ဗ်ဳိင္းအရွင္ဖမ္းနည္း

လူ ဗို လ္
(၁)
ႏို ႔ဖို းဒု ကၡသည္စခန္းကို ေရာက္မွ ကရင္ႏွ စ္သ စ္ကူးပြဲေတာ္ႏွင့္ႀကဳံ တာ ဒီႏွစ္ဆို(၄)ႀကိမ္ျပည့္ေတာ့ မယ္။ မႏွစ္က
ပဲြဆို အေတာ့ ္ကိုစည္တ ာ။ တို င္းရင္းသားညီညြတ္မႈတည္ေဆာက္ေရးေကာ္မတီဆို တာ ဖြဲ႔စည္းၿပီးစလည္းျဖစ္ေနေတာ့ တို င္းရ
င္းသားရို းရာ တင္ဆက္မႈေတြကလည္း အၿပိဳင္အဆို င္။ က်ေနာ္တို႔ BNA ဗမာအမ်ဳိးသားအသင္း(ႏို ႔ဖို း)ကေတာင္ ဦးေရႊရို း၊
ေဒၚမို းအကနဲ႔ တပင္တိုင္အကေတြ တင္ဆက္ျဖစ္ခဲ့ေသးတယ္။ ဒီအထဲမွာ အားအေကာင္းဆုံ းအစီအစဥ္က ေတာ့ ဘာလဲမေမးနဲ႔။ က
ရင္ဒုံးယိမ္းအစီအစဥ္ေပါ့။ ကရင္ႏွစ္သ စ္ကူးမို ႔ ကရင္ဒုံးယိမ္းအကက ပို သာတာ မထူ းေပမယ့္၊ ဒုံ းယိမ္းၿပိဳင္ပြဲမွာ ကရင္မဟု တ္တဲ့တို င္းရ
င္းသားေတြ စု ဖြဲ႔ထားတဲ့ က်ေနာ္တို႔ PAB ရပ္ကြ က္အ ဖြဲ႔က တတိယဆု ယူ သြား တာ ကေတာ့ အဆန္းသားမဟု တ္လ ား။
ခု လည္း ကရင္ႏွစ္သ စ္ကူးပဲြေတာ္ နီးလာျပန္ေတာ့ ဒုံ းယိမ္းအဖြဲ႔ေတြတို က္ေနၾကတာ ၿခိမ့္ၿခိမ့္သဲပဲ။ ႏို ႔ဖို းစခ
န္း တခု လုံ းလု ိ႔ေတာင္ ေျပာရင္ရမယ္။ အရြယ္စံ ု ၊ဆို က္စုံ၊ ကာလာစံ ုံ ။ ဒီႏွစ္လည္း စည္ဦးမွာပါ။
ဒီလို ကရင္ဒုံးယိမ္းသံ ၾကားရင္ အလယ္တ န္းေက်ာင္းသားဘ၀က က်ေနာ္တို႔ေက်ာင္းမွာ ေခတ္စားခဲ့ တဲ့ ဒုံ း ယိမ္းသံ စဥ္သီခ်
င္းေလးကို သတိရမိတယ္။ ဆရာ၊ ဆရာမေတြကို ေနာက္ေျပာင္ရင္းက ေပၚလာတာေလ။
“ေဟ့ ... ယု ေမာင္၊ ဘု ေမာင္၊ ထိပ္ေျပာင္လားေဟ့ ...
ေတာင္ဖက္ကၽြန္းေပၚျမစ္၀နံ ေဘး ကရင္မ ေနာ္သန္းေငြ” ဆို တာေပါ့။

(၂)
ေညာင္ေလးပင္ၿမိဳ႕၊ အမွတ္(၁)အထကေက်ာင္းကို ၿမိဳ႕အျပင္ထုတ္ၿပီးစ ပညာသင္ႏွစ္အခ်ိန္မွာေပါ့။
ေက်ာင္းပတ္၀န္းက်င္မွာက လယ္ကြ က္ေတြ၊ ထန္းေတာေတြ၊ သခ်ၤဳိင္းကု န္းေတြ၊ ဘု န္းႀကီးေက်ာင္းေတြခ်
ည္း သက္သက္ဆိုေတာ့ ေက်ာင္းမေပ်ာ္အဖြဲ႔ေတြအတြက္ ခို ကို းရာေတြက အျပည့္။ ဒီေတာ့ က်ေနာ္တို႔ေက်ာင္းအု ပ္ႀကီးက
ေက်ာင္းစည္းကမ္းထိမ္းသိမ္းေရးအဖြဲ႔ကို ေက်ာင္းသားေတြေၾကာက္တဲ့၊ ေက်ာင္းသားေတြကို ကို င္ႏို င္တဲ့ ဆရာ၊ ဆရာမ
ေတြနဲ႔ အသစ္ျပန္ဖြဲ႔လို က္တ ယ္။ ဒီအထဲမွာ က်ေနာ္တို႔အလယ္တ န္းဆရာေတြထဲက (၄)ဦးပါတယ္။ ဆရာဦးယု ေမာင္၊ ဆရာဦး
လွျမင့္၊ ဆရာဦးထြန္းေရႊနဲ႔ ဆရာမ ေဒၚသန္းေငြတို ႔ေပါ့။ ဒီဆရာေတြအားလုံ းက သူ ရဲေကာင္းဆရာေတြခ်ည္း
ပဲ။ အရည္အ ခ်င္းကို ယ္စီနဲ႔။ ေက်ာင္းမေပ်ာ္အဖြဲ႔ေတြ တခါတည္းၿငိမ္က်သြားေလာက္ေအာင္ကို စြမ္းၾကတာ။

