1

Fedora 12
Rezanje ISO odraza na disk
How to download ISO images and create CD and DVD media
Fedora Documentation Project
Copyright 2009 Red Hat, Inc. and others.
The text of and illustrations in this document are licensed by Red Hat under a Creative
Commons AttributionShare Alike 3.0 Unported license ("CC-BY-SA"). An explanation
of CC-BY-SA is available at http://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/. The
original authors of this document, and Red Hat, designate the Fedora Project as
the "Attribution Party" for purposes of CC-BY-SA. In accordance with CC-BY-SA, if
you distribute this document or an adaptation of it, you must provide the URL for the
original version.
Red Hat, as the licensor of this document, waives the right to enforce, and agrees not
to assert, Section 4d of CC-BY-SA to the fullest extent permitted by applicable law.
Red Hat, Red Hat Enterprise Linux, the Shadowman logo, JBoss, MetaMatrix, Fedora,
the Infinity Logo, and RHCE are trademarks of Red Hat, Inc., registered in the United
States and other countries.
For guidelines on the permitted uses of the Fedora trademarks, refer to https://
fedoraproject.org/wiki/Legal:Trademark_guidelines.
Linux is the registered trademark of Linus Torvalds in the United States and other
countries.
Java is a registered trademark of Oracle and/or its affiliates.
XFS is a trademark of Silicon Graphics International Corp. or its subsidiaries in the
United States and/or other countries.
All other trademarks are the property of their respective owners.

