ტ.

ფუტკარაძის გამოქვეყნებული ნაშრომები (1985- 2006)

1985 წელი
1. -ან ფორმანტის შესახებ ერთი ტიპის სახელებში, ბათუმის ნ. ბერძენიშვილის
სახელობის სამეცნიერო-კვლევითი ინსტიტუტის მე-17 რესპუბლიკური სამეცნიერო
სესია, მუშაობის გეგმა და მოხსენებათა თეზისები, ბათუმი, 1985, გვ. 42;

1886 წელი
2. სახელის მრავლობითი რიცხვის წარმოება სამხრეთ-დასავლეთ საქართველოს
დიალექტთა (აჭარულის, გურულის, მესხურ-ჯავახურის, იმერხეულის) მიხედვით;
მაცნე, ენისა და ლიტერატურის სესია, 1986, #3, მე-7 რესპუბლიკური
დიალექტოლოგიური სესია, მუშაობის გეგმა და მოხსენებათა თეზისები,
თბილისი, 1985, გვ. 39-41; რეზიუმე რუსულ ენაზე, გვ. 133-139;
3. სახელის ფორმაწარმოება -ზე თანდებულით სამხრეთ-დასავლეთ საქართველოს
დიალექტთა (აჭარულის, გურულის, მესხურ-ჯავახურისა და იმერხეულის)
მიხედვით; ენათმეცნიერების ინსტიტუტის ასპირანტთა და ახალგაზრდა მეცნიერ-
მუშაკთა სამეცნიერო კონფერენცია, მუშაობის გეგმა და მოხსენებათა თეზისები,
თბილისი, 1986, 19-21 მარტი;
4. სახელის ფორმაწარმოების თავისებურებანი ქართული ენის სამხრეთ-დასავლურ
დიალექტებში: საკანდიდატო დისერტაცია, ავტორეფერატი რუსულ ენაზე,
თბილისი, 1986;
5. ხმოვანფუძიან სახელთა დაბოლოების საკითხისათვის ქართული ენის სამხრეთ-
დასავლურ დიალექტებში, მე-8 რესპუბლიკური დიალექტოლოგიური სესია,
მუშაობის გეგმა და მოხსენებათა თეზისები, სოხუმი, 1986;

1987 წელი
6. სპირანტთა აფრიკატიზაციის შესახებ ქართული ენის სამხრეთ-დასავლურ
კილოებში გურულის მონაცემთა მიხედვით; მე-9 რესპუბლიკური
დიალექტოლოგიური სესია, მუშაობის გეგმა და მოხსენებათა თეზისები,
თბილისი, 1987;
7. რიცხვში შეთანხმების საკითხები ქართული ენის გურულ დიალექტში; სმამ,
1987, ტ. 125, #3, გვ.653-655; რეზიუმე რუსულ და ინგლისურ ენებზე;
8. მსაზღვრელ-საზღვრულის ბრუნებისათვის სამხრეთ-დასავლეთ საქართველოს
დიალექტებში (აჭარულში, გურულში, მესხურ-ჯავახურში, იმერხეულში), აჭარული
დიალექტის დარგობრივი ლექსიკა, VI, თბილისი, 1987, გვ.16-27; რეზ. რუსულ
ენაზე, გვ. 28; ენათმეცნიერების ინსტიტუტის ასპ. და ახალგაზრდა მეცნიერ
მუშაკთა სამეცნიერო კონფერენციის თეზისები, თბილისი, 1985, გვ.28-29;
9. -კენ თანდებულის ისტორიისათვის (ქართული ენის დიალექტების მიხედვით),
ენათმეცნიერების ინსტიტუტის ასპირანტთა და ახალგაზრდა მეცნიერ-მუშაკთა
კონფერენციის თეზისები, თბილისი, 1987, გვ. 17-18;

1988 წელი
10. ასიმილაციის ერთი სახეობა ქართულში (სამპყრობილე, ტუნჩი, სტუმბრები,
კამბეჩი, საგზალი-საგძალი, საბზელი, საბძელი, რისკი-რიცკი, წისქვილი-წიცქვილი,
პენსიე-პენციე); არნ.ჩიქობავას სახელობის ენათმეცნიერების ინსტიტუტის
ასპირანტთა და ახალგაზრდა მეცნიერ მუშაკთა სამეცნიერო კონფერენციის
თეზისები, 1988, 27-30 ივნისი, გვ.20-21;
12. ომონიმთა აღრევის ერთი შემთხვევისათვის; მაცნე, ენისა და ლიტერატურის
სერია, თბილისი, 1988, #4; გვ. 153-157;
13. ჭორ-//ჭოლ- ძირის შემცველი ფუძეები ქართულსა და ზანურში, მე-19
რესპუბლიკური დიალექტოლოგიური სამეცნიერო სესიის მუშაობის გეგმა და
თეზისები, თბილისი, 1988, გვ. 64-65;

1989 წელი
14. -კენ თანდებულის ისტორიისათვის, იკე, XXVIII, თბილისი, 1989, გვ. 164-171;
რუსული რეზიუმე: К истории послелога - კენ, ИКЯ, XXVIII, Тб., 1989 ст. 172;

1990 წელი
15. საერთოქართველური ა-ს ზანური რეფლექსები, იკეწ, XVII, თბილისი, 1990,
გვ.24-26; რუსული რეზიუმე: Рефлексы общекартвельского *ა в занском, ИКЯ,
XVII, Тб., ст. 27; თბილისი, 1990, პ. 27;

1991 წელი
16. *ღურუ/ღრუ, *ყურუ/ყრუ... ტიპის პროცესებისათვის ქართულში,
ეტიმოლოგიური ძიებანი, თბილისი, 1991, გვ. 65-79;

1992 წელი
17. СVС//СС სტრუქტურის სახელურ ფუძეთა და VC//C ტიპის სუფიქსთა
ურთიერთმიმართების შესახებ, მე-14 რესპუბლიკური დიალექტოლოგიური
სამეცნიერო სესია, მუშაობის გეგმა და თეზისები, ქუთაისი, 1992, გვ. 37-39;

