FRIKA NDAJ

ALLAHUT


O ju q besuat, keni frikn ndaj All-llahut dhe le t shikoj
njeriu se ka ka br pr nesr, dhe keni frik All-llahun,
e s'ka dyshim se All-llahu sht q e di n detaje at q punoni.
(Sure Hashr: 18)


HARUN JAHJA

















Published by
GLOBAL PUBLISHING
Gursel Mh. Darulaceze Cd. No: 9 Funya Sk. Eksioglu
Is Merkezi B Blok D: 5 Okmeydani-Istanbul/Turkey
Phone: (+90 212) 320 86 00


By Harun Yahya
Translated by Murat Gurdag
Edited by Uthman Ibrahim Morrison


Printed and bound by Kelebek Matbacilik in Istanbul
Litros Yolu, Nevzat Fikret Koru Holding Binas
No:4/1-A Topkap Phone:
(+90 212 6124359)


All translations from the Quran are from The Noble Quran: a Ne Rendering of its Meaning in
English by Hajj Abdalhaqq and Aisha Beley, published by Bookork, Norich, UK. 1420 CE/1999
AH.


.harunyahya.com







PRMBAJTJA


Parathnie

Allahu urdhron n Kuran q tia kemi frikn Atij

Frika ndaj Allahut si prshkruhet n Kuran

Pse besimtart i friksohen Allahut?

far vlera morale posedon personi q i friksohet Allahut?

Cilsit q fiton nj besimtar pr shkak se i friksohet Allahut

Shprblimet pr ata q i friksohen Allahut

Arsyet e dshtimit pr t pasur frik ndaj Allahut

far vlera morale posedon personi q nuk i friksohet Allahut

Pasojat q vuajn ata q nuk i friksohen Allahut

Prfundim

Mashtrimi i evolucionit
TO THE READER


A special chapter is assigned to the collapse of the theory of evolution because this theory constitutes
the basis of all anti-spiritual philosophies. Since Darinism rejects the fact of creationand therefore,
Allahs Existenceover the last 140 years it has caused many people to abandon their faith or fall into
doubt. It is therefore an imperative service, a very important duty to sho everyone that this theory is a
deception. Since some readers may find the chance to read only one of our book, e think it appropriate to
devote a chapter to summarize this subject.

All the authors books explain faith-related issues in light of Quranic verses, and invite readers to
learn Allahs ords and to live by them. All the subjects concerning Allahs verses are explained so as to
leave no doubt or room for questions in the readers mind. The books sincere, plain, and fluent style ensure
that everyone of every age and from every social group can easily understand them. Thanks to their
effective, lucid narrative, they can be read at a one sitting. Even those ho rigorously reject spirituality are
influenced by the facts these books document and cannot refute the truthfulness of their contents.

This and all the other books by the author can be read individually, or discussed in a group. Readers
eager to profit from the books ill find discussion very useful, letting them relate their reflections and
experiences to one another.

In addition, it ill be a great service to Islam to contribute to the publication and reading of these
books, ritten solely for the pleasure of Allah. The authors books are all extremely convincing. For this
reason, to communicate true religion to others, one of the most effective methods is encouraging them to
read these books.

e hope the reader ill look through the revies of his other books at the back of this book. His rich
source material on faith-related issues is very useful, and a pleasure to read.

In these books, unlike some other books, you ill not find the authors personal vies, explanations
based on dubious sources, styles that are unobservant of the respect and reverence due to sacred subjects, nor
hopeless, pessimistic arguments that create doubts in the mind and deviations in the heart.








ABOUT THE AUTHOR


No riting under the pen-name of HARUN YAHYA, he as born in Ankara in 1956. Having
completed his primary and secondary education in Ankara, he studied arts at Istanbuls Mimar Sinan
University and philosophy at Istanbul University. Since the 1980s, he has published many books on political,
scientific, and faith-related issues. Harun Yahya is ell-knon as the author of important orks disclosing the
imposture of evolutionists, their invalid claims, and the dark liaisons beteen Darinism and such bloody
ideologies as fascism and communism.
His penname is a composite of the names Harun (Aaron) and Yahya (John), in memory of the to
esteemed Prophets ho fought against their peoples lack of faith. The Prophets seal on the his books
covers is symbolic and is linked to the their contents. It represents the Quran (the final scripture) and the
Prophet Muhammad (peace be upon him), last of the prophets. Under the guidance of the Quran and the
Sunnah (teachings of the Prophet), the author makes it his purpose to disprove each fundamental tenet of
godless ideologies and to have the last ord," so as to completely silence the objections raised against
religion. He uses the seal of the final Prophet, ho attained ultimate isdom and moral perfection, as a sign of
his intention to offer the last ord.
All of Harun Yahyas orks share one single goal: to convey the Qur ans message, encourage readers
to consider basic faith-related issues such as Allahs Existence and Unity and the Hereafter; and to expose
godless systems feeble foundations and perverted ideologies.
Harun Yahya enjoys a ide readership in many countries, from India to America, England to
Indonesia, Poland to Bosnia, and Spain to Brazil. Some of his books are available in English, French,
German, Spanish, Italian, Portuguese, Urdu, Arabic, Albanian, Russian, Serbo-Croat (Bosnian), Polish,
Malay, Uygur Turkish, and Indonesian.
Greatly appreciated all around the orld, these orks have been instrumental in many people
recovering faith in Allah and gaining deeper insights into their faith. His books isdom and sincerity,
together ith a distinct style thats easy to understand, directly affect anyone ho reads them. Those ho
seriously consider these books, can no longer advocate atheism or any other perverted ideology or
materialistic philosophy, since these books are characterized by rapid effectiveness, definite results, and
irrefutability. Even if they continue to do so, it ill be only a sentimental insistence, since these books refute
such ideologies from their very foundations. All contemporary movements of denial are no ideologically
defeated, thanks to the books ritten by Harun Yahya.
This is no doubt a result of the Qurans isdom and lucidity. The author modestly intends to serve as
a means in humanitys search for Allahs right path. No material gain is sought in the publication of these
orks.
Those ho encourage others to read these books, to open their minds and hearts and guide them to
become more devoted servants of Allah, render an invaluable service.
Meanhile, it ould only be a aste of time and energy to propagate other books that create confusion
in peoples minds, lead them into ideological chaos, and that clearly have no strong and precise effects in
removing the doubts in peoples hearts, as also verified from previous experience. It is impossible for books
devised to emphasize the authors literary poer rather than the noble goal of saving people from loss of
faith, to have such a great effect. Those ho doubt this can readily see that the sole aim of Harun Yahyas
books is to overcome disbelief and to disseminate the Qurans moral values. The success and impact of this
service are manifested in the readers conviction.
One point should be kept in mind: The main reason for the continuing cruelty, conflict, and other
ordeals endured by the vast majority of people is the ideological prevalence of disbelief. This can be ended
only ith the ideological defeat of disbelief and by conveying the onders of creation and Quranic morality
so that people can live by it. Considering the state of the orld today, leading into a donard spiral of
violence, corruption and conflict, clearly this service must be provided speedily and effectively, or it may be
too late.
In this effort, the books of Harun Yahya assume a leading role. By the ill of Allah, these books ill be
a means through hich people in the tentyfirst century ill attain the peace, justice, and happiness promised
in the Quran.















PARATHNIE


N kt ast, ju nuk jeni vetm n dhomn ku po lexoni kt libr. Edhe ather kur keni menduar se
jeni vetm, ju n t vrtet nuk keni qen kurr vetm. Engjjt e caktuar nga Allahu pandrprer mbikqyrin
dhe shkruajn gjithka q ju bni. N at moment q ju thoni nj fjal ata e shkruajn at. do hap i juaji,
do mendim, do gj q ju bni, duke prfshir edhe obligimet q keni shtyr pr m von, t gjitha
regjistrohen pa prjashtim.
Kta engjj nuk bjn dallim n mes t veprave t vogla apo t mdha. Edhe kur jeni n gjum ata jan
vazhdimisht me ju. Ata i prmbushin detyrat e tyre n mnyrn m t prpikt. Ata nuk harrojn dhe as nuk
gabojn kurr, ata i kryejn detyrat e tyre n mnyr t prkryer. N mnyr t njjt, engjjt e vdekjes t
caktuar pr ju jan po ashtu duke pritur. Pr ka presin ata? Presin q koha e prcaktuar pr ju t
prmbushet. Kur tju arrin koha e vdekjes e prcaktuar pr ju, ata jan ata q do ta marrin shpirtin tuaj.
Prve tyre, ekzistojn edhe dshmitar tjer t cilt ende nuk i kemi prmendur, ata pr t cilt ju nuk
mendoni, kta jan dshmitart tuaj t fsheht: duart tuaja dhe lkura juaj. N Ditn e Gjykimit, t gjith
kta dshmitar do t mblidhen, dhe me lejen e Allahut do t flasin dhe do t dshmojn pr ju. Nse ndodh
q t jeni prej atyre q nuk e kan pasur frikn e Allahut, apo nse nuk keni qen nj person i vmendshm,
ata do t dshmojn kundr juve.
Njerzimi sht krijuar pr t adhuruar Allahun dhe pandrprer vihet n sprov. Ekzistenca e
prkohshme e njeriut sht mesatarisht rreth gjashtdhjet vjet, q nuk sht koh aq e gjat para se njeriu t
sillet n fund para Allahut pr t dhn llogari pr do sekond t jets s tij. Allahu pastaj do t vendos pr
formn e jets s amshueshme t prshtatshme pr ta. Nse nj person posedon vepra t mira atij do ti jepet
Libri nga ana e tij e djatht dhe ai person do t jet i shptuar prjetsisht. Mirpo, nse sht prej atyre t
cilve Librat u jepen nga ana e tyre e majt, ai pastaj do t thot:

...Ah, sikur t mos m ishte dhn libri im dhe t mos e kisha ditur llogarin time!
Ah, t kisha qen i vdekur (e t mos isha ringjallur)! Pasuria ime nuk m solli dobi dhe m la
fuqia ime! (Sure Hakka: 25-29)

Prej ktij momenti ai do t kapet, do t trhiqet me fytyr zvarr pr tok dhe do t drgohet n
Xhehenem (Ferr), pr tmos u nxjerr m kurr prej aty.
Arsyeja q qndron pas ktij fundi t tmerrshm, sht se njerzit kurr nuk kishin imagjinuar se do
veprim i tyre do t regjistrohet dhe nj dit do t zbulohet dhe do t jepet llogari pr t, dhe kshtu kan
kaluar jett e tyre n mnyr t shkujdesur pa pasur frikn e Allahut dhe pa u vn veshin paralajmrimeve t
Tij. Nj person si ky i cili nuk posedon nj form t qart t besimit pr Ahiretin (Jetn e prjetshme), pr
Ditn e Gjykimit apo pr nj vend t tmerrshm t ndshkimit pr veprat e kqija dhe sjelljen e shkujdesur,
si Xhehenemi, nuk do t ngurroj t shprfill kufijt e Allahut.
Pr kt arsye frika ndaj Allahut sht nj tregues i fuqishm i besimit n Allahun dhe nj tregues i
rndsishm pr at q mund t pres njeriu n Jetn e amshueshme. E vetmja rrug drejt siguris mbshtetet
mbi vetdijen q frymzon frik-respekt ndaj Allahut dhe mbi maturin e ndrgjegjshme.
Dita e Gjykimit sht nj realitet i frikshm pr t cilin duhet menduar me frik-respekt n mnyr q
t bhet e pamundshme q t mos ndikohesh prej saj. Mirpo, kjo frik vlen vetm pr njerzit besimtar dhe
sht nj lloj i veant i friks sepse Allahu ka prshkruar at q do t ndodh n Ditn e Gjykimit n shum
vargje t Kuranit; shkruesit, dshmitart dhe grumbullimin e nj mase t pafund t njerzve. Kjo sht nj e
vrtet absolute, e cila pranohet n mnyr t pakushtzuar nga besimtart e vrtet t cilt i friksohen
ballafaqimit me nj prvoj t till t tmerrshme dhe t hidhur.
Gjithka q ju bni regjistrohet menjher, madje edhe kur jeni duke e lexuar kt libr. Shpejt po i
afroheni dits kur do t thirreni nga Allahu pr t dhn llogari pr veprimet tuaja. Prandaj ne shpresojm q
t jemi prej atyre t cilt kan fituar knaqsin e Allahut prmes vetdijes q frymzon frik-respekt ndaj
Tij:

... Pajisuni me gjrat q ju nevojiten pr rrug dhe dijeni se pajisja m e mir sht
devotshmria. Prandaj, kini frik prej Meje, o njerz t menur! (Sure Bekare: 197)

(Takva nnkupton ndrgjegje, frik-respekt ndaj Allahut, q frymzon nj person t jet vigjilent ndaj
veprave t kqija dhe t jet i paduruar pr t br vepra t cilat knaqin At. N kt libr, do t prkthehet
si frika ndaj Allahut apo ruajtja nga e keqja apo ndershmria n pajtim me kontekstin.)
















ALLAHU URDHRON N KURAN
Q TIA KEMI FRIKN ATIJ


Frika ndaj Allahut nuk sht, si supozohet nga disa njerz, nj cilsi e veant vetm pr profett dhe
ata t cilt jan veanrisht t afrt me T por m tepr sht nj ndjenj q bartet n zemrat e t gjith
besimtarve dhe nj ndjenj q duhet ta ket tr njerzimi. Urdhri i Allahut n Kuran sht i qart:

O besimtar, friksojuni Allahut dhe do njeri le t shikoj se ka prgatitur pr t nesrmen!
Kini frik Allahun, sepse Ai di do gj q bni ju! (Sure Hashr: 18)

Profeti yn (savs) gjithashtu trhoqi vmendjen ndaj ksaj shtjeje n shum thnie t tij, duke i
prkujtuar besimtart q gjithmon ta ken frikn e Allahut:
Kini frikn e Allahut kudo q jeni; nse pasoni nj vepr t keqe me nj t mir do ta fshini at; dhe
me njerz silluni n mnyr t njerzishme. (Tirmidhiu)
Allahu ka krijuar tr njerzimin dhe sht jashtzakonisht mir i njohur me ta dhe i njeh ata m mir
se q e njohin ata veten e tyre. Ai e din at q do njeri mban t fshehur madje edhe n skutat m t fshehta
t qenieve t tyre. Ai sht plotsisht i vetdijshm pr format e mosbesimit q prjeton shpirti dhe lojrat q
do t luhen nga uni sepse Ai sht krijuesi i do shpirti i ka dhn atij aftsi t pafund t bj ligsi dhe
frymzim pr tiu shmangur t keqes n mnyr q t mund t gjykohet me drejtsi. Allahu ka krijuar po
ashtu Shejtanin si pjes e ksaj sprove dhe i ka dhuruar atij disa cilsi t veanta pr ti prdorur n ndjekje
t ktij qllimi.
Pr kt arsye prkrahja m e madhe pr sprovn jetsore t nj besimtari sht frika ndaj Allahut
sepse kjo do ti mundsoj nj personi t sillet ashtu si krkon Allahu, t punoj pr t fituar knaqsin e
Allahut, t mbroj vetveten prej joshjeve t Shejtanit dhe epshit duke qen i vetdijshm pr to dhe duke iu
br ball dredhive dhe lojrave t tyre. Nj dispozit e till nuk i shkon pr shtati prpjekjeve t Shejtanit
pr t manipuluar dshirat e pafund t epshit t nj personi.
Pr kt arsye, epshi i njeriut, me nxitjen e Shejtanit, do t bj prpjekje para s gjithash q ta largoj
vmendjen e tij nga frika ndaj Allahut. Ata do t prpiqen t largojn vmendjen e tyre nga frika ndaj
Allahut dhe t mos jen t vmendshm ndaj Tij duke sugjeruar se kjo nuk sht e domosdoshme apo madje
e gabuar dhe se dashuria ndaj Allahut dhe posedimi i nj zemre t pastr sht ajo q ka rndsi. Mirpo, nj
lexues i ndrgjegjshm i Kuranit do t kuptoj me lehtsi se sugjerimet si kto nuk kan baz reale dhe se ato
prmbajn nj qllim plotsisht t devijuar dhe mashtrues, ngase Allahu u ka urdhruar besimtarve q ta
ken frik At n Kuran n mnyrn m t qart t mundshme. Ky urdhr gjendet n shum ajete t Kuranit:

... Ta keni frik Allahun dhe dijeni se Ai dnon ashpr. (Sure Bekare: 196)

... Ta keni frik Allahun e ta dini mir se vetm tek Ai do t tuboheni! (Sure Bekare: 203)

... Kini frik Allahun dhe ta dini se Allahu sht i Dijshm pr do gj! (Sure Bekare: 231)
... Ta keni frik Allahun dhe dijeni se Allahu i sheh mir t gjitha punt q bni ju. (Sure
Bekare: 233)

O besimtar! Kini frik Allahun, prpiquni q ti afroheni Atij me vepra t mira dhe luftoni n
rrugn e Tij pr t shptuar! (Sure Majde: 35)

Sikurse pr do shtje tjetr, nj besimtar do t prpiqet q n mnyr t pa rezerv dhe t
pakushtzuar ta prmbush kt urdhr t Allahut. Pr dallim prej atyre q nuk jan t vetdijshm pr
Kuranin dhe t cilt e vn n dyshim domosdoshmrin apo rndsin e friks ndaj Allahut, ata nuk jan t
orientuar nga sugjerimet dhe nxitjet e Shejtanit t cilat do t shkaktojn shqetsime hutuese lidhur me at se
pse nj person q e do Allahun duhet tia ket frikn Atij. Ndrsa falja e prditshme e namazit dhe agjrimi
jan praktika t obligueshme q duhet t prmbushen n mnyrn m t mir t mundshme, frika ndaj
Allahut sht nj gjendje thelbsore shpirtrore e domosdoshme t ciln nj besimtar duhet t prpiqet me
sinqeritet ta ngjall brenda vetes s tij. Bashk me kt, Allahu ka zbuluar n hollsi n Kuran urtsin
hyjnore se pse njeriu duhet t ket frik ndaj Tij. Kt shtje do ta shtjellojm n hollsi n kapitujt n
vazhdim.




















FRIKA NDAJ ALLAHUT SI
PRSHKRUHET N KURAN


O besimtar! Kini frik Allahun ashtu si i takon Atij dhe vdisni vetm duke qen mysliman!
(Sure Ali Imran: 102)

Ajeti kini frikn e Allahut ashtu si i takon Atij zbulon nj shtje e cila sht trajtuar n Kuran n
mnyrn m t hapur dhe m t hollsishme. far lloji i friks, far niveli i gjendjes shpirtrore dhe
ashprsia e ndalimit t gjitha jan shpjeguar individualisht n ajetet e Allahut. Pa dyshim se ky sht njri
prej synimeve m t rndsishme t shpalljes s Kuranit:

Ky (Kuran) sht shpallje e qart pr njerzit, me qllim q ata t marrin paralajmrim
nprmjet tij, q ta din se Allahu sht Nj Zot i Vetm dhe q t kshillohen njerzit e menur!
(Sure Ibrahim: 52)

Tani do t shohim se si duhet ti friksohemi Allahut prmes ajeteve t Kuranit.

T kemi frikn e Allahut ashtu si dim m s miri

Prandaj friksojuni Allahut sa t mundeni, dgjoni e binduni... (Sure Tegabun: 16)

N Kuran, Allahu i ka shpjeguar n hollsi njerzimit fuqin e tij t amshueshme, pozitn dhe
superioritetin madhshtor t Tij, si edhe ndshkimin e ashpr q Ai ka prgatitur pr ata t cilt kan ngritur
krye kundr Tij. Duke e pasur kt parasysh pritet q njeriu t reflektoj thell mbi kto realitete me sinqeritet
dhe si qllimet e njeriut ashtu edhe veprimet e tij duhet t pasqyrojn nj qndrim t informuar ndaj tyre.
Njeriu duhet ti qaset ksaj shtjeje n mnyr aktive, si tregohet n ajetin Kuranor, sa m mir q mundet.
Domethn, njeriu duhet t moj fuqin e Allahut sa m mir q din dhe t jet i kujdesshm ndaj
paralajmrimeve t Tij pr ndshkimin e prjetshm n Xhehenem. N kt mnyr, frika ndaj Allahut do t
bhet nj e vrtet e natyrshme n zemrn e nj njeriu. Gjithashtu, nj besimtar duhet, aq sa ka mundsi, t
ket frik dhe t jet i kujdesshm pr moskryerjen e adhurimit t obliguar si prshkruhet n Kuran, si edhe
pr kryerjen e veprave t ndaluara, sepse gjrat pr t cilat duhet t friksohemi dhe t jemi t kujdesshm
jan shpjeguar po ashtu n hollsi n Kuran:

Dhe kshtu, Ne e kemi zbritur Kuranin n gjuhn arabe dhe i kemi shpjeguar paralajmrimet,
q ata tua vn veshin. (Sure Ta Ha: 113)

Ktu duhet t sqarojm nj shtje shum t rndsishme: frika ndaj Allahut nuk sht nj ndjenj e
cila mund t arrihet duke kaluar npr stacione t shumta dhe t vshtira shpirtrore. Prkundrazi, sht nj
ndjenj e fuqishme q e ndien n mnyr t pashmangshme do njeri q mendon pa paragjykime. Personi q
dshiron t posedoj nj frik t vrtet ndaj Allahut do t mund ta arrinte kt prmes nj akti t sinqert t
t menduarit. Domethn, personi q mendon madje edhe nj sekond pr vdekjen dhe pasojat me t cilat
ndeshemi pas vdekjes mund t zhvilloj kt ndjenj t ndrthurur t friks, frik-respektit dhe nderimit. Kjo
varet plotsisht nga mendjemprehtsia e personit dhe nga aftsia e tyre pr t qen t sinqert.

Ta kesh frikn e Allahut edhe pse nuk e sheh At
Pr t shmangur hutin me frika tjera t dynjas, Allahu ka prshkruar po ashtu n Kuran ndjenjat
edhe gjendjen shpirtrore t nj besimtari i cili i friksohet Allahut. Frika e besimtarit ndaj Allahut sht nj
frik q nuk ngjason me asnj lloj tjetr t friks; kjo frik sht jashtzakonisht e thell dhe prplot respekt.
Ky lloj i friks dallon prej fardo frike tjetr dhe nuk ka pr qllim t ngjall dhimbje dhe siklet. sht
krejtsisht e kundrta, ajo i prkujton njerzit pr pruljen e tyre dhe t qenit rob i Allahut dhe hap dhe
zgjeron vetdijen dhe intelektin. Kjo frik i mundson nj personi t arrij nj nivel shum t lart t sjelljes
s drejt.
Kjo frik do t ngrit dshirn e zjarrt t nj besimtari pr Ahiretin dhe do t nxis shpresn dhe
lakmin pr Ahiret. Frika ndaj Allahut e ngrit po ashtu pr shum her afrsin dhe dashurin e besimtarit
ndaj Allahut; sht nj ndjenj thelbsore e cila lejon prjetimin e knaqsive t mdha shpirtrore. Kurani
prmend n shum ajete frik-respektin e thell q posedojn besimtart:

Vrtet, pr ata q i friksohen Zotit t tyre pa e par At, do t ket falje dhe shprblim t
madh! (Sure Mulk: 12)

Dhe ata q mbajn lidhjet (familjare) q ka urdhruar Allahu t mbahen, q kan frik Zotin e
tyre e i friksohen llogaris s rnd; (Sure Rrad: 21)

(Xheneti sht) pr secilin q e ka pasur frik t Gjithmshirshmin, edhe ather kur nuk e
shihte kush, e q ka ardhur me zemr t kthyer (nga Allahu). (Sure Kaf: 33)

Ata, t cilt kumtuan shpalljet e Allahut dhe i friksoheshin Atij e askujt tjetr prve Tij.
Allahu mjafton si llogarits. (Sure Ahzab: 39)

Ndjenja e shpress e przier me frik
Edhe pse nj besimtar i friksohet Allahut, ai nuk duhet t harroj kurr dhembshurin, mshirn dhe
faljen e Allahut, apo se Ai sht Ai i Cili pr shkak t bujaris s Tij pranon pendimin. Kjo si pasoj do t
jet arsyeja e posedimit t nj ndjenje t sinqert t shpress, ndrsa prjeton frik t vrtet. Nj frik e
fuqishme ndaj Allahut do t frymzoj nj nivel t thell t t menduarit pr kto veti t Allahut, duke
mundsuar q madhshtia dhe superioriteti i Allahut t mohet shum m tepr, duke rezultuar me nj afrsi
m t madhe ndaj Allahut. Njeriu do t zhvilloj nj perceptim m t qart t mshirs s Allahut, bujaris s
Tij dhe faljes s Tij t pafund.
Prandaj, nj besimtar i vrtet do ti drejtohet dhe do ti lutet Allahut n nj gjendje shpirtrore plot
frik dhe shpres:
Ata ngrihen nga shtrati, i luten Zotit t tyre me frik e shpres dhe japin nga ajo q iu kemi
dhn Ne. (Sure Sexhde: 16)

Ky sht nj tregues se frika ndaj Allahut nuk ka qen kurr nj ndjenj q shkakton dshprim dhe
pesimizm. N shum ajete t Kuranit deklarohet se nj Musliman duhet t ket nj gjendje t vazhdueshme
t shpress:

Dhe mos bni rregullime n Tok, pasi sht vn rregulli, ndrsa Atij lutjuni me frik dhe
shpres. Vrtet, mshira e Allahut sht afr punmirve. (Sure Araf: 56)

Thuaj: O robrit e Mi, q i keni br keq vetes me gjynahe, mos e humbni shpresn n
mshirn e Allahut! Allahu, me siguri, i fal t gjitha gjynahet. Vrtet, Ai sht Falsi i madh dhe
Mshirploti. (Sure Zumer: 53)

N ann tjetr, dshprimi sht karakteristik e jobesimtarve, gj e cila tregohet gjithashtu n ajete
t ndryshme Kuranore:

E ata q nuk besuan argumentet e All-llahut dhe takimin me T, t tillt kan humbur shpresn
nga mshira Ime dhe ata i pret dnimi i hidhur. (Sure Ankebut: 23)

O besimtar, mos i bni miq ata njerz me t cilt Allahu sht i zemruar. Ata e kan humbur
shpresn pr jetn tjetr, ashtu si e kan humbur shpresn jobesimtart pr t varrosurit (se do t
ringjallen). (Sure Mumtehine: 16)



PSE I FRIKSOHEN
BESIMTART ALLAHUT


Pr t kuptuar se pse besimtart i friksohen Allahut, sht shum me rndsi t kuptohet se frika ndaj
Allahut sht nj ndjenj e cila nxit besimin, etjen, dashurin e nj besimtari pr Allahun. Kjo frik e ruan
nj person ndaj prvetsimit t qndrimeve me t cilat nuk sht i knaqur Allahu, mban nn fre dshirat e
teprta t unit dhe mbizotron t kqijat e pafund. Kur t prjetohet nga nj perspektiv pozitive, kjo frik
nxit vazhdimisht vepra dhe qndrime t mira.
Kjo frik e largon besimtarin nga ndshkimi i Allahut dhe e josh at drejt knaqsis dhe mshirs s
Allahut, gj q rezulton me nj knaqsi t madhe shpirtrore. Ajo frymzon tek besimtari nevojn pr t
respektuar kufijt e Allahut, i jap atij nj vendosmri t paepur n krkimin e knaqsis s Allahut dhe nj
syeltsi konstante. Rrjedhimisht, frika e nj besimtari n kt dynja do ta shptoj at nga frika e Dits s
Fundit dhe nga frika dhe vuajtja e prjetshme e Xhehenemit. Nj ajet Kuranor shpall:

Ata q japin nga pasuria e tyre natn dhe ditn, fshehurazi dhe haptazi, do t ken shprblim te
Zoti i tyre; ata nuk do t ken pse t friksohen apo pikllohen. (Sure Bekare: 274)

Besimtart q u friksohen paralajmrimeve dhe ndshkimit t Allahut dhe t cilt i binden me kujdes
absolut urdhrit dhe gjykimit t Tij do t ken nj moral superior, t cilin e pranon Allahu: t modestis,
tolerancs, kujdesit, devotshmris, nj intelekt t pastr dhe vetdije t thell pr prsosmrin e
pakrahasueshme t krijimit t Allahut. Njerzit e till do t shfaqin sjellje shembullore dhe do t ken
vetdije t lart dhe ndjeshmri t madhe. N thelb, frika ndaj Allahut pasuron shpirtrisht besimtarin. Ajo e
ngrit vizionin shpirtror dhe lind nj gjendje fisnike shpirtrore t forcuar nga aludimet e ndjeshme t
dijenis hyjnore; ky sht elsi i shprblimit dhe lumturis s prjetshme.

