PHN 3: PHN TCH BO CO TI CHNH DOANH NGHIP

I. Mc ch:
ngha phn tch bo co ti chnh l qu trnh xem xt, kim tra, i chiu ! "o "nh cc "
li#u ti chnh hi#n hnh ! qu kh$% &h'ng qua ( gi)p ng*+i ", -.ng th'ng tin nh gi ti/m
n0ng, hi#u qu1 kinh -oanh c2ng nh* nh3ng r4i ro trong t*5ng lai ra cc qu6t 7nh kinh
t%8o co ti chnh l ph*5ng php th hi#n ! tru6/n t1i th'ng tin k ton n ng*+i ra qu6t
7nh kinh t% 9c bo co ti chnh ph1n nh kt qu1 ! tnh hnh cc m:t ho;t <ng c4a -oanh
nghi#p b=ng cc ch> ti?u gi tr7% @h3ng bo co ti chnh -o k ton "o;n th1o theo 7nh kA l
nh3ng ti li#u c( tnh l7ch ", ! ch)ng th hi#n nh3ng g B x16 ra trong m<t th+i kA no (% C(
chnh l nh3ng ti li#u ch$ng nhDn thnh c'ng ha6 thEt b;i trong qu1n lF ! *a ra nh3ng -Eu
hi#u bo tr*Gc "H thuDn lIi ! nh3ng kh( kh0n trong t*5ng lai c4a m<t -oanh nghi#p%
8o co ti chnh l nguJn ti li#u rEt quan trKng ! cLn thit i !Gi !i#c qu1n tr7 -oanh nghi#p
Jng th+i l nguJn th'ng tin h3u ch i !Gi nh3ng ng*+i b?n trong ! b?n ngoi -oanh nghi#p
c( lIi ch kinh t trHc tip ho:c gin tip c4a -oanh nghi#p nh*M
N 9h4 "O h3uN 9c nh qu1n lF -oanh nghi#p
N 9c nh Lu t* hi#n t;i ! t*5ng lai
N 9c ch4 nI hi#n t;i ! t*5ng lai Png*+i cho !a6, cho thu? ho:c bn ch7u hng h(a, -7ch !.Q
N 95 quan qu1n lF ch$c n0ng c4a nh n*Gc%
N 9hnh ph4
RSi i t*Ing quan tm tGi cc bo co ti chnh c4a -oanh nghi#p !Gi nh3ng m.c ch khc
nhau% Tong tEt c1 /u mun nh gi ! phn tch xu th c4a -oanh nghi#p *a ra cc qu6t
7nh kinh t phU hIp !Gi m.c ti?u c4a tVng i t*Ing%
Whn tch bo co ti chnh gi)p cc i t*Ing gi1i qu6t *Ic cc !En / hK quan tm khi *a ra
cc qu6t 7nh kinh t%
Wh*5ng php phn tchM Whn tch bo co ti chnh ch4 6u ", -.ng ph*5ng php "o "nh% To
"nh gi3a thHc hi#n kA n6 !Gi kA tr*Gc thE6 xu h*Gng tha6 Xi !/ ti chnh c4a -oanh
nghi#p% To "nh gi3a " thHc hi#n !Gi " k ho;ch thE6 m$c < phEn Eu% Pm$c < ;t *Ic
m.c ti?uQ%To "nh gi3a -oanh nghi#p !Gi i th4 c;nh tranh ho:c m$c trung bnh c4a ngnh
thE6 "$c m;nh ti chnh c4a -oanh nghi#p !Gi i th4 c;nh tranh ho:c tnh tr;ng tt ha6 xEu "o
!Gi ngnh%
Y
K thut phn tch
Whn tch bo co ti chnh ", -.ng cc kZ thuDtM
N Whn tch -Kc
N Whn tch ngang
N Whn tch h# " Pt[ "Q
9c giai o;n c4a qu trnh phn tchM
N &hu thDp ti li#u
N \im tra " li#u
N &in hnh phn tch
N ]Dp bo co ti chnh
II. Phn tch bng cn i k ton:
81ng cn i k ton l m<t ph*5ng php k ton ! l m<t bo co k ton ch4 6u ph1n nh
tXng qut tnh hnh ti "1n c4a -oanh nghi#p theo hai cch phn lo;i l kt cEu !n ! nguJn hnh
thnh !n hi#n c( c4a m<t -oanh nghi#p t;i m<t th+i im nhEt 7nh%81ng cn i k ton l b$c
tranh ton c1nh !/ tnh hnh ti chnh c4a -oanh nghi#p t;i th+i im lDp bo co% ^ !D6, b1ng
cn i k ton c4a -oanh nghi#p *Ic nhi/u i t*Ing quan tm% RSi i t*Ing quan tm !Gi
m<t m.c ch khc nhau% ^ th, !i#c nhn nhDn, phn tch b1ng cn i k ton i !Gi mSi i
t*Ing c2ng c( nh3ng nt ri?ng% &u6 nhi?n, *a ra qu6t 7nh hIp lF, phU hIp !Gi m.c ch
c4a mnh, cc i t*Ing cLn xem xt tEt c1 nh3ng g c( th th'ng qua b1ng cn i k ton
7nh h*Gng cho !i#c nghi?n c$u, phn tch tip theo%81ng cn i k ton *Ic kt cEu -*Gi
-;ng b1ng cn i " -* cc ti kho1n k ton ! *Ic "_p xp theo trDt tH phU hIp !Gi 6?u cLu
qu1n lF% 81ng cn i k ton c( th *Ic trnh b6 theo m<t trong ` hnh th$cM
anh th$c cn i hai b?nM m<t b?n l ti "1n, m<t b?n l nguJn !n%
anh th$c cn i theo hai phLn li?n tipM phLn tr?n l ti "1n, phLn -*Gi l nguJn !n%
N WhLn ti "1nM Wh1n nh ton b< gi tr7 ti "1n hi#n c( t;i -oanh nghi#p n cui kA h;ch hon
ang tJn t;i -*Gi cc hnh th$c ! trong tEt c1 cc giai o;n, cc khu c4a qu trnh kinh -oanh%
9c ch> ti?u ph1n nh trong phLn n6 *Ic "_p xp theo n<i -ung kinh t c4a cc lo;i ti "1n
trong qu trnh ti "1n xuEt% bo ( phLn n6 gJm ` lo;iMhhhhh
c ]o;i dM &i "1n l*u <ng ! Lu t* ti chnh ng_n h;nhhhhh
c ]o;i 8M &i "1n c 7nh ! Lu t* ti chnh -i h;n
`
et !/ m:t kinh tM T li#u cc ch> ti?u ph1n nh O phLn ti "1n th hi#n " !n c4a -oanh nghi#p
hi#n c( t;i th+i im lDp bo co ang tJn t;i -*Gi -;ng hnh thi !Dt chEt, ti/n t#, cc kho1n Lu
t* ti chnh ho:c -*Gi hnh th$c nI ph1i thu O tEt c1 cc kho1n, cc giai o;n trong qu trnh
kinh -oanh%et !/ m:t php lFM C6 l " !n thu<c qu6/n qu1n lF ! ", -.ng c4a -oanh nghi#p%
N WhLn nguJn !nM ph1n nh nguJn hnh thnh cc lo;i ti "1n, cc lo;i !n kinh -oanh c4a
-oanh nghi#p n cui kA h;ch ton, cc ch> ti?u *Ic "_p xp, phn chia theo tVng nguJn hnh
thnh ti "1n c4a -oanh nghi#p% @guJn hnh thnh n?n ti "1n c4a -oanh nghi#p bao gJm `
nguJn c5 b1nM l nguJn ti trI tV b?n ngoi Pcc kho1n nI ph1i tr1Q ! nguJn ti trI b?n trong
PnguJn !n c4a ch4 "O h3uQ% bo ( phLn n6 gJm ` lo;iMhhhhh
c ]o;i dM @I ph1i tr1hhhh
hc ]o;i 8M @guJn !n c4a ch4 "O h3u
et !/ m:t kinh tM T li#u c4a cc ch> ti?u O phLn nguJn !n trong b1ng cn i k ton th hi#n
qu6 m', n<i -ung c4a cc nguJn !n hnh thnh n?n ti "1n m -oanh nghi#p ang ", -.ng%
et !/ m:t php lFM C6 l cc ch> ti?u ph1n nh trch nhi#m php lF ! !Dt chEt c4a -oanh
nghi#p i !Gi cc i t*Ing cEp !n cho -oanh nghi#p PcX 'ng, ngn hng, ng*+i cung cEpfQ
90n c$ !o " li#u c4a cc ch> ti?u trong phLn nguJn !n c4a b1ng cn i k ton, cc i
t*Ing quan tm c( th bit *Ic t[ l# tVng nguJn !n trong tXng " nguJn !n hi#n c(, m$c <
<c lDp ha6 ph. thu<c !/ m:t ti chnh c4a -oanh nghi#p%
@h* !D6, b1ng cn i k ton l ti li#u quan trKng i !Gi !i#c nghi?n c$u, nh gi khi qut
