‫جلسه ي ا ّول‪:‬‬

‫‪21/12/1387‬‬

‫آزمايشات‪:‬‬

‫‪-1‬تهيّه ي آب اكسيژنه از باريم اكسيد و اسيد سولفوريك‬

‫‪-2‬تهيّه ي تيوسولفات سديم از سولفيت سديم و گوگرد‬

‫‪-3‬تهيّه ي زرد كروم از استات سرب و دي كرومات پتاسيم‬

‫‪-4‬تهيّه ي نارنجي كروم از استات سرب ودي كرومات پتاسيم‬

 ‫آزمايش شماره ي ‪:1‬‬

‫تهيه ي آب اكسيژنه از اسيد سولفوريك‪ 8‬و باريم اكسيد‬

‫ابتدا ‪5‬ميلي ليتر اسيد سولفوريك ‪ %20‬را در يك ارلن ريخته و در حمام يخ قرار‪ 8‬داده تا دماي‬
‫محلول به صفردرجه ي سانتي گراد برسد‪ .‬سپس‪1‬گرم باريم اكسيد را در ‪3‬ميلي ليترآب‬
‫مقطرحل كرده و هم مي زنيم تا به صورت‪ 8‬خمير در ايد‪ .‬سپس محلول باريم اكسيد را به اسيد‬
‫اضافه كرده كه در اين حالت باريم سولفيت به صورت رسوب در ته ظرف ته نشين مي شود و‬
‫آب اكسيژنه به صورت محلول در ظرف وجود دارد ‪.‬براي از بين بردن و جذب ناخالصي ها‬
‫به محلول باريم كربنات افزوده و پس از چند دقيقه محلول را به كمك كاغذ صافي ‪،‬صاف مي‬
‫كنيم ‪.‬محلول زيرصافي‪ 8‬آب اكسيژنه ي خالص است و به وسيله ي ستون مدرج يا هر ابزار‬
‫دقيق اندازه گيري‪، 8‬حجم آن را به دست آورده و راندمان محصول را محاسبه مي كنيم‪.‬‬

‫حجم آب مقطر‪3:‬ميلي ليتر‬

‫حجم اسيد سولفوريك‪5:‬ميلي ليتر‬

‫حجم آب اكسيژنه ي به دست آمده‪5/7:‬ميلي ليتر‬

‫‪7.5ml‬‬
‫راندمان‬ ‫‪%‬‬ ‫‪ 100  93.75%‬‬
‫‪8ml‬‬
 ‫تعيين درصد خلوص آب اكسيژنه‪:‬‬

‫براي تعيين درصد خلوص آب اكسيژنه ابتدا با توجه به حجم آب اكسيژنه ي به دست آمده‪،‬‬
‫نسبت حجم بقيه ي مواد و محلول ها را به دست آورده و سپس آزمايش را انجام مي دهيم ‪.‬‬

‫طرز كار ‪:‬‬

‫ابتدا آب اكسيژنه ي به دست امده را در يك ارلن ريخته و آب مقطر را به آن افزوده‪ .‬در مرحله‬
‫ي بعد اسيد سولفوريك را اضافه كرده و با پتاسيم پرمنگنات ‪ 1/0‬موالر‪ 8‬تيتر كرده تا محلول به‬
‫رنگ صورتي‪ 8‬كم رنگ در آيد‪.‬‬

‫‪6H2SO4+5 H2O2+2KMnO4‬‬ ‫‪2MnSO4+8H2O+502‬‬

‫حجم آب اكسيژنه ي به دست آمده‪5/7:‬ميلي ليتر‬

‫حجم آب اكسيژنه ي در فرض مسئله‪25:‬ميلي ليتر‬

‫حجم آب مقطر نسبت به آب اكسيژنه ي موجود‪158:‬ميلي ليتر‬

‫حجم اسيد سولفوريك نسبت به آب اكسيژنه موجود‪6:‬ميلي ليتر‬

‫حجم پتاسيم‪ 8‬پرمنگنات مصرف شده‪ 3/1:‬ميلي ليتر‬

‫‪0.1molKMnO4‬‬ ‫‪5molH 2 O2‬‬ ‫‪2ccH 2 O2‬‬ ‫‪1‬‬

‫‪N H 2O2  1.3ccKMnO4 ‬‬ ‫‪‬‬ ‫‪‬‬ ‫‪‬‬ ‫‪ 0.08 N‬‬
‫‪1litKMnO4‬‬ ‫‪2molKMnO4 1molH 2 O2 7.5mlH 2 O2‬‬

‫‪a  N  5.6  0.08  5.6  0.448‬‬

 ‫آزمايش شماره ي ‪:2‬‬

‫تهيّه ي تيوسولفات‪ 8‬سديم از سولفيت سديم‬

‫‪ 10‬سي سي اب مقطر را روي شعله قرار‪ 8‬داده تا به جوش آيد ‪.‬در حين جوش ‪2‬گرم سديم‬
‫سولفيت و ‪66/0‬گرم گوگرد به آن اضافه كرده و به شدت هم زده تا كامال حل شود ‪ .‬محلول را‬
‫به مدت ‪ 35‬دقيقه جوشانده و در حين جوش هر چند دقيقه يك با ر‪4-5‬سي سي آب به آن افزوده‬
‫تا از حجم محلول كم نشود‪.‬بعد از پايان مدت زمان جوش محلول را با همان دماي باال با كاغذ‬
‫صافي و قيف معمولي صاف كرده و تست هاي زير را روي‪ 8‬محلول انجام مي دهيم ‪.‬‬

‫تست شماره ي ‪:1‬‬

‫يك نوك اسپاتول (مقدارخيلي كم )از سولفات آهن (‪ )3‬را در يك لوله ي آزمايش ريخته و‪2‬سي‬
‫سي آب مقطر به آن افزوده ‪،‬سپس چند بلورتيوسولفات‪ 8‬پتاسيم نيز اضافه كرده وبا قطره چكان‬
‫محلول تيوسولفات سديم را به آن افزوده كه رنگ محلول از( قرمز‪ 8‬خوني) به (بي رنگ) تغيير‬
‫يافت‪.‬‬

‫‪Fe +SCN‬‬ ‫‪Fe(SCN)6‬‬ ‫‪S2O3Fe(SCN)6‬‬

‫تست شماره ي ‪:2‬‬

‫‪ 2‬سي سي نقره نيترات ‪ 1/0‬نرمال را در يك لوله ي آزمايش ريخته وبه آن قطره قطره محلول‬
‫تيوسولفات سديم را افزوده كه رنگ محلول از( سفيد )به( زرد) ‪(،‬خاكستري) و در انتها به‬
‫(مشكي) تغيير يافت ‪.‬‬
‫(رنگ زرد به علت وجود گوگرد‪ 8‬در محلول است‪).‬‬

‫‪2Ag++ +S2O3‬‬ ‫‪Ag2O3‬‬ ‫‪S (s) +Ag2SO3‬‬ ‫‪Ag2S‬‬

‫تست شماره ي ‪:3‬‬

‫با قطره چكان قطره قطره محلول تيوسولفات سديم را به ‪ 2‬سي سي پرمنگنات پتاسيم افزوده‬
‫كه رنگ محلول از( ارغواني (بنفش )) به( قهوه اي) تغيير يافت‪.‬‬
‫(وجود رسوب ژالتيني سياه رنگ در ته لوله ي آزمايش به علت وجود‪ 8‬منگنز دي اكسيد در‬
‫محلول است ‪).‬‬