Ata i friksohen pozits s lartsuar t Allahut
Nj besimtar q posedon pr Allahun vetdije ashtu si prshkruhet n Kuran dhe i cili mendon
sinqerisht pr vetit e Tij do t filloj menjher t prjetoj at frik-respekt t brendshm q e meriton
pozita dhe superioriteti i Allahut. Madhshtia, pafundsia dhe fuqia e pafund e Allahut do t krijojn n
qenien e besimtarit nj frik prplot respekt dhe mahnitje absolute.
Kjo frik sht nj frik e natyrshme, e cila rritet n zemrn e nj besimtari i cili sht i vetdijshm
pr pozitn e lart dhe madhshtore t Allahut. Shkallt e ksaj frike do t rriten n prpjestim me forcn e
besimit t nj personi dhe aftsin e t menduarit. Kuran ksaj frike i referohet si hashiat (t kesh frik-
respekt).
Allahu sht poseduesi i fuqis s pafund, dijenis s pafund dhe posedon urtsi t pafund. Ai bn
far t doj kur t doj Ai. Ai nuk do t pyetet pr at q Ai vepron, por ai do ti marr n pyetje njerzit
lidhur me at q ata kan vepruar. Zoti yn sht i pasur prtej nevojs pr fardo qenie. Mirpo, i tr
krijimi varet prej Tij. donjri dhe do gj sht krijuar nga asgjja dhe sht Allahu i Cili siguron
ekzistencn e tyre. Ai sht pronari i do gjje dhe i dokujt. Po t dshironte Ai, do t mund t asgjsonte
doknd dhe ti zvendsonte ata me krijesa tjera. Ai nuk harron kurr asgj. Nse Allahu dshiron q dika
t bhet, Ai vetm i thot: bhu dhe ajo bhet. Asgj smund ta lodh at asnjher. As nuk vjen n
shprehje q nj person i zgjuar t prvetsoj nj qndrim mosprfills ndaj Allahut as edhe pr nj moment
t vetm, e t mos flasim pr marrjen e nj qndrimi kryengrits ndaj Tij superioriteti i t Cilit sht i
pafund.
Nj person i cili e njeh Allahun ashtu si prshkruhet n Kuran dhe i cili e vlerson fuqin e Tij do t
jet i pushtuar me frik-respekt nga pafundsia e Tij dhe do t prvetsoj nj qndrim pruls dhe t
kujdesshm q Ai e meriton. Nj besimtar i cili e di madhshtin, madhrin dhe fuqin e Allahut sht po
ashtu i vetdijshm pr vetit tjera t Tij si Hakmarrsi Imponuesi Ndshkuesi dhe Prulsi. Ai do
t dij po ashtu se cilido qndrim apo fjalim i cili sht n kundrshtim me urdhrat e Tij nuk do t mbetet pa
prgjigje nga Ai. Besimtari do t veproj sipas dijes se Allahu sht gjithnj n dijeni pr do gj, q Ai
sht q prfshin dhe rrethon gjithka dhe se Ai sht m afr tij se sa damari i qafs s tij.
Si rezultat i sinqeritetit t besimtarit, Allahu do ta shprblej at me Mshirn e Tij t pafund me
miratim n kt bot dhe me Xhenet n Ahiret:

Pr ata q i friksohen paraqitjes para Zotit t vet, do t ket dy kopshte! (Sure Rrahman: 46)

sht m se e sigurt se, pr ta vlersuar Allahun ashtu si e meriton Ai, sht e domosdoshme q
njeriu t posedoj kuptim shum t mir t argumenteve (ajeteve) t Tij Kuranore, si edhe t jet n gjendje t
njoh argumentet e Tij n botn fizike. Prej atomit apo qelizs m t vogl e deri te yjet apo galaktikat m t
mdha, posedimi i dituris s hollsishme lidhur me krijimin e Allahut forcon frikn e nj personi ndaj Tij.
Duke qen i vetdijshm pr kto gjra njeriu arrin t vlersoj m mir urtsin, fuqin dhe diturin e pafund
t Allahut ashtu si manifestohen ato n kompleksitetet e gjrave t panumrta q Ai ka sjell n jet, dhe
njeriu po ashtu m leht mund t kuptoj veantin absolute t fuqis s Tij pr t krijuar. Kjo pastaj do t
shrbente si mjet pr forcimin pr shum her t friks ndaj Allahut. Allahu kt fshehtsi e zbulon n kt
mnyr n Kuran:

Njerzit, kafsht dhe bagtit jan llojesh t ndryshme gjithashtu. N t vrtet, nga robrit e
Tij, Allahut i friksohen vetm dijetart, (q e din se) Allahu sht vrtet i Plotfuqishm dhe Fals.
(Sure Fatir: 28)

Ata u friksohen paralajmrimeve t Allahut
N nj ajet tjetr Allahu kshillon besimtart tua ken frikn paralajmrimeve t Tij ashtu si do t
kishin frik ndaj pozits s lartsuar t Tij:

Kjo sht pr ata q kan frik nga qndrimi para Meje (pr gjykim) dhe i tremben premtimit
(dnimit) Tim. (Sure Ibrahim: 14)

Allahu u ka premtuar atyre t cilt nuk besojn dhe nuk i binden Atij, t cilt nuk marrin kurr
parasysh at me t ciln sht i knaqur Ai dhe t cilt nuk i pranojn urdhrat dhe ndalesat e Tij, nj
ndshkim shpirtror dhe fizik t pafund. Nj besimtar i vrtet e di se askush n kt bot nuk sht i sigurt
nga ndshkimi i Allahut. Pr kt arsye ai friksohet nga t qenit i nnshtruar ndshkimit t padurueshm
dhe t pafund t Xhehenemit, t cilin Allahu ua ka premtuar atyre t cilt hedhin posht besimin. Gjendja
shpirtrore e besimtarve t vrtet prshkruhet n Kuran n kt mnyr:

[Besimtar jan] ata q besojn n Ditn e Llogaris (Gjykimit); e q friksohen nga dnimi i
Zotit t tyre, vrtet q askush nuk sht i sigurt prej dnimit t Zotit t vet. (Sure Mearixh: 26-28)

Shpirtrat e atyre besimtarve q vrtet i friksohen Allahut dridhen me t dgjuar t kndohen ato
ajete t Kuranit t cilat i referohen Zjarrit. N ann tjetr, ata t cilt refuzojn t besojn nuk mund t
kuptojn si duhet domethniet e Librit t Allahut, madje edhe nse e lexojn at. Prandaj, vetm besimtart e
sinqert do ta kuptojn n kto ajete Kuranore paralajmrimin e Allahut drejtuar atyre pr mundimet e
Xhehenemit. T vetmit njerz t cilt do t jen t kujdesshm ndaj Kuranit, duke iu friksuar ndshkimit t
Allahut dhe t cilt veprojn n mnyr t kujdesshme, jan besimtart e sinqert. Si rezultat i ksaj, ata nuk
marrin pr shembull njerzit tjer, por vetm besimtart q ia kan frikn Zotit t cilt jan t lavdruar n
Kuran, dhe profett.
Kta njerz nuk bhen mendjemdhenj apo me besim t tepruar n vetvete, q mendojn n vete:
kto ajete nuk munden kurrsesi t vlejn pr mua, pasi q un jam nj besimtar. Prkundrazi, si rezultat i
besimit t tyre, ata vazhdimisht do t shpresojn pr shprblimin dhe mshirn e Allahut, si theksohet n
ajetin n vazhdim:

... duke e lutur Zotin e tyre nga frika dhe nga shpresa... (Sure Sexhde: 16)

Lidhur me kt shtje, Profeti Muhammed (savs) ka thn:
Kur zemra e nj besimtari t jet mbushur me kto dy ndjenja t shpress dhe friks, Allahu i
Gjithfuqishm ia plotson shpresn e tij dhe e shpton at nga ajo q ai friksohet. (Ibn Maxha)
Paralajmrime dhe prkujtime t panumrta t Allahut mund t gjenden n Kuran n mnyr q ti
mbroj njerzit nga Xhehenemi. Me shpres se mohuesit mund t bhen prej atyre q friksohen dhe t
bhen t kujdesshm pr sjelljen e tyre, ata jan paralajmruar me ndshkimet me t cilat do t prballen n
Ahiret. Kjo theksohet n Kuran:

...T humburit e vrtet jan ata q do t humbin veten dhe familjen e tyre n Ditn e Kiametit.
Ja, kjo sht humbja e qart! Ata do t mbulohen me shtresa zjarri nga sipr dhe nga posht. Me
kt, Allahu i tremb robrit e Vet. O robrit e Mi, m kini frik Mua! (Sure Zumer: 15-16)

E vrteta sht se Allahu ka paralajmruar njerzit, ose prmes ajeteve t Tij ose me ndrmjetsimin e
profetve t Tij apo madje edhe prmes ngjarjeve t veanta t cilat ndodhin si prvoja paralajmruese. Ai
do ti thrras ata dhe do ti friksoj me ndshkimin e Tij. ...Dhe Ne i friksojm (paralajmrojm) ata,
por kjo vetm u shton mohimin e madh. (Sure Isra: 60) tregon se pr ata t cilt me kmbngulje e
refuzojn besimin, paralajmrimet e Allahut nuk bjn dobi, por i nxit ata edhe m shum ndaj mizoris
edhe m t madhe. Kur t vjen koha, ndshkimi q e kan mohuar ata do t shfaqet si e vrtet e padyshimt.
Allahu shpall n njrin prej ajeteve t Tij:

Mjer pr ty! Mjer pr ty! Srish: Mjer pr ty! Mjer pr ty! Vall, a mendon njeriu se do t
mbetet pa prgjegjshmri? (Sure Kijame: 34-36)

Atyre q iu shmangn friks ndaj Allahut gjat qndrimit t tyre n Tok dhe q mohuan ndshkimin e
Allahut, do tu jepen librat e tyre nga ana e tyre e majt pasi q t jen thirrur pr t dhn llogari, n t ciln
koh ata do t gjykohen sipas veprave t tyre dhe do t dnohen me ndshkim t prjetshm dhe do t
shtyhen n Xhehenem n grupe. Ata do t jen n nj gjendje t rrnimit t plot psikologjik kur t trhiqen
zvarr pr tek dyert e Xhehenemit. Allahu prshkruan kt moment n ajetet e Tij n kt mnyr:

Jobesimtart do t shtyhen grupe-grupe n Xhehenem dhe, kur t arrijn atje, do t hapen dyert
e tij dhe rojtart do tu thon atyre: A nuk ju kan ardhur t drguar midis jush, t cilt ju lexonin
shpalljen e Zotit tuaj e ju trhiqnin vrejtjen pr takimin e ksaj dite?! Mohuesit do t thon: Po,
sht e vrtet! E kshtu prmbushet fjala e Allahut pr dnimin e mohuesve. Atyre u thuhet: Hyni
n portat e Xhehenemit, ku do t qndroni gjithmon! Sa vend i shmtuar q sht ai pr
mendjemdhenjt! (Sure Zumer: 71-72)

N kt mnyr, ata do t hyjn npr dyert e Xhehenemit pr t mbetur aty prgjithmon. Dyert e
Xhehenemit do t mbyllen dhe do t kyen. Aty nuk do t ket asnj mundsi pr t ikur dhe trupat dhe
shpirtrat e tyre do ti nnshtrohen nj dhimbje t pafund dhe t padurueshme. Megjithat, asnjra prej
ndshkimeve t cilave do tu nnshtrohen ata nuk do ti mbyt ata. Pas do ekspozimi ndaj Zjarrit mishi i
djegur i tyre do t riprtrihet dhe ndshkimi do t vazhdoj. Ata do t prvlohen nga dshira q ky
ndshkim t marr fund, por do t marrin kt prgjigje:

Ata do t thrrasin: O Malik! (M mir) Le t na vdes Zoti yt!, ndrsa Ai do t thot: Ju do
t qndroni prher aty! (Sure Zuhruf: 77)

Ndshkimi i Xhehenemit sht i llojeve t ndryshme, secili prej t cilve tejkalon imagjinatn
njerzore. T devijuarit do t jen lnda djegse e Xhehenemit, me t ciln ata do t mundohen. Fytyrat e
tyre do t rrotullohen mbi Zjarrin e Xhehenemit, me duart e lidhura ata do t hidhen n nj hapsir t
ngusht n zjarr ku do t prvlohen dhe damkosen. Ndrsa jan n kt gjendje ata do t fshikullohen me
omange t mbaruar prej hekuri, do t veshin kmisha prej katrani dhe do t flen n shtretr prej zjarri t
mbuluar me zjarr. Ata do t han prej nj shkurre t hidhur dhe me gjemba dhe prej zekumit t helmuar dhe
do t pin gjak dhe qelb prvlues. Uji i val q ata do t detyrohen t pin do tua shqyej zorrt, Zjarri do
tua prclloj fytyrat, buzt e tyre do t trhiqen prej dhmbve t tyre dhe ata do t rnkojn e do t
gulojn. T gjitha kto jan vetm nj pamje t ndshkimeve fizike n Xhehenem.
Banort e Xhehenemit do ti nnshtrohen po ashtu nj dhimbjeje psikike t barabart me dhimbjen
fizike q vuajn ata. Njkohsisht ata do t ndihen t pafuqishm, t dshpruar dhe do t ndiejn keqardhje
dhe do ti nnshtrohen degradimit, turprimit, poshtrimit, pruljes, zemrimit, trbimit dhe grindjes. N t
njjtn koh, ndshkimet q u shkaktohen atyre do ti gllabrojn dhe do ti rrnojn ata.
Nn kt sulm t shumfisht t dhimbjes dhe vuajtjes, secili prej tyre do t jet vetm si jan
armiqt ndaj njri tjetrit. Ata vazhdimisht do ta mallkojn njri tjetrin. Britma e tyre mendur, t qart,
prgjrimi, rnkimi dhe ofshama e tyre do t shkrihen n nj ulrim shurdhuese.
Do t ishte e leht t imagjinohet se ata q i nnshtrohen ktij ndshkimi jan krijesa t nj lloji.
Mirpo, nuk sht kshtu, ata jan njerz t cilt nj koh e banuan Tokn, t cilt ju mund ti keni par duke
ecur n rrug, disa prej t cilve ju mund ti njihni dhe dini personalisht. Asgj nuk ka ndryshuar vetm se n
nj koh kur ata m s paku e pritn, engjjt e vdekjes morn shpirtrat e tyre dhe e gjetn veten duke u
prgjigjur dhe duke paguar pr gjynahet q kan br. N mesin e krijesave t Allahut, vetm besimtart e
vrtet jan ata t cilt jan t vetdijshm pr paralajmrimin e madh t Allahut dhe gjendja e t cilve
sht ajo e friks dhe shpress:

(Robrit e t Gjithmshirshmit jan) ata q thon: "Zoti yn, largoje prej nesh vuajtjen e
Xhehenemit, e s'ka dyshim se vuajtja n t sht gjja m e rnd". (Sure Furkan: 65)

Ata i friksohen humbjes s knaqsis
dhe dashuris s Allahut
Besimtari i vrtet i cili posedon nj dashuri t brendshme dhe t thell pr Allahun e di shum mir
se ushqimi m i rndsishm pr kt dashuri sht prsri nj frik e brendshme, e thell e cila sht prplot
respekt. Besimtart e vrtet, t cilt kan shijuar knaqsit e paprshkrueshme shpirtrore q sjell dashuria
ndaj Allahut, friksohen shum nga brja e fardo t keqe apo gabimi q do t mund ta rrezikonte at
dashuri apo, edhe m keq, t ngjallte paknaqsin apo armiqsin e M t dashurit t tyre, Allahut.
Frika ndaj Allahut sht e lidhur n mnyr t ndrlikuar me dashurin ndaj Allahut. Dashuria ndaj
Allahut mund t arrihet vetm me arritjen e afrsis s Allahut, e cila bhet realitet kur njeriu zhvillon nj
lidhje t afrt dhe t sinqert me T. Mirpo, afrsia me Allahun nuk sht e mundshme pa dashurin dhe
knaqsin e Tij dhe kjo arrihet duke iu prmbajtur kufijve t prcaktuar prej Tij dhe duke prmbushur
urdhrat e Tij. Kjo megjithat, nuk sht nj gjendje q mund t arrihet pa rrnjosur s pari frikn ndaj
Allahut, sepse shpirti i nj personi i cili nuk i friksohet Allahut do t jet vazhdimisht i prirur ndaj brjes s
gjrave t cilat Allahu nuk i plqen dhe do t jet i pavmendshm dhe mosprfills ndaj atyre gjrave t
cilat Allahu i krkon prej neve. Pr kt arsye e vetmja rrug pr t fituar knaqsin e Allahut sht prmes
friks ndaj Tij.
Kjo renditje e gjrave sht prcaktuar nga Allahu. Andaj, t paramendohet se njeriu do t fitoj
dashurin dhe knaqsin e Tij para se njeriu t ket msuar frikn ndaj Tij sht nj shenj e nj vet-
mashtrimi t madh. Para s gjithash, Allahu i ka urdhruar njerzit q tia ken frikn Atij. T mos zbatohet
ky urdhr dhe t thuhet se njeriut i nevojitet vetm ta doj Allahun nuk ka kuptim. Njerzit t cilt pohojn
se e duan Allahun prderisa mbeten mosprfills ndaj asaj me t ciln Ai mund t jet i paknaqur jan, n t
vrtet, duke e mashtruar vetveten n prpjekjet e tyre pr t qetsuar ndrgjegjet e tyre. Dashuria ndaj
Allahut t ciln ata e prmendin sht nj pjell e imagjinats s tyre dhe sht nj gj siprfaqsore pr nga
natyra. Njerzit t cilt e duan Allahun me t vrtet, jan jashtzakonisht t prpikt dhe t vendosur kur
bhet fjal pr besnikrin e tyre ndaj urdhrave dhe ndalesave t Tij. Argumentimi se frika ndaj Allahut
sht e panevojshme n t vrtet nuk dallon nga thnia: nuk ka nevoj pr agjrim, falje dhe adhurim. T
tillt gjejn prehje n shfajsime t llojllojshme jo vetm lidhur me shtjen e friks ndaj Allahut por
gjithashtu pr tiu shmangur prmbushjes s shum urdhrave t tjer t Allahut.

Ata e din se Allahu mund ti ndshkoj ata edhe n Tok
Kurani prmban prplot referenca lidhur me ndshkimin e Allahut ndaj disa njerzve si rezultat i
gjynaheve q ata kan br n Tok. Prkundr faktit q Allahu u ka ofruar atyre mundsi t bollshme pr
tiu shmangur atij, ata t cilt kan kmbngulur n mohimin e tyre t besimit kan vuajtur pasojat e
prgjigjes s Allahut prderisa ishin ende n Tok pr at q kan punuar dhe kan mbetur si shembuj
kryesor pr t tjert.
Nj shembull parsor lidhur me kt sht historia e Karunit, t cilit i ishte dhuruar pasuri e madhe
nga Allahu. Kjo pasuri e madhe ishte pasoj q ai t bhej mendjemadh dhe t zhvilloj nj ndjenj t
vetbesimit t tepruar. Njerzit fillimisht ishin t bindur pr fuqin e madhe t Karunit dhe kishin nj
admirim t madh pr t, mirpo, m von, kur ai u ndesh me vdekjen e tij si pasoj e krenaris s tij t fort,
ata m n fund e kuptuan t vrtetn. Karuni u shkatrrua n nj mnyr trsisht t papritur dhe t
pashembullt si pasoj e drejtprdrejt e mosbindjes s tij dhe e bri at objekt t qart msimi q ta msoj
mbar njerzimi:

Kur ai dilte para popullit t vet me stolit e tij, ata q lakmonin jetn e ksaj bote than: Ah!
Sikur t na ishte dhn edhe neve si Karunit! Vrtet q ai sht njeri me fat. (Sure Kasas: 79)

Ne bm q Karunin dhe shtpin e tij ti glltiste toka dhe askush nuk arriti q ta mbronte nga
dnimi i Allahut, madje as ai vet nuk mund ta mbronte veten. T nesrmen, ata q m par
dshironin t kishin qen n vend t tij, thoshin: sht shum e qart se Allahu sht Ai q i jep
bollk dhe ia pakson kujt t doj prej robrve t Tij. Sikur Allahu t mos kishte mshir pr ne, me
t vrtet q do t na kishte br t na glltiste toka. Ububu! sht shum e qart se mohuesit nuk
kan shptim! (Sure Kasas: 81-82)

Historia e Karunit dhe t dhnat tjera n Kuran pr shum bashksi madhshtore dhe t fuqishme q
nuk kan mundur t mbrojn veten e tyre nga ndshkimi i Allahut trheqin vmendjen n veanti ndaj faktit
se Allahu i ka ndshkuar ata ktu n Tok. Kjo e vrtet shpjegohet n shum ajete Kuranore:

Vall, a nuk udhtojn npr bot e t shohin se si kan prfunduar popujt e mparshm? Ata
kan qen m t fort se kta dhe tokn e kan shfrytzuar dhe punuar m mir se sa e punojn kta...
(Sure Rum: 9)

...Vall, a nuk e dinte ai, se Allahu kishte zhdukur para tij shum brezni, q kishin qen m t
fuqishm dhe q kishin grumbulluar m shum pasuri se ai?... (Sure Kasas: 78)

Por sa e sa brezni, q kan qen m t begatshm dhe m t pashm, Ne i kemi shkatrruar para
tyre! (Sure Merjem: 74)
Ajo q e dallon nj besimtar t vrtet nga njerzit tjer sht vetdija e tyre pr gjith kto shtje,
ata ndiejn frikn e Allahut me nj frik-respekt t brendshm dhe sillen n mnyr t kujdesshme. Kur ata
bjn ndonj gabim apo bjn nj vepr t gabuar, ata jan t vetdijshm se Allahu mund tu jap prgjigje
t menjhershme dhe kshtu ata i drejtohen Atij n nj gjendje keqardhjeje dhe pendimi, duke e lutur At pr
falje.
Nj besimtar i vrtet i friksohet shum Allahut por n t njjtn koh e vn besimin e tij n
mshirn e pafund t Allahut. Kjo ndjeshmri vjen thjesht si rezultat i t menduarit pr Ahiretin.
Allahu prmend n Kuran ata njerz t cilt kan nj qndrim krejtsisht t kundrt. Edhe pse
ndshkimi q do t pasoj sht i shfaqur qart pr tu par, ata dshtojn q ta lidhin at me realitetin e
gjendjes s tyre t vshtir dhe kmbngulin n sjelljen e tyre t gabuar. Gjendja e tyre n Kuran prshkruhet
si vijon:

Dhe kur pan nj r q u duk se vinte n drejtim t luginave t tyre, ata than: Kjo re po sjell
shiun! Jo! u prgjigj ai kjo sht ajo q ju e keni shpejtuar: nj er q mbart nj dnim t
dhembshm, q, me urdhrin e Allahut, shkatrron do gj. E n mngjes u pan vetm shtpit e tyre
t zbrazta; ja, kshtu e ndshkojm Ne popullin keqbrs. (Sure Ahkaf: 24-25)

Si prfundim kur i hedhim nj vshtrim Kuranit shohim se veprat e kqija, derisa njeriu q i kryen ato
nuk pendohet dhe nuk pushon s vepruari menjher ashtu si krkon drejtsia e lartsuar e Allahut, nuk
kalojn t pandshkuar. Megjithat, ky ndshkim nganjher arrin njerzit ktu n Tok dhe ndonjher
shfaqet n Ditn e dhnies s llogaris. Ata q shfaqin mosmirnjohje dhe q kmbngulin n at q e
veprojn, nuk jan kurr t sigurt nga ndshkimi q Allahu mund ta drgoj mbi ta pr nj ast t vetm. Kjo
e vrtet n Kuran prshkruhet si vijon:

Vall, a jeni t sigurt, q Ai nuk do tju fundos n tok ose, q nuk do t drgoj mbi ju stuhi
me rr, pa pasur mundsi q ju t gjeni dik, q tju mbroj? Apo jeni t sigurt, q Ai nuk do tju
kthej ju prsri (n det)
e, q nuk do tju drgoj furtun e tju fundos pr shkak t mosbesimit tuaj, pa pasur mundsi
q t gjeni dik, q tju mbroj nga Ne? (Sure Isra: 68-69)

Profeti Muhammed (savs) shpreh drejtsin e lartsuar t Allahut si vijon:
Pasha At n dorn e t Cilit sht shpirti im, duhet t urdhroni at q sht e ndershme dhe t
ndaloni at q sht e pandershme, ose Allahu padyshim se do t drgoj mbi ju ndshkim prej Tij.
Ather ju do t luteni por nuk do t merrni prgjigje. (Tirmidhiu)
Njerzit nuk mund t jetojn gjith jetn e tyre n mnyr t paprgjegjshme, sepse ata jan prgjegjs
ndaj Allahut. T shkohet kundr ksaj do t thot t shkaktohet ashprsia e ndshkimit t Allahut. T
vazhdohet me vetdije me nj sjellje t till sht dshmi e qart e dshtimit pr t vlersuar fuqis
gjithprfshirse t Allahut. Po t donte Allahu, Ai do t mund t trhiqte n do moment t gjitha mirsit
q Ai ia ka dhuruar njerzimit. Ktij fakti i referohen ajetet Kuranore t cituara m posht:

Sikur t donim, Ne do tua verbonim atyre syt, kshtu q ata do ta krkonin m kot rrugn!
Vall, si do t shihnin? Sikur t kishim dashur, Ne do ti kishim shndrruar ata (n krijesa t tjera) n
at vend e ata nuk do t mund as t shkonin e as t ktheheshin. (Sure Ja Sin: 66-67)

E vrteta sht se do gj q posedon nj person, do frymmarrje, do sekond t jets s tij ia ka
borxh Allahut, dhe pasiq besimtart e sinqert jan t vetdijshm pr kto t vrteta ata jan vazhdimisht
t kujdesshm pr t mos i tejkaluar kufijt e Allahut.

Ata i friksohen t qenit t zn t paprgatitur nga vdekja
Vdekja sht nj realitet. Mesatarisht, nj person do t qndroj n Tok pr rreth gjashtdhjet vite
pas t cilave fillon jeta e prjetshme. Kjo jet e prjetshme do t jetohet ose n Kopshtin (Xhenetin) e pajisur
me mirsi t panumrta, ose n Zjarrin (Xhehenemin), i cili sht krijuar posarisht pr ti shkaktuar
dhimbje trupit dhe shpirtit. Kurdo q Allahu dshiron, Ai mund ti jap fund jets s nj personi n Tok dhe
ta drgoj at n Ahiret dhe nuk ka dyshim se ky vendim mund t bhet realitet sa el e mbyll syt.
Nj person nuk mund ta dij kurr se kur do t vdes, kohn kur do t prfundoj sprova e tij apo
momentin e gjykimit t tij prfundimtar. Pr kt arsye ai duhet t ket frik dhe t jet i kujdesshm pr
tmos u zn i paprgatitur kur t vjen ai moment, kur sdo t ket mundsi t jap llogari pr veprimet e tij
dhe kur do t jet i ngarkuar me detyrime q ai ose i ka shprfillur ose i ka shtyr pr m von dhe nuk i ka
marr seriozisht. Kur engjjt e vdekjes vijn nuk ekziston m asnj mundsi pr t prmbushur detyrimet e
paprfunduara apo pr t kompensuar punn q sht dashur t kryhet. Veprat e bra deri n at moment do
t shrbejn ose pr prfitimin ose pr humbjen e njeriut dhe njeriu do t thirret t jap llogari dhe do t
mbaj prgjegjsin pr to apo do t shprblehet pr to, sipas rastit.
Vdekja sht nj realitet nga i cili nuk ka kthim. do njeriut i lejohet t jetoj aq sa t mund t
mendohej ai q donte t kujtonte (Allahun) (Sure Fatir: 37). Kur t vjen koha e prcaktuar e vdekjes, pa
marr parasysh se sa prgjrohet apo lutet nj person atij nuk do ti jepet nj mundsi tjetr. Atij nuk do ti
dhurohet koh shtes pr t prmbushur prgjegjsit e tij ndaj Allahut q ai nuk i kishte prmbushur deri n
at koh. Allahu i ka porositur besimtart e sinqert pr t parandaluar q ata t bhen t pavmendshm dhe
mosprfills:

Prandaj jepni prej atyre mirsive q ju kam dhn Un, para se ti vij vdekja ndonjrit, e ai t
thot: O Zoti im, sikur t m kishe ln edhe nj koh t shkurtr n jet, do t kisha dhn lmosh
dhe do t bhesha ndr t mirt! Por Allahu nuk ia shtyn afatin asnj shpirti, q i vjen koha (e
vdekjes); Allahu e di mir gjithka q bni ju. (Sure Munafikun: 10-11)

Njerzit nuk duhet kurr t jen t knaqur me vetveten dhe me at q kan br prderisa jan t
vetdijshm q vdekja mund t bhet realitet n do moment dhe pr t mos qen t paprgatitur pr nj
prfundim q nuk ka kthim. Njeriu duhet t kaloj do moment duke u prpjekur pr tiu prmbajtur
kufizimeve t prcaktuara prej Allahut.