1993 წელი
18. ქართული სალიტერატურო ენის განვითარებაში ეტაპების გამოყოფის
მიზანშეწონილობის შესახებ, ქუთაისის სახელმწიფო უნივერსიტეტის 60
წლისთავისადმი მიძღვნილი საიუბილეო სამეცნიერო კონფერენციის მუშაობის
გეგმა და მოხსენებათა თეზისები, ქუთაისი, 1993, გვ. 38-41; “ქუთაისის
უნივერსიტეტის გამომცემლობა;

- 2 -
 1994 წელი
19. ზანურ-სვანური დიალექტური ტექსტების სამწიგნობრო ენაზე თარგმანების
პრინციპები, რესპუბლიკური სამეცნიერო სემინარი "ქუთაისური საუბრები" _ I,
მუშაობის გეგმა და მოხსენების ძირითადი პროსპექტი, ქუთაისი, 1994, 13-14
მაისი; თანაავტორები: ე. დადიანი, ნ. ნაკანი;
20. დიალექტური (resp. ფოლკლორული, ეთნოგრაფიული) მასალების გამოცემის
პრინციპები, სამეცნიერო სემინარი "ქუთაისური საუბრები" _ I, მუშაობის გეგმა
და მოხსენების ძირითადი პროსპექტი, ქუთაისი, 1994, 13-14 მაისი;
თანაავტორები: ლ. ლომთაძე, ლ. ხაჭაპურიძე;

1995 წელი
21. უმლაუტის არტიკულაციური და პერცეფციული ბაზისის საკითხისათვის
ქართულ ენაში, არნ.ჩიქობავას სახელობის ენათმეცნიერების ინსტიტუტის 54-ე
სამეცნიერო სესიის მუშაობის გეგმა და მოხსენებათა თეზისები, თბილისი, 1995,
გვ. 35-36;
22. "ბაბილონის გოდოლი" ენობრივი თვალსაზრისით, “განთიადი", 1995, #1-2;
23. რწმენისათვის სიკვდილი ანუ ბეთლემელი მწირის გამარჯვება; “განთიადი";
1995, # 9-10;
24. ამირანი - გმირი თუ ღვთაება? საქართველოს მეცნიერებათა აკადემიის ენისა
და ლიტერატურის განყოფილებასთან არსებული ფოლკლორის საკოორდინაციო
საბჭოს მიერ ორგანიზებული 34-ე რესპუბლიკური სამეცნიერო კონფერენციის
მასალები, 1995, 17-19 მაისი;
25. ქუთაისის დიალექტოლოგიური ინსტიტუტის 1994-1995 წლებში ჩატარებული
მუშაობის შედეგები, XV რესპუბლიკური სამეცნიერო სესია, თბილისი, 1995;
26. ~/ი, ვ/E/უ, O/უ~/უი, ო/Eე/ú ბგერითი სეგმენტების მიმართებისა და
გამოსაქვეყნებელ დიალექტურ ტექსტებში მათი დაფიქსირების პრობლემა,
რესპუბლიკური სამეცნიერო სემინარი, "ქუთაისური საუბრები" _ II, ქუთაისი,
1995, 9-12 მაისი; თანაავტორები: რ. შეროზია, ნ. ნაკანი, ე. დადიანი;
27. დიალექტური ტექსტების დანართის _ დღესასწაულთა კალენდრის,
კომენტარების, ლექსიკონის, საძიებლების _ შედგენის პრინციპები,
რესპუბლიკური სამეცნიერო სემინარი, "ქუთაისური საუბრები" _ II, ქუთაისი,
1995, 9-12 მაისი; თანაავტორები: ლ. ხაჭაპურიძე, ლ. ლომთაძე;

1996 წელი
28. მეფუტკრეობის ლექსიკა ქართველურ ენებში, ქართველური მემკვიდრეობა, I,
ქუთაისი, 1996, გვ. 167-172; თანაავტორი ლ. ლომთაძე; Apiculture Vocabulary in the Kart-
velian Languages, Kartvelian Heritage, I, Kutaisi, 1996, p. 172; Col. L. Lomtadze;

29. სუპერსტრატისა და ენობრივი თვითიმუნიზაციის საკითხისათვის, ქუთაისის

უნივერსიტეტის მოამბე, I, 1996, გვ. 21-25; ინგლისური ტექსტი: On superstratum and
Linguistic self-immunization (Umlaut Vowels in Georgian), Bulletin of Kutaisi University; 11, 1996, p. 167-171;
- 3 -
30. მოტივაცია, როგორც ენათა ნათესაობის ერთ-ერთი ასპექტი, ქართველური
მემკვიდრეობა, I, ქუთაისი, 1996, გვ. 246-252; ინგლისური რეზიუმე; Motivation as
One of the Aspects of Language Kinship, Kartvelian Heritage, II, Kutaisi, 1996, p. 252;

31. ხვლიკ-, სლიკვ- ფუძეთა ისტორიისათვის, საენათმეცნიერო ძიებანი, V,

თბილისი, 1996, გვ. 267-271;
32. ტოპონიმთა კლასიფიკაცია მოტივაციის მიხედვით (ოკრიბის მასალები),
ქართველური მემკვიდრეობა, I, ქუთაისი, 1996, გვ. 16-25. თანაავტორი დ.ბაკურაძე;
ინგლისური რეზიუმე: The Classification of Place Names According to Their Motivation (Okriba Materi-
als); Kartvelian Heritage I., Kutaisi, 1996, p. 26;. Col. D. Bakuradze;

