OKETA: Reforma n drejtsi?...

Prpjekje pr ti zgjatur fluturimin nj balloni t ar...

Aktualisht sistemi yn dhe nuk i referohem vetm sistemit t drejtsis, balloni yn sht
ar dhe prpjekjet e mazhorancs m ngjajn me prpjekjet e atyre lundrtarve q hedhin
pesha pr t shtyr fluturimin, q mund ti hedh n mes t oqeanit. T till do ta prshkruaja
situatn e prpjekjeve e disa reformave...

fq. 2
Adresa:
Bulevardi George W. Bush,
Nr.15/1, Tiran
e-mail: gazeta.frymaere@gmail.com
Kryeredaktor: Agim Zeka
Mob: +355 69 21 15 769
Marketing: +355 69 40 55 244

E PRJAVSHME, INFORMATIVE, POLITIKE, EKONOMIKE, SOCIALE, KULTURORE

VITI l Nr.22 E premte, 25 Korrik 2014

FRD - Ka paraqitur vizionin e vet prmes ekspertve t saj

REFORM TERRITORIALE,
JO GJEOPOLITIK...
EDHE NJ HER PR NDARJEN
TERRITORIALE DHE ADMINISTRATIVE

fq. 2

Situata
parazgjedhore
dhe FRD e Kors
Nga Brikena ZENELI

fq. 3

FRD do t
marr pjes n
Vendoret 2015,
jo aleat me PD
fq. 3

Aktualitet

hum debate, kundrshtime nga kryetar partish, nga deputet,

nga kryetar komunash, bashkish, qarqesh, nga individ dhe
grupe individsh etj.
Po prse ky debat tani?!
Sepse nuk u vendosn kritere t drejta dhe t plota, por t pjesshme e
sipas interesave, mungoi transparenca n vendosjen e atyre pak kritereve, edhe
ato t dshtuara. Vendosja e kritereve t drejta dhe t plota, me pjesmarjen e t
gjith aktorve dhe marrja e nj mendimi, pse jo dhe aprovimi nga Kshilli i
Evrops dhe nga institucione t tjera demokratike ndrkombtare, do t bnte
q sot t kishim bashkpunim dhe jo debate pr kt reform.
Fryma e Re Demokratike, parti q mbart vlera, vlerson progresin, nuk
pajtohet me dobsit dhe t metat, mban ekulibra, mendon dhe vepron n
mnyr demokratike Evropiane, respekton parimet e demokracis, i ka br
t qarta kriteret dhe rrugn pr reformn territoriale administrative, nprmjet
kryetarit t saj z. Topi, me deklarata t bra publike n gazetn Fryma e Re,
n komisionin e posam parlamentar, si dhe prmes shum deklaratave dhe
artikujve t bra publike nga personalitete t Fryms s Re Demokratike n
shtypin e shkruar dhe n median elektronike.
N nj artikull t dats 20 shkurt 2014, ku bhej ftes pr debat, pr
ndarjen territoriale administrative, kemi dhn mendime pr kriteret dhe, midis
t tjerave pr numrin e banorve t njsive t ardhshme. N komuna numri i
banorve t jet jo m pak se 20 mij dhe n bashki numri i banorve t jet
jo m pak se 100 mij. Po t ishin aprovuar kto kritere, pa u br ndarja fakt,
si u b n realitet, nuk do t bhej kjo zhurm dhe ky debat n kt faz ku
ndodhemi, por duhej br n fazn fillestare dhe tani do fshat krkon bashki,
do bashki krkon t mbetet bashki, grupe t veanta komunitetesh krkojn
bashki, deputet t veant krkojn bashki etj.

Politik

Politik

Editorial

Reforma administrativo - territoriale, detyrim i

mazhorancs, opozita t ofroj opsionet e saj

Gjirokastra me aeroport
Nga ezar KOTONI

fq. 6

Brics kundr dollarit

Nga Shptim BEQIRI

fq. 14

FAQE 2

Editorial...

Nga Xhafer SEITI

o prse ky debat
tani?!
Sepse nuk u vendosn
kritere t drejta dhe t plota, por
t pjesshme e sipas interesave,
mungoi transparenca n vendosjen
e atyre pak kritereve, edhe ato t
dshtuara. Vendosja e kritereve t
drejta dhe t plota, me pjesmarjen
e t gjith aktorve dhe marrja e
nj mendimi, pse jo dhe aprovimi
nga Kshilli i Evrops dhe nga
institucione t tjera demokratike
ndrkombtare, do t bnte q
sot t kishim bashkpunim dhe jo
debate pr kt reform.
Fryma e Re Demokratike,
parti q mbart vlera, vlerson progresin, nuk pajtohet me dobsit
dhe t metat, mban ekulibra,
mendon dhe vepron n mnyr
demokratike Evropiane, respekton
parimet e demokracis, i ka br
t qarta kriteret dhe rrugn pr
reformn territoriale administrative, nprmjet kryetarit t saj z.
Topi, me deklarata t bra publike
n gazetn Fryma e Re, n komisionin e posam parlamentar, si
dhe prmes shum deklaratave
dhe artikujve t bra publike nga
personalitete t Fryms s Re
Demokratike n shtypin e shkruar
dhe n median elektronike.
N nj artikull t dats 20
shkurt 2014, ku bhej ftes pr

Tiran

Shum debate, kundrshtime nga kryetar partish, nga deputet, nga kryetar komunash,
bashkish, qarqesh, nga individ dhe grupe individsh etj.

Edhe nj her pr ndarjen

territoriale dhe administrative
debat, pr ndarjen territoriale
administrative, kemi dhn mendime pr kriteret dhe, midis t
tjerave pr numrin e banorve t
njsive t ardhshme. N komuna
numri i banorve t jet jo m pak
se 20 mij dhe n bashki numri i
banorve t jet jo m pak se 100
mij. Po t ishin aprovuar kto
kritere, pa u br ndarja fakt, si u
b n realitet, nuk do t bhej kjo
zhurm dhe ky debat n kt faz
ku ndodhemi, por duhej br n
fazn fillestare dhe tani do fshat
krkon bashki, do bashki krkon
t mbetet bashki, grupe t veanta
komunitetesh krkojn bashki, deputet t veant krkojn bashki
etj.
Duke kaluar nga 37 njsi n
61, t krijohet prshtypja se sht
caktuar numri m par dhe jo
kriteret, se nuk mund t shpjegohet ndryshe. Kuptohet vetm nga
presioni dhe interesa t dyshimta,
edhe elektorale.
Kriteret do t prcaktonin
numrin dhe ky numur do ishte i
pandryshueshm, po t kishim
kritere t plota, t drejta, t sakta,
transparente dhe gjith prfshirse
t t gjith aktorve, t atyre q sot

Fryma e
Re Demokratike, parti q mbart
vlera, vlerson progresin, nuk pajtohet me dobsit
dhe t metat, mban ekulibra, mendon dhe vepron n mnyr
demokratike Evropiane, respekton parimet e demokracis, i ka br
t qarta kriteret dhe rrugn pr reformn territoriale administrative,
nprmjet kryetarit t saj z. Topi, me deklarata t bra publike n gazetn
Fryma e Re, n komisionin e posam parlamentar, si dhe prmes
shum deklaratave dhe artikujve t bra publike nga personalitete
politik, midis
t Fryms s Re Demokratike n shtypin e shkruar dhe
shumics
dhe
n median elektronike.
bjn zhurm (se duhej
t filsnin qysh n fillim t ksaj
reforme) dhe atyre q sot heshtin.
N prcaktimin e kritereve,
n fillim duhej t kishte debat,
nuk mund t krahasohet bashkia
e Tirans, Durrsit, Shkodrs,
Fierit, Vlors, Elbasanit, Kors
etj, me bashki t vogla, t cilat
n Shqipri nuk jan t pakta.
Bashkia e kryeqytetit t
shtetit ton fqinj, Athina, ka mbi
6 milion banor dhe sht nj
bashki, ndrsa ne si shtet jemi rreth
4 milion banor dhe na u dashkan
61 bashki. Kjo tregon edhe nj
her pr rndsin e kritereve q

duheshin
vendosur qysh n fillim t reforms.
Shtrohen me t drejt pyetjet:Aka patur n t vertet ekspert
profesionist?! A ka patur komision t posam parlamentar serioz
pr kt reform, si sht e mundur
q nj nga antart e ktij komisioni
ankohet tani? Ku ka qn ky deri
m sot? Ku sht br reforma,
n kt komision, apo n zyra t
tjera?! Shum paqartsi ka
Kjo reform, edhe po u aprovua do krijoj problem, se nuk ka
ekulibr, nuk ka konsensus t gjer

pakics parlamentare.
Po t ishte marr mendimi apo
aprovimi i kritereve themelore nga
institucionet e KE, sigurisht konsensusi do t arrihej dhe reforma
do t kishte rezultate, edhe po t
mungonte pakica parlamentare.
T gjith kt mosekulibr
e sjell UNI dhe mungesa e bashkpunimit. E kemi thn edhe her
t tjera q duhet ndryshuar mnyra
e t menduarit dhe t vepruarit, t
mos ngelemi peng i mendsive
t kaluara. Fakti q tani ka filluar
debati pr kt reform, tregon
se jemi n fillimet e saj dhe jo n
fazn e miratimit.
Ti hapet rruga zgjuarsis

dhe urtsis dhe t denigrohet

aroganca, kemi eksperienca t
hidhura nga e kaluara, t nxjerim
msime. T dgjohen me vmendje ekspertt q njohin territorin dhe administratn dhe jo
militantt zvaranik. T mendohet
pr efiencn dhe efektivitetin e
ndarjes territoriale administrative
dhe jo pr t plotsuar dshirat
dhe orekset e individve, kushdo
qofshin ata. T vendosen kritere
t prbashkta, gjithprfshirse,
transparente dhe jo t takohen dy
individ skutave t fshehta, pr
interesa t tyre personale.
Koha krkon reforma pr
mirqnie, por mbi t gjitha ekulibra

Ky vend ka nevoj pr nj t Djatht moderne, me njerz q nuk kan mbetur peng tek e kaluara e tyre

Topi: FRD do t marr pjes n

Vendoret 2015, jo aleat me PD
P

E premte, 25 Korrik 2014

Fryma e Re

artia Fryma e re Demokratike ka nisur punn pr tu

br pjes e zgjedhjeve vendore t 2015. Kreu i ksaj
partie, Bamir Topi n nj intervist pr A1 Report shprehet se
FRD ka t gjith potencialin pr t zhvilluar kt proces vitin e
ardhshm. Fryma e Re Demokratike e ka potencialin e vet q
n zgjedhjet e pushtetit vendor edhe pr nj arsye tjetr, se kjo
i afrohet m shum ligjit mazhoritar sesa atij proporcional n
korrektim rajonal q kan pasur zgjedhjet politike, q do ti jap
m shum mundsi FRD-s t jet e suksesshme. Topi shprehet
i rezervuar sa i takon ndonj aleance m forca t tjera politike,
por prjashton mundsin e nj aleance me Partin Demokratike.
Sa koh ne do t gjejm pika kontakti me parti politike q do t
shikojn ndrtimin dhe forcimin e shtetit sikurse sht dhe rasti
i pronsimit i deklarimit pr reformn territoriale, ne nuk do t
ngurojm. Pra pr ne prevalon jo interesi politik i astit, por interesi
pr forcimin e shtetit. N nj subjekt politik ku nuk respektohen
normat baz t kulturs demokratike, un nuk besoj se ka arsye
q ne t gjejm motiv pr t bashkpunuar. Sot jemi absolutisht
shum larg, sa koh q ato vlera nuk prfaqsojn m pikrisht at
q ka dashur elektorati demokrat, ka nnvizuar kryetari I FRD-s.
E ndrsa flet pr Partin Demokratike, ish-presidenti thot
se partia ku ai ka br pjes m par, duhet t rikonceptohet me
njrz q nuk kan mbetur peng i s shkuars.
Por vet t djathtt duhet t kuptojn se sht mision
historik i prfunduar pikrisht nga ata njerz q e morn prsipr
dhe e orientuan rrugs. Ky vend ka nevoj pr nj t Djatht
moderne, me njerz q nuk kan mbetur peng tek e kaluara e

N nj subjekt politik
ku nuk respektohen
normat baz t kulturs
demokratike, un nuk
besoj se ka arsye q ne
t gjejm motiv pr t
bashkpunuar.
tyre, me njerz, t cilt krkojn t jen politik vetm pr ti
shptuar drejtsis. Topi nuk nuk ngurron q edhe kryetaren
e Komisionit Qendror t Zgjedhjeve ta cilsoj militante t
Partis Demokratike, q urdhrat i merr drejtprdrejt nga Sali
Berisha pr vendime t caktuara. N zgjedhjet qendrore FRD
nuk arriti t prfaqsohej n parlament me deputet.
Komisioni Qendror i Zgjedhjeve q sht nj struktur
me nj gjymtyr, merr kurajn pr mos t njohur ligjin q
harton parlamenti. Q i miraton parlamenti. Pse? Sepse i merr
urdhrat tek ai tjetri q tani nuk e shef dhe as situatn nga posht,
e shef nga nj zyr q dominon mir Tirann.

Prpjekje pr ti zgjatur fluturimin

nj balloni t ar...

eformat e mazhorancs n pushtet, Sekretari i Prgjithshm i FRD-s, Gazmend Oketa, i ka krahasuar me

prpjekjet e lundrtarve t nj balloni, q hedhin peshat pr ta
lehtsuar, n nj koh kur balloni sht ar.
N nj intervist n RTV Ora News, Oketa ka deklaruar se balloni yn sht ar dhe prpjekjet e mazhorancs ngjajn me prpjekjet
e atyre lundrtarve q hedhin pesha pr t shtyr fluturimin.
Pavarsisht se Shqipria quhet vendi i shqiponjave, deklaroi
Oketa, ne nuk sht se kemi eksperienca prsa i prket fluturimit. Do t
bj nj krahasim t till, ku secili nga ne n fmijrin e tij, ka par ato
filmat me fluturimet me ballon. N momentin q balloni pson nj avari,
thjesht pr t shtyr fluturimin, lundrtart e ballonave hedhin pesha pr
ta lehtsuar, n nj koh kur balloni sht ar.
Aktualisht sistemi yn dhe ktu nuk i referohem vetm sistemit
t drejtsis, balloni yn sht ar dhe prpjekjet e mazhorancs m
ngjajn me prpjekjet e atyre lundrtarve q hedhin pesha pr t shtyr
fluturimin, q mund ti hedh n mes t oqeanit. T till do ta prshkruaja
situatn e prpjekjeve e disa reformave. Reformn AdministativoTerritorialeOketa e cilsoi t domosdoshme, por shtoi se sht detyrim
i mazhorancs ta prmbush dhe i opozits t jap kontributin dhe
propozimet e saj.
sht nj reform e domosdoshme, sht nj detyrim i mazhorancs aktuale pr ta prmbushur kt reform, n gjykimin tim, por
dhe t Fryms s Re Demokratike. sht dhe detyrim i opozits qoft
asaj parlamentare dhe asaj q ndodhet jasht parlamentit pr t dhn
kontibutin e saj dhe propozimet e saj, prsa i takon ksaj reforme u
shpreh Oketa. Sekretari i prgjithshm i FRD-s s fundmi shtoi se:
Shpeshher ne vazhdojm t mos heqim dor nga ato deklarimet disi
bombastike, nuk i referohem vetm reforms n drejtsi, por reformave
t ndryshme. Mjafton t shikosh dhe kto tabelat e 300 ditve t para,
duket si nj lloj gare midis ministrave, ku secili at sektorin e vet e quan
suksesin m t madh t ktyre 300 ditve.

FAQE 3

Politik...

E premte, 25 Korrik 2014

Fryma e Re

Vendimmarrja sht arma m e fort n duart tona, q vendos pr jetn e ardhmrin dhe nse kt arm e lm
n duart e njerzve t paprgjegjshm, ajo mund t bhet arm vrasse.

Situata parazgjedhore
dhe FRD e Kors

Indiferentizmi
dhe mendimi se ajo
q ndodh rreth nesh nuk
na prket, do t thot tua
dorzosh vendin pushteteve
q miratojn vendime pr t
rrmbyer e prvetsuar do
pasuri kombtare.

Nga Brikena ZENELI

gjedhjet e ardhshme administrative, shnojn pr degn e

FRD-s n Kor nj ngjarje
t rndsishme dhe mobilizuese, veanrisht pas prvojs
n zgjedhjet e parakohshme
t 3 nntorit 2013, pr kreun
e bashkis s Kors.
Fal angazhimit tepr
serioz t degs s saj n Kor,
FRDja, u b faktor politik
duke e vlersuar kt si prov,
por edhe n prputhje t plot
me misionin e saj politik, i
cili m s pari dhe fort ka pr
qllim t realizoj rotacionin e
elitave politike n vend, duke
ndihmuar kshtu hap pas hapi,
n krijimin e bazave t sigurta
pr ta uar vendin ton drejt
instalimit t demokracis s
vrtet, aq shum t munguar,
si edhe pr ti shrbyer komunitetit me prgjegjshmri
t lart.
Ndonse pa eksperienc t veant, puna n grup
e FRD-s n Kor ishte e
jashtzakonshme, madje rezultati i arritur tregoi sesa i
rndsishm dhe sa koherent
sht misioni i FRD-s si forc
politike!.. Dega e Kors, me
bindje mund t shprehem,

Pronat...

tashm zotron nj eksperienc

t pasur pr tu prballur me
sukses n zgjedhjet e ardhshme
administrative t qershorit
2015.
Edhe pse mund t konsiderohet, se jemi akoma n nj
periudh latente paraelektorale,
Kryesia e degs s FRD-s n
Kor dhe gjith antarsia e
saj, jan trsisht t mobilizuar dhe aktiv duke punuar
n vazhdimsi. Ndrhyrjet e
sondazhet e vazhdueshme me
grupe t veanta interesi, pr tu
njohur thellsisht me problemet
q shqetsojn komunitetin,
prpjekjet pr t ndrtuar projekte t qarta ndrhyrjeje, jan
refreni i ditve t zakonshme,
krahas puns pr shtimin e
rradhve t saj me antar e
simpatizant t rinj.

rballja me zgjedhjet
e ardhshme administrative, me faktorin
bipartizan PS - PD, q ka
funksionuar si sahat, edhe
n qytetin ton, ka rndsi
t veant, pasi lufta pr t
dominuar qytetin nprmjet
pushtetit lokal, ka funksionuar
m s miri n bashkpunimin

e tyre pr interesat e veanta

t kasts s deputetve.
Deputt e sotm, t
shndrruar n kasta, drejtojn jo vetm partit e tyre
respektive n nivel qendror, por
sidomos ata drejtojn (ndikojn) fort n nivel lokal, n
shrbim t ndrrs s tyre, pr
t qen deputet t prjetshm,
ndonse kjo e palegalizuar, por
ekzistente n realitet.
Mnjanimi total i zrit
t strukturave t ktyre partive
nga deputett prkats, ka sjell
tani pr tani, pr PD-n krizn
m t thell t saj, e cila u b
edhe m e dukshme n zgjedhjet e tyre t srukturave drejtuese
lokale. Largimet e antarve t
thjesht, apo kshilltarve t saj
prfaqsues n Kshillin Bashkiak, apo komuna drejt forcave
t tjera politike, madje edhe
harikirit e tipit nga e Djathta
n t Majt, do t ken pasojat
e tyre n elektorat.
Kalimi i kshilltarve t
djatht n t majt, prishi edhe
balancn n Kshillin e Qarkut,
duke sjell kshtu zgjedhjen e
kryetarit t ri t Kshillit t Qarkut nga shumica, e prfaqsuar
nga PS-LSI.
Paknaqsit n lidhje

simpatizant t rinj, jan duke

u shtuar shpejt, madje me nj
rritm, i cili na jep shpresn
se kemi nj ndrgjegjsim m
t madh t qyetetarve pr tu
prfaqsuar n t gjith nivelet
e qeverisjes, n t mir t interesave t prbashkta.
N kt kuadr, do t
doja t shtoja e t bja thirrje se,
duhet patjetr t ndrgjegjsohemi se detyra kryesore e nj
shteti demokratik sht tu jap
pun t gjithve, shprblime
t drejta, t garantoj siguri e
drejtsi pr t gjith, t drejtn
e vots e dinjitet njerzor. E,
pr kt arsye, lipset pjesmarrje aktive e shoqris n
vendimmarrje, pasi indiferenca
n procesin e marrjes s vendimeve dhe mospjesmarrja,
sht rreziku m i madh q na
kanoset. Vendimmarrja sht
arma m e fort n duart tona,
q vendos pr jetn e ardhmrin dhe nse kt arm e
lm n duart e njerzve t
paprgjegjshm, ajo mund t
bhet arm vrasse.
Dshtimeve t vazhdueshme t klass politike shqiptare, duhet tu prgjigjemi me
qndrimin JEMI T GJITH
NJSOJ T AFT PR VENDIMMARRJE, si mnyra m

e mir pr ta shptuar barkn,

n t ciln jemi t gjith duke
lundruar.
Indiferentizmi dhe mendimi se ajo q ndodh rreth nesh
nuk na prket, do t thot tua
dorzosh vendin pushteteve
q miratojn vendime pr t
rrmbyer e prvetsuar do
pasuri kombtare.
Ne duhet t kuptojm m
n fund se, shteti nuk sht dika jasht nesh. SHTETI jemi
ne vet. Nse t gjith e duam
botn e vendin ku jetojm, kjo
do t thot pjesmarrje aktive
n jetn shoqrore, shkmbime
kritike mendimesh, bashkpunim mes shoqris e shtetit
n do nivel. Ne duhet t kuptojm se askush nga ne, nuk
mund ta konsideroj veten
jasht ktij realiteti, q ne do
dit jetojm.
N fund t fundit, vlen
t prmendim faktin se, ndryshimi i fateve t vendit ton
sht vetm n dorn ton dhe
ashtu si u angazhuam n prmbysjen e komunizmit, duhet t
angazhohemi n instalimin e
demokracis s vrtet, asaj
ku do individ ka t drejtn t
zgjedh e t zgjidhet.