Ata i friksohen Dits s Gjykimit
Frika ndaj Allahut dhe Dita e Gjykimit e ushqyer prej atyre q posedojn besim prshkruhet n ajetin
vijues Kuranor:

Q i friksohen Zotit t tyre - edhe kur nuk i sheh askush dhe, q i tremben Ors (s Kiametit).
(Sure Enbija: 49)

Ve ksaj, n nj tjetr ajet Kuranor Allahu prmend frikn e brendshme t besimtarve:

N xhamit, q Allahu ka urdhruar t ngrihen e t prmendet aty emri i Tij, At e lavdrojn
n mngjes dhe mbrmje, njerz, t cilt shitblerja nuk i pengon pr t prmendur Allahun dhe t cilt
falin namazin dhe japin zeqatin dhe t cilt kan frik nga Dita (e Kiametit), kur zemrat dhe shikimet
do t jen t shqetsuara. (Sure Nur: 36-37)

Si pr njerzit t cilt kan qndruar t larguar nga frika ndaj Allahut gjat gjith jets s tyre, ashtu
edhe ata t cilt kan besuar dhe jan sjell n mnyr t kujdesshme, punt e tyre t dynjas do tju
tregohen atyre nj nga nj. Pr m tepr, pa ln jasht madje as edhe hollsin m t vogl, at dit ata t
cilt kan jetuar nj jet t paprgjegjshme pa iu friksuar Allahut dhe duke vepruar n mnyr t
pakujdesshme do t kuptojn se pr ku jan prcaktuar:

At Dit njerzit do t paraqiten grupe-grupe, q tu tregohen veprat e tyre: kush ka br
ndonj t mir, qoft sa nj thrrmij, do ta shoh at, e kush ka br ndonj t keqe, qoft sa nj
thrrmij, do ta shoh at. (Sure Zelzele: 6-8)

Si rezultat i friks dhe pendimit t tyre, ata do t duan t vdesin dhe t mos ekzistojn fare. Ekzistenca
e tyre e rrnuar prshkruhet n ajetin vijues t Kuranit:

Por ai, t cilit do ti jepet libri i veprave t tij nga ana e majt, do t thot: Ah, sikur t mos m
ishte dhn libri im dhe t mos e kisha ditur llogarin time! Ah, t kisha qen i vdekur (e t mos isha
ringjallur)! Pasuria ime nuk m solli dobi dhe m la fuqia ime! (Sure Hakka: 25-29)

Kurse ai, t cilit do ti jepet libri i tij pas shpins, do t lutet pr t vdekur dhe n zjarr do t
digjet, sepse ai jetonte i shkujdesur n familjen e tij, duke menduar se kurr nuk do t kthehej (pr t
dhn llogari). Po, Zoti i tij, sigurisht q i ka ndjekur t gjitha punt e tij! (Sure Inshikak: 10-15)

Pas ksaj, veprat q prmbajn arkivat individuale do t peshohen n peshore t ndjeshme, t cilat
Allahu i ka prgatitur pr Ditn e Gjykimit. Nuk do t bhet padrejtsi as edhe sa pesha e nj atomi t vetm.
Nse njeriu nuk sht n mesin e atyre q ishin t kujdesshm, peshorja e tij do t jet e leht dhe ai do t
kapet, do t lidhet n zinxhir dhe do t drgohet n vendin t cilin e meriton. Jo vetm q sdo ti ndihmoj
askush askujt tjetr, njeriu sdo t jet n gjendje ti ndihmoj as edhe vetes s tij. Dhimbja q do t shkaktoj
mosqenia n gjendje ti ndihmoj vetvetes do ta pushtoj tr qenien e njeriut:

E sa i prket atij, veprat e (mira t) t cilit nuk do t rndojn n peshore, Ai do t ket si
strehim Humnern (e Xhehenemit). Kush mund t ta shpjegoj ty se sht Humnera (e
Xhehenemit)? Ajo sht nj Zjarr i vrullshm. (Sure Karia: 8-11)

At dit, njerzit q jetuan jetn e tyre n Tok pa frik ndaj Allahut do ti ken t gjitha gjynahet e
tyre t paraqitura para tyre nj nga nj. Jo vetm veprat e bra por gjithashtu edhe veprat e kqija t cilat
mund ti ket pasur pr qllim ti bj. Kur t vjen ajo koh ata nuk do t jen n gjendje t bjn asgj pr
pendimin q do t prjetojn. Madje edhe prpjekjet e tyre t mohimit do t dshtojn pasi q t dgjuarit,
shikimi dhe lkura e tyre do t fillojn t flasin dhe t dshmojn kundr tyre si urdhrohen prej Allahut:

Do t vij dita (e Kiametit), kur mohuesit do t dshirojn q t ishin mysliman.(Sure Hixhr: 2)

Frika q ndien besimtari i vrtet siguron q ata t vazhdojn t sillen n mnyr t kujdesshme dhe t
ndrgjegjshme, duke qen plotsisht t vetdijshm q ajeti i Allahut do t zbulohet at dit. Kjo sht
arsyeja pse pr aq koh sa qndron njeriu n Tok duhet t jet syhapur q t mos prfshihet n fardo pr
t ciln njeriu smund t jap nj llogari t pranueshme. N t vrtet, sht e paprfytyrueshme q nj person
q posedon mendje t shndosh t mund t vepronte n kundrshtim me kt. Dituria e Allahut sht
gjithandej dhe rrethon e prshkon gjithka. Ai sht m afr njeriut se q sht damari i qafs s tij, ndrsa
engjjt me detyr t posame regjistrojn do gj pa harruar as edhe hollsin m t vogl. Pakujdesia m e
madhe e mundshme sht q nj person t preokupohet me shtjet e pavler dhe t kalueshme t ksaj bote
me mimin e harress s Dits s Gjykimit.
Q nga momenti kur hapim syt n mngjes do t thot se Allahu ka krijuar nj dit t re dhe nj
mundsi tjetr pr ne. Duhet t jemi t ndrgjegjshm pr momentin kur do ti japim llogari Allahut dhe t
fillojm ditn me qllime t sinqerta. Mirpo, qllimi yn duhet t jet q t largojm vetveten nga sjellja
dhe veprimet t cilat Allahu nuk i plqen. Askush sdo t dshironte t gjendet n mesin e atyre t cilt kur t
vjen ky moment do t kapen dhe do t drgohen n nj ndshkim t pafund duke qar: Vetm sikur ... dhe
sa do t dshiroja...

O njerz! Friksojuni Zotit tuaj dhe friksojuni Dits, kur prindi nuk do t mund ta ndihmoj
aspak fmijn e vet, e as fmija nuk do t mund ta ndihmoj sado pak prindin e vet! Premtimi i
Allahut sht vrtet i sigurt, prandaj mos e lini jetn e ksaj bote tju mashtroj dhe as djallin mos e
lini tju mashtroj pr Allahun. (Sure Lukman: 33)





FAR VLERA MORALE POSEDON NJ
PERSON I CILI I FRIKSOHET ALLAHUT?


O bijt e Ademit, Ne ju drguam rroba q t mbuloni vendet e turpshme, si edhe pr zbukurim;
por, petku i devotshmris sht m i miri. Kto jan disa shenja t Allahut, q ju t merrni kshill.
(Sure Araf: 26)

N shum ajete t Kuranit jan dhn shum shembuj t qndrimeve dhe sjelljeve t besimtarve t
sinqert t cilt kan frikn e Allahut. N dritn e ktyre shembujve vlerat themelore morale q i posedojn
ata t cilt kan frikn e Allahut do t ekzaminohen m posht.

Ata i friksohen vetm Allahut
N pajtim me ajetin: ...por atyre mos iu friksoni, friksohuni vetm prej Meje -, q t plotsoj
mirsin Time ndaj jush dhe q ju t shkoni n udh t drejt. (Sure Bekare: 150), besimtari i sinqert
nuk i friksohet askujt ose asnj komuniteti pos Allahut. Ai do ta dij se prfitimi dhe humbja, e mira dhe e
keqja mund t vijn vetm prej Allahut, se t gjitha ngjarjet me t cilat ai do t ndeshet jan vetm vullneti
dhe krijimi i Allahut n pajtim me fatin e prcaktuar pr t nga Allahu.
Kjo cilsi e veant mund t shihej tek t gjith profett t cilt ndrsa kumtonin fen e Allahut ishin
n t shumtn e rasteve t kundrshtuar nga kombe t tra por nuk bn madje as edhe lshimin m t vogl.
Allahu prmend kt cilsi n ajetin e cituar m posht:

(Profett jan) ata t cilt kumtuan shpalljet e Allahut dhe i friksoheshin Atij e askujt tjetr
prve Tij. Allahu mjafton si llogarits. (Sure Ahzab: 39)

Nj person i cili ka besim n Allahun do t pranoj dhe do t zbatoj pr veten e tij shembullin e lart t
profetve.

Ata prpiqen q ta knaqin vetm Allahun
Nj besimtar i sinqert e jeton jetn e tij me dijen se Allahu sht gjykuesi i do gjje, se Ai sht i
vetmi zotrues i pushtetit dhe fuqis dhe se do gj vjen n jet me vullnetin e Tij. Pr kt arsye besimtart
e sinqert do t din se t krkosh miratimin e qenieve t krijuara t cilat, n realitet, nuk posedojn pushtet
dhe fuqi, sidoqoft nuk sjell kurrfar dobie. T kesh frikn e Allahut dhe t krkosh knaqsin e Tij n
kt bot do t siguroj mbrojtje nga ndshkimi i tmerrshm i Ahiretit.

Vall, a mund t krahasohet ai q krkon knaqsin e Allahut me at q ka merituar
zemrimin e Allahut dhe strehimi i tij sht Xhehenemi?! Eh, sa strehim i keq sht ai! (Sure Ali
Imran: 162)
Do t arrij koha kur do vepr, e madhe apo e vogl, do t zbulohet dhe kur duart dhe lkura e nj
personi do t dshmojn kundr tij. Nj besimtar i sinqert e jeton jetn e tij n pajtim me kt t vrtet dhe
absolutisht kurr nuk do t bj kompromise n fardo rrethana.
Qndrimi i Profetit Jusuf (Jozef) (as) sht nj shembull shum i mir. Profeti Jusuf (as) ishte n
gjendje t ruaj dlirsin e tij ndaj nj gruaje me pushtet e cila e dshiroi at. Prkundr t gjitha
krcnimeve dhe intrigave t saj, ai paraplqeu t futet n burg para se t tejkalonte kufijt e Allahut. Allahu
na bn me dije pr fuqin superiore t karakterit t Jusufit (as) n Kuran:

Ajo tha: Jo, ky sht ai pr t cilin ju m qortuat. Jam prpjekur ta josh, por ai sht ruajtur
nga gjynahu. Por, nse ai nuk bn at q e urdhroj un, me siguri q do t burgoset dhe do t
poshtrohet. Ai tha: O Zoti im, m shum e dua burgun se at ku m shtyjn ato. Nse Ti nuk e
largon prej meje dredhin e tyre, un do t prirem drejt atyre dhe do t bhem nga ata q nuk (i) din
(ligjet e Tua). (Sure Jusuf: 32-33)

Ata veprojn gjithnj n mnyr t ndrgjegjshme
Nj person i cili sht rob i Allahut nuk do ti vendos nevojat dhe dshirat e tij mbi pritjet e Zotit t tij.
Ai e din se nse vepron n kt mnyr duke e ditur t vrtetn, ai mund t psoj ndshkimin e Allahut n
tok dhe n Ahiret. Pr sa koh q sht i vetdijshm pr kt rrezik, ai do t jet i sigurt q t mos shpalos
at lloj sjelljeje q do ta sillte at brenda arkut t ajeteve t cituara m posht:

Por, keqbrsit, nga padituria ndjekin qejfet e veta. Ather, kush do ta udhzoj at q e ka
ln t humbur Allahu? Pr njerz t till nuk ka kurrfar ndihmsi. (Sure Rum: 29)

Mendo pak! Kush, prve Allahut, mund ta udhzoj at njeri, q dshirat e veta i ka br zot;
at njeri, t cilin Allahu, duke e njohur pr t till, e ka shpn n humbje, duke ia vulosur dgjimin
dhe zemrn e duke i vn perde para syve t tij?! A nuk po merrni vesh? (Sure Xhathije: 23)

Ata imitojn t gjitha cilsit e mira t prshkruara n Kuran
Nj person i cili i friksohet Allahut do t shfaq ato qndrime q lidhen me karakterin e mir si jan
besnikria, besimi, drejtsia, ndershmria dhe sinqeriteti. Kurani prmend shpesh besimtart e sinqert t
cilt shfaqin tipare superiore t karakterit. Ata jan shembuj t sjelljes s njerzishme q t gjith besimtart
duhet t prpiqen t imitojn. Megjithat, derisa dikush nuk e ka frikn e Allahut, ata nuk munden kurr t
vlersojn realisht kto veori sepse n momentin q ndeshen me nj konflikt interesi ata
pashmangshmrisht do t fundosen n nivelin e prfitimit t tyre t menjhershm, n vend se t ngriten n
nivelin e sjelljes m t mir si prshkruhet n Kuran. Ata thjesht nuk jan n gjendje t prjetojn llojin e
shqetsimit pr paknaqsin e Allahut, apo pr t qenit prgjegjs ndaj Tij, apo pr futjen n Xhehenem dhe
prballjen me pasojat e sjelljes s tyre t keqe, q do tua bnte t mundshme atyre q t sillen m mir.



Ata respektojn ndalesat e Allahut
edhe nse askush nuk i shikon
Dikush i cili sht thellsisht i vetdijshm pr Allahun prsri do t jet tejet i kujdesshm q t mos
bj fardo qoft q nuk do ti plqente Atij, pa marr parasysh nse dikush sht i pranishm apo jo, sepse
ata jan t vetdijshm se do lloj gjynahu q ata bjn Allahu do t dij pr t, pa marr parasysh se a sht
br haptas apo fshehurazi. Allahu e din edhe t dukshmen edhe t fshehtn, madje edhe gjrat m fshehta
dhe ato do t zbulohen dhe do t jepet prgjegjsi pr to. Ata q jan plotsisht t vetdijshm pr Allahun e
din se Ai do ti prezantoj ata me rrethana q kan pr qllim t vn n sprov sinqeritetin e kujdesit t tyre.
N njrin prej ajeteve t Tij, Allahu i udhzon besimtart e sinqert:

Largohuni nga gjynahet e hapta dhe t fshehta, sepse, ata q kan br gjynahe, patjetr q do
t ndshkohen pr at q kan vepruar. (Sure Enam: 120)

N do situat ata i drejtohen Allahut
Besimtart e vrtet t cilt jan t vetdijshm dhe kan frikn e Allahut jan jashtzakonisht t
ndjeshm kur bhet fjal pr marrjen e prgjigjes prej Tij. Kur atyre u ndodh ndonj ngjarje negative apo
kur ndiejn se puna po ju shkon keq, apo kur prjetojn ndonj shqetsim, ata menjher do t kontrollojn
veten nse kan br apo jo dika me t ciln Allahu nuk sht i knaqur. Me an t lutjeve t tyre ata do t
krkojn dhe do t luten pr falje prej Tij. Kombinimi i dshirs s tyre pr t fituar knaqsin e Allahut me
frikn q ndiejn ata pr mundsin e shkaktimit t paknaqsis s Tij, sht zhvilluar n nj form t lart
t perceptimit.
N kt aspekt, qndrimi i Profet Davud (David) (as) prbn nj shembull t shklqyeshm. Respekti i
thell i treguar ndaj Allahut nga ana e Profetit Davud (as) n Kuran zbulohet me an t ngjarjes n vazhdim
si rrfehet n Kuran:

A e ke dgjuar historin e dy kundrshtarve, q hipn mbi murin e faltores s tij? Kur hyn te
Daudi, ai u friksua prej tyre. Ata than: Mos u frikso! Ne jemi dy kundrshtar, nj nga t cilt i
ka br padrejtsi tjetrit, prandaj gjyko me drejtsi dhe mos u shmang (prej s vrtets), por na
udhzo n rrug t drejt. (Njri prej tyre tha:) Ky sht vllai im. Ai ka nntdhjet e nnt dele,
kurse un kam vetm nj dele, andaj m tha: Ma jep mua at! - dhe m mundi me fjal. Daudi tha:
Vrtet, ai t ka br padrejtsi q t ka krkuar delen tnde t vetme, pr ta bashkuar me delet e
veta. Shum bashkpronar i bjn padrejtsi njri-tjetrit, prve atyre q besojn dhe bjn pun t
mira, por ata jan pak. Daudi e kuptoi, se n t vrtet Ne e kishim vn n prov at, prandaj krkoi
falje nga Zoti i vet, ra n gjunj dhe u prul, duke u penduar. Pastaj, Ne ia falm kt e ai te Ne do t
jet i afrt dhe do t ket strehim t mir (n jetn tjetr). (Sure Sad: 21-25)

Edhe pse vendimi i Profetit Davud (as) ishte plotsisht i drejt dhe nuk kishte kurrfar dyshimi pr
kt, ai iu drejtua Allahut me frik mos kjo shkaktonte paknaqsin e Allahut dhe prapseprap krkoi
faljen e Tij. Nuk sht e mundshme t imitohet nj frik e brendshme sikur kjo, e cila sht e pastr dhe e
sinqert. Nj vetdije e till plot frik-respekt sht vetm pr ata t cilt e vlersojn Allahun ashtu si e
meriton Ai, t cilt i friksohen humbjes s knaqsis s Tij pr shkak t dashuris dhe frik-respektit t
tyre ndaj Tij.
Kur shohim sjelljen e profetve dhe t besimtarve t sinqert, vrejm se ata jan t gjith robr t
cilt i friksohen Allahut me plot respekt dhe t cilt fuqishm i shmangen ndshkimit t Tij. Megjithat, n
t njjtn koh, prapa ktij frik-respekti sht e pranishme nj dashuri dhe miqsi shum intime. Lavdrimi
dhe lartsimi i vazhdueshm dhe i qndrueshm i tyre i Allahut sht nj tregues pr dashurin dhe
besnikrin e tyre t plot ndaj Tij.
















CILSIT Q FITON NJ BESIMTAR PR ARSYE
SE I FRIKSOHET ALLAHUT


Nj pozit e lart tek Allahu

M i nderuari prej jush tek Allahu sht ai q i friksohet m shum Atij. Vrtet, Allahu sht
i Gjithdijshm dhe pr At asgj nuk sht e fsheht. (Sure Huxhurat: 13)

Padyshim pozita e nj personi tek Allahu do t jet n pajtim me vlersimin e tij t Allahut, sasin e
veprave t mira t tij, zbatimin e urdhrave t Kuranit nga ana e tij, mirsin e karakterit t tij dhe sinqeritetin
e besimit t tij. Pa nj vetdije plot frik-respekt ndaj Allahut, njeriu nuk mund t prmbush kto cilsi t
karakterit dhe mirsjelljes. Andaj, shkalla e friks ndaj Allahut n zemrn e dikujt sht nj tregues themelor
i pozits s tij tek Allahu.

Aftsia pr t br dallimin n mes
t s drejts dhe t gabuars

O besimtar! Nse i friksoheni Allahut, Ai do tju jap aftsin e t gjykuarit drejt, do tju
liroj nga gjynahet tuaja dhe do tju fal. Allahu zotron mirsi t madhe. (Sure Enfal: 29)

Aftsia pr t br dallimin n mes t s drejts dhe t gabuars dhe forcimi i t kuptuarit q e
shoqron at, jan padyshim, mirsit m t mdha dhe m t vlefshme q mund ti dhurohen nj besimtari
t sinqert n Tok.
Nse dikujt i dhurohet menuria q t jet i aft t dalloj t drejtn nga e gabuara, secila fjal e tyre,
secili qndrim i tyre, secili vendim i tyre dhe secili reagim i tyre do t jet mendjempreht dhe i sakt. Pasi
q dikush i cili i friksohet Allahut mundet menjher t bj dallimin n mes t s drejts dhe t gabuars,
ata do t sillen n pajtim me at q m s shumti e knaq Allahun n do gj q bjn. Ata nuk do t
ndikohen nga pavendosmria, pasiguria, ngurrimi, shqetsimi apo hutimi. Mirpo n kundrshtim t plot me
kt, ata t cilve nuk u sht dhn aftsia pr t br dallime jan t gjykuar pr shkatrrim, si n Tok
ashtu edhe n Ahiret.

Hisja e dyfisht prej mshirs s Allahut

O ju (ithtar t Librit) q besuat (n Musain dhe Isain), ruajuni Allahut dhe besoni n t
Drguarin e Tij (Muhamedin), se Ai do tju dhuroj pjes t dyfisht nga mshira e Vet, do tju jap
drit, me ndihmn e s cils do t ecni dhe do tju fal; Allahu sht Fals dhe Mshirplot. (Sure
Hadid: 28)

N Kuran Allahu u premton gjith robrve t Tij t cilt i friksohen Atij dhe sillen me maturi se jett
e tyre do t jen t bekuara, si ajo e ksaj bote ashtu edhe ajo shpirtrore. Si shprehet n ajetin Kuranor: ...
All-llahu sht i knaqur me ata dhe ata jan t knaqur me At. (Sure Maide: 119) Sepse nj
besimtar i sinqert, q Allahu duhet ta prfshij n mshirn e Tij sht padyshim mbi do gj tjetr.
Nuk duhet harruar se gjat jets son n Tok, Allahu mund t na dhuroj lumturi, begati, mirsi, rehati
dhe siguri. Mirpo, n Ahiret, ata t cilt i friksohen Allahut do t shprblehen me mshirn e Tij t pafund
dhe do tju dhurohen mirsi shum m t mdha, me t cilat ato n Tok nuk mund t krahasohen kurr.

Adhurimi i pranueshm

Lexoju (o Muhamed) saktsisht ngjarjen e dy bijve t Ademit, kur ata bn nga nj kurban,
njrit iu pranua, kurse tjetrit jo. Njri i tha tjetrit: Ty gjithsesi do t t vras. Tjetri tha: Allahu
pranon vetm prej t devotshmit. (Sure Maide: 27)

Ktu njri prej djemve t Profetit Adem (as) thot se Allahu pranon sakrificn e atyre t cilt i
friksohen Atij. Dikush i cili nuk posedon frikn ndaj Allahut sht, sipas ktij definimi, i paaft t shpreh
falnderimin q i takon plotfuqishmris s Allahut dhe nuk sht n gjendje t ndiej respektin q duhet ta
ndiej ndaj Tij. Si rezultat i pikpamjes s tyre t shtrembruar t ekzistencs dhe degjenerimit t
pashmangshm t karakterit dhe sjelljes q e shoqron at, prpjekjet e njerzve t till thuaja se padyshim
nuk do t ken kurrfar vlere n shikimin e Allahut. Pr kt arsye, Allahu krkon mbi do gj tjetr q
karakteri i nj individi t ndrtohet mbi vetdijen plot frik-respekt ndaj Tij dhe n krkimin e knaqsis s
Tij. do qasje e mbshtetur n mohimin e ksaj do t prfundoj padyshim me zhgnjim, si tregohet n
Kuran:

Cili sht m i mir, ai q themelet e godins s vet i v n prkushtimin ndaj Allahut dhe n
knaqsin e Tij apo ai q themelet e godins s tij i v n bregun e grryer dhe q rrokulliset me t n
zjarrin e Xhehenemit?! Allahu nuk e udhzon n rrug t drejt popullin keqbrs. (Sure Teube: 109)

Nuk ka mundsi q adhurimi i njerzve t cilt nuk posedojn vetdije me frik-respekt pr Allahun
dhe sjellja e t cilve sht e papranueshme, t jet aq i devotshm dhe i sinqert si duhet t jet. Prapa do
detyre apo akti t adhurimit q ata ndrmarrin do t qndroj gjithmon dshira pr t dal n publik apo pr
t ln prshtypje, apo pr t projektuar nj imazh m t mir se t tjert. Prandaj, do gj q ata bjn gjat
jets s tyre nuk do t ket asnj vler nse nuk i drejtohen Allahut dhe nuk ndryshojn sjelljen e tyre.

Gzimi i lehtsis n punt e njeriut

...Atij q i friksohet Allahut, Ai do tia lehtsoj shtjen. (Sure Talak: 4)

Allahu do tju mundsoj gjithnj besimtarve t sinqert t cilt jan t ndrgjegjshm pr at q
shkakton paknaqsin e Tij dhe t cilt respektojn kufijt e Tij, t gzojn mshirn, mbrojtjen dhe
mshirn e Tij. Ai do tju hap udhn atyre n t gjitha ndrmarrjet e tyre. Me fjalt e nj ajeti tjetr Kuranor:
Dhe Ne do t ta lehtsojm ty rrugn e drejt. (Sure Ala: 8) Allahu, haptas apo ndryshe, do tju
lehtsoj punt robrve t Tij n do drejtim, qofshin ato t dynjas apo shpirtrore.

Allahu siguron rrugdalje nga vshtirsit

...Atij q i friksohet Allahut, Ai do ti gjej rrugdalje (nga do vshtirsi) (Sure Talak: 2)

Pr robrit e devotshm t Allahut q ndiejn frik-respekt ndaj Tij, asnj vshtirsi nuk sht
asnjher e pazgjidhshme apo e pakalueshme. Me Allahun, ata jan t aft t tejkalojn do penges duke
prdorur menurin dhe t kuptuarit me t cilat i ka pajisur Ai. Madje edhe n situatat n dukje m t
vshtira, Allahu n fund do tju tregoj rrugdaljen atyre dhe sado q t zgjas vshtirsia e tyre, ata nuk do t
lihen vetm. Ky sht premtimi i Allahut pr besimtart.

Allahu shlyen veprat e tyre t kqija, i fal
ata dhe e shumfishon shprblimin e tyre

Ja, kto jan urdhrimet q Allahu i ka zbritur pr ju. Atij q i friksohet Allahut, Ai do tia
shlyej veprat e kqija dhe do tia rris shprblimin. (Sure Talak: 5)

Pas vdekjes s tyre kur ata thirren pr t dhn llogari, pr besimtart e sinqert do t ket nj
llogaridhnie t leht. Kjo pr arsye se besimtart kan jetuar jett e tyre n Tok n pajtim me udhzimin e
Zotit ton i Cili i krijoi ata. sht e padyshimt se ata nuk kan gabime, ata mund madje t ken br
gjynahe por Allahu, zotruesi i mshirs s pafund, ka thn n Kuran se Ai do ti fal ata:

Thuaj: O robrit e Mi, q i keni br keq vetes me gjynahe, mos e humbni shpresn n
mshirn e Allahut! Allahu, me siguri, i fal t gjitha gjynahet. Vrtet, Ai sht Falsi i madh dhe
Mshirploti. (Sure Zumer: 53)

Prandaj, ata njerz t cilt Allahu i ka falur do t fitojn nj shprblim edhe m t madh pr at q
kan vepruar n Tok; ata do t pranohen n Kopshtin i cili sht prplot me mirsi t panumrta.
Dhembshuria e pafund e Allahut do tju demonstrohet besimtarve t sinqert madje edhe n Tok. Si
rezultat i kujdesit t tyre me frik-respekt, dashuris s tyre ndaj Tij dhe veprave t mira q i kan br ata,
shprblimi pr mirsin dhe sjelljen e tyre t sinqert do t rritet shumfish. Edhe pse ata dosido detyrohen
me borxhin e adhurimit dhe bindjes pr jetn q Ai u ka dhuruar n rend t par s bashku me t gjitha
mirsit e pafund q e shoqrojn at, Allahu me zemrgjersin e pafund t Tij e sheh si t prshtatshme q
ti shprblej ata thjesht nga mirsia dhe dashamirsia e tij e pakrahasueshme.

SHPRBLIMET PR ATA T CILT
I FRIKSOHEN ALLAHUT


Atyre u jepen lajme t gzueshme derisa jan n Tok
Sa pr ata t cilt jetojn jett e tyre n Tok pa qen t vetdijen q frymzon frikn ndaj Allahut, do
t shqyrtojm m posht, n dritn e Kuranit, frikt e pashpjegueshme q ata prjetojn dhe ashprsin e
tmerrshme t madhshtis s Allahut. Ata, n ann tjetr, t cilt i friksohen Allahut dhe jan t
kujdesshm, n kundrshtim t plot me kt, do t arrijn n Ahiret siguri t plot prej do lloj frike dhe do
t jetojn jett e tyre nn mbrojtjen dhe mirsin e Allahut. Ata besimtar t sinqert t cilt gjat gjith jets
s tyre kan pasur nj parandjenj t thell pr mundsin e ndshkimit n Zjarr kur t arrij Dita e Gjykimit,
do t mbahen larg nga do lloj frike dhe do t jen absolutisht t sigurt. Ndrsa Allahu jap kto lajme t
gzuara n Kuran, n Ditn e Fundit Ai do tju drejtohet robrve t Tij dhe do tju kumtoj atyre edhe shum
m tepr lajme t gzueshme:

(Allahu do tu thot): O robrit e Mi, pr ju sot nuk ka frik dhe as q do t piklloheni. Ju q
keni besuar shpalljet Tona dhe keni qen mysliman, hyni n Xhenet t gzuar, ju dhe bashkshortet
tuaja, ku do tju shrbehet me pjata dhe gota prej ari. Aty do t ket far tju doj shpirti dhe
gjithka q ta knaq syrin dhe atje do t qndroni prgjithmon. Ja, ky sht Xheneti q ju sht
dhn n trashgim pr at q keni br. Aty do t keni fruta t shumllojshme, prej t cilave do t
hani. (Sure Zuhruf: 68-73)

N ajetet tjera Kuranore, Allahu do t kumtoj kto lajme t gzueshme me ndrmjetsimin e engjjve
t Tij, q padyshim do t jen nj gzim i jashtzakonshm pr besimtart t cilt shpresojn Kopshtin me aq
forc:

Me t vrtet, atyre q thon: Zoti yn sht Allahu, e pastaj vazhdojn t vendosur n rrugn
e drejt, do tu zbresin engjjt (para vdekjes) e do tu thon: Mos u friksoni dhe mos u piklloni!
Dhe gzojuni Xhenetit q ju sht premtuar. Ne jemi mbrojtsit tuaj n jetn e ksaj bote dhe n botn
tjetr. Atje do t keni far tju dshiroj zemra dhe far t krkoni, dhurat e pasur prej nj Zoti
Fals dhe Mshirplot. (Sure Fussilet: 30-32)

Kurani thekson se kto lajme t gzueshme, t cilat zgjasin prjetsisht dhe jan prplot mirsi, do t
arrihen prej atyre t cilt besuan sinqerisht gjat jets s tyre n Tok.

