Euskararen Agenda - Estrategikoa 14-06-25

Euskararen
Agenda Estrategikoa
2013 2016

Bizikidetzarako hizkuntza bizia

EUSKO JAURLARITZA Hizkuntza Politikarako Sailburuordetza 2

Aurki!idea

Orrialdea

0. SARRERA ................................................................................. 3
1. AURREKARIAK .......................................................................... 5
2. KUDEAKEA!EREDUA" #ARRAIPE$A EA PARAIDE%A .................. &
2.1 Eu'kara 21. Itun berritu baterantz ................................... 10
2.2 ESEP ............................................................................ 13
3. (ORU $AHI DIU)U$ HE(*URUAK EDO AURRERAPAUSO
$EUR)ARRIAK ....................................................................... 15
3.1 Eza+utza eta erabilera .................................................... 1,
3.2 Arna'+uneak ................................................................. 30
3.3 -a.iliak ........................................................................ 31
3./ Hiri 0andietako eu'kararen erabilera ................................ 33
3.5 Elebita'un 1a'iboa2 eu'kaldun 0artzaileak ........................ 35
3.3 Kultur kont'u.oa .......................................................... 34
3.& Etorkinen+ana 0urbiltzea ................................................ /1
3.4 Ko.unikatzeko e'tandarrak ............................................ /3
3., Hizkuntza e'kubideak ..................................................... /5
3.10 Eu'karazko 5ardunaren erakar+arrita'una eta 1re'ti+ioa ..... /4
3.11 In6or.azio eta ko.unikazioaren teknolo+iak ..................... 50
3.12 Hizkuntza 1olitikaren in+uruan akordioa ............................ 52
3.13 Kan1o 1roiekzioa ........................................................... 53
/. KOSU AURREIKUSPE$A ......................................................... 53
5. OI$ARRI%KO DOKU7E$A%IOA ............................................... 5&


0 SARRERA

(e+eriak eu'kal 0erritar +uztiei aitortzen die na0i duten 0izkuntza
o6iziala erabiltzeko e'kubidea. O6izialta'una eta errealitatea" ordea" ez
dira beti bat" eu'kara eta +aztelania ez baitaude berdinta'un e+oera
'ozialean. E+unerokota'unean eu'kararen 0autua e+iten duten 0erritarrek
zailta'unak izan o0i dituzte" zenbait e'1arru" e+oera edo unetan eu'karaz
aritzeko edo bizitzeko.

*eraz" 0izkuntzen arteko berdinta'una" 0erritarrek 0izkuntza aukera
berdinak izatea" 0izkuntza bizikidetzari da+okion 0elburua da. Eta
0izkuntza bizikidetza +izarte bizikidetzaren zati banaezina da" eu'kal
+izartea a'1aldidanik eraku'ten ari baita +izarte elebiduna eta" are"
eleaniztuna izan na0i duela.

Horre+atik" eu'kara biziberritzea le0enta'unezko 0elburuetan
0artua du Eu'ko #aurlaritzak" eta ze0ar!lerro .odura kudeatu na0i du
elebita'una" 0au da" bi 0izkuntza o6izialen trataera eta erabilera. Hala"
eu'kararen nor.alizaziorako le0endik dituen berariazko baliabide eta
or+anoez +ainera" Euskara Ata"ak 'ortu ditu bere 'ail +uztietan. Izan ere"
eu'kararen erabilera nor.alizatua eta eu'kararen 'u'ta1ena Eu'ko
#aurlaritzaren 'ail" or+ano eta 'ozietate +uztien e+inkizuntzat 0artzea da bi
0izkuntzen arteko berdinta'unerantz 1au'uak e.aten 5arraitzeko
#aurlaritzak e+in lezakeen ekar1enik 'endoena.

Hizkuntza nor.alizazioari )obernu Pro+ra.an aitortutako
ze0arkakota'unaren adierazle da Euskararen Agenda Estrategiko 0au.

*ertara bildu dira Eu'ko #aurlaritzak" "egea"di #onetan" eu'kara
biziberritzearen alde e+in+o dituen ekintza eta 5arduera na+u'iak. Horien
arteko a'ko da+oneko abian dira" +auzatzen ari +ara. *e'te batzuk le+ealdi
0onetan 5arriko ditu+u abian. Horietako 0ainbat burutu e+in+o ditu+u
le+ealdian8 be'te 0ainbatek" berriz" 5arrai1ena izan+o dute +eroko urteetan
ere. *eraz" ez dira 0oriek eu'kara 'u'tatzeko #aurlaritzak bere e+iten
dituen eki.en +uztiak" le+ealdiaren e1e.u+ari e+okitzen zaizkionak
baizik.

Eu'ko #aurlaritza o'oak" 'ail +uztiek ale+ia" eu'kara
biziberritzearren landuko dituen ildo e'trate+ikoak" eki.enak eta ekintzak
direnez" iri'.en eta ze0azta1en .aila de'berdinetakoak daude2 ka'u

EUSKO JAURLARITZA Hizkuntza Politikarako Sailburuordetza /

batzuetan o'o ekintza ze0atzak dira" eta be'te batzuetan 6or.ulazio
zabala+oa dute.

Eu'kararen A+enda E'trate+ikoak" beraz" le+ealdi 0onetan
+auzatuko ditu+un eki.enak eta ekintzak 5a'otzen ditu" e1ealdi 0orretara
.u+atzen da. Eu'kararen 'u'ta1enerako #i$kunt$a %o"itika
sustat$ai"ea eta iraunkorra edo sosteni!"ea 5a'otzen du A+endak.
Azken 0a.arkadetan eu'karak izan duen aurrera1ena 'endotu eta bizkortu
na0i du. &e"!uru aurreratuak !aina egingarriak 5artzen dizkio+u +ure
buruari2 gi$artearen !orondatearekin !at datozenak" ado'ta'un
zabaleko 1lantea.enduetan oinarritutakoak. &i$kunt$en !i$ikidet$a
ekitatibo eta ero'o bat eraikitzea 0erritar +uztien e+itekoa izan be0ar
baita" eraikiko bada.

Eu'kara biziberritzeko dara.a+un 1roze'u arraka'tat'u 0au
bizkortu e+in na0i du+u eta" 0orretarako" be0ar!be0arrezkoa du+u
berrikuntzaren ezau+arria. 'errikunt$a etenga!earen ikus%egia na0i
du+u it'at'i eta orokortu #aurlaritzaren eta" oro 0ar" 0erri ad.ini'trazioen
0izkuntza 1olitikan. E.an" e.aten eta e.an+o ditu+un 1au'uen +ainean
eten+abeko +o+oeta" berriku'1en kritikoa" e'1eri.entazioa eta berrikuntza
a0albidetu na0i ditu+u. *errikuntza 1roiektuak eta e'1eri.entazio +uneak
be0ar ditu+ulako" +o+oeta 1artekaturako eta eza+utza trukerako 5oerak
le0enet'i be0ar ditu+ulako. *ilakaera bizkorrean doan +izarte berriaren
ezau+arriei" be0arrei eta na0iei +ertu!+ertutik erantzun+o dien 0izkuntza
1olitika de6inituko badu+u" ezinbe'tekoa izan+o du+u !errikunt$a
siste(atikoki !u"t$at$ea eta %artekat$ea. Hortaz" bultzatuko du+u
0erri ad.ini'trazio +uztiek" zeinek bere neurrian" ikerketa) gara%ena eta
!errikunt$a !eren #i$kunt$a nor(a"i$a$iorako *ardunaren
e$augarri eta lanabe' bi0urtzea8 eta bultzatuko du+u" 0alaber" denok
*oera ko"a!orat$ai"ea$ eta gi$arte eragi"eekiko osagarritasunaren
iku'1e+iaz 5okatzea.

Horre+atik" ar+i eta +arbi adierazi na0i du+u bide 0au +ainerako
0erri a+inteekin eta +izarte era+ileekin elkarlanean urratu na0i du+ula" 0ori
baita 0izkuntzen bizikidetza ere +izarte ko0e'ioaren zutoin bi0urtzeko
ber.erik 'endoena.


1 AURREKARIAK

Eu'kararen A+enda E'trate+ikoa lantzeko eta abia1untuko dia+no'tikoa
e+iteko 0ainbat doku.entu erabili dira" na+u'iki" doku.entuaren
a.aierako zerrendan ai1atzen direnak. $olana0i ere" zerrendan 0orretan
ai1atzen direnez +ain" kontuan 0artzekoa dira" baita ere" alde batetik"
eu'kararen 'u'ta1enari buruz (e+ebiltzarrak eta #aurlaritzak e.anak
dituzten le+e!araudiak 9:::.eu'kadi.net atarian kont'ulta+ai daudenak; "
eta be'tetik A+enda 0onen o'a+ai diren Erabilera Plan e'1ezi6ikoetan 5a'o
diren doku.entu zerrenda 1ro1ioak 91lan bakoitzean 5a'otakoak;.

Doku.entazio 0orretan oinarrituta dia+no'tikotik abiatuz" <1.000 e+uneko
1ro+ra.a= izenez +izarteratutako Eusko Jaur"arit$aren 2012+2016rako
,o!ernu -rogra(an 5a'otako 0elburuekin bat etorriz" Eu'ko #aurlaritza"
>. le+ealdirako 0izkuntza 1olitikako lan ildoak 6inkatzerakoan" aurretik
e+iniko bi lan eta 0au'narketa 1roze'utan oinarritu da2

.Euskara 21 Itun !erritu !aterant$/ Eu'kararen A0olku
*atzordea" 200,.
.Euskara Sustat$eko Ekint$a -"ana 0ESE-1/ Eu'kararen
A0olku *atzordea" 2012.

.Euskara 21 Itun !erritu !aterant$/ doku.entua da Eu'kararen
A+enda E'trate+ikoaren .arko na+u'ia ezartzen duena. *erau da azken
urteotan 0izkuntza 1olitikari da+okionez e+in den +o+oeta eta bateratze
'aio +arrantzit'uena.

)arrantzi 0ori az1i.arratzeko" be'talde" badu+u +ertuko be'te aurrekari
bat2 I2igo Urku""u "e#endakariak Eu'kararen A0olku *atzordearen
aurrean" 2013ko ekainaren 24an" e+indako .intzaldia" non be'teak be'te
0au?e e'an zuen2 <I$an ere) Euskara 21 e$ta!aida %ro$esutik
sorturiko oinarriak) %rint$i%ioak) "e#entasun eta "an i"do nagusiak
dira gaurko ,o!ernuaren i%arrorrat$a) #i$kunt$a %o"itikari
dagokione$=.

.Euskara Sustat$eko Ekint$a -"ana 0ESE-1/" berriz" Eu'kararen
A0olku *atzordeak e+in eta onartu zuen 92012;. Ondoren" Eu'ko
#aurlaritzak berak onartu 92012; eta berret'i zuen 92013;8 eta" azkenik"
(e+ebiltzarrak ere bere e+in zuen" 2013ko irailaren 11n. ESEP 1lana
<Eu'kara 21. Itun berritu baterantz= doku.entuaren ildo" 1ro1o'a.en eta


le0enta'unen a1likazio 1ro+ra.atikoa o'atzeko 'aioa da" eta eu'kara
biziberritzeari be+ira Eu'ko #aurlaritzaren" 6oru aldundien" udalen eta
a'kotariko +izarte era+ileen e+itekoak eta ekar1enak 'i'te.atizatzen ditu.
1,,4an onartua zen Eu'kara *iziberritzeko Plan $a+u'iaren berriku'1ena
eta e+uneratzea da ESEP" eta 0ainbat ekintza ze0atz 1ro1o'atzen ditu"
2012!2022 urtaldirako" 0iru 0elburu na+u'i 0auek lortzeko2

! eu'kararen eza+utza zabaltzea"
! eu'kararen erabilera 0anditzea" eta
! eu'kararen kalitatea 0obetzea.

(e+ealdi 0onen 0a'ieran onartutako Eu'ko #aurlaritzaren 2012!2013rako
)obernu Pro+ra.ak" e'an bezala" 0izkuntza 1olitikari ze0arkakota'una
aitortzen dio eta +obernu!5ardunaren ardatzetako bat bi0urtzen du"
0izkuntzen bizikidetza +izarte bizikidetzaren zati banaezintzat 0artuz.
Hau?e da )obernu Pro+ra.aren ?edeetako bat2 .&i$kunt$a %o"itika
go!ernuaren ekint$aren $e#arkako ardat$ gisa e$art$eko
!e#arre$koak diren arau$ko tresnak eta sai"en arteko "ana!esak
garat$ea/ 9Pro+ra.aren 2.3 atala2 Kon1ro.i'oak eu'kararen eta
0izkuntza bizikidetzarekin8 ,. ?edea;.

Horrenbe'tez" Eu'kararen A+enda E'trate+ikoak" 6unt'ean" ESEP 1lanak
berariaz Eu'ko #aurlaritzari e'leitzen dizkion e+inkizunak 5a'otzen ditu eta
be'te 0ainbat ekintza berri ere bere+anatzen ditu8 A+endan 5a'otzen diren
ekintza +uztiak 201/!2013 urtaldian abian 5artzekoak edo burutzekoak
dira. $abar.entzekoa da" 0alaber" Eu'karen A+enda E'trate+ikoaren zati
eta o'a+ai direla" baita ere" doku.entu 0auek2 da+oeneko onartuta
dauden Eu'ko #aurlaritzan Eu'kararen Erabilera $or.alizatzeko Plan
$a+u'ia 9@. Plan+intzaldia;" O'akidetzan Eu'kararen Erabilera
$or.alizatzeko 2. Plana eta EAEko #u'tizia Ad.ini'trazioan Hizkuntzen
Erabilera $or.alizatzeko Plan Orokorra 9200,!201&;8 eta" 0alaber" 201/an
onartzea aurreiku'ten den Ertzaintzan Eu'kararen Erabilera
$or.alizatzeko I. Plan+intza.

*eraz" Eu'kararen A+enda E'trate+ikoaren o'a+ai izan+o dira A+endaren
te'tua bera eta eran'kin 0auek2

Eu'ko #aurlaritzan Eu'kararen Erabilera $or.alizatzeko Plan
$a+u'ia 9@. 1lan+intzaldia; 92013!201&;.

EUSKO JAURLARITZA Hizkuntza Politikarako Sailburuordetza &

O'akidetzaren Eu'kararen Erabilera $or.alizatzeko Plana 92013!
201,;.
EAEko #u'tizia Ad.ini'trazioan Hizkuntzen Erabilera $or.alizatzeko
Plan Orokorra 9200,!201&;.
EI*ko Eu'kararen Erabilerarako Plana 92013!2013;

Eta" era berean" abian den e+ita'.o 0au" onartu a0ala" A+endari erant'iko
zaio baita ere2

Ertzaintzan Eu'kararen Erabilera $or.alizatzeko I. Plan+intza
9lanketan;.

2 KU3EAKETA+ERE3UA) JARRAI-E4A ETA
-ARTE+&ARTZEA

Agendaren kudeaketa+eredua5

'at$orde Eragi"ea eta Jarrai%en 'at$ordea

)obernu Kont'eiluak onartutako Eu'kararen A+enda E'trate+iko 0au"
beraz" #aurlaritza o'oaren 1lan e'trate+ikoa da eta Hezkuntza" Hizkuntza
Politika eta Kultura Saila arduratuko da kudeatzeaz.

A+endaren +idaritza Hizkuntza Politikarako Sailburuordetzak era.an+o du
eta" berak koordinatuko ditu 0izkuntzaren nor.alizaziorako #aurlaritzaren
'ail eta or+ano +uztiek izan+o duten 5arduna.

'at$orde Eragi"ea

*eraz" Hizkuntza Politikarako Sailburuordetzaren ardura1ean Eu'kararen
A+enda E'trate+ikoaren *atzorde Era+ilea eratuko da" eta A+endaren ildo"
eki.en eta ekintza na+u'iak abian 5artzeko eta kudeatzeko erantzukizuna
0artuko du bere +ain. *atzorde Era+ilea 0onela o'atuko da2

Hizkuntza Politikarako Sailburuordetza 9batzordeburua;
HA*E
Et?e1are Eu'kal In'titutua
Kultura Sailburuordetza
Hezkuntza Sailburuordetza
I@APeko Eu'kara %uzendariordetza


Jarrai%en 'at$orde Orokorra2

Halaber" Eu'kararen A+enda E'trate+ikoan 5a'otako ildo" eki.en eta
ekintza +uztien iku'1e+i orokorra" 'ail +uztietakoa" 5a'otzeko eta 0orren
5arrai1ena e+iteko #arrai1en *atzordea eratuko da" ondoko kideek o'atua2

Hizkuntza Politikarako Sailburuordetza 9batzordeburua;
HA*E
Et?e1are Eu'kal In'titutua
Kultura Sailburuordetza
Hezkuntza Sailburuordetza
I@APeko Eu'kara %uzendariordetza
#aurlaritzaren 'ailetako Eu'kara Atalak
Herri Ad.ini'trazio eta #u'tizia Saila
O'akidetza
EI*
Ertzaintza

)ainera" berariazko Erabilera Plan bakoitzak 9Eu'ko #aurlaritzakoa"
O'akidetza" #u'tizia" Ertzaintza; bere #arrai1en *atzorde 1ro1ioa du"
Hizkuntza Politikarako 'ailburuordetzarekin koordinatua.

Agendaren kudeaketa eta *arrai%ena5

*atzorde Era+ilea be0ar denean bilduko da" baina" +ut?ienez" urte
bakoitzaren azken 0iru 0ilabetekoaren 0a'ieran" 0urren+o urtean abian
5arri eta kudeatu be0arreko ekintzak ze0azteko.

#arrai1en *atzorde Orokorra" berriz" be0ar denean bilduko da" baina"
+ut?ienez urtean be0in" 201/ko eta 2015eko a.aieran" A+endaren tarteko
5arrai1ena e+iteko" eta 2013ko a.aieran A+endaren betetze .ailaren
ebaluazioa e+iteko.

