Nisan 2006 ylnda Hizbullah Genel Sekreteri Seyit Hasan Nasral-
lah yapt bir konumada srail Hapishanelerindeki esirleri ve srail'in i-
gal altnda tutmaya devam ettii eba Blgesini zgrlemek iin silahl m- cadelenin devam edeceini iln etmiti. Hizbullah esas itibaryla Birlemi Milletler'in 425 sayl kararn srail'in tam anlamyla yerine getirmediini ve bu balamda srail ile Lbnan arasnda bar durumunun sz konusu olma- 1 dn dnmektedir. srail'in Lbnan'dan kt Mays 2000 tarihinden beri bugne kadar, hi bir Lbnan hkmeti de Birlemi Milletler'in srail Lbnan snr olarak belirledii Mavi Hatt' resmi olarak kabul etmeye yana- mamaktadr. Bunun temel sebebi eba iftliklerinin halen srail tarafndan igal altnda tutulmasdr. nemli bir dier sorun ise srail'in igal srasnda Gney Lbnan'a dedii maynlarn haritasn vermek istememesidir. srail igali sebebiyle Lbnan'da bulunan Filistinlilerin kendi yurtlarna dn ka- rar da srail tarafndan uygulanmamaktadr. Bu durum Lbnan'nn demog- rafik yapsnnda byk sknt yaratmakta en son Lbnan'da bulunan Neh- ri Barid Filistin mlteci kampndaki atmalar bunun en nemli gsterge- sidir. Bunun haricinde belirtilmesi gereken bir nokta da Hizbullah'n, 1559 sayl Birlemi Milletler Gvenlik Konseyi kararndaki tm milis kuvvetle- rin silahszlanmas artnn, muhatabnn kendisini olmadn dnme- sidir. Bunun sebebi Hizbullah'n kendisini milis g olarak deil direni 2 kuvveti olarak tanmlamasdr. (*) M. Serkan Taflolu (*) 21. Yzyl Trkiye Enstits Milli Gvenlik ve Jeopolitik Aratmalar Masas 1 Bilkaziz, Abdullah, Hizbullah min Tahrir ila Redea( 1986- 2006), Merkez Drasa Vahde Arabi, Beyrut, 2006, s.53 2 A.g.e., s. 62 [73] srail ve Amerika'nn Hedefi Hizbullah ve Direni srail ise 26 Haziran 2006 tarihinde igal altndaki Filistin blgesindeki Yaz Yamurlar adl askeri operasyonlara balamt. Bu askeri harektn sebebi Hamas'n bir srail askerini rehin almas idi. Hizbullah ise 12 Tem- muz sabah Filistin'in kuzeyinde bir blgede yapt askeri operasyon neti- * cisesinde 8 srail askeri lm, 21'i yaralanm ve 2 asker de rehin alnmt. Hemen ardndan ayn gn srail Uygun Karlk adl saldr operasyonu- nu balatmtr. Esas itibar ile Hizbullah, srail Gney Lbnan'dan ekildiinden beri ** Vaid Sadk gibi dzenli olarak bir ok askeri harekt yapmaktayd. Sz konusu harektlardaki temel ama, srail'in Lbnan snr iinde kalan baz blgelerde yapt askeri operasyonlara cevap vermek ve ayn zamanda srail hapishanelerinde bulunan Lbnanl ve Arap esirlerin takasnda kullanlacak esirler elde edilmesidir. Amerikan stihbarat kaynaklarna yaknl ile tan- nan Amerikal Gazeteci Seymour Hersh, 21 Austos 2006 tarihli Newyork- er'da, aslnda Amerika ynetiminin, srail askerleri karlmadan nce Lb- nan'da Hizbullah'a kar srail ile beraber saldr pln ve karar aldn yaz- 3 mt. Florida'da yaplan st dzey gizli toplantda ran'n blgedeki en - nemli balants olarak grlen Hizbullah direniin krlmas iin geni apta bir askeri saldr pln hazrlanmt. Bu plna gre saldr Eyll ayndan nce Hizbullah'a kar balatlacak, sonra duruma