‫زﻣﺴﺘﺎن‬

‫‪ ‬‬ ‫‪87 ‬‬
‫‪ ‬‬

‫‪ ‬‬
‫ﻣﻌﺮﻓﻲ رﺷﺘﻪ ﻣﻬﻨﺪﺳﻲ ﺷﻬﺮﺳﺎزي ‪ ،‬ﺷﺎﻣﻞ ﺗﺎرﻳﺨﭽﻪ ‪،‬‬
‫دروس ﺗﺨﺼﺼﻲ ‪ ،‬اﻫﻤﻴﺖ و ﺟﺎﻳﮕﺎه رﺷﺘﻪ ‪ ‬‬

‫اﺳﺘﺎد ﻣﺮﺑﻮﻃﻪ ‪:‬‬

‫ﺟﻨﺎب آﻗﺎي ﻳﮕﺎﻧﮕﻲ ‪ ‬‬

‫‪ ‬‬

‫ﮔﺮد آورﻧﺪﮔﺎن ‪:‬‬

‫ﺳﭙﻴﺪه ﻧﻈﺎﻣﻲ ﭘﺎﻛﺪﻫﻲ ‪ -‬ﭘﺮﻳﺴﺎ ﺑﺸﻴﺮي‬
‫ﺳﺎﻳﻨﺎ ﺳﺎﻻري ‪ -‬ﭘﺮﻧﻴﺎن ﻧﻮراﻳﻲ‬
‫آﻳﻴﺮﻳﻦ دﺧﺖ ﻣﻠﻜﻲ ‪ -‬ﭘﺮواﻧﻪ ژاﻟﻪ رﺟﺒﻲ‬
‫‪ ‬‬ ‫ﻣﮋﮔﺎن اﻣﻴﺮ اﺻﻼﻧﻲ‬
‫‪ ‬‬

‫‪ ‬‬
‫‪ ‬‬
‫‪ ‬زﻣﺴﺘﺎن ‪87‬‬
 
 ‫ﺷﻬﺮﺳﺎزي ﭼﻴﺴﺖ ؟‬
‫ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ روﺷﻬﺎ و ﺗﺪاﺑﻴﺮي ﻛﻪ ﻣﺘﺨﺼﺼﻴﻦ اﻣﻮر ﺷﻬﺮي ﺑﻮﺳﻴﻠﻪ آن ﺷﻬﺮﻫﺎ را ﺑﻬﺘﺮ ﻣﻲ ﺳﺎزﻧﺪ ﺑﻪ‬
‫ﺷﻬﺮﺳﺎزي ﻳﺎ ﻋﻠﻢ ﺗﻨﻴﺴﻖ ﺷﻬﺮﻫﺎ ﺷﻬﺮت دارد‪.‬‬
‫از دﻳﺪﮔﺎه دﻳﮕﺮ ‪ ،‬ﺷﻬﺮﺳﺎزي ﻋﺒﺎرﺗﺴﺖ از ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ‪ ،‬ﻃﺮح رﻳﺰي و ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺷﻬﺮﻫﺎ ﺑﺎ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻦ‬
‫اﺣﺘﻴﺎﺟﺎت اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ و اﻗﺘﺼﺎدي ‪.‬‬

‫ﺗﺎرﻳﺨﭽﻪ ﺷﻬﺮﺳﺎزي ‪:‬‬

‫اﻳﺮاﻧﻴﺎن ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ ﺷﻬﺮ ﻧﺸﻴﻨﺎن ﺟﻬﺎن ﺑﻮده اﻧﺪ ‪.‬‬
‫ﺷﻬﺮ ﻧﺸﻴﻨﻲ در اﻳﺮان را ﻗﺒﻞ از ﻇﻬﻮر دوره ي ﺟﺪﻳﺪ ﻣﻲ ﺗﻮان در دو دوره ي ﺗﺎرﻳﺨﻲ ﺑﺮرﺳﻲ ﻛﺮد ‪.‬‬
‫ﻳﻜﻲ دوران ﺑﺎﺳﺘﺎن و دﻳﮕﺮي دوره ي ﺑﻌﺪ از اﺳﻼم ‪.‬ﻣﻴﺎن اﻳﻦ دو دوره ‪ ،‬ﻋﻠﻴﺮﻏﻢ وﺟﻮدد ﺗﺸﺎﺑﻬﺎﺗﻲ در‬
‫ﺷﻴﻮه ي ﺷﻬﺮ ﻧﺸﻴﻨﻲ ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ ﺗﺎﺛﻴﺮ وﻳﮋﮔﻲ ﻫﺎي ﺷﻜﻞ ﮔﺮﻓﺘﻪ در دوره ي ﺳﺎﺳﺎﻧﻲ اﺧﺘﻼﻓﺎﺗﻲ ﺑﻪ ﭼﺸﻢ‬
‫ﻣﻲ ﺧﻮرد ﻛﻪ ﻧﺎﺷﻲ از ﻣﻌﻴﺎرﻫﺎ و ﺧﺼﻮﺻﻴﺎت ﺟﺪﻳﺪي اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺎ ورود اﺳﻼم ﺑﺮ ﺷﻬﺮﻫﺎي اﻳﺮان ﺣﺎﻛﻢ‬
‫ﺷﺪ ‪.‬‬

‫ﺗﺎرﻳﺨﭽﻪ و ﺧﺎﺳﺘﮕﺎه ﺷﻬﺮﺳﺎزي ‪:‬‬

‫‪ -1‬ﻟﻮﻛﻮرﺑﻮزﻳﻪ ﻣﻌﺘﻘﺪ اﺳﺖ ‪ » :‬آﻏﺎز ﺷﻬﺮﺳﺎزي ﻣﻌﺎﺻﺮ ﺑﻪ ﭘﺎﻳﺎن ﻗﺮن ﻫﻔﺪﻫﻢ‪ ،‬زﻳﺎﻟﻲ ﻟﻮﺋﻲ ﭼﻬﺎردﻫﻢ‬
‫اﺳﺖ و او را ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ ﺷﻬﺮﺳﺎز دﻧﻴﺎي ﻏﺮب ﺑﻌﺪ از ﺗﻤﺪن روم ﻣﻲ داﻧﺪ «‬
‫‪ -2‬زﻳﮕﻔﺮﻳﺪ ﻣﻌﺘﻘﺪ اﺳﺖ ‪» :‬آﻏﺎز ﺷﻬﺮﺳﺎزي ﻣﻌﺎﺻﺮ ﺑﻪ ﺳﺎﻟﻬﺎي آﺧﺮﻳﻦ ﻗﺮن ﺷﺎﻧﺰدﻫﻢ ﺑﺮ ﻣﻲﮔﺮدد‪.‬‬
‫ﻳﻌﻨﻲ – دوره ﭘﺎﭘﻲ ﺳﻴﻜﺴﺘﻮس ﭘﻨﺠﻢ – ﻛﻪ وي را اوﻟﻴﻦ ﺷﻬﺮﺳﺎز ﻣﺪرن ﻣﻲ داﻧﺪ «‬
‫‪ -3‬زﻳﺮﻟﻮ ﻣﻌﺘﻘﺪ اﺳﺖ ‪» :‬ﻧﻈﺎم ﺟﺪﻳﺪ ﺧﺎﻧﻪﺳﺎزي در ﺣﻮﻣﻪﻫﺎ ﻛﻪ اﻣﻜﺎن ﺟﺮاﻳﻲ ﻳﻚ ﻧﻔﺮ از ﻫﻤﺴﺎﻳﻪاش‬
‫را ﻣﻴﺴﺮ ﻣﻲ ﺳﺎزد‪ ،‬ﺗﺮﺟﻤﺎن ﺗﺠﻤﻠﻲ ﺧﺎﻧﻪﻫﺎي ﺑﺸﺮ اوﻟﻴﻪ اﺳﺖ «‬
‫ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ ﺷﻬﺮﺳﺎز و ﻳﺎ ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ ﻛﺴﻲ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺑﻴﺎن اﺻﻮﻟﻲ درزﻣﻴﻨﻪ ﺷﻬﺮﺳﺎزي ﭘﺮداﺧﺖ‪ ،‬ﺷﺨﺼﻲ ﺑﻨﺎم‬
‫» ﻫﻴﭙﻮداﻣﻮس « ﺑﻮد ﻛﻪ درﺣﺪود ﺳﺎل ‪ 480‬ﻗﺒﻞ ازﻣﻴﻼد ﻣﻲ زﻳﺴﺖ اﻳﻦ ﺷﺨﺺ اﺻﻮﻟﻲ را ﺑﺮاي‬
‫ﺷﻬﺮﺳﺎزي زﻣﺎن ﺧﻮد ﺑﻴﺎن ﻧﻤﻮد ﻛﻪ ﻣﻨﻄﻘﻲ وﻋﻠﻤﻲ ﺑﻮد ‪.‬‬
‫اﺻﻮل ﭘﻴﺸﻨﻬﺎدي اﻳﻦ ﺷﺨﺺ‪ ،‬ﺷﻬﺮﺳﺎزي را ﺑﻴﺸﺘﺮ ازﻟﺤﺎظ ﺗﺄﻣﻴﻦ آﺳﺎﻳﺶ ﺳﺎﻛﻨﻴﻦ آن و از ﻧﻈﺮ ﺗﻬﻴﻪ‬
‫اﺣﺘﻴﺎﺟﺎت روزﻣﺮه ﺑﻪ ﻧﺤﻮي ﺳﺎده ﻣﻮرد ﺗﻮﺟﻪ ﻗﺮارداده اﺳﺖ ‪ .‬او ﻣﻌﺘﻘﺪ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺷﻬﺮ‪ ،‬ﺑﺎﻳﺴﺘﻲ از‬
‫ﻣﺤﻠﻪ ﻫﺎﻳﻲ ﺗﺸﻜﻴﻞ ﺷﻮد و ﺳﺎﻛﻨﻴﻦ ﻫﺮﻣﺤﻠﻪ ﺑﺘﻮاﻧﻨﺪ ﻣﺎﻳﺤﺘﺎج ﺧﻮد را از ﺑﺎزارﻫﺎي ﻧﺰدﻳﻚ ﺧﻮد ﻓﺮاﻫﻢ‬
‫ﺳﺎزﻧﺪ‪.‬‬

‫‪1‬‬
‫ﺑﺎاﻳﻦ ﻫﻤﻪ داﻣﻨﻪ ﭘﻴﺪاﻳﺶ ﺗﺤﻮﻻت اﻣﺮوزي داﻧﺶ ﺷﻬﺮﺳﺎزي ‪ ،‬ﺑﻪ ﻗﺮن ﻧﻮزدﻫﻢ ﻣﻴﻼدي ﻣﻲ رﺳﺪ‪ .‬دراﺛﺮ‬
‫روﻧﻖ وﺗﻮﺳﻌﻪ ﺻﻨﻌﺖ وﻣﺸﻜﻼت ﻧﺎﺷﻲ ازآن و ﺑﺪﻧﺒﺎل ﺗﺄﺳﻴﺲ ﻣﺮاﻛﺰ ﺗﺨﺼﺼﻲ وﻋﻠﻤﻲ وداﻧﺸﮕﺎﻫﻲ‬
‫درزﻣﻴﻨﻪ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﺷﻬﺮﺳﺎزي ‪،‬ﮔﺎﻣﻬﺎي اﺳﺎﺳﻲ درﺣﻞ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﺷﻬﺮي ﺑﺮداﺷﺘﻪ ﺷﺪ و ﻧﻈﺮﻳﺎت ﻣﺨﺘﻠﻔﻲ‬
‫دراﻳﻦ زﻣﻴﻨﻪ ﻋﻨﻮان ﮔﺮدﻳﺪ‪.‬‬
‫ﺷﻬﺮﺳﺎزي‪ ،‬ﻳﻜﻲ از رﺷﺘﻪ ﻫﺎﻳﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ در ﻧﻴﻢ ﻗﺮن اﺧﻴﺮ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﺴﻴﺎري ﺑﻪ آن ﺷﺪه اﺳﺖ و‬
‫داﻧﺸﻜﺪه و ﻛﺎﻟﺠﻬﺎي ﻣﻌﺮوف ﺑﺴﻴﺎري ﺑﻪ آن روي آورده اﻧﺪ‪ .‬اﻳﻦ رﺷﺘﻪ ‪ ،‬اﻣﺮوزه ‪ ،‬ﻛﻤﻚ ﺷﺎﻳﺎﻧﻲ ﺑﻪ ﺣﻞ‬
‫ﻣﻌﻀﻼت در ﺳﻄﺢ ﺷﻬﺮ و ﻛﻞ ﺟﻮاﻣﻊ ﻛﺮده اﺳﺖ و ﺗﻮاﻧﺴﺘﻪ ﺟﺎﻳﮕﺎه وﻳﮋه اي ﺑﺮاي ﺧﻮد ﻛﺴﺐ ﻛﻨﺪ‪.‬‬