Kudeaketa -"ana5

Eu'kararen A+enda E'trate+ikoa onartu eta 0iru 0ilabeteko e1earen
barruan" A+enda 0onen Kudeaketa -"ana e+in+o da" arloz arloko
arduradunak" ekintzak" e1eak eta diru!baliabideak 5a'oz. Halaber" ekintza
0oriek burutzerakoan era+indako 'ektoreekiko 0arre.ana eta 1artaidetza
'u'tatuko da. Kudeaketa Plan 0onetako ekintzak +aratzeko e+okiak diren

EUSKO JAURLARITZA Hizkuntza Politikarako Sailburuordetza ,

5arduketa ad.ini'tratiboak burutuko dira2 diru+"agunt$a deia"diak)
"ankidet$a+#it$ar(enak) araudiak6

-arte+#art$ea2

Eu'ko #aurlaritza oro 0ar" eta Hizkuntza Politikarako 'ailburuordetza
ze0azki" ez ezik" +ainerako 0erri erakundeak" Eu'kararen A0olku
*atzordea" HAKO*A eta a'kotariko +izarte!era+ileak izan+o dira
Eu'kararen A+enda E'trate+ikoaren +ara1enean neurri batean edo be'tean
1arte!0artzaile na+u'iak.

Eu'kararen A+enda E'trate+ikoak era+ile in'tituzional eta 'ozialen
lankidetza aurreiku'ten du.

Hala" Eu'kararen A0olku *atzordeak" 0izkuntza 1olitikaren arloan Eu'ko
#aurlaritzak duen or+ano a0olku!e.aile na+u'iak" bere baitan ditu eu'kal
erakunde 1ubliko na+u'ietako ordezkariak eta eu'kararen e'1arruko
0ainbat +izarte!era+ile eta aditu. A0olku *atzordearen berezko kide dira
(e0endakaria" Hezkuntza" Hizkuntza" Politika eta Kultura 'ailburua"
Hizkuntza Politikarako Sailburuordetza" O+a'un eta -inantza Saila"
Hezkuntza Sailburuordetza" HA*E" EI*" I@AP" Eu'ko (e+ebiltzarra" Araba"
*izkaia eta )i1uzkoako 6oru aldundiak" EUDE( eta Eu'kaltzaindia. Halaber"
eu'kal+intzaren 'ektore de'berdinetako eta eu'kararen lurralde!ere.u
de'berdinetako /0 aditu dira A0olku *atzordearen kide.

HAKO*A 9Herri A+inteak Koordinatzeko *atzordea; 0izkuntza 1olitikaren
arloan ad.ini'trazio de'berdinek duten 5arduna koordinatzeko or+ano
in'tituzional na+u'ia da" eta bertako kide dira Eu'ko #aurlaritza" EAEko
0iru 6oru aldundiak" 0iru 0iriburuetako udalak" EUDE( 9Eu'kadiko Udalen
Elkartea; eta UE7A 9Udalerri Eu'kaldunen 7anko.unitatea;.

Halaber" eki.enak eta ekintzak +aratzerakoan" ka'uan!ka'uan da+okion
era+ilearekin 0arre.anean arituko da arlo 0orren ardura duen or+anoa.

Eu'kararen A+enda E'trate+ikoaren eduki ze0atzak azaldu aurretik"
oinarrizko erre6erentzia eta abia1untu dituen bi doku.entu na+u'ien
9<Eu'kara 21. Itun berritu baterantz= eta ESEP; eduki na+u'ia 5a'otzen da
ondoko bi ataletan.

Hauek dira bi doku.entu 0auen edukiak" laburbilduta2


Euskara 21 Itun !erritu !aterant$ 21

Eu'kara 21 a0ale+ina de6initzeko +araian" akordio eta 1artaidetza 0itzak
datoz burura" 0orie?ek baitira doku.entu 0onen ardatz na+u'iak. Eu'kara
biziberritzearen a0ale+inetan" 1artaide ko1uruaz eta anizta'unez" .ende
0onen 0a'ieran e+in den +o+oeta eta bateratze 'aiorik zabalena eta
adieraz+arriena da" zalantzarik +abe. )o+oeta aniztun 0orren ondorio +i'a"
<Eu'kara 21. Itun berritu betarantz= t?o'tenak e+iten duen ekar1ena
bereziki az1i.arra+arria da" eta 0ori izan+o da etorkizuneko 0izkuntza
1olitikaren +ida na+u'ia.

Haue?ek dira" 0ain zuzen ere" <Eu'kara 21. Itun berritu baterantz=
doku.entuaren oinarri edo zorua ezartzen duten 1rintzi1io na+u'iak2

Adostasunean) %ertsuasioan eta tinkotasun de(okratikoan
oinarritutako #i$kunt$a %o"itikaren %re(ia

Izan ere" bi 0izkuntza o6izial izateak ez du ber.atzen bi 0izkuntzen arteko
berdinta'un!e+oera izatea. )ure +izartean aukera berdinta'unerantz urrat'
'endoak e+iten 5arraitzeko ezinbe'tekoa da ado'ta'unez 5okatzea2
ado'ta'un 1olitiko eta 'ozial zabal batez 5okatzea. Eu'kara biziberritzen
5arraitzeko" eu'kara ere +izartean nor.alta'un o'oz erabili a0al izatera
iri'teko" 0izkuntza 1olitika 1roaktiboa eta era+inkorra +auzatu be0ar da"
eta eu'kararen aldeko 0alako 1olitika 1o'itiboa era+ile 1olitiko eta 'ozialen
eta" azken batean" 0erritarren at?iki.enduaz bakarrik era.an daiteke
aurrera. Hizkuntza 1olitikarekiko 0erritarren at?iki.endu zabalak
ber.atzen baitu 0izkuntza 1olitika 0ori <iraunkorra= izan+o dela" Eu'kadin
0iru 0a.arkada 0auetako e'1erientziak ederki erakut'i di+un le+ez.

-rogresi!otasuna5 at7iki(endua) egingarritasuna eta
errit(o egokia "ot$en dituen %rint$i%ioa

Hizkuntza 1olitika ezin da boluntari'.oan oinarritu" ezin da na0iaren eta
ezinaren arteko .u+a!lerroan barrena ibili. Hizkuntza 1olitikak"
era+inkorra izan+o bada" +izartearen errealitatea 0artu be0ar du aintzat.
Eta +izartearen at?iki.endua zutoin 0artuta" 0elburu e+in+arriak ezarri
be0ar ditu" erori +abe ez +e0ie+ikeria antzuetan" ez +ut?ie+ikeria
ardura+abeetan ere. Ale+ia2 aurrera1ena ziurtatzen duten eta e+in+arri
diren 0elburuak be0ar ditu+u.


Euskara) na$io adskri%$ioa eta %o"itika5 erant$uki$un
so$ia"aren ta"aiatik $aindu !e#arreko #arre(anak

Hizkuntzak era +uztietako identitate ad'kri1zioetara zabalik e+on be0ar
du" 1ert'onaren ad'kri1zio a'kea ber.atzen duen identitate 'i'te.a bat
be0ar du" eu'kaldun 0ut' 'entitzetik e'1ainiar 0ut' 'entitzerainoko
ad'kri1zio +uztiak naturalta'unez onartzen dituena. Ale+ia" eu'kal 0erritar
+uztiak" edozein iku'.olde" ideolo+ia" 1ent'aera na0iz ad'kri1ziotakoak
direla ere" ero'o 'entitu be0ar dira eu'kararekin.

Euskara !i$i!errit$ea) #erritar ororen era!aki(enaren
!aitan

Ezin da iraunarazi erdararen eta eu'kararen .unduen artean batzuetan
'u.atzen den urrunta'una. Eu'kara 0erritar +uztien ondarea da" eta
0erritar +uztiei da+okie" eu'kal 0iztunei ez ezik erdal elebakarrei ere"
0izkuntza 1olitika 6inkatzea eta ado'tea. -unt'ean" izan ere" 5okoan ez
da+o eu'kararen auzia2 5okoan da+oena" berez" eu'kal 0erritarron
0izkuntza bizikidetzaren auzia da8 eta" azken batean" +izarte
bizikidetzarena. Horre+atik" inork ez du bere burua baztertu be0ar eta inor
ez du+u baztertu be0ar lan+intza 0onetatik" etorkizunari be+ira 0erritarron
bizikidetza 'endotzen ari baikara eu'kara biziberritzearekin" bi 0izkuntza
o6izialen e+oera berdinta'unerantz era.anez aukera berdinta'unak
irabazten baitu" eta" ondorioz" bizikidetza 'ozialak. Hizkuntza bizikidetza"
beraz" ko0e'io 'ozialaren .e'edetan.

Adostasune$) itun !erritu !aterant$

Eu'kara +uztion ondarea denez +ero eta elebita'un berdinkidea+oa
eraikitzea +izarte ko0e'ioaren eta bizikidetzaren ele.entu +iltzarri denez
+ero" eu'kara biziberritzearekiko kontzientzia edo kultura kolektiboa
'endotu be0ar du+u +izartean" 0orren +ainean eratu a0al izateko
eu'kararen eta +izarte eleaniztunaren aldeko itun !erritua. Eta
kontzientzia kolektibo 0ori inte+ratzailea izatea na0i badu+u" ado'ta'unean
oinarrituta e+on be0arko du" ado'ta'una baita edozein 1olitika
de.okratikoren 6unt'ezko ezau+arri.

Kont'ent'ua eten+abe elikatzeko 5arrerak" berriz" .al+uta'una eta
aldekota'una e'katzen ditu" t?an1on beraren bi aur1e+i balira bezala.
7al+uta'una" 0erritarren +e0ien+oaren borondatea ez be0artzeko" baizik


eta erre'1etatzeko8 eta aldekota'una ere bai" elebita'un berdinkidea+oa
be+iko ez lukeen .al+uta'una ez litzatekeelako onar+arria izan+o"
0izkuntza bizikidetzaren" bizikidetza 'ozialaren eta" azken batean" ko0e'io
'ozialaren kaltetan arituko litzatekeelako.

Printzi1io 0orien e'1arruan oin 0artuta" <Eu'kara 21. Itun berritu
baterantz= doku.entuak *ardun+i"do na+u'i 0auek identi6ikatzen ditu2

A Le#entasune$ko i"doak 88I (ende #asierako #i$kunt$a
%o"itikarent$at

1; Eu'kararen eza+utza eta erabilera belaunaldi berrietan ber.atzea.
2; Eu'kara o0iko 0izkuntza izan+o duten arna'+une eta 6untzioak
zaindu" indartu eta 0edatzea" eu'kararen belaunez belauneko
tran'.i'ioa ber.atzeko eta erre6erentzialta'un 'oziala indartzeko.
Azken batean" 0elburua ez baita eu'kararen eza+utza zabaltzea"
be'terik +abe" baizik eta eu'kal 0iztunak 'ortzea.
3; -a.ilia!tran'.i'ioa ber.atzea" o'o bereziki 25 urte barru izan+o
diren 30 urtez az1iko +azte elebidunek eu'kara ere izan dezaten
et?eko 0izkuntza. Hau?e du+u etorkizunaren +ako na+u'ia.
/; Eu'kal 0iztunen erkide+oa trinkotzea" eu'kararen erabilerarako
'are o1eratibo 1re'entzialak zein birtualak 0edatuz eta indartuz.
5; Hiri 0andietan eu'kara erabiltzeko aukerak area+otzea" 6a.ilia
eu'kaldunei" +azteei eta 0aurrei le0enta'una e.anez.
3; Elebita'un 1a'iboa 0elduen .unduan" eta +ut?ieneko 0elburutzat"
area+otzea eta 1re'ti+iatzea.
&; Eu'karazko kultura kont'u.oa indartzea" eu'kal kultura indu'tria"
ekoizle eta 'ortzaileekiko iku'1e+i a'katzaile batetik.
4; Eu'kara eta 0aren .unduak etorkinen+ana 0urbiltzea" 0auen
inte+razio zabala eta abera'+arria a0albidetzeko eta eu'kara
erabilera!ere.u de.o+ra6ikoki dina.ikoetara 0urbiltzeko ?edez.
,; Eu'karaz ko.unikatzeko e'tandarrak .al+utzea eta abera'tea"
0iztun berrien adierazkorta'unaren .e'edetan. %uzenta'unaren
iriz1ide bakarretik ko.unika+arrita'unarenera eta
adierazkorta'unarenera i+arotzea.
10; Hizkuntza e'kubideak ere.u 1ublikoan aitortzeko ez ezik
erre'1etatzeko bidean" eu'kara erabiltzeko aukerak ber.atzea.
11; Eu'kararen erakar.ena lantzea eta era e+okian 1roiektatzea2
eu'karak .undu u+ari ditu bere baitan" eta eu'karara datozenen


.unduentzako tokirik ere badu bere barnean. Proiektatzen du+un
baino anizkoitza+oa da eu'kararen unibert'oa" eta are
anizkoitza+oa e+in be0arra du+u" +izartearen 1are anizkoitza
izatera irit'iko bada.
12; Eu'kararen irudiari 1re'ti+ioa e.atea" kultura eta ko.unikazioaren
alorreko lor1enak +arbi 1roiektatuz" batetik" eta" be'tetik" eu'kal
+izartearen ko0e'iorako o'a+ai ezinbe'tekoa dela 1raktikan eta
di'kurt'o 1ublikoan adieraziz.
13; Hizkuntzaren teknolo+iak 9in6or.azio eta ko.unikazioaren
teknolo+iak; eu'kararen +ara1enerako baliatzea" 'arerako
eu'karazko edukiak 'ortzea eta ko.unikaziorako 'are birtualak era
e+okian baliatzea" eu'kararen nor.alizazio eta erabilera aukeren
.e'edetan. Izan ere" eu'karak in6or.azio eta ko.unikazio
teknolo+iak baliatu be0ar ditu" 0ori?e baitu ezinbe'teko baldintza
0izkuntza +uztiz +aratua izatera iri'teko.
1/; Hizkuntza 1olitikaren in+uruko akordiorik zabalena eten+abe elikatu
eta 'endotzea" eu'kararen biziberritzea eta ko0e'io 'oziala e'tu
lotuko dituen itun berritu baten bila.

ESE- 22

Eu'kara Su'tatzeko Ekintza Plana da Eu'kararen A+endaren oinarrian
da+oen bi+arren doku.entua. ESEPek izaera o1eratiboa du" eta" azken
batean" Eu'kara 21ean ezarritako ildo eta 0elburuen +ara1ena lantzen du2
Plan honek lehentasunezko helburuak eta eragin eremuak identifikatuko
ditu, hizkuntza politikako neurriak erabaki eta aplikatuz, euskaraz bizi nahi
duten hiritarrei horretarako aukerak eta bermeak eskaini ahal izateko.

Helburu orokor 0ori aurrera era.ateko 0iru 0elburu e'trate+iko ezartzen
ditu" eta 0orien in+uruan eraikitzen da ondoren azaltzen den e+itura o'oa.
Helburu bakoitzari 0ainbat e'1arru lotzen zaizkio2

Euskararen *a!ekunt$a edo e$agut$a Eu'kararen 5abetze 1roze'u
0orretan 0iru e'1arru nabar.entzen dira2 6a.ilia bidezko tran'.i'ioa"
iraka'kuntza 'i'te.a eta 0elduen eu'kalduntzea.

Euskararen era!i"era. Erabilerari era+iten dioten 6aktore ob5ektiboak
0aue?ek dira" be'teak be'te2 0iztunen ko1urua" +aita'una eta in+uruko
'area. Horiekin batera" ordea" norbanakoaren .otibazioa eta borondatea

EUSKO JAURLARITZA Hizkuntza Politikarako Sailburuordetza 1/

ere A6aktore 'ub5ektiboak" ale+iaA erabaki+arriak dira 0izkuntzaren
erabileran. Hortaz" 6aktore 0orietan +uztietan era+in na0i du+u A+enda
0onen bidez" ekintza ze0atzak +auzatuz e'1arruotan2 ad.ini'trazioan eta
zerbitzuetan" +une +eo+ra6iko eu'kaldunenetan" arlo 'ozioekono.ikoan"
ai'ian" kiroletan eta abarretan.

Euskararen e"ikadura Hizkuntza era e+okian erabiltzeko" 0iztunak
ereduak eta edukiak be0ar ditu" bere 0izkuntza 5arduna abera'teko. Sail
0onetan 'artzen diren e'1arru na+u'iak 0auek dira2 liburu+intza"
kultur+intza" 1ublizitatea" Bor1u'!1lan+intza eta eu'kararen kalitatea"
0edabideak eta in6or.azioaren eta ko.unikazioaren teknolo+iak.

*eraz" 0auek dira atal bakoitzean lantzen diren e'1arruak2

Euskararen *a!ekunt$a edo e$agut$a
1. -a.ilia bidezko tran'.i'ioa
2. Iraka'kuntza
3. Eu'kalduntze!al6abetatzea
Euskararen era!i"era
4. Ad.ini'trazioa
5. )une +eo+ra6iko eu'kaldunenak
6. Arlo 'ozioekono.ikoa
7. Ai'ia eta kirola
Euskararen e"ikadura
8. (iburu+intza
9. Kultur+intza
10. Publizitatea
11. Cor1u'!1lan+intza eta eu'kararen kalitatea
12. Hedabideak
13. In6or.azioaren eta ko.unikazioaren teknolo+iak
14. Sent'ibilizazioa eta .otibazioa
15. *arruko 1roiekzioa
16. Kan1oko 1roiekzioa


3 LORTU 4A&I 3ITU,U4 &EL'URUAK E3O
AURRERA-AUSO 4EUR,ARRIAK

Eu'kara Eu'kal Herriaren berezko 0izkuntza eta" +aztelaniarekin batera"
o6iziala da Eu'kal Autono.ia Erkide+o o'oan. Eu'kal 0erritar orok du
e'kubidea eu'karaz 5akiteko eta edozein e'1arrutan eu'kara erabiltzeko.
Eu'kal +izartea eten+abe adierazten ari da +izarte elebiduna izan na0i
duela" eta" 0orrenbe'tez" 0erri ad.ini'trazioen e+itekoa da 0erritarrei na0i
duten 0izkuntza o6izialean aritzeko eta bizitzeko e'kubidea ber.atzea.
Alabaina" +aurko e+oera 'oziolin+ui'tikoan" 0izkuntzari da+okionez" aukera
berdinta'una ez da+o errealitatean ber.atua +ure +izartean.

