Professional Documents
Culture Documents
Chuyen de Phuong Phap Dong Luc Hoc
Chuyen de Phuong Phap Dong Luc Hoc
Chuyen de Phuong Phap Dong Luc Hoc
I.Muc tiu.
1. Ly giai hoc sinh nm vng va phat biu ung cac inh lut Niu-ton.
2. Ly giai hoc sinh vit ung va giai thich ung phng t!inh c ban cua "ng lc hoc Niu-ton.
m
F
a
F a m
3.#ng $n hoc sinh cach %ac inh y u cac lc tac $ung ln m"t vt hay m"t h vt.
.Nu phai %&t m"t h vt thi cn phn bit ngoai lc va ni lc.
!. 'au (hi vit c phng t!inh Niu-ton "i vi vt hoc h vt $i $ang v&c t) hoc sinh cn
chon nhng phng phap thich hp chiu cac phng t!inh v&c t ln cac phng o.
". 'au cung hng $n hoc sinh tim !a cac (t *ua cua bai toan bng cach giai phng t!inh hay
h phng t!inh ai s" thu c.
+. ,"i vi cac chuyn "ng t!on u cn hng $n cho hoc sinh cach %ac inh lc hng tm.
II. N#i $u%& '()*%& '(+' ,#%& -)c (.c.
-hng phap "ng lc hoc la phng phap (hao sat chuyn "ng c cua cac vt $a t!n
c s cac inh lut Niu-ton. -hng phap "ng lc hoc bao g"m cac bc c ban sau .
/. 0ac inh y u cac lc tac $ung ln vt hoc h vt. 1i m"i lc %ac inh cn chi !o
im t) phng) chiu) " ln.
2. 3ac lc tac $ung ln vt thng la .
- 3ac lc tac $ung $o cac t!ng lc gy !a nh t!ng hp $n) in t!ng) t
t!ng4
- 3ac lc tac $ung $o lin (t gia cac vt. Lc cng) lc an h"i4
- 3ac lc tac $ung (hi vt chuyn "ng t!n m"t mt. Lc ma sat) phan lc phap
tuyn4
5. 3hon h t!uc toa " lam h *uy chiu (hao sat chuyn "ng.
,a s" cac bai toan (hao sat chuyn "ng cua vt t!n m"t ng thng hoc t!ong m"t
mt phng %ac inh. 6hi o ta chon h t!uc toa " co m"t t!uc song song vi chuyn "ng
cua vt hoc t!ong mt phng chuyn "ng cua vt7 cung nn chon m"t t!uc toa " song
song vi nhiu lc tac $ung.
8. 9c c ban tip th&o la vit phng t!inh Niu-ton cho vt hoc h vt :$ang v&c t;.
1t
/
F a m
'
2 2 2
/ / /
F a m
F a m
<. =ip th&o la chiu cac phng t!inh v&c t t!n ln cac t!uc toa " a chon.
>. 6hao sat cac phng t!inh chuyn "ng th&o tng phng cua tng t!uc toa ".
Lu y. ,"i vi m"t h nhiu vt ngi ta phn bit.
a; N"i lc la nhng lc tng tac gia cac vt t!ong h
b; Ngoai lc la cac lc $o cac vt bn ngoai h tac $ung ln cac vt t!ong h
III. C/C 01NG 23I 45P C 26N.
07%& 1 . 28i t.9% 9' $:%& ,;%( -u<t II N=>t.%
Bi 1 . ?@t vAt nhB (hCi lDng m chuyEn @ng th&o t!Fc G% :t!n m@t mHt ngang;)
$Ii tJc $Fng cKa lLc
F
nMm ngang cN @ lIn (h"ng Oi. 0Jc Pnh gia tCc chuyEn @ng cKa vAt
t!ong hai t!Qng hDp .
a; 6h"ng cN ma sJt.
b; #R sC ma sJt t!Dt t!n mHt ngang bMng
t
Gii
3Jc lLc tJc $Fng ln vAt. LLc (So F
)
lLc ma sJt
ms
F
) t!Tng lLc
P
) phUn lLc N
[
ms
F
[
P
[ N
\ m. a
:/;
3hi]u :/; ln t!Fc G%.