tnh hnh ti chnh, qu6 m' c2ng nh* trnh < qu1n lF ! ", -.ng !n% CJng th+i c2ng thE6 *Ic
trin !Kng kinh t, ti chnh c4a -oanh nghi#p trong !i#c 7nh h*Gng cho !i#c nghi?n c$u cc
!En / tip theo%
C lm *Ic !i#c (, khi phn tch b1ng cn i k ton cLn xem xt, xc 7nh ! nghi?n c$u
cc !En / c5 b1n "auM
Th nht: eem xt "H bin <ng c4a tXng ti "1n c2ng nh* tVng lo;i ti "1n th'ng qua !i#c "o
"nh gi3a cui kA !Gi Lu n0m c1 !/ " tu6#t i lgn " t*5ng i c4a tXng " ti "1n c2ng nh*
chi tit i !Gi tVng lo;i ti "1n% hua ( thE6 *Ic "H bin <ng !/ qu6 m' kinh -oanh, n0ng lHc
kinh -oanh c4a -oanh nghi#p% \hi xem xt !En / n6 cLn quan tm, F n tc <ng c4a tVng
lo;i ti "1n i !Gi qu trnh kinh -oanh% 9. thM
TH chu6n bin c4a ti/n ! Lu t* ti chnh ng_n h;n 1nh h*Ong n kh1 n0ng $ng ph( i !Gi
cc kho1n nI n h;n%
i
TH bin <ng c4a hng tJn kho ch7u 1nh h*Ong lGn bOi qu trnh "1n xuEt kinh -oanh tV kho1n
-H tr3 "1n xuEt n khu bn hng%
TH bin <ng c4a cc kho1n thu chi ch7u 1nh h*Ong c4a c'ng !i#c thanh ton ! chnh "ch tn
-.ng c4a -oanh nghi#p i !Gi khch hng% Ci/u ( 1nh h*Ong lGn n !i#c qu1n lF ! ", -.ng
!n%
TH bin <ng c4a ti "1n c 7nh cho thE6 qui m' ! n0ng lHc "1n xuEt hi#n c( c4a -oanh
nghi#pf
Th hai: eem xt c5 cEu !n P!n *Ic phn bX cho tVng lo;iQ c( hIp lF ha6 kh'ngj 95 cEu
!n tc <ng nhanh nh* th no n qu trnh kinh -oanhj &h'ng qua !i#c xc 7nh t[ trKng c4a
tVng lo;i ti "1n trong tXng ti "1n Jng th+i "o "nh t[ trKng tVng lo;i gi3a cui kA !Gi Lu n0m
thE6 "H bin <ng c4a c5 cEu !n% Ci/u n6 ch> thHc "H pht hu6 tc -.ng khi F n tnh
chEt ! ngnh ngh/ kinh -oanh c4a -oanh nghi#p% \t hIp !Gi !i#c xem xt tc <ng c4a tVng
lo;i ti "1n n qu trnh kinh -oanh ! hi#u qu1 kinh -oanh ;t *Ic trong kA% 9( nh* !D6 mGi
*a ra *Ic qu6t 7nh hIp lF !/ !i#c phn bX !n cho tVng giai o;n, tVng lo;i ti "1n c4a
-oanh nghi#p%
Th ba: \hi qut xc 7nh m$c < i lDp Pho:c ph. thu<cQ !/ m:t ti chnh c4a -oanh nghi#p
qua !i#c "o "nh tVng lo;i nguJn !n gi3a cui kA !Gi Lu n0m c1 !/ " tu6#t i lgn t*5ng i,
xc 7nh ! "o "nh gi3a cui kA !Gi Lu n0m !/ t[ trKng tVng lo;i nguJn !n trong tXng nguJn
!n% @u nguJn !n ch4 "O h3u chim t[ trKng cao ! c( xu h*Gng t0ng th i/u ( cho thE6 kh1
n0ng tH 1m b1o !/ m:t ti chnh c4a -oanh nghi#p l cao, m$c < ph. thu<c !/ m:t ti chnh
i !Gi cc ch4 nI thEp ! ng*Ic l;i%
Th t: eem xt mi quan h# cn i gi3a cc ch> ti?u, cc kho1n m.c tr?n b1ng cn i k
ton% 9. thM
Ngun vn ch s hu (ngun vn) = Tin u t ti chnh ngn h!n" hng tn #h$" chi ph
t%& t%'c" chi ph ch( #)t chu*+n" chi ph s, nghi-p . Ti s&n c /nh" u t ti chnh 0i
h!n" chi ph 1* 0,ng c2 3&n 0 04ng
Ci/u ( c( ngha l nguJn !n ch4 "O h3u !Va 4 trang tr1i cc lo;i ti "1n cho cc ho;t <ng
ch4 6u c4a -oanh nghi#p m kh'ng ph1i i !a6 ho:c chim -.ng% Tong 6 ch> l cn i mang
tnh lF thu6t% &rong thHc t, th*+ng x16 ra m<t trong hai tr*+ng hIp "auM
Trng hp 1: ^ tri lGn h5n ! ph1iM -oanh nghi#p thVa nguJn !n, kh'ng ", -.ng ht n?n B
b7 chim -.ng%
k
Trng hp 2: ^ tri nhl h5n ! ph1iM -oanh nghi#p thiu nguJn !n trang tr1i cho cc ti
"1n ang ", -.ng n?n ph1i !a6 m*In% ^i#c ", -.ng !n !a6 trong kinh -oanh nu ch*a qu h;n
thanh ton l i/u bnh th*+ng%
&rong thHc t th*+ng x16 ra m<t trong hai tr*+ng hIpM
Trng hp 1: ^ tri lGn h5n ! ph1iM -oanh nghi#p B chim -.ng !n
Trng hp 2: ^ tri nhl h5n ! ph1iM -o thiu nguJn bU _p cho ti "1n ang ", -.ng n?n
-oanh nghi#p B i chim -.ng !n%
bo lu'n tJn t;i mi quan h# kinh t !Gi cc i t*Ing khc n?n lu'n x16 ra hi#n t*Ing chim
-.ng ! b7 chim -.ng% ^En / quan tm l tnh chEt hIp lF ! hIp php c4a cc kho1n chim
-.ng ! b7 chim -.ng%
T567 v u t 0i h!n = Ngun vn ch s hu . 84* 0i h!n
Ci/u n6 cho thE6 cch ti trI cc lo;i ti "1n O -oanh nghi#p mang l;i "H Xn 7nh ! an tm !/
m:t ti chnh% 8Oi lm -oanh nghi#p B -Ung nguJn !n -i h;n ti trI cho ", -.ng -i h;n !Va
4% &u6 nhi?n trong thHc t c( th x16 ra m<t trong hai tr*+ng hIp%
Trng hp 1: ^ ph1in^ tri% Ci/u ( cho thE6 !i#c ti trI O -oanh nghi#p tV cc nguJn !n l
rEt tt, nguJn !n -i h;n thVa ti trI cho ti "1n c 7nh ! Lu t* -i h;n% WhLn thVa n6
-oanh nghi#p ginh cho ", -.ng ng_n h;n% CJng th+i ti "1n l*u <ng ! Lu t* ng_n h;n lGn
h5n nI ng_n h;n th hi#n kh1 n0ng thanh ton nI ng_n h;n ho:c l xEu ho:c tt P !En / n6 "m
*Ic xem xt kZ O phLn "auQ%
Trng hp 2: ^ trin^ ph1iM nguJn !n ", -.ng -i h;n nhl h5n ti "1n c 7nh ! Lu t* -i
h;n% boanh nghi#p B -Ung nI ng_n h;n ti trI cho ", -.ng -i h;n, i/u n6 cho thE6 tnh hnh
ti chnh c4a -oanh nghi#p l kh'ng "ng "4a% &r*+ng hIp n6 th hi#n kh1 n0ng thanh ton c4a
-oanh nghi#p l 6u ! ch> c( ti "1n l*u <ng ! Lu t* ng_n h;n mGi c( th chu6n Xi thnh
ti/n trong th+i gian ng_n 1m b1o cho !i#c tr1 nI%
Th nm: eem xt trong n0m -oanh nghi#p B c( nh3ng kho1n Lu t* no, lm cch no -oanh
nghi#p mua "_m *Ic ti "1nj -oanh nghi#p ang g:p kh( kh0n ha6 pht trinj th'ng qua !i#c
phn tch tnh hnh khai thc ! ", -.ng nguJn ti trI !n trong n0m% C phn tch, tr*Gc ht cLn
li#t k? "H tha6 Xi cc ch> ti?u tr?n b1ng cn i gi3a n0m na6 !Gi n0m k tr*Gc% Tau ( c' lDp
b1ng phn tch tnh hnh ", -.ng nguJn ti trI trong n0m theo ti?u th$cM
@u t0ng phLn ti "1n, gi1m phLn nguJn !n ghi !o phLn ", -.ng !n%
o
@u t0ng phLn nguJn !n, gi1m phLn ti "1n th ghi !o phLn nguJn ti trI !n% 81ng n6 *Ic
kt cEu thnh ` phLnM phLn pnguJn !nq ! phLn p", -.ng !nq% RSi phLn *Ic chia thnh `