33. ენობრივი პოტენცია და რედუქციის საკითხები ქართულში, ქართველურ ენათა

სტრუქტურის საკითხები, VI, თბ., 1996, გვ. 150-154; ინგლისური რეზიუმე: Lin-
guistic potence and the problem of reduction in Georgian; Questions of the structure of the Kartvelian lan-
guages, VI, p. 154;
34. სიბილანტთა რამდენი რიგი უნდა აღდგეს საერთოქართველურში? პროფესორ
გიორგი როგავას დაბადების 90 წლისთავისადმი მიძღვნილი საიუბილეო
სამეცნიერო სესია, მუშაობის გეგმა და მოხსენებათა თეზისები, თბილისი, 1996,
გვ. 23-24; "მეცნიერება";
35. ლაბიალიზაციისა და უმლაუტიზაციის მიმართებისათვის (ხევსურულის,
მოხეურისა და ინგილოურის მასალების მიხედვით), არნოლდ ჩიქობავას
საკითხავები, VII, თბილისი, 1996, გვ. 32-33; "მეცნიერება";
36. ერის სოციოლინგვისტური პროფილის ფორმულის აგებისათვის,
რესპუბლიკური დიალექტოლოგიური სამეცნიერო სესია, მუშაობის გეგმა და
თეზისები, 1996, 24-25 ოქტომბერი; თანაავტორი ზ.კიკვიძე;
37. ივ.ჯავახიშვილი და ქართველური დიალექტოლოგიის საკითხები, ქ.ქუთაისის
აკ.წერეთლის სახ. სახელმწიფო უნივერსიტეტის საუნივერსიტეტთაშორისო
სამეცნიერო სესია, 24-25 სექტემბერი, 1996 წ., ეძღვნება აკად. ივანე
ჯავახიშვილის დაბადების 120 წლისთავს, მუშაობის გეგმა და მოხსენებათა
თეზისები; თანაავტორი მ.ქაცარავა, თბილისი, 1996 წ., გვ. 267-271; "ქუთაისის
უნივერსიტეტის გამომცემლობა";
38. "უმლაუტიანი ხმოვნების" ფორმირებისათვის ქართული ენის დიალექტებში,
ქუთაისის აკ. წერეთლის სახელობის სახელმწიფო უნივერსიტეტი, IV
საენათმეცნიერო კონფერენცია, ქუთაისი, 1996, გვ. 123;
39. ერთი ტერმინის საჭიროების შესახებ; არნ. ჩიქობავას სახელობის
ენათმეცნიერების ინსტიტუტის 55-ე სამეცნიერო სესიის მუშაობის გეგმა და
თეზისები, ეძღვნება აკად. ივ. ჯავახიშვილის დაბადების 120 წლისთავს, 1986,
12-15 ნოემბერი; "მეცნიერება";
40. ეთნიკური სპექტრი და სოციოლინგვისტური პროფილის ფორმულა
საქართველოში (სტატია 4გვ.). 1996 წ., თანაავტორი ზ.კიკვიძე.

1997 წელი

- 4 -
 41. ზოგი ტერმინის დაზუსტებისათვის, მაცნე, ენისა და ლიტერატურის სერია,
1997, რუსული რეზიუმე: К уточнению некоторих терминов, Известия
Академий наук Грузии, Сериа языков и литературы.
42. პროგრამა-ინსტრუქცია დიალექტოლოგიური (ეთნოლოგიური და
ფოლკლორული ტექსტების მომძიებელთათვის, ქუთაისი, 1997, გვ. 1-46;
ინგლისური ტექსტი: Programme-Instruction, for the collectors of dialectologic (ethnographic, folklore)
texst, Kutaisi, 1997, p. 47-60;

43. პალატალიზებული ხმოვნები ქართველურ ენებში, როგორც სუპერსტრატული

გავლენების შედეგი, საენათმეცნიერო ძიებანი, VI, თბილისი, 1997, გვ. 35-37;
44. ბრუნება როგორც სახელის ფორმაწარმოების ერთ-ერთი ასპექტი, გიორგი
როგავას, საიუბილეო კრებული, თბილისი, 1997, გვ. 157-170; ინგლისური
რეზიუმე: Case as one of the aspects of noun formation, p.170;
45. კვიც-//კიცვ- ფუძეთა მიმართებისათვის, ქუთაისის უნივერსიტეტის მოამბე, I,
1997, გვ. 7-9; ინგლისური ტექსტი: On the relationships between kvic-||kicv stems, Bulletin of
Kutaisi University, N I, 1997, p. 99-104;
46. უმლაუტის სახეები ქართულში, ბესარიონ ჯორბენაძის საზოგადოების III
სამეცნიერო კონფერენცია, მუშაობის გეგმა და მოხსენებათა თეზისები, თბილისი,
1997, გვ. 39;
47. E სონანტი, ვ სპირანტი თუ ვ|E- სონორი?, მე-17 რესპუბლიკური
დიალექტოლოგიური სამეცნიერო სესია, თელავი, 1997, გვ. 27-28; "მეცნიერება";
48. ხმოვანთკომპლექსის ტრანსფორმაციისათვის ქართულში, ენათმეცნიერების
ინსტიტუტის 56-ე სამეცნიერო სესია, მუშაობის გეგმა და მოხსენებათა თეზისები,
4-7 ნოემბერი, თბილისი, 1997, გვ. 29-30;
49. ეთნოსის, ეთნონიმისა და სხვა ტერმინთა შესახებ, გაზ. "ლიტერატურული
საქართველო", 1997, 4-11 აპრილი;
50. ორბელიანები და საქართველოს კავკასიური პოლიტიკა, ალექსანდრე
ორბელიანის ხსოვნისადმი მიძღვნილი პირველი სამეცნიერო კონფერენციის
მასალები, თბილისი, 1997, გვ. 65-72;
51. სახელის ფორმაწარმოების მოდელირების პრინციპებისათვიხ ქართულში - ენის
კონცეპტუალური და კომპიუტერული მოდელები - კონფერენცია, თბილისი, 1997,
1-3 ივლისი; "ქართული ენა";
52. თანამედროვე ქართული ენის სამეტყველო ბგერათა სპექტრული
ანალიზისათვის - I, არნოლდ ჩიქობავას საკითხავები, IX, თბილისი, 1997;
"ქართული ენა";
53. რწმენისათვის სიკვდილი, ანუ ბეთლემელი მწირის გამარჯვება; ჟურნ.
"ცისკარი", #7, 1997;

