BAB 7 CAHAYA, WARNA, DAN PENGLIHATAN

Soalan Objektif

Raja!
Skrin putih dalam Rajah 1 di atas digerak ke hadapan dan ke belakang supaya satu imej yang tajam
terbentuk padanya. Apakah ciri-ciri imej itu ?
A Mengecil dan tegak
B Membesar dan terbalik
C Mengecil dan terbalik
D Membesar dan tegak
"

Raja! "
Rajah 2 di atas menunjukkan cahaya putih yang dilalukan melalui prisma serta dua penapis warna.
Apakah warna yang diperhatikan di atas skrin putih ?
A Merah, biru, dan ungu
B Merah dan biru
C iru sahaja
D !ngu sahaja
# Antara berikut, yang manakah ti$ak benar tentang warna-warna pelangi ?
A "#mp#nen merah mempunyai panjang gel#mbang terpanjang
B "#mp#nen ungu mempunyai halaju terbesar
C "#mp#nen biru lebih banyak disebarkan daripada k#mp#nen hijau
D Setiap k#mp#nen mempunyai $rekuensi yang sama
% &ears#n Malaysia Sdn. hd. 7 % ank S#alan &S 'ingkatan (
skrin putih
kanta
pemegang
kanta
cahaya
putih
prisma
skrin putih
&enapis
biru
&enapis
magenta
sinar
cahaya
dari
#bjek jauh
)
&
Raja! #
Rajah * di atas menunjukkan mata manusia. ahagian kamera yang menjalankan $ungsi yang sepadan
dengan bahagian berlabel ) pada mata ialah
A pengatup
B gelang pem$#kus
C dia$ragma
D kanta kamera
'

Raja! &
Rajah ( di atas menunjukkan satu m#del telesk#p astr#n#mi. "edudukan kanta #bjek diwakili #leh
garis putus-putus. +ika jarak $#kus bagi kanta mata ialah , cm, yang manakah di antara berikut
menunjukkan dengan betul jarak $#kus kanta #bjek dan jenis kanta #bjek itu?
(a)ak fok*+ ,-./ (eni+ kanta
A -.., kanta cembung
B , kanta cekung
C *, kanta cembung
D (, kanta cekung
0

Raja! '
Satu alur cahaya putih ditujukan kepada satu prisma kaca seperti yang ditunjukkan pada Rajah . di
atas. Apakah warna bunga yang diperhatikan ?
A "uning
B /ijau
C &utih
D /itam
% &ears#n Malaysia Sdn. hd. 7 % " ank S#alan &S 'ingkatan (
kanta mata kanta #bjek
alur cahaya putih
prisma kaca
penapis sian penapis
kuning
bunga
berwarna
kuning
7

Raja! 0
Antara alat berikut, yang manakah melibatkan kedudukan #bjek dari kanta seperti yang ditunjukkan
pada Rajah 0 di atas?
A "amera
B Mesin $#t#stat
C "anta pembesar
D &r#jekt#r slaid
1

Raja! 7
Antara titik ", 1, M, dan 2, di manakah kedudukan imej yang dibentuk #leh kanta pada Rajah 3 di
atas?
A "
B 1
C M
D 2
2

Raja! 1
4ksperimen pada Rajah 5 di atas dijalankan untuk menunjukkan pen#lakan cahaya berwarna #leh
penapis. Antara jalur cahaya berwarna berikut, yang manakah dapat diperhatikan pada skrin putih ?
A "uning sahaja
B "uning dan merah sahaja
C Merah dan hijau sahaja
D "uning, merah, dan hijau
% &ears#n Malaysia Sdn. hd. 7 % # ank S#alan &S 'ingkatan (
2$ $ $ 2$
#bjek kanta
" 1 M 2
#bjek kanta
skrin putih
prisma
kaca
alur cahaya putih
penapis
kuning
$ $ $ 2$
3


Raja! 2
Rajah 6 di atas menunjukkan penambahan dua jenis cahaya berwarna. Apakah warna cahaya & yang
mungkin ?
A /ijau
B iru
C Merah
D /itam
Satu imej yang tajam dan cerah dapat dibentuk pada skrin sebuah kamera lubang jarum apabila
A #bjek didekatkan dengan kamera lubang jarum
B satu kanta penumpu diletakkan di hadapan lubang jarum kamera
C sai7 lubang jarum dibesarkan
D jarak di antara lubang jarum dengan skrin ditambah
"

