Omgewingsbegrippe

Konsepte - as 'n groep van spesifieke dinge met sekere eienskappe in gemeen het, of
as die klassifikasie van feite in kategorie, sodat die onderlinge verband tussen
hierdie kategorie kan ons help om algemene stellings. (Belangrik vir kommunikasie /
bevorder leerders kognitiewe ontwikkeling en die gebruik van taal)
Volgende stappe kan gevolg word by die onderrig van konsepte:
1. Stel die begrip
2. Definieer die konsep
3. Identifiseer kenmerkende eienskappe
4. Verskaf voorbeelde
5. Oefen die erkenning en benutting van die konsep

Waar konsepte is kompleks, leer sub-konsepte eerste.

Konsep 1 - Die aarde as 'n geslote stelsel - begrip "ekosisteem"
Faktore: sonlig, ren, temperatuur, wind, energie, grond, plante, diere en fungi
Alles interrelates met alles anders
Hernubare en nie-hernubare hulpbronne
Konsep 2 - Menslike interaksie met die omgewing, elke aksie het 'n uitwerking op die
omgewing
Persoonlike bewustheid van die impak
Die impak van die verbruikers en die mark invloede (ekonomie)
Energie nodig om mense se huidige lewenstandaarde te handhaaf
Konsep 3 - Fiets
Natuurlike siklusse: water, minerale, lewe en dood, groei-ontbinding, koolstof-
suurstof, ensovoorts
Verband tussen siklusse
Die verspreiding van die verbruikers produkte, vervaardiging, ens
Mededinging, aanpassing en opvolging as natuurlike verhoudings
Energie vloei is nie meer sikliese sodra die energie is verlore
Konsep 4 - die bestuur van die omgewing en hulpbronne vir die langtermyn-
volhoubaarheid
Doeltreffende gebruik van hulpbronne: plante en diere, mak en wilde
Bevolking beheer en drakrag
Verband tussen roofdier en bid
Boerdery en wildbewaring as voorbeelde van ekosisteme vereenvoudig of verkort
voedselkettings
Ho produktiwiteit, moderne tegnologie en ekonomiese ontwikkeling wat te
harmoniseer met 'n gesonde omgewing
Konsep 5 - interaksie van die ekonomie, wetenskap (biologie, chemie, fisika) en die
politiek in omgewingskwessies: integrasie van die leer oor ons wreld

