NRC OMBUDSMAN

SJOERD DE JONG
Ghanezen, de Bijlmer en de
blinde hoeken van de krant
S
choot de bever in het
verkeerde keelgat?
N rc .n e x t en n rc .n l
brachten vorige week
een lange reportage
van drie aankomende
journalisten, onder wie een web-
redacteur van nrc.nl, over Ghane-
zen in Amsterdam. Althans, naar
de vraag waarom obesitas onder
hen zoveel voorkomt. (Elke dag
fufu in de Bijlmer, 5 juli).
Het stuk was geschreven als een
speurtocht, waarbij de drie zich-
zelf (blank en dun) in het spel
brachten (Dit verhaal gaat ook
over ons) en beschreven hoe ze
de zaken hadden aangepakt (We
bellen, bellen en bellen.).
Op Twitter werd het geprezen als
narratieve journalistiek. Maar het
ging ook meteen, en fel, over de
hekel als een vorm van aapjes kij-
ken: NRC gaat op safari. Nadia
Ezzeroili fileerde het stuk in De
Groene als journalistiek voyeu-
ri sme: kijk, rare Ghanezen!
Tja. Naef was het - alsof de krant
voor het eerst de Bijlmer ontdekt -
maar bevooroordeeld? Integen-
deel, het was juist hun onbevan-
genheid (ze schrijven nooit eerder
in de Bijlmer te zijn geweest, niks
van Ghanezen af te weten) die ir-
ritatie opriep - begrijpelijk.
Twee van de drie slaan dan ook
nog een langverwachte Ghanese
delicatesse af. Het is bever, begrij-
pen ze. Ja, dan doemt het beeld
op waar de critici op aansloegen:
drie Kuifjes in de Bijlmer.
Misser - want het is een goed on-
derwerp en het stuk bevat mooie
observaties, van Ghanezen zelf.
Het punt is: die poging om het on-
derzoek en de beleving van de au-
teurs met elkaar te vervlechten is
hachelijk. Het tweede gaat snel af-
leiden van het eerste. Dat is k
een kwestie van eindredactie.
Trouwens, was het wel bever? Dat
werd gezegd, maar Ghana-kenner
Sanne Terlingen twitterde dat in
dat land geen bevers leven. Vol-
gens haar gaat het om een ander
knaagdier, een grass cutter (Thr y-
onomys swinderianus).
Intussen zegt dit rumoer iets over
de krant n de samenleving.
De Pietse Twisten maakten het al
duidelijk: er is een generatie jon-
ge allochtonen opgestaan die iets
terugzeggen tegen 'de media.
Soms schril, reflexmatig, en ooit
afgedaan als allochtone twitterin-
tellec tuelen, maar anno 2014 wel
degelijk serieus te nemen.
Want de kritiek roept de vraag op
naar blinde hoeken van de krant.
Heeft die genoeg antennes buiten
de eigen, beschermde kring?
Een redactie die bestaat uit telgen
van de hoger opgeleide, gesecula-
riseerde blanke middenklasse zal
bijna per definitie weinig voeling
hebben met andere (sub)cultu-
ren. Dat geldt Ghanezen, maar
net zo goed gereformeerden.
Een paar leermomenten uit eigen
praktijk. Alweer tien jaar geleden
ontving de redactie een groep
jonge moslims, die nu eens wil-
den zien waar al die stukken over
het multiculturele drama werden
gebrouwen. Een van de meisjes
met hoofddoek tuurde stomver-
baasd over de volle redactiezaal:
Zoveel witte gezichten En in-
derdaad, zo was/is het.
Drie jaar geleden, tijdens een
praatje voor scholieren een van
de o ut d o o r activiteiten van de om-
budsman barstte een Marok-
kaans meisje uit Gouda los: waar-
om werden de vandalen van Pro-
ject X in de media hele gewone
j o n ge n s genoemd, maar de
jeugd in haar buurt s t ra at te r ro -
ri sten. Mond vol tanden.
Dit jaar werd ik na een inleiding in
Hilversum aangesproken door
een Surinaamse dame die vroeg
waarom ze zo weinig mensen zo-
als ik in de krant zag. Ja, ze wa-
ren er wel, maar vooral als het
ook ver hen ging, en meestal in
het kader van een p ro b l e m at i e k .
Natuurlijk is op al die punten wel
iets af te dingen.
Ja, de krant heeft nu a l l o c h to n e
redacteuren maar ze zijn op de
vingers van n hand te tellen.
Hoe dat komt, is vraag twee, je
hoort dan meestal verhalen over
andere beroepskeuzes en hoge
drempels bij de media.
Maar dat de samenstelling van de
redactie er toedoet, is een feit: de
komst van meer vrouwen leidde
tot grotere aandacht voor wat ooit
z achte onderwerpen heette. En
over allochtonen gesproken: on-
der de Belgische hoofdredacteur
is deze krant toch ook andere ac-
centen gaan leggen.
En natuurlijk, de berichtgeving is
genuanceerd. Na de minder Ma-
ro k k a n e n-uitspraak van de goed-
heiligman uit Venlo bracht de
krant een reportage over geslaag-
de Marokkaanse Nederlanders.
Ook zomaar duiken die wel eens
op zij het mondjesmaat zoals
de ondernemende Hoda Hamda-
oui van het modeblad Ho d a in een
interview (Waarom is iedereen zo
wit , 20 augustus 2011).
Dat neemt niet weg dat de pendu-
le zo vooral blijft slingeren tussen
noodkreten en hoopvolle berich-
ten uit Multiculti: een wisselbad
van misre en zoetigheid. Terwijl
er toch veel meer te halen moet
zijn uit de echte, concrete wereld
tussen die uitersten.
Een krant heeft baat bij een diver-
se redactie en een groot netwerk,
zelfs tot helemaal in de Bijlmer.
Aan dat laatste lijkt eenvoudiger
iets te doen dan aan het eerste.
Hoewel ik sommige nieuwe publi-
cisten ook graag in de krant zou
zien. Twitterintellec tueel to c h
typisch iets voor het visitekaartje
van een NRC-redacteur.
Reacties: ombudsman@nrc.nl
Volgens critici was het
een bevooroordeelde
vorm van aapjes kijken