c<tM pT ti/nq ! p&[ trKngq%&h -. minh ho;M 9( ti li#u ! 9'ng t6 d89 nh* "auM 9'ng t6
d89 P81ng cn i k ton, @g6 iYrY`rnQ
T9: 5;N 7u n<= 6ui #>
d% &T]C ! C&&9 ng_n h;n k%stu i%viv
w% &i/n kYu iuu
ww% CLu t* ti chnh ng_n h;n Y%kuu vu
www% 9c kho1n ph1i thu Y%`su Y%ivu
w^% ang tJn kho Y%vsu Y%suu
^% &T]C khc Y`u YYv
8 &T9C ! C&&9 -i h;n `%xxu k%tvk
w% &T9C Y%Yxu k%tvk
ww% CLu t* ti chnh -i h;n Y%vuu u
&Xng ti "1n x%vvu s%vuu
@yz{@ ^|@ 7u n<= 6ui #>
d% @I ph1i tr1 Y%k`k `%`sk
w% @I ng_n h;n Y%``k Y%usk
N ^a6 ng_n h;n u Yuu
N Wh1i tr1 ng*+i bn Y%Yuu sx`
N &hu ph1i n<p Yuu tv
N Wh1i tr1 9@^ `k Yv
ww% @I -i h;n `uu Y%`uu
N ^a6 -i h;n `uu Y%`uu `uu Y%`uu
8% @guJn !n ch4 "O h3u v%`iv v%iYv
w% ^n quZ v%`iv v%iYv
Y% ^n kinh -oanh o%uuu o%uuu
`% ]Bi l;i Y%`iv Y%iYv
&Xng c<ng nguJn !n x%vvu s%vuu
&V " li#u B c( ta lDp b1ng phn tch " li#u tr?n b1ng cn i k ton nh* "auM8}@y Wa~@
&9a T| ]wz &@ 8}@y 9~@ C|w \ &@

7u
n<=
6ui #>
T<ng gi&= T? t%@ng tAng 3B phn
- Phn tch ngang:
Phn ti sn: &i "1n l*u <ng gi1m `o,v t*5ng $ng !Gi Y%`ou tri#u Jng% @gu6?n nhn ch4
6u l -o Lu t* ng_n h;n gi1m n to,x t*5ng $ng !Gi Y%iku tri#u Jng ! ti/n gi1m YYu tri#u
"ong ti/n tJn qu !gn cn iuu tri#u, cn l;i cc lo;i ti "1n l*u <ng khc nh* cc kho1n ph1i thu
t0ng iuu tri#u Pv,iQ, hng tJn kho t0ng Y`u tri#u !Gi t[ l# t0ng x,Y ch$ng tl -oanh nghi#p
v
quan tm n ho;t <ng "1n xuEt kinh -oanh chnh ! 6 c2ng l nhi#m !. chnh c4a 5n !7%
ang tJn kho, cc kho1n ph1i thu t0ng th hi#n kh1 n0ng chim lnh th7 tr*+ng c4a -oanh nghi#p
c( "H t0ng l?n% &u6 !D6, cLn ph1i xem trong hng tJn kho c( kho1n km, mEt phm chEt ho:c lSi
th+i ha6 kh'ng% \h1 n0ng tr1 nI c4a khch hng nh* th no% &i "1n c 7nh t0ng `%Ytk tri#u
!Gi t[ l# t0ng xt,`% R$c t0ng n6 hon ton -o Lu t* !o m6 m(c thit b7 nh x*Ong% 9n
Lu t* ti chnh -i h;n B gi1m ht, ch$ng tl -oanh nghi#p B quan tm n !i#c t0ng n0ng lHc
c'ng t6, mO r<ng kinh -oanh ! nh* !D6 !i#c bn cc ch$ng kho1n Lu t* ng_n h;n, chi ti?u ti/n
l hIp lF% CB Lu t* theo chi/u "u, t0ng "$c m;nh c;nh tranh%
Phn ngun vn: @I ph1i tr1 t0ng svu tri#u !Gi t[ l# vu,k "ong ( l t0ng nI -i h;n Yuu
tri#u !Gi t[ l# ouu % 9n nI ng_n h;n l;i gi1m Yk tri#u cho thE6 t0ng qu6 m' kinh -oanh,
-oanh nghi#p B -Ung nguJn !n -i h;n ti trI% ^i#c ti trI n6 em l;i "H an ton !/ m:t ti
chnh% ^n ch4 "O h3u t0ng su tri#u ch4 6u -o lIi nhuDn ch*a phn phi l;i, i/u n6 ch$ng
tl kt qu1 kinh -oanh trong n0m B em l;i hi#u qu1%
- Phn tch dc:
V ti sn: -o "H bin <ng c4a cc lo;i ti "1n l khc nhau n?n t[ trKng tVng lo;i ti "1n
trong tXng ti "1n /u c( bin <ng% &i "1n l*u <ng c( t[ trKng gi1m `Y,ov PtV vi,sk Lu
n0m n cui kA cn k`,`sQ% 9n ti "1n c 7nh t0ng `Y,ov, t*5ng $ng !Gi t[ trKng c4a ti
"1n c 7nh% ^ Lu t* ti chnh ng_n h;n gi1m, trong ( gi1m nhi/u nhEt l Lu t* ti chnh ng_n
h;n ! ti/n ch$ng tl -oanh nghi#p B -Ung ti/n ! Lu t* ng_n h;n r)t bGt t0ng ti "1n c 7nh
PphU hIp !Gi nhDn xt theo chi/u ngangQ% ^En / cLn xem xt l t[ trKng cc lo;i ti "1n nh* !D6
B hIp lF ha6 ch*a P!n -Ung phn bX cho cc lo;i ti "1nQ% @h* !D6, mun bit tc < qua6
!ng !n c( *Ic nng l?n ! hi#u qu1 c( t0ng l?n ha6 kh'ng cn ph1i xem xt hi#u qu1 kinh
-oanh trong t*5ng lai% eu h*Gng nh* !D6 l hIp lF ! c( lIi cho "$c c;nh tranh trong t*5ng lai%
@u i/u ki#n kinh -oanh kh'ng tha6 Xi th i/u ki#n nh* !D6 "m c( nhi/u thuDn lIi%
V ngun vn: @I ph1i tr1 c( xu h*Gng t0ng PtV Ys,o l?n `v,ovQ cho thE6 < ph. thu<c !/
ti chnh l t0ng, "ong ch4 6u l t0ng nI -i h;n Pt0ng YY,ikM tV `,vY Nn Yi,toQ% 9n nI ng_n
h;n l;i gi1m i,is trong tXng nguJn !n% &[ trKng c4a nguJn !n ch4 "O h3u cng gi1m cho
thE6 tu6 m$c < ph. thu<c !/ ti chnh c( t0ng "ong trong n0m tGi, kh( kh0n c4a -oanh nghi#p
!/ ti chnh l gi1m% ^ nguJn !n ch4 "O h3u t0ng, lBi kinh -oanh !gn thu *Ic, n0ng lHc kinh
-oanh t0ng, -oanh nghi#p cLn ch) F tr1 nI -i h;n -Ln, nu kh'ng lu -i "m b7 r5i !o tnh tr;ng
ngu6 him%
x
^/ mi quan h# c4a cc ch> ti?u cho thE6 nguJn !n ch4 "O h3u trong n0m l v%iYv tri#u Jng,
nhl h5n ti "1n ang ", -.ng P&i "1nN@I ph1i thus%vuuNY%ivux%`kuQ% Ci/u n6 ch$ng tl
-oanh nghi#p hi#n ang ph. thu<c !o b?n ngoi% Tong nguJn !n c 7nh nguJn !n c4a ch4
"O h3u c @I -i h;n v%iYv c Y%`uu x%oYv l;i lGn h5n ti "1n l*u <ng nhi/u% ^n th*+ng trHc
trong n0m l x%oYv i%viv i%ssu, ch$ng tl kh1 n0ng thanh ton nhn chung l tt% @I ph1i thu
Y%ivu lGn h5n nI ph1i tr1 tsk th hi#n -oanh nghi#p ang b7 chim -.ng !n nhi/u h5n l i
chim -.ng% Wh1i ch0ng thch $ng !Gi qu6 m' kinh -oanh *Ic mO r<ng, -oanh nghi#p B mO
r<ng tn -.ng !Gi ng*+i mua pht trin *Ic th7 tr*+ng% @u i/u ( l )ng ! thHc hi#n
*Ic th 6 l i/u tEt 6u%9'ng t6 d89 P81ng phn tch tnh hnh ", -.ng !n n0m f C5n !7M
tri#u JngQ
Ngun vn 5 tin TC t%@ng
hua b1ng tr?n cho thE6 9'ng t6 d89 mua "_m ti "1n b=ng !a6 -i h;n, bX "ung !n tV lBi kinh
-oanh, gi1m cc kho1n Lu t* ti chnh ! -H tr3 ti/n m:t tXng c<ng tV cc nguJn tr?n l k%`ik
tri#u Jng% &rong ( gi1m cc kho1n Lu t* Pc( ng_n h;n ! -i h;nQ l `%tku tri#u Jng, chim
t[ trKng n xu tXng " nguJn !n cung cEp trong n0m Pi/u ( cho thE6 c'ng t6 B hu6 <ng
nguJn !n ch4 6u trong n<i b<Q% yi1m -H tr3 ti/n m:t YYu tri#u ! bX "ung !n tV lIi nhuDn su
tri#u% Ci/u n6 ch$ng tl mua "_m ti "1n c'ng t6 ch4 6u hu6 <ng nguJn !n n<i b< tu6 c(
kt hIp ", -.ng nguJn !n tV b?n ngoi, nh*ng l !a6 -i h;n t0ng !n th*+ng trHc ph.c !.
