong khi h9n ch< &ic sx :Lng t khng thOch hB$ t1ong c)c &]ng WCy 1a lh,
@hng 'ua c)c chi<n lBc giC/ thi8u tAn tht :o lh gy 1a 8 'uCn l( lh5 7ao g#/
c)c cng t1Inh $hyng lh5 h thng cCnh 7)o lh5 k< ho9ch s; t)n &" $hLc h#i,
aQa &"o ch;ng t1Inh Wy :Qng l9i sau khi thin tai lh lLt gy 1a5 c6 k< ho9ch Ru
t cng c2ng5 t1B c$ &" ki8/ so)t Ru t t nhn cho &ic Wy :Qng l9i,
nuy ho9ch ho9t 2ng c*a con ng+i <n h9n h)n 7jng c)ch :Qa &"o 'uy Mnh
giC/ tAn tht n!c 8 9t Bc hiu 'uC &" cng 7jng khi chia s ngu#n n!c
- 30U -
hi</5 thng 'ua c$ n!c &"o 78 chJa5 $hn $hi sx :Lng n!c thYo gi) t1M t;ng
Jng c*a n65 &!i sQ .n 7] hB$ l(,
FcH iC/ sQ nhi/ td c)c ho9t 2ng c*a con ng+i
iC/ sQ nhi/ 7{n P c)c ngu#n5 thng 'ua thay Ai 'u) t1Inh sCn Wut5 khi $hLc
sCn $h{/ $hL5 t)i sx :Lng n!c thCi5 sx :Lng c)c ch_ 7Co k\ thuXt5 'uy Mnh &"
thQc hin5 chOnh s)ch gi)5 khuy<n khOch thu<,
@hng 'ua chOnh s)ch t1C chi $hO l"/ nhi/5 nh thu thu< cht thCi 1a sng 8
9t Bc /Lc Och giC/ sQ nhi/ 7{n5 &" c$ ti.n cho &ic l"/ s9ch $hRn nhi/
7{n cyn l9i,
^k$ 0t c)c $h;ng tin & sinh P c)c &]ng nng thn &" thM c6 thu nhX$ th$5
nh 7ao g#/ :n ch%ng tha/ gia 'uy ho9ch &" lk$ 0t &" :uy t1I c)c $h;ng tin
c6 chi $hO th$ )$ Jng tiu chu{n ti thi8u,
iC/ sQ nhi/ 7{n c*a n!c td c)c ho9t 2ng c*a nng nghi$5 #ng cv5 l/
nghi$ 7jng giC/ sQ 7#i lkng :o W6i /yn5 giC/ sx :Lng $hn 76n &" thuc su5
giC/ sQ nhi/ /0n td n!c t!i 'uay t1P l9i, rh;ng $h)$ a 1a 8 giCi 'uy<t
c6 th8 l" t1B c$ /!i thOch hB$5 ckt 7v c)c t1B c$ & l(5 thay Ai 'uy.n sP hu t
ai5 'uy Mnh ch0t chT c)c ho9t 2ng l/ nghi$5 thQc hin 'uy Mnh c)c 7in
$h)$ sx :Lng cht ho) hNc t1ong nng nghi$,
e)=)e HP 6FC23 :4D2 0; 617 234892 2-./
V)c chOnh s)ch 'uCn l( t"i nguyn n!c $h] hB$ l" h!ng :}n 'uy ho9ch &" thQc
hin c)c ch;ng t1Inh &" c)c chi<n lBc nhj/ cn i gia nhu cRu &" ngu#n
cung c$ n!c 8 )$ Jng /Lc tiu c*a Wg h2i &. hiu 'uC5 cng 7jng &" 7.n
&ng, i6 l" c)c chOnh s)ch sau ym
@hi<t lX$ c)c /Lc tiu &" 'uy.n u tin h"ng Ru c*a 'uc gia i &!i 'uCn l( t"i
nguyn n!c5 7ao g#/ &ic &9ch 1a c)c chOnh s)ch 8 giCi 'uy<t c)c /u thu}n
khng th8 t1)nh khvi gia sQ tSng t1Png kinh t< c*a t n!c &" tQ cung c$5
$h)t t1i8n &]ng5 $hn $hi thu nhX$ cng 7jng &" c)c t)c 2ng Wg h2i5 cht lBng
/i t1+ng5 khC nSng 7.n &ng c*a ngu#n t"i nguyn,
rh)t t1i8n c)c hi$ Mnh 'uc t< t1ong 'uCn l( n!c5 :}n t!i sQ $hn $hi chi $hO
lBi Och cng 7jng t1ong 'uCn l( c)c lu &Qc sng5 W)c Mnh 1 1"ng nghqa &L &"
'uy.n lBi c*a c)c :n t2c lin 'uan,
H!ng :}n Ru t c*a nh" n!c t1ong $h)t t1i8n t"i nguyn n!c 7jng c)c
$h;ng $h)$ ch;ng t1Inh Ru t &n5 chia s chi $hO t1ong &]ng5 t"i t1B ho0c &ay
nB song $h;ng hay 'uc t<5 chia s chi $hO cho c)c &]ng Ma $h;ng5 :Mch &M t
nhn5 &" Ru t t nhn,
@hng 'ua hInh th"nh :Q )n &" c)c ch_ tiu )nh gi) nh $hn tOch chi $hO lBi Och5
$hn tOch a /Lc tiu F7ao g#/ cC t)c 2ng /i t1+ngH5 )$ :Lng cho nghin cJu
khC thi5 gi)/ s)t &" )nh gi) &ic thQc hin,
- 30= -
@hi<t lX$ sQ cn 7jng tt h;n gia pht triXn5 nh t9o 1a c)c :Q )n /!i Fnh X$
:ng &" h thng t!iH5 &" 8u9n l"5 tX$ t1ung ch* y<u &" sx :Lng c6 hiu 'uC c)c
thi<t 7M sn c6,
nuy ho9ch t)i Mnh c ng}u nhin td &ic c)c :Q )n $h)t t1i8n nh Wy h# chJa5
giC/ ti thi8u nhng thit h9i kinh t< &" Wg h2i5 tSng c+ng c)c c; h2i $h)t t1i8n5
giC/ nhw c)c t)c 2ng ngBc t1P l9i t1ong $h;ng thJc hB$ l( cng 7jng,
@hQc hin c)c $h;ng $h)$ giCi 'uy<t /u thu}n &. t"i nguyn n!c 7jng sQ
thoC thuXn &" ho" giCi h;n l" i Ru,
HInh th"nh c)c 'u) t1Inh $hn $hi n!c &" tiu tho)t cht thCi 7jng c)ch ch% (
<n sQ $hL thu2c l}n nhau gia c)c h2 sx :Lng n!c &" &ai t1y c*a chOnh s)ch,
^Qa chNn c)c $h;ng $h)$ thM t1+ng n!c &!i 'uy.n sP hu 1 1"ng5 ho0c $hn
$hi thYo k< ho9ch5 ho0c k<t hB$ cC hai,
