Professional Documents
Culture Documents
၀င္းတင့္ထြန္း - ေျခာက္တိုက္မွာ ေလာက္ကိုက္တာ ခံဖူးလား
၀င္းတင့္ထြန္း - ေျခာက္တိုက္မွာ ေလာက္ကိုက္တာ ခံဖူးလား
(6) wk
wkdu
dufrfrSmSm
avmuf
avmufu
ukdu
kdufw
fwmm cHcHzzl;l;ovm;
ovm;
ESifh
tjcm;
axmif
0if;wifhxGef;
0if;wifhxGef;
0WKwdkrsm;
ESifh
pmtkyfrSwfwrf;
pmtkyftrnf
(6)wdkufrSmavmufudkufwmcHzl;ovm;
eSifh
tjcm;axmif0WKwdkrsm;
a7;ol - 0if;wifhxGef;
yef;csD
rsufeSmzkH;- wifudkudkOD;
twGif;- wifudkudkOD;? ^mEfp;dk
'DZdkif; - KT
pmtkyfrGrf;rH - opfcufoHvGif
ykHESdyfjcif;
yxrtjudrf
xkwaf 0onfu
h mv
2005?atmufwdkbm
tkya
f 7 - 1000
wefz;kd - (
)
xkwfa0=jzefcsda&;
oPmawmf v S e f a 7;pmay
503 Ichida Building
2-11-3 Kita Otsuk Toshimaku
T 170-0004
Tokyo,Japan
Tel:090-6119-1975
E-mail: bhamokyaw@koko-attraction.com
0if;wifhxGef;
(6) wdu
k rf mS avmufuu
kd w
f m cHz;l ovm;
ESifh
rmwdum
pmrsufESm
opPmtiftm;pktrSm
0if;wifx
h eG ;f trSm
4
6
0wKwdkrsm;
1? wdkufwef;pD;
2? a&$aq;vdyf aiGaq;vdyf
3? cspfvGef;vdk@ a&mufvmolyg
4? aus;Zl;wHk@wif &Sdygv#ifvnf;
5? t opPm
6? ajcusif;
7? 5 wdkuf/ 22
8? ppfa=uma&;
9? t&l;wdkuf
10? (6)wdkufrSm avmufudkufwm cHzl;ovm;
11? (10)bkwf/ (14)a,muf
0if;wifhxGef;
9
16
24
32
41
49
59
70
81
92
103
wae@?opPmawmfveS af &;pmayr*~Zif;t,f'w
D mrsm;jzpf=uonfh q&marmifp;dk csed f
ESihf q&mrZifZifw@kd xrH S tD;ar;vfwyk'f 0ifvmonf? q&m0if;wifx
h eG ;f .0wKwdak wGukd
opPmtzG@J uxkwaf 0zd@k twGuf udwifjyifqifxm;=u&efEiS hf 0wKwdak wGukd r=umrDy@kd ay;
vdu
k rf nf/ zwfx
_ m;=uzd@k Ed;k aqmfonft
h ;D ar;vf? 0wKwdak wGu Armjynfzufqpfaxmif
tarSmifwu
kd x
f u
J axmiftawG@tuH0wKawG[k q&mrZifZifu zke;f ESiafh jymonfukd
xyf=um;&jyefonf? b,fvdk0wKwdkawGygvdrfh? 0wKwdkawGvufxJa&mufvmvdk@zwf&
awmhro
S &d awmhrnf? b,fv0kd wKwdu
k kd zefw;D xm;ygvrd ?hf usaemfw@dk opPmawmfveS af &;
pmaytzG@J u q&m*gr%d. ,rrif;O,smOfo@kd tvnfa&mufjcif; acgi;f pOfjzihf a&;om;
wifjyxm;onfh axmiftawG@tuHaqmif;yg;rsm;udk xkwfa0cJhonfrSmr=umvSao;?
zufqpfppftm%m&Sipf epf. zdEydS af &;,E &W m; acG;oGm;pdwrf sm;jzpf=uonfh ppfwyf/ ykvyd /f
w&m;ol}uD;/ w&m;kH;/ axmif/ axmufvSrf;a&;ESifh ud;wdkuftarSmifwkduf/ azmufjyef
,kwu
f ef;onfh ppfOya'wk@d EiS t
hf rsK;d om;jynfov
l x
l ak wGukd zdEydS af csre_ ;f aeus? zufqpf
u ol@vufxJutm%mjrJjrJwnfwef@a&;twGuf oabmxm;uGJvGJol'Drdkua&pDtif
tm;pk rSeo
f r#v;Hk 0&Sio
f efciG rhf &S?d acgi;f axmifciG rhf &S?d r&S&d atmif xkzd Ed ydS af &; acG;oGm;pdwf
rsm;jzifh acsr_ef;ypfonf? q&m*gr%du ol.axmiftawG@tuH (odk@r[kwf) ,rrif;
O,smOftawG@tuHukd aqmif;yg;pmayykpH jH zifh azmfxw
k o
f nf? q&m0if;wifx
h eG ;f u 0wK
pmayykHpHjzihf azmfxkwfonf? 0wKjzpfojzihf tEkynmzGJ@oDr_.tajccHtusqkH;cHpm;r_xk
xnftwdkif;tqu ygvm+yD?
q&m0if;wifx
h eG ;f 0wKwkad wGukd vufxaJ &mufvmIzwf&_ aomtcg 0wKwyk'pf D
wGiyf g&o
dS nft
h a=umif;t&mESichf pH m;r_rsm;rSm ,HEk ikd pf &myifr&S?d ,rrif;O,smOfo@kd usaemf
wk@d tvnfa&mufco
hJ uJo
h @dk q&mh0wKawGuzkd wf&if; zufqpfi&Jcef;udk usaemfw@kd a&muf
oGm;cJ=h uonf? a=uuG&J / uk%mjzpf&/ a'gojzpf&/ r[kww
f mrw&m;wmrSeo
f r#/ tm
%mwnfjrJa&;twGuv
f yk af qmifaeonfh zufqpfae0if;ESihf ae0if;acG;oGm;pdwrf sm;udk
pufqkyf&G@Hrkef;&/ atmhESvkH;em&/ axmiftwGif;u jynfol@ol&Jaumif;wkd@.aoG;ESifh pdwf
"mwfrsm;udk av;pm;pdwf/ trSefw&m;udkjrwfEdk;wefzdk;xm;jcif;ESifhtwl &ifxJrSm&J&J
awmufvmcJ&h ponfh cHpm;r_w@dk ukd weifw
h yd;k &&Scd pH m;=u&onf? zufqpfaxmifawG
vl@ordkif;rSm &SdcJh+yD;om;? ArmzufqpfawGtwGuf vrf;jycJhwJh [pfwvm&J@ atmhZf0pf
tusOf;axmifudkyJ=unfh? zufqpf*syef&J@i&Jcef;awGudk =unfh? AD,uferfrvGwfajrmuf
rDu AD,ufaumif;awGukd t&Siv
f wfvwfi&Jcef;yk@d cw
hJ hJ tar &dueftusO;f axmifawGukd
=unfh? ArmzufqpfuvJ tJ'Dhi&Jcef;awGtwkdif;aygh?
4
0if;wifhxGef;
ae0if;zufqpftyk pf t
k qufquf&@J zufqpftusO;f axmifqw
kd m ,k=H unfcsuo
f rm;
awGudk acsr_ef;ypfwJhae&mjzpfovdk tawG;tac:eJ@pdwf"mwfawGudkvnf; acsr_ef;ypfaewJh
ocsKif;t&yfa'ojzpfonf? cufwmu tawG;tac:eJ@pdwf"mwf,kH=unfr_awGudk tJ'Dvdk
acsre_ ;f ypfv@kd &w,f[k xifaeonf? rxifvu
kd yf ge@J zufqpfv@kd 'DtrSmxJuae+y;D usaemfw@kd
ajymvdu
k yf g&ap? rxifyge@J ? vl[marG;uwnf;u vGwv
f yfpmG awG;ac:cGi/hf ,k=H unfciG &hf +dS yD;
om;? ,kH=unfcsuform;[m b,faomtcgrStvHrvSJyg? ordkif;t&yf&yfuvnf; xkd
tcsuu
f kd jyoaevsuyf g? q&m0if;wifx
h eG ;f uAsmxJutwkid ;f ygy?J 'gayr,fh 'Dae&mrSmyJ
tmZmenfrsm;pGmudzk mG ;opf/ oHr%dppfppfaywifc/H rD;v#aH wGwiG ;f rSmjzwfausm&f if; tvif;
cspo
f al wGvJ arG;vmw,f? [kwo
f nf? xdzk ufqpfw@dk .i&Jcef;ocsKi ;f rD;v#x
H rJ mS tvif;
cspo
f al wGarG;vmcJw
h mygy?J wenf;ajym&&if tzdEydS cf jH ynfoal wGxu
J jynfo@l awG&J ud,
k f
pm; tefwkawmfvSefcJh=uonfh tvif;cspfol ol&Jaumif;awG?
'Dvikd &Jcef;uae touf&iS v
f sux
f u
G v
f mcJo
h nfh pma&;q&m uAsmq&m awmfveS f
a&;orm;/ odumQ }u;D rm;onfh ,k=H unfcsuo
f rm;.zufqpfaxmiftawG@tuH 0wKwdrk sm;
udk bma=umifh usaemfwkd@opPmpmaytzGJ@u rxkwfa0bJae&rnfenf;? 'D0wKwdkawGudk
xkwaf 0cGi&hf cJo
h nft
h wGuf q&m0if;wifx
h eG ;f udk usaemfw@dk wvdu
_ w
f vJS aus;Zl;wifonf?
usaemfwkd@u wyg;ol&J@taESmiftzGJ@/ axmufyHha=u;ESifhuif;onfxufuif;+yD; usaemfwkd@
ajcaxmufay:usaemfw@kd &yf+yD; usaemfw@dk vyk t
f m;cac|;eJpmeJ@ pmtkyx
f w
k af 0jcif;jzpfonf?
usaemfw@dk ac|;eJpmrsm;onf Armjynfov
l @l tzG@J tpnf;twGuf tusK;d &Sad ponfh pmayESihf
omxdkufwefojzifh usaemfwdk@awmfvSefa&;pmayudk a&G;cs,fjcif;vnf; jzpfonf?
aemufxyfaus;Zl;wifpum;qkd&rnfholrsm;rSm opfcufoHvGiftzGJ@udkyg? owfrSwf
xm;onfh &ufvxufapm+yD; pmtkyu
f x
kd w
k af 0jzpfatmif ud;yrf;ay;onht
f wGuf q&m
wkd@udk aus;Zl;wifygonf? txl;ojzihf tpmtdrfa&m*gcHpm;ae&vsufu usef;rma&;udk
riJu
h u
G b
f J pmtkyx
f w
k af 0a&;twGuv
f ;Hk yef;ay;onfh q&mudck ifveG ;f udk aus;Zl;wifonf?
usaemfwkd@&ifawGxJrSm rSwfwrf;awGa&;xdk;+yD;om;yg?
awmfvSefa&;opPmjzifh
opPmawmfveS af &;pmaytiftm;pk
atmufwdkbm 5/ 2005?
0if;wifhxGef;
ed'gef;pum;OD; aus;Zl;trSm
0if;wifhxGef;
axmifqw
kd m tkypf ;kd olw@kd &@J zEd ydS t
f yk cf sKyf nO;f yef;ESyd pf ufa&; u&d,mwck jzpfwhJ
twGuf/ &mZ0wfr_jypfr_usL;vGefol 'kpkduform;awGrS a&muf&SduHawG@ xnfhoGif;
cH&wmr[kwf/ rw&m;wJhtkyfpdk;r_udk wkH@jyefqef@usiftefwkwdkufyGJ0if=uol/ trSef
w&m;bufr&S yfwnfc=hJ uol vlaumif;olaumif; ol&aJ umif;awGvJ a&muf&dS uHawG@
&ifqdkifpHjref; xnfhoGif;cH&&m ae&mwckjzpfcJh&ygw,f//
axmifqdkwm vl@*k%fyk'frSeftr#eJ@vl@tcGifhta&;tm;vkH;udk csKd;ESdrfzsufodrf;
ypfvu
kd w
f ahJ e&mjzpfrHk u rw&m;ojzifEh ydS pf ufapmfum;&m/ ,kw,
f w
k u
f ef;uef; yrl
&m/ tusnf;wefqkH; vlrqefqkH; t&yfvJyJjzpfovdk ykefuefol awmfvSefol trSef
w&m;qkyfudkifolrsm; umvra&G; uHawG@a&muf&Sd oGm;EdkifzG,f&m&SdwJh teD;pyfqkH;
ae&m 'grrS [kwf oHcw
J iftprf;oyfc&H m aywifcw
Hk ck/ prf;oyfuiG ;f wckvyJ J jzpfw,f
vd@k qdck siyf gw,f// 'ga=umifh axmifxrJ mS wcgu usaemfu,
kd w
f ikd f Edik if aH &; tusO;f
om;wOD;jzpf&pOfu
axmif wJh
aESmiftdrfr#om r[kwf
vl@*k%fyk'frSefor#udk acseif;
cg;onf;jcif;aygif;pkHwdk@&J@ A[dkcsuf
&ufpufr_aygif;pkHwdk@&J@ &yf0ef;
aoG;&dyfpGef;aewJh tarSmifajr vdk@ uAsmzGJ@qdkjzpfcJhzl;ygw,f// +yD;rS
'gayrJh 'Dae&mrSmyJ
tmZmenfrsm;pGmudk zGm;opf
oHr%d ppfrppf aywifcH
rD;v#HawGwGif;rSm jzwfausmf&if;
tvif;cspo
f al wGvJ arG;vmw,f vdk ah zmfusL;cJzh ;l ygw,f// axmifxw
J ek ;f u
axmifcHpm;r_ uAsmawG awmfwmfrsm;rsm; pyfqdka&;oDjzpfcJhovdk/ axmifujyefvm
awmhvJ axmifv;Hk csi;f 0wWK&Sn}f uD;ESpyf 'k f a&;jzpfcyhJ gw,f// ESpyf 'k v
f ;Hk udk q&m armif
pGr;f &nf/ wifoed ;f armif (axmifxrJ mS yJ usq;Hk oGm;&&SmwJh tJet
f ,fv'f D udo
k ed ;f wif)/
udak X;atmif(Zifvif;)/ emrnf}u;D pma&;q&mrwOD;eJ@ &Jabmfa&;abmfwcsK@d ukd ay;+y;D
0if;wifhxGef;
zwfapcJhzl;ygw,f//
tckaxmif0wWKwdak v;awGxu
J wcsK@d ukd yxrqk;H p+yD;a&;jzpfcw
hJ m udZk ifvif;
tdrfrSmjzpf+yD;/ udkZifvif;udk tOD;qkH;ay;+yD; zwfcJhzl;wmawG &Sdygw,f// &Spfav;vkH;
ta&;awmfy}Hk uD; rwdik rf u
D mvuyg// ta=umif;a=umif;a=umifh b,frmS rS azmfjyEdik f
cGifh pmtkyftjzpfxGufay:vmcGifh pufwifykHESdyfEdkifcGifhr&cJhyg? [dkrSm'DrSm odkxm;
0Sufxm; tyfESHxm;cJh&ygw,f//
jynfyudx
k u
G v
f mcJ&h +yD;aemufyikd ;f ta=umif;tm;avsmpf mG axmifwiG ;f cHpm;cJh
&r_av;rsm;udk (t&ifua&;zGJ@cJhzl;+yD;om;a&m ra&;om;jzpfao;wmyg) jyefvnf
psmef0ifwl;azmfa&;zGJ@jzpfcJh+yD; rdk;ud;/ a'gif;tdk;a0/ O'gef;wdk@rSm oifhavsmfovdk ay;ydk@
tok;H ycGi&hf cJah yrJ/h xk@H yikd ;f xk@yH ikd ;f eJ@jynfjh ynf0h 0 ausaus eyfeyfcpH m;&r_rsK;d rjzpfcyhJ g?
pkpkpnf;pnf; odrf;odrf;xkyfxkyfaygif;kH;wifqufcsifayrJh vkyfcGifhqEN rjynfh0cJhyg?
tckrS tckvkd axmif0wWKwdak ygi;f csKyftjzpf pkppk nf;pnf; aygi;f k;H wifqufay;tyf
cGifh&wJhtwGuf opPmpmay&Jabmfa&;abmftm;vkH;udk av;av;eufeuf aus;Zl;
pum; qdv
k u
kd yf gw,f// &ifwiG ;f rSww
f rf; 0rf;yef;wom rSwo
f m;xm;vdu
k yf gw,f?
tckwifqufvdkufwJh axmif0wWKwdkav;rsm;[m rqvppftpdk;&acwfrSm
tif;pdefaxmif/ om,m0wDaxmifwdk@rSm wu,fjzpfysufcJhwJh jzpf&yfrSefb0ykH&dyf
wpGef;wpaumufa=umif; cJjcpfav;rsm;jzpfovdk/ usaemfhudk,fawG@cHpm;&csuf
wpdwfwydkif; ryDro kyfykHv$m tppftrSefrsm;vJ jzpfygw,f//
rqvacwf aemufq;Hk ae0ifcge;D / rqvtusO;f axmifzEd ydS af &;,E &W m;}uD;&J@
wu,fo
h kyo
f uefukd jyefvnfiahJ pmif; ajc&maumuf=unfEh ikd =f u&if;/ ppftm%m
&Sipf epf acwfwavsmufu azmufjyefq;kd 0g;vSwhJ tusO;f axmif,E &W m;}u;D wckv;Hk
&J@ uGif;quftpdwftydkif; wqpfwuef@wauG@wcsKd@udk rD;armif;xdk;jyvdkufEdkifwm
tjzpf od@k r[kwf vdt
k yfcsuw
f ckukd jznfq
h nf;ay;vdu
k Ef ikd w
f mtjzpf/ wpkw
H &m &&Scd H
pm;Edkif=uw,fqdk&ifjzifh/ usaemf =unf=unfEl;El; 0rf;om*k%f,lvdkufygr,f//
av;pm;pGmjzifh
0if;wifhxGef;
8 / 8 / 2005
0if;wifhxGef;
axmif0wKwdkrsm; (1)
0if;wifhxGef;
0if;wifhxGef;
wdu
k w
f ef;pD;
0if;wifhxGef;
(1)
tck rif;wdka&mufvmwm axmif? axmifrS wdkufvdkac:wJhae&m a&mufvmwm? tdrf
rSmae tdrpf nf;urf;/ ausmif;rSmae ausmif;pnf;urf;/ wdu
k rf mS ae wdu
k pf nf;urf; axmifpnf;urf;
qdkwm yHkpH/ wdkufpnf;urf;qdkwm yHkpH? yHkpHudk pHkuefvdkuawmh tara& u|JrawGbl; jzpfoGm;r,f?
rif;wdk [mrif;wdk tjyifrmS bmaumif}uD;yJjzpfcjhJ zpfchJ bmyk*Kd~ vf}uD;yJjzpfcjhJ zpfchJ rif;wdk &J *%
k af wG odumQ
awG bm}uD;awG nm}uD;awGqdkwmudk axmifAl;0rSmc|wfxm;cJh
axmiftr_xrf;waumif&J@axmifwGif;urR0g&GwfoHu cyfxefxef ysHvGifhvmw,f? tif;pdef
e&odeu
f rBm&JaEGu yljyif;avmifrdu&f wJt
h xJ em;xJo&H nfyel J avmif;csvu
kd o
f vdyk gy?J usaemf+idr+f yD;
em;axmifaerdw,f? usaemfhudk ydwfavSmifxm;&m (5)wdkufeHygwf(1)tcef;xJuae tjyifbufqD
twwfEdkifqHk;em;pGifh+yD; qufem;axmifaerdw,f?
uJ rsKd;odef; xHk;pHtwdkif; yHkpHjyay;vdkufygOD;
pum;oH tqHk;rSmawmh
yHkpHjyr,f aocsm=unfh/ aocsmem;axmif
jymvtJt
h hJ oHjympl;pl; rsK;d ode;f &JtoHu trdef csrw
S cf ge;D w&m;ol}uD;&JavrsK;d eJ cyfaqmifh aqmifh
xGufay:vmw,f?
a[m'g xdkifyHkpH/ wifyvifacGxdkifxm;/ vufESpfzufu 'l;ay:wifxm;/ vufrudk vuf xJrSm
xnfhqkyfxm;/ cg;udk rwfrwfxm;/ rsufaphu awmif=unfhajrmuf=unfhrvkyfeJ? wef;pD qdkwJh
toH=um;&if 'Dvdkxdkifae&r,f a[m'gu &yfyHkpH? vufESpfzufudk a&SrSma[m'Dvdktkyf+yD; csxm;&
r,faxmifr; axmifyikd af wGeJ pum;ajym&if wifjyp&m&S&d if 'Dvykd pkH &H yf+yD; pum;ajym&r,f/ q&mawG
qdkwmu 'Dutr_xrf;awGtm;vHk;udkajymwm
rsK;d ode;f &J oHjympl;pl; jymvtJt
h o
hJ [
H m atmify&JG ppfo}l uD; avrsK;d xGuv
f u
kd /f zefw&m awatmif
t}udr}f udrt
f cgcg &Gwzf wfyal ZmfyocJ+h yD;om;jzpfwt
hJ wGu/f wa&;Ed;k tdycf sirf ;l wl; x&Gw&f wmawmif
txpf t aigh r &S d a wmh w J h bk & m;ud k ; ql q &mavrsKd ; xG u f v d k u f e J ed r f h c sD j rif h c sD ay:vm aew,f ?
tyfa=umif;xyfatmif =um;zl;ae&+yD;om;jzpfwJh usaemfwdktzdkrSmawmh/ "mwfjym;uGJ r_dwuf }uD;udk
tyfoGm;wHk;wHk;eJzGifhjyaeovdkygyJ? 'gayrJh 'Dxl;rjcm;em;"mwfjym;uGJoH}uD;udk =um;&wdkif; =um;& wdkif;
&if x J u sif c eJ usif c eJ jzpf o G m ;&wmawmh t rS e f ? emusif c H c uf jzpf & wmvJ t rS e f ? rsuf p d x J
ajy;ajy;jrifaerdwwfwmu arG;xm;au|;xm;wJh ociftuduf rJrjJ rif&majy;v$m;xd;k a[mif v_y&f mS ;jy
ae&wJh tifrwefzswfzswfvwfvwf&SdvSwJh acG;euf*kwfusm; acG;+rD;wdk}uD;waumif?
udkif; yHkpHpr,f rsKd;odef;&JtoH?
usaemfeJwcef;wnf;twlae&wJh atmifoef;jrifhu usaemfhvdk tjyifbufutoHawGqD
10
0if;wifhxGef;
wdkufwef;pD;
tm;pdu
k ef m;pGiehf m;axmifae&mu usaemfrh suEf mS qD vSr;f =unfw
h ,f? usaemfu [l;ceJ oufjyif;wcsuf
r_wfxkwfvdkufrdw,f?
usaemfhtmHkodawGu vSrf;jrifaew,f? udk,f udk,fwdkifcHcJh&zl;+yD;om;jzpfwJhtjyif aepOfvdkvdk
=um;odae&wJh trSwo
f nmtpkpak wG&J azmfjyr_a=umif/h usaemfwkd pjH ref;ae&&m (5)wdu
k (f 1)cef; eH&}H u;D eJ
uyf&uf tkww
f w
H ikd ;f wxyfjcm;&J [drk mS bufujzpfay:aer,fh jrifuiG ;f awGukd vSr;f jrifaew,f? 'Dtw
k f
wHwdkif;wdk@&J@wzufrSm Am'Hyifvwf wyif&Sdvdrfhr,f? tJ'DAm'Hyif&dyfab;rSm wdkufHk;cef;qdkwJh rD;uif;wJ
vdv
k kd uifaywdik ,
f m,D tcsKyfpcef;axmufwv
J v
kd kd pcef;H;k av;&Syd gw,f? tJ'D wdu
k f ;kH cef;ajruGuv
f yf
rSm jrefrmuifaywdik v
f ufopfrsm;&Jzrf;qD;jcif;cHxm;&wJh topfpufpuf tusO;f om;rsm;[m aeylxrJ mS
aqmifha=umifhxdkifae&ygvdrfhr,f? 'grSr[kwf blrdurvm ajrausmufrmay: y,fy,fe,fe,fzifcs+yD;
wifyvifacGxdkif xdkifae&ygvdrfhr,f?
toHwif jymvtJhtJhr[kwf/ tom;ta&mifyg rJusKwfusKwf jymESrf;ESrf;jzpfaewJh rsKd;odef; u/
*k%fycHwyfzGJudk avhusifhoifwef;ay;ae&wJh oifwef;enf;jyr; *dkufrsKd;w0uf/ tm%myg;uGufom;
*dkufrsKd;w0ufeJ rsufESmudkwif;wif;xm;+yD; a&Swdk;aemufiif vrf;ovm;aeygvdrfhr,f?
uifaywdkif wdkufHk;cef;wJwGif;upm;yGJa&SrSm/ ppfwyfu wdkufdkufcefxm;wJh qm*sifodef;rdif
qdo
k u
l ,
kd w
f ikd f 'grrS [kwf wm0efus axmifwyf=uyf}uD;oH;k &pfu,
kd w
f ikd f t+rdef om;xdik f p_ m;ae+yD; usef
w&pf ESpf&pfeJ t&pfr&Sd0g'grsm;u 0dkif;0ef;=unfh_ae=uygvdrfhr,f?
pr,f rsKd;odef;&J jymvtJhtJhtoH&Jaemufydkif; r=umrDvmawmhr,fhtoHu vlaAsmoH
e&odefaAsmoHqdkwmudkvJ usaemfudwifod&Sdaeygw,f?
yHkpH
xdik rf ,f
xr,f
bkef; *Grf; azsmif; bkwf tGef
rsKd;odef;&J@yHkpHwdkifoH ac:oHawGeJtwl wqufwnf; xGufay:vmwJh bkef; *Grf; azsmif; bkwf
tGefawGuawmh vufpGrf;jy xkoH ESufoH dkufoHawGeJ cH&olbufu xGufay:vmwJh toHawG
'Dcg;}uD;u bmvdkukef;ae&wmvJ bkef;
'Dvufu tElvufoD;qkyfxm;ovdk}uD; bkwf
'Dausm,m;}uD;u avmufav;udkif;vdk aumhraeeJ/ rwfrwfxm; udk;q,f'D*&D rwf rwf
*Gwf tGef
rsKd;odef;&J oHjym;pl;a[mufoHaigufoH/ tjypfr&Sdtjypf&Sm dkufESufxkaxmif;jy&oHawG
tqufrjywf nHpnfpifxGufvmw,f?
topfpufpuf tusOf;om;rsm;crsm ajrjyifay: zHktvdrf;vdrf; ac|;t&$J&$JeJ tvJvJtvl;vl;
cHae=u&ygvdrfhr,f? u|Jaygufwaumifvdk ajy;v$m;xkESuf atmf[pfjyae&wJh rsKd;odef;&Judk,fay:rSmvJ
ac|;awGpdkaeygvdrfhr,f?
wdkufwef;pD;rsKd;odef;&J 'DvdkwdkufyHkpHjyoHawG aepOf&ufquf =um;vm&+yDqdk&ifawmh wdkufxJrSm
tr_wo
JG pfawG Edik if aH &;tusO;f om;opfawG pkyHa&muf&v
dS mae&+yD? tjyifrmS wjynfv;kH tzrf;tqD;awG
0if;wifhxGef;
11
0if;wifhxGef;
wdkufwef;pD;
woufwu|e;f jypf'%fcsrw
S jf cif;cHxm;&ol? ppfckH ;kH uae jypf'%fcsrw
S cf +hJ yD; t&yfbufaxmif v$aJ jymif;
ay;tyfvdkufvdk tif;pdefaxmifxJa&mufvm&ol? Adkvfae0if;[m olppfwyfxJu olcGm&m wdkif;vm
EdkifzG,f &SdolrSefor# b,fhavmufyJzwfxkwfy,f ay:vpDusifhoHk;+yD; &uf&ufpufpuf ta&;,lcJh,lcJh/
tjyifu omrefvlawGeJ,SOf=unfh&if wyfuvmol[m olrsm;xuf acgif;wvHk;ydkaeEdkifapa&;twGuf
tdk;t&if;av;awG jyefcsau|;wJh pHerl&SdcJhovdk/ ppfwyfu ppfom;tjzpfu vlowfr_usL;vGefvmcJhwJh
rsK;d ode;f [mvJ tif;pdeaf xmifxrJ mS wdu
k w
f ef;pD;tjzpf axmufvrS ;f a&;uduf ae&m&vmwm bmrSawmh
rqef;?
axmifxJrSm ppffa=uma&;awmfawmfeJ rjywfEdkifbJ axmufvSrf;a&;u r=umc% wdkufxJu
qGJqGJxkwf+yD; !Of;yef;ESdyfpuf tid;taw;cH&olawGtxJ usaemf[m wa,muftygt0if? tJ'Dawmh
wdkufwef;pD;rsKd;odef;[m usaemfhudkvJ awmfawmfrsufrSef;wef;rdaecJh+yD?
wdkufwum 0ifcGifhxGufcGifh&SdaewJh wdkufwef;pD;rsKd;odef;[m usaemfwdkudkxm;&m (5)wdkufxJudk
vJ r=umc%a&mufa&mufvmwwfw,f? &Hzef&Hcg usaemfeJatmifoef;jrifhwdkpHjref;&&m (5)wdkuf
tcef;(1) a&S oHwdkifem;txd 0if0ifvmwwfw,f?
udkrsKd;odef; aq;vdyfrD;av;bmav; vkyfygOD;Asvdk atmifoef;jrifhuawmif;&if/ tjyifrSm
&moDOwkom,mae&if rsKd;odef;u ayghayghyg;yg; vmay;wwfw,f? wcgw&H [dkajym'Dajym &,farm
yH;&$i+f yD;awmif pum;vufqkH usjyae+yDq&kd ifawmh tjyifrmS &moDOwk awmfawmfaumif;aewJo
h abm
rSw,
f El ikd w
f ,f? wku
d f ;kH cef;wJrmS qm*sio
f ed ;f rdirf &Sb
d J E_id ;f ,SOcf sut
f m;jzifh oabmxm;odyrf qd;k vSwhJ
0g'gt=uyftdk}uD;wa,mufavmufyJ wm0efusaewmrsKd;jzpfEdkifw,f? usefwJh0g'gi,fav;awG wjcm;
wdu
k w
f wdu
k w
f u
kd rf mS pm;usuu
f s+yD;/ 'DbufrmS tajctaeaumif;aewmrsK;d vJ jzpfaumif;jzpfEikd w
f ,f?
udrk sK;d ode;f aq;vdyrf ;D av; qdw
k mudk pum;rjyefbJ ESmacgi;f _H +yD; oGuo
f u
G o
f u
G o
f u
G f xGuo
f mG ;
&ifawmh tjyifrmS &moDOwk odyrf om,m? 'DbufrmS wcef;eJwcef; pum;vSr;f qufo,
G af jymqdw
k m
owdxm;vkyf&ygvdrfhr,f? 'D(5)wdkuf(1)cef;[m wdkufpcef;Hk;wJeJ teD;qHk;ae&m?
&moDOwkom,maew,fvdkrSwf,l&r,fh wnaecif; rsKd;odef; usaemfwdkwdkufcef;a&S a&muf
vmw,f?
pdwfudufzGyfav#mf a&csKd;cGifh tcGifhta&;tjynfht0&&Sdxm;wJh rsKd;odef;[m a&rdk;csKd;+yD; qHyifudk
qD&$J&$Jvdrf;xm;Hkru/ oludk,fay:u pGyfus,f*sKdif;jywfuvJ jzLazG;oefpifvdk? rJeufaewJh tom;
ta&mifa=umifh pdwfudufav#mfzGyf0wfqifxm;wJh pGyfus,ftusta&mif[m ydkvdkawmif azG;Oae
oa,mif&Sdw,f? ykqdk;jymudk wdkwdkygatmif0wfxm;awmh olajcovHk;tpHk[m u|Jaygufwaumif&J
ajctpHkvdk tar$;tr#ifawG tydif;tdkif;eJ?
cifAsm;u uAsmq&mvm;
qdkif;rqifh AHkrqifh rsKd;odef;u OD;OD;zsm;zsm; usaemfhrsufESmudk vSrf;=unfh&if; ar;vmw,f?
cgwdkif;qdk&if atmifoef;jrifheJyJ OD;wnfajymqdkwwfwJh rsKd;odef;u usaemfhudk OD;wnfajymqdkvmwm
jzpfwt
hJ jyif/ 0g'gawGa&SrmS tusO;f om;rSeo
f r#tay: armufarmufrmrmavoHeJ om t+rJwef;ajymqdk
wwfwJholu cifAsm;uqdkwJh emrfpm;a0g[m&udk oHk;pGJajymqdkvmwma=umifh c%awmh usaemf
tHh=oovdkjzpfoGm;rdw,f? +yD;awmh yH;vdkufrdw,f?
0if;wifhxGef;
13
0if;wifhxGef;
wdkufwef;pD;
tJ'v
D
kd
aumif;cef;a&mufcge;D y&dowf}u;D rSiw
f ufrad ewmvSr;f =unfv
h u
kd w
f hJ jyZmwfrif;om; wa,muf&@J
[efrsKd;eJ usaemfwdkqDvSrf;=unfhjyefw,f? usaemfwdk+idrfem;axmifaewmudk tm;&oGm;+yD;
usaemfu tJ'v
D akd umifrsK;d As/ usaemfph w
d "f mwfu b,fawmhriS kH rcHwwfb;l ? 'ga=umifh usaemfvJ
cifAsm;vdk r[kwfrcH/ r[kwfrcH/ trSefw&m;udkudufwJhvlygvdkajymwm
rsKd;odef;u wu,fhatmifyGJcH ppfol}uD;wa,muf&J[ef/ *k%fa&mifajymifcJhol}uD; wa,muf&J
rmefrsKd;eJ tqHk;owfvdkufw,f? ol&JoHjympl;pl;[m ydk+yD;oHpOfjrifhaecJhw,f?
usaemfu olrsufESmudk=unfh+yD; wwd,r`d yH;vdkufrdw,f?
b,fhES,fwkef;As cifAsm;u uAsmq&m pma&;q&mqdkawmh
'Dr,fudkrsKd;odef;/ cifAsm;eJusaemfeJ rwlbl;av
Asm olu usaemfhudk em;rvnfovdk vSrf;=unfhw,f?
usaemfu *krpdkuf yrmrxm;vkyfwmrcHEdkifvGef;vdk vlawmifowfvmcJhwJhaumif/ zdESdyfwm
udk qefusifjyvmwJhaumif/ cifAsm;wdkvdkyJ zdESyfr_udkvufawGeJ jyefwHkjyefjyvmcJhwJhaumifyJ
em;rvnfovdk vSrf;=unfhae&mu apm'upum;udkqdkvmw,f?