ဒီအထဲမွာ ဆရာဦးယု ေမာင္က ၀ိတ္သမား၊ လူ ပ်ဳိႀကီး။ သူ ႔ လက္ဖ်ံႀကီး တလုံ းတလုံ းက နည္းတာႀကီးမဟု တ္ ဘူ း။

အခန္းထဲစာသင္ေနရင္း သူ ႔ ၿခိမ္းေျခာက္တဲ့အသံ ကို က သူ မ်ားထက္ထ ူးတယ္။
“အခု ဆရာ ၀ိတ္ျပန္ မေနၿပီေနာ္။ သတိထားၾက” ဆို ကာ ႀကိမ္လုံးကို တစြစြနဲ႔ သူ ႔လက္ေမာင္းၾကြက္
သား ေတြကို ထု တ္ထုတ္ျပတတ္ေသးတယ္ေလ။ ဆရာဦးယု ေမာင္ စာသင္ခ်ိန္ဆို အတန္းထဲက အဆို းဆုံ းလို ႔သတ္မွတ္ထ ား တဲ့ “ ဘို
နီ”လို ေကာင္မ်ဳိးေတာင္ ၿငိမ္။

ဆရာမေဒၚသန္းေငြက်ေတာ့ တမ်ဳိး။ အရို က္ၾကမ္းတဲ့ ထဲမွာေတာ့ မပါဘူ း။ ဒါေပမယ့္ ေက်ာင္းသားေတြကို

ကို င္တတ္တ ယ္။ သူ စာသင္ေနတဲ့ အတန္းတင္မကဘူ း။ ေဘးအခန္းေတြက ဆရာ၊ ဆရာမ မရိွလို ႔ဆူ ညံ ေနရင္ေတာင္ ၀င္ထိန္းတတ္တ
ယ္။ ဆရာ မရိွလို ႔ဆို ၿပီး ဆူ မယ္၊ ေဆာ့ မယ္လို႔ေတာ့ မစဥ္းစားနဲ႔။ မၾကာဘူ း ဆရာမေဒၚသန္းေငြေရာက္ လာၿပီ။
“ကဲ အားလုံ းပစၥည္းေတြလြယ္အိတ္ထဲထည့္။ ၿပီးရင္ တရားထို င္ၾကမယ္။ အားလုံ း ခုံ ေပၚတက္ထိုင္ၾက။ မ်က္စိ ကို မိွ
တ္ထား။ မ်က္စိထဲေပၚလာတာေတြကို လို က္မွတ္ ။ ခဏေန ဆရာမ ျပန္လာေမးမယ္။ ဘာေတြေတြ႔လဲဆို တာ မေျပာႏို င္တဲ့လူ
နာၿပီသာမွတ္ ”
ဒါပဲေျပာၿပီး ျပန္ထြ က္သြ ားေပမယ့္ ဘယ္သူမွမလႈပ္ရဲ၊ အသံ မထြက္ရဲၾက။ မ်က္စိကို အသာမွိတ္ထားၾကရင္း သူ ေျပာ
သလို လို က္ၾကည့္ေနရတယ္ေလ။ ရု တ္တ ရက္ ေရာက္လ ာတတ္ၿပီး ဆူ ေနတဲ့ သူ ကို အတန္းေရွ႕ထြက္ခိုင္း၊ ဘာ ျမင္လဲေမးရင္
မေျဖႏို င္လို႔ကေတာ့ အရို က္ခံ ရၿပီ။ က်ေနာ္ကေတာ့ မ်က္စိေလးမွိတ္ထားၿပီး သူ ေမးရင္ ဘယ္လိုေျဖရမ လဲေတြးေနမိတ
ယ္။ (၄၅)မိနစ္ ျပည့္သြားလို ႔ သံ ေခ်ာင္းေခါက္သံ ၾကားရမွသာ အခ်ိန္ကုန္သြားမွန္းသိလို က္ရတယ္။