Nj jet e bukur
Jett e atyre t cilt nuk besojn n Allahun, t cilt nuk i friksohen Atij dhe t cilt nuk sillen n
mnyr t kujdesshme, n pajtim me ndshkimin q e meritojn, do t privohen nga begatit dhe mirsit e
rezervuara pr besimtart:
Sikur banort e atyre qyteteve t besonin dhe t ruheshin prej gjynaheve, Ne do tu drgonim
bekime nga qielli dhe toka, por ata mohuan, prandaj i dnuam pr at q bn. (Sure Araf: 96)

Mirpo, atyre t cilt besojn n Allahun q posedojn vetdije plot frik-respekt dhe q kan treguar
karakter t mir n sjelljen e tyre, do tju jepen lajmet e gzuara n Jetn e Prtejme t Xhenetit dhe n kt
bot do t prfitojn n mnyrn m t mir t mundshme nga mirsia dhe begatit e Allahut:

Cilindo mashkull apo femr q kryen vepra t mira, duke qen besimtar, Ne do ta bjm q t
kaloj jet t bukur dhe do ta shprblejm sipas veprave m t mira, q ka br. (Sure Nahl: 97)

Ngjashm me mnyrn n t ciln ndshkimi i pafund i jobesimtarve fillon derisa jan ende n Tok,
pr besimtart e sinqert dhe t kujdesshm, mirsia e premtuar e pafund do t filloj t manifestohet
gjithashtu. Si rezultat i begatis dhe bukuris qenia midis veorive m t dalluara t Kopshtit, Allahu do tju
dhuroj t dashurve t Tij, robrve q ndiejn frik-respekt nj shijim t ktyre mirsive derisa ata ende jan
duke jetuar n Tok n mnyr q t shtoj mallin dhe dshirn e tyre pr Kopshtin/Xhenetin.
Gjithashtu, Allahu do t mbroj besimtart nga do lloj ankthi dhe shqetsimi gjat jets s tyre pr
shkak t besnikris s tyre ndaj urdhrave dhe ndalesave t Tij, pr arsye t jetess s tyre n pajtim me fen
e Tij dhe, ajo q sht m rndsishmja, pr arsye t mbshtetjes s tyre t vazhdueshme n T, durimin e
tyre dhe mallin e tyre pr Ahiretin. N vend t shqetsimit, Allahu bn q n zemrat e tyre t zbres nj
ndjenj e qetsis dhe siguris. N do akt adhurimi apo mirsjelljeje, t madh apo t vogl, ata jan t
vetdijshm se Allahu po i vshtron ata dhe se engjjt regjistrues e regjistrojn at n librin e veprave t tyre,
andaj, ata prjetojn nj qetsi q shkaktohet nga dijenia se n Ahiret ata do t shprblehen pr gjith kt.
Mirpo, n ann tjetr, ekziston nj shtje tjetr q nuk duhet harruar: bota sht vend i sprovs.
sht m se e sigurt se nj besimtar i sinqert do t mund t prballet me vshtirsi dhe kriza. Mirpo, pa
marr parasysh rrethanat, pr nj besimtar i cili i friksohet Allahut kto vshtirsi rezultojn t jen mshir
dhe shprblim. Shembull i mir pr kt sht Profeti Ibrahim (Abraham) (as) i cili, duke qen i akuzuar pr
gnjim edhe prkundr faktit se ishte gati t hidhej n zjarr nga njerzit e tij, ai nuk bri as edhe
kompromisin m t vogl n lidhje me fen e tij apo luhatje lidhur me bindjen dhe besimin e tij n Allahun.
Pa dyshim se t digjesh pr s gjalli sht nj ndshkim i tmerrshm por n rastin e Profetit Ibrahim
(as) Allahu ka urdhruar zjarrin t jet freski dhe qetsi pr t dhe nuk i shkaktoj asnj dhimbje apo
vuajtje. Pikllimi, dmtimi dhe fatkeqsia jan nj ndshkim apo paralajmrim t cilat ndodhin vetm si
rezultat i sjelljes s padrejt apo i sjelljes s keqe t nj personi: fardo fatkeqsie q ju godet, sht si
pasoj e asaj q keni br vet... (Sure Shura: 30)
Prndryshe, pr nj besimtar t sinqert i cili i friksohet Allahut aq sa ka mundsi dhe i cili sht
vazhdimisht i ndrgjegjshm pr aprovimin e Allahut pr sjelljen e tij, as q bhet fjal pr ndshkim.
T gjitha vshtirsit t cilat besimtart e sinqert i prjetojn n kt bot prballohen si sprova t
cilat vetm se shtojn respektin dhe vetdijen e przier me ndjenjn e friks q ata kan ndaj Allahut, si edhe
duke e rritur m tej dshirn e tyre pr Xhenetin (Kopshtin). Nj besimtar i sinqert sht i vetdijshm se
kto vshtirsi jan krijuar pr t si sprov dhe prvoj msimi dhe si mundsi pr t shfaqur sjellje t mir,
duke shfaqur durim dhe pr sa koh q mbshtetet n Allahun, si nj mundsi pr shprblim n Ahiret.
Kurani prmend cilsin e veant e aftsis pr ti konsideruar t gjitha ndodhit si mundsi, n lidhje me
ata t cilt besojn sinqerisht dhe t cilt kan ndjenjn e friks s Allahut:

Ndrsa atyre q e kan frik Allahun, do tu thuhet: far ju ka shpallur Zoti juaj? - Ata do
t thon: Mirsi! Ata q bjn vepra t mira n kt bot, do t ken mirsi; n botn tjetr do t
ken edhe m t mira. Sa e mrekullueshme do t jet shtpia e atyre q i friksohen Allahut! (Sure
Nahl: 30)

Vdekja e nj besimtari t sinqert i cili ka jetuar n Tok me ndershmri do t jet e mir dhe e leht,
jeta e prtejme e tij do t filloj me mirseardhjen e engjjve dhe vazhdimi i saj do t jet rehatia dhe
lehtsia q e pret secilin besimtar t sinqert.

Dhnie e leht e llogaris
Besimtart e sinqert do t garojn n brjen e veprave t mira gjat gjith jets s tyre pr shkak t
friks s tyre pr prballjen me dhnie t frikshme t llogaris n Ahiret. Ata do ti respektojn me prpikri
kufijt e Allahut. Kurani prshkruan kt frik t besimtarve t sinqert n kt mnyr:

Ata e zbatojn premtimin dhe i friksohen Dits (s Kiametit), tmerri i s cils prhapet
gjithkund. Ata i ushqejn t varfrit, jetimt dhe t znt rob edhe pse vet jan nevojtar, duke thn:
Ne ju ushqejm vetm pr hir t Zotit. Pr kt, nuk duam shprblim e as falnderim! Ne i
friksohemi Zotit ton n nj Dit t ashpr, q do ti bj fytyrat t jen t vrenjtura. (Sure Insan: 7-
10)

N Ahiret Allahu do t ndrioj fytyrat e atyre t cilt i friksohen Atij dhe do t lehtsohet dhnia e
llogaris s tyre tek Ai. Libri i veprave t tyre do tu jepet atyre n dorn e tyre t djatht dhe do t
lehtsohet dhnia e llogaris t cils ata i jan friksuar:

Ai, t cilit do ti jepet libri i tij n dorn e djatht, do ta ket t leht llogarin dhe do t kthehet i
gzuar te t afrmit e tij. (Sure Inshikak: 7-9)

Kur t mbaroj dhnia e llogaris, besimtart e sinqert do t ndiejn lumturi pr shkak t shptimit
nga ndshkimi i Xhehenemit. Si tregohet n ajetin e msiprm, ata do t kthehen te t dashurit e tyre t
gzuar.

Nj jet e prjetshme n Kopsht (Xhenet)

Por, ata q i friksohen Zotit t tyre do t ken kopshte npr t cilat rrjedhin lumenj dhe ku do
t banojn prjetsisht, si dhurat prej Allahut. Dhe ajo q sht tek Allahu, sht dhurata m e mir
pr besimtart e vrtet. (Sure Ali Imran: 198)

Xheneti q u sht premtuar besimtarve sht i till q, npr t rrjedhin lumenj; frutat dhe
freskia e tij jan t prhershme. Ky sht fundi i besimtarve, kurse fundi i jobesimtarve sht zjarri.
(Sure Rrad: 35)
Besimtart t cilt i friksohen nj takimi me ndshkimin e prjetshm t Xhehenemit dhe t cilt jan
t ndrgjegjshm q t mos ngren krye kundr Allahut, do t fitojn shprblimin e atyre t cilt friksohen
dhe veprojn me kujdes ashtu si ka premtuar Allahu dhe ata do t drgohen t hyjn n banesn e tyre t
prjetshme:

Ndrsa ata q i jan friksuar Zotit t tyre, do t ohen grupe-grupe n Xhenet. Kur ti afrohen
atij, dyert e tij do t hapen e rojtart e tij do tu thon atyre: Shptimi qoft mbi ju! Ju keni qen
njerz t mir, andaj hyni n t dhe qndroni prgjithmon! Ata do t thon: Lavdi Allahut, q
prmbushi premtimin e Vet e na dha n trashgim Xhenetin, ku t vendosemi si t duam! Sa i
mrekullueshm sht shprblimi i atyre q kan punuar drejt! (Sure Zumer: 73-74)

Pr besimtart e sinqert t cilt hyjn n Xhenet, befasia m e gzueshme dhe burimi m i madh i
lumturis dhe ngazllimit mbi t gjitha, do t jet prshndetja e Allahut:

Paqe! do t jet fjala prej nj Zoti Mshirplot. (Sure Jasin: 58)

Allahu do tju drejtohet besimtarve t sinqert n Xhenet si vijon:

O robrit e Mi, pr ju sot nuk ka frik dhe as q do t piklloheni. (Sure Zuhruf: 68)

Allahu, i Cili krijoi njerzimin, sht m i vetdijshm se ne pr at se ka do t na gzonte ne m
shum si shprblim q kemi besuar n T dhe mu kto gjra jan ato q do ti presin besimtart n Xhenet.
Andaj, mirsit e pafund t Xhenetit dhe mrekullit q mban n vete tejkalojn jasht do mase diapazonin e
imagjinats s njeriut. Mirsi t tilla t pafund do tju ofrohen besimtarve q syri i njeriut kurr nuk i ka
par ndonjher dhe veshi i njeriut kurr nuk i ka dgjuar; pr gjith prjetsin gjithka me ka takohen ata
do t plotsoj do dshir t tyre:

...Ata do t ken te Zoti i tyre far t duan; kjo sht dhurata e madhe. (Sure Shura: 22)

Kurani prshkruan do aspekt t jets s amshueshme pr besimtart n Xhenet, si vendbanimet e tyre,
veshjen e tyre, bashkshortet e tyre, bukurin e mjedisit q i rrethon, ushqimet dhe knaqsi tjera t
ndryshme q i presin ata.
N nj ajet Kuranor krahasohen jett e prjetshme q i jetojn ata t cilt i friksohen Allahut dhe
fundi i llahtarshm me t cilin do t prballen ata t cilt nuk i friksohen Allahut:

Ja prshkrimi i Xhenetit, q u premtohet t prkushtuarve (ndaj Allahut): nj vend, ku ka
lumenj me uj t pandotur, lumenj qumshti me shije t pandryshuar, lumenj vere me shije t
kndshme pr ata q e pin dhe lumenj prej mjalti t kulluar. Ata do t ken aty lloj-lloj frutash dhe
falje prej Zotit t tyre. A mund t krahasohet ky shembull me Xhehenemin, ku gjynahqart do t
qndrojn prher n zjarr dhe do tu jepet uj i valuar, q ua copton zorrt?! (Sure Muhammed:
15)
Nuk ka dyshim se dikush q sht i ndrgjegjshm dhe i vetdijshm ka nevoj vetm t reflektoj pr
kt skenar pr nj moment n mnyr q si shpresa ashtu edhe frika ndaj Allahut t bhen m t fuqishme.

Shprblimi m i madh: Knaqsia
e prjetshme e Allahut me ta

Allahu u ka premtuar besimtarve dhe besimtareve kopshte, npr t cilat rrjedhin lumenj dhe
ku do t banojn prgjithmon, si dhe pallate t mrekullueshme n Xhenetin e Adnit. Por knaqsia
prej Allahut sht shprblimi m i madh. Kjo sht fitorja madhshtore. (Sure Teube: 72)

Knaqsia m e madhe shpirtrore e prjetuar nga besimtart kur hyjn n Xhenet sht realiteti q
prej atij momenti e tutje Allahu sht i knaqur me ta, se i don Ata, se Ai nuk do ti ndshkoj kurr ata, dhe
se ata do t jen shokt e Tij prjetsisht. Fitimi i knaqsis s Allahut do t jet burimi i nj gzimi dhe
lumturie pafundsisht m t lart se fardo krahasimi i dynjas. Knaqsia e Allahut sht ajo q ju sjell
mblsin prfundimtare mirsive t Xhenetit. Edhe pse shprblimet e Xhenetit jan vetvetiu t
mrekullueshme, ajo q sht edhe m e kndshme sht gzimi i t qenit i pranuar nga Zoti i t gjitha
Botrave, t meritosh fitimin e mirsis s Tij. Kurani thot:

O ti shpirt i qetsuar! Kthehu te Zoti yt, ti i knaqur me At dhe Ai knaqur me ty! Bashkohu
me robrit e Mi dhe hyr n Xhenetin Tim! (Sure Fexhr: 27-30)




















ARSYET E DSHTIMIT PR TIU
FRIKSUAR ALLAHUT


Thuaj: Kush ju ushqen nga qielli dhe Toka? Kush mundson t dgjuarit dhe t parit? Kush
mund t nxjerr t gjalln nga e vdekura dhe t vdekurn nga e gjalla? Kush i drejton gjrat?
Ata do t thon Allahu. E ti (o Muhamed) thuaj: Ather, prse nuk e keni frik At? (Sure
Junus: 31)

Si shpallet haptazi nga Allahu n ajetet e Tij, kur pyeten pr kt ata t cilt posedojn vetm besim
siprfaqsor, ata do t pranojn besimin e tyre n Allahun, por vetdija q frymzon ndjenjn e friks ndaj
Tij do t jet e mangt. Dshmia m e qart e gjendjes s tyre sht se as n t folurit e tyre as n sjelljen e
tyre ata nuk shfaqin as edhe shenjn m t vogl t friks apo kujdesit ndaj Allahut. Ekzistojn arsye t
mirnjohura q prbjn themelin e ksaj.

Mungesa e vlersimit t drejt t Allahut
Prgjithsisht n mesin e popullats sht i prhapur nj kuptim i fes i mbshtetur n thashetheme.
Shumica e njerzve nuk jan t njoftuar me prshkrimet q Allahu ia bn Vetes s Tij dhe me atributet e Tij
ashtu si shfaqen ato n burimin origjinal t fes, domethn n Kuran. Mirpo Allahu na ka prezantuar
Veten e Tij n Kuran n mnyrn m t qart dhe m t mirfillt t mundshme. Dituria e shumics s
njerzve lidhur me Allahun prbhet nga ajo q ata kan dgjuar nga familjet e tyre prkatse, t afrmit dhe
aty apo ktu. Si rezultat i ksaj, mnyra e t kuptuarit t njerzve lidhur me Allahun ndryshon n mas t
madhe.
Ajo q sht interesante lidhur me kt sht se nj numri t madh t njerzve nuk iu ka shkuar kurr
n mendje se gjrat q kan dgjuar apo ua kan msuar n mjediset ku ata jetojn mund t jen jo t
mangta apo madje edhe plotsisht t pasakta. Edhe po tju shkonte n mendje, do t ishte gati e
pamundshme q ata t largohen nga mnyra e tyre e jets pr t br hulumtimin q do t krkohej pr t
konstatuar t vrtetn. Ky sht nj gabim serioz i cili do t mund t rezultonte me shkuarjen n Zjarr si
pasoj e mosnjohjes s Allahut si duhet apo pr mosnjohjen e duhur t shum atributeve t mrekullueshme t
Tij.
Ky soj i njerzve mendojn se Allahu kur flasim n prgjithsi n lidhje me atributet e Tij t Falsit
(El Gafar), Ndihmuesit (En Nasr), Furnizuesit (Er Rezak), t Ndjeshmit (El Latif), Shptuesit (El Hafiz), t
Gjithmshirshmit (Er Rahim) dhe Mbrojtsit (El Muhajmin). Kufizimi i prqendrimit t tyre ndaj atributeve
si kto rezulton thjesht me nj ndjenj t ekuilibruar t rehatis dhe vetknaqsis, pasi q Allahu ka edhe
atribute tjera si Hakmarrsi El Muntekim, Ndshkuesi (El Muazib) dhe Nnshtruesi (El Kahar). Mirpo,
njerzit e prmendur m lart nuk mund t din se domethnie kan n t vrtet kto atribute t Allahut.
Ata nuk mund t mendojn pr Zotin ton n kt mnyr. Ata nuk e kuptojn se kto atribute do t sjelljen
pr t dshmuar pr veprat e tyre, sjelljet e tyre dhe bisedimet e tyre.
Edhe pse ata mund t jen t vetdijshm pr disa prej atributeve t Allahut me emr, ata mbeten t
pavetdijshm pr rndsin e tyre t plot dhe mnyrn n t ciln ata do t dmtojn jett e tyre t
prjetshme. Ata ose kan nj pikpamje t njanshme pr atributet e shumta t Allahut, ose mendojn se ato
assesi nuk vlejn pr ta.
Pr shembull, nse atyre u sht br ndonj padrejtsi, ata besojn se n Ahiret Allahu, me drejtsin
e Tij t pafund do t krkoj ndshkim pr kt padrejtsi. Mirpo, ata dshtojn t kuptojn se edhe ata do
t ballafaqohen me ndshkimin e Allahut nse nuk besojn n Kuran dhe nuk veprojn n pajtim me t ashtu
si jan t obliguar. Njerzimi u krijua pr t adhuruar Allahun, por nse ata e refuzojn qllimin e krijimit
t tyre, ata padyshim se do t ballafaqohen me pasojat e ktij mosbesimi. Pr nj gjynah t till t tmerrshm
krkohet ndshkimi m i rnd i mundshm, prandaj edhe ekziston Xhehenemi. Xhehenemi, duke qen vendi
m i tmerrshm i krijuar ndonjher sht arena e ndshkimeve ashprsia e t cilave tejkalon jasht do mase
aftsit e imagjinats njerzore. Ai prfshin dhe tejkalon pr shum her vuajtjet m t mdha t
imagjinueshme n Tok.
Kta njerz q ne prshkruajm nuk posedojn vetdije dhe ndjenjn e friks ndaj Allahut dhe sillen
me mosprfillje, ata jan t pavmendshm ndaj vet ndrgjegjeve t tyre dhe u mungon plotsisht aftsia e t
kuptuarit. Ata nuk posedojn kuptim t drejt t forcs s Allahut dhe fuqis s Tij, madhshtis dhe
pafundsis s Tij, lartsis dhe madhris s Tij. Prandaj, ata dshtojn t prjetojn at frik-respekt t
brendshm dhe drithrimn e thell q i prshtatet mundsis s ekspozimit ndaj zemrimit t Tij. Si rezultat
i ksaj, ata nuk prpiqen t fitojn knaqsin e Allahut apo t zbatojn urdhrat e Tij aq sa munden ata. Ata
nuk veprojn n prputhje me ndalesat e Tij, duke paraplqyer t jetojn jet t shkujdesura. Ata dshtojn
t shfaqin mirnjohjen dhe vlersimin e duhur pr t mirat q Allahu ua ka dhuruar, prandaj mosmirnjohja
shndrrohet n nj veori t prhershme t qenieve t tyre. Megjithat n fund, mimi pr t jetuarit e nj
jete t shkujdesur n Tok do t paguhet me nj jet t prjetshme frike dhe vuajtje.

Besimet e gabuara t jobesimtarve pr Ahiretin
Sikurse nuk jan n gjendje q ta njohin Allahun ashtu si e meriton Ai, shum njerz t padijshm
posedojn po ashtu dijeni t mangt dhe shum besime t rrejshme n lidhje me Xhenetin dhe Zjarrin. Kta
njerz kalojn jett e tyre n Tok ashtu si ju do zemra, ngren krye kundr Allahut dhe mandej, pandehin se
do t falen pasi t kalojn nj koh t shkurt n Xhehenem. Mirpo, fundi q i pret ata sht shum m i
dhimbshm se q pandehin ata, pr arsye se Xhehenemi sht nj banes e ndshkimit q mund t zgjat
prjetsisht pr ata jobesimtar t skajshm t cilt nuk iu kushtojn vmendje paralajmrimeve t Allahut.
Allahu thekson se Xhehenemi sht krijuar pr jobesimtart dhe pr ata njerz t cilt kmbngulin n
mosbesimin e tyre. Kurani e bn t qart se nuk ka kthim pr ta:

Me t vrtet, Xhehenemi do t bhet pusi, vendbanim i caktuar pr keqbrsit, q aty t
mbeten prgjithmon. (Sure Nebe: 21-23)

Dhimbja dhe vuajtjet e Xhehenemit tejkalojn imagjinatn. Xhehenemi sht nj mjedis i frikshm ku
vetia e Allahut e Nnshtruesit (El-Kahar) bhet e qart me tr ashprsin e saj dhe ku ndshkimet q
shkaktohen tejkalojn do gj t imagjinueshme n Tok. Pr nj individ i cili mezi sht n gjendje t
prballoj dhimbjen e nj pike t ujit t vluar, apo temperaturat e ulta apo madje edhe urin m t vogl, t
pohojn se ata mund t durojn forma t tilla t ndshkimit pa ndonj vshtirsi t madhe sht tregues i
qart i mungess s plot t vetdijes dhe t arsyetimit t tyre. Si kemi thn q nga fillimi, cilido q
mendon se ndshkimi i Allahut sht nj gj q duhet t merret n nj mnyr kaq mosprfillse, sht
dikush q nuk e ka fare iden pr t vrtetn e fuqis s Allahut.

T mashtruarit me kohn e prcaktuar pr ta n Tok
N mnyr q njerzit t sprovohen si duhet, Allahu na ka dhuruar t gjithve nj periudh t caktuar
kohe n kt bot kalimtare. Ai na drgon paralajmrime dhe na dhuron do mundsi pr tu penduar dhe pr
t prmirsuar gabimet q mund ti kemi br. Mirpo, pr njerzit t cilt nuk jetojn n prputhje me fen,
pikrisht kjo bujari sht pjes e asaj q qndron prapa paaftsis s tyre pr tiu friksuar Allahut ashtu si
duhet. Pr tiu shmangur pasojave t veprimeve t tyre, njerzit n prgjithsi jan jashtzakonisht t
kujdesshm kur bhet fjal pr sjelljen e cila sjell nj prgjigje t menjhershme. Le t shikojm shembullin
vijues.
Le t supozojm se nj person punon pr nj kompani dhe ka nj rrog t mir dhe i jan parashtruar
nj numr i rndsishm i qllimeve q duhet prmbushur, duke e ditur se dshtimi pr ti arritur kto
qllime ka mundsi t rezultoj me ndrprerjen e marrdhnies s tij t puns me kt kompani. Nuk
krkohet prdorim i tepruar i imagjinats pr t marr me mend se far prpjekje t mirfillta dhe far
prkushtimi do t nevojitet pr prmbushjen e ksaj detyre. Vetm mendimi pr humbjen q do t prjetonte
ai me rastin e humbjes s vendit t tij t puns do t garantonte q fardo qasje ndaj saj m e vogl t mos
merrej fare parasysh. Ai do t bnte gjithka, madje edhe me mimin e sakrifikimit t rehatis s tij, gjumit
t tij dhe madje braktisjes s obligimeve tjera pr t prmbushur synimet e tij dhe pr tiu shmangur
shqetsimit q do t mund t rezultonte nga dshtimi. E gjith kjo sht nj gj e mir por parashtrohet
pyetja nse njerzit e till ndiejn t njjtn shkall nxitimi n raport me t vrtetn shum m t madhe se
duhet ti japin llogari Allahut? E vrteta sht se shumica e njerzve nuk e ndiejn ngase ata nuk e shohin
vdekjen dhe Ahiretin si t vrteta t pashmangshme, sipas tyre jeta q e jetojn ata sht shum m reale.
Mirpo n nj ajet Kuranor kohs s prcaktuar n Tok q ju sht dhn njerzve i referohet si
vijon:

Sikur Allahu ti dnonte njerzit sipas veprave q bjn, nuk do t mbetej n siprfaqen e Toks
asgj e gjall, por Ai i shtyn ata deri n afatin e caktuar dhe, kur tu vij afati i tyre, ata do ta din se
Allahu i mbikqyr mir robrit e Vet. (Sure Fatir: 45)

Kta njerz supozojn se kur ata bjn dika me t ciln Allahu nuk sht i knaqur ata do t
ndshkohen n at ast me reshje squfuri, por kur del se nuk sht kshtu ata e kuptojn kt si leje pr t
vazhduar me teprimet e tyre. Kjo form e palogjikshme e t menduarit mund t shihet te pjestart e
bashksive mosbesimtare t cilt kan jetuar n do koh gjat historis dhe mnyra e t gjykuarit e t cilve
prshkruhet nga Allahu n Kuran n kt mnyr:

...dhe thon me vete: Pse nuk na dnon Allahu pr kt q po flasim? Xhehenemi sht nj
dnim i mjaftueshm pr ata. N flakt e tij do t digjen. Eh, sa vendbanim i tmerrshm q sht ai!
(Sure Muxhadile: 8)
Kjo pikpamje e shtrembruar mbrohet nga shumica e njerzve t cilt nuk besojn dhe nga njerzit
besimi i t cilve sht vetm siprfaqsor. Kta njerz t cilt besojn se nuk do t ndshkohen pr veprimet
e tyre dhe t cilt pr kt arsye mendojn se jan tepr t menur, jan n fakt duke u trhequr gradualisht
drejt ndshkimit t tyre pa e kuptuar kt:

Ndrsa ata q i mohojn shpalljet Tona, dalngadal Ne do ti shpiem drejt shkatrrimit, pa e
kuptuar. (Sure Araf: 182)

Ngjashm me ndshkimet e hapta dhe t qarta t cilat Allahu i ka prmendur n Kuran, ndshkimet e
paperceptueshme dhe t fshehta mund ta zn nj person n befasi n do koh, madje derisa ende jeton n
Tok. Nj shembull i till sht rasti kur dikush i cili e ka zakon t shfaq qndrime apo sjellje morale t cilat
jan fyese pr Allahun, goditet befas nga nj smundje shkatrruese. Nuk sht nevoja t thuhet se kto t
kqija nuk kufizohen vetm n shqisat fizike; frika me t ciln Allahu do ta kaploj zemrn apo vetm
shqetsimi i mpreht, do t mjaftojn pr ta br ekzistencn e nj individi tepr t mundimshme. Prandaj
Allahu ka trhequr vmendjen n Kuran ndaj friks q sht nj lloj ndshkimi:

All-llahu sjell si shembull nj fshat (vendbanim) q ishte i sigurt dhe i qet, t cilit i vinte
furnizimi nga t gjitha ant me bollk, kurse ata (banort) i prbuzn t mirat e All-llahut. Ather
All-llahu, pr shkak t sjelljes s tyre, ua veshi petkun (ua ngjeshi) e uris dhe t friks. (Sure Nahl:
112)

Derisa sillet n nj mnyr me t ciln Allahu nuk sht i knaqur, asnj njeri nuk mund t jet kurr i
sigurt se fatkeqsia nuk i qndron pezull mbi kok, e gatshme ta godas n do moment. Nuk ka mbrojtje ndaj
asnjrit prej ndshkimeve t Allahut. Allahu na ka br me dije pr kt realitet n Kuran:

A jan t sigurt banort e ktyre qyteteve se nuk do tiu vij dnimi Yn natn, ndrkoh q
flen?! A jan t sigurt ata se nuk do tiu vij dnimi Yn ditn, ndrkoh q argtohen?! A jan t
sigurt ata nga t papriturat e Allahut? Vetm ata q jan t humbur nuk u friksohen t papriturave
t Allahut. (Sure Araf: 97-99)

I njjti paralajmrim prsritet n nj ajet tjetr:

Vall, a jeni t sigurt, q Ai nuk do tju fundos n tok ose, q nuk do t drgoj mbi ju stuhi
me rr, pa pasur mundsi q ju t gjeni dik, q tju mbroj? Apo jeni t sigurt, q Ai nuk do tju
kthej ju prsri (n det) e, q nuk do tju drgoj furtun e tju fundos pr shkak t mosbesimit tuaj,
pa pasur mundsi q t gjeni dik, q tju mbroj nga Ne? (Sure Isra: 68-69)

Nuk duhet harruar se njerzimi sht n gjendje vartsie dhe se ne jemi plotsisht t varur nga Allahu
pr do gj. Shqetsimet e sprovave dhe vshtirsive mund t ballafaqohen vetm duke u mbshtetur n
Allahun dhe duke marr forc prej Tij. Megjithat, ata t cilt nuk e pranojn realitetin e aftsis s tyre t
kufizuar dhe t cilt nuk i friksohen Allahut lihen q t prballen vetm me ndshkimet dhe fatkeqsit e
tyre, si me ato q shihen haptazi ashtu edhe me ato t fshehtat. Duke e pasur parasysh se natyra e njeriut nuk
posedon aftsin pr tiu br ball ktyre t kqijave, e vetmja rrug e sigurt dhe e suksesshme sht q ta
ken frikn e Allahut ashtu si din m s miri dhe ta jetojn nj jet t bazuar n mnyr t ndrgjegjshme n
vetdijen plot frik-respekt q frymzojn kto t vrteta.

