1

Zadatak 141 (Vlado, srednja kola)

Popreni presjek rakete je u obliku elipse kojoj je velika os 4.8 m, a mala 4.2 m. U nju treba
staviti meteoroloki satelit koji je u presjeku pravokutnog oblika. Koliko najvie satelit moe biti irok
ako mu je duljina 4.4 m?

Rjeenje 141
Ponovimo!
Elipsa je skup svih toaka u ravnini za koje je zbroj udaljenosti od dviju fiksnih toaka (arita) te
ravnine konstantna veliina i iznosi 2a. Velika poluos je a, a mala poluos b.
Elipsa kojoj se sredite podudara s ishoditem koordinatnog sustava, smjer glavne osi s x osi, a smjer
sporedne osi s y osi ima jednadbu
2 2
2 2 2 2 2 2
i . li 1
2 2
x y
b x a y a b
a b
+ = + =

Paralelogrami su etverokuti kojima su po dvije nasuprotne stranice usporedne (paralelne).
Pravokutnik je paralelogram koji ima barem jedan pravi kut (pravi kut ima 90).
Zadane su velika i mala os elipse pa njezina jednadba glasi:

2 2
/ : 2 2 4.8 2 4.8 2.4
2 4.2 2 4.2 2.
1
2 2
: 1 / 2
a a a
b b
x y
a b
b
= = =

= =
=
=
+
(

(
` ` `
( ) ) )



2 2 2 2
1 1.
2 2
5.76 4.41
2.4 2.1
x y x y
+ = + =

2,5
2
1,5
1
0,5
-0,5
-1
-1,5
-2
-2,5
-4 -3 -2 -1 1 2 3 4
y
x
D
C
B A

Vrhovi ili tjemena elipse imaju koordinate:

( ) ( ) ( ) ( ) 2.4, 0 , 2.4, 0 , 0, 2.1 , 0, 2.1 . A B C D

2,5
2
1,5
1
0,5
-0,5
-1
-1,5
-2
-2,5
-4 -3 -2 -1 1 2 3 4
y
y
y
x
T
4
T
3
T
2
T
1
D
C
B A

Budui da u elipsu treba ucrtati pravokutnik duljine stranice 4.4, sa slike vidi se da e njegovi vrhovi,

2

koji lee na elipsi, imati koordinate:

( ) ( ) ( ) ( ) 2.2, , 2.2, , 2.2, , 2.2, , 0.
1 2 3 4
T y T y T y T y y >
Ucrtanom pravokutniku T
1
T
2
T
3
T
4
su x os i y os osi simetrije.
Da bismo izraunali ordinatu y, uvrstit emo koordinate, na primjer, toke T
1
(2.2, y) u jednadbu
elipse.

( ) ( ) , 2.2,
2 2 2 2 1 1
2.2 4.84 4.84
2 2 1 1 1
5.76 4.41 5.76 4.41 4.41 5.76
1
5.76 4.41
T x y T y
y y y
x y
=
+ = + = =
+ =

)


2
4.84 4.84 4.84
2 2
1 4.41 1 4.41 1
4.41 5.76 5.76 5.7
/ 4.4
6
1 /
y
y y = = =
| | | |
| |
\ \


4.84
4.41 1 0.8393.
5.76
y y = =
| |
|
\

irina satelita najvie moe biti:
2 2 0.8393 1.6786 1.68 .
3 2 4 1
T T T T y m = = = =
Vjeba 141

Popreni presjek rakete je u obliku elipse kojoj je velika os 48 dm, a mala 42 dm. U nju treba
staviti meteoroloki satelit koji je u presjeku pravokutnog oblika. Koliko najvie satelit moe biti irok
ako mu je duljina 44 dm?

Rezultat: 16.8 dm.