PD: Rama mashtroi pr pronat

Lajmi dhe
N

me ndrhyrjet klienteliste n
emrime n disa raste, mnjanimi i zrit t strukturave,
apo edhe i mendimit qytetar
n lidhje me disa vendime t
marra pr projekte t veanta,
kan sjell reagime t forta
paknaqsie edhe n bazn e s
Majts n qytetin ton.
Jo vetm kaq, por studimi i hollsishm q dega
jon i ka br situats s krijuar
n qytetin ton, tregon se, ajo
sht shum e favorizuar pr
realizuar n finale nj rezultat
mjaft t rndsishm n zgjedhjet administrative t qershorit
2015.
sht e domosdoshme,
q mbi bazn e ktij vzhgimi,
t ndrtohen edhe strategjit
e ardhshme nga strukturat
qendrore t FRD-s e kjo padyshim mbi eksperiencn e
krijuar t nj bashkpunimi
dinjitoz dhe mjaft t hapur mes
qendrs dhe strukturave lokale.
Nj studim paraprak, padyshim i takon edhe reforms
s ndarjes s re administrative,
duke realizuar kshtu edhe harmonizimin sipas saj t strukturave t FRD-s n rrethe.
Gjithsesi, mbetet nj
fakt i rndsishm ai, q rradht e FRD-s me antar e

mnyr t papritur dhe po aq

t uditshme (demagogjike),
deputetja e PD-s, Jorida Tabaku, denoncoi dshtimin e Qeveris pr shtjen
e pronave, q sipas saj, po u kushton
shtrenj taksapaguesve shqiptar.
N nj deklarat pr mediat, deputetja Tabaku deklaroi se Gjykata Evropiane e Strasburgut pr t Drejtat e Njeriut,
nuk i ka dhn asnj dit koh Qeveris
shqiptare pr zgjidhjen e shtjes s
pronave.
Deklarata q bri Kryeministri
Rama, m 7 qershor, si nj fitore e madhe
dhe historike e Qeveris, nuk qndron.
E vrteta sht se Gjykata Evropiane e
t Drejtave t Njeriut, nuk i ka dhn, jo
nj vit, por asnj dit koh Qeveris pr
zgjidhjen e shtjes s pronave. Kshtu,
pronat kan zn vend n listn e dshtimeve t 300 ditve t ksaj qeverie,
tha Tabaku.
Sipas Tabakut, Gjykata e t Drejtave t Njeriut, jo vetm q nuk mori
parasysh krkesn e Qeveris pr shtyrje,
por shprehu edhe shqetsimin se nuk
sht br prpjekje pr zbatimin e ven-

dimit pilot.
Gjykata Evropiane e t Drejtave t
Njeriut, pasi shqyrtoi planveprimin e pronave t paraqitur nga Qeveria, vendosi
jo vetm t mos merrte n konsiderat
krkesn pr shtyrjen 1 vjeare, por
madje ka shprehur shqetsimin e saj se
gjat vitit t fundit, nuk sht br prpjekja m e vogl n lidhje me zbatimin
e vendimit pilot, t Rezoluts s Ndrmjetme t Qershorit 2013. Gjykata vren
se masat e parashikuara n planveprimin
e paraqitur nga Qeveria, nuk sjellin asnj
risi dhe nuk prmbajn asnj mas t
ndryshme nga ato t parashikuara n
Strategjin e Prons t vitit 2012, apo n
planveprimin e vitit 2011. Planveprimi
i paraqitur s fundi, pr m tepr nuk
tregon cili sht mekanizmi efektiv i
ndrtuar pr t br t mundur zbatimin e vendimit pilot. N kto kushte,
Gjykata ka vlersuar se: Nuk do t
ishte n interes t administrimit t drejt
t drejtsis shtyrja e afatit pr trajtimin
e krkesave t reja, apo t krkesave
q jan ln pezull nga Dhjetori i vitit
2012, u shpreh Tabaku.

Komenti
Duhet pranuar se, shqetsimi i deputetes s PD-s sht i
vrtet dhe i drejt. sht e vrtet
se gjat 300 ditve t qeverisjes s
PS-s, Agjensia e Kthimit dhe e
Kompensimit t pronave (AKKP)
nuk ka marr asnj vendim n
detyrim t kryerjes s funksionit
t ktij institucioni shtetror, t
ngarkuar me ligj pr zgjidhjen e
ktij problemi t zvarritur jo pa
qllim nga t dy forcat politike
q kan qeverisur tranzicionin shqiptar. Madje, nse do ta shikonim
juridikisht, drejtuesit e AKKP-s
do t duhej t merreshin t pandehur pr shprdorim t detyrs, pr
mos kryerjen e detyrs s ngarkuar
me ligj, detyr e cila sipas vet
emrtess s institucionit ka si
funksion t par kthimin e pronave
prmes vendimeve prkatse.
Por, duke iu referuar t dhnave
q thon se n arkivn e AKKPs, flen rreth 7000 krkesa
pronarsh dhe shtyrjes me ligj q
mazhoranca e sotme i bri n prill

2014 pr nj vit pr trajtimin e

dhnien e vendimeve (qoft edhe
negative), na lind e drejta t bjm
pyetjen: Si do t arrij t marr
7000 vendime AKKP-ja deri n
prillin 2015?
Nga ana tjetr, t gjith e
dim, prfshir edhe deputeten e
re Tabaku, se m shum fajtore
pr moskthimin e kompensimin
e pronave pronarve t ligjshm
sht PD-ja e saj, e cila ka qeverisur m shum se gjysmn e kohs
s tranzicionit n Shqipri. Dhe jo
vetm kaq. Ishte PD-ja, e cila gjat
qeverisjes s saj filloi shkatrrimin e pronave t pronarve t
ligjshm, prmes zvarritjes s
krkesave t tyre, vjedhjeve e
tjetrsimeve, duke i hapur rrugn
nj korrupsioni n rritje, q ka
uar n aq shum problem edhe
sociale e konfliktesh. Nuk besoj se
shqiptart dhe veanrisht shtresa
e gjr e pronarve t tallur gjat
gjith ksaj kohe, kan harruar
edhe mea culpa-n e fajtorit krye-

sor t shkatrrimit t pronave n

Shqipri, Sali Berishs, i cili pranoi fajin e tij pr kartahurn e br
n vite me pronn, sidomos me
famkeqin, Ligjin 7501, pr tokn
bujqsore. Por stalinisti i fundit
i Evrops, harroi t prmend
edhe faturn me mbi 3800 t
vrar n kto vite tranzicioni,
vetm pr konflikte pronsie, nj
pjes e madhe e t cilave brenda
familjes. Prandaj Pilati i PD-s,
nuk mund ti laj leht duart
Tani q shqiptart jan pranuar t qndrojn n oborin e BE-s
pr aq koh sa do t duhet pr tu
ulur n sofrn evropiane, jan
m shum t ndrgjegjshm dhe
optimist se, edhe problemi i ndrlikuar deri tani i zgjidhjes s ksaj
ceshtjeje, prfundimisht e n favor
t pronarve t ligjshm. Se, pa
zgjidhjen e drejt e prfundimtare
t saj, as n BE nuk do t hyjm
e, aq m pak do t shkoj prpara
zhvillimi ekonomik I vendit, ose
ndryshe kapitalizmi q zgjodhm
gati nj erek shekulli m par
Afrim MEKA

FAQE 4

Intervista e Topit ne DITA

Mira Kazhani: Para se
t vija pr tju intervistuar, i
hodha nj sy disa deklaratave
tuaja. Pash diku q gjat
kohs q ishit President, ishit
shprehur se pas presidencs
do t ishit mjaft aktiv n politik. Si ndiheni tani q, pas
23 qershorit, ju nuk mundt
t ishit aq shum aktiv?
Bamir Topi: Nuk kam
ndryshuar nga ajo q kam
deklaruar, por kam kuptuar
disa t vrteta t rndsishme
q sado njeriu ka eksperienc
t gjat politike dhe nuk sht
se me kt dua t dal kundr
medias se ndryshe nuk do
ishim bashk ktu. Ajo q kam
kuptuar un sht fakti se n
kt vend sht e rndsishm
komunikimi i drejprdrejt
me qytetart shqiptar. Me
ata njerz q jetojn larg zonave urbane, sidomos larg
metropolit ku konsumohet
gjithka. Konsumohet politika,
kto ekzibicionet mediatike,
spektaklet dhe ju sugjeroj q po
t shkoni n periferi do t gjeni
nj Shqipri tjetr.
Mira Kazhani: far
Shqiprie gjett ju. Ciln Shqipri po zbuloni ju kto koh?
Bamir Topi:Nj Shqipri q nuk po e zbuloj sot
pr her t par. Edhe kur nuk
merresha me politik kam
patur nj profesion q m
dha shansin t vizitoj Shqiprin kudo edhe aty ku zor
s sht futur nj politikan. Por
duke u rikthyer atje, shikon se
sa m shum kalon koha aq
m e madhe bhet diferenca
nga pikpamja e standardit t
jetess mes atyre q jetojn
n qytet dhe periferive, t cilt
po ti pyessh, jo se nuk kan
dshir t largohen, por nuk
largohen se nuk kan mundsi.
Jeta i ka prplasur mbas murit
dhe atje, prve atij muajit t
fushats elektorale politikant
nuk shfaqen, administratort e
shtetit qndrojn npr kafene.
Mira Kazhani: Sa
prgjegjsi ndjeni ju zoti Topi
pr kt Shqipri. Ju ishit
president, patt n dor t
kontribuoni n ndryshimin e
fateve t ktij vendi?
Bamir Topi:Pavarsisht se un sot po paraqes nj
pamje reale t Shqipris, kjo
jo domosdoshmrisht m prjashton mua nga prgjegjsit
e do politikani q sht pjes
e prgjegjsis s politiks.
Natyrisht un kam qn pr nj
koh t gjat n politik, kam
qn President dhe padyshim
nj pjes t ksaj prgjegjsie
q pse Shqipria sot sht n
kt gjendje, natyrisht kalon
edhe tek un.
Problemi sht q n
kaq vite, un e kam thn edhe
her tjetr dhe kam bindje pr
kt pun, Shqipria ka kt
lloj aspirate, kt pozicion
gjeografik, kto mundsi t
jashtzakonshme si vend dhe
vetm 4 milion banor. Me
gjith kto resurse e di far
ndodh? Ne flasim gjithmon

E premte, 25 Korrik 2014

Fryma e Re

Nuk jam politikan i familjes, por familjari i familjes.

Bamir Topi, nga pengjet e

Faji asnjher nuk sht i prqndruar vetm te nj njeri, absolutisht! Por
nga ana tjetr ajo ka un kam par, sht se roli i individit n nj shoqri
si Shqipria sht i jashtzakonshm. Fakti q dy-tre individ q e kan
gatuar kt orb n vite, q kan krijuar trauma n periudha tranzicioni
t Shqipris dhe pr fat t keq vazhdojn t jen prezent sot duke i
turbulluar ujrat...
pr pjesn e dukshme, jo pr
at t padukshme. Nuk flasim
asnjher pr minierat, nuk
flasim asnjher pr burimet
e gazit, t hidrokarbureve n

vidit n nj shoqri si Shqipria

sht i jashtzakonshm. Fakti
q dy-tre individ q e kan
gatuar kt orb n vite, q
kan krijuar trauma n peri-

Bamir Topi:Gjrat jan

relative. Por ju thash q t
gjith e kan nj lloj predispozicioni t till n mnyr t
pakuptueshme. Ndoshta vet

kta analist t guximshm?

Kush jan kta? T gjith
jan br pjes e interesave
t pushteteve politike. Kush

prgjithsi. Nuk flasim asnjher pr ato potenciale q

jep kjo bujqsi. Un jam marr
me bujqsi dhe kam qn edhe
ministr bujqsie dhe e di
fare mir, se lloj potencialesh ka ky vend. Pra nse do
kishim patur nj klas politike
t prgjegjshme, n rast se do
kishim pas nj shtres intelektuale t prgjegjshme pr
vendin, e cila koh pas koh n
varsi t konjukturave politike
sht br edhe shrbtore e
interesit t pushtetit t radhs,
Shqipria pas kaq vitesh nuk
do t krenohej me marrjen e
statusit kandidat, por do ishte
vend antar i BE.
Mira Kazhani: Po pse
nuk ka nj klas politike t
prgjegjshme. sht faji i nj
njeriu, apo nj sistem i tr q
mbase sht ushqyer edhe nga
shoqria jon?
Bamir Topi:Faji asnjher nuk sht i prqndruar
vetm te nj njeri, absolutisht!
Por nga ana tjetr ajo ka un
kam par, sht se roli i indi-

udha tranzicioni t Shqipris

dhe pr fat t keq vazhdojn t
jen prezent sot duke i turbulluar ujrat, dshmon q roli
i individit ktu paska qn i
jashtzakonshm. Jan njerz
me tendenca autoritare, nuk po
them autoritarist, por ndoshta
m mir, po them autoritar me
tendenca diktatoriale Ne nuk
i japim rndsi institucionit dhe
tentojm ta personalizojm
at dhe pastaj ta privatizojm
edhe pushtetin. Kushdo q ka
qn n pushtet ka tentuar ta
privatizoj.
Mira Kazhani: E keni
fjaln pr zotin Berisha,
Nanon n koh t vet dhe
Ramn tani?
Bamir Topi:E kam pr
t gjith aktort e politiks.
Sigurisht q nuk kan t gjith
nj fytyr, por kan predispozicion pr ta shprehur. Natyrisht
nse do bnim nj diferenc,
diferenca ka.
Mira Kazhani: E shihni
nj predispozit te Kryeministri aktual, Rama ?

individi se kupton kur fillon e

rrethohet me pushtet.
Mira Kazhani: Ju keni
patur ndonjher tendenca t
tilla, kur keni qn me shum
pushtet i rrethuar?
Bamir Topi:Jo se kam
patur kt pushtet. Ju n rast
se do ti ktheheni pushtetit t
presidentit, mund t dini se
pushteti i presidentit, sht
shum i kornizuar, shum
kushtetues.
Mira Kazhani: N fakt
jua kornizuan pushtetin. U
bn ndryshimet n kushtetut
Bamir Topi: Ju po dilni
pa dashje aty ku isha un. Pak
m lart ju thash q pushtetet
politike ktu kan prcaktuar
edhe fatin e institucioneve.
Mira Kazhani: Pse e
pranuat kt fat ju zoti Topi?
M kujtohet q disa analist
n ato koh, on dhe off ju
kritikian si t paguximshm?
Disa thonin q duhet edhe t
jepnit dorheqjen
Bamir Topi:Ku jan

jan? Ka mundsi ti themi me

emra? M thuaj nj emr. M
thoni nj njeri q ka mbetur i
pavarur?
Mira Kazhani: Fatos
Lubonja
Bamir Topi:Po edhe
Fatosi n momente t caktuara
ka qn sa n nj krah n krahun tjetr. far ti them Fatosit q ktu historia ndryshon aq
n mnyr dinamike. Kur un
kam thirrur me t madhe pr
ndryshimet e Kushtetuts, nuk
e kam par minimalisht Fatosin
nj her t dal e t thot kjo
nuk sht shtje e nj individi,
kjo sht shtje e interesit t
shtetit. Dhe m thoni kjo q
ka ardhur sot, ky parlament,
ky sistem zgjedhor, ato akuza
n parlament, ajo prberje e
parlamentit, sht prodhim i
politiks. Betejn presidenti e
bri me politikn q ndryshoi
kushtetutn brenda nats. Un
vrtet kam patur nevoj edhe
pr fjaln e Fatosit, edhe t
intelektualve t tjer. Un e
vlersoj shum Fatos Lubon-

jn, sht nj intelektual i cili

nuk ka nevoj t komentohet,
por n momente t caktuara
shrben n studio q i kan
shrbyer pushteteve politike.
Natyrisht ai bn punn e tij,
por tek e fundit japin t njjtin
produkt.
Mira Kazhani: Si sht
e mundur zoti Topi q prsa
koh ishit n PD, ishit figura
m e kuotuar, ndrsa me FRD
nuk mort dot asnj vend n
parlament?
Bamir Topi:Historia
sht e thjesht: me kt sistem
zgjedhor, me nj komision
zgjedhor totalisht partiak, duke
mos pasur komisioner dhe
kto fuqi financiare, partit
q sot drejtojn si kan br
kurr transparente financat e
tyre, duke patur edhe shtetin
kundr, pushtetin kundr. Duke
mos marr at q na kan dhn
qytetart, duke patur kujdesin
q Bamir Topi dhe disa koleg
t tij mos t futen n parlament,
sigurisht ktu do arrij kjo pun.
Na takojn qytetart dhe thon
ju votuam, ndrsa ne skemi nj
vend n parlament.
Mira Kazhani: A ju vjen
keq q pr shkakun tuaj, emra
si Gazmend Oketa, ndoshta do
ta kishin m t sigurt karriern
n PD?
Bamir Topi:Gazmend
Oketa sht themelues. Biles
sht kryetari i par i FRD,
gjat kohs kur un isha ende
president. Q do t thot se
un i jam bashkangjitur. Un iu
bashkova ftess s zotit Oketa.
Mira Kazhani: E keni
fjaln kur kjo ka ndodhur
vetm institucionalisht, sepse
privatisht kjo ishte dika q dihej. Q ju do t ishit kryetari
Bamir Topi:Natyrisht
q njerzit nuk jan mekanik.
Ata i konvergojn edhe opinionet, edhe fryma n filozofin
politike. Por nga pikpamja institucionale, un i jam bashkuar
FRD n Shtator.
Mira Kazhani: Ju do t
kmbngulni me FRD edhe
pr zgjedhjet lokale?
Bamir Topi: Un ju siguroj pr dika q ne do t jemi
pjesmarrs dhe po e shoqrojm kt proces me takime,
t cilat jo domosdoshmrisht
jan t reflektueshme n media.
Kemi mjaft potenciale dhe
njerz. Dhe me natyrn q kan
zgjedhjet e pushtetit vendor, q
shkojn m shum n mazhoritar, do ti japim mundsi FRD
q t jet influencuese, ndikuese dhe pse jo fituese. Dhe
ne e kemi nj shembull. sht
komuna e Sevasterit n qarkun e Vlors q n zgjedhjet
e pjesshme, i dha fitoren nj
kandidati t FRD.

FAQE 5

E premte, 25 Korrik 2014

Fryma e Re

Intervista e Topit ne DITA

Si kam ngatrruar asnjher gjrat.

presidencs te dasma e vajzs

Mira Kazhani: Po thoni q ka
nj drit n fund t tunelit?
Bamir Topi: FRD do t jet e
rndsishme n ato zgjedhje.
Mira Kazhani: Gjat ksaj
kohe a ka nj tendenc n FRD pr
tu afruar me qeverin? Nse keni
patur ndonj takim me zotin Rama?
Bamir Topi:Jo absolutisht.
Ai takim q kemi patur sht br
publik. Secili sht n pozicionin e
vet, sht n detyrimet e veta. Por kjo
sdo t thot q n t ardhmen mund
t mos takohemi. Se ne e kemi br
kt takimin mes politikanve si nj
tabu. Takimet mes politikanve duhet
t jen dika normale. Un mendoj se,
nse dy politikan ndajn filozofi t
ndryshme politike, kjo sdo me thn
q ata nuk duhet t ndajn ide t prbashkta pr shtetin.
Mira Kazhani: Kryetari aktual
i PD Lulzim Basha, n fillesat e tij
pati nj tur takimesh me personazhe
t fort t larguar nga PD. A e patt
edhe ju nj ftes? Dhe nse do t
ishte nj e till, do ta takonit edhe
zotin Basha?
Bamir Topi:Nuk kemi patur
ftesa pr njri-tjetrin. Jemi artikuluar
secili nga pozicioni i tij. Keqardhja
e madhe sht se pavarsisht se ku
militon njri apo tjetri, historia e s
Djathts n Shqipri sht nj histori q t sjell dshprim. sht nj
e Djatht pa asnj lloj fizionomie, e
segmentuar dhe pa dyshim larg atij
misioni q kishte pr t prmbushur.
Mira Kazhani: far po i bn
keq Partis Demokratike n kto
koh?
Bamir Topi:Un jam munduar
mos t bhem interpret i bindjeve dhe
emocioneve t mia pr nj subjekt
tjetr. sht nj shtje e tyre.
Mira Kazhani: sht shtpia
juaj e vjetr...
Bamir Topi:sht nj shtpi e
vjetr, por un kam dal n shtpi t re.
Natyrisht njeriu ka nostalgji pr pjesn
e mir t asaj jete q ka br. Por, kur
njeriu shkon edhe pr arsye t motivuara shkon e futet n nj shtpi tjetr,
mendohet q ajo shtpi q ka ndrtuar
ta bj vet, ti jap jet vet, t ket
nj infrastruktur m moderne. Un
vetm uroj q ajo shtpi e vjetr, t
mos i zr brenda se sht amortizuar
aq shum, praktikisht ka ndrhyrje te
themelet e demokracis. Uroj q ata
q kan qn protagonist t ngritjes
s ksaj partie, t mos kthehen n
protagonist t shkatrrimit. Un sot
e shoh n nj kriz identitare dhe n
nj kriz prfaqsimi.
Mira Kazhani: A e ndiqni Berishn n parlament? far ju bn
prshtypje?
Bamir Topi: Un nuk dshiroj
t shprdoroj kohn time pr t par
nj film q pr fat t keq e kam par
dhe her tjetr. sht nj sjellje q
Njeriu vet duhet ta kuptoj q nuk
mund t sillet n at mnyr. Nuk
besoj t jet i eksituar nga prania e

kamerave atje, sepse ka eksperienc

t gjat.
Mira Kazhani: Ka ndryshuar
Berisha? Apo i till ka qn gjithmon, me kt gjendje emocionale.
Ju e njihni prej shum kohsh
Bamir Topi:Absolutisht jo!
Por nj gj jua them me siguri: N
rast se ai do t ishte shfaqur n kt
mnyr, natyrisht nuk do kishte
shans q t kishte nj bashkpunim
nga ana ime. Por un them q ai ka
ndryshuar shum. Duhet par se pse
erdhi ky ndryshim. Nuk ka qn i till.
Ka qn nj intelektual, korrekt dhe
padyshim ka qn shum autoritar,
por pa dyshim nuk i ka patur kto
karakteristika. Tani n gojn e tij ka
vetm sharje. Gjendja e tij ka ardhur
duke u prkeqsuar.
Mira Kazhani: E marr me
mend q jua kan br me mijra
her nj pyetj pr Drejtsin.
Po prtej klisheve zoti Topi,
largqoft nse do ju qllonte t ishit vet n dyert
e gjykatave, do kishit besim te kto gjykata q ka
Shqipria?
Bamir Topi: Un
nuk shkoj me situata hipotetike. do njeri
q krkon t asistohet nga drejtsia,
natyrisht q duhet
t ket besim te ky
sistem. Si sht
ky sistem, n
gjendje sht?
Un ju siguroj
q do familje
ka patur t bj
me sistemin
e drejtsis,
ndoshta civile,
pronash, penale. Fakti q
nga t gjitha
ant gjyqsori
sulmohet, une i
jap peshn e vet
edhe gjyqsorit,
por fajin me t
madh ia jap politiks. Dhe kur un i
referohem parlamentit, kam shum besim
te ky institucion. Por
n rast se ky institucion vjen dhe ul
performancn e vet,
sht pikrisht ky
institucion q do t
praktoj edhe fatin
e institucioneve t
tjer dhe njerzve t
tjer n prgjithsi.
Shikoni se far
po ndodh n KLD.
far sht KLD?
sht insititucioni m i
komplikuar n Shqipri,
sepse ka disa pushtete
brenda. sht presidenti,
nga ana tjetr sht ministri
i drejtsis q n kt rast
ka qlluar q nuk jan

n nj kah politik. Nga ana tjetr ke

kryetarin e gjykats s lart q sht
zgjedhur nga nj mazhoranc politike,
ke nnkryetarin q sht zgjedhur
nga nj vullnet politik i mazhorans
s djeshme. Ke edhe shum gjyqtar
t tjer q vijn, ose nga parlamenti,
ose nga konferena gjyqsore, t
cilt kan bindje dhe prirje t ndryshme politike. Kjo sht arsyeja sot
q Kshilli i Lart i Drejtsis, i cili
ka nj rol shum t rndsishm n
menaxhimin e pushtetit t drejtsis.
Mira Kazhani: Kush i bn
pazaret me KLD? Gjat ktyre ditve
gazeta Dita publikoi disa t dhna,
t cilat tregojn q aty jan zgjedhur
antar edhe me nj profil t ult profesional. Ka disa q kan mbaruar
studimet me korrespondenc, etj. Sa
normale sht kjo?
Bamir Topi: Kto gjra duhet
t dalin!