@hi<t lX$ tiu chu{n tX$ t1ung hay $hn 'uy.n c*a &ic 'uy ho9ch hay thQc hin
:]ng n!c| &O :L nh tOn nhi/ &"o tX$ t1ung 'uy.n 'uc gia &"o n!c t!i5 ho0c
c; 'uan t1ung ;ng i &!i c; 'uan Ma $h;ng hay &]ng,
@Sng c+ng sQ tha/ gia c*a c2ng #ng t1ong 'uy ho9ch &" thQc hin :Q )n5 0c
7it i &!i t!i &" 'uCn l( &]ng thBng lu sng5 c)c :Q )n c$ n!c &" & sinh
nng thn &" thM,
Vung c$ t"i chOnh Ry * 8 &Xn h"nh &" :uy tu :Q )n nh td $hO n!c5 0c 7it
l" i &!i :Q )n chuy8n giao cho ng+i :]ng n!c 'uCn l( &ic &Xn h"nh &" :uy
tu,
nuy ho9ch c6 hiu 'uC5 gi)/ s)t &" )nh gi) l9i hiu 'uC c*a :Q )n,
e)=)g TFx /F` @1 6c /F/
V)c chOnh s)ch lin 'uan <n th8 ch< &" tA chJc C/ 7Co /2t c; sP $h)$ l( cRn
thi<t cho &ic 'uCn l( t"i nguyn n!c /2t c)ch c6 hiu 'uC, Nhng chOnh s)ch
n"y k<t hB$ ch0t chT &!i nhau t1ong $h)$ luXt c*a nh" n!c &" c; cu tA chJc c*a
chOnh $h*, i6 l"m
@hi<t lX$ /2t 72 luXt t"i nguyn n!c 'uc gia5 7ao g#/ 'uy.n sP hu &. n!c
/0t &" n!c ngR/ FcC &]ng &Yn sng ho0c u tinH5 'uy.n sP hu &. c; 7Cn thu2c
nh" n!c &" nhn :n5 &!i 'uy.n sx :Lng Bc cng nhXn 7Pi chOnh $h*5 ho0c k<t
hB$ 'uy.n :]ng n!c t nhn &" cng c2ng, -2 luXt n"y 7ao g#/ h thng 'uy.n
sx :Lng n!c5 nhIn nhXn tOnh cht thQc t< c*a n!c /0t &" n!c ngR/ &" k<t hB$
:yng chCy h#i 'uy5 c]ng tOnh cht ng}u nhin c*a /a &" :yng chCy,
HInh th"nh /2t 72 /)y tA chJc 8 'uCn l( t"i nguyn n!c5 tAng hB$ c)c ho9t
2ng c*a c)c c; 'uan kh)c nhau t1ong giai o9n 'uy ho9ch &" thQc hin5 tAng hB$
khng gian lu &Qc sng5 nhu cRu :]ng n!c c*a &]ng5 'uy Mnh $h9/ &i5 'uy.n
h9n c*a chOnh s)ch5 $hn chia nhi/ &L 'uCn l( t"i nguyn n!c gia c)c 'uc
gia5 &]ng5 t_nh5 Ma $h;ng &" c)c h2 :]ng n!c t nhn, V)c ho9t 2ng 7ao g#/
- 30> -
$hn $hi n!c5 i.u ch_nh sx :Lng5 $h)t t1i8n5 7Co 'uCn5 &" i.u khi8n c)c
$h;ng tin Wx l( &" c$ n!c,
e)=)h %B 3C7 2FL4 @? /Fy2F A</F
@hQc t<5 'uCn l( t"i nguyn n!c Bc chia 1a /2t s ng"nh thu2c chOnh $h*,
ii.u n"y c6 nghqa l" chOnh s)ch lin 'uan <n n!c khng ch_ $hLc &L 1ing cho
ng"nh n"o /" n6 Bc gi nhau Fan WYnH t1ong /i 'uan h khSng khOt gia c)c
ng"nh khai th)c sx :Lng n!c nh Bc ch_ 1a t1ong hInh D,E,
&$i ngu%n
n c
N4ng nghi:
N; ng " 2 ng
*0. nghi:
34i t5 ng
<iao th4ng
& i =nh c
> t'
HInh D,E VhOnh s)ch gi nhau gia c)c ng"nh lin 'uan <n t"i nguyn n!c
cO :L P nhi.u n!c5 72 nng nghi$ c6 t1)ch nhi/ i &!i n!c t!i5 &" c6 t1)ch
nhi/ Wy :Qng c)c chOnh s)ch lin 'uan <n sx :Lng n!c t!i, @;ng tQ5 ng"nh
:]ng n!c kh)c nh thu in &" giao thng thu thu2c $h9/ &i chOnh s)ch c*a
72 nSng lBng &" giao thng, V$ n!c sinh ho9t &" & sinh thM &" nng thn
thI lin 'uan <n 72 y t< &" Mnh c :n5 t1ong khi 6 c)c c; 'uan /i t1+ng thI
thi<t lX$ c)c chOnh s)ch cho cht lBng n!c &" 7Co 'uCn h sinh th)i5 c)c c; 'uan
l/ nghi$ thI th+ng 7ao h"/ c)c ho9t 2ng 'uCn l( lu &Qc, Vyn c)c chOnh
s)ch &q / c*a Nh" n!c &. t"i chOnh5 ngn s)ch5 &" th;ng /9i c6 t)c 2ng 'uan
t1Nng <n 'uCn l( t"i nguyn n!c n6i chung,
ao c)c chOnh s)ch giao thoa &!i nhau5 nn cRn thi<t $hCi $hn tOch sQ lin k<t gia
ng"nh n!c &" c)c ng"nh kh)c t1ong nn kinh t< 'uc :n5 g#/ c6 nng nghi$5
cng nghi$5 giao thng5 nSng lBng5 /i t1+ng &" y t<, [2t khung chOnh s)ch
to"n :in cRn 7ao g#/m
FaH VhOnh s)ch chung cho c)c ng"nh :]ng n!c|
F7H VhOnh s)ch lin 'uan <n c)c ti8u ng"nh 1ing 7it c6 lin 'uan|
- 30G -
FcH VhOnh s)ch lin 'uan <n c)c ng"nh kh)c c6 t)c 2ng <n t"i nguyn n!c,
e)^ T</ dN23 6y/F /B/ @1 6794 /B/ /KL 2-./ 6-.7 6XZ23 2O23 23F7PQ
Ho9t 2ng c*a sCn Wut nng nghi$ l" /2t ho9t 2ng nAi 7Xt c*a con ng+i t1n
lu &Qc sng &" n6 c6 Cnh hPng 1t nhi.u <n /i t1+ng sng5 nht l" P c)c
n!c ang $h)t t1i8n &!i nng nghi$ l" ng"nh kinh t< ch* y<u,
Nhi/ &L chOnh c*a t!i l" a :9ng ho) n.n sCn Wut nng nghi$5 tSng :in tOch