ဆရာဦးထြန္းေရႊကို ေတာ့ ေက်ာင္းသားအားလုံ းက သူ ႔ေနာက္ကြယ္မွာ “ထိပ္ေျပာင္ ”လို ႔ပဲ ေခၚၾကတယ္ေ

လ။ နဖူ းကလည္းေျပာင္သလားမေမးနဲ႔ ဆံ ပင္က မရိွေတာ့ သေလာက္ဘဲ။ ဆရာထိပ္ေျပာင္က်ေတာ့ တအားပါးတာ။ ေက်ာင္းသား
တဦးခ်င္းစီရဲ႕ အေၾကာင္းေတြကို လည္း သိတယ္။ စကားသံ ၾကားလို က္တ ာနဲ႔ ဘယ္သူေျပာတယ္ဆိုတာ ဘလက္ဘ ုတ္မွာစာေ
ရးေနရင္း လွည့္မၾကည့္ဘဲနဲ႔သိတယ္။ ဆရာထိပ္ေျပာင္ေျပာဖူ းတဲ့ စာက်က္နည္းတခု ဆို ရင္ ခု ထိ ကို မေမ့ တာ။
“တမနက္ေစာေစာမွာ ဆရာ လမ္းေလွ်ာက္ထြက္ကအျပန္၊ ေက်ာင္းသူ တေယာက္စာက်က္ေနတာကို ခပ္ လွမ္းလွမ္းထဲက
ၾကားေနရတယ္။ သူ က်က္ေနတာက ဧရာ၀တီျမစ္အေၾကာင္း။ ဆရာ စၾကားကတဲက ‘ဧရာ၀တီျမစ္ သည္၊ ဧရာ၀တီျမစ္သ
ည္ ’ ဟာ သူ ႔အိမ္ကိုလြန္ၿပီး အိမ္သုံးေလးလုံ းေက်ာ္လည္း ဧရာ၀တီျမစ္သည္က မၿပီးဘူ း ”
“ဧရာ၀တီျမစ္အေၾကာင္းက်က္တ ာပဲကြာ ဧရာ၀တီျမစ္သည္ကို ဒီေလာက္ထ ည့္က်က္ေနဖို ႔မလို ပါဘူ း။ မင္းတို ႔ လည္း ဒီ
ဧရာ၀တီျမစ္သည္ စာက်က္နည္းမ်ဳိးကို မသံ ုံ းမိၾကေစနဲ႔”တဲ့ မွတ္သားစရာ။

(၃)
ဆရာဦးလွျမင့္ကို ေတာ့ ေက်ာင္းသားေတြက “ဘု ေမာင္ ”လို ႔ ကြယ္ရာမွာ ေခၚၾကတယ္။ ေနာက္ေစ့ မွာ
ဘု ႀကီး တလုံ းက သိသိသာသာႀကီးထြက္ေနလို ႔။ ဆရာဘု ေမာင္က က်ေနာ္တို႔အတန္းပို င္ဆရာ။ စကားအေျပာေကာင္းၿပီး၊
စာ သင္လည္း အရမ္းေတာ္တယ္။ သူ က သခ်ၤာသင္တာ။ ထူ းတာက ဆရာဘု ေမာင္လမ္းေလွ်ာက္ရင္ လက္ပိုက္သ လို လု ပ္ ထားၿပီး
သူ ႔ေမးေစ့ ကို လက္တ ဖက္နဲ႔ အၿမဲတမ္း ေထာက္ေထာက္ထားတတ္တ ယ္။ ဒါကသူ ႔စတို င္။