Konsep 6 - Habitat
Die belangrikheid van kos, water, skuiling, ruimte vir persoonlike, mens en dier
oorlewing
Beskikbaarheid van voedsel kan nie as vanselfsprekend aanvaar word, bepaal die
bron van elke voedsel-tipe
Die beskikbaarheid van water kan nie as vanselfsprekend aanvaar word, bepaal die
bron (s) van die watervoorsiening
Vuil en riool vorm spontaan spoor hul kursus
'n gesonde, pragtige omgewing is 'n menslike behoefte
Konsep 7 - Voedselwebbe en voedselkettings
beginsels van interafhanklikheid; effek van biologiese verspreiding van besoedeling
(bv. plaagdoders)
Konsep 8 - kompleksiteit van besluitneming in terme van omgewingsake
Tekort aan presiese inligting en kennis oor hoe die wreld funksioneer
Onzichtbaarheid van baie van die dinge wat veroorsaak dat skade
(waterbesoedeling)
Langtermyn-en / of opsetlike effekte
Konsep 9 - Hope: natuurlike rehabilitasie en herstel van die skade aan die omgewing
Die omgewing toon weerstand, maar het beperkinge
Individue kan 'n verskil maak: sukses stories (diere van uitwissing gered en ander
wat swig)
Konsep 10 - persoonlike verbintenis om te sorg vir die omgewing te respekteer
Besparingsmogelijkheden, hergebruik, herwinning, heroorweeg as 'n manier van
lewe
Omgewing etiek in jou huis en werkplek
Verminder die gebruik van stowwe wat skadelik is vir die omgewing: chemikalie,
insekdoders, insekdoders, CFC's, huishoudelike produkte, inheemse hout, steenkool
Respek vir alle lewende dinge
Konsepte bevat belangrike veralgemenings oor die ekologie, siklusse en energie oor
die omgewing. - Hulle het dus aandui wat jy moet weet oor die omgewing.
Voedselketting - bestaan uit 'n primre vlak (produsente - bome produseer
koolhidrate met behulp van sonlig, water en CO2), sekondre vlak (eerste-vlak
verbruikers - hulle eet produsente) en 'n tersire vlak (tweede-vlak verbruikers - eet
eerste vlak verbruikers) Byvoorbeeld: gras, bok, leeu / blom, skoenlapper, vol,
arend. 'N voedselketting kan 4 of meer vlakke.
Voedselwebbe - wanneer een of meer voedselkettings oorvleuel (een organisme kan
eet verskeie ander soorte organismes)
Ekologie definisie: Ekologie is die interaksie tussen lewende organismes en hul
omgewing, sowel as die onderlinge verhouding tussen lewende organismes.
Omgewingskwessies:
En die risiko's is 'n paar van die mees ernstige probleme wreld:
1. Biodiversiteit - term wat gebruik word om die rykdom en die groot verskeidenheid
van vorms van lewe op aarde te beskryf - die verskeidenheid tussen lewende
organismes en die ekologiese gemeenskappe wat hulle bewoon.
2. Afval, rommelstrooi en herwinning (biodegradeerbare afval, brandbare afval en
nie-brandbare afval) stortingsterreine meer van 'n graf as Recycling webwerf (geen
bakterie)
3. Die kweekhuiseffek en aardverwarming - verwys na die natuurlike verwarming
meebring dat sekere gasse het op die temp van die aarde se atmosfeer onder
normale omstandighede. Aardverwarming verwys na die geleidelike toename van die
gemiddelde temperatuur in die aarde se laer atmosfeer. (CO2 veroorsaak hierdie
veranderinge)
4. Osoon - Osoonlaag skilde lewe op aarde van die son se skadelike ultraviolet
bestraling. L in die stratosfeer bo die aarde se oppervlak en is saamgestel uit hoogs
reaktief, kleurlose gas genoem osoon (O3).
5. Plaagdoders - mense produseer 'n groot verskeidenheid van giftige chemikalie,
insluitend duisende sintetiese vorige onbekende in die natuur, is hierdie gestort in
die ekosisteme met min agting vir die ekologiese gevolge. Baie kan nie afgebreek
deur Mico-organismes en volhard in die omgewing vir jare of selfs dekades. Onthou:
Bio-vergroting
6. Oorbevolking - te veel mense wat in 'n gebied of stad (Die bevolking van 'n
omgewing van 'n bepaalde spesie in die oorskot van die omgewing se drakrag)
7. Verstedeliking - is die fisiese groei van stedelike gebiede as gevolg van die
verandering in die wreld (of die toenemende persentasie van die totale bevolking
word gekonsentreer in dorpe)
8. Uitputting van natuurlike hulpbronne - natuurlike hulpbronne bedreig of oor-
ontgin (Mariene hulpbronne, varswaterdamme geteister deur water onkruid, dorpe
storting van afvalwater in riviere, olie lek in die see, swak grondbestuur, die gebruik
van bio-brandstof, gronderosie, ens)
9. Gesondheidsgevare - gevaar vir die gesondheid van diegene wat blootgestel is aan
hom of enige agent of aktiwiteit wat moontlik 'n potensile gevaar vir die gesondheid
(gebrek aan riolering, afvoerpype / gebrek aan veilige en voldoende watervoorraad /
oorvol en onvoldoende lewensomstandighede / onvoldoende veilige en skoon
brandstof vir huishoudelike kook en verwarming / swak beheer van werkplek
omgewings lei tot chemiese en biologiese besoedeling van grond, lug, water en
voedsel bronne en lei tot onaanvaarbare vlakke van besoedeling)
10. Verwoestyning - is die agteruitgang van grond in dro gebiede (dit is biologiese
potensiaal van die grond en sy vermo om te ondersteun bevolking is verminder).
11. Ontbossing - 'n gebied van die bos of bome (die permanente vernietiging van
inheemse woude en bosveld) skoon te maak. Vind plaas wanneer woude word
omgeskakel na nie-woud gebruik soos landbou, weiding, selektiewe hout sny en
brandstof hout versameling.
12. Besoedeling - is 'n onwelkome konsentrasie van stowwe wat buite die omgewings
kapasiteit te hanteer - is die vergiftiging van die omgewing met enigiets wat
verminder sy vermo om lewe te ondersteun (die teenwoordigheid in die lug, grond
of water van 'n stof met onaangename of skadelike effekte).
13. Armoede - is die onvermo om 'n min std van die lewe, gemeet in terme van
basiese behoeftes verbruik of die inkomste wat nodig is om dit te bevredig te bereik.
Armoede en agteruitgang van die omgewing is gekoppel in 'n bose kringloop, waarin
mense nie kan bekostig om behoorlike versorging van die omgewing te neem. Dit
word gekenmerk deur die onvermo van individue, huishoudings of gemeenskappe
voldoende hulpbronne te beveel om 'n sosiaal aanvaarbaar min std van die lewe te
bevredig. Armoede is nie 'n statiese toestand - huishoudings ens kan respek as 'n
gevolg van skokke en krisisse. Kwesbaarheid van armoede word dus gekenmerk deur
'n onvermo om 'n toepaslike hantering of bestuur strategie in tye van krisis te
bedink.