'Dr,fudkrsKd;odef;/ cifAsm;u trSefw&m;udk udufwmvJr[kwfbl;? r[kwfrcHqdkwmvJr[kwf
bl;? wu,fu olrsm;u cifAsm;tay:vkyfwmudkom rcHEdkifwJhol/ cifAsm;tay: r[kwfwmvkyfwmudk
om rcHEdkifwJhol? udk,fcH&wmudk jyefwHkjyef0HhHkeJ trSefw&m;bufuvlvdk tvdkavsmuf t"dy`m,f
rxGufbl;
rsKd;odef;u usaemfhudk em;rvnfEdkifovdk xyf=unfhaew,f?
zdEydS rf u
_ kd wu,frek ;f wJv
h [
l m/ zdEydS w
f mudk wu,fruu
d w
f v
hJ [
l m olu,
kd w
f ikd v
f J b,fawmhrS
rzdESdyfbl;? zdEdSyfwJhae&mvJ b,fawmhrSraebl;? bmta=umif;a=umifhrS raebl;
rsK;d ode;f u oHwikd u
f v
kd ufwzufeJ uikd +f yD; pum;ajymoHuekd m;axmifae&muae rsuEf mS udk wjznf;
jznf;eJv$Jvdkufw,f? +yD;awmh olajcaxmufqDol=unfh&if; +idrfoufaew,f?
udrk sK;d ode;f bmudp&P v
dS rJ odb;l / cifAsm;udk q&m}u;D ar;aew,f xrif;xd;k xGe;f qdik 0f ifvm+y;D
ta=umif;=um;vdkufcsdefrSmawmh rsKd;odef;[mcsmceJ vSnfhxGufoGm;w,f?
usaemfajymwmudk olem;vnfovm;/ em;rvnfb;l vm;qdw
k m usaemfrod? olb,fvkd oabm
ayguf cH,loGm;r,fqdkwmvJ usaemfrod?
q,fih g;rdepfavmuf t=umrSmawmh yHpk x
H ikd x
f m; qdw
k hJ rsK;d ode;f &J oHjympl;pl;udk (4)wdu
k b
f uf
qDuaexGuaf y:vmwm oJo
h =hJ um;vdu
k &f ygawmhw,f? eJeaJ 0;vdk vSr;f vdk yv
J m; bmvm;awmh rajym
wwfyg? oltoH[m cgwikd ;f cgavmuf rpl;&Svv
S kd awmh pdwu
f xifaerdygw,f? [kwrf [kwaf wmh tcdik f
trmrajymEdkif? wdkufxJqD aEGavl;wcsuf ajy;0ifvmw,f? tyl&Sdef tylaiGawGeJ@ wvSyfvSyf?
0if;wifx
h eG ;f
12/ 5/ 2003
0if;wifhxGef;
15
axmif0wKwdkrsm; (2)
0if;wifhxGef;
16
0if;wifhxGef;
a&$aq;vdyf aiGaq;vdyf
17
0if;wifhxGef;
a&$aq;vdyf aiGaq;vdyf
rsm;vS+yD?
(5)wdkuf&Jaevnfaecif;awGrSm
armfxl; tdk[m
wtdk;ygqdkwJh apmabme,feJapmfap;xl;wdk&J tjyeftvSefvSrf;qufoG,fajymqdkoHawG
r=umr=um=um;&w,f? apmabme,feJapmap;xl;wdku autJif,lu u&if&Jabmfav;ESpfa,muf?
tpuawmh 'Du&if&Jabmfav;ESpfa,muf u&ifpum;eJbmawGajymqdkae=uovJqdkwm usaemfem;
rvnf? aemufydkif; rdwfaqGwOD;uajymjyrS armfxl; tdk[mqdkwm aq;vdyf&Sdvm;vdk vSrf;ar;oH
jzpf+yD; wtdk;ygqdkwm r&Sdbl;vdkvSrf;ajzoHrSef; usaemfodvm&ygawmhw,f? armfxl;tdk[meJ
wtdk;yg (5)wdkufxJrSm r=umr=um=um;cJh&wJh toHESpfckjzpfcJhw,f?
usaemf&h J csprf w
d af qG ud'k goausmx
f ;l }uD;uawmh wae/ xwJ+h yD; &Jabmfwdk &Jabmfwkd wqdwf
em;qifygcifAsmwJh? bmrsm;ygvdrfhr,fvdk aoaocsmcsm em;pGifhvdkuf=ucsdefrSmusaemfhrSm tr
wa,muf&ydS gw,f/ ky&f nfvnf; rqd;k ygb;l / pdwaf epdwx
f m;vJ oifyh gw,f/ tJ'g a,mufzawmfcsiw
f hJ
olrsm;&Sd&if usaemfhtrudk aq;vdyfESpfq,feJa&mif;r,f/ aq;vdyfay;=uygAsKd wJh?
tm;vHk; yH;rdcJh=uygw,f? pdwfraumif;pGmeJ yH;rdcJhwmyg?
olu tJ'Dvdktwnfayguf[movkyf avvHwifHkru/ oleJ&if;ESD;wJh usaemfhudkvJ ol&Jaq;vdyf
aomuf&a&;pDrcH su}f u;D xJrmS =uzH efacsmufcs toH;k csomG ;cJyh gao;w,f? wn tdycf sed v
f J ra&mufao;
tdyv
f rJ tdyEf ikd af o;wJh nwnrSm/ oHwikd af &SrsuEf mS tyf+yD; aumif;uifwcdq
k D vSr;f ar#maf i;ilaerdwek ;f
napmif0h g'gtopfwOD; usaemft
h cef;a&Sa&mufvmw,f? 0g'gtopfuav;u toufawmif ESpq
f ,f
ausmaf o;[efrwlyg/ 0g'gyg;vJ 0ao;[efrwlyg? olu usaemft
h cef;a&Sa&muf+yD;rS ajcoH;k av;vSr;f qkwf
+y;D wdu
k f ;kH cef;bufuvmEdik w
f hJ wckwnf;aomt0ifwcH g;aygu0f qD vSr;f =unfv
h u
kd yf gao;w,f? aocsm
oGm;yH&k rS b,forl S 'DbufvmEdik zf ,
G &f mr&Sad wmhvkd pdwcf somG ;[ef&rdS S olabmif;bDtw
d x
f u
J ae wpHk
wckudk qGJxkwfvdkufygw,f? aq;vdyfav; av;ig;ajcmufvdyf?
usaemfu tHh=oaerdw,f?
cifAsm;u aA'ifvuQ%mynm awmfawmf wwfw,fvkd [d;k bufu udak usmx
f ;l u ajymvdu
k f
w,f? tJ'g usaemfh=unfhay;prf;ygAsmwJh?
tif; ud'k gouawmh vkyv
f u
kd jf yef+yD? olt}uHtzefZmwfvrf;xJ igu
h rkd ygygatmif qGo
J iG ;f vdu
k f
+yDvdk 'ufceJodvdkuf&if;/ ol&Jaq;vdyfaomufcsifvGef;r_}uD;udk pmemem;vnfrd&if;/ aygufwJhezl; rxl;
awmhygb;l qdw
k phJ Of;pm;r_rsK;d eJ usaemfrh mS cyfwnfwnfaA'ifvuQ%mq&m vky&f ygawmhw,f? awmfyg
ao;&J/ r[mbkwfA[kokwav;eJ udkifdk A[kokwav; &Sdxm;ayvdkom? Edkr[kwf rvG,f? em&D0uf
avmuf =uHzefa[mvdkuf&w,f?
aemufaereuf 0g'gawG reufqikd ;f nqdik ;f vJomG ;+yD;csed af vmufrmS awmh uAsmq&ma& uAsm
q&m&J/ raenu usKyfzefvu
kd w
f t
hJ uGu0f if&J vm;vdk atmfar;w,f? cifAsm; awmfawmf jy\em
&SmwJhvlvdk atmfajzawmh olu w[m;[m;&,faew,f? +yD;awmh aqm&D;yJ uAsmq&ma&
rwwfEikd b
f ;l / cifAsm; t&nftcsi;f udk ,H+k yD;om;/ tJ'g aq;vdy&f &if *efzvm;csrmS usaemfu
h akd y; wJ?h
tck 'D&ifuGJwdkufxJa&mufvmawmh udk'goxufqdk;wJh vl}uD;ESpfa,mufeJ vmawGae&jyef+yD?
0if;wifhxGef;
19
0if;wifhxGef;
a&$aq;vdyf aiGaq;vdyf
u|ef;qdkwm t*Fvdyfacwfuqdk&if oGm;=um;xdk; em;yef;yefawmifr&bl; ao'%fyJ/ tif
rweftr_}uD;wmvdk jzJajcmufomG ;&if; rD;jcpfav;wjcpfjcpf+yD; rD;nad y;oGm;cJw
h ,f? OD;=uifarmif}uD;
aq;vdyw
f akd v;awmif aumif;aumif;raomufEikd &f mS cJ?h waev;kH rsuEf mS }uD;ndKaecJyh rkH mS ckvykd t
kH wdik ;f
wax&mwnf;? usaemfhrSm yH;& tcuf &D&tcuf/ &DvJ r&D&ufjyef?
(3)
uaeawmh reuftapm}uD;uwnf;u/ aq;vdyfppfqifa&;}uD;udk tjyif;xefqHk;qifE$Jzdk tpp
t&m&m jyifqifndE_dif;a&;qGJxm;=u+yD;+yD?
'Daq;vdyfppfqifa&;rsKd;u cgwdkif;vJ yHkrSefvdkvdkqifE$Jae=u? t&ifwkef;uawmh ordk;ustqifheJ
qifE$J+yD; uaeawmh jyif;jyif;xefxefqifE$Jzdktxd &nfpl;jyifqifxm;wmjzpfygw,f?
reuf*efzvm;csrmS usaemfwa,mufwnf;u aomufa&td;k a&jznfah &;a&m ao;*efzvm;csa&;
udkyg wm0ef,l&r,f? OD;pdk;jrifhu acs;*Hzvm;udkcs+yD; tcsdefudkwwfEdkifor#qGJ&if; tqltaiguf cHwef
cH&ygr,f? t&yftarmif;axmifaxmifeJ tajy;tv$m;vJjrefvw
S hJ OD;=uifarmif}uD;u ud;orm;ESpOf ;D &J
ae&mw0dkufu ud;orm;eJud;apmifh0g'gawGypfcsxm;wJhaq;vdyfwdkawGudk wwfEdkifor# rsufpd&Sif&Sif
vsifvsifoGufoGufeJ r&&atmifaumuf,l&r,f? udk,fht&if*efzvm;csoGm;wJholawGxJuvJ aEN
rysuaf umuf,o
l mG ;=uOD;rSmjzpfwt
hJ wGuf rsm;rsm;awmhr&Edik rf mS aocsmw,f? r&&if ud;orm;qDu
jzpfjzpf wwdk&& awmif;jzpfatmif awmif;vmzdk?
wcef;+yD;wcef; *Hzvm;csziG ahf e+yD? wcgziG hf a&Sbufwcef;/ aemufbuf wcef;E_e;f ? OD;=uifarmif}uD;
u vnfyif;w&Snf&Snf? usaemfwdkoHk;OD;om; ykqdk;udkwdkwdk0wfxm;=uHkru ao;*efzvm;eJ acs;*ef
zvm;udkvJ toifhjyifxm;+yD;+yD?
xGuf qdw
k hJ toHeJ twl oHwcH g;r*vefw}H uD;qGzJ iG v
hf u
kd w
f meJ usaemfuaomufa&td;k udq
k +JG yD;
ajy;&w,f? wdu
k }f uD;&JtjyifbufrmS ao;twGuo
f eG zf kd pnfyikd ;f jywfwvH;k / acs;twGuu
f wvH;k / teD;
rSmaq;zdk a&pOft
h ;kd }u;D wvH;k ? cyfvrS ;f vSr;f uae&mrSm aomufa&ajy;jznfah ewke;f OD;pd;k jrif}h u;D u wkew
f ek f
wkefwkefeJ acs;*efzvm;udk jznf;jznf;csif; oGefaew,f?
OD;=uifarmif}u;D uawmh av&Jt[kerf sK;d eJ u;d orm;tcef;a&Su u;d apmif0h g'gawG vJavsmif;apmifh
vif&h m oHcw
k ifav;ESpv
f ;kH ab; tajy;tv$m;vSnyhf wf+yD; aq;vdyw
f akd wG&mS azGaew,f? usaemf ao;
*efzvm;}u;D o,fvmcsed rf mS awmh OD;=uifarmif}u;D [m av;buf}u;D axmuf+y;D oHcw
k ifatmuf tv,f
avmufqDu aq;vdyfwdkwwdkudk t&JpGefaumufaeyHk&w,f? *efzvm;cs wm0efus}uD;=uyfol 0g'gu
om;a&cg;ywfw&rf;&rf;eJ OD;pdk;jrifh}uD;udk *efzvm;jrefjrefaq;zdk ajymaew,f? toHu cyfxefxef?
0g'gwa,mufuawmh wdkufwGif;qDvSrf;=unfh&if; [dk tbdk;}uD;u bmvkyfaewmwkef;vdk OD;=uif
armifudkvSrf;aigufw,f? oHk;a,mufvHk; tcef;jyefa&muf=u+yD; usaemfwdkwHcg;}uD;udk *sKdif;ceJ ydwf+yD;
csed rf mS awmh zsmpkwaf v;udu
k ref;uwef;umay;vdu
k &f w,f? wcef;csi;f *efzvm;cscsed rf mS zsm axmif/
aemufvSnfh wef;pDxm; qdkwm[m axmifwGif;wdkufOya'owck jzpfygw,f? OD;=uifarmifu
0if;wifhxGef;
21
0if;wifhxGef;
a&$aq;vdyf aiGaq;vdyf
ud=k uifarmif cifAsm;[m d;k d;k zGmAsm/ b,fEh ,
S
f bde;f pm;ajymif;qGw
J mvdk wtm;}uD;t&Sn}f uD;
d_ufzGmvdkuawmh b,fcHEdkifrvJAs OD;pdk;jrifhu uAsmu&muefuGufw,f? usaemfhrSm olwdkESpfOD;udk
=unfh&if; a=ua=uuGJuGJyifhoufawGom jzmaerdawmhw,f?
a=om'Dae&m[m axmifqdkwmyguvm;?
'DaxmifxJrSmjzifh aq;vdyf[ma&$/ aq;vdyf[maiGyguvm;?
OD;=uifarmif}uD;jrwfE;kd vSw/hJ olred ;f rud,
k w
f ikd ,
f ufay;xm;w,fqw
kd hJ &Seaf pmifeaD v;[m OD;=uif
armif}uD;wa,muf 'Daxmifxu
J ae xGu&f csed t
f xd/ ud,
k ef J ruGm opPm&S&d dS jyefvnfvu
kd yf gomG ;Edik pf rG ;f
&SdrS &Sdyghavrvm;?
usaemf oufjyif;zGzGudkom csaerdygw,f? ?
0if;wifx
h eG ;f
0if;wifhxGef;
23
axmif0wKwdkrsm; (3)
24
0if;wifhxGef;
cspfvGef;vdk@ a&mufvm&olyg
cspv
f eG ;f vdk a&mufvm&olyg
0if;wifx
h eG ;f
(1)
avmu}uD;rSm a'go avmb tmCmw trke;f w&m;wdk a=umifrh o
S m axmifwkd wef;wdk xJ a&muf
vm=u&wmr[kwf?
opPmw&m;udjk rwfE;kd r_a=umif/h ,H=k unfru
_ kd qkyu
f ikd rf a_ =umif/h ud,
k w
hf ikd ;f jynf ud,
k v
hf rl sK;d udk aumif;
apcsifvGef;r_a=umifh axmifxJwef;xJ a&mufvm=u&olawGvJ trsm;}uD;?
'D=um;xJ tifrwefcspcf ifveG ;f vdk oHa,mZOf}uD;vSveG ;f vdk arwWmw&m;a=umifh axmifxJ a&muf
vm&olrsKd;vJ &Sdygao;w,fqdkvsif
bmwke;f / tcspt
f wGuf arwWmtwGuf wpHw
k ckvyk u
f ikd af qmif&u
G &f if; Oya'a=umif;t& axmif
wef;usvmwmrsKd;rsm;vm;vdk awG;rdaumif;awG;rd=uygvdrfhr,f? r[kwfyg?
cspfvGef;vdk axmifxJqGJtoGif;cHvdkuf&wJh usaemfwdkrdwfaqG}uD; udkpdk;xGwf&JtjzpfrsKd;uawmh
awmfawmhudk&Sm;yg;r,fh Zmwfvrf;wyk'fyg?
udkpdk;xGwf[m EdkifiHa&;orm;wOD;? a0ge,f u0e,fom;/ 0ef}uD;csKyfa[mif;OD;Ek&J jynfcspfygwD
Edik if aH &;v_y&f mS ;r_awG xdik ;f e,fpyfrmS tajccH+y;D ay:vmawmh udpk ;kd xGw[
f mtJ'ED ikd if aH &;v_y&f mS ;r_p;D a=umif;
}uD;xJrSm tzGJ0ifwOD;?
b,fwek ;f urS vufeufuikd af wmfveS af &;udk vufrcHcw
hJ hJ vufeufuikd o
f yl ek x
f a&;vrf;pOfqw
kd m
tzsuv
f rf;pOfvkd wav#mufv;kH auG;a=umfcw
hJ /hJ vufeufuikd v
f rf;pOfukd pGef vw
$ af =umif; a=unm&r,f
vdk wav#mufv;kH awmif;qdak [majym 0g'jzefcscD w
hJ hJ OD;Ek}uD;ud,
k w
f ikd /f rqvppftm%m&Siw
f kd &J tkypf ;kd r_
atmufrSm rv$Jomra&Smifom vufeufudkifawmfvSefa&;qdkwmudk taumiftxnfazmfvm&awmh
bk&m;wumawGawmfawmfrsm;rsm;awmif vufeufuikd o
f yl ek f trnfcv
H m&ygw,f? ordik ;f &Joa&mfcsuf
jyif;jyif;vdk yJ ac:ac:/ avmu}uD;&J avSmifcsuv
f kd yJ uifyeG ;f wyfwyf/ ppftm%m&Sif wzufowftyk pf ;kd
,kwrf mr_atmufrmS vufeufuikd v
f rf;pOf[m wdik ;f cspjf ynfcspf Edik if aH &;vkyaf qmifcsio
f al wG&J b0ay;
a&G;vrf;wckjzpfcJh&ygw,f? tJ'D a&G;vrf;ay:rSm/ OD;Ek}uD;udk,fwdkifyg0ifvmcJh&wJh tJ'Da&G;vrf;ay:rSm
udkpdk;xGwf[mvJ yg0ifav#mufvSrf;cJh&ol wa,muf ?
1980jynfh arvrSm *dk%f;aygif;pHkoHCmhtzGJ}uD; atmifjrifpGmzGJpnf;Edkifjcif; txdrf;trSwf
qdw
k mudk }uHzefacgi;f pOfwyf+yD; Adv
k af e0if;u 2 80 taxGaxGvw
G +f ird ;f csr;f omcGit
hf rdef qw
kd m xkwjf yef
ygw,f? vufeufudkif awmcdkae=uolawGudkvJ tdrfuae pdwfqdk;+yD;xGufoGm;=uwJh nDtudkarmifESr
t&if;awG ud,
k t
hf rd u
f ,
kd jf yefvm=uovdk oabmxm;ygw,fvkd SLaq;csLaq;av;ay;+yD; ewfoaH ESm
vdkufygao;w,f?
2 80 udk udkif+yD;jyefoGm;=uolawG wzGJzGJaygh?
0if;wifhxGef;
25
0if;wifhxGef;
cspfvGef;vdk@ a&mufvm&olyg
jrefjrefjyefvmcJhaemf vdk oHa,mZOfzGJaESmifr_udk toHwdwfbmompum;awGeJ ajymaecJhw,f?
vrf;wav#mufvHk; onfjrifuGif; onftoH onfrsufvHk;awGudk }udrfzefrsm;pGm jrifjrifae&if;u
olZmwd&Gmajrjyefa&mufawmh olnDtudkarmifESr aqGrsKd;om;csif;awGu 0dkif;0dkif;vnfatmif ud=u
w,f? ESpfaygif;rsm;pGm uGJuGmaecJ&wJh oltay: aEG;aEG;axG;axG; yrl=uw,f? oHa,mZOf&J trSwf
tom;awGukd olwkd azmfjywwfovdk a'giahf ygi;f pHu
k ae azmfjycJ=h uw,f? olvt
J wd;k cs+yD; auseyf=unfE;l
&wm trSef yg?
'gayrJh =unfE;l &r_uawmh odyrf =umyg? cGcJ mG cJ&h wm umv=um+yDjzpfwhJ arG;&yfajreJaqGrsK;d om;csi;f
nDtudak rmifErS awGukd vma&mufEw
_ q
f ufwmomjzpf+yD;/ tpuwnf;u jyefzkd q;kH jzwfcsuyf g+yD;om;
jzpfwJhtwGuf jyefzdkjyifygw,f? ZeD;eJorD;av;qD jyefzdkjyifygw,f?
olu ol&J nDtudkarmifESr t&if;tcsmawGudk ol&Jta=umif;xky`wf b0rSefudk vdktyfovdk
&Sif;vif;ajymjywm vkyfcJhygw,f? olrSm xdkif;EdkifiHol xdkif;trsKd;orD;ZeD;onfeJ orD;av;vJ&Sdae+yD
jzpfwt
hJ a=umif;/ 2 80 a=unmcsuu
f t
kd oH;k cs+yD; ESpaf ygi;f rsm;pGmuGu
J mG aecJ&h wJh ZmwdajreJ nDtudk
armifESr aqGrsKd;om;csif;awGudk awGcsifjrifcsifvGef;vdk ra&mufa&mufatmifvmcJhwmjzpfwJhtwGuf
oltay: em;vnfauseyfay;=uygawmhqdkwJhta=umif;awG ajymqdk&Sif;vif; azsmif;zscJhygw,f?
ol&J nt
D udak rmifErS aqGrsK;d om;csi;f awGuvJ oHa,mZOf}uD;vGe;f vSwo
hJ l tay: oHa,mZOfpw
d f
arwWmpdwfawGeJyJ rjyefawmhzdkta=umif;/ onfrSmyJaeawmhzdkta=umif; rsuf&nfvnf&$JeJ jyefvnf
wHkjyefawmif;cH azsmif;zs=uygw,f? olu &ifeifhpGmeJacgif;cgjycJhygw,f? aemufqHk;rSmawmh
oltay:oHa,mZOf}uD;rm;vSwJh ol&JnDtudkarmifESrwpk&JpOf;pm;a&G;cs,fyHku
xdik ;f Edik if u
H jkd yefomG ;&if aemifb,fawmhraS wG&ygawmhrvJ/ awGcsirf aS wmifawGEikd rf mS r[kwaf wmh
wJh tajctaersKd;txdvJ jzpfoGm;Edkifw,f? wEkdifiHpDjzpffoGm;&+yD r[kwfvm;? 'DrSmqdkv#if aemufqHk;
axmifxJa&mufoGm;&+yD qdk&ifawmif axmifuvGwf&if jyefawG&rSmyJ? b,frSmrS oGm;vdkr&awmhyJ
jyefawGEdkifrSmyJvdk olwdkrDor# Om%fav;avmufeJpOf;pm;=u+yD;/ pdwfqdk;csifqdk;/ pdwfemcsifem 'Dvrf;
uyJaumif;ao;w,fvkd oabmxm;+yD;/ xdik ;f Edik if q
H D jyefvkd r&awmhatmifqw
kd hJ awG;vH;k wdrw
f rd af v;
awGeJyJ tHudkwif;+yD; axmufvSrf;a&;qdkwmudkoGm;+yD; vufwdkvdkuf=uygw,f?
&v'ftjzpf udkpdk;xGwf tzrf;cHvdkuf&ygw,f?
oufqdkif&mqdkwJh taumifrsm;u udkpdk;xGwfudk vufxdyfcwfay;vdkuf=uygw,f? 'DvdkeJ yk'fr
17(1)(2)qdkwJh bGJxl;eJ udkpdk;xGwfwa,muf EdkifiHa&;tusOf;om;wOD; jzpfvmcJh&ygawmhw,f?
(2)
yk'fr 5/n qdkwJh bGJxl;eJ EdkifiHa&;tusOf;om;wOD;jzpfwJh usaemf[m wdkufwumpHkatmifaecJh&
zl;ayrJh udpk ;kd xGw}f uD;eJwu
kd x
f rJ mS twlrqHck &hJ bl;yg? 'gayrJh udpk ;kd xGw&f J emrnfeJ udpk ;kd xGw&f J Zmwfvrf;
wpdwfwydkif;udk ukdpdk;xGwfeJtwlaecJh&zl;olawGqDuaewqifh usaemf=um;od&if;ESD;aecJhygw,f?
usaemfudk,fwdkif yk'fr 5/n ESpfckxyfeJ ESpfr_pvHk; axmifcscH&+yD;wJhaemuf wdkufuae axmifus
0if;wifhxGef;
27
0if;wifhxGef;
cspfvGef;vdk@ a&mufvm&olyg
r,drf;vJjzpf/ oludk cspfpEdk;ac:wmvJjzpfatmif apm=uufz}uD;vdk usaemfwdkwawGu ac:=uw,f?
usaemfwdkawG&J 'efyef;uefav;awGxJa&m olyef;uefav;xJyg a&aEG;=urf;awGudk r#a0xnfh
ay;Hrk u/ apm=uufz}uD;u wavmav;urS oltrd u
f axmif0ifpmvmxm;vdk &xm;wJh axmif0ifpm
xkyfao;ao;xJu xef;vsufcJxkyfav;udkvJjznf+yD; wa,mufwvHk;pD a0ay;ao;w,f?
apm=uufz}uD;u xef;vsucf aJ v;udk ewfo'k g< r0DS o
J vdk rS0D &J if; a&aEG;=urf;yef;uef 'efyef;uefv;Hk
rGJnpfnpfudk vufESpfzufeJ *kwpdkufpHkudkfif&if; wzl;zl;r_wfaewmjrif&awmh/
udk=uufz}uD; cifAsm;a&aEG;=urf;aomufzdk wzl;zl;r_wfaewmuvJ uvJ&Deuf(Clarinet)
r_wfwmrsm; owd&aeovm;vdk usaemfu prdw,f?
ud=k uufz}uD;u [ufceJwcsu&f +D yD; 'DrmS avawmif rc|et
f m;ygb;l Asmvdk ajym&Smw,f? 'DxrJ mS
jzpfovdk aexdik af e&&SmwJh udak pm=uufz}uD;[m wu,fu wu,f*h w
D ynm&Sif qdAk ,
D ufu tEkynm
wuUov
kd w
f ckuae avr_ww
f &l ,
d meJbJG awmif&vmcJw
h o
hJ ?l tckawmh avawmifrc|eEf ikd b
f J zdeyfcsKyf
pufuikd af e&wJb
h 0? autJi,
f el J ywfouf+yD; rw&m;oif;tufOya' yk'rf 17(1)(2)eJ axmif '%f(3)
ESpf csrSwfcHxm;&ol?
udkpdk;xGwf}uD;uawmh wajz;ajz;eJvGwfzdkeD;vm+yDayghaemf vdk AdkvfZifaumhu udkpdk;xGwf
}uD;udkar;w,f?
tif; eD;vm+yD/ vGwf&ifawmh rjzpfjzpfatmif orD;eJZeD;qD ajy;Edkifatmifud;pm;&rSmyJ? 'Du
aqGrsK;d om;csi;f awGuawmh woufrarhEikd af tmifukd E_wq
f ufvu
kd =f u+yD;+yDyAJ sm? usaemfuvJ awGqkH
E_wfqufcJh+yD;+yDyJ
at;Asm cifAsm;tjzpfuvJ
'ga=umifh usaemf c%c%ajymaejzpfwmaygh/ usaemfu usaemfhaqGrsKd;om;csif;awGu cspfvGef;
vdk axmifusvmcJ&h wmygvkd ? olwkd uawmh usaemf'v
D kd axmifuswmoGm;&&if axmifuvGwv
f m&if
b,frSoGm;vdk&rSm r[kwfawmhbl;vdkrsm; wGuf&w,fvdkAsm? at;av olwdkawGcrsmvJ
udkpdk;xGwf}uD;u oufjyif;zGzGeJajym&Smw,f?
cifAsm;ZeD;eJ orD;av;uawmh b,fvdkrsm;xifrvJ rodbl;aemf usaemfu pmempdwfouf
oufeJyJ awG;awG;qqajymrdw,f?
usaemf pdwfraumif;bl;Asm/ usaemf ArmjynfbufxGufvmr,fhtcsdef olwdkom;trd
usaemfu
h v
kd u
kd yf kd &if;eJ rif;vdrw
f maerSmyg rif;jyefvmrSmr[kwaf wmhb;l xifygw,f vdk rsu&f nf
av;w0J0JeJ ajymaewJhyHkudkyJ c%c% owd&aew,fAsm? tckawmh olwdkqD jyefra&mufvmEdkifyJ
'gavmufawmifumvawG ESpfawGvawG=umae+yDqdkawmh olwdkpdwfxJ usaemfvdrfoGm;wmvdk
wxpfcspGJoGm;EdkifwmayghAsm/ usaemfrvdrfygbl;Asm jyefudkjyefrSmyg/ olwdkom;trdqDa&mufatmif
jyefrSmyg/ olwdkcjrm usaemfaxmifxJ 'Dvdkb0a&mufaewm b,fvdkvkyfodEdkifyghrvJ
udkpdk;xGwftoHay:rSm wu,fhudka=uuGJ&dyfawG pGef;xifqdkif;wGJaecJhw,f?
AdkvfrSL;atmifuawmh usaemfhudk vGwfapcsifwJhapwemeJ w&m;Hk;rSmusaemfhbufuae ouf
aotjzpf xGufay;&Smygw,f? 'gayrJh r&ygbl;Asm? 17(1)(2)u yk'frwyf+yD;&if teJqHk;=urf;cif;aps;
0if;wifhxGef;
29
0if;wifhxGef;
cspfvGef;vdk@ a&mufvm&olyg
0J=oC}uD;xJrSmyJ t}udrf}udrf0&rf;ajy;vJ jzpfaecJh&w,f?
&Spfav;vHk; ta&;awmfyHk}uD;udk ppftkyfpku t=urf;zufzdcGJESdyfuGyfr_&J tusKd;qufwcktjzpf ppf
tm%m&Sipf epfukd qefusi=f uwJh ausmif;om;vli,fawG Edik if aH &;pdw"f mwfjyif;jyolawG 'Dru
kd a&pDa&;
v_y&f mS ;olawG axmifaygi;f rsm;pGm xdik ;f e,fpyfwav#muf xkid ;f e,fajrwav#muf a&mufomG ;=u&csed rf mS /
rSwrf w
S x
f ifxif udpk ;kd xGw}f u;D udo
k wd&aerdovdk udpk ;kd xGw}f u;D aum bmawGrsm; vkyu
f ikd af eovJvkd vJ
tawG;wcsuf0ifcJhrdao;w,f?
usaemfvJ xdik ;f e,fajrbufqo
D m ajy;cJ&h r,fq&kd ifawmh tif;pdeaf xmif zdeyfcsKyftvky}f uD;buf
rSm wbkww
f nf;om;csi;f awGjzpfczhJ ;l wJh Edik if aH &;tusO;f om; b0wlcsi;f jzpfczhJ ;l wJh udpk ;kd xGw}f uD;udk rawG
awGatmif &Smjzpf awGjzpf cJhOD;rSmyg? 'gayrJh usaemfu tJ'DbufqDra&mufjzpf? jynfyqD xGufajy;cJh
&wmcsif;wlayrJh xdkif;e,fajrqD ajcrcsjzpf?
umvwckt=umrSmawmh udkpdk;xGwf}uD;emrnfudk usaemfjyef+yD; =um;vm&jyefygw,f? usaemf
wdk udkpdk;xGwfyJvm; eHrnfwludkpdk;xGwfyJvm;qdk+yD; a0a00g;0g;roJruGJ jzpfaerdjyefygw,f?
usaemfu usaemfwdkbufqD a&mufa&mufvmwJh rdwfaqGwOD;udk oltrsKd;orD;u xdkif;trsKd;
orD;av yef;ykxkwJh udkpdk;xGwfvm;vdk aocsmatmif ar;jref;=unfhrdaeao;w,f? tJ'DusawmhrS
rvGJEdkifawmh/ usaemfwdkrdwfaqG}uD; udkpdk;xGwf?
wavmuawmh usaemfeJtifrwef&if;ESD;wJh ausmif;om;acgif;aqmifav;wa,mufa&mufvm
w,f? oleJ pum;pjrnf axG&mav;yg;ajymjzpf=u&if; rif; yef;ykxw
k hJ udpk ;kd xGwq
f w
kd m odvm;vdk
ar;=unfrh jd yefw,f? bm&,fr[kw/f wcsed u
f tif;pdeaf xmiftwGi;f tvky}f uD;bkww
f cktwGi;f twlwl
aejzpfcJh=uwJh oHa,mZOfpdwfeJyg?
[m odwmaygh OD;&,f usaemfwdk&JabmfawGu tb tbeJ ac:ae=uwmAs
a[ceJ jzpfoGm;rdw,f? usaemfu udk,fhudk,fudk b,fwkef;urS }uD;w,fxifrxm;rdawmh
udkpdk;xGwfwa,muf tbjzpfoGm;wmudk tHh=oovdk jzpfoGm;rdw,f?
usaemfwdk&J &JabmfawGtJ'DbufrSmae&wJh &JabmfawG[m tb&JZeD;udk awmfawmfcspf=u
w,fAs/ 0,fp&m csrf;p&mudpPjzpfjzpfbmudpPjzpfjzpf xdkif;bmompum;eJ ywfouf+yD; tbZeD;udkyJ
tm;udk;&w,f? bmjzpfjzpf wyifwyef;vdkufvHulnD&Smygw,f
olpum;udk=um;&&if; usaemfhrSm =unfEl;oGm;&jyefw,f?
OD;pdk;xGwf}uD;uawmh wacgif;vHk; azG;azG;jzLae+yDAs
usaemfhrSm tHh=ord&if;yH;rd&jyefw,f?
udkpdk;xGwf rsufESmudkvJ usaemfjyefvnf yHkazmf=unfhaerdw,f? acgif;ar$;awG azG;azG;jzLaewJh
udkpdk;xGwf}uD;[m yH;vdkygvm;?
usaemfjyefrSm olwdkom;trdqD ra&mufa&mufatmifudk jyefrSm ckavmufqdk usaemf ol@
udk vdro
f mG ;wmvdk yJ pGrJ sm;oGm;+yDvm; rodygb;l Asm qdw
k hJ udpk ;kd xGw}f uD;&J wcsed u
f toHawGuv
kd /J
vef;qwfpGm jyefvnf=um;a,mifaerdygw,f? ?
