ATATRKN SAMSUNA IKII

BLM-12
Bundan nceki sayfalarda Atatrk'n Samsun'a gnderili
hadisesini en ciddi kaynaklarla delilleriyle ortaya koyduk.
Padiahlar ise yalanla, dolanla ve bir takm varsaymlarla
kendi tezlerini stelik ok da iddiac bir ekilde ifade ediyorlar.
Onlar da Vahidettin'in Mustafa Kemal'i gndermediini,
Vahidettin'in Anadolu'ya giden bir takm erkann bavulundaki
bilgileri dahi aldrarak ngilizlere ilettiini en az bizim kadar
biliyorlar. Onlar da Padiahn tahtn korumann dnda
hibir savam olmadn kendi adlar gibi biliyorlar.
(Nereden biliyoruz? On be yl nce bu taifenin yalanlarn ortaya
dktmz zaman bize yaplan ricalardan, arkasndan gelen tekliflerden,
bunlar tutmaynca da hakkmzda uydurulan dedikodulardan ve iimize
imkanlarmza yaplan tasaluttan arkasndan bize yaplan zorbalklardan

ve zulmlerden!!! nk hakl insan byle yapmaz hadiseyi bizim gibi

delilleriyle ortaya koyar meseleyi bitirir. Bunlar neden azgn nk
bunlarn arkasnda d gler var, para kaynaklar var. Bunlar geimlerini
tpk savunduklar kiiler gibi Vatan hainlii ile salayan ruhlar kara
vicdanlar kara vatan hainleridir.Bunlarla Yce Allah'n huzurunda
hesaplaacaz)

Nereden biliyoruz? Ancak ve her naslsa bir takm gayri ciddi

iddialarla milleti aldatyorlar. stelik Trklk adna
Milliyetilik adna slamclk adna bu yalanlar syleniyor.
Halbuki slam da, Trklk te kendini Cumhuriyet idaresinde
bulmutur. slamcyz diyenlerin istedikleri ey bugn dinler
aras diyalog masalnda da grld gibi slam deil Bat'ya
teslimiyettir. slam bir maskedir.
Bu yalanclar gruhu Anadolu'da Kurtulu sava verilsin
diye M. Kemal'in bizzat Padiah Vahidettin'ce
grevlendirildii ileri srlmektedir.
N.F. Ksakrek'e gre Vahidettin, Kurtulu Savan
yrtmesi iin M. Kemal'i gizlice grevlendirmi, bunun iin
de kendisine bir "hatt hmayun" ile olduka ok para
vermitir. Dolaysyla Anadolu'da milli direnii balatma
dncesi ilk olarak Sultan Vahidettin'indir. Dahas bu
savam iin M. Kemal'i bizzat padiah "ikna" etmitir.
(Ksakrek, s. 74, 155, 169 v.d. 224)

Geri Padiah Vahidettin de bir ok yerde Atatrk'

Kurtulu Savam versin diye kendisinin gnderdiini
savunur. (Bkz. 12.3.1923 tarihli "Sakt Sultan Vahidettin'in slam Alemine
Beyannamesi" Tarih ve Toplum Der. Say: 16,s.272)

Kadir Msrlolu'yla T.Mmtaz Gztepe de ayn dorultuda

dnrler. Ortak grleri yle:
"Sultan Vahidettin, ufukta beliren korkun tehlikelere kar
Anadolu'da bir direnme hareketi dnp, bunu tepesindeki
igal glerine karn en dikkatli bir biimde planlad. Bu
cmleden olarak yaverlerinden M. Kemal Paa'y geni yetki

ve olanaklarla donatarak Anadolu'ya gnderdi. te yakn

tarihimizde Mili Mcadele ad verilen Trk Yunan sava ve
onun sonucu olan zaferin gereklemesini salayan
hareketlerin en nemlisi budur. Bu da Sultan Vahidettin'in
eseridir.
Ancak bu byk fakat talihsiz padiahn sonradan Kuvay
nzibatiye'nin kurulmas ve bilinen fetvalarn ortaya kmas
gibi M. Kemal Paa ve o'nun giritii savamn aleyhinde
grlen kimi davranlarda bulunduu grlmtr. Fakat
bunlarn birincisi dmann gzn boyamaya ynelik bir
uyarlamayd. kincisi ise bizzat dman basksnn eseri idi"
(Kadir Msrolu - Osman oullarnn Dram s. 84 v.d.; T.Mmtaz Gztepe
Osmanoularnn Son Padiah Vahidettin Mtareke Gayyasnda,s. 269)