‫‪MnO4 +S2O3‬‬ ‫)‪MnO2(s‬‬

‫تست شماره ي ‪:4‬‬

‫با قطره چكان محلول سديم تيوسولفات را به ‪ 2‬سي سي پرمنگنات پتاسيم كه با ‪ 2‬قطره اسيد‬
‫سولفوريك‪ 8‬اسيدي شده ‪،‬افزوده كه رنگ محلول از( ارغواني (بنفش) )به( بي رنگ) تغيير‬
‫يافت‪.‬‬

‫‪MnO4+S2O3 + H+‬‬ ‫‪Mn+2‬‬

 ‫تست شماره ي ‪:5‬‬
‫با قطره چكان قطره قطره محلول تيوسولفات سديم را به ‪ 2‬سي سي محلول پرمنگنات‪ 8‬پتاسيم‬
‫كه با ‪ 3-4‬قطره سود نرمال بازي شده است ‪،‬افزوده كه رنگ محلول از( ارغواني (بنفش ))‬
‫به( سبز) و سپس (سياه) تغيير يافت‪.‬‬

‫‪Mn+7O4- + S2O-23 +OH-‬‬ ‫)‪Mn +4 O2(s‬‬

‫تست شماره ي ‪:6‬‬

‫‪2‬سي سي از محلول تيو سولفات سديم را با ‪1‬سي سي اسيد كلريدريك‪ 8‬اسيدي كرده و محلول را‬
‫حرارت داده كه رنگ محلول از( سفيد) به( زرد) تغيير يافت‪.‬‬
‫(رنگ زرد به علّت وجود رسوب گوگرد‪ 8‬است‪).‬‬

‫‪S2O-23 +H+‬‬ ‫‪S(s) +HSO-3‬‬

‫تست شماره ي ‪:7‬‬

‫در تست شماره ي ‪7‬به جاي محلول تيوسولفات سديم از محلول سديم سولفيت استفاده مي كنيم ‪.‬‬

‫‪:7-1‬قطره قطره محلول سديم سولفيت را به ‪2‬سي سي محلول نقره نيترات افزوده كه رنگ‬
‫محلول از( بي رنگ )به (سفيد) تغيير يافت‪.‬‬

‫‪Ag++SO-23‬‬ ‫‪Ag2SO3‬‬

‫‪ 7-2:2‬سي سي محلول سديم سولفيت را با ‪1‬سي سي اسيد كلريدريك‪ 8‬اسيدي كرده و محلول را‬
‫حرارت داده كه رنگ محلول هيچ گونه تغييري‪ 8‬نكرده و(بي رنگ) ثابت ماند‪.‬‬

‫‪HCl +Na2 SO3‬‬ ‫‪NaHSO3+NaCl‬‬

 ‫آزمايش شماره ي ‪:3‬‬

‫تهيّه ي زرد كروم‪8‬‬

‫‪1‬گرم استات سرب را در ‪30‬ميلي ليتر آب مقطر حل كرده و‪ 25/0‬گرم دي كرومات‪ 8‬پتاسيم‬
‫به آن افزوده ونيم ساعت در حمام آب گرم حرارت داده ‪،‬سپس با كاغذ صافي‪ 8‬و قيف معمولي‬
‫محلول را باهمان دماي باال صاف كرده ‪،‬رسوب را با آب مقطر شست و شو داده و با قرار‬
‫دادن در اتو كالو و يا محيط آن را خشك كرده ‪،‬رسوب را توزين نموده وراندمان‪ 8‬محصول را‬
‫به دست مي آوريم‪8.‬‬

‫وزن كاغذ صافي‪ 25/1 8:‬گرم‬

‫وزن كاغذ صافي‪ 8‬همراه با رسوب‪ 83/1 :‬گرم‬
‫وزن رسوب‪ 58/0 :‬گرم‬

‫‪4Pb(CH3COO)2.3H2 O +K2Cr2O7‬‬ ‫‪2PbCrO4 + 6CH3COOH +‬‬

‫‪2CH3COOK +5H2O‬‬

‫‪Klom‬‬
‫‪1‬‬ ‫‪rC‬‬ ‫‪O‬‬ ‫‪lom‬‬
‫‪2‬‬ ‫‪rc‬‬
‫‪( ) 323‬‬ ‫‪OrCbPrg‬‬
‫‪91‬‬
‫‪.‬‬ ‫‪4‬‬
‫‪2 7‬‬ ‫‪‬‬ ‫‪‬‬ ‫‪ 045‬‬
‫‪2‬‬ ‫‪2 7‬‬
‫‪052‬‬
‫‪Krg‬‬
‫‪.‬‬ ‫‪rC‬‬
‫‪2‬‬ ‫‪O‬‬ ‫‪OrCbP‬‬
‫( ‪. rg‬‬ ‫)‪4‬‬
‫‪492 61‬‬ ‫‪Krg‬‬
‫‪.‬‬ ‫‪rC‬‬
‫‪2‬‬ ‫‪O‬‬
‫‪2 Klom‬‬
‫‪7‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪rC‬‬
‫‪2 OrCbPlom‬‬
‫‪O‬‬
‫‪2 7‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪4‬‬

‫‪0.52‬‬
‫‪%‬‬ ‫‪ 100  96.29%‬‬
‫‪0.54‬‬

‫آزمايش شماره ي ‪:4‬‬

 ‫تهيّه ي نارنجي‪ 8‬كروم‬

‫‪1‬گرم استات سرب را در ‪30‬ميلي ليتر آب مقطر حل كرده و‪ 25/0‬گرم دي كرومات‪ 8‬پتاسيم و‬
‫‪1‬ميلي ليتر سود ‪4‬نرمال به آن افزوده ونيم ساعت در حمام آب گرم حرارت داده‪ ،‬سپس با‬
‫كاغذ صافي و قيف معمولي محلول راصاف‪ 8‬كرده ‪،‬رسوب را با آب مقطر شست و شو داده و‬
‫با قرار دادن در اتو كالو و يا محيط آن را خشك كرده ‪،‬رسوب را توزين نموده وراندمان‬
‫محصول را به دست مي آوريم‪.‬‬

‫وزن رسوب(نارنجي كروم)‪ 93/0 :‬گرم‬

‫‪4Pb(CH3COO)2.3H2 O +K2Cr2O7 +6NaOH‬‬ ‫‪2PbCrO4.PbO +‬‬

‫‪6CH3COONa + 2CH3COOK +H2O‬‬

‫‪1molK2Cr2O7‬‬ ‫‪2molPbCrO4 .PbO 546.38PbCrO4 .PbO‬‬

‫‪0.25grK2Cr2O7 ‬‬ ‫‪‬‬ ‫‪‬‬ ‫)‪ 0.92 gr ( PbCrO4 .PbO‬‬
‫‪294.16 grK2Cr2O7‬‬ ‫‪1molK2Cr2O7‬‬ ‫‪1molPbCrO4 .PbO‬‬