0if;wifx
h eG ;f
0if;wifhxGef;
31
axmif0wKwdkrsm; (4)
32
0if;wifhxGef;
aus;Zl;wkH@wif&Sdygv#ifvJ
(1)
uw!kw/ uwa'0D aus;Zl;&Sdoludk aus;Zl;qyf&r,f? aus;Zl;qyfwm[m aus;Zl;odwwf
wm[m r*Fvm wJh?
ol.aus;Zl;/ rxdefjrL;ESifh/ aus;Zl;odtyf/ aus;Zl;qyfoifh wJh? wvkwfpm;zl; olaus;Zl; wJh?
aus;Zl;w&m;eJywfouf+yD; bmoma&;tqH;k trawGrmS a&m/ vlra_ &;tqH;k trawGrmS yg tav;
xm;azmfjycJ=h uygw,f? aus;Zl;w&m;eJywfouf+yD; Zmwfeyd gwyf jkH yifaygi;f ajrmufjrm;pGm&So
d vdk oGeo
f if
csuaf wG =o0g'awG pum;yHak wG qdq
k ;kH rcsuaf wGvJ ra&wGuEf ikd af tmif&cdS yhJ gw,f? b,fEikd if H b,fvrl sK;d
b,fbmomrSmrqdk aus;Zl;w&m;eJ aus;Zl;odwwfrt
_ ay: tav;wif; wefz;kd xm;cJ=h uygw,f? aus;Zl;
uef;jcif;&JtjypfeJ aus;Zl;odwwfjcif;&JtusK;d udk trsK;d rsK;d tzHzk kH zGiq
hf &kd iS ;f jy oGeo
f ifq;kH rcJ=h uygw,f?
aus;Zl;udk odwwfatmif aus;Zl;udk tav;xm;wwfatmif _axmift
h zHzk kH e,fy,ftoD;oD;uae
vrf;a=umif;ay;cJh=u+yD;/ aus;Zl;udkodwwfwm aus;Zl;tay: wkHjhyefaus;Zl;qyfwwfwmudkvJ tav;
tjrwfyp&mtjzpf/ tEkarm'emyp&mtjzpf/ 0rf;om=unfE;l p&mtjzpf av;av;eufeuf oabmxm;
cJh=uygw,f? usaemfwdk Ak'<bmome,frSmqdk&if r*Fvmwyg;tjzpf/ aumif;jrwfwifhw,f rSefuef
usuo
f a&&Srd }_ uD;wcktjzpf wdwv
d if;vif; pm&if;oGi;f xm;cJyh gw,f? r*Fvmw&m;(38)yg;xJrmS aus;Zl;
odwwfaus;Zl;qyfjcif;[m {&mrr*Fvmw&m;}uD; wckyg?
aus;Zl;odwwfol aus;Zl;qyfob
l ufuvJ ESv;kH pdw0f rf; &$iv
f ef;p&mjzpfovd/k aus;Zl;tqyfc&H ol
aus;Zl;&Sdol aus;Zl;&SifbufuvJ aus;Zl;qyfjcif;udk awG&uH& jyefvnfvufcH&&dS&wm[m tifrwef
=unfEl;p&m ESpfaxmif;tm;&p&maumif;wJhudpPygyJ? =um;& od& jrif&olrsm;tzdkawmif 0rf;ajrmuf
0rf;om =unfE;l p&mwckayg?h r*Fvm&Sw
d u
hJ pd q
P akd wmh r*Fvm&Sw
d jhJ rifuiG ;f / r*Fvm&Sw
d t
hJ jzpfeJ r*Fvm&S&d dS
ESpfrdp&m =unfEl;p&m om"kac:p&mayyJ?
r*Fvmqdw
k m aumif;jrwf wifw
h ,f rSeu
f ef usuo
f a&&Srd a_ vmufom t"dym` ,fazmfaqmifwm
r[kwf?
raumif;r_rS y,fazsmufwwfaoma=umifh r*FvH r*Fvmrnf. qdkwJh teufudkawmif xyf
qifh ay;tyfvdkufygao;w,f?
tJ'Dawmh aus;Zl;w&m;udk odwwfwm/ wkH@jyefaus;Zl; qyfwwfwm[m r*Fvm? r*Fvmqdk
wmu aumif;jrwfwifhw,f rSefuefjcif;? raumif;r_wdkrS y,fazsmufwwfjcif;?
0if;wifhxGef;
33
0if;wifhxGef;
aus;Zl;wkH@wif&Sdygv#ifvJ
usaemfu 0dkif;tjyifbuf cyfvSrf;vSrf;uae+yD; em;axmifaejcif;?
tJ'v
D kd aumif;aumif;rGerf eG f vkyu
f ikd pf m;aomuf aexdik af wmhryS J tr_u tdrx
f ad &mufvmawmh
wmygyJ
OD;cspf[efu aemufw}udrfyH;vdkufjyefygw,f? y&dowfem;qifoltaygif;uawmh a&SvmvwHW@
aomZmwfvrf;udk pdw0f ifpm;r_tjynfeh J em;pGix
hf m;olu em;pGi/hf OD;csp[
f ef&J rsuEf mS qD vSr;f =unfo
h u
l
vSrf;=unfh?
waeaygh udk,fujcif;awmif;av;wvkH;&ufaewkef; t&ifu udk,fhwynfhjzpfcJhzl;ol
wa,muf aygucf svmw,f? tHr,f ud,
k f vlawmif aumif;aumif; rrSwrf cd sib
f ;l ? ud,
k af wmfacsm
u awmufawmufajymifajymif jzpfvdk@? +yD;awmh rawG@=uwmuvJ q,fhav;ig;ESpf&Sd+yDav/ tJ'golu
ud,
k u
hf kd aus;Zl;qyfcsif uefawmhcsiv
f kd [dak r;'Dar; ar;+y;D ra&mufa&mufatmifvmcJw
h m wJ?h [dw
k ek ;f
u ud,
k Ef pk Ofb0u azmufxiG ;f orm;b0u olukd ud,
k u
f ud,
k ahf emufvu
kd t
f jzpf wyGEJ pS yf JG ac:oH;k zl;
ovdk eJeyJ g;yg;vJ ynmav;bmav; oifay;cJzh ;l wmayg?h tJ'w
D ek ;f u 'Daumifu touf(20)avmufyJ
&SOd ;D rSm? ynmqdw
k muawmh aumif;wJyh nm&yf b,f[w
k rf vJ/ b,fvt
kd rd f b,fvakd zmuf&w,fqw
kd hJ
ynmrsKd;aygh
OD;cspf[efu ajym&if;ajym&if; yH;aejyefw,f?
wdw
k ykd aJ jym=uygpkd / olu q&mocifaus;Zl;&Sijf zpfczhJ ;l ol ud,
k u
hf kd vHck snt
f opfusycf |wf (5)uGi;f /
rdef;rtwGuf rdef;r0wfu (3)uGif;eJ uefawmhoGm;w,f? ydkufqHuawmh rygygbl;? tJ tJ'guae
axmifx0J ifc&hJ awmhwm wynfah [mif;}uD;&J aus;Zl;odwwf aus;Zl;qyfaumif;r_a=umifh wcgwnf;
udk axmifwJa&mufcJh&awmhwm
[if b,fvdkjzpfwmvJ
'DudpPeJ b,fES,fvkyfaxmifxJ0ifcJh&wmwkef;
pdwf0ifpm;ol y&dowf}uD;xJu ar;cGef;awG wa,mufwayguf xGufvmw,f? OD;cspf[ef}uD;&J
tajymaumif;r_a=umifh pdwf0ifpm;pGmem;qifaerdwJh usaemfawmif aemufqufwGJtcef;quftay:
ar#mfwvifhvifhjzpfoGm;rdw,f?
tjzpfu 'Dvakd v ud,
k af wmfacsm wckww
f &o,fvm+y;D ud,
k u
hf v
kd maus;Zl;qyf uefawmhcw
hJ hJ
tJ vSLzG,0f wK}uD;awGv@kd ajym=uygp@dk ? vkcH snaf wGu jynfaps;xJu txnfqikd w
f qdik u
f kd azmuf
xGi;f +yD;&vmcJw
h mawGwahJ v? tJ'w
D ek ;f uawmh ud,
k v
f b
J ,foyd grh vJ? ud,
k v
hf muefawmhwyhJ pPn;f oef
oef&Sif;&Sif;[kwf&Jvm;/ b,fvdkenf;eJ@ &vmwJhypPnf;vJqdkwmawmh b,fvdkar;vdk@ppfvdk@jzpfyghrvJ?
tJ'aD wmh ok;H av;vt=umrSm ud,
k af wmfacsm&J@ azmufxiG ;f r_u ay:ygava&m? ykvyd u
f xH;k pHtwdik ;f
ppf+yDaygh? tJ'DazmufxGif;&&Sdxm;wJh vHkcsnfawGb,frvJaygh? olu a&mif;pm;+yD;+yDajzayrJh ykvdyfu
'DvdkvG,fvG,fajzvdk&dk;vm;/ b,frSma&mif;ovJ/ b,faps; b,fqdkif;rSma&mif;ovJvdkufjy aygh?
ola&mif;cJhwJh qdkifawGvdkufjy ykvdyfu tukefvdkufodrf;/ b,fESpfxnfa&mif;cJhovJ ppf=unfh/
aemufq;kH awmh azmufxiG ;f cH&wJq
h ikd u
f wdik cf suyf gta&twGuef J uGmaeao;wJh q,fxnfavmufu
b,frvJayg?h olcrsm xde;f awmhxed ;f &Smygao;w,f? rwwfomwJt
h qH;k rSm ta&twGuu
f u
kd af tmif
trSet
f wdik ;f ajym&csed rf mS u@d yifaumufu OD;csp[
f efukd oGm;uefawmhcyhJ gw,fayg?h tJ'aD wmh ykvyd u
f
0if;wifhxGef;
35
0if;wifhxGef;
aus;Zl;wkH@wif&Sdygv#ifvJ
usaemfu pdwf0ifpm;vGef;pGm r=umc%ar;ar;=unfhrdw,f? r[kwfwm[kwfwm tyxm;/ OD;cspf[ef
}uD;u ol&J u,
kd af wGZmwfa=umif;tjzpf jyefvnfajym=um;&mrSm tifrwefpw
d 0f ifpm;p&m aumif;wm
awG trsm;}uD;?
cifAsm;wdk u b,fvpkd w
d u
f ;l awGeJ rsm; Edik if aH wmforw a'guw
f mbOD;tdru
f rkd S wufazmufvu
kd f
=uwmvJAsm vdk w&ufrSm ar;rdw,f?
trSeaf jym&&if tJ'w
D ek ;f u armifausmaf &m usaemfa&m jc0H if;xJ0ifc=hJ uwJt
h xd orwtdrrf eS ;f
rodbl;As? tvkyfrjzpfwm=umawmh acsmifwJhae&m0ifvkyfr,fqdk+yD; n}uD;tJ'D vlukHwef&yfuGufxJ
0ifvmcJ=h uwm? jcHpnf;d;k rSm yk&dyyf ifawGwnDwnmeJ jcH}uD;wjcHem;a&mufvmawmh tay:xyfrmS
jywif;waygufzGifhxm;wJh tdrf}uD;wtdrfawGw,fAs/ &moDOwkuylawmh wHcg;zGifh+yD;tdyfaewmeJwlyg
w,f? atmufrmS tapmifv
h v
kd v
kd u
l vJ tdr}f uD;wywfvn
S =hf unf+h yD;wmeJ oltapmifw
h q
J D jyef0ifomG ;
csed af vmufrmS tarSmif&yd cf +kd yD; okwcf eJ0ifvmcJ=h uw,f? uHaumif;csiaf wmh jcHpnf;d;k axmifrh mS tdru
f kd
aq;okwzf kd oH;k xm;wJh avSum;&Sn}f uD; wpif;vnf;awGa&m tJ'g}uD; ESpaf ,mufom;r +yD; zGix
hf m;wJh
jywif;ayguftxdaxmif+yD; tdrfxJcyfokwfokwf wufvdkuf=uw,f? txJvJa&mufa&m EdkifiHawmf
wHqdyf}uD;u tjyL;om;eJ tJ'DusawmhrS [m orwtdrfygvm;qdkwm odawmhwm? a&mufrSawmh
rxl;bl; csomcsuGmqdk+yD; tEk=urf;pD;&awmhwm
OD;cspf[ef}uD;u yH;+yD;ajzw,f? +yD;awmh
orwudt
k Ek=urf;pD;cJw
h m bmvufeufeJ pD;cJw
h ,fxifv/J tJ't
D rd x
f u
J yJ awG&wJh aygirf ek f v;DS wJh
"m;eJ uav;upm;wJhaoewf AswJh?
usaemf wtHhw=ojzpfoGm;rdw,f? 'Dtbdk;}uD; cyfwnfwnf +zD;aeovm;qdkwJh t=unfhrsKd;eJvJ
oludk=unfhvdkufygw,f?
aygirf ek f v;DS wJ"h m;udk usKyfuudik /f olajr;upm;wJh aoewfeJ wyl gw,f/ tJ'aD oewfukd armifausmf
uudik +f yD; twGi;f cef;qD armifausmu
f 0ifomG ;w,f? wHcg;uvJ *surf csxm;bl;/ tdycf ef;xJrmS a'guw
f m
bOD;}uD;u rSed ;f +yD;tdyaf ew,f? tJ tcef;u ab;csi;f uyfvsut
f cef;eJvJ twGi;f rSm wHcg;ayguw
f ck
&Sd+yD;qufaew,f? wHcg;uawmh b,fbufuydwfxm;ovJ rodbl;As/ aemufrSod&wmu tJ'Dorw
}uD;tcef;eJwqufwnf;tcef;u olc,frtdyfwJh tcef;wJhAs? [J[J
OD;cspf[ef}uD;u oabmuspGm &,faejyefw,f?
a'guw
f mbOD;u tJ'w
D ek ;f u rde;f rr&Sad wmhb;l As qH;k oGm;+yD ajym&if;ajym&if; oluquf&,f
aewJhtwGuf
uJ qufygO;D Asm Zmwfvrf;av; vdk usaemfu w&m;axmufvyk o
f vdk Zmwfvrf;axmuf
av;vkyf+yD; owday;&w,f?
armifausmu
f uav;upm;wJah oewfeJ a'guw
f mbOD;em;xif awhvu
kd w
f ,fq&kd ifyJ tbd;k }uD;
uEdk;vmw,f/ armifausmfu rsufpdrSdwfxm;cdkif;awmh orw}uD;u bmajymvJodvm;/ toufawmh
csrf;omay;yg wJh? wkefwkef&D&DeJ rsufaph}uD;rSdwf+yD; ajymw,f? ay; b,frvJ rD;cHaowWmaomh
vdk awmif;awmh tomw=unfyJ acgi;f tH;k atmufvufeJ prf;+yD; qGx
J w
k af y;w,f? rD;cHaowWm}uD;u
'Dtcef;xJrSmyJqdkawmh qGJzGifhvdkufawmh pdefawGa&m a&$xnfawGa&m ydkufqHawGa&maygh? 'DxJrSm
0if;wifhxGef;
37
0if;wifhxGef;
aus;Zl;wkH@wif&Sdygv#ifvJ
tJ'Dvdkpum;ajymaumif;aewkef;rSmyJ tvkyf}uD;wef;pD qdkwJh wef;pD;waumif&J owday;
atmf[pfvdkufoHa=umifh usaemfwdkvJ ua&maomyg; vlcsif;cGJvdkuf&ygawmhw,f?
(4)
tvky}f uD; em;&ufw&ufrmS awmh at;at;aq;aq; xdik jf zpf=u&if;/ wcsed u
f Edik if aH wmforw
tdrf azmufxGif;vk,uf tEk=urf;pD;r_}uD;ta=umif;/ OD;cspf[ef}uD;eJ pum;qufrd=ujyefw,f?
tJ'Dwkef;u tr_ub,fvdk ed*Hk;csKyfoGm;vJAs
[m wefw,fAsm wefw,f armifausmrf S ig;ESpx
f yJ J xifw,f/ aps;wnfo
h mG ;=uwm
Asm b,fvdkaps;wnfhoGm;&wmvJ
olu usaemfhtar;udk em;axmif&if; yH;vdkufjyefw,f?
'DvdkAs w&m;Hk;a&mufawmh usaemfwdkw&m;cHrsm;bufu a&SaeuvJ aumif;w,fAs/ vm
owif;,l=u em;axmif=uwJh y&dowf}uD;uvJ owif;axmufawGa&m bmawGa&mtpHkAs? [dk;
waeu usaemfajymwJt
h xJygw,frw
_ v
f m; orw}uD;tdyaf ewJt
h cef;u orw}uD;tcef; c,fr
tcef;eJwqufwnf;qdw
k mav? twGi;f rSmwHcg;wcsyyf &J w
dS ,fqw
kd mav ? tJ'aD wmh tr_eJ qikd q
f ikd f
rqdik q
f ikd /f a&Sae}uD;u tJ't
D cef;zGJ pnf;xm;wmudyk J rygygatmifxnf+h yD; w&m;cHuakd r;vdu
k /f =uHzef+yD;
usL;vGefcJholrsm;[m at;at;nifnifomomeJyJ t=urf;zufwmr&Sd ypPnf;awG&,lcJh=uw,fqdkwm
ay:atmifar;ovdkvkdeJvkyfvdkufqdkawmh owif;axmufawG em;qifolawG yGJusp&m}uD;ayghAsm?
w&m;vdu
k Edik if aH wmforw}uD;qdak wmh bmawGajymcJ=h uw,f b,fv&kd cdS w
hJ ,fqw
kd mvJ/ w&m;cHa&Sae
u y,fy,fe,fe,f w&m;vdu
k t
kd "duxm;+yD; ar;&jref;& ar;cGe;f xkw&f OD;rSmav ? w&m;cHarmifausmf
uvJ vlyg;As/ tukeaf jymOD;rSm? tJ'aD wmh orw}uD;tzdk r[mt&Suaf wmftcGcJ &H ovdk jzpfrmS awGuvJ
trsm;}uD;qdkawmh orw}uD;bufuae armifausmfudk vmndw,fAs? orw}uD;rSmvJ EdkifiHawmf
udp}P uD;awGutrsm;om;rdk c%c%H;k awmfrvmEdik b
f ;l / rvmcsib
f ;l ? armifausmb
f ufuvJ wjcm;[m
awG bmrSajymraeeJawmh? av#mhav#mhayghaygheJ teJqHk;axmif'%fcsay;r,faygh? tJ'Dvdk tcdkiftrm
tmrcH=u+yD; aps;wnfhoGm;cJhwm
'Dwcg yH;vdkufrdoluawmh usaemf?
'gjzifh [kww
f ,f/ 'gta&;}uD;w,f OD;csp[
f efu acgi;f ndw&f if; awG;awG;qqai;aew,f?
+yD;awmhrS
tif; / 'gvJ aus;Zl;qyfrw
_ rsK;d vdk yaJ jym&rvm; rodygb;l Asm [J[J vdk pum;yvicf H jyefw,f?
'Dvw
kd AhJ s Edik if aH wmforw tdraf zmufxiG ;f cH&r_}uD;u [d;k av;wausmjf zpfc+hJ yD; owif;pmawG
tapmifapmifu trsK;d rsK;d a&;=uw,f? tr_u w&m;cHrazmfxw
k Ef ikd b
f J vawG=umvmav pHak xmuf
tzGJ}uD;wdk ykvdyftzGJ}uD;wdkqdkwmvJ acgif;razmfEdkifatmif emrnfysufavayghAsm? EdkifiHawmf orw
}uD;vJ acgi;f razmfEikd af ygAh sm? armifausmu
f awmh arrdbufomG ;cdak e+yD; aumif;aumif;udk ESyaf ewmayg?h
pdet
f aumif;pm;av;awGxck +JG y;D olaX;}u;D wa,mufvu
kd kd wdu
k w
f vH;k eJpaH ewmwJAh s? 'Dvu
l awmfawmf
vJ tqifjh rifjh rifh Zdrcf w
H wfwo
hJ ?l tJ'w
D ek ;f u azmufxiG ;f r_ukd b,fvrkd S ajc&mcHr&awmh tpd;k &rif;rsm;
0if;wifhxGef;
39
0if;wifx
h eG ;f
40
0if;wifhxGef;
axmif0wKwdkrsm; (5)
0if;wifhxGef;
41
t opPm
0if;wifx
h eG ;f
(1)
(5)wdkuf tcef;(19)rSm wa,mufwnf;aeae&wJh umv? ab;em;u teD;qHk;tcef;azmfawGu
ud'k go ausmx
f ;l / q&mawmf OD;ydw/ ud+k idr;f a&$ OD;uGm;wdk om;tz? cyfvrS ;f vSr;f avmufrmS u ry'g
atmifoef;jrifeh J OD;_wifwkd om;tz/ apmabme,f/ apmap;xl;/ rEav;u ud&k efEikd w
f kd eJ [d;k wzufpeG ;f
avmufqrD mS awmh ykavG}u;D udak usm0f if; (,ckpma&;q&mausm0f if;)/ bm*smudpk ;kd jrif/h udpk ef;aemif udpk ef;
atmiftr$mnDtudkwdkwawG?
kd hJ
(5)wdkufwwdkufvHk;[m tcef;(22)cef;vHk;vljynfh a[muf(p)zl;vf (Housefull)? ud0k if;wifqw
pD;yGm;a&;orm;wOD;uvGJvdk tm;vHk;[m EdkifiHa&;orm;eJ EdkifiHa&;tr_awG EdkifiHa&;yk'frawG?
EdkifiHa&;ygwDtzGJtpnf;awGuawmh rwl=u? AuovJ ygovdk autJif,luvJ ygw,f? OD;Ek}uD;
udk,fwdkif axGaxGvGwf+idrf;csrf;omcGifh 2/ 80eJ jynfawmfjyefvmcJh+yDjzpfayrJh jynfawmfjyefxJrygbJ
e&odefxJ0ifvm&wJh jynfcspfygwDuqdkwmawmif &Sdvdkufao;? [omFwZmwd udk+idrf;a&$[m jynfcspf
ygw0D ifa[mif;jzpf+yD; AH;k cG&J ef=uHpnfre_ J yk'rf 122(1)wyf+yD; w&m;pGq
J x
kd m;jcif;cH&ol? oltazuawmh
oleJywfouf+yD; wdkufxJqGJtoGif;cHxm;&&Smwm jzpfygw,f?
wwdu
k v
f ;kH rSm bke;f awmf}uD;uawmh q&mawmfO;D ydwwyg;wnf;? (aemufyikd ;f awmh wyg; xyf
wdk;vmygw,f? AdkvfOm%fwifvdkac:wJh bkef;}uD;? OD;ydwvdk i,fjzLr[kwfyg/ t&ifu awmcdkrde,f
aumfrwD0if AdkvfbGJcHwOD;jzpfcJh+yD; aemufydkif;rS &[ef;ycJhwmjzpfygw,f?)
q&mawmfO;D ydwuawmh oHCmh0efaqmifqw
kd mawG rqvuzGJ pnf;csed rf mS rif;wdk [m rif;wdk
tdr=f uufcsi;f td;k rJow
k t
f cGycf ikd ;f wJh yGx
J rJ ygEikd b
f ;l vdk cyfjywfjywfajymcJv
h kd tid;xm;cH&+yD; Edik if aH &;r_e@J
EG,f+yD; axmifxJa&mufvmwm?
wdkufxJrSm q&mawmfOD;ydwudk ouFef;HkcGifhray;ygbl;? ouFef;tpm; axmifyHkpHtay: jzL
atmufjzLudyk J t0wfcikd ;f xm;wJt
h wGuf q&mawmf[m zd;k olawmfrn
JG pfnpfyakH yguaf eygw,f? rGn
J pf
npfvkd ajymrdwmuawmh q&mawmf0wfciG &hf wJh axmifypkH t
H use J vckH sn[
f m tjzLvdk qakd yrJh azG;jzLae
wJh tjzLr[kwyf J axmifxu
J &ufuef;rSm tusO;f om;awG&ufvyk x
f m;&wJh csn=f urf;ydwjf zLjzpfvkd ygy?J
tnHh qH;k 0g*rG ;f npfnpfcsnef J jzpfuwwfqef; ,ufvyk x
f m;&wJh zsi=f urf;tjzL[m topfuwnf;u
npfw;l wl;ta&mifayguaf e+yD;jzpfwt
hJ jyif/ q&mhawmfqv
D may;awmhvJ tuso
pfvckH sno
f pfr[kwyf /J
axmifuvGwfoGm;+yD; tusOf;om;a[mif;0wfpm;xm;&mu axmifudkjyefvnftyfESHoGm;cJh&wJh
42
0if;wifhxGef;
t opPm
t0wfa[mif;awG jzpfvdkygyJ?
'Dvdk zdk;olawmf0wfpHkrsKd; 0wfqifxm;&ayrJh/ ax&f}uD;0g}uD; q&mawmf*dkuftjynfht0ay:vGifae
wJh q&mawmf&JOy"dkyf[m rGJpkwfpkwf=um;xJrSm ydk+yD;xif;ueJ vif;ceJ odomaeygawmhw,f?
q&mawmfu ouFef;qGJtzwfcHvdkuf&ayrJh oduQmcsvl0wfvJa&; vufrcHyg? ol[mol &[ef;
wyg;tjzpf tcdik t
f rmqkyu
f ikd cf ,
H x
l m;ygw,f? q,fyg;oDvudk tjynft
h 0apmifx
h ed ;f &if;/ aevn
J$ pmudk
a&Smif=uOf+rJa&Smif=uOfygw,f? reufpmpm;csed af y;wJx
h rif;udk ydydk o
kd momav;,lxm;+yD; aemufaereuf
tapm}uD; tk%fqGrf;tjzpf udk,fh[mudk,f rSD0JbkOf;ay;&Smygw,f?
usaemfwkd wawGuvJ q&mawmfukd bke;f awmf}uD;wpfyg;tjzpfeJ yJ todtrSwf y av;pm;or_y
ygw,f? pum;ajymqdk&mrSmvJ t&Sifbk&m; q&mawmfbk&m;eJtpcsD+yD; wynfhawmfeJ wifyghbk&m;eJ
av;av;pm;pm; ajymqdkqufqH=uygw,f? wcef;qDxm;wmqdkawmh ta0;uyJ pum;oHeJyJ qufqH
ajymqdk=u&wmyg? *efzvm;cscsdefrSm zsmpkwfaygufuae acsmif;=unfhcdk;=unfh&if;/ wcgw&H vpf&if
vpfovdk rwfwyf&yfjy&if;awmh q&mawmf&JkyfoGifudkvJ }udrfzefrsm;pGmjrifzl;+yD;om; jzpfaeygw,f?
q&mawmfudk rdkrao ajymqdkqufqH=uwmuawmh axmif0g'gwcsKdeJ qm*sifodef;rdifwdkvdk
axmufvrS ;f a&;cef ppfwyfu taumifrsK;d awGjzpfygw,f? ode;f rdiu
f q&mawmfukd a[h bke;f }uD;vdk yJ
ac:wwfovdk wifvwfwdk atmifoif;wdkvdk t&pfwyf0g'gtdkdkif;}uD;rsm;uvJ ykwD;(108)vHk;
tpdyrf mS ;vdk a&mufvm wmr[kwzf ;l / ud,
k t
hf jypfeJ u,
kd f a&mufvmwmvdk rxdwxd oa&mfarmfum;
vkyfwwf=uygw,f? q&mawmfuawmh cyfrqdyfygyJ?
q&mawmf[m &ref}uD;wywfw}udrf Hk;xGufae&+yDjzpfwJhtwGuf &Hzef&Hcg axmif0ifpmygq,f
xkyaf v;awGvJ &ae+yDjzpfygw,f? usaemfwkd tzdk uawmh bmygq,frS r&ao;wJt
h wGuf t}uD;tus,f
iwfae&wJhumvygyJ? reufvHk;wD; nvHk;wD; xrif;udk vHk;wD;omom vHk;csif;avG;ae&wJh umvyg?
reufrmS au|;wJh yJ[if;qdw
k muvJ yJzwfawmif&mS rawG? t&nfusu
J saJ y:rSm yJ[if;jzpfa=umif; tmrcH
Edik zf kd eEGi;f r_ef 0g0gawG omomxd;k xd;k cyfcsux
f m;wJt
h wGuf yJ[if;a&mif0g0gom yDyo
D oxGuaf eygw,f?
t&omu cHwGif;awGp&m wpufrSr&Sd? iyduvnf; zGJa&mtnHhqHk;iydjzpfwJhtjyif wcgw&H tdk;uif;yl
wdkufnpfnpfwl;wl;? wcgw&H tpdrf;omom? wpufuav;rS rusuf? naepmuawmh tqdk;qHk;?
aepOf[if;&Gufywf&nf rJrJoJoJ? eJeJav;rS pm;csifzG,f&mr&Sd? uefpGef;&GufawGaygwJhtcsdefrSm uefpGef;
&Guf/ csOfaygifaygwJhtcsdefrSm csOfaygif? trsm;qHk;uawmh [if;EkEG,ftdk; &ifh&ifhrmrmzm;zm;}uD;awGudk
a&vHk ywfusKdxm;wJh[if;? [if;csufxm;yHkudkvJ =unfhygOD;? [if;&Gufudk a&awmifaq;[efrwl/
r=umc% oJeJ &yS &f yS ?f 'D=um;xJ [if;&Gupf nf;xm;wJh ES;D u;d jywfwkd / wDaumifjywfwkd uygwt
hJ cg ygvu
kd f
ao;? csOaf ygiw
f @dk [if;EkE,
G w
f @kd q&kd if tyifvu
kd f ok;H av;ydik ;f yJyidk ;f +yD; csux
f m;w,f? &Hzef&cH g tjrpfawG
awmif ygvkdufao;? t&omuawmh wdkufxJ0ifpwkef;uqdk&if xGDceJawmif axG;xkwfypfrdwJhtxd
aumif;vSygayw,f? 0ufau|;zdk yde;f &Guf uefpeG ;f &Guf a*:zD&u
G af wGukd "m;eJpif;+yD; 0ufpmusKx
d m;wmu
rS axmifwGif; yHkpH[if;xuf trsm;}uD;omOD;r,f?
axmif0ifpm ygq,fr&ao;wJh usaemfwdkvdk EdkifiHa&;tusOf;om; trsm;pk}uD;[m 'Dvdkxrif;rsKd;
[if;rsK;d eJyJ reufn ESpyf g;oGm;&+yD; ud,
k t
hf oufZ0D "mwfav;udk ud;pm;yrf;pm; wnfaqmufae&csed rf mS /
axmif0ifpm&ae+yjD zpfw/hJ H;k xkwt
f jyef ygq,fxw
k af v;vufuqG+J y;D jyefvmEdik cf iG &hf wJh teJwumhteJpk
0if;wifhxGef;
43
0if;wifhxGef;
t opPm
trsKd;orD;av;u [dk;a&S;wkef;u dkufESdyfxkwfa0cJhwJh [Hom0wDyduwfwdkufxkwf ysKdpmtkyf
av;udk aumufudkfifvdkuf+yD; aps;ar;w,f? olu tyH;jrjreJ wq,fxJyg tr&,fwJh? wu,fu
olaps;OD;raygu&f if ESpu
f syef J vJ a&mif;r,fph mtky?f r=umc% oH;k usyf qkw
d hJ tyHx
k v
J J xnfx
h nfx
h m;
avh&w
dS hJ pmtky?f olabmfw,fvu
kd &f mu yd\mcsed ef J &xm;wJh pmtkyaf v;rSe;f usaemfox
d m;+yD;om;?
[if aps;uvJ}uD;vdu
k w
f mvdk trsK;d orD;av;u csppf zG,rf suaf pmif;av;csw
d +f yD;qdak wmh/ usaemf
wdk udk'go}uD;u csufcsif;yH;aewJh rsufESmydk;udk v#yfwjyuftwGif; ydyd&d&dav;oyfvdkuf+yD;
tr}uD;&,f tr}uD;[m ynmwwfwa,mufyg/ tr}uD;wdkvdkyk*~dKvfawG[m ynmwefzdk;
udv
k J aumif;aumif;odwhJ olawGyg? 'Dpmtky[
f m [Hom0wDyd uwfwu
kd x
f w
k /f [Hom0wDwu
kd q
f w
kd m
pmaumif;ayrGefawGcsnf; a&G;cs,fxkwfa0wJhwdkuf/ pmjyifq&m}uD;awG }uD;=uyfwnf;jzwfay;olawG
uvJ wu,fu
h kd ynm&St
d ausmaf rmf}uD;awGcsn;f / Armpmaye,frmS tav;xm; pHxm;&olawGcsn;f yg?
ysKduvJ wu,fhysKd? pmtkyfuvJ wu,fh&Sm;yg;pmtkyfyg? eufjzefqdk&if &SdcsifrSawmif&SdawmhrSm? wae
uwif wuUodkvfu r[m0dZmausmif;olwOD;/ usrf;yzdkvm&Sm&if; [Hom0wDwdkufxkwf ysKd&wk
armfuGef;pmtkyfawG&Sd&if &Smay;yg/ jyefvmcJhr,fvdk ajymoGm;ao;w,f? tJ'Dwkef;u 'Dpmtkyfav;
r&Sad o;vdk / &S&d if tJ'aD euwnf;uygomG ;+yD? tJ'aD wmh tr}uD;wdk vkd ynmwefz;kd em;vnfoal wG pmtkyf
wefzdk; aoaocsmcsmodolawG[m wq,fqdkwmaps;rsm;w,fvdk rajymoifhygbl;AsmwJh?
av,lavodrf;u pdwfraumif;[ef/ yHkyef;u pdwfxdcdkuf[efeJ tawmfhudkrSifarmif; aumif;vGef;
vSygw,f? olajym[efu 'DpmtkyfudkrSaps;xyfqpf&if ynmwefzdk;udkawmif em;rvnfawmhwJholvdk/
pmtkyf wefzdk;udkawmif rav;pm;wwfawmhwJholvdk t"dy`m,faygufaeapcJhawmhw,f?
vluJcwf awmfawmfawmfwJh udk'go? trsKd;orD;u q,fwefav;wcsyfxkwfay;+yD; pmtkyfav;
udkudkif&if; olum;qDvSrf;oGm;w,f? um;ay:awmif jyefrwuf&ao;bl;/ olu vm uAsmq&m
vufzuf&nfqikd o
f mG ;=ur,f [J[J aemufxyfra&mif;&vJ udprP &Sad wmhb;l / aewu
G u
f u
kd o
f mG ;+yD
wJ?h +yD;awmh vrf;rSmajymvdu
k af o;w,f/ ynmwwfawGukd tJ'v
D kd olwkd t_u
d u
f kd xdatmifajymwwf
rSAswJh? usaemfu 'Daeaps;OD;rayguf&if 'Dpmtkyfav;udk ESpfusyfeJ awmif;awmif;yefyefeJ
yk*OH ;D =unfqjD zpfjzpf/ ajreDuek ;f pmtkyw
f ef;u iodik ;f acsmif;ud0k o
H m}uD;qDjzpfjzpf azsmawmhrvdk AswJ?h
vufzuf&nfqdkifa&mufawmh olu 'Dae prlqmyg wD;AswJh? tJ'Dwkef;u vufzuf&nfwcGuf
rS ig;rl;/ prlqm}uD;}uD;wckrS ig;rl;xJ?