^ _ ^
ms
\ ma :2;
3hi]u :/; ln t!Fc Gy.
-- [ N \ ` :5;
N \ - va ^
ms
\
t
.N
1Ay.
[gia tCc a cKa vAt (hi cN ma sJt la.
m
g m F
m
F F
a
t ms
. .
th&o hIng hDp vIi G% gNc ` > . #R sC ma sJt t!Dt t!n mHt ngang bMng
t
)
t!Tng lLc
P
) phUn lLc N
[
ms
F
[
P
[ N
\ m. a
:/;
3hi]u :/; ln G% . ma \ ^
2
- ^
ms
ma \ ^
cos
- ^
ms
:2;
3hi]u :/; ln Gy . ` \ ^
/
[ N _ -
N \ - - ^ sin :5;
=b :2; va :5; ta cN .
ma \ ^
cos
-
t
:mg - ^ sin ;
\ ^:
cos
[
sin
t
; -
mg
t
1Ay .
( ) g
m
F
a
t t
+ sin cos
07%& 2 . 0?%& '()*%& '(9' (@ A<t
- 0Jc Pnh Dc ^
(
) la lLc (So ccng chidu chuyEn @ng : n]u cN lLc
F
%in thX $cng phSp chi]u
E %Jc Pnh thanh phen ti]p tuy]n ^
%
\ ^cos
- 0Jc Pnh Dc ^
c
) la lLc cUn ngDc chidu chuyEn @ng
P
ms
F
G
y
%
N
ms
F
G
y
%
P
/
F
2
F
m
F F
c k
7 k
F
tOng cJc lLc (So ) c
F
tOng cJc lLc cUn )
m
(hCi lDng cJc vAt t!ong hR.
g Lu h ./. =Xm gia tCc a tb cJc $i (iRn @ng hTc
2. ,E tXm n@i lLc ) vAn $Fng a \
m
F F
c k
7 ^
(
tOng cJc lLc (So tJc $Fng ln vAt ) ^
c
tOng
cJc lLc cUn tJc $Fng ln vAt
5. 6hi hR cN !jng !Tc . eu $y lukn *ua !jng !Tc @ng i oZn Qng s thX t!Fc !jng !Tc
i oZn Qng sl2) @ lIn cJc vAn tCc va gia tCc cmng th&o tn lR N.
8. N]u hR cN 2 vAt Ht ln nhau) (hi cN ma sJt t!Dt thX (hUo sJt chuyEn @ng cKa tbng vAt
: von $cng c"ng thWc a \
m
F F
c k
;
<. N]u hR cN 2 vAt Ht ln nhau) (hi cN ma sJt nghn thX hR cN thE %&m la / vAt
Bi 1 : #ai vAt p va 9 cN thE t!Dt t!n mHt ban nMm ngang va Dc nCi vIi nhau bMng $y (h"ng
$on) (hCi lDng (h"ng Jng (E. 6hCi lDng 2 vAt la m
p
\ 2(g) m
9
\ /(g) ta tJc $Fng vao vAt p
m@t lLc ^ \ qN th&o phng song song vIi mHt ban. #R sC ma sJt giia hai vAt vIi mHt ban la m \
`)2. Lry g \ /`mls
2
. #sy ttnh gia tCc chuyEn @ng.
28i &iBiC
,Ci vIi vAt p ta cN.
+ + + +
1 1 ms 1 1 1 1
a m F T F N P
3hi]u %uCng G% ta cN. ^ =
/
^
/ms
\ m
/
a
/
3hi]u %uCng Gy ta Dc. m
/
g [ N
/
\ `
1Ii ^
/ms
\ (N
/
\ (m
/
g
^ =
/
( m
/
g \ m
/
a
/
:/;
g ,Ci vIi vAt 9.