Mira Kazhani: Kan dal. Jan

publikuar dokumenta.
Bamir Topi: Esht shum i
rndsishem komunikimi me publikun. Publiku shum gjra nuk i di.
Mira Kazhani: Pse nuk i di?
Kush i mbron ata?
Bamir Topi:Nuk i di se nuk i
nxirrni ju. E kam fjaln pr median n
prgjithsi. Kur institucionet se kan
transparencn, duhet ta ket media.
Media sht nj pushtet shum i madh
q ka n dor. Ty Mira mund t t vije
keq dhe nuk e kam pr rastin konkret
(nnkupton gazetn Dita) por media
n Shqipqri prgjithsisht shkon
sipas emocioneve politike. Nuk e quaj
etike q ti bn sot nj analiz medias,
por tani do t t kthehem duke t t
respektuar:- Ku ishin kta gazetar,
kur TVSH i cili paguhet nga taksapaguesit shqiptar, sulmonte si bunkeri
n thojza i propagands s Gbelsit
institucionin e Presidentit? Po them
q n prgjithsi media dhe pronart
shkojn sipas interesave politike e
personale. Kt histori e di mir,
nuk ka nevoj t ma konfirmoni.
E di mir se m ka prballur karierra ime politike. Sigurisht
q ka edhe media q jan
strukturuar mir dhe jan
n shrbim t publikut. Ka
edhe media t huaja q
njihen si media q mbrojn nj kah a nj tjetr,
por atje asnjher nuk
cnohet nga gazetari
misioni q sht pr
publikun.
Mira Kazhani:
Zoti Topi, nuk mund
t hidhni nj paralele
t till. Si mund t
krahasohemi ne me
median britanike bie
fjala. Jan media q
jan rritur dhe zhvilluar n shtete q i
bjn politikant e
mir
Bamir Topi:
Edhe politikani edhe
media jetojn t
njjtn koh. Jan
dy gjra t lidhura
bashk. Por ajo q
ka ndodhur me
TVSH ishte dika
e pabesueshme. Si
ka mundsi q Televizioni shtetror sulmonte kreun
e shtetit?! Kam takuar bashkatdhetar t irrituar nga ky fakt.
Prfytyroni se deri ku arrin puna.
Ndaj them q ktu gjrat duhet t
reformohen n bllok. Duhet krijuar
sistemi.
Mira Kazhani: Po dilni n disa
teori t kryeministrit Rama. Se ai flet
shum pr mirqenien q vjen nga
sistemi dhe jo individi. Por, meq
shkoi fjala te zoti Rama, edhe ju jeni
nj un Tirone. E keni vn re q ai

flet me pasion pr unat e Tirons?

Ju si ndiheni, si un Tirone q jeni.
sht kompliment?
Bamir Topi:Secili ka mnyrn
e artikulimit t vet. Un ndihem si
qytetar i nj qyteti, i cili i ka ndryshuar
prmasat e veta n vite dhe sht e
natyrshme.
Mira Kazhani: Kan ndonj
vler m shum unat e Tirons nga
shqiptart e tjer?
Bamir Topi:Jo nuk e besoj.
Dhe nuk besoj se gjrat trajtohen
n kt sens, se prndryshe pastaj
do futeshim n nj trajtim lokalist t
gjrave q n radh t par nuk i bn
mir politikanit kur e shpreh. Un
mendoj se secili ka nj nostalgji pr
nj koh t vetn, pr miq e shok dhe
kjo sht natyrale. Un e shoh Tirann
si nj atmosfer kozmopolite.
Mira Kazhani: Ju tani keni m
shum koh t lir. Si i kaloni ditt?
Bamir Topi:Po m rezulton
se koha ime sht ngushtuar edhe m
shum. Tani m duhet t impenjohem
n shum fronte.
Mira Kazhani: Si sht fronti
i gruas tuaj, Teuts? Kaloni m
shum koh bashk? E ndihmoni
at n detyrat e familjes?
Bamir Topi:Un gjithmon e
kam ditur pozicionin tim n familje.
Ndryshe nuk do isha ktu ku jam.
Njerzit duhet ta kuptojn se fillimisht sht familja dhe pastaj sht
mendimi pr t tjert jasht familjes.
Kam tentuar t jem gjithmon i
strukturuar n familje. T mos jem
politikani i familjes, por familjari
i familjes. Si kam ngatrruar asnjher gjrat. Por kam patur gjithmon nj atmosfer familjare shum
t kndshme, pa strese, pa trauma.
Mira Kazhani: Jeni nga ata
burra q n mngjes bni nj kafe,
nj omlet?
Bamir Topi:Jo, jo. Un e kam
thn, dikush i bn kto ose nga
nevoja ose nga dshira. Un jam
nga ato q kur e bj e bj nga halli.
Mira Kazhani: Do ket dasm
kto dit n shtpin Topi. Vajza
juaj mora vesh se martohet. E di
q ju nuk donit ta zbulonit kt, por
sekret po ruajm vetm datn. Jeni
i lumtur apo xheloz?
Bamir Topi:Patjetr q do
ket. I lumtur jam. Xheloz jo. Kto
jan ligje t natyrs. sht dinamika
e jets. Sigurisht pak i stresuar. Por
kto jan strese pozitive.
Mira Kazhani: Do bni nj
dasm luksoze?
Bamir Topi:Jo, ne kemi
zgjedhur ta bjm dasmn n shtpin ton
Mira Kazhani: Po shtpia
juaj sht 8 mij metra katror dhe
shum e bukur.
Bamir Topi: sht fryt i asaj
q kam trashguar. Pron e familjes
q e trashguam nga gjyshi, babai.
Jemi n prmasat e nje dasme tradicionale shqiptare.
Mira Kazhani:Trashgime!
Bamir Topi: Faleminderit.

FAQE 6

E premte, 25 Korrik 2014

Fryma e Re

Aktualitet..

N Gjirokastr mund t prdoren vetm dy lloje transporti, ai ajror dhe ai rrugor.

Nga ezar Kotoni

Pr vlersimin e mundsive t riaktivizimit t aeroportit, nj nga

konsideratat pr tu br sht ajo q ka lidhje me vlersimin krahasues
t kostos s shrbimit ajror nga ana e prdoruesit, prball kostos s
llojeve t tjera t transportit, me specifikisht atij rrugor.

Gjirokastra me aeroport
N

Shqipri transporti civil i brendshm ajror e ka origjinn e tij,

m 04.09.1924, kur Kshilli i
Ministrave i kohs vendosi t
pranoj kontratn me z. Otto
Llambermohol, prfaqsues
i shoqris Adria Aero Llojd dhe t autorizohej nga
Ministria e Punve Botore
t provokonte daljen e nj
projekt-ligji pr vendosjen e
trafikut t aviacionit civil n
linjat Tiran-Shkodr-DurrsBerat-Vlor-Gjirokastr e m
von u lidhn, Kora,,Kuksi
dhe Peshkopia.
Linja ajrore TiranGjirokastr-Tiran, u inaugurua m 11 gusht 1929
dhe ishte operative vetm n
kushte kohe optimale. N kt
periudh, vshtirsia kryesore
paraqitej n gjetjen e ekuipazhit q do t kryente shrbimin, fillimisht ka operuar nj
ekuipazh i reduktuar gjerman
dhe m pas nj italian. N
kto kushte, filloi transporti i
pasagjereve dhe i posts, duke
prdorur dy ose tre aeroplan
t leht t tipit AlbatrosE
dhe AlbatrosG, me tre
vende secili.
N vitin 1932, u abrogua marrveshja me gjermant dhe iu dha konensioni pr shrbimin ajror
civil, shoqeris italiane Ala
- Littoria, me t ciln Qeveria Mbretrore shqiptare lidhi kontratn pr koncension
eskluziv. N kt periudh nis
edhe ndrtimi i aeroportit t
Gjirokastrs.
N vitet 30 - 40, ky
aeroport kishte funksion t
dyfisht, civil dhe ushtarak.
Gjat viteve t lufts, ktu u
vendosn rreth 30 aeroplan
transporti, bombardues, civile, etj. N kt periudh,
pr transportin civil vepronte
shoqria italiane Ala Littoria, q prdorte pr transportin e pasagjerve aeroplan
t tipit Breda 44. Linjat
kryesore t ksaj periudhe q
kishin si stacion aeroportin
e Gjirokastres ishin: TiranVlor-Gjirokastr-Tiran dhe
Tiran-Kor-Gjirokastr-Tiran. Me Italin funksiononte
linja Gjirokastr -Brindisi.
Ky Iloj transporti zgjati deri
n fund t Lufts s Dyt
Botrore, pas s cils, me
futjen e Shqipris n kampin
socialist, shrbimi civil ajror
sht ndrprer dhe nuk sht
menduar m pr riaktivizimin
e ktij lloj transporti si nevoj

pr zhvillimin ekonomik e
social t vendit. Aerodromet
dhe fushat e aviacionit q
egzistonin prdoreshin nga
Ministria e Mbrojtjes pr
qllime ushtarake, pr nevoja
qeveritare dhe humanitare, si
dhe pr sprkatje n bujqsi.
N kt periudh, n t
gjith botn, duke prfshir
edhe vendet afr Shqipris,
shrbimi ajror njohu nj zhvillim t madh, duke prfshir
nj pjes t transportit t
pasagjerve (7%) dhe 25% t
transportit tregtar dhe postar,
ndrsa n Shqipri ky Iloj
transporti ajror ishte totalisht
i ndrprer.
Vitet 90, e gjejn aeroportin e Gjirokastrs n gjendje pune. N kto vite, aeroporti i Gjirokastrs u prdor
nga Ministria e Mbrojtjtes
dhe pr rastet e emergjencave
shndetsore, pr shrbime
bujqsore dhe pr autoritetet
e ndryshme q vizituan Gjirokastrn.
Aviont e shoqris
amerikane MAF, n vitet 90
e prdorn kt aeroport pr
riaktivizimin e linjs ajrore
Tiran - Gjirokastr - Kor
-Tiran. N ditt e vshtira t
vitit 1997, pista e ktij aeroporti u prdor nga helikopter
t shumt vendas dhe t huaj.
Mund t kujtojm se ktu u
uln me helikopter ish Kryeministri Italian, Romano
Prodi, ish Kancelarit austriak,
Vranicki etj.
Me ngjarjet e vitit
1997, aeroporti i Gjirokastrs psoi nj shkatrrim total.
Doln nga funksioni t gjitha

aparaturat dhe ambientet

si pista, kulla e navigimit,
stacioni meteorologjik, si dhe
infrastruktura q e mbante
n pun.
Pas vitit t mbrapsht,
pr arsye t ndryshme, ky
aeroport u braktis, edhe pse
sht akoma n varsin e
Ministris s Mbrojtjes dhe
Forcave Ajrore. Pushteti vendor i Gjirokastrs gjithmon
ka shprehur interesim pr
rehabilitimin dhe rivnien n
funksion t ktij aeroporti.
Pr kt jan organizuar takime me drejtuesit e Ministris s Mbrojtjes dhe Komands s Forcave Ajrore, me
Drejtorin e Aviacionit Civil
n Tiran, si dhe me faktorin
e huaj, ku vlen t prmendet
ndihma e Delegacionit Italian t Ekspertve, q n vitin
2003 beri t mundur t ringrej Stacionin Meteorologjik t
standarteve ndrkombtare
dhe t furnizoj materialet pr
rrethimin e aeroportit.
N vitin 2002, Bashkia
e Gjirokastrs, fal nj fondi
modest, realizoi vendosjen
e shenjave kufizuese dhe
pastrimin e pists, riparimin e
jashtm dhe lyerjen e godins
kryesore. Pas ktyre ndrhyrjeve, Komanda e Forcave
Ajrore, e drejtuar nga gjeneral
Astrit Jaupi, vendosi n ambjentet e aeroportit nj grup
ushtarsh dhe, n funksion t
riaktivizimit t ktij aeroporti,
organizoi m 2005 nj strvitje rajonale me helikoptert
e Regjimentit t Farks.
Qarku i Gjirokastrs, n
vitin 2003, n bashkpunim

me specialistt italian t
VSP- Volontari Senior Profesionali dhe t shoqerise
Tecno Engineering 2C, n
Rom, realizoi nj studim
fizibiliteti pr kt Aeroport,
i cili akoma ka mbetur i pashfrytzueshm.
Vizita e para disa kohve e nj delegacioni italian
n Gjirokastr, q prdori kt
aeroport pr uljen e elikopterit t tyre, e shtyu m shum
Bashkin dhe Qarkun t rrisin
interesin pr riaktivizimin
e aeroportit. N takimin me
gjeneral Aldo Piccoti t DIE
dhe ish Konsullin e Prgjithshm Italian n Vlor, dr.
Lorenzo Tomassoni, kryetari Bashkis krkoi ndihm
pr mundsin e ndrhyrjes
rehabilituese n aeroport
dhe vnien n funksion t
aktiviteteve t ndryshme, si
ato t emergjencave civile,
ushtarake dhe mbi t gjitha
aktivitetet turistike. Miqt
italian shprehn dshirn pr
t ndihmuar n rehabilitimin
e aeroportit, duke kryer disa
ndrhyrje n kulln e navigimit dhe aereostacionit.
Me vendim t KRRT
t Bashkis, (2003) dhe t
Qarkut (2008), zona prreth
aeroportit sht shpallur Zon
e Mbrojtur Aeroportuale dhe
jan shpallur edhe me vendime t qeveris objekte t
rndsis s veant.
Riaktivizimi i aeroportit 80 vjear t Gjirokastrs
do t ndihmoj zhvillimin e
turizmit n kt zon si dhe
krijimin e nj tregu rajonal
investimesh dhe zhvillimi.

Drejtues t Avicionit
Civil dhe t pushtetit vendor
t Gjirokastrs, jan shprehur optimist pr riaktivizimin e ktij aeroporti, duke
e kthyer n aeroport rajonal
ndrkombtar, pasi i prmbush parametrat teknik.
Kshilli Qarkut t Gjirokastrs sht duke bashkpunuar
me Shoqrine italiane Rotor Service srl, pr ta dhn
me konension Aeroportin e
Gjirokastrs.
Aeroporti i Gjirokastrs
ndodhet n nj distanc prej
0.8 km nga ana lindore e
qytetit dhe 0.5 km nga rruga
nacionale, shtrihet n fushn
e Gjirokastrs, n lartsi 190
m mbi nivelin e detit. Aeroporti ka nj siperfaqe rreth
124.000 m2, nga t cilat,
96.000 m2 prbjn pistn e
fluturimit, 18.000 m2 sheshin
e rakordimit dhe 10.000 m2
zonn e shrbimit.
Aktualisht aeroporti
gjendet nn administrimin e
Ministris s Mbrojtjes dhe
prdoret prej shum kohsh
pr uljen e elikopterve. N
vitet e fundit, mbi bazn e nj
studimi t realizuar nga Instituti i Transporteve t Shqipris, sbashku me hapat q
jan br pr decentralizimin
e pushtetit lokal, jan prpiluar t gjitha procedurat pr
ta kaluar aeroportin nn administrimin e Pushtetit Lokal
t Gjirokastrs. Pr nxjerjen
e konkluzionit t sakt mbi
rndsin e rindrtimit t
aeroportit dhe pr urgjencn
e ktij hapi, jan br disa
prpjekje pr krahasimin
e eksperiencs s vendeve
t tjera me potencialin q
paraqet realiteti shqiptar. Me
qllim pr t kryer nj krkim
krahasues pr transportin
ajror ndrkombtar, sht
vleresuar niveli i transportit
ajror n t gjitha vendet evropiane, q n vitet 60 kishin
nj nivel jete t ngjashme me
at aktual shqiptar, ndrsa
prsa i prket siprfaqes dhe
numrit t banorve, u mor si
pik referimi Sllovenia. Duke
u nisur nga kto parametra
social ekonomike, jan marr
n konsiderat preferencat
e qytetarve t vendeve t
zhvilluara n funksion t distancave t prshkuara. Sipas
t dhnave t IST-s, rezulton

se n distanca mbi 300 km,

27% e pasagjerve preferojn transportin me aeroplan,
kjo do t thot se dhe n
Shqipri dhe veanrisht n
qytetet e mdha udhtart do
t preferonin udhtimin ajror
pr biznes, turizm dhe pr
shrbime t tjera. Tendenca
pr zhvillimin e biznesit dhe
turizmit, n Shqipri paraqet
nj stimul t rndsishm
pr eshtjen e transportit
ajror. Shum domethnse
rezultojn t dhnat e lidhura
me Sllovenin, q megjithse
disponon nj siperfaqje dhe
nj popullsi me t vogl se
ajo e Shqipris, disponon
n territorin e saj plot 17
aeroporte operative, nga t
cilt 3 ndrkombtare. Jugu
i Shqipris, n fund t nj
periudhe t gjate stanjacioni
t procesit t tranzicionit n
ekonomin e tregut, regjistron
rritje pozitive t aktiviteteve
ekonomike q n t ardhmen
e afrt do t kthehen n rritje
t krkess pr transportin
ajror, pr qllime tregtie, turizmi, levizjeje. Nga studimet
e realizuara nga Ministria e
Rregullimit t Territorit dhe
Turizmit, rezulton se fluksi i
t huajve q parashikohet se
do t vizitojn Shqiprine do
t jet i konsiderueshm.
Pr aktivizimin dhe
zhvillimin e transportit ajror
n vend, rndsi t madhe
ka parashikimi i trafikut n
kushtet aktuale dhe n perspektiv, si dhe kostoja e infrastrukturs rrugore, sepse n
Gjirokastr mund t prdoren
vetm dy lloje transporti, ai
ajror dhe ai rrugor. Mund t
pohojm se transporti rrugor
varet nga kushtet e rrugve
n drejtimin Gjirokastr Tiran, Gjirokastr - Vlor
dhe Gjirokastr - Kor. N
kt kuadr aksi rrugor Gjirokastr - Tiran paraqet ende
probleme. Duhet t themi se
edhe rrugt e tjera nuk jan
n kushte m t mira. Pr
vlersimin e mundsive t
riaktivizimit t aeroportit,
nj nga konsideratat pr tu
br sht ajo q ka lidhje
me vlersimin krahasues t
kostos s shrbimit ajror nga
ana e prdoruesit, prball
kostos s llojeve t tjera t
transportit, me specifikisht
atij rrugor.
Siguria e potencialeve
turistike lokale bazohet kryesisht n qendrn his- torike, e cila pr vendosjen
urbanistike, lokalizimin
to p o g r af ik d h e p r

FAQE 7

Reforma...

E premte, 25 Korrik 2014

Fryma e Re
Pushtet vendor me m shum shtrirje n terren dhe me m shum komunitet.

Reforma, jo m shkak pr tu keqqeverisur

Nga Qemal CENAJ
Kryetar i FRD, Mat

isur nga qllimi pr

t cilin po prgatitet
t bhet ndarja dhe organizimi i
pushtetit vendor, nuk ka arsye
t hamendsojm. Meraku q
kjo reform t bhet mir pr
ti shrbyer qllimit, nuk ka
pse t mos jet n mendjen e
secilit. Ata q po merren me
organizimin e reforms, s
pari duhet t ken bindjen se
po aq shum jan t interesuar
njerzit e thjesht, pasi jo pak
jan t lodhur nga keqqeverisja
n m shum se dy dekada.

do njeri e do pushtetin e vet,

shpreson tek ai, falet tek ai,
ashtu si sht i predispozuar
pr ti shrbyer e zbatuar at q
rrjedh n detyrimet si qytetar.
Ndryshe politikant, si i kemi
par, kan ego e krenari q
pushteti i tyre t jet sa m
n sy pr komunitart, i dukshm, kaprio e dors s tij,
si ka nga ata q pushtetin e
kan prdorur vetm si burim
i t ardhurave t veta. Nuk
ka as m t voglin dyshim se
nj pushtet i mir ngrihet e
mbahet me njerz t mir e t
aft. Njeriu i prgatitur, q do
ti takoj t punoj n strukturat e pushtetit, deomos duhet
t lirohet nga mentalitetet
e bindjeve t njanshme
politike. sht nj tipar q ka
prishur e hedhur n rrug
shum kuadro, t cilt, o jan
diktuar e shtyr pr t punuar
sipas vijs s partis, ose

cilsit e gjendjen e ruajtjes s ndrtesave historike,

shpreh nj realitet urban me shklqim t pakrahasueshm, i ruajtur i paprekur pr shekuj t tr. Motive
t tjera t trheqjes s turistve prbjn edhe qendrat e
afrta arkeologjike t Antigones s shek. III p.K. dhe Adrianopoli, shekulli II pas K, vlerat antike t t cilave prfshijn
edhe nj teatr romak, i cili, n qoft se do t resataurohet,
mund t shfrytzohet pr iniciativa t karakterit kulturor.
Prve ksaj, ambjenti gjeografik n t cilin sht vendosur qyteti, paraqet nj vler t madhe natyrore, duke qen
se sht i vendosur n krahun e drejtuar drejt veri-lindjes
s lugins s Drinos, q shtrihet midis dy vargjeve malore
t larta mbi 2000 metra, t cilat duke qen se jan shum
pak t shfrytzuara, ruajn ekosisteme q jan praktikisht
t paprekura.
Nprmjet piks s kalimit kufitar t Kakavijs, Gjirokastra ka nj fluks shum t madh t lvizjes s njerzve.
Me interes jan edhe mundsit q ofron aeroporti Gjirokastrs pr aktivitetin e aereoklubeve, aereotaxive, linjave t
brendshme cargo, avionve charter etj. Motivet e siprprmenduara jan tashm shum t qarta pr administratort,
teknikt, operatort kulturor t Bashkis s Gjirokastrs, t
cilt njzri kan shprehur dshirn e madhe pr realizimin
e projektit t tyre pr riaktivizimin e aeroportit lokal. Pista
aktuale n tok t shtruar, mund t prdoret pr aktivitete
aereonautike t tipit turistiko- sportiv, si fluturime me deltaplan, me aviona t tipit ultra t leht dhe aeroplan turistik.
Pr ta br aeroportin t prshtatshm pr aviona transporti
pasagjersh, sht e nevojshme q pista t shtrohet me konglomerat bituminoz n t gjith gjatsin e saj prej 1.200 m
dhe me gjersi prej 30 m. Standartet ndrkombtare ICAO
(Organizata Ndrkombtare e Aviacionit Civil) vendosin nj
form kodifikimi t aeroporteve t quajtur kodi i referimit
t aerodromit (aerodrome reference code). Kodi i referimit
bazohet n dimensionet dhe krkesat operative t tipit t
avionit q parashikohet se do t prdor m shum uljet n
pist, ose midis t gjith tipeve t aeroplanve do t zgjidhet
ai q ka krkesat m t shumta n fazn e ngritjes, uljes,
rrotullimit dhe parkimit, i cili njihet me emrin avion kritik.
Parashikohet q aviont q do t prdorin pistn, do t
ken nj autonomi pr rreth 500 km dhe nj kapacitet prej
rreth 3 0 - 4 0 pasagjersh, pra do t jen t tipit ATR 42
(40 vendesh), SAAB 340 (34 vendesh), Embraer EMB 110
(21 vendesh), Domier 328 (32 vendesh)etj.

u ka hyr vetja n qejf, duke

mos pyetur se kujt i shrbejn
e as pr pasojat q ln, ndaj
detyrimeve q rrjedhin prej
puns s tyre dhe programeve
themelore t qeverisjes. Tani
bhet fjal pr nj pushtet
vendor me m shum shtrirje
n terren dhe me m shum
komunitet.
-Kjo nnkupton q n
krye t ktij pushteti t vihen
njerz me dije, t dhn me
shpirt pr ti shtrir duart
n t gjith hapsirn ku
jan njerzit, aty ku sigurohen burime t ardhurash nga
shfrytzimi i resurseve, q pr
fat, te ne jan t shumta.
-M shum intelekt e
prgjegjshmri, duke vn n

pun mendimin e specializuar

e intelektual.