(2)
tJ'Dwkef;u usaemfhrSm ppfa=uma&;awmifrjywfao;? udk'gowdk ry'gwdkuawmh ppfa=uma&;
jywfoavmuf&Sdae+yD? bm*smudkpdk;jrifh/ ykavGudkausmf0if;/ udkpef;aemif udkpef;atmif tr$mnDtudkwdk
av;OD; tr_wGJuawmh w&m;Hk;awmifHk;wifaeav+yD? udk+idrf;a&$wdkom;tzvJ Hk;xGufae&+yD?
usaemfwdkrSm tpm;taomufiwfwmxuf qdk;0g;wJh iwfrGwfr_}uD;wckuawmh owif;iwf
rGwfr_}uD; jzpfygw,f? tjyifrSm bmawGjzpfay:aeovJ/ bmowif;xl;}uD;awG &SdovJ? EdkifiHwum
tajctae/ jynfwiG ;f tajctae/ &Edik o
f r# owif;rSeo
f r#ukd =um;csio
f cd sif em;vnfcsiaf ecJ=h uygw,f?
0if;wifhxGef;
45
0if;wifhxGef;
t opPm
0gusifhusifhrD;a&mif[m ylavmifvGef;vSwJh aEGnOfh,HatmufrSm ydk+yD;tdkufpyfpyfjzpfatmif zefwD;
ay;aeovdk &Sv
d yS gw,f? usaemfu oHwikd =f um;uae va&mifuw
kd rf;wrf;rufruf &Sm=unfah erdygw,f?
aecif;wkef;u xifxif&Sm;&Sm;jrif&avh&SdwJh [dk;ta0;qDu ukuUdKyiftdk w0ufwjyuf jrifuGif;tay:
ydkif;[mvnf; tckawmh rJrJtkyftkyf}uD;om jzpfaeygawmhw,f?
usaemfjrifae&wJh wydik ;f wp aumif;uifjyifay:rSmawmh wdrrf n
J Kd wtky[
f m ajcukev
f ufyef;usae
wJh c&D;onftdk}uD;wa,mufvdk/ va&mifvmr,fhvrf;qD prf;w0g;0g;a&GcsD c&D;ESifaeygw,f?
oaAowWm a0ae,sm usef;rm=uygap
oaAowWma0ae,sm csrf;om=uygap
oaAowWma0ae,sm vef;jzm=uygap
oaAowWm a0ae,sm ab;b,m &efr&Sd=uygap eJ
q&mawmfO;D ydw&J aemufq;kH xGuaf y:aeus oHEe_ ;f jrifjh rifeh J arwWmydk o[
H m oHwikd =f um;uae
xGufay:vmygw,f? q&mawmfbk&m; &Sdcdk;0wfwuf+yD;+yDqdkwm&JtrSwftom;qdkwmudk od&Sdvdkuf=u
+yD;om;jzpfwJhtwGuf apmapmuxufydk+yD; +idrfoufoGm;oa,mif &Sdygw,f? 'Daeq&mawmfu w&m;
a[mr,fvdk qdkxm;w,fr[kwfvm;?
t[rf; q&mawmf&Jacsmif;[efoHu t&ifxGufvmw,f? +yDd;awmhrS uae[m uqkef
vjynfh/ uqkefvjynfh Ak'<aevdkqdkwJh aexl;aejrwfyJ/ 'DaevdkaerSm 'Dae&mvdkae&mrsKd;uae w&m;
a[m&w,fqdkwmvJ tif; rarhp&mygyJ q&mawmfutoHudkjrifh+yD; ed'gef;csDw,f? tm;vHk;u
+idrfouf+yD; em;axmifae=uw,f?
Ak'<aeqdkawmh Ak'<qdkwJhbk&m;&Sif[m bma=umifhAk'<vdkac:&ovJ? Ak'<qdkwm tvHk;pHkudk [kwf
wdik ;f rSe&f m xd;k xGi;f odjrifawmfrv
l kd Ak'v
< kd ac:&wmyJ? txl;ojzifh opPmav;yg;jrwfw&m;udk ydik ;f jcm;xif
xifojd rifawmfrv
l kd Ak'j< rwfpmG bk&m;vdk ac:awmfr&l wmyJ? opPmav;yg;qdw
k muawmh 'kuo
Q pPm/ ork
',opPm/ eda&m"opPm/ r*~opPm q&mawmfu atmifjrifwJh q&mawmf}uD;avtjynfheJ xyfqifh
ed'gef;oG,f+yD;wJhaemuf 'Dae q&mawmfa[mr,fh w&m;uawmh opPmqdkwmyJ/ opPm
ta=umif;aygh/ opPmqdkwm trSefudkac:wm/vdkqdk&if; ygVdvdk&Gwfvdkuf/ teufawGzGifhvdkuf tus,f
a[mygw,f? aemufq;kH rSmawmh wumwdk vJ b,fae&mrSmyJjzpfjzpf [kww
f ikd ;f rSe&f mudq
k &kd r,f/ [kwf
wdkif;rSef&mudkusifh=uH&r,f/ [kwfwdkif;rSef&mudkom vkyf&r,f/ 'grSopPmxdkufayr,f/ opPmyDayr,f/
opPmajrmufayr,f/ [kwfwdkif;rSef&mqdkwJh opPmw&m;udk tav;xm;=uygvdkajym+yD; ed*Hk;csKyftwdk
a[moGm;cJyh gw,f? q&mawmf}uD; ed*;kH csKyfvu
kd w
f meJ xGuaf y:vmwJt
h oHuawmh usaemfwkd ud'k go
}uD;toH?
q&mawmfbk&m; wynfhawmf q&mawmfudk rdkraovkyfwmr[kwfygbl; wynfhawmfvJ
a[myg&apwJh?
a[mAsKd a[m a[mqdkwJh awmif;qdkoHawGvJ b,ftcef;uvJrod xGufay:vmygw,f?
t[rf; t[rf;wJh? oluvJ "rRuxduwOD;ES,f acsmif;oHay;+yD;
'Ddae &Jabmfwdkudk usaemfa[m=um;csifwJhw&m;uawmh t-opPmwJh? txl;ojzifh 'DxJrSm
t-opPm[m ta&;}uD;ygw,f?
0if;wifhxGef;
47
0if;wifx
h eG ;f
48
0if;wifhxGef;
axmif0wKwdkrsm; (6)
0if;wifhxGef;
49
ajcusi;f
0if;wifx
h eG ;f
1?
i,fi,fwek ;f u uav;av;awGukd 0wfqifay;wwf=uwmu aiGajcusi;f ? ajcusi;f rSm wcsK@d q&kd if
jcLav;awGawmif qGJvdk@? uav;u av;bufaxmuf+yD; ajy;v$m;aqmhupm;&ifyJjzpfjzpf/ rwfwyf
av#mufwwf+yD; [d[
k 'kd 'D D oGm;vmvSnyhf wf aysmjf rL;&ifyjJ zpfjzpf ajcusi;f eJ@jcLoH[m wvGiv
f iG f vGiaf e
wwfw,f? =unfE;l p&mayg?h uav;b,fem;a&mufaeovJqw
kd mudv
k J vG,v
f ,
G u
f u
l l &SmazGEikd w
f m
aygh? wu,fhudk jrjcLoH?
eJeJt&G,fa&mufvmawmh t+idrfhyGJawG r=umr=um=unfhzl;w,f? t+idrfhrif;orD;awG awmfawmf
rsm;rsm;[m ajcusif;av;awGeJ@? a&$ajcusif;? wcsKdqdk&if wzufESpfuGif;oHk;uGif;? rif;orD;&Jjyef@xrD
xrDem;cwfcwf+yD; oGuo
f u
G v
f ufvuf uvdu
k w
f t
hJ cg a&$ajcusi;f av;awGu 0if;ceJ0if;ceJ? qdik ;f csuf
pnf;0g;eJ@twl ajcusi;f oH vGiv
f iG u
f vJ uuGux
f rJ mS aygi;f pyfp;D arsmvd@k tEkynmajrmufaevdu
k w
f m?
ajcrSmpum; vufzsm;uAsmaygh?
tazwdk@acwfu emrnf}uD; t+idrfhrif;orD;wvuf[m jrajcusif; raiGrdifwJh?
Zmwfyx
JG u
J Zmwf0ifcef;wcef;rSmygwhJ ajcusi;f uawmh odyrf aumif;? a=u;wdu
k o
f iG ;f ajc
usi;f cwfapwJ?h a=u;wdu
k q
f w
kd m axmifayg/h wdu
k af yg/h ya'o&mZf{u&mZfrif;&J oHvsu}f uD;ajrmuf+yD;
cyfxefxefajymvdu
k o
f [
H m awG@&mzdeyfpw
k f 'grrS [kwaf jymif;zl;d;k eJ@rsuEf mS vSr;f aygucf sipf &mayg?h 0ef}uD;
0efuav;/ ykm; 'grSr[kwf tm%myg;uGufom;pwJh bk&ifhtyg;u uyfzm;&yfzm;rsufESmvdktm;&
*H;k kyrf sm;uvJ pD&ifcsucf sc&H ol rif; om; 'grrS [kwf olawmfaumif;udk twif;ywif; =urf;=urf;wrf;wrf;
qGJ=uvGJ=u xdk;=uESuf=u uefausmuf=uaygh? b,fvdkrS rvSy?
wcsdefu rE Wav;olav;awG&J a&$ajcusif;usawmhvJ tifrwefvSaejyefw,f? pufbD;eif;vdkuf
wdkif; a&$ajcusif;av;awGu ovHk;om;0if;0if;av;awGudk ta&mifwifay;aeovdk? rsufaphyom'
jzpfp&m ref;&dk;&mtvSwrsKd;aygh? usaemfwdk@i,fi,fu acwfpm;cJhzl;wJh tqdkawmfoef;xGef;av;&J
arG;XmeDxJrSmawmif pufbD;av;awG pD;umudk,fpD a&$ajcusif;eJ@ 0g0if;vdk@wmvdk@ [pfauG;
oDusL;cJhao;w,fr[kwfvm;?
tJ'v
D kd aiGajcusi;f jrajcusi;f a&$ajcusi;f wd@k u =unfE;l p&m rsuaf phyom'jzpfp&m/ arG@avsmzf ,
G &f m
aumif;oavmuf oHajcusif;uawmh tusnf;wefvGef; =urf;wrf;vGef; dkif;ysvGef;vSygw,f? oHajc
usif;[m yHkomefom pufqkwf&GH&SmbG,f&maumif;wmr[kwf/ tESpfom&oabmuvJ tifrwef
rkef;wD;bG,faumif;yg w,f?
tvSwefqmtjzpfukd ud,
k [
hf mud,
k f jrwfjrwfE;kd Ed;k wyfqifxm;wJh ajcusi;f eJ@b0=urRmtjzpf ol
wyg;u &uf&ufpufpufwyfqifay;xm;wJhajcusif;[m b,fvdkvkyf+yD; wlEdkifyghrvJ? yHkomefa&m
50
0if;wifhxGef;
ajcusi;f
tESpo
f m&yg ajzmifah jzmif}h uD;udk qef@usijf cm;em;aecJw
h ,f? tvSajcusi;f u 0wfqifxm;oluo
kd mru
=unfhjrif&oludkyg pdwf=unfEl;apoavmuf/ b0ajcusif;uawmh 0wfqifxm;jcif;cH&oludkomru
=unfjh rif&oluykd g pdwEf v
S ;kH rcsr;f ajrjzpfapw,f? ,Ofaus;r_&J trSwt
f om;eJ@ dik ;f pdik ;f r_&J trSwt
f om;
udk ajcusif;qdkwJh wlnDa0g[m&wvHk;wnf;ay:rSm bma=umifhtwlwl &yfwnfapcJh&wmvJ?
i,fi,fwke;fu ajcusif;r0wfcJh&zl;yJ/ nDrav;awG ajcusif;0wfwmudkom jrifawG@aecJh&zl;wJh
usaemf[m }uD;rSajcusif;0wfcHae&wmuawmh awmfawmfudk t+rD;tarmufrwnfhwJhudpP}uD;ygyJ?
t+rD;tarmufrwnfw
h mvJ rajymeJ@av? zifreS ;f acgi;f rSe;f rodwahJ umifawGu olw@kd u,
kd o
f w
l @kd tpd;k &
vd@k +rde+f rde}f uD;a=unmowfrw
S +f yD; olw@kd xifovdk &rf;um;,kwrf mwmawGukd Oya'vd@k ac:wGiaf p+yD;
rawmfrw&m;vkyfaqmifcJh=uwmyJ?
avmu}uD;(3)yg;rSmawmif Ak'<bk&m;&Sifu tewW tpdk;r&vdk@ajymxm;wmudk udk,fhudk,fudk
tpdk;&vdk@ xifHkru t&SufrJhrJheJ@ tpdk;&qdkwJha0g[m&udk cyfajymifajymifa&vJtrsKd;rsKd;eJ@ a=unmoHk;pGJ
aewJhaumifawGyJ/ b,fhavmuft+rD;tarmufrwnfhwmjzpfjzpf/ vkyfawmhrSmaygh? udk,fh[mudk,f
vufeuftm;ud;k enf;eJ@ twif;ywif;tm%modr;f vk,uf+yD;wufvmcJw
h ahJ umifawGu w&m;Oya'
qdw
k mudk cyfwnfwnfatmf[pfaewmudu
k 'DaumifawG b,fah vmufaomuf&u
S ef o
J vJqw
kd m azmfjy
ay:vGifae+yDyJ?
cufwmu tJ'DvdkaumifawG&Jxifovdk&rf;umvkyfaqmifr_udk wzufowfcHae&wmudku ao
aocsmcsmpOf;pm;=unf&h if tifrwefrcHcsipf &maumif;w,f? &ifemp&mvJaumif;/ a=uuGpJ &mvJaumif;
w,f?
yxrqHk; ajcusif;cwfcH&wmu Hk;xGuftjzpf ajcusif;cwfcH&wm? axmufvSrf;a&;r;csKyfqdkwJh
tukov
kd w
f m0efcH bdek /D jynfxaJ &;0ef}uD;jzpfvmawmh(1971 vm; 72 vm;rodygb;l ? tJ'D tukov
kd f
&Jtukodkvfjyefwrf;&ufpGJ aumif;aumif;uef;uef;vkyf+yD; rSwfom;rxm;rdygbl;) jynfxJa&;Xme
atmuf&w
dS ,fqw
kd hJ tusO;f axmifOya'qdw
k mudk wd;k wmcsJ wmvkyo
f wJ?h tukov
kd yf gqrkd S b,fEh ,
S f
aumif;wmrSefwmawmhwdk;yghcsJyghrvJ? raumif;wmudkyJ raumif;wJh&nf&G,fcsufeJ@ xyfwdk;wmaygh?
axmifxJrSm axmifom;yJ&Sdw,f? EdkifiHa&;orm;qdkwmr&Sdwdk@ bmwdk@qdkwm tJ'DumvrSm wqifhwdk;
wHceG x
f +l yD; xGuv
f mwmayg?h tJ'v
D kd npfnpfywfywfwqifw
h ;kd zdEydS af &;jymef;owfrw
S pf pD Ofcsuaf wGxJ
rSm tusO;f om;wa,muf jypf'%fp&D ifxm;jcif;cH&ol &mZ0wfom;wa,muf aemufr&_ adS o;vd@k aemuf
r_twGuf w&m;Hk;xkwf Hk;xGuf&r,fqdk&if ajcusif;cwf+yD; xkwfapxGufapqdkwm wcktygt0ifayhg?
jzpfcsifawmh usaemfhrSm axmifxJqGJtoGif;cH&ygw,fqdkwJhtxJ *k%fxl;u ESpfckxyfeJ@? axmuf
vSr;f a&;qdw
k ahJ umifrsm;&J arwWmwH;k }uD;}uD;udk [D;wdu
k +f yD;tyd@k c&H wJu
h saemf[m tr_EpS rf w
_ yf+yD; tpGcJ &H
w,f? ESpfr_pvHk; [m 5n? wr_u &efukeftwGuf/ wr_u yJcl;awmifiltwGufwJh? umvwckwnf;
twGi;f rSm Edik if aH &;tzG@J tpnf;uvJwckwnf;/ Edik if aH &;v_y&f mS ;r_uvJ wckwnf;jzpfygvsuef @J ESprf w
_ +JG yD;
H;k wifw&m;pGq
J w
kd m jzpfygw,f? yJc;l awmifirl u
_ axmif(5)ESpcf s+yD;wJt
h cg &efuek rf t
_ wGuf wdu
k x
f rJ mS
qufae&ygw,f? tJ'Dtr_twGuf axmifcscH&zdk@ Hk;qufxGuf&wJhtcg usaemfeJ@ajcusif;[m b0ay;
ukodkvf=urRmt& zl;pmqHk&ygawmhw,f/ yxrqHk; ajcusif;0wf&wmyg?
tHr,f a&$ajcusif; aiGajcusif; jrajcusif;r[kwfygbJ oHajcusif;qdkwmrSmvJ trsKd;rsKd;&SdowJh?
0if;wifhxGef;
51
0if;wifhxGef;
ajcusi;f
tuJcwfovd=k unf&h if; bmr_wek ;f vd@k ar;w,f? usaemfu Edik if aH &;vd@k ajzvdu
k af wmh olu acgi;f udk
cyfav;av;}uD; &rf;&Smw,f? usaemfhtay: uk%moufoGm;vdk@vm;/ pdwfraumif;jzpfoGm;vdk@vm;/
wpHw
k &mav;pm;oGm;vd@k vm; 'grrS [kwf aq;vdyaf v; oH;k av;ig;vdyrf S vdik ;f zefv@kd r&Edik af wmhwhJ trsK;d
tpm;rSe;f odomG ;+yD; 'Dae@awmh vmbfyw
d w
f myJv@kd rsm; ,lqoGm;vd@k vm;awmhrodyg? olu acgi;f udo
k m
ajz;ajz;csif;,rf;&if; yifhoufcsygw,f?
'D tpGe;f awG aoatmifrdu
k &f if oGm;&if;vm&if; ajcaxmufe@J &rS +d yD; '%f&myvyGjzpfwwfw,f/
'djyiftr_onfawG ajcusi;f 0g&ifah wGq&kd if aumif;aumif;du
k af y;atmif vdik ;f ay;w,f/ awmif;zd@k awmif
rvdkbl;/ bmyJjzpfjzpf ckvJaumif;aumif;dkufay;vdkufygw,fwJh?
tJ'guawmh yxrqHk;aomajcusif;eJ@ zl;pmqHk&jci;f&Jed'gef;tpygyJ? ajcaxmufESpfzufpvHk;
ajcusi;f cwf+yD;csed rf mS tay:qH;k uGi;f ESpu
f iG ;f udk yl;udik +f yD; ajcusi;f oHwc|icf |ief @J wdu
k x
f jJ yef0ifvmawmh
teD;tem;u &JabmfawG rdwfaqGawGu pdwfraumif;pGmeJ@vSrf;=unfh=uw,f?
uAsmq&ma& tawG@tuHayghwJh?
[kwfuJh tawG@tuHygyJ? 'gayr,fh b0eJ@&if;xm;&wJh tawG@tuH?
2?
Hk;xGuf&awmh w&m;Hk;xJrSm ajcusif;oHwc|ifc|ifeJ@0ifchJw,f? tpurS oGm;vmv_yf&Sm;wdkif;
wc|icf |if wc|rcf |rjf rnfwwfwhJ oHajcusi;f }uD;udk ESpq
f wd;k +yD; toHjrnfatmif ajcudck yfjyif;jyif; aqmifh
+yD;0ifw,f? usaemfut&GJwdkuf+yD; [dkbufoGm;vdkuf 'DbufoGm;vdkufvkyfw,f?
tHr,f tJ'aD wmhvJ axmufvrS ;f a&;qdw
k t
hJ aumifawGu olw@kd ukd xrifaomuf&u
S cf jJG yaewm
vdk@rsm; cHpm;oGm;ovm;rodygbl;? rsufESm}uD;awGndKvdk@?
b,fvdkrS ratmifhtD;EdkifawmhwJh taumifwaumifu
cifAsm;u +idrf+idrfaerSayghAs/ w&m;Hk;wHk;vHk;ajcusif;oHcsnf;yJwJh? tJ'Dawmh usaemfu 'g
cifAsm;wd@k Edik if aH wmftpd;k &qdw
k mu cwfay;xm;wmyJav/ ajcusi;f qdw
k m jrnfwt
hJ rsK;d yJ/ rjrnfapcsi&f if
rcwfeJ@ayghvdk@ jyef+yD;aighvdkufw,f? axmufvSrf;a&;qdkwJhtaumif[m tH}uD;udk}udwfvdk@ ol@taz
rw&m;tpdk;&bufuae emwwfvdkufwm? ociftm;& u|efyg;0qdkwJhtaumifrsKd; yDovSygw,f?
tif;pdeaf xmifA;l 0txl;w&m;H;k qdw
k wJh rw&m;H;k xJrmS yJ tv,fxikd w
f &m;ol}uD;qdw
k hJ cifarmif
jrihf qdw
k yhJ *k Kd~ vfu usaemfu
h kd yH;=unfw
h ,f? tJ'yD *k Kd~ vfu or0g,rOD;pD;Xmeu t&m&S}d uD;wa,mufyg?
rqvacwf jynfo@l w&m;ol}uD;qdw
k phJ m&if;rSmygvm+yD; cyfwnfwnfw&m;ol}uD;vky+f yD; tr_ukd =um;
emppfaq;wJhyHk tjynfht0 okyfaqmifaewmyg? wu,fu w&m;ol}uD;wmvkyfaewm yk'frawmif
tck(20)jynfah tmiftvGw&f [efrwlyg? rqvacwfw&m;pD&ifa&;qdw
k m w&m;ol}uD;tzd@k bmOya'
bmpD&ifx;kH rS wwfu|r;f emvnfaezd@k rvdyk g? w&m;a&;t=uHay;qdw
k mwd@k Oya'tusK;d aqmifqw
kd mwd@k
u t=uHay; vrf;a=umif;ay;wJt
h wdik ;f vkycf siv
f yk /f 'grrS [kwf ud,
k &f rf;csio
f vd&k rf;cs+yD; jynfo@l w&m;
pD&ifa&;vd@k acgi;f pnf;wyfwwf&if +yD;oGm;wmygy?J jynfo@l w&m;ol}uD;qdo
k l rqvwOD;u b,fvrkd sm;
w&m;pD&ifcsucf sz;l ovJq&kd if/ ESpzf ufaoma&Sae a&S&yfrsm;&J Oya'yk'rf b,fa&Gb,fr#e@J +idpeG ;f w,f/
0if;wifhxGef;
53
0if;wifhxGef;
ajcusi;f
acgi;f ay:wifxm;ovd&k w
dS hJ ol@acgi;f eJ@ &ufpuf,w
k rf mr_tjynfeh @J uvdeu
f uspEf ikd v
f eG ;f vSwhJ ol@rsuEf mS
udk pnf;om;ay;xm;ovdk&Sdygw,f? vefbm;wifOD; rsufrSefwifOD; trftdkifwifOD;qdkwm 'DowW0g}uD;
ygvm;? t&if olr;kd aumif;pOfwek ;f u Edik if aH &;orm;}u;D wOD;udk ud,
k w
f ikd 0f ifa&mufx;kd }uw
d f uef ausmuf
Hw
k ifru eH;kd awGay: ppfzed yfe@J wufcek cf w
hJ ,fqw
kd hJ bDv;l ,kw}f uD;yguvm;? b,favmuftxd wefc;kd
xGm;cJo
h vJq&kd if Edik if w
H umhpme,fZif;wcsKd u Armjynf&J wpfcJG }uD;vd@k awmif uifyeG ;f wyfay;cJ&h ol
ygvm;? ae0if;u wpf/ pef;,kuESpf/ wifOD;u oHk;r[kwf/ wpfeJ@ESpf=um;uwpfcGJqdk+yD;awmif trSwf
onmyjcif;cH&wJh owW0g}uD;? tckawmhvJ olwoufv;kH ol@taz}uD;&J &mZmyviw
f nfjrJa&;twGuf
OD;aqG;qHjrnfh ,kwf,kwfuef;uef;tr_awmfxrf;cJhor# ol@taz}uD;u aemufqHk;qkvmbfawmfudk cs
vdu
k yf g+yD? wpfcJG vJ 'pfjyJ+yD; 0fi&J rSm t&Siv
f wfvwfa&mufae&yg+yD? =unfah v-t&l;}uD;wa,muf
vdk arSm&f ;l }uD;wa,mufv/kd pke;f wap>ua0um;awGxu
J wmaw}uD;vdyk pkH rH sK;d eJ@ awG@or# tusO;f om;
awGudk yH;jyaeav&J? yg;pyfuvJ ryleJ@/ r[m0dZ,bk&m;}uD; xD;awmfwif&if tukefvGwfrSmvdk@
ajymaeav&J? tusOf;om;awG&Jonf;ajcudufpum;udk ajymqdkaewmjzpfEdkifovdk/ ol@[mol =uHzef
ar#mfudk;+yD; ol@udk,foltm;ay;ajzodrfh ar#mfvifhaeyHkrsKd;vJ jzpfEdkifygw,f? &,fcsifp&mvJ awmfawmf
aumif;aygh?
wifOD;&J ysm;a*[mvJ =uufa*[mjzpfoGm;+yDAsKd/ wifOD;&JvufHk;axmufawGvJ woD}uD;
a'gufzwfcHae&+yD/ ywfwJhaumifywf/ a&Swef;tydk@cH&wJhaumifcH&wJhAs pwJh pwJh owif;awGvJ
usaemfw@kd wu
kd af wGxt
J xd 0ifvmcJyh gw,f? wifO;D bdek w
D @kd tr_weJG @J wqufwnf; r*dv
k rf;uemrnf}uD;
a&$qdkifydkif&SifwcsKd@vJ axmifxJ0ifvm&wm=um;ae&ygw,f? wifOD;bdkeDwdk@ tay:wyfay;xm;wJh yk'fr
awGuvJ woD}uD;?
w&uf H;k xGuaf jcusi;f cwfz@kd omG ;&pOfrmS awmh jynfxaJ &;0ef}u;D a[mif; axmufvrS ;f a&;r;csKyf}u;D
a[mif;OD;bdek D a&$rsu&f nfawmfuswt
hJ a=umif;owif; ud,
k af wG@uH&=um;&ygawmhw,f? ajcusi;f cwf
ay;aeustusOf;om;u 0g'gtvpfrSm
ckwifu jynfxaJ &;0ef}uD;qdw
k [
hJ m}uD;uawmh ajcusi;f pcwfawmh rsu&f nfawG awGawGe@J As
wJh?
[mb,fhES,fa=umifhusaemfuyH;+yD;ar;rdw,f?
olvJ aemufr_xGuf&rSmav
aemufr&_ &dS if ajcusi;f cwf&r,fqw
kd m tJ'aD umif}uD;xkwcf w
hJ t
hJ rde@f yaJ v ckawmh ud,
k "hf m;eJ@
udk,f txdk;cHvdkuf&wmayghaemf/ awmfawmfoem;p&maumif;w,faemf/ u|wfu|wf
usaemfu pkwo
f yf+yD; [m;rdygw,f? umv0dygwf aemufy;kd wufqdw
k phJ um;udv
k J t}udr}f udrf
jyefowd&rd&if;/ rsu&f nfawG awGawGusaewJh jynfxaJ &;0ef}uD;qdw
k o
hJ wW0g}uD;&J yktikd t
hf ikd hf rsuEf mS }uD;
udk ajy;ajy;jrifaerdygw,f?
'D bJ}u;D u rsu&f nfomuswmyg/ ol@wyfay;wJah jcusi;f qdw
k mu cifAsm;wd@k vkd b,f[w
k rf mS wke;f ?
pykwfwHajcusif; vkyfay;xm;wmrsKd;yg? uav;ajcusif;urS eJeJav;tHk;r,fwJh?
0if;wifhxGef;
55
0if;wifhxGef;
ajcusi;f
wefqmyvmwck/ tifrwefrkef;wD;pufqkyfp&mypPnf;wckyJ? 'DypPnf;[m udkvdkeDacwfuvJ&SdcJhovdk
ya'o&mZfacwfuvJ &SdcJhw,f? aus;ydkifu|efydkifacwfuvJ &SdcJhwmyJ? =unfhyghvm;? pyg;wm;uyfwdk@
acwfuvJ ajcusi;f eJ@ oHuiG ;f qufaESmifu;d }u;D eJ@y?J 'Dajcusi;f eJ@ oHaESmifu;d udk t+y;D wdik cf sK;d zsuzf @kd qw
kd m
tkyfpdk;olvl,kwfrmawGudk z,f&Sm;ypfEdkifrSyJ atmifjrifr,fhudpPav?
aESmifud;udk 'd@k vuf;kH eJ@ csK;d zsuaf vwJ?h tifwmae&Sief ,focD si;f }uD;xJu oDcsi;f aw;oGm;wyd'k f
[m ajcusif;cwfoHud;wJhay;xm;jcif;cH&ol&J &ifxJajy;ajy;0ifvmjyefw,f?
ajcusif;eJ@oHud;udk rcsKd;zsufypfEdkifao;cifrSmawmh udk,fhajcaxmufudk udk,foabmrwlygyJ vm
cwfay;xm;wJh ajcusi;f eJ@ou
H iG ;f awGukd wcgwcgjyefjyef*kpu
kd af e&wJb
h 0avmuf a=uuGpJ &maumif;
wm&Syd gao;&Jvm;? ud,
k rf ek ;f wD;&G&H mS vSwhJ olwkd *kwpdu
k f ,k,ypkae&wJt
h jzpfrsK;d av? ud,
k u
hf kd ae@pOf
tcgrvyf 'kuQay;aewJholudk 'kuQay;r_oufomatmif acsmharmhae&ovdkrsKd;av?
ajcusi;f eJ@ou
H iG ;f awGukd uGyf uGyt
f w
d pf w
k pf wcke@J r=umr=um wdu
k cf |wyf w
G o
f yfay;ae&jyefw,f?
wcgw&H a&csKd;cs/ *efzvm;csawGrSm trSwfrxifaumuf,l&&Sdavh&SdwJh tkwfeDcJyJhao;ao;av; 'grS
r[kwf ausmufp &pfcaJ o;ao;av;eJ@vJ ajcusi;f twGi;f tjyifay: oHud;uGi;f quftwGi;f tjyifay:u
txyfxyfwufaewJh oHacs; oHnd oHr_H oHppGef;av;awGudk wdkufc|wfay;ae&w,f?
'Davmufwu
kd cf |wf yGwo
f yfay;ae&wJ=h um;xJuawmifajcusi;f 0wfywfywfvnfwckv;kH [m ESi;f cl
rJr}J uD;pGaJ eovdk jzpfaew,f? ud,
k ahf jcaxmuf ud,
k jf yefjrif&wmawmif rowDp&m? ajcusi;f 0wf&um
pqd&k if ajcusi;f pGe;f oHaZmif;&Sxm;wJh '%f&m'%fcsuaf wGyvAGe@J ajcusi;f 0wfEpS cf v
k ;kH [m zl;a&mifnKd
udkif;+yD; oajyoD;rSnfha&mifxvdk@? aemufawmh oHqdyfoifhaewJh '%f&mawG[m +yDawGwpdkpdk ,ifawG
wtHt
k jkH zpfvmw,f? cufwmu vlrqefwhJ acG;wd&p>mefw@kd &J axmifwiG ;f pnf;urf;Oya'qdw
k mawGu
'%f&moufomatmif ajcusif;0wfudk t0wfav; uGyfuGyftdwfpav;bmav; ywfxm;umuG,f
pnf;aESmifxm;vdk@vJr&? ajcusif;uGif;udk t0wfywfxm; cGifhvJr&Sd? =uHzefta=umif;jycsufuawmh
ajcusi;f uGi;f av;Apfukd ywfatmifvyk x
f m;+yD; t0wfe@J ywfxm; pD;xm; b,fEh ,
S v
hf yk rf vJwJ?h rw&m;
npfywfpw
k yf w
hJ hJ tkypf ;kd ole@J tyfp;kd ol&J tm%myg;uGuo
f m;awGrmS aumuf aumufuspu
f spf qifajc
qifvufay;p&mawGu tjrJwef;tjynf?h iHyad v;eJeyJ g;yg; yd,
k o
l rd ;f xm;&if jy\emvkycf si&f if qifajc
ay;ajymwwfwmu oHwikd &f if; iHyyd x
kH m;+yD; oHwikd jf ywfatmifvyk f b,fEh ,
S v
f yk rf vJ wJ?h axmifwiG ;f
wdkufwGif;u tcdkiftcef@oHwdkifudk iHydyHkjzwf+yD; axmifuxGufajy;cJhzl;wJhvl b,fESpfa,mufrsm;&SdcJhzl;
ovJ?
=uH=uHzefzef ,kwf,kwfrmrmqifajcay;+yD; tjrJwef; zdESdyfnOf;yef;zdk@ tuGufcspOf;pm;aewwfwJh
aumifrsKd;awG? wcgwcg ajcusif;oHacsmif;tay:qHk; vufudkifuGif;=um;v#Kd+yD; cg;rSmywfxm;&wJh
uyG f uyG t
f w
d pf vkyf u;d ao;ao;av;udak wmif odr;f csiv
f modr;f wwfjyefao;w,f? ta=umif;jycsuu
f
'Dud;udktoHk;y+yD; udk,hfvnfyif; udk,fpGyf aoa=umif;=uHpnf&if b,fhES,fvkyfrvJwJh? at; 'dk@u
udk,fhudk,fudkawmh b,fawmhrSowfraobl;/ rif;wdk@udkom owfypfcsifwmvdk@/ 'if;wdk@rsufESmaphaph
=unfh+yD; ajymvdkufcsifwmrS v#mudk,m;vdk@?
ajcusi;f &J'kuu
Q tdyw
f t
hJ cgvJ awmfawmfuoduatmufjzpf&jyefw,f? oGm;vmaerS wc|icf |if
jrnfwwfwmr[kw?f 'l;av;tauG;vdu
k f ajcaxmufav;tvSnv
hf u
kd f ud,
k af v;trSww
f rJh tapmif;
0if;wifhxGef;
57
58
0if;wifhxGef;
axmif0wKwdkrsm; (7)
0if;wifhxGef;
59
5 wdu
k /f tcef; 22
0if;wifx
h eG ;f
1?
wdu
k w
f iG ;f b0rSm vle@J oel @J rsm;rsm;pm;pm;pkaygi;f +yD; aexdik cf iG &hf wm odyrf =umvSao;? usaemf&h J
wdkufwGif;b0[m wudk,fawmfjzwfoef;cJh&r_awGu trsm;qHk;? tif;pdefaxmif ptydk@cH&puvJ
wa,mufwnf;aecJh&ovdk/ (6)wdkufxJavmufudkufcH&csdefwkef;uvJ wa,mufwnf;? (6)wdkufxJ
4-v eD;yg;pHjref;cJh&+yD; ref;aiGatmifwdk@&J toHv$ifhHkvSrf;xkwJhtjzpftysuf}uD;ay:aygufvmcJh&csdef/
tJ't
D jzpftysu}f uD;xJu ta&;}uD;Zmwfaqmif wl;yDuv
kd m;/ &pfcswu
f v
kd m; wOD;OD;udk tqd;k qH;k tcef;
rSmxm;+yD; nOf;yef;ESdyfpufzdk@vdktyfvmcsdefrSm usaemfhtcef;[m tqdk;qHk;avmufcef;jzpfwJhtwGuf
usaemfhudk n}uD;ta&;w}uD;a&$ajymif;ay;chJ=uvdk@ rqvwdkufac: wdkufopfudka&muf&awmhvJ
wa,mufwnf;?
wdu
k o
f pfrmS ESpyf wfavmufae&+yD; aemufrS usaemf(5)wdu
k jf yefa&mufvm&+yD; vle@J oel @J aecGi&hf
vmw,f? aemufqHk;w&m;pGJqdk Hk;xkwfawmhwJhtcsdefavmufa&mufrS vleJ@oleJ@wifru pnfpnfum;
um;odkufodkuf rdufrduf}uD;awmif aecGifhuHvmw,f? wdkufcef;av;wcef;wnf;rSm (5)a,muf}uD;
rsm;awmif?