1998 წელი
54. ქართველურ ენებში ე.წ. "საფეხურებრივი" უმლაუტისა და რელატიური
ქრონოლოგიის ზოგი საკითხისათვის, ქართველური მემკვიდრეობა, II, ქუთაისი,
1998, გვ. 255-262; ქუთაისის უნივერსიტეტის გამომცემლობა"; ინგლისური
- 5 -
რეზიუმე: On the SoCalled "Gradual" Umlaut in the Kartvelian Languages and Some Problems of Relative
Ckronology.
55. ხმოვანთკომპლექსის ადაპტაციისათვის ქართულში, ქართველურ ენათა
სტრუქტურის საკითხები, VII, თბ., 1998; ინგლისური რეზიუმე: On the adaptation of
vowel-complexes in Georgian, Qestions of the strukture of the Kartvelian Language, VII, Tbilisi, 1998;
56. ლაბიოველარიზაციისა და პალატალიზაციის მიმართებისათვის, მაცნე, ენისა
და ლიტერატურის სერია, თბ., 1998; რუსული რეზიუმე: О взаимоотношений
лабиовеларизаций и палатализаций. Известия Академий наук Грузии, серия
языка и литературы. Тбилиси, 1998;
57. "~" და "ი" ალოფონთა მიმართებისათვის ქართველურ ენებში, "ქუთაისური
საუბრები",V, სიმპოზიუმის მასალები, ქუთაისი, 1998, გვ. 65-67; თანაავტორები:
ე. დადიანი, ნ. ნაკანი;
58. თანამედროვე ქართული ენის სამეტყველო ბგერათა სპექტრული
ანალიზისათვის - I, არნოლდ ჩიქობავას საკითხავები, IX, თბილისი, 1998, გვ.22;
თანაავტორი: ლ. ვაშაკიძე;
59. სონანტების ალოფონთა ასახვისათვის ასომთავრულში, "ქუთაისური საუბრები"
V, სიმპოზიუმის მასალები, ქუთაისი, 1998, გვ. 63-64;
60. ბრუნვათა რაოდენობის საკითხისათვის ქართულში, ქუთაისის უნივერსიტეტის
სამეცნიერო სესიის მუშაობის გეგმა და მოხსენებათა თეზისები, ქუთაისი, 1998,
გვ. 31-32;
61. ლოკალური ბრუნვების შესახებ გეოგრაფიული სახელებთან (ზემო აჭარულის
მიხედვით), ქართველური ონომასტიკა, I, თბილისი, 1998, გვ. 27-34;
62. ი ხმოვნის კუმშვისათვის ერთი ტიპის ზმნურ ყალიბებში, ბ. ჯორბენაძის
საზოგადოების V სამეცნიერო კონფერენციის მასალები, თბილისი, 1998, გვ. 32-
33; "ქართული ენა";
63. ზმნის ფორმაწარმოების მოდელირებისათვის (კომპიუტერული მოდელები) -
ენის კონცეპტუალური და კომპიუტერული მოდელები, III, თბილისი, 1998;
"ქართული ენა";
64. დედაენა - სამყაროს ხედვა-აღქმის სისტემა - ალ. ორბელიანის ხსოვნისადმი
მიძღვნილი II კონფერენციის მასალები, თბილისი, 1998;
65. პალატალიზებული ხმოვნები ქართველურ ენებში, როგორც სუპერსტრატული
გავლენების შედეგი, "საენათმეცნიერო ძიებანი", VI, 1998;
66. თანამედროვე ქართული ენის ხმოვანთა სისტემა. სადოქტორო დისერტაცია,
გვ. 1-253, თბილისი, 1998; ავტორეფერატი ქართულ ენაზე, გვ. 3-44;
ავტორეფერატი ინგლისურ ენაზე: Vowel sistem of modern Georgian Language, გვ. 45-90,
თბილისი, 1998;
67. გადამქართულდა - გადამავიწყდა, სამეცნიერო-პოპულარული გაზეთი
"ქართული", 1998, #1;
68. სახელმწიფო ენა _ ქვეყნის ღირსების საზომი! სამეცნიერო-პოპულარული
გაზეთი "ქართული", 1998, #1.
69. აფსირტედან გამსახურდიამდე ანუ აწმყოს უდაბნოში, თბ., 1998

- 6 -
1999 წელი
70. სონანტების ალოფონთა ასახვისათვის ასომთავრულში (სამეტყველო კოდების
შერევის ერთი ნიმუში), ქართველური მემკვიდრეობა III, 1999; ქუთაისის
უნივერსიტეტის გამომცემლობა";
71. ~ და ი ბგერათა მიმართებისათვის ქართველურ ენებში, ქართველური
მემკვიდრეობა III (თანაავტორები: ე.დადიანი, ნ.ნაკანი), 1999; ქუთაისის
უნივერსიტეტის გამომცემლობა";
72. ვ, უE და უ ბგერათა განაწილებისათვის ქართული ენის დიალექტებში,
ქართველური მემკვიდრეობა III; თანაავტორები: ლ.ლომთაძე, ლ, ხაჭაპურიძე,
1999;
73. Lოცატივუს ეხტერიორ-ისა და Lოცატივუს-ის გამოხატვისათვის ზემოაჭარულში,
ონომასტიკა II, თბილისი, 1999;
74. ეი > იი > ი პროცესისთვის თუშურში, არნ. ჩიქობავას საკითხავები X,
თბილისი, 1999;
75. ხმოვანთა განაწილება პიქტორულ ლექსიკაში, ქსუ მოამბე, ქუთაისი, 1999;
76. იი > ი პროცესისათვის ქართულში, საიუბილეო კრებული არნოლდ
ჩიქობავას, ზუგდიდი, 1999;
77. ხმოვანთკოპლექსთა ტრანსფორმაციისათვის ქართულში, საენათმეცნიერო
ძიებანი, VIII, თბილისი, 1999;
78. ი ხმოვნის კუმშვისათვის ერთი ტიპის ზმნურ ყალიბებში, ბესარიონ
ჯორბენაძის საზოგადოების V სამეცნიერო კონფერენციის მასალები, თბილისი,
1999, 21-22 იანვარი;
79. "ქება~ს" ტექსტოლოგიურ-სემანტიკური ანალიზის საკითხები, ალ.ორბელიანის
ხსოვნისადმი მიძღვნილი III კონფერენციის მასალები, თბილისი, 1999;
80. აფსირტედან გამსახურდიამდე ანუ აწმყოს უდაბნოში, სტატიათა კრებული
საქართველოს უძველესი და უახლესი ისტორიის საკითხების შესახებ, გვ. 1-315;
თბილისი, 1999;
81. 14 აპრილი - ქართული ენის დღე თუ საქართველოს სახელმწიფო ენის დღე?
სამეცნიერო-პოპულარული გაზეთი "ქართული", 1999, #3;
82. ასული (სიტყვის ისტორიისა და ეტიმოლოგიის საკითხები), სამეცნიერო
პოპულარული გაზეთი "ქართული", 1999, #3;
83. ნიჰილიზმიდან უიმედობამდე ანუ სიცოცხლე არა ღირს?! სამეცნიერო-
პოპულარული გაზეთი "ქართული", 1999, #2