gre Suriye ve ran'n startejik hedeflerine saldr bulunulacakt. Bunun iin blgedeki baz mttefik basn organlar Hizbullah aleyhine yazlar yazmaya tevik edilecekti. Baz Arap medya organlarnda Hizbullah'a yaplan saldrlar da bu erevede deer- lendirmek gerekir. Msr ve Suudi Arabistan ynetimleri Hizbullah' ak bir ekilde sulamlardr. Bunun temel sebebi Hizbullah'n blgede siyas ve askeri olarak ykselii Msr ve Suudi Arabistan'n blgedeki etkinliinin o derece azalmas demektir. Esas itibar ile Hizbullah'n byle bir direni ve kar saldr gerekletireceini tahmin edemedikleri ve beklemedikleri orta- dadr. Hizbullah'n srail saldrs karsnda gsterdii baar ve kar sald- rlar artk Arap ve Mslman kamuoyunda nnde durulmaz bir ykseli gstermitir. Bu durumda Hizbullah srail'in habersiz artma saldr avan- tajn, kendi saldrarak ele alm oluyordu. Daha nce Hizbullah ve srail arasnda esirler iin dolayl grmeler M. Serkan Taflolu * Taraflar arasndaki atmann yaps gerei Psikolojik Sava asndan l ve yaral saylar kaynaklara gre deiebilmektedir. ** Hizbullah'n Temmuz 2006 tarihinde Filistin snrnda yapt askeri operasyon 3 Abduh, Mahmud, Ve ktirab El Sevarih Min Tel Abib, Darul Kitab ul Arabi, Beyrut, 2007, s. 66 [200] 21. YZYI L Ocak / ubat / Mart 2008 olmu ve Seyit Hasan Nasrallah grmelere, Lbnan vatanda olmayan Suriyeli ve Filistinli Arap esirleri de takasa dahil etmeyi baarmtr. 2003 y- lndaki srail ve Hizbullah arasndaki 5. esir deiimi grmelerinde 400 A- 4 rap esirin serbest kalmas salanmtr. srail'in, Hamas'n seimlerden za- ferle kmas sonucu, Filistin topraklarnda yapt askeri operasyonlar Ha- mas'n etkisini ve Filistindeki direnii krmak iin yapmas kuvvetle muhte- meldir. Bunun ardndan Hizbullah'n yapt operasyon ise Hamas'a destek olarak alglanabilir. Nitekim daha sonra Hamas yetkileri yapt aklamalar- da Hizbullah' Mucahit Kardelerimiz diyerek desteklediklerini ve Lbnan'- 5 daki direniin Filistindeki direnie yardm saladn aklamlardr. Hiz- bullah yapt bu askeri operasyonla yenilenen srail Hkmetine ve blge- de Amerika'nn Arap ynetimlerine yapt byk basklarn etkisi dnda olduunu gstermeye almtr. Nitekim, Amerikan ynetimi Lbnan Hkmeti ile blgedeki gruplarn - en bata Hizbullah'dan- silahszlandrl- mas grmelerine byk bir darbe indirmi olmaktayd. Hizbullah nceki sre iinde yzlerce Arap esiri bu yolla kurtarm, dolaysyla Seyit Hasan Nasrallah ve Hizbullah'n blgedeki itibarn arttran nemli unsurlardan biri olmutur. Arap hkmetleri srail'de bulunan 11.000'in zerinde Arap srail ve Amerika'nn Hedefi Hizbullah ve Direni 4 Abduh, Mahmud, a.g.e., S.60 5 A.g.e. ,s.62 21. YZYI L Ocak / ubat / Mart 2008 [201] esirleri hakknda bir ey yapamaz iken, Hizbullah'n bu esirler iin savamas Arap kamuoyunda Hizbullah'a, gn getike artan bir saygnlk kazandr- maktadr. Hizbullah Genel Sekreteri Seyit Hasan Nasrallah, Vaid Sadk o- perasyonu sonras yapt aklamada bu olayn gerek Filistin baznda ge- rek Irak gerekse ran ve Suriye baznda ok byk etkileri olacaktr diyerek 6 bu hareketin planl