SO SNH TRT T T CA NH NG GIA TING ANH

V TING VIT
INH IN (*)
Chnh Wilhelm Von Humboldt nhn nh rng ngn ng l linh
hn (spirit) ca dn tc, ngn ng phn nh cch t duy ca mi dn tc
dng n, chnh v vy trong ngn ng, ta s thy nhng nt c th ca vn
ho v cch t duy ca dn tc s dng ngn ng . Tu theo loi hnh vn
ho v loi hnh ngn ng, m ngn ng ca dn tc c nhng nt c
th ring.
1. GII THIU LOI HNH NGN NG
Theo kt qu phn loi v loi hnh ngn ng ([Stankevich, 1982]),
trn th gii c cc loi hnh ngn ng sau: ngn ng chp dnh, ngn ng
n lp, ngn ng bin cch v ngn ng a tng hp. Cn v loi hnh vn
ho ([Trn Ngc Thm, 1997]), ta c hai loi hnh ln: Vn ho phng
ng, Vn ho phng Ty. Sau y ta xem xt ting Vit v ting Anh
c xp vo v tr loi hnh ngn ng no; do chu nh hng bi loi hnh
vn ho no, cng nh nhng c th trong mi loi hnh ngn ng v loi
hnh vn ho . Chnh nhng c th ny chi phi n trt t t ni
chung v trt t nh ng ni ring m ta s xt n trong ni dung chnh
ca bi tiu lun ny.
1.1 Loi hnh ngn ng
Theo bng phn loi hnh ngn ng, ting Vit c xp vo loi hnh
n (isolate) hay cn gi l loi hnh phi hnh thi, khng bin hnh, ngn
ng n tit hay phn tit vi nhng c im chnh nh sau:
- Trong hot ng ngn ng, t khng bin i hnh thi. ngha ng
php nm ngoi t.
V d: Ti nhn anh y v Anh y nhn ti.
1.2 Lo hnh trt t t
Xt v loi hnh trt t t th ting Anh v ting Vit c cng chung
loi hnh i vi thnh phn cu, l loi hnh: S V O, c ngha l trong
mt cu bnh thng (khng nh du), th t cc thnh phn cu c sp
xp nh sau (theo [L Ton Thng, 1999]):
S (subject: ch ng) V (verb: ng t) O (object: b ng)
V d: Ti nhn anh y v I see him.
S V O S V O
y l loi hnh ph bin th nh, chim t 32,4% n 41,8% trong
ton b cc ngn ng trn th gii (ch sau loI hnh SOV, chim 41% n
51,8%. Tuy nhin, trt t t trong ting Anh v ting Vit ni chung l khc
nhau trong cm t, nht l trong danh ng (noun phrase) m ta s xt k
trong cc phn di y.
2.TRT T T CA NH NG
Ting Vit do b nh hng ca vn ho phng ng nn vn ho
thin v m tnh, nn trong ngn ng, ng php ca n c tnh linh ng
cao, ch khng cht ch (phi chia th, th, ging) nh ng php phng
Ty. V phng din tnh cht ch ca ng php, th cc oan nht l ting
Nga, k n l ting Php, cn ting Anh th trc y cng mang tnh phn
tch cao, nhng cng v sau th thin v tng hp tnh nhiu hn. n nay,
nhng du vt v tnh phn tch trong ting Anh ch cn st li rt t, nh:
Danh t s nhiu: thm s: books, boxes
ng t ngi 3 s t thm s: he talks, she goes
Hin ti tip din: thm ing: I am learning English.
Qu kh: thm ed: J ohn worked yesterday
Tnh hnh ny cng ng trong trng hp cm danh t (danh ng)
ca ting Anh. Trong danh ng ting Anh, nhng tnh t b ngha cho danh
t chnh (head noun) th khng phi chia v ging, s vi t m n b ngha
nh trong cc th ting chu u thin v phn tch tnh cao (chng hn:
ting Nga, Php). Trong trng hp ny, ting Anh cng nh ting Vit
th hin ngha bng trt t t, nhng c mt khc bit c bn l trong ting
Anh th tnh t ng trc danh t m n b ngha, cn trong ting Vit th
ngc li.
V d: Ting Anh: An interesting book: tnh t interesting ng trc
danh t book.
Ting Vit: Mt cun sch hay: tnh t hay ng sau danh t
cun sch.
Nhng i vi trng hp c nhiu tnh t b ngha, th trt t ca cc
tnh t c sp xp nh th no, nhng nhn t no nh hng n trt
t , c nhn t no thuc v vn ho khng? l ni dung chnh ca
phn Trt t nh ng trong danh ng di y.
2.1.Gii thiu nh ng
Nh ta bit, cc t loi trong ting Vit c phn thnh thc t v
h t. Thc t li c chia thnh th t v v t (theo [Nguyn Kim Thn,
1997] trang 133). Th t l nhng t ch nhng ci c tnh cht s vt
(nh danh t chng hn), c c im khng trc tip lm v ng ca cu,
cn v t l nhng t ch hot ng (nh ng t), tnh cht (nh tnh t) v
c th trc tip lm v ng ca cu. Nu ta ch ni cc t ngi, lc, trn
th ngha s vt cn rt tru tng. V vy, trong thc t, ta thng phi
ch ra thm nhng c trng, nhng tnh cht, c im v v tr, s lng
ca s vt ch r ra s vt m ta mun cp n. Nhm mc ch hn
nh tru tng (thu hp ngoi din bng cch tng ni hm), ta thng
s dng cc thnh phn ph thm vo th t , nhng thnh phn ph
ny c gi l nh ng. V d: ta ni: nh th s vt c ch ra r rng
hn. Vy: nh ng c tc dng hn nh phm vi khi qut ca th t, v l
thnh phn ca t c, in hnh nht l t t danh t, hay cn gi l danh
ng.
nh ng ca danh t tuy c chung mt ngha ng php khi qut l
c th ho danh t, nhng cc nh ng c th chia thnh cc loi nh sau
tu theo ngha v c im ng php ca chng.
V d:
-nh ng s lng: hai lng; two villages.
-nh ng khi lng: tt c lng; All villlages.
-nh ng c trng: lng to; big village.
-nh ng s hu: lng ti, my village.
-nh ng ch nh: lng y; that village.
-nh ng phng din: lng lm pho; fire cracker making
villages.
2.2 nh ng ting Anh
2.2.1 Thnh phn b ngha c trc danh t chnh (pre
modifier)
Da trn cc kt qu nghin cu ca cc nh Anh ng hc ta c th
a ra bng sp xp th t cc nh t t trc danh t chnh (pre
modifier) nh sau:
1 2 3 4 5 6 7 8
a b c d e f g h i j K I M
Pre.
Det
Det. Ord.
N
Car.
N
Size Quality age Shape/
length
color Nationa
lity
Pre/
PP
par
Sub.
Noun
Head
Noun
1 A Pretty new green dress
2 A Useful old tin box
3 Her small round pink face
4 several large red cabbage
5 Some Sour green apples
6 All
those
small brown Snake -
skin
shoes
7 An Attractive triangu
lar
green stamp
8 A high red brick wall
9 A long brown leather belt
10 A very
old
gold watch
11 Her first six vietnam
ese
dresses
12 A modern french printi
ng
device system
13 A big Hot
Delicious
fried fish
14 A Kind, tall
and
healthy
student
15 Marys big round blue eyes
Bng 1. Trt t nh ng trong danh ng ting Anh
Trong :