5 wdkuf tcef;eHygwf(22)
usaemfwdk@tcef;[m 5-wdkufrSm tpGef;qHk;tcef;? usaemfwdk@tcef;&JtpGef;qHk; wqufwnf;
tkww
f w
H ikd ;f ab;rSm rvG,w
f cH g;ayguaf v;wck&w
dS ,f? tjrJwrf;ydwx
f m;avh&w
dS ,f? 'DwcH g;ayguaf v;
[m ud;pifudkoGm;wJh wHcg;ayguf? 'DwHcg;&Jtjcm;bufwbufrSm ud;pif&SdwJh0if;?
0g'gawG&Jtqdkt&/ [dk; wcsdefu ud;'%fcsrSwfxm;jcif;cH&wJhud;orm;[m ud;'%fpD&ifcH&zdk@
wjznf;jznf;eD;vmcsed rf mS aemufq;kH rSm 'Dtcef;eHygw(f 22)xJa&muf&v
dS m&owJ?h ud;orm;&Jaemufq;kH
n[m 'Dtcef;(22)xJrSm jzpfowJh?
'DbufacwfrSmawmh tJ'Dvdkr[kwfawmh?
'Dtcef;xJrSm usaemfwdk@ (5)a,muf twlaeae&w,f?
touft}uD;qHk;u OD;av;OD;xGef;&Sdef? t*Fylom;? vufeufudkifawmfvSefa&;orm;a[mif;}uD;?
wcsdefu dk;ray: awmfvSefwJhaoewfoHawGv$rf;rdk;pOfu emrnfausmfwdkufwdkif;atmif(1)&J wyfpkr;
a[mif;? toufu (50)ausmf?
udk&JxGwfuawmh tvkyform; OD;pD;Xmeu t&m&Sdaygufp? tom;ujzLjzL kyf&nfu oef@oef@/
rsufrSefav;w0if;0if;eJ@? pdwfykwD;rSefrSefpdyf+yD;? bk&m;rSefrSef &Sdcdk;wwfol? ol@ZeD;onfu q&m0efr
wa,muf? pD;yGm;a&;uvJ qd;k [efrwl? ESpzf ufaqG}uD;rsK;d }uD;awG=um;u vmcJ=h uwmqdak wmh usaemf
wd@k xrJ mS axmif0ifpmygq,fxyk rf sm;rsm;vmEdik +f yD; usaemfw@kd tay: apwemxufoefpmG au|;arG;wwf
w,f? ol@tdrfuvmwJhygq,fxkyfayr,fh ol[m oD;oef@tcGifhxl;rcH/ usaemfwdk@tm;vHk;eJ@twl
60
0if;wifhxGef;
5 wkduf/ tcef; 22
omwlnDr# pm;aomufaexdkifavh&Sdw,f? ightdrfuvmwm/ igudufwwfwmav;awG ighrdef;ru
yd@k vu
kd w
f m/ 'g ig[
h mqdw
k hJ pdwx
f m;rsK;d b,fawmhrS r&S&d mS ? Edik if aH &;udak wmh awmfyg+y?D 'ga=umifh Edik if aH &;eJ@
ywfouf+yD; axmifwe;fxJ0if&rSmr[kwfawmh/ 'g aemufqHk; axmifxJ0if&jcif;vdk@ ol@[mol oabm
xm;aeyHk&w,f? uAsmq&m cifAsm;uawmh EdkifiHa&;eJ@ aemifvJ ywfoufaetHk;rSmyJ/ cifAsm;eJ@
EdkifiHa&;eJ@uawmh uif;r,fhyHkr&Sdygbl;vdk@ r=umc% usaemfhudk pwwfw,f? bmyJjzpfjzpf cifwwf
rifwwf+yD;cspfp&maumif;ol?
aemufwa,mufuawmh udkvSa&$? t&yfu&Snf&Snf ydefydefyg;yg;? ydefvGef;awmh t&yfuydk&Snf
oa,mif jzpfaew,f? wdu
k x
f aJ &muf 'Dwokwf usaemfw@kd Eikd if aH &;orm;awGxJ wjcm;udv
k aS &$ (ud}k uD;
udv
k aS &$) vJ &Sad eawmh/ ukvm;aoG;ygwhJ udv
k aS &$ukd ukvm;udv
k aS &$v@kd yJ vG,v
f ,
G cf jJG cm;xm;=uw,f?
udv
k aS &$}uD;u ud&k x
J w
G ef @J i,foil ,fcsi;f / oufw&l ,
G w
f l ausmif;aezwf? pD;yGm;a&;wuUov
kd u
f ausmif;
+yD;cJ=h uwmvJ twlw?l Edik if aH &;eJ@ywfouf cJ=h uwmvJtwlw?l axmifxaJ &mufc&hJ wmcsi;f vJ twlw?l
olu pm&if;H;k u? ol@trd u
f vJ axmif0ifpm yHrk eS v
f mwwf+yD; ygy&ma=umf/ ig;ajcmufa=umfav;awG[m
tdENd,[if;cwftar$;tudifeH@ ododomom oif;aewwfw,f? pum;ajym&if avoHuat;at;?
vlyHkuvJat;at;? vlysKd}uD;?
aemufwa,mufuawmh udo
k ed ;f jrif?h olu q&m0ef? wkwaf oG;ygwt
hJ wGuf tom;u jzL0if;ae
w,f? t&yftarmif;uvJaumifaumif;/ rsucf akH r$;aumif;aumif;? q&m0efqakd yr,fh a[mufqm*sif
+yD;cgp qr awmif rxkw&f ao;/ axmifx0J ifvmcJ&h &Smol? usaemfe@J ou
l oufw&l ,
G w
f ?l usaemfu
h kd
vJ awmfawmfcif&mS w,f? usaemf&h J emrnf&if;eJ@ ol@&J Zmwmay:yg i,femrnfuvJ =uH=uHzefzef twl
wl? tckawmh w&m;0ifol@emrnfu udkodef;jrifh/ a'gufwmodef;jrifh? ol@crsm tdrfaxmifuswmawmif
r=umao;? axmifyg qufusvmcJh&&Smw,f? ol@&JZeD;onfuvJ ole@Jausmif;aezuf ol@vdkq&m0ef?
ol@ZeD;uawmh a[mufqm*sif+yD;wJhaemuf qr vufrSwf yg &&SdoGm;cJh+yD? udkodef;jrifhrdbu yJcl;u/
ol@ZeD;uarmfvrdiu
f jzpfayr,fh w&m;H;k xkww
f ikd ;f wOD;r[kwrf OD;vmwwf+yD; axmif0ifpm ygq,fxyk f
vJ rSefrSefygwwfw,f?
yHkrSefaxmif0ifpmygq,fxkyf&,fvdk@ avmufavmufvm;vm;r&Sdwmu usaemfeJ@ OD;av;
OD;xGe;f &Sed ?f usaemfe@J O;D av;OD;xGe;f &Sed u
f yHrk eS yf gq,fxyk rf &Sad yr,fh use(f 3)OD;u ygq,fxyk yf rkH eS &f =dS uawmh
(3)a,mufpmudk (5)a,mufcGJpm;=u&wmayr,fh usaemfwdk@rSm avmufavmufii? wavsmufvHk;
iwfjywfvmch&J or# tckawmh tdru
f csu[
f if; yd@k [if; ygq,foiG ;f [if;au|;[if;&Hav;rsm;eJ@ qlql zd;zd;
jzpfvmpy+yD? 'gayr,fh Hk;xkwf&ref}uD;wywfpmt=um; yHkrSeftqufrjywfjzpfatmifawmh pnf;eJ@
urf;eJ@ ac|ac|wmwm? xrif;pm;cge;D [if;a0zd@k OD;av;OD;xGe;f &Sed u
f ykd t
J yfEx
HS m;vdu
k af wmh OD;av; OD;xGe;f
&Sed yf akH y;wJt
h wdik ;f nDwrl #w?l b,fou
l rSapm'urwuf? OD;av;OD;xGe;f&edS u
f vJ [if;a0cge;D wdik ;f &uf
=um=umrcHEikd w
f mudb
k J OD;pm;ay;t&ifau|;ovdk bmpm;=urvJAsK@d qdw
k mvJ tjrJar;avh&&dS mS w,f?
usaemfwdk@tcef;[m tjrJ nDnDnGwfnGwf cspfcspfcifcif?
tom;pm&uf r S m awmh usaemf w d k @ tcef ; u wa,muf w wH k ; E_ e f ; eJ @ bmtom;jzpf j zpf
(5)wH;k wdw&d w,f? [if;wH;k awGu wwH;k eJ@wwH;k t}u;D tao;rnDwwf? OD;av;udyk J touft}u;D qH;k rd@k
aumif;wmay;avh&Sd&if OD;av;uvJ olrsm;yef;uefxJudkyJ jyefxnfhay;avh&Sdw,f? udk,fcsif;pmpdwf
0if;wifhxGef;
61
0if;wifhxGef;
5 wkduf/ tcef; 22
pm;awG a y;raeeJ @ Asmvd k @ tjrJ w rf ; uef @ uG u f w wf w ,f ? ay;wJ h t wG u f v J rausreyf
jzpfjzpfaewwfw,f? udk&JxGwfuawmh yH;yH;}uD;ae&if;
uAsmq&m&m/ 'DtaumifawGudk olawmif;pm;awGvdk@yJoabmxm;vdkufygAsm/ 'grSr[kwfvJ
ud,
k u
f vJ jyeftoH;k csvu
kd af ygAh sm? Oyrm-aq;vdyv
f mawmif;vd@k EpS v
f yd af y;vdu
k &f w,fAsm? tJ'ahD umif
*sLwDae@a&csK;d csay;w,fq&kd if/ cGuw
f cGuef @J (7)cGucf sK;d cdik ;f &if cyfjrefjref ESpcf u
G o
f ;kH cGuq
f if+h yD; q,fcu
G f
avmufcsK;d ypfvu
kd Af sm? aq;vdyEf pS v
f yd pf eG @f =uJxm;vd@k r=umr=um a&ESpcf u
G o
f ;kH cGuyf ckd sK;d vdu
k &f &if rwef
bl;vm;Asm? wefygw,f? udk,fhqD aq;vdyfvmawmif;zl;awmh oluvJrjrifcsifa,mif aqmifaerSmyg/
oa[mufo[mawmhrvkyfawmhbl;aygh uAsmq&m&mvdk@ acsmhacsmharmharmh azsmifhzswwfw,f?
cifAsm;[m b,f[w
k rf vJAs/ tJ'v
D q
kd &kd if axmifxv
J ikd ;f 0if+yD;taeacsmifatmif vkyw
f myJ/ aiGe@J
0,f+yD;ay;+yD; toH;k cswmyJv@kd ajymrvm;? vkyo
f ifw
h [
hJ myJv@kd t"dym` ,fxu
G o
f mG ;rSmayg?h pD;yGm;a&;orm;
pOf;pm;ovdkrsKd; EdkifiHa&;orm;u pOf;pm;vdk@jzpfrvm;As? 'goabmxm;udpP &yfwnfcsufudpPAs vdk@
usaemfuajymawmh oluawmh ol@x;kH pHtwdik ;f yH;yH;}uD ;+idraf ewwfw,f? cifAsm;u w,fjyif;xefwm
udk; uAsmq&m&mvd@kvJ av#mhcswwfw,f?
a,mufz& a,mufzavmufawmh udk,fwdk@u b,frdkuf&Jyghrvm;/ wcgwcg eJeJyg;yg;vJ aysmh
aysmhaysmif;aysmif;av;vkyfyga,mufz&mvdk@ udkodef;jrifhuvJ acsmharmhajymqdkwwfw,f? usaemfhrSm
rtDrv,f}uD;eJ@yJ aevdkuf&awmhw,f? olwdk@tay: twdkuftcHtjyif;txef rajym&ufawmh?
udkodef;jrifheJ@usaemfu wcgw&H a,mufz vdk@ ac:wwf ajymwwfw,f? usaemfu vlysKd/ olu
rdef;r&SdHkru orD;av;awmif&Sdae+yDqdkawmh emcsif;emoluyJ em&rSm/ remwJhtjyif olu 'DvdkvlrsKd;
a,mufzawmf&rSm a=umufawmh a=umufp&myJ/ ud,
k n
fh rD axmife@J trd f ul;csno
f ef;csncf snhf ae&rSm
uHqdk;&if rkqdk;rawmif jzpfEdkifw,f vdk@ajym&if; &,farmaewwfjyefw,f?
wa,muftay:wa,muf wGuu
f yfrr_ &S/d cspcf spcf ifcif =uif=uifememae=uayr,fh usaemfw@kd rmS
OD;av;OD;xGef;&Sdefryg pnf;urf;wckvkyfxm;wmawmh&Sdw,f? tJ'gu oef@&Sif;a&;twGufvJjzpf udk,fh
udk,fudk tavhtusifhvJjzpfapEdkifwJh pnf;urf;? acs;,dka&;qdkif&m pnf;urf;?
usaemfwdk@(5)a,mufcef;jzpfwJhtwGuf *efzvm;(3)vHk;&w,f? ESpfvHk;u ao;twGuf/ wvHk;u
acs;twGuf? axmifxJrSm acs;eJ@ao;a&m+yD; ygvdk@&wmr[kwf? acs;oyfoyf ao;oyfoyf? wdkufxJrSm
reufapmapmwef;zGifh+yD;wmeJ@ *efzvm;cszGifhavh&Sdw,f? zGifhawmhvJ tcef;awGtm;vHk;pkyH zGifhwm
r[kw?f zsmaxmif aemufvn
S hf wef;pDxm; qd+k y;D rS wcef;csi;f zGiw
hf m? wcgw&Hawmh [dzk ufxyd w
f cef;
onfzufxyd w
f cef; ESpcf ef;wGJ zGiahf y;wmrsK;d vJ&ydS gw,f? acs;oGef ao;oGe/f oGe+f yD;*efzvm;udk a&ESpcf u
G f
avmufe@J t+yD;tjywfaq;+yD; ud,
k t
hf cef;ud,
k f 0if&wm? ay;xm;wJah omufa&td;k twGuf aomufa&
cyfzdk@udkvJ 'D*efzvm;cstwGif;rSmyJ tajy;tv$m;vkyf&wm? wcef; ig;rdepfajcmufrdepfavmufyJ =um
r,f? wrmefrmefwrJrJeJ@ tjrefqHk;+yD;atmiftvkyfcdkif;wwfwm? tJ'D ig;rdepfajcmufrdepfavmufav;
twGi;f rSmyJ usaemfw@kd rmS vJ ajrjyifajcwifciG &hf awmhwm? wae@v;kH avSmifcsKid x
hf u
J iSuif ,fav;awGvkd
wdu
k cf ef;xJrmS csn;f aeae=u&wm? pma&;q&m}uD; vlxOk ;D vS&J avSmifcsKd ifx
h u
J iSuif ,frsm; qdw
k hJ
axmifpmtkyfacgif;pOfudk jyefvnfowd&csifp&m}uD;aygh?
*efzvm;oH;k vH;k udk wa,mufwvH;k pDuikd /f *efzvm;cs aq;a=umudpt
P m;vH;k wa,mufpD wm0ef
0if;wifhxGef;
63
0if;wifhxGef;
5 wkduf/ tcef; 22
csvdkufawmh rkef@uGyfu wa,mufwck/ yJ}uD;avSmfu taphESpfq,fpDcef@/ xef;vsufu oHk;cJpD? 'g
reuftapmpm?
w&m;Hk;a&mufrS rdef;r,lvm+yD;cGH@au|;r,fh tpm;taomufaumif;aumif;udk twdk;cs+yD;
pm;cJhawmh a,mufza&
usaemfu udkodef;jrifhudk uvdw,f?
rde;f ru vmrvmrodygb;l a,mufz&m tarawmhvmrSmyJ/ rde;f rvmr,ft
h ywf tarrvmcJeh @J /
em;vdkufygajymvJ taruawmhvmrSmyJ
at;av tarqdkwm rdcifudk;? 'ga=umifh om;av;uvJ vdrRmvdkufwm? tdrfu cufcufcJcJ
yd@k ay;vdu
k w
f "hJ mwfyEkH pS yf rkH mS tareJ@tazyHu
k kd acgi;f &if;rSmawmhxm;yg&J / 'gayr,fh ae@wikd ;f wae@t}udrf
w&mavmufxkwfxkwf=unfhaewmu rdef;reJ@orD;yHkyJav vdk@ usaemfu xyfaemufrdawmh/
[m a,mufz&mqdk+yD; udkodef;jrifh idkifusoGm;w,f?
uAsmq&m cifAsm;u rdefrr&Sd &nf;pm;r&Sd udufr,fholr&Sdawmh 'gawGem;rvnfbl;av?
rde;f rvm&if b,favmuf tpm;taomufaumif;awG ,lvm+yD;au|;au|; odypf m;jzpfwmr[kwb
f ;l ?
rde;f rrsuEf mS =unfh vufuav;udik +f yD; [dpk um;'Dpum;ajymae&wmeJ@yJ tpm;taomufpm;csed rf &vdu
k f
awmhb;l arhomG ;a&mAs ud&k x
J w
G u
f rsurf eS }f uD;=um;uae 0if;vufaewJh rsuaf phtpHek @J ajymvmw,f?
ckvdktcsdefrSm [dkzufxdyfubdkaX;qdk&if qyfjymar$;wdkufxm;+yD; rajymifhwajymif rpifhwpifcsKd;
xm;&wJh a&pdkudk,f}uD;udk bmt0wfeJ@rSrokwfypfbJ aea&mifatmuf ikwfwkwfxdkif&if; tajcmufcH
aeavmuf+yD
udk&JxGwfu &,f+yD;ajymvmw,f?
bmvdk@wkef;usaemfu em;rvnfpGm jyefar;rdw,f?
'Dvadk v/ usaemfu bdak X;eJ@[w
kd ek ;f u wcef;wnf;ae&zl;awmh twGi;f odAs? H;k xGu&f uf a&csK;d cs
vJ&vdk@ a&csKd;&wdkif; bdkaX;tJ'DvdkaewmawG@awmh ar;=unfhrdw,f? bdkaX; rif;a&awGokwfypf awmf
=um tat;rdaetHk;r,fajymrdawmh oluyH;+yD; rvkyfygeJ@Asm usaemfar$;qyfjymawG trsm;}uD;wdkuf
xm;&wmygw?hJ usaemfvJ kww
f &uf oabmraygub
f ;l ? aemuf olu qufajymw,f? okwyf pfvu
kd f
&if tar$;eH@awGaysmufomG ;rSmayg?h ck 'Dtwdik ;f ol@[mol tajcmufcaH evdu
k af wmh wud,
k v
f ;kH tar$;
eH@omu pdrfh+yD;pGJ+yD;usefchJw,f? tJ'g rdef;reJ@awG@awmh axmifapmfreHawmhyJ ar$;aewmayghAsmwJh/
usaemfhrdef;ru tar$;eH@om odyfudufwmwJh
usaemfwdk@tm;vHk;yH;vdkufrd=uw,f/
tJ'Dvdkaumif bdkaX;qdkwJhtaumif =uH=uHzefzef usifh=uHwwfyHkrsm;
udk&JxGwfu tm;&yg;&ajym+yD; w[J[J&,fw,f?
bdak X;uawmh uav;omomAsm/ toufuvJi,fao; tdraf xmifuvJuscgp cGv
J m&&Smw,f?
wcsKd@rsm; toufuvJ}uD;+yD/ om;orD;awmifESpfa,muf&vdk@ tdrfaxmifoufawmif&vS+yD?
bdkaX;xufawmif cspfwwfao; odyftEkynmqefwm odyfuAsmqefwmAs
usaemfuyH;+yD; pvdkufawmh
uAsmq&m b,fol@ajymwmvJAsvdk@ udkodef;jrifhu oGufoGuf}uD;ar;w,f?
0if;wifhxGef;
65
0if;wifhxGef;
5 wkduf/ tcef; 22
aecJ=h u&wmr[kwb
f ;l aemf? tjyifrmS u vifr,m;qdw
k mawmif wae@cif;vH;k ud,
k t
hf vkyu
f ,
kd o
f mG ;&/
ud,
k u
hf pd u
P ,
kd af qmif&u
G &f eJ@ navmufyJ twlwel =u&wm nDtudak rmifErS qdo
k nfxufawmif twl
wl ae=u& qHk=u& xdawG@qufqH=u&wJhtcsdef eJao;w,f? cifAsm;wdk@usaemfwdk@rsm;=unfhprf; *ef
zvm;cs av; ig; ajcmufrdepfavmufuvGJvdk@ (24)em&DvHk;vHk; ae@wdkif; twlwlrcGJrcGm aeae=u&wm
aemf wJh?
ymef;qufawGaygAh sm bmoma&;oabmt&qd&k if ymef;qufawGaygh pdwyf w
k ;D }uD;eJ@ ud&k J
xGwfu yH;yH;}uD; rSwfcsufcscJhw,f?
twlwlae=u&Hkru acs;awmif wtifwHkxJ wtdk;xJyg=u&wmaemf vdk@ udkvSa&$}uD;u
aemufawmh udkode;fjrifhu [D;ceJ&,fw,f?
wtd;k xJ yg&wmayr,fh olcsn;f t&ifygw,fygAsm vd@k usaemfu t&$e;f azmufawmh udo
k ed ;f jrifh
u w[m;[m;&,fwJhtjyif 'guawmh udk,fhzifudk,f pepfwusxdef;csKyf trdef@ay;Edkifr_csif; uGm
wmudk;wJh? tJ'Dvdk &,f&,farmarm aysmfaysmf&$if&$ifeJ@ i&Jcef;=um; jzwfoef;ausmfv$m;cJh&w,f/
reufpmxrif;pm;aomuf+yD;=ucsdefwdkif; wa&;warm xrif;vHk;pD=uavh&Sdw,f? tJ'DvdktcgrSm
awmh ud&k x
J w
G }f uD;rsuEf mS ay:rSm vufuikd yf 0k gav;wifv@kd vufuikd yf 0k gay:uar$;&eH@ukd wr#O;f r#O;f &SLae
vdu
k yf rkH sm; tom;us+yD; orx0g&ifw
h a,muf&J xGuo
f uf0ifouf &SLaeyHt
k wdik ;f ygy?J zGzaG v; nifnif
omomav;yg? avsmif;vsuv
f v
JS sut
f aetxm;eJ@ owdymefrw
S af ewmr[kwrf eS ;f vJ usaemfoad e
ygw,f? olu w&m;xdik &f if xdik &f uftaetxm;eJ@yJ reufwcg nwcg xdik w
f wfoal v? xrif;pm;+yD;p
rsuEf mS ay: vufuikd yf 0k gav;wif+yD; touf&LS aewmu tcspu
f od%
k ;f psmefawG0ifaewmyg? 'Dvufuikd f
yk0gav;u rEG,Ef ,
G af t;u H;k xGuw
f &m;H;k vm&cge;D wywfe;D yg; ,k,,
k ,udik w
f ,
G t
f oH;k yvmcJw
h hJ
vufuikd yf 0k gav;yg? tJ'v
D ufuikd yf 0k gav;rsK;d udk ud&k x
J w
G u
f H;k xGurf mS w,kw,o,fvm/ tdyw
f ikd ;f
rsufESmay: wiftdyf/ tcspf&J&eH@oif;oif;av;awGudk *E<mHkuodk%f;_ygw,f? wu,fhudk tmHkEkEk
pdwu
f ;l csKcd sKad v;eJ@yg? aemufwywf;kH xGucf sed af &mufawmh &ref}uD;wywfv;kH vH;k ol*kwpdu
k f toH;k y
vmcJhwJh vufudkifyk0gav;[m udk&JxGwf&JtaiG@toufawGu zHk;ae+yDaygh? tJ'DvdktcsdefHk;xGuf
aemufwausmhrSm rEG,fEG,fat;ua&mufvm/ tdrfutqifoifh,lvmcJhwJh aemufxyf vufudkifyk0g
topfav;udak y;/ olu ol@qu
D oH;k pGx
J m;+yD; vufuikd yf 0k ga[mif;av;udjk yefay;eJ@ vufuikd yf 0k gav;awG
[m cspfolESpfOD;&JarwWm&eH@awG tjyeftvSefxHkr$rf;ul;quf&m oufrJhwrefav;awGozG,f jzpfae=u
awmhwmayg?h b,fah vmuftEkynmqefvu
kd w
f phJ w
d u
f ;l ygv?J b,fah vmufuAsmqefvu
kd w
f hJ ork',
oauFwygvJ?
'Dvkd tEkpw
d q
f efvw
S hJ v#Kd 0Sut
f a=umif;t&mawG[m ud&k x
J w
G }f uD;ud,
k w
f ikd &f J &Suu
f ;kd &Suu
f ef;
wydkif;wp ajzmifhcsufrSefzGifh[r_awGtay:uae qufpyfem;vnf odjrifvmcJh&wmawG jzpfygw,f?
'ga=umifh 'Dae@vufudkifyk0g vJae@av vdk@ usaemfupvdkufawmh oluusKyf v#KdcsufawG
awmh tukefay:ukefyg+yD wJh?
ud&k x
J w
G af & 'DxrJ mS awmh tukeaf y:=u+yD;om;ygyAJ sm/ &Surf aeyge@J awmh? axmufvrS ;f a&;rSm
awmif ray:cJh&wJh[mawGawmif 'DtxJrSmawmh ay:ukefyg+yD? 'ga=umifh usaemf c%c%ajymwmaygh/
nDtudak rmifErS t&if;csi;f awmif usaemfw@kd avmuf vufyeG w
f wD; raecJ=h u&zl;ygb;l vd@k ? +yD;awmh tck
0if;wifhxGef;
67
0if;wifhxGef;
5 wkduf/ tcef; 22
usaemfwdk@tm;vHk;[m wckvHk;taeeJ@ tr_wGJ}uD;wwGJwnf;/ EdkifiHa&;tzGJ@tpnf;taeeJ@vJ
wckwnf;jzpfayr,fh w&m;cHtjzpf owfrw
S f ;kH wifc&H wmu w&m;cHcsn;f (58)a,muf}uD;rsm;awmif
qdak wmh oufqidk &f m qufpyf&m wl&mwl&mtvdu
k cf +JG yD; tr_wiJG ,fav;awGtjzpf xyfqifch +JG yD; H;k wif
w,f? w&ufwnf;Hk;xGuf=u&wmjzpfayr,fh wydifeufr[kwf? wcgxkwf ESpfwGJ oHk;wGJ? tJ'Dawmh
wcef;wnf;twlae&ayr,fh tr_wGJcsif;usawmhrwl?
udk&JxGwfwdk@t0wfvJ+yD;csdefrSm usaemfwdk@usefvlawGvJ t0wftpm;ukd,fpD vJvdkuf=uw,f?
c%aeawmh udk&JxGwf udkvSa&$wdk@udk 0g'gwa,mufu vmxkwfw,f? 'Dae@ olwdk@twGJ[m
tapmqHk;?
OD;av; bmvdkao;vJ/ a,mufz bmvdkao;vJ/ vdkwm&Sdajym aemftdrfudkrSmvdkufr,f
ud&k x
J w
G ef @J uv
kd aS &$w@kd xGuo
f mG ;=u+yD;aemuf udo
k ed ;f jrifu
h usaemfw@kd ukd ar;&Smw,f? OD;xGe;f &Sed u
f
bmrSrvdkygbl;Asmvdk@ yH;+yD;ajymayr,fh usaemfuawmh
a,mufz nDrrsm;vmw,fqdk&ifawmh udk,fhqDoGm;+yD;awG@vdkuftHk;vdk@ajymvdkufaygh vdk@
aemufvdkufw,f?
'Dae@naeapmif; Hk;xGuftm;vHk;jyefa&mufvm=ucsdefrSmawmh tjyifu&&SdvmcJh=uwJh =um;chJ&
odcJh&wJh owif;ywif;awGawmif tjyeftvSef zvS,fESD;aESm aqG;aEG;ajymqdkjcif; ryEdkif=uao;?
ud&k x
J w
G u
f xH;k pHtwdik ;f zsmay:rSmyufvuf}uD;vSev
f @kd xH;k pHtwdik ;f vufuikd yf 0gtopfuav;u
rsufESm}uD;ay:rSm tkyfvdk@?
'Dwcgvufuikd yf 0k gav;u =unfjyma&mif? vufuikd yf 0k gay:rSm iSuu
f av;armifEu
HS acgi;f csi;f qdik f
vdk@? cspfcGef;wHk@wif u,ku,if taetxm;?
udk&JxGwf}uD; uodk%f;0ifae+yD? xdkifvsuf xvsuf uokd%f;rsKd;r[kwf/ avsmif;vsuf vJvsuf
uokd%f;?
*E<mHu
k kd raemta=unf"mwfay: zrf;csKyfnKd @iif,al eovm;/ arwWm&eH@ oif;jrjrudk ESv;kH aoG;xJt
a&muf wr#Of;r#Of;ydk@aqmifaeava&mhovm;? taoG;tom;0dnmOfudk xHkul;ovdk arwWm&eH@
woif;oif;awGukd *E<mHu
k wqifh xHu
k ;l qufo,
G f pdrahf 0aeava&mhovm;? ol@[molyJ odygvrd rhf ,f?
ol@&J touf&LS oH xkwo
f H pnf;csuef &DEEk =k um;rSm iSuif ,farmifEu
HS awmh t+rD; uav;awGvy_ f
vdk@/ acgif;uav;awG v_yfvdk@?
wu,fhudk tEkynmqefvGef;vSwJh od*F g&jrifuGif;av;;wckyguvm;?
usaemf+idrfoufpGm =unfhaevdkufrdygw,f?
0if;wifhxGef;
0if;wifhxGef;
69
ppf a -uma&;
axmif0wKwdkrsm; (8)
70
0if;wifhxGef;
ppfa=uma&;
ppfa-uma&;
0if;wifx
h eG ;f
1?
ppfa=uma&;wJh?
'Dpum;vH;k udk rSwrf w
S x
f ifxif yxrqH;k owdxm;+yD; awG@czhJ ;l wmu qdik ;f bkw}f uD;}uD; wckay:rSm?
tjynft
h pHu
k ppfa=uma&;ESiw
hf nf;cd;k a&;pcef;wJ?h zsuo
f rd ;f ypfvu
kd w
f hJ ,cifemrnfausmf &ef
ukefaxmif}uD;qdkwm&JteD;ae&mrSm 'Dqdkif;bkwf}uD;eJ@ 0if;us,fus,f}uD;wck&Sdae+yD; bwf(p)um;eJ@
&efuek f r@d xu
J v
kd mwdik ;f 'Dqikd ;f bkw}f u;D ab;uaejzwfoef;oGm;vm&&if; jrifjrifae&wwfw,f? ppfwyfe@J
ywfoufwphJ cef;wckyx
J if&J qdw
k hJ v#yw
f jyuftawG;eJ@ pdwx
f rJ mS xl;xl;jcm;jcm;bmrS rcHpm;cJzh ;l rd? cHpm;
p&mvJ bmrSr&Sd? rsufapha&SwnfhwnfhrSmrdk@ rsufapheJ@jrifvdkuf&+yD; rsufaphxJrSmyJ aysmufoGm;cJhw,f?
udk,feJ@bmrSroufqdkif?
ppfa=uma&;qdw
k hJ 'Dpum;vH;k udyk J 'kw,
d t}udrrf w
S rf w
S x
f ifxif awG@uH&wmusawmh axmuf
vSr;f a&;(6)qdw
k hJ tukov
kd &f yf0ef;wcktwGi;f rSm? c&D;oGm;[efvJG jzwfoef;oGm;vm&&if; awG@uH &wm
r[kwaf wmh? qdik ;f bkwaf &;xd;k xm;vd@k qdik ;f bkwaf y:rSm zwfvu
kd &f wmrsK;d vJ r[kwaf wmh? qdik ;f bkwq
f kd
wmvJr&Sd/ pmeJ@a&;xdk;xm;wmvJ r[kwf?
n}uD;rif;}uD;vma&mufzrf;qD;=u+yD; um;euf}uD;ay:wif/ tukov
dk Ef pS af ,mufu b,fnm nyf
xdkifcsKyfudkifum 'DppfaxmufvSrf;a&;0if;}uD;xJ armif;ESifac:oGif;cHvdkuf&csdefxd bmha=umifhvJ/ bm
udpPvJqdkwm a&a&&m&mrod?
t0wfpnf;aESmifyw
d x
f m;jcif;cHvu
kd &f wJh rsuaf phtpHu
k kd twm;tqD;tydwt
f yifr&Sd =unfjh rifciG hf
&vmwJhtcsdefrSmawmh vl[m rD;awGvif;xdefaewJhtcef;wcef;xJ a&muf&Sdaewm awG@vdkuf&ygawmh
w,f?
usaemfha&SwnfhwnfhrSm pm;yGJ}uD;wvHk;? pm;yGJa&SrSm tom;rJrJ aumufcsdwfcsdwfrsufESmeJ@ vl
wa,muf? olu pm;yGaJ emufuukvm;xdik rf mS _wif;wif;eJ@xikd af e&if; usaemfrh suEf mS udk vSr;f =unfah e
w,f? usaemfah b; b,fnmawGrmS vJ olw@kd tukov
kd Ef ,
G 0f ifawGu av;ig;ajcmufa,muf? olw@kd rsuf
aphawGtm;vHk;[m usaemfhrsufESmay:qDudkyJ a'gifhtoD;oD;uaeOD;wnfxm;=uw,f?
rif;udk bmvdk@zrf;vmovJqdkwm odvm;
tom;rJrJ aumufcsw
d cf sw
d u
f ukvm;xdik af y: rmefygygxikd af e&if;uae atmify&JG ppfo}l uD;avoHe@J
vSrf;ar;w,f?
0if;wifhxGef;
71
0if;wifhxGef;
ppfa=uma&;
ppfum%myg;uGufom;rsm;u tay:pD;uae rma&ausma&eJ@ vlrqefpGm ppfar;/ tEdkifusifh ESdyfpuf
nO;f yef;a&;vd@k yJ teufziG &hf ygvrd rhf ,f? wenf;tm;jzifh csKyf+yD;ajym&&if ppfa=uma&;qdw
k m &uf&uf
pufpuf ESdyfuGyfa&;ygyJ?