Msrlolu'nun "Sultan Vahidettin'in kiilii dneminin

olaylarn tam bir Trk ve Mslman duyarllk lleriyle
incelediini ileri srd (Msrolu, s. 109 vd.) Hseyin Hilmi Ik
da Vahidettinci cepheden eilerek Padiah yle aklamaya
alyor:
"Sultan Vahidettin Han, silahlar alnd, dman filolarnn
anakkale Boaz'n at, mparatorluu paralamaya
baladklar bir zamanda halife oldu. Bir felaket olan Sevr
Antlamasn imzalamad. Osmanl ordusu olarak kendini
korumak iin brakm olan biricik taburu, Ayasofya
evresinde sipere sokup Cami'ye an takmak veya mze
yapmak isteyenlere ate ediniz! Buyruunu verdi. (.?.) Vatann
dman izmesi altnda kalan stanbul'dan
kurtarlamayacan anlad. Gvendii paalar Anadolu'ya
gnderip, Kurtulu Savan hazrlad. Anadolu'ya subay,
cephane, para kard. (.?.) Kuvayi nzibatiye diye hazrlad
birlikleri de aka gnderip, kumandanlarna "Anadolu'daki
glere katlnz" gizli buyruun verdi. stanbul'daki igal
ordularna sezdirmeden, Kuvayi Milliyeyi kurdu ve
glendirdi" ( H.Hilmi Ik "Seadet-i Ebediye", s.976 v.d)
Halbuki bu ak bir yalandr. Vahidettin Mustafa Kemal'i bir

Kuvay Milliye hareketi olutursun diye gndermedii gibi

gelecek yazmzda aklayacam gibi Kuvay inzibatiye ve
Kutsal Fetvalar ngilizlerin eseri deil, bizzat Padiah ve
Damat Ferit'in Trk milletine olan ihanetinin eseridir. Bu
durum ngiliz belgelerinde dahi bulunduu gibi bu kararlarn
alnmas srasnda yetki sahibi olan kiilerin bu konuda
aklamalar sz konusudur.
Bu kk bir hadise deil byk bir ihanettir. Bu ihanet her
nedense Cumhuriyet Hkmetleri tarafndan milletimize
gerei kadar anlatlmamakta meydan baz ibirlikilere
braklmakta onlarda slam maskeleri ile kinlerini
kusmaktadrlar. Vahidettin ve evresinin Trk milletine reva
grd bu ihanet nedeniyle binlerce Trk ldrld gibi
Kurtulu Sava riske girmi, ok byk tehlikeler atlatlm,
Trk milleti Yunan'dan ektii kadar da Padiah
Kuvvetleri'nin ve fetvalarnn meydana getirdii isyanlardan
ve zulmlerden ekmitir.
Bir takm tarihiler Atatrk'n "stanbul'dan
uzaklatrmak" amacyla gnderildiini savunurlar.
(Kinross,s.231; Avcolu (1974), I/121 v.d.: Jaeschke,s.98 v.d.)

Bu yaklam pek inandrc olmad gibi, tutarl da deil.

