JJ :H JJ

{tk

JJ :H JJ

{tk

t
y}U

e{tuxt

nrh:H yt{ ft, wh

JJ :H JJ
ktf :
h{u
ntu :
wt e
f{u uX
{wwr :
sketE e
rztRh :
{qh e
o
o

nrh:H yt{, wh-rzt.

ftf :
xMxe{kz nrh:H yt{,
Mttt to 1956
fwhwtut {ntut {krhe tsw{tk,
sntkehwht, htkuh, wh-395 005,
Vtu : (0261) 2765564
tMtt : nrh:H yt{, fwhwtut, sntkehwht, wh-395 005
nrh:H yt{, tu.t.k. 74, rzt-387 001
xtRux : yto ftBqxh,
y{tt-380 014. Vtu : (079) 27543699
{wf : trn {wt t. r.
rxe r{ fktz, ftkfrht htuz, y{tt-380 022.
Vtu : (079) 25469101
yt]rt : t{, tht [tut, k. 2056, t. 17-9-2000
: 3000
w{wo, ht{{e (tttfthr), k. 2057, t. 2-4-2001
: 1000
w{wo, ht{{e (tttfthr), k. 2059, t. 11-4-2003
: 1000
w{wo, ht{{e (tttfthr), k. 2062, t. 6-4-2006
: 1000
w{wo, sL{t{e, k. 2064, t. 24-8-2008
: 5000
]c kt : 32+548=580
o

zh f{ : Y. 150/-, u[t f{ : (htn hu) Y. 100/-

JJ :H JJ

|k

{otksr
yww

Tnttu {u futu u fnwk nwk fE heu ?

XtXuX e {the tu fhtu s Au !
e kt {the tu utu t hnu !
uEwk fhwk su su yttk fhu {u.

1-2

u nwk e t {the sttu hnwk,

te Atwk t htwk, t[tu tu s wk !
rt eu ftuE {thtu ue te su,
u ytu Mnusu rte t fhwk fu.

3-4

{thtu ytth tu {tt tu yuftu s Au !

rt {thtte Au Swk s u,
su{tk u{tk u nwk yttk {n tu fhwk !
tu ythtu i u tk ft{ nw k fhw k .

5-6

wk utu hnu Au tu su u {thkw s u !

yuftu tu {tt tu hut {ws Au !
w k su tu w k u { te o u fhw k ,
yttt e Wke nwk fe t fwk.

7-8

{u [tu Au fue fue heu su,

fTnu u{ wO Awk, yttt{tk ue nwk hu.

JJ :H JJ

|k

{otksr
yww

qAt rt u fI {thtte fwk tt t,

su{tk k{r qhe Au e u s tt tk. -10
q u [ q f u shtu fI u t w t Au ,
futu utu Au zu zu wk ykhu ! -11
tw k f] tte ti tt u [hu hw k ,
tu fwk htwk Awk, u tUeu Swk. -12
e r Au, ut e tte
-tt W{ftu futu Au QAu rte ! -13
ktut u tt, htS sute ttu,
yu tk ti f{o tk w tu u [Zttu . -14
ztu Twhwyu tu futu ! trtu {u
-{qt Yte t tu xtrtu u. -15
o M {thw k Au u yo {w k
-{the fu fwk t Au fu su he fwk. -16
eTwhw
5-6

MVw h tu w k f] tte su , u h tu w k f] tte su

-tuwk, hwk Awk {otksr u. -17
{tuxt
:H }
wh, t. 17-2-1973

6 : {tk t

JJ :H JJ

t
{tk t yu q e{tuxtt s tu{tk kfr tuwk
yt{ft Au. ywe whwtwk S yL ftuE e fu {S fu
rn. uytueyu yuf Mtu wk Au u{ ftuE [utrct Su
tuu ytutu u ftuE ttt htwk ntu tu u {tt tuu
yuftu s Au. fu{ fu yu{wk S ytkrhf ntu Au. uytueyu wk
Au :y{thw k su S t[w k w k yk hw k S u ,
fu e ftu E u , yhu t t{ Au .
SM{h, t{ yt; ]c, 254

yuwk ykhwk { S yk qZ yu nk{utk hnM{ ntu

Au. yt{ Atk q e{tuxt yue nfeftuu q[f heu tt tkfurf
heu fhu Au. S{tk yu{u wk Au :yw e nfefu yw e {tt u Au ,
yw su ru su tu h u e s u u Au .
S, t{ yt; ]c, 269

ytt ywe tutt r yu qZ ywe nfef u

yu ti ftuEu {txu ytoe nfef e hnu. yutk yuf yttuote
hqh Atk ytt Su uhf u yue nfef yu xtytu
q e{tuxtyu ytuue Au. yu{tkte yuf [tu rwu t{tk
hteu yt kt ith fhttu Au.
{tk t yu etofte {tkzeu yut kztutk {tttk tt
Mtt (te nuwte x) wtk qhuqhwk t uytuet
tu{tk s hsq twk Au. uee heu yu t yu y
tu st Au, hkw huh tu yu u yuf s Au. u u ntu
tu {tt yuxtu s fu t y Au yu Au. sut{tk
y t qo heu yw{tk x tt Au yut twk
Y Au . ytte yu { fnu Au fu t fhtk
[zu. unthe ntutte yutte su fkE tt Au yu twk
ft{ tt Au. su tte yr Au yu ttu tuot{ ftttu
{tk t : 7

 Au. yu te tt ru q e{tuxtyu wk Au
u yt t{tk [e Au. yu t yue tt yu {tt
ft te. {thu { tu u nfefe t Au. yu{tk su htMt Au,
yu {eXe {eXe {whe nus Au, u ftuE yth Au. kth{tkt ftuE
u Wfx{tk Wfx u{estutk S fhtk yu q, yu t, yu
zVztx, yu VtxVtx twk , yut Whwk yu tuof], tuot{tu
hnUtwk, yu Mtr{tk nttwk shef r{ yu Ae ytu twk yu
u Aee oe yue rhnut-yu wk-kthe ftuE xtte
{e fu hte ft yu{ te. t{tL {teu { tu yue
ttu u te hke ft s tu yuwk Au, fw u tu tuot{ fttt
e t[e nfef Au.
yt{tk yu twk i ntu yuwk tu Au, hkw
tu su yw q e{tuxtyu otu Au yu yu
twk yi r fhu Au. yutu tutwtu Ltu fu q
e{tuxte yxftu Wtu yt wMft etof {txu tt{f
e tu.
q e{tuxtt yt yt{[rht khu kzt t{fh {txu
Wtu{tk utut tu uytuet s Au. ftuE rt kfute yt
kztut { tht tt x tttu yuf fthtu kfu Qtu
tE tu Au. q e{tuxt{tk tt x tt {txu ue
xtytuu yt kztu{tk yttuyt tu yw{ t ttu Au. yt
heu {tk tt x Ytk o {t Au.
t yk wtt Au yu yth t{ott Au. yuf
rMwr{tk wku twk Au fu ]e suxtu ft E {wt
s suxe tne{tk f{ tue e hMe ykft e t
fhu tu, nu w ! tht wtutu th t{e ft rn. q
e{tuxtt sL{te s te wtutu ytrto yu yw uE
ft Au. q e{tuxtyu tu s ftwk Au fu ywe whwt hehthe
ntutte u te tuu ytu ytt u tuu s t Au yu{
fnut. fu{ fu tt wtu yu t{otu qhuqhtu yw
ntut Atk yuwk S rr{ttuu eu Au. ytte q e{tuxtyu
kth{tk wtu tht ttk oe he q[e Au. wtue
ttu ttu wk t s Au yu su u fkE yue te s e
htwk Au yutu t uzutu httu uEyu. ytte yu{u {ts{tk w
yu t tht tt rhtxYu x tt utwk fw.O uytuet
8 : {tk t

{ S{tk te wtu yu ttu t yuf heu xtk

s fhu Au. yt yto{tk {tk t x tE htt Au yu r
tt Au.
tte s yu{t{tk tue tt {wt wtutk o
tt Au. tutt rhthe fth{e heee t fht ntut Atk yu{tk
thu ht fu t[thetu t yttu te. t toe {hu
uh{tk hw htute {sqhet it ytuAt {t Atk yutu yu{u
MMttte rfth ftuo Au. yu{u tuu tUwk Au u{ S{tk yte ztk
w:tu yu S rftthtk Au yu r yu{u ytX toe {hte t
tE ne. rftuh yMtt{tk ytfhe {sqhe fht{tk thu t[the
ywe te. tk tk xttt hefu ft{ fht yu{u t{
ywe te. yt heu n, fwxwku {Y tte u{tt,
n{, {q[ft, yLt fhthu tu st ytte
uhu wtu rftuh yMtt{tk xe [qfut nt.
{w kt{tu tkeSyu ut{ yttu thu ztuht ftus{tkte
uut {txu ftus Atuzeu ktth yu nut nt. hee Vuzt
{txu eu {tuxt {t tttu r ue ut{tk ntu{e ut suwk
{nt ht{ fht Atk yu nfef {tte hsq fhe Au. wsht
rteX{tk t tth tt nrhs ut {txu rteX Atuzeu
ktth yu nut s nt. ue ut th yuf he ht
wtwk ytwk rt yu ut Mtk Rrnt {txu yk
{nqo yu yuz Au. sue tk tU utE ntut Atk q
e{tuxtyu yu {tt nfef Yu s nfefu hsq fhe Au. ute wt
yu {twk yt Wf] Wtnh Au.
uut{tkte yL tutuu fthu [r tt yu {txu
yu{u ntt{tk kts Eu ut fhte rtt fhe ne. yu
Ae yu{u ytrft{tk [t the rtf hefue tufhee ytVh
tE ntut Atk yu Mefthe ne. r{tk ytxe e rt
yu s tu ywt {txu tttu w Au. q e{tuxtyu
tuttk Mstuu St rft {txu {tk yt yku wk wk
Au. yuf styu tu fr tht{t se k rt
{nu{tk u {thtu Tnt{tu. xtkfe Au. tutu VuVhwktu htu {xu yutu
te yu{ ttk heh ut {txu ft{wk Au yuwk r[theu {ott
zt te{tk S {t fht qftu {thtu yu yuf fthe
tk o fhtu Au.
{tk t : 9

ftte ykE swk yu ftuE {Mtwk {tt fto

rt yt wk yu q e{tuxte rutt Au. yt {txu
tkeSu YY {eu su fnuwk uEyu u M ftwk nwk. twk
t{ ute t{tk yu{u tut{f {tt fwO nwk.
ttueS, qett tt yu Wte {nthts sut {h{e
yqtuwk hwk tutu tut ywt ytthu MeftwO nwk.
q e{tuxtt yt t wtu yu te wtu Au.
tt{tk u fhtk s yu{u uf tu tte
{stwk htwk nwk. yu yutk rht{tuu ittrf rte M
ftO Au. tu s ftuE tf ttt tut{tk ytxtu M ntuE
fu. t{M{hte htu fue heu {xu Au tt rhkh t{M{hte
ft{, tu uhu fue heu {tut zu Au yu ittrf rte M fwO
Au. the ytt{f tut{tk q e{tuxte yt hsqyt rh
Au. tkeSyu yt nfef {Su fnuwk fu wk ytt{f rtttu
rtte tE.
q e{tuxtyu rS {txue tt kth{tk t Vhu
tk tk yk w heu fhe. yu{t ftoke yt e
t nt. S{tk yfM{t, w: yu zfthtu{tk yu{u wf]ttk
o ftO Au yu yu f]tu tu eu St Au. oku wf]t
e yu httu r ntut Atk htt {txue {tte
RAt{tk whwtu ytu tke tutt ytot ytnwk {o
fwO yu Se WL ttu rrc fht shsM kt{
yttu. rht{u ok t ystse rr {e yu t
{kz{tk s {trtu yw t ttu.
q e{tuxtt S {tk twk y{qo Y nwk yu
y{qoYwk eswk t{ nwk. htutw ktheSStttwk S-o qo f{tuotk rht{tuu teu {w e
{tk Ytkh t{u yue ttwk yu q e{tuxtt
t nt. ytt y{qo tu x fht yu{u s,
feo, yt{ru, ttot sut {totk ttu t zt
tte ftO Au. yt the ytt{f tte hkht{tk yuf
tUtt t t. y{qoe { fu tt yuf
ttu yu{u Se hte Au. tttu ythk ttu thte unt
we yu{wk x Y hefu s htwk Au.
10 : {tk t

q e{tuxte tt{tk u ftuE {qo MY r {t ntu tu

yu Twhwe ytf]r Au, yt stk Twhwwk {qoY y{qo tY
e hnu Au. eTwhw ue tu yk ytofthf xtytu
tht tue Au. eTwhwt nwf{wk t yu tu q e{tuxte
tttu yuf [kz WL{ut Au. yue ttt fuxtf ktu tht yt
kt{tk q e{tuxt{tk-{tk-t-tt w{tuotu
ytrfth tt fhu Au. q e{tuxtyu tth tut tttfthtuu
yk M heu ytut Au. {e eht, w o tt rwo
tttfthe uhutytu yu{u hsq fhe Au. yu{u 1922 te 1939{tt yZth to{tk qo whwttut{t tttfth wetk r rhtu h
ftO ntk. h{t{twk yw h{tw{tk huwk u{Y uytue{tk x
twk yu 1939 Ae yu h{ rt u{kt yuf Stut Wth {txu
]e h nue tE.
tttfth Ae q e{tuxte { ]rt huh tu te
etYu ne. q e{tuxtyu tutt St xtut yt nuu
wrtt u yu heu hsq fwO Au. tute kqo {w Aewk yu{wk
S yu rr{ttuwk S Au. yt rr{t S yuxu uytuet
ytWt sL{tut St yuf Stu ttut kktutwk S.
ytt yuf Stuu t u yr{w fhtt yuf {tt nuwte
yu{u rt nuthtu fto Au. rr{ttu yk Au, fu{ fu S
yk Au. ytt tkz{tk tk tk S Au tk tk ywewk rr{t
Au. e Mtq rr{ttu yuxu fu otu, ]ttu, yuf w-ke yu
s[h Stu, t ftht {wtu uhu Au. q{ rr{ttu{tk heh
rte rrthe rt S]r Au. yu Whtk q{h-fth
rr{t Au. q e{tuxtyu ytt ywu ittrf heu
{ttu yqqo ftuo Au.
{w sut te yu{u tuttk rr{ttut untrtk
f{tuo yu th f{tuo tutt Wh tueu twk h{
ftfthe fhwtY yu{t{tk x tt ewk Au. {tk
t{tk q e{tuxtwk yt fthwk S wwk twk ywt
yu heu kfr fht{tk ytwk Au. yu{t Sktut kf
tht {u{u Ehe wtue tke te Au. uf k t
tAtu nuw tt yu k wMf{tk x fhttu nuw M fheu
q e{tuxtyu ytt{f tt{toe r fw rtfe heu
q[e Au. yu yt ktwk yuf rut {q Au.
{tk t : 11

1939{tk nwk ot r{t Awk yutu yitu yw{ yw

ttu yu Ae tuttk rr{ttuu t u yr{w fhtwk yuf
{tt fo o{tk ytwk. yt Veq tt ut {txu 1939
Aewk uytuewk fto swe swe heu Vtt twk.
1942 yu 1945{tk uytueyu nrhs uf kt {tkte
{w ywt whw ytu {tu nrhs uf k {txu Vttu
Whttu. tuu nrhs uf kt ftuE ntut h ntut Atk
ttrf heu yt Vttu Whttwk ft{ fwO. yu {txu yu{u thu f
uXwk, tuetut {th n fto. ynut yu y{t uXtk,
yt yMtt{tk uytueu uXtwk nwk. tutt{tk xut
h{ ywu rutYu tut{fYu-{tttu ntu. tuu yu
tuttu un yu y Au yut yw fhttht ktu Lt.
nrhs uf ke {w rr{tu yuf rr{ttuu Mo fhe
yu{t Su WL twk. uthe, Wtur, t{tL uthe
{kztu, yu {t wr trnfth tt u~tytutk u yu{u
r Mo yttu. yt wk s Eht-whwt-tutt{tk xut
h{t{tt ytu {ws tu swk nwk.
yu Aet tt{tk q e{tuxtt hehu swt swt ftht
htutu tt fht nt. {tuxttt yt htutu rr{ttut unt
ttu ttBt fthu Qst nt. W[ ftte ytt{f Mtr{tk
ytwk fue heu u Au yue wrtt {sqe q e{tuxtyu yte
Au. yw tt Ae rft yk ntutte wf]tte ytwk
wk tu swk ntu Au.
un ttut ttB Ae ir{rtf St{tytutk {, wr
yu t sutk q{ fhtu ttu ttB ttk fhu yutu yw
q e{tuxtu htt ftuo. Stk yk:fhtu qosL{tk f{tuotk Vu
tutt {txu heh{tk ytt ntu Au. yttk q{ f{o rht{tu
yuxu th. q e{tuxtyu {tiyuftke ttt tu tht
yuf Stut f{oth tueu ut Stue tt {to
ue yr{wt We. q e{tuxtwk yt r fto ns
heu shu zu yuwk te. uytueyu yt yku su fkE {sqe yte
Au u yt kt{tk kfr tE Au.
yt wMfe eS yuf tUtt rutt yu Au fu q
e{tuxtyu tutt heh{tk xt hnut htutut fth tt utk
qZ fthtu tkfurf heu hsq ftO Au. 1960e t Ae tu to
12 : {tk t

we q e{tuxtt heh{tk yk eztfthe htutu xt htt.

yt htutu {tt rr{ttut untr f{tuo ttut ttBu eu s
nt, hkw Qo fttt q{ kt{tue rrtYu ywt nt
u{ q[twk Au. yt ftht kt{tu Rrnt uytueyu 1970
te 1975 hr{t utk wMftu{tk kstte ttu Au.
yu{u yt h[tytuu s hefu ytute Au. yt{tk s
tu yto YZ te. suu { su Au yuxu sue { f]r
Ehe ttu s hnu Au yu s Au. yute yt stu tht
uytueyu tute tttu Rrnt ytutte t M fhe
Au. yn tt yuxu rhkh tu se ru x tte
yuf qZ q{ rt yu{ {stwk Au.
heht yk eztfthe htutu ttu yt{ttu r ytk fue
heu yw{tk ytu Au yu t q e{tuxtyu ittrf rte
{e Au. htutue ut Au yu u ttu ttu ytk Au.
yt nfef ut ttu ytk kz{tk hsq fhtE Au. heht htutu
yu yue ezttu nuw uytueyu hsq ftuo Au. q e{tuxtyu {wk
Au fu [utwk yh yuxu fu yue kqottu yw tk[ tu
ife{tk t tu{tk rhkh hnu Au, yu t tu yuxu ytft,
us yu tw. tfetk u tu s yu ]e [ut yhu
Mefthtk te. yttu yuf yr q{ kt{ [te httu Au. q
e{tuxtyu wk Au fu nS we (yt ykue t fhu Au tk we)
yu u tu rsttk te uytue tuttk ote yu{ fnu
Au fu yuf {u yu sYh rstu { fu tk[u tu [ut
yh {txu Meftht{f u. yt x tt yu {txutu
tite {tuxtu tu q e{tuxtyu ttrf heu ftuo Au.
{tutt yu tiu fu {tsut Yu {tu,
qZ heu h{t{tt rhtxYu fhttu q e{tuxttu tu
ntu. yu{u Z heu yu M heu ftwk Au fu t ftuEu
{ rn {txu nwk {ts thwk Awk. {tht {{tk {ts u
Mttu t s Au. yt nfef whth fht uytueyu s yu
]e Wh [u fue heu xe htwk Au u {wk Au. s yu
]e yu u tu tuttk{tk Awtue ytuu we fht h ttk
Au. {tu yu {txu Meftht{f eu uu twfq whwttto fhte
sYh Au. ytxt {txu uytueyu yu{ ftwk fu yt fwh yuxu {thtu o
tf t wtu tt Qtu Au. {ttuyu tuttk yk Mtttuo,
{tk t : 13

tuwtytu, ttu sut kfzt{tkte Aqxt tEu tu uxtwk

Au. yt {txu uytueyu othtun, {wh sue Mtoytuu u
yttu yu rut tu rtte uf ttytu{tk ktutu uht
tustytu fhe.
yt Whtk {tutte ]rt rr{tu tutt yk
sL{tutk su rr{ttu yt sL{u s {u u {txu ft xqkftt yte
tustytu ntt he. ytt{f Se yt yuf yk q{ t
Au. s yu ]e [utk hu yttk Au yu nfef q
e{tuxtt unt tht M { Au. uytueyu t. 19-71976t htus tiu ktueu su wk Au yu ttrf Au. tutwk
heh tuffttk ft{{tk ytu yuwk te. yu{ toeu nu Ae
tuu yheheYu tuftuwk ft-to {w{tk yt{-
xttwk fto fhu. yt {txu ytkqof tute {uu unt
fhtwk stwk Au. ytkqof tht yu{ q[t Au fu un
yuxu fu ]e h{t{tt ytkYu hu wk Au. q
e{tuxtt Aut rtu{tk rfzTewk fto rV stte ut heh{tk
htE tu ntu. Whtk unt {txu ttMttu st {txu fwhe
heu wf teyu ykhttu Qtk ftO ntk. ytt yk
rfq kutuu nus tkXt rt q e{tuxtte [uu
hu un { fhte rr tuE.
yt hte q e{tuxttu unt yu h{t{tt ytk
MYtu s yu ]e htu rstu Au yu{ r fhe
ft Au.
1970te q e{tuxtyu su trn so fwO Au yu
yuz yu ytirff Au. hehe yk eztfthe yMtt{tk ytk,
Wt, {Mettu t uE ft utu nuth fht ttu Wt{
fthtk tMttu yu Ttu fhtk nhtu fttu (t
nh Whtk tu) uytueyu tk Au-ttk Au. yt wk
wtt txwk wwk o Au yu q[t {txu tute u
nrhe f{ Yu ytute Au. yu{tk trn tht tt
twk s tx Au.
ywe whwtt t sL{ yku q e{tuxtyu su hnMtu wtk
ftO Au yu yuz Au. tutt nu Aet sL{e t yu{u M fhe
Au. yt Mtu yuf q{ t {st sue Au. 1939 Ae nwk ot
r{t Awk yut ywYu unthe q e{tuxtt nwkfthu {tt
te {Syu tu {tuxtt t sL{ ykue nfef {st{tk
14 : {tk t

tutwk tE sEyu. q e{tuxtyu tuu tutt M-Ytu rh[ yttk

wk Au fu {tuxt yu [utu ytrto Au. ytwk [u t heh{tk
yteu tute ttytuu tfth fhu yutk fthtu q e{tuxtyu
hsq ftO Au tt t sL{ {txut une h[t yu yue yre
ttrft M fhe Au. yu tht tu sL{ yuxu t un{tk [uttu
ytrto-[uttu yth yu{ {stwk Au.
yt heu q e{tuxtt sL{, unt u{ s t heht
sL{ wee ftt tht tt r yktue s ytu tke
tt fhu Au. ytu tiyu yu{tk qoYtk o {txu h tt
fhtwk Au.

q e{tuxtt S yu ftotu rh[ u fhtt {txu
u 1969{tk yth. yth. uXe fkeyu q e{tuxt : S
yu fto kt x fhtwk r[thuwk. q e{tuxte 70{e
sL{ske ku (1968) q e{tuxt {ttksr-ttksrt
kt fto{tk M. Eh uxefh ttu t{u ttwk uwk. u ku
q e{tuxtt S rut ktuwk kt {thtte tuwk. yu
ywu ytthu q e{tuxt : S yu fto yu ktwk kt
{u tUtw.k yu{tk q e{tuxtwk yt{ft tt u{t trnwk
kf tuwk. 1970{tk tuwk yt fto 1975t rzuBh{tk x
tE wk nwk. u hr{t q e{tuxtt ek 32 suxtk wMftu
x tutk. Atk q e{tuxt : S yu fto{tk ftuE yk
{te ftt nt. q e{tuxtt unt Ae {tiyuftke
uetk tk[ wMftu tt q e{tuxt ttu M. h{tE y{et
ytX k kttu u{ s yL yx ttu ktr tE x ttk.
yt t kttu{tk q e{tuxtt S rue yk {ne
t{e ne. E.. 1992 we q e{tuxt ttu k uet
kt-ft{tk htufttwk twk. u Ae h s nwk ot rt{t
Awk yut {ttu e{tuxtwk yt{ft kfr fhttu r[th ytt
ttu.
yt r[thu tfth fht {txu yu {u L{t e wt e
tt M. whutE ktu ntue W{ftu utu-tu yute kt
kt {txu t Z e. 1996{tk whutEwk yt twk. yt
kt ith ttu ntu yu hr{t T whutE kwk ttwO
{wh M{h y{u httk fhuwk. yu{e eTwhwe tk su{u
su{u o ftO Au yu{u M. whutEe ttu {te nu. yt
k tr{to tt yut ft ttu yu{e the t tkftk
{tk t : 15

y{u f]tte te ywt Au. yuu Ae q e{tuxtt sL{

te to-1997{tk ytwk wMf x fht r[thtwk nwk. hkw
q e{tuxtt fuxtf k ttukw w{wo u{ s ek ttk{tuxtk kttu
tt te toe Wset yttus{tk { th ttu ntu.
Atk ytt ]n yt{fte rztR tu r[t{tk ze s ne. Autk
[th totu { rfq MtMu eu ytht{{tk s tu.
yuf yuftyuf s {tkte t etof {{tk MVwwO. yu
h s {tkte rn {tk yutu VuhVth yttuo MVwtuo.
1969e Lwythee 1e theu q e{tuxtyu {u e ytue
yuf k t yte fu ytwO u Qu u tu ux w e. yt
fthtu kt fue heu ith tu yue ftuE qor[tht {{tk ne s
rn. yuf nrh:H yt{ hVte q e{tuxt : S yu
ftot ww{wo {txu htM yte. yu t kt{tk hnue
f[t, yqh tt krz tuXe uhu utk u{ s q e{tuxtt
St t {nt yktutu yt sttk yu ktwk w{wo
fht fhtk {tk t sutu yuf rM] kt x tt tu
w tu utu yu{ twk. nrh:H yt{, whu yt fthwk wMf
ith tt tu Atte ht toe. e tutwtuu yut
ft [o {txu tt {e t. ytte {u twk fu ytwk wMf
ith tu.
t. 11-4-2000 te t. 30-6-2000t tt hr{t yt
kt{tk toutk RXtuuh wMftu{tkte t{e yufXe fhe. yut
rtefh, eofh yu yL wtu tuXe {txu e wt
e yu e f{u uX ttu q tk eto (ttwt)t txze
(rs. whuLh) {wft{u ytut ytwhts yLtut sut tk yu
rt Mttu hnutwk tuXtwk. tk y{tht tit yto ttu ytxt
xqkft {{tk yttu {tuxtu kt ith ttu. yt ktt r{to{tk
eTwhwe h{ uhf yu fhwt hnue Au yu y{tht
tutu rnthtu whwttto yu s u ytthe Au.
wMft kztue kt tt yutk etoftu yttuyt tuXttk
Au. q e{tuxtt s tu{tk yt yt{ft kh kztu{tk tuXtwk
Au. [ke rfe fte su{ kh{t fhu qo whwtwk yt{[rht
yxfu Au. untt ykr{ fh{tk ktft tu ytt ntutte
yu kztu {tkf totk ykz t{ yte q e{tuxtt
ykz Stu kfu Qtu tt etu Au.
16 : {tk t

yt wMft uf kzu t{ ytt Ae yu kze t{eu

ywY t yu kzt nut tu tt tAt tu e[u {qft
{txu {e wk. q e{tuxtt St {nt ktuu uytuet
ytkhSt rftt {tu{tk tuXt Au. yu{tk {tt eTwhwtu kz
ft[ yt t. e hufu huf k su u wMf{tkte uttu Au
utu ytthq ko wMft uf tu Vfhtt yku htt{tk
ytue st{tk Att{tk ytutu Au. yu{tk yuf yt Au. q
e{tuxttu tu k rMthte uttu Au. yu{tk uytuewk ytkh{kt
yu zfthu eeu su kt{ uttu ue r ftuE wMf{tk te.
yt wMft ktfu 1971t {ti hr{t q e{tuxtu yu{tk
yku qAut tt stYu uytueyu su e ytuwk yutu
yt kt{tk {tu ttu Au. yu t 1973t ht{{e ku
SMVw t{u su M{]rkt x tutu yu{tk Atuwk Au. yute
qr[{tk SMVwtu Wu Au. ftuE r[t t[fu yt yk
yku fe kft Qsu yuxt {txu ytxtu wttu ftuo Au. q
e{tuxtyu e ytutk sttk yu ttk ktf tu [tutk Au.
Autk [th to hr{t sutu r[th thu rn fhutu,
tt MtMe rfqt utk ytt {tuxt fto {txu u{tk h
ttu yue ft rn, Atk ftuEf ytu[h yu r ttyu
y{tht{tk ft{ fwO Au yutu yw y{u tBt Aeyu yu s y{thu
{ tu yt kttu t Au.
Auu yuxwk fnutwk { tt Au fu the ytt{f
trn{tk x tutk ytt{f yt{ftt kttu{tk ittrf
rY fhwk ytwk wMf tu s nu. q e{tuxtyu tu uytuetk
Mstuu swt swt ktuyu ut ttu tht fnutut ktu{tk
tute su nfef ytuue yuwk yt kf tuwk Au, yu yue
rutt Au. ytte yt kt{tk ytt ktu{tk tk k-qtt
st yu Mttrf Au.
y{u t Au fu wshte yt{hrftu yu utteoytuu {txu
yt kt {toof u.
h{u
kM{]r 1, Mxux kf ytV RLzt ytrVo tutxe,
thth, tze, y{tt-380007.
t. 23-7-2000 Vtu : 6614829, 6611343

{tk t : 17

JJ :H JJ

Lt
q e{tuxtt S yu fto ru k {trnett wMfe
sYrht tk ttuote tt fhe ne. 1975{tk q e{tuxt
: S yu fto wMf x twk nwk. yu Ae yuwk w{wo
twk nwk. yue {t{ ftu t tE Aete ttuote yut ftht
wMfe tux htt fhe ne. yu s wMfwk w{wo fhtte
{te te ne. e h{utE u yt yku t fht
yu{u q e{tuxtt yuf rM] [rhttu t hsq ftuo. MtM
htuh ntutte tuu yt ykutu { WXte fu yu{ nt. yt
heu t[th to th ttk.
yuf r e h{utEyu {tk t wMfe tutt
{{tk hnue Yhut hsq fhe. yu tkthtytuu q ytfthtf
te yu yu{tkt whrte Tte Msu ytt wMfe
At{etu tu s [o ytte ht toe. yt Ae e
h{utE{tk yB Wtn yttu yu e wt e yu e
f{u uXe {te yt ft{ ntt h ewk. yu q e{tuxtt
x tutk [wB{tuuh wMftu{tkte t{e yufXe fhe yt wMf ith
fwO. e h{utE tt yu{t ntftu stu Au u{ eTwhwe
h{ fhwt yu uhfte s yt fto yZe {tt {{tk qhwk
fhe ftwk. q e{tuxtt s tu{tk ytxwk rMthtwk tt
uytuet tf f{ou {te uwk yt nuwk s wMf Au. q
e{tuxtt ytW x tut t s [rhtkttue tux qhe tzu
yuwk yt ft Au.
yt wMfe yuf nh ft fttu [o {tu. Ae
y{ttt yuf Tte Msu thte eS nh ftu [o
ytte ht toe. yute wMfe uxe w ftu
Attwk tu twO. yt wMf tu ntutu o te fu yu
{txu zh f{ fhtk {tt ef hf{te wMfwk u[t fhtwk
xMxu e fwO Au.
18 : {tk t

{tk tt ktfto {txu e h{utE tt

yu{t tter{ttu e wt e yu e f{u uXt y{u
ytthe Aeyu.
yt wMfe {wwrwk fto Wtnte, yk [ex hteu
tqof e sketE eyu fhe ytwk Au. u{t ytt
Ttto nfthe y{u fh fheyu Aeyu yu qof u{tu
ytth {teyu Aeyu. yth x {txu e {qh eyu
tte ut yte Au u y{u yu{t ytthe Aeyu.
wMft ythe tt Twhwytut Vtuxte At{e fhe
ytt trn {wtt e utE kzt tt
e tutE kzttu qof ytth {teyu Aeyu.
wMftk ythktk ttke ft{f tuXe fhe ytt
tt kte x{tk ntu ytt e wehtE tn
(e.yu.tn yLz L)t ytthe Aeyu.
yt kt{tkt Vtuxtytu w fhe ytt e kfs tuu
Mxwrztutt e h{utE hitt y{u ytthe Aeyu.
yt ktt kt-ue tust tuXtE thte Y fheu
yut rh fht wet fto{tk o heu ntY tt
nrhte xMx (y{tt)t y{u ytthe Aeyu. nrht {trfu
yt kte tu nuht fheu tUtt ut yte Au, yut ktfu
y{u Lt yteyu Aeyu yu ytth {teyu Aeyu.
yt wMft ktfto {txu txze (rs. whLu h){tk q
tk eto (ttwt)t yt{-ytwhts yLtut-{tk su wrt
yu ut ytE yuwk {q y{tht rte yufwk Au. e,
yt ktu ith tt ut{tk su{u su{u ht, twfqt,
tutn yu ntwqr yttk Au yu tktu y{u qof
ytth {teyu Aeyu.
q e{tuxtwk yt wMf x fhtk y{u Lt yweyu
Aeyu. yt ktu ytfthu yue t hteyu Aeyu.
xMxe{kz,
nrh:H yt{,
sntkehwht, fwhwtut, htkuh, wh-395005.
t. 23-7-2000, Vtu : (0261) 2765564

{tk t : 19

JJ :H JJ

{otksr
(tk[{wk w{wo)
q e{tuxtyu su{t [~{tkt ktt Mtu
fth yuwk t{trt yte wuAtytu tXe ne
yut,
yu
{tk twk t{ kt nS tu ktfe
{tuqr{ft{tk ytfth E htwk nwk, ut u suytuyu
u fto {txu yttf ntue qof nitth yte ne
yut,
T e yhtE [qet tn ([~{tktt)u
yu u{t rhthu
u{ s
q e{tuxtwk S yu ft qet s tu{tk
ktMt fht ue tt suytu ue htt nt yut,
yu q e{tuxtyu suytuu yuf wtu htth
Ms hefu Sfte wMf{tk {otksrte tsut Au,
yut,
T e whutE yu{. ku
{tk t'wk
yt tk[{wk w{wo kw heu { fhtk
y{tuu t ntoe yu Lte tetu yw tt Au.
t.24-8-2008
sL{t{e, k 2064

20 : {tk t

xMxe{kz,
nrh:H yt{, wh

JJ :H JJ

te nuwte x
{the ttt ktue nfef {tht So wMf{tk
{U rM] heu e Au. su{u h ntu uytu u sYh tk[u. su{
{wt S{tk tt zhu yr {nwk wk Au u{
tt{tk Yyttu ft tu s {ntu ntu Au. yuxt {txu
{U {the ttt thkftu yt wMf{tk { ytutu Au
sute t[f u htte {S fu. {wtk f]r yu Mt
yufhtk ntutk te. huf {te f]r yu Mt tutk
tutk ntuttk yuxu u ywth hufe tt tut tut
fthu s tte. yufu y{wf fthu tt fhe tu eu u s
fthu tt fhu yuwk rn twk. e twk t{ ewk
yuxu tt tE E yuwk {tte hu ftuE q fhu.
t{M{h yu tu e wr fhtwk yuf t {tt Au yu
u tht te {tk Mth yu Z tt Au yu tt{tk
yt t {txu u uhtu {Y tt Au. utteoyu yt wk
te, {ste yu u{tk zt Qhte sYh Au. yu{
rn u tu utteo tktu tk ze hnuu yu tt{tk ue
r tu rn.
w{tk u irf hth t hnu yu w~{e [t theu
zu tu s u Su Au, u{ tt St Qeofh {txuwk
yuf w s Au yu utteo u{tk t hneu th zu Au tu
s u rru hu Au. rr he yu{ fkE nue te.utteoe
e th yu{tk [zz tt Au yu ftuE th tu rre {tunt{e
wwt{e{tk yxtE sE u utteo yuf {tou u esu {tuo
[ze Au. yt{ rr ht stk Mtttu tk ytu
{tk t : 21

Au. e th utteotu fuV yuu tt{tk yt stk htufe

httu ntu Au.
ytte s tt t{ yu tu {U {rn{t ttu Au.
yute ytwk yn{T xu Au, htut {tut zu Au, fe yttyutt hnue te, r{o tt Au yu nue e
su{ th{tk e Au yu{ twk t{ utte yttu
yt{t tr tEu Tt{tk e Au. ytte {{tk
su Lt hnu Au, tkr uo Au yu ]r tt Au u ttu
Yrt ytt Atk kth{tk {u yutk Au. {the yt t
su nwk fue heu {wk ?
{the tt{tk tt t{u ytte s {U {w wk Au.
ftuE {u qAu fu {tuxt, tt t{{tk {u wk {wk ? tu nwk
uu fnwk fu tt t{te {u wk te {wk ?
(1) {u tu tu ttu yu nuwk {h.
(2) tu {u e tte yte yu {U u yuft
ythtutk ou he yu eswk {h.
(3) wzt sut {the tute tMttu sutk fuxtk wMftu
ttk yu teswk {h.
(4) tuffttk fttuo {txu ttu Yrt ythtt yu
[tutwk {h.
(5) ytxytxe {tkeytu Atk e AtAttte nwk MMttte
Se fwk Awk yu tk[{wk {h.
(6) ytt] {tht su [tnftu Au u{t r{tk {u Mtt
{wk Au. yu {tuxtu y{wf Mw uEyu Au uwk t{ ztk s
u {u {e Au. yttu tuftutu rtos u{ {tu Au yu Awk
{h.
yt{ tu {U fwk te ytwk Atk tu {u fuxfuxwk
ytwk Au ? tu tuot{ ux tu {u te te Au. su
t tht tie ttu tuMe fhte {u f {u Au yu u{u
ttu t ntU[tzt{tk nwk rr{t wk Au. ut htu su
Mt {U [ttu Au ue tuu stu ftuE Mt ytu yu{ te.
su{ su{ nwk e {e tu Awk u{ u{ wk MY {u rhrhtwk
twk Au, suu tu{tk nwk oe ftu te. yute s yt wMf{tk
{U twk Au fu ouc s Au.
22 : {tk t

Ehe yte rnthe Au. yu Ehtu tt {txu {U su su

tu fto Au uu xqfk {tk yt wMf{tk hsq fto Au. {tht wh{
w nthtsu
{u tt{tk ert ftuo thu fnuwk fu Ehu {tuo stk stk
u su su ywtu tt uu wk {tk khe t hte, hkw
suytu tu {tuo st {tu Au u{u tht ywtue
fhsu. {U u su{ Ehu {tuo st{tk tutrn ftuo Au u{ wk
tuftuu Ehu {tuo st{tk tutrn fhsu. tuftuu
Ehtr{w fht {txu ytte s {the ttt ywtue
nwk fhe httu Awk fu sute ftuEu yutu hk tu. {tht
whw{nthtsu yt s {the whwrtt Au.
yt ktu ut Au, yuxu u yt{&tt Au yuwk
te. yuf u yuf u fneyu yu{tk su{ kqo tMrft Au, u{
S{tk su su heu su su fkE uwk Au, uu u heu s t~u
nfeft Y{tk y{wf t te nuwte s xtwk uu
yt{&tt t. ytxwk wk zwk Au u ftuEft
r[thu fthu. St su h, Mttrf, tMrfu ut
ktu Au uu u heu ftt, yu u yuwk rr{t xtk
ftt, u y{thu {txu tu tu Au. yt tu Se yuf
nfefwk tx t nuwqof tuwk Au. t{tk yu yte
nfeft tx{tk Vhf Au. yt{&tt{tk t Se
tMrft xue ntu yu yrtu ntu. yt wk
su{ Wh wk Au, u tu wk su{ huhwk Lwk Au, u{ s wk
Au. u{tk yuf yth ytuAtuttu te ftuo. hn {nutu tu
ntttuntt nth yttu, ut ftht yt t ktu Au, yu
{thwk tk Mstuwk ttuzwk wk e hnutwk su u Au, ut
{q{tk tu ytt ftht ufu yw{tk xut ftuEf u
ftuEf rr{t ktu Au.
yt wk {u nwk wk Awk u wf]tte u{ yt[h
fhuwk Au ute. utt {to{tk yuf fthe swe swe f]r yu
Mtt Stu ttu w{u, u{, ntwqr, wuAt hte
hteu yu ytkrf Aux wee {t hte hte fueu
ut ut Stu ttu otwk tuwk Au {txu. e u u f{o{tk fe
nwk xu yue tu fuxfuxe r wf]tte uue
{tk t : 23

Au ! u ut utt tut{tk f{o{tk fkE ekte fheu yLt

rn tut ntu yuwk tu {wu nwk. hkw u{ Atk u tke
Wh yuf{tt Tte s tt ot See httk fhu
yuwk t yu [ut httk fhtwk wf]tte twk nwk.
yuf{tt ft{ ftO fhtwk s {qu {tuZu ftO fhtu yu rut u
rut fu{ fheu {tht tutt s f{owk {[ ttk fhu,ue
heu o{t ttk fhtwk Ltk swk.
twk M{h, e ttot, wk s yu s {thwk yuf
{nwk t u u ftu nwk. yu tAwk ute fheu {utk f{o{tk
ftuE e Q xe fu, u Wt{{tk Wt{ heu
ewetoe ttte ttk fhu yu u tte yuf
rt s Au yuwk t {trfhtuu xtuwk httu
wf]tte Lu swk. yte uze hee tt tt se ne.
Mt yu f]ru e[ute Wh E ste yuf ]rt yu
ttt tt yt{tk u{te yu ut ttt nuwu
t{tk hte hteu tu yh tte rt{tk twk
xttwk Lt swk u eS ]rt. yt{ su heu wf]tte
S Se wk Au, u s he nwk {u tku twk Awk.
yt [tuze{tkt fttu ftuE yuf s u ktueu tut
Au, u{ Atk u fkE {tt yufe u s u Wueu Au, uwk
fwk te. uft Se ttu tttu kftut u
ktueu u fttu ut Au. fuxef th htut heu fnutuwk
ytu thu yhfthf ezwk ntu Au. su su yut
thu u t tk[u yu yu{tkwk y{wf y{wf {wttwk t
tutu s Wueu Au yu{ thu uu {u, thu uu u tk[eu
r{tk xt ftsu ytk Qsttu.
yt fttu{tk su fuxef yTw xtytutu Wu Au, u
nfef t[e ntut Atk uwk {u thu Vhe Vhe u{ e fwk
uEyu yuwk yuwk fwk thttuh te ntuwk. ufu yuwk wk fkE
ttu nuw rt wk ntuwk te. yue ftuE qZ q{
ftofthhkht tu ntue xu. yue ftofthhkht th ftuE
rht ntu Au. yte yTw xtytu S{tk thu
e ntu Au, thu su su u u u u u u nfeftuu ut
MY{tk {stwk u Au, yu u tu tttu {tk
24 : {tk t

te qhwk ttto Mefthtwk u e fwk ntu Au, tu ut

wk [u yttwk h e swk ntu Au.
su te S{tk {e yte Wt{ f]tftuu ytutwk,
{stwk, yut ttto qZ tttote Mefth fhtwk e fwk
te, u e nS ykhe ytk Qze te yu{ e {swk.
[tuze{tk stut Au yut [{ftrhf ktu tutt S{tk
tu tut ywt u fkE teqe t te. f]t
ntut Atk f]tu ut ut tu ttto{tk thu te Mefthte
te, thu f]tu tttk fthtuu u tute {uu tEu u
tuu (utu ) yV te utu ntu Au, u yuf
nfef Au.-uu Ae uwk u u te ut tMrft{tk
Mefthtwk ntu !
Srfte tttuo su su Mstuu {utk Au, u{u u{u
[utt ftsu t tt zt ote su te W[thue Au, uu
u u Ms qhuqht tte r[thu, {su yu uu ttto
ot{tk {qftu wf]tte fhe tttu qhtu
tuz fhu, yutu yt ttut tttu nuw Au. ,
ntut Atk yutu thu {tk te yut tu ttto{tk
ttqof te qhtu Mefth ttu ntutu te, thu u ut S{tk
ftu t se fwk te. yt nfefu uf tf-Ms
{tk te {su yue ttot Au.
ytwk wk twk fth tu yu Au fu nS ytt tuftu
zut Au. yt ft{tk yte nfeftuwk t[twk tuf {tt te,
tu u ru ewf]tte u ftuEf u ttwk e fu tu
u{ e fu, yut {sqoft nuwte yte e nfef e
Au yu Att ee Au.
yt wk Att ute keht yu uwk {n t{tk
hteu u{ tt ewk Au.
t. 8-2-1954t {{tk {thu Atk twk nwk.
yt [tuze{tk ftuEf yuf {nt{te nfef ue Au. u {nt{t
u eu ftuE rn, hkw s Au. nu St Auu ythu Awk,
thu {thu ew]f]tte Atk twk yu{ {tk te ttte ytxtu
tu wttu ftuo Au.
yt [tuze{tk u {nt{te su su ue nfeftu ue Au, u
{tk t : 25

u t ywth nsw tk s Stk Au, u nfef ut kqo

tttotyu tE Au. tku {wu yrtu te.
t. 28-10-1971
{tht S{tk [{ftrhf tu yue xtytu e Au {U
uu {n ytwk te, fu u{tk ht[eu u ttutk fhe te fu ue
ytkt fhe te. hkw tu {the ttu u {u u
{txu ytt ktu tut nu u{ {teu nwk tu {the tt{tk s
{kztu httu ntu. utteoyu ue tt{tk ftr[T ftuE [{ftrhf
xt u tu u{tk ze rn hnutk tute tt{tk s ytu Ztwk
htwk. u{ rn tt tu rn ynt, rn nt rtfwk sue
Mtr tE su.
ytt{f {to{tk [{fthu tuftuyu nw {n ytwk Au u
rhtt suwk te. suu w {tuo swk Au uu e ftuEe
fuxe ft{{tk ytte ? ytt S{tk ft[ ftuE [{fth Ltu
ute fheu yte ttwk u t tE wk u{ ytu fne
fewk ht ?
ytsu thu [{fth ru t uXtu Awk thu {thu {tht [tnftuu
u ru rke fhte fu {tht S{tk {the ttotte fheu
ftuE w xt e ntu tu u {txu {u rhttk {tht
tu rhtu. fth fu {U tu {thu {txu ttot fhe ne.
hkw {thwk th tztwk ft{ tu t ntt{tk nwk yu u th
tzwk u {txu tk wt tu. tu {u yutu urtu ttu
Au yu {u u su ytu yu ku ytu Au u {u nwk ytwk Awk.
{u u{tk ytk Au.
{tuxt

JJ :H JJ

26 : {tk t

JJ :H JJ

yw{
kz-1 : ote swe tt
(1) tk[ to we we S-tete fttu-hw htute
{sqhe-{nute nuu khu-[tuhtu ttu k-[tuhet tzw [5] (2)
tutxe tufhe-{trft th tufhe t-Vhe twk Ytk {txu tu {w~fue [10] (3) rtu {thqz-httnue {ti t{tu hu yut tttu kf [13] (4) tt{tk xtttwk
ft{-tuZ to{tk [th tuh [16] (5) uxt ntEMfq{tk-xe
nuhttu k [18] (6) fetStu rh[-ut yu
yteto-hqtSt yteto-fetwk [rht [19] (7)
{rxfe hett{tk ue {-{ntth ru rk [22] (8) ztuht
ftus{tk-ru{t utwk {-hMt{tk tuVttu k [28] (9)
{wkt{tu ut{-ftus t-rteX u-S u[e
rton [32] (10) tkeSt WTtute rteX t-tkeSe
ntfte rzetu {tun S nrhs ut [37] (11) yt{ yu
tttk uztk ft{-uztk u t{u Vrht-tkeSe {wtftVuVhwktu ythk [40] (12) {otftkXu twe ut-nrh:H {kt
ste tn-Stu yk ytt {ot{tk zwk-[{ftrhf [t
yu t{M{htu ythk-ztuht{tk {uze Whte zw-k twtk otu fhe ut tn-yttr{f {te uht-t{M{hte t
{t{tk htu {xtu [44] (13) htu {xttk fthtue tu-tkeSu
yue -tkeSt yteto [48]

kz-2 : yntu yntu eTwhw !

(1) qr{ft [55] (2) ttue ttu yTw heu rh[y{tt{tk yu{e ettk o-[55] (3) rzt{tk ttuewk
yt{-ett {txu {ft-st-yuftk uhue {te [58] (4)
ntS {krs{tk kk[{eyu ett-u {h [u ett ttu ntht r e ttMtt [62] (5) eS ttuewk
yt{-ztftu h {tk ({h{Atk ) o [66] (6) teS
{tk t : 27

ttue-uZe et rfthu z Wh tt- [68] (7) qett

ttStk o-ttSwk rr[t o-#tuht httu k-ytirff
heu q[tu-eVtu nth-[69] (8) eS u ttStk ourft{ twtu k-uut{tkte nrhuttu ytu-qZ ttu-yuf
rttu k-[77] (9) y[tf Wte {nthts rzt{tk-rr[t
etytu-tftuhe ytt ytu-rzt{tk th rtu {wft{ [84]
(10) Wtewk M{h-tftuhe{tk yTw yw-{trtttet [94]

kz-3 : wt u{ th
(1) {tuxttEe e{the-thth {txu uwk, nrhs ut{tk
{w~fue-e {trf -ue { [103] (2) M{tk Mt
kfu-tttu Mt rft [111] (3) zfth ete n{
[114] (4) {toe-hkzthu zfth [117] (5) tufze
te{tk tt [120] (6) ye fue-kfh yuftk{tk
tt [123] (7) tt{tk kt{ [128] (8) whwttto yu
ttote -yn{Tu Vxftu-tufttu t{tu-{te fueyLttu Mefth-t[the{tkte rft [130] (9) yM]~t rth
k{u-ttrstutu rhtu [136] (10) -{tr [139] (11)
tut{tk o
k -ykz t{M{h [145] (12) tuX qee tt
[148] (13) tt{tk fxtufxe-nrhtht fwk{ut{tk whw{nthts
tu swk [150] (14) sut [152] (15) yufttt tututttk hnMtu {E stk-tt{tkte htSt{wk-yL tt{tk
ut-tuVte rtteou {th-thtt{tk tXe{th ttu [153] (16)
M{tk {too-whwe L{wt [158] (17) {e eht
[160]

kz-4 : [ue wtu twto

(1) sk{tk st tu tt [165] (2) {ue rtt
Wtftu k-f{qtu k [167] (3) sut-{kteu
r{qf-tt{tk {kt-ttotytu, stu uhu-fr the
{wtft-u{t q[te s-ttote tuxe t{tk [171] (4)
the yt{{tk tt-yu f{o-{w~fueytu-Twhwwk t twk{w~fuewk rth [174] (5) M tht {too-tte
r-ttu tt [183] (6) yfM{t-tRf ttu k
[187] (7) qk ttht tu{tk tt-wh{
w nthtstk o [189] (8)
28 : {tk t

{wtSe ythe- {txu kewk {n [192] (9) rn{t{tk

hVe wVt{tk uXut {nt{ttk o-su{tk e{the-whwe {tXe{th-rn{t{tk ytuhe tte {wtft [194] (10) w
tttfth [205]

kz-5 : hstu t
(1) tt{tk kfh yhtu-ek qZ ttu [211] (2)
Meftht{f qr{ft-nwf{ t-rhtn [213] (3) W[{
qr{ftytu-ht {txu q{ ytt{kz-ywu Vtuzte tt [215]
(4) tunet tzt-Xhtt {txu Vttu-[{ftrhf {-[217] (5)
ytuhe fthe tt [220] (6) fhtk[e{tk fte [tiu tkEtt
t [220] (7) rht{tk [tt sttu nwf{- tE fhtk[ee
zf Wh tuz-htu tuzte yttt-kft w{twk {o [221]
(8) tkEtte unu ntshe-{tstu k-q {txu Yrte
ux [229] (9) th{tk hehe e{the-fhtk[e{tk ttyu tu
t fht [ue [232] (10) rwo-yi tttfth-nwk
ot r{t Awk yutu rhkh yw [235] (11) tttfth
Ae u{wk tx-tte r{t{tk xu rt-ftwh{tk {M
{te {wtft [237]

kz-6 : nwk ot r{t Awk.

(1) ykz S [243] (2) rr{twk S-yuf rr{ttuywewk qZ-heh Atk yhehe [243] (3) kte yu
wtet yw Ae fttet yw [248] (4) ttBte {s-wtet yw Ae ttBt-Ehyrtkte {tkze yuf tuf ttu ttB-ttu ttu trt [249]
(5) ywee tytu [254] (6) tutt ywe t-e
s fttytute h-{utk{tk f]r tht u [257] (7) sL{ ru
ntE snts{tk fhtk[e sttu ytofthf ytu-yTw ttMtt
[258] (8) th{tk hutk [tuhtttu k [260] (9) {t]{twk {n-} ru r[th [264] (10) k{tkte r]rt-th
stt k
u tu-{te ykr{ Mtrt {t[th-[ te {w~fueyk {u rzt{tk {t {t unu x tw-k ywk [268]
(11) ywet kfote wsoL{ nutu-{]w Aee r-{t]
ru {sqe [278]
{tk t : 29

kz-7 : {ofto
(1) 1942{tk whw{nthtstu nutu nwf{-{wkE{tk Vttu
Whttt k [285] (2) Vtt {txu t rtu tn
[288] (3) {thtze tue [tufe{tk {th [292] (4) tkete
uftu ftu-wth [293] (5) h{qS k [296] (6)
thtktytutu Vttu [297]

kz-8 : [uttu ytrto

(1) {tuxt ktt ru-[301] (2) {tuxt{tk [u-u{ tht w[301] (3) ke {totte h-tuu fwk te yue ttrf
hsqyt-[302] (4) tut ]rt [304] (5) whwtu RLfth [309]
(6) tkrte {w fht-[314] (7) tutwk i [316] (8) {qo
hefu nuht [316] (9) hwk [317] (10) iwk Y [320]
(11) tufth [322] (12) {tuxtwk fto [324] (13) Twhwwk f]t
fto [327] (14) {tuxt-yw{ [331] (15) huf{tk U Yu [324]
(16) x whwt [335] (17) yk {t tte [336]

kz-9 : Lthwk rhw : Ms

(1) Ms{tk wo [341] (2) Msu stzte ]rtMs u u heu u{u tuhtwk ykr{ fto [342] (3) huf
Mtu tuu [344] (4) Mstuu r{kt yu ytfth-sL{tusL{tu
tt [346] (5) Ms rft yu wh
w tu ytk [348] (6) Msu
ohe rke yu rthtu [349] (7) { {txu wtu nuh
zfth [354] (8) tt{f ]r yu s Twhw [362] (9)
{w~fue u { [364] (10) Mstu u wftu [369]
(11) Mstuu tte [372] (12) Twhwwk t{o [374]
(13) Aete Mtt ykue [ue [375] (14) t fhtk
wk {n rut-tiu yteto [378]

kz-10 : S{ttt ft {txu

(1) ywe rr{t ttu q Atk tutu-t u
yr{wt xte yu s fo [383] (2) tutt yuf
qosL{tu yu utk rr{ttu [384] (3) tkeSt Su [tt
xMttw ttB [389] (4) rn{t ttttu tuttu yw
[391] (5) rr{ttutk w:tutu tuxtu [393] (6) rn{t
tttt ktu [397] (7) fuxef yL xtytu [404]
30 : {tk t

kz-11 : ykthu ysttk

(1) yto yt{-yuf Mtute ot httu tu [409] (2)
eTwhwwk [qft {ti{krh [410] (3) nrh:H yt{ rztMttte qr{ft [411] (4) fwkftu{T-rt tht yt{e
Mttttu Rrnt [413] (5) yt{tu rt [415] (6)
{wtu tu [416] (7) wh yt{e Mttt-tk[ Mtu
yt{tu-ykthtwk {n-ytuhzt{tk [ue rct [417] (8) S{tkte
r tttu yuz tu-ytue xufrT f [419] (9) huf fthtk
rr{ttut thtu tuxtu [422] (10)q{ [tut ue qZ
yu q{rr [426] (11) ytuhztytuu yts hrn fhte ttyt{tu fhfhtuo nex-{ti{tk {kt [428] (12) hufu {txu
wtk th-fuxtf yw k [431] (13) ztfTxhtu yTw [t
[436] (14) uh{tk {tt yt ytutu ytt{f tu [441](15) yk S-heh rn ntu thu ntshe [443]

kz-12 : ut ttu ytk

(1) tute [utrc Mtr-heh{tk yuf htu [447] (2)
heh Atk yhehe-s yu ]e {tk [u yh tfeywe [u{tk t{u Atk tu {txu Mkt yM [448]
(3) w: fu htutu nuw-{wk {w~fu [450] (4) f{e Atk
tuZ nh {tEe {wtVhe [452] (5) ysts Ae te
Qxe rt-[utu t swtu-rr{tt eu hehe swe swe
yMttytu [457] (6) stu{tk tttu yt{]ttk [458] (7)
ut ttu ytk-swk so yu {tuxtwk ytuwk o [459]
(8) ywetu tu-whwe tt-ttueStu yw
[462] (9) utwk {n-ut ttu ytk [464]

kz-13 : nrhe f{
(1) trntu ztu kMfth-{to{tk ti t{ st{tL {t {su uwk ttu whw nwf{ [471] (2) 1932{tk
Setwk so-heht htutu ttu u [473] (3) out [u {tirf so [477] (4) tue he [478] (5)
[[to-rt{tk h rn [479] (6) tt{tk [teY u yuwk
ttrn-yre yte ft-yw{ t [480] (7)
tMt t rt {tk te ht [481] (8) nwf{
{tk t : 31

ruwk ytuwk t [481] (9) kth ru {tiftuwk so

[482] (10) wshte{tk yuf{tt rstttwk rtttMt [485]
(11) tu{tk tttu qZ Rrnt-yL tMttu yww Ak{tk
[486] (12) qZ ttu ru {ti-stue qe-100 to Ae
fhe t [488] (13) {u, ws [hu, {ot u,
tufth, fu[h f{u, t,wr{o uhu ru tUwshte ttt{tk yte kMfth rrytue h[t-nu Ae tt{tk
f]r yku ttu yqo hnutu r[th [491]

kz-14 : {tutt
(1) ywyw{tk t-{tsut yu te ut{wtu tu [499] (2) tute yk {t{ ytf {tsu
[hu [499] (3) uwk {n [500] (4) fwhe ithe-tuu
Y-tt{tk uttu zfth-ktutuwk {n-Vtzo VtWLzu sue
tusttu kf [501] (5) {etu tu Wtu-yuf tE
uzVt ue ftS [503] (6) u{tk ft{[tuhee ]rt-{]r
{txu yu s yhtu [504] (7) ytt tfto {txu yuf o
tute {-tw {tst i t{u wftu-{ee rtt
[505] (8) f{ot kf tAwk rtt-q{ nfef [508]

kz-15 : |}
(1) ytft-us yu tw-yu t tu{tk yw-[utt
yh {txu ek u tu ttu z [tw-s yu ]e
rstu yu t rr [513] (2) ywet heh th fht
ykue ytt{f-ittrf {sqe-tkEtttu k [514] (3)
{ttytu{tk kMfth-th{tk nutuu kMf] Ak ettu k
[518] (4) Mte heh{tk tu yth-Mte hehtk rrc ttu
[520] (5) tu sL{ utk wewk fto-heh ht yt{te ywe{tk r httwk hnM [522]

kz-ykz : ytktu
(1) qo whwte tt-Vtswh{tk S}-qo whwtt
ftr tu- (f) (tiu yteto) () (x ythuntu
tu) () (whw{nthtst nwf{wk t) () (whw{nthtswk
t{o) [527]
32 : {tk t

{tk t : 33

kz-1

ote swe tt

Au the t s swe s ote ftu,

Au nu w fI f w s sL{ ru w tu .
{ot
10

e{tuxt
n
34 : {tk t

[ee[e nhe su { {w fu h e
Au {] w see xte the,
fw nu { {w yt e[u ,
u w k nu y{h o ftu . 43
uu s , w, [u fu whwt,
t{tu yu f tfe ytu t s yu f ;
u S wk s {tE tk
wk {the su{ fh, yu{ ftwk {u {t ! 44
{tk t : 35

{ot
47

te-10
32

n
113

sL{ Mt : te (rs. ztuht). t. 4te xuBh,

1898, tht [tut k 1954. {tht t
(yttht{ ) St nt thu yu{e tu e {tuxe
r{f ne. te{tk {tuxwk h nwk. hktxetu ktu qxe
ztk yuxtk tk utk ttk fu hth u[tE tk yu
tttk tkt zt. yute te Atuze fttu{tk
yteu Mt.
{the t-qhs t {u [qrt fneu tuttk. (qhwk
t{ : [qet)
nutkt {ttu-ytxtk tk nuhtu nt, kttu
ntk thu ue s fht. nw {nu fht. yu{u nw
tt uEyu. nwk {the s t fhwk. t{tk-nwk tztt
totu ntu thu-nwk hw htut stu thu tuZ htuxtu (ytxtu
{tuxtu) tt {txu uEyu. nwk ft{ uztuz fhwk. uzq {ftu
: u wk ut e tuftue uztuz ft{ rn fhu tu u
yte u rn teyu. ite t[u nwk ute
uztuz ft{ fhwk. {thu fxftu htuxtu thu uEyu u
t ytu. yt {tht {{tk nw tu. rt A it
ytu. u kh rt uwk tt. uu u yuke it
ytu. nwk fnwk fu tE, it {tht nft Au. ytxwk nwk
ft{ fhwk Awk. tu fnu, wk nw tu tu fhu Au. ftte wk
yte rn. . t. yt Lt ! u u {tht{tk
rn. yttu yLt [tu. {o tu yu Au fu yLt
t{u twk uEyu.
{thu tu {sqhe suxwk {u yut h s htuxt. tu
ut {sqhe fhtth it fte u. yuf r nwk tutu
fu tnu, {tht he {tt it {u ytt te
yu wk fht fte tu Atu ! yu u hewk ftuE
36 : {tk t

tkth nwk. u u ykus hfthu rn, tueu

rn, ftuE rn. Vrht fheyu tu Qxt zq[t efe
. ytt {nut f{tut it tk stt nt ?
yutu {tht {{tk Z rt. nwk tu yttu httu. esu
ru uh yteu {tht ytuxt h it VUfe t.
*
*
*
yu w:u fu{ Mefthwk utu ytth ytt tutt
{t Wh Au, yte Se {s Wh Au. Se
{s t[e e rn ntu tu w:te {t tE
su. w:te yu fe [tu rn ytu. zttt {ttu, {sw
{ttu, Su su {stht Au, S su{e t{u
hhwk Au utu w: fuxe heu [u [ztu Au. w fhtk
w: yutu nw sYhe Au. nw sYhwk Au. t {ttu
{tt w:u tutt Wh ut fhtk yuwk ythtu e
Wh fhu Au. yu eu tut et fhu-yut ru wk
r[tto fhu. yu {t s thu w:e tt Au.
w: {u zu u zu Wthu Au yu yu {u zt{tk
zwk {u Au ytt suu swk ntu Au uu s {xt
u{tk E Au. tfet tu fkE r[tht te. yu{
u yu{ w:{tk hztt fhu Au. w:u tttu Mefth
fhu Au yut {tu zt Qheu w:te wk { Au.
nw te {htu-ytX totu-ntu thte tu {u
yt r ytue. ytsu nwk fnwk Awk fu hetE twk
hwk Au. twk h yuu eu {u {wk.
suu {eh fneyu-yuxu su fkE tht wtu fneyu. yu
wk s ytt{tk Au. yuu Vqxt {txu, yuu et
{txu, yuu rte fht {txu yttAwk su tth
uEyu u ntuwk te. ytte Qxwk yuu te u yuwk
tth ntu Au. fwxwkwk fntu, {tswk fntu, eswk wk su
ntu Au-yut{tk su Twtu Au u et u yuwk tth
ntuwk te.
{tk t : 37

uz
54-55

n
79-80

yt
118

{u tutu yw Au. y{the tsw{tk s [t{zttt

tuftu hnu. [t{zt fuu yu [t{ztt uzt-[k tu.
yu{e ttu hnutw,k nk{
u tk [t{zte wO {tk hnutw.k hwk
tzwk A ytt nwk. {fttu ttu ytuhztu ntu yu yt
A Vqxe hue. , yuxt{tk wk fwxwk hnuwk. ue
Mtr{tk {thu fkE fhtwk ytu tu yu{ s fnu fu
thtte tt s rn. yttte ytwk twk nu ! he
{tte ? [thu hVte yuf s t ytu : tt s
rn-tt s rn. yuxu yt s t kMfthtu zu. yte
tu yhtu yu yte t{u ytu. yut s kMfthtu
zt fhu.
nwk [tutt tuh we t zVtu ntu. tk[{t tuh{tk
yuf rtu ttu ttu. {u rn ytzutu. Mux{tk
tuxe he fhue yu {tMhu {u {ttuo. u {u yuxwk
wk ht twk yu twk fu tt utk ytxtu tu
{th tttu ? {txu {thu yut twk fu yt tt fhtk nwk
[rzttu t. fu{ t ? u s tuo tk[{t tuht
ytxt t rtteoytu{tk nwk nut khu t ttu. {tht
ortf nt u {ttu ith nt. yuxu thu
yte rhMtr xtE Au u fnut rn. {txu
ytt u ytt hnewk u{ {tt{tk ytwk ytt Au.
huft S{tk kt{ Au yu yutu nuw rft {txu
Au. kt{u yu heu ftuE Mefthwk te. yuxu yu nuw
Vu fue heu ? su nuw {txu rhMtr xe yu rhMtrt
nuwu s ytu t te, {st te. tu Ae yuwk
V ytu tkte {u ? yu{ s tt.
yu tu nwk yu{ Aete {tu fu yt hee {u
{ue Au, yu {sqof yu ttqof Au. rft ttu
{txu s ytue Au. tu hetEtu t yttu Au
yu{ ywt Au. ue heu y{ehtE{tk su tu uhu
38 : {tk t

Au, yu{tk su Wtht Au-yu t Au. nutkt {tk

t tuftu Wth nt, eu {txu tte ht
ne, ithe ne yu ytsu {ts{tk xe Au.
{u t Au fu {tht {tuxttEtk u htntwh
tnuu tkte tuzttzete {tkzeu s{ uhu t{t
y{thu tk ytutu. fttute huu Mxu tuZuf {tE qh
Au. yu yu{e u tuzttzeytu ytue. ytu ku
t tuftu hetuu {Y tt yu {U u ywue
nfef Au.
* * *
nutk thu [teu ht{ stwk nwk, thu Zuhtk
u wk tke ut. {thu t{ stwk ntu, thu {the t
{u Zuhtk, ftuhwk tf tke yte. y{u i ht, yuxu
Zuhtk tetk rn qtk tu, fu{ fu ySXtk
tt. ytu tte {t zu. yuf ftuEf ft{u nwk
ht{ stu ntu. u hMt{tk yuf uftu yttu. uftu
yuxu te e. htShtS tE tu. {u twk yn tne
yu uwk. tk tttu, uXtu yu ue tuxe Atuze. tk
tu [th {ttu ytt. {u fnu, {u wk yte u. {U
ftwk, E u, {u ftu tktu te. {tht suxwk ttuzwkf
ht. qtu Awk. {thu yt stwk Au. tu qt uxu
{thtte e heu stu ? {thu su uEyu u {the tute
E tu. ytt rt {the tu fkE Au rn. it Au
rn. yt qztk Au u uEyu tu Wthe ytwk. yuxu yu
tuftuu rt uXtu. yu uXt. yt{tkte ytt t
tz. {U ht t tzt. {thu su ut ntu u tu.
yt t tzt Au. ht s Au, su uEyu u E tu.
{U {thtu t E etu yu nwk sht ehu ehu t. ut
se txe t. {thu yzt Wh t tu ntu. ut
tuftu fnu, Atufht, tn ! U thtu t thu etu Au.
y{u t tE htt yu wk fu{ tE httu te ? U thtu
{tk t : 39

n
83

t thu eutu Au u t [tu. {txu yu tfetu

t y{u yte u ! tu tk ytwk uh [tu rn. tu
E, {u E tu. {u htS tt. yu{u qAwk, tk
Atu ? {t s Awk. {tht tt hnu Au. u hktxewk
ft{fts fhu Au. tk s Awk. tu fnu, y{u u{u ytueyu
Aeyu. {t Au. u y{u tk qkxtu ? y{u utk
stu tkt sEyu Aeyu. u y{u thwk tu Au.
y{u nuute h ntu tu y{u u nuht t fh.
nu-nu, su twk u hwk. tte yt {tVe {te Ewk.
nwk tu Ae tu. {U ttu e t fhe. {tht ttyu
ftwk, t yu{u {tV fhu, ytu yuxwk ytuAwk twkytu yuf r qt hneyu tu wk ?
{u {tht tt nw ntt. {the t yu twSu
u rn. nwk tu {tht ttwk Whtwk . {the tu
{tht rt [tu rn. h{tk ft{ fhtttu Atufhtu s nwk.
{tuxttE tttu fht Vht Vhu. yto{tS tut. u
tttu fhu. e tEytu {qStE, tu{ttE {thtte
tt. yuxu yu{u tt{tk {thwk t nw yuxu {the
tu { fht twk. eth tu tt twk yu
eswk su fnu u fhwk. te htwk fnu tu te he twk.
yuxu {the tu nwk nw nttu. {the tu fnwk htu
fu t, yt wk htuh te fhe. {tht ttu ttu u
Au yu thtu {o rn. wk yue e t. fuzwk ttuzwk
Au ? {txu yttu {o ftu ?-yu {swk uEyu. wk su fhu
Au, u fkE y{tht Wh Wfth fhu Au ? y{u {tuxt tEwk
yuxu u hqh tu te Ewk. the yt he
htuh te. yu whu rn. {tht ttu heu
xex fhut. nS {u yu tu Au. nwk {the tu thwk htu.
thu fne ftu ntu. eswk heewk S thwk
rn. qu [qfu, t, ftuEu hee t yttu.
40 : {tk t

nw k[t Au. nw nuht tt Au. yu tt thu Au.

yLt tu Xuftu Xuftu Au. ytu yu S St te
yuxu t te.
* * *
y{tht fttu t{{tk Lttu te yu Lttu{tk tzw
tt. y{thu eu tzw tu ut utt ntu ? yuxu
w fhe. thu ftuE yuf se Lt{tk tzwwk s{
nwk thu tuftue k{tk Auzu ftuE uu rn yut Xuftu
nwk ktE hnutu. tuX {ws {tht yuf r{tu tzw heu
yuf uwk Atwk{twk {u yte ewk. tzw ntt{tk yttk
ttwk { tE wk yu ythtute ithe fhwk Awk yu
ut {u {the {t t yte. yuxu yu tt rt {tU
we ytutu fturtu tAtu {qfe etu.
u ut{tk tztu tAtu {qfeu nwk uh tu. ykh
sEu {the tu tzt ytt. tyu qAwk fu yt,
tkte ttu ? {U ftwk, ue t tu ntu tk t
Atufht {u yte t. {uh, {tht hzt ! thtu u yth
Au ? yt [tuhet tzt yttte t ?
yuf tztu uu tt etu yu u tzt
hMt h tt ketEu yte et. esu ru {the
tyu tshet tuxtu tutu tzw teu zttu.
2
{thtu yuf eu tt Stu k xtkfwk Awk.
(k[{nt rstt) fttu{tk thu wshte rt{tk
tu ntu. nsw 7{wk tuh qhwk twk nwk yu
hetEe kee tu yuxe thu te ! {u
yu{ twk fu [tu, nu f{tt {tkzeyu, ute fheu su fkE
ttuzwk wk h tu u{tkte yt wf]tte fkEf tu
ne e fu. {tht rt u u tuht{tk hkhuswk
ft{ fht, yuxu nwk tk tu. y{the ztu{tk yuf
{tk t : 41

q
159-161

S.fto
626

te-10
34

o
251-252

uthe tE hnut nt. u{e wftu yuf th sEu {u

tufheyu httu {U nw re fhe. ttuztf rtu
{thwk ft{ uEu u tu tu tu htu. yu{ ftwk.
yuxu u{u {u httu tu htu.
htus wft uhu ttwk tt yuwk eswk tth
h[qh ft{ tUwk. htus th{tk nutu QXeu wfte
fq[
k eytu E sEu wk teqze hth tV fhtu. t{tL
heu tu ytt uthee te Whtk [th, rftt uV
uhu fuxt rtu we tuttk htk {utk yu tnet
ftt zttttk yu{ u yu{ ze hnutk ntu Au, hkw {thu
tu tt{tk twk {uwk f{o Wt{{tk Wt{ heu fheu uXt
{u hewk nwk, fth fu {thu tu tufheyu twk nwk.
htus [th, uV uhu tutu. yu uu yuf fh[e
zu yue heu tthtu. tk sht he q
hnu ue hfth httu. wk s Mt heu wkh tu
ue heu tuXtu yu utk s wftu ttte u
ttu ntu. tk fkfw yu Vq-[tut [zttu.
t{ u[th r{tk s {thwk ytt fthwk ft{ uEu
uX tu yttuyt {the h nw L tt yu {u
tufheyu hte etu. u th fuxtu ? {tt {trf
Yrt tk[. u ft{tk (1915-16{tk) u tht
t. yu{ fhtk fhtk yuf Ae yuf stthetwk
ft{ {u tUt t.
ft{ yuwk fu ytstk tztk ytu, wf tztk ytu.
u tztk{tk su yts ntu u {thu tue utwk. u uXu {u
rtzuwk fu yt ftkxtu yttu hth Au. trttu ftkxtu
yut ttu s ntu. Aete h ze fu yu hth
ntu. yut ttu s ntu. [te uh tut
ute uh ytu utwk yutu fttu ttu. u {ksqh
tuwk. tk qAu tu fnwk, nt, [tewk {thu ute
42 : {tk t

utwk. yt trtyu te{tk {u wk ftwk fu ute

uh hwk ytu rMte utw.k {U ftw,k rMte
fue heu ut ? yte tu ute Au. yuxu yt
ttst{tk rMte {qfeyu tu ut swyu rn ? ut qAu
fu t {txu t uh thu {qt ? utu fnu, wk tu t
{qh Au. {U ftwk, fq, tnu hste tufheyu htt
nt yuxu ttu u tu n fhe zu. yu{u ftwk, yu
tu f{tu yt{ th uttu. yte ft {u te.
Aete {U ytstk tztk utk tu {tkztk, hkw
u{e tue rVe he {U yth fhue rn. uX
tu yu{ s {{tk {st nt fu [qrtu nu tu hth
whe tu Au yu tue he {tu s u fto fhu Au.
hkw ytu[wk yuf ftuEf uzqe ttu u{u
tutu fhth ttk u s hth Au fu rn u tu
ftuEf e {tu utwk tUtwk u{u ftwk, thu
{thtu tztu qhuqhtu fztE tu.
{u u[th Xtufe ee. {u {tht {kztu. he t
ntu tu ftuxo{tk fu {tkztu ntu. {U ftwk, hth, {thtu
Atu wk fht ? {tht h ftuxo{tk fu {tkze fwk u{ te.
{the tu yuxt it te. rnh ytsu ftuxo{tk .
yt su Auhze {u fhtu Atu yu Wtze tz. yuxu uX
r[thtu rttu ze tu. , {thu u tufheyu httu
te. yu{ fneu it yte et. nwk tu {thtk {tttk
w:u fthu utu. r[thtku nw w: zu Au. ytu
fkEf u{u { fheyu. {U r[twO fu yt w: yte zwk
u wu {txu Au. yu w fwk yu nwk tu ntu. uh
tu. ftwk fu t, ytsu tu ytwk twk. tyu ftwk, thwk
twk yttu httu u. wk nu . tte u it thu
{u yu yte ytY u. ytu {ts{tk tht
tEyu. he {t Aeyu yuxu yte ftuE he
{tk t : 43

uz
56

o
253

uz
56-58

te. wk yu nturth tt tu yte he tu.

the he tu. yu{tkte {thu twk twk yu yu{tkte
eu yt Mtryu yttu. u ut{tk u ut{tk ztu
httu ntu tu fwk t tt. te f]t ne. ut
rt fkE twk te.
w: ru the heu r[theyu. {t w:{tk zqe
Ae zqe ue heu yu w:u r[thu Au. yu t[e
heu w:u te r[thtu. {txu {S ftu te. e
w:{tk su e Wh tut tu Au u hth te. su
nk{utk w:u tutt{tk Eu r[thu Au u we tt Au.
fttu{tk {the {t tuftutk tk tk . yuf
{ u thu u ytt {u. yuu wk E yttwk
yu tAwk yttwk yuu s. utwk yuu s.
yu ue yttwk yuu s. yt wk u ytt{tk.
{the {t wk ut thu ytthtk tAt htk t
ntu. he {tu ue hnuwk tu rn. yuu tu tk
ft{ ntu. tu wk fhu ? ft{t htf htt. tu {the t
fnu, t, [ttuu {thu wk ft{ Au. tu fnu fu ft{ ntu
tu . Ae ytsu. {thu tux ytuAtu tt tu Ae yutu
stth ftu ? tu fnu, n{tk yteyu Aeyu.
Ae yztu ftfu ytu thu yu Eu ytu. Ae {the {t
tux ue ytu. yu e tt E ytu. htus yte
heu yuu tuxe twk zu. hetuu fuxt yLt tt Au
yt s{tk ! yu tu uu yuwk S St ntu uu
h zu. eu h t zu.
3
{u tku thu nwk fnwk Awk fu tk ttu w{ute,
Ttte, ntwqrte, u{tte otwk ftO fhtu,
thu {u ut fthtk Sut Stk kthtk u Au.
44 : {tk t

Auf t{tk thu fX hetE{tk S euwk. heu

yt snuth{tk su txw zu Au, yu tuf uu su heu
yu Au, ue se Sue Au. thu ftuE
ytt{f fthe tt tu ue ne, u{ Atk
S{tk t tut ftuE Wfx rr{t ku fthu
yt te e {nuAt yuftyuf xe. utu k
fu{ fheu xtu u {u tku stwk. yt{ tu nwk
wshte rt{tk tu ntu s. hkw ue Mtr{tk
yt te tu thu t s ne, fth fu
hetE thu fth{e ne. y{thwk yuf s ytuhztwk yu
yt tfze ytuhetwk tztwk h (k[{nt rstt)
fttu{tk {w rht{ hMt Wh nwk. {tht tu
yVee yuf tu xu ne, yu u Whtk nwtu ete
u{u xu. htus htu uytu y{tht h tu ytuxte
Sf Attkte fheu ut Stu htt fht yu htu
thu thu nwtu etwk { tt, thu thu u{tkte ut
Eu nwtu et. y{thwk h rht{ hMt Wh ytuwk
ntutte htu htu Vhtht rtEytu tk ue ttu[etu
fhu yu ftuE ftuE tu nwtu eu. yt{ {tht rtu
tE[thtu ttu ntu. yuf r htu y{thu uh ftuEf
{nu{t ytt. u ytuxt Wh txt{tk qt nt. u
htu htu Vhtu u rtEytu ytt. uytu {tht tte
ttu uXt yu ttu fht tt. u{tkt yufu thu qAwk
fu yt ! yt ftu qwk Au ?' {tht tu st
yttu fu yu tu {nu{t Au.' yuxu ut rtE tEyu
qAwk fu tu Ae tue [tufeyu ue h fu{ yte
te ?' {tht rtyu st ttu fu yue h tu ftuetheu ytte ntu, y{thu rn.' yuxwk tkwk
tkwk tk tu u rtEtu rttu QAtu yu {thtuqztu
{tht rtu tue [tufeyu E st ttu.
{tk t : 45

ytwk fth{wk ~ {thtte uE ftwk rn.nwk tu nuhuu

qzu tuztu thtzt{tk. tk yuf e. {wtE fheu
httnu hnut nt. u{u htu stzeu {tht rte
{thqze e nfef {U ste. u {the hu e
ntwqrtt nt. htus y{tht h ytte rht{
hMt Whte st ytt nt. yu {the {t u{tk
tktkzt fhu ute y{u the heu ytut nt. u
htu {the fte fnutk fnutk nwk tu zqfu u zqfu htut
fhtu ntu, ute fheu u{wk ewk ntu. uytu tu
whtwh tze uzteu {the ttu htu u htu tue
[tufeyu tto yu hwytuh s{tthu tute {tht
tu yuf{ Atuze utwk ftwk. fttu t{t u ftt
ytt t yu rc trhfu htu tue [tufeyu
ytut uEu s{tth yu rtE uhu tE tu tBt,
hkw {tht tu Atuze utu yttfte fht tk tt,
tk s uytu tnuu u u u utyu Vtusthu tuttu
tkxtu tzeu ftwk, n{tk u n{tk Vtusthu tuttu.
{thu yt hkhusu {thtu {txu {tht h fu fhtu Au.
yu {u su {tu fztu Au, u {tu {thu ythu u
ythu {the tuzttze{tk utzeu ttu E stu Au
yu utk {thtk rtu {thu ztfTxh tu tttk Au.'
yt tkeu ntsh hnut su ut tue yu
s{tth nt, u htt nu yu{ nwk {twk Awk, fu{ fu u
Aete {tht tu u{u Atuze {qt. hkw yt ku
{u yuf{ [tUfeu r[thtu fhe {qtu fu heu yt
kth{tk ti ftuE nzq fhu Au, y{tr fhu Au yu
uu ttu u Au, hkw ytu he ntut Atk
ytu ynut fhte ftuEu ]t s tE fu
yue Mtr ut fhtu {txu {thu wk fhwk uEyu ? yte
Wfx fthe u ut te e. r[th fhtk fhtk
46 : {tk t

{wk fu y{tht twftt {t{th tnuu t{{tk

rc{tk rc tt trhf t{ hu Au,
tu {thu ut twk. ut ttu {txu yt q wk
uEyu, yuxu yt fthte {u te huhe ht
e ne. yue te htw ttue yu
hs xue ntutte tk tk yue z wf]tte
{t fhe, tk tk sE fhe, hne fhe, su su {ttutu
tk {t{ ttu u{u u{u hettu yuf{tt
fto fhtu ntu yu u u fwxwkt t s {teytutu
Tt kt fhe ftu ntu.

o
174-177

4
e te yttf t tu e e
hetEe. fttue ykuS rt{tk tu ttu,
thte y{the u ttt {w rtft kfo yu kku
fthu fttut thtzt{tk st yttwk thu tuwk.
he ntutte nw ftuE t fhu yu ft{ tu.
nuhtu ftsu sqtk thtk, Vtxe tk ntu utk s
fztk nuht ytu, ufu u nutO te, u{
tAtu fth tu te. u{tu u E utu, yu
u{u thwk tu ute ttuzef th nuhe u uh E stu,
ftk tu ftuE {thtteu thu he ntu yu nuhtwk
ntu uu yte utu, u{tte fheu, t tEu
tu rn s.
* * *
yt ftsu tu ykuS wk zu, t tkte
twk ? r[th tu yu e twk yuxu twk.
e rtoh t{ue ]rt fkE {te te ntue. yu tu
ytu r{tk {wftu Au. wshte t [tuze tu e
[qtu ntu. ykuS rt t{{tk ee s Qzue.
Ve zu yutu ytth. nunue {tVe tu ftu ytu ? ute
{tk t : 47

tufth
213

tut
167

tt{tk su{ u{ fheu t tu ttu. yte rtwk

{ft ttwk. u ftsu {trf tuZ Yrtu {tt {u. e
s U[tu, xutu, txeytu, wheytu, trxtk uhu kw
qAtwk yu tV httwk. fe fe rtt xtttwk
ft{ fhtwk yu tw.k ttu kh wf] tte nutu
hnutu. nu yu{ twk fu yt{ tk tu tk thu to
tu. ute u wf]tte u[th tuh fqe ft tu uxtk
to [u htk. yuu ku ewf]tyu yuf t {w
rtf ytt. u{e ttu ykou u nuw Zteu r{tk
ttottu t Zte Zteu u{tu kk ttu. u{u
uh s-fhwk. tftf te . fkEf u fkEf heu
{th Lt fhwk. Atufhtku h{tztk fhwk. u{tk e {tht
h tu u{t httk. {u su u ttwk yttk fhu.
ht efhtt sutu tu u{t httk. yu{ fhtk
fhtk fwxwkes sutu tE tu.
u s fthu Eu ee efue fttue
yktutowh r{z Mfqt nuz{tMh tnuu 1 te 4
tuh wetu yt {u tuZ to{tk fhte etu ntu,
u yuf huhe nfef Au. r{tk thu su hue
ttuew {ntftktt xu Au, thu u hue
ywfqt wf]tte xe se ntu Au. yt
t{tk yu s heu ht t tE. tk
fuxt t Stu hnut nt ! u tkwk r {ue
utwk te f]tte fto fwO nwk. tktu
Tt yu u{t {ue ft tu s {thtte yt
twk ft{ u{e {te e fu, yukw ttte u{tu
u{tu Tt {uttu t fe [qtu rn. swt
swt Mtt yuf ftht Stu ttu wf]tte
yuf {tt Tt s futu Au. {ut uf kke
ttu Tt e ft Au yu u tE fu yu{ Au,
48 : {tk t

yuwk nwk {the tu wf]tte Swkwk tk Awk. tt

fhut yLtu fe {U kto te fu uu t fto
te. {thu tuu {thwk tutwk s ft{ ut fhtwk nwk. {thwk
twk ft{ su{ the heu Ve fu ue qr{ft ht
fhte tt{tk s u ftu o{t ttwk Lt swk.

o
177-178

5
fttue yktutowh ttt rtftu{tk yuf
e.~t{ht xhht {nut nt. uytu nturth
rtteo u nk{
u tk {{t htt. nwk u{u tk ythth
stu yu ftkE ft{fts ntu tu fhe yttu. ute {tht
u u{e rut {tt ktE ne.
{tht sutu nturth Atufhtu yt tu u yuf
utheu tk tufheyu hne yu u{u Bwk tu nwk.
he Atufhtu yt t {txu it tkte tu yu
yuf t ntu.
yt e.~t{htu u{tk fwxwkeytu wtEt xqkft
t{u tuttk. wtEu twk fu yt he Atufhte
yt te Mtt tt tu thwk. Atufhtu ft{htu
yu ftthtu Au yu x u ftu E u tk thu rn zu .
e.wtEtk yuf {tet tt thu uxt{tk hnutk
ntk. uytu he tuftu u n{eo httk yu ftuEu u
ite { fht sue ntu tu fhtk htk. yte
styu u yt he Atufhtu {wft tu yuwk Xuftwk ze
yu Auf we u yt fhe fu. yue u{e he
ne. ytte yu{u u{u t fhe yu {thwk uxt t
stwk e twk.
wtEtk {tet u{u uh yttk thu nwk {the
uttt tfe u{e shu [ze tu tu ntu s. u{t
uh Mse su{ {u httu. nwk hwk wk ft{ fhtu.
{tk t : 49

{uhw
42-43

S.fto
627

S.fto
627

e th htuE ttu th ntu yu ttyu sttu xtR{

tE yuxu nwk t ith ntu tu t yufe eu
[ttu stu. yte h tku ze thu nwk fnutu fu {u
t nw tu Au yuxu yufe t eu s Awk. ytte
{thwk t{ trtu tzuwk !
yu s htk hutk uhu t[twk ft{ {u
tUuwk. yuf th xe nuhtwk { tE wk. ftuE ntztu
xe nuhue rn. yuxu ytu tu xe [zte ee yu
nth efe zt Vhtu. hMt{tk ftuE ytuttt
uxe t. u{u {tht nttu xe uE. nwk fztE tu
yuxu xx e xqkft hMute hu ntU[e tu yu
{tetu t[e t fne ee. {thu xe [tuhe ne,
te nuhe ne yu{ stwk. yu{u fkE ftwk rn yu
xe tAe Xuftu {qfe ee. ztuht{tk yt s {tetyu
{u u{u tk htutu. yu {thtk ytt{f } ntk.
6
uxt{tk tu ntu thu efetS {nthtst
{t{{tk yttwk Lwk nwk. ntEMfq{tkte Aqxeu yu
fef su { (period){tk twk ntu u utyu
nutu tkte efe sEu uytuee tu stu. tke
st ttu. fef u{tk fztk tutwk fhtu. fe
e Attu{ttu u{e tu ue hnutu. uytu su eke
ttu ttot fht, u wk tkr[tu tktu. thu {thu
fwk qAtwk tu nwk rn. hkw u{wk wk tktk fhtwk
{u r twk. uytu tuu yuf{ h yu tt nt.
hnuefhe yue s. u{e hu uxtt hktt
uX nw yth yu t htt. u{t rr{tte s
uytu tk hnut nt. u uX tnuu s u{u hnutu {txu
tk tu k ftuo ntu. uytu ftuE wk [ fu
50 : {tk t

ftttto fht nt ytt tMtwk tk[ fht

nt. {the uhntshe{tk ft[ fht ntu tu ht{ u.
{u u{e tu ue hnutwk nw r twk. ntEMfq{tk
tu thu eS ftuE fthe h{{{tk {U fe
t etu te. thu thu { {tu yu tuu
uxt{tk thut ntu, thu y[qf u{e tu stwk
fhtu ntu. ftuE r u{e ttu {U fe t[e
fhe te. uytu fef fef {the h qAt ht. wk fhu
Au ? wk u Au ? tk hnu Au ?' yu{ qAt. ykuS
t{t tuh{tk tu ntu yuxu fu {rxft o{tk ntu,
thu u{u {u f]t fheu [uutu fu tht hehu kfh
{tke tte Au, {txu wk ut nuute s tu yt
fhe u.' uxtt hktt uX hVte [te yuf kMf]
tXttt yt[to tk fef fef ytt nu. yuf
u yt[toe uXt nt, yu {the ntshe
ne, thu u{u ut s yt[toeu {u [eu
t ftwk fu yt Atufhttu {rxft rttu tu yt
{u the heu qhtu fhte tu, yu yu rt{tk yuu nw
nturth fhe tu. yt Atufhtu thu thu ht {u
thu u {the tu ytuu thu {thu yuu ewk. yt
Atufhtu ftuE thfu Xuftu hnu Au, ute u thuu {u
yte fu yue yue rhMtr Au.'
uxt{tk et tnut hte ttuzuf s yt yt
kMf] tXtt ne. u yt[toe tute uyZe {rntt
xqkft tt{tk tu s kMf]tu yt tftu fhe etu
ntu-t fheu tfhe ttu tu qhuqhtu s. u
Whtk efet {nthtsu {u f]t fheu [uutu
ntutte {rxft e t rttutu yt u u rttue
Atue {sqeytu (tRzT) nth ze ne u tke
{te tt u u rttut tu yu Wthtue [tuze
{tk t : 51

Ate ne, u tke {te t rttutu yt x

x fhe etu ntu. yut{tk ftuEf rr{t ku fheu
y{tt stwk Lw.k tk {tht {tuxttE, {t uhu hnutk
ntk, hkw {U tuu e.wtEu tk s y{tt{tk hnutwk
htwk nwk. tk t[u s efetSe yttne {tu
heh nw s {tkwk zwk yu uwk {h eS fu
yue keh Mtr tE E ne. fuxtf r we
ut yMtt{tk hnukw zwk nw.k hehe yt {tke{tk
{u efet {nthtswk nw M{h twk yu u{t
h {u thu wk wk nt xwk. hehe yt
{tke tke [te ne. heh fkEf ttuzwk wk MMt ttk
yte ]t Y fhtwk fhtk ztfTxhu yt fhte
{tE fhe. {rxfe hett{tk utu {txu su turf
hett tt Au, u{tk ue ftwk nwk. hkw
ntEMfqt nuz{tMh tnu e.EhtE xu suytu
tursttt e nt, uytue {tht h the {{t ne,
fth fu nwk rtteo hefu yt{tk usMe ntu yu
ytte tu yt fhe etu ntu. ute su su rktu
tt ytu ytt rt{trf fu A{trf hett te
u{tk nwk nw [t {tfote t ttu. yuxu turf hett{tk
ue tu tu {u Vt{o tu {e wk nwk. hkw u
efet {nthtsu f]t fheu {u [utu ntu, tu
sYh nwk tt ttu ntu. Tttte ututu k
at least (fkE rn tu) {the t{tk tu {u V
rht{{tk xutu ywttu. e yt Whtk {u yu
stwk nwk fu ytt{tk yut ke yrhwr[
xue ntu yu ue ytu Ae tue ntu,
tu u ytu uu Xuftu stwk r twk ntu, tu
yut whwt tu te utte fheu ytu tkr
yu nt sYh xu Au, yu ut fthe tee
52 : {tk t

yh ttuzt { we [tw hnue ywt Au. {u

ytwk tt fhwk, ute s thkth uytuee tu t
fhttu rtu t ttu.
e uytueyu {u y{tt{tk ehqt {nthtsu
u teu u{t yteto ute t tn ytue.
qoM{]re thtte yuxwk sYh fne fwk Awk fu efet
{nthts ywe {nt{t nt.
7
fet {nthts {u fnu fu u Atufht, wk hett
ytt sttu Awk tu nw t[eu ssu. tk yt
hqtS {nthts yu{e ttut nt, uzut s nt.
u y{tt{tk nw t nt. yu{tk o fhe Ae
wk hett ytt ssu. {U ftwk, thwk. nwk tu tk tu.
nutu efe {nthtsu u ttu. {nthts fnu,
tE, tk [ttu ? {U ftwk, hett ytt s Awk,
tt. yu ytu u tt yttu Awk. tu fnu, u
ftuu {tuftu ? {U ftwk, fet {nthtsu tu fnu,
{thu u kttu zu. yt sut {the kt httu
yu nw {tuxe t. Ae fnu, hett ytt sE rn.
tu nwk tu hett ytt tu. hett yte yuf uh
tfe htwk yu y{tt{tk shsM nwz twk. u thu
{thu t{uxe(qr{r)e hett. u nu nuh tuwk rn
fu {tufqV hte Au. hurztu Wh fu ft Wh nuh fwO ntu
fu {tufqV hte Au tu rtteoytu r[tht {he t .
fuxt rtteoytu {he t. yuf tu{tkte eS tu
yu eS tu{tkte teS tu-yu{ ktt Auf we t.
tu u {kz zfu u. tAt Att{tt ut. efqk[e{tk
tEu ut. {nthtsu fnuwk fu {thwk ht{wk E usu. su
ru {kz tttu ntu u ru {u fnu, wk hett
{tk t : 53

o
270-273

uz
1-2

ytt sE rn. {thtu Mt ftwk {tttu htu,

yuf tsw hetttu tu. he {t, yt wk
Au yutu r ntu. {u twk yt whw tt [wk Wk
fhwk Xef rn fnut. {{tk yu{ tt yu yuf
s uh tfe Au yu qr{r tu {u nw h ytzu.
90-95 xft {tfoT te fwk u{ Awk. yt rt fu{ Atuzwk ?
tht ntuh{tk fh^wo zefTh (k[thke nuh) rn
fhutu yuxu eu et y{u tu [tt ut.
tAt uh ytt. yut tuftuwk [ ytu {teyu
tu ytt twk ntu Au. fuxef {rte fq
te twk ntuwk. wrte qof uwk t fhu tu tu
Vttu tt. wLe t tt.
yte fu u{ ftuE {t ru xtu yu
nutu te, yu ttu ttu fne . nwk e.yu.{tk
ntu, thte yt te {u ttuze e tue. hett
u nutu nwk uu t fhwk, u twk, Ae wk. eu
Ae qAwk, fu yt {U htuh wk Au ? yt htuh
ttu Au {thtte ? yu fkE tuu tu rn. fue heu
tuu ? {tht {{tk yu{ tt fu t {U yt htuh
uwk Au. yXte, ute, uwk, ttwk {tfoT ytt.
yuf yuf rt{tk. nwk tu ytsu {twk Awk fu e f]t
{the ttu ne. ywe su yt{tytu Au yutytue f]]t
{tt ftuE yuf Mtu ntue te. su su {ttu sue heu
[tnt ntu, u te ttu ntu Au.
efetS {nthts n{tk we St nt. u{u
wshe u th to ttk. (yktsu : 1962) nsw tu u
uxt{tk yu e t{zt{tk Vht nt. yt {t
nt. nw h {t nt. ze nuhu, turwk nuhu,
u tu. u Vhu yu ftuE {t etu, ytu,
hMttu sthtu {Mfth fhe yu{u qAu tu yu yutu
54 : {tk t

st ytu. yu{ rn fu tk t . {u tk s{twk

yt{kt {u tk -tt u rt-keu tk
. nue hett yue tue fu thtE
uX, yu{t yuxt t . xt k[tu. yuwk fhu.
thtE uX, wk {thwk ftwk ft{ fhu yuwk {u fuxe
th ftwk Au. yu fuxe th U ftwk Au fu {tht {ht
tuu fhe. twk, ytsu wk fue heu fhu Au, u
u Awk. yt {tht ht ytt Au. ttwk {U ith
htwk Au. u yt tkze{tk heu yu{u {txu xfte htwk
Au. nu thu tnetuEu etk fztk nuheu, tht uh yuu
the uzu utzeu s{tztwk Au. u thtE uX yu{u
fnu, {thu uh qAwk zu. tu fnu, qAtu. uh t yu
tku qAwk. tu ftuEyu fq fwO rn. thtE uX tu
hztk hztk tAt ytt. {nthts, tk s t tzu Au.
{thu wk fhwk ? yuft hneu fhwk ? {u tn yttu. nwk
wk fht tn ytwk u ? thu su{ fhwk ntu u{ fh.
yt tu {U u ftwk. yt tu wk t te ftt fhtu ntu
fu {tht suwk, {nthts, {u yuwk fkE ft{ ttu fu {u
htS ttytu. yt u ft{ twk fu yuu s{tze tu nwk
htS tE. tu htS tE. Ae uXu ue tkze hte
ne u ytu Au. yu thtE uX s{tzu Au. u{u uh
sEu s{tze ft te. yu zk yuu nw tutu. yu
ttuztf s {tk kh r{tk yu uX wshe t.
thtE uX nw Wth rt. nwk yn ztuht ftus{tk
t yttu ntu, u it {u rn, tu fue heu wk
? u t t Yrt ytt.t Yrt u{t tE
hfthe ft{{tk nt u ytt. u{e ttu {tuft. {u
t Yrt tu {t nt. e ftuEu {t nt.
yu{ {u yufe Yrt {t nt.
{tk t : 55

q
9-11

n
14-15

{ fu {e t yue Au fu ftk tu yuu tt

M{h{tk htutk fhtu yu fhtu. yue {uu fkE rn
hnu. fhtk fhtk hnu. ytt tu eu Wt-su ftuE
{t whw t fu Mte-ftuE yt{t-hehthe yt{t Au, sut{tk
{the fu t Au. uu {the ttu httu tu {
ytuAt{tk ytuAwk r[th fhu.
* * *
nwk {rxfe hett{tk uXutu. {thwk {u nw MxTtk. yuf
yutu ttu fu nwk r[th{tk [ze tu. ytzu hMu tu.
{tht whtEh h nt. ftuE ytut rn. u
tu yuu uhttu. yuu ftwk, wk t hMu [ttu Au.
the he hth Au. yuxwk s tut. nwk h s {S
tu. h s Vhete ttu e etu. yu htu s yttu.
{tht 92 {tfoT ytut. ftuEf u yte ue { fnu
yue {tk fhu Au. S{tk ytu uEyu tu ytu
r[tht ntut te thu ythe heu ytt tu
Wft fht ntu Au. yttuo ftuE r[th yutu MVwhu Au
fu yu { fhtu ntu Au. ytu sut h {[
fwO ntuwk te, tu yutu r[th MVwhu Au yut tt
ytt S{tk u Au.
nwk ntEMfq{tk tu ntu. {tht yuf txeth {tMh
nw fzf nt. u fnu, ytsu {u tk tk[ ftf we
{ntth ru tu. u {thtk suxtk ttk tt yuxtk
ttk y{u ytewk. tku utk ttk yttk. nu tku
twk ytwk, ftuEf tu ftf{tk QXe t. nwk t
ftf uXtu. nwk yuftu s ntU ! eswk ftuE tk uXuwk rn.
{U tu wk fu, yt {oe su t Au u tuxe Au. yt
{ntth htuttu Rrnt Au. t rhtE tEytu
{tkntu{tknu fue het zt u yttu htuttu Rrnt
Au. yufe ttu kfh htut nt u yt whth fhu
Au. yt kth yttu s Au u tttu yte tA
56 : {tk t

ttu nuw Au. tAte Auwk fh tkro Au.

yu{tk e{rt{n Wu ytu Au yuxtu s t ytt
{ntth{tk thtu Au. ytt {tsu {txu n fht
tu yuxtu s t Au. htute qr{ft Wh yt
Wu tu rn, [tUxu rn. su{ ftuE Vqu [tUxtzwk
ntu tu yue qr{ft tu fthe uEyu ytt wkh{tk
wkh ftuE r[t ntu yu u yuwk tu fTtz t ntu
tu tu fthwk yu r[t ntu tu yuwk {q tu
fthwk t eS fu. yu yttte { ue t
Au. e{ Wh wtuot rtu yuxwk wk uh fu yuu
{the twk. yuxu yuu yutu uxu Au, yutu uxu Au fu
tE , e{ sft ntu. sutu utu rn. u
ue f[z{tk yte tu rn. ytxtu tu htut ntu.
{u St tu u St, {tht Atufhtytu s Auu ! yu{
]htx { te te ft. htsfth{tk
wtuot k[{tk fuxt tt ytu Au. u t e swe.
ytwk wk {U wk.
esu ru nuz{tMhu {u tuttu. {u fnu fu thu
t twk Au fu tt ? {U ftwk, tnu, t twk Au.
tu fnu, ytwk wk u Auu ! {U ftwk, tnu, su t[wk
twk u wk Au. ytt tttytu fnut ytt Au
u tuxe t ? tu {U ftwk, u t[e t. tttytu
t[e t fnut ytt Au. ytu {ntthu t[e
heu {t te. {ntth tu yt uttu-yt zttu
Rrnt Au. yu fkE ttwk wMf te. {ntthu {u
ttwk wMf fntu u fkE Mefthe ft yuwk te. {u
u s tk[tu yu yutu ro fhtu. ee tu ro
fhtte sYh te. {tMh fnu, [qet, yt Wh
wk nw {tuxtu {t tE. {the eX ttze. {u Zt
rn. nutk tut ht, Ae wk {U yu{u {wk.
{tk t : 57

sL{
9-11

sL{
9-13

Ae fnu, t[e t Au. wrt su hMu se ntu u

hMu swk. ytzu hMu stte k[t zu. tuftu ytu {su
rn yu Qxt k[t tzu. {txu tuftuyu su{ {ntthu
{txu ftwk ntu, {Mfth fto ntu, tu yu{ tt uwk. su{
tk fnutk ntu yu s hMu [twk. ytztyt [tt tu
yttu k ftE sttu. {txu U wk Au u t[wk Au.
{u Bwk Au. hett{tk ytwk e rn.
fwke{tt tu te tE ne. nw fwunte tE
ne yu yuu {ntth{tk su [ehe Au yu f
T t z Whte
nw {tuxtu t fkE yttu te. fwke{tt ftht{tk fu
fkE ft{tk yu yte te. yu htutte uhtue tE
te yu yuu yue e tn tuttk Atufhtytuu
yte te. tuttk Atufhtytuu yu tute tutk
Atufhtu tuttk Atufht fhtk thu the heu htutk
yuwk tk yt s{tk nw ytuAwk s ut {u. yu
yu{tk thtu {wtu Au. tuttk efhtytu fhtk u{t h
u{u thu nt htwk yu{ {ntth fnu Au. yu heu
{ntthfthu fwkewk [trh nw {tuxe ftt h {qwk Au.
suxtk [trhtu ykh ytu Au yu{tk ytwk thwk. whwt{tk
yuft e{wk. e{t nttu tu yLttu tut Au,
fwket nttu ftuE th yLt tutu te. yufth
rn. yt tu {ntthu fnuwk Au. yt tu t{tk su
r[thtu ytut u ftt.
htut yuf yuwk uzfwk Au fu su ft{tutru xtzu Au
yu ft{tutru thu Au. yt kth{tk fxwt
yu tu Au yu {wht yu xtu Au. htut {wht
fkE xte nu ?-yu{ ytu t tt yu
Mttrf Au. su htut q[tu xe utu ntu utu htut
S{tk {wht xte fu, tfe tu rn. yuxu {q{tk
tu htut fuxe n we fuxwk wft fhe fu-ftihtu
58 : {tk t

tutt tEytuu {the tt Au. tttth{tk qheu

teu {the tt ith tt. u ytwk {ntth
htutwk o fhttu {txu Au fu htut ytt Au. {txu
{u [utu. yu wMfu nwk yt heu nw Wt{ wk fu htutwk
ytwk M r[t ytt Rrnt{tk ftuE fttfthu ytwk
te. sute [ueyu fu yt htut fue heu ytt Su
yu et Su t fhe tu Au. yt wk {U
ut Rrnt{tk uwk.
8
{u {tht ztuhtt ftusStu yuf k t
ytu Au. {rxf tu tht [t {tfo Tte t tE tu.
uxt ntEMfq{tkte t ttu ntu yu uwk Rt{
{wk nwk, yuxu ftus{tk t ttwk wf]tte Lwk.
su{e {te ftus{tk tu ntu, u{e hf{ ytuAt{tk
ytuAe ht u {thu {txu Wt{ t, yue tt tu
u ftu Sk ne. ztuht ftus{tk twk tu
twk, hnuwk tk ?' yu yuf ntu. thu (k[{nt
rstt) fttu t{t yuf thtE ztuht ftust
Vutu' tt nt. fttu t{{tk {thwk hnuXt ntutte yu
su {{tk nwk tk hnutu thu tuhtu {thtu
thtzt{tk s stu ute, yu suwk uwk tUuwk ft{
ytkte fhtu ntu ute, {tht h tke n{eo xue
ne. {U ut Vutu tut tEu rke fhe fu {u
{tht ytuhzt{tk f]t fheu hnut tu. nwk ytuhzte Mttwk
wk ft{fts kte E.' yu{u {tht he u{e
teu eu {the u rke Mefthe yu u{t ytuhzt{tk
hnutwk e fwO. u ftu u ntMxuwk t{ hurzLe
ntMxu' yuwk nwk. ftuste u ntMxu hV yttk su {tuxwk
{tk t : 59

sL{
15

{ut Au, yu tk rfuxe {u[tu h{t Au, ue t{u s

yt ntMxu ne.
nu {tt httu s{ttu . u {tk ntMxuu
htuzu yuf {twk [o Y. 23-24 ytwk. {thu {txu uxwk
tuu [ote t ne. ufu uxwk wO ntu
tu {u { fhth uxe hf{ u{te sYh {tufe yt.
hkw {U tu r[twO fu ytuAt{tk ytuAt [uo wf]tte
suxwk tt uxwk Wt{.' yuxu {U tu wtu Wtu
fhe uu {txu yuf Wt tue ftZtu. ztuht nuhe
{{tk {tkzee ue tsw [tktuh ht tsw stk
ztt ntt hV yuf ie nue ytu Au. yuf th
{the te ttu tk nwk t{tk utu, u {u t
nwk. u {krh tue ftZwk. tkt {wrtSu {tu yu
u ttu. {U ftwk fu nwk ftus{tk wk Awk. htus {thu
ttu t s{tu Au, tu f]t fheu {u htus yuf
hte yttwk fhtu tu yttu {tuxtu Wfth.' u{u nt
tze. ue f{ ne {tt tuZ yttu. ttwk tu
[tuwk yu tAwk [tut etwk. htus th{tk nutu
ftuse ntMxu{tkte efe Vqxtt Wh tk[tu tk[tu
[twk. yZe {tE stwk yu yZe {tE tAt Vhtwk.
{krhu sEu tne yu hte s{eu tAtu Vhe s.
thu Vqxtt Wh tk[tu tk[tu [tt fhwk. yt ntu
{thtu fto{. nut t{tk tu yt{ wf]tte hth
[twk. hkw yt nfef {the ytt{f {tt t{tk
yttk {u u{u u{ s fht ewk. u u{tu {tht h
fuxtu tu u{ !
e nwk ntMxu{tk hnutu thu u ntMxu{tk su th
rtteoytu hnut nt, u te yuf [te T ne.
htus u{u {txu nwk tuu [t ttu. ut th r{tk
u ttwk tt. u{tktu ftuE tE {u fkE ft{
60 : {tk t

tUu, tu u u{te fhtu. u t tEytutu {tht h

fuxtu u{ Au u wk ntu tu ytsu {u u{e tu
sEu qAe swytu tu h zu. ytsu tu Msu tutt
hwk s ft{ fhtk fhtk r{tk qhwk w Qswk te
yu fef fef tu fkxttu ytu Au. thkth ft{
[twk ttk Mswk { tu tufthu Au. yt tk
ttu St {ehtk te. wf]tte y{u su{ su
heu S{tk to Aeyu yu u{ otte S{tk y{u
su {wk Au, u {u {tu yue y{the {the hue
re yrttt Au. hkw u ft[ttu[t yu Zet ttte
tu fe rn {e fu. {thu tku tu tk thftwk ft{
fht stwk Au ? {thu tu tk tk swk {tht tt
ft{e ttu ft{ fhtwk ytwk, tu u{wk u{wk ft{
ytkte fhtu ntu. ute u t tEytu {u {
fht. thu thu uytu txf ru{t ut thu
{the rxrfx hee u. tk tk Vht , tk
sYh u{e ttu {u E . nwk u{t hth
Wtu{tk yte fwk ue s hee oft{tk tte{tk
hnutu ntu.
* * *
{rt wtEwk ft u yts u{e f
AtE hu. yu {thu t{tk ytwk nwk. t s tuVuh
tu nw tuu, ytX r we yut h tt [tu.
{tht {{tk twk fu yt tuftu ytxwk wk eMxu wk
uEu fht nu ! rtteo htt yuxu {tuZute tu tut
rn. hett{tk yu s e h yttu. yu {U
yu e ru wk fu yt ywwk e s te. yt
ftuf tt nfefwk e Au. yu{ {U tu wk. yt{tk
u{tt yu ftuE Au. yuu {txu u{ tutu Au. yu
u{u fht yt e twk Au. yu{ {U wk
r[thte uwk. {tht tuVuhu {u tututu. yu ftwk,
{tk t : 61

o
324-326

n
7-8

yt [qet, yt U wk wk ? {U tu ftwk, {u su
t[wk twk yu {U wk Au. {U nfef ue Au. yuxu
{U uwk Au. yu{ u yu{ wk te. yu{u ftwk fu wk
tt tE. ytt h [tufztu {u. {U ftwk, u,
ute nwk httu te. {U wk Au yu wk s t[wk Au.
ytxt t {ttu-ytkkfhtE sut-ytt h rVt
tt Au !
t rVt tt {txu ytu rVt tE swk yu nwk
{ttu te. ytu yue MwMtr teyu, yut
ykWtktu teu yuwk {teyu yu t htuh Au.
yt e{tk yt{ttu yw te.-{u tt fhutu.
*
*
*
yt trsf-trsf nwk etu te. ttuzwkf RLxh{tk
utu tfe {tht tht {tfo T ytut. yrwkfh
rtue y{tht tuVuh nt. u u htuzt ftust t
tuVuh nw h. nutk {te rLt nt.
ut nutk fTtfo nt. ykus {t nt. tk{tk nw
RLxhuMx(h) u. rtteoytutu t[tu tuxtu t u. yu{u
tk hurzLe ntMxu{tk nwk hnutu ntu. rfuxwk {ut Au
yut Wh s. yuf r{ttu ttu {tku txf ut
ut. tkte tuVt fhtk fhtk t ytt nt. [thtk[ tuetu {t. y{u tu tuVt fht nt. yuxu
tuetu yu{e Vhs {tu y{u yuVu tut, y{u
tuetuu {tto. q {tto. Ae htu yteu y{u fTtfo
tnuu QXtzt. tu fnu, Atufhtytu, wk twk Au {u ?
tnu, y{u ytwk fwO Au. ytu fne Eyu Aeyu. y{u
nutk AkAuzt. yt{ wk fwO yu y{u {t{tk thu
nt. e[e {ttu nt. yu tuftu [thtk[ s s
nt. {tto Au the uXu. tu fnu, fkE tktu rn. {u
{thu qE ytu. fkE ttu rn. Ae htu u tu
62 : {tk t

u{u tk Vtu yttu fu y{thu tue Eu Atufhtytuu

fzt ytwk Au. y{tht tuetuu {tto Au.
Atufhtu fzt ? ythu yn wk Au ? thu ytu.
ythu fkE rn.
Ae fTtfo tnuu y{T {T {eu ftZe {qt.
yt ft{tk rtteoytutu ftuE t u rn. rtteoytue
ttu yuf e yt{et futE ue. nutk yut
{ttu nt. ytu yu{t {txu yth tt.
9
ftust ytt ft{{tk tu wf]tte Xhe Xt{
tE ftwk qhuqhwk Lwk nwk yu yuf Ae yuf rtu
ytkte eu st nt, tk yuf {tuxtu thu ztftu ttu.
htux ftte t{u tkeSyu tutt hehe {tket
rAtute zfth yteu tn fhte Yyt
fhttu ro nuh ftuo yu u ynf heu te{
yttu {txu 1920 yure 6e thetu r
t{wtrf ttot, yt yu nzttu nuh ftuo.
yu yttu tht{tk thtu st yttu, u s ru
k{tk thu h{ttu ttk yu hfthu tk e Wh
kfh sw{ ftuo. kt ntftkze nfeftu su{ su{
nth ze E, u{ u{ tuftutk r [tUtk, yu
kt ntftkztu Lt {utt yuf rr{t fthu
thu Mhts yttt {wkt{tu ut{ tn
tht tkeSyu uu yttu.
ut ftht fto{{tk ftus{tk t swtrtytuu
u{u ntf fhe. {u thu yuxwk wk te ytukw
fu nu ftus{tk wk yu rhtof Au. uwk ft{ ut
swttu rn fhu, tu eswk ftu fhu ? yu{ nw s
ttte u wk te ytwk. tth{tk W~fuhtx
{tk t : 63

ut
90-91

thu ntu. ftus {thu {txu Atuze ue yuxu S{tk su

ttw k u yth w e u w k nw k yu su su e
yrtttytu ze ne, u tu e tkeu qftu tE ste
ne. e fwxwk hetEe yttf {tk uhtuwk nwk,
u{tkte uu [u tht {txu {U {{tk rtowO nwk
yu {thtk fwxwkestu u {txu {tht h ytt httk
ntk yu utk {eXtk M utk ntk. nwk ftus Atuze
tu su y{tt{tk wsht rteXe kMtt Qzte
ne tk sEu u{tk e fte {thu {txu tu ftuE
t ne s rn. e u ftu su su tk { fhtk
ntk, u tktu r[th nwk ftus{tk yt yt fhwk u
s fthtu ntu. yuxu nwk ftus Atuze u hu u{tu
tu tu y{tu ntu. u{tu y{tu ntuhe utwk
{thu ytu tu uwk {u w: wk twk nw.k {u htte
{ fhtu {txu {tht we ktutu Stutu {tu
ntt nwk wfthe ftZtu tu ntu, hkw u ut ue ut
fhttu {o Au, yuwk r{tk sYh te wk nwk.
{u { fhth Mstuyu wk {e ukw fu tE,
wk W~fuhtxtu {ttuo yt wk fhu Au, u thu {txu yu thtk
fwxwku {txu tu te. wk hze zu yu thwk fwxwk
hze zu. u r[thtk tht h ytth hte hnutk Au.
u tku wk ht fhe {qfu. wk s tuu r[thu ! u
yt te hs fuwk ttu {txu xe ne ? u
tht Stk Mtk tk yh s xfe sttk. {txu
yt W~fuhtx ut to{tk {e tk we wk yu
u Ae u su{ Xef tu u{ fhsu.
ytt tu {txu su Ms ytu {txue ttte
r[thtk ntu yu { fhtk ntu, utk Mse
tnu yuf{ VUfe ue, yu tu {qto{ewk ft{ Au,
uwk t {u wf]tte u ftu nwk. ftustu t
64 : {tk t

fhtht fuxt swtrtytuyu u{tk zetuu yu u{wk

rn tkAthu MAktte ytk Au yu u{u
zhtuf', fth' yue yue Wtrte rhtutk Au yue
{u qhuqhe Au. zetu hu Tt, ythwk t
yu utu Whtk e su su Ms yttk rnue ntu
u{tk u{tk hu ytt e fue fue ytth
fqe fqe te sL{ue ntue xu, ytt fthwk t
ftustu t fhth swttu{tk xuwk nwk uE tu
ntu. u{t{tk yuf fthe q xue sYh ne. ytu
xutu ntu yu W~fuhtx ntu. yt s fthu
fuxtf ftus Atuzth swt tEytuu W tt {U
rntt Au.
wf]tte thu {u t xuwk nwk fu {tst
ytt ftht otte ynfthu {txu ynte su
tt {ts{tk hue ntue xu u {tst ytt
ote fheu fe he fu yuwk twk nwk.
tu {nt{t tkeSyu {tse ttu WL rt{tk
xttu {txu su ytt {nu WXte Au, u ft{e
ste te, u {wk.
yttA yttu kfh kxtutu [kz nw{tu
xutu ntu, tk tk u ntu, nt'wk tth nwk,
thu {tht Stk rnue Mstu {u u W~fuhtxt
{{tk tE stu ktuu u tse nwk yu
ute u{e tnu {U fe ye te, yuxwk s
rn, fuxt r ut h r{tk rte {kt
[tt fhuwk Au yu tk r[tu r[twO Au. {tht rtu
tuetuyu sw{te {thut u ~u {tht ftus t{tk
t stu Au, thu yu{ tuwk fu nu Stu
tn ftuE eS rt{tk wf]tte ytu tuhe stwk
fhu Au. ue ut fhttu yttu {o Au. e
{tk t : 65

utuyu su Mtk {uwk Au, u Mtkt kt {{tk y{tht

sut fuxt swttutk Stu u h{tk tu yttu
nu ! uwk Mtk {utwk ft{ ytu ut
swtrtytu rn fheyu, tu eswk ftu fhe ftwk Au ?
yt r[tht ut ttLte nwk u r[the q{tk
u q{tk yuf{ hft htt fhtu ntu. ftus Atuzt
Ae {thu {txu tu t Auf ykthwk nwk, yu t yktht{tk
s {thu {txu qftu {thttu ntu; uhte ftuE { fhe
fu yu{ tu nwk s rn; nu ftuE tufhe tute tu
t s ne; nu tu V ytkrtk fhe ktttu
{to s {thu {txu wtu hnutu ntu. yu tktu r[th
yttu ntu. Wh uwk Au u{ yut Wfx r[the
qt ytu{tk otutu ntut Atk {U {tht {u thkth
xftutO fhuwk fu tE ! yt{tk sEwk tu ht, ktewk
tu ht, hkw u rtu t nw tutt yttt Au.
u{tk ft[ ttwk rn {u. ftuE { tu fhu rn
yu {e yutt hte u tu tuxwk Au. { ytu
tu u ue te yutu Z {hrtu rtoh xtu Au
yu nu tu ytu s Swk Au u t e Au.
{txu nu {t ! f]t fheu Vhete yt t{tk r[the
u.' fue fue fVtuze Mtr sL{te Au, uwk t~
t r[the r[theu {e {t stzwk nwk.
u rtu yut tu thu W~fuhtxt ttht nt
fu ftust rtteoytuu yt fhtwk tu qwk s rn.
tk u tk yukw yu s tth. u shsM ttht
kxtu{tk tite t{ su su rtteoytuyu ftustu t
fheu u{tk ktwk u rtteoytu nturth rtteoytu
nt. {the ttu htuzt ftus{tkte t fhth e.tkzwhk
t{u (q hk yq) nt. tite t{ htuzt
ftus{tkte efeu ynfth fhth y{u u s rtteoytu
66 : {tk t

nt, yu u 1920e fftte Mur ftku{tk

{nt{t tkeS ynfthtu Xht {qftt nt yu u
Xht ftku tu th fhttt nt, u nutk y{u
ku rtteoytuyu ftustu t fhtwk fwO, yt Au ftus
ttu Rrnt.
{u { fhth su su Ms ntk, u {tht yt
rote huh nw s thts ttk. {tht Swk tr
{U {the tute {uu tzwk yue u{e Z te yu
{ ntk. ftus Atuzt Ae u{tu kk {U fe
Atuztu te. u{e ttutu kk u{tte, Ttte,
{tte {U e htutu Au. ftus Atuze et
Ae uytu {u u ru fe yuf tutk te
yu { fhtu wuAt yu ntwqr tutk
Au, hkw {U tuu Mk{uu u utwk Mefthuwk rn, yu u
Ztqof s.
Su ft ftsu tu ytfht{tk ytfhe ee
yt~ft Au. #xu ft, ytsu ft yu{ swe
swe u ft ye h{ewk {t twkytuAwk
sYhwk ntutwk. Su su ye sYh ntu Au, uwk
o u e wk fhwk ? yu tu ywu s {wk ntu
Au. St tfu tu yhett{tkte th twk zu
Au, u t[e nfef Au.
ztuht ftus Atuzeu wsht rteX{tk uzttwk
uwk. tu itu tu {u rn. uhte u {e fu ue
Mtr s ne. nu [wk fu{ yu twk wk ?
S u[eu urxwk ftZtu. hrthu u efwk. yuf
fu yuf itu {tu. suxtk u[t uxt it {u.
yuxu suxtk u[t u{tkte t r [ttwk. fuxtf
r tu yuf s xkf s{twk twk.
{tk t : 67

o
329-333

tufth
205

tufth
208

tufth
205

S hrthu u[twk wk nwk, ut ke

nth{tt{tk yuf Vuht yu{ Lwk fu hrthu {tt [t it
{t. t r [ttwk. u ut ftu[ht Zt tu
e.zttttE Rsht{t kt{tk rteXt tuo
[tt nt, yu hnutu ntu wsht ftuse
t{u su [t Au u [tt tite nut s ytuhzt{tk. nu
t it{tk yufuf r [ttwk ! rteX{tk tu
ntu thu u-nttu ftwk fhtu. u rtut tt{tk
fef fef [t{{ht Vtfeu rtu whut. nuh{tk
tk-nttktk h tu ntk. tu ntu tu u{te s{twk
{wk ntu, u{tk tut ne.
yu{ fhtk fhtk yuf xq wf]tte {e uwk.
{rnu 35/- Yrt yu u, u ft{tk ! {tht sut {txu
tu u tutu tE hnu.
yt nfef twk fth tu {u ue fVtuze t
xu yu {u ue ftuxe xu, u{tk wf]tte
nqh xteu Stwk {eh u teyu, tu ut
Wt {e s hnut ntu Au.
10
wsht rteX{tk u tt sq {tu yku u
ttwk tu fwO, hkw it e heu {ut ? huf yXtrzu
S' u[eu su hf{ {utu, u{tkte su{ u{ fheu
wk [twk. u ft{tk wsht rteXwk tth
ytu {txu {wu tu nwk. ythth h{tk
uztwk, ut {tuxt {tuxt utytuwk ytwk yu u{t
tttu{tk swk-ytt s ftht tthte rtteoytuwk
{t uhtuwk httk fhwk. tk yt tu fue heu fhe
ft yu tE tu fu ? yuxu hfthe ftus{tk
ytt rtt rf{tk htxe ttu tutf yutu
68 : {tk t

fuetu yt{ fturstue {t {qfte sYh

Au yu{ htxe tttt r[thftuyu yu tthtu
wtu fhtt nuwte r[twO.
ytte wsht rteX MttE yu tk fts
u teu
ytut rtteoytu yteu t tt nt, hkw u
ft s hu {txutu ntu.
y{u t rtteoytuu swt swt rtt ytftu
ttwk tu sYh fht nt; u{tk u u rttk
[tu ytqo yu rtt ntou tu heu
fhe fu yutk fthtk ntk. u u ytftue rtteoytu
ttue {{t, ntwqr yu u{u { fhte u{e
kt u{q ne. rtteoytuu { fhte u{e
tt sYh tfth t{e. rtteoytuu fu{ fheu
e z {e hnu, u ru uytu the heu r[tht.
ttuztuf ft t Ae, ftu[ht Ztute wsht rteX
qttEt kzt{tk yurrs Mxue t{u uzt{tk
yte. wsht rteXu {txu wk {ft tte itheytu
tt te.
yt wk [tt fhwk nwk u hr{t{tk tkeSyu y{the
[u yteu y{u ktut, u yuf tu ztftu s
ttu. u{u tu ftwk fu {U tu twO nwk fu {u t ftus
Atuzeu uwk ft{ fhtu {kze stu. yk t{ztkytu
u{tk Au. u t{ztkt hnetuu ytt u{tk ut t
ttue nfef {u tk tk sEu fntu. yt u{tk ykus
htste su su wk Lwk Au, u e nfef {u tk sEu
t{ztkt tEytuu {tu. kt ntftkze t
fhtu tt eS yuf heu {ts{tk tu t, wk [u
xe fu yutk ft{{tk te ytu. yuxt {txu {U tu
{u ftustu t fhttu Au. yt tu {u yuf fthe
rzetu {tun Atuzeu e fthe rzetu {tun tu u
{tk t : 69

tu httu Au. ftus Atuztttu {thtu nuw tu {u t

swtrtytu uwk ft{ fhtu yu uu stztu yut fthtu
ntu. {txu {u {thtu {o r[thtu yu {the yt su t
Au, u ru {u kehtte zt Qhe ktu fhtu yu
u tu tu tu yt rteXwk h {qfe tu yu
utk ft{{tk te ytu. ythu u rt{tk {the
swtetu huhtu Au.'
tkeSwk yt wk [ ru uf nwk. u{e
t t[e ne. yuxu yuf Mhts yt{'e
Mttt e.rzteSt ytt e[u tE, yu u{tk
te{ utwk {U MeftwO. tk te{ {ueu Y[
rstt tht twft{tk ft{ fht stwk Lwk. tht
twftt eytu tu nw s At yu tk ft{ fhte
e e {w~fueytu ne. yuf itu {u tu
{tu ntu. xt {txu rn, yu {wtVhe {txu
rn. yuf fthe yztue [u ft{ fhtwk nwk.
ite y{wf {e tu sYh he s ue t
rn. {u Vtwk rn.
Vhete {U tu wsht rteX{tk sEu yt fhtwk
MeftwO. {u thu ftuE u{tk yu{ u yu{ tu t
tt u ! yuf tu hett yte zu, u yte.
yu hthetu y{wf y{wf Xuftu ft{ fhuwk Au utu
t{t {ue tttu Au uwk Vh{t twk. u
{ue tu ntu. {the hett ute su tE u{tk
wf]tte yuf qe tE. su t ttf hettu
{txu eftu, u s t {u st yttu {txu
yttu, yu u t tu hett{tk utk nutk nwk
the uXu r[the tu ntu. ut st fue heu yte
ft u t r{ttu ttu [[eo e ee ne. u s
t {tte nwk tu nw s htS ttu yu ut st
70 : {tk t

nw the heu yte tu ntu. yu{tk the heu t

ttu yu tAwk yt twk twk.
nu tu Mtf t tE stu {txu ttuztf {rnt s
tfe nt. tk tkeSyu tAwk rteX{tk [ ytwk
fu u tu zfu u Au yu {tht tte Xkzu fusu yt{
yt fhtu fu{ ue hnut Au ?' yuxu ytwk {s
tAwk QAwk yu Mtfe rzetu {tun (u ttuztf, t[th
{rnt, w httu ntu tu sYh {ue f.) {qtu
{qfe etu.
ut{tk e. $wttEtu e. rzteS h ft
yttu fu ftuEu nrhs ut fhtwk r ntu tu u ft{
fhtu tut wk ntuwk Au. yu u ft{ {txu rteXt
rtteoytue t sYh Au.' {tht {tuxttE tu e.
$wttEe tu s ft{ fht nt. u{t hehe
r twhM ne he, u ftu u{t hehu xe.
e. ttu Au yuwk M rt tuwk nwk. {tt
heh {tkwk Au yue ne. rzt{tk e.$wttEyu
tsuh{tk yuf nrhs yt{ Mtttu ntu. yuxu
u{tk s {thu ft{ fhtwk ytwk yu yt{ Mtfe rzetu
{tun Atuztu u Atuztu s.
11
wsht rteX{tkte wsht nrhs uf
k{tk uztth tite t{ rtteo ntu. uu e.$wt
trtf ttu ut {kte hefu ft{ fhuwk. e yt{ tt
tt yu u Whtk kwk rnteft{ yu tnthwk
ft{ (yt teswk ft{ tu ttuztf { {txu s {uwk) uhu
uhu tu fhttk ntk. ftuEf kutuu fthu e.$wt
ttfu nrhs uf kwk ft{ {qfe utwk fwO. u ft{wk
fU rztte tuht{tk xtwk. yuf yutu ntu fu
{tk t : 71

o
335-338

thu Whe u kMtt yufettu yuf [te fu u

ysw w k {tw k nw k . rzttu nrhs yt{ u
e.$wte kMttytu{tktu yuf ntu yu rzte
nrhs tt u wsht rteXt nex u ne.
u ut u ku{tk {wu ft{ fhtu ntu. e.$wtu
yt{t Mttf hefu tkX Yrtwk {trf u
yttwk e fhuwk. hkw u{u yttf ez t hnue.
h {tu htufz hf{ {u s yuwk tu fwk nwk; ufu
t{ztk{tk ft{ fht rtftuu wk hwk tu h {tu hf{
{e se. rteXe ttt ft{u {txu {trf Yrt
[twk u {wk; nrhs ufu ytxwk wk {tuxwk
u ! yue Vrht q twS (tkeS) tu ue.
u{u u u{e fu tututu yu {u qAuwk fu
ytt he u{tk hetue utwk suu ewk Au,
uu ytxtu {tuxtu th tutt htu fu ? {U thu stwk
fu {thu ftuE Srtontu ftu eu ytth te. {tht
{tuxttE fuxt {te nrhswk yu nuh htsfe
]twk f{o fhtk fhtk tt htute eztt ytke
zt. fwfe r{ ntMx{tk zut Au. u Whtk
ttu e A wk ttut fhtwk Au. {thtk {t,
te uhu u e {nu fhu Au. u e nfef
q twSu ste thu u{u qAuwk fu u kMttwk
ft{ {u yuft ytxe te {hu fue heu fhe ftu ?
wf]tte u utyu u{u Mu st utwk e
fuwk fu William Pitt, the younger, was Prime
Minister of England at the age of 24.-rr{ rx
(ttu) $Uzt zttu 24 toe {hu ntu. yu
stte uytu t nMt. th Ae u{u {u fwk qAuwk
rn. hkw ttuzt s {{tk wsht rteX hVte {u
nwf{ {tu fu {thu u kMtt{tkte {u u yuf{tk ft{
72 : {tk t

fhtwk e fhe uwk. fth yu{ sttwk fu {tht

yuftte ku kMtt qhuqhe tu heu kte ft.
yt kt t Ae {tt tuf {t t u s
Whe ku kMtt tAe u s ft{ fhtu tUtue
ne. e u ut yt{{tk htkt fhtwk, te htwk
yu httwk u fhtwk ytw.k Y Ytu wsht{tk
u tite nutu yt{ ntutte Atufhtku tnwk fu{, nuhwk
fu{, QXwk fu{, tuwk fu{, owk fu{, tthe fu{ fhe,
s{wk fu{-{ fu u{t yufuyuf ft{{tk ytu u
ntshe yte Qt hnutwk ntu s. ytse uXu u ut
thu {ttu ft{ fhtht nt. yt{{tk
yuftu ntu. Y Yt {{tk yuf nrhs tE
{th hefu nt yu [u e yuf o tE nt.
u{t t t tu yt{tu fthth u s [tt
fhttu ntu yu tttu . su Mtr t[th {t
nutk ytu ne u s Mtr nu yu tu fue
heu tE E nu ! e u ut u hehu VuVhwktu
htu tw zutu. u nfef kt e Whe stth
tEytu t ntu, u{ Atk ftuEt r{tk yu{ te
twk fu yt tEu u kMtttu fthth tUutu Au yu ut
hehe Mtr uu ntU[e tu tu fthe te tu
uu u{tkte yuf kMtttu fthth tUeyu tu Wt{, hkw
uwk ftuEu quwk nwk. yku U[t tk we U[uwk,
yu te thu tE s fu yue t hehe
e, u ut uu u yhS fhue fu nu u kMtt{tkte
yuftu fthth tUt tu Wt{. Ae ute yt{u ftZe
te {tt yufe tttu fthth u tUttu.
yte nfef e ue ut {tht yuf t{ut
Mune htus {u xftuht. tt ! wk tu ttu Au. wk tu
{tuxt {tuxte un{tk tutu Vhu Au. the sqe fthrfeo
{tk t : 73

utk u yuf{tt te rtt {tMh hefu eBtu Au.