‫ﺷﻬﺮ ﺳﺎز ﻛﻴﺴﺖ ؟‬

‫در ﺣﻘﻴﻘﺖ ﺷﻬﺮﺳﺎزي ﻳﺎ ﻃﺮح و ﺑﺮﻧﺎﻣﻪرﻳﺰي ﺷﻬﺮي ﻋﺒﺎرت از دو ﭘﺪﻳﺪه ﻣﺤﻴﻂ و اﻧﺴﺎن ﻫﺴﺘﻨﺪ ‪ ،‬ﻛﻪ‬
‫در ﻛﻨﺎر ﻫﻢ ﺟﻮاﻣﻊ زﻳﺴﺘﻲ را ﺑﻪ وﺟﻮد آورده اﻧﺪ‪.‬‬
‫ﺷﻬﺮﺳﺎز ﺑﻪ اﻳﺠﺎد راﺑﻄﻪاي ﻣﻨﻄﻘﻲ ﺑﻴﻦ اﻧﺴﺎن و ﻣﺤﻴﻂ زﻳﺴﺖ ﻣﺒﺎدرت ﻣﻲ ﻛﻨﺪ ‪.‬‬
‫اﻣﺮوزه ﻣﺘﺨﺼﺼﻴﻦ ﺷﻬﺮﺳﺎزي در زﻣﻴﻨﻪ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﺷﻬﺮﺳﺎزي‪ ،‬در دو رﺷﺘﻪ اﺻﻠﻲ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪرﻳﺰي ﺷﻬﺮي‬
‫)‪ (planning Urban‬و ﻃﺮاﺣﻲ ﺷﻬﺮي )‪ (Design Urban‬اﻳﻔﺎي ﻧﻘﺶ ﻣﻲﭘﺮدازﻧﺪ‪.‬‬

‫وﻇﺎﻳﻒ ﺷﻬﺮﺳﺎزي ‪:‬‬

‫‪ -1‬ﻃﺮح و ﺗﻨﻈﻴﻢ ﻧﻘﺸﻪﻫﺎي ﺟﺪﻳﺪ‬
‫‪ -2‬ﺗﻮزﻳﻊ ﺻﺤﻴﺢ ﺗﺄﺳﻴﺴﺎت ﺷﻬﺮي و ﺑﺮﻧﺎﻣﻪرﻳﺰي ﺟﻬﺖ ﺣﻤﻞ و ﻧﻘﻞ ﺷﻬﺮي‬
‫‪ -3‬ﺑﺴﻂ رواﺑﻂ اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ و اﻗﺘﺼﺎدي‬
‫‪ -4‬اﻳﺠﺎد ﻣﺤﻴﻂﻫﺎي راﺣﺖ و ﺳﺎ ﻟﻢ‬
‫‪ -5‬ﻛﺎﺳﺘﻦ از اﺛﺮات ﺳﻮء زﻧﺪﮔﻲ ﺷﻬﺮي‬

‫‪2‬‬
 ‫آﺷﻨﺎﻳﻲ ﺑﺎ رﺷﺘﻪ ﺷﻬﺮﺳﺎزي ‪:‬‬

‫ﻛﺎرﺷﻨﺎﺳﻲ ﺷﻬﺮﺳﺎزي ﻋﺒﺎرت از ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ آﮔﺎﻫﻲﻫﺎي ﻋﻠﻤﻲ ‪ ،‬ﻓﻨﻲ در ﺳﻄﺢ آﻣﻮزشﻫﺎي ﻋﻤﻮﻣﻲ ﺣﺮﻓﻪ‬
‫ﺷﻬﺮﺳﺎزي اﺳﺖ‪ .‬داﻧﺶآﻣﻮﺧﺘﮕﺎن اﻳﻦ دوره ﻗﺪرت اﺟﺮاﻳﻲ ﻃﺮح ﺳﻜﻮﻧﺘﮕﺎﻫﻬﺎي ﺷﻬﺮي و ﻳﺎ در ﺣﺎل‬
‫ﺷﻬﺮي ﺷﺪن را در ﭼﺎرﭼﻮب آﻣﻮﺧﺘﻪﻫﺎي ﺧﻮد دارا ﺑﻮده و آﻣﺎدﮔﻲ ﻻزم را در ﺗﻬﻴﻪ ﻃﺮحﻫﺎي ﺷﻬﺮي‬
‫ﺑﺎ ﮔﺮوﻫﻬﺎي ﺗﺨﺼﺼﻲ ﺧﻮاﻫﻨﺪ داﺷﺖ ‪.‬‬

‫ﻛﺎرﺷﻨﺎﺳﺎن ﺷﻬﺮﺳﺎزي ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ آﻣﻮﺧﺘﻪﻫﺎي ﺧﻮد ﻣﻲﺗﻮاﻧﻨﺪ در ﻧﻬﺎدﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺷﻬﺮﺳﺎزي ﻛﺸﻮر‬
‫ﻣﺎﻧﻨﺪ دﻓﺎﺗﺮ ﺷﻬﺮﺳﺎزي و ﻓﻨﻲ ﺷﻬﺮداريﻫﺎ‪ ،‬دﻓﺎﺗﺮ ﻓﻨﻲ وزارت ﻛﺸﻮر‪ ،‬ادارات ﻛﻞ ﻣﺴﻜﻦ و ﺷﻬﺮﺳﺎزي ‪،‬‬
‫ﻛﺎرﺷﻨﺎﺳﻲ دادﮔﺴﺘﺮي و ‪ ...‬ﺑﻪ ﻛﺎر ﭘﺮدازﻧﺪ‪.‬‬

‫ﺟﺎﻳﮕﺎه ﺷﻬﺮﺳﺎزي ‪:‬‬

‫ﺷﻬﺮﺳﺎزي ‪ ،‬ﻳﻜﻲ از رﺷﺘﻪ ﻫﺎﻳﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ در ﻧﻴﻢ ﻗﺮن اﺧﻴﺮ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﺴﻴﺎري ﺑﻪ آن ﺷﺪه اﺳﺖ و داﻧﺸﻜﺪه‬
‫و ﻛﺎﻟﺠﻬﺎي ﻣﻌﺮوف ﺑﺴﻴﺎري ﺑﻪ آن روي آورده اﻧﺪ‪ .‬اﻳﻦ رﺷﺘﻪ ‪ ،‬اﻣﺮوزه ‪ ،‬ﻛﻤﻚ ﺷﺎﻳﺎﻧﻲ ﺑﻪ ﺣﻞ ﻣﻌﻀﻼت‬
‫در ﺳﻄﺢ ﺷﻬﺮ و ﻛﻞ ﺟﻮاﻣﻊ ﻛﺮده اﺳﺖ و ﺗﻮاﻧﺴﺘﻪ ﺟﺎﻳﮕﺎه وﻳﮋه اي ﺑﺮاي ﺧﻮد ﻛﺴﺐ ﻛﻨﺪ ‪.‬‬

‫در ﻛﺸﻮر ﻧﻴﺰ ﻧﻴﺎز ﺑﺴﻴﺎري ﺑﻪ ﻣﺘﺨﺼﺺ و ﻛﺎرﺷﻨﺎس در اﻳﻦ رﺷﺘﻪ اﺣﺴﺎس ﺷﺪه و ﻣﻲ ﺷﻮد و‬
‫داﻧﺸﮕﺎﻫﻬﺎي ﻣﺨﺘﻠﻔﻲ‪ ،‬ﺳﻌﻲ ﺑﺮ ﺗﺎﺳﻴﺲ و اﻳﺠﺎد اﻳﻦ رﺷﺘﻪ ﻧﻤﻮده اﻧﺪ ‪.‬‬

‫در ﺳﻄﺢ ﻣﺪﻳﺮان ﻛﺸﻮر ﻧﻴﺰ ﻛﻢ ﻛﻢ ‪ ،‬ﻧﻴﺎز ﺑﻪ رﺷﺘﻪ اي ﻫﻤﭽﻮن ﺷﻬﺮﺳﺎزي اﺣﺴﺎس ﺷﺪه اﺳﺖ و‬
‫ﺑﺴﻴﺎري از ﻣﺪﻳﺮان ﺷﻬﺮي ﺳﻌﻲ در ﻓﺮا ﮔﺮﻓﺘﻦ اﻳﻦ داﻧﺶ ‪ ،‬ﺑﺼﻮرت داﻧﺸﮕﺎﻫﻲ و ﻏﻴﺮه داﺷﺘﻪ اﻧﺪ‪ .‬ﺑﻪ‬
‫ﻋﻨﻮان ﻧﻤﻮﻧﻪ‪ ،‬در ﺣﺎﻟﻲ ﻛﻪ ﺗﺎ ﭼﻨﺪ ﺳﺎل ﭘﻴﺶ‪ ،‬ﻣﻌﺪودي از ﺷﻬﺮداران در ﺳﻄﺢ ﻛﺸﻮر‪ ،‬داراي ﺗﺤﺼﻴﻼت‬
‫در زﻣﻴﻨﻪ ﺷﻬﺮﺳﺎزي ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬اﻣﺎ اﻣﺮوزه‪ ،‬اﻳﻦ ﺗﻌﺪاد ﺑﻪ ﺷﺪت اﻓﺰاﻳﺶ ﻳﺎﻓﺘﻪ و ﻛﻢ ﻛﻢ ﺳﺎﻳﺮ ﻣﺪﻳﺮان ﻧﻴﺰ‬
‫ﻧﻴﺎز ﺑﻪ ﻛﺴﺐ اﻳﻦ داﻧﺶ را اﺣﺴﺎس ﻧﻤﻮده اﻧﺪ‪.‬‬

‫ﻫﻢ اﻛﻨﻮن رﺷﺘﻪ ﺷﻬﺮﺳﺎزي در ﻣﻘﻄﻊ ﻛﺎرﺷﻨﺎﺳﻲ ارﺷﺪ دو ﮔﺮاﻳﺶ زﻳﺮ را ﺷﺎﻣﻞ ﻣﻲ ﺷﻮد‪:‬‬

‫‪ -1‬ﺷﻬﺮﺳﺎزي‪ -‬ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﻳﺰي ﺷﻬﺮي و ﻣﻨﻄﻘﻪ اي‬