Uzaklatrmak amacyla gnderselerdi bu lde geni yetkiler
vermeyecekleri gibi, (Selek,s.208)tutuklarlard veyahut
ngilizler'e tutuklattrrlard.
Bilindii gibi M. Kemal Anadolu'ya geni Hkmet yetkisiyle
gnderiliyordu. (Selek,s.212)Gerek ngilizler olsun, gerekse
padiah ve stanbul Hkmeti olsun; M. Kemal'in dostlar
Genelkurmay Bakan Cevat (obanl) Paa ve Genelkurmay
kinci Bakan Kazm (nan) Paa'ya verdii ipularndaki
dncelerini bilmiyorlard. M. Kemal'in de, "Babali ve
Saray, benim hakkmda derin aymazlk iinde bulunuyorlar"
(Y.Nadi,s.82)diyerek dorulad gibi; M. Kemal'in asl dncesi,

amac bilinmiyordu.
M. Kemal'i koruyor ve yardmc oluyorlard. Zaten bilindii
gibi, ngilizler ve Hkmet durumu renir renmez M.
Kemal'i hemen geri aracaklar. Dahas M. Kemal'in yola
ktnn ayn gecesi kukulanan ngilizler hemen geri
dndrlmesine alacaklardr. (Kinross, s. 256)
ngiliz arivlerinde bulunan Amiral Webb'in 28.6.1919'da
ngiltere'ye gnderdii u raporda ngilizlerin ve Osmanl
Hkmetinin M. Kemal'in gerek dncesini bilmediklerini,
rendikten sonra da hemen geri ardklarn belirtir:
Mustafa Kemal'in Anadolu'ya gnderilmesini Vahidettin'in
akl ettiini iddia edenler ise katmerli bir yalan sylemi
oluyorlar.
Mustafa Kemal'i Vahidettin sememitir. Anadolu'ya gei
ksmen tesadflerin genel anlamda ise Ali Fuat Cebesoy ve
smail Fazl paa, ileri Bakan Mehmet Ali Bey olmak zere
Mustafa Kemal ve arkadalarnn youn gayretleri neticesinde
gereklemitir. Bu hususu geen sayfalarda delillerle dile
getirdik.
Mustafa Kemal Paa, Mtareke Dneminde stanbul'da
iktidara gelmenin btn yollarn denedikten sonra,
Anadolu'ya gemek ve Milli Mcadele'yi balatmak gibi ar
ve kat'i bir karar her ynyle incelemi, bundan baka bir ey
yapmak ihtimali kalmadna inanmtr.
Dikkat edilirse Mustafa Kemal Paa'nn fikir faaliyetlerinin
balca hedefi Anadolu'ya geerek Milli Mukavemet Hareketini
balatmaktr. Gerekten de o, tarihin nne kard frsatlar
olabildiince iyi deerlendirmitir. Bu byk liderlere mahsus
bir zelliktir. ( Prof. Dr. E. Semih Yaln vd, Age s. 157.)
Arkadalar onun liderliini zaten kabul etmiler ve

Anadolu'ya geii iin areler aramaya balamlar, bu arada

grev alabilenler birer birer Anadolu'ya gemeye bile
balamtr. Mustafa Kemal eer Samsun grevi kmasa zaten
Anadolu'ya geip Kurtulu sava mcadelesine balayacakt.
Nitekim Rauf Orbay, lmnden pek az nce: "Elbette btn
kumandanlar, ben dahil olmak zere Mill mcadelenin
yaplmasndan yanaydk ve elbette zaferi hepimiz mit ediyorduk.
Ama iimizde sadece Mustafa Kemal Paa, gelecek gnleri
Beyninde "zamanlama"ya tabi tutmutu. Liderlie en lyk
kumandan Mustafa Keml'di." Demitir.
Mfettilik grevi iin M. Kemal'i bizzat Vahidettin'in setii,
Kurtulu Savan balatmak iin eline bir "hatt hmayun"
verdii iddialar ise Vahidettin'in lkeden kamasndan sonra,
"yzellilik"lerden olmamasna karn lkeyi terk eden eski
polis mdrlerinden Radi Azmi (Yeen), Vahidettin'in San
Remo'da kendisine anlattn syledii (!) hadisata
dayandrlmak isteniyor.
"Samsun'a bir mfetti gnderileceini renince
yardmclarmdan (yaveran) kurmay tugeneral Mustafa
Kemal Paa'y da adaylar arasnda gz nne alnz, diye
uyardm." ( Selek,s.209) diyor ki doruluk pay byktr.
Yukarda belirttiimiz gibi, Padiah Vahidettin M. Kemal'i iyi
tanyor ve hakknda olumlu kanya sahipti."
M. Kemal'in Padiah Vahidettin'e ilk aka kar k
25.9.1920 tarihinde TBMM'nin gizli oturumunda olmutu.
Yine burada da halifelii padiahlktan ayr tutarak padiah
Vahidettin'i bir "hain" dmanlarn yurt ve millete ktlk
yapmakta kullandklar maa" olarak nitelemiti. ( Konumann
tam metni iin bkz: Sadi Borak (Haz.) - Gizli Oturumlarda Atatrk'n konumalar, s.
139; Sezgin, s. 62; Sylev, II/417; Ayrca bkz: Jaeschke, s. 17; Senyel (1973),I/46)