l%a hai &L5 :in tOch 1au /"u &" cy cng nghi$5 tSng h s 'uay &yng c*a t5
k<t hB$ Wy :Qng h thng h9 tRng c; sP5 Wy :Qng &" $h)t t1i8n nng thn &]ng
hPng lBi, @hQc &Xy5 n!c t!i l"/ thay Ai l!n <n n.n sCn Wut nng nghi$5
/ang l9i hiu 'uC kinh t< &" Wg h2i cho nng :n &]ng :Q )n5 hInh th"nh c; cu
sCn Wut nng nghi$ /!i5 thay Ai tX$ 'u)n td 2c canh s)ng a canh5 a :9ng
ho) cy t1#ng5 &Xt nui5 t9o 1a n.n sCn Wut h"ng ho) a :9ng, Nh+ An Mnh sCn
Wut nng nghi$ nn t l ngho P &]ng nng thn chng giC/ :Rn,
-n c9nh nhng hiu 'uC kinh t< - Wg h2i g 9t Bc5 c)c ho9t 2ng t!i cho
nng nghi$ hin nay c6 c6 Cnh hPng l!n t!i /i t1+ng c*a h sinh th)i tQ
nhin :o 0c i8/ c*a tdng lo9i hInh ho9t 2ng nng nghi$, cic sx :Lng thuc
t1d su t1n lu &Qc sng g l"/ suy giC/ cht lBng n!c c*a sng t1ong c)c
khu &Qc nht l" &]ng h9 :u, H;n na :yng chCy td c)c h thng tiu n!c nng
nghi$ sx :Lng nhi.u $hn 76n ho) hNc chng l"/ gia tSng 'u) /Jc c)c cht :inh
:ng Fth+ng l" Nit1at &" $ht $h)tH t1ong h sinh th)i thu sinh c*a sng c)c
&]ng h9 lu khu t!i l!n &" gy nn sQ $h% :ng c*a n!c, Ngo"i 1a t1ong cng
t)c 'uCn l( &" khai th)c cng t1Inh sT g0$ kh6 khSn :o &$ $hCi /u thu}n gia
c)c h2 :]ng n!c &" khai th)c t"i nguyn5 nht l" c)c h2 :]ng n!c P Ru h
thng &" cui c*a h thng Fa1:5 Yt, al,5 2002H,
i8 giCi 'uy<t c)c kh6 khSn &" $h)t huy huy Bc c)c u th< c*a n!c t!i5 8
tSng th/ hiu 'uC kinh t< Wg h2i /ang l9i5 cRn $hCi 'uy ho9ch l9i t ai5 c; cu
cy t1#ng5 ki8/ so)t c)c ho9t ng nng nghi$5 7Co & /i t1+ng n!c,
e)e TX</F 2F7PM 6FLM 37L :4D2 0; 2-./
nuCn l( n!c :Qa t1n c; sP 'uCn l( thYo nhu cRu :]ng n!c5 cho nn 8 thQc
hin tt thI $h;ng thJc 'uCn l( $hCi thYo chi.u td :!i ln5 t1ong 6 c)c 'uy<t
Mnh 'uCn l( $hCi Wut $h)t td yu cRu c*a ng+i :]ng n!c &" $hLc &L 'uy.n lBi
c*a ng+i :]ng n!c, V)c h2 :]ng n!c $hCi Bc tA chJc &" cho hN nk/ tt cC
c)c thng tin &. h thng &" tha/ gia &"o c)c ho9t 2ng 'uCn l( &" Wy :Qng h
thng 7.n &ng FunatilakY5 Yt, al,5 2002H,
- 330 -
iy l" sQ thay Ai nhXn thJc &ai t1y &" sQ tha/ gia c*a ng+i :]ng n!c &" td 6
&ic tA chJc 'uCn l( c*a h thng chng $hCi thay Ai thYo, i8 thQc hin cRn $hCi
c6 c)c ho9t 2ng cL th8 nh saum
Tq ch=c RYi cc hY /png ncs H2i c)c h2 :]ng n!c l" hInh thJc lin k<t nhi.u
h2 :]ng n!c nhv l9i th"nh /2t hi$ h2i 9i :in cho nhng ng+i :]ng n!c &"
'ua 65 ng+i :]ng n!c c6 th8 7Co & 'uy.n lBi c*a hN chng nh tha/ gia &"o
'uCn l( n!c c*a h thng,
H2i c)c h2 c6 &ai t1y 2ng &in c2ng #ng :n c tha/ gia &"o 'uCn l( ngu#n
n!c &" yi hvi c)c c; 'uan 'uCn l( nh" n!c $hCi l"/ h<t chJc t1)ch c*a /Inh5
nht l" C/ 7Co sQ cng 7jng t1ong $hn $hi n!c,
V)c h2i :]ng n!c sT l" th"nh $hRn 9i :in cho ng+i :]ng n!c t1ong c)c tA
chJc 'uCn l( lu &Qc5 t1ong h2i #ng 'uCn l( t"i nguyn n!c c)c lu &Qc sng
l!n,
S9i ti#n 8u9n l" X ng[i /png nc cW nhi^u c0 hYi th51 gi5 8u9n l" ngu<n
nc c5 h! th2ngm i8 'uCn l( tt cRn c6 sQ c2ng t)c gia ng+i 'uCn l( &" ng+i
:]ng n!c5 7i8u thM 'ua s ng+i tha/ gia &" /Jc 2 tha/ gia c*a /i th"nh
$hRn t1ong c)c ho9t 2ng 'uCn l( &" Wy :Qng c)c 'uy<t Mnh 'uCn l(,
cic 'uCn l( thYo $h;ng thJc n"y $hCi C/ 7Co c)c yu cRu :]ng n!c 7jng
ngu#n thu5 chi t1ong h thng /" chOnh $h* khng $hCi Ru t th/, VhOnh $h*
ch_ gi &ai t1y h t1B &" gi%$ 5 cung c$ c)c :Mch &L cRn thi<t5 7u2c tA chJc
ng+i :]ng n!c ch$ nhXn /Lc tiu Bc W)c Mnh5 h t1B c)c nh6/ nhv t1ong
c)c tA chJc ng+i :]ng n!c,
e)g Q4D2 0; QF<6 6X7x2 b?2 @_23 617 234892 2-./ o V7P6 NLM
e)g)( VS2 d? 617 234892 2-./ o V7P6 NLM
@"i nguyn n!c P cit Na/ ch_ c6 h9n &" hin t9i ang chMu /2t sJc z$ nghi/
t1Nng t1!c tInh t19ng nhi/ &" sx :Lng n!c 'u) /Jc cho $hz$, iy l" hXu
'uC chung c*a c)c y<u t gia tSng :n s5 $h)t t1i8n kinh t< &" cng t)c 'uCn l(