‫‪0.89‬‬
‫‪%‬‬ ‫‪ 100  96.73%‬‬
‫‪0.92‬‬
 ‫جلسه ي ‪:2‬‬

‫‪22/1/1388‬‬

‫آزمايشات‪:‬‬
‫‪+‬‬
‫‪-1‬تهيّه ي نمك مضاعف از ‪Cu2‬‬
‫‪+‬‬
‫‪-2‬تهيّه ي كمپلكس از ز‪Cu2‬‬

‫‪-‬تهيه ي رنگدانه ي آبي آهن‬

‫‪ّ 3‬‬

‫آزمايش شماره ي ‪:1‬‬

‫‪+‬‬
‫تهيّه ي نمك مضاعف از ‪Cu2‬‬

‫‪01/0‬مول سولفات مس‪ 5‬آبه را در هاون سائيده ودر ‪10‬سي سي آب مقطر حل كرده‪،‬هم چنين‬
‫‪01/0‬مول سولفات آمونيوم‪ 8‬را نيز در ‪5‬سي سي اب مقطر حل كرده و به محلول سولفات مس‬
‫‪5‬آبه افزوده و توسط‪ 8‬شعله حجم محلول را كاهش داده وبعداز كم كردن حجم محلول ‪،‬ظرف را‬
‫درون حمام يخ قرار داده تا دمايش كاهش يافته و تشكيل بلور دهد‪ .‬پس از تشكيل بلور سريعا َ‬
‫محلول را با كاغذ صافي‪ 8‬و قيف‪ 8‬معمولي صاف كرده و با قرار دادن در محيط يا دستگاه‬
‫اتوكالو بلور را خشك و توزين كرده و راندمان محصول‪ 8‬را محاسبه مي كنيم‪.‬‬

‫وزن نمك به دست آمده‪:‬‬

‫آزمايش شماره ي ‪:2‬‬

‫‪+‬‬
‫تهیه ی کمپلکس از ‪Cu2‬‬

‫‪ 8‬سي سي آمونیاک را با ‪ 10‬سي سي آب رقیق! کرده و ‪ 003/0‬مول سولفات مس‪5 .‬‬

‫آبه‪ ،‬به آن افزوده و در صورت حل نشدن سولفات مس‪ 5 .‬آبه در محلول مقدار کمی دیگر‬
‫آمونیاک اضافه کرده و محصول را خوب هم می زنیم‪ .‬پس از حل شدن سولفات مس‪ 5 .‬آبه‪،‬‬
‫‪ 8‬سي سي الکل صنعتی به محلول افزوده و پس از هم زدن‪ ،‬محلول را با کاغذ صافی و‬
‫قیف معمولی‪ ،‬صاف کرده و تست های زیر را روی! کمپلکس انجام می دهیم‪.‬‬

‫تست شماره ی ‪: 1‬‬

‫چند دانه بلور سولفات مس ‪ 50‬آبه را در لوله ی آزمایشی ریخته و روی شعله حرارت می‬
‫دهیم تا جامد بی رنگ شود‪ .‬پس از تغییر رنگ‪ 2 ،‬سي سي آب به محتویات درون لوله‬
‫افزوده و قطره ـ قطره آمونیاک ‪ M 6‬اضافه کرده و تغییرات را بررسی! می کنیم ‪:‬‬

‫رنگ محصول از (آبی الجوردی) به (آبی تیره) تغییر یافت‪.‬‬

‫تست شماره ی ‪: 2‬‬

‫در ‪ 2‬لوله ی آزمایش مقدار کمی از نمک مضاعف و کمپلکس را اضافه کرده و آن ها را‬
‫روی شعله حرارت داده و با کاغذ ‪ PH‬گاز خروجی! هر لوله را تست کرده و تغییرات را‬
‫بررسی می کنیم‪.‬‬

‫تغییر رنگ کاغذ ‪ PH‬برای نمک مضاعف بدین گونه بود که ‪:‬‬
‫رنگ کاغذ ‪ PH‬از (نارنجی) به (قرمز) تغییر یافت‪.‬‬
‫◄به علت تولید‪ So 3 -‬توده نمک مضاعف که با رطوبت! هوا تولید ‪ So 4‬و ‪ H‬می کند‪.‬‬
‫‪+‬‬ ‫‪2-‬‬

‫تغییر رنگ کاغذ ‪ PH‬برای کمپلکس این گونه بود که ‪:‬‬

‫رنگ کاغذ ‪ PH‬از (نارنجی) به (آبی) تغییر یافت‪.‬‬
‫◄ به علت تولید ‪ OH‬توده کمپلکس کاغذ ‪ PH‬آبی رنگ می شود‪.‬‬
‫‪OH + 4 NH ↔ O 2H + 4 NH -‬‬

‫تست شماره ی ‪: 3‬‬

‫‪ 3‬ـ ‪ : 1‬در ‪ 2‬لوله ی آزمایش مقداری نمک مضاعف و کمپلکس را اضافه کرده و به هر ‪2‬‬
‫لوله ‪ 10‬سي سي آب مقطر افزوده و تغییرات را بررسی می کنیم ‪:‬‬
‫تغییر رنگ محلول ها به طور! محسوس نبوده فقط محلول رقیق تشکیل می دهد که به آنیون و‬
‫کاتیون های تشکیل دهنده تفکیک می شوند‪.‬‬

‫‪ 3‬ـ ‪ : 2‬با افزودن آب اضافی به محلول ها‪ ،‬محصول رقیق! تر شده‪ ،‬اما کمپلکس در آب‬
‫اضافی رسوب (آبی الجوردی) (به علت تشکیل ﴿‪ ﴾ Ca ) OH (2‬می دهد که به علت‬
‫هیدرولیز! کمپلکس در آب اضافی! است‪.‬‬
‫نمک مضاعف در برابر هیدرولیز! مقاوم تر از کمپلکس است‪.‬‬

‫آزمايش شماره ي ‪:3‬‬

‫تهيه ي رنگ دانه ي آبي آهن‬

‫‪65/0‬گرم سولفات مضاعف آهن (‪ )2‬آمونيوم را در يك بشر ‪100‬ميلي ليتري ريخته و‪10‬‬
‫‪ 1‬و ‪ 25/1‬گرم اسيد‬‫ميلي ليتر آب به آن اضافه كرده ‪،‬سپس ‪7/0‬گرم فروسيانور پتاسيم‬
 ‫‪4 1‬نرمال به محلول افزوده ‪،‬كه رسوب سفيد رنگي تشكيل مي شود ‪.‬پس از تشكيل‬ ‫سولفوريك‬
‫‪ 1‬به عنوان اكسيدان به محلول اضافه كرده ودر حمام آب گرم‬‫رسوب ‪ 05/0‬گرم كلرات پتاسيم‬
‫‪ 1‬و قيف‬ ‫به مدت ‪ 20‬دقيقه حرارت مي دهيم‪.‬پس از ‪20‬دقيقه محلول را به كمك كاغذ صافي‬
‫معمولي صاف كرده و براي از بين بردن ساير نمك هاي محلول باكمي آب مقطر نسبتًا‬
‫داغ(حدود ‪ 70‬الي ‪ 80‬درجه ي سانتي گراد) رسوب را شست و شو داده و با استفاده از‬
‫اتوكالو يا گذاشتن در فضاي آزاد رسوب را خشك كرده و راندمان محصول را به دست‬
‫‪ 1‬محصول انجام مي دهيم ‪.‬‬
‫آورده و تست هاي زير را روي‬