2?
tif;pdefaxmifxJa&mufvmcJh&+yD;wJhaemuf ppfa=uma&;qdkwJhpum;vHk;udk atmhESvHk;embG,f
aumif;avmufatmif edpP"l0 =um;ae&awmhw,f?
olwdk@uawmh ppfa=uma&;jywf+yD/ [dkbufu rjywfao;bl;
cifAsm;wdk@aum ppfa=uma&;jywf+yDvm;
ppfa=uma&;rjywfao;&if/ xrif;awmif00pm;rxm;eJ@aemf/ Adkufjynfhae&ifawmfcsmay;&if ydk
tE W&m,f}uD;w,f
ppfa=uma&;rSm awmifhcHEdkifzdk@ vdkw,fa[h
'Dppfa=uma&;uvJ jywf rjywfEikd b
f ;l / aomhwo
JG =H um;wdik ;f / igv
h mac: jyefwmvm;csn;f atmuf
arhaew,f
Hk;wifawmhrSbJ/ ppfa=uma&;u jywf+yDajymEdkifrSm
ppfa=uma&;u wcgjyefvm&wdkif; toufig;ESpfavmuf ydkydk wdkoGm;w,f
toHawGu em;xJoyH &l nfe@J avmif;csay;aeovdyk gb?J ppfa=uma&;/ ppfa=uma&;qdw
k hJ pum;vH;k
[m tif;pdefaxmifwdkufcef;awG=um;rSm rpifykyfeH@vdk/ o&Jobufwaumifvdk/ iSufqdk;xdk;oHvdk/
,rrif;&Jqdkif;qifhoHvdk/ a&m*E W&uyfqdk; ydk;r$m;waumifvdk vSnfhvnfysHESH@aeygw,f?
at;udq
k w
kd ahJ wmxJu zrf;rdvmolwa,mufe@J ywfouf+yD; ESp}f udrw
f w
d d ppfa=uma&; txkwcf H
&+yD; wywfavmuftem;&oGm;awmh ppfa=uma&;qdkwmawmh jywfu+yDvdk@ pdwfESvHk; 'Hk;'Hk;csrdw,f?
ud,
k ef @J vnf;}uD; }uD;us,u
f s,yf wfoufwmr&S/d r=umrDjyefvw
G Ef ikd w
f ,fv@kd wGuq
f ar#mv
f ifx
h m;wke;f
&Sad o;/ wu,fu,
kd ef @J ywfoufcw
hJ hJ aZmfO;D qdw
k t
hJ aumif 0ifvmw,f? ppfa=uma&;eJ@ jyefEpS yf g;oGm;&
ygawmhw,f?
wu,fu ESpfyg;oGm;&w,fqdkwm pum;tjzpf ajym&wmyg? bDvl;qdkif;eJ@ ywf=urf;wdkufcH&+yD;
i&J}uD;&SpfxyfZmwfvrf;udk t&Sifvwfvwf u cJh&awmhwmyg?
wcgw&H ae@/ wcgw&H n/ wcgw&H ae@a&mnyg tqufrjywf ppfa=uma&;xkwfwm cH&ygawmh
w,f?
tif;pdeef &ode}f uD;xJrmS ppfa=uma&;0if;qdw
k m oyfoyf&ydS gw,f? ppfaxmufvrS ;f a&;u wdu
k f u
kd f
udkifwG,fzefwD; pDrHxm;wJh tukodkvf0if;/ uifaywdkif 0if;aygh? axmifxJvdkae&mrSmawmif xyfrH+yD;
oD;oef@pyg,&f ,
S f zefw;D xlaxmifxm;wJh axmufvrS ;f a&;ppftm%myg;uGuo
f m;rsm;&J trde@f & vdik pf if
& i&Jpcef;ZHek ,fajrayg?h emrnfq;kd eJ@ausmaf pmwJh r*Fvm'Hak &=unftikd u
f ESyd pf ufnO ;f yef;a&; txl;i&J
cef;(1)qdk&if/ tif;pdefaxmifwGif; ppfa=uma&;i&Jpcef;u eHygwf(2)vdk@ trSwfpOfwyfay;&ygvdrfhr,f?
ppfa=uma&;0if;xJrmS o&ufyif}uD;awG&ydS gw,f? o&ufyif}uD;wyif&J atmufrmS awmh ppfa=um
0if;wifhxGef;
73
0if;wifhxGef;
ppfa=uma&;
=unfhawmh =urf;jyifeJ@ajcaxmuf[m rDw,fqdkHkav;?
vufarmif;tdk;ESpfckvHk;[m wzspfzspfjrnf+yD; udkufcJvmovdk/ vufaumuf0wfESpfzufvHk;[mvJ
=umav rcHr&yfEdkifatmifemavjzpfvmw,f? axmufxm;&wJhajczsm;[mvJ =umavtcH&cufav
ayg?h q,fred pfavmuf twGi;f wud,
k v
f ;kH ac|;oD;ac|;ayguaf wG pd&k J$ ,dpk ;D usvmw,f? emusiu
f u
kd cf rJ e_ @J
pyfylpyfavmifjzpfr_[mpuUef@rvyf wqufwpyfwnf;aygif;pnf;v$rf;cHxm;w,f? =umavtcH&cuf
av/ =umavemusif pl;eifah v? a0'emurRmef;udk r_csib
f eJ @J _ae&w,f? r_csib
f eJ @J _ae& cHpm;ae&
wJah 0'em[m bm0emawmh b,fvrkd rS jzpf/ emusn;f r_e@J rek ;f wD;r_awGom wd;k wd;k +yD;jzpfvmw,f? awmf
awmf&ufpuf,kwfrmwJh acG;wd&p>mefawGyguvm;?
'Dtm%myg;uGuo
f m; vl@w&d p>mefawG[m vluarG;wJah umifawGrS [kwyf g&J vm;? b,fvkd rdbrsK;d
uarG;vm+yD; b,fvt
kd onf;ESv;kH eJ@rsm; }uD;jyif;vm=uwmvJ? =unfah v/? usaemfe@J ow
l @kd [m wcgrv
S J
pD;yGm;a&;t&/ vlra_ &;t& ywfoufczhJ ;l wmr[kwb
f /J wa,mufrsuEf mS wa,mufawmif jrifczhJ ;l =uwm
r[kwfbJ/ wu,fhudk &uf&ufpufpufeJ@ &ufpuf&Jvdkuf=uwm? olwdk@ESrtrudk rawmfrw&m;yusifh
oGm;olwa,mufudkzrf;rdvmvdk@ pdrfajyeajyvufpm;acsxkESufaeovdkrsKd;/ pmuav;awG ydk;aumif
i,fav;awGuzkd rf;qD;&rd+yD; t&Siv
f wfvwf ajcav;awG csK;d vdu
k /f vufuav;awGjzwfvu
kd /f tawmif
yHudk qGJvdrfzwfcGm nOf;qJvdkufvkyf+yD; tJ'Dvdkvkyf&wmudkyJ aysmf&$ifoabmusaewJh pdwfkdif; ADZdkif;/
tusihf ikd ;f uav;qd;k wa,muf&J rzG,rf &m usyrf jynfrh _ &rf;um;r_/ aoG;qmaer_rsK;d awGe@J tifrwefukd
atmufwef;usvGef; wlvGef;vdkufwm? vkyf&JESuf&J qJ&J wdkif;xGm&J yufpuf&Jvdkufwm? 'Dvdk&uf&uf
pufpufvkyfudkifyrl&Javmufatmif bmawGu b,folawGu cdkif;apzefwD;aphaqmfcJh=uwmvJ? tm
%mqdkwJht&muvm;/ wm0efqdkwJht&muvm;/ vcaiGa=u;&ydkifcGifhqdkwmawGuvm;?
wvudk vcwoef;ay;r,f/ udk,feJ@odod rodod &uf&ufpufpufdkufESuf nef;yef;ESdyfpufwJh
tvkyfvkyf&r,f/ 'g[m wm0efyJvdk@qdk&if 'DvdktvkyfrsdK; usaemfawmh rvkyfEdkif? vlpdwf&Sdwdkif;vJ
b,forl v
S yk cf siv
f yk Ef ikd =f uvdrrhf ,frxif? 'Dyg;uGuo
f m;awGom 'Dvt
kd vkyrf sK;d wufwufuGuGvyk u
f ikd f
ae=uwm u|efawmfawmh awmfawmfudktHh=oaerdw,f? 'g[m tm%mudpPuG/ tm%mtwGuf tm
%mqdkwJht&mu vkyfcdkif;aewmavvdk@ajym&ifvJ 'Dyg;uGufom;awG[m tm%m&Jajconf; vuf
onf;tqifh&SdwJh bmrSrajymyavmufwJh atmufajcu owW0gi,fav;awGtqifhyg?
aocsmwmu olw@kd ukd 'Dvt
kd vkyrf sK;d tvkycf ikd ;f xm;oluawmh tkypf ;kd olqw
kd hJ tm%m&Siaf wGyg?
tm%m&Jxdyfydkif;tqifhrSm zifpnf;pdrfcH+yD; wufxdkifcGifh&xm;olawGqDu trdef@qdkwmwdk@ wm0efqdk
wmwd@k e@J yg? wcgw&H wdik ;f jynftwGuv
f v
kd kd vlrsK;d twGuv
f v
kd kd &yf&mG +idr;f csr;f om,ma&;twGuv
f v
kd kd
vSdrfhvHk;+zD;vHk; 0g'jzef@csd r_dif;wdkufvHk;av;awGawmif tydkaqmif;+yD; ygygvdrfhOD;r,f? 'Dvdkvkyfae&wmudk
awmif *k%f w*k%/f 'grrS [kwf *k%af &mifajymifr}_ uD;vd@k xifcsiv
f J xifaerSmaygah v? &ufpufr/_ ke@f &if;
=urf;wrf;r_awGeJ@ tay:pD;uae tckvdkvkyfcsifovdkvkyfcGifh&aewmudk auseyfarG@avsmfaewmrsKd;vJ
jzpfcsijf zpfaeEdik w
f ,f? aoG;xGuo
f ,
H kd owfyjJG zwfyaJG wGu=kd unf+h yD; tm;&=unfE;l aewwf=uwJh aoG;qm
l;oGyfolrsKd;awGvJ 'Davmu}uD;rSm&Sdaewwf=uw,fr[kwfvm;?
usaemfhudk wef;vef;csdwfqGJxm;+yD;aemuf tukodkvfwHk;ESpfaumif 0ifvmw,f? wzufu azmf
aumif&JxGufqdkcsufqdkwmawGudkudkifvm+yD; olwdk@xif&m ar;=ujref;=u ppf=ua=um=u jyefw,f?
0if;wifhxGef;
75
0if;wifhxGef;
ppfa=uma&;
tqdkif;eJ@tvSnfhustdyf+yD; ar;jref;ppfaq;wm/ xrif;rau|;a&rwdkufbJ 'Dtwdkif;ypfxm;wm/ ao;
aygucf siw
f mudk ao;aygucf iG ahf y;awmh/ ukvm;xdik ef @J w+JG yD; cwfxm;wJv
h ufxw
d u
f kd zwfray;bJ vuf
wzufu ukvm;xdkifudk ro,foGm;&&if; cufcufcJcJao;aygufapwm/ nOfheufoef;acgif}uD;usrS
wrifE;d_ xkw+f y;D ppfaq;ar;jref;wm/ rsuEf mS opfa&csK;d cGiahf wmifray;bJ 'Dtwdik ;f aeapwm/ pwJh tEkenf;
eJ@vdk@ajym&r,fh nOf;yef;ESdyfpufr_awGuvJ pHkwumhpHk ajymr,Hk uHzl;rSodvdk@yJ qdk&ygvdrfhr,f?
'Dvt
kd Ekenf;rsK;d awGxpJ m&if;oGi;f &r,feh nf;wenf;uawmh usaemfu,
kd w
f ikd f cHpm;uHawG&zl;vd@k
awmfawmfudkcg;onf;vSwm azmufonfcs ajymjycsifygao;w,f?
rSwrf w
S &f & o}uFet
f wufae@}uD;ayg?h tjyifavmurSm aysm=f u&$i=f ua&yuf=ujzpfaer,ft
h csed /f
ukov
dk af umif;r_,w
l o
hJ al wG ,lae=ur,ft
h csed }f uD;rSm ae@vnfcif;(11)em&Davmuf u|eaf wmfu
h kd wdu
k f
cef;xJuae ppfa=uma&;0if;xJ ac:xkwfw,f? xHk;pHtwdkif; apmifacgif;tkyf}uD;eJ@aygh? +yD;awmh ajr
uGufvyfaeylylrSm apmifacgif;+rD;cHtaetxm;eJ@ txdkifcdkif;xm;w,f?
bmrSrqdik w
f hJ ar;cGe;f wdak v;ESpcf o
k ;kH ckavmufar;+yD; aeylyl ajrylyrl mS txdik cf ikd ;f xm;w,f? em&D0uf
avmuf=umawmh ac|;awGyduf yduu
f svmw,f? rGe;f wnfah v aeyl&edS u
f jyif;vmovd/k ajraiG@ ajryl&edS f
uvJ w&Sdef;&Sdef;xaew,f? aqmifha=umifhxdkifxm;&awmh zif0eJ@ qD;pyfyg rD;uifcHxm;&ovdkjzpfae
Hkru/ ajcovHk;wGa&m cg;a=umawGyg udkufcJanmif;nmvmw,f? wdkufxJrSm wdkufydwfcHb0eJ@vJ
&ufawGwjznf;jznf;=umvm/ pm;&wmuvJ 0ufpmurS tqifhjrifhOD;r,fhtajcteqdk;awGeJ@qdkawmh
tm;tifur&S?d 'D=um;xJ vl@w&d pd m> efaygi;f pH&k J xkEu
S x
f ;kd }udwf uefausmuf xkyq
f JG nO;f yef;r_aygi;f pHu
k kd
cHxm;&jyefqdkawmh ESpfem&Davmuft=umrSm vl[m a&Sudkc%c% ,dkif,dkifusvmw,f?
a[haumif aumif;aumif;xdik f qd+k yD; i&Jom;waumifu [de;f a[muf&if; twif;xl txdik f
cdkif;jyefw,f? ac|;awG&$JaewJhrsufaphtpHkudk tm;wif;jyL;+yJ+yD; apmif=um;uaeajcmif;=unfhrdawmh/
axmufvrS ;f a&;(6) wke;f u yxrqH;k pawG@c&hJ wJh us;D uef;,kwef @J ol@vufaxmuf +ydwmW td}k uD;waumif
[m opf&yd af tmufrmS yufvufuv
k m;xdik u
f ,
kd pf eD @J xikd af e&if;u u|eaf wmhq
f v
D rS ;f =unfah ewm a0a0
0g;0g;jrif&w,f? ,yfawmifav;awG wzsyfzsyfcwfvdk@? olwzufom; tvl;tvdrfhcHae&wmudk cHwGif;
awG@pGm rsufapht&omcH+yD; &_pm;=unfEl;ae=uovm;rajymwwf? 'DaumifawG vlr[kwfwm aocsm
w,f?
tjyifrmS u o}uFe/f 'DrmS uawmh ae'%f/? aeylusu
J s}J uD;atmufrmS o}uFeaf &at;at;r[kwb
f /J
ac|;awGw&$J&$JeJ@ tvJvJtydydaevSef;cHxm;ae&ygw,f? b0rSm &moufyefrarhEdkifp&mygyJ? a=omf
yoltopf jzpfot
l a[mif;vd@k ud,
k u
hf ,
kd u
f ,
kd f w&m;cs=unfrh ad yr,fh a0'emawGom wd;k wd;k vmcJ&h yg
w,f?
vufzsm;eJ@awmifrwd@k ayr,fh naeav;em&DavmufrS wdu
k x
f jJ yefoiG ;f wmcH&&if; qD;atmifah 0'em
yg xyf&vmcJhygw,f? (3)&ufavmuf qD;wpufpuf jzpfae&ygawmhw,f?
4?
tJ'v
D t
kd =urf;enf; tEkenf; vlrqefwehJ nf;vrf;aygi;f pHt
k jyif ppfa=uma&;rSm xyfawG@&Edik w
f m
0if;wifhxGef;
77
0if;wifhxGef;
ppfa=uma&;
pdwrf aumif;ygb;l ? u|ef awmf wu,fajymwmyg? cifAsm; ,Hck sirf ,
S ykH g olu avat;av;eJ@ajym&if;
pD;u&ufwvdyf xkwfaomufw,f? u|efawmfhudkvJ wvdyfurf;ay;+yD; rD;ygnday;vmw,f? tem;u
a&aEG;=urf;tdk;xJu a&aEG;=urf;wcGufudkvJ iSJ@ay;jyefw,f? a&aEG;=urf;rS zefcGufwvHk;tjynfhyg?
cifAsm;udk xk=u xdk;=uwJhtxJ u|efawmfrygwmawmh cifAsm;odygw,faemf? vlqdkwmuawmh
trsKd;rsKd;ayghAsm? wcsKd@us xkrSESufrS tajz&r,fvdk@,lqwm &SdrSmaygh? u|efawmfuawmh tJ'Dvdk vlrsdK;
r[kwfbl;?
avoHu ajz;ajz;av;jzpfovdk vlyHkuvJ cyfEGJ@EGJ@? +yD;awmh pD;u&ufudk zGmvdkuf&if; yH;awmifae
vdu
k af o;w,f? u|eaf wmfu iwfiwfe@J &xm;wJah q;vdyu
f zkd mG &if; ol@rsuEf mS udk jyef=unfrh w
d ,f? pdwx
f J
rSmawmh owdxm;aemf owdxm; vdk@ udk,fhudk,fudk,f owdjyefuyfxm;&w,f?
u|eaf wmfw@kd bufuawmh tpd;k &udq
k ef@usiv
f y_ &f mS ;wJh v_y&f mS ;r_awG ay:vmwm[m tE &W m,f
&SdwJh rD;awGcsnf;yJvdk@ ,lqygw,f? vHkcHa&;eJ@ r+idrf;owfEdkif&if tukefavmifukefEdkifw,f/ vHkcHa&;eJ@
wnf+idraf t;csr;f a&;udk ysujf ym;apEdik w
f ,fv@kd jrifw,f? 'gayr,fh rD;udk b,fv+kd ird ;f owf=urvJqw
kd m
usawmh wa,mufeJ@wa,muf tjrifwl=urSmr[kwfbl;? wcsKd@u a&aEG;yGufyGufqleJ@ avmif;cscsif
w,f/ a&ylyel @J yufcscsiw
f ,f? wu,fu rD;ud+k ird ;f owfwt
hJ cgrmS a&ylyel @J avmif;avmif;/ a&at;at;eJ@
avmif;avmif; rD;+idrf;oGm;zdk@u t"duyg? u|efawmfu a&at;orm;yg wJh?
oluyH;+yD; ol@pum;pudk vufpowfvdkufw,f? 'DwcgyH;vdkufrdoluawmh u|efawmfyg? rsufESm
ay:rSmr[kwfbJ pdwfxJuae yH;vdkufrdwmyg?
vGefcJhwJh (7)ESpfavmufuwnf;u aZmfOD;qkdwJhaumifudk tpte&cJhygw,f? 'gayr,fh emr,f
trsK;d rsK;d eJ@ 'Daumifukd zrf;qD;&rdcjhJ cif;r&Sb
d ;l ? tJ'aD wmh oluvJ wpwptaumif}uD;vmw,f? [dw
k ek ;f
uzrf;&cJ&h if ol[m axmifav;ig;ESpt
f vGeq
f ;kH ayg?h tckawmh wu|e;f avmufe@J &ifqikd &f r,f? cifAsm;vJ
tJ'v
D akd ygAh sm? aZmfO;D a=umifh cifAsm;ay:vmw,f? cifAsm;vdv
k al wG trsm;}uD;ay:vmw,f? tzrf;cH=u&/
axmifus=u&r,f? tckvrkd ay:vmbJ ESpaf wG=umvmvd@k 'DxuftaumifawGy}kd uD;vmcJ&h if tckvykd 'k rf
5navmufr[kwfawmhbJ tenf;qHk; 0rf;wl;wl;0rf;(1221)awG jzpfukefEdkifw,f? tJ'Dawmh 'D
avmufe@J &yfomG ;&wmudk wzufuaeoabmxm;wwf&if/ oHa0*,lwwf&if b,fo@l tay:rS trke;f
ryGm;awmhbl;ayghAsm? t_H;xJutjrwfvdk@oabmxm;EdkifvmwmayghAsm? tJ'DvdkyJ oabmxm;=unfh
vdkufygAsm
u|eaf wmfxyf+yD;yH;vdu
k rf jd yefw,f? &ifxrJ mS ygy?J tazmfc&H wm/ axmifusc&H rSmudak wmif =uHzef+yD;
aus;Zl;wif&OD;r,ft
h ayguyf gy/J bmyJajymajym u|eaf wmfu a&at;orm;yg qdw
k hJ ol@u=kd unf&h if;
u|efawmfyH;vdkufrdw,f?
ppfa=uma&;utxGuf a&at;orm;qDutjyef/ wdu
k cf ef;xJta&muf tJ'n
D u u|eaf wmf uAsm
wyk'&f ygw,f? wckaomqdik ;f 0dik ;f vd@k acgi;f pOfwyf+yD; pdwx
f rJ mS yJ pyfxm;rdcw
hJ u
hJ Asmyg? uAsm&Jtp
rSm ywf=urf;wdu
k o
f /H ywfu
dk o
f /H Ade;f armif;oHawG pnfpnfnaH tmif azmfusL;ygw,f? +yD;awmh avajy
xdk;oH/ c|wfeif;oHawGeJ@ {nfhcHajzazsmf=uwmawGudkvJ jyqdkygw,f? uAsm&JtqHk;owfrSmawmh
avajyxdk;xdk;/ ywfrdk;&Gm&Gm
uAsmvGwfvGwf/ c|wfoHeif;eif;
0if;wifhxGef;
79
80
0if;wifhxGef;
axmif0wKwdkrsm; (9)
0if;wifhxGef;
81
tl;wdu
k f
0if;wifhxGef;
1?
'Daumiftl;/ tl;wdkufydk@ ydwfvdkuf
'kwd,axmifydkif}uD;bdk=unf&JrsufESmu wif;rmcufxefvSovdk avoHuvJ rmausm&ifhaxmf
aew,f?
'DEw
_ rf ed @f o&H J atmufrmS usaemf 'Dtl;wdu
k x
f aJ &mufvm&w,f? vG,v
f ,
G u
f u
l l at;at;aq;
aq;a&mufvm&wmawmhr[kwf?
ajcusif;cwfxm;jcif;cHae&wJh usaemfhudk *wfpwmydkrsufESmaygufeJ@ axmif=uyfoef;axG;qdkwJh
taumifu ac:vmw,f? ol@aemufrSmu 0g'gaygufpwa,muf?
om,m0wDaxmif axmifaq;Hkt0ifayguf0a&mufawmh axmif=uyfoef;axG;ua[haumif
cg;u ajcusif;ud;zwfvdkufvdk@ cyfwif;wif;ajymw,f?
ajcusi;f eJ@wqufwnf; oHa'guEf pS af csmif;ay:u uGi;f ESpu
f iG ;f =um; vufjzpfuGyf uGyt
f w
d f ud;av;
v#Kcd snx
f m;+yD; cg;ay:ywf csnaf ESmifxm;&wJh ud;pudk zwfcsvu
kd af wmh ajcusi;f axmufEpS af csmif;tyg
vufudkif oHuGif;ESpfuGif;[m usaemfhajctpHka&S ajrjyifay: usoGm;w,f? ajcaxmufrSmcwfxm;wJh
ajcusi;f uGi;f uawmh cwfxm;qJtwdik ;f ayg?h usaemfrh suv
f ;kH tpHu
k ywfywfvnfukd a0h=unfv
h u
kd af wmh
0ufbw
k =f uufbw
k v
f yk x
f m;&m axmifwu
kd t
f ay:xyfwckqu
D ae usaemfb
h 0wl&aJ bmfawGjzpfwhJ udpk EH k
wdk@ xGef;0if;/ atmifrif;wdk@u vSrf;=unfhaew,f? pdwfraumif;pGmeJ@ vSrf;=unfhae=uyHk&w,f?
a[haumif xdkifvdk@ oef;axG;uajymw,f? usaemfxdkifay;vdkufw,f?
'Duae [dk tl;wdkufqDtxd zm;ckef ckef0ifoef;axG;u *wfpwmydk rsufESmxm;tjynfheJ@
quftrdef@ay;w,f?
usaemfu qHk;jzwfcsufwckudk cs+yD;yg+yD?
r0ifEdkifbl;
bmuG ratvdk;
r0ifEdkifbl;/ zm;ckef b,fawmhrSrckefbl;
r0iftHk;uGm r0iftHk;uGmqdkwJh toHeJ@twl ausmay: abmvHk;uefovdk aqmifhuefvdkufwJh
oef;axG;&JppfzdeyftpHk[m b,fjyefnmjyef tqufrjywfa&mufvmygw,f?
usaemfch E<mud,
k [
f m ajray:vdrahf eygw,f? ajcaxmufu ajcusi;f tpHek @J ajcusi;f qdik &f m 'Gg'&mawG
&JtoH[mvnf; wAHk;AHk;toHawG=um; wc|rfc|rf wc|ifc|ifjrnf+yD; 'vdrfhacgufauG;ygvmygw,f?
82
0if;wifhxGef;
tl;wdkuf
usaemfu tm;,l+yD;vJae&muae rwfwyf&yfzdk@ ud;pm;=unhfygw,f/
ajcusif;'&GwfwdkufeJ@ usaemfhcE<mudk,ftESH@tay: oef;axG;&J vufoD;a&m ajcaxmufyg xdk;oH
uefoH vufprG ;f jyoHawG tqufrjywfusa&mufvm+yD; vJvu
kd f ydvu
kd f a&Sa&mufvu
kd jf zpfaeygw,f?
rif;u bmaumifrdk@vJuG/ EdkifiHawmftvHudk tav;ryEdkifbl; ajymtHk;uGm ajytHk; tvHudk
tav;rycsifwJh ratvdk;/ rytHk;uGm rytHk; qJoH qdkoH tid;w}uD; ajymqdkoHawGeJ@twl zdeyfeJ@
aqmifu
h efoH vufo;D eJ@ypfx;kd oH wAH;k AH;k wcGycf yG f wc|rcf |rt
f oHawG[m ywf0ef;usit
f ES@H qlnH pifxu
G f
aeygw,f/
usaemfhwudk,fvHk;[mvJ oHkav;csufavmufom pl;pl;eifheifh jyif;jyif;xefxef cHpm;vdkuf&+yD;
xlylxHkusifoGm;&if; emrSef;rodEdkifawmhavmufa&mif a&maxG;oGm;&&if; 'vdrfhacgufauG; jzpfae&yg
awmhw,f?
a[haumif oef;axG; bmjzpfwmvJ toHwoH=um;vdu
k &f +yD; 'Dratvd;k u tvHtav;ry
Edkifvdk@ tl;wdkufydwfzdk@ axmifydkif}uD;u trdef@ay;vdkufwmvmydk@wm OD;wifatmifqdkwJh oef;axG;&J
toHxGufvmwmudkyg vJae&mu =um;vdkuf&ygw,f?
at;at; ighay; ighay; igqufudkifvdkufr,fqdkwJh axmif=uyfudkwifatmif Adkufyl}uD;toHeJ@
twl at;Asm usaemfu taqmifjyefajy;&tHk;rSm cifAsm;bJ qufudkifvdkufawmh qdkwJh oef;axG;&J
toHuv
kd J quf=um;&w,f? oef;axG; cyfou
G o
f u
G jf yefxu
G o
f mG ;csed rf mS axmif=uyfAu
kd yf l udw
k ifatmif
}uD;u x x/ xEdkifao;&Jvm; qdk+yD; usaemfhudk vJae&muae qGJxlw,f?
Adkufyludkwifatmif}uD;qdkwmuvJ om,m0wDaxmifrSm vufoHajymifwJhae&mrSm emrnf}uD;?
tuf(z)tmpD wkwEf pS af ,mufukd eHusK;d atmifu
kd cf zhJ ;l +yD;/ wa,mufq&kd if olu
kd cf zhJ ;l wJh '%f&m'%f
csufeJ@yJ aooGm;cJh&zl;owJh? tJ'Dvdk vl?
usaemfw@kd ukd om,m0wDaxmifajymif;yd@k awmh usaemfw@kd ukd xm;r,fw
h u
kd w
f ef;udk udjyifxm;cJ+h yD;/
tJ'D wdkufwef;wGJudk wm0efcHudkifzdk@ udkwifatmif}uD;udk txl;a&G;cs,fxm;&if; usaemfwdk@eJ@ yxrqHk;
zl;pmqHkcJh&ol? tom;urJrJ/ vlu *ifwdkwkd awmifhawmifh/ txl;ay:vGifaewmu ol@&Jtdk;p&nf;vdk
Adkufylyl}uD;eJ@ vlrdkufrsufESmayguf? 'gayr,fh bmvdk@&,frajymwwf/ oludkifwJhwdkufcef;wGJrSm oleJ@
usaemfw@kd av;ig;vavmuf twlqckH hJ uHc&hJ ayr,fh usaemfw@kd e@J jy\emwcgrS ruHczhJ ;l bl;? du
k w
f EhJ u
S f
wJhae&mrSm emrnfqdk;eJ@ausmfapmwmawmh udkwifatmif}uD;[m eHygwfwpf?
usaemfu 'Dwcgawmh udkwifatmif}uD;&JvufpGrf;jyoHudk udk,fwdkifudk,fusuH&awmhr,f/ udkif;
b,fvdkrsm;vufpGrf;jyudkifwG,fjyvdkufavrvJ/ udufovdkomxkayawmhqdkwJh rsufESmrsdK;eJ@ ol@
rsufESmudk vSrf;=unfhvdkufw,f?
vm vm/ [dak &Su wdu
k cf ef;qD; cyfou
G o
f u
G 0f ifvu
kd f vd@k av;oHcyfw;kd wd;k eJ@ajym&if; usaemfh
udk vufzsm;eJ@awmifrwdk@bJ t0ifcdkif;w,f? dk;dk;yJ t0ifcdkif;w,f?
wdu
k cf ef;xJ usaemf0if&+yD; wdu
k cf ef;aomhuykd w
d af e&if;u rif;tawmfru
kd w
f ahJ umifumG / igvJ$
,lvu
kd v
f @kd ayg/h Ed@k r[kwf rif;'dxufc&H Edik w
f ,f/ oef;axG;u iguawmh t}uD;tus,q
f ufxrk mS yJ ,H+k yD;
v$o
J mG ;wm eJev
J J yg;rSaygu
h mG / rif;[mu tawmfukd rdu
k w
f mud;k uGvd@k avoHw;kd wd;k eJ@ wAspaf wmuf
awmufajymoGm;w,f?
0if;wifhxGef;
83
0if;wifhxGef;
tl;wdkuf
wwef;wnf;xm; rqufqH&qdkwJhrl/ csrSwfyHkpHoGif;ay;xm;jcif;a=umifhvm;rajymwwf/ ol@a&SrSm
ukvm;xdkiftvGwf&Sdayr,fh usaemfhudk xdkifvdk@rajymyg? 'gayr,fh ol@rsufESmay:rSm &uf&ufpufpuf
ESdyfuGyfjyvdkufr,fa[hqdkwJh ordk;usaxmifr;wa,muf&Jt&dyfta&mifazmfjyr_rsKd; rawG@&yg?
tem;u wef;pD;udk vufumtjyif xGucf ikd ;f vdu
k +f yD;wJah emuf ole@J usaemf ESpaf ,mufwnf;tae
txm;rSm olu
cifAsm;u tvHtav;ryEdkifbl;vdk@ ajymw,fqdk/ wm0efus taqmifr;u vmwdkifoGm;w,f
usaemfhudk cifAsm;qdkwJhemrfpm;oHk;+yD; ,Of,Ofaus;aus;ar;vmw,f?
usaemfu pajymwmawmhr[kwzf ;l ? olu bmvd@k tav;rywmvJar;vd@k usaemfu ajym&wm
olu pdwfraumif;[ef wcsuf=unfh+yD;/
cifAsm;uvJAsm 'g}uD;us,fwJhjy\emrS r[kwfbJ/ tav;yvdkufaygh? acgif;ndwfvdkuf
+yD;oGm;wmyJ/ yvdkufygAsm
usaemfu acgif;&rf;vdkufw,f?
usaemf ryEdkifbl;
Asm bmvdk@wkef;olu em;rvnfovdk wtHhw=o=unfh+yD;ar;vmw,f?
usaemf tck axmifusvmwm Edik if aH &;r_yg? tpd;k &udq
k ef@usiw
f hJ r,H=k unfwjhJ ypfry_ g? wjcm;
bmjypfrr_ S r&Sb
d ;l ? tJ't
D wGuf tpd;k &u usaemfu
h akd xmifcsxm;wm tck(3)ESp&f ydS g+yD? usaemf 'Dtpd;k &udk
t,Hkt=unfr&Sdygbl;/ 'Dtpdk;&&JtvHqdkwmudkvJ tav;ryEdkifygbl;
usaemfu udwifpOf;pm;xm;+yD;om; pum;vHk;awGtwdkif; wvHk;csif;ajzvdkufygw,f?
tpd;k &udk ,Hyk g r,Hyk gqw
kd m usaemf bmrSrajymcsiyf gb;l ? usaemf ajymvd@k v&J r,fu
h pd rP [kwyf gb;l ?
'gayr,fh EdkifiHawmftvHudktav;ywmeJ@ tpdk;&udk ,Hkwmr,Hkwm bmrSrqdkifygbl;? cifAsm;vJ ynm
wwfwa,mufy/J pOf;pm;=unfyh g? wkww
f @kd k&mS ;wd@k vkd uGejf rLepfEikd if u
H acgi;f aqmif}uD;awG vm=uwJh
tcg olwdk@vJ EdkifiHawmftvHudk tjyeftvSef tav;y=uwmyJav? 'g ,Hkvdk@vdk@ajymrvm;? r,Hk
,Hk,Hk xHk;wrf;pOfvmt& ESpfEdkifiHtvHudk tav;y&wmyJ? tJ'Dvdk oabmxm;vdkufayghAsm
olu ajz;av;pGmajym&if;uJ b,fhES,fvJqdkwJh t=unfheJ@=unfhvmw,f?
usaemf&J vGrJ mS ;aewJt
h jrift,ltqawGuakd cszsu+f yD; oabmxm;rSerf eS u
f efuef xm;wwf=unfh
wwfatmif tydkifoGefoifvrf;jyay;vdkufEdkif+yDqdkwJht=unfhrsKd;eJ@usaemfhrsufESmudk yH;=unfhaew,f?
wu,fu
h jkd yZmwf rif;om;wa,muft=unfrh sK;d ? vufcsmtdu
k af umif;wJh ygarmuQ}uD;wa,muf&J
t=unfhrsKd;?
tJ'gu oHwrefudpPyJ/ tjyeftvSef tav;y=uwmyJ/ ck[mu tJ'geJ@ rwlbl;av
usaemfu apm'uwufvdkufawmh oluacgif;udk jyZmwfrif;om;wa,mufvdk [efygyg&rf;&if;
usaemfhrsufESmudk ai;=unfhjyefw,f?
cifAsm; pOf;pm;=unfh/ cifAsm;vJ &efukefrSm kyf&SifHkawGoGm;+yD; kyf&SifawGbmawG=unfhzl;rSmbJ?
udk,fh[mudk,f ydkufqHay;+yD;oGm;=unfh&wJh kyf&SifHkawGxJ kyf&SifoGm;=unfhwmawmif kyf&SifvmcgeD;
EdkifiHawmftvHpjy&if tav;y=u&w,f? tav;ry&if zrf;+yD;'%fdkufEdkifw,f? w&m;pGJ+yD; ta&;,l
Edik w
f ,f? 'g[m Edik if aH wmf Oya'yJ? tck[mu 'Dae&m[m ky&f iS f akH wmifr[kwb
f ;l ? axmif axmif?