2000 წელი
84. "ქება~ და დიდება~ ქართულისა ენისა~", გვ. 1-131 (I თავი _ ლილი
ხევსურიანი, II-V თავები _ ტარიელ ფუტკარაძე, საგალობელი _ იოსებ
კუჭუხიძე, თარგმანები _ ზურაბ კიკნაძე, მხატვარი _ ილია ჭრელაშვილი;
ქუთაისი, 2000;

- 7 -
85. ფუტკარ- ფუძის ისტორიისათვის, იბერიულ-კავკასიური ენათმეცნიერება,
XXXIV, თბილისი, 2000;
86. საქართველოს ენობრივ-ეთნიკური სიტუაციის ისტორიული დინამიკისათვის,
ქართველური მემკვიდრეობა IV, 2000; "ქუთაისის უნივერსიტეტის გამომცემლობა";
87. პალატალიზებული ხმოვნების ისტორიისათვის ქართული ენის სამცხურ-
ჯავახურ დიალექტში, კრებული "მესხეთი" (ისტორია და თანამედროვეობა),
ახალციხე, 2000;
88. ისტორიული ქრონოლოგიის ერთი საკითხისათვის (რომელ ენაზე
ლაპარაკობდა აიეტი?), ქსუ ქუთაისის ისტორიის ინსტიტუტის მეცნიერ-მუშაკთა
სამეცნიერო კონფერენციის მასალები, ქუთაისი, 2000;
89. საერთოეროვნული სალიტერატურო ენისა და "საშინაო" სამეტყველო კოდების
მიმართების საკითხი ქართული სალიტერატურო ენისა და ქართველური
დიალექტების მიხედვით (სამეტყველო კოდების იერარქიისათვის), XX
რესპუბლიკური დიალექტოლოგიური სამეცნიერო სესიის მასალები, ზუგდიდი,
2000, 20-21 ოქტომბერი;
90. ხმოვანთკომპლექსთა შედგენილობისათვის მეგრულსა და ბალსქვემოურში
(კომპიუტერულ მონაცემთა წინასწარი ანალიზი), არნ. ჩიქობავას სახელობის
ენათმეცნიერების ინსტიტუტის 59-ე სამეცნიერო სესიის მასალები, თბილისი,
2000, 12-15 დეკემბერი;
91. ღვთისმსახურების ენა "ყოველთა ქართველთა" ერთიანობის განმსაზღვრელი
ერთ-ერთი მთავარი ფაქტორი, კრებული ივერია, IV-V, 2000, პარიზი;
92. ქრისტეშობა (სიტყვის ისტორიისა და ეტიმოლოგიის საკითხები), სამეცნიერო
-პოპულარული გაზეთი "ქართული", 2000, #17;
93. რომელ ენაზე ლაპარაკობდა აიეტი? სამეცნიერო-პოპულარული გაზეთი
"ქართული", 2000, #15;
94. ზოგადქართული (ქართველური) სალიტერატურო ენა და ქართველური
დიალექტები, სამეცნიერო-პოპულარული გაზეთი "ქართული", 2000, #14;
95. გული, სამეცნიერო-პოპულარული გაზეთი "ქართული", 2000, #14;
96. ქართული სალიტერაურო ენა _ "ყოველთა ქართველთა" ერთიანობის
განმსაზღვრელი მთავარი ფაქტორი, სამეცნიერო-პოპულარული გაზეთი
"ქართული", 2000, #10;
97. წელიწადის დროები, სამეცნიერო-პოპულარული გაზეთი "ქართული", 2000,
#7;