‫تست شماره ي ‪:1‬‬

‫به ‪ 2‬سي سي محلول آمونيوم فروسولفات قطره قطره سود ‪4‬نرمال اضافه كرده وتغييرات را‬
‫بررسي مي كنيم‪:‬‬
‫رنگ محلول از بي رنگ به سبز لجني تغيير يافت ‪.‬‬
‫‪Fe + 0H‬‬ ‫‪Fe (OH)2‬‬

‫رنگ سبز به علت رسوب سبزرنگ (‪ )Fe (OH)2‬مي باشد‪.‬‬

‫‪ 1‬به بي رنگ تغيير يافت‬
‫بار ديگر ‪ 3‬سي سي سود اضافه كرده كه رنگ محلول از سبزلجني‬

‫‪Fe(OH)2‬‬ ‫‪OH‬‬ ‫)‪[ Fe(OH)4] (aq‬‬

‫‪1‬‬
‫اضافي‬

‫رسوب سبز رنگ (‪ )Fe(OH)2‬در اضافي سود به صورت محلول در مي آيد‪.‬‬

‫تست شاره ي ‪:2‬‬

‫‪ 1‬فروسولفات به مقدار اضافي سديم كربنات اضافه كرده‬ ‫‪:2-1‬به‪2‬سي سي محلول آمونيوم‬
‫وتغيرات را بررسي مي كنيم ‪:‬‬
‫رنگ محلول از بي رنگ به سبز تغيير يافت‪.‬‬
‫‪Fe Na2CO3‬‬ ‫‪Fe (OH)2‬‬

‫‪4 1‬نرمال اضافه كرده‬

‫‪ 1‬فروسولفات به مقدار اضافي آمونياك‬‫‪:2-2‬به ‪2‬سي سي محلول آمونيوم‬
‫و تغييرات را بررسي مي كنيم‪:‬‬
‫رنگ محلول از بي رنگ به سبز تغيير يافت‪.‬‬
‫‪Fe‬‬ ‫‪NH3‬‬ ‫‪Fe(OH)2‬‬
‫رنگ سبز به علت وجود رسوب (‪)Fe(OH)2‬است‪ ،‬كه در اضافي‬
‫‪ 1‬آمونياك و سديم كربنات‬
‫حل نمي شود‪.‬‬

‫تست شماره ي ‪:3‬‬

‫‪ 1‬كرديم ‪،‬كه اين گونه بود‪:‬‬

‫تست هاي شماره ي ‪1‬و‪ 2‬را با محلول نيترات آهن (‪ )3‬تكرار‬
‫‪:3-1‬به ‪2‬سي سي محلول نيترات آهن (‪ ،)3‬قطره قطره سود ‪4‬نرمال اضافه كرده و تغييرات‬
‫‪ 1‬مي كنيم‪:‬‬
‫را بررسي‬

‫‪ 1‬جگري تغيير يافت‪.‬‬

‫رنگ محلول از بي رنگ به قرمز‬

‫‪4 1‬نرمال زده و تغييرات‬

‫‪:3-2‬به ‪2‬سي سي محلول نيترات آهن (‪ ،)3‬به مقدار اضافي آمونياك‬
‫‪ 1‬مي كنيم ‪:‬‬
‫را بررسي‬
‫‪ 1‬جگري تغيير يافت‪.‬‬‫رنگ محلول از بي رنگ به قرمز‬

‫‪:3-3‬به ‪2‬سي سي محلول نيترات آهن (‪،)3‬به مقدار اضافي سديم كربنات اضافه كرده‬
‫وتغييرات را بررسي مي كنيم‪:‬‬
‫‪ 1‬تغيير يافت ‪.‬‬
‫رنگ محلول از بي رنگ به قرمز‬

‫‪، 1‬رنگ قهوه اي هم مشاهده مي شد ‪،‬كه علت‬ ‫‪ 1‬تست عالوه بر رنگ قرمز‬‫(در اين ‪ 3‬مورد‬
‫‪ 1‬جگري ‪،‬وجود رنگ قهوه اي مي باشد و هر ‪2‬رنگ به علت‬ ‫بيشتر مشاهده ي رنگ قرمز‬
‫‪ 1‬حاوي محلول است و بهتر است رنگ هاي مشاهده‬ ‫وجود رسوب (‪ )Fe(OH)3‬در ظرف‬
‫شده را با عنوان رسوب قرمز‪-‬قهوه اي نام ببريم‪).‬‬

‫‪Fe‬‬ ‫‪OH‬‬ ‫‪Fe (OH)3‬‬

‫تست شماره ي ‪:4‬‬

‫‪ 1‬مي كنيم‪:‬‬ ‫به ‪2‬سي سي محلول آهن (‪ )2‬چند بلور ‪ KSCN‬اضافه كرده وتغييرات‬
‫‪ 1‬را بررسي‬
‫‪ 1‬مشاهده نشد‪.‬‬
‫رنگ محلول بي رنگ ماند و هيچگونه تغييري‬

‫‪Fe + SCN‬‬ ‫]‪[Fe(SCN)2‬‬ ‫كمپلكس بي رنگ‬

‫‪NH4S‬‬ ‫‪ 1‬سولفات است و به جاي ‪KSCN‬مي توان از‬

‫(محلول آهن (‪ )2‬همان آمونيم فرو‬
‫‪ CN‬نيز استفاده كرد‪).‬‬

‫تست شماره ي‪:5‬‬

‫به ‪2‬سي سي محلول آهن(‪ )3‬چند بلور ‪ KSCN‬اضافه كرده و تغييرات را بررسي مي كنيم‪:‬‬
‫‪ 1‬خوني تغيير يافت‪.‬‬
‫رنگ محلول از بي رنگ به قرمز‬
‫‪Fe + SCN‬‬ ‫]‪[Fe(SCN)6‬‬

‫در ادامه به محلول به دست آمده آرام آرام محلول سديم فلوئوريد افزوده كه محلول تغيير‬
‫رنگ داده و بي رنگ شد‪.‬‬
‫‪[Fe (SCN)6] +6 NaF‬‬ ‫‪[FeF6] +6 NaSCN‬‬
‫بي رنگ‬
‫(به جاي ‪KSCN‬مي توان از ‪ NH4SCN‬نيز استفاده كرد‪).‬‬

‫‪ 1‬كننده را با توجه به تقسيم مول دو‬

‫براي محاسبه ي راندمان محصول ابتدا واكنشگر محدود‬
‫ماده ي (‪ 2Fe(SO4)2)NH4‬و ]‪ K4[Fe(CN)6‬بر ضرايب استوكيومتريشان در واكنش‬
‫‪ 1‬محصول به روش‬ ‫‪ 1‬كه كوچك تر بود) مشخص كرده وبا به دست آوردن وزن تئوري‬ ‫(هركدام‬
‫‪ 1‬را محاسبه مي كنيم‪.‬‬
‫‪، 1‬راندمان محصول‬
‫استوكيومتري‬