olduunu ifade etmekteydi. Hizbullah, Amerikan ynetiminin saldr esnasnda blge hakknda yap- * t aklamalar Yeni Orta Dou Projesi ile ilgili olduunu dnmektedir. Nitekim Seyit Hasan Nasrallah bir aklamsnda, srail'in saldrlar durdur- mak istediini ama Amerikan ynetiminin sald- rnn devam etmesi iin srail'e bask uygulad- 7 n iddia etmitir. Bu konularda daha nce A- merikan stihbaratndan bir ok bilgi ve belge yaynlayan Seymour Hersh, 21 Austos 2006 tarihinde Newyorker dergisinde yaynlad ya- zsnda aslnda Amerikan ynetiminin Lbnan'- da Hizbullah kar yaplan saldrlar daha nce plnladn yazmt. Doal olarak Hizbullah'n srail askerlerini karmasnn sadece bir bahane olduunu vurgulamtr. Hizbullah'a kar askeri kuatma baarsz olunca blgedeki baz Arap devletleri ve Lbnan i siyasetinden baz gruplarla Hiz- bullah'a kar cephe ama almalar devam etmektedir. Lbnan'da Ameri- kan ynetimi ile ilikileri iyi grnnen isim n plna kmaktadr: Velid 8 Canpolat, Saad Hariri ve Samir Caca. Aslnda Amerikan ynetimi Eyll 2004 tarihinde alnan Gvenlik Konseyinin 1559 sayl karardan beri Lb- nan'da baz siyas gruplarla temas halindedir. Bundaki temel ama Hizbulla- h'n milis gc saylp silahszlandrlmasn salamaktr. srail, Lbnan'a sal- drd zaman Amerikan Hkmeti'nin d ileri bakan Rice'nn yeni Orta- dou srecinin balad sylemi ile ne demek istedii daha iyi anlalmakta- dr. Amerikan ynetimi kuvvetle muhtemel srail'in Hizbullah'a kar ama- larn gerekletirileceini dnmtr. Hizbullah, Amerikan y- netiminin saldr esnasn- da blge hakknda yapt- aklamalar Yeni Orta Dou Projesi ile ilgili ol- duunu dnmektedir. 6 Menurat Fecr, Mevsua Nasrallah, Errical ellezi Yahtasr Umme, Menurat Fecr, Cuzzi Salis, 2006 h. 1427, s.59 * Byk Ortadou Projesi 7 A.g.e., s. 65 8 Ahmet, Seyit Rafet, Hasan Nasrallah Vaid Essadk, Dar El Kitabi ElArabi, Dmk, Kahire, 2007, 233 [200] 21. YZYI L Ocak / ubat / Mart 2008 M. Serkan Taflolu Lbnan Savann srail Siyasetine Yansmalar srail babakan Ehud Olmert Temmuz saldrs ncesinde Hizbullah gcnn azaldn ve tam olarak teslim olmasna az kald aklamasn 9 yapmtr. Bu aklamalar ve Hizbullah'n srail saldrlarna sert karlklar vermesi zellikle 1973 savanda bile savan ulamad i yerleim blge- lerine Hizbullah fzelerinin ulamas srail kamuoyunda byk aknlk ve hkmete kar kzgnlk yaratmtr. Bunun doal sonucu, srail meclisinde soruturma komisyonlar oluturulmas olmutur. Yenilgi, doal olarak or- du iinde de byk skntlar yaamasna sebep olmutur. Temel sorunlar e- mirlerin ak olmamas, askeri haritalarn eski olmas yada bir ok askeri he- defin istihbaratlarda belirtilen yerlerde olmamas; dolaysyla istihbarat za- yfl, geni apta kara harekt emrinin ge verilmesi, bunun saldrnn ilk iki gnnde yksek zayiat verilmesine sebep olmas, doal olarak da askerinin moralini kmesiydi. Yedek askerlerin savaa katlmadaki isteksizleri ve bundan dolay baz askerlerin hapse atlmas da bata gelen sorunlardand. Daha sonra yedek askerler Milli Savunma Bakan'na ve Genel Kur- may Bakanna mektup gndermitir. Bu sert 