nhu cLu kinh -oanh, cn phLn !a6 ng_n h;n ch> t0ng Yuu tri#u !Gi t[ l# `,i tXng " nguJn !n
hu6 <ng trong n0m% &Xng c<ng nguJn !n hu6 <ng trong n0m l k%`ik tri#u, c'ng t6 ch4 6u
-Ung mua "_m ti "1n c 7nh Pi%xtk tri#uQ, !Gi t[ trKng sx,x % WhLn cn l;i t0ng hng tJn
kho Y`u tri#u, t0ng cc kho1n ph1i thu su tri#u ! gi1m bGt cc kho1n ph1i tr1% ^i#c Lu t* t0ng
ti "1n c 7nh l t0ng n0ng lHc "1n xuEt ! nh* !D6 hng tJn kho c2ng "m t0ng l i/u bnh
th*+ng% 9c kho1n ph1i thu t0ng ch$ng tl m$c < chim lnh th7 tr*+ng c( t0ng l?n%hua !i#c
phn tch tr?n ta i n kt luDnM c'ng t6 B ch) trKng n Lu t* ti "1n c 7nh t0ng n0ng lHc
"1n xuEt kinh -oanh hi#n c( ! thu hp lnh !Hc ho;t <ng Pc_t gi1m ho;t <ng Lu t* ti chnhQ,
-o ho;t <ng n6 ` n0m li?n t.c /u lS%&rong n0m tGi cLn ch) F n "H cn i gi3a cc lo;i ti
"1n ! gi1m -Ln cc kho1n !a6%
III. Phn tch khi qut tnh hinh ti chnh qua bo co kt qu hot
ng kinh doanh:
s
8o co kt qu1 kinh -oanh l bo co ti chnh tXng hIp, ph1n nh tnh hnh ! kt qu1 ho;t
<ng kinh -oanh c2ng nh* tnh hnh thHc hi#n trch nhi#m, ngha !. c4a -oanh nghi#p i !Gi
@h n*Gc trong m<t kA k ton%&h'ng qua cc ch> ti?u tr?n bo co kt qu1 ho;t <ng kinh
-oanh c( th kim tra, phn tch, nh gi tnh hnh thHc hi#n k ho;ch, -H ton chi ph "1n xuEt,
gi !n, -oanh thu "1n phm !Dt t* hng h(a B ti?u th., tnh hnh chi ph, thu nhDp c4a ho;t
<ng khc ! kt qu1 kinh -oanh "au m<t kA k ton%&h'ng qua " li#u tr?n bo co kt qu1 kinh
-oanh kim tra tnh hnh thHc hi#n trch nhi#m, ngha !. c4a -oanh nghi#p i !Gi @h n*Gc
! cc kho1n thu ! cc kho1n ph1i n<p khc%&h'ng qua bo co kt qu1 ho;t <ng kinh -oanh
nh gi xu h*Gng pht trin c4a -oanh nghi#p qua cc kA khc nhau%
o co kt qu hot ng kinh doanh g!" # $h%n:
Dhn EF GHi I JK
WhLn n6 ph1n nh kt qu1 ho;t <ng kinh -oanh c4a -oanh nghi#p "au m<t kA ho;t <ng PlBi
ho:c lSQ% 9c ch> ti?u phLn n6 li?n quan n -oanh thu, chi ph c4a ho;t <ng ti chnh ! cc
nghi#p !. bEt th*+ng xc 7nh kt qu1 c4a tVng lo;i ho;t <ng c2ng nh* ton b< kt qu1 ho;t
<ng "1n xuEt kinh -oanh c4a -oanh nghi#p% &Et c1 cc ch> ti?u /u *Ic trnh b6 theo i c<t M
quF tr*Gc, quF n6 ! l26 k tV Lu n0m%
Dhn LF TMnh hMnh th,c hi-n nghN4 vO i v'i Nh n'cF
WhLn n6 ph1n nh trch nhi#m, ngha !. c4a -oanh nghi#p i !Gi @h n*Gc ! cc kho1n thu,
b1o him xB h<i, kinh ph c'ng on ! cc kho1n ph1i n<p khc% &Et c1 cc ch> ti?u trong phLn
n6 *Ic theo -i chi tit ri?ng thnh " cn ph1i n<p kA tr*Gc, " cn ph1i n<p !o cui kA n6%
Dhn PF Thu) QTQT Rc #hSu t%A" Rc h$n J!i" Rc =iTn gi&=U
\hi phn tch bo co kt qu1 ho;t <ng kinh -oanh cLn xem xt, xc 7nh cc !En / c5 b1n
"auM
Th nht: eem xt "H bin <ng c4a tVng ch> ti?u tr?n phLn lBi, lS gi3a kA n6 !Gi kA tr*Gc Pn0m
na6 !Gi n0m tr*GcQ% To "nh c1 !/ " tu6#t i ! t*5ng i tr?n tVng ch> ti?u gi3a kA n6 !Gi kA
tr*Gc Pn0m na6 !Gi n0m tr*GcQ% Ci/u n6 "m c( tc -.ng rEt lGn nu i "u xem xt nh3ng
ngu6?n nhn 1nh h*Ong n "H bin <ng c4a tVng ch> ti?u%
Th hai: &nh ton ! phn tch cc ch> ti?u ph1n nh m$c < ", -.ng cc kho1n chi ph, kt qu1
kinh -oanh c4a -oanh nghi#p% Nh !"! !h# ti$u phn "nh ! %& s' ()ng !hi ph* g:
1. T l gi vn hng bn t!n d"anh th# th#$n:
t
TC J- giV vn hng 3Vn t%Wn 0$4nh thu thun = (QiV vn hng 3Vn)X(Y$4nh thu thun) 1
EZZ[
9h> ti?u n6 cho bit trong tXng " -oanh thu *Ic, gi !n hng bn chim bao nhi?u ha6 c$
Yuu Jng -oanh thu thuLn thu *Ic -oanh nghi#p ph1i bl ra bao nhi?u Jng gi !n hng bn%
9h> ti?u n6 cng nhl ch$ng tl !i#c qu1n lF cc kho1n chi ph trong gi !n hng bn cng tt
! ng*Ic l;i%
%. T l chi &h bn hng t!n d"anh th# th#$n
TC J- chi ph 3Vn hng t%Wn 0$4nh thu thun = (6hi ph 3Vn hng) 1 EZZ[
9h> ti?u n6 ph1n nh thu *Ic Yuu Jng -oanh thu thuLn -oanh nghi#p ph1i bl ra bao nhi?u
Jng chi ph bn hng%9h> ti?u n6 cng nhl ch$ng tl c'ng tc bn hng cng c( hi#u qu1 !