Raja! 3
Rajah 1- di atas menunjukkan satu sinar cahaya dari satu titik & yang ditujukan kepada suatu cermin
satah. 8i kedudukan manakah imej & terletak ?
A 9
B R
C S
D '
% &ears#n Malaysia Sdn. hd. 7 % & ank S#alan &S 'ingkatan (
putih
& kuning
&
R S '
9
#
Raja!
Rajah 11 di atas menunjukkan sebuah kanta cembung dengan jarak $#kus 2- cm. Sebuah #bjek
diletakkan sejauh .- cm daripada kanta tersebut seperti yang ditunjukkan id atas. Antara berikut,
yang manakah b*kan ciri imej yang terbentuk ?
A 1ebih besar daripada #bjek
B S#ngsang
C 2yata
D 'erbentuk pada sebelah kanan kanta
& "ebiruan langit disebabkan #leh pr#ses
A penyebaran cahaya
B pantulan cahaya
C penyerakan cahaya
D pen#lakan cahaya
' 8alam pr#ses pencetakan berwarna, warna merah tua didapati dengan menggunakan plat-plat
A magenta dan kuning
B magenta, kuning, dan hitam
C sian dan kuning
D sian, kuning, dan hitam
0

Raja! "
Rajah 12 di atas menunjukkan suatu kanta cembung dengan jarak $#kus :. Antara kedudukan berlabel
A, B, C, dan D, di manakah #bjek harus diletakkan supaya imej yang terbentuk adalah maya?
7 Sebuah k#tak biru yang diletakkan di bawah cahaya kuning akan kelihatan berwarna
A hitam
B putih
C hijau
D biru
1 Antara berikut, yang manakah ti$ak berlaku dalam pr#ses pembentukan pelangi ?
A &enyebaran cahaya
B iasan cahaya
C &antulan cahaya
D &enyerakan cahaya
% &ears#n Malaysia Sdn. hd. 7 % ' ank S#alan &S 'ingkatan (
kanta cembung
#bjek
4i)i 4anan
kanta
cembung
2: :
B D
.- cm
2 unga kuning kelihatan berwarna merah apabila disinari cahaya merah kerana
A hanya cahaya merah dipantulkan
B hanya cahaya merah diserap
C cahaya kuning dan merah dipantulkan
D cahaya merah dan hijau dipantulkan
"3 Apakah $ungsi sel k#n pada retina mata manusia ?
A ergerak balas terhadap perubahan keamatan cahaya
B ergerak balas terhadap bahan kimia
C Mengesan bentuk #bjek
D Mengesan warna #bjek
" Apakah perubahan yang akan berlaku dalam mata sese#rang apabila dia melihat suatu #bjek
yang jauh?
I ;t#t silia mengendur
II 1igamen gantung mengecut
III "anta mata menjadi nipis
A << sahaja
B < dan << sahaja
C << dan <<< sahaja
D <, <<, dan <<<
"" Apabila se#rang budak memasuki gua yang gelap pada waktu siang,
I #t#t jejari matanya mengecut
II #t#t keliling matanya mengendur
III anak matanya mengecil
A << sahaja
B < dan << sahaja
C < dan <<< sahaja
D <, <<, dan <<<
"#
Raja! #
Rajah 1* di atas menunjukkan #bjek ) yang disinari dengan cahaya hijau. +ika #bjek ) kelihatan
hitam, apakah warna asal yang mungkin bagi ) ?
I "uning
II Magenta
III iru
A << sahaja
B <<< sahaja
C < dan << sahaja
D << dan <<< sahaja
% &ears#n Malaysia Sdn. hd. 7 % 0 ank S#alan &S 'ingkatan (
cahaya hijau
)
"& Antara pr#ses berikut, yang manakah berlaku semasa pembentukan pelangi ?
I &enyebaran cahaya
II &antulan cahaya
III &embiasan cahaya
A < sahaja
B < dan <<< sahaja
C << dan <<< sahaja
D <, <<, dan <<<
"' Antara pernyataan berikut, yang manakah benar tentang #bjek legap ?
I ;bjek merah hanya memantulkan cahaya merah sahaja
II ;bjek biru akan menyerap cahaya kuning
III ;bjek kuning b#leh memantulkan cahaya hijau
A < sahaja
B <<< sahaja
C << dan <<< sahaja
D <, <<, dan <<<
"0 Antara berikut, campuran cahaya yang manakah akan menghasilkan cahaya putih ?
I Merah = sian
II "uning = biru
III Magenta = kuning
A << sahaja
B < dan << sahaja
C << dan <<< sahaja
D <, <<, dan <<<
"7

