ANG CARPER AT ANG APAT NA SIGLONG PAKIKIBAKA NG MGA

MAGSASAKANG PILIPINO PARA SA SALIRING LUPA

Inihanda ng Anakbayan UP Diliman
Jun 19, 2014
Sa darating na ika-30 ng Huny !a tang it nakatakdang mata"! ang
"ag"a"atu"ad ng #A$P%$, ang #m"r&h&n!i'& Agrarian $&(rm Prgram
%)t&n!in *ith $&(rm!+ ,ayn nitng i"ag"atuly ang nauna nang -nata"!. na
#A$P na "inatu"ad nng 19//, !a admini!tra!yn ni #ry A0uin, ina ng ngay1y
Pangulng 2yny A0uin+
I"inagmamalaki ni P-2y na matagum"ay da* ang #A$P%$, at naka-amba na ang
gby&rnng baguhin ang mi!mng i!truktura nit "ara tumugn dit+ ,umulutang na
ang mga "anukalang bu*agin ang D&"t+ ( Agrarian $&(rm, Agri3ultur& at
%n'irnm&nt and 2atural $&!ur3&!+ 2agtalaga "a nga ng i!ang Pr&!id&ntial
Ad'i!&r n 4d S&3urity+ P&r makikita !a alinga*nga* ng iba1t ibang gru"ng
mag!a!aka na hindi "a talaga nar&r&!lba ang r&"rma !a lu"a+
Ang Masalimuot na Kwento
5abubutbt !a i!trikng "ag-aaral ang !u!ing u!a"in !a likd nit+ 6ailangan
munang lina*in kung an ang "rbl&mang nai! nitng !lu!ynan7 ang monopolyo
sa lupa ng mga panginoong maylupa !PML"+ 2ag!imula ang ka!alukuyang yugt
nit !a "ag-u!bng !a Pili"ina! ng !i!t&mang ha3i&nda nng 1//01!, bilang tugn
!a "ag!akla* ng "andaigdigang m&rkad !a ating ban!a+ 2ag"atu"ad ang klnyal
na gby&rn ng mga bata! !a "agmamay-ari ng lu"a na mabili! na !inamantala ng
mga malalaking may-ari ng lu"ang 6a!tila, mga 3r&l&! at m&!ti8ng t!in+
Pinatindi nit ang mn"lyng nauna nang inilatag ng mga &n3mi&nda+
-9inugunan. it ng mga !umund na gby&rn, mula !a mga Am&rikan hanggang
!a ikatl at ika-a"at na $&"ublika, !a "ag"a"atu"ad ng iba1t ibang bata! na ang
hayag na layunin ay r&"rma !a lu"a+ Umiikt ang mga it !a "ag"a"amahagi, at
muling "ag"a"amahagi :di!tributin at r&di!tributin;+ Sa i!ang banda, "ina"akita
nit ang "agkilala kahit ng &!tad na kailangang i"amahagi ang lu"a+ 2gunit !a
kabila nit, nanatili "a rin ang mn"ly+
9ang 1991, hal! i!ang !igl mula nang unang mag"atu"ad ng bata! !a r&"rma
!a lu"a ang mga Am&rikan at i!ang tan mula nang !inimulan ang #A$P, naitala
ng <ur&au ( Agri3ultural $&!&ar3h at mga "r'in3ial a!!&!!r! na na!a 9,4==
"amilya ang mga nagmamay-ari ng 1+/ milyng ha+ ng lu"ang na!u!ukat !a >0 ha+
"ataa!, hal! 21? ng kabuuang lu"ang agrikultural !a ban!a+ 190,000 ha+ dit
ang !akla* ng hal! 200 "amilya na may-ari mga lu"aing 1,000 ha+ "ataa!+
Pagdating ng 2009, nang !ini!imulan naman ang #A$P%$, nagkarn ng
-"agbabag. nang maba*a!an ang bilang ng mga malalaking P5,+ 2a!a 39 na
lang ang nagmamay-ari ng mga lu"aing 1,000 ha+ "ataa!, "&r ka"an!in-"an!ing
ang !akla* "a rin nit ay 1/1,200 ha+ Imb&! na bu*agin, lal "a ngang "inatindi
ang kn!&ntra!yn ng "ag-aari ng lu"a !a kamay ng ma! "inaliit na iilan+
Sa kabila ng nar&hi!trng 4+4 milyng b&n&"i!yary ng #A$P@%$, nananatiling
-"rt&ktad. ang "ag-aari ng mga malalaking P5,+ Sa tant!a mi!m ng gby&rn,
!a 900,000 ha+ na balan!& !a ,and A30ui!itin and Di!tributin :,AD;, lu"ang
!akla* ng bata! na hindi "a na"a"amahagi, 200,000 ha+ ang -"rbl&mati3,. at
bina*a! na lang !a bilang ng ,AD+ Sa mga t&knikalidad na it nagtatag ang mga
P5,, na nag-iba na rin ng katauhan+ 2adagdag !a mga "rayl& at tauhan ng Hari
ang mga bagng lkal at dayuhang n&g!yat&, at mga kr"ra!yng agrikultural+
Mga Katwi#ang $ima%atwi#an
I!a !a mga tam"k na "una !a #A$P%$ ang "agkakarn nit ng maraming buta!