+ + + +
2 2 ms 2 2 2 2
a m F T F N P
3hi]u %uCng G% ta cN. =
2
^
2ms
\ m
2
a
2
3hi]u %uCng Gy ta Dc. m
2
g [ N
2
\ `
1Ii ^
2ms
\ ( N
2
\ ( m
2
g
=
2
( m
2
g \ m
2
a
2
:2;
1X =
/
\ =
2
\ = va a
/
\ a
2
\ a nn.
^ - = ( m
/
g \ m
/
a :5;
= ( m
2
g \ m
2
a :8;
3@ng :5; va :8; ta Dc ^ (:m
/
[ m
2
;g \ :m
/
[ m
2
;a
2
2 1
2 1
s / m 1
1 2
10 ). 1 2 ( 2 , 0 9
m m
g ). m m ( F
a
+
+
+
+
Bi 2 .#ai vAt ccng (hCi lDng m \ /(g Dc nCi vIi nhau bMng sDi $y (h"ng $on va (hCi lDng
(h"ng Jng (E. ?@t t!ong 2 vAt chPu tJc @ng cKa lLc (So
F
hDp vIi phng ngang gNc a \ 5`
`
.
#ai vAt cN thE t!Dt t!n mHt ban nMm ngang gNc a \ 5`
`
#R sC ma sJt giia vAt va ban la `)2>u. 9i]t !Mng $y chn chPu Dc lLc cng lIn nhrt la /` N. =tnh
lLc (So lIn nhrt E $y (h"ng Wt. Lry
3
\ /)+52.
28i &iBiC
1At / cN .
+ + + +
1 1 ms 1 1 1 1
a m F T F N P
3hi]u %uCng G% ta cN. ^.cos 5`
`
=
/
^
/ms
\ m
/
a
/
3hi]u %uCng Gy . ^sin 5`
`
-
/
[ N
/
\ `
1a ^
/ms
\ ( N
/
\ (:mg ^sin 5`
`
;
^.cos 5`
`
=
/
(:mg ^sin 5`
`
; \ m
/
a
/
:/;
1At 2.
+ + + +
2 2 ms 2 2 2 2
a m F T F N P
3hi]u %uCng G% ta cN. = ^
2ms
\ m
2
a
2
3hi]u %uCng Gy . -
2
[ N
2
\ `
?a ^
2ms
\ ( N
2
\ (m
2
g
=
2
( m
2
g \ m
2
a
2
#n nia vX m
/
\ m
2
\ m7 =
/
\ =
2
\ = 7 a
/
\ a
2
\ a
^.cos 5`
`
= (:mg ^sin 5`
`
; \ ma :5;
= (mg \ ma :8;
=b :5; va :8;
m
0 0
t
2
) 30 sin 30 (cos T
T
+
20
2
1
268 , 0
2
3
10 . 2
30 sin 30 cos
T 2
F
0 0
m
1Ay ^
ma%
\ 2` N
Bi 3 :#ai vAt p va 9 cN (hCi lDng len lDt la m
p
\ >``g) m
9
\ 8``g Dc nCi vIi nhau bMng sDi
$y nhv (h"ng $sn va vwt *ua !jng !Tc cC Pnh nh hXnh vx. 9B *ua (hCi lDng cKa !jng !Tc va
lLc ma sJt giia $y vIi !jng !Tc. Lry g \ /`mls
2
. =tnh gia tCc chuyEn @ng cKa mCi vAt.
28i &iBiC
6hi thU vAt p sx i %uCng va 9 sx i ln $o m
p
y m
9
va
=
p
\ =
9
\ =
a
p
\ a
9
\ a
,Ci vIi vAt p. m
p
g = \ m
p
.a
,Ci vIi vAt 9. m
9
g [ = \ m
9
.a
g :m
p
m
9
;.g \ :m
p
[ m
9
;.a
2
B A
B A
s / m 2 10 .