10 mektup, kamuoyuna da duyurulmutur. He- men ardndan yedek piyade birliklerindeki baz askerler kendilerinin yedek askerlikten karl- masn isteyen mektuplar yazmaya balamtr. srail Genel Kurmay Bakan tarafndan Hava Kuvvetlerine askeri harekat plan yapma yetkisi verilmesi daha nce bu greve sahip olan kara kuvvetleri komuta kademesinde byk rahatsz- lk yaratmtr. Lbnan saldrs esnasndan ilerinde Knesset yesinin de bulunduu binlerce kii sava kart gsteri yapm, hkmetten esir takas iin bir an nce Hizbullah ile grmelere balamasn istemitir. O gnlerde, srail ga- zetelerinde yaynlanan anketlerde Ehud Olmert'in babakanlndan mem- nun olmayanlarn oran yzde 80'e kadar kmaktayd. Lbnan saldrlar bi- ter bitmez i Partisi iinde bakanlk yar balamtr. Hkmet ierisin- deki skntya ek olarak Babakann da onay vermek zorunda olduu Lb- 9 Mamun Kivan, Elinakasati Istratejiye ntisar Hizbullah ala Sraa Elmerua Siyoniye, Drasat Bahis, Sayf 2006, H. 1427,Beyrut, s. 64 10 A.g.m. s. 65 21. YZYI L Ocak / ubat / Mart 2008 [201] Hizbullah'n srail sald- rlarna sert karlklar vermesi zellikle 1973 savanda bile savan ulamad i yerleim blgelerine Hizbullah f- zelerinin ulamas srail kamuoyunda byk a- knlk ve hkmete kar kzgnlk yaratmtr. srail ve Amerika'nn Hedefi Hizbullah ve Direni nan hezimeti karsnda alan soruturma komisyonu kurulmutur. Bu ko- misyon, askeri ve sivil istihbarat yetkililerini srail'in Gney Lbnan'dan e- kilmesinden beri, Gney Lbnan yani Hizbullah tehdidi karsnda ne gibi bir hazrlk yapldn soruturmaya balamr. Askeri Harekt ve stihbarat Fiyaskosu srail'in, Hizbullah'n askeri yapsn ve komuta kademesini tasfiye et- mek gibi byk bir iddias bulunan Temmuz saldrs, amalar ile kyasland- nda byk bir fiyasko ile sonulanmt. zellikle saldrs ncesi srail ynetimi tarafndan yaplan aklamalar ok sert ve kendinden emindi. srail Savunma bakan dorudan Seyit Hasan Nasrallah'a hitap ederken bu sal- drnn daha ncekilere benzemeyecei ve Nasrallah'n kendi adn unuta- mayacan sylemiti. Daha sonra srail basnna yansyan bilgiler doruy- sa, gerekte srail istihbaratnn Hizbullah Lideri Seyit Hasan Nasrallah l- 11 drme pln yapt ortaya kmt. Bu durumun doal neticesi blge ze- rine yaplan stratejilerin byk oranda skntya girmesidir. 11 Abduh, Mahmud, a.g.e., s. 296-297 [200] 21. YZYI L Ocak / ubat / Mart 2008 M. Serkan Taflolu Lbnan ierisinde gl bir istihbarat ana sahip olduunu dnen srail askeri istihbaratnn, Hizbullah'n askeri yap, merkezleri ve taktikleri hakknda nasl olup da bu kadar zafiyet iine dmesi srail'in esas sorunu- dur. zellikle srail askeri istihbaratnn Hizbullah'n televiyonu olarak bili- nen El Menar'n vurulduunu aklamasndan sonra Seyit Hasan Nasralla- h'n kp televizyondan srail'i tehdit etmesi byk aknlk yaratmt. Bu arada srail ehirlerinin stne, 4000 fzenin tad 23 ton bomba d- yordu. Bu srail kamuoyunda byk bir kayg yaratmt. srail'in kuzey e- hirlerinden yzbinlerce kii Hizbullah'n fze saldrlarndan korunmak iin baka yerlere gitmek durumunda kalmtr. Baz