How to download ISO images and create CD and DVD media

1. Uvod ...................................................................................................................................... 2
2. Preuzimanje ............................................................................................................................ 2
2.1. Biranje CD-a ili DVD-a ................................................................................................. 2
2.2. Biranje ISO datoteka .................................................................................................... 3
Rezanje ISO odraza na disk
2
3. Provera datoteka .................................................................................................................... 3
3.1. Provera u Windows grafikom okruenju ....................................................................... 4
3.2. Provera na Windows komandnoj liniji ............................................................................ 4
3.3. Provera u Mac OS X sistemu ....................................................................................... 5
3.4. Provera u Linux sistemu ............................................................................................... 5
4. Narezivanje ............................................................................................................................ 5
4.1. Rezanje diskova pod Windows operativnim sistemom .................................................... 6
4.2. Rezanje diskova pod Mac OS X sistemom .................................................................... 7
4.3. Rezanje diskova pod Linux sistemom ............................................................................ 7
5. Naredni koraci ........................................................................................................................ 8
6. Potrebne su nam povratne informacije! .................................................................................... 8
A. Istorija revizija 8
1. Uvod
Projekat Fedora distribuira Fedora sistem u obliku datoteka ISO odraza koje moete preuzeti sa
Interneta. Moete preneti, ili narezati, ove datoteke ISO odraza na prazan CD ili DVD i onda upotrebiti
ovaj disk radi instalacije Fedora sistema na raunar.
Ovaj dokument vam prikazuje kako da preuzmete ove datoteke odraza i nareete ih na disk
upotrebom nekoliko uobiajenih alatki. Ovaj dokument pretpostavlja da nemate iskustva sa Linux
sistemom.
Third-party software
Projekat Fedora podrava samo softver koji je deo Fedora distribucije
Drugi softver koji se spominje u ovom lanku ima nameru da uputi korisnika u dobrom
pravcu. Projekat Fedora ne snosi odgovornost za niti odobrava te pakete softvera, i
njihova upotreba je ovde opisana isto kao pogodnost za itaoca. Ovo nije namenjeno da
bude sveobuhvatan vodi za rezanje ISO-a pod svakim operativnim sistemom.
2. Preuzimanje
ISO datoteke su velike, tako da njihovo preuzimanje moe potrajati, naroito ako za to koristite
modem. Ako imate sporu vezu sa Internetom, razmotrite upotrebu upravnika preuzimanja. Upravnici
preuzimanja vam obino omoguavaju da ponovo otponete preuzimanje u zgodno vreme i da
nastavite preuzimanje koje je prekinuto.
2.1. Biranje CD-a ili DVD-a
Fedora se distribuira kao nekoliko ISO datoteka odraza veliine CD-a, ili kao jedna ISO datoteka
odraza veliine DVD-a. Moete upotrebiti jednu DVD ISO datoteku ako raunar ispunjava sledee
preduslove:
Ima DVD-upisiv ili DVD-prepisiv ureaj.
Ima dovoljno skladinog prostora dostupnog za uvanje datoteke odraza (otprilike 3.5 GB).
Koristi sistem datoteka koji moe skladititi datoteke vee od 2 GB.
Biranje ISO datoteka
3
Da biste zapisali DVD ISO datoteku na disk, va raunar mora da ima ureaj koji moe pisati po
DVD medijumu. Ako raunar ima ureaj koji pie samo po CD medijumu a ne i po DVD medijumu,
preuzmite datoteke veliine CD-a umesto.
Sistem datoteka je metoda koju raunar koristi za organizaciju datoteka i podataka na svojim
skladinim ureajima. Neki sistemi datoteka ne mogu skladititi datoteke vee od 2 GB, to bi ih
spreilo da uskladite Fedora DVD odraz, koji je otprilike 3.5 GB. FAT32 je sistem datoteka koji je
jo uvek u irokoj upotrebi na starijim raunarima i koji je ogranien u ovom smislu. FAT32 je bio
podrazumevani sistem datoteka za raunare koji su koristili Windows 98 i Windows Me operativne
sisteme, a takoe je bio upotrebljavan na mnogim raunarima sa Windows 2000 i Windows XP
operativnim sistemima, iako nije bio podrazumevani izbor.
Ako va raunar koristi Windows 98 ili Windows Me, nemojte preuzimati datoteku DVD odraza;
preuzmite datoteke CD odraza umesto. Ako va raunar koristi Windows 2000 ili Windows XP, moete
proveriti format diska kao to je C:. Pritisnite dugme Start potom My Computer. Desnim pritiskom
na disk koga elite da proverite izaberite Properties. Dobijeno prozore prikazuje format tog sistema
datoteka. Veina diskova u raunarima koji koriste Windows 2000 ili Windows XP su formatirani kao
NTFS, sistem datoteka koji moe rukovati DVD odrazima.
Napravite novi direktorijum u koji ete preuzeti sve datoteke koje su vam potrebne. Potrebno je