cha thoC )ng, Ngo"i 1a5 /Jc chnh lch &. khC nSng ti<$ cXn &!i n!c gia c)c
t_nh5 th"nh g t1P nn 1 1t h;n, @ l h2 Bc ti<$ cXn &!i n!c s9ch P khu &Qc
th"nh thM l" =>?5 t1ong khi 6 t l n"y P khu &Qc nng thn cit Na/ ch_ l"
DD?, Nhng con s n"y cyn Ot h;n na &"o nhng l%c lh lLt &" h9n h)n,
Ngo"i 1a5 c)c Bt thin tai5 chng h9n nh lh lLt nghi/ t1Nng P #ng 7jng sng
Vxu ^ong g WCy 1a t1ong nS/ 200E5 hay h9n h)n kzo :"i l"/ thi<u n!c t9i @y
Nguyn5 c6 th8 Wo) i nhng th"nh 'uC $h)t t1i8n /" 'uc gia $hCi /t 7ao cng
sJc /!i 9t Bc t1ong nhi.u thX$ k5 l"/ cho tInh t19ng ngho 6i t1P nn
nghi/ t1Nng h;n, cit Na/ l" n;i c6 t!i =0? :n s c6 nguy c; 7M Cnh hPng
7Pi thu tai, @1ung 7Inh5 /i nS/ c6 h;n /2t t1iu ng+i cRn Bc cJu t1B kh{n
- 333 -
c$ :o thin tai, Nhi.u ng+i t1ong s hN &da /!i tho)t khvi cCnh ngho 6i5 &"
ch_ /2t c;n 7go hay /2t t1Xn lLt c6 th8 l"/ cho hN 7M t)i ngho,
cit Na/ Bc W<$ l" 'uc gia c6 ngu#n t"i nguyn n!c &"o lo9i t1ung 7Inh t1n
th< gi!i5 &!i 7Inh 'un Ru ng+i khoCng 33 000 /
E
KnS/, @uy nhin tInh t19ng
7t cn 7jng &. n!c g &" ang WCy 1a t9i nhi.u n;i t1n lgnh thA cit Na/5 :o
sQ $hn 7 khng .u t"i nguyn n!c thYo khng gian &" th+i gian, V6 <n >0?
lBng n!c tX$ t1ung t1ong khoCng E-5 th)ng /]a /a5 t1ong khi nhu cRu :]ng
n!c c)c th)ng /]a kh 1t l!n,
i0c i8/ t"i nguyn n!c 6 c]ng &!i nhng h9n ch< ngu#n lQc t1ong &ic Wy
:Qng nhng cng t1Inh i.u ti<t :yng chCy g $hRn n"o &Bt 'u) nSng lQc 'uCn l(
&" i.u ti<t c*a h thng chOnh s)ch &" th8 ch< hin h"nh5 &I &Xy $hRn n"o l"/
giC/ i hiu 'uC c*a nhng c gkng td $hOa chOnh $h*, lau y sT t1Inh 7"y /2t
s th)ch thJc l!n i &!i cng t)c 'uCn l( t"i nguyn n!c c*a cit Na/ Bc 1%t
1a td nhng $hn tOch :Q 7)o &" $hCn h#i td c)c chuyn gia t &n,
e)g)= T]23 /-23 :4D2 0; b?2 @_23 617 234892 2-./ o V7P6 NLM
i8 tSng c+ng khung th8 ch< &" chOnh s)ch cho c)c ho9t 2ng 'uCn l( t"i nguyn
n!c
VhOnh $h* g . 1a nhng /Lc tiu to l!n cho giai o9n td nay <n nS/ 2030
nhj/ tSng ngu#n cung c$ n!c :]ng cho thu lBi5 nui t1#ng thu sCn5 cng
nghi$ &" sinh ho9t &" ki8/ so)t nhi/, [un 9t Bc nhng /Lc tiu n"y
$hRn l!n sT $hL thu2c &"o &ic t1i8n khai )$ :Lng $h;ng thJc 'uCn l( tAng hB$
c)c ngu#n t"i nguyn n!c5 /" t1ong 6 /2t /0t c6 ch% t1Nng <n tOnh cng
7jng5 hiu 'uC &" 7.n &ng &. /0t /i t1+ng /0t kh)c cRn tSng c+ng th8 ch<
&" sQ tha/ gia c*a ng+i :n,
FaH Ho9ch Mnh /2t khung chOnh s)ch $h] hB$m @h)ch thJc i &!i cit Na/ hin
nay l" Wy :Qng /2t chi<n lBc thQc t< 8 $h)t t1i8n &" 'uCn l( t"i nguyn n!c P
c$ 'uc gia &" t9o 1a Bc /2t c; ch< 1 1"ng nhj/ i.u $hi sQ $h)t t1i8n
ng"nh &" c)c 'uy<t Mnh &. 'uCn l( gia c)c 72 ng"nh &" c)c c$ 'uCn l(,
F7H $ :Lng c)ch ti<$ cXn lu &Qcm VhOnh $h* g th"nh lX$ c)c -an 'uCn l( &"
'uy ho9ch lu &Qc sng cho E t1n tAng s > &]ng lu &Qc sng chOnh5 nhng
cha c6 -an n"o t1ong s n"y thQc sQ t1i8n khai ho9t 2ng, VRn $hCi u tin giCi
'uy<t ngay nhng &n . cyn t#n t9i &" h!ng :}n cL th8 &" cung c$ c)c ngu#n
nhn lQc Ry * 8 thQc sQ t1i8n khai ho9t 2ng c*a E -an n"y &" 'ua 6 c)c -an
n"y c6 th8 7kt Ru thQc thi c)c chJc nSng c*a /Inh t9o c)c / hInh ho9t 2ng
/}u5 td 6 c6 th8 nhn 12ng t1ong cC n!c,
FcH @Sng c+ng hB$ t)c &!i c)c n!c c6 chung sngm ao hai $hRn 7a ngu#n n!c
7kt ngu#n td c)c n!c l)ng gi.ng5 nn c)c ho9t 2ng $h)t t1i8n t"i nguyn n!c &"
sQ suy tho)i c)c &]ng Ru ngu#n P c)c 'uc gia thBng lu chng c6 th8 gy Cnh
hPng Wu <n t"i nguyn n!c c*a cit Na/, VRn $hCi c*ng c hB$ t)c t1ong
- 332 -
khu &Qc &!i c)c n!c Va/$uchia5 ^"o @h)i lan &" @1ung nuc nhj/ 'uCn l( &"
sx :Lng ti u F7ao g#/ ki8/ so)t lhH ngu#n t"i nguyn chung n"y, cit Na/ cRn
$hCi u tin cho &ic ch* 2ng ca/ k<t t1ong c)c ho9t 2ng c*a 7an sng [