Supozimi se vetm m t pabindurit
do ti nnshtrohen ndshkimit
Prkundr faktit se shumica e njerzve e din se pas vdekjes s tyre, Allahu do ti thrras ata pr t
dhn llogari pr mnyrn se si kan jetuar jett e tyre, dhe se pas ksaj dhnie t llogaris ata do t
drgohen ose n Xhenet ose n Zjarr, ata nuk prgatiten pr jetn e tyre n Ahiret. Edhe pse kta njerz
pohojn besimin e tyre n ekzistencn e Ahiretit, mnyra se si e jetojn jetn e tyre mezi dallon nga ajo e
jobesimtarve t hapt. Ve ksaj, ata nuk shfaqin as edhe shenjn m t vogl t turprimit pr kt.
Mnyra e t jetuarit e t dy grupeve sht, n t vrtet, identike pr nga pamja, qndrimet, sjellja,
synimet dhe ambiciet. I vetmi ndryshim n mes tyre sht se njri pohon t jet Musliman, ndrsa tjetri nuk
pohon nj gj t till. Prkundr gatishmris s grupit t par q t pohoj besimin e tyre n Kuran,
dshtimi i tyre pr t vepruar n prputhje me gjykimet e librit ata pohojn t besojn n at q nuk shkakton
tek ata fardo ndjenje shqetsimi apo bezdie.
Arsyeja pr gjendjen e tyre t mosprfilljes s qart deri te natyra haptas kundrthnse e gjendjes s
tyre sht pohimi i tyre i mtejm se zemrat e tyre jan t pastra dhe se ata askujt nuk i shkaktojn asnj
dm.
Qndrimi i tyre mbshtetet n besimin kategorik se ata kurr nuk do t drgohen n Zjarr, me fjal
tjera ata e konsiderojn vetveten si kandidat t sigurt pr pranim n Xhenet. Ajo q sht po ashtu
veanrisht interesante jan kriteret q ata kan sajuar pr t prcaktuar tipin e personit i cili do t hyj n
Zjarr dhe mendjemadhsia gjegjse me t ciln ata shpallin doknd tjetr si t prshtatshm pr Xhenet.
Sipas tyre, njerzit q e meritojn Zjarrin jan kriminelt dhe shkelsit e ligjit t cilt njeriu
prgjithsisht i sheh n televizion apo n gazeta si vrassit, hajnat, terroristt dhe t devijuarit e ndryshm t
cilt jan t vendosur q tu shkaktojn dm t tjerve. Ata t cilt jan ln jasht ksaj liste, personi i
rndomt, t cilt megjithat prbjn pjesn m t madhe t njerzimit, pandehin se t gjitha gjynahet e
tyre do t falen menjher.
Natyra e kritereve q ata vet kan zgjedhur sht ajo e cila ka shkaktuar supozimin se ata jan prej
banorve t Xhenetit, duke pasur parasysh se ata nuk kan kryer ndonj vrasje apo nuk kan vjedhur asgj
dhe se ata nuk jan terrorist. Pra pavarsisht nga pohimet e tyre se jan Mysliman, as gatishmria e tyre
pr t kryer t gjitha format e mkatit, as mosgatishmria e tyre pr t adhuruar, as mosgatishmria e tyre pr
t vepruar n prputhje me Kuranin dhe pr t jetuar jetn e tyre n siguri brenda kufijve t prcaktuar nga
Allahu, nuk nxit tek ata asnj ndjenj frike dhe nervozizmi. Arsyeja e thjesht pr kt sht supozimi i tyre
i gabuar se asnjra prej ktyre veprimeve apo lshimeve nuk prbn arsye t mjaftueshme pr tu drguar n
Zjarr.
Mirpo, ky sht nj gabim i tmerrshm, i cili mund ti trheq ata pr n humnerat e Zjarrit. Kta
njerz n emr t Islamit thirren n vlera dhe prioritete, t cilat jan shum t ndryshme prej atyre q
prmban Kurani. Me fjal tjera, shtjet mbi t cilat Allahu vendos rndsin m t madhe prfundojn,
sipas gjykimit mendjeleht t tyre, duke u konsideruar si shtje t paprfillshme. Kshtu, perspektivat e tyre
fetare t vet-shpikura ju ofrojn atyre nj mnyr t jets e cila sht n kundrshtim t plot me nj frik t
sinqert ndaj Allahut. N ajetin vijues Kuranor Allahu trheq vmendjen ndaj logjiks s shtrembruar t
ktyre njerzve:

Thuaj: Kush ju ushqen nga qielli dhe Toka? Kush mundson t dgjuarit dhe t parit? Kush
mund t nxjerr t gjalln nga e vdekura dhe t vdekurn nga e gjalla? Kush i drejton gjrat? Ata do
t thon Allahu. E ti (o Muhamed) thuaj: Ather, prse nuk e keni frik At? (Sure Junus: 31)

Kta njerz nuk mund tiu prmbahen urdhrave dhe ndalesave t fes s vrtet pr shkak t
prkushtimit t vendosur t tyre ndaj interpretimit t tyre t gjrave. Prandaj, ata vazhdojn t jetojn jett e
tyre nn ndjenjn e nj sigurie t rrejshme t shkaktuar nga keqkuptimi fatal se ata jan t prcaktuar pr
Xhenet; ata jan vetm duke e mashtruar vetveten. Mirpo, pa marr parasysh se deri n mas ata e
mashtrojn vetveten ndrgjegjja e tyre do ti prkujtoj ata gjithnj pr realitetin e vrtet. Kur prballen me
realitetet e Kuranit, atyre ju duket e pamundshme t pranojn se i kan shpenzuar kot jett e tyre n gjynahe
dhe gabime t rnda, ata refuzojn plotsisht t dgjojn cilindo q prpiqet tua qartsoj atyre kt gjendje.
Prandaj, pr t mos menduar pr kt, ata me vetdije largojn vmendjen e tyre duke u prqendruar n
shtje tjera. Me fjal tjera, kur t ndodh dika apo kur n mendjet e tyre deprton nj mendim q mund tju
shkaktoj frik apo shqetsim, ata menjher largojn vmendjen e tyre tjetrkund, duke preferuar t mbeten
n nj gjendje t nj sigurie joreale. Ata prpiqen t ndalojn mendimet pr Allahun, pr krcnimet e Tij
dhe ndshkimin e Tij, me fjal tjera, ata ekzistojn n nj gjendje t mohimit t vazhdueshm t realitetit t
gjendjes s vshtir t tyre: pamundsis pr tiu shmangur drejtsis s pashmangshme t Allahut. Pa marr
parasysh sa shum prpiqen, vendosmria e tyre e pamend pr tiu shmangur t vrtets nuk do ti shptoj
ata nga prfundimi i frikshm q i pret ata.

Ideja se Allahu do t na fal gjithsesi

Pas tyre, erdhi nj brezni e cila e trashgoi Librin (Teuratin), por duke marr gjrat e
pavlefshme t ksaj bote dhe duke thn: Do t na falet do gj! (Sure Araf: 169)

Si tregohet n kt ajet, prkundr faktit se nuk kan jetuar jetn si jan urdhruar prej Allahut,
njerzit pandehin se ata prapseprap do t falen. Pa dyshim, arsyeja kryesore pr kt supozim sht
paaftsia e tyre pr t kuptuar drejt vetit e Allahut dhe drejtsin e Tij pr arsye t mbshtetjes s tyre n
nj mnyr t gjykimit q mbshtetet pak ose aspak n Kuran. Edhe pse Allahu sht fals dhe do ti fal
veprat e gabuara t robrve t Tij, parakushti pr kt falje sht nnvizuar nga Allahu n Kuran si vijon:

Allahu sht pranues i pendimit vetm pr ata q bjn ndonj t keqe nga padituria dhe
pendohen shpejt. Pra, ktyre Allahu ua pranon pendimin. Allahu sht i Gjithdijshm dhe i Urt.
Nuk pranohet pendimi i atyre q vazhdimisht bjn t kqija e, kur u afrohet vdekja, ather thon:
Un tani me t vrtet po pendohem. As pr ata q vdesin duke qen jobesimtar. Pr kta, Ne kemi
prgatitur dnim t dhembshm. (Sure Nisa: 17-18)
Mirpo, ka t atill t cilt pasi q pandrprer kan qen t paralajmruar si haptazi ashtu edhe
fshehurazi, jan t vetdijshm pr t vrtetn dhe prapseprap mbeten larg friks ndaj Allahut dhe
kmbngulin n pohimin e tyre t shtrembruar se Allahu do ti fal ata prapseprap. Kjo form e
keqkuptimit sht nj shembull i qart i aftsis s Shejtanit pr ti orientuar dhe mashtruar njerzit. Ky
sht njra prej joshjeve t shumta t tij, e cila shpie drejt kryerjes s vazhdueshme t t gjitha formave t
veprave t gabuara dhe mashtrimeve. Ve ksaj, shpallja e Allahut se: Askush nuk sht i sigurt nga
ndshkimi i Zotit t tij (Sure Mearixh: 28), sht prov e qart se askujt nuk i garantohet falja n kt
mnyr.

Konsiderimi i vetvetes si njerz q e meritojn Xhenetin
Nuk ka asnj dyshim se t kuptuarit e shtrembruar t Kuranit do ti hap udh nj pikpamjeje t
ngjashme t shtrembruar pr Ahiretin. Prandaj, shumica e njerzve t padijshm ndajn besimin e
prbashkt se ata e meritojn Xhenetin. Shumica e ktyre njerzve nuk posedojn ndonj koncept pr
marrjen n pyetje pr veprat e tyre pas vdekjes. Sipas tyre, edhe po t ekzistonte nj mundsi e till ata
mendojn se do t hasnin n nj prfundim pozitiv, duke e mashtruar kshtu vetveten me nj ndjenj t
rrejshme sigurie.
Allahu ka dhn nj shembull n Kuran pr nj pronar t nj kopshti i cili ishte mendjemadh dhe
kishte besim n vetvete. Ai nuk i friksohej Allahut dhe ishte tejet i prishur pr shkak t pasuris s tij.
Prodhimet e shumta t kopshteve t tij si edhe bukuria e tyre shrbyen si baz pr krijimin e ktij vetbesimi.
Ndjenja e fuqis q buroi nga ky vetbesim e shtyri at t besoj se pronat e tij ishin t pashkatrrueshme dhe
t prhershme dhe ai prvetsoi nj qndrim t nj paturpsie t plot:

Pastaj hyri n kopshtin e vet dhe, duke qen i padrejt me vetveten, tha: Un nuk mendoj se
kjo do t shkatrrohet ndonjher dhe nuk mendoj se do t arrij ndonjher Ora (e Kiametit). Por,
edhe nse do t m kthejn te Zoti im, sigurisht q do t gjej nj vend m t mir se ky (kopsht)!
(Sure Kehf: 35-36)

Pronari i kopshtit shrben si shembull pr njerzit sot t cilt n thelb kan harruar Ahiretin dhe Ditn
e Gjykimit dhe t cilt i kan tejkaluar dhe nuk i kan respektuar kufijt e prcaktuar nga Allahu. Ve ksaj,
t ballafaquar me mundsin, ashtu si e kuptojn at, e mosekzistencs s prjetshme apo ndoshta t
moshyrjes n Zjarr dhe mosprballjes me ndshkimin e tij, ata e mashtrojn vetveten me iden se ata n fund
do t hyjn n Xhenet. Sjellja e atyre njerzve mentaliteti i cekt i t cilve u jap leje q ta mohojn Ditn e
Gjykimit kur atyre iu shkon pr shtati, dhe t cilt n t njjtn mnyr, arrijn t prfytyrojn vetveten si t
denj pr Xhenetit, sht nj tregues i qart se atyre u mungon vetdija me ndjenjn e friks s Allahut (lack
fearful aareness).

Pohimi i tyre se e duan Allahun
Nj arsye tjetr pse njerzit nuk i friksohen Allahut dhe nuk veprojn n mnyr t vmendshme
sht pohimi i tyre se ata e duan Allahun. Mirpo, dashuria e vrtet ndaj Allahut krkon respekt dhe largim
t vetvetes nga ato gjra q nuk i do m i dashuri, por ajo q sht interesante sht se kur e analizojm
mnyrn e jets s ktyre njerzve nuk mund t gjendet asnjra prej ktyre dshmive. Nj person i cili e do
sinqerisht Allahun do t jet mbi t gjitha tejet i ndjeshm ndaj kufijve t Allahut, do ti doj gjrat q Ai i
do dhe do t jet jashtzakonisht i kujdesshm pr ato gjra q Allahu nuk i do. N do element t jets s
tij, ai do t prpiqet ta knaq At duke demonstruar respektin e thell t tij, besimin dhe bindjen e tij me
prkushtim absolut. Mirpo, dikush i cili deklaron se e do Allahun prkundr faktit se jeton nj jet, e cila
tejkalon kufijt e Allahut, nuk mund t jet duke folur me sinqeritet. Kjo munges e sinqeritetit n mnyr t
pashmangshme do t trheq hakmarrje dhe nj ndshkim t ashpr.
Ajo q ka rndsi ktu sht se nj deklarim verbal i nj dashurie t ktill nuk sht asgj m shum
se nj ushtrim pr vetmashtrim dhe nj shfaqje e jashtme e vetbesimit t tepruar. Qndrime t tilla jan n
kundrshtim t plot me shpirtin dhe porosin e Kuranit.

Frika e bazuar n mosdije
Allahu sht i njoftuar mir me gjendjet e njerzve dhe me do shpres, lutje dhe mendim q kalon
npr mendjet e tyre. Duke qen kshtu, ajo q duhet br njeriu sht ti drejtohet Allahut me sinqeritet dhe
t krkoj miqsin e Tij. Nj frik e brendshme e sinqert lind nj gatishmri q do t siguroj nnshtrim
(bindje), do t inkurajoj nj gjendje t moralit pozitiv dhe prparimit drejt fitimit t dashuris s Allahut.
Mirpo, frika e njerzve t cilt nuk jetojn n pajtim me fen, ndryshon. Ndjenja e tyre e friks sht
e prkohshme. Kur ata sprovohen me nj situat t vshtir, ata e prkujtojn zemrimin e Allahut dhe iu
friksohen pasojave. Megjithat, ata kthehen n gjendjen e tyre t mparshme t mohimit posa Allahu ti
shptoj ata nga vshtirsia e tyre. Lidhur me kt shtje Kurani jap shembullin n vazhdim:

Ai ua mundson (njerzve) udhtimin npr tok dhe det. E, kur gjenden n anije q lundron
me ta me ern e prshtatshme e ata i gzohen ksaj, arrin nj stuhi dhe i sulmojn valt nga t gjitha
ant e mendojn se do ti vn posht, (ather) i luten Allahut sinqerisht, duke i premtuar besimin:
Nse na shpton nga kjo, me t vrtet, do t jemi mirnjohs. E kur Allahu i shpton ata, ata
prnjher pa kurrfar t drejte bjn turbullira n Tok. O njerz! Vrtet, padrejtsia q bni pr
tu knaqur n jetn e ksaj bote, vetm ju dmton. Pastaj ju do t ktheheni te Ne dhe Ne do tju
njoftojm pr at q keni punuar. (Sure Junus: 22-23)

Si shihet nga shembulli i lartprmendur frika e njerzve t till nuk do tju sjell dobi atyre. N
kundrshtim t plot me besimtart, ata nuk do t msojn dhe t bhen t vmendshm apo t mendojn mbi
kuptimin e ngjarjeve t tilla. Prandaj, Allahu na informon n Kuran se ata t cilt prjetojn ndjenjn e frik-
respektit do t bhen t vmendshm:

Asaj do tia vr veshin ai q (i) friksohet (Allahut), e do ti shmanget vetm m i keqi, (Sure
Ala: 10-11)

Ktu ne shohim se njerzit e pasinqert q prmenden n ajetet e msiprme jan nga ky grup i dyt i
njerzve. Kjo sht pr arsye se ata nuk posedojn nj ndjenj t nj frike t thell t brendshme ndaj
Allahut. Ndodhit me t cilat ata prballen nuk do ti udhzojn ata drejt rrugs s drejt. Allahu na ka br
me dije n Kuran pr sjelljen e ktyre njerzve n nj numr t madh t ajeteve. Pr shembull:
Thuaj: E kujt sht Toka dhe gjithka q gjendet n t, nse e dini? Ata do t thon: T
Allahut! E ti thuaju: Vall, a nuk po ia vini veshin? Thuaj: Kush sht Zoti i shtat qiejve dhe
Zoti i Fronit Madhshtor? Ata do t thon: Allahu! E ti thuaju: Vall, a nuk keni frik ju?
Thuaj: Kush sht Ai q ka n dor pushtetin mbi do gj, i Cili mbron, por prej Tij nuk mund t
mbrohet askush, nse e dini? Ata thon: Allahu. E ti thuaju: Ather, prse magjepseni?! Ja! Ne
ua kemi zbuluar atyre t Vrtetn, por ata jan gnjeshtar. (Sure Muminun: 84-90)









FAR VLERA MORALE POSEDON NJ PERSON
I CILI NUK I FRIKSOHET ALLAHUT


Cilsia e drejtsis sht e arritshme vetm duke i friksuar Allahut dhe duke iu prmbajtur plotsisht
urdhrave t Tij. Q nj person t posedoj dhe t ruaj nj karakter t drejt, nevojitet nj dashuri e fort ndaj
Allahut e shoqruar me nj frik t thell ndaj Allahut. Sa i prket friks s Allahut ashtu si e meriton Ai,
kjo sht br e mundshme vetm duke prkujtuar dhe duke menduar vazhdimisht pr madhshtin, lavdin
dhe fisnikrin e Allahut, pozitn e Tij t lart, dijenin dhe pushtetin e pafund dhe sovranitetin e Tij t
pakufizuar dhe t pakushtzuar mbi t gjith robrit e Tij, si edhe duke pasur nj besim t plot n premtimet
dhe krcnimet e Allahut, Ditn e Gjykimit dhe fuqin e sprovave t rnda t tij dhe ndshkimin e frikshm
dhe t amshueshm. Ky besim do t hap udh pr nj frik t prforcuar ndaj Allahut. Kjo frik do t
siguroj po ashtu q qndrimi i njeriut, sjellja, lvizjet dhe bisedat e njeriut t jen n pajtim dhe n harmoni
me standardet morale me t cilat sht i knaqur Allahu. Nj person i cili i friksohet Allahut do t jet n
nj gjendje t vazhdueshme t vigjilencs kur bhet fjal pr mbrojtjen e kufijve t Tij.
Sa u prket njerzve t cilt nuk i friksohen Allahut, ata jan n gjendje t shfaqin do lloj qndrimi,
pavarsisht prej paknaqsis s Allahut. Dikush q ka harruar se do ti jap llogari Allahut nuk ka nevoj apo
arsye t jet i sinqert, tu shrbej t tjerve, t jet i drejt dhe i ndershm, shkurt, t shfaq sjellje t mir
morale. Ata jan t motivuar vetm nga ambicia individuale dhe prfitimi personal. Ata e konsiderojn si t
pavend tu bjn mir t tjerve.
Nuk ka asgj q kta njerz nuk do t bnin pr t prfituar vet. Pr shkak t paaftsis s tyre pr t
njohur fuqin e Allahut, mundsia e ndshkimit t Allahut nuk shrben si nj nxitje pr t prmirsuar
mnyrn e tyre t jets. Pasi q ata nuk posedojn frikn ndaj Allahut apo ndshkimit t Tij, ata nuk iu
prmbahen asnj kufizimi, ata shprfillin ndalesat e Allahut, duke shfaqur nj sjellje shtypse ndaj njerzve
dhe duke ia tepruar n do gj negative. Pasi q ata nuk mendojn pr fuqin Allahut dhe aftsin e Tij pr
tu hakmarr, ata shkelin kufijt e Allahut pa menduar fare.
Kto jan arsyet pse ata njerz t cilt nuk i friksohen Allahut nuk i ndalon asgj pr brjen e do
lloji t mundshm t mkatit dhe degradimit moral. Ata nuk i prmbahen fes s Allahut dhe prmes sjelljes
s tyre shtypse, ata ndalojn njerzit e tjer nga feja; ata nuk mund t durojn t shohin zbatimin e
standardeve dhe moralit fetar. Padyshim, shtypja e praktikuar prej ktyre njerzve do t marr prgjigjen e
merituar n Ahiret. Allahu na bn me dije n Kuran pr kta njerz dhe pr fundin e tyre:

Me t vrtet, ata q kan mohuar dhe kan larguar njerzit nga rruga e Allahut, ata kan
humbur larg prej udhs s drejt. Ata q nuk besojn dhe bjn padrejtsi, Allahu nuk i fal, as nuk do
ti udhzoj n kurrfar rruge, prvese drejt rrugs s Xhehenemit, ku do t qndrojn
prgjithmon. Dhe kjo pr Allahun sht e leht. (Sure Nisa: 167-169)

M posht, do t analizojm tiparet dalluese dhe veorit e shtrembruara t keqbrsve t cilt nuk
posedojn frikn e Allahut t prmendura n Kuran.
Ngjashmria e tyre me Shejtanin
Ata njerz t cilt, prkundr t qenit plotsisht t vetdijshm pr ekzistencn dhe fuqin e Allahut,
nuk sillen n nj mnyr e cila knaq Allahun, dhe t cilt n t vrtet nuk i friksohen Atij, ndajn disa
tipare t prbashkta me Shejtanin. Njerzit t cilt jan pandrprer nn kshilln dhe ndikimin e Shejtanit
jan pothuajse t gatshm t ndajn nj mentalitet dhe frym t ngjashme. Treguesi m i qart i ksaj
ngjashmrie sht gjendja e tyre e mohimit t verbr. Domethn, ata automatikisht shfaqin reagime
(reactions) t shtrembruara dhe t ekuilibruara dhe qndrime q jan t dmshme pr ta, n vend se t
pranojn at q sht e qart dhe t sillen n pajtim me t. Shembulli m i mir i sjelljes s tyre t
shtrembruar shihet n qndrimin sfidues t Shejtanit ndaj Allahut. Kjo ndodhi rrfehet n Kuran si
shembull pr tr njerzimin.
Allahu krijoi engjjt dhe xhindet prpara se t krijoi Ademin (as), njeriun dhe profetin e par. Ata
pandrprer lvdonin dhe madhronin Allahun. Pastaj, Allahu krijoi Ademin (as) dhe urdhroi engjjt t
bien n sexhde prpara tij. Engjjt iu bindn urdhrit t Allahut me dshir dhe rran n sexhde para Ademit
(as). Mirpo, Shejtani (Iblisi), i cili ishte i pranishm me engjjt, edhe pse ishte njri prej xhindeve, ngriti
krye kundr urdhrit t Allahut dhe u b i pabindur ndaj Tij. Kjo pr arsye se Shejtani besoi se ishte shum
m superior se Profeti Adem (as). Kurani rrfen:

Zoti tha: O Iblis, t pengoi ty q t mos pruleshe n sexhde para atij q e kam krijuar Vet
me duart e Mia? A mos u bre mendjemadh apo mendon se je nga t lartt? (Sure Sad: 75)

N ka Shejtani prgjigjet:

...Un jam m i mir se ai. Mua m ke krijuar prej zjarrit, kurse at prej balte. (Sure Sad: 76)

Mosbindja e paturpshme e Shejtanit ndaj urdhrit t Allahut rezultoi me mallkimin dhe dnimin e tij
me ndshkimet e prjetshme t Xhehenemit. Pa dyshim, mosbindja e Shejtanit buron nga nj gjendje e
pakuptimt e mospajtimit shpirtror. Ai personalisht ka qen dshmitar i ekzistencs s Allahut. Me t
vrtet, ai foli drejtprdrejt me Allahun. Ai kishte dijeni t padyshimt pr vetit e Allahut, fuqin e Tij dhe
ndshkimin e prjetshm t Xhehenemit.
Ngjashmria e uditshme n mes t Shejtanit dhe gjith atyre t cilt i shmangen vetdijes q
frymzon frik-respekt ndaj Allahut buron brenda tyre. T kesh dijeni t qart pr ekzistencn e Allahut dhe
prapseprap t arrish ta mohosh At dhe t ngresh krye kundr autoritetit t Tij, paraqet nj veori vrtet t
habitshme. Duke e pasur parasysh diturin e drejtprdrejt dhe t padyshimt t Shejtanit, njeriu do t priste
q ai t kishte shkalln m t lart t besimit dhe friks ndaj Allahut. Gjithashtu, njeriu do t priste q ai t
ket edhe nj nivel t vetdijes s vazhdueshme q i prshtatet ksaj diturie, duke frymzuar kshtu respekt
dhe bindje t pashembullt ndaj Allahut. N vend t ksaj, Shejtani shfaq nj paturpsi dhe guxim t
shmtuar.
N ajetin m posht Kurani prshkruan gjendjen e ktyre njerzve:

Thuaj: Kush ju ushqen nga qielli dhe Toka? Kush mundson t dgjuarit dhe t parit? Kush
mund t nxjerr t gjalln nga e vdekura dhe t vdekurn nga e gjalla? Kush i drejton gjrat? Ata do
t thon Allahu. E ti (o Muhamed) thuaj: Ather, prse nuk e keni frik At? (Sure Junus: 31)
Nj tjetr ajet zbulon gjendjen e tyre shpirtrore dhe mungesn e vetdijes si vijon:

Mohuesit i shmbllejn kafshve, t cilat, kur i thrret dikush, dgjojn vetm thirrje e z, por
skuptojn asgj. Ata jan t shurdhr, memec dhe t verbr e nuk kuptojn asgj. (Sure Bekare:
171)

Nj shtje tjetr q kta njerz e mohojn pa menduar fare sht ringjallja. Pr nj person i cili e di se
u krijua nga asgjja dhe e di me siguri se n fund do t vdes, t pyes se si do t ringjallet, sht pa asnj
dyshim, nj gj hutuese dhe e habitshme. Kurani i referohet Dits s Ringjalljes dhe prshkruan reagimin
mosbesues t njerzve t cilt e mohojn at:

Nse ti (Muhamed) uditesh nga idhujtart, jan vrtet t uditshme fjalt e tyre: Vall, pasi t
bhemi dh, do t krijohemi vrtet prsri?! Kta jan ata q nuk besojn n Zotin e tyre dhe n
qafat e t cilve do t ket vargonj; kta jan banort e Xhehenemit, n t cilin do t qndrojn
prher (Sure Rrad: 5)

Krenaria dhe mendjemadhsia e tyre

Kur atij i thuhet Kije frik Allahun!, ai mburret dhe bn m shum t kqija. Atij i mjafton
Xhehenemi. Eh, sa vendbanim i keq sht ai vend! (Sure Bekare: 206)

Veoria m e dallueshme e atyre t cilt nuk i friksohen Allahut sht gjendja e tyre e nj krenarie
dhe mendjemadhsie t pakuptim. Ajo q qndron pas ksaj sht personi q e sheh veten si t pavarur nga
Allahu dhe q ia vesh vetvetes vetit t cilat i takojn vetm Allahut. Kjo sht nj gj krejtsisht absurde,
pasi q njerzimi sht i dobt dhe ka shum t meta. Pa marr parasysh se sa t lart dhe t fuqishm mund ta
konsideroj ai vetveten, n fund do t lodhet, do t ket uri, do t ket etje, do ta marr gjumi, do t vuaj nga
dhimbja e koks apo smundje tjera, trupi i tij do t degjenerohet duke u plakur dhe n fund ai do t vdes dhe
trupi i tij do t shprbhet.
Nuk sht e mundshme q njerzit t bhen mendjemdhenj dhe t sigurt n vetvete pr sa koh q
jan t vetdijshm se sht Allahu i Cili krijoi do gj nga asgjja, dhe i Cili na ka dhn t gjitha
karakteristikat dhe potencialin q posedojm dhe se Ai sht i aft t marr mbrapsht gjithka q na ka
dhuruar kurdo q Ai t dshiroj, dhe se t gjitha gjallesat jan t prkohshme dhe vetm ekzistenca e Tij
sht e prjetshme. Mirpo, vetm ata t cilt i harrojn t metat e tyre dhe intelektet e degjeneruara t t
cilve dshtojn ti kuptojn kto shtje do t merrnin guximin t jen aq guximtar. Ky ishte rasti me
Karunin, sjelljen e t cilit e prshkruan Allahu n Kuran si nj shembull pr mbar njerzimin.
Arsyeja q qndron pas kryelartsis s Karunit dhe paaftsis s tij pr tiu friksuar Allahut, ishte
pasuria e tij. Ai kishte harruar se e gjith pasuria i takon Allahut dhe po t dshironte Ai do t mund t
rimerrte kt pasuri. N vend t ksaj, ai parafytyroi se kto thesare ishin fituar nga ai vet si rezultat i
aftsive t veta.

Me t vrtet, Karuni ka qen nga populli i Musait, por i shtypte ata. Ne i patm dhn atij aq
thesare, saq elsat e tyre vshtir se do t mund ti mbante nj grup njerzish t fuqishm. Njerzit e
popullit t tij i than: Mos u ngazlle me pasurin q ke, sepse Allahu nuk i do ata q ngazllehen!
Por prpiqu me at q t ka dhn Allahu t fitosh jetn e bots s ardhshme, duke mos harruar
pjesn tnde n kt bot. Bju mir t tjerve, ashtu si t ka br mir ty Allahu. Mos krko
ngatrresa n Tok, sepse Allahu nuk i do ngatrrestart. Ai tha: Kjo m sht dhn vetm prej
dituris sime. Vall, a nuk e dinte ai, se Allahu kishte zhdukur para tij shum brezni, q kishin qen
m t fuqishm dhe q kishin grumbulluar m shum pasuri se ai? Por keqbrsit nuk do t pyeten
pr gjynahet e tyre. (Sure Kasas: 76-78)

Si shpagim pr kt sjellje, Karuni u ndshkua ndrsa ishte n Tok pr t shrbyer si shembull pr
njerzit q kan mendim t njjt. Po t posedonte ai, si pohonte, fuqi dhe pushtet t pakrahasueshm, ai
padyshim do t kishte shptuar veten e tij nga ky ndshkim. Mirpo, as dijenia e tij, as pasurit e tij,
bashksia ku ai jetonte apo respekti q ai gzonte nuk ishin n gjendje q ta shptojn at nga ndshkimi i
Allahut.

Ne bm q Karunin dhe shtpin e tij ti glltiste toka dhe askush nuk arriti q ta mbronte nga
dnimi i Allahut, madje as ai vet nuk mund ta mbronte veten. T nesrmen, ata q m par
dshironin t kishin qen n vend t tij, thoshin: sht shum e qart se Allahu sht Ai q i jep
bollk dhe ia pakson kujt t doj prej robrve t Tij. Sikur Allahu t mos kishte mshir pr ne, me
t vrtet q do t na kishte br t na glltiste toka. Ububu! sht shum e qart se mohuesit nuk
kan shptim! (Sure Kasas: 81-82)

Vdekja tragjike e Karunit prbn nj shembull t hapur dhe t qart pr ata t cilt nuk posedojn
kurrfar frike ndaj Allahut dhe t cilt jan hutuar nga mendjemadhsia. Mirpo n Ahiret, sht rezervuar
nj vend i kndshm pr ata njerz t sinqert t cilt nuk jan kryelart:

Sa pr shtpin e bots tjetr, Ne do ta caktojm at pr ata q nuk krkojn as madhshti e as
ngatrresa n Tok. Prfundimi (i mir) sht pr ata q ruhen nga t kqijat. (Sure Kasas: 83)

Lakmia dhe agresiviteti i tyre
Mendjemadhsia e ktyre njerzve t cilve u mungon plotsisht frika e Allahut ushqehet dhe mbahet
gjall prej tyre deri n at mas sa ata prfytyrojn se gjithka sht e tyre pr t marr. Pr kt arsye, ata
kan zili privilegjet e njerzve t tjer. Si shembull t ktij qndrimi Kurani rrfen ndodhin e dy djemve t
Profetit Adem (as):

Lexoju (o Muhamed) saktsisht ngjarjen e dy bijve t Ademit, kur ata bn nga nj kurban,
njrit iu pranua, kurse tjetrit jo. Njri i tha tjetrit: Ty gjithsesi do t t vras. Tjetri tha: Allahu
pranon vetm prej t devotshmit. Nse ti ngre dor t m vrassh mua, un nuk do ta ngre dorn q t
vras, sepse, n t vrtet, un i friksohem Allahut, Zotit t gjithsis. Un paraplqej t marrsh
barrn e gjynahut tim dhe t gjynahut tnd e kshtu t bhesh ndr banort e zjarrit. Ky sht
ndshkimi i keqbrsve. Vetja e tij e nxiti n vrasjen e t vllait dhe e vrau. Kshtu, ai u b nga t
humburit. (Sure Maide: 27-30)

Nj person i cili i friksohet Allahut do t ishte i kujdesshm dhe do t ruhej prej epsheve t tij t
brendshme. Prve ksaj, nuk ekziston asnj frik e cila krkon ndryshim t thell t vet karakterit t njeriut
n mnyr pozitive. Vllai i cili nuk iu friksua Allahut iu dorzua epsheve t shfrenuara t unit t tij. Si
rezultat i xhelozis dhe zemrimit pr faktin se sakrifica e tij nuk u pranua dhe ndjenjs s rivalitetit q ai
ndjeu ndaj vllait t tij, ai prfundoi duke iu krcnuar pr ta vrar dhe pastaj zbatoi kt krcnim. Ky rast
shrben si paralajmrim se sa e rrezikshme mund t jet tia kthesh shpinn friks s Allahut dhe ti
dorzohesh nxitjeve t epshit.
Nj njeri i cili nuk i friksohet Allahut nuk do t hezitoj, kur ndjehet personalisht i fyer, tju shkaktoj
si dm fizik ashtu edhe shpirtror atyre t cilt e kan fyer at. N t njjtn koh xhelozia sht njra prej
tipareve dalluese themelore t Shejtanit. Kur Shejtani u dbua nga prania e Allahut, ai shfaqi gjith urrejtjen
dhe xhelozin q ndiente ndaj Profetit Adem (as) dhe premtoi se me gjith fuqin e tij do t trhiqte n
Xhehenem t gjith pasardhsit e ardhshm t tij. Megjithat, ky premtim vlen vetm pr shokt dhe
prkrahsit e Shejtanit. Mirpo, pr ata besimtar t cilt i friksohen Allahut dhe t cilt jan t
ndrgjegjshm pr veprimet e tyre, kjo nuk do t ket asnj ndikim fardo qoft.