otprilike 700 MB dostupnog slobodnog prostora za svaku ISO datoteku veliine CD-a, ili oko 3.5 GB za
ISO datoteku veliine DVD-a.
2.2. Biranje ISO datoteka
The exact files you need from the download server depend upon your system and the
version of Fedora you are downloading. The files you need are named in the form of
Fedora-<version>-<arch>-disc<count>.iso, where "<version>" is the version of Fedora
you wish to download, "<arch>" is your computer's processor architecture, and "<count>" is the
disc number for each of the installation CDs. In the case of an installation DVD, DVD is used in the
filename.
The computer processor architecture is usually i386 for 32-bit PCs, including the Pentium and
Athlon processor families. The architecture is usually x86_64 for 64-bit PCs, including the Athlon 64
processor family. The architecture is usually ppc for PowerPC computers, including most of Apple's
Macintosh offerings before they began using Intel chips in the MacBook. If in doubt, your system
probably requires the i386 versions.
Na primer, ako preuzimate Fedora 12 sistem za Pentium 4 raunar, ispravna datoteka je Fedora-
i386-DVD.iso. Moe vam takoe zatrebati i datoteka CHECKSUM kako biste proverili da su datoteke
koje ste preuzeli celovite i ispravne.
Note that a Fedora Live CD is also available. This disc does not contain all the software packages
available on the DVD or set of CDs, but does allow you to try Fedora before you install it to your
computer. Refer to the article Fedora Live Images available from http://docs.fedoraproject.org to learn
more.
3. Provera datoteka
Moe doi do greaka u preuzimanju, iako va upravnik preuzimanja ne prijavi nijednu. Zbog toga
je jako vano da se proveri da datoteke nisu iskvarene na neki nain. Ovo je namena CHECKSUM
datoteke. Ona sadri po jedan red za svaku dostupnu ISO datoteku sa kodom za proveru sadraja koji
se zove he izraunatim sa prvobitnom ISO datotekom.
Rezanje ISO odraza na disk
4
BitTorrent samostalna provera greaka
BitTorrent samostalno izvodi ovu proveru greaka tokom preuzimanja. Ako BitTorrent
program prijavljuje da su sve datoteke uspeno preuzete, moete bezbedno preskoiti
ovaj korak.
Third-party software
Projekat Fedora i Red Hat, Inc. nemaju kontrolu nad spoljanjim lokacijama kao to su
one navedene u odeljcima ispod, ili nad programima koje one pruaju.
3.1. Provera u Windows grafikom okruenju
Postoji nekoliko besplatnih proizvoda dostupnih za svrhe provere i heiranje datoteka, a koji imaju
uperi-i-pritisni suelje. Evo veza ka nekima od njih:
HashTab: http://beeblebrox.org/
Marxio File Checksum Verifier (FCV): http://www.marxio-tools.net/en/marxio-fcv.php
DivHasher: http://soft.mydiv.net/DivHasher.html
Pratite pruena uputstva za instalaciju programa. Kada pokrenete program, upotrebite dostupne
alatke za odabir datoteka kako biste izabrali preuzete ISO datoteke odraza. Potom izaberite SHA256
algoritam za raunanje i pokrenite alatku. Programu e trebati neko vreme dok ne zavri, jer mora da
proita celu ISO datoteku.
Otvorite datoteku CHECKSUM u ureivau teksta, kao to je Notepad, da biste videli njen sadraj.
Uverite se da se he koga prikazuje he alat za svaku od preuzetih ISO datoteka tano podudara sa
odgovarajuim heom u CHECKSUM datoteci.
Ako se svi heevi poklapaju, moete narezati ISO datoteku na disk. Ako se neka datoteka ne poklapa,
preuzmite je ponovo.
3.2. Provera na Windows komandnoj liniji
To check the files using the command prompt, download the program sha256sum.exe available from
http://www.labtestproject.com/files/win/sha256sum/sha256sum.exe.
Program sha256sum.exe izraunava i prikazuje heeve. Da biste ga upotrebili, sauvajte
sha256sum.exe u isti direktorijum sa ISO datotekama. Izaberite Run... iz Start menija i onda unesite
cmd kao ime programa da biste pokrenuli Command Prompt prozor. Zatim se prebacite u direktorijum
za preuzimanje. Izvrite sha256sum nad svakom ISO datotekom ovako:
cd "C:\Documents and Settings\Owner\My Documents\My Downloads\Fedora"
sha256sum.exe Fedora-i386-DVD.iso
Programu e trebati neko vreme dok ne zavri, jer mora da proita celu ISO datoteku.
Otvorite datoteku CHECKSUM u ureivau teksta, kao to je Notepad, da biste videli njen sadraj.
Uverite se da se he koga prikazuje sha256sum.exe za svaku od preuzetih ISO datoteka tano
podudara sa odgovarajuim heom u CHECKSUM datoteci.
Provera u Mac OS X sistemu
5
Ako se svi heevi poklapaju, moete narezati ISO datoteku na disk. Ako se neka datoteka ne poklapa,
preuzmite je ponovo.
3.3. Provera u Mac OS X sistemu
To check the files, download the program HashTab available from http://beeblebrox.org/.
Prevucite svaku datoteku Fedora odraza koju elite da proverite, i spustite je na HashTab. Zabeleite
SHA256 vrednost koju prikae HashTab.
Otvorite datoteku CHECKSUM u ureivau teksta, kao to je TextEdit, da biste videli njen sadraj.
Uverite se da se he koga prikazuje HashTab za svaku od preuzetih ISO datoteka tano podudara
sa odgovarajuim heom u CHECKSUM datoteci.
Ako se svi heevi poklapaju, moete narezati ISO datoteku na disk. Ako se neka datoteka ne poklapa,
preuzmite je ponovo.
3.4. Provera u Linux sistemu
Open a terminal emulator:

u radnom okruenju GNOME, pritisnite Programi Sistemske alatke Terminal da biste otvorili
GNOME terminal

u radnom okruenju KDE, pritisnite Odskoni pokreta programa Programi Sistem

Terminal da biste otvorili Konzolu
Prebacite se u direktorijum koji sadri datoteke ISO odraza, zatim izvrite sha256sum, na primer:
$ cd Downloads
$ sha256sum Fedora-i386-DVD.iso
Otvorite datoteku CHECKSUM u ureivau teksta, kao to je gedit ili kwrite, da biste videli njen sadraj.
Uverite se da se he koga prikazuje sha256sum za svaku od preuzetih ISO datoteka tano podudara
sa odgovarajuim heom u CHECKSUM datoteci.
Ako se svi heevi poklapaju, moete narezati ISO datoteku na disk. Ako se neka datoteka ne poklapa,
preuzmite je ponovo.
4. Narezivanje
Postupak rezanja ISO odraza na disk se razlikuje zavisno od vaeg operativnog sistema i softvera koji
vam je dostupan. Ovaj odeljak prua vodi za neke popularne alatke za rezanje diskova.
If you are burning a set of Fedora CDs, you can test that you are burning the discs correctly and that
your computer can boot from these discs as soon as you have burnt the first disc in the set. Refer
to 5, Naredni koraci to learn how to start your computer from a Fedora disc. If you press
Enter on the Fedora boot screen, the Fedora installer will offer you a chance to test the disc. If you
discover a problem with the first disc before you burn an entire set, you could save time and discs.
Note that the disc test option is available when you boot from a Fedora DVD, or CDROM#1 from a
Fedora CD set, but not when you boot from a Fedora Live CD.
Rezanje ISO odraza na disk
6
4.1. Rezanje diskova pod Windows operativnim sistemom
Da biste pretvorili datoteku ISO odraza u CD ili DVD, trebae vam softver za rezanje diskova koji
moe da rukuje datotekama ISO odraza. Iako je ovo istina za veinu softvera za rezanje diskova,
postoje izuzeci.
In particular, note that the CD burning feature built into Windows XP and Windows Vista cannot burn
CDs from images and that earlier Windows operating systems did not have any CD burning capability
installed by default. Therefore, if your computer has a Windows operating system installed on it, you
need a separate piece of software for this task. Examples of popular CD burning software for Windows
that you might already have on your computer include Nero Burning ROM and Roxio Creator. If you
use a Windows operating system on your computer and do not have disc burning software installed
(or you are not sure that the software can burn discs from image files) InfraRecorder is a suitable
alternative available from http://www.infrarecorder.org/, and is free and open-source.
Koraci neophodni za rezanje ISO odraza na diskove za nekoliko popularnih programa za rezanje CD-
ova su navedeni ispod.
4.1.1. Koristei ISO Recorder V2 naprednu igraku
Obtain and install the ISO Recorder power toy from the http://isorecorder.alexfeinman.com/
isorecorder.htm web site.
1. U razgledau datoteka Explorer, pritisnite desnim dugmetom na prvu Fedora ISO datoteku.
2. Iz kontekst menija izaberite Copy image to CD.
3. Pratite korake navedene u prozoretu CD Recording Wizard.
4. Ponovite isto za preostale ISO datoteke.
4.1.2. Koristei Roxio Easy Media Creator 7
1. Pokrenite Creator Classic.
2. Izaberite Other Tasks.
3. Izaberite Burn from Disc Image File.
4. Odaberite Fedora ISO datoteku i nareite je.
4.1.3. Koristei Nero Burning ROM 5
1. Pokrenite program.
2. Otvorite meni File.
3. Izaberite Burn Image.
4. Odaberite Fedora ISO datoteku i nareite je.
5. Ponovite gornje korake za svaku od preostalih ISO datoteka.
Rezanje diskova pod Mac OS X sistemom
7
4.1.4. Koristei Nero Express 6
1. Pokrenite program.
2. Izaberite Disc Image or Saved Project.
3. Pojavie se Open prozore za otvaranje. Odaberite prvu Fedora ISO datoteku. Pritisnite Open.
4. Postavite brzinu narezivanja zapisivaa diska. Optimalna brzina zavisi od vaeg hardvera.
5. Pritisnite Next za narezivanje.
6. Ponovite korake iznad za preostale ISO datoteke.
4.2. Rezanje diskova pod Mac OS X sistemom