Pushteti i mbledhur, do t
sjell bashkim fondesh me
vler, nprmjet t cilave
mund t kryesh nj pun
dhe eleminon shprdorimet
e bra deri m tani.
Fakti q pushteti i derisotm ka qen i konfiguruar
keq, si sht dhe keqmenaxhuar, nuk duhet t ul nivelin e
prgjegjshmris t qeveris
e grupeve t caktuara prej saj,
me mendimin si do q t organizohet pushteti i ardhshm,
m i mir se ky q kishim, do
t jet(!)

-sht nj eveniment
vrtet historik nse ndarja e
territorit dhe reforma e pushtetit do t organizohen si duhet,
gj q do t mbetet si nj nga
zhvillimet m t suksesshme
t periudhs s deritanishme
t demokracis.
-sht thn e prcaktuar
q ndarja e territorit t bazohet
n terrenin, numrin e banorve,
vlerat kulturore e tradicionale
dhe mendimi t shkon te nj
skem e thjesht. Shum her,
me ndryshimet politike dhe ardhjen n skenn e politiks shqiptare t njerzve, si t thuash
q jan msuar t presinmbi
kalli, jan ndar fshatra e zona
me vlera t prbashkta, si pr
t shkuarn ashtu edhe pr zhvil-

limet n vazhdim.
-Ndjen vrtet keqardhje,
kur vetm nga kjo jan mbuluar
shum gjurm historike e shum
objekte jan zhdukur. Tani duhet
ta kuptojm se kemi humbur
shum.
-Nse grupet e puns do
t ulen me njerzit, si sht
pr tu ulur, shum gjra do t
msojn pr mir dhe do t jen
n ndihm t prfundimit t nj
reforme t dshiruar.
N rrethin e Matit psh,
sht e nevojshme t studiohet
mir prcaktimi i zonave t
hequra me veton e nj individi,
si sht zona e Martaneshit dhe
Shkopetit, t cilat dy dekata m
par iu shkputn habitshm
ktij rrethi.

Nyjet e pushtetit
Ajo pr t ciln duhet br kujdes, sht studimi e prcaktimi i hallkave lidhse brnda pushtetit vendor t ardhshm.
S pari, far do t mbetet dhe far do t shtohet n
kompetencat e tij?
Cila do t jet forma e organizimit t administrats dhe
detyrat pr do sektor a zyr?
N mnyr do t bhet lidhja me lagjet n qytete e me
fshatrat n zona? Cili do t jet roli i pleqsive t sotme dhe
a do t mbeten kshtu n kushtet e reformimit t pushtetit? Si
do ta ket emrin pushteti n fshat dhe a do ti rritet prgjegjsia,
si nj nevoj e diktuar n kushtet aktuale?
A do t ket pushtet zonal (n ngastra) t grupuar nn nj
administrat sado t vogl, por q mund t jet efektive pr nj
lidhje midis pushtetit dhe atyre t fshatrave?
N historin e funksionimit t fshatrave e zonave ka patur
prvoj qeverisje n t gjitha kohrat, q nga principata e Arbrit
e n vazhdim, por a sht studiuar q dika mund t merret si
prvoj edhe pr pushtetin q duam t ringrejm?
Mendojm se sht domosdoshmri t ket njsi t ndrmjetme, bashki (komun) - fshat (lagje). Disa shrbesa
t kryera deri m tani (mir apo
keq) si
shndetsia, arsimi, shrbimi pr t
pamundurit etj, mund t jen
t organizuara e t mbikqyrura nga kshilli (pleqsia) apo
ispektort e ngarkuar pr
t ndjekur problemet q
lidhen deri me familjen.
Q pushteti t jet
fleksibl n teren, mendojm se jan t domosdoshme kto mikropushtete. Nse Mati do t
jet nj apo dy njsi
vendore, n zonat
e Prellit, Klosit,
Rranxs t ket mikroorganizma t tilla, por q ato t lihen
sipas komunave t sotme, si u shpreh
ministri ui n nj emision televiziv, kjo
do t ishte nj zhgnjim i madh. Ndrkoh, duhet
sanksionuar, q autoriteti e prgjegjshmria e pleqsis
(kshillit) n fshat, duhet t rritet m lart.
sht n nderin e grupit t puns n qendr q n

vazhdim t prcaktoj hallkat e do nyjeje pushteti q t mirmenaxhohen vlerat e trashgimis e t kulturs, si dhe emergjencat n rrethet ku do t ngrihen dy e m shum njsi vendore.
Ruajtja e konceptit rreth, nuk sht thn, por detyrimet q kan
t prbashkta pushtetet vendore brnda t njejtit rreth, si do t
reflektohen? Roli i nnprefekturave t sotme ka qen i paqart
dhe jo i duhur. A mund t ngrihet nj kshill menaxhimi, pr t
miradministruar vlerat n shkall rrethi. M sakt kush do e
ket vuln pr rrethin, pr t ruajtur ato vlera q nuk lidhen
drejtprdrejt me ekonomin?
Pushteti vendor i ardhshm po pritet me interes. Kjo
edhe pr faktin se njerzit jan lodhur e stresuar duke br
rrug t gjata, pr shrbimet n qarqe. Me siguri kjo rrug do
t eleminohet, duke kryer t gjitha shrbimet administrative t
domosdoshme brnda pushtetit vendor.
E vetmja lidhje me qarqet n pushtetin e ri, shihet vetm
planifikimi i zhvillimit, prvoj jo e mir kjo pr nj menaxhim
me drejtsi t pushtetit ndrmjets. Kjo dhe prvojat e hershme
te shqiptart, (n kushtet e nj ndarje me etni t plot, vetm
katr rajone,Vilajete, kan qen), ndoshta qarqet, mund t mos
shihen si t nevojshme t mbeten.
Po nse nostalgjit nuk na e lejojn kt, ata duhen reduktuar n numrin minimal t mundshm dhe kurr m shum se
katr.
Si qytetar i ktij vendi, kam pritur me bindje e sa m
shpejt ndryshimin. Meqense Qeveria i ka dhn karakterin e
reforms,(absolutisht e domosdoshme),
dshiroj q angazhimet t jen maksimale.
Politikat t mos bazohen te hovi
dhe entuziazmi, por t angazhojn
masn e gjr, veanrisht intelektualt, jo vetm pr
t treguar impenjim
maksimal, por duke
e ndjer veten pjestar, vetm se
shpejt

FAQE 8

Emigracion...

nga Abdurahim ASHIKU

Numri i shkollave t
msimit plotsues t gjuhs
shqipe n Greqi sa vjen e rritet,
sa vjen e konsolidohet e merr
form me t vrtet shkollimi t
fmijve t mrgimtarve. Merita
Ymeri sht ndr msueset m t
vjetra, e cila ka mbledhur rreth
vetes fmij t mrgimtarve t
Kalabaks dhe u mson ta shkruajn dhe lexojn gjuhn e bukur
shqipe. Ajo shquhet pr veprimtarit jashtshkollore dhe pr
edukimin atdhetar t fmijve.
Ksaj radhe msuese Meritn
do ta ndjekim n nj udhtim
me fmijt n Kosov, udhtim, si e kan cilsuar fmijt m i bukuri i jets s tyre.
Kosova, me veprimtarit e prvitshme verore pr mrgimtart
dhe fmijt e tyre sht br
me t vrtet njvend, ku Shqipria duhet t kthej syt dhe
ta bj t vetn prvojn e saj.
Le t bisdedojm me Merita
Ymerin dhe nxnsit e saj prmes
udhtimit n trevn e mome
shqiptare t Kosovs...
SI LINDI IDEJA E UDHTIMIT
N KOSOV ?
Shum e thjesht. N rrjetin
social n facebook, shumica e
miqve t mi jan koleg t msimit
t gjuhs shqipe n diaspor. Nj
dit nga disa koleg pash disa
foto nga ekskursioni i nj shkolle
t msimit plotsues t gjuhs
shqipe nga Suedia n Kosov e
Shqipri, organizuar nga Ministria
e Diaspors s Kosovs. Menjher komentova duke shprehur
knaqsin dhe ndjesin q m
dhan ato foto. N komunikimin
q pata me kolegt m sugjeruan,
nisur edhe nga publikimi i aktiviteteve t shumta q un kam organizuar me shkolln time shqipe, se
nuk do t ishte dika e vshtir pr
mua, se edhe un mund t realizoja
nj ekskursion t till me nxnsit
e mi, mjaftonte t vizitoja faqen
e Ministris s Diaspors dhe aty
do t gjeja informacionin e duhur.
SI U LIDHT ME AUTORITETET E KOSOVS DHE
KORRESPONDENCA ME TA?
Menjher hapa faqen e
Ministris s Diaspors dhe aty
pash njoftimet lidhur me ekskursionet q organizoheshin. Ather,
edhe pse t them t drejtn nuk e
besoja se mund t vlente edhe pr
ne msuesit e msimit plotsues
t gjuhs shqipe n Greqi, vendosa t formuloja nj krkes e ta
drgoja n email in e ministris.
Dhe ashtu bra. E drgova. Pas
disa kohsh prgjigjja erdhi, madje
pozitive. Aty vlersohej dshira
dhe krkesa ime pr pjesmarrje
si dhe saktsoheshin edhe njher
disa kritere pr pjesmarrjen n kt
ekskursion, si mosha e fmijve,
numri i tyre, shoqrimi nga tr
katr prindr dhe nga nj kolege
tjetr, pasi un jam msuesja e
vetme n kt shkoll. M pas n
dy javt e fundit, komunikimi im
me ta ishte i shpesht pr shkak t

E premte, 25 Korrik 2014

Fryma
Re
Fryma ee Re
Kngt e vendlindjes n mrgim

Msuese Merita me nxnsit

e Kallabaks n Kosov
Ajo q fmijt nuk do ta harrojn ishte pritja q na u b n Pej nga kryetari i Bashkis e stafi i tij. Ishte nj
pritje madhshtore dhe vet kryetari theksoi: Ky ka qn delegacioni m i mir q kam pritur, q m ka
falur m shum knaqsi... Udhtimi ishte i mbushur me mbresa. N radh t par ajo q u bri prshtypje
ishte mikpritja dhe dashamirsia dhe respekti i madh q tregonin njerzit kur msonin q ishim nga
Shqipria. Kjo i bri fmijt t ndjeheshin kaq bukur, kaq mir, kjo i bri t ndjehen vrtet ambasador t
rndsishm, ashtu sikurse edhe u thrrisnin dy prfaqsuesit e Ministris s Diaspors, zonja Zyrafete
Loshaj dhe zoti Ymer Avdiu.

prgjegjsis s madhe q ndjeja.

Vazhdimisht krkoja shpjegime
dhe hollsira rreth organizimit.
Ajo q m bri prshtypje ishte se
pr do pyetje ose paqartsi kisha
gjithmon nj prgjigje.
MUND T MA PRSHKRUANI
UDHTIMIN, NISJEN,
MBRRITJEN, PRITJEN N
PRISHTIN, QNDRIMIN N
HOTEL ORA, UDHTIMET
NPR KOSOV...

Sigurisht q po, gjrat e

bukura mbahen mend me detaje.
Fmijt ishin nisur nga Greqia me
prindrit e tyre dikush dy, dikush
tre dit m par. Un vet u nisa
me fmijt e mi dhe katr nxnset
e mia, t cilat i mbajta n shtpin
e prindrve t mi n Elbasan,
nj dit para nisjes. U nism nga
Shqipria pr n Kosov ditn e
hn, 30.06.2014. Kishim ln
me prindrit pr tu takuar n
orn 8 t mngjesit n Tiran.
Telefoni im filloi t cingrrinte
vazhdimisht nga prindrit, derisa
u takuam t gjith n vndin e
caktuar. Pasi u prshndetm me
prindrit dhe porosit e tyre ndaj
fmijve, filluam udhtimin ton
drejt Kosovs. Fmijt ishin t
gjith entuziast, udhtimi u b
shum i kndshm, fmijt gjat
gjith kohs ishin kurioz edhe
pr trojet e territorit t Shqipris,
pasi nuk kishin par shum gjra
edhe aty. Iu duk nj arritje e madhe
edhe tuneli i Kalimashit, i cili
mbart rndsin e tij n bashkimin
e kombit ton. Ajo q u plqeu
shum ishte se n dogan u ndjen
sikur ishin srish n Shqipri.
Polict doganor, jo vetm q
uruan mirseardhjen me shum
respekt e dashamirsi, por u dhan
fmijve dhe mua prgzime pr
at ka bjm dhe kjo e dgjuar
n shqip sht shum e bukur. M
pas syt kureshtar t fmijve
nuk linin asgj t kalonte pa br
pyetjet e duhura dhe shumics iu
prgjigj dashamirsisht shoferi i
autobuzit, i cili filloi dhe nj dialog
me fmijt, duke i njohur me disa
fjal q nuk i dinin. Knga n shqip
na shoqroi gjat gjith udhtimit.
Prishtina u shfaq shum shpejt
para nesh, madhshtore. Rruga
pr te hoteli ishte e shkurtr. Sapo
arritm na pritn dy prfaqsues
t ministris. Pronari i hotelit me
dy punonjs, na uruan shum
dashamirsisht mirseardhjen dhe
na strehuan n hotel. Pronari i
hotelit na priti shum ngroht
dhe ishte i gjindshm n do ast.
Hoteli ishte tepr luksoz e injohur
vetm pr pritje t njerzve t
shquar e n z t politiks, kshtu
q ky ishte nj nder pr ne. Pasi
hngrm drekn n hotel, menjher pasditja filloi me shtitjen
dhe vizitat npr Prishtin. do
dit kishte nj program tepr t
larmishm, i cili fillonte n orn
8 t mngjesit me ngrnien e

mngjesit e m pas n orn 9 niste

udhtimi yn dhe prfundonte
diku rreth ors 10 t mbrmjes
me kthimin n hotel. Gjat ktyre
5 ditve fmijt vizituan pothuaj
t gjith Kosovn, Prishtinn me
Novobrdn dhe Obliqin, Pejn
me Istogun dhe Klinn, Gjakovn,
Prizrenin, Ferizajn, Gjilanin e
Mitrovicn e shum takime e pritje
nga autoritet vendore, pak a shum
kshtu arritm deri n mesditn
e s shtuns, kur u b edhe nisja
pr n Shqipri me fmijt pak
melankolik pr mbarimin e ktyre ditve, ndoshta m t bukurat
deri tani n jetn e tyre, duke ln
pas Prishtinn e Kosovn e duke
marr me vete mbresat dhe kujtimet m t bukura.

pritur, q m ka falur m shum

knaqsi...

FAR U BRI PRSHTYPJE

FMIJVE N UDHTIMIN E
BUKUR TROJEVE T LASHTA
SHQIPTARE

Jam e lumtur q munda t v edhe

nj gur tjetr t fort n formimin e
karakterit t tyre, sepse jam e bindur q msimi i gjuhs, i historis,
i kulturs dhe traditave t vndit
prej nga vijn i bn ata njerz m t
zot, m t aft pr t ecur n jet,
m krenar pr origjinn e tyre dhe
si rezultat i bn njerz m t integrueshm, n cilndo shoqri ku
jetojn. Ishte nj udhtim me vlera
t padiskutueshme si pr fmijt,
ashtu edhe pr mua si msuese.
Jam larguar nga Kosova me prshtypjet m t mira si pr vndin,
edhe pr vellezrit tan kosovar,
por mbi t gjitha me prshtypjet
m t mira pr t gjith punn q
po bn Ministria e Diaspors me
n krye ministrin Ibrahim Makolli
dhe stafin e tij.

N fakt i gjith udhtimi

ishte i mbushur me mbresa. N
radh t par ajo q u bri prshtypje ishte mikpritja, dashamirsia dhe respekti i madh q tregonin
njerzit kur msonin q ishim
nga Shqipria. Kjo i bri fmijt
t ndjeheshin kaq bukur, kaq
mir, vrtet ambasador t
rndsishm, ashtu sikurse edhe
u thrrisnin dy prfaqsuesit e
Ministris s Diaspors, zonja
Zyrafete Loshaj dhe zoti Ymer
Avdiu. M pas vndet q vizituam
ishin t gjitha t bukura, kureshtar
fmijt u treguan shum n Memorialin e Adem Jasharit n Prekaz
dhe historikut t tij, n Shtpin e
Lidhjes, n Grykn e Rugovs, n
vizitn q patm n FSK dhe m
konkretisht pran bustit t Agim
Ramadanit KATANA, ku njri
prej rojeve t nderit kishte qn
bashklufttar me t dhe ai n trup
kishte marr 6 plumba. Fmijt
kureshtar krkuan t shihnin
shenjat e plagve t tij, n Urn e
Ibrit n Mitrovic ku nuk reshtin s
bri pyetje.Ajo q fmijt nuk do
ta harrojn ishte pritja q na u b n
Pej nga kryetari i Bashkis e stafi
i tij. Ishte nj pritje madhshtore
dhe vet kryetari theksoi: Ky ka
qn delegacioni m i mir q kam

PRSHTYPJET TUAJA SI
MSUESE?
Prgjegjsia e ktij udhtimi ishte e madhe pr mua si
msuese, por njkohsisht ishte
dhe ndjesi shum e bukur. Doja
patjetr q nxnsit e mi t shihnin nga afr Shtpin e Lidhjes
s Prizrenit, pr t ciln u kisha
folur aq shum, aty ku tregohet
se Shqipria dhe Kosova jan nj.
Jam e lumtur q e vizituam dhe ua
faktova disa pikpyetje nxnsve.
Ndjehesha e lumtur tek shijhja
nxnsit q ndiheshin mir dhe
kureshtar pr do gj q shihnin...

SI E PRJETUAN FMIJT
UDHTIMIN NPR SHQIPRI?
Ah, pr kt do t kisha
dshir t pyesnit vet fmijt,
ather do t kuptonit me t vrtet ndjenjat, emocionet q ata
prjetuan e mbresat q la tek ata
ky ekskursion npr Atdhe. Ve
nj gj kam dshir tju them rreth
ksaj, do ast i dgjoja tek i shpreheshin njritjetrit dhe mua me
fjaln Ua, fantastike, shklqyeshm, shum bukur, msuese t
themi m shum, faleminderit q
na solle, faleminderit Ministris

s Diaspors. Dhe, pr m tepr,

kt udhtim e bri akoma m
mbreslns e m t kndshm e t
paharrueshm, ajo q na shoqroi
n do ast e do moment, knga
dhe vallja shqiptare. Gjat gjith
kohs fmijt kndonin, recitonin
e krcenin.
CILI SHT MESZHI JUAJ N
ADRES T SHTETIT
SHQIPTAR? A
DO TA DSHIRONIT Q NJ
GJ T TILL
TA BJ
SHTETI YN
N VIJIMSI
PR NX-

NSIT DHE
MSUESIT E
GJUHS SHQIPE N GREQI?
Ksaj pyetjeje do ti prgjigjem
thjesht dhe me pak fjal:
Uroj dhe shpresoj q n hapat
e Ministris s Diaspors s
Kosovs e pse jo t mos bhen
edhe nj, t ec edhe Qeveria
shiptare, s cils un i kemi dhn
mbshtetjen duke prezantuar e
propoganduar pjesn e programit
pr Emigracionin e m konkretisht
at mbi msimin e gjuhs shqipe...
Mezazhin m t mir tashm
mund ta japin dhe po e japin
vet fmijt pjesmarrs n kt
ekskursion.
FALENDERIMET TUAJA?
Ktu ndoshta do t zgjatem ca, por sht e nevojshme.
Falenderoj s pari Ministrin
e Diaspors s Kosovs me n
krye ministrin e saj, zotin Ibrahim Makolli q na mundsuan
kt ekskursion, q bn q kta
fmij nga Greqia t njihen nga
afr me trojet etnike shqiptare, me
trashgimin e thesarin kulturor
e natyror t atdheut, me monumentet kulturore dhe historike,
me traditat dhe zakonet shqiptare.
Faleminderit dy zyrtarve t
ksaj Ministrie, zonjs s nderuar, koleges, shoqes, mikes ose

ndryshe ashtu si msuan fmijt ta thrrisnin, tetaZyrafete

Loshaj dhe zotit, ose si ndryshe
e thrrisnin fmijt xhaxhiYmer
Avdiu, pr prkushtimin, seriozitetin, prkujdesjen e m s
shumti pr dashurin q treguan
ndaj fmijve dhe pr organizimin
e prsosur t ktij ekskursioni.
Nj falenderim tepr t vecant pr
Profesorin, historianin e nderuar
zotin Muhamet Shatrin, i cili na
nderoi duke shoqruar grupin
e nxnsve pr n kalan e
Novobrds dhe e bri m interesant, m trheqs e me shum
vler udhtimin e asaj dite,
duke ngjallur kureshtje dhe
interes t veant te nxnsit.
Faleminderit Kryetarit t
Bashkis s Prishtins,
z. Shpend Ahmeti, pr
pritjen q na rezervoi,
faleminderit Kryetarit
t Bashkis s Pejs,
z. Gazmend Muhaxheri, pr pritjen
tepr, tepr t veant,
emocionuese e shum
mbreslnse q u bri
femijve, faleminderit
komandove t FSK-s
s Ferizajt dhe Pejs, si
dhe shoferin e autobuzit,
Besnikun, q u b aq i
dashur pr fmijt. Faleminderit t gjith atyre
prindrve q m besuan
fmijt e tyre, pr t marr
pjes n kt ekskursion kaq
mbreslns, pr t prjetuar
kt eksperienc tepr t veant
q la gjurm n jetn e tyre.
Faleminderit atyre pak prindrve
pjesmarrs n kt ekskursion. Faleminderit koleges dhe
shoqes sime, Aurela Konduri,
q pranoi ftesn pr t shoqruar grupin e nxnsve t mi.
Nj falenderim t madh pr
t gjith fmijt pjesmarrs,
t cilt treguan shum interes
pr gjithka pan e dgjuan e
m nderuan me prgatitjen, me
njohurit e me sjelljen e tyre.
Faleminderit t gjith atyre q
treguan me mikpritjen, respektin
e tyre se mikpritja shqiptare nuk
ka kufinj, se populli shqiptar sht
nj popull me kultur e tradita t
lashta dhe prcolln te fmijt
mesazhin e fort t dashuris
dhe respektit pr gjuhn e nns
s tyre, q i bn kta fmij t
ndjehen krenar pr at ka bjn...
Edhe njher falemindeit Ministris s Diaspors s Kosovs q
na mundsoi kt udhtim dhe
vlerson punn e msuesit e gjuhs
shqipe n diaspor e pr m tepr
t msuesve vullnetar n Greqi si
un, e msues tashm t shumt...
Faleminderit edhe juve,
zonja msuese, q keni qen e
jeni pasqyra dhe zri i msuesit t
gjuhs shqipe ktu n emigracion,
n Greqi!
Bisedoi nga larg Abdurahim Ashiku

FAQE 9

Sociale..