‫‪ -2‬ﺷﻬﺮﺳﺎزي‪ -‬ﻃﺮاﺣﻲ ﺷﻬﺮي‬

‫‪3‬‬
 ‫ﻣﺸﺎﻏﻞ ﻣﺮﺗﺒﻂ ‪:‬‬

‫زﻣﻴﻨﻪ ﻫﺎي ﻛﺎري رﺷﺘﻪ ﺷﻬﺮﺳﺎزي ﺑﺴﻴﺎر ﻣﺘﻔﺎوت و ﻣﺘﻨﻮع اﺳﺖ‪ ،‬در ﺑﺨﺶ دوﻟﺘﻲ‪ ،‬در ﺳﺎزﻣﺎن‬
‫ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ و ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﻳﺰي ﻛﺸﻮر‪ ،‬ﺷﻬﺮدارﻳﻬﺎ‪ ،‬وزارت ﻛﺸﻮر‪ ،‬اﺳﺘﺎﻧﺪارﻳﻬﺎ و ﺳﺎﻳﺮ ارﮔﺎﻧﻬﺎي واﺑﺴﺘﻪ ﺑﻪ وزارت‬
‫ﻛﺸﻮر‪ ،‬وزارت ﻣﺴﻜﻦ و ﺷﻬﺮﺳﺎزي و ‪ ........‬و در ﺑﺨﺶ ﺧﺼﻮﺻﻲ‪ ،‬در ﺷﺮﻛﺘﻬﺎي ﻣﻬﻨﺪﺳﻴﻦ ﻣﺸﺎور‬
‫ﺷﻬﺮﺳﺎزي‪ ،‬ﻣﻌﻤﺎري‪ ،‬ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﻳﺰي ﻣﻨﻄﻘﻪ اي و ‪. ...........‬‬
‫در ﻛﺸﻮر ﻧﻴﺰ ﻧﻴﺎز ﺑﺴﻴﺎري ﺑﻪ ﻣﺘﺨﺼﺺ و ﻛﺎرﺷﻨﺎس در اﻳﻦ رﺷﺘﻪ اﺣﺴﺎس ﺷﺪه و ﻣﻲ ﺷﻮد و‬
‫داﻧﺸﮕﺎﻫﻬﺎي ﻣﺨﺘﻠﻔﻲ ‪ ،‬ﺳﻌﻲ ﺑﺮ ﺗﺎﺳﻴﺲ و اﻳﺠﺎد اﻳﻦ رﺷﺘﻪ ﻧﻤﻮده اﻧﺪ‪ .‬در ﺳﻄﺢ ﻣﺪﻳﺮان ﻛﺸﻮر ﻧﻴﺰ ﻛﻢ‬
‫ﻛﻢ‪ ،‬ﻧﻴﺎز ﺑﻪ رﺷﺘﻪ اي ﻫﻤﭽﻮن ﺷﻬﺮﺳﺎزي اﺣﺴﺎس ﺷﺪه اﺳﺖ و ﺑﺴﻴﺎري از ﻣﺪﻳﺮان ﺷﻬﺮي ﺳﻌﻲ در ﻓﺮا‬
‫ﮔﺮﻓﺘﻦ اﻳﻦ داﻧﺶ‪ ،‬ﺑﺼﻮرت داﻧﺸﮕﺎﻫﻲ و ﻏﻴﺮه داﺷﺘﻪ اﻧﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻧﻤﻮﻧﻪ‪ ،‬در ﺣﺎﻟﻲ ﻛﻪ ﺗﺎ ﭼﻨﺪ ﺳﺎل‬
‫ﭘﻴﺶ‪ ،‬ﻣﻌﺪودي از ﺷﻬﺮداران در ﺳﻄﺢ ﻛﺸﻮر‪ ،‬داراي ﺗﺤﺼﻴﻼت در زﻣﻴﻨﻪ ﺷﻬﺮﺳﺎزي ﺑﻮدﻧﺪ ‪ ،‬اﻣﺎ‬
‫اﻣﺮوزه‪ ،‬اﻳﻦ ﺗﻌﺪاد ﺑﻪ ﺷﺪت اﻓﺰاﻳﺶ ﻳﺎﻓﺘﻪ و ﻛﻢ ﻛﻢ ﺳﺎﻳﺮ ﻣﺪﻳﺮان ﻧﻴﺰ ﻧﻴﺎز ﺑﻪ ﻛﺴﺐ اﻳﻦ داﻧﺶ را‬
‫اﺣﺴﺎس ﻧﻤﻮده اﻧﺪ‪.‬‬
‫ﻋﻼوه ﺑﺮ اﻧﺠﺎم ﻋﻤﻠﻴﺎت ﻋﻤﺮاﻧﻲ‪ ،‬ﻣﺤﺎﺳﺒﺎت ﺳﺎزه‪ ،‬ﺑﺤﺜﻬﺎي ﻣﻌﻤﺎري و ‪ ...‬ﻛﻪ اﻛﺜﺮا ﺑﺮ روي ﺗﻚ ﺑﻨﺎ و‬
‫ﻳﺎ ﻳﻚ ﻣﺤﺪوده ﻣﺸﺨﺺ ﻣﺘﻤﺮﻛﺰ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ ،‬ﻧﻴﺎز ﺑﺴﻴﺎر زﻳﺎدي ﺑﻪ رﺷﺘﻪ اي ﻫﻤﭽﻮن ﺷﻬﺮﺳﺎزي اﺣﺴﺎس‬
‫ﻣﻲ ﺷﻮد ﺗﺎ ﺑﺘﻮاﻧﺪ ﻋﻼوه ﺑﺮ اﻳﻦ ﻣﺒﺎﺣﺚ‪ ،‬در ﺳﻄﺤﻲ ﻛﻼن ﺗﺮ وارد ﺻﺤﻨﻪ ﺷﺪه و ﺑﺘﻮاﻧﺪ ﻣﺒﺎﺣﺜﻲ‬
‫ﻫﻤﭽﻮن اﻗﺘﺼﺎد‪ ،‬ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺷﻨﺎﺳﻲ‪ ،‬روان ﺷﻨﺎﺳﻲ‪ ،‬ﺟﻐﺮاﻓﻴﺎ‪ ،‬آﻣﺎر‪ ،‬ﺳﻮاﻧﺢ ﻃﺒﻴﻌﻲ )زﻟﺰﻟﻪ و‪ ،(...‬ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ‪،‬‬
‫ﺣﻤﻞ و ﻧﻘﻞ‪ ،‬ﺗﺮاﻓﻴﻚ‪GIS ،‬و ‪ ....‬را ﺑﺎ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﻓﻮق ﺗﺮﻛﻴﺐ ﻛﺮده و ﻧﺘﻴﺠﻪ اي ﺑﻬﻴﻨﻪ را ﺳﺒﺐ ﺷﻮد‪.‬‬
‫رﺷﺘﻪ ﺷﻬﺮﺳﺎزي‪ ،‬در واﻗﻊ ﻣﻔﺼﻠﻲ ﺑﻴﻦ ﻋﻠﻮم ﮔﻮﻧﺎﮔﻮن اﺳﺖ‪ ،‬از ﻋﻠﻮم اﻧﺴﺎﻧﻲ ﮔﺮﻓﺘﻪ‪ ،‬ﻫﻤﺎﻧﻨﺪ ﺟﺎﻣﻌﻪ‬
‫ﺷﻨﺎﺳﻲ‪ ،‬اﻗﺘﺼﺎد‪ ،‬ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ و ‪ ...‬ﺗﺎ ﻋﻠﻮم ﻓﻨﻲ و ﻣﻬﻨﺪﺳﻲ‪ ،‬ﻫﻤﺎﻧﻨﺪ ﻋﻤﺮان‪ ،‬ﺗﺎﺳﻴﺴﺎت‪ ،‬ﺗﺮاﻓﻴﻚ‪ ،‬ﺣﻤﻞ و‬
‫ﻧﻘﻞ و ‪ ...‬و ﻫﻨﺮ‪ ،‬ﻫﻤﺎﻧﻨﺪ ﻃﺮاﺣﻲ‪ ،‬ﻣﻌﻤﺎري و‪.... .‬‬

‫رﺷﺘﻪ ﺷﻬﺮﺳﺎزي از ﺳﺎل ‪ 1365‬در داﻧﺸﮕﺎه ﺗﻬﺮان ﺗﺪرﻳﺲ ﻣﻲ ﺷﻮد‪ .‬ﻗﺒﻞ از اﻧﻘﻼب ﻧﻴﺰ ﺑﺮاي ﻣﺪت‬
‫ﻛﻮﺗﺎﻫﻲ در ﺳﺎﻟﻬﺎي ‪ 1355‬و ‪ 1356‬اﻳﻦ رﺷﺘﻪ در داﻧﺸﮕﺎﻫﻬﺎ ﺗﺪرﻳﺲ ﻣﻲ ﺷﺪ‪ .‬ﭘﺲ از داﻧﺸﮕﺎه‬
‫ﺗﻬﺮان‪ ،‬در ﺳﺎل ‪ ،1369‬داﻧﺸﮕﺎه ﺷﻬﻴﺪ ﺑﻬﺸﺘﻲ )داﻧﺸﻜﺪه ﻣﻌﻤﺎري و ﺷﻬﺮﺳﺎزي( در اﻳﻦ رﺷﺘﻪ‬
‫داﻧﺸﺠﻮ ﭘﺬﻳﺮﻓﺖ‪ .‬ﺳﭙﺲ داﻧﺸﮕﺎﻫﻬﺎي ﻋﻠﻢ و ﺻﻨﻌﺖ‪ ،‬ﺗﺮﺑﻴﺖ ﻣﺪرس‪ ،‬ﺷﻴﺮاز و آزاد اﺳﻼﻣﻲ ﻧﻴﺰ ﺟﻬﺖ‬
‫ﺗﺮﺑﻴﺖ ﻛﺎرﺷﻨﺎﺳﺎن ﺷﻬﺮﺳﺎزي اﻗﺪام ﺑﻪ ﭘﺬﻳﺮش داﻧﺸﺠﻮ ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬در ﻳﻜﻲ‪ ،‬دو ﺳﺎل اﺧﻴﺮ ﻧﻴﺰ‬
‫داﻧﺸﮕﺎﻫﻬﺎي ﻫﻨﺮ اﺻﻔﻬﺎن ﻧﻴﺰ در اﻳﻦ زﻣﻴﻨﻪ ﻓﻌﺎل ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬

‫‪4‬‬
‫اﻟﺒﺘﻪ ﻻزم ﺑﻪ ذﻛﺮ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺗﻨﻬﺎ از ﺳﺎل ‪ 1378‬ﺑﻪ ﺑﻌﺪ‪ ،‬ﻛﺎرﺷﻨﺎﺳﻲ اﻳﻦ رﺷﺘﻪ در داﻧﺸﮕﺎﻫﻬﺎ ﺗﺪرﻳﺲ‬
‫ﺷﺪ‪.‬‬
‫اﻳﻦ رﺷﺘﻪ ﻫﻢ اﻛﻨﻮن در ﺳﻄﺢ ﺟﻬﺎﻧﻲ داراي ﺑﺎزار ﻛﺎر ﻓﺮاواﻧﻲ اﺳﺖ و ﺑﻪ ﻋﻠﺖ ﻧﻮﭘﺎ ﺑﻮدن و ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ‬
‫ﺑﻪ ﻋﻠﺖ آن ﻛﻪ داراي زﻣﻴﻨﻪ ﻫﺎي ﻛﺎري ﻣﺘﻔﺎوت و ﻣﺘﻨﻮﻋﻲ اﺳﺖ‪ ،‬ﻫﻨﻮز ﺑﺎزار ﻛﺎر آن اﺷﺒﺎع ﻧﺸﺪه اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻧﻤﻮﻧﻪ‪ ،‬ﻛﺸﻮر ﻛﺎﻧﺎدا‪ ،‬ﺑﺎﻻﺗﺮﻳﻦ اﻣﺘﻴﺎز را ﺑﺮاي اﺷﺨﺎﺻﻲ ﻛﻪ داراي ﻣﺪرك ﺷﻬﺮﺳﺎزي ﻫﺴﺘﻨﺪ‪،‬‬
‫ﺟﻬﺖ ﻣﻬﺎﺟﺮت و ﻳﺎ اداﻣﻪ ﺗﺤﺼﻴﻞ‪ ،‬ﻗﺎﺋﻞ اﺳﺖ‪ .‬ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﻳﻦ ﻧﻜﺘﻪ ﺣﺎﺋﺰ اﻫﻤﻴﺖ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺗﺎ ‪ 5‬ﺳﺎل‬
‫ﭘﻴﺶ‪ ،‬اﻳﻦ رﺷﺘﻪ ﺗﻨﻬﺎ در ﻣﻘﺎﻃﻊ ﻛﺎرﺷﻨﺎﺳﻲ ارﺷﺪ و دﻛﺘﺮي وﺟﻮد داﺷﺘﻪ اﺳﺖ و ﺑﻪ ﺗﺎزﮔﻲ در ﻣﻘﻄﻊ‬
‫ﻛﺎرﺷﻨﺎﺳﻲ ﻧﻴﺰ ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎﻳﻲ ﺻﻮرت ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ‪ ،‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﺑﺎ ﺑﺎزار ﻛﺎر اﺷﺒﺎع از ﻧﻴﺮوي ﻛﺎر ﻣﻮاﺟﻪ‬
‫ﻧﻴﺴﺘﻴﻢ ‪.‬‬
‫زﻣﻴﻨﻪ ﻫﺎي ﻛﺎري رﺷﺘﻪ ﺷﻬﺮﺳﺎزي ﺑﺴﻴﺎر ﻣﺘﻔﺎوت و ﻣﺘﻨﻮع اﺳﺖ‪ ،‬در ﺑﺨﺶ دوﻟﺘﻲ‪ ،‬در ﺳﺎزﻣﺎن‬
‫ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ و ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﻳﺰي ﻛﺸﻮر‪ ،‬ﺷﻬﺮدارﻳﻬﺎ‪ ،‬وزارت ﻛﺸﻮر‪ ،‬اﺳﺘﺎﻧﺪارﻳﻬﺎ و ﺳﺎﻳﺮ ارﮔﺎﻧﻬﺎي واﺑﺴﺘﻪ ﺑﻪ وزارت‬
‫ﻛﺸﻮر‪ ،‬وزارت ﻣﺴﻜﻦ و ﺷﻬﺮﺳﺎزي و ‪ ...‬و در ﺑﺨﺶ ﺧﺼﻮﺻﻲ‪ ،‬در ﺷﺮﻛﺘﻬﺎي ﻣﻬﻨﺪﺳﻴﻦ ﻣﺸﺎور‬
‫ﺷﻬﺮﺳﺎزي‪ ،‬ﻣﻌﻤﺎري‪ ،‬ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﻳﺰي ﻣﻨﻄﻘﻪ اي و ‪ . ...‬در ذﻳﻞ ﺑﻪ ﺑﺮﺧﻲ از زﻣﻴﻨﻪ ﻫﺎي ﻛﺎري اﺷﺎره‬
‫ﻣﻲ ﺷﻮد‪:‬‬

‫‪-1‬ﺗﻬﻴﻪ ﻃﺮﺣﻬﺎي ﺷﻬﺮي و ﻣﻨﻄﻘﻪ اي )ﺟﺎﻣﻊ‪ ،‬ﺗﻔﺼﻴﻠﻲ‪ ،‬ﺳﺎﺧﺘﺎري‪ ،‬ﺷﻬﺮﺳﺘﺎن‪ ،‬ﻫﺎدي و‪(...‬‬
‫‪-2‬ﻣﺸﺎوره در اﻣﻮر ﺷﻬﺮي و ﻣﻨﻄﻘﻪ اي ﺑﻪ ﻣﺪﻳﺮان و ﻣﺴﺌﻮﻻن رده ﺑﺎﻻ‬
‫‪-3‬ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ در ﺷﻬﺮدارﻳﻬﺎ‬
‫‪ -4‬ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ در اﺳﺘﺎﻧﺪارﻳﻬﺎ‬
‫‪ -5‬ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ در وزارﺗﺨﺎﻧﻪ ﻫﺎي ﻣﺮﺑﻮﻃﻪ )ﻣﺴﻜﻦ و ﺷﻬﺮﺳﺎزي‪ ،‬راه و ﺗﺮاﺑﺮي‪ ،‬ﻛﺸﻮر‬
‫‪-6‬ﻧﻈﺎرت ﺑﺮ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﻬﺎﻳﻲ ﺑﺎ ارﺗﻔﺎع ﺑﻴﺶ از ‪ 8‬ﻃﺒﻘﻪ ﺑﺮ ﻃﺒﻖ ﻗﺎﻧﻮن‬
‫‪ -7‬اﻧﺠﺎم ﭘﺮوژه ﻫﺎي ﻣﺤﻮﻃﻪ ﺳﺎزي‬
‫‪ -8‬ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﻳﺰي و ﻃﺮاﺣﻲ ﺷﻬﺮﻛﻬﺎي ﮔﻮﻧﺎﮔﻮن( ﻣﺴﻜﻮﻧﻲ‪ ،‬ﺻﻨﻌﺘﻲ‪ ،‬ﺗﺠﺎري و ‪...‬‬
‫‪ -9‬ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﻳﺰي و ﻃﺮاﺣﻲ ﺷﻬﺮﻫﺎي ﺟﺪﻳﺪ‬
‫‪ -10‬ﻣﻜﺎن ﻳﺎﺑﻲ ﻋﻨﺎﺻﺮ و ﻛﺎرﺑﺮﻳﻬﺎي ﮔﻮﻧﺎﮔﻮن ﺷﻬﺮي‬
‫‪ -11‬ﺗﻮاﻧﺎﻳﻲ راه اﻧﺪازي و اﺳﺘﻔﺎده از ﺳﻴﺴﺘﻢ‪GIS‬‬
‫‪ -12‬ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﮔﺮوﻫﻲ ﺑﺎ ﺳﺎﻳﺮ ﺗﺨﺼﺼﻬﺎ در ﭘﺮوژه ﻫﺎي ﮔﻮﻧﺎﮔﻮن‬
‫‪ -13‬ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ در ﻣﺸﺎوران ﺧﺼﻮﺻﻲ و ﻧﻴﻤﻪ ﺧﺼﻮﺻﻲ ﺷﻬﺮﺳﺎزي‪ ،‬ﻣﻌﻤﺎري‪ ،‬راه و ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن‪،‬‬
‫ﻃﺮاﺣﻲ ﺷﻬﺮي‪ ،‬ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﻳﺰي ﻣﻨﻄﻘﻪ اي و‪....‬‬

‫‪5‬‬
‫‪ -14‬ﺗﺪرﻳﺲ داﻧﺸﮕﺎﻫﻲ )ﻛﻪ اﻣﺮوزه ﺑﻪ ﻋﻠﺖ اﻓﺰاﻳﺶ ﺗﻌﺪاد داﻧﺸﮕﺎﻫﻬﺎ و ﭘﺬﻳﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪﮔﺎن در اﻳﻦ‬
‫رﺷﺘﻪ‪ ،‬ﺑﻪ ﺷﺪت ﺑﺎ ﻛﻤﺒﻮد اﺳﺘﺎد ﻣﻮاﺟﻪ ﻫﺴﺘﻴﻢ‪.‬‬
‫‪ -15‬اﺳﺘﻔﺎده از ﺗﺨﺼﺺ ﻣﻘﻄﻊ ﻛﺎرﺷﻨﺎﺳﻲ و اﻳﻦ رﺷﺘﻪ ﺑﺼﻮرت ﺗﻮام و در ﻧﺘﻴﺠﻪ اﻓﺰاﻳﺶ‬
‫ﻛﺎرآﻳﻲ و ﺗﺎﺛﻴﺮﮔﺬاري )ﻫﻤﺎﻧﻨﺪ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﺸﺘﺮك از رﺷﺘﻪ ﻋﻤﺮان و ﺷﻬﺮﺳﺎزي ﻛﻪ ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﺪ ﻋﻼوه‬
‫ﺑﺮ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﺳﺎزه و ﻋﻤﺮاﻧﻲ‪ ،‬زﻣﻴﻨﻪ ﻛﺎري در ﻣﺒﺎﺣﺜﻲ ﻫﻤﭽﻮن‪ ،‬ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻃﺮﺣﻬﺎي ﺑﺎﻻدﺳﺖ‪ ،‬ﻣﺤﻮﻃﻪ‬
‫ﺳﺎزي‪ ،‬ﻣﺴﺎﺋﻞ ﻃﺮاﺣﻲ و ‪ ....‬را ﻓﺮاﻫﻢ آورد‬

‫زﻣﻴﻨﻪ اداﻣﻪ ﺗﺤﺼﻴﻼت در ﻣﻘﻄﻊ دﻛﺘﺮي در اﻳﻦ رﺷﺘﻪ‪ ،‬ﭼﻪ در ﺧﺎرج و ﭼﻪ در داﺧﻞ و ﺑﻮﻳﮋه ﺑﻮرﺳﻴﻪ‬
‫از ﺳﺎزﻣﺎﻧﻬﺎي ﮔﻮﻧﺎﮔﻮن وﺟﻮد دارد‪ .‬ﻻزم ﺑﻪ ذﻛﺮ اﺳﺖ ﻛﻪ رﺷﺘﻪ ﺷﻬﺮﺳﺎزي در ﺳﻪ ﻣﻘﻄﻊ ﻛﺎرﺷﻨﺎﺳﻲ‪،‬‬
‫ﻛﺎرﺷﻨﺎﺳﻲ ارﺷﺪ و دﻛﺘﺮا در اﻳﺮان داﻧﺸﺠﻮ ﻣﻲ ﭘﺬﻳﺮد‪ .‬در ﻣﻘﻄﻊ ﻛﺎرﺷﻨﺎﺳﻲ‪ ،‬ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ ﮔﺮوه از‬
‫داﻧﺸﺠﻮﻳﺎن رﺷﺘﻪ ﺷﻬﺮﺳﺎزي در ﺳﺎل ‪ 1382‬ﻓﺎرغ اﻟﺘﺤﺼﻴﻞ ﺷﺪﻧﺪ‪ .‬وﻟﻲ در ﻣﻘﻄﻊ ﻛﺎرﺷﻨﺎﺳﻲ ارﺷﺪ ‪،‬‬
‫اﻳﻦ رﺷﺘﻪ از ﺳﺎﺑﻘﻪ ﻃﻮﻻﻧﻲ ﺑﺮﺧﻮردار اﺳﺖ و در ﻣﻘﻄﻊ دﻛﺘﺮا ﻧﻴﺰ ﺑﻪ ﺗﺎزﮔﻲ و ﭼﻨﺪ ﺳﺎﻟﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ‬
‫داﻧﺸﻜﺪه ﻫﺎي ﮔﻮﻧﺎﮔﻮن ﺷﺮوع ﺑﻪ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﻛﺮده اﻧﺪ و داﻧﺸﺠﻮﻳﺎﻧﻲ ﻧﻴﺰ ﻓﺎرغ اﻟﺘﺤﺼﻴﻞ ﺷﺪه اﻧﺪ‪.‬‬