Horre+atik" elebita'un orekatua+o batera iri'teko" erakunde 1ublikoen eta"
ze0azki" eu'kararen aldeko 1olitika 1roaktiboa bultzatzen du Eu'ko
#aurlaritzak" 0iru .odutara2

Alde batetik" elebita'una 'u'tatzeko eta ber.atzeko "ege+arauak
landuz" betez eta betearaziz.

*e'tetik" elebita'un orekatu batera eta aukera berdinta'unera
+erturatzeko #i$kunt$a %o"itika de6inituz eta 'u'ta1en 1olitika 0ori
+aratzeko !a"ia!ideak 5arriz.

Eta" azkenik" elebita'unaren balioen" eu'kararen eta eu'kara!
erabileraren aldeko kon%ro(isoa" sentsi!i"i$a$ioa eta
eredugarritasuna landuz.

*eraz" .aila eta ere.u +uztietako 0erri a+inte orok du e+inkizun
erabaki+arria eu'kara iraunarazteko eta biziberritzeko zere+inean. *aina
0izkuntza 1olitika era+inkorra izan+o bada" ezinbe'tekoa izan+o du
gi$artearen ones%ena eta at7iki(endua bere+anatzea. Horre+atik"
Eu'kararen A+enda E'trate+iko 0onen eta" oro 0ar" 0izkuntza 1olitikaren
ildo eta e'1arru +uztietan" ad.ini'trazioaren eta +izartearen arteko
elkarlana bilatu eta 'u'tatuko du eten+abe Eu'ko #aurlaritzak"
euska"gint$a institu$iona"aren eta euska"gint$a so$ia"aren arteko
'iner+iak 'endotzeko eta indarrak bateratzeko.

Azken batean" Eu'ko #aurlaritzak #i$kunt$a %o"itika iraunkorra
bultzatzeko kon1ro.i'oa berre'ten du doku.entu 0onekin2 eu'kara
biziberritzen 5arraitzea eta elebita'un orekatua+o batera 0urbilaraztea


ber.atzen duen 1olitika" baina" aldi berean" e+in+arria den 1olitika"
+izartearen borondatean eta ado'ta'unean oinarrituta da+oelako eta
unean uneko errealitate 'oziolin+ui'tikoa aintzat 0artzen duelako.

*eraz" Eu'kararen A+enda E'trate+iko 0onen 0elburua da eu'kararen
bilakaera 'oziolin+ui'tikoaren adierazle na+u'ietan aurrera1enak era+iten
5arraitzea eta aurrera%auso neurgarriak e.atea 0onako 0auetan2

Eu'kal biztanleriaren eu'kara!+aita'un orokorrean
Eu'kal biztanleria elebakarraren eu'karazko oinarrizko eza+utzan
Eu'kal 0erritarren eu'kararen erabileran
Eu'ko #aurlaritzaren e'1arruan eu'karak lan!0izkuntza +i'a duen
erabileran
Eu'kal biztanleriaren eu'kararekiko at?iki.enduan
Eu'ko #aurlaritzaren e'1arruan eu'kara zerbitzu 0izkuntza +i'a
orokortzera bidean
Eu'ko #aurlaritzaren .endeko 'ozietate 1ublikoetan eu'kararen
1re'entzia 'endotzera bidean
Eu'ko #aurlaritzaren ordezkarien eta or+anoen 5ardun 1ublikoan
eu'karak duen erabilera .ailan
Eu'ko #aurlaritzaren eta +ainerako 0erri a+inteen arteko
0arre.anetan eu'karak duen erabilera .ailan
Eu'ko #aurlaritzan Hizkuntza O6izialak Erabiltzeko Iriz1ideetan
Eu'ko #aurlaritzako lan+ileen eta erakunde!ordezkarien 0izkuntza!
+aita'unean
Eu'ko #aurlaritzako lan+ileen eta erakunde!ordezkarien
eu'kararekiko at?iki.enduan
7erkataritza +une 0andietan eta zerbitzu unibert'alak 9ura"
elektrizitate" +a' 0ornitzaileak eta be'te; e.aten dituzten en1re'a
0andietan kont'u.itzaileen 0izkuntza e'kubideak duten betetze
.ailan
7erkataritza eta o'talaritza orokorraren arloko eu'kararen
erabileran
In6or.azio eta ko.unikazioaren teknolo+ietan eu'karak dituen
baliabideetan eta erabileran

*e'teak be'te Eu'kararen A+enda E'trate+ikoaren e'kutik erdiet'itako
0elburuak neurtzeko kontuan 0artuko dira Eu'kararen Inke'ta
Soziolin+ui'tikoaren eta 7a1a Soziolin+ui'tikoaren 92013; adierazleak eta"

EUSKO JAURLARITZA Hizkuntza Politikarako Sailburuordetza 1&

0alaber" erabilera 1lan e'1ezi6iko bakoitzean 5a'otako adierazleak" ze0azki
0auek2

Eu'kararen A+enda E'trate+ikoaren ebaluazio adierazleak2

&e"!urua) aurrera%auso
neurgarriak eragitea es%arru
#auetan
Adiera$"ea
Eu'kal biztanleriaren eu'kara!
+aita'un orokorrean
1.1. Hizkuntza!+aita'una" lurraldearen arabera. EAE 9D;
1.2. Eu'kaldunen bilakaera" lurraldearen arabera. EAE 9D;
1.3. Eu'kaldunen bilakaera" adinaren arabera. EAE 9D;
Eu'kal biztanleria elebakarraren
eu'karazko oinarrizko eza+utzan
2.1. Elebidun 0artzaileen bilakaera" lurraldearen arabera. EAE 9D;
2.2. Partzialki eu'kaldun berrien bilakaera" lurraldearen arabera. EAE
9D;
2.3. A1 eta A2 ziurta+iriak e'kuratzen dituzten ko1urua
Eu'kal 0erritarren eu'kararen
erabileran
3.1. Eu'kararen erabileraren bilakaera. EAE 9D;
3.2. Eu'kararen erabilera adinaren arabera. EAE 9D;
3.3. Eu'kararen erabileraren bilakaera et?ean. EAE 9D;
3./. Eu'kararen erabileraren bilakaera ere.u 0urbilean. EAE 9D;
3.5. Eu'kararen erabileraren bilakaera ere.u 6or.alean. EAE 9D;
Eu'kal biztanleriaren
/.1. Eu'kara 'u'tatzeari buruzko 5arreraren bilakaera. EAE 9D;
/.2. Eu'kara 'u'tatzeari buruzko 5arreraren bilakaera" 0izkuntza!
+aita'unaren arabera. EAE 9D;
/.3. Eu'karari buruzko intere'aren bilakaera. EAE 9D;
Eu'ko #aurlaritzaren e'1arruan
eu'karak lan!0izkuntza +i'a
duen erabileran
5.1. Eu'karaz 'ortzen den doku.entazioaren indizea
5.2. (an bileretako eu'kararen erabileraren indizea

Eu'ko #aurlaritzaren e'1arruan
eu'kara zerbitzu 0izkuntza +i'a
orokortzera bidean
3.1. Eu'kararen erabileraren bilakaera arretako eta 5ende aurreko
zerbitzuetan
3.2. E(E*IDEn 5a'otako ke?a ko1urua
Eu'ko #aurlaritzaren .endeko
'ozietate 1ublikoetan
eu'kararen 1re'entzia
'endotzera bidean
&.1. Sozietate 1ublikoetako erabilera!1lanen bilakaera. Eu'ko #aurlaritza
&.2. Sozietate 1ublikoetako idatzizko kan1o 0arre.anen 0izkuntzaren
bilakaera. Eu'ko #aurlaritza
&.3. Sozietate 1ublikoetako a0ozko kan1o 0arre.anen 0izkuntzaren
bilakaera. Eu'ko #aurlaritza
Eu'ko #aurlaritzaren ordezkarien
eta or+anoen 5ardun 1ublikoan
eu'karak duen erabilera .ailan
4.1. Eu'kararen erabileraren e0unekoa denbora eta +aiaren arabera2
(e+ebiltzarrean" 0edabideen aurrean" be'telako ekitaldietan


Eu'ko #aurlaritzaren eta
+ainerako 0erri a+inteen arteko
0arre.anetan eu'karak duen
erabilera .ailan
,.1. Ad.ini'trazioen arteko 0arre.anetako eu'kararen erabileraren
bilakaera
Eu'ko #aurlaritzan Hizkuntza
O6izialak Erabiltzeko Iriz1ideetan

10.1. Eu'ko #aurlaritzan Hizkuntza O6izialak Erabiltzeko Iriz1ideen
a1likazioaren betetze .aila
Eu'ko #aurlaritzako lan+ileen eta
erakunde!ordezkarien
0izkuntza!+aita'unean
11.1. Eu'ko #aurlaritzako Hizkuntza!e'kakizunen betetze .aila
11.2. Eu'ko #aurlaritzako erakunde!ordezkarien 0izkuntza!+aita'una
Eu'ko #aurlaritzako lan+ileen eta
erakunde!ordezkarien
12.1. Eu'ko #aurlaritzako lan+ileen eta erakunde!ordezkarien balorazioa
#aurlaritzako erabilera!1lanarekiko
12.2. Eu'ko #aurlaritzako lan+ileen eta erakunde!ordezkarien a'i'tentzia
eta 1arte!0artze aktiboa #aurlaritzako erabilera!1laneko eki.enetan
7erkataritza +une 0andietan eta
zerbitzu unibert'alak 9ura"
elektrizitate" +a' 0ornitzaileak
eta be'te; e.aten dituzten
en1re'a 0andietan
kont'u.itzaileen 0izkuntza
e'kubideak duten betetze
.ailan
13.1. A0ozko kan1o 0arre.anen 0izkuntzaren bilakaera 5arduera
'ektorearen arabera. EAE 9D;
13.2. Idatzizko kan1o 0arre.anen 0izkuntzaren bilakaera 5arduera
13.3. *ezeroaren arreta zerbitzuaren 0izkuntzaren bilakaera 5arduera
7erkataritza eta o'talaritza
orokorraren arloko eu'kararen
erabileran
1/.1. 123E2004 Dekretuak" kont'u.itzaile eta erabiltzaileen 0izkuntza
e'kubideei buruzkoak" eta berau aldatzen duen 20/E2010
Dekretuak" ezarritako araudiaren betetze .aila" betetzen duten
en1re'a ko1uruaren arabera.
In6or.azio eta ko.unikazioaren
teknolo+ietan eu'karak dituen
baliabideetan eta erabileran
15.1. Eu'kararen Interneteko 1o'izioa
15.2. Eu'kararen t:itter!eko 1o'izioa
15.3. Eu'karazko itzultzaile auto.atikoaren 0izkuntza!1areen ko1urua eta
erabiltzaile ko1urua
15./. Eu'karazko nabi+atzaileen erabiltzaile ko1urua
15.5. A+erkari di+italen ko1urua
15.3. Fiki1ediako eu'karazko 'arrera ko1urua

Oharra: Adierazle horietako hainbat, normala denez, Mapa Soziolinguistikoaren
eta Inkesta Soziolinguistikoaren emaitza eta datuekin elikatuko dira batez ere.

*ilakaera 'oziolin+ui'tikoan aldaketa e'an+urat'uak 'ortzeko denbora
tarte nabar.ena be0ar izaten den arren" azken 0o+eita 0a.ar urteotan
eu'kararen bilakaerak izan duen 5oera 1o'itiboa berritzea eta 'endotzea

EUSKO JAURLARITZA Hizkuntza Politikarako Sailburuordetza 1,

bilatuko da A+endarekin 2013!2013 e1ealdian" are'tian ai1atu diren
adierazleetan 0azkundea era+inez.

A+endaren edukiak kudeatzeari da+okionez" 13 lan!ildo de6initzen dira
Eu'kararen A+enda E'trate+ikoan" non 3/ eki.en eta 134 ekintza 5a'otzen
baitira.

A+endaren betetze .ailari da+okionez" 134 ekintza 0oriek e1e 0auetan
abian 5arrita e+otea aurreiku'ten da2

D 30 201/ko a.aierarako
D &5 2015eko a.aierarako
GD ,0 2013ko a.aierarako

E$agut$a eta era!i"era 31

Hizkuntza 5akitea da erabileraren ezinbe'teko baldintza" 5akite 0ut'ak
ber.atzen ez duen arren 0izkuntzaren erabilera. *eraz" bi e'1arru 0oriek
ondoren+o belaunaldietan indartzea izan+o du+u 0elburu ze0atz. Ondoko
+ra6ikoek eraku'ten duten .oduan" ez da 0au 0ut'etik 0a'i be0arreko
lana" ezta +ut?ia+o ere. Azken 0iru 0a.arkadetan aurrera1en 0andia e+in
du eu'karak" bai eza+utzari da+okionez" bai eta erabilerari da+okionez ere"
na0iz eta erabileran" uler+arria den eran" neurri a1ala+oan e+in duen
aurrera. Eu'kararen eza+utzari da+okionez" euska" #e$kunt$a siste(ak
eta #e"duen euska"dunt$e siste(ak egindako ekar%enari esker
e#unka (i"a #i$tun ira!a$i ditu euskarak )ainera" adinari be+ira"
!e"auna"di ga$teenak dira gaur egun e"e!idunenak 9beraz"
eu'kaldunenak;. Duela 0o+eita 0a.ar urte 1o1ulazio za0arrena zen
eu'kaldunena" baina" e+un" 1o1ulazio +azteena da elebidunena. Eu'kal
Autono.ia Erkide+oan" 13!2/ urte bitarteko +azteetan" bi 0eren dira
elebidunak. Eta 0a.a'ei urtetik be0erakoetan 5oera 0ori area+otu e+iten
da nabar.en. Erabilera eta eza+utza .ailarik altuena duten taldeak
+azteenak izatea 1oz+arria da" eta eraku'ten du eu'kara biziberritzeko
1roze'ua norabide onean doala. Dena dela" 0onek ez di+u la'aitzeko
arrazoirik e.aten" oraindik ere irabazteko +uneak badaude eta. Hurren+o
urteak +iltzarri izan+o dira 5oera 0au 6inkatzeari be+ira" eta" beraz" A+enda
0onen 0elburuen artean +arrantzi berezia 0artuko dute eu'kararen


eza+utza eten+abe 0anditzeak eta erabilera a0al den .aila
nor.alizatuenera era.ateak" 0izkuntza aukeren berdinta'una errealitate
bi0urtzeko.

Ondoko +ra6ikoetan 91. eta 2. +ra6ikoak; a+ertzen da zer bilakaera izan
duen eu'karak eza+utzan eta erabileran. Eza+utzari da+okionez" eu'kara
dakitenen ko1urua eten+abe ari da 0azten. EAEn 13 urtetik +orako
biztanleen D 32 elebiduna da" eta D 1&"2 elebidun 0artzailea. 300.000
elebidun daude +aur e+un" 1,,1n baino 140.000 +e0ia+o. Halaber" EAEn
+ero eta +e0ia+o dira eu'kara erabiltzen duten 1ert'onak. *iztanleen D
20k eu'kara +aztelania adina edo +e0ia+o erabiltzen du" eta be'te D 4",k
ere erabiltzen du eu'kara" na0iz eta +aztelania baino +ut?ia+o.

1 gra9ikoa+ Euska"dunen !i"akaera EAE) 1:;1+2011 0<1

21,9
4
15,2
40
27,4
8,6
19
46,1
32,1
16
24,8
51,5
36,4
22,9
30,3
52,6
0
10
20
30
40
50
60
EAE Araba Bizkaia Gipuzkoa
1981 1991 2001 2011
Iturria: Biztanleriaren eta Etxebizitzen Zentsuak


2 gra9ikoa+ Euskararen era!i"era5 euskara erdara !este edo ge#iago
era!i"t$en dutenen !i"akaera EAE) 1::1+2011 0<1

Hiru+arren eta lau+arren +ra6ikoetan" berriz" a+eri da elebidunak zenbat
diren adinaren arabera eta zenbat diren eu'kara +aztelania adina edo
+e0ia+o erabiltzen dutenak.

Hala" 0iru+arrenean" 0ain zuzen ere" 0iru datu .ota e.aten dira2 adin
talde bakoitzean da+oen elebidunen ko1uru ab'olutua" adin talde
bakoitzean da+oen elebidunen e0unekoa 9D;" eta adin talde bakoitzeko
1o1ulazio o'oaren barruan zenbat diren eu'kara +aztelania adina edo
+e0ia+o erabiltzen dutenak 9D;.

(au+arrenean" azkenik" adierazten da adin talde bakoitzean dauden
elebidunen 1ortzenta5ea 9D; eta" adin talde bakoitzeko elebidunen artean"
zenbat diren eu'kara +aztelania adina edo +e0ia+o erabiltzen dutenak
9D;8 beraz" elebidun +uztiek eu'karaz +aztelaniaz adina edo +e0ia+o
e+in+o balute" erlazioaren balioa 1 izan+o litzateke. Parado?ikoa da2
+izarte o'oa kontuan 0artzen badu+u" adin talde +azteenetan +ertatzen da
eu'kararen erabilera indizerik altuena 9eu'kara eza+utzaren 0azkundea
15,7
0,5
9,1
33,5
18,7
2,4
11,7
38,1
20
4,3
12,8
39
0
5
10
15
20
25
30
35
40
45
EAE Araba Bizkaia Gipuzkoa
1991 2001 2011
Iturria: Inkesta Soziolinguistikoak


batez ere adin talde +azteenetan ari delako +ertatzen;8 baina" 0ona
1arado?a2 1o1ulazio elebidunaren barruan" 0ain zuzen" adin talde
+azteenetan +ertatzen da erabilera indize ba?uena. Honek eraku'ten di+u
+azteen artean 0obekuntza tarte nabar.ena du+ula erabilerari
da+okionez.