‫]‪(NH4)2Fe(SO4)2+K4[Fe(CN)6‬‬ ‫‪(NH4)2Fe[Fe(CN)6]+2K2SO4‬‬

‫‪(NH4)2Fe[Fe(CN)6]+3H2SO4+KClO3‬‬ ‫‪6 (NH4) Fe[Fe (CN)6]+‬‬

‫‪3(NH4)2SO4 + 3 H2O‬‬ ‫آبي آهن‬

‫تست شماره ي ‪:6‬‬

‫‪2‬سي سي پتاسم يديد را به ‪ 2‬سي سي محلول آهن (‪ )3‬اضافه كرده و لوله ي آزمايش را به‬
‫آرامي تكان داده‪،‬كه رنگ محلول از بي رنگ به قرمزقهوه اي تغيير يافت‪.‬‬
‫‪1‬‬
‫سپس به محلول فوق آرام آرام چند بلور تيوسولفات سديم افزوده ‪،‬كه رنگ محلول از قرمز‬
‫قهوه اي به بي رنگ تغيير يافت‪.‬‬

‫‪ 1‬به علت عدم وجود ‪Fe‬‬

‫‪ 1‬سديم به محلول فوق‬
‫‪ 1‬اضافه كردن دوباره ي تيوسولفات‬
‫(در صورت‬
‫ديگر تغيير رنگي مشاهده نخواهد شد‪).‬‬

‫‪Fe + KI‬‬ ‫)قرمز قهوه اي(‪Fe + I2‬‬

‫‪I 2 +S203‬‬ ‫بي رنگ((‪2I +S2O6‬‬
‫تست شماره ي ‪:7‬‬

‫‪ 1‬يديد را به ‪2‬سي سي محلول آهن (‪ )3‬اضافه كرده و محلول به دست آمده را‬
‫‪2‬سي سي پتاسيم‬
‫‪ 1‬تقسيم مي كنيم و روي هر قسمت تست هاي زير را انجام مي دهيم‪:‬‬
‫به دو قسمت مساوي‬

‫‪ :7-1‬به قسمت اول محلول چند بلور تيوسيانات افزوده ‪،‬كه محلول بي رنگ مي شود‪.‬‬
‫(به علت تشكيل كمپلكس بي رنگ [‪). ]Fe(SCN)6‬‬

‫‪Fe + I‬‬ ‫‪SCN‬‬ ‫]‪[ Fe (SCN)6‬‬

 ‫‪:7-2‬به قسمت دوم محلول چند قطره سولفات مس افزوده كه رنگ محلول به قهوه اي تغيير‬
‫يافت‪.‬‬

‫‪Fe + I‬‬ ‫‪Cu‬‬ ‫)قهوه اي(‪Fe + I2‬‬

‫سپس به محلول به دست آمده چند بلور تيو سيانات افزوده ‪،‬كه رنگ محلول از قهوه اي به‬
‫قرمز خوني تغيير يافت‪.‬‬

‫‪Fe + I2‬‬ ‫‪SCN‬‬ ‫)قرمز خوني( ]‪[Fe(SCN)6‬‬

‫محدود كننده‪ 2FeSO4.6H2O =103 * 65/1)NH4(:‬مول‬

‫‪6mol(NH 4 ) Fe3  [ Fe (CN )6 ] 280.6 gr‬‬

‫‪1.65  10 3 mol( NH 4)2 FeSO4.6 H 2O ‬‬ ‫‪‬‬ ‫] ‪(NH 4 ) Fe3  [ Fe (CN )6 ]  2.77 gr (NH 4 ) Fe3 [ Fe (CN )6‬‬
‫‪1mol‬‬ ‫‪1mol‬‬

‫وزن رسوب به دست آمده‪ 29/2 :‬گرم‬ ‫‪ 1‬محصول‪ 77/2 :‬گرم‬

‫وزن تئوري‬

‫‪2.29 gr‬‬
‫‪%‬‬ ‫‪ 100  82.67%‬‬
‫‪2.77 gr‬‬

‫سوم‬
‫جلسه ي ّ‬
 ‫‪5/2/1388‬‬

‫آزمايشات‪:‬‬

‫‪-‬تهيه ي زاج كروم‬

‫‪ّ 1‬‬

‫‪-‬تهيه ي زاج آلومينيوم‬

‫‪ّ 2‬‬

‫‪-‬تهيه ي زاج آهن‬

‫‪ّ 3‬‬

‫‪-‬تهيه ي اسيد بوريك از بوراكس‬

‫‪ّ 4‬‬

‫آزمايش شماره ي ‪:1‬‬

‫تهيه ي زاج كروم‬

‫ّ‬

‫‪25/0‬مول ( ‪ 35/7‬گرم) دی کرومات پتاسیم ( ‪ ) K2Cr2O7‬را با ‪ 43/5‬سي سي اسید‬

‫سولفوریک که با ‪40‬سسي سي آب مقطر رقیق! گشته است ‪ ،‬حل کرده و درون حمام یخ قرار‬
‫داده تا دمای محلول کاهش یابد ‪.‬‬
‫سپس از حمام یخ بیرون آورده ‪ 42/2‬سي سي الکل ( اتانول ‪ ) %96‬به آن افزوده و صبر‬
‫می کنیم تا بلور ظاهر گردد ‪ .‬پس از تشکیل بلور به کمک کاغذ صافی! و قیف معمولی!‬
‫محلول را صاف كرده و با آب مقطر شست وشو! می دهیم ‪ .‬بلور را با قرار! دادن دردستگاه‬
‫اتوکلاو و یا محیط خشک کرده ‪ ،‬سپس توزین نموده و راندمان محصول! را به دست می‬
‫آوریم‪.‬‬
‫( برای به دست آوردن حجم اسید سولفوریک و الکل مصرفی و با توجه به دی کرومات!‬
‫پتاسیوم! مصرف شده از محاسبات زیر استفاده می کنیم ‪) .‬‬

‫‪294.19 grK 2Cr2O7‬‬

‫‪grK 2Cr2O7 : 0.025molK 2Cr2O7 ‬‬ ‫‪ 7.35 grK 2Cr2O7‬‬
‫‪1molK 2Cr2O7‬‬
 ‫‪HClom‬‬
‫‪3‬‬ ‫‪HC‬‬‫‪3 HO‬‬ ‫‪64701‬‬
‫‪HCrg‬‬
‫‪.‬‬ ‫‪HC‬‬
‫‪3 HO‬‬ ‫‪lm‬‬
‫‪1 001‬‬
‫‪20‬‬
‫‪Klom‬‬
‫‪.‬‬ ‫‪rC‬‬ ‫‪2 7‬‬
‫‪O‬‬ ‫‪‬‬ ‫‪‬‬ ‫‪‬‬ ‫‪ 534‬‬
‫‪.HC HC‬‬‫‪3 HO‬‬
‫‪2‬‬ ‫‪2‬‬
‫‪2‬‬ ‫‪2‬‬
‫‪Klom‬‬
‫‪2‬‬ ‫‪rC‬‬‫‪2‬‬ ‫‪O‬‬
‫‪2 7 HClom‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪HC‬‬
‫‪3 HO‬‬‫‪2‬‬ ‫‪08‬‬
‫‪.rg 69‬‬
‫‪8molH 2 SO4‬‬ ‫‪98 grH 2 SO4‬‬ ‫‪1ml‬‬ ‫‪100‬‬
‫‪0.025molK 2Cr2O7 ‬‬ ‫‪‬‬ ‫‪‬‬ ‫‪‬‬ ‫‪ 5.43mlH 2 SO4‬‬
‫‪2molK 2Cr2O7 1molH 2 SO4 1.84 gr 98‬‬