4oong, ey :Qng c)c luXt5 nghM Mnh th &" c)c th* tLc 'uy Mnh &. $hn $hi &"
sx :Lng ngu#n t"i nguyn chung &" tSng c+ng h;n na nSng lQc th8 ch< &" $h)$
l(,
F:H Nng cao hiu lQc c*a c)c c; 'uanm cic th"nh lX$ -2 @N[@ g t9o c; h2i
$hn Mnh 1 c)c chJc nSng :Mch &L &. n!c, s 1"ng l" cRn $hCi W)c Mnh 1 h;n
na c)c chJc nSng ho9t 2ng c*a c)c -2 @N[@5 NNr@N@ &" @hu sCn &" &ai
t1y t;ng Jng c*a c)c c; 'uan n"y t1ong 'uCn l( t"i nguyn n!c, Ngo"i 1a 5 "o
t9o c)n 72 k\ thuXt l"/ &ic cho -2 @N[@ sao cho hN c6 * khC nSng C/
nhi/ c)c t1)ch nhi/ Bc $hn cng chng l" nhu cRu c$ 7)ch, VRn $hCi cCi
ti<n c)c c; ch< i.u $hi ho9t 2ng gia c)c 72Kng"nh lin 'uan <n 'uCn l( t"i
nguyn n!c thng 'ua H2i #ng nuc gia &. @"i nguyn n!c,
V]ng &!i &ic tSng c+ng nSng lQc cho c)c c; 'uan t1ung ;ng5 chng cRn $hCi
t1i8n khai tSng c+ng nSng lQc cho c)c c; 'uan c$ t_nh5 huyn, Nhng cCi c)ch
h"nh chOnh5 ti<n h"nh P c$ t1ung ;ng cRn $hCi Bc )$ :Lng cho cC c$ t_nh5 l"
c$ sT Bc u tin t1i8n khai )$ :Lng c)c $h;ng $h)$ n^@H@NN, cic thng
nht /Jc 2 t1ao 'uuy.n cho c)c c; 'uan c6 th{/ 'uy.n P c$ t_nh &" huyn
t1ong c)c ho9t 2ng 'uCn l( l" /2t nhu cRu h<t sJc c$ 7)ch &" ti<$ sau 6 l" ti<n
h"nh $hn 7A l9i &. nhn sQ &" nng cao nSng lQc cho 2i ngh c)n 72 P c)c c;
'uan n"y,
e)g)^ CF7`2 0-W/ b?2 @_23 617 234892
[2t chi<n lBc 'uan t1Nng &!i tn gNi Vh;ng t1Inh NghM sQ 23 c*a cit Na/ g
nhn /9nh /Lc tiu C/ 7Co $h)t t1i8n 7.n &ng5 c)c $h;ng h!ng $h)t t1i8n
c*a cit Na/ cRn $hCi k<t hB$ &!i c)c /Lc tiu tSng t1Png kinh t<5 Wo) 6i giC/
ngho &" 7Co & /i t1+ng,
cit na/ g . 1a /2t s nh6/ giCi $h)$ nh sx :Lng hB$ l( &" ti<t ki/ ngu#n
n!c 7jng c)ch tOch cQc chuy8n Ai c; cu cy t1#ng thYo h!ng t1#ng cy c6
hiu 'uC kinh t< cao nhng tiu thL Ot n!c| tX$ t1ung nng c$ sxa cha c)c h
thng c$ n!c nhj/ giC/ tAn tht,
VhOnh $h* yu cRu 7Co & &" $h)t t1i8n ngu#n n!c thng 'ua &ic gi &ng &"
$h)t t1i8n :in tOch 1dng Ru ngu#n &!i /Lc tiu tSng 2 chY $h* c*a 1dng ln
D=? &"o nS/ 2030 &" 55? &"o nS/ 2020,
cit na/ chng sT huy 2ng sQ tha/ gia c*a c2ng #ng t1ong &ic 'uCn l( n!c|
tSng c+ng sQ hB$ t)c 'uc t< nhj/ t1anh th* /Ni ngu#n &n &" sQ 6ng g6$ c*a
c)c tA chJc 'uc t< 8 $h)t t1i8n c; sP h9 tRng c$ n!c| nng cao nSng lQc &"
hiu 'uC 'uCn l( nh" n!c &. t"i nguyn n!c5 t1ong 6 0c 7it l" ho"n thin th8
- 33E -
ch<5 Wy :Qng chi<n lBc5 'uy ho9ch &. 7Co &5 $h)t t1i8n &" sx :Lng t"i nguyn
n!c,
VhOnh $h* cit Na/ g a 1a 'uy<t Mnh %ng kn &. /Jc ti<$ cXn n!c s9ch,
@uy nhin5 th)ch thJc hin nay l" h<t sJc to l!n, cit Na/ 0t 1a /Lc tiu cung
c$ n!c s9ch cho >5? :n s &"o nS/ 2030 &" 300? &"o nS/ 2020, @hYo
Nar cRn $hCi c6 7a y<u t 8 giCi 'uy<t th)ch thJc n"y l"m
@hJ nht5 8 C/ 7Co cung c$ n!c s9ch cho to"n :n &" & sinh /i t1+ng
chng nh thQc hin $h;ng thJc ti<$ cXn tAng hB$ 8 giC/ nhw thu tai t1ong th+i
gian t!i5 cRn t9o 1a nhi.u h;n na c)c ngu#n Ru t t1ong &" ngo"i n!c, -2 4<
ho9ch - iRu t !c tOnhm cSn cJ &"o /Jc tiu thL n!c hin nay &" :Q 7)o &. :n
s5 ng"nh n!c cRn Bc Ru t /Jc &n khoCng 3D= t1iu la /i nS/ 8 9t
Bc ch_ tiu . 1a cho nS/ 2020,
@hJ hai5 cRn W)c Mnh u tin &. Wy :Qng nSng lQc P nhng n;i c6 nhu cRu l!n
nhtm t1Qc ti<$ gi%$ c)c c2ng #ng Ma $h;ng5 0c 7it l" $hL n5 . 1a &" thQc
hin giCi $h)$ 1ing c*a hN,
@hJ 7a5 cng t)c 'uCn l( ngu#n t"i nguyn n!c khan hi</ lin 'uan t!i nhi.u
ng"nh kh)c &" yi hvi $hCi huy 2ng nhi.u i tBng tha/ gia5 8 thQc hin
$h;ng thJc 'uCn l( t"i nguyn n!c tAng hB$, VL th8 l" c)c ng"nh y t<5 nng
nghi$ &" cng nghi$ khu &Qc nh" n!c &" khu &Qc t nhn5 c)c c)n 72 k< ho9ch
P c$ @1ung ;ng5 $hL n &" t1 Y/,
ii &!i chi<n lBc 'uc gia &. giC/ nhw thin tai F2003-2030H c*a cit Na/5 lRn
Ru tin 0t &n . &. thin tai5 0c 7it l" thu tai5 t1ong /2t 7i cCnh $h)t t1i8n