2001 წელი
98. მესხურ და ჰერულ დიალექტთა ადგილისათვის ქართველურ სამეტყველო
კოდთა სისტემაში, კრებული "ჯავახეთი" (ისტორია და თანამედროვეობა),
ახალციხე, 2001, თანაავტორი: ვ.კუზიბაბაშვილი;
99. დიალექტი და უმწერლობო ენა (მონათესავე ენობრივ ერთეულთა
კვალიფიკაციის საკითხისათვის), არნ. ჩიქობავას სახელობის ენათმეცნიერების
ინსტიტუტის მე-60 სამეცნიერო სესიის მასალები, თბილისი, 2001;
- 8 -
100. ქუთაისის სახელის ისტორიული ვარიანტები, XXI რესპუბლიკური
დიალექტოლოგიური სამეცნიერო სესიის მასალები, თბილისი, 2001;
101. ქართველთა დიალექტების დაჯგუფებისათვის, არნ.ჩიქობავას საკითხავები
XII, 2001;
102. ღვთისმსახურების ენა "ყოველთა ქართველთა" ერთიანობის
განმსაზღვრელი ერთ-ერთი მთავარი ფაქტორი (სამწიგნობრო ენისა და
დიალექტთა მიმართების საკითხისათვის), ქართველური მემკვიდრეობა V, 2001;
103. ქართველები, ზოგადქართული სამწიგნობრო ენა და ქართველთა
დიალექტები (ისტორიული ასპექტები), საერთაშორისო სიმპოზიუმის -
"ქუთაისური საუბრები" VIII - მასალები, 2001; ქუთაისის უნივერსიტეტის
გამომცემლობა";
104. შელოცვების ენა ქართველური დიალექტების მიხედვით, ქართველური
მემკვიდრეობა, V, ქუთაისი, 2001; თანაავტორები: ე.დადიანი, ნ.ნაკანი და
რ.ხაჭაპურიძე; ქუთაისის უნივერსიტეტის გამომცემლობა";
105. გრიგოლ დადიანი ოდიშის სამთავროს მცხოვრებთა ენის შესახებ ანუ
ქართველთა ნათესაობის სამი ძირითადი ნიშანი სამას თერთმეტი წლის
წინანდელი ისტორიული დოკუმენტის მიხედვით, სამეცნიერო პოპულარული
გაზეთი "ქართული", 2001, #8;
106. სვანები სალიტერატურო ენისა და სვანური მეტყველების შესახებ
(ქართველთა ეროვნულ-ენობრივი თვითმიკუთვნებულობის საკითხი), სამეცნიერო-
პოპულარული გაზეთი "ქართული", 2001, #7; თანაავტორი: ნ. ნაკანი;
107. ხევსურეთი - საქართველოს ოლიმპო, სამეცნიერო პოპულარული გაზეთი
"ქართული", 2001, #7-8;

2002 წელი
108. ქართველთა აღმნიშვნელი ზოგი ეთნონიმის წარმოქმნის ისტორიისათვის,
არნ.ჩიქობავას საკითხავები XIII, თბილისი, 2002, 11 ნოემბერი;
109. დიალექტი, უმწერლობო ენა და საერთოქართველური სამწიგნობრო ენა
(მონათესავე ენობრივ ერთეულთა კვალიფიცირების საკითხისათვის), "ქუთაისური
საუბრები" IX, სიმპოზიუმის მასალები, ქუთაისი, 2002; "ქუთაისის
უნივერსიტეტის გამომცემლობა";
110. ქართველთა დიალექტები (ისტორიული ასპექტები), კრებული
"ქართველი ხალხის ეთნოგენეზი", თბილისი, 2002;
111. ქართველები, ზოგადქართული სამწიგნობრო ენა და ქართველთა
დიალექტები (ისტორიული მიმოხილვა), ქართველური მემკვიდრეობა VI, ქუთაისი,
2002; ქუთაისის უნივერსიტეტის გამომცემლობა";
112. საერთო მოვლენები თანამედროვე ქართველურ დიალექტებში I
(პალატალიზებული ხმოვნების ეტალონთა გაჩენისათვის ქართველთა პერცეფციულ
ბაზისში), XXII რესპუბლიკური დიალექტოლოგიური სამეცნიერო სესიის მასალები,
ეძღვნება ბ.ჯორბენაძის დაბადების 60 წლისთავს, თბილისი, 2002, 5-6 ნოემბერი;
113. ზოგადქართული (ქართველური) სამწიგნობრო ენის ქმნადობის პროცესი
და ქართველთა ეთნოგენეზი, ქუთაისის აკაკი წერეთლის სახ. სახელმწიფო
- 9 -
 უნივერსიტეტის პროფესორ-მასწავლებელთა IX სამეცნიერო კონფერენციის
მასალები, ქუთაისი, 2002, 11-14 ნოემბერი; ქუთაისის უნივერსიტეტის
გამომცემლობა;
114. "ერთისა ენის მქონებელნი", სამეცნიერო-პოპულარული გაზეთი
"ქართული", 2002, #3;
115. ქუთაისის ისტორია და ქართველურ დიალექტთა ჩამოყალიბების
დათარიღების საკითხი, სამეცნიერო-პოპულარული გაზეთი "ქართული", 2002,
#2;
116. არტაანი, კოლა, ჯავახეთი..., სამეცნიერო-პოპულარული გაზეთი
"ქართული", 2002, #1;
117. ასპინძური მასპინძლობა, სამეცნიერო პოპულარული გაზეთი
"ქართული", 2002,#4-5;
118. ქართული ენის ხმოვანთა სპექტრული მონაცემები და სონანტთა კლასის
საკითხი (ი და უ ბგერათა სონანტური ბუნებისათვის)...
119. Georgians (Kartvelians), Common Kartvelian literary language and dialects of georgians (kartvelians)
(Historical aspects), "Лингвистические и эстетические аспекты анализа текста и речи". В 3 томах, том 3,
Соликамск, 2002, стр.: 153-156.
120. ქუთაისის ისტორია, მისი სახელის ვარიანტები (კუტაია, კუთაისი,
კვიტაიონი, კოტაისი, კოტა, ქუთათი, ქუთეისი, ქუთეში, ქუთ@შ, ქუთათისი...) და
ქართველურ დიალექტთა ჩამოყალიბების დათარიღების საკითხი, ბათუმის შოთა
რუსთაველის სახელობის სახელმწიფო უნივერსიტეტისა და მემედ აბაშიძის
სახელობის სამეცნიერო-კვლევითი ცენტრის II კრებული, ბათუმი, 2002, გვ. 173-
185;
121. რომელი ენობრივი ერთეული (კილო, კოინე, ენა) უდევს საფუძვლად
ქართველთა სამწიგნობრო ენას?, ქართვე-ლოლოგიური კრებული, I, გვ. 75-84,
თბილისი, 2002;