ue u wk t{ te te ? thwk ytwk tuwk y{t
wk fu{ tke fu Au ? tht Aete t t ytut yt{t
Mttf tE uXut Au, yu wk tu utu u t{tk rhtu
WXttu te, u thwk fuwk {ttkw Au ?
yuu nwk st utu fu tE, ytu tu tktkte ft{ fhtwk Auu ? Ae ytu {u tk ntuEyu,
yu {u u u ntuEyu uwk fwk s {n te. ytu
{n tu ft{ fht ttu Auu ?
u{ Atk u tEwk { ktuttwk nwk.
{u su A to tttk ft{tk {tk, u tu we
yn f]t ne. u u{ uwk ntu, yu yt{wk
ft{ {wk ntu tu te ttt t{tk qhuqhe
heu ze ftwk ntu. yt{{tk hnutwk Lwk ntu tu
tu htu ft{{tk tk hnutwk . yt tu rtwk
ft{ ntutte, htu Awtu. ute htus htu tu rzttk
M{ttr yuftk tk stytu{tk s ttwk wf]tte
wk. ufu htus tksu s{eu htu nrhst{tk stu, tk
ht{t, {ntthe ttu fhtu, rtteoytu tu q,
stu ytr fto{ [ttu. fnutwk to tu yu
Au fu {tht Mune {u tut thu yLte t fnut
nt u yLtt nto{tk tu t fttu s
ewtu yuf{tt nuw ntu. rztt hnuXttk A fu
t to yufe ttt tte wf]tte etk u fkE
ttuqtu t te. ut utt fu stt yLt{tk
t{tttytutu ftu s yutu qhtu nuw ntu. {thu {txu
tu ntu s. ft[ u {U x rhtu u {txu ftuo ntu
tu u{u u yku sYh r[twO ntu. ut ru ytsu
{u kun te. {u yuwk tuwk s nwk, yuxu
Ae u kk{tk wk fue heu ? e k{tk su{ su{ t
74 : {tk t

t Wtne ftoftoytu {t t u{ u{ e kMttytu

Qe te E. su{ su{ su su su{tk htuftt, u{tk u
htt. ft{e Wt{ttu tite t{ t htt fhtu xu,
u heu su su ttk fwO u Wt{ nwk. u ttt rtu
St yr Wtnt uht{f tttt nt. nw
ftuEu Wtnte f{o{tk {tk hnutwk s qtk fhwk nwk.
tk ftuEu eku yLt fhtwk qe fu yue
ftuEe {tut ne.
12
{u hehu VuVhkwtu htu ttu ntu thu ytht{ utu
rr{tu u th {otftkXu h Eu stwk uwk. yuf
th tu {the ttu e. {nutE {nut tt e.twt
kzt nt. eS th tu yuftu ntu. thu {ot
et {tuze txe th yuf hAtuzSwk {krh Au, tk
ttuztf r hnutwk fhuwk. tk yuf tw {nt{t hnut
nt. u{e nwk htus ut[tfhe fhwk. tk hehu
[thtk[ th Vuhhw
k tu nw{tu ttu ntu. tkte efe u
u tw {nthtsu nwk u ttu, yu u{t yteto
{tt. uytueyu {u twk M{h ftO fhtwk ftwk
yu ute htu {xe su yu{ ftwk nwk. hkw thu
{tht {u yu{ r[twO fu yt tw {nt{tyu ske
ftuEf fef szewe yte ntu, tu u{tk {u rt
u. hkw ttk {tt t{M{hte htu {xe
yuwk rfw t[wk yu tuhf twk nwk.
e yt tw {nthtsu {u yu{ fnuwk fu yuf
to Ae u ftuE Twhw {e yttt Au fu su
tht Stu rft fhtu.' hkw u ut S' yu
rft' yu {thu {txu tu {tt s nt. thu ue
ut fhte Wfx q ne yuxe nfef {tht {txu
{tk t : 75

tufth
121-125

o
201-202

t[e ne. ute yu Wfx qte uhtEu hetEe

Mtr{tk xfe hnutwk e wk nwk.
yuf th {otxu sE yteu Vhete tAwk tk stwk
uwk yu thu tu yutu {{ {hrtu rtoh tutu
fu t {e te t Mteytut sutu yt htu
hehu ttu yu {h tEu {tht{tk yuxe
te fu ytt teuztu htufe fwk ! ytwk Sh ft{wk
{S {ot{itt tut{tk zwk {qfeu Su {
fhtwk r{t rte e fhuwk.
hwzuhte yt stk {ot{itu rfthu yuf [e
uz ytu Au tk yt uze thte shtf tAt
nXeu yuf{ tux {qfeu e{ot{itt tut{tk zwk
{qfuwk. {ot{itt st wr tntu u Mo
tutu. uwk ythu t~ t Au yu uwk Sk
r[t nS we zwk tt Au. u {],w ftu{, e Mo
ttu ttu tk tu tet tn{tkte yuf yutu [kz
kxtu xtu ! u kxtuu hehu WAteu uzte tku
qh, Wh, VUfe ewk. u kxtue {{tk u utyu ftuEf
yTw o tuwk. u owk MY ftuE Mtq fthe
{tt suwk nwk. u o tu ytirff fthwk nwk yu
u utyu yt{ su [{ftrhf heu [e stwk Lw,k thte
s r{tk Qe wk fu By His Grace I am meant for
some thing. e f]tte se{tk fkEf ttu outu
Awk. yuwk rr t wk, u ftte e tt hu
{tU Vhe wk yu yu rt hue huhe Wfx, {ktw
rfx kt {te z{te Yyt tE. yt t e[ue
fzeytu{tk {otu{tk ttu Au :
ytu {qo t ! wsu { yt{ qwk !
Au t t fkE u ws trfuhwk;
Au the t s swe s ote ftu,
Au nuw fIf ws sL{ ru wtu.
76 : {tk t

Stu yk s{tk Seu {hu Au,

fezt s ftt { ti hnu u,
u kf{tk f{ ftuE fe Qu Au,
wk tuu yh ote ue heu.
su yttuo t [tsu u,
{krs the nS qh wqh tku,
sutu tn {ws ykz Tnutu,
uwk ne re {n tE .
ytsftt wrwt s{tt{tk yte nfefu ftuE
{tu rn yu Mttrf Au. yte nfefu nth {qfe
yu{tk fuxtfu znt tu, hkw tutu su t[tu
yw ttu ntu, u se yt u{tu {tte
{qftu u sYhwk tu Au. ytu {tt ntuEyu u s
{tt t[wk Au, yu eswk t[wk te, yue {tLt{tk yuf
fthtu sz {tn hnutu Au.
Wh tout ywe nfefe t huhe
heu Au, fth fu u {tt hallucination (Wfx ftwk
s so) nwk yuwk {wu te. ytsu u o {the
ytk t{u Sk Au. u o{tkte wf]tte uht {ue
Au, u Whtk tn, n{, ehs, n, {{t,
uhu w yu ue {utk Au. yu u ot
ywte ytu[wk yttuyt Swk su nu twk u
fkE ttuqtu k t. ytwk wk {tt ftt fu
Q{t Wfxt{tkte S{tk WTwk te.
fte Wfxttu ttu tktu ft xfe ftu te.
u Srho te ftu te.
yt t Lt Ae, nwk tu ztuht [ttu yttu.
tk yuf {thtk ytt{f {t hnutk ntk, su{u {U {u'{tk
ttksr yuoe Au. u{tk {ft{tk tesu {tu hehu
{tk t : 77

{ot
8-12

o
203

te-8
19
te-6
45
te-8
19

VuVhwktu nw{tu ttte heh thte zwk zwk Auf

e[u esu {tu zwk yu #xtue ht{tk u twk,
yu Atuttte hehu tth tunee xhtu Vqxe
ne. u ftu fkEf sht t{tk yttk {ott u tw
{nt{twk {u o twk yu u{u {u ftwk fu yt,
twk M{h tu fhe u ! tu fhe ut{tk thwk
Au wk ?' yt kw xwk tu hwk, hkw u ftu {thtk
{trfhtu sht yt fthe ttttk rn ntutte
u tw {nt{ttk [u yu ut kMfthu rfw {n
yte futu rn. u Ae hehu Xef ttk yt e ue
nfef {U {the ytt{f {tu ste. {the yte
nfef tkeu u tu nw htS ttk. u{u ftwk fu
yt, [qrt ! wk tu thu zte Au. wk thu nute
twk M{h s ftO fh. QXtkutk, nhtkVhtk,
ttketk f fkE f{o fhtk fhtk yuf{tt ttk
M{h{tk nu te yu u sYh {xe su.'
{u u ftu u tw {nt{t fhtk {the yt {t{tk thu
rt ntu yu u{t ue het {tte s twk
t{ ut{tk nwk uhtE tu. u Ae tu thkth {u xftuhe
xftuheu twk M{h fht ttu, hkw thkth u wtE
swk yu e tAwk t fhe fheu ut ttu.
Ae tu ytu t{ tut tt. twk t{
hth [tu rn. Ae tu wr {tk te. E, fu{
te [twk ? hs tu tfe Au. yuxu Ae tust fhe
fu hhtus yZe ftf tu twk t{ uwk u uwk s.
Ae h kh ru r{rx the. su ru
t{ ut u ru ttwk rn yu [t ete
rn.
yt rtu{tk tu tu ft{ fhwk zu. yuxu
nutu QXt ttu. yu twk t{ ut {tkztu.
78 : {tk t

nttk, [ttk, Vhtk ft{ fhtk ut u wk rn.

yu{ ttk ttk VuVhwkt nw{te et{tk yu ut
tt{tk Vuh zt ttu yu t[th {rnt{tk tu u
{wu {xe tu.

o
203

13
yt fhu S{tk tu {to {thu {txu wf]tte
wtu ftuo. thte s Srfte tt Y tE yu{
t, yu yu f to Ae t[u t[ y{tt{tk
th{et rfthu u tt{to{tk ert fhth
yuf Twhw {e ytut. yuxu u nfef t[e
ze.
yt{ t{M{htu yt xtk r{tk tAtu yuf
tu swMtu xtu, tu Wtn xtu, e MVq xe
yu wk [u xwk. r{tk thu yuf yut fthtu Z
yt{rt xtu fu yte {u ue thu{tk thu
fthe t[thee Mtr ntu tu u{tkte heu [u
yte fte ytt tutt{tk wf]tte hnue
s Au. ut ftht xut yt{rtte fheu tt{tk
kttwk e wk nwk. yt{rt yu yuf yuwk
{tuxkw shsM Su uhtthwk t Au fu u u te
{tot wf]tte r{tk Qe ytu tu {te fe
utte fhe (tu eu) rht e ftu te.
YY{tk {u tu ue yqx t xue ne, hkw
yt{rt tu sYh xutu ntu. yu yu yt{rt{tkte twk Sk hwk Vqxe efwk nwk.
yt{ htu tu {xtu. yuxu {U r[th fht {tkztu fu
yt twk t{ utte yt htu fu{ {xtu ? yuwk
fth wk ? huf f{oe tA ftuE u ftuE fth hnuwk Au.
yu fth u Aqwk ntu, q{ ntu, ftuE u ftuE
{tk t : 79

o
202-204

te-8
19

te-8
19-20

fth tu ntuwk s uEyu. tu yu fwk fth ? yuu ru

nw r[th fht ttu. t t {nt{t whwttuu qAwk.
u ftt rtkS nw t.
e yuf turzt {nthts nt. Ae tt[tw nt
kuhtk {nthts Au. e yut s fet {nthts
nt. yut tu qAe utu. yu ftuEt stte {u
ktut ttu. yu tu fnu tte twk t{ u yu
su tt ntu u Vu. t{tL heu tu yt s yuf
stereo typed (yufht) st {u.
tt t{t u MVtux ttwk tk fU Au tk
tut rMVtux ttu ntu Au. Ae yt tu wk
th{tk e Au. eu e ykh e swk
ntu Au. tk yt yt yts MVtux tt Au,
tt Au, ue yttA ttkwytut yuf tk
fUtu Au. ttky
w tu yuf t te ntut. e t
ttkwytu Au. yu ttkwytutk fUtu yttA hnutk
Au. yts su MVtux tt yu ytstk {tukytu yttAt ttkwytut yuf fthtk fUtuu M~to
fhu Au.
yu Whte {U yuf teyhe tue ftZue. yt su tk[
tu Au-ytft, us, t, s yu ]e. yt tk[ tukw
ytwk heh uwk Au. yt tk[ tu su heh tu Au
yu{tkte wk tt Au. ytft{tkte tt Au. us{tkte
Y. Ywk su o tt Au, u us{tkte tt Au. t{tkte
Mo-yt h[zwk Au, yt wktwk Au-yu wk t ytu
tu eu tt Au. s{tkte h. h futu tu Au
ytu ! yu su eu. yt tEyu-eyu Aeyu. te
u h tu Au u su eu. yt tk[ tue tk[
L{ttt. ytfttu , uswk Y, ttu Mo, stu
h, ]ee wt.
80 : {tk t

nu ytft yu yu ku ytutu Au. fnut

swt. ytft yu tut swt. ku yuf.
yuf{ufte swt te. ku ytutu Au. nu yt tk[ tu
tt. yut t w-, hs yu {. ytftu
e ttu kk. ytft ut rn, ue heu
rn ut, yu {tk ytftt sue r{ot
ntu. us yu t{tk yk u. sue tht tE fu
utu u Au. uswk uwk. t yu use ttu hstu
kk. s yu ]e{tk yk szt. s yu ]e
{e ttu . yt{ ]e yu stu {e
ttu, us yu ttu kk hse ttu yu ytfttu
kk e ttu. nu ytft yu ku yuf Au.
ytutu Au. yu thu ytu yuftfth tt,
ytt{tk {u tt tu ytu ytft{tk Vto-yu tu
{ ue t Au. ytft {tuhu ytu yuxu
{tuhu ytu. u {tuhu ytu tu thu hs yu
{ ti u yuxu ft{tutr rttu Au-hs yu
{ ft{tutr rttu Au. yu tk thu {tuhu
ytu thu hs yu { ti e . yu ti e
yuxu yt t ti e . yuxu tu
fuxtu {tuxtu [{fth he {e ft ! yte tA
{U nw {tt{ fhue. ftuE Xuftu {u ytwk rn {u.
tE, yt twk t{ utte yt ft{tutr fu{ xu
Au ? {U tu qAuwk. tu fnu, yu tu ttu rt Au.
kuhtkS, rtkS, turzt {nthts, fet
{nthts yut t u ftt whwttuu {U qAuwk. tu fnu,
n utkfe t ni, tt ufqV ni, n tu tfe
t ni. yutte {u ktut rn tu. yu su fheyu
Aeyu u {wk uEyu. su fkE fheyu u h twk
uEyu. nwk e rfthu thu t{tk uXutu thu {u yt
{tk t : 81

q
100-102

tt tu.kw {U {nt{t tkeSu t fhe. nw w tut.

{u wk, Atufht, wk ytt{f rtttu tLxe tsu.
yt wrt{tk tLxe t t tt Au. yt
ytt{f rtttu wk tLxeMx (rtte) tE. yt U
nw wkh tuwk. t[e t Au. t{M{h Wh
ftuE styu-ftuE tMt{tk nu fu fu{ u {u kft Au.
yt U nw wkh tuwk. yt tu nw h Au. M{h
Wht yt rhte M{hu t fttu Au u nu {u
tu heu { Au.

82 : {tk t

{t etu ytu
n

()

Su te utwk ft{wk eu eyu,

yu tk u{ fewk Au, Wthe tu etu {wsu !
Wtheu , [teu , rhtt tu h {tk te u ,
{u fut e e tke U fhte Au !
{nt Wfth fut U fto {ws h hn{ fheu,
tu th tu fI, f]tth w wk Au !
kfh {]w sue u, rhttte Qhtk su,
{wk fu fht fwkf sLBtu Awk u ftsu !
e{tuxt
{tk t : 83

ywe
3

kz-2

yntu yntu eTwhw

nwk tkEtt Awk.

nwk tswett Awk.
nwk Wtett Awk.
nwk yftuxtu Mt{e Awk.

-efutkS-qett tt
o
363

n
84 : {tk t

eTwhwu kt
n

{tht Stt, Suhf, Stur, Syt{t {t, qt whw{nthtsu {u yt {to{tk ztu

u fhttk nutk fnuwk u ytsu fuxfuxwk t ytu Au !
thu yue qhe {s yte ne. yue {ntt tu
{E ne, yue yrtot u Qhe ne ute s
yu{tu te t (yu{e s f]tte) utE fttu ntu.
yu yts, yu ytse keht, yu ytse {]wt, yu
ytstu w tf u{, yu yts{tk yu{tu w
tf nwkfth, yu yts{tk yu{tu rotu yt{t, yu
wk ytsu o{tT sh t{u yt t
tE Au yu yu tisLhe tttT yt{ u{{
{k hB qZ {qu e ttotte t{
t{tu fhwk Awk.
}} N S J }} JJ
}} N {} J }} }U} S JJ
{tht {tk thwk ntu ! {tht r[tu tht r[t
zu tu-tutk fh-ywh.
{tht S{tk thwk {qfwk Awk. ytt nwk th
fhwk Awk. yuxu fu {the e [uttu t {tht
S{tk nwk htt fhwk Awk, { fu yue tht {tht
S{tk nwk th fhwk Awk.
{the teu yuf{ zu (yuf{t) yuxu yuft {
zu ytkte u fh.
{tk t : 85

ttu
6-7

whw
25-26
te-3
30
Sth
119

u 1921e t{tk yu 1922e Yyt{tk

y{tht sut fuxt rtteoytuyu ue e ttt
q{tk ue ut{tk ktwk nwk. u fttu tttu
swMtu yu tte htuf, f yu yu tttu
[{fthtu ytsu r{tk yu {tk [{ftht uhu Au.
tn yu u{tuu rhttu swteu yu zu zfth
yttu ntu, yu yu zfthu wteyu u{te fttuo
yu etu ntu, hkw yue tA tu tu ntu ttt
rhtu. u ft ttte AtuA Qhttu ntu.
te tu hkht Vqxe ne. {tttk uht fuxtu
wttu{tk ht ue ne. yut ft{tk t thu
ytwk {tuZkw Vuhtu Au, u yuf ftuEf {tuxt [{fthe nfef
Au. hetE tu nw fth{e ne. At {twk fwxwk,
tute stthe yufe {tht Wh, hztk {t yu rt
te ttuzwk wk hqu {sqhe fheu {uu, yue fhe
hetEe Mtr{tk ntt{tk kts Eu euwk fu
Se tk we ut{tk s S te.
1921e yth{tk {U thu z{tk ktuwk thu
tt {totu fu ttu {u rfw fkE t rn.
{U ftuE whw fhut te. yu tu {u shsMete fze
ut. yt{ tu tk fkE rn {u yuf yutu
yw fhte etu.
2
y{tt{tk nuh{tkte {kt xtW nt hV stk
we Y{tk s{u nttu thu twtk fuxtkf hnuXttu ntk,
yu ytsu Au. tk yuf ttue tto nt. u{e
tu t {ttu yufXt tt. u fkE Wu fu [
86 : {tk t

ytt rn. u{e yMtt WL{t ne. httu th{e

et te{tk tkzt nttee {tVf {Mete QAt yu
fqt. ytsu y{ttt fuxtf twf tEytu u{u
t fhu Au. u{u nwk t ytuwk, uytu {u t ytuu.
Atk uytue su tk tk yufXtk ttk ntu u{u fnu fu
rztte [qetu tuttu. yuf rztt
e.twtE fkttrht u{tk ottuo t nu. u{u yt
nfef tke. uytu (e.twtE fkttrht) y{ttte
rzt thu tAt Vto, thu u{u {u yt nfef fne
kte. thu {U u{u ftwk fu {thu twe ttu e
rM ! {thu fkE yu{e tu swk-fhwk te. e thu
tu nwk yu{ {ttu fu yt tw tuftu {tse Wh
yttf heu thY Au-They are economic burden on
society-yu{ nwk Zu {stu. ufu ytsu {thwk u huwk
{k twk Au. yu{tk ftuEf yut rht ehtu Au ht.
hkw tw{tstu tuttu su {o Au, u uytu kqou
tttu u{ttqof t nu fu fu{, ue {u
ytsu kft Au.
yt ttue {u ytut-rAt rt tutt
nt, u nfeftu st tu {U te etu ntu, hkw
h uuuu ytut-rAt rt, {thwk t{ t
rt, {thwk t{ Eu s thu tutu Au, thu yu{tk
sYh fkEf hnM tu ntuwk uEyu, yu{ {wr thkth
e fht ttk, yu yu r[thu tu Ae {thtu fuztu s
Atuztu. yu r[th {thtu fuztu {qfu yu nuwte nwk y{tt
tu. thu {the hetEe Mtr yue fu y{tt
stt it {u. thu {rnu yuf yttu {tt
n{tu h[tu ntu. st yttwk tzwk ut
e.twtE fkttrht tute {ue ewk nwk. yt{
enrhf]tte ettue {nthtstu uxtu ttu.
{tk t : 87

whw
26-27

Sth
119-120

q ettue {nthts [tueu ftf t hnu.

rfw u s rn. q {Me fhu. tkhte su{ fqtfq
fhu. {u {s zu rn fu yt wk tuVt fhu Au ? Ae
yu{u {u q ztwk. [th r httu. tu [th rwk
{u t rn. rnh tu nwk hnwk rn. yuf re h
Eu ytutu.
yzt yzt ftfu-tut tut ftfu tteytu ytu.
ftuEf ftuEf [tkee tteytu ytu. yu yuxtk
tk r{tL fu t qAtu. fnu, t [t. [t,
t . t we tu yte wk ntu. yuxu fnwk,
{nthts, nu {thtte rn t. rn [t t .
yrtu fto h fnwk fu ytuAt{tk ytuAwk th uhuh uh {thtte twk nu yu Auu {h[tke e[ze
yte. yAt, t . tS, yt tu t yuwk s
te. Su...Su ntt QXu Au. [t, t . Ae
ytu tu tE t. {h[tke e[ze tE tu. Ae u
htu tu {u fkE r[th ytt rn. whw{nthtse ttu
Vto ftuo. nwk wk rn. yu{e ttu Vto fhwk. yu
tux {qfu tu nwk tux {qfwk. yu Atk {thu... th{et
te{tk yt{te u{ zu yu ntte su{ fhu uwk tuVt
fhu. tu nwk yu{e tA zwk.
[th r we [twk. th Ae {u t twk.
yhu ! ytxt t r nwk yn yt httu ! yhh !
{U h {tke. {U ftwk, nwk tu yuf s re h Eu
yttu Awk. w, yt tu kfh y{thtu tut t. {thtte
fe ftuE ftu ytwk tt s rn. yt tu {U fkE tY etu
fu wk ? tu fnu, ftu ssu. {U ftwk, {u {u h
yttu. fnu, f t, f t. yuxu Ae yuf r
thu httu. yu{ tk[ r httu.
88 : {tk t

qhfete ykE s yutu tu nwk ntu. Atk yu{t

hVwk {tht{tk ytfto xw.k utk fthtu{tk yn Qhtu
te. u{e tu thu hne ft yue tu {the Mtr
ne. su [th r yu{e tu hnutwk wf]tte
Lwk, yu [th r ttMtt{tk s et nt. ttMtt tu ytsu nwk fnwk Awk, thu tu u Mtru nwk
{S tu ntu. ftuEf t{tk kqou e yu
htu ntu yuxe nfef t Au. thu ftuE {wk
t htwk nwk. w hnut uwk tu nwk rn, yuxu
{{tk u {{tk kf wf]tte ttu fu ettue
tuu f]t fheu rzt thu yu uytue yt t{tk
fkEf rtzu tu ewk tu hwk.
3
wf]tte {u tu rt Au fu {tht Twhw {nthts
Sk {to Au. yu{u s {thtu u{t zu fheu ntt
fztu Au. uytuyu u theu {u tt{tk et ftuo,
u ke hrf ftt {u yts wt tEu wk Awk. {thu
{ehtuze (k[{ntt tntu twft{tk) yks ut {kze
ftotnf t{tk yuf u ntshe yttu stwk nwk.
u ru the VtMx{tk tntu stu {txu rxrfx
fZte yu tk ykh st s Awk, tk s {the
yuftyuf Twhwe h ze. uytu xVt{oe nth yuf
qt{tk tku rhtsut nt. sue ze fu h s
nwk tu tAtu tu yu uytueu ttk kzT t{
u{te fto yu nw htS ttu. uytueyu nwf{
Vh{ttu fu huue rxrfx {thu tAe yte ue. W{ftte
{U tu rxrfx h fhe ee yu {ehtuze rn yte ft
yutu th tntu ftuo. u Ae uytueu uh yttu
ttot fhe. uytu uh tto. {Me{tk e fqtfq fhu yu
{tk t : 89

whw
27

yt{te u{ t[u ! rzte he tu{tk y{u thu

hnutk ntk. tk zfe{tk Wh yuf tfze {uze ne tk
u{u utzt. uytu rzt tto u tu {the tute
ytkrhf ttott t zu fheu thut nt. th{e
e{tk yurrste xtW nt stk s{t ntt tswyu
we Yyt{tk e[u twytutk su hnuXt Au, tk uytu
ze hnut. tk u{e kttu [th r hnutwk uwk.
thu efe u uytueu {trf ttot fhue fu
{thtte tu rhMtr yu ku {qfeu ytee tu
hne ft ue t te. yt tuu f]t fheu rzt
the ftu, tu s yte tht fkEf tt tE fu.'
yn tt' yuxu wk ue tu {s u ftu tu
fe xue ne. hkw u {u ue ttot fhe ne
u tu [tuu t Au.
uytu {uze{tk uXt fu h u{u {u ftwk fu nwk u
tt{tk et fhtu yttu Awk, yu u {txu yuf {tuxwk
{ft uEyu.' {U tuu thu y[ktu t{eu ftwk fu tS,
nwk tu he Awk. {thu fe ftuE {tuxt {tuxt {ttue
ytut-rAt te yu yue t te fu
sute fheu ftuEf yut {tuxtwk {ft {ue fwk.' uytu tu
ytu{tk yte sEu ft[ {u {the u, hkw nwk
shtf yttu e tu. u{u {u ftwk fu wk tu uztu
Au. tht{tk fe y te. t ww Au.' yuwk yuwk
fuxwku wk W[twO nu ! Ae tu uytu tAt tut fu
{tuxwk {ft uEyu, yuxwk s {tt te, hkw u
yuftk st{tk ytuwk ntuwk uEyu.' yhu, w !
yn tk {tuxwk {ft s {ue fte t te, tk
e yuftk ste {u tAt t fhtu Atu !' yuwk {{tk
tuwk Awk, tk tu u tAt qfe QXt yu tut fu
yuf {tuxwk {ft uEyu, yu u tAwk kqo yuftk{tk ntuwk
90 : {tk t

uEyu. yuxwk s rn hkw tu yuf st ntuwk

uEyu. yuwk {ueu se se {the tu wk tAtu
[ttu yt.'
ytwk fue heu {uwk ue {u tu fe t
fu q ze fe ne. yuxt{tk tu {thu ft{u sttu
{ ttu. uytueu {U u {txu ttot fhe yu k{r
{ue. {the tu uytuee {U te fheu nwk tu
{hezt ttuu ttt ft{u stu eftu.
hMu stk stk htus {thu ntuhtz{tkte th ttwk
nw.k rteX{tk hnut, yuxu u kMfthu fthu nw{w M{
yufttu t utu htu. u tte uhtEu htus
stk stk ntuhtzt yuf rc s ft{tnuu
nwk htus yMt{ ytfw{T' tte rr{ heu fhtu.
yu {thu htus tkte sttu { r{rxu r{rxtu qhe
heu rr{ ntu, yuxu uytu hhtus tutt
{ftt ytuxt Wh {the htn ut Qt hnut. u{u
nwk u{te t{ htu yu uytu u heu tAe
tt. yttu y{thtu yqx r{ ntu. hkw ytsu tu
yuf {tuxwk {ft, yuftk st yu tu st !' yu
s r[thhe{tk {thwk { zqe wk nwk. u fthte
fheu ntS ft{r{tk tnu ytuxt Wh Qt htt
nt, tu u{u {U ut rn, yu euf ztk yt
[ttu tu. htuse t{ htt ytu fthu tk
s t{e M{]r e ute tAtu Vtuo, yu ft{r{tk
tnu tu yteu u{u t{ htwk [qfe tu, u
{txu u{e t{t {te. thu uytu tut fu yt,
wk ytsu ft r[th{tk zqe tu Au ?' {U ftwk fu {thu uh
yuf ytrt tnu tto Au.' tu u{u ftwk fu yu tu
tht tht ee nfef Au.' hkw {U u{u ftwk fu
yuxtte s wk te. yu tu yuwk yuwk {tu Au fu su
{tk t : 91

o
217-221

fe {ue fwk.' thu u{u {u ftwk fu wk

hth {tkzeu {u e nfef fnu tu htu !' u Ae
{U u{u e rth nfef fne kte.
u{u ftwk fu yhu, ! wk {qkt Au t {txu ?
yttu yuf {tuxtu ktu ztu hMu Au yu u yuftk
st{tk Au. ue Sf{tk Me te yu tu s ht{
tze Au. , u u tht ytwk Awk, u yt ue
fqk[e E , yu tht ytrtu u kt{tk htsu.'
yt {fte tu {u h ne. e.$wttEt {{tk
tk s nrhs yt{ [ttu ntu yu tk tu { nwk
httu ntu. ytwk {tuxwk {ft, yuftk st yu st
uytuet {tt {tu s {e tk, ute fuxtu tu
ytk {u xutu u {u fue heu {e fwk yu
oe fwk ?
{u tu tuzeu yuf{ {tht whw{nthts tu sEu
u{u u ze stwk r twk, hkw u ftu fowk
t shsM nwk, ute ue xue ttt qhte
tE stwk {tkze teu {utk f{o{tk s t
fhtwk htwk. {hezt ttuu sE, ft{te hthe fhe,
tAtu uh yttu, thu u{u T tte t{ fto
yu ue e nfef fne kte. u Aete uytuu
Eu u {ft{tk hnutwk htwk nwk yu tk {u uytueyu
tt{tk et ftuo.
yt tu htqotu yuf kk Au. nwk yu{u ytuwk.
yu {u ytuu. yt tuyu tu xfte t t[e Au. yt
thu yut {ttu ttu htqo te kftut ytu ntuEyu.
yu htqotu su kk Au yue tkf ytu t ntut
te. nue u u {rnt t u {rnt htt. eS
u tuZ {rntu htt. teS u yuf {rntu {the
ttu htt. {u ett{tk {tuo E st{tk yu s
92 : {tk t

ttueyu {tht whw{nthts(efutkS)t r nt.

yu{u s {tufut.
4
nu yt ett re t fhwk. ett yuxu yuf tsw
st ntuEyu utte eS tsw nu tw.k su{ yt nuhtu
tuu Au yu ewk yuf tsw nu [tt swk ntu thu
yu teu eS rt{tk E sEu Wtu fhtu. yuwk
t{ ett.
thu nwk t wzt ntu. {u fkE t{ ne.
whw{nthtsu f]t fhe. ykh nu Awtuwk nu yue
yu{u the. {to{tk ttt nw sYhe Au. qr{ft
sYhe. yuu ykhtu kzth utu nu. {u yt{tkte
yt{tk ttu ftuo. ett yte. kk[{etu
r ntu. (t. 22-1-1923, tu{th) Significant
yu efY yt r Au. k w{tk fwh tu Mtk
su Au. ytktu {tuh ytu. yu ~ rntwk yu tu
sue ytk futue ntu u yuwk tIo, yue tut
{su. ytsu tu otu{tk tu fnu, {tht ntt yt
tht{tk wk uwk Au ? yu{ fnutht {U tu tkt
Au. yut tIou thtu {txu ytk futue
uEyu, futuwk uEyu. tfetu yue t{
zu.
nwk {tu ntu, ytsu tk ttuote yt
{s {u ze. yu{ {tu fu htuh yt symbolic
action Au. yt eft{f nwk.
nutk tu wh{
w nthts fnu, the {te h E yt.
{the t tu tu. ftwk, t, yuf whw ytt Au. {the
t e ne. fth fu nunut {thu uh s E utu.
yu tu t[u, fqu yu {t{ fhu. {tht ntt tkhtu
{tk t : 93

te-3
31-32

fkEte ttu ? yu{ {the t fnu. {U ftwk, t, nu wk

tue fhe rn. yu{u {u ftwk Au fu ett ute
Au. wk fhtwk ? t, {u fe h te. tu {tht
hzt, h rt ytu wk fhwk ? qA yuu. {U tu
qAwk, tS, {the t fnu Au {tht uxt, {tht hzt !
h rtwk wk wk fhu u thwk rn. qA yu{u. yute
yu{u ftwk, yt ett ytwk Ae thu tu hMu
stwk. yt hMte fe te nw t{ {u rn. u
Ae {U tu {the tu ftwk,fnu, [qrt, tu hMu
ste t tu the Au. yt u tw te uu
tu ? {U ftwk, t, e sE. ntuu... {tht hzt u
y teu. yt wk ftu [tu ? thu tt tEytu
Au. tu ftwk, yu nwk t wk. u tht whw{nthts su
fnu u thu fhtwk. thu tu hMu stwk Au. yu{tk
wk tktu ? ftu tktu te. {the tyu ftwk.
{u tu ett yte. yu tu su fkE fht nt u fwO.
nuu ru fnu, wk t h. {U ftwk, uwk t
htwk ? {u fhtu tu uE . tu fnu, te fe
h te ? {U ftwk, t, {u fe h te. tu fnu,
ttu yto {su Au ? {U ftwk, yufexu yufttte
yuf s r[th ytu u t fnut. yuwk ythu ythu
fnwk Awk. uytu fnu, tu wk yu{ s fh. yu tu twk
te. yt {{tk tu nhtu kf rf ytu Au.
Ae tu yu{u yuf ytxtu {tuxtu ytX $[tu
tuZttu etu ftZtu. yutu tAtu tu ntu u uhte u
{he [u {ttuo. {u h rn fu yt etu {u
{thtu ftZtu ntu, rnh tu te . u t fheu
rn, e{u hneu rn, uhte {thutu. B{h yte t.
heh ut tE wk. t ru heh uwk. yuxe
{u h Au. , thu {u h rn. thu ehu ehu
94 : {tk t

t ytt twk thu {tht whw{nthtsu nwk u ttu

ntu. yuxe {u h Au.
thu t ytwk thu {U uwk fu u {u u {ts
fht nt. yu{u {u qAwk, yt, Atufht, nu r[th
ytt nt ? {U ftwk, t. r[th-r[th fwk rn.
{u {u etu Xtutu yu r[th Qze t. rfw
r[th s rn. Ae qAwk fu the Mtr e ne ? {U
Vhete ftwk fu r[th s rn. thu yu{u qAwk fu ytwk
fuxtu { htwk ? {U ftwk, htwk nu kh e r{rx.
yu{u ztufwk ntwk. {U qAwk, yztu ftf-u ftf ?
tu t fne. yu Ae yu tut, t r tE t.
yt tke nwk yuf{ [tUfe tu. yu {u ytt
tutu. {thtte tutE wk, yt {U kfh q fhe.
yt {tht {txutu {tuxt{tk {tuxtu yw ntu. u{ Atk
ytwk tutwk. {U Xhttu e ewk fu nwk t r
ut yMtt{tk ntu ute ft{ h sE tu te tu
{tV fhtu.
whw{nthtsu yu Ae {u ftwk fu thu kth{tk hneu
ft{ fhtwk Au kth {txu rn. {U qAwk, yu fue
heu u ? thu yu{u ftwk fu kthu tht {{tkte s
ftZe t. {U ftwk, {u fntu Atu ute yuf txfu {{tkte
efe uwk u rn. thu yu tut, E, wk
tt fu. {U qAwk fu wk tt fuwk ? thu yu{u
{wk fu su u wk wetuo fhtw.k tk tk t
s utu Au. yt, ytt{tk yttu k[tu te
u eu [tu Au. kth te u eu
[tu Au. nu thu yte se tu {txu Stwk
Au.
yt t {thu u Qhe E yu nw {e E.
yu yu {tu nwk tt fue yu{ r ftuo.
{tk t : 95

te-12
9-12

te-1
30-31

te-1
14

o
221-222

ettt yt ke yh {tht S h yuxe

e tu ze zue Au, fu u yhte su tt xt
fhue, u ttyu {u tt{tk tke ztk ztk nk{utk
Wthutu Au. uytue {thu tk rzt tto u u{e
yth fhwtwk t Swkwk tk Au. yte u{e
ns fhwttu yTw t fe nwk ehe tu
te.
fe {U u{e Ae tu hte te, yu httwk
r twk ntu tu uxe hf{ thu {the tu ne.
ufu wf]tte {tht Twhw {nthtse {tht r{tke
ttte uhtEu u{wk tfth MY xttwk nk{utk
Ltk fhuwk Au, yu ykh{tk ue heu u{u stztwk
yu stzeu uytueu t fheu u{e f]t{
{ttwk yu uht t{twk fhe ftwk Au. eTwhwwk
u{ttqofwk yk yu u{tkte {tk t
yu u e ftuE swt s ue nfef Au. u
{tuxwk {ft, u yuftk st yu u ht{ tze ytsu
nt Au. {tht Srftwk u yuf rt etoMt Au,
hkw thkth u Mtq etoMtt{tk sEu t ttwk
{U fhuwk te. u{ Atk u etoMte tte yhu
nwk fe qe tu te. Mtq tt fhtk q{e
tt{tk wf]tte htutE hnutwk yu u{tkte [u
{utwk ttt tte Yytte s uytuee
f]tte {ue ftwk nwk.
rzt{tk {tht whw{nthtsu {u ftwk nwk fu eu
ytute z{t{tk ze rn. yuf r yuf hMu
st {tu th {thtwk ftwk. whw{nthtstu nwf{ tu
ttu s uEyu. th {ttuo t yue heu ftuo fu
th ut {tte ut Vqx yt ztu yu th
yuu ttu rn. Atk yu tu {u ttu ut ttu. {U
96 : {tk t

tu fne ewk fu yt whw{nthtsu fnu. yu{u {u ftwk Au.

yuxu yu tu tuztu Wh tu yu whw{nthtsu u
zeu hzt ttu. nwk yue tA utu yuxu uwk fu
ytk{tkte [tuth ytkw tu s . yuu hztk hztk ftwk
fu ytsu tu w{tk w f{o fht stu ntu. uwk o
tE fu. {u {tht h nw f]t fhe. yt tkwk
thu whw{nthtst nwf{wk nto nwk {tu. yttu nwf{
wrte r[thtk u{te ttu yu {o Au.
tk we ttwk t xwk te tk we wr
tt fhu Au.
5
eS tto thu {tht whw{nthtsu {u ftwk fu
{h{A tu E . thu it {u rn. nwk u
ttu yu ftwk, nwf{ WXtte ithe Au, {the
tu rfw it te. u{u ftwk, tu {tke t. {U
ftwk, nwk he {t. {u ftu ytu ? yuxe e
he yMtt Au fu yt {tht h{tk yttu yu nwk twk.
it rt {the ttu {V ytwk. {u utu yu nwk
uwk. tu fnu, rn, it uEyu. {U ftwk, it {the
tu te. {the tu huwktkXkw te fu u[eu {u E
s. {u it ytu yue st ttu. {the tu it
te.
u ru ytX {ttu ytt yu ALkw Yrt tE
t. ftuE r {ttu ytu rn. fth fu t{ nth
ktu hteu nwk yu yu u s yuft s hnut nt.
eswk ftuE ytth s rn. ftuEu ytt s rn utt.
y{u u s s. thu esu ru {ttu ytt. yu
ALwk Yrt {qt. {u ftwk, [t utu, it yt t.
ye wk u [.
{tk t : 97

{{o
37

ztuht{tk f{txet{tk {tuxt {h{A Au yu kt

rhtu Au tk ft[ ntu. tk E s ? eswk yu fnu
rn. yu tu tfe {tVf tu th tut nu. thu {u
[ez [zue, tut fhtu Atu, stwk t{ tu ut
te. {thu tk E st ? u [tu ye. yuxe
e hZ ee. {U tu Mxuu yteu ytk wee rxrfx
ee.
Ae ytk ytwk. yuxu {U {nthtsu ftwk fu ynte
{tuxtu rhtu ytu Au. rht{tk tu {h{A ntu s. yt
tsw {wkE Au. ztuht Au. tk {tuxt {tuxt tet fwkz Au.
u{tk {tuxt {tuxt shsM {htu Au. yu yt tsw
hAtuzSwk {krh Au. yu hAtuzSu {h{A fnut ntu
tu yu tk Au. tu st t ytu. yn E yu{
fnu s rn. ytt tuftu ttu ft{ tzwk yu nw {w~fu Au.
uu {h{A fnu Au, u {u h rn. Ae Vhtk Vhtk
y{u ztftuh-tu{et rftht h fqtu Au tk ntUt. yut
h yuf {t {utut sutu ze hnutu. ht{tk, xtZ{tk,
zft{tk yu tk s hnu. u{e ttu {tht whw{nthtsu yf
{fe ttu fhe. ytu {s zu. fkE ytfte
yu yue e ttu fhe. {u tk qtu Atu ? {tht
whw{nthts fnu, nwk tu ytft{tk qwk Awk. {u tk qtu Atu
? uytu fnu, fef t Wh, us Wh, fef ]e Wh
s Wh. nk{uwk ytft{tk qtwk nsw twk te. yte
e t fhu. ytsu tu nwk {swk. thu {stu ntu.
Ae {u fnu, u yt {h{A Au. {U tu ftwk, yt tu
{t Au. ywe rte {h{A, nu yuu ftu
ytuu ? fuxtk tk to we yu (twht{) ztftuh{tk nt.
Ae yu{u {the t{ fhe t. yt Atufhtu yuxt
{txu {the tu ttu Awk fu yu y{the tu yte fu
yue yue Mtr te. it {u. yn ztftuh tu Au.
98 : {tk t

yuxu {u qAt fht ytu tu etu st uu. ytze

uze ttt{tk st yttu. nwk tuf th utu. nw
h st ytut. nu yuu ftu u ? ywe yttu
Au yu ftu u ? tk yt ut ute tu wre
ntU[ s rn.
{tus ytu tu tk ztu. it {t ntu yu t
yte u. tkttu yu{ tuwk fu yu tutu thu
s. yu it ytu fu t ytu. ttwk tu rn.
su ftuE xtkf-tuh rstk yte yu tE u.
zt hnu-e uAt ut. yt {t ytxtu tu tte
Au yu{ ftu yuu {su ? su{ t Aqtu hnu Au yu{
ytt {ttu tutt y MYu Ztkfe ut {txu yt{
fhu Au. tu yt tkz yuxu rBwO Au. sute tuftu yuu
s utk fhu yu tt yM ruwk t qe
. ytt {nt whwttut yMtu t ytu.
6
uytue teS th ytut thu rzt{tk uZe eu
rfthu xufht ht z h {u utztu yu u{u ftwk,
thu twk t{ et fhtwk. yufth {the tu
th Eu ytut. {u fnu, {the. {U {tLwk fu yu
tu y{Mt fnu-fkE {thu ht ? huh yu{u th {ttuo.
u Ae {tht{tk yue f yte fu ztu ztu-{tht ntt{tk
zt yte u [e tu. Ae {U ftwk, w, {u {u
{ttuo. ytxe f yte. nwk tu {he . t, wk {h
rn. {u the Au. {U ftwk, {u tu {tuZute fntu. yn
{the e Mtr tt Au ? nwk u fnwk Awk, u fkE h
rn zu. yn thtu yt{ tu yu thtte tk {tuxtk
{tuxtk ft{ tu. u u {thtte e heu {t ? {t
s rn. yt tu {u {ttuo Au yu te wtE ute
{tk t : 99

te-6
24-26

yL
87

sL{
44-45

thwk tzt fnu Au. yu heu s {U yu nfef {tue.

yu nfef e thu yu t {u t ytue fu ytt
tuftu fnu yte ithe t ntu tu yu nfef t[e
ntu Atk ytu yu nfef t[e t te fu
yte t Au.
{u e uEu {thutu-ttqof, {Su. yu{ u
yu{ rn. thu nwk twk t{ tutu ntu. nuw yu
fu kt{tk tuu u rn [tu. ]rqof, {sqof
tutu. thte yt t {u u Qhe ue. sht
t{ fu ytte heu fu {u u heu ytu ftuE ft{
fheyu tu yuwk rht{ Wt{ rn ytu. tu ytu
{sqof su u fhwk uEyu. ytu t {txu fheyu Aeyu
? yuxu ytt nuwe tt hnue s uEyu. nwk tu
nw Stttu {t. fkE {stu ntu, {u
yu t{tk ue wk fu ftuE f{o fhwk tu tu
fthe {ste yu ue tA nuwe tt
See [ut{f ntue s uEyu. yu thte hth
ue wk. yu th {ttuo yu ytt {txu t{tL heu tu
ht f{o fnut, {u yu tt hth ue wk.
7
rzt{tk {u ettue {nthtsu tt{tk et
ftuo. t{ th uytu rzt{tk ythu u {t htt thu
{u u{u stwk fu tkEuzt{tk qett tt Au, u{tu
uhttu nwk the tu yttu Awk yu tt{tk u et
ftuo Au. {txu wk u{e tu sEu u{t yteto E
yt.' u {tu nwk tu qhuqhe ithe fheu, yuxu fu
uytu ft[ {u tk s ytu s{te uttu nwf{ ytu
ute yne {the tiftt t s Z{tkte {w tEu
stwk fwO nwk, yuxu fu k{tkte htSt{wk ytwk nwk
yu thete hettEu th fheu rztt ft{tu
100 : {tk t

{thtu [tso tUtu {U t tutt nt. u Ae nwk

tkEuzt tu. tk sEu {ottt yuf ytuhzt{tk {wft{
ftuo. tnetuEu whw{nthts tu sE u ttu.
{u thu h rn fu tuftu u{tte zhe zheu qh qh
tu Au. {U tu Auf u{e tu sE u{t [h{tk s
{thwk {ttwk {qfe ewk. tuftu thu uhtuhte tue QXut,
yt, e ! e ! tt thwk {ttwk Vtuze tu.'
{u tu fwk twk rn.
nwk tu htus u{e uXf yt s tk[t Vqx qh ue
hnutu. tt yuwk tu wk tt, fuxef th tu e
{u u{ tuu ! u{t tut{tk ftuE tu k
fthtu yto efu. ytwk wk fwk Xt{Xuftwk rn
sttu fthu {u {{tk yuf fthe ]te ]t
e E ne, fth fu uytu su e te tut u
yut fthe fu su tkt ftt fezt hu. yuxu
{u tu nw s ]t tE yte yu tkte yuf{ efe
sEu rzt tAt ytt hnutwk { twk.
hkw t, u s u, yuf yutu eu r[th yttu
fu su ettue {nthts tuu rzt tto nt, su{e
tetwk ywo {u thkth tt fhuwk nwk yu
su{u {u tute f]tte fheu tt{tk et ftuo ntu,
u ettue {nthtst tu yt qett tt whw tt.
ettue {nthts{tk ftuEf r qZ t Sk
ne, utu {u yw t tE [qtu ntu. yuxu {u
twk fu ytt {to ttuet su whw Au, u tu e
futu {to ntut uEyu ! {txu uytu yt su wk tuu Au,
[tu Au, ue tA fkEf hnM ntuwk uEyu hwk, hkw u
ht e heu ?
yuwk tk {{tk {u twk, tk uytuu t tut
{U tkt. uytu thu tuu thu u[th t tu [tuze
{tk t : 101

s u yu fe fe sz {the u.yuxu ytu tu

u{e ttutu t {tu,...ufu ftuEu h
zu fu uytu {u Wueu tuu Au. uytue tut fu nwk
tuwk thu yt {the t{u tuftuwk su xtuwk Qwk Au ut
{tuZt h su su VuhVth tt u VuhVthu eht yu u
{tu t hteu ue tA tA sE uu e t
qAe'. yt t {u s ktueu tuut, fth fu u
ftu {u u fthtu t Qtu ntu ue {u tfe
the tE E.
yt t Lt Aete nwk uytuee t{u WMt
tut tuftutk xtutku ut fhtu. uytue tuu thu u{t
tutte fheu su ftuEt {tuZt Wh yt VuhVth tt
ntu u rnttwk nwk fto fhtu. htus yut tk[t Stuu
{twk fhtu. tu h ze fu tte su tut nt
uwk t u{t S{tk yth: su{ su heu wk wk
fu uwk u{ s u ftt. u tuftu {tknu {tknu su ttu ut
ntu u s ttuwk W[th uytu fht nt.
yte fte tu uytu t {ttue fnut ntu yuxu
u{tk fkE ft tttoe yuf kt tu tkte xe fu ?
hufwk swwk swwk s ntu. ftuEwk thwk ntu tu ftuEwk hwk
ntu. ttS tu sukw su {tu ntu ukw u s {tu tut.
t{tL yuf ttrn {teu u{t tut{tk
ttwk, ewk, e[wk tu. yu ttu
tutu fthu tt tuftuu {tht ht, u tk fthtuu
eu u{e tu {s zu u wk Mttrf nwk.
u{t ru ftuEf ne Att{tk thkth u{e rhwwk
t Atwk, u Atwk {tht r{t tE [qet t
rr{ {ktt yu u{tk Atue {tht whw{nthtse
rhwe nfeftwk t u {u {tuftu fe [qft
rn. nuh Attkytu{tk ytt whwttu ru ytutk t
102 : {tk t

u{t Swk fhe fu yu{ ntuE fwk te.

{u su u{wk hnM {ste yu ywte q{ [te
wf]tte {e E u eku tkte {e fu ?
nwk thu tk tu, ut e re thte s
tt ftuE ht{ntht ru yu u{t ykus hfthe
ttut kku ru tut s fht nt. yu u nuth
su{ su fthtu ntu u fthtu uytu u heu s
fht nt. uytu thu tut nt, thu xtutk{tk tu
utu ftuE {te ntu rn; yu uytu ftuE ht{ntht
ru tuu Au ue the tu {u u{t tut hte tE
ue ne, hkw uwk ftuE tk ntsh tu nwk s rn,
yu u{ Atk tt tu tuu s st nt. ht tuf fue
fue heu ykuuu ktut {tzt ntu Au ue e
heh{tuu uytu wu we Wtze tzt nt yu
u{tk fuxeu ke h{tu ru ytunq su{ su fthu
Lwk ntu u{ u tut nt.
ytwk tut fhtu u{u ftfuftu { ttu nu,
tk tu e the yte ntU[e. yt ut tuzuthtu,
tA {tuxh yu ue tA ttuztf tuzuthtu; u
Aete tuetu nt. {tuxh{tkte Qheu, u [tket tt,
su{tk yuf{tk [tket Yrt nt yu e{tk ttuztf tutt
rtytu nu, u u{u u teu whtsu ettt
[hf{ yt to. u{u u s tu u u ttu yue
tu uhte t te fu u uW tt tk Qzeu ytu
zt, yu u{tke hf{tu uhAuh tE E. yttA tue yu htt e tuftuyu ue ytt
ftzo (uhttu) fhe ewk, yu u t rt ee et.
ettS tu ut h tqkt.
u{u u whtsu yn wk ut yttu Au ?' yu{
wMt{tk ftwk. yt tu nwk e tiB ttt thwk Awk, fth
{tk t : 103

fu uytu su tut nt, u tu ft{tk e ft yu{

te. yu{ fneu u{u wk tkzt yu u{tu tu nuth
wtu tztu. e tuf {the uXu tu s {st
nu. u{u u ytthu ftwk, tht te te se
hnuu yu u te {u.' yt e nfefe {U tAte
t fhe tu wk fu $tuht u ftt {nthtyu yuf
fthtk fthtk ftO nu, {w
k E{tk ftuEfwk q fhtukw
nu yu u t{tk yuf tt qfu' [ttu
ntu. yt wk s tt tut nt.
$tuht {nthtt txe fwkh yn ytt u
nutkte s tt u{t ruwk tut fht nt, u tu
{the shtushe {trnee nfef ne. ytte
u{e ykto{ee rutu {u t~ Sk
ttu k {tu. nwk httu tk we htust ytt
tk[t ktu swt swt {ttut tu nwk thtwk fto
s fhtu ntu. nwk yt wk fhtu ntu u {the wu whw{nthtse r e {totwk tu t uhttu
ftsu ue tu u Mefthttu {txu u wk fto fhtu.
tk yt yuf ftht {ttu ytt. Stk
yuf tuttk yu swe swe yttRAtytu tt tututt
Mttou Vttu {txu yu yuf fthe tt-ytzeytu
httu {txu swe swe yttyuttytu htehteu
tuf ytt fht nt. fttEytu yte. ttt
ytt. twkLteytu ytt. rttu yu
krztu ytt yu htueytu ytt nt.
tite t{ th tk tu thu suxt tk htueytu
nt u tu {twk fwO nwk. teuf xftu
{xwk ntu yuwk {u twk nwk, fth fu uwk he fheu
analysis-]th ftZwk nwk. th r tt nu
tk tu ttSe tu ntt{tk yuf truh ytuwk, u
104 : {tk t

truh uhte u{u {tht hV VUwk. u ft{tk twk

yu Ze{wk twk. u{u Ae {u nwf{ ftuo fu wk thu
uh [ttu . yu tk httu httu s tt{tk tu .
wk {the ttot fto fhsu. u su f{o {wk Au, u{tk s wk
te hnusu.'
tkte tAtu Vheu nwk ztuht yttu. ztuht{tk zr
ntMx{tk xe. e.t tzo{tk {tht Mune e.t
kzt he hefu nt. u tEyu e.Xhtt tu t
we ut fhe ne yu u tEu T. B. of the
testicles ttu ntu, (u{e e[ue ftuteu thtu tw
ztu ntu) yu ue thth e.Xhttyu fhte ne
yu ythu u{u zr ntMx{tk xe.e.t tz{
o tk t
fhtt nt. tk nwk u{u {tu. {U u{u ttSt
hthe e nfef ste. tk fuxtf htueytutu htu
{xe fu Au yu ue xftthe {U ftZe ne u e
nfef rMh ste. {u u {xe ut{tkt
yuf ftk ntu ? {txu {u ytu, tu ft[ {u wf]tte
{xe ' yu{ u{u ftwk.
u{u {u yu{ ftwk fu {u st yttwk tzwk wk
ytu tu nwk s.' hkw {the tu thu tu uxe hf{ ne
s rn. {U u{u ftwk fu u {u rn {xu tu {thu {u
uxe hf{, {u u heu yte.' tk ttS tu u{wk
hnutwk ttk ttuztf s {{tk u{tu htu {xe tu.
Ae tu u{u the nrhs yt{u ft
utu fu u{t t{u su su fkE ntu, itxft, ht{t,
ttu uhu wk su su fkE ntu u tku nU[e uwk yu
u{u t{u fkE s htwk , e.Xhttu yt
nfefe ttk u{u u{ tt eukw rn. u{tu efhtu
{tuxtu tt thu k{tk su hf{ u{t t{u ntu u uu
wh fhe ue yu{ hettu te fhe ne.
{tk t : 105

o
364-371

ktu
483

yt Aete tu Whtu e.t kzt ttS tu

s tot ft hnut yu Mtt tE t nt.
ttS thu thu {thu yku fkEf tut thu ftk
tu e.t e ut fu ftk tu t yteu
hth tkt. rztt M{t{tk su ttot nwk fhtu
u ttott u ttS tut. (yuf ttote tu
[tu t Au.) u{u e htuwk {thwk yuf s (su
e[u ytwk Au.) nwk tk yuf th tu ntu thu {u
twk nwk.
h[hu
w, h[h{tk httu hu , tu tw k 0
hrtS ykht{e ! {tht f{t Mt{e !
yu t u { et{e ! hu , tu tw k . w 0
ht e, u ste ykh fnte,
tu { htw k nsw {te hu , tu tw k . w 0
yzwk wk yuwk xte, nute E rrhthe !
tze tu e te hu , tu tw k . w 0
nttS ! t fkE t, r-u{-ttk Vqztk,
u h w k Aw k r { {tk hu , tu tw k . w 0
tfwk uh fwk wk ! u ntu fwk, tu hzwk,
yu u h u {thu hw k hu , tu tw k . w 0
yte tu u{e ykto{ee yu qhe
See x ne. wf]tte yut {to Twhw
{t fu sue ytut, nqkV fue ntuE fu u {tht tuftue
w{tk ytwk {u tu twk te, fth fu
Twhw hue yue u{ ue kqo xtu[ we
futue ntu, tk we ytwk wk t uwk ntut
Atk u {ttt hte ne swk ntu Au. {tht s St
fuxt t ktu {u Mstuyu t ehut Au, sutu
{the w RLfth fhe fu uwk te. u{ Atk
106 : {tk t

Srftt nuwu Vttu ftsu ttw su u{

xue ntue xu ue xue u{ nwk ftuEt{tk uE
ftu te. Twhw t Au yu t t[e, hkw tutt
Srfte ftu rfttu {txu u ttu Wtu
fhtu {txu ut h u{ xt rt u fte
ytt{tk x te te.
Aue th [ttu u tu tt s. nwk u tt
tu. thu yu ftkE tut fu E, u ftuE {nt{ttu
huh ytt rte k ttu ntu, ytu yue
tu tu yu yu tu{tk u ytwk r tuwk ntu
tu {u uxtu te{tk te ntu {h u yue
tt xu Au.
thu {U tu yu{ {tLwk fu yt tu tutwk {n
thtu {txu yt{ fnu Au. whw ht, {the wr
heu ft{ fhe ne. yt {u [tu ttu ytwk Awk.
whw{nthts tut fu yt, tE ! wk ynte kh
{tE Wh yuf t{ Au, tk . u [u ytxtk ytxtk
t{ ytu Au. yu{ tut. u t{tk t{ {U e
httk. yu u t{u nwk ntUtu. yuf {t {ht zutu
Au. yu fuwk wk tuu Au u u. futk futk f{o ftO Au u
wk tuu. yu Ae {htt yztu ftf nutk yue
fuxe yu fue {t qr{ft yte tE Au, yu
wk uE, thu yt h zu fu yut ftuE {nt{te
tu fhe ntu yu yu{tk ytwk r te , yut{tk
te tu {twk fuwk ft tE Au, yu
t tr tu. t ut rt the wr Xuftu rn
ytu.
yuxu nwk tu tk tu. {tht {{tk {U r[th fhutu
yuxu ttSyu {u yt st yttu. {txu {thu tu
fhtu uEyu. yuxu nwk tu [ttu. t{wk t{ qAtu
{tk t : 107

o
371-372

te-3
27-29

tufth
187

qAtu nwk ut t{ yte ntUtu. tk u Vhwk yu qAwk

fu yn ftuE {t nw s keh heu {tkwk zwk ntu
yu {ht xtwk ytwk ntu yuwk Au ? yu{ fhtk fhtk
yuf h sze wk. Ae tk yu {tu su fwf{o fhutk yu
tk tuu.
{u twk, whw{nthts fnut nt yu t t[e. Ae
tu yuf{ yuwk {t tE wk yu yu tu stu
tt ttu. Ae whw{nthtse ttot fhe fu w,
the tu tE yu {thwk r twk. Ae yuf Aue
ttot fhe fu nu w, wk {thtu Wth fhsu. yt{ tueu
t Aqxt. whw{nthtse t fnue t[e te.
Ae nwk t{{tk eftu. {U qAwk fu E, yt {he
t u fut nt ? tuftu fnu fu ttu ftx tu. {he
tu u thw.k yt t{{tk yue yt {tefhe net{
rn. [trhtu yttu w {t ntu. {nt{te
yuu tu tE tu {hftu yue fue wkh r tE !
{the e ywue yt t Au.
thu ytt {ttue tu yu yu{tk u ytwk
r xu Au tu yu yuf heu rthtu ytu Au. yte
{w~fuet {tk, kfxt {tk, {qkt {tk,
ytu yuf ytut ytu Au. yue ytut ftuE itth
{u rn yte fu.
Ae nwk ttSu u tt tu thu u{u f]t
fhe tk ntu tk s hnuttu nwf{ fhutu. rzt tAtu
Vtuo. e.herttEyu u{tte tk Vhe tAwk ft{
fhte {k s q h e yte yu tAtu ft{u e tu .
eTwhwt [t t{tk nuwwk ttt xu
Swk hnuwk xu, tu s u{t ut [t te
tttot ntu tu ntu.
108 : {tk t

8
eSth nwk (qett ttS tu) tu thu th
tuo yuf tw ytut. ttSyu ftwk nu fu ytxwk ytxwk
fheu thu rft{ tEu {the tu ytwk. yuxu Ae
tw tu ytt. u tt. fu{ yte tu, E ?
ft{ qhwk tE wk ?
ft{ qhwk tE wk.
tuyu tu xft ?
tuyu tu xft.
qhuqhtu rft{ ?
Ae whw{nthts tu fnu, ft[ usu wk ft[tu Au.
yhu ntu tS ! rfw ft[tu ntu.
{tht whw{nthts tu htus 250-300 {ttu ytu.
{tuhe, {tuhe ({tuhe yuxu Atufhe) yuu tkte QXtze. fnu,
wk yntk yte . tk yuf txtu hnu. whw{nthts
ytuxt Wh uu. u tkutu. Wh fkE Athwk {u
rn. t{te qhwk Mtt nwk. tu qe u. Atufhe, yn
yt, wk yt thtk fztk ftZe t yu yn qE . yu
yu Atufhe fztk ftZeu qE E. nwk tu thu stu yutu
tE tu yu {{tk twk fu yt tEu Lt Au ! yt{
tu yt tEt yt{tu Lt Au !
utu fnu, wk yn yt. wk yn qE uEyu.
yue tu n{ t [te. yuxu whw{nthtsu ftwk, nsw
thwk wk ft[wk Au.
yuxu {tht whw{nthtse tu tue s t. {te
ute t rn. t ywte yu tute s t[e
t.
ut fhtht r{tk tu ynt See te.
u{t r{tk ynt huwk qhuqhwk twk {wu
ntuwk te. to htutte hut Au. {txu thwk {tU u
{tk t : 109

te-7
2-3

hVte Vuhe utwk Au. t hue tht {tk

yr{wt u u tht {txu wk sYhwk Au. yu{
ttSyu fnuwk.
hkw yt nfef thu {tht r{tk Qhe ne, u
{thu t[ut[wk fqwk zu, hkw eTwhw {u yu{ Atuzu
u{ nt. yue htute [wkttk tk tk {u o
tu fhttk, hkw yute fkE qhuqhwk {S ftwk rn.
tzutzt zu yu tztu tuztu ftZu yu {tu e. hth
yu e.$w t trtfe [u ftu E q o n nu .
e.$wtu tu ntt h eutk ft{tuu yuf{ Atuze etk.
thu e.$wtu Y fhut yks ut{kz{tk
u{t {kte hefu ft{ fwO nwk. wsht rteX{tkte
tite t{ nrhstue ut{tk uztth s ntu.
e.$wt tu Atuzeu tt. u Ae yks ut{kze
]rt e.Xhtt yu e.{t{ttnut ntt{tk yte.
u ut e.$wtt ftuE {tu htt rn, ue
{se fkEf k yte fu uwk {u ftuEfu ftwk, thu
{u ytk[ftu ttu ntu yu { {tht ytth{tk su
whe xe ne u ytsu wk t ytu Au. thu
e.hthu nwk {tu ntu yu {U ftwk, tnu, nwk tu
yuf he rtteo ntu yu {u r]rt {e
ne. {tt ute uhtEu s {U ftus Atuze ne
yu rteX{tk uzttu ntu. yuf tkeSyu rteXt [{tk ftwk fu {u tu yuf rzetu {tun Atuze
yu eS e rzetu {tun nS Stu httu Au. {the
tu yue t ne fu swttu ftuu Atuzeu ue ut{tk
te yu t{zu t{zu {eu {tsu fhu.
yu tkeu h s rteX Atuzeu yks
ut{kz{tk uzttu ntu. thu {u tht ute
ue ht{tk tufhe {e fu u{ nwk, hkw {U uutwk
euwk Au, yuxu nrhsut Atuze uttu te. {u
110 : {tk t

rn httu tu uutwk ft{ tu nwk [tw s hte yu

{the {uu fhe. htuxtu ytth tu t Au. utwk
tu ykz hte s yutu {thtu Z r Au. yu{
fneu nwk u{e tute rt ttu, hkw yt nfefe
{u yue tu sz [thuftuhte te s
hne. yuu {the ytk we fhe fu ewhw{nthts fnut
nt u nfef tu t[e s ne. yt utt tut{tk nS
htut tu Au. {thu {txu s ttqof eTwhwyu k
Qtu ftuo nu yu yt nfefte s uwk q
yu yt ute q yuf{tt enrhf]tte Wht kte
{tue zt te. yu{ {thwk {tU u hute te
yr{wt hV Vuhtwk wk.
thu nue th nwk Twhw tu tu thu u ft{tk
nt yut [utrc yt{tytu su hehthe nt u t
s nwk tuu Awk, yu{ uytu tuftht. thu {u {{tk kun
tutu htu fu yuf {t yufettu ytt t fue heu
ntuE fu ? nwk heu fwk tutu-ftuo ntu rn, hkw
{{tk u hutu k tu utu ntu htu s fu yte
nfef ke fu yu u s ntu. u Ae tu
tu ft ee tu. enrhf]tte tt{tk Zt tfe
tE. ttt uh fztu tu. u{tk wttwk twk wk.
ut ft{tk eThw w tut nt ut hehthe {nt{tytu
f]t fhe ftuEf ftuEf {u t tt ht. tite
t{ u{t t u{tk eTwhwwk s {u o twk
thu ut ke nfef {u t yte, ut ufu {u
tt{tk tu {thutu Au. etkEtt yu eWte
{nthtse {tht S{tk ue nfeft ftuE ftuE tte
ytsu nt Au. e {nt{tytut kt ftuE tte
rn ntutte u yku {U wk te. yts we ue {tht
rfx{tkt rfxu u yku fe t[e fhe te. {tt
{tk t : 111

whw
29-32

etkEtt yu eWte {nthtse {tht S{tk su

nfef e ne, uwk {U o fwO Au hwk.
ytt t su {nt{tytu ete f]tte {t
yu uytuewk su YY {twk twk thu thu uytu fut
fut tt, fut fut ftht nt, u{t fut fut hkZk
nt, u{e herer fue ne yu u{tk heh{ futk
ntk, yte yuf ftht oe nfef {tht Twhw
htk uzftk{tk ue Au. {tht whw{nthtsu tut
ytt tu {t uytuee tu{tk nhtht fwk{ut{tk
{thu stwk twk nwk. thu ettuee uhtte
fuxtf W[ {nt{tytutk otu t {tu ntu. yut
swt swt {nt{te nfef thu {s{tk su uue uwk
uwk o eTwhw{tk fhuwk Au. yu{tk fwk {tLtte
uwk te fu tk fe yrtu fhue te. su{ su
fkE nfef nfefYu Au uu u heu s toe Au.
yk{tk {tht Twhwe ttu enrhf]tte kfttwk
su Tt t twk, thu Su ete
hutu tkf yu tuf ytt {txu {thwk t
huwk fuwk htwk nwk yu {thtte u{t{tk ttte
fhe S{tk fue heu kftE hnutwk twk, u hue
e nfef {U wt rte Mu e Au. ntk ze
utk tttk ttu f]t fheu u{u {the tu
fhttk Au. utu ttuztuf ruo Twhwtk uzftk{tk ftuo
Au htu. {tht Se tte ftuE nfef sut ftuE
tte ntu u {U e te. {tht St yt ftht
e {the ttu kk futhu qhe h Au.Twhw
ru twk thu ytwk Au thu ete f]tte
{thtte tue tte nfef u u{tk W{uht tu
u{tk yuf fthe Q tu yuxu su yts we fe {U
nuh fwO te, uwk wk s {U wkwwk wk Au.
ttS (q efutkS) tu yuf kMf]t rt
ytu. yu tk ytu yuxu yu{u qAtwk rn. nwk tk
112 : {tk t

ntu yuxu wk wk. tt tu kMf]{tk tut s fhu. {hS

Vtu thu tuu. ytt r{tk tEu yufu tt st
efu. ftuE r q[tu st efu. yue heu yuf
yXtrzt we hnu, thu t sttu qht tt. yu{e
{uu s kMf]{tk tuu. h kMf]. ytu ttuze e
{s zu. e tte t ntu. yuxu qhe
h zu. t{tLu su tut ntu yutu ttto
ttuztu tu { htu. yue heu yu utu qAt rt
tut fhu, fth fu yu su nuw {txu yttu ntu, yuu
uheVt(M) tt yuxt {txu tt tut ntu.
{u tu Au fu yt {tu kMf] ttt eue nu.
ywe whwt Wqo tuu, tuu fu rx tuu yuwk
fkE ntu rn. ftuE ttt{tk e tut ntu u
yutu {{o {S fu ht. tutwk heh su tttt
tth{tk sLBwk ntu yu s ttt yu tue fu. nt,
yu {S fu htu. fnuttu {{o {S .
yuu () tu tute s ttt{tk fhe fu. t
e {ttu ytu, yu{t Se eS ttu ntu, yu
yu (ttS) fnu.
{u htuh t Au fu yuf re ytutk. tte
tt {tue. tAt stt it uEyu. ttuzt hte {qt.
yue ihe fnu fu uEyu fu t uEyu, ytu suxt
ite tt hte Au yu t it yte ut uEyu.
yttte yqhe tt tt. {thu thu hf{ te
ne, utyu it hte {qt. Ae thu ttu
u tt ytt thu ttyu yuu ftwk, {tht tfe Au
yu it t. h ue iheyu ftwk, nwk fnue ne
fu tt e su. yte tu it.-tu utu it ytu
rn. Ae ttyu yu{tu zkztu WtBtu-u utu yutu
ue tu fu t it yte eut. kztu {thutu rn,
kztu yutu WtBtu fu ue .
{tk t : 113

yufefh
42-44

n
87

tt ytwk fht thu t tuftu tu-tu th tuze

. tkwk ytwk wk e -yuwk fth fte
yrALt yu{e tu Au.
yuwk fnut Au fu ytt whwttu tu e s tttytu
u. yu t{tk tuftu yrtu fhu. t{tu {t
wk fnut {ttu ntu Au, yut ntoe yuu h ze
, u rth h zu.
{tht whw{nthtsu yuf su qAuwk-u nw rsttwtu,
r[thtyu qAuwk fu tft yw f ntut ? s
{t fe tt tu fhut . utu r[thtu zf tE tu.
nwk tu h {S tu. {t yuxu f]r. yuxu f]re
ttu wk tu fh. yuxu f]r u h{tzu yu{ rn,
wk thu f]ru h{tzu, thu u yw tt. yte
ttt tuu, {s zu rn yuxu htE . yt
wk wk tuu Au ? e tuu Au.
{tht whw{nthts hu e fu {the tu E
s tu thwk. itu tu {u rn. {U r[th ftuo fu it
{u u{ fheu ut fhe. u{tk tAe {the tyu nX
fze fu {tht tt tE tu{ttEu E u. e yu
ttu, yuu fwk t rn, Atk fnu fu nwk fwk wk.
wk yuu E u. {u tu o fhtte hs tue
yu stwk Auf Ws tu tt eu rfthu, stu
{txu it nw ttuzt,Atk {u u{ z fheu tk.
y{thu ttu tk ou rn, rxz yu t tte,
t ntu tu ntt{tk utwk. fth, {qu tu it s
rn.
yuf whw{nthts {the tu fnu, tu, ut
{tu tk[ Yrt yt. yuxu tu {U tk[ Yrt
ytt yu ftwk fu wk yuu yte u. {U tu yuu yttwk
ftwk, yut {{tk twk fu tAtk sEwk fue heu ? u{
114 : {tk t

Atk ytt ht. e ftuEe t{u u uEu fnu fu ,

ut tu sEu tk[ Yrt E yt. yu st
fhu, Atk yu E. utyu ytt rn. e ttu
{thtk yuf {tet efht ytut. uu tt {tue, uu
y{wf Yrt [ot yuwk e fhuwk yu {u qAu fu wk
fhewk ? fth, wh{
w nthts it tu ut te. yuxu hewhtku ttwk Eu nU[e twk. e yue tu
it rn yu nu t{ tAtk stu it rn. t
r{tk [thtk[ it {txu kthu. Whte fnu fu
whw{nthts fnu fu ttu tE , tu ttu tE ssu.
yu yu{ tu ttu tE s yue tt futue.
efttu r yttu yu u teu whw{nthtsu
ftwk fu y{thwk ktu. yuxu Mxuu yteu suxt it
nt u yteu tk we st tk wee rxrfx {te
tk yuf {t yttu. {u fnu fu tu yt tk[ Yrt.
yu yu{ fheu {u yu hf{ {e, yu uh yttk. yu
{tu {U t{ht{kw qAwk tu fnu fu yu{tk wk ? yt tu
yhh yuwk u.
9
rzt{tk utt tutwk ft{ {wk u {thu tu Su
ftsu Vte ezwk nw.k rzt{tk s wf] tte tt{tk
et ttwk Lwk. e eu yuf yut s fthtu
tk k Ltu ntu. yufth nwk nuh{tkte {hezt ttuu
yttu yu t{tk sEu rtteoytuu ntf fhtu ntu,
thu yuf nrhs tEyu ftwk fu [qetE ! ytt
fwkze tAt uh{tk ftuE yuf {t ze
hnutu Au, u {wu tu te,' {u u u s wf]tte MVwwO fu ntute tft ftk tu tkzt{tk fu ftk tu
ftuE yq{tk ntuE fu. yt fth rttu ftuE
{tk t : 115

rct
72-73

{te hehe yMtt{tk wt{tk hne fu

rn. yt r[th yttke ttu s e rtf tEytuu
ft{ tUe nwk tu tAtu uh yttu, tttu, tuutk fztk
nutO. {thu nttu s yuf {tuxtu tuxtu the uXu ysttu
yu u{tk uhuf q u[twk E su Xuftu u {t
ztu httu Au yue Rth {ue tk nwk tu. st tu
{u h s sze E. u {t tk nS yu{ u yu{
s ze hnutu ntu. nwk tu tk ue httu, yu ttot,
M{h uhu fto fhtu ntu, tuZ, u ftf uXtu ntuE
thu uytu tnu shtf t. u Ae nu nu
tEu u{u zwk Vuhwk, yu u {the hV rn.
e tAt u zt htt. e tAt tyuf ftf Ae
{the hV zwk Vuhwk yu ytktu Wtze.
u ftu {U tu u{u e[t eu u{qof {Mfth
fto. f]t fheu yt q ykefth fhtu tu yte {tuxe
f]t,' yu{ ftwk. uytu uXt tt yu tuxtu ntt{tk
Eu q xxte t. nwk fwk tutu rn. u
tut h s ue htt. {u sYh yu{ tu Qe ytwk
fu yt ftuE tkztu {t tu te ttu.' ute {thu e
yw{t h ytwk s zwk, fu yq fturxtu yt{t ntutu
uEyu.' ut yw{twk MVwh ttk s {u r{tk ttu{
xt {tkze. yt s{tk , i, rt, rct
yu Wt{ fthwk eswk wk {e fu, hkw [ute
qr{ft{tk rct t{ut yt{ttk o ttk yu yut
Stt htu {t{ ttu yu tu {nt wo Au.
u{wk o ttk {{tk u {{tk {thwk Tt {tt
ttu. rut u rut tu ttt {to{tk yt u
yt tk httu {txu {u yk[otwe uht
yttu ftsu yu u{tk r fhttu ftsu yu tttu
{to yt fttu {txu su t{o, tt{o
116 : {tk t

yu fhtuwk wt{o uhu uhu wk uEyu u{tk u{tk

uhttu nu w ! {u f]t u.u {tht ttt whw ttto{tk
[uktu u qto fhu yu {the tt yufthe yqx
[tt fhu yut fthwk ttwk uto fhu.' yut
fthe ttot {{tk u {{tk {te ftO fhtwk u ftu
ns MVwtO fhwk nwk. nwk u ttott tt{tk
{q ntu. yuxu {wk tu fwk t s hnuwk rn.
thu t wk thu tkst Ayuf tt
ytt nu. thu uytue tut fu {u ftuE {w{tu
uh E .' u{e tue {htXe ne yu{ tu [tuwk
twk, hkw {w{tu uh E ste nfef tkeu
{u nw tE te. yu u u fue heu ? u{e
yte hehe yMtt{tk ftuEu uh E st u
t{tL {se yu ywr[ s nwk.
hkw u yuf yut fthtu yt ze utu
fu ytt tuftuwk su fthwk tt, u {tu u{t
nwf{wk t fhtu {thwk r Ttte httwk
e . rteX{tkte tkzue nw{wM{ yufte
ttte {w {t tEytu u yMt{ ytfw { T '
fhte su xu ne u xuu {u yn nthtu yttu.
{hezt ttu hV yttk u tt tt{tk yuf
wte nfe{ tnuu yMt{ ytfw{T fhtu yu
uytu utu tAtu st ttte tt. y{thu
hMh yte tu ttu fuxt { wetu Stu
[ttu yttu ntu. ytt rt tu s y{u yufe
ttu fe t fhe ntu. nwk tu tS tute QXeu u
wte nfe{ tnuu uh tu. Ttu uytu ntsh
nt. {U u{u t fhe fu [{th tuftut hktt fwkze
tA yuf uh{tk yuf ytrt thut Au. u{u ftuE
{w{tu uh hnuwk Au. u{e tute s ythu nwk [ttu
{tk t : 117

ytwk Awk. u yt f]t fheu u{u {the {uze h hte

ftu, tu u{e nwk nhuf fthe ut sYh fhe. yu nwk
zuu ntsh hne, yu nwk ytu ftuE fthe
feV (ytrtt fthu) zt E rn. uytu nutk
tu k{ tE t.
hkw u Ae {U u{u stwk fu nfe{ tnu ! {u
u{te k{r tu yte, hkw u ytrt tu hehu kqo
Au. u{u nwk tuzttze{tk t zt kte Eu
yu uytuee yuxu fu u ytrte u{te h {ueu
uytu yuf tfzwk fktwk fzwk tutt heht uxt
t h te {qfu yue yu{u ttot fheu yue Mtt
sYh fhe. yu yt f]t fheu yuwk yuf tfzwk
fktwk fzwk {u yttu.' yt tkeu uytu tu yuf{
M s tE t. ttuzt t W~fuhtt nu, yuwk {u
twk. tuu k{r tu yte uXt, hkw hehe yte
Mtrtt {tu tutu tk htte nu u{e
ht ytue se ntu yuwk M {u stwk.
{U u{u ftwk fu nwk u{u {thu uh sYh E sE fwk
yu{ Awk. yu tk yu{u u{te htwk, u Whtk kht{
{nthtst {krh{tk u{t {krhe tA tze Au,
tk E sEu hte fwk, hkw uytueu tu ftuEf
{w{tu uh s hnuwk Au. yuxu {the t[the Au yu
ute nwk {u ttot fht yttu Awk. nu tks tu
qhe tt ytu. yktht suwk twk nu ue utyu
tuzttze Eu tuzttzet zt t tze Eu u{u
E yte yuxu tuzttze{tk ftuE u{u uE fu rn
yu nwk u{t hehu uwk fkt su{u{ xttwk fheu
{the {uze Wh [zte E. u{wk {{qt uhu nwk {thu
nttu s tV fhe, fth fu uytu ft[ ut f{ou {txu
nth efu, yue ftuE {M tt yt {t
118 : {tk t

tu Au. yuu {txue {trf ithe {U tuu qof

fhe htue Au. ytt tuf nw qe ntu Au. uytu fu{
uo yu fu{ tuu ue fkE ytu fe t{ ze
fu rn.'
yt tke nfe{ tnut {tuZt he hutytu fkEf
tE yu {u fnut tt fu , {the ttu
{thu su rh[ ttu Au, yu {u htus yt tswte stk
yttk s tt fhtu Atu yu wte ke fhtu Atu,
u {U t {te uwk Au. yuxu {tht fnutte nwk k{r
ytwk Awk, hkw {thu ftuE e {w~fue{tk {wftwk zu
yu y[ {u suu ytrt fntu Atu uu ftZe {qfte
sYh zu ue stthe {thu {ttu Au.'
yt stthe {U u{te Mefthe-ufu ue stthe
Mefthtk nutk {u {{tk yu{ tu sYh Qe ytuwk fu
yt ft{ yhwk tuu Au s. ytt ftht {t yuf{
eftu ith tt, u tu ytu s{teu s uu yu
yu{ fnu fu nwk tu yn s uXtu hne yu efe
rn. uytu u efu tu {the thu f{e tt,'
yttu r[th fe tu tu, ytt ytrtytuwk fkE
fwk Xuftwk ntu, tu {thu tu u{t [wk u{qof t s fhwk nwk. su ftu su tu, u u ftu
uwk su. thu te f]tte e u rhMtrtu
Wfu sYh {e ytu. su rhMtr r{tk xte
ntu, u rhMtrt ntWte ythte zfte sYh
ntu. o{tu s tttuu tte e hneu u{tk
Swk yu tu wk Au. yt{ r[the nfe{ tnuu
uzfu nt tze ee. Wh {uze uhu uE yttu. y{u
yteyu tk we{tk Whe {uze{tk su su fkE ttuzwk wk
ht[h[ewk zwk ntu u E utwk nfe{ tnuu {U stwk
yu yu{ ftwk fu fntu tu, yztu ftf htuftEu yt
{tk t : 119

{u ttu tk u heu u wk u s {qfe .' hkw

u{u t tze, yu tuu wk fhte uu yu{ stwk.
Ae tu nwk r tEu nhttu nhttu tuzttze
Eu ut ytrt qt nt tk tu. tuzttze ytue
uEu uytu tuu QXt. tuzttze ttu ntu, u s {u
{U tzet t s zt e[t te et nt. tuzttzettu hehte yut {tu uEu
nw y[ktu tBtu. uytueu tze{tk utzeu ukw qtxwk
fzwk u{t heht uxt t Wh u ntt uze {U
ttot fheu {qfe httwk fwO. uytu tk hnut
yuxu u{tk {U u{e {qf k{r {te ee. ytt fthtu
y{thtu htuztu nfe{ tnut h hV [ttu.
nfe{ tnu y{the htn ut nth Qt htt
nt. u ytrtwk heh wk w yu thu nwk.
{U uytueu fnuwk fu tze{tkte Qheu Whe {uze Wh
yt txtuh the ytu, fth fu wrtthet tuftu
yte hewk fwk n fhe fu rn, yu u{tk Qxe
y{tht yt nfe{ tnue tue tt.' yt Whte
uytu yuxe e MVqte yuf{ Qto yu Wh
txtuh [ze t ! yu{wk heh tu thu w nwk,
u{ Atk u{e u fte MVqwk [ukkw o su {u
twk nwk ue yh ytsu {u hhe tu Au.
Wh sEu uytueu {U utzt. u Ae {U u{u
ttot fhe fu nwk uyuf ftf{tk yn te {txue {txe,
u[th {txetk ftuhtk, ytu ut {txuwk fkEf te suwk
t uhu Eu ytwk Awk. ytu {txu rtttu t
Eu ytwk Awk. tk we yt tk ue hnutu
yue {the ytu fhheu ttot Au.' u Ae nwk tee
{txe, u tt, [th {txetk ftuhtk, tt u{e rtt
{txutu t uhu wk Eu nfe{ tnuu uh yttu.
120 : {tk t

{txe eAe fheu te wO. y{[ue theu

the ttu ntu. uytueu q Qzu ue heu
ehu ehu ytMu ytMu wk twk yu u{u utu {txu
te yu yt tttO, ut h uytu uXt rn.
{U u{u u {txu fe ytn ftuo rn. Ae nfe{
tnuu tkte yuf ftuhwk Eu u{tk q he ttu.
u[th #xtu ttu. u #xtue ue fheu ue [u
qtwk ftuhwk {qwk, fu sute u{u thu {t fhtu
ntu thu nutEte fht.
yt e {the h{ uytu ut fht nt. yt {
hr{t nwk fwk tutu rn yu uytu fwk tut
rn. u Ae ntt tuEu u{e yt rtttu t
{qftwk fwO; {the tu u ftu uytueu t yttu
tshetu htuxtu, tf yu q rt eswk fwk s nwk.
ft[ u{u yt rut Bwk ntu. uytu u{te htuxtu, tf
yu q wk s tE t, yuxwk s rn htuxte
ttuzef ftu s{e Wh ze E ne u Wtzeu tuu
tE t. {U wk fu n{tk tuu tuttk ntt, {tU uhu
tuu, hkw u{tkwk u{u tu fwk fwO rn, yuxu {U u{e
tute u ttu E etk yu u{t ntt tutu {txu
yuf ykqAtu uhte E ytutu u ykqAtu te zu sht
teu ehu ehu u{tk ntt yu {tU qAe etk.
Ae {u httu r[th yttu fu u{wk qtwk wk fhwk ?
uytu fef {htXe{tk tuu yu fuxwkf tkeqxe ne{tk
tut, hkw yuwk tuu fu {u fe {s zu,
yu Vhete qAte {the tu n{ [tu. {u tu
ftuE ttht rt [te fu yutu yt ntu s.
{U u{u qt {txue Mtt t{tk su{ u{ fheu
uhkS fu tthe yuwk E yttu {txu t fhe.
uytu tu st ytu s rn. yuxu thu qAtwk {tkze
{tk t : 121

twk. ytt tufu {tt yuf th ytu nw s ehute,

{tte qAwk, yue nitq {u thu ne. htu
uytu tu {tuzt we uXt s htt. {u u{wk te
r{tk rsttt tu thu ne yuxu nwk uXtu httu.
{u r{tk yu{ tte tt s fhwk nwk fu u{t
hehe fkEf ut fhwk tu thwk. yuxu tu sEu u{t
hehu ttwk yuxu fu [ke fhtwk {u nw r twk.
tu sEu u{u u te e{u e{u u{t h ntt
Vuht {tkzt. Ae tu n{ xtk ut fhte hth
the f {e, hkw uwk yuf s r fht ewk. u Ae
u{u {u qE sttu nwf{ ftuo yu nwk qE tu.
tht nut QXeu ttu tuwk t u{u
yttwk fwO, tu u t u{u VUfe ewk. {tuxtu tetu
tuxtu {qfeu yu u{e tu thwk {qfe, {tUt ftut fhe
{tU tV fhte u{u ttot fhe, hkw yt{tkwk u{u
fwk s fwO rn. u th u{u {txu s{twk E stu. u
s{t ht yu {{qt {txue su Mtt fhe ne utu
tu fe Wtu fht s rn. {u tk uytu rtyu
stu ({uze Wh) uu u u wk nwk u{te tV fhe
yu u{t hehtu u t nwk u s tutu. {the
uhntshe hr{t u[th th yue heu uytu h[w' (xe)
t nt, thu u{u u t tutu s ntu. nwk thu
yttu thu s wk {U tV fhe ewk nwk. yu h u
h At{txete u t the heu e etu ntu, tt
u wk qh sEu Bwrrtrxee f[htuxe{tk te
yttwk fwO nwk. ut uytu {u tk fhu. utk
{txetk ftuhtk {qfutk u{tk fhu s rn ! yu ytu
yut fu u{u u t{tk fwk fnut fhtwk fht s
rn. ute st the heu eqke utu.
122 : {tk t

ytsu yutu t Au fu u Ae ut r we
fu ft[ [th r ntu, ([tu fuxt r nt
utu t te.) {{qt-te rtte uytu {w
hne t nt,-ufu uytu s{t, te et, uhu wk
tu fht nt. u{e t shtush uue u{t
hehe yte Mtre ue tte {u sYh tswe tu
tue. yu thu yu{ tuwk fu yt fkE ut ftht
htute u{wk u{ Lwk te. u heht htute uwk Lwk
ntu tu tt fht{tk fu te et{tk u{e MMtt
fe yte xe f rn. e {{qt t
ttu fthu heh{tk yMMtt yu u[ue xt
h hne fu rn (ftuEf yt sutu ut r
we {t fhtwk te wk yukw wk Au. hkw utu
htus u htus ut tt s.) hkw yt{tktk ftuE
fthtk t u{t heh h ntk. u tu nutkt
suxt s MMt yu tk nt.
y{thwk hMh tutwk tu s wk. nwk tu thu
{thtk ttot, M{h uhu ttt yt{tk s tk
{thtu { e fhtu ntu. Yyt{tk su uh{tk uytu
zt nt tk u{u thu [tw tutk, thu su fthe
ttot {U fhe ne u fthe s ttott t{tk
Swkwk httk fhtwk wf]tte wk. uyuf r
u{u {the uhntshe{tk ut nfe{ tnu ttu fkEf ttu
fhe ne, yu{ u nfe{ tnut fnut hte twk nwk.
t tEu fuxt r uytu rzt{tk yt Xuftu htt
nu u [tu thete nt fne ftu te. th
r tt ntu tu ntu. Ae uytu yuf r st
hnutwk fht ntu yuwk {u ttte nwk tu tuzttze E
yttu yu uytueu t{ nth Wthkzt tswyu E
stwk Lwk.
{tk t : 123

t{te u qh tze Qe hteu uytuu nwk u

ttu yu tze{tkte Qhe stu ftwk. tzettu it
[qfe nwk u{e tA tuzeu u{e ttu tE tu. ttuzuf
we u{e ttu [ttu ntuE, thu uytu tut fu wk
{the ttu [t.'
hkw {U u{u ttottu ftwk fu {uwk f{o, {ue
rhMtr, {ut ku yu ut hutu xutu {o
ewetuo tttutte u{te t fhtk-yuu
nwk tu t {o {twk Awk. u{ Atk yt u {u tt{tk
yt u t fhttwk t yttu, tu nwk ytwk.
h tu uytu tut rn, Ae tAt tut fu sYh
wk {thu Xuftu yt.' thu uytueu {U ftwk fu yuf tu
tttu {thtu nuw Vr fhtte yt f]t fhtu tu;
eswk, {u ytwk s yuf{tt o ttk fhu yu yte
s tt {{tk {nu xt fhu; yu teswk, ytwk
Mt tk ntu tk {u st yttu {txu tzetzte
hf{ ythe ftuEfe tute yt{uu {e ; yt
t rketu u yt f]t fheu Mefth fhtu, tu nwk
ytu Xuftu yte fwk.' u Ae tu uytu [tt t.
yu {u tAtu e stwk ftwk.
nuh{tk yteu nfe{ tnuu uh sE, u{e {uze
Whwk wk XefXtf fhe u{tu {U tu tu ytth {tLtu.
nfe{ tnuu {u ftwk fu yt tu nw {tuxt ytrt Au.
uytu tftuhe{tk hnu Au yu u{wk t{ Wte {nthts
Au. tftuhete e uEu Att{tt efe ytut Au.
! {u u{e ut fhte nw Wt{ f {e.
{u tte Atu. {thu {txu u{u nw nu xwk Au.'
{U u{u stwk fu uytueyu {u u{e ttu E
ste ithe te ne.' e uytueu su {U t
fheu t rke uytuu ttottu su fhe ne u e
124 : {tk t

nfef nfe{ tnuu fne kte. nfe{ tnuu

{u ftwk fu U thwk fwO. wk u{e ttu tu ntu tu
u{tk thwk ft tt.' hkw {u tu ute fheu sht
yVtu ttu rn. u fte {the {s hte {u su
twk nwk u t[wk twk nwk.
10
u Ae tu fuxtuf ft ee tu. thztuet
tne z e ne yu u{tk tutu thu ste
ithett Mkuftue te{tk {U {thwk t{ tUtwk nwk.
su ru {u thztue stt nwf{wk ftrwk {wk, u
s ru {u ytu[wk eWte {nthtswk o twk yu
tk stwk r twk. ftuE r rn yu ytsu yt{ fu{
u Au ?' yu{ r[the r[theu te ewk. thkth
eWte {nthtswk o ttk fhwk. {u uytueu
fhue {the t rkeytuwk t xwk. yuxu {u
tk st yttt tzetzte hf{ yt{uu thu {u
thu nu tk ste t ne yu{ e {te fhe ewk
yu r tE tu. u u ru yttuyt tk ste
tzetzte hf{ {e , tu e thztue stwk {tkze
te tftuhe swk s yutu ro fhe etu.
htus {thu {hezt ttuu ie nue tute st
yttw k tw k yu fu x tf rtu te n{tk tu nw k
e.tht{tEwki te ttu wk hu, e w{t{tk q{u ?''
yu s {u tutu s Wueu ttottu stkyttk {tuxute tt fhtu ntu. u se exe i
te ttu wk hu, e w{t{tk q{u ?' htuse htus u
ie nue ytte stk stk tutu se ne. nwk
fkE ftuEu ktt tu u ttu ntu. yuf ru yuf
{tk t : 125

i T]nMt {thwk u [ tkeu W~fuhtE ut

yu {u tu {the ee ne. u{u {U ftwk nwk fu
ytu ktueu nwk yt ttu te. nwk tu {u tutu
{Xthtu {txu ttottu ttk fhwk Awk yu u yuf
u rte rn.' hkw u tEu tu u{u s {txu nwk u
ttu ntu yu{ u{u tutu {ttu E ewk nwk yu u
tkeu uytu W~fuhtE t nt.
nu thu yt ru {u tftuhe stwk r ttk fhwk
nwk yu thu thkth e{T Wte {nthtstk o
ttk fhtk ntk tt thu thztue sttu ft
yttu ntu, thu u s ru yt s s {tuxute ttu
ttu ie nue ytte th ttu ntu, u utyu
yuf e T]nMtu yteu {tht ntt{tk 45/- Yrte
hf{ {qfe ee. nwk tu y[ktu tBtu fu tE ! yt hf{
ue Au yu {u t {txu yttu Atu ?' thu u{u ftwk fu
htus {u yt {tuote stkyttk s tt fhtu Atu.
yttu {thtu yt fuxt ftte [tw Au u nwk tu
eht fhwk Awk. e htus htu {u ftfhtz tswte kht{
ttuu ytu Atu thu kht{ {krhute tAt tk {U
{u eu th htus {tuxute ttk tkut Au. {u
tk u tk twk s s ttwk fto fhtu Atu ute
{u {tht h t Qsu Au, yu fuxt rte {u
fkEf ytwk ytwk yu{ {{tk ttk fhwk nwk. hkw ytsu tu
ue ytte tt rut e yu ntt{tk su
hf{ yte u hf{ Eu {the htn utu t{u ytuxu
uXtu ntu. {u tk i te ttu wk hu,' yu{ ttk
tkt fu h {the tu yttu Awk. {txu f]t fheu
ytxe hf{tu Mefth fhtu.' {u thu twk fu yt s
st ttte yuf su tue te yte ne
yu yt yuf e su 45/- Yrte hf{ yte !
126 : {tk t

yuxu nu ytwk tftuhe stwk tu tfwk e tE wk.'

yu hwk ftrwk xt{tk teu ytu tu efe
zt tftuhe st tze{tk.
tk ntU [ eu t{t yu f Xu f tu {q f e tnetu E
{nthtseu u ttu. u{u tu {u uytu su tfztt
{tuxt tksht{tk s ue hnut ue tu ue stu yttt
fhe. nwk tk s ue tu. yu {tht tt yt{tk
tth {kze ztu. tk[ A ftf ee t nu. u Ae
{u wkft fhte ]t tE yuxu QXeu {U nth stu
r{t ttwk fto fwO, hkw {thtte QXe s ft
rn ! {U twO fu yufthwk tk[ A ftf ue hnutte {tht
yfztE t tu Au. ute {U {tht u hth
nte ut, tu u tu hth ntt[tt nt. qxk {tkte
hth e ft nt. ytte fkE yfztE t
ntu yuwk ftuE heu {u twk rn. u{ Atk te Qwk
fu{ ttwk te u {thu {txu yuf thu ftuztu tE ztu
ntu. yuxu nwk tu QXt rt uXu uXu e eu qh
sttu fht ttu, hkw u st rn !
yte heu fht Atku tE wk, thu {tht
hehu fkEf tE wk Au yu{ {u [tu twk. f{h{tk
fu tku fwk wwk fhwk rn yu hehe MMtt tu
hth te ne. e su Xuftu uttu {u eWte
{nthtseyu nwf{ fhutu u Xuftu ue stk tt yt{u{
uXu uXu tk ( u yuxe st{tk s) {tht uhu
hth nte[te ft nt, e ft nt, hkw Qwk
ttwk nwk. uxe s ut Vqxe st{tk uXu uXu
yt{u{ e ft. utte yt st. yuxu {U
tu ttuzef th we wkfte Wh k{ httwk fto
fwO. yu{ uyZe ftf tAt [tt t nu, fth fu nwk
{tk t : 127

tu ttot ytr t{tk s httk fhtu ntu.

u Ae tAwk hehwk t xtk wkfte ]t nw
th {t{tk xt fhe. nu tu u{ fto rt
ftuE ythtu s te, hkw yt Xuftu wkft fu{ fheu
tt ?' u t nw {qktu, yu kftu[ htu, hkw
nu tu uu k{{tk hte ft yue Mtr hne
rn. tAwk Vhete ttot ytre tt{tk xftu {txu
tu fhe utu. yztuyuf ftf hehe
tMt Mtr{tk etu etu, tk tu tAwk e stwk
Lwk, yu wkft fhte ]t shsM t{
{t{tk xe QXe. nu {thtte [twk tu nwk s rn.
QXtwk nwk. tkzeyu tku we sE ftwk
nwk. yt e t tu fhe [qtu ntu yu
yn eWte {nthtst tkshte tu yt rt
st{tk wkft fu{ fheu tt ! u r[thwk t
rut nwk. e tAwk ttot, M{h, t ytre
tt{tk hnut yu u{tk {q tttu ftuo yu
thu t{tk sttk u tMt tt t{tk {u yu{
qe ytwk fu yt e fht{ tu yt eWte
{nthtse s Au. u{e s ftuuE fht{te {thtte QXe fu
[te ftwk te. tfe {tht tu yfztE t te !
QXeu [te fte qhuqhe t yu tfttt Au,
u{ Atk thu WXtwk yu [twk nwk thu {the yt
t xt{tk yu{tu ftuEf nuw ntutu uEyu.'
ytwk tt ttk Ae tu {u tk wkft fhttu
kftu[ stu httu. yu tk s u {tu otwk fwO.
te tu wk efu, wk efu ! th rtwk ! tk yufXt
tut tuftu ute {u wk tkzt tt yu ftuEf tu
{tht tt. Ae tu sY stwk tk s tt
fhwk. {{qt yuxe e th ttk fu sutu w{th rn.
128 : {tk t

{thtk qztk utte tk tE tk. yu [th

Vqxe st tu {{qtte htE s E ne. yutu t
xu Au fu ythu tk[uf r we tu te fu ttwk
fkE {uwk rn, u{ Atk yuxtk tk {{qt eftk
s fhtk ntk fu sutu w{th ntu. {e tu u yuf
{tuxe tthe u st{tk tE E ntu uwk Lwk nwk.
tuftuyu {u {th {thtwk [tw htwk nwk. tuftu
fkEf fkEf tut fu ttu tt (Wte) tE
swk Au.' fuxtf tu fnu fu ttu [feu VUfe tu
nth !' fuxtf utu fhtu ith tut
{e tthe{tk {qftwk u{tte tn tE wk,
yu {u yuxu fu {tht hehu tuf uute tht fu
#xtt {tto fht nt. yt tu u eWte {nthts
ut fht. hkw uytu tu kqo tteT s hnut. hkw
tk yuf te Atufhe ne. ykts uh[ti toe ntu tu
ntu. u nu tuftuu thkth {u rn {thtu {tk
yu {u [tttu fhtk ntk, ue M{]r nS
{u Sk Au. (yt nu u ek ftuE rn,
etuthe {tt tuu s. yu nfefe tAte tE
ne.) ytxtu tu {th zt fhtu ntu Atk {trfhe {trt t{tk sht htu k ze ftu
rn. yuf tsw ut te yufthe rte
ktht [tt fhe ne, eS tswte tuftut {the
kth [te ne, u qxf qxf ne yu
teS tsw {{qte rttu tn [tw htt fhtu
ntu, tu yufthwk ttetu u wk ehtwk Ltk
swk nwk. utk t ttk{tk ut ttu {h yufthtu
yufMtttu Stutu xt fhutu ywttu ntu.
tk[uf r yt{ et nu u Aete (re
{tk t : 129

he {tt ythu t Whte e Au. u ru fwk

[tu fne fwk u{ te, fth fu yuxtu tu { u
fu yuf th{tk ee stu ntu ue u Mtr ne.)
eWte {nthtseyu {u h{ te {kteu etu
ytwk. yu ythu ut r we u s fto{ [ttu
nu. hehe Mtr tu qoT s ne. {{qttu
thu {t{tk t tt s stu ntu. Qtk tet ut
rt tu Aete q f t htu x ttu xw f ztu
{nthtseyu {u yttu uwk {u ytsu t Au.
yrthuf r we yte Mtr{tk hnutwk
te f]tte Lwk. u Ae ytu[kw yu{ twk fu nu
tu QXe ft yuwk tu Au yu [te ft yu{ tu
Au. yu{ ttte h s QXtu yu qh qh ytu sE
utk {te ktk yu {utk utk fztkte {w ttu.
yu hehu nunuwk tu the uXu tV fwO, hkw u
tk, fue heu, tV fwO u rfw t te. u Ae
ktux nuheu tztu thwk tkfte E yteu eWte
{nthtst tfztt tksht tue u e st qhuqhe
tV fhe, u ut yMtt{tk. tztte
tV fto Aete nttte u st e tV fhe ee. u
Aete etk qztkte, yu u Aete tete. h{tk
sEu wzt ue yuf ee E yttu yu u e
st h the uXu Atkxwk. yt ft{te httuo fu h s
eWte {nthtse u{tu rzt tAt Vhte h
{te, hkw uytu tut rn. yztyuf ftf Aete
u{u {u rzt ste k{r yte yu tut fu
nu the yt Mtr ft{ Sk hnuu.'
yte e tte ze ze q{ hetuwk {u tu
fwk ttt nwk. nwk tu u{t{tk {tht whw{nthtstuu
s tt httu. nunuwk thu whw{nthts tu
130 : {tk t

stwk twk nwk thu uytuu fuxeu th tutk tkutk

fu nwk tkEtt Awk, tswe tt Awk. nwk Wte {nthts
Awk, nwk yftuxtu Mt{e Awk,' yutk fuxtk t{tu u M{wu
tut yu tAt fnut fu u u t nwk s Awk, thu {u
ue {s ze rn yu {u tu thu yu tutt
suwk twk. uwk fu{ fheu e fu u fe {s{tk
Qhwk s rn. tftuhe{tk ntUt Ae eWte
{nthtst heh{tk s {u tu {tht Twhwtk t
Stktk ntshtnsqh o tutk. {tht r{tk {thtk
Twhw hue u{e e su [kz Sk tt
ne u u{t{tk t tfth tE ntu, yu{ ytu
tu, hkw thu {u {tht whw{nthts su tut fu nwk
tkEtt Awk, eWtett Awk, tswett Awk' yutk
u { tk [tu e tq o f M{] r xtk e ttu s
eWte {nthtst heh{tk {tht whw{nthtstk t
o ttk, ute u{tk tuutk [tue tu ttoft
ywtE. tkte nwk tu tAtu yteu rzt{tk {thu
ft{u te tu.
o

{tk t : 131

o
344-363

kz-3

wt u{ th

n
(tqorerz)

wk, yuf s wk w ! s{tk ytkwk t{ Au,

tu ytMt et rt Wh qhtu yutu Xhwk U nu !
{thw k nw k the w k , sk e u e nw k ,
{tht t Aqxe st u nwk i twO w !
o
31

-e{tuxt
n
132 : {tk t

()

[hf{u Ze thu, S {thwk ewk Au. (xuf)

Se z{t fue ! ru u r rtwk nwk,
Wtr fI eS ztk , u zw k Mw k Aw k nw k .
[hf{u0
wk qhwk {thu Au, wS ! kt yt thwk,
[tw k u Ae thw k su ytu tu RAw k .
[hf{u0
[su {to u {wsu, esu {thu te wk,
yu {tk hte, tu ! yttu Awk hu nwk.
[hf{u0
e{tuxt
{tk t : 133

ytotufth
46

te-1
11

zt. yth. fu. utEyu ftwk, {tuxt, {tht hehu

htu ttu ntu u VuVhwk fnut. rnMxerht tu nS {xu,
VuVhwk tu fe {xu s rn. {U ftwk, tE, tt
t{te {u tu {xtu.
t hehu VuVhwktu htu tw ztu ntu utu
htu su ftuE nw tetwk ntu, fu ftuE ytt,
ttte yuf{ [[ tEu AkAuztE zwk ntu; suu
shtht{tk nw s Wfxu te ytwk ntu yue
f]rttu S utu tu tE zu Au. yuxu t
hehu utu htu tw zutu, ute utk f]r yu Mt
utk s nu yu{ yttuyt whth tt Au. utu htu
tttk qofthtu tk ntu. {tht {tuxttEwk heh
tt htute thu nuhtr tuwk nwk. yu {the
yttf Mtr tu yuxe e k ne fu ut hehe
t fhttu {txu {thu uwk fhwk zwk nwk. nwk tuu {the
{uu tu uwk fheu fkE fwk fhwk yu uwk fhwk zu
yu{ otwk thu k fhwk. hkw {the t yu {tuxttE
ku {u yutk tu {nutkxtutk {thu fu sute u{u {tht
tEe thth fht{tk {the u{t suxe ht Au
yu tt ytu u{ fhe ftu te, yu{ u t{tk
u kuu nw {tk. tu u ku tu {u fksq't
t{te s rhttk. ut hehtu htu {xtztu fthu
VMxo fTte {wtVhe fhteu th u{u E
st{tk ytt nt. tk {tht {tuxttE {thtte Att{tt
{tht su su kkeytu nt, u{u fttu eu it
{ktt. ue {u nw th Ae h ze. yt wk {thu
htE fhtwk nwk. e u{tke fuxef hf{ tu
tknttk tute ut{tk yte ne.
134 : {tk t

tEwk heh tu wk, hkw {ttu yt uwk Qkw htwk.

yu u hwk fE heu ? u {u wsht nrhs uf
ke ut{tk ntu. thte utwk ewk nwk,
thte ut rt e ft f{ou Mefthwk rn
yutu
tu Z {hrtu r ntu. uwk utwk fth yu fu
hetE yuxe e ne fu {the t tt {thtk {tuxtk
teu eswk ft{ fhwk zwk. uytu tutt Vts
{{tk uwk ft{ fhu, u tku {txu yu u{u {txu
R nwk. hkw {the tu yu{ twk fu efhtu
ytxwk
wk tu yu tht ytutt kktu Au yu t
Au yu u tk efhtu Xuftu tztu {txu fhtu
Qxtk htS tt u{ Au; Atk u ftuE the tufhe utu
te ! Xuftu ze ft ue qhuqhe t ne s, u{
Atk {the u t{tk {wu RAt ne rn yu te
rn. hkw e th {the t yttf kee u eu
{u {nutkxtutk {thu yu hetEe Wfx tete
uhtEu ft[ it f{tte ]t Qsu tu utte fheu
tE stwk u yuxt {txu {S fheu {U ntt{tk
kts Eu yuf{tt ue ut s fhtwk ewk
nwk. yuwk etkte {u fe {{tk yktut ttu
te fu [[txe tE te. hkw yte yttf keu
eu tEt heht htuu {txu fhue twk uwk fu{
fheu Vexe fu, ut r[th yuxt t {u thkth
Wfx ku xtt fu tk {u [u zwk nwk !
u Vuzttu ftuE {to {thu {txu Wtztu ntu s rn.
yuxu ut thkth QXt r[the tU yuxe e fuxef
th tu xe fu ute rnT tE stwk. ue ttu
{trf yutk ek fthtu S{tk xtk ntk.
yuf tswte hetEe ke yu eS tswte uwk htE
fhte ttue e ntut Atk u htE fhte
{tk t : 135

yt. yt{tkte yuf yut fthwk {t xwk, fu

u {te yh heh h tE. utte VuVhwktu
htu hehu tw ztu.
thu e. $wttE ttfe ttu nrhs
uf kwk (u t yks ut{kzwk) stthewO
ft{ kttu ntu yu fhtu ntu. wshte u e
efue e nrhs kMttytuu h {tu ttk {tuftk,
utu rnt httu, e ue kMttytu ttu tnth
fhtu yu httu, yu rzt{tk Mttut nrhs yt{e
Mtt tt u ykuwk wk ft{fts fhtwk yu yt Whtk
rzt{tke wsht rteXu Mttue nrhs ttwk ft{
{thu tu ytuwk nwk. nt su{ yt{tue Mtt
[tu Au, ue heu thu ut Mttfu ft{ fhtwk
nwk. u e ft{ehe nw thu ne. wshttk tk
Mttuyute tk rtteoytu ytt yu u tk ttk ttk
Atufhtkytuu nS tu fu{ hnuwk, fu{ owk tt MAt fu{
e u rut fkE ft kMfthe rhtxe [tw tu
tue ne s rn. te u htwk, yu htktwk
u. tE hett nS thu u{tk uztt nt.
yttk tk ft{e thu stthe yu ft{ .
uu eu {trf U[ xe. u ft{tk nuh fqute
Azu[tuf nrhs tftuu nttu te httwk twk fu fhwk
yu yuf {wewk ft{ nwk. r{ ntMxte tuZuf
VtO ztu hMu yt nrhs yt{ ntu. yu tkte
yztyuf VtO qh ht{ tze h yuf nwytutu
nuh fqtu ntu. tkte yttAt t uzqtu te
he st. rMe tEytu {txu tu yuf yttu fqtu rMe
tEytuyu kttu ntu. hkw te f]tte y{u tu
tn fheu u nwytut fqu s te htwk [tw htwk
nwk. uzqtu y{u e th u fqute te htu {txu {th
136 : {tk t

{thte q {fe ytt yu ftuE ftuE th tu ut

k Qt tE st. tu tn, n{ hteu u
fqute te htwk [tw htwk nwk. u 1922-23{tk
nrhstu {txu nw {ts{tk ytst fhtk e thu Wfx
q ne. ute yt uzq tEytu yt{tk tftuuu fkEf
fwk fhe uu yue qhe t ne. u{e {fee thkth
Aqxe w{htte tftuu fkE fwk tu tu wk ? yuwk
thu tt fhwk. e yt Whtk nuh t{tk
we heu nrhstutk tftu Au u{ nuhu nfef
steu rtteoytuu tk httwk twk. rztt t
yt su t Au, tk yufthwk s{e{tkte Qwk te
efeu tt tut tnYu t{tk ztk fhu Au. tk
t rtteoytue Mtrr htus ttwk twk, yuxu tk
nwtEytue ttu htus thu tut[te tt fhe.
yte yuf fthe thu U[ ze. {trf
U[t yu tt ytt ktute fheu hehu
VuVhwktu htu tw ztu ntu. stk yttk fuxeu th
tRf hte thu Atz tEu ze stwk wk. fuxeu
th kMttwk twk st{tk ntut Atk wf]tte su [e
stwk Au, u {txu u utyu tu ttu ytth {te
ftwk r u{huwk e uwk nwk; hkw ytsu
nu {u M heu u et suwk { Au fu u nh
nttttu yu nh ytkttu {to e {the t fthu
thu kt htt fhtu ntu yu {thwk ht ftO
fhtu ntu. e f]tte nwk yt{rt xte ytt o
186-189
kutu{tk {thwk e tu ntu.
rzt{tk hMtytu Wh stk yttk q {tuxute nwk
tu {Mu s ttk fhtu. hMt{tk tknttkt h
ytu. {te, {t{t, ek yuf hVtk tknttk
{u, hkw {u ftuE yxfteu tutwk rn. u{u
{tk t : 137