kuzey ehirlerindeki st dzey grevlilerin de ehirlerden kamas duyulunca, srail kamuoyunda ay- r bir aknlk ve kzgnlk olumutur. Operasyonun ilk 72 saatinde Hizbul- lah'n askeri lojistik merkez ve ikmal hatlarnn bir ounu etkisiz hale getirmeyi plnlayan sra- il ordusunun, bu hedefin sadece yaklak yzde 7 sini gerekletirebilmitir. Bunun temel sebebi Hizbullah'n srail askeri istihbaratna kar y- rtt kar istihbarat faaliyetlerinin son dere- ce etkili olmasdr. zellikle Hizbullah'n zaman ierisinde sahte snaklar yapmas ve bunlarn srail istihbaratnn eline ulamasna gz yum- mas ve gerek askeri snaklarn ok baarl bir ekilde gizlenmesi Hizbullah'n etkili bir e- kilde kar saldrya gemesine imkn vermitir. srail saldrsndan yaklak bir ay kadar nce Lbnan stihbarat tarafndan kuvvetle muhte- mel Hizbullah'n desteiyle nemli bir srail istihbarat halkas yakalanmtr. Bu surete Hizbullah ve tekilat srail ordusunun ok yakn bir zamanda bir saldr yapacan muhtemelen okumulardr. Hizbullah'n fzeleri ile srail hcumbotlarn vuracak seviyeye gelmesi ve savunma sistemlerinin bu fzelere kar yetersiz kalmas nemli eletiri noktalarndan biridir. stihbarat yetkilileri tarafndan Babakan'n, Beyru- t'un gney varolarnda bulunan camide Hizbullah komuta kademesinin hatta Seyit Hasan Nasrallah'n da burada bulunduunu sylenerek burann 12 bombalanmasna ikna etmeleri ise, ayr bir sknt yaratmtr. Daha sonra 12 Adnan Ebu Ammar, Ettesiratul Askeriye vel Emniye LiHarbi Sadis ala Kiyan Elsraili, Drasati Bahis, Beyrut, Sayf 2006 H. 1427, s. 87 21. YZYI L Ocak / ubat / Mart 2008 [201] Lbnan ierisinde gl bir istihbarat ana sahip olduunu dnen srail askeri istihbaratnn, Hiz- bullah'n askeri yap, merkezleri ve taktikleri hakknda nasl olup da bu kadar zafiyet iine dmesi srail'in esas sorunudur. srail ve Amerika'nn Hedefi Hizbullah ve Direni burda st dzey komuta ynetiminden kimsenin bulunmad anlalmtr. Hatta srail Askeri istihbaratnn elinde bir ok st dzey Hizbullah yneti- cisinin resimlerinin bile mevcut olmad anlalmtr. stihbarat eksiklii ve karmaas yznden Mossad ve Askeri stihbarat bakanlar srail meclisin- de iddetli tartmalar yapmlardr. En hayat hata ise Hizbullah'n halk ara- snda derinlii olmadnn dnlmesi ve Hizbullah lideri ile ynetim me- kanizmas kerse rgtn zleceinin sanlmasdr. Temmuz saldrla- rndan sonra, Hizbullah'n merkezi ss diye bir yerin olmad ve devaml hareket halinde olduu anlalmtr. Buna bal olarak srail ordusu, hava saldrs ile hedefledii hemen hemen hibir nemli askeri hedefi vurama- mtr. srail'in, Lbnan alt yapsn hedeflenmesindeki temel ama, iletiim, ulam, elektrik ve su sistemlerini vurularak, bu durumun sebebinin Hizbullah olduu vurgula- mak istemesidir. Bylece Lbnan iinde, bata hristiyanlar olmak zere Hizbullah'a kar mu- halefet yaratlmak istenmitir. Ancak ok sayda sivilin ldrlmesi ve yaralanmas, tam tersine srail kartln daha da iddetlendirmitir. Sa- van son anna kadar Hizbullah fzelerinin s- rail ehirlerini vurmasnn engellenememesi di- er bir askeri baarszlk