ng*Ic l;i%
'. T l chi &h (#)n l* d"anh nghi& t!n d"anh th# th#$n:
TC J- chi ph \u&n J] 0$4nh nghi-p t%Wn 0$4nh thu thun = (6hi ph \u&n J] 0$4nh
nghi-p)X(Y$4nh thu thun) 1 EZZ[
9h> ti?u n6 cho bit B thu *Ic Yuu Jng -oanh thu thuLn -oanh nghi#p ph1i chi bao nhi?u chi
ph qu1n lF%&> l# chi ph qu1n lF -oanh nghi#p tr?n -oanh thu thuLn cng nhl ch$ng tl hi#u qu1
qu1n lF cng cao ! ng*Ic l;i%
Nh !"! !h# ti$u phn "nh +,t -u +inh (.anh:
@goi cc ch> ti?u th hi#n nga6 trong bo co kt qu1 kinh -oanh nh*M tXng -oanh thu, -oanh
thu thuLn, lIi nhuDn g<p, lIi nhuDn thuLn, lIi nhuDn "au thu cLn tnh ton ! phn tch cc ch>
ti?u "auM
Y% TC suSt JRi nhun gBp t%Wn 0$4nh thu thun = (GRi nhun gBp)X(Y$4nh thu thun) 1
EZZ[9h> ti?u n6 ph1n nh kt qu1 c4a ho;t <ng "1n xuEt kinh -oanh, n( cho bit c$ Yuu Jng
-oanh thu thuLn "inh ra bao nhi?u Jng lIi nhuDn g<p%
`% TC suSt JRi nhun thun t%Wn 0$4nh thu thun = (GRi nhun thun)X(Y$4nh thu thun)
1 EZZ[9h> ti?u n6 ph1n nh kt qu1 ho;t <ng kinh -oanh c4a -oanh nghi#p% @( biu hi#n c$
Yuu Jng -oanh thu thuLn "inh ra bao nhi?u Jng lIi nhuDn thuLn%
i% TC suSt JRi nhun s4u thu) t%Wn 0$4nh thu thun = (GRi nhun s4u thu))X(Y$4nh thu
thun) 1 EZZ[ 9h> ti?u n6 ph1n nh kt qu1 cui cUng c4a ho;t <ng kinh -oanh n( biu hi#nM
c$ Yuu Jng -oanh thu thuLn c( bao nhi?u Jng lIi nhuDn "au thu%&hHc chEt c4a !i#c tnh ton
nh(m cc ch> ti?u tr?n l !i#c xc 7nh t[ l# tVng ch> ti?u tr?n bo co kt qu1 kinh -oanh "o !Gi
Yu
tXng th l -oanh thu thuLn% 9( ngha l tXng -oanh thu thuLn lm tXng th qu6 m' chung, cn
nh3ng ch> ti?u khc tr?n bo co kt qu1 kinh -oanh l t[ trKng tVng phLn trong qu6 m' chung
(%
^;NQ D_`N Ta6_ ^bc 6bc KdT ef; _cgT 7hNQ K:N_ YciN_

N<=
t%'c
N<=
n4*
T<ng" gi&= T? t%@ng t%$ng tAng 3B phn
I&. Phn tch bo co '(u chu)*n ti+n t,:
&heo ch < k ton hi#n na6, bo co l*u chu6n ti/n t# tu6 ch*a ph1i l bo co ti chnh b_t
bu<c m ch> mang tnh h*Gng -gn% Tong theo ch)ng t'i @h n*Gc cLn "Gm b_t bu<c cc -oanh
nghi#p lDp bo co l*u chu6n ti/n t# khi trnh b6 nh3ng th'ng tin ti chnh cho cc i t*Ing
! cc lF -o "auM&i/n l m;ch mu nu'i "ng -oanh nghi#p% \h'ng c( ti/n, ng*+i lm c'ng
kh'ng *Ic tr1 ti/n c'ng, cc nh cung cEp kh'ng *Ic thanh ton, c'ng nI kh'ng *Ic hon
tr1, cX 'ng kh'ng *Ic chia lBif9c i t*Ing c( lIi ch trHc tip, ho:c gin tip !Gi -oanh
nghi#p nh* nh Lu t*, nh cho !a6, ng*+i cung cEp, nh qu1n lFfk c1 9hnh ph4 /u rEt quan
tm n tnh hnh ti/n t# c4a -oanh nghi#p ! nh3ng "H ki#n, nh3ng nghi#p !. kinh t c( 1nh
h*Ong n tnh hnh ti/n t# c4a -oanh nghi#p% @h Lu t* ! qu1n lF mun bit -oanh nghi#p c(
4 ti/n m:t p $ng nh3ng c5 h<i kinh -oanh ha6 kh'ng, c( kh1 n0ng chim *u th trong cc
c5 h<i kinh -oanh mGi pht "inh ha6 kh'ngj @g*+i cho !a6 mun bit li#u -oanh nghi#p c( kh1
n0ng tr1 nI cc kho1n !a6 )ng h;n ha6 kh'ngj&r?n mSi g(c < c4a mnh, cc i t*Ing c( lIi
ch li?n quan n -oanh nghi#p /u rEt cLn bit r nh3ng th'ng tin !/ ti/n t# c4a -oanh nghi#p
ph.c !. cho cc qu6t 7nh kinh t c4a hK% C p $ng 6?u cLu (, cc -oanh nghi#p ph1i
"o;n th1o m<t bo co ti chnh c( n<i -ung !Va tXng hIp, !Va chi tit cc -ng ti/n ch16 !o
-oanh nghi#p c2ng nh* cc -ng ti/n ch16 ra khli -oanh nghi#p trong m<t ni?n < k ton nhEt
7nh% 8o co l*u chu6n ti/n t# chnh l m<t bo co ti chnh tXng hIp ph1n nh !i#c hnh
thnh ! ", -.ng l*Ing ti/n pht "inh trong kA%8o co l*u chu6n ti/n t# thHc chEt l m<t bo
co cung cEp th'ng tin !/ nh3ng "H ki#n ! nghi#p !. kinh t c( 1nh h*Ong n tnh hnh ti/n t#
c4a m<t -oanh nghi#p trong kA bo co% 9. th l nh3ng th'ng tin !/M
boanh nghi#p lm cch no kim "ot *Ic ti/n ! !i#c chi ti?u n(%
hu trnh i !a6 ! tr1 nI !a6 c4a -oanh nghi#p%
hu trnh mua ! bn l;i ch$ng khon !n c4a -oanh nghi#p%
YY
hu trnh thanh ton cX t$c ! cc qu trnh phn phi khc cho cc cX 'ng%
@h3ng ngu6?n nhn ! nhn t 1nh h*Ong n kh1 n0ng t;o ra ti/n ! kh1 n0ng thanh ton c4a
-oanh nghi#p%
@h* !D6, qua bo co l*u chu6n ti/n t#, cc i t*Ing quan tm "m bit *Ic -oanh nghi#p B
t;o ra ti/n b=ng cch no, ho;t <ng no l ho;t <ng ch4 6u t;o ra ti/n, -oanh nghi#p B ",
-.ng ti/n !o m.c ch g ! !i#c ", -.ng ( c( hIp lF ha6 kh'ngjhu trnh l*u chu6n ti/n t#
O m<t -oanh nghi#p c( th t(m l*Ic qua "5 J "auM
T5 J tr?n cho thE6M ^o Lu kA, ti/n Pti/n m:t, ti/n g,i ngn hng, ti/n ang chu6nQ ! cc
kho1n t*5ng *5ng ti/n Pl nh3ng kho1n Lu t* t;m th+i h<i 4 ` ti?u chun%
Y% \ho1n Lu t* - -ng chu6n Xi thnh m<t " ti/n nhEt 7nh%
`% \ho1n Lu t* gLn n ng6 o h;n O m$c m tr7 gi c4a cX phLn Lu t* ( kh'ng b7 1nh
h*Ong g -o nh3ng tha6 Xi lBi "uEtQ l*u chu6n th'ng qua cc hnh th$c ho;t <ng c4a -oanh
nghi#p% hu trnh l*u chu6n n6 *Ic k ton theo -i !o cc ti kho1n kh'ng ph1i l ti/n t?%
Cn cui ni?n < k ton, k ton "m tXng hIp qu trnh l*u chu6n ( ! ph1n nh l*Ing ti/n t#
c( O cui kA !o cc ti kho1n ti/n t#% 9h?nh l#ch c4a cc ti kho1n ti/n t#, cui kA "o !Gi Lu kA
chnh l -o cc qu trnh l*u chu6n ti/n t# qua cc hnh th$c ho;t <ng c4a -oanh nghi#p trong
kA%^i#c phn chia thnh i lo;i ho;t <ng Pho;t <ng kinh -oanh, ho;t <ng Lu t*, ho;t <ng ti
chnhQ gi)p cc i t*Ing quan tm bit *Ic tVng lo;i ho;t <ng B kim *Ic ti/n b=ng cch
no ! B ", -.ng ti/n ra "ao% C$ng tr?n ph;m !i ton -oanh nghi#p c( th thE6 Jng ti/n B
*Ic i/u ha nh* th no gi3a ba lo;i ho;t <ng (M ho;t <ng no mang l;i nhi/u ti/n nhEt,
ho;t <ng no ", -.ng ti/n nhi/u nhEt ! ", -.ng c( hIp lF, phU hIp, c( ph.c !. cho "H pht
trin tr*Gc m_t ! lu -i c4a -oanh nghi#p ha6 kh'ngj
C nh gi khi qut tnh hnh ti chnh c4a -oanh nghi#p qua bo co l*u chu6n ti/n t#, tr*Gc
ht cLn tin hnh "o "nh l*u chu6n ti/n t# thuLn Pl ch?nh l#ch gi3a " ti/n thu !o ! chi raQ tV