{kzt
132

nwk u tu se {Me{tk u{u u ntt uzeu {ttwk

{te t{ fhwk, hkw fe Qtu t hnwk.
ytu tk we qhuqht ntuEyu tu
u{qof ru fht. yu ru{tk {tkte yuft hwk
zu. yute yte r ytu Atuze ue. ehu ehu
yut xft u Au. yt{ru{tkte thwk rht{ estk
th tu Au. Yyt{tk rVt {u tu ytu xfe
hneyu Aeyu fu fu{ yu t utu ntu Au ! ytu
ytt Mtto th xfe hnuwk yu thkth yttk rutu
fhtk hnutte yuft Vtte yttu rt
e Au.
{U it {txu tu yuf s ttot fhe Au.
{thtu {tuxtu tE ntu yuu t htu tutu. ytk{tk
rMee te ntMx{tk htut. yu yto{tS yu
ut rr. yuxu tk yu zt fhu. {U ftwk, tE,
ytu yn he hefu htt Aeyu yuxu ytu yu{e
ttu {u hteyu tu ytu the heu thth ytu.
{u yue ttu rtk {txu ztu tu {u yu the heu
thth rn ytu yu ytu it tutt tu. {txu
{thu {swk uEyu. yu tu yut ytfht Mtt
fu yu the yu ztfTxhe t{u s tt. yu{u tR
tk[uwk yuxu yu{tkte wk fnu, yte ttu {u {ttu Atu ?
yt tu wk nk Au-yuwk tu nk ytt{tk Au-ntkAe yu{u ttt{tkte ftZe {qt. Ae {thu yu{u
Eu Auf th swk zuwk. uuuu yuxt t it
h[ tut fu uwk fhwk zuwk.
nu suwk uwk fhuwk yu {t {tt fhu. yutu fu
{u { h th tu. htus fuxtu yut s r[th{tk
. thu nwk fnwk fu nwk te {tk uXtu Awk fu yt
it{tk uXtu Awk ? yu hth te-yu{ fneu r[thu
138 : {tk t

txfeu tAtu tt t{{tk {u htuwk. su{e

tute it eut u {thtk tk {te ntk. itth ntk.
ttu Yhze yte tu wk ? yu{ u yutk itth
ntk, ite t{tk t u. ftuEf tk nu.
yt {te tu yutk ntk u yuf r nwk s ttu
ttu rtu stu ntu tu tk {u hMt{tk htutu. yu
yuxe e ttu ee yu ftwk fu ftt [tuht it E
yt yu {u ytsu u ytsu it yte . nw tuftu
ut tE t. ftuEfu ftwk fu RAtnu, {u wk fht
yt Atufhtu fntu Atu ? yu fkE {tht Yrt tE sttu
Au ? yt{u {thtu tu tus Au yuxu yuu ux ytut
yu{ {u. yuu ytxtu tu stu Atu wk fht ?
ytxe e ttu tu Atu ! yu s ttu Au-ytu
Au. yttu thtu Atufhtu Au yu {u yt{ fu{ tutu Atu ?
{u yu u yuxwk wk te ytwk fu tt. ytu
he Aeyu thu ytu fnu Auu ? he t ntu tu
yu{e tft ne fu {u yuf ythu fnu ? fne f
yu hh{tk e {te tEu {thwk ytwk y{t fwO
yu tut suwk tutk ! thu {U ytotufthte
tu ftwk fu nu t, wk {the ts ht. yt{u
{thwk y{t fwO yu{ te twk, nwk yuwk {twk Awk fu
wk {tht {ttu etuhe Au-nu yt ftu thu {the {{tk
ytt rt Aqxftu te. ftuE ftu ftuE Mtute ftuE {u
ttu Yrt ytu yu{ te. {the hetE Au-yu {u
{ fht {txu wk s {thtu e Au.
rtute Aqxeu uh tu. uh sEu nk{utk tnte
{the xu. nk{utk tneu s s{wk. tk s tuMx{ yttu.
yuu ftwk, tE, {thwk RLMtzo hrsMxh Au. {U yu ewk
tu yu{tkte hth ytXtu Yrt eft. ftuEfu tzte
{tufuwk. yu{tk yuzu nwk. {U ft tu fu tE, yt
{tk t : 139

yL
48-51

it fue heu {tuft ? ytut te, rAt te yu

htuh ht{wk fheu {u it {tuft. u ftuu fue
heu ftwk yu it fu{ {tuft ?
uxt{tk {rtE stE et nt. yu{t
efhttk nw tk hnutk. nwk tk t hnutu yuxu
kk tutu. ytsu kk Au. yu{u tz ft
utu. fu{ fu yu{u yu{ fu uxtte {tufu tu yu
Mefthu rn yuxu yu{u yu{t kkeu tz ft
utu-fu ft {u fu h s {u ytxt Yrt RLMtzo te
{tufte yttu. yt {u h ze ! he heu tu
u {tht tu {u ytt.
yt it {t yuxu suwk uwk tneu nwk tu {te
tu tu yu ftwk fu {te, yt {tht ttu Yrt.
uwku, nwk ytxwk tue tu wk yte tu. wk yu{ u
yu{ yte tu ntu tu fuwk thwk !
{U ftwk, t, {the tu it nt. nwk fkE {qh
te fu {tht it t ytwk. ytsu s it ytt. yt
tfex u yu ht{wk u. tzte {u ftuEfu {tuft
Au-tAkw yu tfex Eu ftuEfe tu yuu k[tztwk,
the fht. {U ttu Yrt yte et thte {u
yuxe xtZf tE yu ktut ttu. nu t ! wk he
{te kt htu Au ! fuxe wk ytY t[u Au ! wk
ntu tu yt s{tk {thwk ftu ntu ?
yt{ t{tk rt tu htu nS w e
RLxuuwy yLz zetu(wrtt yu ttu)
yu rhtrxe(tMrf)tu rt rn xutu. yt
ftte {u yuf rhtrxetu rt xe tu fu t
he u yut u { fto rt hnutu te. yut tu
{tht S{tk fuxt ktu ut Au.
{tht wh{
w nthts fe {u u{ tu.u ytu YY{tk
rt t zu. yuxu yuu eu t[wk t {. rt
140 : {tk t

t uu. wk tuxwk Au u{ s {. fuxef t{tk

ytu rt t uu tu ytu rt uu yut
ut tt yu{u fhtt Au. {thu hu eu ttuze ite
sYh zue. yu u yutu {ueyt (rhts) fu he
ntuEyu tu th {rntwk yts tu hwk s uEyu.
{the t fnu, ytu tshe he Au, ht Au,
ztkh te Au. yue Mtt fh. tk[t r t
tk we tk hne. Ae tk we tk hnu, r[the ?
yuu h [twku ! tku ttwk htus ytwk. Ae nw
wMu tE. thu nwk tu tkt fhwk yu whw{nthtsu
ttot ftO fhwk. {u Zt {kzu. yt{ yuf r tu
yu esu ru i {krht {wrtS {u fnu, yt,
S {U ftwk, nt S tu fnu, {u htus ynte s
ttk ttk ytu Atu u nwS {nthts {tht Wh nw
htS ttk Au nw h. nw Wfth {twk Awk. htS ttk
Au yuxwk s rn u yt it ytt Au. 151/- Yrt
u ux ytt Au. yt t[e t Au. yu Eu {the tu
yte yttu. {U ftwk, u, u t fue { fhu Au
! {u {krh{tk ut t u-yM]~twk ft{ fhwk yuxu
ut t u. {krh ytte s ttk ttk s u
uXtk uXtk {u htus tku.
{u {tht ewhw{nthtsu kewk {uwk Wtztwk
ft{ fhtu stuwk. u ut u ft{ rzt{tk tu ftuE
fht u, yu tke whtEtt e rct
t ntutte yuwk ft{ tUu rn. ute the{tk
e.hettE suytu u u y{tht nrhs kt
{kte nt, u{u {U whtE{tk kewk ft{ {u ue
utE fhtwk uwk, yu u{u ue utE fhue
he. hkw thu ewhw{nthts fu u{e yttt
yu yteto ut tu thu u{u t tze ftwk fu nu
{tk t : 141

uz
3-4

tut
232-233

thu ste sYh te. the qhuqhe t[e ithe ne

uxwk qhwk Au. t[u s Y Y{tk su su yu {tiyuftk
etk u{tk {uwk yu ut uhu s tV fhtu
yu nS u{ fhte W{u he. nu tu Ms,
r{ttu uhuyu uwk ft{ Wtze ewk Au yu {u uwk fht
u.
yt wk te tAe {s yu tt yu Au
fu su su ktu {u Au, u u ytu fkEf et ftsu
{u Au, hkw yttte utu u heu qhtu ttqof t
E fttu s te.
2
u wf]tte tt{tk ztwk twk, yu
Yyt{tk uyuf to{tk yt tr{tzw utk ~tu
M{tk yttk fhtk ntk yu rn{ttk . rn{ttk
tu Auf tte s yttk fhtk ntk. yt utk ~tu
M{tk yttk fhtk, u ft utk Au, ue fe
t{ u ut tu s rn. ftuE Xuftutk ~ u nu,
yu{ twk. thu 1941e t{tk nunutu yt tsw
ytutu, thu u wk yuftyuf tswk tuwk.
M{tk thu [uw ttte ]r xu
thu tkr, {t, xMtt ytr sttk fht yu u
At tzt rt ne thu tt{tk qkutu
Au yu{ e ft. Me t{tk [uw ]r
xfe fe yu fkE {tht tht sut te yuf{ tE fwk
te. See [u w ] r yu u
h Wt{ ftte xue ntu Au, tu s Me
t{tk {t, xMtt, tkr, ruf ytr ttk utk
yu tu ft{ yttk ywe ft Au.
tt{tk yt twk Au fu fu{, ukw yuf eswk t142 : {tk t

u tu fth Au. tt{tk yt u yt ztk

htwk ttk, t fthwk ttwk wk ntu Au.
szw sue Ae te ntue. ute ntu u
u fu ykh tk ntuEyu yut fthe. ytt fthe
ttk fu e stk, u utyu {tht sutu tu tttk
te fe s t{ Que ne. {tk MMtt
tu qhuqhe ntu. u tk s ntuEyu, e tufu
u{ tu, ftuhtk tutk ntu, heh ruu
zukw ntu, {tknu te ]r httk fhu. rt ft{fts{tk
tu yuf{ Se MVq httk s fhe ne, yu {tk
yue ]ru eu yt tAwk wk {tk fhu,
ute u yu{ ttk fhuwk fu u s yte
te. tt{tk yt stk stk tu yttu fth
t Au, u tu Auf 1937e t{tk {s xte
thu xue. u Aete tu e tZe ntu yu
{ztt sue ntu, u{ Atk {tknue [uw
]r tu See s ntu Au. e ut fthe
e kwtE tt ek tku, rfxt rh[{tk
ytthu h Au. tEu tu u {trnee nfef
Au.
e tt{tk qhwk wtE stwk Au, uwk te fthwk
t Au u tu tfu tutu s ue h ze fu uwk
ntu Au. yu u fthe ]r{tk Stu ntu u{ uu
tu Au. yu yue tt ]t{tk ft{ fhtu ntut Atk,
tk tt fthu yue ]r yuu ft{ yte ntu Au,
yu ttu ttu ykh{tke ]r ykht ftht ft{{tk
(ttte xt hnut y[ tt ft{{tk) htututk
ytu httk fhu Au.
e yuf yut fthe yutte ze [u fthe
]r Au, uu Wt fthe ]r-uwk {t,
{tk t : 143

tufth
318-321

Wfxt, zt, q{t tk tk uu Au, u{tk Au tzu

Au. (yu tu {t th yt{ wk zu Au, tfe yu
tu ns rt Au) yu thu ut Au, thu tfwk ft{
qhwk tfe swk ntu Au. yt{ yuf fthe ue ]rte
eS ]r{tk Au ze fkEf twk s ytu tt tt
Au. yt rt thu tt Au, thu tft Su ftuE
ntt fzeu tuhwk ntu, uhwk ntu, [wk ntu yuwk
yuu t tt fhu Au. ytt ywe nfef ftuEu
fnue te yu u ftut r{tk Qhe fu ? yu yuu ftu
{S fu ? ftuE {nt tte {nt{tytut yw yte
nfef ttu {t ytu, tu tu {utk Msu We
nfefe tttot tt fhu. t Se fuxeu
yue ywe nfeftu e {nt yt{tytut St
yut ftht ywtue nfeftu ttu {t ytttwk
tk[tk, t Se ue nfeftuwk su fthwk
tu, Wfxu, We Mst {tk twk xu u {tu
tuwk te. yut ywtue nfeftu {e ytu u{
Atk yuwk zwk thB yu yue {ntt ttt nuw ftsu
{utk Mstutk r{tk xutk te, yuwk
ywuwk Au.
u thu tu thu uu yut u fthe
]r{tk httk fhtwk uwk, u ut ttuztuf ft rr[t
fthwk tt fhwk. yte nfef tk sEu ftuu qAe
ue fe s h ze ne. yuf ze Tte
twwhwttu wf]tte {t{ tE utu. u{u We
yt e nfef sttk f]t fheu u{u e nfefwk
tutqofwk thB {u {wk. e ue ue
e nfef eu u{u tu tu ytk xutu.
nrhu stttu tu tuhtf ytuAtu uEyu. tuhtf
ytuAtu fhtk fhtk tu {u nw k[t zue. t{tk
144 : {tk t

thu {sqhe yu z heh. tzt t toe {hu

e {sqhe fhte yuxu ytxt ytxt {tuxt htuxt
ntu tu tuZ htuxtu ttu ntu. ytxtu {tuxtu htuxtu.
yufe te{u tuo yt tt Y fhe thu {stu
ttu fu tuhtf ytuAtu fhtu uEyu. u yztu fhtk fhtk
nw k[t zue. fth fu uxu xu ze ue ntu yuxu
httu tt s rn. yuxu { yu{tk u yu{tk s httk fhu.
tuhtf{tk s-ux{tk s. yu xu Atuztk Atuztk {u to tuZ
to twk nu.
3
wsht nrhs uf k{tk nwk t ntu,
u{ Atk eu ut w. n. u. ke t{tL yu
ftotnf t rzt{tk {thu uh hte. {thu {txutu
u{tu u Tt nwk qe ftu te. yuf ut ue
t{tk r wt' e.hnftft thut. twk
wk ft{fts su heu twk nwk u wk u{u nutk tu ut
fwO. su su ft{ h su su Xhttu fhtt nt u fhe et
yu ft{te tk htto, tk hnftft ktut tt
fu yt heu fe yM]~t tq tE ste te.
nw {tse t{u nrhstuu tn fhttu fto{
ytu yttu uEyu. nuh fqtytu{tk nrhstuyu te
ht swk, nuh t{tk tnwk, tuwk yu {krhtu{tk
o fht swk-ytt swt swt ftht tnt
fto{tu nrhstu yt {qft yu u heu yuf {tuxtu thu
[kz yte hetu u xttu. {tht ke yte
e hetu (y tt, y yt{tu, r]t, y
fqt tutt uhu uhu) yM]~tu ft{ htt {txu
ntu yuwk {u tu Au. yu {u swt tuftu yttu yufztu
ztu etu {kze zt Atu, u wk yto hwk
{tk t : 145

yt
127

Au.' ytt ftht tttowk uytu tut nt. u{t

tut{tk u{e t[e te sYh xue ne.
uytu thu yt {tu tut nt thu s {U tu
e fhe ewk fu ytu ft{ tu fheyu Aeyu {nt{t
tkee ytt fthe tn yu tuhete. yu wsht
nrhs kt sqt ft{tk ut fuxtf ftoftoytuu
ytt fto{ hu hth ktut ttu ntu, ute
u{u {nt{t tkee th{e yt{{tk yuf th
{wtft tuXe ne, u k t yttu.thu
u{u (tkeSyu) yt s h[t{f ftht fto{u e
hnutwk t q[wk nwk. u Whtk u{u ftwk nwk fu
nrhstu{tk t nw,k w,k {w.k u{e t[e Vrht
ntu, su fkE nw {ts hVte fz te ntu yu
yue e fthe nuhtr te ntu u e qh
fhttu Wtnqof {twk, u{t Wtutuu S
fhttu fht. yt e nfefe {u ne.
u{ Atk hrknftftyu ytu zfth ytwk su
[ fwO, uu tu ee uwk s. yu {U tftrf ro
{{tk fhe etu fu k{tkte htSt{wk yteuu u{e tu
swk yu u{t q[t {tut tnt fto{{tk
ktwk. u utyu {u {tht {{tk ue rhMtr
yu tu t ro e nfef tVtV ste. {u
(nu{ktE) {the ttu Wtnqof ith tt. {thu
{ttu tu u ftu fuxe e stthe ne ! fuxtk tk
fwxwkesu tutttk ntk ! u{ Atk yte swteu
zfth ytu yuwk hnftftwk [ {qku {tuZu e
ste ithe yte ne. ute ytu kuyu ft
k{tkte htSt{wk yte ewk yu esu s ru thu
rMht-tuxtk tkeu ytk{tk hnftftu uh t.
ytu u{u uh ytut uEu uytu tu nw s y[ktu
146 : {tk t

tBt. ytu Ae u{u ftwk fu y{u tu k{tkte htSt{wk

yteu {tht yu yM]~t rth {txu q[ut
tnt fto{{tk kttu ytut Aeyu. {txu nu
{u hthe tu. {u fntu u Xuftu yu u fqu {tttk
kttu y{the ithe fheu y{u ytut Aeyu,
ytu yte heu ytto ytut uEu yu
wk tkeu uytu tu M tE t.
u {u {nt{t tke tuh{tk R-tke fhth su
tt nt, ue tet ft{{tk nt. yuxu hnftftyu ttuzef th r[th fheu ytu stwk fu nwk
tuh{tk sEu tkeSe nutk tn E ytwk.' u
Ae uytu tk t, yu yt e ue nfef u{u
fne kte. thu tkeSyu u{u ftwk fu nrhstu{tk
tk we huhwk ytkrhf xwk te yu u{e
ue tfe ithe te, ue Mtr{tk ytu u u{e
tu tn fhtewk, tu Qxe u{e fVtuze Mtr
tte. u{u tthe fztu th rn hnu. ytu
uytuu yuxu fu nrhstuu {tuft xu yuwk fwk fhe
ftt te, yu tnte fheu u tufu tu Qxt
thu ef yu thu t tztt. {txu nt{tk u{e
fu {u q[tu Atu, ue tu tn fhttu {wu
tu te. u Ae hnftft ytk tAt Vto yu
ytu {eu tkeS ttu u{tu tutu tu ttot
fne kttu yu tut fu reh Awk fu yttte
nt{tk yt t{tk thu fwk e fu ue t te.
hkw {tht kutk n{, tn yu n uEu
{u ytk ttu Au. ytt ytt ftht tote u{u
tu ytk ttu ntu.
yt k ttu nuw tu yu Au fu ftuE yte
{toeu zfth fhu yu u ytu e[e {qzeyu n
{tk t : 147

fhe Eyu tu u {wu tu te-ufu yu hwk Au fu

S{tk fuxef ytt k Qstk ruf
httu zu Au, {t hte zu Au. ytkrtk fheu
yuf{ qftu {thtu ukw t{ t[e {toe te. ytt
ttt tut{tk yte {toeu yuf th zfth
tt Au. yuxt {txu {the tu tk Mstuu rke Au fu
Se {toeu t Se htu. {toe ttt ku fe eX Vuhtu rn. ht{u tto
fhtte s ht{ rut ht{{tk xu Au. tio, tn,
n{wk uwk s Au. nutk nutk thu {u ftuE
fnu fu y{wf Mt tu thu kfh Au yu tk ftuEte
sE ft uwk te,' thu uu Mtu ye tt
futt nuwte tk tk nwk tu uzf stu yu {tht
ttt t{tk yuftu wf]tte h hnutwk Lt
fhwk. h txh Mftxe u exeytu t Au :
For, if a path be dangerous known,
Danger's self is lure alone

(u ftuE hMtu kfh hMt hefu etu ntu, tu yu

u{ fu u s qhehu u hMu stu ytftuo Au.)
yu heu {u wf]tte rhMtr fu Mttk
kfht yu zh utu t{tu fhtu uhtk. S{tk
tn, n{, tio uhu tt futu {txu k yu
tu th us fht {txut th sutu Au. yut ku thu
thu f tkzu thu thu W{ftte te utwk fhwk.
4
thu {hezt ttuu ttwk ft{fts fhtu ntu, thu
fuxtf {w{t Atufhtytu yteu y{u nw st. u
Atu f htytu u {tw k nw fhe u w k . u { t
ytuet-tetu {eu, u{t u{t hwk Xuftwk
148 : {tk t

{ueu, u{tk {tttuu ftu yt Vrht ntU[tze

utwk Lwk. u {w{t Atufhtytu y{u yuf heu nuht
fhu. y{the ttwk {ft rht{ hMt Wh nwk, yu
tk t[th ytuhzt{tk rt [te. tuu tut heu
uytu tte ykh q tu, tufehtu fhu, stk yttk
rtteoytuu nuht fhu. ytt u {w{t tufe
s Me. u{u tk tztu wte r[the r[theu
t s Wt E [qftwk fwO, fkE wk rn. yku
r[twO fu nu u yt tuftue yte nuhtru tu tE
sEw,k tu u yte {toeu zfthY Au.' Wqo rtt
fuxtf {w{t rtftEytuu t fhe yu u{t
tuft ftS tnuu {eu yt e nfef ste.
tuu thu fkE wk thu {U tu e s fwO fu yt
Atufhtytuu nu the heu hth {utetf [tztu.' yuxu
yuf ru u{u hth {th {thte qoithee tust
tfe heu r[the ee. ut rht{tu r[th fhe
etu. esu ru thu uytuyu ytuhzt{tk tuu tuu q
tt {tkze, thu tht tA uhe ze {tuxe tuxe
Eu ytWte ktEu Qtu httu ntu, yuxu uytu tkte
yuf{ te , Aqe heu nth efe ,
yue heu u t[th s Wh hwe su{ qxe ztu.
uytu tu q{tq{ fht tt. yu tuze sEu t
{ttuu yufXt fheu uze tt. yt{tkt fuxtf {ttu
tu yut nt fu su{u ftu {U thkth yt Atufhtytue
Vrht te ne. yt {w{t tEytuwk xtuwk W~fuhtuwk
nwk, yu {u {thtu yuf{ ith nwk, hkw ute nwk
{wu e ttu ntu. uytut {{tk xut
W~fuhtx{tk yuf{ thu ytu[tu xtu yte fu yuwk
tftrf fwk fhte sYh ne yu u Wt tu
f]t fheu {u te etu. h {U tu heh htk
{tk t : 149

ktux rttk tk fztk ftZe ttk. u uEu u t

zeh tu M s tE t yu {tht hehe y[tf
yte tue yMtt uEu uytut {{tk su W~fuhtx
xutu, u{tk ytu[tu xtu yte tu. u utyu {U
u{u ftwk fu nu {u {u the heu {the ftu Atu. swytu
nwk Wtztu ttu Awk. {tht{tkt fuxtfu {U yt
Atufhtytue Vrht fhue Au. yt Atufhtytuu uh sEu
u{tk {ttu {U ftwk nwk. ytt ftS tnuu
{U t fhe ne. yte ytt hnut {w{t
rtftEytu u yt Atu f htytu e y{u te
nuhtre nfef ste ne. yt{tkwk ftuE s yt
Atufhtytuu thtu ytwk te, yu tu swytu ! yt
Atufhtytutu tkf tu {tht{tkte ftuE uwk s te ! wk
y{thu htus u htus yt Atufthtytue nuhtr n fto
fhe ? {u tu t {sw Atu yu {tuxt Atu. tu {u s
nu {thtu Lt tutu.'
yt tuftutu {tht hehu Wtzwk tE uwk uEu
W~fuhtx tu fkEf {e utu ntu, yuxu u{u {the fnue
t shtht tkrte tke he. u{tkte ftuEf tu
zttwk efuu ? uu {the tu qhuqhtu xuftu yu {to
yttk, yuxu xtutktu tn yuf{ tE tu, yu
t s Ae tu fnut tt fu yt Atufhtytuu ttytuu
{tto u s thwk twk. nu u tuf tuVt fhtwk qe
su. yhu, ! nu Vhete yt Atufhtytu tuVt fht
ytu tu ttytue tt-hte fhe tu.' yu yt{
t rhtE t.
u Ae u {w{t Atufhtytuyu y{u hkztwk q[wk
{qfe ewk. {thu htus {thu uhte u {hezt ttu yttwk
u{t {w{t {ntut{tk tEu s twk. su su Atufhtytuu
{tto nt, u{tk h xteu s {thu htus st yttwk
150 : {tk t

Lt fhwk. nwk tu stk yttk ut {w{t Atufhtytuu

u{te tuttu. yu hetE tu thu ne yuxu eswk
fwk tu yte ftwk rn ufut [t u[th itt
teu u Atufhtytuu yttu. u Aete tu u{e ttu
tuMe ktE E.
{toeu zfth tt yu yu{tk yte t tue
tt yue Mtru tu fe n fhe ue rn.
utte {w {utu ytkrtk fhtk rn. ytu
yte tute qhuqhe tfe ithe fuxe Au utu
the uXu tu heu r[th fhtu, yu su u wk r[the
r[theu fhwk.
5
rzt{tk thu {thu tufze te{tk qt stwk
twk thu {u rzttu yu {tztu tk
yttht tuf t Uht h[t yu {u {thte
yu q fhte {fe ytt nt. tkte st
hnutu tu wk wk, thkth {fe yteu fnut. yuf
th tu tuf tEytu [tuhetu {t Eu u te{tk
AwtEu t nU[t nt. u u u{u {u utu.
u{tktu yuf s tutu fu ttu qhtu s fhe ttu fu
sute ytu ytuu rn.' hkw u{tkwk ftuE te
f]tte u {txu wk rn. yt{ u tufze st
e heu kfh fthe ne.
tnu {u ft[e su{tk fueytue thu nuhtr
yu fz te. u{e tute t fq fhttu
e yqfzt ztu yu Wh fwkf s hzt
Wh {qfu. yu wk {u tk te t ? yte
yte thu tue tue tuf fht. {u tutu u
tuftuyu yte heu nuht fhe uttu tu ftuo ntu.
{tk t : 151

o
300-308

thu nwk tu tu { ttot{tk, s{tk, M{h{tk,

t{tk uhu uhu ttt yt{tk ttte {thtu
{ tt fhtwk yufthwk {tk fhtu ntu. thu ttxfwk
t nwk wf]tte te [qtu ntu. yuwk uu uu
yqfzwk zttu su s{tth {the tu yttu ue ytk
t{u s wf]tte ttxf {tkztwk qe wk yu u{ {U
fwO. rht{u uu {u fwk fwO rn yu uzt su{tk
fwk ytwk fto h {tufe yttu.
ttt tutt f{ou Veq tt{tk tu thu{tk thu
{ehe sYh Au. ote t{ tu tfu y fute
sYh hnu Au, yu fkE yuf fthtu ntutu te. yuf
ftht te {w ttu ftsu Su fuwk fuwk {twk zu Au,
yu fue r hte zu Au yu u u ut {trf
futk {t {[u Au, utu ftuE yth Rrnt Au.
u thte ttwk f{o wf]tte t twk, thte
u tu s h{tk qtu ntu, nk{utk u M{t{tk qtu.
yu tk tk tu yue kfh stytu ntu, tk
u sEu htttu fhtu. rzt tu yue yuf tufze
st Au. tk thu kfh te Au. ythu Au fu fu{ u
tu te. tk yuf ftht r[trr[t {teytu
httu xfu. yuf ftht wtytu tt yue u {nqh
st. tk wf]tte httu qtwk fhtu. e
su stytuyu t, t, n uhu hte wytutu
ntu, tk u xtttu wf]tte
f {tk Lt ftuo ntu. tuft herhts yu ue
te {te {w tE ftu te. tuftu
uu thu ntu Au. tuft tthte u fe rhw
eo ftu te, yu ut tthte u M hnu
Au. yt tte {w ttu ftsu thu thu ut
ut k xt thu thu wf]tte yut
152 : {tk t

yuf ftht {tkte {w ttu shsM fhutu

Au. u ftu nuh{tk tknttkytutk he tu tEu
hMt Wh s ttk ttk yu t[tkfq tk [tt stwk
wk, yu yue {Met tt {{tk su {w fkXu
wf]tte ttwk wk, ute fheu r{tk su yuf fthe
{Me [ze, u {Mee w{the {u tuf fe {S fth
te. tufte tut yu tut, yuf ftht herhtu tt {tLt, {stu yu xutu yu ytntue
]ktytute tut yu sfztut yut Stu Wt
fthe w{theu nw nw tu {tt we WhAe
{ste {S fu tu {S fu. ktht Stu tu
yuf ftht, yu yuf fthte fth ntu Au. yt nwk
tutthtu fhtu te. hkw u nfef ywe Au.
fthwk tt{tk fwk [te fu u{ te. ttt tut{tk
tu thu{tk thu ht{, tio, tn, n{, ehs,
Wtn uhu wtue sYh Au. su S{tk u u w
ntu uu f]t fheu ttt tut{tk fe stwk fhwk
s rn. y futu {txu e uEu, r[theu ftuE
tk {U etk te. hkw S{tk yuf ftht thu
thu ut ut ktu xt, thu thu u{tkte {w
ttu wf]tte shsM kt{ xttwk t t
fhuwk, yu M{t yu yue sf eS kfh
stytuyu hnutwk su wk, u{tk yufe {w
tte {ntftktt ne yuwk Auf nwk. {u tutu
{tet {qnt ftutnte ytu{tk ytu tk yu
yuftk st {e fu, tu ttwk ft{ q tkrte
yu ytkte tE fu ut nuwte uhtEu Wh stue
stytu k ze ute tk qtwk httu ntu.
YY{tk tu fkE ttu ntu, yuwk tu nwk.
hkw u{ ttk u{tkte twk ttk M{h ftO fhtu,
{tk t : 153

o
51-53

ttot fhtu. yu yu yuf ftht ut kMftht

rht{u xu Au, tfe tu ut kMfth u nXe , tu
suwk twk te yue ze ze r{tk su {s
wf]tte zt{tk ze xue ne, ut fthu
{tkte {w twk stwk e wk nwk.
6
y fute su{ sYh Au, u{ ttw
{t fute uxe s sYh Au. etSt 16{t
yt{tk su w{]wk o Au u{tk tite t{ y
Au. yu tite Auwk t {t Au, u {the {se
yu q[f Au. qhuqhtu ytu t futt rt yu
Srftu tu ttqofe {t futt rt
e wtue wk tx twk te. e
fe yte {ntttu (ftkutu) t
tutu te. uu u{te 1930t ytt htxe
w{tk qhuqhwk ktwk, thu u y fut {txu s
rn, hkw y fuxtu yu futu futtu Au, utu yw
fhtu {txu u kt{{tk wf]tte wfttwk Lwk nwk.
tuh tu utt Xtftuhu Auhze fhe yu Mkuftuu
tutu t{ tuhe htu t{ [ut [tuf{tk nuh tt
tuXte, tt yzwk ttk teytu uhu ytue te
[thu tswte uhe Mkuftu h tfzeytut kfh {th
{httwk fwO, thu wf]tte {tuxute nrhM{h
fhtk fhtk tXet t etu ntu yu tkte yuf zwk
Mtu ntu, u ktk t uthtk yu thtk
Stu ytsu nt Au. u 1930t kt{{tk ytt tu
fuxt ttu ut Au. yu su{tk stwk yuf{tt
ttt nuwte s uwk. {the {t {u fe tkt
{ {txu qh yuftk{tk ttu thw st ut {txu
154 : {tk t

yteto ytu, hkw thu yt 1930tu kt{

xtu thu {U {tu ftwk fu t, yt tu qu nt
fhttu { ttu Au. suwk ytu q twk, u q
ythu nu ue t{u y{u w{thete w{tk uzttu
zfth ytu Au. ythu y{thtte nu xh xh te
uE ue hnut rn. {txu wk {u k{r yt yu
wf]tte kthnuthwk [oqx wk [te fu yue
Mtt tu e su. u Ae uu {u nw W{ftte tu
rn, su{ u{ fheu h tu yte. yt ykue {the
yt r Vt ft{ftse Mtt {txu u {u tE
hettu {U e stuwk. yu yttf te
Mtt fhe ne. su{tk sttu nuw yuf{tt thu
tttu s ntu. su{tk {ti ttk ftuEe
ttu tutu fhtu rn, yu {tht (nu{ktE)
sut su{tk ttu hnut thu tutwk twk rn.
nwk {thtk M{h, t, ttot ytrt fto{tk {q httk
fhtu , su w k ytu w k ft{fts fht{tk u { te
W{ftu tt fhtu. su{tk ytt{tktk tkwk tu
t Wtzwk ze swk. uytu yuxt t fthe Auhze
fhtk yu k[ [ttk fu u uEu s {u tu tuwk fu
ytt tuf ynttu t e heu hte fu ? yue t
s u{t{tk ne rn yu{ twk nwk.
yu tu u ftt ttht thu swMtt ytu
yu ytu{tk tEu ykh yte t nt. su{tk
yufthtk M{h, ttot, t ytr{tk u rw
{ wf]tte th ttu. yt nfef ytt fuxtf
r{ttuyu u ywue Au. nuwwk ttt ntuwk yu
ue ue r xue hnu tu s ttt rtwk
f{o tttuu tE fu. ttt f{owk tut tu {te
u Au rtu ftuE yqo Wtn, k, ftS, Mtt,
{tk t : 155

tn, n{, {Lt uhu yuf w{]tk t

u {txu t sYhtk Au. yu ttt ttu rft
ttk ttk u u we rut u rut {t{tk
usM te se ywe ft Au. yuwk twk ntutte
s yt stk ttt u{tk su su W kt{ xu
Au, utu t{tu fhte w{the ttu ttu xu Au.
kt{ ueu ut{tk yuf yuht fthwk nqh xu Au. u
rut u Au, yu xxth tt Au. yu wf]tte
frx tEu u uXtu ttu ntu Au. u yutu tu hkt{{tk
q{u Au fu sue ht{e Mtq wt thu{tk thu
zite ttu fe tE fu ue te. yt ttu ttu
et hue ue tu t u u ftu utk
r{tk rte utu yu rut xtu ntu Au. utu
t ut r{tk yuf yut fthtk ytut yu t
xttk fhu Au, fu sute fheu u yuf{tt qBt fhtwk
s tu ntu Au. S{tk xue yue w{thet tte
su qBt fhtwk wk ntu Au, u{tkte utk ht{,
tio, tn, n{, ehs, n uhu uhu
yuftk ftr tEu rut u rut wu t{u
Au. u u we rut u rut xe se
u ywe fu Au. yttu eh fe rhttu tu ntutu
te. suu S hue {ntftktt ue Au, uu
e rhtt tkte ntu ? yuf ittrfu y{wf fthe
ft u Au fu yt{ fhtte ytwk rht{ eS
fu, yuxu u tut t{tk u tntu{ fheu ktu
Au. yut ittrfu yufu th rn nhtu th
rVt tkzu Au. yue yuf th, yk th uu
rVt tkzu Au, u{ Atk u fe rht ttu te,
ue rVtt rht{{tkte uu wk wk fhtwk qu
Au. uu su rVt {u Au, ut ftht tu{tkte u
156 : {tk t

tute Se nth{tt{tk rut u rut xtu stu

ntu Au. u yuf ittrfe t{tk yt{ wk ntu, tu
Srfttu tf yutte rutu Wtn, tn,
n{ uhu uhu wf]tte ttu ntu Au. yuu rhtt
te ntue. ytt ntt ft{tk {nt{t tkeyu su
Mtkkt{ Wtzutu Au, u{tk uee heu nth tu fuxeu
th {ue Au. hkw ue uee, te, nth{tkte u{u
wk u wk qtk fhuwk Au, yu t t fthe z
u{u ytue Au. nth{tkte uytu Vte [tetu Wfu
tuu Au. tuu Au yu{ fnuwk yu tu te. uee
nth{tkte u{u Vttu Wfu wf]tte yttuyt {e
ytu Au. uwk s tfu twk ntu Au.
nwk kfh sktu{tk yuftk Mtu [ttu s. ttu ftuE
t htwk. yu u tu tt fkE rn. ttetwk t htwk. tetu ttu htwk. it
ttuzt t htwk. ftuEu ytt uEyu. tetu tn ntu
tk uwk. {tt twk t{ , M{h fhwk, ttot
fhwk, thtVhe thtVhe t ftO fhwk. tk[ A rt
fztft tE . q tu thu she she te ewk.
tk[ A r tE Ae ftuE {t ttwk Eu
ytu. nwk fnwk, wk ft{ yttu ? u ftuu {tuftu ? thu
fnu, {u yu{ twk yt ftuE {t yt e rfthu ue
hnutu Au. yu qtu Au. yuxu nwk tu Eu yttu. Ae
yu tu . tu nwk fnwk, tE, nu tksu t te. thu
yuf s twk yu htuxtu yu tf. eswk fkE twk
rn. yuu ftwk fu yt{tk {thtu nwf{ rn [tu, nwk twk
u {thu twk zu. tu sue the {hS. tE, r{tL
tu tu thwk. fth fu nwk (tt {txu) uXtu Awk, {u
ftuE r{tL rn Vtu. tk yt {u quwk. nw {tuxe
{nuhte fu {u ftuE r[th rn yttu. thu {u yt
{tk t : 157

o
55-58

q
117-118

quwk fu yt tkz e heu twk ? ytt{tk fnu Au fu

uh E tu rr, tu yuLz (ythk rn, yk rn.)
{tht {{tk tu {tt nwk fu yuu ytr te, yu
yutu yk te. yuwk yt Au. tu u, yu ytr
nutk-yu ut Au yu fE heu twk ntu ? yu{ {u
ttu. yu r[thtk r[thtk {u yu{ twk fu tE, yt
yuf wk yux{tuVeh(tth) Au. yt su nwk tutu
yu {tu {tht {te {tt fwO.
ftuE QXu yu yuwk {tt ytu fheyu tu
yu Vhe [tw u [tw s hnu Au yu Ae yuf Vt
Vqxu Au yu {u k fhe tu Au. yuxu S{tk ftuE
Vhete Qu u {txu uwk {tt ytu fhe uwk.
yuxu { tk s hnu. tk tu tu r[tht s te.
ytu yte {tt fhte xu tze Eyu, tu
{ nk{utk wk tk hnu Au.
rVh () yuf tu htu Au. htu fhtk kfh
ht Au. yuwk ytu t twk uEyu fu yt
{tht{tk Au yu Au yuxwk s rn, {u {tht tuu{tkrft{tk yt st{tk wk fkE tn fhwk ntu tu u{tk
n{ xtzu Au. wfttk su su tk ttkytu Au u tk
ttkytutu ytu yuf{ t yte stu uEyu. yu
ytu zktu uEyu. yt wwo yut fthtu Au fu
suu eu {thu u Xuftu yxtE swk zu Au. yxtE swk
zu Au yuxwk s rn rVh E hextz y-yt
stu u tA fuu Au. u Whtk ftuE Mw yte
t{u ytu, ftuE k fu ftuE f{o ytwk yutu t[tu t
ytu t qt u. krt yue Au fu ytu t[e
Mw qt t u. u Whtk eS {w~fue tu yu Au fu
{q, t[wk qt t u, utu fkE tktu rn, yuu
u wk tu Au. tt hefu nwk nunutu
158 : {tk t

M{t{tk qttu yt tzt tu thu yktht{tk tzwk

XqkXwk s ntu tu twk q Au ! yuwk ut. nwk yu
r[thte ythtE t s. ef tu fu twk htuh uXwk
Au tk. yu efu eu {t sutu ytfth ut. xt[o
Eu yue tu s thu XqkXwk s Au yt tu, tuxwk et
nt. {t tu Au s rn. yt tu qu te, yu
uu te. yu{ the fhwk. yue heu yu krt
ytt{tk Au yu su ytu zu Au. yuf Xuftu ytt
rftu Yku Au. t[e Mwwk t[wk o tt uwk te.
yt wk tu zkwk t tt yu yu t ytu
zku thu ytu W tEyu Aeyu, tEyu Aeyu.
Ae yu u xtt {txu yttte tt uxt Wttu
fheyu Aeyu.
7
t ttt Yytt tt{tk {tk ,
r[th, we fohkht, etu, tt ytu yu
ytu, ynktt yuf ytfth fthtu yu tku ktT
ewf]tt te xttk fhtwk qtk fhuwk. ute
ftu ntztu tu ttu. ufu wf]tte u u wk
xtt fht{tk e th Vun{k ttwk. yute
yt zwk {kztwk swk ywtE ftwk nwk yu
yn tu Twhwtu nwf{ ntu fu Mwu tte ytutu,
yuxu yuue heu Whwk su u wk Qswk uu ktT
xtt{tk t te. yu fuxt {e fzetuz {nu
Ae wf]tte {wk. ufu ute fhe fkE ftu t
ttu s ntu yuwk tu nwk. ute ut wtue ftt{tk
tu totwk e fuwk. hkw u u wk xtt fhte
tA t u u u St u hut nuwwk
Swkwk tt, ue {s yu u f{ot nto{tk ut
{tk t : 159

yL
14-15

tufth
341-342

tufth
344-345

fthe u u yt[he u {se tt xtk

xu. u u heu u u wk u VUftwk , tu tu tu yto
htu ntu Au.
yu yttu su ykh{tk ykhte kt{ uttu ntu
Au, u{tk tu fuxeu th ute qeyu y[ xftwk
ytu Au. tk s he ftuxe te ntu Au, u ftuxe Au,
u hettft Au yu tk yuf{tt ewM{he f]tte
s [ttwk Au yuwk f]ttt yue yuf f]tte u u ftu
wk hnuwk nwk. uu {u {tk te ewhw{nthtsu
thkth hze hze, {te ne uu th ntU[tE sEu,
u ftt{tkte yuu ttottu te tufth tzt fhtu.
ue het ttott tuftht tte eu th yutu
t kttu ywttu Au yu y[tf { {e
ywtE Au.
Se e yue fxtufxee tu{tk yu u Auf
yee utyu, {u yuu Auf Atuze etu ntu yuwk fe
ywwk te. Auf Aut{tk Aue yke we
ttturztk {httk ftO ntu Au yu nu u fu te
Vtwk yu u{ Atk n{, tn, ehs, -wkyu
e f]tte ue t{tk ttO s fhtwk qtk fhwk,
ruztu tu fu{u ftuo ntt tu s utu ? yu yuf
tsw ykh{tk te {tk e ttottu t tu
[tw s htt fhutu ntu-tk u tkte yue ytu[e
f]t{ Vqxe efe ! tu yut h f]tttuo
u ut T tE stu. yut h the the stu.
yu s {thwk oM ntu yu nSu Au.
we ykhe te su u Au, u ftte te
wk. su fhtu fuxtku to snu{ (yu u
sue ue rn) WXtue, u ft{ e f]tte
ttuztf {{tk e wk. ftuEf e fhu fu yt su
160 : {tk t

snu{ WXtue, u sYh {tk tue ntue uEyu. t,

u{ te. ek tk tut{tk u tutu ftsu fhue {nu
u tu tte yu tu rt{tk tE ntu tu u{tk
Vun{k tttk, Vhete Y fhtk yte WXtue
snu{, ut Vhete Y tt [ztt {to{tk {tk tu
Au-thu yt{tk te teu, tE tEu, uu uu,
tE tEu su fhuwk ntu Au, ute Qxwk t ut
tttu k hnu Au.
8
Y Y{tk ytu fE t k[te ft{ fhwk ?
su{ uth fhtu t{ {qze, ue ft, utu ruf, u
k[t fhtwk tt, u tutt nuthe {s, utu
f{o fhtk fhtk t ttu stu yw uhu uhu tke
su{ sYh hnu Au. u{ Srfte ttu rftt
ftsu Ye {qzee sYh hnu Au. yt {qze Y Y{tk
te tkte ? yt u {u tu tu {qkutu. su{
uth ftsu ek tk uEtk t ntu, e {qze
ntu, yu u {ut ftsu ue tu ytut fu kk
ntu yu ut {ttu uth fhttu tu r[th
ntu, tu u qtu qtu tE stu ntu Au. tutt r[thu
u y{{tk {qfe ftu te, uwk wk e uwk.hkw
su{tk u u{tk rht tEu t[the tueu fe ue
tu s hnuwk, yuwk {tht Twhwwk u {uwk
yttt[ nwk. whwt T[u tu {u utu thu{tk
thu tu yteu tttou o{tk {qfwk u {qfwk s,
yue {s ewf]tte r{tk Qhue. ute fhe ue
tuxe tuxe heu Qsue qe qe t{tkte Qhe stwk
e fu.kw ue ut yut Thw
w e tte thtu
Mt fto fhtu. yuu yk yto yu yto tu {tk
{tk t : 161

tufth
350-351

tufth
128-130

te ttot fto fhtu. o t yut yut , qk[,

{w~fue uhu su QXtk, yut Wfu fhtt{tk htufe
{sqofwk otwk fto fhtu ntu. yu{ {tk
u{te te yue ttot fhtk fhtk u
yutu Wfu yttuyt su{ s{e{tkte ytu[tu tk Vqxe
efu Au, u{ Qe stu. ute yut tt hnut ttott
fth{tkte u qwk fu :
! the Srft fhte yB Wtnw kqofe kt, u hue Z t, ut hu
whwttto fto fhte the tk, ftS, tio, n{,
tn, yk ehs ytr wte uhtEu e f]tte
whwttto fhte the uf t, u hue the kqo
Vtthe, the w {trft, yutu whwttto {k ztk wk
e sEu yuu {kt{tkte ku uxttwk fto
fhu Au u tu e f]tte tu hnutu whwttto, the
Wfx{tk Wfx ttt rft ftsue kt, u hue
qhe ykh{tke t yu u ftsutu e f]tte ttu hnutu
whwttto-yu ytu fkE sue ue te.
yt Wfu {e tu, ute yuf fthe S{tk xxthe
yu w{the xe E. yuftk tio yu n{ u
Vwthte uXu Vqxe eftk. Twhwe ttu yuft yu
fUr {tk te te hnue e yue tht ytt
ytt ytrt ftu t t Wtu{tk yte
ywue Au.
tt yn{Tu r{xtzt yu uu Vxftu ytt
yu u{tk ytk sL{tk {tttkytuu ftt, fkE fkE
yht wf]tte fhut Au. ftuEf fkEf fnu
tu u nstu Mefthe ute tu xu ttqof
nutkte tztk fhtu e f]tte {ttwk uwk. tt
Atufhtwk {te . {tt fuxtf ytu {{tk qhe
162 : {tk t

 {ste {{tt MY{tk u ut htut nt,

ue t swe ne. Whe {the su u Mefthe ute
xue h th{e yt{{tk Attttk Atufhtku
ze ue. ute thu {t fht {txu stu
ntu ue ut ftuE xetuh ntu u yteu fnuwk fu
....! n{tk sY stu rn, tu yu{ tke
tAtu e stu. e th we ft{ fhtu fhtu u{ fto
rt u ue hnutu, ytte fwk zwk te. Qxtu yuf
fthtu k{ futtu, yuwk ttt u ut xwk.
yuf fthtk yn{Tte QXtk ytktutu wf]tte
{stu {t fhtu. ytt ttqoft ytwk
rht{ tu yu tt {tkzwk fu {t, xMtt, tkr, ruf,
Lt, rnw t ytr w tu yu e {u u xt
ywtt nt. yt{, ttqofe ]rte yu
ut nuw ytuo tt st ttt ytte, wtu tu
yttuyt futt st ntu Au u r nfef Au.
yuft wtu futtu {nthtu u fe ntu
yu yuwk ytzwk nwk. yuft w fut Au,
yutu t u ut ntu. hkw ttt
tt-w tu ftht yuftht yt{tkte ut
wtuwk futwk uwk yu utu utu yw ttk ftuE
yuhtu ytk xtu yu u{tkte tu fthtu yt{rt xt fhutu.
rztt {tht At tot ttft hr{t tk
stu tk s tt fhtu Vto fhtu yu ttrt
herhtsu wthte rte rn hkw u ttwk tu
ttk-ut rr{t ku-u{ tt swk nwk. yt{
{tse heu fkE fhtwk wk, ute u tuf {thu
{txu wk wk tut. tuttk fwxwkes ttu, tutt s
t{{tk, tknttke [u hneu nrhs uf k{tk
{tk t : 163

tufth
127-128

ft{ fhth yutu yuftu yt uf ntu. e t,

herttE, nrhtE uhu tu yuft yuft nt.
uytu hut nt fu yue eS ftuE ftixwkrf stthe
ne. {u tu wf]tte ftixwkrf stthe ne.
e tutt s t{{tk yu tknttk [u hnutte
yu nrhstuwk ft{ fhtu ntutte {w~fueytu Xef Xef
ze, hkw yt hu ftuEwk tu t tuhtwk
nwk. e e t su fkE u ut yuxwk s nwk
utu ntu. ytsu nwk u{te yu xMttte fne fwk Awk fu
u{tk {thtu t rut ntu. eytu su u ut u{tk
u{u ftixwkrf stthe ne, su {thu ne, ute yuxt
u{tk e fXtE tue ze. {nt{w~fueyu su{
u{ fheu [twk. fe u {txutu yuf nhV ftuEe
yt ftZtu te. u ftsu ntwqrt ftuEyu u tu
fnut te. ytt fhtk [qetEe stthe
rut Au ue tu {s ftuEu xue ne.
uwk tuh tu MiAf nwk. yuxu tu ttqof {SqSu yue rhMtr wf]tte Mefthue ne. u{tk
nwk yu t ntu. yu wf]tte yue
{ste Stu rft tt{tk e uht {ue.
ytu {uwk f{o ytt tutt Srft {txu Au
Ae u yue ftuE fh fhu fu fhu. yte tfe {su
eu Sfthe ]rt thu wf]tte QXe fe
ne. yue ]rt QXe ntu tu r{tk yktuttu feztu
xtu ntu yu u ytt{tkt ftuE u ftuE yt
tt.
yt e nfefu ytsu u tuo nwk xMttuu stwk
Awk, fth fu {u r{t ntut Atk yuwk yuwk
fhtqofwk tu t xwk nwk, yuxu Ae {the
ttrt tuftu tut nwk fue heu ftZe fwk ? {thu {txu u
164 : {tk t

tuftu fkEf fkEf tut u utyu u nfef huwk

ehn {nutyu tut u ttt et Ztwk fkEf
tEu tkr {utu. yuwk yuf e[u ytwk Au :
{thzu nwk ytzu [twk, {nutk tuftu {thu S,
eu {th [ttk {wsu, tuftu ytztu fTnu Au.
{thu wk fhwk S !
{te fue eqSu {sqof
eue ne. utt tut{tk tk tk n ntu, tk
uu Atuze Eu yutte e[e thee st Mefthtwk
s u fto fhtu. hu htte Mtr{tk ntut Atk
fkE ft ftsu n tt fhu te. rzte tt{tk
{w u ntu yu yt{{tk . hkw {thtte e[ut
t rtfu yt[tou {qfeu ut ntt e[u s ft{
fhtwk httu. ute ut rtfu Wt{ fue
{e, etwk {wk. e u u wk thwk twk.
tut yt{{tk {w Mttf hefu e tue,
u Xuftu nu{ktEu s {w Mttf e{t yu{ {U
{the u y{tht ke Mttf tu euwk,
nu{ktEu {tht Whe {U tuu tut u {the s
{tete. yuxu {ut nu stu fhtwk ytu
u{te eewk yu eku yt yttk fhtwk ytu
u{tu fhewk tu u{tk ytwk fwk s ze stwk te.
kthnutho{tk fkE ft{tk yn{T xu yue tu
qhuqhe tuyu tu xft ]r htte Au. sut{tkte yn{T
u fe [ut fth{tk xe fu. yn{T yu
tu [utu, f]r tht f]r{tk ft{ fhtu hutu Au. [u
su{tk su{tk uu ut ut Yu s uo Au.
u k{tk fkE yLt tt s te yu{ tu
te, hkw yt s{tk yu kthnuth{tk Lt yLttk
ttk hnutk ntutte Lt tt yu yLt tt,
{tk t : 165

ktu
232-234

tufth
75

tufth
77-78

yuwk tu wk s httk fhtwk. yLt ftuE hVte tt

ftuo ntu, u{ Atk u{t hu Tt s ut
fhtu, yu ytt rft tt ftsu Wt{ nfef Au. e
ytu su yLt ttu ut Au, utu t[ut[ yLt
fhttu nuw ft[ ntu. wf]tte tu su
u hu Tt s ut fhutu Au. e uEu {teu
e[wk s Mefthtu, tk Wt wk yrfthwk
tk zturfwk fhe uwk tu wf]tte qhwk ttt
hnuwk. ytsu {tht St u ftt f{otte r{ttu
yt nfeft tte Au. ttu ttu ft{ fht Atk yu
yuf s kMttt ft{{tk tut ntutte, ftuE r
znt zntutwk tu fhukw s te. {w ttu q[t,
tn utwk tu s wk. fe yt zeu
fwk ntuhe utwk wk s rn. u uxwk u ut
wf]tte {ti utwk. ft{ fhtt{tk nwe ttu
hthe{tk qhuqhwk hne ftwk. yte e nfef twk
fth tu yu Au fu sute Mstu {su yu u{ otwk fhe
fu. su fhwk ntu uu s fne ft Au. Su uzVe
utwk te. yuu sht fkE ft{tk uzVe utwk tE
stk ytu ftsu yhuhtxe-r[htztu ztu uEu. ytu
ftsu tu ue ut yutu ztu, fth{tu tftu ztu xu.
u yuwk u tu s ytu [uutk hne feyu. Se
yue utyu ykh{tk tftu ztu ywt, tu s {swk
yu {twk fu yttte Srftu {tuo sYh sE
fttwk Au. ftuEtu ytt hte t xu rn yu{
otwk ntu.
u yuf fthe thtth t[the{tk S
Stwk uwk Au, hkw u{tkte uu Srft ftsutu
t {utu Au. uf rhMtr, uf ku, uf
k, uf tu kk yu kfo uhu uhu-yu
166 : {tk t

tk ttutk stthe, {trft, Vtthe, [tE,

t, ufretk ywe-rhe{tkte yufrcttu
su t sL{u Au, ue yufrct Su o ftht ytzt,
yt, Qt, tk f t, tk f tu { tk te [ztQhte
etu{tkte, yuf ftht tkf ut t{tkte th
fhteu Su tktutk u th Qhtu Au. wf]tte
S{tk thu tt{tk ztwk uwk, thu r[th, ]t,
te, tt, t, uht uhut {q{tk ste yuf
fthe {t, tkrw xMtthe futue yt
xue. yufrctwk {q u{tk ntuE fu, u r[thtk
r[thtk Whtu yw tutu. t[u s yufrc ttt
rt Mwt nto{tk ftuE ue fwk te, yuxt {txu s
yu ttwk nto wf]tte ywttte, hufu t
zu s ytute xu zue Au. u yttte yufrc
ttwk ntu tu sYh {S uwk fu ytu nS u
hue stthe, [tE, t uhu uhu ht
{t{tk xutk te. tu u xttk u ytwk ft{ Au.
yufrct xt rt Se ttt whwttto{tk
[u, t xe fttk te. u W[ ytotwk
S Swk s ntu, tu u hue yufrct ftuhe
{ittk nutk tee uXu ytt S{tk Se tE
ue ntue uEu. yufrct rt ttt yufztwk
{kzt tE ftwk te. yufrct rt ut {to
hutk Wtn, k, tn, ehs, net,
rnwt uhu uhu wtu xfe ft te.
9
rzt{tk {thwk ft{ yuf tfze tt qhwk u
nwk, hkw uxt s qhwk u ft{u {tor fhe twk
nwk. yM]~twk rth tt ut ftht {thktu
{tk t : 167

tufth
376-377

to{tk yufu th tustwk twk. tht thtkeSt sL{r-t rr{t ku yuf nrhstu
tt t{t rc stuwk yuf Munk{u tuwk
nwk. u{tk qftu {utu tftu{tk ytttu k ftuo ntu.
y{u t s yuf ttu yuf s ku tthtk h ueyu
yue Mtt fhe ne. nrhst swt swt o{tkte
{ttuu tuto nt yu rzt nuh{tk rc
T]nMttuu yt{kt rtftytu tu sEu yte
yttwk fwO nwk. yt k{u nw the heu wf]tte
th zwk. u{tk e.tufwt txe (tw' hefu u{u
t rzt{tk ktu fht) tt e. Vq[k twS
tn yu yut e t{tkrf T]nMttu t
yt{ktte thut nt. yt t {thku esu ru
rzt t{{tk thu ntuntfth {[te {qtu, nuhu swu
swu Xuftu yttu Qnttun tt ftuo ntu.
e.tufwt txe yu e. Vq[k tne ttryu
utk {eu u{tu ttrrnfth fhtwk Xuhwk. u u
stut t{tk u{e ttrt {ttu tu nt s.
yuxu Wht k{u{tk t utte u ttr{tk u z
ze tk. u rftue ttr{tk e.tufwttE txe
u{ s e.Vq[k twS tn-uytu ku tu e rc
yu {ts{tk tu {tutu htth ytu ne, u{
Atk uytuu yM]~t rtht k{u{tk t utte
u{e ttr{tk Qnttun ttu, ue yh rzt{tk {tht
hehe ttr Wh zt rt hne.
{u ttr{tkte rnfth fhttu Qnttun tu
yu utu tn Y tE tu, hkw u yxfe st{tk
ttrt zetu huwk {thwk nk{uwk {t yu Ttqfo wk o tt q eturzt {nthtst {the hut
Ttwk fth ntu tu ntu. uytu rzt tht thu
168 : {tk t

uytu rztt M{t{tk ttu fht. {thu htus

httu tk s qtwk tw.k u fthu u{tu yu {thtu wf] tte
{ut yu k{ tE tu ntu. ute ythth u{e
tu nwk stu; {the tt hVe ftuEf fthe rtu
yu fkEf ttu yt nwk fhwk Awk utu u{u ythtu
xe tu ntu. nwk {thtte u uxe u{t hehe
ut[tfhe fhtwk [qftu rn. {the ttrt stu
u{e tu ythth sktyttk tt {thwk
u{t {t{{tk ytt fhtwk ntutte yu ttrttytu
hu Tttt oe yhte {thtu rnfth fhttu
r[th ythu {tkze ttu ntu.
nrhs u f k {tk tE hett, {u ,
nrhtE tt eytu ft{ fht nt, {u ti
tuttk tknttk tk hnutk ntu tk fkE {u tiu
ft{ fhtwk nwk rn. {thu tu tu tknttk yu
ttrkwytu [u s nrhs utwk su ft{ tkzwk nwk, u
ft{ {tu tkt fhtk thu {w~fuetkw nw.k hMett
yu tknttkt {ntut{tk hnutu, tk nrhstuwk
ytt stwk fef u ute tk AkAuztE zu, yu u
tktu htut y{thu n fhttu yttu. u Whtk
yM]~twk rth su heu tt yut {thktu
tustwk ft{ ythth fto fhtwk wf]tte wk.
su ft{ ntt{tk ewk ntu u uu tt{tk twk ntu,
ut Wt{ we ftt{tk rh{ttwk wf]tte qt
fhwk yu u heu uzfu rotte u{tk kttwk
Lt fhwk. yt ft{ rut fhwk ntut Atk {u fe
yktut tu te. Qxwk ut fhte rut f tkze
Au, u {thwk Tt Au yu{ twk.
{tht utt tute u nfefu ue heu ftuEyu r[the
e te, yu{ ytsu {thwk {twk Au. tu feu
{tk t : 169

o
340-343

yu{ te twk fu {tht nftofto tEytuyu {the uEyu

ue fh fhe te. fth fu {u tu ft{ fto fhte
s yutt htt fhe ne. nrhs utt tut{tk ft{
fht tEytu ttu {thu tu tu Tt s xfe hnutu
Au. k{tk ft{ fht swt swt Mtt tEytu ttu
uytuu uu {tkntu{tknu w{u ntu, fu ftuE ftuEu
y{ttu W~fuhtx ntu, ut ut tEytu ttu
{thu tu kqo fthtu {u ntu. {tht hu ftuEu
fkE fwk ytzwkywk xuwk ntu yuwk t{tk te.
10
{thu thu fhtwk nwk thu it {u rn. su
u whwu ttot fhte. nwk ttot fhwk tu st
{u. yuxu ttot fto fhwk. ut r we fkE st
{u rn. tk we {the tu nwk fkE st ytwk rn.
tk st {tu fu fht{tk wk tktu Au ? fh
thu u h zuu fu the rsttt fuxe Au ? t
fuxe Au ? yt {tuo suwk Au fu rn ? yue utte u
h zu. wk ht Au t {txu ? yt tu u tutu
{ste the f {e Au. {U ftwk, {the tu it
te. tu fnu, it tu su ntu u Eu stwk. t ntu
tu fne uwk, {the tu it te. {U ftwk, yt kth{tk
ytwk tu t [tu. tu fnu, ytu yuwk [teyu, ytu
t hMu [teyu.
[eu [eu e [u, fth, fuh, fq. [eu t
s [tu. fth, fuh yu fq. fuh t{wk yuf tzwk
V tt Au, fuhtk tt Auu ? yt t [eu [ttttk Au.
yt [etu Atuzeu [tu ut t s-th, uh yu
q. Au. ytu yut twk. u it t ntu tu it
te yu{ fnuwk. yut rt efwk. yu{tk e {tuxe t ?
170 : {tk t

{U ftwk, tS, huu tze{tk stwk. yu tu yu{ u

yu{ [ze uwk. {U ftwk, rxrfx {tu yu it {tu tu
e u tt ? tu u u uwk su. ytt rt
r[th t fht. ytu tu su{ hk yttu yu su{
ku ntu, u{ fhwk. it rt tze{tk ut ?
tu fnu, yue {uu ut yu yt su{ tt u{ uwk.
e ytu ftuE it yte uth {u. ytu
rt hteu uXt. tu ft{ yuwk h {wk [twk.
thu ytt sut {ttut S{tk k ytu
thu yue tu tu fwk Au rn yu{ tu ntu. thu
yut tuftu yuu { fht ntu. utu tu yuwk s {tu fu
tu { fhe. {the tu it {u rn. {the t
fnu, uwk fh. {u heu it ftu ytu ? e nwk
nrhswk ft{ fhtu ntu. tknttk tk rhtue. nwk tu
it rt fht utu. nwk ftus{tk tu thu
th Atufhtytu {tht r{ttu nt. thu {u ft rn.
{U tu e fkftuteytu rn ftZue. yu{u h ze fu
[qetwk tt Au yuxu u[th s it Eu
ytut. {U tu yu{ s {tLwk fu {thtu t futu Auyuxu {u { fhe.
t[th xeytu tut. y{u nrhs uf k{tk
ytuhuhe{ ({tu) suxwk Eyu. rMte Yrt
Eyu. nfthe {kzet yZe Yrt ftE . yuxt{tk
{tht fwx
kw wk qhkw tt. u tt tEytu, yutk u Atufhtk,
{thtk rt te, {the t yu nwk-t swk fwxwk. u
{thu tu uwk tE uwk. uwk {thtte Sht rn. yuf
su {nuwk {twO u {u twk fu tu yt tuwk Au u u[eu
it yte . yuf fkXe ne, xeytu ne yu u[eu
yZetu Yrt yte eut.
{tk t : 171

uz
2-3

uz
94

yL
5-6

yuf su {u qA
u kw fu {tuxt, tu hn {nute
nqkze Mefthe yu t t[e nu ? ftuE ytutu-thtu
t ntu tu tk sEu ftu yue nqkze Mefthu ? ytwk
ytt tuftu [tu Au ! {U yuu ftwk fu thu su {twk
ntu yu {tsu, nwk tu {tht S{tk su nfef ue
Au u t fhwk Awk. nwk ht utu thu yuf itu Eu
tu ntu. he u it tu uEyu. {the {t fnu,
{the uzu tke rxrfx fZt. {the tu it rn yu
uwk fhte {the tft ne. {t tu uwk fhtwk fnue.
nwk uwk fhwk tu hwk fue heu ? {txu it rt s
ht utu. yu{ s utEu uh t. {u tUeu E
t. tk {thtu rhtE tE {thu {txu it Eu ytutu.
[thtu [t Yrt {u yteu fnu, u, [qet, yt
it. thu fkE ft{fts ntu tu uEyu. [tktu uhu {wk
yuxu yu it {U tAt yte et.
yt ue t Au. {u yrtu tu.
tu {the nqkze Mefthue. hn {nute nqkze fue
heu Mefthue yu tuftuu {tLt{tk ytu. yu{e wr{tk
Qhu. yt tAtu yto tu ? fu su ntu
yuu thu tktrhf heu sYh zu Au thu yuwk ft{
tE Au.
ewf]tte S{tk St ytowk tu twk
Swkwk xuwk nwk. hkw u nutk s {the t yu
{tht {tuxttEyu {eu {thtu rtn fhe etu ntu. yu{tk
{the k{r ute ntu s rn, yuwk u tufwk {twk nwk.
{U tuu tu kuu fne s ewk nwk fu {thu tu Su fue
heu Vttwk Au, uwk yuf ytowk o tkwk tkwk
wf]tte {u Au, yu uu tfth fhte tA Su
tntu{ tE ste yuf {tt nu kt Au, yu ue ttu
ytt tu rtnwk wkwk tku k uu u{ te.
172 : {tk t

u{ Atk u{u u twk fwk t{tk euwk s rn

yu yu{ u yu{ yu nfef rthu ztk fhe. yu nwk tu
u u nfef t qe s tu ntu. {tht {{tk u
yku fe ftu r[th MVwhutu s rn. thu {the t tu
{thtk utt yku u 1926{tk t yte, thu
uu {u qAuwk nwk hwk. hkw thu {U tu t s
tzt fhue. {the t r[the {qktt fhu he. hkw
thu ut h thu t ytwk, thu u {tht h e
s r[ztE ne, yu uu {u ftwk fu {u WAuhtu yt
{tyu u { tk, tkztk ftO, yu fuxfuxe {nu
fhe {tuxt fto, ue {twk [ u twk te tu Ae wk
tht whw{nthtswk [ wk tttu Au ? yu ytt
{tk fuxt tE t, uytu hut s
nt, u tufu tht sut Vt fhut nt. nwk wk Awk
fu wk twk s fto fhu Au, yu h{tk qtu
te. heh {tkkw ntu Atk wk htus htu t{ nth
{u tk qE Au, u wk hwk, hkw y{thu tu kth{tk
hnutwk Au yu thu e tE Au, u wk hte
t s tze u tu y{thtk fwxwk-fwe tu ytY yu
yu{ tt tu tht tfet tEytuwk wk tt ? yuxu tu
thu hwk s zu. yu{ fne {the tyu thu htufftx
ftuo, yu u thu {u t[tu ttu ntu, hkw tite
rut tu {the twk yu tt fu y{u WAuhtu
{tyu u { tk, tkztk ftO, yue {twk [ wk
te ftu te tu tht whwwk [ wk wk te fttu
Au ? {u tUhwk {tht r{tk ehe {tVf ue wk yu
nwk ht h tE tu.
{U e t ytntu Atuzut, ht {txutu
ytn fzutu u {the {tyu Atuzttu.
fhte ht rte te tu he, yu
ttu St uu tfth fhte {Lte te{tk
{tk t : 173

yu htushtust ttt fto{{tk {wu Vhf ztu

ntu. ytt tu u kte {{tk ftuE fthe zu
Mtt {wk nwk. {tt yu{ twk nwk fu u ttwk
s Au yu u {tht re u{tk {hS tu te s. yu u
yu yt{uu ytu Au tu u nu ytu, yu ut ktute
s rt ytoe, tte [tEe huhe ftuxehett tE ste Au, thu ytt {t fut xfu Au,
fu{ Zu Au, u ytu t-ywt {u. u
rtu yto hutu {hrtu r tftu Z {{
yu {u u tuu th tztttu s nu tu tu u {u
ut ytfht{tk ytfht yu ytou Vte ft yue
tt u ku uu ntu, u{ Atk u{tkte u
r{tk rte rt ytoe tt See
[ut{f ]rw nu, tu u kt{ ut rt fu{
ue hne fu ? yu yutu kt{ tk utu u{tkte s
hwk qht, ht{, usMt uhu xtwk Au, yu
ute tu S tkhtwk Au. {txu nu thu e t{hS
Atk ytu Au tu ytt tu. St uu tfth
fhtte ytt re rsttt tu y sue Au,
u{tk tu tku Vhf te. u tu et sue nfef Au. u
yue k r[thhee ku rt etu
kftuht hnutwk ewf]tte Lt fwO nwk.
yt{ utwk. ru r fttk fhwk s nwk fu
[t, u nu s {u {the {Lte tte t[e
{s zte Au. uhte (rztte) fht
eftu, thte s yu rt ytoe See se
hnue tu r tue ywtu ntu s. yto
hue tttu ytu Qzt stu ywttu ntu. fef
fef tt t wtE ste tu e, thu tAtu
yuf{ ytu[tu ]u xftu {{tk {te s
174 : {tk t

ttu k ttu, yu M{h-ttot fto fhtu

ntu. fht [tuhe{tk uXtu ntu yu tuh{nthts
kMf]{tk yz{T z{T tut uwk ttuzwkf t tuwk. u
Aete ehu ehu hehwk t st {tkzwk nwk, thu s
twk fu yue heu eswk t u tt sttu
{tuftu ntu, u yswwk twk, t fheu {the
tu u rn {u yuxwk s rn uu tu yuxwk wk
ht tu yu uu yu{ tu fu [qrtyu tu {the
ytY ee. {the tu futu kfh ytk[ftu tu, ut
uu ttht r{tk rte tth kfh ytttu su t
ot{f r[th {u MVwtu,o u s fthte su ukw ttt
swk hnuwk twk nwk, uu kftuht str t tE s
t wk, yu yu{ ttk ttk Auf s yuf yut fthe
Wfx ttMtt xe fu su{tk ttwk {wu t htwk s
nwk. ue Mtr ftfuf xfe nu. he heu tu yu
St ht xtkfu s St ytoe tte
ttu su ku xh ee, ut rht{u s u Se
tttu tuh yu tuf fut fthtu ntu, utu t
yw {u u ut ttu. yu ute ewf]tte
r ttu.
huhe tt{we {e re zze [kz y
sue thu Sytoe rsttt xue ntu Au, thu
u utu {to yt{uu fhe ue ntu Au, yutu
wf]tte yw ttu fu u wet hehwk {]w
Aete tk[uf {t{tk twk.
{u s wk heh {trMt Mtrwk nwk
ut uth ytsu kth{tk ftuEf ftuEf tu Au s. {u
htt{tk {the ttu ftus{tk th fuxtf th
wttu nt su{u yt k ywtu Au.
{tk t : 175

MVw
20-22

ut
98

{kzt
117-118

Ae Atufhe {he E. tu {the {t {u fnu,

{tht hzt, {kt {theu U {the te. Xhtt {tht
uh ytu tu fnu, qhst, yt [qrtu Vhe httu
te ? tu fnu {thtu hztu {tu yutu te. Xhtt
yut fu suu uu tk rn. {thu tk yuf s
ytuhztu ntu tu hnu. yut {tuxt {t nt.
11
{U tt Y fhe 1921e yth{tk yu 1928t
{t[o{tk hehu t fhztu. th Ae t{M{h ykz
Swk t twk. tk we {e ttu ft{ tztwk
nwk yu tt{tk uu htutu ftsu fkE fkE W fthtu
tt zut. { yu{ u yu{ kttE swk te.
{tht{tk u {tht whw{nthts hue Wfx tt yu
e ntu tu u{ tE wk ntu fu fu{ yu ru {tht
{{tk kft Au. ft[ s tE fwk ntu. nwk yu{t
[utM{hu {tht {tk ttu hte hteu tk tk
Vhtu yu su u fkE ftO fhtu. yuwk [utM{h thu
ykz e Au. ytt tu ue Wfxte thtee{tk
ntu Au thu { tk yu { fhthwk ntu Au. thu
ytu ytt{tk te ntutk, ue utyu s {e fthe
Vtu Au. { tutt y Mt{tk swk hnu Au fth fu
{e fz Zee tE Au. {u yufe yuf t{tk
nhtu th fze hteyu yu{ fnuwk tu nuwk Au, u
fzwk fze hte ftwk te. yu fze htt ftsu su
tu ttqoft e sYh hnu Au, u ftsu tu tte
h{ sYrht Au. {u thuthu kfue kfueu, kftuhe
kftuheu ytu xftuto fhwk zu Au.
tht fu {tXt tt uf k{tk ete
f]t he hnue s ntu Au. yt fkE {tt fte t
176 : {tk t

te, S{tkte ywte thue nfef Au.

1928e t{tk qe htht nttu tut{tk nrhs
yt{ wtu {qfttu ntu. u ku rztte {the t
ttu tk stwk uwk. hth ntu yuxu Ae tuftutk
xtuuxtutk Q{xu yu tk yu {t tu ntu su !
th{tk fuxtf tuftu, y{tht uh{tk hnut nu yut
yuf tu {tht tut. u{u u{ fhtk theu u
tu Atuztutu. u ru thtu r {t, {t
yu {t s httk fhe ne. htu rhe yuxe
yu tuhftuh utu s. ute yuftk, tk yu sht
rhtk {e fu yut nuwte sht ytu, tut uh{tk nwk
qtu ntu. ut{tk q e.Xhtt {u ytht{te tk
st{tk qutu uE tuu tk s qt ytt, yu
u{wk uE e.eftk uX tuu tk qt. nwk [{tk
ntu. htu {htu, {ttt{tk yuf yutu thu txftu ttu
ntu yu {tuxt thu s ttuwk {ttt{tk {{tk ute
tUhwk txft ttu fkEf fwk twk ntu yuwk twk yu Vxtf
fhtku uXwk tE stwk, yu ttu fkEf sht
tune tt zk suwk twk. eytu Vtt e
QXt yu e{ztu yu {eXwk uhu ytt tt. e{ztu
yu utu h tu tu eutu, yuxtu yt ntutte u
ft[ fztu t tu yu{ stwk. Ae tu ut
tE stwk ywtwk tt twk. u ut q
tkeSwk yuf [ ytu[wk t yte wk. suu t
fhztu ntu yuu {the {theu tu httu yu{tk
nt te w ynt Au. th yttu Au. u t
yttk s { ttu e fhe ewk fu {u u{, su ttwk
ntu u u ttytu, ut tu tE te s swk. yu
uhuhte M{h fht ttu. M{h q {tuxute
etk fhtu. yuf tsw twk uh ut fhttu {tu
{tk t : 177

yu eS tsw ]r hteu t{ etk fhe u{ t tE

st u {txue uhth uht ykh{tk ykhte ttk fhu.
yt{ stn w {[uwk. {]wtu yw sYh ttu yu
t{M{h yttuyt yut tu tqof yu ute ttk
fhuwk fu u tu s . {u tut t{{tk t Qhtt
E t, tkte yttuh (t. tuh) E t.
u Ae ytkt r{ ttt{tk {u httu ntu. yt
w{tk t{M{h wf]tte (AtUuh ftf) yuwk tu uttk
fhtwk fu u Ae ykz httk fwO, yu Mt twk. yt
nutk stk- yttk, QXtkutk, ttketk yu f
f{o fhtk fhtk t{M{htu yt tzttu
{nthtu tzt e f]tte {ttwk tu [tw s nwk.
u ykz twk nw.k yt tt{tk fuxe th nth ttwk
uwk, yt yuf L k yutu Ltu fu sute fheu
su yr {w~fuete t yuwk h yu ns e wk.
u{tkte {u ete h{ f]ttu yw ttu. e
f]t St tht fu {tXt ku ktu{tk hhe s ntu
Au, fw ytwk {tU e huwk ue hewk yu e
e ttte uwk ntuwk te ute fheu St
ththt ttu{tk e h{ {k{ f]ttu yw
{teu ttu te.
S{tk tkzt uf k{tk ete f]t
ytwk Qot{e fhttu ytu uhte ntu
Au. u ytu Srft hu Swk t e uwk
ntu Au tu u {tXtu k u {tt {tXtu k s te,
u [uttu ftsutu ete f]ttu ntt Au,
yutu yw thu u t tt Au thu s {ttu
{to suo Au yu{ yuu tte tu Au, yu t ftsutu
ttqof rt yut{tk Qe stu ntu Au. u Ae su
u t ktu{tk yut u rhtk httk fhu Au. {txu
178 : {tk t

Mtq heu stt {tXt k{tk yte r thu yut

ykh{tk se yu te e f]tte ytu ywt hneyu
tu {tXtu k u {tt {tXtu k te. Su
htttu u {nt{qtu k yu nttu Au yu{ ttk
S{tk su u{, Wtn, ytk, yB ytu, uht
ytr xu Au uu tu ut ktu ue hetu su ywe
ntu u s {S fu.
12
ftuEf yweyu ftwk fu [ou rh ttu {txu
fu [owk tttuu t tt, Mttrf tE
yuu {txu y{wf fthe tte sYh Au. {tk te
t thu xu Au thu e s tf]rf nfeftu ti
e Au. ytt r{tk t thu [uktu xu
Au thu te, f]re rB nfeftu, rttu t ti
e Au. yu nfef ntut Atk yuf yut ttt
ywe {ntwhwtu q[wk fu wk [it {t{tk ftuE huht
yuftk Mtu sEu, oe yuftk styu tk st
ntu tk rt Wh huht zft{tk ueu yt tt wk
fh, yu tht r{tk tt tu Au yuxu u u ttte
su t {u u tu ytutu nu. yu u ywte
{u.
yuxu u q[ Mefthe ewk yu ftuEf styu, t
fheu t Au tk we {ot {tttu s u ntu, tk
htuhu yrth ttte yuf ue rt Wh ue
stu yu ute stte t Vqx yt tuZ Vqx [e
yu u Vqx ntue yue 21 Attke qe. u Ae e
t Vqx qh yue eS 21 qeytu yu u Aet e
t Vqxt ykhu teS 21 Attke 21 qeytu tutfthu
tue. yue 63 qeytu rfteu utu. Wtttu
{tk t : 179

h
1-3

[it {ttu h t yu rt Wh hehu utwk

yu u tk[-tzttk[ ftf we tksu tk[ ttk
we ue hnutu. yu ft hr{t ttMtt, ttMtt{tk yt{uu stu. s feo fhtu thu ttMtt
tE se.
yt heh{tk su yuf fthtu { Au, su{ {wr
tt {txu yrto Au u{ hehtk yuf fhtue wrer[te wr, te wr, kfe wr-yt e
wrytue tt{tk su{ yrtot Au yue heu yt
heht htu{uhtu{e {wr te sYhe Au. yu yu {
yt hut txu s efe fu. heh{tkte hutu efu
Au yu fwhu ytt heh{tk {qfue rt ytt hehe
tttut tu {txu s {qfue Au. yuwk t ytt
tuftuu nw ytuAt{tk ytuAwk Au. ytsu yuf yut fthtu
ft xtu Au fu thu h {ttuu [u zwk
te. t fheu nuhtue ykh ttwfqr styu,
ktytu Vht yu hehu yuf fthe twe nuhtute
yue heu hnutwk su su tuftuu k ze wk Au, yu
heht ythtu {txu Wt{ fthe nfef te. u
ytsu yu t[e nfef tuftu {tt ntu. u{u u yt
nfef ftr Qhe rn fu, heh{tkte hutu
efu ytt tu hehtu hutu suxtu thu{tk thu
efu yu heht ythtu {txu Wt{ fthe nfef Au.
yte heu tMtt{tk ue rt Wh, yttA 63 qeytu efe ntu yue [u tk[ A ftf
we ue hnutwk twk u{tkte heh{tkte hutu tu tu
eftu. uu yu{ {ttu fu yt yuf fthtu {
heh{tkte efe Au, yue Z {s ne yu yu
tte ykh te [u r[te yMtt tu
tt{tk s httk fhe. ttot, s, M{h,
180 : {tk t

t{tk yu t{tk e hnutu. yu s ttk ttk su

ttMtt tE se yu fuxt we [tt fhe.
yu qhe tt Ae yue Mtt fhue fu u {ttu
e{zttk fqtk fqtk su t ntu u tk txeu yuf {t
yuf txft{tk ftZe tu yu eu {t e txft{tk
ftZe tu yu yu{u yu {txut it yttu yu Ae yu
qe{tkte nth efeu u Y{tte ytwk heh qAtu.
thu u rtu{tk Mt fhtu rn yu utu e{zttu h
ehu ehu, e fhtu, sht sht etu, u fu tt ntu
yu{ thtVhe yu etu yu qhtu fhtu. yu s tuhtf yu
yu s te. yu 28 re tt{tk fe eu tuhtf
etu te. te ewk te. [ot t ytuo
nw Wt{{tk Wt{ tte he Au.
tt yt{ s tE fu, yu{tk rrrtu Au rn.
t hutu yufthtu [uktu Stutu yufrct xu yu s {tuxt{tk {tuxe nfef Au. yu t u
ytt r{tk xutu Stu htt fhu tu e ftuE
te sYh te, yu yu t futu {txu ytt
tu [uktu yt{uu tt s fhu yu {txu yuf
swt swt fthe tttu ythtu eutu Au.
13
yuf wh{
w nthts tu t h {thtte tt{tk
yt t yu{ nwk, fu{ fu {the yuf qk[tu Wfu
{tu ntu. u u whw{nthts tu st {the tu
it rn. ftuE tu {ttwk hw[u rn. ftuE tu {twk
tu uu {tht nuw{tk t ntu fu ntu. {u tu
whw{nthts tu ste ttue e ne. ytt
fthe ttuewk t yu ytu h Wt wtzu.
rzt{tk y{]tE t{u yuf s y{]w t{e
{tk t : 181

S.fto
564-566

{{o
40-41

t ith fheu u[t nt. 1927e yt t Au. thu

fwk{utu ntu yu fwk{utu yu twytuwk rh. {U
y{]tEu qAwk fu {u {u { fhe ftu ? yu
e r {U yu{u ste. yu{u qAwk, tk sEu wk
{thwk wk ft{ fhe ? {U ftwk, {u ykuS tt ne{tk
[e te nh nuhhtk nLzr Ateu yttu.
nwk tk nU[e. yu{u yt t {e. yu{u {u yttst {txukw tzwk ytwk yu tuhtftwk ytt {tkzt.
{U t tze. fu{ fu tk twktu {txutk yLtuttu tk
ntu Au. tkte ttwk {e hnu.
nwk tu nuhtt fttu Eu tu tze{tk ftuEfu
swk fte ewk. yuxu rxrfx tt tAt Vhtt it
t. Mxu h rxrfx uthu fztu. {U uu {tu
{tu. Mxu {tMh tu E tu. yt{ ut ftf htuft fwO. ythu Mxu {tMht fnutte
{u st etu. ytt {tuxt Xuftu tk swk yu ntu.
{thu rtw ykztk ttu rh[ ntu. nwk tutu tutu
yu{e tu tu. yu{u {u s{tztu. {U ftwk fu nwk {tht
whw{nthtsu tut yttu Awk.
utk nLzr nU[twk ft{ tu {U [thtk[ ftf{tk
qhwk fwO.
t {txu ytu tx ntu e yttu
tx tu uEyu. {the tt{tk thu yuxe e
kfh {w~fue ytue thu ttot fhe. Thw w t{u hteu
yu heu tt fhue Au. yu{u L{w hte fwk. thu
RAwk thu L{w te fw.k yuxwk wk {U fhu.kw yutte
fkE ttu rn tutu. yuxu {u tu twk fu yuu {wk.
twytuwk rh fwk{utu. tu tk sEu {wk. nwk utu. u
tu tu fhwk. ttet rt 24 ftf. nwk wk rn fu
twytut ft kttu Au. ft rrh fnut yu Vtt
182 : {tk t

fnut. nwk wk rn fu yt ft Au ? tku qAt fhwk. tu

fnu fu yut tu t ttue ntu yntk ? u fuxtu
Vto fhutu. tk[{t ru tuhtu ttu nu.
{u h yuxe e te ne, {U euwk fu yu
szu-o tt-Ae s te ewk. hnut rn. fkXu tu u
tu tUft yuwk tu. [th r tut yu hzt fhwk
tAtu. Ae {U ut. tAt t{u s uXut-ktt rfthu.
nwk tu sEu q hztu. u ttu. ttk fto. tu fnu,
nwk tu u eth utu ntu. yt{te u{ eth utu.
tu w {u tuttu tu ntu. tu fnu, yu ft{wk. tk
we wk {u swyu rn tk we ft{wk. thu nwk rn
{sutu, {tu she t te. {u nw tuxwk tuwk.
ytxwk wk {tht {{tk twk nwk. ytxe e te ne.
{U euwk fu tk we o fhwk tk we te t
ewk. ytu tu fkE t s te. yttu {tht {{tk r[th
ytutu. {U r[th fttu htu. thu {u fnu, wk {qtuo
Au. u {s t zu. wk t{wk t swyu tk we, nwk t{wk
u yu wk ft{wk Au. yuxu t tu t u Au. u
ytt{tk hnut Au. ut{tk ytu zturfwk fheyu thuu !
yu rt e heu tt ? rhuxeexe (Meftht-{ft) ntu
yu ftuE Wt tt tu e tytu Au. yt
tut{f fhe ft ue Mtr Au.
14
{tht sut hr{t ftuE {u e fukw rn.
htuzt su{tk tkeSt ykute e.whuLS suytu nt
turhte{tk yt{ fheu hnut Au u{u nwk fkEf t
fhtu ntuE yut fthe k E ntu tu ntu. tfe
su{tk {the ttu e.rt ftuXthe tt e.rttE
xu su{tk nt yu e.rtE tu zu s nt.
{tk t : 183

ut
60-61

ktu
355-356

thu kqo {ti teu tt{tk e f]tte {M htt

fhtu ntu yu fuxe ttotytu fto fhtu ntu yu u
e ttotytu e.rtE, e.rttEu nwk su{tkte
nth eft Ae yuft u r hnut thu u e
ttotytu {U tux{tk Wthe eue u nfefe ft[
u{u ntu. ytwk wk tu ntut Atk ftuEu
ttt rftt {to{tk qkte rt{tk Au
yuwk t xwk nwk. w herttE, q
Xhtt yu q {t{ttnu sut t nt fu
htus u htus M{t{tk s qE hnu Au uytuu
ftuEf nuwu {txu yt Atufhtu u{ fhtu nu yue
{s qhe rn xue, yuxu {to{tk ytu su
fkE t fheyu Aeyu u hue ttqfo e wt suxe
st uxe Wt{ Au. ftuE ft[ e , tu utu
ftu tktu ntu, hkw ytu yt {tu fheyu
Aeyu yu stte kst tu fe ytu
xe xu.
15
t{M{h fht ntu yu {thwk f{o twk hnu yuwk
u. yufe ttu [thtk[ tk {u ft{ fhtu. {U tu yufe
ttu fhutk s Au. nwk tAtu stthett ntut Wh ntu.
ytt wsht nrhs uf ktu {kte ntu. xtR fhwk,
tuftu ttu ttu fhwk, ttu s tt fhtu ntu, yu u
u {thwk xtRwk ft{ [twk ntu. y{tht {us
xMxe hnrhtE he nt. yu fnu, [qetE, yt {u
wk utk ftZtu Atu ? yt wk ft{ Au, yt sYhe tnth
Au, u tu tze ttu. nwk n{tk xtR fheu yte
tu twk Awk. u yu{tk qtu nu tu txtuh wthe
yte. {U yu{ ftwk fu q efu tu {u fnuu.
184 : {tk t

yu{ fnuwk Xef t tu. xtR fheu yu{e tu E

tu. [qetE , {u tu nw thwk fwO. ytxwk wk
{thwk t Au ? s tt fhtu, te ttu ttu fhtu
Atu, tuftu ytt ut ttut st ytt nt, Atk
xtR fht nt yu yuf q ykh te. he
yuftt fue Au ! fnuwk zu !
t{M{h st tu. ftuE rt{tk yuftt tE
tu yu yuftt hu Au, fth fu yu Mxuxef (Mth) te
u ytu eyu Aeyu. yuxu e t rt{tk yt,
su{tk ytu h Au u{tk yu hu Au. yt yuf h Au
he. h s t ntu tu t ytu. h uEyu, h rt
ttu rn t yu yuxt {txu s ytt utuyu twk Au
fu : yu h Au, t tuu h Au. h yu
twk tfth MY Au. yuf su {u qAw,k twk
tfth MY fwk ? {U ftwk, tfth MY h Au. thu
huf rt{tk h yu yuftt xtt {txuwk {q fth
Au. h rt fkE ft{tk yuftt xu rn. h ntu tu
s ytu f{o fhtu uhtEyu Aeyu. ek f{o fhtu s
t uhtEyu. yttte f{o tt Au u hu fthu s.
yuxwk hwk fu su t hnu uu thu thw.k tfet tht
{ttu tu yu{ u yu{ f{o fto fhu Au. yt hu fthu
s yttte yt f{o tt Au. Ae hu s su {n ytu
Au utu h u Au. yut{tk htu rft tt Au. yu
{turtt nw ytuAt tuftu {su Au. yuwk fth t
tuftu fkE tMttu yu yu wk tk[t st ntut te.
t{tL heu ftttto fu twkLteytuu tku. yutte
su u fkE u u. yu tuftu yt wk fwk fnut s ntut
te.
yt{ yt fkE tu ft {U VUtu Au, yuwk fnuttu
{thtu nuw te. {U yt wk fhuwk. nwk M{t{tk htus
{tk t : 185

httu qtu. s fhwk, yt fhwk, {thtk tk ttu tk ftO

fhwk. yue su RVufTx (yh) Au, yutte su yh ytt
Wh QS yuu yttk {utk f{o{tk htueyu tu s u
yh thu Wtue ezu Au. ytu yu f{o{tk thu
nturth tu Au yu tht tu, wr uhtu yu
Ae ytu yuftt ttk th te te. yuftt
tt Au Ae ytu Wfutu yt{uu {t fhu Au,
Wfute {nu fht se ze te. ttu yteu
{wk fu $wt trtf ttu {kte hefu nwk ft{ fhtu
ntu. yuxt{tk {tht {tuxttE wshe t. yu{u {u
nwf{ yttu fu {thu tntu stwk Au. {thu tntu{tk
ft{ fhtwk Au. yt eu nwk nw htS ttu. {thtu
tE wshe tu Au ute th{wk-uh{wk e Ae sE.
{thtk tknttk {the {tu [zteu uwk fhteu th{wkuh{wk fhtu. u {txu {thu it teu ytt tkte ?
f{ttu tu Awk rn. yuxwk wk uwk nwk fue heu hwk ? {txu
nwf{ {tte {the ithe Au u Ae nwk s !
trtfu ftwk, ytu irf Aeyu. nwk irf Awk u nwk fq
fhwk Awk {the yt Mtr Au. tu fnu, rn [tu, {u
htSt{wk yttu.
htSt{wk yteu nwk ntEMfq{tk uzttu. tk t
Atufht tuVte nt. yu{u eu ut e tht Atufhtytuu
n fhwk zu. u[th r tu {U yt u utu.
yuf Atufhtu tu yutu tuVte, yutu tuVte fu {U yuu
Vxfttuo. yte t{u q rhtu tutu. tk {u {tht
ith tutk. {U yu tku yte Mtrtu t yttu.
yuxu tk yuf ut su tw nt, Xhu {nt{t nt yuu
ftwk fu {u fut {qo tuftu Atu ! y ht !
ytt tht {tu {thtu ith tt Atu ? ytt rtf
ntut yu ytwk t Au. yue yh tue.
186 : {tk t

Ae u Atufhtytu ttu y{thu tuMe tE. yu htus Vht

ytu yu y{u e ttu fheyu. yu Ae e Atufhtytu
ut {t. htus y{u Vht sEyu yu t t rteRrse, ytuoLze fu Ae tke ttu fheyu. yt
tuftuyu fue heu Mktt {ue yu e ttu fnwk.
t rue fe t t fhwk. yu tuftu fue fue heu
yu futk futk w:tu tueu Mktt {ue u e ttu
yu{u fhwk. yu{ fhtk fhtk y{thu he tuMe tE. Ae
tu $wtu twk fu {U yt u ftZt u q fhe
ee. fth fu yuu eswk ftuE {t yn t {wk yuxu
Ae {u tuteu fnu, , {the {u fnut{tk q
tE E yu nu y{thu tk yteu wk [t. {thu tu
[twk nwk, {thu fkE yue ttu ztz ne. {thu fkE
ztwk nwk. yuxu Vhe tAtu tk stu httu.
ytu Wfu ftZtu ntu tu {w~fu{tk {w~fu rhMtrtu
ytu t{tu fhe feyu. su Atufhtu {U {ttuo u Atufht
sue therhf {toe {tht{tk fkE {u. u u
yufttu eu yu ytwk su f{o Au u f{o hue
yte su Vhs Au, Vtthe Au u u tu fthe ntu
tu u ytu Wfu te ytu Au. u {tu ytu
owk uEyu. Ae u {U yu{ r[twO ntu, yhuhu ! yt
Atufhtu yte heu fkE {htwk nu ? tu Ae t. su
fkE qwk u {tu ote {the ithe u ntu tu s
yu eS u {u yu tt ytu Au. {u yuf
yuu Mefthtu rn, yu u u su {u MVwwO yu{tkte u
{u MeftwO rn tu eS rn ytu. yt ytt{f
tMttu rtk Au yu{ rn, yt kthnuth{tk
yu{ Au. kthnuth{tk suu {u Mefthtu rn, yu {the
yt rn ytu. {the t{u yteu rn Qwk hne
fu. u t [tu Au.
{tk t : 187

yt
32-36

thtt{tk y{u ut. thtt{tk Mktte {tuxe

z ztE. thtt{tk {tuxt {eXtt yh. yh yuxu
u{tk {eXwk tu. {eXtt {tuxt {tuxt zwkh. yue yttA the tz fheu hfth t[u. u y{u qkxtwk
e fhuwk. u tu wk Au. rht{tkte fuwk Au u {eXw,k
fkE hftht twk te. yt fkE [tuhe fnut rn.
yu{ fheu qkxtwk e fwO. yu MxuxuS{tk (qnh[t{tk) q tE. yt ztwk tt yu yuf sYhwk
Au. y{tht ttuztf {ttue fr{xe ne. yu fr{xe{tk nwk
ntu. thu tyu tututt { tot, tu {U
ftwk fu tnu, ytu t q fheyu Aeyu. ytu
yuf s Xuftute yuf s hMu sEwk. ytu yZe nh
{ttu Aeyu u ntU[tk ntU[tk tu th tu. yu
ytt {ttuu {tht {tkzu tu tfete n{ qxu
yuxu ytu ntu fhtwk th[ti Xuftute httu. {the
tute yue {r Au fu ytu yt heu ntu t fhtu.
yt heu n{ hteu ytu nuh heu fhewk ? {U
ftwk, nt, yt nuh he s Au. {thu uEyu tu tuXtu
yu e sttu, fu yt yu ytxtk kh tut w {tk
ytttk Aeyu. yu{tk wk tktu Au ! yut rtEytu
fuxt ! nU[tE su ! {thwk tu ftuEyu {tLwk rn.
yu yuft yuf hMute y{thu tku stwk ytwk. yu
u {th, u {th, tt {tkze fu tAt {ttu tt.
u tt tt tE E yu {tt ttuztf tXrtuh {t htt. yuu {nu fhe yu{tk fkE Vte
t rn. Atk y{u {ut Atuzwk rn. hMt hneu
tk u tk ue htt. tke ftutu nw she. {u
uxe ftz
o (uht) ntu tu ftz
o xteu y{u te
tE se.
188 : {tk t

16
{th whw{nthts tu nunutu utu thu nutk
tu rht tE utu. fu{ fu yttk t tu tk e heu
tu ? yt tu y Au. thu whw{nthtsu fnuwk, {tht{tk
thwk r[t tzsu. yu {u t{u tto fhsu. Aete tu
fkE t rn fhu tu [tu. , yt wk wk fto fh.
M{h, ttot, ru, s, feo yu yt y,
{t, {ti yu yuftk. yt ttu fto fhtu.
M{t{tk nwk qtu ntu tk {u M ytwk. ttwk
Mwk ytuwk. M tu r{t. yuxu uu fkE {n
ytwk rn. esu ru tAwk yu s fthwk, shtfu
Vhf rn yuwk Mwk Vhete ytwk. tesu ru ytwk.
[tutu ru ytwk. tk[{u ru ytwk. thu twk fu yt
yufwk yuf M htus ytu Au. M tu r{t. yu wk
eyu Atk fhe ut{tk ytwk wk Au ? yufwk
yuf M ytu, htusu htus ytu Au uwk fkE fth ntuwk
uEyu. r{t nu tu ytwk wk stwk Au ? fhe tu
swytu. yuxe heuxeexe(Meftht{ft) yte. yuxu
tk[{t r Ae yu t {U fht {tkzwk. yuxu M{tk
[thtk[ t tutk. {u twk fu twk, yt
hth rn. M{tk t tu u fhtk t{u tu
tu thwk ! yu yu tu fue heu tt ? tu fnu, yuu
ytt{tk Stu fhe tu. tu Stu fue heu fhe utu ?
u yte L{w tu hnutu te. yuxu yutu su ytfth
ntu u [t, tX, rtuh, tu th htus t{u u t{u
htt fhwk. Yyt{tk tu e{u e{u ftte {te fht
ttu. yu{ fhtk fhtk t to suwk tE wk thu
ykz tE t. Ae yu q{{tk Qhu. Mtq t
ntu-Mtq t{tk yuftt fhe uEyu. thu yuftt
{tk t : 189

q
22-23

tt Ae yu q{{tk Qhu yu Ae tu {u yutu t

thtu {tu.
ek t fhtk fhtk ytu yufthwk M{h [tue
ftf we E feyu yue t{tL Se fkE
ntue te yuu tt{we sue yet fkE ue
ntue te. yuxu ek t {u t fhe ftu. u yt
k{t{ {thtte fhe ft tu utte {u yt {toe
yuf {qze {u. tte {ue ft rn yue {qze
{u Au. nutk tu nwk {stu ntu yu {ttu rn
fu ytwk fue heu tt. {u {t{ ttu. te
f]tte yu tuftuyu s {u {t{ fhttu. rr{t {wk
nu yu swe t Au. yu tuftuyu tuteu {u yt
{tuo tutuo. rn tu fkE sttu ntu rn. {tht{tk
ue e {Lt ne. he ntut Atk u
{txu {U wk Atuze ewk nwk. {u {the tyu t tze. {u
fnu, {tht hzt [qrt, yt wk Atuze u Au u u yuxe
h te-ytu tEwk wk ? w yt tu ntu,
fkE the tufhe fhe ntu tu ytu tttk tkt tu
t zu ? rhtku se the . yuf h t.
{U fkE {tuwk rn. fu{ fu ue tt ue.
uwk yuf q uwk. qe yuf qr{ft uEyu.
yu {tht{tk nwk. yuwk tut swwk nwk. u yt ttue
{nthtsu yteu {u yu {to{tk utztu. {u utztu
ntu tu nwk fE rn. fu{ fu thu tu nwk yu{ {ttu
fu twytu tu Rftutur{f zo yt tutxe ({ts
h yttf tus) Au. nu {u tu Au fu yttu
yuf fTt (o) httu Au. {wzt sutu tu yu{tk
h zutk Au. su ytu Ttte fu te f]tte
ftuE rr{tte ntt tu Au. ytuu {e st ntu Au.
twktu ru yuf tt ytt {ts{tkte se
hne te. nsw hnue Au. t tuftu ytt tuftu u
190 : {tk t

ytftto Au. tkEtt tu yu Wte {nthts tu

yuxt t tuftu ytt nt. u yu ytt-yuttte
ytt ntu. yu{u {{tk yu{ fu ytt tuftu s yte
ytt qo fhu.
ftuE fhtuztu Yrttu {trf ntu tu yue tu
ftuE st te. yue tu tu t {e Au. tu ftuE
st te. thu utu tu rthe sutu ntu yue tu
fkE ntu rn. tkEtt tu [{ ne. yu heu et
yu tu yuf tfze qe te htt nt. yuf
fVe htt nt. u fuxt ru e ntu tu u.
fuxt we-{rnt u {rnt we yuf u yuf
fVe nuto fhu. fuxt r tnt-fht rn. ftuE
e htu tu nt.

yL
8-9

17
{u ysts 1928 Aete Y tut. yu Ae
1930{tk {u {e eht t tE. yu ut rt
rn sue hnue. yte ht u ht t{tk
hnutwk ttk ttuotk ttuo utk th ttk Au. yu ttu ttu
ru th th ftf wsht nrhs uf ke
ytrV{tk ft{ fhtu s ntu. yt wk ttt tu
eu yttuyt twk ntu Au. ute hehu fu ut e
ytkrhf ttuu fe E te te.
t{rf {ttu tt r[thtu QXt ntutu
fthu s yuu eh tt{tk u Mtr ntY tt.
hs{tk ueu u t s uu eh twk zu. suu
yte Mtr t fhe Au yut Su {q{tk ut hue
e {Lt xue ntue uEyu.
yt e tt yut fthe Au fu ytu tutu
yutu Mo ttk S {wk ntu yu{ ttk fhu Au,
{tk t : 191

o
387-388

ktu
25-26

tutn {tk fhu Au, rtt Ztk fhu Au yu

yte yttAt Wh ue yh eye
yu Aete xu ze hnu Au.
neht tht {txu su{ ue ytk fue uEyu,
ukw yt{tk Au. ue tree rrt yu rtO t{tk
(y[qft{tk) Vhf ztu te. ytt suwk r{tk, yhu,
Mtq yu q{ ykuyk{tk yu htu{uhtu{{tk yh fhthwk
eswk ftuE rtt fu eS ftuE ft te. ftuE rtt
y{wf fthe wru rftu, ftuE tMt nMft
rftu, ftuE ft teu rftu, ftuE hehu
rftu, tht Su rftu tt tk s Mtq
q{ yw h{tw{tk he uu tkhtu yuwk tu yt yuf
s rtt yu ft Au.
{tht S{tk {U tu fhue s Au. u heu f{o
yue tk {thtte te f]tte tutk Au.
yuxu f{otu tutu Au yu {thwk yt trn tk[tk
tk[tk ftuEu {u fu {tuxtu tt tu Au. yuxu
yt tu rtuek{ tutu Au. yu te {tuxt{tk
{tuxe f]t Au. fuxe {tuxe f]t fu suwk trnf ttt{tk
o tE fu rn. yue yu {tuxe f]t Au. fth fu {tht
sut t tutzu ytwk ytzwk s te. t{tk
suu uwk ntu ytt tu nwk thu th{e yt{{tk
ntu yu wsht nrhs uf ktu n{kte ntu thu
{u tutz yu tux fnut yu e ee nfef Au.
thu {thtu u yu tu ntu. fth fu {thu {tu
Auf qLte n we E sEu ntU[tze ne. fth
fu yu {tht Se fuetu, {tu futtu, yuf
{tuxt{tk {tuxtu tu ntu, {tt yu e {t futtu
{thtu t [tt fhtu ntu yu ute tku nwk yutu
twk yu{tk fkE yto te. u{ s thu yu tu t
192 : {tk t

{tht ytt {tuZt h otu ntu. yuxu tuftu {u yutu

tux fnu yu u{e ryu tse nwk, yu{tk ftuEtu
tut nwk utu te. {tt nwk thu ntu. yuxu yu {tu
ytt ttu ktu suu swk Au uu Auf qL tht we
ntU[u tk we fue uEu. yu yn{T tu kqou
ytue swk uEyu. yu rt ytuwk fe
te. , yue Auf htftctyu thu ntU[u Au
thu yn{T ytuu Au. thu yn{T yu tt t{tk
{e Au yu thu s t[e {tet r{tk
tue Au yu{ {te ft. tfe yn{T ytut rt
yue qLte xtu[u fe ntU[e fe te.
yuxu yt utu hMh kk Au. t[t tf fu utteou
{txu yn{Tu ytutt rt yu yt e fttu s
te. tte Yytte s {u r{tk te uwk fu
yn{Tte {w twk yu yrto wk Au. ttt kt{tk
yn{Tte {tuft twk yu {te qLt we ntU[wk yu
yrto wk Au, yu yu to rt t[e
ytt r{tk fe xe fte te. yuwk t
tte Auf Yytte {u te uwk nwk. yu
te h{ f]t fu {u yuwk t quwk. u u t
twk s t ntu tu ft[ {thtte yut t tt
ntu. yu {u ttu ktu stk su su fthwk t
MVwhwk u {tt nwk {{tk fu {tht {s{tk hnut utu rn
yutu y{ s ttu, t uwk y{efh twk yu
uu nwk f{o tht, u fthtu t {tht S{tk tfthu
tO fhu yutu s {thtu Stutu [ut{f
htt fhtu. yu yu{tkte tk thtk V esutk {U
ywutk Au.
o
{tk t : 193

tn
14-16

kz-4

[ue wtu twto

ws [hu
22

su tu u yw tu w, Wh su u ,
uytu u rs {u { ytuu Au,
tMtu yu f htu fe ftu E u w k ,
yu t w, te w s u {w k nw k .
e{tuxt
n
194 : {tk t

()

sw e sw e q r {ft{tk Sk t { {rt Au ,
e fut swt swt ! y tAtk MY tk u !
ftu E w k u w k rt {u w k Au ,
Atk fu w k M{h{tk te t tu w k u !
fw rte {t zu e su u {w s u
-f] tte e ytu [e { yu e {u e Au.
tu U ht, t ft u t u e
-hthet k u tk q ztu e.
fxtu f xee he e sh u ttk u w u
-sn yte s TntU[ue n t wk ttu !
e{tuxt
{tk t : 195

M{h
tt
153

1
nrhs uf k{tk ft{ fhtu thu fef fef yuft
{rnte h Eu qh ftuE yuftk Mtu [ttu stu.
{tht u utt tut{tk {U fe yuf Vtw h tue
te. hrthu ru nrhst{tk stu fhtu. yu
tk eS ftuE ]t ythtu, tt tt tuftue ttu
Ttte nt, t, {twk fhtu. rzt{tk {thu
t we yt tut{tk hnutwk Lwk uu nwk
te h{ f]t wk Awk. u ftu k{tk ft{ fht
{tht yuf Mune e.[qet t fheu nt. u tu
nk{utk {u W~fuhtwk s fto fht. u tu fnu fu ote
t{ {u yt nrhstue ut{tk u tut Atu, yu
e. $wttEe ttu {u nw stthetwk ft{
fhuwk Au. {tht{tk yt{ [tte tut te, yu{
ftuE fne fu uwk te. {u su yks ut{kze
f ]t [tt nt, yuxu fu yks ut{kze
f[uhewk ft{fts, utu tnuth, utu tu rnt, ue
e Mttqofe VtRtuwk ft{fts tt u f[uhewk eswk
yuwk Rh ft{, u Whtk yt{wk k[t yu ue
ttu ttu rzte {hezt ttu{tk ytue nrhs
ttwk ft{fts-yu wk s {u yufu nttu fht nt. u
wk {the fute E Eu {u yuf {tt tfze
rtwk ft{ ytwk Au, u {thwk nznzwk y{t Au.
{u tu t tt Atu. yttu t{tu fht te !
{u tkte etu Atu, {tht{tk t[wk tute tft yu
n{ te.' yte yuf heu u {u thkth W~fuhtwk
fht. u tE rzt{tk {tht ntt e[u ft{ fht nt
tk we tu ythth {u ue heu xftuht s; yu
u{e tkte e tE t Aete thu thu
196 : {tk t

{twk twk, thu thu u{ fto h hnut rn. nwk tu

wf]tte u ftu tt{tk u t{e [qfutu ntu; yuxu
{utk rhMtr yu ku {tht tutt rft {txu s
{utk Au yu yu Ztte, ktutte yu u{te uu
Mefthe utwk fto fwO nwk yu eS yu r[thtwk
wk rn. u rzttu A totu ttu Mth yu yufh
ttu ftsu {thu {txu tu sYhtu ntu yu u we
h{ f]t ne.
yufwk ttwk ft{ {uwk ntutte yt ttt u{tk
r fhtwk twfqu {thtte e wk. yt wk
Au u{ u ttt {{tk fef fef yuft {te h
Eu tkf yuftk rso Mt{tk, tk tu st
ntu yut Mt{tk tte Wtt{tk tu { e
fhtu. ytwk thu thu, tk tk stwk twk tk tk
s{t fhte fu ttwk fhte ]t{tk fe ztu
rn. thu thu q tu thu tut stwk te
e utwk httu yu tk stwk twk u Mt tu t
rso yu Mete wk wk qh yu tk fwhe
tIo hqh wO zwk ntu yuwk k fhtu. yuxu tk
ftuE {we nzVxu [ze stwk yuf{ tu e fwk
rn. ytuAt{tk ytuAt [thtk[ rt, ftuEf tu
ute thu rt fztft efe st. ut ftt
rtu{tk qt ttu {u fe ttu te, u
te h{ f]t. {u tu {tt yuf s rte e
tue hnue. swt swt fthtk ttutu yt su
ntu yu u{tkte su wk wk qt fhw,k u{tk u{tk ueu
u {tu k[tr twk yu u{tk r{t htt fhwk u s
yuf {tt u ftu qt fhwk, su{ wt{tk yuf s
hu yuft yu fUr hnu yu suu tftwk ntu
tk s u yuf{ ru [tUxe s hnu, yut fthe
{tk t : 197

tt{tk t htt fhtu r tz htt fhwk.

ufu u{tk {ktt t ythth xt tu
ht yu fef tu ue ytuxe yh kfh{tk kfh
te.
2
yte heu yuf th r[tfqx t{t ftuE rso Mtu
stwk u Lwk nwk. thu yuf t rt krz
htus yuf th s{twk yte st nt. ytu u su ftuE
s{tw k ytt fht ytu , u e ttu ftu E
fthe t[e nwk fhtu rn. u krzS ttu {U fe
t[e fhue rn, hkw tkte se u u{u {thwk
ht{wk E ewk nwk. yt krz yufth rzt tto
nt. {the tyu u{u ewk t{e yteu u{e tu
htuE fhte ne, fth fu uytu e ftuEt nttwk s{t
rn. {u u{u stwk fu nwk fe h{tk qtu te.' {U
u{u ftwk fu nwk tu htus t{ nth M{t{tk qt s
Awk, yuxu {u {the ttu ytu.' y{u ku u httu
M{t{tk qt, nwk httu {thwk t fto fhwk yu u
u{k,w uytu ftuE {ue rtt tf nu, yut ftuEf
kMfthe At {tht { h thu ze ne, yu u
fthe t[e u Aete u{u {u fhe. ue
tur Au, su{ {we tur Au u{. yu ue {ktrtte
uu t fhe ft Au, u{ u{u {u u heu t
fheu twk, u {u fnu fu {thu yt rtwk Auwk
yuf wk htwk Au. ue rhqot tt ftsu y{wf
fthtu t fheu u{tk y{wf y{wf ntu{twk ytu Au, u
e rr fheu yte qtonwr tt tu {u yt rte
qhuqhe r {e .' {U u{u ftwk fu y{thu yte
rt ttu r te. y{thu tu Mhts uEyu Au.' tu
198 : {tk t

u fnu fu yt urtte tRhtu z{te ft

yu utu e h t tu fheu {u te
ft. hkw nt{tk uwk u u{ te, fth fu {thu u
rte qtonwr fhtu {txu yuf t fhte sYh Au,
yu u{tk su u wk ntu{te rr fhte Au, yu uu
{txue hf{ ut {the fu yttu Awk.' {U u{u {the e
yttf Mtre nfef tV tV ste ee. u{u {u
q[wk fu Whtwk fhte yteu {u { fhtu.' u
te {the t[the Au yu {thtte uwk e
fu u{ te, ue Mt fhe ee yu y{tt
stwk tzwk yteu u{u rt fhe et.
ytt fthe {ue rtt {kt ntu Au, ue
the t{ {u thu tE. ue rte ttte yu{tu
rt ttt T tfthY th fhe fu Au, tu ttt
ttu rt ftk tfth t{e fu ? { fu t{e s
fu, ytwk qtte u krzt t ut tute {u
tutu {the ttt yt{tk rut yt{rt yu
tu t xtu. yt tEe ]t tu ftht{f ne,
hkw {u tutu tu utte t s ttu.
{hrtu rtoh futu ntu Au, utu yuf ttu
{u xtkfwk. twh tu ttht{ fheu yuf nw fwhe
tIote hqh st Au. tk yuf th {thu hnutwk Lwk
nwk. yt, ttt yt {txu s. tk ntu thu
yuf ttE htus {ntue q fto fht, nwk tu
ftuE fthe u{e ttu t[e fhtu rn. hkw
yuf ru tks ze t Ae u tE {the tu uXt
yu tutt Se fte fnut {tkze. uytu {tt
tu ytuo s yt Mtu {ntuSe Wtt fht
ytt nt. u{u tu yutu {hrtu r fhutu fu ftk
tu t {u ytu, ftk tu nwk yn s f{q
{tk t : 199

fhe ! f{q yuxu wk u nwk tu ntu, yuxu {U

u{u u {t ftwk. {ntuS e t fhtu
tu u{t Wh tutt nttu s yuf txfu tutwk
{ttwk uheu {ntuS Wh [ztwk uwk t{ f{q.'
{u thu yuxwk wk te ytuwk fu yt {ttu
futu Z kf Au !' yttu tt{tk t xtt
{txu yttu {hrtu r xtu uEyu. yu {u
etu {txu s tu f]t fheu ytwk o fhtwk,
ute {u tt{tk u xtu ntu. yt t Ae
tu ttuztkf ttuo ee tk yu u 1931e t{tk
tu{ttE (uft tt tE) uhue ttu y{thu
fhtk[ee {ntt{tk stwk ttk ttht{ y{u t Qto
nt. yu nw nue th{tk su Mxute ttht{ st
Au, tk Qheu y{u u Mtu ntUt. thu u twk
{ttwk Wh nS hVzwk nwk, yuwk ~ y{u tkyu
uwk. thu ttuztkf ttuo nutke uu fnue e nfef
Se e ! utu futu Z kf ! y{u tu h u h
yuf{ tkte te Aqxt. rnh e tue fu ftuE
ytu tu y{thu k[t{t{tk t twk zu yu y{thu tu
h swk nwk ytw uEu fhtk[e. yt k yuxt {txu
xtktu Au fu ytu su {tuo utwk fheyu Aeyu, u
{u ut tth rte e ftwk te. nS tu
{u yttk Mstu{tkte ftuEt r{tk yutu r
xutu ntu yuwk twk te, hkw utu {hrtu rtoh
yu r xtt rt ytwk ft{ ttwk te u
e u.
yttu {{ Z ro xt rt tte rtt
{tk ft [ukt t xe ftt te. ytt
tt t {ztk sut Au. ytu wk fht
{t nt yu wk fht Twhwe tu t yu uu
200 : {tk t

Mefttuo, u wk t u fu nt{tk Qze uwk ntu yuwk

{u tu tt fhu Au. {txu f]t fheu [utu tu the t.
{tht S zu fheu {thu tu tihkt twk Au. nt
te yu{ te, hkw utte rut Axt xu. ye
ft Au yu e ft Au. y{thu
{to{tk yuf hkhte tkf ntu Au. wf]tte {tht
Twhw {nthtsu {u [uttwk fwO. tu u{t ytetote
ftuEfwk [ukkw Swkwk ttt t{tk rct t{wk
S xe fu, tu s Se kqo Lt yu
f]f]t ywe ft. y{thu Stu nttu
wf] tte {te ft tu {ttu Au, yu u {thtk tkt
ntt{tk Au. {txu {tht h e e f]t fhu yu
{nuhte htu.
rzt{tk kht{ {nthtswk nw {tuxwk {krh Au. uytu
yuftu te to nutk tE tk. yq t{tk
sk{tk zt hnut nt. ythu tk {krh Au u st{tk
yuf tE u{u tt. yu u tk te ne. yu{tk
uytu zt hnut. ftuEf ttwk tu tu yu VUfe ut.
Ae tu {krh twk. 1932{tk yu {krhu tu to ttk
ntk. {nthtst tu{tk nrhstu t nt. {krhe
te QstE thu thuh t {ttu ytut. yu{tk
[euf nh nrhstu nt. u{e Mtt fht {u
e{utu. tk nrhstu {t rMe theytu tt ytt
ytu. nwk u{u {tu yu ftwk fu yt Xef te. nwytutu
W Au tk {u tt fhtu tu uztu tu. uytu tu
ht{f]e rhw tut nt. uytu {tLt rn yuxu
{U fufTxhu yhS fhe. tue txeo yte. yu{u q[wk
fu qh sEu tt fhu. {U kht{ {nthtsu t fhe.
uytu tu nth efu s rn. {tt {nt w q{t ru
nth efu yu tfh nU[u.
{tk t : 201

o
276-282

{{o
37-39

yu u tt{ {kzuhtu thut. uytuu

ftwk fu nth yteu uytu [ fhu fkEf tkt
teu nth ytttu RLfth fhu. {U e fhe fu,
hn, {ehtk, feh tnu, ttu uhu tu nrhstu
tu tk ntk. {u [ yttk wk tt Au ?
ytxt t nrhstu nw{ou {ttht Au. t{ttu,
we{ttu qsu Au. ytktk MA htu Au. yu{u {u
o yte ftu ? yu {thtk o ku Au. nu
{u rn {ttu tu nwk tu fne tu {tht h ntu
fhu. t tu Ae o ytt {tLt. o
fue heu yttk yutu Wfu {the tu {ttu.
{U ftwk, {u t nth yteu yuf tR{tk Qt
hntu. t yuf Ae yuf tR{tk yteu o fhe su.
yt fneu {thu ftuEe yt te fhe.
ywe whwt{tk {zttkX fu u ntu rn. {txu t
{nt{tytu ywe ntu yuwk ntuwk te. ywe tu
ftuEf s ntu. {wtu yu Au fu ywe {nt{tu {st
nw wo. {u kth{tk ftuE {tu the ft te
tu yttu fue heu tht ?
3
hu t tt yLt uot Au, u{
Atk u u o hu wf]tte yuftu Tt tutu
Au. yt Wh ftuE yuf ft{tk uwk Au fu nrhs
uf k{tk ft{ fhe u ut te yu ue
Mtre ftuEu {s fu fh ne, u{ Atk u u
t hu fe ytuAwk ytwk te yu yuf{tt Tt
tt ftuo Au. e.herttEe tu ut fhe
Au. uytu s{t ntu thu u{e ttu utu, u{e tthe
fhe yttu, {tkutsu u{t hehe ut fhtu, u{tu
202 : {tk t

ytuhztu ttu yu tee tue htu. {thwk

fnutwk to tu yu Au fu huhe heu thu ttqof tt tt fhe ntu Au, thu u{tkte Tt Vt
fhtu ntu Au. yu nfef ytt t{tk ttu {txu yt
wk wk zwk Au. ttt t rtwk fkEf ytzVkxu
stwk xwk, tu ute fheu xut u{tk yuxtu {tuxtu
[ftu yu ytk[ftu ytu Au fu ue yh { h e
tt Au. yu yute fheu su eAunX tt Au u yte
{s{tk nt{tk Qhe ftwk te.
ttt tut{tk ytu u huhe heu te t{tk
xtwk fto fht ntuEyu Aeyu yu yue t thu
xue ntu Au yu u{tk fkE yz[ ytu Au thu ute
fheu tte t{tk h{wk ytu Au, utu {u yw
Au. u 1932e t{tk su{tkte Aqxeu yttu, thu
{wkE{tk yttk q Xhtt tuu tk nt yuxu u{u
t{ fht yu {t tu. yu{u nwf{ yttu fu nu
thu su{tk stwk te. thu kwk ft{ fhtwk Au. yu
u{tk {tht twyu (uft ze Msu) qh whttu.
u{u {u tkht{tk ({wkE) tn yte fu Xhtte
fnute t t[e Au, yu thu su{tk stwk te. {the
u yu tn Au yuxu ytu tu u{ {tLwk. {kte
h r{ttu yu yt{tu fthth yttu thu u e
{kze e kMttytue uhu, yt{wk k[t, e
yt{tue uhu tt the yt{t rtteoytue
stthe, u{t{tk xue uhrM yu uhoqf
t ute u{t hue {{tk xue h[t{f
stthewk t tt yt{{tk rku eu e
ftoftoytu ytu yu yuu eu yt{tu yu heu
Wtu ttu uEyu yue {the {s, yt{e tu
s yt{e ]rte ut fhtu tuee [tufe
{tk t : 203

ktu
393

ktu
396-397

uhu uhuu eu {the ttt ttt tne rt

fkEf h{ tue, thu su ytzt{ ue thu {u
tAt yt t{tk xut hnutu {txu wf]tte
uht {ue Au. u Ae uwk wk ft{ ti tE uwk.
htus htus ttt tt{tk tu fuxeu ttotytu su
ru su t xtu u tu Zttu tt fhe !
yu u ttottu wkh M{hte tht{tk xtt
fhtu. wf]tte t u ttu ykz ]rqoftu
yt ykh{tk thtwk wk fu sute u t ztu Qhe
stu yu {M Stu ytth u t{ e stu.
yt, yt{tk whto tu ytwk s. ftuE twk
S{tk tfthwk xtwk ntu tu u {txu Sk
whto yt~f yu yrto Au. whto tu
ytwk nto Au. yut Sk whto{tkte tu tk
so fhtthtk [u yu xu Au. ytt
whtoe ttu ftuE u ftuE fthe qt xe
ntu Au, fth fu yut whto{tk tu t xutu
ntu Au yu t{tkte tu so twk ntu Au. yuwk
so twk hnuwk ntutte uf whtotu fth swtu
swtu xtu ntu Au.
yut whtot tt kttk stu fuxtk
ttuo we ttk fhutk ntk. hhtus u fu [th u u {t
ykht tu Z fhttu ttotetu h[ttk, yu
u{ fhtu {u {u the yt{{tk 1930{tk utu Au.
{tuxe {tuxe t[th tueytu ht yuxe tuxtu yue
ttote tE E ne. yuxt{tk 1930-32t tkrfthe
rtu ytt. u{tk t etu. tXe{th, su yu kze
teytu {e. ynftht u s{tt{tk kz httu
ntu yu ntu tu {the tu ue ne.
yuxu rzt{tk {thu uh [thtk[ th se tue yu
204 : {tk t

yu se{tk wk Wuxe ut, u{tk ue ttot yu

se tueytu ztE E. u E u E. ytse
ze yu fttu ntztu. hkw thu u ttu wf] tte
ntotuf xtu ntu, fu{ fu yut sotu nuw ttu
ywtu ntu.
yt hte eu yuf k t ytu Au. fr th
tu yuf th u{tttk etu ktt hus
stwk tuwk. u kttk ytW yu{e ttu Xef Xef
k tutu. yu tte ykh{ nfefe
t[e tue. u Ae u{u etu kttk. u{u ftwk
fu ufu {tht r{tk fu w yt u{ Au yu u
e [e fturxtu yu r Au yu {u ttt
ytkhue fnue ywtue nfeftute {u tu ytk
ttu Au, hkw u{tu {u fnwk Awk fu tuf tu yttk W[
fthtk etu{tkte tu th n fhtu u
tute Ste ]rtu tutu. {txu yt e f]rytu
yt tut t{tk te tu. yu ftwk fu h, yuf
e th tt et h, tut t{tk u
wk hte ewk. th M tE t nt, fu{ fu
yu{u fkE kehtte yu {tu o tt. yut qoft nuwte ftwk nwk, {u tu wtE nwf{ {tu.
4
yufe Q{B ttotytute fwk tt{tk tMrfu wk ntuwk te. thu tt{tk ytwk r t
twk ntu yu u{tk t {tkzwk ntu, thu thu
ytt{tk yuf yut fthtu Wfx ytot yu ytot
xu Au yu thu yte Qor tt{tk su su yz[Y
twk ntu u u wk yuxwk wk qk[u Au, yu e{
ut yuxe tu xu Au fu utte {w ttu ftsu {hrtu
{tk t : 205

ktu
445-447

Stutu tt Au; yut {tk thu re

t, {trft, Vtthe yu rct kqou xu Au,
thu ue rte re r{tk fhtue ttottu tufth
yutu tu Srfte tt{tk WXt xtu Au, fu u
tu utu yuf {tt ywe s e fu. su ttot ytu
fheyu, u ttott ykh{tk fu nto{tk u yttu t[ut[tu,
huhtu yu qhuqhtu rtu Stu-tu ttu tutu
whwttto xutu te ntutu, tu ue ttot Srfte
tt{tk Veq tE fe te.
yut fthe ttotyu {u S{tk fuxe yu fue
ythe heu { fhue Au, utu t t
Stu k {u ytsu e {tufwk Awk. u 1932e
t{tk hettE, nrhtE yu {u t s su{tk
nt, thu {thu tu wsht nrhs uf kt {ktewk
ft{ yte zwk nwk. the yt{ tftze n{tk
ytutu ntutte tkte s Aqe heu e htsfe ]twk
ft{ [tt fhwk. yu yu heu ytt the yt{ h
tuee [tke uhu ne. yt{e yt tt
u{tk tuet {ttu htt fht. yuxu yt{{tk
yteu ytt u{e tteytutu rhtu ntuheu u
e ]tu yt{{tkte k[tr te k fhtwk yfthwk
ft{ wf]tte fhtwk ytwk. u Whtk ytt wshte
nrhs ]te ft{ehe te ne. yuf tu
utu {u rfw rh[ rn. fuxtk tk yt{tu yu
ttytukw k[t fhwk ! yu u u huf kMttytuu yttf
{ ntU[tze yu u rr{ heu {tuftwk Lt
fhu, uxt yu ut u ftu kutu nt.
yuf tswte rhMtrte t tutk f{o{tk kqou
{trf, Vtth yu u f{ou rcte ttte e
hneu u Wt{{tk Wt{ su heu u ue hetk k,
206 : {tk t

Wtn, ftS, Mtt yu uhu wf]tte httu

{txu yuftht Stt te u{tk {kzt
hnutwk wk; yu eS tsw ue ttu ttu ttwk
yuxu fu Srfte ttu yufthe Se
httu {txu re ttwk t hnu yu uu tu
suxt {te Wfxt ntue xu, uxe {tttte tt
wf]tte xfe hnu yuu {txue tt t fhe.
yuf tswte {utk f{o hue ]r yu f{oe tut
{tu o{tk yu yt[h{tk u xe fu ue utEwk
k[t twk, yu ue ttu ttu s Srfte
ttwk uu tu yue ttwk t Swkwk
stE hnuwk,-yt ku fthe tttu w{u fue heu
xttu ue ytkrhf {tt{{tk thu thu xttwk
twk. u ut Srfte tt hut t{tk
ykzt tu xue hnue, hkw ue Wfxte {ttt{tk
{kt ze se yu uwk t {u wk wk zkwk. {utk
f{ot tute tttu yu Srfte tte
tttu kttuo tu w{u fu{ fheu tt, u
tttu yuf Wthtuth [zt fthtu { s Au. wf]tte
su S {utk f{ou kqo {trftte, Vtthete yu
f{oe tt {tue rctte ewetuo fhtu
r{tk rte ku Au, uu ue tt hue tt
{ fhu Au.
hkw tt hue tte sht he {kt
fu e{e r te tke ute rn. yuxu nwk {tht
Twhwu thkth ttot fhtu. ttot thu { fhu Au,
yu tu {U {u Wh wk Au. ue ttu ttu suu Wueu
ytu ttot fht ntuEyu, ue ttu ytwk r
u{ttqof uwk ntu, {uwk ntu yu te
httwk ntu, ue utyu ytu Twhw ytt
{tk t : 207

r{tk rte fhtue ttottu st tu Au. u

fue heu yu tu Au u ytsu {u wt rte yu
u{te wk Awk. {u tu Atu fu {u fwhwk tIo yu
yuftk fuxwk wk {u Au! rzt{tk ft{ fhtu ntu
u utyu thu thu h zu thu rtteoytuu Eu
uZe e h ytut rt ytuthu [ttu stu. tk
{thtu { yuftk Wtt{tk, ttot{tk yu tt{tk
wf]tte ttwk wk. u {t tt{tk htrte
htrtytu tt{tk s ttwk tt fhwk. tut
yt{{tk {u {u ftuEf ftuEf th htt tz
e[u uXutu utu Au.
yu 1932t zt tt{tk the yt{{tk
thu yttwk twk, thu ftuE yuftk Mtu stwk Lwk
nwk. ute t rtteoytue k{r {ueu nt tk qt
whwfw Au, tkte ttuzuf qh ttuzwkf sk Au, tk y{u stwk
r[twO. tu ht{t yt{{tkte ttu Eu, s{twk
ttu hteu, hUfze{tk t{t he rtteoytu ttue
y{the fq[ tk Qze. [ttk [ttk rtteoytu ttu
hMh ytk fhtk fhtk y{u thuu Xuftu ntUt, yu
ee hue{tk zt ttu. rtteoytu yttAte
tfztk ee tt. htu y{thtu tk zt ntu, tk
yt y{u qe rfte. tt rtteo tEytu
htt tzt we Atee yttA nuhtu
ht. u Ae {tuxt rtteoytu.
nwk tu qee Sf ftuE th ttot{tk, tu ftuE th
t{tk, tu ftuE th e fthe ttt t{tk
htt fhtu. ytkrhf ttottu t tu u ut r{tk
rte yufthtu xutu htt s fhtu. {htrt et
Ae ttuzef s th{tk {u qee tu Twhwtk o
ttk. yuf{ tu yuf yut fthtu y[ktu ttu yu r
208 : {tk t

tte uhtEu yttuyt nsu u{u Bwk. yt

u t{M{h tu yufthwk ykz [tt s fhwk.
tte ykzt xue, hkw u{tk ythth e
th e{e r tE se, yu u wk wk twk. yte
tte Mtr{tk { yu w e tk ntk,
uwk t t wf]tte thu xwk.
wf]tt yu ywu { {tu rn yu w
{tu. u tu fnu fu yu tu k[ tBt, nu tkte
ntu e ? yu tu thtu u{t hutu u{tuo
ykhtu su t Au, u t yt heu tfth ttu Au.'
yte heu { yu wyu {tt {uwk. hkw h s
u u eTwhw tut fu nu {qo ! nwk huh heu
tu, tMrf heu yn Mtq heu ntsh ttu
Awk, yu u u [utt {txu. thwk su {nwk f{o Au, yu
su f{ou wk Srfte tt {tu Au, u ttt
tu tfx fhtu {txu u wf]tte yt rhMtr
{ue Au. su S u{ttqof wtu r{tk rte
e Au, uwk tutu{ et f]t fheu
tutt ntt{tk E utu ntu Au. yu u tutu{ fkE
yuf fthwk ntuwk te. tutu{t t t yto tE
fu. Swk yufuyuf twk tttu t fut {txu Au,
yu St uf tt{tk suu ewf]tte tttu
Sk t yufthtu Stutu ttu xt fhu Au, uu
et f]t fheu tuttu te Eu uwk f
fthwk kt u [ttu ntu Au. {txu wk r e ,
yu thwk wk s t f]t fheu [tttu Au, ue
wk qhuqhe the htsu.' u utyu uytueyu {u su
ttu tkzue u tu {u ft{tk tu te, fth fu
{u swwt tt. e tAwk u{u ftwk fu nS thtk
{w {tht y~ tE t Aete fkEf k ut fhu
{tk t : 209

tu u {txu nwk u fnwk Awk fu yn yuf huhtu {]un zutu

Au, u{ s yn nwk huh t tutu Awk.'
ytwk rt o ttk fhwk nwk. u ut {U
{the u e heu [fte yu uE ewk fu nwk kqo
Awk, t Awk yu {u su o tt Au u
tMrf Au. kqou yuf heu wf]tte ue tMrftwk tu ttt u yut ftht tte
yu ru, {u yu wu u owk [tuxwk,
tMrfwk yu ue tttot kqou te , ut
tte u ytt ku ytfthtwk yu Mefthtwk e
wk nwk.
wf]tte yt o ttk s r{tk yuf yut fthtu
Wfx t tu fu wsht nrhs uf kt {ktewk
ft{ ntt{tk ytwk, yu yuxe e kMttytuwk fu{ fheu
yttfu tu heu k[t tE fu yu [te ftu
yut fthe r{tk su z{t ue, u nu kqou
y~ tE E. yu yuf fthe ttqofe
rt xe.
yt t tu yuf ttuzef r{rxtu{tk s e tu nu,
hkw h yue su yh ze Au, u tu fuxt
sL{tut whwttto zu fheu su rht{ {ue ft u
rht{ u{t ytt ftht rt ote xwk.
u ut tu {w hth {tu rn. yu yt ku
u{qof fqu rn. u tu fnu fu ytwk e s
fu. s te.' nwk {wu xftuhwk fu t ! {U
{the e ytktuyu uwk Au. ftte tu uytuet
tu tkt Au. u{u su su ftwk, utu hfth r{tk
xutu Au. e u{u tuu s ftwk Au fu su{ yn {]un
ztu Au, u{ nwk Mtq heu the tu ntsh tutu Awk; tu
{w fnu, yn {]un tk ztu Au ? yuxu {U
210 : {tk t

{wu e ftwk fu uytue yufwk {tt tuut s

te, hkw u{t s{t t ykXq tte fqzk twk fheu tut
Au . yt hu e{tk fu x t t ftftu te rtteo y tu
yt{u{ hBt s fhu Au ! yuxu tswk tuwk fqkztwk ntu tu
s u Mu stE ytu. tfe tu u wtE .'
(uytuyu yuu Xuftu fqkztwk fhuwk nwk fu tk rtteo
tEytu swt swt fthe h{tu fto s fht nt.)
yte ykh e z{t {w{tk [tt fhe ne, u
utyu nuhtu ht u {tuxt rtteoytuu {U tutt,
yu u{u ktueu {U qAwk fu tE, swytuu ! {u
yt qee yt {tuxwk fqkztwk tuhuwk ut Au ?' yuxu
u{u xhete ft VUfeu uwk tu tuhuwk fqkztwk yuf{
h s tswk zuwk ntu yuwk stwk, e {w fnu
fu yn {zw k tk Au ?' u Whte {tu x t
rtteoytuu yufXt fhe fqzk tt suxe st{tk ehztu tutwk
ftwk, fth fu ufu {u wf]tte r{tk tu er ne
s fu {]un tu ntutu s uEyu, {wu wf]tte
tre {u tu {wu u{qofwk {tt
tE fu. re tt{tk ykhtk tk fhtutu u{tuo
nfth, tt {tu tu tu sYhtu Au. uwk wf]tte
{u u ut t xuwk nwk. rtteoytu tu tut
t. u ntt tukw yu te yttwk twk,
tu {]un tu sttu rn. {w tu Stktk
uXutk s ntk yu fnu Au fu uwku, yn tk Au ?'
u{ Atk r{tk {u tu er ne, yuxu thu zwk
tuttu {txu {U rtteo tEytuu stwk. ehzt{tk
yzt Vqx suxwk te twk tu fwk efwk rn. e
tAwk yt tutu stwk. yuft Vqx tee
e[u yuf {hut ntutwk yku efwk, yu u
te{tk ntut Atk ftuhwk ! ytt t whttte
{wu {tt twk.
{tk t : 211

o
2-10

ttue utt thu yu{tu unr ttu ntu.