a. Tin ch nh t (Pre determiner): bao gm cc t nh: all, both,
half, double.
b. Ch nh t (Determiner): bao gm:
- Mo t (article)
- Tnh t ch nh (demonstrative adj): this, that, these, those.
- Tnh t s hu (possessive adj): my, your, his, her, its, our, their.
- S hu cch (possessive case): Johns.
- Cc t ch nh khc (demonstrative): another, any, each, either,
enough, much, neither, no, some, which, whose
c. Tnh t ch s th t (Ordinal adj): first, second, last
d. Tnh t ch s m (Cardinal adj): 1, 2, 3
e. Tnh t ch kch thc (size): tiny, small, large
f.Tnh t ch phm cht (quality) nh: good, badKhi c nhiu tnh
t ch tnh cht cng ph ngha cho mt danh t, th tnh t ngn thng
ng trc tnh t di, v tnh t ch tinh thn thng ng trc tnh t ch
vt cht. V d: a kind tall and healthy person.
g. Tnh t ch tui tc (age), tnh trng (c, mi) nh: young, old, new
h.Tnh t ch chiu di (legh), hnh dng (shape) nh: long, short,
round
i. Tnh t ch mu sc (colour) nh: red, yellow, green
j. Tnh t ch quc tch (nationality), nc xut x, nh: French,
Vietnamese
k. Hin phn t (present participle) hay qu phn t (past participle).
Hin phn t dng vi ngha tip din (ang din ra) v c tnh ch ng,
nh: learning, working. Qu phn t dng vi ngha qu kh ( xy ra)
v c tnh b ng, nh: broken, fied, Nu c c 2 dng hin phn t v
qu phn t cng tn ti th qu phn t ng trc, hin phn t ng sau
(gn vi danh t trung tm hn).
V d: a tested printing device (mt thit b in c kim tra).
l. Danh t ph, c dng nh tnh t, b ngha, hn nh, ch r
ngha/ phm vi danh t chnh. V d: a computer system; a tin box.
m.Danh t chnh (head Noun), l trung tm ca danh ng (Noun
Phrase), nh: system, box (trong v d trn).
2.2.2 Thnh phn b ngha t sau danh t chnh (post modfier)
Da trn cc kt qu nghin cu ca cc nh Anh ng hc, ta c th
a ra bng m t cc thnh phn t sau danh t chnh (post modifier)
nh sau:
1 2 3 4 5 6 7 8 9
a - b c d e j l m n
Dect. Ord. N Car. N Pre
modifier
Sub.
Noun
Head
Noun
Post - modifiers
1. Her pretty
new
green
dress in the wardrobe
2. The old Professor giving the lecture
3. The boy in a white shirt
who is talking to
the professor
Bng 2. Thnh phn b ngha t sau danh t chnh trong danh ng
ting Anh.
Ghi ch:
1. i vi th t ca tnh t ch kch thc (e) v tnh t ch phm
cht (f), c nhng kin tri ngc nhau. Theo nh vn phm A.S. Hornby,
th (f) ng trc (e), cn theo Cornelius, th (e) ng trc (f) nh trong
bng trn.
2. Trt t ca cc ct 1 8 ni chung l c nh, cn trt t gia cc
tnh t trong ct 5 c th b thay I trong mt s trng hp nht nh do
cc yu t v tm l, v ngha mun nhn mnh yu t hi ho v mt ng
m
2.3 nh ng ting Vit
Tham kho cc kt qu nghin cu ca cc nh Vit ng hc v qua
kho st thc t, tc gi bi vit ny ngh bng sp xp th t cc nh t
(mt cch tng i n nh) trong ting Vit nh sau:




-3 -2 -1 0 +1 +2 +3 +4 +5
a b c d E f g h h i j l m n o
T
tng
lng
S t T
ch
xut
Danh
t
chnh
D.t
ph
trng
thi/
vt
liu
quc
tch
kch
th
c
Hnh
dng
chiu
di
thi
gian
cht
lng
Mu
sc
S
th
t
Ch
n
h
S
hu
1. Mt ci o di mi p mu
xanh
l
cy

2. Mt ci hp thic c c li
ch

3. gng
mt
nh trn mu
hng
ca
c ta
4. Vi ci bp
ci
ln mu


5. Mt
s
tri
to
chua mu
xanh

6.Tt
c
nhng chic giy da
rn
nh mu
nu

7. Mt con tem hnh
tam
gic
hp
dn
mu
xanh

8. Mt bc
tng
gch cao mu


9. Mt dy
tht
lng
da di mu
nu

10. Mt ci ng
h
vng rt
c

11. Su ci o di Vit
Nam
u
tin
ca
c ta
12. Mt h
thng
thit
b
in (ca)
Php
hin
i

13. Mt con c chin to ngon,
nng

14. Mt sinh
vin
t t,
cao v
kho
mnh

15. i
mt
to trn mu
xanh
ca
mary
Bng 3. Trt t nh ng trong danh t ting Vit.
2.3.1 Thnh t ph trc ca danh t:
a. T ch tng lng (v tr 3), nh: tt c, ht thy, ton b. Nhng
t ny, ni chung c th ng lin trc nhng lp t con sau:
-S t ( v tr 2) nh: mt, hai, ba,
-Danh t tp th (khng cn c t v tr 2), nh: n l, b,
nm,
-Danh t tng hp (khng cn c t v tr 2), nh: qun o, binh
lnh, xe c, my mc,..
V d: tt c mi vic; tt c 5 ngI; 5 ngI tt c
b. S t (v tr 2), l nhng lp t con sau:
- S t, nh: mt, hai, ba, S t khng ng lin trc danh t tng
hp. V d: khng ni, bn xe c; mi qun o, m phi ni: mi b qun
o, 5 n tru b.
- T ch s phng nh, nh: vi, dm, mi,
- T hm phn phi, nh: mI, mi, tng, T hm phn phi
kh xut hin v tr ny, nu c ch xut ci v tr 1. V d: khng
ni: mi ci con mo.
- Qun t, nh: nhng, cc, ct.
- T: my.
Cc t phng nh, t nhng, t my c th ng lin trc danh t
tng hp khi c t ch loi xen gia. V d: dm ci qun o.
c. T ch xut (v tr 1), c th l t ci, c tc dng ch xut s vt
nu thnh t chnh, tc l tch s vt ra nhn mnh. T ci ch xut c
th xut hin trc danh t cht th, nh: ci thp ny, ci t ny, ci vI
ny,
d. Thnh t chnh (v tr 0), l trung tm ca danh ng, n c th l:
- Danh t, nh: mo, sch, sinh vin.
- Dng ghp = Danh t ch loi + 1 danh t (chnh), nh: con mo,
cun sch.
- Dng ghp = Danh t ch loi (chnh) + T hp t t do miu t
(ph), nh: hai anh ang ngi c sch ng kia; nhng cun ni hm n.
-T i din trong 1 s cch ni do thi quen, nh: ba si, hai lnh.
2.3.2 Thnh t ph sau ca danh ng:
a.V tr + 1: (ct e) l nhng danh t ph (cm t c nh ngha ca
vt biu th bng danh t v tr trung tm. V d: phng tp ch, sch bo
trong v ngoi nc, h thng thit b, nh ng v tr + 1 ny thng
tn ti khi danh t trung tm biu th nhng s vt c sc cha ng, nhng
h thng hay quy m ln (cn hn nh li), hay nhng n v o lng.
V d: tri cam, ao c, mn vt l,
b. V tr + 2: (gm cc ct t f l) l nhng thc t nu c trng
ca vt biu th bng danh t v tr trung tm. S lng thc t c mt
ng thi nu nhng c trng khc nhau ti v tr ny v mt nguyn tc
l khng hn ch, nhng thc t ch thng t 1 n 3 thc t. Chng ta c
th l 1 t, t hp t, cm ch - v, ng c nh
V d: cn phng rt p, sch mi v hay, cuc i ba chm by
ni, Nu c nhiu thnh t xut hin ng thi th trt t ca chng ni
chung l:
- Thnh t ph nu c trng thng xuyn hn s ng trc, v d:
o len/ mi.
- Thnh t ph l danh t hay v t ng trc, n s t, v cui
cng l v tr. V d: ng trnh/ s 4/ gia.
- Thnh t ph c dung lng nh thng ng trc thnh t ph c
dung lng ln hay cc thnh t c cha kt t. V d: vn cp bch/ s
1/ v sn xut hng tiu dng. Tuy nhin, trt t ny c th b thay i do
cc yu t v ng iu, tm l,
c. V tr + 3: (ct m) chuyn dng cho cc tnh t ch th t: u tin,
sau cng, th nht, th 2, 3, 4,
V d: Su ci o di Vit Nam u tin ca c ta.
d. V tr + 4: (ct n) chuyn dng cho cc t ch nh: y, n, kia, ny,
y, , c dng nh l bin gii cui cng ca danh ng (tr trng
hp c thnh t cha kt t ca thuc v tr 1).
V d: xt vic y/ ca anh v vic/ ca anh/ y. Bi th/ hay (danh
ng) v bi th ny/ hay (cu).
e. V tr + 5: (ct o) gii ng, nh: ca.
V d: Tt c nhng hai thng go y p y ca b.
2.3.3 Thnh t ph sau ca danh ng l cm ch - v:
-3 -2 -1 0 +1 +2 +3 +4 +5 +6
a b c d e f l m n o p
T
tng
lng
S t T ch
xut
Danh
t
chnh
Danh
t
ph
nh ng
ch tnh
cht
S
th
t
Ch
nh
S
hu
Cm Ch - v
m t
1. Mt Ci o di mi p
mu xanh
l cy
ca
c ta
trong t qun
o