ho;t <ng kinh -oanh !Gi cc ho;t <ng khc% CJng th+i "o "nh tVng kho1n ti/n !o ! chi ra
c4a cc ho;t <ng thE6 *Ic ti/n t;o ra ch4 6u tV ho;t <ng no, ho;t <ng no thu *Ic
nhi/u ti/n nhEt, ho;t <ng no ", -.ng t nhEt% Ci/u n6 c( F ngha quan trKng trong !i#c nh
gi kh1 n0ng t;o ti/n c2ng nh* "$c m;nh ti chnh c4a -oanh nghi#p% 8Oi lm, ti/n *Ic ! nh*
mu nu'i "ng -oanh nghi#p, thiu ti/n -oanh nghi#p "m b7 "u6 ki#t ! "m r5i !o tnh tr;ng ngu6
him nu kh'ng tm *Ic nguJn ti trI k7p th+i tr1 lBi ! nI !a6 khi n h;n%T$c m;nh ti
chnh c4a -oanh nghi#p th hi#n O kh1 n0ng t;o ti/n tV ho;t <ng kinh -oanh ch$ kh'ng ph1i
Y`
ti/n t;o ra tV ho;t <ng Lu t* ! ho;t <ng ti chnh% 8Oi !M]*u chu6n ti/n thuLn tV ho;t <ng
Lu t* -*5ng PthunchiQ th hi#n qu6 m' Lu t* c4a -oanh nghi#p l thu hp ! 6 l kt qu1 c4a
" ti/n thu -o bn ti "1n c 7nh ! thu hJi !n Lu t* ti chnh nhi/u h5n " ti/n chi ra mO
r<ng Lu t*, mua "_m ti "1n c 7nh ! t0ng Lu t* ti chnh%
]*u chu6n ti/n thuLn tV ho;t <ng ti chnh -*5ng th hi#n l*Ing !n cung $ng tV b?n ngoi
t0ng% Ci/u ( cho thE6 ti/n t;o ra tV ho;t <ng ti chnh l -o "H ti trI tV b?n ngoi ! nh* !D6
-oanh nghi#p c( th b7 ph. thu<c !o ng*+i cung $ng O ti/n O b?n ngoi% Tau (, tin hnh "o
"nh Pc1 " tu6#t i ! t*5ng iQ gi3a kA n6 !Gi kA tr*Gc Pn0m na6 !Gi n0m tr*GcQ c4a tVng
kho1n m.c, tVng ch> ti?u tr?n bo co l*u chu6n ti/n t# thE6 "H bin <ng !/ kh1 n0ng t;o
ti/n c4a tVng ho;t <ng tV "H bin <ng c4a tVng kho1n thu, chi% Ci/u n6 c( F ngha quan trKng
trong !i#c xc 7nh xu h*Gng t;o ti/n c4a cc ho;t <ng trong -oanh nghi#p lm ti/n / cho !i#c
-H ton kh1 n0ng t;o ti/n c4a -oanh nghi#p trong t*5ng lai% C6 c2ng l c5 "O nh gi tip
theo ! -H on tnh hnh ti chnh ! kh1 n0ng thanh ton c4a -oanh nghi#p% \hi ( n?n ",
-.ng b1ng phn tch bo co l*u chu6n ti/n t# !Gi kt cEu nh* "auM
C5n !7M e
81ng phn tch
8o co l*u chu6n ti/n t#
@0mM f
C5n !7 tnhM f
6h? tiWu jH s N<= t%'c N<= n4*
T<ng" gi&=
D_`N Ta6_ efi 6b6 _k 5l (Tm 5l)
RSi h# " l m<t biu th$c ton hKc 5n gi1n th hi#n mi quan h# c4a m<t m.c n6 "o !Gi m.c
khc% 9c h# " c( th *Ic trnh b6 b=ng nhi/u cch khc nhau%C tnh *Ic m<t h# " c( gi
tr7, gi3a cc m.c ph1i c( m<t mi quan h# ng k% RSi h# " li?n quan n m<t mi quan h#,
"ong mun gi1i thch L6 4 h# " ( cLn ph1i xem xt th?m cc th'ng tin khc% T, -.ng cc h#
" l c'ng c. gi)p cho !i#c phn tch ! -in gi1i, "ong ch)ng kh'ng th tha6 th cho !i#c "u6
luDn hIp logic%9c h# " th*+ng *Ic ", -.ng trong phn tch bo co ti chnh lM
EU 6Vc h- s ph&n Vnh #h& n<ng th4nh t$VnF
1.1. + , -h) nng thanh t"n hin hnh:
] mi quan h# gi3a &T]C ! Lu t* ng_n h;n !Gi cc kho1n nI ng_n h;n% @( th hi#n kh1 n0ng
chu6n Xi c4a ti "1n l*u <ng thnh ti/n trong m<t kho1ng th+i gian ng_n PY n0mQ 1m
b1o cho !i#c thanh ton cc kho1n nI ng_n h;n Pc( th+i gian Y n0mQ_t = (Ti s&n Ju Bng
Yi
v u t ngn h!n) X NR ngn h!nat cng lGn th kh1 n0ng thanh ton nI ng_n h;n cng cao
! ng*Ic l;i% nu at Y th -oanh nghi#p kh'ng 4 kh1 n0ng thanh ton nI ng_n h;n%&h'ng
th*+ng at ` *Ic coi l hIp lF, *Ic a " cc ch4 nI chEp nhDn% ng -.ng !o c'ng t6 d89M
Pu Lu n0m, Y cui kAQ_t$ = nUopZF EULLn = n_tE = PUqPqF EUZon = P"Pr@h* !D6 kh1 n0ng thanh
ton c4a c'ng t6 d89 l rEt lGn ! c( xu h*Gng gi1m !/ cui kA% &u6 nhi?n at qu cao c2ng
kh'ng ph1i l tt ! nh* !D6 B c( m<t " ti/n Pho:c &T]CQ *Ic -H tr3 qu lGn !Gi tc < qua6
!n l*u <ng chDm% &T]C -H tr3 qu lGn ph1n nh !i#c ", -.ng !n kh'ng hi#u qu1%C nh
gi kh1 n0ng thanh ton c2ng cLn xem xt cc 6u t nh*M 81n chEt kinh -oanh c4a -oanh
nghi#p 95 cEu ti "1n l*u <ng a# " qua6 !ng c4a hng tJn kho ! cc kho1n ph1i thu
1.%. + , -h) nng thanh t"n nhanh.+n/
a# " kh1 n0ng thanh ton hi#n hnh ch*a b<c l< ht kh1 n0ng thanh ton c4a -oanh nghi#p% 9c
nh Lu t*, cc nh cho !a6 lu'n :t ra cu hliM @u tEt c1 cc m(n nI ng_n h;n *Ic 6?u cLu
thanh ton nga6 th kh1 n0ngti chnh c4a -oanh nghi#p c( p $ng *Ic kh'ngj@ghi?n c$u kh1
n0ng thanh ton nhanh "m tr1 l+i *Ic cu hli n6M
_n = Tin v cVc #h$&n t2ng 2ng tin X NR ngn h!n
C*Ic coi l cc kho1n t*5ng *5ng ti/n l nh3ng ti "1n qua6 !ng nhanh, n( c( th chu6n Xi
nhanh thnh ti/n nh* cc kho1n Lu t* ti chnh ng_n h;n Ptn phiu, kA phiufQ ! cc kho1n
ph1i chi%9h> ti?u n6 th hi#n kh1 n0ng !/ ti/n m:t ! cc lo;i ti "1n c( th chu6n nga6 thnh
ti/n thanh ton nI ng_n h;n%
ng -.ng !o c'ng t6 d89 ta c(M
_n$ = (nEZ.EUnZZ.EULoZ) X EULLn = P"Pr_nE = (PZZ.qZ.EUPqZ) X EUZon = E"rp
@h* !D6 kh1 n0ng thanh ton nhanh O -oanh nghi#p l rEt tt tu6 cui kA thEp h5n Lu n0m
nh*ng anY !gn cn rEt cao PY,otQ% @(i chung h# " n6 bin <ng tV u,oNY l bnh th*+ng% &u6
nhi?n cLn l*u F nM
8o co kinh -oanh c4a -oanh nghi#p
95 cEu ti "1n l*u <ng ! ph*5ng th$c thanh ton m khch hng *Ic h*Ong \inh nghi#m
cho thE6 nu an u,o th -oanh nghi#p nhEt 7nh "m g:p kh( kh0n trong !i#c thanh ton nI%
LU Nhs= h- s ph&n Vnh c2 cSu ti chnh v tMnh hMnh u t
95 cEu ti chnh *Ic xem nh* chnh "ch ti chnh c4a -oanh nghi#p, n( c( !7 tr quan trKng
trong !i#c i/u hnh cc kho1n nI !a6 / khu6ch ;i lIi nhuDn cho ch4 "O h3u%Whn tch c5 cEu
Yk
ti chnh ! tnh hnh Lu t* cho php nh gi r4i ro c4a !i#c Lu t* -i h;n c4a -oanh nghi#p%
^i#c phn tch cLn xem xt cc ch> ti?uM
%.1. T , n0:
@h3ng ng*+i phn tch bo co ti chnh lu'n quan tm n phLn ti "1n c4a -oanh nghi#p c(
*Ic -o nguJn !n ch4 "O h3u ! phLn ti "1n c( *Ic -o i !a6%&[ " nI o l*+ng "H g(p !n
c4a ch4 -oanh nghi#p "o !Gi " nI !a6% 9h4 nI *a thch t[ " nI !Va ph1i, ! t[ " nI thEp, h# "
an ton c4a ch4 nI cao, m(n nI c4a hK cng *Ic b1o 1m% @g*Ic l;i th r4i ro kinh -oanh c4a
-oanh nghi#p *Ic chu6n "ang ch4 nI gnh ch7u m<t phLn%