Atk t yu s MYu ytut. ytxwk wk ftwk Atk
wr {tt ith rn.
ytu ftuE ftuzt ytu tu tu {o fheyu
yut Wfu {txu tu {tt hnuwk. {twk hwk, [t
Atuze ute. [t tt tu tUwk fnut. [t tt
tu yu tUwk fnut.. {tttu r[th ytu- rt
tt. [t{tk {ttwk ytu yu rt{tk {tt yu u
{tt{tk Vhf Au.
: yt [t{tk nt thu ttueSyu o
etk yu ftwk fu t wk fhthtu Au yu su ytt
u quo ytt {{tk ttott nu ?
e{tuxt : ttott rfw rn, yuu {the
yuxe hfth.
htus {tht h yt{t, rtt fttu ytu fu
tt te, it te. yuxu {u yu{ tt fu yt tuftuu
fuxe feV Au ! nrhse kMtt ntu-t{tL {ttu
ft{ fhtht ntu-yuu ftu ehu ? nwk wk wk fu it
WAet Eu ft{ th fhtu, rtt {tMhu fu
yt{t ftofhu ftu it ytu ? yuxu {u nw r[kt
tt. {U Xhttu fnuwk fu rn u yt. yu{u fnuwk
fu {u tht h rt Au. wk te fhu Au.
u thtte yu xw [tu. t ythu su{tk Au. ftuE
[te fu yu{ Au rn. {txu u tUwk zu yu{ Au !
{u [t tt te, yuxu {thtu t f{ tt
ttu. [t yuxu fu yt t {ttu wk fhu, r[tht ?
{thte fkE tE fwk te. nwk fue heu {tufwk ? {the
tu it te. yu{ fto fhwk. yuu eu te
tZt f{e tE. {u twk fu twk, yt htuh te.
fhwk wk ? yuxt {txu {U fkE yue ttot-ttot rn
212 : {tk t

fhue fu t, wk Atu tt yu {u Wt t.
{tht h yuxtu tu u{t u tuu At tt.
{the yuxe yu{u hfth ne. yu{u swMtte fnuwk fu
yte ]eu ftu thtu t ztu Au ? tu
tUe utk tu ytzwk te !
ywee yte heu tte he ykft
we tu t hnu. Aete yukw heh Swk ntu yu hr{t
{tht sut tk[ {ttu su u{te kftut ntu,
ue f(uzt) yu{e tu ntu, tk we yu{wk yM
hwk. Ae t tE . uwk ntut Atk tuwk. ]e
qo ttu uztue Au, Atk tu Au tue. yue heu yu
utu ntu Atk tutu. [ue ttu kqou yuf tut
Atk yue otrxe () swe swe t {txu ? tu
fnu yte heu su te kftut Stu ntu-te
yuxu sue ue rn- huhe te ykztfth.
ute tu ytu. yu{t hut te tZt{tk f{e
yte, yuwk {u twk thu yu t tt yu yu{u su
ftwk yu fnutte yu{u {tht{tk su twk u fwO, su
t huztu, utte nwk xxth tE tu. Ae tUe ewk.
the{tk nwk ytu. {tt yufu kf{tk {U it
eht qAuwk. thu yu{u fnuwk fu {the ftotnf
r{rtu Xht uEyu. u u yu tE fu yu{ nwk.
t su{tk nt. nwk tAtu nrhs uf ktu t
ntu, {U fnuwk fu {thu nrhstuwk [ fhwk te. {thu
tu twk [ fhwk Au. yuxu nwk t hefu
rn hne fwk.
qt whwfw tut k Ae y{u the yt{{tk
tAt Vto. Ae yuf ru tksu ttot Ae yt{t
[tute nth Atht' ste zf Au, tk nwk Vhtu
ntu. {u tu Atu fu thu hehu yuf
{tk t : 213

yufefh
67-70

o
12

tfze [e nuheu Vto fhtu. yuxt{tk tu tkte yuf

{tuxh th tE. {tuxh yttuyt Qe hne yu u{tkte
yuf T]nMt e[u Qto. Qto fu h {U uytuu
ytue et, yu u{u nwk u{tu u ttu.
uytu tut fu yt, [qrt ! wk yn tkte ?' {U
u{u {the e nfef fne, yu yn whe tue
futu hkz fhu Au u nfef fne. u T]nMt nt,
T tth e.h{t kt utE. uytu u ut
the tkt qt nt, u{e { zu fheu {u
e heu rt xe ne. yt{ yt{u whe
tuete te nuhtr yxfe E.
5
wf]tte u M tht tte fuxef q{
hetue h zue. fuxef u M tht fuxwkf
ywtwk yu twk {u.kw M tht eThw y
w u
u fkE fkE tuwk nwk. {tht Se u h
nfef Au. e t{tL te yte nfeftu{tkwk t[wk
Mefthe ft u {S ft uwk Au.
u yuf ftht f]r{tk ze hnut q{ tuttuwk
e{ t M{tkte uwk nwk. ytk tut
fuxt tuttu M tht {s{tk ytut. nutho{tk
rufte ote ft yu ue het yu u ete
ft uhu eThw y
w u M tht {tk xtue,
M{tk M tht eTwhwyu fuxt fthe q{
rrytu t ytth h fhue. yte nfeftue
tt yu ue [tuxt yu ue h tMrft
uhuwk tt u yu{e f]tte tuwk. ute fhe
e ttu {tht Thw w Stt, tuht yu uht
tk u tk httk fhut Au yutu yt{rt xu
214 : {tk t

S{tk ywtutu. yt e nfef [fe ut

ue te. t ht ytu yuf fthwk {trf q
{tu. tu u{tk u{tu tut th t.
ywu suu su { u hwk, y{the We nfeftu ti
ftuE Mefthu s yutu ftu ttu te. y{thu { su t[wk
ntu, u eku u{ twk uEyu yuwk fwk te. ufu
tte y{wf ftt{tk Wh {tu stue nfeftu
te t Au, yukw u ftht yweytuwk ft
We nfeftut {to{tk ft[ {e fu tu {e fu.
ufu y{thu ftuEt yut {toe sYh te. qtqtu
{toe sYh. S{tk su{u {ntftktt ue ueu
W[ ytou xtttu rtoh ftuo Au, u{u
tufth
ytkt {toe sYh Au. {tot ytfthfth{tk
108-110
u Au.
yk ftht tuttu ts Awk, yu{ t
e e yue y{ttk o yuu fhtutk. yuu
tAt yut Xef MY{tk xtt ftsu, yuu tu tu
{Xthtt ftsu, ttottu ttqoftu Wtu
e f]tte et fhutu. ute ytu sutk ntuEyu utk u
utk u ytu uttk tu ytu fwk s fhtwk te
fu yttte fwk tE ftwk te yu{ {teu u ue
httk tu wk fu nu ytwk tE htwO. ytu e
f]tte {twk tu uEu s. e f]t-{e ttot u u
ut tu {tk ftO fhtk ntuEwk.
ete f]t o tu {to Au u t[e nfef
Au. tft{tk [ttu ftsu sutu if urge
(uht{f utu ytuw yuf fthtu ytu) xu
Au, tu yuu [wk fhtu ftsu te ttuze e
yutt hnue ntu Au. shtht fkE ft tt
yt rt ytth{tk [i whwt e stu ntu Au,
{tk t : 215

tufth
211-212

yt
101-102

yu{ {tt{tk th te. yt rt fkE fwk wk

te. su t{tk sutu yt u te ue {s
xu Au yu tu ywe nfef Au. sute su{tk u u{tk
yt {tuxe t Au.
nt, f]te t Au, ue t yuxu
ottht fu ot{tLwk yu{ {ttwk fwk fth
te. su fhtwk Au u fhtte tte tht
Mt Se httk fhe ntu, ue ytthqr{ftte su
u fkE u yttte tttuu Ltk fhwk ntu, tu
{tknutu sYh e st qhtu k hnutu Au. ytu
tu kqo{tk kqo ynk{w wf]tte e, yut yut
te tht Mt fue fue su u wk ftO
fhtwk Au.
{the yttf Mtr s ne fu nwk whw{nthts ttu
sE fwk. {U ftwk, t[the tue yu tu hth rn.
yuxu ytu {e ttu yue tu fhe tuu ! yuxu
yte wrte, tte yuxu fu ttte yu txte.
yu ttu rt. {[ yu wrtu rt.
yu { Au u yue ttu uztuwk hnu. u ytu yue
tu yue heu fto fheyu, tu yn htu htu yttte
tE fu. yu yttk {, wr, t-yu tk yut{tk
yufY tt. tu yu tu {tuxtu Vttu fhthe tt Au. {u
hetEu eu yu t[the ne fu yue tu nwk sE s
fwk. {the yue yttf Mtr ne. u{tkte
Qhtu {txutu yuf Wt {U eutu u yt. su hehte
su t tu Au yu yue yrhwr[ ntut Atk {,
wr, t-yt tte fheu su tu tt Au u tu
yth [rzte Au. fkE t t ntu, fkE tt t
fheyu yu yte wk tuwk t u yttte tE
wk tu tu t tt.
216 : {tk t

nutk {u whw{nthtsu [th s t fhttk fnutk.

y, {t, {ti yu yuftk. yt [th tttk.
{tu qL we E ste fu {u ue nturthetwk
ft{ fht ntuEyu tu ftuEu t{tk ytu. rfw
y htu thu. nwk {kte ntu. wk ft{ fhwk, t
{u yutu s thu.
nwk twk tu rtteoytuu ete yue r
tue ftZue fu yu{u wk ytze . yxxe uzett
tu yu uztthtu tueu yuf {tuxt qkXt Wh e ftZwk.
yu yXtrzt{tk t r t Atufhtytu tute txe
h e . yuxu tfwk tE . ftuE tu tu
tu yut ntu yu s tu tu. htus yuu exeytu
tu te s. ftuEu r tUwk, ftuEu qtu tUwk.
Atufhtytu tutute {uu u fto fhu. yu nwk tu htu
u htu. yuxu nwk s fhw,k t fhw.k eth ttMtt
tE se ne. yuxu ft{ fhtk fhtk ytu theyu
tu tE fu Au. ytt ykh{tk yue tnu u Au
thu yut hMt qe ytu Au. {the tu t o
Atk fhuwk Au. ftuEfu {tht ru uwk fu yt tu
s ttk fhu Au yuxu {the te {txu ytut.
uz
101-102
yu{u wk qAwk.
{U fnuwk, ythu nwk nrhs uf k{tk rhMtL
tuMx (stthete st) Wh Awk. fkE {thtte
ft{ zwk ntu tu {u fntu. {tht Rrnt{tk t tk
ntsh nt. ftu fne fu ? ftuEe tft rn. ftuEfu
ftwk, [qetE su fue Atufhtytuu ytu Au
yue tu ftuE Xuftu te. yuxwk rn yte
wsht hte rttu{tk rn ntu. fth fu
RLMuxh ut ytut u fnu fu Atufhtytuu {U wu
twk yu tuu u [e tu tt. yu
{tk t : 217

ut
38

[e tu yut yht tut. [eu [e tu

ht. Atufhtytuwk r wk thwk. qtu the. yue
heu yu{u t fto. Xhtt Vhete ytt. yu{u
uwk tkuwk yuxu u u {tht o{tk uXt. Ae
Atufhtytuu wu twk, tu tt, fuxtfu
tt tt, fuxtfu ft{tk wk tk Au yu qAuwk.
thu twk hwk zwk. Ae yu fLL(k{) tt. thu
ftwk fu Atufhtytuu nw thwk tu Au. {U ftwk, tnu,
Atufhtytuu ttu te. u {nu fhu Au.
6
u tu ftuE whwttk ou stwk r twk
te. nutk fe yuwk twk nwk hwk. 1933 fu 1934{tk
thete t wh q Wte {nthtstk o {txu
yttu ntu, hkw nu yue ftuE RAt WTe te.
yutu yto tAtu yutu te fu fe ftuE ytt Mtu swk s
te. u ftuE yuwk rr{tfth xu tu tktuu te,
fth fu fe ftuE t{tk ytn ntutu u yuf fthwk
k Au. yte ykh o fkE huwk zuwk Au. tte
tt{tk yufrc tttk tttk {too {wk Au,
yu te t wf]tte Z u Au yu ftuEf yf
yut kte tuhe {tk fhu Au. yut u k yn
wk Awk :wsht nrhs uf k{tk {kte hefu ntut Atk
ftuE wk ft{ fhtk wf]tte t{ ywe te.
yuf th fkEf itit kf{tkte ut ftsu fu {qft ftsu
nuh{tk stwk nwk. yt{ tue o tte yt{e
yt wk MxLz Au, tk u{tk sutu ut s Awk fu u
s u u{tk uX
u t u tEytue {tkntu{tkn
u e t[e{tkte
yuft tu ftu zt : yu nwk tu {tkte e[u Qhe
218 : {tk t

ztu. yt, yu{e t ftuE qftt yu{t tutt

k yku ne, yn tu esee {tVf ft
tu yu ykhte yu{ s twk fu {tk uwk rn.
ft yttAt r[th wrte Qsut nt.
u Aete nwk tRf Eu nuh{tk stu eftu tu
rteXe tu ue tu thu yfM{t ttu ntu yu
u{tk uXutu twk nwk u uwk. u {tk u nwk ntu
tu {the ue u tE ntu. yuxu wt ytt
{too {txu tu tu ytth {tLtu. rteX{tk t
yfM{te h yte nwk tuu tu {tht yt yu
Wtt ft{u {txu htt tE tu.
yuf th the yt{{tkte tRf h yt{t
[thtk [ rtteo y tu ttu {u (nu { k tE) yu
nrhtEu trf su{tk {t tRfe {wtVheyu
efutu. {tuxt {ftE, {tuhthtE, e{wtE tt
etk t{ t yttk te yu{ y{u tk[ A s trf
yttu thete efut. rtetu . thete
tz yu tzte h{wh. h{wh Ae tu tZtk
sktu ytu. tu{th htu fthu e zftu tutE
E ne yu u{tk u Xuftu tet tnu yku fheu
{tuxt tzt ze ut. h{wh xtt t
ykthwk tte ithe ne. ytu zfu hMu tu {tuxwk
{tttqh t Qe uwk nwk. u{tk y{thu tkftu[qkftu hMtu
th fhttu ntu. yu{ tRfte hMtu th fhtk
fhtk yuf{ r{tk MVwh twk fu nu yt te
swk. yuxu yt{t rtteo r{ttuu ftwk fu ytu httu
yt Mtu sk{tk zt tewk. yuf {tuxt tz u
ytte st tV fheu tfztk ee te, qe
rfte. thtVhe y{u [tufeth tt. th{tk the uXu
qtuo ttk yu zftu eftk y{u tAt {wtVheyu
{tk t : 219

eft. ttuzwkf rn [tt ntuEyu tk tu hMt{tk

yuf {tuxtu, ntutu yu ztu tztu eXtu. u y{u yktht{tk
ttuzwkf tRf h [tt ntu tu y{u t u{tk s
ze , we f]tte [e t.
yue uhtt tu t ktu Au. ytt ytt wt
yut Sktuyu t he t Sk yu tt
fhue Au. ytu { tut fu tut tku eftwk
te. { tu yt{tkte yteu {u, ytt Y
het uxt{tkte yteu {u. yhu ! { fu st fu
u u t WTut ftuzttu Wfu fu sz tto
hVte {e hnuu. yuf ykus fr u Au u{ :
Books in running brooks.

ktu
312-315

nutk htk wMft suxwk yu sukw tt uhthtk

(ue r Qztk) tE zu Au.
tkt tkt r[th yu forfo{tk fe zwk
rn. r[thtuu fe ttutu rn. ttuwk swwk Au yu
{[ yu swe nfef Au.
7
wr twk MY Au. ytt ytth{tk yuxu fu
ytt hehe ykh te-[ue-Sf{tk Sftk
ftuE yk ntu tu u Au : wr yu t. suu suu Muo
thu ut Y tE Au. yuxu yu [utk MYwk
t Au yu wr Au u yutk tk ttkytuu tu heu
{u Au. wr te Au. yuxu ytu u u
yu{ {teyu fu tY Au. yu yu t Wfu fhu Au.
nwk {the {uu {the wr zu fkE Wttu tuwk Awk yu{
wk yu hth te. fth fu ythu tu tktu ytth
yu s Au. yte ]e, tkz yt tktu ytth, t[ut[,
huhe heu tu wk s Au. yu {the wr{tk wk s
220 : {tk t

ft tzthtu Au. Wt wk tzthtu Au. t..

{tht whw{nthtsu nwf{ ftuo fu wktth tue ({ u)
t{u zte tswyu wVt suwk nwk. tk yuxtu tu tu zu
fu yutk tk Vtuhtk yuxu u qh we Qzu yu ytu
kfht tu. u tue [u zte tsw yuf tswyu wVt
suwk nwk. tk ntU[wk. tk ntU[wk fu{ ? nu ftuE
Wt tu szu rn. tu Ae {U tu ttot fhe nu w,
wr wk s Awk yu wr tht s Wt qu Au. wk s {u
Wt tthtu Au. Wfu wk s ftZth Au. nwf{
Uu s yttu Au. the f]tte {thtu uttu r tftu
Au. yu {u yt t U ytwk Au u Wt{{tk Wt{
fthwk Au. yu {tht Wh thtu fuxtu tu Wfth Au. yu
ythu wr wk s Awk. wr{tk ft tzth wk s Awk.
yt t{tk Wt wtzth wk s Au. yuxu yttu
Wt wtzu s yutu r Au yue ttot fhwk. yu
ttot {u tMrf tu Au. ytu yu{ fneyu fu {u
Wt qe tu Au yuu u nu w, thtu yk Wfth
Au yu yttu Wt {u qe tu Au. yuwk ftu fhe fu
?
sue yue yuftt tE E Au, sukw t t{tk
yufthwk yuftu [tUxe Au yutu t xtte yu
yu te yufttu eu {trfh yuxtk tk tk
yu MMt tE Au-u yuwk fhe fu. su {Mt fu ftuE
qk[ fu ytt u y[u {e ykh hnut ntu Au.
u st te hnut. thu ytt{tk yte MMtt
{trfh{tk sL{u Au thu y[u {{tk zue ue
{Mttu wr tht Wfu te u Au. u ythu tu
t s Au. sue Mtr tue Au uu {txu yt ttot
htuh Au. t{tL Swk yu{ fnuwk fu {u Wt
sze tu Au u tMrf nfef te. uu {txu tu yu{
{tk t : 221

yL
51-53

q
103-104

fnuwk uEyu fu wr wk s Au. ft ytth wk

s Au. Wt wtzth wk s Au. Wfu ftZth wk
s Au. yu heu yt {the su {Mtytu Au, nu w, u{tk wk
ft tzu s yutu S{tk ytxt t ktut
yw Ae tht{tk {thtu yt{rt Stu tE tu
Au. yttu Wt {u [tu tttu s Au. ue
heu u tu ttot fhu tu yu thu tMrf Au.
swh tu wktthe zte tswyu wVt, tk nwk
uXtu ntu. thu whw{nthts tto. {U ftwk, {u us
MY Atu, tu us MY sut tt te. {u us
MYtk o yttu. ytwk heh us{ tE wk. us
rt fkE rn. xtLMhLx(thof) heh. t
xtLMhLx. Ae u ttu. ytu us MYtk o
yttk. Ae fnu, ftu the ftuxetu ft Au. keh
hnusu. esu ru yuxwk wk te yu wVt{tk ykh ytwk,
fu Ae {u ftu fhu yu t t[e te. nwk tu
whw{nthtse ttot fheu, yutu ytfth ntu uu {the
t{u u t{u s htwk. te r{rx htwk, yu tAwk swk
htwk.
{U {tht whw{nthtsu fnuwk fu w yth tu {eMxef
(yt t hnM{ Atu) tu fnuwk fu ytE fu tx e
fLLMz(nwk k{ tE ftu te) the q Au. yu{tk
{the fkE qe te. the {uu s u yt twk Au. tuxe
t. {the {uu fue heu tt ? rn tt. tu {u
t{u Qt Atu yu yt wk {u rtzwk. yu tu yuf u
yuf u sue nfef Au. nu {u fntu fu te rtzwk.
wk the u rtze hnutu Au. yt {the qZthe
tto {u {e te. {u Mu {tu, tu {s
zu. yu{u ftwk fu u the rsttt Qhtk Qhtk tht
222 : {tk t

ytkh{t{tk ue ue Au. y[u {{tk yuwk Au fu

yu rsttt tk sEu u ut te uht ytu Au.
tu nu yu u fu yt wk Mefthe rn fu. Twhw
htu thtu t Au yuxu [u Twhw yte Au. u
Twhwu yte u Au. yuxu yu fnu u wk Mefthe u Au.
nS the yue ytf ] tE te fu ykht
{tu wk {S fu yu yue uht wk ee fu.
yuxu yt [u {u Qtu fhe u Au. {q t tu yt Au.
yu thtte Meftht ue nfef Au rn. yuxu yuwk
{eMxee{ (qZ ) u ntu tu ytxwk s.
8
{twht{tk te ythe Wt{{tk Wt{ Au. {wt ee
t{u {tuxtu ythtu Au. yut h nw thte, {sq {ttu
[fe fu yue yhtee ythe Qhu. yt suu
yue e fkE tt ntu, uu s ywt. tfetu
tu tu fu yt wk ythe Wthu Au ? yu{tk wk hnM ?
yu{tk rutt e Au ? yu{tk {o s tk yttu ? yut
t qAtht t Au. u{u Wth {U ytt Au.
t[toSyu yt rhts tzutu Au. u{u fwhu
t fnutu Au. u fwhu qsu Au. fwhe ythe
Wthu Au. t{u swyu tu fkE fwk Au rn. fwh s Au.
yu{u fwhu r[the Au. fwhu yu {t Au. ytu
{st te. fwhe fh-q yt tht fhe feyu,
ytt yu e tt ytt{tk sL{u, Qhu yu
yt[toe t[totu yto ntu. u yt {wtSe
ythe{tk nw Mu utE ytu Au. wt t{tk
we heu yu {wtSe t{u s yu ythe Wthu Au,
thu sut {tk t Au u {S fu Au. fuxt t
{ttu tk ntu Au ! yu tt r{tk u u t
{tk t : 223

yL
72-73

ntu Au. Ae te hnutu. Ae t sz sut Au. thu

su tu t Au u ttu nwk tu Wtu fhe utu. yu
tt tthtu nwk Wtu fhtu, fth fu thu
nwk tt{tk yt utu. yuxu yt wk tu eu
{u {wk nwk. u t t ntu tu nwk yu{ s fnu
fu yt wk ft{wk. yt ft{tu [tuo. yu{tk {ttu
ytxtu zu. yttte wk u ? yttu tu Wtu ?
yt wk ft{wk. {twht{tk yu wk ke ytsu
[tw Au. tk ytX o tt. u ytXu tk
ke nw ttwk fnwk yuxwk s te. e
ttte AtuA Aft yuwk ke Au. yu ke
tkttu yuf nttu Au.
{u tu ke ytzwk rn. Vtu s rn. ke
tu rn. ke{tk su t Au, u t {u
Motu. ytsu yutu t Muo. yuf u {thu ke
tkwk nwk, w{eu tktk ntk. yu tk {nt
kefth ntk. rt{tk ntk. rt th{tk ktt
{t{t tuttu {U ftwk, {thu ke tkwk Au
yu ket hrt rn. tu fnu, yu{tk wk tktwk
Au ? yu{tk qe Au ! tu fnu, htzte u fkE qe
ntue nu ? {U ftwk, {u {whe Atu u {u yt t{tk
e t fhwk ? nwk fkE ke tu te. ke u
{u yrhwr[ te. yuxu ytwk tuwk Awk. u {
Au, yu u {wk nu tu tuXe. w{ee tu
E sE. rt[ete{tk yuf su uh thutk.
{t{tt htf nt. nehtt htf e{ktu ntu Au. {thu
tk yuf wshte Atufhtu ytutu. yu{ yu{u ftwk,
w{etk yufu s tktk Au. tu fnu, yu
ytsu s tttk s Au. {u yttu. nwk tk utu.
yu{u {ehtktk s ttk, tute ttt tr{
224 : {tk t

ne{tk su s ttk u yTw ntk. yu s{tk

t xutu. w{e tte Mkt heu Sutk
yu yt rt eutk. yu{t h yt rt t
nt. kuu nw thwk u Au. tk swk ntu tk st u !
9
[u{tk rct t{ut yt{tytu ntu u{u
S{tk kto tttu Au. u {tste utu te. wVt{tk
ueu S tth yt{t tu su s ntu Au. u
{tste utu te s ntutu. nwk yt s nuw {txu 1933e
yth{tk yuftu efutu. rn{t{tk {u yuf {nt{t
{t. u hV{tk hnut. V tu yuf twk nrtth
htwk nwk fu sute hV tueu nt ytttu hMtu tE
fu. yt {to{tk tu ut-{t Wh ftq yte
fu Au. Wh Mtr{ te ft. yut yt
{nt{ttk o tutk. u{u {U qAwk fu {u {tste
yt hneu wk fhe ftu ? u{u ftwk fu {tste u
ytu ttu ntu, tkz ttu uztutu Awk, yutte
y te. tte ryu yu{tk (fallacy) tut te.
u{u {U qAwk, yn htu ttutu {thtu kk fE
heu ? yu{u ftwk, heh hkhtwk uwk Au fu rn ?
Se ykt Au fu rn ? VVq uhu tt Au fu rn
? ftuE Mw VuhVth he Au ? Atk ykt
ft{ Au fu rn ? ue s heu tkf [tt s fhe ntu
Au. {wS yxfuwk hnuwk te. u yn yxfwk
te, yu yt hnutwk yu tA nwk. thwk
tfzwk {s nuth{tk [tu rn. k xu tu {tuxe
t tt. wrte yt t {-yw h
tt rn. {U u{u nw ttot fhe fu {tu. u{u
ftwk fu yuftu ]e ttu kk te. f tkz ttu
{tk t : 225

q
34-36

{ti.fuzeyu
36-37

kk Au. yn uXtk uXtk rr{t xu Au. {U ftwk, yu

Mefthtwk te. {wk te. {u yt{tk {s ze te.
u{u ftwk fu ]e ftf ttu kftue Au u ytu
{teyu Aeyu. u qo{tt ttu kftue Au. e ttu,
te
ttu
k f tu
Au
yu
wr fue heu {tu Au ? {U ftwk, ue {s tu te
yuwk eut yuxu u r{tk [tUxe wk Au. {U qAwk
fu {u yn htu fue heu kftut Atu ? u{u ftwk fu
ytu sue heu yu{ te twk fu ]e kftue Au
Atk nfef{tk u t t[e Au. ue heu ywte
{teyu tu u q{{tk xu Au. yn uXtk uXtk suwk suwk
rr{t xu Au u tk yn ntsh tt Au. V {wtu
s rn, uueytu . ]r{tk [ti fthe turytu Au,
u{tk uuee yuf tur Au. utur Au. {thu yu
tk ttu kk Au. yu tuf ttu rr{t xu tu wk
yu xu tu wk ? heh Au tk we yu [tt s
fhtwk Au. {the tu ttuze tu {txu yttte utu
Wth Au. {the ttu ttte ttB fut Au. wrte
k xu yue the te. ftuE tku w[e
te ntu. {u utu thtu yw ntu. ytu
ywte s the tE fu. {tu yw Wh {{
hnuwk uEyu. yw h k rn. wrte rn
s . yt uytu nfefYu fnut yu nwk szw {tVf
{S hnutu. u{u {U qAwk, {tht sut t {nt{t
yt u{tk Au Atk Wth fu{ ttu te ? u{u yt
ftwk, yttte es htut Au. yu h Ve swk te.
thu yu kMfthtu W tt thu yu u Au. wk
nutk tk {ttu ntu ? wk {ttu fu ytt {nt{tytu
su thY Au. u tht t{ ttu tuttu Atk wk
sE ftu ntu. u ytut nt. rAt ne
Atk u tuttu ntu.
226 : {tk t

 : {tuxt, {u fnuwk fu {u {nt{tu {t, {u

yu{u qAtu, fu [ut{tk yuwk yM hnu fu
rn ? yue otrxewk wk ? u tE ....
e{tuxt : Ae yuu otrxe suwk fkE fwk hnu rn.
yu tz ne{ uV (tuu s w) sue Mtr tE .
yt ]e h fuxt t Stu {w ntu u {ttu ttu
kk ntu Au. tuMe tE ntu, {ite tE ntu. Su he
e ntu. yut tuftu yuu t fhu Au yu nw
fhu. yuu tufth tzu. yt tku eu swkw yM
Au, u{ tu Au. E VfTx (huh) te. thu yu
ttu su yutu yntut Au, yuft Au, sue ttu
tt{f yu t su t Au, ue ttu ft{ fhwk ntu
yu ft{ fhwk ntu Au yuxwk s rn, fuxtf t ytfth
Yu ut. ythu ytfth ut Au. sue sYrht
ntu tk ut. ytt tuftut rfMt{tk yt wk wrte fu
ete ftte ytu tttu Xuhe feyu yue Mtr{tk
te. yt Au s, yu yte heu Au, yu{ fne feyu
rn. t rttuyu ftuo Au fu wrte yt tu Au
yu{ Xuhe ft Au, {tht u yu{e t Qhe
te. {thu fnuwk ntu tu fntu fu yt{ VfTx (huh) Au.
{twk t {twk hufe {wVee t Au. yu
huh VfTx Au s yue etu fhu Au yu yu tuftuyu
wrte etu tue Au. {thu u yu Qhe te. ute {U
yut ru r[th ftuo te.
yuwk swwk yM ntuwk te. yte swe Au
yu{ ytu tu Au. yue heu ut {nt{tytu, {nt
tu{tk tE t Au thu yuu yM te. u{ Atk
yu{wk yM ytu tu Au, yu yte tute
ttu eu tu Au. tfe te-yuwk {u tu Au.
{tk t : 227

{tht whw{nthts {u eth fnut, u {I nqk tu {I

nqk. eAu {uht MY y ntu ut ! eAu {wu ftuE
rn wtut, ftuE wfth rn tzut, ftuE sn h
rn hnutt nqk. wk tufth tze thu ntsh tE. tu
{I fntk t ? {I n hnutt nqk. ne sn h.
yu{ yu{u {u fnuwk. {thu thu sYh zu thu nwk tufth
tzwk. yufu kfxe utyu {thu yue sYh zue. hewk
kfx itwk ntu. yuwk kfx zuwk. uhtu Yrte sYh
zue. yuxt t Yrt tu {thu { tu y Yrt
fnut. u Yrt {u ehu ftu ? tu {U whw{nthtsu
ttot fhue fu w, yt yh ytY yutu Au.
tkte twk nu ? ftuE Au rn yu yuxt t it
tt tkte ? t tu fto. Ae {u ttot fhwk
Awk. {u tu nt te. {u h Au fu {u nwk
nt fhe. {u rt Au fu {u x ttu s. nw
nw hztk hztk ttot fhue. Ae ytut. {u fnu,
efht, wk wk fht hzu Au ? thu {ttu {to e Au. ue
h te ? {to e ntu uu fne utwk fu yt
ft{ thu fhtwk Au. nwf{ {thtte t tt. tu rke
fhe, ttot fhe. yu tu tt fu t tt ? nutk
ttot fhe-thkth tufth tztu. hzwk zwk rn.
yu hth rn. yu{ {u fnu. Ae {u fnu, wk ft{ Au
thu ? fuxt it uEyu Au ? {U ftwk, uhtu uEyu Au.
u{u {u uhtu Yrt ftZeu ytt. sYh zu tu tu
thu ytwk. yu{ fneu [titu Yrt ntt{tk yteu t.
nwk tu twk t{ utu Yrt Eu uh tu. {the
{tu ftw,k {t, Yrt ttu. {the t fnu, hzt, ytxt
t Yrt ythu htu tkte ttu ? ftuEt [tuheu
ttu ? {U ftwk, {t, [tuhe tu te ttu. {tht
whw{nthtsu ytt. ntuu. tht whw{nthts ytxt Yrt
228 : {tk t

ytt nu ! {t, thu tu Yrt ttu ft{ Auu? wk thu

ft{ fh. u yt. yu{ fneu ytt yu ft{ wk.
yue tA fnuttu { fu ytt su tE
Au, tu yut su Au, su yut kk{tk Au, sue
ttu yu{u r Au, ut tuftu tufth tzu, yu huhtu
tufth ntu Au, thu ftk tu yu t ntsh tt Au, ftk
tu q{ ntshete yuwk ft{ tu Au. uW heu. yuf
k tu {tuu {U fnutu fu etwh su{tk e tu
{tht nt yu {u utk s {tht k tE t.
yuf su{tk {u zturht (tzt) tE u.
thkth swk zu yu y{tht tuftuyu (suteytuyu) t
ytt u ftZut ! yuxu yu tuftu t[wk {tu s rn.
fth fu y{tht tuftuyu yte txtu fhue. u y{the
RBu (At) yte tE ue. {u t ftuo. t
fnu, yu nk Au. {U ftwk fu yt h sE. fwk
E rn. {the t t[e Au fu {u zturhttu htu
Au. e ru twk. fue thu t thu r{
{tu yutu rhtuxo fhtu zu. Ae wrhLxuLzuLx(yrfthe)
ytt. {U {Mfth fto. {U ykuS{tk the heu t fhe
fu tnu, yt Mtr{tk fue wk fhe fu ? yu tu wt{
Au. yuu Mktt yttu. rnh nwk qt{tk s. tu nwk
the fhte ytwk fu {u yt htu Au. twk yu s
nrtth, fth fu he Mwu thu {u {ttu rn.
{u fnu fu {the t nw t[e Au. tyu ytwk
tuxwk [twk Au {txu y{u tt. {the t t[e.
{the t{tk ftuE ZtU te. {the t t[e Au. yu{ {U
ftwk. hett tu tE ue. ztfTxhu te eutu yu
rhtuxo {tufe yttu ntu. Ae {u qt {tufe yttu.
tk yuwk twk, tu {tht whw{nthtsu {the ttot
tkue. yuxtu tu nuht ftuo. yu sz sut tuftu tu
{tk t : 229

{tu rn. yt suh tuftu yt {tu rn. yuxu yttu

Wt tu ? t Au. yu ytu Aqxtu fhe ytu tu
tt. tfe tu tt yuwk te. {U ttot fto fhe. Ae
{u E t. tk ztfTxhtuyu ftwk fu heu ytxwk wk
twk tu {u yuu tt rn ? {u fut {ttu Atu ?
{thwk heh tu t suwk tE uwk. Aete wk wk. {tht
whw{nthtsu ttot fhue fu nu w, {u [ yttu,
{thu tu nsw fuxtk ft{ fhttk Au, fhtuztu Yrttu nwf{
yttu. nS tu fkE twk te. nsw tu nwf{ yttu fu wk
. yt z{tk . ue u eu rn, the
tt fuxe Au ue u h zu. tuetut
kztt {th t. tkte twk rn. tk u tk Qt
hneu twk t{ utk utk wk {th t. yuxu y
fuxtu futtu Au. u u u zh tu tu {twk fu
ytu tuxt Aeyu. u zh t tu tu, twk
t{ utk utk {th tE tu nwk htS tE, fu thtu
y htuh futtu Au ! the tft stu. tytX
th ytt {th ttt tutu tut Au. yufu tu
Wheytuyu yteu {u {th ztutu.
q[ fheu yuf th T]nMt nt. ftrXttz{tk
yuf tt Xtftuh nt. Xtftuhu yu{u {tht {txu w
fheu s{tztwk tuXuwk. {u tu ht t Atu, {u
tu uu {txu nw te. tu {tht sut e t
{u tkte {u ? {U tu t fne fu yt{tk stu rn, yt
Xtftuhu ytsu tkte t tu ? yu{ {U ft fhe.
ytsu ut tuftuu t tu. nk{utk rhtu{tk s hnu Au.
tue t yu{u tk s hnut nt yu tt et. yu
Xtftuh tu rhtu{tk s ntu. ytsu tkte wt tu ?
yufu th r[th fhtu. Ae e fhtu. hewk ftwk {ttu.
tzt ttwk { tuwk. yuxu fnu, wk fhu ytu ?
230 : {tk t

nw tu ytu {thu. {th tt tu ytu ytt Aeyu.

thwk thu [ttu. y{u t. tu s{tzt fto. ytht{
fhttu. tksu A Ae r{x htewk yu{ e fwO. tue
t ht. t ytu htut. yuf yte. ze.yu.e.
ntu. yu u fu yt fthMt Au. Xtftuh yuftyu rn
fhuwk. fufTxhu yu eyu ut tEu yt fthMt fhuwk.
yuwk e fhuwk fu {h tt u uwk. {tht q.
wk thuwk ku {th{T yu e twk. t tut
Qt tt. {thtu thtu yttu. {thwk tt qhwk rn
tuwk tk s tku qzkqzt-tfzeytute Atufhtytuu {tht
tt. [thu tsw tuetu Qut yu su uu the
uXu {thu. fuxtf te t. fuxtf {the tswyu Qutyu {th tt nt-yu ftuE u ftuE fthte Axfe
ut. {u {tht tt. yu u ze.yu.e.
[wtE th nt. yu yuf{ ytt. ftwk, ytu wk
ft{ ytxtu tu {thtu Atu ? {thu twk t{ [twk
nwk. yut{tk te. {u [feu {ott{tk E
t. Ae yu {u fnu, nwk qtu ntu tk {u tRx
utwk. {u fnu fu Qtu tt yu ut Atufhtu [t.
{he su r[thtu ! {U ftwk, {u whw{nthtswk ftwk {teu
ytt. rnh yt ft{tk ftu {tu ?
e ttu yue ntu Au fu yte wr{tk uu rn.
u{ Atk e ntu Au. te t Atuze tu. yt
kthnuthe t{tk ytwk thuf u Au. wr{tk
Qhe fu.
thu wsht nrhs uf k{tk ntu thu [ut{tk
rct t{ut {nt{tt ywu {txu rn{t utu.
{w nuw sBtute, ktute, futhtt, hett, wktt
yu esu sttu ntu. ktute{tk {ttSwk {krh Au.
kt{ttt {krhe t{ue tswt rfthu hnut ftuE
{tk t : 231

q
85-90

{nt{te ttu fef fhtu. Whtk ktutete yt

futhtt stk ftuE [e tu Qhut thu u{e tr
{tu tku qAuwk thu h ze fu yuf ytuhe tt
y{wf Xuftu hnu Au. u Xuftte [tu {trne ynte
{e ne. yu [e{tk wftttu ntu u fnu, y{wf
Xuftute y{wf xufhe h [zeu sttu hMtu te. tz fu
we yuwk fkE Qwk ntu yuu fze fzeu uuuu [zeu
sEyu thu tAwk eswk ythtun ytu Au. tkte teswk r{
rt{tk sEu qo rt{tk e Wth rtyu stwk Au. u
wk [zt nw ytfhwk Au. wk tEu -th {tE
tt. tk yuf ytuhe tt W[ ftht ywe whwt
Au.
{the ttu yuf tuSttu ntu. uu tue hf{ uhu
yttk ftwk, u tE, tk[ r we wk yn hnusu.
{thtu tu t{t, Yrte yt hf{ uhu wk the tu
htsu. yu{tkte ttetwk wk [o fhsu. tk[ r
tE tk we{tk nwk t ytwk tu wk thu uh E ssu.
u Whtk e.hertt tt yu{e t uhuu ft
eu ht{wk fheu yte et yu q[wk, yt fttu
wk hu thu xt{tk ttu ssu.
yu{ fneu Qztu. ttu etu yuf {tt ft{tu. ttuzwk
ttwk yu ~fht rtneytu te etu htu Au ue
txh. hMtu tu [ztttu, yhtu yu yte
n{, ht{ yu tiou zfth u utu ntu. yufu
tu Mt nt yu zutu htu. Atk [u
tz fze httu eu [e utu. nk{utk {u
t{tk yuxtu tu rt Au fu yutte {u {
{t s fhu Au. fut fut {ttuyu {u ntt et Au,
nt fhe Au, ytut ee Au yu nfef Au. {tt{ fhtu
fhtu [ztu yu tu Mtu ntUtu.
232 : {tk t

tk wO nw yte ne yuxu twk fu yt s u

st nu. tk yuf {tuxwk tz ytwk nwk. ue yt
ntzftk yu { wk zuwk nwk. tk sEu uXtu. yu{ fhtk
fhtk tu ht zt yte. tute tu te nwk u{tkte
ttuzwk ewk. ttwk ttu nwk u twk. yute yuf r{tk
wk ttwk qhwk tE wk, fu{ fu ttu {tuxtu ztu ttu
[fttu ntu yuxu thu th Eu [ze ft yu{
nwk. htt yufu tt. tute {Me{tk yu tutt
s{tk, t{tk {q hnutu thu ut ytuhe tt
ytt. yu Att{tt tut [tt rt ue htt.
u{ t r th tE t. {u h yu q
ffzeu tue yue tE ne. ut ytuhe tt
fkE tuu [tu rn. [tutt re t. ut tt tut,
[t, q-h e ni ? thu ftwk fu q te Au.
yuxu u yuf ft[e{tk ht suwk yteu tut, [t,
e . Eu uhe q-h {ex ue. Eu q e
rn ue, ]tt e rn ue. {U yu ewk. yu{tkte
e wO yte ne. {u yte ttu rh[, yuxu
yu ehu ehu tt ttu. ttk ttk {u fkE eu Mt
yttu rn, wk tV fhe tu. ft[e [txeu
tV fhe ee. yue yuf t yTw ne fu utte
q E yu h E. yu t yutu xtu fu
te Mtr{tk, ttMtt{tk fuxt we q tE
tu !
u Ae thu hehe tt{tk yttu thu ytuhe
ttyu ftwk, yhu [t ! wk {uhu tt Eh hn . uhufw
u fwA r{U fhufe {ntftktt ni, tu Eh uhufw
ktutqo r{ ut.
{U ftwk, nwk he yttk o {txu yttu Awk.
fuxfuxtu ywe {nt{tytu Au. yu{e wtrttu {u
{tk t : 233

u {e fu tu ue ttot fhwk Awk. ftuEe tu fwk

{ttu te. yu{e ttu yutu t htwk Awk fu u{t
fthu {tht {tk yuf yut fthe Mefth
(heuxrxe)te te qt {tht S{tk xu yu
Sk ttk fhu.
ytuhe ttyu ftwk, thu u {txu yn hne swk zu.
ynte sE fe rn. nwk fuxtu te yn ytt
yuf {to re tu{tk Awk, hkw nth tut nwk tu
te. {the yuf yut fthe [kz tt Au fu u
ytfto tt rt hnutwk te. wk yt{uu yttu Au.
{U u fkE tuttu te. wk tutu tutu yttu Au tu
wk hne z. the thue e s RAt qhe tu yu{tk ftuE
e kft te.
{U yu{u ftwk, w, {ue rhMtr, {ut kutu
yu yut hutu {o yu yut hut {okw u{qof, yut nuwe tt ttu ytxwk fwO yu s {o Au.
e ftuE {ou nwk tu te. ythu {thtu {o
rn{t{tk ytt sut {nt{t yu {ntwttut
[ut{f tu Mefthtu, ywtu, r{tk rte
ywtu yu s {the yt ttttu nuw Au. {thu nsw u
Xuftu stwk Au. {thtu nuw nS Vr ttu te. {thu
nt{tk t tuwk su f{o Au, kutu Au, rhMtr Au
ut hue {the Vhs{tkte nwk {w tE fwk rn. {u
ftuE uuuu hte fu yue ftuE tft te.
u tt tut, nwk u Awk wk fue heu Au ? wk
{the ttu hnu tu the t Au. u wk {e fu. yt
nX wk rn Atuzu tu thwk heh xfe fwk {w~fu e su.
nwk uE fu wk fue heu Au ?
{U ftwk, ftuE ftht u tkXu yutu
te. u S{tkte tze {qtu Au. te f]tte
234 : {tk t

y {tht whw{nthtst ytetote t fhutu Au. u

{tht Stu {tuxt{tk {tuxtu ]kth Au, tih Au. Se
yuf ht yu [u ywt {txue Sk tMrf
yt~ft Au.
s ttu ttu {Me{tk e[u Qhe tu. Qhtk
th te. e[u yttu, tttu-tutu, Ae htuE
te yu sBtu Ae qtu. thu QXtu thu heh
ehtue, Ae tzt tt tt. t tzt tt. t
tzt tt thu [e{tk rhts fu tk hnut ut. yute
yuf ht tu tze e[u tthe fhe {erwk ttwO yu
Wh qtu. hehte [te ft yue Mtr hne tk we
utu sEu xe sE yttu. tV fhtu, tutu Ae
ntt, yu {tuZwk tuEu qE stu. Ae ut tE
ste ithe{tk ntu thu ftuE kte tw sut tu
ytt yuxwk {u t Au.
ythu yZth fu e r ut{tk th tt nu.
ut kte tw ut fht nt. u fnut nt u Whte
uwk fu tuu ut yMtt{tk te yufthe
yufttte yu yuftte fUrtte yutu tufth
{tkte eftu fu t {u tku. yu{t whw{nthts h {u yutu yx rt ntu.
{to whwyu [ttu. u Ae ehu ehu heh{tk [u
ytt twk yu QXtu utu ttu. kte twyu e
ut fhue. tu yuwk fkE nwk fu yu uttu, tu
tu te fwk. ytuZt nuht {txu su ttuzwk nwk yu{tkte
yuf ttu ft{tu yu [e Yrt twu u te,
{Mfth fheu yttk. twyu ftwk, tE, yt wk wk wk
fhu Au ? the tu fkE te yu {u ytu Au u hth
te. twyu fwk ewk rn. {u, the ut fhttu
nwf{ {utu yuxu nwk ytutu. wk fuxu qh ntu. tk {u
{tk t : 235

S.fto
587-591

ftuEfu ftwk fu, wk . Vtu Xuftu {thtu Au ue wk

ut fh. the ut {U fhe Au he nwk rr{t{tt Awk.
Ae [tt suxe yttk tkte Wzttu
r e ftuo. ku s ttu fhtk fhtk [tt nt,
u Ae ut tw utt rn. {u twk fu uytu wkft
fht t nu, n{tk ytu. thu tA Vheu uwk
tu tku tw {u rn, utt s rn, t u t !
10
1934{tk w t tttfth{tk f] ut th
stt nt. o ttk ntk. u f] {whethe yu yue
het rn, u{ yt tt hehtk tut rn.
Atk h{ tIote AtuA hqh yu yth ust
ykthte hut une f]tk o u ntk. wk tIo{
u nwk. tIo s tIo. yoe u o nwk.
u MY yuxwk yu yukw tu {tunh yu ytftof
nwk fu sut ytftoe tuu e fte ft
yte te. u {wt{, yththof MVrxf suwk
qwk, eohke, Sk o nwk. o Mth nwk;
h{wk, ntwk, [twk, {tk tu ytwk yu {tk ttuzuf
qh swk twk, tu e {tk hehe ykh
ue swk ywtwk; yu u ytthtk swtk swtk {trfhtuu Mowk yu tk fkEf q{ rt fhwk ntu yuwk
tt fhwk nwk. tkf tkf tu u ykh ue uwk uwk
{thft{ fhwk ywtwk. qfwrx yu hkt
t{tk tutu Mttr fhwk yu {tk rhtsuwk
ywtwk nwk. { ytth eo yu qoftte
ytturf tutu sttu ntu. tuu tutu ywe
ft yue qr{ft ywte ne, tu ftuEf tu{tk
utu rMth ywttu ntu. u ef]wk ytiff
236 : {tk t

o yuxwk tu yTw, htu{tk[f, {w, M, ftu{

nwk fu qAtu t ! { heh tu s hwk e
uwk ntu yuwk twk nwk yu yh yh s ntu uwk
twk. ue yh r[hMtte { ytth{tk yu
utk fhtu{tk httk fhue ywtt fhue Au yu yue
yh u Aete r[hMtte e f]tte ezue Au.
yt yw Aete q{, q{h, q{{ yu r
ututk rtu xutk ntk yuwk fwk te. uwk wk tu
tt fhuwk nwk, u r f]te {te u{wk u{wk
rth tE wk nwk.
yttk utk f]t{ {k o-yw Aete
yttht fuk{tk ftuEf yoe xtu yte utu
ywttu ntu, yu Ae tu ft{ s httu. Wthtuth
Sku thu ftr k xtu htt ftuo ntu.
yutk h{ oe t Aete uwk {w yu
ytnTtfthf h{ [iLte rwk B ytfto
yuxwk wk tu S yu [ut{fu S{tk xu Au
fu suwk t fe Ae qxe fwk te. ut ytftotu
t Wthtuth yuxtu tu tu tZ xt fhu Au fu ytu
utte fheu te ns yMtt{tk xe st ntuEyu
Aeyu. yutu t su nutk oe so yMtt{tk su
yuf{tk yuft yu fUr ntu, u t ue yuftt yu
fUrte kqo xtu[u ntU[u Au. u t u s tu
rMthe tktu xu Au. utu t Aete tu ftuEf
wkh h{e ~, fwhwk if tIo, ftuEf ewk
nukw ~, r twk ]t, wk h ythtuqo
tfwk ~ fu yuwk Mtq Ywk ~, ftuE tt{f
r[thwk fu yukw ftuEf tt{f s-ytt ytt
fthwk rr{t xtk utu t utk utk ote fhe
Wfxu suu xu Au, yut St{tu yt{uu t{tk t : 237

o
379-382

{tr xe se ntu Au. yu utte u L tu

ntu Au. ue yh uu tkt tt we rt
f{onuth{tk yu htustk o{tk Sk [ut{fu
httk fhu Au.
w e t{tk eS yuxu rw
o e t
yte he ? yutu wAt tu yutu st, t.
w e t{tk rwo e ttu {tu tE
s u { te. u { s rw o e t{tk
w e t yte s u{ te. ku swwk
swwk Au. kutu tttfth y y ttu hnu Au.
{u u yuf ftht tttfthte {w {ue ft he.
kue t w the t.
w tttfth o yu tttfth [u u Au u
{st suwk Au - tu itu tttfth tt rwo tu
yitu tttfth, u u{tkte yuf, ete [rzttu Au
u{ fne ft. {u u tttfth suu ttu ntu u
{w tE fu Au. ku ftht tttfth tt
Au. hn {nut ytr tuu ku ftht tttfthtu
tut yu{ fne ft.
ku fthtu tttfth tt s utu ftu r r{
te. ftuEfu rwotu yw nutu tt yu wtu
t tt. t Aete tt. ftuEfu wtu
yw nutu tt yu rwotu t tt. yt{
ntut Atk ku ftht ywe ftt yufete [ze
fu Qhe Au uwk fwk te.
htu wtu tttfth yuxu tutt ytth{tk
[ue wtu twto ttu u.
o
238 : {tk t

()

w t u { t k tu stw k Au , stw k Au ,
M{h, feo, stu u ktuttu Au.
{tk tto ttu u tu f thttu Au ,
t yt{ru tfe w s u hetu Au .
w k thk th u x eu , Sh [tttu Au ,
ttk thu tu t te Shtu t.
[h u { t{] u hte S Afte u w k Au ,
yu htu tE u{tk Su L fhwk Au.
-e{tuxt
{tk t : 239

nrh
148

kz-5

hstu t

ktu
20

eu thu {u tu { htu u { Su ,
zqu Au u{tk su, he sE u L u.
yu Au t e hsq r fttu ,
tk z e exe su fnw k t u u .
e{tuxt
n
240 : {tk t

()

nu t nthw k , Sw k fw k yu w k hnu w k Au ,
w k su u nttu S{tk ti ttw k Au .
nu tu futu wk {tt {t{ Au !
su{ ntkftu uwk rsttk tu swk wk u !
Su fE rt u nu tw k nu fk E Au,
ue fkE s {s Au, twk ti uhtte Au.
tu yuftu {tt Sktte Au !
rt esw k fk E {tr{tk fw k t Au .
e{tuxt
{tk t : 241

zh
266

1
huh Wfx{tk Wfx hs xt rt, hst
rt{tk xe ftu ntutu te, ute u u hu
huhe hs te se ntu Au tu s ftuE rt{tk
yttk {, wr, t yu yn{T htut Au. hs
tt rt hst rt hu yt{uu r htutE
fw k te. ew f ] tte u etu
ywte x te ne. x u Au yu tu Au,
thu s u hu yufthwk Swkwk {kzuwk hne ft Au.
yu{ su yufthwk {kztk hnut Au, thu u{tkte su
c hu Au, ute tu utteou u Ae yu{tk tntu{
fheu kqou kttwk r yttuyt xe swk ntu
Au. r{tk rte r thu yufh tE {Mete u,
{u yu u Au, thu S{tk su yuf ee {Me xu
Au, ue e, nus yu { ftuE yuhtk ntu Au.
utteot St Qo ythtunt rft{to{tk
fuxfuxt kfh yhtutu xt ntu Au, yu u
ut futk futk {eh, w{the, xxthe yu yut fth{t
kt{tu t{tu fhtu su Wtn, k, W{, tn,
n{, io, xufetwk, yt{rt yut yut fuxt
wtu t S{tk [ut{f tu fut yue sYh
zu Au, ut wtue {te Sk zu utteo
ut yhtututu t{tu fht {to u Au. u zu Au,
nthu Au, yu ftuE th qxe ztu ntu Au, u{ Atk
yue utyu u nthtk nthtk, qxe ztk qxe ztk
yu {htk {htk etu {tkte t
yto yu yto tu yufthtu ttottu tufth
242 : {tk t

tztk s fhtu ntu Au. yu su{tk u u{tk etu

{tk te (Sk) t{u u t{u yufexu sh {t
httk s fhtu ntu Au.
u utyu yut utteoyu sh {t htttu
et fut MYtu ntu, yu{ t[fu tu. yut
tYu u utyu tu nwk {tht Twhwu t{u u t{u s
httk fhtu ntu, yu su u wk yuu yt{ru ftO
s fhtu. su u wk su su ttk fhwk-tk[ f{ourLte, tk[
tturLte yu tk[ {trfhtute u u wk s u
yt{ru tu {tO s fhtu, yut yt{rutu
u Aete yutu Sk [ut{f yt ze utu fu
fkE s fwk tte Atwk hne fwk s rn. u su u wk
fnutu yu u u u u u s, thu nit{tk
nitte sk rhtk tk. ytt Sk tne ytte
hMhwk {tk te wk su yt{ Swk
tt Au, yutu M, [tu t eyweu yte
ftu wo Au.
M{h, ttot, sfeo, yt{ru, {ot,
L{wt-yutk yutk fuxtk ttutu yt f{o
fhtk fhtk s tu stu ntu, u ete h{
f]t s ne. yu yut [tw htt fhut yt
t{tkte Srftt {to{tk ek fuxtk qZ ttu
{tk ftO ntk.
Sttk {tu{tk fue fue heu htE ztwk ttk,
utk {tu{tkte {w tt fuwk fuwk {ttwk Lwk, ue
ttw yu ut nuwe ttte ]rte,
su thu kt{e, {tt{e ykh{tk ykhte su q{
rt to fhue, utu Rrnt Au.
{tk t : 243

M{h
10-13

2
Twhwu nwk su heu {tu Awk, S{tk su heu {U
ytutu tEu, yuftfth tEu, ttqof te
eTwhw{tk {e, ne,e yu te e sEu su
yut{tk, {tk te yuft ywtwk Lwk Au, uwk
u thu s u {e qr{ft{tk Meftht{f (Pliable)
{wt{t xe fu Au. yue Meftht{f {wt{t
S{tk xt rt utteotu rft te. yue
{wt{t yuxu kqo yt. o ftht rhtn,
t fthe {s yu xutute {w, yue qr{ft tue
ntu, tu s yue Meftht{f qr{ft xe fu. yu
eTwhw hue e yue {s yu re yue
tt yue {wt{t zttu {txu {U eTwhwt nwf{
QAe, e te {Mete ttqof tt Au.
huhe ue hs yu su{tk yttu to{tk tuo yu
t{tk tu Mtto ntu Au yu sutte fheu u tttu
ntu Au, uwk wk fnuwk ytu h Mefthe Eyu Aeyu.
yt Whe nfef yte wr Mefthe fu ue Au.
yu{tk yrtu {wu te. nwf{u nwk su heu {tu
Awk, su ttte yu nuwe ttte qr{ft fut
yu u qr{ftu ywt nwf{wk {U u{qof,
ttqof, nuwe ttte te {Mete su t
fhuwk Au, nwf{t t{tk {tht tu t QAtu
tut sutu hnutu u rftu ktu st {tt ntt
s{ttt utteoytuu ft[ rn {, u rn
Qhu, u{ Atk {tht Su Wt{{tk Wt{ Qoftttu
yw tt {txu nwf{u su heu {tu Awk yu tBtu
Awk u wk {U rt kftu[u wk Au.
244 : {tk t

u heu {u fuxtf old Traditiontu-sqe trfttunwk Wtf Awk yu{ {su Au. hkw S Wtte t{tk
(old) sq w k fu (new) w k yu w k fw k te. su u
wk tte tttut Wh yu Sut nuwe
Sk Wfx tt h hnuwk Au. yu yu tt yu
s S Au. yu yue tt enrhf]tte htE Au.
su u t{tk rfte tttu Wfx tt Wh s
ytth hnutu Au yu yue tt ru tftuu tut
{tht ttu{tk yuf th twk Au. ut tut yuf
ttu wMf ytfthu r tut Au. yu r tutk
wMftu{tk yu wk r{t Au. eTwhw yu nwf{ yu
hMh ykr sYh Au, hkw Twhwe [ut{f
te ttqofe tht su u t{tk yk sYhe
Au. wetoe tt yuxe s sYhe Au. hkw
enrh tu rhtfth Au, uwk fkEf, sht suxwk r
tzwk MY u yt yr tkz Au u utu yuf rn
sutu yk {tt. hkw [uwk su{ qhswk yuf rfh u
ut t{tk t suxwk ntuE fu, u{ Atk u qhstu
t tu Au s. {wt fhtuztu hktu, u{ Atk u{tktu
yuf hk yu {wtu yuf t s Au, ue s heu
St yw ue Wthtuth yue yw ue
W[{tk W[ yue ytu[h, yB, yoe yue
[ue r qr{ftytue ywe {s Eu
ftr tutu yutu hehthe yt{t-u eTwhw yu
utu eTwhw u [utu yk Au. yu yut eTwhw
nrht MYu Y Y{tk tu {U tfth MYu qof
sut Au.
ftuEf tw rn{te wVt{tkte yte tutt Se
e nfef fnu tu u {tt ytu tke utwk u.
hkw ue tttu tree nfef ytu {e
{tk t : 245

ht
21-24

fu rn. hkw {tht Swk uwk te. M{h ftO fhtu

ntu, ttot fhtu ntu, tk tk stkyttk, nhtkVhtk,
ttketk yu f f{o fhtk s ttk fhtu
ntu. yu u uth ytsu Stk Au. f{o fhtk fhtk
fuxeu th ttMtt tE se tt Auf u 19241925e t{tk e.tE tnuu (M. h{t kt
utEyu) {u fuxe th s ttk ttk [h{ qr{ftyu
ntU[utu qL yu M tue t{tk uXutu uutu
Au. yu u nfef t{ te [tuzee Mtt{tk
uytueyu ue Au. yt{{tk tftuu ttu ntu
thu ukw tE ukw fuxtkfu tu sYh u
u kw Au. kfh{tk
kfh styu sEu httu qE hnuwk yu tu u {thtu
rtu {. yuxu yt su wk {U twk Au, u nfef {tht
Se t[e xt Au yu ut tte Au.
3
Srfte W[{ qr{ft{tk utk utk
ftuE fthe [ut{f Sk tt{f tt
ykzt{tkte su ttu htu Vqxe efu Au, yu utu
t thu Stutu ykzu xt s fhtu
ntu Au, ue ut tutt ytthe yttA yuf
yut q{ fthwk AURA-ytt{kz Vqxe efu Au, fu su
yuf yut fthwk f[ e Au, fu su f[u ntht
tth{tkte yttk yuf fthtk {tu, ]rtytu,
r[thtu tt yutk q{ tu fu su Srftu tf
ezu fu r{tk {qfu, yutk tu u f[u ue
ftk te, yu ue ttu ttu ykhtu su [ut{f
t utu, Sku xutu httk fhu Au, yu su ut
tu uwk f[ nth efe st uwk te, ute
utu t t thu u thu usMe yu k tt
246 : {tk t

thu u thu tZ ttk fhtu ntu Au. Whe nfef

ttt rft tutt rtt{tk yuf {tuxe hnMte
nfef Au, su ywte nfefwk t tu s ftuEfu
ewf]tte twk nu tu twk nu.
yw Vqxt rt yw yte t Au,
ywu Vtuzte he huh tt e u !
tt yuxu wk ue {s Whe fze{tk yue
{t{tk {tE Au. su{ ywu Vtuzt rt ywe
ywte te yu yu thu ywu Vtuzt
Ae {u Au thu u e { zu s y tu
utk {tuxt{tk {tuxtk f{o tE fu Au. t fthtk {tirf
sotu uut ytthu s tt Au. yu ytt fthe
tt te ewf]tte tE Au.
yue te se ttt t{tkte thu huhtu h
xu Au thu yu fthtu h u ht ftht S{tk
o ftuEu rstztu ntu Au. Stt {q{tk yttu ftuE
u ftuE fthtu h tu hnutu ntu Au. ht swt
swt fth Au, swe swe qr{ftytu Au, yut r utu
Au. yt t ywe {s tt{tkte xt
t yu hu fthu {u e Au.
ywu Vtuzwk nuwk te ftuE fthu u,
rt fuxe{tkte th tk ttwk Au !
yu ytt fthwk {tht S{tk uwk Au, yu yu
u t fheu utu yw tt {txu kfxtu, rtu,
q[
k tu, {w~fueytu, r{ttu, ytzt{tu yut yuf ftht
yhtue qr{ft thu S{tk xe ne thu thu
ewf]tte utu t{tu fht {txu r{tk fuxtu Sk
tx, ht, ttue, {Lt uhu ntk utu
tkf tkf Wu Au htu. ete f]tte tt{to{tk fue heu {tttwk Lwk Au utu ftuEf ftuEf
{tk t : 247

rsttt
40


27-28

Xuftu Wu Au htu. tt{tkte futk futk rht{ esu

Au u wk Au. fwk {U y hnut ewk te. wk
M, Vtuz tzeu wk Au.
4
u 1938{tk wk heh tunet tztte xftw.k
tzet thttE ttt{tk indoor (ykht) eo
hefu t ttwk Lwk. tk u htu {xtu rn
yuxu fhtk[e stwk Lwk. tk tu thth yu tu
t ttk u {xe tu. u Ae (ythu tk the
uhu t te ytwk) tkeSyu e.Xhttt hehu
rtuh to qhtk ttk uu {txut Vttu ftsu nrhs kw {tk
yu utu tktu. u rtuh nhtu Vttu tu
Stu, {t{qe t yu utu Vttu tu yuf{ htE
stu uEyu yu{ tkeSyu wk nwk. {thu u
Vtt{tk fkEf hwk uEyu yutu ytn tke yuf nuu
t t fto ftuo.
{the tu tu yttwk fkE s rn, yu e fute
Eu u{tk nwk it hwk yuwk tu {u rn. u nu {u
fnu fu u {u r{tk rte Vtt{tk htwk huhwk
RAtu, tu {u hf{ yt{tkte zeu {e ytu.
e.Xhtt su fthe ut fhe hnut Au yu ytrteytue, etue yu nrhstue u{u su ut fhe Au yu
ut{tk u{e fue Au ! e u{tk fwk ttwk
te yuxwk s rn u{tk u{u yuf tu fthe
Mtt We Au, yuf fthe u{tk method (tustqofwk k[t) Au, ue ttu ttu y{wf fthe
[tuftE, ftS, k, rnte tuu fthe [tux
uhu su e ftytu u{t S{tk xue Au, u tkt
{t{tk u{e utwk {qtkf yu ue tu fh
248 : {tk t

wshtu xue te, yuwk {u thu tt fhwk.

yuxu nue ytnhe xftuhte yu u{t Se
yte uthttt tte uhtEu {thtte u{t {txu
ttt yt Vtt{tk u fkEf hf{ yte ft tu {u nw
ytk xu yue yrttt {tht {{tk ttx fht
te. ttu ttu yu{ tu ntu fu tu
yuf tE tute e ft yue te, u{ Atk u
Vtt{tk ytte yrttt hte u ytftfww{T Au.
yt{ ntut Atk wf]t ntu tu ue t sYh xe
fu yuwk t thu sYh xwk.
nu yu{ Lwk fu ut tot ru twe ttu tt
u u nutue ttu y{thu fhtk[et fuxtf Tte
stuu tk {t stwk twk. fhtk[et {tS {uh
e.[tt tnuu tk u{t ku y{u tk. uytu thu
{ts Ze htt nt, yue y{u h {e. yuxu y{u
nth shtf th {tuxh Qe hte e[u QtO yu ykh
ettt{tk ut stk nutk {the shu yuf xtutu
ft hMt Wh zutu ut{tk yttu. fhtk[e{tk hMt
yuxt t tV MA ntu Au fu fkE fwk zuwk shu
[zt rt hne fu. e.s{uSe ytt fthe
ut u{q Au. u ftu [eu nuu {U ftwk, uu,
uwk fwkf zwk Au ! u [feu utk u{tkte 5/- Yrte
tux efe. yu u{tk Wqo tttwk t nwk fu u
hf{ thu {{e heu tht {txu Au. wf]tte yte
yt{tkte zue hf{ e.Xhttt Vtt{tk he ee.
yuft u tote u {u fu e Twhw hefu
{tt tut ntut Atk {the tu fe {U fwk
{twk te, u tu nfefe t Au. yuf {thu
ftuEf kuu fthu ite e e sYh ze ne,
{tk t : 249

o
86-89

yu ftuEe tu {ttwk tu thu r twk rn,

yuxu {te fhtu rn. yt u uxe hf{ rt
[te fu uwk nwk rn. hf{e tu tftrf sYrht
ne. t ut huht u ue yttt {{tk
ftuE u ftuE hete { uto fhu Au, ut fthwk ttqofwk ytt {thu {txu fkE twk qwk nwk. u
yttte {u yuf fthe nqkV yu ytut {tk fhe.
u tu rhtfth ne. hkw {thu tu te f]tte
ue ytut yu nqkV tfthu rht{ Yu xue ntu,
thu S{tk xue xe fu yu{ nwk. yte
Mtr {txu fe {U tu ttot fhe te-ftuE
rhMtr{tk . ftuE thu{tk thu fxtufxe hue k
Mtr t futu {txu, t{tk xfe hnutu {txu,
fu t{tk tte Sku Stu {txue ntu Au. yuxu
u fte ue rhrMtre xue ezu nwk fe fthtu
ntu, hkw ute fheu ez se hnue ne yuwk fwk
nwk. ufu eze {u te ue ne yu
e ne u tu t ywu htwk yu
u{tk te h{ f]t ywtu.
yuf r tksu y{u tk erfthu yuf tw{nthtstk ou stk ntk. u ut {the ttu n{wtE,
y{tttt twtE tt e ftuEf ntk.
(sutu t ythu xtu te). et rfthte yu
Mte Sf yte ntU[tk yuf Xuftu Vtxutkqxutk qztke tue tuxe suwk {the shu [zwk, yu
u ntt{tk Eu tutk u{tkte yuf tute fkXe efe.
ue ttu tr{{tk t nwk. u t{tk
tht tutt Wtu {txu yt Au, yu{ nwk. u fkXe
e.n{wtEyu h{tk u[eu ue hf{ {u yte,
yu wf]tte {the ez tke.
250 : {tk t

5
yuf th wsht nrhs uf k{tkte yuf {te
h Eu { u{tk tttuo yuftk{tk tu ntu. u
ut [tue [e r eu ftuE tu ytnth
fu te fu eswk ewk et rt {tt {thtu { su htusuhtus
Aut r we ns{uu eftu, yu s nwk ttu yu
ut su ttu u etu. ytte hehe {w the
tue yu hehe Mtr the tE ne.
{{tk wO te ne. Att sutu Mt ttu
ntu. Wfx ttu fthu yuwk wk e fu Au.
ytu ytuhee tttu fth e ft. yue tt
nhufu yt~f s ntu yu{ fe t e ft.
{u tu nwf{ tutu, nwf{e ykh nwk forfo fu
kftfwkft fhwk rn. {u u tt tu yu {tu otwk
s. ytt tuhtf h nwk utu htu u{ s MVq
the hnue.
nswu {u {s te ze fu fue heu xftwk.
{thwk heh xfe hnuwk yu ftuE e yrt tue rn
yuu eu tu {u {t ht{.
6
*u 1938tu {. Mt fhtk[e. fte [tie

{ht. rht{tkt yuf zf h uXutu. tsw{tk th

qe httu Au. thu t{tk Qhte ithe{tk ntu
thu yuf Vfeh sutu whwt x tt Au yu e[u {tu
ztu Au :
Eh tU iXt ni ?
tfu t{U Wth ttu.
rn, Eh w{ rn iX ft.
* ht{tkte {uh,w 7{e yt., ]. 181
{tk t : 251

o
392-393

ut
126

S.fto
632

tU ?
n {M tutUfe sn ni.
{wu e {M t ni.
urf Ehu w{ [u .
rn ft.
tu {thut.
ntu yAt. yuxe s rot yu {{tte {U
st yttu.
yuxu ut ytrtyu yuf {tuxtu th Wtzeu {tht
Wh VUtu. th {tttu ttu {tttt tu
Mo fheu ytt heu th tE tu. yu Mo ttk s
ykh{tk ykhte te s wk fu yttu {tuxtu th yte
ytt fte VUfth {te ftuE t{tL ntutu uEyu,
hkw ftuE utke yt{t s ntutu uEyu. yuxu e[t
{eu Vfehtk [htu fze etk yu h s zt t{tk
Qhe tu. fuxef th Ae e fz Aqxe E ytt
u {nt{tyu Atuzte yu nue thu tutt Wthu tu.
7
we f]tte Twhw {nthtse ytttwk u{qfo fuxfuxt tt W{ftte t fhtu ut u ktu
the heu {the {tk Au, fu{ fu {u {the ttu fhtk[e{tk
s nt.
tk fhtk[e{tk hnutu thu htus tkf u tkf Vht
stwk fto fhtu ntu. yuf th th{tk rht rfthu
tku we Vht stwk Lwk. u {u eTwhw {nthtse
yttt rht{tk [te ste {u tE. Mtq heu tu uytue
tk ntsh nt, hkw r{tk uytuyu x tEu ue
yttt Vh{te ne. yt fkE {tt {ttu k te,
ytt u tkz nwk yu{ te. eTwhw {nthtse
252 : {tk t

t ntshewk t ttk uwk tt {u xwk nwk.

yu{u {u rht{tk [te sttu nwf{ ftuo fu h
u{t W{ftte uwk t fwO. Auf {tuZt we
rhttk te yttk, tk we yuf{tt Twhwt [hf{u ttottu Stutu t xutu htt ftuo ntu.
uxwk yu uwk t u ftu nwk. u yts t~ Au.
u Ae wk twk ue fe h te. fhtk[et ytt
VTxt ktte tku qh fuxu ytu rhttk tete
qh VUftE sEu heh ze hnuwk nwk, yu heh htk
fztk utk ntk. tu thu u q tete
tutk ntk, yuxu twO fu ttuztuf { hehe ut
yMtt{tk tk zt hnutwk Lwk nu ! hehwk t
xtk QXeu [tt {tkzwk yu u Ae ku yttu.
fztk tk utk ntk u uEu {u tkyu nw
qAhA fhe ne.
e ke nfef yue Au fu nutk nwk h{
{rnt{tk htu fhtu ntu. htu fE heu ? k{e heu.
u ru te rt rn, tqkf t rn. fkE
s rn. te e[u fkE fwk rn. t
. {tht {{tk yu{ fu k{e ytt{tk r fut
Au ! {w{te heu nwk ttuzwkf s s{wk yu u tne
{tt. yu th{tk QXeu fwk rn. httu th tu
QXeu te e . te nwk ttuzwk etu. yuxu k{e
r fut nwk htu fhtu. yu u ftu nw{wM{ yuft
{txu tkeS nw fnut. yuxu yu {txu {thtu t
htu yu yte rt htu fhtu. thu htuu ru
{u twk : {ut{tk nwk {ts Zt s. y{u tu ^Tx{tk
hneyu yuxu {ut tu Auf nuhe ykh. yuxu yt tuftu
{u st t u. tuftu u {thu. yhu, wk turwk nuhu
Au. thu tu nwk ftAzetwk turwk nuhtu. Ae {U ftwk,
{tk t : 253

o
224-225

sL{
48

{u fkE rn tt, {u {u st tu. yts {thwk { nw

s Au. yuxu tu. tk tzeytu Qe htu Au tk tze
hteu nwk ykh tu. tkEttu ut th nwk {e [qfutu
ntu. tk uX
u t t {ts Zt. {tht yt{{tk (nrhs
yt{) fwhue tnu nt, u{u tk nwk stu yu su
{ts Zu u wk uuwk hwk, yuxu t Qt tt yu
e[t zu u{ nwk ftO fhwk. sht Vhf rn. nwk tu {the
ttot ftO fhwk. yu yu{wk tut fhu. yuxu ftuEyu tktu
rn eutu. nwk tu wk hth yu {tu fhwk. yuxu
tkyu {u uutu htu fu yt ftuEf h Au. nwk
yu{e heu {ts Zt fhtu.
u wk qhwk twk yu tk rqxt zt {tkzt, tk {u
Twhwtk nt o ttk. nwk tu tk s T tu u
ztu. u{u {the eX ttzeu {ttt h ntt {qfe nwf{
ftuo fu ynte ttu tEu thu uh [ttu .'
{u t[ut[ r{tk te wk fu nu tu yt huhe
yte te. yt [qt tu he yee ut
[qt. yt s u{te u yttt tte t[e
ne. unwk {{, une {zttkX yu un htu
kftu[-u tkte {w tttu yt yuf y{qtu k
tu f]t fheu kzttu. u s Xuftu u {thtk fztk
ftZeu nwk e{StEu (ztRhwk t{) tUe , tu u
tu {u u{ fht u yu {u {tuxh{tk [feu {qfe E
VTxt ku s E . yuxu ytu ku ftuE
ftuE th {tht e e. ftwh ytt, yu
u{u ytt {to hu fkEf yrhwr[ he, yuxu u
tE {tht ytt ftht yttttu ft[ hth
{S fu yu{ eu u{u tk utwk ntwk ftZeu
{tuxhu tkte htt fhe E yu {thtk fztk uhu wk
254 : {tk t

u tE ftwhu tUeu nwk tkte [tt {tkze,' yu{

r[the {tuxhu ftwhu tk E ste q[t fhe.
Ae e{StEu ftwk fu tw (e.htE) yu
tku fnusu fu nwk ftwhu tk Aw.k tkte rhtku yte.
{the fe rVfh fhu yu tk s{e u.'
u Ae {tuxh tu rt tE E. nwk th h [zeu
e.ftwhu tk tu. ftwh {t. u{u {U stwk
fu ytsu tu h{ tittu yu Tttu qhs Qtu
Au. {u {nuqtu nwf{ {tu Au yu uwk {thu u{te
t fhwk Au.' u{u {U futu nwf{ ntu, u fne kttu.
thu tu u htE t. t, t, yn rn, yn
rn,' yu{ tue QXt. hkw {U u{u tk tzeu q[wk
fu {u te te htytu rn. {u e[u hMt Wh
yttu, {tht hte ttuzuf yt sEu nwk {thtk fztk
{u Wthe ytwk Awk. u tk fztk Eu tRf h
VTxt ku su. twu (htEu) tt tku
{the yt nfef stu yu ftuE sht ht
rn. nwk rhtku u Vhtu Vhtu uh sYh yte ntU[e.
{tt thu uh ntU[e fe u [tuu fne fwk.'
Ae {thtk tk s fztk heh Whte Wtheu tE
ftwhu {U tUe etk. sutk fztk WttO fu h s
heht htu{uhtu{{tk yuf yut fthtk t yu {Me
xtk yu utu ytu yu swMtu yuxtu tu [kz
ntu fu s{e h xufe ftt nt. u
]ete yh Qztu s ntu, yuwk {u tt fhwk nwk.
ttuzef tu{tk uwk t re tE wk. heh [tt
fhwk nwk, hkw u [tt fhtt t fhtk, ftuE swt
s fthwk t ykh{tk ykhte thu owk nwk. yue
Mtr{tk fhtk[et {tuxt {tuxt hMtytu h tEu tk tkte
[ttwk twk nu ue fe s h te. {tt yuf Mtu
{tk t : 255

yuf tuht tsoLxu {u htufttu ftuo ntuu, u t

ytAtuttu Au. thu yue [kz q{ {the ne fu u tuht
tsoLxu tkEtt, E {wthf !' yu{ tue t{ he
ne. uxwk s tt t {u xwk yu tAwk re
tE wk.
u Aete [ttk [ttk oht kt tu yttu,
tk eTwhw tuu Qt nt. u{u {u Ate htu
[tkeu q nt fwO. {thtu hztu q ttztu. u wk
hth t hne wk Au. u{u {u htu tuztu {txu
tk[ Yrte hf{ yte. yt Ae tAwk wk s t
swk htwk, yu e tAwk [ttwk Y twk u fuu fuu hMu
tEu [ttwk twk uwk fwk t te. {tt rhte
tswte VTxtu ktu tu yuf Vqx yttu nu, thu
hehwk t xwk yu tkte q {tuxu {tuxute q{tu
{theu {thtk nuhttk fztk {kttk ntk.
{tht S{tk Thw w {nthtse ytttwk u{qfo
t fhtt su su ktu Au, u t yto {tze fu
yue het Au yu t{tL {te w tu uu t[t
hefu {te fu yut Au. yt tu {u u s ntsh
nt, yu uzf u{te uwk nfefwk {u tuu fne ftu
Atu, yuxu s {U {u t nt. Srfte ttu
ytfth {tztu ftsu {{tk yt{ fu u{ ftuE ftht
r[th s xe fu yue u{e ttte uwk
t tt, tu kqo htr xt{tk u tu {tuxtu
t se fu Au.
eTwhwe ytttt u{qoft t{tk Swk
ft Au yutk {u ytsu ttqoftk Z t yu
yt{rt Au. huhe t xue tu uwk t{ fu
su{tk kft, k, r[th fu ftu Mtt te. su
tte qr{ft{tk qhuqht tfth hte fu yu u{tk
256 : {tk t

qhuqht htutut hnutwk su{tkte fheu u, uwk u

twk Au. twk ytu euet ythth
fhte u Au. yut u{qoft ytttt t{tkte s
yte y{tu t xe fu Au.
yte heu thu u{te Twhwe ytttwk ytu
qhuqhwk t fheyu Aeyu, thu Twhwu ytu {txu ut
r{tk su W{fttu ktut xu Au, utu Twhwtu ytt
htu xutu rtu ktut u ytt Swk h{
ft rth Au, u {thu rte yuf t[ut[e
nfef Au. ytt ftht yttttte uytu {tht h
q q htS tt nt yu ktut tBt nt, uwk
t {t uytueyu {u u nw {tuxt fhkrztytu ytt
u Au. yuf {tuxt fhkrzt{tk swe swe e {eXtEytu
hue ne yu e {tuxt fhkrzt{tk swtk swtk fthtk
Vtu yu qftu {utu ntu. t{tL heu hrthu y{u tk
tk nth stk rn. hkw yuf hrthu {u fhtk[e
nuh{tk ytue tf {tfuox fu tkte nwk htus tftS
hetu, u tf {tfuox{tk stwk r twk. hkw te
nu tu {the {~fhe fheu {u fnu fu {u tu ut
{tht tkEtt tutt nu !' yu{ fheu {u u ru
nuh{tk uu st etu rn. u ru eTwhwe ntshewk
t yttuu ru htwk nwk. esu ru thu rt
Mxe{ rue ytrV{tk tku {qfeu {tuxh Eu nwk
tf {tfuox{tk tu. itwk tfex ytrV{tk s hne wk
nwk. htus u htus yuf s wftute tf utwk httu,
yuxu tftt tEyu wk uEwk tf {u ytwk. tk
nwk htsute nth efwk Awk, tk s ewhw{nthts tuu
Qt nt. u{tk o ttkU s {tk yuxtu tu
u{tu Vwthtu Vqxtu fu {thtte u{u sz eu [tUxe
s stwk. uytueyu {u nw s u{te [q{e etu
{tk t : 257

ntu. Ae {u ftwk, E ftu the fuxe e htn uE !

u {tuxt fhkrzt thu {txu te hefu ttu ntu, u
ythu tht t{ h {U uht fhe et. nu yt u
{tuxt fhkrzt {U thu {txu htS tEu t hefu ytut
Au, u wk E .' {tuxh{tk tu {t ut nt, yuxu
{sqh fhteu E tu ntu. {u u {u fhtk[e{tk
{the ttu ntsh nt, yu yt t [tte {u {
{te ne, u {u t Au. u t fuxt t
r [ttu ntu ! yu fuxtk tku nUtu ntu !
yt k su ru Ltu, thu twyu {u ftwk fu
wk tht whw{nthtsu ytu uh tute t. [t tE
fheu u{u rt yteyu.' hkw u nt tk nu yu
tk hnut nu ue tu {u fe h ne s rn. yt
t qAt fhtwk fe {u r{tk Qe fuwk
rn. yuxu twyu {u stwk fu wk t{tk sEu hehwk
t swk hnute yu yuf{tt [u{tk s yuftt
tte xu yu uwk t swk hnute ye h
ntu, u s u uytue tk Au u fthtu kf ytth{tk th fh yuxu uytue tk Au u u yt{uu
stE ytu. Aete u{u wk uze tsu.' wf]tte
tue q[ttu Mefth fhttu yt tu t tkt
te [ttu yttu ntu. yuxu ytu tu {kzt t
fht; yu t{tk tfthwk xtk xtk hehe
ut tte tue yee u uytuet Mtt
t rutu kf tth{tk e f]tte {qftwk e
wk nwk yu uytuee f]tte u{tk o fhtk[e nuhte
nw qh Auf rhtu rfthu rfthu uytu [tt fht nt,
ue u{e r{t Mtr{tk {u ttk ntk. {U u{u
thu [t et yttwk tee {tte ftwk. u{u
258 : {tk t

tuu u tkeu ftwk fu u, thu {u [t s ttu Auu ?

tu u, yt nwk [t ewk Awk,' yu{ fne tuu [t et tt
nt, yu{ {U t{tk s t uwk.
nwk fhtk[e{tk ntu thu [te rt Wt fhut.
u{tk tze ytzte rt Wt tt u httu turzt
{nthts ytt. nwk qtu ntu, u yuf{ Qtu tE tu.
ttk kzT t{ fto. {U ftwk, nw f]t fhe. tu
uytu fnu, nu thu Wt-wt fhte sYh Au ?
nu thu yt wk fhte sYh te. {tht utk nu tE
u. {U ftwk, sutu yttu nwf{.
uxt{tk tu {nthts st htt. y~ tE t. nwk
QXeu htuzt{tk tu. yu tuftutu {tuxtu ktu ntu.
fhtk[e{tk e rfthu hnut nt. {U te [t fhe
yu [ttu ttu Eu ztE xu Wh whe Wh
uXtu. hfte{tk [t huzeu tk Sip-r (qkxztu) ut s
Awk. tk twk fu nu yuf s r tfe httu Au. {nthtsu
nwf{ ftuo ute {U [t te yu sht {U ee. yuf r
ee he yu heu nwf{ ttu htu. nu yuf r ftZe
te yu{ r[th fheu utu [t {U Ztue etu. tAtu
yteu qE tu.
th{tk QXeu {tht twu e t fhe. u rt
Mxe{ rut {s
u h nt. yu{u ftw,k the t{tk
{thtte fkE fnut rn. Wt nt tu nwk nhtu
Vhtu hnutu. Ae tu nwk u{e ttu {tuxh{tk tu. tk
[th hMt h yuf {utuutu tw ntu. ut t {tuxt
nt, Vtxutu ft{tu. yuf{ {tuxhe [u Qtu httu.
yuu ftwk, Qh . yuxu nwk tu Qtuo. yuxu tw {u
fnu fu [qet, u tu t y te. {U ftwk fu
{the fnue t t[e Au. yu{u ftwk, nu {u u
{tk t : 259

o
225-232

te-7
6-9

{t fnu yu Qhe st ? {U ftwk, {thu tu Qhe

swk zu. {tht {tk yutu s t u Au. Ae
tu yu Qto. {U ftwk, yt ytu. ytrVtu
tE su. tu fnu, t, nwk y{Mtu u {qfeu t s.
wk Ae stu hnu tu ? u ftuE E tu ? yu{u
{tht h nw u{.
Ae {u ut tw fnu, tt, ye f uhufw
kfft w{t ni ? u. tE u. u zeftk ith htutk.
tk nwk {tE qh rht rfthu hnuthtu yu tk yt
Vqxtt h zutu sz sutu ytrtu ? fuxt te nwk
yuu utu. yuu fkE s fe utut rn. ztu s
httu ntu. ytuntu, tk yt {t yu {thu turzt
{nthts ttu tue t[e ? {U ftwk, w, {U [t ee
yuxu {U wk fu {U qhwk fwO. yuf s r tfe ntu
yuxu {U twk rn. {tht {{tk kfwk w{t tu Au
rn. {u fntu u t t[e. yuxu tk u tk Qt
Qt tE ewk. ytxt t rt Wt nt tu
su ytwk u tE utu.
8
fuxef th yte ft{tk t ytu
x tt. yut qhuqht yk{tk-tu yte tu heu
ithe t ntu tu ee t ft. {u tkEtt {ut
thu yu{u {u [tketu yuf Yrtu yttu. ftwk, yt
Yrtu wk ht. u ytwk Awk. u Yrt {t s fhu.
the {tu {tuf. q fhu. hee qh tu. yt t
tu hfthe uXu t hnu Au. {u twk-nw the t
tE. [ttu tu f]t fhe. Ae {U tu hrsMxh tuMx
{thV {the {tu Yrtu {tufe yttu yu wk fu wk
htus yte q fhsu. yu tu tkEttwk fkE t{ u
260 : {tk t

rn. yuxu {U uwk tw {nthts. {the {tyu tu yuu

fwk {n ytwk rn yu Yrtu tuE ttu yu hee
tu yue u yue s hne.
yu tu efYu ftwk. su ttwk Au u {tht {txu t[wk
zwk. {tht fwxwke hee ste ne u t E.
{u Yrtu ytutu. {the {tu eu wk {tufuwk.
fE tkEtt yu nwk tu rn. t{
wk rn, fth fu nwk tu ft{{tk s ht[tttu. nwk
Attkttk rfw tk[wk rn. esu ru thu-fhtk[e{tk
y{thu tk htus yuf tE ytu. r{.{to fheu nt. yu
trfMtte ytt Ae rhtu tk hnut. u htus ytu.
u{e xe{tk tkEtttu {tuxtu Vtuxtu. u nwk ut fhwk. yu
ru {U yu{u ftwk, ytt sutu s [nuhtu {U utu ntu.
{tuxt, Qt hntu. {the tu eu {tuxtu Vtuxtu Au. tfux
Au. yu{e tu {tuxe hwtte {tt ne, yu{tk {tuxtu
Vtuxtu ntu. {U ftwk, yt s {t httu ytut. Ae
u{u st{tkte ftZe ftzo tRtu Vtuxtu ttu. {U ftwk,
yt s {t yt tu t ntu, fth fu yt tu {he
t Au. 1918e t{tk. tu {U ftwk, {he t ntu fu
t {he t ntu, yu fkE nwk tu te. [nuhtu
hth yt s tu ntu.
Yrte q fhsu yu{ tkEttyu ftwk ue tAtu
nuw fu {the hetE qh tt. yutu nuw .
fu{ Vtu rn ? ytt {ttutu kf fu{ Vtu rn ?
tk Vttu ntu yu e Mtr yuu {txu ne.
te {txutk u e Eu fAt h{tk htut ytu tu
rn [tu. fAt h{tk u {thu htuwk ntu tu [t
Vqx tueu yu{tk {txe htu. Ae ttu yu htushtus
thu u thu rutu ftS htt fhtu tu ft[
tt. yue heu whwttu yt tu kf Au u kf
{tk t : 261

sL{
46-47

sL{
49-51

Vt h hnutu te. yu t suxe t[e Au uxe u

Meftht{f , wO t ntu tu yu rn
Vtu. rn Vu u utu eu rn, {thu eu.
{U tu {the {tu [tuwk uwk. yte q fhsu.
{thtk fwxwke hetE qh tu. yt e t{tk
yuu t s rn. nwk sfeo fhtu yu wk swyu.
s ttk ttk ut tE s. yt wk yu swyu.
yuu fkE fe t{ rn. yuu tu yu{ fu yt VuVhwk Au.
yu tu yu{ s {tu tze. {txu yu fkE {S rn. yuu
twytu, {nt{tytu{tk rt rn. u yuu qq fhe
rn. Yrtu qt tut{tk hte {qtu. yu{ tu {tht
whw{nthtstu Vtuxtu htutu. tttt nt yuxu yuu
{u rn. yut yuf e r nt-Atuxttt. yutu
Vtuxtu h{tk hnutu. yu Yrte qq fhue rn
yu Ae tutE tu.
yu kf Vtu rn. yuwk fth ? tu ftuE fnuu fu yu
tu {tk Au yu y{tk ntu yu y{tk tu
rztr{Lx ({tuhu) Au. tu Vwk uEyu. yt tu k
Au. thu yu Au kte. yuu u te yu yu te.
yue heu yutu wttu tE fu Au. eS heu {u ytsu
tu Au fu ytsu rn tu ftu yt tuftutu kf Vt
h hnuttu te. yu Vttu, Vttu yu Vttu
s. fu{ fu {the {tyu yue yt te fhe, yuwk
ytt-tuh ytt. yuxu ytwk yutte t tE wk.
huf s fhtu ntu Au. huf s{tk yue
tA y{wf S fthtu yk hnutu ntu Au. thu nwk
fte[tie httu xufht h qtu ntu thu {tht {{tk fu
ftuE ftLMu{tk u
u tu u nutkt {tk tkEtttu
ftu t ntu. tkEttt t{ hefu tu
ntu. yue {the Mtr ne. yuxu s {U yuwk xtwk.
262 : {tk t

{thwk rr{t Au. ftuE qosL{{tk yue ttu tt{tk nwk

kftutu ntuE. tte heu yu S ttu-{nt{te
ttu- kftutu nu yu{ {U {tt fhuwk, fth
fu yt{{tk (nrhs yt{) htt fhutu, Attk tk[wk
rn yu {u t rn fu yt tkEtt. yu ut {toS
nt u{u ftwk fu yt s tt. thu s {U {tuwk fu yt
s {t ntu. ut hte {tuwk fu yt s tkEtt.
tfe tu {u hu rn.
9
ftwhte t. 13-3-1939u htus fte yttu ntu
u tAwk ftwh stk tt Mxuu q tkeSu u
ttu, thte yu o Y twk Au. t. 29-3-1939{eyu
u o yue e{ {tttyu nwk. She ftwk
nwk. { ufu ute yMMt twk nwk, Wte yte E
ne, hkw o yuxwk nwk fu tk ttu ytkqof
su rtu fhwk Awk yu ntunt fhwk Awk u wk nwk. u{ Atk
tAtk t yte {utk f{o tu wf]tte qhuqhtk tE
ftk ntk. yn y{thu hnutu {txu kte t
fhte ne, ute ktu {utu {txu z fhte
ne, tku {twk nwk, u{tk eswk wk tuXtwk
nwk. u tk ft{{tk stytt{tk fe yz[ te yte,
yu wk fhtu ntu u u txe he [utte twk ntu
yu{ twk nwk. u{ e ft{tk tu r nwk. httu
wk ttwk Au yut r[th ytt nt, ufu httu
o wk u Au yut ywtu tu t tt. yt o ru
htz tufhtu yuwk nwk, yu Qxtu S tu ztu
ztu Qhtu stu ttu, yuxu nthe [ut ft{
qhe, e ytuAe tE ue, yu ykhe [ute
]r yuf{ e{ tE E ne. fhtk[e{tk {ut
{tk t : 263

sL{
53-54

tkEtte q[t ywth t. 29-3-1939{eyu fwkf

ttwk Au yue h...nuu tu ne. ute u shtf
[t Su Vhe ne, hkw nwk tu httu rhtku qtu.
htt yuf tt{tk uf r{rx nutk y{tht
kte ytte nrh:He u q{ yuftyuf ktE.
{u s ktueu u q{ tzt{tk yte ne u h
{wk. yuxu {U t{e ue nrh:He q{ {the.
q{ {thth tE t{ute ytt. u kqo nt.
{ttu t t qk[ttt t. e[u Qtuo yu wk
fu uytu {u yue {htu tkf E st {tt nt.
...nuu r[e eu Wh {qfe yttu fu sute {the
[t tt. {the uhntshe{tk u e ue yu {u
utte nus rVfh[t tue, hkw ytwk wk
fhtk[e{tk wk Lt fhwk ute uu rt uXutu fu Aete
tk Xef ttk tE su, e t. 29-3-1939u htus
fwkf ttwk Au ue uu h ne, yuxu r
tE E ne.
ut tEyu {u stwk fu {thu {rfftt txe
ue tsw ktSe t{e th tk u{t whw{nthts
hnut nt tk stwk nwk. u{u u{u {tuft nt yu
yu whw tu {thu hnutwk nwk. {U ftwk, nwk tu httu tk
ytwk yu thu yn tAtu ytwk, yuxe t fq ntu
tu ytwk. {the Vhs ythu yn yt nutue ttu
hnute Au, yuxu yu {qfeu eswk fkE fht swk u h{o
Au. Ae uu yute {u {u uxtu t t ttu
ntu ! {} |: yuxu {u u {u httu tk yttwk
fntu tu tk ytwk. u t{tk tu u{u t tze. e
tkEttyu fhtk[e{tk tuwk t fhte tu yu{u
[tue t tze. fhu tu kfh ytV zu. e u
t Y fhu, thu the yk ftShe kt ut
264 : {tk t

yue Mtt ntue uEyu. the ftuE yt t{tk u{te {t fu nu ntu tu ute ftu{ thth
e[u thu hnuwk ytt y{tht whwS tu [t. tk the
ue kt y{u htewk. {U ftwk fu nt{tk yt nutue
kt {thu ute Au. yuxu yufu {t Aete ytwk.
tu uu tV t tze. ytwk ntu tu ythu s [t.
yuxu {U u{u yu{e ttu yu{t whw{nthts tu
ste [tue t tze. fhtk[et tkEttyu yk
wu ytue rt ru yu utu tu fhttu Awk u
ru yt tE yn fte{tk fue heu e t ytt
wk huh {u kfh ytV zu ? yut t r[thtu
{u tt rn, yu yt tue t{tk su{ twk ntu
u{ tt uwk yu{ the tAtu {uzt h yttu httu. yu
fhtk[e{tk {ut tkEttyu tutu tu fht uXtu.
nS Yyt tE tk s { [u yuft twk
ywtwk. heh, {, ek tk fhtu rL Au yuwk
Mu ywtwk wk. ttuzef th tE tk tu {tttt
[t t{tk h{et ht nut ntu yu{ t
wk, yu ytt heh{tk yue yt ht tE. t
Qze wk. ut tE utu. ze stwk
nwk. S e t sue tE E ne. nS
qfe qfe tt fhu Au, t t fhu Au yu Ate
t fhe ne. uxte Auf e[ut t h tu u
t qhuqhtu e utu ntu uwk stwk. u{tktu ttuztu
t tu sht Aete ttu Au. ytwk heh t suwk
h{ e wk nwk. ...nuu tu fe h ne.
wf]tte uu ytu[wk ti[ stwk twk yu u QXe yu
{u ut sutu zutu uE fkEf thth fhe. y{the
uzu fhtk[et yuf kertf Au. u r[tht yt
t{tk fkE s {S fu rn...nuu tu e
{tk t : 265

ktu
2-7

ftSte kt ee. ttuze thu fkEf f e. yte

yh u r hne.
yt ttu ftu yto {tu rn. fkE ftt
ytztyt r[th {{tk WTt te. yuf s
fthe tt{tk ykrzt xue Au. ktSt
tnt sutu yu t yufthtu xfe fu Au. {thwk
nt tu tk kthtu u tu te. ut ftht ftuE
r[th tt te. {tt yuf s t yu yuf s
e f]tte httk fhu Au. tfe tu {we nuhtue su{
tt yu ytk ytkt t ttu htu{uhtu{{tk su yuf
yf t xt fhu Au, u {tk fu{ e ft ?
yuxu t{u tu ntUt rt hnuttwk te yutu Z Sk
rt xutu Au. ytu tu ytk{tot te Aeyu.
ytxwk s yu nu yt rn yuwk {to{tk fwk
te. {to tu yk Au. yuxu wf]tte ytu tu
[tt s fhtwk Au. wf]tte yuf{tt ytke qr{ft
h su u wk yn tu yt ytth{tk tt fhu Au.
10
1939t {t[oe 29{eyu ht{{ee httu fte{tk
yit tttfthtu yw tutu. u yuf fturx q
o tu
ft ytswtsw thtE sEu heh{tk u~tu. thu
{nt{tr{tk Qhe stwk uwk. {tr{tkte tk uwk
tu hehtu wt t yu ue ytswtswtu t
e utu, sue t th wrxet ytwuorf
ftust ze e.tXf tnue fhtue.
u ywe utte, thte s {w te Yyt tE
[qfe. I am Omnipresent' nwk ot r{t Awk,'* yue
[ut{f tttu o fthu rft o{t ntu yu Au.
* ht{tkte {uh,w 7{e yt., ]. 200
266 : {tk t

u ftu su yw ttu u yuf wtu yw

ntu. hkw u{tkte tftrf nw{t fqftu {theu ytt
tu nw{t fqftte u{tkte rwot yw{tk utwk
Lwk. u ywwk tutt ytth{tk kqo rc tE
stwk eu u{tk kqo fUrt Sku xeu u
Ae ut ttu rMth tt fhtu yw{tk xt
ftuo. u{tk u tYu ntu u{ fne ft. su{tk
u{tk u yufY otu ywt yu u{ Atk tAtu
tuu u u tk{tk ntut Atk tutu ntu yu yufY
ntu yuwk ywtt swk. ttBtu [utu
w{o u Aete S{tk xt {tkztu yu{ sYh fne
ft. {ttu tf hu su ttB]t ntu Au u tu
f]rtT ntu Au yu u u{tk k yufthwk
ttB ntuwk te. th yu nw{twtu ttu yu
yuf S fthe ut hue Wfx{tk Wfx tetu
twto e ft yu uwk tu yuft th e .
thu [ut w{o{tk u u wk f]rtT wk ntuwk
te. yu ue [ut{f ttBt k yufthe
xue hnu Au. yu ue k yufthe ttBt
nk{uu {txu u u u Mtr{tk Sk xt s fhu yuwk
ntuwk te. [ut ut yw Aete ftuEft{tk
u y{wf ft we to fhu yu ftuEfu u Ae uwk
u. ftuEfu tu e ut yttht htu{uhtu{{tkte
th tEu y~ tE . suwk heh [ut
ytthu {txu u t te tttu tt {t{tk
kqou tuttwk rfuwk ntu tu utu ft[ w
{ uwk u hwk.
{tk t : 267

o
382-383

11
E ft t. 6-9-1939 thwk u{{ tth
qe ft rn ! fuxtk tk yufXtk tutk ! yu u
fuxt W{ftte, u{tte ! yte rt {u yutu ytxtk
tktu u{, yu e {tuxt{tk {tuxe f]t Au. yu yuwk yuwk su
su wk {u Au, u wk ttqof u s [hf{u
htwk Awk. ytxe e nutut r{o u{-te tuu tu
wk yte fu ! tfe {u tu t uwk Au yu tu Atu.
yt{{tk {tt xqkft{tk xqkfe [e nuheu Vhth, tt sutu
e uEu utth, fnute t shtfu tth,
tkeSt yt{ sut keh tth{tk {tu...xute
q{tu tzeu fuxtu ytt, yu u rn tu tswe yu
fkEf ]t yu y{tt Wth, fuxtu y
utth-{u {trne Au fu fuxef yt{e fLtytu
tu {u tkztu e yu fue se ! tke
het{tk tuzfwk {ttwk hte r:kftu[u
Vhth, yhu, Vtxtk fztk nuhe Ux kf{tk stte fTtfo
it ytte t tzu yu ute {ushu {wk zu yutu
ut thth, u uxe heu t... {th utth yu
y nturthetu tu {tuZt h Atkxtu {u yu yue
heu uzte W{t t{th, yut {tht h yt tktu
ytxtu t tkte ! yt wk tu {u tk ttuot rh[
hte thete tu Atu.
yt{{tk eu {the ttu yuftk{tk utte
tkr, ytk, Ltt ywtu {u tt Au,
u {tot te hefu rn. yuxu yu {the
ttut rfx{tk rfx f{otte yu r{tt rh[u eu
thwk {tht S ru {u fnutwk Lwk ntu fwk
s ftwk te. yt wk nu ytxu tuo Mu {u
268 : {tk t

ttu nuw yu Au fu ytwk tte e fu yu wk

{thu {txu nu sYhwk Au. sut y tutf, ntt,
ot utte nutuu (ye ntu tu) ttuze
e ]t Qsu, yut h e nututu u{tu
ht hu u tte ?
eu thu {utu { htu u{ Su,
zqu Au u{tk su, he sE u L u.
ytxtu tu yu yttu t {u yu tu {u t
uwk. hkw u tte ?
yu Au t e hsq r fttu ,
tk z e exe su fnw k t u u .
u ytu t{tk s u{u yuft yu fUr fhe
t tu Ae wrttu u{ tu {ttu Au. {txu nute
tu yttu u{ yut tu tt fhu yut ttqoft yt{tk tth ytu {kztwk Au.

{tht ywcttu tu qhtu ttu u ru yku
u u tte Q{ {u xe yu ytu tu
r{t ntut Atk utu rhtu {U WXttu rn. tute wk
tutu kqo t e f]tte httk fhttu nu tu
Xef Xef tktu yu Stu yt Au yu yw Au u
yuwk yuf fth Au. e yue r he fu h{
f]tw etu nu tu Mtk yu Stn
yuf heu ttu Au. nute, u Awk fu, {thu t rr{t
Yu eu su su Mstu {tuo tt nuwte {u
u{u e f]tte {tuo tuhttk Au. u{tk {u
(nu{k tE) nut Atu. yt{ wk t, wk rr{tY,
s tt RAwk Au, tu Ae u ykutk f{tuo{tk fkEf
eswk u t{twk te yutk Z t yu rt
e f]tte ntk yu Au.
{tk t : 269

ktu
18-22

e yue t{ fhte tt, r{tk ns,

MVqw Q{, {u QS u Xef tw.k t {te
ytu r{t tu nt s. {toe q s w heu
q{ ytkrhf ]rt tu e f]tte tt se ne.
th{e su{tk 1930{tk ytu ttu nt thte yu
tutt yt{{tk {tht nttu {e hefu httu
thte e tte ]rte fkEf tke ytste
uf to nutkte {u tE ne. {the u fuxtu tu
u{ ntu ! rhtune{tk {twe nuu tk {u hnut nt
yu thu {thwk heh thwk hnuwk nwk, thu ytwk t
s r ttu hnutwk Lwk. yuxt{tk {tht hehwk s
tewk tzt [tuhte tEu tuZ uh wk nwk. {tht sut
yu suxt stt {txu yt teqe t te. {the
ttu hnutte {tht hehwk s yu ythtu wwO Au.
yut tu yufu rn thu ktu Au.
yn ftwh{tk y{u yuf tkzt rn tkzt sut
{tu {t t nt. tks{tk yuf htht{ fheu
T]nMt hnu Au. {h rtuh Wh nu. tutwk
h Au unt, rM{th Mtr{tk. ytkt{tk yuf
tfze fqE Au. tuu ftu kn fht te. tuu thtks
Vht efu tu efu. tuftu yuu tkztu u Au. {w{tu
t{ fhu yu nwu etht{. ftuE tEitu ytu yu
e nuh ntu tu u, yu u ftuEfu yte u. fef
fef [t tuu tu yu u{tk n tu ! ftuEf ttwk
ytu tu t. fte ht rn. ytft]rt htu Au.
h s yu teytu t Au. {Mht{ Au. t.
22-9-1939e htu y{u u{e tu t nt. u tt
nwk t{tk st htt. eytu yu{ u yu{ ue htt.
t Aqxt Ae y{u ku q uxt. uytu t{tk {u
u tt nt. yt nfef t Aqxt Ae...u fhe
270 : {tk t

hkw u yu{u {te ne. esu ru tAt y{u thu

y{Mt ttu fht yu {t t, thu Aqxt ze
u yu uxt. u u t stk shtf yttu
e tu. yu tu ytu we y{u tt ytt nt
{U t tze, thu u{u tuu s ftwk fu E ftu tu
{u nwk u ttu ntu. ytsu fu{ tt ut te ?
{M tuft Qxt nuth ntu Au. yu{tu u{ yutu
s sh ntu Au. u ut yu{t wkh te tketu
yw tutu, hkwhfe {hS t u !

{tk t : 271

ktu
219-220

kz-6

nwk ot r{t Awk.

n
()

y{ u{t hte t uztutk huu,

S+ tu yuf Au, Atuu St* un swt Au.

u{ttt
212

u {]w u Muo u tk ntu stwk tk,

y{u tu tt hutt y{u ttu s Qztt.