‫‪2K2Cr2O7 + 3CH3CH2OH + 8H2SO4 + 37H2O → 4KCr ( SO4 )2 +‬‬

‫‪3CH3COOH‬‬

‫وزن بلور زاج كروم‪2/9!:‬گرم‬

‫‪1molKCr( SO4 ) 2‬‬ ‫‪1molKCr( SO4 ) 2 294.16grK2Cr2O7 100gr‬‬

‫‪%  9 / 2 grKCr( SO4 ) 2 ‬‬ ‫‪‬‬ ‫‪‬‬ ‫‪‬‬ ‫‪ 73 / 76%‬‬
‫‪499.13grKCr( SO4 ) 2 1molKCr( SO4 ) 2‬‬ ‫‪1molK2Cr2O7‬‬ ‫‪7.35gr‬‬

‫آزمايش شماره ي ‪:2‬‬

‫تهيه ي زاج آلومينيوم‪,‬‬

‫ّ‬

‫‪ 3‬گرم سولفات آمبن آبدار (‪ ) H2O Al2(SO4)3 . 16‬را در‪20‬سي سي آب مقطر حل‬
‫کرده ‪ ،‬سپس ‪82/0‬گرم سولفات پتاسیم! را نیز در حداقل آب گرم حل کرده و به محلول‬
‫سولفات آمونيوم افزوده و محلول را در محیط قرار داده تا تشکیل بلور دهد ‪ .‬پس از تشکیل‬
‫بلور محلول را به کمک کاغذ صافی! و قیف معمولی صاف کرده و با قرار! دادن بلورها در‬
‫دستگاه اتوكالو! ويا محيط آن ها را خشك و سپس توزین کرده و راندمان محصول! را‬
‫محاسبه می کنیم ‪.‬‬

‫‪Al2( SO4 )2 . 16 H2O + K2SO4 → 2KAl ( SO4 )2 . 12 H2O + 4H2O‬‬

‫گرم مورد استفاده شدة سولفات پتاسیم! بر اساس گرم سولفات آمین مورد استفاده شده ‪ ،‬در‬
‫رابطه زیر محاسبه می شود ‪:‬‬
‫‪lAlom1‬‬ ‫‪OS‬‬
‫(‪2‬‬ ‫‪4 ) 261‬‬
‫‪. H‬‬ ‫‪Krg72.471‬‬
‫‪O‬‬ ‫‪OS‬‬
‫‪2 ‬‬ ‫‪‬‬ ‫‪‬‬
‫‪2‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪4‬‬
‫‪3rglA OS‬‬
‫(‪2‬‬ ‫‪4‬‬ ‫‪) 261‬‬
‫‪. H O‬‬ ‫‪Krg28.0‬‬ ‫‪OS‬‬
‫‪2‬‬ ‫‪4‬‬
‫‪lArg86.036‬‬ ‫‪OS‬‬
‫‪2‬‬ ‫(‬ ‫)‬
‫‪4 2‬‬ ‫‪61‬‬
‫‪.‬‬ ‫‪H‬‬ ‫‪O‬‬
‫‪2 Klom1‬‬ ‫‪OS‬‬
‫‪2‬‬ ‫‪4‬‬
 ‫وزن بلور زاج آلومينيوم ‪ 97/1 :‬گرم‬

‫‪1molKAl( SO4 ) 2 . 12 H 2O‬‬ ‫‪1molK2 SO4‬‬ ‫‪174.27grK2 SO4‬‬ ‫‪100‬‬

‫‪%  1.97 grKAl ( SO4 ) 2 . 12 H 2O ‬‬ ‫‪‬‬ ‫‪‬‬ ‫‪‬‬ ‫‪ 44.15‬‬
‫‪474.12grKAl ( SO4 ) 2 . 12 H 2O 2molKAl ( SO4 ) 2 . 12 H 2O‬‬ ‫‪1molK2 SO4‬‬ ‫‪0.8grK2 SO4‬‬

‫آزمايش شماره ي ‪:3‬‬

‫تهيه ي زاج آهن‬

‫ّ‬

‫‪ 89/3‬گرم سولفات آهن متبلور ‪5/1‬گرم سولفات امونيوم‪ ,‬را در ‪ 10‬سي سي اسيد سولفوريك‬
‫‪1‬نرمال حل كرده (محلول به رنگ قهوه اي در مي آيد) سپس چند قطره اسيد نيتريك‪ ,‬غليظ به‬
‫ان افزوده و محلول را در محيطقرار داده تا تشكيل بلور دهد ‪.‬‬

‫پس از تشكيل بلورمحلول را با كاغذ صافي‪ ,‬وقيف معمولي‪ ,‬صاف كرده و بلور ها را با قرار‬
‫دادن در دستگاه اتوكالو و يا محيط خشك و توزين كرده و در پايان با استفاده از روابط‪,‬‬
‫استوكيومتري‪ ,‬راندمان محصول را محاسسبه مي كنيم ‪.‬‬

‫‪(NH4)2SO4+Fe2+ SO4.7H2O+H2SO4‬‬ ‫‪2NH4 Fe3+(SO4)2.12H2O‬‬

‫(‪ +Fe2‬در اثر گرما و نيتريك‪ ,‬اسيد به ‪ +Fe3‬تبديل مي شود‪).‬‬

‫وزن بلور زاج آهن‪18/2:‬گرم‬

 ‫‪ lom‬زا‪8‬ج‬
‫‪1‬‬ ‫‪lom‬‬
‫‪1 HN‬‬ ‫(‬ ‫‪4 OS‬‬
‫‪)2‬‬ ‫‪231 41‬‬‫‪/ rgHN‬‬
‫(‬ ‫‪4 OS‬‬
‫‪)2‬‬ ‫‪001‬‬
‫‪/ rg ‬‬
‫‪281‬‬ ‫‪‬‬ ‫‪4‬‬
‫‪‬‬ ‫‪4‬‬
‫‪‬‬ ‫‪63 11‬‬
‫‪/ %‬‬
‫‪ 562 88‬زا‪8‬ج‬ ‫‪/ rg‬‬ ‫‪ lom‬زا‪8‬ج‬
‫‪2‬‬ ‫‪lom‬‬
‫‪1 HN‬‬‫(‬ ‫‪4 OS‬‬
‫‪)2 4‬‬ ‫‪1 /5rgHN‬‬
‫(‬ ‫‪4‬‬ ‫‪OS‬‬
‫‪)2‬‬ ‫‪4‬‬

‫آزمايش شماره ي ‪:4‬‬

‫تهيه ي اسيد بوريك‪ ,‬از بوراكس‪,‬‬

‫ّ‬

‫‪ 8/1‬گرم بوراكس‪ ,‬رادر حداقل آب گرم (جوش) در يك ارلن ‪ 250‬حل كرده (به طور‪ ,‬كامل) و‬
‫‪ 2‬ميلي ليتر اسيد سولفوريك ‪3‬موالر به آن افزوده و براي رسوب دادن اسيد بوريك ‪،‬ظرف‬
‫حاوي محلول را درون حمام يخ قرار‪ ,‬مي دهيم ‪.‬‬
‫پس از تشكيل رسوب ‪،‬محلول را به كمك كاغذ صافي‪ ,‬و ارلن خالَ صاف كرده و در دماي ‪-70‬‬
‫‪ 60‬درجه ي سانتي گراد در اتو كالو رسوب را خشك مي كنيم‪ .‬پس از خشك كردن رسوب‬
‫‪،‬آن را توزين كرده و راندمان محصول‪ ,‬را به دست مي آوريم‪.‬‬