TC s nR = (NR ph&i t%&) X (Ttng ngun vn ) 1 EZZ([)
@g*Ic l;i !Gi t[ " nI l t[ "uEt tH ti trI
TC suSt t, ti t%R = (Ngun vn ch s hu) X (Ttng ngun vn) = EZZ([) I TC s nR
aai ch> ti?u n6 ph1n nh m$c < <c lDp ha6 ph. thu<c c4a -oanh nghi#p trong kinh -oanh%
&u6 nhi?n cLn ph1i xem xt mi quan h# gi3a lIi nhuDn kinh -oanh ;t *Ic !Gi lBi "uEt !a6
m*In%&rong nhi/u tr*+ng hIpM t[ " nI cao c4a -oanh nghi#p cng c( lIi r r#t ! khi ( hK ch>
bl ra m<t l*Ing nhl !n nh*ng l;i ", -.ng *Ic l*Ing ti "1n lGn, lIi nhuDn *Ic khu6ch ;i%
C( l tr*+ng hIp lBi "uEt kinh -oanh lGn h5n lBi "uEt !a6 m*In% ^Dn -.ng !o c'ng t6 d89%&[
" nI
7u n<= = EUnLn X uUqqZ 1 EZZ([) = Eo"q[6ui #> = LLo X oUqZZ 1 EZZ([) = Lq"q[
Ci/u n6 cho thE6 c'ng t6 d89 c( t[ " nI thEp, nguJn !n ch4 "O h3u g(p phLn !o !i#c hnh
thnh n?n ti "1n O -oanh nghi#p l cao% &u6 nhi?n nu t[ "uEt lIi nhuDn kinh -oanh nhl h5n lBi
"uEt !a6 m*In th !i#c hu6 <ng !n trong n<i b< nh* !D6 l hIp lF%
%.%. T ,#t 1$# t
Wh1n nh !7 tr quan trKng c4a ti "1n c 7nh trong -oanh nghi#p
TC suSt u t = (T567 v 7T 0i h!n) X (Ttng ti s&n)
&[ "uEt Lu t* cng cao, m$c < quan trKng c4a ti "1n c 7nh cng lGn% &u6 !D6 cLn xem xt
n ngnh ngh/ m -oanh nghi#p kinh -oanh%Ci !Gi c'ng t6 d89M&[ "uEt Lu t*M7u n<= =
(LUuuZ X uUqqZ) 1 EZZ[ = Pq"Eq[6ui #> = (nUpnq X oUqZZ) 1 EZZ[ = ru"uL[ 9h$ng tl c'ng
t6 B quan tm !o Lu t* ti "1n c 7nh O th+i im cui kA t0ng n0ng lHc hi#n c(%
%.'. T ,#t t2 ti t0 T345:
bUng nghi?n c$u m$c < trang b7 ti "1n c 7nh b=ng nguJn !n c4a ch4 "O h3u nh* th no%
Ci/u ( c2ng cho php nh gi !/ "H an ton !/ ti chnh khi Lu t* mua "_m &T9C%
Yo
TC suSt t, ti t%R = (Ngun vn ch s hu) X (T567 v u t 0i h!n)
R<t -oanh nghi#p c( tnh hnh ti chnh !3ng m;nh th t[ "uEt n6 th*+ng lGn h5n Y% R<t trong
nh3ng ngu6?n t_c qu1n lF l -Ung nguJn -i h;n ti trI cho cc ", -.ng -i h;n, ! -o ( "m
rEt m;o him khi ph1i i !a6 ng_n h;n mua "_m ti "1n c 7nh%^Dn -.ng !o c'ng t6 d89
&[ "uEt ti trI ti "1n c 7nh ! Lu t* ti chnh -i h;nM
7u n<= = (qULPq X LUuuZ) 1 EZZ[ = L"Lr[ 6ui #> = (qUPEq X nUpqn) 1 EZZ[ = E"Pr[
&u6 c( gi1m xung !/ cui n0m "ong t[ "uEt tH ti trI ti "1n c 7nh ! Lu t* ti chnh -i h;n
!gn lGn h5n Y, PY,ioQ i/u ( ch$ng tl kh1 n0ng ti chnh c4a c'ng t6 l !3ng !ng ! lnh
m;nh%
PU Nhs= tC s ph&n Vnh #h& n<ng h$!t BngF
'.1. 67ng (#a8 hng t9n -h":
ang tJn kho l ti "1n -H tr3 !Gi m.c ch 1m b1o cho qu trnh kinh -oanh *Ic tin hnh
th*+ng xu6?n, li?n t.c ! p $ng nhu cLu c4a th7 tr*+ng% R$c < tJn kho cao ha6 thEp ph.
thu<c !o nhi/u 6u t nh*M lo;i hnh kinh -oanh, th7 tr*+ng Lu !o, Lu ra,%% ang tJn kho l
lo;i ti "1n thu<c ti "1n l*u <ng, n( lu'n !Dn <ng% C t0ng tc < lun chu6n !n l*u <ng
th tVng giai o;n m !n l*u <ng l*u l;i ph1i *Ic r)t ng_n, hng tJn kho ph1i *Ic -H tr3
hIp lF% C gi1i qu6t !En / n?u ra, ph1i nghi?n c$u !ng qua6 hng tJn kho%
5 vvng \u4* hng tn #h$ = (T%/ giV vn hng 1uSt 3Vn) X (5 0 3Mnh \un hng tn
#h$)5 0 3Mnh \un hng tn #h$ = w_ng tn #h$ (u #> . cui #>)x X L
9h> ti?u n6 cho bit bnh qun trong kA hng tJn kho qua6 *Ic mE6 !ng PlLnQ% 9h> ti?u n6
cng lGn ch$ng tl tc < lun chu6n hng tJn kho cng nhanh, " ng6 hng l*u trong kho cng
gi1m ! hi#u qu1 ", -.ng !n *Ic nng cao ! ng*Ic l;i%
5 ng* hng Ju #h$ = (5 ng* t%$ng #>) X (5 vvng \u4* hng tn #h$)
^Dn -.ng !o c'ng t6 d89M
5 0 3Mnh \un hng tn #h$ = (EUqoZ.EUoZZ) X L = EunZ
5 vvng \u4* hng tn #h$ = EnUPZZ X EUunZ = o"L vvng
5 ng* hng Ju #h$ = PqZ X o"L= nP"p ng*
Ci/u n6 cho thE6 trong n0m qua " !ng qua6 hng tJn kho c4a c'ng t6 l s,` lLn%RSi lLn bnh
qun hng l*u l;i trong kho l ki,t ng6
C phn tch cLn "o "nh !Gi n0m tr*Gc ho:c cc -oanh nghi#p cUng ngnh mGi c( th *a ra
*Ic nh gi thla ng%
Yv
'.%. 3 v7ng (#a8 cc -h")n &h)i th#:
ying nh* hng tJn kho, cc kho1n ph1i thu l m<t b< phDn ^]C l*u l;i trong giai o;n thanh
ton% @u r)t ng_n qu trnh n6 chng nh3ng t0ng tc < lun chu6n !n l*u <ng m cn
gi1m bGt *Ic r4i ro trong khu thanh ton%
5 vvng \u4* cVc #h$&n ph&i thu = (Y$4nh thu thun) X (5 0 3Mnh \un cVc #h$&n ph&i
thu)&rong (M5 0 3Mnh \un cVc #h$&n ph&i thu = w5 0 cVc #h$&n ph&i thu (u
#>.cui #>)x X L
9h> ti?u n6 cho bit tc < chu6n Xi cc kho1n ph1i thu thnh ti/n m:t%9h> ti?u n6 cng lGn
ch$ng tl ti/n thu *Ic !/ quZ cng nhanh, kA thu ti/n cng ng_n ! ng*Ic l;i%
K> thu tin 3Mnh \un = (5 ng* t%$ng #>) X (5 vvng \u4* cVc #h$&n ph&i thu)
^Dn -.ng !o c'ng t6 d89
5 0 3Mnh \un cVc #h$&n ph&i thu = (EULoZ.EUPqZ) X L = EUPLZ5 vvng \u4* cVc #h$&n
ph&i thu = ELUpZZ X EUPLZ = En"r vvngK> thu tin 3Mnh \un = PqZ X En"r = Lr"r ng*
Ci/u ( cho thE6 trong n0m cc kho1n ph1i thu qua6 *Ic Yk,o !ng% T ng6 ch*a thu *Ic
ti/n bnh qun l `o,o ng6% C kt luDn tho1 ng cLn "o "nh !Gi n0m tr*Gc ! !Gi kA h;n
thanh ton B hIp Jng !Gi khch hng%
'.'. 67ng l#n ch#8:n vn l# 1;ng:
^n l*u <ng c4a -oanh nghi#p lu'n !Dn <ng qua cc hnh thi khc nhau% CLu ti?n l !n
b=ng ti/n Nn !n -H tr3 "1n xuEt Nn !n "1n xuEt Nn !n trong thanh ton ! qua6 trO l;i !n b=ng
ti/n% \hi thu *Ic ti/n kt th)c m<t !ng lun chu6n% ^n l*u <ng lun chu6n cng nhanh
ch$ng tl !i#c ", -.ng !n O -oanh nghi#p cng c( hi#u qu1 ! ng*Ic l;i%T !ng lun chu6n
!n l*u <ng th hi#n trong kA !n l*u <ng qua6 *Ic bao nhi?u !ng
5 vvng Jun chu*+n vn Ju Bng = (Y$4nh thu thun) X ( 5 0 3Mnh \un v vn Ju
Bng)&rong (M5 0 3Mnh \un v vn Ju Bng (5) = (5EXL.5LyU.5nXL) X (nIE)
ao:cM5 0 3Mnh \un v vn Ju Bng (5) = (7u #> . cui #>) X L
TYfTnM T -* ^]C Lu cc thng
nM &h$ tH cc thng
9h> ti?u n6 cho bit bnh qun trong kA ^]C qua6 *Ic mE6 !ng% T !ng lun chu6?n ^]C
cng cao th tc < lun chu6n ^]C cng nhanh, " ng6 lun chu6n Y !ng cng ng_n !