Nga Vilhelme Vrana

Haxhiraj

azhdimsia e ngjarjeve denigruese,

raciste dhe mohuese ndaj kombsis shqiptare n trojet e
veta strgjyshore iliro-pellazge,
sot prfshir brenda kufijve
shtetror t Maqedonis, bri
ta ribotoj kt shkrim, i botuar
n mbi 20 media me gjithprfshirje botrore (04/05/2014) si
revolt shpirtrore, shprehje e
dhembjes pr vllezrit e nj
gjaku arbror. Vetm kaq kam
n dor, sepse marrdhniet
ndrfqinjsore-shtetrore jan
n vartsi t politikave dhe
diplomacis ndrshtetrore e
ndrkontinentale.
Duke i krkuar ndjes
pr prgjigjen e vonuar, uroj,
prgzoj dhe falenderoj Prof.
Dr. Eshref Ymerin pr kurajon
morale, profesionale e qytetare,
pr njohurit e gjra historike
e diplomatike, me t cilat ai
mbron t vrtetn e hidhur historike pr Shqiprin dhe pr
shqiptart.
Gjith ata historian q
i shrbyen me fanatizm idealit marksist-leninist-enverian,
kurr nuk kan ven n shrbim
t historis logjikn me arsye.
Asnjher nuk kan br pyetjet
si ndodhi, prse ndodhi, apo cilat
ishin shkaqet dhe pasojat. M
habit nj fakt tejet domethns
pr nj njeri t thjesht, kurse pr
nj historian sht abdsurditet,
mosthellimi i puns "krkuese,
historiko-shkencore" pr gjetjen
e shkakut t genocidit n Ballkan. Nuk kam dgjuar nga goja
e tyre, apo t kem lexuar q ata
t ken br ose t bjn nj
pyetje t vetme: "Prse genocidi
n gadishullin e Ballkanit u krye
vetm ndaj shqiptarve, t cilt
u masakruan dhe u prndoqn
nga trojet e t parve ilir si n
amri, n Kosov, n Mal t
Zi, n Bosnj, Hot e Grud e
Maqedoni, shfarosje q ende
nuk ka marr fund? Pr derisa
ata nuk i njohin juridikisht t
drejtat legjitime territoriale,
t thesprotve apo dardanve
hyjnor, nuk ka e s'mund t
ket drejtsi. Se pr mbshtetje
morale nga ana e shovinistve
prfaqsues t nacionalizmit
ekstrem, as q bhet fjal. Nj
mri hakmarrse pa arsye, e
heshtur, q fle n mendjet e tyre
t mykura, do t jet gjithmon
e pranishme mes nesh dhe fqinjve. Kot nuk ekziston thnia se,
uji fle, por hasmi s'fle.
Qetsia e rreme, apo fqinjsia "e mir" pr hir t mnajnimit t mosmarrveshjeve
ndrballkanike, gj q e krkojn organizmat ndrkombtare,
sht hipokrizi dhe fars. Nuk
duhet t harrojm se ende klthet
pr drejtsi, Nata e Shn Bartolemeut t Ulqinit, ulret amria

E premte, 25 Korrik 2014

Fryma ee Re
Fryma
Re

N prkrahje t Prof. Dr Eshref Ymerit, pr denoncimin moral e dmtues t shpifjes dhe gnjeshtrs

A do t krkojn vall historiant,

prse genocidi n Ballkan u krye
vetm ndaj shqiptarve?
Historiant fanatik t idealit marksist-leninist
enverian, kurr nuk kan vn n shrbim t historis
logjikn e mbshtetur n fakte reale e arsye
Mosthllimi i puns s tyre "krkuese, historikoshkencore", pr gjetjen e shkakut t genocidit n
Ballkan, sht absurditet dhe mkat.
T vendossh drejtsi aty ku mbizotron padrejtsia
shekullore, sht antagonizm.
Nse historia e nj kombi nis me vendosjen e nj
sistemi politik, apo pas do fitoreje elektorale, sht
krim ndaj kombit.
pr pronart e saj legjitim.
Kan 70 vjet q ende krkllijn
gjith ankes, drynt e ndryshkur n portat e shqiptarve t
prndjekur nga trojet, pronat
dhe shtpit e tyre. Nntoka e
Kosovs rnkon nga varrosjet
masive. Ende s'sht terur gjaku
i pafaj q lau trojet arbrore
t Dardanis. Ndaj dhimbja e
shqiptarve t pafajshm sht
e pranishme n do zemr nne
e t do shqiptari si dshmitar
kohor, pasi plagt e t rnve
jan emde t freskta... "
Jasht kufijve tan
shtetror, shqiptart u denigruan, u vran, u shprnguln
me forc nga vatrat e tyre.
Kt gjm e bn t huajt si:
shovinizmi grek, serb apo maqedonas. Pr fat t keq shqiptart
nuk kishin vetm armiqt e tyre
shekullor, por u luftuan, iu mohuan t gjitha t drejtat, u vran,
u burgosn dhe u internuan nga
vllezrit e nj gjaku, nga ata
q ndoqn msimet e Mosks
dhe Beogradit. Pra politika e
diktaturs komuniste shqiptare
i shrbente shovinizmit grekoserb, lidhur me shfarosjen e
kombit m t lasht t kontinentit. T krkosh zhdukjen e
identitetit t nj kombi sht
krim, prgjegjsia e t cilit ka
prmasa botrore. Pasi kush
m shum e kush m pak, prej
vendeve t hequra si miq, me
politikat e tyre revanshiste pr
eprsi ndaj vendit ton, apo edhe
heshtjes duke br sehir at q
ka ndodhur me shqiptart jan
fajtor, indiferentizmi i t cilve
sht faj i pakorregjueshm,
madje sht bashkpunim i tyre
me krimin.
Pr krimet e bra brenda
dhe jasht vendit, si nga diktatura komuniste shqiptare edhe ajo
serbe, apo greke, ende nuk sht
krkuar falje. Me t drejt sht
ngritur opinioni botror pr
genocidin nazist. Pyes, kur vall
ky opinion nuk do t toleroj m,
por do t krkoj me ndrgjegjje
shpagim e dmshprblim pr
viktimat e komunizmit ndaj

shqiptarve? Si nazizmi edhe

komunizmi jan diktatura dhe
si t tilla kan ndjekur politika
ekstreme t shfarosjes masive.
Kjo ka qen dhe sht detyr e
historianve, nse kan sadopak
nervin apo damarin e ballit q u
tregon se jan atdhetar. Kurr
nuk mund t ecet prpara n
paqe e qetsi, nse ky problem
madhor nuk gjen zgjidhje.
Ka 69 vjet q ka prfunduar Lufta e Dyt Botrore dhe
ende sot Gjermania Demokratike po shlyen dmshprblimet
e krimeve t nazizmit. Po pr
krimet e komunizmit kush do t
prgjigjet vall? Mos vall nostalgjikt e atij sitemi demonian,
t cilt para pak ditsh shkruan
parrulla n malin e Shashics,
mbi Ujin e Ftoht t Vlors,
pr komandantin legjendar,
pr peshkaqenin baba, q pasi
eliminoi ata t cilve u kishte
frikn, filloi dhe hngri nj
nga nj bijt e vet. E t kesh
nostalgji pr nj prbindsh
me buzqeshje hipokrite dhe
mashtruese prej Djalli, sht e
neveritshme, sht mkat. Kjo
sht menduri. Besimi i tyre
verbr do t thot q n jet t
ecsh si sonambul, pa par dhe
analizuar se 'ndodh rreth teje.
Me kto mendje, Shqipria
e pafat, kurr nuk mund t
bhet si Evropa, apo si Bota e
zhvilluar. Me korrupsion , me
emrime militantsh partiak,
duke flakur n rrug t madhe
t aftt, duke ngritur n piedestal antivlern, me histori t
gnjeshtrt dhe t politizuar,
me kultur t gjymtuar, me nj
gjuh administrativo-politike t
bastarduar, me munges etike
dhe estetike trsore dhe jo t
pjesshme apo e kudoprdorshme, nuk shkohet askund.
Fatkeqsisht, kjo q ka
ndodhur e po ndodh me ne sht
absurde, paradoksale dhe aspak
demokratike, sepse politikant e rinj ballkanik ndrruan
veshjen, nocionet n t folur,
emrtimet si etiket false dhe
gjoja pak m bashkkohore,

Pa analizuar t shkuarn, pa ndrtuar t sotmen mbi

gabimet e saj, e ardhmja kombtare mbetet dilem...
Para se t krkojm drejtsi nga komshinjt, duhet
t krkojm drejtsi nga vetja! Ndryshe humbsim
respektin ndaj vetes dhe vlersimin e t tjerve...
Historia e kombit nis me fillimin e jets n kto troje,
ku vazhdimsia e ndodhive apo e transformimeve, duhet
t pasqyrohen nga historiant realisht, pa hiperbolizime
dhe pa mohime.
Historia duhet t shkruhet me paanshmri apo
ndikime politike...

apo m sakt si disi m globale,

por jan po ata, bijt e tyre q
ndjekin po at rrug t etrve,
q antivlern e shndrrojn
n vler. Ndrkoh ky konglomerat tipash t pafytyr, t
ult, cinik e sharlatan, sht
i aft q gjithka t mir dhe t
bukur ta mohoj paturpsisht
dhe shrben si udhrrfyes i
padrejtsis... Ndaj e vrteta
pr Shqiprin dhe shqiptart
ngelet memece, e shurdht,
e verbr dhe alamane... M
thoni, o shqiptar t mir, si
mund t ecim prpara dhe t
bashkudhtojm me kombet
q e kan ruajtur qytetrimin
e lasht, kurse ne shkatrruam
nga themelet historin? Mbi
'grmadha t s shkuars do ta
ringrehim historin dhe kulturn
kombtare vall?! Nuk e di...
N vendin ton, fatkeqsisht historia nis me rifillimin
e do ndryshimi elektoral apo
sistemi politik, dmth ngelet
gjithmon e re, pa t shkuar,
gj q sht mallkim i politiks
s do ngjyre, ku secila krkon
t jet themeluese e kombit.

Nuk ka mkat m t madh!

Mallkuar qofshin t pafytyrt, t
pangopurit, servilt, hajnat dhe
ata q pr t mahisur xhepat e
tyre, kan shitur kombin! Ndaj
shijn mbi historin ton, gjuhn
shqipe (elsin e deshifrimit dhe
leximit t t gjith gjuhve),
etnogjenezn e Shqipris dhe
shqiptarve, fqinjt tan grek,
serb e maqedon. Ve nj gj
nuk ka t qart Maqedonia.
Pa shqiptart ajo do t jet
inekzistente. Sepse fqini yn i
prbashkt jugor, do q ta fshij
nga harta emrin e saj t lasht
Maqedoni.
Ndaj politika maqedone
duhet t apeloj pushtetin e
saj ndaj shqiptarve, t cilt
duke jetuar n tokn mm,
ku trashgojn vazhdimsin e
gjuhs, kulturs e tradits s t
parve, kan t gjitha t drejtat
legjitime si dhe vet ata. Por,
shpresa e kombit ton varet
nga shkputja prej nostalgjive
t s shkuars komuniste q e
shkatrroi at materialisht dhe
e varfroi ndrgjegjsisht. E
bazuar n t vrtetn historike,

Koment nga Prof. dr. Eshref

Ymeri:
Shum e dashura dhe e nderuara Zonj
Fisnike,
Ju falnderoj nga zemra pr prkrahjen
tuaj aq dashamirse dhe aq frymzuese. Ju
ankoheni me shum t drejt pr heshtjen e
historianve pr zbulimin e s vrtets rreth
gjenocidit komunist dhe gjenocidit q ujqit
evropian kryen kundr trojeve shqiptare pas
Kongresit famkeq t Berlinit dhe pas Konferencs edhe m famkeqe t Londrs. Por
historinant tan, moj zonj e nderuar, jan
zdhnsit e drejtprdrejt t politiks zyrtare,
e cila jo vetm gjat rregjimit komunist, por
edhe n kto vite t demokracis anarshiste, ka
qen dhe vazhdon t mbetet armike e thekur e
shtjes Kombtare Shqiptare - e ribashkimit
t trojeve tona etnike n nj shtet t vetm, q
nga amria e deri n Tivar. Ju, si shkrimtare
e shquar, si publiciste dhe analiste e talentuar,

duke e zhveshur nga hiperbolizmat, duke hequr dor nga idhujt

q i takojn mistiizmit dhe fes
pa baza shkencore, pastaj le t
rishkruhet nj histori reale dhe
shkencore. Vendi yn duhet t
shoh vetm drejt s ardhmes,
duke gjetur rrugt q ojn
drejt nj demokracie t vrtet,
drejt nj sistemi ekonomikoshoqror jo ideal, por i vrtet,
t cilin duhet ta ndrtojn vet
shqiptart. Ishte zgjedhja e shqiptarve rruga e demokracis,
tani u takon atyre ta zgjidhin
lmshin q sht pleksur keqas
n kt tranzicion t plakur. Kjo
plakje nuk sht si rezultat i halleve t kombit, por u plakn nga
mendimet se si do t'i mbushin
dhe sa shpejt xhepat e tyre.
Ndaj vetm ta mendosh kt
tranzicion t zvargur, lodhesh
deri n rrudhje mendimi.
Jan kto e shum arsye
apo faktor t tjer shqetsues,
pr t cilat dal n prkrahje t
Prof. Dr. Eshref Ymerit. Sado t
besohet gnjeshtra apo shpifja,
nj dit e vrteta triumfon dhe
del n shesh...

pr mendimin tim, jeni e vetme mes zonjave

intelektuale shqiptare q qndroni n pararoj
t mbrojtjes s shqiptaris s selitur dikur n t
katr vilajetet tona. Qndrimi juaj, i prshkuar
fund e krye nga fryma e lart e atdhetaris,
sht nj dack e fort jo vetm pr zonjat
intelektuale, por pr mbar inteligjencien shqiptare, pr mbar historiant tan, pr mbar
Akademin e Shkencave, pr kt ngrehin
t kalbur q rri e vegjeton para padrejtsive
kriminale q i jan br kombit shqiptar nga
ujqit evropian. Qndrimi juaj, si prfaqsuese
e shquar e letrave shqipe, sht nj klithm
ulritse pr dy figurat e letrave shqipe, Ismail
Kadaren dhe Dritero Agollin q nuk e ngritn
kurr zrin, qoft edhe nj her t vetme, pr
padrejtsin kriminale q Evropa i bri kombit
shqiptar m 1878 dhe m 1913, n vend q ta
ngrinin zrin fuqishm dhe t'i drejtoheshin me
thirrjen pr zhbrjen e padrejtsis sa m shpejt
t ishte e mundur. Kombi shqiptar juve duhet
t'ju jet shum mirnjohs pr shqiptarin tuaj
shembullore q e keni trashgim brez pas brezi
nga paraardhsit e fisit tuaj t nderuar.
Me shum respekt.

FAQE 10

E premte, 25 Korrik 2014

Fryma e Re

Rrfenja burimore talebane

Pamflet ...

Sejment dhe zuskat e Kandaharit

Arben KARAPICI

jo rrfenj na
thot, se t vetmit e
ngazllyer prej kodit t puns,
prej politiks s re editoriale
dhe prej gjith asaj fushate t
ethshme tenderimesh, ishin
dhe mbetn sejment dhe zuskat kodosht dhe laviret. Ata
dhe ato prfitonin jo vetm
29 prqindshin e basteve t
lufts me gjela, por edhe t
ardhura speciale, tri katr her
m t larta, se pagat unike t
institucionit mediatik, i vetmi
n Talebanistan. Zanati ishte
t silleshin dhe kavrdiseshin ndr shallvare t Imam
Shezah-Benit. Ngazllimi i
tyre shumfishohej edhe pr
nj arsye tjetr objektive,
q do ta onte shum m
prpara punn e nisur. N
valn e tenderave q zjenin
n kokn e strmadhe t
Naxhibullahut, atij i kishte
shkuar n ndrmendje edhe
vendosja e perdeve speciale e
t blinduara prgjat t gjith
korridorit, ku ndodhej zyra e
Mjekrrs talebane. Ngazllimi i sejmenve me paga
speciale gazonte ngazllisht
edhe nga fakti, se perdet e
rnda, nga tavani n dysheme,
ishin maskimi m i mir pr
punn e tyre t prditshme.
Njri prej sejmenve m t
rinj nga ata t stafets, Xhalalzahdi Tallasum Skifter Troka,
u kishte pas thn kolegve t
vet, se ata do vazhdonin n
mnyrn m t prsosur, t
qet dhe t patrazuar prej kurrkujt, ritualin e prditshm
n dern e titullarit. Sipas sejmenit Skifter, pala proamerikane paraplqente ta quante
Qyfti i cofun, rituali nuk ishte
thjesht dhe vetm pun shallvaresh. Ndn shallvare maskohej msmiri edhe posta
konfidenciale, q shkonte te
zyra e gjeneralit drejtor t
Radiotelevizionit. Prisni pak
dhe shpejt do ta shihni, se ky
sht vese fillimi. Ndr sejment e ngazllyer t xhinsit
Xhalal zahdi Tallasum na
bnte pjes edhe sifatliu Demyraz Ylmaz i kngs brekt
ap dhe brekt daun, prndryshe e quajtur bajrak tallafera.
Kompozimi i kngs prkonte
me kohstazhin, kur Ylmazi
shrbente n njsit dylbere
t organizimeve, q vepronin
n kaurr-dynja pr akte t terrorit masiv. Mbamendej mir
ajo kng tallaferaxhinjsh,
q sifatliu e kndonte me sa
kishte n kok:

Ngazllimi i sejmenve me paga speciale gazonte ngazllisht edhe

nga fakti, se perdet e rnda, nga tavani n dysheme, ishin maskimi
m i mir pr punn e tyre t prditshme.

Olori-bolori,
unat ton sifatli,
hakapi-gjeleri,
Shezah-Ben o hyzmetli.
Kur e ke ndr mend
me ardh,
kur tm marr bytha val.
Dy dylber me nallane,
po ojn unat
ndylberhane.
Mir se erdht shok
dylbera, alca, alca la
bandiera!
Knga mbshtetur n
taban folklori ishte koralo
marciale dhe origjinali i ruajtur
mir n arkivin e Radios kishte nj titull tjetr: Marshi
i Dylberve n Dylberhane.
Rregulli dhe zakoni kishte
qen, se knga triumfaliste u
kndohej unave t sapokthyer
prej aksionit t par terrorist.
Me tu kthyer, unat sojli dhe
sifatli si puna e Xhalal-zahdi
Tallasumit dhe e Demyrazit
Ylmaz drgoheshin pr vizit
n Dylberhanen e ShezahBen Naxhibullahut. Pikrisht,
ktyre vizitave u ishte kushtuar
knga. Demyraz Ylmazi paguhej n Ullukun e Par t
transmetimit dhe ishte redaktor
i festivalit t kngs n RTV t
Kandaharit.
Pr aktivitetin e fundshekullit me dy xixa, n prag
t mijvjearit t ri, sifatliu
na kishte nxjerr prej arkivi

kngn, kishte punuar me zell

dhe lezet mbi variantin e vjetr
popullor dhe e paraqiti pr
konkurim n festival. Hartues
i tekstit me muzik t lezetuar
dylbersh, Demyrazi Ylmaz
na qenkesh shprblyer me
mim inkurajues, vemas pr
muzikn, sepse mimi ishte
prej nj materiali lidhjesh t
ngushta muzikore me sifatin.
I xhelozuar pr at, q mori
sifatliu, Xhalal zahdi Tallasum
protestoi ashpr dhe ngriti
pretendim pr autorsi.
Megjithat, komisioni
nuk e ktheu vendimin dhe Tallasumi nuk arriti ta shijonte at
mim i papar dhe i padhn
ndonjher n historin e festivalit t kngs n RTV.
Hakmarrja e rastit, si po na
thoshte rrfenja, nuk ishte m
shum se nj dava dylbersh,
me nallane t prplasura koke.
Pas incidentit me Tallasum
thuhej t ishte rehatuar edhe
tallafera e shefit dirigjentist t
orkestrs, q lezetohej fort nga
ajo pun, shtoi rrfimtarja. N
munges lirie t mjaftueshme
t fjals, n ARTV prdorej
zhargoni dhe rrfenja po thoshte, se llagapi i Tallasumit
Xhalal-zahdi shfrytzohej me
nnkuptim pr t gjith ata militant partie, q kishin ardhur
n pun, ndrsa tallnin sumn
me punn. Madje, m shum,
se kaq. Nejse...

N RTV kishte edhe nj

grup tjetr sejmensh t ngazllyer pr t tjera arsye. Ky grup
nuk merrte vetm paga dhe
shprblime speciale. Merrte
dieta speciale shrbimi, sa her
dilnin jasht Kandaharit. Pagesa quhej e Top-Hallvs dhe
kjo donte t thoshte, se, pr nj
dit, merreshin dieta pesfish,
pr dy dit merreshin sa pr
dhjet e kshtu me rradh.
Sipas rregullit, ai i imzas dhe
i myhyrit, merrte 60 prqind t
urdhr-shrbimit. 10 prqind
pr imza dhe 50 pr myhyr,
sepse ishte i pakopjueshm
myhyri. N krye t sejmenve
t paguar me asi vaktesh speciale ishte gazetari n Ulluk
t Dyt, ardhur s vonmi n
Haberleri-Ulluk, Dylber-Saleh
Xhalad. Kishte cilsin t sillej
dhe t kavrdisej, veanrisht,
breksh dhe shallvaresh. Merrte racionin me topa, sepse dinte
t lihte m shum se kushdo
tjetr n RTV. Meqense e
lehura i shkonte, vemas t
tjersh, deri n kup t qiellit
afgan dhe n qiejt e rajonit e
m gjer, dylberleriu Xhalad
ishte i vetmi i kronikave pr
sportet talebane. Mbante edhe
nj International Press Card,
pr t prligjur pranin n do
aktivitet sportiv ndrkombtar.
Nn z, q t mos binte n
vesht e kaurrit, thuhej se Saleh
dylberleriu e mbante kartn pr

alibi, kur planifikohej terror n

stadiume t huaja. Kjo puna e
alibis kishte qen ide origjinale e kryeministrit Mollahafiz
dhe lidhej me tifozllkun e tij,
domethn me dashurin pr
golat me stil terrorist. E dini,
se far sht goli? Ta them
un, se sht goli. Goli sht
goditja m e mir n portn e
kundrshtarit kaurrist, kishte
thn Mollahafiz.
Sipas porosis s kryeministrit Mollahafiz, puna
e gazetarit me kartn alibi
bhej edhe brenda vendit,
n Zonn e Par Operative,
e cila fillonte n Hindukush
dhe dilte n krye t Lugins s
Panshirit. Vazhdonte prsgjati
Lugins Herat dhe prfundonte
prsgjeri n rrethinat strategjike t Kandaharit. N Hafsan
dhe n Bamjan qe rreziku m
i madh. Dit e fundit Ramazan
dhe n prag Fitr Bajram, n
Bamjan u vran me bomb dy
qyqar puntor, autor dylberi
yn. Nuk ta thash un, e thot
gazeta. E botoi dhe ajo tjetra.
Bile kjo tjetra njoftoi edhe
masakrn me tritol dhe bomb
n pazarin qendror. Mbi 100
mbetn t vrar n pazar dhe
masakra me bomb, sipas shtypit autokton, sht ende pa autor. Do ta marr un autorsin,
por jo tani pat thn me vete t
tij Xhaladi dylberleri. Sigurisht,
jo tani. Vetm po dha porosi
Naxhbullahu Mollahafiz. Ve

pr t bhej shahit, nejse.