Ongelykheid - kan gedefinieer word in terme van die teenoorgestelde van
"gelykheid" - 'n toestand van sosiale organisasie wat in staat stel of gee gelyke
toegang tot hulpbronne en geleenthede aan alle lede.

Leerstrategie (139-141)
'N hands-on, eksperimentele benadering is verkies. Leerders aktief betrokke is en
fokus op die omgewing probleme en uitdagings. Eenvoudig te leer oor die omgewing
nie outomaties lei tot aksie. Toepaslike leerstrategie is:
Aktiewe leer
Nie net leer, maar as aktiewe deelnemers
Moet die geleentheid gegun word om kritiese en kreatiewe (in staat wees om dinge
te ontdek op hul eie)
Doel van leerproses moet wees om leerders in staat stel om te ontwikkel as
individue en kennis, begrip, vaardighede, houdings en waardes om hulle te help
verstaan aan te skaf en die aangesig van die baie omgewing uitdagings van ons
wreld
projekte waar leerders gegee outonomie en 'n gevoel van eienaarskap is besonder
waardevol
Leerders behoort meesters in die oplossing van probleme met selfvertroue en die
toepassing van hul oplossings waar moontlik.
vereis dat leerders op te tree op inligting wat deur die transformasie van dit in 'n
nuwe, persoonlike betekenis.
Betekenis is mede-gebou deur die verkenning van 'n omgewing, die aanspreek van
'n probleem, 'n probleem oplos of toepassing van inligting op 'n nuwe situasie wat die
leerder help om te definieer.
Gewoonlik nou verband hou met konstruktivistiese teorie
Leer take moet ontwerp word eksplorasie, ekstrapolasie en uitbreiding te fasiliteer
en moet gebou word op ervarings, oortuigings en stel wat leerders reeds het.
Meer geneig om die vaardighede te vorm om uitsprake oor omgewingskwessies
werd
Kritiese denke
Baie uitkomste vir E. L sluit die term "Leerders moet krities met ...."
Dit impliseer 'n hor dimensie van denke en vereis dat leerders 'n baie inligting oor
die verskil perspektiewe gat met 'n omgewing probleem, kwessie of die risiko te
bekom indien hulle kritiese verbintenis is om betekenisvol te wees.
Vereis onderwysers toegang tot dieselfde inligting te h om 'n smal of vereenvoudig
interpretasie van kwessies te vermy. Die gebruik van kritiese denke vaardighede tot
die oplossing van omgewingskwessies is 'n belangrike eienskap van 'n
omgewingsvriendelike geletterd burgery en 'n sleutel doel van omgewingsopvoeding.
Bestaan kennis van die inhoud, prosedure kennis, die vermo om te gebruik en te
beheer denkvaardighede, en 'n positiewe houding teenoor die gebruik van die kennis
en vaardighede wat denke.
Ontwikkel logiese redenasie, kreatiewe denke en probleemoplossingsvaardighede.
bied 'n uitstekende meganisme vir die ontwikkeling en gebruik van kritiese denke
vaardighede deur die verskaffing van die werklike probleme en kwessies te krities te
ondersoek en te besin oor. 4 dimensies - die doel daarvan is om leerders in staat stel
om te bou, te kritiseer, te bevry en te transformeer hul omgewing.
Bou in die sin van die gebou op vorige kennis, ondervinding, idees van leerders
Kritiek in die sin van die ondersoek onderliggende waardes, aannames, wreld uitsig,
moraliteit - as hulle is deel van die wreld rondom die leerder en hulself
Bevry in die sin van die opsporing, bloot en verandering van krag ondergang wat
belemmer kommunikasie en verandering
Omskep in die sin van verandering, vorming, wat die wreld rondom hulle, ongeag
van die omvang of skaal.
Volhoubare ontwikkeling
Beteken dat die ontwikkeling wat plaasvind in so 'n wyse dat dit nie in gevaar stel om
die behoeftes van toekomstige geslagte. Alle lewende organismes het die reg om te
word ordentlik behandel en moet beskerm word teen geweld.
Ontwikkeling van Omgewingsopvoeding
Het sy wortels in die 19de eeu - Industrile revolusie het veroorsaak dat 'n
vervreemding van die mens van die natuur. Revolusie in produksie en vervaardiging
van verbruikbare goedere, en 'n verhoogde vraag na natuurlike hulpbronne versprei
wreldwyd. Die wreld het verswelg in massa produksie, haglike
gesondheidstoestande, kinderarbeid, alkoholmisbruik en omgewing vernietiging.
Patrick Geddes ontevrede is met skool en universiteit leer en onderrig metodes, die
verspreiding van krotbuurte en plakkerskampe, het hy homself toegewy aan die
verbetering van die omgewing en opvoeding. Hy is die stigter van die hedendaagse
begrip van Omgewingsopvoeding. Krag l in holistiese siening. Die 2de wreld oorlog
met dit se verwoesting en menslike lyding was 'n tydperk van idees en planne vir 'n
beter wreld en omgewingsbestuur te wees. IUCN 1948 en WWF 1961 -