unsuru olmutur. atmalar sonunda, zellikle 1967 ve 1973 savalar sonras srail ordu- sunun srail topraklarn ve halkn koruyucu imaj byk lde zedelen- mitir. Hizbullah saflarnda bulunan dnyann bir ok yerinde gayri nizam savalara katlm savalarn tecrbeleri de bu son saldrda fazlasyla his- sedilmitir. Bilhassa piyade birliklerine kurulan pusularda zayiatlarn artmas ve pk sayda tankn kullanlmaz hale gelmesi, eenlerin Ruslara kar ok sk kulland omuzda tanan anti-tank roketlerinin etkili bir ekilde kulla- nlmas sonucu olmutur. Hizbullah gece gr gzlkleri sayesinde gecele- ri pek ok pusu gerekletirme imkn bulmutur. zellikle srail hcum botu vurulmadan nce Seyit Hasan Nasrallah'n televizyondan hcum bo- tun vurulacan bildirmesi ve hemen ardndan da vurulmas srail askerleri ve kamuoyu zerinde psikolojik bask yaratmtr. Bu durum ayn zamanda Hizbullah'n kendi arasndaki iletiimi srail askeri istihbaratna kar son de- rece gelitirdiini ortaya koymutur. srail youn hava saldrsnda 15000 u- aktan, 150000 karadan top at yapmasna ramen hedefledii ok az as- 13 keri blgeyi imha edebilmitir. 13 Raid, Amir, Aam ala Ennasr, Ebyad Esved, Siyasiye ktisadiye Sekafiye Suriye Mustakille, [200] 21. YZYI L Ocak / ubat / Mart 2008 En hayat hata ise Hiz- bullah'n halk arasnda derinlii olmadnn d- nlmesi ve Hizbullah lideri ile ynetim meka- nizmas kerse rgtn zleceinin sanlmasdr. M. Serkan Taflolu te yandan, srail Genel Kurmay Bakan'nn Lbnan sava balad gn borsa oynad sylentileri orduya olan eletirileri daha da arttrmtr. srail sava boyunca toplam kayplarn 114 asker ve 41 sivil olarak akla- mtr. Fakat Amerikan stihbaratna yakn kaynaklarn srail'in toplam asker kaybnn 343 l; yaral saysn ise 617 olarak aklamtr. Ayn zamanda 14 118 tank imha edilmi 48 tank ise ar hasar alp kullanlamaz hale gelmitir. srail ordusunu daha da rencide eden, Seyit Nasrallah'a suikast plnnn or- taya kmas zerine Seyit Nasrallah'n srail snrna yakn bir ehirden Binti Cibeyl'de Vaid Sadk harektnn ehitlerinin birinci anma ylnda srail babakan ve ordusuna hitaben Dnyann en gl ordusu olduunu iddia eden ordunun amac beni sokaklarda dolatrmamakm, ben sokaklarda 15 dolayorum bu onlar iin ar ve utan olmal demitir. Sonu Suriye, srail igali sonucu blgede glenen Snni ve ii slami hareketler ile dorudan ve dolayl olarak atmtr. zellikle kendisine Hizbullah' bir ok ynden tehdit olarak algla- mas, Sovyetler birliinin dalmas, Krfez sa- vandan sonra Amerika'nn blgede artan siya- s, ekonomik ve askeri gc karsnda, Hizbul- lah' kendisi iin stratejik bir denge unsuru ola- rak grmeye balamtr. Hizbullah ayn zaman- da blgede srail aleyhine kar istihbarat al- mas yapmakta, bir ok srail ajann yakalayp sorgulamakta, bazlarn Suriye'ye teslim etmekte bazlarn da takas iin kullanmaktadr. Amerika'nn Irak' igalinin ardndan, srail Hizbullah'n I- rak'ta igal kuvvetlerine kar savatn ve direnii rgtledii ynnde bil- giler yaymaktadr. Hatta el-Kaide ve Hizbullah'n ortak hareket iine girip eylemler yaptklar ynnde