400 600
400 600
g .
m m
m m
a *
+
Bi 4: 9a vAt cN ccng (hCi lDng m \ 2``g Dc nCi vIi nhau bMng $y nCi (h"ng $sn nh hXnh
vx. #R sC ma sJt t!Dt gzia vAt va mHt ban la \ `)2. Lry g \ /`mls
2
. =tnh gia tCc (hi hR chuyEn
@ng.
28i &iBiC
3hTn chidu nh hXnh vx. =a cN.
+ + + + + + + + + + a M P T T N P F T T N P F
1 1 2 2 2 ms 2 3 4 3 3 3
{o vAy (hi chi]u ln cJc hR t!Fc ta cN.
'
3 ms 4
2 ms 3 2
1 1
ma F T
ma F T T
ma T mg
1X
a a a a
T T T
T T T
3 2 1
4 3
2 1
'
ma F T
ma F T T
ma T mg
ms
ms
'
ma 3 mg 2 mg
ma 3 F 2 mg
ms
2
s / m 2 10 .
3
2 , 0 . 2 1
g .
3
2 1
a
07%& 3 . MDt '(E%& %&(i%&
g ?Ht phVng nghing (h"ng cN ma sJt) gia tCc cKa chuyEn @ng la a \ gsin
g ?Ht phVng nghing cN ma sJt.
- 1At t!Dt %uCng th&o mHt phVng nghing) gia tCc cKa chuyEn @ng la a \ g:sin
-
cos
;
- 1At t!Dt ln th&o mHt phVng nghing) gia tCc cKa chuyEn @ng la a \ -g:sin
[
cos
;
- 1At nMm yn hoHc chuyEn @ng thVng du . idu (iRn tan
|
t
)
t
la hR sC ma sJt t!Dt
- 1At t!Dt %uCng Dc n]u. mgsin
y ^
msnlma%
\ }
n
mgcos
hay tan
y }
n
Bi 1 : ?@t %& t!Dt (h"ng vAn tCc eu tb nnh mHt phVng nghing gNc \ 5``. #R sC ma sJt
t!Dt la \ `)58>8. 3hidu $ai mHt phVng nghing la l \ /m. lry g \ /`mls
2
va
3
\ /)+52 =tnh gia tCc chuyEn @ng cKa vAt.
28i &iBiC
3Jc lLc tJc $Fng vao vAt.
/; =!Tng lLc
P
2; LLc ma sJt
ms
F
5; -hUn lLc
N
cKa mHt phVng nghing
8; #Dp lLc
+ + a m F N P F
ms
3hi]u ln t!Fc Gy. -co% [ N \ `
N \ mg co% :/;
3hi]u ln t!Fc G% . -sin ^
ms
\ ma%
mgsin N \ ma%
:2;
tb :/; va :2; mgsin mg co% \ ma%
a% \ g:sin co%;
\ /`:/l2 `)58>8.
3
l2; \ 2 mls
2
Bi 2 :3en tJc $Fng ln vAt m t!n mHt phVng nghing gNc m@t lLc ^ bMng bao nhiu E vAt nMm
yn) hR sC ma sJt giia vAt va mHt phVng nghing la ( ) (hi bi]t vAt cN %u hIng t!Dt %uCng.
28i &iBiC
3hTn hR t!Fc G%y nh hXnh vx.
~p $Fng Pnh luAt YY N&tn ta cN .