1
 ဆရာက သခ်ၤာသင္ရင္ေတာင္ သူ မ်ားထက္ထ ူးတယ္။ ေလ့ က်င့္ခန္းတခု သင္ၿပီဆို ရင္ ခက္တဲ့၊ ပညာပါတဲ့ အပု ဒ္ေတြေ
လာက္ကိုပဲေရြးၿပီး တြက္ျပ၊ ရွင္းျပတတ္တ ာ။ က်န္တာေတြကို အဆင့္မရွိဘူ းဆို ၿပီး တြက္ျပေလ့ မရွိဘူ း။ အမွတ္ေပးၿပီဆို ရင္လည္း
အမွတ္(၁၀၀) ေပးထားတယ္ဆိုပါစို ႔။ အကု န္မွန္ရ င္ (၁၀၀) ရၿပီး၊ မွန္တဲ့အျပင္ သပ္ရပ္တယ္၊ ရွင္းတယ္။ ျမန္တယ္ဆိ ုရင္ (၁၀၁) အထိ ေပး
တယ္။ မွတ္ခ်က္အေ နနဲ႔ “အလြန္ေကာင္း၍ တမွတ္ပိုေပါင္းသည္ ” ဆို တာ ကို ေရးေပးလို က္ေသးတယ္။ ေလ့ က်င့္ခန္းစာေ
တြစစ္ၿပီဆို ရင္လည္း အရ င္ဆံ ု းလာျပတဲ့ (၁၀) ေယာက္ေလာက္ကိုပဲ စစ္ေပးတယ္။ အခ်ိန္ကအေရးႀကီးလို ႔ ျမန္ႏို င္သမွ်ျမန္ဖို႔ အျ
မဲတမ္းသတိေပးတတ္တ ယ္။
သခ်ၤာကို သင္ေပမယ့္ က်ေနာ္တို႔ကို ဗဟု သု တျဖစ္စရာေတြ အမ်ားႀကီးေျပာျပခဲ့ ဖူ းတယ္။ ေက်ာင္းက ျပ
ဌာန္း ထားတဲ့ စာေတြထက္ ျပင္ပဗဟု သူ တေတြကို ပို ေျပာျပေလ့ ရွိတယ္။ သူ ႔စကားေတြ၊ သင္ၾကားမႈေတြထဲမွာ
ေက်ာင္းသား ေတြကို ပါ ပါေအာင္ေခၚသြားတတ္တ ယ္။ သူ ကို ေၾကာက္ေနတာဆို မႀကိဳက္ဘ ူး။ သူ မွားေနလို ႔ေထာက္ျ
ပေပးတဲ့ ေက်ာင္း သားဆို ႀကိဳဆို တတ္ၿပီး ေက်းဇူ းတင္ေၾကာင္းျပန္ေျပာေလ့ ရွိတယ္။ ပညာနဲ႔အတူ စာရိတၱကို ပါ
အေလးထားဖို ႔ မၾကာ မၾကာ ဆံ ု းမတတ္တ ယ္။ ေတာ္ေနရံ ု မက ေကာင္းဖို ႔လို တယ္။ ေကာင္းမွ၊ ရို းသားမွတန္ဖိုးရွိၿပီး
ကို ယ့္ကို ကို ယ္လ ည္း အျမဲဂု ဏ္ယ ူႏို င္မယ္လို႔ သတိေပးတတ္တ ယ္။ ဆရာေျပာဖူ းတဲ့ အထဲက ဂ်ပန္နဲ႔ျမန္မာ ပညာေတာ္သင္သြားၾကတဲ့
အ ေၾကာင္းဆို ၊ ခု ထိကို အမွတ္ရေနဆဲေလ။