2. Ngi gio s gi ang ging bi
3. Cu con
trai
trong chic o
s mi trng
ang ni
chuyn vi
thy gio
Bng 4. Thnh phn ph sau ca danh ng l cm ch - v.
2.3.4 Nhn xt v trt t cc thnh t ph ca danh ng trong
ting Vit:
a. V tr cc nh t v tr trc danh t trung tm (-3, -2, -1) ni
chung l khng th I ch cho nhau c.
b. Quan h gia danh t trung tm v danh t v tr + 1 (ct e) l
quan h chnh ph c iu kin ch khng phi l quan h chnh ph tuyt
I, c khi danh t v tr + 1 ny quan trng hn danh t trung tm. V d
ng: thng go, th thng l chnh nhng trong mt s hon cnh ngn ng
nht nh, ta khng th ni ong mt thng c m ta vn c th ni ang
go c.
c. Cc nh t ti v tr + 2 (cc ct t f l) thng l nhng t, t t
ch thuc tnh, tnh cht. Cc nh t ny thng do tnh t biu th, ngoi ra
cn c th l ng t, thi v t, t t chnh ph, t t tng thut biu th.
V d; thng go mi xay, thng go n Tt, Chnh v vy, cc nh ng
v tr + 2 ny rt phong ph v a dng v mt s lng cng nh tnh cht,
ta tm phn nh trong bng 3
2
.
d. Cc nh t ti v tr + 4 (ct n) v +6 (ct p) c th i ch cho
nhau (v thng + 4 nm v tr cui). V d: cun sch m ti thy
v cun sch m ti thy.
e.V tr + 6 c th c nhng nh ng do cc gii t nh: i vi N, v
N, m Ch - v, do Ch - V, V d: cun sch v ngn ng m thy Tun
nhc n trn lp.
nh ng v tr +2
A b c d
nh ng
thng l:
ng t/ cht liu Tnh t ch hnh
dng, tnh cht
Tnh t ch mu
sc, trng thi hin
ti,
T t chnh ph hay
t t tng thut
nh ng c
c im:
C tc dng phn
bit chng loI
bng cch biu th
nhng c trng
chung nht, lu
bn nht
Biu th c trng
c th hn, chi
tit ho c im
s vt, biu th b
phn to thnh
hay hnh dng
Biu th nhng
thuc tnh nht thi
ca s vt, c tc
dng ch yu l
miu t s vt.
C tc dng miu t
thm v s vt.
1.C Chin bt nng, thm, ngon mua hi sng
2.My in dng nm mi tinh,tc cao va nhp v
3.Nh gch mt tng cao ngt mi xy
Tng
ng ct
f, g h, i j, k, l sau +2 (gm: + 3, +
4, +5 hay +6)
Bng 5. Trt t nh ng v tr + 2 ca ting Vit.
2.4 Cc yu t khc lin quan n trt t nh ng trong ting
Vit
T chc ca phn cui danh t trong ting Vit phc tp v s lng
cc nh s ln cng nh tnh a dng ca cc nh t. Ngoi ra quy tc kt
hp cc nh t ny tu thuc vo cch c, v kh nng kt hp ng ngha,
v khi lng (chiu di ca nh t)
2.4.1 Yu t v nhp c:
Quy tc kt hp cc nh t trong ng lu lc ni ph thuc phn ln
vo nhp iu c c ngt qung hay khng.
V d:
- Mt c con gi 16 tui, mt b cu, rt thng minh, ang hc lp 9.
Cng c th ni: Mt c con gi mt b cu rt thng minh, ang hc
lp 9, 16 tui.
Hoc: Mt c con gi rt thng minh ang hc lp 9, 16 tui, mt b
cu.
Cn nu c lin mt hi th s lng nh t phi gii hn v trt t
phi b g b trong khun mu trnh by trn (bng 3, 4 v 5).
2.4.2 Yu t v ng ngha:
Quy tc kt hp cc nh t trong danh ng cn ph thuc vo ng