-e{tuxt
+

rsh,

rsht.

n
272 : {tk t

()

swk tk ntu r[hu y{u nte s yte Au,

fn fne swe ttu zu {s yw u !
y{u tk tk sE r[to RAt u e {qu,
u to Atk fu t, {q u ftu h t hnu t Au !
Eyu Mt t tut ! yw f]r fuht,
e su su Mttu u ywte stt Au !
e wrt y{the Au, u hu {qrtk Au !
y{tht r yM fu t ftu E w k u Au !
e{tuxt
{tk t : 273

ywe
410

ut
115

ytu yt S Seyu Aeyu yue {tot te.

yut fthwk ytwk S Au. yu [tt s fhu Au.
t{ tE sEyu yuwk t ttt xe
tu hehtwk S yxfu. Ae S Au. Ae swt
fthwk S Au. heh ntu ut tt thu Au.
su{ ttu ftuE yk te. yu y{to Au yuu ftuE
{to t te, u t fthw k ytw k S tE
hwk. y {xe .
2
{U tuu yuwk r[twO Au fu tt tt, yw tt tu
yuu {tot fue ? yuf {tot yuu ntue uEyu.
yu u ntu tu tt rn ! yt tu {the wrte r[twO.
{U fkE ftuE rt ttu [[to fhe te yu tt ru
[[to fhe {u rn. {U r[twO fu tt yuxu
y{to. yuu ftuE k rn.rtte heu-tLe
heu u Meftheyu tu rr{twk yuu k fu{ ntu ?
ntuwk t uEyu. u k tu yuu tt rn. ttu ftuE
k rn yu{ ytu MeftwO. tu Ae rr{twk k
{qfeyu yu fu{ [tu ? nt, rr{t ntu hwk. yu htuh,
kYu rn. nu thu u yu kYu ntu yu
rr{t ntu tu rr{t-Xuftu {u tk sE fu Au.
rr{tt fthu tk nuth fhe fu Au yu wk tu u
Meftht uwk Au. yu yuu kY te. {U {tht
ftuE ft wMf{tk-Twhw fu rr{t{tk wk Au. nw
[tuwk wk Au. tteu rr{twk ftuE k te.
t tu {q yu{ fhtu ntu fu tt su{ yk Au,
yktk Au. Mtrne{tk Au. yt wk ytu
274 : {tk t

tueyu ht, yuwk t ywe feyu Aeyu fu fu{

? ftuE S y, t, z-ythu Au yu ftuEyu
ywwk Au fu fu{ yutu yte tu whttu fkE Au rn.
ftuEf fnu Au fu yu {k{tk tu fu Vtt n{tk tu.
tuftuu yu{ fnut tkt Au. nwk {tht whw{nthts tu
tu ntu thu yuwk fnut fu nwk {k{tk tu ntu.
nutk nwk tuwk htu. Ae tu tutu rn, Attu{ttu
ue hnwk ! yuxu {U ftwk, tS, {k tu th htu
qh. u tt {tete tu st s rn. y t
Au. rtteytu fhe htt Au. yt q Au, yt
r{t Au, yu tht {t tu ntu, yu{ Lwk
te. {u u[th t ee. ftwk, tt, ynte {ttu
tk Au, tkte {ttu yn ytu Au. {k Au. esu
u Xuftu ytt sue ]eytu Au. tk ytt sut
{wtu Au. yu {wtu yn ytu Au. ]e Wh Qhu Au.
ftuE wk te. tkf Qhu Au yu yte ]e hte
eS ]e Wh hnu Au. Qo Akr yu{ fheu fkEf
&tuf tut, yu et{tk Au hwk fu yu su Qo f]rtt
ntu u Qo{tk Au yu rB f]rtt rB u{tk
Au. yuwk uwk Au hwk. yutu ftuE u fu n nu fu
ytt s tuftu t nu. yuxu tk . ytt u{tk
rB tut ntu yu S rB yut tuf{tk yu
Qo f]rtu ntu yu Qo ftht tuf{tk . yu{ s
{u tu k uwk twk.
yt tu ftuEf ftuEf yut tuftu huh {wt
MY{tk Stt ]e h ytu Au yu W[ ftht
tuf yn ytu Au. nsw we ftuEyu Qhut t
uut ntu yuwk {the AtUuh toe {h we tk
Attk{tk tkwk te. {tht whw{nthts yu{ fnut ht.
yu u {the wre fuxe ? {the wr s
{tk t : 275

Ste Au yu yt Ste wr xqkfe Au. yu su Au

yu kte Au yu kte tue te. ytt tu tte
t{tk xe te. yue wr tte t{tk
fue heu ntU[e fu ? {txu yu{ r[twO fu yt Mtr{tk
thu yu{ {twk fu ft[ yu t[wk ntu yu ft[ t
ntu. yt{ te s yu yu tuxwk s Au, yu{
{ttu the wr tftte te. wk yu{ fne fu Au
fu tE, Au fu y Au. yt u{tkte yuf ntuE fu,
yu{ nw nw tu wk fne fu. yt tuxwk s yu{ wk fnu
yu{ fnute the wre te, fth fu the wr
tt{tk x tue te. the wr yttte Au ytt
tu the wr f]rw Au. f]rwk su fkE ntu u ru
wk yrt yte fu. tk we wk f]r{tk Au tk
we-yu ttt ru yrt yttu the wr
tftte te. yt{ {u qwk. yt ru yrt
yttu u tuxtu Au. ytu tk hnuwk ytt tu yttu
ntu tu {U e tr-{U tx e tr-hwk ntu
yu t ntu. yu{ {twk.
yu fnut ht fu yt{ nwk stu ntu. yt{ Vtu
tu ntu. yt{ {u ytwk twk, Vtwk twk ! yuwk wk
tut. thu {u yu{ tuwk. ytsu yu{ tu Au fu
ytt tttt tuftu rr{t kk tk nu tk sE
ft nu, st nu yu{ ytsu {u t[wk tu Au. thu
t[wk twk nwk.
eswk, {U su ftwk fu su{ tt yktk Au u{ ytt
yk Au. ytt f]re ykh ytu Au. rr{t fkE
tttwk s ntu yu{ fkE fne ft rn. rr{t f]r{tk
Au. rr{ttu u f]r{tk yte fu. rr{t tttwk
ntu yu rr{t ytttwk yuxu fu f]rtwk ntu.
tk htk rr{t f]r ut ntu Au. yuxu yu
276 : {tk t

ttewhwt rr{t{tk . rr{t {u u{tk ntu. ]e{tk

s ntu u{ rn. tt yktk ftwk yu{ ytt
yktk ntu Au. yutu Auztu te. yue heu ytt
su ttewhwt Au, yu heh ntut Atk, ytft u eu
{u tk sE fu Au. yu{ ytsu {u {tht {te t[wk
tu Au. {u tk sE fu Au. tu fnu, {u sEu ftuE
tre E yttu. tu nwk t fhe fwk. fth, ftuE
tut{f rr{t tt tu sEu fhe ytu. yu fnu
rn. ftuEu fne fu rn. yuxu tutt {{tk yu
t htu. y, t, z-ftuEu {u u Sftu
Sf ntu uu fnu rn. yt t fnut sue ntue
te. fuxe ttu, tte ttu yu ykh s hnu Au. su{
t tuu Mk t Stutu [ut{f ntut
Atk, ytt{tk hnutu ntut Atk, yu uttu te. yut
zu tueyu Aeyu, yut zu uEyu Aeyu, yut zu
tkeyu Aeyu, yut zu e rtytu fheyu Aeyu. yu
wk ntut Atk, yu ytt{tk t tE ftu te. yue
heu tte {t-qZ heu yte ttu uo Au. su{
ytt{tk [ut{f t tuu rhtsutu Au, ue
[ut yte ryu qZ Au-yue heu ywe whwt
yte ttu yue s qZ heu otu ntu Au. yuxu {u
uxt ue tu hntuu yu {u uxtk ttuo hntu, yuu
{u rn ytue ftu. u yut huht tt tu
ytue ftu. tfe rn ytue ft.
ytt tk{tk {tLt Au fu tteu rr{t Au. yu
rr{twk k Au. tu tteu ftuE fthwk k ntuwk
te. yuu rr{t ntu, yuu k te. rr{t
ntut Atk, rr{twk yuu k te. yu t [tu.
yu k ntu tu tte rn.
{tk t : 277

q
106-112

ftuE wk hehwk yuu k te. -y

yu f]rt u{tk yte Au. tt{tk -y
ytt te. er yer yu t f]rt utu Au.
ttt u{tk fkE fwk ntuwk te. yuxu yuu ftuE
k te. yuu rr{t ntu hwk k rn. yu nwk
fnutu ntu. ftuE Mefthu rn. ftuE rt ytu
Mefthu rn. nwk fnwk Awk fu rr{t Au, yuwk k
te. Twhw{tk wk Au fu heh ntut Atk yu yhehY
Au. ftuEe ft{tk t ytu. heh ntut Atk yhehe
Au, yu tuftu fue heu {tu ?
yuxu yuf s {u ku Mw ntuE fu. ytu tu
ntuE fu yu{ fneyu Aeyu. Au s. heh tu hehtu
w{o st fhu Au yu yt yhehe su ytu fneyu
Aeyu u tu wr{tk uwk te. wr{tk utzeyu tu
uu fu heh Au u ut Au. yhehe {tknu hnuwk
s Au. yu yhehe {tknu hnuwk t ntu tu tut
rn, [t rn, kt rn. hehwk ftuE f{o,
hehtu ftuE t yuwk f{o fhe s t fu. hehe
ykh yhehe hnuwk s Au. yu u eu yt wk
[tt fhu Au. yu u wrte r[theyu tu yu { yuwk
Au. yu yhehe ytt ykuyk{tk-ywyu yw{tk
yufh Au. yuu yt hehwk wk-htutu fu yt wkttwk, etwk fu tutwk-rtwk su fkE tt fhu
ue yh ykht yhehe u t tt. su yu yhehe
Au yuu ytt hehwk k te. yu u ytt
t{tk, wr{tk yte fu-{the wr{tk tu {u ytu Au.
yu u ytu tu tteu rr{twk k tkte ntu ?
yuu k ntu tu tte rn.
278 : {tk t

3
ywe, ftt tu tu yuf tut ywu
Au. kth{tk hnuth {tu yut woe {s zu Au.
su{ su{ {su Au u{ u{ yue {stu yuf ytk
Au. w fu ytke te rt {t Se fu rn.
{t rot{tkte ytk {utu ntu Au. yu ytk
nw e[t fthtu fntu yu t swe Au. {u u fthtu
{t ntu. ue f fthe ]rt ytk ywt
{txu ntu Au. Ae yu e[e, {{ fu [e ftttu ntu.
hu f ] r t ytk {txu s ntu Au , yu
nfefe t Au. yu ttu y{to t {tt ywe
s {ue fu Au. sz fu [u ttu t yu {s tht
{ue fu Au.
o{t{tk ntut Atk q yu r yuf ttu
ywe fu Au. yuxu yuu fte {t Au. fth fu
yuf s {tk yu yuf s Mtr{tk wk ywu Au. yt
wk kte yu wte tt Ae s ywt Au.
rwttu yw rr{tu fthu yweu ttu ntu
Au. Mtq ttoe rwt Au, q{ tt{f Au.
yute Mtqtu ywu Au. Mtqe rwt
ywu Au. tute tu wk s Au yu rhtexete (tMrf
heu) ywu Au. yt {w hehe h[t Au. tutu
ft te yt tu yw tt Au yu {q u tut
{txu suu tx tutu Au, ttue tue Au-yutu
S su yu hVtu fhtk {q u ywu Au,
thu yue rwt yut fthe tE Au fu su{tk u
u{tk yu {tutu Au. huf tto-sz fu [ue rwt
Au. ftuE u ftuE ftu yu ywtu ntu Au. rwtt
fthtu swt swt ntu Au. yue yuf {t Au. yu
{tk t : 279

yufefh
80-81

wk ywt {txu {w heh tfttwk Au. eswk

ftuE heh tfttwk te. yu yw tt Au, thu
wk s {uwk tu Au.
Au te ttte ytk {u Au, xqkft{tk fneyu
tu ttu nuw ytk Au.
w:{tk ytktu yw fhu Au, w: zu rn.
yt{ttu Mt s ytk Au. yt tu ywee
t tE.
yut Stu Au fu yhkth w: ntu Atk yu
w:te ht[u Au. ytu tE tu, Au hwk.
yt rt swytu. yu{t St yueMxL(yM)tu
ytk Au. Sfthe ]rtytu{tk ytk Au.
{thtu nuw yu Au fu su fkE Au yu wk ytk {txu Au.
{t yt {stu te. yu tu su ytwk yu{tk ttk
fhu Au. yt n fhe u tu ytku s fze htu.
4
ttBt yuf t{tkte th tEyu Aeyu.
fuxfuxte ttu ttB tEyu Aeyu. ytu fth tu
rn. ytu fth { rn. nwk ntu yu ftuEe
ttu ttB tE s. fth { rn. ee
ttu ttB tE tu yu t htwk. yu{ nwk fnwk
htu. yu rhMtr ytu thu ttB w{tk rwk
t te hnuwk. rwk t swk s hnu Au. yM s
te. ftuE Mtr{tk yuwk yM s te. t{tL tuftu
tu yu s swyu. ttBt tt thu t{tk yufh
sutu. yt Mte Au fu yt whwt Au yuwk fkE rn. wk s
yufhwk. wk s {h suwk. yuxu nuh{tk u ftuE
ttB tE tu kwhwttu ttB tE yu{tk fkE
tE te. {u ue ttu yu ttB tE .
280 : {tk t

{u ue ttu ttB tt Au tu yte wrte

ttu fu{ ttB ttu te ? yu {u u y{wf ytu
ttu s fu{ ttB tt Au ? yut tu{tk Qheyu thu
yu{ tt fu yu ttu yttu ftuE Rh-ytkrhf
kk nu. yuf sL{tutu kk nu. f{ou eu, yue
ttu yutu kk Au, fu yue ttu ttB tEyu. ttB
tEu ytu fkE tutwk te. yu Su yt
nu{tk tttu Au. tt nu{tk tttu Au. yu
rt tt rn. ttB tt yuxu yutk {, wr,
r[t, t, yn{T t Au, yuxu yt nu{tk
[tt {tkzu.
yt {to{tk ttB s yuf h{tk h hMtu Au.
yut ftuE kwhwtt yw{tk ytt yu u yu yte
ttu ttB ttu tu ytwk ft{ se twk. yu
thu ttB tt yu thu ttB t tt yu fnut
rn. yu fttu yue tu Au. ee tu te. yuxu
yu thu tt fu t tt, yu ytu e t fhe feyu.
u{ Atk yue ttutu {t{ ytt ft {txutu Au,
yu rt nfef Au. ftuE heu yut ru kft WXte
ft yue t te. yue ttu k fhtte, ntte,
{tte, tte yue ut fhtte, yuu tuwk ftuE
ft{ fhtte ytwk ft tt Au, u t t[e Au.
ttB thu xu, yuxu yuu nrh t ttu Au
yu{ t. yuxu nrhwk s t yut{tk Au, yu{ t.
yut whwttu sqs ntu. tk u tk ntut te. fth yutu
ttBt {S t ft yue tu Au. yu nfef
Mefthte yte ithe te. eS e ithe Au.
{t ttu ttB tt. xe ttu tt, te ttu
tt, tuzte ttu tt, Ue ttu tt, te ttu
tt, hwe ttu tt, zwhe ttu tt, {te ttu
{tk t : 281

tt. yu tke ithe Au. ihtke ttu ttB tt

yu Mefthte ithe ytt {tse te. Atk yu fkE
{tse {t fhtu te. yu fkE {tsu {txu Stu
te. yu tu Su Au tu {txu. tu yutu {t{
tt. yuwk rr{t ytu thu u Mteytu ttu kqou
ttB tE Au. thu yu Mtr Mefthte ithe
yte-{tse ntue te. thu yu {tse hfth
fhtttu ntutu te. yuxu yu u yut {ttuu ytu
rAtt, fh fhe yu ytt {txu te ntuwk.
y ntu Au. ytu fe yuu Mefthe rn feyu.
yut t rfMt {U ut Au. ttBe yuf hett.
ftuEt{tk yu ttB ttu yu ytu o tE .
yu fhtu rn. {u fntu fu yt fhe ttu, tu yu rn
tt. yuf rr{t yuu {wk tu s yu fhu. yu u u
u ytu ntuEyu, tu uE feyu fu yt twk. yt
{t ytwk t fhe fu u ttBu eu ytwk fhe tu.
yt {tu {txu yt y. u yt fhe tu. yue
[tuze {U e Au. nrhs ktu{tk yuf t ytu
Au. yu t t[e Au fu ttB thu ytu Au yu
ttu w ytt{tk uu Au, thu ytu te
ntutk. thu ytt Yhk-yut u yut s-fu yt s
[qet Au. e swyu tu yu{ s fnu.
thu yut{tk ttBtu w xtu ntu thu yu e
e{t xte yutu w ut{tk ytu Au.
yw ytt rt tte fu wtee {u
e heu h zu ? ttBt w{o u wtet
w{o Au. wte {u tt ntu tu s {u ttB
yte fu. yu yuwk tL Au. yu yutk f{o fhu su t{tL
{te nthtk ntu, yuxu utu tu ykh su
yttu ttBttu ttu Au, ut{tk wtwk te. ue
282 : {tk t

wr fkE trtt uh u[te te {qfe yttu ntutu.

yue wr [e e ntu Au. yue Mtr{tk trttu
w Au. trtt wu eu yu u fu yt{ fu yt{,
fu ytwk fu ytwk Au. yu tute Mtr {su Au.
tuu wk fhu Au, u {su Au. ft w{ote, ft
nuwte tuu fhu Au. u {su Au. yu tAwk tutu fwk
twk wk te yu {su Au yu tuu swyu Au
htu, yt twk wk fwk te.
thu ttBtu w{o xu Au thu t s Ehe
wtu yut{tk ytu Au. Ae s yw. eu ftuE yw
rn. yu s yw. yuxu Ae tttT tuu Eh seswk ftuE rn-uu hehthe ntu ! sut{tk Eht
sut t wtu Au, yutu hehthe wk e fu Au.
fth fu yut{tk yt{tt w ftut Au. yuxu yt{t
nk{utk ytft{tk ntu. ytft yut{tk {tuhu ntu Au.
yuxu ytft {u tk sE fu Au. {u tk ntsh tE
fu Au. yut ttytu Au. tuftu yuu tk {tu. t[e
nfef u rn. {U t uuwk Au, ywuwk Au.
ytwk tuftu {tu ht, yut tu ttXt tuftu
ntu. yu{t yrtu ftu xuftu ytu ? yte t{tk
ftuE xuftu t ytu. ntu Au ht. ytt wte
tut, heh t ntut Atk tu ytu. yt rt yte
t t ytu. ttBte Mtr, wte tt rt
fe ytu s rn. y t.
wte tt th Ae s yu Mtr ytu. yu{ u
yu{ t ytu. thu yue t tt thu yu {u tk sE
fu. yuxu rr{t ntu tk sE fu. nwk yn uXtu ntu,
yu kwtE tu {thwk rr{t ntu tu nwk kwtE tu
sE fwk. utu ft[tu tu[tu ntu tu yuu Mefthu
rn. yu yuu {su rn. {su rn yuxu ft[tu ze
{tk t : 283

. t ft{ fht ytu Au. utu ith te,

thu t wk fhu ? ft{ t tt. yuxu ttu
Mefth fht {txu yttu ytth ith uEyu ! yttu
ytth ith t ntu tu t ntu tu ytwk fwk
h Vexu rn, yu t [tu.
ttB w{o Mk xu Au. ytu tt fhtk
fhtk, yuf Mtr{tkte eS Mtr{tk, eS{tkte teS
Mtr{tk, teS Mtr{tkte [tute Mtr{tk yu{ fhtk fhtk
ttBt w{o{tk yteyu Aeyu. yu ttBt
w{o{tk yteyu thu yuf{ eutu yu te ntutu.
ehu ehu tt Au. su{ ytu tX t ntu tu
nut yufrzt{tk, Ae nuwk tuh, eswk tuh, teswk
tuh...t{wk tuh yu{ ntu Au. yu{ yt ttB{tk
nutk yuf{ wtwk ntuwk te. yuwk yuf{ twk te.
{t yu u ee t fu. yu yuxwk wk sh
Au. su{ nuwk tuh tu ntu yuu t{t tuhwk fkE
t ytzu. yue heu ttB {o{tk yu thu uu thu
yuu wk tt wwk tE swk te. ehu ehu yu tt Au.
yutu yttu { nwk tu te.
nwk tu {tht ywe t fnwk Awk. nutk ttk ttk
yrtk ntu, uzftk ntu, ue ttu yu ttB tt Au.
yu{ fhtk fhtk, ehu ehu yt st. yt{tk yte
{trf ithe nw s shsM ntu tu ytu AytX
{rnt{tk ith tEyu. Ae {te ttu ttB tEyu.
yu Mtr [e t. yut fhtk eS Mtr [e
Au su ute te. suu u eyu, htttu eyu ytt
tu ywhtu eyu, yue ytu ttu ttB tEyu.
yte wrtt tth{tk u yu ywh ku tu
Au. thu ttB fut Au, tk yu{t kfo{tk yu
tuftu ft{ fht ntu Au. yu ywhtu ttu yuu nw
284 : {tk t

t[uete ft{ fhwk zu Au. ywhtue yu yue yte

f]r swe. yu yte f]r Vuheu uu te f]r{tk
twk, u nw yht{tk yhwk ft{ Au. su Tte S Au
u s fhe fu. {ntte{tk {ntte, w{tk w su S
nu uu xttu, yu uu {txu yht{tk yhwk ft{ Au.
ytft{tk ytt su Stu Au-u yu ywhtu-u
ut kfo{tk ytu Au yu yufe ttu yuf Xuftu ft{
fhtu ntu Au. yu ytt {s{tk t uu. ytft
Au yu ytftte ot Au yu yt su ttB
w{ottu su S Au u wte Au-yu wte Au
yuu s yt w Au. yu wtut tt{tk te. yue Mtr
su tE E ntu Au. tk we yu w{tk Au, tk we yu
yt ]et tthu e hnuttu. yutte nth yu
sE fu rn. yuu {txu y thu yu wte
tt Au, th Ae s yut{tk yt ttBtu w{o xu
Au yu yu et Ae s, wrtt tthe nth
swk zu Au. thu yu ttB w yuftu te sE ftu.
fth fu ttB tu utu yuf tE . yuf tE
Au, yut w{ou tu {txu wr uEyu Au. {txu
yue uzu wr ntu Au, fth fu ttete ttu wr
kftue Au. wr tk , yuxu wru eu wk u
Au. ttB ttu yuf tE . yuf tE yuxu su
twk Au, u wr u Au. yu ft{ yuwk fu nth efu
yuxu yut t w{tuo wr ou Au.
5
fuxef kqo MxrtE (Mth) twk ntu thu
yue Mtr{tk hnuwk zu. yue T Mtr{tk fkE fwk yuu
Muo rn. [uwk su MxrtE ttwk Au-htu{uhtu{{tk
yu tk fhtu{tk-yu {txu yuu tht{tk thtu yft {u Au.
{tk t : 285

q
142-149

yufefh
88-89

eswk yu Au fu tT {tk yu kqo rtuot Au yu

kftu[ {tt efe t Au. yuu fkE fwk {ttk-fhtk
ftu kftu[ hnutu te. yu tutu yuwk ntuwk te fu nwk
tf sutu tt. yuwk o yut fthwk Au. fu{ fu
o fthu rhtne yu r:kftu[ Au, yt Au. yu
su{ u{ uo Au.
ftuEf {u u{ t E u thu yuu rt[
sutu u.
nk su{ qte Aqxtk tzeu q e , yutu kqo
rufte u.o sukw ukw ]th fhe fu u nkT fnut.
yt [thu fthe Mtr swt swt ftu ywte
ntu Au.
nwk yt Awk yu{ su fnu Au u tke ttu ttB
tutu ntu Au. yweu tk tk rr{t Au tk tk yu
u Y (q) Au. nwk tkEtt Awk, nwk yftuxtu
Mt{e Awk-yt Au u Au-yu{ wk tuu-u he heu ut
ntu yu{e ttu rr{t yut fthwk fu yu ftht
yut{tk wtut ytu Au. tu fnu, w ytu yu tut
ytu ? ytu ht. yuu fwk tuu rn. yu
yut sutu ut htu. t.., tkzt suwk o fhu yu
tkztu te. yu tu Whte yuwk o fhtu tu. ykh tu
tk yu qhuqhtu tutttu ntu.
ytt su {nt whwttu Au, u{u su{e ttu rr{t
ntu thu yu wk fnu, yutu yto ytu yu{ {sttu
fu yt su ywe Au, yuwk rr{t yt t{the {nt{t
ttu Au. yu rr{tt fth{tk Au. {txu yt{ tuu Au.
unYu ntu. y MY Yu yu thu t
ytutu ntu. yuwk htuh o et{tk Au.
ywe thu eku o u thu yu ]e
tkte n fhu. ftuEf yuu {txutu u{ttu ntu yu
286 : {tk t

yue RAt ntu tu yuu yutk o tt Au. ht{f]

h{nk fu h{ {ntyu heh Atuze eukw Ae yu{tk
o tutk Au. thu utu fkE RAt ntu tu
yue ttu yuwk rr{t ntutte utu o ytu Au. u
u o ytu. utu heh ut. thu ynte heh
E sE ftwk te. s yu ]e{tk th httu
yuxu yu Qze fu rn. ytwk ftwk thu yuf su t{u
fhutu fu yuwk u wk nu ? {U ftwk, yt u {u
u tE fu Au-u u{tk yuxe Au tu ywe fu{
tE fu ? r[th tu fhtu. yte tr fhe
ft rn. ytt heh{tk tk[ tu Au yu tr fhe
ftt te yu tu nfef Au. nt{tk yts yu
tRxtus wk Au. swt swt ftht twytu Au yu
rtteytuyu tr fhue nfef Au yu {thu {te
hne. yu {tu {thu yt t {te hne. {thtu fkE
yutu n te fu {u {ttu s.
ywee fuxef t tu yue Au fu su{tk u th
sutu ze hnutu to. fuxef tu rw suwk
o ntu, hkw ut hehe {h e {tuxe ntu yuxu
uu rw hefu {te s fu yu Mefthe u.
fuxef ftuEf ywe ftuEf fthu rhu WL{t
suwk uo. yu ftuEf tu nk suwk o fhu. {U
ftuEf yuft yutu rt[ suwk o fht ut Au,
yu{e ywe fturx fte ttu ht{e tE fu
yut fthe ne. yt nfef ftuE {tLte {ste
tu te, hkw {u utu utu t yw ttu
ntu. yt{ ywe {tt yt{ s uo fu u{ s uo ut
t ftuE rr ftht thttuh{tk u ywe ktutu
ntutu te. ywe{tk w{the tu to s. nhnk{u u
u ntu, ftuE ku u tot rt hnu. w{the
{tk t : 287

uz
38

tih
16-17

tu ywt rhw sue Au. hthe, xxthe yu {Me

yu yut S{tk utk utk rr{t{tk Stktk,
[ut{fu, x tutk totk ntu Au s. Ste
ftte ht{tk ht rhMtr{tk u fe ze
stu ntutu te. uwk {Mf tu WL hnu Au.
tu rt t[e Mw the ft. ef]tte
tttt tt{tk x te se ttu [ftt
{txu tutu tt. yu yue ftuxe{tkte yu
hett{tkte ef]tte th tttk, yue yue Lte
tetu {M ytk fuxe th ywtu Au.
6
ewf]tte yt fthtu u th fhutu
Au, yu yuu fuxt yut {ut Au. suu tu
ywtu {txu tt fkE xutu te, yut
yzqrftzqrft yu wk su {qtkf fwO Au, utu
{u t Au. wf]tte ut huf u yuu [tttk s
fhtwk fhuwk Au. yu{tk fhutk {qtkftu t{u u utwk
fwO ntu, tu tu ftr yuttu k yu tt xtu s
ntu, hkw {thu tu ewf]tte {utk{tk uwk Au yu
yu u tu f]r tht s tE fu. ute {ut t{t
tu u{qfo tu ttt{f nfth tk we {u,
tk we fkE fwk ft{ (ttwk), fkE tE fte
tu t xe fe te. yte Mtr ntut Atk
[utrc yt{t yute fkE nthe stu te. {ut Stu{tk
ut [utrctu kf thuthu AztEu tAtu Vhtu
ntu Au. yue yuf thkthe rtu fthu ut [utrce ttu ut ftht hehtt tu kk
ft{tu tE stu ntu Au. ute ut Su uu fuxtu
sL{ tt, u{ Atk ut [utrctu ut heht
288 : {tk t

{tr{tk zutu kf, utt swt swt nt heht

u utk {tr{tk ftht {thtu ntu Au, yu yku tu
uu [utt tn{tk ze t rt u kf hnuttu
te, u yuf ywt ue nfef Au, u{ Atk
yutu {ut u huhtu nfth ytu tu yt
S{tk ut yut tut{f yw fhu tu
u{u su {u u ftht {h fhtk ytut
ue nfef nu. ewf]tte {u {tht Twhwt
u{ttqoft ute We nfef {E Au.
[utrc{tk thu {nu yu {tuhu ytft ntu
Au, thu ytft nsu rMthe r{tk s ntu
Au. ytft ot u Xuftu uo Au. [utrce
t yu r tt yuwk yuwk wk
rMthe ret{tk s uowk yu Swkwk ntu
Au. yt nfef t{tL oe wr Mefthe tu rn fu,
hkw {tht tutt ywe nfef Au. {u tu Au,
tk we Ateyu ntt {qfeu Xtufeu fne fwk Awk fu {tte
nwk fe tuhtE s yu{ te. ytkrf u Mefthe
ut yue qr{ft thu tt Au, thu s u u heu
Mefthtwk ntu Au. eTwhw yu{t tutt Mttu ntut
Atk yu{tk t th {u o tutk Au yu ttu
tue Au. tttk tu, qk[tu Wfuttk Au. yu{u {u
fuxef e xufrT f tue Au.
7
yuf u fhtk[ete th{e yt{{tk tAtu yttu
yu u 1940t swtE, ytMx yu xuBhtu
yztuyuf {t tk (th{e{tk) hnutwk Lwk nwk. tAwk
{thu fhtk[e stwk nwk. thu swk u e tuwk nwk.
hkw ytu[wk yuf ru xteyu yteu {tht ntt{tk
{tk t : 289

whw
35-36

hrsMxzo tfex {qwk, tu u{tkte Yrt tXe tuxtu efe

yu Wqo rr{tk su wk nwk u {u (nu{ktE) s
e.fwhue tnu tu sEu k[te ytt nt. t{tk
yu{ nwk fu thu tht sL{ru s fhtk[e swk yu u
Qzeu s swk yutu nwf{ Au. [th exwk yuf tfzwk
r{t thu swk. u{tk rxrfx {e nw {w~fu ne. Y
Y{tk tu rxrfx rn {e fu yuwk s twk. ut th
t fhtk rxrfx tu {e yu u ru ntE snts{tk
ueu itE fu r {wtVhe fhe.
r{t{tk uttu u tu ft ftuE oe ft
yue y{ ttMtt{tk s th tt ftuo ntu. r{t{tk
ste {tht sutu tu ft tkte Qe fu ? {the
tu yttf Mtre ue t te. yu {tht
sut fu tE kt sut t fth rt r{te
nutn {u fhtu yue r[thhe {tht{tkte
ftuEe thu ne. yu yte hf{ ytu[e yt{uu
tkfte yte ze ! e ue ttu Wqowk t uwk
nwk. u {u e.fwhue tnu tu k[te ytt nt.
ytt tswehut ut kte ftuEfu kft yu k
ut ttk ntk. {the tu yue ftuuE hf{ ne, fu
su nwk xt{tk heu {tufte fwk. Wqo t uwk u
tu ftuE yu{ {tu fu thtu fu ftuEfe tu twk ntu.
hkw u rtu{tk nwk tku nth eftu rn, ue
{u the uXu h Au. tk nuh{tk t rt
y{tte e uL ftuxoe tuMx ytrVe At u
hf{tt tfex h ne. {thu y{wf ru s fhtk[e swk,
uwk fwk ytWte e tuwk nwk. yuxu ue
uht yu u {txue hf{ yt{tkte {thu {txu ze.
{tht St ytt fuxtf e ktu Au. yue
nth{tt {thu {u e te. $rtett
ktu wf]tte xut Au.
290 : {tk t

yutk yutk ttu sut S{tk xutk Au u t[tu

Twhw Au yuwk Swkwk {t ytu {e ytu Au,
yu yut fthtu {tkz (S {ttwk th{tr{xh)
yu ut ftht ktu yt S{tk xut Au; ut
huwk u {utk Ms{tk u{ttw {n xu
tu ut Twhw{tk ytwk r htutE hnu hwk.
8
ttu [{fth fntu fu t{tkte ft t{tu kf
fut fthtu ytfth u Au utu yuf k fntu, utu yuf
{tht Stu htu e utu ttu {u xtkfwk.
th nw wrxe{tk yuf ktu tzu Eu yu
u nutu ttu {thu hnutwk uwk. t{tLu tu uytu
hutk nw ytuAtk nuhtk. yuf ku nutuyu nth
Vhe yteu u{e tu su fkE huwk nwk u wk {u
yte ewk. yu {U {qtoyu u wk {tht nuhtk st{tk
{qwk. ttuztf ftf Ae yu u nutue ttu y{thu
rttt t {krh{tk {ntutk ou stwk twk.
tk y{u t{we{tkte th tE {krht othu sE
u{tu o ftO yu tk yuxe tu {wh tu htE
te ne fu u tktu htufttk. u Aete y{u
y{thu {wft{u nw wrxe{tk tAtk yttk.
esu ru y{thu kt e{tk tiftrnthu ytuo
stwk nwk, yuxu nuu {u ftwk fu {thtk fztk tk
tu. tk fztk {U tk yu nuhut nuhtk
st{tkte su u wk t nuhtk st{tk {qft {txu
sqt nuhtk stk VkVtut {tkztk, u utyu s {tq{
zwk fu {tht nuhwk swk ftE wk Au yu u{tkte
utk {qftk ytutk hutk [tuhtE tk Au ! {u tu
yu{ twk fu {thu htUu su fkE {qwk, ue net{e
{tk t : 291

o
91-93

yu ue stthe {the tute sYh t. yu

stthewk t {u thu nw e{ xuwk. nuu
u nfef sttk yuu tu uu Se sue eu shtfu
{n ytwk rn. u uu {txu tu wk wk Wt{ t.
ufu {u {{tk ue [[txe tu te ne, hkw
ftuEyu {tht{tk {qfue sttheu nwk u{te Vtth
hne tu, yuwk {u w: yu o nwk.
u Ae tu y{u kt{ttt wr tn{tk tiftrnthu {txu tk. tift{tk nutk yuf eyu {w fhe
u yut tte fuxtkf stu ttk. stu tktk
tktk {u r{tk ttu xtu, yu {the
hehe Mtr tt thrn tE E.
hkw uwk xte Mtr nutk, utk hutku {txu
ftuu swk ftwk nu ? yu {the stthe nwk hth
heu yt fhe tu, u otu r[th Qztu Qztu
Mfwhe utu htu. ut ttMttt tt fth{tk zwk
sttk sttk tk su yuf ~tu yw ttu u tu
yTw yu htu{tk[fthe Au. rttt {krh{tk ftuu fue
heu swk ftwk, u ~ ytunq utwk. u utyu
te tMt t{tk u [tuhth Su {thtte
fnutE wk fu yt, yt hutk {thtk te, {u ftuEfu
{qft ytutk Au, yu nwk tu he {t Awk yu nwk
htE fhe fwk u{ te. yt r{f thtte She
rn ft. wk {u tAe tUe . {thwk hnuXt y{wf
y{wf Xuftu Au. thu hetttu xtR{ ntutte yztututu
ftf nw wrxet y{wf Mtu ntu Awk yu hnutwk
{ft y{wf Mtu Au, u wk {U uu oe twk.
yt wk s tMt yMtt{tk uwk; u yuxwk wk tu
t~ nwk yu ue uhe yh r h yue tu thu
ze [qfue fu u nfef u t shtush tt fhe
292 : {tk t

ntu yut ftht ywtu WXt tutu. yue

tMt yMtt yttu tiftrnth hr{t httk fhe
ne. yue yMttte y{the te nu tu {tht h
q r[zte. uu ytwk hw[u u Mttrf nwk. tift
ytuthtu Meo thu su{ u{ fheu {u t{tk yttwk
{tuxe nu fhe fe, u Ae y{u tAtk nw wrxet
y{tht {ft{tk uh yte tk.
esu ru wrxet su {ft{tk hett ute
ne, tk y{u Wht {tu ntk. {tuxe nu tu ut
hett nt{tk ne yu nwk tt nue yuf e ntht
hkzt{tk Qtk ntk. u ut t{ute uute yuf {t
ntkVtu ntkVtu, tuztu tuztu yttu ntu yu {u
tutte rte fto fhtu ntu.
{the ttue nuu {thwk t u hu tuwO. {u u tuze
ytth tEyu q{ tzeu stwk fu tEtnu, f]t
fheu e[u Qhtu. nwk e[u tu yu uu {tu. uu {u
ftwk fu yt {thtk hutk tAtk E tu. nwk tu ytt hehu
yuxtu tu te {hwk Awk fu {thtte yt ytu tn She
fttu te. {txu f]t fheu u {xe yuwk fhtu.
hutk {e stte we f]ttu futu [{fth Ltu
u yweu {thwk niwk tu tte T tE wk, yuxu
ut tutwk tu {u fwk t htwk nwk. {u hutk
{e stte yuxe e tu nt... xe yu yutu tu
rhtktu yw xtu fu suwk o {u e fwk,
yuxu fu ttt{tk Wthe fwk, yuwk {the f{{tk uh te.
yutu fr nwk te. e tAwk ut {tu ftttt
fhe fhe, fhhe fhheu, {u u zeu ftwk fu
tEtnu, {thtu yt [kz tn {xtze tu, {U uu ftwk
fu tE, yt tu {tht te fht{ Au. wk fue
heu the tu fu yt hutktu {trf nwk tuu Awk ?
{tk t : 293

thu uu ftwk fu E fte {e tks Aete {u ytu[tu

yutu ytt hehu [kz tn xutu Au fu u ttu stu
te. yt ytt { hr{t {u {tht hehe
ytf]r ytunq thkth sh {t t tO fhe,
yu {u tk hntu Atu u {fte ste huhe heu
ut y{wf [tu Mte {u h ze ne, yu
tht {u tk ntu, u nwk ue ftu ntu.
htu u htu ytte {tht heh{tk tu u ut
ne. ythu su{ u{ fheu yte tu Awk.
eftwk twk thu tu [te rn ft yu{ twk nwk.
Aete yu{tk yuxe e r xe fu tuzt s
fhtwk Lwk Au yu yufe tu yn yttu Awk. {txu f]t
fheu {u yt tn {xtztu.
{U uu y[tf yu{ ftwk fu tE, wk nu yuf
u, fu rttt {krh{tk ou ytthwk swk
fte fhe rn. yuwk u wk {trftte ttwk
[ ytu yu u [wk qhuqhwk t fhu, tu wf]tte tht hehtu tn sYh {xe su. ftuE r[thtu
{tht sutu he, o fhtu ytu yu uwk swk tht
sutte ftE , tu ut fut ntnt tt ! u
r[tht heu fuxe nuhtr tue zu ! {txu f]t
fheu {krh{tk ftuEwk swk ftwk rn yutu yz xuf
u. uu hehu tntu y yuxe e tu ut xttu
ntu fu u r[thtyu uwk {the yt ewk tu hwk s
yu u ttwk [ {u uu ytwk. w{tk uu ftwk
fu qu {he, u nt, fq. hkw ftuE- ytfht{tk
ytfht q{htt k{tk {krh{tk ftuEwk swk
fte fhe rn.
{u ut ft h rt xtu yu u{tk
ue [tE te. {U wu utu tn {xtze
294 : {tk t

utu {txu r{tk rte ttot fhe. yu ttuzef th{tk

ut hehtu tn {xe utu uu tuu ywtu.
yu u {t {u u teu hMu ztu.
te ztE yu ue ttMtt futk tMrfu
xu Au, utu yt fthtu outu yw {u wf]tte
ttu. ttMtt{tk hehwk t stk stk su kf xu
ytt su kf u ut fhe fttu ttw k{
yttte u {qfe ft tu u kf futu tfth e
Au, utu yt yt{uu xutu t tu ntu.
tt ytt fhtk W[{ fttt fth ntu Au.
nS ytt ftht t{tktu yufztu yttte {kzttuu
te, yuxu yt ttte ytu tku twk {u
fu ytu nS yt rt{tk fuxwk wk yt twk Au.
9
ytuetu yufte{tk nwk yuxtu tu {tuxtu-Ute
totu. {the {t ytuetu ute{tk {he E. ytuetu
ytu[te we tu yu htuxt htku. eswk wk tu {u
u{ {thu {txu tu {thtu htuxtu {t fhu tu s nwk t.
yu {the tu uu yu wk s{tzu tu s {u ktut u.
rn tu t s{wk. {t tu uXe ntu, htuxtu zeu ytu,
tt wk {u ehu ehu ehu tu nwk t. sktu{tk
nth qtu ntu, tu tk[ tu ytwk yu {the {t ttu
qE s. {the {t tu fnu, {uh {tht hzt, tzt sutu
ttu tu {the tu qE Au u{ tuu. {u sk s
t u. yuwk hehwk {n nS ytt{tk nw rfMwk
te. su rhw rtk hehtu Au, yut su w{o Au,
Mot w{o u kthe tuftu fkE {st te.
eswk fkE ntuE fu rn yt{tk. yu kke ytu r[th
s te ftuo. yttk tMttuyu-t fheu kttuyu-ftuo
{tk t : 295

o
95-100

Au. ek ftuE tMttuyu yu kk e r[th te ftu.o heht

Mot y{wf t w{tuo ntu Au.
yuf yk tttt {tu {u Mtuo. u {u
tt stzu. ftuE ytt{f {tu]rttt tht
{ttu Mo ttu yu Mo {the ttytuu {the
ykh {tu. yuxwk s rn, yu tht yuwk e$
(ytth) Au, u tht {tht ytth{tk-{tht e${tk
{qftu ntu Au. uu yuwk uf f{o nuw rt ntuwk te.
yu nu,w u ytu Mefthe Eyu tu yttu tu rft
tt. Mot su wtut Au, utu ytu zt{tk ztu
r[th ftuo Au htu ?
{tt heh{tk ytu hnut Aeyu. yttu ftuE
e$-{wthe S-Au, yutu kk suxtu {t ttu Au,
uxtu yut t ttu te. wrt{tk tu hwk. {t ttu
yutu suxtu kk u e ftuE ttu te. Ae {t {se
t ntu fu Atufhtk {stk t ntu yu swe nfef Au.
{stk ntu tu yu Au. u{t e${tk yu ze hnutu
Au. yu kk {tt turte ttu e s hnutu Au.
fth {tt turt{tk ytX-tztytX- {t ytu
hnut Aeyu. yuxu Mo yu {ttutk fth Wh ytth
Au. nwk tu {the t fhwk Awk. {ttut fth {tu yw
swtu tt. yuf s tu tt uwk {thwk fnuwk te.
{u tu [u s t zu. tk[ tu nthte ytwk, htus
thu yteu nutu {the {t tu s qE s. nutk
ytuAt{tk ytuAtu khe r{rx qE s. Ae QXeu
tte fhwk, Mx twk, Ae {t QXu yu t
fheu Mx ttu ntu, [twk tete {qwk ntu
Ae t [t fhu. {u tutu tu {the {ttu nw t
{tu Au. ytt Su rftt{tk {the {ttu {tuxt{tk
{tuxtu t Au.
296 : {tk t

{U yuf h ft wk Au. {the {t yt rt

rn {S fue. yu uo fht se he. uo
fto rt yu s{u rn. y{u fkXekt i ht yuxu
yu {krhu o fht he. yuu e eS
fkE {s rn. {u VuVht sutu htu tutu. {the {t tu
yu s u fu nS ytu yu s Au. yuu {xwk te.
yu tu {tt hehe ttu {tht hehwk kt Au, yu
{t Au u ] te. t{tL fthtk ftuE [t fututk
ntu, ytk{e {t sutk {t ntu-tu t swe Au.
t{tL tuftu fkE {stk te. yuxu utu su utteo Au
u {su Au. yuu {tt Mote yut{tk su Wtn ytu Auyut{tk su yuf fthe Xkzf uo Au, ut{tk yuf fthe
tkr xu Au. ft{tr tt su yut heh{tk hnue Au
Atk {twk heh yuu su tkr ytu Au yu s{tk eswk
ftuE heh rn yte fu. y Au. yu heu yu,
ftuEyu yuu Meftheu, yutu tu fhutu te. {u tu
wh{
w nthtsu fnu,kw yt {tu thu fhwk yuxu {U tqfo
{S-r[theu ttqof yt tu fhutu. {the {t fkE
{S fu rn. yu tu Qxe thts nw te. yu
thts tEu fnu, {tht hzt, tzt sutu ttu tu ttu
qu Au. y{tht yt{{tk, Vrt{tk suu u uu fnu.
{the ttu {ntutEtk e wtonu hnutk ntk. yu
{u nw the heu {S ftk. {u fnu, , {u
y{Mt {the tu ytxtu tu u{ yu nt ttu
Atu. yu tu {tht rhw{tk tu tu fhu Au. nwk fnwk, {t
Auu, Atuu tue. {u wk ? {u yut nt{tk ytuA
ytu rn. nwk tu yu{ s ottu. yu yu {t yt Xuftu
{sw ntu tu utu nw t tt. yuxtu tu t
tt fu ut whwttto fhtk yuu thu t tE .
yu tsw nS ytu tk futE te. ytsu tu ftuE
{tk t : 297

yt
46-49

yuu tu heu {su rn yu tu heu Mefthu

rn.
nwk {the {t ttu qE tu ntu, ut nuwe yuhu
(tt) {tht {{tk ntu. tu s ytu tu t
tt Au.
yu yuhutu ttu ytwk. {tht whw{nthtsu tk
utu. thu {the fhe rhMtr ne. tk stt {the
tu it t {u. {u yuf tuwk fu {the {tu
{tht whw{nthtstk o fhtwk. {t fnu fu tu{tu Eu
sEyu. tu{tu {thtu ttu tE. tu s E stt
{the tu it rn, u {nt htu {tht tEk tute
WAet et Au. tu tu{t {txu it tk ut s ? t
fnu, tu te ytwk, ! {u hs fu {thu {the
{tu {tht whw{nthstk o fhttk. yuxu Ae ftwk,
thwk tE, [ttu-tu{t {txu it {te . nwk tu
{the {tu E tu. yuu r[theu tu fkE {s {u
rn. yu fkE ytt tuftuu {S fu rn. yt tu ttu
ttu zutu {the {t tu {u ttu tkzu !{tht hzt,
WAurt, yt u fkE {t Au ? yt tu tkrztu Au. yuu
fztk-ttkwk tu t te, fth fu yt tthe{tk tu yu
Au ! {tht whw{nthtsu {the {tu ftwk, tk[ Yrt t.
{U ftwk, tk[ Yrt Au, {U ytut Au, {tu Au tu yte
u. nwk {u tk[t yte. yu tu y htu.
{u u {tu. yt{u Xuftt htu tu Au. yuu ytt
nu fu ? u {the {tyu ytt ntu tu nwk tu htS tt.
yuu ite sYh ne. {tht rntu tu yu {tht
tutt rnu {txu {tt nt. {the {t rn {S
fe. huf Se ftt ntu Au. y{wf y{wf fthe
{se fxuhe (ftt) ntu Au. eS heu {S
fu s rn. {tht whw{nthtsu {the {tu wk {wk.
298 : {tk t

yt Atufhtu wk e hnusu. {u ktut ttu fu [ttu,

{U {the {tu o fhttk. {u {{tk yuwk twk fu
{the {t r[the ytu ytue fe rn. {tht tEu
E utu. u tu t r ut s hnutu. uu tk
eue. [zue rn. ttu[etu e fhu. wk teu.
{tht whw{nthts ue tt rfw rn.
10
th{e yt{{tk t hehu tunet tzttu
htu tutu yu u Ae ytht{ ut yu t fhtt
fhtk[e tu ntu. tkte wk Xef tE t Aete th{e
yt{{tk ytt Ae r{tk yu{ s e tE uwk fu
nu yt ft{ fhwk te. yu sutte fheu yt{uu su su
Stu yte {u u{t {tu sht suxwk te
f]tte [u xte ft yut fthe ut fhtwk
Tt tt tu Wt{, yue ttte uhtEu nrhs
uf kt ft{{tkte r]t ttwk r twk.
{tht {tuxttEtu efhtu tE tkr tu ft{u e
tu ntu. yuxu tE tkr yu ue {t-yu kuwk u
tuu kte u utu u ttu ntu. t yuf{tt {the
ttu ntu. u tu thu tu {tht tt tE {qS fu
tu{ttE ttu hne fu. {U {the e nfef uu
ste. uu {u ftwk fu tuh [ [ftku tu ttt
{t te, yu ytxe tfze tufhe Au u {qfe Eu
tu {tuxtu s Se tttu Au !'
yt{ ue tu t{hS ne, yuxu e {U u[th
r st et yu e tAe uu {e. thu uu
{u ftwk fu {trf tk[ A Yrte hf{ {thu uu yte.
{U ue Mtt fhe. hkw {the tu uu h {qfe :
thu nwk {he s yue {tke ntu thu {the ykzeyu
{tk t : 299

yt
89-90

thu {the tu ytwk.' u tu {U u{te h MeftwO. {U

uu ftwk fu ue utyu the ut u{te fhe yu tu {u
{u hwk yu u tu {thtu {o t. yuxu yue
h ztk U s h nwk the tu sYh yte sE.'
u Aete nrhs uf ke ut{tkte r]t ee.
tu {thu kt rnt uhu ytrzx fhttt nt,
yuxu u yk
u e suxe stthe tfe hne ne, u qhu hq e
u{te yt fhe. ytxtk tk ttuoe yufthe yuf tute
fhue ut-yuu fkE S{tk t stu te, yu{
te. {tht k{tkte efe stte fhe ftuEu {the fe
tux ze ntu uwk Lwk twk te. tke ttu u{,
Tt yu w{ue tt s fue fueu ft{ fwO
nwk. u Ae nwk tu swu swu Xuftu stu yu tk hnutu
yu {u (nu{kfw{th) tt kt uhu Srfte
tt {txue uht yu tuhe {the tute utwk fto
fht htt Atu, yuxu {tuu ft twk thte Lt
fwO Au. u[th {rnu {the t tu nwk sE yttu.
{the t Aete {tht tt tE {qSe ttu
rzt{tk hnut E ne. u Ae {thu u nutuu Eu
e tAwk nw rrt{tk th stwk ytwk. tk
{rntu, tuZ {rntu httk ntuEw,k ut{tk {qStu rztte
{tht h ft yttu fu {the tt hehu rzt{tk
keh {tke Au. yuxu su{e kt httwk yu sue
ttu yttwk {thu th{tk twk nwk, u nutut rtu
(twu) {U fhtk[e {the tt hehe {tkee t{tk
th ftuo, hkw u{u tu thte st yte etu fu {thu
ftuEfu {qfeu rzt swk.
nw wrxe{tk yutu yuf fttu ntu fu ut
{fttu{tkt ftuEf{tk Atttte Mktu ftuEf Xuftu ftuE
nu hnue ntu, tu ue ttu u{t ftuE ze fu te
300 : {tk t

ntut uEyu. {thtte {u uu swt QAhe nutu tu

{qfeu st s fue heu ? yn {u uu' yuxu ftuEf
ytu et-k k eu . yu w k ytu ew k - k k e {thu
th{tk tue fu{ fheu ftZwk ? u nutut rtyu
he heu tu thu th yte swk uEwk nwk, hkw
u{tte rn yte ft uwk ntu.
{ue rhMtrtu {o (su t[tu {o Au) yu
ue Aete xue eS rhMtrtu {o yu{ ku
ftht t[t {o [u ftuu t{ ke yte ?
yu{ yuf srx ftztu Qtu ttu ntu. yuf tsw {the
tt hehe {tke yu uu ytuwk [; eS
tsw u nutkte yt u nutue kt utu ftsu yu
u{e yt uhue Mtt fhtu ftsu u{e ttu
{thu hnutwk ytwk nwk u. nu t{tL heu yu tth
heu {u {the {t tu yte Auxe {tke{tk stwk
r tE ytu s u Mttrf Au. e {U uu ut
hehe Aue {tke u ue tu ntsh hnutwk [
ytwk nwk, hkw yt nutue tu hnu ftu ? yu
u{u yu{ u yu{ {qfeu tu sE ft uwk nwk s rn,
yu t tu {thu ntsh tt rt [te fu yuwk
nwk rn !
ku rhMtrt Mt{tk {thu {tht yuf hehte ntsh
hnutwk wk wk sYhwk nwk. yuf s u ku swu swu
Xuftu yuf s heh fu{ fheu ntsh hne fu ? yu tu fe
s nwk. thu nu yu{ twk fu rzt tu
ftuE kutu{tk sE ft yu{ te, yn th{tk
s hnuwk zu, thu {the tu te ttot rt
eu ftuE Wt{ Wt httu rn.
E ftu yztu utu k yt [twk. y{tht
{ft{tk Attu{ttu {ti th fheu ue s httu. yu
{tk t : 301

tu tuftht s ttu : nu w ! {the fue

rr[t rhMtr tE ue Au ! ku ftht {o{tk nu
w ! nwk tu yxtE tu Awk. {the {t tu ue {tket
{u fue heu ntsh hnuwk utu {u {wu ftu Wfu
sztu te. u th yttwk twk u nutk ut hehe
{tkewk wk ntu tu tu th yt s rn, hkw
nu nwk fhwk wk ? ytuwk [ ftuE tuu twk tu
uEyu s yu u tte {the qhuqhe re ht
Au, hkw nwk tk s fue heu ?' thkth nwk tu
tu yte yte ttot s fto fhwk.
s{t fhtwk yu eS yue hehe rtytu
{qfe ee ne. yuf {tt tu tufth s tzt fhtu.
{U {the {tu [ ytuwk, yu uwk [ nwk te
ftu te, te ftu te' yuxu fu {thwk r te
yu{ tu te. hkw {thtte kutuu fthu te ftwk
te. uwk o yuxwk wk tu twk fu ytt fhtk tu u
fu nwk tu [hf{u su{ ut t tEyu
ttht{{tk f{q fhe ne ue heu {thwk [ te
ftt yuf rht{ hefu etu u fu un
{o fhe !'
yuxe e tt {u tE tu yut fthe ftuE
yB uht yt r{tk e rn. nwk tu thkth
tu tufth tzt fhwk fu nu w ! yt u fue rfx
rhMtr ! yt Atuzt fu tk st ! yu [
tu twk s htwk.' tu nwk tu thkth ttot fhwk fu
nu w ! nu et ! wk {the ts htsu. wk {thwk
[ tsu. nu t ! {the {tt hehe Aue
{tket {u ue tu ntsh hnutwk [ {the tyu
{the tu {twk nwk. uu r[theyu {the fu eswk fwk
s {twk nwk. yu {the tu uu ytt suwk eswk
302 : {tk t

nwk wk ? ytxwk fhe ft yue t[the

hue rhMtr{tk w, {wftE stwk Lwk Au, u nu tu
kw ts htu tu ts xfe fu.
{the {t ytu xtu {the ntsheu {txu sYh tut
fhe nu. ut {{tk {thu {txu tu yuxtu rt sYh
nu fu [qrtu sYh ytu' yhuhu! {the {ttu {tht h
su rt Au, utu k tE sttu ! nu w ! yt
tu fhe ftuxe Au. yte ut yt {thwk [ ttwk
ft{ tht rt eswk ftuE fhe fu yu{ te. nu {tht
ntt w ! ettt ! f]t fhsu. {thtu the tu ftuE
nfttu te. the tu {thwk ft{ fhtt suxtu the
ttu u{tu ttu Stu ttu te. tht su
yuf ktu tE t Au, u{e tu [he hseu
hs nwk te. yuxu Ae ft ttyu the tu nwk {te
fhwk ? hkw yt fxtufxee yt rhMtr{tk tht yuf{tt
ht rt {thtu hetu ftuE Rts te. nu t !
nu tt ! wk ftonto Au. {thu yt uze{tk sfztE hnutwk
Lwk Au yuxu tk nwk rzt Qzeu s fue heu ?
{thwk r tu sYh {the {t tu s Au. ue tu sYh {u
yt{te Mtryu er Au, hkw yt Mtq unu tk
fue heu ntsh fhtu ? {tht rtk xuf, r, ro
yu r tu {the {t tu Mtq unu ntsh tt {txutk s
Au. uu ytuwk [ {thtte te ft ue tt{wet sue e {Lt Au.
tte swe swe qr{ftytu{tk tt tfth
tt Au, utu yw the f]tte {u sYh ttu Au.
tu {the {t tu ntsh hnute {the yt [kz Wfx
tt su qhuqhe See Au u tt the f]tte
tk ytfth u yue {the u e e ttot Au.
ttft{tk Mtq {te {txu ftuE r {U the ttot
{tk t : 303

fhe te. tttk tut{tk su su yz[tu, rtu,

{w~fueytu ztk ntk, u tk ythtu qh fhtu {txu s
{thtte tuz thu{tk thu tu the f]tte Lu
st nt. ut tu fhe fheu the tu u u
ythtuu rthtu {txu nwk thkth ttot fto fhtu
ntu yu ue ttot nu w ! U tkt fhue Au
yu {u f]t fheu { ytt fhue Au. the f]twk
ynut tu ftuE ftu qe ft u{ te. {the
yte rtkfwe rhMtr{tk tht rt {u ftuE eu
{th te. the f]tte kfwk t{o yuxwk
wk shsM ntu Au, uwk {u ttt Au, hkw ue
{the kfwk wk t{o u yuf {tt wk s Au.
tht{tk s nu w, wk s {tuwk Au. nu tu wk s {the
nthu [zu yu {thwk [ tte th {tht r{tk
[kz yu W {the {t tu Mtq unu ntsh tte W
ttu wk s yuf tfth MY yte fu u{ Au. {txu
nu w, et, {tht ntt ! {tht hee t{wk
usu. {the ts htsu.
tk ntsh tEu {thu tutu ktut {utu te.
{the Mtq ntshete {the {tu ktut tt fu nt, [qrtu
yttu yu uu [ twk', yuxwk s {thu uEyu Au.
ytt ut heht yt {e Mtr{tk uu {thu
{txu yt{ktut xu u s nuwte nu w ! nwk the tu
{twk Aw.k {tht r{tk xue yt e tttu tx
yuxtu tu tu [kz yu W ntu fu su txe ttu
ft[ tuee rhnttt txu hte ft.
yt txte tu tuftto s fhtu. yu
txe utu fthu u{tkte yutu ytot yu
ytot xtu fu tu u txt tte uhtE
uhtEu ttot tu se.
304 : {tk t

yt wk ykh{tk ykhte s tu swk. yte rfx

rhMtr{tk w rt {thtu eu ftuE ythtu ntu rn.
{tht re tte ttu n{eo yu ntwqr te
fu yuwk ftuE nwk. {thu ftuEt yut ytte
sYh ne. {thu tu nh nttttu e yu nh
ytkttu {to-yu s t[wk ytt nwk. yte heu
ykhe ttot{tk tuf rtu ee t nu. ytt
ytot yu ytotw ttott tt tt{tk yuf
u yuwk twk fu ytu[tu s esetu etu su tu
ntu, u k tE tu. u hte {u tftrf Qe ytwk
fu {the {tt hehwk yt twk yu S tu. thu
{thtte hztwk fhtwk tu nwk, hkw ut ftu yuf
{tt te ttot{tk s {thwk r tu httk fhuwk nwk.
yt{ wf]tte {tt untkt {e h {u tk htu
htu ze E ne.
Ae rztte tE {qStu th yttu fu {the
{twk heh yt tBwk Au.
r{tk ftuE fthwk [u zwk nwk. yuf s
fthe tt-{tht Mtq une ntshe {the {te tu
ue tu tMrft{tk xu yue tt s-
yufthe ut W[{tk W[ [ukt t{tk yu ut
tx{tk See xtk fhue hnue ne. u ttot
thkth tu s tuftto fhtu. nwk yu {thtu t
yu {the u tt'-yut s {tt yMwk t u
ftu {tht r{tk hnuwk nwk. ytwk wk ykh{tk ykhte
[tt fhwk nwk, tu t htu {thtu htUtu yuxtu
s yx yu yqx ntu. te yk Au.
yu u s {thu {txu su tu ntu, u{ u fhttu Au. yutu
tuo yt{rt ntu. nwk tu uu thkth rke
fto s fhtu.
{tk t : 305

tu suLu {w yte u tu yuf tihtrf

nfef ne, ytt tu u{ u Lwk ntu. yu u
yuf efYu Wtnh {tt ntu, hkw yuf utyu
e nthu u {thtu nttu hwzu [zeu yttu' Au, u
nfef e tuft huht ut S ktu{tk
ue Au; u{ Atk u Whte rn, hkw {u tutu
{tht ttftt S{tk ytkrhf fxtufxee u u
fuxeu th nthu ttu Au, ue tu {u t ywt{f
t[ut[e er ne. yu ut fthtu yw yu tu
{tht Se y{tu yu {qze Au. ut ytth zu
fheu tu wf]tte fe {Mf e tu te.
ttft{tk xut itwh kt{{tk ut fthe
ywt{f eru fthu tu nwk e f]tte w{thete
xxth hne tu Awk. Se u u fte yue fuxeu
nfeftu ytsu sh {t htO fhu Au fu thu {tht
tu tufttO fhwk Awk fu nu w ! U ytxe e {u
{ fhe Au tu yt yuf y{tutu yutu k Au fu thu
wk {the nthu [zeu {the xuf htu, tuu nwk L L tE
s, f]f] tt. hkw nu ntt ! tht h {thtte
she fu{ fhe ft ? nwk tu {tt yuf ene tu
u ftttt fhwk Awk. ut rt eswk fhe wk fwk ?
nu w ! nu ettt ! nu f]tw ! nu fhwtw ! wk s
yuf {the yte fxtufxee Mtr{tk {thtu t[tu ytth Au.
{thwk [ tsu. {tht h f]t fhsu.'
u Ae rztte {tht tE {qStu {the h ft
yttu. u{tk uu wk nwk fu {the {tt heht yt
tBtt ttuztf { nutk tyu {qSu q{ tzeu ftwk
nwk fu yt ! {qrt ! {qrt ! u yt [qrtu yttu !'
thu {tht tE {qSyu {the tu ftwk fu [qet tu
fte{tk Au. yn tkte yte fu ?' thu wk {the t
306 : {tk t

tue fu yhu, yu tu yt httu ! {tht {tk {ttwk {qfeu

uXtu Au ! {tht hehu ntt Vuhu Au ! u ! u yn s Au.'
ytt ftht tu u ft{tk tkt. u ft{tk su
uwk nwk, ut ttto {tu (u tu rn
ttto {tu) wk Awk. fth fu ft ytztuytu Au yu
u ythu {the tu te. {tht tEtu yt ft tk[eu
tu {thtu xuf tu, {the ts hte, [ twk,
utte {u su nttuoL{t xtu, u ytk fturx tkzt
ytke tuu yte fu yu{ te. t yuxtu tu
{to Au yu u {toe {thu {ttu See she
ytut Au yutu yt t Stutu [kz yw e
f]tte xtu. thte {thwk S tu L L yu f]f]
tE uwk e f]tte ywt fhwk Awk. {tht Se
ywe fttytue yu yt kwk {qtkf fkE
twkqwk te. {thtk tk Mstk r{tk yt wk tk[eu
nw tu yntut xu, hkw yuwk t Sk ywwk
tk tk[eu ftuE Mswk Yktzwk thu Vhftwk
te yu ftu E u ttt tu t{tk yB
uht xeu [ttu ! yt ttu yt{t T fhe Eyu'
yutu xuf xttu te. u{ Atk {tht r{tk
ku te {tot yu ue yk u {txu
yu uu {thu ftsu su fwO Au tt {thu {txu su t fhe
twk, su wk se tMrfte yu e s
fu rn uwk Au, u {tht ntt wyu f]t fheu xtwk,
utu yt kte, wte fthtu yw yu tu yuf
tu {tuxtu t Au.
th{tk {tht h {tht tEtu ytutu ft tE
kte fu nS [tutu hnutu Au, yu{ nwk {twk
Awk. yt ft tk[eu {tht ntt tu [hf{u
thkth {thwk rh tu u{tu ytthtk ote
{tk t : 307

T tE sEu Bu s swk nwk. yt fthe ttottu

t yu ue yh yufthe sz fuxt { we
See httk fhe ne. u ftuE thu tt u{tk
ztu httu ntu yu{ u ttott t{tk e f]tte t
fhtwk Lt swk. futu yt L k yu fue yt {tht
te Sk L ft !
yt k {u yu {utk Mstuu su nuw ftsu
uytu {u {tk Au, u nuw{tk t xtt yu {u
tku S{tk wk [u xu yut Wute tu Au.
ue tttot f]t fheu {su. yt ttt u{tk
fue fue tytu Au, uwk {u t[ut[wk t xu
yue {tht{tkt ykto{eu {the the ttot Au.
{u tu {tht St yt yuf s kte {tht Se
qhuqhe f]ttot tE E ntu yuwk tt fhu Au. yt tu
yuf e {tuxe nfef Au. su fe ftuE heu
e fu, u Lwk. {tht rte tu u yuf kqo
Mttrf heu e ue t nfef Au.
yt s nuwte uhtEu ws [hu'{tk wk Au :su su y twk , f]tte sue'
u {tt ft ne. {the {tu nwk tuu Mtq
heu s ut Mttrft{tk ttu ntu u uxwk s
t[wk Au. e ftuEt {tt{tk yt nfef ytu u
Mttrf Au. hkw uu ut ttto MY{tk ftuE {tu fu
{tu, ue ttu y{tht tufu fe r ntue te.
ut tuftuu {thu yuxwk s u{te yu {tte fnutwk Au
fu yuf th Su ntuz{tk {qfeu {the ntuzet t Z
tuzeVtuze teu ttt tutt { rht{tk tntu{
fheu kte tu. yhu ! yutk tn, n{ tu xttu !
yut tu kqo LtuAthe yu Vtehee tft tu
S{tk xttu ! Ae yue tft, yue tt{tk
308 : {tk t

fuxfuxwk t{o xuwk Au u {u u ywte Mtr{tk

xe ftu, yu thu s {u e h zu. ythu
te te ftuhe we {s yu ftte fkE ftu
tuwk yu {swk u wk s yto hwk Au, yu Auf
trnt Au. {txu {the {u huhe ttot Au fu {u
su nuwu {txu {tk Atu, uwk {n nS qhuqhwk r{tk
rte ftwO te, tu nu tu, [utu, yu uXtk ttytu.
QXtu yu f]t fheu ukw fhte rt{tk otu t[ut[e
{trft, Vtthe yu rctwk t xttu. {the
yu tu ytu tk Stk ntutk Atk {wu Stk te.
yuwk {u tu nttk yttk tktk S hte {stwk
tu Au. {tht Stu yt yuf L k wf]tte
{u ttt tute tt xttu {Y tu
yu uht{f tu yue ttot Au.

o
310-322

11
yuf tnuu {u qAuwk fu ywe whwtt kfo{tk
ytuttu tu sL{ se tt Au yu t he Au ? yu
tnu nw yk nt yuxu wk Aqxte qAe fu. {U
yu{u ftwk fu twk tAwk wk qV (tre) {tu ! yu
tr fht nwk tk s. t, {u {tht h rt
Au. {u {u fnutu yu{tk {u t Au.
wk yut tuftu ttu nw rfxt rh[{tk-kk{tk
hnu tu sL{ nutu tt yu t [tu. yt{ tu xtLe
erhyz ([tttu {) nw tktu ntu Au. tu fnu,
ue e the ? ue the {the {t.
utu sL{ tk ttu ? yu{ ttu. u yn th{tk
utu sL{ ttu yu{ stwk. su{ xurr{tk utu u{
S fu fu Xuftute tk tk yu sL{ tk ttu.
fwk h Au u {u hth wk utwk yu u {tu
{tk t : 309

ut
66

ut
68-69

{U e ewk. Ae tk tu. tk yt Xuftu tk

we ytuxt Wh ue httu. ftuEwk t U[t {txu
s tt ttu. tut ftf Ae ftuEwk t
wk. uu ne{tk {u qAwk, {u fu{ uXt Atu ? ftuwk ft{
Au ? tu {U ftwk, {w {tu tuttu tu t fhwk.
{thu tk yuf efhe yte Au. utk o fht yttu Awk.
yu{ tu fnut rn, yuxu yu{ ftwk fu httu, {u Mwk
ytwk nwk. u {the efhe {tuxe te Au. whw{nthtsu
nwf{ ftuo fu utk o fhe yttu. nwk th wrxe{tk
y{wf Xuftu ktu Au tk hnwk Awk. {u uu ntt{tk yttu
tu nwk o fheu [ttu sE. yuf r{rx yttu. tte
ut tEyu u {u yte.
u ut qAth tEu {U yt {tu ftwk. yt
yuf fttu Au. fth fu [tttu { tu tktu ntu
Au. yuf fttu Au fu yttu S heh Atuze thu su
yttwk Mt ntu tk yu htt fhu Au. uh r we
tu yu Mtt tt ytt rh[tu ttu hnu Au. yu
ywe t Au. tut{f Au. uh r Ae z
nuhu Au yue su rt ytu Au. rr fhte ntu Au.
th Ae kk ytuAtu ttu . yu{ ytuAtu ttu ttu
fuxtfu tu to we yt ]e ttutu kk hnu. to
Ae {qtu wtE . to we tu hnu u hnu s.
Sttttu k k Ae w tE . thu yu
[tttu { ytt tuftut kku eu xe stu
hnu. yu yuxwk s rn. yut e sL{{tk yue Qor
tt Au. ut sL{{tk tu t tt, fth fu yuu {ut
swt swt kMfthtuwk wk yuxwk ntu Au yu yt
kMfthtuwk yuxwk wk uwk ntuwk te, e sL{{tk
u Au. yu{ u Vtt {U yuu ftt.
Atufhtk {u tk hztk {tk ntu, tuu yuu {ttu
{t ntt Vuhe s ntu Au. yut rtu u{t fuxfuxtu
310 : {tk t

Lthtu Au ! {tt Atufhtk hut tu {tot te. {ttu

t tu fwk utu te. {t u {t s Au, {t tu sse
Au. {t ot Au. {tu Atufhtk qu, qu Au htk,
{t tu Atufhtku Ate htk [tkutk s htu Au yu{ su ftwk
Au u t t[wk Au. s{tk {t ntu tu s{tk su
[ut, t, MVq yu h Au, u ntu. yt ftwk
hnM nu {u { Au. {tt rtu QAtu W{ftu
yu ut nit{tkte rohe {wteu {wh {eXt, tk
tk fXt Au, thw Au, wft Au, tk tk ftu{t,
u{, ntwqr-uwk uwk tou Au.
tk tk wft Au, qht Au, rLt Au, yt
Au, tk tk u h, tkr, n{eo, Tt yu u{wk
tth Vutu Au. {tt {tk yu ute fheu ut
ntt{tk su r y{e Au, u r y{ete tft heh
h ntt Vuhe Vuheu yuu u [ukt s httk fhu Au.
{t fef tk [ztu Au he, hkw yu tke tAwk
hnM yu nto fte tt ftsu s Au. Atufhtkt
{tk t xttu {tu we ttu we h{
ue zu Au. {t so fhu Au, u Su Swk htt.
{tt so{tk {te et fue tt Au ! {te
sot{f yuf yt{tytut ytkrhf MVwu
yt{t{tk We fhttu {txu ntu Au.
ytu Mtq {te yuxu fu tktrhf {te {{ttu
Srfte tt ftsu Atufhtkytuyu tu yttu zu
Au. ut rt {tt yt{e MYwk o twk {w~fu Au.
{tt ytkrhf MYu u yu ]tfT ]tfT u e
feyu, hkw {te r u yu {tt r tu
yt{tT fhe fhe yut{tk eu htut heu rn,
t heu t kqo eu yu {te ttu h{t{tk
fuxfuxtu yu futu futu ytk xu Au, u tu ue h{
h{thtu s {S fu.
{tk t : 311

o
283-286

{ttu ntt S{tk {tttu tu Au s, u

Qot{e tt {txu. {t ytkMY Au, ft{e Au,
hkw ttu ttu [krzftMY yu ftrft Au. tu
{tt r tu u ytu huhe u{te ytfth
{tze feyu, tu utte Su WL fht{tk su {tuxe
Vtktu httwk e fu Au, u ttt [kz whwtttote
e fwk te. {te thu ytu {u Au,
thu yte Se tttu u tu tu e
Au. {t t Au u nfefu t[wk Au yu utu t
Mtq {te tte tht x tE ftu ntu Au. u
1939 Aete yuxu fu ttt ue y{wf qr{ftytu
xtt t yu Se Wtkr y{wf t{tk u~t
Ae {twk t[wk MY yu ue {nttwk {u ue f]tte
t xwk Au. {t u {t Au. {ttu t u thttu Au.
yutu sue heu Wtu fhtu ue heu u{tk u, u tte,
] fhttu su.
{t Mktu sYh ytu { fhu Au. u thu
s e fu fu thu {tt{tk u{qofe ttte
ytu qhuqht e t ntuEyu thu. {ttu t yu fkE
{tt Q{e ft te. yu tu su{ t h{e, [te,
Vhe wrt Au, u{ t ntshtnsqh Au. ytu
yue {tt hu hneu {tt tu {{tk utu {txu
{ue {tu yu ut ru ktut ytewk-yu u
utte fheu yte tute ttu us fhtt nuw te
u{ fhtwk ttqof htewk-tu {tt ru {tzutu
yt{ktut yte ttu fqkefqke yu sue sYh
htu yutu {thtu tuttu yw Au.
S yu tu {ntu Au. h[kzetu u Au. ftrft
{tt hu h{t ttO ntu; tuu th S htt
t]{tk su t fhtk fth{tk tk tzu Au, ue
312 : {tk t

et-h{tu yt f kth Au. yu{tk su }tu h{tu

et-u ehu Au, u tu }t{tk {w e . u u
utu hnu tu u{tk wt e . hkw ytu tu
u{tk wt e stwk te, }u utk fhte Au.
} tu so fhu, tut fhu yu rt fhu. yu rt
ut kfh (ufu u ut nfeft{tk kfh te,
{te{tt tute ue ue {ste uu yu{ {te
utu ntu Au, tfe }y y} } } s Au.) MYu
ytt s ft ftsu } u{ fhe ntu, Atk ytu ue
ut thts ttk ntuEyu Aeyu yu yu{ fheu yue ett
f{ot nuwu yV fto fhtk ntuEyu Aeyu. tf Ae fhu,
Ae yue wt yue {t qyu thu u hzwk ntu Au. yut
suwk s ytu fhtk ntuEyu Aeyu.
ytsu ftuE t[t MY{tk } e fwk te. {tht
sute {t wk yu nw ytfhwk Au. {t yu tf [utu
u{t if Au. nhtu {ttue [u tf {tu
uxe zu Au. yu {tu tfu utk kftu[ ttu te fu te
h{ te. ytt Snuth{tk yte ue Mtr
ttk yttk Yhk ftuE [ut fthtk ntu tu s
Mttrf tte t ntu. {twk nu t{tk ywwk
te. {tu r[theu htus u { wk yu tkzwk tkztwk
ntutte nu tttu yuu { s tk ntu ? qhwk
httu yuu {e {t (t) hnue. {ntfu
fheu su{ u{ uu y{u WAuto Au ytt t[e heu
fneyu tu yttuyt y{u QAhe t.
o

{tk t : 313

u
26-27

{kzt
110

kz-7

{ofto

n
(yww)

ku
34

fue fue heu Tnttu yttk rr{t u fhu,

Tnttku kfttu M{]r {the ru u.
fhu w k ftu E w k ft{ r{t t nth{tk ,
tu r{t fu{ u tt th{ttf t{tk ?
-e{tuxt
n
314 : {tk t

(tqorerz)

su u fto ftO fhu Atk, u fto{tkne u,

[i L h htu fze su u fto te {u u ,
tu su fto ewk nu wk tu, tu thtu tu,
{txu r[t tO fhe wu yte [Zwk ti fhtu.
e{tuxt
{tk t : 315

f{ottt
95

1
1942e z tE thu rtt nt{tk fhtk[ete
nwk eftu yu etu {wkE yttu. {wkEte etu rt[e
tu. rt[e{tk kwtE nt. tkte th {tE qh
ktu tzu hteu ttu {txu hnut nt, tk tu.
yuf httu whw{nthtsu ftwk, tt, wk ze wk httu
Au ? wsht{tk ytxtk tk Atufhtk qu {hu Au. yt{e
Atufheytu qu {hu Au. ttwk fkE Au rn. tkeSt
yt{{tk it te. wk . nwk tu kf rf fhwk
rn. Atk qAwk, w, {thu fkE rh[ te. {U nuh
uwk te, nwk fkE tu te. hu{tk utu yu hu{tk
ytutu, {wkE nuh {U uwk te. tk {u it {u
rn. yu{u ftwk, wk t {u ? tte it {u Au
yu the {s tuxe Au. wk {{tk r ht. r
tftu fu ytxt Yrt {u, {u yu {u s. yuf
tot yuf t Yrt uEyu. thu fkE r[thtwk rn.
wk r tftu ht fu Yrt {u s. yuxu ytu
tftu r ftuo. h s esu ru thu nwk efe
tu. {t yteu {wkE yttu. nu wk fhwk ? r
{tht {{tk tftu. t Yrt {ut nt. e heu ?
tk k
w tEt {tuxttE nt. yu{u {tht {txu nw te
rn, kwtEu eu {tht h th te
htu ht. yu{e wftu nwk tu, tu fnu, {tuxt, fu{
tto, kwu yuftu {qfeu ? {U ftwk fu ytt ft{ {txu
yttu Awk.
yu { e tu te t{-ht{tk {u eu {w k Et
{ttu{tk fuxtu {wk u e fhe ewk. yu tku {e
ewk. yu tkyu u{te it ytt. htus nwk tu tkt
ft uh tk[e tk[eu, yu tku xu{tk uXtk uXtk st
316 : {tk t

wk. tze{tk s ktt {u. yu tuf {u qAu, wk

fhtu Atu ? [wk s ut te ? nwk fnwk, yt swytu
tk[tu. yu {u qAu, {u fu{ eft Atu ? ytxt
{txu. yu{ fnwk. [ttu y{thu tk. yu{ fheu {u E
stk. ftuEf [th nh Yrt, ftuE tk[ nh, ftuE
nh-ytwk utu {t fhe ytu. wk yu s fhu. {thu fkE
s feV fhe zu. u[th r utu {t fhe
ytu. Vhe ftuEf eu yutu u. yu{ wk [tt fwO.
yut{tk Xhtt tk ytut. {u twk fu yu{u {e
ytwk. nwk Xhttu {tu. u{u ftwk, {U wk fu wk
ytwk ft{ fhu Au. htS ttu. eswk ftuEf ntu tu nwk
Attk{tk yt. nwk u wk Awk. it te u Whtu
Au. ytsu s u {w te . yu Yyu wk thwk ft{
fhe fu. it Whte fu. {U ftwk, {thu ftuE ntuuth
twk te. yu tt rt {thu Whtwk Au. tu fnu, nwk
reh Awk. nwk u { rn fhe fwk. tu fkE tktu
rn. {thu tu nh ntttt ee { Au. {u
t{tu ft tu e yttu. ftuE {tu tu tt.
yu{ {U ftwk. tu fnu, yu u t e ytwk. fue heu
e ytwk ? fth fu wk nrhs uf k{tk te,
{kte te, rtf te, fkE te. u ft ntut Wh
e ytwk ? ytsu u {w te Ae u e
ytwk. {U ftwk, {thu fkE fwk twk te.
u{u {eu nwk {heztE h tu. ftrXttzt
yuf tE. yu{wk t{ t te. h tuo ku ut
nhe { fhu. u{u {t tu. yu {t. {U yu{u
e t fhe. yu{u ftwk, {u nwk it ytwk. ytwk Awk
ut fhtk {t ytwk, n{tk {tht it hfthu
s fhe et Au. tk Atufhtk qu {hu Au. u t t[e.
{u ft fkE ntut h ft{ fhtu Atu u t the Au,
{tk t : 317

{u hey {t Atu yu {t rn ntu ue e the ?

yt tkeu nwk nw htS ttu. thte yttu {ts
yte [tuftE fheu it ytu thte thwk tu. yu
ft{t {ttu yte heu Whtt k tE su. [tuftE
fhe ute htS ttu. Ae fnu, {u wk fhtu ? {u tu
{t tu Atu. {U ftwk, fkE tktu rn. su fkE qu u
fhewk. Ae twk fu ytu tu Xhtt ytuu Au.
Xhtt yu u qt nt. tk u{e r{x ne. nwk
tu Wztu etu qt. su fTtxoo{tk tk Xhtttu
rt ntu, tk sE yu{u {tu. r[e {tufe, h s
tuttu, {tu. fu{ [qet, wk twk ? fuxt Whtt ?
{U ftwk, yuf t fnut yttu Awk. yuf Xuftu tu ntu.
yt u{u ytutu Atu. h u ytu-nrhs uf
ku- tte [th nh Yrt ytu Au yu{u tk tu.
tu fnu, h. yu nw h {t Au. u it ytu.
u{u {u ftwk, wk {t rn ntu ue e
the ? u{u ftwk, uu ytwk ftwk, {U ftwk, nt. tu
h s u{u z ntt{tk E wk. u{u u s wk.
u{t {kteu t ftwk-yt [qet yttht{
nrhs uf k{tk nutk {kte nt. q h {t
Au, {trf Au. q thwk ft{ fht, tt
Au. yu wk wk....{txu su ftuEu yt {u u{u ythu
yt fht ft{{tk { fhe yue {the t{ Au. e[u
yu{wk t{-y{]t Xh-w.k nutk yu t fnut nt.
Ae ut tEu yu t twk. u{u A nh Yrt
ytt. Ae {thw k ft{ w k thw k [tw k . Ae
sL{qr{{tk yu ft Attu.
Ae {tht {{tk tuwk fu thu ytwk fkE kfx ytu
thu ytu r[th rn fhttu. n{tkte (1961te)
h tuo ehu ehu Yyt fhe. nuwk {U 25,000wk t
318 : {tk t

nuh fhuwk. thte u yth we (1974) h tuo su

kf u h u ftuE u ftuE yut {ttu {t
fhu fu ft{ tE .
yth we ftuE u ftuE {u yut {t s fto yu
yt Wtu tt fto yu utte {u nw Vez-y (xuftu)
{tu. {the ttu te{tk uztut tuftuu Wtn
tt yu yu rr{tu { fht nt. ytu[t ytu[t it
{u Au. yu t {u thwk tu Au. {u yuwk tu Au fu
yt twk eX Au. t yw tt Au.
nunutu yw {u 1942{tk ttu. {u yt it
{e t. rfw t rn. eth tu [ttu
s. ktu ftw,k {u rfw [ttu rn. {tuxh{tk ytu,
rfTxturht{tk ytu, rfw [ttu rn. ktu s
{u Vht {txu t it ytut. fth fu nwk VkzVtt{tkte
tu it rn. yuxu wk wk [teu s. ftufth
rfTxturht fhwk. u nw qh stwk ntu tu {tuxh fhwk,
yu t {rnt{tk {thwk te uh s xe uwk. {nu
nw fhue.
2
yt u q tt {wkE{tk nt, u{u {tu ntu.
Yrt 11,000 Whtke hf{ tu tE E ne. nS
thu hf{ yufXe fhte sYh ne. ftuEfu {u
e.{Vt tEwk t{ q[wk. q ttu {U u
t ste. u{u {u ftwk fu u{e fu u ntut Atk
{u tu yuf itu u{t hVte {tu te, u wk E
yte fu tu u e e tte ytwk. tE kZurht
{the ttu nt. uXet su {w ftonto nt, u{t h
rut t ftue ntU[u Au u fuxtf u{t kk{tk
ytutu {eu tue ftZwk yu ue t Eu u{u
{tk t : 319

ut
61-65

{kt
244

{tu. {uuk u{u ttqof wsht nrhs uf ke

e nfef {e yu Yrt 1000e hf{ {e. tE
kZurhtyu yt{tk e { fhe ne. yt hf{ {ueu
q ttu y{u ku h {ut. y{u nhe hf{ E
ytt, ute q ttu tu ytk ttu.
q {tuxttEyu Mktu W{ku fheu q {t{tu
rt[e uwk fu uhe h{tkte k thw Whtwk fhte
ytwk. u {wkE ytt thu Vtu{tk {U ftwk fu {u
Me yttwk r twk te, fth fu nu tfee hf{
tu {e hnuu. yu tksu Ae u{u uZeyu {tu ntu.
u fnut tt fu yt s yutu Au fu it x {e
. yuxu {u twk fu u{u sht yw tt tu
thwk. yu{u ftwk fu {thu u thu hf{ nS fhe ntu
tu {u nwk u[th Xuftu E s. {U ftwk, u {u
kftu[ ttu ntu tu yu tu tutte w Yzwk wk ? uhe
h{tk e ut{kz, ftrXttz nrhs uf k,
htsftuxtu tke sL{rtu tueVttu yu{ t {e
[thtk[ Vttytu tE ut Au. q {t{t {u [thtk[
Xuftu E t. Atk fwk {wk rn. {tht ht u{t
fthu fheu yt ft{ u{u {ttu euwk. yut r
{u tu Au thu q hze tE ntu, Atk fwk
{u. fkE fwk {u tu rhtt At. ftuE {u
uwk ktu tu tkr st. yn{Tu ytt tu
uwk ftuE o tu, tu {t hnut. ytt
ywtu suu ut ntu uu ytwk ft{ tt hefu fhwk
wk sYhe Au. fht thue hf{ ttk we ehs yu
nete Xef Xef ftuxe tE he. re
{{t xe ntu tu {te sYh ze .
q {t{t {u [thtk[ Xuftu E t yu fkE {wk
ute u{u {u ftwk fu {the thue hf{{tk qxe tfee
320 : {tk t

{tht h(tutt){tkte yte E. hkw u{ fhtu {U

ytnqof t tze.
{wkE{tk Vtte t{tk yuf rfMtu Ltu. yuf
{kzt {kte tu Vtt {txu tu. u{u {u ftwk fu
yufu r{tk {kze t tte Au. u{tk {u u
yttu tu {kzt t ttuu yt yku t fhe ft,
yu u {the nfef tu u Qhe , tu tk u
tk s t ttue {tht Vtte xe tE .
u{e t tE thu u{tk ntsh ttu. twk YrZ {wswk
wk ft{fts e stk {kteeyu t ttuu {the
ytut fhte. {the nfef ntwqrqof tkt
tu rke fhe. 1942t ytMxe 9{e Ae su
su k Lt yu wsht{tkte yufuyuf {w h[t{f
ftoftou ee eeu fze ut{tk ytt Au yu u
fthte kMttt rtteoytu tt kMttytuu fu{ te
u yuf {tuxtu tE zutu Au. yu e nfef yue
ttte fne fu tt r{tk wf]tte fkEf te
sL{e, yu tk u tk s tyu Vtt{tk tutute
hf{e tUe fhe. u{tk {w tnuu 501/- Yrte
hf{ tite nue he yu e tyu tutute
{tu te{tuxe hf{ he.
ut r Ae ut {w tnue uZe h nwk
tu yu u{u t{ fhe u{u tue st h uXtu.
u{u 101/- Yrte hf{tu [uf yttwk ftwk. nwk tu
yttu s e tu. 501 u u 101 s fu{ ? yu{
qAtk u{u st ttu fu u {U 501 to ntu tu
{tht Vtt{tk ytxe hf{ tE fe ntu. u hf{
htte {u tu t ttu Au. {u the hf{ {u
uxt nuwte 501 hut, rn fu {u uxe hf{
yttt nuwte. yt tke r{qZ s tE stwk. yttu
yw nunutu ntu.
{tk t : 321

{kt
104

{U tu u{u Ttte yu {tte ftwk fu {u tu

501 u. u rn yttu tk we nwk tu yte uZe h
yteu uXtu hne. u Ae htus u htus ttk yu{e
uZe h sEu uwk Awk. {tht h ytut fttut st
t{tk yufthtu { twk Awk. yufu tu {w
tnu wk zt ht. u yku {U fwk t ytwk
te. htus yteu u{u t{ fhwk yu se u
t{ fhwk. tt t Aete yu twk tt Aete
nwk hMtu {twk Awk. ytsu t{tu r Au. hhtus nwk tu
{thtu tu { fttu t{tk ttu ntu. uytu u
ut nt.
ytsu u{u {u tu tuteu qAwk fu {u htuswk
htus ytxwk wk wk fhtu Atu ! {U stwk fu {tht
fuxtf r{ttut fttu {tht Wh ytu Au, ut st
htus u htus wk Awk. ytst ut fttu ytu u
utwk r ntu tu uE ftu Atu. tu r u{u {u
tu utu ntutte u{u twk nu fu yt {t
htuswk htus ytxwk wk wk tu nu ! yuf fthe fwn
q t
sL{e nu. u fthte uhtE u{u {tht ut fttu
ut {tkzt yu utk utk fkEf h ztte tk[t
tt. t ht fttu uytu uE t. yku u tut,
tn, {u tu ftuE tte ttu Atu ! {u {tht r{ttuu
ttt {towk su wk tu Atu u huh Wt{ Au.
yte {s te ee h ttt{tk Wt{ tt x
fhe {u su e Au u {tuxe nfef Au. {u t r
ehs hteu uXt, yu htus thtks {u t{ fht
nt. {U {u u fztk [tu fttk Au. {thtu yt {eXtu
tn {u S{tk t hne sttu Au. {tht tk
Ttw ote htS ttu Awk. u{tk {tht ytt
fttutk tu u {tht hut {tht Ttu W{uhtu
322 : {tk t

ftuo Au. {u t r tt u {txu {u {tV fhtu.

t r we {thwk ft{ {tufqV htwk ue {u rehe
tu sYh Au. hkw 501e hf{ fu{ fheu x yu{ u yu{
Aqxe fu ! t[e heu tu {u 101 yttwk r nwk,
hkw {the {tyu yu {tht Ttu 501e hf{
ytt {u utuo Au. {u t r {tht ft{{tkte
htufe httu {txu Vhete {the {tVe {twk Awk. yu{
fneu u{u ythu Yrt 501/- ytt.
u {tk {u tu ytk ttu yu wtu Wfth
{te, ttottu T fkXu ytth {tLtu. ytk{tkte
ytkw ztk. we f]ttu u t Su L
fhthtu ntu. yt ku {u te f]t yu ue
wk t fhtwk. ut uthe T]nMtu u {thtk
Tt yu {tu u hf{ ut{tk {ne te ntu,
hkw {nwk t[wk hnM tu ete f]twk nwk. yu
L S{tk t Se hnute. etu yte
{the fh fhe u fkE te qe t Au ?
3
nrhs uf k {the fh fhu fu fhu uwk {q
{thu { fwk te. {U tuu yt ft{ {tht tutt {ou
{txu euwk Au, rn fu ku fthu fu hertt fu
Xhttu fthu. yt fX ft{tk thu te nuheu
Vhwk yu ytsu {w
k E{tk rnT e ukw Au. ut {{tk
tee xtue yu tewk nuh nuheu Vhtwk htwk Au.
tuee nuhtr u{te nue ze Au. {th ttu
Au. {thtze tue [tufe{tk hnuwk zwk Au. hehe
nuhtr Au. s 117{tkte 97 tEu 20 uh xwk
Au. ytwk wk ntut Atk yu ytwk fht Atk ue fh
ftuE fhu yue ytt-yutt {wu te. hertt tt
{tk t : 323

{kt
115-118

{kt
45

Xhtt s Au. s whwt tu f{oe fh fto

rt hne ft te yutu {u rt Au, u e swe
t Au.
yt ft{ ntt{tk utte {u tu yu tt {wk Au fu suu
ftuE ywe Au u tutu {ut tu {owk {u ue
ytVtu ntut Atk rht fhttu s. u ftte y
hne fu. u tu t{tk utu utu ft tftk {h
tt. y ntu fu y tt uu ywe fu{ fnut ?
yutk xMtt yu ttB ftuEe ttu hte ft
utk ntu Au.
q ttyu ftwk fu E tt rnt{tk t
nhe tux ne. yuxu thu {wkEte x te stwk
te. ehu ehu uwk fhtwk htwk. u tu ftuEf u
ftuEf {e hnuu. qhuqhtu fheu {tsu. fkxte sE
rn. ytut-rAt rt, t rt, yufu nttu
wk ytxwk fhe tu Au u wk wk Au. rhMtr yte
Au. yuxu thu hf{ yufXe fhtu {kztwk Au.
4
ytsu e.St {tue[k ywr{r{ttu tk
Vtt thw tu ntu. u{u tk q tkeSt rfxt
neo hefu su{u tk ttuo tutk Au yu suytu
wshte tttt yuf tht rt uf hefu et
Au, uytu tk uXut nt. uytu ft[ Mtk we
qoe ]rt{tk ntu fth fu wu wt u nth
htt ntu tu hfthu u{u sYh fze et ntu. {U tu
e.SttEu nte rhMtre e nfef
stue, yu yu{ ftwk fu yt ft{fts yuf w
{ottte uhtEu wf]tte fhe hnutu Awk. {wkEwk
-tze uhuwk [o h(tutwk)wk Au. fkE
324 : {tk t

u rt {tt wetuo yt ft{ {ttu euwk Au.

ytxwk fnutwk qhwk ttk ut uXut rt ze Msu
ftwk fu nte rhMtr{tk eS ftuE ]rtu Mtt
te. thtu nwMtwk t yuft yu fUr yt ]rt{tk
s hnuwk uEyu. ut {u {u yt e wk ftk E uXt
Atu ? yte wk Wturs eu yzt ftf we {u
[ fwO. wf]tte tk yu {wtu u wk tktk
fwO. u{wk ktt qhwk tt Aete e.SttEu
Vhe {U rke fhe fu yt fht ft{tk yt{tutk tftu
thw yu nrhse Rh ]rtytuu [tt {txu ttke
e sYh Au. su f{ou {txu tute ke Au yu su
f{ou su hutu Au u f{o uu {txu uc Au. u{u {u...
hf{tu [uf yttu. u{tu ytth {te tkte htt ttu.
ut ze Msu u Ae {U yuf frt eu
{tufe yte...
...suu t[wk rs Swk fto su Qot{e
{tLw k ; u { tk rs Sw k o ftk E {w O .
Atuu Vtu fkE u tut u ntu {u u,
u t yu tu se yu e heu fhu Au .
su tte fI s
suytu suytu rs
yue qZ,
u tk nw

htk o t{tL yu tk ,
S{tk fIf t{o tBtk;
fu su h{tze hne tk,
h{fztk ytu tu r[thtk .

yt {the frt tk[eu u{u e[u {wstu wth

ytutu Au.
{wkE, t. 20-11-1942
Mune tEe... {the frt {u {e.tk[e tu
htS ttu. f{o yu s tu yu yu s Swk t[wk ht
Au. ut eze Au, f{o t{e Au. {t f{o yu
{tk t : 325

{kt
89-90

{kt
92-93

ut fheu s zt Au. yu {the tt{tk nwk

{tu Awk. {the yt {U {tht ykht WTthtu ftZt
u yuxt s nuwte fu huf t[tu {t tutt ykef]
fto tA {he Aqxtu ntu thu e ft hV t,
ut fu rtu t{ttu yuu yft s ntutu uEyu.
Atk ti titk ykef] f{tuo swtk swtk ntuE fu. {tu
fhue ke ttur[ tE Au fu fu{ u eyu uwk,
tuu s uwk.
c J
hte e[u hnute {ttt yu hwh
suxe nettt uftu {tst qtY Au. {tht
ft{{tk {u Vt RAwk Awk.
r. uf...
yttu u{tu ft {tu ute tu ytk ttu Au.
u{u t[e Mw Mefthe yu Ttw {t te
yu Tw ytu TtuY Au.
e.SttEu nwk tu Wue httu ntu. {u fnutfhttu {o e.SttEtu ntu. [u ut uf
tEu xfe ztwk ftuE fth nw,k hkw yt 1942t
{{tk ue ytte {txue xue {Ltyu u{u
yt heu tut uhtt. f{otu ruf fuxtu q{ Au u
ywe rt ftuE eAe fu.
5
nrhs uf kt Vtte hf{ nh we tt
yte Au. yt yXtrzt{tk yuf h{qS k Ltu u wk.
yuf e {tuxe wt uZet uXe ytrVu stwk twk.
t{ eu xtttu ytwk. tzt yrthte [th we
htn utu ue httu, ykh yttu fu stu ftuEyu
tu ttu ftu o rn. ehsu {to t ntu Au
326 : {tk t

yu ft{{tk tu t. {U r[the ewk fu ykh u

fhtk u {te t tzu tu u, ftZe {wftu
tu ytk, hkw nu tu ykh qwk u qwk s, yutu
Z r[th fhe, nwk tu ykh ue tu. tA fthfw
yu xtttu ku tuzt ytt, tnu, yt {t h
rt yu{ u yu{ qMtu Au. uXtnuu yu{ u yu{ h
rt qe ytu Au, yu{ tk tk [zttk yu {u
{fteu fnut tt, t{rztu Au fu ftu Au ? h
rt ykh yt yuxwk tu te ? wk tu
Au ? t fhte nfef tk tu u{u {u whe
h utu ftwk. Ae {U stwk fu tnu, yt tEytu
fnu Au u nfef t[e Au, hkw tztyrthte [th we
yte ytrV nth fwO Au. {the nfef f]t fhe
u tktu tu u r{rx{tk kte . u tk htt,
yuxu {U xx tqof fnut {tkzwk fu yt fth{t
{{tk hfthu yufuyuf {w ftoftou su{tk qhe et
Au. wsht{tk fuxtf nrhs yt{tu Au yu th{etu
yt{ Au. tk yuf {tuxwk nrhs fLt Attt
[tu Au. yt t yt{tut rtteoytuwk htut
fhtu {txu tt rtftut u {txu ite e e
sYh Au. ntt h fe rf te. rtteoytuu ztewk
wk ? yutu {w~fuetu Au. nwk ktu thth te.
{wkE{tk t Whtt {txu nhtVhtwk su [o tt Au
u h(tutwk)wk Au. ytt fht ft{tk yte
kMttytuu te yu {tstu {o Au. {txu ytu rke
fhwk Awk. {u wf]tte yu ytt ytetote rufwk
tt Au, hkw [thtk[ ftf tt ytt Atk ytu
{te f wtk {u ute yt yrx wk utwk
Au tu {u t{t fhtu ! yt tke uXtnuu u fthfw
yu xtttu ftwk fu nute {u {t ytthu yzt
{tk t : 327

{kt
121-122

ftfte thu ttuwk zu yu{ fhu. yt r{u hth

tttu Au, uwk t htu. yu{ fneu {thu yuxtu
tu tuxe twk zwk u t u{u t{t {te. yt
u{t Tt yu st wt utk te. ku
{txu te hf{tu-the hf{tu [uf ttu ttu e
yttu. yt{ fuxef {Su ttqof yrufwk
wk hwk zu Au. u{tk tn, n{ yu uhte
sYh he.
6
hehte u~t ntu Au yu{tk e {sw ntu Au. {u
tutu tu fkE yw rn. 1942e t{tk nrhs
yt{u {txu it Whttu. nu{ktEe nuu tk
th{tk {wkE{tk hnutu. htus thu nwk nutu efe s.
yuf r su tze ntt{tk yte u fze ee. tzo fTt{tk
e nutu uXue. Ae nwk tu tk uXtu. tk {tht h su
ft ytt u tze [te ntu tu yut sttu wk.
Ae tu ek tku tk stwk. tk ttu fhte. yute
{u rn. ute su u fkE {u utu nw
ttqof Wtu fhe utu. u yuf tE ne. uu qAwk,
tE, yt wk tu Atu ?
{tht r{ttu ft ytutu utu st wk Awk.
tu esu Xuftu rhtku te {u ht te
{e ?
t nu, nwk ytwk ft{ fhwk Awk. yu{ fneu tku
{thu {wk zu. 1942e ze yte t yuu
{ue. u wk {wk zu. u ythu tk stu ?
{u h te. Qto Ae su ftuEtu ktt ttk ue
ttu stu hne. eu ftuEf tu tu tk sE. {the
328 : {tk t

tu ftuE tust te fu y{wf Xuftu s swk. tu fnu,

y{thu tk yttu ?
nt, {thu tk yte. {thu wk ? tktu te. {u
y{tht nwMt ut trhf Atu. {u yt{tk { fhtu
yu sYhe Au.
y{u {u { fhewk.
{u E t. Ae {u utztu. {u fnu, [t
etu ? {U ftwk, nt, [t e- sht tuEtuE yu
t MA fheu yttu. {tht utk s t tuwk.
{tht utk s Mx Wh [t {qfe. {U ee. yu u nh
fu 2700 fu yut yufXt fto. tk su fkE t[e tE
ut hte yu{ tu fu nw {sw nutu ne ! yt heh
u[thtk tu kutuu yte Au. ytu {te {teyu fu
yt fuxtk tk e[-u tuxe t Au. ytu ftuEu
yu heu {swk t uEyu. ytu yte {e ]rtte
fuxe ytwk ft{ fwO nu ! tfth heu t fwO
ntu. tfth heu-t heu utk nutu fhu Au. u
hehte yuwk t fwO ntu {te fuxe th twk
ntu. tu hehte fwO yu thwk Au. wrte yuwk fkE tt
yu{tk yuwk rut tt Au.

{tk t : 329

sL{
83-85

kz-8

[uttu ytrto

ttu
168

w t f]r tht et fhe

hne utu ntu Au, yuxu {tht sutu ti
tie f]r tht s ft{ uwk zu Au.

e{tuxt
n
330 : {tk t

yt fkE {txewk qwk te, hkw [uwk ttrf

yk Au. yue tt ttqof Zte Zteu yuwk
{, [ u ttk fhu yu yu u
Wtu{tk etk fht tu yue { {te s Au
yu{ e su.
e{tuxt
{tk t : 331

{kzt
133

{ti.fuzeyu
43

q
75

o
144

{the rct-{thwk S [tuwk Au. Mwk ytuz yu

{qztu sre {tVf nwk yttu te. {the ttut kfott
fuxtu {ttu u{tk Au. {u ttu uth, yLt fhth
ttu {U uxtu s u{ httu Au. uytu fq fhu Au.
whw{nthtsu {u {tuxtE tt ute yttt fhe Au.
{u {tuxttE fnut tt. {U t tze. yt{{tk
hertttEu t {tuxttE fnut, yuxu r{ttuyu
{tuxt t{ htwk. ythu ftuE t{e tu hehu sYh
heu ? {U ftwk nwk fu su{ xqkfwk nu u{ {u {u, yuxu
{tuxt yu t{{tk fkE {tuxtE te. {U thu {tuxtwk
fwO te. t u Au yu nwk wk Awk. feu ftuEu
t ewk te. xt rt e
ft.
ytsu yt kth{tk, {tht ru {u uxwk, ht{tk
ht tut ntu, r[tht ntu, tu uu nwk [tnwk
Awk, yuwk fq fhtht Au. nwk [ttt rt hnwk rn.
{thtte hnut rn, ftu u fu{, {u t[wk tu
Au fu twk yu s t Au fu u hufu [tnu Au ! yuwk
rn fu t[tu s [tnu Au. tuxtu [tnu Au. ftuEf
r yu{tkte yutu Wth tttu Au.
2
{u su te hu httu Atu u {tuxt'u
t{u ytutthe hu rn, hkw ut{tk su
[ut xutu Au u t hu, yu u tt
ytrto hu u te httu Atu. tu r{tk yut
te ttu Zttu [u twk.
332 : {tk t

3
{u k te r htte te. k yu
yuf Wtr yu {tot Au. ktu su yto {ts{tk [r
Au yu{tk e e {tytu hnue Au. {txu ru
uwk {tte sYh te.
u tu rt u{tttwk S wk s {u
Au. tk u{t te yut kk {thu twk te. {thu
tu u{e e{tk tttk s fhwk Au. yuwk tttk fht{tk
su he hu{ Au{ tt Au, yue tuu tu wk hte
ft ! yuxu u tu wf]tte tk tk yutu
ehtu u{t yufe{tk-hMh nit{tk tO fhu yuwk
s ywtwk r httk fhu Au. kth{tk sL{eu ytu
su su tuttk {tk Au, u{u u{u {txu t W{ftte
oM fhe fewk tu s ytu w {txu fhe fttk Aeyu.
yuxu kth{tktk yttk tuttk su {utk Au u{u {txu
su fheyu u ew {txu s fheyu Aeyu, yue e Se
tht yu u{t ut tto{tk s Stu xttk
fhttu ttqoftu yt futk fheyu, tu kth
yu w-yu ku ft{ ttu ttu tE fu, yutu
tu tu ywqoftu rt Au. su {te tuttku
{txu o fkE fhe fte ttx fhe u{tt hte
ftu te, u,-w su y Au, fe ft yutu Au,
yuu {txu wk fhe fttu ntu ?
{thtk Msu, ftuEu, nwk tuu k Awk yu{ {U fnuwk
te. nwk tu fwk te. tuu tutu qhuqhwk su ftuE u
yu ywe fu u e u e fu. tfe
tu thwk s Impressionste s-{ Wh zue Atte
s-yufeku {stwk yu twk fhu Au. yu yue
ftuE rue ytu tue {s tu yqhe s
{tk t : 333

{kt
110

u
198-199

uht
131-132

hnute. tk e {tet Stk o ttk, yut

Se kt yu yut t ytthe nfef
u{tu ywt rn, tk e ftuEt ru
{ tktwk fhwk fu ftuEt ru y{wf fthtu yrt
[tuu tktu, yttu fu {ttu u uu yLt fhthwk
Au. nwk fe, wf]tte {utk Mstuu u{t Mtt
tut ru, xtufwk Awk-tu u u{u u{t u{t St tu
{tuo uhtt ftsu wf]tte u{ fhtu ntu Awk.
fe fe ytt{f Se tu tMrft
{t th S ykuwk fkEf ftuEu wk
nu. ru y{wf s {ttu yuwk fnuwk te; fw
Srfte yu nuw u yttk Stk ntu, tu
sue fute ytu fkEf etwk Au, ut{tk u
yttk {, w, r[t, t yu yn{T tu heu
r[thtwk fhe ftk ntu, yu ut ru u
yttk ns {tyth xe futk ntu, tu ut
fute ytu ftu t {ue fttk te. {U tuu
fe ftuEu q-y[to fhtwk fnuwk te. ftuEu u
ttwk fnuwk te. yt s{tk ti ftuE tu tutu
zue xutu {tu s [tu Au. {u ftuE tute ue
xu ntu, u tu ftuE t ue htwk te, yu u
ttte whth tE fu uwk ntu, tu utu ftu yto
te. tk we e $r futE ue te, tk
e ytt{f Se [utt fkEf whtt uu
ntu, Atk w, u Mefthe fu u{ ntuwk te. e
t Mefthe fu yue t futt rt te
yufe wt ftuhttte ytt{f Se he qe
yu uwk {n yu yue rAt fe ftuE te
t{tk yte fttk te.
Perfect-Master Au fu rn yu {ste
ytu sYh e Au ? ytu tu {{ {{ ttu ft{
334 : {tk t

Au, x x ttu te ! {{ {{ tk we twk ntu

tk we {txewk ZuVwk ntu yu yutte twk ntu tu u
yttu h{ whw Au yu{ {swk.
4
{thtk tkte {thu etwk Au, yu wk su wk Au u
nfef Yu Au. {thtk tktu u{tkk u etu
{ue yttu ntu tu te tu wk e wk
ntu ? fhtftht tu et Au. {thtk tkt
Srft{tk {tht Se t[e tttot hnue Au.
yu u{tk Swk L ttwk hnuwk Au. Srft ttu
uEu {tht{tk Wtn, nqkV, k, u uhu yttk sttk
Au yu nfef Yu Au. {tht S{tk su{ su{ u{, t,
, tt, rt Zh ttk su u{ u{ {u {tht
hu thu u thu ytfto tt fhtwk Au.
ekwk su thwk ntu yu te fh fto fhte
tt wf]tte {U tu nutkte s futk fhue. ute
ekwk ttuzwkf ntu tuu {u tu wk tu Au. ytu {txu
ftuE ttuzwkf fhu ytt ekwk htE suxwk u thwk ntu
u ytu ttte fhe ntz suwk ttk fhu yue
tfe r fute xu. ytte hMh thu tu
ytt fhu.
{tht{tk tu fwk te. su fkE ytt fhu u {tht
tt st rftu yku tt {tht {t st r
tt (Sue Tttu u{tte nitt tMrfu Wth) u fthu te su u wk Ltk fhtwk Au,
fth fu Mktu tu {thu fkE fwk fhtwk wf]tte
hnu w k ntu w k te. Mk tu fk E ft{tk u
htutwk hnuwk te, su u wk heuxee-tut heu
httk fhu Au. yuxu yut hVwk suwk httk fhu uwk
{tk t : 335

{kt
59-60

{kt
46-47

tk httk fhu, yuxu tu fnwk Awk fu {tht u{u,

n{u, tnu, tyu, rtu, yu, ttu {thtte
u{ u{ t fhtwk u. nu yt {wk nu.
su heu Mt f{o fhtu ze tu Au u heu
ytu otwk te. yuxu yu heu u{tu ytrto fuo
ytu tu rn. wf]tte yuf fne
u htu, Ae u {tu owk fu owk yu yue {s,
wr, ruf uhu Wh Atuze Awk. tk ytn
ntu. hkw tk yue n yte yu yue {s,
tth uhue fz{tkte yu{ fht Atku yu u
tu Ae tu ytSS fhtwk yte zu yu ykh{tk
ykhte yuwk RAtk fhtu [utu stze zu,
yuu yu{ fhwk zu u tfu {txu Wt{ t.
{txu ytu tu t{tk {Su su u fkE fto fhtwk
httwk Au. ft{tku ytu t{ Mtr fhe ute
te. t{e{tk yttk tk {q hnutk Au.
u eswk ftuE wk {su yuwk fkE tu rn,
ytu tuu tf tEu yttk r, ]rt yu u
u hu ztk te ftk fhe feyu yu u hutu
trttu yw the tE fu yutu e tu
ntu, tu Ae tfu {u w yttk fheu ttw
]rte ttk fhwk xu. su{ su{ S{tk t,
rt, u{ tk u{ u{ {tk uwk
{tht u ttwk Au, u rt tu u te u
tuS. wf] tte e e ]rt ut ut tt wth Yu tutu su u ttu httk fhu Au. yuu
{e fte te, hkw yttu rft ttu su u{
u{ yttuyt u ytu {u yu ru tu the Au.
nwk kk te. nwk tu ftuE fwk te. f]t fheu {u
fte he{tk tu. su k tuf ntu Au yu
336 : {tk t

su{tu {u yw Au, u ytt ru fe uh{sq

fht ntut te. ytu s yu{t ru uh{sq fht
ntuEyu Aeyu. u ftuE uh{sq fhu yut ntu yukw k'wk
u (tA qkAzt hefu) tze ft. ftuE kt
rh[{tk ytu yttk ntuEyu yu u ytu fnu Au,
u {tt ytt Stk yu tkftuu t{tk
hteu yu yuu tu heu {Xthtt u{ u fht ntu
Au, fw u ut uwk u{wk fnuwk ytu u Qhe fwk
te. ytu Qt hnut Aeyu ke qr{ft h, yu yu
u t[t k ntu tu uytu{tk k ntut Atk ke qr{ft{tk
uytu Qut te. yttk {s, {t yu tuh yu
tk nw nw tu irf tuh h ykutk ntu Au.
u{tk yu nS ytu ywe tk te. s tu
yu{tk u swyu Au, hkw yu tufu uwk fwk ntuwk te,
hkw yutu yto yutu te fu ut tuftu yirf Au. tuu
Se yto Mtr{tk ntU[tu {txu Se ue ue
Mtrytu{tkte th tE ut ntu Au, su{ ntuze{tk ueu
e th to t ntuzeu ttu htte shtfu sYh hnue
te, ue heu ut tuftu tt th u tzeu
Vto fht ntut te.
{u Tnttkytu tu w hVe u{e uht Au;
u Tnttkytu t w hVt ttk Atkxtk Au !
wf]tte teYu {utk nttkytu-Mstu-yu s
{thtk tu w Au. yu{t{tk {]t httk fhtu, ytt
uytut {{tk e u{ttqofe M{]r
{tk tee httk fhtu yue u{t f{{tk
ttotytu Au, yuxu {u t fht{tk tu t
Stu ftuE yuhtu ytk Au. u{ Atk t[wk fnwk tu {u
{tV fhtuS. nwk tu t qft tfzt sutu Awk. yut{tk
[u, t, , t, u{ fwk s {u. {thtk
{tk t : 337

u
124

u
126-127

u
133

tkt ytt yutk nttk nttk tk nttkytut

u{t, [uttt tu yu tu ut{tk u
u wk tk fhwk ntu Au, tfe tu, u tu r[thwk
S rtwk ntutte ntu fu{ yu [tu fu{ ?
yuxu [ttu tu [tu yu nttu tu ntu. rr{t rt
zwk he ftwk te. yue t rhtth Mtrtwk
yu t{h{tk t{h u r[thwk wk fhe fu ? u{ Atk e
Wh ftwk utte yrrhu yuwk u fkE fhe fwk
ntu Au, tu u {tt u h{ {k{ wte tke,
fz fu t[e {s S{tk Qe fu uxt {txu u utk
fhqf fhwk ntu Au. yu{tkte su Su {Su yutu
t te utu tttk httk fheu, yut{tk
S htutk fhu Au, ut{tk u ue fu Au. tfe tu
ftuE yuhe, ytue, qZ heu {titu fuxt
y}t S{tk u ht E hnuwk Au, yue t{
ytt sutku tu fe ntue te. fth fu yutu tu
s ntuwk s te, yuu ntu Au tu ftuE yth ntu Au.
yteto ytte tu yu hkete Au. {the
tu yteto {tte fu ute Au. {the tu {tt
{u e eu yuf s ttot Au fu yuu Atuztu rn.
yuu ttot ftO s fhtu. yu nuhtu te. yu wk s
tku Au. yu fkE frse te te ftytu te.
nfef Au. yu ttot{tk s S yufthwk twk
, yu ttott t{tk-het [{tk-s su u
tk ft{tu ttk fhu, yuxe yu yue f]t fhu. su su
S{tk {utk Au, yu{t S{tk h, Wtn, ytk,
tn, n{, ntwqr uhu Ztk fhu, yutk {eXtk
{eXtk uht{fu t Stk fhu !
nwk {txee hsftute qhuqhtu hutu Awk. {tk
yuwk fwk te. {tte fkE fnutu te. wk Au u tu ftu
338 : {tk t

u ! {tt u fkE ntu, yu yuwk tku stwk ntu yu

twk ntu, tu u yt sutk tk zetu, tkkkeytu
yu r{ttu htk yk nt, yu rt r{o ttu
yku fheu su u wk ntu, yuxu {thtte t {utwk
fu {twk f]t fheu {{tk httwk te. ytu t
ytt tuttte s {u Au. eu ftuE t yte fth
te. tku t yttttu yu{ tu et [ht[hu u s rhtsu Au. hkw tk we yuu Meftht{f,
tt [ute ttu te W{ftuh rWth yte
fu yue, qr{ftttk ytu tk we e tk
ntuEyu, yu yuu twfq ytu {te httk fhtk
ntuEyu, tk we yu ttu t-ytt{tktu fu
nthtu ytu Mo fhe ftu s te.
nttk Mstu yu zetu tu tuttk Atufhtk{tk ttuzwk
ntut Atk wk swyu Au. h tu tu tu s
u{ Ztutk ftuo Au. St uf ktu{tk yu nttt
u{te tke ttk s fhe Au. thftkytuyu {u tuttu
fhe Mefttuo Au, yuxwk s rn tutt ht sutu
yu fwxwkt sutu s tu Au. tk tk u{htw
kk ttu Au, tk tk tu yue heu s tuttu t
huztk ftuo Au, e s f]tte yu u{httu wtu
fhe ute ft s ee Au. su su {tk fhu
u{tu u{tu yutu u{t {tk fhtu yu u o tsw
hVte-yu ett t ttu s yw Auu ?
yu{ ywtk ywtk yte {tot rt u
rt te yu u{ u{ yte u{ttwk MY
q{ fthwk twk Au. yuwk {qtkf twk
Au yu Ytkh twk Au. stu kk yuxu
tt yut u{httu S{tk yw ftO
fhtu yu yu{tk htu hne {Mu {nttk fhwk yu
{tk t : 339

u
189

u
188

tk tk tutt s St nuwwk u u utyu tt

xtwk yue ft Wtwk yuf t. yu heu
wf]tte st kktu Wtu ftuo Au.
ett twk S{tk yh ttk fhu, yu {txue
qr{ft S{tk h[ttk fht, yuwk Sh ytu tk
Se feyu yu{ Aeyu. yue S{tk Wfx ]t
ttk ytu yu tswyu futk fht fhu Au. S{tk
yue heu Qo {to{tk futtk fht{tk Mstu, zetutu
r{o u{t yu yteto e e { fhu Au.
5

tut
311-312

{thu ftuEt eu ze te. ftuEe fu {twku

te. e yue tuwtu te, e S{tk fe
ytftktt ue te, yu tttu tu tu fe
xutu te yu ttu te. , tt, {,
ynkfth uhu ]tytu su {tk ntu yu ft{ fhe hnue
ntu, tu utk ttu ttk rt hne ftk te.
thu utt tut{tk ntu, u ut ue t fue
ne yu hnue, ut tu u ftt tte nS Au.
tt{tk, {tk, {{tk, ft{{tk, yr{t{tk ytr{tk
ht[tht e ftt swe hune ntu Au.
nt, {tk yuf fthtu nwkfth Au, hkw u
nwkfthtu fth yu tt nwkfthtu fth,-yu kut
fth{tk Vhf Au. Wh stutu nwkfth, yu ftht
yr{te qr{ft htu te ntutu. ut tf nwfk th{tk
{ te, utu tf nwkfth tu ttt
ttt{tkte xu Au, su{ Vq etk wt yt{uu s
sL{u Au u{. u{tk nst Au. e ut nwfk thu ftht
ynkfth ttu {sttu ntutu te. yt wk {tt
{sYu uwk Au.
340 : {tk t

Srftt nuw ftsu tk {utk Mstu{tk t,

rt, u{ yu Srft ftsue {Lt {tk
xt rt wk tk {utk Mst S{tk
{, r[t, t, {r, yn{T ytr{tk utwk yu
Srft ftsu ft{ fhtwk y s wk ntu Au.
ute e tu {thtk tk fu ue {te Au.
rtte tue heu {thtk tku ytku yxttk fhwk Awk.
nS ftuE fute u {wk te, yntuf tuftuo s Awk.
{thtu t t[tu Au ue the Au, ute tu u ntte
ytt hu rsttk st Au. su su Mstuu Srftttuo
te t f]tu twk tuwk Au, u fturx sL{ ttk
u{tte Aqxe fttwk te.
u ytt S{tkte htut tu eswk wk yue
{uu swk hnu. tu fnu, e heu ? tu tE, t
Stu hu Tt s httu. ftuEt hV fkE fxwt
rn. tk {txu Tt yu t fheu sut hV {u
y{tu ntu u y{tttu t{u sEu {u uxtu.
uu sEu ythth {tu. utk ft{ fhtu. yu RAu fu t
RAu utu fkE t te. ytu tu ytt {txu
fhwk Au. yt kwtE thu {u nunut {t thu
ftwk, {tuxt, {thu {u whw fht Au. tu {U ftwk, nwk
ftuEu {thtu [utu ttu te. nwk [utu tt sLBtu
te. nwk ftuEtu whw tE ftu te. {thu {tht tRzL
({too) e[u hnuwk Au. tu {U ftwk, tu hntu. yu t
htuh Au. yu nutk h {ksqh fhe zu. tu fnu,
fhe. fE ? sut hV {thtu thu{tk thu y{tu
ntu uu nuh{tk sEu {u u ttu. ttk kzT
fhtu. ut fhtu. nuwk yu ft{ fhtu. sut {txu htut
{tht {{tk ntu-sut t{wk {u t swytu uu nuh{tk
{u ttk kzT t{ fhtu. yu yue ut fhtu yu
{tk t : 341

tut
317

sL{
13-14

{kzt
169-170

u
223

Ae {the tu yttu. yu{u fwO, yue ut fhe. yu

Ae utu {t kwtEu uxtu. tt, Lt Au
u. tht h nwk htS ttu Awk. th Ae kwtEu {U
yt {to{tk et-u rt rn.
nwk tu ftuEtu whw te, tE ! whw hefu Mefthe fu
yue Mtrt fu {trf tt fu yue u{e
yuft yu fUr tttt ftuE te. whw fute ete
su yrto t ntu u ntu tu u fue xu. u
tswtk yuft yu fUr , ]t yu
ntutk xu yu yuwk t ntuwk xu. yuwk ntu tu whw fkE
ft{ fhe fu. whwu Wh[turxtu {tt{tk ftu th
te. whw yte ithe ntu tu fe { fhe ftu
te. u{w yu ttqofe yte ithe ntu
tu wh
w e { {e fu Au. ue [ute f]t{ {ut
{txu yttk {, w, r[t, t yu yn{T qhuqhtk
yu huhtk hktutk ntutk xu. ue heu {[
fheu u{qof u e t uu [hu teyu tu
{ {u yutu r yw Au, yu{tk shtfu Vhf te.
{thu ftsu Mtwk nt(ftuE wk) yu {thu
{ tu yto rtwk Au. su su ]ttu WT ktr rt{tkte
sLBtu Au u u u fu{ fhe [u E sE fttu Au,
ytt {u wk { fu t uhe fthtu Au ? {u yth
we su {u uu t hefu s thtu xutut Atu. sutte
{ntt u, rct {u ytt fkEf ft{tk {tk ytu u
heu utu Wtu fhte {s{tk Atu. yue ]t {qe s
se zu, yu tu {tte Au.
u {u {u t[u s whw hefu Meftht ntu tu uu
[ttu yhtu zu, u {thu nuute ste uwk zu,
{thu tu Srftu ftsu s sue ue ttu kk Au. u
rt ftu tk kk te u tuS.
342 : {tk t

 u fkE ft ru rhtt Au s rn. {thu

ftue ttu yu ftue t{u rhtt ntu ? tk {u tuu
s {thtk Atu, {tht yk Yu s Atu. {thwk [utMY Atu,
yuxu ftuE ftu ftuEt ru rhtt tte te. yuxwk
t htu fu ytzttk fwxttk, {Su fu uuuu,su su
u u fu yu utu Au, fu nS
u u{e u{e {u ue ]t wf]tte e
ttu nu Atk u u u etu ktu ytt
rt hne fttwk s te u e tuS.
{u ft tu{tk ktu fhtu Atu yu hV t ytt
fhtk futu t ytt{tk u Au yu hV t ytwk
sYhe Au. ytu tk yhh utk {eu te,
{trftte, t[t rte, tte, rtte yttk
o { te, tnte, n{te u {txu oMwk
{o fhe ute qhuqhe ]rt ttt ttu t{tk
yuftu yu {u fUr tttu { e
f]tte fto fheyu yu yu {tk ytu yufeku
e hneyu tt yufttu yw fheyu, yu wk ytu
{txu te ?
{u u q {ttu Atu, tu u t {tk
htttu Au. utu s t u ntu tu u t Su
zt{tk tu Wtue tE zu. kthnuth{tk ftuE
ftuEwk fkE ftwk {ttu t ntu, yuu sut h
tu u{t ntu yu sut hu yuu ytht ntu,
uwk ftuE utu u fnu, tu uwk h s {te Au.
ue heu tu sL{u ytht tu Su xttu
yu Se e r fhttu tu tu sYhtu tE
zu Au, hkw yuwk o fhtwk sYhwk te ntuwk. yu tu
twO ft{ ytu thu s yue ftuxe yu hett tt Au.
{tk t : 343

u
228-229

{kt
8

{kzt
1

{kzt
22

{tk tu fwk s te, yu u ntu fu utfht, tu u t{e t ut t Ttwk s

rht{ Au yu{ {swk.
wf]tte {utk Mstuu ykh{tk hnut [uMYtk qhuqhtk tutk {thu tu ywtk Au. yu s yt
hkf Swk Vrtto tt rtwk yuf {tt tfe hnuwk
Swk tf{o Au. u {u qhwk fhtu tu s S St
tuu tt.
ttutu kk yu Srfte ttu
fut, Ztt yu ywt ftsu Au. tttt
{ut ftsutu u kk Au. Su eS heu hte
ut ftsu u kktu ftu yto te. u t kkte
fhe S ykue tt yu {s St tu
o{tk Wthe ft ytt tu yue ytkrhf uht
yu ntwqr {tk fhe tu tu tuu Qt hneu
r[thwk. yku rfw yrtu rt
rtMte yu su{ yuf u yuf u tt Au ue
M nfeft tte twk Au fu {tht{tk wf]tte
su fkE [u hnuwk ntu, ut [utt y{wf y{wf
M yu fthe ft yut ttytu S{tk ut
ntu, yut fuxt yw ntu fu sut tte sYh
yu{ fne ft fu ytwk ytwk twk fu ntuwk yu St
ytt{f tut h [ue y{wf fttt {t{tk u{
ntuE fu. hehthe {te [u{tk kqo, qhuqhtu t
ntuE fu. tttu rMth yk Au. ute tuu kqo Au
yuwk ftuE {su tu u tu te. {tht hVte o ftuE
ttu tt hnut kku eu {tht {{tk yt{ fu u{ fwk
te ntuwk. s{tk su su Mstu {utk Au fu {u, u{u
u { u Se ttu yu f ht fhtu w f ] tte
{tttwk u Au. yu ft ete f]tt Au.
344 : {tk t

hufe ttuwk o yuf s fthwk fe ntuE fwk

te. wf]tte ]t, r[th, te, tt yt Whtk
Mt sue Wh Whte uee ]tytu su{ fu
ytt, RAt, ft{t, ht, {tun, {{t, yue yue
]tytute u u ftht ttu otwk u fu
sute u u tu Z ht wf]tte tE . y{u
yu{ twk Au fu u ftuE yuf {, w, r[t,
t yu ynkfthte fhe y{tht{tk yufht tE su tu
utt S{tk ut ykfwh Vqxtt Au. ytt yufht
tttwk t t Au. sut fthtu Wfx ht
ut fthwk {[ httk fhu. tutu tt ht{tk
tu tu fu t fthw k {[ tt Au u tu u
xMttqof {swk. u yut tt st htte fheu
ytu Mt{tk thu u thu zt st ytu
yweyu, yu {e ]t [u te ywe feyu
tu ytu yxfwk. su nuw rut kkte u nuw{tk Vr
twk t u tu utu kk tu te.
wf]tte {tk su fkE u [uwk nqh ntu
yu ut tu u wk {tk fksqt e uXu t[e
t[eu u khe htu yu Swk htt fhu tu {
tu wk, ftuE {nt fhe fu rn u e u.
6
{u {u kqo Ehwk MY {ttu Atu, u {wu
tu te. {thtte tut fu q te ttk yuwk {wu te.
yu uwk {u tt Au. kqote xtu[u yu ut tt
W[{tk W[ ykr{ rhu ntU[e futu te yu
{to{tk ytxute s qhwk tt yu yt s nu kqot
yte fu xe uwk yt{tk fwk te ntuwk. fuxtf utkeytu
su utkt yw ru fnut ntu fu y{wf t{tk qo
{tk t : 345

{kzt
46-47

{kzt
118

ktu
371-373

rh{tr tE Au tu u ytt{f rttt tMt{tk

fuxtu kutu nu ue h te. {tht ywe
ryu tu {U wk Au u{ Au. su{ tuZwk y{tk t[tu
tt yu Whte nttuztt t zu yuxu ftxtx Qze
Au, yuwk Swk ttt rft hu y{wf y{wf ftt
xtt Ae ntu Auu yu u Ae yuwk twk ntuwk
te yu{ te. ytt{f kt{tk t qr{ft tE Au.
fuxtf [ti u Au. nue he{tk th{e qr{ftyu
ntUt ntuEyu, tk we u yft Au. t u
tu Ae we u yft Au. yu suwk tt Au
u nue qr{ft{tk yteu zu yu{ u, thu {tht
{tht sut tu nS teS [tute qr{ft{tk hzt ntu.
hkw utu Ae fu th{e ue we utu ntu uwk
ttk uwk Wfx ] t uu xu Au yu u tAtu uXtu
tE xxth tEu yuxt t shsM {tk {kztu hnu
Au fu uu Wh he yttk th te te. yu{ u u
qr{ft hte tfwk fuxeu th tt fhwk ntu Au
yu fuxeu th u tAtu ]rte [ze Au. hkw Ae
qr{ft ytt th{e qr{ft xtt t ut u
yft te. ftuE S ftuEt {txu {u uxwk W[ fttwk
{tu yu ktuu, u{ Atk ut r{tk ut hu utu
t Stutu huhtu u xutu ntu tu uwk
tuwk, ktuwk fu wk yto hwk Au. ftr[T yu yuf
ftht ke ftt{tk ytu. yuxu wf]tte u
u Rthu [t, uf f{o tk uhtutk ntu yu ykh{tk
ytkrhf e tttu tn yMr, yqxu yufthtu
tt stu ntu yu e [ute tt yufyuf fh{tk
xeu u u tutt tf]rf {ote Ytkh t{e tk
ntu, yue Mtr t tE t Aete yte
fttytu Au. yuxu {u {u kqowk rhw yttu yu tu
u fu{ fheu Mefthe ft ?
346 : {tk t

7
u ftuEte Axfe ste sYh te fu ue
RAt te. hkw whw fto Ae {, [ yu
f{ote yuu {trf, Vtth hnuwk yu ut wk
u ft{ ytwk tutwk Au. yue tte ykzt te
See Twhwt{tk sttk fhu tu s u ft{ ytu
Au. yuxu yuwk t yttte tE fwk ntu tu whw
fto yu t. {tht {tht sutte tu whwwk q tE
swk ntu Au uwk wk ? {tt t{t te te whw
fuote fwk twk te yu wk ntuwk te. {tk
fwk i Au yutu tu ttu Au s rn. su u fkE i u
ntu tu u h{f]tw [uwk Au. yt{ eu {u
rhwtn fht te {ttu. hkw Thw w rue su tt
Srftt {tk ytu ue ttqofe tt
fute r{tk tk, Wtn yu u{ ntu tu
s whw fht. rnh whwu tkshttu{tkt tuzt Ztuhe
su{ yuf Xuftu qthMt tke htt yu tu Qxwk
t Au u e tu.
8
sut{tk tu u{t suu yku ntu uwk tu Wt{
ut, hkw e {qto{etu tu th te. wf]tte
su su u [tntu tt Awk u{t u{t tut h sh
Xhu Au yu u ftsu u{u tkztwk u Au. yuxu
tu rte {tkt sutu yuf heu t. {txu uttuu
k t tuu ? sut ku fheu yuf Ae yuf rttkytu
[zeu y} h{t{ ywu uttu k yr
Wt{. S{tk W[ r{tk owk Au, yue tt
xe yu {nt wo xt Au, yu u{tk whwttu
{tk t : 347

u
58

u
30

{kt
260

yt ykhe u{tttu ]r ttu tutt

ytkrhf rfte {st tuhte {tk xtu hnu
u tu e utte wo Au. yu utte rfx tu
whwtt u {swk yu ywwk u Au.
tu e tu tt yu {qtuo Au. yuwk ftuE
tu Xt{Xuftwk te yu ytu tk tu yut{tk Xt{Xuftwk
tutu {teyu Aeyu, yt{ fu{ fwO yu u{ fu{
fwO yue k[t{tk zeyu Aeyu. u t yku rth
{s u uxe tu wf]tte yt Au, yu wk
{wk te u tu. {U, fkE ftuEu {the tu tututk
te. ytu tk yt{uu {Su ytutk Aeyu. Xef
tu tu st hnuwk. ftuEyu tke htutk te, hkw tu
hnutte u {tu {u tu ntu tu u y{u wk wk
w: xtu Au, {txu r[thwk.
9
{thu it fu Mw te uEe. {thu tu tk tkte
r uEyu Au. Mstk ykh u, Qo{we
u, Srftt {to{tk yto rstttttk tt, yuwk
yuwk su Ms {u ytu Au, u {thwk t[wk Ms Au, yuwk
yuwk su {u ttqof ytu Au, utte thu ytk
xu Au, yu heu su {u { fto fhu Au u {u t[e
{ fhu Au.
{u ftuE fu yue Mw yttu, ute ktuttE sttu
te. nutk {ttwk fhtu ntu, u yuf ftht
nuwte. {u u wk {u yue Auf h ne yu{
tu nwk. yu yut kte fhe Mst re ftt
yu {te {u {s ze. wk {S {Su wk tE
stwk Au ? nw nw tu {thtu k Atuze stwk u.
ute {u fe nhf ntu. yth we wf]tte
348 : {tk t

{kt
u fuxe { {t fhe Au, utu yk Wtu
123-124
fhutu te, u {thtk tke e nfef Au.
wf]tte suu nwk {thwk wk Awk. u {u tku
yttu {tk thu ktu ntu Awk fu {u tk u thu
E utu ? {u qkxe fu{ utk te ? {the tu su {e
Au u {u tk E tu. yu{tkwk wk swk hnuu tu u
te ttwk te. utu u kzth Au fth fu u wyu
eutu Au.
{we{ yqhtu nwk tu yutu nS tuu zttu e,
{the ytu VUfwk ! wS {tV fhu tu.
{thu tu tktk { uEyu Au. r rt ru
[u zu. tu u{t yu s y{the tu {qze Au yu
yue y{thu tu e e sYh Au. yutu tx wf]tte
utk utk wtu tk Mstuu te kt fheyu
Aeyu fu sute fheu uytu ttk ntu tu e fu.
{u tku ftuEeu t{tk kttu yw Au htu ?
kte tt Wfx ttk sut rt{tk kt sL{u Au
uu yte t{u t~ fhe u Au. yut{tk ytu
t{e sEyu Aeyu, yu yu{ hMh [u yuf fthwk
ttB sL{u Au. yu yue u u t{tu S tu
ue t{tk tutu ntu tu thu su uu [tu Au u ftuE
yth fthe ntu Au. u utyu tk th qu Au yu
ykh u fhtu thw tu qr{ft xe ntu Au.
{the tVrht {thu ftuu fhte ntu ? yu yt wk yu
r[thtk Mstu {S fu{ fu ? yu yuu nfef Yu
Mefthe fu{ fu ? e u{e tte kt{tk
rhtt te. yu tu Su Au ftsu yu ku Au
ftsu. Ae yuu [t tu ? ufu yu yehtu u Au.
u{ Atk yue yue yehtE{tk yth ehs hnue
Au. yue ehsu {tot te. wf]tt zu

{tk t : 349

{kt
66-67

{kt
145

tu yk t{h Au. {txu f]t fheu yue fet ftuE

yt fe fhte hnue te. su su {sw Au u tu yts
fu ft {su s yu {tht sut rtheu thute tAtu
Xttu tu rn ftZu yue t Au.
ftuEu t utwk tu uwk te, fth fu su tu,
su nuwte tk {tk, u nuw{tk u u Ms {trft
yu Vtthe htu fu hte ftk ntu, tu te
f]tte su {thwk Ms Au, uwk {tt{tk
ytu r[thwk xu. yttu ftuE r{t fu ytwk ftuE
Ms uhuyu y{wf fkEf fhtwk ftwk ntu, fu [ ytwk
ntu, yu u u u{ fhwk ntu, tu uu u {tuo {{
fhtttu yttu {o Au. yuxu yu heu {u tku
{thu thuthu xftuhtk, kfutk yu kftuht xu. {tht
{ou nwk fu{ fheu stu fhe fwk ? ftuEf {u hti MY
th fhte sYh zu. ftuEf shsM ytt
yteu fkEf sL{ttu {twk zu. u u {u tk
ytztkytk tE ytu u fu{ [te fu ? uu {u tu
ytu tk y u t tte ru t yu f t yu
Mefthtttk twk xu, utu nuw {stu xu yu rut
Sf ytwk xu. wf]tte yuwk {thu fhwk zu u{tk {thu
tuf yu rehe ywe xu, ytu tk u
{Syu tu t[e heu ytu tk MY Aeyu, Ae
t[the tu {txu ? kthnuth{tk ytu su fhwk ntu
Au u tu fheyu Aeyu. tk ytu fe ytzee ze
te. tu yn , ytu u t[ut[e heu huhe
ttte wwk f{o fhwk ntu, tu ytu sYh u{ fhe
feyu Aeyu. fhe ft{tk u ftuEe ytzee
ntu tu u yte tute s Au. su nuwte {tk Aeyu,
u nu
w kw ytu tku t[ut[w,k qhu hq ,kw tutxw,k uwk
t xu yue Ms{tkt ykto{eu ttot Au.
350 : {tk t

10
wf]tte wk ft{ tu iwk Au. htu, q{ztk,
[tktk yuwk yuwk wf]tte y{thu utwk xu Au. wk
{tht{tk fwk thwk s te ? yu{u tu wk ht s uttk
fhu Au ! yuwk Mstuu tt, su w fu thwk Au u
tu swk te hnutwk, hkw su yw Au uu y{thu
t{ utt Au, fth fu wf]tte uu tu heu
{Xtht yu u ut tut{tk xe fu, tu u f{ote
u Se Wt{ ut tE t. yt{ u Swk wk s
thwk tE tu wk ft{ qhwk twk t.
tu f]t fheu y{tht uu utu {o tUutu
Au. Mswk uwk uwk ttwk ttk y{tht ru y{tu
xu Au. ue y{u Au. Mse ut fhttu y{thtu
{o Au. ftuEu {u fu {u u ttu te ht te
ntue. Ms hutu u{ y{u u{ fhtu Au. Ms{tkwk
fwk y[kztwk su ttwk u Au u ut u {txu
Au, yu{ ttqofe qhuqhe tt Mst r{tk
xue te u y{thwk wto Au.
tt{to{tk ftuEu Atuze utwk te. yu tuu s
tk t {twk ntu tk yuu w wk fhu ? {thu
ftuEu Atuztwk te. wf]tte {thu tu u s t
tzt fhttu Au. e heu fht Atk thu
{tewk fkE fwk [twk te, thu nthu ftu nrht{
yut nthutwk tu u tktwk htwk nu tu
htu. tt [hf{ yt s tutwk wk
Xtu Au. yutu u{, yuwk tt, yutu t, yue nth,
yue S uhu uhu wk s u enrhu [hu {qfu Au.
e su{ {hS ntu u{ Lt fhtu. yuwk nto Mefthtwk
hnu Au.
{tk t : 351

{kt
127-128

{kt
154

{kt
275

{kt
190

ytu tk f]rte yu Mtte futk Aeyu yu

ru M t fhttu {thtu ktu te. ytu wk zt
fhu Au, tte ytu [ftE sEyu Aeyu, tte y[ftE
sEyu Aeyu, {wr fkE ftt tu ntou fu{
fze ftk te yu fu{ utu tu ttqoftu Mefth
fhe ftk te, u wk Srftt nuw ytuo {utk
Msu, u{tte uhtEu sttwk fu fto fhwk Awk.
su twk ythtu {u tkyu {tk fwO Au, u ttu
{o rufte twk fo wf]tte fhwk htwk. yutu
hMtu [twk f{o yu tu {o Au, yu {o t rt
tu skt fu{ ? ytwk tt stk fuxtkfu u te {wk,
yu fuxtkf tu fnu Au fu {u y{u Wtztk tztu Atu yue
q{ yu Vrht kt Au. su Msu {u {stu
ytk, {, u wtk te ftO, u{u {thu wk
fnuwk ! u{ Atk wf]tte {thu yxftwk hnuwk te. {u
u{ fhtk ftuE yxftu tu wf]tte suxwk u uxwk
fto fhwk Awk, hkw u{tk twk kz ttk u{tk tr yte
sttu k hnu Au. suu ytu u{te Mefthe
feyu rn, uu ytfthe tu fu{ fheu feyu ? uu
Ae ytt {tk utk kftu[ hnu fu tt u {S
ft uwk Au.
h{tk e wfttu ntu Au. tk huf t tut
tt Au. te f]tte wft tue Au.
yu{tk tutu tt Au, hkw u tutu tu Au Vfehetu. suu u
fhtu ntu yuu s yu wftu {tkztwk { fhtwk Au.
Vfehe yuxu wk su u fkE ntut Atk u u tktu Wtu
u{e u{e heu fhttu te, wk ntut Atk r{o{tt tt fheu ytu ttqof utu Wtu
fhttu Au. te t ntu tu s u{tk fkEf htttu
k ntuE fu. huwk nu yu yu{tk eswk fkE hwk
nu, tu su huwk Au u wk qhuqhwk ftZe twk zu.
352 : {tk t

11
su su ttu wf]tte kk tt Au, u u t Stuyu
tutt ykhe Ate Ate nfeftu, nue t {tuze,
wf]tte yt we fhue Au. su su tu
ytwk Au, uu uu ut Se yue fuxeu Ate nfeftuftuE yt fne ft yue tswf, Aqe nfeftu
yt wt tEu fnue Au. tuf fkE sue ue
yt yte nfef fnut ue st te. su
yt su su ftuE tutwk o heu ykh wwk fhu Au u
rutu ntu Au, yuxtu t tu u ytu
{wr wtk httk ntu tu yte fu yutu Au.
{ fhtu wf]tte ith Au, {the
qhe ithe u{tk {u {u, yu{tk {the ntU ntu, {the
n{ ntu, fqftu {thtwk tn ntu, {te eutk
{s, {tLtytu, {ttu, xutu uh
u e fz{tkte te
rsttt, {Lt ntu, tu wf]tte wk ft{ tE
fu. tfe tu {the { ft{ tte te. te
tzt{tk tu u ntt uEyu su ?
y{thu fwk {the tute uwk te fu uEwk te, su
uEyu Au u {tht tutt Srftu yku s. yts
we tu {u yue f]tte rttu Au yu nu Ae
rtu s. yuu tk ytt Au tu [twk yu
ytu. u{ Atk y{thtu Mtto Au, yu u {thwk S
W[h u, r Lt fhu, yuxu fu {u Qot{e ttk
fhtu yu {txue qr{ftu su su ywfq ntu yue e
{tLtytu, {stu, {ttu {thtk ttk tt yu{tk
y{thtu Mtto Au. su fkE fhtwk zu Au, u {tht tutt
{txu fhtwk zu Au. yt ttu {tht sutu {qo {t fhu
u thu zwk ftuEu tu, yu tu ywu su {u
u hwk. yw tt su thu s t[e heu {twk
{tk t : 353

{kt
182

{kt
53

Au yue tte uhtEu su u fkE ftO fhtwk u Au.

u{ Atk {tuntheu e heu kqo ftuE {tu u{tk
fwk tuxwk t. ftr fkE tze uwk yu{ {u
tu tu {u {tV fhtu yu u {txu {u ttu u
trt fhtu nk{utk ith hne u tuS.
hkw yuxe t tu [tu Au fu {the ytse
{s fu {tLt {tue Mktt{tk fu w ytke
he{tk {u hte ftu rn, tkte tu {u tuxwk
tu tuu-fef t {the{theu -uztk zu. y{thu
eu u qkzt tt thtu ytu tu u t stu
ith hnuwk uEyuu ? {tht{tk tu yuf wwotu Au. nwk tu
tu fhwk. ftuE Mswk ttte u txu stwk n
fhe fwk rn yutu yrnw Awk. tut fht{tk fkE
k{ ntu yue ftuE tkhe yte fwk. fe Mstuu
{w: fhtt{tk ytk[ftu yttu te, yutu ruf
htu Awk. u{ Atk y{thtk tk, nttk (S{tk yu
Stk) su fntu u-{u tk Atu. yuxu tu yt wk [te
tu Atu, tfe ytxwk ftu ne u ?
{thtk tktu u{ Au yu s tkfu {thu {thtk tke
ttu qhuqhwk kftwk Au, yu tu {tht ntt{tk Auu ?
Se t[e {s yu q Qu rn tk we {thtk
tkwk su u wk n fhtu yu u{ ith Qtu Au. tu
yut utwu sht f]t fheu u{ fhtu yu tutt{tktu
yuf ttu te {tk fhtu yuxe rke Au. {thwk
wk E utu-nhe utu-z yu hwk yttk
fhtu. eu ftu tu {thtk tk h y{thtu n te fu
sute ttu fheu fkE fwk {te feyu. {nuhte httu.
t h htUtu httu. yu ytwk fwk tuxwk tt
rn u yuxe the {tk htu. y{thu {tht{tk
wk Au tu Aqxte t uu. {{tk fwk tk ytzeeYu htt fhu yuxe t[ue yu ]r httk fhte
354 : {tk t

Au. {thwk tkwk o tu t[wk ft tt yu Wute

{tht{tk kfttwk tu fhtwk Au tu yu Wu th
zu yuxe w{t tt utu tu {thwk ftr nwk
qe fttu te u tu.