“ဟို း မင္းတု န္းမင္းေခတ္ကေပါ့ကြာ။ ဆရာတို ႔ႏို င္ငံ နဲ႔ဂ်ပန္ႏို င္ငံ ကို အဂၤလန္ႏို င္ငံ က စက္မႈအတတ္ပညာနဲ႔ပတ္ သက္ၿပီး
ပညာေတာ္သင္ေခၚတယ္။ ႏု ိင္ငံ တခု စီက အေယာက္(၂၀) စီေခၚတယ္ပဲ ထားပါေတာ့ ကြာ။ တို ႔ႏို င္ငံ ကေတာ့ မင္းတို ႔သိတဲ့
အတို င္း လက္သင့္ရာစားေတာ္ေခၚေပါ့။ ဘု ရင္နဲ႔မူ းမတ္အ သို င္းအ၀ို င္းထဲက လူ ေတြခ်ည္းေရြးလႊတ္တ ာ။ ခု ေခတ္လိုပဲဆို ပါေ
တာ့ ။”
“အယ္ ... ဂ်ပန္ႏို င္ငံ ကေတာ့ တို ႔လို မဟု တ္ဘူးကြာ။ သူ တို ႔ႏို င္ငံ က စက္မႈနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး ကၽြမ္းက်င္တဲ့သူ ေတြ ကို အင္တာ
ဗ်ဴးအဆင့္ဆင့္လု ပ္ၿပီးေခၚတာ။ လူ အေယာက္ (၂၀) ေခၚဖို ႔ကို တႏို င္ငံ လုံ းက စက္မႈကၽြမ္းက်င္သူ (၈၀) ကို ေရြးထု တ္တ
ယ္။ ၿပီးေတာ့ မွဒီအထဲက (၄၀)ကို ဒု တိယအႀကိမ္ထပ္ေရြးတယ္။ ေနာက္တ ခါ အဂၤလိပ္ဘာသာပါ ကၽြမ္း က်င္သူ(၂၀)ကို လက္ေ
ရြးစင္ျပန္ေရြးၿပီး အဂၤလန္ကိုပို ႔လို က္တ ာ။ ဒီလက္ေရြးစင္ (၂၀)နဲ႔ က်န္ခဲ့တဲ့ (၂၀)က အဂၤလိပ္ ဘာသာစကား ကၽြမ္းက်င္တာ၊ မ
ကၽြမ္းက်င္တာေလာက္ဘဲ ကြာတာ။ စက္မႈပညာေတြကေတာ့ သူ မသာ၊ ကို ယ္မသာ ေပါ့။ ၿပီးမွ က်န္ခဲ့တဲ့ (၂၀)နဲ႔ ပထမေရြးက်
န္(၄၀)ကို ဂ်ပန္အစို းရက ျပန္မလႊတ္ေတာ့ ္ဘဲ တေနရာမွာစု ၿပီး ေခၚထားလို က္ တယ္။”
“အဂၤလန္ကိုေရာက္ေတာ့ တို ႔ေရႊျမန္မာေတြက ေတာ္ၾကပါတယ္။ စာေတြလည္းလို က္ႏို င္ၾကတယ္။
ဒါေပမယ့္ ဟို ေရာက္တ ုန္း မစားဖူ းတာေတြ စား၊ မေသာက္ဖူးတာေတြ ေသာက္ၿပီး ျပန္ခဲ့ၾကတာေပါ့။ ဒီျပန္ေရာက္ေ
တာ့ မဲနယ္ စက္ရုံ၊ လက္နက္စက္ရုံ၊ ဒဂၤါးျပားစက္ရံ ု တို ႔တည္တ ာ၊ သေဘၤာဖ်က္တဲ့ ေရျမႇပ္ဗုံးထြ င္တာတို ႔ေလာက္ေတာ့ အလု ပ္ျဖစ္ခဲ့
တာကို စာအု ပ္ေတြထဲဖတ္ရဖူ းတယ္ကြ ။ ဒါေပမယ့္ အဲဒီအက်ဳိးဆက္ကို ဒီေန႔ုတို ႔ေခတ္မွာ ဘာတခု မွမေတြ႔ရေတာ့ ဘူ း။ ဘာမွတ္တ
မ္းမွလည္း မက်န္ခဲ့ေတာ့ ဘူ း။ တို ႔ႏို င္ငံ ရဲ႕တို းတက္မႈအေျခအေနကလည္း မင္းတို ႔ျမင္တဲ့အတို င္းပဲ။ အဂၤလိပ္ သာ တို ႔ ႏို င္ငံ ကို မ
သိမ္းခဲ့ ရင္ ခု ထိ ႏြားလွည္းနဲ႔ပဲ ခရီးသြားေနရဦးမွာ။ ”
“ဂ်ပန္ပညာေတာ္သင္ေတြကေတာ့ ဒီလို မဟု တ္ဘူး။ အဂၤလန္ကိုေရာက္တ ာနဲ႕ သူ ႔အဖြဲ႔နဲ႔သူ စု ၿပီး သင္ေပးသမွ် စာေ
တြကို ဂ်ပန္လိုဘာသာျပန္ၾကတယ္။ ၿပီးေတာ့ ဂ်ပန္နိုင္ငံ ကို ျပန္ပို႔တယ္။ အဲ့ ဒီပို ႔လို က္တဲ့ ဂ်ပန္လိုဘာသာျပန္ၿပီး သားေတြကို
က်န္ခဲ့တဲ့ (၂၀)အု ပ္စုက စု ေပါင္းေလ့ လာၾကတယ္။ (၄၀)အု ပ္စုနဲ႔ျပန္ေဆြးေႏြးၾကတယ္။ ျပန္သင္ ၾကတယ္ ေပါ့
ကြာ။ ”
“ပညာသင္ကာလၿပီးလို ႔ ပညာေတာ္သင္ေတြ ဂ်ပန္လည္ းျပန္ေရာက္ေရာ့ ျပန္လာတဲ့ (၂၀)နဲ႔ က်န္ခဲ့တဲ့ (၂၀)တို ႔ ျပန္ေ
ဆြးေႏြးၿပီး ပညာေတြဖလွယ္ၾကတယ္။ ေနာက္ … (၄၀)ကို ျပန္သင္ ေပးၾကတယ္။ ဒီလို နဲ႔ ပညာေတာ္သင္(၂၀)သာ
သြားရေပမယ့္၊ (၈၀)လုံ း ပညာေတြတတ္သြ ားႏို င္ေအာင္ တၿပိဳင္တည္းပြားယူ ႏို င္ခဲ့ၾကတာဟာ အတု ယူ စရာေကာင္းပဲ ေ
ပါ့။ ေနာက္ၿပီး ဂ်ပန္လိုဘာသာျပန္ၿပီးသား ပညာေတြကို ပါ ရလို က္ၾကတာ။ ခု ဆို မင္းတို ႔သိတဲ့ အတို င္း၊ ဂ်ပန္ႏို င္ငံ ဟာ စက္မႈ
ပညာနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး ဘယ္ေလာက္တိုးတက္ေနၿပီလဲ။ ပညာရပ္ေတြနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး အဂၤလိပ္စာမတတ္ခ်င္ေန၊ ဂ်ပန္လိုေလ့ လာႏို င္ေ
အာင္၊ ဂ်ပန္လိုဖတ္ၿပီးအသုံ းခ်ႏို င္ေအာင္ျဖစ္သြားၿပီ။ တု ိ႔ႏို င္ငံ နဲ႔ဘယ္ေလာက္ေတာင္ကြ ာသြားလဲ ”
“ဒီေတာ့ ပညာယူ တဲ့ အခါမွာ အစီအစဥ္ရိွရိွယူ တတ္ဖို႔လု ိတယ္။ ၿပီးေတာ့ မွတ္တ မ္းဆို တာက်န္ခဲ့ေအာင္ လု ပ္ ထားရ
မယ္။ ဒါမွ ေနာင္မ်ဳိးဆက္ေတြအတြက္ ပညာအေမြေပးခဲ့ ႏို င္မွာ။ ေနာက္ ... ကို ယ္ေလ့ လာသိျမင္ခဲ့သမွ်နဲ႔ ကို ယ့္ ျဖတ္သန္း
မႈအေတြ႔အႀကံ ဳေတြကို ကို ယ့္ဘာသာစာေပေတြနဲ႔ မွတ္တ မ္းတင္ထားခဲ့ သင့္တယ္ကြ ”