Pavarsia e tyre
T jesh i pavarur domethn se njeriu nuk ka nevoj pr fardo qoft, se njeriu sht pa dobsi apo
mangsi dhe se njeriu nuk mban prgjegjsi ndaj askujt. Kto veti i takojn vetm Allahut. Qeniet njerzore
dhe krijesat tjera t gjalla jan n thelb t dobta dhe vazhdimisht kan nevoja. Ata jan subjekt i qllimeve
t Allahut n kt krijim dhe n do moment jan krejtsisht t varur prej Tij pr jetes dhe furnizim.
Mirpo, si e kemi theksuar m lart, njerzit t cilt nuk i friksohen Allahut jan t verbuar prej vet
paaftsis s tyre pr shkak t mendjeve t mbyllura dhe menuris s degjeneruar t tyre. Atyre kurr sdo
tiu shkonte n mendje se mund t jen t mangt ose me t meta. Ve ksaj, pasi q jan absolutisht t
sigurt n veten e tyre, ata nuk hezitojn dhe nuk jan kurr t shqetsuar pr kryerjen e veprave t kqija.
Allahu i referohet ksaj gjendjeje shpirtrore n Kuran si t jesh i shfrenuar.

Por vrtet q njeriu shkel do cak, kur mendon se sht i vetmjaftueshm. (Sure Alak: 6-7)

Kta njerz jo vetm q e konsiderojn vetveten si trsisht t pavarur, ata po ashtu e konsiderojn
vetveten si t liruar nga pasojat shkatrrimtare t veprimeve t tyre. Pr kt arsye, ata kmbngulin n
guximin e tyre t pamatur. Sa m e madhe q sht bujaria e Allahut ndaj tyre, aq m t shkujdesur bhen
ata. Ata nuk e kuptojn se Allahu sht vetm duke i vn n sprov, ashtu q sa m shum q ata t
vazhdojn n shfreninw e tyre, aq m i madh do t jet ndshkimi t cilit ata do ti nnshtrohen n
Xhehenem.

Mos u josh (o Muhamed) nga pasuria dhe fmijt e tyre, sepse nprmjet tyre Allahu krkon ti
ndshkoj ata n kt jet, n mnyr q tu dal shpirti duke qen jobesimtar. (Sure Teube: 85)

Pasi q nuk jan t vetdijshm pr kt t vrtet, ata keqkuptojn mundsit dhe burimet q Allahu
ka lejuar ti gzojn ata si mbrojtje prej ndshkimit t Tij. Pr shembull, ata mendojn se nj makin e fort
dhe luksoze do ta mbroj at prej aksidenteve, lndimit apo madje edhe prej vdekjes. Ata mendojn se nj
ndrtes e sigurt dhe e fort do ti mbroj ata prej trmeteve, katastrofave apo sulmeve. Natyrisht, nj person
mund t zgjedh t jetoj n nj ndrtes t sigurt si nj mas paraprake, mirpo, madje edhe ndrtesa m e
sigurt e bots do t bhet pluhur e hi kur t vjen koha.
Kta njerz mendojn po ashtu se ndrmarrja e do hapi parandalues q mund t merret me mend
lidhur me shndetin dhe ekzistencn e tyre fizike do ti bjn ata rezistent ndaj vuajtjes. Mirpo, kjo sht
nj prpjekje absolutisht e pambarim. Madje edhe nj virus i vetm mjafton pr t bartur ndshkimin e
Allahut te kta njerz. Gjithashtu, shprthimi i enws m t vogl t gjakut n tru do t mund t ishte fillimi i
ndshkimit t prjetshm q do t psojn kta njerz. Asnj njeri tjetr dhe asnj fuqi tjetr smund ta
mbroj dikend prej ndshkimit t Allahut. Allahu shpall n Kuran: ...Hani nga ushqimet e shijshme e t
lejuara me t cilat ju kemi furnizuar dhe mos e kaprceni kufirin, prndryshe do tju zr zemrimi
Im. Ai, t cilin e z zemrimi Im, sht i humbur! (Sure Ta Ha: 81)
Ata t cilt nuk kan frikn e Allahut nuk e pranojn madje as pashmangshmrin e vdekjes. Pr kta
njerz, vdekja e nj t riu t afrt me ta, apo madje vdekja e papritur e personave t rndsishm apo
njerzve q jan t njohur pr publikun, shikohet si nj gj tronditse dhe e pakuptim. T shohsh nj person
m par t shndosh dhe t fuqishm t bhet i panjohshm vjen si nj goditje e rnd pr njerzit t cilt
do t paraplqenin t harrojn vdekjen.
Gjithashtu, pr ta t shohin nj shok me t cilin ata mund t ken qen bashk disa dit m par, t
gjetur skaj rrugs n nj gjendje q smund ta njohin, q e ka goditur vetura dhe pastaj tju duhet t jen
dshmitar kur kt trup e fusin n nj thes t zi kufomash, t mbyllur q nga koka e deri te kmbt, do tju
sjell ndrmend shum gjra q ata mundohen ti harrojn. T shohin dik t moshs, mnyrs s jets dhe
mentalitetit t tyre, t shtrir n rrug me kufomn e rrethuar nga nj turm njerzish, do t mbushte zemrat e
tyre me ndrgjegjsimin e frikshm se jan trsisht t paprgatitur pr vdekjen e tyre dhe pr Ahiretin. Disa
dit m hert ata do t ken qen duke u krekosur me veshjen e modelistit t tyre dhe duke ndjekur
ambiciet e tyre profesionale, duke pohuar q nuk kan aspak koh pr fe dhe duke br shaka pr Ahiretin.
Krejt papritur, t ballafaquar me pamjen e shokut t dikurshm, ata e gjejn veten n njw gjendje krejtsisht
tjetr shpirtrore. Personeli i emergjencs do t mbledh xhamat e thyer q kan rn n tok pr ti hedhur,
kpuct e tij t dmtuara dhe rrobat moderne q kishte veshur. Trupi i tij nj koh krenar do t drgohet
menjher n morgun e spitalit pr t parandaluar kalbjen e tij dhe do t lihet aty me kufomat tjera. Ajo q
dikur ishte nj qenie njerzore do t mbshtillet n nj plhur t bardh dhe brenda disa ditve do t
vendoset n nj grop n dhe.
Mirpo, pr shumicn prej tyre kjo frik do t jet jet-shkurt. Brenda nj periudhe t shkurt ata do ti
kthehen mendsis s mparshme t tyre, duke e konsideruar vdekjen si dika q ndikon n donjrin prve
n ata vet. Prkundr asaj se shohin njerzit rreth tyre duke vdekur, prkundr dijenis se i pret Ahireti,
prkundr plakjes s trupave t tyre dhe afrimit gradual drejt fundit, ata nuk i friksohen Allahut dhe kshtu
refuzojn plotsisht t mendojn pr vdekjen. Pr kt arsye, n vend se t prdorin sadopak nga ajo pak
koh q mund tju ket mbetur pr t ndryshuar mnyrn e tyre t jets dhe ti nnshtrohen udhzimit t
Allahut, ata zgjedhin t ndjekin nj nivel gjithmon n rritje t pakujdesis.

Jett prplot frika dhe shqetsime
Pr njerzit t cilt nuk i besojn apo nuk i friksohen Allahut e gjith bota prbhet prej kaosit dhe
rastsive. Ata mendojn se do gj ndodh rastsisht dhe se ngjarjet q ndodhin rreth tyre ndodhin pa kuptim
apo arsye. N rrethana t tilla sht e pamundshme t prjetohet fardo ndjenje e qndrueshme e paqes dhe
qetsis s vrtet, pasi q n do moment ata do t mund t prballen me ndonj fatkeqsi arbitrare. Ai ka
shqetsime dhe frika t pafund lidhur me t ardhmen. Pr shembull, ai do t mund t smurej nga nj
smundje e papritur, t humb tr pasurin e tij apo mbase nj gjm e papritur do t mund ti ndodhte atij
apo njerzve t dashur t tij. Pasi q ai supozon se t gjitha ngjarjet si kto ndodhin me apo pa dashje, ai
kurr nuk ndjehet i lir nga shqetsimi dhe frika pr mundsin q ato ti ndodhin atij. Dhe pr m tepr,
gjendja bhet edhe m e keqe pr arsye t njohuris s e gjith kjo pun sht trsisht jasht kontrollit t tij,
duke e ln at me nj ndjenj t rritur t pafuqis dhe dshprimit.
Vetm dikush i cili i friksohet Allahut nuk do tju nnshtrohet ktyre llojeve t friks. Frika e Allahut
dhe besimi n T largon t gjith kto frika tjera. T kesh dijeni se Allahu sht Zotruesi dhe Krijuesi i do
gjje dhe se asnj ngjarje nuk ndodh vese nn kontrollin dhe largpamsin hyjnore t Allahut, duke e ditur
se Allahu do ti mbroj dhe do t kujdeset pr ata t cilt kan besim n T, udhzon n lirimin nga do lloj
frike dhe nevoje t rrejshme. Kurani shpall:

All-llahu solli nj shembull: Nj njeri (rob) n posedimin e t cilit ishin ortak pa marrveshje
mes vete dhe njri (rob) q sht thjesht n posedimin e nj njeriu. A jan ata t dy t nj lloji (t nj
gjendjeje)? Lavdrimi i takon vetm All-llahut, por shumica e tyre, nuk e din. (Sure Zumer: 29)

Njerzit t cilt nuk besojn n Allahun dhe t cilt si pasoj nuk i friksohen Atij, do t prjetojn nj
mori frikash t ndryshme n raport me gjrat tjera dhe njerzit tjer. Ata kurr nuk mendojn pr t qenit
prgjegjs ndaj Allahut pr veprimet e tyre por jan shum t vetdijshm pr prgjegjsin e tyre ndaj
eprorve t tyre n pun, bashkshorteve t tyre, nnave t tyre, etrve t tyre dhe shum njerzve tjer t
till.
Kur ndjenja e friks, e cila duhet ti drejtohet vetm Allahut, i drejtohet krijimit t Tij n vend t Tij, i
ul individt n fjal n nj pozit t padenj pasi q e vetmja qenie e cila vrtet e meriton ti friksohemi
sht Allahu. Ai sht zotruesi i gjith fuqis dhe pushtetit dhe do gj i nnshtrohet vullnetit dhe kontrollit
t Tij. Asgj nuk vjen n jet prve se me vullnetin dhe dijen e Tij. Pa plqimin e Tij, asgj smund ti
shkaktoj dm askujt. Andaj, nuk ekziston asnj qenie tjetr q duhet ti friksohemi prve Allahut.
Si vrejtm m hert, njerzit t cilt iu friksohen njerzve t tjer e jo Allahut veprojn ashtu sepse
i konsiderojnw ata si posedues t fuqis dhe pushtetit q sht i pavarur nga Allahu. Ata e bjn gabimin e
tmerrshm t refuzimit t Allahut dhe krkimit ndihm nga krijimi i Tij n vend t Tij. Si rezultat, ata jo
vetm q nuk pranojn ndihmn q e krkojn, por gjith jett e tyre dmtohen nga ekspozimi i dmshm
ndaj padituris, kokwfortwsisw dhe t metave tjera njerzore t atyre n t cilt jan mbshtetur ata, q ata
kan paraplqyer para Allahut.
Allahu ka urdhruar ata t cilt besojn q tmos iu friksohen njerzve tjer por ti friksohen vetm
Atij:

...Prandaj, mos kini frik nga njerzit, por kini frik vetm prej Meje! Dhe mos i ndrroni Fjalt
e Mia me ndonj vler t vogl! Kushdo q nuk gjykon sipas asaj q ka shpallur Allahu, ai sht
mohues i vrtet. (Sure Maide: 44)

...por atyre mos iu friksoni, friksohuni vetm prej Meje -, q t plotsoj mirsin Time ndaj
jush dhe q ju t shkoni n udh t drejt. (Sure Bekare: 150)

Pandershmria dhe mosmirnjohja e tyre
Ka shum shembuj n Kuran t mosfalnderimit t atyre t cilt nuk i friksohen Allahut. Mirpo,
mbase ai q flet m s shumti ka t bj me t bijt e Izraelit dhe pandershmrin dhe mosmirnjohjen e tyre
ndaj Allahut dhe t drguarve t Tij.
Bijve t Izraelit iu dhuruan t mira q nuk iu dhuruan asnjher m par asnj populli tjetr. Atyre iu
demonstruan mrekulli t panumrta dhe prkundr faktit se profett doln nga mesi i tyre, ata mbetn faktor
t pabindur t cilt nuk u prekn nga asnjra prej tyre. Profeti Musa (Mojsiu) (as) me durim u prpoq ti
msoj ata, por ata nuk e arritn bindjen e vrtet ndaj Allahut dhe besimit t vrtet. Kur ata u bn
dshmitar t zemrimit t Allahut, ata krkuan faljen e Tij dhe kur zemrimi i Tij u hoq, ata iu kthyen
keqbrjes s tyre, duke prvetsuar madje zota tjer pos Tij. Ndrsa profett e tyre ishin t prfshir n
luftra t vshtira me jobesimtart, dyfytyrshit nga mesi i bijve t Izraelit ishin m t interesuar q t
sigurojn prparsi pr veten e tyre dhe prfitime personale dhe kurr nuk ishin me t vrtet t sinqert n
prmbushjen e obligimeve t tyre ndaj Allahut dhe fes s Tij.
Duke shfaqur mosmirnjohje t plot, ata braktisn profetin e tyre, Musain (as), duke e ln at vetm
n fazn m kritike t lufts s tij, duke u prqendruar n vend t ksaj n mirqenien dhe mjetet e tyre t
jetess. Pastaj, sikur kjo t mos mjaftonte, ata shfaqn po ashtu qndrimin m t turpshm dhe m jo-
falnderues ndaj tij.

Ata than: O Musa! Kurrsesi nuk do t hyjm atje, derisa aty t gjenden ata. Kshtu q shko ti
dhe Zoti yt e luftoni, se ne do t rrim ktu. (Sure Maide: 24)

Nga kjo mund t shihet qart se njerz t till sikur kta nuk posedojn frikn e Allahut, prandaj, kur
ata prballen me fardo q bie ndesh me interesat e tyre ata menjher bhen t pabindur. Prkundr
mbrojtjes q ata pranuan nga Allahu dhe t drguarit e Tij kundr tiranis s armikut t tyre m t vrazhd,
Faraonit t Egjiptit, pavarsisht nga t mirat e panumrta dhe thirrjet e vazhdueshme n besim dhe shptim t
prjetshm, e gjith kjo u harrua pr nj ast.
PASOJAT Q VUAJN ATA T CILT
NUK I FRIKSOHEN ALLAHUT


Pasojat q prjetojn n Tok
Allahu do ti bj ata njerz t cilt nuk i friksohen Atij dhe t cilt nuk jan t vmendshm ndaj Tij
t prjetojn si vuajtje fizike ashtu edhe shpirtrore n kt dynja. N realitet jett e tyre do t shndrrohen
n nj varg t gjat fatkeqsish fizike dhe emocionale.
Pavarsisht nga t gjitha veprat e kqija t tyre disa prej tyre e lejojn vetveten t mashtrohen nga fakti
se ata mund t ken qen t bekuar me dhunti t tilla si pasuria apo pamja e bukur. Andaj ata kmbngulin
n mos-prmbajtjen e tyre, duke e mashtruar vetveten se gjrat nuk mund t ishin m mir. Mirpo, ata nuk
jan t vetdijshm se do gj q bjn regjistrohet n do moment, dhe se n Xhehenem, Allahu do ti
ballafaqoj me t gjitha kto si burim i ndshkimit t pambarim. Allahu prshkruan gjendjen e tyre n
Kuran:

Andaj, lri ata n padijen e tyre pr nj far kohe! A mos mendojn ata q Ne, duke u ardhur n
ndihm me pasuri dhe djem, po nxitojm drejt tyre me t mira?! Kurrsesi, por ata nuk jan t
vetdijshm (pr kt). (Sure Muminun: 54-56)

Por, ndshkimi nuk sht i njjt pr t gjith ata. Disa prej tyre do t prjetojn ndshkimet e tyre n
Tok. Ata do t jen n nj gjendje t humbjes s vazhdueshme duke prjetuar smundje, aksidente, paaftsi,
kriza financiare dhe humbjen e t dashurve t tyre. Pasi q ata nuk reflektojn pr kto ngjarje si sprova nga
Allahu, ankthi me t cilin ndeshen shndrrohet n nj form ndshkimi pr ta. Allahu nuk do t lejoj kurr
q dika t shkoj si duhet pr kta njerz. Ata do t prjetojn vazhdimisht mungesa dhe pengesa. Pa marr
parasysh se a prfshihen n dika t madhe apo t vogl, ajo do t rezultoj me humbje materiale apo
shpirtrore. Pastaj, Allahu nxjerr prfundimin n Kuran se shprblimi i tyre do t jet nj jet plot ankth:

Kushdo q i kthen shpinn Kshills Sime, do t ket jet t mjeruar dhe Ne, n Ditn e
Kiametit, do ta ringjallim t verbr. (Sure Ta Ha: 124)

Gjendja e errsirs shpirtrore e prjetuar nga njerzit t cilt nuk i friksohen Allahut reflektohet n
fytyrat e tyre. Kur kjo munges e ndriimit shpirtror bashkohet me fjalimin e tyre t shtrembruar, natyra e
trazuar e ekzistencs s tyre bhet e qart. Ata jan mishrimi fizik i dekadencs dhe oroditjes shpirtrore.
Allahu ksaj i sht referuar n Kuran si poshtrim:

Kurse ata q bjn vepra t kqija, do t ken dnim gjegjs pr at t keqe. Ata do ti mbuloj
poshtrimi, pa pasur asknd q ti mbroj nga dnimi i Allahut, me fytyrat e tyre si t ishin t
mbuluara me copa t errta nate. Kta do t jen banort e zjarrit dhe aty do t qndrojn
prgjithmon. (Sure Junus: 27)
Nj tjetr humbje q bhen t vuajn sht trheqja subtile e intelektit dhe aftsis s tyre pr t
kuptuar. Ata nuk mund t kuptojn madje as edhe t vrtetat m themelore. Pr shembull, ata nuk jan n
gjendje t kuptojn arsyet q qndrojn pas paknaqsis, friks, ankthit dhe zhgnjimit t tyre.
Shumllojshmria e ndshkimeve q do t psojn ata t cilt nuk e kan frikn e Allahut sht
pambarim e larmishme. Allahu krijoi njeriun dhe sht plotsisht i vetdijshm se ka shkakton agonin m
t madhe. Prandaj, njeriu vetm mund t prpiqet t imagjinoj dhimbjen dhe vuajtjen e shkaktuar nga urrejtja
e Allahut:

...Urrejtja e Allahut ndaj jush sht m e madhe se urrejtja juaj ndaj vetvetes, kur jeni thirrur
n besim, por keni mohuar. (Sure Gafir: 10)

Ssht nevoja t thuhet q askush me mendje t shndosh nuk do t kmbngulte n sjelljen dhe
qndrimet q do ti shpinin ata drejt ndshkimit t Allahut. Paaftsia e njeriut pr tu prballur madje me
shqetsimet t prditshme, t rndomta sht prov e qart e ksaj dobsie. Pr shembull, sht krejtsisht e
kuptueshme q nj njeri do ta konsideronte absolutisht t padurueshme dhimbjen torturuese. Mirpo, sht
po ashtu e vrtet se nse njeriut i duhet t dgjoj, madje edhe nga largsia, klithmn e dikujt n agoni
mjafton pr t shkaktuar nj ankth t paprshkrueshm. Kjo pr arsye se njerzimi nuk sht krijuar pr ti
qndruar dhimbjes shpirtrore dhe fizike, friks apo tendosjes. Ne nuk mund t durojm q t jemi t
mbyllur n hapsira t ngushta pr nj koh t gjat apo tu ekspozohemi errave kutrbuese, apo dhimbjes s
madhe t stomakut ose dhimbjes s dhmbit. Duhet t kemi parasysh se kto nuk jan forma t ndshkimit,
por m tepr, vuajtje t rndomta t cilat formojn nj pjes t jets s prditshme.
Pavarsisht nga kto t vrteta t qarta, njerzit n prgjithsi ojn nj jet shum t largt nga frika e
Allahut pr arsye t gjendjes s tyre t pakujdesis dhe pamendsis. Mirpo, dhimbjet shpirtrore dhe fizike
t cilat prjetohen n Tok jan vetm nj shembull i vogl i ndshkimit q do t psojn n Xhehenem dhe
shrbejn vetm si nj shembull dhe paralajmrim. Kta njerz nuk kan kurrfar kujdesi pr pushtetin dhe
forcn e pafund t Allahut, e megjithat, kur ata i arrin vdekja, ata do t ndiejn madhshtin e Allahut me
tr forcn dhe ashprsin e saj dhe do t kaplohen nga nj frik e cila sht e paprshkrueshme dhe e
pakrahasueshme me fardo q prjetohet n Tok.
Prve ndshkimeve individuale, Kurani sht prplot me shembuj t grupeve t njerzve t cilt jan
zhdukur pr arsye t ndshkimeve t drguara prej Allahut. Kta njerz u zhdukn pr nj ast pr shkak t
kryengritjes dhe mosbindjes ndaj kufijve t Allahut.
Allahu ka drguar vorbulla ere kundr disave, t cilat i kan ndar m dysh shtpit e tyre, ai ka
drguar nj klithm, e cila i ka rrafshuar qytetet e tyre. N lidhje me trmetet, aq shum grupe njerzish jan
varrosur me gjith pasurin e tyre, ndrsa t tjert jan fundosur dhe t tjert jan shndrruar n gur kur
jan mbshtjellur nga llava e nxeht. (Pr informacion t mtejm, ju lutem shihni Kombet e zhdukura nga
Harun Jahja, Botuesit Taha (Taha Publishers), Londr, botimi i 5-t i vitit 2003)

Gjendja e tyre n Ahiret
Njerzit kan nj koh shum t kufizuar n Tok prej rreth 60 deri 70 vjet. Sa el e mbyll syt, kan
kaluar 50 vjet jete t njeriut: njeriu ka mbaruar shkollimin, ka gjetur pun t mir, ka bler vetur t mir,
sht martuar si duhet, ka bler shtpi, ka pasur disa fmij dhe trupi i tij sht mbuluar me rrudha. Me rreth
pes deri 10 vjet t mbetura, njeriu ndjen afrimin e vdekjes. Megjithat, ajo q sht m e habitshme sht se
disa njerz do t vazhdojn t mohojn pashmangshmrin e saj dhe bhen t vendosur q ato disa vite q ju
kan mbetur ti kalojn pa menduar pr vdekjen. Allahu paralajmron njerzit t cilt jan n kt gjendje:

E sa mir do t dgjojn e do t shohin at Dit, kur do t vijn te Ne! Por, sot keqbrsit jan n
humbje t qart! Paralajmroji ata (o Muhamed) pr Ditn e Pikllimit, kur do t japin llogari,
ndonse tani ata jan t shkujdesur dhe nuk besojn. (Sure Merjem: 38-39)

N fund t jets s tyre t shthurur kta njerz pandehin se do ti dorzojn qet shpirtrat e tyre t
pushojn n paqe t prjetshme, mirpo ata do ti pret nj zgjim i ashpr. N vend t ksaj, ather kur m se
paku e presin, ata do ta gjinden prball engjjve t vdekjes t caktuar pr ta. Kta engjj veprojn sipas
urdhrave t Allahut dhe jan mosprfills ndaj prgjrimit dhe lutjeve t atyre pr t cilt jan prgjegjs.
Kur engjjt e vdekjes t vijn t marrin shpirtrat e tyre me tronditjen e goditjeve t ashpra n shpinat e tyre
dhe dhimbjen djegse, ata do t jen plotsisht t vetdijshm pr at q po u ndodh atyre:

Sikur t'i kishe par engjjt kur ua marrin shpirtin atyre q mohuan (do t shihje tmerr), u binin
fytyrave dhe shpinave t tyre (para, prapa): "Shijoni dnimin e djegies!" (Sure Enfal: 50)

Krimi i kryer nga ana e jobesimtarve sht krim i rnd dhe ndshkimi i tyre do t zgjas pr gjith
kohn. Nuk do t ket mundsi ikjeje apo lirimi nga vdekja; thn shkurt, nuk ekziston asnj mnyr lirimi
apo shptimi. Kjo pr arsye se ata kan ngritur krye kundr Allahut i Cili ka krijuar do gj nga asgjja,
Zotruesi i vrtet i do gjje, Zotruesi i fuqis dhe dijenis s pafund, Zoti i gjithsis.
Kta njerz nuk iu friksuan Allahut derisa ishin n Tok, kshtu q n Ahiret Ai do ti nnshtroj ata
ndaj frikave far ata kurr nuk kan prjetuar apo me t cilat kurr nuk jan prballur: ata do t jen t
rrethuar nga frika, llahtari dhe ankthi prgjithmon:

Do t'i shohsh jobesimtart t friksuar nga ajo q vepruan, po, ajo do t'u ndodh atyre... (Sure
Shura: 22)

Kta njerz t cilt kan kaluar tr jetn e tyre n pakujdesi dhe fundi i t cilve sht duke u afruar
me shpejtsi, do t sulmohen nga nj frik dhe tmerr q ska mbarim. Jett e tyre jan thjesht nj hyrje e
zgjatur ndaj tmerreve q do t pasojn e q jan n duart e Allahut, i Cili deri ather vetm ...ua shtyn
(dnimin) deri n Ditn, kur syt e tyre do t zgurdullohen (Sure Ibrahim: 42) Frika me t ciln do t
prballen ata n Ditn e Gjykimit do t bashkohet me shushatje, si prshkruhet n Kuran:

(prkujto) Ditn kur i fryhet surit, e t friksohet kush sht n tok, prpos k do All-llahu (t
mos friksohet) dhe t'i vijn Atij t gjith t prulur. (Sure Neml: 87)
N Ditn e Gjykimit ndrsa njerzit jan n gjendje paniku, grat shtatzn do t abortojn foshnjat e
tyre pr shkak t ksaj frike. Tmerri i ndshkimit t cilit do ti nnshtrohen ata do t bj q njerzit t
humbin mendjen:

O ju njerz, ruajuni dnimit nga Zoti juaj, sepse dridhja pran katastrofs s kiametit sht nj
llahtari e madhe. At dit, kur ta prjetoni at, secila gji-dhnse braktis at q ka pr gjini dhe secila
shtatzn e hedh para kohe barrn e vet, ndrsa njerzit duken t dehur, po ata nuk jan t dehur, por
dnimi i All-llahut sht i ashpr. (Sure Haxhxh: 1-2)

Ky sht vetm fillimi. Ata do t prjetojn ndshkime t cilat tejkalojn aftsin e imagjinats son.
Allahu Zotruesi i fuqis dhe drejtsis s pafund do t hakmerret, duke prdorur vetin e Tij t Hakmarrsit
(Muntekim). As t qarit, prgjrimi, britmat, luftimi, ndjenja e pendimit apo prgjrimi pr falje sdo t ken
kurrfar efekti. Askush nuk do t jet n gjendje tju ndihmoj jobesimtarve. Pa marr parasysh se far
bjn ata, nuk do t ndryshoj asgj; se a pranojn ata gjynahet e tyre dhe a pendohen apo jo, nse jan apo
jo t palkundur, sht tepr von pr do gj. Allahu na ka trhequr vmendjen ndaj ksaj prpjekjeje t
pashpres:

Hyni n t! Pr juve sht njsoj, bt durim ose nuk bt. Shprbleheni me at q me veprat
tuaja e merituat. (Sure Tur: 16)

Nuk ka rrugdalje pr njerzit t cilt kan arritur kt shkall. Ndrsa ata ishin n Tok ata ishin
vazhdimisht t prkujtuar gjat gjith jets s tyre me kshilla t panumrta dhe paralajmrime t frikshme.
Ve ksaj, atyre u jan dhn mjete dhe burime t panumrta, ndrsa gjja e vetme q sht krkuar prej tyre
ishte se ata duhet tju vn veshin ndrgjegjeve t tyre, i friksohen Allahut dhe veprojn me kujdes.
Ata do t prgjrohen pr mshirn e Allahut, edhe pse derisa ishin n Tok mendjemadhsia dhe
fodullku i tyre i kan ndaluar ata q ta bjn kt, dhe po ashtu i kan ndaluar ata q t prgatiten pr
vdekjen e tyre dhe dhnies e llogaris n Ahiret. Prandaj, n Ditn e Gjykimit ata trhiqen zvarr n fytyrat e
tyre pr n vendin e tyre t ndshkimit, ku ata do t prjetojn si dhimbje fizike ashtu edhe shpirtrore,
fuqin e t cilave ata skan mundur kurr ta paramendojn.
Kur t ringjallen jobesimtart do t shohin se mendjemadhsia e tyre sht zhdukur trsisht dhe do t
jen n nj gjendje t thyer dhe t piklluar. Ata do t futen n Xhehenem dhe dyert e tij do t mbyllen prapa
tyre dhe aty ata do t prballen me nj skenar dhimbjeje dhe llahtari q kundrshton haptas fardo prpjekje
prshkrimi para se t hidhen n Zjarr. Asnj dhimbje n Tok nuk do t mund t krahasohej kurr me agonit
e Xhehenemit, pasi q Allahu e ka krijuar at si nj ndshkim q tejkalon t gjitha ndshkimet:

At Dit, askush nuk do t dnoj si dnon Ai, e askush nuk do t lidh n pranga si lidh Ai!
(Sure Fexhr: 25-26)

Dhimbja torturuese fizike n njrn an dhe agonia e paprballueshme shpirtrore n ann tjetr, do t
torturojn viktimat e tyre. Ata do t keqtrajtohen, nderohen, degradohen dhe nnvleftsohen. Ndjenja e
dshprimit, e dituris se ata kurr ndonjher nuk do t dalin prej Xhehenemit, do t mbshtjell krejtsisht
shpirtrat e tyre tek ata prballen me nj prjetsi frike, tmerri dhe vuajtjeje t pambarim.

