3+ gra9ikoa -o%u"a$io osoa5 gaitasunaren eta era!i"eraren arteko
er"a$ioa) ko%urua kontuan i$anda 2011

26,8
22,3
19,7
16,7
19,3
103.878
141.995
157.642
99.386
97.161
15
17
19
21
23
25
27
29
15 25 35 45 55 65 75
E
r
a
b
i
l
e
r
a
Elebidunak
16-24
25-34
35-49
65<
50-64
Adin ta"deak


=+ gra9ikoa -o%u"a$io e"e!iduna5 gaitasunaren eta era!i"eraren arteko
er"a$ioa) adin ta"dea kontuan i$anda

Eza+uerari da+okionez" iraka'kuntza 'i'te.aren +arrantzia ai1atzea
ezinbe'tekoa da. Eu'kadi 0ezkuntza 'i'te.a 1ro1ioa +aratzen 0a'i zenetik
beretik" urterik urte" eu'kal +izarteak ar+i eta +arbi e+in du #e$kunt$a
siste(a e"e!idunaren alde. Eta" etorkizunari be+ira" ar+i adierazten ari
da +izarte elebiduna ez ezik gi$arte e"eani$tuna izan na0i duela >>I.
.endean. *eraz" eu'kal e'kolak 0erritar eleaniztunak 'ortu be0ar ditu.

E'kualdeetako eta Ere.u Urriko Hizkuntzen Euro1ako )utuna aintzat
0artuta" in+uruneak eta interakzio 'ozialak +aztelaniaren erabilera
errazten duela +o+oan 0artuta eta" e+in diren ebaluazioen ar+itan" 0alako
in+urune 0orretan be0ar be'teko eu'karazko +aita'un ko.unikatiboa
e'kuratzeko iraka'!ika'1roze'uan eu'kara erabiltzea 6unt'ezkoa dela
6ro+atua da+oela kontuan 0artuta" 0ezkuntza .arko eleaniztun 0orrek
eu'kara izan+o du ardatz" 0ain zuzen ere bi 0izkuntza o6izialen artean +aur
e+un da+oen de'oreka +ainditzearren eta 0izkuntzen berdinta'un 'oziala
eta ika'leentzako aukera!berdinta'una 'u'tatzearren. Horre+atik" era
berean" 0ezkuntza 'i'te.ak ziurtatu e+in+o du eu'kararen erabilera"
o0izkoa eta nor.alizatua" e'kola barruko eta kan1oko 5ardueretan eta" oro
0ar" e'kolaren 5ardunean.


*eraz" 0izkuntza!iraka'teredu +uztietan eu'kararen 5abekuntzaren
e.aitzak 0obetzeko" ika'.aterialak eta .etodolo+iak 0obetuko dira"
iraka'leen 0izkuntza +aita'una 'endotzen 5arraituko du+u" eta A eredua
duten ika'tet?eetan" eu'kara iraka'!0izkuntza ere" +aur baino neurri
zabala+oan" izatea bultzatuko du+u. Halaber" *at?ilerrean eta (anbide
Heziketan * eredua era 1ro+re'iboan 'artuko du+u" derri+orrezko
e'kolalditik datozen ika'leentzako e'kaintzak 5arrai1en ko0erentea+oa izan
dezan8 eta +radu zein +raduondoko ika'ketetan ere eu'karazko e'kaintza
area+otzen 'aiatuko +ara. Era berean" eu'kara e'kolako 0arre.an
0izkuntza nor.alizatua izatea 'u'tatuko da ika'tet?e 1roiektuetan.

Azken batean" euskara ardat$ duen esko"a e"eani$tunaren !itarte$"
0elburua izan+o da ika'leek" bizitzaren arlo de'berdinetan" !i #i$kunt$a
o9i$ia"ak) a#o$ eta idat$i$) era egokian eta eraginkorrean
era!i"t$eko gaitasuna e'kuratzea.

*e'talde" et?ean edo e'kolan eu'kara 5a'o ez duten 0erritar 0elduei na0iz
etorkinei eu'kara ika'teko aukera eta bitarteko era+inkorrak e'kaini be0ar
zaizkie" 0elduen eu'kalduntze 'arearen bitartez. Hezkuntza 'i'te.arekin
batera" &e"duen euska"dunt$ea eu'kararen eza+utza indartzeko oinarri
'endoa izan da" da+oeneko e0un .ila 0iztun in+uru e.an baitizkio
eu'karari. *eraz" eu'kalte+ien 'areak betetzen duen e+inkizuna
'endotzeko" Helduen Eu'kalduntzearen Oinarrizko CurriBulu. berritua
onartuko du HA*Ek" Hizkuntzen Euro1ako Erre6erentzia 7arko
*ateratuaren 'ei .ailak 5a'oz. HEOC berriaren bitartez" +ainera" 0elduen
eu'kara iraka'kuntza Euro1ako Erre6erentzia 7arko *ateratura +uztiz
e+okitzearekin batera" Euro1ako 7arko *ateratua bera eu'kararen e+oera
'oziolin+ui'tikora e+okitzeko bideak urratuko ditu+u" eu'kararen
ika'kuntzaren iku'1e+i ko.unikatiboan +e0ia+o 'akonduz.

Era!i"erari da+okionez" berriz" bizia eta zabala izatea lortzeko bideak 5arri
be0ar ditu+u" betiere eu'kara 0arre.an e'1arru bizietan .ur+ilaraziz.
E'1arru 0orien artean ai'ialdia" kirola" kultura eta bereziki +azte .unduko
ko.unikazioa izan be0ar dira kontuan" baina arlo 'ozioekono.ikoa eta
0edabideak a0antzi +abe.

Ai'ialdian eta kirolean eu'kararen erabilera indartzeak 0izkuntzaren
iku'1e+i ludikoa 'endotzen la+unduko luke" batzuetan izan o0i duen kut'u
akade.iko 0ut'a +aindituz eta erakar+arria+oa e+inez8 1re'ti+ioa ere
irabaziko luke +ainera e'1arru anizta'unari e'ker. %entzun 0onetan"


!egira"e eta entrenat$ai"e euska"dunak izatea ezinbe'tekoa da" eta"
beraz" 0orretarako bide ezberdinak 5orratuko ditu+u 91re'takuntza"
.ateriala" diru!la+untzetako 0izkuntza iriz1ideakH;8 be'talde" !ate$ ere
ga$teei $u$enduriko %roduktu eta eki(enetan) euskara$koen
eskaint$a "e#enetsi edo sustatuko dugu" berrikuntza 1ro1ioak
a'.atuz edota .odako +auzak a0alik eta azkarren lokalizatuz.

E'an du+un .oduan" ar"o so$ioekono(ikoa ere eu'kararen erabilera
'u'tatzeko e'1arru +arrantzit'ua da. Izan ere" eu'kararen erabilerari
bultzada bat e.an na0i badio+u" eu'karak en1re'a!.unduan 1re'entzia
0andia+oa lortu be0ar du" 0izkuntza erabil+arria dela iku'arazi be0ar da"
lan!0izkuntza izan daitekeela 6ro+atu. Horretarako" datozen urteetan
en1re'etako Erabilera Planak 'u'tatzen 5arraituko du+u" +ainerako 0erri!
ad.ini'trazioekin elkarlanean" E*P$ eta ESEP 1lanen +ara1enaren baitan.
Era berean" arlo 'ozioekono.ikoko era+ile na+u'iekin 9en1re'ari elkarte"
lan+ileen 'indikatu eta abarrekin; en1re'a .unduan eu'karak 1re'entzia
eta erabilera 0anditzeko bideak landuko ditu+u2 akordioak" 0izkuntza!
iriz1ideakH Orobat" .erkataritzaren arloan 0erritarren 0izkuntza
e'kubideak +auzatzeko araudia e+okitzen eta +aratzen 5arraituko du+u.

Hedabideek o'atzen dute erabilera 'endotzeko landuko du+un be'te
alorra. Eu'karazko 0edabideen 'ektore 'endo bat izatea +iltzarria da
eu'karen erabilera bultzatzeko eta 0izkuntzari berari 1re'ti+ioa e.ateko"
0au da" eu'karazko kont'u.oa 'u'tatzeko na0iz 'ent'ibilizazio eta
.otibazioa era+iteko. )aur e+un" ordea" unitate t?iki a'koz o'aturiko
.ultzoa dela e'an +enezake" na0iz eta e+ituratzeko lanetan +o+oz
di0arduen. Horre+atik" 'ektorea indartu" e+ituratu eta 'u'tatzeko 1olitikari
5arrai1ena e.an+o dio+u" eta irakurleen eta iku'!entzuleen +o+o!a1etak
a'etzeko a0ale+inak 'u'tatuko ditu+u. Horretarako" eu'karazko
0edabideak 6inantzatzeko la+untzak eta eu'kararen erabilera +ainerako
0edabideetan ere 'u'tatzeko la+untzak e.an+o ditu+u. Halaber" iku'!
entzunezkoen arloko ko.unikazioa lantzeko berariaz 'ortua den EI* ente
1ublikoaren +idaritza1ean eu'karazko iku'!entzunezkoen kalitatezko
e'kaintza o'atzen 5arraituko du+u.

31+ EUSKARARE4 ,AITASU4A ETA ERA'ILERA
,i$arte e"e!iduna sustat$ea eta) eguneroko !i$it$an t7ertatu$)
euskara gaurko eta etorki$uneko #i$kunt$a i$an dadin !er(at$ea)
era %rogresi!oan eta orekatuan) egun !ere e$ dituen es%arruetara
eta %ertsonengana $a!a"du$ eta #aiek euskarara erakarri$


1. Herritarren artean eu'kal 0iztunen ko1urua 0anditzen 5arraitzea"
0ezkuntza 'i'te.aren" 0elduen eu'kalduntze 'i'te.aren eta 6a.ilia
tran'.i'ioaren bitartez.
2. Eu'kararen +izarte erabileran aurreratzen 5arraitzea" e'1arru
6or.aletan eta" batez ere" ez 6or.aletan.
311+,aitasunaren ar"oan2

Eu'kara ardatz duen 0ezkuntza 'i'te.a eleaniztun batean ika'leek"
a0oz eta idatziz" bizitzaren alor de'berdinetan" bi 0izkuntza
o6izialak era e+okian eta era+inkorrean erabiltzeko +aita'una
ber.atzea.
Eu'kararen eza+utza bizitza o'orako ika'kuntzaren .arkoan
t?ertatzea.
E'kola .aterialak" IK baliabideak eta te'tuliburuen 0izkuntzaren
kalitatea zaintzea.
Iraka'leen eu'kararen eza+utza .aila eta eu'karazko kon1etentzia
ko.unikatiboak 0obetzeko 0a'ierako eta eten+abeko 1re'takuntza
e'kaintzea IRA(Eren bitartez.
Eu'kara 9eta be'te 0izkuntzetako; iraka'leak trebatzea 0izkuntzen
didaktikan e+indako azken bilakaeretan" bai 0a'ierako
1re'takuntzan bai eta eten+abekoan ere.
Iraka'leen eten+abeko 1re'takuntza orokorra eu'karaz e+iteko
e'kaintza ber.atzea <Pre't )ara= 1ro+ra.aren bitartez.
Ika'leen 0izkuntza e+oeratik abiaturik" 0au da kontuan izanik
+e0ien+o bat 2. edo 3. 0izkuntzan ari dela be'te arloetako
eza+uerak 5a'otzen" didaktikak eta iku'1e+iak e+okitzea.
Unibert'itateaz aurretiko iraka'kuntzaren ibilbidean" +ut?ienez bi
unetan ika'leen 0izkuntza +aita'una neurtuko duen 'i'te.a
+aratzea.
(anbide 0eziketan eu'karazko e'kaintza zabaltzea" bai eu'karazko
lerroa indartuz" bai eta * eredua abiarazteko 1lan+intza e+inez.
)raduko ika'ketetan" 0autazko eta derri+orrezko iraka'+aiak
eu'karaz e+iteko aukera zabaltzea" betiere e'kaintzaren
bikoizta'unak 'ai0e'tuz.
)raduondoko e'kaintzetan eu'kararen 1re'entzia ziurtatzea.
Unibert'itatean eu'karazko ika'ketak indartzea" iraka'leen
1re'takuntza 0obetuz eta ika'.aterialak e'kainiz.
*at?iler+oan eu'karazko e'kaintza zabaltzea" bai eu'karazko lerroa
indartuz" bai eta * eredua abiarazteko 1lan+intza e+inez.


Helduen eu'kalduntzearen 'area 'endotuz" 0erritar elebidunen
ko1urua 0anditzeko eta oinarrizko eu'kararen eza+utza a0alik eta
+e0ien orokortzeko bidea e+itea.
Helduen eu'kalduntzearen arloko ika'1roze'ua azkartzeko neurriak
0artzea.
HA*E" (A$*IDE" udal" udal eu'kalte+i" eu'kalte+i 1ribatu
0o.olo+atu" Hizkuntza E'kola O6izial" IRA(E" I@AP eta e'1arruko
+ainerako a+ente 1ubliko eta 1ribatuen arteko o'a+arrita'una
aztertu eta 'endotzea.
-inantzaketa e+onkorrarekin loturik" eu'kalduntze 1roze'uan
aldatzen doazen 1re.iei .al+uta'unez erantzuteko 'i'te.a bat
eratzea.
*arnete+ien berezita'una kontuan 0arturik" 6inantzaketa 'i'te.a
e+oki bat eratzea.
Helduen eu'kalduntze 'arean HEOCa berritzea" +aita'un 0elburu
.ailakatu ze0atza+oak ezartzeko" eta ika'1roze'uak azkartzeko eta
0obetzeko.
Helduen eu'kalduntze 'arean ika'.aterial" bitarteko eta
antola.endu aurreratuak bultzatzea" 0obekuntza eten+abea
'u'tatzeko.
Helduen eu'kalduntzeko eu'kalte+ien 'are!e+iturak 'endotzea"
+izartearen be0arrei a0alik eta ondoen erantzun a0al izateko.
Eu'kara e+iaztatzeko 'i'te.a duten erakunde eta or+anoen arteko
elkarlana e'tutzea" deialdiak eta 1roze'uak koordinatzeko eta
'i'te.a bateratura urrat'ak e+iteko.
Eu'kalte+ien 'arean oinarrizko A1 eta A2 .ailak ere ezartzea eta
e+iaztatzea" eta ika'leen diru!la+untzetarako kontuan 0artzea.
E+un+o eu'kalduntze BurriBulu.ak Euro1ako Erre6erentzia 7arko
*ateratuta e+okitzea" eta 7arkoa *ateratua bera eu'karara
e+okitzea.
Azterketen 'i'te.a eta ereduak 0obetzeko +o+oeta bideratu eta
ondorioak a1likatzea.
Eu'kara iraka'le!tutoreen berariazko 6or.azioa be0ar eta
.etodolo+ia berrietara e+okitu eta 0edatzea.
Helduak eu'kalduntzeko alorreko .aterialak" .etodoak eta
baliabideak eten+abe e+uneratzea.
*izialdi o'oko ika'kuntzaren le+e!e'1arruan" eu'kara ika'teko
ika'taroak di'einatu eta e'kaintzea.


312+Era!i"eraren ar"oan5

Eu'kararen erabilera 'ozialerako aukerak area+otzea" le0enta'una
5arriz ai'ialdi e'1arruko 5ardueretan.
)azteen 0arre.an eta ko.unikazio e'1arruetan 9kulturan"
.u'ikan" kiroleanH; eta bitartekoetan 9IKetan" 'areanH;
eu'kararen 1re'entzia 0anditu dadin 'u'tatzea.
(an .unduan eu'kararen erabilera 'u'tatzea.
Eu'karazko 0edabideak 'u'tatzea eta 0edabide +uztietan
eu'kararen erabilera bultzatzea.
E'kolaratze +araian le0en 0izkuntza eu'kara duten talde eta
+uneetan eredu didaktiko eta .etodolo+ikoak e+okitzea.
Eu'kara 0ezkuntzaren in+urune ele anitzekoan erabiltzeko
e'trate+iak de6initu eta 1raktikara era.atea.
Ika'tet?e bakoitzean 0izkuntzaren iraka'kuntza eta erabilera
uztartuko dituen 5arduera 1lan+intza e+itea" 0au da" 0izkuntza
1roiektua e+itea.
Hezkuntza e'1arruaren eta +izarte" ai'ia eta kultur taldeekiko
loturak 'endotzea.
Hezkuntza e'1arruaren eta lan!.unduarekiko zubiak eraikitzea"
eu'karazko 1raktikak area+otuz eta lankidetza 1roiektuak
bultzatuz.
Eu'karabidearekin eta Eu'kararen Erakunde Publikoarekin
lankidetza 'u'tatzea" eu'kararen lurraldeen arteko elkarlana
ber.atzeko.
7intza1raktika e+ita'.oak 97intzala+un" *erbala+un" )ura'ola+un;
zabaltzea.
En1re'etan eu'kararen erabilera 1lanen ezar1ena bultzatzea"
(anHitz e+ita'.oa +aratuz.
En1re'en eu'kara 1lanetara bideratzen diren diru!la+untzen
in+uruko 0erri!a+inteen koordinazioa indartu eta 0obetzea.
Arlo 'ozioekono.ikoarentzako diru!la+untza lerroetan 0izkuntza
iriz1ideak t?ertatzea.
(an eta en1re'a .unduko era+ileen arteko elkarlana 'u'tatzea.
Ekintzaileei zuzendutako diru!la+untzetan eta 1ro+ra.etan
0izkuntza iriz1ideak t?ertatzea.
(anbide 0eziketako eta unibert'itateko ika'leek lan!.undura
0urbiltzean e+in o0i dituzten 1raktikak eu'karaz ere e+iteko aukera
izan dezaten bultzatzea.
*izialdi o'oko ika'kuntzaren le+e!e'1arruan lan+abetuentzat


e'kainiko den 1re'takuntza eu'karaz ere 5a'otzeko aukera
ber.atzea.
*e+iraleen e'koletan eu'karazko adarra ber.atzea" eta arlo
0orretan e'kar.entua dutenekin eu'kara inte+ratzeko la+un+arri
izan daitezkeen eki.en berritzaileak ado'tu eta lantzea.
Ai'ialdiko be+iraleen kontratazioan eta ai'ialdiko eki.enetara
bideratzen diren diru!la+untzetan 0izkuntza iriz1ideak t?ertatzea.
Eu'kal Autono.ia Erkide+oko na0iz lurraldeetako 6ederazioetako
5ardunean eu'kararen erabilera nor.alizatzeko 1lan+intza
bultzatzea.
Kirol eta 5arduera 6i'ikoaren alorretan eu'karazko .aterialaren
'orkuntza eta 0eda1ena 'u'tatzea.
Kirol entrenatzaileak eu'karaz trebatzeko eta 0orientzako titulu
o6izial eta ez!o6izialak eu'karaz lortzeko ika'taroak 'u'tatzea.
Kirol eta 0izkuntza nor.alizazio era+ileen arteko ko.unikazioa"
artikulazioa eta koordinazioa 0obetzea" batez ere e'kola kirolean
eta kirol 6ederatuan.
Haur eta +azteei be+irako 1roduktuen eu'karri berriak 'u'tatzea.
Hedabideen arloan etorkizuna aurreiku'teko eta +ertuko eta .undu
zabaleko e'1erientziak eza+utarazteko 5arduerak bideratzea eta
bidean dauden e'1erientziak baliatzea.
Hedabideetako eu'karazko edukien audientzia!azterketa
kualitatiboa e+itea.
Iku'!entzunezko eu'karazko 0edabideei buruzko ikerketa
kualitatiboa e+itea.
Iku'!entzunezkoen e'kaintza +lobala o'atzeko urrat'ak e+iten
5arraitzea.
Eu'kal 0edabideen 'ektore 1ubliko eta 1ribatuaren arteko elkarlana
'u'tatzea.
)ara1en teknolo+ikoarekin batera 0erritarren 1arte!0artzea eta
in1likazioa bultzatzen dituzten ko.unikazio 1roiektu +lobalak edo
.ulti.edia 'u'tatzea.
Hedabideen arteko elkarlan!e+ita'.oak bultzatzea" 0aien
bidera+arrita'una indartzeko eta +izarte!era+ina 0anditzeari be+ira.
Iku'!entzunezko eta 1a1erezko 0edabideetan zein ko.unikabide
di+italetan eu'kararen 1re'entzia +e0itzeko neurriak abian 5artzea.