(၄)
တေန႔မွာေတာ့ စိတ္ဆိုးေလ့ မရိွတဲ့ ဆရာဘု ေမာင္တေယာက္ ေဒါကန္ေနတဲ့ အမူ အရာနဲ႔ အတန္းထဲ၀င္လာၿပီး
“ မင္းတို ႔ ေက်ာင္းအု ပ္ႀကီးကေတာ့ စံ ပဲကြာ။ ကု ိယ္တိုင္လုပ္လို႔ရရက္နဲ႔ ငါတို ႔ကို ဒု ကၡေပးတာ ”
ဆရာဘု ေမာင္ ေဒါသျဖစ္ရပုံ က ဒီလို ။ က်ေနာ္ေျပာခဲ့ တဲ့ ေက်ာင္းစည္းကမ္းထိမ္းသိမ္းေရးအဖြဲ႔မွာ သူ လည္းပါ
တယ္မဟု တ္လား။ ဒီမနက္ ေက်ာင္းအု ပ္ႀကီးက ေက်ာင္းေနာက္က်ၿပီးွေရာက္လ ာတယ္။ ေက်ာင္းတံ ခါး၀နားအေရာက္ ေက်ာ
င္းေျပးတဲ့ ေက်ာင္းသားအဖြဲ႔ေတြနဲ႔ ေက်ာင္းေရွ႕မွာ ထိပ္တိုက္တိုးပါေလေရာ။ အဲဒီအခ်ိန္က တေက်ာင္းလုံ း အျဖဴ နဲ႔အစိမ္း
ပဲ၀တ္ၾကရေတာ့ ေက်ာင္းသားနဲ႔အရပ္သားက ခြဲလို ႔လြယ္တ ယ္ေလ။ ဒါေပမယ့္ဆရာႀကီးက ေက်ာင္းသားေတြ ကို ဘာမွ
မေျပာဘဲ၊ ေက်ာင္းထဲကို ကားဆက္ေမာင္း၀င္ခဲ့တယ္။ ေက်ာင္းရုံ းခန္းထဲေရာက္မွ စည္းကမ္းထိမ္းသိမ္းေရး ဆရာေတြ
ကို ေခၚ၊ ေက်ာင္းေျပးတဲ့ ေက်ာင္းသားေတြကို လို က္ေခၚဖု ိ႔ေျပာတယ္တဲ့။
က်န္ဆရာေတြအားလုံ းကေတာ့ ဘာမွျပန္မေျပာၾကဘဲ ေက်ာင္းေျပးေတြေနာက္ကို လို က္သြားၾကေပမယ့္၊ ဆရာ
ဘု ေမာင္ကေတာ့ လို က္မသြားဘူ း။ ေက်ာင္းအု ပ္ႀကီးကို ျပန္ပက္ရင္း က်န္ေနခဲ့ တယ္တဲ့။
“ခင္ဗ်ားက ကို ယ္တိုင္ ေတြ႔လို က္ရရက္နဲ႔ ဘာလို ႔ျပန္မေခၚခဲ့ တာလဲ။ ခင္ဗ်ားေတြ႔တဲ့ အခ်ိန္ဆို ေက်ာင္းသား ေ
တြက ေက်ာင္းအနီးအနားမွာပဲ ရိွေနၾကေသးတာ။ ခင္ဗ်ားျပန္ေခၚရင္လည္း ရရဲ႕သားနဲ႔ဗ်ာ။ ခု ေတာ့ ့ ဘယ္ေရာက္
သြားၿပီလဲဆို တာ ဘယ္လိုလု ပ္သိႏို င္မလဲ။ လို က္ရွာလို ႔ကေတာ့ တေနသာကု န္သြားမယ္ ေတြ႔မွာမဟု တ္ဘူး။ ေက်ာင္း ေျပးစ
ရာေနရာေတြက တပုံ ႀကီး၊ က်ဳပ္ေတာ့ မလို က္ႏို င္ဘူးဗ်ာ။ စာသင္ဖို႔ရိွေသးတယ္ ”လို ႔ေျပာၿပီး ရုံ းခန္းထဲက ျပန္ထြ က္ လာ
တာတဲ့ ။