0if;wifhxGef;
85
0if;wifhxGef;
tl;wdkuf
q&m&efatmifarmifarmif zwfc_ zhJ ;l ygw,f? uH=urRm&J tvSnt
hf ajymif;awGatmufrmS q,fah v;ig;ESpf
t=umrSm usaemfeJ@q&m&efatmifarmifarmif jyefvnfawG@qHk&awmh olu emrnfausmfom,m0wD
axmif}uD;&Jaxmifydkif}uD;? usaemfu tif;pdefaxmif}uD;uae axmifajymif;ydk@jcif;cH&wJh EdkifiHa&;
tusOf;om;? wu,fhudk 0wKwyk'fvdk 0wKqefaecJhygw,f?
tvHtav;ryr_qdkwJhjy\emtwGuf aemufqHk;xdyfwdkufuHawG@&rSmu oleJ@usaemfyg? olu
axmiftm%mydik /f usaemfu Edik if aH &;tusO;f om;? usaemfu usaemfEh ikd if aH &;&yfwnfcsut
f & jywfjywf
om;om;&yfwnfzdk@ qHk;jzwf+yD;om;? 'DvdktajctaerSm olr&Sdbl;qdkawmh oleJ@ awhvGJvGJoGm;&wmqdk
awmh usaemfhpdwfxJ 0rf;omovdkvdkjzpfrdwmawmhtrSef?
wem&Davmuft=umrSm tav;yqdw
k hJ toHawGe@J twl axmifred ;f a*s;H;k zufqD 'kw,
d axmif
ydkif}uD;bdk=unf 0ifvmwm&dyfceJ vSrf;jrifvdkuf&ygw,f?
ig;rdepfavmuft=umrSm wzuftaqmifu usaemfb
h 0wl&aJ bmfawGjzpfwhJ OD;azwif/ udpk EH /k xGe;f
0if;wdk@wawG wa,muf+yD;wa,muf ac:xkwfjcif;cHae&wm usaemfhtaqmiftay:uae vSrf;jrif
ae&ygw,f? bdk=unfu wa,mufcsif; ac:ar;aewmyg? wa,muf+yD;wa,muf udk,fhtaqmifudk,f
jyefoGm;=uwmudkvJ usaemfjrifvdkuf&ygw,f? olwdk@b,fvdkajzqdk=uovJqdkwm usaemfrodyg?
aemufqHk; usaemhftvSnfhqD qdkufa&mufvmygw,f? usaemfhudk taqmifr; oef;axG;udk,fwdkif
vmac:ygw,f?
'kw,
d axmifyikd }f uD;bd=k unf b,fah vmuf yg;uGuo
f m;yDoovJqw
kd m tif;pdeaf xmifrmS uwnf;
u wpGef;wp =um;odzl;+yD;jzpfygw,f? axmifr;av;b0uwnf;u tusOf;om;awGtay: b,fh
avmuf&uf&ufpuf pufvkyfwwfwm/ txl;ojzifh EdkifiHa&;tusOf;om;awGtay: =urf;=urf;&rf;&rf;
udkifwG,fESdyfuGyfwwfwm =um;od&zl;+yD;om;jzpfygw,f? axmif;r;b0u EdkifiHa&;tusOf;om;awGudk
udk,fwdkifvufoHajymifajymif0if&dkufcGJjycJh wm/ axmifwGif;a&muf ausmif;om;&Jabmfav;awGudk
yufyufpufpuf dkufESufaqmfyavmfwD;jycJhwmawG usaemfaumif;aumif;=um;odcJhzl;+yD;jzpfygw,f?
bd=k unf[m axmifr; av;b0uwnf;u emrnfq;kd eJ@ausmaf pmcJo
h yl g? (rSwcf su?f ? e0w vufxuf
rSm &Jausmfolvm; &JAvvm;/ bGJ@awmif&cJhwJhol)
usaemf0ifvmwmudk 'kaxmifyikd }f uD;bd=k unf[
h m a&$uikd ;f rsurf eS =f um;uae cyfxefxef vSr;f =unfh
aeygw,f? ol@ab;rSm axmifr;}uD;/ rdef;a*s;vf axmifr;av;oef;vGifeJ@ axmif0g'gESpfa,mufwdk@u
Asm'dwfcHtaetxm;eJ@ ywf0dkif;0ef;&H&yfae=uygw,f? olu ppcsif;
rif;u EdkifiHawmftvHudk tav;rybl;qdkuG
[kwfw,f
bmvdk@tav;ryovJ
tHudkwcsufwif;vdkuf+yD; olu qufar;w,f?
usaemf EdkifiHa&;r_eJ@usvmwm
usaemfu wdkwdkwkwfwkwfyJ tajzay;vdkufygw,f?
'Dr,f/ a*s;rJeEf &l ,f (Jail Manual) rSm axmifvufpJG Oya'rSm tusO;f om;wdik ;f Edik if aH wmftvHukd
tav;y&r,f/ tav;ryvd@k r&bl;uG/ tav;rywm[m axmifpnf;urf; axmifOya'udk csK;d azmuf
0if;wifhxGef;
87
0if;wifhxGef;
tl;wdkuf
aemufqHk;awmh 'Dwdkufcef;usOf;av;xJa&mufvm&ygawmhw,f?
tl;wdkuf wJh? bdk=unf&JE_wfxGufpum;t& tl;wdkufqdkyguvm;?
tif;pdefaxmifrSmaecJhwkef;uvJ wdkufaygif;pHkrSmaecJhzl;+yD/ tl;wdkufqdkwmawmh r=um;zl;bl;cJh?
ppfacG;wdkuf/ vufyg;wdkufwdk@awmh =um;zl;cJhw,f? 'Dom,m0wDaxmifrSmvJ wdkufxJaecJh&zl;+yD/ v,f
orm;olykef}uD; q&mpHudkxm;cJhw,fqdkwJh wdkufudkvJjrifcJhzl;+yD/ tl;wdkufqdkwmudkawmh r=um;zl;cJh?
bd=k unftqdt
k & tl;wdu
k q
f akd wmh 'Dwu
kd u
f kd bmvd@k tl;wdu
k v
f @kd ac:wmygvrd ?hf pOf;pm;aewke;f &Sad o;/
[m; [m; b,facG;vlxif&rSmwHk;uG/ vD;bJa[h qdkwJhtoHeJ@twl jzef;ceJ jzef;ceJ oJr_HawG
usvmw,f/ usaemft
h cef;a&Stxd usvmw,f? ab;b,fnm aumfyuf qkyyf ufaeyH&k w,f? usaemfh
&Jnmbufuyf&uftcef;u usaemfh&Jrod&ao;wJh tcef;azmf&JtoHeJ@ vufpGrf;jyv_yf&Sm;aer_yg
uvm;?
*wfpwmydk oef;axG;&Jzdeyfcsuf vufo;D csuaf wGa=umifh wud,
k v
f ;kH udu
k cf eJ musif atmifw
h uf
ae&mu acgi;f axmif+yD;x=unfv
h u
kd af wmh usaemft
h cef;0a&Swnfw
h nfrh mS tifrwef}uD;wJh acs;wH;k }uD;?
rmawmifhrJeufaewJh acs;wHk;}uD;? av;ig;ajcmufvufravmuf&Sdrvm; rajymwwf?
em&D0ufavmuft=umrSm [m 'Daumifuawmh &rf;xm;jyef+yD/ acs;awGudk yGpm=uJvdk@/
oJawGa&mtESH@yJ/ 'kuQygyJqdkwJh nnf;oHeJ@twl wdkufwef;pD;jzpfyHk&ol[m wHjrufpnf;wdkwacsmif;eJ@
vdkufvSJaewmjrifvdkuf&w,f?
2?
wu,fu 'Dwdkuf[m aq;Hk0if;xJuwdkuf? 'gayr,fh aq;Hkwdkufawmhr[kwf? 'Dwdkuf&Ja&S
cyfuyfuyfrSm wxyfwdkufao;ao;wvHk;&Sdao;w,f? tJ'DwdkufxJrSmrS aq;&Hk0if;twGif;aecGifh csay;
xm;wJh ouf}uD;&G,t
f w
kd csK@d aexdik af e=uwJt
h wGuf aq;Hw
k u
kd v
f @kd ajym&rSmyg? olw@kd uwmh eJeJ vGwf
vyfw,f?
usaemfhudkxnfh+yD;ydwfxm;wJhwdkufrSm tcef;rsm;rsm;r&Sdovdk/ wdkufydwfcHtusOf;om;vJ rsm;rsm;
&S[
d efrwlyg? usaemfah b;cef; tcef;azmfuawmh oGuo
f u
G v
f nfatmif;l ae+yDjzpfwhJ tusO;f om; tl;
wa,mufyg?
usaemfh b,fbufcef;rSm vlr&Syd g? wcef;ausmrf mS awmh l;pyaewJh vlwa,muf/ oGuo
f u
G v
f nf
atmif l;aewmawmhr[kwf? wcsuf wcsufrSpdwfazmufwwfyHk&ygw,f? olu Armr[kwf/ tuf(z)
tmpD (FRC)vd@k pm&if;oGi;f xm;wJh tuf(z)tmpD wkwpf pfppfwa,muf? Armpum;vJ odyw
f wf[ef
rwlyg? axmifxJa&mufrS eJeJ yg;yg;yJ wwfxm;wJhArmpum;eJ@ usaemfhudk pum;ajymzdk@ud;pm;ygw,f?
olajymwJhpum;wdkif;udk usaemfu em;rvnf?
ol@uakd wmh ae@vnfwikd ;f wdu
k w
f ef;pD;udv
k mbu a&csK;d xkwaf y;wJt
h wGuf usaemfvrS ;f jrif&yg
w,f? t&yf&Snf&Snf qHyif&Snf&Snf/ tom;ujzLjzLeJ@ vlyHkacsmav;wa,mufyg? rsufvHk;awGuawmh
yHkrSefrusvSbJ &Da0qdkif;ysaeygw,f? wef;pD;udkvmbu b,fvdka[mufa[muf Armpum;udkvJ
aumif;aumif;em;rvnf[efeJ@ olvkyfcsifovdk vkyfygw,f?
0if;wifhxGef;
89
0if;wifhxGef;
tl;wdkuf
b}uD;uHu
rdk;cg;a&aomufwJh yHkjyif=um;zl;w,fr[kwfvm;? rdk;cg;a&aomuf+yD; bk&ifvJ&l;/ r;rwfawGvJ
l;ukefwm? rdk;cg;a&raomufvdk@ rl;wJhvlaumif;awGudk tl;awGu tl;tl;vdk@ajymwm/ tJ'DvdkyJ
uGwJh?
usaemfu 'Dwdkufcef;usOf;av;xJrSm qufvufwdkufydwfcHxm;&if; 'Daumif tl;/ tl;wdkuf
ydwfvdkuf qdkwJh 'k axmifydkif}uD;bdk=unfh&JrsufESmudkyJ c%c%jyefjrifaerd&if;/ bdk=unf[m
tm%ml;vm;? rdk;cg;a&aomuf l;vm;qdkwmudkyJ okyfcGJ=unfhaerdygawmhw,f?
0if;wifx
h eG ;f
0if;wifhxGef;
91
6 wdu
k rf mS
avmufuu
kd w
f m cHz;l ovm;
axmif0wKwdkrsm; (10)
0if;wifhxGef;
92
0if;wifhxGef;
6 wkdufrSmavmufudkufwmcHzl;ovm;
6 wdu
k rf mS avmufuu
kd w
f m cHz;l ovm;
0if;wifhxGef;
(1)
(6)wdkufrSm avmufudkufwm cHzl;ovm;a[h
arsmuft}kd uD;wifvwfajymajymaewke;f uawmh 'Davmufoabmraygurf ?d urBmay:rSm tifrwef
tcsKd;tqufrusvSwJh arsmuftdk}uD;waumifvdk vufjyifuukef;ukef;/ ezl;uwGef@wGef@/ rsufESm}uD;
u_HwGwGeJ@ ol,kwfrmwdk@&Jt*FgvuQ%mtm;vHk; ol@wa,mufxJtay:rSm tukefpkyHwyfqif
ay;xm;ovm;xif&avmufwJh OD;wifvwfudk EdkifiHa&;tusOf;om;tm;vHk;u arsmuftdk}uD;vdk@
v#Kd@0Sufemrnfay;xm;ygw,f? olvm+yDqdk&if wu,fudk arsmuftdk}uD;waumif0ifvmovdk ukef;uG
uke;f uGe@J 0ifvmwwfovdk wcef;cef;u wOD;OD;udak wmh rxdcvkwf xdcvkwjf zpfjzpf/ qly}l udr;f armif;wm
jzpfjzpf/ tjypf&Smwm oa&mfwmjzpfjzpf vkyfavh&Sdygw,f?
a=omf bk&m;wum 'g tvSLcHZ&yfr[kwfzl;/ axmif - axmif/ axmifrSwdkuf - wdkufvdk@ac:
w,f/ tjyifrSmwkef;uawmh wdkufvdkufr,f cdkufvdkufr,feJ@&J&JawmufvmcJh+yD; tckrS aumif;r_wck
ae@pOfy*dkufeJ@ pmav;awGudk pyg;vHk;aumufau|;aeovm;/ wdkufa&SrSm pmav;awGvmem;atmif
vkyfvdk@r&bl;/ r[m*k%mawmf}uD;awGvJ pmav;awGtay:rSm jyoraeeJ@/ aus;apwrefawG pmap
wrefawGv$wfzdk@vJ pOf;pm;raeeJ@ r&bl;/ aemuf pyg;vHk;udk rpm;Edkifvdk@ aumufypfw,fqdk&ifvJ
udk,fh[mudkaumuf - +yD;awmh *efzvm;xJxnfh/ wdkufa&Sypf+yD;pmarG;vdk@ r&bl;/ rSwfxm;wJh?
(5)wdkufrSmae&wkef;u xrif;rpm;cif pyg;vHk;av;awGaumuf+yD; tcef;a&SrvSrf;rurf;rSm
vmvmem;wwfwJh pmav;ESpfaumifa&Sypfau|;rdvdk@ ajcoHr=um;atmifvmacsmif;wwfwJh
arsmuftdk}uD;eJ@awG@oGm;+yD; tckvdk=o0g'ay;oGm;wmcHvdkuf&jcif;jzpfygw,f? (5)wdkuf[m tcef;(22)
cef;&Sdygw,f? tvsm;vdkuftcef;(22)cef;udk wcef;eJ@wcef;=um; tkwfeH&Hxyf+yD;jcm;xm;ygao;w,f?
teH(8)ay/ tvsm;(10)ayavmuf&Sdr,fvdk@xif&wJhtcef; av;awG[m wqufwnf;zGJ@pnf;xm;wm
jzpfwt
hJ wGuf wcef;u pum;us,u
f s,af jym&if uyf&ufom;tcef;uawmh cyfw;kd wd;k =um;&Edik yf gw,f?
'ga=umifh 0g'gawGtvpftvpfrmS wcef;eJ@wcef; cd;k cd;k +yD; pum;pjrnfajym=u avh&ydS gw,f? 0g'gawGuvJ
r=umc% tvpfray;yJ cdk;em;axmifavh&Sdygw,f? wdkufxJrSm wcef;eJ@wcef;vSrf;+yD; pum;ajymwm
[mvJ axmifOya't& tifrwef}uD;u,fwJh axmifpnf;urf;csdK;azmufr_}uD;wckygyJ? cdk;em;axmif
+yD; rdatmifzrf; pum;ajymwJholudk enf;trsKd;rsKd;eJ@[def;wwfa[mufwwfwmuawmh 0g'gawG
tm;vHk;vdkvdkygyJ? 'DxJrSm vufarmif;rSm t&pfESpf&pfwyfxm;wJh 0g'gt=uyf arsmuftdk}uD;[m
tqd;k qH;k jzpfygw,f? 'ga=umifh 0g'g tvpf wcef;eJ@wcef; vSr;f tquftoG,f y pum;ajym=u&ygw,f?
u|eaf wmfu
h akd wmh u|eaf wmfw@kd &aJ bmfwu
G uAsmq&mwJ?h (ckcsed t
f xd axmifxu
J rvGw&f &Smao;
wJ)h udpk ;kd jrifu
h akd wmh bm*sm}uD;wJ?h udak usm0f if;udk awmh ykavGwJ?h atmifoef;jrifu
h akd wmh ry'g/
0if;wifhxGef;
93
0if;wifhxGef;
6 wkdufrSmavmufudkufwmcHzl;ovm;
(6)wdkufrSm avmufudkufcHcsifovm; qdkwmeJ@ (6)wdkufrSm avmufudkufcHzl;ovm; qdkwm jzpf
ygw,f? jy\emwckcak y:&if/ tvdrk uswu
hJ pd w
P ckcak y:vm&if (6)wdu
k rf mS avmufuu
kd cf o
H mG ;&r,f
qdkwJhpum;udk tm;&yg;& _HrJh+yD; ajymavh&Sdygw,f? tpurS cyfusOf;usOf;rsufayguftpHk[m _HrJh+yD;
tm;&yg;&ajymvdu
k w
f t
hJ cg ezl;a=um_H _H }uD;awG=um;xJ rSm rsO;f wom;wnf;vdk jzpfomG ;wwfygw,f?
tckawmh arsmuftdk}uD;&J (6)wdkufrSm avmufudkufcHzl;ovm;a[h qdkwJhpum;udk u|efawmf
vufawG@cHpm;od&Sdae&yg+yD;? ememusnf;usnf; cg;cg;onf;onf; uHawG@ae&yg+yD?
'Daumifhudkatmvf
oydwaf &mifxaewJt
h om;ta&mifa=umifh a&$us;D vd@k emrnfay;xm;jcif;cH&wJh ppfaxmufvrS ;f
a&;Adv
k }f uD;waumifu 0g'guv
kd rS ;f ajymvdu
k +f yD;wJah emuf/ tif;pdeaf xmif ppfa=uma&;wdu
k t
f wGi;f uae
xGufvm&+yD;wJhaemuf u|efawmf(6)wdkufxJa&mufvm&ygw,f? (6)wdkuf tcef; eHygwf(6)?
a[haumif tukefc|wf tukefc|wf/ bmrS0wfxm;vdk@r&bl; zdeyfygc|wf
0g'gwaumifu tukecf |w+f yD; t0wftpm;rSeo
f r# odr;f oGm;ygw,f? twGi;f u oHwcH g;udk aomh
cwfvdkufwJhtjyif tjyifuopfom;wHcg;udkvJ *sdKif;ceJaqmifhydwfvdkufwmeJ@wydifeuf yxrqHk; cHpm;
vdu
k &f wmu tarSmif"mwf/ tarSmife@J wqufwnf;uyfygvmwmu ta[mife@H ? tarSmife@J ta[mif
[m b,f[mu b,f[m&Jt&ifv@kd ajymvd@k r&atmif wom;wnf;a&m,Suaf e+yD; (6) wdu
k f (6)cef;xJ
pwifpHjref;&ygawmhw,f?
tcef;av;[m(5)wdu
k u
f tcef;xuf w0ufavmufy&J rdS ,ft
h jyif/ (5)wdu
k x
f w
J ek ;f uvdk zsmpkwf
av;wcsyfrSvJr&Sdawmhyg? ao;*efzvm;/ acs;*efzvm;vJ wvHk;rSr&Sdawmhyg? a'gifhauG;rSm&Sdaewmu
oJyakH v;wyH?k ryDrotvif;a&mif,,
hJ ahJ tmufrmS oJyakH v;wyH?k acs;eJ@ao;a&maESmaewJh oJyckH sKd ifw
h iG ;f
av;xJrmS awmh avmuf awG/ avmufawG? v_yv
f y_ f v_yv
f y_ ef @J acs;xJao;xJrmS aysmaf e=uovm;/
yGaJ wmfwnfae=uovm; rajymwwfyg? &GpH &mawmh awmfawmfaumif;? avSmifyw
d x
f m;wJt
h arSmifcef;
av;xJrmS / a[mifapmfeaH ewJh acs;eH@ao;eH@awG wv_id v
f id_ =f um;xJrmS avmufawGtuduEf pS o
f ufwwf
qH;k &moDOwkrsK;d jzpfaeord@k vm; rajymwwf? azmuf azmuf/ azmufazmufqw
kd t
hJ oHav;awGawmifrS
xGufaevdkufygao;w,f?
rdarG;wdik ;f zarG;wdik ;f cE<mud,
k ef @J oHwikd ef m;u tcef;a'giahf uG;av;rSm tomt,mxdik cf svu
kd af wmh
a&cJw;kH ay:zifcx
k ikd v
f u
kd &f ovdk usicf eJ at;pdro
hf mG ;ygw,f? orHovif;ay:u tat;"mwfu;kd ? at;
prf; at;prf; at;prf;uG? a&$usD;rsufESm bGm;ceJ ay:vmovdk atmvfqdkwm 'grsKd;udk;qdkwJh todudk
emusicf cH ufpmG rSwo
f m;xm;vdu
k rf w
d ,f? wdu
k f xJxnf+h yD; ESyd pf ufxm;&wmawmif tm;r& ao;vd@k
wdkuf&Jwdkuftjzpf (6)wdkufxJxnfh/ opfom;wHcg;}uD;ygxyfydwf/ wudk,fvHk; tm;vHk; tukefc|wf/
zsmwcsyaf pmifyg;av;wxnfawmifray;bJ acs;,dpk &m ao;aygupf &m *efzvm;av; awmif&cdS iG rhf ay;yJ
tckvkd aocsio
f vdak oxm;vdu
k w
f mudk atmvfvd@k ac:wmrsm;vm;? atmvf qdw
k mu tm;vH;k
tukefvHk; qdkwhJ t"dy`m,fyJr[kwfvm;?
0if;wifhxGef;
95
96
0if;wifhxGef;
6 wkdufrSmavmufudkufwmcHzl;ovm;
(5)wdu
k rf mS ae&wke;f uvdk ud'k goa&ud'k go&J ry'ga& ry'g&J qdw
k t
hJ oHawGvJ r=um;&
awmh? OD;av;OD;_wif&Jrkef@qDa=umf rkef@qDa=umf udk,fwdkifvkyfwJh rkef@qDa=umf udkvJ em;rqif&
awmh? bm*smudpk ;kd jrif}h uD; &J r@d jy&Jt&dy[
f mvJ rat;jrygvm;avqdw
k hJ ajcqif; av;eJ@pvdu
k w
f hJ
rd@jyed'gef; oDcsif;oHeJ@vJ eJeJav;rS qufpyfcGifhr&awmh?
tjyifbufrmS rd;k awG&mG aewmudk tmHo
k u
d vSr;f jrifaew,f? (5)wdu
k af &Su vSr;f =unfv
h u
kd &f if
rde;f raqmifawGbufqu
D ukuKU yd if}uD;&Jtudik ;f tcufawG b,fnmv_y,
f rf;aewmudak wmif vSr;f jrif
aew,f? trdk;ay:rSm rdk;pufoHawGu wazsmufazsmufrdk@vm;? rdk;&GmcgeD;ayG;xlxl&SdwJhvlawG ydk,m;
vmovd/k tjyifrmS rd;k &Gm aecsed f cE<mud,
k w
f ckv;kH ydak t;vmwmcHpm;&w,f? bmyJjzpfjzpf ajroif;eJ@ygwhJ
rdk;OD;avav;awmh w0}uD;&SLypfvdkufcsifjyefw,f? txJrSm acs;eH@eJ@ ao;eH@awG[m azgufjyefwJhenf;eJ@
r[mrdwfzGJ@+yD; uAsmq&mudk wdkufcdkufae =uw,f? tqdk;wHk;uavmufawGyJ?
acs;xJrSm aysmf&r,fhavmufawGu tckawmh acs;xJrSmomru ao;pD;a=umif;twdkif; csDwuf
vm+yD; u|eaf wmhcf E<mud,
k q
f w
D ufwufvm=uw,f? wufvmvdu
k f cgcsvu
kd ef @J +idr+f idru
f =kd um=umxdik f
aevd@k r&ygb;l ? yxr&ufawGwek ;f u pdww
f v
kd mvGe;f vd@k xGuv
f mwJt
h aumifawGukd tukeef if;acsypfz@kd
vkyfao;w,f? ajcaxmufudk ajrmufvdkuf+yD;rS a=omf - olwdk@vJ toufeJ@owW0gawGyJav/ ighudk,f
}uD;udku a&vJrcsdK;& oef@&Sif;a&;vJrvkyf&eJ@/ 'Davmufykyfa[mifaewJh tcef;usOf;av;xJrSm
xdik pf &mawmif ajruGuv
f yfacsmufacsmufr&Sad tmif ao;&nfawGtikd x
f eG ;f aewJh tcef;usO;f av;xJrmS
vlu,
kd w
f ikd f acs;wH;k }uD;wwH;k vdjk zpfae+yDxifw,f - tJ'aD wmh 'DtaumifawGu acs;wH;k rSw+f yD; wuf=u
wm xd;k =uqdw=f u udu
k =f u zJ=h uwmaerSm? igowfvu
kd &f if ao&SmrSmyJ? 'Davmuf'u
k Q a&mufaewJh
b0}uD;rSm xyf+yD; tukokdvfr,loifhygbl;? olwdk@vJ w&uf&SifcGifh&&if w&uf&SifcsifrSmyJvdk@ oem;
oGm;rd+yD; owfypfa&;tpDtpOfudk tcsdefrD kyfodrf;ypfvdkufrdjyefw,f?
cufwmu udk,furowfawmhvJ olwdk@u ydkydk+yD;rsm;rsm;vmw,f? b,fawmhrS ESpfESpfcdufcduf
tdy&f w,fr&Syd gb;l ? tdycf siv
f eG v
f eG ;f vd@k a'giahf uG;av;rSm rS+D yD;tdyv
f u
kd &f if ppfceJ ppfceJjzpf+yD; vef@vef@E;kd
vm&wmcsn;f ygy?J rsuaf phuykd w
G /f arSmifysys=um;xJrmS ppfueJae&m *&kpu
kd =f unfv
h u
kd &f if armifrif;}uD;
om;wd@k u xd;k ae ESuaf e udu
k af e+yD? jzL0g0gta&mif wHw
k kH wHw
k ckH E<mud,
k v
f y_ &f mS ;r_e@J vufr0ufavmuf
om&SdwJh 'Dtaumifav;awG&Jacgif;zsm;rSm rJrJav;&Sdw,f? E_wfoD;zsm;jzpfvdrfhr,f? owWaA'tac:
uawmh pkwfcGufvdk@ac:rvm;/ bmac:rvJ rajymwwfbl;? xdk;wm udkufwmuawmh tJ'DrJrJav;eJ@yJ?
tif;qufaA'ynm&Sif udrv
d aA'ynm&Siaf wGuawmh tif;qufawG yd;k r$m;i,fawGta=umif; aumif;
aumif;avhvmzl;=urSmyJ? tJ'x
D J avmuf udak vhvmwJh avmuf ynm&Si&f o
dS vm; r&Sb
d ;l vm;awmh
rajymwwfb;l ? u|eaf wmfuawmh udrv
d aA'ynm&Sirf [kwyf J avmufudk b0t& pdw0f ifpm;ae&+yD?
olwdk@udk b,fvdk umuG,f&rvJ? cufwmu taovJowfrypf&ufjyef? touf&SdwJh owW0grSefor#
ol@toufudk ol&Sifoefcsif=urSmyJvdk@vJ pmemaerdjyefw,f?
ta&;t}uD;qH;k u tdyrf ,fq&kd if t&ifae&mjyif&wmyJ? (6)wdu
k x
f rJ mS &ufaygi;f rsm;pGm =umvm
awmh wae@wcgyJudpP+yD;wJh acs;,dkjcif;tr_eJ@ wae@rSav;cgavmufyJaygufwJhao;[m awmfawmfudk
pkyHtdkifxGef;vm+yD; aep&majcmufajcmufr&SdawmhwJhtxd jzpfvmwmyJ? aevJr0if& avaumif;
avoef@vJr0if&yJ tjrJydwfxm;jcif;cH&awmh tjrJpGwfpdk xdkif;r_dif;a[mifapmf ykyftJhjzpfaewJhtjyif/
0if;wifhxGef;
97
0if;wifhxGef;
6 wkdufrSmavmufudkufwmcHzl;ovm;
aumifawGu rukeEf ikd f rcef;Edik ?f =umawmh aomufa&td;k ay:txd wv$m;v$m;wufvmaewJh avmuf
awGom wdk;vmEdkifzG,f&SdwJhtwGuf a&SvSrf;vSrf;ypfaewJh tpDtpOfudk &yfqdkif;ypfvdkuf&awmhw,f?
avmufe@J ywfoufv@kd u|eaf wmfw@kd ArmawGajym=uqd=k u oH;k E_;H cdik ;f E_id ;f =uwmawGuv
kd J vufawG@e@J
,SOf +yD; jyefqifjcif=unfrh ad ew,f? acs;xJuavmuf acs;xJaysmf wJ?h [kwyf g&J ? aysmaf evdu
k =f uwm
wazmufazmufe@J ? 'gayr,fh acs;xJru vlay:xdatmif wufwufvmwm/ ajcaxmufuu
kd f vufuu
kd f
aygifudkuf udkufvm=uwmuawmh awmfawmftcH&cufw,f? avmufudkufcH&w,fajym&if ,HkcsifrS
awmh ,H=k ur,f? 'DrmS uawmh wu,fu
h v
kd ufawG@? aygief @J vufrmS avmuf&J pkwcf u
G x
f yd zf sm;av;awGe@J
txdk;cHxm;&wJhae&mu acs;&nfao;&nfaiG@awGeJ@yg taiG@dkufcHxm;&vdk@vm;rajymwwf temawG
awmifjzpfvmw,f?
dk;dk;om;om;yJ 0efcHyghr,f? pdwf"mwfa&;&mt& EdkifiHa&;qdkif&m tawG;tac:qdkif&mawGeJ@wif
ud,
k u
hf ,
kd u
f ,
kd f oHcw
J if rmefwif;ae&wmr[kw?f r=umr=um owdymefav;uyf+yD; w&m;xdik =f unfh
&if; ysH vGiahf ewJph w
d af wGukd tm;,lud;pm; qGcJ sKyf=unhaf ech&J ygw,f? 'D=um;xJu uAsm&dyaf wG0ifvm&if
uAsmpyf=unfhygw,f? pdwfeJ@zGJ@/ pdwfeJ@oD./ pdwfeJ@&Gwf/ pdwfeJ@rSwf? tm;vHk;aygif;qHkrdoGm;vdk@vm;awmh
rod? eJeJawmhcHEdkif&nf &Sdvmovdkvdk cHpm;&vmw,f?
tom;xJu avmufxGufwJh? opPmazmufavmufaumifwhJ? ArmvlrsKd;awG&J qdkdk;pum;
awGav? opPmazmufukd avmufeJ@ E_id ;f w,f? u|eaf wmfuawmh avmufwaumifa=umifh avmufe@J
&ifqikd af e&wm vufawG@jzpfaew,f? u|eaf wmhu
f ,
kd af y:wufvmaewJah vmufwaumifukd =unf&h if;
pum;ajymwwfwv
hJ l avmufwaumif&J rsuEf mS udv
k J cg;cg;onf;onf; jyefjyefowd&aew,f? a&$us;D
&JrsuEf mS / avmuf&J rsuEf mS / arsmuft}kd uD;&JrsuEf mS ? tJ'rD suEf mS awGtm;vH;k udk zH;k v$r;f ypf+yD; yDyo
D o
}uD;ay:vmwmuawmh Adv
k cf sKyf}uD;ae0if;qdw
k hJ ol&J rsuEf mS ygy?J u|eaf wmhu
f kd l;ae+yDvrkd xifyge@J ? rqD
rqdik Af smvd@k vJ rajymyge@J ? wu,fukd u|eaf wmfjrifjrifaerdwhJ rsuEf mS awGxrJ mS Adv
k af e0if;rsuEf mS }uD;vJ
ygygw,f?
99
0if;wifhxGef;
6 wkdufrSmavmufudkufwmcHzl;ovm;
wJh tjrefE_ef;eJ@ ydkrdk'kuQay;=uvdrfhr,f? ausmwcif;pmtwGuf wpfESpfoHk;av;ta&twGuf ajcmuf
axmifeJ@ ajcmufajcmufaoG@aoG@ae&muav;wck zefwD;EdkifawmhrSmr[kwf?
xdr/_ odr/_ TESpcf /k =uyf=uyfowdy wJ?h oJtif;*lq&mawmf}u;D uawmh 0dy\emw&m;awmfukd
avmukw&W mvrf;pOfbufuae wifjyoGm;cJw
h ,f? u|eaf wmfuawmh xdr_ vJ xdreS ;f / odrb
_ ufuae
odoad eygw,f? 'gayr,fh avmukw&W mr[kww
f hJ avmuDvrf;uae jzpfaewJt
h wGuf xd&if/ xdwmudk
od+yD; emygw,f? ESv;kH om;xJtxd emygw,f? td;k xJtxdemygw,f? w&m;r&Edik af o;bl;vd@k ajymcsif
vJ ajymygap?
avmufudkufxm;&muaejzpfvmwJh temawGudk=unfh&if;avmufaumif&J rsufESmudkvJ ajy;
ajy;jrifygw,f? avmufawGuv
kd J aoaocsmcsm=unfrh yd gw,f? arsmuft}kd uD;&JtoHuv
kd J jyefjyef =um;
aerdygw,f? a&$usD;&JrsufESmpkwfc|ef;c|ef;udkvJ odr_ w&m;u aumif;aumif;}uD;rSwfrdaeygw,f?
tm;vHk;&Jtay:rSmawmh Adkvfae0if;&JrsufESm}uD;u v$rf;v$rf;oGm;ygw,f?
tESpfESpfq,fausmfchJyg+yD?
avmufaumifawGvJawG@cJhzl;/ avmufudkufwmvJcH&zl;+yD; avmufudkuf'%f&mawG udk,frSm
aysmufum ESvHk;om;xJavmufom usefawmhayr,fh ajcmufwdkufrSm avmufudkufwm cH&zl;
ovm;a[h qdkwJh toHudkawmh ta=umif;qHkwdkif; jyefjyefowd&aerdygw,f?