2003 წელი
122. ქართლი - ქართველთა "ფრიადი (//მრავალი!) ქვეყნის" საერთო სახელი
(რომელი ქვეყნები ითვლება ქართლად "გრ.ხანძთელის ცხოვრების" მიხედვით?);
თსუ მესხეთის ფილიალისა და გრიგოლ ხანძთელის საზოგადოების ერთობლივი
სამეცნიერო კონფერენციის მასალები; 2003, 17-18 აპრილი;
123. ქართ-, ქართუ-, ქართლ- და ქართEელ- ფუძეთა მიმართებისათვის
(არსებობდა თუ არა ტომი ქართი//ქართუ?); არნ. ჩიქობავას სახ.
ენათმეცნიერების ინსტიტუტის 61-ე სამეცნიერო სესიის მასალები, თბილისი,
2003;
124. აიეტის ქვეყნის შესაძლო საზღვრებისა და საერთოქართველური
ენობრივი კოინეს საკითხისათვის, გელათის მეცნიერებათა აკადემის ჟურნალი,
#7, 2003 "Towards the Historical boundaries of Kolkhida Country and Common Kartvelian linguistic
Coine"Journal of Gelati academy of Sciences # 7, 2003, Publishing House " Intelecti"
125. ქართველთა ისტორიის კონცეპტუალური ქარგა და ქართველურ
სამეტყველო ერთეულთა რაოდენობის საკითხი, ენათმეცნიერების საკითხები,
თბილისი, 2003;

- 10 -
126. ქართველური დიალექტოლოგიური ტექსტების ელექტრო-ნული ბაზა;
არნ. ჩიქობავას სახელობის ენათმეცნიერების ინსტიტუტის კონფერენცია "ბუნებრივ
ენათა დამუშავება - ქართული ენა და კომპიუტერული ტექნოლოგიები",
თბილისი, 2003;
127. მონათესავე ენობრივ ერთეულთა კვალიფიკაციის საკიხისათვის
თანამედროვე მეცნიერებაში (ენა და კილო), ქართველური მემკვიდრეობა, VII,
ქუთაისი, 2003; ქუთაისის უნივერსიტეტის გამომცემლობა";
128. ზოგადქართული (ქართველური) სამწიგნობრო ენისა და მეგრული
კილოს მიმართების საკითხისათვის ო.ქაჯაიას მეგრულ-ქართული ლექსიკონის
მიხედვით, XXIII რესპუბლიკური სამეცნიერო სესიის მასალები, თელავი, 2003;
თანაავტორი ე.დადიანი;
129. თანდებულიან ბრუნვათა საკითხისათვის თანამედროვე ზანურ
დიალექტებში; თანაავტორი ე.დადიანი, ქართველური მემკვიდრეობა, VIII,
ქუთაისი, 2004; ქუთაისის უნივერსიტეტის გამომცემლობა";
130. მიხვევით სიტყვის სემანტიკა და საქართველოში ბუნ-თურქთა
ავტოქტონობის საკითხი, არნ.ჩიქობავას სახელობის ენათმეცნიერების ინსტიტუტის
62-ე სამეცნიერო სესიის მასალები, 2003, 23-25 დეკემბერი;
131. და-/დო ზმნისწინი მეგრულში, არნ.ჩიქობავას სახელობის ენათმეცნერების
ინსტიტუტის 62-ე სამეცნიერო სესიის მასალები, 2003, 23-25 დეკემბერი;
თანაავტორი ე.დადიანი;
132. სახელის ფორმაწარმოების პრინციპებისათვის; ბესარიონ ჯორბენაძისადმი
მიძღვნილი კრებული, თბილისი, 2003;
133. ქართველთა აღმნიშვნელი ძველი და ახალი სახელები (კოლხები,
კორაქსები, კოლები, ქართველოლოგიური კრებული, II, თბილისი, 2003;
134. ქართლის საზღვრების საკითხისათვის "გიორგი მერჩულეს" მიხედვით,
ქართველოლოგიური კრებული, II, თბილისი, 2003;

2004 წელი
135. ქართული სამწიგნობრო ენა (სახელმძღვანელო ფილოლოგიის
ფაკულტეტის სტუდენტთათვის); თანაავტორები: მ.ქაცარავა, მ.მიქაძე, ი.რუსაძე;
ქუთაისის უნივერსიტეტის გამომცემლობა";
136. ქართული წყაროების ბუნთურქები და ამიერკავკასიის უძველესი
მოსახლეობის საკითხი ქართველური მემკვიდრეობა, VIII, ქუთაისი, 2004;
ქუთაისის უნივერსიტეტის გამომცემლობა";
137. ენისა და კილოს გამიჯვნის სამეცნიერო პრობლემის განხილვა თუ?
ენათმეცნიერების საკითხები, I, თბილისი, 2004;
138. 136. პირველი პირის ვ/უE ნიშნის მეტათეზისისათვის ქართველურ
დიალექტებში, XXIV რესპუბლიკური სამეცნიერო სესიის მასალები, ქუთაისი,
2004; თანაავტორი ე.დადიანი;

- 11 -
139. პირველი პირის ვ/უE ნიშნის მეტათეზისისათვის ქართველურ
დიალექტებში, ქართველოლოგიური კრებული III, თბ., 2004; თანაავტორი
ე.დადიანი;
140. კუერ-, კურთხევ-, კურთხ- ფუძეთა მიმართებისათვის, XXIV
რესპუბლიკური სამეცნიერო სესიის მასალები, ქუთაისი, 2004; თანაავტორი;
ლ.ხაჭაპურიძე;
141. მარგვეთი: ლიხიდან "ვიდრე ზღუადმდე" თუ ლიხიდან "ვიდრე
ზღურადმდე ეგრისისა"; ქართველური ონომასტიკა, II, თბილისი, 2004;
142. მუჰაჯირი ქართველების შთამომავალთა ეროვნულ-ენობრივი
თვითგანსაზღვრისათვის, რესპუბლიკური კონფერენციის (ეროვნული და
სარწმუნოებრივი იდენტობა) მასალები, თბილისი, 2004;
143. თანდებულიან ბრუნვათა საკითხისათვის თანამედროვე ზანურ
დიალექტებში; ქართველური მემკვიდრეობა, VIII, ქუთაისი, 2004; თანაავტორი
ე.დადიანი;
144. მარგვეთი: ლიხიდან "ვიდრე ზღუადმდე" თუ ლიხიდან "ვიდრე
ზღურადმდე ეგრისისა"; ქართველური ონომასტიკა, II, თბილისი, 2004;