2
 (၅)
“မင္းတို ႔ ဗ်ဳိင္းအရွင္ဖမ္းနည္းဆို တာ ၾကားဖူ းလား”
ေဒါသေတြေျပသြားေအာင္ ခဏနားၿပီးမွ ဆရာဘု ေမာင္က စကားျပန္စလာတယ္။
“မၾကားဖူ းပါဘူ း ဆရာ”
“ေအ ... မွတ္ထားၾက၊ ဆရာေျပာျပမယ္ ”
“မို းဦးက်စ၊ မို းဖြဲဖြဲေလးေတြရြာေနတဲ့ အခ်ိန္ဆို ဗ်ဳိင္းအရွင္ဖမ္းလို ႔ရတယ္ကြ ။ ဒီအခ်ိန္မ်ဳိးဆို ဗ်ဳိင္းေတြက လယ္ ကြ
င္းေတြထဲမွာ ငါးရွာေနၾကတာ။ ဒီေတာ့ မင္းတို ႔က ဆားသာတဆု ပ္ေလာက္ယ ူသြား။ ခု န ငါးဖမ္းဖို ႔ေစာင့္ေနတဲ့ ဗ်ဳိင္း အ
နားကို ျဖည္းျဖည္းေလးသြား။ ဗ်ဳိင္းရဲ႕ေခါင္းေပၚကို ဆားေလးပုံ ေပး။ မို းကဖြဲဖြဲေလးရြာေနတာဆို ေတာ့ ေ
ခါင္းေပၚက ဆားေတြ အရည္ေပ်ာ္ၿပီး မ်က္စိထဲကို စီးက်မယ္။ မ်က္လ ုံးဖြင့္လို ႔မရေတာ့ ဘူ း။ ဒီအခ်ိန္ဆို မင္းတို ႔ ဗ်ဳိင္းအရွင္ဖမ္း
လို ႔ ရၿပီ။”
က်ေနာ္တို႔တတန္းလုံ း ဆရာဘု ေမာင္ရဲ႕ ဗ်ဳိင္းအရွင္ဖမ္းနည္းကို ၿငိမ္္ၿပီးနားေထာင္ေနမိၾကတယ္။ နားေထာင္
ေနရင္းက မ်က္စိထဲမွာလည္း လယ္ကြ င္းထဲက ဗ်ဳိင္းျဖဴျဖဴေတြကို ျမင္ေယာင္လာတယ္။ အသာကပ္သြားၿပီး ဗ်ဳိင္းရဲ႕ ေခါင္းေ
ပၚကို ဆားပုံ လို က္တ ယ္။ ဆားေတြအရည္ေပ်ာ္ၿပီး မ်က္လ ုံးထဲ၀င္သြားတယ္။ ၿပီးေတာ့ ... ဗ်ဳိင္းလည္ပင္းကို ဆု ပ္ကိုင္ၿပီး ဖမ္းလို က္တ ယ္
လို ႔ကို ျမင္ေယာင္လာတယ္ေလ။
“ဆရာ ... ဗ်ဳိင္းအနားကပ္သြားေတာ့ ဗ်ဳိင္းကထပ်ံမသြားဘူ းလား ဆရာ”
က်ေနာ္တို႔အားလုံ း ေမးလို က္တဲ့အသံ ရိွရာကို ၀ို င္းၾကည့္လု ိက္ၾကတယ္။ ပိန္းဇလု ပ္ရြာက ေက်ာင္းလာတက္ တဲ့
“ကရင္ႀကီး”။ သူ ႔နာမည္က ေစာထူ းေဂ။ လူ ေကာင္က ထြားထြားႀကီးမို ႔ က်ေနာ္တို႔အားလုံ းက ကရင္ႀကီးလို ႔ပဲသူ ကို
ေခၚ ၾကတယ္။ ေဘာလုံ းလည္း အကန္ေတာ္တယ္ဗ်။
“ေအးေပါ့ကြာ ... မင္းေတာင္သိေသးတယ္။ မင္းတို ႔ေက်ာင္းအု ပ္ႀကီးက မသိဘူ းကြ”
“မင္းတို ႔စဥ္းစားၾကည့္ေလ။ ကရင္ႀကီးေျပာသလို ပဲ အနားကပ္လို႔ရမွေတာ့ ဆားပုံ ဖို ႔လို ေသးလို ႔လား၊ တ
ခါထဲ ဖမ္းလို က္မွာေပါ့။ မင္းတို ႔ေက်ာင္းအု ပ္ႀကီးကေတာ့ တခါထဲမဖမ္းလို က္ဖူးေဟ့ ။ ငါတို ႔ကို ပဲ ဆား ပံ ု ပုံ ခို င္းေနတာ
ကြ။ ဒါေၾကာင့္ ေဒါကန္လာတာ ”