makaleler yazlmaktadr. Hizbullah rgt her aklamasnda kendilerinin Irak'ta bir faaliyetleri olmadn, igale kar ol- duklarn ama Irak halknn direnilerine sayg duyduklarndan sz etmek- tedirler. Dmik, 2007-7-8, s. 19 14 brahim, Seyit Kamil, Elasar Eddimografiye ve Eliktisadiye Lintisar Elmukaveme Ellbnaniye ala Elkiyani Essiyoniye, Drasaati Bahis, Beyrut, Sayf 2006 H. 1427 s. 115 15 Essevre, 29-7-2007, s. 11 Sovyetler birliinin dal- mas, Krfez savandan sonra Amerika'nn bl- gede artan siyas, ekono- mik ve askeri gc kar- snda, Hizbullah' kendisi iin stratejik bir denge unsuru olarak grmeye balamtr. 21. YZYI L Ocak / ubat / Mart 2008 [201] srail ve Amerika'nn Hedefi Hizbullah ve Direni El-Kaide ve Hizbullah gibi itikadi ve siyas olarak birbirine son derece zt olan iki hareketin birlikte hareket etmesi zellikle Hizbullah'n iinde bu- lunduu hassas konum da gz nne alnrsa zor gzkmektedir. srail, Ben Gurion dneminden beri uygulanan kar cepheyi yarma siyasetini bugn de btn gcyle uygulamaya almaktadr. Irak'n igali, srail devleti iin nemli tarihi bir frsat ortaya karmtr. srail, Amerika'ya direnen Snni ve ii slami hareketleri, Amerikan ve dnya kamuoyuna zgrlk kart hare- ketler olarak tantmaya almtr. En nemlisi Krtler ile olan ittifakn glendirmitir. Dolaysyla blge devletleri stndeki rahatszl daha da artrmtr. Bu balamda srail, El-Kaide ve Hizbullah' ayn ekilde gstere- rek Hizbullah'n uluslararas terrist bir rgt olduunu savunmaktadr. Bundaki ama ilerde Hizbullah'a kar olabilecek muhtemel bir askeri ope- rasyonda kendine uluslararas merutiyet salamaktr. Amerika'nn Mslman Ortadou lkele- rindeki demokrasi ve zgrlklerin gelitiril- mesi sylemi, blgedeki slami hareketlerin za- yflamasna deil muhtemelen siyaset sahne- sinde daha da glenmelerine yol aacaktr. Ce- zayir'den Suudi Arabistan'a bu lkelerde slami hareketler silahl mcadele iinde bulunmakta- dr. Sz konusu projeyle blgede demokrasi ve zgrln gelitirilmesi demek, blge lkele- rinde bulunan ve hepsinin hemen hemen ortak bir yan olan srail kartl syleminin, daha da glenmesine neden olacaktr. Halbuki Ameri- kan ynetiminin Byk Ortadou Projesi di- ye ortaya koyduu blgedeki Mslman lkele- rine demokrasi ve zgrlk getirme syleminin dier bir amac, srail Devleti'nin blgedeki var- lna yasallk kazandrlmas ve srail'in blgeye siyas, iktisad ve kltrel olarak entegre edilme projesidir. Ayn zamanda Batya meydan okuyan sla- mi hareket ve anlayn idi edilerek Amerikan ynetimi ve srail ile uyum- latrlmasdr. Bunun iin hedef lkeler Irak'tan sonra ran ve Suriye olarak gzkmektedir. Son olarak AB ynetimi de ran'n nkleer almalar ko- nusunda sert aklamalarda bulunmu, ran ynetimi ise daha fazla zerle- rine gelinmemesi sinyalini vermitir. Esas itibar ile Amerikan ynetimi ile AB ynetiminin Tahran'dan istekleri ayn olup sadece usulleri farkllk gs- termektedir. Temel sorun udur ki; blge lkelerine demokrasi gelmesin- den sonra dahi bu lkelerde faaliyet gsteren slami hareketlerin srail'in Irak'n igali, srail