Elektrotehniki fakultet

Univerzitet u Banjoj Luci

IZVJETAJ SA LABORATORIJSKIH VJEBI
PREDMET: Teorija elektrinih kola I







Ime i prezime: Radojica Berak
Broj indeksa: 1217/11


Broj bodova:




[Jun 2014. godine]

Vjeba br.1. Simulacija elektrinih kola u vremenskom domenu

1. =33s

ema elektrinog kola koje smo simulirali - V
OUT
=V
C

a) Generator VPULSE TD = 0s, TR = 0.1s, TF = 0.1s, V1 = 0V, V2 =1V, PW = 300s, PER = 600s

Oblici ulaznog(zelena) i izlaznog(crvena) napona

b) Generator VPULSE TD = 0s, TR = 0.1s, TF = 0.1s, V1 = 0V, V2 =1V, PW = 0.1s, PER = 300s


Time
0s 0.5ms 1.0ms 1.5ms 2.0ms 2.5ms 3.0ms
V(C1:2)
0V
2.0mV
4.0mV
6.0mV
8.0mV

Time
0s 0.5ms 1.0ms 1.5ms 2.0ms 2.5ms 3.0ms
V(V1:+) V(C1:2)
0V
0.5V
1.0V
Oblik izlaznog napona
c) Generator VPULSE TD = 0s, TR = 0.1s, TF = 0.1s, V1 = 0V, V2 =1V, PW = 10s, PER = 20s

Talasni oblik izlaznog napona

d) Generator VSIN, VOFF=0V, VAMPL=1V, FREQ=50kHz

Talasni oblik izlaznog napona

2. =33s

Time
0s 10us 20us 30us 40us 50us 60us 70us 80us 90us 100us
V(C1:2)
-100mV
0V
100mV
200mV

Time
0s 10us 20us 30us 40us 50us 60us 70us 80us 90us 100us
V(C1:2)
0V
200mV
400mV
600mV

ema elektrinog kola koje smo simulirali V
OUT
=V
R

a) Generator VPULSE TD = 0s, TR = 0.1s, TF = 0.1s, V1 = 0V, V2 =1V, PW = 300s, PER = 600s

Oblici izlaznog napona
b) Generator VPULSE TD = 0s, TR = 0.1s, TF = 0.1s, V1 = 0V, V2 =1V, PW = 0.1s, PER = 300s

Oblik izlaznog napona
c) Generator VPULSE TD = 0s, TR = 0.1s, TF = 0.1s, V1 = 0V, V2 =1V, PW = 1ms, PER = 2ms

Time
0 0.5ms 1.0ms 1.5ms 2.0ms 2.5ms 3.0ms
V(R1:2)
-0.5V
0V
0.5V
1.0V

Time
0 0.5ms 1.0ms 1.5ms 2.0ms 2.5ms 3.0ms
V(R1:2)
-1.0V
-0.5V
0V
0.5V
1.0V

Oblik izlaznog napona
d) Generator VSIN, VOFF=0V, VAMPL=1V, FREQ=1kHz

Oblik izlaznog napona
3.

ema elektrinog kola koje smo simulirali V
OUT
=V
C


a) Generator VPULSE TD = 0s, TR = 0.1s, TF = 0.1s, V1 = 0V, V2 =1V, PW = 150 s, PER = 300s

Time
0s 0.5ms 1.0ms 1.5ms 2.0ms 2.5ms 3.0ms 3.5ms 4.0ms 4.5ms 5.0ms
V(R1:2)
-400mV
-200mV
0V
200mV
400mV

Time
0s 0.5ms 1.0ms 1.5ms 2.0ms 2.5ms 3.0ms 3.5ms 4.0ms 4.5ms 5.0ms
V(R1:2)
-1.0V
-0.5V
0V
0.5V
1.0V

Oblik izlaznog napona R=330W

b) Generator VPULSE TD = 0s, TR = 0.1s, TF = 0.1s, V1 = 0V, V2 =1V, PW = 0.1s, PER = 300s

Oblik izlaznog napona R=330W
c) Generator VPULSE TD = 0s, TR = 0.1s, TF = 0.1s, V1 = 0V, V2 =1V, PW = 150s, PER = 300s


Time
0 0.2ms 0.4ms 0.6ms 0.8ms 1.0ms 1.2ms
V(C1:2)
0V
0.5V
1.0V

Time
0 0.2ms 0.4ms 0.6ms 0.8ms 1.0ms 1.2ms
V(C1:2)
-40mV
0V
40mV
80mV

Time
0s 0.2ms 0.4ms 0.6ms 0.8ms 1.0ms 1.2ms
V(C1:2)
-1.0V
0V
1.0V
2.0V
Oblik izlaznog napona R=5kW

d) Generator VPULSE TD = 0s, TR = 0.1s, TF = 0.1s, V1 = 0V, V2 =1V, PW = 0.1s, PER = 300s