12ng h;n5 chi<n lBc chng lu ( t!i /i lin 'uan gia thin tai &" cng cu2c Wo)
6i giC/ ngho5 'uCn l( /i t1+ng &" $h)t t1i8n cng 7jng5 7.n &ng,
C\4 F7 @1 B17 6nQ /F-T23 e
3, Hgy t1Inh 7"y nhng &n . thx th)ch l!n i &!i n!c s9ch hin nay P c)c
n!c ang $h)t t1i8n
2, Nhng chi<n lBc ch* y<u nhj/ $h)t t1i8n 7.n &ng t"i nguyn n!c Bc a
1a hin nay nh th< n"o
E, i. Wut /2t khung chOnh s)ch $h)t t1i8n 7.n &ng t"i nguyn n!c /!i
D, [2t khung chOnh s)ch t"i nguyn n!c c6 hiu 'uC :Qa &"o c)c y<u t c; 7Cn
n"o
5, Hgy nu c)c chOnh ch)ch t1ong h thng t"i nguyn n!c tQ nhin
U, Hgy nu c)c chOnh ch)ch t1ong h thng ho9t ng c*a con ng+i
=, Hgy nu c)c chOnh ch)ch t1ong h thng 'uCn l( t"i nguyn n!c
>, Hgy nu c)c chOnh ch)ch t1ong th8 ch< &" tA chJc
G, @1Inh 7"y sQ gi nhau &. chOnh s)ch t"i nguyn n!c
30, Nu c)c &n . t"i nguyn n!c P cit Na/
- 33D -
33, V)c chOnh s)ch nhj/ tSng c+ng 'uCn l( 7.n &ng t"i nguyn n!c P n!c
ta
32, Vhi<n lBc &" c)c y<u t giCi 'uy<t th)ch thJc &. &n . t"i nguyn n!c P
n!c ta
T17 07P4 6FLM GFDZ /F-T23 e
alkYn/a1k5 [, F3GGGH5 o1Za1: to thY utu1Ym a concY$tual 1a/YZo1k o1 ZatY1
:Y$Yn:YncY5 b1bio, 2>FDH5 $$, E5U-EU3 in @hY [anagY/Ynt o atY1 sYsou1cYs
E5 Vha$tY1 3,
Husch/i:t5 [,[, F3GGEH5 atY1 $oliciYs o1 sustaina7lY :Y&Ylo$/Ynt5 in -isZas5
p,4, Yt al,5 atY1 o1 sustaina7lY :Y&Ylo$/Ynt in thY tZYnty i1st cYntu1y5 $$, U0-
UG5 in @hY [anagY/Ynt o atY1 sYsou1cYs E5 Vha$tY1 E,
a1:5 ,p, an: [ichYlsYn5 p, F2002H5 @hY Ycono/ic &aluY o ZatY1 in
ag1icultu1Ym concY$ts an: $olicy a$$lications5 c5tnr Colicy 5 col, D555 $$, D2E-
DDU,
unatilakY5 H,[, an: o$alalak1ishan F2002H5 r1o$osY: atY1 rolicy o1 l1i
^ankam @hY rolicy &Y1sus thY rolicy r1ocYss5 Antnrn5tion5l xourn5l ow c5tnr
En6ourcn6 un+nlop1nnt5 col, 3>5D5 $$, 5D5-5U2,
- 335 -
CH#NG V
BO V+ TI NGUY!N N"C
Ngu#n t"i nguyn n!c tuy :#i :"o &" $hong $h% nhng :o nhu cRu :]ng
n!c khng ngdng tSng ln5 h;n na t1 lBng &" cht lBng c*a c)c ngu#n n!c
ang 7M Y :o9 nghi/ t1Nng cho nn 7Co & ngu#n t"i nguyn n!c hin ang l"
'uc s)ch c*a nhi.u 'uc gia5 tiu chu{n ng"nh F@VNH &. &n . khai th)c &" 7Co
& ngu#n n!c,
i8 l"/ tt cng t)c 7Co & t"i nguyn n!c cRn $hCi thQc hin tt nhng
cng &ic sau ym
V6 k< ho9ch P c$ nuc gia &. 7Co & &" gIn gi ngu#n n!c|
-an h"nh c)c tiu chu{n &. cht lBng n!c ngu#n|
nuy ho9ch )nh gi) t1 lBng n!c &" 'uy ho9ch khai th)c sx :Lng tAng
hB$ t"i nguyn n!c|
In gi &" $h)t t1i8n 1dng Ru ngu#n5 Wo) 7v t n9n $h) 1dng|
ey :Qng c)c cng t1Inh Wx l( n!c thCi t1!c khi t1C n!c t1P l9i ngu#n|
Nng cao hiu 'uC 'u) t1Inh khai th)c &" sx :Lng t"i nguyn n!c &" c)c
cng t1Inh sx :Lng a /Lc tiu,
c)c n!c cng nghi$ $h)t t1i8n h"ng nS/ $hCi 7v /2t khoCn kinh $hO
l!n 8 Wx l( n!c thCi &" 7Co & ngu#n n!c, [\ s ti.n :"nh cho &ic Wx l(
n!c thCi &" 7Co & ngu#n n!c ln <n 200 t la nS/ 3GG55 P iJc nS/ 3GG0
7v 1a l" 200 t a[,
cit Na/ g 7an h"nh luXt /i t1+ng F32K3GGEH, ^uXt t"i nguyn n!c
g Bc nuc h2i kho) e thng 'ua ng"y 20-5-3GG> &" c6 hiu lQc td ng"y 3-3-
3GGG g khng Mnh n!c l" /2t t"i nguyn & c]ng 'u( gi) &" nh" n!c g 7v 1a
h"ng nghIn t #ng cN /i nS/ 8 Wy :Qng c)c h# chJa5 h"ng t1S/ t #ng cho
cng t)c t1ng &" 7Co & 1dng Ru ngu#n &" nhi.u khoCn ti.n Ru t l!n kh)c cho
c)c :Q )n nghin cJu &" 7Co & lu &Qc Wy :Qng c)c t19/ &" c)c nh" /)y Wx l(
n!c thCi,
Vht lBng n!c P cit Na/ Bc $hn th"nh D lo9i nh saum
Ngu#n lo9i pm a]ng cho /Lc Och Sn ung
Ngu#n lo9i -m a]ng cho /Lc Och sinh ho9t &" &ui ch;i giCi t1O
- 33U -
Ngu#n lo9i Vm a]ng cho /Lc Och t!i tiu
Ngu#n lo9i am :]ng cho /Lc Och nui c)
@h"nh $hRn &" tOnh cht l(5 ho) &" c; hNc c*a n!c thu2c cht lBng n!c
i &!i /i lo9i ngu#n n!c n6i t1n Bc 'uy Mnh cL th8 t1ong c)c @VcN &.
