Trualli i banuar sot nga Shqiptaret, ku bn pjes edhe territori i sotm i Kosovs, filloi t popullohej

shum hert, q n epokn e paleolitit (koha e gurit t vjetr), mbi 100.000 vjet m par. N
lashtsi, Kosova filloi t njihej si Dardan
Dardania u pushtua nga Roma n fund t shek. I p.K.. M pas, gjat dyndjeve barbaremes shek. V
dhe VIII, Dardania u kthye n vatr t sigurt pr ruajtjen e kulturs dhe gjuhs ilire si dhe
trashgimis s popullsis s romanizuar, duke mbetur pjes e Perandoris Romake t Lindjes
ndryshe e njohur me emrin bizantine.[8] N shek. IX, Dardania u pushtua nga perandoria bullgare.
M von, iu kthye shkurtimisht bizantinve, para pushtimit serb n fundin e shekullit XII. N 100 vitet
n vazhdim, serbt vendosn sundimin e tyre n Kosov.
M 1389, n Betejn e famshme t Kosovs, koalicioni ushtarak i krishter, i prbr nga serb,
shqiptar, boshnjak e hungarez me n krye princin serb Lazar Hreblanoviqi, u mposht nga turqit
osman, t cilt morn kontroll t plot mbi territorin kosovar m 1455.
N vitet 1870, Perandoria Osmane kishte psuar ngushtim t territorit dhe po shnonte humbje n
luftra kundr monarkive sllave t Evrops. Gjat Lufts Ruso-Turke 1877-1878, trupat serbe
pushtuan pjesn verilindore t trevs s Dardanis, duke dbuar 160 mij shqiptar nga 640
vendbanime. Ve ksaj, nnshkrimi i Traktatit t Shn Stefanit paralajmroi fillimin e rrethanave t
vshtira pr popullsin shqiptare, trojet e s cils do t'i kalonin nga Turqia Serbis, Malit t Zi dhe
Bullgaris.[30][31][32]
M 28 nntor 1912, n Kuvendin Kombtar t Vlors q shpalli pavarsin e Shqipris, delegatt e
Kosovs votuan pro-pavarsis duke e njohur Kosovn si pjes s trsis toksore shqiptare
Me pushtimin e Mbretris s Jugosllavis nga forcat e boshtit m 1941, Kosova mbeti e ndar mes
zonave gjermane, italiane dhe asaj bullgare.
Prpjekjet e shqiptarve t Kosovs pr vetvendosje n Konferencn e Bujanit n janar 1944 nuk u
morn parasysh nga lojrat politike t komunistve jugosllav. M 1945, forcat komuniste shqiptare
hyn n Kosov duke ndjekur trupat gjermane n trheqje, por nuk i kushtuan vmendje shtjes
shqiptare n Kosov dhe lejuan rianeksimin e saj nga Serbia, tani e shpallur republik antare e
federats jugosllave.
M 1968, shprthyen demonstratat e studentve shqiptar, t cilt krkuan t drejtat e tyre
kombtare, prdorimin e gjuhs shqipe dhe t flamurit kombtar. Nj vit m pas u nxor Ligja
Kushtetuese e Krahins Socialiste Autonome t Kosovs, ndrsa m 1974 u nxor Kushtetuta e KSA t
Kosovs. Kjo e fundit s bashku me Kushtetutn e re t RSFJ-s, ndonse e lan Kosovn pjes
prbrse t Serbis, e ngritn n nivel t njsis federale me t drejt vetoje n organet
federative..
N kushtet e pushtimit serb, m 2 korrik 1990, deputett e Kuvendit t KSA t Kosovs, t ndaluar t
hyjn n godinn zyrtare, nxorn para dyerve t sajDeklaratn e Pavarsis, duke e shpallur Kosovn
republik antare t federats jugosllave. M 7 shtator t po ktij viti, u miratua n Kaanik Kushtetuta
e Republiks, e para kushtetut demokratike e shtetit kosovar.
Gjendja e popullsis shqiptare n Kosov gjat viteve 90 mbeti jashtzakonisht e vshtir. Gati t
gjith t punsuarit n sektorin publik u dbuan, u mbyll universiteti dhe shkollat e mesme n gjuhn
shqipe, shtypi dhe radiotelevizioni.
. Protestat studentore, ndonse ishin ndrprer n fillim t 90-, u rinisn m 1 tetor 1997 t
organizuara nga Albin Kurti e Bujar Dugolli dhe vazhduan edhe gjat vitit 1998, ndrsa policia serbe
brutalisht iu kundrprgjigj krkesave t shqiptarve pr liri.[46][47]
Luftimet u ashprsuan gjat pranvers s vitit 1998. M 15 janar 1999, Masakra e Reakut, e
dshmuar nga misioni vzhgues i OSBE-s nn udhheqjen e ambasadorit William Walker, fitoi
simpatin ndrkombtare pr popullin e Kosovs. N shkurt 1999 n Rambouillet t Francs, u
organizuan bisedimet shqiptaro-serbe pr ti dhn fund lufts. Pala shqiptare nnshkroi
marrveshjen e propozuar nga ndrmjetsuesit ndrkombtar, kurse serbt refuzuan t
nnshkruanin. N vshtrim afatshkurtr, serbt fituan mundsi t shkallzonin genocidin mbi
shqiptart dhe t zbatonin planet e tyre pr spastrim etnik. Zhvendosja e popullsis e shkaktuar nga
luftimet shnoi kulmin gjat muajit mars, kur forcat serbe filluan dbimin me dhun t shqiptarve.
Gati 1 milion banor apo gjysma e popullsis s Kosovs u atdhesuan; 650,000 gjetn streh n
Shqipri, me qindra mijra u hodhn n vagon mallrash ose u ndrydhn n automjete private gjat
udhtimit njjavor n drejtim t Maqedonis. N prfundim t lufts, Kosova numroi gati 10,533 t
vrar e t zhdukur,[49] 10,000 vajza e gra t dhunuara[50] dhe dme t rnda materiale.
T prballur me dshtimin e negociatave pr paqe dhe bllokimin e veprimeve multilaterale prmes
Kshillit t Sigurimit t OKB-s, Shtetet e Bashkuara ndrmorn fushatn pr bombardimin e
Jugosllavis n bashkpunim me Aleancn Veriatlantike, NATO-n. T shtyr nga qllime
humanitare, aleatt e NATO-s filluan m 24 mars 1999 sulmet ajrore ndaj caqeve ushtarake
jugosllave pr 73 dit me radh. Gjat ksaj kohe, UK-ja vazhdoi konfrontimet ushtarake me trupat
serbe, theu kufirin Shqipri-Kosov dhe mori nn kontroll pika strategjike.
M 10 qershor t t njjtit vit u arrit Marrveshja e Kumanovs pr trheqjen e forcave serbe dhe
hyrjen e forcave t NATO-s n Kosov. Po ashtu, u kalua n Kshill t Sigurimit t OKB-s Rezoluta
1244, q formalisht e mbajti Kosovn nn sovranitetin e Jugosllavis, por nn administrim
ndrkombtar t Kombeve t Bashkuara.