Oblik izlaznog napona R=5kW
4)

ema elektrinog kola koje smo simulirali V
OUT
=V
C

a) Generator VPULSE TD = 0s, TR = 0.1s, TF = 0.1s, V1 = 0V, V2 =1V, PW = 150s, PER = 300s


Time
0 0.2ms 0.4ms 0.6ms 0.8ms 1.0ms 1.2ms
V(C1:2)
0V
4mV
8mV
12mV

Oblik izlaznog napona

b) Generator VPULSE TD = 0s, TR = 0.1s, TF = 0.1s, V1 = 0V, V2 =1V, PW = 0.1s, PER = 300s

Oblik izlaznog napona
Vjeba br.2. Analiza elektrinih kola u vremenskom domenu


ema kola koje smo spajali u laboratoriji



Time
0s 0.2ms 0.4ms 0.6ms 0.8ms 1.0ms 1.2ms
V(R2:2)
0V
1.0mV
2.0mV
3.0mV
4.0mV

Time
0s 0.2ms 0.4ms 0.6ms 0.8ms 1.0ms 1.2ms
V(R2:2)
0V
200mV
400mV
600mV

1.Oblik ulaznog i izlaznog(napona na kondenzatoru) signala




2.Oblik impulsne eksitacije na ulazu kola i odziv na kondenzatoru




3.Oblik ulaznog napona 1V/DIV 10s/DIV



Oblik ulaznog i izlaznog signala RC kola 1V/DIV - 5s/DIV


CR kolo koje smo spajali u laboratoriji



Oblika napona na otporniku RC kola kao odziv na PW=250us i PER=500us


Oblika napona na otporniku RC kola kao odziv na PER=500us i to je mogue manju irinu
impulsa


Oblika napona na otporniku RC kola kao odziv na 3.ulazni signal(PW=1ms, PER=2ms)




Oblik ulaznog i izlaznog signala CR kola 1V/DIV 0.5ms/DIV



RLC kolo



Odziv RLC kola u pseudoperiodinom sluaju na PW=1ms i PER=2ms





Odziv RLC kola u pseudoperiodinom sluaju na impulsnu eksitaciju

Zakljuak:

U prvoj laboratorijskoj vjebi simulirali smo odzive u prostim elektrinim kolima u
vremenskom domenu na periodine funkcije napona na ulazu kola.
U prvom zadatku smo posmatrali promjenu napona na izlazu tj. napon na kondenzatoru
RC kola u zavisnosti od oblika i vrste ulaznog signala. Na emi se vidi da elektrino kolo dolazi u
stacionarno stanje tj. kondenzator se napuni do svoje maksimalne vrijednosti ako obezbijedimo
signal dovoljne duine trajanja.
Na drugoj emi se vidi odziv RC kola na impulsnu eksitaciju, tj. vidi se oblik Grinove
funkcije napona na kondenzatoru.
Na treoj simulaciji smo uzeli da je trajanje ulaznog signala manje od vremenske
konstante kola, zbog ega dobijamo sluaj neprestanog punjenja i pranjenja kondenzatora. U
ovom sluaju kolo ne dolazi u stacionarno stanje.
Na etvrtoj simulaciji smo posmatrali napon na kondenzatoru kada je na ulaz doveden
sinusoidalan signal.
U drugom zadatku, analogno prvom, posmatrali smo elektrino CR kolo s tim to je sada
izlazna varijabla bio napon na otporniku pa smo prikazali indicione i Grinove funkcije napona na
otporniku.
U treem zadatku posmatrali smo redno RLC kolo, tanije napon na kondenzatoru RLC
kola za pseudoperiodian sluaj a), b) i za aperiodian sluaj c) i d). Vidi se da u zavisnosti od
odabranih veliina elemenata u kolu nastupaju razliiti uslovi u istom kolu.
U etvrtom zadatku smo posmatrali kolo sa naponsko kontrolisanim naponskim
generatorom i njegov uticaj na RC kolo.

Druga laboratorijska vjeba je samo bila praktina analiza elektrinih kola u vremenskom
domenu koje smo prethodno simulirali na raunaru, s tim to smo serijsko RLC kolo snimali
samo za pseudoperiodian sluaj.
Poto je induktivnost kalema koritenog u laboratoriji bila L=130mH, da bi u kolu
nastupio pseudoperiodian reim otpornost otpornika je morala biti manja od:
R < 2
_
I
C
= 12.SS2kW
Mi smo koristili otpornik otpornosti R=2kW.