na !ina!amantala ng mga P5, "ara ma"anatili ang mn"ly+ I!a dit ang :DAJ;
A"inin 2+ 44 na nilaba! nng 1990 na "uma"ayag !a land-u!& 3n'&r!in+
Hinahayaan nitng makalu!t !a "amamahagi !a lu"a ng mga P5, kung
magd&d&klarang iba na ang -gamit. ng kanilang mga lu"ain+
I!a !a "inakaunang gumamit nit ang Ha3i&nda Bul !a ,aguna+ <ahagi ng hal!
C,100 ha+ nit ang natigang nang mga taniman ng niyg, "alay at a!ukal dahil
"inigilan ng magb&nta ng "rdukt ang mga mag!a!aka !a takt na muling matuky
na -agrikultural. "a rin ang lu"a+ Ang ibang bahagi ay "inatayuan naman ng mga
im"ra!trakturang "agmamay-ari ng mga ka!!y nilang lkal at dayuhan, tulad ng
S5D#, 2u'ali ng mga Ayala, #arm&lray Indu!trial "ark, atb"+ Danitng "ag"ira-
"ira! rin ang gina*a !a Ha3i&nda ,ui!ita :H,I; !a 9arla3, Dlr&! !a Pam"anga,
at maraming iba "ang lu"ain ng mga P5, "ara makai*a! !a "amamahagi+
2ariyan rin ang ginaga*ang St3k-Di!tributin A"tin !a H,I+ Sa "amamagitan
nit, nalu!utan ng mga #Euan3 ang #A$P%$ !a "amamagitan ng "agd&klara !a
!arili nila bilang i!ang kr"ra!yn+ Sa gayn, imb&! na mga titul ng lu"ain ay
mga -!har&! ( !t3k. na lang ng -kr"ra!yn. ang i"a"amahagi nila+ Ang mga
naging b&n&"i!yary ay nakatangga" ng mga !har&! !a"i na batay !a dami ng
man-day! ara* na itrinabah+ 2ang nag"alit ng gamit ang mga lu"ain ng H,I,
naba*a!an ang man-day! ng mga mag!a!aka, kaya umabt ng hanggang P9+>0 na
lang ang halaga ng kanilang mga !a"i, katumba! ng 1-2 ara* ng "agtatrabah+
5adala! "a, na"i"ilitan din ang mga b&n&"i!yary na muling ib&nta ang lu"ang
natangga" dahil !a !ub!idy mula !a gby&rn na hindi !a"atF madala! "a nga1y
*alang natatangga" ang mga mag!a!aka+ Ayn !a dat! ng ,and <ank, mula nng
19C2 ay *ala "ang 9+4? ng mga b&n&"i!yary ang nakakabayad !a -"inamahagi.