32 Arnasguneak

E+oera 'oziolin+ui'tiko eta 1'ikolin+ui'tiko berezia duten e'1arruak dira"
eta e'1arru 6untzionalak na0iz +eo+ra6ikoak izan daitezke.

E'aterako" 0ein 0andi batean e'kola da eu'kararen arna'+une
6untzionaletako bat. Hainbat ka'utan" baita eliza" 0aurrentzako udalekuak
eta abar. Arna'+une 6untzionaletan era+iteko ekintzak atalez atal 5a'ota
daude a+endan" 5arduera e'1arru bakoitzari da+okion lekuan.
Arna'+une +eo+ra6ikoek" berriz" ezau+arri dute bertan bizi edo ari diren
0erritarren zati e'an+urat'uena eu'kalduna dela" eta 1ert'onen eta
erakundeen arteko 0arre.anak na+u'iki eu'karaz izaten direla.
Horre+atik" e'1arru 0orietan eu'kararen erabilera 6untzionala eta naturala
bultzatu eta 'endotuko du+u" 0ein 0andi batean eu'karaz bizitzeko aukera
ber.atzen duten +uneak direlako eta" +ainerako e'1arruei be+ira"
0izkuntzaren beraren +ara1enean eredu+arrita'un 0andiko e'1arruak
direlako. *eraz" babe'tu eta 'u'tatu be0arreko +uneak dira" be'teak be'te
bertako biztanleen 0izkuntza e'kubideak eta aukerak ez ozto1atzeko"
baizik eta ziurtatu eta 'u'tatzeko.

Arlo 0onetan" lan e+iteko le0enen+o 1au'oa arna'+uneak de6initzeko eta
ezartzeko iriz1ideak lantzea izan+o da. Halaber" arna'+une 0orietako
bakoitzean bizitzaren e'1arru edo alor ezberdinetan eu'kara zenbat eta
nola erabiltzen den aztertuko du+u" 1raktika onak 0eda daitezkeen iku'iz
eta indartu be0arreko ataletan nola era+in aztertuz. Horretarako" +une
0orietako 0erri ad.ini'trazioen e+inkizuna o'o +arrantzit'ua izan+o da"
eta" beraz" .odu e'1ezi6ikoan aztertu eta landuko du+u 0aiekiko
elkarlana.

32+AR4AS,U4E ,EO,RA>IKOAK
Euskara o#iko #i$kunt$a den es%arru geogra9ikoak5 euskararen
a!erastasunean) !i$itasunean eta ko(unika$io a#a"(enean duten
eredugarritasuna $iurtat$ea eta sendot$ea) eta gainerako
guneetara era(aten saiat$ea
1. Herritarren +e0ien+o nabar.ena elebidun izanik eu'kaldunenak
diren +une +eo+ra6ikoetan eu'kara udalerriko +izarte bizitza eta
0erritarren arteko 0arre.anetarako o0iko 0izkuntza 6untzionala
izan dadin eki.enak 'u'tatzea.


Herri 0orietan ad.ini'trazioak eu'karaz nor.alta'unez 6untziona
dezan bultzatzea" betiere 0erritar +uztien 0izkuntza e'kubiderik
urratu +abe.
Herri 0orietan" 0erritar eu'kaldunek ad.ini'trazioarekiko
0arre.anetan eu'kara era naturalean erabil dezaten ekintzak
'u'tatzea.
Herri 0orietan eu'kararen erabilera 1lanak di'einatu eta +aratzeko
la+untza e.atea.
Herri 0orietan +izarte izaerako zerbitzuek 9o'a'un" .endekota'un"
0ezkuntzaH zerbitzuek; eu'karaz nor.alta'unez 6untziona dezaten
'u'tatzea" betiere 0erritar +uztien 0izkuntza e'kubideak urratu
+abe.
Herri 0orietan .erkataritzan eta lan .unduan eu'kara era
naturalean erabil dadin ekintzak 'u'tatzea.

33 >a(i"iak

A+enda 0onetan bada+o oinarrizko ideia bat2 6a.iliek eu'kararen
tran'.i'ioan eta erabileran duten +arrantzia. Hori dela eta" lan berezia
e+in+o da" eu'karari da+okionez" 6a.ilia tran'.i'ioan +alerak eteteko eta
irabaziak bizkortzeko" 6a.ilia +iroan lortutako o0iturek duten
iraunkorta'una +uztiz erabaki+arria da eta.

O'o +arrantzit'ua da +ura'o berri +uztiak 5abetzea beren eu'kararekiko
5arrerak eta erabilerak u.een 0izkuntzaren 5abekuntzan eta o0ituretan
duten era+inaz. Ildo 0onetan" datozen urte 0auetan berariazko a0ale+ina
e+in+o du+u 9okua !ikote (istoetan *art$en. Izan ere" @. Inke'ta
Soziolin+ui'tikoko datuek eraku'ten di+ute" azken urteotan" eu'kara
6a.ilia bidez 5a'o duten 0aurren ko1urua 9+aztelaniarekin batera bada ere;
na+u'iki .ultzo 0oni e'ker 0azi dela.


? gra9ikoa Se(e+a"a!ei trans(ititutako #i$kunt$a) gurasoen
e$agut$aren ara!era EAE) 2011 0<1

Iturria: . Inkesta Soziolinguistikoa. !gokituta.

%entzu 0onetan" o'o la+un+arria izan+o da 6a.ilia 0orietako kideen artean
eu'karak et?eko 0izkuntza le+ez 1re'entzia 0andia+oa izan dezan
'u'tatzea 9+ura'o eu'kalduna 0aurrekin eu'karaz .intzatuz" eta
erdaldunak" a0al duen neurrian" elebidun 0artzailearen e+inkizuna 0artuz"
bi +ura'oen aldetik 0aurrek eu'kararen+anako at?iki.endua 5a'oz;"
elkarrekin erabiliE+ozatu ditzaketen eu'karazko ku"tura %roduktuen
kontsu(oa erraztea" e"eani$tasunaren onurak azaltzea" #i$kunt$a
o#ituren garrant$ia az1i.arratzea 90aurrek eu'kara 0elduen 0izkuntza
+i'a ere identi6ika dezatela a0albidetzeko" eu'kara .undu
akade.ikoarekin 'oilik lotzeko 5oera +ainditzeko; eta abar.

Arlo 0onetan 6unt'ezkoa izan+o da 'ent'ibilizazio lana" bakoitzak berea
duen e'1arruan .odu 1o'itiboan era+in dezan eta 6a.ilia +iroa a0alik eta
eu'kaldunena izan dadin.

*e'talde" kontuan 0arturik esko"a dela guraso eta u(eak eu'kararekin
lotzen dituen +une 'ozial 'endoenetako bat" 'endoena ez bada"
intere'+arria da kone7io natura" 0onetaz baliatzea" betiere e'kolekiko
lankidetzarako aukera beraiekin aldez aurretik kontra'tatu eta 0itzartuz.
Hala" are'tian ai1atu ditu+un 0elburuak lortzera bideraturiko 'ent'ibilizazio
kan1ainak di'einatzea eta in1le.entatzea bultzatuko du #aurlaritzak"
0
20
/0
30
40
100
Inke'tatu +uztiak
2!15 urteko 'e.e!alabak dituztenak
Inke'tatu +uztiak
2!15 urteko 'e.e!alabak dituztenak
)
u
r
a
'
o
b
i
e
k

d
a
k
i
t
e
e
u
'
k
a
r
a
z
)
u
r
a
'
o
e
t
a
k
o

b
a
t
e
k
d
a
k
i
e
u
'
k
a
r
a
z
Eu'kara Eu'kara eta erdara Erdara


e'kola era+ile 'i'te.atikoa izan dadin" bereziki +ura'o!e'kolen bitartez"
0izkuntzaren 6a.ilia!tran'.i'ioaren +aiaz 5abearazteko.

33+ >A@ILIA 'I3EZKO TRA4S@ISIOA
Euskara a#a"ik eta (odurik natura"enean *aso eta era!i"i dadin
9a(i"ia !ide$ko trans(isioak duen garrant$ia e$agutara$tea !ate$
ere !ikote (istoei) eta "agunt$a eta !a"ia!ideak eskaint$ea
#artara (oti!at$eko
1. Sent'ibilizazioa eta .otibazioa eten+abe lantzea.
2. -a.ilia barruan eu'kararen erabilera 'u'tatzea.
3. ran'.i'ioaren in+uruko in6or.azioa 5a'otzea" e+un+o e+oera
eza+utu eta orain arte burututako eki.enen arraka'ta neurtzeko.
/. )ura'o eu'kaldun berriek eu'kararen 6a.ilia bidezko tran'.i'ioa
ber.a dezaten 'ent'ibilizazio lana e+itea.
Herritarren artean eu'kara erabiltzearen aldeko 5arrera lantzea.
Eleanizta'unaren onurak azaltzea.
Eu'kararen erabilerarako dauden 'ozializazio +uneak baliatzea eta
berriak 'ortzea.
)ura'oei eu'kara eta eu'kal kulturari lotutako 1roduktuak
eza+utarazi eta e'kura 5artzea.
)ura'oek euren 0izkuntza o0iturek 'e.e!alaben 0izkuntza
1ortaeran duten era+inaz o0artaraztea eta 'e.e!alabekiko
5okabidea lantzea" bikote eu'kaldun na0iz .i'toetan.
E'kolatik kan1o zein e'kolan bertan ere +ura'oek eta u.eek
eu'kara erabiltzeko +uneak 'ortzea eta elikatzea.
-a.ilia" e'kola eta in+urunearen arteko interakzioa 'endotzea"
+ura'oei 0orretarako baliabideak e'kainiz.
Haur zaintzan di0arduten erdaldunekin euren e+inkizunetarako
oinarrizko 0izkuntza +aita'una lortzeko baliabideak 'u'tatzea.

&iri #andietako euskararen era!i"era 3=

>>I. .endea 0irien .endea izan+o o.en da. Horren oinarrian da+o
adituen iritzi 'endoa2 0iria izan+o da 5arduera" 'or.en" 0arre.an eta"
6inean" +iza ekintza a'ko eta a'koren ardatza. Honen in+uruan 0ainbat eta
0ainbat .u+i.endu 'ortzen ari dira" eta eu'kara ezin da inola ere
0orretatik at +eratu. Are +e0ia+o" korronte 0orren indarraz baliatu eta


.odernitatean erabat .ur+iltzea lortu be0ar du+u. *eraz" 0iriak +ara1en
e'1arru +arrantzit'uak izan+o dira" eta eu'karak beraietan izan+o duen
1re'entzia erabaki+arria izan daiteke.

6 gra9ikoa
A gra9ikoa

Hori dela eta" ezinbe'tekoa da azken urteotako +ara1enarekin 5arraitzea8
izan ere" e+indako neurketek +arbi adierazten dute 0iria dela eu'kararen
+aur e+un+o in+urune 0edatuena. #oan zen .endearen erdialdea arte
indarrean ze+oen u'tea Aeu'kara landa ere.uko 0izkuntza zela eta et?eko
kontuetarako 'oilik balio zuelaA +ainditurik da+o eta be'te errealitate bati
e.an dio bide2 +aur e+un eu'kararen erabilerak badu lekurik +ure 0iri
na+u'ietan. Kuantitatiboki" +ainera" eu'kaldun ko1uru altuena 0iri +iroan
.ur+iltzen da" eta 0erri t?ikietako biztanleek ere" kultura eta o0itura
aldetik" ezau+arri ko.un +e0ia+o dituzte e+un+o 0iritarrekin 0erri
t?ikietako beren arba'oekin baino. *eraz" 0ori dena iku'irik" A+enda 0onen
0elburuetako bat 0irietan eu'kararen 1re'entzia .odu naturalean +erta
dadin lantzea izan+o da.

Hori lortzeko" 0iri bizitzako edukietan eu'kararen tran'.i'ioa ber.atzea
izan+o da tre'na na+u'ienetarikoa8 izan ere" badaki+u iraka'kuntzan
eu'karaz e+iten dela eta" beraz" erabilera eta ere.u ez!6or.alak 5arri
be0ar direla lan 0onen oinarrian2 6a.ilia +iroa" ai'ialdia" kultura eta kirol
e'1arruak" teknolo+ia berriak..." 0orietan +uztietan eu'karazko e'kaintza
landu" le0enet'i eta eza+utarazi be0arko du+u. Ildo 0onetatik" a1arteko
arreta be0ar duen arlo bat 0iriko 0izkuntza 1ai'aia du+u" 5akina.

3=+ &IRI &A43IAK
&i$tun ko%uruagatik euskararen etorki$unerako gako diren gune
#auetan es9ort$u !ere$ia egitea) #i$kunt$aren era!i"era
indartu$)!ere$iki es%arru "udikoan


1. Kirolaren" artearen" kulturarenH arloetan eu'kara o0iko 0izkuntza
izan+o dela ber.atzeko +uneak 'u'tatzea.
2. Hizkuntza 1ai'aian eu'kararen 1re'entzia area+otzeko neurriak
bultzatzea.
ESEPeko diru!la+untzak 1ai'aia eu'kalduntzeko neurriak .art?an
5artzearekin uztartzea.
ESEPeko diru!la+untzetan tokian tokiko 0izkuntza 1olitikan
eu'kararen 1re'entzia area+otzeko neurriak 0artzea zaindu" u.e"
nerabe eta +azteei arreta berezia e'kainiz.
E.akida 1ublikoko zerbitzuetan 0izkuntza iriz1ideak t?ertatzea"
bereziki 0aur eta +azteei zuzendutako zerbitzuetan 90ezkuntza
+arraio" ai'ialdia"...; arreta elebiduna ber.atuz.
%erbitzu 1ublikoetan eu'kararen erabilera 'u'tatzea" tokian tokiko
'ozietate 1ublikoetan eu'kara 1lana e+iteko bultzada e.aten.
7erkataritza eta o'talaritza alorretan oinarrizko eu'karazko
+aita'un ika'taroak e'kaintzea.
7erkataritza eta o'talaritza 'ektoreetan era+itea 0erritarren
0autura e+okitzeko.
raktoreak diren .erkataritza +uneetan eu'kararen 1re'entzia
area+otzeko 1roiektu 1ilotuak e+itea.
U.een 5ola'+uneetan eu'karazko 5arduerak o0ikota'unez
bultzatzea.

E"e!itasun %asi!oa5 euska"dun #art$ai"eak 3?

Are'tian e'an le+ez" azken 0iru 0a.arkadetan +ure +izarteak a'ko
aurreratu du eu'kararen eza+utzan" baina oraindik ere 0o+eita 0a.abo't
urtetik +orako biztanleriaren erdia elebakarra da. *e'talde" bi+arren
0izkuntzen ika'kuntza 1roze'uetan +ertatu o0i denez" 0iztun berri a'ko
da+o trebeta'un 0artzaileetan 9entzu.ena" irakur.ena; +aita'un
0andia+oa e'kuratu duena trebeta'un 'ortzaileetan 9idaz.ena"
.intza.ena; baino. Horretan 6aktore a'kok era+iten du2 ika'learen
ezau+arri eta +aita'un orokorrak" adinak eta abarrek.

Errealitate 0orretatik abiatuta" +ure 0elburuetako bat izan+o da
eu'kararen .undura a0alik eta 1ert'ona +e0ien erakartzea" 0au da"
oraindik elebakar diren 0erritar 0orietako a0alik eta +e0ienak erakartzea
eu'kararen eza+utza .aila batera edo be'tera. Horretarako" balioa
aitortuko dio+u edozein .ailatako +aita'una e'kuratzen duen orori" dela


.aila oinarrizkoa" dela aurreratua" dela adituarena. Eu'karaz e'kuratutako
edozein .ailak" uler.en .aila a1al bat bada ere" eu'karaz ko.unikatzeko
eta eu'kara erabiltzeko aukerak biderkatu e+iten baititu.