{kt
22-24

12
eseu n fhth tuhzt{tkte tu fuxe ese
ne sEu tk tk yue ttu (tut)wk uzt
ntu Au tk tk u ese fuxtu ft ytu Au. ut
eset tuhzt suwk ft{ wk tu wf]tte Au.
Ae {u u {u u yuu ru tu fu {tyth yttu
fu r[thtu. yutu tuhzt sutu e f]tte Au, hkw
ue he rnf{ (w) tu u yuftu s u Au. ytt
tu u su t[e heu tu ntu u e fu Au.
nwk tu wf]tte ftuEwk fwk tke utu te. tk
tk tke utwk u Au thu utu nuw t{t S{tk
ntwqrqof tttu ntu Au. tke u u Au fu
suu fkE hs ntu Au. {thu fe fkE ftuEe hs te.
hs ftuE fthe ytt-yutt yu ft{tu yku fheu
xu Au. S{tk thu k
q o r:M]nt xu Au, r{o{
xu Au, rht xu Au, kqo {t xu Au, thu
ftuEt{tk Sfthe hs fkE ft ru xe fe
te, u e tu S . w f ] tte yu f hs Au
fu su yuf nuw ytuo Ms {tk Au, u nuw te fu{
fheu uytu eAtk fhu yu u {tu tO fhu yu
S{tk xu.
fw yue ttu ftu eAe fu Au ? ftuEu
tutute Srfte t{tk qhuqhe ze te yuxu
u{tk u{tu tut tu ? wtu {o u {S fu
tu S{tk Wt{t xu. S{tk we fh
{tk t : 355

ktu
180

{kt
213-214

u qhu hq e xu, tu S{tk Tt xt rt

hnu. hMh{tk we fh u xe , tu
w{u ttk th tu, ku tswtu ttqoftu
to te xt rt Wt{wk xe ftwk te,
u{ s Wt{wk o ttwk te.
yuf Mse ttu te Au, yuf Mste wfthtutu
Awk, fuxtkf Msu tu tAtu futwk fhuwk Au.
fuxtkfu tu rhtu fhutu Au, fuxtkf Msu tu {{tk
fkE fkE yLttu {te euwk Au. W[ S{tk xe
fu yut wwk o yu t k yw{tk
xut ntut Atk u ykuwk {n ftuEu uwk te.
fuxtkfu yLt fhut Au, fuxtkf Msu tu tu
ytu Au u{ Atk ftuE hutu tu
Tt xutu Au yuwk Lwk te. u{t u{t {tk
yttu wf]tte zu u ith hne ftwk Au. ftuEfu
yfth fto Au, tu wf]tte ut h Wfth fhtwk
e wk Au. S{tk Tttu k
q o t xt
rt su u t Stu ttu ytu Wt{tte eo ftt
te. Tt{tk yutu thu t xu Au, thu u u
Swk Wt{wk ytt r{tk xt rt hnuwk te.
ftuE ftuE Se tu yr ke ttu ttwk Lwk Au
Atk wf]tte u{t u{t h u{ fhtwk s
tu y{u wtzwk Au u e h{ f]t Au. su ftuEyu
ttuztuf Wfth ftuo ntu Au, fu ftuEwk h
ttuzwkf ntu Au, tu uu [qftu {txu wf]tte
e snu{ WXtue Au u Se nfef
Au. yuxu s su u {utk Msu u u {tu otwk
fne hnutu Aw.k S{tk su fe yt[wO te, yukw yt[htu
fe ftuEu fnuwk te u e tuS.
356 : {tk t

wf]tte fthtu fe S{tk tt

eutu te. u tku ftte tuzw Ltu te, fuxtku
ttuot yuxu fu te tot r{tu he t
fnut{tk fe {[f ytue te. uu ute tuxwk tu
ytt u u Atuze uu, yutu tku qutk[hu
hnutu te. u{tu t suxtu fX Au, uxtu s ftu{
Au. u{e fw{tu nw ftuE {su yu Mefthu,
u{e fXtu thu u{te Meftht thu s t[tu
u{ {t. Srftu ftsu su Mstu wf]tte
ttu kftutk Au, u{t ftuE ywu
Wtus yte fu u{ te. nt, u ftuE t ywu
Mefthe u htu, su{ tf tutt tuttu Mefthu Au,
u uu tu heu {Xthtt nuw ftsu; ue heu Mstu
yw Mefthttu {o Au, hkw u{tkte uu theu
tu Mtu {qftu ftsu. Stu {o tktrfttu te.
Stu tMrf {o rMthttu Au. Se tttu
{{o yu yto yu {tt tttt kztute te {e
fttu. yu tu yut fthwk tuu S Stte s
{e fttu Au.
wk fwk Xt{Xuftwk te, yu ft Zkzt te.
{u tk u{tu uu rttu yu ttu tu u
ru yu u. {txu {u tk Mstu yuu f]t fheu
tu tu ttwk, kttwk, kthtwk te ftO
fhtu.
u [tnutku {ws fhe, ske nwk.
yu{ ftuEf Xuftu uwk Au. yn yuxu thut
yto{tk Au. yuxu y{u ftuEyu u t{tk fnut suwk
te htwk. yn tu wf]tyu S{tk [ttt fhttu u
th tE [qfutu Au. yu{tkte y{u ftuE [r fhe fu
uwk te. tkytuyu yLt fto Au, ftuEfu ttu
{tk t : 357

tufth
380-381

tufth
383

tufth
335

tufth
240

ee Au, y{t ftO Au, yfth fhut Au, {{tk fkE

fkE r[thukw Au, yLttu thukw Au, Atk ewf] tte
r{tk u u o hu yu f {tt T t
yu u{e tt s ttk fhue Au. yut fthte s
St{tk ytk xu Au. yut tu Stte fhe Swk
{eh yu Swk qh yu{tkte ht Au yu ywt
Au. {txu f]t fheu y{u fnutu u hufu tutuu
tututwk utwk yu fnutwk hnu Au.
y{u tu Stu tufth tzt s fhtt, y{thtu tu
u ktu Au. Vrt{tk su ftuE u[twk Eu ytu u ue
u[te [ese q{tu tzu, u{tk e tuxwk wk ntuE fu ?
suu tu u u, yue q{tu tkeu [ez [zteyu
u fu{ tu ?
13

tufth
196

wf]tte y{thu tu whw hefu ytutwk s te.

yuwk yuwk tu hehu su{ yk fezeytue nth{tt [ze
ntu yu [t{zeu fu{ tt, ukw ukw y{u We nfefte
tu ttk fhu Au. ute y{u ftuEyu ftuE fu ue heu
ytut fhtte sYh ntu. ytu tu tk n{oSktte, Stte Aeyu. Twhw hue fue
tt S{tk xue ntu tu u Srft{tk tu
Se ntf e fu, u ftsu u{ twk Lwk Au.
tfe u rt eu ftuE nuw te.
whw {ttu Eu tu uXtu s te. o
het tu ftht whw ntuttu yuu fe ttu tu
fhutu s te. yu ftuEu fnut tu te fu
u {u whw fhtu. e ot yu kqo Au,
yu{ uu tutt u ftsu {utk Mstuu fe {tt tu
ewk s te. te ttt {tuo ewf]tte yu
358 : {tk t

eTwhwt ytetote stwk uwk Au u tu h

nfef Au. ytst wt s{tt{tk, su u wk whth
tt ftsu su whtt ntut xu, ut u nfeft qht
whtt u ftsu {e fu ut Au. ut ttft{tk
fue fue ttotytu fhue Au ! (su{tktu tu {tuxtu t
tu tutE utu Au yu u{tktu ttuztu t s tfe
hnutu Au.) yu stu te fhutk Au yu tutk Au,
ut ut {qt hte yut e ytkw tt u
u ut fut fut fthe ue ne, uwk t u{tkte
tk[thu {e fu uwk Au. yuxu ttt {to{tk
ewf]tte eTwhwt ytetote yuu su {wk Au,
u {s yu u {toe uht ue fu ftuE ytthu
u u yttu ntu tu u{tk fwk yswwk te. u{tk
t{ fu {tuxtu ftu s t Qtu ttu te.
h{ f]twyu yhkth f]t fhe y{u kewk ft{
tUwk Au. yut sutu eu ftuE Wt{ t te yu eswk
ftuE Wt{ f{o te, u t nS kqo tu tE ftu
te. suxwk twk yu tt Au, u tAwk nwk u{wk u{ ttk
fhu Au. w fhu yu {utk tk tk-[utk hnu yu
o heu o tu u{tk o fhtu{tkte {, rtu,
yth nXtk tu s wf]tte sk u. tfe tu
nit{tk Whtu s to fhtu hnu Au, yue Au
y{the nuhtre fte. y{thtk w, tkr, ytht{
ytrtu r[th yu u tututt Srftt
nuw ytuo-ftuE nS we ftO fhwk ywtwk te. yu
y{thwk w: y{u ftuu ftt sEyu ? {txu f]t fhe y{u
thtte fhe h{ tkr, w {tk fhu u{ kthnuth{tk
Su Wtuett nuwte Vttu osu.
ytt yuf t yu t~ ywtuu rht{u
suu Twhwwk Mtt ytwk ntu ut{tktk Mtq yu q{{tk
{tk t : 359

tufth
151

tufth
5

u thtu yu {w~fu nfef Au, yu tku {txu u

y ntu. u{ Atk Twhw yuxu whwwk heh rn,
{ rn, yu swtk swtk rr{t fthu QXe uhf yu
wurh ]ttu httu u te. Twhw yuxu
ttu Stutu S{tk tortfu he
yufthtu xe hnutu t. Twhw yuxu ekfht[to fnu
Au u{ :
yufk rk r{{[k oe tteq{T >
ttek rtwhrnk Twhkw k {tr{ >>
-yut Twhwt tu kwk. yue kttu t
fkE ft{tu te ntutu, ytt tu rttu tutu
tutu ntutu te. yut te thu huhe kt
xu Au, thu yut fthe r{tke kt yut hu
yuf fthe yuftt xtu Au. yue ktte yut
huwk r{tk rte ytfto xu Au. yuwk ytfto
xuwk ntu yu u yufthwk xtk fhuwk ntu yu
u{tk qhuqhe kt ue ntu thu tu t{tkrt{tk, M{tk yu r{tk-kwk Awk, yuwk uwk
tttottwk e ft. {te su su fkE tuu Au ytt
fnu Au, uu te f]tte u heu t[wk {te
ftu te, fth fu u u Su su su fthe htust
nutho{tk ]t, nheytu QXu Au, u tuu s uwk tu
Wtzwk fheu te ytu Au.
tfe nwk tuu Twhw Awk ytt yu heu {u tk {u
Mefthtu yuwk fe fnuwk te, yu fnutu te. u
tu ti ftuEtk re tutute tte t Au. hkw
yuxwk tu sYh Au fu wf]tte kte ywt
ttt fuxtf k yt S{tk xut Au. yu
ttt ft{tk thu {thtk tke ttu htt
fhtu ntu, thu yuwk ttwk tt{tk y[wk
360 : {tk t

htt fhwk nwk; ( utk , ]t yu u ftu

ytt{tk xutk ntutte ue fh yttte
tE fue ne u e swe nfef Au.) t
ut wk wk ktu Au yut fuxt ktu yt
S{tk xut Au.
wf]tte qhtu kqo ntuttu ttu fe ftuo te,
hkw {u {u {the tute {uu Twhw hefu Xuhtu, tu
Ae ut hue ue ttwk o u yttk tkwk
eo ft, tu utk Mse Twhw hue ttwk
eswk fwk t thwk fu sute ue t[e {s ze
fu ? su ftuE Su tuu tute {uu Twhw fto ntu yu
Twhwe tut uu hte ntu tu ut Twhwu u
{qfe E fu Au-ufu ytt{tk uwk thte tft
yu ue xutk ntutk te, u e swe nfef
Au. Twhw hu Tte Wfx tt xue u
hte ftk ntuEyu, u{ Atk u Srftt
u huwk ytwk w yufhwk, yufthwk, ukwk
ft{ fhe hnuwk ntu, tu ftu tktu te. yt tu tkwk
u{ te yu yt{ te. yu tkt[ft ytu
ek tk{tk ftZtk fhtk Au. yt tu twfte
nfef Au. yu u te ytu Au fu Srft huwk
huhwk t[wk {n ytu xuwk te. yt ft e
hnutu Awk tu yuf u, u{ Atk whwt yu thert[f su ktu fwO Au, u tu tk Mstuu yt
tw zu Au {txu ue heu u ktutuwk Au. S huwk
w t[e heu fut yu u hVwk Mstuwk t
uht yue {the e {Ltu {u tk u{te
u Mefthe utwk fhe ftu, tu ntwk S u yu
r ku fze u. yhu ! yuxwku st tu, hkw u {u
{u {tht rwk yuf t[ut[wk, huhwk Ms tk
{tk t : 361

o
82-83

o
158-159

o
298-299

ntu, yu-yn u{t te t st tu, hkw-{u

tku hu e te s {tt u ntu, tu
uu fu{ fheu ytu ytt ote htS hte feyu
yu ktut {tze feyu yue tt tu xe
uEyuu ? {u tkyu {u Ms hefu Mefttuo ntu, tu
u, hkw u {u ue heu Mefttuo ntu tu uwk
{tt {tht {the hut to{tk xuwk ntuwk uEu
fu rn ?
wf]tte u fe ftuEe wt fhtwk
r{tk wk te. huf tute fu{ fheu fkEf yt
te uht {u yu S{tk Sttk r[th, ]t
yu {tkte fu{ fheu {tuwk zt utk s yuf{tt
{thtk tu , ]t yu t yufthtk Stk httk
fhtk ntk. yutk tte hutk {, {r, r yufthtk
Sk uhtutk suu hnu Au, uu ytwk wk qwk s ntuwk
te fu Qwk ntuwk te. fuxtkf Msu thu yte
t{tk [[to{tk fu t[e{tk Qhe zut utwk u
Au,thu tu u{tkte {u yte t{htwk yu twftwk
s o tt Au.
14
y{thu owk fu{ ? tk su u tu Au,
hkw owk fu{ rswk ftuE u Au.
tuu tttuu fu{ owk yuwk yt kth{tk rht
ftuEf {su Au yu tn ytth tu yhkth. te
f]tte tn yttwk tu tu te. yttu
ywe nk{
u tk M]ntttu yu r:M]ntttu ntu Au, w
yu rwo, ft{e yu rft{e, {tune yu r{tuone-yttk
yttk yutk swtk swtk ttk ntu Au. yu yufekte
t{t{tk rhtut{f ttk ntu Au. u M]ntttu ntu
362 : {tk t

u {u yu r:M]ntwk thu o tt thu thtte

{twk te, {wk ntuwk te. t{tL heu tu su
su {teu {s {txutk su su tuhtu utk ktutk Au
u s {tu u yufeu {st ntu Au. ytt yweu
{st {txu-yue u{te hqh yue ht{f wre
sYh, yut re sYh yu yut het eot e
sYh Au. ytu hMhu {stwk {qfe Eu u
yufee ttu re huhe tuXze tke Eyu yu
yufe ytu u{t tte te {Me{tk htu
tEyu, yut s fthwk hMh ttu o teyu tu
ytt {txu u uMfh Au. ywee w{the yu ftuE
kthe {te rn {S fu.
te ftuE Su utu {the ftte
t te. ue uht uhte te, fth
fu {u ue ftuE RAt te. ytt t[wk fnwk tu su u
yt rftu {tuo wk Au ut tuu tutt{tk ftuE tu yufthwk fze hteu yufexu e
hnute fuxe Au u xMttte zu Qhe twk
uEyu. e u u te ut tutt{tk fuxtu Wtn,
fuxe , fuxtk k, W{ yu u hu ste fuxe
yufthe {e WfkXtte et Au, u uu tuu s
twk uEu. ytwk wk u ut{tk u u te
tttu tMrft{tk nu, tu rht{ u fthwk-tuu
su heu su tte z{t fhue u fthwk-nu s, yu
ru utteoyu r hnuwk xu. e t[e uftte,
kqo {trftte, kqo Vtthete, kqo yufrctte
u L{w thetheu St nuwe ttte su
ftuE {tth nu, ut t Wwfttt u f]tte fheu, utu utu fu uht utu {te fhte
ntue te. ewf]tte te ue heu otwk
{tk t : 363

37

kze
15

{kzt
114

tut
57-58

tuwk Au. yufthtu, yufexu u u whwttto{tk {kztu

hnutu Au.
{thwk o tu Zkzt hwk Au. ftuE ftu
{tht oe f fhe rn. f yu {]w Au. otu
nuw yu tt {tk te xu yu yu heu ou
{su yut [u{tk utu ftuE tu s ntu Au.
y{u [ue yu {stht nS we tu ftuE t
te. yuf qe turzt {nthts fheu Au u y{u
t[e heu u Au yu ytuu Au. {utk Mstuyu nS
y{u te qht ytut te. yu y{thwk f{t
te,hkw su{u k fheu te k fhe tu te
u{wk f{t Au.
[u{tk ut u ytutu, {stu yu
ywtu yu sut ut wk ft{ te. e yue
ykhe ytk xe tu ft[ ytue ft yu
{S ft. tht tutt tth{tk wk fue heu
ytou Se tu ut h tu ytth Au. u S
Au tu uu rt, r yu t Au. yu heu yu yu
tu u ytt Se rt, r yu t te
hu yu tMrf heu ywe ftk ntuEyu, tu
S Seyu Aeyu yu{ t.
nwk ftuEu {the tu fhtu fu {the tu yttu fu
{t{ fhtu fe fnutu ntutu te, ytt tu yuwk
rr{t nwk tuu Qwk fhtu te. tute {uu su ftuE
ytu tu uu t tztu te. su ftuE kk tht fu xtzt
{tu, tu u{ u tt. y{thwk r sut ru
te f]tte hnu Au, tk ykh{tk ykhte heytux
te te. nthte yuwk fe ftuEu tu tu u{ u tu,
hkw u ute q{ ytk ntu yu thtwk u
uwk ntu, tu tu u{ Aqtu hne ftu te.
364 : {tk t

15
{thu {tht{tk wk Au, u {the heu rn e
fu yu t e Au. yuft S{tk ftuE u
ftuE ]rt tht u u e u u ]rtu tYu yu
ns{uu to fhutu Au, yu u t ttwk ntu
we f]tte {u {tht St {o{tk kqo rt
Au. etu f]t fhe {u su Sfto tUwk Au u fe
Atuze fe rn, Ae yu Sfto ywfq {u tk
tuo fu rn yu t s {thu {txu tu hnutu te yu u
hnutu ntu tu yuxt s fthh fu nwk {u {tht{tktu
s yuf wk Awk.
ue u {tht t h Xtufe utzt
{ttu te. yue {hS te. fw yt u fu
nfefu yuf ytt{f {tot tu hefu u
u utwk fhe ft ntu, tu whtutr utu{tk ftuE
ittrf tutut tu fhthu, su{ tktu {ts
Wtus, {, ntwqr, uht, nqkV, ytut, zttu u{te fhe ytu Au, u heu u ut
rke Au. tu Srftt tutu t
ue ue uf qr{ft{tkte th ttu ttu ykzu
ewf]tte [tt s fhu Au. u ftuE fu fwk tkAtu
te. te {ttu tu, tt fu yuwk eswk fwk. {tu
Au {thtk tktk tu ruo u{t, {thtk tktk
tu W{fttuo fth, Mefth yu nfth. yuxwk
u tE fu tu {tht S{tk t E fte
{tk ewf]tte su fkE ntu u ft{t
(Wtue) tE fu.
nwk tu rthe Aw.k {thu tu fwk tutwk te. tutwk
{thu Au. sue tu ntu Au uu s tutwk hnu Au. su
{tk t : 365

ttu
129-130

tut
313

h
19

te
104-105

qyu Au yu tutE Au yuu s fkEf szu Au yu {u

Au. yuxu y{thu tu {the tu su Au u utwk Au. yu
t{tk y{thwk tewk {u yttwk Au. yut yt
kttu uth yn tu uzttu Au. yuxu yt t{tk
qhuqhwk r[theu yue ithe fheu s u{te yttuS.
nwk kqo Awk yutu fe {thtu ttu te. su heu
{tu tk ttu to Au u he yue Au fu su{ ttk
u{ to. fo, wr, tete ftuE { yut
{tht o r {u tk u{r, ntwqr, fhtt
yu trte tt httk fhtu yu u rftute
ute xu tztu tu r{tk ftuE tE uwk o fu{
yuwk twk u {t rt hnutwk te,- u ]rtytu{tku
u yte {s yu {tLte ]rtte tuhtE stk rn
ntuEwk tu e fuxef euEu y[kztuzt
fhwk fu sute ytt {t th futf Au yu s{e fuef
tu[e tE Au utu {u thu [tu t ytu. t[wk
qAtu tu nwk ut ru ({tht oe he ru) r[th
fhtu te. u ftuE qAu tu Ae u u su wr{tk ytu
utk fthtu ste Awk.
16
{u {tuxtu q t ftO fhu. u t t[t
tte {tuxtu t fhtu, tu {tuxt yu fkE {txewk
te qwk te. su{ nw ftuEt{tk [u Au u{ yut{tk
wk [u Au. utu {u yw tu. yuf th
{tuxttu {u te yw ttu tu {u e s
n{ yte ste Au, yu Ae tu {u {tuxtu fe s
Atuze ftt te. {txu su Wttu tt Au u fht
hnuu yu twk t{ ut hnuu. te ttot
fht hnuu yu {tuxttu yw ut hnuu. {tht
ywte e u t tt k hnutu Au.
366 : {tk t

{u {tht e rke Au fu tutk t,

W{kte, Wtnte, tk yu Lr[tu fht hnutu tu
s fkEf rh[ tttu yto t. t{tu {rn{t thu
Au. su u fkE fhtk fhtku yuwk yufthwk M{h Swk
ft{ hne fu uxwk ftO fhu. yuwk M{h Swk ttk
u{tk t xt {tkzu. n{tk tu wk s {n
ett M{h{tk s yttk fhtwk Au. Swk ytwk
u yuf s ft{ {nwk Au. tfetk ft{tu tu ti Au.
{thtu Mt tu s htttu ntut Atk ttu ttu
u uxtu s tAtu uhtttu httk fhu Au. {txu u
fthe te tte u yku fe uh{sqe
te hnu u ut rke Au.
xwhwt{tk te suxtu sutu rt Qe ,
uxt {t{tk s ut{tk t e sttu k hnu Au.
rt yu sYhwk {nwk rtwk Au.
wwk q M{h fht hnutu yu tutk ttu{tk
u { ttk fhtwk hnuu tu {u u{ ttk ytu t
{Me ywe fewk.
17
{h u tu t fht u tu {nthtu zt
hu tt, yu{ {thtte t fnut. yut rfMt ut
Au. t rfMt tu {tht et Au. yuf yt kttEt
t {t{t. u h u {ti{tk uu yu fkE twk
t{ ut rn. {u s ut ru ft u, yn
tu tu yt kth s Au. Qxwk thu uhth {t{tk {u
tu xu Au. kthe e ttu t ytu Au, uth{tk r[t
Au yu twk t{ fkE utwk te. yu{ wk tk
s fhu. {u yuf u [ez [ze yu {U wk, {t{t, ytu
{u {h u twk t{ utu-yu{ {U e ewk.
{tk t : 367

uht
87-89

yufefh
35-36

[ez [ze yuxu ntU ! Ae yu{u wk fu {tuxt, {u fntu

Atu {tht {tLt{tk te ytwk. ythu nwk Awk
yu $rtu Au yu nwk {swk Awk, thu u t{ te
utwk tu {h u {u fkE {s rn ntu, utwk
nu, fkE kth{tk S rn ntu, fkE ft{tk S rn ntu
thu nwk fue heu twk t{ E fe ? yu ttu fkE
{thu u Qhe te. yu eyu.e. tut. u{tk VMxo
ytu t. yu yu .e.{tk u VMxo fT t ytu t.u
hfthe tufhe ee ntu tu ntEftuxo{tk ss tE t ntu.
nw nturth {t. {h u yuu twk M{h
s htwk. yuxwk s rn tku ftwk fu tE ytu,
ht{ ht{ nu. yu yuxwk s rn ztfTxhu tutt.
ut tuftu htE t. yuu ntxo yxfu tutu. tze uEyu
tu {u rn. ut ztfTxh fnu fu fkE fwk Au rn nu. thu
tuut, ytu, ht{ ht{.
e yuf su rzt yt{{tk Yyt{tk { fhue
yu tE-ntuxu [tt nt, fwuht. yuu ntxo yxuf
tutu. yZth ftf we tu Mxt(yrh) t{M{h
tuwk.
te, kte uXu {tht yuf r{t, yu{.yu. tut.
(swtE e) yu heuxe Mxze ytV herSL
({tuotu tut yt) yu yutu rt ntu. yu tE
{h u et tuut. ettu nw tu, yuxu
kh{tu yt tue t. yu Autu &tuf tut yu
yutu t tu.
(yww)

ftuEf qZ tueytu, tu su t te
-yut {teytu uE, tutu r[tte,
RAt tute fI yue {tu, r[tt zt
-kMfthtuu fhtu Au qht ] tk ht.
368 : {tk t

u uttu htu t su ftuE W tf

E uu u [ue t{u t qhtu Wh.
ewf]tte fwk tt fhtu ntutu
te. {tht r[t{tk su kMfthtu zut nt yu hnut nt,
uu t ftuEf q{ fthe rr ft-rte
(xufrT fte) uu t Mu {tiyuftk{tk huht
ytfth Y{tk shu sh uE ft u{ te ut{tk
ytt Au. Wh su frt{tk exeytu xtkfe Au u Whte
M { yuwk Au fu {tk ue xufrT fwk tt
e f]tte hnuwk Au. yu u {tu uu e f]tte fhe
tuwk Au. yutu t futu utu yu ft{ hufwk tututwk
Au. tu wf]tte su tr fhe ytwk nwk u
fhe tuwk Au. fut hnuwk-twk-Swk yu ru fe ht
ntue te fu hnue te. fw su fkE tuwk yuwk tu,
Wfx twk-su tu{tk U[e sEu ru r{tk
xtwk xu-yu tu e f]tte fhuwk Au. eS ftuE heu
uwk twk ftr te yuxwk tu [tu Au.

{tk t : 369

tut
323-324

kz-9

Lthkw rhw : Ms

n
(rrhe-{kttkt)

uu
1

w {thtu Tnttu Ms Y u yt yut tEu,

t e nqkVte fhf{e tt uu {u u !
{tht nit{tk shef hwk tkf ftu yuf qu,
hnu tu u u Sr eu Mtt ytk hk u .

e{tuxt
n
370 : {tk t

()

zt yk h Qhtw k y{u rte [nu w k Au ,

[nu w k {tt t, fw S u f{o ew k Au.
rhq o tt f{o y{u snu { WXte Au ,
f] tte tu y{u fu t xfu t f{o u ru !
xfu t yu f t u { tk q h w k Au y{tu {txu ,
fhtu z tu ft{teu t y{thw k tu ttw k Au .
y{tht f{o tu yk q h u q h tu tk u Au ,
yk tk tu f{o Sw k fu w k {tu x w k u !
e{tuxt
{tk t : 371

t
132

{kzt
216-217

u
136

uht
68

1
wf]tte suu Ms u uwk rhw ftuE
Lthwk ntu, niwk yk {]w{tk {]w ntut Atk thteu
w fX e fu, yu yut Mswk y fthwk
u q o yu yw ttk fhu yue {tk
yrttt utu utu yu wk hx fhwk Awk.
t, ykhtu t, hMhtu ttw Tthe
yufttu ht thu {tk sL{u thu {e fu Au.
u rt u{ twk y Au. yuxu e e yutt
rt e f]tte fheu et u suwk wtzu
Au, yuwk Mswk M{h (ut ut rr{t wk) ku
ku te httu ytAtuttu {trf fto
fhwk Awk. {thtu w tu {thtk Ms Au, hkw yu{t{tk
yue tt hteu suxwk Stwk u Au, u{tk sue
Se tht t htu Au u{ httwk u Au.
t. 18-9-1947tu {thtu utu ft {tu Au,
yu u u [tktu. e huh nwu tutt rtu
ft {tk suxtu ytk tt, uxtu ytk {u {thtu
ft {tk ttu-ufu {u h te yu nwk nw te.
{tht ft u htus {t fhu, yu{ kwk Awk. nttke
e kt{tk , tE ! yuf fthe su {eXt, su
{two, t yu t e ezt hnue Au, u tu
u rttu yuf su ywe eo ntu u s e fu.
thu nwk wk Awk fu {tht yuftt S{tk u
wf]tte yu {tht t u{te {te e
ftwk Lwk, tu ute {u te ut fhttu
yL k {t fhttu Au, thu uwk fnuwk u {thu
{txu tu t Se nfeftu rt Au. {the {thVu
e fuxt t rh[{tk yttwk tu. yt{ {the
ttu {thtu u ttu Mtto hnutu Au u tuS.
372 : {tk t

2
wf] tte su Mstu {utk Au, yu su we tt
stztu ftsu {utk Au, u{u u{u stzt, [utt,
uhtt ftsu s e wf]tte ]t Au. ftuE ftuE
u U U {kt{tk httk fhtu w f]t
fhu, yu uytu S yku r[thu yu s wu ttot Au.
tk {utk Mstutu tu u{tuo nfth ttt
yw ttu ftsu u {tk fhu, tu u{tk hMh rft
s ttk fhu, hkw wf]tte {the {s yu r tu
swe swe Au. {tt u qwk ntu, t{t, tr, {ntt
thtwk [ttwk ntu, tu tu u nuwk nwk yu Au.
yt wrt tu tuhke Au, twrf Au. nS yuu tu
Wt{ hettwk t[wk tuh ntt{tk tuwk te. yuf yuu
qeu Xe t Au yu Xe hnut Au, yute tu
ntztu u ! {thu tu nuw ytuo {utk Mstuu ew
f]t fhu yu ytu, tu t Wtzeu, yu{u [ezeu,
yu{u [zteu, yu{u heeu, yu{u wMu fhefhteu, yu{u tzt{tk te fu [u [zteu, t {theu
fu zeu, ttu tkzeu tt eS yte yuf Mtq yu
q{ ke h{te u u u wf]tte tf
fthe ttte {tk r[tht yu httt tt
fhtt Au. u{ fhtttu y nuw tu et
hutu u{t xtt ftsutu Au. {thtk tkt
tu u{t {e hnu yu s ttot Au.
tk Mstuu u{wk u{wk tV tV sttwk ttk
ftuEf ftuEf tu uu u heu Mefthtwk fhe ftk
te. yt {tokw r[thtw-k y{wf y{wf tk e tutk
{t, tuh, heh{tu, {stu, xutu, {t, y{t,
ft ytrte e fwk ntuwk te. yt{tk tu ftuE tuh
{tk t : 373

tut
309-311

te yu ftuE ytth te. yu {to {stu ftk tu

[kz to ftk tu u{tuo k{t{ yu teswk
{tk See {e rsttt yu {Lt,-yt
t rt u {tou {stu eswk ftuE Wt{ t te.
tu fto rt u {tot wk yLut fhwk, t{wk
yu ywwk y Au. Se uf fthe huz{tkte
{w ttk ttk fkXu t ytu Au, u fkE yu{e yu{ Aqxe
fe te. yue huztu yu yue {stu yu yutk
tuhtu u t{tk s sfze htu Au. ytu {stu,
huztu, xutu, {tu, yrttu, ftytu uhu uhutk
tuhte su u wk {stwk httk ntuEyu Aeyu. ute u
{to ytt u {tot ntowk tu heu {qtkf yttte
tE ftwk te u tuS.
{txu s {twk Awk fu {thtk tkt rh[{tk wf]tte
ttuzwk ttuzwk fheu u yttwk Lwk Au, tu {tht sut tt
qxte u{kt utuS. yuwk fkE fwk tuu fheu,htu
fheu, {tunu fheu, u{u fheu, fu ftuE eS heu fwk tu,
tu u ftsu fe {zttkX te ut ttot Au. {the
u ftuEu kqo fe {tt eue te. wf]tte
yuxwk tu wu u hteu fne fwk Awk fu ewh{
w nthtst
f]tu fheu su U yU ewe f]t[utt
ytthu xuwk Au, u {thu { h nfef Yu Au. yut
ywtu ftuE ftuE u wf]tyu fhtut Au. yt
t tht ttot fhwk Awk fu ru fwk yLttu
r[thtwk u tu u we h{ f]t Au.
hehwk tfewk S su ftuE twk t{
etu yue fu ytu yuu e f]tte tutxe fhtefhteu u hMu E st{tk te ftwk Au. yu s
yut Swk ykr{ fo Au. Ae tu sue suxe rsttt
nu, uxwk tt su. tutxeu eu fuxtkfu tu [wk
374 : {tk t

zu. yt Sh{tk wf] ttu yutu tu Au. wt t{wk

t[e hewk {n u ftuE S{tk stze ftwk, tu
yut ytAttt f{oteu {u tu qhuqhtu ktut tttu
Au. su ftuE sue f]r-Mttwk {u, u yue heu
yut {t{tk t E fttu nu tu u uu.
wf]tte tu yutu {o u s stu. su su
{u yu{u yt {o{tk yu{e yu{e heu-yu u u{q{u yu{u tuhtk. su tk{tkte Aqxtu tE utu Au,
utu s tkt{tk yue heu sfztutu hne fu Au.
ftuEt u{tte hut wM{h{tk u tu
wf]tte Swk o twk tu Au. u { tu
yu wk s nttuwk Au. {ttt t u{tu yut
t[t yto{tk yu t{tk whwttu thu {S fu ? whwt
{tt fu nutut u fe Meo fttu te. u
ftuE Meo fu Au tu {tt u yt hefu. whwt t{tk
yuwk tewk niwk te ntuwk. yut{tk fh fhe fu yue
w ntu Au, w tu nk{utk ftuhe yu tke Au.
{ttt r{tk tu tttu nutu htu ntu Au. {tewk
S zt, yut kMfth yut{tk Qhu u {txu w f]t
fheu y{u {tt o{tk rstzu Au. yuwk ntu tu whwt
e Ytttu th ntu. nutu yu {ttytut e
tf tthe fh y{tht{tk xu thu s
yt nte t Wtu thtu ytttu Au.
3
{thu { ftuE k fu W[t{ttu yt{ te
swtu te. u wk s yuf Yu s Au. ftu ftuu swwk
tze fu yu{ Au ? u su u Mtu {thtu nttu suo Au,
nu Au, h{u Au, t[u Au, fqu Au yu et ftO fhtu ntu
Au. yut u{t tu tuf Vk {tu Au, tuu s
{tk t : 375

{kt
218-219

u
197-198

tk Vk{tk zutk ntu Au yu tu ftuE uE fwk te, tk

yut ftht tuf wt r, yu hB u{u fu{
fheu ytue-eAe fu ?
tute yuttyu su Xef te twk fu te {wk
u e yuttyu ft[ {E st qhtu k hnu
Au. u s tk tk yu ntte uhte yt uo
Au. {thtk tk{tk {thtu S fu{ ntu ? hkw {u fu
ftuE Srft huwk }G ftwk nS tu t{tk
yu tu he{tk fhe ftk te, uwk r Qwk
te yu u tu heu {S ftk te,
yu Whte {{tk fuxfuxwk r[theu tut {thtu Atu u
tu yuf {u tu fu yuf {tht w u. u u {thwk
ukw ukw wk y{thu n fheu, tueu tk tk yu
t s Au yut yw{tk ewf]tte y{thu tu
Stwk Ltk fhu Au.
tk we t{tk Aeyu tk we uf su u fkE
yttte u Au. tk[ f{uorLtu, tk[ tturLtu, {,
w, r[t, t yu ynkfth-u tkte su su fkE tt Au
fu WTu Au u u wk s r[t{tk kMfth Yu qhuqhwk sztE
swk ntu Au. u u wk tAwk yut tu ftu W
tBt rt hne fwk te yutu yutu yx fttu Au.
ft fkEt ytuXt e[u tk AwtE sEu Axfe ft uwk
te. q u u tu ftuE ftZe fu, hkw {thu u
ytt tu su ftuE yut [u{tk xut Au yut yt{tytu
ftuEu u ut Au, u tu Aqxe fu uwk te. {u u{
fheu tAt tt ftuE {tu tu ut ut
r{t ttt Au.
ute {the tu su u tku nu rke Au fu su su
Ms yt ytuo {utk Au u{u u{u kthtuwt
ett [hf{u u{tu {o ftO fhe.
376 : {tk t

kth yu s exh tkfurnthete s et Au.

u{tk yue u{t MY{tk Seu su u heu
S ttwk fhu u Qhe sttu Au u ru tuS.
4
ytkte yttu, u{tu ttu yttu. {tk trtwk he heu yttu. y{the tu tu rthee
Vtxeqxe fktt te. etwk t{ Au. yutu kzth
Au. yu{tk hnuwk su ytu yu qkxu ut twk Au.
qkxt yuxwk qkxtwk Au. yue tft ytu fute
Au. wt ru yttu, htte yu u{tte yttu.
y{thtk {krh {thwk Mt fht ith Au. fw oheu yu otu rthe twk zu yu t httwk Au.
e tk wO w te, htr ihwk s ftO fhtwk Au.
yut hx{tk, [{tk Wht fhe fheu u{te yu{tk
s fu tE ste Wfx {tutkAt utk fhte Au. yu
wk te fhte W{u ntu tu s yt tsw {ex {tkztwk
fhtu. yuf th yLtt tsw stwk { fuo
tu rn. suxwk yLtt ytu xftwk htwk uxwk
thtth wft ttwk Au, fw yuwk yuwk M t
ytu {{tk uwk ntuwk te yu s ytwk {tuxt{tk
{tuxwk f{e Au. yuwk wk ft{ hte
fte tft ytu htte Au, yuxwk s rn hkw
yuwk wk hte fte [tf, r{tk yue
se tu, u hte ftt ntuEyu tu yt{tk uwk
ft{wk Au, yu {thu {u M fne uwk uEyu. suxwk
tu yuxwk f{ttu yu suxwk tutu yuxwk {utu. yn
uth s fhttu Au. yu e yn tu u yttk
s fhtwk Au yu yue rt{f tw wr u
u httk fhte Au. yuf yu
{tk t : 377

u
231-232

h
19-21

{kzt
172

({tk) ftZe fu rte tu yuxwk uh ytu [ztwk

Au. [utu h t we yu fnu yt hts{to{tk
tw zu Au. u Au u Su Au yu u Au u {hu Au yu
yuxwk s t[wk Au. t hneu yttu t
[tw httk fhttu Au. yu{tk u shtf y hnutte
{k ztwk ytwk tu u fuxwk Wuze te fu Au, yue
h ytu ze te. e eu fwze{tk twk
yu te t tk tt Au.
wf]tte {utk Mstu{tk nS ftuEu ue e
te ntu yutu {u yw te. ute Srftt
nuwt tt yu ywu ytuo su su Ms {tk Au u
u Mstuu {U {tht ttu ftuE u ftuE heu tke
eutk Au. ytth{tk su su fkE swwk swwk Au u huftu
Wtu u u y}ytuu {tht{tk tke utu {txu
te f]tte ftO fhwk Awk. Twhw{tk kqo
e te ntu utu Mstu{tktu ftuE y} te,
ute thu wk wk r[thtwk Au, hkw {tht {te yuf
t [tu Au fu kftut t tu {tht ttu
tu wf]tte tke uttu Awk fu sute fheu sL{tusL{
ttu s hne feyu yu ntuE feyu.
he nfef tu yu Au fu ytu yte Ste
Mtr fXe uEyu. suu fXu Au uu ue ut tt
Au. yu suu ut te ntu Au, utk t fkE
htt rt ttuztk s hne fu Au ? Srftt nuwu
ytuo wf]tte {u Ms{tk yue ut te {u
ehte te yu yu s {tht nitwk o, w: fu q Au.
uu r{xttu ftuEu u{ ttu te. Qxkw u niwk fu{
thu ytwk u yut uyu Mste tt
fht ywwk Awk. yue Au e w:fte. ftuEu
fnut tu ntu fu {u fu yut nuwte
378 : {tk t

yttu. yu u nu ytt Atu tu nu yu nuwwk ttt

fu{ httk te ? ytu u fkE fwk tttu t
tte Srft huwk tu f{o rn fto fheyu
yu fkE fwk tu rht{ rn tkze wk, tu tuttu
xtutu {u tk Ms h Ztuttk Atu u e
u. Srfttk f{o ftsu wf]tte {u tk {tk
Atu, tu nu f]t fheu ttytu ! QXtu ! frx
ttytu ! yu u f{o{tk Stktk {kztk hntu. tu s
wf]tte ytwk {uwk ttof tE fu.
5
wf]tte tu {utk Mstuu fut yu
ztu {txu yuf he {ttu ntu Au, yu {utk Ms
h u u{ fhtu ntu Au. Su zttu ftsu
Mstk r{tk ttuew ht yu kt thu
u utu te ytt u ywtu te, thu ut kttu
th ntutu te. u u tk Mstu ue fu yt{uu u{e
tuute Mk{hSte ytutk Au. u ftuEu tutt tu
te, yu u u ytutk Au, Srftt nuw ytuo. u{
Atk u u Mstu{tk u{tk u{tk St nuwwk t
u{tte ttk hnutk f{o{tk xuwk {thtte utwk te
yu f{ou {tt Qzqrzt heu fhttk uEu {u fuxtu
tt ttu nu ue {s tu s ftuE Msu zu Au.
u S futu ytuo {tk Atu yu yttk Atu, tu uwk
nu t xttu. {u {u su tte Mefttuo Au u
twk r{tk rte Swkwk ywkt httu yu
{u u{ tt tuo, tu Ae {tht h {u fuxfuxe
t QXu, u f]t fheu {u {u yue {the {u ttot
Au. Mst u{tu wk nwk tu y{tuwk t
wk Awk. yu tu {thu r we y{tue te Au yu
{tk t : 379

ktu
71

o
69-70

tufth
63-64

yue teu {the Ateyu, ytku, ftu yu fkXu tzwk

Awk -su{ twk [ht{] et fhu Au u{.
{thu tku tu zutu Au. yuu t[e
heu rttu {thtk tkt ntt{tk Au. ftZe {qftu tu u
tu stu hnuu. ytfthtu yu yuu ytftht tf
qr{ft xttk hnutu, tu u yteu hnuu htu.
su u tu ytth ytt tutt h hnu Au. Y Y{tk
u ytt{tk f]t fheu xu Au htu, u Ae yuu
u t{tk thu u thu Atu, Stu fhtu u ytt
ntte t Au. yt nfefu t[ut[e t rke
yu ttot Au. yue ttu yztk fuo fu ytk{[t{tk
fuo [ttwk te. [uwk ntu tu [utwk Au. tk ze htu
te fu uwk te. htn uhttk fuo ytu s
ykft we ytt{tk htn utk fhttu thtu xttu
Au, u e. {txu o ftuE Ms f]t fhtk hnuu.
yte f]t {tth tu s ftuE rh eh ntu Au.
yuwk t[wk Mt t xtu. tfe tu wk wk ?
6
St uu t{t ftsue tfwt sue ue
ntue xu. su{ tze{tk te Vqxu ut sue ttuew tfwt u hu xt rt tf fe fe
r fhttu te. tfwtt swt swt fth ntuE
fu Au. sut{tk yue ns tfwt xue ntu tu tu
u Wt{ Au. yue ftt{tk yt{uu yttte
Lt fhtu ytu ywe fttk. tk yue ns
Wfx tfwt xue ntu, tk tfu fe ntt uzeu
ue hnutwk ntu. e yue ns [kz tfwt tu
tu s ttuzt rh eh {tk xue ntu Au. yuwk
{t tu Swk ntu Au.
380 : {tk t

tfe {tht tht sutyu tu, thu Su [e fttyu

Stwk r twk u utte wtu tu nthtu E E,
{te Stk hnM, {ntt, qe ytr ytru r[the
r[the, u hutk ft, {s, tt uhu uhu
xte xte ue tfwt xttk fhte ntu Au.
yue Wh[turxt xtue tfwt ufu twk ft{ yte
tu fe te, u{ Atk fkEf uhttk fht ftsu u sYhwk
Au. yto hue [[txe, kt, Wfx tt
ytu tt rt ytwk ft{ ttwk s te.
yt tztu ! yt tztu ! yt tztk s fhtu !
yue nuw ytuo {utk Mstuu {tke ttot Au.
tk we ztk httk fhtu ? tk we hztk fhtu ?
tk we yxtutk httk fhtu ? tk Atu, fuwk S
Stu Atu yuwk f]t fheu r{tk ttt stztu tu thwk.
tk swk Au yu tk sE hnutk Aeyu, yuwk ttt
ytt{tk fuxtku Swk Au ? u Swk ntu tu u fuxtku
twk yu zkwk ntu Au ? yt wk ytu wk wk
r[thtwk Au. wk fht efutk Aeyu yu wk fhe hnutk
Aeyu ! tu tk ! ttu tu htk ! {txu nu su{ u{ u
Stk s fhtwk ntu tu tu Srftwk t{ {qfe s
uwk tu Au. yu{tk yte rut {trft tu.
yt {tuh[tu tu kt{tu {tkzutu Au, yu ytu fhwk tu
fkE s fwk te, yu Qxe eAunX ftO fhe Au, yuxwk
s rn ze s httk fhwk Au ! Qxwk su fwk Au utte
tufth
tu Qxe rt{tk tk {tkztk fhtwk Ltk fhu Au, tu
192-193
wk fu{ [tu ?
et f]t fhe heh{tk yuwk Wu fu sute
{utk Mstuwk t S hu thu [u fthe
]rtwk tuhttk fhu ! nu tu ! nu tth ! nu
fhwtw ! nu f]tw ! nu rt ! nu rtuthf !
{tk t : 381

nu ht w ! t fhtu, f]t fhtu ! {u u

ftuE heu y{u {utk Mstuu r{tk zwk o xu
yue heu S{tk toeu tht [hf{{tk uytu
Stk Ltk fhu yue u nu t ! thkth e
ttot Au. su nuw ftsu uytu {tk, u nuwu s uytu t
httk te, yu Stu hnut utk te, Aete wk
wk fhu ! {txu nu tu ! wk f]t fh fu sute uytu u{t
St nu
w kw ttt hth wk hte fu. u yuxwk
s tE , tu tu u{u Stk hnutk Aete th
tu. {txu nu ettt ! nu ekw ! nu w ! y{thtte
nt su hewk S rst Au, u u t{t ftsuwk
tttottwk te, yutu yutu ztu ztu [kz ykh{tk
t fhtu yktut wk xtsu. yue hewk Stt{tk
y{u tk u, tku [u zu, tku f
u, yuwk wk y{u fht. y{tht{tk the tt
xe fu yuwk su su fkE ntu, ut hu ztu ztu,
tu y{tu xt. nu tu ! y{u su nuw ftsu
Twhwu S{tk {twk fhuwk u fue heu Ve fuy{u s tk wk s Stk ntuEyu tk ? y{u y{tht
htust nutho{tk tu u q[t s qeu, u fu
wk ntu s rn yu{ {ttu ykthrAtuztu ytuZeu otk
ntuEyu Aeyu. Ae tut tu {tt y{thtu s Au. ut
tutwk y{u tu qhuqhwk, tu fthwk t wk
te, yutk y{u t{h te Aeyu. {txu nu w ! fkEf
fheu y{the t{u u, y{u wk stz, stz yu
stz. rth Au y{u fu u t{tt nuw ftsu twk
tu fhuwk, u s y{u, u qtk. u {utu ftsu
tu S{tk ue hewk Stwk otwk tt. u ftsue
tu {s xu u ftsu tu whwu {ut. whw hue
Ttt ft{tk Xuhtwk fwO fu ut q[t
382 : {tk t

{tu ttqof Stwk fwO. tu ! y{u tu yutk

Aeyu. Ae y{the ttot{tk tkte ntu ?
tkte, fue heu, xu ? fth fu nt Se hnutk Swk
nS zwk zwk twk o tu y{u twk te ! tu Ae
y{u yut Ste fu{ fheu swe heu Se fttk
Aeyu ! tu w ! y{u ntt ut Stt{tk, wk
zwk utwO o xtsu. nu w ! y{u tu t sqXtk
ezutk Aeyu, tu nu w ! y{u tu sutk Aeyu utk
Aeyu, Atk wk s y{thtu thnth Au. wk s y{thtu
{th Au. wk s y{thtu t[tu htf Au. tu nu tu !
y{u sqXtk se ! {the htute hnuu.
yte yte ttot ytsu tu thte s ftO fhwk Awk.
wu tu fkE fnut Au ttuzwk ? yuu tu thu tkwk
ntu thu u u tku, Mstutk r{tk {thtu su
w zutu Au, u u f]t fheu tku tu fnwk fu,
nu nttk Mstu ! {u tu t fhu, f]t fhu
yu u. su nuw ftsu {utk u nuwu r[thu, yu
u nuwu tu Stwk fhtu tu {tuxtu Wfth. yt yuf,
re, u{w, ohe rke Au.
{txu nttk Mstu ! nS [ut tu [uu. St
e t {tun, ht uhu wk Aqxe fwk ntu tu
r{t {tun yt {tuo sttu {qfe uu, yu{tk znt Au.
Se tt{tk u ht tztwk fhwk ntu, tu ek
tk{tkt htu {S {Su yu{tkte htT{w eu
St o ht{tun Srfte tt{tk tze ut
zu. th [ftt rte, ttqofe,
Qxuh Wtte ithe yu uwk wk fhte qhuqhe
ht ntu tu s yt {tuo twk fhtuS. qhuqhe
uhtte yu u t W{ftte uhtte ithe
ntu tu s ewt [hf{{tk rh wfttuS yu
{tk t : 383

tufth
309-311

tufth
157

tufth
178-179

kttuS. yt {to tu Vt tE st ftsutu Au yu

kttttu Au u tuS.
kthnutho{tk tu ytu sue ttu su ft{ zwk
ntu Au, u ft{e heu ue ttu tt{tk httk fheyu
Aeyu yu ue ttu {eu u ft{ th Wthtwk fheyu
Aeyu, hkw y{the ttu tu uwk , ue heu, ut
tte ftuE Ms qhwk otk te. w ou Tw
xttu ! y{tht e ykhe htu u{t r{tk
yte uXu xttu ! yu u tk u{t Srfte
tt hu {trf, Vtth, ufr Ltk fhu, yu s
u{u u{u e ttot Au.
{thu tu su u tu ytth yu ntte h Au. yuu
s wk su u wk kttk fhuwk Au. S{tk fuxeu
yuf fthe ez ztk fhue u ut tu ykhwk ftuE
Ms yuwk nwk fu su yue {uu W{ftte e
nthu [ze fu. ue utyu ewyu yue h{
f]tte e u{kt htue Au, yut fkE
hztzt, {tt yuf u tt te, yue tu hkht
Au. u fthte tu t h su{tk u u{tk te {tk
yt{rt yu rct tftk qhuqhtk xe utk ntk.
{txu fnwk Awk fu {thwk fwk yxfe ztwk te. su
u fhtwk nu fu ttwk nu, u u wk e f]tte tt
fhu, Lt fhu, u ytu u{ttqfo tk qhu hq tk
t[tk e utk ntuEwk tu. {txu su{ u{ fheu ytu
nu tk s e st{tk o fthwk ttt xte
xte u s f {n yttk fhe, u s r[ttO
fheu, yttu nuth e tte Wfxt {tu
xttk fheyu tu uwk St{tk nu th Au.
384 : {tk t

7
tfztt XqXk tu yzfewk tu tttk te, t
tfztu yzfewk yu uu tu sEu yzfewk yuxu fu
wk nu tk yzfewk tu tu tttk s. ue s heu
kthe fttt u Auhtwk Lw,k ut fhtk [u{tk
ut y}u Auhtwk Lwk, tu ut f{otu tu
futu {u u ytu r[thtwk Au. yu fwk swk fhe E
fu utu te, fth fu f{ot yx fttu yu xtuu
{qfe ftu te u r fheu {twk. {txu wf]tte
fhe y{thtu k fheu y{u Auhtwk Lwk, y{u uVt
eztwk Lwk, y{the ttu {trfu otwk Lwk,
y{the ttu uf t htE, y{the ttu ttt
httu, tu yut f{owk fwk rht{ te s yttwk
yu{ {ttwk te. uf f{owk su{ rht{ Au u{ ytwk
rht{ Au. ftuE u fnut tu
ntu, fu {u u whw {ttu. u u yu tute
{uu u{ fwO Au. yu u{ fwO ntu tu Ae u{tu u
{tu ottu {o Au.
ftuE kthe ntu, u ftuE eu ue
{t ntu, tu u ut e ttu {t sutu s
to fhuu ? ftuE teu ut kthe e etu nu tu ue uzu u fkE tute efhe ntu utu
to wk fkE ttuztu fhttu Au ? u {tu tf kthe
Au yu fkE utu whw ttut to {txutu [t te.
kthe Twhw fto u kthe {xt ftsu. yuu u
Twhw fto tu yuu Twhwe tt {tu otwk,
Stwk wk hneu fhwk xu s. Twhwu {tk
te Vtth, {trf yu uf rtt hnuwk xu,
rnh yu r[thtu fu ru ytu fnut tu ntu fu
{tk t : 385

tE ! y{u whw fhtu ! htus yue yt q, et,

yhte xttk yu yuu ft{tk tu fthtu rn
yutu t wk yto ? wk ytu tk yu{ {teyu Aeyu
fu yuwk wk ytwk uowk r{t tE ftwk Au ? u
ytu tEu e ftuE t{t te yte
yt te ntu, utte ytwk tAwk ztwk u,
utte fhe yte ynut ttwk wk, utte fwk
ytu fthtwk wk-u wk yttte n
tE fwk ntu Au fu ? ytu Atufhtu ntu, efhe ntu
u u ytu Vtth ntu, {trf hnutk ntu,
yte ttu MAke heu otk ntu, tu wk ytu ut
h the stk ntuEyu Aeyu fu ? yt wk {ste e
sYh Au.
Se ttu u fu h{ fuo [te fth te.
ue s heu Twhw ttu te te u fu ztu fu h{
fhtwk {qfe uwk zu. Twhw fht ntu tu yut
Se tt h{te zu. u wk wk {tu Au, u
{tu otwk ttt stze stze u {tu tutte
yu ttte otwk ftO fhwk zu. u u{ e
fwk ntu, tu Ae yuu f]t fhe uu {qftu u thu
uMfh Au. whw, whw t yu whw tu ft{tk uu
s tt ntu yue tu yte hnuefhe ntu, yu
tu yut suwk twk fu {nu{tu tuhwk yte s{tu tuto
yu yuu uh tuteu s{tzeyu rn yu ytu tu
uo tu s{eyu, u yuwk tt tu ut r[tht tuhut
u fuwk tu ! uwk s ytu Twhwe t{tk fhtk
yu otk ntuEyu Aeyu. yte yt fthe oqf u
uVtte Au. yuu Auhze fhtte ytu s uht
Au yuwk ytu t[wk tt te, rnh ytu u {tu
otk ntu. whw fht u nuh Au, u fto
386 : {tk t

ntu tu uu Srfte ttt nuw ytuo tttuu

ktte sYh Au.
etu {te su{ htSte {tut{tk hnutwk
fu hnutwk tu fwk s te, hkw yte yuu t
tzt{tk e e f[t ntu Au. yttk fhtu{tk yuxtu
tu {u-f[htu tuo ztu ntu Au, fu ut ytthtk
fhtu{tk yuu xtte yue {trf tft tkte
ntu ? e ytu thu yte ue Mtr e e
te ntu, zkt s fhe ntu, ue t{tk hnuttk
fht{tk tku sht [u ztk fhwk ntu, uwk u
t[ut[ ytwk tt fhwk ntu, ue ut ytu u yuu
ttot te fhtk ntuEyu, tu yu tuu ntshtnsqh Au.
e ue ue t fuxeu th xtk fhue
yu Wh stue ue t ttk uu {tk te
ue ttotytu fhue Au. u ut ue f]t{ {ue uu
ywue Au. ute fhe ytsu wf]t{te {u, tk
{utk Mstuu tt su, wtu nuh zfth fhe
stwk Awk fu, yrtke uXu Stwk Atuzeu {he su{
Stwk fhe uE, Srfte ttt t{tk
uzfu wf]tte kttu. ttt f{o{tk yutk
tu yuft yu fUr e ytu, fu u Ae Wh ste
Au ue t ttk yuu tufthe swytu. yu tu tuu ntsh
uXutu s Au. {tt ytu ntsh tEu uXtk ttwk Au.
ytu nS fte zue s te. ttt t{tk
wk xt rt ykhtk fhtue w fu{ fheu
tE fte ? S{tk su twk t[ut[wk wk {n
xe Au, u hVwk {tU tE swk ytu uwk Au.
twk t{M{h yu tu yuf h ns tfzwk
t Au. u nS we ftuEte tu heu e fwk
te, yu ytu eftk Aeyu rn{ttu ntz [zt !
{tk t : 387

tufth
89-91

tufth
99-100

ytu tt he Au tu ytftu yu yuf tfze u

Vqxe stu tu tt he fte te ! {u tu yttk
tkt Vt uEu r{tk yuf fthe e e rehe
tt Au. {ttuu fkE fwk fhwk te, yu te te
fef {ntt {utt VtkVtk {thtk Au ! u Atk tAwk
tutu nturth te w{te hte Au, yuf ftht
Vtkft htt Au yu yn{Tu tu rn{tt fhtku {tuxwk
httk fhwk Au ! yte e nfef nwk Mst r{tk
u Awk. ftuEu Se huhe zue nwk ywe ftu
te. S', S'e te q{tu tztte u fe
t{e fttwk te. S t{tu {txu tu thu ytkrhf
toe sYh Au. yu utu fhttu W{ftu ftuE
Mst r{tk nwk rnte ftu te.
thu tk ! {u tk eftk ntk wk fht ? ftuu
{u tuttk ntk ? yu u {u {the {uu yttk Atu,
tu su ft{ fhtu {txu yttk ntu, uu {txu t ttytu.
Srft tu {te u Au ytfht{tk ytfhtu, [t{tk [e
fturxtu [kz whwttto. Srft yu fkE hMt{tk zuwk,
ytztwk yVtwk, yuwk ftuE Vqq te fu su e[t eu
E Eyu. yu tu {tk suwk tu thu tAwk Qzeu
ytwk sEu fue fth heu ytfto {tze {tzeu
ytu ytfto fhwk ntu Au. yu qh u qh ut Au !
ytt fthtu Srft t{tu {txu tutO {u
tk {the tu yttk Atu. yu Stu tx zttu
yrfth {u tkyu u{te {u tUtu Au. tx fu{ fheu
tu heu ze ft utu ro tu wf]tte {thu
fhttu ntu. yuf ut {U u the fhe fheu ywwk
Au fu Srftu {txu yt{ fhte fu u{ fhte
ftuEf Su q[t fhe ntu, u{tk ut ftuE Su
u{te yu rt W{ftte yt{ fu u{, ftuE
388 : {tk t

tk tu sL{ttk et rt uu W{ftte Mefthe

ewk ntu, yuwk nS we ywt{tk ytwk te. yte
nfef yu sYh Se f{ee Au.
yte huhe ithe xue rn ntut Atk {e
w{te yu ut hktut swt swt tuztytu rnttk
rnttk yttu S futu t{h Au ! tutu twk Au
fkEf, fhwk te fkE s, yue yte t Au yu{
uEu tu u tt Au. {te tutu y{wf y{wf fhwk
Au yu{ fnu Au htu, hkw u{ fht{tk uwk r
xuwk wf]tte nwk uE ftu te. tutu twk Au tu
kqou MA. u{ Atk thkth wOte hut yut
ftfe[z{tk ythth {te htutt fhu Au yu
e tAwk u tuu MA ntutwk w{t htu Au. yt wk
thu wf]tte eht Au, thu {u {tht whw{nthts
t ytu Au. u{u {u f]t fheu kztu yttwk fwO nwk,
hkw {U {qtoyu u Mefttuo rn. tuu sYh t[t nt
yu nwk tuu u Meftht{tk tuxtu ntu. u kztu wf]tte
u {the tu ntu tu {utke w{teu kzt {the {theu
ruhe ft, hkw ytt fthe swt swt fthe
w{teu tuztu {txu kztu yuftu te. ft{t
ft{t {the tu ftuE yt, u Wt{ tt. yt
tu tuf ytt Au tute {uu, yu fhwk fthwk tu fwk
te ! tuttk {trfhtuu tkhtk fhtwk tu uu {qfwk
Au ! ut fhtku u{tte fhe rut{tk rut su tt
{u tt Au, u tu u tk Ms rut{tk rut u{tk
{trfhtuu tztk hnu Au ute, yuf fthtk {,
rtu yu ythu nXtttk Au, tk uytu u{tk W{uhtu
s fhtk hnu Au ! ftuEft{tk ftuEf {s, {tLt,
{tn uhu uhu fkEf {tuwk ztwk tt, tk uu Xuftu
ftuEf e fthwk yuwk xu Au fu ue ue fz tAe
{tk t : 389

o
148-151

{e Au. sqwk yu wk ytu yu u h

fhe uu, ue e e ftS htte ntu Au.
Mstk {trfhtue h{ wf]tte thu thu
sh {t uo Au, thu u{tk te uE ftu rtu
ttu u{t fu te uE ftu ftuE fthe ro
fu te hte Su WL fhte t[e
. ytwk wk {thtte nutwk te. yt tu u fu {u
{u w yttu u thu tt yte httk Atu yu
tAwk uwk {u t ntuwk te fu twk te. ytu
tute {uu tEu ftuEfu Twhw hefu Meftto, tu u
Twhwu yttk ote fhe, yte ttte fhe uu
qo ktut ytttu yttu {o Au. u tu wk tk
Qze swk ntu Au. nS tu Su [u {tuo E swk Au,
yu{ ytu tueyu Aeyu, yut tuft htut nS
tu qhuqht {tut zut nwk ywe ftu te. tk {thu
fhwk wk ? sz sut the ttu {ttwk yVttk ytu
tutu s {ttt{tk ttwk Au, ut sue yt nfef Au.
{tet ru su tu Au, u tu Au. su wk tu Au,
u wk tu Au. {tewk r sz th suwk te u
nfef Au. Atk uwk twk, yuf Mtr{tkte eS{tk
xte ste rt{tk xtwk, yu yue heu xttt
t{tk {kzt hnuwk, yu tu {te u Au Z, {{ rtoh.
esee thze fX{tk fX Mwytu{tk th tzt{tk
ft{t ezu Au. yue heu o fkE tu t Au,
hkw {te u fthwk r fheu u{ fht {tkzu thuu ?
te te Wt{t fto fuote yu rn sutu fuo
fhtte fwk u.
te te wt fto fhtte Su fe t{e
ftwk te yuxwk s rn, hkw yutte tu S uzVtE
swk ntu Au. W[ yto hteu u hut yuf zt
390 : {tk t

{txu u W{ftte ytt r{tk LtuAth tE ste

ttwk ttx fhwk ] xu, tu s yttte fkEf
tE ftwk Au uwk {u sYh tu Au. qo Qttu tt
Au, thu qoe ttk o tt rt hnutk te. ue
heu {ntrr{ fhtwk ntu fu ttwk ntu, tu ue
qoithe Yu yttte su fkE h {kzttk ntu u{tk
uwk xuwk u ywe ft tu s {swk fu
ytt {e t[e Su WL fht{tk xue
Au. yttte httk ttk{tk ttk ztk{tkte ytu
htE ytwk xu fu u zwk ht{tk yttk {trfhtue Mtr fue fue xue hnu Au. ue ue u u
u xue {trfhtue Mtr hte ytu ytwk u
u wk {t ftZtwk eeyu. u yt{ ytu rn
fhtk hneyu, tu ytu qhtu tztu fhewk. {to fkE
ntkeu te. yu ytu nS fue fue h{ h{eyu
Aeyu, uwk u qhuqhwk t e fwk ntu tu
ytu ytu tutu s Auhe hnutk Aeyu u e
{twk. ytu tu wketh Vqtue wt u utwk
fhwk Au yu yuf fthe wO xu yutk {trfhtut
utu{tk nS tu ytu yxtE zeyu Aeyu !
wf]tte {u u {thtk huhtk t[tk Ms ntu tu
{tht ytt rt tt ttu f]t fheu
ehtwk fhtuu. yu ute fheu u {u [utwk fhe
ftu, tu u thu wf]t tu. ytu tk su{ swk Au,
tk u{ ste ithe fhe feyu, ithe fhtu u
yttte e[wk stwk ntu yu uwk e[wk st{tk
ytu ue heu e[u t fhte tt
xe ntu yu tk w yttwk yttte wk
ntu, thu {thu yte S hue ttu fue heu
{se u {u {wk te. t t rt fkE
{tk t : 391

fwk {thtte {te ftwk te. {txu f]t fheu QXtu !

tu ! yu eu xxth ttytu ! yu xxth tEu
frx tE r[th, ]t yu e t{u thu{tk thu
kt{ xttu. Sttt kt{ yu tu tkzte thu
utt Au. yu yu tu {te u Au thu{tk thu whwtt.
yu whwtttu Wtn yk fthtu yu yk tuu Au. yu{tk ntrtk {tuo fwk xe fu uwk te.
{thu {u tku httk te, hkw su t[wk Au, u s
fnuwk Au. ytu su fhtu {txu wftte utk {utk
Aeyu, u fht{tk u {u tt stze ftk ntu
yu u{tk {thtk n{, Wtn, k, ftS yu [extE
te ftk ntu yu yue {tht re ut
{tht{tk ntu s rn tu ytu u {qfe uwk u{tk t[e
{trft Au. yu ytu u {tot Ms hefu rn,
hkw su{ t{tL ftht e {teytu wf]tte {u
{u Au fhu Au, u{ ut yuf t{tL {te hefu hneyu,
u ytu {txu ue Mtr{tk thu tu Au.
{thu tu wf]tte su nuw {txu su su {utk Au, u{u
u{u yuf heu yt{ yu u{ Qxtkqxtk Vuhte
Vuhteu nttk fhttk Au. Qxx tt rt
s{e{tk e fe te ftwk te. Twhw hue
r{tk rte re u{ xt rt yu ue
u{e ttB xt rt Twhw ytt{tk
Srfte ttwk es te ftu te. Twhwe
tu ytte yu e htute t ns htw
ttue s ntu Au, ue ttue{tk rhkht
xue s ntu Au. u wk fhu r[thtu ! yue fue
fue t[the Au, u ftu {S fu ? nwk tu wf]tte
yu e f]tte xut yt{rtohte sYh fne fwk Awk
fu ftuE Ms Srft hue huhe tt392 : {tk t

{wet sue e {Lt xteu tutt ytthu

ttuu tu htre Mtr{tk xte swyu yu
u Aete uu Twhwe fuxe yu fue fue { {u Au,
u u tuu s ywe u. nS ytu tu tte
ttt fthwk fkE fwk {kzt tu fwO te, yu Whte
Twhwu tut {tto fht Au,u tke e t !
kthnuth{tk ytu {utk ftuEu u ytu
y{tt ft{t tut {thewk tu u n fhu fu ? yu wk
ut ftht owk rht{ rn xu fu ?
8
et f]t fheu S{tk etu ytu
ytut ytut k uhu Au. uf k, rhMtr,
ku yu te f]tte Au, rt {ut {txue
yu yt t {txue u Wt{ f Au, yue
yte futE se xu. u thu s e fu fu thu
yte {t o ktu{tk ytu u{qofe
tt{tk {S {Su [ukt tEu htutt hneyu
yu u ttu ttu wetoe tt Zttk Zttk
Atk u u ttu xMt hnutt fht yue fue, u u
k, ku uhut fot{tk ytu tuu whw tEu,
ytu tutu t fhte feyu. yt{ tt tu ytu
tuu rut u rut Yf yu [ukt e feyu.
yt tt{to{tk huhe qe tu yu Au fu su{ su{
r rut u rut [uke yu us Ltk fhu Au,
u{ u{ yut fthe tt{f [uke r yttu
Twhw e se ntu Au.
ue r ytu yuxwk wk tu wk wk rt
uhttk fhu Au, u e e q xttk fhu Au yu
ttt te yuf Ae yuf W[h qr{ftt ftk
{tk t : 393

o
153-155

ftk, fue fue heu tk htk, u u tu Au.

he heu tu yte e rhkh See hnue
r u s t[tu t Sk whw Au. yut Twhwwk
hwk u{tte tt xttk xttk su Su {uwk Au, u St o fthu tuth Au. u ytu
ttt ntotu huhtu {{o {t ntuEyu tu tk
ftte ttwk ytu r ttwk s te u e
u. yuf th yte u r xe E, tu ytu
o fthu r tE t Aeyu yutu yw S{tk
xt rt hne fttu te. yut fthe r u
xue nu, tu { fu w fu ]t {u u{ sht hwk
ytzwy
k wk stwk fhtk fu u{wk ukw ukw tttk yte
r [tufeth eu ytu yuf{ tufth tzu Au,
stzu Au, yuxwk s rn, hkw ytu tu fthu yu
tu ttte tu Xt{Xuftu tAt xte u Au.
yuxu yue r yu tu ytwk teswk quwk Au.
yue r{tkte s Su WL fhte yk
xe ntu Au. yte ru nwk Twhw fnwk Awk, u {tt
fte nfef te, hkw u nfef S{tkte xut
ywe nfef Au.
yue rwk t{rt nwk ytt{tkte ftuE{tk
ywe ftu te yu ytu eftk tu Aeyu
[utu yw fhtu. {txu s {thu {u tku [uttk
zu Au fu f]t fhu. yu su fhtu {txu {ntrr{
u fwO ntu, tu ue tt ytu te s hne.
rn tu ukw {ntrr{ u tu tftutk ttkt {nut
suwk e stwk Au. s yte ntke fhu, uwk tu {u
fwk te, hkw ytu tuu ytt tutu tu Xhe
feyu yu tu Xuhe feyu, uwk {u wk wk te
ytu Au. yufthwk u {tk fheu u{tk u u{tk {[ut
394 : {tk t

hnutwk ntu tu {u sk u. yt tu shtht fkE fwO

yu e tAtu qhuqhtu zftu. esu u wk twk nu, ue
ttu {thu fe r te. nwk tu {thu ytu fu{
ntuwk uEyu yu fu{ owk uEyu yu f{o{tk ttwk
u{ttqofwk rhe yu ywe fue heu
ytt{tk xt fhu, uu s nwk {nwk wk Awk. uwk
{u tku uhttu ftsu, u {thtu {o Au yu{ eu
thkth {u tku ktutu ntu Awk.'
9
{thu {u tku tet tu fhtk te, hkw {thu
{u ytu tk futk Aeyu, uwk t tu wf]tte
fhtwk s uEyu. ytu su ft{ ntt{tk ewk Au, u fhte
huhe t, k, Wtu, u hutu Wtn uhu uhu
ttk ytu nw k u , thu w k {thu
ntt uzeu ue hnuwk ? su hMu stwk Au, uwk s t
{u tku qe stk uEu {thwk [tu tu {thu u
xqktu Eu {u u t xtwk. he heu tu {thu
tkyu tuu u tEu yte t{tk twk xu yu
[tf xte uEyu. u u wk twk ntu, thu u
nwk {thtk tk h t[tu ytk fhwk, thu {u tu Qxwk
{tht h tut Ztutu Atu. yhu, u huh {thwk [tu tu
tu tuZttu t[tu h {thtk tk h Ztuwk, fth
fu ytu tk yte u Auhe hnutk Aeyu, u {thtte
fe twk swk te. wf]tte {U {the u whth
fhe yteu {thtk tk yt we {qfue Au. ftuEfu
tk ytu tufhe htt ntuEyu yu u u ft{ hth
fheyu, tu wk u ytu yu{ u yu{ utze htu fu ?
u tu h s rt fhe uu. tk u fkE {the qtu yu
tuttu n fhe uu rn. y{u tu tVtV [tuu[tuwk
{tk t : 395

o
256-258

fneyu Aeyu fu f{oe t{tk y{u fkE fwk ytzwkywk

ftuEwk ne Ewk rn. u {u huhe {tht hu
tt fu er xue nu, tu utte uhtEu {u
tu ttu {te ftu. Qxwk {u tutu tu utte
fheu {the {tht h er yu tt fue yu fuxef
Au u {u wf]tte {E stwk Au. {u tk su
ft{u {txu yttk Atu, u ft{ s u fhe ftk ntu, tu
Ae te te u ftZttu yto tu ? yu te
te fhet ytk[e uXu ttu tu yto ?
{txu nu tu f]t fhtu.
u {tuo twk fhwk ntu, tu {thtk htustk
f{onuth{tk, o{tk, kk{tk, kfo{tk, t[e{tk su u
tk{tk {to hu te te tt htE
yte uEu. yhu, {tu xu fzte ntu Au, tu
u ithe fhu Au. yuxu yttk tke {to hue
ithe te u nwk ehe fwk tu tu nwk sYh htS tt.
{u u {tht huht rte, ue ttte yu ut
ote {u qhuqhtu ktut yttu, tu tu nwk {the h
LtuAth tE sE. su ftuE tutt Twhwu tutt
Ste fheu r{tk rte ktut ytu Au, utu tu
uu qhuqhe heu uztu, uztu, [tuztu {e hnu Au. yt
{thtu tuttu yw Au. yu yt fhtk[et k{tk
u otu Au. {tuo sut ut yf[ht yu
y[t, fkE t rtt te fwk e ftwk
te. {tht h yuxe tu {u tk f]t fhtu, fu {the
f]r yu Mttk tttte {u tt yttu.
yuf tu ytu nht tut fheyu yu yttk tuttk
f]r yu Mt rfw Xufttk htk ntu yu ut
fthu Twhwt f{ou ute ytu ttu fht ntuEyu
yu u zu thu u ytu the uXu Xfthu, thu
396 : {tk t

ytwk { u ytu yLt fhu Au, yuwk r[thtu Au.

yttk tuttk f]r yu Mt yu ut tttu, utte xe uhMttu yu utte ttk f{ot
wftu tu ytu r[thtwk uu s {qfe Eyu Aeyu,
yu tuttu xtutu tu utu {ttu s te Eyu Aeyu.
yhu, y{u tu wf]tte fneyu Aeyu yu u tV
tV fneyu Aeyu fu hf Ztutu, tu utteu thu hf
{twk Au, yu su su suwk ythtu fhtu u kw wr,
rtwr tEu ytu s tAwk {tk fhtwk Au. yuxu
{u tuu s r[thu fu wk ytwk yu wk ytwk. yt
fkE zh ttu uwk te, hkw su{ su t[e nfef
Au, u{ u M sttu uwk Au. {txu [uwk ntu tu
nS [uu. nwk su u{ {twk Awk, u {tht tutt
rnu th. {thu tutu ue sht ht te. ze
te yu sYh te. f]t fheu {the ttu hnutwk
u fhwk ntu, tu ytu tkyu u [uwk hnuwk uEu.
ytt fthe r thu nwk ttwk ft{ fhtu
efut Stu{tk utu te, yu u{ Atk u tuf
ttu ktu Aeyu' yu{ {tu Au, thu u{t yut ku
rVxfthtu {tht o ftht u{te nwk k ttu
ntu tu uu nwk te f]t {swk Awk. t[tu ttttu
yu u{e tu yuwk t{ fu t{tu ytt hu yt{ su
uo Au, uwk {q fth tu ytt{tk s ntuwk uEyu yu{
swyu. u u ttwk htewk yu r[thtwk fhewk tu u
yttuyt sze ytu. f]t fheu swytu fu ytu tk
{utk Aeyu u nu nw tutO. yuth{ (yut{o) tu Au
tuu e ftk te. yuxu ZkZtueu WXtztk zu Au,
thu ut WXtzthtu tut {u ftZtu Atu. yhu, tEtnu !
yt tktu Lt ? su ft{ ytu {ttu ewk ntu u ft{
hue huhe t, {trft yu Vtthee hett
{tk t : 397

o
235-239

te hnute s. {to{tk {ttu ntt {qfe ue htu

[ttwk te. x Eu yu{ tufthe tute rn [tu
fu t, y{thtte tu whe rn ft.' uu u trf
ytute tutwk ntu, hkw y{u uwk tutt{tkte u
u St e yu ut ytthe ithe {E
Au. su{ ftuE utheu tk s{t tue hf{ yu
Wth hf{ ftuEu {tt st tu' yu{ ftu Aqxe sE
fe te u{. su ftuE S Twhw fu tu ntu yu
ut Su uu Twhw hefu Meftto ntu, tu utu S
uwk {tt fe ttte fkE Twhwe tt{tkte yu
ut r{tkte Aqxtu tE sE ftu te.
ytu su ft{ fht eftk Aeyu yu su ft{ fhtwk
Au, uu {txu e e t{e uEu, u ru ytu tk
wte ztft tu Xtufeyu Aeyu, hkw u {txue ithe yu
u yufXe fhte ytt{tk fuxe Au, u ru f]t
fheu r[th fhtu. yte tu su y{tu Mw ntue
uEyu yu tu u{ Au, yu yu u{t tu Vtft zu Au, u{
s {tuo ste su su eS t{e uEyu, u tu yte
tu Au rn yu ue ithe fheu yufXe fhte huhe
kt nwk ftuEt{tk utu te. thu tk! {u {tuo
eftwk fE heu fwO ? yu thtu fu yu{ u yu{ fwO
yu ftuE yu{ fnu fu thu tu ftu r[th ftuo ntu,'
tu nu tu r[th fhtu ! u {tuo swk ntu, tu u fkE
yu{ u yu{ rn sE ft. fuxfuxt fthe ithe fhe
zu Au yu fuxfuxe e Mwytu ttu ntute sYh
zu Au ! tu f]t fheu nu tu tu, yu yt wk yufXwk
fhtu, yu {tht t t[t su t uhruh zut Au,
u tkt tk Vte tu. nS tu u t t[t, su
ft{t Au, uu Ateyu [tke httwk fhtu Atu ! yhu,
yte {qto{ee u fkE n Au ?
398 : {tk t

thtu fu yuf Su ttt tut{tk ztwk fwO yu u

Ae uu tutu tutwk y t[wk tu htwk. tu ue
ut utu S fnu fu tE, nu tu ht{ht{. {tuo
ytt{tk {the tu thu q tE, {the ue s
te.' tu nu uwk fwk [ttwk te, fth fu ftuE,
ftuEt r{tkte tk stu hnuttu Au ? thtu fu yuf
t{tL ftht s ytu S Aeyu yu ytt r{tk
ftuE Su {txu ht, {tun, te, {{t uhu xtk
Au, yu Ae utu S ytt Mtq kk , kfo uh{
u tkte
efe tu Au. tu wk ukw yM ytt r{tkte efe
wk nu fu ? u ytu tkyu r[thtwk Au. {the {u
tku e ttot Au fu {u tk {u wf]tte u
{tk Atu tu {u nu huhtu nfth yttu. {thwk Swk
Mefthtuwk su f{o Au, u f{ou tihkkw xttu {txu
{u tk Wtn, k, ftS uhu wk et qhe uXu
ttu. tu {u {the t[e ut fhe tu. u ut
ytt tututt Srftt nuwte tute th
s fhte Au u e u.
nwk tu ftuEwk fwk te f]tte {ttt
h hnut utu te. yth wet ytxt t {
hr{t {u tkyu ywwk Au fu ftuEtku te,
tt, Wtn yu {u fhue {tu {U wf]tte ut
s Wtnte rWth tt fhutu Au. {thtu nh nttttu
{to e {u ftuEtu {tk hnut utu te. ftuEeu
fhue {te fu utte fe tE stu
te. ytt tu ftuEt fhut Wfthte u ytth
r tE stu te. uwk yu uwk ku rt
[te hnue s ntu Au. ytsu {u tk Msu Azu[tuf
fnwk Awk fu wf]tte y{u su Eyu Aeyu ut t
hefu tu rn s, hkw ttt t{t rt hefu
{tk t : 399

o
240-243

y{thtu t y{u u{ u{ f]tte fheu toe ftu

qhuqhtu Stutu {to uXutu Au. {u thtu fu ut
fhe ftu, tuu tktu te, hkw {u su fthwk yLttwk
xttu Atu yu {{tk u {{tk tutthtu fto fhtu Atu,
ute fheu {thwk tutwk s twk ntu Au, yu u {u
rut u rut yuxwk wk ut wO tu Au ! yu ute
{u fhtu, [uttu yu Vhete tt{tk
S ttu wf]tte Xfthtu ntu Awk.' thkth nwk tu
{u tku fnwk Awk fu {u {tht h f]t fhtu, {nuhte
fhtu. sue u ue nwk tu {nuhte {twk Awk. yue heu
{tht re tte ftt {u tk shtush
tte Atu. yuwk t[wk thB wk Au, u {U {u {wk
Au. thtu fu ytu ftuE Xuftu tufhe fht ntuEyu tu
tufhet ft{wk ttwk wk yttu Whe y{th
[te uu fu ? yu u u [te utu ntu tu u tu
y{th te.
10
yt {to qZ Au, u{ Atk {thtte suxt tE ft
uxt wt tEu wk {U wk Au. fwk yM hnut ewk
te.
fkE {uwk nu tu u {txu fhtu zu.
fwk s t{u yteu rn {u, u yt {to{tk zthu t
{swk zu. t tuftu yu{ {tu Au fu twktue ut
fhtte ytwk wk tE su u yuf {t s Au.
yt, ftuE t[tu tw fu tht k ntu yu u yte
utte htS ttu ntu tu tt ru {u yu hMtu
tu yuwk u hwk, tt ru twktu tu tuze
sEu t stk ftuEth VtE sttu k Au.
utu yuf rfMtu {the {tk Au.
400 : {tk t

yuf {tht Mune r{t nt. u{u tt fhte nw

ttue tue. yuf yuf twu uytu {t yu
e t fhe. ut twyu u{t whw tEu tt
fhtte t Mefthe, hkw tuu rn{te tu
tefu{tk hnu Au {txu {the ttu tk ytwk zu yu{
ftwk. ut Mune r{tu u fq fwO yu {the tu yteu
e t fhe. h{tk t fhu tu ti zfe QXu yu st
u, ytte Att{tt stwk e fwO yu e fhu
ru uytu ut twe ttu Qze t yu uytu tefu
ntUt. tk ut r htt t nthte yuf tw
yttu uu ut whw twu ftwk fu y{wf tw tutu Au
{txu [ttu. {tht Mune r{t yt tu kt tkt
nt.u{u r[thuwk fu u u nth su {the hnute
Mtt tu fht su, uwk fkE s Lwk rn yu
Mune r{t yuftyxqt tE t. u{e f]r t
tkte. hnutttwk [twk rn yuxu tzt tE t.
ftuE wshtee ttu hnutwk u tu tuu [t u
ytte wshte twe tu{tk eft yu u{u ht
ytu utu wshte tw Auxu {e tu. t[e fhtk
yt tw qoS{tk rtf nt thu yu{u s yt tEu
tut yuwk ytut efwk. yuxu Mune r{tu
tte t[{tk twe t{tk fue heu Vtt yu
hute twe ttu Att{tt yn fue heu ytt yu
tw u{u fue heu Atuze tu ue e t fhe, thu
wshte twyu ftwk fu thwk twk fu {u {the tu ytt,
esu Vtt ntu tu nuht, nuht tE . Ae tu t
yu thth the heu ttk yuxu Mune r{t tht tE
t yu tAt yteu {u e t fhe.
tt{to{tk ytt ktu t ntu Au. ytte
s utteoyu ftuE ytwk fhe uu yu t{tk Vtwk fu
{tk t : 401

t
18-19

ftuEe f]t fu ytetote ytwk wk tE su yu t{tk

ht[wk. rn tu {ut stk wft tttu w k
Au. ytht yt frX ft{tk ftuEfu Qo{tuo stwk
{ tt Au yu u {txu fkEf fhe Aqxt u h Au
u utk W[ S Ste uu q te Au u the
t Au, hkw {tt RAtte fkE {ue ftu rn, fth
fu yt {to t yu totu Au yu u{tk ehs,
net, tn, n{ ytr wtu su heu futt
uEyu u heu fut tk we uwk rht{ t{wk
{w~fu Au. r yu esr{tk su{ ut rtktu
ntu Au yu u {tu tt t tu s t[tu st
{u u{ tt{tk yue rtrtytuwk r ntu
Au. u {tu u tt tu s uwk tu rht{ ytu, u
utteoyu t t{tk uwk xu Au. kthnuth{tk tht
yu he {tu ft{ th zu yuwk u yt{{to{tk tht yu he {tu ft{ th zu htk
yu zu. yt t{tk utteou [tu the
yte fte te.
S huwk tttu heu yu ut tttut{tk thu fttwk ytu thu ytttut tt rt
[te fwk te. u St utteou u Qhtk
th tu te uEyu yu u u s Qhu tu u
utteo te. yuf {ut Stu fkE fkE fthe ytt,
yuttytu {tuxt tht Veq tt yu{ RAu. nwk tu
fuxeu ut u{t u{t ft{tk ttBtu ntwqr
Zteu, uwk uwk tutu ntu, u{ Atk uwk twk fu
t twk u fkE {tht ntte t te. S{tk fkE
ft{tkte Axfe stwk fe r fwO te. te
Aqxtwk tu wk s te. ute u u Mstuu {txu ue
ue ytt, yuttytu, {te uhuu {txu f]tte
402 : {tk t

ttot fhtwk [qtu te. ytt t

Stt tte Au. ue ue ttot fhe utyu
ftuEf S ntsh ntu tu u S {tuxt ytt fthe
ttot fhu Au u uu tu wf]tte ttwk Au.
fuxef ttot Vue Au, hkw u{tk hwk {n tu
t t{owk Au, f]twk Au. wk fwk te.
fuxtkf {utk {u fnu {tuxt, {the ttu ytxtk
tk ttuo ttk Atk y{thwk tu fkE fwk wk. thu
{thu u{u fnutwk tt Au fu rt [tue ftf{tk
{thtk {trfhtu{tk yu {tk {tuxtu {u fuxt ftf
Stu httu Au ? utu tu tk Mstu r[th fhe
swyu, tu u{u uwk tutt{tk fuxe tMrft Au, u
u{u {E su. tot tt{tk tk[ th ytu
{tk fu yuft r ttu httk, ute fwk e t fu.
u tu r{tk rte u hue Wfx e{tk e e
te ue ntue uEu. u rt tu fkE ftu ttu tttu
s te.
11
wt s yutu Au fu yuf u u ytt Sytth{tk ft{ fht te tu nu yu ytt ytthtu
uu u u{te fu E eutu nu, tu u ytu
skeu ut rn u, rhtku t rn u. [ttu !
nt...! nu sht rhtku ytht{ Eyu,' yu{ ytu
fht sEwk, tu u ytu ue heu Xht uu rn.
yu tu fkEf fkEf ytto, yft Wt xtu.
u ytt ytthtu qhuqhtu fu thu E fu Au, fu
thu ytu utu u{ttqof r{tk rte kqo
Mefth fhe futk ntuEyu thu. u{ u twk tu u Ae
w {twk tu tk qh htwk, hkw uu u t t
{tk t : 403

ytnTt
19-21

[kz hkt{{tk wftt fhtu, [u tu zt s uu

rn. St h[tut t {tuhttutu tkeu qftu fhe
uu. wtk su Mtk utk ntu, u tuzeVtuze tu.
su{tk su{tk r, { [tUxtk ntu yuxu fu tk tk
ht{tuntrf ]tytu nu, tt tu{tk, thtk thtk
qztkhutk{tk, tuftu{tk tntn fnuztt{tk, rct{tk,
ytY{tk, e h rhuhe fht{tk - yue yuf fthe
]t{tk yttk {trfhtuu txftu {hte {hteu, uwk
uwk uu t o fhteu u{tkte {w fhtu.
Sttk yuf fthtk {qtkftu fhte yte {tk
qhwk rho xtu. ytt h ftuEyu fhue ttuzee
{tu yuftu tu ytte rt{tk ytu u
]t fhtu. {stu, ytntu, xutu uhu uhu{tkte,
ytu uwk uwk tMrftwO ytt{qf o fhte
fhteu utu qhtu xtu fhtu. yuf fthe Ste
rhMtrytu{tkte {trfhtuu W[ tt{tk xte
xteu ue Stttk f{tk yu {tk uee
heu Vtutk ntut Atk yu u u u tAtk {trfhtu
W[ ttt u{tk xutk ntutte u u {trfhtutk u u Mtq fthtk oe u e yh zt
uu rn. {ty{te rhMtr, {tue Mttytu,
heytu yu fttu tu tkeu qftu s fhe tu.
Su yuf fthe e e{tk tt fheu tuwk
su{ e{tk tEu w tt Au, u{ Su te{tk
te teu the uXu teu uu w fhte rt
u [tw htt s fhu yu u h{ f]tte ytt
ytthu f{tk etu nu tu ytu u wk u{qfo
t W{ftte Meftheu u{tk u{tkte th tt fhewk,
yu ytu u h{ f]tw tt fu [ut yuxu fu
[tkt kt e sEwk.
404 : {tk t

12
wf]tte t Twhw yuxt t {to nt
fu uytueyu u twO ntu, tu tu yt uztkfh u{t
ns f]tt Rthtte [ut{tk rct t{e tu ntu,
hkw u{u u{ fw.O u{u f]t fheu u ttt
yuf ftht tytu{tk ute ute ztwk fwO.
su su Mtr, ku, rhMtr yu{e f]tte {tk, utu
utu t W{ftte Mefth fhe uu uu rt
to nfthte te te u{tk tttu eo
eo u{t nuwu Vttu wf]tte tttu {ttwk
Lt fwO, thu s ytsu su Awk u Awk. ute s {u tku
{the ttot Au fu {u tk Su Meftheu su su fkE
{u utu nto Mefth fhe uu tttu nfth yte
Su Vttwk ttt xttwk fhe fhe, [utu
xt {txue tu qr{ft h fhe yttwk fto fhtu,
thu s Twhwe f]t Ve fte Au. tfe r{tzkh{tk
zt hnutte tu k ttu Au. ytu Twhwt tu
twf
q otwk ttt htwk te, Thw
w e th
otu yu oheu u{-W{ftte u{-ttqof
LtuAth tE stwk r xuwk te, tk Twhw su u
wk fhe uu, ue {tLt{tk wO ytt yu k Au, u
e tuS. Twhwwk [u ytt ytth{tk fef
yut ytto ktuyu ft{ fhwk [tu-u ywt
Au, u nfef t[e Au, su{ fu ftktnuu u{fwks'{tk
yufe rt ykz Wht fhttwk Lwk nwk.
ue heu e Stut S{tk ftuEf u ftuEf hewk uwk
Twhwwk xuwk ytu uwk Au, hkw ute
yte tu tft xt rt ytt { ytthu
u {tt ytt u hut ft rt [u{ fhe
uu yu{ {twk u r{t Au.
{tk t : 405

o
372-375

13
nu thu Ms r{ttutk M{h xtk u{tk
M{hu ttottu ett [hf{{tk
{o te ttte {qftwk fhwk Awk, tu u{u ftsu
fhutu utu ttott thu Vttu ntu thu u Vtu,
yu{tk u Ms r{ttu hVt t ut ftht x
St tt tte uxe s sYh hnu Au. utu u{t{tk
tu t u tu yu xfu tu ntu tte u u
(ttottu) Vtwk wk te. tfe w, {trf,
Vtth yu uf tt rt yto yu yto tte
tufthutu ttott r{t fu{ tE fu ? Srftt
w rht{tu nuw t[tu ntu, yukw t tk ttott
ntu, yuxu yu{tk t rt s ntu, yu u{tk e
ytot yu ytot ntu, yu tutu tk ttBw
[uu w{u xutu ntu tu u fu{ Ve fu ? u
Ve fwk ntu, tu sYh {S uwk fu ytt{tk tkf
ftwk Au.
thu thu u ftuE Mtto fthe rn,
Srftt {to hue tkX zue ywte, yu
u thu e e te, yu yuu Wfut rt [u fu
sht sk u yue Wfx t hnue, ue ut
{tk te su ttot te, u{ Atk u Ve tu
tute -{u, tu, r[tu, wu,
yn{Tu utk yuf ttkytu{tk e eu te utu.
tkf ftwk ntuwk s xu, ftk tu ttott t{tk u u
({trfhtu) qhuqhtk tu heu utk ntu ytt
yue yuftt yu fUrt Btk ntu, yuwk yuf
fthte wk e tswwk zwk zwk ]th fhe fhe,
wt t{tk yuft yu fUr ttu e f]tte {tk
406 : {tk t

fhtwk Ltk swk. u{ ttk tu ztu utu ttott

Vutu ywttu.
yu{ thu u thu {tk te ttot fto fhtu.
Aete tu ttotte rht{ este ktu xte
eue. ukw ntukw u tu nw.k ytu ytt twk
ytu w k fo tu heu q h t tte yu t k q o
tttut{tk ftO fht{tk u wf]tte h httk ftO
ntuEwk, tu u ut twk sYh fhttu s Au, yutk yt{rt yu tt{qf t {tk xe tk ntk.
nwk tu {tht ntt wu e ut ttot fhwk Awk fu
yt tk Mstu su ytuo {utk Au, u{u u{u f]t
fheu u{wk u{wk t[wk t xt fu sute u{u u{t
tttotwk t[wk tt xu yu u {tu yu{tte
u yk:fhte t[e heu yu qhe heu Meftht. tu s
uytu tuu tutt tu S{tk xe fu.
yuf ft yutu ytu fu su ut yttk tk
Mstu Mtu fu {ut whwtu ytu ytu. yutu
tu tt hte tk. ytu su ytuo yuu Mefthtwk
fhuwk, u ytuo tu Wtu fhtwk ytu qwk s
rn ! nt ! nt ! futk nte ! yuu qhwk ytu
{S tk rn ! yu ntu tu tu u tu
yuu t[tu yu qhtu utu rn, tu ywe tu
tkte s ft ? ytwk fkEf fkEf Mstuu sYh ttwk
Au u e {tu. u ut su Mttu tu utte fwk s
twk te. su ftuE u {ttk te fu {te futk
te, u ut t Ae uu wk {te fttk Au ? ht{ht{
fhtu. {txu suu {ttwk ytu fhuwk ntu, uu ue Se
nte we{tk tuu {S ut, yu u ut
qhuqht tttot{tk t[e heu {, tAwk {Su utu
Srftt t hefu ttqof suxtu Wtu
fhe ut uxwk Wt{ Au.
{tk t : 407

tufth
114-115

tufth
135

nwk tu yu{ fnwk Awk fu nu nttk Mstu ! {u tk u{

u{e t fhtu Atu tu {thtu u u{ tu tk ? wk u
Qze tu ? u Swk ttt hte ftwk s
fhtwk ntu, u{tk {kzt s {tkztwk ntu, tu u
te te fhet tt ytk[e uXu tte wk
twk Au ? {thu tu wf]tte ftuEt yte sYh
te. yuftu, {to{tk {to t[t etu yt Au.
yu s su{tk u u{tk qhtu Au.
ytu tk eftk Aeyu Srft fhte tt
fht. e ytntnt, yte qe Au ! whwyu tu
tu wk wk {wk, yutu fu{ Wtu fto fht u
sh {t tuhtk fhe uhtk fwO, ttottu Wtu
fhtwk q[t fwO, huhe e ttte fuxtk
yutu t[tu qhtu Wtu fhe fu Au ? yhu, tE ! he
yee ut xtk, ttottu Wtu tu fhe swytu !
ttot fhtte su t{tk ttot fhtk ntuEyu u Vu fu
Vu u t {ne nfef te, hkw su{ su{
ttottu t ytt {tk tu Stu Lt
fhtu ntu Au, u{ u{ ett t ttutu ytt
ykhtu kk kttu stu ntu Au. {tk te
ttottu t se seu ytu ftuE y~ yut
u tuftht ntuEyu Aeyu. yu heu e tttu e
ttu kk kttu httk fhu Au, yukw ywwk tt
u ttott Wtu{tk utt t{tkte, e f]tte
xe uwk Au. ut ywe ux Ms, wu [hf{u yk:fht tte {qfwk Awk. yuu su ftuE Wtut
tu tu Meftheu yutu t hefu ht fhu,
ut u ttottk {n, hnM, qe {E sttk
Au . yu f k tte yt{tytu y u Srfte
tt{tk ttottu nthtu et s fhutu Au. uytuyu tu
408 : {tk t

fkEf ttk etu tufth tzt s fhut Au. u{u

u{tu tufth Vu fu Vu ut hV tu t ntuwk s
te. yut tufthte ytu futk futk ntk, tkrttk
e stk ntuEyu Aeyu ! ttt {to{tk tutt ut
ttw ttte tt hnut [kz ftht whwtttote
yu e ttote yue uht{f, [ut{f {te,
ytu fe tk ntuEyu, the tk ntuEyu
yue ytt{f r utte t{e ftk ntuEyu Aeyu.
yte yuf u yuf u sue huht t[t ywe nfef
Mst [h{tk t {qft Atk yuu ue heu yu
ut tte fuxtk Mefthu Au ? t ttqoft nuwt
Wtuett t hefu htt ttott tte
et fu [u hue ytt {tk he
xe se ntu, yut yw ytu S{tk
yt stk tt fht ntu Au.
14
su ftuEu su fkE fnutwk nwk u wku fnutE [qwk
Au. ute o Msu ttot Au fu yu{tte su su tt u
k hte hteu fhu. u{ Atk Su u txu E stwk
ftuE fhtu tu rn, hkw ytk yu{tu Mt u{u
tuheu ytu u{ fht uhu tu yuwk yuu o
fhteyu. yu u yk {, u{ytothe u{ttyu tku u{tk f[t hnu. ytu tu tu o
fkE fhe Aqxtwk yu fhe [qftwk hnuu. tk we
nu uxwk wkyu fhe [qfewk rn tk we yttu ykto
ttu te. St t[t tte yu tuu
tt fhth tf fe nthtu ntu Au, u{ Atk u
tAtu wu u u wk ttqof tUthtu ntu
Au yu yku tu S {uu Au. ttu t[tu
{tk t : 409

tufth
138-140

{kt
267-268

{kt
1

ythu fe nth t{tu te yuwk twk u

ytt Au. fkE ft{tk e ehs qxe te.
t fhtk [zu yu{ fnu Au, fth fu t
y Au, Au.
{thtk tktu ytxtu tu u{t wk fkE yu{tu
yu{ s ne sttu Au ? t, t ! yu tu u s fu{ ?
{thtk tkt ytt u{t {txu ttu tu tu
e Awk. yu s {thu { tu e f]t Au. tfe nwk ftu ?
se ryu tu yue tu fwk te. {t te, r{f
te, tu te, s{e te, eh te, yue fkE
rct te. ftuE qt{tk zut yut yuf {teu
tu futu ytk yttu Au ! fuxe f]t hte Au !
yu fuxtu yut ht yto{tk we ttu Au ! wk ytk
t{u he ytu Au yu t [hf{u Tr u
Au, {thtk tke u{ttu st te fte-yuxu
fu su nuwh ytu tku tu {utk Au u nuw
Vtt{tk rr{t te t {u yttu !
yut rt tu nwk r[thtu wk fhe fwk ? yu tu{tk fu
wMt{tk fu eS heu fX tEu {thtte fwkf {tht u
tt, thu {u stu fhtu yu {{tk ttu yuxe
s rke Au. Vhete thkth yu h{ f]tw wtu ynut
{twk Awk fu yuu yue f]ttk yttk rt o fhttk.
yuu nhtu Lt. t tiwk wk fhtu !

410 : {tk t

()

fE heu nw k {w k w t tu u Au ,
S{tk t utu W{ftu yunu tu Au !
e{tuxt
{tk t : 411

t{
38

kz-10

S{ttt ft {txu

n
()

nrh
10

Mste tutwk su S, ytuwk uwk Au,

y{the h E u y{u o fhuwk Au.

e{tuxt
n
412 : {tk t

()

Msu t fhttu S Tnttu yuhtu Au,

yu yu t{tk fu t k tu u tt Au !
fhe fhe t T n ttk u fnw k Aw k Sw k ni u ,
Ms t{e t VUfu sh he {ws t{u !
qhwk, qhwk ke {hu tuu,
Ms tuu hnu futk yhu ! yztk {tknu !
te Vrht fhte y{thu ftu E e tu ,
y{thw k yu f w k rsh ynt ! o w k nu tu .
e{tuxt
{tk t : 413

ku
66

ut
9

f{oe tA yuf heu t r[tht ntu Au. yuwk

yweu fwk te. ytu tu yuf f{o fheyu u f{o
fhe u fuxt t r[th tt, fuxe e ]rtytu
tt, fuxt t {tt rh[{tk yteyu. yuf f{o
fhtk fhtk yuf f{o ytu Weyu Aeyu yu yuf
f{o tutk tutk yuf f{tuo tuttu {ttu
ytu r[t{tk W{uhe Eyu Aeyu. yuxu ftuE r yk
s t ytu. thu utu yuwk fwk ntuwk te. yu rh[{tk
ntut Atk, Muotu ntut Atk, q ntut Atk yu
tutu Au. yuxu fkE fwk yuu wk te.
yuf su {u qAwk fu {tuxt, {u yt t fhtu Atu
yu{tk tu hMh rhtu ytu Au. yt{ ykh utu
ntut Atk yu tutu ntu Au. uu fwk t tt
yuwk tu fu{ u ? {U ftwk, tE, u ttu ytwk fu
yt eset th {t fht {txu Au tu nttu hht
{tuk nuhe htutk ntu Au. ue fht{ yue tue Au
fu ue ttu utu ntut Atk uwk yue ttu u
rn. tu u fnu, nt {tuxt, hth Au. tu ue heu yt
ywe whwttue Mtr ntu Au. kqo heu q
tE t ntu, ft{, tutr, tu, {tuntr heu -u{
Atk u tut Au. tu fnu, {u tre yte ftu ?
tu tE, fue heu ytwk ? yuwk rr{t u yu yutu
k ntu yu wk ntsh ntu tu uwk e fu. t e
fu yuwk rn. yt tut{f Au.
yt ykfthe t te. yt nfefe t Au.
eht{f] h{nk ythe tE t. yuu fLh tkte ?
tu rr{te t ytu Auu ? rr{te ttu yufh tE
. {the t tu {thtte tut s rn.
414 : {tk t

kwtE yt t u Au. nsw ttu ut zt Au.

yuf tEu wtz te ne yu fte ne. yu nwk
fttu ntu. yu tEyu tu nutk ukw rn. ft yttu
thu h ze. nutk nwk yt t fnutu ntu. nu nwk
fnutu te. yukw rr{t ntuu ? yweu tu rr{t
{tu u u fthwk tt.
ytwk eswk yuf fth fnwk. fuxtkf rr{t yutk nXetk
ntu fu yut{tk (rr{t{tk-nXet {tk) ttu t
yr{wt u yuxt {txu yuu thu htu. ytte
t fheu, f]t fheu yuwk thu tuu. utu nXetu
Au u nttu te, nXtu te, ywe Atuzu
yutu te. yttu yt {t uu thu hteu yuwk
w: thu tueu ut{tk yr{wt su Au. yu tu
h{ wwk ft{ fhtu ntu Au. yt ftuEu h te
ze. yt ywee t ftuE {S fwk te. u
hehte su w: tuu Au u tu yut{tk yr{wt u
{txu tuu Au.
yu tutk tutk yue {tutkAt fu {tu
t ut rr{t hutu ntu Au fu yue t
hue yr{wt u. yuwk (ywewk) yM {tt
yuxt {txu Au fu tk{tk te yr{wt u.
rr{ttu tutk tutk u u rr{ttu{tk te
yr{wt tt yu yuwk (ywewk) {tuxt{tk {tuxwk
fo Au, r{ Au.
2
SMk wMf{tk Stt {{tk yu etof
nuX su etu ttk Au, u{tk su su nfef ytu Au, u
tk[eu {tuxtt Sf rh[{tk ytutku tu wk wk
yto Qstwk Au. fth fu yu etu{tk {tuxtte
{tk t : 415

St h
73-74

u{t qoS{tk su su twk Au, ue M wuwe

nfef u{u M{wu nuh fhe Au. hkw u{wk S
ut sEyu, tu Auf tte u yth we uytu su
heu Stk Au, u utk utk f{otu u{t S{tk ut
fthtu yft tu {wu te.
kfh{tk kfh t yt[thtu tut Au ! ytt
fthe fuxe nfef utk etu{tk x tue Au.
{tuxtu yu{tk {wu kftu[ ttu te, yu tu u Xef,
hkw yutu tu {u utztwk ft{ wk wk {w~fu tE
zu Au.
ftuEfu {tuxtu M qAwk fu {tuxt, yttu-yuxu fu
{u Stt {{tktk etu{tk su nfef wu we
e Au, yutu {u fu{ httu ? thu u{tu e[u
{wstu st ntu :wf]tte yt S{tk su Ms ns{uu {utk Au
u{u u{u su heu S tuwk Au uu u heu
ytuttu {thtu u{tk Au. e, eswk yuf qZ
fth u{tk {tukw Au hwk. wf]tte yt 276 suxtk
etu tytX r{tk s tutk Au, yu Stt
{{tk yu kz{tk su etu ftr ttk Au u thu
thu MVwtO ntk thu thu u{tkwk fuxwkf tu sh {t
t Swkwk ~ hefu ~{t twk swk nwk. yutk
fuxtk etu yu kz{tk tutk Au, u yt St
qoS{tk ue ue nfeftu e ue ne. {tuxtu
ue M yw ehe nfef u e MVwhe u
ytunq t~{t xtk fhue ne. ewf]tte ftuE
yB yut rr{thu fthu {tuxtwk qoS u{e
yt tuwk Au hwk. swtk swtk rr{tt swt swt
t{tk u u qoS swt swt fthwk u u rr{tt
tt{tk {tuxtu Mu yw{tk ywO nwk. ue s
416 : {tk t

heu Stt {{tke tu {txu ukw Au, {tuxtu

yt ykue su yw nfef {ue Au, u u{t qhe
tu t[e Au.
hkw yt nfef t{tL t[fu u Qhu ue te.
u u fq fhu Au, hkw {tht Se Whe
nfef eS ftuE heu whth fhe yte fwk yu{
te. u{ Atk thu St Aut ythu uXtu
Au thu ftuE {tu fu {tu yu t{tk et rt {thu
{ su tuyu tu xft Au u nfef st [h
yt {qfe uu {thtu {o {swk Awk.
S yuf {, k yu ykztfth Au. yuf
Stue yuf ykz nth{tt Au. yut Su yuf ykz
tkt{tk htutuwk ywwk yu tu t{tL Sttt
wk ft{ te. ytkrf ywe ftt{tk yu
ete ykztfth tt{tk su Stu hehthe
yt{t Au utu utk utk rr{t {tk ut S{tk
uwk qoS rr{tt kk {tuwk ue yt
ewf] tte ttk fhwk ntu Au. Stt {{tk
yu kz{tktk su etu {u MVwhutk Au utu nwk yt heu {u
utzwk Awk. tfe, ntt yt S{tk ut ut fthe
ftuE nfeftu ue ntu uwk tu {wu te.
ufwk ntwk su heh Au yu uwk su S Au u
fkE ytu[wk yuf{ yhte xfe zuwk ntuwk te. ue
yte ftuE rhMtr fu qr{ft ntue s uEyu. su{ fu
]t su Au u {qu tu e{tk s nwk, u Ae s s{e{tk
twk, yu u{tkte u Qwk, ttu Atuztu ttu, u{ fhtk
utk {qrtk rh tE tktk tk Vttk. yu yu s
]t tAwk yuf e{tk tutt yMu tuu Au. yu
nt su ]t Au uwk yM ftuE u ftuE Yu r{tk
xwk swk ntu Au, u nfef tu o ftuEe w{tk Qhu
{tk t : 417

ue Au. ue s heu nt{tk ytwk su heh Au, yu uwk

su S Au uwk ytt ]tt St suwk Au. nt su
]t Au ue nutk uwk ftuE e Y{tk yM nwk
yu r{tk thu u ]twk yM rn ntu thu
u s ]twk yM ftuE u ftuE swt MY{tk uowk httk
fhuwk nu s. yt{ utk ufe yte-tutute u u
ftht Se yk nth{ttytu Au.
t yuf qosL{tue, yu ut qosL{tk
hehtue, yu utk heht u u ftu utk utk Se
nfeftu, u yuf t ktutu rt Au htu,
hkw yu ktuu {txu yu yu ywtu {txu tte
yt~ft he. sue w kqou tt tue Au,
ue ttu ut ut fthwk rr{t {tk, u u rr{tfthwk tt fu nfef ns{uu nMt{f T ntu Au.
yt Stt {{tk su etu ttk Au, u{tk su
fuxef nfef ytu Au u t ntt Se te.
ut ntt St qosL{e nfeftu xue Au.
Whtk yt yuf t[e nfef Au. wf]tte yt
S{tk rr{t kuu fheu su Mstu {utk Au, u
Mstuu q{u ytzfhe heu, u{u h{{tk
{qfe ut ue heu u{u u{t Se nfef tu,
fuxtkf etu{tk, {U {tht Wh Eu ue ue heu u
nfefu {U ytue Au. yt hetk su etu ttk Au,
u swe swe Ayuf ytuu k[tutk htk. yu u
tk[eu u{u {u fnuwk hwk fu {tuxt, yt etu {u
y{u ywteu tk tu Au !
yt yuf e he Au he. fuxef th yte
q{ heu toue nfef ftuE Su wf]tte ]
fhe u yue {tke te the ttot u e
te u yt {tk te xtk fhue ne, yu
418 : {tk t

{tht re t[e nfef Au. Ae rht{ tu su yttwk

ntu u u ytu-ue ttu wf]tte te M]nt te.
wf]tte {tht {tk su su Mstu rr{t-kuu
{utk Au, u{tk {tk ew hue yr{wt xu
ue {the nhnk{ue tu ttot tu ntu s Au,
yu u u {u utk utk Mstuwk rr{t {tk u u
Mstuwk M{h ttottu ett [hf{{tk
u{qof {o fto fhttu yt tu ttqoftu
nk{utk Stutu {nthtu Au. u fkE ftu ft{wk tu
te, yu ft{wk st utu te. {utk Mstu hue
[ut{f Tttu fthu {thwk r ewf]tte u{t
hu Zwk httk fhu Au. yu {tht t ut ftht
yr{u fthu u u {utk Mstu t hue
yr{wte r-rt{tk xu tu {tht Stu u yuf
{tuxt{tk {tuxtu nttu, yu ut ftht f{ou Wt{{tk
Wt{ fthe ut nwk wk Awk. uwk fth yu Au fu
t hue yr{wt xu Au thu htut uh
u e
qr{ft ntue te. yuwk ntu thu s hMh{tk w{u,
Tt yt{uu htt fhu. Eto, yutE yu tu ytt
{{tke {se {zttkXtuu ytthu ytt{tk u u wk
xwk ntu Au. uu s ytu t[wk {te uXtk ntuEyu
Aeyu. uf qr{fte {swk swwk swwk ntu
Au. yuxu yu heu r[theyu tu {tk tk we Aeyu
tk we ue t{tke {swk ythe ntuE
fwk s te. yuwk tu fef tut e ft.
ytxt s {txu {utk Mstuu {the tu ttot yu
rke Au fu, ytu ftuEtu Lt tutwk kqou {qfe
uwk uEyu. yu {swk s ntu tu tuu tutu s {swk
uEyu. yu s ytu {txu rntn Au. su ftuEu t
hu r fhe Au, ut ut Su tuttk {trfhtu
{tk t : 419

Mk
11-17

t hue yr{wt{tk fu{ fheu r fhtk

tu tk httk fhu, yu hutu u{tu u{tu
]rqoftu Stutu ntutu s xu. ytu su
fhwk Au, yu ue u ytu huhe kt Au, yu
u u {tue r t te ntu tu yte u tnu
yu u fthe kt r{t {se, ytt tu
e[t the {krte {se. ftuEf tktrhf
t{tk ytu RAt tt Au tu u RAt Vttu
ytu r fht ntuEyu Aeyu u huft ywe nfef
Au. tu Ae yt{tk u ytt e huhe kt
xue ntu, tu u hue yte r xue ntue
s uEyu.
3
(yww)

{hu w k ntu q h u q h w k {tk n u te w k zw k r,

tutu tht t{u Au u u fe.
thtu thu {hutu ntu, htu wtht
-yt{uu {u yuu, yuwk ytwk wk.
{nt{t L fu suu {]wu tue e ewk,
yue f]te e ytsu u t {wk.
{] w u u x t{tk u su u u { htt fhu ,
{]w u Swk-ute yutu r u hu.
Whwk t yuf ftrt{tk eu hte {qwk nwk.
n{wtE yu tk[t st nt thu {U U[e ewk.
{nt{t tkeS yku hurztu{tk tzftMx tE t Ae u
ftrwk tk[t yte yu{ ftwk nwk. yuf th tu u
swk swk [u y{tuu f yttu yuu hnut ewk. yu
kt M{ht yw Wh Wwk t wk nwk.
420 : {tk t

frh xttuht heht {]w ru nuute twk e

fuwk. nwk yu nu{ktE th{tk h{tk Vht efut
u u fkE Attt {t[th t fto rt u{u
u nfef fnutwk uwk. ytt fuxt ktu ut Au.
yt wk t{tk wk {n tk{tk xtttu
nuw te, hkw tt{to{tk yt stk stk yte
tytu Au, u {tu fthu Whe nfeftu
fnue zue Au, tu u yku {u {tV fhtuS.
tkeSu ut{tk uhe skwytu tk sttk ntk, u
yku ytsu nu rn ntu uwk t. 23-3-1943u htus
u ykuwk tzftMx{tk nuh twk u nutk, ut Eu
nue th{tk n{wtEu tftrf t fhte
ttu whtEt ttt{tk {tuft nt. yt nfef
{u u{tu ste Au. tkeS ttutu e httu o t, yk M {to tw ytht,
ytue to u tut{tk ft{ fhuwk ntutte utu tu
u{t hnutu ntu, u u wk yuxu fu ut ut t
u{e ttu xMttw ttB xtk u{wk ytt{tk
uwk uwk xtu Au. su kM{he tA ht-yt
hnutk ntu, utk kM{h qu[qfu u Qu, tu u{tk
shtfu h utE u hu kqo qhuqhe ]r
fhe xu Au. su fkE ft{tk yttte ht, yt,
{tun, {{t fu yue k ]rt{tk zt uwk fwk yttte
tt ut s rn, uwk tt u Swk {h fnut.
tfu yut yut St ttk {]w{tkte thkth Qhe
ste ttqof yt fue hnu Au. f{o ttu ttu u
Srfte ttt nu w w k tt yu u w k
Swkwk hte ft tu uwk f{o S{tk uht{f
ytO fhu Au.
{tk t : 421

{kt
321-324

4
u yufettu fuxfuxt htu ot ntu Au !
yu fuxfuxwk hehu twk ntu Au ! u{ Atk uwk heh
ut tuzkttt{tk ntut Atk-k zu rn{t
[ze fu Au. rn{t stwk nwk u nutk yut heht
ztt u tuwk. ntzft{tk tztu zutu ntu. u
tu w:tu ntu. utu fhtk[e{tk y-hu Vtuxtu uhtu.
nS tk yt {tt shtf tkX te t suwk hnuwk
Au. ut u h s rn{t [zttu ntu. twk nwk
th{e{tk yu fhtk[e h stwk tuwk. e u ut
ttu ttu t hehu tzttu htu tw zutu.
ttu [tth yuf nuu u rue kft WL
tue. ute uu uwk uwk tte sYh zue. u{
Atk e f]tte tk [te ftuwk. { fu t{tL
kutu{tk yu t hehe sue Mtr ne ue
t{tk, e wk heh u{ fhe fu.
utt heh{tkte fuxfuxwk xeu ns{uu th tE
swk ntu Au, yue tu ftuu t{ ntu Au ?
Vicarious Suffering(httuo yt{tu)e nfef tu
ee Au. yue heu yt{rce W[{ ftt ttk e
{tk ttk htutu fu eS ftuE rtytu ut yt{rc{tk
ttBtu fthu xu Au. uwk ue ttut rfxt
rh[{tk ytut yu ut yt{rct ytkhSt
t[ut[t yte u ntu tu ut yt{rc{tk su su
yuwk xwk ntu tu uytu he fu Au. tfetku tu
yut rue fe t{ ze ntue te. u Aete
ue t utte W[{ ftte tk ut{tk uwk
te ntuwk. fuxef th xeu th tE yu
422 : {tk t

fuxef th thtuth y~ heu th tE swk ntu Au.