‫وزن اسيد بوريك‪ ,‬به دست آمده‪ 45/0 :‬گرم‬

‫‪1molH 3 BO3‬‬ ‫ب‪8‬وراکس‬ ‫‪1mol 381/ 13gr‬‬ ‫‪100‬‬

‫‪%  0 / 45grH 3 BO3 ‬‬ ‫‪‬‬ ‫‪‬‬ ‫ب‪8‬وراکس‬ ‫‪‬‬ ‫‪ 38 / 55%‬‬
‫‪61 / 78grH 3 BO3‬‬ ‫‪4molH 3 BO3‬‬ ‫‪1mol‬‬ ‫ب‪8‬وراکس‬ ‫‪1.8 gr‬‬
 ‫تعيين درصد‪ ,‬خلوص اسيد بوريك‪:‬‬

‫در يك بالن ‪ 100‬ميلي ليتري ‪ 1/0،‬گرم ازاسيد بوريك جامد به دست آمده را به حجم رسانده‬
‫‪،‬سپس ‪ 10‬ميلي ليتر از محلول اسيد بوريك‪ ,‬را با پيپت درون يك ارلن ‪ 250‬ريخته و‪ 30‬ميلي‬
‫ليتر گليسيرين ‪ 1‬موالر به آن افزوده و در حضور فنول فتالئين با سود ‪ 1/0‬موالر محلول را‬
‫تيتر كرده و با استفاده از روابط استوكيومتري در صد خلوص آن را محاسبه مي كنيم ‪.‬‬

‫حجم سود مصرفي‪ 5/1 :‬ميلي ليتر‬

‫حجم بالن ژوژه‪ 100 :‬ميلي ليتر‬
‫حجم اسيد بوريك‪ ,‬مصرفي‪ 10 :‬ميلي ليتر‬
‫جرم مورد استفاده ي اسيد بوريك‪ 1/0 :‬گرم‬

‫‪1lit‬‬ ‫‪molNaOH 1molH 3 BO3 61 / 78grH 3 BO3 100ml‬‬ ‫‪100‬‬

‫‪1 / 5mlNaOH ‬‬ ‫‪ 0 /1‬‬ ‫‪‬‬ ‫‪‬‬
‫‪‬‬ ‫‪‬‬ ‫‪‬‬ ‫‪ 92 / 67%‬‬
‫‪1000ml‬‬ ‫‪lit‬‬ ‫‪1molNaOH‬‬ ‫‪1molH 3 BO3‬‬ ‫‪10ml 0 / 1grH 3 BO3‬‬
 ‫جلسه ي چهارم‬

‫‪19/2/1388‬‬

‫آزمايشات‪:‬‬

‫‪-1‬تهيّه ي متاپريدات پتاسيم وتعيين درجه ي خلوص آن‬

‫‪+‬‬
‫‪ -2‬بررسي واكنش هاي ‪Mn2‬‬
 ‫آزمايش شماره ي ‪:1‬‬

‫تهيّه ي متا پريدات پتاسيم‪8‬‬

‫‪ 5/2‬گرم يدات پتاسيم را در ‪ 25‬سي سي آب مقطر در حمام آب گرم حل كرده ‪،‬پساز آن ‪4‬گرم‬
‫پرسولفات پتاسيم وسپس ‪3‬گرم پتاس را در حمام آب گرم به آن مي افزائيم‪(.‬پتاس‪ 8‬به صئرت‬
‫دانه دانه اضفه شود‪).‬‬
‫محلول به دست آمده را ‪20‬دقيقه در حمام آب جوش قرار داده ‪،‬پس از ‪20‬دقيقه ‪13‬سي سي آب‬
‫جوش به محلول افزوده و در حمام يخ قرار داده تا سديم‪ 8‬دي سولفات اضافي به طور كامل‬
‫رسوب كند ‪.‬‬
‫محلول را با كاغذ صافي‪ 8‬و قيف‪ 8‬معمولي صاف كرده ‪،‬سپس محلول زير صافي‪ 8‬را با اسيد‬
‫نيتريك ‪1:1‬اسيدي كرده ‪0‬اسيد نيتريك با قطره چكان اضافه شود و با كاغذ تورنسل اسيدي شدن‬
‫بررسي شود‪).‬پس از اسيدي شدن در صورت اضافه نبودن اسيد ‪1،‬سي سي اسيد ديگر به‬
‫محلول ميافزائيم‪8.‬‬
‫محلول به دست آمده را با كاغذ صافي‪ 8‬و قيف‪ 8‬معمولي صاف كرده و رسوب را در اتوكالو‬
‫قرارداده تا خشك شود ‪،‬پس از خشك شدن رسوب را توزين وراندمان محصول را محاسبه مي‬
‫كنيم ‪.‬‬
‫‪2KIO3+6KOH+2K2S2O8‬‬ ‫‪K4I2O9+4K2SO4+3H2O‬‬

‫‪2HNO3+K4I2O9‬‬ ‫‪2KIO4+2KNO3+H20‬‬

‫‪2molKIO4 230grKIO4‬‬
‫‪grKIO4  0.01molKIO3 ‬‬ ‫‪‬‬ ‫‪ 2.3 grKIO4‬‬
‫‪2molKIO3 1molKIO4‬‬

‫وزن متا پريدات به دست آمده‪ 5/1 :‬گرم‬ ‫وزن تئوري‪ 8‬متاپريدات‪ 3/2:‬گرم‬

‫‪1.5 gr‬‬
‫‪%‬‬ ‫‪ 100  65%‬‬
‫‪2.3 gr‬‬
 ‫تعيين درجه ي خلوص متاپريدات پتاسيم‪8‬‬

‫مقدار‪100‬ميلي گرم(‪1/0‬گرم )ازرسوب به دست آمده (متاپريدات پتاسيم‪ )KIO4:‬را روي‪8‬‬

‫ترازوي‪ 8‬آناليتيك توزين كرده ودر ‪100‬سي سي آب مقطر در يك ارلن ماير ‪ 250‬حل كرده‬
‫‪،‬سپس‪2‬گرم بوراكس و‪6‬گرم اسيد بوريك به آن افزوده (اسيدبوريك‪ 8‬به ميزان اشباع‪ 5-8‬گرم‬
‫افزوده شود)‪.‬درپايان‪3 8‬گرم يديدپتاسيم‪ 8‬به محلول افزوده ‪،‬كه محلول رنگ شكالتي به خود مي‬
‫گيرد وبراي ‪5‬دقيقه محلول را به حال خود مي گذاريم ‪.‬‬
‫پس از طي شدن مدت زمان الزم محلول را با سديم تيوسولفات ‪ 1/0‬نرمال تيتر كرده تا محلول‬
‫بي رنگ شود‪ . 8‬حجم سديم تيوسولفات‪ 8‬مصرفي‪ 8‬را يادداشت كرده و به عنوان ‪ V1‬درنظر‪ 8‬مي‬
‫گيريم ‪ 6/8 ( .‬سي سي ‪) =V1‬‬
‫پس از آن به محلول فوق‪2 8‬سي سي اسيد كلريدريك‪ 8‬غليظ افزوده كه رنگ محلول دوباره‬
‫شكالتي مي شودو‪ 8‬با سديم تيوسولفات تيتركرده تا محلول بي رنگ شود ‪.‬‬
‫حجم سديم‪ 8‬تيوسولفات مصرف شده را يادداشت كرده و به عنوان ‪ V2‬در نظرمي گيريم‪( 8.‬‬
‫‪ 8/25‬سي سي‪)=V2‬‬
‫درپايان با استفاده از روابط استوكيومتري و حجم سديم تيوسولفات‪ 8‬مصرفي‪ 8‬درجه ي خلوص‬
‫متاپريدات را محاسبه مي كنيم‪.‬‬