!a kanilang lu"aG 5adala!, dahil it !a kalagayang bag "a man ang "amamahagi
ay ban na ang mga mag!a!aka !a utang, ta"! hindi "a !ila natulungang
magkarn ng !ariling kakayahan na "alaguin ang mga natangga" nilang lu"a+
5akikita "a nga hanggang ngayn ang hib ng "yudal na u!ura, !bra-!brang
int&r&! !a "autang+ Halimba*a, !a ilang r&hiyn !a Hi!aya! at 5indana, umiiral "a
rin ang naka!anayang anta! ng u!ura, tulad ng -lund-"atay,. >00?+ Sa ba*at
!ak ng binhi na i"a"autang ay kailangang bayaran "abalik ng anim+ 5agkarn
man !ila ng !ariling lu"a, hanggang hindi nila it na"agyayabng at hanggang hindi
nabubu*ag ang ka"angyarihan ng mga u!ur&r :na karani*a1y mga P5, din;,
*alang ibang r&kur! ang mga mag!a!aka kundi ib&ntang muli ang lu"a+
Si%lo ng Panlilinlang at Ka#a&asan
5akikita !a 2> tan ng "ag"a"atu"ad ng #A$P@%$, at maging !a 112 tan na
"agtutulak ng iba1t ibang bata! ng r&"rma !a lu"a, na ang "inakamainam na
"araan ng "amamahagi ay da"at ga*in itng mabili! at agaran, may !u!t&nt !a
mga mag!a!aka at mahig"it ang "ag"a"atu"ad+ Subalit kailangan ring makita na
hindi it nangyari, at &in'i %ailanman mangyaya#i hanggang na!a mga P5, ang
ka"angyarihang "ang-&knmiya at "am"ulitika na nagmumula !a mn"ly+ It
ka!i ang ginagamit nila "ara "atuly na mailuklk ang !arili !a "*&!t, at !a gayn
ay madaling maim"lu*&n!yahan ang anumang "anukala !a r&"rma !a lu"a+
Sina!alamin it ng mga "liti3al dyna!ty !a lb ng ban!a+ Ayn !a "ag-aaral ng UP
Diliman Stud&nt #un3il, 2>0 "amilya ang namamayag"ag !a mga u!a"ing
"am"ulitika at "ang-&knmiya ng Pili"ina!+ Ang mi!mng "angul natin, anak ng
i!a "ang dating "angul, at miy&mbr ng i!a !a "inakamamalalaking "liti3al 3lan
!a ban!a+ 5alaka! ang ka"it nila, lalu na !a mga "rbin!ya dahil !a mn"ly+
Hanggang nariyan ang "yudal na r&la!yn ng mga P5, at mga mag!a!aka, lagi1t
laging magkakarn ng mala*ak na ba!&ng &l&ktral ang mga dina!tiyang it+
5ani"&!ta!yn ng kai!i"ang P5, ang "agiging bahagi !a lhika ng #A$P%$ ng
-km"&n!a!yn,. "agkakarn ng kabayaran !a mga "ina"amahaging lu"a+ Hindi
nit kinikilala ang matagal nang ka!ay!ayan ng "ananamantala !a mga mag!a!aka,
at bagku! ay lumilikha "a ng ilu!yng kung *ala ang P5, ay hindi lalag ang lu"a+
Dinagamit it "ara mag"a!k ng mga t&knikalidad ang mga P5, u"ang "atagalin,
kung hindi man hadlangan talaga ang "amamahagi+
It ang !ina"it ng mga mag!a!aka !a Sumila+ 5ata"! magmart!a mula <ukidnn
!a 5indana "atungng 5anila nng 200C ay nai"anal nila ang ligal na laban
"ara ma"atu"ad ang #A$P%$ !a kanilang lugar+ Ayn !a 5&mrandum (
Agr&&m&nt :5AA; !a San 5igu&l 4d!, In3+ :S54I;, >0 ha+ lang !a hinihinging
144 ha+ ng mga mag!a!aka ang ibibigay nila, dahil agr-indu!triyal na da* ang
gamit !a natitira+ <ilang ka"alit ay -magbibigay. na lang !ila ng lu"ang laba! !a
hinihingi+ Hal! kalahating d&kada na ang lumi"a!, hindi "a man kum"l&tng
nai"a"amahagi ang >0 ha+ na"agka!unduan, ay nagkarn "a ng u!a"in ang 94 ha+
dahil !a "ang-aaga* naman ng D&l 5nt& !a ilang bahagi nit+
Ang ka"it ring it !a ka"angyarihan ang nagbibigay-daan !a mga P5, !a
l&hitimng "aggamit !a mga bata! at "*&r!a ng &!tad "ara !a !ariling int&r&!+