Vjeba br.3. Jednaine stanja


Serijsko RC kolo


Oblik napona na kondenzatoru



ema kola koje smo simulirali

Vremenski oblici napona na kondenzatoru i struje kroz kalem

Serijsko LC kolo


Vremenski oblici napona na kondenzatoru (uta) i struje kroz kalem (roza)

Serijsko RLC kolo

Vremenski oblici napona na kondenzatoru (uta) i struje kroz kalem (roza)
Zakljuak:

Na prvoj simulaciji se vidi eksponencijalan oblik napona na kondenzatoru sto je isto kao
to smo dobijali u prethodne dvije vjebe.
Na drugoj simulaciji se zakljuuje da su napon na kondenzatoru i struja kroz kalem
linearne funkcije vremena zato to je struja kroz kondenzator konstantna (diktirana strujnim
generatorom I
g
) i napon na kalemu konstantan (diktiran naponskim generatorom U
g
), a integral
konstante je linearna funkcija.
Na treoj simulaciji su prikazani napon na kondenzatoru i struja kroz kalem serijskog LC
kola. Vidi se da napon na kondenzatoru osciluje oko 1V sto je jednako U
g
.
Na etvrtoj simulaciji je prikazan pseudoperiodian sluaj rednog RLC za napon na
kondenzatoru i struju kroz kalem.


Vjeba br.4. Simulacija mrea u frekvencijskom domenu

Serisko RC kolo

Frekventna karakteristika napona na kondenzatoru serijskog RC kola


Frequency
1.0Hz 10Hz 100Hz 1.0KHz 10KHz 100KHz 1.0MHz 10MHz
V(C1:2)
0V
0.5V
1.0V

Karakteristika slabljenja napona na kondenzatoru izraena u decibelima

Maksimalno dozvoljeno slabljenje u propusnom opsegu je korijen iz 2 puta dok sa
simulacija oitavamo da je slabljenje u ne propusnom opsegu po jednoj dekadi priblino 20dB.


Napon na ulazu i izlazu kola na frekvenciji 10Hz
Sa gornje simulacije vidimo da na malim frekvencijama kondenzator predstavlja veliku
impedansu pa se zbog toga ciejli ulazni signal prenosi na izlaz.


Time
0s 20ms 40ms 60ms 80ms 100ms 120ms 140ms 160ms 180ms 200ms
V(V1:+) V(C1:2)
-1.0V
-0.5V
0V
0.5V
1.0V

Frequency
1.0Hz 10Hz 100Hz 1.0KHz 10KHz 100KHz 1.0MHz 10MHz
DB(V(C1:2))
-60
-40
-20
-0

Napon na ulazu (plava) i izlazu (crvena) kola na frekvenciji 100kHz
Na visokim frekvencijama kondenzator ima malu impedansu tako da dolazi do pada pojaanja
napona, tj. veliki dio napona se troi na otporniku pa je ovaj sklop niskofrekventni filtar.


Serijsko RLC kolo




Frekventna karakteristika struje u RLC kolu

Frequency
1.0Hz 10Hz 100Hz 1.0KHz 10KHz 100KHz 1.0MHz 10MHz
I(C1)
0A
5mA
10mA

Time
0 2us 4us 6us 8us 10us 12us 14us 16us 18us 20us
V(V1:+) V(C1:2)
-1.0V
-0.5V
0V
0.5V
1.0V

Karakteristika slabljenja struje u RLC kolu izraena u decibelima
Slabljenje po jednoj dekadi je priblino 20dB.

Vremenski oblik struje RLC kola na frekvenciji 10Hz


Vremenski oblik struje RLC kola na frekvenciji 100kHz

Time
0 2us 4us 6us 8us 10us 12us 14us 16us 18us 20us
I(C1)
-120uA
-80uA
-40uA
0A
40uA

Time
0 20ms 40ms 60ms 80ms 100ms 120ms 140ms 160ms 180ms 200ms
I(C1)
-100uA
-50uA
0A
50uA

Frequency
1.0Hz 10Hz 100Hz 1.0KHz 10KHz 100KHz 1.0MHz 10MHz
DB(I(C1))
-120
-100
-80
-60
-40

ema kola koje smo simulirali


Oblik ulaznog napona

Oblik izlaznog napona na frekvenciji 10Hz

Time
0 20ms 40ms 60ms 80ms 100ms 120ms 140ms 160ms 180ms 200ms
V(C1:2)
-10mV
0V
10mV
20mV

Time
0s 20ms 40ms 60ms 80ms 100ms 120ms 140ms 160ms 180ms 200ms
V(R5:2)
-1.0V
-0.5V
0V
0.5V
1.0V

Oblik izlaznog napona na frekvenciji 100kHz


Karakteristika slabljenja napona na izlazu izraena u decibelima



Frekventna karakteristika sklopa


Frequency
1.0Hz 10Hz 100Hz 1.0KHz 10KHz 100KHz 1.0MHz 10MHz
V(C1:2)
0V
200mV
400mV
600mV

Frequency
1.0Hz 10Hz 100Hz 1.0KHz 10KHz 100KHz 1.0MHz 10MHz
DB(V(C1:2))
-100
-50
0

Time
0s 2us 4us 6us 8us 10us 12us 14us 16us 18us 20us
V(C1:2)
-1.0V
-0.5V
-0.0V
0.5V