; gra9ikoa

: gra9ikoa

Izan ere" eu'kararen erabilerak badu .u+a nabar.en bat2 eu'kara
eza+utzen ez dutenena8 0orre+atik" o'o 1o'itibotzat 5otzen du+u a0alik eta
0erritar +e0ienak" eu'kararen eza+utza +ut?ieneko bat lortzeaz +ain"
eu'kararen in+urunea eta kultura ere neurri batean eza+utzera iri'tea.
Eu'kararen+anako eta eu'kal kulturaren+anako 0urbilketa ez da+o
0izkuntzaren eza+utzaren .ende" 'ent'ibilitate eta borondatearen .ende
baizik" eta" beraz" +aztelaniaren .undutik ere landu daitezke 0oriek.

*eraz" elebita'un .aila .ini.o bat lortu eta eu'kara inorentzat arrotz ez
izatea lortu na0i du+u. Hau?e izan+o du+u be'te erronka bat2 elebakarrak
direnak eu'kararen .undura +erturatzea" nolabaiteko eza+utza
lortzearren. *ide 0onetan" eu'kararen oinarrizko +aita'un .ailen rola
indartzea +arrantzit'ua izan+o da.

Eu'kara neurri batean edo be'tean ika'tera 1au'oa e.aten duen 1ert'ona
orok itzelezko ekar1ena e+iten die eu'kal 0iztunei" 0izkuntzen
elkarbizitzari eta elkarbizitza 'ozialari. Eu'kaldun 0artzailea izatera irit'ita
ere" erabileraren aldeko 5arrera 1o'itiboa 0artzen badu" eu'karaz aritzeko
aukerak aniztu e+iten dituelako. Horre+atik" elebita'un 1a'ibora irit'i
direnen a0ale+ina eta 5arrera ere baloratzeko eta t?alotzeko 5arrera
'u'tatuko du+u. *eraz" eu'kararen erabilera 'oziala area+otzeko"
+arrantzit'ua izan+o da elebidun 1a'iboen ko1urua area+otzea" erabateko
elebakarren .ultzoa +ut?itzea" eta baita +ara1en 0onen 1rota+oni'ten
errekonozi.endu eta onar1ena lantzea ere.


3?+ ELE'ITASU4 -ASI'OA E3O &ARTZAILEA
Euskara$ e$ dakiten %ertsonak euskarara erakart$en a#a"egint$ea)
e"e!itasun %asi!oa eta oinarri$ko e$agut$a sustatu$ eta !aita
euskara eta euska" (undua e$agutara$i$ eta e"kar!i$it$arekin
"otu$ ere
1. Herritar elebakar 0elduen artean elebidun 1a'iboen ko1urua
area+otzea" eu'kara arrotz eta ezeza+un duen 0erritar ko1urua
+ut?itzearren.
2. Elebita'un 1a'iboaren balioa nabar.enaraztea" eu'kara
erabiltzeko aukerak u+aritzeko eta eu'kararen erabilera
'ozialaren zabalkunderako.
3. Eu'karaz ez dakitenen+an eu'kararen erabilerarekiko 5arrera
1o'itiboa area+otzea.
Eu'kararen oinarrizko eza+utzaren balioa aitortzea" eta .aila 0ori
lortzeko aukerak zabaltzea.
Oinarrizko eu'karazko A1 eta A2 .ailak ezartzea eta e+iaztatzea"
eta ika'leen diru!la+untzetarako kontuan 0artzea.
Eu'kara ika'teko 'ent'ibilizazioa lantzen eta +aratzen 5arraitzea.
Elebita'una eta elkarbizitza lotuko dituzten .ezuak eta eki.enak
'u'tatzea" be'teak be'te" elebita'unaren balioak +izarteratzeko
5arduerak bultzatuz.
Helduentzako 1re'takuntza antolatzen dutenei era+itea
9autoe'kolak" 5ubilatu elkarteak" kultur elkarteak" .erkatari
elkarteak;" ika'taroak eu'karaz ere antola ditzaten.
Eu'kaldun 0artzaileen ko1urua 0anditzeko eta 0aien arreta
erakartzeko bideak erraztea" eu'karazko kultur ekoiz1enaren bidez"
ko.unika+arrita'una ber.atuz eta eu'karazko zerbitzu eta
1roduktu erakar+arrien e'kaintza bultzatuz 96a.iliei" 0elduei"
+azteeiH;.
Elebakarren eu'kararekiko 1ertze1zio" iritzi eta 5arrerei era+in+o
dien eki.enak 'u'tatzea.
E'kola eta 6a.iliaren arteko 'iner+ia a1robet?atzea" +ura'oen eta
'e.e!alaben 0arre.anez baliatuz.
Eu'kararen aldeko 5arrera a'ertiboak bultzatzea eu'kaldun
0artzaileen artean.
Eu'kara erabiltzeko 5arrera a'ertiboak 'u'tatzea eu'kaldunen
artean.


Ku"tur kontsu(oa 36

Eu'ko #aurlaritzak eu'kal kultur ekoiz1ena la+untzen eta indartzen
'e+ituko du. Kultur arloko kont'u.o kuantitatiboa baino" kualitatiboa
landu be0ar du+u" kalitateak ekarriko baitu kantitatea ere 0anditzea.
Horren aurrekaria" nola ez" 'orkuntza" kalitatezko 'orkuntza izan+o da" eta
0ori?e izan+o da +ure arlo 0onetan e+in be0arreko lanetako bat. Eu'kal
.erkatuak dituen baldintzez 5abetuta ere" ezin dira ta.ainak ezartzen
dituen .u+ak be'terik +abe onartu eta" 0orren aitzakian" kalitatea auzitan
5arri. )uztiz kontrakoa izan be0ar du a1u'tuak2 kalitatea eta .erkatuaren
be0arrak eza+utu eta +ure 0izkuntzan ere erantzuna e.aten 'aiatzea.
Eu'kaldunok teknolo+ia berrietan eta in+uru ezberdinetan .ur+ildurik
+aude" eta e'kaera 0orri ere erantzuna e.an be0arko zaio" le0iatuz" eta
+ure tre'nak erabiliaz.

Hori +uztiari era+iteko" sorkunt$ari eta sortutako #orien kontsu(oari
eragiten dioten 9aktoreak a$tertu be0arko ditu+u" nola 'u'tatu eta
indartu erabakitzeko2 'or.ena 'u'tatzeko le0iaketak" 1roduktua
eza+utarazteko bideakH

(iburu+intzaren ka'u ze0atzean" berriz" euskara$ sort$en) sa"t$en eta
irakurt$en diren "i!uruen a$terketa bat e+itea ko.eni da" eu'karaz zer
idazten eta ar+itaratzen den bezain +arrantzit'ua baita ar+i edukitzea zer
'altzen eta irakurtzen den. Ale+ia" liburu kont'u.itzaileek zer .ota"
ti1olo+ia eta +eneroko 1roduktuak 9teknikoak" eleberriak"
dibul+aziokoakH; na0ia+o dituzten eta +o+o 0orri erantzuten 'aiatzea. (an
0orretan Eu'kal Irakurketa Sare Publikoaren eta 'ektoreko era+ileen
lankidetza bilatuko du+u. Abia1untu +i'a" ildo 0auek 5orratzea aurreiku'ten
du+u2
! Eu'karaz e'kura eduki na0i du+un literatura aintzat 0artuta 9liburu
ko.ertzialen eta ez 0ain ko.ertzialen arteko oreka bilatuz;"
"i!uruak ida$tea edota it$u"%enak egitea sustat$ea. Aurkitu
be0arreko oreka 0orretan kontuan izan be0arko ditu+u literatura
unibert'alean oinarrizko biblioteka o'atuko luketen liburuak"
literatur 'orkuntza .oderno eta aurreratu batean 'artuko
liratekeenak" irakurle aniztunei erantzun+o lieketen +eneroak"
0izkuntzari 1re'ti+ioa e.aten diotenak" eu'karaz irakurtzea
erakar+arri e+in+o dutenak eta abar.


! Eu'kal "iteratura #ain!at euskarritan e'kura+arri e+oteko
aukerak erraztea eta e'kaintza dibert'i6ikatzea2 1a1era" liburu
elektronikoak" audio!liburuakH He.en teknolo+ia berriek rol
e'an+urat'ua izan+o dute.

! Eu'karazko 1roduktuen kontsu(oaBirakur$a"etasuna
!u"t$at$ea2 aurreko bi 1untuetan landutako +uztia eza+utarazteko
eta" azken batean" kont'u.itzeko kan1ainak di'einatu" eta 0erri
liburute+iekin elkarlan e'tua bilatzea kan1aina 0orien azken
1ublikora erraza+o iri'teko.

)ainera" zorionez" 'arritan +ertatzen da eu'kal 1roduktu batek lortzen
duen arraka'ta be'te .erkatu batzuetan ere baloratzen dela. *eraz"
eu'kal 1rodukzioari iku'+arrita'una e.atea ere lan +arrantzit'ua izan+o
da" bai 1roduktuaren beraren zabalkundea" bai eta eu'kararen eta
eu'karazko kulturaren 1re'ti+io 'oziala area+otzeko.

36+KULTUR KO4TSU@OA
Ku"tura euskara$ kontsu(it$ea sustat$ea) !atetik euskara$ko
sorkunt$a !u"t$atu$ eta) !estetik) erdara$ko %roduktuak it$u"i eta
"oka"i$atu$ &orretarako #ain!at a"dagai kontuan i$an eta gu$tien
arteko oreka aurkit$en saiat$ea5 ka"itatea) a!erastasuna)
di!ertsitatea) #art$ai"e %otent$ia"en ko%urua eta no"akotasuna)
!esteak !este
1. Kalitatea eten+abe indartzea" eu'karazko kultur ekoiz1enenaren
e'1arru +uztietan.
2. Eu'kal kultur indu'trien le0iakorta'una 'endotzea" e'kaintza
eu'karazko kultur .erkatuen be0arrizan eta a1etetara eta .erkatu
0orien neurrietara eten+abean e+okituz.
3. Eu'karazko kultur 'orkuntzaren 1re'ti+io 'oziala indartzea.
/. Eu'karazko kultur ekoiz1enaren iku'+arrita'una area+otzea" in+uru
analo+iko na0iz di+italetan.
Eu'karazko liburu+intzaren 'ektoreko era+ileekin elkarlanean
9idazleak" itzultzaileak" ar+italet?eak" liburu!dendariak;"
irakurzaleta'unaren eta eu'karazko liburuaren e'kaintza eta
kont'u.oaren bilakaera aztertu ondoren" irakurzaleta'una eta
kont'u.oa area+otzeko eki.enak +auzatzea" e'kaintzaren
e+okita'una eta kalitatea zainduz" kontuan izanik" betiere"
eu'karazko irakurlearen a1etak a'ebetetzeko bertan 'ortutako eta
eu'karaturiko liburuak" biak ala biak" direla ezinbe'tekoak.

EUSKO JAURLARITZA Hizkuntza Politikarako Sailburuordetza /0

(iburute+i 1ublikoetan zein be'telako irakurketa!+uneetan
irakurzaleta'una dina.izatzeko 5arduerak 'u'tatzea" bereziki 0aur
eta +azteei zuzendutakoak.
Hedabideetan irakurzaleta'una bultzatzeko eki.enak indartzea" eta
liburuaren 1ublizitateari errazta'un ekono.ikoak e.atea. Erdara
na+u'i den 0edabideetan" be'talde" eu'karazko literatur
ekoiz1enaren berri ere e.atea.
Pa1erez be'teko eu'karrietan ar+itaraturiko eu'karazko liburuen
9liburu elektronikoak" audioliburuak" bideo!liburuakH; ekoiz1ena
eta kont'u.oa 'u'tatzea" be'teak be'te" eu'karri 0orietan
ar+itaraturiko eu'karazko liburu eta ar+ital1enen katalo+o bateratu
eta 1ublikoa o'atuz" eta liburu elektronikoetan eu'karazko 0izte+iak
inte+ratzeko be0ar diren 1roze'uak erraztuz.
Eu'karazko kultur 'orkuntza eta 'ortzaileak zirkuitu eta
.erkatuetan 'artzen erraztea" 'orkuntza alor ezberdinen izaera eta
berezita'unen arabera" eta eu'karazko 'orkuntza eta 'ortzaileen
lana 0edatzeko" aitortzeko eta 1re'ti+iatzeko eki.enak bideratu
edota 'endotzea 9'ariak" le0iaketak" eraku'ketak" 5aialdiak...;.
Eu'karazko kultur ekoiz1ena eta kont'u.oa bultzatzeko" eu'karri
+uztietako 0edabide 1ubliko zein 1ribatuen bidez +izarteratuko
diren ko.unikazio!ekintzak indartzea" bereziki zainduz 'areko
kultura a+enda erakar+arri eta be0ar bezala e+uneratu baten
erre6erentzialta'una" a'kotariko erakunde eta era+ileen arteko
lankidetzan.
Atzerriko 0izkuntzetan ekoiztutako 1untako eta kalitatezko zinea
telebi'tan eu'karaz az1ititulaturik iku'teko aukera +aratzea.
Eu'karazko kultura ekoiz1enen 'u'ta1enean 0edabideen rola
indartzea.


Etorkinengana #ur!i"t$ea 3A

)urearen neurriko 0izkuntza ko.unitate baterako eta" bi 0izkuntza o6izial
izan arren" bion arteko e+oera 'ozial de'orekatua duen +izarte baterako"
beti +o+oan 0artu be0arreko erronka izan+o da etorkinen +ure+anatzea"
bai 0izkuntzaren aldetik" bai kultur eta ko.unitate iku'1e+itik. E+oera
ekono.ikoaz +ain" +aur e+un+o e+oerak eta +lobalizazioak era+inda"
+eroz eta o0ikoa+oa izan+o da leku ezberdinetako 1ert'onak +urera
etortzea" baita alderantziz ere. *eraz" 1ert'onen .u+ikorta'un 0onek
botere 1ublikoen+an era+ina izan be0arko du" bakoitzari da+okion
neurrian. Horre+atik" Eu'ko #aurlaritzak" +izarte ko0e'ioa eten+abe
lantzeko dituen 0elburuen barruan" arreta berezia 5artzen 5arraituko du
etorkinen inte+razioa a0alik eta ero'oena eta o'oena izan dadin" 0aiek
+urera e+in dezaketen ekar1ena balioet'iz" eta +ure 0izkuntzan eta kultura
errealitatean 0aiek .ur+iltzeko aukera eta baliabide e+okiak e'kainiz.
Azken urteotan 0a'itako bideari 5arrai1ena e.anez" e'kolarekin"
eu'kalte+iekin" toki erakundeekin eta +izarteratzearen arloko erakunde eta
elkarteekin na0iz etorkinen elkarteekin lankidetzan" etorkinak eta 0aien
'e.e!alabak eu'karara 0urbiltzeko eta eu'kal kulturaz 5abetzeko
e+ita'.oak bultzatuko ditu+u.


10 gra9ikoa

Iturria: . Inkesta Soziolinguistikoa. I"!.
*eraz" arlo 0onetan le0enbizi e+in
be0arreko lana in6or.azioa eta
errazta'unak e.atearen bidetik
etorriko da" betiere .u+ak eta
e+oera 1ert'onalak zein
lin+ui'tikoak kontuan izanda.
Sentiberata'un lanarekin batera"
eten+abe 0obetzen 'aiatuko +ara
0ezkuntza 'i'te.an 0aur eta
nerabeak elebita'unean
inte+ratzeko 1ro+ra.ak eta
bideak8 0elduen eu'kalduntzean"
berriz" 'endotuko ditu+u etorkin
0elduak eu'karazko oinarrizko
eza+utzak e'kuratzeko ika'!
.oduluak8 eta" azkenik" 0aur"
nerabe eta 0elduei da+okienez
'u'tatuko du+u etorkinek ai'ialdi"
kirol" +izarte 5ardueretan eta
abarretan 1arte 0artzeko aukera
zabala izatea" 1artaidetza
ko.unitario 0ori ere eu'kararen
5abekuntzarako bide izan dezaten.

3A+ETORKI4AK
Euskara eta #aren (unduak etorkinengana #ur!i"ara$tea)
gertutasun #orren a!antai"a$ o#artara$i$
1. Etorkinari bi 0izkuntza o6izialen berri e.atea eta eleanizta'unaren
onuren 5abe izan dadin urrat'ak e+itea.
2. Eu'kara etorkinen e'kura 5artzea +eure +izartean inte+ratzeko eta
ezeza+una zaien ere.ua bi'tarazteko.
Kan1otik etorritako nerabeen+an arreta berezia 5artzea eta
0aientzako 1ro+ra.a berezien +ara1ena 'u'tatzea.
Kan1otik etorritako +ura'oei in6or.azioa eta la+untza e.ateko
1ro+ra.a berezien +ara1ena 'u'tatzea.
Etorkinak eu'karara 0urbiltzeko e+ita'.o era+inkorrak 'u'tatzea
9iraka'kuntzaren" ai'ialdiaren zein eu'kalduntzearen iku'1e+itik;.
Ai'ialdi!1ro+ra.etan bertakoen eta etorri berrien arteko
elkar+uneak bultzatzea.


Etorri berriei bereziki zuzendutako 'ent'ibilizazio kan1ainak
antolatzea" eu'kara ika'tearen onurak nabar.enduz. Etorri
berrientzako 0arrera 1ro+ra.ekin uztartzea.