PRFUNDIM


far ndryshimi do t prbnte pr jetn e njeriut nse njeriut do ti lejohej ti shoh me syt e vet
demont e Xhehenemit duke i ndshkuar viktimat e tyre, gjmimin e flakve, ulrimn e mendur t t
dnuarve, rnkimin dhe ofshamn e padurueshme t tyre, prplitjen e tyre pr t marr frym dhe
prgjrimin e tyre t pushtuar nga paniku pr ti lejuar q t kthehen n Tok.
Pa dyshim, njeriu do t bhej nj person i ri, njeriu do t rirregullonte tr jetn e tij. Fakti se dokush
tjetr mund t jet i pavmendshm ndaj ktij realiteti nuk do t ndalonte njeriun q t prpiqej me tr
forcn e tij pr Ahiret. Njeriu do ta largonte veten e tij nga do form e sjelljes e cila sht e dnueshme pr
Allahun dhe njeriu do t bnte pun t mira sa m shum q t ishte e mundshme. Njeriu do t ngjethej nga
mendimi i brjes qoft edhe t mkatit m t vogl apo brjes s fardo vrejtjeje q do t mund t
rrezikonte t ardhmen e tij n Ahiret. Njeriu menjher do ti drejtohej Allahut duke u lutur dhe duke
krkuar faljen e Tij. Pamjet e gjrave q njeriu kishte par apo dgjuar sdo t largoheshin kurr nga mendja
e tij, duke br q njeriu t krkoj strehim tek Allahu pr mbrojtje nga nj telash i ngjashm.
Pr t fituar dashurin e Allahut dhe pr t qen i sigurt prej ndshkimit t Tij nj person i till do ta
prkushtonte tr jetn e tij, pasurin dhe energjin e tij pr hir t Tij. Mbi t gjitha, ai do t ishte i
palkundur dhe i vendosur deri n vdekje, madje edhe vuajtja m e madhe do t bhej e padurueshme.
Askush sdo mund ta shprqendronte nga qllimi i tij, ai do t ishte plotsisht i paepur n krkimin e
knaqsis e Allahut. Ai do t shfrytzonte seciln mundsi t bnte sa m shum q t ishte e mundshme
pr t mirn e tij n Ahiret. Se far veprojn t tjert, far mnyra jetese kan dhe cilat ideologji pasojn
sdo t paraqiste asnj rndsi fardo qoft pr t. Sikurse q do t ishte i ndjeshm ndaj urdhrave dhe
ndalesave t Allahut, ai po ashtu do tju shpjegonte ato njerzve tjer, duke kshilluar dhe paralajmruar do
njeri q takon pr realitetin e jets. Qllimi m i madh i tij, ambicia jetsore e tij do t ishte t fitoj miqsin
e Allahut, duke ia nnshtruar veten e tij plotsisht Atij. Ai do t mishronte llojin e friks s prshkruar n
Kuran:

...ka gur nga t cilt burojn lumenj, ka t atill q ahen e nga t cilt rrjedh uji, madje ka
edhe syresh q rrzohen nga frika e Allahut. Allahu nuk sht i pavmendshm ndaj veprimeve tuaja.
(Sure Bekare: 74)

Nse sht fakti se ne nuk e kemi par Xhehenemin ai q po i ndalon disa njerz q t ken frikn e
Allahut ashtu si duhet dhe pr t qen t kujdesshm n jetn e tyre t prditshme, duhet t mjaftoj fakti se
Ai ka treguar pr ekzistencn e Xhehenemit pandrprer n Kuran, duke e prshkruar at gjer n hollsin
m t vogl dhe duke i paralajmruar njerzit pr t.
Kur t vjen koha nuk do t mbetet asnj njeri q nuk do ta shoh Xhehenemin. Allahu e ka br kt
absolutisht t qart. Vetm ata t cilt i friksohen Allahut do t jen t shptuar prej tij, t tjert do t lihen
n t t gjunjzuar:

Dhe nuk ka asnj prej jush q t mos arrij tek ai (Xhehenemi). Kjo sht vendosur prerazi nga
Zoti yt. Pastaj do ti shptojm ata q kan qen besimtar dhe do ti lm keqbrsit t gjunjzuar n
t. (Sure Merjem: 71-72)

Mirpo, nuk do t fitohet asnj dobi apo prfitim nga pamja e Xhehenemit n kt ast, sepse ather,
njeriu vese sht matan piks prej nga nuk ka kthim...



MASHTRIMI I EVOLUCIONIT


Darvinizmi, me fjal t tjera teoria e evolucionit, u prezantua me qllim t mohimit t faktit t krijimit,
por q n t vrtet nuk sht asgj prve nj marrzi e dshtuar joshkencore. Kjo teori, e cila pretendon se
jeta lindi rastsisht nga materia e pajet, u zhvlersua nga faktet shkencore t projektimit t qart n
gjithsi dhe n gjrat e gjalla. N kt mnyr, shkenca vrtetoi se Allahu krijoi gjithsin dhe gjallesat n
t. Propaganda e zhvilluar sot pr t mbajtur n jet teorin e evolucionit mbshtetet kryekput n
shtrembrimin e fakteve shkencore, interpretimin e paragjykuar dhe gnjeshtrat dhe pavrtetsit e maskuara
si shkenc.
Mirpo kjo propagand nuk mund ta fsheh t vrtetn. Fakti se teoria e evolucionit sht mashtrimi m
i madh n historin e shkencs ka ardhur n shprehje shum e m shum n botn shkencore gjat 20-30
viteve t fundit. Hulumtimet e bra pas viteve t 80-ta n veanti kan zbuluar se pohimet e Darvinizmit jan
krejtsisht t pabaza, gj q sht thn nga nj numr i madh i shkenctarve. N Shtetet e Bashkuara t
Ameriks n veanti, shum shkenctar prej fushave t ndryshme biologjia, biokimia dhe paleontologjia
pranojn gjymtin e Darvinizmit dhe e prdorin konceptin e projektimit inteligjent pr t shpjeguar
zanafilln e jets. Ky projektim inteligjent sht nj shprehje shkencore e faktit se Allahu i krijoi t gjitha
gjallesat.
Ne kemi ekzaminuar rnien e teoris s evolucionit dhe provat e krijimit n mnyr shum t
hollsishme shkencore n shum prej punimeve tona dhe vazhdojm ta bjm kt. Duke pasur parasysh
rndsin e madhe t ksaj shtjeje, do t jet shum e dobishme q ta bjm nj prmbledhje t saj ktu.

Dshtimi shkencor i Darvinizmit
Teoria e evolucionit, edhe pse sht nj doktrin q i ka fillimet n Greqin e lasht, u prqafua
gjersisht n shekullin e nntmbdhjet. Zhvillimi m i rndsishm q e bri teorin temn kryesore t
bots s shkencs ishte botimi n vitin 1859 i librit Origjina e Llojeve t arlls Darvinit. N kt libr, ai
doli me pretendimin se llojet e ndryshme n tok nuk jan krijuar ve e ve, por rrjedhin nga nj strgjysh i
prbashkt dhe kan ndryshuar nga njra-tjetra nprmjet ndryshimeve t vogla me kalimin e kohs. Teoria e
Darvinit nuk mbshtetet n asnj zbulim shkencor konkret, si e pranoi edhe ai vet, ajo ishte vetm nj
supozim. Ve ksaj, ashtu si e pranoi Darvini n kapitullin e gjat t librit t tij t titulluar Vshtirsit e
Teoris, teoria dshtoi prball nj sr shtjesh vendimtare.
Darvini mbshteti t gjitha shpresat e tij n zbulimet e reja shkencore, t cilat shpresonte q do t
zgjidhnin kto vshtirsi. Mirpo, n kundrshtim me at q ai shpresonte, zbulimet shkencore zgjeruan
prmasat e ktyre vshtirsive. Disfata e darvinizmit prball shkencs mund t prmblidhet n tre tituj
kryesor:
1) Teoria nuk arrin t shpjegoj se si ka zn fill jeta n tok.
2) Nuk gjendet asnj zbulim shkencor q tregon se mekanizmat e evolucionit t propozuara nga kjo
teori, posedojn asnj force evoluese.
3) T dhnat fosile provojn pikrisht t kundrtn e ideve t parashtruara nga kjo teori.
N kt pjes, do t shtjellojm n vija t prgjithshme kto tri shtje themelore:

Pengesa e par e pakaprcyeshme:
Zanafilla e jets
Teoria e evolucionit pretendon se t gjitha speciet rrjedhin nga nj qeliz e vetme e shfaqur n Tokn
primitive 3.8 miliard vjet m par. Si sht e mundur q nj qeliz e vetme t ndrtoj miliona specie t
gjalla e t komplikuara dhe, nse me t vrtet ka ndodhur dika e till, prse nuk gjendet asnj gjurm n t
dhnat fosile jan disa nga pyetjet n t cilat teoria nuk sht n gjendje t jap prgjigje. Por n fillim, duhet
t pyetemi: Si u krijua kjo qeliz e par?
Meq teoria e evolucionit e mohon krijimin dhe fardo ndrhyrje t mbinatyrshme, ajo supozon se
qeliza e par sht shfaqur rastsisht pa asnj projektim, planifikim apo rregullim, prbrenda ligjeve t
natyrs. Sipas ksaj teorie, materia e pajet duhet t ket krijuar rastsisht qelizn e gjall. Por kjo hipotez
bie ndesh me ligjet m t pakundrshtueshme t biologjis.

Jeta rrjedh nga jeta
Darvini, n librin e tij, nuk ka folur kurr mbi zanafilln e jets. Koncepti primitiv shkencor n
periudhn kur jetoi ai supozonte se gjallesat zotrojn nj konstrukt shum t thjesht. Sipas teoris s
krijimit t rastsishme q besohej n mesjet, lndt e pajet/inorganike, duke u bashkuar, mund t formojn
nj qenie t gjall. N at periudh ishte shum i prhapur mendimi se insektet formoheshin nga tepricat e
ushqimeve, ndrsa minjt nga gruri. Pr t provuar dika t till jan br eksperimente nga m t
uditshmet: Nj leck e ndotur me pak grur mbi t, n nj an, ndrsa n ann tjetr nj shkenctar, duke
pritur q pas nj kohe t formoheshin minj.
Gjithashtu mendohej se shfaqja e krimbave n nj cop mishi ishte dshmi e krijimit t
vetvetishm/spontan. Por m von do t kuptohej se ata krimba nuk formoheshin vetvetiu n mish, por nga
larvat e padukshme pr syrin q silleshin nga mizat.
Madje edhe kur Darvini shkroi librin Origjina e Llojeve, besimi se bakteret formoheshin nga materia e
pajet ishte nj gj e pranuar gjersisht n botn e shkencs.
Por vetm 5 vite pas botimit t librit t Darvinit, Lui Paster shpalli prfundimet e arritura pas shum
studimeve dhe eksperimenteve t gjata q rrzuan plotsisht krijimin spontan, i cili prbnte gur-themelin e
teoris s Darvinit. N ligjratn e tij triumfale n Sorbon n vitin 1864, Pasteri tha: Kurr m nuk do t
rimarr veten krijimi spontan prej grushtit vdekjeprurs t dhn nga ky eksperiment i thjesht.
1

Mbrojtsit e teoris s evolucionit i kundrshtuan pr nj koh t gjat zbulimet e Pasterit. Mirpo
shkenca, e cila po prparonte duke nxjerr n drit ndrtimin kompleks t qelizs s organizmit t gjall, e
prforcoi edhe m tepr pavlefshmrin e pretendimeve mbi krijimin e rastsishm t jets.

Prpjekjet e pafrytshme t shekullit njzet
Evolucionisti i par, i cili u mor me shtjen e zanafills s jets n shekullin e njzet ishte biologu i
njohur rus Aleksandr Oparin, i cili u mundua t provonte, me an t nj sr tezash t hedhura nga vet ai
n vitet 1930, se qeliza e gjall mund t krijohej rastsisht. Por kto punime do t dilnin t pasuksesshme dhe
Oparin do t detyrohej ta bnte kt rrfim:
Mirpo, fatkeqsisht, shtja e zanafills s qelizs prbn ndoshta pikn m t errt t gjith studimit
t evolucionit t organizmave.
2

Pasuesit evolucionist t Oparinit u munduan t bnin eksperimente pr t gjetur nj zgjidhje pr kt
shtje. M i njohuri nga kto eksperimente ishte ai q u ndrmor n vitin 1953 nga kimisti amerikan Stenli
Miler, i cili, duke bashkuar gazrat, q ai pretendonte se kishin ekzistuar n atmosfern primitive n nj
ambient eksperimental dhe duke i ekspozuar ato ndaj nj burimi t jashtm energjie, Milleri formoi disa
molekula organike (aminoacide) t pranishme n strukturn e proteinave.
Mezi kishin kaluar disa vite para se t zbulohej se ky eksperiment, i cili ather u paraqit si nj hap i
rndsishm n emr t evolucionit, ishte i pavlefshm, sepse atmosfera e prdorur n kt eksperiment ishte
shum m e ndryshme nga kushtet reale t Toks.
3

Pas nj periudhe t gjat heshtjeje, Milleri pranoi se atmosfera e prdorur nga ai nuk ishte reale.
4
T gjitha prpjekjet evolucioniste q u ndrmorn gjat shekullit t njzet pr t shpjeguar zanafilln e
jets prfunduan pa sukses. Xhefri Bada, gjeo-kimisti i njohur nga Instituti Skrips i San Diegos, n nj
artikull t botuar n vitin 1998 n revistn Earth (Toka), pranon kt fakt:
Sot, duke e ln pas shekullin e njzet, akoma prballemi me problemin m t madh t pazgjidhur q
kishim kur hym n shekullin e njzet: Si zuri fill jeta n tok?
5

Ndrtimi i ndrlikuar i jets
Shkaku kryesor q shtja mbi zanafilln e jets ka hyr n nj dilem t till sht se madje ata
organizma t gjall q mendohej t jen m t thjeshtat kan ndrtim jashtzakonisht t ndrlikuar. Qeliza e
nj gjallese sht shum m e ndrlikuar se t gjitha produktet teknologjike q ka arritur t prodhoj njeriu.
Sot, madje edhe n laboratort m t prparuara t bots, duke bashkuar materie kimike organike, nuk do t
mund t arrijm kurr t prfitojm nj qeliz t vetme.
Kushtet q nevojiten pr formimin e nj qelize jan aq t shumta sa kurr nuk mund t shpjegohen me
rastsi. Probabiliteti q proteinat, njsia baz e qelizs, t sintetizohen rastsisht sht 1 n 10
950
(pr nj
protein mesatare me 500 aminoacide). N matematik probabilitetet m t vogla se 10
50
konsiderohen t
pamundura.
Molekula e ADN-s prmban informacionet gjenetike si nj bank informacionesh me kapacitet t
pabesueshm. Nse do ta hidhnim n letr informacionin q prfshin ADN-ja e njeriut, do t krijohej nj
bibliotek me 900 volume enciklopedike me nga 500 faqe secili.
N kt pik shfaqet nj dilem shum interesante: ADN-ja mund ta kopjoj/prsris vetveten vetm
me ndihmn e disa proteinave t specializuara (enzimave). Mirpo, sinteza e ktyre enzimave mund t
realizohet vetm me an t informacionit t koduar n ADN. Pasi q ato t dyja jan t varura nga njra
tjetra, ato duhet t ekzistojn n t njjtn koh pr kopjim/prsritje. Kjo e sjell skenarin se jeta ka zn
fill vetvetiu n nj rrug pa krye. Prof. Lesli Orgel, nj evolucionist me reputacion nga Universiteti i San
Diegos n Kaliforni, e pranon kt fakt n botimin e revists Scientific American t Shtatorit t vitit 1994:
sht krejtsisht e pamundshme q proteinat dhe acidet nukleike, duke qen t dyja komplekse pr nga
ndrtimi, t jen krijuar vetvetiu n t njjtin vend dhe n t njjtn koh. Po ashtu duket e pamundshme ta
kemi njrn pa tjetrn. Dhe kshtu, n shikim t par, njeriut do ti duhej t vjen n prfundimin se, n t
vrtet, jeta kurr nuk ka mundur t z fill me an t mjeteve kimike.
6
Padyshim, nse sht e pamundur q jeta t ket zn fill nga shkaqet natyrore, ather duhet t
pranohet se jeta u krijua n mnyr t mbinatyrshme. Ky fakt zhvlerson n mnyr t qart teorin e
evolucionit, qllimi kryesor i s cils sht t mohoj krijimin.

Mekanizmat imagjinar t evolucionit
shtja e dyt e rndsishme q e bn teorin e Darvinit t pavlefshme sht se t dy konceptet e
paraqitura nga kjo teori si mekanizma t evolucionit, u kuptua se n t vrtet nuk zotrojn asnj forc
evoluese.
Darvini e mbshteti hipotezn e tij n trsi n mekanizmin e seleksionimit natyror. Rndsia q i
jepte ktij mekanizmi mund t kuptohet fare leht edhe nga titulli i librit t tij: Origjina e Llojeve nprmjet
seleksionimit natyror
Seleksionimi natyror pohon se ato gjallesa q jan m t fuqishme dhe q i prshtaten m mir
kushteve natyrore t vendbanimeve t tyre do t mbijetojn n luftn pr jet. P.sh., n nj kope sorkadhesh
q krcnohet prej kafshve t ndryshme grabitqare, do t mbijetojn vetm ato sorkadhe q vrapojn m
shpejt. Kshtu q kopeja e sorkadheve do t prbhet nga individt m t fort dhe m t shpejt. Mirpo,
sigurisht q ky mekanizm nuk mund t shkaktoj evoluimin e sorkadheve e ti kthej n nj lloj tjetr
gjallese, pr shembull, n kuaj.
Pr kt arsye, mekanizmi i seleksionimit natyror nuk zotron asnj forc evoluese. Edhe Darvini ishte
i ndrgjegjshm pr kt realitet, ndaj n librin e tij Origjina e Llojeve u detyrua t pohonte:
Seleksionimi natyror smund t bj asgj prderisa nuk shfaqen dallime dhe ndryshime t dobishme
individuale.
7


Ndikimi i Lamarkut
Si mund t formoheshin kto ndryshime t dobishme? Darvini, ksaj pyetjeje u mundua ti prgjigjej
nga kndvshtrimi i t kuptuarit primitiv t shkencs s asaj kohe. Sipas biologut francez Shevalie Lamark
(1774-1829), i cili ka jetuar para Darvinit, gjallesat ia prcolln brezit pasardhs t gjitha ndryshimet fizike,
t cilat kishin fituar gjat jets s tyre. Ai pohonte se kto cilsi, t cilat u akumuluan nga nj brez n tjetrin,
bn q t formohen specie t reja. Pr shembull, ai pohonte se gjirafat evoluuan nga antilopat gjat
prpjekjeve t tyre pr t arritur gjethet e pemve t larta, qafat e tyre u zgjatn nga njri brez n tjetrin
Edhe Darvini ka dhn shembuj t ngjashm. N librin e tij Origjina e Llojeve, pr shembull, ai thot
se disa arinj pr t gjetur ushqim n thellsi t detit me koh u shndrruan n balena.
8

Por zbulimet e Gregor Mendelit (1822-1884) t ligjeve t trashgimis, t cilat u saktsuan nga
shkenca e gjenetiks, e cila lulzoi n shekullin e njzet, hedhn posht plotsisht legjendn e prcjelljes s
karakteristikave t fituara n brezat pasardhs. Kshtu, u vrtetua prfundimisht se seleksionimi natyror ishte
nj mekanizm joefektiv.

Neo-darvinizmi dhe mutacionet
Pr t gjetur nj zgjidhje, darvinistt nxorn n drit Teorin Sintetike Moderne, apo si njihet
ndryshe Neo-Darvinizmin, n fund t viteve 1930. Neo-Darvinizmi shtoi mutacionet, t cilat jan
shtrembrime t formuara n gjenet e gjallesave pr shkak t faktorve t till t jashtm si rrezatimi apo
gabimet n prsritje, si shkaqe t ndryshimeve t dobishme prve mutacionit natyror.
Modeli, i cili edhe sot e ruan vlern n emr t evolucionit, sht Neo-Darvinizmi. Sipas ksaj teorie
miliona gjallesa n bot u formuan si rezultat i nj procesi me ann e t cilit organe t shumta komplekse t
ktyre organizmave (p.sh., vesht, mushkrit dhe kraht) iu nnshtruan mutacioneve, domethn
rregullimeve gjenetike. Por ekziston nj fakt i prer shkencor q plotsisht e hedh posht kt teori:
Mutacionet nuk i zhvillojn gjallesat, prkundrazi, ato jan gjithmon t dmshme.
Arsyeja pr kt sht shum e thjesht: ADN-ja zotron nj ndrtim shum t ndrlikuar dhe do
ndikim spontan mbi kt molekul, mund vetm ti shkaktoj dm asaj. Gjeneticisti amerikan B. G.
Ranganathan e shpjegon kt fakt si n vazhdim:
S pari, mutacionet e vrteta jan shum t rralla n natyr. S dyti, shumica e mutacioneve jan t
dmshme pasi q jan t rastsishme, m par se ndryshime t rregullta n strukturn e gjeneve; fardo
ndryshimi i rastsishm n nj sistem tejet t rregullt do t ndikoj pr t keq, jo pr t mir. Pr shembull,
nse nj trmet do t dridhte nj ndrtim tejet t rregullt si sht nj ndrtes, do t ndodhte nj ndryshim i
rastsishm n kornizn e ndrtess, i cili sipas t gjitha gjasave, nuk do t ishte nj prmirsim.
9
Nuk udit fakti se deri m sot nuk sht vzhguar asnj rast i ndonj mutacioni t dobishm,
domethn, i cili sht par t zhvilloj kodin gjenetik. sht vrtetuar se t gjitha mutacionet jan t
dmshme. sht kuptuar se mutacioni, i cili sht paraqitur si nj mekanizm i evolucionit, sht n t
vrtet nj dukuri gjenetike q dmton gjallesat dhe i l t gjymtuara. (Efekti m i zakonshm i mutacionit n
qeniet njerzore sht kanceri.) Natyrisht, nj mekanizm shkatrrues nuk mund t jet mekanizm
evolutiv. Seleksionimi natyror, n ann tjetr, smund t bj asgj i vetm, si e pranoi edhe Darvini. Ky
fakt na tregon se nuk ekziston ndonj mekanizm evolutiv n natyr. Pasi q nuk ekziston asnj
mekanizm evolutiv, asnj proces i till i imagjinuar i quajtur evolucion nuk ka mundur t ndodh.

T dhnat fosile: asnj gjurm e formave kalimtare
T dhnat fosile jan treguesi m i qart se skenari q sugjerohet nga teoria evolucionit nuk ka
ndodhur kurr.
Sipas ksaj teorie, t gjitha gjallesat kan evoluar nga nj paraardhs. Nj specie, e cila ekzistonte m
par, me kalimin e kohs, u shndrrua n dika tjetr dhe t gjitha speciet u krijuan n kt mnyr. Me fjal
t tjera, ky transformim u zhvillua gradualisht gjat nj periudhe t gjat prej qindra miliona vjetsh.
Po t kishte qen kshtu, lloje t shumta kalimtare duhej t kishin ekzistuar dhe jetuar brenda ksaj
periudhe t gjat transformimi.
Pr shembull, disa krijesa gjysm peshkgjysm zvarranik duhej t kishin jetuar n t kaluarn t cilat
kishin fituar disa tipare zvarraniksh, prve tipareve t peshkut t cilat ato tashm i kishin. Apo duhej t
kishin ekzistuar disa zvarranik-zogj, t cilt fituan disa tipare t zogjve prve tipareve t zvarranikve q ato
tashm i kishin. Meq kto gjallesa do t duhej t kishin ekzistuar n nj periudh kalimtare, gjallesat duhet
t ken qen t gjymtuara dhe me nj sr t metash. Evolucionistt, kto qenie imagjinare q besojn t
ken jetuar n t kaluarn, i quajn forma kalimtare.
Nse me t vrtet do t kishin ekzistuar gjallesa t tilla n t kaluarn, ather do t duhej t kishte
me miliona dhe madje miliarda sosh pr nga numri dhe llojllojshmria. Ajo q sht m me rndsi, mbetjet
e ktyre qenieve t uditshme do t duhej t haseshin n t dhnat fosile. Darvini, n librin Origjina e
Llojeve, kt fakt e shpjegon kshtu:
Nse teoria ime sht e vrtet, ather forma kalimtare t panumrta q lidhin speciet e t njjtit
grup, duhet t ken ekzistuar sigurisht... Si rrjedhim, provat pr ekzistencn e tyre t mparshme do t mund
t gjendeshin vetm n mbetjet fosile.
10


Shpresat e venitura t Darvinit
Mirpo, edhe pse jan br shum krkime intensive pr t gjetur fosilet q nga mesi i shekullit t
nntmbdhjet n mbar botn, ende nuk sht gjetur asnj form kalimtare. T gjitha fosilet, n
kundrshtim me at q shpresonin evolucionistt, tregojn se jeta n Tok u shfaq rastsisht, krejt papritur
dhe plotsisht e formuar.
Nj paleontolog i njohur britanik, Derek V. Ager, edhe pse nj evolucionist, e pranon kt realitet:
Problemi yn sht ky: Tek analizojm me hollsi t dhnat fosile n nivelin e klasave apo llojeve,
hasim gjithmon e m tepr jo evolucion gradual, por shprthim t papritur t nj lloji n llogari t nj tjetri.
11

Me fjal t tjera, te fosilet e gjetura, t gjitha llojet e gjallesave shfaqen papritmas dhe n formn e
tyre t prfunduar, pa asnj form t ndrmjetme n mes. Kjo sht pikrisht e kundrta e supozimeve t
Darvinit. Pr m tepr, kjo sht nj prov shum e fort q gjallesat jan krijuar. I vetmi shpjegim q nj
specie e gjall t shfaqet papritmas e plot dhe pa paraardhs nga i cili t ket evoluar sht se ajo u krijua.
Kjo e vrtet sht pranuar po ashtu nga biologu i mirnjohur evolucionist Douglas Futuyuma:
Krijimi dhe evolucioni jan dy shpjegimet e vetme q mund t bhen rreth origjins s qenieve t
gjalla. Krijimi dhe evolucioni, n mes tyre, shter shpjegimet e mundshme pr zanafilln e gjallesave.
Organizmat ose jan shfaqur n tok t zhvilluara plotsisht, ose jo. N rast se nuk jan zhvilluar gradualisht,
ato duhet t jen zhvilluar nga specie q kan ekzistuar m par me an t ndonj procesi modifikimi. N
rast se jan shfaqur plotsisht t zhvilluara, ato me t vrtet duhet t jen krijuar nga ndonj intelekt i
plotfuqishm.
12

Fosilet tregojn se qeniet e gjalla u shfaqn n Tok t formuara plotsisht dhe n gjendje t prkryer.
Me fjal t tjera origjina e llojeve, n kundrshtim me supozimin e Darvinit, nuk sht evolucioni, por
krijimi.