2005 წელი
145. ლაზთა ენობრივ-ეთნიკური თვითაღქმის საკითხისათვის, ლაზეთ-ჭანეთი:
ისტორია და თანამედროვეობა, სამეცნიერო კონფერენციის მასალები, თბილისი,
2005, 25 აგვისტო, საქართველოს პარლამენტი - პირველი რესპუბლიკის
დარბაზი;
146. მესხეთიდან დეპორტირებულთა თვითაღქმა. გამომცემლობა "არტანუჯი",
2005; the Identity of Repatriates from Meskheti, 2005; "Artanuji";
147. აბრუტივები იანეთში მცხოვრებ რეპატრირებულთა თურქულ
მეტყველებაში; XXXV რესპუბლიკური დიალექტოლოგიური სამეცნიერო სესიის
მასალები, თბილისი, 2005, თანაავტორი გ. ქამუშაძე;
148. იმერხეული ტოპონიმები: სამებათი, საყდრიყელი, ხანძთა... და ძველი
უნივერსიტეტი; XXXV რესპუბლიკური დიალექტო-ლოგიური სამეცნიერო სესიის
მასალები, თბილისი, 2005;
149. ქართველები (ისტორიული საცხოვრისი, სამწიგნობრო ენა, დიალექტები);
გამომცემლობა "ქუთაისის სახელმწიფო უნივერსიტეტი", 2005;
150. ნა-/ნო- პრეფიქსიან ზმნურ ფორმათა წარმოების ზოგიერთი საკითხი
ქართველურ ქვესისტემებში, ქართველოლოგიური კრებული IV, თბილისი, 2005;
151. სხვადასხვაენოვანი ქორონიმები და სხვადასხვა ისტორიული ეპოქა
(მეთოდოლოგიური შენიშვნები კოლხეთ-ლაზიკა-ეგრისის მიმართების მიხედვით)
ქართველოლოგიური კრებული IV, თბილისი, 2005;
152. ქართული ქრისტიანული ტერმინოლოგიის ისტორიისათვის
(კურთხევა/კუერთხი), II საერთაშორისო სიმპოზიუმი: ქრისტიანობა ჩვენს
ცხოვრებაში: წარსული, აწმყო, მომავალი, თბილისი, 2005, თანაავტორი ლ.
ხაჭაპურიძე;

- 12 -
153. ეთნოლინგვისტური ტერმინები და ევროპული ქარტია უმცირესობათა
ენების შესახებ, 2005; "ქუთაისის უნივერსიტეტის გამომცემლობა"; Ethnolinguistic
Terms and European Charter for Regional or Minority Languages, 2005;
154. წინარექართველურ (იბერიულ-კავკასიურ-წინააზიურ) და ქართველურ
ტომთა აღმნიშვნელი სახელები (მუშქები, მუშქა/მუშქი, მოსხები, მოსოხი/მეშეხი,
მოსხიკეს მცხოვრებლები), ჟურნალი ხვამლი, (ცაგერისა და ლენტეხის ეპარქიის
გამოცემა), 2(10)2005;
155. სამწიგნობრო ენისა და დიალექტის მიმართების საკითხი გ.ლეონიძის
შემოქმედების მიხედვით (თანაავტორი ი.ვაშაკიძე), გ.ლეონიძისადმი მიძღძნილი
სალეცნიერო კონპერენციის მასალები, თბილისი-საგარეჯო, 2005, 23-24
დეკემბერი;
156. Some aspects of the national and linguistic identity of descendants of Georgian Muhajirs
საერთაშორისო სიმპოზიუმი თემაზე: Language, history and cultural identities in the Caucasus
(მალმოს უნივერსიტეტის გამომცემლობა), Malmo University, 2005, June 17-19;
2006 წელი
157. ევროპის საბჭოს ორი დოკუმენტის ეთნო-ლინგვისტური ცნებები და
ქართველური სინამდვილე, ჟურნალი ხვამლი, 1(12) თბილისი, 2006;
158. ქართული ენის ისტორია, ქუთაისი, 2006 (თანაავტორები:
ჟ.ფეიქრიშვილი, ე.დადიანი და სხვ.);
159. სვანები, სვანოკოლხები, ეგრსვანები, მისიმიელები და ოქროს საწმისი;
რესპუბლიკური კონფერენცია "სვანეთი - ქართული კულტურის სავანე"
(იბეჭდება), თბილისი-ლენტეხი-მესტია;
160. ივეთი (იმერხევის სოფელი), წმინდა მაქსიმე აღმსარებლისადმი
მიძღვნილი სამეცნიერო კონფერენცია ორგანიზებული საქართველოს საპატრიარქოს
მიერ, თბილისი-ცაგერი, აგვისტო, 2006
161. ტერმინოლოგიური შეფასება, განათლების დაგეგმვა და საზოგადოებრივი
თვითაღქმა, ქართველი ხალხის სოციოკულ-ტურული ანთროპოლოგიისა და
ეთნოლინგვისტური კვლევის საერთაშორისო ცენტის სიმპოზიუმი, ბათუმი, 22-24
სექტემბერი, 2006;
162. ”არის” მეშველი ზმნის ფონეტიკურ-სემანტიკური ტრანსფორმაციისათვის
ქართველურ ენობრივ ქვესისტემებში (თანაავტორი ე.დადიანი), XXVI
რესპუბლიკური დიალექტო-ლოგიური სამეცნიერო სესიის მასალები, თბილისი,
14-16 ნოემბერი, 2006;
163. იმნიეთის მიკროტოპონიმები (თანაავტორი მ.მიქაუტაძე), XXVI
რესპუბლიკური დიალექტოლოგიური სამეცნიერო სესიის მასალები, თბილისი, 14-
16 ნოემბერი, 2006;
164. სათავე და პერსპექტივა ქართული სამწიგნობრო ენისა, თბილისი,
2006.

- 13 -