Pr t nxjerr edhe hisen
e vet, dylberleriu i ndante vet
honoraret pr bashkpuntort.
Merr ktu, merr atje, ku shum
e ku pak, dilte hisja. Hiq nga
i pari, o tek i dyti, merr nga
i dyti, shto tek i treti, nga i
treti tek i veti, hiq e hiq, pastaj
trhiq. 10 zarfe honoraresh
bheshin 20. Si n anekdotn
e dasms me nj kokrr ve,
ku hanin Qielli dhe Toka dhe
mbetej gjysma. Natyrisht, honoraret nuk ishin pun anekdote.
Edhe vez, me dy t kuqe, nuk
ishin. Me tre, mundet, ishin
honoraret. As dylberleriu nuk
ishte vetm. Shembull pr
frymzim ishte dylberleriu.
Ai pat hapur vese lojn. Si e
kungulleshkave ishte zarfaloja.
N fund t lojs, postieri onte
zarfin e porositur pr der
t caktuar. Nuk ishte e qart
referenca dhe dera ku shkonte
zarfi nuk ishte e qart. Kjo t
forconte bindjen, se nuk ishte
m loj. Basam Bahari, nj
tjetr sejmen, ishte pjes e
procesit zarfambyllur.
Sejmenit i shkonte puna
behar n ullukun e dyt t
qefit joqeder, ku ushtronte detyrn e shefit. Kishte mbaruar
foshnjoren e lart t muziks
n Hindukush, dega tallamaz.
Kush t vdesi, mos na presi.
Kush bn dasm, tna thrresi, kndonte tallamazi dhe
vegln nuk e hiqte dore, se
paguhej dhjet fish pr dit
pune. 50 dasmor me nuse e
dhndr shkuan asaj dynjaje
kur autobusi i dasms u hodh
n er nga akti i fundit terrorist. Asaj dite bra pushimin e
javs dhe tallamazi nuk kndoi
as pr mortor, as pr dasmor
bri alibi ai, q mori hise nga
aksioni i parapaguar terrorist.
Megjithat, Basam Baharit nuk
i mjaftonte ajo far merrte nga
tallamazi. Nuk i mjaftoi, as kur
e kompensuan me ylefen e shefit n ulluk t dyt. Me zarfin e
porositur kompensohej e gjitha.
E merrte at zarf dhe onte nj
tjetr zarf n Zyrn e Policis
Publicistike t ARTV. Quhej
racion honorifik i Hallvs me
Topa edhe kjo pun e sejmenit
Bahar. Nejse. Rrfenja nuk
po zgjatej me faktin tjetr, se
perdet e rnda dhe ngjyra e tyre
e kuqrremt sulltanore joshte
zuskat. Ngazllimi zuskor
glonte dukshm te hanmja
Bilma Viran, e mbetur n RTV
q nga epoka sovjetike. Jepej
veresie hanmja, kur kshilltart ushtarak t Mosks vinin
pr vizit n Kabul. Ishte gjest
mikpritje, sepse virania Bilm
jepej me qira te zyrtart e Mollahafizit. U dha pak edhe tek ata
t ish kryeministrit Karmal, por
jo shum. Ekonomia po jepte
shenjat e qarta t krizs s thell
dhe Radiotelevizioni kishte
shum nevoj pr t thata n
dor, aq sa e krkonte prballja
me at mut krize, q ishte e
ndaluar t flisje n emision. E
ndaluar rreptas, more vesh?!

FAQE 11

Art/Balet

Fryma e Re

E premte, 25 Korrik 2014

Shkolla franceze e Baletit

Shkurtimisht rreth historikut

uigji XIV, themeluesi i shkolls

N prill t vitit t kaluar, shkolla franceze e baletit
festoi 300 vjetorin e themelimit t saj. Me kt rast u publikua
nj album me fotografit e bra ndr vite t ksaj shkolle, e cila
ka prgatitur breza balerinsh me fame botrore.
Shkolla franceze e baletit u krijua n vitin1713, me nj
dekret t veant nga Luigji XIV, me an t t cilit krijohej zyrtarisht Konservatori i krcimit, I rezevuar pr krcimtart e
Akademis mbretrore t Muziks.
N vitin 1784, me nj dekret t dyt, Luigji XVI zgjati afatin
e kurseve dhe krijoji nj klas t veant pr fmijt e moshs
m t vegjl se 12 vje, me qllim q t kishin sa m pak difekte
pr t korigjuar. Gjat revolucionit dhe periudhs s Perandoris,
Napoleon Bonaparti hartoi nj sr rregulloresh pr t prmirsuar
funksionimin e ksaj shkolle, sidomos pr paanshmrin e saj,
duke formuar nj juri t zgjedhur nga trupa e baletit e pavarur gjat
provimit t kalimit nga nj klas n tjetrn, si dhe pr angazhimin
e balerinve n gjirin e Operas.
Msimi i krcimit n at koh bhej n tre etapa, nj klas
elementare deri n moshn trembdhjetvje, klasa superiore,
deri n moshn gjashtmbdhjet vje dhe m pas pr disa
balerin,klasa e veant pr tu perfeksionuar, e cilsuar
klasa e perfeksionimit, t ciln Marie Taglioni do ta ngrinte
gjat periudhs s Republiks s Tret. Nxnsit nuk mund t
qndrojn n klasn superiore m tepr se nj vit dhe jo m tepr
se dy n klasn e veant, q i paraprin fillimeve t tyre. Ata
nuk mund t qndrojn n shkoll pas moshs 18 vje, mosh
q balerint duhet t fillojn kariern e tyre. Gjat periudhs s
Napolonit u fut klasifikimi i balerinve q sht ende sot n fuqi
si dhe juria e provimeve.
Ndrkoh q shkolla shrbente si model pr Evropn, n
fund t periudhs romantike ajo filloi t dobsohet. Por shkolla
mbijetoi n saj t personaliteteve t baletit si Marie Taglioni, Znj
Dominique, Rosita Mauri, Carlotta Zambelli dhe Albert Aveline.
Brez pas brezi, megjith mungesn e kujdesit t drejtuesve t Operas dhe kufizimet financiare nga ana e qeverive ndr vite, t gjith
u prpoqn t ruanin shpirtin e ktij stili q daton me themelimin
e Akademis botrore t krcimit nga Luigji XIV, n vitin 1661.
Fillimisht shkolla ishte vendosur n rrugn Saint-Nicaise,
m von n gjirin e Pallatit Garnierdhe aktualisht n Nanterre.
Kjo sht nj shkoll, ku fmijt rriten sbashku nga mosha
6 apo 8 vje, derisa dalin n jetn e tyre profesionale dhe
prgjegjsia e jon si msues sht shum e madhe n formimin e tyre artistic dhe profesional, shprehet Claude Bessy.
Shkolla e krcimit t Operas Kombtare t Parisit, sht nj
institucion ekselence, i destinuar pr t formuar krcimtar profesionist. Shkolla sht nj djep i krcimit klasik akademik dhe
sht nj nga shkollat m t vjetra t bots perndimore. Ajo sht
gardiane e nj culture t muar: e krcimit akademik klasik. Nse
sot balerint duhet t prfitojn nga nj larmi e madhe e lndve
n ort e msimit t baletit, ata gjithashtu duhet t prfitojn nga
trashgimia e ksaj tradite treqindvjeare.

Nj jet me papuet e krcimit

N programin msimor t shkolls prfshihen:Parakalimi i trups s baletit dhe
shkolls, shfaqjet e shkolls s krcimit,
spektakli i shkolls s krcimit.
Kto tre manifestime zhvillohen n skenn
e Pallatit Garnier, para publikut. Sipas
viteve shkolla organizon turne n qytete t
Francs si dhe jasht vendit.

Shufra (barra ) e drurit sht elementi i prditshm n

formimin e krcimtareve t ardhshm. N kt vegl krcimtart e vegjl realizojn ushtrimet e para, qndrimin n maj t
gishtave. Por ajo q duhet vn n dukje sht se vajzat e vogla
kan nj marrdhnie afektive dhe teknike me papuet e tyre.
Ato i zbukurojn ato, i qndisin n maj, u heqin semencat prej kartoni pr t qen sa m t lehta dhe elastike.
Interesant sht fakti q papuet e krcimit balerint i zgjedhin
sipas baletit.
N baletin Liqeni i mjellmave, prshmbull prdoret
m tepr n krcim kmba e majt, ndrsa n baletin Giselle
apo Sifidi, kmba duhet t jet m e zhdrvjellt pr shkak t
krcimeve t shumta, por gjithshtu solide dhe t artikuluara,
sepse krcehet shum me majat e gishtave. Por n vite papuet
kan evoluar bashk me krcimtart.
N shkolln e baletit nxnsit m t avancuar marrin dy
pale papue n muaj.
T msuarit e krcimit sht i hapur pr vajzat dhe pr
djemt dhe realizohet n gjasht nivele. N programin e shkolls prfshihen kurse t krcimit klasik, baletit kontemporan,
jazz, folklorik dhe barok, si dhe kurse plotsuese muzike, t
mimiks, komedis, e drejta e spektaklit, historia e krcimit,
anatomie apo gjimnastik. N fund t kursit t tyre n shkoll,
nxnsit marrin Diplomn Kombtare Superiore Profesionale.

Nga viti 1972 deri n vitin 2004, shkolla e krcimit u drejtua nga Claude Bessy, drejtoresh e shkolls nga viti1972 deri
m 2004, e cila i dha ksaj shkolle autonomin e saj pedagogjike
duke e vendosur n Nanterre.
Aktualisht drejtoresha e shkolls sht Elisabeth Platel, e
cila duke i dhn prparsi virtuozitetit dhe stilitiks s krcimit,
prpiqet q shkolla t rekrutoj artist me aftsi fizike t jashtzakonshme, por duke ruajtur dhe individualitetin e tyre.
Nga kjo shkoll do t formohej nj nga yjet e baletit francez,
Kristin Vosard, e cila m von u b nj profesore e jashtzakonshme e ksaj shkolle. Vosard ishte nxnse e balerins s madhe
Carlotta Zambelli, e cila formoi yjet e baletit francez, si Jean-Yves
Lormo, KlermariOsta.
Kalimi i stafets sht e veanta e ksaj shkolle, ku t msuarit nuk sht vetm me shkrim, por i transmetuar nga krcimtart
e formuar n t njjtn tradit.
Duke marr shkas nga ky shkrim nuk mund t lem pa prmendur dhe shkolln e baletit shqiptar, e cila fal dhe prkushtimit
t stafit t saj pedagogjik dhe pasionit t balerinve t vegjl,
formoi nj brez, i cili tashm po krcen me sukses n operat n z
evropiane e botrore, si balerin t par. Gjithsesi, theksojm se
krkohet vmendje dhe mbshtetje m e madhe e institucioneve
shtetrore pr kt shkoll (fidanishte) pr ruajtjen e vlerave t
saj e promovimin e talenteve t saj.

Askush nuk mund t mohoj faktin q

balerint shqiptar, t cilt performojn n
skenat prestigjoze evropian e botrore, jan
ambasadort e artit dhe t kulturs shqiptare.

FAQE 12

Pjes nga libri Prapaskenat e kapitullimit t Millosheviit e shtpis Botuese Helga Secrets

Libri....

E premte, 25 Korrik 2014

Fryma e Re

KO S O V E - 1 9 9 9 :

SUSTA SHTRNGOHET

uke filluar nga

pranvera e vitit
1999, situata n Republikn
Federative t Jugosllavis
dhe rreth krahins autonome
t Kosovs, na sillte ndrmend deklaratat reciproke,
ambicioze t politikanve
kok nxeht, veprime dhe
kundrveprime t armatosura, sipas parimit sy pr
sy e dhmb pr dhmb.
Vrehej nj munges e theksuar dshire pr t dgjuar
e ndjer paln kundrshtare
sepse, prkundrazi, qllimi
ishte pr t`i siguruar vetes
nj rezultat pothuajse qind
pr qind pozitiv. Nj qndrim
i till ishte karakteristik pr
udhheqjen e Jugosllavis
dhe un kam parasysh presidentin e saj Sllobodan Milloshevi, q nuk dshironte
t largonte asnj ushtar t
ushtris federale nga krahina
rebele. Po kshtu silleshin
edhe kundrshtart, shqiptart
q jetonin n Kosov, por
edhe prfaqsuesit e Aleancs perndimore, q n kt
konflikt pretendonin rolin e
t tretit. Nga jasht krijohej
prshtypja se po zhvillohej
dialog qorrash dhe shurdhsh, t cilt, megjithse
flasin n gjuh t ndryshme,
e njohin dhe e kuptojn mir
njri tjetrin.
T gjitha prpjekjet pr
ndrmjetsi, n se mund t
quhen t tilla, nga organizatat
ndrkombtare, n veanti nga
OKB-ja, fatkeqsisht doln
krejtsisht t paefektshme.
M von, ato filluan t marrin
karakter t njanshen; ndrmjetsit, haptazi, mbshtetn
njrn pal - kosovart dhe
politikant e vendeve t NATO-s q qndronin mbas tyre.
Shkaqet e konfliktit jugosllav jan shpjeguar n mnyra
t ndryshme. Un jam njohur
me shum prej tyre, por n
to, un nuk gjej shum ndryshime. Pr mendimin tim, n
themel t ngjarjeve kosovare
t vitit 1999, jan nj kompleks
shkaqesh. Dhe cili sht shkaku
kryesor, ky sht nj problem i
diskutueshm. Do t prmend
vetm disa shkaqe t ksaj
tragjedie, t vna n dukje nga
ekspert.
Disa specialist kan
vn n dukje qllimin e europianve - Gjermanis, Francs,
Italis, q t ken n Ballkan
nj shtet pro europian, si Kro-

acia dhe Sllovenia, historikisht

t prir nga Perndimi. Sipas
skenarit t tyre, m leht do
t manovrohej nj shtet jugosllav, por edhe m mir
nj shtet serb, pa Malin e Zi.
Lidhur me kt, thuhej se
shprbrja e Jugosllavis
e ka fillesn n shkputjen
e Sllovenis, pavarsin e
s cils Gjermania e priti
si fitore t madhe t saj
n luftn e madhe q po
fillonte. Ky sukses i par
dhe pothuajse paqsor
i separatizmit, frymzoi
dhe kroatt pr nj luft
totale, ndrsa serbt i provokoi pr aksione e dhun
ushtarake. Pr fatin e vet
Serbis, ekspertt e siprprmendur, si kasap n
nj repart thertoreje, arsyetonin afrsisht kshtu:
n qoft se nga kjo Jugosllavi e cunguar ikn
edhe Kosova, mandej
edhe Mali i Zi dhe m
von edhe Vojvodina,
nga Jugosllavia nuk do
t mbetet asgj. Glltitja nga
Europa e ktyre t ashtuquajturve shtete t vegjl, ishte
shtje kohe.
Serbt tradicionalisht
nuk kan qen asnj her nn
kontrollin e Europs, si nuk
kan qen nn kontrollin e
Lindjes, t prfaqsuar nga
turqit. Serbt gjithmon jan
sjell n mnyr t veant.
Ishte e pamundur q edhe n
kt rast ata t viheshin n nj
emrues t prbashkt. Ather
u futn n pun mnyra t tjera
veprimi. Pr hir t rezultatit
q donte Perndimi, duhej t
provokoheshin shqiptart kosovar dhe kjo shtes t shkputej nga Serbia. Dhe mbas
ksaj, Serbia e dobsuar, do t
hynte n zonn e influencs s
Europs s Bashkuar dhe nuk
do t mund t luante ndonj rol
t pavarur. Dhe hert a von,
ajo do t kthehej n nj vend
t manipulueshm krejtsisht
nga vullneti i huaj.
Analist t tjer kan
paraqitur shkaqe krejtsisht
ushtarake. Blloku n zgjerim
i NATO-s, duhej t kryente
funksionet e duhura ushtarake. Pa funksione t tilla, ai
gradualisht do t kthehej n
nj struktur amorfe konsultative. Pr m tepr, NATO u
zgjerua me antar t rinj nga
vendet e Evrops Lindore,
ish antar t Traktatit t Var-

shavs. Sipas koncepteve t

NATO-s, ato duhej, jo vetm
t viheshin nn nj flamur t
ri, por duheshin verifikuar pr
besnikri. Dominonte koncepti
se NATO duhet t grumbulloj
prvoj jo vetm teorike, por

Gjoja ishte dhe nj arsye

tjetr, e cila nuk mund t mos
merret parasysh n kohn e
ngjarjeve q bhet fjal. Shtetet
e Bashkuara t Ameriks n
politiken e vet n Lindjen e
Afrme shprehnin haptazi sim-

edhe praktike. Q do t thot,

se nuk mund t msosh t qllosh duke i mbajtur armt n
raft, por nganjher duhet t
dalsh pr gjah. Dhe shprehit
luftarake fitohen vetm nprmjet operacioneve luftarake.
Dhe m s miri, n konflikte
lokale, rajonale. Aty edhe
prpunohet bashkveprimi
i antarve t ksaj organizate ushtarake ndrkombtare.
Prndryshe bie interesi politik
dhe ushtarak pr t.
sht i njohur edhe opinioni lidhur me qllimin e vrtet t Shteteve t Bashkuara
t Ameriks. sht vn n
dukje se blloku i NATO-s sht
i domosdoshm pr ShBA si
instrumenti m i rndsishm i
drejtimit t aleatve europian,
prandaj amerikant me t gjitha
mnyrat i kan imponuar dhe i
imponojn europianve mendimin, se ata nuk mund t bjn
pa kt organizat ushtarake.
Thuhet se n t gjitha llojet e
tratativave - parat jan argument i mir, por forca - sht
vendimtare. Si thuhet edhe
n nj fjal t urt ruse E
drejta sht me t fortin. Por
veprimet e mtejshme t ksaj
organizate treguan nj logjik
tjetr: Forca nuk ka nevoj
pr mend. Rezulton se nuk
ka nevoj as pr mend, as pr
diplomaci, as pr organizata
ndrkombtare..

patit e tyre pro izraelite, gj

q solli zemrim tek shumica
e vendeve myslimane. Nga
administrata e ShBA krkohej
nj far korrigjimi n qndrimet e saj. Dhe kt ata e bn
n Jugosllavi, duke marr krejtsisht ann e myslimanve,
n kt rast t shqiptarve, n
konfliktin e tyre me serbt. Sigurisht, me mnyra t ndryshme,
nprmjet presionit politik,
me ndikim financiar mund t
bhej i mundur ndryshimi i udhheqjes s Jugosllavis, duke
sjell n pushtet prfaqsuesit
e demokracis s vals s re.
Por situata e prgjithshme, nuk
ishte e till q Sllobodan Milloshevii t ikte vet. Ather,
ndaj tij prdorn parimin e
Risheljes, i cili, me menurin
franceze, u msoi t gjith
vrassve t ardhshm: M
jepni mua gjasht rreshta t
shkruara nga njeriu m i ndershm dhe un do t gjej n to
dika, pr t ciln, at mund ta
varsh.
Shum vzhgues kan
vn n dukje edhe faktorin ekonomik t sjelljes s
ShBA, gjoja frikn nga krijimi i valuts se njjsuar
europiane-Euros. Prve ksaj,
Europa e Bashkuar ishte br
pr ta konkurrent serioz, dhe
kryesorja, e aft politikisht
pr t treguar pavarsi. Si
thon, pr kt, sht dashur

q europiant t trhiqeshin n
nj konflikt t armatosur, ekonomikisht t rnd, i cili do t
frenonte procesin e integrimit
europian dhe t ulte vlern e
Euros. Indirekt, kt variant
e vrteton koha e fillimit t
veprimeve ushtarake - menjher mbas futjes s valuts
s prbashkt europiane.
Megjithat, po t gjykosh esll, ktu nuk ka asnj logjik.
Prse vet Europa duhej
t mbyste Euron, duke u
futur n nj luft dukshm
aventureske dhe amorale?
Por m s shumti, Europa
kishte leverdit e veta n
lojn e madhe.
Faktori rus, ose m
sakt, qllimi pr t`i dhn
nj msim t hapur, n distanc, apologjetve rus t
ides sllave, q t prqendroheshin m pak n problemet
ballkanike, me sa duket zuri
vend. Por un jam i prirur
t besoj se, n kt etap,
ky nuk ishte kryesori. Sipas
meje, rndsi shum m t
madhe kishte tentativa pr t`i
dhn nj status t ri bllokut
t NATO-s, pr ta msuar
botn me mendimin, se tani
e tutje, n sistemin e globalizmit, pikrisht kjo struktur
politiko-ushtarake sht dominuese, sht instrument i
sundimit botror dhe madje q
zvendson organizatat e tjera
ndrkombtare.
Pr sa i takon motiveve
t sjelljes s pals kundrshtare,
posarisht t udhheqjes jugosllave, kokfortsia e presidentit Milloshevi, shpjegohej
para s gjithash me at, se para
krcnimit t jashtm, patriotizmi i pa epur, i siguronte atij
forcimin e pozitave brenda
vendit, dhe se ai do t bhej
lider kombtar. Por, lidhur me
kt, un nuk prjashtoj edhe
arsyetime t tjera.
A ka nevoj t sqarojm
se, n kto kushte, tensioni
rritej do dit? Situata dukej
haptazi se po shkonte drejt
lufts. M sakt at e uan,
e nxitn drejt zhvillimeve t
tilla. Kjo ishte e qart pr kdo.
T udiste vetm mungesa e
dukshme e dshirs s disa
politikanve, pr t perceptuar seriozitetin e asaj q po
ndodhte. Konflikti po ndizej,
jo diku n periferi t politiks
botrore, por n Europ, pikrisht n qendr t saj, ku as nuk
duhet menduar nj gj e till.

Duke menduar pr t kaluarn, pr historin, pr luftrat

e s kaluars, ktu duhej t
ishin tepr t kujdesshm. Por
susta e mosmarrveshjeve
rreth Kosovs po shtrngohej
gjithnj e m fort. Thn ndryshe, at prsri po e trhiqnin
fort, deri n kputje, deri n
momentin kritik.
I kujtoj lexuesit se n
kt periudh un nuk isha
Kryetar i Qeveris s Rusis,
por kryesoja lvizjen politikoshoqrore ruse Shtpia jon
- Rusia. Sigurisht, q si politikan dhe qytetar, i prjetoja
me shqetsim t thell ngjarjet
rreth Kosovs. Pr m tepr
q tematika jugosllave, dhe
n prgjithsi ajo ballkanike,
u b dominuese n njoftimet
e shtypit ton dhe t huaj, n
radio, televizion. Jam i bindur
se, tek t gjith rust me mend,
nuk mund t mos krijonin
shqetsim prpjekjet pr nj
tensionim artificial t situats,
rreth problemit t krijuar.
M kujtohen disa episode t prhapjes s konfliktit,
t cilat mua personalisht m
krijuan bindjen se sht e domosdoshme q duhet vepruar
m me vendosmri dhe m me
mend, se duhej t mbroheshin
interesat ruse n Europ, n
Ballkan dhe n prgjithsi n
bot.
N fillim t marsit 1999
Ministri i Jashtm i Norvegjis
Knut Vollebeg, q kryesonte
OSBE-n, insistonte q n
Kosov t futeshin trupat e huaja paqeruajtse, n zvendsim
t trupave jugosllave. Sllobodan Milloshevii u shpreh
kundr ktij propozimi. Sipas
tij, Jugosllavia ishte e aft
ti zgjidhte vet problemet e
saj t brendshme dhe se nuk
kishte nevoj pr ndihm nga
jasht.Pavarsisht nga kjo,
udhheqja jugosllave shkoi
mjaft larg n lshimet e saj,
duke rn dakord pr vendosjen n territorin e saj t
vzhguesve t OSBE-s. Pr
prani m t madhe as q mund
t bhej fjal.
Por Perndimi dhe
ShBA, duke vazhduar t insistonin n t tyren, gjat bisedimeve t hapura, me pjesmarrjen e t gjitha palve te
interesuara, prfshi ktu serbt
dhe shqiptart, planifikuan ta
bindnin Millosheviin. Si
- vijon n faqe 13 -

FAQE 13

Libri....