(၆)
ႏို ႔ဖို းဒု ကၡသည္စခန္းထဲမွာ ဒုံ းယိမ္းသံ ေတြ ၀ဲပ်ံ႕ေနဆဲ။ ဒီကရင္ဒုံးယိမ္းအကကို ေနာက္ထပ္ကရင္ႏွစ္သ စ္ကူး ဘယ္ႏွစ္ခု
အထိမ်ား ဒီႏို ႔ဖို းဒု ကၡသည္စခန္းထဲမွာ ထပ္ၾကည့္ရ၊ ထပ္ျမင္ရဦးမလဲ မသိ။
ဘ၀ျမင္ကြ င္းေတြ ထပ္လြ န္းေနေတာ့ လည္း ေက်နပ္ခြင့္ေတြ ေပ်ာက္ဆံ ု းေနရေပါ့။ အနည္းဆံ ု း ဒီဒံ ု းယိမ္း
အက ေတြက အေမရိကားမွာပဲျဖစ္ျဖစ္၊ ေနာ္ေ၀မွာပဲျဖစ္ျဖစ္၊ နယူ းဇီလန္မွာပဲျဖစ္ျဖစ္ ေနရာေျပာင္းၿပီး ၾကည့္ခ်
င္ၿပီေလ။

“ေဟ့ ... ယု ေမာင္၊ ဘု ေမာင္၊ ထိပ္ေျပာင္လားေဟ့ ...

ေတာင္ဖက္ကၽြန္းေပၚ ျမစ္၀နံ ေဘး၊ ကရင္မ ေနာ္သန္းေငြ...” သီခ်င္းေလးနဲ႔၊ ဗ်ဳိင္းအရွင္ဖမ္းနည္းေလးကို
ျပန္္သတိရမိလို က္တ ာကို က ႏွဖူ းေၾကာေလးေတြ ေျပသြားသလို လို ။ အသက္ရွဴ ေခ်ာင္သြား သလို လို ။ မဟု တ္လို႔က ေ
တာ့ တေန႔တေန႔ စား၀တ္ေနေရးအတြက္ ပူ ပန္ရ။ ကေလးေတြရဲ့ အနာဂတ္ပညာေရးအတြက္ ရင္ေမာရ။ ကို ယ့္ဘ၀ ကို ယ္ အ
ဓိပၸါယ္ေဖာ္ႏို င္ေရးအတြက္ ရတက္မေအးရ။ ဘ၀ေတြကို ဗီဒီယို ၾကည့္တဲ့ အခါ ေပါ့စ္ (Pause) အလု ပ္ခံ ထားရ သလို ခံ စား
လာရၿပီေလ။

အင္း ... က်ေနာ္တို႔ဘ၀ေတြ ျပန္လည္ရွင္သန္ႏို းထႏို င္ခြင့္ေတြအတြက္ ယူ အဲန္အိပ္ခ်္စီအာရ္ (UNHCR) ကပဲ ဗ်ဳိင္းအရွင္ဖ
မ္းေနတာလား။ အေမရိကန္ႏို င္ငံ ကပဲ ဗ်ဳိင္းအရွင္ဖမ္းေနတာလား။ က်ေနာ္တုိ႔ကို ယ္တို င္ကပဲ ဗ်ဳိင္းအရွင္ ဖမ္းေနတာလား။ တစံ ု
တရာ ဒါမွမဟု တ္ တစံ ု တေယာက္ကပဲ ....။ စဥ္းစားလို ႔ေတာင္ မရ။ ။

(၂၇/၁၁/၂၀၀၉)