ngha (logic) ca tng nh ng v ca danh t chnh, xem chng c kh
nng b ngha cho nhau hay khng.
V d:
- Mt b hoa ti th nh t ti chc chn b ngha cho hoa,
nhng nu ta ni: Mt b hoa to th nh t to c th b ngha cho b
m cng c th b ngha cho hoa tu theo ng cnh.
Tng t: o la v o la rng, b ngha cho la v
o cn rng ch b ngha cho o.
2.4.3 Yu t v khI lng (chiu di) ca nh t:
Quy tc kt hp cc nh t trong danh ng cn ph thuc vo s
lng (chiu di) ca nh t, thng l i vi nhng nh t c cng v tr,
th nh t no c chiu di ngn nht th t trc nht (ngoi tr cc ch
nh t: ny, y, n, tuy c chiu di ngn nhng li t sau).
V d: Ci nh n hai tng cao ngt bng gch, lm nm 1990, ca
cng nhn vin m mi ngi u bit n y.
2.4.4 Cc yu t khc:
Ngoi ra, quy tc kt hp cc nh t trong danh ng cn ph thuc
vo mt s yu t khc nh:
- Yu t phn on thc ti: ph thuc vo tm l ngi ni/ vit, ph
thuc vo t duy bn trong, cch to ra li ni bn trong trong c ca
con ngi trc khi pht ngn. Thng th ci gi ngh n trc th sp
trc, m vic ngh n ci g trc th li ph thuc vo t duy, vn ho
ca mi ngi, mi dn tc, tnh hung thc t,
- Yu t m iu: sp xp nh th no cho nghe thun tai, quen tai,
nghe m iu nhp nhng, c hip vn,
3. NHN XT V KT LUN
Qua s phn tch cc trt t ca cc nh t trong nh ng ting
Anh v ting Vit, ta rt ra mt s nhn xt v kt lun nh sau:
3.1 Nhn xt:
a. C hai ngn ng ting Anh v ting Vit u cng loi hnh S V
O, cng ging nhau v trt t t phn ch nh t (determiner), mo t
(article) v gii ng (prepositional phrase) sau danh t. Nh: tt c N, N ca
N v , N m,
b. im khc bit ln nht l trong ting Anh th cc tnh t ng
trc danh t, cn trong ting Vit th ngc li. iu ny s c l gii
trong phn kt lun di y.
c. Quan im trong ngn ng ting Anh cng nh trong ting Vit l
tnh t no c tc dng b ngha mnh nht, trc tip nht, d thy nht th
c v tr gn vi danh t nht (cng v khong cch vi danh t chnh nhng
ngc chiu nhau, ting Anh th gn t pha bn tri, cn ting Vit th gn
t pha bn phi). V d: A kind, tall and healthy student Mt sinh vin
kho mnh, cao v t t.
d. Tuy nhin, ngoi cc v tr c trt t c nh trong mi trng hp,
th c hai ngn ng vn c cc v tr m c th b thay i trong mt s
trng hp nht nh do cc nhn t v trt t t, nh: yu t v tm l, v
ng ngha mun nhn mnh (quan trng ni trc, ph ni sau), yu t hi
ho v mt ng m, yu t v khi lng nh ng, yu t v phn on thc
ti
3.2 Kt lun:
1. im khc bit ln nht v trt t cc nh t trong mt danh ng
ting Anh v ting Vit l: trong ting Anh th cc tnh t ng trc danh
t, cn trong ting Vit th ngc li. iu ny c l gii bi tnh linh
ng (dng) ca ng php ting Vit (do nh hng vn ho phng ng
mang tnh m); ngha l trong ng lu (c th trong trng hp ny l
danh ng), ting Vit cho php ngi s dng (ngi ni/ vit) mt nguyn