Ko(unikat$eko estandarrak 3;

Eu'kararen Bor1u'ak aurrera1en 0andia izan du azken urteotan. Erabilera
e'1arru berriak irabazi a0ala" e'1arruotako ko.unikazio be0arrak
a'etzeko baliabideak +aratu ditu. Hizkuntzaren beraren ezau+arriei be+ira"
na+u'iki et?eko eta la+unarteko in+uruneetan erabiltzeko 0izkuntza
izatetik era +uztietako erabilera e'1arruetako 9e'kola" unibert'itatea"
0edabideak" teknolo+ia" lan .unduaH; 0izkuntza bere+aina izatera irit'i
da. Ildo 0onetan" eu'kara u.e" +azte eta 0elduek" beren ko.unikazio
be0ar eta +iroen arabera" .odu naturalean erabiltzeko e+okitzen 5arraitu
be0ar dute. Eu'karak baditu na0ikoa baliabide edozein e+oeratan tre'na
balia+arria izateko" baina 0ori landu eta zabaldu e+in be0ar du+u" e+ia
baita e'1arru eta adin tarte batzuetan A+azteen 0izkera kolokial eta bizian"
batez ereA naturalta'un eta bizita'un 6alta nabari dutela .aiz 0iztunek.

*eraz" adierazkorta'un ko.unikatiboari +arrantzia e.anez lan ze0atza
e+in+o du+u" 0izkuntzak .al+uta'una" ze0azta'una eta bizita'una irabaz
ditzan. Arlo 0onetan" +ainera" +une +eo+ra6iko eu'kaldunen
eredu+arrita'una ere +arrantzizkoa izan+o da" 0izte+ia elikatu eta
erre+i'tro ezberdinak +aratzeko bidean.

Cor1u'aren +ara1en teoriko eta 1raktikoa" ordea" ez da na0ikoa" erabilera
baita" 0a'ieran e'an du+un .oduan" +ure 0elburu na+u'ietako bat.
Horre+atik" landuko ditu+un 0izkuntza baliabide 0oriek denak
eza+utarazteko eta 0iztunek beren e+uneroko 0izketaldietan erabil
ditzaten bultzatzeko bideak ere 5orratuko ditu+u.

EUSKO JAURLARITZA Hizkuntza Politikarako Sailburuordetza //

3;+KO@U4IKA,ARRITASU4A ETA A3IERAZKORTASU4A
Euska" gi$arteak gaur egun dituen ko(unika$io !e#arrak aset$eko)
euskararen ko(unikagarritasuna eta adiera$kortasuna etenga!e
"andu eta garat$ea) euskararen Cor%usak #i$tunen esku *art$en
dituen e$agut$a eta !a"ia!ideen era!i"era sustatu$
1. Eu'kararen Bor1u'a +aratzen" berritzen eta aurreratzen 5arraitzea"
eu'kara e'tandarrean zein eu'kalkietan eta erre+i'tro eta 0izketa
eredu de'berdinetan eu'kararen ze0azta'una" bizita'una eta
adierazkorta'una abera'tuz eta a0al.en ko.unikatiboa 'endotuz.
Eu'kararen erre6erentzia!Bor1u'en +ara1ena 'u'tatzea" 0ainbat
erakunde eta elkarterekin elkarlanean eu'kararen Bor1u'a
e'tandarizatzeko" .odernizatzeko eta nor.alizatzeko lanak
1lani6ikatuz eta bultzatuz" berauen artean arreta berezia e'kainiz
eu'kararen erre6erentziazko Bor1u'en 1roiektuei eta alorrez
alorreko ter.inolo+ia!lanei eta 0izte+i+intza orokorrari.
Eu'karaz ko.unikatzeko e'tandarrak .al+utzea eta abera'tea"
0iztun berrien adierazkorta'unaren .e'edetan. %uzenta'unaren
iriz1ide bakarretik ko.unika+arrita'unarenera eta
adierazkorta'unarenera i+arotzea
Eu'kaldun berrientzako .aterial irakur+ai .oldatu eta .ailakatuak
'ortu eta .erkatura daitezen 'u'tatzea.
er.inolo+ia!lana a0alik eta ere.u +e0ienetara 0edatzea"
er.inolo+ia *atzorde!atal *ereziaren baitan urteko 5arduera!
1lanak e+inez" le0enta'unak 6inkatuz" +lo'ario ter.inolo+ikoak
1re'tatuz eta onartuz" onartutako ter.inolo+iaren zabalkundea
e+inez.
)azteen 0izkerari arreta berezia e'kaintzea" 0orretarako eki.en
ze0atzak bultzatuz 9ere.u di+italeko ko.unikazio erre+i'troak"
0izkuntza erre+i'troen araberako e'a.oldeak lantzeko e+ita'.oak"
idazlan!le0iaketak" ko.iki!le0iaketak" etab.;.


&i$kunt$a esku!ideak 3:

Eu'kararen auzian 0izkuntza e'kubideen atala +arrantzit'ua da" eta
ad.ini'trazioak bertan duen zere+ina" erabaki+arria. Ildo 0orretatik" Eu'ko
#aurlaritzak badu zere+in ze0atza +aratzeko be0arra" eta 0orrela?e i'latu
da arlo bakoitzeko 1lan+intzetan. *eraz" #aurlaritzaren 'ail +uztiek 0ori
kontuan izanik" 5arrera 'endoa izan+o dute 0erritarren 0izkuntza 0autua
erre'1etatzeko eta bideratzeko. )ainera" ad.ini'trazio +uztia norabide
berean 5oan dadin eta eu'kararen erabilera 0erri ad.ini'trazioetan
nor.alizatzeko @. 1lan+intzaldian 'artu +arela kontuan 0artuz" bertan
.arkaturiko 0elburuak lortzera bideratuko ditu+u indarrak. Horretarako
tre'na zuzenak @. 1lan+intzalditik eratorritako 'ail bakoitzeko Erabilera
Planak izan+o dira" non eu'kara lan eta zerbitzu 0izkuntza izatera
zuzenduriko 0elburu eta ekintza ze0atzak 5a'oko diren. Eu'ko #aurlaritzan
Eu'kararen Erabilera $or.alizatzeko @. Plan $a+u'iaz +ainera"
O'akidetzak" EHUk" #u'tizia Ad.ini'trazioak eta Ertzaintzak beren 1lan
1ro1ioa izan+o dute" eta 0orietan +uztietan ere eu'kara lan 0izkuntza
izatera bideratutako e+ita'.oak bultzatzeaz +ainera" arreta berezia 5arriko
da zerbitzu 0izkuntza erabat nor.alizatua izan dadin" 0erritarrek 0izkuntza
e'kubideak betetze aldera.

I@. 1lan+intzaldiko a.aierako balorazio t?o'tenean detektaturiko
0obekuntza be0arrak kontuan 0artuta o'atu da @. 1lana" eta 0obekuntza
arlo 0oriek zuzentzea izan+o da le0enet'itako e'1arruetako bat. Eta" no'ki"
43E1,,& Dekretuak dioena
betetzeko eta eten+abe 0obetzen
eta unean uneko be0arretara
e+okitzen 5oateko" 1lanaren tarteko
balorazioa e+in+o du+u 2015ean.

Ad.ini'trazioaz +ain" en1re'a
1ribatuek ere 0izkuntza e'kubideen
in+uruko di'kurt'oa barneratu eta
bere e+in dezaten lan e+in+o du+u"
eta" le0en ai1atu du+un .oduan"
en1re'etako eu'kara 1lanak
'u'tatzen ere a0ale+induko +ara.
Alabaina, administrazioak edota
en1re'a 1ribatuek izan+o duten
5arreraz +ain" biztanleria da 0onen
Iturria: !#!$I%!. &'(&ko )arduera *+ostena. !gokituta
11 gra9ikoa


+uztiaren 1rota+oni'ta" eta bizitzarako e'1arru +uztietan dituen 0izkuntza
e'kubideez 5abetu be0ar duena" 5arrera 1roaktiboa .+aratuz" inon+o
kon1le?u edo +atazka kut'urik +abe. #akina" 0erritarrak da+okion
ad.ini'trazioaren babe'a 'u.atu be0ar du" eta 0orretarako tre'nak eta
baliabideak 5arri be0arko dira abian. (an ildo 0onetan Elebidek eta
Arartekoak zere+in +arrantzit'ua izan+o dute.

Halaber" bai 3E2003 (e+eak" Kont'u.itzaileen eta Erabiltzaileen
E'tatutuarenak" eta 2E2012 (e+eak" 0ura aldatzekoak" bai 123E2004
dekretuak" kont'u.itzaileen 0izkuntza e'kubideei buruzkoak" eta
20/E2010 dekretuak" 0ura aldatzekoak" 0erritarrei aitortzen dizkieten
e'kubideak zaintzeko" dekretuon a1likazio e'1arruan" 0au da" .erkataritza
+une 0andietan" bo't urte 0auetan e+in diren urrat'ak ebaluatuko ditu+u"
be0arrezkoak izan+o liratekeen zuzenketak ezarriko ditu+u eta" 0ala
bale+okio" araudiari +ara1en e+okia e.an+o dio+u.

3:+&IZKU4TZA ESKU'I3EAK
Legeriak #erritarrei aitorturiko #i$kunt$a esku!ideak %rogresi!oki
!er(at$eko neurriak #art$ea) eta) !ere$iki) Ad(inistra$ioarekiko
#arre(anetan #erritarrek euskara na#i$ ga$te"ania era!i"i eta
artatuak i$ateko duten esku!idea !er(at$ea) !etiere euskara
$er!it$u #i$kunt$a na#i$ "an #i$kunt$a "ege$ gero eta #edadura
#andiagoan era!i"i$
1. Herritarren 0izkuntza e'kubideak era+inkorta'unez ber.atzeko
urrat'ak e+itea Eu'kal Autono.ia Erkide+oko Ad.ini'trazio
Orokorrean" o'a'un zerbitzuetan" 'e+urta'un zerbitzuetan eta
5u'tizia ad.ini'trazioan. EAEko +ainerako ad.ini'trazioetan
0erritarren 0izkuntza e'kubideak era+inkorta'unez ber.atzeko
5arraibideak e.atea.
2. )ainerako zerbitzu 1ublikoetan eta" oro 0ar" +izarte bizitzako arlo
+uztietan eu'kara erabiltzeko aukerak ber.atzea" bereziki
0ezkuntzan" 0edabideetan eta kont'u.oaren e'1arruan.
3. Herritarrei beren 0izkuntza e'kubideak baliatzeko babe'a e.atea.
Elebideren 5arduera 'endotzea.
Arartekoaren eta Elebideren arteko lankidetza 0erritarren 0izkuntza
e'kubideak indartzeko.
Eu'ko #aurlaritzan Eu'kararen Erabilera $or.alizatzeko Plan
$a+u'ia +aratzea.
Eu'ko #aurlaritzan eu'kara lan 0izkuntza izan dadin eki.en

EUSKO JAURLARITZA Hizkuntza Politikarako Sailburuordetza /&

ze0atzak bultzatzea 9<Alda0itz= 1ro+ra.a" irau1en laburreko
ika'taroak" +aita'un ika'taroak...;.
Eu'ko #aurlaritzaren arau!5ardunean a+induzko 0izkuntza!t?o'tenak
e+itea" 0aien le+ezkota'una eta era+ina 0izkuntzaren iku'1e+itik
ber.atzeko.
#u'tizia Ad.ini'trazioaren Eu'kararen erabilera nor.alizatzeko
1lana +aratzea.
Auzia Eu'karaz 1roiektua bultzatzea2
I Era+ile 5uridiko bakoitzak bere era+in ere.uan +ai
5udizialetan eu'kararen erabilera bultzatzeko eki.enak
batu" koordinatu eta antolatzeko lantalde edo batzordeak
'ortzea.
I alde 0orietan e+iten denaren" eta #u'tizia
Ad.ini'trazioak e+indakoaren edo e+in+o duenaren berri
zabaltzea eta ko.unikatzea bakoitzak bere era+in!
ere.uan.
I Arlo 5uridikoan di0arduten 1ro6e'ional eu'kaldunen
'areak 'ortzea
I Eu'ko #aurlaritzako eta" ze0azki" E1aibi Hizkuntza
$or.alizazioko lantaldeko ordezkariek koordinatutako
ekintza era+inkorrak bultzatzea.
Ertzaintzan Eu'kararen Erabilera $or.alizatzeko I. Plan+intza
onartu eta +aratzea.
O'akidetzan Eu'kararen Erabilera $or.alizatzeko Plana 92013!
201,; +aratzea.
Iraka'kuntza edozein 0izkuntza o6izialetan 5a'otzea ber.atzea.
Herritarrek in6or.azioa eta edukiak 1a1erean in1ri.atutako
0edabideez" irrati!telebi'tez eta Internetez 5a'otzeko e'kubidea
'endotzea.
*e'te ad.ini'trazioetako eu'kararen erabilera 1lanen +ara1enerako
iriz1ideak e.atea" eta 5arrai1ena e+itea erakunde arteko elkarlana
'u'tatuz.
Kont'u.itzaileen 0izkuntza e'kubideak babe'tea .
)izarte arlo ezberdinetan 9kultur+intza" arlo 'ozioekono.ikoaH;
eu'kara erabiltzeko aukerak 'u'tatzea.
Plata6or.a di+italetan ad.ini'trazioaren ko.unikazioa lantzea
eu'karaz ere" 0izkera ar+ia eta ko.unika+arrita'una bultzatuz.


Euskara$ko *ardunaren erakargarritasuna 310
eta %restigioa

*izi du+un e+oera 'oziolin+ui'tiko de'orekatuan" eu'karazko 5ardunak
eten+abe 1re'entzia eta 1re'ti+ioa irabaz ditzan lan e+in+o du #aurlaritzak"
oraindik ere Ana0iz eta e+oerak zeriku'irik ez izan duela 0a.ar edo 0o+ei
urte zuenarekinA +izartearen 1arte batek ez baitu ze0aro barneratua bi
0izkuntza o6izialen berdinta'una. E'1arru 1ublikoa +arrantzit'ua da
0orretarako" eta ad.ini'trazioak badu zere+in ze0atza" eki.en 0ori
bultzatu eta bideratzeko +araian. Hizkuntzak erabiltzeko dira" balio
'inbolikoetatik 0ara+o" erabiltzen diren 0einean 0artzen baitute benetako
balioa. *eraz" +arrantzit'ua da 5arraitzea eu'kara 0izkuntza balia+arri eta
ko.unikaziorako e+oki +i'a 0erritarren artean +ero eta zabaldua+oa
da+oen 1ertze1zioa indartzen. Aldendu e+in be0ar du+u 0izkuntzaren eta
elebita'unaren +aineko irudi ezkor eta derri+orrezkoetatik. Eu'kararekin
irudi 1o'itiboak eratu eta 'u'tatu be0ar dira" etorkizunezkoak" eu'kararen
.undutik at dauden 1ert'onentzat erakar+arri eta intere'+arri bilakatuz.
Eu'kara ez da inola ere iku'i be0ar" ez +aztelaniarekin ez be'te
0izkuntzekin kontra5arrita. Aitzitik" eu'kara Aedozein 0izkuntza bezalaA
1ert'onarentzat abera'+arri den 1ertze1zioa da +ailenaraztea lortu be0ar
du+una" eu'karaz lantzen" tran'.ititzen eta 5a'otzen diren edukiak eta
.unduak abera'+arri diren 0einean. Iku'1e+i 0onetatik" eu'karak
bata'unerako balioa lortu be0arko luke" ko0e'iorako tre'na izatera irit'iz
eta orain arte bertan .ur+ildu ez direnentzat ere tre'na balia+arria eta"
batez ere" erakar+arria izatea lortuz.

Erakar.ena eta 1re'ti+ioa e'kutik doazenez" bi+arren 0au lantzeko ere
berariazko urrat'ak e+in+o ditu+u" batez ere 1roiekzioa landuz" bai
barrukoa eta baita kan1okoa ere. Horretarako" be'teak be'te" eu'kararen
kalitatezko erabilera 'aritzen duten ziurta+iriak indartuko ditu+u" eta
#aurlaritzaren beraren 5ardun 1ublikoan eredu+arrita'una landuko du+u"
ko.unikazio in'tituzionalean eta +obernukideen 5ardunean eu'karak be0ar
dituen lekua eta 1i'ua izan ditzan. Azken batean" ildo 0onetan ere"
eu'kara ko.unikazio 0izkuntza o0izkoa eta nor.ala izateak indartuko du
eu'kararen 1re'ti+ioa. Ad.ini'trazioaren 1raktika onen zabalkundeaz
+ainera" eu'karari 1re'ti+ioa e.ateko 5arduketak bultzatuko ditu+u"
be'teak be'te" +izartean lider+oa duten 1ert'onen la+untzaz baliatuz.

EUSKO JAURLARITZA Hizkuntza Politikarako Sailburuordetza /,

310+ERAKAR@E4A ETA -RESTI,IOA
Euskararen erakar(ena "ant$ea eta #edat$ea) euskararen irudiari
%restigioa e(atea eta euskararekiko identitate askotarikoak
!u"t$at$ea
1. Eu'kararekiko at?iki.endua eta eu'kararen erabilera bultzatzea
'entiberatze 1ro+ra.en bitartez.
2. )izarte bizitzaren alor +uztietan" bereziki lan .unduan" kirolean"
kulturan eta ko.unikazioan eu'kararen erabileraren 1re'ti+ioa
indartzea.
3. Eu'kara eu'kal +izartearen ko0e'iorako o'a+ai le+ez 0artua izatea.
Pre'kri1tore eza+un eta erre6erente direnen e'kutik" eu'kararen
aldeko 5arrera eta erabilera 'u'tatzea.
*IKAI$ Eu'kararen Kalitate %iurta+iria +aratzen 5arraitzea"
0izkuntza kudeaketak kalitate 1roze'uarekin duen lotura
+izarteratuz.
Su'ta1en eta ko.unikazio ekintzak lantzea 9kan1ainak" e'ku!
orriak" bi'itak" 0itzaldiak; 0izkuntza kudeaketa e+oki batek
dakartzan onurak nabar.entzeko eta eu'kara kalitatearekin"
le0iakorta'unarekin eta on+izatearekin identi6ikatzeko.
Eu'kara +azteen 0arre.anetan 0izkuntza bizi eta erabilia+oa izan
dadin ko.unikazio ekintzak 'u'tatzea.
Erre6erentziazko eu'karazko kultur 'ortzaileen irudia +azteek
erabiltzen dituzten ko.unikazio zirkuituetara 1roiektatzea.
Kirol ekitaldi +arrantzit'uenetan eu'kara ere ko.unikazio 0izkuntza
o0ikoa izan dadin neurriak bultzatzea.
Kirolari 1ro6e'ionalekin eta 0aien klub eta en1re'ekin akordioak
lortzea" o0iko ko.unikazioan eu'kara ere erabil dezaten.
Elebita'unaren balioak +izarteratzeko eki.enak 'u'tatzea.