0 F N P F
ms
+ + +
3hi]u phng t!Xnh ln t!Fc Gy. N -co% ^sin \ `
N \ -co% [ ^ sin
^
ms
\ (N \ (:mgco% [ ^ sin;
3hi]u phng t!Xnh ln t!Fc G% . -sin ^ co% ^
ms
\ `
^ co% \ -sin ^
ms
\ mg sin (mg co% (^ sin
+
+
!tg 1
) ! tg ( mg
sin ! cos
) !co" (sin mg
F
Bi 3 C0&m hR c lin (]t nh hXnh vx
m
/
\ 5(g7 m
2
\ /(g7 hR sC ma sJt giia vAt va mHt phVng nghing la \ `)/ 7 \ 5``7 g \ /` mls
2
=tnh sWc cng cKa $y
28i &iBiC
fiU thi]t m
/
t!Dt %uCng mHt phVng nghing va m
2
i ln) lc N hR lLc cN chidu nh hXnh vx. 1At
chuyEn @ng nhanh $en du nn vIi chidu $ng s chTn) n]u ta ttnh Dc a y ` thX chidu chuyEn
@ng s giU thi]t la ng.
,Ci vIi vAt /.
+ + +
1 1 ms 1 1
a m F T N P
3hi]u hR %Gy ta cN. m
/
gsin = N \ ma
m
/
g co% [ N \ `
g m
/
gsin = m
/
g co% \ ma :/;
,Ci vIi vAt 2.
+
2 2 2 2
a m T P
m
2
g [ = \ m
2
a :2;
3@ng :/; va :2; m
/
gsin m
/
g co% \ :m
/
[ m
2
;a
) s / m ( 6 , 0
4
10 . 1
2
3
3 . 1 , 0
2
1
. 10 . 3
m m
g m cos m sin g m
a
2
2 1
2 1 1
+
1X a y `) vAy chidu chuyEn @ng s chTn la ng
g = \ m
2
:g [ a; \ /:/` [ `)>; \ /`)> N
07%& C 28i t<' AF -Gc ()H%& tIJ
28i 1C?@t ban nMm ngang *uay t!jn du vIi chu ( = \ 2s. =!n ban Ht m@t vAt cJch t!Fc *uay
\ 2)8cm. #R sC ma sJt giia vAt va ban tCi thiEu bMng bao nhiu E vAt (h"ng t!Dt t!n mHt ban.
Lry g \ /` mls
2
va
2
\ /`
28i &iBiC
6hi vAt (h"ng t!Dt thX vAt chPu tJc $Fng cKa 5 lLc.
ng$% F & N , P
ms
=!ong N.
0 N P +
Lc N vAt chuyEn @ng t!jn du nn
ms
F
la lLc hIng tm.
'
) 2 ( mg . F
) 1 ( ' m( F
ms
2
ms
g
' (
g . ' (
2
2
1Ii \ 2l= \ .!a$ls
2) , 0
10
2) , 0 .
2
1Ay
min
\ `)2<
28i 2 C?@t lj %o cN @ cWng 6) chidu $ai tL nhin l
`
) / eu gii cC Pnh p) eu (ia gwn vao *uU
ceu (hCi lDng m cN thE t!Dt (h"ng ma sJt t!n thanh :; nMm ngang. =hanh :; *uay du vIi
vAn tCc gNc %ung *uanh t!Fc :p; thVng Wng. =tnh @ $sn cKa lj %o (hi l
`
\ 2` cm7 \
2` !a$ls7 m \ /` g 7 ( \ 2`` Nlm
28i &iBiC
3Jc lLc tJc $Fng vao *uU ceu
*$
F & N & P
( )
( )
2
o
2
o
2 2
o
2
m( +
, m(
,
, m( m( + ,
, , m( , +
+
vIi ( y m
2
( )
( )
m 0) , 0
20 . 01 , 0 200
2 , 0 . 20 . 01 , 0
,
2
2
28i 3 . 1jng %i]c la m@t vanh t!jn bJn (tnh \ um) nMm t!ong mHt phVng thVng Wng. ?@t ngQi
i %& Zp t!n vjng %i]c nay) (hCi lDng cU %& va ngQi la u` (g. Lry g \ q)umls
2
ttnh lLc Sp cKa
%& ln vjng %i]c tZi iEm cao nhrt vIi vAn tCc tZi iEm nay la v \ /` mls.