Pjes nga libri Prapaskenat e kapitullimit t Millosheviit e shtpis Botuese Helga Secrets

Shum vzhgues kan vn n dukje edhe faktorin

ekonomik t sjelljes s ShBA, gjoja frikn nga krijimi
i valuts se njjsuar europiane-Euros. Prve ksaj,
Europa e Bashkuar ishte br pr ta konkurrent serioz,
dhe kryesorja, e aft politikisht pr t treguar pavarsi.
vend pr zhvillimin e bisedimeve t tilla prcaktuan Rambujen, nj qytet piktoresk n
periferi t Parisit. Prcaktuan
dhe datn, m 15 mars t vitit
1999.
Bisedimet filluan sipas
planit, por shpejt u b e qart, se
ato nuk do t jepnin rezultatin e
dshiruar. Palt n konflikt, serbt dhe shqiptart, nuk lvizn
asnj hap pr problemet e
diskutuara, ndrsa ndrmjetsit
europian, mendohet se nuk
mundn ose nuk deshn t
shfrytzonin potencialin e tyre
pr ti sjell ato n nj zgjidhje
t pranueshme reciprokisht.
sht m e keqja, secila prej
palve, mbrojti qndrimet e
veta m me insistim dhe m
me ashprsi. Si shpjegohej kjo?
Si duket, delegacioni
i Kosovs u bind pr vendosmrin e heshtur t ShBA
dhe Europs pr t mbrojtur
qndrimin e tyre. Kosovart
llogaritn se kt her, me
ndihmn perndimore do shtrngojn Millosheviin, jo
vetm ekonomikisht, por edhe
politikisht. Doli n pah rasti
tipik pr konfliktet rajonale:
mbshtetja e jashtme i forconte
moralin pals s dobt, ndrsa
ajo, zinte gjithnj e m shum
nj pozicion t papranueshm
pr oponentin. Karakteristike
sht se edhe Milloshevii
tregonte kryenesi, jo krejtsisht pa influencn e faktorve
t jashtm. Dashje pa dashje,
pr kt at e nxisnin dhe
shum politikan rus, duke
i ln t mendonte kot, se
nprmjet qndrimit t ashpr
antiamerikan, ai do t arrinte
t tijn.
Me q ra fjala, duhet
thn se n kt etap, edhe n
vet shoqrin ruse, po rritej
deziluzioni pr bashkpunimin
me ShBA, N fillim t viteve
90-t pritej q kjo fuqi e madhe
ekonomike do ta ndihmonte
Rusin pr t`u forcuar, do t`i jepte prvojn e vet demokratike
m t mir, m konstruktiven,
n saje t s cils amerikant
kishin arritur ato standarde
aq t larta jetese. Kur u b e
qart se tek ne, me ndihmn
e tyre, prkundrazi do gj po
shkatrrohej (edhe udhheqsit
amerikan kan pranuar nj
seri llogarish t bra gabim
n politiken e tyre ruse), paknaqsia nga gjendja e keqe
brenda vendit, filloi t lidhej, ndrmjet tjerave edhe me
Amerikn. U krijua prshtypja
se amerikant, duke marr
prsipr rolin e msuesve dhe
komisarve demokratik me

E premte, 25 Korrik 2014

Fryma e Re

nj ashprsi bolshevike, me
kushtet e tyre t ashpra dhe me
msimet ideologjike, pengojn,
nuk lejojn Rusin t zhvillohet
dhe kryesorja, tentojn t na
imponojn ne, si nxnsve,
vendit me tradita dhe kultur
mijvjeare, t ashtuquajturat
vlerat e tyre amerikane. I
hodhn benzin zjarrit edhe
libra t till t pshtir q nuk
kaluan pa u vn re tek ne,
si Tavolina e madhe e shahut. Sundimi i Ameriks dhe
imperativt e saj strategjike
t Zbignjev Bzhezinskit, ish
ndihms i presidentit t ShBA
pr shtjet e mbrojtjes kombtare, tani profesor i Qendrs
se Studimeve Strategjike dhe
Ndrkombtare, i njohur pr
vlersimet e tij t errta dhe
nnvleftsuese pr Rusin.
Pr m tepr filluan t zn
vend edhe fjalt e Aleksandr
Isajevi Sollzhenjicinit, i cili,
q n vitin 1994, duke ju
prgjigjur pyetjes pr problemin e Krimes, u shpreh:
Pr shkak t ktyre kufijve,
duhet q qeveria jon, jo t
filloj luftn, si n Jugosllavi.
Mos e dhnt zoti, un nuk e
aprovoj variantin jugosllav. N
Jugosllavi t gjith jan fatkeq
pr t njjtn arsye: banda
titiste krijoi kufij fals, duke
zhvendosur serbt nga FushKosova e njohur, vendbanimi
historik i serbve dhe duke
vendosur aty shqiptar. Dhe
porsa Jugosllavia u shprb,
drejtuesit e vendeve perndimore me llogari pr t prfituar,
njohn brenda 24 orve shtetet
e reja, pavarsisht se bhej
fjal pr kufij etnik. Un u
kam thn, duke u larguar nga
Amerika - vazhdon mendimin
e tij Sollzhenjicini - as serbt,
as boshnjakt, as kroatt nuk
jan fajtor, fajtore sht banda
titiste - nj, dhe udhheqsit
e vendeve perndimore q
ndanin prgjegjsin me Titon
- dy. sht gnjeshtr q marrveshja e Helsinkit, pr mos
ndryshimin e kufijve, i prket
edhe kufijve t brendshm,
kufijve administrativ. Asgj
nuk sht kshtu. Ato jan
aprovuar vetm pr kufijt e
jashtm shtetror.
Un nuk e kam fjaln pr
at, se n at koh, n Rusi i
hipn kalit patriotik jo vetm
prfaqsuesit m ekstremist
t s majts dhe t s djathts,
zhirinovistt, komunistt, por
ajo q trheq vmendjen, edhe
njerz me bindje m t ekuilibruara, centriste.
Shum nga politikant
tan publik shkuan n Jugo-

sllavi. Ata nuk u kursyen n

fraza t bukura, n prforcim
t vllazris sllave, t besnikris pr traditat.sht e
natyrshme, q vrulli emocional
prfshiu shum njerz n Rusi,
dhe n korin e ktyre zrave
mbyteshin mendimet e matura
pr situatn reale, pr at se
far mund t sjell ajo. Dhe
impulset e ksaj gjendjeje i
transmetoheshin Beogradit.
Tek qytetart rus u formua mendimi se edhe kshtu,
Rusia i ka lshuar pozitat e
veta n bot, ose duke mos
fshehur zemrkeqsin, po ky
Brzhezinski, q n vitin 1994
shkruante n gazetn Sevodnja (Nr. 57) : Rusia sht
nj shtet i mundur. N kt
atmosfer, Jugosllavia, prshkruhej pothuajse si bastioni i
fundit, i cili nuk duhej lshuar
n asnj mnyr.
Milloshevii ishte i
bindur se ka mbshtetjen e
Rusis dhe mjaftonte q ai t
qndronte n t tijn. Jugosllavia kishte kundrshtuar n
mnyr kategorike n Rambuje
hyrjen e trupave t NATO-s n
Kosov, q ishte dhe krkesa
kryesore e vendeve perndimore. Pr m tepr, jugosllavt propozuan t rishikohet
marrveshja e prgatitur para
nj muaji, dhe me t ciln
parimisht kishin rn dakord t
dy palt. Ndrsa tani, Beogradi
shprehej kundr mundsis s
krijimit n Kosov t policis
s vet, gjykats, parlamentit.
Me nj fjal hasi sharra n
gozhd.
Etap tjetr e thellimit
t konfliktit, ishte largimi
nga Kosova i vzhguesve
ndrkombtar, q ishin rreth
nj mij vet. Me kto, sikur
po pastrohej fusha pr veprimet
e mtejshme ushtarake. M 23
mars t vitit 1999, vzhguesit
filluan t largohen nga territori
i krahins autonome. Njkohsisht filloi sulmi i ushtris
jugosllave kundr bazave dhe
pozicioneve t separatistve.
Prplasjet e armatosura filluan
n kryeqytetin e krahins, n
Prishtin. Dhe si rezultat turma refugjatsh linin shtpit
e tyre..
Presioni psikologjik mbi
Jugosllavin u rrit menjher.
N kt koh, Kshilli i NATOs, akoma nuk kishte marr
vendimin prfundimtar pr
fillimin e bombardimeve t territorit jugosllav, megjithse ky
mendim dominonte. I drguari
i NATO-s Riard Hollbruk,
ndrmori tentativn e fundit
pr t bindur Sllobodan Millo-

Si thon, pr kt, sht dashur q europiant t

trhiqeshin n nj konflikt t armatosur, ekonomikisht t
rnd, i cili do t frenonte procesin e integrimit europian
dhe t ulte vlern e Euros.
sheviin q t ndrpriste operacionin ushtarak dhe t fillonte
trheqjen e trupave. Por si m
duket mua, ather edhe njra,
edhe pala tjetr morn vendim.
Nuk kishte rrug tjetr. Kt e
kuptonin t gjith, prfshi edhe
vet Hollbrukun. Nuk e di si
dhe pr far bisedoi ather
me liderin jugosllav, por tentativa e tij kishte qllim t hapur
propagandistik dhe karakter
justifikues pr NATO-n, gjoja
se ne, deri n minutn e fundit
morm masa pr shmangien e
lufts, por nuk na dgjuan.
Si ka ngjar shpesh
n praktikn historike, n at
moment, paln amerikane
nuk e shqetsonte reaksioni i
europianve apo jugosllavve,
por m s shumti, opinioni
shoqror brenda vendit t tyre.
Dhe ai ishte prgatitur pikrisht
pr marrjen e vendimit mbi
operacionin e kufizuar ushtarak. Mjetet e informacionit
masiv punuan jo pak n
kt drejtim. Gjithka ecte n
prputhje me fjalt e goditura t
shkrimtarit austriak Karl Klaus,
autorit t tablos apokaliptike
t Lufts s Par Botrore
Ditt e fundit t njerzimit
(vitit 1922): Si drejtohet bota
dhe ndizen luftrat? Diplomatt
gnjejn gazetart dhe kur i
lexojn ato n gazeta, ata i
besojn gnjeshtrs s vet.
Meqense nuk ishin prcaktuar
as kufij kohor, as qllimet
e bombardimeve, operacioni
mund t kthehej leht nga nj
operacion i kufizuar, n nj operacion masiv dhe n nj luft
t zgjatur. Por pr kt askush
nuk pyeste asknd. Ngatrresa
tragjike po afrohej.
Duhet thn se gjat
gjith ksaj kohe, pala ruse,
n nivel zyrtar - kam parasysh
ktu Presidentin, kryetarin e
qeveris, Ministrin e Punve
t Jashtme - bn prpjekje t
mdha, megjithse jo produktive e n shkalln e duhur, pr
shmangien e katastrofs q po
afrohej. N at moment, Perndimi, me sa duket nuk e donte
edhe aq shum pjesmarrjen
ton t plot pr zgjidhjen e
konfliktit, me llogarin se Rusia, n shtjen jugosllave ka
interesin e vet pro Beogradit
dhe se ajo, duhet mbajtur sa m
larg nga pjesmarrja e mundshme pr zgjidhjen e konfliktit.
N kt etap, shansi
m real i Rusis pr shmangien e katastrofs ishte vizita
e kryeministrit t Rusis, Primakov, n ShBA, planifikuar
pr datn 24 mars. N ShBA
nuk besonin se kjo vizit do

t jepte ndonj rezultat, ndrsa

mjetet amerikane t informacionit masiv e radhisnin at
paraprakisht n kategorin e
dshtimeve. Madje kishte
njoftime se NATO mund t
filloj bombardimin e territorit jugosllav pa pritur q
kryeministri rus t largohet nga
territori i Ameriks. Sigurisht,
n se Sllobodan Milloshevii
nuk pranon menjher dhe
pa kushte krkesat e aleancs
amerikane.
Natn, n mes 24 dhe
25 marsit, aviacioni i NATO-s
filloi bombardimet kundr Jugosllavis. Sekretari i Prgjithshm i NATO-s, Havier Solana
deklaroi se kishte prfunduar
faza e krizs politike rreth
Kosovs. Sipas ksaj logjike,
duhej kuptuar, se kishte filluar
faza ushtarake, ose m sakt lufta. Ather, t gjitha mjetet
tona t informacionit njoftuan
se avioni i Primakovit u kthye
n ajr, n drejtim t kundrt
me ShBA, sapo kryeministri
rus msoi pr fillimin e bombardimeve t Jugosllavis. Nuk
dua t hyj n vlersime pr kt
kthim n ajr, a ishte e drejt t
nisej drejt Uashingtonit pikrisht n kt moment, a duhej
kthyer avioni n ajr. Kt e ka
vendosur vet Evgeni Maksimovii (Primakov), kjo ishte
zgjidhja e tij, q padyshim do
t shkruhet n t gjitha tekstet
e historis s diplomacis.
Mendoj se ather Evgeni
Maksimovii ka br gjithka
ka mundur, madje edhe m
shum.
T ndryshme ishin dhe
prognozat fillestare rreth zhvillimeve t skenarit t veprimeve ushtarake. Thuhej q
Perndimi nuk ka ndrmend
t luftoj seriozisht dhe NATO
do t kufizohet me demonstrimin e forcs ushtarake, ndrsa
me ndihmn e raketave me
krah, me pak gjak, do t arrij qllimin. Madje edhe vet
Milloshevii duket sikur nuk
prgatitet t luftoj, por m s
shumti t bj rezistenc dhe
pastaj do t pranonte kushtet
e fitimtarve, t cilt pr
mirsjellje, do ti bnin diku
lshime.
Por ekzistonte dhe nj
opinion tjetr. Menjher u
kujtuan pr shpirtin e lart
luftarak t jugosllavve, prgatitjen jo t keqe t ushtris
jugosllave. Megjithse, n
periudhn e shkatrrimit t
shtetit federativ, ajo veproi n
mnyr jo shum efektive, por
pr NATO-n nuk parashikonin
fitore t leht, Dominonte edhe

nj version i till: Milloshevii

do t prpiqet t trheq trupat
e NATO-s n operacion toksor dhe mandej nprmjet
deprtimeve t ndryshme
dhe veprimeve partizane, do
t`i shkaktoj armikut dme t
ndjeshme n forcat e gjalla,
dhe mbas ksaj NATO, do t
krkoj pretekst pr t dal nga
lufta
Prvoja jetsore na mson se, gjithmon kur fillon
prleshja, palt n konflikt,
nuk e kontrollojn situatn me
objektivitet. Sepse, si ka thn
Napoloni I, Lufta prbhet
nga ngjarje t paparashikuara,
dhe ai ka marr vesh mir nga
problemet ushtarake. T gjith
skenart e shkruar m prpara
t strategve ushtarak nnvizojn se lindin probleme dhe
situata krejtsisht t reja, pr
t cilat, askush nuk mendonte
para fillimit t veprimeve luftarake. Kshtu, edhe n kt
rast - filloi nj kasaphan e
vrtet, jasht do kontrolli.
sht e vrtet, dhe kjo
sht e uditshme, se edhe
banort e kryeqytetit jugosllav,
fillimisht, shprthimet e para i
morn si nj tablo irreale. Por,
kur mbas do dite t re bombardimesh, njerzit shihnin me
syt e tyre realitetin e shkatrrimeve, zjarret, vrasjet e t
afrmeve, e kuptuan tragjizmin
dhe tmerrin e lufts.
Por ndrkoh, n
shoqrin ruse u rritn humore
t fuqishme antiamerikane, t
paralajmruara nga politikan
serioz. Prreth ambasads s
ShBA n Mosk, n Bulevardin
Novinski, tashm qndronin
demonstrues me parulla t ashpra, ndrsa drejt ndrtess fluturonin shishe boje. Kryeqyteti
i Rusis ziente nga indinjata.
Me dat 28 mars ambasada u
qllua. Nj njeri, me granatahedhs Muha, doli nga nj
xhip dhe u prpoq t qllonte.
Por nuk i shkrepi. Duke ikur,
qlloi me automatik drejt e mbi
ndrtesn e ambasads..
M von e krkuan at q
qlloi, e dnuan, por vet episodi sht tepr simptomatik.
Sipas t dhnave t publikuara
nga Qendra Sociologjike, numri i rusve q kishin mendim
pozitiv pr ShBA, deri para
fillimit t veprimeve ushtarake
kundr Jugosllavis ishte 57
pr qind. Mbas bombardimeve t NATO-s, 72 pr qind e
qytetarve rus, q morn pjes
n sondazh, deklaruan qndrim
tepr negativ ndaj Ameriks.
N shoqrin ruse u kuptua m
mir se duhej vepruar dhe, me

FAQE 14

Gjeopolitik...

E premte, 25 Korrik 2014

Fryma e Re

Sfida e BRICS sht krijimi i nj sistemi financiar ndrkombtar alternativ me nj monedh

BRICS KUNDER DOLLARIT

Nga Shptim BEQIRI
FRD 4, Tiran

urbolencat e reja n
gjeopolitikn globale shtyn Rusin t ndrmerrte iniciativn e nj bashkpunimi me partner strategjik
t ndryshm n hartn e gjeografis botrore dhe n vitin
2006, ministrat e nivelit t lart
t 5 vendeve: Brazili, Rusia,
India, Kina dhe Afrika e Jugut,
ndryshe e quajtur me akronimin BRICS, u takuan n Njw
York me qllim rishikimin e
situats ekonomike globale,
reformimin e sistemit financiar
global, sigurisht q n qendr
t vmendjes ishte edhe bashkpunimi politik. Q nga momenti q sht mbajtur takimi
i par i BRICS, takimet e nivelit
t lart t vendeve antare kan
vazhduar do vit duke intensifikuar marrdhniet, me synimin pr ti dhn jet projektit
t tyre ekonomik dhe politik.
Ideja e BRICS erdhi nga Rusia,
sht nj zgjedhje e rndsishme pr Rusin ardhur si
rrjedhoj e mosbesimit q ka
ndaj Prndimit. Pak njerz
din q ideja e fillestare pr
krijimin e BRICS ka lindur nga
nj propozim i Mikhail Gorbaiov, n vitin 1989. Gorbaiov
hodhi iden e trekndshit
strategjik n fakt kjo ide pulsonte edhe gjat lufts s ftoht.
Rusia me ngritjen ekonomike
dhe me forcimin e kapaciteteve
ushtarake krkon rolin dhe
vmendjen e saj n politikn
ndrkombtare, ndrsa Kina
vetm vitet e fundit ka filluar t
shpalos interes pr gjeopolitikn botrore. N fak t dy
vendet kan nnshkruar nj
marrveshje ku Kina do blej
gazin rus dhe jo vetm, por jan
n bisedime e sipr prsa u
prket zgjidhjeve t mosmarrveshjeve territoriale aziatike. India si fuqi ekonomike n
zhvillim e sipr ka ruajtur nj
profil t ult n arenn e politiks ndrkombtare, edhe pse
pas Lufts s Dyt Botrore
India ishte e predispozicionuar
n nj angazhim m aktiv n
politikn ndrkombtare, pavarsisht ksaj, n lidhje me
disa shtje si ajo e bombs
brthamore iraniane, konflikti
sirian etj, Delhi ka qen gjithnj
i kujdesshm, por ekziston
perceptimi se vizioni i politiks
ekonomike globale i prshtatet
m shum me partnert e
BRICS. Pas shum vitesh
bashkpunimi dhe marrdhnie t ngushta midis shteteve
t grupit BRICS, u arrit m

15-16 korrik 2014, n Fortaleca t Brazilit krijimi i nj

Banke Zhvillimi, e cila ishte
krkuar prej shum kohsh nga
shtetet BRICS, sidomos nga
Rusia, e cila mesa duket, do t
jet n funksion t antiamerikanizmit dhe monedhs q
prfaqson, dollarin. Selia
kryesore do t jet Shangai.
Fondi i ksaj Banke sht 100
miliard dollar, (41 miliard
ka derdhur Kina, 18 miliard
Rusia, Brazili, India, Afrika e
Jugut nga 5 miliard). Vendet

antare t grupit BRICS n

vitin 2012 midis tyre kan patur shkmbime tregtare q
kapn shifrn e 282 miliard
dollarve, n skenn botrore
5 vendet antare prfaqsojne
21% t produktit t brendshm
bruto. I gjith kapitali monetar
sht trasferuar nga llogarit e
bankave qndrore t vendeve
prkatse. Brenda ktij projekti t Banks s Zhvillimit
edhe pse deri tani nuk sht se
ndonj vend antar ka shfaqur
dominim efektiv dhe real ndaj
nj vendi tjetr, por mund t
nnkupohet se Kina de facto,
do t marr rolin e gjigantit
ekonomik, pse jo duke krijuar
edhe nj hegjemoni, madje,
sht evidente q Kina do t
jet n timonin e ktij projekti
t paktn n aspektin ekonomik, pasi, vetm ajo prodhon
sa 4 vendet e tjera t marra s
bashku. Banka sht krijuar me
qllim financimin e projekteve
infrastrukturore dhe si nj ndihm pr t prballuar zhvlersimin dhe ikjen e kapitalit, ashtu
si po ndodh me BE dhe
SHBA, arsye kjo q kto t
fundit nuk po kalojn nj moment t mir ekonomik. N
agjendn e vendeve BRICS,
ishin edhe tregtia, zhvillimi
ekonomik, politika makroekonomike globale, energjia, financa, terrorizmi, ndryshimi i
klims, siguria rajonale dhe
globale, trafiku i drogs, industrializimi i Afriks, wall Street,

I gjith kapitali monetar sht trasferuar nga llogarit e bankave

qndrore t vendeve prkatse. Brenda ktij projekti t Banks s
Zhvillimit edhe pse deri tani nuk sht se ndonj vend antar ka shfaqur
dominim efektiv dhe real ndaj nj vendi tjetr, por mund t nnkupohet
se Kina de facto, do t marr rolin e gjigantit ekonomik, pse jo duke
krijuar edhe nj hegjemoni, madje, sht evidente q Kina do t jet n
timonin e ktij projekti t paktn n aspektin ekonomik, pasi, vetm ajo
prodhon sa 4 vendet e tjera t marra s bashku. Banka sht krijuar me
qllim financimin e projekteve infrastrukturore dhe si nj ndihm pr t
prballuar zhvlersimin dhe ikjen e kapitalit, ashtu si po ndodh me BE
dhe SHBA, arsye kjo q kto t fundit nuk po kalojn nj moment t mir
ekonomik.