‫ﻣﺤﻮرﻫﺎي اﺻﻠﻲ رﺷﺘﻪ ﻣﻬﻨﺪﺳﻲ ﺷﻬﺮﺳﺎزي ‪:‬‬

‫در اﻳﻦ رﺷﺘﻪ ﺣﺪاﻗﻞ ﺷﺶ ﻣﺤﻮر اﺻﻠﻲ وﺟﻮد دارد ﻛﻪ در ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﻳﺰي و ﻃﺮاﺣﻲ ﺷﻬﺮ‬
‫ﺳﺮﻧﻮﺷﺖ ﺳﺎز اﺳﺖ‪ .‬ﻛﻪ ﻋﺒﺎرت اﻧﺪ از‪:‬‬
‫‪ .1‬ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﻳﺰي ﻛﺎﻟﺒﺪي و ﻓﻴﺰﻳﻜﻲ‬
‫‪ .2‬ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﻳﺰي و ﻃﺮاﺣﻲ ﺷﺒﻜﻪ ﻫﺎي ﺣﻤﻞ و ﻧﻘﻞ‬
‫‪ .3‬ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﻳﺰي ﻣﺤﻴﻄﻲ‬
‫‪ .4‬ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﻳﺰي ﺷﺒﻜﻪ ﻫﺎي زﻳﺮﺳﺎﺧﺘﻲ‬
‫‪ .5‬ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﺷﻬﺮي و ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﻳﺰي زﻣﻴﻦ و ﻣﺴﻜﻦ‬
‫‪ .6‬ﻃﺮاﺣﻲ ﺷﻬﺮي و ﻃﺮاﺣﻲ ﻓﻀﺎﻫﺎي ﺷﻬﺮي ﺗﺮﻛﻴﺐ اﻳﻦ ﺷﺶ داﻧﺶ‪ ،‬ﻣﺘﺨﺼﺼﺎن را ﻗﺎدر ﻣﻲ‬
‫ﻛﻨﺪ ﻛﻪ ﺗﻤﺎﻣﻴﺖ ﭘﺪﻳﺪه ي ﺷﻬﺮ را ﻣﻮرد ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻲ ﻗﺮار دﻫﻨﺪو ﺑﺮاي ﻫﺪاﻳﺖ و ﻛﻨﺘﺮل ﺗﻮﺳﻌﻪ ي آن‬
‫ﺗﻼش ﻛﻨﻨﺪ‪.‬‬

‫‪6‬‬
 ‫ﺑﺎزار ﻛﺎر‬
‫اﻳﻦ رﺷﺘﻪ ﻫﻢ اﻛﻨﻮن در ﺳﻄﺢ ﺟﻬﺎﻧﻲ داراي ﺑﺎزار ﻛﺎر ﻓﺮاواﻧﻲ اﺳﺖ و ﺑﻪ ﻋﻠﺖ ﻧﻮﭘﺎ ﺑﻮدن و‬
‫ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺑﻪ ﻋﻠﺖ آن ﻛﻪ داراي زﻣﻴﻨﻪ ﻫﺎي ﻛﺎري ﻣﺘﻔﺎوت و ﻣﺘﻨﻮﻋﻲ اﺳﺖ‪ ،‬ﻫﻨﻮز ﺑﺎزار ﻛﺎر آن‬
‫اﺷﺒﺎع ﻧﺸﺪه اﺳﺖ ‪ .‬ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﻳﻦ ﻧﻜﺘﻪ ﺣﺎﺋﺰ اﻫﻤﻴﺖ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺗﺎ ‪ 5‬ﺳﺎل ﭘﻴﺶ‪ ،‬اﻳﻦ رﺷﺘﻪ ﺗﻨﻬﺎ در‬
‫ﻣﻘﺎﻃﻊ ﻛﺎرﺷﻨﺎﺳﻲ ارﺷﺪ و دﻛﺘﺮي وﺟﻮد داﺷﺘﻪ اﺳﺖ و ﺑﻪ ﺗﺎزﮔﻲ در ﻣﻘﻄﻊ ﻛﺎرﺷﻨﺎﺳﻲ ﻧﻴﺰ‬
‫ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎﻳﻲ ﺻﻮرت ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ‪ ،‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﺑﺎ ﺑﺎزار ﻛﺎر اﺷﺒﺎع از ﻧﻴﺮوي ﻛﺎر ﻣﻮاﺟﻪ ﻧﻴﺴﺘﻴﻢ‪.‬‬

‫از آن ﺟﺎ ﻛﻪ اﻳﻦ ﻓﺎرغ اﻟﺘﺤﺼﻴﻼن ﻋﻼوه ﺑﺮ ﺗﻮاﻧﺎﻳﻴﻬﺎي ﻳﻚ ﻣﻬﻨﺪس ﺷﻬﺮﺳﺎز‪ ،‬از ﻧﻈﺮ ﻋﻠﻤﻲ و‬
‫ﻧﻈﺮي وﭘﮋوﻫﺸﻲ در ﻳﻚ زﻣﻴﻨﻪ ﺧﺎص‪ ،‬ﻣﻌﻠﻮﻣﺎت ﺑﻴﺸﺘﺮي دارﻧﺪ‪ ،‬ﺑﺪﻳﻦ ﺟﻬﺖ ﻛﺎراﻳﻲ ﺑﻴﺸﺘﺮي ﻧﻴﺰ‬
‫دارﻧﺪ و از ﻣﻄﺎﻟﺐ ﻓﺮاﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪه ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﻨﺪ در زﻣﻴﻨﻪ ﻫﺎي ﻃﺮاﺣﻲ و ﻣﺤﺎﺳﺒﺎﺗﻲ دﻗﻴﻖ و ﺗﺨﺼﺼﻲ‬
‫ﺗﺮ و ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﭘﮋوﻫﺸﻲ ‪ ،‬اﺳﺘﻔﺎده ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﮔﻮﻧﻪ ﻓﺎرغ اﻟﺘﺤﺼﻴﻼن ﺿﻤﻦ آن ﻛﻪ ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﻨﺪ در‬
‫ﺗﻤﺎم ﻣﺤﻠﻴﻬﺎي ﺟﺬب ﻓﺎرغ اﻟﺘﺤﺼﻴﻼن ﻛﺎرﺷﻨﺎﺳﻲ ﻣﺸﻐﻮل ﺑﻪ ﻛﺎر ﮔﺮدﻧﺪ‪ ،‬ﻣﺴﻮوﻟﻴﺘﻬﺎي ﺑﺎﻻﺗﺮ و‬
‫ﺳﻨﮕﻴﻦ ﺗﺮ ﻋﻠﻤﻲ‪،‬ﭘﮋوﻫﺸﻲ و اﺟﺮاﻳﻲ را ﺑﻪ ﻋﻬﺪه ﻣﻲ ﮔﻴﺮﻧﺪ‪ .‬ﭘﺲ از ﭘﺎﻳﺎن دوره دﻛﺘﺮاي ﺗﺨﺼﺼﻲ ‪،‬‬
‫اﻣﻜﺎن ﻫﻤﻜﺎري در داﻧﺸﮕﺎﻫﻬﺎ و ﺳﺎﻳﺮ ﻣﺮاﻛﺰ ﻋﻠﻤﻲ و ﭘﮋوﻫﺸﻲ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻋﻀﻮ ﻫﻴﺎت ﻋﻠﻤﻲ ﺑﺮاﻳﺸﺎن‬
‫ﻣﻴﺴﺮ ﻣﻲ ﮔﺮدد‪.‬‬

‫زﻣﻴﻨﻪ ﻫﺎي ﻛﺎري رﺷﺘﻪ ﺷﻬﺮﺳﺎزي در اﻳﺮان ﺑﺴﻴﺎر ﻣﺘﻔﺎوت و ﻣﺘﻨﻮع اﺳﺖ‪ ،‬در ﺑﺨﺶ دوﻟﺘﻲ‪ ،‬در‬
‫ﺳﺎزﻣﺎن ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ و ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﻳﺰي ﻛﺸﻮر‪ ،‬ﺷﻬﺮدارﻳﻬﺎ‪ ،‬وزارت ﻛﺸﻮر‪ ،‬اﺳﺘﺎﻧﺪارﻳﻬﺎ و ﺳﺎﻳﺮ ارﮔﺎﻧﻬﺎي‬
‫واﺑﺴﺘﻪ ﺑﻪ وزارت ﻛﺸﻮر‪ ،‬وزارت ﻣﺴﻜﻦ و ﺷﻬﺮﺳﺎزي و‪ ...‬و در ﺑﺨﺶ ﺧﺼﻮﺻﻲ‪ ،‬در ﺷﺮﻛﺘﻬﺎي‬
‫ﻣﻬﻨﺪﺳﻴﻦ ﻣﺸﺎور ﺷﻬﺮﺳﺎزي‪ ،‬ﻣﻌﻤﺎري‪ ،‬ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﻳﺰي ﻣﻨﻄﻘﻪ اي و ‪ . ...‬در ذﻳﻞ ﺑﻪ ﺑﺮﺧﻲ از زﻣﻴﻨﻪ‬
‫ﻫﺎي ﻛﺎري اﺷﺎره ﻣﻲ ﺷﻮد‪:‬‬
‫‪.1‬ﺗﻬﻴﻪ ﻃﺮﺣﻬﺎي ﺷﻬﺮي و ﻣﻨﻄﻘﻪ اي)ﺟﺎﻣﻊ‪ ،‬ﺗﻔﺼﻴﻠﻲ‪ ،‬ﺳﺎﺧﺘﺎري‪ ،‬ﺷﻬﺮﺳﺘﺎن‪ ،‬ﻫﺎدي(‬
‫‪.2‬ﻣﺸﺎوره در اﻣﻮر ﺷﻬﺮي و ﻣﻨﻄﻘﻪ اي ﺑﻪ ﻣﺪﻳﺮان و ﻣﺴﺌﻮﻻن رده ﺑﺎﻻ‪.‬‬
‫‪.3‬ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ در ﺷﻬﺮدارﻳﻬﺎ‪.‬‬
‫‪.4‬ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ در اﺳﺘﺎﻧﺪارﻳﻬﺎ‪.‬‬
‫‪ .5‬ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ در وزارﺗﺨﺎﻧﻪ ﻫﺎي ﻣﺮﺑﻮﻃﻪ)ﻣﺴﻜﻦ و ﺷﻬﺮﺳﺎزي‪ ،‬راه و ﺗﺮاﺑﺮي‪ ،‬ﻛﺸﻮر(‪.‬‬
‫‪ .6‬ﻧﻈﺎرت ﺑﺮ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﻬﺎﻳﻲ ﺑﺎ ارﺗﻔﺎع ﺑﻴﺶ از ‪ 8‬ﻃﺒﻘﻪ ﺑﺮ ﻃﺒﻖ ﻗﺎﻧﻮن‪.‬‬
‫‪.7‬اﻧﺠﺎم ﭘﺮوژه ﻫﺎي ﻣﺤﻮﻃﻪ ﺳﺎزي‪ ،‬ﺗﻔﻜﻴﻚ زﻣﻴﻦ‪ ،‬ﻃﺮاﺣﻲ ﻣﺤﻠﻪ و ‪...‬‬
‫‪.8‬ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﻳﺰي و ﻃﺮاﺣﻲ ﺷﻬﺮﻛﻬﺎي ﮔﻮﻧﺎﮔﻮن )ﻣﺴﻜﻮﻧﻲ‪ ،‬ﺻﻨﻌﺘﻲ‪ ،‬ﺗﺠﺎري(‬