28i &iBiC
3Jc lLc tJc $Fng ln %& iEm cao nhrt la
N & P
6hi chi]u ln t!Fc hIng tm ta Dc
N 216 8 , 9
8
10
80 g
'
-
m N
'
m-
N P
2 2
2
,
_
,
_
+
07%& !C LGc ,8% (Ki
g LLc an hki %urt hiRn (hi vAt bP bi]n $Zng ) cN %u hIng chCng lZi nguyn nhn gy !a bi]n
$Zng:$cng E %Jc Pnh bUn chrt cKa lLc;
g 9iEu thWc . ^ \ - (. l ) $ru t!b chn lLc an hki lu"n ngDc vIi chidu bi]n $Zng ) @ lIn ^ \ (.
l
g ,@ $sn cKa lj %o (hi vAt cn bMng t!n mHt phVng nghing gNc
\ /
g fhSp lj %o . - fhSp song song . (
s
\ (
/
[ (
2
[4[ (
n
- fhSp nCi ti]p .
n nt
k k k k
/
...
/ / /
2 /
+ + +
g =b / lj %o cwt thanh nhidu phen . (
/
l
/
\ (
2
l
2
\ 4 \ (
n
l
n
\ (
`
l
`
g 3on lwc *uay .
[ =Zo nn mHt nNn cN na gNc nnh la
) (hi
+
ht h
F F P
[ N]u lj %o nMm ngang thX
ht h
F F
.
[ 1An tCc *uay :vjngls; N \
cos 2
/
l
g
[ 1An tCc *uay tCi thiEu E con lwc tJch !Qi (hBi t!Fc *uay N
l
g
2
/
hXnh /
Bi 1 :#ai lj %o. lj %o m@t $ai thm 2 cm (hi t!&o vAt m
/
\ 2(g) lj %o 2 $ai thm 5 cm (hi t!&o
vAt m
2
\ /)<(g. =Xm t sC (
/
l(
2
.
28i &iBiC
6hi gwn vAt lj %o $ai thm oZn l. vP t!t cn bMng
mg , + P F
0
1Ii lj %o /. (
/
l
/
\ m
/
g :/;
1Ii lj %o /. (
2
l
2
\ m
2
g :2;
LAp t sC :/;) :2; ta Dc
2
2
3
) , 1
2
,
,
.
m
m
+
+
1
2
2
1
2
1
Bi 2 .#ai lj %o (hCi lDng (h"ng Jng (E) @ cWng len lDt la (
/
\ /`` Nlm) (
2
\ /<` Nlm) cN
ccng @ $ai tL nhin L
`
\ 2` cm Dc t!&o thVng Wng nh hXnh vx. ,eu $Ii 2 lj %o nCi vIi m@t
vAt (hCi lDng m \ /(g. Lry g \ /`mls
2
. =tnh chidu $ai lj %o (hi vAt cn bMng.
28i &iBiC
6hi cn bMng. ^
/
[ ^
2
\
1Ii ^
/
\ 6
/
l7 ^
2
\ 6
2
/
nn :6
/
[ 6
2
; l \ -
) m ( 04 , 0
2)0
10 . 1
+ +
P
,
2 1
+
1Ay chidu $ai cKa lj %o la.
L \ l
`
[ l \ 2` [ 8 \ 28 :cm;
Bi 3 :=Xm @ cWng cKa lj %o ghSp th&o cJch sau.
28i &iBiC
#Ing va chidu nh hXnh vx.
6hi (So vAt !a (hBi vP t!t cn bMng m@t oZn % thX .
,@ $sn lj %o / la %) @ nSn lj %o 2 la %
=Jc $Fng vao vAt gkm 2 lLc an hki
1
F
7
2 F
)
+ F F F 2 1
3hi]u ln t!Fc G% ta Dc .
^ \ ^
/
^
2
\ :6
/
[ 6
2
;%
1Ay @ cWng cKa hR ghSp lj %o th&o cJch t!n la.
6 \ 6
/
[ 6
2