tc chung l suy ngh n ci g trc th ni/ vit ra trc; ci g quan trng,
cn thit th ni/ vit trc. y cng l mt trt t t nhin theo t duy ca
con ngi.
V d: khi ta nhn thy mt ngi nh, bng gch, cao, c hai tng y
th trong u c ta ngh ngay n vt th u tin l ngi nh (y cng l
danh t chnh ca danh ng), v 2 ting ngi nh c xp u tin, sau
ta mi thy cc tnh cht v c im ca ngi nh , tu theo gc nhn
ca mi ngi, tu theo yu t tm l ca ta lc (ang quan tm ti tnh
cht g), tu theo cng tc ng ca cc tnh cht hay c im ca ngi
nh tc ng vo cc gic quan ca ta mnh hay yu, m ta c th sp xp
cc t m t tnh cht hay c im trc hay sau. V vy, ta c th c
cc bin th (u ng ng php ting Vit) ca danh ng l: mt ngi
nh gch cao hai tng hay mt ngi nh cao hai tng bng gch, cao
nhng tt nhin xc xut xut hin ca mi bin th trn tt nhin l khng
bng nhau do b cc nhn t khc chi phi (nh nhp iu, vn iu, khi
lng vt cht ca cc thnh t, mun trnh nhp nhng ng ngha, tm l,
ng cnh,). Vy ta thy trt t cc nh t trong danh ng ting Vit l
mt trt t t nhin, trt t thun.
Trong ting Anh th trt t nh t trong danh ng khng c t do,
khng c linh ng (ngha l ng php mang tnh m, do b nh hng
ca nn vn ho phng Ty mang tnh dng). Trt t cc nh t trong
ting Anh b chi phi bi khun mu tng i cht ch (nh ta thy
trong bng 1), chnh v vy m nhiu ci ta suy ngh ra sau th li ni ra
trc v ngc li.
V d: trong danh ng: mt ngi nh gch cao hai tng th ta lun
ch c 1 dng a high two floor brick house (mt cao hai tng gch ngi
nh).
2. Danh ng l mt h thng vi cc yu t l: danh t (chnh, ph,
ch loi,), cc tnh t, cc t ch nh, v cc quan h l: quan h v mt
ng ngha, quan h v mt ng php, quan h v mt ng m (bao gm c
thanh iu, trng , nhp iu). Mi yu t mang trong mnh cc thuc
tnh lin quan n ng ngha, ng php v ng m. Cc yu t ny u c
quan h a phng vi cc yu t khc trong h thng, c bit l mi quan
h vi danh t trung tm. Chnh cc quan h nhiu mt ca cc yu t ny
khin cho v tr ca cc nh t trong danh ng b chi phi, chnh v vy m
cc v tr nu ra trn u c s ph thuc ln nhau, ngha l c nhng v
tr bt buc v c nhng v tr t do tu thuc vo thuc tnh v quan h ca
cc yu t. V d: nu l danh t khng m c (nh: nc, go,..) th
khng th c v tr s t pha trc (khng th ni: 3 nc hay 2 go
ny). Hay nu danh t chnh ch v ng vt, th danh t ch loi ca n phi
l con, nh con ch, con mo,... Ngoi ra, quan h b ngha ca yu t,
v d ta ni: o la rng, th tnh t rng y cng c th b ngha cho
danh t o ch khng th b ngha cho la c v la y ch v
cht liu nn khng c tnh cht v kch thc khng gian, cn o l vt
th c th th c tnh cht , nhng nu ta ni o la , th ta khng bit
b ngha cho o hay cho la? V vy, chnh v cc mi quan h
gia cc yu t trong h thng khin tnh linh ng b hn ch li.