cht lBng ngu#n n!c,
()g Vy I{ @? A I{23 6c23 FWQ 617 234892 2-./ o 0-4 @B/ AO23
H523
cit Na/ chia s lu &Qc sng H#ng &!i @1ung nuc, @Ang :in tOch c*a
lu &Qc l" 3UG 000 k/
2
5 t1ong 6 /2t nxa F>=,D00 k/
2
5 k8 cC #ng 7jng sng
H#ngH nj/ t1n lgnh thA cit Na/, i#ng 7jng c6 :in tOch 3=,000k/
2
5 chi</
20? tAng :in tOch lu &Qc thu2c $hRn cit Na/, lau y sT t1Inh 7"y nghin cJu
'uy ho9ch tAng hB$ t"i nguyn n!c #ng 7jng sng H#ng,
()g)( *Fy Fn4 @1 /</ dv/ d7xM 6F4w @]2 /KL 0-4 @B/
^u &Qc nj/ t1ong &]ng khO hXu nhit !i &" cXn nhit !i, @h+i ti<t P y
chMu Cnh hPng ch* y<u c*a gi6 /]a ing , ^Bng /a hjng nS/ chnh lch td
3200// <n D>00//, i2 chnh lch n"y P khu &Qc #ng 7jng th$ h;n &!i
lBng /a t1ung 7Inh khoCng 3=D0//, @uy nhin5 khO hXu thYo /]a t#n t9i t1n
to"n lu &Qc, Vh_ c6 30? lBng /a t1ong khoCng th+i gian td th)ng 33 <n
th)ng E5 l" th+i ko /]a kh P lu &Qc, @d th)ng 5 <n th)ng G l" /]a /a5 t1ong
th+i gian n"y /a nhi.u g$ 35 lRn so &!i /]a kh, 4hng ging nh c)c lu &Qc
kh)c5 nhit 2 t1ung 7Inh P lu &Qc sng H#ng t1ong nS/ chnh lch nhi.u h;n,
ayng chCy hjng nS/ c*a sng H#ng &"o khoCng 335 <n 3E= t /
E
F:yng
chCy t1ung 7Inh &"o khoCng E,U00/
E
Ks P l;n @yH, 4hoCng D0? lBng n!c n"y
7kt ngu#n td @1ung nuc, iy l" lu &Qc l!n nht &. :in tOch5 chi</ 3U? to"n
72 lBng n!c P cit Na/5 Jng thJ hai sau lu &Qc [ 4ng, lQ thay Ai thYo
/]a c*a :yng chCy $hCn )nh sQ thay Ai thYo $hn 7 lBng /a nhng chX/
h;n /2t ch%t,
()g)= NF_23 -4 6F` /KL 0-4 @B/
;a< Hng /Wng +Ing #Sn
3KE :n s cit Na/ sng P lu &Qc sng H#ng, an s P y khoCng 2D t1iu5
t1ong 6 35? sng P th"nh thM, [Xt 2 :n s t1ung 7Inh l" 2== ng+iKk/
2
5 nhng
:n s tX$ t1ung P #ng 7jng &!i /Xt 2 khoCng 3000ng+iKk/
2
, iy l" khu &Qc
c6 ngu#n nhn lQc t1Inh 2 cao &!i gi) lao 2ng th$,
- 33= -
;/< N,n 2inh t m=nh
@Ang thu nhX$ 'uc :n c*a #ng 7jng chi</ >0? thu nhX$ c*a cC lu &Qc &"
chi</ 20? tAng thu nhX$ 'uc :n to"n 'uc,@c 2 tSng t1Png kinh t< P y
tSng nhanh, @a/ gi)c kinh t< H" N2i - HCi rhyng - nuCng Ninh l" /2t t1ong 7a
t1ung t/ kinh t< 'uc gia,
;c< N,n nIng nghi& m=nh
Nng nghi$ chi</ khoCng E5?5 cng nghi$ chi</ 2D? &" c)c :Mch &L chi</
D3?| tuy nhin nng nghi$ chi</ t_ t1Nng cao nht P c)c t_nh5 t1d ta/ gi)c kinh
t<,
;#< 3i nguyn nc &hong &hX ? m=ng +*ng thuP rCng ln
H thng +ng thu gRn &!i &]ng t Bc t!i5 &I &Xy khng c6 knh :"i &"
l!n, @i./ nSng &. thu in :#i :"o &" $hn 7A gRn khu &Qc #ng 7jng n;i :Q
ki<n c6 nhu cRu &. nSng lBng cao,
()g)^ C\2 b23 2-./
rhn tOch cn 7jng n!c cho thy :yng chCy c*a sng * 8 )$ Jng nhu
cRu t!i t1!c /kt cho tt cC c)c &L /]a t1ong nS/,
cO :L X$ Ho" -Inh 6ng &ai t1y ch* cht t1ong &ic i.u ti<t :yng chCy
/]a kit, ii.u n"y c6 th8 thy 1 i &!i :yng chCy t1ong hai th)ng kh6 khSn nht
t1ong nS/, @1ong th)ng 35 nhu cRu t!i 9t /Jc cao nht l" UE0/
E
Ks5 cyn sinh
ho9t &" cng nghi$ cRn th/ h;n E0/
E
Ks, @Ang lBng n!c cRn cung c$ &I &Xy
khoCng =00 /
E
Ks, ayng chCy kit >5? h9 lu F&Bt 'ua t1ung 7Inh t1ong 2U ng"y
t1ong th)ngH t9i l;n ty cao h;n nhi.u5 P /Jc 3EU= /
E
Ks, Nh &Xy5 nhu cRu &.