Padiah'ca M. Kemal'e verilen 14.5.1919 tarihli "hatt

hmayun" ilk kez, 150'liklerden Mevlanzade Rfat'n 1929
ylnda Halep'te baslan Trk nklabnn yz adl

kitabnda ortaya atlm ve hatt hmayunun sureti Sabahattin

Selek tarafndan Trk kamuoyuna duyurulmutur. (S.Selek,
Anadolu htilali,s.212)Daha sonra da K.Msrolu yaymlamtr.
Belge yle:
"Hkmdarlmn yardmcs
Kurmay Tugeneral Mustafa Kemal Paa'ya,
Genel savan Balaklar (l ttifak) adna yitirilmesi
zerine ortaya kan siyasal durum yce soyumun mlk ile
saltanat ve halifelik makamn etin ve tehlikeli bir ortama
srklediinden yce hkmetimin karar ile atandnz
blgede dzeni salamak ve yeni ortaya kan balla aykr
durumlarn tmn yasaklayp ortadan kaldrma konusunda
aba gstererek milletimin gvenliini salamak ve mlkm
karklktan kurtarmak iin birlik olarak hareket edilmesin
selamlarmla asker, memur ve halka bildirilmesini buyururum"
( Belgenin asl metni iin bkz. Selek, s. 210. Tansel, I/236; N.Fazl Ksakrek, Vatan
Haini Deil, Byk Vatan Dostu sultan Vahidettin,s. 185 vd)

Bu belgeyi doru bile kabul etsek M. Kemal bu padiah

buyruunda hibir zaman yararlanmad gibi,
kullanmamtr da. Pek kimsenin bilgisi yok bu buyruktan.
Dahas M. Kemal'in kuruluyla birlikte Sivas'taki III. Kolordu
Komutanlna giden Refet (Bele) Bey'in bile, anlattklarna
gre bu belgeye dayanarak padiahn Kurtulu Sava
balatmas iin M. Kemal'i Anadolu'ya gnderdii
savunulamaz.
nk belge bir takm yuvarlak szlerle dolu. Bunlar bilinen
ve normalinden sylenecek szler. Kurtulu Savan
balatmas iin grev verici hibir ip ucu tamyor. Yani M.
Kemal'in tasarladklar ve amaladklar yok bu belgede.
Yalnz bilinen u ki, bir takm kiiler M. Kemal'in atanmasn
kolaylatrm, Padiah Vahidettin ve Sadrazam D. Ferit Paa
engel olmadklar gibi, bir ksm yararl grevler de
beklemilerdi. (Baki z, s. 59-60)