3. Cch chia v v tr cc loi nh ng trong ting Vit mang tnh
khi qut (t duy ngi phng ng mang tnh tng hp cao) cao hn cch
chia trong ting Anh. V tr cc ct trong ting Vit linh ng hn so vi
ting Anh.
COMPARISON OF THE WORD ORDER OF ATTRIBUTIONS IN
ENGLISH AND VIETNAMESE
DINH LIEN
In this era of globalization and information, English is getting more
and more popular. This is why the comparison and contrast between English
and Vietnamese in every aspect is practicable and meaningful. Deprived
from that spirit, this article with the comparative and contrast approach in
comparative linguistics aims at the comparison between word orders of
attribution in English and Vietnamese. Examples of word orders in this
article are the normal and moderate ones instead of the special or marked
ones (for rhetorical or emphasizing ones, ect).
CH THCH
1.Theo [H Vn Bu, 1998] trang 129 cng nh mt s tc gi khc v
kin c nhn ca ngi vit bi ny.
TI LIU THAM KHO
1. Bi Khnh Th (1999). Bi ging v phng php so snh trong Ngn
ng hc. Lp Cao hc Ngn ng hc so snh kho 1998, H Khoa hc
X hi v Nhn vn, Tp. H Ch Minh.
2. Dip Quang Ban (1989). Ng php ting Vit ph thng (tp 2). NXB
i hc v Trung hc chuyn nghip, H Ni.
3. i Xun Ninh - Nguyn c Dn - Nguyn Quang Vng Ton
(1984). Ngn ng hc lch s v phng php so snh trong cun:
Khuynh hng Lnh vc Khi nim. NXB Khoa hc X hi, H Ni
(trang 31 48).
4. H Vn Bu (1998). Vn phm ting Anh miu t. NXB Tp. H Ch
Minh.
5. H L (1971). Tc dng phng thc v tr trong phm vi cm danh t.
Tp ch Ngn ng s 3, trang 1 12.
6. H L (1983). Mt s vn xung quanh v tr bt buc v v tr tu
trong danh ng ting Vit hin i. Tp ch Ngn ng s 1, trang 35 46.
7. L Ton Thng (1981). V mt hng nghin cu trt t t trong cu.
Tp ch Ngn ng s 3 + 4, trang 25 32.
8. L Ton Thng (1999). Bi ging v L thuyt trt t t. Lp Cao hc
ngn ng so snh kho 1998, H Khoa hc X hi v Nhn vn, Tp.
H Ch Minh.
9. Mai Ngc Ch - V c Nghiu Hong Trng Phin (1991). C s
Ngn ng hc v ting Vit. NXB I hc v Trung hc chuyn nghip,
H Ni.
10. Nguyn Kim Thn (1997). Nghin cu ng php ting Vit, NXB Gio
dc, H Ni.
11. Nguyn Ti Cn (1998). Ng php ting Vit. NXB i hc Quc gia,
H Ni.
12. Norman C. Staberg (1973). An Introduction English Grammar. Winston,
Inc.
13. Stankevich N.V (1982). Loi hnh cc ngn ng. NXB i hc v Trung
hc chuyn nghip, H Ni.
14. Phm Th Ngc Hoa (1981). Vi nhn xt v nh ng trong ting Vit.
Mt s vn v ngn ng hc Vit Nam. NXB i hc v Trung hc
chuyn nghip, H Ni, trang 211 225.
15. V Ngc T (1996). Nghin cu i chiu trt t t Anh - Vit trn mt
s cu trc c php c bn. Lun n PTS Ng Vn, i hc Quc gia, H
Ni.