devle- ti iin nemli tarihi bir frsat ortaya karmtr. srail, Amerika'ya dire- nen Snni ve ii slami hareketleri, Amerikan ve dnya kamuoyuna z- grlk kart hareketler olarak tantmaya al- mtr. En nemlisi Krtler ile olan ittifakn glendirmitir. [200] 21. YZYI L Ocak / ubat / Mart 2008 M. Serkan Taflolu varln nasl kabul edecei ya da nasl kabul ettirileceidir. srail ynetimi Temmuz 2006 hezimetinin telafisi iin yeni bir saldr iin tm gc ile almaktadr. zellikle am'da arabasnn koltuk baln yerletirilen bir patlayc ile ldrlen Eymad Mugniye bunun nemli a- dmlarndandr. Eymad Mugniye srail'in Lbnan igali srasnda Hizbulla- h'n nemli askeri ve taktik beyinlerinden biridir. Dier iki kardei de sui- kastlerde ldrlen Mugniye Hizbullah ve direni hareketinin en nemli perde arkas isimlerinden biridir. Her ne kadar srail resmi olarak bu suikast stlenmese de, yntem ve hedefin kimlii olayn faillerini ortaya koymakta- dr. Mossad'n 2002 Austos'undan beri bakanln yrten Meir Dagan dneminde 6 nemli direniin kilit isimleri ldrlmtr. Aralk 2002 Remzi Nahara, Mart 2003 Ebu Muhammed El-Msri, Austos 2003 Ali Hseyin Salih, Temmuz 2004 Galib Avali, Eyll 2004 zettin eyh Halil, Mays 2006 Mahmud Mecjub arabalarna konulan patlayclar sonucu l- drlmlerdir. Bunlardan en nemli isim phesiz ki srail'in Lbnan igali dneminde, Amerikan ve srail varlna en fazla zarar veren Eymad Mug- niyedir. Nitekim Amerikan ynetimi am'da Mugniye'nin ldrlmesinin ardndan, Dnyann bir terristten kurtulduunu ve adaletin yerini bulduu aklamasn yapmtr. Ayn gece srail Savunma Bakan Ehud Barak'n 21. YZYI L Ocak / ubat / Mart 2008 [201] srail ve Amerika'nn Hedefi Hizbullah ve Direni Mossad Bakan ile zel olarak grmesi ve grevinin uzatlmas durumu ortaya net bir ekilde koymaktadr. srail ordusunda son Lbnan savandan dolay byk rahatsz- lk vardr. Ordu iinde artk Hizbullah ile deil dorudan Suriye ve ran'a kar mcadeleye girilmesi gerektiini dnenler bulunmaktadr. Bu apta bir sava ancak Amerikan ynetiminin ran karsnda uygulayaca strateji balamnda deerlendirmek gerekir. Eer Amerikan ynetimi ran'a saldr karar alrsa, srail'de Suriye ve Lbnan'a geni apta bir saldry tekrar d- nebilir. Amerikan ynetiminin srail'e 10 yl iinde yaplacak askeri yardm yzde 25 arttrmas bu konuda baz pheler olumasna sebep olmaktadr. srail, 1967 sonras igal ettii Golan tepelerinde son 5 yln en byk askeri tatbikatn yapmaktadr. srail ve Suriye arasnda bir barn olmamas ve bir nevi sava hali olmas da blgeyi tetikte tutan dier bir unsurdur. Bununla beraber Hizbullah karsnda ak bir yenilgi alan srail ordusuna kar blgede bak deimitir. Bu durum srail'e kar silahl direni ha- reketlerini daha da tevik edip cesaretlendirecektir. Bu adan srail ordusu bu malbiyetin rvann almak istemektedir. srail iin, gayri nizam silahl islami direni hareketinin glenmesi, blgede srail'in varlna en byk tehdittir. Ve artk bu direniin sembol ismi Seyit Hasan Nasrallah ah- snda Hizbullah'dr. [200] 21. YZYI L Ocak / ubat / Mart 2008 M. Serkan Taflolu