0if;wifx
h eG ;f
0if;wifhxGef;
101
axmif0wKwdkrsm; (11)
102
0if;wifhxGef;
(10)bkwf/ (14)a,muf
103
0if;wifhxGef;
(10)bkwf/ (14)a,muf
ud,
k pf u
D ikd v
f @kd // taoG;ta&mifawGuvJ rGrJ aJG jcmufajcmufe@J // tjyifrmS b,favmuftom;jzLjzL/ 'DxrJ mS
a&mufvm&if e*dt
k jzLa&miftom;[mvJ jzLajcmufajcmufyjJ zpfomG ;&um wkwb
f ed ;f pm;tom; jzpf
oGm;&ygw,f// tpurS cyfrrJ q
J &kd ifawmh a*:&if*sD tom;ta&mif ayguv
f m&ygw,f// b,fvrkd S pdpk akd jy
ajyr&Syd g// vlwikd ;f vlwikd ;f tvdt
k avsmuf ud,
k af &mifu,
kd 0f gawGyg rSed o
f mG ;&ovdyk gy/J / a&a=umif/h tpm;
taomufa=umif/h ae&xdik &f r_awGa=umifw
h ifru/ edp"P 0l tqJtqdk tqltaiguf t}udr;f tarmif;awG
a=umifha&m/ wrifoufouf eHESdrfqufqHcHae&r_awGa=umifhyg/ trsKd;rsKd;aomta=umif;a=umif;awG
a=umifh tm;vkH;tm;vkH;aom tusOf;om;axmifom;wdkif;avmuf[m udk,fa&mif udk,f0g rGJajcmuf
ajcmufjzpfae&wmcsn;f yJv@kd xifryd gw,f// vufxu
J uGyf uGyt
f w
d af v;awGxrJ mS vlwikd ;f vdv
k kd yg=u
wmu yvwfpwpfaumfZvkHav;awGyg// a&r_wf}uD;}uD;eJ@ a&okH;r_wfpmavmufqHhr,fht&G,fwl
yvwfpwpfaumfZvkaH v;awGyg// bmvd@k t&G,w
f v
l @kd ajym&ovJ qd&k iftjyifuaxmif0ifpmvmawG@
oluaxmifteD;u axmifom;rsm;twGuyf pPn;f av;awGa&mif;wJq
h ikd af wGrmS b,fvykd pPn;f rsK;d 0,fay;
oifhovJvdk@ pkHprf;ar;jref;+yD;0,fay;r,fqdk&if/ r&SdrjzpfypPnf;tjzpfajym+yD;/ xdk;ay;vdkufr,fhypPnf;
eHywfwpf[m 'DZvkaH v;rsK;d awGyjJ zpfr,ft
h jyif t&G,u
f vJ 'Dt&G,af v;awGcsn;f yJjzpfwma=umifh jzpfyg
w,f// 'ga=umift
h a&mifomuGmr,f/ t&G,u
f awmh twlwcl sn;f jzpfygw,f// vlwikd ;f vlwikd ;f [m yvwf
pwpfaumfZvkHav;awG udk,fpDeJ@csnf;jzpfygw,f// wcsKd@uawmh yvwfpwpfaumfZvkHav;udk
uGyfuGyftdwfxJawmif rxnfh/ tay:E_wfcrf;axmifhauG;av;rSm taygufav;azmuf+yD; ud;v#Ldcsnf
aESmifxm;+yD;/ yck;H rSmvG,x
f m;=uolawGvJ &Syd gw,f// aoewfv,
G x
f m;ovdrk sK;d / vG,t
f w
d f vG,x
f m;
ovdrk sK;d ayg/h / vSr;f =unfv
h u
kd &f if vl&@J rsuEf mS om oJou
J u
JG rJG jrif&&if &Srd ,f/ vlawG&@J u,
kd af y:u a&mifpHk
aumfZvkHav;awG&,f/ vufxJu uGyfuGyftdwfa&mifpkHav;awG&,fuawmh xifxif&Sm;&Sm; jrif&yg
vdrrhf ,f// bke;f }u;D eJ@oydwv
f /kd tvky}f u;D us axmifom;tusO;f om;eJ@ yvwfpwpfaumfZvk[
H m cGrJ &Edik f
wJh ta&;}uD;ypPn;f wckjzpfaeygw,f// wu,fukd 'DyvwfpwpfaumfZvkaH v;awGuvJ tif;pdef e&odef
}uD;xJrSmawmh tokH;0ifvSygw,f// =unfhav 'DaumfZvkH[m xrif;pm;csdefrSm xrif;pm;zdk@ZvkH//
a&csK;d csed u
f sawmhaum/ a&csK;d zd@k a&cyfp&mcGu[
f m 'DaumfZvkcH u
G af v;yJayg/h / ud,
k chf u
G u
f ,
kd ,
f o
l mG ;+yD;
a&csK;d &wm// a&uefbm,mu cyf-wcGuf vd@k wikd af y;oHe@J tnD/ cyfciG &hf wJah &wcGu[
f m 'DZvkaH v;cGuf
uav;yJaygh/ cGuf}uD;}uD;eJ@oGm;cyfvdk@/ &wmr[kwfbl;// 'DZvkH[m v,form;awG&J@(46)aygifudkuf/
orm"dwif;awmif;vdkyJ/ tif;pdefe&odeftusOf;om;awG&J@pHudkufpHawmf0ifa&cGufvJyJ jzpfw,f//
taqmifrSmqdk&if 'DvdkaumfZvkHcGufeJ@ trsm;qkH;a&csKd;cGifh&wm (10)cGufyJ// wcgwcga&&Sm;wJhtcg/
o}uFefvdktcgrsKd;rSmqdk&if 'DvdkaumfZvkHcGufeJ@ (6)cGufeJ@tjyD;csKd;&wmawmif &Sdao;//
a&&Sm;wJhtcg (6)cGufuawmh [kwfyg+yD/ b,fhES,fo=uFef}uD;vdktcsdef (6)cGufqdkwmuawmh
w,fvdkvJvdk@ em;_yfroGm;ygeJ@// o}uFefqdkwm tjyifrSmom tjyifavmuom;awGtwGufom a&
obifyGJawmf/ a&upm;yGJ// axmifxJrSmu tjyifuvlawG a&tokH;rsm;csdefjzpfvdk@a&tenf;qkH;yJvm
wJhtcsdef/ a&csKd;cGifh cGufa&tenf;qkH;yJ csKd;&csdefav// 'DaumfZvkHcGuf&J@aemufxyftokH;0if/ vufawG@
tokH;cswefzdk;}uD;wrsKd;uawmhnus&if tdyf&m0if&if acgif;tkH;aygh// ZvkHav;udkarSmuf+yD;/ ykqdk;pkwf
'grSr[kwf tusav;eJ@ywf+yD;csxm;tokH;yvdkuf&if acgif;tkH;tjzpftokH;awmfcH&Smawmhwmaygh//
aumfZvkcH u
G af &mifpHk uGyf uGyt
f w
d rf sK;d pkaH &mifpeHk @J tvky}f uD;us tusO;f om;wef;}uD;[m tvkyf
0if;wifhxGef;
105
0if;wifhxGef;
(10)bkwf/ (14)a,muf
iodkif;acsmif;pdk;0if;}uD;u avoHwdk;wdk;eJ@ajymw,f// ol@ykHu ydefydef&Snf&Snf/ ol@t&yfeJ@tydif ol@
vnfwdkif}uD;uvJ cyf&Snf&Snf// a&S@qkH;ursm; olwef;pD bkwfxGuf&wJhae@rsm;qdk&if/ rm;rm;rm;rm;eJ@
ol@yyHk ef;oGijf yif[m tvSLcHxu
G t
f zG@J }uD;udk OD;aqmifac:,lvm&wJh a*gyuvl}uD;*du
k rf sK;d ayguaf ew,f?
tJvdktcgrsKd;qdk&if AdkvfZifaumhu ol@oli,fcsif;&Jabmf&Jbuf}uD;udk=unfh&if; aemufuae wcGD;cGD;eJ@
oabmusaewwfw,f// Adv
k Zf ifaumhu a&=unfom;// a&=unfe@J iodik ;f acsmif;qdw
k m we,fxv
J v
kd kd
awmifajymvd@k &ovdk i,foil ,fcsi;f vJ i,foil ,fcsi;f awG // wuUov
kd af usmif;om;b0awGwek ;f uvJ
ausmif;om;oydwu
f pd eP @J axmifxt
J wlwal &mufc=hJ uzl;ol uHwt
l usK;d ay;awGjzpfovd/k tckvJ Edik if aH &;
tr_twlwel @J axmifxt
J wlwal &mufc&hJ jyefoal wG jzpfygw,f// wu,fu Adv
k Zf ifaumh &J eh mrnf&if;u
wif0if;// 'gayrJh b,fou
l rS ol@ukd udw
k if0if;vd@k rac:/ emrnf&if; udw
k if0if;qdw
k mudak wmif awmfawmf
rsm;rsm;uawmh arhae=u+yD// AdkvfZifaumhtjzpfeJ@yJ odae=uwm=um+yD// 'Dvdk AdkvfZifaumhemrnf wGif
vm&wmuvJ aemufcHordkif;a=umif;u &Sd+yD;om;// ol[m wu,fhabmvkH;orm;/ tm;upm;orm;?
yxrwef;vufa&G;pifabmvk;H orm;txdawmif jzpfczhJ ;l ao;qdv
k m;yJ// tJ'w
D ek ;f u Armjynfuv
kd m+yD;/
abmhv;Hk enf;jyq&m vmvkyaf y;olu k&mS ;u// emrnfu Adv
k Zf ifaumhv@kd yJ xifygw,f// tJ'aD bmhv;Hk
enf;jy}u;D eJ@ rsuEf mS ayguf rsuEf mS us awmfawmfav;qifw/hJ axmifaxmifarmif;armif;eJ@ abmfv;Hk orm;
vJjzpfaewJh ol@ukd ol@rw
d af qGrsm;u Adv
k Zf ifaumh Adv
k Zf ifaumhvkd ah c:=u&muae/ Adv
k Zf ifaumh emrnf
&vmwmvd@k q=kd uw,f// 'gayrJh 'DvAkd v
kd Zf ifaumhemrnfwiG cf &hJ wm ol@twGuaf wmh idt
k m;xuf &Dtm;
oefp&mtjzpfrsKd;yJajym&rvm;/ tukodkvf*d[f0ifar$zdk@t&if;tESD;wck xyfay;vdkuf&wmvdk@yJ ajym&
rvm; rajymwwf// AvmcsD taqmfcHvdkuf&+yD;rS'Demrnf[m ydkrdkcdkifrmatmif uifyGef;wyf+yD;om;jzpf
oGm;&w,f// tjzpfu 'Dv/kd / yxrqk;H t}udraf xmifx0J if&awmh ol@ukd Adv
k Zf ifaumh Adv
k Zf ifaumhv@kd vJ
awmfawmfrsm;rsm;u ac:ae=uwm=um;xm;ykH&wJh axmufvSrf;a&;trsKd;,kwfrsm;u ratvdk;
rif;u k&mS ;tazac:csiw
f ahJ umif/ uGejf rLepfpw
d af yguaf ewJah umifaygh [kwv
f m;/ emrnfuu
kd Adv
k Zf if
aumhqdk[kwfvm; qdk+yD; b,fnmaAvdkuf=uwm cHvdkuf&&Smygw,f//
abmhvkH;orm;rdk@ac:=uwmygAsm AdkvfZifaumhqdkwmabmhvkH;orm;ygAsm uGefjrLepfacgif;
aqmifwa,muf&@J emrnfr[kw&f ygb;l Asm vd@k renf;}uD;&Si;f jyvdu
k &f wmawmif/ tku
d t
f ESucf &H wJh
ab;uawmh vkH;0uif;uif;&Sif;&Sif; rvGwfcJhvdk@qdkygw,f// axmufvSrf;a&;rsm; A[kokwjynfhpkHvdkufykH
awmfvu
kd yf u
Hk awmh tHzh ,
G o
f w
k ygy/J / olw@kd rodwm tjypf=uHzef&mS wwfwmu ta&;r}uD;// cH&oltzd@k
uawmh woufrw
S o
f m;p&mygy/J / 'Dvekd @J Adv
k Zf ifaumh qdw
k ehJ mrnf[m ydyk +kd yD;cdik rf mvmcJ&h &if;/ tar
ay;wJhi,femrnfxuf ydkydk+yD;wGifus,fvmcJh&ol/ todtrSwfycH&oljzpfvmw,f//
aemufwa,mufuawmh yavmifatmifpef;// usaemfw@kd bw
k x
f rJ mS awmh t&yftykq;Hk // awmfawmf
udkododomom ykvGef;vS&Smolwa,mufjzpfygw,f// yavmifatmifpef;vdk hac:=uayrJh/ wu,fu
ol[mArmppfppfwa,muf// awmcdo
k mG ;&mrSm yavmifa'orSmyJtae=umvmcJ&h olr@kd yavmifatmif
pef;vdk@ emrnfwGifvm&ol jzpfygw,f//
usaemfwdk@&J@yJcl;om; udkarmifarmifwdwf}uD;udkawmh trsm;u udkwdwf/ udkwdwf}uD;vdk@yJ ac:=u
w,f// wkwaf oG;ygorl kd t
h om;ta&mifu jzLaeayrJ/h 'DxrJ mS awmh b,fuvm jzL0if;=unfpifaeygrh vJ?
jzLzwfjzLavsmfaygh// aumfudkif;rsufrSefteufav;eJ@/ yg0gwyfrSefu bJOykHav;eJ@? wu,fhudkynmwwf
0if;wifhxGef;
107
0if;wifhxGef;
(10)bkwf/ (14)a,muf
yufvufvSeftdyfomkH ausmwcif;pm &Sm;&Sm;yg;yg;ae&mav;om&wmrdk@wa,mufeJ@wa,muf[m
xdqufaewmygy/J / ol@vykd J usaemf&h @J ab;wzufrmS ab;csi;f uyfvmusou
l awmh wGaH w;u c&pf,mef
oif;tkyq
f &mawmf}u;D q&mapm',fe,
D ,fyg// q&m',f}u;D u u&iftrsK;d om;yg // ol@ZeD;u autif,l
acgi;f aqmif}uD;ref;bZH&@J wrl awmif awmfw,fv@kd xifygw,f// olu autif,el @J ywfouf+yD;ygvmwJh
171-2 yg // wcgw&H tjyifupDrcH suaf =umifh omwD;'D qdw
k mawG tpkvu
kd t
f yHvu
kd f odr;f usL;H +yD;
0ifvmwJhtcgrsm;rSmqdk&if usaemfwdk@&J@wudk,fpmae&mav;awGyg xyfusK@Hay;vdkuf&+yD; vDeif}uD;wdk@
q&m',f}uD;wdk@[m usaemfh&J@ab;csif;uyf tjzpfuae/ ausmcsif;uyf &ifcsif;uyftqifhtxdawmif
a&mufa&mufoGm;&ygao;w,f// omwD;'Drsm; crsmuawmh wcsKd@rsm; acs;ykH;}uD;eJ@ao;tdk;tem; acgif;
qdu
k t
f yd &f awmhwt
hJ xdjzpfomG ;&ygw,f// usaemfw@kd urS wwfeikd o
f r# yl;Edik o
f r# yl;uyfusK@H ek @f ray;bl;
qd&k if omwD;'Drsm;tjzpf[mwDaumifwaD xG;}uD;awGvkd vk;H axG;wGe@f vrd af e&krH #ru 'kwef;pD;vkyo
f &l @J
rqef@qef@atmif om;a&cg;ywfw&rf;&rf;eJ@ twif;kdufoGif;ay;aer_udk rjrif&ufp&maumif;avmuf
atmif jrif&=um;&ygvdrfhr,f//
vlom;pifppfawGuae wd&p>mefxuftjzpfq;kd &wJb
h 0usa&mufae&olawGukd vk;H ceJ cJceJrsu0f g;
xifxifjrifawG@&EdkifwJhae&m[m axmifvdk@yJ qdkvdkufcsifygw,f// axmiftm%myg;uGufom;rsm;/
axmifajconf;vufonf;rsm; qDref;ref; }udr;f 0g;avh&w
dS hJ axmifu/G bmrSwo
f vJ/ rift
h arviftrd f
aeovdkaevdk@r&bl;/ rEdkif Edkifatmifudkifr,f/ axmifu rEdkifvdk@/ EdkifiHawmftpdk;&&,f jyefac:oGm;yg
awmhvkd t
h pd;k &qDjyefy@kd &wmaxmifordik ;f rSm b,fwek ;f urS r&Scd zhJ ;l bl;/ b,fawmhrv
S J &Srd mS r[kwb
f ;l
qdw
k hJ vlrqefveG ;f vSwhJ tjrifoabmxm;rsm;eJ@tnD &uf&ufpufpufEydS u
f u
G jf ywwfwm orm;k;d us
jzpfaeovdk/ axmifrqef@awmhvdk@ axmifxJxyfrydk@=uygeJ@awmh/ xyfrxnfh=uygeJ@awmh vdk@awmh
b,fawmhrS ajym=uqd=k uvdrrhf ,fr[kw/f / rqef@qef@atmif xnf=h uzd@k / wDaxG;}uD;vdjk zpfaekrH u iydoyd f
icsOo
f yd u
f ae iHjym&nfyg xGuu
f sus rqef@qef@atmif xnfjh yzd@k twif;ku
d Ef u
S f eif;acs jy=ur,fom
jzpfygw,f// tJ'v
D kd tcgwikd ;f usaemfah b;csi;f uyf c&pf,mefoif;tkyq
f &mawmf}uD;q&m',fe,
D ,f[m
ar;a=um}uD;awGaxmifaeatmif tH}uD;udkwif;wif;}udwfaewwfovdk/ usaemfh&J@ab;csif;uyf}uD;
udak X;atmif[mvJ oufjyif;&Sn}f uD;awGut
kd qufrjywfcs&if; rsuaf rSmif}uD;udk uwfaewwfygw,f?
vDeif}uD;eJ@ usaemf[m r=umr=umwm0efuswwfwJh [if;csufwm0efcH&r,fhae@rsm;rSmvJ twlwl//
tvSnu
hf s[if;csuw
f m0efuswikd ;f / ESpaf ,mufwwGw
J =JG u&&if ole@J usaemf[m wwGw
J nf;// reufpmu
awmh trsm;tm;jzifh ykpH yH [
J if;&S+d yD;om;// pepfwuswikd ;f wdwu
G cf supf m;&wJh bk&H u
d mQ ygq,fxyk af v;awG
xJu oifhavsmf&m[if;wckckeJ@wGJzufpm;vdkuf=ukHom //
ygq,fvmEdkifoljzpfap/ rvmEdkifoljzpfap/ usaemfwdk@ 5n tkyf zdeyfcsKyf0iftm;vkH;[m udk,fh
rdom;pkqu
D axmif0ifpmvmawG@v@kd &vmcJu
h or# bkt
H jzpftyfEo
HS rd ;f qnf;pkpnf;xm;+yD; twlcw
JG rf;
uspm;aomuf=uygw,f// 'DbkH&duQmxkyfav;udk toGm;tjyeftvSnfhus qGJ+yD; &wemxkyf}uD; apmifh
a&Smufae&wmxufrav#mah omowd0&d ,
d rsK;d eJ x
h ed ;f odr;f apmifah &Smuf=u&ygw,f// 'g[m bkyH pPn;f av/
/ tvky}f u;D xJrmS odr;f xm;cJv
h @kd vrJ jzpfovd/k taqmifu tcef;xJrmS csex
f m;ypfcv
hJ @kd vJ vkH cpH w
d cf s&wm
r[kwf// wOD;OD;uaAoGm;&if tm;vkH;iwfa=umqdkufoGm;Edkifw,f// tjyifrSm tdrfrSm olcdk;cdk;cH&wmu
axmifxrJ mS ygq,fxyk t
f cd;k cH&wmavmuf qk;H _;H epfemr_r}uD;Edik /f / naepm[m tom;pm;&ufuvGv
J @kd
0if;wifhxGef;
109
0if;wifhxGef;
(10)bkwf/ (14)a,muf
ESpfa,mufE_ef;wm0efeJ@ zefwD;=u&w,f// tJ'Dvdktcgwdkif; usaemfeJ hvDeif}uD;[m twGJwwGJ jzpf=u
w,f//
reufpmudk tvkyf}uD;rSmyJ avG;=u&ayrJh naepmuawmh taqmifjyefa&mufrSpm;=u&w,f//
taqmifjyefa&muf xrif;xd;k csed f vufpaJG wmfaumfZvkcH u
G u
f ,
kd pf eD @J wef;pD/ vlpw
Hk t
hJ csed rf mS taqmife@J
reD;ra0;u anmifyif}uD;atmuf bkwo
f m;tm;vk;H vlpcHk sed rf mS awmh csu[
f if;av;udk [if;csuw
f m0ef
usou
l wa,mufcsi;f a0ay;&w,f// usaemfw@kd [if;csuw
f m0efuswahJ e@wikd ;f usaemf[if;a0&wJt
h cg
wdik ;f / ravmufrieJ@ tm;vk;H xuf teJq;Hk yJ&avh&w
dS muawmh usaemfe@J uakd X;atmif// usaemfu ud,
k f
a0wJt
h vSnhf olrsm;udyk J omomxd;k xd;k a0ay;vdu
k rf ad wmh udak X;atmifcrsm usaemfah =umifh tjrJvv
kd kd
eJeJyJ&oljzpfoGm;&wm pdwfraumif;// 'gayrJh rwwfEdkif/ tm;ememeJ@yJ tjrJvdkvdkjzpfcJh&w,f//
(3)
udpk ;kd 0if;tqdt
k wdik ;f uae@u
dk &f r,fh cGw
J rf;us zdeyfcmG awGukd wa,mufwvufpD cyfou
G o
f u
G f
kdufvdkuf=uw,f// oHawGuawmh cGmawGxJ aumufvdrf+yD; 0ifwm0if/ zdeyftwGif;E_wfcrf;om;=um;
oHpav;awG ikwpf u
d sew
f museef @J jzpfovdw
k rifu
dk af y;vdu
k =f uw,f// b,fvv
kd yk f apwemygyg ku
d af y;
Edik yf grh vJ// usaemfw@kd ukd axmiftm%myg;uGuo
f m;rsm;u wrifeEH rdS +f yD; npfxm;cdik ;f xm;wmjzpfawmh
usaemfw@kd uvJjyefjyD; wwfEikd o
f r# ynmjy& acsmifcjkd y& xdu
k w
f efovdw
k @Hk jyefjy&wm w&m;w,fv@kd jrif
ygw,f// 'Dzed yfawG[m usaemfw@kd ukd jyefuefr,fzh ed yfawGr[kwyf gb;l vd@k b,foal jymEdik o
f vJ// 'Dzed yfrsK;d
awG[m usaemfw@kd b0wltusO;f om;awGp;D &r,f[
h mawG r[kww
f maocsmovd/k omrefjynforl sm;pD;&
r,fh zdeyftrsKd;tpm;awGr[kwfwmvJ aocsmvSoaygh//
usaemfkdufvdkufwJh 'Dzdeyfuawmh uHqdk;olarmif&Sif wywfavmufpD;vdkufrdwmeJ@ ajcaxmuf
oHpl;+yD; ar;cdkifydk;av; bmav;tqpf&oGm;Edkifw,f
iodik ;f acsmif;}uD;u oabmuspmG ajym&if; [D;ceJ toHxu
G af tmifawmif &Dvu
kd af o;w,f// tm;
vk;H yH;rd=uw,f// wu,fu usaemfw@kd &aJ bmfrsm;[m pdwaf umif;ESv;Hk aumif;&Scd sio
f al wG/ jzLjzLpifpife@J
k;d k;d om;om;yrlqufqcH sio
f al wGjzpf=uygvsuf vufawG@cg;pnf;cHae&wJb
h 0awGu usaemfw@kd ukd 'Dvkd
rycsif ycsifatmif wGef;ydk@xm;wm jzpfygw,f//
zdeyfcGmawGjzpfovdk kduf+yD;csdefrSmawmh tvkyf}uD;twGif;&moDOwktajctaeudk tuif;yg;yg;
tuJcwf=unfv
h u
kd =f uw,f// &moDOwk aumif;aew,f// b,f0g'gq;kd axmifr; qd;k rS0ifvmwmr&S?d apm
apmydik ;f u olw@kd zed yfcsKyfpufu,
kd pf eD @J w*sK;H *sK;H tvkyv
f yk af e=uwJah pm=uufz}uD;eJ@ udpk ;kd xGw}f uD;awmif
a&aEG;cdk;wnfzdk@ jyifqifae=u+yD//
usaemfw@kd vJ vufxrJ mS wl}uD;awGu,
kd pf u
D ikd v
f @kd tvkyo
f rm;}uD;awGpwdik t
f jynfah yguaf e&mu
wlawGupkd m;yGaJ y: ypfcsxm;vdu
k =f uawmhw,f// =uh=uHzefzeff uAsmwyk'u
f kd oGm;owd&aerdao;w,f?
uAsmu udk,OfrGef&J huAsmvdk@yJ xifygw,f//
wl}uD;wudik u
f ikd ef @J ud,
k u
hf v
k m;xdik f ud,
k f u
dk af eyga&mhvm; qdw
k hJ uAsmyg/ // odyu
f v
kd yS +yD;/
wdkwdkav;eJ@xdrdvSwJh uAsmav;yg // usaemfwdk@tjzpfuawmh wl}uD;wudkifudkifeJ@ udk,fhukvm;xdkif
0if;wifhxGef;
111
0if;wifhxGef;
(10)bkwf/ (14)a,muf
wZGef;wav ay;vm=uygw,f// OD;AvGef;a&$udk tbuawmh olwdk hxm;0,faveJ@yJvm; rajymwwf/
bavma&S bavma&S eJ@ ac:wwfw,f//
wlav;awGcs+yD; yavmifatmifpef;u tbOD;bOD;qDomG ;aecsed rf mS usaemfw@kd uw
kd w
d }f uD;u [if;
tdk;ykH;udkif+yD; a&uefbufqD oGm;ae+yD// 'Dae@[if;csuf wm0efxrf;aqmifzdk@ [if;&Gufaq;zdk@ a&cyfzdk@
oGm;wmjzpfvdrfhr,f// [if;tdk;ykH;vdk@ajym&wmu [if;csufzkd@tdk;tjzpftokH;yaeayrJh wu,fu
udik ;f av;ygwyfxm;wJyh ;Hk wyk;H // &&myk;H wyk;H udk tvky}f uD;oHjzLbufuyk*Kd~ vfausmrf sm;u [if;td;k tjzpf
ku
d af y;+yD;/ aq;vdyef @J a&mif;ay;xm;vd@k / usaemfw@kd bw
k u
f 0,fo;Hk ae&wJyh ;Hk / [if;td;k tjzpf tok;H yae&
wJh [if;tdk;ykH;// wyfokH; [ef;aumcsKdifhvdkvdk bmvdkvdk//
usaemfu OD;av;OD;jrpde}f uD;wd@k v}l uD;awGpcef;cs&&m zdeyfcsKyfom;a& *dak 'gif }Hk uD;buf ajcOD;vSnhf
vdkufw,f// usaemfht&ifoGm;aeESifhwmu AdkvfZifaumh//
rsufrSef}uD;av;pif;u w0if;0if;eJ@rsufESmcsif;qdkifvdk@? wacgif;vkH;jzLaewJh OD;av;OD;jrpdefu
om;a&jym;}uD;wcsyaf y: uke;f uke;f }uD;xdik &f if; cJww
H acsmif;eJ@ tvkyf y_ af eqJ// om;a&jym;}uD;wcsyu
f kd
toifhay;xm;jyD; zdeyfykHpHatmufcHcsyfeJ@vdkuf+yD;/ zdeyfatmufcHjym;av;awGtjzpf jzwfvdk@&atmif
cJ&may;ae&&Smwmjzpfw,f// OD;av;OD;jrpdef[m rtlyifu/ usaemfwdk@eJ@wtkyfpkwnf;aom 5n
tusO;f om;// t&ifu uGejf rLepfygw&D @J rtlyifckid af umfrw
D 0D ifa[mif;wOD;// ajray: jyefa&mufaewm
}umvS+yD// tckrS usaemfwdk@udk azmfvdkufwJh azmfaumif&J@aumif;r_eJ@ axmifxJ0ifvm&&Smwm//
OD;av;OD;atmif=unf}uD;uawmh vufjzpfpmtkyaf o;ao;av;wtkyaf &S@cs+yD; cJww
H akd v;eJ@ wpkH
wckudk oJ}uD;rJ}uD;a&;rSwfaew,f// [if;csufenf;vm;/ aq;+rD;wdkenf;vm; wckckawmh wckckyJ
jzpfygr,f// =uH=uHzefzef axmifxaJ &mufrS aq;+rD;wdek nf; [if;csuef nf;awGvu
kd af r;+yD; a&;rSwaf ewm
&Dp&mvd@k awmhrxifvu
kd yf ge@J // ud,
k 0hf goemeJ@u,
kd v
f @kd yJ ajym&ygvrd rhf ,f// pd;k 0if;}uD;uawmh OD;av;u
tjyifusrS tJ'D[if;awG tukefvdkufcsufpm;=unfhrvdk@vm;/ 'DrSmiwfor# pm;csifwmawG tukefvdkuf
rSwfaewmxifw,fvdk@ pwwfw,f// OD;av;uawmh cyfyH;yH;// olvJ ckdifaumfrDwD0if a[mif;}uD;
wa,muf// tckvJ ygvmjyef&&Smol// rsufrSef}uD;u w0if;0if;eJ@// pmrzwf pmra&;wJhtcgrsKd;rSmawmh
rsufrSefrwyf//
tjrJwrf;rsufrSefwyfxm;&Hkru/ rsufrSef}uD;uvJ rSefbDvl;eD;yg;txleJ@/ 'gawmifaumif;aumif;
=unf=unf vifvifjrif[efrwlou
l awmh OD;av;OD;xGe;f jrif}h u;D ygy/J / olu ykord o
f m;// ykord rf mS xGe;f jrifh
pmayqdkwJh pmtkyfqdkifzGifh+yD;vmcJhol/ pmtkyfqdkif&Sif// +yD;awmh EdkifiHa&;orm;a[mif;wOD;// vGwfvyf
a&;acwfO;D uwnf;u axmifusz;l ol// emrnfausmo
f m,m0wDaxmifxr_}uD;acwfwek ;f uawmif ygz;l
ovdkvdk// OD;av;OD;xGef;jrifh}uD;uawmh a&aEG;awG wzl;zl;r_wfaomufaew,f//
rsurf eS }f uD;eJ@yjJ zpfwhJ OD;ausmjf rifu
h awmh ol@tusu
kd vufEpS zf ufe@J uikd +f yD;/ y,fy,fe,fe,f aphaph
pyfpyf pl;pl;pdkufpdkuf oef;}uD;rppfqifa&;udk vkyfaew,f// tjyifrSmwkef;u b,favmufoef@&Sif;a&;
uu
d f uu
d /f b,favmufoef@&iS ;f atmifaeae/ use;f rma&;todawG owdawG b,favmufy&J &dS /dS 'DxrJ mS
oef;}uD;r rwG,o
f rl &S/d / oef;}uD;r ruyforl &Sd // oef;}uD;r}uD;awGuvJ }uD;rS}uD;/ aygraS yg // a&00rcsK;d &
qyfjymaumif;aumif;rok;H &vd@k wifru/ t0wfaumif;aumif;rzGy&f / oef@&iS ;f a&;aumif;aumif; rvkyf
&vdk@wifru/ taqmifrSmtusOf;om;aygif;pkH tr_aygif;pkHuvlawGeJ@ twlwGJae&awmh/ reufvif;
0if;wifhxGef;
113
0if;wifhxGef;
(10)bkwf/ (14)a,muf
toHu 'DrmS yJ&yfomG ;w,f// aemufxyf xyfac:oHr=um;&awmh// emrnf&w
G o
f rH ygawmh// ukeo
f mG ;
+yD//
udpk ;kd 0if;u Adv
k Zf ifaumhukd yH;yH;}uD;=unf&h if; cyfou
G o
f u
G f rwfwyf&yfvu
kd w
f ,f// +yD;awmh ESpOf ;D
om;yH;yH;}uD; cyfoGufoGufeJ@rajy;kHwr,f xGufoGm;=uwmudkvJ usaemfwdk@tm;vkH;u yDwdawGeJ@
=unfhaevdkuf=urdw,f// //
0if;wifx
h eG ;f
0if;wifhxGef;
115
0if;wifx
h eG ;f
ud,
k af &;tusO;f
1954 Zefe0g&DzGm;?
ppfuidk ;f wkid ;f / a&$bkd rd@e,f/ awm&Gmw&GmrSm arG;zGm;w,f?
1973 ckEpS rf mS rd;k a0r*~Zif;uae uAsmjzifh pmayavmu
twGif; w&m;0ifa&muf&Sdw,f?
1973 rS 1988 twGif; rkd;a0/ aomif;ajymif; axGvm/
jrwfav;r*~Zif;wk@d rmS uAsm/ 0wKwdk oa&mfpmawGa&;cJw
h ,f?
yxrqkH;vkH;csif;pmtkyf[m uAsmpmtkyf? q&mwifrkd;eJ@
!Ge@f =uL;wk@d trSma&;om;ay;=uwJh vk;H csi;f uAsm&Snpf mtky?f
(6) wkdufrSm
Edk;aeaom vuFmonf (1980 jynfhESpfxkwf) jzpf
avmuf
u
kdufwm cHzl;ovm;
w,f?
ESifh
1982 rS 1986 txd EdkifiHa&;tusOf;om;tjzpf yk'fr
tjcm; axmif 0wKwdkrsm;
5neJ@ tif;pdeaf xmif/ om,m0wDaxmifw@dk rmS aecJ&h w,f?
&Spfav;vkH;ta&;awmfykHtwGif; ppftpdk;&udkqef@usif
uef@uu
G cf =hJ uwJh pmaytEkynm&Sirf sm;vufrw
S af &;xd;k uef@uu
G v
f m$ wif&mrSm yg0if vuf
rSwfa&;xdk;cJhw,f? ta&;awmfykH}uD;twGif; pme,fZif;or*~ (,m,D)rSm omreftzGJ@0if
tjzpf yg0ifw,f?
Ekid if aH &;ygwaD wGay:ayguv
f mwJt
h cg jynfo@l w;kd wufa&;ygw/D A[kad umfrwDtwGi;f a&;
r;tzG@J 0if(1)/ ygwzD suo
f rd ;f cH&+yD;0&rf;ajy;wJt
h cg rE aW v;rSma&;om;xkwaf 0jzpfcw
hJ hJ pmtkyf
uawmh 1350 jynfh ta&;awmfykH (vkH;csif;uAsmpmtkyf)eJ@ e0wppftpdk;&. vl@tcGifh
ta&;csKd;azmufr_rsm; (1990) wkd@jzpfw,f?
jynfyudka&mufvm+yD;aemuf a&;om;xkwfa0jzpfcJhwJh pmtkyfawG uawmh
1? cGyfa'gif;wkd@&J@wGefusL;oH ( uAsmpmtkyf/ wuUodkvfpdef&wktxdrf;trSwf Auou
xkwf/ 1995)
2? a&$vDrSm oduQmESpfxyfeJ@vl (uAsm/ 1996)
3? axmifpka[mif;udk EkwfqufaxmifpkopftwGuftud (uAsmpmtkyf/ Edk0ifbm/
2000 jynfhESpf)
4? oHwdkif=um;auGoGm;&wJh =u,fpifawG (kyfykHv$mpum;ajy/=o*kwfv/ 2001)
rd;k ud;/ acwfydi/f a'gi;f tk;d a0/ opPm pwJh pmapmifr*~Zif;*sme,fawGrmS vJ uAsm/ 0wK/
aqmif;yg;av;awGa&;aew,f? a&;cJhw,f?
116
0if;wifhxGef;