‫‪7‬‬
 ‫‪.9‬ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﻳﺰي و ﻃﺮاﺣﻲ ﺷﻬﺮﻫﺎي ﺟﺪﻳﺪ‪.‬‬
‫‪.10‬ﻣﻜﺎن ﻳﺎﺑﻲ ﻋﻨﺎﺻﺮ و ﻛﺎرﺑﺮﻳﻬﺎي ﮔﻮﻧﺎﮔﻮن ﺷﻬﺮي‪.‬‬
‫‪.11‬ﺗﻮاﻧﺎﻳﻲ راه اﻧﺪازي و اﺳﺘﻔﺎده از ﺳﻴﺴﺘﻢ ‪.GIS‬‬
‫‪.12‬ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﮔﺮوﻫﻲ ﺑﺎ ﺳﺎﻳﺮ ﺗﺨﺼﺼﻬﺎ در ﭘﺮوژه ﻫﺎي ﮔﻮﻧﺎﮔﻮن‪.‬‬
‫‪.13‬ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ در ﻣﺸﺎوران ﺧﺼﻮﺻﻲ و ﻧﻴﻤﻪ ﺧﺼﻮﺻﻲ ﺷﻬﺮﺳﺎزي‪ ،‬ﻣﻌﻤﺎري‪ ،‬راه و ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن‪،‬‬
‫ﻃﺮاﺣﻲ ﺷﻬﺮي‪ ،‬ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﻳﺰي ﻣﻨﻄﻘﻪ اي و‪....‬‬
‫‪.14‬ﺗﺪرﻳﺲ داﻧﺸﮕﺎﻫﻲ )ﻛﻪ اﻣﺮوزه ﺑﻪ ﻋﻠﺖ اﻓﺰاﻳﺶ ﺗﻌﺪاد داﻧﺸﮕﺎﻫﻬﺎ و ﭘﺬﻳﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪﮔﺎن در اﻳﻦ‬
‫رﺷﺘﻪ‪ ،‬ﺑﻪ ﺷﺪت ﺑﺎ ﻛﻤﺒﻮد اﺳﺘﺎد ﻣﻮاﺟﻪ ﻫﺴﺘﻴﻢ(‪.‬‬
‫‪.15‬اﺳﺘﻔﺎده از ﺗﺨﺼﺺ رﺷﺘﻪ ﻫﺎي دﻳﮕﺮ و اﻳﻦ رﺷﺘﻪ ﺑﺼﻮرت ﺗﻮام و در ﻧﺘﻴﺠﻪ اﻓﺰاﻳﺶ ﻛﺎرآﻳﻲ و‬
‫ﺗﺎﺛﻴﺮﮔﺬاري )ﻫﻤﺎﻧﻨﺪ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﺸﺘﺮك از رﺷﺘﻪ ﻋﻤﺮان و ﺷﻬﺮﺳﺎزي ﻛﻪ ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﺪ ﻋﻼوه ﺑﺮ ﻣﺴﺎﺋﻞ‬
‫ﺳﺎزه و ﻋﻤﺮاﻧﻲ‪ ،‬زﻣﻴﻨﻪ ﻛﺎري در ﻣﺒﺎﺣﺜﻲ ﻫﻤﭽﻮن‪ ،‬ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻃﺮﺣﻬﺎي ﺑﺎﻻدﺳﺖ‪ ،‬ﻣﺤﻮﻃﻪ ﺳﺎزي‪،‬‬
‫ﻣﺴﺎﺋﻞ ﻃﺮاﺣﻲ و ‪ ...‬را ﻓﺮاﻫﻢ آورد(‪.‬‬

‫اداﻣﻪ ﺗﺤﺼﻴﻞ ‪:‬‬

‫زﻣﻴﻨﻪ اداﻣﻪ ﺗﺤﺼﻴﻼت در ﻣﻘﻄﻊ دﻛﺘﺮي در اﻳﻦ رﺷﺘﻪ‪ ،‬ﭼﻪ در ﺧﺎرج و ﭼﻪ در داﺧﻞ و ﺑﻮﻳﮋه‬
‫ﺑﻮرﺳﻴﻪ از ﺳﺎزﻣﺎﻧﻬﺎي ﮔﻮﻧﺎﮔﻮن وﺟﻮد دارد‪ .‬ﻻزم ﺑﻪ ذﻛﺮ اﺳﺖ ﻛﻪ رﺷﺘﻪ ﺷﻬﺮﺳﺎزي در ﺳﻪ ﻣﻘﻄﻊ‬
‫ﻛﺎرﺷﻨﺎﺳﻲ‪ ،‬ﻛﺎرﺷﻨﺎﺳﻲ ارﺷﺪ و دﻛﺘﺮا در اﻳﺮان داﻧﺸﺠﻮ ﻣﻲ ﭘﺬﻳﺮد‪ .‬در ﻣﻘﻄﻊ ﻛﺎرﺷﻨﺎﺳﻲ‪ ،‬ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ‬
‫ﮔﺮوه از داﻧﺸﺠﻮﻳﺎن رﺷﺘﻪ ﺷﻬﺮﺳﺎزي در ﺳﺎل ‪ 1382‬ﻓﺎرغ اﻟﺘﺤﺼﻴﻞ ﺷﺪﻧﺪ‪ .‬وﻟﻲ در ﻣﻘﻄﻊ‬
‫ﻛﺎرﺷﻨﺎﺳﻲ ارﺷﺪ‪ ،‬اﻳﻦ رﺷﺘﻪ از ﺳﺎﺑﻘﻪ ﻃﻮﻻﻧﻲ ﺑﺮﺧﻮردار اﺳﺖ و در ﻣﻘﻄﻊ دﻛﺘﺮا ﻧﻴﺰ ﻓﻌﻼ در‬
‫داﻧﺸﮕﺎﻫﻬﺎي ﺗﻬﺮان و ﺷﻬﻴﺪ ﺑﻬﺸﺘﻲ اﻧﭽﺎم ﻣﻲ ﮔﻴﺮد و داﻧﺸﺠﻮﻳﺎﻧﻲ ﻧﻴﺰ ﻓﺎرغ اﻟﺘﺤﺼﻴﻞ ﺷﺪه اﻧﺪ‪.‬‬

‫‪8‬‬
 ‫ﺗﻮاﻧﻤﻨﺪي ﻫﺎ و وﻳﮋﮔﻲ ﻫﺎي ﻻزم ‪:‬‬
‫داﻧﺸﺠﻮي رﺷﺘﻪ ي ﺷﻬﺮﺳﺎزي ﺑﺎﻳﺪ اﻃﻼﻋﺎت ﻋﻤﻮﻣﻲ ﺧﻮﺑﻲ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ و در داﻧﺸﮕﺎه ﻧﻴﺰ ﺑﻪ‬
‫اﻳﻦ اﻃﻼﻋﺎت ﻋﻤﻖ و وﺳﻌﺖ ﺑﻴﺸﺘﺮي ﺑﺒﺨﺸﺪ‪ .‬رﺷﺘﻪ ي ﺷﻬﺮﺳﺎزي ﻧﻴﺎز ﺑﻪ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ي زﻳﺎد‪ ،‬ﻛﺎرﻫﺎي‬
‫ﻓﻴﺰﻳﻜﻲ ﮔﺴﺘﺮده و ﺑﺮداﺷﺖ ﻫﺎي ﻣﻴﺪاﻧﻲ ﺑﺴﻴﺎري دارد و ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ دﻟﻴﻞ داﻧﺸﺠﻮ ﺑﺎﻳﺪ وﻗﺖ زﻳﺎدي‬
‫را ﺑﻪ آن اﺧﺘﺼﺎص دﻫﺪ‪ .‬ﻫﻢ ﭼﻨﻴﻦ ﺑﺎﻳﺪ ﻗﺪرت ﺗﺤﻠﻴﻞ ﺑﺎﻻﻳﻲ داﺷﺘﻪ و در ﻃﺮاﺣﻲ زﺑﺮدﺳﺖ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ﺑﻪ ﺧﺼﻮص داﻧﺸﺠﻮﻳﺎن رﺷﺘﻪ ي ﻛﺎرﺷﻨﺎﺳﻲ ارﺷﺪ ﻃﺮاﺣﻲ ﺷﻬﺮي ﻛﻪ ﺑﺎﻳﺪ در ﻃﺮاﺣﻲ ﺗﻮاﻧﺎ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬
‫ﺑﺮاي ﻫﻤﻴﻦ در آزﻣﻮن ﻛﺎرﺷﻨﺎﺳﻲ ارﺷﺪ اﻳﻦ رﺷﺘﻪ‪ ،‬اﻣﺘﺤﺎن ﻃﺮاﺣﻲ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻣﻲ ﺷﻮد‪ .‬داﻧﺸﺠﻮي‬
‫اﻳﻦ رﺷﺘﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺎ ﻃﺮاﺣﻲ و ﻣﻔﺎﻫﻴﻢ ﻫﻨﺮي ﻣﺜﻞ روان ﺷﻨﺎﺳﻲ رﻧﮓ ﻫﺎ آﺷﻨﺎ ﺑﺎﺷﺪ و در ﻋﻴﻦ ﺣﺎل‬
‫ﺑﻪ ﻣﻔﺎﻫﻴﻢ ﺗﻜﻨﻴﻜﻲ و اﺻﻮل ﻓﻨﻲ ﻛﺎر ﻣﺜﻞ ﻧﻘﺸﻪ ﺑﺮداري‪ ،‬رﺳﻢ ﻓﻨﻲ‪ ،‬ﭘﺮﺳﭙﻜﺘﻴﻮ‪ ،‬ﻫﻨﺪﺳﻪ ي ﻓﻀﺎﻳﻲ‬
‫‪ ،‬ﻣﺪل ﺳﺎزي‪ ،‬رﻳﺎﺿﻲ و ﻣﺴﺎﻳﻞ اﻧﺴﺎﻧﻲ و ﻋﻼﻗﻪ ﻣﻨﺪ ﺑﺎﺷﺪ و ﺑﺪاﻧﺪ ﻛﻪ در ﻃﻲ ﺗﺤﺼﻴﻞ ﺑﺎﻳﺪ ﻛﺎرﻫﺎي‬
‫ﺗﺤﻘﻴﻘﺎﺗﻲ و ﻋﻤﻠﻲ ﺑﺴﻴﺎري اﻧﺠﺎم دﻫﺪ‪.‬‬
‫در ﺳﻄﺢ ﻛﺎرﺷﻨﺎﺳﻲ از داﻧﺸﺠﻮي ﺷﻬﺮﺳﺎزي اﻧﺘﻈﺎر ﻣﻲ رود ﻛﻪ دﻳﺪ ﻫﻨﺪﺳﻲ و درك ﻓﻀﺎ‬
‫داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ و ﺑﺘﻮاﻧﺪ در ﻃﺮاﺣﻲ‪ ،‬ﻓﻀﺎ را ﺑﻪ ﺻﻮرت دوﺑﻌﺪي و ﺳﻪ ﺑﻌﺪي ﺗﺼﻮﻳﺮ ﻛﻨﺪ‪ .‬ﻫﻢ ﭼﻨﻴﻦ‬
‫ﺑﺎﻳﺪ در رﻳﺎﺿﻴﺎت ﺑﻪ وﻳﮋه آﻣﺎر ﻣﺴﻠﻂ ﺑﺎﺷﺪ ﭼﻮن ﺟﻤﻊ آوري و ﺗﺤﻠﻴﻞ اﻃﻼﻋﺎت ﺗﺤﻘﻴﻘﺎت اﻳﻦ‬
‫رﺷﺘﻪ‪ ،‬ﻧﻴﺎز ﺑﻪ آﻣﺎر و ﺗﺤﻠﻴﻞ آﻣﺎري دارد و در ﻧﻬﺎﻳﺖ ﺗﺴﻠﻂ ﺑﻪ زﺑﺎن اﻧﮕﻠﻴﺴﻲ و آﺷﻨﺎﻳﻲ ﺑﺎ ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮ‬
‫در دﻧﻴﺎي اﻣﺮوز ﻋﺎﻣﻞ ﻣﻬﻤﻲ در ﻣﻮﻓﻘﻴﺖ ﻳﻚ داﻧﺸﺠﻮ اﺳﺖ‪.‬‬