ue t{t u tu fe t{ ze fu s rn.
hehe yutte [e swt swt fthe r
fttytu Au. su{ w{tk tu xu Au u{ {{tk, r[t{tk,
t{tk yu yn{T{tk wk ntu Au. su{u su{u
ettu yw ftuo Au, ut ut t s y}tk
{, t, w, yn{T ytr kqo r Ytkh t{e s
utk ntu Au, yuwk fwk te. ute u tAtk {tht tht
sut t{tL ftttk {tet sutk tu u fhtu tu
ntutk s te, u tu e {twk.
su u [utu yw ttu ntu, yu {u u
fh tht ue tt tue ntu, tu thu u rt
rsu t{u Au, thu u fh yufwk s utte hktuwk
hnu Au yu ek fhtu t ftuhtk s hnu Au, yuwk {tte
sYh te. su{ etSt e yt{tk wk Au fu
ft{ tt tu tu tt; tu tt tu M{]rk tt;
M{]rk tt yutu wt tt, yu wt tt
utu {qtuu t ttu {stu. yt {su u
r[tht ueyu, tu tt tute yh yuxu t{tk su
twk ue yh, su{ e f]re t{tk wt
tutu ntU[u Au, u{ [ut ywte t{tk wk
yuf fh tht su yw ttu, tu u tte tt
ek fhtu{tk ytuAttt {t{tk hue wk rn ntu ?
wk yte teytu yu ute teytue ftt{tk
Vhf rn ntu ?
su su yt{rc ttk Au, u{t u{t{tk fkEf fkEf
y{wf fthe rr[ttytu ut{tk ytue Au, tu ue
rr[ttytu uu ftsu yu{ ftuE qAu hwk, tu yutu st
yu ntu, t{tL {te{tk yu yt{rc ku{tk
rr[ttytu ntuE fu, fw t{tL {te f]r ntuE
{tk t : 423

tufth
355-358

rr[ttytutu t ntu Au, thu yt{rc utu Mt{e

ntu Au. u ut sEyu tu huft{tk fkEf u fkEf rr[twk uowk stt rt hne fwk te. hkw ute
rr[ttytue tA nuw ntu Au, y{wf fthe {s
zue ntu Au. yuu ftu {st ! tt hefu
ut {nt yt{tytut [hhse feu f te,
yu fkE s fe ht{e{tk tu ntuE s fue heu fu ?
fth fu ftuE ftuEe ht{e s te ntu.
u {ttt{tk yuf fthtu thu yutu tu htu tutu Au
fu ttuztuf yuu yztk u [we th tue ntu
yu{ ttk fhe, thu ft {tto fhu Au, ute {ttu xtue,
Vtrwk fu yuwk xte s httk fhwk zu Au. nu hufu
fkE yue {s tzt ttuzwk s st Au ? hufu u
rr[t tu u Mttrf Au. su{ yt rr[tt tA
fth Au, u{ u{u u{u ntut k Au.
5
y{thu yuf y} (e{tuxt) ttu tu s rfxtu
rh[ ntu yu Au. y{wf y{wf t hehu su fkEf
twk u, u y}t hehu twk u y{u tu ywwk
Au. u fkE yufu Lwk te. rnh e ftwk
uwk yu ztwk zwk yue su{ tuf tu e ftZu.
yt tu ut ktue hkht ue fu e ywe
Au. y{thtk {tk tkftu yu tuu u the st u
h nfef Au. u y{u tku kthnuthtute
t{tk [t fthe {s uht. uxe
[e ttte S{tk ote Ttqofe uht
tu ytt s fht, y{u tk uxe n we ntU[e
ftk ntk yut yu{t fkEf fkEf ywtu Au.
nu{k tE thu u y}u {tt r{t hefu ytut
424 : {tk t

nt, u ut thu u rhtune{tk {tkt tEu hnut, thu

u{u thete {t stwk u fhuwk. {tt u tk
t r hnut. yu t s r{tk yu{t (nu{k tEt)
hehwk s tuZ uh uwk. (yu yu{t sut {txu tuZ
uh wk u suwk uwk te) e yuf ku u{wk heh
{tkwk nwk. uytu t Eu u{e ttu ytut. Aete tu
t utwk s fwO yu u{e fu {tt hnute s
tte u{t hehwk s uh wk nw.k u{t hehe
Mtr fuxe e ht ne, yu fuxfuxe tE httk
fhe, u tu tuu u Au. ytsu u{wk heh nutkt
{t{tk tu wk thwk t. yu ytsu tk[A {tE tu
nusu [te fu Au. nutk tu u VtO [twk nwk.
1938e t fu u nutk u{u ytu hehu e
s kst ytt fhe. thu swytu thu yu{u
kstt s ut fheyu. u{t yt Srftt {to
hut Ae u{t hehe u kst thte
E Au u E Au yu u{t ut y}t hehu u
[zue Au, u futu {tuxtu h yw Au ! yuf ut u
tuu th{tk nt yu nu{k tEu hste ezt rut
ne, yuxu u{u tuu nu{ktE {txu u th fto. yuf
ztfTxhu yu eu esu. ztfTxhu u{e ut tu fhe
q {tuxetyu nu{ktEe t fhe u{u {xtzwk,
u ut u y}t hehu u ezt tk WTue, yu
uwk tfe hnuwk r[nT ytsu u{t ztt ntte ftue
yt hnuwk Au. ytt ttue nth{tt Au. u{u tuu
wf]tte tute u su {tu otwk nwk u
u{tte eo s twk Au. e t kk{tk
ut ut ywtu Au s.
yuf th uytu rt[e Sf fuhte{tk nt. u{t
ux{tk tu w:ttu Y ttu yu u t r hnutu. u
{tk t : 425

ut y{tht r{t...tk e y.ti...nuu e

ezt xue, yu u t r Ae Xef Xef uwk.
thetu {e s ytue.
su su yu{t Sft kk{tk ytt Au, yu
su{e ttutu fkEf t Mst sutu kk ttu Au,
u u huf tk u{tk u{tk hehe {tke yu htu
u y}t hehu u{tu tutk fhutk Au. ut ht
yu t[ut[t yw u{tk tk Mstuu tut Au.
ftuE ue t tze fu yuwk te. hufe ttu e
ntwqrqofe ttB-yufttu t nsu xtk
u{t{tk u{ e swk ntu Au. yut heh{tk tu yuwk
fuxwk Ltk fhwk ntu Au ! fuxef th tu yteu th
tE swk ntu Au, ftuEf th heht ytth{tk ttuztuf
{ u xfu hwk.
yuf th...tu tk u hnut nt. uZeyu q {t{t
yu {tuxttE uhu hnut nt. h{tk yuf te efhe,
u ut tu te, htuE uhuwk ft{ rtzwk uEyu
uxe {he tu he. ute uu htus nue u WXtzu.
[qtuqtu fu{ ttu u tu. htuE ue fu s
fhttwk wk. th{tk u tu nue htuE fheu ttuzwkf
tE fhe r{e ftLuLxe tt{tk se hnue. yuxu
ttwk tu 8-30 tt tuhwk nuw tE swk yu
8-45 Aete tu u e htn ue, ytuxt tu Qe
Qe fu uXe uXe tk[u. u Atufhet rt htus tuhu
1-15 tu uZeyute uh ytu. u efhetk t ntsh ntu
tu ut rtu htus Qwk s s{tzuu ? yu 8-30 tt{tk
ttwk tuwk ntu u fkE 1-15 fu 1-30 we Qwk ttuzwk
s hne fu ? yuxu tuht tutyuf ttk [qt{tk
ftuttut te u teu e htuE h{ fhe u
fu sute u{u s{twk h{th{ {e fu. uytu tu ut
426 : {tk t

y}u yu{ s fnu Au fu ...! yue feV {u tu

Atu, u tu {wu {wk te. {thu tu su u wk s sYh
[tu. hkw ut y}u tu ft{ fhtwk nw,k tte
th, yute fheu su u u Qtwk ntu tu Qu fu
u{t tu u{t tk h futu Au ! tku {txu
uytu tu {tt s ntu Au. ek nttk yu y{wf
yt{tk yuwk u{t{tk tu fwk s te. ute u{u yu
fnut, tE, tk ftuEe th fhtwk u Au ? su u
wk tt th s ntu Au. e tt u t[e
ntu tu wkyu yue {uu Ltk fhu.
nu yuf r yuwk Lwk fu q {t{t yu {tuxttE
11-30 ttt w{thu...tu tk uh ytt yu ttu{tk
u ttu{tk 1-00 tt yttu yu 1-15 tu tu ut
tE uZeyute uh yte [zt yu y{u s{t uXtk.
ftuE {tu ? htuE tu yue u yue s Qe ne. t
uhu Qtk u Qtk s ntk, yu u e the
uXu Qtk s ntk. htuE tE ue tu 8-30 tt
tuhe. s{t uXtk tu tuZuf tu. [qtqt tu
xtZtx- q[t xtZtx fheu ue rt{tk se
Atufhe se hnue. yuxt t ftf htuE yu{e yu{
h h{eyu hnut Atk e the uXu Qe hnue, u
y{tht kue t ywe nfef Au.
{txu ttwk [kz ntu Au. ute huf {u uwk
s e fu, utu fkE utu fttu ntutu te. yt tu fkE
fkE, fue fue tytu ytt ytt{f S{tk zue
Au, u {st qhwk stuwk Au. yte nfef {tt ft
ntue te yuxwk tu e. ttt Wfxtu eu
yte nfef kqo tMrfu yue ht{tk huhe
e ntu Au.
{tk t : 427

tufth
244-249

yuf Xuftu ftuE yuf wk {tiyuftk [twk nwk,

yuf ru tkst xtt Ae tE fw{thu tk {tit
ytuhzt yt, u{u s fhtwk q[wk. u Ae u
tEwk, u ytuhzt yt, uf r{rx s tutwk Lwk.
u Ae tu yu{u yutu t utu fu hMt{tk uh stk
stk s tutk tutk uytu t. uh t Ae
yzt tut ftf we yuftte {kt{w t{tk u
htt fhut nt. u{e tA tA u{u
uh sEu u{e Mtr uE ytutu, u{u u
nfefe h ne.
yuf th yuf q zeu yuf yut fthe t
xue htt fhue fu yuf r[th htu {{tk Vhfe
fu.
yt{ su su u{t kk{tk ytut Au, u{u
u{u ftuEf heu yut ywtu tut Au, fu sute u{u
tute tte ftuE W[h yu W[{ qr{ftytu
Au s, yuwk e thete u{t r{tk Zu e
. u yu t u { ttw tte
Srfte ttt t{tk u u{t htust
nutho{tk St hne t ntu tu u{u yt {toe
fkE thu t{ ze e E ntu.
6
y{u tk rn{te tttyu stk ntk.... nu
nk{
u tk {the ttu nue thte tt {wtVhe{tk efe
ze. tE tu t{t XefXtf fhe Aete {tuzt eft.
y{u ku tu nutk nutk efe stk. hMt{tk ttu yuf
{nt{t (e{tuxt) nt. fuxfuxe th {ttu ht ztu
ntu yu u {nt{t, {tuxute yttte tke ft
yue heu yu yut tu, y{u Mtu ntU[eyu tk we
428 : {tk t

ht yxfe ste ttot fht nt. fttuft t

tkue yt nfef Au. ytwk fkE yufu th twk te.
yufu th tt tu tu ytt tuf yuu ftwk uwk
yu ztwk zwk yutu k e ftZu. yt tu
fuxfuxe th u uwk nwk. ythu At th tu hwk.
u{e ue ttotte ht ztu yxfe stu y{u u
ywtu Au. yt nfef...nu fute qAeu the
fhe ft yu{ Au.
yu s {nt{t (e{tuxt) y{the ttu nt. hMt{tk
[ttk [ttk ....nuu heh{tk [qkf yte nu yu
[qkf u fue ! u tu sht tA ne yu yt
[ttu ntu. {tuZute uu u nfef stue rn. yuu
ufe e sYh ne. y{the ttu htuRtu ntu. uu
yu tEu e fu yutk tfztk yufXtk ftO.
ue fu ete ne, u e uu uxte uE, hkw
f{okuu e s t tE E. ut tu u
s tu . nu ete tu hne s rn, u t
tte tu e e sYh ne. tk t yu yuwk
yuwk su wk yufXwk fhuwk nwk yu ut h ttk ttk x
e fu yutk ufztk tuXeu {qtk ntk, tk yt
u {nt{t(e{tuxt) {tUte {e uXu {kzt Vqkft. e
th we yu{ u{u Vqktk s fwO, yu wf]tte ut
tu. ytu [{fth fnutu fu wk fnuwk u tu tu
te, u y{the e ytku uue nfef Au. yt{tk
{e{u Vhf te... nuu qAe qAeu {u u ftuE
yue t Qxx Vuhe Vuheu u yku swte E
the fhe fu Au. yte tt fkE yuf u t te.
yut te nth{tt Au. yu{ ntut Atk utte
[utwk ftu fhe fu Au ? yue tu e thtth szt
ntu Au ! yu Ae ytu yuu ytu tt ytt
{tk t : 429

ftsu te te q{tu tztk fhe Au, u tke t t

! f]t fheu nutk tu u ytu stzu Au. yu{ stztk
fuzu ytu u tk hnutk te yu twk s ftO
fheyu Aeyu, tu Ae utu r[thtu wk fhu ! ytu tk
httk fheyu tu s u tutwk ft{ ytt{tk fhe ftu ntu
Au, u e su.
yhu, u e t wk ! e u s twwhwt (e{tuxt)
y{the ttu rn{t{tk nt. su Mtu y{thu ntU[twk
nwk u Mt nS yZe {tE qh nu. ttuztu ttuztu ht
zt s fhtu ntu. ytt ynt ht{tk yu tkt
rn{t{tk zt htt fth{tk Vhf ntu Au. zt
ht{tk y{u yuxwk [tt fwO. {ttu ztu ht
ywe hnutk Aeyu, yu [ttk [ttk Mtu ntUtk
tk we {ttu utu ht zt fhtu ntu u{ Atk u
Mtu y{u ntUtk thu y{thtk fztk ftuhtk ntk ! zt
ht{tk yuxwk wk [ttwk ttk fztk tete
htu tE tk, yu thu tE rn tu eswk wk ?
y{u fkE {ttu Ate suwk ytuZwk fwO nwk u e t
Au. yt nfef{tk {e{u Vhf te yu ....nu
yu ku u nfeft Stk tteytu Aeyu. yt
nfef nu thu yt fttu Attwk u, thu Att
uttu Awk. yuxu e u {s zu fu nS
[{fthtu s{ttu [te utu te. suu suu the fhe
ue ntu u u{u {eu u{ fhe E fu Au, yue
yuf h htttu Awk. ft{t ft{t ftuE yteu qAtk
fhu u ftsu yue h yt nfef {utu ftsu Au fu
su ftuE yttk x fhutk wMftut u ux u[tt u,
uu s u nfefe {trne {e fu.
nS y{the ttu u twwhwt (e{tuxt) rn{t{tk
nt. yuf th q {tuxete te zue. u tuu
430 : {tk t

 (ufu u tu tet Mtute u qh qh yt

nt) zt yu tut fu ytsu tu te te ze,
yu t yu tk [e tk. u {nt{t(e{tuxt)yu
tutt h uwk E ewk ntu tu ft[ thu {tuxtu
yfM{t ttu ntu. yt kt y{u tteytu Aeyu.
yuf th rn{t{tk hMu [ztk [ztk.... nuu thu
ttf ttu. yue tu thu h te ! yu u h u
fue ! fkX{tk u ftkxt tUftt ntu uwk tt fhu. nu
tu yuf zwk yt [te ft yue Mtr hne.
h tu fnu {thwk ft{ ! yuf Xuftu uze Auf e[u zu
tetu {tuxtu uftu nutu ntu. Qhwk wk wk fX
yu u{fthf nwk hwk, nu fhwk wk ? h Aet
rt utte tu [t yuwk nwk s rn. u tw whwtu
(e{tuxtyu) tu ete u ut yk:fhte ttot
fhe. yku tuu te ut ftsu e[u Qhte ithe fhe.
sut tuu ztk ht {tkzt nt, tk y[tf yuf
Atufhtu yuf{ nw s tu te Eu Qutu uttu
yu....nuu ytwk. u nuu ux heu te ewk, tuu
]ttte ] tEu tAwk eu swyu Au tu u Atufhtu uttu
s rn ! hMtu etu ntu. qh we stk ue ft
yutu hMtu ntu. e[u e{tk Qhu fhu tu u uE
ft uwk nwk. {u u{ twk, te wf]tte {wk
u nfef fkE sue ue nfef te. Atufhtu ft[ txtuh
tkf stu httu ntu yu ut{tk yttu ntu yu{
u. yt wk {u u{ ntu, yu tw- whwtu (e{tuxtyu)
tuu yk:fhte ttot fhe yu tuu te ut e
u{fthf st{tk e[u ze e{tk-te utu ftsu
Qht ith tut u tu nfef Au. yut rht{u u
nuu t ftuEyu yteu te ytwk, u nfef
Au.
{tk t : 431

....nu u ytxt tfet {tE hwt we

[teu esu ru nue th{tk tk ntU[e tu tu
u tu {tuxtu [{fth ttu t.
y{tht Aut Wthte ht hnute st e s
hrt{e ne yu tk {tuxe u uhu [zue ne, ute
u t hne ue ne. httu t{t uhu f fheu
uf tu httO ntuEwk yu {htu u yZe tu tu
tkte eftk ntuEwk yu hwt ytXuf tu ntU[e
utk, fu ft[ u nutk ntUtk ntuEyu. y{u hehu
ftuEu ttf ftu s tutu rn yu nuu tu htuE
uhu fhtwk tk ft{ nwk. e uhu nwk, yuxu u
nuu rtt {te teu E yttwk q[uwk.
ytxt t {tE yufthwk [twk yu u htu {tt
ttuztf ftf qtwk {wk ntu ue Mtr{tk [ttwk w.k
yu u tAtu hehu ttf ttu yu uxwk [teu
yteu tAwk ft{u e stwk wk-yu u e suu
S{tk [tttu sht {nthtu ntu ut {txu-yt
e xt {tht tht sut t{tL {tete e fu
ue te. t{tL Mtr{tk {te sYh ytxwk [te
fu, t fheu su ftuE u [tte {wu xu te
yu ytsu u u {tE tu tu s [te fu{ fu [te s fu, utu ytxt t {tE
[tu yu hehu yrttk ftuE t rt uwk
e fu yu e y xt Au. 28 ftf{tk y{u
32 {tE [ttk ntuEwk. t fxfu uxtu kt
fttu ntu. 13 ftf [tt{tk ut. tE u{e
rn{te tU{tk u Au fu 28 ftf{tk (su{tk [ttt
ftf tu 13 nt) y{u ti 32 {tE [ttk. yt yuf
nuh {tzu yue xt {u te. yu thu [{tue{tk
tu heh-w:te ttfeu nthe utu tt (su
432 : {tk t

{tktu ntu yu suu [{tuete Aqxtu s fhe uttu ntu

yu fhe etu ntu, uu u eu {t hte
eutu yu uu te [ftht {t ttu htu
wtzutu, nue thu utu e fhutu {t tk
te tu ntu. ttu [te tu fzue, uu
eu {t tuztu sEu ytute tAtu tute ttu
thu {tkeu fthu yu u nu te rn [fe fu
uwk t ttte uu Aqxfu Aqxtu fhtu zutu, yutu
tt ) 28 ftf{tk 32 {tE te ttu [ttu.
yt tte [tte xt, y{thtk tke [tte
xt, rwite yu....nue [tte xt-yu
wk ytofthf t.
rn{te tttyu eftk thu y{u tefu et
sEu eftef{ett tte {ott{tk Wthtu fhutu.
tkte y{u nhth ytutk. nhth{tk tE rttowk heh
thwk ntutte tk ztfTxhu tuwk yu t eue.
ut hehu t tzt tt fht. y{tt ntu thte
t tu Y fhue yu efe u tzt nt.
nhth{tk tefute yteu t tu Y fhue,
fkE {xt nt. y{u ue t Eu tksu tAt tefu
stk ntk, thu yttuyt yu{ W[thtwk fu yte ftu
tu yte rn{te tt ttt Y tte yu
rttou nS tzt k tt rn ! uwk heh tswk ntu
tu tu ytk z. thu tEyu ftwk fu thu yuu
tu fhe tuu ? ftu u e xt e u tu yuftu
ew u. u s te ut hehu thwk twk, hkw
uu su ezt ne yu htu ntu u tu ftuEf tuwk nwk.
Wh stut twhw w t(e{tuxt) y{the ttu nt. hMt{tk
u{u e th tzt tt. thu zeyu Utu Atuztu zu
yuxt {txu u Ute rtE yue heu fhtue fu tAte
{tk t : 433

x Atuze u yuxu u t wtu tE . yu{ fuxeu

th u{wk rtyu stwk twk yu uytuu u ft{te
hthtk rfw th te rn. ute...nuu nu{
tu fu ft[ yt te te tu ntu ! u tuutk
rn, {{tk u {{tk yue ]t u{u tue. ute u{u
nuu tuteu u{tu { ttu. ytxwk hehu
tut ntut Atk ue y hehu ne yu
rn{t{tk u{tte [ztwk rhtku e fwk.
ytwk wk te tA eu yuf yutu nuw
Au fu sute t[e heu e ttte {tth S
xtt{tk ttott hnMwk fuxfuxwk Wtuewk Au, u
tuu {su yu ttottu ttqof ykh{tk ykhte
yt u. ttot suwk [ukkw yu twk eswk ftuE
t te. {tk t t[t tte, ytot yu
ytotu, su yutu ythtu u Au, yuu ue ttot
fe rht fhe fe te. yue Au ttote ykh{
. Srfte tt{tk te fhtue ttot
tu tu {ntu t su Au. fw e fue h{
t[the Au fu yuu ttotwk hwk utwk fe qwk
te ! ftuEf fhu Au, tu u fue qe qe ! fkE
ft t rte. thu fkEf t[e qhe hs u,
fkEf zwk zwk o tt yu wk wk tt {tkzu, thu
su ttot tt Au, u{tk ote su ttot tt Au,
yuxu fu su ttott t{tk ykhwk o tt Au,
ue ttottu t fkE yth ntu Au. {txu ytu tu
su{tk u u{tk yu nttu {tk ttotte tufttO s
fhttu Au. ttotte suu su xu Au, su yt{rt xu Au yu St t[t ytthe su h
zu Au, u ttotwk t[wk hwk t[e heu {S fu Au.
tu ttot fhe fhe S{tk h[t{fwk e
434 : {tk t

f]tte xttwk fhuwk Au. {txu fe t[th wk

rn. kthe yt fe t[the toe rn.
t[the tote ntu tu u yuft ytt ntt w
tu s ntu. fkEf fwk ttk ttot fhe. ttot tu
ft{ fhtk fhtk tE fu Au. {u fe tr{tk
hft tE st uwk. {e tkr, Lt, {t,
ehs uhu tu su{tk ykz Stk hnu u{ wf]tte
{ttwk Au.

tufth
65-73

7
yuf twwhwt (e{tuxt) nt. yuf yt{{tk hnut.
{nu{t yttt ntutte yuf nuu htuE fhtu u{u
ftwk. ue hehe Mtr u f{o fhtu thu tu
ne. i yt[thr[thu fthu uu u t{tk htuE
uhu fhtwk tuXu u ti ftuE {S fu yu{ Au, hkw
wf]tte h ue hehe Mtr nutkt sue ttT
kqo w e E. u nfef tk uu yto tt u
Mttrf Au. fuxef ut tte Wfxtu yku
yuwk e . u {tk u{ xe ntu Au,
tu yTw, yto {tzu yut k{tk ettu
q{ f]tntt t u uE fu Au.
ytt fkE yuftuf k te. rn{te ttt{tk
ehetttk ou stwk nwk yu...nu tu {trf{tk
ntk. nu ou fu{ she st ? i yt[thr[thttk
{tuxet ttu ntk yu ytxu we yttk yu o
fhe ft u Xef twk nwk. etu f]t
fheu nue yue t xte eue, u t MA tt
w ue yu o fhe fue, ut s e u k
u rn{te ttt{tk ut. yte nfef u {tt fkE
ft Au yu{ tu fkE ttuzwk s fne ft yu{ Au ?
{tk t : 435

tufth
1-2

E ftu t. 3-4-1951t htus yuf utu k

w.k y{Mtu tu zutu tk hehu ytu[tu tu ttu.
qte stte [thtu Vqx qh yn yt{tu htu
[ttu ntu. tk yuf frztu ft{ fhtu ntu. yuf tfze
U[, ut Wh uthwk tuwk yu u tut Wh u
Qtu Qtu r{uLxwk tMxh fhtu ntu. ut heht
ste uthwk tuwk Bwk yu heh ztf utku e[u
zw.k u Ae nwk QXeu tk tu yu...tEu q{ {the...
tE, frzt ft{ fht nt tk s uXt nt. ...tEu
qAwk, yuu nw tu twk teu ? wf]tte uu fe
Qe ytk[ yte rn yu ft{ fhe ftu ntu. ttuzt
r Wh yuf tzwk {tuxkw tz [th {sqhtu yt{{tk [ft
nt. u { tk te tz tzw k . u yu f st t
Wh zwk. tte tt Wh, ttte Z[ Wh,
Z[te t Wh, yu t Whte e tet Wt
t Wh zwk. tuZuf ftf yuu uf uhu fhtu ztu,
wf]tte e { Whtktu tuu zt Atk uu
fe E tE rn. yn yt{{tk ft{ [twk nwk u
utyu fuxtf ttu ut, su{tk u n fheu
e u yt ft{ rr{tu Qe ytk[ t ytu u{
wf]tyu tuwk. yut tu fuxtu ttu nu yu Au fu
su t ntu ytt tt ntu ue h ztk fhu,
{kzt
hkw yu{tk qe fe y{the te. yu e fht{ u
146-147
ntu tu u ete f]te Au.

436 : {tk t

()

Mst w : {tk w : Mst u { {tk u { ,

fu tu ztu Au q h u q h tu n t !
Atk Lthw k hnu tu u yu u tu u tu u
te yu{tk uxtwk yhu ! yu{tk { tku !
e{tuxt
{tk t : 437

ku
83

kz-11

ykthu ysttk

u
230

ewf]tte tu ith
su u [ttu h Au,
u {tu ftu yu {su ftu ?

e{tuxt
n
438 : {tk t

(yww)

ftu E f q Z tu eytu , tu su t te
-yu t {teytu u E , tu tu r[tte,
RAt tu te fI yu e {tu , r[tt zt
-k M fthtu u fhtu Au q h t ] tk ht.
u u ttu htu t su ftu E W tf,
E u u u [u e t{u t q h tu Wh.
e{tuxt
{tk t : 439

f{ottt
137

1
{thu e yt{ futu ? {u tk s thtu tu Stu
} tE ftu. su ftuE {tkwk te e ,
tu t ftsu ftuu uwk Au, uwk uu t[wk tt xu yu
u tute {trf qr{ft sYh [u te fu. u u
t[ut[wk ytftqr{ftwk e tu ue tht ft
Vuttwk wr{ fto fuxfuxwk tE fu ! fuxfuxwk tte
tytu zue Au yu hue Au ! ewf]tte su Ms
yue qr{ftttk u Au u s {thu { tu t[tu yt{ Au.
ti ftuEe tu yue Au. ute tute tu su
ftuE ytu fhu, sutu kk tt yu{u yu{u [e
{s{tk ttwk {t th fhe fheu fhu, yu{u {ott{tk h utwk yu kthe htut yu yutEt
zt xttwk {twk ftO fhu, ett t{M{hte yue {tk { htut fhtwk fhu, su su fkE
ttk fhu u yu nttu ftsu s, yu yuu s su su fkE twk
ntu u u{tttu {o ttk fhu tu yut sutu
eu ftuE Wt{ yt{ ntuE fu.
{thu yt{ ftZtu ntu tu fe th te. nu {u
ewf]tte ite tu [t s te. it tu sYh ztk
yu nttu yttk s fhu Au yu tu rtu yw Au,
fw {thu huz {tutu yt{ uEtu te. tkte
te [u t, tt su { eset {q
fthtt{tkte tk tk u ese he ntu Au,u{
uwk yttuyt htwk u yu yuwk t yw{tk
yttk fhu yue ykh{tk ns tt xu thu u{
fhwk tu Au. yue uht nS ue {e fe te.
suxtk wte Yu {utk Au yutkwk S e
twk ywe ft, thu s tu e f]tte tuu.
440 : {tk t

 u te te qwk te, u{tk tu Swk

{]w Au. {thu tu {thtk tk{tkwk o fkE twk Au.
ewf]tte tu ith su u [ttu h Au,
u {tu ftu yu {su ftu !

u
229-230

2
eTwhwwk nw u{ttqofwk M{h tt Au.
yu{tu ytth nwk tute {twk u ftuE heu tu te.
yu{u su etu {tht{tk uxttu, yutu Tt ftuE S{tk
uxte ft tu yut Twhwwk thu s Vexu. yuwk
ttu {txu yt yt{{tk {U {ti{krhtu ftZut Au.
y{thu tk ftuE tt, ftuE [, fkE {u. u
esu tMttu-tMttu k[ttk ntu. u z{t fto
rt, u kt{ {tkzt rt yt tt ftuE ftu {e
ftwk te. yu {tht {{tk yuf rt tue nfef
Au. u s {twk uEyu. t {nt{tytue tu nwk
kt nuwte utu Awk. u {ttu {txu nw
ytuAtyu {n ytwk Au. yteto yu f]t Wh nw
th. ytsu yttu {ts yteto yu f]t {te
{teu qtu tE tu.
s{tk u yu u u Mw hnue Au. {the tu
yuf {tt ute Au, ute te. {U t
tu yuwk fkE {twk te. yt{ Y fhttu nwf{ {tu
thu {U t tze ee ne fu nwk rn fhwk. {thu {tt it
s utt yu u tu te rn fwk tu yu {u Vtu
rn. s{tk uwk yu uwk u hnuwk Au. yuxu nwk
yu fkE yte fwk yu u rn. yuxu whw{nthtsu
ftwk fu efht, wk [t fh. wk thu yt{tu Y fh.
thu tk ft{ nsw fhttk Au. yt{tuu eu u tu, {txu
wk yt{tu Y fh. yu su ftuE { fhu yuu ftuE
{tk t : 441

te-1
1

w
16-17

u ftuE heu nwk tu te yte. tu yttwk ft{

{thwk Au. th Ae yt{tu Y fto yu tu tu {thtu
nh nttttu t ytu Au. tu ytte tft
{the tu te. su ftuE itte-{ete-{ fhu uu {e
s {u yuwk fwk te. te tu ytte he
ytue Au-rhtt fthe Au.
yth wet S{tk yu {U ywwk Au fu suu
suu {u { fhe Au u tku ftuE u ftuE tu {t
rt httu te. yu t tuyu tu xft t[e Au, yu{tk
yuf ythe yrtu te.
yuxu su ftuE {u { fhu Au uu {txu nwk tu r
hnwk Awk. t tu ytu ue {u the Au.
u{ Atk {thtu tuttu {o Au fu thu yuf swwk yM
hehwk u {uwk Au thu yutu {o yuu yt
fhtu yu yuf {st sue t Au. yuxu nk{utk su
ftuE {tht yt{u fu {tht h{ttotk ft{tu{tk {u {
fhu Au u{u {txu {thwk r nw fqwk-fw{wk hnu Au, yuxwk
s rn yuu {txu {tht tu ttot fto rt
hne ftu te. nwk su hefu Mefthwk Awk. Reality
hefu, tMrft hefu Mefthwk Awk. yuxu su fkE Ltk fhu
Au yu tMrf Au, yuxu {u su ftuE { fhu
Au uu {txu ttot fto rt hnutu te. te
he Lthe Au. t y{wf s heu { fhu Au yuwk
te.
3
ywe whwttu ytu {u thu yue tMrft
yttte Meftht rn. rztt yt{{tk uXutu thu
{u yu{u fnuwk, tE, yn thtu yt{ tu ! yu nwk
rn Mefthe futu. thu nwk tu he {t. {thtte
442 : {tk t

yt{ tt rn. yn fue heu yt{ tt ? yt

te. {the qr{ft s yu e rn. nwk fue heu
Mefthe fwk ? t t[e ne. fuxtk tk ttuo we
nwk qe s utu. fth fu yu tu {U VUfe euwk, fu{ fu
y Mw Au ! Ae, 1953-1954e t{tk {u
{tht tE {qSyu ft utu fu {thu ft{ Au yu
{u yttu. ft{{tk fwk t htwk. {u Vtu rn. {U ftwk,
[ttu ru ytuthu sEyu. yuf the tzu fheu yu{tk
qt {txu uhkSytu te, ytueftk ttk, Mx etu,
tt fhtwk fkE ewk. u r hnuttu {thtu r[th
ntu. u httu {u t ytwk fu ytuntuntu, whw{nthtsu {u
fnuwk fu yn thtu yt{ tu. yuxu {U ftwk, ytu
r fhtu. {U fkE ftuEe tu itit {tt te.
{tht r{ttu kwtE fu nu{ktEu ftwk rn fu, {thu
yt{ fhtu Au tu ttu it. {the tt yuf r{t
{e t yu u fnu [t. u tkte y{u ytt, tu
fnu, [ttuu {tuxt, ytu [t et sEyu. {U ftwk,
[ttu. fwuht {u ytuu, nwk yu{u ytuwk. stk
yttk yu {u t{ hu, nwk yu{u ht{ht{ fhwk. u
rt rfw rh[ rn. u {u fnu, fu{ ,
t u ytt ! tu {U ftwk, yt sht ft{ nwk u
yttu ntu. {thu tf fkE ft{fts ntu tu fnuu.yu{ {u ftwk. yn yt{ fhtu Au-ru ytuthu.
tu fnu, ytu, nwk {u it yte. to tuZ to{tk
nwk {u tAt yte E. yu{u {u thuh nh
ytut yu yt{ Y ftuo. it {u {e t.
nunut {u it ytth e. ze. {nut. wht
yt{{tk ytut yu yt{tk ytut. to{tk {u {e
t. suxtt et nt u tt thu nwk Mefthe rn
futu. ytt tuftu ftuE nfef fnu yu yttte
{tk t : 443

sL{
54-56

Meftht rn tu yu{tk {u shtfu yto tu rn.

tke t{tk-tku u Awk yu tkt kfo{tk ytwk
Awk. {u htuh yw tt Au fu nwk Mefthe tu
ntu tu e fue heu Mefthe fu ? tu hufe sue
qr{ft nu u {tu s {stwk. yt tu tuyu tu xft
t[wk ntu. yuu {ste tutute qr{ft ntu.
ftuE S utt u hefu Mefthe rn fu.
yuxwk wk ywte Xe uwk Au.
4

w
9

rt th{tk {thtu yuf yt{ Au. ftuhe eu

ftkXu Au. wkh h{e, if tth Au. t{wk t{
Au fwkftu{T.
fwkftu{T yu rtwk fte Au yu su{ ytt u{tk
Wth u{tk thth tuo fwk{utu ht Au yutu fwk{utu
yu fwkftu{T{tk ht Au, yuxu yu heu t Au.
tk ftuhe eu ftkXu wk h h{e tth{tk yuf yt{
Au. su{ wh{tk yt{ Au ue heu s. nw h{e,
nw wkh st Au. tu s ftuhe{it Au. yt{tu yttu
rfthtu #xtute [e eutu Au. yt{tu Mkt ytuthtu
Au, yu ytuthte tu yuf tfztu w kttu Au yu
yut h ueu htus y{u tus Eyu Aeyu. yuxwk wkh
if ~ Au fu su utk s ytwk { ytnTt t{e
Au.
{u yt u {thwk h ntu yutu tutu Au. thu {U
tE ktu ftwk fu yt u{tk e tt Au. thu
yu{u u t rn Qhue. Ae thu yu{u {s{tk
ytwk thu yu{u tuwk fu {tuxte t t[e Au fu yt
rtt tuftu Wth nwMt fhtk, ytt wsht fhtk
rut tttt Au yu suu {o fneyu yu {owk es
yntk rut Au.
444 : {tk t

ytt {ts{tk {otu W thu tttu nu thu

rt{tkte s tttu Au. nwMtt yufuyuf kt,
{ot kttu, yu kttut yt[ttuo rt{tkte s
tfut Au. Rrnte yt t Au.
yt u yuf tu hrt{tu, fwhwk if tIo,
eytute hqh, uetze e the tE fu. rt
th{tk suxt [tut tfu Au yuxt esu tk tft
te. yt{ tu esu Au, kt uhu utu{tk thu
tfu Au. rt th suxt tk rn. yuxu ~
~t{t{T {th{T yu su yt fryu twk Au u rt
thu rut tw zu Au. kt{tk ufu nrhte ut
ut fhtk thu hrt{tu u rt th Au.
te f]tte yt u{tk {thu yttwk Lwk yu{tk
ftuE u ftuE nuw s hnutu Au. ftuE nuw rtwk ftuE
fwk fto ntuE fwk te. yn thu yttwk Lwk thu
{u nw Bwk. thte {u r[th ttu fu yuf yt{
ntu tu ttu {txu ywf
q t tE fu. te f]tte
yu tt tu thwk. {the tu tu it nt.
Aete te f]tte yt{u {txu Xef Xef
hf{ yufXe tE. uwk nh we fne ft yuxe
hf{ ue tE. {u thu twk fu {u {tht
ttu nwf{ {tu te. yuxu u e hf{ tAe
yte ee. Ae thu 1949e t{tk nwk yntk ntu
thu {U ftwk fu {thu yt tsw yuf yt{ ftZtu Au u
{txu ytu ftuE the st tueyu. nw {nu fhue.
y{u Xuftu Xuftu yttA wk hzut yu e
stytu uE. Auxu nt tk yt{ Au yu st {u
{e E.
nu yuf t fnwk, su yte ft{tk fu {tLt{tk
ytu. nt su {tr Au. yu {trtt ke
{tk t : 445

te-3
1-4

[uttu {u yw tutu. [uttu kqo yw

yu{u rn tutu. yue zue. yt st nw
Wt{ Au. yt st ytu ue yu{ {U ftwk. yu st
utu {txu ttuzt thu it ytt zut.
5
htuzt{tk yuf t{tL frhtte wfttu {trf
yt{ [tu Au. nwk t tzwk Awk uu yk rt Au
yu u yuftu [tu Au. tu {u rke Au fu {u
uh tytu Atu tu [xe [xe ttwk yn ytu.
yt{{tk e, q tu tt te. yt ft{ twk Au
yu{ {tu. e V {tu{tk tt suxwk theyu Aeyu.
u tu twk zu. tu, e, u, tkz, {he{ttu uhu
uEyu. nwk tk tku ytut sE fwk ? nwk tu tku
fnwk Awk fu {the tu u it Au, {u suxe { fhtu
uxtu rfxtu kk tu. e ttu tt yuwk te.
wht r{ttuu fnwk Awk fu tu fhe swytu. yt{wk ft{
fhtu tu yuu rn . {tht r{t ktt {t{t
yuyu.e. VMxo fTt{tk ytut. u{u fwkftu{Ttu
yt{ tke u yt{t ft{{tk ut zut. u{u
z ne fu uthwk wk tt ? {U u{u e ytuwk fu
{tht u[t{tk Vuh zu rn. yu yu tk[ {rntwk
u[t huht u[tte ytuAwk twk nwk. th Ae u{t
efht n{wtEyu t {rnu qhwk fhtwk. u tu yuxt
t nturth fu htf yu{t rt {t u rn. nehte
t{tk fuwk ntu Au. Atk yu{e uhntshe{tk qhwk
u[t twk nwk. yt tu coincident (tutwtu) Au. nwk
ute {u {t{tk tt te {ttu. {u yt{u
yku ft{ fhtu tu {thwk ft{ tfe rn hnu.
446 : {tk t

rzt{tk fwuhttE yuft ut htt.

yXtrzt{tk u th ytu. u ftuXth{tk uE . yu
tfee Mw ntU[tzu. wft{tk nw ytuAkw t yte ft.
Atk yu{tu uth [tt fhtu. nwk {u yt [tt
te fnutu, yt ft{{tk { rn fhtu tu rn [tu,
tu {tuzwk fhtwk u thwk twk. ytxe ytuttu
tE Au. rn tu nutk Y tt tu yt{ [ttu fue
heu yu hnu ! t{tL heu nwk ftuEu fnutu te.
{tit [ u s tuwk Awk. yt u whw q{t
u th{e yt{{tk hnutu. t yt{tu{tk {tqzt
yu qtfe We te. t u rtheytuu nUt
yt Atufheytuu (yt{e) ztt ftuE ith rn.
{U {the u yuke Yrt [eou qtf zttu Au.
{tqzt zttwk {thwk swk rn. y{u tu qhuqhe fhfh
fhewk. y{u fwk ft{wk st ut te. ifwkXtEu tkte
t ytutu u [th xkf we [tutu. tht the
e tu t uwk. {the {tyu Mwtu fue heu Wtu
fhtu u hth ewk nwk. fhfhte fu{ Swk u nwk
{nt{t tke tu etu Awk.
6
S{tk su fkE {uwk Au u ytt twk te.
twk Au. kth{tk tuftu yufet {tk ytu Au
tu ytu ytwk uEyu, yu Meftheu {tswk
yt fhwk uEyu. r]ytuwk yu{tk yqhtk hnutk
fttuo qhtk fheu, u{ s utuwk w tt ueu
qhwk fhe ft.
yuf whw{nthts fnu, yt [qrt, thu {ttu
uwk Au. nwk he htu {thu {ttu t uwk rn yu
th {thtu sqs. Atk fnu, thu {ttu uwk Au. {Uu tu
{tk t : 447

{ti.fuzeyu
41-42

rct
74-75

q r[th ftuo yu t tze. tu fnu, u r r[th

fheu fnusu. q r[twO. ftuEwk uwk hne wk ntu u
r[twO, fe {s zu rn. {U ftwk, ftuEt it
tfe te. nu {u fntu... Ae {u fnu fu wk t Au
fu rn ? tu htktu {txu tfztk fuxtk uEyu ? tu
fuxtk tz U te ttk ? {txu yuxtk tz Wtz. yu
thte {U tk tz Wtztk Au. yu nwk. yu
VtW tz WAutO. yuxu suxt yt{ Au tk yu{
fwO. fuxtk V tEyu Aeyu ! yuxu su V tEyu Aeyu
u ekyu ytt {txu WAutO Au, yuxu yutk yuf
fthtk {ttu utk Au.
yu s nuwte {U {u Ms {tutk Au yu yt heu
{tswk [qft. {tuxt ytu [tnu Au yu yue
tu it te yuxu {the tu {tu Au. u{ s yt it
su {u Au u{tkte nwk fkE thtu te, kwtE fu
ewtEu qAe uu. e {u {ut it{tkte, {thtu
tE q he Au uu yuf itu yttu te. e {thtk
utk wMftutk u[t{tkteu yuf itu yuu yttu te.
u{ s u u[t{tktu tu yuf ituu httu te.
7
e wh{tk su ytuthtu Au u t-u t Yrt
[o fhtk tu tt rn yutu Au. yu tu sqtu Au.
y{u yutu kf ftuo fu yuu whttu, yuxu yuwk
ft{ Y fwO Au yu yuwk ft{ [tu Au. t{ztk{tkte itu
ute t s te fht. fth, tk t{ztkytuu [qu
Au. it {tt te tu Atk it {t s fhu Au.
{the ttu yuf e.yu. tutk nu kk{tk yttk
Au yu yut{tk s fhte e yu yuu su
stu tk u yut twSyu Ate yttk. yuu {V
448 : {tk t

nU[t r[th fhutu, {u twk fu yuwk u fkE {u

yu it Wt tu thw.k yu heu fhtte Yrt 1250
Whtk hf{ yte. te he [tuzete yth we{tk
ytxt {t Au yu nsw {u. yt tu rtwk ft{
Au. yu yttk ft{tu fhtk yu wwk ft{ Au. sqt {tk
fqt-ytutht kttt, nu yu{ twk te. fwhwtut
nw {tuxwk eto Au yu yt ytuthtu shsM Au. yt
ytuthtu su rhh ttu Au ute yue ytht [ttX to
e E Au. nsw yuu hu fhte Au. {the tu itu
te. nw u Au. Atk t f]t fheu wk ytu Au.
eswk, {tht whw{nthtsu yuf nfef fnue fu ftuEu
{t{tk httu. hufu t[e tut{f nfef fnue.
ftuE ztfTxh fu nut ytrVhu qAtk u yu{ s fnuu fu
yt wk yuftk [twk nw yhwk Au. tu yt {ti{krhe
ykh te f]tte yu whw{nthtst ytetote
ykh yue [ut hnue Au sute ykh hnutu {t
ytk te rtu th fhe fu Au . yk h hnu e
[utu rht{u yu u Au. su{tk ytfhe u
solitary cell (yuftk ftuxze) yu u t s r. u nw
ytfhe fnut. {tuxt ztfxT h, ythtu yrfthe uh
u tu
yutu { fu {tu yt heu qht{tk ytu tu {t
tkztu tE . ytt fueu ztfTxhtu s te yu
tkztu tE tu yuu h nth ftZt. y{u yu tuukw
Au. yu{tk tu eytu ntu Au u{ Atk yu yuftkte
tkz tE Au.
yt tu t.16-8-1959te [tw Au. rzt{tk tk[
tote yu [tu Au. fwkftu{T{tk ytX tote [tu Au.
htuzt yu t zet{tk [tu Au. fu ftuE
tkztu
tE tu te. yu x u y{u y{tht w h w { nthtst
ytetote fneyu Aeyu fu yteu ttu. ykh su [ut{tk t : 449

{ti.fuzeyu
98-100

e { Au yu { {u h zu yue heu {u
Au. yhu, wt sk{tk yuftk{tk hnuwk yu (yuu
[twk) nw yhwk Au. yn tu yu e trct
tue Au. su{ {qe trct h q te te
u{ yn trct tue Au.
8

u
155-156

ytt {tiyuftktk ywctte yuf{ fkE

tE ftuu te, yu{tkte tte t tu tkzu
Au.' yu u nfef {tht yk r{ttu u Au. ywct
yu {thu { yuf fthe to Au. t{M{h
ytt tu ftuE u ftuE heu wttu yufthe
tt-tutu hte fttt {tkte wf]tte
u te' stwk Au. yuf th u suu twk uu s
tu Au. ute wf]tte su Mstu nuw ftsu {tk Au,
u{u yuf Ae yuf yut uf ywct{tk ytfhe heu u
fto fhtwk ntu Au, yu { ktttu ntu Au.
yttk ywcttute fe yuf{ tE ftu te,
yu tu nfefe t Au.
f{ot tu {tuxt{tk {tuxtu t fnuttu Au. kth{tk
Mtto hnutu Au. u{tk rhnkfthu, r{o{u,
wetuo f{o ttk fhu, tu u f{o tY Au. {e
t]t hnu yu heu f{o fhtk uEyu. ttu Yrt
[eou t fhtu yu Wtu{tk rn ytu. su Wtu{tk
ytu yu s htu t. yu {tuxt{tk {tuxe Au,
w yu Au. w {txu twk M{h
fhwk yu {tuxt{tk {tuxtu t Au. y{u yn yu t ythutu
Au. fuxt {ttuu ykh tkr {u Au, t[wk qu Au.
S{tk kto t{ut ntu yu f{o{tk suu tt
xe ntu utu yn tt xu Au yu tuyu tu
450 : {tk t

xft t[e t Au. utt tut{tk h[utk[utk u[th r

ue swyu. yt yuwk tt Au fu suu ywtk rt
{ rn.
yt fthtu tu nwMt{tk ftuE Xuftu [ttu te.
{tht wh{
w nthtsu {u yt ytu tu ttu Au. tu
fheu swytu. {tht fuxtf sqt tteytu fnu Au fu {u tu
e zt ! nwk u{u t[e t fnwk Awk fu tu
fht u[th r ue swytu tu {u.
tt{tk ] tE st tu e sL{u yt s
{tuo se st. ytwk tt tu hehtu sL{ h
tt. rn tu Su sL{ utk tu { Au yu
ywte fnwk Aw.k whttue t t[e {ttu rn. tf
whwttu sL{ se tE Au. tt[ue t{tk rct
t{ut ftuE ytt Wh f]t fhu yu q{{tk kMfth huzu
tu, ytt tt M{h{tk rhkht xu yu
tt u yu ut fthu q{{tk q{ kMfth zu tu
sL{ se tt. ytwk r Au. e{T hts[ku ukw
Au fu the heu fhu yuu yufe sL{, Wfxtttu {txu
t sL{ yu yutte ntu tu t sL{. {u
{tht r{tu yu{t ft{tk yt k[tuwk. uytu tu
{nt tue nt. yt rtte {tVf s tute
tr fhe ft yuwk Au. utu tu fhu thuu ?
tk we tntu{ fheu kttwk r wk te, tk
we fkE twk te.
nwk tu u Awk fu fuxtf krztu fth te ntut
tu znt fht ntu Au. ytRLMxtRu heuxeexe
(tutt)tu rtk tutu, yut fth ]e{tk
kh s s ntuE fu. yu{tk ftuE tn ytt
rn-sE fu rn. yttte ztfxT hu tn ytt st
Au hwk ? su{tk yttu [k[
w u rn ntu yu{tk znt
{tk t : 451

nrhth
8

nrhth
26-27

zntuwk rn. rn tu su fkE tute wk nu u

w{te uewk. tk we q{{tk [ut{f kMfthtu u
tt tk we Stu Wth te. hehtk q{
tu {, w, r[t, t yu yn{T-yu{tk kMfth zt
uEyu. ytwk Lt rt turt fne ft rn. nt,
t{ E ft, {txu ttewhw ttuyu t{M{hu {tuxt{tk
{tuxtu tu ttu Au. fu{ fu rht{ yufhwk s tu.
ytsft tuftu ttu Yrt [eou t fhu Au. u{u
nwk fnwk Awk fu ft ttu Au. t {txu ft{t it
[tuo Atu ? yuwk fhtu fu sute {tswk ft tt.
ftuE {tu rn. st{tk tu ittu [o rn. tt
t{tu st fhtte tu kMfthtutu u fhte ft
Au. W[the yh ntu Au, yu{tk rhkht
xe uEyu. yt{ u tu ft{, tu, tu, {h
xu. yu t {hu Ae ns te yt e st.
{tuxwk tfzwk sete [ft rn, e[u th {qfeu
zteyu tu h zu. u{ tt{tk rhkht xu
tu se rft ytu.
q{{tk kMfthtu u tt rt Wth te. ftuE
{nt{tte kMfthtu u tt, ytu Sttt
ntutte the tt rn, yuxt {txu twk t{
ut{tk rhkht xtu. yt{ fhtte eu sL{ tu
twfqtttu xttu. {u [t{w rte twk
t{ E ftu yuxt {txu yt nrh:H yt{ Au. yt
r-xufrT f whw{nthtse f]tte tE Au yu yu{e
f]tte s [teyu Aeyu.
y{u nuth{tk { rn fhe feyu. qk[ Eu yttu
tu ft[ qu u hMtu te ft. {thtu Eh {ttt
Wh ftuEwk uwk rn hnut u. kt tu whtute ytut.
u{u {u e { fhe ne. {u yu{ nwk fu yuu
452 : {tk t

tte { fhe u{tk wk ? whw{nthtsu {u ftwk fu

{tLt hth te. ftuE tk[ Yrt ytu tu uwk ft{
fhe ytwk uEyu. ttt tut{tk yu{ rn [tu. su
ytt{f tut{tk [tu tu ue tu thu stthe Au.
nwk uth ykuwk fwk wk rn, uwk Vuzte
kt-tt he. yt{uu Ehf]tte MVwht
tE. {U u{u tn yte fu u uxtu thtu hetu.
ttu Yrttu-{u tu yuxtu. yu tuftuu w {tu rn.
[te nhte thu {tu rn. u{tk Yrt enhtu
Vtu ttu. u{u {u { fhe ne. fwu yuxe hf{
yte ne, yuxu yt tt h hnutwk te.
yu itte s yt tt yuwk te. {trf tkr ytt
yut s yuf t e {to tht yt tt.
9
tw, {nt{t, tuftut kf fe r{t tE
ft te. utut tuftuu u yt t Qhe
te. sqt s{ttt tu fu {nt{tytue t st
Eyu, {nt{t tkee Sftt{tk Au fu ftuE yuf
w yt{ttu kf ntu fu Mhts {e tu yu V
tt. yu{u tuu 1942{tk quite Inida (n Atuztu)tu
kf fhutu tu qhtu ttu. yu{t yt{estuyu yu{u
yu{ fnuwk fu yt u fu fu{ ? yu{t tutt r{tk
su Qwk, u yu{u V fhe twk. yue s heu ytt
{nt{tytuyu ftuE S ru kf ftuo ntu tu u (S)e
qr{ftu twfq tE yutu yu kf tE .
tkeSyu su kf fhutu uu tu qr{ft tkze rn.
yuxu Mht {wk qhuqhwk rn. yuxu su wk
Mht {wk uEwk nwk uwk rn twk. hufu f{oth
tuwk zu. {nt{t, k, tu uhu tu th
{tk t : 453

{ti.fuzeyu
51

{ti.fuzeyu
95-96

tuwk zu. ht{u [ti to t, f]u thete

{]wtu tu tutu ztu.
{tht whw{nthtsu {u ftwk nwk fu thu yuf Stu ttu
f{oth tutwk Au u thw,k hwk yu e hewk ntu.
su Stu u {u ue ttu yue heu yu th tuwk
fu yu Stuwk ttu ft tt. thu {u yt
te { rn. ytsu te. yu x u {U {tht
whw{nthtsu qAuwk fu fue heu yu tuwk ? thu yu{u
{u yt t ytuhzt tt fnuwk. yuxu yu t Stu
su {u u t ttu yt heu th tut fu sute yu
te [u r tt. t ttu w{u, u{, Tttu
w fut tt yu yt{ ykh whtEu yk{wot fuu
tu yuwk ft tt. yte heu ftuE S yufe r
yufe uu tu yut Stuwk ft tt. yu rr
nfef Au. nwk yu yku t ytt ith Awk. yuftk{tk
S tuu futu Au, ft{, tu, tu, {tun uhu yut{tk su
to zt Au u tt Au. tfe ftuE t Stuwk
outlook (rw) t Au. yuu e e {s
zu Au. yu yut tu e t yw tt Au. yt
tu nwk yufe tote fhtu yttu Awk.
te S fhwk Au. u [u [zttu hMtu
Au. St yu e t Au. yu{tk ke t{tk ntutte
thwkhwk, tw uhu fht ntuEyu Aeyu. yuxu kthnuth{tk hnut ytu tutu ytwk t wk te
yu {, wr, r[t, t yu yn{T uhuu yt tu
r[th fhttu yft {tu te. uu {txu yt
st Au. yn S tutu ru xMttqof r[the fu
Au. {u nhtu Yrt h[eu eto fht ytu u
{the ryu ft{t it [tuo Atu, fth {u u e
tt te xue.
454 : {tk t

[thu ttkte {te ytue ft rn. yuf {t

ftuEu w[tu tu, eu tu tu, ftuEu tw tu.
yuf {tu { heu ytut ytu tf te, tu
Ae {nt{t fue heu ytut ? {txu yu {qfe tu, u
ytue tu, eu ytutwk thwk swk te. tfze
{qftte t {t ! th{tr{xh s uEyu. yuxu nutk
u ytu, eu ytutwk Atuze u. e ttu
u{ fhtwk e, wk u{ fh. u{te u xu yu u
uwk t Au, wk futu Au u u. ee t fhu Au thu
yuf ztk VUfwk yuwk tt Au. whw{nthtsu kztu yttu ntu
yu ftwk nwk fu su fnu uu u {qfe. {U etu rn.
ytsu tu Au fu etu ntu tu thwk tt, u {the tu
u rn ytu. ihtku yu{ fnutk uwk Awk. u{u fnwk
Awk fu wk the u r[thsu. {the tu ytu uu fnwk Awk
fu {u rn{wo tE t Atu, ykh{tk ft{ fht {xe t
Atu, ytku su uwk u{tk {tun t{e t Atu. fwhwk tIo
[e tt{tk E yu tI o rfth
ut fhu-ku Mw fwhu tue Au. yute ytwk rut
tt. su{ su{ u (rfth) thu u{ u{ u thu
w:e. wthe utwk te. 1919te wthttu
kztu Eu eftu ntu tuf fuxt wto ? Qxwk
thu twk Au. whw{nthtsu kztu Eu ftwk, tkeS ttu
e to ut fhe uwk wk rht{ ytwk ? thu kztu
Xtutu thu [ue tu. tt ut{tk htut ntu Au. tk
we tutt{tk zt Qheyu, tute u ytut
fheyu tk we whth u rn.
nth su nfef ftuE r xu rn u yn t
r{tk xe Au. u su heu xe Au ue thu xe
te. ytu {utk f{ou Wt{ heu fhtk ntu tu
{tiyuftke sYh Au yu V tu fhtte {u.
{tk t : 455

{ti.fuzeyu
122

nrhth
9

w
19-20

h{ ru yuf fturs ytutu. uu ut {txu

ftust r tzte ithe tue. {U uu ftwk,
wk fturs Au. ftust rtu tzu u rn [tu. f{ou
yu u rn e fu. y{u tht {txu ht fhewk.
u nutu tu fhe ytewk. thu uu ftwk, nwk {tktu zwk
tu wk fhwk ? yn {ti{tk ue sth yuf tEt Vrt{tk
yt rtteo hnutu ntu. ytwk { yufewk uEu tt
Au. nwk tu ftuEu fe t fhtu te. yt {tse
ut Au.
{t ykh uu Au, yufwk s whtwk zu yuxu
yttuyt h zu. wte wt yttuyt s xu
Au. yuu [the sYh ze te. fwqnt tt Au.
ttttu r[th fhu Au yu yttuyt ut ytu Au.
yttuyt xu yu s htu [th. {ti{krh{tk tu {we
tt [e s xu.
{tht t r{ttu {u fnu Au fu , yn ykthwk
wk fht httu Au ? thu nwk fnwk Awk fu ftuE ythu
fhtwk ntu tu {u ftuE ztfTxhu fnutu fu yt{ fhtu fu
u{ fhtu ? tu y{u whw{nthtse f]tte yt xufrT ft
fkEf fth Aeyu. yu su ytu ef tu Au u
ykthtte rn, zht kMfthtu r[t{tk zut ntu Au u
W tt Au, yuxu ef tu Au. ykthtu s fthu ef
tu Au yuwk te. fu{ fu yue ykh yzt ftf Ae tu
ystwk tu Au. {thwk [tu tu kqo ykthwk htwk.
fwkftu{T (t th){tk tu q ttk tftuhtk Au yu
V t ytke suxtk s ntutk Au. ykthwk ytt
ttkwu tutf, r[twu tutf Au. yt tuu r
fhtu suxt {t{tk uEyu uxt {t{tk ykthwk
te htwk. yt tu yn su t {tht r{ttu ytu Au
u{e {s th fnwk Awk.
456 : {tk t

10
heh{tk yuLzetRxe tk ntu yu ztfTxh u.
ztfTxh thu ythu fhu thu yue Ahe tk s Vhu,
fntut twk ntu yu t fte tu. ytt ytth{tk
yutk Mtttu Au-tk r[tht, tet kMfth zu Au
yu h fhu Au. yte ttt{tk yt {e ft yuwk
te. yuu {txu tu tu rt uEyu. su fht uu yutte
tt. yu yu heu yu tu tw k ft fhe
fu. heh{tk A [tu Au, yu q{ Au. ztfTxhtu fu
rtteytu yuu t{e t te. yu yuxtk q{ Au fu
tZft fhtte yu ntt{tk rn ytu. ttkw yu tteu
fuxt{t tte tt ntu Au, te{tk ue fttk
te. q{ofkt zu ue ft. yt tu ttkw
ru t tE. u ytxtk etk Au. tuu yt su A [tu Ausu fhtuzhsw{tk ytutk Au yu yt ttkwtu yu ytth
Au. thu tt t{M{h{tk ykrzt xu Au,
rht{u ttkw{tk r tt Au, thu yt A [tu{tk
r tt {tkzu Au. S{tk te tt{tk sue
rhkht xe Au, ut{tk yt A [tu Stk tt Au. yt
A [tu thu r{t tt Au thu hehe
swt fthe u Au. {kttue, tttue, f{otue,
tue-ftuE {tot ytthu ue tt{tk rhkht
xte uEyu, thu s yt A [tu r{t tt.
fuxtfu y{wf [ nuwk tu fuxtfu eswk [ nuwk
r{t tt Au, u tu ue Mtr h ytth htu Au.
heh t fthtk Au. Mtq heh, q{ heh yu fth
heh. tw tt Au ut kMfth r[t{tk zu Au yu yu
{tu r tt Au. {tt heh Atuztt {u s
te tt{tk Mtr hnu, tu ue yh e
{tk t : 457

S{tk hnu. yt yku wk ktu twk Au yu {eMxefqZ-wt tutE Au.

ytt{tk whwt yu f]r yutk u tu Au. whwt
wtw t{tk Au. yuu tu fhtu zu Au. yu tu tt
thu s te tt{tk rhkht xu. Ae yu
f]ru [tu. su{tk yu t u yuwk yuu k
tu. yu u{tk t utu yu u{tk t utu yu
whwt e fhu Au. yu{tk f]rwk fkE [twk te. su
wt yu qZ rrt kMfth te et Au u ] tt
Au. e sL{{tk yu q yt u Au. yt sL{{tk yutte
fwk twk ntu tu yu ytwk w tuu Au.
yweytuyu uwk fu eu sL{ u thu yt fue heu
st ? yt {txu qZ rt tue ftZe. yu rt rtze
et yue te. q{trq{ ntutte te fte
te. wt rtt fth ytsu Au. {u fu nwk uu
{S feyu. yte u{u {ste qr{ft te.
yut tuftu u thu ht e Au. yu t s
whwtu Au. uu te tt{tk h{{t
hnutwk s {u Au. yuu sL{tk s yue ht xe
Au su t{tL heu xte t te. yut
tuftu ftu xqkfte u Au. te ttu q{{tk
xtte eS ftuE te. {txu ytt q{{tk
uu yte tt Qhu tu e sL{{tk ytu {
{u. yuu {txuwk rtuot r{o t twk M{h
Au. yutte fheu tt Se tt Au. thu {Lt
ntu thu s u e hnu, tk we uu u{ u
tk we tu fhtu zu. e{u e{u yt theu
ystse (24 ftf) Mtryu ntU[wk uEyu. yu{
tt tu e-ykhe tt xt {tkzu Au. yu he
tt Au. yu yu heu yt{tt ftu ywte
458 : {tk t

he tt tt Au. nh fu qkXu tkzu tke tE

utht {tht sut nw zt Au. suwk r wk Au
uu {txu yu h Au, {Lt u uu {txu yu h Au.

nrhth
23-25

11
tt hr{t {tht w h w { nthtsu ftw k nw k fu
ttte fheu tuftut Su [u ytwk yu
{tuxt{tk {tuxe ut Au. {tse ttu thu yu heu owk.
yt te tfe the tt Ae thu ftku fu nrhs
uf ktu t ttu te. nwk su{tk tu Awk. {U
tXe{th ttu Au. {U su fkE fwO Au u rn{te
wVt{tk te fwO. yu tt t tte-{tht r{ttu-ttu
ft{ fhtht-ytsu ntsh Au. ytuwk f{o nk{utk fwO Au,
tuwk Au. thu ywk te. thu {thu yt
({tiyuftkwk) f{o fhtwk twk thte yt fnwk Awk. nwk tu
ytu sound proof (yts hrn) tt {twk Awk.
te f]t nu yu ue ht tu thu u{
fhte.
{tht whw{nthtse f]tte yt hMtu {U etu Au. u{u
{ti{tk utztwk {u ftwk. {u t{ tu. t{M{he
tt{tk rtu {tuxtu t th tt. yuxu yu{
fhtk fhtk yrhwr[ tt. {U 1922te tte Yyt
fhue. th nutk {u yt t hw[e ne. {u whw
t{ute {ut.
u{u {u ftwk nwk fu tuftuu ttte [u tt
yu nw {tuxe ut Au. h[t{f ftote te ut
fhtk {tuxe Au. thu {u {wk rn. nu
khe tote { Au. kfo{tk ytut Stue ttu
the heu eo ft yu q{ ut Au. yt thte
twk thte nrhs uf kwk {kte Atuzwk, tk we
{tk t : 459

{ti.fuzeyu
39-40

yu {qwk te. r{ttu qAt fu hehte tE fu ? {U

{wk : {u tu ywte twk Au. whw{nthtsu {u
ftwk Au fu thu Wu fhtu rn. yt{tk yteu uu tu
kMfth zu yu thu u kMfthtu W tu thu tkte
yt e fu.
{tht whw{nthtsu ftwk Au fu yuf sL{tu Au. wsoL{
Au. yt yu tA Au. yuxu th tutwk
ntu Au. yu {utke r [u tt u {txu yt {tit
Y fhtw k ftw k . nw k tu he ntu . u { u
ftwk nwk fu tk[ yt{ tu u tE t. {u eS ]rt
QXe te. {the ttu ft{ fhtht nrh Xtftuh
sut r{ttu yto t{u Au yu fnu Au fu y{thtte
yte heu hf{ tE fe te. thu {tht sut
hete tk[ yt{tu tt yu Ehe f]t Au. yue f]t
ntu tu {tu hkf{tkte ht tu. t nh
nttttu Au yu t rfw t[e Au. [tu{tt{tk tztsY{tk ntsu ste k[t ntu Au. y{u tu ue xu
zue Au. y{u tu [tutk hteyu Aeyu, nuhe tuftuu
tu Vtu rn. ftuEfu tht tft sY {txu tn yte
yu sY {txu it yte et. yu stthe
Mefthe ee. y{u tu te f]tte sue sYh zu
u {wk s Au. ttet{tk tktu ytu tu uu
y{u Wt{ s {teyu. y{u ttuu ft{tu te st ut.
y{u ftuEu yte te ut. u tu u xkf [teyu
Aeyu. suytu fnu Au u{u fneyu Aeyu fu {u tn yttu
Atu tu u it yttuu ? hutu tzut it yte ft.
yt{tkte ytttu y{u yrfth te. f {tt
rn. t u Au tu ftfu ftfu Xkztk te{tk hteyu
Aeyu. ytu[t {ttu yte zu tu su htkwk ntu utte
ytuAwk ytuAwk tEu [te Eyu Aeyu. yuu thwk s
460 : {tk t

{teyu Aeyu fu ux{tk th ytuAtu tt. yn yteu

uE fu Au. y{tht{tk Q nu. y{u {w Aeyu.
kqo ntuttu ttu te fht. wyw y{tht ntu
tu u u{te Mefthe tu. {u rtu nfth yttu. tuMe
futu.
{tse {U e ut fhe Au. nwk e {teu ttu
te. {u yrfth Au. nwk f{tE tu ntu Atk
u{qofe ut fhe Au yuxu yrfth Au. ~fh{tk irfu
e tuo uL {u Au. {U {tse e to u
heu ut fhe Au. yuxu {ts tu uttu yrfth Au.
ftuE Wfth fhwk te. {tht whw{nthtsu {u ftwk Au fu
thu t[e t fhe. W[ ttu fhe rn. fth,
tuftue-{tse ue qr{ft te. wk e ttu fhu,
u {txue tft te. u yku te iht otu
fu te yt. iht yuxu rtuo, rhnkfth,
r{o{, rhr{tewk yu tkwk {xtux-(fw
httu). tte ttu tuxe Au. {ts yt[hte [tu
ytu. ytu r{ttu {ts{tk ztt [teyu Aeyu. hu{tk
sue heu tfztk zt Au ue heu kthYe {w{tk
tfztkYu ztEyu Aeyu. {ts{tk Swk yu wk ut te ?
LtuAth-Vtehete n fhtwk fhtu. tk we htut
{tut te zt tk we yufe u u{, ntwqr,
t, W{ftu xttu yu ut Au.
yt{ fhtk fhtk M{h fheyu tu yutu WXt tt u
ywe {S fu. yufwk tutte-W[thte t tt
yu fq. {tiyuftk{tk ykh kMfthtu Qhu Au. {t
tutu {stu tt Au. tutt ru r[thtu yu
yt[htu tE Au u {txu {U Qwk fwO. {thtte e
wk. nutktu w care culture (kMf]rhtf)tu ntu,
su{tk ytu ue ftt te. ykh esetu etu Au
{tk t : 461

{ti.fuzeyu
48-50

{ti. fuzeyu
92-93

ttu rn. suxtu ykfth w nu uxt

ttky
w tu {sq tu. ykfthte wft tt yu{ ztfxT htu
uhu fnu Au u hth te. yw ntutu te. e
f]tyu u 1941te yt tu [twk Awk. {tktytuu
utzwk Awk. yuf yuf eo yttu. u fnu, tuh
ythu 100 t{ s wk te. s u uwk
fhtu tu uwk. {U ftwk, yttu u{tu ttu Au. nwk tu
tueh Awk. {U yt{tk utztu. yut tutt {uzt{tk
utwk uwk. yte st ne. Ehf]tyu u{wk
t uh (tuZ rftu) s wk. yu{tk yto te. hufwk
u{ u yu{ fne ft. yuwk wk yu t [tu Au.
ykh utte fheu {e yuf fthe Mtr hnu Au
su kthnuth{tk ntue te. nw {ts{tk tt Au
u wtw Mtr{tk hne Au. yu xu tu thwk.
12
yttu [th fhtu. fuxtf r{ttu yrtu fhu
Au. uytu {tht ue tete u{ fhu Au. uytu
{u {w~fue{tk {qfu Au. yt {to{tk tu twk uEyu.
sue heu Yrtu Eu sEyu tu qwk ytu. su fhtwk Au
u ytu fhtwk Au. yt ut Au fu u ut Au utu
r[th fhtu. rzt{tk swt swt ywtu tt Au,
yu tuxt te. t yk Au. tR{tk ftwk Au, nwk
yu {tht h{rt yuf Aeyu, I and my Father are
one. tk w{o- x tt tu tttfth tt.
{nt{t fwk fhtu te. y krse [kz ut tht
tt. ytth -(Abnormal power). r
xuwk nu tu ywtu. {u kfht[to tu ftwk
Au, th yu yuf w hwk Au. the [kz
w{tk t ytu ue heu heh{tk {nt{t ytut Au.
462 : {tk t

ftkfhtu tuZwk te ttu yu tuZwk tuwk te twk, Atk th

rr{t xu thu yu th sE fu Au. yu {totu
ytuke fu Au. yutu yw tt Au. ykh uXutu
yw tt Au. ytu te {S ft yuxu [{fth
fneyu Aeyu. hurztu Wh s t u tke
ft Au. yu yuf s u. [u rMth t{u Au. tt
yuft u yu uu fUr fht{tk ytu yu W[ ftuxeyu
. Ae tZt xu , u rt rn.
t r fu yufe r uu u kqo te tE
stu. yu t {tht sut Au.
yn tu t, {w{t, si, rMe t ue
fu. n{tk rzt{tk yuf 75 tot ztut uXt nt.
u{e ytku ut rn. {U u{u ttu
ntu fu ykh nw {w~fue zu. Atk zt rn. yu
{{ rtoh fheu uXt. {U ue u ftwk nwk fu
{the ttu ykh ftuE nu yu e {tu. y{u {ti{tk
uthwk qtonwrt ytt ru ru Eyu Aeyu.
u{u yut ru{tk wk Au, ftuE r yuftwk
twk te.
yu ttu k htt {txu t{tL heu huf
Su yue tute kee he {txu ytt yuftke
sYh he. yt fthu ytt yt{tue sYh Au. yu ute
ytt yt{tu tut. yt{tk ftuE kt fu ktwk k
te. e{ttS, efeh fu eu ftuE Vtuxtu {qft{tk
tktu ntu. rzt yt{{tk si tEytu uXt
Au. thetE ytt Au.
tuftu fnu Au fu yt tu yhwk Au. y{thtte tt.
yuft tt t{te fkE tt. te s tte
fkE tt. s twk tuxwk te. htut, yn{T
uhu {tutk tztu. u{ fhtte tt t{{tk WXt
{tk t : 463

{ti.fuzeyu
60-61

{ti.fuzeyu
68

{ti.fuzeyu
75

ytu yu tu s yutu t {u. yuxu ut sEyu

tu te tu tk uEyu tk shu zu,
yue r qe uEyu.
ftuE tt fu fhu tu yuu su{tk u u{tk
twk {n tu, { tu yu{ {twk fu yut
r{tk tkht {tkze Au. ek fthtu ytu tu
yu {tk tktO te yu{ fnut. ftuE fnu fu yutu
ttu fu tu yte ftu ? {thtu yuf swt r{t t
r {ti{tk uXtu ntu. u tu s [ti ftf tu
nu. nwk tsw{tk s ytuhzt{tk qE s Awk. u httu {u
yutu yts ytt fhtu. fth fu {u yu yuu
yte ne. yuu yuxtk tu wMftu tktk yu yu{tkte
Wtht fheu {u tk[t {tuft. yuxu t r{tk
[ti ftf tu tu huht u ftfe tE. tu
r ze te. e tuhtf q ytuAtu eutu.
yuf xkf s{tu ntu. ftVe etu rn. ftuE fnu fu
yu tu rtu Wtn. tu ftuE euu uu yu u [tu Au
fu fu{ ? u h zu. yuxu nsw tkhe te u
{w fth Au. yuxu sut{tk qr{ft fu tft ntu tk
s [utu Mo tt Au.
{u t {tht r{ttu Atu yu {tht rr{tu {thtu
yt{ [tu Au. nwk {u {n te yttu,
tu {n ytwk Awk yu tu s Wfth {twk Awk.
yu {thtu nh nttttu Au. fth fu wh{tk {thwk
ftuE ytuttwk nwk, {thwk wk ft{ fhe
ewk Au. yuxu {thtu nh nttttu Au yu nh
ytkttu Au. fth fu fuxtku tEnutu {the kt
htu Au. yn{T thu {qwk ytue Au thu s u
tu {n ytu Au. yut nw ytuAt S {U ut
Au. t tftu uhuu {thu {twk twk Au yut
464 : {tk t

ftuE Swk {u o te twk fu su V tu s

{tuhu hteu uo.
S{tk t ktu u Au. yut ke tMrft
Meftto Atk yu tu {n ytt fhtu te.
yuxu tk we yu tf fu te. yut{tk
tkhe te yu{ fnut. yuxu ytt tutt rft
th htut {tut tztu, qon Atuztu, Tt, ntwqr futu, etu r[th Atuztu. {tt {thtu s r[th
fhttu Au. ee t Atuztu. e ftuE yte
fqte fu t fhu tu ytu fkE tt yue heu
tuo. tt M{htu tu s WXt tu. u yt wk
{u fhtu tu utte {u ytut, nqkV, , WXt uhu
{u yu thu s yeu u M{h tu. yu
tu s yeu u xfe hnutu. {txu twk M{h
euwk ft{wk.
ftuE fnu tu uu fnwk Awk fu {ti{krh{tk whtu tu tkr
tu. ykh uthte t{ ut Au yu nfef Au. {thtu
ttu tE {thtu rhtu fhtu. yt q Au yu{ fnutu. yu
{the ttu hnu rn. y{u tEytu-yuf {t stk-ntut
Atk swe swe ]rtu fthu ttu htt te. yt u
ytrftte yttu. t[th {rnt {the ttu httu. ftuE
r u uu ue ft tt rn. uu {hS tE.
uu ftwk, nwk uwk, fhwk wk ? t fuetk etu
wk ? utu wk ? {U tu tke nt tze. thu su fhwk
ntu u fh, ykh hnu tu htu, yu su ru yufe
r utwk e fwO u ru {u su ytk ttu utu
ytsu tEyu f]t fhtte ttu. t{M{h twk.
thyZth ftf tutwk nwk. tke yt{tk yuf nute
te ftf twk nwk. ftrXttzt htz te
ftf tut Atk tu tt rn. MVq ytuAe
{tk t : 465

w
70-71

{ti.fuzeyu
31

w
50-51

te tE. u ftf qhe rn. thu [u

[u tutwk, Atk hehu wft twk te. ftuE
t{M{h ut t tzu uu eS ]rt {txu h
ytwk Awk. thu ykh sEu tut ttwk u Au thu
r[tto rt u hne fu rn. tut ttte s yuftt
ytu yu tkr xu, u ywe nfef Au. yt {tt
{tttu t te. yt yuf swt fthtu yw
Au. ut sutu Au yu {S ft utu Au.
yn {tiytuhzt{tk utwk {u, yu su t{M{h
yn ut ut kMfth yuxt s zt zu Au. yut u
tt ytwk :
twtE {tfwtt [ti r ut htt u t{tk
yu M{h fht. e t teu ut yuxu
yu{u Ste {w~fue Atk q {Y ezwk Au.
eswk, yn thztuett Wt{[ktEe te efhe
rhkst t r {ti{tk uXue. u thztue t Ae
yut t tu que yu {tk nrh:H tue. yut
tu twk fu yt Atufhe u Au fu u Au ? yuxu yu{u
uwk tu e ne.Ae yu{u nrh:H tutwk Y
fwO. yuxu ue Atufhe tue yu Ae tu yu{u yuu
stzeu qAwk fu wk u Au fu u Au ? tu fnu fu
e ne. yuxu {tk yutte twk t{
utwk nwk. yt Whte yn {ti{tk utht kMfth
fuxt zt zu Au u { Au. yuxu kthnuth{tk
ytwk { e rt{tk nU[tuwk ntutte {ti{tk M{h
suxwk zwk sE fu uxwk zwk nth hneu utte sE
fu rn. yuxu ytt yuftk{tk ftuE e ]t
rt hneyu thu te tht yuxe [u s E
Au yu yu fthu htu, w:, {w~fue uhu{tk yu q
{Y ezu Au.
466 : {tk t

tE...u su nfef {tiyuftk{tk e...e efhe ru

stue u hsu hs he ze Au. yut ywtute {tewk
r uyu {hwk {hwk ntut Atk yt tsw sht
ht wk httk fhu Au, yuu yutu {tuxt{tk {tuxtu t
Au. yu yt wk te. yu{tk sYh fkE nfef
Au. yuwk u {t rt hnuwk te. yuwk tu eswk
fuxwkf {tiyuftk{tk ....u stuwk su tAte hwk
{tq{ zuwk Au, tt yt {ti u tE...u u{wk ftuE
wk wshe wk, yu thu tu yu{t tE uXt Au yu
u{u s nttu ykMfth tt u wk stuwk. yu
{tiyuftk{tkte nth eft Ae {tq{ zwk fu yu{u
{ti{tk utuwk t[wk nwk. yu{t u nutkt {ti
hr{t urh s{oeyu fsu ftowk u{u {{tk
tuwk. ekytutk {ti{tk e yut tt ut
Au. Wht ku u {ti{tk Qute yu nthte ut
ke thetu he s ne. {tiyuftktu { {thu
{ tu ttu u u u kftE hnute
rt Au. u uwk twk ntu tu {tht{tkwk ftuE {the
ttu hne wk ntu.
13
t {kthu (t. 4-7-1961) yt yt{ Wh
yu {tht h ftwk fkf tu yue xt e E.
yu{.e.; e.yu. tt ytkt htut rt Whtk
hue rzett yuf tE {ti{tk uXut. {tiY{{tk
{thtu Vtuxtu uEu yu{t {{tk z{t tE. yu{t whw
ftuEf e nt. e tXq fhttu yu{tu r{ ntu.
yu{u twk fu {tht whw rt eu fue heu u t ?
yte z{t{tk yu{u wettu k t yttu.
wetu ]kt{tk ef]e {q uE. uytu tu ht{t
{tk t : 467

ttu
128

 nt. t f]e {qu fnu fu t {u

rn {wk, {u s ht{ Atu, yuf s Ru Atu yue
{u the tt tu s nwk {u {wk. {txu {u wt
ntt{tk tu. t f]e {qyu wt ntt{tk
etk. yt k yt ztfTxhu t yttu. yu{u yue
ttot fhe fu {tuxt{tk yue ntu tu {u {tht
whw{nthtstk o tt, yu yu{u yuwk twk. Atk yt
ftt hktu tu teu ? {txu yu{u yuf heu [fte
fhe. thu the tE fu yt whw{nthts Au thu yu{u
tu ytk ttu. yt yw u{u nw Wtue eztu.
[thtk[ r yu{u nw thwk twk, Ae yu{u
ttu yttu. tkz suwk twk. yu{u tuhtf eutu
rn yu yu{e q ne yu{ yu{u fq fwO.
yu ~fhe {t nt yute q wk nwk. yu{u yu{
ftwk fu ttMtt{tk yu{u {the r[e tk[ue.
yu{u {tiY{{tkte nth ftZt{tk ytt yu yu{u
tfth suwk twk. ute ytuAtEe VUx fzeu tuu
yu{u {tht ut. nth efeu te e{tk tneu
{tiY{{tk ute yu{e RAt ne. yute tk ttot{tk
uXtk yuxu yu tu e{tk zt.
{U ftwk, {u qAwk tu nwk, yuwk fu{ fwO ?
yu{u ftwk, eytu {u yu{ fht u.
{U ftwk, nwk sYh {u {t.
- yu{u rt xtte te {tt{tk Mt
fht yu{u e{tk qftu {ttuo.
yu t yu{t s tu{tk nwk {u ktwk Awk.
e{tk {U qftu {ttuo s{e Wh {tht yzu
s rn, nwk ykh zttu. {u htk ytzwk rn, yu{
Atk ttwk {u t hnuwk nwk. [u [u te Wh
yte stu ntu. th Xuftu zkw te ytuwk. htkuht
468 : {tk t

rfthu zwk te nwk. tk tuhzwk teu {u nth ftZtu.

{U ~fh{tk ft{ fhuwk yuxu {the RAt rhw ftuE fkE fhu
tu nwk wMu tEu yuf M-{t[tu {the . {u tee
nth ftZt Ae nwk yu{tk Vhe zt stu ntu, fu{ fu {thu
Mt fhwk nwk yu tuftu yutu rhtu fht nt.
yt wk Lwk yu te f]ttu [{fth Au yue
{u the tE Au. xewk te rtwk te.s{eu
yzft thu nth efte w qe rn. nth
eftu-ykh zqtu-yu{ fhtk fhtk htkuht rfthu
ntUtu. {u {the heu ot uttu rhtu ttu thu {U
tuVt fhuwk.
Ae ztfTxh y{tt ntUt. tk tuVtt u[th t ut. yuxu yu{u tuhztte tkt{tk ytut.
thu yu{u yu{tk eu stwk fu nwk {tuxute nrhM{h
fhwk Awk yu ytuu eu fhwk Awk. nwk tkztu ttu te.
yu tuftu {tLt rn. yu{t fnutte yuf kkeu
yu{u uh tutt. ztfTxhu ytt{f tt tu
qAt. ztfTxhu st et thu the tE. yute yu
kket {e Wh yu{u tkut u Atuzt.
yu Ae {thtk eyu ftuEf tht iu teu t
fhttwk ftwk. rzt{tk yuf tht i {tht t nt.
yute {U {thtk eu ftwk fu t fhte ntu tu
rzttt iu teyu. {the e RAt tu rzt
sEu {tuxtu {te ne. yu{ u yu{ {u ftuE
rzt st u yuxu {U yt{ ftwk. y{u rzt yttk
yu tuzttze{tk uXtk yuxu {U tuzttzettu ftwk,
nrh:H yt{ E u. ytte {the eu e tAtu
tftu ztu.
yt heu yu {the tu rzt ytt yu tutu su
fkE tuwk yuwk wk o fwO. yu hte {U {u Whe
{tk t : 469

nfef ste. ztfTxhu {u ftwk fu {tuxt, ytkrhf heu nwk

kqo ntu. t nthte q{ tzu yu {u {u
rn. {U u r twk rn yu {U {tuxe q fhe.
te{tk tnt stk {u shsM yw ttu Au,
te u fthu tu Awk, rnh [wk rn, fu{
fu {u htk tu rfw ytzwk s nwk. ythu
tu ts hte.
{tuxt u su ytht t httu Atu yuwk
yt rht{ Au. yt{ tu yuf kMtt Au, yu sz t,
[u hu suxtu t thtu uxwk w thwk rht{
ytu.
kth{tk Mttoe heu tu Swk tu yutu
tu {u, thte QXeu ttu t hteu
ft{fts ftO fhewk tu { nwk hnuu, {wetu xu
yu tkr {u.
yttu ftuE r{t ntu, nw the Mtr ntu, tZ
ntu, yu ytu yte sYhe u yue tu sEyu
tu yu { yttk y[ft rn. u u{ttuo kk
ntu tu, u ite sYh ntu tu yu sYh { ytu,
u yutu kk httu ntu tu ft{ u rn. ytu
yttu kk htt te. {txu fnwk Awk fu t ttu
r{tk u{te kk htt fhtu.
ytu u ktht hzt{tk zut ntuEyu, u
kthnutht ft{{tk Stu hteyu tu e {
{u s Au. ztfTxh tet zt te{tk st Atk zqe
t yu tu te f]ttu [{fth Au. {u yu{
fnut{tk ytuwk fu yu twk t{ uttt Au. wr
{nthtsu {u fnuwk fu yu {tuxtu Au. yuxu {U
yu{e nw hfth fhue rn. yu{u ytt nw{t ytu
Au yutu {u t rn, rnh nuute t ht.
470 : {tk t

yuf nu {ti{tk uXutk. yu{u {u yu{e Mtr

ru nuute t fhue. yuxu {U nuute ftS htue.
tE, y{the tu tu fkE te, y{tht t {to Au.
fwO yfwO yLtt fwO {to:-fht fht yu wk
fht yu {to Au; yu e hfth htu. yu{ Atk yuwk
fkE ntu yu nwk ntsh ntu tu nuute {u t fhe ue.
{q t-yuxu u t fht twk M{h fhtu.
ttot fhtu, ru fhtu. ttot, ru uhute u
L{w tu. whw{nthtsu yt hMtu ttu fu {teu yuftu
{qfe utte yuu tutwk o tu yu yuxu yt{uu
r[thu. t ru{te rV{ su{, ywtu tut Au
yu ru fhutk Au yuwk yuwk t o tt.
{tht yuf ze, suwk {tht h nw uu yuwk tu
o tuwk fu u fnu, yt [qrt, thtu w k fh.
tu yu wk yt{ t ttk yu{tkte yu efe ,
trt fheu-tu [hu ru fheu. tu yuwk
ft tt Au yu ytt t rt {te{tk su su
zuwk Au u Qe ftwk te.
{tet S{tk yue Vwh yuu te. yhu, shtu
r yue tt yue s yut{tk te. yuxu {tht
whw{nthtsu hwk t {u tuwk. u u rfw
it rn yu yt fu{ u ? tu fnu, {thwk u [ Au
fu su ftuE u { fhu uwk tht {ttt h hnu.
{u yu{ fu su {u { fhu uwk wk ? tu fnu fu
r tt. u su ftuE {u yu { fhu uwk ft
tu. yuwk ftwk thu {u rhtk tE.
yu yuf yttu k tkzutu. {tht r{ttuyu
{u yt{ ftZt it ut fhe ytut u tAt yte
eut, Ae M nwf{ ttu thu yt Y fwO.
{te ykhte nth yteu wk ehe Au yuxu
{tk t : 471

nrhth
107-112

{{o
81-82

{{o
18

rct
70-71

yxfe Au. u yt [tw httu tu Wt{ fthe

r tu.
14
{tuxtt kk{tk ytt Atu tu r[thtu. ftuht u ftuht
hnutu. {the tu Wfxtte htte ithe Au.
wrte r[theu rn te ttot fheu {{tk
ytt fhwk Awk. {tht r{tk tu {u Wtu{tk
ytt {txue huhe kt Au, yu ttu ttte
fheu [u ytte {the ithe uEyu.
{thtu {the ttu ftuE rh[ ntu, ftuE te
nutk ne, yt{ tt Ae {U tu tku
[tttk Au yu rtu kk httu Au. {u [tneu {U tu
ttu s kk tktu Au. yu ftuEf u {the
tu {twk Awk tu yu{tk te ut Au yu yu{ fheu
{the ut fhwk Awk.
tfe, {tht{tk fe tft te. rthe Awk,
yue tA nuw Au. yutk ftuEf f{ote {utke r [e
tt yu nuw Au. yu whw{nthtstu nwf{ Au fu su su {u
ue r [e tt yue heu thu otwk Au.
yu r [e thu tu u tu te, tu tu
he s. nwk fkE r tu te, {u tutt
{u ykh{tk tkeu r{tk t fhtu tu tu fu {tuxt
tu {u [tttk fhu Au. {thwk ft{ {u [tntwk Au. ufu
yuxtte {thwk ft{ wk te, fth, St huf tut{tk
tuftuwk S Au. u{tkte r [e tt thu {thwk ft{
Vr tt, f]tto tt. yuxu {utke ttu yutu kk
tktu fu yu tuftuwk {tuxt hu r xu. yu fue heu
tu yue {u h te.
nwk twk tu ttu nw Vtuo Aw.k uytu [uu yro[e
472 : {tk t

fnu. nwk yu{u tuwk qAwk, tu fnu, yt tu utu ?

{thu u yu t Qhu rn. [u{tk rct t{eyu yutk
ttu tu ntutk s uEyu. ytt{tk [ut xe
ntu tu h fu{ zu ? [u xtte tu yufwk
ft{ fhte xu. [ute us xu, {t
xu. yu {t uxtk sue rn, yu{tk tu nt suwk
us xu. {t ttu r:M]nt ntu Au. [u{tk rct
t{ut S r:M]n yu M]nttt ntu Au. yu nt
fhu yu wMtu fhu. yu ftuEe ht fhu. yuu tu
te ytut nk{utk ntu Au. yu tot r
ntu Au. thu fnutwk ntu thu tVtV fne u Au. yu
tutt nuth tute tr fhe tu Au fu yuu
tu tu te, fu ftuE fthe [t te,
ytwk r u u{twk xwk ntu tu yu wk
Whte [twk Au.
rzt{tk yuf ztfTxh ke Au. htus rr{ tzt A
tu yt{{tk ytu Au. yu{u ftuo fu [uu
tute e sYh Au ? yt wk [u s Auu ? tueyu
Aeyu, Mt fheyu Aeyu, ft{ fheyu Aeyu yu wk [uu
eu s Au u ? tu Ae yt tute yu eS e
{t e ?
{U yu{u qAw,k kthnuth{tk to, kt, ut,
w:, ytzt{ tt Au fu rn ? Atk w s {u Auu ?
w ykft hnu yuwk {u tu {u fu rn ? {txu yk
wtu yw tt, {u uxwk w: ntut Atk yue
Mtr xu fu wtu yw s rn, yue Mtr
t fht {txu Wt tut. yMr wt yw
{txu {nt{tytuu ft ztu. yu ft xqkftu fht ttue
tus fhe. ytsu yu fthe tt Au yue
tt fhte ftuEe ithe te, fu{ fu yu quo yuf{
r[twr te uEyu.
{tk t : 473

{{o
45-46

{{o
49

{{o
44

ytt{tk ft{tutr ykftte Au. yutu Impact

(yue yh) Au yu stu uEyu. ykft e tkr
yu w xfu yu {txu [utu r[th yttu. yt{ {U
ztfTxh keu {wk. yt ywtu r[th Au, wtu
te. suu tutwk S Vt fhte ithe ntu yu s
yu t{e fu. {U yu{u qAwk, tk yuwk fhe fu ?
yu {u ywte twk yuxu yt yt{ ftuo.
{tht whw{nthtsu yt wk rtzuwk. uytu tu fnut
nt fu yt ytw tu Vxrft {tue suwk Au. tuftuu
yu qwk te. tuftu tu yktht{tk Au. {txu ytwk fkEf
fh. yt {ti{krhtu yuxt {txu ktt fu tuftu ykh
yZth ftf k M{h fhu, {tu. yut kMfthtu t
zt zu. ykh hnutu uxtu nthe ]rt
k zu. {tht whw{nthtsu fnuwk fu the yt ]rt the
nte hr{t rn {su, thwk heh rn ntu
thu yue f{ {u. nwk ytwk nwMt Vtuo Awk
tk yuft tte ht xu yuwk uwk te.
15
{u uxt tt ntu nth u kft. tutt
fwx
kw {tk rn. {u {tht t {ttuyu t tzue fu yt,
wk rzt{tk t fh. {U ftwk, t{{tk s swk thwk. ytwk
[trh fuwk nwk ? fu{ to nt ? fu{ rn ? ftuE [th
tuftuu wk ntu tu twk {uu ? t{{tk thwk.
tk[nh {tE qh uXt ntuEyu tu ytu ftu Aeyu ?
fut Aeyu ? yue e h zu ?
ytsu rzt{tk sEu nwk uXtu Awk. tk the heu {tyth tt Au. t tutu u{t ttrstuyu nk{utk
rhMfth ftuo, yt fhe. {thu tk yuwk fkE te.
yt yuf yutu yirntrf t Au. hn {nut
474 : {tk t

swytu, wftht{ swytu, ttu swytu, yu t tE t.

yu{t {tsu, yu{tk fwxwku yu{u fkE t te. {u tu
{u tu Au. yuwk {swk Awk. {u {u { fhe Au. nwk
tue ftu te. {thtk tkt r{tk yt ttwk es
htutu. nwk fkE Atuzttu te. {thwk heh ze su, yu
fkE Stu yk te.
nwk tu t te fnwk Awk fu nwk Vhete sL{ uttu Awk
yu u Mtetu uttu Awk yu{ fnwk Awk. yuxu {the
ttutu {thtu kk su {U ft{ httu Au, yutte {u
{the tu yttt Atu, yttt Atu yu yttt Atu
yue {u ytsu ythu yuxe s the Au. yu
the ut fte t Au.
{thwk heh Aqxtk nutk tkt{tk ytxwk ttuzfkw ttwk
es u htutE tu {u nw ktut tt.
{tiyuftk {krh{tk ytu [utu tttfth t{eyu
yu {tu r[theu ueyu tu ht, yu {tukw ytwk
o ntu tu fwk u rn. huf {tu tuu tk hne
fu yu {txu ] r q o f , {trf, Vtth yu
Stutu yufthtu fhtu uEyu. yu{ tt tu
s yt{uu yt t. yt wk twk u eyu
Atk nw {tuxwk wk Au. yufthe tkr yu Lt
xu yuxwk s u hteyu.

{tk t : 475

te-3
49-50

nrhth
104

kz-12

ut ttu ytk

n
()

15

hehe fue {tot Whx tu st {rtk-o tu fer{tu tu Au ! {tk futk tetk ?

e{tuxt
n
476 : {tk t

()

Stk q {{ tu tu tk su w tu ttu Au ,
te ue yh e heh h e rhte u !
[tu yh ue heh tf twk t Au,
e ue ef, swe swe heu te hTnu Au.
Atk tu u ne u Au yt u tu u ,
Atk tuu fe ue rte {w hu t Au !
xMt, rM]ne hneu f]tte ne nw u Au,
hk w ftu E t t ru u tu ytu Au.
e{tuxt
{tk t : 477

t
211

1
whwe tt yu{ u yu{ te te mechanicallyhuze {tVf-fhttu ftu yto rn. whw nk{utk Vtth
Au. yue Vtthee tuu ftuE kthe {t yte fu
yue tft te. {U Twhw{tk wk Au fu yu Vtth
Au. [u{tk rct tBt Atu yutu {u yw ttu
Au ? {u yut Atu yue the e ? yt, ythu nwk
Stu Awk. the fhe u. {tht ytxt htutu Au, yu
whth tE fu. tk[ nh Yrt yteu rfTrf{tk {tht
hehu tu-tu {s{tk t{h Au, ytktu{tk e Au,
t{tk RLVute tuu Au. htus u Au. qe u yu
tuhu u Au. r[the swytu, twk o. Ae yt { tu
uetu Au. yt yrr{ tunewk t, yrr{ tze.
yu.ze. ztfTxh tnuu teu ftwk, {tuxt, {the tze tu
Au. t Xuftu MtuLzetExe Au. yute f{h{tk, hzt{tk
yu t{tk w:ttu Au. nh-{t Au. tuMxuxuLz
Au. httu yu ru nuhtr tt. ftuu fnutwk ?
ythuu tt yutk tk tuo Au. fuxtkf twk ? ux{tk
Au. yt yuezexeu to tE wk. yt {tht yt{{tkte
{wkE st eftu, thte ue, nuh n{tk
tE. yuu hnut tu. yuxt t htue [u nwk
nhwk Awk, Vhwk Awk, ttu fhwk Awk. ftu tuu e {tEe
{wtVhe fhe. {u ut te nu u {thwk { u Au.
ftuEe tft te fu ftuE hehtk ytxt tuo ttu yt{
fhe fu . ytsu tu yttk tu o e [u
so tt Au.
yt fwkftu{T yt{{tk nwk te hnutu te.
rsttt, t, rr{t, htut, f]t, f{oWtt, yutk wMftu tk ntk. wht t
478 : {tk t

ttte ykh th r ztfTxh yth. fu. utEyu

{u httu. tk {U yt Mtto Wh ytwk tMt e
twk. suu tk[wk ntu u tk[u. u u {u, {thwk t
tku { yuwk nw h ntu Au.
2
ywe ytfttt ntutte yu hehu {u tk
E sE fu Au. tuu ntsh fhe fu Au. yu yut fuxt
{nt{tytu wshe ut yu Ae ntsh tut Au. yut
fuxtt yw Au. yu yhehe Au. yuu nwk yhehe
fnwk Awk. heh ntut Atk sutu untt rfw [ttu
tu Au. hehu ww:tr ntu ww:tr{tk
ut rn.
t.., {tht sutu {t. nwk tu nuu te t fhtt{tk
{twk. uee heu tu ]rt tu hehte s tt Au. {tht
yt{tu yu {u ftu ftftu u Au ? te f]tte
tu-uhuf ttk ft{ ttk. ftuEf ytu ft{u eu u
Au. ft{u eu t{ Au. ywewk heh Au. hehe
f]r fully transform-Ytkrh-tE te. yu thu tu ?
s yu ]e{tk [uwk yh kqou tu thu
htu rn ntu.
yweu {, wr, r[t, t yu yn{T ytr
wk s Au. ut te yu te fkE swtu tze
ft rn. hte t ft hufu tute
he{tk Vhf Au. kthe {t ww:tr tuu Au yu
ywe {wr, r[t tht s tuu Au. ut kthe
{ttk {wr t{tk tBtk te, thu
ywetk {wr tBtk Au. te ttu-e
ttu q ttk Au. su fnutu ntu u fntu. tuttu
ykht{t fntu, yt{t fntu, u yt{te ttu k Au,
yu k tEu tuu Au.
{tk t : 479

te-2
32-33

nwk fhtuztrr ntu yu tk[ [t twk uwk twk

tu {u fkE rnt rn yu t{tL {t ntu yu
[t twk uwk tt tu t ! ue heu t{tL
{t tuu yu yuf ywe tuu, k
u e tute
he{tk yt{t s{etu Vhf Au. yu u t{tk t
hteyu tu, ytu yweu rfw rn {S feyu.
eS yuf {st sue t Au fu tttu {t
hehte tuu Au. yue ykh ytt, RAt, ft{t,
]t, tuwt, yuf fthe ktytu, ft{tutrf
yut {q{tk Au. thu ywe tu yuwk te. yweu
u tute tA yut nuwe {s Au.
thu wk fht tuu Au ? ywe { fu r[ttu
wt{ te. ytu wt{ Aeyu. kthe {t tuu Au
u {, wr, r[t, t zu fheu wt{ hefu-t
hefu tuu Au. thu utu ywe Au u {, wr,
r[t, t yut{tkte stk httk te Qo ttk Au.
yutk {, wr, r[t, ttu yu wt{ te. {,
wr, r[t, t uhu yue su ftuE Mtr Au, yu{tk tk
{su rn, ftuEf u nwk {u fne fu yue Mtr Au
fu {, wr, r[t,t rt f{o tE fu Au. {,
wr, r[t, ttu rfw yt rn. ytsu
ywe yu tu yt u Au. yu utu (tttu)
yt u Au. utu wt{ hefu, yt ywe
yuf Mt{e hefu.
y krs ztRh ntu u y krsu 40 {tE, 50
{tE, 60 {tE, 70 {tEe Mezu ntkfte e f
tu ntu Au. yu yutu Master (Mt{e) Au. yue heu
yt {tMxh hefu thu Au. thu Au yu{ nwk fnwk Awk.
utu tttu tu htE Au. tk we f]r Au
yu heh Au tk we {, wr, r[t, t htk u
480 : {tk t

htk, kthewk {t ykzft kth{tk yu

ywewk {t ykzft t{tk.
ywe tuu t{e Au. ytt tkze
ykh yutu su uh(th) Au, yue ykh tE Au,
u{ Atk uwk Mkt yM Au. tte hnu Au ? fu
su yut yttAt t tuftu ntu yuu [t
ntu, yuu eu yuwk Mkt yM Au. tfe Mkt
te.
yue heu yt su whwttu tt u t{t Atk Mkt
yM ntu yuwk tu Au, yu tuu eu ntsh
tut Au yut tt Au. heh {he t Ae ht{f]
h{nk u tt Au . h{ {nt u tt Au . {tht
whw{nthtstu {u t yw yuxtu tu fu ftu
fh rn.
yuxu yut tuftu yhehe Au u t[e t. yt tu
heh ttu ntut Atk yhehe. Atk fuxef th {U {the
tte {w~fue{tk uut Au. tu {ut Au. yu
heh Eu ytu Au u{tk yuu Mo{ttt rn. Moe
{ttt yuu rn. heh ytirff. ytt suwk ut
uste ftr. q{of, yththof yu yth
fthwk heh. uwk heh tk zwk ntu yu yu e
hehu ytu. yu su heh tu u ie heh.
3
hehe t{tk tu nu thu fwk fhtwk htwk te.
tk stwk u Au, tk tk Mstu, zetu, u{tu
yt{uu su fnu ue t tu te tztu. u fhwk Awk
htu. yutk w: fntu fu htu fntu, yu S{tk nuwY
xutk Au. yue t fu W[th s fhtk yu{ {ttu
tu te, hkw u {the tute Wh s yu wk Atuze utwk
{tk t : 481

te-6
9-14

u
179

wf]tte u tu u t{tk xMt httk fht Au.

heh u uhtwk httk fhu Au yu{ tk
{ttk ntu Au. u{ {tt{tk yu{tu ftuE tut Au yu{
fnutwk to te. Qxwk e th u{wk ft t[wk
ntu Au, yu u ft tAtu nuw tu to u{tu Au,
hkw hehe t{tk ftuEu uu (hehu) su su fkE
ttk fhwk ntu, u M tu heu {twk te
wk yu yu s tu Au. u{ Atk e f]tte hehte
ft{ tu Au. hehe yt fhe uEyu
yu{ tu yk:fhte {twk Awk.
t rthte t Au, yu ytsu Au. rthu
yte ht tku Whtu tu. hrth ue heu
tu. rte ttu { te yu hehe t
te.
hehu fkEf twk Au. [t fhte fkE sYh ntu.
yue [t fheu u huhtu {tk yut hu t[ut[tu
u{t ntu, yu yuu ru fkE twk ntu, yu yue
yue t eu u fkE te tt, tu yu tete
]r hteu t{M{h tE fu tu Wt{. tfe tu
utksutk hnutte wk e ftwk Au ?
s wk heh Xef te. yn ztfTxhu
heh tt wthu tksu ytutu ntu. hehe ftS
qhe hte. hehe [t tu s fheyu, yue
qhuqhe kt htttu tu {o Au. yut hu ftuE
heu uhfth hne ft. yu tu ytwk {tuxt{tk {tuxwk
t Au. {tt hehe f{ ftte ytkfe ft
uwk te. yuwk tu u{te s fhtwk ntu. ttu ttu
te yue ytkt fhte ntu.
u tune zt fhuwk nwk. {t nt fu
nh ue tfe t fhtue ne. thu Atutwk
482 : {tk t

kte u{ ttte uZeyute utR {ktuwk nwk. nS

{te yh ttuze rn sue nu he.
hehu [t fht sukw fwk te. t hehu
fkE fwk tttte, u {u tku fkEf {tk [tt e fu, tu s u ytotwk t. {txu [u
hne wtt{tk { ee fu yu{ rst, tu s
Lt Au.

tufth
323-325

4
yn u tuz e she xue Au. htus htu u
fztk tkwk Awk. tu tuz tu [tw s Au. thu Ms wk
wk t ytt fhu fu uu u fuwk twk nu ! {u tu
wf]tte ftuE u ftuE ut fhth {e hnuwk ntu Au.
uu tk u{ ttk ftu wk fhe fu ? yu tuz tu
fue ! t{ tzutu, tk[ r{rx Xef, Ae tAwk
yuwk u yuwk.
t hehu tt yn yttwk twk Au.
yt Tte ztfTxhe ttutu tu kk t
sutu Au yu hrf Au.
yuf th nu{ktE yu ku [tuhtz ut.
[tuhtz ftrXttz{tk (tihtx{tk) ytukw Au. u tu wk e
nu. tk yuf Tte s e.nh[ktE fheu Au.
uytu e.St ywr{r{ttt t tE tt.
t utte yu tkeSe yto ttte S{tk
hktut Au. q e.Xhttu {txu u{u tu tu
u{t yu ntk. MoMt e.y{]t rZth,
su{u Moe eze uhu fthtk tk wMftu utk Au,
(u{tk tk wMftutk t{ nutk Mo te Y ttk
su{ u S huf wMft t{{tk t{ {qfwk
{u Au u{) u e.y{]t rZthu yu u{u tu
{tk t : 483

tufth
281

rfxtu {t{ ntu. u{u hnut fht {txu u{u yuf

h tke euwk. nS u u{t t{te ewk Au. su
ftuEyu str t uhu fhwk ntu tu tk ueu u
rhtku fhe fu u ftsu su ht uEyu, u u z
yu ht tk {e fu Au.
u e.nh[ktEyu u th fheu y{u tk
hnutu yt{kt ytuwk. tk ut r httk ntuEwk.
yu{u [tuhtz{tk s{e-eh e. tze-e[tt
thu htt. uzqtu yu yu{tu kk ftuE t
ytut ttu. yu{tk e u, ytut uzqtu {txu
htuxt-tf ytr tu. e.nh[ktE u{u u tuu
s u{te ehu. yuf r tu ytu[t th[ti uzqtu
yte [zut. u ut ehtwk ft{ u{e
ttu fhuwk. e.nh[ktEtu u tuftuu s{tzt{tk su
u{t nit{tk xutu ehtu Au, u S{tk t hne
utu ntu.
tk u f{tu ttu yu u{tkte f{e
tE. y{u tk nt thu sqtZt t tnu uhu
tk nt. u{t ztfTxh tk nt. u{e fu
tu thth ytr fhttwk u{u wk wk ftwk.
hkw tu tu su S QXtu u QXtu s. yu{u
tu tu ytn ftuo fu yte t{tk swk, yu u
Auf rt[e we 1500 {tE qh swk, yu u tk
ytht{ et rt-yufthwk ytxt t {tEtu yttze{tk
swk, yu u ytt hehu-wk u{fthf Au. ftuE uwk
fhe fu. yte heu swk u {wu tn huwk
te.
yt {qtok fkE {tu ut ttuzt s nt ! yu tu
eft u eft. eh{t{ tu yte ntU t. u
s{tt{tk (1944) e oe rxrfx ytu[e {e u
tu y xt ne. fu {e s fu ! eh{t{
484 : {tk t

h yuf rxrfx RLMuxh {e t. u{u s u

ytutu. uytu rztt nt. u{u t hehe
t yu Auf rt[e we stt roe nfef uhu e
t fhe. u{u e oe rxrfx E yte yu yue
z tE E. we f]t ttk o fkE whwk whwk nu
Au. yu {wkE ntU[e, u s ru tuhu tuZ tu Qze
tze{tk {t. e oe rxrfx tu s {e. RLxhe
{e, u {nt {w~fuete. {wkEte {t ntU[e,
{t{tk tku QtO rt, tkte u u u httu rt[e
ste tze fzue. nue thu rt[ete skfTu
ntU[eu tze fhteu fuhte (rt[e nuh tuwk
tfzwk rMe tufwk hwk) ntU[utu. hehe f{ee
t{tk yte heu Auf [tuhtzte rt[e yte ftwk wk
u nfef ete t f]t s ne.
u ut hehe t uhu fhttwk q {t{tyu
yu tEyu wk s ytnqof fnuwk. u{u stuwk,
n{tk rn. yt htu yue {uu {xe su, th Ae
heh{tk su su wk tt Au, u wk s te. u Aete
t fhttwk htewk. ttuztf rtu t u htu tu {xe
tu. Aete tE fu heh{tk su su wk twk nwk, u
tuwk. u[th ttk heu u t tuwk.ft[ u
t nS tE fu ntu tu ntu hwk. tEyu tu
heh{tk su su twk nwk, u twk uwk ftrwk
u{t (ztfTxht) ntt{tk {qfe euwk. u tk[e uytu tu
ft[ ytt s e t nu ! Ae u{u ftwk, yt
ftrwk nwk {the fu htwk Awk, yttu nwk hth yt
fhe. u Ae su fkE fht suwk tu, tu u fhe. {u
ftu ytu. yuxu tt fhtwk Y fhewk. esu
ru heh uwk yu t Y fhe. tEyu ztfTxhu tk
st ftsu yuf tze {thu {txu htue. yu{ htus tk
{tk t : 485

stu. huf [thtk[ ru tu ftuEf ut t[th ru

heh{tk swtk swtk ttu otk ntk u{ u{ u t{tk
VuhVth fto fhu.
yuf r ttu yzt ftf Whtk {thu tuxe
twk zwk. sttu thtu yttk ztfTxhu {U ftwk, Well,
Doctor saheb ! I am not in the habit of waiting.

(ztfTxh tnu, {u htn ut fhte yt te.) ztfTxhu

h s {the t{u uEu ftwk fu nt ! nt ! nt ! u
nfef wk Awk. ute nute thu {u yttu thu h
s sht kftu[ tBt rt {the fu {thu yte
ntU[wk. whtwh {thwk heh uE E, yu {u
stu {txu ut s {w fhe Ewk.
Ae ztufTxhu ftwk, tr{th ! (rt{tk Mt{e,
twk {txu httu .) {thu t ute sYh s
te. t ue fhwk ? yts y{wf ntu tu ftu e eswk
yu y{wf utyu teswk ntu. u Ae t keh u
yu{u ftwk, {thu {the yt yteu {tht Se
e ytze, ye, Qe fte fne kteu {u
te tE stwk r yt ut rte ttk s fhu Au.
u ue u ue te-tt httk fhu, yu u uht
yB ezu, tu ftuEf ru {the tu yteu
wkyu fne Eu tk e. ytwk fe {u twk te.
{the fu s Xttwk r ttk fhu Au. u nfef
tEu stue.
u Ae u thuf tt Ae yuf ru u{e {tuxh{tk
tE hnut nt, u styu yte ntUt yu fnut
tt, {the fu ytt rt ythu tu hnutE s
ftwk te, ute yttu Awk. yu tutt Se e
nfef Wtze heu ste. u ut tEyu stwk fu
486 : {tk t

y{u ku (yuf e tE, ftkrtE t{u thu tk

nt) st hneyu. thu uytu fnu, thu ytsu Se
[tuze Wtzt s uXtu Awk, thu ytsu {u ftuE tu
kftu[ te ttu. {u u tktu. yu nfef fkE
eete tu ne s rn. yu{t Se fte{tk fkEf
fkEf ye ttu ne, ywk ytztytwk
nwk s. u wk s yufthwk {wu [ftt rt uytu
ftu s t. u fne htt t u{u tkr tE ntu yu{
u{u sYh tuwk.
u kk thte su Stu tutu Au, u kk ytsu
ft{ Au. {tht hehe ttt it nS u ut
fht te. n{tk yn t fhtt yttu Awk. tune
uhu ttwk Au. $sut uhu uhu ytttk ntu
yu t . tu u tkt u it ytnqof te
s ut.
Se ue e nfef u{t r{tk fkEf thu
ut xte ntue uEyu. u u{ ntu tu
huwk ytfto xt rt yuxt St rh[u yu
u ztfTxh yu eot WhAt rh[u, u{tte fkE
yue heu Swk uwk uwk wk tue ftwk ntu. yu{wk
ru rfw [ftt rtwk nwk yu yththof
nwk. qhuqhe u{tk Mt ne. fkE u{u ktzuwk
nwk. thu u fnut uXut, thu u{u wk s Xte
euwk. u u fnut{tk u{wk Xtwk nwk. yuwk nitte
fhu yu [ftt rt fhu tV, qhwk Xtu niwk
(yt{ru)-yu y{u wk wk ntwk tu Au. yutu
u ftte Ae y{thwk Ms tE [qfu Au. yutu Ae
uu {t stwk tu fu tu, uu utu
tute x{t{tk y{u qe tu ntu, hkw u
y{tht{tkte wtE fttu te.
{tk t : 487

tufth
312-317

St h
62

ysts ru nwk fne fwk fu ysts tt Au thu

t yt su Au u t{tk yte te su rt
ntu Au ut fhtk Qxe rt. {wte r Qxe
tt Au. ue heu te r Qxe tt Au yu yu
t su [tu Au u tt ytthu [tu Au yu{ fnut.
ytu t Au. tttfth Ae ttu t
hnutu te. [utu t tt Au. yuxu ttute
rt yt t sue yu{e te ntue.
t.., {thwk heh Au fu wk heh Au, yu{ fntuu
tE. {thwk fnuwk ft{wk Au. yu yuf htutute erz ntu
tu yut te su rt Au yu swt fthe Au.
ztfTxh yuu tu tu yu{u yuwk yrr{wk tu.
ytsu {the tze yrr{ Au {u u te u. nu
y{wf Mtr{tk y{wf fthe ntu. fth wk? yuu yuf
fthtk rr{t ntu. yuf fthtk rr{ttu {u. u u
fthu hehe rt u. yu wr{tk { yue t
Au. yu{tk yrtu Au rn. thu su swt swt fthtk
rr{ttu {u u u fthe yue hehe Mtr tt yu
hehe Mtr {tu t-t tt. u fthu u {tu
tze flucuating (yrr{) tt, Aete rrwk fkE
s fwk rn. ytt s fthwk heh, ytt s fthtu
ttut hnutu uEyu. yuwk e fu s rn. thu
fu rhkh ysts tt thu yu yu t{ tE
thu ytwk u.
6
t{tttk [th wMftu-tfrft, thuw,
tw yu [tutwk ttur qhtk ftO yu Ae
488 : {tk t

htutut nw{tt fthu {thu ztuht e.tEt

y{e ntMx{tk t twk zwk.
ntMxt k[tftuyu tztu tMxh, ese,
txh fufT uhu fhteu hnut tf Y{ te etu
yu e wrt fhe yte. ztfTxhtuyu {the su su therhf
r[rft fhte xu u fhte yu rt ywthtk tthth Y ttk. ntMxe o nutu yu e
uftuyu ht r zu u {the wqtt fhe. yu heu
tkteuf r tt t {U ntMx Atuze. {e htn
{txu yts [tw ntu. r{tk [thtk[ th yts
utu ztu ntu. rzt, wh, Vtswh uhu swu swu
Mtu hnutwk u Au, Atk u e z {e hnu Au
uu nwk Ehe f]tte s {swk Awk yu {thtu nttu
futu ntshtnsqh Au u eu Tr tt Awk. su
ttu tt Au ue t fuxe e kt htu
Au utu t whttu yttte eu w ftu ntuE fu ?
hehe Mtr yue kfh yu ote Au fu
wk s, tu t yu s {thu {tuxt{tk {tuxe tY
tE zutk Au. ythu tu yut hehu MtuLzetExeyuxu fhtuzhswt {ftwk o t Xuftu twk Au. f{h{tk,
hzt{tk yu t{tk. tu Xuftu yt o Au. yu yu tu
wk s [twk, fth {U yut ftuE Wt fto. yu{tk
otu ftuE tkf te. yuxu o tu yufthwk [ttk s
fhu Au. yue r thu e{ tt Au, yu otu
thu kfh nw{tu tt Au, thu nutwk
y ntu Au. thu yt s s {u {fto tE zu
Au. uee heu t Awk htu, yt stu ythtu
thu {u tu {tuxtu ntu Au, yu ytsu nwk nk{utk
s s ftO fhwk Awk, tk fhwk Awk. yth we tu nwk
tk s fhtu ntu yu{tk {tht S{tk {U su tt
{tk t : 489

ntto
10

w
13-14

15

fhue yu S-Autobiography of my Sadhna-{the

tttu yt{]ttk-yu u{tk su su heu otwk uwk,
su su ttu fhutk, S{tk {the fue fue {q f]r
ne, yutu Mt futu ntu, yt wk {U uwk Au.
hehe fue {tot Whx tu st {rtk-o tu fer{tu tu Au ! {tk futk tetk ?
t[fu yt fzee ttoft, yue tu tMrft,
{ yuxt th wk zu Au. ytxtk tk tuo
ntu t Atk ew f ] tte ew eto t f{o t{tk
u{tu ntu{ttk stwk ttk fhu Au. yu e
f]tte Au, yu yuxtk tuo {tk Au, ute yttu
yw {e tu Au.
7
yt tk o fue heu n ttk httk Au, tt fue
heu tt{tk nsu Stt hnutEu u htuu
nu tw k su [tt fhu Au u u nw sw e sw e heu
ewf]tte {U twk Au. ytxt t eztfthe yu
utfthe htu ntut Atk htus u htus fuxt t {ttu
ttu ytkte ttot{tk hne ft Au, uxwk s rn,
hkw u u u yt {tuxt tu s te
rt{tk s zt fhut ntu Au. yuwk o yu utu
t yw yt{{tk yttk huf tEnutu Au.
ytxtk tk htu yu o ntut Atk yuftswte tke
ttu ttot{tk htuftwk yu u ftuE e sht he
Wtet, Wu fu htute xe uttk ftuE t
rt, ytkte rtuh tE tke ttu xtuxt fht
yu B{ fhe yu {tuxtwk yuf ytut fthwk
o Au. e u ttu ttu s st so{tk s
htu tu t httk fhw k . yte {tu x tt Se su
490 : {tk t

tMrft Au yu u heu u{e tu yttht {tt

ytxe nfefwk t htu tu u{u {tuxt ru
fkEf tu fthe {s te f]tte xte
ntu tu xe fu he. fuxtf Muneytu yu {tht Wh
te httht tt fuxtf rrc ztfTxhtu su htu
Mhte {xe fu yut Au uwk Mh {wftzteu u htue
utte {w tte tn ytu Au, hkw {tht re
su yuf yut fthe {s Au fu ytxtk tk eztfthe
o ntut Atk ete f]tte, yue See
[ut{f tte tt{tk tu hne ftttu
yt tu Stutu yuf ttu Au, yu ek tkte
Mu u nfef Meftht ue Au yu htus u
htus fuxtu {teytuu {twk twk ntu Au yu fuxeu
th qh qhtk Mtu {tuxh{tk, qtk qtk stwk twk
ntu Au, thu u {tuxtt hehu su ut tt Au u
nfef tMrf nfef ntut Atk ue t utte u
ythtE utu te. yu tk stwk Au tk ntU[tke
ttu s tk su tk yufXtk tutk ntu Au u{e ttu
ttu[etu{tk h s htuftE stwk wk ntu Au.
t htutue ut{tk heh ntut Atk su nsu yt
{tuxt uo Au, ue heu t{tL {tewk heh rn
eo fu. yt t htutu ntut Atk yu ue yuxu fu
htutue yu ute tt ntut Atk , u{tk u
kqo trt hte hnutu Au yu ewf]tte {tuxtt
Stu Stutu yuf [ut{f tu Au yu thu
yt{te tu ytt {t{ tht yw ttu ntu
thu uu tu ettu f]tt s ut. yut
h{ f]tw, fhwtw ett ttu tk t
nfefe qotttu yu tutttu t yw
{tk fhtu ntu u tu te fuxe {tuxe f]t ? yutk
{tk t : 491

f]totu yw tu u tE hnutu Au s. u rt
hehwk xfwk y. yuxu s {U twk Au fu :k f h u tk u o {tr o ntu tk u
-qhtk tq u MMt, e {nuhte u.
nuwk su {u uu Su Qo rh h
-{e [zte rhe ! nuwk nuwk u he.
e yt tk tuo yu htutu nuttk nuttk S{tk
su wtu rfut Au u wtuwk ke hwk fuxwk yu
fuwk Au u yt{uu stE ytu Au, Swk {eh
ht Au.
nuttk rshwk u {eh fuwk stu Au !
nuttk W{fu r {eh us twk hnu Au.
hehtk yttk eztfthe tuo nuttk nuttk ehs
ytr wtue tfe ftuxe te ntu Au. {tr{tk xutk
tkr, MMtt, tt, Lt yt wk fuxfuxt
{t{tk [ut{f yu Sk ntu Au ue {s
ze Au. yttk tk htutu yu tuo {tk Au ute tu
}He t[e h zu Au yu yuxu s ytu nwk
ete f]tte te uwk Awk.
nu t{tk xu Au q r {ft yu f yu e su ,
nuttk stk niu tu ttzu eX u !
t fheu httu hehu yrttu htu ntutte
ytt htututu W rut u rut utfthe xtu
ntu Au, thu ewf]tte t te
tht{tk s yufthtu uotu e f]tte httk fhu Au.
ftuEf ftuEf th s tu ntu Au.
nutwk ttk r{tk fkxttu tuo Au,
nu tw k ttk {u tu htu w k Au .
e yt Whtk yt t su htutu {t Au u{tk
S{tkt wtuu zfth Au. u wk {u t
492 : {tk t

S{tk tut{f heu twk {u Au u fkE teqe

t te. yu yt kthnuth{tk ytt t htututt
hehte su hete hehte rst Au u nfef t
t tu tu swyu Au, Atk ftuEu nS uwk
t[wk {qtkf u{t r{tk Qe wk te. wf]tte
utu ftu yVtu te, hkw heh Su Au tk we
hehe e nfef Mu yue tMrftt tu
{t{tk yu u ue tttot{tk tk yt {qfttu
{o {swk Aw.k sute r{tk ftuEu {tuxtt trnwk
{qtkf fhwk ntu tu uu t[e f tkze fu.
n fhwk e[e {qzeyu wk u tttf Au,
n WL t {Mfte ftO fhwk, wk S u !
n fhtk s ttfeu S su nthe u Au,
u u QXtthtu fe S{tk ytu Au .
sn nutwk ytwk Au, nuwk u ttwk Au,
wk u nuwk ztwk, nuwk ftk W{fu t ?
8
y{tht t tw kLteytu fnu Au fu ywu
e tu futu ? yu t {t rn. yu t
tut{f Au, tr fhe ft yuwk Au. nwk {u thu
ftuE tMt e fwk. ftuE s e fwk, {u
u fhe fwk, {u u{tk q tE utu ntut Atk yt
wk tE fu Au. yu ut u tu eth twk. ut
ythu u E ut thu ftkxtttu fnuwk, tu
yt. yu{u yu{t u tu{tk yt yku uwk Au fu
yte Mtr, yte ut {tuxtu te ne tu {u
yu{u ytwk tuwk. yu tu wk tkt utk {U fhuwk
Au. tuyu tu xft yt tE fu. yu s tu Au fu
ytt ywe whwt q tut ntut Atk tut Au.
{tk t : 493

18-21

ut
9-10

{{o
31

yuxwk s rn yu {U u uuwk Au. {tht ru tu

{thtte fnut rn {U {tht whw{nthtsu uut Au
fu yuf Xuftu ntut Atk, ttu{tk yu yu{tk ut ntut
Atk eS styu yue ntshe ntu Au. esu Xuftu yu
ee ttu ttu{tk ut ntu Au. {tht tutt
S{tk tu.kw thu yuf u sk{tk n ttu q
u turhth{tk-tk uytue ntsh tut. yut yw tut.
rztt M{t{tk qtu ntu thu tk[t th thut
yu e yut Xuftut ktu {u t Au fu wh{
w nthtse
ntshe ne. {the ttu t[e fht nt thu tk
yt esu Xuftu ntsh nt. yu thu yu{wk heh
Swk u hr{t{tk uwk. {u yu{t yut ywtu
tut. rztt M{t{tk {the ttu su t fhu yu s
nfef tk tuu nt tk tut ntu. u {tht r{tu
tute tU{tk wk e htuwk.
{tht wh{
w nthts q ttueS yurrste xtW
nt hV stk s{t nttu hnut nt. yu{e tt{tk
fezt zut. yu fezt u nth ze tu yuu fzeu
tAt ttt t{tk {qfe ut. u u {u yt ttu
ftu yw rn, te f]tte yu{u {u
tute {kttu. yu{e yte Mtr uEu {u y[hs
tuwk. w: ntut Atk w: te yuwk tt yu ru {u
t r e r[th ytutu fu yte Mtr tE fu
he ?
[utu Mt, yuwk t ytk Au. {u u
Mtr{tk ntuEyu, yuf{tt wtu yw tt fhu yu
e {s yt ke h[tte s xe fu yu u
{wtur{tk s Au.
t. 12-12-1961
494 : {tk t

9
ut fu w: yut {q{tk ftfe t tS fhtu
Au. yuxu {t fu tte fu tue fu te fu yut
su {ttu Au, yuu ut Au u yuu te t
Se htu Au. tth qt t u. ut t ntu
tu yu {tt ytk{tk-ytnTt{tk {M httk fhu. yu su{
tY etu ntu yu tu [zu , u su { t{tk u
t{tk {t ytk{tk hnu u{ u ytkt ytnTt{tk
ztu hnu Au. {q{tk tu eu Au. u t
u yuu yw{tk yte tu ntu, t uf
u yue ftuL~u{tk Au, yuwk te ntuwk. thu utu
eu yue ftuL~u uf u Se hnu Au. yutu yt
ft{tk utu eu {thtu yw Au.
tu Ae eu fo yue t{u yu{ Qtu tt Au fu tu
Ae ut tu fu{ ? Ehwk, twk yM u hnu
Au tu tt yM{tk tu {tt ytk s Au. eswk
fkE tu Au rn. u ytk s yuxtu tu ntu, tu Ae
w: fu ut ntue te, yu{ {s{tk ytu. u{
te. tt yM{tk wk s Au. ww: ku Au,
fth fu ythu tu ytu f]r{tk Aeyu. f]r{tk ntutte
yu f]r{tk ttu yw ttu ntut Atk, f]r
se hnue te. f]r, f]r hefu hnu Au. yuxu yuu
ut tt he. uttu yw tt. utte yu
utE t .
ythu {u tk tk { tk yu x w k w k o tt Au.
MtuLzetRxewk o u Au. nS twk tu.
thu w tt tu yuxu yuf tue yte. n{tk eS
yuf tue ee nS yh tE te !
yt{tk ytk Au. ttu yteu {wk. twk tf
Au, u hue{tk h{wk ntu, hue ee ntu. u{tk ytfth
{tk t : 495

yufefh
38-39

fkEf tu yu tAwk kqe tu. yu eswk wk tu.

wk u ytk {txu s Au. uwk qke tu Au, uu tze
tu Au u ytk {txu Au. tu ytk fhtu {txu
wk tu Au. yu su{ {u { Au u{ yt fte
t te, nfefe t Au. tfu swytu tu yu {tu
fhwk ntu Au.
ytu heh Atuzeu sEyu Aeyu-{he Mtr
yweyu Aeyu, yu{tkte tu tAtu eu ytk {utu
{txu eswk MY th fheyu Aeyu.
yt tutwk, yt {{t, yt e yt, ht,
{tun, ft{tutr s yu ]eu eu rutu
Au. hst w Au yu s yu ]eu eu s.
yu tk s fhtu ytt tutu {txu e s uLe$rtu Au. yt{t{tk heh ttue ftuEf yue yMtt Au
fu tk ut ttu ytk Au. yt{ttu ytk Au. uttu
nwk tte Awk. u{ Atk ut Au. ftuEf yue
qr{ft Au he fu su{tk uttu ytk Au, yu nwk te
ywe ftu.
ytu {trf heu, ytu tirf heu hMh
rhtue tu Au. u{ Atk uttu yuf fthtu ytk
Au. yuwk fth wk ? fu ut su su t{tk tE, yu u
t{tk htu{uhtu{{tk Muo Au. ut ztt t{tk
Muo Au. ytk, nto fu we te tE, tu u yuxe
zt{tk te se, ut Au. ut q zt{tk zu
Au yu htu{uhtu{{tk hu Au. yu ntou fzu Au
yu tAt yu{tk su yut heht w{ou yu ut
wtu Au. ut yuu tk te u Au.
ute tAtu nuw tu rktrt utzt qhtu
ntuE fu. rktrt ttu ktrt Au yutu yw
496 : {tk t

ut yweu ttu ttu tt Au htu. ut{tk su

ytk Au, u nwk te ywe ftu.ute ttu ytk
Au htu, uttu ytk nwk te ywe ftu.
Atk yue qr{ft Au he.
{u yuf su fnuwk, {tuxt, t {u ytxe
e ut-o wk fhtu ytu Au ? {U ftwk, {tht tu
{txu yu ut tt Au. tufthwk Awk htu. nw ut tt
Au, nu te hnutwk. yu ktu fnwk Awk fu {u
fnutu tu heh Atuze E. yu{ wk fnwk Awk htu,
ythu tu yu {tht tu {txu s Au. yu uwk fth
{u { Au. nwk ftuEu fnutu te, fth fu {s{tk
ytu yuwk te. su {s{tk ytu u Mw fnut{tk
ftuE th rn. ftuE txt {su ! su Mw hehth ytt {s{tk wrqof Qhe fu ue t
ntu tu s fhe, yuwk nuute s {tht {{tk Xe uwk.
yuxu nwk fnutu te. tfe {tht tu {txu s Au. kft
he t Au. ytxe e yt ut htu{uhtu{ xu
Au yu hehe {tot xte ue Au. yt ut
{tht tu {txu Au yu{tk {tht {{tk u { te. yu
tuyu tu xft t[e t Au.
ewf] tte u yutk yt, xu yu {s
Au fu su fkE fhtwk r tt, uu e fu yuxe htte
ytxtue ut u Wt{, fth fu {]we rrt tu
te s. ute {]wt r[thte rn, u tu Au s,
u te su k f ntu u ew f ] tte su x tu u t
MMttqfo , tkr yu tte qhtu tE u Wt{tut{.
e {u yu{ Au fu nu hehu t htu Au,
yu u twk Au. u nt utM tu Au s, hkw
nu ue uttu nw{tu n fhte hehe {tot
Au. heh {hu fthu hzwk twk Au yu ute ue
{tk t : 497

yL
66-67

yufefh
40-41

t
29-30

n fhte tft xu u Mttrf Au. u Whtk nu

hehu ttf tu Au, su nutk {wu ttu s
ntu. yt Whtk yt{u hehtu htutu t.
ute suxwk se ytxtut uxwk Wt{. tfe {u
tutu tu Ste fu {hte u u{tkte yuf {hS
te. ku ytfto yu Mefto Au.