Mylpaal in die ontwikkeling van env onderwys op 'n globale skaal was 1972 VN-
konferensie oor Menslike Omgewing gehou in Stockholm. Ryk en arm lande gekom
sportsak vir die 1ste keer sake van die omgewing belang te bespreek. Gestig om die
VN se Omgewingsprogram - hoofkantoor in Nairobi (Kenia). In 1977 het die eerste
inter-konferensie oor Omgewingsopvoeding gehou is - het gelei tot die verklaring van
die 12 beginsels van Omg Onderwys, nou na verwys as die Tbilisi Beginsels.













Tbilisi Beginsels
1977 - Tbilisi - Georgia in
Oorweeg die omgewing in sy totaliteit (natuurlike en beboude, tegnologiese en
sosiale)
Wees 'n deurlopende, lewenslange proses, wat begin op voorskoolse vlak en verder
deur al die formele en nie-formele fases
Wees interdissiplinre in sy benadering, op grond van die spesifieke inhoud van
elke dissipline in die maak moontlik om 'n holistiese en gebalanseerde perspektief
Ondersoek belangrike omgewingskwessies van die plaaslike, nasionale, streek-en
internasionale standpunte sodat studente ontvang insigte in die omgewing toestand
in ander geografiese gebiede
Fokus op die huidige en potensile omgewings-situasies met inagneming van die
historiese perspektief
Bevordering van die waarde en noodsaaklikheid vir die plaaslike, nasionale en
internasionale samewerking in die voorkoming en oplossing van omgewingsprobleme
eksplisiet te oorweeg omgewing aspekte in die planne vir ontwikkeling en groei
Stel leerders in staat 'n rol in die beplanning van hul leerervaring te h en 'n
geleentheid bied vir besluite te neem en die aanvaarding van die gevolge daarvan
Bring omgewingsensitiwiteit, kennis, probleemoplossingsvaardighede en waardes
verduideliking op elke ouderdom, maar met spesiale klem op die omgewing
sensitiwiteit vir die leerder se eie gemeenskap in die vroe jare
Help leerders ontdek die simptome en werklike oorsake van omgewingsprobleme
Beklemtoon die kompleksiteit van die omgewing probleme en dus die behoefte om
kritiese denke en probleme oplos en vaardighede te ontwikkel
Gebruik diverse leeromgewings en 'n wye verskeidenheid van opvoedkundige
benaderings tot onderrig / leer oor en uit die omgewing, met die nodige klem op
praktiese aktiwiteite en eerstehandse ervaring
Voorbeeld gebruik word deur een student in gat 2 (waar ek geval het kort):
Die Tbilisi beginsels wat tydens 'n besoedeling les gebruik is:
- "Om te help om die leerders ontdek die simptome en werklike oorsake van die
omgewing probleme." Dit is gedoen deur die verlening van die leerders begeleide
groepbesprekings oor verskeie onderwerpe te h en om hulle te kom met die
antwoorde
- "L klem op die kompleksiteit van die omgewing probleme en dus die behoefte om
kritiese denke en probleemoplossingsvaardighede te ontwikkel" Die leerders waar
elkeen 'n onderwerp (as deel van 'n groep bespreking) en waar dit toegelaat word om
oplossings vir die gegewe probleme te vind. Hulle was ook - as deel van huiswerk-die
geleentheid gegee om 'n oplossing te verwesenlik deur 'n deel van 'n klas-projek
- Waardes kan ook gesien word as 'n bre motiverende faktore - dit bereik is deur
middel van wat die leerders dat hulle kan voordeel trek uit die herwinning nie net
deur die lewe in 'n skoon omgewing, maar kan ook finansile voordeel daaruit.
Bladsy 26 en 27
Ecocentrism - die natuur is die fokuspunt - mense is gelyk aan alle ander vorme van
lewe (gesien as een stroom van denke binne Omgewingsake)
Antroposentriese - die mens is die fokuspunt, liniale / eienaars van die natuur
Ecocentrism - fokus op:
herverdeling van mag, desentralisasie en 'n federale ekonomie
informele ekonomie en sosiale transaksies
strewe na deelnemende geregtigheid
verdeel in Ecosocialist en utopiese / Gaian ideologie
Ecosocialist patroon:
1. glo nie in 'n groot-skaal tegnologie en die verhouding met elitistiese kundigheid,
die sentrale regering beheer en anti-demokratiese instellings
2. verwerp materialisme, meen dat ekonomiese groei moet voorsiening maak vir
almal se basiese behoeftes
3. glo in die intrinsieke waarde van die natuur vir die definisie en die handhawing van
die mensdom
4. beklemtoon minder is mooier in die gemeenskap identiteit, werk en ontspanning
5. glo in die regte van die natuur en die belangrikheid van ko-evolusie van natuurlike
en menslike sisteme (utopiese / Gaian - verskil punt hier)
6. glo dat ekologiese wette moet menslike moraliteit bepaal (utopiese / Gaian -
verskil punt hier)
7. Handhaaf bio-regte en die regte van bedreigde spesies en unieke natuurlike streke
Gaian / utopiese patroon:
1. glo nie in 'n groot-skaal tegnologie en die verhouding met elitistiese kundigheid,
die sentrale regering beheer en anti-demokratiese instellings
2. verwerp materialisme, meen dat ekonomiese groei moet voorsiening maak vir
almal se basiese behoeftes
3. glo in die intrinsieke waarde van die natuur vir die definisie en die handhawing van
die mensdom
4. beklemtoon minder is mooier in die gemeenskap identiteit, werk en ontspanning
5. Glo in die koperasie vermo van gemeenskappe selfonderhoudend
gemeenskappe wat gebaseer is op die volhoubare benutting en toepaslike tegnologie
te vestig
6. Integrasie van die konsepte van werk en ontspanning deur 'n proses van
persoonlike en gemeenskapsontwikkeling
7. Belangrikheid van deelname in die gemeenskap sake en waarborge van
minderheidsregte, sien deelname as 'n deurlopende opvoedkundige en politieke
funksie
Ecocentrism - Fokus op die biotiese gemeenskap as 'n geheel en streef daarna om
ekosisteem samestelling en ekologiese prosesse in stand te hou.