n!c ch_ chi</ gRn /2t nxa to"n 72 lu lBng, @1ong th)ng E5 lu lBng :yng
chCy c*a sng P /Jc th$ nht5 nhu cRu &. n!c t!i &"o khoCng 2U0 /
E
Ks, @Ang
lBng n!c cung c$ ly td sng ln khoCng E00 /
E
Ks, >5? :yng chCy h9 lu
7jng 32=0 /
E
Ks5 tJc l" g$ D lRn lBng n!c cRn cung c$, N!c t!i chi</ h;n
G5? lBng n!c sx :Lng cung c$ td sng P $hRn h9 lu c*a lu &Qc, ayng chCy
th+ng Wuyn t1ong lyng :}n c*a sng 7Co C/ cho t"u 7 'ua l9i 'uanh nS/,
()g)e L 0{6 l MC7 da IZ[ /FK 8`4 dC7 @.7 AB QF<6 6X7x2 6XZ23 0-4 @B/
^u lBng n!c l!n5 khO hXu gi6 /]a &" 7go th+ng Wuyn khi<n lu &Qc
n"y kh6 chng chNi &!i lh lLt /9nh l" nguy c; Y :o9 /i t1+ng ch* y<u td Wa
<n nay, VJ /+i nS/ thI c6 khoCng 35 t1Xn 7go A 72 &"o khu &Qc 7+ 7i8n c*a
lu &Qc5 gy gi6 to5 /a 7go l!n k/ thYo s6ng 1t cao, ^Lt l!n th+ng gy hXu
'uC & 5 tiu n!c kz/5 :#n n!c 7t hB$ l( &"o khu t1 n!c lLt nhj/ 7Co &
c)c khu kinh t< ch* y<u,
- 33> -
i8 chng lLt5 #ng 7jng n"y g Bc 7Co & 7Pi gRn E000 k/ sng &"
3500 k/ 7i8n Fchng s6ng c#n c*a 7goH, @hYo thi<t k<5 X$ Ho" -Inh t1n sng
i" c6 th8 giC/ /Jc lLt cao nht P H" n2i &"o nS/ 3G=3 Wung khoCng 355 / Ftd
3D5> Wung 3E5E/H, iy l" X$ chOnh c6 hiu 'uC &. nhi.u /0t P cit Na/ - c6
:ung tOch t1 n!c G55 t_ /
E
5 lBng n!c t1 th+ng Wuyn l" 55U t_ /
E
5 sCn Wut
khoCng > t_ kZh /i nS/ Fcung c$ D0? nSng lBng cho h thng in cit
Na/H,
@uy nhin5 2 An Mnh c*a h thng gy lo ng9i &I 7a l( :om F3H iX$ Ho"
-Inh giC/ /Jc lLt ti a nhng l"/ tSng khoCng th+i gian c)c $hCi gi n!c P
/Jc cao5 :}n <n kzo :"i sQ 7go ho" c*a &" Y :o9 <n 2 7.n &ng c*a |
F2H H thng Bc Wy :Qng tdng o9n /2t t1ong /2t th+i gian :"i h"ng th<
k5 2 cao Bc nng :Rn sau /i lRn lLt l!n5 nh &Xy lyng sng Bc nng cao
&" c)c chng &Xy, a}n <n5 h thng P t1ong tInh t19ng cRn Bc sxa cha &"
nng c$| FEH N<u h thng 7M & sT :}n <n chi $hO tSng cao Fo1l: -ank5
3GGUH,
()g)g BDZ dDM 2-./ 23HM /SQ 2-./ dO 6FU @1 2O23 6FO2
rhRn l!n c)c khu &Qc nng thn P &]ng #ng 7jng n"y &" c)c th"nh $h
nh H" n2i5 HCi rhyng $hL thu2c ho"n to"n &"o ngu#n n!c ngR/ n2i Ma 8
cung c$ cho sinh ho9t,
ao n!c ngR/ c6 &ai t1y sng cyn 8 sx :Lng t1ong lu &Qc5 cRn chuy8n sQ
ch% ( td &ic tI/ ki</ c)c tRng ngR/ /!i sang 7Co & cht lBng n!c ngR/,
Nhng &n . nghi/ t1Nng &. cht lBng n!c /0t g Wut hin P nhng
t1ung t/ cng nghi$ &" th"nh thM ng :n5 l"/ Cnh hPng <n cht lBng n!c
ngR/, nuy ho9ch tAng th8 :Q ki<n cng nghi$ sT tSng 33-35?KnS/ &" t1ong hai
thX$ k sT chi</ khoCng 3K2 tAng sCn $h{/ c*a lu &Qc, lQ tSng t1Png n"y sT
chuy8n 7i<n td 35? th"nh thM t1P th"nh >0? th"nh thM5 vi hvi $hCi ch% ( <n sQ
nhi/ :o 'u) t1Inh thM ho) nhanh ch6ng, cI &Xy cRn s!/ c6 7in $h)$ 7Co &
cht lBng n!c ngR/,
()g)h C</ /F7`2 0-W/ d-W/ GF48`2 23FU dC7 @.7 0-4 @B/
FaH V*ng c h thng &" Ru t cho h thng :Q 7)o5 cCnh 7)o lh,
F7H @Sng c+ng khC nSng t1 n!cm
-jng c)c Wy :Qng c)c h# chJa a /Lc tiu5 n6 sT khng nhng /ang l9i
lBi Och nh+ giC/ lh lLt /" cyn $h)t t1i8n thu in to l!n, @uy nhin5 c6 nhng
/i lo ng9i &. Mnh c5 /i t1+ng &" thay Ai 7#i lkng c*a sng, nh hPng /i
t1+ng c*a c)c h thng h# chJa n"y cRn Bc WY/ Wzt s!/ 8 Ru t khng gy
1a nhng t)c 2ng tiu cQc,
- 33G -
FcH Nng cao hiu 'uC ho9t 2ng c*a c)c h# chJa hin c6,
F:H rhLc h#i &" nng c$ c)c h thng t!i tiu,
FYH @i<$ tLc :uy t1I sCn lBng cng nghi$ t1ong chu thA,
- 320 -

You might also like