1. Pritisnite desnim dugmetom, ili drei Control, na ISO datoteku. Pojavie se kontekstni meni.
2.
Pritisnite Open With Disk Utility.
3. U prozoru Disk Utility, pritisnite na ISO datoteku, potom pritisnite ikonu Burn na traci sa
alatkama. List Burn Disc In e iskliznuti ispod trake sa alatima.
4. Umetnite prazan, upisiv disk.
5. Pritisnite Burn. kada se rezanje zavri, va raunar e izbaciti disk spreman za upotrebu.
4.3. Rezanje diskova pod Linux sistemom
4.3.1. Rezanje u radnom okruenju GNOME
Izrada diskova je softver za rezanje diskova integrisan u radno okruenje GNOME.
1. Desnim dugmetom pritisnite na datoteku ISO odraza koju ste preuzeli. Pojavie se prozore Upii
na disk.
2. Pritisnite dugme Upii. Izrada diskova e vas podstai da umetnete disk, a zatim e narezati
datoteku odraza na disk.
4.3.2. Rezanje diskova programom K3b
K3b je podrazumevani softver za rezanje diskova u radnom okruenju KDE.
1.
Pritisnite Odskoni pokreta programa Programi Multimedija Rezanje CD-ova i DVD-
ova da biste pokrenuli K3b.
2.
Pritisnite Alatke Narei CD odraz za rezanje CD-a, ili Alatke Narei DVD ISO odraz za
rezanje DVD-a. Pojavie se prozore Narei CD odraz ili Narei Iso1660 odraz na DVD.
3. Upotrebite dugme pored okvira Odraz za narezivanje da biste razgledali za datoteku ISO odraza.
4. Umetnite prazan disk, zatim pritisnite dugme Pokreni. K3b e narezati datoteku odraza na disk.
Rezanje ISO odraza na disk
8
4.3.3. Rezanje diskova Braserom
Brasero je softver za rezanje diskova ukljuen u mnoge Linux distribucije, u raznim radnim
okruenjima.
1. Pokrenite Brasero.
2. Pritisnite Burn image.
3. Pritisnite Pritisnite ovde za izbor odraza i razgledajte za datoteku ISO odraza koju ste preuzeli.
4. Umetnite prazan disk, zatim pritisnite dugme Upii. Brasero e narezati datoteku odraza na disk.
5. Naredni koraci
Da biste pokrenuli va raunar sa DVD-a ili CD-ova koje ste upravo izradili:
1. Umetnite DVD ili CDROM br. 1, zatim iskljuite raunar dok je disk jo uvek u ureaju.
2. Pokrenite raunar ponovo. Dok se raunar pokree, pazite na poruku koja vam kae da pritisnete
odreeni taster radi izbora ureaja za pokretanje sistema. Ovaj taster se razlikuje od raunara
do raunara ali, na veini sistema, zahtevani tatser e biti F12, F2, F1, Esc, ili Delete. Pritisnite
zahtevani taster i izaberite CD ili DVD ureaj koji sadri va disk.
If your computer does not offer you a boot menu, and a Fedora boot screen does not appear
shortly after the computer starts, you might need to change the computer's boot sequence in its
BIOS. Refer to the documentation that came with your computer for instructions. The details of
this procedure vary widely from computer to computer.
3. When the Fedora boot screen appears, you can proceed to install Fedora. Refer to the Fedora 12
Installation Quick Start Guide for basic instructions for most desktop and laptop computers, or the
Fedora 12 Installation Guide for a full set of installation instructions. Both documents are available
from http://docs.fedoraproject.org.
6. Potrebne su nam povratne informacije!
Ako pronaete tamparsku greku u ovom priruniku, ili ako ste smislili nain kako ovaj prirunik
uiniti boljim, voleli bismo da nam javite! Podnesite izvetaj u Bubadaji: http://bugzilla.redhat.com/
bugzilla/ za proizvod Fedora Documentation.
Kada podnosite izvetaj o greci, postarajte se da spomenete identifikator prirunika: readme-burning-
isos
Ako imate predlog za poboljanje dokumentacije, pokuajte da budete to je mogue odreeniji kada
ga opisujete. Ako ste pronali greku, priloite broj odeljka i neto okruujueg teksta kako bismo ga
lako pronali.
A. Istorija revizija

12.0.0
Thu Oct 01 2009 Rdiger Landmann r.landmann@redhat.com
Istorija revizija
9
Update for Fedora 12, expand instructions beyond Windows operating systems, update
Validation to SHA256. Incorporates material on burning discs on Mac OS X written by Brian Fort
<bforte@redhat.com>.

11.0.0
Fri May 01 2009 Paul W. Frields stickster@gmail.com
Osveeno za Fedora 11

10.0.0
Fri Nov 07 2008 Karsten Wade kwade@redhat.com
Osveeno za Fedora 10
10