birliki taifesi yalanlarna yalan ekliyor ve "Padiah bu

olayda iki yzl bir siyaset izliyordu. Da kar Ferit Paa'y
tutarken, bir yandan da milliyetileri destekliyordu. "D
Paa" diye adlandrd Sami Gnzberg'e bu tutumunu
aarm. Ali Rza Paa'ya Babakanlk grevine geldii gn;
"artk yapacak hibir ey kalmaynca, hi olmazsa yurdun can
evini kurtarsn" diye M. Kemal'i Anadolu'ya kendisinin
gnderdiini syledii ileri srlyor. (Kinross, s. 254 (dipnot).
M. Kemal kendisini artan padiahn szlerinde.
"Gcmz yitirdik. lkeyi kurtarmann tek yolu stanbul'u
elinde bulunduranlarn isteine boyunemektir" anlamn
kartr. (Kinross, s. 252)
Padiahn tutum ve davranlar da zaten bu tr bir anlamn
karlmasna uygundu.Doruluu kuku gtren bu iddiay
zaten Lord Kinross bile pek inandrc bulmadndan "m"l
olarak anlatyor. Doruluk pay olmadn belge ve kantlarla
ispatladmz bu tutumu N. H. Ulu da bu tr "sapk
grlerin hibir deeri" olmadn syleyerek inanmadn
belirtmektedir. ( Ulu,s.43)
Mevlanzade Rfat ve K.Msrolu, bu belgenin suretlerini
nasl elde ettiklerini, yle aklyorlar:
Mevlanzade Rfat:
"Merhum Sultan Vahideddin Han, bu hat hmayunun bir
sureti ile baz belgeleri, lmnden birka ay nce, Halep'te
oturan Kadky Belediyesi eski Mdr, muhterem arkadam
Razi Azmi Yeen'e, San Remo ehrinde yaymlanmak zere
gnderilmi olduunu bildiimden istedim ve yukar aynen
aktararak, tarihe bir hizmet hediye etmi oldum." ( S.238, 239)
K.Msrolu:
"Bu fermann (Padiah burunun) yaymladmz sureti,
Bahriye Nazr ve bir zaman da Yaveri Ekrem olan ( Avni Paa

Bayaverdir. Yavre-i Ekrem deildir. Yaver-i Ekremlik, bir onur

nvan olup mir (mareal) rtbesindekilere ve tek kiiye verilir.
(Tahsin Paa, Sultan Abdlhamit, s. 29; Grp ittiklerim, s.
237) Vahidettin'in Yaver-i Erkemi o tarihte mir A.zzet Paadr.
Msrolu, S.Mcahitler'in 56. sayfasndaki fotokopinin altna
yazd notta da, Avni Paann 'Serdar- Ekrem' olduunu yazyor
, Avni Paa Serdar- Ekrem de deildir. Serdar- Ekrem,
bakomutan, babu demektir.) Avni Paann el yazsylayd.
Bunun el yazsyla kopyasn karmasnn sebebi udur:
M.Kemal Paa, kendisini Anadolu'ya gtrecek geminin
kumandanna emir verebilmek iin Avni Paadan gemi
kaptanna hitaben yazl bir emir istemitir. Avni Paa da bu
emri yazp vermekle beraber, bir ihtiyat olmak zere (?)
M.Kemal Paann elindeki fermann bir suretini alp
saklamtr. Sonradan gurbette, eyhlislam M. Sabri Efendiye
verdii bu ferman sureti, nihayet bizim elimize kadar gelmitir.
M.Kemal Paay Anadolu'ya gnderen hkmette eyhlislam
sfatyla vazifeli bulunan M.Sabri Efendi de, onun para,
ferman, geni imtiyaz ve selahiyetler verilerek gnderildiini
dorulamaktaym. ( M.Sabri'nin sz konusu kitab, 1.C.,s.469.)
Avni Paa da, N.F.Ksakrek'e, San Remo'da birka yl birlikte
bulunduu T.M.Gztepe'ye, Cnye'de uzun zaman komuluk
yapt Rza Tevfik'e ve Lbnan'da yllarca birlikte bulunduu
R.H.Karay'a, hatt hmayundan, suretini kardndan hi
sz etmemi olmal. Anlatsa, sz konusu kimseler yazmazlar
myd? lerinden de 150'liklerden.( Avni Paa ile ilgili sayfalar:
Vahdiddin,s.219,225; V:G. Cehenneminde, s. 137 vd., Biraz da Ben konuaym, s. 53;
Bir mr Boyunca, s. 249 vd Akt Turgut zakman Age s.272)