498 : {tk t

()

nu t {wfttu Au, fu{u Aqxtu Au,

u u t {tt, {tk tu rhtsu Au !
nu ht{e fhte {tttfqx fe fI Au,
nu tu tu rswk rAtwk tthe u Au !
u u x tw k tu tu w k t y~,
swtu rstte Xhutu Auf tu ykh !
e tt eh{tk h{ h{te [tw Au,
ttu tu ytk yre, yti r ff Au .
e{tuxt
{tk t : 499

t
200

kz-13

nrhe f{

n
()
hk
74

f{ nwk te {tt s Awk, fwk znt {ws{tk Au,

fw k f ehw k tu u , w k u u w k Au .
e{tuxt
n
500 : {tk t

nrhe f{
n

()

tu Z qhuqhtu, Atk he {su Wtzeu futk Sso fhttk Au !

{wste tu su, f]tte U twk Au,
teu hse, Sttt ete Au !

e{tuxt
{tk t : 501

ywe
326

tut
52-53

yttk nth zutk wMftu yuf Eu thtVhe

tk[tk hnuwk. yuf qhwk tt fu eswk uwk. yw{u yu{ tk
s wMftu tk[e utk yu u tk qhtk tute Vhe u Y
fhwk. yu fto{ htustu httu. yu{ fhtk fhtk eswk
ytt{f trn {t {tkzu, {tht t{tk
(fth fu {u ytt{f trnt tMte tue
ne yu te) ewk twk t Au. sutu shtht
yt {to{tk u ntu uu u {s zu uwk Au.
yuf ft yutu ntu fu thu {U ftt e ne,
ftt w{ tE E. yuxu ytu {S ewk fu
ytu nu eswk fwk twk te. yt twk nw
s ytu[wk Lwk. {u frt tk nutk ytze
rn. {tht tu tEytu, {tht {tuxttE s{tttE,
{qStE , tu{ttE tth t frytu. nwk
yuftu s rn. yuxu {u tu nwk yuftu {th{qkztu tfe
httu, {u s frt fhtk ytzwk te. ftus{tk tu
thu fhutu fkE Vte futu rn. th Ae
tu tk ttuo ee tk yu t {to{tk te
f]tte fkEf u {tu. yu u u su fkE tt
e yu{tkte yt th wwk twk yu nunuwk s {U
uwk fu tt Tnthu ytu tu Tnutu ytsu hu yu e
{U wk. yu yt{ tu t{tL e, t{rzt tuf t
yuwk e Au, yu e tte {u tutu ktut
ttu fu yttk etu t tu t{tL h {ttu
{S fu. yu tu u fu {tht whw{nthtstu {u ytu
ntu fu efht yuwk wk fu t{tL {t {S
fu. {thu tkrz tte sYh te. {the rttu
{u qke ttu. rttu tuE ttu. {tht{tk su znt
502 : {tk t

Au, u zntu st tu. ewk twk, ynkfth rtwk

t{rzt {ttu {S fu yuwk {u tu. yu t {thu
u Qhe E yu yu {tu twk {U Y fwO. yuu
trn ftuE fnu fu t fnu, uu {txu nwk ftu r[th fhtu
te. trn ntu fu t ntu, yuwk yuf t ntu
fu su {tstu tu {tuxtu t {S fu. yuwk ntu uu
trn fnuwk fu fnuwk u trnfthtu {su. {tht {te
tu yt trn s Au. yuf ft yutu ytu fu thu
yt trne yuf r fu t tu. yutu ft
ytu fu ytu, yuu ftuE trn u fu u,
u ru {tht {{tk nwk r:M]n Awk. u{ Atk yt heu
tk fhwk Awk htu. yww Ak{tk yu {tk {u
thu{tk thu Vtu Au, hkw yww{tk nwk nw htte
e fwk Awk. yu twk ntu Au u tu ith s ntu
Au. yuu ru {thu fkE r[thtwk ntuwk te fu nwk fwk
r[theu tu te. r[theu u fkE t tu nwk
u Vtze s twk. yu yu Mtr s ythu te fu nwk fkE
r[theu e fwk. yuxu tk we, thu yu{ e
tt fu yt wMf Attt it y{wf s yte utt
Au, yuwk thu e tt Au thu zuh tE Au.
yhu, ytwk wMf u fu t r{tk nwk qhwk fhe twk.
yut fuxt tt ut Au.
ufu hehe {tke yu fth hw,k hehe {tke
yu fkE nw {tuxe t {u te ne. yuf r
th{tk y{tht wht t rrc ztfTxh e.yth.
fu. utE tnu {u ut yt{{tk f]t fheu tto
nt, thu sht fkEf th ne, yu fkEf q ne u
wthte ne fu {tuxt, yt u e {thu hth fhttk
Au. u{tk Vhete {U yuf tu e ytwk. yuxt{tk yu
tto. {U ntt uzt, {Mfth fto. yu rr tE Ae
{tk t : 503

tur
12-15

ftwk fu tnu, ytxwk s twk tfe Au u yt

h yttu tu e . tu fnu, e tu, e tu.
yuxu {U h s yu eswk e eu ut tEu yte
ewk. tu {u fnu, {tuxt, {thwk { tu nw MMt Au yu
n{tk ue tue ft{tu, u tue tu Atu utte {thwk
{ MMt t hnu. {U ftwk fu hnu fu t hnu u nwk tu
te ythu s nwk e fwk,-u {u rr{t
{u tu. heh thu yu ythu {tkwk Au. yu
ythu tu nutk fhtk rut {tkwk Au, yu nte[te
ftwk te, QXeue ftwk te, [te ftwk te,
tf {, wr, r[t, t yu yn{T yu {tktk
ztk te, yu ithettk Au.
2

hk
24-25

yt su Stwk S Au uu u s fthwk u
{tetk {trfh r[thtwk ftO fhu tu utu {te
u s ftht S{tk httk fhu. tutu su fthwk S
Swk Au, su Qo{, yw{, yu r [utt
ue uu su Wfx{tk Wfx e Au, uu nt u nt
tu u ywe ftu te, hkw u Qo ftht Stu
t t yte fu ut fthwk ef u tute t{u
yufthwk hte fu Au. yu yu{ twk ntu tu s
ykz, ns yu {tirf ytke tr tt {txue
tMrft tkze fu. ytt Qo, yu r
ftht Su {txu ytrftte {teyu tu ftO s
fhe Au yu ytsu yu tutu [tw s Au.
yuwk S Stu {txu enrhf]tte u ftuE
yttuo, ytu[tu tu ttu. yu tyu {u Stt
S{tkte [utt uwk S St {txu uhttk ftuo
ue hrf fte Au. ute tu {U {thtk wMftutk t{
te Y fhutk Au.
504 : {tk t

{U trntu fe r[th ftuo te. {the tu

trne ftuE t te. {thu tu eu ewk {tsu
{E fu yue ttt{tk su u fkE {qfwk Au. yutu {tht
whw{nthtstu nwf{ Au. yt{ tu utu Awk. e.yu.{tk
{thtu rt wshte ntu yu e.yu.{tk tu {U wshte
yto ewk nwk. yu RLxh we kMf]t rt{tk t
[t yukete Wh {tfo T {u {t nt. yu Whte {u
{S ftu fu nwk thwk wshte e fwk yue Mtr{tk
tu Awk, 1920e t{tk thu wsht{tk trn
rht htE, thu yu trn rht{tk ytt wshtt
{tuxt{tk {tuxt t{tkrf yut frytu nt. yut frytue
yt, yu ew xttuh tnu tto nt u u,
{nt{t tkeyu rfw h{ fu kftu[ htt h yt
tke un{tk tE t h, su W[thtu fto nt
u W[thtu nsw {tht {{tk hfu Au fu ytwk trn
tu yuwk ntuwk uEyu fu uh{tk fturtu ftu U[tu
U[tu yu t ytt tu yu {S fu. t{zttu {t
yu {S fu, yue h ttt{tk ytu tkyu wk
u E yu . yu t fne yu yu tu t nt thu
e.hnhttE tuut fu Impossibe, Impossible.
y, y ! yu{ yu tu tuut u nsw {tht
ft{tk hfu Au. thte {tht r{tk yu{ tuwk fu
nu wk tu yt s wk wk. tkeSe t
t[e Au. u Whtk {tht whw{nthtstu {u nwf{ Au
fu efht, wk u tu yuwk su fu y {t
{S fu.
nutk tu su{tkte nwk et e ttu, thu {the
tu ftwk fu {tht yuf tEku, kkeyu yt (et)
su{tk e Au. yu yuu ftwk Au fu the tu k[tsu
yu yuu u {s zu tu {u ftte stsu tu nwk
{tk t : 505

htS tE. yuxu {the t fnu fu tk[ tE. yuxu {U

nutu yu th{tu yt tk[e kttu yu yu hth
{S. tE {u hth {s zu Au, yu tht
tEku e stsu fu [qrtyu {u et tk[e
kte Au, nutu yu th{tu yt, yu {u hth
{s ze Au. yu {u nw the yu h ttt{tk
e Au u eu htS tE Awk. {the t tu ytwk fnutwk
fth yuxwk s fu u {U {the tu ftwk ntu fu t, yt
{U e Au yu {thu u tk[e kte Au. tu {the t
{u yu{ s fnu fu {uh {tht hzt, wk wk tutu ?
u fwk ytzu rnu ! e yu tk[te fu tkte
ithe {the t t s rn. tu yue Mtr{tk tk[e
ktwk tu yutu ftuE yto rn. yuxu {U {the tu yt
heu t fhue.
et yuxe s h ttt{tk wf]tte tE
Au. yu yt tk stu , suu nwk uzftk fnwk Awk. uu
ft fnutu te. yu su fnwk Awk u t[ut[ fnwk Awk, yu
u uxe h ttt{tk {U utk Au yu y {t
u {S fu yue ttt{tk utk Au. yuu nwk
trn{tk, trne ftt{tk Au, yuwk {stu te.
suu su {swk ntu u {su, {thwk t yuxwk h
Au fu ftuE tfu r{tk yu{tkte fkEf S{tk
yt[htwk tt tu yuu nwk te h{ f]t e.
{U su yt[wO Au u {U wk Au. {tt t th wk
te, {tht {{tk yuf r[th tutu fu t t
tuttk S]ttktu u Au, {thu ftuE S]ttk tu
wk nwk, ufu e ft yuwk Au. {tht S{tk
VuhVth tt. fue Mtr ne, yu Mtr{tk fut kt{tu
tt yu wk nwk e fwk yu{ Awk. te tft Au,
yk S {thu wk te. {the tte
506 : {tk t

Autobiography yuxu fu S[rht-ttwk, {thu wk

nwk. yu yu {u tk yt ttk htk uzftk{tk the

heu Vtu Au.
yu yww Ak yu {tht heht u {qq
yk Au yu{ fnwk tu [tu. yu {tht r{tk yut tu
ue t Au fu {u thu nwk yww{tk e fwk. {thu
ftuE r[th fhte sYh zu rn yue {tht h
te h{ f]t Au.
su fuxtft ytst nw ut tuftu-u u ft[
rn Qhu, {U ue-et yrte-ht te
fhe. {thu ftuEt {tt h S{tk Swk te.
{thu tu {tht twk {tt {u {e [qfuwk Au. ute
{u ue t{tk ntu, tuftut {u ut yrt ntu
ue {u ftuE e nu ht te. u{ Atk nwk
u{e yt te fhe ftu, fth fu twk
MY-yt o ]r, o tkz, o MY yu ttu
yk Au uu nwk fue heu ye fwk ? hkw u{tu
yrt yu fkE ttu yrt te, fth fu
t yu{t r{tk utu te. yuxt {txu nwk yu{t
yrtu Mefthtu ith te. yu{t yrtu nwk
ytu te, hkw yut h nu {thu fkE Swk
te. {thu yut ru fkE r[thtwk te.
nu ru ru heh zwk Au, yu yto hu
yu{ te. yu tu u{tu tutwk Au yu u
{Mete tuwk Awk, q{tq{ tu fkE fhtu te, yu
te f]t Au. yuu {txu te e {nuh {twk !
fu yt t htutu ytt Au, u{ Atk nwk stu tk fhwk
Awk, yu fkE teqe nfef te. nw {tuxe nfef Au.
yt Stu Awk-heh Su Au-tk we tuftuu yu rn
{. heh {he t Ae tuftuu yu{ tu fu
{tk t : 507

zh
17-19

zh
21-22

{tuxtu yttu ntu fu ytxe e ut tutu ntu

yu u{ Atk s tk fhtu ntu. yu s
tk fhtu ntu, yu nfefe fh heh {he t Ae
tuftu fhu. tuftu fh fhu fu fhu te
{tht Wh yuxe {tuxe f]t Au fu yt su te {u
yte, fu ytt oe [u , ytt kfh n
tE fu yutk tuoe [u , Se ft yutu su {u
t yttu Au, yu su {tht h f]t hte yu
yt stu fhte su tft, su , su uht yu su
t yttk yu e f]t. yu f]t yhkth Au. suu
fte ttu hte ft rn, yutu {tht tu {u
t yttu Au. yu t {tht tu {tht h htS
tEu {u yttu Au. htue e kfh ute [u
yt stu ttk yu u fkE r[tto rt, hu
yt{uu nwk tu s Aw.k yt yuf {tuxt{tk {tuxe te
f]tte Au. yu ytt rhtut{f kutu{tk yk
Wfx{tk Wfx yue ute [u yttk stu ttk yu
fkE teqe t te, yu wrte t Stu fq fhu.
yttte w fkE {thu twk Au rn.
3
ee f]tte S{tk yuf ftht tutu
tt Au. htu yu oe ut{tk Wt{ fthwk {tirf
so tt, tu yu ee f]twk t rht{
S{tk ywtwk {u, yuxu tu htus u htus s
fthwk Awk yu uwk so ttk fhu Au, hkw yt stu{tk
tu {tht S{tk tE utk ttttk yuf fthtk
ttk Wfuttk stk ntu Au. yu ttke nfeftu nwk yuftu
s tte Awk.
508 : {tk t

y, {t, {ti yu yuftk u {tht Yytt

ttt tttk {w ttu. u 1930e tne
z{tk y fuxtu fututu Au, u te ute ef]tte t utwk uwk. tXeytut {th ttk ttk
yuf $[ twk e wk te. {tuxute
nrh:Ht s tufthtt s st nt. yut su ktu
ewf]tte {t, yu u heu ef]tte fkEf y
futtu Au, ue the tE. yue s heu u ft{tk
su{tk stwk nuwf yu y{wf {wth ttqof
r[theu stwk twk nw.k fuxfuxt swt swt rr[t ftht
Mttt {teytue ttu hnuwk, yu yuf fthe
tk {t[fze [te ntu, yuf fthwk tk efz{T
[twk ntu, tk [[totu tu ftuE th s t ntu, sht
suxe t {txu fu htuxtt xwfzt {txu te [te
ntu yu tk {tt Mt yuxt t tu AeAht
tE t ntu yu yuf ftht k[e tk {t
ntu, yut tth{tk ytt tutt t{tk yuftt
fuxe {ue yu Se tue Au u ywte u{e
th su{tk stwk twk nwk. tk {ti s
ttu. s, ttot, t uhu t{tk s tu {
ttu. yu yuf th etwhe su{tk tu etSwk so
ete f]tte twk.

tih
14-15

4
wf]tte ttqofwk {thwk tu yuf yuwk yt[h Au fu
thu thu ftuEu t wk Awk, thu thu u ttu
yuftte xeu ft wk Awk. ue s heu thu thu
ftuEwk M{h xu, thu thu u M{h{tk ukw xeu
u M{hu ttottu wt [hf{{tk u{te {o
fhe Awk.
{tk t : 509

ktu
395-396

tufth
403

tufth
236

tufth
234

we fue f]tft Au ! ftuEft hwk uwk t

u e ftuEfu rte fu Au ! yu Whte yuxe tu
the tu s fu su wk Au, u ek Tte
nitku Mo fhe fu yuwk Au. {u tu Z yt{rt
Au fu {U {thtk Mstuu r huzeu wk Au, yt{ su
ttu Attk Au, u{tkte u ftuEf u Mo ttu, tu
wf]tyu uhtu f { V tE f]f] tE
fttu Au.
t fttu r rte u yut Au, u u
t[ut[e nfef ntu, tu tu u Wt{ Au. ute u
ftuE wk r ee wk, tu u tu, u e
Wt{ ut Au. y{thu tu tk tkte Mstuu e
st utk te.
y{tht fttu{tk su u wk twk u Au, u fkE
ftuE yuf s u ktueu tu ntuwk te. wf]tte y{u
Srfte tt fhtk fhtk su {s xue Au,
u {s y{u tu tku ftsu ft{tk {qft ntuEyu Aeyu.
u{tkte su u {swk ntu, u {t fhu. y{the
{ett tu yue he fu huf Ms, u{tkte tututwk
r tue tueu {stwk fhe, u {tuwk o
yt[htw k fhe, q h u q h tk r yu yk htu t
Srftu tu yut o{tk u huzt fhu, tu s ut
tut ftwk tttowk xwk t.
5
{u {tk fwk ytzwk te. eth qk[tztu
Qtu tt yuwk u Au. t{tk ythth Qhe
yu yutu {{o Mu fe ft yuwk ufwk
te. o rhMtr{tk [utw ttqofe xMtt
htt fhte su yt~ft Au, u {tht{tk tMrfu
510 : {tk t

ntu tu ytk s Au. e [[to{tk fe h {u ztu

te.

u
177

6
{tht yt ftht trn{tk fuxwkf tu yuwk Au s
yu u fundamental-yte Sttt ttY
fu [teY fu ekytutk ttute rhtwk Au.
ytt{f qr{ftytu {txutk M ttue nfef yu
u heu {u fhtwk twk t nw s ytuAwk x
tuwk Au. yw ttu ntu yu u{ Atk ue ue heu
uxt s {t{tk tte ft yu yuf swe
ftt ytwk rht{ Au. uft ftu swt swt
ntu Au, u{ tAwk u{e u{e yu rrhe xtu[ Wh
ythtun fhte ytt u ywte he y
y ntu Au. yuxu whwttutk ttu{tk rkt
ntu htu. uu u ytu t [u hnutwk Au.
ekytu hu tk qhuqhtk yth, Tt yu
w Wtht httk Atk tutt yw Wh s
ytth htttu u{ s {tkte {e uhtu s
Mefthttu {to rut ft fhthtu tE zu Au, yuwk
{u {tht tutt yw{tk twk Au.
ftuE St ywe yu [ut{tk rct t{ut
yt{ttk [tu u {thtte tu tk [tu e ttu
httwk fhwk rn, ufu yuteu {u rt tu tu
htu, yu fkEf Xef twk u t. wf]tte
tu su ywu Au, u s u Au. Ae e ftuE {to fu
whwte te ttu uwk tB ntu fu ntu. {u tuu tu
tfe thete tu Atu fu fkE fwk tkwk fwO
te. {nt{t whwttk utk utk [tue ttu tk
ttuwk tB u Xuftu xuwk ntu Au, hkw ute
{tk t : 511

o
214

o
213

fheu {u tu yu{ rn s {te ftu fu u u wk {thwk

tutwk te. Srfte tt{tkte su su {s
xe Au, u u {tu nwk tu tku wk Awk, yuxu u heu
ue tttot f]t fheu Mefthtu. uft yw swt
swt ntuE fu Au. Ye nehttk ttk yk Au. yu
uf tututu yw tutk ttku ywth u ru
t ntu Au.
7

u
179-180

{kt
119

su fkE t Au yuu frt tu tu te,

{tt uzftk wk Awk. yu{ t{tk tu { zu Au. su
fnutwk ntu Au u wk Xef heu t{tk yu{tk {nthtu
ztu tu Au. su fnutwk ntu Au u qhwk Mtte twk
u{tk {wth e fu Au yu [tuxu twk
ntu Au. {tk uwk qhwk te wk. {tk uwk uwk
tu tE fu. yn tu ewf]tte su su ftu su su
t {u, u{tk tttu Wtue uo yuxwk s
tu utwk hnu Au.
frte ryu {the frt{tk fkE { u ntu.
nutk tu yuu ft s fne ft, hkw {thu thu
xqkft{tk twk ntu Au yu tAwk fkEf [tux ytotwk
fnutwk ntu Au, thu tu yuft fht{tk yu [tuxu
fht{tk ft{tk twk {u rut Vtu Au.
tMte {u t fe t{ te.
8
nwf{ ru {U wk uwk Au. ytst ytt MAke
yu k[ft{tk utut, fnutt whut ou yt
nwf{wk tt u Qhwk {w~fu Au, hkw suu hs
te ntu Au, yu sut sut hVte yte hs V
512 : {tk t

tth Au, yukw su u ykh{tk ykhte Sw

k wk te
uwk ntu Au, uwk ftwk {ttu ytu qhuqht h tE
st ntuEyu Aeyu. u tu thtt ywe nfef
Au. ue heu nwf{e swe swe qr{ftytu Au. u Mtq
Au, q{ Au yu fth MYu Au. W[{ qr{ftytu{tk
uhtt MY{tk nwf{ xtu ntu Au. yu nwf{tk
swtk swtk ttkytuu yu ue swe swe qr{ftytutk
hnMtuu,-nwf{u-{U fut tte yu St ue,
nuwe ttqofe ttte {U WXtut Au ! yu
Se Qo{ qr{ftytu{tk {wu kf rf rt
u{qof nwf{wk t fhuwk Au. nwf{t u{qoft tte yu nuwt ttqofu t
fht{tk ytu Au thu-Se yuf fthe {totytuu
ytuke utu {txu nwf{ yu {to{tk {to t Au.
ewf]tte uwk thuwk Au. nwf{u swe swe
[tuzeytu{tk {tht t [tux tte {U ttu Au.
9
y{u {wkE ut. h tuo {wkE{tk ytX r
hnuwk zu. tuftu yt{kt ytu, nrhrtt ytu. u {tu
yuf tEu tk ut. yu{u {tht t t Vtuxt tk
tzt, yu yu{u Wh tfzte uxeytu fu u{{tk
th Vtuxt {qt, nw ft{f, wk h heu. Ae fnu, {tuxt,
{u huf Vtuxtwk yuf qt e yttu. yuxu {U yu{u
th Vtuxttk th qttu e yttk. nrhMtk yu{
fntuu. tku nw Btk.
su ut tEu th {wftu {U e ytutk, u yuu
tu yut Vtuxt ztt tAt, {tht nMtth{tk s. {U ftwk,
tE, wk Vtuxt ztu tu u f fhtsu yu {u
yuf ytsu. ufu u nwk tu ftuEfu u[e yu {u u it
{tk t : 513

Mk
20-21

w
9-12

{u. tu fnu, {tuxt, {thu tu su{tk u u{tk ittu s

uth. {U ftwk, tE, {thu tu it s uEyuu ! nwwk tu
u it {u tuu . yt ft{u {txu yu u[wku htu.
Ae yuu {u VtuxtuMxux {tiftu yttk.
yuf Mtut {U yu{tk t kth Wh wk Au fu tE,
yt kth r{t te. su tuftu yuu r{t fnu Au yu t
tuxe Au. yuwk su r{t tutht Au u fe r{t {st
te yu t[wk s {teu tu nuth fhu Au. u yu
r{t s {tt ntu tu yu{u Sttu tth
yrfth te, fth fu yu eu e s u Au, eswk
fkE t te. itu it s u Au, r{t t
te, nuthu r{t t te. tut th tuu Au
fu yt kth r{t Au, thu yu tu Qxtu k fnut.
yuxu yut Wh-kth Wh {U t wk Au.
yt w-{tiftu yut fthtk Au su tk[tte
ytu Wh fkEf t u, u{ u, nt
u. ytt Swk {w fo wk Au yuwk
ttuzwk wk fr[T t tt. yt tk {tiftu te
tA {thtu Wu tu yuxtu s Au fu ytu yt kth{tk
Stwk tu Au, yu{tk tu fkE Vhf te, tu Ae Stk
Stk ytu ttuzwk wk twk s fheyu, M{h
fheyu. s fhtk fhtk su w yu t fut
Au u te fto rt rn fut.
yt Mtuttu swe tk Au. yt {tiftu su heu
ttk Au, u nwk su heu S Stu, yu yu{tkte su
{u th ttu, yu su {u t[e heu {wk fu
futu Au ? fut Wtu{tk ytu Au ? {tt ftuE
ft te, {tt ftuE tht te, {tt ftuE tt
te, t ytu {tk tu Au. ue heu
514 : {tk t

 ytu nuth{tk f f{o{tk {tk tu yutu yuf

rhtfth ntut Atk tfth Yu tuu Au. yt nfef ftuE
ft te, {tht S{tk {U t ywwk Au.
yu tku thete fne fwk Awk fu yttk kfh tuoe
[u su rst Au u te f]t Au. {tht sutu-ht
sutu-{t, {the yue ftuE tr te, fu {the tu
yue [{ftrhf ftuEfu ytkS tu yue ftuE te,
fu AxtwO tt fhe ftuEu {w fhe E fu yue ftuE
tfTAxt {tht{tk Au rn, u{ Atk yuttk fuxtk
ttuote ttutk h{tto fttuot su kftu tt Au u
te f]tte s qht tt Au. tfe, ftu ytu
yutu ?
yt ttur wMf yut fthwk Au fu yu{tk [th
[th fzeytu Au. ftuEf{tk A Au. ytYu ftuEf{tk ytX
Au, yuf t [th exe{tk {tE Au yu yu
tu yuf s Xuftu yue heu fUr fhutu Au fu sute
te tttu ytt {{tk WXt ytu, WXt
xu yu t ru ytwk { thu U[t, yu
yutu Wu Au. t hu ytu tuhtEyu, t
hu ytu U[tEyu, t hu fu yut [hf{
ru ytwk ytfto Swkwk tt, yu yttu Wu Au.
yu tt fu tt utu tktu te. ftuE Tte S
ntu uu yt{tkte t {u, tu wk Au yu rn
{u tu r{tk ftuEf S-yte sue qr{ft nu yu
yutu S-yt{tkte u tk[eu fkEf yuu yt te
f t tu tu {tht {te {tuxt{tk {tuxe yu te
f]t Au.

{tk t : 515

w
34

tur
16

10

rsttt
34-35

{tht whw{nthtstu U} ntu fu {thu St uf

tutu fwkf u fwkf {tirf, e f]tte sot hnuwk s.
St ytt{f rftt ktu {q{tk t hue
rsttt yu s yuf t[tu {q xL Au. yu ut MYu
rstttyu u f]t fhe yufr yu yuf heu
totk Au, yu ute fhe su etwk {wk Au, yu u u
tkteu tuwk twk stwk rstttyu {u rtzwk Au,
ue ue f]t-rnthete tt Wufte yu
ut ut t yu tte u su te
tE, ute fhe rstttwk so twk Au.
ytxwk wk t yu u rstttwk rtttMt
su heu su tu yt wk xMttte su ]th twk Au,
u wk yttuyt yue {uu r[tto rt tu s wk
Au yu u ttuztf s rtu{tk.
su heu S{tk yt ytt{f rttu k tu
rstttt u, tu twk Au, utu t Rrnt ttuztu
tu ttu, ute ewyu yu heu {u su su
{ut Au, u{u u{u yuxwk tu sYh tu s fu
su ztte rsttttk swtk swtk thtu, ttk yu yutk
yuf MYtuu su heu totk Au, u u{t ut ywt
r[tuzwk s o Au. u{u uwk ttytu fu ttytu, hkw
{u tu yt rstttwk t ttk ttk su yt{ktut
ttu Au, yu s e te Au.
rsttt ytxe rtte yu ytxt rM]
MY{tk tu s tu nu yu{ {twk Awk. rstttu
fute hnuttu ftsu yu rstttu [uke rht{{tk
Ve ttk fht ftsu nuwt tte ttte tu
{n yttk fhtwk su twk uu nwk ete h{
516 : {tk t

f]tte uwk Awk. t rtwk wk s wf Au. t yu

s rsttte tkhe se t Au.
ytt{f rtttMt{tk rstttwk {n t{
Mttu Au. rsttt huwk wshte ttt{tk yutk o
ttku wk yuwk t ftuE t s te. kMf]
ttt{tk rsttt hwk ]tht{f t nu fu fu{ u
tu tu te, hkw wshte trn{tk tu te s.
11
yweu un hnu Au ut une et Lthe Au.
uu un Au yk{tk rnhu Au. rr{t tk ntu tk
ywe ntsh ntu rr{t yuu {S fu rn,
fth fu ntu. u ntu tu {.
ywe rr{te uzu ntsh s ntu. yu ytft ttu
yuf ntutte yufeu yuf ttu swe swe qr{ft{tk
otu ntu Au. yu yute s yweu huf rtt
(Branch of knowledge)wk tt ntu, hkw u ftuE
rtte rr{t u tu uu ywe Meo fu, rht{u
rr{ttt rttete ytofthf tu tt. yte e
nfeftu su u Au u ytftt {nt {tuhttu
eu ntu Au.
thu eThw w Wh twk {thu ns{uu tw,k thu
{thu t[ut[e nfef e uEyu. ftuE {tu fu {tu
u hV rfw r hte te. fuxef nfeftu yue
ntu Au fu f] r t tu t{tk su e nw thu rt
ntu yue h yu [kz wr Qo{tk Qo
ytt{f ftttk tuu rn Mefthe fu yu {S
rn fu . su { fu , ytRLMxtRe Theory of
Relativitytu su rtk Au, uu yte wrt{tk tEu
{tkz{tkz ttuzt {ttu s rth {st nu. e t
{tk t : 517

rsttt
33

whw
37-38

tu yu{ {tu fu yte yuf teyhe Au yuxwk s, hkw u

teyhewk tu u{tte hth { rn. ue s
heu Qo{tk Qoe W[{tk W[ ytt{f qr{fttk
hnMtu yu ue t[e nfeftu f]rt tute wr {S
rn fu.
hkw heh thu ut ykt Aut ythu uXwk Au,
thu heh stk stk t[ut[e nfef we fht swk,
yu rut fheu thu eTwhw h twk rr{t
{wk thu tu yut huwk MVwhwk wk, yu{ tu tu
Awk yu ttu {o Mefttuo Au. yt wk s t
{tt ttuzt s rtu{tk tE wk Au. tke ttu t{ht{ tu ntu, tke ttu nt{twk twk ntu,
ue t{tk ete f]tte yt t tu
swk nwk. Ak h[ttu t yu Au fu r[thtuu M{]r{tk
khtu {txu u h yu nukw Au. {tk tutwk ntutte
fhtk rut t xtu ntu Au. e tMtt
sue ftuE nfef ntu, tu ue nfeftuu yww{tk
ttu yuf fthtu rhts ze tu Au. etS tMt
Au, yu yue su eS q{ nfef ntu, u yww {tk
tE Au. yuxu yt Twhwt Se yte nfef
yww{tk tE Au, uu yku fuxtf r{ttuyu ftwk fu
{tuxt, {u yt tttu fwO Au yu yte trftu
twfq Au. yt { kMf] tttt ftuE h ytetu
Au. t{ ytt t[ftu {u t{t fhu.
{tht Srfte tttu fuxt fthtu qZ
Rrnt Au, heh thu rn ntu thu ftuEf huhtu
utteo yt tk[u tu uu u{tkte wk {stwk {u.
e yt stu {tuZu tuu stu ntu yu u ttk stk
ntk yu tu ftuEt {tLt{tk ytu yue nfef tuyu tu
xft t[e Au.
518 : {tk t

e t heh{tk su swt swt ftht Wfx

ut ut fhtu yut htutue nte Au, ue ute
Wfx, h, WL{t yMtt{tk yt stu ttk
ntk, u ete t etf]t Au. yu{tk
fe {tut {the te. ete f]t thu snuh
t tt Au, thu u fuwk [{ftrhf rht{ te tu
Au, utu yt Stutu t ttu Au. hehe yte
eztfthf oe ut{tk yufthtk s {tuZute tuttk
, u nfef ftuE Ltht fthe Au. fut ftht te
u tE fu u {stwk ft{ utteowk Au. yuxwk s rn
hehu {tu thu tr Au yu {tu thu
thu nw{tu ntu thu VuVtk{tk qhe nt {tt
fthu yuf fthe yue thu {qk xu Au, u
y{qke t{tk ete f]t heht t
kqo qtt{tk tuu heu zturftk fhe fu Au,
utu u t Stutu [ut{f whttu Au. {t
kfh nw{tte thu VuVtk{tk y{qk u Au, ue
y{qke utyu ytwk so twk yu fkE teqe t
te. yu tu ete f]twk t o
Au. yut kfh {t nw{tte su y{qk tE, u{tk
te s twk, ute fheu {tht ntt h
su yhkth nu Qwk Au, u tu yuftu s
e fu.
12
thu Szh wk thu fut fut Mtt
kutu{tkte, fue fwxutu{tkte S nt su Au u twk
yu wk towk s uEyu, yu u we heu tot
tu yt [tuzet t{u yu ttto ttk tu t t.
fuxtku stu yutk Au fu su tk[eu tuftuu yu{ tu fu
{tk t : 519

kze
13-14

zh
14-15

yhh, ytt {tuxt, ytt {tuxt ! yu{ tt hwk ! tu

suu twk ntu u u tt, {the wk Szh
fue t{tkte twk, Se thu fue Mtr ne,
t{tk thu ntu, thu fut fthtu ntu,
u e {s {tst-ythu tu {tht tt-[hf{{tk uu {o ttu {txu thu thu {U uu wk
{qfe euwk s nwk yu yu{tkwk tu ythu ftuE t{rt
te, u{ Atk fue fue Mtr{tkte Swk
zh tuwk Au yuwk qhuqhwk M ru {thu yu{tk Szh{tk wt rte {qfwk s uEyu, fth fu yt tk
{thtk stu Sywete u yth we su ttk
Au u tk stu yuf heu tu Autobiography of my
Sadhana-{the tttu yt yuf Sk, k, yufthtu
]ttk Au.
Su hue tt{tk xttu {txu
su fthe Wfx yt~ft uEyu, u u u nuwte swtk
swtk ttu |Ute ythttk yu su{ su{ [ttwkotwk twk, ut ut e{tr[nT (Mile Stones) hefu
su su Lwk u u tktu yt{tk Rrnt Au. su tk
|Ute httk, su heu z{t tE, su su heu M
yththof Mtwk o twk, yu yu Mtwk fue
fue heu St rftkt{tk yhtu fhthwk wk
nwk, yu u Mte o fthe xutu, fwxutu,
{stu, {zttkXtu, qontu heh{tu uhute Ute
{w
tttu
su
fthe
See
[ut{f wku te WXttwk Lwk nwk utu
u{tk Sk Rrnt ytu Au. ytt{f rfte
rhqotyu ntUt Ae, Ute S{tk su tAwk
rnkttuf tt Au, tht u Se nfeftu ytou
ywt Aet St ywte rhtt fthe
520 : {tk t

ntu Au, u utteou yt{tkte {u hwk. ytt{f

rftu ktu stk stk e f]rtu zutu su Mt
u yhtufto Au yu fuxuf yku {fto Au. u
wk o yu ue nfef yt tk stu{tk tu
Ute [ehtE Au.
yt {thtk stu, yu {tht ttt ft{tk {tht
S{tk tu ywtu {thtte su hee {tt{
yu tt tE Au ut Rrnttu yt{tk Wu Au yu
ue qe yu Au fu u Auf e[ute Eu Auf Wh Au.
climax{tk ytu Au. yuxu fu t.., nwk yu{ fnwk fu nwk
yttu ntu, t{tk yttu ntu, yttu ntu, yu{
steu ythu Ae [t{tk [e Mtr tE ntu uwk
o ytu Au.
utteou {thtk wMftu{tkte wk {stwk {u. eswk
ftuE tu ywtu {txu te huhe snu{
WXtwk nu uu yt{tkte {stwk tu wk {u, yuxwk s
rn, yt e tte heh{tu su Au u {U ue Au.
fuxtkf qZ ttu Au yut ru {U Wu ftuo te. yu qZ
ttu {U fhutk Au htk yut ru wk ft{wk Au.
{tht nttyu {tht S{tk {u yuxe e { fhue
Au fu utk wt ttk {u h ttu te. twk
t{ yuf rn yu yuf heu ttk {u yuxtu tu ytk
ytu Au fu {thwk htu{uhtu{ ute wrf tt Au yu {tht
ttut{tk utu hfth wk tk fhu Au. eth t t{wk
wks {the nhe u Au ute fe {u wft
twk te, {tht r{tk {Me s eo Au, yu hwk fnwk
tu tt t{u eu s ytsu nwk Se httu Awk.
t tuftu eth {u fnu Au fu {tuxt, {thtk
ttu{tk yuf u yuf t e th uzte ntu Au.
{tk t : 521

fuze
21-22

tn
12

te-7
62

ntto
10-11

ytnTt
21

te-5
8-9

u{u {thtu st Au fu tE, twk t{

yuf s ntu Au yu yuf heu yuu Eyu Aeyu ute wk
u uzt Au yu{ fnutu ? ytt ytu Au yu{ fnutu ?
su{u yt{tuLr{tk h Au yut su su Stu {the ttu
kftut Au u{u {txu nwk wk Awk. {the ie ee,
te yu t{Xe Au fu sute tth {t u {S fu.
ytsu thu Su ythu uXtu Awk thu {thtk ttu
ru ytxe Mt yuxt {txu fhwk Awk fu r{tk {thtk
ttu ru ftuEu z hnu.
ftt {tk ttk ttk {tk yuf fthe f
xu Au yu u heu tttk stk ttu swMtu
fef u{tk tt Au.r[the ht nw the
heu xu Au. {tk u twk ntu tu su wk wk
wk zu u yttk uzftk tht nw ttuzt{tk e Au.
yuxu {u fhtk thu Vtu Au. twfq Au.
{tht ut fhtk thu h Au.
yt tk {thtk su etu w k Aw k u yt
Autobiography of my Sadhana Au. yu ytsu rn
{s zu. tu to Ae ftuE {t yte
efu, uu {s zu. {U wk Au yuxt {txu rn.
{te nuwte wk Awk yu {u yt fhtk
{u nuwk yu h tu Au. yu yuf ytX exe{tk yuf
t xfte utu. eS ytX exe{tk eu t-yu ut{tk
({tk) {thtte twk te.
13
{u{tk su wk wk Au, yu{tk fttu yuf yth
te, fu wru tuzteu yt{ ntu fu u{ nu yu{
{Su te wk. ut fthe Q{t xe
yu u ftht u yu tete twk ntu u{
522 : {tk t

te. yu tu {the tute yu {tht {e [ut we ktu

470
rth ywe nfef Au.
e {thu su uu t fhwk nwk, u ue tt
ytXu ntuh L{w hne fu tu Wt{, ue tt xue
hnue. ttot tE fu, ftk ftk ttu zu fheu u
t tE fu, yu u fuwk fuwk ntuE fu ue
tt r{tk xtk fhu, yu ue tAe ttot ttk
fhu, yu u ttot{tk {thu wk {ttwk Au u yte
, yut fthe yuf k Sk tt htus xtk
fhu yue {tht e ttt yhet sue tht ws
[hu'{tk wf]tte tue Au. yu{tk e ttottu
t Au. ftk ftk yu futk futk ttute t tE
fu uwk uwk t Au. [u{tk rct t{uwk, rft
t{wk swk yu t tu t{uwk S fuwk ntuE fu
ue nfeftu u{tk Au yu yku {thu e fu wk
{ttwk Au, ue ttot Au. yu ttot yut fthe
wf]tte xe Au fu ute fheu ue L{wt tft
{u xtk fhe. e u ttotyu {tht Skw yuf {tuxwk
fto tuwk Au. t tt ft{tk {u rn{ttk
nw Mtk yttk fhtk. rn{t{tk ste thkth uht
thu t fhe. yuxwk s rn ttft{tk
yuwk tt fhwk nwk. whw{nthtsu Ttt xte fu u
ws [hu'e ttotu {thu Ate yu u{tkte su hf{
{u u zu rn{te ttt fhe. 1923e t{tk u
Attu {txu {tt tfze hf{ s uEe ne, hkw
uxe hf{ {ue {thu {txu nw tute ne. u
t{ Atte hf{ {the ytt{f {tyu {u yte
ne. wf]tte u ws [hu' u[te wku tu fhe
ne. u{tkte {u Y. 437-14-0e hf{ {e fe, yu
ku {tk ute rn{te ttt wf]tte fhe
o
tu ntu.
182-183
{tk t : 523

{ot
12-13

yufefh
61

ewf]tte {ot{tk qftu {tto Ae hehwk Qhe

stwk ttk t S{tk t{ th ttottu t
xtu, yu ote t{ thu yttuyt e{ot{itwk
tto ttu M tw k . T q t Mt{ee
rtkS {nthtsu yuf ut ztuhtte [ttu wetu
tt ttttu fto{ tuXutu. yt ttt{tk u{e
tute q[tte yt {ote Attwk uwk. htus
tksu u{t [ Ae yu {ote k[twk. yt
wMfte thu u ytt f{ hte ne. u [ttu
ntU[tk nutk tu theu e ue. ue e s
hf{ Mt{ee rtkS {nthtsu u{te {u yte ee
ne. u {oteu krftt Ak-Zt{tk Vhe th
tuXwk Au, yu u yt heu t MYu {otu nth
ze Au.
{tht ttu{tk tufth suwk {qtwk wMf Au.
e e {the ttotytu ek wMftu{tk Atue Au.
ttot yu {tht Swk ytthq t Au. yu nwk fto s
fhwk Awk. yu {thtu t-su{tk u u{tk hutu Au-Sk
Au-[ut{f Au-yu thu V ytu Au yu r[thtwk rn.
{w~fue{tk thu t t r[th MVwhu thu {S uwk fu
{w~fuete ytu tE te t. {w~fue u se t
hne ntu. yut Wtt r[thtu u ytu ytu-
yu r[thtu u[e sut ntu- htuh y{{tk yte
fu yut ntu- yu y{ fhtwk et ntt{tk ntutte
fuxt {t{tk y{ tt Au yu swe nfef Au, yu
r[thtu fuo (yt[h{tk {qfe ft ut) Au, yuwk ntu
tu ytu {S uwk fu {w~fue{tk ytu ht Aeyu-utE
te t-tE te t. yu h nfef Au.
ytt {t{tk fuxef yue {w~fue hnue ntutte
ftuL~ {tRLz{tkte yut ykut Wfu MVwto fhu Au.
524 : {tk t

 t ttft{tk yuf ttu yutu {nt{w~fuetuo ytutu fu thu utte tt hnut f whwtttote
fkE fwk e fwk nwk yu [u xe ftwk
nw.k ue utyu uu ttqfo tu eThw
w tu ythtu
Eu tufth tzutu. ue ttotytu u tt{tk {U yuf
fhe Au. (fu[hf{u) huf exeu Auzu {tht Twhwwk
t{ fu ytt fhwk. yue ttotytute S{tk
h[t{f t ttu Au yu {thtu t yw Au.
Su{tke w: Whe e frtytu VheVheu { fht sue Au. yutk w:tue hkhtytu{tkte
wk S th tuwk Au. yu w:u fut MYu
MeftwO nwk yu ewk nwk uwk ytunq nfefwO
o u{tk Au.
t h te wMft e Au. wshte ttt{tk
ttu t{tL yto fheyu fu su{tk kthtu, nuthtu,
eS ftuE ]rttu-ft{, tu, tu, {tun, htut,
[t-rVfh fkE fwk te. {tt t uwk ytfto
Au. yu yuu eu e ttu uztutk, kftutk httk
fheyu Aeyu. yue Qo fthe teu t fne ft.
Qo fthe yuxu [u hu kftthe te
u t.
ytt{f rtt{ S{tk tite {nwk fwk ntu
tu u t Au. enrhf]tte ftuEft ut th t
yuxu wk ? t yuxu wk ? yu{ u{qofwk {u qAtwk
ttk t Wh yuf tfze wMft {U Ate Au,
su t[fu tk[e st t{ Au. sute te tMrfttu t[tu t t[fu xe fu. su{ tu yu
uc Wtte htu {xu, ue s heu St xttwk
Wt{{tk Wt{ yu Swk t t Au. te
rhkht yu tZt ttk {trfhtuwk ns{uu Ytkh
{tk t : 525

ktu
270

{kzt
148

yufefh
70

ht
24-25

tih
18

tt Au yu su fkE ttu yt fheyu u{tk u

r ntu tu t tu u s tkte ?
rr{t {tk {tirf fthtk so ttk.
rsttt, t, t, rr{t, htut, f]t,
f{oWtt yt wk e f]tte s owk yu hehe
yte utfthe Zkzt he yMtt{tk, u e f]te
rrt.
yt tk wMftu yuxu fu tMt wshte ttt{tk tu
te s. u fuxtk Wt{u ttk Au, yu tu u ftht
su yte Au, u tk[eu utu Lt ytu thu hwk.
rsttt, t, t fu rr{t uhu Wh kMf]{tk
yt{u{ uhruhu tkf tkf sYh fkEf tuwk tu
nu, hkw u u rttk o ttk h yt{qtu
rMthqof tttuu twk ntu, uwk t{tk ytwk
te. hehe yte nt{tk ytwk wk su {tirf so
twk, ute Se yuf fthe f]f] ttte,
Lte yu ee f] ttet yw e su
xftuhtk, [ut{f S{tk tre {e, u tu yuf
{tht Se ft hfthe nfef Au. fuxtf
rttuyu u u soe the fh fhe Au. tMt tu
nwk utu Awk s rn.
thte QXeyu fu ytt hehtk yu nuthtk
uf f{o u fhte ttott &tuftu ut Au.
wr{o wMf{tk QXe u, ut fhe u,
{rso u yut huf ku fhte e ttotytu
Au. tu yu ttotytu huf ku fto fhe yu fkE
tu{ ytu-tktrhf ntu, fwxwktu ntu, yt nuh
{tsuttu ntu, {thtk tuttk f{o-su {uwk t f{o
Au u{tkte Qsutk yutk f{o ntu thu ttottu Wtu
{U rhtrMxef (tMrf) heu fhutu Au. yt heu {u
526 : {tk t

Wt qe tu Au, sze tu Au. rnh tu sztu ntu

rn. {txu ttot fhtwk ytwk rt{f uEyu.
, stuE, t{wnqo, tMw, ]nu uhu
rrytu {txu su trn wk Au yu yuf ttuh tkr
Au. fth fu yt t ku ttu ytt yt[ttuo
kMf]{tk tuu. tuftu fkE {su fhu rn. yu kMfthtuwk
tkeo, {n st rn. rr yku ftuEt
{{tk fwk Xu rn. yuxu yt ykuwk wk trn tk[eu
wshte{tk {qwk.
yte rrtu { tu yu tute yte
heu wshte ttt{tk yu rrytuwk nto yu {{o qhuqht
Wtheu h heu wkh heu yt wk wk Au.
yt f]r twk yk Au, tu f]r yutu rhtu
fu{ fhu ? {u tu wk {tu Atu yu{ ftuEf fnu. t
yu efhtu yuf s yk Au, tu efhtu ttu fuxtu rhtu
fhu Au ! wrt{tk yt uEyu Aeyu. yue heu su{ su{
Ehe ytt{tk thu ewk Au u{ u{ f]rtu
rhtu tu Au. yu rhtuwk o {U ftuEf Xuftu
wk Au. nS {u {u yu r the tt tu
{thu ytwk wk wk Au. t fheu ttft{tk f]r
tt {to [u ytzee Y ntu Au-uwk o
fhwk Au. tuftu tute {uu u tt fhu {su tu
ht fu ytwk ytwk Au. te f]tte yt {tke{tkte
eft tu twk u.
t. 20-9-1974
o

{tk t : 527

yL
53

te-11
42

yL
40

kz-14

{tutt

n
()

ywe
476

y{thu su kktu Au, ft yk u u

w eto t f{u o y{thu ntu { u
f] tte f{o tu t y{u tu ythu tu
yu ytnwr utu tk su u {utk

Au,
u Au ,
Au .

e{tuxt
n
528 : {tk t

{tht {{tk {ts u Mttu tu

t s rhtsutu Au.
e{tuxt
{tk t : 529

te-1
15

{ti.fuzeyu
25

te-1
15

{{o
63

whw{nthtsu ftwk nwk fu kMtttu, ftkutu tE

rn. nrhs uf k{tk utwk ntu Au. t to
nrhs ut fhe. {U tt t tze. yuxwk s rn
ut t tze. nwk tu nrhwk {[ fhe.
httu ntu tu httu, rn tu rn. {u tu whw{nthtsu
ytwk ewk Au. {tsu t{tk hteyu tu {ts ytu.
t. 16-8-1959

...t tu Y htu Au. yue ut fu{ tt ?

tu t ytt {ts{tk, f tkz{tk ywyu yw{tk
hutu Au. ytst tth{tk {ts [r Au
yuxu {ts thwk Awk. tfe {tht {s{tk ftuE ftu {ts
te. {tht {s{tk tu {thtu t s rhtsutu Au. nwk
{tht te s ut fhe httu Awk. {tht {te yu tu
xfte nfef Au. nwk tu {txu s yt ft{ fhwk Awk.
ythu su ft{ fhe httu Awk u tu {txu-weto
rt eu ftuE {tht {{tk kf te.
thu yt {tutte ]rt Y fhte yte thu
{U whw{nthtsu ftwk, nwk {te tu fhwk. e {ttu
tute tu fuxwk [zu ? u{u ftwk, wk
tht {ttu rn, {thu rhu Au, fth fu wk yt ]rt {tht
e fhu Au. {U ftwk, {tht [{tk {u rt Au.
2

te-12
6

k[tuuh nh Yrte {thtk yk wMftue u[te

tEyu tE yte Eu h{ttoe t fhwk Awk. {tht
whw{nthtsu {u ftwk fu uxt, yue ftuE t fhtu fu
suwk U yt[h fwO ntu. yu nsw su wMftu u[t
Au yu e s hf{ yt{u [tuzu s{t Au. suu uwk ntu
uu ute Aqx Au.
530 : {tk t

trnt tutu {thtte su tt Au u fwO Au. {tirf

so ttk Au. nwk ftus{tk e.yu.{tk ntu thu Book of
knowledge-tk[tu. thtu {u kf fu yte e
ue-ttktute wsht{tk te s uEyu. thu {the
tu it rn. nu yuf t Yrtte Y fwO. yu
e it yte utt. ytsu yu t Au. yue
heu rftuhthe Au. u ytsu ftuEu st
ft ytu thu fnuu.
3
{tht kth yu ]nMtt{ fhtk u nutu Au.
ytsu u {tht t{tk ytu, yu nfef Au.
yt u t ntu tu ytu tkte ntu ? ytt ywyu
yw{tk yttu u Au. ytt ue tt Au.
ft yutu ytu Au fu kthwk-{tht Mttowk-r[ttote
nu rn [tu. rn r[theyu tu wk tu ? yu{ ftuE
qAu tu yu {thu fnuwk te. {thtu {o rztttu tezhtttu te.
nw sqt fte t fnwk... nwk tt{tk ntu.
htshth{tk {tht r{te ttu s{twk nwk. [tket
tt{tk htuxt ytu. yuf xfwk Eyu tk tu htuxtu Wtzeu
utu {t E . {U ftwk, tt tu u. tu fnu,
rn, yt tu E stt. {tuu tu tu s ytttu.
tshet htuxte ykh tztu ntu u ete he u. yt,
ytxwk wk ? tu fnu, yu tu twk s zu. yuf xfwk twk
ntu tu u E . ytxt tu w k fhtu
E ? yt t {ttu Auu u tu.
thu {U ftwk, E, ytxtu tu h[tu tt Au u
wk s su. wk fntu Atu {tuxt, {u ? {U ftwk, nt
tnu, t[wk fnwk Awk. yt tu 1943 fu 1944e te
{tk t : 531

te-7
39

te-7
43-44

t Au. thte fnutu yttu Awk fu yt itu f{u tuu

su, u {u n fhtu. ut fhtk yt h{tto fhtu,
tt tu fhu. yt tk tk uXutk Au. ytsu yt
herztk h tk t{, wk u. yt tk zeftk
y{thu t[eu htt zu. rn tu RLf{xufTttu
tkX xft E u. {thtu tu t stu hnu. {thtte yt
t it, {tht tt it hfthu yte t
ut.
4
yt ft rtttu Au. nwk {u t[e t fnwk Awk.
ftuEf qAu t{tk rtt ? sYh. yu t Au.
nwk {u t[e t fnwk Awk fu yt fwh tute rt
ytt ytsu {tuft nttu ith Au. fwh tutwk hnM
tutu {txu htte Au, ithete Au. yte
tu Meftht{fwk te. yte qr{ft ue te.
rtte tututu fuxfuxe tE Au ? yt rrn Ae
fue tututu tE Au. yt fwhwk hnM yt rtteytu
t{t Au.
yt t {tt rttu {txu s rn, yt t
fnu Au fu tE, nwk wtu ttu-{the tu yttu
ith Awk. {u {u tt{tk E tu. ytu tk ntt
ntut fto Au ? ytu tu -tu, {t-r{f,
rct, ytY, fwxwk-rhth, s{e-eh, h-th
uhuu tt eze Au.
yt rtttk hnMtu wtk tt yutu ft Au. yuxu
ytt u{tk rtt qu, yutk ktutu tt. yuu {txu
tu {thu e-[e-[t t Yrt {u tu fhwk.
{u {u tkte ?
532 : {tk t

t fht sut {wt {u tu Au. {tht tu

u teu, ttk kzT t{ fheu fnwk Awk fu
w,
{u thwk t twk hwk nwk f{uh Awk. {u {tV
fhsu. fu nwk thwk wk [teu fhe ftu te... {t
Awk.
yuxu suxwk tt Au yuxwk fhwk Awk. yt rttwk ktu
tt yuxt {txu ytX t Yrt uEyu.
rtttk yttk hnMtu tut, {tt yuf t{tk
rn VerfT, fr{Mxe, ttutuS, txue, {tu{rx
uhu yut t th rttu et Au.
Vtuzo VtWLzu tu fhtuztu Yrtwk Au. yt tu yufwk
t{ ewk ek tk Au. MeuoLz{tk tk Au. yn
ytt u{tk yu { fhu Au. y{tht swht{ftftuuzAe (t. ttuz, rs. wh) MeuoLze { {e
Au. {tuzt (rs. {nutt){tk { {e Au. fuxu
Xuftu { {e Au ! {u tu h{ ytu Au. fttu ttu
nuhwk-yuxe e {u h{ tu Au ! ytu tk wk wk
ntut Atk hut tuftu yteu { fhu yu ytu {txu
h{e nfef Au.
ytu tk hqh zwk ntu yu ytu ee {
Eyu, yu rfw Atsu rn. yt kMf]ru Atswk
te. {thu yuwk VtWLzu fhwk Au. e[e t
uEyu. tk we heh Su fu t Su. yt
su thtu kf ttu uu qhtu fhtu. ftuE ftuE yuft fhtuztu{tkte yuf fnwk tu [tu-w-{wwk w-yue {u
{ fhu Au , rte { fhu yu t {u t
uxtze u Au.
{ts{tk w yu tt xu u{ s yut w
yu ttt We tht {ts uXtu tt, yut t
fhtuz{tk t suxtk ftfthe ft{tu ytt hehte
{tk t : 533

te-12
38-40

te-12
46

huw
7

tt Au yu tu {tht nhtu ntttt tt MYwk

[ukwk ttne t o Au. rnh {tst Auf
rtt Mhwk heh yttk {tuxtk ft{tu fue heu th
tze fu ?
5

te-7
41-42

yt{tkte yuf itu {tht yt{{tk sttu te.

r{tk ftuE r[thf {tht ru u thu u fu
{tuxtyu wk h ft{ fwO.
yufuyuf itu ft{ hnu, ts s ht. tu yuf
itu zu rn. wsht{tkte ytt ftuE ntu tu tu.
{thu wk Au, yue tute ewk Au. {w hte
nheVtEt t t wsht hfthu ytt. yu ft{
hnutt. yuwk ts tku yte utwk. yuwk nexe
[o hfth tuu. yuf itu yu{tkte rn. ytxtu
tu r[th fhe fheu yt ittu Wtu-nex fhwk Awk.
yt {tht t fht {txu te fnutu. t tu
{thu uEt te. tuftu tu t hqh fhu Au, yue {u
h Au. tut fhu Au, yue {u ze te.
yt nfef Au. yt tu {u tu yu it yte ftu {txu
fnwk Awk. {tuxt, thtu nex fhu. yttu yuf itu
zu rn. wrxe tLx T fr{ , RLz {urzf
ftWLe, yuef[h he[o ftWLe yu t fnu, it
Eyu nexe [o {thu yttu zu. y{u ftwk fu
{thu ut ntu tu tu yu t ut ntu tu rn. yuf
itu nexe [o{tk rn {u. uytu fnu fu yt y{thtu
fttu Au. {thtu fttu {the tu httu. y{the hu
tu, rn tu rn. yt kMttytu fU hfthu Mttue Au.
tyu it et. yuf itu yu{tkte nexe [otu sttu
rn yu ts yte heu htE stwk.
534 : {tk t

6
{U r fhutu fu {thu Vht swk te. {thwk heh
[twk te. heh{tk nuhtr tt Au. u{ Atk Auu
ytwte yttk yttk tk stwk uwk, tk wshte
Mxux kft ytrVo ut tut. yu{u fttue tue.
yu fttuetu ttu {the tu ktutu. yu qhe tE yuwk
WTtx {thu nttu fhtwk nwk, fth fu yut {q ft{
fhth u[th {ttu nt yu {tht rhr[ nt. yuxu
r[twO fu [ttu tE, hMt utu hMtu Au. u ftf ft{
fht sEwk. sht thu feV zu.
yu u tk nwk tutu fu {u kft {ttu Atu.
e t t{tL {ttu fhtk {u thtu th {u
Au. u {u u thtu th ytu Au tu e fhtk {thu
thu thwk ft{ fhwk uEyu. {u tu utut tuftu
Atu, {u yu twk uEyu fu ytu yt uu {txu ft{
fhtwk Au. y{u uu {txu qBt Aeyu. su{tk t Aeyu,
tXeytu te Au. yu tXeytu y{u uwk tt nuwk
uhtu Au. {txu fnwk Awk fu u u {u ytxe e hf{
ytu Au tu uu {txu ft{ fhtwk {u qu u Xef
rn. {u [tw yo (ft{ftst {){tk ft{ fhtu
yuxwk Aet yo{tk ft{ fhtu Atu. yu {tht ue
f{ee Au. ytwk fhtu tu {]r e heu ytte ?
{]r rn ytu. {]re t fheu yt utytu fu su
ftuE ntu u-Auhu Au. ytwk yt[h swytu. ue {]r
{txu ytwk yt[h fuxtu t su Au ?
yt tkeu tu tuftu nfe s t. yu{u twk fu
ytu {tuxtu yZetu Yrt yttt Aeyu, yu yt tu
ytwk tut ! {U tu ftwk fu {u Yrt yttu Atu u {tuxtu
fkE yk ytt te. yu tht ft{ {txu yttu Atu.
{tk t : 535

n
27-28

yt ytuh xtR{{tk ft{ fhtwk u s he wk Au.

uhtu{tk {sqhtu ft{ fhu Au tk wO Au. ytuAwk ft{ fhwkft{[tuhe yuxe e ue E Au fu t qAtu. ft{[tuhe
ntu tk ue {]r tt. hwk fht suwk ft{ tu yt
ft{[tuhe ftZtwk Au.
7

te-7
16

yuf tE fnu, {tuxt, {u t Yrt fhe ytt.

{U ftwk, nw thwk E tnu. {thu nw sYh Au.
{thu t fhttu. {U ftwk, hnut tu. e Mtt
{thu fhte. yuf itu {thu [ottu rn. {thu t{u
kw nwk Ate. e Mtt y{the yu t Yrt
htufzt {thu yt t{tkte {u yte ut. {U ftwk, {thu
yt t it te {ut. yu {t huh rctqof
fnutu ntu. {U ftwk, {thu te uEt. t wk tk[
t wk ytu tuu {thu yu heu it uEt te.
y{tht wht yt{{tk u[th rte ut {ttu
ytt. yu kwtEe tu sEu fnu fu yt hf{ t{tk
utu ? {U ftwk, sYh Ewk E.-u yu tEytu Att{tt yrth nh Yrt yte t. rh[{tk
ytt nt. yuf th {ti{tk uX
u t. {tt [thuf rte
s yt{{tk ytt nt. {u fuxt yw Au fu
ytft{tkte zt ntu yu{ it {e . u Xuftu
t[th nh utt ntu tu th nh tE , yut
tu t tt Au.
yuwk hwk fu yt tw kLteytu su{ it thu yu{
nwk rn thwk. it yu te Au. te
uzVe ut. ytt tutt s i rt{tk
yu the ft. fuxtf tuftue {s yue fu
t yk yiottu Au. yk yiottu Au yu
536 : {tk t

tu t Au, ytu tuu fkE t te.

t tu wk s Au. hehthe {t t tE
uu Au thu yto tt Au. t tuftu ntte h Vhu.
fw
k {ut{tk {u swytu tu yuxtu i. {nktu, {nt{kzuhtu
ntteu thu yu yut h uu. {u yu wk htuh
tu. yt ite {u tuftuu ytkS tu Atu, t
tuftu ykE stt te. ttuztf tuftu u yk,
htu {sth Au, yu tu fnu fu yt wk htuh te.
yuxtu tu WztW [o tt ? tk s{twk tt fhu. u
htus swtk swtk r{tL-fet tzw, {tqzt, sue ntu.
yu nU[tt s httk fhu. yu w{th htu tz tt.
{u yt htuh tu. {the wr{tk yt wk uwk
te. yu tuftu tAt ytu tt ytu fu yt ]e{tk
fuxu Xuftu hefk tt Au fu eswk tt u tz te
ttu ? ]e h tt Au yu ytu fheyu-yu{tk Vuh
Au. ]e h hefk tt Au yutk fthtu Au, ytu
fheyu Aeyu yu tu yte wrt uVt{tu fthu
fheyu Aeyu.
su u ti t fhu Au-yu {tLt tuxe Au. su{
yt r yu htrt tt Au, yu fkE qo fhttu te.
]ee y{wf e ru eu yu tt Au. yu t su{
t[e Au, ue heu su u fkE tt Au u ytt tuttte
tt Au, tuftu fnu fu su u fkE fhtu Au u t
fhtu Au. t Stutu u yte tu ntu, tu
tVt Xtufe u yu fnu fu tt, fhu Au wk yu {thwk t{
u Au ?
yt fttrht t[tuhett fztt. u t ut
{eu {u [e nh Yrt yttt Au. ut {tu
{U ftwk fu {u se ytsu. {thu ft{ Au yuwk. Ae
k[t zu. {U yu{u t ftwk fu {u k[t zu.
{tk t : 537

yufefh
52-53

k[t zu {txu su{ u u{ se it yte tu, tu

{tk tu. [e nh Yrt yttt nt. Ae
yufe nh ytt. uu yufe nh, tu yufe
nh. tfet nu rn {e fu.
t t[tuhtu t{tk yufXt tut. tuetu ne.
tuetu wk fhu ? tuetu ftuE r {thtu st ut
ytu he. {u qAu fu {u yt it fu{ et ? {thu
yuf rfMtu utu htu. nwk whe ntMx{tk ntu.
{u fwkf tuwk. tk [t etu ntu. yut{tk yuf {t
yttu. y{u yuu [t yte. [t ee u eswk ftuE
ytu tu [t yte, yutu y{thtu r{. {u u{
ytzeye t fhe. {u twk, {t yte t wk
fht fhu ? {tht {{tk MVwhuwk. {U ftwk, E, thwk ft{
rn hu. wk su ft{ {txu yntk ytutu Atu, yu u yuwk
Au rn yu {u ynte [tt . yu {thu ytwk
ntu tu hfthe thkx Eu ytu. e {U ftwk, {u
ut rn . {thu swk ntu tu . {thtte yt
ft{ hu rn. Ae tu u tu. Ae ftuE thkx
Eu ytwk rn. {U s t{tk fnuwk fu E, {u
yt su it ttu Atu u Xef te. tu hMtu te. nu
{u yu{tk tu ytttu te. {u {u su it
yttu Atu yu it ftuE ntztu yztt te. {e t
Au. {e ftuE r yzte te. y{u tu yu {etu
wtu s fheyu Aeyu. y{tht yt{{tk y{tht {txu
tht te. yuxu y{thu {txu {e t Au. su ftuE
ytu, yu {u ue {e ntu tu {e y{u Eyu
Aeyu. tu {e {tt t Au. ftut {txu t te ?
su {uu Au, yutk {trfhtu{tk su t tt Au, u
ht Au. tfe {e tuu ht te. yuxu t htS
tt.
538 : {tk t

u u wh{tk {thtu W Wstutu. thu u{tk

t[tuhtuyu Yrt ytut. y{u tu t{ ttu eyu.
yt{e fkE eyu rn. t[th sttk t{ ntk. nwk
ttt{tk ntu. yuf tEyu yteu {u rhtuxo ttu
yu qAwk, yt [th {ttut it {u fu{ et Au ?
tu {U ftwk, wk tktu Au, tE ? {the ryu [th {ttu
M{h (t[tuh) Au. yt tu ft{ wrte fnwk Awk. {tht
{te yt M{h Au. yuxu M{ht it fu{ et ?
{u yu{ twk ntu fu yt turt Au. tu {tht h fu
[ttu. . nwk ftuxo{tk st yte. y{u tu nuh
ye fhe Au. yttk ft{ fhttk Au yuu {txu it uEyu.
it tu {u u yte fu. {nt{t tkeyu u~tt it
eut Au. yu Rrnte t Au. wk yt t[tuhe fhu Au,
yuxu th ut {t {xe Au ? yu uu {txu
fo fhwk u hufwk ft{ Au. Ae u, {u u tuftu
ntu. yt tu {thwk ft{ Au. {u {u tk[ Yrt
ytt . Ae t ne zt. Ae u{u {tht Wh
fu ftuo rn. t u t.
8
te yt{tu Mttt t su su f{ot kf
tt Au, utk utk f{tuo tt hfth ut zu
s uu eutk Au, yu u t{ttyu s u u kf
Vtt Au, yuxwk s rn hkw t thu yue Wfx{tk
Wfx qft yt sue xue ntu Au, zft sue
se tue ntu thu, ue t tuu s u u kf
Vttu t{ot ntu Au. u nfef tu tht {tht
sut yztutwk S whth fhe ytu Au.
e yutk f{tuo tht fuxtk rr{t ftht Stutu
kk ewf]tte {u su {e utu Au yu t{ttyu
{tk t : 539

q
75-78

t
33-35

utu ft su xqkfte etu Au, yutu, yutu rtttu Rrnt

tu fkE Lthtu s Au. yt nfef ft[ tku
{, Atk ytt{f S{tk ot ut rtte
u yte tu t[e nfef Au. nu heh thu ut t
Aut t{tk Au, thu M [tut tu{tk tu s
tu t[ftu u {txu {u {stu u{tu Me u, yue
{the ou ttot Au. tte xu yu yw{tk
rrc tu [ut Mt yu ft xqkfte u Au, utu
yw yut fuxt yweytutu Au.
ewf]tte {utk-tutk-rr{t kktut {tk
ew hue yr{wt fkEf xte ft tu Swk
ttof-yue ttqofe tt e Au, hkw
u{tk t{u tute yuxt s Sk nfthe yutt hnue
ntu Au, su {w~fuee nfef ywu stue Au. tu
u{t u{t hu u{wk u{wk M{h ttk, ut
M{ht rr{tu thu thu the ttot fto
fhtwk fe [qftu te. yue ttot kMfth Au.
su r[th Sk yuftu fUrtte sut hutu
xutu ntu, ut r[thtk {tuk ut hu s
nutk stk ntu Au. yu u q{{tk fztE stk ntu Au.
yt ytt{f St rtte yuf {E
ft ue q{{tk q{ nfef Au.
yu ttu Au erwk.
yt e nfeftu tt tut{f tut
yw{tkte xue Au.

540 : {tk t

nrh Tnttu y{thtu tu ! Aqtu futu hnutu Au !

y{tuuu S Ste e he ee Au !
tk ttu y{u Seyu, tk ttu {e eyu,
y{thtu Sttu tu ftu E nu w u Au !
w tu q Z Aq tu su tk t{tk u tu Au !
Awtut wu u Atu fht Seyu !
S{tk e e hetuyu h{ {tkze wyu Au !
y{thu heh{te u hBtk fhtwk S Au.
e{tuxt
{tk t : 541

ywe
436

kz-15

|}

n
(yww)

et
92

tht {tht hu sL{ tt Au fu x fu x t !

u u yswo ! wk nwk, u t te htt !
S-yStu Mt{e, {thu sL{ {]w Au,
ytthu f] r t nw k yt{{ttte sL{w k u .
e{tuxt
n
542 : {tk t

nuz wk ?
n

()

nut u S ru heh QoSu

-ttu tu twfq, y{u kt{ {tkztu Au.
fze e hehe su nu tu ,
f] t S ru {ttw k {Xthtu Au .
e q{{tk q{, n, qZ nfef Au,
{tLt{tk fe ytu Atk tAe e t[e Au !
yw y w { tk s u ttu k f h W k t {,
nS ut sthtu, zu t e yhtu !
yw, h{tw tku wk kqo tttu,
- ftsu tt {txu Stu nuw ttuo Au !
e{tuxt
{tk t : 543

[h
258

1
ytt ytt ytt{f Rrnt{tk yt kt { ru
ftuE Xuftu twk Au hwk. {u h te. yt nw
{tuxe nfef Au. yuxu ftuEf Xuftu sYh twk nu.
eyhu tu wk Au. {U tkwk te. yt yuwk {tuxwk
Au fu yu tt rt hnu s rn. yu yth wet
Rrnt{tk ftuE {w yt tk[u e ykh ueu
kqo ttu ntu yutu ttu nsw ytu {tu te.
yt t St tu tt yu MYu kqou ytu tBt yukw rn t. ufu yue Ae St
te hnue. yu t tu{tk utu Au. ytft, us yu
t{tk utu Au, Ae Stttu te hnutu. yu
yuxwk s [tuwk. yu Stttu rn ftuEf
QoS yu {te Whe fttttu {t-
Stttu tu rfw rn. Ae yu t ntut
Atk yu twte h tE . uwk {n wk Au.
yue z [tw Au. z fe yxfe te. z nk{utk
[tw Au. ytxe {u {s Au. yutte thu {s
{u te.
ythu tu u uwk Su, thu Su yu
yttte fkE e fne t ft, ythu tu yt
kt { [te httu Au. fu{ fu ythu tu ytu ut rztR
(r) u {uwk Au-ywwk Au. tu ut rhtu{tk
sEwk tu fu{ ttu t ? u rn [tu. u{tk kt{
yrto Au. {u rztR txo{tk ntu fu yrztR(ytwhe)
txo{tk ntu, tu {thu zwk tu zu. u {thu rztR
txo{tk swk s ntu yu yu hV sttu {thtu r
ntu tu {u t{ttt u Tt hteu ztu-t ztu
yu{ rn. tt t tE . ztu. tk we st
544 : {tk t

uwk ntu tk we . yue t{u {t rn. t

f] {tt fht t. tu {ttk {ttk tk[ t{
{tt. yu ytt sutu {txu tk Au fu t{tttu
yte ttu ztu ntu, tu yue ttu {tt fhtu
{txu {thtte u{te suxwk {t yuxwk {tu. ftuE fnuu,
yt tu {qtoE Au. utu tu {the {qtoEtu t E
su. snuthtt t s tuf yt{ fnutt, fth
fu uu ut r tu t te. ytu swk Au ut
r {tk, tu kthnuth{tk yuu tf ytwk
o {S r[theu ntuwk uEyu. yuwk nw ytuAt
fhu Au. {U {ts{tk uwk Au. {the ytsu AtUuh toe {h
tE, {U yuwk s uwk Au. Tt ft{ hnutu uEyu.
{u uxe w~{tx ntu, Ttte {u {u uxwk
fhwk ntu uxwk fhtu. tu yts fu ft u {the ttu
r{tt tkt ytu yu t e.
yutu ftuE huhtu ntu tu yuu yutu yw
tt Au. tk tu ntu tk yuu yut Twhwtk o
tt. ytt tu ft{ ntu thu yut hVte yue uht
{u. yuxu yue ntshe heh t Ae thu e
M ntu. ut hehe ntshe fhtk yt fthe ntshe
nw ft{t ezu Au. yutu Mo, yts, yue ttutu
yuf ttuztuf fttu kk yuxtu tu ytu S{tk
yuf MVwht yu us yte u, yue n{ yu xfte
ytu, y{tk y ft{ ytu thu fhe
feyu.
2
yt heh yu Mtq Au. Mtq otwk u Au. yuwk
{q tu ykh{tk Au. { yue t Au. su fkE u Au
yu ykh{tkte u Au. ykh y~ Au. yu yte wr
{tk t : 545

q
177-179

St h
108

fq fhu Au. yue heu su yuMxtu Vetu{et{tkte yt wk

Mtq u Au. fue heu u Au ? yu hnu.
ytt{tk su ykhwk s Au yu fue heu Lwk ?
ytu fne Eyu Aeyu fu yuu ytr te yu yk te.
sL{tusL{t kMfthtut e {t tE-thu Y tE
yu tu te. yu yuu yku te. ttu yw
tt tu yuu yk te. t kMfthtu M{eq tE .
tu M{eq tut kMfthtu Au u hnut Au yuu eu
rr{t Au.
ue heu yuMxtu Vetu{et Au. u q{{ rzrrxe
(rt) fneyu tu [tu-yu fth{tkte sL{u Au. fth
{tuMx yuMxux Au. rhtfth Au. yu{tkte fkE ft ttuu
fthu q{ twk. yu q{{tk yuMxtu Vetu{et twk. fth
fu o{tk nwk s. yu{tkte yt q{{tk ytwk. yuMxtu
Vetu{et tu ft{ s Au. k tE ste Au yuwk fkE Au
rn. ftuE u ftuE fthe yuMxtu Vetu{et yt{tk Au.
tth{tk-ytt tkz{tk yu Vhe uwk Au. su su
Xuftu yu Mowk ntu tk swwk. su{ [u Au u fqhtu
Muo tu fqhtt suwk. uztu Muo tu uzt suwk, ]tu
Muo tu ]tt suwk. ue heu yt yuMxtu Vetu{et Au.
yu {ku Muo tu {k suwk. ]eu Muo tu ]et
suwk. qou Muo tu qot suwk.
huf h yuMxtu Vetu{et Mtq heu tt fhu.
q{{tk yu yuf s fthu Vhe uwk Au. yu Vetu{ettu
ythk te yu yk te. yu fth{tkte WTuwk Au.
yt tu {st th fth {qwk. fth u tut
tu tfth fwO fnut. yt tu {st th fth fnuwk
Au.
ywewk Mtq heu yueMxL (yM) Au. yu
rr{tu fthu s. yutu sL{ tt Au yu rr{tu
546 : {tk t

ufthu s. yu sL{ u htu yu u. fth fu

sL{ et h ft{ fhe fu Au. yu{ u yu{ twk ntu
tu Mtq heu sL{ ute yuu e sYh ? yu{ u yu{
twk ntu tu ! t.., f]t yto. tu {wtu
t yu{u uE fu. yutu ytth E fu. yut ythwk
hnM {S fu. Mtqu eu yue yh thu zu.
q{e yh rn zu. t.., yt tth{tkte fuxtk
ytktutu ytu Motk ntu Au. yuf ftht r[thtk
{tukytu nthte Motk ntu Au. ytu t te.
yuxu q{ heu ntu ue yh {ttu {su rn.
ufu fuxef yu {ste sYh ntu Au. Mtq
heu yhu tu thu yh zu, fth fu su S Au yu
Mtq{tk thu Au. yu q{{tk ytuAtu Au. ue heu
yweu thu sYh zu thu Mtq heu yhu Au.
Mtq heu yhu tu tAwk [uu ywt {txu
t{tL {t su tt fhu Au ue uu tt
fhe zu Au, fu{ fu Mtq th fwO yuxu Mtqte tt
{txu tt fhe zu Au. ytt suxe ytkrhf {tt{
tt. yuf tuu (rt) hefu fhwk zu. t..,
f]t tkre rtt yt{{tk ut. tk
fkEf tt suwk et nu ht. t{tL Se
su{ Mx ({kt) rn. eht{ nw te {hte wt
ee ut. ht t nt. rtr{t, rc
t nt. tzft uEu e t nt. ytu tu e
{heyu. yweu tu sL{ ute Mktt Au. Stttu yue Mktt te. ywe whwt ftuEf s sL{
rn ut ntu. rnh t{tLu utk ntu Au.
ywe whwttu sL{ et s fhu, fth fu ]e Wh
ftuE u ftuE ft{ httk fhu, {ttu ttu yut kktu
ntu. yu tu sL{ et rt {e fu ht,
{tk t : 547

twk su rht{ Au yu swkw Au yu thu Au. x et

t{tk yte fu. yuxu tht ywe sL{
utk s ntu Au. S sL{ u Au ft nuwte sL{
etu Au yue yuu h ntue te. thu ywe sL{
u Au yuu yu sL{t nuwe tt hnu Au.
tkEtttk t o fhutk, yu{tk yu{wk ytnTt
rn fhuwk yu yu{ u yu{ ytut. nwk tu t{ s tu
ntu. Wte {nthtswk t{ {U rn tkuwk.
fhtk[e{tk nwk tu uh yteu t fhwk fu yttu ftuE ytrtu
{u {utu ! ytrtu yuxt {txu fnwk fu yu {w{t
ntu. tk yweu ytrt fnu.
wrt{tk ytt whwttuwk su yM Au yu [u hue
su tt Au-yu tt Se htt {txu yu tuftu St
ntu Au. yu tuftuu eu tt Se hnu Au.
rhzett tkEttt hehwk {]w twk thu nw{w{t [u fhth tue. {w{ttu fnu fu y{u
txeyu Ae fufTxh [u zut. yt tu n{tk ue
t Au. ut r we yu{wk {zwk htwk. Aete fkE
{tt fwO. fh{tk txt yu {krh twk. yu{e
q tt-itue tt Au yu{. {w{ttuu fkE tutu
httt ntu rn. fufTxhu yttu hMtu ftZtu.
{u rh[ tutu u tkEtt hefu tutu. yu{t
ru tuftft yue Au fu nw tt Atufht nt. yu
Vfeht nttu [ze Au yu tt {u Au. yt nfef
whth tt yue te. nw-{w{t yu ku kMf]rtu
yut{tk {u t Au. yuxu yu yue heu s ot nt.
rhze stwk {u thu tuwk rn. Ae yttuyt
tuwk. rt Mxe{ rut {ushu tk nwk httu. u
yu{u {u ftwk, {tuxt, {the yt {tiyuftke r
{u nw {u Au. {U ftwk, yn {thtu Y{ yuftkttu
548 : {tk t

Au. yu{tk ttY{ sY ttu s Au. tk utu. t,

{thu tu tkEttu tk sEu uwk Au. {U ftwk, tk
ytu yte z tkte {u ? tk rn Vtu. it
yttk wk Vtu. tk sEu Yrt 1500/- ytt.
tke {otttu yttu t yte etu. eS Mtt
fhe ee. htuRtu E ut. tk y{u 26 r hnut.
tk e t {U fhue. tkEtt yu {tk fuxtfu
it ytt. utheytuu [tuzu ut. ftuEu 98
ytu, ftuEu 96 ytu. htus ytu. yu{ u yu{ s
RAt tt yuxu ytu. fth tu ntu, fth rt fto
wk te. it yte heu fu{ ytu yu ht{ u !
hfth hVte e.ytE.ze. htut fu it tkte tu
Au ? e heu ytu Au ? fkE ttu rn tutu. fVe
nuht. st{tkte it ftZu yu ytu. {q utheytut
ththtuyu sqt [tuzt ftZeu {u tut fu tkEttyu
it ytut.
utheytu tu yu{ {tt fu yu{t eu s yt y{the
ntuste Au.
3
utuyu ftwk Au fu Mteytuu tMt ttu yrfth
te, yu rfw tuxe t Au. yu tu thu ttwk
twk thu fnut tt fu Mteytuu u ttu
yrfth te.
{ttt ux{tk ytu {rnt hnutt. u u{t{tk
tt rn nu, kMfth rn nu tu ytt{tk tkte
yttt ? ft {qtoytuyu yt wk Au u {wk te.
yt Wthe tzt wMtte fnutu te. nwk yuf th
tu ntu. hnht tuttt rurxte efhee
efheu nw wrxe{tk Eu tu ntu. tk ktu
{tk t : 549

uz
95-100

tzu hteu httk ntk. u{e e.yu.e hett{tk utu

yt fhttu ntu, u{tk swt swt Ak ru yuf rt
ntu. tte Ak, tqorerz Ak sutu. u{tk {ttte
h[t, tue h[t fut fthe ? ythtunyhtun fue
heu ytu ? yu u fue heu tut ? u r t
rt tu swk zu. fte fhtk rt{tk ut rt
thu Au. Atufheytuu tt th{tk ftuE ith
tt rn, tu tu Yrt yttk ftuE ith tt
rn. u tuftu fnu fu nutu yt [t tut rn
yu hett{tk [e {tfoTtu yu t ytu. yu hth
e fu tu re {tVf {tfo {u. nwk nw wrxet
yt rtt ytfu {tu. u{e tu y
rwk tt rn. uytu fnu, y{u tu ftus{tk
eut. y{u tu yu t {tfo Wzte Eyu. ythu
{trtSu {tu. u{u {U ftwk fu rt httu Au
eth ftuE rn. rttu yt t[e nfef {st
ith te. u{u ftwk fu u[th {tht et r{ttu Au
yu tht tf Au, u{t Wh r[e e ytwk. u{e
r[e Eu tu tu ftuE ith twk rn. Ae
tu ttot fhe. {teyu t tu fht uEyu,
Ae s tufth tze ft. tuftu fnu Au fu ro fu
ht{ u tuxe t Au. ht{ tu t-whwttteot
nt. yuxu e tswyute rVt {tte tu
tufth ftuo. {u yuf rt {e t, u{u u ttu.
whw{nthtstu nwf{ nu. {U {the {w~fue {e. uytu
{t ith tt yuxwk s rn yXtrzt we
tute kqo {wk. ytxe nue t rttu
{st ith te, nwk tu u{u rt rn fnwk,
tuttku {ttu Eu Vhtht, th Eu Vhth sut wk.
yut rt {tstu Wth rn fhe fu. u{u tu th
550 : {tk t

[feu Vhth {sqh sut wk. uytu u [[to{tk nhtu,

hwk tt [tuze tk[tte rn ytu. ykhwk tt yu
tu swwk ntu Au. {tu ft{ fhte yet e
uEyu.
4
{U {tht {te Z fwO fu {thu Mtetu s yth utu
Au. nu yu{tk {the tu yuf fth Au. y{tht utu
Wth fhtu Au. nwk tu ntu thte {tht{tk e {Lt
fu {] tt h ytt uu ftuE fthu rn.
thu yu ythu {] tE fu yuwk ftuE tth
te, tu sut zu fheu ue {]r tt yutk ft{
fhwk Awk. yu {u wrte yuxwk wk t[wk {wk Au fu u
uu {] fhtu ntu tu thu ue Mteytu ntwh,
ht{e, tiote, ehste, tnte, n{te,
{toete tu thu y{the yue tu. yue Mtr
sot {txu {thu Mte twk Au fu sute yu{e ttu ne{e
fwk. wk fhe fwk. ftuEf yweu yt sL{{tk kth{tk
hnutk hnutk fwkf yuwk MVwhe tu yu yu tu sL{
u Au. Ae t{tL: su yweu ytwk fkE rfw
twk ntuwk te fu yt twk Au fu sL{ utu Au tu yu
ntuwk te.
t yhu yu fnu Au fu nwk {tht t ht
fhtu {txu yhwk Awk. {owk ht fhtu {txu yhwk Awk.
thu yu fth{tk ftuE {trfh te. ftuE te.
ftuE r[th rn. ftuE rt rn. yuf MkMVw Au.
u heu yweu yu{ tt Au fu yt{ fhtwk
Au. yt fhwk Au. yutu yu{tk ftuE tu tktrhf,
tntrhf, {trfhtu ftuE rt yuu tk Motu
te. su{ t yth utwk fhtu ntu Au, yu{tk
{tk t : 551

{ti.fuzeyu
128-130

ftuE wk yuu yut {{tk fu yut {trfh{tk fu

ytt tu yut ykht t{tk fu yk:fh{tk ytt tu
yut yt{tt yk q{ t{tk ftuE tu r[th
htu ntutu te.
{thu Mtetu sL{ utu Au Atufhtk su yue rn.
nwk Atufhtk su yue Mte rn tt. yu sL{{tk {u i
rttu th rn ntu. {thu it fkE {tt st zu
rn. Y nw wkh nu. yuf xfwk tt. tiu
fhe ut{tk yuf s xfwk tt. t {u yuwk
Y ytu fu yt t whwttuu thu yu Mtr{tk t[e
heu {e ftu. yu {tLt h hnuu rn. suxt
suxt kk{tk ytu yutu Aqxftu rn tt.
u u nwk su fne u tue tA ese efe
nu. yuu tutu Force (Vtuo) fhe nu. u ftuE swt
fthe nu. thu ytst suwk rn ntu. {U kth{tk
yt wk uwk fu {] ttu {txu tk we nutuwk S
ytwk rn tt tk we {]r tte te. {]r fkE
{e zu tt Au yu nwk {ttu te. yu nw Stu t
su Au. {ttuu eu-yutk w{the yu {eh,
yut w yu tk zu fheu-kMf]r {] tt Au. yu
{u nw [tu tuwk Au.
whwttuu fkEf yut ktuu eu yu{t{tk yt{uu
e tE Au. t te ut ntut. yu t
yft{tk Au ht. yuxu t{e t Au, fkE fwk Au
rn yu{ rn. yt ]e h-ytt tkz{tk yu t
tututu Mtu, tutute {uu Au. y{wf heu tk s
hnut ntu Au. yu [u{tk t{e t Au.
[u f tkz{tk uowk Au. ftuE yuf s Xuftu Au
yuwk te. yu su{ u Au ue heu suu sL{ uttu Au
s rn, yut ywe tuftu y~ te [ue
552 : {tk t

ttu t{e ut ntu Au. yuxu [u su{ ot Au

u{ yt tuftu-yweytu ot Au.

St h
104-107

5
nwk Vhe sL{ttu ue th tu. tk we tu
nuth fhttu. Atufhtk sL{tttu nuth rn ! fth fu
su su Stutu {t{ {thu uEyu u t Stu nwk sL{wk
thu ntsh ntut uEyu. tk we I shall have to wait.
({thu ttuwk zu.)
tk we Vto fhewk. ftuE Xuftu sEwk. ftuEe ttu
{t{ fhewk. utu u rn, {u tu {ttu
ytk ttu, yu yuf t yue Au fu yt ythu heh
ttu s yt{t suxtu t Au yut fhtk heh htu
su yt{t Au u thu t Au. ythu nwk fkE {tht{tk
ue t fwk. {trfu uwk, {tht{tk nwk r[th
fhwk, tht fhwk, ttot fhwk, Atk {tht{tk ut
rn yu uwk ywe whwtwk q{ heh ytt tu
yue q{t-yuwk yuMxux e$ (y{qo yM) u
{the {hS ntu fu t ntu u {tht{tk ue fu Au.
yu yu ueu u ft{ tu fhu, yue qr{ft ith
t tE ntu yuxu yu r[tt kMfth{tk {tuxtu t su.
thu r[te ykh yue tt stzt{tk yu {tuxe
{ fhu Au.
yt s ]e Wh yt wk u Au. nutk {u twk
nwk fu nwk rt{tk sL{ E. nu yu{ te twk. {u
Mtwk e te twk. {u rttu u {u tu nw,
yte hewk e te twk. But I shall have to
wait ( {thu ttuwk zu) yu{ tu Au.
nwk tu ytsu Aue t fhe Awk. yu{ tu te
f]tte {ewk. {tht{tk r htwk. tu fnu fu {u s
{tk t : 553

yL
64-65

yL
92

httuu ! tu nwk tu {the heu htwk Awk, ti ftuE tutute

heu htwk nu, {u ktut tt thu {u ytk
tt. yts we nwk fnutu ntu. nu su{ twk
ntu u{ u tu. yuxu nwk fne -{wk.
y t{tL kthe Au. rhtEzT(tttfthe)
yt{t Au. y yu e [u r {uwk Au. ut hnu
Au. ftuE rr{tu fthu u ye t ytu tu tk
ytktutu y tu . thu y yu wk r {uwk
ntu tte u tk ytk tu tu fzu Au . fu x e e
th yt rt [te ntu Au. yuxu rhuxe-Meftht{f
Au. rhMtuLe-rtt{f tut-ku tt Au. r {uwk
ntu tu ku tt Au. yuxu yt wk h Au yu{ wr
fqu Atk yu {tu ftuE eo t fu.
o

554 : {tk t

nuz wk ?
n

st {u tuf htu, u ht tu nu,

y{u tu ytewk e {ttk, wfthe yntuf.
e{tuxt
{tk t : 555

te
129

kz-ykz

ytktu

n
()
tih
190

heh{tk Auf yht u r ttot {ws Au,

x tk yhe qo hehu twk fhsu.
e{tuxt
n
556 : {tk t

()

Su ftuE tku fwk wk Vhwk Au,

yk tk t u yk z S Au .
hehu {tt ytw, S eu heh yt Au,
w k t tfth tw k su u heh eu .
S su f] r w k u e ] r t-h{w k Au ,
S{tk [uttu su tuo ytk hqh Au.
S krz te tku, S{tk tt t Au,
yMr e Skt tft nue Au !
y t twk S tu t Au,
S{tk te S{q yw tw k {w k Au .
e{tuxt
{tk t : 557

zh
287

1
su ftuEu yt yku tuu Au uytu u :nwk, [qet yttht{ WVuo {tuxt, hnute nrh:H
yt{, rzt. ytte stwk Awk fu {the htSwete {the
tute {uu {tht szunu Atuzt RAwk Awk. yt un t htutute
uhtutu Au yu nu tuffttk ft{{tk ytu u{ te. htutu
{xte ytt te. yuxu ytkqof heh Atuzwk u
Wt{ Au yu u {txu tu tu thu nwk yu{ fhe E.
{tht hehtu ykMfth yuftk{tk tk styu, {]w
Mte Sf{tk fhtu yu u yt A se
ntshe{tk s fhtu. t ut fht rn, u{ {tht uftuu
nwk Vh{twk Awk.
{thtk yMtu e{tk qhuqhtk hte utk.
{tht t{wk #x-[qtwk ftuE M{thf fhwk rn. {tht
{]w rr{tu su fkE ttkztu uwk tt, utu Wtu
ttt ytuhzt tkt{tk fhtu.
[qet yttht{ WVuo {tuxt
t. 19-7-1976
q e{tuxtyu un Atuzttu ro tu t. 19{e
sw tEyu E eu tu yu yu nfefe {tt
e kwtEu s fhue. t. 22{eyu thu Vtswh stk
fth{tk kwtEu stwk fu e.h{tE y{eu yt yku
t fheu k{r {ue ute yu u ft[ uytuu [ftx
ntu tu wh yt{ sEu un Atuztu. (wh yt{,
nuhte A {tE qh Au.) Vtswh ntU[eu e kwtEyu
e h{tEu q e{tuxtyu q[t {tu t fhe.
yt nfef tkt s t{ tu e.y{e M e
558 : {tk t

t. yu{u hs s stwk fu h q e{tuxtwk Au.

u{e RAtwth uytue fhe fu Au.
nue thu s q e{tuxtyu tuttk [~{tk, rzt
yu fkXe e ht{tE xu {thV e kwtEt xu
h ntU[tztk ! t{tL heu uytue yt Mwytu u{e
tu hnu u t[t ytu. fe e kwtEt
xu h yt Mwytu ytue rn. yute e.kwtEu
fkEf e tu tMwk s. e kwtE q e{tuxt tu
t.
q e{tuxtyu tuttu ro sttu fu ytsu [th
tt Ae un Atuzte rr Y fhtu. {u ftuEyu
tuttu rn, Mo fhtu rn.
e kwtEyu ftwk, {tuxt, ttuztuf w { th
fhtu. ht tu Au. untu ykMfth fhtu Vtu rn.
q e{tuxtyu fne ewk fu ykMfth fhtwk
Vtu tu unu e{tk te uu. yu ykuS{tk thqof
tut fu This is not a matter of discussion. (yt
nu [[totu rt te.)
q e{tuxttu tt yt{teytutu thu tu
s{ttu r{... q e{tuxt yu ru u {u sBt
rn. tfetk tiyu s{e ew.k e h{tE s{eu ytrVu
t. tuhu t tu e h{tE y{e Vtswh
ytt. thu u{tk kttu Vtswh ntk. q e{tuxtyu
uytu ttu ttu fhe. h ykh qAt. Vtswh{tk q
e{tuxt ntu thu rhtht tu ytu yu {e .
kttu rt ttk. ftuEu fwk s stt{tk ytuwk rn.
q e{tuxt hkzt{tk qut. Vtswht Vt{o ntWu
S} hefu fhe ythe uxu q e{tuxtyu
tu yztze t{ fto. Ae hth [th tu
uytueyu ftwk, {u nu ykh E ytu.
{tk t : 559

q tt ytu h zt{tk q e{tu x tu w tzt Ae

uytueyu yuft e kwtEu tutt yu tute
tutk utk ttk yttk. uytueyu yt ttk hwk
t tuht t ttk nutk uwk. yu t
uytueyu qtk qtk zwk Vuheu uwk nwk. Whtk,
eS fuxef ue r[eytu yte. tk[t r{rx e
kwtE ttu ttu fhe. yu Ae ek tk[u su
tuttk-(1) e h{tE y{e (2) e{e ehsnu
y{e (3) e ht{tE xu (4) e{e zt. ftktnu
xu (5) e htswtE xu. yu u e kwtEyu
q e{tuxtu qAwk, {tuxt, {u ut {txu yt ftuxh
{qfe Au yu tMxfe ftute tke Au u ftZe Eyu ?
q e{tuxtyu t fneu stwk fu yuu ftZtu.
yu tu {the Skre Au ! Ae Auu {tt yuxwk s
ftwk, nu {u tuttu rn yu yztu rn, {thu
nth swk ntu tu nth sE ftu Atu. yt{ fne hth
4-20 r{rxu uytueyu ytk {e[e. e kwtE q
e{tuxtt {ttt tu yuf Mxq h ue ytktu k fhe
nrh:Htu s fht tt. ytX ftf th tt thu
e.kwtEu ns uht tE fu q e{tuxt 1-30
tu heh S uu.
htt tzt th tu zt. ftktnuu q e{tuxte
tzet ftht tk ntk. 30-35 wet tzet ftht
nt. hth 1-25 tu tzetu fth k ttu yu{
tUtwk. h s MxutMftute fth ut tu
k ze uwk. q e{tuxtt ntuX nus wt tE
u t. su k u tytu yu ttu {tu f tt nt u
e kwtEyu te Yyt fhe.
e h{tEwk Vt{o ntW {ne ee [e uz
h Au. yu uz Wh tk
u tu ytuthtu t tuo qxe utu.
560 : {tk t

yt u eyu ste fuze 1976t {u {rnt{tk s

yZe Vqx suxe ntue fhtue. nutk yt styute et
rfthu ytt Qht {txue tkfze fuzetu {to ntu. yt
{to ntutu tttk q e{tuxtt hehu [feu u
u {ttu h heu Wthe t nt. yu nutk hehu
{tt Mks fht{tk ytuwk. etu etu fu yhte
fhtutk rn fu wzwk ftc nwk.
tfztk yufXtk fheu, e rfthtt twk u
fheu, r[t tuXtwk ft{ Vt{ot Mttfu e s
fwun-fwtte fhuwk. thu 6-10 r{rxu (t. 23{e
swtE, 1976) q e{tuxtt hehu r[t h wtzwk.
thu e ht{tEyu ftwk fu {tuxt tu tttte s{tt
nt. yu{u tu kthetu u th fhutu, {txu ytxe
wkee e sYh ? ht{tEe yt t MefthtE
yu q e{tuxtu xtue wke E utE. ykr{
ykMfth e h{tEt nMu tt ! u ftf yu
r{rx{tk q e{tuxttu un kqou {txe{tk e
tu ! Vh{t {ws yMt-ht uhu tztte U[eu
e{tk qhuqhtk hte etk !
(t. 22-7-1976t htus
q e{tuxtyu ut Aut ttu)
(1)
su{u su{u {u { fhe Au, {thwk ft{ fwO Au.
u{tu u{tu ytth {twk Awk. t u{wk -ft
fhtu.
(2)
y{thtwk y{u Atwk htwk Au t,
wk wu wwk h h heu uwk.
tuwk, rttuyu frytuyu
fe uwk Au.
{tk t : 561

hs
25-29

hs
48-49

y{u y{the {uu tu fe t uwk Au.

fe ftuEt fnutte-u it ut utte
y{u yuwk yu{ uwk.
fe wshte trn{tk tuwk uwk.
(rr{t, t, eTwhw, t, htut, Mtto)
yuwk yuwk ftuEu quwk u uwk.
utu s {tht wu Vtu .
fe r[theu wk te.
huf ft ttuztf {tk uwk,
u u tt it {ut Au thu.
{tuxt
(3)
W{ftte y{u fhuwk Au,
rhttu tu y{u Mu e Au,
ytut ft{u qht ntote MeftwO Au,
whw{nthts nwf{u ytkte ttu.
q e{tuxtyu tutt ttun tht su ythun
yttuo yut Aut tu wh{
w nthtse {ntt yu {rn{t
ou Au. yu tu yt {tu Au.
whw{nthts St te Au yu{ te. yu tu yu{u
fu ytu zu {t sut tE ytt yt
tEu su u ytwk Wfue ytu Au. hu u ht t
wk yxfe htu Au. rst wk ft{ fe
yxftu Au.
{tuxt
whw{nthts yu [utu to Au. yu{e ft Lthe
Au. ytwk {u u whw fhe ytu yue ue {tLtu
qh fheu, q e{tuxtyu M fwO Au fu thu yu{u
yuxu fu whw{nthtsu zu fu ytu yu{tu zu
(u ytotu yu ytotu ytu rte tufth tzeyu
tu) thu {t sut tE, yte yt tEu uytue
562 : {tk t

ytwk Wfue ytu Au.

whw{nthts yw{qf [uwk Y Au. {tt
ftuE St {tewk swk te. yt kytu tht q
e{tuxtyu tiu tutt hVte y[ e ytwk Au.
Aue u k{tk tu q e{tuxtt xftuhtk tu
u h{ ytkt ywt xkfthYu ytt ft{tk
hfe hnu Au. whw{nthtst ytt twk yu tu tutwk
Au. Se yu tu tuo[ yMtt Au-ytt{f Swk
yu tu tiherh Au.
yt{ Atk ytt [urc yt{tu rte tzutu
tufth yuu stu te, hkw yu{e su u Wfue ytte
ft yu{e f]t rt ft rn !
yt yk te, yk Au, su qo ntu yue
qtonwr fue ?
>> nrh:H >>
o

{tk t : 563

hs
53-54

JJ : JJ

yw{
ktkoqr[
rutt{qr[
Mtt{qr[
q e{tuxtt Se
{ne xtytu
q e{tuxttk wMftu
tt{{o
ythe

564 : {tk t

534
536
539
541
543
544
547

ktkoqr[
{ wMfwk t{

yt]rt

xqkfkw t{

1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
14.
15.
16.
17.
18.
19.
20.
21.
22.
23.
24.
25.
26.
27.
28.
29.
30.
31.
32.
33.
34.

[tute
[tute
tk[{e
tk[{e
[tute
teS
teS
t{e
tk[{e
[tute
teS
teS
eS
Ae
teS
tk[{e
{e
eS
eS
t{
t{
t{
eS
t{
eS
t{
t{
t{
eS
t{
t{
t{
t{
t{

ttu
uht
h
te
{kzt
tut
u
et
tufth
{kt
ktu
u{ttt
u
ku
t{
{ot
o
rsttt
ywe
f
nrh
M{h
t
ht
htut
ytnTt

tih
M{htt
hk
f]t
Mtto
whw
fte

Sttu
Suht
Sh
Ste
S{kzt
Stut
Su
Set
Stufth
S{kt
Sktu
wru{ttt
Su
Sku
t{t
{otu
So
rsttt
Sywe
Sf
Snrh
SM{h
t
Sht
htut
SytnTt
S
Stih
S M{h tt
Shk
f]t
Mtto
eTwhw
Sfte

{tk t : 565

{ wMfwk t{
35.
36.
37.
38.
39.
40.
41.
42.
43.
44.
45.
46.
47.
48.
49.
50.
51.
52.
53.
54.
55.
56.
57.
58.
59.
te70
71.
72.
73.
74.
75.
76.
77.
78.

SMk
Skze
Sfuze
S[h
Szh
thuw
ttur
tw
tntto
Stn
St
{tiyuftke fuzeyu
{ti{krhwk nrhth
{ti{krhtu {{o
{ti{krh{tk w
{ti{krh{tk trct
ut-rut
sL{-wsoL{
q-oY
yt-yuftt
uzt-uz
yL-{L
n-n
yufefh-{efh
e{tuxtte1 te 12
St h ueyu
q e{tuxt
S yu fto
SMVw
hstu t
ht{tkte {uhw
f{ottt
ytotufth
ws [hu

yt]rt

xqkfw t{

t{
t{
eS
t{
t{
t{
t{
t{
t{
t{
t{
[tute
[tute
eS
[tute
teS
t{
eS
t{
t{
t{
t{
t{
t{
t{
t{

Mk
kze
fuze
[h
zh
huw
tur
w
ntto
tn
t
{ti.fuzeyu
nrhth
{{o
w
rct
ut
sL{
q
yt
uz
yL
n
yufefh
te(1te12)
St h

t{

t{
t{
eS
eS
uh{e

S.fto
MVw
hs
{uhw
f{ottt
ytotufth
ws [hu

566 : {tk t

rutt{ qr[
yftuxt Mt{e-100
ytuhe tt-201, 202, 203
yrwkfh rtue-31
y{]w-150
y{]tE (nuthe)-150, 151
y{]t rZth-452, 453
ytt{f {t (tenu)46, 492
ytkkfh (w)-31
yth. fu. utE (ztufTxh)-103,
448, 472
yttht{-1
RAtnu ({tet)-108
$wt trtf-40, 41, 61,
79,
105,
155,
156,165
$tuht {ntht-73
Rhe-tke fhth-116
EhtE xu-21
Wt{[k (thztuett)-435
Wte {nthts-80, 93, 95,
98, 99, 100, 160,
187, 517
feh tnu-171
fTtfo tnu-31
ftS tnu-118
ftkxttt-462
ftktnu xu (zt.)-374, 529
ftkrtE-456
ft{ tnu (ntS ft{ r{tk)60
fte f{ett (tw)-402
fwke{tt-27
fwuht-337, 412, 416
fw{thtE-397
fwhue tnu-223, 259

futkS-62, 81
f] t-516
kZurht-228, 289
tkeS-32, 34, 36, 38, 39,
40, 41, 79, 115, 116,
137, 146, 217, 222,
232, 237, 293, 389,
390, 422, 447, 452,
508
rzteS-39, 40
tufwt txe (tw)-137
tu rzt {nthts-49, 137,
228, 229, 333
tuthe {tt-98
tuutt ({t{t)-193
kuhtk {nthts-49
~t{ht xhht {nu t
(wtE)-18, 21
[tt tnu (fhtk[et {tS
{uh)-218
[q et-1, 26, 31, 56,
140, 141
[qet yttht{ -287,
527
[qet t-71, 165
[qetE-84, 133
[q etE -153, 154,
186
s{uS (xtxt)-218
fet-23
fetS {nthts-19, 20,
21, 22, 49
St
{tu e[k
y w r {r{tt-293,
294, 295, 452
swht{ftft-502

{tk t : 567

xttuh frh-390, 474

Xhtt-64, 74, 79, 145,
146, 153, 172, 181,
187, 217, 218, 286,
287, 292, 293, 452
Xtftuh (utt)-123
zttttE Rsht{-37
tswett-100
wftht{-444
wet-436
tht{tE-94
ht-516
et tnu-20
wtuo-26
ehsnu y{e-529
qett tt-69, 70, 77
]ht-26
hnftft-114, 115, 116
hnht euxet-474, 518
hn {nu t-134, 141,
171, 207, 443
hnrhtE he-153
t tnu (sqtZ)-453
twtE fkttrht-56
twtE -219
thtE uX-24
rhkst-435
k t-193, 259, 269,
276, 285, 336, 337,
413, 415, 421, 466,
k w tE-310, 311, 384,
412, 505, 527, 528,
529
htE (tw)-224, 228
hertt ({s{wth)-69, 74,
77, 105, 110, 133,
138, 153, 171, 175,
201, 292, 293, 301

tXf tnu-235
tkzwhk t{u (hkyq)-35
Vq[k twS (tn)-137
Vtuzo VtWLzu-502
[w tE th (ze.yu .e.)200
tw (hht {nut)-172
th-236
twtE {tfwtt-435
ttuue ({nthts)-55, 57,
69, 70, 181, 463
q[ (th T]nMt)-199
t kzt-74, 75
twt kzt-44
e{-26
e{StE (ztRh)-223, 224
e{-27
etw ykzytk-151
{ftE-188
{h{A-66
{rtE stE et-109
{rt wtE-30
{wtE (ht tnu)-15
{Vt tE-288
{ntth-43
{nutE {nut-44
{t{t
(k tt
{t{t,
tutt)-415
{t{t tnu-79, 153
{trtS-519
{ehtk-171
{q StE-9, 268, 269,
274, 275
{tuxttE (s{tt)-8, 9, 41,
103,155
{tuhthtE - 188
wte nfe{ tnu - 86
ht -24

568 : {tk t

h{ {nt-450
h{tE y{e-527, 528,
529, 530
h{t kt utE-183,
215
htswtE xu-529
ht{f] h{nk-450
ht{tE xu-528, 529, 530
ht{t-43
htntwh({wtE)-8
hktt uX-19
swtE e-337
t[toS-192
rc-516
rt ftuXthe-152, 153
rtkS {nthts-493
rtr{t-516
er{ ex-41
ifwkXtE(tMte) wht {tS
{uh)-416
{to-230
tkrtE-268
rttE xu-152, 153
w{e-193, 194
kfht[to-431
eyh-513
efeh-432
eftk uX-146
ef]-436, 437
e{T hts[k-420

e{ttS-432
eht{-516
hth (tE)-79, 146
hqt {nthts-22
th (fr)-174
tk E tt-80, 100, 160,
223, 225, 226, 229,
230, 231, 232, 517,
518
tkee rt-516
rtto-402
e.ze.{nut (wh)-412
e{wtE-188
whuLS-152
qhst-1, 145
tu{tu (tu{ttE tth)-267
tu{ttE-9, 83, 169, 268
kht{ {nthts-170
nfe{ tnu-88, 89, 92
nh[ktE-452, 453
nrhtE-133, 138, 175,
188
n{wtE-219, 389, 390,
415
nw{tw-236
nu{kfw{th (efkX)-134, 269,
390, 393, 412
ttu-171, 444
ttrk (tuS)-402

{tk t : 569

Mtt{ qr[
y{tt-22, 23, 55, 56,
219, 259
ytk-41, 67, 107, 115,
116, 147
ytrft-434
ytuoLz-156
yttuh (t. tuh)-147
Rrs-156
$kz-41
Wsi-83
fAwk h-230
fhtk[e-169, 217, 221, 222,
227, 228, 234, 258,
269, 285, 391
ftwh-223, 224
ftrXttz(tihtx)-434
ftwh-232, 239
fttu-1, 10, 13, 14, 16,
17
ftuhe {it-413
fte-235, 519
futhtt-200, 201
fuhte (rt[e Sf)-394,454
fwhwtut (wh)-418
fwkftu{T (rtth)-413,
415, 418, 425, 447
ftu[h-37
kt-67
hwzuh-45
rhth-463
wsht-413
wsht rteX-33, 36, 37,
38, 39, 40, 41, 79,
105, 188
tuuht-10, 40
ktute-200, 201
[{tuue (rn{t)-402
[ttu-493

r[tfqx-167
[tuhtz-452, 454
swh-191
sL{tute-200
s{oe-436
zt-61, 105
ztftuh-67
zet (t)-418
t{etzw-111
wktt-200
rt[ete-193, 285, 289,
453, 454
rtu ytuthtu(uZe e)-412
tntu-58, 155
utt Xtftuh-123
h{wh-188
thtt-157
wktth tu-190, 191
rzt-40, 41, 43, 56, 59,
68, 69, 77, 84, 99,
105, 106, 114, 120,
121, 132, 134, 136,
138, 143, 146, 150,
165, 173, 174, 177,
269, 270, 274, 275,
418, 431, 432, 438,
442, 443, 454, 458,
463, 527
rzt yt{-337
{ot xu-45
htuzt-415, 418
S-36, 37
the-69, 74, 110, 173,
175, 177, 187, 188,
394
tks-239
trfMt-230
twh-168

570 : {tk t

uxt-18, 19, 20, 28, 109

urh-436
k-38
t-232
Vtswh-458, 527, 528
tk-156
hett-200, 404
th-270, 276, 278,
518, 519
th wrxe-235, 279
th nw w r xe-260,
262
htuzt ftus-35
thztue-94, 95, 435
ttht{-168, 169, 271
tufze te-120
tut-146, 147
tuh-116, 123
tuheyte-152
Y[-39
{rffttu tx (th)-233
{twht-192, 193
{hezt ttu-61, 84, 86,
94, 117
{th-223
{t-9
{thtze tue [tufe-292
{ehtuze-58
{wkE-67, 172, 285, 288,
289, 290, 292, 293,
294, 447, 482
{tuze tx-44
{wt e-192
hzt su-152
htsftux-289
ht{ tze-105
htkuh-438
hwt-401
ztuht-19, 28, 36, 46, 67,

74,
tz-108, 109, 188
tht (twftu)-39
tkht ({wkE)-172
rteX-86
rh{t{-454
etwh-198
uzAe (t. ttuz, rs. wh)502
]kt-436
rhtune-239, 394
rhze-517
uZe e (rtu ytuthtu)177
{tuzt (rs.{nutt)-502
hus-174
tftuhe-93, 94, 95
th{e yt{-132, 258
th{e su-239
tt-500
te-1
tkEuzt-69, 70
wh-413, 458, 505, 507,
508
wh yt{-527
qt whwfq-182
tuStt-21
kht{ {krh-95
MeuoLz-502
nhth-402
S}-528
nw wrxe-518, 519
nw rrt-269
nwMt-294, 420
rn{t-111, 370, 391,
397, 399, 404, 428,
492
tefu-370, 402
rtte-83

{tk t : 571

nrh:H

q e{tuxtt Se {ne xtytu

(1898 te 1976)
1898 -

1903
1906
1915
1916
1919
1919
1920
1921
1922

1923

1924
1926
1927
1928

1930
1932
1934

sL{ t.4-9-1898, tht [tut, k. 1954

Mt : te (rs. ztuht) t{ : [qet,
{tt : qhst, rt : yttht{, yxf : ,
ttr : tth.
- fttu{tk Mttkh yu heetu ythk
- {sqhetk ft{tu
- tutx hefu tufhe
- rtu tuetu {th-{tuxt tttu kf
- {rxf t
yu 1920 - ztuht ftus
- ftust - wsht rteX{tk u
- wsht rteX Atuze nrhs uttu ythk
- {ot e{tk zwk {qfwk - uBh-rzuBh{tk
y{tt{tk ettueSe t{ {wtft
- t. 22{e Lwythe, 1923, kk[{e k.
1979 ntS {krs{tk ett k.
- ztftuh{tk {h{Awk o - rn{te t{ ttt
- : {trtu yw
- Wtettwk yt{ yu tftuhetu yw
- tut{tk ok - Attke 63 qe tu 21
re to - fwk{ut{tk whw{nthts tu {ot rh{t
- {e eht - su rt (hzt)
- su rt (etwh)
- {-{qtt ytnth ttu 25 re tt rn{te eS ttt - wtu tttfth
572 : {tk t

 1938 -

rn{te teS ttt-fhtk[e{tk fte [tie httu

{w{tk rth t.-fhtk[e{tk [te rt
htu-fhtk[e{tk {w{tk [tt sttu tt tEu
uh ntU[ttu nwf{
1939 - rw o tu tttfth (ht{{e k . 1995)
(t. 29-3-1939)
- nwk ot r{t Awk.
- tt {txu {too
1941 - nrhs yt{{tk {ehtk fw r xh{tk {ti yu f tk t
tutu ythk.
1942 yu 1945 - nrhs uf k {txu Vttu Whttt
{wkEt ywtu
1947 - nrh:H yt{ Mttttu r[th
1950 - nrh:H yt{, fwkftu{T (rt th)
1955 - nrh:H yt{, rzt (rs. uzt)
1956 - nrh:H yt{, wh - Mttt.
1959 - nrh:H yt{, wh - ythk
1962 - nrh:H yt{, htuzt (y{tt)
1961 - {tutte ]rt
W Qst {txue k{r.
1970 te 1975 - heh{tk eztfthe ut ttu tttottu yu tttu Rrnt, tMttu uhuwk
u-ft yu rh (ythu 36 wMftu)
1976 - unttu kf t. 19-7-1976. unt {txu
rrtu ythk t. 22-7-1976
unrso t. 23-7-1976.

JJ : JJ

{tk t : 573

q e{tuxttk wMftu
1. {u ()
2. ws [hu ()
3. tufth ()
4. Su ()
5. kt[hu ()
6. fu[hf{u ()
7. f{ottt ()
8. t{t ()
9. wr u{ttt ()
10. Skt{ (ttu)
11. Sku (ttu)
12. Sttu (ttu)
13. AT THY LOTUS FEET
(ws[hutu ywt)
14. Suht (ttu)
15. TO THE MIND
({utu ywt)
16. Sh (ttu)
17. Ste (ttu)
18. S{kzt (ttu)
19. Stut (ttu)
20. Su (ttu)
21. Set (-)
22. Stufth (ttu)
23. ytotufth (ttot)
24. nrhs ktu (-)
25. Lifes Struggle
(Skt{tu ywt)
26. S{kt (ttu)
27. Sktu (ttu)
28. {otu ()
29. So (ttu)
30. Sht (thk[)
31. yteu ()
32. rsttt ()
33. S yw e ()
34. Sf ()
35. Snrh ()
36. SM{h ()
37. t ()
38. t ()
39. Sht ()
40. rr{t ()
41. htut ()
42. SytnTt ()
43. S ()

44. Stih ()
45. SM{h tt ()
46. Shk ()
47. S{tt{ ()
48. f]t ()
49. Mtto ()
50. eTwhw ()
51. Sfte ()
52. u{ ()
53. SMk ()
54. {tun ()
55. wr{o ()
56. Skze ()
57. Sfuze ()
58. S[h ()
59. Szh ()
60. tfrft ()
61. thuw ()
62. ttur ()
63. tw ()
64. tntto ()
65. Stn ()
66. St ()
67. f{oWtt ()
68. {tiyuftke fuzeyu ([)
69. {ti{krhwk nrhth ([)
70. {ti{krhtu {{o ([)
71. {ti{krh{tk w ([)
72. {ti{krh{tk trct([)
73. ut-rut (k)
74. sL{-wsoL{ (k)
75. q-oY (k)
76. yt-yuftt (k)
77. uztuz (k)
78. yL-{L (k)
79. nn (k)
80. yufefh-{efh (k)
81. u u ft (ttu)
82. fLhe t{u (ttu)
83. tu tu
84. {wt{ttu u{Mo (ttu)
85. k (ttu)
86. { ttu {tt (ttu)
yt Whtk Whtk wMftu{tkte tutk
15 kftu.

574 : {tk t

tt{{o
1. {wte fu {{tk ]u s, ttu ttu uu
t tt [ut [ n tt{f twk hx.
2. uf u {o, thwk u{ s hwk-kuwk.
3. ttet, ]r, r[thtue tkf uztu.
4. u uxwk w tr[f yu {trf {ti httu, futu
yu qq ht S{tk [utqofe
]rte fut fhtu.
5. x--w[ rtt o ytntu Atuztu, {t
futu, qL ttwk u httu.
6. q tqof Mt hneu yto yu ytotte
ttot fhtu, tu o ww: stt hntu,
ue ttu yt{ru tht yk q tZtu kk
tktu, {{tk fwku tutt tu. te hntu.
7. yte ztk ft{tu wtk {u, shtu f[tx rt
q u{qof u fhtu. uf k-t ytt
ft ytuo s Au yu uf ]t ytt tutt
s rftttuo te xu. uf k tA wtu
qZ, w kfu hnutu Au.
8. yt{te-yk{woe ttytu, {tt tute wrt{tk
tu. e-uEu u kztut tu rn.
9. h (thftke) ut we ut {u, ut uth,
ut uth Wh, ut fhte f yteu Wfth
fhu Au. ht{u ytwk Au yu ht{u Eyu Aeyu, tk
{thwk {thwk tk htwk ? thwk yt s{tk Au wk ?
10. uf fto, uf t[e, nth ytt uu
u ytu yut t nu
w h, nu
w kw t Swk hteu
fhtk. tk[e-e u yu uf f{o fhe u
te M{h thttu yt fut fhtu.
{tk t : 575

11. ]twk {q tutu, uwk ]th fhtu. u{tk utt

rt uu xMttqof yu MMttqof rnttu.
12. we uf ft, tIo, hBt, rwt ytr
teytu{tk hnut twk, uu uu ywY twk,
ytt{tk thu yh tt ttot fhe.
13. Q{, ytu yu teu yu{ u yu{ ne st
tu, u{ s u{tk utE ytu. utu
tt{tk Wtu fhtu, txM futu.
14. s{e u yu te ee u S{tk
[ut yh-te ttot fhe, ti[,
ut ytr rtytu {u rfthtu, tEytu
Rtrt rsote ttot fhe.
15. Mtqtu t Su q{u sh t{u httu.
]te w fhtu, te ] fhtu.
16. w [ht[h Au. y} |e tt futu.
17. uf yu Mwe Qse tsw swytu.
ftuEt ftS ttytu, ft Wh x yrt
yttu, trt t fhtu, tuttu ytn
httu, eytu{tk w nuwytuwk ythtu fhtu,
{trf yu tortf Wtht S{tk xttu,
q u{t futu, f]rwk Ytkh fhtwk Au, u
t{tk hteu f]r ttk f{tuoe Whx tuo.
Ve yt Atuztu. tutu tt yLttu-yte
ztk w:tu-ytrwk {q tut{tk s Au yu{ Zttu,
whw{tk u{t Zh fto fhtu. yet,
RLfth yu {otu rtuek{ WTttu, t
Lt totu, f]] t yu whwtttot wu
S{tk Wthtu, uf f{ot ytr, { yu yk{tk
we M{]r xttu, { r:Mk fhtu, htut
r{qo fhte ]r httu, tut ytt{f
576 : {tk t

ywtu t htust nuth{tk St fhtu, tku

ft{tkte ttwk t ntu, At su yte {u u
wte eu uu te tu. tk ftuEe
ht{e t fhtu, ywfq rfq rhMtr yu
{e {t Au, Stt thw o fkE twfq
s ntu Au, w{-ut {qf kt-tte s yuf
Wtust nu S{tk httu.
18. f{o{tk, f{okw {n te, hkw St twk
yufthwk, Swk [ htt fhu yu rutu
{nwk Au. utu Stu yt f{o fhe u
futu.
- e{tuxt

{tk t : 577

>> nrh:H >>

ythe
H h[h u u , w h[h u u ,
r Wthe uu (2) fh ne Wh uu. ...H h.
{tet ttu , f{o rtu Qhtu , w (2)
{, te u ru (2) f]tte yuf fhtu. ...H h.
o {utk ttu, r Tt Qtu, w (2)
Atu y{t ttk ntu (2) tku t Ztu. ...H h.
rB fthe ]t, Qo{ fht, w (2)
wf]tte {ttu (2) [hh nt. ...H h.
{t f r[thtu, te ]t, w (2)
we ti kft (2) [hf{ u. ...H h.
sut r ntuEyu w, ut utt, w (2)
{r {ws we huu (2) M s htt. ...H h.
r{tk fkEf wO ntu, u tfe eswk Qxwk, w (2)
fe {wste u (2) yue {r uu. ...H h.
tk tk w u t, r tk {ws Xhu, w (2)
w u te (2) r {ws k[hu. ...H h.
{,{r,t w ! ws t tfe u, w (2)
r{tk ws e (2) Atutu QAu. ...H h.
-e{tuxt
578 : {tk t

>> nrh:H >>

{tk t : 579