Banka Botrore, Fondi Monetar Ndrkombtar dhe Banka

Qndrore e Evrops. Nj tjetr
interes i veant pr 5 vendet
ka t bj me prforcimin e
supremacis t s drejts
ndrkombtare dhe t rolit
qndror t Kombeve t Bashkuara n sistemin ndrkombtar. Putin e tha tro, ns
Rusia dhe Kina do kishin
mbshtetur rezolutn Amerikane n Kshillin e Sigurimit t
Kombve t Bashkuara, Siria
do kishte prfunduar n skenarin e Libis dhe t Irakut.
Megjithat pr t qen t kujdesshm edhe me terminologjin juridiko-ekonomike,
BRICS nuk sht nj bashkim por, sht thjesht nj
shoqri me nuanca t plota
ekonomike q n planin afatmesm dshiron t trajtohet si
bashkim. Tani pr tani marrveshjet q doln nga ky samit
mund t konsiderohen si statment of intent dhe sht shum
hert pr t par dhe folur pr
projekte reale. Gjithsesi, sfida
m e madhe e BRICS sht
krijimi i nj sistemi financiar
ndrkombtar alternativ me nj
monedh, e cila t jet n gjendje t zvndsoj, ose t
konkuroj dollarin dhe nse
nuk arrijn kt objektiv, nuk
do t jen vendimmarrs dhe t
besueshm n nivelin e politiks ndrkombtare. Nga ana
tjetr, Perndimi duhet menjher t zgjidh problemet e
veta ekonomike duke dal nga

kriza, madje edhe pr vet

faktin pasi, sht lanuar nj
sfid shum e fuqishme nga
vendet BRICS. N fakt samiti
i Fortalecs vjen n nj koh
kur antart e administrats s
Obams po krkojn t vendosin sanksione t reja ndaj Rusis, duke ia ulur reputacionin
e nj vendi t krahasueshm me
Iranin, Sirin dhe Kubn. do
prforcim i sanksioneve si
sht ai i vendosur nga SHBA
ndaj Iranit, Siris dhe Kubs
dhe tanim edhe ndaj Rusis,
n mnyr indirekte n kohn
afatshkurtr ose afatmesm
ekziston rreziku i penalizimeve
t bankave braziliane, indiane,
kineze e t Afriks s jugut, e
cila do t kishte pasoja ligjore
n drejtsin ekonommike
botrore dhe Amerika mund t
prfundoj n gjykatn e Organizats Botrore t Tregtis, e
cila shprehet dhe vendos n
lidhje me shkeljen e praktikave
dhe t normave t OBT. N fakt
ka edhe nj element tjetr,
duket sikur sanksionet kundr
Rusis pr shtjen e Ukrains
e kan shtyr Rusin n
mundsin reale (ashtu si u
konkretizua n Fortaleca) e
krkimit t nj parteneriteti
strategjik efektiv dhe t
gatshm pr t vepruar n nivelet ndrkombetare sa m shpejt t jet e mundur, n fakt n
kt kontekst edhe vendet
antare t grupit BRICS jan
shprehur edhe pse n forma t
ndryshme, por ama, kundr

sanksoneve t Prndimit ndaj

Rusis. Prsa i prket kndvshtrimit ushtarak, sht e
qart se Rusia ndihet e krcnuar nga NATO kjo shikohet
nga ndrhyrjet ushtarake q ka
ndrmarr Prndimi n
mnyr arbitrare n shum
vende t bots me pretekstin e
sjelljes dhe t vendosjes s
rendit demokratik, kto jan
pohime t rusve. Prsri,
duket sikur sanksionet e SHBA
kundr Rusis dhe demonstrimi i forcs kundr Kins nprmjet Japonise dhe Filipineve
kan dshtuar me at ka
ndodhi n Brazil. Pas viteve
90 ka patur shum shtje, t
cilat jan ln varuar, dmth nuk
jan konkretizuar, si ishte
projekti i Bushit q kishte si
synim vendosjen e mburojs
antiraketore n Poloni, por
edhe shtje t tjera deri tek ajo
e Krimes, duke i dhn m
shum koh vendeve antiamerikane t organizohen n
veprimet e tyre, pra duket sikur
po shkojm drejt nj sistemi t
ri botror policentrik, duke
mbartur rrezikun e humbjes s
dominimit t dollarit. Duket si
irreale, por sht e vrtet, jo
vetm 5 shtetet e BRICS q
tashm jan pjes e nj projekti ekonomik planetar, por
kan shprehur interes edhe
vende si: Irani, Argjentina,
Nigeria, Siria, Egjipti t gjitha
kto vende do t quheshin
ndryshe vende t cilat nuk
pranojn urdhra nga SHBA
dhe do dilnin jasht do ndikimi politik dhe ekonomik si
rrjedhoj doktrina Obama do
dilte e humbur, doktrina R2P
(prgjegjsia e mbrojtjs)
gjithashtu dhe shrbimet
sekrete prndimore etj. N
prag t samitit t mbajtur n
Fortaleca, nj profesor i njohur
n ekonomin botrore,
Khuang, u shpreh se Brics nuk
sht nj bllok politik, por sht
vetm mishrimi i konceptit q
perndimi nuk duhet t jet m
qendra e trheqjs universale. N fakt n kt sens sht
shprehur edhe ambasadori i
Indis n Kombt e Bashkuara:
BRICS nuk kan nj vizion t

prbashkt prsa u prket

problemeve ndrkombtare n
trsi, midis t tjerash nuk kan
nj parim unifikues.Po t vm
re, shtetet brenda ktij grupi
jan shum t ndryshm, prsa
i prket organizimit t brendshm t kushteve dhe situatave
ekonomike, do shtet ka peshn
e vet specifike n arenn globale dhe nuk duhet harruar
edhe lidhjet q disa shtete
brenda BRICS kan me vendet
prndimore dhe s fundmi nuk
duhet t harrojm problemet q
kan me njeritjetrin. Shtete si
India dhe Kina mbajn pozicione t ndryshme prsa i prket Tibetit dhe Pakistanit,
gjithashtu, edhe n skenn e
politiks ndrkombtare ka
mendime t ndryshme, p.sh.
Rusia dhe Kina jan shprehur
me vot kundr rezoluts s
paraqitur nga Amerika,
mbshtetur nga Evropa, n
Kshillin e Sigurimit n OKB,
ku u krkua dorheqja e Bashar
Al Assad, ndrkoh q India,
Brazili dhe Afrika e Jugut e
kishin mbshtetur rezolutn
Amerikane. Nj ndr gazetat
m t rndsishme t Francs,
Le Monde vendos n dyshim
bashkimin e vendeve BRICS,
duke nnvizuar se pavarsisht
retoriks s zakonshme t ktyre vendeve gjoja se sistemi
financiar botror sht i dominuar nga interesat e perndimorve nprmjet Fondit Monetar Ndrkombtar dhe Banks
Botrore, nuk kan demonstruar t zotrojn nj projekt
t prbashkt dhq afatgjat, i
cili do t ishte n thelb nj alternativ tjetr ndaj Perndimit, madje, BRICS jan t
prfshir m shum n interesa
personale dhe kombtare dhe
shum pak ndrkombtare,
mjafton t mendojm interesat
personale q Putin ka n Ukrain. T presim e t shohim nse
BRICS e ka seriozisht, gjithsesi, prshtypja sht sikur kemi
kaluar nga Lufta e Ftoht n
Paqen e Ftoht, duke i dhn
fund ndoshta edhe kohs moderne t Pax Amerikana,
shpresojm q Jo.

FAQE 15

E premte, 25 Korrik 2014

Fryma e Re
Futboll

Sport ...

Flamurtari humbet edhe t dytn, 1-3 me Petrolul

Aventura e Flamurtarit mbyllet
ktu me humbjen e prgjithshme
5-1 ndaj nj kundrshtari, q ishte
m lart n financa, emra por dhe
rezultat..

lamurtari humbi 3-1 dhe ndeshjen e dyt me Petrolul

Ploestin duke i dhn fund rrugtimit t skuadrave
shqiptare n Europ. Vlonjatt ashtu si i dhan shpres vetes
me golin e Lens n pjesn e par, ashtu dhe menduan ta
komplikonin ndeshjen e tyre duke u dorzuar plotsisht n
fund, ku gabimet n mbrojtje kthyen prmbys t gjith punn
e mir q kishin br t paktn pr marrjen e nj rezultati
pozitiv. Humbja 2-0 nuk i jepte shum shpres Flamurtarit
pr prmbysje, por trajneri Gjoka ashtu sic ishte shprehur n
deklarata provoi dhe ta luante n fush duke rreshtuar ekipin
me nj 4-3-3, q mund ti lejonte t tijve t ishin ngacmues n
fazn sulmuese. Mungesat e Veliut dhe Abilaliajt u zbutn
mir nga ana e t tijve, q nuk e vuajtn peshn e emrit t
Petrolulit, madje n minutn e 8-t, Pecanha kaloi n panik
nga prania e Shehajt, me kt t fundit q vodhi topin n
fundore duke dhn nj top n qendr pr Telushin, i cili nuk
shnjestroi sic duhet kuadratin. Petrolul u prgjigj menjher
me Tamuz por goditja e tij shkoi jasht. N t 11-tn portn e
krkoi dhe Mutu me kok por nuk gjeti dot kndin e ports.
Flamurtari ishte i shpejt n kundrsulm dhe n nj zbritje
t minuts s 25-t, as Muzaka dhe as Shehaj nuk arritn t
gjenin goditjen fituese me topin q u largua n kndore, nga
zhvillimet e s cils Kuqi krkoi shtylln e par por gjeti gati
Pecanhan. Flamurtari ishte kmbnguls n kto minuta dhe
n t 30-tn dhe 36-tn, Telushi e Bici synuan zhbllokimin e
shifrave me goditje nga jasht zone. Goli ishte n ajr dhe n
minutn e 37-tn, nj pasim i prsosur i Telushit u ndoq n
zon nga Nijas Lena q erdhi pas shpins s mbrojtsve duke
cuar n kmb tifozt vlonjat.

Flamurtari tani mund t besonte por ashtu sic

ndrtoi shpresn ashtu dhe e shkatrroi at n
dy minuta, me Filipe Texeiran q i pambuluar n
hyrje t zons gjeti menjher golin e barazimit
Me shifrat 1-1 dhe Flamurtari e kuptoi q realizimi i tre
golave t tjer ishte pothuajse i pamundur por megjithat nuk
u trhoq dhe n pjesn e dyt krkoi t gjente t paktn fitoren.
N t 60-tn, Muzaka tregoi se ishte nj prej m t mirve pr
t tijt n fush duke u shmangur mir n zon pavarsisht se
goditja nuk ishte shum e rrezikshme. N t 73-tn, Muzaka
mori srish krahun, Pecanha devijoi duke drguar topin te Lena,
q me portn bosh nuk u koordinua si duhet. N t 78-tn,
provoi zgjidhjen dhe Lika por Lena nuk arriti dot trajektoren
e topit. Ilion Lika q kishte qen I papun n pjesn e dyt
m n fund u vu n prov nga Mutu n t 80-tn duke realizuar nj pritje t mir. Portieri nuk mund t bnte asgj n t
84-trnm kur Grco gaboi duke i dhn mundsi De Lucasit
pr t shnuar golin e 2-1, i cili i hapi rrugt dhe t tretit pas
nj tjetr gabimi po t mbrojtsve vlonjat, q ishin plotsisht
t dorzuar. Aventura e Flamurtarit mbyllet ktu me humbjen
e prgjithshme 5-1 ndaj nj kundrshtari, q ishte m lart n
financa, emra por dhe rezultat duke sjell nj fund t logjikshm
t ksaj prballjeje 180 minutshe.

Leksioni i Realit me blerjen e

James Rodriguez
Investimet sjellin para dhe nga
parat vjen suksesi. Esht kjo nj
formul e ditur e bots s madhe
t biznesit.

nvestimet sjellin para dhe nga

parat vjen suksesi. Esht kjo
nj formul e ditur e bots s madhe
t biznesit, ku pa dyshim q bn pjes
edhe futbolli sepse pr t arritur tek
titujt nuk mjafton vetm shpirti sportiv,
por edhe fuqia e paras. Pa iu dridhur
dora, Reali i Madridit shpenzoi plot 80
milion Euro pr ta br t vetin James
Rodriguez dhe deri tani t dhnat flasin
pr nj investim t menur nga ana e
gjigantve t Spanjs. Gjat prezantimit t kolumbianit n Bernabeu, n
harkun kohor t 60 minutave u shitn
900 fanella me emrin e tij pr nj
shum totale prej 90 mij Eurosh.
N nj dit, t dhnat jozyrtare
tregojn shifra edhe m stratosferike,
40 mij fanella, nga t cilat n arkn e

Realit shkuan plot

4 milion Euro. Kjo
do t thot se vetm
nga bluzat e stampuara me emrin e
James Rodriguez,
Los Blancos siguruan 5% t shums
q u investua pr transferimin e
tij nga Monaco. Esht nj sukses
i jashtzakonshm fal epidemis
Jamesmania, q infektoi sa hap e
mbyll syt nj bot t tr madrilene.
Pa dyshim q mimet e fanellave
gjat ksaj kohe kan qn pak m
t kripura se zakonisht sepse sht
marketing n fund t fundit dhe Reali
sht munduar t prfitoj sa m shum
nga kjo menduri kolektive, ndrkoh

q Perez edhe njher u ka treguar t

gjithve se shikon shum larg. Pr ta
rikuperuar do qindark t investimit
te James Rodriguez, mbetet ende
shum, por duhet t kemi parasysh se
sezoni nuk ka nisur ende dhe prpara
jan abonimet, turnet, si dhe evente
t tjera q gjithashtu sjellin fitime. Ky
sht leksioni q jep Florentino Perez
n profilin e biznesmenit dhe ndoshta
futbolli italian duhet t msoj prej tij.

Ka prjetuar nj periudh vrtet t pazakont pas atij kafshimi ndaj Giorgio Chiellinit
n Botror duke u br protagonist i polemikave, batutave e ironis therse n rrjetet
sociale e ndshkimit q pasoi nga FIFA, por pas transferimit te Barcelona nj lajm i mir
ose m sakt nj shkndij shprese vjen pr sulmuesin uruguajan dhe tifozt e skuadrs
blaugrana.

Suarez, shpres pr reduktimin e dnimit

K

lubi katalanas mund t

ket n dispozicion Luis
Suarez t cilin e bleu pr 81 milion
Euro nga Liverpooli pr fillimin e
sezonit t ri, si bn t ditur e prditshmja El Mundo Deportivo.
Suarez u dnua me nj pezullim prej

4 muajsh nga FIFA pr gjestin e tij

ndaj Chiellinit por si bn t ditur e
prditshmja katalanase ndshkimi i
tij mund t rishikohet nga Gjykata e
Arbitrazhit Sportiv pasi sht apeluar
n instancn m t lart ankimore pr
sa i prket sportit nga klubi i Barcelo-

ns. Sipas Mundo-s mund t arrihet

n nj formulim t ri t ndshkimit
pr Suarez, uruguajani do t mbetet
i skualifikuar pr ndeshjet me prfaqsuesin e vendit t tij, por mund t
prdoret nga klubi q pr momentin
nuk ka mundur as ta prezantoj.

FIFA ishte e palkundur n

kt drejtim duke i qndruar vendimit
fillestar se Suarez nuk mund t marr
pjes n asnj event q ka t bj me
futbollin, por te Barcelona q natyrisht si nj klub i madh ka nj pesh
goxha t madhe politike, shpresojn
q Gjykata e Arbitrazhit Sportiv n
Lozan ti ndryshoj n mnyr radikale gjrat para fillimit t sezonit t ri.

FAQE 16

E premte, 25 Korrik 2014

Fryma e Re

Sport/ Futboll...

Tare drejt largimit nga Lazio?

Tension i lart te Lazio pr shkak t rrmbimit n momentin

e fundit nga rivalt e Roms t objektivit Astori n merkato,
ka ka sjell irritimin e ultrasve.

Balotelli i fryr nga media. Mascherano? T shohim

De Laurentiis shfaqet ndryshe nga do her, m i lirshm n komunikim, m sportiv, por srish karizmatik e
thumbues n nj diskutim t hapur prpara tifozve. Si nisi rruga drejt Napolit, objektivi titull, merkatoja,
por edhe Balotelli. Presidenti i Napolit foli pr gjithka sipas mnyrs s tij.
Nj dit isha n Kapri
ku pash nj zotri me bark
t madh dhe plot xhevahire,
i cili thoshte se donte t blinte
Napolin. Un mbeta i befasuar sepse 5 vjet m par isha
kthyer me nj ek prej 120
miliard Liretash. Bra gati
gjithka dhe gruaja e habitur
m tha se nuk dija asgj nga
futbolli, por un i thash se
familja m kishte msuar
pasionin e napoletanve.
Ktu turma e tifozve shprtheu n duartrokitje, ndrkoh q De Laurentiis vijoi me
temn e merkatos dhe me iden Mascherano
konkretisht. Me dyshen Bigon-Benitez komunikoj do dit. Nuk sht e leht t gjejm lojtart
e duhur. Pr Mascheranon duhen analizuar shum
aspekte. Duhet par nse sht n shitje, nse

lojtari dshiron t vij, sa fiton

dhe sa duhet paguar.
Nj kthim prapa n koh
me thumba q u lshuan drejt
ish teknikut t napoletanve.
Titullin dua ta fitoj me
do kusht dhe do t luftoj pr
kt. Mazzarri m thoshte gjithmon; President moho gjithka
sepse ndryshe tifozt nuk do t
jen t knaqur. Edhe mua nuk
m plqen t gnjej, prandaj po
them se kt vit do t tentojm t fitojm titullin.
Ndr lojtart m t prfolur sigurisht q sht
Mario Balotelli, pr t cilin De Laurentiis nuk ia
mohon vetes nj koment rreth sulmuesit t Milanit. Mario sht nj produkt i fryr nga media
dhe nga njerz t tjer. Mendoj se ai duhet ta nis
nga zero jetn e tij profesionale, duke u zhytur
n dushin e prulsis pr t rigjetur vetveten.

ension i lart te Lazio pr shkak t

rrmbimit n momentin e fundit
nga rivalt e Roms t objektivit Astori n
merkato, ka ka sjell irritimin e ultrasve. Nj
shtje ku ka rol prej protagonisti dhe drejtori
sportiv i klubit bardhekaltr, Igli Tare, i cili
sipas t prditshmes m t madhe sportive
n Itali, Gazzetta Dello Sport, gjat nj
takimi me tifozt e irrituar ju ka deklaruar
atyre se sht gati t jap dorheqjen. Por pr
nj tablo m t qart ja vlen q zhvillimet t
ndiqen n rendin kronologjik gjithmon duke
ju referuar asaj q sjell e prditshmja italiane. Pas protests s tifozve pr largimin
e Astorit drejt Roms, Tare provoi t rihapte
nj tratativ q dukej se ishte mbyllur me
mbrojtsuin e Cagliarit q nxitonte t bhej
nj lojtar i Roms. N zemr t nats rreth
ors 1:30 Tare la hotelin ku ndodhej Lazio n
Auronzo pr t shkuar n vendgrumbullimin
e Cagliarit ku takoi drejtorin sportiv t klubit
sard, Marrocu pr t kuptuar nse kishte ende
vend pr rihapjen e tratrativs me Cagliarin
q kishte arritur akordin me Romn pr ta

transferuar me fanelln verdhekuqe Astorin.

Pasi u kthye n mngjes n Rom, Tare
la t kuptohet se ende nuk ishte vendosur asgj
dhe Lazio shpresonte ende ta rifitonte mbrojtsin me deklaratn. Me Cagliarin bm
at q duhej t bnim, tani i takon lojtarit t
vendos. M hert gjat mesnats, drejtorit
sportiv te Lazios i ishte dashur t kryente nj
prballje paqsore me nj grup tifozsh, rreth
50 t till q ishin grumbulluar para hotelit
ku akomodohet Lazio. Tare kishte provuar ti
qetsonte duke ju shpjeguar motivet e asaj q
kishte ndodhur duke ju premtuar se pavarsisht se si shkon shtja Astori, Lazio do t
prforcohet. Nse deri n fund t merkatos
gjrat nuk do t shkojn mir, ather do t
jap dorheqjen, ka deklaruar ish sulmuesi i
kombtares shqiptare, sipas Gazzetta Dello
Sport, n fund t takimit.
Klima gjithsesi mbetet e tensionuar te
Lazio, pasi raportet mes pjess m t madhe t
tifozeris dhe presidentit Lotito sht n minimumin historik, dhe me kt shtje rrezikojn
t precipitojn n mnyr prfundimtare.

Lionel Messi, tek Arsenali

Lionel Messi, pak para se t firmoste rinovimin me
Barcelonn, ju ka besuar miqve t tij m t ngusht rrfimin se
dshironte t transferohej te Arsenali.

urim i besueshm,
kushedi, e sigurt
sht se ajo q shkruan Vozpopuli nga
Spanja, bri shpejt e
shpejt xhiron e bots.
Lionel Messi, pak
para se t firmoste
rinovimin me Barcelonn, ju ka besuar
miqve t tij m t
ngusht rrfimin se
dshironte t transferohej te Arsenali.
Vozpupuli madje shkon edhe m tej, kur
kmbngul se ylli argjentinas kishte hedhur
hapa konkret n kt drejtim, duke i krkuar
mikut t tij Cesc Fabregas t bnte nj sondazh
n lidhje me mundsit e transferimit t tij te
Topcinjt. Fabregas n ato momente ishte
duke negociuar pr transferimin e tij q u
konkretizua n fund te Chelsea, por ndrkoh
ishte n bisedime edhe me Arsenalin. Nj hipotez fantazie apo nj prapasken intriguese
q do t kishte ndryshuar hierarikt e futbollit
botror?
T dhnat drejt nj piste t till n fakt
nuk mungojn, pik s pari sht i njohur

publikisht admirimi i Lionel Messit pr trajnerin e

Arsenalit, Arsene
Wenger si dhe futbollin shampanj
q ai praktikon n
klubin londinez,
nj stil q do t
ishte totalisht i
prshtatshm pr
karakteristikat e
nj gjeniu si Messi. Ve t tjerash
vlen t kujtohet se
koha n t ciln Vozpopuli pretendon se
moment q Messi ishte duke hedhur syt pr
nj destinacion tjetr t karriers prkon me
momentin kur Barcelona e kishte humbur
shklqimin e dikurshm dhe ishte kuptuar
tanim se kishte ardhur fundi i ciklit dominues t nisur nga Guardiola. Gjithsesi pr fatin
e tifozve t Bars, n fund Messi vendosi
t rinovonte n Camp Nou duke e ndalur
kt ndrr hipotetike por ndrkoh n rrjetet
sociale, ka filluar gara e fotomontazheve pasi
kaq ka mjaftuar pr ta veshur yllin Argjentinas
me faneln e Arsenalit.

Jeremy Mathieu kalon te Bara

Barcelona gjen m n fund qendrmbrojtsin q i ka munguar
shum gjat dy sezoneve t fundit.

arcelona gjen m n fund qendrmbrojtsin q i ka munguar shum gjat

dy sezoneve t fundit. Klubi katalanas zyrtarizoi
blerjen e Jeremy Mathieu nga Valencia pr 20
milion Euro. Futbollisti francez ka firmosur
nj kontrat 4-vjeare me opsion rinovimi edhe
nj vit tjetr, ndrsa klauzola pr largimin, nse
krkohet nga nj klub tjetr sht 50 milion
Euro.

30-vjeari ishte prioriteti absolut i drejtuesve

blaugrana pr prforcimin e mbrojtjes, ndrsa shuma e paguar pr krtonin e tij sht aq sa Valencia
krkonte q n fillim. Ndryshimi i vetm lidhet me
mnyrn e pagess s ksaj shifre. Barcelona ka
krkuar ta shlyej n katr kste, ndrsa Valencia
kmbngulte q e gjith shuma t derdhej kesh. N
fund t dy klubet kan gjetur nj rrug t mesme,
pr ta mbyllur me sukses marrveshjen.