Hadiseyle ilgili en gzel tahlili Turgut zakman yapm,

zakman yle diyor:
"imdi hadiseyi bir daha gzden geirelim Mevlanzade
Rfat'a gre, Padiah buyruunun sureti, Razi Azmi Yeen'e,
San Remo'da verilmi ya da oradan yollanm, o da M. Rfat'a
vermi. Bozuk cmleden kesin bir anlam kmyor.

karabildinizse, ne mutlu size. Kadir Msrolu'na gre ise,

suret Avni Paa tarafndan eski eyhlislam ve 150'liklerden
M.Sabri efendiye verilmi, o yoldan da K.Msrolu'na ulam
iki farkl aklama.
Msrolu, hatt hmayunu ilk yaymlayan Sabahattin Selek'i,
"bu belgenin doru olup olmad konusunda tereddt belirten
devrimbaz kalemor" diye azarlyor. ( Sarkl Mcahitler,s.55.)
Halbuki Sebahattin Selek hakl nk Mevlanzade Rfat
gven verici bir aklama yapmam. R.Azmi Yeen de,
S.Selek'e, buyruk suretinin kendisine verildiinden ya da
yollandndan hi sz etmiyor. (Anadolu htilali, s. 211, 212)
Msrolunun yapt aklama ise, yeterli deil.
nk:
A- Buyruun tarihi, 14 Mays 1919 aramba.

(K.Msrolu,

S.Mcahitler,s.55)

B- 15 Mays 1919 Perembe gn M.Kemal, nce

Genelkurmaya gelip Cevat ve Fevzi Paalara veda eder; sonra
Bab Ali'ye urar, Dahiliye Nazr M.Ali Bey ve Bahriye Nazr
Avni Paa ile konuur, Avni Paadan Bandrma kaptanna
hitaben bir yaz alr; oradan ayrlp Yldz Saray'na gelir ve
Vahidettin'le grr. ( Jeschke, KSK Kronolojisi, I, s. 32; KS Gnl, 1.C.,
s. 245; KA Gnl, s. 80; Atatrkn Hatralar, s. 121.)

C- Sz konusu gayet gizli buyruk, (M.Kemal'le gizli olarak verilen."

(Mevlanzade Rfat, s. 238) "gayet gizli tutulan." (M.Sabri'nin sz konusu
kitabnn 1.C., 469'ncu sayfasna dayanarak, K.Msrolu, S.Mcahitler,s.54 ve 57)

M.Kemal'e eer gerekten verildiyse, bu son grme srasnda

verilmi olmal.
Bu duruma gre M.Kemal Avni Paa grmesi srasnda bu
gayet gizli buyruk, henz M.Kemal'e verilmi deildir.
yleyse, Avni Paa, olmayan bir belgeyi M.Kemal'den alp
suretini karm olamaz! ( Turgut zakman, Vahidettin, M.Kemal ve Milli
Mcadele, yalanlar, yanllar, yutturmacalar, Bilgi Yaynevi, Birinci Basm Eyll 1997,

s. 273)

Msrolu'nu zmemek iin :)) 14 Mays 1919 tarihli gizli

buyruun, o akam ya da 15 Mays Perembe sabah, herhangi
bir biimde M.Kemal'e ulatrlm olduunu, onun da bu
gayet gizli buyruu alelde bir mektup gibi cebinde
gezdirdiini varsayalm ve olay bir de bu duruma gre
deerlendirelim:
A- Bahriye Nazr Avni Paa, bu gayet gizli ve bir gn nce
verilmi buyruun varln nasl, kimden ve ne zaman
renmi de M.Kemal'den istiyor?
B- renmi olsa bile, gayet gizli bir Padiah buyruunu
grmek istemeye cesaret edebilir mi? Vapur kaptanna emir
yazmak iin byle bir belgeyi grmesine gerek mi vard?
M.Kemal, Padiahn onaylad atama karar ve Avni Paann
da yesi bulunduu kabinenin verdii olaanst yetkilerle
Ordu mfettii olarak yola kmyor mu? Bir Bahriye
Nazrna, emrindeki kk bir geminin kaptanna emir
vermek iin bular yetmiyor mu ki ayrca Padiah buyruunu
da grmek istiyor? Byle zel bir buyruk olmasa ve bu
buyruu Avni Paa grmese ya da M.Kemal gstermese, gemi
hareket etmeyecek, Osmanl devletinin Ordu Mfettii
Anadolu'ya geemeyecek miydi?
C- stelik M.Kemal, bu Padiah buyruundan, en yakn
arkadalarna bile sz etmemi,( K.Karabekir, Rauf Orbay,
Refet Bele ve Ali Fuat Cebesoy, bu buyruktan hi sz
etmiyorlar.
Buna karlk K.Msrolu yle yazyor: "M.Kemal'e
verilmi olan ferman- hmayun, btn kumandan ve valilere,
bu yeni hareketin, padiah ve hkmet tarafndan gizlice tasdik
edildii intiban (izlenimini) vermitir." (Hilafet,s.156) en dar
zamanda dahi yararlanmamtr. (N.F.Ksakrek, Vahidddin, s.171;