‫‪IO4 +2H +2I‬‬ ‫‪I2 +IO3 +H20‬‬

‫‪IO3 + 5I +6H‬‬ ‫‪3I2 +3H2O‬‬

‫‪IO4 - 4I2‬‬

‫‪S2O3 + I2‬‬ ‫‪2I +S4O6‬‬

‫حجم كلي سديم تيوسولفات مصرف‪ 8‬شده‪ 4/34 :‬سي سي‬

‫‪Slom‬‬
‫‪01‬‬‫‪.‬‬ ‫‪O‬‬ ‫‪1til‬‬ ‫‪Ilom‬‬
‫‪1‬‬ ‫‪OIKlom‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪032‬‬
‫‪OIKrg‬‬ ‫‪001‬‬
‫‪3‬‬ ‫‪‬‬ ‫‪‬‬ ‫‪‬‬ ‫‪‬‬ ‫‪‬‬ ‫‪89 9‬‬
‫‪2‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪4‬‬ ‫‪4‬‬
‫‪.lm )S O‬‬
‫‪4‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪.%‬‬
‫‪1‬‬ ‫‪0001‬‬ ‫‪lm Slom‬‬
‫‪2‬‬ ‫‪O‬‬
‫‪2‬‬ ‫‪3 Ilom‬‬
‫‪4‬‬ ‫‪OIKlom‬‬
‫‪2‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪4‬‬ ‫‪OIKeg‬‬
‫‪01‬‬
‫‪.‬‬ ‫‪4‬‬
 ‫آزمايش شماره ي ‪:2‬‬

‫تست هاي منگنز‬

‫تست شماره ي ‪:1‬‬

‫‪5‬سي سي سديم هيدروكسيد ‪4‬موالر‪ 8‬رابه ‪2‬سي سي محلول كلرومنگنز‪ 8‬اضافه كرده‪،‬سپس لوله‬
‫را كمي كج نگه داشته تامحلول سطح تماس بيشتري در مجاورت هوا داشته باشد‪،‬كه محلول از‬
‫بي رنگ به سفيد وسپس قهوه اي تغيير رنگ داد ‪.‬‬

‫‪MnCl2 + OH-‬‬ ‫‪Mn(OH)2‬‬ ‫))سفيدرنگ‬

‫‪Mn(OH)2 + O2‬‬ ‫‪MnO2‬‬ ‫قهوه اي( (‬

‫تست شماره ي‪: 2‬‬

‫‪1‬گرم كلريد آمونيوم‪ 8‬را در ‪5‬سي سي محلول آمونياك ‪4‬موالر‪ 8‬حل كرده و به ‪2‬سي سي‬
‫ازمحلول كلرومنگنز افزوده وبراي‪ 8‬چند دقيقه محلول را به حال خود مي گذاريم ‪.‬‬
‫(محلول هيچ گونه تغييراتي‪ 8‬نداشت‪).‬‬
‫بار ديگر ‪5‬سي سي از محلول آمونياك ‪4‬موالر‪ 8‬را به ‪2‬سي سي محلول كلرومنگنز‪ 8‬افزوده كه‬
‫در محلول رسوب سفيد رنگ مشاهده شد ‪.‬‬

‫در مقايسه ي ‪2‬مرحله ي باال ميتوان گفت كه ‪:‬‬

‫(در مرحله ي ‪ 1‬واكنش به خاطر اثر يون مشترك‪ 8‬به سمت چپ پيش مي رود‪ 8‬وبه خاطركاهش‬
‫غلظت يون هيدروكسيد واكنش انجام نمي شود‪).‬‬
‫‪NH4Cl+NH4OH +MnCl2‬‬ ‫))واكنش انجام نمي شود‬

‫‪NH4OH+MnCl2‬‬ ‫)سفيد( ‪Mn(OH)2‬‬

‫‪NH3 + H2O‬‬ ‫‪NH4 + OH-‬‬

‫تست شماره ي ‪:3‬‬

‫‪2‬سي سي محلول كلرو منگنز را با ‪ 5/0‬گرم سديم كربنات جوشانده ‪،‬سپس محلول را چند دقيه‬
‫به حال خود مي گذاريم و پس از آن محلول داخل ظرف را سرريز‪ 8‬كرده و رسوب‪ 8‬سفيد رنگ‬
‫باقي مانده در ته ظرف را چند بار با آب مقطر شت وشو داده ‪،‬سپس اسيد كلريد ريك ‪2‬موالر‬
‫به رسوب‪ 8‬افزوده ‪،‬كه رسوب در اسيد كلريدريك حل شده و محلولي بي رنگ مي دهد‪.‬‬

‫(رسوب سفيد رنگ ‪MnCO3‬بااسيد كلريدريك‪ 8‬واكنش داده و تبديل به منگنز كلريد و اسيد‬
‫كربنات مي شود ‪،‬كه اسيد كربنات هم مي تواند تبديل به ‪ CO2‬شود‪).‬‬
‫‪MnCl2 +Na2CO3‬‬ ‫‪MnCO3‬‬

‫‪MnCO3 + HCl‬‬ ‫‪MnCl2+H2CO3‬‬

 ‫تست شماره ي ‪:4‬‬
‫‪2‬سي سي از محلول منگنز سولفات را با ‪2‬سي سي اسيد كلريدريك‪4 8‬موالر اسيدي كرده و ‪5/0‬‬
‫گرم‪ K2S2O8‬به آن افزوده ومحلول را مي جوشانيم ‪،‬كه هيچ گونه تغييري در محلول به وجود‪8‬‬
‫نيامد ‪.‬‬
‫‪MnSO4 +H2SO4 + K2S2O8‬‬ ‫)بي رنگ( ‪MnO2‬‬

‫سپس به محلول داغ ‪1‬قطره نقره نيترات افزوده كه باز هم هيچ گونه تغييري در محلول ايجاد‬
‫نشد ‪،‬ولي استفاده از ‪ Ag‬باعث ميشود از منگنز ‪ +4‬تا ‪ +7‬پيش رويم‪.‬‬
‫‪MnO2 + Ag‬‬ ‫‪MnO4‬‬

‫تست شماره ي ‪:5‬‬

‫مقدار ‪ 1‬گرم اكسيد منگنز (‪ )MnO2‬را به ‪5‬سي سي اسيد كلريد ريك ‪4‬موالر افزوده وآن را‬
‫حرارت مي دهيم (گرم مي كنيم) كه محل‪.‬ل از بي رنگ به خاكستري‪ 8‬و در انتها به سبز تغيير‬
‫رنگ دادا‪.‬‬
‫‪2MnO2 +H‬‬ ‫)سبز( ‪Mn +MnO4‬‬