Prralla e evolucionit t njeriut
shtja q trajtohet m shpesh nga mbrojtsit e teoris s evolucionit sht prejardhja e njeriut.
Mendimi darvinist mbi kt shtje thot se qeniet njerzore moderne q jetojn sot kan evoluar nga disa
krijesa t ngjashme me majmunt. Gjat ksaj periudhe t supozuar, e cila mendohet t ket filluar rreth 4-5
milion vjet m par, pretendohet se kan jetuar forma kalimtare midis njeriut modern dhe t parve t tij.
Ka katr kategori baz n gjith kt skenar t imagjinuar:
1. Australopiteku
2. Homo habilis
3. Homo erektus
4. Homo sapiens
Evolucionistt i japin emrin Australopitek (q do t thot majmuni i jugut), t ashtuquajturit
paraardhs t par t njeriut t ngjashm me majmunt. Kto qenie t gjalla nuk jan n fakt asgj tjetr,
prvese nj specie e zhdukur majmuni. Krkimet e shumta t Lordit Solli Cukerman dhe Profesorit arlls
Oksnard, dy anatomist me fam botrore nga Anglia dhe SHBA-ja, rreth mbetjeve t australopitekve
tregojn se kto qenie i prkisnin nj lloji t majmunit t zhdukur dhe se nuk kishin asnj ngjashmri me
qeniet njerzore.
13

Evolucionistt e quajn fazn tjetr t evolucionit njerzor homo, domethn njeri. Sipas ktij
pretendimi, qeniet e gjalla t seris homo ishin m t zhvilluara se australopitekt. Evolucionistt i
vendosn fosilet e ktyre krijesave t ndryshme pran njra-tjetrs me nj renditje t caktuar dhe prpiluan
nj plan imagjinar evolucioni. Ky plan sht imagjinar, sepse faktikisht asnj lidhje evolucionare mes ktyre
klasave t ndryshme nuk sht provuar. Ernst Majr, njri prej mbrojtsve m t rndsishm t teoris s
evolucionit n shekullin e njzet n librin e tij Nj argument i gjat pohon se: n veanti (enigmat) historike
si zanafilla e jets apo e Homo sapiensit, jan tejet t vshtira dhe mund madje ti bjn ball nj shpjegimi
prfundimtar t knaqshm.
14

Kur konturojn zinxhirin Australopitek > Homo Habilis > Homo Erektus > Homo Sapiens,
evolucionistt nnkuptojn se kto specie kan qen paraardhse t njra-tjetrs. Mirpo, zbulimet m t
fundit t paleo-antropologve tregojn se Austrolopiteku, Homo Habilis dhe Homo Erektus kan jetuar n t
njjtn periudh n pjes t ndryshme t bots.
15

Pr m tepr, nj segment i caktuar njerzish i klasifikuar si Homo Erektus ka jetuar deri n kohrat
moderne. Homo sapiensi, Neandertalt dhe Homo Sapiens Sapiens (njeriu modern) kan bashkjetuar n t
njjtin rajon.
16

Kjo, sigurisht, provon prfundimisht se kto specie nuk ishin paraardhse t njra-tjetrs. Stefn Xhej
Gould, njri prej paleontologve t universitetit t Harvardit, megjithse sht evolucionist, e shpjegon
qorrsokakun n t cilin gjendet teoria darviniste n kt mnyr:
far i ndodhi shkalls son, nse bashkekzistojn tri linja hominide (A. Afrikanus, Robust
Australopitekt robust (shtatmdhenj) dhe H. Habilis) q nuk rrjedhin nga njra-tjetra? Pr m tepr, asnj
nga t tre nuk shfaq ndonj tendenc evolutive gjat qndrimit t tyre n tok.
17

Me pak fjal, i gjith skenari i evolucionit njerzor q po mbahet gjall me ndihmn e vizatimeve t
ndryshme t krijesave imagjinare gjysm-majmun-gjysm-njeri, q shfaqen n media apo libra shkollor,
domethn, sinqerisht, me an t metodave propagandistike, sjan gj tjetr vese nj mit pa asnj baz
shkencore.
Lordi Solli Cukerman, nj nga shkenctart m t njohur dhe m t spikatur t Mbretris s
Bashkuar, e ka studiuar kt shtje pr vite me radh dhe ka kryer nj pun krkimore 15-vjeare mbi
fosilet e Australopitekut. Edhe pse evolucionist, ai arriti n prfundimin se, n t vrtet, nuk ekziston asnj
pem gjenealogjike midis majmunit dhe njeriut.
Cukerman gjithashtu bri nj spektr interesant t shkencave, duke i radhitur ato nga ato q ai i
konsideronte si m shkencoret tek ato q i konsideronte si m joshkencoret. Sipas spektrit t Cukermanit, m
shkencoret, duke marr parasysh mbshtetjen e tyre n argumente, jan shkenca e fiziks dhe kimis. M
pas vijn shkencat biologjike dhe pastaj shkencat shoqrore. N fund fare, n pjesn q konsiderohet t jet
si pjesa m joshkencore, radhitet perceptimi jasht-shqisor konceptet si telepatia dhe shqisa e gjasht
dhe n fund t fundit u vendos evolucioni i njeriut. Cukerman shpjegon kshtu arsyetimin e tij:
M pas zhvendosim regjistrin e t vrtets objektive n drejtim t atyre fushave t shkencs t
konsideruara si shkenca biologjike, si p.sh. perceptimi jasht-shqisor apo interpretimi i historis s fosileve
t njeriut, ku pr (evolucionistin) besnik gjithka sht e mundur dhe ku besimtari i zjarrt (i evolucionit
ndonjher sht n gjendje t besoj shum gjra kontradiktore n t njjtn koh.
18

Si shihet, evolucioni njerzor nuk sht gj tjetr vese nj prmbledhje e disa interpretimeve t
paragjykuara t fosileve t zhvarrosura prej njerzve t caktuar, t cilt ndjekin verbrisht teorin e tyre.

Formula e Darvinit!
Prve t gjitha provave teknike me t cilat jemi marr gjer m tani, le ta shtjellojm njher, se far
paragjykimi kan evolucionistt me nj shembull t thjesht q t kuptohet madje edhe prej fmijve:
Teoria e evolucionit pohon se jeta u krijua rastsisht. Sipas ktij pohimi, atomet e pajet dhe t
pavetdije u bashkuan pr t formuar qelizn dhe pastaj ata disi formuan gjallesat tjera, duke prfshir edhe
njeriun. Le t mendojm pr kt. Kur i bashkojm elementet q jan baz e ndrtimit jets si karboni,
fosfori, nitrogjeni dhe potasiumi, vetm nj grumbull formohet. Pa marr parasysh se far trajtimi i
nnshtrohet, ky grumbull atomesh nuk mund t formoj madje as edhe nj gjalles t vetme. Nse dshironi,
le ta formulojm nj eksperiment n lidhje me kt shtje dhe ta shtjellojm n emr t evolucionistve
at q ata vrtet e pohojn pa e shprehur zshm me emrin formula e Darvinit:
Le t vendosin materialistt plot materiale t pranishme n prbrjen e gjallesave si fosfori, nitrogjeni,
karboni, oksigjeni, hekuri dhe magneziumi n fui t mdha. Ve ksaj, le t shtojn n kto fui fardo lloj
materiali q nuk ekziston n kushte normale, por q ata mendojm se sht i domosdoshm. Le t shtojn n
kt przierje aq sa t dshirojn amino acide t cilat nuk kan mundsi t formohen n kushte natyrore
dhe proteina q nj e vetme e ka probabilitetin e formimit 10 n
950
sa t duan. Le tia ekspozojn kto
przierje deri n masn q dshirojn nxehtsis dhe lagshtis. Le ti prziejn kto me fardo pajisje t
prparuar teknologjike q t duan. Le ti vn shkenctart m t shquar pran ktyre fuive. Le t presin
kta ekspert me radh pran ktyre fuive pr miliarda dhe trilion vite. Le t lejohen t prdorin t gjitha
llojet e kushteve q ata besojn t jen t domosdoshme pr formimin e nj njeriu. Pa marr parasysh se
far bjn, ata nuk mund ta krijojn nj njeri prej ktyre fuive, t themi nj profesor q ekzaminon
strukturn e qelizs s tij nn nj mikroskop elektronik. Ata nuk mund t krijojn gjirafa, luan, blet,
kanarina, kuaj, delfin, trndafila, orkide, zambak, karafila, banane, portokaj, molla, hurma, domate, pjepra,
shalqi, fiq, ullinj, rrush, pjeshka, palloj, fazan, flutura shumngjyrshe apo me miliona gjallesa si kto. Me
t vrtet, ata nuk do t mund t prfitonin as edhe nj qeliz t vetme prej cilsdo prej tyre.
Thn shkurt, atomet e pavetdijshme nuk mund t formojn qelizn duke u bashkuar. Ato nuk mund
t marrin nj vendim t ri dhe ta ndajn kt qeliz m dysh dhe pastaj t marrin vendime tjera dhe t
krijojn profesort t cilt s pari shpikin mikroskopin elektronik dhe pastaj ekzaminojn strukturn e
qelizs s vet nn at mikroskop. Materia sht nj grumbull i pavetdijshm, i pajet dhe ajo vjen n jet
me krijimin e lart t Allahut.
Teoria e evolucionit, e cila pohon t kundrtn e ksaj, sht nj gjykim plotsisht i gabuar i kundrt
me arsyen. T menduarit madje edhe vetm pr pak koh pr pohimet e evolucionistve zbulon kt t
vrtet, sikurse n shembullin m lart.

Teknologjia e syrit dhe veshit
Nj shtje tjetr q mbetet pa prgjigje nga teoria e evolucionit sht cilsia e shklqyer e perceptimit
t syrit dhe veshit.
Para se t kalojm te syri, le ti prgjigjemi shkurtimisht pyetjes Si shohim ne? Rrezet e drits q
vijn nga nj objekt, bien n retinn e syrit duke dhn nj imazh t prmbysur t objektit. Ktu, kto rreze
drite transformohen n sinjale elektrike nga qelizat dhe pastaj prcillen n nj zon t vogl n pjesn e
prapme t trurit, ku ndodhet qendra e shikimit. Kto sinjale elektrike perceptohen n kt qendr t trurit
si imazh pas nj sr procesesh. Le t mendojm pak, duke u bazuar n kto njohuri teknike.
Truri sht i izoluar trsisht nga drita. Kjo do t thot se pjesa e brendshme e trurit sht n errsir
t plot dhe drita nuk arrin atje. Qendra e shikimit sht nj vend n errsir t plot ku nuk hyn kurr drit.
Ka mundsi q t jet vendi m i errt q ekziston. Megjithat, ne shikojm nj bot t ndritshme plot drit
n kt errsir t plot.
Imazhi i formuar n sy sht kaq i mpreht dhe i qart, sa q as teknologjia e shekullit njzet nuk ka
arritur ta realizoj. Pr shembull, shikoni librin q jeni duke e lexuar, duart me t cilat e mbani at dhe pastaj
ngrini kokn dhe shikoni prreth. A keni par ndonjher nj imazh t till t mpreht e t qart si ky n
ndonj vend tjetr? Edhe ekrani m i zhvilluar i televizorit i prodhuar nga prodhuesi m i fuqishm i
televizorve n bot nuk mund t siguroj nj imazh aq t mpreht pr ju. Ky sht nj imazh tre-
dimensional, me ngjyra dhe jashtzakonisht i pastr. Pr vite t tra, mijra inxhinier jan prpjekur t
prodhojn nj televizor tre-dimensional, i cili mund t arrij cilsin e shikimit t syrit. Ata kan arritur t
shpikin nj sistem TV tre-dimensional, por ai nuk mund t shihet pa vendosur nj pal syze speciale 3-D. Pr
m tepr, bhet fjal vetm pr nj tre-dimensional artificial. Sfondi sht m i mjegulluar, ndrsa plani i
par duket sikur sht dekor prej letre. Asnjher ska qen e mundur t arrihet nj imazh me cilsin e syrit.
Edhe n kamera apo n televizor, ka nj humbje t cilsis s imazhit.
Evolucionistt pretendojn se mekanizmi q prodhon kt imazh t mpreht e t qart sht formuar
krejt rastsisht. Nse dikush do tju thoshte se televizori n dhomn tuaj sht formuar si rezultat i bashkimit
t rastsishm t miliona atomeve, far do t mendonit ju? Si mund ta bjn atomet at q mijra njerz se
bjn dot?
Nse nj pajisje q prodhon nj imazh m primitiv se syri nuk mund t jet formuar rastsisht, ather
sht shum e qart q edhe syri apo imazhi q shikohet prej tij nuk mund t jen krijuar rastsisht. E njjta
gj vlen edhe pr veshin. Veshi i jashtm i kap tingujt dhe i drejton te veshi i mesm, i cili ia prcjell veshit
t brendshm duke i prforcuar ato. Veshi i brendshm ia drgon valt zanore trurit, duke i kthyer n sinjale
elektrike. Ashtu si me shikimin, procesi i dgjimit prfundon n qendrn e dgjimit n tru.
Ajo q tham pr syrin sht e vrtet edhe pr veshin. D.m.th. truri sht i izoluar nga tingujt, ashtu si
sht i izoluar edhe nga drita: asnj tingull nuk mund t deprtoj brenda. Prandaj, ska rndsi sa zhurm ka
jasht, brenda trurit mbizotron nj qetsi absolute. Megjithat edhe tingujt m t mpreht perceptohen nga
truri.
Nprmjet trurit ton, i cili sht i izoluar nga tingujt, ne dgjojm simfonin e ekzekutuar nga nj
orkestr apo zhurmat n nj vend t mbushur plot me njerz. Megjithat, nse bhet nj matje ekzakte e
nivelit t tingujve n trurin ton n kto momente, do t kuptonim se nj qetsi absolute mbizotron aty.
Ashtu si n rastin e imazhit, dekada t tra prpjekjesh kan kaluar pr t krijuar dhe riprodhuar tinguj
sa m t afrt me origjinalin. Rezultatet e ktyre prpjekjeve jan regjistruesit e zrit, sistemet HI-FI dhe
sistemet e ndryshme pr kapjen e tingujve. Pavarsisht nga teknologjia e prparuar dhe prpjekjet e mijra
inxhinierve e ekspertve, nuk sht prfituar asnj tingull q t ket t njjtn mprehtsi dhe qartsi si
tingulli q kapet nga veshi. Mendoni pr sistemet HI-FI t cilsis m t lart t prodhuar nga kompania m e
madhe e industris s muziks. Edhe n kto pajisje, kur regjistrohet zri, humbet nj pjes e cilsis. Kur
ndizni nj HI-FI gjithmon dgjoni nj zhurm t leht para se t filloj muzika. Veshi i njeriut asnjher
nuk e kap nj tingull t shoqruar me zhurm; ai e kap tingullin pikrisht ashtu si sht, i mpreht e i qart.
Kshtu ka qen gjithmon q nga krijimi i njeriut.

Kujt i takon ndrgjegjja q sheh
dhe dgjon n brendi t trurit?
Kush shikon nj bot joshse n trurin ton, dgjon simfonit dhe cicrimn e zogjve dhe ndien
aromn e trndafilit?
Nxitjet q vijn prej syve, veshve dhe hunds s nj personi shkojn n tru si impulse nervore
elektro-kimike. N librat e biologjis, fiziologjis dhe biokimis, mund t gjeni shum hollsi pr mnyrn
se si ky imazh formohet n tru. Mirpo, kurr nuk do t mund t ndesheni me faktin m t rndsishm:
Kush i pranon kto impulse nervore elektro-kimike si imazhe, tinguj, aroma dhe ngjarje shqisore n tru?
Ekziston nj ndrgjegje n tru q i pranon gjith kto pa ndier ndonj nevoj pr nj sy, vesh apo hund.
Kujt i takon kjo ndrgjegje? Natyrisht se nuk u takon nervave, shtress yndyrore dhe neuroneve q e
prbjn trurin. Kjo sht arsyeja pse darvinistt-materialist, t cilt besojn se gjithka prbhet prej
materies, nuk mund t japin prgjigje n kto pyetje.
Sepse kjo ndrgjegje sht shpirti i krijuar prej Allahut, i cili nuk ka nevoj as pr syrin pr t shikuar
imazhet dhe as pr veshin pr ti dgjuar tingujt. Pr m tepr, nuk ka nevoj pr trurin pr t menduar.
do njeri q e lexon kt fakt t qart shkencor do t duhej t mendonte thell pr Allahun e
Gjithfuqishm dhe t ket frik dhe t krkoj strehim tek Ai, sepse Ai ngjesh tr gjithsin n nj vend
plotsisht t errt prej disa centimetrave kub n nj form tre-dimensionale, me ngjyra, me hije dhe t
ndritshme.

Nj besim materialist
Informacioni q kemi paraqitur deri tani tregon se teoria e evolucionit sht nj pretendim q bie
hapur n kundrshtim me faktet shkencore. Pretendimi i teoris n lidhje me prejardhjen e jets sht n
kundrshtim me shkencn, mekanizmat e evolucionit t propozuara nga kjo teori nuk kan asnj forc
evolutive, dhe fosilet tregojn se format kalimtare nuk kan ekzistuar kurr. Prandaj, teoria e evolucionit
duhet t hidhet posht si nj ide joshkencore. N kt mnyr shum ide, si modeli i gjithsis me qendr
Tokn, jan nxjerr jasht agjends s shkencs gjat historis.
Por teoria e evolucionit vazhdon t mbahet me vendosmri n listn e teorive shkencore. Disa njerz
madje prpiqen ti paraqesin kritikat n adres t saj si sulm ndaj shkencs. Po pse ndodh kjo gj?
Arsyeja pr kt situat t krijuar sht se pr disa njerz t cilt u prkasin disa qarqeve t caktuara,
teoria e evolucionit sht shndrruar n nj besim dogmatik t domosdoshm. Kto qarqe kapen fort pas
filozofis materialiste dhe ndikohen nga Darvinizmi, i cili pr ta sht shpjegimi i vetm materialist pr
natyrn.
Nganjher ata e pranojn hapur kt. Riard Levontin, gjenetist i famshm nga universiteti i
Harvardit dhe n t njjtn koh nj evolucionist i njohur pranon se sht s pari materialist, pastaj
shkenctar:
Nuk sht puna se metodat dhe institucionet e shkencs n njfar mnyre na detyrojn t pranojm
nj shpjegim material pr botn, por prkundrazi, ne jemi t detyruar nga prkrahja jon arbitrare e kauzs
materialiste t krijojm nj aparat hetimi dhe nj sr konceptesh q japin shpjegime materiale, edhe nse
jan kundr intuits, pa marr parasysh se sa t mjegullta jan pr t panisurn. Pr m tepr, materializmi
sht absolut, kshtu q ne nuk mund t lejojm t dal n sken nj Qenie Hyjnore.
19

Kto fjal jan deklarata t qarta se Darvinizmi sht nj dogm e mbajtur gjall pr hir t lidhjes me
filozofin materialiste. Sipas ksaj dogme asgj nuk ekziston prve materies. Prandaj, ajo predikon se
materia e pajet dhe e pavetdijshme krijoi jetn. Ajo kmbngul se miliona specie t gjalla, (si zogjt,
peshqit, kafsht, insektet, pemt, lulet, balenat dhe qeniet njerzore) u shfaqn si pasoj e bashkveprimit t
materies si shiut, rrufeve dhe kshtu me radh prej materies s pajet. Ky besim sht n kundrshtim t
plot si me arsyen ashtu edhe shkencn. Por darvinistt vazhdojn t mbrojn kt besim me qllim q t
mos lejojn daljen n sken t nj Qenie Hyjnore.
Kushdo q nuk e shikon prejardhjen e gjallesave me paragjykim materialist do ta kuptoj kt t
vrtet t qart: t gjitha gjallesat jan rezultat i krijimit t nj Krijuesi, i Cili zotron fuqi, dije dhe
inteligjenc superiore. Ky Krijues sht Allahu, i Cili krijoi tr gjithsin nga asgjja, i Cili e konstruktoi
at n mnyrn m t prkryer dhe u dha form t gjitha gjallesave.

Teoria e evolucionit: Magjia m e fuqishme n bot
do njeri i lir prej paragjykimit dhe ndikimit t fardo ideologjie t caktuar, q prdor arsyen dhe
logjikn e tij apo t saj, do t kuptoj qart se besimi n teorin e evolucionit, i cili na prkujton bestytnit e
shoqrive pa dijeni t shkencs apo qytetrimit, sht plotsisht i pamundshm.
Si u shpjegua m lart, ata q besojn n teorin e evolucionit mendojn se disa atome dhe molekula
t hedhura n nj fui t madhe do t mund t krijonin profesor dhe student universiteti q jan n gjendje
t mendojn dhe gjykojn; shkenctar si Ajnshtajni dhe Galileo; artist si Hemfri Bogart, Frenk Sinatra dhe
Luano Pavaroti; si edhe antilopa, drur limoni dhe karafila. Pr m tepr, pasi q shkenctart dhe
profesort t cilt besojn n kto gjepura jan njerz t shkolluar, sht krejtsisht e arsyeshme t flitet pr
kt teori si pr magjin m t fuqishme n histori. Asnjher m par asnj besim apo ide tjetr nuk ua ka
larguar aftsin e t gjykuarit t njerzve, nuk ka pranuar ti lejoj ata t mendojn me menuri dhe me arsye
dhe ua ka fshehur t vrtetn sikur ata ti kishin syt e lidhur. Kjo sht nj verbri madje edhe m e keqe
dhe m e pabesueshme se adhurimi i Zotit t Diellit Ra nga egjiptiant, adhurimi i totemeve n disa pjes t
Afriks, adhurimi i Diellit nga populli i Sabs, adhurimi i idhujve q kishin mbaruar me duart e tyre nga ana
e fisit t Profetit Ibrahim (paqja qoft mbi t) apo adhurimi i Viit t Art nga ana e popullit t Profetit Musa
(paqja qoft mbi t).
N t vrtet, Allahu ka theksuar kt munges arsyeje n Kuran. N shum vargje, Ai zbulon se
mendjet e disa njerzve do t jen t mbyllura dhe se ata do t jen t pafuqishme t shohin t vrtetn. Disa
nga kto vargje jepen n vazhdim:
Sa pr ata q mohojn, njsoj sht, i paralajmrove apo nuk i paralajmrove - ata nuk besojn.
Allahu i ka vulosur zemrat e tyre, ndrsa n vesht dhe syt e tyre kan mbules; ata i pret nj dnim i
madh. (Sure Bekare: 6-7)

Ata kan zemra me t cilat nuk kuptojn. Ata kan sy me t cilt nuk shohin. Ata kan vesh
me t cilt nuk dgjojn. Ata jan si kafsht, bile edhe m t humbur! Ata jan t pavetdijshm.
(Sure Araf: 179)

Edhe sikur Ne t'u hapnim atyre nj der n qiell dhe t ngjiteshin vazhdimisht lart n t (e t
shihnin engjjt e fshehtsit), ata vetm do t thoshin: "Neve na jan ndal syt (t part). Jo, ne jemi
njerz t magjepsur. (Sure Hixhr: 14-15)

Fjalt nuk mund ta shprehin se sa sht e habitshme se si kjo magji ka arritur t mbaj nj komunitet
aq t gjer n skllavri, ti largoj njerzit nga e vrteta dhe t mos ndrpritet pr 150 vjet. sht e
kuptueshme se nj apo disa njerz do t mund t besonin n skenar dhe pohime t pabesueshme prplot
marrzi dhe munges arsyeje. Mirpo, magjia sht shpjegimi i vetm i mundshm pr njerzit n mbar
botn q besojn se atomet e pavetdijshme dhe t pajet papritur vendosn t bashkohen dhe t formojn
nj gjithsi q funksionon me nj sistem t organizimit, rregullit, arsyes dhe vetdijes s prkryer; nj planet
t quajtur Tok me t gjitha veorit e saj t prshtatura n mnyr aq t prkryer pr jetn; dhe gjallesat
prplot sisteme t panumrta komplekse.
N t vrtet, Kurani rrfen ngjarjen e Profetit Musa dhe Faraonit pr t treguar se disa njerz t cilt
prkrahin filozofit ateiste n t vrtet ndikojn tek t tjert me an t magjis. Kur iu tha Faraonit pr fen
e vrtet, ai i tha Profetit Musa t ndeshet me magjistart e tij. Kur Musai e bri kt, ai u tha atyre q t
tregojn aftsit e tyre t part. Vargjet pasojn:

Hidhni ju! u prgjigj ai. Kur magjistart hodhn shkopinjt e tyre, i magjepsn syt e
njerzve, i friksuan ata dhe shfaqn nj magji t madhe. (Sure Araf: 116)

Si kemi vn re, magjistart e Faraonit ishin n gjendje t mashtrojm do njeri, prve Musait dhe
atyre t cilt i besuan atij. Mirpo, dshmia e tij zhduki magjin, apo glltiti at q ata kishin sajuar, si
prshkruhet n ajet.

Ather Ne i kumtuam Musait: Hidhe shkopin tnd! - dhe ai filloi t glltiste gjithka q
trilluan ata. N kt mnyr, doli n shesh e vrteta dhe dshtoi ajo q kishin br ata. (Sure Araf:
117-118)

Si kemi vn re, kur njerzit e kuptuan se ata u magjepsn dhe se ajo q pan ishte vetm nj iluzion,
magjistart e Faraonit humbn gjith besueshmrin e tyre. Edhe n ditt tona, prve nse ata t cilt, nn
ndikimin e nj magjie t ngjashme, besojn n kto pretendime qesharake nn maskn e tyre shkencore dhe
kalojn jett e tyre duke i mbrojtur ato, i braktisin besimet e tyre paragjykuese, ata po ashtu do t
poshtrohen kur e vrteta e plot shfaqet dhe magjia prishet. N t vrtet, Malkolm Magerixh, nj filozof
ateist dhe prkrahs i evolucionit, pranoi se ishte i brengosur pikrisht nga kjo perspektiv:
Un personalisht jam i bindur se teoria e evolucionit, posarisht shtrirja e zbatimit t saj, do t jet
njra prej shakave m t mdha n librat e historis n t ardhmen. Brezat e ardhshm do t uditen se si nj
hipotez aq jo bindse dhe e dyshimt ka mundur t pranohej me naivitetin e pabesueshm q ajo posedon.
20

Se e ardhmja nuk sht larg: Prkundrazi, njerzit s shpejti do ta shohin se rasti nuk sht hyjni dhe
do t shikojn prapa n teorin e evolucionit si n mashtrimin m t keq dhe magjin m t tmerrshme n
bot. Ajo magji tashm ka filluar t ngrihet me shpejtsi prej shpatullave t njerzve n mbar botn. Shum
njerz q e shohin fytyrn e saj t vrtet po pyeten me habi se si sht e mundur q t jen kapluar prej saj.



Engjujt than: Larg nga t metat je
Ti o Zot! Ne nuk kemi asnj dije tjetr
prve asaj q na msove Ti. Vrtet,
Ti je i Gjithdijshm e i Urt.
(Sure Bekare: 32)

SHNIMET


1. Sidney Fox, Klaus Dose, Molecular Evolution and The Origin of Life, .H. Freeman and Company, San
Francisco, 1972, p. 4.
2. Alexander I. Oparin, Origin of Life, Dover Publications, NeYork, 1936, 1953 (reprint), p. 196.
3. Ne Evidence on Evolution of Early Atmosphere and Life, Bulletin of the American Meteorological
Society, vol 63, November 1982, p. 1328-1330.
4. Stanley Miller, Molecular Evolution of Life: Current Status of the Prebiotic Synthesis of Small Molecules,
1986, p. 7.
5. Jeffrey Bada, Earth, February 1998, p. 40.
6. Leslie E. Orgel, The Origin of Life on Earth, Scientific American, vol. 271, October 1994, p. 78.
7. Charles Darin, The Origin of Species by Means of Natural Selection, The Modern Library, Ne York, p.
127.
8. Charles Darin, The Origin of Species: A Facsimile of the First Edition, Harvard University Press, 1964,
p. 184.
9. B. G. Ranganathan, Origins?, Pennsylvania: The Banner Of Truth Trust, 1988, p. 7.
10. Charles Darin, The Origin of Species: A Facsimile of the First Edition, Harvard University Press, 1964,
p. 179.
11. Derek A. Ager, The Nature of the Fossil Record, Proceedings of the British Geological Association,
vol 87, 1976, p. 133.
12. Douglas J. Futuyma, Science on Trial, Pantheon Books, Ne York, 1983. p. 197.
13. Solly Zuckerman, Beyond The Ivory Toer, Toplinger Publications, Ne York, 1970, pp. 75-14; Charles
E. Oxnard, The Place of Australopithecines in Human Evolution: Grounds for Doubt, Nature, vol 258, p.
389.
14. Could science be brought to an end by scientists belief that they have final ansers or by societys
reluctance to pay the bills? Scientific American, December 1992, p. 20.
15. Alan alker, Science, vol. 207, 7 March 1980, p. 1103; A. J. Kelso, Physical Antropology, 1st ed., J. B.
Lipincott Co., Ne York, 1970, p. 221; M. D. Leakey, Olduvai Gorge, vol. 3, Cambridge University Press,
Cambridge, 1971, p. 272.
16. Jeffrey Kluger, Not So Extinct After All: The Primitive Homo Erectus May Have Survived Long
Enough To Coexist ith Modern Humans, Time, 23 December 1996.
17. S. J. Gould, Natural History, vol. 85, 1976, p. 30.
18. Solly Zuckerman, Beyond The Ivory Toer, p. 19.
19. Richard Leontin, The Demon-Haunted orld, The Ne York Revie of Books, January 9, 1997, p. 28.
20 Malcolm Muggeridge, The End of Christendom, Grand Rapids:Eerdmans, 1980, p. 43.


hat a difference it ould make to ones life if one ere alloed to itness ith ones on eyes the
demons of Hell punishing their victims, the roaring of the flames, the mad yelling of the
damned, their unbearable moaning and groaning, their rithing for breath and their frantic
begging to be alloed to be returned to Earth. ithout a doubt, one ould become a ne person,
one ould rearrange ones entire life.
If it is the fact that e have not seen Hell that is preventing some people from fearing Allah as
they should and being cautious in their daily lives, it should suffice that He has indicated the existence
of Hell repeatedly in the Quran, describing it in all its details and arning people against it.
hen the time comes there ill be no one ho ill not see Hell. Only those ho fear Allah ill be
saved from it, the others ill be left in it on their knees. (Surah Maryam: 71-72) Hoever, there ill be
no benefit or advantage to be gained from seeing Hell at this point, because then,
one is already beyond the point of no return



ABOUT THE AUTHOR


The author, ho rites under the pen-name Harun Yahya, as born in Ankara in 1956. He
studied arts at Istanbul's Mimar Sinan University, and philosophy at Istanbul University. Since the
1980s, the author has published many books on political, faith-related and scientific issues. Greatly
appreciated all around the orld, these orks have been instrumental in helping many to return their
faith in Allah, and, in many others, to gain a deeper insight into their faith. Harun Yahya's books
appeal to all kinds of readers, regardless of their age, race, or nationality, for they focus on one
objective: to broaden the reader's perspective by encouraging him or her to think about a number of
critical issues, such as the existence of Allah and His unity, and to live by the values He prescribed for
them.