5aaalalang nng naglun!ad ng !trik& ang mga mag!a!aka at manggaga*ang
bukid ng #&ntral A8u3ar&ra d& 9arla3 !a Ha3i&nda ,ui!ita, mabili! na tumugn ang
gby&rn ng n1y Pangulng Arry+ 5ata"! magbaba ng A!!um"tin (
Juri!di3tin ang D&"artm&nt ( ,abr and %m"lym&nt :DA,%;, nag"adala ng
!am"ung trak ng mga "uli! at !undal+ Pit ang namatay !a nangyaring "agbu*ag,
ngunit marami "ang mga lid&r at !ak!i ang "inatay at hinara! !a mga !umund "ang
lingg+
5adala! "a nga, nakiki!akay "a ang mga gru"ng nag"a"angga" na -"ara !a mga
mag!a!aka. tulad ng Akbayan !a ganitng mga bata! "ara mailuklk ang !arili !a
"d&r+ Dinamit nila ang "agiging bahagi ng *rking gru" na bumu !a #A$P%$
"ara ila"it ang !arili !a "angkat ni Pr&!id&nt& A0uin, at hinayaang gamitin !ila
bilang mukha ng "agiging -"rgr&!ib. ng "angul+ Hanggang ngayn,
ka!angka"an "a rin !ila "ara "atuly na bulagin ang mga mag!a!aka at
mamamayan !a "atuly na "anlilinlang ng mga P5, !a lb ng gby&rn+
<ukd !a mga it, malaki rin ang "akinabang ng mga malalaking mn"ly ng
mga multinatinal na kr"ra!yng agrikultural, tulad ng 2&!tl&, Dl&, atb" !a
hu*ad na r&"rmang agrary+ Dahil !a "ananatili ng dmina!yn ng int&r&! ng mga
it !a ban!a, natutulak hindi lang ang mga lu"ain nila kundi maging ang mga "ag-
aari ng mga lkal na P5, "ara itanim "angunahin ang mga "rduktng
"angangailangan ng m&rkad+ 6aya mag"a"ana*agan ang mga gru" ng
n&g!yant&ng tulad nila Ayala na itigil na ang #A$P%$, at tuluyan ng ibuka! !a
"amilihan ang mga lu"a ng ban!a+
Hindi malabng mangyari it kung kung magtatagum"ay ang "ag"a!a ng #hart&r
#hang& #ha-#ha !a kngr&!+ 6a!abay ng "ag"a!k ng Pili"ina! !a 9ran!-Pa3i(i3
Partn&r!hi" agr&&m&nt ka!ama ang mga malalaking ban!a !a A!ya-Pa!i"ik tulad
ng US at Ja"an, ay higit na ibubuka! ang mga lu"a natin !a buung-bung
"agmamay-ari ng mga dayuhan+ I!a it !a mga "angunahing magtutulak !a muling
"agbabalik ng mga !undal at ba!&ng am&rikan !a ban!a+ Ang mga lugar kung
!aan !ila ngayn kn!&ntrad ay mga lugar kung !aan malaka! ang "aglaban ng
mga mag!a!aka I !a Silangang Hi!aya! at !a 5indana+
Liwanag sa Pagla(an
Ang ganitng kalagayan ang "angunahing dahilan kung bakit "atuly na nag-aalab
at hindi "a rin matal-tal ang digmaan !a kanayunan+ It ang knkr&tng it!ura ng
tunggalian !a "agitan ng mga "*&r!a ng &!tadng nagtatanggl !a "atuly na
"aghahari ng mga P5,, at !a mga "*&r!a ng r&blu!yn na ang i!a !a mga
"angunahing layunin ay ang "ag"a"atu"ad ng tunay at *alang km"rmi!ng
r&"rma !a lu"a+
,aba! !a "atuly "a ring "akikibaka "ara !a tunay na r&"rma !a lb ng kngr&!,
"ina"akita ng armadng "aglaban na mulat na ang mga mag!a!aka !a hu*ad na
"ag-a!ang binibigay !a kanila ng mga P5,+ 6atunayan, ma! may "ag-a!a "a nga
!ila !a "aglaban7 !a mga lugar kung !aan kn!lidad na ang mga mag!a!aka !a
bandila ng Partid 6muni!ta ng Pili"ina! :P6P; at ng <agng Hukbng <ayan
:<H<;, nakaka"agtay na !ila ng mga "animulang rgan ng !arili nilang gby&rn
!a ilang bahagi ng 5indana, ta"! nakaka"ag"amahagi na ng lu"a at
nakakatulng ib!an ang bigat ng u!ura at di-"antay na hatian ng ani !a ilang lugar
!a Silangang Hi!aya!+
5ara"at ring makita na hanggang hindi nar&r&!lba ang u!a"in !a lu"a,