‫‪9‬‬
 ‫ﻣﻮﻗﻌﻴﺖ ﺷﻐﻠﻲ در اﻳﺮان ‪:‬‬
‫ﻛﺸﻮر ﻣﺎ ﺑﺮاي ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺷﻬﺮي و ﻣﻨﻄﻘﻪاي ﻧﻴﺎز ﺑﻪ ‪ 50‬ﻫﺰار ﺑﺮﻧﺎﻣﻪرﻳﺰ ﺷﻬﺮي و ﻣﻨﻄﻘﻪاي دارد؛ ﻳﻌﻨﻲ‬
‫اﮔﺮ ﻣﺎ ﺑﺨﻮاﻫﻴﻢ ﺑﻪ ﻗﺎﻓﻠﻪ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺟﻬﺎﻧﻲ ﻧﺰدﻳﻚ ﺷﻮﻳﻢ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺤﺚ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪرﻳﺰي را ﺑﺎور داﺷﺘﻪ و در اﻳﻦ‬
‫زﻣﻴﻨﻪ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪﮔﺬاري ﻧﻤﺎﻳﻴﻢ ﺗﺎ ﺑﺘﻮاﻧﻴﻢ ﻣﺜﻞ ﻛﺸﻮر ﻛﺮه ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﻣﻨﺎﺑﻊ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪرﻳﺰي‪ ،‬ﻋﻘﺐﻣﺎﻧﺪﮔﻲ‬
‫ﺧﻮد را ﺟﺒﺮان ﻛﻨﻴﻢ‪ .‬اﻣﺎ ﻣﺘﺄﺳﻔﺎﻧﻪ در ﺣﺎل ﺣﺎﺿﺮ ﺗﻮاﻧﺎﻳﻲﻫﺎي ﻣﺘﺨﺼﺼﺎن اﻳﻦ رﺷﺘﻪ در ﻓﺮﻫﻨﮓ‬
‫ﻋﻤﻮﻣﻲ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه ﻧﻴﺴﺖ و ﻣﺴﺆوﻻن ﺑﻴﻦ ﻣﻌﻤﺎري و ﺷﻬﺮﺳﺎزي ﺗﻤﺎﻳﺰي ﻗﺎﺋﻞ ﻧﻤﻲﺷﻮﻧﺪ‪ .‬در‬
‫ﺣﺎﻟﻲ ﻛﻪ داﻧﺶ ﻣﻌﻤﺎران در ﺣﺪ ﺑﻨﺎ اﺳﺖ و آﻧﻬﺎ در ﻣﻘﻴﺎس ﻛﻼن ﻣﺪاﺧﻠﻪ ﻧﻤﻲﻛﻨﻨﺪ؛ ﻳﻌﻨﻲ ﻳﻚ ﺷﻬﺮ ﻳﺎ‬
‫ﻳﻚ ﻣﻨﻄﻘﻪ را ﺑﺎ ﺗﻤﺎﻣﻲ وﻳﮋﮔﻲﻫﺎ و ﺧﺼﻮﺻﻴﺎت اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ‪ ،‬اﻧﺴﺎﻧﻲ‪ ،‬اﻗﺘﺼﺎدي‪ ،‬ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ و ﻓﻴﺰﻳﻜﻲ آن‬
‫ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻧﻤﻲﻛﻨﻨﺪ و ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ دﻟﻴﻞ ﻧﻤﻲﺗﻮاﻧﻨﺪ در ﺑﺮﻧﺎﻣﻪرﻳﺰي ﻳﺎ ﻃﺮاﺣﻲ ﺷﻬﺮي ﻣﻮﻓﻖ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬

‫درسﻫﺎي اﻳﻦ رﺷﺘﻪ در ﻃﻮل ﺗﺤﺼﻴﻞ ‪:‬‬

‫دروس ﭘﺎﻳﻪ‪:‬‬
‫درآﻣﺪي ﺑﺮ ﺷﻬﺮﺷﻨﺎﺳﻲ‪ ،‬ﻣﺒﺎﻧﻲ ﺟﺎﻣﻌﻪﺷﻨﺎﺳﻲ‪ ،‬درك و ﺑﻴﺎن ﻣﺤﻴﻂ ﺷﻬﺮي‪ ،‬ﻣﺒﺎﻧﻲ ﺟﻐﺮاﻓﻴﺎ‪ ،‬ﻣﺒﺎﻧﻲ‬
‫اﻗﺘﺼﺎد‪ ،‬ﺑﻮمﺷﻨﺎﺳﻲ ﻃﺒﻴﻌﻲ و اﻧﺴﺎﻧﻲ‪ ،‬ﻛﺎرﺑﺮد رﻳﺎﺿﻴﺎت در ﺷﻬﺮﺳﺎزي‪ ،‬ﻛﺎرﮔﺎه ﺑﻴﺎن ﺗﺼﻮﻳﺮي‪ ،‬ﻛﺎرﺑﺮد‬
‫ﻫﻨﺪﺳﻪ در ﺷﻬﺮﺳﺎزي ‪ ،‬زﺑﺎن ﺗﺨﺼﺼﻲ‪.‬‬
‫دروس اﺻﻠﻲ‪:‬‬
‫ﻛﺎرﺑﺮد ﻧﻘﺸﻪﺑﺮداري‪ ،‬ﻛﺎرﺑﺮد راﻳﺎﻧﻪ در ﺷﻬﺮﺳﺎزي‪ ،‬ﺗﺎرﻳﺦ و ﻓﺮﻫﻨﮓ ﺷﻬﺮﻧﺸﻴﻨﻲ ﺟﻬﺎن‪ ،‬ﺗﺎرﻳﺦ و ﻓﺮﻫﻨﮓ‬
‫ﺷﻬﺮﻧﺸﻴﻨﻲ اﻳﺮان‪ ،‬آﺷﻨﺎﻳﻲ ﺑﺎ ﻣﺒﺎﻧﻲ ﻣﻌﻤﺎري وﺳﺎﺧﺘﻤﺎن‪ ،‬ﻣﺒﺎﻧﻲ ﻣﻬﻨﺪﺳﻲ ﺷﺒﻜﻪ ﺣﻤﻞ و ﻧﻘﻞ‪ ،‬ﻛﺎرﮔﺎه‬
‫ﻣﻬﻨﺪﺳﻲ ﺷﺒﻜﻪ ﺣﻤﻞ و ﻧﻘﻞ‪ ،‬ﻣﺒﺎﻧﻲ ﻣﻬﻨﺪﺳﻲ ﺗﺄﺳﻴﺴﺎت ﺷﻬﺮي‪ ،‬ﻛﺎرﮔﺎه ﻣﻬﻨﺪﺳﻲ ﺗﺄﺳﻴﺴﺎت ﺷﻬﺮي‪،‬‬
‫ﻃﺮاﺣﻲ و ﻛﺎرﺑﺮد ﻧﻈﺎم اﻃﻼﻋﺎت ‪ ،‬آﻣﺎر و روشﻫﺎي ﻛﻤﻲ در ﺷﻬﺮﺳﺎزي ‪ ،‬آﺷﻨﺎﻳﻲ ﺑﺎ ﻣﺼﺎﻟﺢ و ﺳﺎﺧﺖ ‪،‬‬
‫ﺟﻐﺮاﻓﻴﺎي ﺷﻬﺮي ‪ ،‬ﺟﺎﻣﻌﻪﺷﻨﺎﺳﻲ ﺷﻬﺮي ‪ ،‬اﻗﺘﺼﺎد ﺷﻬﺮي ‪ ،‬ﻛﺎرﮔﺎه ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت ﺷﻬﺮي‪ ،‬ﺣﻘﻮق و ﻗﻮاﻧﻴﻦ‬
‫ﺷﻬﺮي‪.‬‬

‫‪10‬‬
 ‫دروس ﺗﺨﺼﺼﻲ‪:‬‬
‫ﻣﺒﺎﻧﻲ و روشﻫﺎي ﺑﺮﻧﺎﻣﻪرﻳﺰي ﺷﻬﺮي ‪ ،‬ﻣﺒﺎﻧﻲ و روشﻫﺎي ﻃﺮاﺣﻲ ﺷﻬﺮي ‪ ،‬ﻛﺎرﮔﺎه ﺑﺮﻧﺎﻣﻪرﻳﺰي ﺷﻬﺮي‬
‫)ﻛﺎرﺑﺮي زﻣﻴﻦ(‪ ،‬ﻛﺎرﮔﺎه ﻃﺮاﺣﻲ ﺷﻬﺮي‪ ،‬ﻣﺒﺎﻧﻲ و روشﻫﺎي ﺑﺮﻧﺎﻣﻪرﻳﺰي ﻣﺴﻜﻦ ‪ ،‬ﻛﺎرﮔﺎه ﺑﺮﻧﺎﻣﻪرﻳﺰي‬
‫ﻣﺴﻜﻦ‪ ،‬ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ و ﺳﺎزﻣﺎن اﺟﺮاﻳﻲ ﺷﻬﺮي ‪ ،‬ﻛﺎرﮔﺎه ﻃﺮحﻫﺎي اﺟﺮاﻳﻲ ‪ ،‬ﺷﻨﺎﺧﺖ ﻓﻀﺎﻫﺎي ﺷﻬﺮي اﻳﺮان‬
‫‪ ،‬روش ﺗﺤﻘﻴﻖ در ﺷﻬﺮﺳﺎزي ‪ ،‬ﻛﺎرﮔﺎه آﻣﺎده ﺳﺎزي زﻣﻴﻦ‪ ،‬ﻛﺎرﮔﺎه ﺑﺮداﺷﺖ ﻛﺎرﺑﺮي ‪ ،‬ﻃﺮح ﻧﻬﺎﻳﻲ‪.‬‬