TEGNOSENTRISME - fokus op:
Wil die status quo te bly, maar gereguleer deur beplande politieke en ekonomiese
strukture
Sub-verdeel in: Cornucupian en tegemoetkomende Bestuur
Wil omgewingsprobleme te bestry deur die ontwikkeling van tegniese apparaat
(langer fabriek skoorstene, ens)

Cornucupian patroon:

1. Optimisties oor die menslike vermo om die menslike lot te verbeter en uit te vind
'n manier om uit enige wetenskaplike, politieke en tegnologiese probleme
2. Glo dat alle ekonomiese groei is goed, stel doelwitte in advance en formuleer
beleid en ontwikkelings-besluite
3. Glo dat alle probleme oorkom kan word gegewe die wil, insig en voldoende
hulpbronne wat van ekonomiese groei en tegnologiese ontwikkeling verkry word
4. Vol vertroue dat die wetenskap en tegnologie sal 'n grondslag vir ekonomiese groei
en openbare gesondheid verskaf, en sal los omgewingsprobleme
5. Verdagte van pogings om deelname in die sosiale en omgewings-erkenning en
beleid resensies te bevorder

Tegemoetkomende patroon:

1. Demokratiese oortuiging dat ekonomiese groei en die uitbuiting van hulpbronne
kan voortgaan, mits - a) toepaslike ekonomiese aanpassings gemaak word via belas,
gelde, ens b) reg op minimum vlak van kwaliteit van die omgewing is wetgewing c)
vergoeding reling gemaak word aan diegene wat ongunstige omgewing ervaar en /
of sosiale raak
2. Aanvaarding van ontwikkeling beoordeling tegnieke en besluitneming relings om
voorsiening te maak vir die bre bespreking of opregte soeke na konsensus onder
verteenwoordigende groepe van belanghebbende partye.
3. Voorsiening van effektiewe omgewingsbestuur agentskappe op nasionale en
plaaslike vlak