mananatiling ban !a kahira"an ang ating ban!a+ It ka!i ang humahadlang "ara
magkarn tay ng "agkukunan ng !ariling ka"ital "ara maka"agtay ng mga
indu!triya+ 5ula nng naging malaya tay nng 194=, "rimarya tayng naka!alig
!a "autang, ayuda at dayuhang "amumuhunan "ara "aandarin ang &knmiya ng
ban!a+ It ang dahilan kung bakit madali lang tayng nakkntrl ng mga dayuhan+
Ang "ag"a"aunlad !a agrikultura ang mag!i!ilbing ba!& "ara ma"alag natin ang
bridging (a3tr, mga maliit hanggang katamtamang mga indu!triya tulad ng !a
"agkain, damit at "abahay na !iyang !u!i naman "ara ma"a-abant& ang mga
l&ading (a3tr, ang mga batayang indu!triya ng md&rnng li"unan, "artikular
ang !a bakal, k&mikal at mga makina+ 5agaga*a lang natin itng tinata*ag na
pam(ansang in'ust#iyalisasyon kung ma"a"atu"ad ang tunay na r&"rma !a lu"a+
5ananatili itng u!a"ing mala"it !a "u! ng ba*at kabataang nangara" maka"ag-
aral, "&r hindi it maga*a dahil kailangang tumulng !a bukid "ara mabayaran
ang utang ng kanilang mga magulang+ U!a"in it ng ba*at "amilyang hindi
makakain dahil inuuna "ang itanim !a mga lu"a natin ang "angangailangan ng
m&rkad imb&! na mga "angangailangan ng mamamayang Pili"in+
It rin ang u!a"ing hinara" ng mga ka"*a natin I!klar ng <ayan na "iniling ilaan
ang kanilang kakayahan at !arili "ara !a higit "ang kaunlaran ng mga mag!a!aka at
ng ban!a+ It ang k*&nt kung bakit !bra ang "ananakt ng mga militar !a mga
&!tudyant& ng #SJ#D na nag!a!aga*a ng (i&ld *rk nng 2012 !a Pam"anga+ It
ang dahilan kung bakit dinaki" !i 5ari3n 5ntaE&! !a <atanga!, at !i %ri3!n
A3!ta !a Samar+ It ang dahilan kung bakit na*a*ala hanggang ngayn !ila 6ar&n
%m"&n at Sh&rlyn #ada"an !a <ula3an+
It ang dahilan kung bakit hanggang ngayn ay lumala"it ang mga mag!a!aka "ara
hingin ang ating talin, laka! at "atuly na !u"rta+
9umulng at mag-ambag tay !a "anatilihing buhay at !umu!ulng ang kilu!ang
mag!a!aka !a Pili"ina!G
9utulan ang "atuly na "anlilinlang ng &!tad ng mga "anginng may-lu"a !a mga
mag!a!aka at mamamayanG
<u*agin ang mn"ly ng mga it !a lu"aG I"atu"ad ang tunay na r&"rmang
agrary at "amamahagi ang lu"aG I!ulng ang "amban!ang indu!triyali!a!ynG
I"aglaban ang tunay na kalayaan, at mga d&mkratikng int&r&! ng !ambayanang
Pili"inG I!klar ng <ayan, "aglingkuran ang !ambayananG
Sanggunian)
1; Pahayag ng UP 5anila US# Ukl !a 9unay na $&"rmang Agrary, Jun 2014
2; A Stat&m&nt n Agrarian $&(rm in th& Phili""in&!, UP Diliman US#, Jun 2014
3; Dirt Und&r th& $ug, Anakbayan UP Diliman, Jun 2014
4; A Hi!try ( th& Phili""in&!, $&nat #n!tantin, 4ir!t Printing, 19C>
>; Phili""in& S3i&ty and $&'lutin, Amad Du&rr&r, K19C2
=; %!"&!yal na 6ur!ng 5a!a, Pamban!a-D&mkratikng Paaralan, 200=
C; Ang <ayan, Pahayagan ng Partid 6muni!ta ng Pili"ina!7
mga i!yu ng A3t C at A3t 21, 2012
/; htt"7@@"inin+in0uir&r+n&t@>4>4C@im"!!ibl&-dr&am, Jun 14, 2013
9; htt"7@@da'atday+3m@main@2013@12@2C@"&"l&!-r&'lutinary-muni3i"ality-
(rm&d@, D&3 2C, 2013
10; 2atinal Indu!triali8atin (r S3i&n3& and D&'&l"m&nt, Dr+ Di'anni 9a"ang,
2atinal In!titut& ( Phy!i3!, S9S, 4&b 2009
11; Sa 2galan ng 9ub, 9udla@%il&r, 200>