‫رﺷﺘﻪ ﺷﻬﺮﺳﺎزي از ﺳﺎل ‪ 1365‬در داﻧﺸﮕﺎه ﺗﻬﺮان ﺗﺪرﻳﺲ ﻣﻲ ﺷﻮد‪ .‬ﻗﺒﻞ از اﻧﻘﻼب ﻧﻴﺰ ﺑﺮاي ﻣﺪت‬
‫ﻛﻮﺗﺎﻫﻲ در ﺳﺎﻟﻬﺎي ‪ 1355‬و ‪ 1356‬اﻳﻦ رﺷﺘﻪ در داﻧﺸﮕﺎﻫﻬﺎ ﺗﺪرﻳﺲ ﻣﻲ ﺷﺪ‪ .‬ﭘﺲ از داﻧﺸﮕﺎه ﺗﻬﺮان‪،‬‬
‫در ﺳﺎل ‪ ،1369‬داﻧﺸﮕﺎه ﺷﻬﻴﺪ ﺑﻬﺸﺘﻲ )داﻧﺸﻜﺪه ﻣﻌﻤﺎري و ﺷﻬﺮﺳﺎزي( در اﻳﻦ رﺷﺘﻪ داﻧﺸﺠﻮ‬
‫ﭘﺬﻳﺮﻓﺖ‪ .‬ﺳﭙﺲ داﻧﺸﮕﺎﻫﻬﺎي ﻋﻠﻢ و ﺻﻨﻌﺖ‪ ،‬ﺗﺮﺑﻴﺖ ﻣﺪرس‪ ،‬ﺷﻴﺮاز و آزاد اﺳﻼﻣﻲ ﻧﻴﺰ ﺟﻬﺖ ﺗﺮﺑﻴﺖ‬
‫ﻛﺎرﺷﻨﺎﺳﺎن ﺷﻬﺮﺳﺎزي اﻗﺪام ﺑﻪ ﭘﺬﻳﺮش داﻧﺸﺠﻮ ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬در ﻳﻜﻲ‪ ،‬دو ﺳﺎل اﺧﻴﺮ ﻧﻴﺰ داﻧﺸﮕﺎﻫﻬﺎي ﻫﻨﺮ‬
‫اﺻﻔﻬﺎن و ﻳﺰد ﻧﻴﺰ در اﻳﻦ زﻣﻴﻨﻪ ﻓﻌﺎل ﺷﺪه اﻧﺪ‪.‬‬
‫اﻳﻦ رﺷﺘﻪ ﻫﻢ اﻛﻨﻮن در ﺳﻄﺢ ﺟﻬﺎﻧﻲ داراي ﺑﺎزار ﻛﺎر ﻓﺮاواﻧﻲ اﺳﺖ و ﺑﻪ ﻋﻠﺖ ﻧﻮﭘﺎ ﺑﻮدن و‬
‫ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺑﻪ ﻋﻠﺖ آن ﻛﻪ داراي زﻣﻴﻨﻪ ﻫﺎي ﻛﺎري ﻣﺘﻔﺎوت و ﻣﺘﻨﻮﻋﻲ اﺳﺖ‪ ،‬ﻫﻨﻮز ﺑﺎزار ﻛﺎر آن اﺷﺒﺎع‬
‫ﻧﺸﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻧﻤﻮﻧﻪ‪ ،‬ﻛﺸﻮر ﻛﺎﻧﺎدا‪ ،‬ﺑﺎﻻﺗﺮﻳﻦ اﻣﺘﻴﺎز را ﺑﺮاي اﺷﺨﺎﺻﻲ ﻛﻪ داراي ﻣﺪرك‬
‫ﺷﻬﺮﺳﺎزي ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ ،‬ﺟﻬﺖ ﻣﻬﺎﺟﺮت و ﻳﺎ اداﻣﻪ ﺗﺤﺼﻴﻞ‪ ،‬ﻗﺎﺋﻞ اﺳﺖ‪ .‬ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﻳﻦ ﻧﻜﺘﻪ ﺣﺎﺋﺰ اﻫﻤﻴﺖ‬
‫اﺳﺖ ﻛﻪ ﺗﺎ ‪ 5‬ﺳﺎل ﭘﻴﺶ‪ ،‬اﻳﻦ رﺷﺘﻪ ﺗﻨﻬﺎ در ﻣﻘﺎﻃﻊ ﻛﺎرﺷﻨﺎﺳﻲ ارﺷﺪ و دﻛﺘﺮي وﺟﻮد داﺷﺘﻪ اﺳﺖ و ﺑﻪ‬
‫ﺗﺎزﮔﻲ در ﻣﻘﻄﻊ ﻛﺎرﺷﻨﺎﺳﻲ ﻧﻴﺰ ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎﻳﻲ ﺻﻮرت ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ‪ ،‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﺑﺎ ﺑﺎزار ﻛﺎر اﺷﺒﺎع از ﻧﻴﺮوي‬
‫ﻛﺎر ﻣﻮاﺟﻪ ﻧﻴﺴﺘﻴﻢ‪.‬‬
‫زﻣﻴﻨﻪ ﻫﺎي ﻛﺎري رﺷﺘﻪ ﺷﻬﺮﺳﺎزي ﺑﺴﻴﺎر ﻣﺘﻔﺎوت و ﻣﺘﻨﻮع اﺳﺖ‪ ،‬در ﺑﺨﺶ دوﻟﺘﻲ‪ ،‬در ﺳﺎزﻣﺎن‬
‫ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ و ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﻳﺰي ﻛﺸﻮر‪ ،‬ﺷﻬﺮدارﻳﻬﺎ‪ ،‬وزارت ﻛﺸﻮر‪ ،‬اﺳﺘﺎﻧﺪارﻳﻬﺎ و ﺳﺎﻳﺮ ارﮔﺎﻧﻬﺎي واﺑﺴﺘﻪ ﺑﻪ وزارت‬
‫ﻛﺸﻮر‪ ،‬وزارت ﻣﺴﻜﻦ و ﺷﻬﺮﺳﺎزي و ‪ ........‬و در ﺑﺨﺶ ﺧﺼﻮﺻﻲ‪ ،‬در ﺷﺮﻛﺘﻬﺎي ﻣﻬﻨﺪﺳﻴﻦ ﻣﺸﺎور‬
‫ﺷﻬﺮﺳﺎزي‪ ،‬ﻣﻌﻤﺎري‪ ،‬ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﻳﺰي ﻣﻨﻄﻘﻪ اي و ‪ . ...........‬در ذﻳﻞ ﺑﻪ ﺑﺮﺧﻲ از زﻣﻴﻨﻪ ﻫﺎي ﻛﺎري اﺷﺎره‬
‫ﻣﻲ ﺷﻮد‪:‬‬
‫‪ .1‬ﺗﻬﻴﻪ ﻃﺮﺣﻬﺎي ﺷﻬﺮي و ﻣﻨﻄﻘﻪ اي )ﺟﺎﻣﻊ‪ ،‬ﺗﻔﺼﻴﻠﻲ‪ ،‬ﺳﺎﺧﺘﺎري‪ ،‬ﺷﻬﺮﺳﺘﺎن‪ ،‬ﻫﺎدي و ‪(........‬‬
‫‪ .2‬ﻣﺸﺎوره در اﻣﻮر ﺷﻬﺮي و ﻣﻨﻄﻘﻪ اي ﺑﻪ ﻣﺪﻳﺮان و ﻣﺴﺌﻮﻻن رده ﺑﺎﻻ‬
‫‪ .3‬ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ در ﺷﻬﺮدارﻳﻬﺎ‬
‫‪ .4‬ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ در اﺳﺘﺎﻧﺪارﻳﻬﺎ‬
‫‪ .5‬ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ در وزارﺗﺨﺎﻧﻪ ﻫﺎي ﻣﺮﺑﻮﻃﻪ )ﻣﺴﻜﻦ و ﺷﻬﺮﺳﺎزي‪ ،‬راه و ﺗﺮاﺑﺮي‪ ،‬ﻛﺸﻮر و ‪(........‬‬

‫‪11‬‬
 ‫‪ .6‬ﻧﻈﺎرت ﺑﺮ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﻬﺎﻳﻲ ﺑﺎ ارﺗﻔﺎع ﺑﻴﺶ از ‪ 8‬ﻃﺒﻘﻪ ﺑﺮ ﻃﺒﻖ ﻗﺎﻧﻮن‬
‫‪ .7‬اﻧﺠﺎم ﭘﺮوژه ﻫﺎي ﻣﺤﻮﻃﻪ ﺳﺎزي‬
‫‪ .8‬ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﻳﺰي و ﻃﺮاﺣﻲ ﺷﻬﺮﻛﻬﺎي ﮔﻮﻧﺎﮔﻮن )ﻣﺴﻜﻮﻧﻲ‪ ،‬ﺻﻨﻌﺘﻲ‪ ،‬ﺗﺠﺎري و ‪(........‬‬
‫‪ .9‬ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﻳﺰي و ﻃﺮاﺣﻲ ﺷﻬﺮﻫﺎي ﺟﺪﻳﺪ‬
‫‪ .10‬ﻣﻜﺎن ﻳﺎﺑﻲ ﻋﻨﺎﺻﺮ و ﻛﺎرﺑﺮﻳﻬﺎي ﮔﻮﻧﺎﮔﻮن ﺷﻬﺮي‬
‫‪ .11‬ﺗﻮاﻧﺎﻳﻲ راه اﻧﺪازي و اﺳﺘﻔﺎده از ﺳﻴﺴﺘﻢ ‪GIS‬‬
‫‪ .12‬ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﮔﺮوﻫﻲ ﺑﺎ ﺳﺎﻳﺮ ﺗﺨﺼﺼﻬﺎ در ﭘﺮوژه ﻫﺎي ﮔﻮﻧﺎﮔﻮن‬
‫‪ .13‬ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ در ﻣﺸﺎوران ﺧﺼﻮﺻﻲ و ﻧﻴﻤﻪ ﺧﺼﻮﺻﻲ ﺷﻬﺮﺳﺎزي‪ ،‬ﻣﻌﻤﺎري‪ ،‬راه و ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن‪ ،‬ﻃﺮاﺣﻲ‬
‫ﺷﻬﺮي‪ ،‬ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﻳﺰي ﻣﻨﻄﻘﻪ اي و ‪............‬‬
‫‪ .14‬ﺗﺪرﻳﺲ داﻧﺸﮕﺎﻫﻲ )ﻛﻪ اﻣﺮوزه ﺑﻪ ﻋﻠﺖ اﻓﺰاﻳﺶ ﺗﻌﺪاد داﻧﺸﮕﺎﻫﻬﺎ و ﭘﺬﻳﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪﮔﺎن در اﻳﻦ‬
‫رﺷﺘﻪ‪ ،‬ﺑﻪ ﺷﺪت ﺑﺎ ﻛﻤﺒﻮد اﺳﺘﺎد ﻣﻮاﺟﻪ ﻫﺴﺘﻴﻢ(‬
‫‪ .15‬اﺳﺘﻔﺎده از ﺗﺨﺼﺺ ﻣﻘﻄﻊ ﻛﺎرﺷﻨﺎﺳﻲ و اﻳﻦ رﺷﺘﻪ ﺑﺼﻮرت ﺗﻮام و در ﻧﺘﻴﺠﻪ اﻓﺰاﻳﺶ ﻛﺎرآﻳﻲ و‬
‫ﺗﺎﺛﻴﺮﮔﺬاري )ﻫﻤﺎﻧﻨﺪ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﺸﺘﺮك از رﺷﺘﻪ ﻋﻤﺮان و ﺷﻬﺮﺳﺎزي ﻛﻪ ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﺪ ﻋﻼوه ﺑﺮ‬
‫ﻣﺴﺎﺋﻞ ﺳﺎزه و ﻋﻤﺮاﻧﻲ‪ ،‬زﻣﻴﻨﻪ ﻛﺎري در ﻣﺒﺎﺣﺜﻲ ﻫﻤﭽﻮن‪ ،‬ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻃﺮﺣﻬﺎي ﺑﺎﻻدﺳﺖ‪،‬‬
‫ﻣﺤﻮﻃﻪ ﺳﺎزي‪ ،‬ﻣﺴﺎﺋﻞ ﻃﺮاﺣﻲ و ‪ ..........‬را ﻓﺮاﻫﻢ آورد(‬
‫‪ .16‬و ‪.................‬‬

‫زﻣﻴﻨﻪ اداﻣﻪ ﺗﺤﺼﻴﻼت در ﻣﻘﻄﻊ دﻛﺘﺮي در اﻳﻦ رﺷﺘﻪ‪ ،‬ﭼﻪ در ﺧﺎرج و ﭼﻪ در داﺧﻞ و ﺑﻮﻳﮋه‬
‫ﺑﻮرﺳﻴﻪ از ﺳﺎزﻣﺎﻧﻬﺎي ﮔﻮﻧﺎﮔﻮن وﺟﻮد دارد‪ .‬ﻻزم ﺑﻪ ذﻛﺮ اﺳﺖ ﻛﻪ رﺷﺘﻪ ﺷﻬﺮﺳﺎزي در ﺳﻪ ﻣﻘﻄﻊ‬
‫ﻛﺎرﺷﻨﺎﺳﻲ‪ ،‬ﻛﺎرﺷﻨﺎﺳﻲ ارﺷﺪ و دﻛﺘﺮا در اﻳﺮان داﻧﺸﺠﻮ ﻣﻲ ﭘﺬﻳﺮد‪ .‬در ﻣﻘﻄﻊ ﻛﺎرﺷﻨﺎﺳﻲ‪ ،‬ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ‬
‫ﮔﺮوه از داﻧﺸﺠﻮﻳﺎن رﺷﺘﻪ ﺷﻬﺮﺳﺎزي در ﺳﺎل ‪ 1382‬ﻓﺎرغ اﻟﺘﺤﺼﻴﻞ ﺷﺪﻧﺪ‪ .‬وﻟﻲ در ﻣﻘﻄﻊ ﻛﺎرﺷﻨﺎﺳﻲ‬
‫ارﺷﺪ‪ ،‬اﻳﻦ رﺷﺘﻪ از ﺳﺎﺑﻘﻪ ﻃﻮﻻﻧﻲ ﺑﺮﺧﻮردار اﺳﺖ و در ﻣﻘﻄﻊ دﻛﺘﺮا ﻧﻴﺰ ﺑﻪ ﺗﺎزﮔﻲ و ﭼﻨﺪ ﺳﺎﻟﻲ اﺳﺖ‬
‫ﻛﻪ داﻧﺸﻜﺪه ﻫﺎي ﮔﻮﻧﺎﮔﻮن ﺷﺮوع ﺑﻪ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﻛﺮده اﻧﺪ و داﻧﺸﺠﻮﻳﺎﻧﻲ ﻧﻴﺰ ﻓﺎرغ اﻟﺘﺤﺼﻴﻞ ﺷﺪه اﻧﺪ‪.‬‬

‫‪12‬‬