ng*Ic l;i%
5 ng* Jun chu*+n 8G7 (N) = (5 ng* t%$ng #>) X (5 vvng Jun chu*+n 8G7)
Yx
&h'ng qua " ng6 lun chu6n ^]C c( th tnh *Ic " ti/n tit ki#m ha6 lBng ph -o tc <
lun chu6n ^]C tha6 Xi%
w5 tin ti)t #i-= (I) h4* JHng ph (.) 0$ tc B Jun chu*+n vn th4* tix = wY$4nh thu
thun 3Mnh \un E ng* #> nghiWn czux 1 (NEINZ)
@YM T ng6 lun chu6n !n l*u <ng kA nghi?n c$u
@uM T ng6 lun chu6n !n l*u <ng kA gc
^Dn -.ng !o c'ng t6 d89M5 = (nUopZ.PUqPq) X L= nULPq5 vvng Jun chu*+n 8G7 = EpULZZ X
nULPq = n"q vvng 5 ng* Jun chu*+n = PqZ X n"q = uo"P ng*
@h* !D6M^]C c4a c'ng t6 d89 trong n0m qua6 *Ic k,v !ng% ^]C qua6 Y !ng ht xs,i
ng6% 9Ln "o "nh !Gw kA tr*Gc tnh ra " ti/n tit ki#m ha6 lBng ph -o tc < lun chu6n
^]C tha6 Xi th mGi c( *Ic nhDn xt thch hIp%
'.<. +i# ,#t ,= d>ng ti ,)n:
hu trnh kinh -oanh "u6 cho cUng l qu trnh tm kim lIw nhuDn% C ;t *Ic lIi nhuDn ti a
trong ph;m !i ! i/u ki#n c( th, -oanh nghi#p ph1w ", -.ng tri#t cc lo;i ti "1n trong qu
trnh kinh -oanh tit ki#m !n% ai#u "uEt ", -.ng ti "1n "m cho thE6 hi#u qu1 ", -.ng ti "1n
O -oanh nghi#p nh* th no%
_i-u suSt s{ 0Ong ti s&n = wY$4nh thu thun (JRi nhun)x X (QiV t%/ ti s&n 3Mnh \un)
&rong (MQiV t%/ ti s&n 3Mnh \un = wTi s&n (u #>.cui #>)x X L
9h> ti?u n6 cho bitM bnh qun Y Jng ti "1n tham gia !o qu trnh kinh -oanh t;o ra bao
nhi?u Jng -oanh thu thuLn ha6 lIi nhuDn%ai#u "uEt ", -.ng ti "1n cng lGn th hi#u qu1 ",
-.ng ti "1n cng cao ! ng*Ic l;i%
^Dn -.ng !o c'ng t6 d89M
QiV t%/ ti s&n 3Mnh \un = (uUqqZ.oUqZZ) X L = oUEPZ_i-u suSt s{ 0Ong ti s&n = EpULZZ X
oUEPZ = L"n
Ci/u n6 cho thE6, bnh qun Y Jng ti "1n tham gia !o qu trnh kinh -oanh t;o ra *Ic `,k
Jng -oanh thu thuLn%C nh gi thla ng cLn xem xt b1n chEt kinh -oanh c4a -oanh nghi#p
! "o "nh !Gw kA tr*Gc ho:c -oanh nghi#p khc%
nU 6Vc ch? s ph&n Vnh #h& n<ng sinh J(iF
]Ii nhuDn l m.c ch cuw cUng c4a qu trnh kinh -oanh% ]Iw nhuDn cng cao, -oanh nghi#p
cng khng 7nh !7 tr ! "H tJn t;w c4a mnh% Tong nu ch> nh gi qua ch> ti?u lIi nhuDn th
nhi/u khi kt luDn !/ chEt l*Ing kinh -oanh c( th b7 "ai lLm bOi c( th " lIi nhuDn n6 ch*a
Ys
t*5ng x$ng !Gi l*Ing !n ! chi ph bl ra, l*Ing ti "1n B ", -.ng% ^ !D6 cc nh phn tch ",
-.ng t[ " :t lIi nhuDn trong mi quan h# !Gi -oanh thu, !n ling m -oanh nghi#p B hu6
<ng !o kinh -oanh%
<.1. T ,#t l0i nh#?n t!n d"anh th#:
TC suSt JRi nhun t%Wn 0$4nh thu = (GRi nhun) X (Y$4nh thu thun)
9h> ti?u n6 cho bit trong Yuu Jng -oanh thu thuLn c( bao nhi?u Jng lIi nhuDn%
<.%. T ,#t l0i nh#?n t!n vn:
TC suSt JRi nhun t%Wn vn = (GRi nhun) (QiV t%/ ti s&n 3Mnh \un)
9h> ti?u n6 cho bit bnh qun Yuu Jng !n tham gia !o qu trnh kinh -oanh t;o ra *Ic bao
nhi?u Jng lIi nhuDn thuLn Pho:c lIi nhuDn "au thuQ%
<.'. T ,#t l0i nh#?n t!n vn ch@ ,A hB#:
TC suSt JRi nhun t%Wn vn ch s hu = (GRi nhun s4u thu)) X (8n ch s hu 3Mnh
\un)
9h> ti?u n6 cho bit bnh qun Y Jng !n ch4 "O h3u bl ra !o kinh -oanh thu *Ic bao nhi?u
Jng lIi nhuDn "au thu%9c ch> ti?u tr?n cng lGn ch$ng tl kh1 n0ng "inh l+i cng cao ! ng*Ic
l;i%
^Dn -.ng !o c'ng t6 d89%
TC suSt JRi nhun t%Wn 0$4nh thu = qqZ X EpULZZ 1 EZZ[ = P"n[ TC suSt JRi nhun t%Wn vn
= qqZ X oUEPZ1 EZZ[ = o"E[
&nh ton tr?n cho thE6M trong Yuu Jng -oanh thu thuLn c( i,k Jng lIi nhuDn "au thu -oanh
nghi#p ", -.ng Yuu Jng !n !o qu trnh kinh -oanh thu *Ic s,Y Jng lIi nhuDn ! ch4 "O
h3u "m thu !/ cho mnh Yu,o Jng lIi nhuDn "au thu% @h* !D6 ch$ng tl !i#c kinh -oanh c4a
-oanh nghi#p c( hi#u qu1, c( em l;i lIi ch cho ch4 "O h3u% &u6 !D6 c2ng cLn ph1i xem xt tnh
chEt ! ngnh ngh/ kinh -oanh, "H bin <ng c4a i/u ki#n kinh -oanh ! cLn ph1i "o "nh !Gi
cc kA tr*Gc ho:c -oanh nghi#p cUng lo;i mGi c( th nh gi *Ic chEt l*Ing kinh -oanh c4a
c'ng t6 d89 l tt ha6 ch*a% &V ( m xc 7nh nh3ng ngu6?n nhn 1nh h*Ong n hi#u qu1
"inh l+i m c( bi#n php t0ng hi#u qu1 kinh -oanh phU hIp !Gi m.c ti?u mong mun ! *a ra
cc qu6t 7nh phU hIp%
Yt