In9or(a$io eta ko(unika$ioaren 311
tekno"ogiak

Eu'kara etorkizunerako tre'na ko.unikatiboa izatea bultzatu na0i du+un
neurrian" ezinbe'tekoa da ko.unikatzeko e'1arru ezberdinetan landu eta
5orratzea. Horietako bat in6or.azio eta ko.unikazioaren teknolo+ien 9IK;
.undu zabala da" eta 1au'o 'endoak bezain zorrotzak e.an be0ar dira
arlo 0au lantzeko. )aur e+un" IKak eta 0orien erabilera ez dira aukerako
kontuak8 0izkuntza batek" edozein dela ere" ere.u 0onetan 1re'entzia
be0ar du izan" +ure bizitzaren 1arte eta e'1arru a'kori +ero eta +e0ia+o
era+iten baitiote.

Eu'karak baditu arlo 0onetan indar+uneak" bertako 'ortzaileen
dina.i'.oari e'ker8 talde eta en1re'a u+ari daude arlo 0onetan eu'kara
erabil dezaketenak" eta 0ori 'u'tatu be0arra da+o. )ainera" teknolo+ia
berriak +ure aliatu bi0urtu be0ar ditu+u eta 'area eu'kaldundu8 ez +e0ien
erabiltzen diren tre'nak 9bilatzaileak" 'are 'ozialakH; itzuliz 'oilik" baita
eu'karazko edukiak" a1likazioak 'ortuElokalizatu eta 'arean e'kura+arri
5arriz ere.

Horrek +uztiak" 0izkuntzari erabil+arrita'una eta 1re'ti+ioa e.ateaz +ain"
erabilera 'u'tatzeko lanean ere zuzenean era+in+o du" eta eu'kara 'arean
9arlo 1ert'onal na0iz 1ro6e'ionalerako; .odu naturalean erabiltzeko
bidean 1au'o +arrantzit'ua izan+o da.

311+I4>OR@AZIO ETA KO@U4IKAZIOARE4 TEK4OLO,IAK
In9or(a$io eta ko(unika$ioaren tekno"ogiak +#i$kunt$a
tekno"ogiak !arne+ euskararen gara%enerako !a"iat$ea)
#orretarako !ideratutako eki(enak sendotu$
1. Eu'karazko baliabide teknolo+ikoen +aineko in6or.azioa bateratu
eta zabaltzea.
2. I$ER$Een eu'karazko edukiak 'u'tatzea.
3. Eu'karazko tre'nak 'ortu eta 'u'tatzea.
/. .eu' do.einu orokorraren +ara1ena 'u'tatzea.
Hizkuntzen indu'tria indartzeko e+ita'.oak bultzatzea.
Ai'ialdirako 'areko eu'karazko edukiak +e0itzea.
Ko.unikazioa bultzatzeko +izarte 'are birtual eu'kaldunak
'u'tatzea.
Erabilera +ero eta 0andia+oa duten +ailu teknolo+iko berrietara


e+okitutako ai'ialdi a1likazioak 'ortzen la+untzea.
*ideo!5okoen alorrean era+itea" eu'karazko 1roduktuak ere ekoiztu
eta 0edatu daitezen.
IKetan eta 'arean eu'kararen erabilerari bultzada e.an+o dioten
berrikuntzak 1ro1io a'.atu eta +aratzea 'u'tatzea.
7erkatuan a+ertzen diren berrikuntza arraka'tat'uenak a0alik eta
azkarren lokalizatzea eu'karara.
IK inbentarioa eten+abe e+uneratzea.
Sarean in6or.azio +une iraunkorra e+uneratuta .antentzea.
Azterlanak bultzatzea2 eu'karazko tre'nen 1re'entzia" erabilera eta
1o'iziona.endua neurtzeko.
Eu'kal Fiki1edia 9EF; 'u'tatzea edukiak t?ertatuz8 EFren
koka1ena a1robet?atzea eu'karazko edukietarako 'arbide +i'a"
EFn erre6erentzia eta lotura e+okiz elikatzea" ika'tet?eetan eta
unibert'itateetan EFrako artikuluak 'ortu eta itzultzea" EFn
edukiak t?ertatzeko lankidetza 'u'tatzea 9zientzia" teknolo+ia"
literatura...;.
Eu'kara ika'teko tre'na berriak 'arean i1intzea.
Interneteko era+ile 1ribatu na+u'iekin elkarlanerako bideak
5orratzea.
Sare 'ozialetan eu'kararen 1re'entzia area+otzeko bideak erraztea.
Eu'karazko tre'nak 'ortzen direla ber.atu eta bultzatzea.
A1likazioak eu'karara lokalizatzea.
Hizte+i elektronikoak" 0izte+ien 1lu+inak" Bor1u'ak" 0izte+i
entziklo1edikoak" itzul1en+intzari la+untzeko tre'nak" itzultzaile
auto.atikoa eta be'telako tre'nak 'arean erabiltzaileen e'kura
5artzen 5arraitzea.
Itzul1en auto.atikorako tre'nak 'ortzea eta +aratzea.
Eu'karazko zuzentzaile orto+ra6ikoak eten+abe 0obetu eta
'o6t:areen bert'io berrietara e+okitzea 'u'tatzea" o6i.atika
1roduktuetan" nabi+atzaileetan" edizio!tre'netan eta +ainerakoetan.
.eu' do.einua a0alik eta e'1arru +e0ienetan erabil dadin neurriak
0artzea.


&i$kunt$a %o"itikaren inguruan akordioa 312

Eu'kararekin lotu be0arreko ideiek eta a'.oek iku'1e+i 1o'itiboa izan
be0ar dute. )arrantzizkoa da eu'kararen erabilerak eta 0aren in+uruko
eki.enek oinarri inte+ratzailea" ko0e'ioaren aldekoa" izatea" eta 0ori
bereziki +arrantzizkoa da .undu 0onetan .u+itzen ez diren 1ert'onentzat.

Hala eta +uztiz" akordio eta ko0e'io 0oriek ere barne iku'1e+i bat izan
be0ar dute" a'ko baitira eu'kararen .unduan e+on eta 1roiektu
bateratzaile 5akin bat ez dutenak. Eu'kal+intzaren arloko 0ainbat talderen
lankidetzaz baliatzeko aukerak badaude" eta 0orien ekar1enak
intere'a+arriak izan daitezke 0ainbat eta 0ainbat e'1arrutan. Hortaz"
ESEPen 1lantea.enduak +ure e+inez" Eu'ko #aurlaritzatik A+enda 0onetan
ezartzen diren ildoak landuko ditu+u" eta ESEPen 0elburuekin bat e+iten
duten eu'kal+intza 'ozialeko era+ileen eki.enak 'u'tatuko ditu+u"
Hizkuntza Politikaren Sailburuordetzaren 1ro+ra.en bitartez.

Hortaz" Eu'ko #aurlaritzak 0itze.aten du eten+abe landu eta elikatuko
duela eu'kara biziberritzearen in+uruko ado'ta'una" bai +ainerako
erakunde 1ublikoekin" bai era+ile 1olitiko" ekono.iko eta 'ozialekin" bai
0erritarrekin oro 0ar" 'inet'ita baikaude ado'ta'un 'oziala eta 1olitikoa
dela eu'karari" elebita'unari eta 0izkuntza elkarbizitzari 0aizea e.an
diezaiekeen 0au'1orik 'endoena.

312+&IZKU4TZA -OLITIKARE4 I4,URUA4 AKOR3IOA
&i$kunt$a %o"itikaren inguruko adostasun so$ia" eta %o"itikoa
sendot$ea
1. Eu'kararen erabilera area+otzearen aldeko di'kurt'o erakar+arri
eta inte+ratzailea ekoiztea" eu'kal +izarteko 'ent'ibilitate
ezberdinek bere e+in+o dutena" ondoren+o 0elburu bateratzailearen
alde2 ekitatea eta inklu'ioa 5o.u+an dituen elebita'un orekatu eta
iraunkorra.
Eu'kararen +aineko di'kurt'oak kontra'tatu" eta oinarrizko
di'kurt'o bateratzailea ado'tu eta +izarteratzea.
Eu'karari eta 0izkuntza bizikidetzari buruz 0erritarrek dituzten
5arrera eta .otibazioen azterketa" be'teak be'te 0izkuntza
erabileretan 6aktore 'ub5ektiboek duten era+ina eta 0auek 6aktore
ob5ektiboekin duten lotura kontuan 0artuz.


Kan%o %roiek$ioa 313

E'kualdeetako eta Ere.u Urriko Hizkuntzen Euro1ako )utunean euro1ar
E'tatu na+u'iek 0itzartu zituzten ?eda1enak aintzat 0artuz" Eu'kal
Autono.ia Erkide+otik kan1o" lau e'1arrutan e+in+o du+u lan.

*atetik" eu'kararen lurraldeetako erakundeekin eta eu'kara era+ileekin
elkarlanean arituko +ara" batik bat $a6arroako )obernuaren Eu'karabidea
In'titutuarekin eta I1arraldeko Eu'kararen Erakunde Publikoarekin. *iokin
'inatuak ditu+un 0itzar.enei 5arrai1ena e.atea eta 'endotzea izan+o da
datozen urteotako e+inkizun na+u'ia" orain arte e+indako bidea 'endotuz
eta eu'karak bere 0iru lurralde na+u'ietan aurrerabide 'endoa+oa izan
dezan. #akina" 0ori dena lurralde e'1arru bakoitzeko erakundeen
e'ku.enak erabat erre'1etatuz eta elkarlan zintzoan oinarrituz.

*e'tetik" E'tatuan" oro 0ar" eu'kararen+anako eza+utza eta e'ti.azioa
0anditzeko E'tatuko ad.ini'trazioak e+in be0arko lituzkeen e+inkizunak
bete ditzan 'aiatuko +ara" ez baita inola ere nor.ala +aztelania ez be'te
+ainerako 0izkuntzak" te'tuin+uru elebakarreko e'1ainiar 0erritarrentzat"
oraindik ere arrotz eta ezeza+un izatea.

Hiru+arrenik" nazioarteko e'1arruan eu'kararen in6or.azioa eta
eu'kararekiko e'ti.azioa zabaltzen 5arraituko du+u" bai Eu'kal Et?eekin
elkarlanean" bai .unduko 0ainbat unibert'itaterekin 0itzartuta" bai eta
0izkuntza eta kulturari buruzko be'telako 6oro" to1a+une eta 'areetan
1re'entzia aktiboa izanda.

Azkenik" )ara1enerako Eu'kal A+entziaren bitartez" nazioarteko
koo1erazioaren arloan koo1erazio lin+ui'tikoaren kontze1tua landu eta
baliatuko du+u" .unduan ze0ar tokiko 0izkuntzak berre'kuratzeko e+iten
ari diren e'1erientzia eta a0ale+inetan +ure ekar1ena e+iteko eta
0aien+andik +urerako ere ika' dezake+una +ure+anatzeko.

Kan1o 1roiekzioaren arlo 0onetan (e0endakaritza Saileko Kan1o
Harre.anetarako Idazkaritza $a+u'iak" Hizkuntza Politikarako
Sailburuordetzak" HA*Ek eta E>EPARE Eu'kal In'titutuak elkarlanean
5ardun+o dute. #akina" Eu'ko #aurlaritzak eu'kara eta eu'kal kultura
kan1oan eta nazioartean 0edatzeko eta 'u'tatzeko berariaz 'ortua den
E>EPARE Eu'kal In'titutuak 1i'u berezia izan+o du.


313+KA4-O -ROIEKZIOA
Euskararen #eda%ena !u"t$at$ea EAEtik kan%o
1. Eu'kararen lekua eraikitzea .unduko 0izkuntzen artean.
2. Eu'kararen +ainerako lurraldeetako erakundeekiko elkarlana
'endotzea.
3. E'1ainiar e'tatuko 0izkuntza anizta'una 'u'tatzea.
/. Eu'kararen lurraldeen +ertuko in+urunean 0izkuntzen nazioarteko
1roiekzioan di0arduten erakundeekin lankidetza 'u'tatzea 9In'titut
Ra.on (lull" >unta de )aliBia" In'tituto CerJante'" In'tituto
Ca.oe'H;.

Eu'karak Euro1ako eta .unduko 0izkuntza anizta'unari e+iten dion
ekar1ena eraku'teko" eta eu'karak .unduan dituen zirkuituak
eza+utarazteko ko.unikazio!ekintzak di'einatu eta +auzatzea.
Ere.u ertain edo urriko 0izkuntzak dituzten be'te lurralde
batzuetako e'1erientziak eta 1raktika onak aztertzea.
7unduan ze0ar dauden Eu'kal Et?eetan eu'kararen ika'kuntza
'u'tatzea.
7unduko unibert'itateetan eu'kara eta eu'kal kulturako
irakurle+oak eta katedrak 0edatzea.
Eu'kara +aita'unaren e+iazta+iriak e'kuratzeko 1robak antolatzea
eu'kal ere.utik kan1o.
I1arraldeko Eu'kararen Erakunde Publikoarekin eta $a6arroako
)obernuarekin 0itzar.enak +aratzea" eta 0an+o eu'kararen
'u'tatzaileen 5arduna la+untzea.
)aliziako >untarekin" Kataluniako )eneralitatearekin eta *alear
U0arteetako )obernuarekin 'inatutako lankidetza 0itzar.ena
+aratzea.
Euro1an 0izkuntza anizta'unaren aldeko 'areetan 1arte 0artzea"
eta Euro1ar *ata'uneko erakundeei era+itea euro1ar 0izkuntza
1olitika era+inkor baten alde.
$azioarteko koo1erazioaren e'1arruan koo1erazio lin+ui'tikoa
t?ertatzea.
Hizkuntza anizta'una nazioartean 'u'tatzeko lankidetza
0itzar.enak +aratzea.
Euro1ako Hizkuntzen Indu'trien alorreko 'are eta 6oroetan
Eu'kararen Indu'trien 1re'entzia eta 1arte 0artzea 'u'tatzea.
Eu'kara biziberritzeko 1roze'uaren bilakaera eta EAEko 0izkuntza


1olitika nazioartean eza+utzera e.atea" biltzar" 1roiektu eta
abarretan 1arte 0artuz.
Euro1ako diru!la+untzez baliatzea 0izkuntzaren +aineko zeina0i
arlotan ikerketa eta lankidetza bultzatzeko.


= KOSTU AURREIKUS-E4A

Aurreikuspen ekonoikoa, ur!eko "erre#. 2014$
Euskararen A%en&a Es!ra!e%iko 'onen %arapenerako aurreikus!en &iren
kos!u ekonoikoak on&oko koa&roan a%eri &ira. Ea!en &iren
zenba!ekoak Eusko (aur)ari!zaren 2014ko aurrekon!ue!an &au&en
&o!azioak &ira. *or!az, A%en&aren +e&eak e!a ekin!zak &e#ini!zerakoan,
aurreikusi &a 2015 e!a 2016an ere %u!+ienez an!zeko kre&i!uak izan%o
&ire)a A%en&aren %arapenerako.

Unitatea Aurreikuspen osoa
*,-.*ABE 47.971.748
E!+epare Euska) /ns!i!u!ua 869.253
*ezkun!za euska)&un!zeko pro%raa 41.995.388
Euskara a!a)ak 685.000
/0A, Euskara 10.674.234
Guztira 102.195.623

Eusko (aur)ari!zaren Erabi)era ,)ana 3.407.100
1saki&e!zaren Erabi)era ,)ana 4.633.507
(us!izia A&. Erabi)era ,)ana 1.565.000
E/2B Erabi)era ,)ana )an!zen
Er!zain!zaren Erabi)era ,)ana )an!zen

Guztira 111.801.230
(Ertz. E!"B#


? OI4ARRIZKO 3OKU@E4TAZIOA
Eu'kara 21. Itun berritu baterantz 9Eu'kararen A0olku *atzordea"
200,ko urtarrila;
Eu'kara Su'tatzeko Ekintza Plana. ESEP 9Eu'kararen A0olku
*atzordea" 2012ko uztaila;
2012!2013ko )obernu Pro+ra.a. >. (e+e+intzaldia
EAEko Herri Ad.ini'trazio eta Erakundetan eu'kararen erabilera
nor.alizatzeko 1lanetarako iriz1ide orokorrak. @. Plan+intzaldia
9Hizkuntza Politikarako Sailburuordetza" 2013;
@. Inke'ta Soziolin+ui'tikoa. 2011 9Hizkuntza Politikarako
Sailburuordetza" 2013;
@. 7a1a Soziolin+ui'tikoa. 2011 9Hizkuntza Politikarako
Sailburuordetza" 201/;
Eu'kal Autono.ia Erkide+oko 0erri!erakundeek eu'kara 'u'tatzeari
e'kainitako baliabideen azterketa. 2012 9Hizkuntza Politikarako
Sailburuordetza" 2013;
Arrue 1roiektua. Ebaluazio Dia+no'tikoa 20112 ika'leen 0izkuntza
erabileraren datuak. (H7/ko eta D*H2ko ika'leak 9EAE;. E.aitza
na+u'ien t?o'tena 9Hezkuntza" Unibert'itate eta Ikerketa Saila"
ISEI!I@EI" Soziolin+ui'tika Klu'terra" 2012;
Hizkuntzen erabileraren kale neurketa 9Soziolin+ui'tika Klu'terra"
2011;

Euskararen Agenda - Estrategikoa 14-06-25

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Euskararen Agenda - Estrategikoa 14-06-25

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

Euskararen

You might also like