S.Selek,Anadolu htilali,s.212)

M.Kemal, herkesten saklad gayet gizli buyruu, neden ve

hemen Avni Paaya gstersin? Gsterir mi? Ayak st suretini
karmasna niin izin versin? Verir mi?
Vahidettinciler, akla ilk gelen bu basit sorulara makul
aklamalar getirmedikleri srece, sahte bir belgenin
pazarlamacs olmaktan kurtulamazlar!
Buyruun ifadesi de bulank, Vahidettincilerin hibir
iddiasn karlamyor. Sz gelimi "Atandnz blgede"
deniyor. Vahidettin'in tasarlad Milli Mcadele, M.Kemal'in
grev alanyla m snrl?
A- N. F. Ksakrek milli bir mcadeleyi kapsamayan bu ifade
yetersizliine klf uydurmak iin diyor ki: " Ferman, belki
aa vurulur da, Padiahn gayreti dman devletlerin gzne
batar kaygsyla biraz mphem ve karanlk yazlm(tr)."
( Vahidettin,s.170)

Aa vurulmayacak idiyse, neden buyruun "asker, memur

ve halka teblii" emrediliyor? Aklanamayacak bir buyruk,
ne ie yarar?
B- K.Msrolu ise tam tersini yazyor: "M.Kemal'e verilmi
olan ferman hmayun, btn kumandan ve valilere, bu yeni
hareketin, padiah ve hkmet tarafndan gizlice onayland
izlenimini vermitir" ( Lozan, 1. C.,s.186)
Laf ola beri gele! Padiah buyruundan sz eden bir tek
komutan ve vali bile yok. Mesela K.Karabekir, Ali Fuat Paa,
F.Altay, Sivas Valisi Reit Paa buyruu grm olsalar,
anlarnda yazmazlar myd? Tek kelime bile etmiyorlar! Refet
Paa da byle bir belgeden haberdar olmadn, Sabahattin
Selek'e aklam. ( Anadolu htilali, s. 212.)
Bu sahtelii zerinden akan belgeyi ciddi bir kant olarak
kabul eden yazarlar: N.F. Ksakrek, s. 168; V:Vakkasolu, Son
Bozgun, 1.C.,s.139; GRYT Ansk. 1.C., s.171; H.H.Ceylan, Byk Oyun,

1.C.,s.33; A.Dilipak, C.G.Yol,s.145; Nokta dergisi de ciddiye alm; Resmi

Tarihin Aldatc Masallar balkl yaz, s. 13, 5 mays 1991.

Vahidettin'in sarf ettii "Devleti kurtarabilirsiniz". (Bk.Atay,

Ayn eser,s.122-123. ayrca bk.Jaeschke, Kurtulu Sava ile ilgili ngiliz Belgeleri,s.96)
sz ise hibir alakas bulunmayan bir manaya ekilerek sanki
Padiahn organize ettii gizli bir Anadolu'yu kurtarma
harekatnn paras imi" gibi sunulmas gerek ile hibir
alakas bulunmayan bir aklamadr.
TANER NAL