Raja! &
erdasarkan Rajah 1( di atas, pemerhati yang manakah dapat melihat $en#mena kemerahan
Matahari ?
I "edudukan )
II "edudukan >
III "edudukan ?
A < sahaja
B << sahaja
C < dan <<< sahaja
D <, <<, dan <<<
% &ears#n Malaysia Sdn. hd. 7 % 7 ank S#alan &S 'ingkatan (
atm#s$era
umi
?
>
)
"1 Antara berikut, yang manakah menghasilkan imej maya ?
I @ermin satah
II @ermin cekung
III "anta cembung
A < sahaja
B << sahaja
C < dan << sahaja
D <, <<, dan <<<
"2 &eranan warna dalam kehidupan termasuklah
I menarik perhatian pasangan untuk mengawan
II memberikan amaran kepada haiwan yang lain
III melindungi diri daripada bahaya
A < dan << sahaja
B < dan <<< sahaja
C << dan <<< sahaja
D <, <<, dan <<<
#3 Antara warna berikut, yang manakah ti$ak b#leh diper#leh melalui pencampuran warna-warna
yang berlainan ?
I /ijau
II !ngu
III +ingga
A < sahaja
B << sahaja
C < dan <<< sahaja
D << dan <<< sahaja
% &ears#n Malaysia Sdn. hd. 7 % 1 ank S#alan &S 'ingkatan (
larutan natrium
hip#kl#rus
bikar
Soalan St)*kt*)

Raja!
Radas pada Rajah 1 di atas telah disimpan di dalam almari gelap selama beberapa hari.
AaB Apakah kesan larutan itu ke atas kertas litmus biru ?
CCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCC
AbB 2yatakan si$at yang ditunjukkan #leh larutan itu di AaB.
CCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCC
AcB 1arutan natrium hip#kl#rus kemudian didedahkan kepada cahaya Matahari selama dua hari.
8idapati sejenis gas tidak berwarna terbebas dan larutan dalam bikar tidak memberi kesan
kepada kertas litmus.
AiB Apakah gas yang terbebas itu ?
CCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCC
AiiB Apakah kesimpulan yang b#leh dibuat dalam eksperimen di AcB ?
CCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCC
AdB 'uliskan +at* persamaan kimia untuk menunjukkan tindak balas yang berlaku apabila larutan
natrium hip#kl#rus didedahkan kepada cahaya Matahari.
CCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCC
AeB erikan +at* bahan kimia lain yang menghasilkam gas yang sama apabila didedahkan kepada
cahaya Matahari.
CCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCC
D6 markahE
% &ears#n Malaysia Sdn. hd. 7 % 2 ank S#alan &S 'ingkatan (
tabung uji
"

Raja! "
Rajah 2 di atas menunjukkan pr#ses $#t#sintesis dalam daun.
AaB 2amakan gas ).
CCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCC
AbB Apakah $ungsi cahaya Matahari di dalam pr#ses $#t#sintesis ?
CCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCC
CCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCC
AcB 2amakan pigmen hijau dalam tumbuhan yang menyerap tenaga cahaya.
CCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCC

AdB Apakah nama salur di dalam urat daun yang mengangkut air di dalam tumbuhan ?
CCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCC
AeB 'uliskan +at* persamaan perkataan untuk pr#ses $#t#sintesis.
CCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCC
D5 markahE
Soalan E+ei
AaB erikan $*a perbe7aan di antara kanta cembung dengan kanta cekung. D2 markahE
AbB Suatu #bjek setinggi 1.. cm berdiri tegak pada paksi utama sebuah kanta cembung dengan
jarak $#kusnya, $ F *.- cm.
8engan bantuan gambar rajah sinar yang berasingan, tunjukkan kedudukan dan sai7 imej yang
sebenar apabila #bjek tegak itu terletak di kedudukan
AbB lebih daripada 2$,
AbB kurang daripada $.
agi setiap keadaan AiB dan AiiB, nyatakan ciri-ciri imejnya dan satu jenis alat #ptik yang ber$ungsi
atas prinsip yang sama. D8 markahE
" AaB /uraikan perbe7aan dalam pem$#kusan dan pengawalan cahaya di dalam mata manusia dan
kamera. D6 markahE
AbB 8engan gambar rajah sinar yang sesuai, terangkan prinsip kerja sebuah telesk#p astr#n#mi.
D4 markahE
% &ears#n Malaysia Sdn. hd. 7 % 3 ank S#alan &S 'ingkatan (
cahaya
Matahari
karb#n
di#ksida
gas )
air
(AWAPAN BAB 7
Soalan Objektif
@ " @ # & @ ' @
0 7 1 2 8 3
" # A & @ '
0 8 7 A 1 8 2 A "3 8
" A "" "# 8 "& 8 "' 8
"0 8 "7 8 "1 8 "2 8 #3 A
Soalan St)*kt*)
AaB Melunturkan kertas litmus biru kepada merah dan kemudian melunturkannya
AbB &eluntur
AcB AiB ;ksigen
AiiB @ahaya Matahari menguraikan larutan natrium hip#kl#rus
AdB 2atrium hip#kl#rus natrium kl#rida = #ksigen
AeB Air kl#rin
" AaB ;ksigen
AbB Menguraikan m#lekul air A/2;B kepada hidr#gen dan #ksigen
AcB "l#r#$il
AdB )ilem
AeB "arb#n di#ksida = air gluk#sa = #ksigen
Soalan E+ei
AaB
4anta -e.b*n5 4anta -ek*n5
ahagian tengah lebih tebal daripada bahagian
sisinya
ahagian tengah lebih nipis daripada bahagian
sisinya
@iri-ciri imej yang terbentuk bergantung kepada
jarak #bjek dari pusat #ptik kanta cembung
@iri-ciri imej yang terbentuk adalah sentiasa
maya, tegak, dan mengecil
<a menumpukan sinar-sinar cahaya yang selari
dengan paksi utama
<a mencapahkan sinar-sinar cahaya yang selari
dengan paksi utama
Amana-mana duaB
% &ears#n Malaysia Sdn. hd. 7 % ank S#alan &S 'ingkatan (
cahaya
kl#r#$il
AbB AiB

- @iri-ciri imej G 2yata, ters#ngsang, dan mengecil
- Alat #ptik yang sepadan G "amera
AiiB

- @iri-ciri imej G Maya, tegak, dan membesar
- Alat #ptik yang sepadan G "anta pembesar
" AaB
6ata .an*+ia 4a.e)a
&em$#kusan dilakukan #leh #t#t silia yang
mengubah ketebalan kanta mata
&em$#kusan dilakukan dengan
menggerakkan kanta kamera ke dalam atau
keluar
" ;t#t silia mengendur untuk #bjek yang jauh,
dan mengecut untuk #bjek yang dekat
" "anta didekatkan ke $ilem untuk #bjek yang
jauh, dan dijauhkan dari $ilem untuk #bjek
yang dekat
# &engawalan amaun cahaya dilakukan #leh iris # &engawalan amaun cahaya dilakukan #leh
pengatup dan dia$ragma
& 8alam keadaan terang, #t#t bulat mengecut
lalu mengecilkan sai7 anak mata. 8alam
keadaan gelap, #t#t jejari mengecut lalu
membesarkan sai7 anak mata
& 8alam keadaan terang, dia$ragma
diselaraskan supaya bukaan adalah kecil dan
kelajuan pengatup diselaraskan pada
kelajuan tinggi. 8alam keadaan gelap,
dia$ragma diselaraskan supaya bukaan
adalah besar dan kelajuan pengatup
direndahkan
% &ears#n Malaysia Sdn. hd. 7 % " ank S#alan &S 'ingkatan (
#bjek
1.. cm
imej 1.* cm
* cm * cm
-
$ 2$
imej *.1cm
* cm * cm
$ 2$
-
AbB

:e G titik $#kus kanta mata
:# G titik $#kus kanta #bjekti$
'elesk#p digunakan untuk melihat #bjek-#bjek yang jauh. <a terdiri daripada susunan dua kanta cembung
iaitu kanta #bjekti$ Adengan jarak $#kus panjangB dan kanta mata Adengan jarak $#kus pendekB.
Sinar-sinar dari #bjek yang jauh adalah selari dan akan membentuk imej pada :# selepas melalui kanta
#bjekti$.
"anta mata disusun supaya jarak :# dari kanta mata adalah kurang daripada jarak $#kus kanta mata. <ni
akan menghasilkan imej akhir yang diperbesarkan dan maya.
% &ears#n Malaysia Sdn. hd. 7 % # ank S#alan &S 'ingkatan (
&embesaran telesk#p F
+arak $#kus kanta mata
+arak $#kus kanta #bjekti$
pemerhati
sinar dari #bjek
yang jauh
imej
akhir
kanta #bjekti$
:e :#
kanta mata